Вы находитесь на странице: 1из 903

CANCIONEII1,0 DA AJUDA

"'
EDIO CRITICA E COl\fl\iENTADA
POR

\
CAROLINA MICHAELIS DE VASCONCELLOS
DOUTORA EM PHILOSOPHIA (Hon. caus.).

VOLUMEI
TEXTO, COM RESUMOS EM ALEMO, NOTAS E ESCHEMAS METRICOS.

HALLE
1904.

A.

S.

MAX NIEMEYER

SUA MAJESTADE

A RAINHA DE PORTUGAIJ,
SENHORA

D. MARIA AMELIA

COMO PROVA DO MAIS PROFUNDO RESPEITO E GRA'flDO

A AUTORA.

Advertncia Preliminar.
Da determinao que tens tomada No voUes por detras , pois i fraquexa Desistir- se da cousa comeada.
(Cames, Lusiadas I, 40.)

A obra que - finalmente - vou dar a lume foi planeada e injciada ha mais de um quarto de sculo no prprio dia em que, hspeda ainda em tudo quanto se refere lngua, literatura e civilizao do Portugal antigo, abri pela primeira vez, na Biblioteca da Ajuda, o cdice vetusto e venerando que encerra os monumentos primevos da arte lrica peninsular. Meses felizes e saudosos (de :Maio a Setembro de 1877) gastei na empresa de decifrar e copiar, com paixo e pacincia, essas pjinas seis vezes seculares. A ideia tomou corpo quando, por ocasio do Centenrio de Cames, o mais vasto dos Cancioneiros galego-portugueses comeou a espalhar luz sbre as cantigas annimas do fragmento membranceo. Ento permutei cartas e troquei impresses com o ilustre sbio ao qual devemos as edies diplomticas fundamentaes dos dois apgrafos que se conservam na Itlia. No prefcio que acompanha o Cancioneiro Colocci-Brancuti, Ernesto Mnaci enunciava a resoluo de publicar as variantes das partes importantssimas que essa coleco tem em comum com o Cdice do Vaticano. Alm d'isso formulava - em meu nome e no do benemrito editor Max Niemeyer - a promessa que o Cdice da Ajuda havia de sair breve, como Parte Terceira da coleco ( Communicaxione delle Biblioteche di Roma e da altre Biblioteche), em edio crtica, por haver apenas sessenta e quatro poesias privativas do cdice portugus. Pela minha parte, confirmei e desenvolvi o prometimento num Prospecto, distribudo pelo mesmo ensejo nesta pequena casa lusitana. Anos decorreram - muito alm dos clssicos nove do poeta sem que podesse realiz-lo, dando por concludos os indispensveis tmbalhos preparattios, tanto no campo lingstico e literrio como no da histria poltica e da civilizao neo-latina. Quanto maior

VI

nmero de factos apurava, tantos mais problemas surjiam, reclamando solues. Versos, primeira vista muito sinjelos, reveladores de verdades desconhecidas, exijiam comentrios extensos. Nomes prprios, aparentemente sem grande significao, referiamse a personajens de vulto, obrigando a indagar a sua vida e os seus feitos. Obras novas, de nacionaes e estranjeiros, fizeram mudar de aspecto mais de uma vez fenmenos galego-portugueses, sobre os quaes derramavam luz. Para apresentar a primeira poca da literatura portuguesa com cres vivas, na plenitude das suas manifestaes artsticas, determinando as orijens da cano de amor, dos dizeres de escarnho e dos lindos cantares de amigo, e deslindando com acerto o influcso da civilizao francesa, tive de restituir o texto, em parte deturpadssimo, no s das 310 composies, de que eonsta o cdice membranceo, mas o de todas as mil e tantas, de cento e tantos autores de diversas nacionalidades, que constituem o Cancioneiro .Jeral Peninsular da idade-mdia. Compreende-se que no pudesse terminar rpidamente a empresa. De lonje em lonje algumas notcias, insertas em obras minhas e alheias, vieram todavia provar que de modo algum a abandonava, conquanto o plano se fosse modificando, e no coubesse j nos limites ficsados a princpio. Tefilo Braga e o 1\'Iarq us de Valmar anunciaram-na antes de tempo. O primeiro na Theoria (1881), o ltimo na Introduo que acompanha a no menos longamente esperada edio dos Cantares de S. jfaria, de Alfonso, o Sbio (1889). Um lustro depois, eu condensava num Captulo da Histria da Literatura Portuguesa, redijida em alemo para a Enciclopdia romnica de Groeber, os resultados em parte seguros, em parte duvidosos a que ento havia chegado (1894). Pouco depois ocupava-me, em artigos de revista, do Cancioneiro del Rei D. Denis, publicado por H. R. Lang (1895). De 1896 em diante uma srie de ensaios exejticos- Randglossen xum altportugiesischen Liederbuch,- relativos a cantigas escuras, restitudas, veio patentear a acumulao crescente dos meus materiaes que iam tomando propores desmesuradas, obrigando-me a desobstruir o caminho, afim de aproveitar nas partes ilustrativas do Cancioneiro apenas resultados jeraes, sem entrar em mincias excessivas. A impresso dos Textos principiou em fins de 18!}5, depois de eu ter colacionado mais uma vez a lio criticamente resta-

VII

belecida com o orijinal. A das In~estigaes lite1'1ias, em 1000.1) So os dois Volumes que saem agora. Para o Vol. I faltam lv...otas relativas s Trovas e um (llossrio completo. Para o Vol. II, investigaes sbre as poesias (contedo e forma, metrificao e linguajem) com um elenco gramatical. Como de prevr que estes complementos no saiam muito volumosos, penso em reun-los num Vol. III, bipartido de modo que cada leitor possa juntar as metades, querendo, aos tomos I e II. Julguei dever terminar primeiramente os estudos literrios que interessam a um pblico maior, divulgando neles noes tanto sobre os trmadores ptrios como a respeito dos trovadores provenaes, pouco conhecidos em Portugal. E achei inconveniente dar a ltima mo s Notas e matria lecsicogrfica, sem ter realizado a sntese prosdica e gramatical. Se hoje recomeasse, seguia outro rumo. H muito que reconheci quanto melhor teria sido dar logo em 1880 a edio paleogrfica para fazer corpo com os outros dois Cancioneiros; levar a eito numa Quarta Pa1te a restituio integral dos textos todos, logo que Ernesto 1\Inaci nos tivesse revelado as variantes do Cancioneiro Colocci-Brancuti e o estudo prometido. - Outros dois volumes independentes, um com o Dicionrio e a Gramtica, outro com Investigaes Histrico-Literrias teriam completado a obra, quer fosse como Quinta e Sexta Parte da publicao Hallense, se o editor no estivesse demasiadamente desiludido, quer fosse em Portugal, por determinao da Academia Real das Cincias. Assim, saia melhor ordenada e completa. Custaria, porm, ainda mais anos. de vida! Incompleta e defeituosa como a dou agora, creio que sempre prestar servi,os. Das insuficincias, inerentes a obras de largo flego por causa da e,oluo progressiva de ideias e opinies, no est isenta. 2) Outras deficincias tem, provenientes da falta de livros, antigos e modernos, com que necessriamente luta quem, lonje dos grandes centros cientficos, dispe apenas da sua biblioteca caseira e da de alguns amigos.
1) Na f que elas haviam de sair nsse mesmo ano, falei do sculo XIX como d'ste seculo. 2) Guiado pelo lndice do Vol. II, o leitor poder seguir a marcha das ideias, e o apuramento sucessivo dos factos.

VIII

-me grato dever rejistar os nomes de pessoas do meu afecto e da minha amizade que me prestaram servios valiosos. inaprecivel o que devo ao corao ardente de meu marido. Quantas vezes teve de combater o meu desalento, recorrendo ao nosso lema comum: tanax serei, enigmatica inscrio manuelina das Capelas Imperfeitas, a qual um dia interpretei assim, portuguesa, como promessa e v-oto de tenacidade do monarca feliz que levou a cabo a gloriosa empresa dos antecessores. Nos ltimos tempos foi-me estmulo bemfazejo o vivo intersse que S. J'tl. a Rainha manifestou pelo Cancioneiro, guardado na Biblioteca do pao real, vida de conhecer os versos mais antigos em linguajem verncula, compostos .e cantados por monarcas e fidalgos portugueses. No devo esquecer os manes de Alexandre Herculano, que jentilmente nos cedeu em 1877 durante o v-ero a sua casa contgua Bibliotec; nem to pouco um austero e digno oficial, j falecido, do mesmo estabelecimento, de no vulgar ilustrao, realada pela maior modstia: Rodrigo Vicente de Almeida, o qual com a permisso do seu chefe, me facilitou de todas as maneiras a consulta do cdice e respondeu durante a impresso a quantas prcguntas sobre mincias paleogrficas tive de dirijir-llte. Nem deixarei de mencionar letrados como o Conde de Fi calho (que tanto desejra popularizar as minhas Biografias de Trovadores), o jeneral Brito Rebello, Aires de S, A. Braamcamp Freire, H. R. Lang, os quaes concorreram para a publica-o d'este trabalho com subsdios vrios, notas e cpias de documentos do Arquivo Nacional e de cartrios de provncia. Tenho de especializar a boa vontade e o excelente critrio com que o Dr. Leite de Vasconcellos me ajudou na reviso das provas dos dois volumes (menos na das folhas 1 a 12 das Investigaes). Ao professor J'tlnaci agradeo a prontido com que logo em 1880 me prestou todos os esclarecimentos precisos a respeito do Cancioneiro Colocci-Brancuti, ento temporriamente em seu poder. Finalmente consigno neste lugar o testemunho do meu sincero reconhecimento ao Dr. Max Niemeyer, editor intelijente e desinteressado, por ter admitido, com pacincia e indulgncia admirvel, que a impresso corresse medida das minhas fras, e consentindo que assim prosiga.

IX

O chefe das oficinas tipogrficas pertencentes notvel Casa dos Orfos de Halle, com todo o seu pessoal admirvelmente bem dirijido, merece altos louvores pelo desvlo com que acompanhou a difcil composio da obra.

Do valor ou desvalor das antigas Trovas ho de ser juizes a Galiza e Portugal. costume falat d' elas em tom depreciativo, concedendo-lhes apenas um certo intersse histrico e filoljico. O que penso a ste respeito, est largamente exposto no Volume II. Aqui s posso fazer breves consitlerar;es. Quanto a estranjeiros que abranjern tle alto no s toda a vasta poesia neo-latina, mas tambem as manifestaes ll'icas antigas e modemas das outras naes cultas, acostumados por isso a avaliarem em pouco, mesmo as poesias muito menos lhanas e elegantes, mas muitssimo mais variadas e de estilo mais culto e altisonante dos mestres provenaes e dos seus sucessores italianos, compreende-se que achem aborrecidissima a monotonia plcida e cortes das imitaes conjeneres galego-portuguesas. Pura noja continuata. Para os leitores peninsulares, que abstraem de confrontos, essas poesias so todavia monumentos nacionaes, de importncia psicoljica. Tanto nas adapta.es artificiosas de modelos estranjeiros como na de jneros populares, o jnio ptrio se manifesta. O sentimento da saudade j era familiar aos coevos de D. Denis. Em 1200 ,,morrer de amor" j era costume dos mimosos de alma atormentada. J ento os grandes olhos de criana das damas portuguesas inspiravam pela sua meiga e dorida expresso, ao mesmo tempo sensual e soberanamente espiritual e casta, amores apaixonados, mais vezes de perdio do que de salvao. Sob a fraseolojia convencional dos cortesos mesurados escondem-se freqi1.entemente sentimentos fervorosos. Na injenuidade audaciosa de certas heresias, proferidas sem sobrecenho pelos que julgavam fazer obra meritria, erijindo altares e sacrificando ao Deus do Amor, ha muita candura, mas <'tmbem alguma malcia. ~lesmo a monotonia ou uniformidade dos protestos e queixumes de amor significati,ra e atraente. Os aristocratas do t:'tlento, e que o eram em jeral tambm de sangue, pretendiam actuar pela arte na rudeza brbara e na intemperana habitual da vioa medivica. Haviam de repetir portanto, forosamente, e com insistncia, o novo dogma do poder humanizante dos afectos ternos. Compreende-se igualmente que o

temperamento apaixonado <lo llovo, amigo de sons estrdulos, cres garridas, gargalhadas destemperadas, estrdias barulhentas, chalaas picantes, levasse sses que pela posio social e pela cultura estavam acima do nvel comum, a ligarem importncia preponderante expresso mode'rada de sentimentos delicados, honestos, 1ecatados. Assim que explico a escolha escrupulosa de termos, cheios de cortesania, sse falar em surdina, essa tristeza pesarosa de tanto A1nadis. De mais a mais, essa terminolojia e fraseolojia necessriamente muito restricta que empregam, hoje sedia e vulgar, era novidade no seculo XIII. Se atender a tudo isso, creio que o leitor galego-portugus ficar agradavelmente surpreendido no s da metrificao refinada, a tal ponto que assombra, e da pureza da linguajem unitria (que tanto destoa da grotesca barbrie das canes apcrifas e da falta de polidez das prosas coevas), mas tambm da delicadeza do pensar e sentir d~ rudes homens de armas e da sua expresso apropriada, s vezes verdadeiramente potica. De resto, o Cancioneiro da Ajuda, prpriamente Cancioneim de Amor, sem dvida o menos curioso dos trs, que constituem o Cancioneiro Jeral trovadoresco. No Cancimteim das Donas, que conto publicar, ha um estilo popular, cheio de gra.a despretenciosa, que encanta. O Cancionei1o de Bu1"las, s vezes escabrosssimo, ou mesmo de rudeza inequvoca, que faria hoje crar um carrejo, deve ainda assim ao realismo dos assuntos uma fraseolojia mais familiar e um colorido vivo e intenso que agradam, e provam que j ento a lngua dispunha de um considervel peclio de anexins e prolquios. Nos Textos, nos Apndices e no decurso das Investigaes, ha algumas poucas amostras do jnero alegre e satrico.

Psto que siga na edio crtica processos jeralmente aceitos, e os explique por mindo nas Investigw,es, dever meu prestar contas, tambem neste lugar, das modificaes que introduzi no texto. Publico as poesias integralmente, na mesma ordem em que esto no Cdice da Ajuda, numerando-as e apontando o lugar que ocupam na edio baralhada de Varnhagen. Rejisto todas as lacunas. Tento determinar as suas dimenses, assim como o contedo provvel das folhas arrancadas. Preencho-as pelo confronto

XI

crtico com os apgrafos italianos (em XVIII Seces do Apndice). D' essas fontes tirei tambm os nomes dos autores. Para que o leitor veja o tipo das letras e o estado actual dos orijinaes ofereo o fac-smilc de uma I)jina (a face de f. 4, com as canes 14 e 15). Assim o habilito a fiscalizar as lteraes grficas. Com o mesmo intito indico, em notas marjinaes, no s o caderno e a seriao das folhas de cada um

la , 2a , ga

I I

--------'-.-'

'

4a

4 f1,

3P,

2P,
_.

1P

nos que esto completos, mas tambm a ordem jeral das folhas (de 1 a 88), e ainda a coluna (a b na face, c d no inverso) em que cada trova plincipia. Todas vo acompanhadas, no fundo das paJinas, de r1uatro categorias de anotaes. Na J& (Texto) h notas paleogrficas, relativas s indispensveis correces admitidas no texto, e propostas de outms, em casos duvidosos. Em segundo lugar vo as Variantes dos apgrafos italianos, em lio crtica. Em ambos os casos poderia ter sido muito mais minuciosa. :Mas sem utilidade. Deixando exposto no Cap. III das Investigaes quantas vezes o escrevente emendou erros, raspando letras, quantas vezes o revisor riscou letras suprfluas, e quantas vezes em lugar de maisculas (coloridas e historiadas) esto apenas esboadas, para governo do pintor, minsculas microscpicas, no aponto no Vol. I cada exemplo d' essas alteraes jeraes e sistemti~::as. Sendo em regra satisfatria a lio do Cdice da Ajuda, tambm no havia vantajem em fazer estenda! das inmeras deturpaes posteriores com que os copistas italianos crivaram os seus treslados, deturpa.es de mais a mais emendadas, em grande parte, por E. Mnaci em Tabelas e em Notas. Examinando os textos com o mximo cuidado, aproveitei cada escrita que realmente representa li.o diverjente, quer no sentido, quer s na forma. Rejisto todas, mesmo as freqi.ientes trocas de mi por min, lhe por lhi, foy por fui, omen por ome, quer' eu por- quem eu etc. 1) - O caso muda de figura nas canes privativas dos apgrafos ambos, ou de um s d' les. Nos Apndices
1) Lies diverjentes que creio inaceitveis, e flue tenho em conta de lapsos, vo includas em parnteses curvilneos.

XII

vo por isso todas as grafias deturpadas, tal qual se acham nas edies de Monaci e Molteni. Na II a categoria (Forma) dou a anlise mtrica da cano. A digo muita coisa que j hoje no defenderia. Empreguei indevidamente uma terminolojia em parte erudita, falando de Octonrios jmbicos e Nanrios tmc't"cos, em part~ trovadoresca, como rimas longas por agudas, bre'ves por graves. Melhor teria sido falar apenas de versos de 8. 9. 10 slabas, contando-as aritmeticamente, e no segundo o sistema francs, i. , s at a ltima slaba acentuada. Nas Investigaes Lingsticas hei de sanar esses defeitos. Na IIJ& (Razoamento) dou em alemo resumos das ideias expendidas pelo trovador. Como no os destino de modo algum aos estudantes, mas sim aos estranjeiros que se ocupam da histria das ideias estticas, substituo esses elencos por verses qusi literaes s em casos de construo muito complicada, p. ex. no jnero das cantigas de atafiinda que entrelaam todas as proposies, desde a primeira at a ultima, por meio de conjunes e pronomes relativos. Na IV a (Varia) comunico as notas escritas nos seculos XV e XVI por leitores diversos nas marjens do cdice e aponto ou treslado algumas tradues de Diez e de Storck.

As modificaes ortogrficas a que submeti o texto, tendem a aussiliar a compreenso sem todavia desfigurarem o seu carcter arcaico. Sem isso, poucos portugueses o haviam de lr. E falharia ento uma das minhas principaes ambies. No conseguiria nllgarizar a noo exacta do que foi na realidade a poesia dos antepassados. Nem extirpava a falsssima f nas pretenciosas e artificiosas canes apcrifas de Egas Moniz, Gonalo Ermguez, e .Mem Vsquez de Briteiro a Violante, Ouroana e Ximena. No chegaria a substituir no ensino das jeraes novas aqueles monstruosos aleijes que dizem Tinherabos - Fincarades bos embo1a .Ajuso da q'lterida ]fendo jases- e falam de um commn morto s ocos, pelas trovas sinjelas em portugus perfeitamente orgnico e elegante, metrificadas e assonadas por D. Sancho I, cantadas provvelmente antes do ano 1200 em Coimbra e Vila do Conde pela Ribeirinha ou pelo cro das donzelas d'essa qusi-rainha. Felizmente o Cdice da Ajuda - de importncia capital por ser escrito com desvlo na prpria era trovadoresca, quer fosse no

xm

iltimo quartel do sculo XIII, quer no primeiro do sculo XIV, vista de orijinaes muito mais antigos - presta-se admirvelmente a essa empresa. Conquanto de modo algum esteja isento de defeitos, nem satisfaa um crtico moderno, no conheo nas literaturas medievaes monumento algum neo-latino que se lhe possa comparar, quanto simplicidade ljica e parcimnia sistemtica da ortografia, e que portanto exija menos alteraes para se tornar lejvel. Se toda a lrica galego-portuguesa se distingue pela uniformidade da linguajem - ainda mais convencional e conservadora do que costumam ser as linguajens literrias, a simbolizao dos sons nesse cdice de um raro apuro. Nos apgrafos italianos (treslados, segundo as aparncias, de cancioneiros do tempo do Conde de Barcelos) j vigora a ortografia muito menos coerente e correcta dos diplomas da chancelaria rjia, superior apenas num ponto: na simbolizao nacional de n, l, m, v, b, iotizados (palatizados), por meio de h. Mesmo nos Cantares de 8. Maria - caligrafados antes do Cdice da Ajuda, embora a sua composio seja posterior de muitas das nossas cantigas de amor - a grafia, qusi igual do Cdice da Ajuda, tem incoerncias em maior nmero, especialmente no emprgo de letras nulas como h. No hesito em considerar a escrita do Cdice da Ajuda como a primitiva portuguesa. Ignoramos, quando e onde se ficsaram as suas regras. Apenas po!Sso conjecturar que seriam estabelecidas logo ao despontar da poesia palaciana, pouco depois da introduo da letra francesa, e em imitao d'ela (embora nem o francs nem o provenal pudesse dar todas as directivas necessrias para os romanos peninsulares), em algum dos escritrios ou mais provvelmente na escola principal onde clerigos-jograes cultivavam e ensinavam artes e letras. Em Santiago de Compostela, em Leo ou porventura na crte de Castela, cuja lingujem lrica era o galego-portugus. No crvel que fosse organizada tarde, pelo artista incumbido da coleccionao das Trovas. Repito que le parece ter-se esmerado em copiar com toda a exaco cada rol membranceo em que ia o trabalho orijinal dos trovadores primevos. As emendas provam uma meticulosidade extrema. Mesmo certas desigualdades- alguns hispanismos, raros, que distinguiam o falar dos galegos do dos portugueses e alguns latinismos, mais raros ainda - parecem ser antes particularidades de orijinaes do que culpas do amanuense, cujo trabalho foi rigorosamente fiscalizado.

XIV

Poetas cultos, que empregavam ergo, vel, bem podem ter-se lembrado de utilizar et e est para distinguir a conjuno do verbo e da interjeio (eh). Pelo outro lado, o revisor que rectificava cada mi por min, no deixaria escapar sancta, Sanctaren, cu.ncto (lapso por conto), se a.ssim no estivesse nas laudas primitivas.

Caracterizemos rpidam{jnte as notveis qualidades e as insuficencias da escrita arcica galego-portuguesa, tal qual foi ideada na aurora da literatura por clerigos-jograes. Deixei dito que nos mais antigos documentos em prosa, tambm de fins do sec. XII, e nos do sec. XIII, ela se apresenta muitssimo menos correcta, smples, unitria - to brbara como a linguajem a empregada ora por tabelies pseudo-eruditos, ora por escrives ignorantssimos que entremeavam a lngua popular com formas e frmulas, estropiadas, de textos em latim. I) Naturalmente, os trovadores utilizaram as letras smples do alfabeto herdado dos latinos (menos k) e as jeminadas ss e rr, quas1 sempre com as mesmas funes; em alguns casos como x, x, qu, c, antes de e, i com o valor diverso a que haviam chegado. Mas como sses sinaes, j insuficientes em Roma, no chegassem para representao dos sons novos do romano, aceitaram smbolos subsidirios, inventados em Frana, onde duas literaturas, a do Norte e a do Sul, se haviam desenvolvido mais cedo e serviam de modelo aos peninsulares, a todos os respeitos (eh, com valor de tx; com valor de ts; .r;u gutural). Ao t,il que deram em Portugal o destino peculiar de indicar a nasalidade de vogaes, no meio do vocbulo, reservando a consoante nasal n para a designar em fim de vocbulos. Lonje de se cinjirem servilmente aos timos latinos, os poetas escreviam apenas letras realmente proferidas, 2) mostrando o empenho evidente de diferenar tambm no pergaminho palavras distintas pela pronncia, pelo sentido e pela orijem, e de empregar para cada som um nico smbolo inconfundvel. No admitiram nulas, nem jeminadas com valor de sinjelas. H, mudo desde que per1) Alm de empregarem letras nulas, confundem de maneira desastrosa os smbolos novos com os velhos, trocando c e ; g e gu; clt e x; 8, 88, , ~, sem determinarem as suas funes diversas, conforme as vogaes com que formam slaba. 2) S nos smbolos compostos gu, qu ha letras mudas.

XV

dera o valor antigo de aspirata, foi banido. Graas ao desprezo absoluto de termos eruditos, nenhum nm, gn, pt, ct, c, ph, th, 'rh fere a vista. 1) Nem ha confuso entre os sinaes s ex; ss e ; clt e x; s e ss. 2) A pesar d'isso, a no quererem inventar sinaes novos, faltavamlhes os meios de atinjir o ideal de simplicidade e clareza a que visavam. Nalguns pontos at foram bem infelizes. Principalmente na escolha dos sinaes representativos de n, l palataes. Conquanto conhecessem vrias grafias, tentadas pelos outros povos neo-latinos, e empregadas tambm durante o sculo XIII nas chancelarias e nos escritrios de Portugal, 3) a saber ni, ny, in, yn, ii, - n, nn, nh e li, ly, il, yl, ll, lh, deram a preferncia no ao nh, lh, que se vulgarizou ainda na poca trovadoresca4 ), nem a ny, ly, mas antes aos smbolos muito menos apropriados nn, ll, provvelmente por os verem utilizados em Castela e Leo. 5) No repararam que, se l eram verdadeiramente etimoljicos, no tinham razo de ser no cidente. 6 ) Outras imperfeies h, comuns em parte a todos os textos medievaes, em parte mesmo ortografia latina. E so: a falta de distino tanto entre u vogal e u consoante, 7) como entre i vogal
1

1) J mencionei as nicas excepes: sancta (ao par de santa) e cuncto (lapso por conto). Se em sciente, na.sci, conhoscer, escaescer etc. pronunciava- se s- ts, a meu ver, embo1a na boca do vulgo a evoluo para ts (de l para , e em seguida para ss) j tivesse principiado, como o provam as variantes conhocer, escaeer, acaecer. 2) Facer, plal'.er, feceron, fax o devem se1 formas dialectaes (galegas). 3) Tanto no Cdice da Ajuda como nos Cantares de S. Maria -n, -i, - ny oconem espordicamente. Temos una no verso 1555, por lapso; cnoscer 1283, 1396; veio 5632; seior 5953; estranyar 3097; stranyasse 6639; estrayaria {sem til) 6639. 4) Parece que foi na chancelaria de D. Affooso IV ou na de D. Deois, reformada por escrives franceses (entre 1270 e 1280), que as grafias provenaes nlt, lh se vulgarizaram, seguidas desde logo de mh, vle, bh, em substituio da grafia anterior mi, vi, bi. 5) No se pde duvidar de que a escolha de nn, ll fosse devida influncia de Castela na Galiza. - O emprego d'esses smbolos no basta todavia, de modo algum, para prova de que o Cdice da Ajuda fosse escrito por um artista espanhol. - Repito que o Cdice do ltimo qualiel do sec. XIII ou do primeiro do sec. XIV, poca em que nh, lh, j iam substituindo a escrita arcica, ma..~ que muitas caoiigas tem perto de cem anos a mais. 6) Se l gallus annum deram galho anlw, c produziram galo ano. 7) Para evitar confuso entre viv', dev' e viu, deu os poetas duplicavam u-consoante, tomado final (ou otes, medial e intervoclico, po1 eliso de tonas e, a, o), escrevendo portanto uiuueu, deuueu catiuue (viv'

XVI

(ia = ibam), i consoante com valor novo (j = }am), e i sem i- vogal (sbia= sapia). 1) Acresce o emprgo arbitrrio e suprfluo de y grego como equivalente de i, nas suas aplicaes de vogal 2) e de semi-vogal, quando poderiam t-lo aproveitado em pr da clareza, exclusivamente como semi-vogal., tendo seu lugar ora entre vogaes, ora como subjuntiva de ditongo final decrescente, ora como elemento iotizante nas ligaes palataes ny, ly, my etc. 3) No menos grave a existncia de apenas cinco vogaes para uma dzia de sons diversos e a falta de todos os sinaes diacrticos, incluindo os pontos sobre os ii. 4) Est claro que acontece haver infraces das regras estabelecidas com tanta felicidade. A proscrio das jeminadas, mico bem que resultou da escolha de nn, ll para smbolo de sons palataes, no foi sustentada com rigor. Mesmo nn surje espordicamente, sem sse valor. verdade que em casos muito especiaes. No como representante de nn latino, i. com valor de n sinjelo; mas em ligaes de palavras que terminam em nasal com outras que principiam em l, contacto de que em portugus resulta protraco ou antes assimilao, i. --n, p. ex. em perderon-no (v. 2667). 5)
eu, dev' eu, cativ' e). Nem sempre, porm. - Entre leu 2727 (leve, adj.) e leu (leve, verbo 2056 e 2472) no ha diferena grfica. 1) I longo surje de vez em quando, mas como mera variante grfica, sem funo determinada. No CA apenas maisculo, em princpio de cantigas; tanto em Ir como em Joana. O mesmo vale de u. Nos Cantares de S. Maria j e v so mais freqentes. Ha p. ex. j'oyx j'uigar judeu Jherusalem prijon; vares va mvito jodeos sev ovtra nacev etc. 2) No Cdice da Ajuda nunca se emprega y com valor de j. Talvez fosse o pequenssimo corpo do advrbio ~ (tbi) - um s trao vertical muito usado em expresses como des i, i - o que levou os escribas a conservarem o y grego. Em todo o cdice evitaram representar esse advrbio por i, utilizando sempre fi, (uma vez h:fl, conforme j disse). A nica excepo no verso 4631 confirma a regra. 3) Assim distinguiriam de modo claro e simples y (hodie) de o (audivi); dya, sya, sya (doleat, soleat, saliat) de doa, soa, saia (dolebat, solebat, salibat); sbya de saha etc. 4) O y grego a nica letra que costuma ir encimada de um ponto (quadrado). Alm d' esse sinal diacrtico, intil, h apenas um trao fino por cima da primeira haste vertical de i, u, n, m, em palavras onde se encontram em contacto directo duas ou tres d' essas letras, to fcilmente confundidas. P. ex. em , , nn, 'lftn, rar, rar, aMa, ada etc. 5) Lo artigo no exemplo citado e em sen-no (2075). Em geral pronome: 2039 quen-no; 2876 non-no; 2844, 2865 quen-na; 546 benno etc. Os trovadores escreviam, contudo, quasi sempre beno, nono, queno. O mais acertado, ento e hoje, teria sido pr: be -no, que-no, n-no. A escrita mallo (3096) est por malllo i. e mal-lho; nollo por nllo i. non lh' o.

XVII

Com maior freqiiencia encontramos tt, '111/m (attemler; commi_qo ss, '1"1), e especialmente ff (soffrer, affan); mesmo em princpio de vocbulo (ffe, ssi, 1-ren). Tambm o h reaparece, embora s de lonje em lonje. Nunca por escrtpulos etimoljicos, nem to pouco para diferenar palavras que comeam com i, u vogal, de outras que principiam com j, v (hia = ibam de ia= j), mas smente afim de dar mais corpo a alguns monosslabos. 1) Contra a regra, o til figura em fim de vocbulo; n final s vezes substitudo por m, especialmente nos monosslabos rem, tam, quam, quem, onde corresponde a -m latino; e por analojia em mi'm, nU1n, {em, veem etc. 2) Quanto ao smbolo representativo das consoantes nasaes que se ouvem entre vogaes nas.:'tladas e consoantes explosivas, no admira terem tambem hesitado entrem e n (sempre, sen.JYre), favorecendo mesmo ste ltimo sinal. H indecises a respeito de f e s, 3) e c ntes de e, i, e a respeito de tres rr, diversos, mas sem aplicao determinada. 4) Finalmente, a escrita foi e a leitura dificultada pelas abreviaturas e pelo costume, at certo ponto conveniente, de em lmrmonia com a acentuao frsiea e o sentido gramatieal, se juntarem em um s corpo grupos snicos, compostos de dois ou tres vocbulos, s casualmente fundidos, quer por smples composio sem alteraes de som, quer por meio de sinrese, crase on eliso, quer por assimilao de ~r ~s ao l de lo, la, los, las, artigo ou pronome, ou d' sse mesmo artigo ou pronome nasal de palavras tnicas precedentes. 5)
1) Por junto apenas dez vezes. Mesmo nas formas !ta (habet 4198) e hey (6072), escritas centenas de vezes sem h, no foram, certamente, razes etimo1jicas que levaram algum poeta a tra-lo. Temos ainda lt.y 4l6; he (est) 6095; heu (ego) 5969, 5975, 6001; hua 6024, 3339, 3875 e Johan 3375. 2) Ao todo conto catorze excepes regra. Nos Oania'res de S. Maria, o til s vezes smbolo de m entre vogaes; mas smente onde o escrivo tinha de economizar espao para no sair fra das linhas marcadas (p. ex. No 130 costzi il = costwnz' an). 3) Em jeral o sinal f empregado em princpio de vocbulo (com valor de surda) e no meio (com valor de sonora), e s no fim. Inmera.'l vezes s todavia substituido po1 f, no s quando, no encadeamento da frase, muda de posio, passando de final a intervoclica, directamente como em ofandgos, ou por eliso, como em fifeprol, mas tambem em pausa: quantofomef etc. 4) R, 'r, t so empregados indistintamente. 5) Exemplos do primeiro tipo so malpecaclo, bonsen, senraxon; do segundo m'iauen, miagora, mia (mihi habet ou mti illam); do terceiro b

XVIII

Taes ligaes, caractersticas do galego-portugus, obrigavam os escribas muita vez a permutarem c (com valor de k) e qu; g (tambm gutural) e gu; g palatal e i (=j). Na realizaQ d'esta empresa, i. , na substituio da ortografia vocabular pela frsica deu- se, porm, mais de um engano. Especialmente na escolha da palatal fricativa, representada segundo a regra por g antes de e, i; e por i (JJ, antes de a, o, u. 1) Com relao a palavras existentes em duplas-formas, a ten(lncia unitria e conservadora dos poetas levou -os qusi sempre a darem a preferncia mais arcica, rejeitando como vulgarismos evolues progressivas que se iam realizando na boca do povo. Assim preferiam em regra mi, assi, mais, veer, seer, sol, sal, dol, pon, quer, fax, pes, ampar, ome, muito, 2) mia, coita, cmaar, oir, loar a 'lnin, assin, mas (conj.), ver, ser, soe, sae, doe, pe, quere, faze, pese, ampare, omen, muinto (ou moito), minha, cuita, cuidar, ouvir e louvar. Mas de vez em quando as formas populares escapavam-lhes, at em lugar imprprio, como p. ex. min em rima com vi aqui. 3)

Com essas poucas duplas-formas j entramos na fala. A linguajem dos trovadores um portugus ilustre, selecto, conven quante'lt, sempreu, mentrett, ogeu, quereu, queroge; do quarto amalo (ama-re illum ou amas illmn), volo, Deulo, poilo, mailo; do quinto: queno, beno, nono. H todavia outras conglomeraes muito maiores: auelei, quemiauen, contaruoloei. 1) Em regra os antigos escreviam no s fica, fique; cmmlgo, camlgue; mas tambem deseio, desege, passando ljicamente na escrita frsica ou fontica a vegeste, oiom. Bastantes vezes esqueceram -se todavia de proceder permutao, ou fizeram-na mal; no s a desnecessria de i em g (to pouco importante como a de em c antes de e i) p. ex. em 'l'eie (571 ). veieu (2541, 3872), deseiei (870), deseieu (2797), oieu (3464), mas tambem a de g em gu (3185 dt"geu, 3334logeu; 4477 di'gi = digu' i); a de c cm qu. (3132 vosce, 6429 ficeu); e a de g em i (2941 oga; 217 ogo; 441(3 ?.'cgas; 4940 ogom; 4.934 ogarnin; 5792 ogoutra). D' a que pa.~saram para o Elucidt1io, e outros trabalhos lecsicogrficos, formas errneas como cugo, perco.
2) Outms duplas- formas h em que no se nota essa tendncia p. ex.

cofonder e confonder, cofonda, confonda, confunda; ifante, infante; vcngar e vingar; pera e pma; vosco, vusco; p1eguntm e pe1yuntar; guaa:nhm, gaanhar, outri, out1e, outren. 3) Min est correctamente nos versos 2733, 7896, 7903, em 1'ima com fin, vin, mas incorrectamente em 3723, 3736, 3802, 4524, em rima com assi, vivi, sofri, pe1di, mor1i, servi. Em vista da notvel pureza das
consonncia.s nas canes trovadmescas, deveria t -las emendado sempre, como fiz nos versos 2102, 2157, 2304, 2310, 2330.

XIX

cionalmente unitrio e arcico, mas perfeitamente orgnico e coerente, claramente determinado nas suas formas c tendncias, caracterizado por todas as feies peculiares que o distinguem do castelhano. Portugus ou galego-portugus ilust1e, pois havia identidade qusi completa entre a lngua da provncia do Noroeste da Hespanha c a do reino de Portugal. :!'tias portugus que naturalmente era o da provncia de Entre Doiro e Minho, e no o de Lisboa, bom no esquecer isso. As alteraes sucessivas que a lngua experimentou em sete sculos de vida histrica, distanam bastante a que hoje normal em Lisboa e toda a sociedade culta do pas, da que se fala na Galiza, e ambas da que foi usada em tempos de D. Sancho I. Creio que j no reinado de D. Denis, que residia a mido na capital, muitas formas e pronncias galego-portuguesas seriam pouco usadas entre os cortesos e desconsideradas pela jerao nova como arcaismos e galeguismos. Tal evoluo ajuda a explicar a rpida decadncia da arte depois da morte do rei-trovador e o longo interregno lrico, at ao advento de um novo gsto e estilo no seculo XV. Repito que a linguajem trovadoresca se compe qusi por inteiro de vocbulos sados do latim vulgar evolutivamente. l\Iesmo os cstranjeirismos que nela se notam, vindos de Frana, pertencem mesma camada lingi.stica. 1\Iuitas formas tinham atinjido j ento o seu estado definitivo.l) Categorias inteiras achavam-se, porm, num estdio intermdio entre o latim vulgar e o portugus clssico. Na conjugao dos verbos so notveis certos tipos isolados, posteriormente modificados por influncia da analojia. Na primeira pessoa do singular do presente temos (alm de ouo, tenho, 'lJenlzo que perduram) seno, menr;,o; aro, pe1o; dorno, servio, comio; moiro; paresco, gradesco, nasco, conhosco; na 3 sg. cal, fal, sal, dol, sol, pon, quer; na 3 do conj. pes, perdon, ampar; no fut. tcrrci, venei, qucrrei, pm-rci, guanei, nwnei. Na 1 sg. perf. ha vrjas formas em i tono, que j citei, ovi, sobi, pudi, tivi, estivi, dixi, qzgi, pi'tgi; na 3a as correspondentes, em -o: ouro, soubo, disso, quiso, puso, tcvo, estcvo, pmugo, t1mtxo, podo e mais algumas em -c: creve, 'valve, adusse etc. - Na 2a pl. de todos os tempos vcrbaes (menos no perf., que tem -stcs) subsiste o -d- representativo de -t- (amades e no arnacs, amais).
1) No Glossrio o leitor poder verificar fcilmento quantas palavras no sofreram alterao alguma desde 1200. b*

XX

Muitos nomes, reduzidos por contraco, ainda no haviam chegado ao seu volume mnimo: 1) vogaes, postas cm contacto 1)ela sncope de consoantes latinas sonoras (l, n, h, d, g, v) contavam-se por duas slabas mtricas, 2) quer fossem diversas, quer do mesmo tipo, 8) i. tanto em casos onde a contraco por etase era possvel e se realizou posteriomente, 4 ) como naqueles em que os dois sons podiam fundir-se e se fundiram efectivamente em ditongo, oral ou nasal. De n sincopado, ainda l estava vestjio bem reconhecvel, muito caracterstico, que desapareceu depois: a nasalidade da vogal precedentc.5) Dizia-se e contava-se portanto m-a, p-a, l-e, v-e, lo(u)-o, 6) s-o, c-o, fe-o, C1'tt-o, C?'e-r, 1-i-ir, co-r, su-1, e sem excep.o alguma 7) l-a, ce-a, vi-o, s-o, it-a, rn-o, b-a, li-ir, p-er, te-m, vi-i'r, fi--da. E::;t claro que as diversas terminaes em que havia nasal (I)osteriormente confundidas, na poca dos ditongos nasaes), tambem se conservavam fiis aos tipos latinos. Nunca ha permuta-o entre -on, -an, o, a, quer no sing., quer no plur. , nem com as formas de -l- intervoclico. Dizia-se vamn, va-1-es; pan, p-es; ce1-t-o, cer-t-os; m-o,
1) Fazem excepo vanas formas muito usadas, reduzidas cedo a uma nica slaba, composta s do vogal ou de consoante o vogal, fpter smples, quer ditongo. Alm de o, a, e, dos adverbios i, 'lt, dos pronomes mi, ti, si, e'lt, meu, teu, seu, (, ou, son etc. correspondem a monosslabos latinos), dos verbos , s, t, sei, dei, vou, vai, fui, foi, trei, e dos provenalismos lezt, grcu, j smjem oi, boi, f, p, s. Vccr, seer, veedes com a segunda tnica, tambm contam s vezes por uma s slaba 12elo menos nas obras de D. Denis. 2) Por isso mesmo os trovadores nunca dobravam vogaes para distinguir tnicas de tonas, processo adoptado nos sculos posteriores (daa, laa, caa por clt, l, c) e que foi conSCffi.i.ncia natural do costume de escreverem, moda antiga, 't'ee, pee, doo'r, soo, quando j todas as classes, cultas ou incultas, diziam v, p, dr, s. 3) De propsito no digo idnticas porque ontre tnicas e tonas h apenas identidade grfica. 4) A prep. a e o artigo o, a, os, as ainda no estavam fundidos: , s, , s seriam vulgarismos, na opinio dos cortesos, se bem flue essas formas ocorrem algumas vezes. 5) Desapareceu por no encontrar consoante em que se apoiasse. Onde a encontrava conservou-se, embora tivesse de mudar de lugar, como p. ex. em finda., vinda de fiinda, viinda, mettese antiga do fi--da, vi--da. 6) Os antigos ortografavam loar e no louar, certamente para evitar a pronncia lva-r, j ento usada pelo vulgo. No Cancionei1o de D. Denis ha louvar (ao par de ouvir), mas muito poucas vezes. 7) A omisso de til, freqente nos apgrafos italianos, no prova nada em contrrio, to esmagadora a maioria das formas com til.

XXI

m-os; lou-a, lou-as, qual~ qua-es. Nem aqui, nem em outras combinaes, e, o eram subjuntivas de ditongos. 1) Ainda conservavam o seu valor natural. Os nicos ditongos usados eram i, i_, ci, i, i, i, u, u, u, iu, ou.2) Ditongos nasaes no existiam. 3) Se o encontro directo de vogaes dentro do mesmo vocbulo nunca era desfeito nem por insero da semi- vogal i, entre e-a, e- o /l) nem por meio da palatizao <le 1, 5) nem to pouco por condensao de at redundar em 'in, o hiato de vocbulo a vocbulo tambm era usadssimo, muito embora os poetas utilizassem as diferentes sinalefas 6) - mais vezes eliso do que sinrese e crase. 7) Note-se a eufnica jun~o <lo pronome procltico me, com o, a, os, as, ou com outros vocbulos que principiam com
1) A abreviatura 9 1epresenta -os e - us. Ainda assim 1esol vi de9, te9, me9, se9 sempre em Deus, teus, meus, se'lts, porque entre os numemsos casos cm que essas palavms aparecem com todas as letras, no h um s deos, teos, meos, seos. Smente em u9 que ficam dvidas, visto que a tona vzts s vezes substituda pela forma absoluta vs. 2) As terminaes dos perfeitos eram- ou, -eu,, -iu. Espordicamente que surje a escrita -io, -eo nos Cantares de S. Maria (rio, briu, navt; cfr. ceo, 1:eo, ebreo) e nos apgrafos italianos (guario, 11io). Vid. ( 1A v. 7821. 3) O nico de que conheo exemplo ui em muinto, vu1garismo quo escapou uma s vez. 4) A linguajem arcica conhece apenas feo, creo etc. As formas ceia, (e'la no podiam, de resto, sair directamente de cca, vca. Tiveram de passar po1 cea, vea. E essas formas secundrias eram inteiramente desconhecidas aos trovadores antigos, ainda mras mesmo no tempo de D. Denis. Peyor (de pejor) encontm-se de lonje em lonje, no no Cdice da Ajnua, mas nos apgrafos italianos (vid. CA 9019) e nos Cantares de S. :Jla1ia, em lugar da forma mais usada peor; creio que po1 analojia com maior, muito usado ao lado de moor (por maor). Ambos, sempre com fechado. A pronncia mr, resultante da contrac~~o dos dois oo, actuou depois nos ouhos comparativos fortes: men1 (na ling. a1cica mer), melhr, pir. 5) Ainda assim, as hesitaes na escrita de -i-, 'lt- mostram que a nasalidade era em ambos os sons diversa da de , , e, no to puramente voclica, e j se aprossimava do 1esultado final - inh-, wu- p. ex. em vinho, uma que tanto contrasta com co'roa, ceia e mesmo com l. J falei da escrita una, ha. Ajuntem lutnha do Cancioneiro da Vaticana. Quanto a -i-, muito raro no Cdice da Ajuda, basta dizer que nos apgrafos italianos ocorrem sobrino (CV 1201), meninha (CV 336, CD v. 2586), divinlw (fll 391), detreminhou (CD 383). 6) As 1egras sero estabelecidas nas Investigaes Lingsticas. 7) Vogaes, que o poeta quis elidir na economia do verso, eram suprimidas na esCIita.

XXII

o, a, de onde resultou uma espcie de ditongo secundrio, crescente, mi-o, mi-a.t) A tendncia caracterstica do portugus de atenuar considervelmeute as vogaes tonas, especialmente as postnicas, j havia principiado. Conqu.anto na crte se condenasse o costume de substituir o no acentuado por 'l'i, o ensurdecimento era notrio e ia- se jeneralizando. 2) Com relao s tonicas certo que, sem saberem distinguir na escrita , aberto de , fechado (e ambas, das atonas , e), os trovadores nunca os confundiam. Separavam-n'os, pelo contrrio, nas rimas com um rigor e uma escrupulosidade muito superior das geraes futuras. Os infinitivos em r p. ex. nunca rimam com os conj. fut. dos verbos irregulares (qui8r, podr, 8oubr, prougur etc. nem com molhr, me8tr, qur). S) Quanto a influncia metafnica de vogaes postnicas nas acentuadas, tambm havia principiado: i postnico influa em o, e t6nico, fechando-o, no s quando em contacto com consoantes nasaes 4) {como em tMnio, tnte8; cmio, cme8; drmio, drme8), mas tambem em dvo, dve8; nwiro, mrres etc. Parece que no havia passado, contudo, por analojia, a adjectivos, nomes e pronomes. 5) O que disse da pureza das vogaes na 1ima, tambm tem aplicao s consoantes 88 e , x e 8, eh e x 6 ). Nem deve
1) Te+ o, te+a deram cho, cita, formas galegas que no eram do agrado dos trovadores, posto que eles no desprezassem o simples clze, nem xe, X', variante galega de se, si, nem to pouco a composio x' o, x' a. Pior criar etc. no se acham no CA, mas j nos apgrafos. 2) Essa tendncia manifesta-so logo nos primeiros documentos em prosa. No CA, -u, por -o todavia raro e prevalece apenas no pronome encltico vus (cfr. vu,sco, nusco). Em jeral o corresponde a u e o noacentuado latino. Notemos comp1ir, cofoion, costmnc, dorm, encobrir, fogir, Joan, joiXt, joixo, joigar, josUa, josticeiro, jodeu logar, molller, mougcr, noxir, onger, onguento, ordir, poder', poscr', pon"dade, rog-, resorgir, sobir. Em todos estes vocbulos a mudana de o em u, que em vrios tem aparncia do regresso, muito posterior (do sec. XVI). O antotnico ainda hoje o no Brasil. 3) Do mesmo modo distinguem sempre entro prex, vex, {ex e vs, ms, trs, meds, ps; entre eu, teu, seu, meu, g1cu, deu e ceo, veo, creo, receo; como entre f o qu (logo fallarei do d, d) etc. 4) Aparentemente, as vogaes nasaes emm sempre fechadas. Mesmo antes de consoante nasal, em palavras como pequeno, fumo, havia uma nasalizao, lijeira. Rimas como be-no pequeno levam a esta convico. 5) Veja-se p. ex. ele, ela, eles, elas - eso, aquelo, aquesto. 6) J disse que prex, {ex, vcx (e tambcm saudeXt etc.) nunca rimam com ms, trs, meds, ps (penset). Nem to pouco assax, fax, prax,

XXIU

cansar admirao, visto que essas letras simbolizavam sons bem diversos, conforme indiquei. Ch, hoje reduzido no s6 no sul de Portugal, mas tambem entre a gente culta do Norte, ao valor era explosivo, com o valor de ti, comum ao galego e de castelhano; x tinha o valor unico de i (inicial xadre?:t), e nunca o de cs ou ss; o de tss; ?:- o de ds. Quanto a g, j, a permutao constante entre os dois smbolos parece testemunhar que j soava como hoje, tendo perdido nos derivados de dj (Jwdie, vdeo, in'bidia, disidio = oje, vejo, enveja, desejo) aquele seu valor primitivo. Quanto ao s em fim de vocbulo ou de slaba, a sua assimilao qnsi constante a l mostra que nessa posio o som era fraco. A escrita Lixboa,, seix, laix (cf. dex por de?:- de decem), psto que s a possa apontar em documentos em prosa e nos apgrafos italianos, leva a snpr que j ento se havia comeado a palatizar o seu som, brandamente antes de consoantes sonoras, e mais fortemente antes de surdas. Tambm neste fenmeno, o uso vulgar seria repudiado na crte pelos homens de saber, que por ofcio cultivavam no bel-mnto a recta pronncia. Em suma, julgo dever concluir que a pronmcia palaciana de 1200 a 1350 era mais clara, pausada e enftica do que a de hoje, 1) o que combinaria perfeitamente com o contedo e carcter grave e mesurado das canes de amor.

x,

Resta-me indicar as modificaes a que submeti a escrita. Cifram- se no seguinte. Desenvolvo as abreviaturas, pelo modo exposto no Capitulo III das Investigaes. Imprimo sempre por extenso o 'refr, mesmo onde nas repeties o copista escreveu apenas as primeiras palavras, ou meras iniciaes. Em_prego mainsculas no s depois de ponto, mas tambm nos nomes prprios, incluindo o Amor, onde me parece estar personificado, assim como DeuH, e Senhor, com aplicao a Deus. 2) Junto slabas de palavras, onde os poetas as haviam retalhado para informar os cantores da sua distribuio
solax com darcs atrs Satans etc., ou dix, fix, 'raix, fiix (felice) com quis, {is (fidus), Denis, lis, Paris; franquexa riquexa com presa (i. -itia com -ensa). 1) No futuro e condicional o acento recaa ora no infinitivo, ora 110 aussiliar, conformo as oxijncias do ritmo e suas pausas. 2) Algun1as vezes pode haver dvida sobre se senhor designa Deus ou a dama do trovador. Vejam-se os versos 4100, 5248, 8108.

XXIV

musical. 1) Separo conforme as exijncias da gramtica e do sentido, vocbulos conglomerados, quer por falta de espao, quer propositadamente para indicar a acentuao frsica. Nestes casos deixo-os todavia conjugados por meio de sinaes diacrticos, de que logo falarei. 2) Letras que julgo devermos acrescentar, vo entre parnteses rectangula_res, jeralmente em grifo; 8) as que na minha opinio podiam ser suprimidas para que o verso tivesse maior correco prosdica, vo entre parnteses curvilneos. 4) Pontuei com abundncia, por condescendncia com o gsto portugus, e tambm porque creio que realmente urna boa disposio das partes do U.iscnrso equivale a um comentrio, e d mais vida e cr a versos p(tliclos e montonos, de construes to complicadas como o so s vezes os dos poetas ulicos do sec. XIII. Emprego mesmo o sinal de interrogao e exclamao, invertido, em princpio de frase. Com acentos e tremas, apstrofos e hfens no fui to prdiga, pelo menos na primeira metade do volume. Preguntas e observaes do amigo que leu as ptovas, levaram-me ento a empregar mais alguns (a contar do verso 2316). Ponho acentos - com os valores jeneralizados de h muito, i. a.gudo para vogaes abertas, cireu.nflecso para fechadas apenas com o fim de diferenar palavras tnicas das tonas, grficamente iguaes. Os principaes casos so: (habct), distinto de a (art. e prep.) d (dat) da (prep. fundida com o art.) d 5) (det) de (prep.) (est) e (conj. e interj.) est (stet) ste (pron. dem.) n (inde) en (prep. in)
1) Na ta estrophe de algumas cantigas. P. ex. en ue ~ia no verso 22; 're ce ey no v. 372. 2) Ex. contaruoloei (= contar-vo' -lo-ei); q'lt,ifarmend'ia (= quitarm' end'- ia). 3) Ex. v. 2382: porque [me] traj' amor tan en drsden. 4) Ex. v. 2399: co'id(o) escrel'er. 5) O estudo das rimas ensina qne os trovadores conheciam a pronncia etimoljica d, mas tambem a analjica d (= dre, por influcso de vee, lee, eree, see). Vid. CD 1642 e 2247 contra CV 479 e 1036, e Oanfa'res de S. :Jfada 177 (onde ha mais exemplos. Nos primeiros dois casos, de consoante de que; nos outros de , f. Ainda ba outro ele, i. ds com assimilao do s a l (d' -lo dia etc.).

X!XV

fra (vb.) l (adv.) qu (interr.) podr (inf.) cuid-lo (inf.) etc. amar (fut.) etc.

fra (adv.) la (art. e pron.) que (conj.) podr' (conj. fut.) cuda-lo (2 sg.) amra (mais que perf.)

Em f o acento , na verdade, desnecessrio. 1) Como i final existe na linguajem moderna apenas em palavras ocstonas (aqui, ali, venci) ponho acento grave em proparocstonos arcicos como o~-i (habui), 2) JYltdi (potui), soubi (sapui), pusi, pitgi (posu~), quigi (quaesi). 3) Trema em o~, sa~, ca~ serve para separar vogaes que sem isso formavam hoje, ditingo, e de facto o formam tambem no arcico i (lwdie). O hfen, indispensvel na boa escrita portuguesa, segundo opinio de todos, utilizei-o para dividir nos seus elementos constitutivos as diversas espcies de grupos frsicos, compostos de vocbulos s casualmente unidos, mas escritos como se formassem sempre uma s palavra, s quaes de resto j me referi. Assim conjugados aparecem, sem alterao snica alguma, a no ser a perda da acentuao prpria, expresses como mal-dia, mal-pecado, mal-sen, mao-pecado, mao-grado, sen-raxon, al-1en, que- quer, ja-qu, ja-quanto etc; 4) ligaes de verbos com pronomes enclticos (digas-me, doede-vus, dei-vus, dir-vus-ei, -m'ei, quitar-m'end'ia, graci-lh'o ei); aquelas cujo primeiro elemento o pronome pessoal me _em prclise, com mutao do e surdo em i para formar com a imediata vogal a ou o uma espcie de ditongo crescente (mi-aven, mi-agora, mi-, mi-ora); as nume1) No verifiquei ainda, quantas palavras esdrxulas entraram no vocabulrio dos trovadores. Em todo o caso devem ser poucas, se abstrairmos dos tipos com semivogal i (sbya, rvya, cmbyo; na ortografia do sec. XIV sabha, ravha, cambho, e posteriormente saiba, raiva, caimbo; ste ltimo regressou a cmbio) que eu contaria maneira espanhola, entre os parocstonos. Alguns parnimos ficaram sem acentuao grfica, p.ex. ste (=est) e ste (iste); sen (prep. sine) e sen (sbst. = Sinn jerm.), ambos com fechado, a meu ver. 2) O leitor moderno podia confundir este ouvi com ouv (audivi), forma que os trovadores no empregaram, conquanto no reinado de D. Denis j fosse utilizada em diplomas rjios, particularmente na frmula sabhamquantos este estromento virem ou ouvirem, respectivamente leer ouvirem. 3) O acento em rub (4493) suprfluo. 4) Estas mesmas aparecem s vezes sem ligao. Outras costumam andar sempre soltas p. ex. jamais, des i, ds que, des quando, des oge mais. At agora no houve nem h, de resto, regras jeralmente seguidas cerca da grafia de frmulas compostas.

XXVI

rosas e importantes em quo ... 'r, ,.,s finaes 1) so assimiladas ao l de lo, los, la, las, quer na funo de pronome, quer na de artigo definido (todo-los, d-lo, poi-lo, mai-lo, Deu-lo; te-lo, mat-lo). 2) Finalmente aquelas em que o l inicial de lo, -los, la, las, tanto muna como na outra funo, convertido em n, i. assimilado nasal da palavra pre~edente (quen-no, be-no etc.) 3) Em algumas ligaes, to !ntimamente fundidas que j no seculo XIII nunca se efeituava a separao, no ponho sinal algum. Escrevo sempre do, dos, da, das; del, al (ntes de te~); eno, enos, ena, enas4) (respectivamente no, na), e tambem num, noutro, neste, naquel, assim como polo, pola, polos, polas. 5) O apstrofo, emprego-o em ligaes em que houve perda casual, quer ele vogaes (tod'ome, 1nent1'eu, og'eu, eu-ita'n, 'tnigo), 6) quer do consoante (poi'-lo, Deu'-lo, tnat'-lo). 7) Num ponto dei-lhe outra aplicao, abusivamente. Ponho amm-', viver' (resp. viv1'), dever' (resp. devr'), poder', (podr} para distinguir o conj. fut., do infinitivo, sem de modo algum querer afirmar que os poetas suprimiram a bel-prazer, por licena poetica, e surdo que costumava ser pronunciado na prosa familiar. 8) Quanto ao resto da escrita, no a uniformizei em absoluto. Regularizei-a apenas, cinjindo-me s tendncias preponderantes,
1) Na primeira poca da lingua - enquanto ~, conservando o seu som prprio de ds, nunca era confundido com s - essa letra no era sujeita assimilao. Em tra-lo no Gane, de D. Denis v. 848 t1a no equivale a tra~ (imp. de traxer, que ainda no havia substitudo por analojia a forma trager), mas antes, a tras (prep.). 2) Lhe, lh' o, lh' a exercem a mesma influncia. 3) J rejistei exemplos numa das notas antecedentes. 4) assim que os trovadores escreveram, exclusivamente. Nem uma s vez ocorre enno ou eno. Ainda assim creio que o e inicial seria brandamente nasalado, conforme deixei dito. 5) Tambem esta a nica forma empregada no Cdice da Ajuda. Embora per fosse muito usado, a contraco pelo no o era. 6) O em prgo de de ou d' antes de vogal era facultativo. Mas ainda assim, talvez deveria ter contado d' ela, d' este etc. entre as ligaes constantes. 7) Nestes casos acumulei s vezes os dois sinaes, sem vantajem. 8) Muito pelo contrrio, as leis das finaes admitiam em fim de palavra as consoantes -r, -l, -n, -s, ~, mesmo na conjugao dos verbos, em formas onde hoje costume juntar-lhes por analojia um ... e paragjico. Alm de cal, sal, val, dol, sol, pon, quer, perdon, pes, ampar, que j citei, e do conj. fut. quiser, poder, souber etc., fa?;,, fe~, pra~, dix eram formas normaes, conquanto a par d'elas apaream fa-x,e (2286), fexe(1869) praxe(3771), ampare (Hl06), desampare (6423), pese (6530); soe, doe no Cancioneiro da Vaticana.

XXVII

simplificadoras, dos trovadores, tanto na proscrio do h mudo e de letras jeminadas em princpio de dio, como na escolha de n para a nasalidade, em fim de vocbulos, e m no interior, ntes das explosivas p, b; e ainda no emprego de um s s e r. 1) Deixei subsistir as indecises a respeito de i voclico e y grego, e das jeminadas no meio de vocbulos, por serem muito freqentes e no causarem confuso. Modificaes incisivas so apenas a introduo de j e v, que no precisa de justificao, 2) e a substituio de nn, ll por nh, lh. Bani os smbolos nn, ll por serem estranjeirismos anti-etimoljicos, no somente inteis, mas enganadores. Escolhi nh, lh porque vingaram ainda na poca trovadoresca, e arraigaram to profundamente que hoje constituem um dos traos mais caractersticos da escrita portuguesa. Assim foram ortografados os diplomas rjios j no sec. XIII. Assim tambm - no tempo do rei-trovador e seu filho, o conde de Barcelos, - os Cancioneiros jeraes de que os apgrafos italianos foram tresladados. H vantajem, evidentemente, em empregarmos a mesma grafia para todos os textos coevos. 3) O resultado difere pouco do que Lang conseguiu no Cancioneiro de D. Denis. Creio que, pelo menos, os benemritos reformadores das ortografias portuguesas vero com prazer, at que ponto os primeiros autores galego- portugueses que se serviram do idioma ptrio, criando obras de arte, Ee aprossimaram do ideal de simplicidade o de clareza, a favor do qual vo lutando indefessos 4) - ideal de que infelizmente os representantes do saber escolstico, - primeiro os escrives em chancelarias rjias, conventos e cabidos, posteriormente na poca do Renascimento, poetas e eruditos humanistas, e nos ltimos sculos os scios das Academias - se afasta1) No Glossrio, o leitor h de encontrar todas as variantes grficas com indicao dos lugares onde esto. As duplas- formas, essas esto tanto no texto, como no Glossrio. 2) Em pouquissimos casos poderia haver dvidas. Nem mesmo em ualuer, ualuera (v. 815, 2504), saluasse (4955), salue (4955), sanctauaya (1565). 3) Neste sentido melhor fra substituir tambem mia, sbia, Pvia por mha, sabha, Pavha. 4) Claro est que o estado diverso da linguajem arcica no admite que a grafia de ento se iguale de hoje.

XXVIII

ram, empenhados em regular artificialmente a fala e a escrita por modelos latinos. Nada direi da ortografia que empreguei nas Notas e nas Investigaes. Escritas e impressas, exactamente num perodo de transio, em que diversas reformas foram tentadas, de modo algum podem servir de modelo. 1) S nesta Advertncia Preliminar posso pr em prtica as correces sistemticas, ultimamente propostas por Gonlvez Viana 2), salvo algumas lijeiras diverjncias que c estudo dos monumentos antigos me sujeriu. Concluo pedindo vnia dos meus erros. Como o grande jnio florentino que fez ,to rico ordume" das criaes trovadorescas, direi aos juizes benvolos: Vaglia-mi il lu.ngo studio e'l grande amore! Porto, Fevereiro de 1904.

Catolina lllicltaelis (le Vasconcellos.


1) Entre os numerosos dislates que a deturp~m, mencionarei s um. Como na escrita comum portuguesa do sec. XIX s final denotasse ser tnica a vogal antecedente, sem ateno mijem, ao passo que s se empregava sendo ela tona. servi-me d'este modo e escrever para distinguir os Rodrgucs, Gonl?es, .A'lvares de Portugal dos de Castela (exactamente como diference: os .Alfonsos de l dos .Affonsos de c). :Melhor fra escrever totlos os patronmicos d' esse tipo com a pesar de no Cdice da Ajuda ocorrer um nico (Paay Monix); e de nos apgrafos italianos s~ lr mais de uma vez Rodrgues Gonalves (alm de OsoyTeanes, Soa.yTes, Nuneanes, .Affonseanes em que o s justificado). Em documentos galegos e portugueses do soe. XIL e XIV tambem no rara a confuso entre uns e outros. Vid. Diss. Ckron. I, p. 285, 287, 296 e H'ist. Gen., Provas I, p. 3.- A mijem tambem incerta. Os bons escritores latinos da idade- mdia indicam a filiao ora pelo jenetivo em -i, do nome paterno (p. ex. Jolwnnes lJfaTtini; Gomes Fernandi); s vezes pelo suficso peninsular (Johannes Fernandix); outras vezes pelo jenetivo latino d' este derivado (Johannes Fernandici). Quanto antiga pronncia de -ex, -ix, no pde todavia haver discusso, visto que navarros, provenaes e catales a tramcreviam por - tx, - ts, e os castelhanos com x. Portanto quer seja ibrica, quer jermnica, quer latina a sua orjem, a continuidade histrica do portugus exije Rodr-guex, Gonlvex., Prex. etc. 2) Ortografia Nacional: Simplificao e Uniformixa.o Sistemtica elas Ortogmfias PoTtuguesas (Lisboa 1904).

-x,

FALTA U:l\[ CADERNO, PELO-MENOS; E TALVEZ MAIS.

(VEJA- SE A SECO ln DO APPENDICE.)

C1\NTIGAS
1-13

VAASCO PRAG-A DE SANDIN.

1.
(Tr. 65).

c{.~(: ~~>~a [Deus, mru senhor, se 'l'US prou]jjguer', vos me tolhed(e) este poder que eu ei de muito viver; ca, mentr'en tal poder onver' 5 de viver, nunca perderei esta coita que og' eu ei d'amor eno meu coraon.

10

Ca mi-a faz aver tal molher que nunca mi- ren de fazer per que eu ja poss' a perder; que, enquant' eu viver poder', por esto a non poderei perder per ren, mais averei d'ela mais, con mui gran razon.

10

I Texto: As sette primeiras syllabas faltam no C,l, cedamento por terem tido seu lugar no fim da pagina antecedente. Mesmo se nos faltasse o CU para confronto, a restituio de Varnhagen 11/eu senhor se vos prouyuer era inaeeitavel, por peccar contra o metro. As cantigas No. 54 e 122, assim como cr ().'-;7 e 10;)0, poderiam tr-lhe ministrado o material para reconstruc~o segura. Variantes: ('H 91 (G;J) - 1 Deus meu senhor se 1Jlts prouguer 2 nzi tollwd' este -- 4 oer - 6 ei falta- 8 {ais- 10 eu possaja pe'rder - 15 e quant' esta coita - 16-17 a a que ome falar ven 11 se1t amor lei:ca s. s. b.- 18 nwrt' - 20 a {qttcn} ten esta coita t. - 21 xe - l/ti. II Forma: Cantiga de meestria: 3 x 7. - Octonarios jambicos. - As primeiras uuas estrophes esto ligadas pela~ consoantes. A ultima est ucsirmanada. Talvez lhe falte o par (como o sentido pouco claro faz suppr). Se existisse, teriamos copias pareadas, com uma palavra perd uda no fim de cada estrophe. Oruem das 1imas: abbacctl. Rimas breves. O grupo Jo termina em r(a) r(b) ei(e) on(dJ; a estrophe isolaua em r(a) nlh) al(e) ax('l). Cfr. os Nos. 31. 36. 84.

6
15

20

Ca non este cuita d'amor ua que ome filhar ven, se ome leixa sen seu ben, ou sen mort(e), ou se faz melhor; mais semelha muit' outro. mal. E quen. esta cuita tal, macar se morre, non lhe praz!

15

20

III Razoamento: Lieber Gott, schenk rnir kein lauges Leben, denn solange ich lobo, habe ich Liebespein zu ertragen (1). Meine Herrin wi1d nie etwas tlnm um mich jenes Leidens zu entheben; vielmehr wird selbiges bestndig wachsen (2). Die ist keino wahrc Liebespein, welcbe nachlsst (besser wird = se fax melhor) oder ganzlich schwindet (den Menschcn verlasst = ome leixa) aus anderen Grnden ais nach erwicsener Gunst (ben) oder durch den Tod. \Ver vn solcher (unechter) Liebespein leidet, dcm gefiillt es nicht zu sterben (wie bei mir der Fall ist) (3). IV Va1ia: O vei"SO 21 vem accompanbado no CA da nota marginal dix udade, i. : dix verdade! - Colocci assignalou a cantiga no seu rna.nuscripto com uma cruz (+).

2.
(Tr. 66).

f.

1 (== 4I)b

Senhor fremosa, granel~ envcja ei eu a tod' ome que vejo morrer; e, segund' ora o meu conhocer enquant' 11 est' , fao mui gran razon, ca ei por vos eno meu coraon tau grau cuita, que mil vezes me ten, senhor, sen fala e sen todo sen: e non vus queredes de min doer! Pero, senhor, a ren vus direi: con tod' est' ora non ei eu poder, per ba f, de nulh' enveja aver a nulh' orne de quantos vivos son, mais fa' eu esto porque sei ca non vive nulh' orne que de vos mais ben aja de mi (que non ei de vos ren se non quant' ora m(e) oi:stes dizer),

23

30

10

35

15

I CU 9~ (66) - 1 rnui gmnd' - 2 OCA traz scgud. Falta-lhe o til. - 4 O , desligado das letras este do ('A, falta no CD, que traz apenas est - 6 coita - 7 CA tem falta (i. falha), o que no d sentido que satisfaa.- 8 mi - 11 nulha - 15 min- 16 m'oistes d. - 21 Falta no CB. - 22 oer - 24 pod' cn al - 25 coita - 26 d~"xi - Ambos os codices escrevem o por ou, maneira hespanbola - 29 c falta no ('ll 30 min - 32 xi - pcior - O CA offerece pen-so, hespanbola. II Cantiga de meestria: 4 x 8. - Decasyllabos jam bicos. Copias pareadas com uma palavra perduda no priucipio: abbrctltlb. - Rimas breves. - O grupo ro termina em: ci(a) r<b> on(e) n(d>; o llo em: (a) r(b) ar(e) r(cl). -A rima melhor for seria hoje imperfeita, visto que todos os comparativos latinos se pronunciam desde o seculo XVI com abflrto, influenciados por mo r= moor por maor (maior). Colocci annotou: lc duc c lc duc accod qi stroplzc ct antistrophc.

20

E porque sei tan ben, per ba f, que non sei cousa no mundo. melhor que ja, entanto com' eu vivo for', nulha cousa non ine pode guardar d 'aquesta cuita que levo levar, se eu de vos algun ben non ouver'; e o que m'ende guardar non poder', ja me non pod(e) en al prestar, senhor. Ca esta cuita, senhor, tan grand' com' eu vus dixe ja, o[u] mayor, e ben creede que non mor. E ora, por Deus, que vus fez falar mui ben, senhor, e mui ben semelhar, doede-vus de mi, se vus prougner'; e se o fezerdes, ja foi molher que xe pensou de sa alma peor.

40

45

25

50

30

III Ich beneide jedweden, der stirbt; und thue recht daran, denn die Liebe zu Euch, Herrin, peinigt mich oft bis zur Sprach- und Sinnlosigkeit (1). Doch beneide ich keinen Lebenden, denn keinem seid Ihr gndiger als mir (2). Solange ich lebe, kann nichts mi r holfen, es sei denn Ihr erwieset mir Gunst (3). So gross wio ich schon gesagt babo. odor noch grsser, abor nicht kleiner ist meine Pein. Um Gottes willen, der Euch ~;o schne Rede und so schnes Aussehen gab, solltot Ihr Euch meiner erbarmen. Thut Ihr es, so ist es zu Eurem Seelenheil (4). IV O verso 2 inspirou a um leitor desconhecido do Norte de Portugal a reflexo: este abia ebeia aos que bia morrer i. , tirada a pronuncia gallega: este havia enveja aos 'que via morrer. No fim da pagina ha outra nota: estai ijnha sua alma mal empregada (ou mal empensada? v. verso 32). Os caracteres esto muito apagados.

3.
(Tr. 67).
f.J

<= ,tJ)c

11 Senhor fremosa, par Deus, gran razon seria ja agora se en }Jrazer vus caesse de quererdes }Jrender doo de min; ca ben d-la sazon que vus eu vi e que vusco falei, Deu-lo sabe, ca nunca desejei ben d'este mundo se o vosso non,

55

60

10

N en desejarei no meu coraon enquant' eu ja eno mundo viver', ca, de pran, vus ei mayor ben-querer de quantas cousas eno mundo son. E de mais, ia cousa vus direi: non me <1nitar ren, eu ben-no sei, de vus querer assi, se morte non.

65

15

20

Ca, de pran, se m'end' ouvess(e) a quitar nulha cousa sen morte, mia senhor, quitar-m'end'-ia o mui gran sabor 70 que vus vejo aver de m'alongar de vos mui mais ca outr'ome por n; mais, mia senhor, direi-vus a ren: non vus am' eu por_ vus ~r desamar,

I tU 93 (67) - 1 Ambos os codices escrevem mrauamente sa:ton 8 C..\ traz Bcn. O illuminador da maiuscula enganou- se, e pintou um B, em lugar do N. - 21 CA apresenta dess amar, separando o prefixo do verbo. - amei, em substitui:o de am'eu faria melhor sentido. - 33 CA escreve com deficiencia: e este m-und orne. Variantes: 2 ora - 3 (queredcs) - 4 1ni - 5 vosco - 6 que - 9 (no) - 10 sei - 15 ocss' - 18 (vej' ave-r) - 19 outr'omen - 20 Falta ren- 22 enquanto vivo for - 30 mi - 31 (d'aver vos) - 32 mi - 33 mund' a.

10
Ben-no creede, mais por vus buscar muito servi' enquant' eu vivo for', e porque vus fez parecer melhor Deus d'outra dona, e melhor falar. 11 E el que vus tal fez, se m'algun ben non der' de vos, senhor, non me d sen nen poder de vus por n desamar. Ca sei eu ben, u outra ren non jaz, ca me ser, mia senhor, mais mester de veer vos, se end' a vos prouguer', ca me ser o mayor ben que faz en-neste mund' [a] om(e) outra molher.
75

25
f.J (= 41)d

80

30

85

II Cantiga de meestria: 4 x 7 5. - a unica vez que uma fiinda se compe de cinco versos, e tem rimas independentes. - Decasyllabos jambicos. - Copias pareadas: al,bacca, com uma fiinda: deetle. - Rimas breves. - O grupo Jo termina em: on(a) r(b) ei(c); o no em: ar(a) rlb) n(c); a fiinda em ax. r r ax. r, sem ligao alguma com as cstrophes antecedentes. Colocci anota: le due c le due et q'l congedo qr: epodo.

III Es ist Zeit, Herrin, dass lhr Euch meiner erbrumt: seit ich Euch gesehen und gesprochen, erstrebte ich nichts ais Eure Huld (1). Solange ich lebe, werde ich nichts anderes auf Erden begehren; nur der Tod wird mich davon abwenden (2). Wre es mglich, dass irgend etwas anderes mich davon abwendete, so wre es Euer W unsch, mich von :_Euch fern zu halten (3). Doch babe ich Euch nicht bis zur Stunde geliebt, um Euch nun Unliebe entgegenzubringen. Davor mge Gott mich schtzen, der Euch sehneres Aussehen und schnere \Yorte gab ais ande1en Frauen (4). Mehr not thut mir Euer .Anblick ais di e hchste Gunst, von anderen gespendet (I).
IV Uma nota marginal classifica esta poesia de: boa.

4.
(Tr. 68).

Quen oge mayor cuita ten d'amor eno seu coraon de quantos d'el cuitados son, Nostro Senhor lhe ponha i conselho, se a el prouguer' atal per que lh'a tolha n. E creed' ora fia ren: ca non outre se eu non, que mi-a tive d-la sazon que eu primeiramente vi, per ba f, atal molher que d mui ponc(o) ora por n. l\Iais pero, enquanf eu viver', sempre a ja mais amarei d'outra cousa, e rogarei, o mais que eu poder' rogar, a Deus que el mi-a leix(e) o!r falar e mi- a leixe veer;

90

95

10

100

15

I {'ll 9-1- (GS) - 1 coita - 2 (e n) - 4 llti - (j per falta no {'B - 7 cst outrcn - 8 tivi - 11 a tal 1n. - 12 pouc' ora - 14 mais falta no CD - 17 lcix' oir -- 19 .A maiuscula vermelha E que serve de inicial ultima estrophe, foi por engano pintada pelo iJluminador do CA junto ao verso 20. cn escrevo E esso el - 20 o non falta DO ('A. cn escreve log' eu. - 21 (caa uida ug mais ... = i. ca ainda) - 22 m'avc'rei - 23 coa - 24 eu falta no cn. II Cantiga de meestria: 4 x 6. - Octonarios j am bicos. Copias pareadas com duas pala v r as perdudas nos versos 5 e 6: abbcda. - Rimas breves. - O grupo lo termina: nCa) on!b) iCe) rCd>; o no em: r!a) ei(b) m(c) ir(tl),

12
20

E se o el(e) quiser' fazer log(o) eu coita [uon] sentirei; ca inda vus [eu] mais direi: logo mi-averei a quitar de nunca ja cuita sentir enos dias que eu viver'.

105

110

Colocci caracteriza a metrificao pelas formulas: 8 syll. le due - senxa epodo.

le due c

III Dem, welcher die grsste Liebespein im Herzen tragt, mge unser Herrgott Hilfe scbaffen (1 ). Und das bin ich (Ibr knnt es mir glauben) und zwar seit ich die Frau zum ersten Male sah, die sic~1 wenig aus mir macht (2). Trotzdem werde ich sie meiu Lebelang licbeu und zu Gott beten, er mge bewirken, dass ich si e sebe und hre (3). Thut er es, so fhle ich meine Qual nicht, noch werde ich sie fr alie Zuknnft je wieder fblen (4).

5.
(Tr. 72).

c. I: 2 f . 2 (= 4 a )a

Orne oue grau ben oner molher 1 1 gran dereit' {t de trist'andar; ca se Jh'ela non quer prestar, al do mundo non lh' mester. 5 l\Iais l que mester lhe pod' a ver o que lhe non pode tolher tal cuita como sigo ten?
11

115

10

E se est om', a que Deus quer per algua ventura dar d'el(a) algun ben, log' a cuidar dev' esto (se scient' ouver') ca inda o de perder, e creo que dev' a morrer, se o cuidar, con pesar n.

120

E tod' orne que se poder' per algua guisa guardar de nunca molher muit' amar, far bon sen, se o fezer'; que, enos dias que viver', 20 . l que pesar pode j prender eno mundo per outra ren?
15

125

lHO

(a mollter)- 5 lhi - 6 lhi - 7 coita 11 (se rccient) oer - 12 (entdadoa de p.) - 13 bcn crco - 15 (codmne) - 19 ca - 20 poder - 23 d' ir - 27 logo - 28 coita s. nenlntm.
A lio do CA mentira (meti1a) inaceitavel -

I CB 9i) (69) -

1 omen -

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonnrios jambicos. Copias equiconsoantes com uma palavra perduda no fim das estrovhes: nlth:u<'tl - Rimas breves: r(a) ar(bJ r(c) n(cl). Colocci caracteriza a constmco metrica pela formula sel dissi.

14 Mais quen s'n ben guardar quiser', guarde-se ben d(e) ir a logar u veja o bon semelhar da mia senhor, se lhe Deus der', que a tal fez, end' o poder; ca se o vir', log' d'aver mui gran cuita sen neun ben.

25

135

III 'Ver eine Frau liebt, muss traurig sein, da ihm nichts at Erden ntzt, so sie ihm nicht hold ist. Denn wie knnte ihm frommen, was ihm diese Qual nicht nimmt? (1). Giebt os aber einen Mann, dem Gott di e Gunst seiner Dame schenkt, so muss er (falls er Verstand hat) sogleich daran denken, dass er sie einmal verlieren wird. U11d das ist Todespein (2). 'Ver si eh vor Frauenliebe hten kann ~ thnt wohl daran. Nichts kann ihn bekmmern (3). Doch hte er sich, an die Statte zu gehen, wo me i ne Horrin weilt. Sonst fhlt er sofort Liebespein (4).

6.
(Tr. 73).

r. 2 <= 42Jb 11 Como vos sodes, mia senhor,


mui quite de me ben fazer, assi m'ar quit' eu de querer al ben, enquant' eu vivo for', se non vos. E sei a ren: se me vos non fazedes ben, nen eu non vus fao prazer. E per ba f, mia senhor, por quite me tenh' eu d'aver vosso ben, enquant' eu viver', nen al en que aja sabor. Mais vos en preito sodes n, ca me vus non quit' eu por n de vosso vassalo seer;
2

1J()

145

10

150

I CB 96 (70) - 2 O CA escreve separadamente quit e 3 (quitou) - 6 mi - 13 que - 17 coita - 19 mi falta.

cn

mi

II Cantiga de meestl"ia: 3 x 7. - Octonarios jambicos. Copias equiconsoantes: abbaccb.- Rimas breves: ?"(a) ?"(b) n(c). O primeiro verso de cada estropbe tetmina em mia senhor. As rimas senhor for sabor melhor seriam hoje imperfeitas. Cfr. No. 2. Colocci, reconhecendo na repetio de mia senhor o artificio, chamado em provenal replicacio, escreveu: seld-issi[;] et lult[im]a paTola del p[Tim]o verso replica. III Wie lht, Herrin, davor sicher seid, mir je Gutes zu thun, so bin ich sicher, nur Euch mein Lebtag zu lieben (1). Unser Vertrag ist nicht gelst, ich bin und bleibe Euer Vasall (2). "\Vas ich von Euch empfange, ist eitel Leid. Wre ich da nicht ein Narr, so ich nicht darnach strebte, Euch zu seben (3)?

16
15

20

E quant' eu prendo, mia senhor, de vos, quero vo-lo dizer: ei mui gran cuita de soffrer ca non prendo de vos melhor. E pois mi-assi de vos aven, ome seria eu de mal-sen, se non punhass' en vus veer.

155

7.
(Tr. 74).

{. 2 (= 42)c

Vos que mi-assi cuitades, mia senhor, que eu me quite de vns ben querer, de pran l cu idades que algun poder ei eu, 11 senhor, de me vus n quitar? ca vos por al non o ides fazer. l\Iais a verdad[e] vus quer eu dizer: este poder nunca mi-o Deus quis dar.

160

165

10

Mais se mi-o Deus dess(e) ora, mia senhor, ainda me podmja valer, ca log[o] m'eu quitaria d'aver gran cuita e de vus fazer pesar; 170 mais o vosso fremoso parecer, que eu por mi non ouver' a veer, me quitou ja de mi-o Deus nunca dar. E quitou-me por sempre, mia senhor, per ba f, de nunca eu saber sen veer- vus, senhor, que x' prazer; e, senhor, non vo-lo quer' eu negar: se vus de mi non quiserdes doer, veer-m'edes cedo por vos morrer, ca ja m'end'eu vejo de guis' andar.
175

15

20

180

I CB 97 (71) -- 6 CA tem eiTadamente verdad - 9 {'.A tem e ~huht 10 Em CA falta a ultima letra de logo. Variantes: CB - 1 m'assi coitades - 8 dess'ora ma senhor - 9 ainda- 10 logo - 11 coita - 13 ouvera a veer - 17 vos - 21 guisa - 24 pudi - 25 coita - foi - 26 nen m' en - 28 coita - vej' andar. II Cantiga de me estria: 4 x 7. - Decasylla bos j am bicos.Copias e uiconsoantes: abbcbbc. - Rimas breves: or(a) r(b) ar(e).
2

18

25

E se vus digo pesai', mia senhor, non me devedes n culpa per, ca entanto com' eu pude soffrer mia cuita, non vus fui d'ela falar, nen me soub'ende soo trameter, mais non sei ora conselho prender a esta cuita 'n que me vej(o) andai.

185

- O primeiro verso do cada estropbe acaba em mia senhor, como na cantiga antecedente. E por isso que Colocci diz simplesmente: seld~"ffi simil 'id '!._.
s

III lbr, die lhr micb so quhlt, dass icb mich davon lossagen will, Euch zu lieben, whnt lbr etwa, Herrin, ich hatte die Macht es zu thun? deun nichts andores bezweckt lhr. Di e 'Vahrbeit aber ist, dass Gott mi r nicbt di e Macht dazu gegeben bat (1 ). Gabe er sie mir aber jetzt, so kunte er inir noch bolfen, denn gleicb wrde ich von der grossen Sorge frei sein, und auch davon, Euch Kummer zu bereiten. Eure Schnheit aber, (die ich nie htto sehen sollen) ist Drsache, dass Gott sie mir nicht geben kann (2). Und daran Scbuld, dass ich die Freude nicht kenne. Habt lbr nicht Erbarmen mit mir, so muss ich sterben (3). Macbt Euch diese meine Rede Kummer, so beschuldigt mich nicht. Solange icb schweigen konnte, that ich es. Jetzt aber bin ich mtlos (4).

8.
(Tr. 75).

f.

<= .f2)d
5

Se Deus me valha, mia Henhor, de grado querria f'aber se avedes algun 11 sabor en quanto mal m'ides fazer; ca se sabor avedes i, gran ben per est' pora mi. i\I ais poi -l 'eu non sei l q UP me vai? do ca do (!:.-:e ca de E seed(e) ora sabedor que vus eu quero dizer: me seria mui melhor sempre de vos mal prrndcr sabor ouvessedes i) ele prender ja scmpr(e) af'si vos ben, se vus foss'n mal.

190

19:)

IO

200

15

20

E quen mi-a mi por de mal-sen, mia senhor, por esto tever', diroi-lh'eu que faa; porn non fa' assi, se non quiser'! Ca ja eu sempre guardar-m'ei <l'avor mais ben do que og'ei, se per vosso mandado non.

205

I Emendei no verso 24 nen por non, em conformidade com o ('8. Imprimi tambem comper por cpoer no verso 28. Variantes: CB 98 (72) - 1 mi - 6 est pera mi. - O falta, por engano. - 7 pois llt'eu - mi - 8 seed'ora- 10 mi- 13 sempffy - 15 E quen a min - 17 por n - 18 faa - 22 nenkttn - 23 n - 25 ant' e'lt - 27 coita. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas com uma palavra perduda no fim: nbabc('(l. 2*

20 E Deus nunca me neun ben d, se end(e) a vos non prouguer', ca non far per nullla ren, se o ant(e) eu saber poder'. Ca de tal ben eu guardar-m'ei; e con mia cuita me querrei comper con meu coraon.

210

25

215

Rimas breves: no grupo Jo: r(a) r(b) i(c) al<tl); no no n(a) r(b) ei(c) on(tl). A rima sabedor melhor seria hoje considerada como imperfeita. Colocci resume o seu parecer na formula: simile - le d~te alle due.
lll Ich mchte wissen, Herrin, oh das Leid, welches Ihr mir bereitet, Euch Freude macht, denn in diesem Falle ist es auch fr mich etwas Gutes (1 ). Lieber whle ich fr mich Leid, das Euch Freude macht, ais Lust fr mich , di e Euer Schade ist (2). "V~Ter mich darob fr einen Narren hlt, thue aiso nach Beiieben, oder unterlasse es. Ich werde mich hten, ohne Euren Befehl nach mehr Gunst zu streben ais ich heute geniesse (3). Gott moge mir kein Gutes schenken, das Euch nicht genehm ist. Und er wird es nicht vermgen, so ich zur rechten Zeit davon erfahre, denn dann werde ich mich zu schiitzen wissen. Mit meiner Herzenspein werde ich mich abfinden (4).

9.
(Tr. 76).

De cuita grand(e) e de pesar non og' o meu coraon r. f (~~~)a nulha mingua, 11 si Deus m'ampar. E vedes, senhor, por que non: 5 Porque vus vej(o) en mi perder mesma, que tanto valor sol sempr(e) a quon-na Deus quer dar. E, senhor, mais vus direi n : esso pouco que eu poder' viver no mundo (se quiser' Deus) assi viverei por (n. E tan mal- dia eu naci, porque vos fazedes per mi cousa que vus non est ben. E creo que far mal-seu quen nunca gran fiuz' ouver' en mesura d'outra molher; e direi-vus por que mi aven: porque me leixades assi morrer, e non catades i mesura, nen Deus, nen al ren.

220

10

225

15

230

20

235

I O illuminador desenhou um S em lugar do D inicial. No verso 13 emendei tos por vus, o no 24 substitui o hespanholismo fuesse por fosse. Variantes: CB 99 (73) -1 coita - e de falta - 5 vi (eu mi) 7 sempr' a - quen a - 13 por mi - 16 (que) - feuxa - 17 mollter - 18 m'aven - 24 m'assi f matar - 25 (ca) - 28 podess' estar. H Cantiga do meestl'ia: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas, das quaes um par (estr. 1 e 4), com rimas na ordem

22
E, mia senhor, a meu cuidar, cousa faria sen razon eu, se mi- assi fosse cuitar con mia mort' en esta sazon, que me vos fazedes morrer, se podess' en guisa seer, que mal non vus podess(e) estar.

25

240

abnbcca abraa o outro (2 e 3) que tem as rimas ubbucca. - O grupo exterior acaba em: ar(a) on(b) l~r(c); o interior em: en(a) r(h) (c). Colocci indica a ordem desusada das estrophes pela formula: la prima et lult[im]a et le due di mex,o. III Ich bin gramerfllt, weil Ihr, Herrin, die Grenzen im Qulen berschreitet (1). Und solange ich lebe, werde ich darob gramerfllt bleiben (2). 'V er je auf Masshalten bei anderen Frauen rechnet, ist ein NaiT, da Ihr mich zu Tode peinigt (3). Wollte ich ber dies mein Sterben aus anderem Grunde klagen, ais weil es Euch bel steht, ich thte Unrecht (4). IV As estrophes 3 e 4 poderiam ser invertidas, sem que isso prejudicasse o sentido; antes pelo contrario, o nexo logico das ideias ficaria assim restabelecido. '

10.
(Tr. 77).
f.
3 (= 43)b
11

Que sen conselho quo vos, mm senhor, m(e) en este mundo fazcdes vivC'r! E non atend'eu, mao-pecado, de nnnra i mais de conselh' aver, ca me non sei, senhor, sen vosso ben niun conselh', e viv' assi por (n sen conselho e del desasperado.

245

250

10

E ora, por Drus, que vus fez melhor falar e mais fremoso parecer d'outra dona, e mui mais loado o vosso prez pelo mundo seer, pois a mi contra vos mrster on ten nulha cousa, dizede-me ua ren: l que farei eu, desaconselhado? E ja m'end'eu ben so sabedor, macar mi-o vos non queirades dizer: morrer cativo, desamparado! E mia senhor, non vm; de v' a prazer, ca, pois eu morrer', logo dir 'Iguen, senhor fremosa, por qu e por quen eu fui assi a mort' achegado.

255

15

260

20

I Vos (por vzts) no primeiro verso restituio minha. Val"iantos: ('U 100 (7!) - 1 m'cn - 6 (nenltu[n] conselhenu!Ja{fe) - 7 consellt' - 9 (falltar) - 12 min - 13 nulla - mi - 15 beu falta - 17 cativ'e, lio prcferivel.- 19 di'r alguen- 22 (etanto)- 23 teer - 24 omen - muim - 28 por.

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Versos de dez syllabos: Decasyllabos jambicos, misturados com nonarios trochaicos (nos

24

25

E ja, entanto com'eu vivo for', per ba f, ben me dev'a teer por orne mui desaventurado, senhor, porque me vus Deus fez veer, e non por esto que me por vos ven, mais porque vejo que vosso sen per meu preito mal embaratado.

265

270

versos 3 e 7).- Copias equiconsoantes com uma palavra perduda no principio abbdd. - Rimas breves e longas: r(a) r(b) ado(e) n(d). Colocci no atendeu bem struchua da poesia quando lanou a nota: addue. III Ratlos lebe ich durch Eure Schuld, Herrin, und ohne Ho:ffnung auf Besserung (1 ). Bei Gott, der Euch schner und redebegabter und angesehener ais andere Frauen schuf, sagt an: l was thue ich, Ratloser? (2). Sterben! das weiss ich schon, ob Ihr es auch nicht aussprecht. Doch solltet Ihr damit nicht einverstanden sein, denn sobald ich tot bin, wird man erfahren, weshalb und um wen ich starb (3). Weil ich Euch geschaut, bin ich lebenslnglich ungliicklich, solange ich lebe. Doch nicht um dessentwillen, was mir durch Euch widerfhrt, sondern weil durch Euer Verhalten zu mir Euer [gesunder] Verstand in die Brche gegangen ist. (4) . IV Uma nota marginal tao p do verso 10) sentenceia que esta cantiga : boa.

11.
(Tr. 78 e p. 392).

f. a(= 43)c que

Tanto me sen' ora ja cuitado 11 eu ben cuido que poder non aja ren de me valer; ca esta cuita, mao-pecado, tal me ten ja que non ei sen de me temer de noun mal, nen ar desejar neun ben! E pero nunca foi empensado que podess(e) eu per ren veer o que me faz tal cuit(a) aver, por que en esto so chegado. E inda vns mais direi n: nunca dei prix, por quanto mal eu por el prendo, neun ben. Ca nunca eu vi, des que fui nado, amor, nen prendi dei prazer, nen- no cuido nunca prender dei nen d'al, ca non ja guisado. C'amor, de pran, m'en guisa ten que me non pode nuzer mal d'este mundo, nen prestar ben.

275

280

10

285

15

290

20

I A palavra neun do verso 6 est no CA com rn final; nen-o do . verso 17 vinha escripto como uma s palavra; o ja do verso 18 apparece riscado; a inicial da ultima estrophe tau to pode ser c como e. Ambos os codices escrevem (no verso 26) de mict senhor, formula que no caberia nas oito syllabas do metro. Variantes: ('B 101 (7) - 1 coitado - coita - 5 eu depois de ei deturpa o metro. - 7 ncnhun - 8 pensado. D'este modo o verso ficava

26 Ca [a ]ssi faz mi desamparado amor eno mundo viver de quanto ben Deus quis fazer; e per ba f, ja pelo grado da senhor, por que m'est' aven, seu amor non faria mal a nulh' ome nado, nen ben.

295

25

sendo curto. - 9 podess' eu - 10 coita - 12 ainda - 14 nenhun 19 ca amor de prmn ja m'en guisa ten. O copista repetiu, por engano, o ja do verso anterior. - 22 ca assi fax. min dcsempamdo - 25 pulo 26 (de mia senhor) per - 27 (sen) - palavra que no tem aqui sentido apropriado. - 28 nullt' ornen. II Cantiga de meestria: 4 x 7.- Octonarios j am bicos misturados com nonarios trochaicos (nos versos 1 e 4 de cada estrophe). - Copias equiconsoantes com uma palavra perduda (no verso 6): ;,bbitctlc. - Rimas breves e longas: ado(a) blb) nlc) al(tl). O pcnultimo verso de todas as estrophes acaba em mal, o ultimo em ben: ha pois uma especie de replicao. Colocci d apenas a formula: seld-i{{i.

III So elend bin ich, dass nichts mir helfen kann; so sehr hat dies Leid mich herabgedrckt, dass ich weder Bses frchte, noch Gutes wnsche (1). Und dennoch war es mir niemals in den Sinn gekommen, ich knnte irgendwie das sehen, was mir das Leid anthut, durch welehes ich soweit gekommen bin; und noch dazu hat es fr alies Leid, das ieh um seinetwillen trago, mir niemals Lust gebracht (2). Dtuch Liebe babe ich mein Lebtag keine Lust gehabt, noch werde ich sie jemals haben. - Liebe hat mich so zugerichtet, dass kein Leid auf Erden mir schadcn und keine Lust mir ntzen kann (3). Dass ieh so verlassen biu von allem Guten, was Gott auf Erden schuf, ist Amors Schuld. - Dcun ginge es naeh meiuer Herrin Willen, um dcrcntwillen mir solches geschicht, so thte Liebe (zu ihr) niemandem wohl noch wehe (4).

12.
(Tr. 79).

f.

<= 43)d
5

Quero-vus etL, senhor, gran ben,. e non ei al de vos se non muito mal, 11 si Deus me perdon. Pero direi-vus fia ien: Todo vo-l'eu cuid'a soffrer, se m'end' a morte non tolher'. E creede que a min este mal, que me vos levar fazedes, de mja morte par. Pero, senhor, per ba f, Todo vo-l'eu cuid'a sof'l:'rer, se mend' a morte non tolher'. E pois por ben, que vus eu sei querer, me fazedes assi viver (tau mal-dia vus vi), pero verdade vus direi: Todo vo-l'eu cuid'a soffrer, se m'end'a morte non tolher'.
10~

300

305

10

310

15

315

I ('U

(76) -

3 mi -

9 da mia (ptc por morte).

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Octonarios jambicos.Coplas singulares: abbu 11 ('C.- Rimas breves: n(a) onth); (a) ar (h); ci(a) i(b) nas copias; r no refram. III lch babe Euch lieb, und Ihr thut mir Leides an: Trotzdem werde ich es erdu.lden, wenn der Tod mich nicht daran hindert.

13.
(Tr. j, a p. 308).

Par Deus, senhor, sei eu mui ben ca vns fao n1ui grau pesar de que vus sei tan muit' amar. Mais se o sei, non ar sei ren Per que end' al possa fazer enquant' eu no mtmdo viver'. E pesa-vus porque non ei eu poder no meu coraon d'amar, mia senhor, se vos non. Mais pero vus pesa, non sei 11 [Per que end' al possa fa~er enquant' eu no 'Inundo viver'.

320

325

Fim da
(= 43)

{. 3

10

15

porque vus quer' eu ['muiJ 1nellwr d' outra ren, 'l'iv' en grand' affan e sei que fao-vus, de pran, pesar, pero non sei, senhor, Por que end' al possa faxer enquant' eu no 'IU;undo V'l'er'.

3BO

335

I CB 103 (77) -- 5 por que. O mesmo nos versos 11. 17 e 23. 9 (~A escreve vus- 13 Introduzi mui, porque o metro carecia de uma syllaba. - As ultimas duas estrophes foram tiradas do CD. II Cantiga de refram: 4x(4+2). - Octonarios jambicos. -Copias singulares: alJba 11 CC. -Rimas breves: n(o) ar(b); ei(o) on(b); r(o) an(b); r(o) i1(b) nas copias; r no refram. Colocci chama o refram: tornel; indica pelas siglas ; que reparou na structura da cantiga anterior; e remette ainda s cantigas 104 e 129. III Bei Gott, ich weiss es, Herrin, es ist Euch unlieb, dass ich Euch so innig liebe. Eins aber weiss ich nicht: wie ich es hienieden anders machen soll.

29
E m1~a senhor, se V'Us prouguer', ben 1ne de11edes a parcir ben que vus queira consentir, pois que 'lni Deu~ guisar non quer Por que end' al possa faxer enq1wnt' eu no mundo 'l.'iver' .]

20

340

este

e- na

IY O annotador lanou margem a exclamao: fax ia -lhe pesar mto amar!

FALTA UMA 1\IEIA-FOLHA: No. 4a DO CADERNO I.

Podia ser que, por trazer unicamente o resto da Cantiga 13a, a meia-folha, qnasi branca, despertasse a cobia de qualquer furta-pergaminhos. Comtudo, possvel tambem que contivesse ainda mais tres poesias: as immediatas do CB que no apparecem no CA, no seu estado actual. Dada esta hypothese, te riamos de assignalar uma divergencia importante entre os dons codices: o CA, que inicia um novo cyclo de poesias na folha seguinte, teria attribuido ao auctor do primeiro grupo Vaasco Praga de Sandin, os tres numeros, attribuid.os por Colocci, tanto no texto como no Indice, ao trovador das cantigas seguintes: Joan Soaires Somesso.

VEJA- SE A SECO 2a DO APPENDICE.

II

C .1t N T I G 1-\ S
14-RO

DE

JOAN SOA TRE S DO l\1 ES S C>.

14.
(Tr. 255).

c. I: 1P r. 4 <= 120)a Quero- vus eu ora rogar,

por Deus, que vus fez, mia senhor, non catedes o desamor que m'avedes, nen o pesar que vus eu fa(o) en vus querer ben ; e deve de -lo soffrer por Deus e por me non matar. Ca nunca vus eu rogarei por outra ren, mentr' eu viver', se non que vus ja' en prazer, por Deus, senhor, esto que sei que vus agora pesar; ca vus pesa de vns amar e eu non poss(o) end' ai fazer. Ca se eu ouvesse poder de qual dona quisess' amar, atai senhor fora filhar 11 onde cuidasse ben a ver; mais de vos nunca o cuidei aver, senhor, mais av-1'-ei, mentr' eu viver', a desejar.

345

350

10

355

. 15

f.

<= 1' O)b


20

360

I Lo por la no verso 6 emenda minha. No 10 o original apresenta praer, em opposio orthographia normal do codice. Em ja' faltava a cedilha. - No verso 15 o calligrapho omittiu, por descuido, o e final de ouvesse, falta que o revisor emendou margem. O erro encobrir (por encobri, no verso 25) commum a ambos os codices. Variantes: ()B 107 (81) - 4 mi avedes (=mltauedes)- 5 fac en v. q. - 10 caia en praxer- 14 ca eu non poss' end a. f.- 15 (ca s'eu ouvess' o poder)- 20 av-lo-ei - 21 (ueer) - 25 vo-lo (encobrir) 27 per. 3

34 E sabedes, des que vus vi, mia senhor, sempr' eu desejei o vosso ben, e vus neguei meu cor d'est', e vo-l'encobri. l\lais agora ja por moiTer, se vus pesa, ou por viver, se vus prouguer', vo -lo direi.

365

25

n Cantiga do meestria: 4 X 7. - Octonarios jambicos. Copias muito irregulares: abbacca na ta eshophe; abbaccb nas restantes. -Rimas breves: ar(a) r(b) r(c) na ta esh"ophe; ei(a) r(b) ar(c) na 2a; r(a) ar(b) ei(c) na 3a; i(a) ei(b) r(c) na 4a. . . :.__ Apesar de todas as estrophes differirem, como se v, ha apenas cinco consonancias diversas: s h"es que a ta esh"ophe apresenta, accresce uma nova na 2a; e mais outra na ultima estrophe. O schema total : abbacta I (lcNlaac I cau.ctltla I ed(lecc(l.
III Um Gottes willen bitte ich Euch, HetTin, keinen Anstoss zu nehmen an Eurer Unliebe zu mir, noch an meiner Liebe zu Euch (t). Solange ich lebe, werde ich nichts anderes von Euch erbitten, ais dass lhr Euch meine Liebe gefallen lasset, und Euren Umnut dariiber in Wohlwollen umkehrt, in Anbetracht dessen, dass ich nicht anders handcln kann (2). Knnte ich es, so wiirde ich eine Frau zur Herrin whlen, von der ich Gunst erwarten drfte. Von Euch aber babe ich sie nie erwartet; doch ersehne ich sie bis an mein Ende (3). Das that ich, seit ich Euch geschaut, obwohl ieh mein Herz vor Euch versteckte. Nun aber nmsste ich es blosslegen: um zu sterben, so es Euch leid ist; um zu leben, so es Euch gefllt (4).

15.
(Tr. 256).

De quant' eu sempre desejei de mia senhor, non end' ei ren; e o que muito receei de mi-aviir, todo mi-aven: ca sempr' eu desejei mais d'al
[de 'IJJer con ela e, mal]

B?O

B7/5

que me pes, a partir-m'ei n. E ja que m'end' a partir ei, esto porl' ela veer ben, que muita guerra lhe farei, porque me faz partir d'aquen, ond' eu so mui natural: e sei lh'eu un seu ome atai qual aver morrer por n.

1O

380

E non o pode defender de morte, se mi mal fezer', ca fia morte ei eu d' aver; e pois eu a morrer ouver', todavia penhor querrei 20 , filhar por mi, e tolher-lh'-ei est' orne por que me mal quer.
15

385

390

I O verso 6 faltava no CA.


Variantes: ('B lOS (S2) - 4 m'aven - 10 lhi - 13 e se[i] lhi un. s. o. a. - 14 que lh' aja a m. p. e. - 15 E falta; non-o apparece na forma ligada nono - 17 mort' - 18 Falta o e - de morrer om 20 por mi folhar e tolherei - 21 mi - 21 e 22 omen, - 2! nono - 27 nona - 28 desque lh' este penhor preser ([!Ter). II Cantiga de meestria 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: ubabccb. - Rimas breves: ei(o) n(ll) al(c) no

3*

36

r. 4 <= J20)c
25

E pois lh'eu est' orne tolher', faa m'ela mal, se poder', e non o poder fazer; mais pod' entender, se quiser', que logu' eu guardado serei d'ela, e non a temerei des que lh'eu esto feif ouver'.

395

grupo Jo; r(a) r(b) ei(c) no no, de sorte que uma das tres rimas se repete em todas as estrophes. Colocci diz: addue.

III Nichts von dem, was ich von meiner Herrin wnschte, geschieht; und alies, was ich frchtete, trifft ein: denn ber alies begehrte ich, in ihrer Nhe zu weilen; und, so schwer es mir wird, ich muss von Ihr scheiden (1 ). Eins wird sic, nun ich scheiden muss, zu sehen bekommen: dass ich sie arg bekriegen werde, da si e mi eh aus der Heimat weist. Einen ihrer Mannen weiss ich, der darum (oder: daran ?) sterben wird (2). Davor schtzt ihn nicht, so sie (oder: er?) mir Bses thut, dass ich den Tod erleiden muss. "\Venn ich sterben muss, so werde ich ein Pfand verlangen und ihr den von ihren Mannen nehmen, um dessentwillen sie mir gram ist (3). Und wenn ich ihr diesen Mann genommen babe, mge sie mir Bses anthun, wenn sie es kann; doch sie wird es nicht knnen. Geschtzt werde ich vor ihr sein und sie nicht frchten, sobald ich das gethan haben werde (4).
IV O annotador, impacientado, rematou estas ameaas com a phrase: ora pois faxe-lho!

16.
(Tr. 257).

l\Initas vezes en meu cuidar ei eu gran ben de mia senhor; et quant' ali ei de sabor, se m.i-ar torna pois en pesar, des que m'eu part'; e nulha ren me non fica d'aqnel gran ben, e non me sei conselh' achar, N en acharei ergu' en cuidar conselh', enquant' eu vivo for', c' assi me ten forad' amor que me faz atai don' amar que me quer mui gran mal por n, e porque non sab' amar, ten que non pod' om' amor forar. l\Iais amor tan gran poder que forar pode quen qui ser'; e pois que mia senhor non quer esto d'amor per ren creer, jamais seu ben non averei; se non assi como mi-o ei: sempr' en cuid-lo poss' aver!

400

405

10

410

15

415

20

I O original escreve: consel lachar (7). Variantes: ('JI 109 (83) - 4 torna se m'n - 5 parto n. r. 7 (rome ser conselhadjar) - 8 n. a. eu en cuidar - 10 (ca se me) 11 que me fax tal dona amar - 12 mi - 20 como m'eu ei - 22 mi - 23 me g. p. II Cantiga de meestria: 4 X 7. - Octonarios jam bicos. Copias pareadas: abbacca. - Rimas breves: ar(a) r(b) n(e) no

38 Ca Deus me deu tan gran poder que, mentre m'eu guardar poder' 11 de fala d'om' ou de molher, que non poss' este ben perder: ca sempr' en ela cuidarei, e sempr' en ela ja terrei o coraon, mentr' eu viver'.

420

f.

<= J20)d
25

425

grupo Io; e r(a) r(b) ei(c) no no. - O primeiro verso das estrophes 1 e 2 termina em cuidar, o das estrophes 3 e 4 em podr. Eis porque Colocci ajunta formula addue a nota: et replica le parole. Diez, Kunst- 'ltnd Hofpoesie p. 61 conta esta poesia no numero das capfinidas, por causa da repetio de achar acharei; forad' forar; posso poder. - Cfr. Lang p. CXXX. III Im Traumdenken geschieht es mir oft, dass meine Herrin mir Huld erweist; so wohl mir das thut, so wehe aber wird mir, wenn ich davon ablassen muss, und mir nichts davon brig bleibt, so dass ich mtlos dastehe (1). Solange ich lebe, wird mir nur im Traume Hilfe werden; denn die Minne zwingt mich, einer Frau zu dienen, di e mi r gram darum ist, und weil sie selbst nicht liebt, vermeint, es gabe keinen Liebeszwang (2], Obwohl die Liebe doch zwingt, wen sie will. Da meine Herrin aber nicht daran glaubt, werde ich Gutes von ihr nur in der angegebenen "\Veise erfahren: im Traumdenken (3). Dies Gut wenigstens kann ich, Gott sei Dank, nicht verlieren, solange _ ich mich vor Mnner- wie Frauengerede hte (4).

IV Ao p do verso 4 ha uma nota marginal, que no sei decifrar. As letras parecem dizer: bebes [ou: beber] sobre o cheno. -As reflexes sobre a omnipotencia do amor mereceram ao glosador um apoiado: muito pode alla f!

17.
(Tr. 258).

N on me poss' eu, senhor, salvar que muito ben non desejei aver de vos; mais salvar-m'ei que non cuidei end' acabar mais do que vus quero dizer: cuidei: vos, senhor, a veer. Tanto ben ouv' eu en cuidar! E digu' esto por me guardar d'fi.a cousa que vus direi: nen cuid'edes que al cuidei de vos, mia senhor, a gar se non que podesse viver na terra vosqu', e deus poder me leix' aver d'i sempr' estar; E d-me poder de negar sempr' a mui gran cuita que ei por vos aas gentes que sei que punhan en adevinhar fazenda d'om' e 'n a saber. E os que esto van fazer, Deu-los leix' end[e] mal achar.

430

10

435

440

20

445

I O original d vos no verso 5 e este no 8. Variantes: CB 110 (S!) - 6 cuidei vus- 7 atanto ben, seguido de (o non c.) que representa talvez: ouv' en c.?- 8 (salvar) - 10 non c. 16 coita -18 adeviar- 21 deus los - 22 deu-l falta - 25 (com,osqu').

n Cantiga de meestria: 4 X 7. - Octonarios jambicos. Copias equiconsoantes: abbacca. - Rimas breves: ar(a) ei(b) r(c). Colocci classifica esta cantiga como feita pelo typo: sel dissi.

40

25

E Deu-los Ieix' assi ficar com' eu, senhor, sen vos fiquei, u vos vi ir, e non ousei ir con vusco, e de pesar ouvera por end' a morrer: tan grave me foi de soffrer de m'aver de vos a quitar!

450

III Rechtfertigen kann ich mich nicht darber, dass ich Gunst von Euch ersehnt habe. Nach einer Richtung hin kann ich mich jedoch rein waschen: weiter ist mir nichts in den Sinn gekommen ais Euch zu sehen. Das war die Wonne, derer ich mich im Traumdenken freute (1). Und ich sage es, um mich vor einem zu hten, lhr sollt nicht glauben, dass ich mehr von Euch begehrte, ais an demselben Ort mit Euch zu weilen. Mchte Gott mi r das gewhren! (2). Und ferner, dass es mir gelingt, meine Liebespein zu verbergen vor gewissen Leuten, die darauf aus sind, fremde Angelegenheiten zu erraten, oder genau zu kennen. Derartige Menschen sbafe Gott mit solchem Leide, wie es mich traf, ais ich Euch von hinnen gehen sah und mich von Euch trennen musste. IV Esta cantiga continuao da anterior. Os maldizentes, cuja ,fala" o trovador receava, motejaram dos seus sonhos. Eis porque se defende agora, dando a chave dos enigmas propostos na cantiga 16. - Uma nota relativa ao verso 7 illegivel. Principia: ests bem, e continua com mais duas palavras. A estrophe final provocou a exclamao: bo f!

18.
(Tr. 80).

r. ~ f~2f4)a

Agora m'ei eu a partir de mia senhor, e d'aver ben me partirei poi-la non vir'. Mais per qnen m'aqueste mal ven en tamanha cuita ser por n migo que nwrrer, e non se pode guardar n.
11

455

460

10

E pois me d'ela faz partir, non lhe quero ja soffrer ren, nen quer' eu ela consentir quanto mal me faz. E por n un vassalo soo que , de pran, de morte perd-I' - por esta cuita en que me ten. Pero sei eu ca ren non d ela por est' orne perder, mais per sa morte saber! E se lh'eu podess(e) ai fazer, por aqueste ma] que me faz, al lhe faria; mais non praz a Deus de m'n dar o poder.

465

15

470

20

I Emendei e d' aver por et aver no verso 2. No 4 o 01iginal traz me. Por baixo do e ha porm um ponto, signal de aviso para o revisor raspar a desnecessaria letra. - Ambos os codiccs tem que, '\3m lugar de quen. - No verso 6 o escrevente metteu comigo, riscando em seguida a primeira syllaba. Variantes: (~B 111 (85) - 2 e d'aver- 4 mi aqueste - 5 coita - 9 lhi- 10 eela; talvez por en ela? - 12 vassalo - 13 perder -

42

25

E pois me Deus poder non d de me per al-ren defender, est' a verei a fazer ja; e ela ben pod' entender que esta morte ben me jaz, ca non poss'eu viver en paz enquanto lh'est' orne viver'!
18 podess' 26 mi.

475

480

14 coita' n - 15 que - 17 por - ~2 mi - 24 esto - 25 pode -

20 lhi -

21 de mi dar

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: ababccb. - Rimas breves: ir(a) n(b) (c} no grupo Jo; (a) r(b) ax(c) no no. - Temos partir ao fim do to verso das estrophes 1 e 2; e non d nas ultimas duas, no mesmo lugar. Ad due a descripo, dada por Colocci, que no fez caso da replicao. III Ich muss scheiden von meiner Henin und von aller Freude, dieweil ich sie nicht mE'hr sehen werde. Der aber, welcher Schuld ist an dieser Not, soll Todesqual dadurch crleiden (1). Langer will ich nicht durch ihn noch durch si e Schlimmes leiden: der einzige Vasall, den sie bat, den soll sie einbssen (2). Zwar kmmert es sie wenig, ihren Vasallen zu verlieren, doch soll sie dran glauben mssen. Knnte ich mebr ausrichten, ich tbate es; doch hat mir Gott die Macht dazu ve1sagt (3). Da ich sie nicbt habe, tbue ich, was ich gesagt babe. Und sie muss einseben, dass dieser Tod mein Recht ist: denn solangc jener Mann lebt, babe ich keinen Frieden (4). IV Se o leitor me perguntar, quem o homem ameaado de morte, se o proprio poeta, ou um seu rival, direi, lealmente, que no sei. O jovial annotador do codice, que leu com especial atteno este cyclo de poesias, lanou margem do verso 17, o grito: mas mto ! e no fim da cantiga o energico conselho: matallo!

19.
(Tr. 81).

f.

5 (= 44)b

Muitos dizen que perderan coita d'amor sol per moner. E s' verdade, ben estan. Mais eu non o posso creer que ome perder per ren coita d'amor, sen a ver ben da dona que lb'a faz aver!
11

485

10

E os que esto creud' an, iDeus! e que queren mais viver pois que d'ali ben non estan onde querrian ben prender, en sobejo fazen mal-sen. Ou, de pran, amor non os ten en qual coita min faz soffrer. Ca se eles ouvessen tal coita qual og' eu ei d'amor, ou soffressen tan muito mal com' eu soffro por mia senhor, log' averian a querer mui mais sa morte c'atender de viveren tan sen sabor

490

495

15

500

20

I No verso 17 emendei, em conformidade com o uso constante do CA, soffressen por soffresen; e no 26 ouo por ouJVO. - No 3 a graphia se 'lt'dade pode significar s' verdade, mas tambem se verdad'. - No 28 a lio do CB nen por non parece-me preferivel. Variantes: CB 112 (86) - 2 por - 3 nono - 5 omen - 9 ou q. q. - 13 nonus - 14 mi- 17 e sofressen - 24 mund' e - 28 J indiquei que o CA tem non onde o (~B traz nen.

44
Com' og' eu viv', e non por al. E por esto soffro a mayor coita do mundo e mayor mal, porque non so sabedor d'aquesto que ouo dizer. E esto me faz defender de morte nen d'outro pavor.

505

25

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: ababccb. Rimas breves: an(a) r(b) n(c) no grupo 1; al{a) r(b) r(c) no Jio, que repete, portanto, uma das consonancias do 1. .Ad due, como Colocci assenta. III Viele behaupten, ihre Liebespein fnde durch blossen Tod ihr Ende. 1st es wabr, wobl ihnen! Ich aber glaube, durch nichts anderes als durch Gunstbezeugung der Geliebten knne der Qual ein Ende gemacbt werden (1). W er jenes glaubt und docb weiter leben will, (obwohl er nichts Gutes empfngt, von wannen er es empfangen mchte) ist ein heilloser Narr. Oder aber, seine Liebespein ist geringer als die meine (2). Liebte und litte er, wie ich liebe und leide, e r wrde den Tod vorziehen so freudelosem Leben wie das meine ist (3). Mein Leben aber ist darum so qualvoll, weil ich nicht (gewiss) weiss jenes, was ich sagen hre. Darum wehre ich mich auch gegen den Tod und gegen andere Schrecken (4) (?) IV A interpretao das ultimas palavras duvidosa. Pam encontrar o sentido preciso olhar para a poesia seguinte, que continua a desenvolver as mesmas ideias.

20.
(Tr. 82).

r. 5

(= 44Jc

N on tenh' eu que coitados son 11 d'amor (atal est o meu sen) aqueles que non an seu ben e que teen atal razon que poden sa coita perder qual d'eles quer, quando morrer'; por que non morre logu' enton? l\Iais, de pran, algia sazon an esses sabor d'outra ren e queren xe viver por n. Ca por al ben tenh' eu que non querrian ja sempre viver por tamanha cuita soffrer qual soffr'eu no meu coraon. E Deu -lo sabe! con pavor viv' e soffr' esta cuita tal, que ei de soffrer pois gran mal. E tenh' aquesto por melhor d'eu soffrer cuita, e veer a mia senhor, e atender de poder ir u ela for'.

510

515

10

520

15

525

20

530

I CB 113 (87) - 1 cuitados - 4 e hi que tem 7 moire(?) 9 esse (?) - 12 coita - 13 sofro eu - 16 coita - 17 que de s. 23 por al - 24 coita - 27 mi. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jam bicos. Copias pareadas: abbacca. - Rimas breves: on(a) n(b) r(c) no grupo l 0 j r(a) a[(b) r(c) DO 11. - Em todas as quatro estrophes as rimas cc terminam em r. Colocci regista: ad due.

46
Ca non so eu sabedor de per mia morte nen per al perder cuita, se me non val a mui fremosa mia senhor. E Deus, se me quiser' valer por min, poi -la ten en poder, far lh'aver coita d'amor.

25

585

III Ich glaube nicht, dass diejcnigen wirklich von Liebe gepeinigt werden , welche keine Gunst erfahren und doch wabnen , ihre Not babe ein Ende, sobald sie nur sterben. Denn ist es also, warum sterben sie dann nicht sofort? (1) Sicherlich erfahren sie zu irgend einer Zeit wo anders her Gutes, und begebren darum zu leben. Litten sie Qual wie die, welche ich im Herzen trage, so wrden sie nicht leben wollen (2). Gott weiss, wie schrecklich ich leide. Dennoch halte ieh es fr be!ilser, zu Jeben, um rneine Herrin seben und da weilen zu knnen, wo sie ist (3). Denn ob rnit dem Tode rneine Qual zu Endo ist, das weiss ich ja nicht; und weiss auch nicht, ob rnir gewhrt werden wird, was bestimrnt meiner Qual ein Ende rnacht (der Herrin Gunst). Will Gott mi r helfen, so mge er Liebe in ihr Herz legen (4).

IV Uma nota marginal pe cantiga um remate que no se pde lr por inteiro. E diz: este leixa os .... a deus. - Talvez os seus cuidados? ou os seus amores?

21.
(Tr. 83).
f.
5

<= 44) Punhei eu muit' en me guarll dar,


quant'eu pude, de mia senhor de nunca 'n seu poder entrar; pero forou-mi o seu amor e seu fremoso parecer, e meteron-m'en seu poder en que estou, a gran pavor De morte, com' en desejar (ben-no sabe Deus) la melhor dona do mund' e non ousar falar con ela. E maior coita nunca vi de soffrer, ca esta nunca d lezer, mais faz cada dia peor. Ca todavia cre' o mal a quen amor en poder ten, se non sa senhor atai que lhe queira valer por n. Mais atai senhor eu non ei, nen atai dona nunc' amei onde gar podesse ren,
540

545

:.O

550

15

555

20

I CB 114- (88)- 2 pudi- 3 nunca en- 4 sen por seu erro evidente - 8 gue (= conven) d. deve ser erro- 9 deu-lo sabe de la melhor - 15 quer esso mal qressomal) no d sentido que satisfaa. - 18 lhi - 20 nunca amei. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: abubccb.- Rimas breves: ar(a) r(b) r(c) no grupo Io; al(a) n(b) ei(c) no ll0 Colocci escreveu mais uma vez a formula: ad due.

48

25

Se non gran coita, e non al. E por esto perdi o sen por tal dona que me non vai! E pero non direi por quen; mais per muitas terras irei servir outra, se poderei negar esta que quero ben.

560

565

III Hart mglichst habe ich gekmpft, um mich davor zu hten, in die Gewalt meiner Herrin zu kommen; doch hat die Liebe zu ihr und ihre Schnheit mir Gewalt angethan, so dass ich nun in ihrer Macht bin , in Todesfurcht (1); Denn der Todesfurcht kommt es gleich, weiss Gott! sich nach der besten Frau auf Erden zu sehnen, und nicht mit ihr zu sprechen zu wagen. Niemals sah ich ein Leid, das schwerer zu tragen war, als dieses, das nimmer Rast gewhrt und tglich wchst (2). Denn immer wchst dessen Qual, der in Amors Banden liegt, falis seine Herrin ihm nichts Liebes anthut. Solch eine Herrin aber hab ich nicht; und liebte niemals eine, von der ich anderes gewonnen htte (3) Ais arge Pein. Und darum habe ich den Verstand verloren. Doch will ich die Herrin, die erbarmungslos ist, nicht nennen. Viele Lande aber will ich durchwandern und einer anderen dienen, so ich im Stande bin, diejenige zu verleugnen, welche ich liebe (4). IV O annotador aconselha, rindo, ao amador que no ousa falar, que se cale. Callar! a ordem que d, chegado ao verso 11. Ha outra nota, illegivel em frente do 22.

22.
(Tr. 84).

r. 6 <= 4.))a

C. I: 2tl

Ja m'eu, senhor, ouve sazon 1 que po(le 11 ra sen vos viver u vus non viss', e ora non ei eu ja d'aquesto poder, pois outro ben, senhor, non e i se non quando vus vej', e sei que mi-o queredes ja tolher. E se vos a vedes razon, senhor, de m'este mal fazer, mandade-m'ir, e logu' enton poderedes dereit' aver de min qual vus ora direi: ir-m'ei d'aquend' e morrerei, senhor, pois vus praz d'eu morrer. E se quisessedes soffrer este pesar (por Deus, senhor) que vus eu fa' en vus veer, cuid'eu fariades melhor que fazedes, de m'alongar d'u vos sodes e me matar. De pran, morrerei, se ~'n for'.

570

10

575

15

580

20

585

I lrl' eu por meu no verso 1 interpretao minha. Emendei quisessedes (por quisesedes 15) e faa (por fax, 27), apesar de o erro apparecer em ambos os codices. Variantes: {'B 115 (89) - 6 se non quanto vosso ei - 9 d'este pm de m'este. inadmissivel: faltaria uma syllaba ao metro. -12 disser no serve, porque precisamos de uma rima em ei - 17 daqui ende morrerei - 21 se me for - 25 por non por per min no d sentido. - saber por sabor lapso de copista - 26 convosco - 27 ascoitar - 28 mi - Em colha por tollta ha simples troca de c por t. 4

50

25

Non -no queredes vos creer, ca nunca soubestes d'amor; mais Deus vo-lo leixe saber per min, senhor. E qual sabor eu ei de convusco falar, vus fa' a ver de m'ascuitar, e tolh'a min de vos pavor.

590

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: ababccb.- Rimas longas: on(a) r(b) ei(e) no grupo Jo, e r(a) r(b) ar(e) no II", que repete uma das rimas do 1". Ha nota de Colocci addue. III Es gab eine Zeit, wo ich leben konnte ohne Euch, Herrin, zu schauen; jetzt kann ich es nicht. Nur eine Freude giebt es hienieden fiir mich: Euch zu sehen. Und diese wollt Ihr mir muben (1). Habt Ihr Grund und Fug, mir solches Leid anzuthun, nun so heisst mich gehen. Dann habt Ibr auch gleich den Rechtsspruch ber mich gesprochen. Denn gehe ich, so sterbe ich (da es Euer Wunsch ist, dass ich sterbe) (2). Knntet Ihr, um Gottes willen, di e Qual ertragen, die ieh Euch bereite, so oft ich Euch sehe, Ihr thtet (glaub icb) besser daran, ais mich von Euch zu entfernen und zu tten (3). Das aber glaubt Ihr nicht, denn Ihr wisst nichts von Liebe. Gott jedoch mge es Euch lehren und machen, dass Ihr so grosse Lust habt mi eh anzubren, wie ich babe zu Euch zu sprechen. Mir aber benehme er die Furcht vor Euch! (4)
Il. O annotador consola ironicamente o pobre troyador, promettendo -lhe que outro dia te ber!

23.
(Tr. 85).

1 6

<= 45)b
5

Se eu a mia senhor ousasse por algfia cousa rogar, rogar-l'ia que 11 me leixasse u ela vivesse morar; e rogar-l'ia outra ren: que o pesar, que ouvess(e) n, que todavia mi-o negasse Por Deus, e que de min pensasse (de que nunca quiso pensar!) e de mia cuita se nembrasse, de que se ntmca quis nembrar, nen Deus, que mi-a fez tan gran ben querer per que perdi o sen, e nunca quis que o cobrasse. E se m'ela por Deus mandasse o que me nunca quis mandar - que me non foss(e), e que ficasse ali u ela ouvess' estar, a mui gran coita 'n que me ten, lhe perdasse Deus por n ! e mais, se lh'ela mais rogasse!

59:

600

10

605

15

610

20

I No verso 24 corrigi quant', mudando-o em quand', em conformidade com l'll, por aquella lio no dar sentido. que satisfizesse. Variantes: CB 116 (00) - 2 algunha- 3 rogar lh' ia- 5 roga'r lh' ia - 6 ouvess' - 9 d'u (em vez de: de que) no preenche a medida do verso, e pouco usado - quise - 10 coita - 11 nunca se quis 13 por - 16 mi - 17 foss' e que f. - 19 falta o 'n, ou antes um til Nos versos 20 e sobre a final do coita - 20 lhi - 22 cuid' - lhi 23 no ha til sobre perdoasse e perdoar - 25 figi.
4*

E coicl'eu que lhe perdasse, se quisess' ela perdar a min, e non quand' al achasse que lh'eu fige, se non cuidar. E se lh'esto disser' alguen, que est' mal, diga-lhe quen quis Deus fazer que non cuidasse.

615

620

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias eq uiconsoantes: ubabc(;t. Rimas breves e longas: asse (a) ar (b) n (c). - Nas replicaes (pensasse pensar i nembrasse nembrar; mandasse mandar; perdasse pmdar) ha o enfeite, chamado dos tempos, que no se distanceia muito do artificio das rimas do macho e femea. Colocci classifica a cantiga como pertencente ao grupo: sel dis. III W agte ieh es, meine Herrin berhaupt um etwas zu bitten, so wiirde ich sie ersuchen, mich da weilen zu lassen, wo sie lebt; und ferner, ihren Zom dmber - um Gottes willen - zu verhehlen, und meiner [milde] zu gedenken, sowie meines Leids, an das weder sie bisher gedacht hat noch Gott, der mir doch die Liebe zu ihr ins Herz gelogt hat: zu ihr, um de1entwillen ich den Verstand verloren, den m mich nie wiedor gewinnen liess (2). Befhle sie mir (was sie nimmer wollte), nicht fortzugehen, sondem da zu bleiben, wo sie weilen muss, so mchte Gott ihr die Pein vergeben, die sie mir bereitet; und mehr, so sie um mehr bate (3). Das glaube ich, dass or ihr vorzeihen wrde, so sio mir verziehe; nicht aber, so sie irgend etwas anderes ausfindig machte ~ das ich ihr angethan, als dass ich ihrer in Schmerzen gedacht babe. Sagt ihr aber irgend jemand, dies Gedenken sei Snde, so mge er ihr auch sagen, wen Gott geschaffen hat, der nicht solche ~chmerzlichen Gedanken hegte (4). IV O velho Cicerone do Cancioneiro opina que a dama do trovador procederia melhor, se no lhe encobrisse a sua antipathia. Ao p do verso 7 est a nota: ~Melhor he (= e) muito dix -lho logo.

24.
(Tr. 86).

f.

6 (= 45)c

Senhor fremosa, fui bu~car conselh', e non-no pud' aver contra vos, nen me quis valer Deus, a que fui por 11 n rogar. E pois conselho non achei e en vosso poder fiquei, non vus pes ja de vus amar, Por Deus; e se vus n pesar', non mi-o fa\~ades entender, e poder-m' edes defender de gran cuita por mi- o negar. E mia fazenda vns direi: por ben pagado me terrei, se me quiserdes enganar. Tan vil vus serei de pagar, se o vos quiserdes fazer, por Deus, que vus ten en poder; ou se me quiserdes matar, poderedes, ca me non sei conselh' aver, nen viverei per ba f, se vus pesar'.

630

lO

635

15

640

20

I Emendei o hespanholismo enganhar no verso 14, e pessar no 21. Variantes: fB 117 (91) - 11 da gran coita - 14 enganar 15 seerei - 22 a gran coita - 25 nunca - 26 coita - 28 m' ante. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias equiconsoantes: abbnecu. - Rimas longas: ar(a) r(b) ei(c). Sel dis, segundo a classificao do Colocci.

54 E gran coita me faz jurar d'amor, que non posso soffrer; e faz mi-a verdade dizer (de que eu nunc' ousei falar) da gran. cuita que por vos ei; mais vejo ja que morrerei, e quero m'ant' aventurar.

645

25

III Scbne Herrin, vergeblicb babe icb Hilfe gesucht; selbst Gott, den icb darum gebeten babe, hat mich nicht gescbiitzt. Icb bleibe in Eurer Macht. So lasst es Eucb nicbt li.inger betriiben, dass ich Euch Jiebo (1); Oder wenigstens: zeigt es mir nicht! Dadurch, dass Ihr es mir verhehlt, knnt Ihr mich vor grosser Qual scbtzen. wollt Ihr mich tuschon, so bin icb es wobl zufrieden (2). So loicht knnt Ibr micb befriedigon. "\Vollt Ihr mich aber toten, so knnt lbr auch das (3). Grosse Liebespein, die ich nicht tragen kann 1 bringt micb dazu, (uies ?) zu schwren und die "\Vabrheit zu sagen 1 von der ich nie zu reden wabrte, betreffs der grossen Pein, di e ieh um Euretwillen duldo. Da ieh aber doe h sterben muss, will ich vorher dieses grosse "\Vagnis begehen (4). IV O critico antigo trata esta cantiga de ,boa".

25.
(Tr. 87).

(=45)cl

f.G

Con vossa coita, mia senhor, ja de tod'al cnita penli; ca todo mi aven assi, d'esto seede sabedor; que non 11 pod' ome coit(a) aver que non aja log' a perder des (flie lh'outra chega mayor. E por aquesto, mia senhor, des aquel dia que nts vi, d 'outra gran coita me parti. Assi me coitou voss' amor (LHe me fez tod' escaecer: atan muit' ouve que veer na vossa, que me faz peor!

650

6:)5

10

66()

I Emendei no verso 3 'rtti (dativo) por 'lne, em conformidade com o uso constantemente seguido no ('.l; apesar de ambos os codices apresentarem a mesma forma. - No ( 'll esta cantiga vem escripta depois do No. 119 (92). Variantes: {'llllS (93)- 2 co-ita- 5 cnit' aver- 12 todo 'scaecer --:- 14 peyor. H Cantiga de meesh-ia: 2 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: abhacca. - Rimas longas: or(a) i(b) er(c). - O primeiro verso das estrophes finda com a formula: mia senhor. Colocci com a indicao: strophe sola quis dizer que a segunda metade, que elle costuma chamar, classicamente, antistrophe (cfr. No. 1) falta n'esta poesia. Parece incompleta, como todas as cantigas de que nos restam apenas duas estrophes. No e1l ha espao em branco, cm que caberiam perfeitamente. III Der Gram, den Ihr mir beteitet, hat jeden anderen (lteren) Gram vernichtet; dess seid gewiss. Es giebt berhaupt keinen Gram, ber deu nicht ein hinzukommender grsserer die Oberhand gewnne (1 ). Seit ich Euch gesehen, war es mit einem anderen grossen Kummer aus: die Liebe zu Euch brachte Vergessen jedes brigen. So viel schlinuner ist der, welchen Ihr bereitet.

26.
(Tr. 88).

C I: lfJ {. 7
(= 46}a

Muito per dev' a gradecer, (segund' agora meu cuidar) a Deus, a quen faz ben querer senhor, con que pode falar en lhe sa coita desllcobrir. }!ais este ben, por non mentir, non vo-lo quis el a min dar; Mais fez m' atal senhor aver de que m'_ ouve sempr(e) a guardar, des que a vi, de m'entender qual ben lhe quer(o), e de provar se me queria consentir quan pouco quer, sol de mi-oir a cuita que me faz levar. Ca ja toda per mdha ren non- na poderia saber per min; nen ar sei og' eu quen mi-a toda podesse creer, mentre me viss' assi andar viv' ontr' as gentes, e falar, e d'atal coita non morrer,

66.)

670

10

675

15

680

20

I Devagradecer no primeiro verso tanto pode ser dev' agradecer como dev' agradecer. - No segundo, CA traz, por engano, a meu cuidar. Variantes: CB 119 (92) - 2 agora meu c. - 5 lhi - 7 mi 8 veer - 9 de que m' ouvi sempr' a guardar [semp guardar] - 11 lhi quer' e - 13 morir por mi oir erro manifesto - 14 coita - 15 nulla- 20 vivo antr'as g.- 21 datal - 24 meor (sem til)- ja alguen - 25 mi - 27 que - 28 quanto no m.

57
De qual, desejando seu ben, me faz o seu amor soffrer, ca de m(ior morreu ja 'lguen; mais Deus me faz assi viver en tan gran coita, por mostrar per min ca xe pod' acabar quant' el no mundo quer fazer.
68.)

25

690

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: ubabc<~b.- Uimas longas: h{a) ar(b) ir(e) no grupo l", n(a) er(b) ar(e) no no. As rimas r e ar so portanto, communs a todas as estrophes. .Ad dzte, no dizer de Colocci.
111 Gott zu Dank verpflichtct ist der, wclehem er Zuneigung zu ciner I-Ierrin scbenkt, mit der er reden dad, ihr seine Qual gestchcnd. Mir ward uieH Gut nicht bescheert (1). Vielmehr ist meine Herrin so gemtet, dass ich mich, seit ich sie gesehen, davor bten musH, Hie mge meine Liebe mcrken, und erst 1echt vor jedem Vcrsuch, ihr von meinem Gram, mit ihrer Einwilligung, ein weniges zn gestehen. (2). Ganz wrde sie ihn doch nie durch mich erfahrcn; berhaupt wird niemand ihn i:nir glauben, solange ich uuter uen .Lcbenden weile und nicht vor Schmerz sterbe (3) Ans scbnschtiger Liebe zu ihr; denn an gcriugercm 'Veh ist ja schon mancher gestorbcn. Gott aber erhiilt mi eh am Lebcn, um zu zeigen, da.ss e r auf unscrer Erde thun kann, was e r will.

27.
(Tr. SD).

5
f.
7

<= 46)b

Desejand' eu vos, mia senhor, seguramente morrerei; e do que end' et;tou peor, d' fia ren que vus direi: que sei, de pran,.que, pois morrer', avellrei gran coit' a soffrer por vos, como mi-agora ei. E por n e por -voss' amor ja sempr'eu gran coit' averei aqui, enq uan t' eu vi vo for'; ca des quand' eu morrer', ben sei que non a ci nunc' a perder, pois vosso hen non poss' aver; ca por al non a perderei. Por quantas outras cousas son que Deus no mundo fez de hen, polas aver cu todas, non 1)erdcria coita por n. E pod-la-ia perder, mia senhor, sol por vus veer, en-tal-que a vos prouguess' n.

69.)

700

10

705

15

710

20

I CB 120 (9!) - 1 en por eu, erro manifesto - 12 non-na ei nunca a. p. - 19 e pod-la-ia ben pe'rder - 20 sol falta - 27 nono.

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: ababccb.- Rimas longas: r(a) ci(b) r(c) no grupo ro e on(a) n(b) r(c) no no. Os versos 5 e 6 de todas as estrophes terminam, equiconsoantes, em r. Ad due, no dizer de Colocci.

59
Ora vus digu' eu a razon de como me de vos aven, ca, Deu-lo sab', gran sazon que desejei mais d'outra ren, senhor, de vus esto dizer; pero nou o ousei fa'er erg' ora, pois me vou d'aquen.

71/5

25

III Kein Zweifel, dass ieh aus Sebnsucht nach Eueh sterbe. Das Schlimmste aber ist, dass ich auch nach dem Todo zu leiden habcn worde (1). N tu Euro Gunst knnte mie h von diesen Leidtn befrcien (2). Nichts Schoncs mlf Enlen hat diese Macht: nur Euer Anblick und Eure Huld (3). Seit langem mchte i eh Euch dies Gestiindnis machon; doch habe ich es nicht gewagt. Erst jotzt, wo ich vou Euch gehc, thue ich es (4).

IY A palavra ergo, que no occorre aqui pela primeira vez, sur}lrehendeu o antigo leitor, que a repetiu margem do ('A.

28.
(Tr. 90).

J a foi sazon que eu cuidei


que me non poderi' amor per nulha ren fazer peor ca me fazi' enton, e sei agora ja del ua ren, ca ja m'en mayor 11 coita tcn por tal dona (1 ue non direi, l\Ientr'eu viver', mais guardar-m'ei que mi-o non sbiit mia senhor; c'assi (e)starei d'ela melhor, e d'ela tant' end' averei: enquanto non sonberen quen est a dona que quero ben, algua vez a veerei! l\Iais grau med' ei de me forar o seu amor, quando a vir', de non poder d'ela partir os meus olhos, nen me nembrar de quantos m(e) enton veeran, que sei ca todos pnnharan en-na saber, a meu pesar.

720

r.

7 (= 46)c

725

10

730

15

735

20

740

I (~ll 121 (9;)) - 2 poderia - 3 nulla - 4 fex, i - 10 ca assi 19 m' enton - 20 ca sei que t. p. - 22 ca averei 'muito a j. 26 ca sei. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: abbacca.- Rimas longas: ei(a) r(b) n(c) no grupo Jo e ar(a) ir(b) an(c) no II0 .Ad 2, no formulario de Colocci.

()1

25

E averei muit' a jurar pola _negar e a mentir, e punharei de me partir de quen me quiser' preguntar por mia senhor; que sei, de pran, ca dos que me preguntaran e dos outros m'ei a guardar.

745

III Es gab eine Zeit, wo ich glaubte, die J...iebo knnt.e mir nicht iibler mitspielen, und jetzt ist es doch geschehen durch eine Frau, die ich nicht nenncn werde (1) Solange ich lebe. Hten werde ich mich davor, dass sie selbst es erfahre~ dcnn solange es unbekannt ist, wen ich liebe, werde ich sie dann uud waun sehen knnen (2). Freilich babe ich grosse Furcht, die J,iebe werde mich berw~Utigen, wenn ich si e schaue, so dass ich di o Augen nicht werde von ihr weuden knnen, uneingedenk der vielen, die mich dabei ertappen wrden und darauf aus sind, meinc Dame zu kennen (3). Viel werde ich schwren und lgen miissen, um sie zu verleugnen; und fern werde ich mich halten mssen vou Fragern (4). IV Guar-te e cala-te! eis a phras, em que o annotadm resumiu d'esta vez as suas imp1esses, chegado ao verso 17.

29.
(Tr. l).

5
f.
7

<= 4G)d

Ben-no faria, se nembrar se quisesse ja mia senhor como mi a tort' desamor, e me quisesse perdar, ca nunca lh'eu mal mereci; mais fez mi -a Deus des que a vi sen o meu 11 grado muit' amar. Pero lhe nunca mal busquei, ei lh'oTa de buscar perdon, ca me quer mal de coraon. E non osm' og' eu, nen o sei per que me lhe possa salvar, que lhe nunca fize pesar, mais non quer oi:r mia razon.

750

755

10

760

15

20

E macar me quisess(e) o1r, non lh' ousaria i falar; e por esto non poss' osmar ren per que eu possa guarir. Ca non ei d'ouha ren sabor ergu' en viver u ela for': e d'esto m'ei sempr(e) a guardar,

76/j

I Nos versos 27 e 28 a lio do texto provm do CB. A do original parece-me deturpada. E diz: deulo sabe me mui mestm oymais mia morte ca tiver. Variantes: Cll 122 (00)- 1 beno- 4 e 26 perdoar (sem til) - 7 seno - 8 lh'eu - 10-12 O copista deu aqui um salto de mal at possa. 13 llti - figi - 15 E se m' ela quisess' oir - 16 i a falar - 24 mi. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jam bicos. Copias singulares: abbacca. - Rimas longas: ar(a) r(b) i(e) na

63

2G

_g guanlar-m'ei de a veer, pero non desejo muit' al. }[ais se me Deus cedo non val, muit' ei gran coita de soffrer: pois m'ela perdar non quer, Deu-lo sabe, que m' mester mui mais mia morte ca viver.

770

775

Ia estrophe; ei(a) on(b) ar(e) na 2a.; ir(a) ar(h) r(e) na 3a; r(a) m(h) r(e) na ultima. V&- se, portanto, que ar reapparece em todas as estrophes (em 1 como a; em 2" corno c; em 3 e 4 como b), e que r, depois de occupar na 1 a estrophe o lugar do meio (b), occupa o ultimo (e) na 3a.. Da mo de Colocci temos apenas o mesmo signal da cruz que accompanhava a primeira cantiga. No adivinho qual o pormenor, que o grande humanista queria assignalar d'este modo.

III obl thilte meine Herrin daran, wollte sie einsehen, dass sie mich zu Unrecht meidet, und mir verzeihen, da ich ibr doch niemals Leides angethan babe; vielmehr brachte Gott mich dahin, sie ohne meinen Willen zu lieben, sobald ich sie sah (1). Obwohl ich keine Schuld gegen sie babe, muss ich sie um Verzeihung bitten, da. sie mi r grollt. Doch weiss ich nichts ausfindig zu machen, wodurch ich mich rechtfertigen (und beweisen) knnte, dass ich ihr nichts Schlimmes zugefgt habe - denn sie will meine Grnde nicht anhoren (2). Und wollte sie es auch, ich wi.irde nicht zu reden wagen. Deswegen weiss ich nicht, wie ich mich retten soll. Denn nichts anderes ist fr mich Wonne, ais da zu leben, wo sie weilt. Davor aber werde ich mich hten (3); Und werde mich hten, sie zu sehen, obwohl ich nichts ais das wnsche. So mir Gott nicht hilft, droht mir grosses Leid. Da sie mir nicht verzeihen will, wre es mir - weiss Gott! - besser zu sterben ais zu leben (4). IV O vocabulo ergo do verso 20 chamou aqui novamente a atteno do annotador, que o tratou de: lat-im!

"r

30.
(Tr. q,. a p. 313).

Fi't=~~- 7

Quen ba dona gran ben quer, de pran, todo de v' a soffrer quanto lh' ela quiser' fazer; e se lh' algtm pesar fezer', ben-no de v' a soffrer en paz e mostrar sempre que lhe praz de quanto a ela 11 [prougum'.

780

E pois que lh' esto fe,it' ou1rr', outro conselho i d' az,er :. 1O guardar- se ben de lh' o saber por ren nulh' ome nen 1nolher. Ca tod' est' en dereito jax, e se lh' om' aquesto non fax, de mais viver non llt' ~mester.
15

785

20

J'Jfais pero quen a sermra quanto a 1nais poder' servir, pola non poder encobrir, POr esto, pm que morrer? Non o dev' a leixar mmTer, ca non est mn' en seu podet pois que gran coita d' mnor .

790

795

I O CB forneceu as tres estrophes que faltavam no CA. Variantes: CB 123 (97) - 1 boa (sem til) - 6 lki - 8 oer forma que o CA desconhece absolutamente. - 10 e guardar-se. A conjunco estragava o metro. - 11 null omen - 13 e 20 om traz o signal da abreviatura. Mas se o dissolvessemos de sorte a dar omen, cresceria uma syllaba. - 18 morrer erro evidente por morrer.

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jam bicos. Copias pareadas: abbacca.- Rimas longas: r<> r(b) ax,(cl no grupo Jo;

65

25

Mais e_por qual guisa poder os seus olhos d' ela partir ome coitado, poi -la vir'? Ca todo o sen perder con gran sabor de a veer! Ca (a)ssi o fax a min perder amor: tan gran coita me d!]

800

(a) ir(b)

cr(c) no Jio; a 1ima b das primeiras estrophes reapparece como c

nas

ultima~.

III W er eine edle Frau innig Iiebt, muss alies, was si e ihm anthut, still erdulden, auch wenn es etwas IJeides ist; und stets zeigen, dass ihm behagt, was ihr gefllt (1). Ausserdem muss er noch darauf bedacht sein, dass niemand von seiner Liebe erfahre. Das gehrt zu den Liebespflichten; und wer ihr nicht nachkommt, braucht nicht weiter zu leben (2). Dient er aber wie er muss, so sollte die Geliebte ihn darum nicht tten, weil er (seine Gefhle) nicht verbergen kann; denn der ist seiner nicht mchtig, den grosse Liebe plagt (3). Wie soll er die Augen fortwenden, wenn er sie erblickt? Sein ganzer Verstand ist in solchen Augenblicken dahin. W enigstens ergeht es mir also: so sehr plagt mich die Liebe (4).

FALTA UM CADERNO INTEIRO.

As 22 Cantigas, que figuram no CB, entre os Nos. correspondentes a 30 e 31 do CA, talvez formassem o contendo do Caderno roubado. - E so: mais 5 de Joan Soaires Somesso, 9 de Nuneannes Cerzeo, 3 de Fero Velho de Taveiroos, 2 de Martim Soares, e ainda o principio da primeira poesia, pertencente a Paay Soares de Taveiroos.

VEJA- SE A SECO ga DO APPENDICE.

III

CANTIGAS
31-39

DE

PAAY SOARES DE TAVEIROOS.

5*

31.
(Tr.
v~

a p. 317).

[Entend' eu ben, senhor, que fax mal- sen quen vay gran ben querer quen lh' o non quer, e quen deseja rnuit' atafl} rnolher de que non cuida jamais aver ben, 5 e mia senhor, tod' est' a mi aven f.~{~17)ade vos; e- non entend[o] a] 11 folia que fa' i, quand[o] entend-la-ia se a fezess' outr(e), e non ei ventura de saber-me guardar de gran loucura.
10

805

810

15

E mia senhor, sei eu guardar outren, e a min, que mi-avia mais mester, non sei guardar; e se me non valver' escontra vos, mia senhor, outra ren, non mi- min prol, quando me prol non ten cousimento, que me valer devia, e mia senhor. Vel, por sancta }faria, pois Deus non quer que eu faa cordura, fazed'i vos cousiment' e mesura!

815

820

I Os primeiros seis versos pertencem ao texto do (~B. - No 3 emendei atal por a ta; no 6 entendo por entend'; no 7 quando por quand'; no 10 substitui seu eu por sei eu; no 19 ccernos por conlwcer; no 23 agradecer por gradecer. Variantes: ('B 146 (119) - 10 mttre ben- 12 non me sei guardar se m. n. v. - 14 mi prol - 15 valer me devia - 18 faxede vos - 19 segund' m. c. - 24 falta sol - 25 falta eu - 26 deus nunca me d grado - 27 se ei (talvez por se eu ei). II Cantiga de meestria: 3 x 9. - Decasyllabos jambicos.As primeiras duas estrophes esto ligadas pelas rimas; a restante apresenta rimas divergentes. No impossvel faltar mais uma que irmanasse com

70

20

25

E, de pran, segundo meu conhocer, en vus querer mui gran ben, mia senhor, eu que non cuido, mentre vivo for', senhor fremosa, de vos ben aver, mais mi-o deviades vos gradecer ca se vus eu, mia senhor, sol amasse por algun ben, que eu de vos cuidasse aver. Mais Deus non me d de vos grado, se eu, senhor, ei ren d'este cuidado!

825

830

ella, de modo que tivessemos copias pareadas: abbaacrdd. O confronto com as poesias No. I. 36. 84. 93, e outras, construidas pelo mesmo systema, invalda, comtudo, esta conjectura. - Rimas longas e breves: n(a) r(bl ia(c) ura(d) no grupo lo; r(a) r(b) asse(c) ado(d) na estropbe desirmanada. Colocci resume as suas observaes a respeito da metrificao d'esta cantiga nas palavras: ,strophe due et congedo - la 2a pro antistrophe." 2a talvez seja erro por 3a? - Os vocabulos mal-sen, folia e gradecer despertaram, alm d'isso, a sua atteno.
III Ein Thor ist, wer da liebt, wo er nicht Gegenliebe findet, und sicb nacb einem eibe sebnt, von dem er doch keine Gunst erwartet. So thue icb. Und erkenne es nicht ais Narrbeit an, wbrend icb es dafr halten wrde, tbte es ein anderer. Das Glck, mich vor (so) grossem Wahnsinn zu bten, babe ich nicht (1). Andere weiss ich zu schtzen; mich selber nicht, so mir gegen Eucb nichts anderes hilft ais Vernunft. Ihr, Herrin, msstet mi r beistehen. Da Gott nicht will, dass ich weise handle, solltet Ihr, hei der heiligen J ungfrau, mit Vernunft und rechtem Masse verfahren (2). Denn da ich Euch ohne Hoffnung auf Vergnstigung so innig liebe, solltet Ibr es mir hher anrechnen, als wenn ich Euch in Erwartung auf Lobn huldigte. Denke ich auch nur im mindesten daran, so mge Gott ruir. nichts Liebes von Euch zu Teil werden lassen (3).

'V

32.
(Tr. 151).

{.8
(= 47)b

A ren do mundo, que melhor queria, nunca m'n ben quis dar sancta l\Iaria; mais quant' end' eu no coraon temia, ei! ei! ei! Senhor, senhor, agora 11 vi de vos quant' eu sempre temi! A ren do mundo, que eu mais amava e mais servia, nen mais desejava, Nostro Senhor, quant' end' eu receava, ei! ei! ei! Senhor, senhor, agora vi de vos quant' eu sempre temi!

835

10

840

I ('B U 7 (120) - 3 end' enno c. t. - 6 de vos quant' eu senzpre tan muito temi. Se riscassemos tan, o verso seria um decasyllabo. - 14 desemparado - 15 coita.
II Cantiga de refram: 3 x (3 3).- O corpo da cantiga, ou seja a sua fiente, compe-se de tres decasyllabos jam bicos com rimas femininas; o refram, cujo primeiro verso acaba, tanto grammatical como logicamente o antecedente, formado de um trinario (de 3 tempos fortes) e de dous octonarios jambicos com rimas masculinas.- Copias singulares: iiB{'C.- Rimas breves e longas, conforme as estrellas indicam. As tres breves rimam em ia na 18 estrophe, em ata na 28 , e em ado na 3a. As longas so ei i i. Entre os versos 1 e 3 da estrophe inicial e os da seguinte ha notavel parallelismo. ma versi piccoli. Colocci diz: cforme rima - c tornello - ut O supra entende-se das cantigas 139. 138. 136. 129. 104 e 103 (resp. tambem 102), onde o erudito italiano j indicra, em nota marginal, a existencia de um tornello.

-i- -

III Was ich auf Erden am liebsten batte (am heissesten wnschte) bat die Jungfrau (bat unser Herrgott) mi~ nicbt geben wollen. w as ich

72
E l que farei eu, cativ' e cuitado? Que eu assi fiquei desamparado de vos, por que cuita grand' e coidado ei! ei! ei! Senhor, senhor, agora vi de. vos quant' eu_ sempre temi!

15

845

aber am .meisten frchtete (besorgte) 11 Das habe ich. Herr! Herr! (oder: Herrin! Herrin !) was ich stets befrchtete, habe ich zu sehen bekommen. IV Cfr. Lang, Liederbuch des Knigs Denis p. CXL.

33.
(Tr. 152, e p. 351).

Quantos aqui d' Espanha son, todos perderon o dormir con gran sabor que an de s'ir; mais eu nunca sono perdi, des quando d'Espanha sa; ca mi-o perdera ja enton. E eles, si Deus me perdon, desejan sas terras assi que non dormiron muit' a. Mais pois i foren, dormiran, ca non desejan ai, nen an outra coita se esta non. E estou end' eu mui peor, que coid'i a perder o sen, desejando sempr' aquel ben do mundo mais grave d'aver, como desejar ben-fazer da mui fremosa mia senhor.

850

855

10

860

15

865

I No verso 3 ambos os codices escrevem dessir. Variantes: {m 148 (121) - 2 perderan - 7 se deus mi p. - 14 cuid'i - 15 sempre qual ben - 16 g1"ave deve ser resolvido em grav', logo que se aceite a boa variante do verso anterior. - 19 est' o m. 21 que me fex - 23 cuidava. No serve, por causa do metro.

II Cantiga de meestria: 4 x 6. - Octonarios jambicos. Copias singulares: abbcca. A rima a liga, todavia, a estrophe ta com a 2a; assim como a 3a com a 4a. Alm d'isso a rima c da ta e 3a estrophe volta na 2a e 4a em segundo lugar (nos versos 2 e 3). -Rimas longas: on(a) ir{b) i(e) na ta estancia; onla) i(b) an(e) na 2a; r(a) n(b) r(e) na 3a; r(a) r(b) ar (c) na 4a. Colocci chama a atteno apenas para os vocabulos desejar e cambhar.

74

20

f.

t=

47)c

E, de pran, est' est o mayor ben que og' eu posso saber; e Deus que mi-a fez ben querer, se m'este ben quisesse dar, 11 non me cuidaria cambiar por rei nen por emperador!

870

III Alie Spanier, die sich hier aufhalten, haben den Schlaf verloren vor lauter Lust heimzukehren. Ich aber verlor den Schlaf nicht, ais ich Spanien verliess; denn ieh hatte ihn bereits verloren (1). Sie sehnen sich zurck, weil sie wenig geschlafen haben; sind sie jedoch zu Hause, so werden sie schlafen, denn keine andere Sorge bekmmert sie (2). Schlimmer bin ich daran: ich frchte, den Verstand zu verlieren vor Sehnsucht nach dom Gute, das auf Erden am schwersten zu erreichen ist: nmlich nach der Huld meiner schnen Herrin (3). Und offenbar ist dies das hchste Gut, welches ich kenne. Will Gott, der mich dahin gebracht hat, sie zu lieben, es mir schenken, so t.ausche ich mit keinem Knige noch Kaiser (4).

'

34.
(Tr. 153).

:Meus olhos, quer vus Deus fazer ora veer tan gran pesar onde me non poss' eu quitar sen mort', e non poss' eu saber por que vus faz agora Deus tan muito mal, ay olhos meus! Ca vus faran cedo veer a, por que eu moiro, casar, e nunca me d'ela quis dar ben, e non poss' or' entender por que vus faz agora Deus tan muito mal, ay olhos meus! E de quen vus esto mostrar', nunca vus mostrar prazer, ca logu' eu i cuid' a morrer, olhos, e non poss' eu osmar por que vus faz agora Deus tan muito mal, ay olhos meus!

875

880

10

885

15

890

I ('B 14:9 (122) - 4 e non poss' n saber - 9 mi - 10 ora. As letras ent ir ss, que ficam entre ora e ben, esto adulteradas. - 16 e non ous' osmar. Falta uma syllaba. Quem aceitar ous', ter de pr ouso ou ous' eu. - O tA traz os olhos. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Octonarios jambicos.CopIas eq ui consoantes, levemente differenciadas: nas primeiras duas estrophes temos o systema: abba::ee; na ultima baab!j('(\- Rimas longas: r (a) ar (b) us (C). Colocci diz apenas: c tornei. III Ihr meine Augen, Gott will Euch jetzt ein schweres I . eid anthun, von dem nur der Tod 'mich befreien kann; doch weiss ich nicht, 11 warum Euch Gott solchen Gram bereitet (1). Denn Ihr sollt bald sehen, wie die, in welche ich sterblich verliebt bin und die mir nie eine Gunst gewhrt hat, sich vermhlt etc. (2). wer Euch aber das zeigt, kann Euch nimmermehr Lust schenken; denn gleich besorge ich, daran sterben zu mssen etc. (3).

35.
(Tr. 154).

f. 8 (=47)d

Como morreu quen nunca ben ouve da ren que mais amou, e quen viu quanto receou d'ela, e foi morto por n: 11 Ay mia senhor, assi mo ir' eu! Como morreu quen foi amar quen lhe nunca quis ben fazer, e de que[n] lhe fez Deus veer de que foi morto con pesar: Ay mia senhor, assi mo ir' eu! Com' orne que ensandeceu, senhor, con gran pesar que viu, e non foi ledo nen dormiu depois, mia senhor, e morreu: Ay mia senhor, assi moir' eu!

895

10

900

15

905

I O escrevente do CA poz no verso 1, erradamente, moyreu; no 6 e 11, porm, morreu. Variantes: CB 1;)0 (123) - 3 que - 7 lhi - 8 lhi - 11 como omen -:- 18 vir - 19 nena. II Cantiga de refram: 4 x (4 1).- Octonarios jambicos.Copias singulares: abbaiiC. -- Rimas longas: n(a) ou(b) no corpo da ta estrophe; ar r na 2a.; u iu na 3a.; al n na 4a., que portanto volta ta rima; e u no refram (c= a3). A indicao de Colocci sobre a paridade d'esta cantiga e da anterior, marcada com o termo simile, no bem exacta, visto que o refram, que n'aquella contava dous versos, se compe n'esta de um s. - Ha certo parallelismo no comeo das estrophes.

77
Como morreu quen amou tal dona que lhe nunca fez ben, e quen a viu levar a quen a non valia, nen a vai: Ay mia senhor, assi moir' eu!

20

910

III Wie de:rjenige starb, der nie Gunst erfuhr von dem Wesen, das er am innigsten liebte, wohl aber, was er von ihr frchtete, und darum gettet ward - so sterbe ich, ach meine Herrin ! (1 ). Wie de1jenige starb, der ein Wesen lieb gewann, das ihm nirnmer - Liebes anthun wollte, und von dem ihm Gott Dinge geschehen liess, an denen er vor Kummer hinsiechte - so sterbe ich, acli meine Henin! (2). 'Vie einer, der vor Kummer nrrisch und hernach niemals wieder froh ward noch schlief, sondem dahin starb - so sterbe ich, ach meine Henin! (3). Wie einer, der eine Dame liebt, die ihm keine Gunst gewhrt, und sie von einem anderen heimgefhrt sieht, der ihrer nicht wert war, noch ist - so sterbe ich, ach meine Herrin! (4).

36.
(Tr. 155).

Senhor, os que me queren mal, sei eu ben qu vus van dizer todos, senhor (por me fazer perder eonvusc', e non por al): dizen- vus ca vus quero ben, senhor, e non devo por n eu escontra vos a perder. E ja d '[aqu]esta mezcra tal de me guardar non ei poder, ca vus ei mui gran ben-querer, 11 pero me contra vos non val. E vos por tolherdes mi-o sen, nunca lhes queredes per ren esta mezcra de min creer.

915

10
f.
CII: 2a
9 (= 48)a

920

I Emendei no v erRo 7 d' aquesta por desta; no 17 o hespanholismo dir, e no verso 20 ant' por antre (ant'). Esta Cantiga no figura no {'ll. II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Octonarios jam bicos. As p1imeiras duas estrophes so pareadas; a 3a est desirmanada, como nos Nos. 1. 31. 84 e 93. Ordem das rimas: abbaccb.- Rimas longas: al(a) r(b) n1c) no grupo Jo; ar(a) on (b) an(c) na ultima estropho. lll Meine Feinde sagen es Euch, Herrin. dass i eh Eueh liebe, um mich hei Eueh in Verruf zu bringen (1 ). Zu schtzen vermag ich mich nicht gegen ihre Ranke; denn es ist wabr, dass ich Euch herzlich liebe, obschon mir das nichts ntzt. - Um mir den Verstand zu benehmen, schenkt Ihr ihren Rnken keinen Glauben (2). Bemhen werde ich mich, mich zu rechtfertigen, indem ich behaupte, sie knnten nichts gegen mich beweisen. Was sie thun werden, weiss ich: sie werden mich Euch gegenberstellen .... (3).

79
15

20

E, mia senhor, quer'eu punhar se me posso salvar, se non. E direi-lhes a quantos son que mi- o non poderan provar. Mais eles sei eu que faran: log' ante vos mi-afrontaran, que vus amo de coraon.

925

930

[ln Eurer Gegenwart aber werden meine Blicke an mir zu Verrtern werden.] o que presumo que uma estrophe final diria.

.'

37.
(Tr. 156).

Eu so tan muit' amador do meu linhagen, que non sei al no mundo querer melhor d'fia mia parenta que ei. E quen sa linhagen quer ben, tenh' eu que faz dereit' e sen; e eu sempr' o meu amarei. E sempre servi' e amor eu a meu linhagen farei, entanto com' eu vivo for': esta parenta servirei, que quero melhor d'outra ren, e muito servi' en mi ten, se eu poder' - e poderei Pero nunca vistes molher nunca cbus pouc(o) algo fazer a seu linhagen, ca non quer en meu preito mentes meter: 11 e poderia-me prestar, par Deus, muit', e non lhe custar a ela ren de seu aver!

935

940

10

945

15

f. 9

(= 48)b

950

20

I Corrigi so por soon no verso 1, e prear por precar no 27. Cantiga no se acha no CB.

II Cantiga de me estria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: ababeeb. - Rimas longas: r(a) ei(b) n(c) no grupo Jo; r(a) r(b) ar(c) no IJo.

III Meiner Sippe bin ich so zugetban, dass ich auf Erden nicbts inniger liebe ais eine Verwandte von mir. Wer seiner Sippe woblwill, thut Recbt und Pflicht: ich aber werde stets die meine lieben (1).

81

E veede, se mi- mester d'atal parenta ben querer: que m'ei a queixar, se quiser' lhe pedir algo, u a veer'. Pero se me quisesse dar algo, faria-me prear atai parenta e valer.

955

Solange ich lebe, werde ich meiner Sippe dienen: die Verwandte, welche ieh ber alies verehre, werde ieh feiern; und ihr dienen, so ich kann - und ich werde es knnen (2). Trotzdem sah icb nie eine Frau ihrem Geschlecht weniger Vorteil verschaffen, denn si e will mein Dienstverhltnis nicht beachten, und knnte mir doch, bei Gott, so viel ntzen - ohne dass es sio von ihrem cigenen Hab und Gut etwas kosten wrde (3). Ob es mi r da wohl ntzt, solch eine Verwandte zu haben? Klagen muss ieh, will ich si e um etwas bitten, wenn ich si e schaue. W ollte si e mir Habe schenken, wrde die Verwandte mie h zu Ansehn und Macht bringen.

38.
(Tr. g, a p. 305).

No mundo non me sei parelha, mentre me for' como me vay, ca ja moiro por vos - e i ay mia senhor branca e vermelha, queredes que' vos retraya quando vus eu vi en saya! i Mao dia me levantei, que vus enton non vi fea! E, mia senhor, des aquel di' i ay! me foi a mi muyn mal, e vos, filha de don Paay Moniz, e ben vus semelha d'aver eu por vos guarvaya, pois eu, mia senhor, d'alfaya nunca de vos ouve nen ei vala d'a correa.

960

965

10

970

15

975

I Esta cantiga singular parece-me cheia de desigualdades. - No existe no CB. No CA. ha no fim espao branco para mais uma estrophe. - O principio da 2a est evidentemente viciado nos versos 1-4. A restituio todavia difficil. Transpondo o jay! final do verso 9 para o 10, de sorte que ganhemos para esta a syllaba e a 1ima que lhe faltam, fica ainda aquella sem a consoante precisa, em elha, e sem o numero devido de syllabas. II Cantiga de me estria: 2x8.- Octonarios j am bicos graves (1. 4. ?) e agudos (2. 3. 7. 11. 15), misturados de Septenarios trochaicos femininos (5. 6. 8. 12. 13. 14. 16) e, no estado actual, de um Senario (10). - Copias pareadas, com duas palavras perdudas no fim: bbcd ou, talvez bbccde. - Rimas breves e longas: ellta(a) aylb)
aya(c) ei(d) ea(e).

m Auf Erden weiss ich mir keines Gleichen, solang es mir gebt wie augenblicklich: denn ich sterbe um Euch, und Ihr, ach weisse und rosige Herrin, verlangt, dass ich Euch schildere, wie ich Euch ohne Mantel geschaut. Ein Unglckstag war es: denn allzuschn [nicht hsslich] sah ich Euch da (1 ). bel erging es mir seit jenem Tag. Ihr aber, Tochter des Paay Moniz, Euch scheint es gut, dass ich durch Euch noch ein Purpurgewand erhalten soU - wahrend ich bis heute durch Euch nicht einmal ein Geschenk im W erte eines Riemens erbalten habe (2).

39.
(Tr. I, a p. 309).
f.
9

<= 48)c

Meus olhos, gran cuita d'amor me dades vos, que sempr' assi chorades; mais ja des aqui, meus olhos, por Nostro Senhor, non choredes, que vejades a dona por que chorades!
11

980

I Falta no CB. - No CA ha espao em branco, que chegaria para tres estrophes, ou mais. Mal se pode duvidar de que a cantiga esteja incompleta.

II Cantiga de refram: 1 x (4 2). - Octonarios jam bicos com Rimas longas no corpo da cantiga, e septenarios trochaicos com rimas breves no refram: abballC = r(a) i(b) ades(C). ID Ihr, meine Augen, die lhr ohne Unterlass weint, bereitet mir grosse Liebespein. 11 So lasst nun ab vom W einen, damit lhr die Frau schauet, um die lhr weint.

6*

FALTA UMA MEIA-FOLHA: No. 3a DO CADERNO II.

No apographo CB parece haver, no lugar correspondente, tambem uma lacuna, maior ainda do que a do C~t, visto que n'aquelle nem mesmo apparecem as ultimas quatro cantigas de Paay Soares de Taveiroos. O verso do fol. 38 est em branco, e umas rebarbas de papel, que sobraram das tres folhas immediatas, apparentemente tambem brancas, talvez indiquem que o escrivo, notando falha no original que copiava, quiz reservar aquellas laudas, na esperana de poder ench-las, recorrendo a outro Cancioneiro. O Indice no accusa a lacuna. - Cfr. Cll p. 60.

A LACUNA FICA POR PR.EENCHER.

IV

40-61

DE

1\i.AR'riN SOARES.

40.
(Tr. t, a p. 315).

[Ay 1nia Senhor, se ezt non merecesse a Deus quan rnuito mal lh' eu mereci, d' outra gU'isa pensara el de m'l; ca non que m'en vosso poder metesse. Mais soube -lh' eu muito mal merecer e meteu- 1n' el en o vosso poder u eu jamais nunca coita perdesse.

985

E mia senhor, se m'eu d'esto temesse, u prim.ei'lo de vos falar o 990 10 guardara- 1n' en de vos viirdes i], /1J~!4~)a 11 mais non quis Deus que meu mal entendesse, e mostrou-mi-o vosso bon parecer por mal de min, e non m'ar quis valer el contra vos, nen quis que m'al valesse. 995
I CB l2 (12)- A ta metade da cantiga (verso 1-10) provm do {1B. - Emendei o verso 6, interpretando as letras eme tenuiel; no 8 puz se m'eu d'esto (por semen desto); no 9 u (por o) e vos (por ug); no 10 viirdes por vi,}rdes. - 14 (mor valesse) - 19 min - 20 morte - fui - 21 O CA tem o hespanholismo: conosciesse.

n Cantiga de meestria: 3 X 7. - Decasyllabos jambicos.Copias equiconsoantes: ~bb~cc. - Rimas b1eves nos versos 1. 4 e 7 de cada estrophe, e longas nas restantes: esse(a) i(b) r(c). - O principio das tres estrophes igual, ou quasi igual. - As rimas derivativas: merecesse I 1, mereci 2, merecer 5; valer TI 6, valesse 7; prendesse llll, prender 5 esto arbitrariamente distribuidas. Colocci conta esta cantiga no numero das que pmfazem o grupo sel dissi.
III Htte ich es verdient, so wrde unser Herrgott freundlicher fr mich gesorgt und mich nicht unter Eure Obmacht gestellt haben. Weil ich es aber nicht besser verdiene, hat er mich Euch unterthan gemacht, so dass ich dauemd Pein leide (1).

88
15

20

E mia senhor, se eu morte prendesse aquel primeiro dia (e)n que vus vi, fora meu ben; mais non quis Deus assi, ante me fez por meu mal que vivesse, ca me valver(a) a mi mais de prender mort' aquel dia que vus foy veer que vus eu visse nen vus conhocesse.

lOOfJ

Hiitte ich hnliches befrchtet, als ich zuerst voo Ench sprechen hrte. so htte ich mich fero gehalten. Gott aber wollte nicht, dass ich mein Leid begriffe, und zeigte mir Eure Schnheit, mir zum Schaden, olmo mir bernach beistehen zu wollen (2). An jenem ersten Tag, wo ich Euch sah, . zu sterben, wre Gewinn gewesen. Gott aber hat mich am Leben erhalten (3).

41.
(Tr. 49).

Qual senhor devia filhar quen a bon soubess(e) escolher, essa faz a min Deus amar, e essa me ten en poder, e essa est a mia senhor, e essa me faz o mayor ben d'este mundo desejar: O seu ben, que non i par. Tan muito a faz Deus valer por ben-prez e por ben-falar, per bon-sen e per parecer! E d'atal dona o seu ben non sei og' etl no mundo quen o podesse saber osmar, Nen a mia coit', a meu coidar, en que m' og' eu vejo viver, ca m'ei d'atal don' a guardar (de qual mi-or' ostes dizer) de a veer, ca, se a vir', far m 'ela de si partir mui trist' e muit' a meu pesar.

lO Oi)

1010

10

101:;

15

1020

20

I CU 1;)3 (1~6) - 2 soubess' escolher - 3 'mi - 4 falta no {~11 6 mi - 10 bon prex -per bon falar - 12 e de tal - 15 (coyta cuydar) - 17 de tal dona - 18 ora - 22 aquistar, talvez aqui 'star .- 23 por seus olhos - 27 por tal coita aver come min - 28 ante- sse devia a matar. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Coplas equiconsoantes, differenciadas apenas pela rima dos versos 5 e 6: ababcca. - Rimas longas: ar(a) r(bl r(e) na la estrophe; n na 2a; ir na 3a; i na 4a.

90

f. 10

<= 49)b
25

Por n non devia quitar os seus olhos de a veer a quen Deus quisesse guisar de lh' o querer ela soffrer. Porque os quitaria d'i por tal cuit'aver come mi. Ante se devi' a matar!

1025

1030

Colocci resume as suas observaes a respeito da versificao na frmula: qi simil [,] ma varia.

III Eine Herrin zu lieben, wie dmjenige sie erkiesen sollte, der freie Wahl htte, hat Gott mi eh getrieben. Diese hat mie h in ihrer Gewalt und bewirkt, dass ich das hchste Gut auf Erden begehre (1): Ihre unvergleichliche Huld. So sehr zeichnet sie sich durch Wert und Rede, Verstand und Schnheit aus, dass niemand auf Erden es sich ausdenken kann (2), Noch auch mein Leid, da ich mich davor hten muss, eine solche Frau zu erblicken. Denn sehe ich sie, so muss ich traurig und gramvoll von ihr scheiden (3). W em Gott es erlaubte, sie mit ihrer Genehmigung zu schauen, der sollte seino Augen nimmer von ihr wenden - denn sie nicht mehr sehen, hiesse leiden, wie ich leide. Darum wre es ihm besser, sich zu tten (4).

42.
(Tr. 50, e p. 392).

Maravilho-m'eu, mia senhor, de min, como posso soffrer quanta cnita me faz aver, des que vus vi, o voss(o) amor; e maravilho-me logu' i de vos, por leixardes assi voss' om' en tal cuita viver. Aquesto digu'eu, mia senhor, por quanto vus quero dizer: porque vus fez Deus entender de todo ben sempr' o melhor. E a quen Deus tanto ben deu, devia-s'a nembrar do seu omen cuitad', e a doer De tan cuitado, mia senhor, com' og' eu vivo, que poder non ei de gran cuita perder per al ja, se per vos non for'. E se quiserdes, perderei cuita per vos, ou morrerei, ca tod' en vosso prazer.

1035

10

1040

15

1045

20

1050

I Ambos os codices tm: de quen a seu o-me[n] non val (verso 27); e oiredes (31). A maiuscula colorida, destinada a iniciar a 3a estrophe, foi, por engano, pintada antes do verso 21 no CA. Mas o erro ainda no acaba aqui: om lugar de traar um E, o illuminador traou um O. Variantes: CB l! (127) - 2 mi - 3 coita - 4 o voss' amor5 e maravilhei-me - 7 coita - 14 hom coitado - 15 coitado - 17 coita- 20 coita - 21 todo - 22 E a m. coita- 23 ouvera - 28lhi - 29 vos.

92

25

f.

10 (= 49)c

E ja mia cuita, mia senhor,. non vo-la ouver' a dizer; ante me leixara morrer, se non por vos, que ei pavor de que .teen senhor por mal que a[o] seu ome non vai, 11 pois poder de lhe valer. E pois vus outro ben non fal, por Deus, non faades atai torto qual odes dizer!

1055

30

1060

II Cantiga de meestria: 4 x 7 3. -- Octonarios j am bicos. Copias equiconsoantes: abbaccb, differenciadas pela rima dos versos 5 e 6. A fiinda est ligada aos ultimos versos da 4a estrophe (ccb). Rimas longas: r(a) r(b) i(c) na ta estrophe; u(e) na 2a; e-i(c) na 3o.; e alCe) na ultima; al al r na fiinda. A frmula mia senhor vem repetida ao fim do primeiro verso de todas as estrophes. Colocci classifica a fi i n da de congedo. III Es wundert mich ~ wie ich die Qual ertragen kann, die ich aus Liebe zu Euch leide, seit ich Euch sah. N och mehr aber wundre ich mieh ber Euch, dass Ihr Euren Lehnsmann in solcher Qual belasst (1). Solches sage ich Euch, weil ich hinzufgen will, Gott habe Euch so geschaffen, dass lhr stets das Richtige begreift. '\V em Gott aber solche Gunst erwies, der sollte seines bekmmerten Vasallen gedenken , und :Mitleid haben (2) Mit einem, der: so elend ist wie ich, der ich die Macht nicht babe, meine Qual loszu.werden. Nur so lhr es wollt, werde ich frei davon~ oder sterbe, ganz wie es Euch gefllt (3). Diese Pein htte ich freilich nicht ven-aten, und lieber sterben sollen; nur um Euretwillen thue ich das letztere nicht - aus Furcht, man wrde Euch fr eine schlechte Herrin halten, weil Ihr Eurem Lehnsmann nicht helft, obwohl lhr die Macht habt, ihn zu retten (4). Da kein anderes Gut Euch fehlt, so begeht, um Gottes willen, das Unrecht nicht, von dem ich rede (I).

43.
(Tr. 51).

Nostro Senhor, como jao coitado, morrend' assi en tal poder d'Amor que me tolheu o seu, e jmal-pecado! al me tolhe de que me faz peor. Tolhe-me-vos a que non sei rogar por mia cuita, nen vo-la sei mostrar: assi me teu end' Amor obridado. E grave dia con amor foi nado, que me de coita sempre soffredor fez, e m'ar faz viver tan alongado d'u eu os olhos vi da mia senhor, e d'u eu vi o seu bon parecer. Se m'est' a mi podess' escaescer, logu' eu seria guarid' e cobrado.
E saberia d'algun ben-mandado de que og' eu non so sabedor; mais sei que est' desej' e cuidado. E como morre quen jaz na mayor coita d'amor das que eu nunca vi, e i mal- pecado ! mo ir' og' eu assi, de mia senhor long(e) e desamparado.
1 }axco 3 mi -

1065

1070

10

1075

1~"

1080

20

I Cll 155 (128) -

4 al mi tolh' el de que mi

f. p. - 6 pola mia coita nen vo-la mostrar- 10 e m'ar fex- 11-12


O copista deu um salto do primeiro: d'u eu ao segundo - 13 a min podesse 'scaecer - 18 assi como quen iax [e]na mayor - 21 longe desemparado- 23lhi- 24 OCA escreve: sen meu grado; o CB sen grado - 25 que llti fugi - 26 ouvi - 27 o copista saltou da 1a syllaba d'este verso (ca) para a ultima (ren), pondo ca ren, - 28 outren.

94
f.lo

<= 49)d
25

11 E dereit' , ca fui mal conselhado, que lhe falei, pero m'ouv' n sabor, ca entendi que foi tan sen seu grado que lhe fog da terra con pavor que ou_ve d'ela; e fiz mui mal-sen ca non mi-avi' a dizer nulha ren ond' eu nen outre fosse despagado.

108!!{

II Cantiga de meestria: 4 x 7.- Decasyllabos jambicos. Copias equiconsoantes, differenciadas apenas pela rima dos versos 5 e 6 (c), como nas cantigas 41 e 42: bbcc. - Rimas breves e longas:
ado(a) r(b) e ar(cl); r(c2); i(c3); n(c-1).

Colocci colloca mais esta poesia no gmpo das construidas sobre e typo: seldiss.
lli Elend liege ich darnieder und sterbe in Amor's Bann, der mir den Verstand geraubt hat, und i lei der! mir jetzund noch etwas anderes raubt (woran er schlimmer thut): Er raubt mir die, welche ich zu meinem Leide weder zu bitten vermag, noch auch Euch, Herrgptt, zeigen kann. So vergesslich hat mich die Liebe gemacht(?) (1} Ein Unheilstag war es, als ich zur Liebe erwachte [geboren wurde], die mich zum Mrtyrer macht, und mich fern von der Sttte leben lsst, von welcher aus ich meiner Hen-in Augen und ihre Schnheit sah. Knnte ich das nur vergessen, ich wro heil und gesund (2). Und wsste eine gute Botschaft, die ich heute nicht weiss - doch das ist eitel Wunsch und Traumdenken. In Wahrheit liege ich in der rgsten Liebespein, die ich je gesehen, und sterbe, meiner Herrin fern, und von ihr verlassen (3). Und so ist's recht: ich war schlecht beraten, als ich zu ihr sprach; denn, hatte ich auch l!.,reude daran , so geschah es so gnzlich ohne ihren willen (wie ich wohl merkte), dass ich aus Furcht vor ihr den Ort verliess. Auch das war aber Unsinn, denn sie htte mir nichts sagen knnen, das mir oder etwelchem unerfreulich gewesen wre (4).

44.
(Tr. 52).

Nunca bon grad' Amor aja de mi nen d'al, porque me mais leixa viver. E direi-vus por que o dig' assi e a gran cuita que mi-o faz dizer: ei gran pavor de me fazer levar coit' alongadament' e m'ar matar, por me fazer peor morte prender. Por n me leixa viver des aqui Amor. E ben-no pod' om(e) entender, ca muit' que lh'eu morte mereci, se dev' orne per amar a morrer. l\Iais non me mata, nen me quer guarir, pero non m' ei dei, pois viv', a partir, [mais] non me quer matar a meu prazer. E d'Amor nunca un prazer prendi por mil pesares que m'el faz soffrer; e a senhor que eu por meu mal vi non me quer el contra ela valer, 11 .c nen dar m ' es1oro que m ' era mes ter. Pois m'esto faz, e matar non me quer, lPOr qu lh' ei eu tal vid' a gradecer?

1090

1095

10

1100

15

1105

r.C.II:(.4{:J 11 <= )a
20

1110

I Ambos os codices tm min (m~) no 1 verso. Variantes: CB 156 (129) - 4 coita - 5 mi - 9 pod' om' entender - 11 omen - 14 mais falta no CA - 18 el falta - 23 podess' aver - 26 mais amor - mi - 28 O CA tem o hespanholismo o por ou. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos jambicos. Copias equiconsoantes, differenciadas apenas pelas rimas dos versos 5 e 6, como nas cantigas 41. 42 e 43: ababccb.- Rimas longas: i(a) r(b)
ar(el); ir(e2); r(e3); al{e4l.

96
Ca des que m'eu en seu poder meti, non desegei ben que podess(e) aver; sequer mia morte desegei des i que ant' eu muito soa temer. E Amor.non me mata, nen me vai, mais matar-m'-a, se fosse meu mal, o[u] eu cuidass' en mia rnort' a perder.

25

111:1

Seldiss, no dizer de Colocci.


III Dafr, dass Amor mich leben lsst, weiss ich ibm keinen Dank. W arnm? W eil ieh frcbte, ieh werde meine Qual lange tragen, und bernacb einen noch schlimmeren Tod erleiden mssen (I). Und docb babe icb den Tod verdient, falls zu lieben eine todeswrdige Missetbat ist. Amor aber ttet weder, nocb beilt er. Trotzdem werde ieh nicbt von ihm lassen, obschon er mir nicbt die Liebe antbut, mich zu tten (2). berbaupt bat Amor mir nie Liebes bereitet, wobl aber tausend Scbmerzen: Gegen die Frau, die icb zu meinem Leide sab, will er mir nicbt bebilflich sein, noch mir die Kraft geben, derer ich bedrfte. - Wie sollte ich ibm da fr mein Leben danken? (3). Seit icb in seiner Gewalt bin, babe icb micb nacb keinem eneichbaren Gute gesehnt; sogar meinen Tod babe ich berbeigewnscht, vor dem ich mich friiber frcbtete. Amor bilft weder, noch ttet er mich. Thte er mir Leides damit an, oder glaubte icb, Schaden dadurcb zu baben, so wrde er mich tten (4).

45.
(Tr. 53).

J a, mia senhor, niun prazer non me far mui gran prazer sen vosso ben; ca outro ben non me far cuita perder, mentr' eu viver'; e qnen viver', aver-mi- pois est' a creer. E que mal conselho filei aquel dia en que filei vos por senhor! Ca, mia senhor, sempr' eu mia morte desegei! 1\feu mal cuidei, porque cuidei d'amar-vus. lJa mais que farei?
l Que farei eu con tanto mal, pois vosso ben tod' meu mal? Pois est assi, morrer assi com' om' a que, senhor, non vai a cuita tal que nunca tal ouv' outro ome, d'amor nen d'al!

1120

1125

10

JlHO

15

1135

I A ultima estrophe, que pouco clara, no se encontra seno no CB. O CA nem mesmo tem espao branco no fim da Cantiga, que denuncie a falta. Variantes: CB l7 (130) - 1 neun - 2 e 4 mi - 4 coita 5 e 6 filhei- 12 d'amar-vos - 16 com' omen- 17 coita- 18 outr' omen - 23 andar por cuidar (simples erro de leitura ou escripta). O ultimo verso no tem rima. Sendo preciso substituir prender por um verbo da ta conjugao, proponho o synonymo: filhar. II Cantiga de meestria: 4 x 6. - Octonarios jam bicos. Copias sin guiares, na ordem aubaaa. No licito chamar palavras perdudas aos versos terceiros, visto que tm rimas identicas no meio, a responderem ao seu remate. O mesmo artificio do Binnenreim 7

98

20

[Como que me fax desejar Deus vosso ben, pm desejar a mia nwrt' eu, pero sei eu, pois que me Deus non quer quita1 d'en vqs cuidaT, c(a}, a nzeu cuidar, non m~ aver nwrf a prender.]

1140

distingue os quintos versos de todas as estrophes. Alm d'isso temos consoantes identicas no primeiro distico de cada estrophe. Estas multiplicas e monotonas repeties ja foram notadas por Diez.- V. p. 56 e 62 da ,Kunstund Hofpoesie". - Rimas longas: r(a) n(b) na la estrophe; ei(a) r(b) na 2a; al<a) i(b) na 3a; ar(a) u(b) na 4a. III Keine Freude macht mir Freude, so ich nicht Eure Gunst, o Herrin, besitze; denn keine andere Gunst enthebt mich des Grams, so laug ich lebe; wer lebt, wird daran glauben mssen (1). Schlecht beraten war ich, ais ich Euch zur Hmrin nahm; denn, Herrin, von da ab sehnte ieh den Tod he~bei. Leiden begann, ais ieh begann, Euch zu lieben. Was thu ich nun? (2) W as thun in solcher Not? Denn Eure Schnheit ist meine Qual. Sterben, gleich einem, dem ungeheures Leid, wie nie ein anderer Mann es erlitten (gleichviel oh durch Jiebe oder durch etwas anderes) rein gar nichts hilft (3). Gott zwingt mich gleichsam, Eure Huld zu ersehnen, damit ich (in Folge davon) den Tod ersehne, obwohl ich weiss, dass, da Gott mich nicht davon befreien will, an Euch zu denken, der Tod mich, meiner Meinung nach, nicht ereilen wird (4).

46.
(Tr. 54).
f.
11

<= O)b Senhor fremosa, pois me non que!lredes


creer a cuita 'n que me ten amor, por meu mal que tan ben pare cedes! E por meu mal vus filhei por senhor! E por meu mal tan muito ben o dizer de vos! E por meu mal vus vi, pois meu mal quanto ben vos avedes! E pois vus vos da cuita non nembrades, nen do affan que m' amor faz prender, por meu mal vivo mais ca vus cuidades! E por meu mal me fez o Deus nacer! E por meu mal non morri u cuidei como vus viss'; e por meu mal fiquei vivo, pois vos por meu mal ren non dades! E d'esta cuiti 'n que me vos teedes, en que og' eu vivo tan sen sabor, e,que farei eu, pois mi-a vos non creedes? e,que farei eu, cativo pecador? ;,que farei eu, vivendo sempr(e) assi? e, que farei eu, que mal- dia naci? l que farei eu, pois me vos non valedes?
1145

1150

10

11ii5

15

1160

20

I No verso 7 emendei vos por vus. Variantes: ('D 158 (131) - 2 coita - 8 coita - 9 que mi-o (= mho) amor fax sofrer - 10 vos - 15 falta E - coita - teedes (sem til) - 17 falta - 23 me falta - 27 que conselh' i non ei - 28 desemparades. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos jambicos.Copias pareadas, cruzadas: b~i.bcc. - Rimas breves e longas: 7*

100

25

E pois que Deus non quer que me valhades, nen me queirades mia coita creer, l que farei eu? por Deus, que mi- o digades! l que farei eu, se logo non morrer'? lque farei eu, se mais a viver ei? lque faref eu, que conselho non sei? lque farei eu, que vos desamparades?

1165

No grupo, composto das estrophes mpares temos edes(a) r(b) i(c); no grupo composto das estrophes pares: ades(a) r(b) e ei(c). - As duas estancias primeiras distinguem-se pela repetio da frmula: (por) meu mal, inserta nos ultimos cinco versos de ambas. As duas restantes substituem -na pela phmse: e,que farei eu?- Diez (na Kunst- und Hofpoesie) p. 29 (seguido-de Lang em Modern Language Notes X, 4 p. 214-215) cr reconhecer no emprego do ultimo modismo uma imitao de alguns vmsos de Uc de S. Gire [Rayn. III 330]; e, a p. 58, no agrupamento das estrophes, uma reminiscencia de Bertolomeu Zorgi [Rayn. IV 459]. Colocci diz: interxata pa et ulta, incorrectamente, se a nota se referir s estrophes, visto que a ta vem enlaada com a 3a., e a ~ com a 4a., conforme ja deixei indicado; correctamente, se fallar dos versos.

III Da Ihr, Herrin ,'"' nich( an mein Liebesleid glaubt, so ist es ein Unglck fr mich, dass Ihr so schn seid; ein Unglck, dass ich Euch zur Henin whlte; ein U nglck, dass ich so viel Gutes von Euch erzhlen hrte; ein Unglck, dass ich Euch sah; ein Unglck jedes Gute, das Ihr besitzt (1 ). Und da Ihr Euch um meine Liebesnot und Pein nicht kmmert, lebe ich unglckselig, mehr noch als Ihr vermutet; zu meinem Unglck wa1d ich geboren; zum Unglck starb ich nicht, ais ich zu sterben meinte, da ich Euch sah; und blieb zum Unglck am Leben, da mein Unglck Euch gleichgiltig isi (2). Was soll ich da mit der Qual anfangen, in der ich lustlos lebe, weil Ihr nicht daran glaubt. was fang ich elender Snder an? W as fang ich an mit solchem Leben? W as fang ich an, de1 ich an einem U nglckstag geboren ward? was fang ich an, da Ihr mir nicht beisteht? (3) Da Gott nicht will, dass Ihr mir beisteht, noch meiner Liebesqual Glauben schenkt, was fang ich an? sagt es ruir; bei Gott! was fang ich an, so ich nicht bald sterbe? "\Vas fang ich an, wenn ich noch lnger lebe? Was fange ich Ratloser an? Was, ich Verlassener? (4).

47.
(Tr. 55).

r 11 <= 50)o

Quando me nembra de vos, mia senhor, en qual affan me fazedes viver, e de qual guisa leixades Amor fazer en mi quanto x'el quer fazer, enton me cuid' eu de vos a quitar. Mais, pois vus veg' e vus .ouo falar, outro cuidad' ar ei log' a prender.
11

1170

1175

10

Porque vti.s vejo falar mui melhor de quantas donas sei, e parecer, e cuid' en como sodes sabedor de quanto ben dona dev' a saber. Este cuidado me faz destorvar de quant' al cnid', e non me quer leixar partir de vos, nen de vus ben querer. E quand' ar soyo cuidar no pavor que me fazedes, mia senhor, soffrer, enton cuid' eu, enquant' eu vivo for', que nunca venh' ao vosso poder. l\Iais tolhe-m'n log' aqueste cuidar vosso bon prez e vosso semelhar, e quanto ben de vos ouo dizer.

1180

15

1185

20

1190

I ('B 159 (132) - 10 e cuid' eu como s. s. - 12 estorvar - 14 vos - 15 er - 18 venha a vosso poder - 20 Est falto de uma syllaba, visto dizer: mais tolhe m'end' aqueste cuidar - 25 d'al. II Cantiga de meestria: 3 x 7 2 x 3.- Decas~llabos jambicos. - Copias equiconsoantes: ababccb, seguidas de duas fiindas em bbc. - Rimas longas: r(a) r(b) ar(c). Colocci, com as frmulas seldis c tornello, colloca a cantiga ao par dos Nos. 5. 6. 7. 11 etc. - margem, proximo s fiindas, d-lhes mais uma vez o nome classico de epodos.

102
Mais quen vus ousa, mia senhor, catar, Deus! como pod' o coraon quitar de vos, nen os olhos de vus veer?
25
{.11 (= O)d

Nen como pode al ben desejar se non de vos, quen sol o!r' falar en quanto ben Deus en vos faz aver?

1195

III Bedenke icb, welcbe Liebespein icb durch Euch, Herrin, erleide, so mcbte ich mich von Euch losreissen. Sobald ich Euch aber sebe und hre, bemchtigt sich meiner ein anderes Denken (1 ). W eil lhr scbner redet und schner aussebt als alie andren Frauen, damm denke ich daran, wie Ihr alies versteht, was eine Frau wissen muss. Und dieser Gedankc lenkt mich von allem brigen ab, und macht es mir unmglicb, mich von Eueh zu trennen, und Euch nicht mebr zu lieben (2). Denke ich aber dann wieder an die Furcht, die icb um Euch erdulde, so bin ich Sinnes, mich nie wieder in meinem Leben in Eure Macbt zu begeben. Euer W ert und Antlitz und was icb Gutes von Euch reden hre, macht mich jedoch immer wieder jenem Beg'innen abspenstig (3). Wie knnte, wer Euch schaut, sein Herz und seine Augen von Euch wenden? (I) Und wie knnte nicbt von Euch kommende Gunst ersehnen, wer auch nur davon reden hrt, welche Vorzge Gott Euch verliehen hat? (II)

IV Cfr. Diez p. 86.

48.
(Tr-. 56).

fi

Muitos me veen preguntar, mia senhor la quen quero ben? e non lhes quer' end' eu falar con medo de vos pesar n; nen quer' a verdade dizer, mais j ur' e fao -lhes creer mentira por vo-lhes negar, E porque me veen coitar do que lhes non direi per ren: ca m'atrev' eu en vus amar. E mentr' eu non perder' o sen, non vus devedes a temer. Ca o non pod' orne saber por min, se non adevinhar'. N en ser tan preguntador nulh' orne que sbia de mi ren, por que seja s~edor do ben que vus quix, pois vus vi. E pois vos praz, nega-lo-ei, mentr' o sen non perder', mais sei que mi-o tolher voss' amor.

1200

1205

10

1210

15

1215

20

I Substitui no verso 16 min por mi; no 18 a ben por do ben, e supprimi no verso 12 o pronome adverbial n entre vus e devedes, apesar de ambos os codices offerecerem os mesmos erros. Variantes: CB 160 (133) - 2 a qu'eu - 3 lhis - 4 vus - 6 lhis- 7 vo-lhis- 9lhis -14 per min - 16 null' ome - min - 17 per- 18 o ben que vus quis- 19 vus- 22 ventura assi- 23 que m'er pregunten - 25 que am' e que sempre servi - 26 lhis - 27 lhis.

104 E se per ventur' assi for' que m'ar pregunten des aqui, se sodes vos a mia senhor que amei sempre e servi, vedes como lhes mentirei: d'outra ~enhor me lhes farei 11 on d' aJa maiS pouco pavor.

1220

25

3{J f.C. II: f. l)a 12 <=

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: ababcca. Rimas longas: ar(a) n(b> r(e) nas duas primeiras estropbes; r(a) i(b) ei(e) nas ultimas . .Addue, no dizer de Colocci. III Viele fragen mich, wen ich liebe; doch verrato ieh mich nicht aus Furcht vor Eurem Zorne, Herrin. Vielmehr lge ich den Fragern etwas vor, um Euch zu verleugnen (1) Und weil sie mich bedrngen, nach dem fragend, was ich doch um keinen Preis sage (namlich dass ich es wage, Euch zu lieben). Ihr habt also nicbts zu frchten, solange ich bei Sinnen bleibe. Niemand wird es durch mich wissen, es sei denn, er erriete es (2). Niemand wird so gut zu fragen verstehen, dass er durch mich erfhrt, wie lieb ich Euch habe, seit ich Euch gesehen. Da Ibr es so wollt, verschweige ich es, solange ich den Verstand nicbt verloren habe; doch frchte ich, Eure Liebe wird ibn mir rauben (3). Sollte jemand mich fragen, ob Ibr die Herrin seid, der ich stets gehuldigt und gedient babe, so werde ich lgen und eine andere nennen, vor der ich weniger Furcht und Scbeu babe (4).

IV V. Diez p. 9-1, e CV 677.

49.
(Tr. 57).

O que conselh' a min de m'eu quitar de mia senhor, porque me non faz ben, e me por tan poderos(o) ora ten de m'n partir, nunca el ou v'amor qual og' eu ei, nen viu esta senhor con que amor fez a min comenar. Mais non a viu! e vay-mi-agora dar tal conselho en que perde seu sen! Ca se a vir', ou lh'a mostrar' alguen, ben me fa' n d'atanto sabedor que me terr mia morte por melhor ca me partir de seu ben desejar. Ca se el vir' o seu bon semelhar d'esta senhor, por que mi-a rnin mal ven, non m'ar terr que m'eu possa per ren d'ela partir, enquant' eu vivo for', nen que m'end' eu tenha por devedor, nen outr' orne que tal senhor amar'.

1225

1230

10

1235

15

1240

I CB 161 (13!) - 1 (cousselh a mi)- 3 poderos'- 6 mi comear - 7 m' agora - 8 en que perdess' o sen - 10 O CA.. escreve faxen 13 do seu b. d. - 14 d'esta dona por que mi a mim. v. - 15 non me terr -possa falta- 19 e poi-la- 20 O CA.. escreve de a veer, o CB delha vi,jr (i. de lh' aviir) - 21 escapa, com falta do signal de abreviatura no p - 24: cosselhar, provavelmente com falta de til sobre o o. II Cantiga de meestria: 4 X 6.- n"ecasyllabos jambicos.Copias equiconsoantes: abbcca. - Rimas longas: ar(a) n(b) r(c). Pertence ao grupo seldis, segundo Colocci.

106
20

E pois la vir', se poder' si guardar de lh'aviir com' end' a min aven, ben terrei eu que escapra n. l\Iais d'ua ren ei ora gran pavor: des que a vir' este conselhador de non poder min nen si conselhar.

1245

III _Wer mir rt, mich von meiner Herrin loszusagen, weil sie mir nichts Liebes anthut, und mir die Kraft zutraut, sie zu verlassen, bat nie geliebt, wie icb beute liebe, nocb bat er die Frau erscbaut, durcb welcbe die Liebe mich zum ersten Male gefangen nimmt (1); Vielmehr hat er sie nicbt geseben, und giebt mir desbalb sinnlosen Rat. Denn erblickt er sie nur, oder zeigt ein anderer sie ihm, so wird er (das verbrg icb) meinen Tod fr besser balten ais Aufgeben der Sehnsucbt nach ibr (2). Scbaut er ibre Schnheit, so wird es ihm nicbt mglich scbeinen, je wieder von ihr zu scheiden; und er wird begreifen, dass ieh oder jeder andere, der sie liebt, ihr verpflichtet ist (3). Und vermag er es hernach, sich davor zu hten, dass ibm geschehe, wie mir geschehen ist, so werde ich ihn fr einen glcklich Entronnenen halten. Doch frchte ich, mein Ratgeber wird ratlos sein, sobald er sie gesehen (4).

50.
(Tr. 58). f. 12 <= 51)b
11 En tal poder, fremosa mia senhor, so de vos qual vus ora direi: que ben ou mal, enquant' eu vivo for', qual vus prouguer', de vos atend-1'-ei. Ca se me vos, senhor, fezerdes ben, ben me verr de Deus e d'outra ren. E se me vos quiserdes fazer ai, amor e Deus log[o] me faran mal.

1250

1255

10

15

Que entend'eu, fremosa mia senhor, mentr' eu vus vir' que nunca perderei gran ben de Deus, nen de vos, nen d'amor. Ca pois vus vejo, de tod'eu ben ei; e direi- vus, mia senhor, que mi aven: amor de Deus prend', e esfor' e sen, mentre vus vejo; mais, pois vus non vir', esfor' e sen e Deus an mi -a falir.

1260

I Emendei no verso 2 so (por soo); no 8 logo por log mal (com l traado); e no 29 al por log me al, como o copista escrevera por engano, lembrado talvez do erro que commettra no verso 8, e que tencionava emendar. Alm d'isso completei o verso 32, collocando a diante do verbo perder, em harmonia com o CB. Variantes: {~B 162 (13r,)- 2 soon - 4 atendeni - 6 mi - de nos e d' o. r. erro manifesto - 7 mi - 8 mi - 9 E entend - 10 vos - 18 min - 20 guisa - 23 vos - 24 min - 26 quan perdudo serei - 29 er - 30 mi - mi - 32 per - a perder - 34 o sen. II Cantiga de meestria~ 4 x 8 2. - Decasyllabos jambicos. -- Copias equiconsoantes, difforenciadas todavia nos ultimos versos de cada estrophe: ababcctld. - Rimas longas: r(a) ei(b) n(c) al (di) ou ir (d2) i (d3) ) (d-l), e ar na fi i n da, que portanto, tem rima independente: ee. - O verso inicial de todas as estancias acaba com a frmula fremosa mia senhor. E senhor torna a apparecor no verso 5 (1. 2. 4), ou no 4. Eis por que Colocci assentou: replica , sigor" p tutto, accrescentando epodo para estabelecer que ainda aqui ha uma fiinda.

108

20

{.12 t= J)o

E des enton, fremosa mia senhor, nunca de Deus, nen de mi prenderei prazer, nen ben de que aja sabor; ca, mia senhor l de qual guis' averei ben deste mundo, pois me for' d'aquen? Ca perderi quanto prazer me ven, pois vus non vir', e perderei des i 11 Deus, mia senhor, e o seu ben e mi. E direi-vus, fremosa mia senhor, pois vus non vir' q uan perd ud' eu serei: perderei sen e esfor(o) e pavor, e des i ben nen mal non sentirei. E, mia senhor, al vus ar direi n: non me terr conselho, que me den, dano, nen prol, nen pesar, nen prazer. cE por qual guisa m'ei mais [a] perder? Ca perdud' , senhor, a meu cuidar, quen perde sen e prazer e pesar!

1265

1270

25

1275

30

1280

lll ln Eurer Macht, Herrin, bin ich so ganz und gar, dass alies Gute und Bse mir solang ich lebe von Euch kommt. Thut Ihr mir Liebes an, so kommt mir Gutes von Gott und anderswoher. Thut Ibr das Gegenteil, so geschieht mir bles von Gott und der Liebe ( 1). Solange ich Euch sehen darf, fehlt es mir nicht an Gunst voo Gott und Euch und der Liebe; sehe ich Euch, so ist alies brige eitel Lust. Liebe zu Gott, Mut und Verstand berkommen mich. Sehe ich Eu eh aber nicht, so gebricht es mir an Liebe zu Gott, Mut und Verstand (2). Von dem Augenblick an kann weder Gott noch kann ich selber mir Gutes anthun. Scheide ich von hier und von Eurem Anblick, so bin ich allor Freude bar und bleibe ohne Gott, meine Herrin, seine Liebe und mich selbst (3). So verloren und verdorben bin ich dano, dass ich Verstand, Mut und Gottesfurcht verliere, und woder Gutes noch Bses empfinde; kein Ratschlag wird mir dann ntzen noch schaden, noch mich erfreuen oder bebben. Wie knnte ieh noch mehr verlieren? (4) Denn verloren ist, meines Erachtens, wer den Verstand und Schmerz wie Lust-Empfindungen verliert (I).
IV Segundo Diez (p. 59), o schema metrico imitado de uma poesia provenal de Peyrol (Rayn. III, 268).

51.
(Tr. 59).

i Mal conselhado que fui, mia senhor, quando vus fui primeiro conboscer, 1285 ca nunc' ar pudi gran coita perder, nen perderei ja, mentr' eu vivo for'! Nen viss' eu vos, nen quen mi-o conselhou! Nen viss' aquel que me vus amostrou! N en viss o dia 'n que vus fui veer!
1290

Ca des enton me fez o voss' amor na mui gran cuita, 'n que vivo, viver. 10 E por mi-a non leixar escaescer e mi- a fazer cada dia mayor, faz-me, senhor, en vos sempre cuidar, -e faz-mi-a Deus por mia morte rogar, e faz a vos a min gran mal fazer.

1295

<! J~a

15

20

11 E quen se fez de mi conselbador que viss' o vosso mui bon parecer, aquant' eu posso de vos entender, de mia mort' ouv' e de meu mal sabor. E i mal- pecado! non mo ir' eu por n, nen moiro, porque seria meu ben, nen moiro, porque queria morrer,

1300

I Emendei vos (por vus) no verso 14. Variantes: CB 163 (136) - 2 conhocer - 3 ca nunca pudi - 4 ment1e vivo for - 9 coita - 10 escaecer - 15 min - 16 que eu viss' o vosso bon parecer - 18 morte ouve - 22 min - 26 mi - 28 mi nen me poss' eu valer. II Cantiga de meestria: 4 x 7 3. - Decasyllabos jambicos. - Coplas equiconsoantes, differenciadas apenas pela ultima das tres rimas que varia de estrophe para estrophe, e seguidas de uma fiinda,

110 E porque me seria mui melhor morte ca mais esta coita soffrer; pois non mi- prol de vo -la eu dizer, nen vus faz outren por min sabedor, nen me val ren de queixar mend' assi, nen me vai coita que por vos soffri, nen me val Deus, nen min poss'eu valer. Pero, entanto com' eu vi vo fm', queixar-m'-ei sempre de vos e d'amor, pois conselh' outro non poss' i prender.
Rimas longas:

130.5

25

1310

30

cujos versos tornam s rimas primeiras: abbaecb: aab. r(a) rtb) ou(cl); ar(c2); n(c3); i(c-1).

Com o intuito de estabelecer que a construco da cantiga semelhante da anterior, Colocci escreveu: simile ma n replica. De facto existe, porm, outra especie de replicacion. Os ultimos tres versos de cada estropbe distinguem-se por empregar tres vezes uma frmula, diversa em cada estancia. Temos: nen viss' na la; fax na 2a; non moir' ou nen moir' na 3a; e nen me val na ultima. Ill Wie scblecbt beraten war ic.:b, als icb Euch gegenbertrat, denn seitber bin ieh grosse N ot nicht losgeworden, noch werde i eh frei davon, solang ich lebe. Hatte ich Euch und den, welcher mi eh beriet, doch nie gesehen! N och den, welcher mir Euch zeigte! N och jenen Tag, an dem ich Euch erschaute (1). Von da ab machte die Liebe zu Euch mein Leben zur Plage. Damit ich nicht vergesse, sondem taglich an Leid zunehrne, zwingt die I..iebespein mich, fortwhrend an Euch zu denken; zwingt mich, zu Gott um meinen Tod zu beten; zwingt Euch, mir Leides anzuthun (2). Der, welcher mir riet, Euer holdes Angesicht zu schauen, wnschte (soweit ich sehen kann) meinen Tod und mein Unglck. Leider aber sterbe ich nicht; sterbe nicht, da zu sterben meine Lust wre; sterbe nicht, weil ich es gerne mochte (3); Und weil zu sterben mir besser wre, als solche Qual zu dulden, da es mir nicht ntzt, Euch davon zu reden, kein anderer aber statt meiner zu Euch davon spricht. Auch hilft mir dies Klagen nichts; noch hilft mir das ertragene Leid; noch hilft mir Gott; und auch ich selber kann mir nicht helfen (4). Trotzdem werde ich mein Lebelang Eueh und di e Liebe anklagen, da ich mir keinen anderen Rat weiss (I).

52.
(Tr. 60).

Senhor, pois Deus non quer que min queirades creer la coita que me por vos ven, por Deus, creede ca vus quero ben! E ja mais nunca m'outro ben faades! E se mi- aquesto queredes creer, poderei eu mui gran coita perder, e vos, senhor, non sei que i perades
11 En guarirdes voss' ome que matades e que vus ama mais que outra ren: por min vus digo, que non acho quen me d conselho, nen vos non mi- o dades. Pero Deus sabe quan de coraon og' eu vus am(o) e i si el me perdon! desamo min porque me desamades.

HJ15

1.120

f. ~ i~ :~a

10

1H25

I Emendei vos por vus no verso 7. Variantes: CB 16! (137) - 1 mi - 2 creer a coita que mi p. v. v. - 7 percades- 8 omen - 10 t'OS ~ 11 mi- 13 se el mi perdon - 16 per - 17 diga alguen - 20 seja assi. II Cantiga de meestria: 3 x 7.- Decasyllabos jambicos. Copias equiconsoantes na otdern ubbacca, differenciadas apetms pela rima c, que vroia em todas as estrophes. - Rimas breves e longas: ades(a) n(b) r(c) na 1 estrophe; on na 2; e i na 3. III Herrin, da Gott nicht zulsst, dass Ihr an die Not glaubt, die ich um Euch erdulde, so glaubt wenigstens, dass ich Euch liebe; und thut mir nirnmer eine weitme Liebe an. Denn glaubt Ihr daran, so kann ich meine . Not loswerden. lhr aber verliert nichts, dass i eh wsste (1), So lhr Euren Vasall, den Iht zu tten bereit waret und der Eueh ber alie Dinge liebt, eiTettet. Von mir spreche ich, dem niemand zu helfen weiss; lmd Ihr (die Ihr es knntet) thut es nicht. Gott aber weiss, wie sehr ich irn Herzen Liebe zu Euch hege, und (er verzeih mirs) Unliebe zu mir, weil lhr sie gegen mich hegt (2).

112
15

20

Per ba f, mia senhor, e sabides ca por aquest' ei perdud' o meu sen; mais se Deus quiser' que vus dig' alguen qual ben vus quer(o), e que o vos creades, poderei eu meu sen cobrar des i; e se a vos prouguer' que seja 'ssi, sempre por n ba ventur(a) ajades!

1330

Und, meiner Treu, Herrin wisset, verloren babe. Will es Gott aber, dass Euch babe und dass Ihr daran glaubt, so Eueh das, so mget Ihr immerdar dafr

dass ich darber den Verstand jemand Eu eh sagt, wie lieb ieh kann ich wieder gesunden. Gefllt gesegnet sein (3)!

53.
(Tr. 61).

lJe tal guisa me ven gran mal que nunca de tal guisa vi viir a outro, pois nasci. E direi-vus ora de qual guisa, se vns prouguer', me ven: ven-me mal, porque quero ben mia senhor e mia natural, Que am'eu mais ca min nen al, e tenho que ei dereit' i d'amar tal senhor mais ca mi. E seu torto x', se me fal, ca eu non devi' a perder por mui gran dereito fazer; mais a min dereito non vai.
11 E pois dereito nen senhor non me val' i, le que farei? Quen me conselho der', terrei que muit' bon conselhador. Ca ela non mi- o quer i dar, nen mi-ar poss'eu d'ela quitar. lE qual conselh' 'qui melhor?

JH:J5

ltJ.JO

10

1345

{.13 (= 52)b

15

1350

20

1355

I Emendei mi por min no verso 10. Variantes: CB 16~ (138) - 1 mi - 3 viir a orne pois naci - 6 mi - 16 falta i - 20 nen m'ar - 21 aqui - 22 esforar-me e perder pavor, variante que me parece prefervel do CA. - 24 esto e lhe d-ix.er etc. - 27 ou de me guarir, lio inaceitavel, porque vicia o metro - 28 ca averei. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: abbacca, que se afastam do typo commum, por apre8

114

25

Esforar-m'en soffrer pavor o melhor conselh' que sei, e en lhe dizer qual tort' ei e non ]h'o negar, pois i for'. E ela f~a como vir', de me matar ou me guarir: e averei de qual quer sabor.

1B60

sentarem rimas iudependentes nos versos 5 e 6 (c). - Rimas longas: al(a) i(b) n(ct), r(c2) no grupo l 0 ; r(a) ei(b) ar(c3), ir(c!) no no. III Ich leide, wie niemals ein anderer vor mir gelitten hat. Und zwar leide ich, weil ieh meine natrliche Herrin und Gaugenossin liebe (1 ), Der ich ber alles zugethan bin, berzeugt davon, dass ich Recht handle , solche Herrin mehr ais mich selbst zu lieben; dass sie aber Um-echt daran thut, sich nicht zu mir zu neigen. Weil ich Recht thue, sollte ich zwar nicht zu Schaden kommen, doch hilft mein gutes Reht mir nicht (2). Was soU ich da thun, da weder mein Recht noch meine Henin mir beistehen? Wer mir zu raten weiss, den werde ich fr einen guten Ratgeber halten, da sie ruir nun einmal nicht raten noch helfen will, und ich von ihr nicht lassen kann. Welcher Ausweg ist da der beste (3)? Der beste, um den ich weiss, ist: mein U ngemach zu ertragen [ou, segundo o CB: Mut zu fassen, die Furcht zu verlieren], mein Unrecht zu bekennen und es nicht geheiru zu halten, wenn ich vor sie trete. Si e aber thue, wie lhr recht scheint: sie tte oder heile mich. Was sie will, wird ruir genehru sein (4).

54.
(Tr. 62).

Meu Senhor Deus, se vus prouguer', tolhed' amor de sobre mi, e non me leixedes assi en tamanha coita viver! Ca vos devedes a valer a tod' orne que coit(a) ouver', Ca me seria mais mester. Ca me ten og' el na mayor cuita 'n que ome ten amor. E Deus, se vus for' en prazer, sacade-me de seu poder, e pois fazed[e] mi-al que-quer!

1/165

1370

10

I Emendei (a7.,ede (por faud) no verso 12. No 13 rejeitei E des que mia senhor non fexer', po1 peccar contra o meti-o e no dar sentido que satisfaa, introduzindo a lio do CB. Variantes: CB 166 (H:O)- O editor passou por descuido de No. 138 a No. 140. - 6 oer - 7 mi- 9 coita - 12 fa7'.,ede mal- 13 E des que mi amor n. f. - 17 cuido - 18 min. II Cantiga de meestria: 3 x 6. - Octonarios jambicos. Copias eq uiconsoantes: abbcca, differenciadas, porm, pela rima b, que valia nas tres estrophes. - Rimas longas: r(a} r(e} i(bl} na la estrophe; r(b2); ar(b3). III Lieber Herrgott, gefllt es Euch, so nehmt die Liebeslast von mir und lasst mich nicht lnger in solcher Pein leben. Ihr msst ja doch jedwedem bedrngten Menschen helfen (1) Und mir thut Hilfe am meisten Not. Denn mich hlt sie (el =o amor) heute in der rgsten Not, in der Liebe den Menschen gefangen hlt. Darum, lieber Gott, so es Euch beliebt, befreit mich aus seiner Gewalt, hernach aber thut mit mir, was anderes Ihr wollt (2). 8*

116
E des que mi- amor non fezer' a coita, que levo, levar, i Deus! nunca por outro pesar averei sabor de morrer, o que e.u non coido perder, mentr' amor sobre mi poder'.
1.175

15

1380

Sobald die Liebe [segundo o CB; ou meine Hcrrin, segundo o CA] mich nicht weiter peinigt, will ich um keines Kummers willen die Lust hegen, zu sterben, die ich nicht loswerde, solange die Liebe Gewalt ber mich hat (3).

55.
(Tr. 63).

r. 13 (= 52)c

11 Quantos entenden, mia senhor, a coita que me por vos ven e quan pouco dades por n, todos maravilhados son de non poder meu coraon per alga guisa quitar, por tod' esto, de vus amar.

1/185

10

1\Iaravilhan-se, mia senhor, (e eu d'eles) por ninn ben desejar eu de nulha ren eno mundo, se de vos non, se lhes Deus alga sazon aguisou de vo-lhes mostrar, ou d' orren de vos falar. Ca se vus viron, mia senhor, ou vus souberon conhoscer, i Deus! ~com' ar poderon vi ver eno mundo ja mais des i se non coitados, come mi, de tal coita qual og' eu ei per vos, qual nunca perderei?

1390

15

1395

20

1400

I CB 167 (lU) - 2 mi - 6 algu-nlta- 9 nenltun- 10 desejaren. Tambem no CA a ultima lettra, tanto pode ser n como u. Adoptei eu, porque me parece dar melhor sentido. - 12 lhis - 13 'l'o-lhis - 16 conhoccr - 17 com' er - 19 min - 21 por vos - 24 lhi - 28 min que - 29 creer. II Cantiga de refram: 4 x 7 3. - Octonarios jam bicos.Copias pareadas, com uma palavra perduda no principio, e uma fiinda que repete duas vezes a rima d das ta estrophes, e uma vez a dns ultimas:

118

25

Nen a perder, m.ia senhor, quen v.ir' vosso bon parecer, mais converr-lh'n a soffrer com' eu fiz, des quando vus vi E o que non fezer' assi, se disser' ca vus viu , ben se.i de mi ca lh 'o non creere.i. 1\Iais cree-lh' -ei a quen leixar tod' outro ben por desejar vos que sempre desejarei

1405

(= 52)d

(.13

30

11

1410

abbredd: d(l 1 d2 Rimas longas: rta) n(b) on (c) m(tl} no grupo 1, e 1(a) rtb) i(c) ei{tl} no ll0 . - A palavra perduda de todas as estrophes acaba em mia senhor. - Cfr. os Nos. 6. 7. 42 e 50. Colocci resume as suas observaes sobre a metrificao na frmula ad 2 (com relao s estrophes) e congedo para significar que ha tornada ou en voi (fiinda, no idioma dos trovadores portuguezes).

ill Alie, weiche mein Leid kennen und darum wissen, wie wenig Eindruck es auf Euch, Herrin, macht, wundern sich darber, dass ich mein Herz nicht von Euch abwende (1). Sie wundern sich darber, dass ich auf Erden kein ander Gut ais Euch ersehne; und ich wundere mich ber sie, falis Gott ihnen je die Gunst bereitet hat, Euch zu sehen und von Euch reden zu hren (2). Denn htten sie Euch gesehen, wie knnten sie anders ais in der selben Pein leben, die ich um Euch erdulde und nie Ioswerden werde (3). Auch wird kein anderer frei davon, der Eure Schnheit geschaut. Vielmehr wird er leiden mssen wie ich, seit ieh Euch erblickte. W em es anders ergeht, dem glaube ich nicht, dass er Euch geschaut hat, ob er es auch behauptet (4). Glauben werde ich es nur dem, der alies andare verschmht und sich gleich ruir nach Euch allein sehnt (I).

56.
(Tr. 64).

N on ouso dizer ___ nulha ren a mia senhor; e sen seu ben non ei mui gran coit(a) a perder: Vedes que coita de soffrer!
5

1415

D'amar a quen non ousarei falar, pero non perderei grau coita son seu ben-fazer: Vedes que coita de soffrer! Por gran coita per tenh' atal d'amar a quen ntmca meu mal nen mia coita ei a dizer: Vedes que coita de soffrer! E vejo que moiro d'amor, e pero vej' a mia senhor, nunca o per min saber: Vedes que coita de soffrer!
1420

10

1425

15

I CB 167his (14:2)- No original do CB a cantiga estava sem numero de ordem - 3 coit' a p. - 9 per tenho tal - 15 a - O CA tem um unico a (que deve representar os dous: ltabet e ad), tal e qual como nos versos 1562 e 1775.
II Cantiga de refram: 4 x (3 1). - Octonarios j am bicos. -Copias singulares: aab 11 B.- Rimas longas:.n(al); ei(a2); al<a3); r(a4); e r(bB). Colocci annota: tornell. III Ich wage nicht, zu meiner Herrin zu SI,recben; und doch kann icb mein sehr grosses Leid ohne '"ounst von ibr nicbt ertragen. 11 Sehet, welche Pein ich zu dulden babe (1). Zu lieben, und nicbt zu wagen, diese Liebe zu offenbaren, obwohl ich ohne ibre Mildthtigkeit mein grosses Leid nicbt loswerde (2). Die Pein, jemand zu lieben, dem man seine Scbmerzen nicbt gestebet, balte ich fr eine bergrosse (3). lch sterbe vor Liebe, doch ob icb auch meine Herrin sebe, wird sie niemals davon durch mich erfahren (4).

57.
(Tr. k, a p. 309).

Meu coraon me faz amar senhor atal, de que eu ei todo quant' eu aver coidei des aquel dia en que a vi: ca sempr' eu d'e]a atendi deseg' e coita, ca non al.

1430

11

I CB 168 (U-3) -- A cantiga ficou incompleta em ambos os codices. O copista do CA reservou, porm, espao em branco para mais duas estrophes. - 3 cuidei. II Fica portanto indeciso, se se trata de uma Cantiga de meestria, se de refram, como presumo, i. de 1 x 6 ou 1 x (4 2). - Octonarios jambicos. - Rimas longas (abbcea): ar(a) ei(b) i(c) al(dJ ou abl)C 11 CD. A rima amar e al seria, porm, excepcionalmente impura (toante, em lugar de consoa.nte). Colocci diz: n ha stroph.

III Mein Herz zwingt mi eh, eine sol eh e Herrin zu lieben, von der ich alies erhalte, was ich je von ihr zu erhalten whnte, seit ich sie gesehen. 11 Denn eitel Sehnsucht und Pein, nichts anderes habe ich von ihr erwartet.

58.
(Tr. 69).
f.14

c. II: B)a p or Deus vus rogo, mia senho r, . <== 1#

que me non leixedes matar, se -vus prouguer', a voss' amor; e se me quiserdes guardar de morte, guardaredes i voss' orne, se guardardes mi, e que vus nunca fez pesar. E se quiserdes, mia senhor, min en poder d'amor leixar, matar-m'- el, pois esto for'; ca quen vus vir desamparar' 11 min que ft vosso, pois vus vi, terr que faredes assi depois a quen s' a vos tornar'. E se me contra vos gran ben, que vus quero, prol non tover', matar- mi- voss' amor por n, e a min ser mui mester, ca logu'eu coita perderei. 1\Ias de qual mort' eu morrerei se guarde quen vus ben quiser'.

14B5

1440

10
f.
14 (= B)b

1445

15

1450

20

I No verso 15 substitui vus por vos. Variantes: CB 169 (14:4:) - 3 e voss' amor - 11 a quen vus vir desenparar - 15 mi - 16 te11er - 17 matar-m'- - 20 Aqui ambos os codices .tm: mas. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadaR: ababccb.- Rimas longas: r(a) ar(b) i(c) no grupo l 0 ; n(a) r(b) ei(t') DO Il0 No verso inicial das primeiras estancias temos a formula: mia senhor, substituida no grupo Jio por ben. Typo ad 2, segundo Colocci.

122
E querr-se guardar mui ben de vos quen mia mort souber', e tenho que far bon-sen. E se se guardar non poder', aver de vos quant' eu ei: atal coita de que ben sei que morrer quen-na ouver'.
1455

25

1460

III Bei Gott beschwre ich Euch, Herrin, Ihr mchtet nicht zugeben, dass die Liebe zu Euch mich ttet; wollt lhr mich aber I'etten, so rettet lhr Euren Vasallen, der Euch nimmer Leides angethan (1). Lasst Ihr mich hingegen in der Gewalt der Liebe, so ttet sie mich. Wer immer aber sieht, dass lhr mich aufgebt, der ich der Eure war, seit ich Euch sah, wird davon berzeugt sein, dass lhr an jedem, der si eh zu Euch neigt, in gleicher Weise ble Vergeltung bt (2). Ntzt mir die Liebe zu Euch nicht, so ttet sie mich; und das wre gut fr mich, denn dann bin ich sofort aus aller Not. Doch hte sich vor gleichem Tode, wer Euch zugethan ist (3). Hrt er von meinem Sterben, so wird or sich schon hten, und handelt vernnftig. Kann er es nicht, so empfngt er von Euch den selbon Lohn wie ich: qulende Pein, an der er wird sterben mssen (4).

59.
(Tr. 70).

Por Deus, senhor, non me desamparedes a voss' amor que m'assi quer matar! E valha-m'i bon-sen que vos avedes, e Deus por que vo-1'-eu venho rogar! E valha-me, fremosa mia senhor, coita que levo por vos e pavor! E valha-me quan muito vos valedes!

1465

{.14 (= 3)c

10

IIE valha-mi por que non saberedes que vus eu nunca mereci pesar de que me vus con dereito queixedes ... ergo, se vus pesa de vus amar! E non tenh' eu que torto nen mal d'amar orne sa senhor natural; ant' dereit', e vos vo-l' entendedes.

1470

1475

15

20

E, mia senhor, por Deus, non me leixedes, se vus prouguer', a voss' amor forar; ca non poss' eu con el, mais poder-m'-edes vos, se quiserdes, de fora guardar, de tal guisa como vus eu disser': 1480 senhor fremosa, se vus aprouguer', pois m' el por vos fora, que o forcedes!

I fll 170 (14:5) - 1 desemparcdes - 3 e valha mi bon sen - 5 mi - 7 mi - 14 dereito e vos ~olo entendedes - 22 E pois vos a. e. p. teedes - 29 dev' a ficar.
II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes: bbcc, differenciadas apenas pela rima c, que varia de estrophe em estrophe, com fiinda que respondo s rimas bba: ar ar edes. - Rimas breves e longas: edes(a) ar(b) r(cl); al(c2>; r(c3); ei(c-1). Colocci pe: c epodo.

124

25

E pois nos ambos en poder teedes, non me leixedes dei forad' andar, ca somos ambos vossos, e devedes a creer quen vus melhor conselhar'! E mia senhor, cuido que eu serei, ca sempre vus por conselho darei que o voss' ome de morte guardedes. E fie' amor como deve ficar quando vus non quiser' avergonhar de vus matar un orne que a vedes!

1485

1490

30

III Um Gottes willen, berlasst mich doch nicht der Liebe zu Euch, die mich tten will, Herrin: Euer gesunder Verstand und Gott, hei dem ich Euch beschwre, rngen mir beistehen; sowie die Pein und Furcht, die ich um Euch erdulde, und Euer hoher wert (1). Auch helfe rnir, dass ich nie Euren Zorn verdient habe, so dass Ihr mit Recht klagen knntet, es sei denn, es sei Euch leid, dass ich Euch liebe. Mir aber will es nicht Unrecht scheinen, dass ein Vasall seine natrliche Herrin liebe; vielmehr ist es 1echt so, und das wisst Ihr auch (2). Ge~t doch nicht zu, dass die Liebe mir Gewalt anthut; ich kann gegen sie nicht aufkornmen, wohl aber Ihr. Da sie mich vergewaltigt, so bndiget sie doch (3). Beide sind wir Euer: so lasst es nicht zu, dass ich in ihrer Macht stehe. Vielmehr glaubt dem, welcher Euch deu besten Rat erteilt, und das bin ich, und werde ich sein, d~n ich werde Euch mten, Euren Vasallen vom Tode zu erretten (4). Dio Liebe aber sehe zu, wie sie fertig wird, falis sie Euch nicht beschmen will, indern sie Euch einen Eurer Vasallen ttet (I). IV Urna nota marginal classifica esta cantiga pouco vulgar de: fina. No sei se interpretei bem a ideia da fiinda.

60.
(Tr. 71).

5
{.14

<= 53)d

Tal om' coitado d'amor que se non dol ergo de si; mais d'outra guis' aven a mi, i se me valha N ostro Senhor! Por gran coita que d'amor ei, ja sempre doo averei de quen d'ele coilltado for'. E de quen filhar' tal senhor que lhe non queira valer i, qual eu filhei, que poi-la vi sempre me teve na mayor coita das que no mundo sei. lE come me nun doerei de quen d'atal vir' soffredor?
[ Ca de tal coita sabedor so por quanto mal soffri amand', e nunca m' n parti, e cada vex me foi peor; e por esto, per que passei, de me doer gran de'reit' ei de quen assi for' amador.]

1495

1500

10

1505

15

1510

20

I O CA reservou espao em branco para mais uma estancia; talvez para a mesma que o CD fornece. No verso 2 o CA repete o que inicial. Variantes: CD 171 (1-16) - 1 cuitado - 4 mi - 9 lhi - 13 como- 18 mi.

II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Octonarios j am bicos. Copias equiconsoantes: abbacca. - Rimas longas: r(a) i(b) ei(c). III Gar mancher ist voll Liebesgram und bedauert nur sich selber. Ich aber verfahre anders, so wahr mir Gott helfe: so grossas Liebesweh ich auch selber leide, bemitleide ich doch jedweden, der davon geplagt wird (1), Und einer unbarmherzigcn Herrin dient wie ich, der ich die schwerste aller Erdenplagen trage, seit ich sie gesehen. Wie sollte ich daher nicht beklagen, wen ich hnliches fblen sebe (2)? Kenne ich doch sein Leid, da icb das gleicbe liebend durcbgekostet habe, ohne micb davon abzuwenden, ob es auch stets zum Scblimmeren ging. Um dessentwillen, was icb durcbgemacht, babe ich ein Recbt, gleicbgesinnte Liebende zu beklagen (3).

61.
(Tr. p, a p. 312).

5
Fnn da

f. 14

Pero que punh' en me guardar eu, mia senhor, de vus veer, per ren non mi- o q ueren soffrer estes que non poss' eu forar, meus olhos, e meu coraon, e amor: todos estes son os que me non 11 [le-ixan quitar.

1515

1520

10

Ca os meus olhos van catar esse vosso bon paref'er; e non os poss' end' eu tolher nen o coraon de cuidar en vos; e a toda saxon ten con eles amor; e non poss' eu con tantos guerrear. C'alhi non poderei guarir nelhur, se o provar quiser'; e por esto non mi- mester de trabalhar en vus fogzr. Ca eu ecomo vus fogirei, pois estes, de que tal med' ei, me non leixan de ?.Jos partir?

1525

15

1530

20

I As ultimas palavras da 1 estrophe e todo o resto, provm do CB 151 (124:). No verso 14 emendei gumTear por gue1rar; no 19 fogirei por fugirei. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jam bicos. Copias pareadas: abbacca. - Rimas longas: ar(a) r(b) on(c) no grupo 1; ir(a) r(b) ei(c) no Il0 III Obschon ich danach trachte, mich vor Eurem Anblick zu hten, wollen, oh Herrin, doch meine Augen sich durohaus nicht zwingen lassen, noch auch mein Herz, oder meine Liebe. Sie sind os, die mich nicht freigeben (1).

127
E pois m alhur non leixan 'ir, estar- lhis- ei menir' eu poder' u vus vejan, se vus prouguer'; e me1 - l/tis - ei a comprir esto que lltis prax, eu o sei; e outro praxer l/tis farei: morrer- lhis- e'i, pois 'ints non vir'.]
7

1535

25

1540

Die Augen scbauen nacb Eurer Scbne und icb kann sie nicbt von Eucb wonden; das Herz denkt an Eucb zu jeder Zeit und mit ibnen einig ist die IJiebe: So viele aber kann icb nicht bekriegen (2). Dort (wo lbr seid) kann icb nicbt gesunden; und nirgends anders mcbte icb es auch nur versuchen; darum ist es nicbt der Mhe wel't, Eucb versuchsweise zu fliebcn. Denn wie sollte icb es vermgen, da jene, vor denm ich mich fii.rcbte, micb nicbt von Euch geben lassen (3)? w eil si e aber nicht gestatten, dass icb mich anderswohin wende, will ich solange icb kann verbleiben, wo ich Eucb scbaue, ibnen den Willen thuenu. Docb noch in anderem will icb ihnen geborsam sein: indem icb sterbe, sobald ich Euch nicbt sebe (4).

FALTA UMA MEIA-FOLHA: No. 1 a DO CADERNO III.

possivel que a folha arrancada incluisse, alm do resto da. Cantiga 61a, o No. 142 do CU. - Du,ido, todavia, porque entre as partes que nos restam do C.tl, no ha poesias de escarnho.

VEJA-SE A SECO 4a DO APPENDICE.

v
CANTIGAS
62-63

DE

Ul\I DESCONHECIDO (I).

62.
(Tr. li, a p. 306).
O. III: 2a: Vinhet {. 15 (= M)a

Pois non ei de dona 'lvira seu amor e ei sa ira, esto farei, sen mentira: pois me vou de Sancta-Vaya, morarei cabo da 1\faya, en Doir', entr' o Port' e Gaya! Se crevess' eu Martin Sira, -. nunca m' eu d'ali partira, d'u m'el disse que a vira en Santoane ... en saya! Morarei cabo da "Maya, l, en Doi r', entr' o Port' e Gaya! 1

1545

1550

10

I CB 173 (1!8)- Vem attribuida a Martim Soares. -1 dona Elvira - 6 en Doyro antr' o Porto e Gaya - 7 se crevess' n - 8 m' n 1O en Sa hoane e en saya. II Cantiga de refram: 2 x (4 2).- Septenarios trochai:cos. Copias equiconsoantes: ~i"b:BB.- Rimas breves: ira(a) aya(b). Colocci junta nota marginal due stx,e a frmula ad 2, que teria razo de ser unicamente, se outro par de estancias, com rimas divergentes, se seguisse ao primeiro. III Was ich thun werde, sintemal Dona Elvira micb statt mit Liebe mit Grimm bedenkt, ist Folgendes. Von Sancta-Vaya werde ich fortgehen. ln der Nhe von A Maya werde ich meinen Wohnsitz aufschlagen, in Doiro zwischen O Porto und Gaya (1). Hatte ich Martin Sira Gehr geschenkt, so wre ich nimmer hinfortgezogen von der Stelle, wo er sagte, dass er sie in Santoane ohne Mantel erblickt hat (2).

9*

63.
(Tr. 148, e p. 393).

r 15 <= 54)b Nunea tan eoitad' orne por molher


foi eom' eu por fia que me non quer fazer ben, pero, se mi- o non fezer', eousa guisada de non viver nada. Se me Deus non der' ben [da ben]-talhada, nen vida longada non mi- min mester! Melhor me seri(a) a min de morrer ea sempr' assi, eomo vivo, viver eoitado, pola que non quis dizer a min 'n outro dia o per que guarria. Porque gran prazer ela me faria, par santa ]\faria, non mi-o quis fazer!
1555

1560

10

1565

15

1570

I CB 17'4: (149) - 2 fui - O CA. tem na; o f1B hunha - 6 e 10 mi - 7 As duas syllabas que faltam no CA., foram tiradas do CB 10 Ambos os codices tm: E melhor, com uma syllaba a mais. - 11 (en p((i, que tanto pde ser sempre ssi como sempr' assi. - 14 guariria15 per que - 17 sancta (sc) - 25 fugisse - 27 O CA. tem: por me me matar; o CB por me matar.

II Cantiga de me estria: 3 X 3 6. A primeira metade da estrophe consta de tres decasyllabos jambicos masculinos; a segunda de Quinarios trocha'icos, quatro femininos, e dous masculinos. - Copias singulares: aaabbabba. - Rimas longas e breves: r(al) ada(bl);
r(a2) ia(b2); ar(a3) isse(b3).

Colocci no deixou passar despercebida a construco muito peculiar d'esta poesia, que trata de nova textura.

133
E poi -la eu vi, sempr(e) a vi punhar en me de seu preit(o) e de si quitar, mais agora ja, por me mais coitar, por ende me disse que a nunca visse en logar estar que lh' eu non fogisse, e que a non visse, por [n] me matar.

20

1575

25

1580

III Niernals ward ein Mann von einer Frau so geqult wie ich von einer, die rnir nichts Liebes erweisen will, obschon ich sicher sterbe, wenn sie es nieht thut. - Verhilft rnir Gott nicbt zur Gunst der Schngebauten, so ist freilich ein langes Leben rnir auch zu nichts ntze (1). Besser wre es zu sterben, ais zu leben wie ich lebe, grarnbelastet um derentwillen, die rnir unlngst das nicht sagen wollte, wodurch icb genesen konnte. Bei der Jungfrau! gerade weil grosso Freude sie rnir dadurch bereitet hatte, wollte sie es nicht thun (2). Seit i eh sie kenne, trachtet si e darnach, mieh von sich und aus dem Dienstverhltnis zu ihr loszulsen; jetzt aber hat sie, um rnich noch mehr zu bedrcken, mich geheissen, sie nie zu sehen, ohne zu fliehen, um rnich auf diese W eise zu tten (3). IV Cfr. Diez p. 38 e 141; assim corno Lang p. CXXXV.

LACUNA .6a

FALTA UMA MEIA- FOLHA: No. 3a DO CADERNO III.

A lauda antecedente tem o verso em branco, signal de que ahi acabavam as obras de um trovador. Na immediata comea um cyclo novo com vinheta e lettra historiada. pois justo suppr que a meia-folha arrancada encerrasse poesias de outro auctor. No CB, que diverge aqui bastante do CA, no ha, todavia, cyclo algum independente que corresponda s condies impostas pelos limites de uma folha. O que tem a mais, apenas uma cantiga, attribuida, tanto no texto como no Indice, ao trovador que assigna as quatro immediatas: Airas Corpancho.

VEJA - SE A SECO 5a DO APPENDICE.

VI

C1tNTIGAS
64-67

DE

AIRAS CORPANCHO.

64.
(Tr. 249).
C. III: 4a:

f.

16 (~

v:

~ta

117Ja

Q msera-m ,. t al conseII10 pren(1 u; 1;

e fui, coitad', e tornei-me por n! E tod' orne que me conselhar' ben, conselhar-m' que more sempr' aqui. Por un dia que mia senhor non vi, 1585 d'atant' ouver' a morrer con pesar. Quen me quiser', venha m'aqui buscar! Tod' ome que souber' meu coraon, nulha culpa non me dev' a per 11 por eu morar u podesse veer 1590 a mia senhor, por que moiro; ca non m'ei a partir d'aqui nulha sazon, aguardando que lhe possa falar. Quen me quiser', venha m'aqui buscar! 1Nostro Senhor! le quen me cousir 1595 d'aqui morar? ca ja ir-me cuidei, e fui, coitado, como vus direi: que nunca ja tan coitado ser orne no mund'; e mais vus direi ja: d'outra tal coita me quer' eu guardar: 1600 Quen me quiser', venha m'aqui buscar!

(.16 (=117)b

10

15

20

I CB 176 (151) - 1 e foy - toruey i. torvey; no aceitavel, porque o sentido no quadra aqui - 4 conselhar-mi- - 10 nulla c. non mi dev' a poer - 12 nulla - 13 lhi - 17 e foy - 19 no mundo - 25 o faltava no CA.
II Cantiga de refram: 4 x (6 1).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaac 11 C. - Rimas longas: i(a) n(b) na estrophe la; on(a) r(b) na 2a; (a) ei(b) na 3a; ir(a) ei(b) na 4a; ar(cC). Como se v, ha igualdade fortuita na rima b das ultimas estrophes. C tornello, segundo Colocci.

138
Deu-lo sabe que me quisera u de coraon morar a cas dei rei. Mais direi-vus [o] por que o leixei: por amor que mi-o non quis consentir. 1605 E pois amor non me leixa partir da mia senhor, nen d'aqueste logar, Quen me quiser', venha m'aqui buscar!

25

lll Ich wollte fort, wie man mir geraten hatte; und ich ging; doch kehrte ich rmster wieder um! Und wer immer mir vernnftig raten will, der rede mir zu, hier zu verbleiben. Der eine Tag, an dem ich meine Herrin nicht sah, htte mir beinahe Tod _vor Liebesgram gebracht. 11 Wer meiner bedatf, mge mich hier aufsuchen! (1) Jeder der mein Herz kennt, wird es mir nicht ais Schuld anrechnen, dass ich wohne, wo ich die Herrin sehen kann, in die ich sterblich yerliebt bin, und dass ich nimmer von hier zu scheiden gedenke, des Zeitpunktes harrend, wo ich sie sprechen kann. etc. (2). Himmel! wer knnte es mir verargen, dass ich hier bleibe? Habe ich es doch schon versucht, fortzugehen, und bin gegangon. Doch wie? so elend wie noch nie ein Mensch auf Erden war. Vor einem zweiten Kun1mer gleich diesem will ich mich hten. etc. (3). Gott weiss es, dass ich gern an Knigs Hofe ginge, doch unterliess ich es: aus Liebe, die es nicht gestatten will. Da aber die Liebe nicht erlaubt, dass ich mich von meiner Herrin und diesem Orte trenne, Mge mich hier aufsuchen, wer meiner bedarf! (4) IV Uma nota marginal classifica esta desempenada poesia de muito _ boa! Entendo que com razo.

65.
(Tr. 250).

Deseg' eu muit' a veer mia senhor, e pero sei que, pois ant' ela for', non lh'ei a dizer ren de com' og' eu averia sabor e lb(e) estaria ben! Pola veer moi r(o) e pola servir, e pero sei que, pois m'ant' ela vir', non lh'ei a dizer ren de com' og' eu poderia guarir e lh(e) estaria ben! Se lh'al disser', non me dir de non. Mais da gran coita do meu coraon non lh'ei a dizer ren que lh'eu diria eu ba razon e lh(e) estaria ben!

1610

1615

10

1620

15

I CB 177 (152) - 2 d'ant' ela - 6 moir'e - 12 mais de g. c.5. 10 e 15 E lh'estaria ben - 17 O CB no traz a ultima estancia. II Cantiga de refram: 4 x (2 3), ou antes 4 x (4 1), ou ainda 1 1). - Seria licito e razoavel darmos como cotpo da can4 (x 2 1 tiga apenas o dstico inicial, considerando o resto como refram, uma vez que o verso 3, identico em todas as estropbes, concorda quanto medida, com o 5. Parece, comtudo, que-os codices originaes faziam consistir o refram apenas do ultimo verso. abi que est no CA a maiuscula de cr, que -costuma andar frente do refram; e abi mesmo que o cn pe as aspas destinadas a marc-lo. - Decasyllabos jambicos nos versos 1. 2 e 4; e Senarios jambicos nos versos3 e 5.- Copias singulares: aaballll ou: aaiiB~\B, ou ainda: aai!Ball. :---Rimas longas: r(al); ir(a2); on(a3); ar(a4) nos Decasyllabos, e n(b) nos Senarios (ren ben). G tornel, no dizer de Colocci.

+ + +

140
f.J6

<= 117)c
20

Pero ei gran sabor de lhe falar, 11 quando a vejo, por lhe non pesar, non lh'ei a dizer l'en de com' eu poderia led' andar, e lhe estaria ben !

1625

III Ich sehne mich sehr danach, meine Herrin zu sehen, obgleich ich weiss, dass .ieh in ihrer Gegenwart nicht wagen werde, auszuspreehen, was mir Lust bereiten wrde und ihr so wohl anstnde! (1) Inbrnstig wnsche ich, sie zu sehen und ihr zu dienen, obwohl, wenn ich sie schaue, ich es freilich nicht wage, ihr zu sagen, wodurch ich gesunden knnte, und was ihr wohl anstnde! (2) Sage ich etwas anderes, so weist sie mich nicht ab. Von meinem Herzeleid aber rede ich nicht, was ich von rechtswegen sprechen sollte und ihr so gut stnde ! (3) So grosse Lust ich habe, zu ihr zu sprechen, erblicke i eh si e, so sage ich, um ihr Kummer zu ersparen, doch nicht, wodurch ich froh werden knnte, und was ihr so wohl anstnde! (4)

IV Cfr. CV 139, 188 e 198. Senario como refram intercalado.

Diez (p. 70) considera o primeiro

66.
(Tr. 251).

i Ay Deus! que coita de soffrer por aver gran ben a querer a quen non ousarei dizer <la mui gran cnita 'n que me ten! 5 Non lh'ouso dizer nulha ren da mui gran coita 'n que me ten!

1630

Ja sempr' en coita viverei. Amo qual dona vus direi: a quen dizer non ousarei da mui gran coita 'n que me ten: Non lh'ouso dizer nulha ren da mui gran coita 'n que me ten! Se lhe d'al quiser' ementar, sol non lh'n crecer pesar. Pero non lh'ousarei falar da mui gran coita 'n que me ten: Non lh'ouso dizer nulha ren da mui gran coita 'n que me ten!
9 a que 13 lhi enmentar.

1635

1640

15

1645

I CB 178 (l3) -

Cantiga de refram: 3 X (4 2) ou talvez 3 X (3 3).- Octonarios jambicos.- Copias singulares, se abstrahirmos do ultimo verso do corpo da cantiga, ao qual responde o refram: aaabiiBB. (Cfr. {'V 190.) Rimas longas: r(sl) ei(s2) ar(s3) n(b). - Segundo a graphia do CB o refram abrange na 1a estrophe apenas o ultimo verso, emquanto que nas restantes comea no verso 4. Colocci, ao escrever a classificao nsimile't., comparava, provavelmente, os estribilhos dos Nos. 177 e 178, julgando que ambos se compunham do um s verso.

m Ach Gott, welche Pein ist es, jemand zu lieben, dem man sein Leid nicht zu klagen wagt (1). ln solcher Pein werde ich bis an mein Ende leben, denn ich liebe eine Frau, zu der ich mich nicht zu reden getraue (2). Spreche ich von anderen Dingen, so lsst sie es sich gefallen. Von meiner Liebespein aber darf icb nicht reden (3).

67.
(Tr. 252).

jAy Deus! como ando coitado d'amor!

f. 16

(= 117)d

E se o for' dizer a mia senhor, logo dir que lhe digo pesar: e quero mi-ajjnte mia coita 'ndurar ca lhe dizer, quando a vir', pesar! Pero m'eu moiro, querendo-lhe ben, se lhe disser' a coita 'n que me ten, logo dir ca lhe digo pesar: e quero mi-ante mia coita 'ndurar ca lhe dizer, quando a vir', pesar! Ben moira [eu], se al dizer quiser'; mais, se lhe ren de mia coita disser', logo dir ca lhe digo pesar: e quero mi-ante mia coita 'ndurar ca lhe dizer, quando a vir', pesar!

1650

1655

10

1660

15

I CB 179 (154) - 1 cuitado - d'amor falta - 3 (e em todos os mais casos) lhi- 11 eu faltava em ambos os codices, que, pol'tanto, apresentavam um vetso demasiadamente curto. II Cantiga de tefram: 3 x (2 3). - Cfr. No. 185. - Decasyllabos jambicos. - O corpo das estrophes compe-se de dous versos emparelhados, com rimas singulares: o refram consta de tres versos que rimam entre si: aaiiBBB. - Rimas longas: r(al) n{a2) r(a3) ar{B). O relativamente nlongo tornello"' deu na vista de Colocci. - Cfr. Diez (p. 69). A julgar pelo pergaminho da Ajuda, os quattro primeiros versos das estrophes formavam musicalmente um conjuncto, do qual s o verso final se destacava, com melodia independente. N'este caso o schema seria 3 x (4t 2). III Ach Gott! wie doch der I~iebesgram mich peinigt. Spreche ieh aber davon zu meiner Herrin, so sagt sie gleich, ich thte ihr Leides an; und lieber will ich meinen Gram ertragen als ihr, so ich sie sehe, Leides bereiten (1). Obzwar ich vor I~iebe zu ihr ersterbe, so wird meine Herrin, falls ich ihr davon spreche etc. (2). Tod treffe mich, so ich etwas andares sagen mchte! Sobald ich aber von meinem Grame rede etc. (3).

VII

CANTIGAS
68 e 69
DE

J\UNO RODRIGUES DE CANDAREY.

68.
(Tr. 253).
C. III: 4{1: Vin/zeta. {. 17 l= 118)a

En gran cmta vtvo, senhor, a que me Deus nunca qms dar conselh(o); e quer-se me matar, e a min seria melhor. E por meu mal se me deten, por vingar- vus, mia senhor, ben de min, se vus fao pesar.

1665

10

[E assi rne troment' amor de tal coita que nunca par ouv' outr' orne, a meu cuidar. Assi morrerei, pecador! E senhor, muito me lJrax n! Se praxer tomades por n, non o dev' eu a recear.]
E assi ei eu a morrer, veendo mia mort' ante mi, e nunca poder filhar i conselho, nen o atender de parte do mund'; e ben sei, senhor, que assi morrerei, pois assi vosso prazer,

1670

1675

15

1680

20

I ('B 1St bis (t:,7) e CY 1(){)1, com attribuio a .T oan de Gaya. O CA. tem, comtudo, no 6.m da cantiga, espao reservado para mais uma estancia, que talvez fosse a que introduzi no lugar indicado pelo systema estropbico. - 3 ('B consellt' e quer xi me - CV conselho e quer me nmtar - 4 CU mi - 6 CV seeria - Cll e CV vos - 7 (~U e CV mi - 13 Emendei se por que e tomades, por domades - 16 Cll morte ante min- 19 CB mundo, ben sei - 21 (JV si assi - 25 CV todo. 10
A 2n estrophe no se encontra seno no CV. -

146
E ben o podedes fazer, se vus eu morte mereci; mais, por Deus, guardade-vus i, ca tod' en vosso poder. E senl;or, preguntar-vus-ei: por seriio que vus busquei cse ei por n mort' a prender?

1685

(= llB)b

f.l7

25

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios j am bicos. Copias pareadas: abbucca. - Rimas longas: r(a) ar<b) n(e) no grupo Io; 1{a) i{b) ei(e) no no.

lll ln grosser Not lebe ich, in der mir Gott nie hat raten noch helfen wollen. Vielmehr will er mich tten; und das wre auch das beste fiir mich. Zu meinem Schaden zgert er jedoch, und zwar um Rache an mir zu nehmen, weil ich Euch Kummer bereite (1). Mit solcher Qual peinigt mich die Liebe, dass niemals ein anderer Mensch ih1es gleichen ertragen hat (vermeine ich). Ich, Snder, werde also sterben, und bin damit zufrieden: wenn lhr Gefallen daran findet, darf ich mich davor nicht frchten (2). Dahinsiechen werde ich somit, den Tod vor Augen sehend, und mir keinen Rat wissen, noch ihn irgendwoher aus dieser Welt erwarten. Vielmehr weiss ich es, dass ich sterben muss, weil es Euch, Herrin, beliebt (3). Und thun diirlt Ihr solches auch, falis ich den Tod verdient habe. Dennoch seid, um Gottes willen, vorsichtig, da Eure Macht bergross ist. Und befragen will ich Euch, Herrin, ob ich uarum den Tod leiden muss, weil ich gesucht habe, Euch dienstbar zu sein (4).

69.
(Tr. 254).

i N ostro Senhor! en que vus mereci por que me fostes tal senhor mostrar, a mais fremosa que eu nunca vi, a que non ouso nulha ren falar? Pero a vejo, non lh'ouso dizer a mui gran coita que me faz aver: ei-mi assi mia coit' a endurar!

1690

1695

I CU 182 (lS) - Ambos os codices conservaram unicamente esta estrophe. O espao branco, que o copista do CA reservou tambem aqui, ficou por encher. - 2 mi - 7 e ei m' assi. II Cantiga de meestria: 1 x 7. - Decasyllabos jambicos. Rimas longas: ababccb = i<a) ar(b) r(e). Colocci assenta, como de costume, que no ha mais do que: una stxa. III 'Vomit habe ich, o Gott, es verdient, dass Ihr mir solche Herrin gebt, die zwar di e schnste ist, di e ich je gesehen, zu der ich aber nicht zu sprechen wage? Obwohl ich sie sehe, vermag ich nicht zu ihr von dem grossen Leide zu reden, das ich um ihretwillen trage: so muss ich denn mein Leid erdulden.

10"'

FALTA UMA MEIA- FOLHA: No. 3fl DO CADERNO III.

impossivel calcular ao certo o que a folha arrancada conteria. Podemos apenas suppr que nella estava incluido um cyclo restricto de poesias (de 1 a 5), pertencentes a um auctor que no podia ser o das cantigas 68 e 69, nem tampouco o das seguintes. Talvez fossem as cantigas 180 e 181 do CB, com attribuio ao trovador Nuno Porco, cujo nome apparece no lndice?

VEJA- SE A SECO 6a DO APPENDICE.

VIII

CANTIGAS
70-81

DE

NUNO FERNANDES TORNEOL.

70.
(Tr. 149). c.
111: 2{1:
(. 18 (= 55)a

Vinhet1'

Ir-vus queredes, mia senhor, e fiq u' end' eu con gran pesar, q ne nunca soube ren amar ergo vs, des quando vus vi. E pois que vus ides d'aqui, senhor fremosa l que farei? E que farei eu, pois non vir' o vosso mui bon parecer? N on poderei eu mais viver, se me Deus contra vos non val. l\Iais ar dizede-me vos al: senhor fremosa l que farei? E rogu' eu a Nostro Renhor que, se vos vus fordes d'aquen, que me d mia morte por n, ca muito me ser mester. 11 E se mi-a el dar non quiser': senhor fremosa l que farei?

1700

1705

iO

1710

15
f.
18

<=

-5)b

I CB 183 (lf.9) - 3 soubi - 10 mi - 11 mi 15 que tni el d tno'rte p. e. - 19 m' assi - 20 vosco.

14 vos falta -

II Cantiga de 1efram: 4 x (5 1). - Octonarios jam bicos. -Copias singulares, com uma pa.lavra perduda no principio de cada estrophe, e outra no refram: altbcci!D. - Rimas longas, cuja ordem bastante ,desigual": :r(a) ar(b) i(c) na ta estancia; ir(a) er(b) al(c) na 2u.; r(a) n(b) r(c) na 36 ; r(a) ir(b) r(c) na 4u.; ei no refrarn. O poeta afasta-se do costume, por empregar tres vezes 1 (nos versos 1. 7 e 19), duas vezes ir (no 7. 20 e 21) e duas vezes r (no 8-9 e 21-22).- No verso 12 o copista do CB esc1eveu, por engano sarei por farei. Eis or que Colocci rep~tiu na margem farei sarei.

152
20

Pois mi -assi fora voss' amor e non ouso vusco guarir, des quando me de vos partir', eu que non sei al ben querer, querria-me de vos saber: senhor fremosa l que farei?

1715

1720

III Ihr wollt vou hinnen gehen, Herrin, und ieh bleibe kummervoll zuriick, denn seit ich Euch gesehen, liebe ich kein anderes W esen ais Eucb. Da Ihr Euc~ nun von hinnen wendet: was thu ich da, schne lleiTin (1)? Was fange ich an, ohne Euer holdes Angesicht zu scbauen? Zu leben werde ich nicht vcrmgen, so Gott mir nicht beisteht etc. (2). Ihn bitte icb, mir den Tod zu schenken, sobald Ibr scheidot; nichts anderes ist mir niitze. Will er ihn mir aber nicht geben, etc. (3). Da die Liebe zu Euch mich so sehr berwltigt und ich nicht wage~ in Eurer Nhe zu wohnen, so mchte ich von Euch erfragen, was ich thue, schne Herrin, wenn ich, der ich keine andere zu verebren weiss, von Euch Abschied genommen baben werde? (4)

71.
(Tt. 150).

Am'eu tan muito mia senhor, que sol non me sei cnnselhar! E ela non se quer nembrar de min ... e moiro-me d'anwr! E assi morrerei por quPn 1725 nen quer meu mal, nen fJUer meu ben! E quando lh'eu quero dizer o muito mal que mi-amor faz, sol non lhe pesa, nen lhe praz, nen quer en min mentes meter. 1730 E assi morrerei por quen nen quer meu mal, nen quer meu ben! Que ventura que me Deus deu, que me fez amar tal molher que meu servio non me quer! 1735 E moir', e non me ten por seu! E assi morrerei por quen nen quer meu mal, nen quer meu ben!

10

15

I CU lS-l (160) - 4 de mi e mol:ro mi d'amor - 9 lh.i - lhi10 e 13 rni - 15 non mi-o quer - 19 E vede ora que coita tal 20 sempr'a ei a servir - 22 O CA. tem guarir por gracir. II Cantiga de refram: 4 x (4 2). - Octonarios jambicos. Coplas singulares: ubha!l('e.- Rimas longas: no corpo das estrophes r(al) ar(hl); r(u2) axlh2); u(a:l) r<h3l; al<Bl) ir(b-l) e n no refram (C). 'lornel, diz a nota de Colocci. III So sebr liebe icb meio e Herrin, dass ich mir ganz und gar nicht zu raten noch zu helfen weiss; sie abor will meiner nicht gedenken, und so vergehe ich denn vor Liebe. 11 Sterbon werde i eh um jemand, de1 mir woder Liebes noch Leides anthut (1).

154 E veede que cuita tal, que eu ja sempr' ei a servir 1740 molher que mi-o non quer gracir, nen mi-o ten por ben, nen por mal! E assi morrerei por quen nen quer meu mal, nen quer meu ben!

20

Spreche ich von meiner Liebesnot, so ist es ihr weder lieb noch leid; und sie beachtet es nicht etc. (2). W ahrlich, Gott hat mir eine Gnade erwiesen , da er mir eine hartherzige, mein Dienen verachtende Herrin gab! Um ihretwillen sterbe ich; sie aber erkennt mich nicht als den Ihren an etc. (3). Seht welch eine Qual, irnmerdar einer Frau zu dienen, die mir keinen Dank dafiir weiss und mir darob weder wohlwill, noch bel (4).

72.
(Tr. 102).

r. JB <= 5)c Por Deus, senhor, en gran coita serei


agora quando m'eu de vos quitar', ca me non ei d'al no mund(o) a pagar; e, mia senhor, gran dereito farei, pois eu de vos os meus olhos partir', e os vossos mui fremosos non vir'. E ben mi-o pm devedes a creer que me ser mia morte [mui] mester des quando vus eu vee:r~ non poder'; nen Deus, senhor, non me leixe viver, pois eu de vos os meus olhos partir', e os vossos mui fremosos non vir'. Pero sei m'eu que me fao mal-sen, de vus amar, ca des quando vus vi, en mui gran coita fui, senhor, des i; mais lque fareL ay meu lum' e meu ben, pois eu de vos os meus olhos partir', e os vossos mui fremosos non vir'?

1745

1750

10

1755

15

1760

I Cll 185 (161)- 1 Par - 3 ca me nd'n ei ja no mund' a pagar 8 mi. Em ambos os codices o verso est viciado. O CA tem: que me ser mia morte 'ltte mester, cn traz que m,i ser mlta morte mester - 13 mi - 15 de mui g. c. f. - 19 No Cll falta a ultima estancia.
II Cantiga do refram: 4 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. Copias singulares: ubbai!C().- Himas longas: ei(a) ar(b) na la copla; -er(a) r(b) na 2a; n(a) i(b) na 3a; rla) on(b) na 4a; ir no refram (C). III Beim Himmel, HeiTin, muss ich jetzt von Euch scheiden, so gerate ich in arge Pein, da nichts anderes auf Erden mir gefallen kann; und wie knnte es anders sein, 11 wenn ich dio Augen von Euch wenden muss und Euer holdes Angesicht nicht langer schaue? (1)

156
20

E pois vus Deus fez parecer melhor de quantas outras eno mundo son, por mal de min e do meu cura\on, l com' averei ja do mundo sabor, pois eu de vos os meus olhos partir', e os vossos mni fremosos non vir'?

1765

Glauben drft lhr es wahrlich, dass ich nach dem Tode verlangen werde, sobald ich Euch nicht erblicke; uml Gott der Herr moge micb nicbt am Leben erhalten, wenn ich etc. (2). Wohl weiss ich, dass es Thorheit von mir ist, Euch zu lieben, denn seit ich Euch gesehen, babe ich in eitel Not und Pein gelebt. Doch was soU icb beginnen, ach meine Sonne uud mein hchstes Gut, wenn ich etc. (3)? Und da Gott Eucb liebroizender geschaffen bat ais alie brigen auf Enlen, zu meiner und meines Herzens Pein, wie knnte i eh da Freude ompfinden ber irgend etwas, wenn ich die Augen von Euch wenden muss und Euer holdes Angesicht nicht lngor schauo? (4)

73.
(Tr. 103).

f.JB (= 55)d

Ora veg' eu que me non far bon a mia senhor, pois me mandou dillzer 1770 que me partisse de a ben querer. Pero sei eu que lhe farei por n: mentr'eu viver', sempre lhe ben querre~ e sempre a ja "senhor'' chamarei.

I CD 186 (162) - 1 e 2 mi - 3 de llti ben querer - 4 e 5 lhi. No CA ha espao em branco para mais duas estrophes. Mas o CU to pouco fomece material para completar este fragmento.
II Cantiga de refram: 1 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. Rimas longas: abbujjCC, e que so n(a) r(b) ci(C). Una stanxa, segundo Colocci. III Nun weiss ich es, dass meine Herrin mir keine Liebe anthun wird. Sie hat mir sagen lassen, ich solle abstehen von meinem 'Verben. Ich aber werde sie minnen, solange ich lebe, und si e, solange ich lebe, meino Herrin nennen.

74.
(Tr. 104).

Que prol vus vos, mia senhor, de me tan muito mal fazer, pois eu non sei a.l ben querer no mundo, nen ei d'al sabor? Dizede- me l que prol vus ? E que prol vus , de fazer tan muito mal a quen voss' ? N on vus prol, per ba f! E mia senhor, se eu morrer', Dizede- me l que prol vus ?
11

1775

rSlf!:: ~a

1780

10

15

Que prol vus de eu estar sempre por vos en grand' affan? e est' mui grande, de pran; e pois mi-o voss' amor matar', dizede-me lque prol. vus ?

1785

I CB 187 (163) - 2 d' a mi - 4 non - 5. 10 e 15 mi - 13 e~te ei mui grande, de pran - 17 vos - 18 mi - 19 por amor de Deus. II Cantiga de refram: 4 x (4 1). - Octonarios jambicos. - Copias singulares: abbaiiC.- Rimas longas: r r na ta estancia; r na 2a; ar an na 3a; eus r na 4a; e no refram. - Como se v, o poeta empregou a mesma rima nos versos 2 e 3, 6 e 9, 17 e 18, contra a regra. Colocci annotou: tornello, marcando tambem a frmula dixete mi (sic) para explicar o que a syllaba mi representava: mi 9posto.

III Was frommt es Euch, Geliebte, mir so wehe zu thun, da ich Euch allein liebe und nur an Euch Gefallen finde? 11 Sagt an, was frommt es Euch? (1)

159
E vos, lume dos olhos meus, o!r-vus-edes maldizer por min, se eu por vos morrer'. E senhor, por I'amor de Deus, dizede-me lque prol vus ?
1790

20

Was frommt es Euch, dem, welcher der Eure ist, so bel mitzuspielen? Beim Himmel, es frommt Euch nicht. Und muss ich sterben, sagt an, was frommt es Eu eh? (2) Was frommt es Euch, dass ich dauernd in grosser Pein lebe? Und die, welche ich leide, ist wirklich gross. Ttet mich aber die Liebe zu Euch, sagt an, was frommt es Euch? (3) lhr aber, meiner Augen Licht, werdet Verwnschungen zu hren bekommen, falis ich durch Euch den Tod erleide. W as aber, um des Himmels willen, frommt Euch das? (4) Il' Ha uma linda traduco em verso, de Diez, Hof- und Kunstpoesie p. 77.

75.
(Tr. 105).

Quer' eu a Deus rogar de coraon, 1795 com' ome que cuitado d'amor, que el me leixe veer mia senhor mui ced'; e se m'el non quiser' o'ir, logo lh'eu querrei outra ren pedir: que me non leixe mais eno mundo viver! 1800 E se m'el de fazer algun ben, o'ir-mi- 'questo que lh'eu rogarei, e mostrar-mi- quanto ben no mund' ei. E se mi-o el non quiser' amostrar, 1805 logo lh'eu outra ren querrei rogar: que me non leixe mais eno munclo viver! E se m'el amostrar' a mia senhor, 11 que am' eu mais ca o meu cora~on, vedes, o que lhe rogarei enton: que me d seu ben, que m' mui mester; e rog-lh'-ei que, se o non fezer', que me non leixe mais eno mundo viver!

10

f.

19 (= 6)b

15

1810

I O refram apparece no CA s uma vez completo (na estrophe 1"). As mais vezes o escrevente copiou apenas a primeira metade. No CB temos a mesma lio do CA em duas estrophes ( 1 e 2) e nas outras duas a variante: que me non leixe no mundo viver, a qual transforma o dodecasyllabo em decasyllabo. - Talvez que a forma mais curta seja a verdadeira. Variantes: CB 18S (164) - 2 come omen - S. oir-m'- aqucsto - 9 no mundo ei- 13 O e inicial falta, como muitissimas outras vezes, provavelmente porque o original andava desguarnecido das maiusculas de cOr. - 15 lhi - 16 mi - que m'ei mui mestm- 17 e rogar-llt'ei- 19 E rogar -lh 'ei se mi ben de faxer - 22 por quantas coitas - 23 lhi.

161
20

E rog' -lh'-ei, se me ben fazer, que el me leixo viver en Jogar 1815 u a veja e lhe possa falar, por quanta coita me por ela deu; se non, vedes que lhe rogarei eu: que me non leixe mais eno mundo viver!

II Cantiga de refram: 4 x (5 1). - Decasyllabos jambicos no corpo da cantiga, accornpanhados de um dodecasyllabo no refram (V. a nota 1).- Copias singulares, com urna palavra perduda no principio, que poderamos classificar de verso solto, visto no ter rima, a no ser que o trovador, caprichosamente, repetisse fra do lugar correspondente, as syllabas rimantes. - Rimas longas que so: on r ir na 1a estancia; en ei ar na 2"; t on r na 3"; r ar u na 4"; e r no refram. Como se v, a rima dos versos 2-3 (r) reapparece como palavra perduda na 3a estancia (13); a palavra pcrduda on (1) figtua como rima dos versos 14 e 15; a consoante ar dos versos 10 e 11 vem repetida nos versos 20 e 21; e a do reham (er) torna ainda no principio da ultima estrophe, de sorte que smente o verso 7 (em ben) vem a ser realmente um solto. O schema portanto: alJbrciiD (e resp. xnabbiiD). Colocci pe simplesmente a nota: tornell. III Von Herzen will ieh zu Gott bitten, wie ein Liebeskranker, er moge mir recht bald meine Herrin zeigen. Will er jedoch diese Bitte nicht erhren, so habe icb sogleich eine andere auszusprechen: 11 e r moge mich nicht lnger auf Erden lebend erhalten! (1) Will er mir eine W ohlthat erweisen, so wird er gewil.hren, um was ich flehc, und wird mir zeigen ~ was mi r hienieden das Liebste ist. 'Yill er sie mir aber nicht zeigen, so habe ich eine andere Bittc vorzutragen etc. (2). Zeigt er mir hingegen di e Herrin, welche ich mehr als mein eigenes Hcrz liebe, so werde ich ihn, traun, noch um etwas anderes ersuchen: mi r ihre Gnnst znzuwenden, di e icb so sehr ntig habe. U nd geht er nicht darauf ein, so muss ich ihn bitten etc. (3). Und bitten muss ich, so er mil gndig ist, mich an einer Stelle wohnen zu lassen, von der aus ich sie sehen und zu ihr sprechen kann, ais Entgelt fr alie Qual, di e e r mir durch jone zugefgt hat. Geschieht es abor nicht, so muss ich, traun, erbitten, 11 er mge mich nicht lnger auf Erden lebend erhalten! (4)

IV Cfr. Diez p. 56 (e 115, onde ha uma observao sobre o vocabulo questo, de que fallarei no Glossario). - Penso que temos aqui uma das obras imperfeitas que os trovadores classificavam de cantares desiguaes. Nuno Fernandes Torneol peccou contra a regra ainda nas Cantigas No. 70 e 71.
11

76.
(Tr. 106).

Quando mi-agora for' e mi alongar' de vos, senhor, e non poder' veer esse vosso fremoso parecer, quero-vus ora por Deus preguntar: Senhor fremosa l que farei enton? Dized' i ay coita do meu coraon! E dizede-m(e): en que vus fiz pesar, por que mi-assi mandades ir morrer? Ca me mandades ir alhur viver! E pois m'eu for' e me sen vos achar', Senhor fremosa l que farei enton? Dized' i ay coita do meu coraon! E non sei eu como possa morar u non vir' vos, que me fez Deus querer ben, por meu mal; por (n quero saber: e quando vus non vir', nen vus falar', Senhor fremosa l que farei enton? Dized' i ay coita do meu coraon!

1820

1825

10

18tJO

15

1835

I CB 18~l (16)- 1 Quando m'agora for' e m'alongar' - 7 e dixede m'en q. v. f. p.- 8 por me que mandades assi moirer. Ser eiTo por: por que me mandades assi morrer? - 13 posso - 14 mi- 16 quando vus eu non vir n. v. f.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jam bicos. - Coplas equiconsoantes: ublmiiCC.- Rimas longas: ar(a) r(b) on(C). Sel dis e tornell, segundo Colocci.
ill wenn ich nun gehe und mich von Euch ontferne, und Euer holdes Angesicht nicht lnger erblicke, was, Herrin - bei Gott befrage ich Euch darnach - 11 was, schne Herrin, soll ich dann beginnen? Sagt an, ach Herzeleide! (1) Und sagt es mir, wodurch habe ich Euch erzrnt, dass lhr mich also in den Tod schickt? Denn das thut lhr, da lhr mich an einen fremden Ort verweist. Und gehe ich nun, und fhle mich verlassen ohne Euch, 11 was schne Herrin etc. (2). Ich weiss es nicht, wie ich os vermgen soU, zu weilen, wo ich Euch nicht sebe, fr die zu meinem Leide der Himmel mir Liebe eingeflsst bat. Deshalb begehre ich zu wissen, was, wenn ich Euch nicht schaue, noch zu Euch redo, 11 schne llerrin, ich beginnen soll? Sagt an, ach Herzeleide! (3)

77.
(Tr. 107).

r. 19 <= ii6)c Que ben que m 'eu sei encobrir


con mia coita e con meu mal, ca mi-o nunca pod' om(e) olr. ~Iais que pouco que mi-a min vai! Ca non quer' eu ben tal senhor que se tenha por devedor alga vez de mi- o gracir. Pero faa com o quiser', ca sempre a eu servirei, e quando a negar poder', todavia neg-la-ei; ca eu lPOr qu ei a dizer o por que m'ajan de saber quan gran sandece comecei, E de que me non quitar nulha cousa, se morte non? pois Deus, que mi-a fez muit' amar, non quer, nen o meu coraon. Mais a Deus rogarei por n que me d cedo d'ela ben, ou morte, se m'est' durar.
1840

184!)

10

1850

15

1855

20

I ('B 180bis (166) - 3 om' oir - 4 mi-a mi - 10 quanto 13 o por que mais an de saber - 14 sandice - 16 nulla - 20 que mi d d' ela cedo ben - 22 O E inicial falta. mais uma vez. - 23 que ~6 que me desama mais de ren.

II Cantiga do meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias singulares: ububeea.- Rimas longas: ir al r na 1" estancia; r ei r na 2"; ar on n na 3a; er i n na 4n.- O poeta no soube differenciar as suas doze rimas, visto que r e n veem repetidos. Cfr. No. 70. 74 e 76. 11*

164

25

E ben dev' eu ant' a querer mia morte ca viver assi, pois me non quer Amor valer, e a que eu sempre servi me desama mais d'outra ren. Pero fui orne de mal-sen porque, d'u ela , sa!

1860

III Wie gut ieh mich zu vmstellen weiss, so dass niemand meiu Leid noch mein Webe enat! Docb frommt es mir wenig; denn meine HmTin wrdigt mieh keines Dankes (1 ). Trotzdem werde ich ihr weiter dienen und sie, wo es irgend angeht, verleugnen. W ozu sollte ieh aucb meine grosse Narrheit offenkundig machen, (2) Da weder Gott, der doch an meiner I.iebe Schnld ist, noch mein Herz mi eh davon erlsen kann? N ur der Tod vermag es. 11m ertlche ieh, oder . . . Gunstbezeugungen meiner Herrin (3). Besser sterben als so weiter zu leben, da mir Amor nicht belfen will und die, welcher ich in Treue gedient babe, mir zmt (mehr ais irgend jemandem sonst)! - Donnoch war es unklug, dass ieh fortging von der Sttte, wo sie weilt (4).

78.
('fr. 108).

r. 19 <= 56)

11

Ay eu! de min e que ser? Que fui tal dona querer ben a que non ouso dizer ren de quanto mal me faz aver! E fez e- a Deus parecer melhor de quantas no mnnd' !

1865

uno

1(

"Mais en grave dia naci, se Deus conselho non m'i der'; ca d'estas coitas qnal-xe-quer m' min mui grave d'endurar, como non lh'ousar a falar, e ela parecer assi,

1875

I {'U 181 bis (167) - ~o verso 13 ambos os codices teem E a que deus (ex por meu mal, lio que no d sentido. - 1 ..Ay e'lt e de mi que ser - 2- 4 q'lte fui atal dona querer I ben a que non ouso der I ren do mal que mi fax aver. Esta variante inadmissvel. O schenm metrico exige, nos versos 2 e 3, rimas que no respondam s terminaes dos versos 1 e 4 - 8 non 'mi der - 10 a mi g. d' endwra1 - 11 como non lh'ousarei falm [litteralmente: como nlhou fa'rei {.] -13 E a que Deus 1(3 c. q. folgue m. c. 17 c nuti g-ran saxon - 18 que n. p. a. II Cantiga de meestria: 3 x 6. - Octonarios j am bicos. Copias singulares: abbefa. - Rimas longas: n t na la estancia; i 1 ar na 2"; al ei on na 3o.. Colocci assentou, pam sou uso, a obsmvao que ao termo portuguez ser corresp~nde o italiano sar: [sera n sma]. III W oh mir, was soll aus mi r werden? Denn ieh liebe eine bobe Frau, zu der icb von dem Leide, das sie mir bereitet, nicht zu reden wago. Gott hat sie so schn wie keine andre auf E1den goschaffen (1). So Gott mil' nicht bilft, ward ich zur Unglcks-Stunde geboren; denn jedes einzelne meiner Leiden ist schwer zu ertragen, wie z. B. dass icb nicht zu ihr zu reden weiss, und dass sie so schn ist (2),

166
Ela, que Deus fez por meu mal! Ca ja lh'eu sempre ben querroi, e nunca end' atenderei con que folgu' o meu coraon, que foi. trist', i gran sazon, polo seu ben, ca non por al.

15

1880

Sie, die Gott zu meiner Qual geschaffen hat. Denn immer werde i eh sie lieben, oh auch ohne irgend welchen Trost von ihr zu erwarten fr rnein Herz, das seit langem traurig ist, eipzig und allcin aus Sebnsucht nach ihrer Huld l3). IV O annotador do ('A classifica esta poesia de O[antiga] boa.

79.
(Tr. 109).

f. C.IV:la 20 7)a

<=

i Ay mia senhor, u non jaz al, averei mui ced' a morrer, pois vosso ben non poss(o) aver; .1 mais ui rei- vus lld o que m'c ma1: de que seredes, m.ia senhor fremosa, de min pecador!
1

1885

10

E praz-me iSi Deus me perdon! de morrer, pois ensandeci por vos, que eu por meu mal vi; mais pesa-me de coraon de que seredes, mia senhor fremosa, de min pecador! E de morrer m' mui gran ben, P.a non poss' eu mais endnrar o mal, que mi-amor faz levar, mais pesa-me mais d'outra ren de que seredes, mia senhor frcmosa, de min pecador!

1890

18fJ5

15

1900

I 'B 1S2his (H)S) - 3 poss' aver 1O mi - 15 m' amor - 16 mi.

7 'lni, se dmts mi perdon -

II Cantiga de refram: 3 x (4+ 2). - Octonarios jambicos. - Copias singulares: abb:allf{\ - Rimas longas: al r na copia ta; on i na 2a; n ar na 3a; e r no refram. A nota de Colocci diz apenas: torne[.

III .Ach IIerTin, bald muss ich sterben, da Ihr mir Eure Huld versagt. Eins aber thut ruir leid 11 dass Ihr, schno_ llerrin, an mir zur Snderin werdet (1). Gern sterbe ich, da Euer Anblick mich zum Narren gemacht hat. Doch liegt es mir schwer auf deru Herzen 11 dass Ihr etc. (~). Eine W ohlthat ist es fr mich zu sterben, da ieh mein Liebesleid nicht lnger ertragen kann. Doch mehr ais alies brige schmerzt mich 11 dass Ihr etc. (3).
IV Tambem esta poesia taxada de O[antiga] boa pelo annotador doCA..

80.
(Tr. 110).

Pois naci nunca vi Amor, e ouo d'el sempre falar. Pero sei que me quer matar, mais rogarei a mia senhor 'que me-mostr' aquel matador, ou que m'ampare d'el melhor. Pero nunca lh'eu fige ren por que m'el aja de matar, mais quer' eu -mia senhor rogar, polo gran med' en que me ten, que me mostr' aquel matador, ou que m'ampare d'el melhor! Nunca me lh'eu ampararei, se m'ela d'el non amparar'; 11 mais quer eu mia senhm rogar, polo gran medo que d'el ei, que mi- amostr' aquel matador, ou que mi ampare d'el melhor.

19UtJ

10

1910

<!: f~b

15

JYJ:i

I CB 183his (169) - No verso 19 o (~A traz 'inin; debaixo do n ha, porm, o ponto que o escrevente costuma pr como signal po1 baixo das letras destinadas a serem supprimidas. - 2 e oi semp1e d' el falar - 6 m'empare - 7 fix[i] - 10 pola gmn coit' en que me ten, lio indubitavelmente preferivel do fA, visto que e~ta ultima identica do verso 16. - 11. 17 e 23 mi - 11 e 23 mostr' - 13 mnpararei - 14 non 'm'emparar - 16 por o g. m. q. d'ela ei.
II Cantiga de refram: 4 x (4 2). - Octonarios jam bicos. - Copias singulares: ubballfe. - Rimas longas: ur ar na 1" copia; n ar na 2a; ei ar na 3"; i r na 4"; e r no refram. A repetio da

169
20

E pois Amor sobre mi de me matar tan gran poder, e eu non o posso veer, 3garei mia senhor assi que mi-amostr' aquel matador, ou que m'ampare d'el melhor.

1920

rima m(b) em tres estrophes, e de r, fra do refram, na la, uma das muitas liberdades de que o trovador Nuno Fernandes Torneol faz uso. Cfr. No. 70. 74. 76 e 77. Tornel, a nota que Colocci lanou aqui margem. III Mein Lebtag habe ich Amor nicht gesehen; doe h hre ich von ihm reden. Und obwohl ich weiss, dass er mich tten will, will ich dennoch meine Herrin bitten, 11 sie moge mir jenen Totschlger (Amor= Liebe) zeigen, odCI mich wirkungsvoller gegen ihn beschirmen (I). Ich habe ihm nie etwas zu leide gethan, wn dessentwillen er mir nach dem Leben stellen knnte. Doch wegen der grossen Furcht [bezw. Not] , in der e r mich hlt, will ich meine Herrin bitten etc. (2). Nimmer kann ich mich vor ihm schiitzen, so sie mich nicht schtzt; vielmehr will ich wegen meiner grosseu Furcht vor ihm meine llmTiu bitten etc. (3). Unll da Amor solcho Gewalt ber mich hat, dass er mich tten, ich ihn aber nicht sohon kann, werde ich meine Herrin bitten etc. (4). IV Tambem este cantar agradou ao leitor do (\\, que repete em nota marginal a exclama,:o: C[antiga] boa!

81.
(Tr. 111).

_Preguntan- me por qu ando sandeu, e non lhe-lo quer' eu jamais negar; e pois me d'eles non poss' amparar, nen me leixan encobrir con meu mal, direi-lhes eu a verdad(e) e non al: direi -lhes ca ensandeci pola melhor dona que vi, Nen mais fremosa, (lhes direi, de pran, ca lhes non quero negar nulha ren de mia fazenda -- ca lhes quero ben,) nen pola que og' eu sei mais de prez. E se m'ar preguntaren outra vez, direi-lhes ca ensandeci pola melhor dona que vi. E Deu-lo sabe, quan grav' a mi de lhes dizer o que sempre neguei; mais pois me coitan' dizer-lhe-la ei a meus amigos, e a outros non. Mui gran verdad' i si Deus mi perdon! 11 direi -lhes ca ensandeci poJa melhor dona que vi.

1925

1930

10

l!J.'Jfj

15

J!J.JO

(= 57)c

f.

20

20

1945

I CD lSJ:bis (170) - No segundo verso o escrevente do <a enganou-se, mettendo entre lhe-lo e quer eu as palavras ouso dix,er. Conscio do erro, marcou, comtudo, as quattro syllabas sobejas com pontos, pondo margem uma cruz, para chamar a atteno do revisor, a cujo cargo ficavam as emendas. Variantes: 3 emparar - 4 nen me poss'eu encobrir c. m. m. 5 lhis - verdad'e n. a. - 6. 8. 9. 13. 16. 20 e 27 lhis - 7 que nunca

171
E se a eles viren, creeran ca lhes digu' eu verdad(e), u al non , e leixar-m'an de me preguntar ja; e se o non ar q uiseren fazer, quer' -lhes-ci a verdade dizer: direi-lhes ca ensandeci pola melhor dona que vi.

25

1950

vi

8 De mais(?) - 10 da _mia f que lhis q. b. - 15 grave a min 17 tlixer -lhe -lo- ei - 19 se deus m. p. - 22 e se eles 1'i1en min creeran (?) - 26 querrei -lhis mt.

II Cantiga de refram: 4 x (5 2).- DecaRyllabos jam bicos no corpo da cantiga e Octonarios no refram. - Copias singulares, com uma palavra perduda, ou ntes um verso solto, no principio de cada estrophe: xanbb 11 ( '(~ - R i mas I o n g as: eu (x) ar (a) al<b) na 1" estancia; an(x) n(a) ex(b) na 2"; (x) ei(a) on(b) na 3"; an(x) (a) r(b) na 4"; e i no refmm.- Temos an em duas palavras perdudas, contra a regra. Cfr. Nos. 70. 74. 76. 77 e 80. Colocci repete ainda aqui a nota: Tornei.

III Sio fragen mich, wer ruir den Verstand geraubt hat; da ich mich der N eugierigen nicht mehr erwehren kann und si e mich nicht mein Leid verbergen lassen, so mgen sie denn di e volle \Vahrheit erfahren : 11 di e herrlichste auf Erden hat mich zum Narren gemacht (2). Di e schnste und vortrefflichste von allen, di e ich kenne (das vermte ich ihnen, da ich ihnen, die ich gern habe, meinen Zustand nicht verhehlen kann). U nd fragen sie noch einmal, so geb ich ihnen abermals zu wissen etc. (2). Gott weiss, wie sauer es mich ankonunt, den Freunden (und diesen allein) zu offenbaren, was ich bis heute verschwiegen habe. Doch da 'sie mich bedrngen, mgen sie di e \Vahrheit vernehmen: etc. (3). Glauben wrden sie mir, dass ich die reino W ahrheit rede, falis si e jene schauten, und wrden mich nicht noch einmal fragen. Und wollen sie es nicht wieder thun, so will ich ihnen die \Vahrheit gestehen: etc. (4).
IV Cfr. Diez p. 56. do t 1A.
C[antiga] boa, segundo o velho explorador

FALTA UMA MEIA-.FOLHA: No. 2a DO CADERNO IV.

O verso da lauda antecedente ficou em branco, quasi in- . teiramente. A folha seguinte principia com vinheta. A folha arrancada, ou antes cortada tesoura, continha portanto, segundo todas as probabilidades, um pequeno gn1po de cantigas, com attribuio a um trovador novo, que no deve ser o auctor dos Nos. 70-81, nem L:<tmpouco o dos Nos. 82-110. pouco convincente a conjectura, que a cantiga No. 185bis do CB (a unica que o apographo italiano tem n'este sitio a maior) preencha cabalmente a lacuna, apesar de apparecer como propriedade de Nuno Fernandes Torneol. Seja como fr, em todo o caso teremos de consignar aqui mais outra divergencia entre os dous codices.

VEJA- SE A SECO 7R DO APPENDICE.

IX

C1\NTIGJ\S
82-110
DE

PERO GAllCIA, BURGALI~S.

~2.

(Tr. 190).
f.
C.JV: i.la: Vmheitl 11 21 (= ii8)a

Do quantos mui coitados son, a que Deus coita faz aver, min faz mais coitado viver. E direi-vus per qual razon: faz-me querer ben tal senhor, a mais fremosa nen melhor do mund', e non mi-a faz veer. E d- me tal coita que non sei de min conselho prender; e fez-me ja pavor perder de mia mort', i gran sazon, ond' ant' avia gran pavor: i Veed' ora se mayor 11 coita no mundo de soffrer!

l!i55

1960

10

/965

f.

21

<= 5B)b
15

20

[E] nunca me Deus quis guisar en quanto cuidado prendi, u cuidei al, en cuidar i en como podess' acabar do que querria nulha ren. ~Iais cuid' en quanto mal mi ven! Cativ'! e mal-dia naci!

1970

I ( 1B 186hie (172) - 3. 5. 8. 10 e 15 mi - 4 por - 15 Esta vez a maiuscula E faltava no CA. - (:B tem E nunca mi deus q. g. - 20 O CA traz min - 22 cuidar - 24 Ambos os codices tecm das. O sentido exige, todavia, a emenda da - 27 cuidass'. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: ablmccb. Rimas longas: on(a) r(b) r(e) no grupo 1; ar i n no 11. Colocci marca ad 2, como de costume.

176
E quant' og' est, a meu coidar, ben per sei eu ca non a 1 coita mayor da que a mi faz mia mort' ora desejar. Pero non querria por n morrer, se coidass' aver ben da que por meu mal dia vi.
1975

25

1980

impossivel decidir, se a repetio de coita ou coitado nos versos 1. 2. 3 (e ainda no 8. 14 e 24) e de cuid' no 15. 16. 17 (e ainda de coid' no 22 e 27) accideutal, ou intencional, representando n'este caso um exemplo do artificio chamado dobre.
III Von allen Unglcklichen, denen Gott Qualen auferlegt, bin ich der Unglcklichste, denn ich schaue nicht die, welche ich liebe. Sie ist dio schnste und trefflichste auf Erden (1). Doch bereitet sie mir so grosses Herzeleid, dass ieh mir keinen R.at weiss und den frher so gefrchteten Tod nicht mehr scheue (2). . Gott lsst nicht zu, dass ich in ali meinem Hatmen und Grbeln und Sinnen einen Ausweg aus meinem Leide ersinne. Nur ber meine Not sinne ich nach, ich zum Elend an einem U nglckstage Geborencr (3). Hcute giebt es hienieden, meiner Ansicht nach, kein berberes Leid als das meine, das mich den Tod zu ersehnen zwingt. Dennoch mchte ich nicht sterben, knnte ich hoffen auf Gunst von der, di e ich zu meinem Schaden an einem Ungliickstage erblickte (4).

83.
(Tr. 191).

r;

Pois contra vos non me vai, mia senhor, de vus servir, nen de vus querer ben mayor ca min, senhor, nen outra ren, jValha-me ja contra vos a mayor coita que soffro por vos, das que Deus fezo no mund', ay lume destes meus olhos e coita do meu coraon! E se me contra vos non val, senhor, a mui gran coita, que me por vos ven, per que perdi o dormir e o sen, 11 i valha-me ja contra vos o pavor que de vos ei, que nunc(a) ousei dizer a coita que me fazedes aver, que neguei sempr', i mui gran sazon!

1985

lO
f.
21

1990

<= 5B)c

I cn 187biB (173) - 1. 4. 8 e 11 mi - 12 nunc' ousei - 17 que mi valha que en poder me ten - 21 valrr - O CA tem mort. II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Decasyllabos jambicos.Copias equiconsoantes, differenciadas apenas nos versos 5 e 6, e com uma palavra perduda no fim de cada estrophe: abbaccd. - Rimas longas: 1(a), n!b), eus(ct), on(d); r(l'2); r(c3). Como se v, a differenciao dos versos 5 e 6 no completa; a terminao r da 2a estrophe reapparece na 3a.- A formula mia senhor vem repetida como nos Nos. 6. 7. 25. 42. 50. 55 (cfr. 58). III Da es mir nichts hilft, dass ich Euch treu diene und ber alies liebe, mehr denn mich selber, so moge mir gegen Euch mein Gram helfen, lhr moiner Augen Licht und meines llerzens Leide (1). Und gilt auch dieser nichts, der mir den Schlaf und den Verstand geraubt hat, so gelte die grosse Furcht, die ich vor Euch hege, so dass ich nimmer gewagt, die Qual, die Ihr mir verursacht, zu gestehen, sondem sie seit langem verborgen gehalten habe (2). 12

178
15

20

E se m'esto contra vs, mia senhor, non val, quer' eu a Deus rogar por n que me valha, que vus en poder ten, e que vus fez das do mundo melhor falar, senhor, e melhor parecer. E se nl.'esto contra vos non valer', non me valr logn' i se mort[e] non!

1995

2000

Ricbtet aucb sie nicbts aus, so werde icb zu Gott um Hilfe flehen, in dessen Macbt lhr stebt und der Eucb mit so holdem Aussehen und so t.refflicber Redegabe ausgestattet hat. Mein letztor Helfer, vermag das alies nichts, ist dann der Tod (3).

84.
(Tr. 192).

Cuidava-m'eu que amigos avia muitos no mundo, mais jmao-pecado! non ei antigos; ca pois tan coitado jao morrend', algnen se doeria de min que moir' e non ouso dizer o de que mo ir'; e quen me faz morrer, non-o digu' eu, nen por min ome nado. E os antigos en que m'atrevia, de que me tenh' en al por ajudado, non lho dizen. Mais se tan acordado foss' algun d'eles, ben mi -ajudaria se lh' o dissess(e), e nunca i perder podia ren, e poderi(a) a ver mi por esto tolheito d'un coidado.

2005

2010

10

2015

I cn 188biB (17!) - 4 jasco - 5 mi - 7 non llto digu' C'lt ncn por mi Jwmcn nado - 11 m'ajudaria - 12 dissess' e nunca - 13 poderia 'l'eer- 14 cuidado- 17 lhi - 18 poi-la vi - 21 e dixer ante - 22 e hen cuido quant' m. c. - 23 foss' u - O CA tem no verso 20 escaeer (com cedilha) e no 22 connoer.
II Cantiga de meestria: 3 x 7 3.- Decasyllabos jam bicos. - As primeiras duas estrophes formam um par; a 3a est desirmanada.Ordem das rimas: "bhitecb.- Rimas breves e longas: ia(a) ado(b) r(c) no grupo Jo; ada(a) esseCb) r(c) na ultima esbophe, a qual tem, portanto, de commum com as outras a rima c. A fiinda responde aos derradeiros tres versos da cantiga (ccb), conforme o costume. A rubrica congedo, que Colocci d fiinda, no bem adequada.

m lch whnte zahlreiche Freunde auf Erden zu besitzen. Leidor aber habe ich keinen. Sonst wrde doch irgend jemand sich meiner erbannen, der ich im Sterben liege und nicht zu sagen wage, woran und um wen ich das Leben lasse. Kein andrer aber sagt es an meiner Statt (1 ). 12*

180
cJl~ 15
11 Mais aquest' cousa mui desgnisada, ca non sei eu quen tal poder ouvesse, pois mia senhor visse, que lhe soubesse dizer qual coita, pois la vi, mi- dada; ca pois que viss' o seu bon parecer, aver-lh?-ia logu' eu d'escaecer e dizer x'ante por si, se podesse!

2020

20

E ben coid', aqnant' meu conhocer, que, pois fosse u a podesse veer, que ren do meu nen do seu non dissesse!

2025

Die Freunde, auf die ich mich verliess, und die mir in anderen Lagen behilflich gewesen sind, sagen es ihr nicht. Ware einer von ihnen so gewitzt und thte es, es wre sein Schade nicht; mir aber ntzte er, denn er enthbe mich grosser Sorge und Pein (2). Doch ist es eine unsichere Sache damit. \Ver htte Kraft genug, meine Herrin zu schanen und ihr von meiner N ot zu reden? W er immer ihr holdes Angesicht erbliekt, vergisst meines Anliegens und spricht, wenn er berhaupt spricht, in seinem eigenen Namen (3). ln \Vahrheit glaube ich freilich, soweit meine Einsicht reicht, dass er weder von mir noch von sich selber redet, steht er ih1 gegenber! (I).

85.
(Tr. 193).

Qual dona Deus fez melhor parecer e que fezo de quantas outras son falar melhor, e en melhor razon, e con tod'esto melhor prez aver, e mais mansa das qu eu nunca v1: aquesta fez[o] desejar a mi Deus, por jamais nunca coita perder.

2030

10

N on me fez Deus tal dona ben querer, nen mi-a mostrou~ se por aquesto non: por aver eu eno meu coraon 2035 mui grande coita ja, mentr'eu viver'. Por n, cativo, mal-dia naci, que viverei, mentr'eu viver', assi por quen-no nunca per min saber!
2040

Nen ja per outre non o saber, f. ~:/~ ~~)a 11 ca eu a ou tre nunca o direi, per ba f; mais atanto farei: neg-lh'-ei sempr' ata que moira ja. E se mi-o om' adevin[h]ar poder', 20 e pois a vir', e tal esfor' ouver' que lh'ouse ren dizer, por si dir!
15

2045

I CB 189hia (175) - 2 e que a fex d. q. o. s.- 6 fexo - 9 mi 11 mui grave coita- 15 nono- 15 e 16 outren- 18 neg-l-ei (enpta tanto pde representai sempre ta como sempr' ata - 20 homa dcuir talvez represente: om' a dev'iar - 21 e a pois vir - 22 E ben s. e. 25 que lhi dixer - 26 lhi - 28 escaecer. ll Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. Copias pareadas: abbacca. - Rimas longas: r(a) on(b) i(c) no

182
Ca ben sei eu, u outra ren non , que tal esfor' aver qual eu ei quando a vejo, que per ren non sei que lh'i dizer: e el assi far! Se per ventura lhe dizer quiser' alga re.n, ali u estever' ant'ela, todo lh'escaescer!

25

2050

30

Ca pois vir' ~ i assi Deus a mi perdon! o seu fremoso parecer, enton 2055 demo x'o lev' o que lh'al nembrar!

grupo Io; ei r no no; on na fiinda, que respondo portanto a uma das rimas do grupo 1 e a outra do no. A nota de Colocci diz : ad 2 e congedo.

III Diejenige l!,rau, welche Gott vor allen anderen schn, redegewandt, verstndig und trefflich geschaffen hat und sanfter ais die brigen, welcho ich gesehen. liebe ich nach seinem "\Villen so sehnsuchtsvoll, dass ich dadurch in steter Pein bin (1 ). Nur zu einem Zwecke zeigte mir Gott eine solche Frau und flsste mir Liebo zu ihr ein: damit ich mein Lebtag die bittersto Qual im Herzen trgo. Zum Ungli.ick geboren ward ich Elender, der ich bis an mein Ende also lebou werde um einer willen, die nie dmch mich davon erfahren wird (2). Noch auch durch sonst jemand. Denn auch anderen gegenber verrato ich ~nich nicht. Errat es jedoch irgend wer und erblickt sie hemach und hat :Mut zu reden, so wird er in seinem eigenen Interesse sprechen (3). Fr gewiss und sonder Zweifel halte ich es, dass er genau so viel Fassung zeigen wird, wie ich besitze, wenn ich sie erblicke, der ich namlich durchaus nicht weiss, was ich in solchem Falle sagen soll. Ebenso wird es ilnn ergehen. Will er ihr wirklich etwas mitteilen, gleich entfllt es ihm, sobald er vor ihr steht (4). So wahr Gott mir verzeihen mge, der Teufel soll ihn holen, so ihm beim Anblick ihres holden Angesichts otwas andoms in den Sinn kommt (I). IV O que Di e z props (p. 140) para emenda da L 6 inconsistente, assim como uma observao d'elle (a p. 53) sobre a medio inusitada da palavra boa no verso 18.

86.
(Tr. 194).

Senhor, por vos so maravilhado -A por que vus pesa de vus ben querer; e a Deus devo muit' a gradecer --' porque mi- esto, senhor, achegado A que vus vejo, por vus preguntar n, e por vus ar dizer log' outra ren: _ ca vns non quero ben pelo meu grado! l\lais mia senhor, fui desaventurado u me vus Deus fez prime[ i]ro veer 11 que me non fez logu'i morte prender; ca per aquesto fora eu guardado ou por perder, senhor, enton o sen, ca non temera vos despois, nen quen ei a temer por vos imao-pecado!

2060

2065

c! g~b

LO

20"70

..I L

I CB 100 (176) - 1 per (= p) - 4 As palavras: 11or quema esto senltr a chegado talvez representem: porque m' a esto senhor chegado? 6 er dixer- 9 O f1\ traz prirnero, hespanhola. - 10 rni- 12 per (p) - 13 depois - 14 ei atender parece-me erro d0 escripta - 15 A mia senhor - 17 vos - 20 mi - 21 foi - 24 ajf"an e coidado.

II Cantiga de meestria: 3 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. Copias equiconsoantes: bbcclt e cc na fiinda.- Rimas breves e longas: ado (a) rlb) n(c). No adivinho por que que,Colocci chama uniforme a este congedo. III Ich wundre ruich ber Ench, Herrin, weshalb es Euch erzrnen . kann, dass man Euch huldigt. Gott aber danke ich dafr, dass er mir die Gelegenheit verschafft hat, Euch zn sehen, um Euch danach zn fragen und auch um Euch kund zu thun, dass ich Euch wider meinen 'Villen liebe (1). Es war ein U nheil, dass ich nicht sofort starb, Herrin, als ich Euch erblickte, oder aber den Verstand verlor, denn dann wrde ich Euch nicht frchten, noch den, welchen ich um Euretwillen leider frchten muss (2).

184
15

20

E mia senhor, por Deus que mais loado fez vosso prez pelo nnmdo seer e vus das outras donas mais valer, pois eu i cativo, desaconselhado! sen o meu grado vus quero gran ben, dizede-me, por que vus pesa n quand'eu, senhor, - que mal-dia fui nado Non atendo de vos, por q ne me ven muito de mal, mentr'eu viver', por n se non deseg' e afam e coidado!

2075

2080

Bei dem Gotte, der Euch hervorragend ber alie Frauen gescbaffen hat und Euer Lob durcb die "'\Velt hin e1scballen lsst, bescbwre ich Euch, mir zu sagen, warum es Eu eh erzrnt, dass ich Elender, Hatloser, an einem Unglckstag Geborener (3) Von Euch, die lhr mir Unglck bringt, mein Lebtag nichts anderes erwarte ais Sehnsucht, ~ual und Pein (I).

IV C[antiga] boa, segundo a nota marginal do critico que annotou oCA.

87.
(Tr. 195).

i Ay eu coitad'! e por que vi

a dona que por meu mal vi! Ca Deus lo sabe, poi -la vi, nunca ja mais prazer ar vi, per ba f, u a non vi; ca de quantas donas eu vi, tan ba dona n1mca vi, Tan comprida de todo ben, per ba f, esto sei ben, i se N ostro Senhor me d ben d'ela que eu quero gran ben, per ba f, non por meu ben! Ca pero que lh'eu quero ben, non sabe ca lhe quero ben. Ca lh'o nego pola veer, pero non a posso veer! 1\iais Deus, que mi-a fezo veer, rogu'eu que mi-a faa veer; 11 e se mi-a non fezer' veer, sei ben que non posso veer prazer nunca sen a veer.

2085

10

2090

15

2095

(. 22 (= 59)o

20

2100

I fll 191 (177) - Emendei mi (por min) nos versos 22. 23 e 24 1 cuitad' - 3 deu-lo- 4 er vi - 9 per ba f, esto sei eu ben - 10 si n. s. mi d ben - 14 n. saben que lh'eu q. b. - 16 nona - 22 lhi __:_ 23 nono - 25 outren.
II Cantiga de me estria: 3 x 7 3 x 3.- Octonarios j.am bicos. -Copias singulares, no s monorimas mas at com vocabulos identicos nos sette versos de cada estrO})he. Os da 1a terminam em vi, os da 2e. em bem, os da 3a em veer. A cada estrophe corresponde uma fiin,da

186
Ca lhe quero melhor ca mi, pero non o sabe per mi a que eu vi por mal de mi,
25

Nen outre ja, mentr'eu o sen ouve r'; .mais se perder' o sen, dire[i]- o con mingua de sen; Ca vedes que ouo dizer que mingua de sen faz dizer a om(e) o que non quer dizer!

2105

30

2110

com rima sua, que mi na la, sen na 2a, dixer na 3"'.- Rimas longas, portanto. Colocci caracteriza este genero dizendo: ogni stanxa tutta u:niconsona - et tre stanxe - ha tre congedi - singula singule. III Ach ieh rmster! warum ich nur die Frau sah, di o ich zu meinem Leide sah? Gott weiss, da..,s, seit ich sie sah, ich nimmor Freude sah, wo ieh sie nicht sah. Denn unter alien F1auen, die ich sah, niemals ich eine gleiche sah (1), So rei ch an aliem Guten, das weiss ich nur zu gut, und ist es Lge, so verleihe der Hen mir nichts Gutes von ihr, fr die ich alies Gute herbeiwnsche, doch nicht um des Guten willen, das mir dadurch erwchse. Zwar bin ich ihr gut, doch weiss sie es nicht, wie innig gut (2). lch verheimliche es, um sio zu sehen, obwohl es mir selten gegeben wird, sie zu sehen; zu Gott aber, nach dessen Willen ich sie gesehen, bete ich flohend, sie wieder zu sehen. Gestattet er mir nicht, sie zu sehen, so bekomme ich berhaupt nichts Erfreuliches zu sehen, denn das gicbt es fiir mich nicht, ohne sie zu sohen (3). Ich liebe sie mehr ais mich; doch weiss es nicht durch mich diejenigo, welche ich erschaut babe zum Ungliick fr mich (1). N och weiss es oder wird es eiu anderer wissen, solange ich verbleibe boi Sinnen; verliere ich jcdoch Verstand und Siun, so kann es geschehcn, uass ich es venate ais Sinnloser (II). Denn gar oft hre ich sagen, Mangel an Sinn und Verstand veranlasse zu sageu, was einer in 'Vahrheit nicbt wnscht zu sagen (lll). IV O annotador doCA acha a C[antiga] boa.- Diez, pelo contrario, (que se refere a p. 71 triplico fiinda) v na 1-epetio reiterada da mesma palavra, um artificio pouco melodioso (p. 56).

88.
(Tr. 196).

Se eu soubess(e), u eu primeo vi a mia senhor e meu lum' e meu bon, que tanto mal me verria por n como me ven, guardara-me logu' i de a veer, amigos, pero sei ca nunca vira, nen vi, nen verei tan fremosa dona com' ela vi. l\Iais amigos, mal-dia fui por. mi, pois me por ela tan gran ouita ven que ben mil vezes no dia me ten, meus amigos, desviingad' assi que niun sen nen sentido non ei; e quand' acordo, amigos, non sei niun conselho pois aver de mi. En tal coita qual mi-o'ides dizer, me tem, amigos i si Deus me perdon! des que a vi (que non visse!) ca non 11 vi nunca dona tan ben parecer, nen tan fremoso, nen tan ben falar. Por tal dona qual m'o'ides contar mo ir' eu, e non lhe posso ren dizer.

2115

10

2120

15

2125

r. 22 <= 59)d
20

2130

I CB 192 (178) - 1 soubess' u a eu p. v. - 4 m.i - 6 veerei 8 Meus amigos - foi - 9 m.i - coita - O editor do t.;B, leu no apographo italiano desmygad, talvez sob a influencia de Varnhagen, que ja imprimira as mesmas lettras nas Trovas.- 12 nenlt'ltn- 14 nenhun 15 Tal coita q'ltal m.i oiredes dix.er - 16 se deus mi perdon - 19 fremosa; cfr. verso 26 - 21 lhi - 24 que lhi - 29 E se deus mi q. 31 Onde CB traz parays', o CA tem algumas letras raspadas.

188
Ca se a poss(o) alga vez veer quanto cuid'ante no meu coraon ca lhe direi, escaece-m' enton, ca mi-o faz ela tod' esca[e]cer! Tanto a. vejo fremoso falar e parecer, amigos, que nembrar non me posso se non de a veer. E se me Deus quisesse dar seu ben d 'ela, ja lh' eu quitaria por n seu [parai,s'] e outro ben fazer.

25

2135

30

2140

II Cantiga de meestria: 4 x 7 3. - Decasyllabos jam bicos. Copias pareadas, e ao mesmo tempo redondas, visto as rimas do primeiro e do ultimo verso de cada estrophe serem identicas: abbacca. Rimas longas: i(a) n(b) ei(c) no grupo Io; r(a) on(b) ar(cl no Jio. A fiinda emprega a rima b do grupo Io e a do no, afastando-se do costume. Colocci pe: congedo. III Htte ich gewusst, ais ich zum erstenmal die Herrin erblickte, die meiner Augen Licht und mein hchstes Gut ist, wie viel des bels daraus folgen wrde, ich htte mich davor gehtet sie zu sehen, obwohl, o Freunde, ich recht gut weiss, dass ich nimmer eine so schne Edelfrau gesehen hatte, noch habe, noch je sehen werde (1). Ja, meine Freunde, es war ein Unglckstag, denn jetzt bin ich in solcher Not, dass wohl tausendmal am Tage sie mich also straft, dass ich ohne Sinn und Verstand mich selbst vergesse und, wenn ich zu mir komme, mir keinen Rat weiss (2). Gott moge mir verzeihen! doch wirklich hat mich, o Freunde, in solche Not gestrzt die, welche ich sah (und nimmer htte sehen sollen), um die ich nun sterbe, doch ohne meine Liebe zu verraten (3). Denn erblicke ich sie nur, so ist alles vergessen, was ich vorher im Herzen ausgedacht und ihr zu sagen beschlossen: sie ist so schn und redet so lieblich, o Freunde, dass ich an nichts andores zu denken vermag, als daran, si e zu sehen (4). Und wollte Gott mir ihre Gunst verleihen, ich wrde ihm dafr ber sein Paradies und alies andere Gute und Schne quittieren (I). IV O[antiga] boa, na opinio do desconhecido que annotou o (~1\. Diez sublinha (a p. 103) o artificio rhetorico chan1ado dos tempos que o poeta empregou no verso 6.

89.
(Tr. 197).

Que alongad' eu ando d'u Iria se eu ouvess(e) aguisado d'ir i que viss' a dona que veer querria, (ique non visse, ca por meu mal a vi!) de que m'eu mui seu meu grado parti e mui coitad'! e fui-s' ela sa via, e fiquei eu, que mal- dia naci! E que preto que mi-a min d'ir seria u ela , (pero long' d'aqui), se soubesse que veer poderia ela, que eu por meu mal dia vi! Ca d-lo dia (e)n que a conhoci, sempre lhe quige melhor todavia, e ntmca d'ela niun ben prendi.

2145

2150

10

2155

Non lh'ousei sol dizer como morria f. ~:/~~~)a 11 por ela, nen lh'o diz outre por min; e con mia mort[e] ja me prazeria, pois non veg' ela que por meu mal vi. Ca mais val morte ca viver assi 2160 20 com' og' eu vivo, e Deus, que mi-a podia dar, 11011 mi-a d, nen al que lh'eu pedi.
15

I ( 1D 193 (179) - 2 guisado - 6 foi - 10 se soubess' eu - 13 s. lhi quis mui m. t. - 14 nenhun - 15 nen lhi o.- O ( tem morreia - 16 outren por mi - 17 mi - 19 que v. a. - 20 com' oge 'l'iv' e d. - 26 e direi o q. j. e. -=--- 27 Joana est e Sancha e J.Iaria - 28 a por que eu moir' e a por que perdi - 28 vus - 30 Joltan Coelho sabe que assi.
1

II Cantiga de meestria: 4 x 7 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes, com palavra identica (vi) no meio

190
E por qualquer d'estas me quitaria de mui gran coita que soffr' e soffri , por ela, que eu vi por meu mal dia, mais fremosa de quantas donas vi. Direi-a ja .. ca ja ensandeci ... : Joana st . . . ou Sancha . . . ou l\'Iaria a~por que eu moir(o) e por que perdi O sen; e mais vos end' ora diria: Joan Celho sabe que 'ssi !

2165

25

2170

30

de todas as estropbes: ~b~bbb: ~b. - Rimas breves e longas: ia(a) i(b), tanto nas estancias como na fiinda. Sel dis. c cgedo, segundo Colocci.

III Wie abseits icb von dem Platze bin, an dem ich weilen wrde, knnte i eh es nu r, um eine edle Dame zu sehen (die ich nie gesehen haben msste, da ich sie zu meinem Unheil sab). \Vider Willen und sebr bekmmert ging ich fort, und sie schritt ihre Strasse (1). Obwobl sie so entfernt ist, ware es nahe fr mich, knnte icb nur dortbin, wo sie weilt, und wsste, dass ich sie schauen drfte, die ich zu meinem Leide erblickt babe. Denn seit ieh sie kenne, wcbst meine Liebe immerdar, obschon ich keine Gunst von ihr empfangen babe (2). Nicht einmal ihr zu bekennen habe ich gewagt, dass ich um ihretwillen sterbe; noch redet jemand an meiner Statt. Den Tod ersebne ieh, da ich sie nicht sebe, die ich zu meinem Unbeil sah. Besser sterben als so zu leben; Gott aber giebt rnir weder den Tod noch das andore, um was ich ibn gebeten (3). Durch jedes von beiden wrde er rnich einer grossen Pein enthebon, die ich erleide um die schnste aller Frauen, die ich zu meinem Unhei! sah. Jotzt aber will ich sie nennen, da ich zum Narren goworden bin: Johanna nennt rnan ... oder Sancha ... oder Maria (4) Diejenige, um welche ich sterbe und den Verstand vorloren babe. Und noch eines will Euch verraten: Joan Coelho weiss, dass dem so ist (I).
IV Cfr. No. 104.

90.
(Tr. 198).

Senhor, queixo-me con pesar grande que ei de[s] que vus vi; e gran dereito per fa' i; e mais me devia queixar eu d'esse vosso parecer que tanto mal me faz a ver! E queixo-me dos olhos meus por end' i assi Deus me d ben! con medo non se vus queix(e) n (?) mia senhor; nen me queix(o) a Deus eu d'esse vosso parecer que tanto mal me faz aver!
[E queixo- 1n' en meu coraon pmqne 1ni fax grau ben qucrn 'VOS de que nunca pud' aver ben; e queixo -me con 1axon eu d' e~se vosso parecer que tanto mal nze fax aver !]

2175

2180

10

2185

15

I CB 19:1: (180) - 13 No ('A ha espao em branco, onde caberiam mais duas estrophes. O (~B, porm, ministra apenas uma. Variantes: 2 Ambos os codices teem deque - 6. 7 e 8 mi -- 9 con medo non xe vus queixen (?}- 10 non me queixe(?) - 11 de esse v. p. - 13 qixom mczt coracon. Talvez: e queixo-m' [do] meu coraon? II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Octonal"ios j am bicos. -Copias singulares: ubballf(!.- Rimas longas: ar i na 1"' estancia; eus n na 26 ; on r na 3"; r tambem no refram. Colocci diz : tornel. III Der bittere Kununer, den ich trage, seit ich Euch, Herrin, erblickte, zwingt mich zur Klage. Gewisslich nicht ohne Grund. Vielmehr sollte ich hart anklagen 11 Euor Angesicht, um dessentwillen ich so schweres Leid erdulde (1). Doch klage ich meine eigenen Augen darob an, so wahr rnir Gott helfe I aus Furcht, sie mchten sonst vor Euch, Herrin, Klage erheben. Denn vor Gott mag ich nicht anklagen 11 Euer Angesicht etc. (2). Ferner klage ich mein Herz an (?) das rnich dazu trieb, Euch zu lieben, von der mir keine Gunst gewhrt worden ist. Mit Recht beklage ich mich daher ber 11 Euer Angesicht etc. (3).

91.
(Tr. 199).
11 Moir' eu e praz-me &si Deus me perdon! E de mia mort' ei eu mui gran sabor por non soffrer mui grau coita d'amor que soffri sempre no meu coraon. Ca log' aquesta coita perderei! E amigos, direi-vus outra ren: pesa-me muito que non., veerei, ante que moira, meu lum' e meu ben!

f.

23 (= 60)b

2190

2195

10

e e e e

15

Soa- m'eu mia morte recear avia gran sabor de viver, 2200 ora moir', e praz-me de morrer, non querria ja mais viv' andar, do que moiro gran prazer end' ei. E amigos, direi-vus outra ren: pesa-me muito que non veerei, ante que moira, meu lum' e meu ben! 2205

I (~B 19[) (181) - 1 mi, se d. mi p. - 4 qual- 7. 15 e 23 mi 11 mi - 17 De mi p. - 18 fao mui - 19 ca sei mui ben - 21 por en mi prax por aquesto que sei - 28 Substitui no principio do verso e por a. Os ultimos oito versos so peculiares do (~B, que apresenta, alm d'isso, as estrophes em ordem diversa (1. 3. 4. 2), dando o ultimo logar que 2a no e.!; com razo, se o systema escolhido pelo trovador foi o de copias dispostas em pares. Accrescentar simplesmente no fim da cantiga a estrophe de que o ('..! carecia, como eu fiz, d em resultado copias pareadas cruzadas, variedade pouco vulgar, e de mais a mais sendo ellas de refram. (Cfr. a cantiga de meestria No. 9, onde um par abraa outro). Deixando, pelo contrario, permanecer intacta a cantiga, no estado em que o velho pergaminho a conservou, sem reservar espao para mais estrophes, teramos outra variedade do mesmo typo, parecida com a que ficou analyzada nas notas aos Nos. 1. 31. 36 e 84, mas ainda assim difforente, visto que entre tres estrophes a desirmanada occuparia o lugar do meio, ficando abraada pelas duas que formam par.

193
En me prazer con mia morte, razon fa' eu mui grande, par Nostro Senhor; ca sei de pran que, pois eu morto for', logu' esta coita perderei enton, e quen ora temo, non temerei. E amigos, direi-vus outra ren: pesa- me muito que non veerei, ante que moira, meu lum' e meu ben.

20

2210

25

30

[E quero-vus ora desenganar qual est o bcn qu,e eu queri(a} aver: 2215 mia senhor, do mui bon parecer, a que mi fax mia morte desejar e que nu,nca ma'is veer, poderei. E amigos, direi- vus outra ren: pesa- me muito que non veeTei, 2220 ante qu,e mo-a, meu lurn' e 'mmt ben.]

II Cantiga de refram: 4 x (5 3). Considero o 6 verso como fazendo parte do refram, apesar de elle, em ambos os codices, consistir apenas do dstico final. O erro, se erro foi, como penso, provm de o escrevente tr colorido por descuido a maiuscula P, em lugar do E que inicia o verso anterior. - Decasyllabos jambicos.- Copias pareadas(?): abbaciiDt~D.- Rimas longas: an(aJ r(b) ei(cC) n(D) no grupo Jo (estr. I e 3; ou, uo (.'B, I e 2); ar<a> r(b) ei<cC) n(D) no no (Se 4 do fB; e 2 do tA). Colocci assentou: ad 2. Tornel; e, quanto a vocabulos, nota que
pesarni

composto.

III Ich sterbe und bin damit zufrieden, mge Gott es mir verzeihen! Grosse Freud e am Tode habe ich, weil mein Leben eine Qual ist, der nur der Tod ein Ende bereitet. 11 Zum andem aber gestehe ich Euch, meine Freunde, dass es mich schmerzt, vor dem Sterben nicht mein Licht und hchstes Gut zu schauen (I). Ich pflegte den Tod zu frchten und liebte das Leben; jetzt aber finde ich Gefallen am Sterben und mchte nicht lnger leben etc. (2). Daran, dass ich den Tod ersehne, thue ich wahrlich recht, denn ich weiss, er befreit mich von meiner Not; und wen ieh jetzt frchte, den werde ich hernach nicht mehr frchten etc. (3). Bekennen will ich Euch noch, welches das Gut ist, das ich besitzen mchte: meine Herrin mit dem holden Angesicht, die mich veranlasst, den Tod herbeizuwnschen, und die ich nicht wieder sehen werde etc. (4). IV Diez, a p. 69, refere-se ao refram, chamando-o de tres versos. 13

92.
(Tr. 200).

f.

23 (= 60)c

Se Deus me valha, mia senhor, de 11 grado querria seer sandeu, por quant' ouo dizer que o sandeu non sabe ren d'amor, nen que x' mal nen ben, nen sabe sa morte temer: por n querria 'nsandecer, E por non soffrer a mayor coita das que Deus quis fazer, qual [ljh'a eu sempr' ei a soffrer por vos; e rog' a Deus por n que me faa perder o sen e pavor que ei de morrer, ou me non leixe mais viver. E Deus non me leixe viver, se eu a 'nsandecer non ei ; ca se viver', sempr(e) averei coita d'amor, direi-vus qual: gran coita, se me Deus non val; e se for' sandeu, perderei a gran coita que d'amor ei.

2225

2230

10

2235

15

2240

20

I CB 196 (182) - 1 mi - 8 E por n vivo na mayor - 10 qlha que deve representar: qual lh'a. OCA tem a graphia qualla. - 12 mi - 16 se eu ensandecer n. e. - 19 mi - 26 non saberei- 28 desquand' eu [en]sandecerei. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas, com uma palavra perd uda no principio das estrophes: abbccbb. - Rimas longas: r(a) r(b) n(c) no grupo 1; r(a) ei(b) a[(c) no no. A repetio da consoante r, que funcciona primeiro como rima (b),

195
Ca des quand' eu ensandecer', se verdad(e] dizen, ben sei ca nunca pesar prenderei, nen gran coita d'amor, nen d'al! Nen saberei que x' 'ste mal, nen mia morte non temerei! i Deus! le quand' ensandecerei?

2245

25

e depois como palavra perduda (a); a identidade da palavra rimante nos versos 14 e 15 (viver), assim como no 7 e 22 (ensandecer), talvez no sejam intencionaes, mas antes desigualdades que provocariam n'aquella poca a censura dos juizes. .Ad 2, segundo Colocci. III Geliebte, ich mchte zum Narren werden, so wahr mir Gott helfe! Denn Narren leiden nicht vor Liebe, noch wissen sie gu t und schlecht zu unterscheiden, noch frchten sie den Tod, wie man mir sagt (1). Darum, um das grosse Leid los zu werden, das lhr, Herrin, mi r bereitet, flehe ich zu Gott, mir den Verstand und mit dem Verstand die Todesfurcht oder das Leben zu rauben (2). Andei-s ais des Verstandes beraubt mchte ich nicht weiter leben, denn lebend muss ich Qnalcn leiden, unu zwar schr grosse, wie ich Euch venaten "'iii; ais Narr aber bin ich meine Liebespoin los (3). Ais Narr leide ich nicht Ianger mohr, noch frchte ich den Tod! . Wann~ Gott, wann machst Du mich zum Narren (4). IV Ao p do 1o verso h a uma nota illegivel. Outra, ao p do 8 verso, e que diz e altuxo, por ventura fosse dirigida ao illuminador, marcando-lhe as dimenses do E, com que havia de principiar a 2a estrophe.

13*

93.
(Tr. 201).

f.

23

<= 60)d
5

Pola verdade que digo, senhor, me queren mal os mais dos que eu sei, por 11 que digo que sodes a melhor dona do mund'; e verdade direi! Ja m'eles sempre mal poden q"Qerer por aquesto; mais enquant' eu viver', nunca lhes. tal verdade negarei, E mia senhor, enqmmt' eu vivo for', se non perder' aqueste sen que ei, imal-pecado! de que non ei pavor de-o non perder, e o non perderei, ca perderia pelo sen perder gran coita que me fazedes aver, senhor fremosa, des que vus amei.

2250

2255

10

2260

I {'B 197 (183) - 2 mi - 4 Em vez de e verdade direi o ('A tom, enadamente, e verdad vos direi; (cfr. Diez p. 113) - 7 n. lkis eu verdade negarei- 8 O E falta no ('B - 11 e non perde1ei, lio que me parece prefervel. - 13 mi- A ultima estrophe falta no {'.\.. Ha, porm, espao em branco, reservado, em que caberiam duas. - 15 E mha senor que ug nunca vyu - lo uos lo eu tenq uos lo eu por ug praxentear 17 eds senor n me deug ben - 19 loon Seug - ( senor) - 20 sodes ug amillwr. II Cantiga de meestria: 3 x 7.- Decasyllabos jambicos. As primeiras duas estrophes formam um par; a ultima esf desirmanada, como nas cantigas 1. 31. 36 e 84: ubabccb. - Rimas longas: r(a) ei(b) er(cl no grupo; n(al ar(b) r(c) na estrophe isolada, que acolheu, como se v, uma das rimas, mudando-lhe o lugar. Cfr. No. 84. Colocci descreve o eschema constmctivo com as palavras: due csone - et uno epodo, designando com o termo classico epodo, que costuma empregar para a fiinda, o ultimo tero da cano tripartida, o qual geralmente denomina, no menos classicamente, antistroplte (cfr. No. 31).

197
15

20

[E mia senhor, quen V'US nunca viu, ten que ~'US Zoei po:r vus praxentea'r; 2265 e Deus senho'r non me [d} de vos ben, nen out'ro ben que 1ne podia da'r, se vus Zoei sobr' aquesto, senho'r; mais por quanto sodes zos a milhor dona do ntund', esto vus fax loaT!] 2270

III "\Veil ich 'Vahrheit rede, d. h. weil ich behaupte, Ihr, Herrin, seiet di e vortrefflichste Frau hienieden, ist mi r gar mancher. gram. Doch sage ich di e wahrheit; und ob sio mir auch zrnen, werde ieh trotzdem, solang ich lebe, diese Wahrheit nicht verleugnen (1), Aeh meine Herrin, os sei denn, ich verlre den Verstand; doch graut mir nicht davor, ihn zu verlieren, und werde ich ihn auch nicht verlieren, denn mit dem Verstande ginge das grosse Leid dahin, das ieh um Euretwillen trage, seit ich Euch gesehen (2). Nur wer Euch, ach Herrin, nie gesohen, vermeint, ich lobte Euch, um Eueh zu schmeicheln. Gott aber moge mi eh strafen, wenn ieh Euch zu solchem Zwecke lobto; vielmehr zwingt Euch zu loben, dass Ihr thatschlich die beste auf Erden seid (3). IV O tA. tem a nota marginal: boa!

94.
(Tr. 202, verso 1- 3).

-Senhor fremosa, pois vus vi, ouve tan gran coita d'amor que non 11 [fui ledo, nen do'rmi, nen mwi d' out'ra ren sabor, 5 sempre cuidando, 'mia senhor, en vos, que {ex Deus a melhor dona de quantas donas vi.

2275

10

Per ba f, entendo ben, (aquesto posso ben jurar, senhor, e non rnentir por n) ca non vus b'ou) praxentear. Mais quero- vus desenganar: sobre todas vus quis Deu.s dar, senhor, bondad' e todo ben.

2280

I CB 198 (18!) - O CA offerece apenas dous versos e meio; todo o resto, que seguia, sem duvida alguma, na folha immediata, tirada s tesoiradas, pertence ao CB. - 2 (ntvi - 6 fexo deg - A emenda que fexo deus melhor seria igualmente aceitavel. - 11 pxentear - 14 en todo ben - 21 nona faria.

n Cantiga de meestria: 3 X 7. - Octonarios jambicos. Copias singulares, e redondas, isto com rimas identicas no primeiro e ultimo verso da estrophe (cfr. No. 88): ababbba. - Rimas longas: i(a) r(b) na 1n estancia; ht ar na 2n; r na 3a. Colocci diz acertadamente: la parola pa (= 1n) con lulta i ogni stxa; accrescentando n equivoca, o que talvez seja erro por rima equivoca.

m Schne Henin, seit ich Ench gesehen, habe ich solche Liebespein gelitten, dass ich Frohsinn und Schlaf verlor, und an nichts mehr Gefallen fand, immer an Euch denkend, die Gott der Hen vor allen anderen ausgezeichnet hat (1 ).

199
15

20

E pois que assi est, [eJ ja que vus Deus fexe mais valer de quantas outras no mun,d' , verdade vus quero dixer: pero Deus meta seu poder por outra tan ba faxer come 'IJOS, non.-ua far ja.]

2285

2290

Das weiss ich, traun, und kann es beschwren, und ohna zu lgen beteuern, dass ich Euch damit keine Schmeichelei sage. sondern die Wahrheit verknde: vor allen brigen hat der Himmel Euch, Herrin, Tugend und Reize verliehen (2). Da dem aber so ist und Gott Euch vor allen anderen auf Erden ert verliehen hat, will ich die 'Vahrheit melden: bote der Schpfer auch seine ganze Kraft auf, um eine zweite -so vollendete zu schaffen, wie Ihr seiJ, es wrde ihm nicht gelingen! (3)

'y

FALTA UMA MEIA- FOLHA: No. 3/3 DO CADERNO IV.

A folha cortada tesoira deve tr contido, alm do resto da Cantiga No. 94, o principio da Cantiga No. 95 e, entre ambas, mais algumas poesias do mesmo trovador: provavelmente as tres que apparecem no CB entre uma e outra (CB 199-201); ou ento as quattro ultimas da serie.

VEJA- SE A SECO

sa

DO APPENDICE.

95.
(Tr. 202, ve1so 3-31, e p. 394).

f. ~/~

7/l)a
5

[Por m1l'i coitado per tenh' e-u quen] 11 vai querer ben tal molher que seu servio non lhe quer per nulha guisa gradecer. i E mal-pecad', assi vi v' eu cuitad'! E que demo mi deu cuita pola nunca perder?
Non por al, se non polo seu bon parecer da mia senhor, que nunca ome [viu] melhor, [nen] tal, iSe Deus me leix' aver d'ela ben e me mostr' o seu bon parecer, que lhe Deus deu por ja sempr' a min mal fazer! Ca Deu'-la fez por mal de mi mais fremosa de quantas son no mundo i si Deus me perdon! E vedes que mi-a[r] fez por n: fez mi- a veer por mal de mi, ca non por al; ca poi'-la vi, nunca m'ar paguei d'outra ren

2:!95

2300

10

2305

15

2310

20

I ( 1B 202 (188) - As primeiras nove syllabas com que, segundo todas as probabilidades, findava a folha que falta no ( 1A, provm do ( 1B.No verso 10 ha um pequeno vacuo por preencher. O copista enganou-se, e raspou as lettras erradas , mas no indicou a emenda margem. o CU que a ministra, assim como a syllaba que falta ao verso 11. - Emendei mi por min nos versos 15 e 19, e ar (por a) no 18. Variantes: 3 llti - 7 coita- 10 vio- 11 mi- 12 mi -13 lhi - 17 no mund' e sse deus mi perdon - 18 m' ar fex por ren - 27

202
Se non d'ela, de que assi estou como vus eu direi: que tdo quant' aver cuidei d'ela, poi'-la vi, ei-o n. Vedes por qu o dig' assi: coidei d'ela, des que a vi, aver gran coita, sen seu ben. Ja nunca d'ela cuidei al a ver, par Deus que pod' e vai; ergu' esta coita que me ven !

2315

25

2320

30

cuidei - 28 a veer g. c. - 31 mi.

29 Ca nunca, lio que me parece prefervel

II Cantiga de meestria: 4 x 7 3. - Octonarios j am bicos. - Copias pareadas, differenciadas por uma das rimas (nos versos 2 e 3): abbcmtc. - Rimas longas: eu(a) r(bl) (rlb2)) r(c) no gmpo Jo; i(a) on(b3) (ei<M>) n<~> no grupo no. A fiinda, que est ligada ultima estancia pela rima n, apresenta nova rima (al) nos seus primeiros versos (dde2). Quem conferir a descripo de Colocci com a minha, perceber o que elle quiz dizer com as palavras: le 2 prime et anche la 3 et 4 varia. Congedo con rim.e. III Bedauernswert ist, wer eine Frau liebt, die seine Dienste nicht bclohnt. So aber ergeht es mir Armsten! W elch Dmon gab mir nimmer cndende Pein? (1) [Und zwar] nur durch den holden Anblick meiner He:crin, welche die schnste auf Erden ist, so wahr mir Gott ihre Huld schenken und mir das holde Angesicht zeigen mge, das er ihr zu moinem Leide gegeben hat (2)! Zu meinem J.eide s~huf er sie schn ber alie und zeigte sie mir dann. Seit ich sie sah, gefllt mi r nichts andares (3). Von ihr aber empfing ich, was ich vom ersten Augenblicke an erwartete: eitel Pein und keinerlei Gunst (4). Beim Allmchtigen, andares babe ich nie erhofft (I). IV margem, ao lado do verso 29, que o eA tem, pela primeira vez a nota fij da, da mo e lettra do escrevente, e no do annotador. Porqu? Porque a primeira vez que a fiinda appal'Ccia no original com musica propria. No nosso codice subsiste apenas a pauta para a notao; e, como sempre na estrophe p1imeira, as palavras vem recortadas em syllabas, sem signal que indique o fim dos versos. Eis porqu Varnhagen no as soube dishibuir. (Cfr. Diez p. 141.)

96.
(Tr. 203).

r. 24

(= 61)b

iAY eu! que mal-dia naci con tanto mal quanto me ven, querend' ia dona gran ben que me fez mal, des que a vi, e faz, e non s'n quer quitar, e ora faz-[me] desejar mia mort' e alongar de si!
jE mal-pecado! viv'assi coitad(o)! e sol non acho quen se doya de min! e por n mia senhor non se doi de mi! E al me faz: se lhe pesar faz outr', a min se ven queixar por n, que culpa non ei i.

2325

2H30

10

2335

15

20

E por gran coita tenh' atai eu que sol non lh'ouso dizer o gran mal que me faz aver; e desejo sempre mais d'a1 de lh'o dizer; mais ei pavor de pesar muit' a mia senhor; e calo-m' ante con meu mal.

2340

. I cn 203 (189) - 2 mi-aven - 4 mi - 9 coitad' e S. - 10 per ren, lio que julgo prefervel - 11 min - 12 mi - 13 (fax oyr) 14 por ren - 17 mi - A ultima estrophe falta no {~ll. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias pareadas: abbacca. Rimas longas: i(a) n(b) ar(c) no grupo Jo; al{a) r(b) r(c) no no.

204 Mais rog' a Deus, que sab' o mal que me mia senhor faz soffrer, que el me fa' ensandecer, pois que m' outro ben todo fal, ou morrer, se sandeu non for'; ca esto me ser melhor, pois que m'ela nen Deus non vai.

2345

25

2350

Colocci, que tinha diante de si uma Cantiga tripartida, no genero dos Nos. 1. 31. 36. 84. 93, i. composta de duas estancias irmanadas e outra impar, caracterizou- a com a formula: due cforme, una n.

Til Weh mir! zum Unglck ward ich geboren! Die Dame, die ich liebe, thut mir Leides an, unablssig. Nun aber bewirkt sie gar, indem sie mich von sich entfernt, dass ich den Tod herbeiwnsche (1). Niemand erbarmt sich meiner; am wenigsten meine Herrin. Sie thut sogar noch ein briges. Erzrnt ein anderer sie, so lsst sie es mich entgelten, der ich doch schuldlos daran bin (2). Dalin besteht mein grosses Leid, dass ich ihr meine Qual nicht zu gestehen wage, so gern ich es mchte, aus Angst sie zu erzrnen. Schweigend trage ich also meine Pein (3). Doch bete ich zu Gott, der mein Dulden kennt, mir den Verstand zu nehmen oder mich zu tten (4).

97.
(Tr. 204).

r 24 <= 61)c
5

Senhor fremosa, venbo-vus dizer 11 de quanto mal a min faz voss' amor, que me digades vos, ay mia senhor! Por Deus, que vus deu tan bon parecer, mia senhor fremosa, l que prol vus ten a vos de quanto mal me por vos ven? E pois vus eu amei des que vus vi, e amo mais de quantas cousas son, dizede-mi-ora iSi Deus vus perdon! pois vus eu outro mal non mereci, mia senhor fremosa, i. que prol vus ten a vos de quanto mal me por vos ven? Pero, senhor, nunca vus eu ousei de mia coita nulha ren ementar que mi-a min fez o voss' amor levar; mais pois per vos tan muito de mal ei, mia senhor fremosa, l que prol vus ten a vos de quanto mal me por vos ven?
3 mi 6 mi 9 se d. v. p. -

2355

10

2.160

15

2.165

I ('B 204: (100) 14 (1en dixer).

11 ma -

II Cantiga de refram: 3 x {4 2).- Decasyllabos jam bicos. - Copias singulares: ubbali<'<~. - Rimas longas: 1(a) 1(b) na 1"' est'lncia; i(a) on(b) na 2"'; ei(a) m(b) na 3"'; n no 1efram. Colocci apenas reparou no vocabulo venho, memorando que no se diz vengo (como em castelhano), e que venho vus equivale a vengovi. III Schne Herrin, nach ali dem Leid, welches die I.iebe zu Euch mir zufgt, mchte ich Euch befragen. Bei Gott, der Euch ein so holdes Angesicht gegeben hat, sagt mir, ach meine Hmrin, 11 was ntzt Euch ali das Leid, das ieh um Euretwillen trage? (1) Da ich Euch geliebt babe, seit ich Euch gesehen, und Euch iiber alie -Dinge liebe, sagt an, so wahr mir Gott verzeihen mge: da ich doch nichts gegen Eueh verschuldet babe, etc. (2). Habe ich doch nimmer gewagt, Euch etwas von der Pein zu verraten, welche di e I.iebe zu Euch mir bereitet! da ieh aber trotzdem so viel Leid trage, sagt, schne Herrin, was niitzt es Euch etc. (3).

98.
(Tr. 205).

c! ~~d

Par Deus, senhor, ja eu non ei poder 2370 de non. dizer de quanto mal me ven por vos que quero melhor d'outra ren, que me fez Deus, por meu mal, ben querer; 11 ca me fazedes ja perder o sen e o dormir, senhor, e praz- vus n, 2375 e trage-m'en gran coita voss' amor: Tod' este mal me por vos ven, senhor! Amor me faz viver en coita tal por vos senhor &si Deus de mal m'ampar! qual eu ja nunca poderei mostrar, mentre viver', pero non punh' en a.l. 2380 E a vos praz de coram por n porque [me] traj' amor tan en desden, e faz mi-aver de mia morte sabor: Tod' este mal me por vos ven, senhor!

10

15

I Cll 20;) (191) - 2 mi- 4 mi - 10 se - 14 me trai amor, o que representa me traj' amor. O CA tem, erradamente: porque trae. - No CA ha espao em branco para mais uma estrophe. II Cantiga de refram: 2 x (7 1).- Decasyllabos jambicos. - As estrophes divergem; h a rimas discordantes nas 1aa quadras e concordantes na 2a metade, irregularidade pouco vulgar: nbbubbc!IC e deedbbc!IC. - Rimas longas: r(a) n(b) r(cC); al{d) ar(e). Colocci colloca este cantar no grupo seldis; ignoro porqu. -- Tornel. - Alm d'isso copiou a formula: trageme.

m Bei Gott, Herrin, die Kraft versagt mir, noch lnger all die Qual zu verschweigen, welche die Liebe zu Euch, die ich ber alies v-erehre, mir bereitet: durch Euch sind mir Verstand und Schlaf abhanden gekommen. Und Ihr froblockt darbel"! Die Liebe zu Euch bringt mich in grosse Not.ll Um Euch, Herrin, widerfhrt mir all dies Loid! (1) Obwohl ich nichts anderes begehre, kann ich moin Lebelang nicht aussprechen, wie grosse Qual di e Liebe mir bereitet. Von Herzen aber gefllt es Ench, dass sie mich dermassen missachtet und mich zwingt, den Tod zu ersehnen. 11 Um Euch etc. (2).

99.
(Tr. 206).

f. ~5 1l2

ig)a
5

Mais de mil vezes coid'eu eno dia, quando non posso mia senhor veer, ca lhe direi, se a vir', todavia a mui gran 11 coita que me faz soffrer. E poi'-la vejo, vedes que mi-aven: non lhe digo de quanto coido ren ant' o seu mui fremoso parecer que me faz quanto coid(o) escaecer! Ca poi'-la vejo, non lhe digo nada de quanto coid' ante que lhe direi, u a non veg'; e, par Deus, mui coitadamente vivo! e, por Deus, lque farei? Ca poi'-la vejo, coido sempr' enton no seu fremoso parecer, e non me nembra nada; ca todo me fal quanto lhe coid' a dizer, e dig' ai!

2385

2390

10

2395

15

2400

I cn 206 (192) - 1 C'ltid' - 2 q'ltand' e'lt - 3 lhi 6 lhi C'ltido - 7 O copista do ('U saltou da palavra mui do 7 verso a fax do seguinte, omittindo portanto frernoso parecer que me - 8 C'ltid' escaecer - 9 lhi - 10 c1tid' - lhi - 12 mentre (menr)- 13 cuido - 16 llti - cztid' e dig'lt al - No ('A ha espao em branco para mais uma estrophe. II Cantiga de me estria: 2 x 8.- Decasyllabos jambicos. Copias singulares, com alguma divergencia entre o eschema das duas que nos restam: bbccbb na 1a; e ~ib~ibccdtl na 2". - Rimas breves e longas: ia(a) r(b) n(e) na Ja; ada(a) ei(b) on(c) a[(d) na 2a. - Irregularidade pouco vulgar. III Mehr ais tausendmal am Tage, wenn ich meine Henin nicht sehen kaun, ersinne ieh, wie ich ihr vortragen mchte, sabe ich sie, das grosse Leid, das mi r von ihr widerfhrt. Sehe ich sie aber, so steht es also mit mir: rein gar nichts vob dem, was ich ersonnen, spreche ich aus! Bei ihrem holden Anblick vergesse ich alies Ersonnene (1). Schaue ich sie, so sage ich nicht ein- W ort von aliem, was ich ausgedacht, ais ich ihr nicht gegenberstand. Bei Gott, es ist eine harte Pein! W as thu ich da? An ihre Schnheit allein denke ich in ihrer Gegenwart und rede ganz anderes, als ich zu sprechen beabsichtigte. IY O leitor encontrar em Diez (p. 93) uma bella traduco em verso. A p. 55 d uma nota sobre a rima quebrada coitada mente (ou mentre, segundo a leitura de Vamhagen).

100.
(Tr. 207).

(. 25 (= 62)b

Se eu a Deus algtm mal mereci, gran vingana soub' el de min prender, ca me fez mui ha dona veer e mui fremos', 11 e ar fez-me des i que lhe quis sempre d'outra ren melhor; e pois mi-aquesto fez Nostro Senhor, ar fez ela morrer, e leixou mi Viver no mund'! E mal-dia naci por eu assi eno mundo viver, u Deus sobre min tan gran poder que m' eno mundo faz viver assi sen ela! Ca ben so sabedor d'aver gran coita, mentre vivo for', pois non vir' ela que por meu mal vi!
. E por meu mal, amigos, non morri u eu primeir' o d'ela dizer que morrera; ca podera perder vedes qual coita per morrer logu' i: a coita de quantas Deus fez mayor, en que eu vivo polo seu amor, pe~o que nunca ben d'ela prendi. 5 lhi -

2405

10

2410

15

2415

20

2420

I fB 207 (193) - 2 mi - 3 fax em branco para mais uma estrophe.

No CA. ha espao

II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Decasyllabos jambicos.Copias equiconsoantes: abbaeea. - Rimas longas: i(a) r(b) r(c). Bel dissi, segundo Colocci.

m Habe ich den Himmel erzrnt, so hat er mich weidlich gestraft: eine vortre:ffliche und liebreizende Frau hat er mir gezeigt und bewirkt, dass i eh si e ber alies liebe, und nun hat er sie sterben lassen, mieh aber lsst er (1) Auf Erden weiter leben. Zum Unglck ward ich geboren, da ich in einer Welt leben muss, wo Gott die Macht hat, mich ohne sie leben zu lassen; denn eitel Qual muss ich nun leiden, da ieh nicht lnger schauen kann , di e ich zu meinem Lei de sah (2). Ein Unglck war es, Freunde, dass ich nicht starb, sobald ich von ihrem Tode vernahm; denn dadurch wre ich erlst gewesen von der grssten aller Qualen, welche Gott sendet und in der ich lebe, obschon jene mir nimmer Gunst geschenkt hat (3).

101.
(Tr. 208).

f.

25

<= 62)c
5

i Ay mia senhor e meu lum' e meu ben, per ba f, verdade vus direi! E senhor, nunca vus eu mentirei, ca vus quero mui 11 melhor d'outra ren! N on me d Deus de vos ben, nen de si, se nunca tan fremosa dona vi come vos, e confonda-me por n!

. 2425

10

E mia senhor e meu lum' e meu ben, pero que m'eu muitas terras andei, nunca i tan fremosa don(a) achei come vos, por que me muito mal ven; e fez-vus Deus nacer por mal de mi, senhor fremosa, ca per vos perdi Deus e amigos e esfor' e sen. Ca nunca eno mundo pud' achar, des quando me vus Deus fez[ o] veer, dona que me fezess' escaecer vos, a que Deus no mundo non fez par, ca vus fez de todo ben sabedor; e se non, Deus non me d voss' amor, nen vosso. ben que me faz desejar.

24.10

24H5

15

2440

20

I en 208 (19!)- 1 lume- 5 mi- cofonda mi- 11 per mi15 eu no m. - 16 mi. Ambos os codices andam falhos de uma syllaba. - 17. 20 e 21 mi - 22 que non quero i achar - 23 se vo-lo eu vin d. - 24 cuid' ater - 31 guisa. II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. - Copias pareadas: abbucca. - Rimas longas: n(a) ci(b) i<~> no grupo Io; ar(a) r(b> r<~> no IIo. - A fiinda, que teve outr' ora musica

14

210
E mal m'ach'eu (que non querri' achar) de toda ren, se vo-1' -eu vin dizer por ben que nunca de vos coid' aver, nen ar digo por vus prazentear, mais porque dig' a verdade, senhor, ca vus vejo parecer mui melhor das outrs donas e melhor falar. E tod' aquesto por mal de min , ca morrerei cedo, per ba f, por vos, ca me veg' n de guis' andar.

244S

25

2450
11

30

propria, tem as Iimas ar, i. uma nova, e outm que responde estrophe final (dda2). Os versos iniciaes do primeiro par tem rima identica: mmt lum' e meu bem; bem assim como as do 2 (achar) . .Ad 2 e congedo, segundo Colocci. III Ach Henin, meine Sonne und inein hchstes Gut, ich will Euch, traun, die Wahrheit bekennen und Euch nimmer verhehlen, dass ich Euch ber alies liebe: wenn Ihr nicht di e Schnste seid, die ich je gesehen, so strafe mich Gott und sei mir nimmer gndig (1). Ja Herrin. meine Sonne und meio hchstes Gut, obwohl ich viele Lande durchwandei1; babe, sah ich niemals eine so schne Frau, wie Ihr seid, die Ihr mir soviel Schmerz bereitet. Zu meinem Leide schuf Euch der Himmel, denn um Euretwillen verlor ich Gott, Freundo, Kraft und Besinnung (2). Denn auf der ganzen W elt fand ich keine, um die ich Euer vergessen htte, da Ihr ohne Gleichen seid. So Ihr nicht aller Gte Inbegriff seid, moge mir der Herr Eure Liebe und Eure Gunst, nach der ich mich sehne, versagen (3). bel aber ergehe es mir (dem es nicht so ergehen sollte) in allen Dingen, so ich davon rede, weil ich Euch etwa dadurch erweichen mchte, oder aus Schmeichelei. Wahrheit rede ich, weil ich sehe, dass Ibr in wahrheit holder ausseht und holder sprecht ais alie brigen (4). Das alies aber gereicht zu meinem Schaden: denn in kurzem werde ich sterben; und schon jetzt sebe ich danach aus ti). IV A nota marginal fiinda, da mo e Iettra do copista, accompanha, como em o No. 95, o remate que teve outr' ora musica nova.

102.
(Tr. 209).

r. 26 t= 62)4

11 i Ay eu coitad(o)! e quand' acharei quen me d conselho como possa ir a tm logar u eu querria ir? E non posso! nen ar poss' achar quen me d conselho como possa ir ve-la dona que por meu mal vi mais fremosa de quantas donas vi,

2455

tO

E por que moiro, querendo-lhe ben; ca tan fremosa dona nunca fez Nostro Senhor de quantas donas fez, nen tan comprida de tod' outro ben! Por esta moiro, que Deus a tal fez, e non lh'o disse, se me valha Deus! Ca non ousei, assi me valha Deus! Ca me quis ante mia coita 'ndurar ca me perder con tan ba senhor a que deu tanto ben Nostro Senhor, e quero m'ante mia coita 'ndurar! ~Iais rogarei tanto N ostro Senhor que el me lev' u a possa veer; ca muit' ja que non pude veer

2460

2465

t5

2470

20

I ('U 209 (19) e 210 (196) - 2 e 5 mi ~ 3 queria - 8 lhi t3 dixi- t4 mi- 15 Ca mi quig' ante mia coita endurar - t8 mi ante m. coita endurar - 20 leve - ca non ous' ir u a possa veer 22 nenhun - 27 veerei - 29 non mi d d' ela deus - 33 Se os viren veeran g. p.
II Cantiga de meestria: 4 x 7 4 x 2.- Decasyllabos jambicos. - Copias pareadas de um feitio muito especial: cm lugar de consoantes ha rima.q identicas; entre as tres palavras rimantes da estrophe ta (resp. da 3a) apenas uma encontra COITespondencia na 2a (resp. 4a); e s nas quattro fiindas, que esto ligadas ao ultimo verso das differentes copias, que o eco da rima se faz ouvir: abbul)CC : cc. - Rimas longas: quen(a) ir(b) vi{c) na ta estancia, qual a ta fiinda responde duas vezes com (as)si; ben(a) {e7v(b) deus(c) na 2a, com a resposta seus; endurarl&) senhor(b) veer(c) na 3a, com a resposta praxer; logar(a) nonCb) mal(c) na 4a, com a resposta val. III Wann werde ich ..rmster denjenigen finden, der mir rat, wie ich an die Statte gelange, wo ich weilen mchte und doch nicbt seio kann?

t4*

212
Niun prazer, ca non fui a logar u a eu viss', e por aquesto non vi nunca mais prazer, nen ja mais non mi- ar veerei, se non for' a logar u veja ela; ca sei eu que non verei prazer e sempr' averei mal, se non vir' ela que vi por meu mal!
11 E meus amigos, se non est assi, non me d Deus d'ela ben, nen:de si!

2475

25

2480

f.

ffe ~ ~B)a
30

E se non, leve Deus u son os seus estes meus olhos, que vejan os seus! E se os viren, veran gran prazer, ca muit' que non viron gran prazer!
35

2485

Leve-os Deus cedo, que pod' e vai, u veeran ela que tan muito val!

Ich finde ihn nicht, der :rp.ich lehrte, wie ich dazu gelangen kann, die Dame zu sehen, jene schnste aller Frauen, die ich zu meinem Leide crblickte (1) Und um derentwillen ich vor Liebe sterbe, da keine liebreizcnderc und keine zu allem Guten willigere lebt. Um ihretwillen sterbe ich; doch sage ich es nicht, so wahr mir Gott helfe, weil ich es nicht wage, so wahr mir Gott helfe (2). Liebe1 will ich meine Qual ertragen, als bei einer so guten Herrin, die der Herr so herrlich ausgestattet hat, in Ungnade fallen. Zu Gott dem Herrn will ich beten, dass er mich dahin fhrt, wo ich sie scbauen 1.ann, da ich solange nicht geschaut babe (3) Irgend welcbe Lust, weil ich nicht andem Platze weilte, wo ich jene hatte sehen knnen. Deshalb sah ich nichts Liebliches, und werde es auch nicht sehen, falis ich nicht an den Platz gehe, wo ich sie erblicken kann, die ich zu meinem Leide erblickt babe (4). Ist es nicht also, Freunde, so strafe mich der Herr (I). Anderenfalls aber fhre er meine Augen dahin, wo sie sich in den ihren spiegeln knnen (II). Dann werden sie Holdes schauen, das sie solange nicht geschaut (III). Der Allmchtige mge sie bald -dorthin fhren, wo sie die Vielmchtige sehen werden (IV). IV As quattro fiindas tiveram outr' ora som proprio. margem do CA ha quattro chamadas relativas a esta particularidade. - Colocci (ou o seu amanuense) juntou as fiindas em uma estancia de oito versos, numerando-a, e annotando-a depois, como so fosse cantiga independente de una stanxa. - Cfr. Diez p. 71.

l0i3.
(Tr. 210).

r. 26 <= 63)b
5

Que muit' ja que a terra non vi u est a mui fremosa mia senhor, de que m'eu trist' e chorando. parti c muif 11 anvdos e mui sen sabor, porque me disse que me partiss' n a mia senhor e meu lum' e meu ben, mais fremosa das donas que eu vi! E meus amigos, por m.;m mal a vi das outras donas parecer melhor, e fez mi- a Deus veer por mal de mi, meus amigos; ca, de pran, na mayor coita do mundo viv' oge por n, como querer-lhe melhor d'outra ren, e non a vej', amigos, u a vi.

2490

249:)

10

2:']00

I (ll 211 (197) - 5 mi -partisse- 6 O f1\ traz erradamente ay mia senhor- 11-12 a mayor coita do mundo vi oje porn- 13 lhi14 Ambos os codices teem veJ'.- Parece-me todavia que vr seria melhor15 primeiro - 16 valera - 18 se deus mi pcrdon - 20 mi. Ainda aqui, como em tantas outras occasies, ha espao em branco para mais uma estrophe.
II Cantiga de meestria: 3 x 7.- Decasyllabos jambicos.As primeims duas estrophes formam par; a 3" est desirmanada. Cfr. os Nos. 1. 31. 36. 84. 93. - Todas as tres so redondas, por fecharem com a mesma rima, pela qual principiaram: ububccn. - Rimas longas: i(a) rtb) n(e) nas duas pareadas; r(a) ntb) ei(e) na ltima copia. Colocci empregou esta vez as palavras due simile et una no para caracterizar o genero~

III Wie lange schon habe ich den Ort nicht betreten, wo meine holde IIOITin weilt, von der ich mich trbe und weinend, gegen meinen Willen, und ohne Lust trennte, wcil sie, meine Sonne und meiu hchstes Gut, es ruir anbefahl (1).

214
15

20

l\Iais u mi- a Deus primeU]ro fez vcer mais me valvera de morrer enton, pois que mi-a Deus tan gran ben fez querer que ben mil vezes - i si Deus me perdon ! esmoresco no dia, que non sei que me fao, nen que digo: tant' ei, amigos, gran coita pola veer!

250:)

Merkt, Freunde, dass ich sie zu meinem Leide schner sah ais alie brjgen Frauen; zu meinem Leide zeigte Gott sie mir; in bchster N ot lebe ich seither, denn bcbste Not ist es, sie ber alles lieb zu haben und sie docp nicht zu sehen (2). Besser wre es gewesen, ich wre gestorben, ais ich sie erblickte. Denn so furcbtbar ist meine Qual, dass mir an die tausondmal taglich die Besjnnung schwindet, so wahr mir Gott helfe! (3) IV A palavra ,ozttra"', lan~:ada margem do C..l, servia de marco divisorio entre a musica dos oito versos finaes da cantiga antecedente, e a d'esta poesia.

104.
(Tr. 211).

{. 26

Joana, dix'eu, Sanclm e }laria en meu cantar con gran coita d'amor, (= 63)c e pero 11 non dixe por qual morria de todas tres, nen qual quero melhor, nen qual me faz por si o sen perder, nen qual me faz ora por si morrer, de Joana, de Sancha, de Maria. Tant' ouve medo que lhe pesaria que non dixe qual era mia senhor de todas tres, nen a por que morria, nen a que eu vi parecer melhor de quantas donas vi, e mais valer en todo ben! Non-a quige dizer: tant' ouve medo que lhe pesaria! E pero mais tolher non me podia do que me tolhe, pero m'ei pavor! Tolhe-mi-o corpo que ja nunca dia est, nen noite, que aja sabor de min, nen d'al que mi- mais tolher; nen veg' ela que moiro por veer, que est o mais que me tolher podia.

2510

2515

10

2520

15

2525

20

2530

I ('B 212 (198) - 3 dixi - 4 (nen a qual) - 5 falta 6 mi - 7 e de },faria - 8 ouvi- lhi- 9 dixi- 13 nona quigi- 14 ouvi - lhi - 17 tolhe rn'o corpo- 18 est- 19 que rni- rnais a tollter20 non vej' ela (que moira p. v.)- 21 queria- 24 coita do mundo bcn des aquel dia - 25 ouvi - 28 confonda - 29 rni - 30 de rogar a deus e fex, 1ui perder - 31 que ant' eu avia. II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes e redondas: bbcc. - Rimas breves e longas: ia(a) r(b) r(c). A fiinda tem: cca.

216
E por aquest' eu viver non querria,. per ba f, ca vivo na mayor coita do mundo des aquele dia que a non vi, ca non ouve sabor de min .nen d'al, nen vi nunca prazer. E pois me veg' en tal coita viver, iDeus me cofonda, se viver querria! Ca esta dona me tolheu poder de rol!gar Deus, e fezo-me perder pavor de morte que ante avia.

25

2535

(. 26 (= 63)d

30

2i40

Quanto ao assnmpto, Colocci resumiu-o na formula: tr,ipl-ici corcctus (sic. CO'rreptus?) amore; com relao linguagem memorou que todas tres equivale a tutte et tre; e quanto forma, temos primeiro a nota sel dis. e cgedo e depois, ao p da fiinda: spiccato da lult. III Wohl habe ich Joana, Sancha und Maria aus Liebesnot in moinem Liede bei Namen genannt, doch habe ich nicht venaten, um welche von den dreien ich sterbe, noch welche ich am heissesten liebe, noch welche mir die Besinnung raubt, ob Joana, ob Sancha, oder Maria (1). So sehr fiirchtete ich, sie zu erzrnen, dass ich nicht verraten mochte, welche von d~n dreien die Herrin ist, um derentwillen ich sterbe, die schnste von allen Frauen und die tugendhafteste. N ein, ich wollte sie nicht nennen, so sehr frchtete ich, sie zu erzrnen (2). Furcht hegte ich, obgleich sie mir nicht me h r rauben kann, als sie mir geraubt: des Leibes '\Vohlbehagen, so dass ich weder bei Tage noch bei Nacht an mir selbst oder an anderem Gefallen finde. '\Vas mehr knnte sie mir rauben, da sie mir ihren Anblick nicht gewhrt, der das kstlichste wre, das sie mir rauben knnte (3)? Darum mochte ich, traun, nicht lnger leben, weil ich in arger Pein lebe, seit ich sie nicht mehr sehe; denn von da an habe ich keine Lust mehr empfunden, weder an mir, noch an anderem. Gott verdamme mich, so ich in solcher Not noch weiter leben mchte! (4) Um ihretwillen habe ich sogar das Beten verlernt und die Todesfurcht eingebsst, die ich frher empfand (I). IV O commentador do (~A achou esta cantiga muito boa; no sem razo. - O escrevente ps margem a chamada fijda, que costuma accompanhar aquellas que tinham melodia sua no original.

105.
(Tr. 212).

Ora vej'eu que fiz mui gran folia e que perdi ali todo meu sen, porque dixe ca queria gran bon Joan' ou Sancl1a, que dix', ou 1\Iaria. Ca por aquesto que eu dix(e) ali, me soube log' ia dona des i d'aquestas tres, que por e]a dizia. E por quant' eu esto dixe, devia mort' a prender, per ba f, por n porque dixe ca queria gran ben Joan' ou Sancha, que dix', ou 1\Iaria. Ca por aquesto que eu fui dizer mi-ouv' o gran ben que lhe quer(o) a saber esta dona que ante non sabia. Ca non soubera que lhe ben queria esta dona, se non por meu mal-sen, porque dixe que queria gran ben Joan' ou Sancha, que dix', ou Maria: e des que sonb' esta dona por mi ca lhe queria ben, sempre des i me quis gran mal, mayor non poderia,

2fl!i

10

2:":)O

15

2ff:"

20

2fGO

I CD 213 (199) - 2 falta - 3 dixi - 4. 11. 18 e 25 Joana 4. 8. 10. 17 e 24 dixi - 5 dix'ali - 6 rni-o soube - 13 m'ouve o g. b. q. lh'eu quer'a s. - 15. 20 e 22 lhi. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos jambicos.Copias equiconsoantes: bb;tcc, com um verso identico no meio dr todas as estrophes. - Rimas breves e longas: ia(a) en(b) itc).

218
f. ~7~~26~4)a
11 Por mui gran ben que lhe quis todavia, des que a vi, que me soube por n porque dixe ca queria gran ben Joan' ou Sancl1a, que dix', ou ]\faria. E des que ouv' esta dona poder do mui gran ben que 1h'eu quero saber, nunca mi-ar quis veer des aquel dia.

25

2563

Colocci annotou: simile (i. quanto construco metrica) et simil materia; sexa tornei. III N unmehr erkenne ich, dass ieh eine arge Thorheit beging und alies Verstandes bar war, ais ich aussprach, ich liebte Joana, Sancha oder 1\{aria. Denn aus dem, was ich gesagt, hat eine der drei Frauen entnommen, dass ich sie meinte (1). Um jener meiner Worte willen, weil ich gesagt, ich liebte Joana, Sancha oder Maria, verdiene ich, traun, den Tod. Denn dadurch erfuhr sie, was sie frher nicht gewusst, nmlich dass ich sie hel"Zlich liebe (2). Ohne meine Narrheit, wenn ich nicht verraten htte, ich liebte Joana, Sancha oder Maria, so hatte jene nicht erfahren, dass ich ihr gut bin. Nun sie aber damm weiss, zrnt sie ber alie Massen (3) W eil ich ihr so zugethan bin immerdar, seit ich si e kenne, wovon sie erfahren dadurch, dass ich bekannte, ich liebte Joana, Sancha oder Maria. Seit sie die Mglichkeit hatte, darum zu wissen, dass ich sie liebte, hat sie mich nimmer wieder sehen wollen (4). IV continuao da Cantiga anterior.

lO.
(Tr. 213).

Que muitos que mi andan preguntando qual est a dona que quero gran bn! lSe Joana? se Sancl1a? se quen? se l\Iaria? mais eu tan coitad' ando, cuidand(o) en fia d'estas tres que vi polo meu mal, que sol non lhes tom' i nen lhes falo, se non de quand'en quando. E vou-me d'ontr' as gentes alongando por tal que me non pregunten por n, per ba f, ca non por outra ren; e van-m' elas a meu pesar chamando e preguntando-m', a pesar de rui, qual est a dona que me faz assi por si andar en gran coita 'n que ando. E fao-me d'elas maravilhado, lPOis m'i non an conselho de per por qu morren tan muito por saber a dona por que eu ando coitado? 11 Non lhe'- la digo por esta razon: ca por dizer-la i si Deus me perdon! non me porran conselho, mal-pecado!

2570

2:"J75

10

2:"J80

15

2585

' 27

<= 64)b
20

I ('ll 21! (200) e 21 (200") - 4 O CA tem coitand' ando, por lapso do penna - 6 e 7 lhis - 8 d' outras - Tambem no {'A o escrevente metteu primeiro u, emendando-o em seguida para n - 12 me a pesar de min - 15 As estrophes 3 e 4 esto invertidas no ('B - e fao m' eu _d'eles meravilltado - 16 pois me non - 20 dixer-lh'a, se d. 'lnc p. 25 por- 26 Ambos os codices tem castigarssen, li~:o que no comprehondo. Talvez: Castigassen pero s. c.- 29 As fiindas apparocem I'epetidas no ('B ; ambas as vezes em forma de estrophe de seis versos: a 1a. voz como fazendo parte da cantiga 200; a segunda como se fosse um cantar independente. - 29b Os que me van mui g. p. d. - 30b lhis 31a. e b mi - 33a deus lo - 34a d'outren - 34b perguntado.

220 Porn tod' ome devi(a) acordado, que sen ouvesse, d'aquest' a seer, de nunca ir tal pregunta fazer; ca per pouqu' n seria castigado. Castigaqo pelo seu coraon, qual pera si non quisesse, que non dissess(e} a outre nunca per seu grado. E elas van me gran pesar dizer, no que lhes nunca prol non d'aver, per que destorvan min de meu coidado; 1\-Iai'-lo que vai tal pregunta fazer, iDeu'-lo leixe molher gran ben querer e que ar seja d'outre preguntado!
2600 2590

25

2595

30

II Cantiga de meestria: 4 x 7 2 x 3.- Decasyllabos jambicos. -- Copias pareadas: bbcc. - Rimas breves e longas: ando(a) n(b) i(c) no grupo Jo; ado(a) r(b) on(c) no grupo IJo. Ambas as fiindas esto ligadas ao ultimo grupo pelas rimas culo e r: bba. Colocci repete: simel materia e sirnile, pensando no assumpto e na forma. III Gar viele fragen mich, wer die Dame ist, die ich liebe? ob Joana, Sancha odor Maria? So sehr bin i eh jedoch in Bekmmernis versunken, einer jener drei gedenkend, dass i eh garnichts darauf erwidere oder hchst selten zu anderen rede (1). Von Menschen halte ich mich fern, traun, einzig und allein, damit sio mein Geheimnis nicht auskundschaft~:m; doch vorfolgen sie mich, zu meinem Leide, mit ihrem Gefrage nach der Geliebten, die mich in solche _ Pein versetzt (2). Ich aber thue, ais verstande ich nicht, warum sie so lebhaft wnschen, di e Dame zu kennen, um dio i eh so bekmmert bin, da keiner von hnen mir Rat schaffen kann. Zu schweigen wahle ich, da, ]eider Gottes, niomand mir raten kann, nenne i eh si e ihm (3). Jeder Verstandige aber sollte es sich wobl berlegen, ebe er derartige :Fragen thut; dann wrde sein Gewissen ihn leichtlich davon abbringen, ihm zuraunend, er solle anderen niemals freiwillig anthun, was er fr sich selbst nicht mchte (4). Die Menschen rgern mich mit ihren Reden, die ihnen nichts ntzen. Mich aber stren sie in meinem Schmerze (I). Jedem Frager aber lege Gott, ais Strafe, Liebe ins Herz und schicke ihm dann Fragende auf den Hals (II).

IV Ha novamente a chamada fiida para cada uma das tornadas, visto que ellas tinham novo som.

'

107.
(Tr. 214).

f.

27 (= 64)c

Ora veg' eu que xe pode fazer N ostro Senhor quanto xe fazer quer, pois me tan ba dona fez morrer 11 e mi- ora fez veer outra molher, por ba f, que amo mais ca mi! E nunca me Deus valha, poi'-la vi, se me non fez tod' al escaecer! Tanto a vi fremoso parecer e fremoso falar que sol mester non m'ouvera per ren de a veer; e se vus eu verdade non disser', non me d Deus d'ela ben nen de si, ca nunca tan fremosa dona vi de quantas donas pude conhocer. E por a tal coido sempr' a viver en grave coita, mentr'eu vivo for'; ca me fez ela mui gran coit' a\er, de que. jamais non ser sabedor nunca per min-, ca eu non lh'a direi, i mal-pecado! nen antigo non ei que lh'a nunca por min queira dizer.

2605

2610

10

261:)

15

2620

20

I tn 216 (201) - 2 x i - 5 min - 7 mi - 12 mi - 14 pudi 15 E por tal cuido sempre [a] viver - 17 me {aXt ela mui gran coita aver - 19 mi - lh'o- 21 lh'o- 29 dissess' alguen- 30 cuido.

II Cantiga de meestria: 4 x 7 + 3.- Decasyllabos jambicos. - Copias pareadas, com uma rima em commum a todas as estrophes e fiinda: ubabcca: dda. -Rimas breves: r(a) r(b) i(e) no grupo Jo; r(a) r(b) ei(e) no 11; nfd) r no remate . .Ad 2. - congedo, observa Colocci.

222
Ca me non poss(o) oj' amigo saber (nen mi-o quis nunca dar Nostro Senhor) tal que por min lhe fezess' entender com' oge moiro polo seu amor; e pois que eu tal amigo non ei, morrer poss'eu, mais nunca lh'o direi, pero me vejo por ela morrer. Pero se lh'o por min disse[ss'] alguen, ben coido d'ela que non desse ren nen por mia morte, nen por eu viver.
2025

25

2030

30

III Jetzt weiss ich es, dass Gott der Herr vermag, was er will: die Geliebte hat er ruir getotet und mir dann N eigung zu einer anderen eingeflsst, die ich mehr ais mich selbst liebe und ber die ich alies brige vergesse, so wahr mir der Himmel helfe (1). Sie blickt so hold und spricht so schn, dass man sie garnicht zu sehen braucht, um sie zu lieben: ich schwre es, dass ich von keiner herrlicheren weiss (2). Um sie werde ich mein Lebelang in Not und Bekmmernis verbleiben. Doch wird si e es durch mie h nie erfahren, und lei der habe ieh keinen Freund, der in meinem N amen zu ihr sprche (3). Keinen Freund weiss ich mir, und keinen hat mir Gott der Herr geben wollen, durch den ich ihr zu wissen geben knnte, wie ich aus Liebe zu ihr ersterbe. Und da ich ihn nicht besitze, so werde ich denn wohl sterben, ohne dass sie von meinem Leiden hre (4). O.ffen barte es ihr aber auch jemand, es wrde ihr wohl gleichgiltig sein, ob ich lebe oder sterbe (1). IV A fiin da teve outr' ora o seu som proprio. marginal falta, comtudo. A nota respectiva

108.
(Tr. 215).
f.
27

<= 64)d 11 Non me poss' eu, mia senhor, defender


que me non mate ced' o vosso amor, se m'eu de vos partir\ ay mia senhor, pois mi-aqui ve11 ante vos cometer: Ca pois mi-Amor ante vos quer matar, matar-xe-mi-, se me sen vos achar'. E mia senhor, ai vus quero dizer de que sejades ende sabedm: 11011 provarei eu, mentr'eu vivo for', de lhe fogir, ca non ei n poder: Ca pois mi-Amor ante vos quer matar, matar-xe-mi-, se me sen vos achar'. Pois mi -ante vos en tan gTan coita ten, e me tolheu, mia senhor, o dormir, non quer' eu ja provar de me partir d'u fordes vos, ca faria mal-sen: Ca pois mi-Amor ante vos quer matar, matar-xe-mi-, se me sen vos achar'.
2635

2640

10

2645

15

2650

I {'R 217 (202) - 2 cedo v. a.- 4 m'aqui- 6 matar-xe-rn'9 mentre vivo for - 10 lhi - (end' o poder) - 14 mi. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. - As primeiras duas copias formam par; a 3n est desirmanada: abbal!t'(~. - Rimas breves: r(a) r(b) no grupo; n (a) ir(b) na ultima copia; ar(C) no refram. Colocci diz tornel., e regista o vocabulo ca = che.

III Dagegen, dass die Liebe zu Euch mich binnen kurzem tote, kann ich mich nicht wehren, falis ich von Euch, Geliebte, scheiden muss. Da Amor mich in Eurer Gegenwart anzugreifen wagt 11 und mich in Eurer Gegenwart zu toten unternimmt, wird er mich sicherlich tten, sobald ich fern von Euch weile (1 ). Und weiter will ich Euch, Herrin, berichten, damit Ihr darum wisset: mein Lebtag werde ich es nicht versuchen, ihm zu entfliehen; dazu fehlt es mir an Macht, 11 denn da Amor mich in Eurer Gegenwart etc. (2). Da er mich in Eurer Gegenwart plagt, und mir den Schlaf geraubt hat, will ich es lieber nicht versuchen, von Euch zu scheiden; eine Thorheit ware es; 11 denn da Amor etc. (3).

109.
{Tr. 216).

Quantos og'eu con amor sandeus sei, dizim i si Deus me leixe ben aver! que a dona lhes fez o sen perder {. fs r~ ~~)a melhor _de quantas 11 oge no mund' . Se verdad' , sei eu a dona ja: Ca tal dona i si Deus a mi perdon! non no mundo, se mia senhor non! Ainda vus outra cousa direi: a todos estes eu ouo dizer que a melho'-los fez ensandecer dona do mundo; mais se verdad' , logu'eu a dona sei, per ba f: Ca tal dona i si Deus a mi perdon! non no mundo, se mia senhor non! Se verdad' que eles, por atai dona qual dizen, perderon-no sen, pola melhor do mund(o) e son por n sandeus e non an d'outra ren sabor, non son sandeus se non por mia senhor: Ca tal dona iSi Deus a mi perdon! non no mundo, se mia senhor non!
3 lhis -

2655

2660

10

2665

15

2670

20

I ('B 218 (203) - 2. 13 e 20 se d. melhor lhes f. e. - 19 nen son sandeus.

6 se d. -

10

II Cantiga de refram: 3 x (5 + 2).- Decasyllabos jambicos. - .As primeiras duas estrophes representam uma especie nova de coplns pareadas; a 3a est desirmanada. Na parelha ha duas rimas em commtmi, e outra peculiar a cada cstrophe. Em todas as tres a 1a uma paI a v r a perduda, a qual na desirmanada equivale a um verdadeiro verso solto: abbcciiDD. Rimas longas: ei(al) r(bl) (ct); ei(a2) r(b2) (c2); al(a3) n(b3) r(c3); on(C). Tornel, conforme Colocci. ill Alie mir Bekannten, di e vor Liebe nrrisch geworden sind, beteuern, so wahr mir Gott gndig sei, die Dame, welche ihnen den Verstand geraubt hat, sei die herrlichste auf Erden. Ist das aber wahr, so kenne ich ihre Herzcnsdame.ll Denn die Herrlichste auf Erden ist, so wahr mir Gott helf~, einzig und allein meine Henin! (1. 2 e 3).

110.
(Tr. 217).

r. 28 (= 65)b

Mentre non soube por min mia senhor, amigos, ca lhe queria gran ben, de a veer non lhe pesava n; nen lhe pesava dizer-lhe senhor; mais alguen foi que lhe disse por mi ca lhe queria gran ben, 11 e des i me quis gran mal, e non mi- ar quis veer. ionfonda Deu'-lo que lh'o foi dizer! De me matar fezera mui melhor quen lhe disse ca lh'eu queria ben; e de meu mal non lhe pesava n; e fez era de me matar melhor; ca, meus amigos, des que a non vi, desejo morte, que sempre temi, e ei tan gran coita pola veer qual non poss(o), amigos, nen sei dizer.

2675

2680

2685

15

I C.B 219 (20!) - No verso 5 substitui min por mi, e no 21 a graphia Vt!g' u por vej' u. - 1 mi - 2 lh' eu - 3 lhi pesaria n - 4. 5 e 6 lhi- 5 mi- 7 m'ar - 8 cofonda deus a quen lho f. d. - 10 quen lho disso (?) - 11 e do meu mal non se doa n - 16 poss' amigos - 17 (E esta) - 18 morte - 19 mui ben - 22 ous' ir ve-la, lio que me parece prefervel. Cfr. verso 29.- se deus mi perdon - 25-26 Pero mi-as casas vej' e o logar E vej' as terras - 30 muito mia morte (ou: mia mort'e) mui de coraon.

n Cantiga de meestria: 4 X 8. - Decasyllabos jambicos. Copias pareadas: abbaccdd, com a peculiaridade que o verso 4 repete a palavra rimante da ta. -- Rimas longas: r(a) n(b) i(c) r(d) no grupo Jo; e ar(&) (b) on(c) ir(d) no ll0 Ad 2, segundo Colocci, que lanou margem o vocabulo mentre. m Solange, o Freunde, meine Herrin durch mich nicht erfahren hatte, dass ich sie liebe, nahm sie keinen Anstoss daran, dass ich sie sah,
15

226
A esta coita nunca eu vi par, ca esta coita peor ca mort' ; e por n sei eu ben, per ba f, que non fez Deus a esta coita par; ca pero vej' u mia senhor, non ousei ve'-la &si Deus me perdon! e non poss'end' o coraon partir, nen os olhos, mais non ous' al ir. E quand' a terra veg' e o logar e vej' as casas u mia senhor , vedes que fa' enton, per ba f: pero mi-as casas veg' e o logar, non ous' ir i, e pe' a Deus enton mia morte muit' e mui de coraon! e choro muit'! e ei m'end a partir! e non vou i, nen sei pera u ir!
2690

20

. 2695

25

2700

30

noch zrnte sie darber, dass ich sie ,Herrin" nannte. Nun aber hat jemand statt meiner verraten, wie ieh sie liebe, und sie will mich nicht mehr sehen. Verdammt sei der Verrter (1) ! Viel besser wre es gewesen, gettet htte mieh, wer ihr gesagt hat, ich liebte sie. An meinem Schmerze war ihm wenig gelegen. W ahrlich, er htte besser daran gethan, mich zu tten; denn, Freunde, seit ich jene nicht sehe, ersehne ich den Tod, vor dem mir frher graute; sehe ich sie aber, so folgt daraus unsagbares Leid fr mich (2). Niemals sah ich ein hnliches Leid, denn es ist schlimmer ais der Tod; darum weiss ich es, traun, dass Gott nie ein gleiches geschaffen hat. Denn ist mir auch bekannt, wo meine Herrin weilt, so wage ich doch nicht, dorthin zu gehen, kann aber, so wahr Gott mir verzeihen mge, Herz und Augen nicht von der Statte fortwenden, die ich mich nicht zu betreten erkhne (3). Schaue ieh den Ort, den Platz und das Haus, in dem sie sieh befindet, seht, was ieh dann beginne! Traun, sehe ich das Haus und den Platz, so wage ich nicht, meine Schritte dorthin zu lenken. Vielmehr flehe ich dann zu Gott so recht von Herzen um menen Tod, weine und wende mich von dannen, ohne zu wissen wohin (4).

CANTIG1\_S
111-113

DE

JOAN NUNES, CAl\IANS.

15*

111.
(Tr. 259).
C. V: 4a:

f. 2

J"i;:e72 7)a

De vos, senhor, querria eu saber, (pois desejades mia mort' a veer, e eu non moir', e querria morrer) que me digades: lque farei eu i? Con mia morte me seria gran ben, porque sei ca vus prazeria n; e pois non moiro, venh' a vos por n que me. digades: l que farei eu i?

2705

2710

10

Por mia morte, que vus vi desejar, rogu'eu a Deus sempr', e non mi-a quer dar; e venho vus, mia senhor, preguntar 2715 que me digades: l que farei eu i? Por mia morte roguei Deus e Amor, e non mi-a dan, por me fazer peor estar convosqu', e venh'a vos, senhor, que me digades: l que farei eu i?

15

2720

I CB 224: (209) - 3 queria venh' a vos - 14 deu - mi. -

4. 8. 12. e 16 mi- 5 mi- 11 e

II Cantiga de refram: 4 x (3 1).- Decasyllabos j am bicos. Copias singulares: ana.IIB. - Rimas longas: r(a) na la copla; n(a) na 28 ; ar(a) na 3a; r(a) na 4a; i no refram. A nota de Colocci: un verso 'itercalar, no bem adequada metrica. III Von Euch mchte ich etwas erfahren, Herrin. Da Ihr meinen Tod begehrt und ieh zu sterben wnsche und doe h nicht sterbe, 11 sagt an, was thu ich da? (1) Mir wre mein Tod lieb und Euch kme er erwnscht. Und dennoch sterbe ich nicht: was thu ich da? (2) Ihr ruft ihn herbei und ich bete zu Gott darum, doch will er ihn mir nicht geben etc. (3). Gott und Frau Minne habe ich angerufen; sie aber hren nicht, da sie mich ganz mit Euch verfeinden wollen. Darum komme ich und frage Euch etc. (4).

112.
(Tr. 260).

r. 29 (= 127)b

Non me queredes, mia senhor, fazer ben, enquant' eu viver'; e pois eu por vos morto for', non mi- o pode redes fazer: Ca non vi eu quen fezesse nunca ben, se non podesse! Podedes-vus nembrar ben leu de min que soffro muito mal por vos; e digo vo-1' ant' eu que, pois, me non faredes ai: Ca non vi eu quen fezesse nunca ben, se non podesse! Podedes-vus nembrar de min depois mia morte, sen al- ren; e, se eu faa ba fin, non me faredes outro ben: Ca non vi eu quen fezesse nunca ben, se non podesse!
7 vos -

2725

10

2730

15

2735

I CB 22 (210) - 1 mi - 6 lheu lr morte como mort' e - 15 assi eu f. b.

f. - 16 mi -

14 Tanto podemos 19 vo-lo-ei.

II Cantiga de refram: 4 x (4 2). - Octonarios j am bicos no corpo da cantiga, e Septenarios trocha!cos no refram. - Copias singulares: ababiiC. - Rimas longas e breves: r(a) r(b) na ta copia; eu(a) al(b) na 2a; in(a) nlb) na 3a; ei(a) onlb) na 4a; e esse(C) no refram. Colocci annota: tornel. ID Whrend ich lebe wollt Ihr, llerrin, mir nichts Liebes anthun; habt Ihr mich aber erst gettet, so knnt lhr es nicht. 11 Wenigstens sah ich niemals einen, der Gutes that, ohne es zu knnen (1).

231
20

Fazede-mi (e gracir vo-1' ei) ben, mentr' ando vivo; ca non mi- o faredes, eu ben o sei, pois eu morrer', por tal razon: Ca non vi eu quen fezesse nunca ben, se non podesse!

2740

J etzt wre es Euch leicht, meiner zu gedenken, der ieh so hart lei de. Im Voraus sage ich es Euch, dass es hernach nicht in Eurer Macht stehen wird etc. (2). Denken knnt lhr an mich nach meinem Tode; mehr aber nicht. Liebes ki)nnt Ihr mir nicht erweisen, so wahr ich ein seliges Ende haben mge etc. (3)! Darum thut mir wohl, solange ich lebe, so will ich es Euch danken; denn nach meinem Tode vermgt lhr es nicht, das weiss i eh gewiss etc. (4).

113.
(Tr. 261).

5
f. 29

<= 127)c

Rogaria eu mia senhor por Deus que me fezesse ben; mais ei d'ela tan gran pavor que lhi non ouso falar ren, con medo de se m'assanhar e me non qnellrer pois falar. Diria-lh'eu de coraon como me faz perder o sen o seu bon parecer; mais non ous' e tod' aquesto mi- aven con medo de se mi- assanhar e me non querer pois falar.

2745

2750

10

2755

fa~

I CB 226 (211) - 2 mi - 5 xi - 6 mi - (depois) - 8 come mi perde-lo sen - 10 (ousei, tod' aquest' a min aven) - 15 amor ja sempre serei seu. O CA. tem: amor ja sempr' eu ja serei seu.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Octonarios jambicos.Copias singulares: ababiiCC. A rima b liga, todavia, todas as estrophes. - Rimas longas: r(al) on(a2) eu(a3) n(b); ar(C) no refram. Colocci diz tornel; e lanou margem para o seu uso os vocabulos ouso (= audeo) e falar ( parlar).

m Der Sinn steht mir danach, von meiner Herrin zu erbitten, sie mchte mir um Gottes willen gndig sein; doch habe ich so grossa Furcht vor ihr, dass ich nicht zu ihr zu sprechen wage, 11 aus .A.ngst, sio so zu erzrnen, dass sie hernach nicht wieder zu mir spricht (1). Sagen wrde ich ihr aus meines Herzens Flle, wie ihr Liebreiz mir die Sinne berckt, doch getraue ich mich nicht, 11 und zwar aus Angst etc..(2).

233

15

Pois me Deus tal ventura deu que m'en tamanha coita ten Amor, ja sempr' eu serei seu; mais non a rogarei por n, con medo de se mi- assanhar e me non querer pois falar!

27_60

Qual erhlt, werde ich ihr treu sein, doch nahe ich ihr nicht mit Bitten

Da Gott mi r solch Geschick beschieden, dass Amor mieh in solcher 11 aus Angst etc. (3).

l!,ALTA UMA MEIA- FOLHA: No. 4fl DO CADERNO V.

A folha antecedente tem quasi todo o verso em branco. A immediata comea no meio de uma cantiga, attribuicla no CB a Fernan Garcia, Esgaravunha. , pois, quasi certo que na lauda cortada principiasse (com Vinheta e lettra historiada) um novo grupo de poesias d'esse auctor, cujas primeiras especies seriam as tres que o CB offerece a mais no lugar correspondente (entre os nossos Nos. 113 e 114).

VEJA- SE A SECO ga DO APPENDICE.

XI

C .1\. N 'I~ I G 1\. S


114-128

DE

DON FERNAN GARCIA,

ESGAI~AVUNHA.

114.
(Tr. u, a p. 316).

[Que grave cousa, senhor, d' endurar (per a quen sabor de vus veer) per nu1ha ren de non aver poder, se non mui pouco, de vosco morar! 5 e esso pouco que vosqu' estever', f. ~o~~3f6)a entender ben, senhor, se vus] 11 disser' alga ren, ca vus dir pesar!
A min aven, a que quis Deus guisar d'aver gran coita ja, mentr'eu viver', pois a vos pesa de vus eu dizer qual ben vus quero; mais a Deus rogar quer' eu assi, (ca assi m' mester) que el me d mia morte, se non der' tal coraon a vos, d'n non pesar!

2765

2770

10

2775

I CB 230 (215) - Os primeiros 6 versos foram tirados do CB. 14-15 (q mi de mrre se auos n der 11 tal cora auos deug e non pesar). A lio originaria talvez fosse: que mi d morte, se a vos non der' tal coraon de vus n non pesar. 18 por tod' este ben que vus el foy dar - 19 tus.

n Cantiga de meestria: 3 X 7. - Decasyllabos jambicos.Copias equiconsoantes, com rima identica no fim das estrophes (pesar): ubbucca. - Rimas longas: ar(a) r(b) r(c). Typo sel dis, segundo Colocci.
ill Fr einen, der Freude daran hat, Euch zu schauen, ist es hart, auf keine W eise anders als fr eine kurze Frist in Eurer Nhe weilen zu drfen und noch dazu stets darauf bedacht, dass er nichts ussere, was Eueh verletzen knnte (1 ).

238
15

20

E mia senhor, por Deus que vus falar fez mui melhor e melhor parecer de quantas outras donas quis fazer, por tod' aqueste ben que vus fui dar, vos rog' og' eu por el que, pois el quer que vus eu ame mais d'outra molher, que vus non caya senhor en pesar!

2780

So geht es ruir, dem Gott Liebespein fr sein ganzes I~ben beschieden hat, da lhr mgrimmt, wenn ich Euch von meiner grossen Liebe rede. Deshalb werde ich (meiner Not entsprechend) um meinen Tod beten, falis der Himmel Euch nicht das Herz wendet, so dass Ihr nicht lnger darber zrnt (2). Bei der Schnheit und Redegabe, di e Euch vor allen anderen von Gott gegeben ward, beschwre ich Euch, dass lhr es nicht fr unlieb nehmt, dass ich, ach Herrin, nach hherem Beschluss Euch ber alie Frauen liebe (3).

115.
(Tr. 129).

Quen vus foi dizer, mia senhor, que eu desejava mais al ca vos, mentiu-vus. Se non, mal me venha de vos e de Deus! e se non, nunca estes meus olhos vejan niun prazer de quant' ai desejan veer! E veja eu de vos, senhor, e de quant' ai amo, pesar, se nunca no vosso Iogar tive ren no meu coraon. 11 Atanto Deus non me perdon, nen me d nunca de vos ben que desej' eu mais d'outra ren!

2785

2790

10
f.
30

<~ 66)b

2795

I CB 231 (216) - 6 nenhun - 12 e 13 mi fe-xess' assi - 20 amass' outra mollter - 24 mi.

16 min -

17

II Cantiga de meestria: 3 x 7 3. - Octonarios jambicos. - Copias singulares, encadeadas (no 1 verso de cada estrophe) por uma palavra perduda que termina identicamente em senhor: abbccd(l. - Rimas longas: r(a) al(b) eus(e) r(cl) na la estancia; r(a) ar(b) on(e) n(d) na 2n; r(a) i(b) ir(e) r(d) na 3a, qual a fiinda responde em r r r. Colocci nota o emprego do congedo. III Gelogen hat, Herrin, wer Euch gesagt, dass ich mich nach anderem ais Euch sehnte, so wahr mir Gott helfe und meine Augen Wonne sehen mgen (1 ). Mge ieh Leid statt Lust von Euch erfahren, wenn ich statt Euer andares im Herzen trug. Mge der Himmel nicbt verzeihen, .noch mir Eure Gunst erwirken, die ich ber alies ersehne (2). Mchr ais mich selber liebe ich Euch. W ozu sollte ich Euch etwas vorlgen? Und wozu wrde ich sonst vom Orte scheiden, wenn ich . jemand anderes daselbst liebte? Da aber Gott will (3)

240
15

20

E per ba f, mia senhor, amei-vus muito mais ca mi, e se o non fezess(e) assi, de dur verria 'qui mentir a vos, nen m'iria partir d'u euamass(e) outra molher mais ca vos; mais pois que Deus quer Que eu a vos queira melhor, valha-m'el contra vos, senhor, ca muito me per mester!

2800

2805

Dass ich Euch ber alies liebe, helfe er ruir gegen Euch, denn sehr bedarf ich dessen (I). IV A fiinda teve outr' ora som proprio. correspondente {fij da).

margem ha a chamada

116.
(Tr. 130).

5
f.
30

<= 66)c

Senhor fremosa, conven-mi a rogar por vosso mal, enquant' eu vivo for', a Deus, ca faz-me tanto mal amor que eu ja sempr' assi lh'ei de rogar que el cofonda vos e vosso sen, e min, senhor, [por]que vus quero ben, e o amor 11 que. me vus faz amar. E vosso sen, que por en mi errar vus faz tan muito, serei rogador a Deus assi que confonda, senhor, el muit', e vos, e min, en que errar vus el faz tanto. E al mi-ar conven de lhe rogar: que ar cofonda quen me non leixa convusco mais morar.

2810

2815

10

2820

I CB 232 (217) - Estou disposta a substituir no verso 8 a prep. por pelo adv. per. - 3 ca mi fax t. - 5 cofunda - 6 mi - porque - 8 min- 10 cofonda- 11 el muito vos- 12 vus (texto ng) fax tan muito e al m'ar conven - 13 lhi - 14 [con] vosco - 17 coita do mund[o] e non ei sabor - 18 vo-lhis - 19 confonda mi - 21 mixcrar.

n Cantiga de meestria: 3 X 7.- Decasyllabos jambicos.Copias equiconsoantes: abbacca. - Rimas longas: ar(a) r(b) n(c). Typo sel di{.; segundo Colocci.
ID Gegen Euch, Herrin, werde ich mein Lebelang zu Gott Gebete schicken mssen. So sehr bedrngt mich die Liebe zu Euch, dass ich nichts andores sagen kann als Fluch Euch und Eurem Verstande, Fluch mir, der ich Euch lieb habe, und der Liebe, die mir Gewalt anthut (1). Wider Euren Verstand, welcher Schuld daran ist, dass lhr gegen mich fehlt, muss ich Gott anrufen und wider Euch und mich, gegen den Ihr Euch so arg vergeht; und ferner wider den, welcher es hindert, dass ich in Eurer Nhe weile (3). 16

242
15

20

E os meus olhos, a que vus mostrar fui eu, por que viv' oge na mayor coita do mundo, ca non ei sabor de nulha ren, u vo'-lhes eu mostrar non poss' i e Deus cofonda min por n, e vos, senhor, e eles, e quen ten en coraon de me vosco mezcrar!

282.')

Auch gegen meine Augen, die mir Euch gezeigt, um derentwillen ich in der grssten Not lebe, da mir nichts Lust und Freude boreitet, wonn sie Euch nicht schauen. Fluch mi r und Eueh, meinen Augen und dem, welcher im Sinne hat, mich mit Euch zu veruneinen (3).

117.
(Tr. 131).

Senhor fremosa, qnand' eu cofondi o vosso sen e vos e voss' amor, con sanha [foi] que ouve, mia senhor, e con gran coita que me fez assi, senhor, perder de tal guisa meu sen que cofondi vos, en que tanto ben quanto nunca d'outra don' o. Mais valha-me contra vos, por Deus, i vossa mesura, e quan gran pavor eu ei de vos, que sode'-la melhor dona de quantas eno mundo vi; e se mi-aquesto contra vos non vai, senhor fremosa, non sei og' eu al con que vus eu ouse rogar por mi.
11

28BO

28.15

f.

80 (= 66)d

10

2840

I CB 233 (218)- 1 Ambos os codices ttem quant' - 3 con sanita foi que ouvi m. s. - No verso 4 o CA. tem fax - 7 dona vi - 8 mais valha-mi po'r deus contra vos i - 10 sndes a mellto'r - 11 d. d. q. eu no m. vi - 14 ousa que deve representar ous' a - 15 ~Mais a - 20 fa' e lhi - 23 m' assi. II Cantiga de rneestria: 3 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. - As estrophes do principio formam um par, estando ligadas por duas rimas (a-b), m.as differenciadas pela tetceira (c). A estrophe do fim est desirmanada (oomo nos Nos. 1. 31. 36. 84. 93. 103). Partilha, comtudo, uma consoante (c) com a primeira. A fiinda, em harmonia com a regra, responde pelo verso final ultima rima da cantiga o repete outra peculiar 2a estrophe: abbucca. - Rimas longas: i(a) r(b) n(c) na la estancia; i(a) or(b) al(c) na 2,.; r(a) ar(b) n(c) na 3,.; al al r na fiinda. A nota de Colocci no descreve bom este escherna, porque diz apenas: due p'me et congedo. III Holde Herrin, als ich Euch, Eurem Verstand und meiner J,iebo zu Euch fluchte, geschah es im Grimme, ais allzu grosses Leid mir di o Besinmmg geraubt hatto (1 ). 16*

244
15

20

Mai'-la mesura que tanto valer, senhor, sol sempr' a quen- na Deus quer dar, me valha contra vos, e o pesar 2845 que ei, senhor, de quanto fui dizer; ca, mia senhor, quen mui gran coita ten no cor~on, faz-lhe dizer tal ren a que non sabe pois conselh' aver, Com' og' eu fao, e muit' estou mal, ca se mi- assi vossa mesura tal, non i ai, senhor, se non morrer!
2850

Euer Geradsinn und die Furcht, die ich vor Euch bege, die Ibr die Vortrefflichste auf Erden seid, mgen Frsprecher fr mich sein. Helfen sie mir nicht, so giebt es nichts hienieden, bei dem ieh Euch beschwren knnte (2). Besonders aber moge mir beistehen das massvoll gerechte Empfinden, das allen, denen Gott es verleiht, so hohen wert giebt, und meine Reue ber das, was ich gesprocben. Denn, Herrin, denjenigen, welcber barte Pein im Herzen trgt, zwingt sie oft zu sagen, was er nachher nicht wieder gut macben kann (3). So ist mir gescbehen. Und bel bin ich daran. Denn hilft mir Euer Gerechtigkeitssinn nicht, so bleibt mir nichts brig als zu sterben (I). IV continuao da Cantiga anterior. - A fiinda teve outr' ora musica propria. margem falta a chamada usual.

118.
(Tr. 132).

5
C. V: 2{1 {. 31 (= 67)a

A melhor dona que eu nunca vi, per ba f, nen que o dizer, e a que Deus fez melhor parecer, mia senhor est, e senhor das que vi, de mui bon preo e de mui bon sen, per ba f, e de tod' outro 11 ben de quant' eu nunca d'outra don' o.

2855

10

E ben creede, de pran, que si, e ser ja, enquant' ela viver', e quen a vir' e a ben conhocer', sei eu, de pran, que dir que 'si. Ainda vus de seu ben mais direi: muit' amada; pero que non sei quen-na tan muito ame come mi.

2860

2865

I CB 23! (220) - Substitui min por mi no verso 14. - 7 aquant' - 8 assi - 11 assi - 12 (de sen) - 16 porque lhi soUbe - tan gran b. q. - 19 lhi - 20 mi - com' alg. v. - 21 (ced' e u) - 22 min.
I

II Cantiga de meestria: 3 x 7 1.- Hecasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes, com rimas identicas nos versos 1 e 4 de cada uma, differenciadas porm pela rima c dos versos 5 e 6: abbaccalla. - Rimas longas: i(a) r(b) n(cl); ei(c2); ex(c3). Segundo Colocci: sel. di{. con ~tno verso per congedo. III Meine Herrin ist die beste Frau, die ich je gesehen oder von der ich reden hrte; diejenige auch, welcher Gott das lieblichste Aussehen verlil)hen hat; Herrin, traun, zugleich ber alie auf Erden; preisenswert, verstndig und reich an allen guten Gaben, die ich je an anderen Frauen sah (1). Glaubt mir, sie ist es und wird es sein, solange si e lebt. Jeder, der sie erblickt, und jeder, der sie genauer kennt, wird es bezeugen, dess bin ich gewiss. Und weiter will ich Euch noch sagen, dass sie innig geliebt wird; doch liebt keiner sie wie ich (2).

246
15

20

E por tod' esto mal-dia naci, porque lhe sei tamanho ben querer como lh'eu quer', e vejo-me morrer! e non-na veg'! e mal-dia naci! Mais rog' a Deus, que lhe tanto ben fez, que el me guise com(o) algila vez a veja ced', u m'eu d'ela parti, Con melhor coraon escontra mi.

2870

Trotzdem bin ich zum Unglck geboren: denn ich sterbe vor Liebe und sehe sie nicht. Zu Gott aber bete ich, sie mir bald einmal wieder zu zeigen an der Stelle, '\yO ieh von ihr Abschied nahm (3) Und zwar voll milderer Gesinnung gogen mich (I). IV A fiinda teve outr' ora som proprio.

119.
lTr. 133).

f.

31

<= 67)b
10

Quan muit' eu am' a molher non-no sabe Nostru Senhor; nen ar sabe quan grau pavor ei og' eu d'ela, cuido-m'eu; ca se o soubesse, sei eu ca se doeria de mi, e non me faria assi querer ben a q ne me 11 mal q ner. Pero que dizen que negar non xe lhe pode nnlha ren que el non sbia, sei eu ben que aind' el non sabe qual bcu lh'eu quero, nen sab' o mal que m'ela por si faz aver; ca se o soubesse, doers' -ia de mi, a meu cuidar.

2875

2880

2885

15

2890

I CE 235 (220) - Emendei mi por min no verso . - 7 'mi - 8 a quen 'mi mal quer - 10 llti - 12 ainda - 16 min - 19 cuit' 20 llti c. JJ. - 22 O CA tem: sabe la coita.

II Cantiga de meestria: 3 x 8. --:- Octonarios j am bicos. Copias singulares: nbbcctltla. - Rimas longas: r(a) r(b) eu(c) i(d) na la estancia; ar(a) n(b) al(c) r(d) na 2a; (u) n(b) on(c) ei(d) na 3a. Uma das rimas (b2J vem repetida (b3J, como se v. A classificao de Colocci afasta-se. aqui da que usualmente emprega, se eu interpreto bem as abreviaturas stroph. ant. cg.: stroplte =copia la; antistrophc =copia 2... ; e congedo =copia 3....
III Gott im Himmel weiss nicht, wio heiss ich meine Herrin liebe; noch weiss er, wie sehr ich sie frchte. Denn wsste er es, so wrde er

248

20

Ca Deus de tal coraon que, tanto que sabe que ten eno seu mui gran coit(a) algnen, que logo lh' i conselho pon. E por e~to sei eu que non sab' el a coita que eu ei; nen eu nunca o creerei por aquesto, per ba f.

2895

Erbarmen mit mir haben und nicht zulassen, dass ich da liebte, wo ich nicht geliebt werde (1 ). Obzwar man sagt, ihm bliebe nichts verborgen, so zweifle ich doch daran, dass er um meine Liebe und mein Leid weiss, sonst wrde er etc. (2). Denn er hat ein so gutes Herz, dass er Rat schafft, sobald er hrt, dass jemand in seiner Ernst Not und Angste birgt. Darum bin ich berzeugt, dass er meine Pein nicht kennt, und werdo, traun, darum stetig der gleichen Ansicht bleiben (3).

120.
(Tr. 134).

Om', a que Deus ben quer fazer, non lhe faz tal seu hor amar a que non ouse ren dizer, con gran pavor de lhe pesar; nen o ar faz longe morar d' u ela , sen seu prazer, Com' agora min faz viver, que me non sei conselh' achar con tan gran coita de soffrer, en qual m'eu ora vej' andar, com' aver sempr' a desejar mais d'outra ren de a veer.
11 Mais non pod' aquesto saber se non a quen Deus quiser' dar a coita que el fez aver a min, des que me foi mostrar a que el fez melhor falar do mund(o), e melhor parecer.

2900

2905

10

2910

f.

31

<= 67)c
15

2915

I ('ll 236 (221) - 2 lhi - 4 llti o deus quer dar).

5 {ex longi -

14 (se non a quen

II Cantiga de meestria: 3 x 6. - Octonal"ios jambicos. Copias equiconsoantes: ababba. - Rimas longas: r(a) ar(b). Typo sel di(. , segundo Colocci.

III 'Vem Gott will eine Gunst erweisen, den verliebt er nicht in eine IIerrin, zu der er (der Liebende) nicht zu reden wagt, aus Furcht ihr Misbehagen zu erregen; noch hlt er ihn fern voo der Sttte, wo sie weilt (1). So aber verfhrt er jetzt mit mir, der ich mir in der grossen Not, die ich empfinde, nicht zu helfen weiss, weil ich mich unaufhrlich danach sehne, si e zu sehen (2). Das versteht nur der, welchem Gott Qualen auferlegt, denen gleich, die ich trage, seit er mir die liobreizendste, holdest-redende unter allen Frauen gezeigt hat (3).

12l.
(Tr. 135).

Senhor fremosa, que sempre servi, i se Deus me leixe de vos ben avor! pero mi-o vos non queredes creer, des aquel dia, senlwr, que vns vi, sen vosso grado me vos faz Amor, e sen o meu, querer gran' ben, senhor.
-

2!1:!0

10

E mia senhor - i assi Deus me perdon e me ~ cedo, senhor, de vos ben que eu desejo mais que outra ren! eles que vus vi, mia senhor, eles onton sen vosso grado me vos faz Amor e sen o meu, querer grau ben, senhor. E mia senhor - i assi m'ajude Deus escontra vos, que me faz tant' amar que non sei i conselho que filhar! eles que vus viron estes olhos meus, sen vosso grado me vos faz Amor, e sen o meu, querer grau ben, senhor.
5 vus fex 6 mi -

2925

2930

15

I t 1 B 237 (222) -

7 mi -

9 ca.

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. Copias singulares: :tbbaJJCC. Rimas longas: ilat) ir(b) na 1" estancia; on(n) n(b) na 28 ; eus(n) arlb) na 3a; r(C) no refram. Ainda aqui Colocci designa as tres copias separadamente com os termos technicos stroph. antist. cvg. - Cfr. No. 119.

III So wahr Gott mir Eme Huld schenken mge, und obwohl Ihr, HelTin, der ich ohne Unterlass diene, es mir nicht glauben \vollt: gleich an dem Tage, ais ich Euch zum erstenmal erblickte, 11 hat Amor mich ohne Euren Willen und ohne den meinen dazu gezwungen, Euch lieb zu haben.

1~2.

(Tr. 13G).

r. s1 <=

7>d

1\:feu senhor Deus, venho-vus eu rogar, con a mayor coita que nunca vi aver a orne, avede de mi doo, senhor, e nunca tal pesar me faades, meu senhor Deus, veer per que eu aja o corp' a perder! Ca estou eu og' a mui grau pavor de o veer; e meu sen est atal de vus rogar por est', e non por al, que nunca tal pesar de mia senhor me faades, meu senhor Deus, veer per que eu aja o corp' a perder! E ben sei eu, de pran, ca se fezer' mia senhor o que ten no coraon, ca perderei eu o corpo; mais non tau gran pesar nunca, se vus prouguer', me faades, mPu senhor Deus, veer per que eu aja o corp' a perder!

2935

2940

10

2945

15

2950

I CU 23S (223) - 5 mi - 8 de a veer - O C..\ tem faedes no verso 5; mas no no 11, nem no 17. - 14 se1ilw -lo. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. -Copias singulares: abballt~C.- Rimas longas: ar(a) i(b) na ta copia; r(a.) al(b) na 2a; r(a.) on(b) na 3a; r no refram. Colocci colligiu apenas a formula: 'IJenlw vus rogar, traduzindo-a para italiano. III Erbarme dich meiner, Her1gott, so bitto ich in hchster Not, wie ich sie nio einen anderen leiden sah; 11 und fge mir nimmer ein Leid zu, durch das mir Leib uml Leben gefhrdet werden.

123.
(Tr. 137).

f. 32 (= 68)a

C. V:lp

Se vus eu amo mais que outra ren, senhor fremosa que sempre servi, rogu'eu a Deus que ten en poder mi e vos, senhor, que me d vosso ben! E se assi 11 non est' , mia senhor, non me d vosso ben, nen voss' amor! Se vus eu amo mais d'outra molher, nen ca outr' orne, mais ca min nen ai, rogu'eu a Deus, que muito pod' e vai, que el me d vosso ben, se quiser'! E se assi non est' , mia senhor, non me d vosso ben, nen voss' amor!

2955

2960

10

I CB 238bis (22!) - No CA ha espao em branco para mais duas estrophes. - 1 ca - 4 mi- 5 (e((e a((i no hee e n e no verso 11) 6 e 10 mi.
II Cantiga de refram: 2 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaii{1C. - Rimas longas: n(a) i(b) na ta estrophe; r(a) al(b) na 2a; r(C) no refram. 2 stanxe sine cged. c tornel, no dizer de Colocci. III Wenn ich Euch ber alies liebe, schne Herrin, der ich stets treu gedient habe, so mge Gott, in dessen Macht wir beide stehen, mir Eure Huld gewhren. 11 1st dem aber nicht so, so mge der Allmchtige mir weder Eure Liebe noch Eure Gunst zuwenden! (1) Wenn ich Euch mehr als jedwede andere Frau liebe, ber alle Menschen, und mehr ais mich selbst, so bete ich zu Gott, der so vieles kann und vermag, er mge mir Eure Gunst verleihen. 11 1st dem etc. (2).

124.
(Tr. 138).

Se Deus me leixe de vos ben aver, senhor fremosa, nunca vi prazer des quando m'eu de vos parti.
5

2965

E fez mi-o voss' amor tan muito mal que nunca vi prazer de min, nen d'al, des quando m'eu de vos parti. Ouv'eu tal coita no meu coraon que nunca vi prazer, se ora non, des quando m'eu de vos parti.

2970

I CB 239 (22) -

7 (E ouv'eu).

II Cantiga de refram: 3 x (2 1).- Decasyllabos jambicos. Versos pareados, com rima nova em cada par: aaJJB. - Rimas longas: r no 18 distico; al no 2; on no 3; i no refram. Dui versi et uno tornel, como diz o Italiano.

m So wahr mir Gott helfe, ich babe nichts Angenebmes gesehen, schne Herrin, 11 seit ich von Euch Abschied nahm (1). So tief schmerzte die Liebe zu Euch, dass ich weder durch mich noch durch die Aussenwelt Freude empfand etc. (2). Und so bekmmert war das Herz, dass jetzt erst (nmlich: wo ich vor Euch stehe) Lustempfindungen wiederkebren (3).
IV Ha uma bella traduco nos ,Hundert de W. Storck (No. 37).
altport~giesiscbe

Lieder"

125.
(Tr. 139).

Dos oge mais ja sempr'eu rogarei


f.
32

<= GB)b Deus por mia morte, se mi-a dar 11 quiser,


5

297:)

que mi-a d cedo; ca m' mui mester, senhor fremosa, pois eu per vos sei ca non Deus sobre vos tal poder per que me faa vosso ben aver. E ja eu sempre serei rogador des oge mais pola mia mort' a Deus, chorando muito d'estes olhos meus, pois per vos sei, fremosa mia senhor, ca non Deus sobre vos tal poder per que me faa vosso ben aver. Ca enquant' eu coidei o['lt] entendi ca me podia Deus vosso ben dar, nunca lh'eu quis por mia morte rogar; mais, mia senhor, ja per vos sei assi ca non Deus sobre vos tal poder per que me faa vosso ben aver.
2980

10

2985

15

2990

I B 24:0 (226)- 2 (a deus)- 6 mi- 13 cuidei ou o hespanholismo o, por ou. Cfr. 47 e 1117. - 15 (quigi).

O CA tem

II Cantiga_ de refram: 3 x (4+ 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbn!J('C. - Rimas- longas: ei(a) r(b) na 18 estancia; r(a) eus(b) na 28 ; i(a) ar(b) na 38 ; r no refram. III Von nun ab werde ich bestndig zu Gott beten, er moge mir den Tod rasch senden; denn ihn brauche ich gar sehr, da ich durch Euch, schne Herrin, weiss, 11 dass Gott der Herr die Macht nicht besitzt, Euch zur Liebe zu mir zu zwingen.

126.
(Tr. 140).

r. 32 (= 6B)c

Punhei eu muit' en me quitar de vos, fremosa mia senhor, e non quis Deus, nen voss' amor; e poi'-lo non pudi-acabar, dizer-vus quer'eu ua ren, senhor 11 que sempre ben quige: ,or sachiez veroyamen que je soy votr' ome-lige." De querer ben outra molher punhei eu, i gran sazon, e non quis o meu coraon; e pois que el nen Deus non quer, dizer-vus quer'eu a ren, senhor que sempre ben quige: ,or sachiez veroyamen que je soy votr' ome-lige."

2!J!J5

HOOO

10

3005

15

I CB 2.J.l (227) - 4 O CA tem podi que no pode representar podia. - 6 quigi - 7 (ar sachex). O CA tem sacha7:! - 8 (omen) 9 (a outra m.) - 20 mais non pude. II Cantiga de refram: 3 x (4 4). - Octonarios jambicos, misturados no refram com dous se ptenarios trochaicos. - Copias singulares: abbaiiCDfi). - Rimas longas e breves: ar(a) r(b) na la estancia; r(a) on(b) na 2a; (a) r(b) na 3a; n(Cl ige(D) no refiam. Colocci chama a atteno para o lgo totnel.

III Tapfer habe ich gerungen, um mich von Euch, meine holde IIerrin, loszureissen. Gott und dio Liebe aber haben nicht gewollt. Da ich es nicht vermocht, 11 will ich Euch eines gestehen, Herriu, die ich stets geliebt: ich bin und bleibe Euer Vasall und Diener (1). Versucht habe ich, eine andere Frau lieh zu gewinnen; mein Herz aber hat es nicht vermocht; und da auch Gott es nicht will etc. (2). 'Vas man Euch hinterbracht hat, habe ich wirklich zu thun versucht; doch gelang es mir nicht. Deshalb will ich etc. (3).

256
E mia senhor, per ba f, punhei eu muito de fazer o que a vos foron dizer, e non pud'; e pois assi , dizer-vus quer'eu a ren, senhor que sempre ben quige: , or sachiez veroyamen que je soy votr' ome-lige."

BOJO

20

B015

IV Cfr. Diez p. 29; e Zeitschrift I p. 459.

127.
(Tr. 141).

Ora veg' eu .o que nunca coidava, mentr'eu vivesse, no. mundo veer: vi fia dona melhor parecer de quantas outras eno mundo vi, e por aquela logo me parti de quant' eu al no mundo desejava!

3020

10
f.
32

<= 6B)d

E se eu ant' en mui gran coit' andava, ja m'esta dona faz mayor aver, ca me fez Deus por meu mal entender 3025 todo seu ben; e poi'-lo entendi; 11 mais en tan grave dia foi por mi ca mais coitad' ando ca ant' andava. E u eu vi quan fremoso falava, e lh'o quanto ben disse dizer, tod' outra ren me fez escaescer. Per ba f, pois lh'eu tod' est' o, nunca lh'ar pude rogar des ali por nulha ren do que lh'ante rogava!

15

3030

I (~B 2!2 (228) - 1 c'uidava - 7 coita teem fa-x, - 15 mi {ex escaecer - 17 pudi.

9 Ambos os codices

II Cantiga de meestria: 3 x 6.- Decasyllabos jambicos.Copias eq niconsoan tes: ~bbe(~. - Rimas breves e longas: ava(a) rCb> ~(c). - Na segunda estrophe o verso inicial e o final teem rima identica.

Ill 'Vas ich nie im Leben zn scbauen willmte, babe ich jetzt geschaut: die alierschonste Frau auf Erden. - Deshalb babe ich nun aliem anderen, was i eh wnscbte, Valet gesagt (1). ar ich vordem arg bekmmert, so ist meine Bekiimmernis jetzt nur grsser geworden, denn zn meinem Leide zeigte Gott mir alie ihre Vorzge, und icb erkannte ihren Wert, leider aber an solcbem Unglckstage, dass ich seither noch unglckseliger bin (2). Alies brige vergass ich, sobald ieh ihre Scbnheit sah und ihre ssse Rede vemahm. Nicht lnger mehr vermoclite icb von ihr zu erbitten, was ich frber zu erbitten pflegte (3).

'V

17

128.
(Tr. 142).

Niun conselho, senhor, non me sei a esta coita que me faz aver esse vosso fremoso parecer; e pois aqui tamanha coita ei, u vus vejo, fremosa mia senhor, l que fa1ei ja, des que m'eu d'aqui

3035

for~?

10

E perdud' ei o dormir, e o sen perderei ced', aquant' meu coidar, que non sei i conselho que filhar, e pois mi-aqui tamanha coita ven, u vus vejo, fremosa mia senhor, lque farei ja, des que m'eu d'aqni for'? E nunca eu tamanha coita vi aver a ome i si Deus me perdon! a qual og' eu ei no meu coraon por vos; e pois tal coita e~ aqui, u vus vejo, fremosa mia senhor, lque farei ja, des que m'en d'aqui for'?

3010

HO-J:)

15

30.'50

I CB 24:3 (229) - 1 nenhu,n - 7 O CA tem: e perd'ltd' ei eu, - 8 p. ced' e quant' m. cuidar- 10 m' aqui- A ultima copia falta no {~B.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaiiCC. - Rimas longas: ei{a) rtb) na ta copia; n(a) ar(b) na 2a; i(a) on(b) na 3a; r no refram. A nota de Colocci "signor feminino" quasi parece attestar que foi por esta cantiga que o grande humanista comeou a leitura do Cancioneiro. III Mittel und W ege, mich aus der N ot zu befreien, in welche Eure Schnheit mich gestrzt, kenne ich nicht. Und da ich sie so bitter empfinde, 11 selbst wo ich Euch sehe, was thu ich da, sobaJd ich von hinnen gegangen bin? (1) Den Schlaf babe ich verloren; des V erstandes werde ich bald bar sein, wenn meine Vermutungen richtige sind, denn ich weiss mir nicht zu raten. Und da mir solch Unheil droht, 11 selbst etc. (2). Keinen anderen sah ich in solcher Herzenspein (3).

XII

CANTIGAS
129-143
DE

R O Y Q U E I l\I A D O.

17*

129.
(Tr. 170).
C. VI: la;
Vinlwta {. 33 (= 69)a

Nostro Senhor Deus l e por que neguei a mia senhor, quando a eu veer podia e lhe podera dizer muitas coitas que por ela levei? Ca ja eu tal temp' ou v'! e attendi outro melhor! e aquele perdi! E outro tal nunca ja cobrarei! Ca ja eu tal temp' ouve que morei u a podia eu mui ben veer, e u a vi mui melhor parecer de quantas donas vi nen veerei! E pero nunca lh' ousei dizer ren de quantas coitas levei, por gran ben que lh'eu queria e quer' e quen-ei, 111\Ientr' eu viver'! 1\Iais ja non v1verm se non mui pouco, pois que a veer eu non poder', ca ja niun prazer de nulha cousa nunca prenderei; ca nunca Deus quer que eu cnid' en al se non porque lhe non diss' o gran mal e a gran coita que por ela ei.

3053

3060

10

3065

{. 33 (=69)b

15

3070

20

I t'll 2:.0 (':!:;6) - Emendei qztcria (por quetTia) no verso 14. E acrescentei a fiinda que faltava no t'A. Variantes: 3 llti - 5 ouvi - 8 ozu'i - 12 pero nunca llti ousei a dix,er ren - 14 qu-ero - 17 neulmn -- 20 lhi non dixi - 24 nen qua,ndo i non posso consellt' aver - 28 d' ela 1 do que oj' estou 1 ben o sei - lio, certamente, preferivel do ('A. - 2!) .peor a estar.
II Cantiga tle meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. Copias equiconsoantes, differenciadas apenas pela 1irua (c) dos versos

262

25

Mais que sazon que m'eu acordei, quando a non posso per ren veer, nen quando non poss' i conselh' aver! i Mais eu cativo, e que receei? ca non mi-avia por end' a matar, nen ar via peor a estar d'ela do que m' og' estou, e o sei.
[~Mais de que podia peor estar, pois eu non vej' aquella que rl/lnar sei 'mais de min nen quantas cousas sei?]

3075

3080

30

5 e 6: abbaccu. - Rimas longas: ei(a) r(b) i(el); n(e2); al(c3); e na fiinda que est ligada aos ultimos versos da cantiga: cca. A nota de Colocci regista apenas a existencia do congedo.

ar(c4)

III Herrgott, warum babe ich nur meiner Herrin die vielen Qualen, die ich um sie leide, verheimlicht? Gab es doch eine Zeit, wo ich zu ihr reden konnte! und ich wartete auf eine bessere! und mm kehrt die gnstige Gelegenheit nicht wieder! (1) Habe ich doch in ihrer Nhe gewohnt und sie geschaut, ohne den Mut zu haben, ihr zu bekennen, wie ich si e geliebt hatte, liebte und stets lieben werde (2) Solang ich lebe! Das freilich wi1d nicht meh1 lange whren. Schon ist mir alie Lust vergllt; an nichts anderes denke ich, ais wie ieh Thor die rechte Stunde verpasst babe (3). Freilich ist es schon lange hm, dass ich zur Einsicht gekommon bin; doch geschah es zu einer Zeit, wo ich sie nicht mehr sehon noch Rat schaffen kann. Was habe ich danmis nm gefrchtet? Gottet htte sie mich doch nicht, und schiimmer ais es heute mit mir steht, hatto cs auch nicht werden knnen (4). \Vas giebt es berhaupt Schlimmeres, ais sie nicht zu sehen? (I) IV M'ltyto boa! proclama o annotador em nota marginal.

130.
(Tr. 171).

D'este mund(o) outro ben non querria - por quantas coitas me Deus faz soffrer que mia senhor do mui bon parecer que soubess' eu ben que entendia como og' eu moir', e non lho dizer eu, nen outre por min, mais ela de seu [seu] o entender como seria. E se eu est' ouvess(e), averia o mais de ben que eu querri' aver: sab'-lo ela ben, sen lh'o dizer 11 eu! E non attendess' aquel dia que eu attend', ond ei mui gran pavor, <le lhe dizer: por vos moiro, senhor, ca sei que por meu mal lh'o diria.

3085

3090

10
f.
33

<= 69)c

3095

I ( 1 8 2t (237) - O (~A apresenta-nos aqui, em nota marginal, de mo e lcttra bastante moderna, talvez do sec. XVI, infelizmente quasi apagada, uma variante da primeira estrophe. E diz, salvo erro: Oui1o ben d' este 1nundo non querria pol[as] coitas qu' amor me fax sofrer que mia sen[h]or meu mal todo sabia e que soubess' eu sempre atender. Se esse ben ouvesse, a veria o mais do ben que ja querri' aver ella o sabe ben scn lho dixer (riscado e substitudo pelo verso seguinte: soubera o ela ben sen llto dixer) e o sen posera en min como d ... nunca lho ous . dixer. Talvez a tentativa, de resto mal sucedida, do um leitor quinhentista, que desejava melhorar i. modernizar a velha poesia, substituindo os nonarios graves por decasyllabos.

264
15

20

Ca senhor ei que m'estranharia tanto que nunc' averia poder de lh'ar falar, nen sol de a veer. E mal me vai, mais peor m'iria. E por esto q uerria eu assi que o soubess(e) ela, mais 11011 per mi, e soubess' eu ben que o sabia. E rog' a Deus e sancta 1\faria, que lhe fezeron muito ben aver, que ben assi lh'o faan entender. E con tod est' ainda seria en grau pavor de m'estranhar por n. E par Deus, ar jurar-lh'-ia mui ben que nulha culpa i non avia

3100

3105

25

3110

No. verso 14 a graphia mallo no admitte outra interpretao que no seja mal [l]ho. Variantes do ( 1B: 1 'mulnd' - queria-'- 2 cottsas, emendado para coitas - mi - 5 com' oj' - 6 outren por mi - 7 o entender mais conw see1ia - 8 E se eu esto ouvesse avia - 9 do ben qtte eu queria aver - 11 O CA tem: e attender-ia, lio que no serve, por causa do metro. 12 que eu atendo - 13 l/ti - 15 Ca senhor - 16 t. q. non a. p. - 17 de l/ti falar - 18 mi - 19 queria - 20 smtbess' ela - min 21 que o ela sabia - 22 e a sancta J1.1mia, de sorte que o verso ficava com uma syllaba de mais. - 23 q. lhi s. tanto ben faxer - 28 nulla 29 mi - 30 quer' enton. II Cantiga de meestria: 4 x 7 3. - Versos de dez syllabas: Decasyllabos jambicos, misturados com 13 Nonarios trochalcos graves (como na cantiga 10).- Coplas equiconsoantes: bb:i<.,-c: dd. A fiinda, ligada s estrophes pela ultima consoante, introduz uma rima nova. Rimas breves e longas: ia(a) 1(lJ) n(c); e on no desfecho. Colocci marca apenas a existencia do cogedo. III Ais Entgelt fr alie Qualen, die ich leide, wnsche ich mir hienieden nur zu wissen, dass meine Herrin ohne Bekenntnisse meinerseits und auch nicht durch andere, sondem aus sich selbst heraus eingesehen hat, dass sie mich ttet (1). Kein anderes Gut begehre ich~ So brauchte ich doch nicht in Bangen des Tages zu harren, wo ich ihr sagen msste: ,Um Euch sterbe ich, Herrin", denn ich weiss, das geschhe zu meinem Leide (2). So hart wtde sie es ahnden, dass ich nimmer wieder Gelegenheit fnde, sie zu sehen und zu ihr zu sprechen. Jetzt geht es mir schlimm.

265
30

De m'entender i assi Deus mi perdon! nen o gran ben que Lh'eu quer': e enton con dereito non se queixaria.

Dano ginge es mir schlimmer. Darum mchte ich, si e wsste daruin, doch nicht durch mich; ich aber wsste, dass sie es wsste (3)! Dass es geschehe, erbitte ich von Gott uud der Jungfrau. Selbst so wrde ich aber noch zagend besorgen, sie mcltte mich dafr strafen, obwohl ich ihr beim Himmel schwren wrdo, ich sei schuldlos (4) Daran, dass sie von meiner Qual und moiner Liebe Kenntnis hiitte. Mit Recht knnte sie also nicht ber mich klagen (1). I V A fi i n da tinha originariamente melodia propria.

131.
(Tr. 172).

/~ ~g)d

Senhor, que Deus mui melhor parecer fez de quantas outras donas eu vi, ora soubessedes quant' eu temi sempr(e) o que ora quero cometer: de 11 vus dizer, senhor, o mui gran ben que vus quero, e quanto mal me ven, senhor, por vos, que eu por meu mal vi. E sabe Deus que adur eu vin i dizer- vus como me vejo morrer por vos, senhor; mais non poss' ai fazer! E vel por Deus, doede-vus de mi, ca por vos moi r', esto sabede ben; e se quiserdes, mia senhor, por n non me deviados leixar morrer. E ja que vus comecei a dizer ben que vus qnoro, se vus non pesar', senhor fremosa, quero-vus rogar que vus non pes, por Deus, de vus veer, nen de falar vosqu'; e faredes ben e gran mesura, e, fJnant' meu sen, tenho que non por ttue vus pesar.

.111.')

3120

10

:Jl2i)

15

3130

20

de min -

252 (238) - 3 sempr' o - 6 1ni - 11 e ar por deus d. v. 12 moiro - 13 e se quisessedes, senhor, por 1t- 29 Ambos os codices teem: avedes. A li~~o sabedes completa, comtudo, melhor o sentido da poesia. - 30 come.

<m

II Cantiga de meestria: 4 x 7 3. - Decasyllabos jambicos. - Copias que podiamos dizer variantes das pareadas ou, com igual direito, variantes das equiconsoantes, ou ainda singulares, visto que nem uma das estrophes concorda completamente com as restantes.

267

25

E mia senhor, por eu vosco falar ntmca vos i ren podedes perder, e guarredes min; e se o fazer quiserdes (quero-vus desenganar, senhor), todos vo'-lo terran por ben. E mia senhor, mais vus direi eu n: mtto perdedes vos en me perder. Ca, mia senhor, sabedes vos mui ben como que vus non ei a custar ron, 11 , e serv1r-vus-e1 Ja, ment r , eu viver.

3135

3140

30

r. C. VI: 21.c 34 (= 7o)a

Das tres tonsoantes, duas (a e c) so communs a todas as estrophes; a restante varia nas ultimas, e a ordem apparece iuvertida na 2a e 4a. Alm d'isso ha nos versos 2 e 7 rimas identicas (vi na 1u estancia; rno'rrer na 2a; pesar ua 3"; pcrde'r na 4a). Temos portanto o eschema nbb:u~cb; buabccu; uddu(~cd; dundccn e cca na fiinda.- Rimas longas: r(a) irthJ n(c) artll. Colocci verifica p1imeiro que o congedo l est; e depois d-lhe o epitheto spt:ecato. III \Vsstet Ihr es doch, Herrin, der vor allen anderen Schnheit von Gott verlichen ward, wie sehr mir stets gebangt hat vor dem Schtitt, deu ich nuu wagen will, Euch niimlich meiue Liebe zu gestehen und die Not, die mi r daraus envchst (1)! Hart ist es mir angekommen, vor Euch zu treton und es zu sagen, daHs ich um Euretwillcn stetbe. Doch ich lmun nicht andm-s und bitte: chabt Erbarmen mit mir. Wollt Iht es, so knntet Ihr mein Sterbcn verhindern (2). Und da ich einmal begonnen babe zu reden, so mchte ich Euch, schone Hcniu, ersuchen, um Gottes Willen nicht zn zrneu, sondem es Euch gefallen zu lasscn, d:u;s ieh Euch sebe uud zu Eueh rede. Recht thtet lht daran und zeigtet Billigkeit (3). Zm Unzicr lmnn es Euch nicht gereiehcn, dass ich zu Euch rede. Vielmehr werdct Ihr mich retten uud alie werden Euch dafr loben. bel steht es Euch hingegen, mich zu verderbcn (4). lhr wisst recht gut, dass ich Euch nicht teuer zu stehen komme uud dass ich Euch mein Lebelang dienen werde (I). IV A fiinda teve outr' ora melodia propria.

132.
(Tr. 218).

Fiz meu cantar e loei mia senhor mais de quantas outras donas eu vi; e se por est' an que[1]xume de mi as outras donas, ou mi-an desamor, ajan de seu quen d'elas diga ben e a quen faan muito mal por n: ca ben assi faz a min mia senhor, A mais frernosa dona nen melhor de quantas og' eu sei, per ba f. E vejan que faran, ca ja 'si . E se me por aquest' an desamor, ajan de seu quen-as loe enton! Nunca lhes por n faan se mal non, ca non faz a min a minha melhor!

3145

3130

10

3155

I CB 23 (239) - Substitui mt por mi no verso 3. - 7 m:i 10 ca ja assi - 11 e se mi por aquesto a. d.- 12 que1zas- 13 OCA tem les- 16 por q-ue xi m'assanltar- 20 No ('B falta ben- 21 nenluut - 24 Ambos os codices H!em desquant'. Desquand' parece-me todavia preferivel. - No verso 9 o til sobre boa falta no CA.
II Cantiga de meestria: 3 x 7 3. Decasyllabos jambicos. -- Copias singulares, encadeadas todavia por uma das consoantes (u) que apparece tres vezes em cada estrophe, com palavra identica no meio de todas (desamor) e repetio de outra no principio e fim de cada uma (senhor na 1", mclltor na 2", sabor na 3"), de sorte que as copias singulares so ao mesmo tempo redondas: nlJbnce:t. - Rimas longas: r(a) i(b) n(c) na 1"' estancia; r(a) (b) on(t~) na 2a; 1(a) ar{b) (c) na 3". A fiinda, que acaba em r, segundo a regra, introduz uma rima nova: r (ddu). III ln meinem Liede habe ich meine Herrin ber alle Frauen gepriesen. Beklagen sich darob die anderen und sind mi r gram, so rngen sie ihrerseits ihren ,Frauenlob" haben und ihm daflir mit Unliebe und Undank lohnen, geradeso wie meine Herrin mir thut (1).

269
15

20

E se m'eu ei de mi-a loar sabor, non an por n por qu se mi-assanhar; mais ar ajan de seu quen-nas loar' e a quen ajan por n de8amor, com' a min faz aquela que eu ja Ioarei ~empr', e sei ben que non de fazer a min ben ninn sabor.
11 Ca se m 'algun ben quisesse fazer, ja quequer m'n fezera entender des quand' que a filhei por senhor.

3160

3165

r. 34 <= 70)b

Die schnste und beste, traun, vou allen, die ich kenne. Und zusehen mgen sie, was ih1e Dichtm anstellcn. Ziirnen sie mir darob, so rngen sie ihrcn eigenen Lobredner habon, ihrn aber stets Unliebe erweisen, denn nicht besser verfhrt rneine Herrin (2). Darber, .Jass ich sie lobe, drfen jene sich nicbt erbosen. Mgen sie ihren eigenen Dichter haben und ihm Unliebe zeigen, wie mir diejenige, welche ich irnmer loben werde, obwohl si e mi r nimmer Dauk daf1 wissen wird (3). Denn wollte sie es, so hatte sie mir lngst, seit ich sie zm Herrin wlihlte, ein wenig davon beme1klich machen knnen (I). IV .A_ fi inda teve outr' ora musica pi'Dpria. est margem. A respectiva chamada

133.
(Tr. 219, do verso 4 por diante).

Agora viv' eu como querria veer viver quantos me queren mal, que non vissen prazer de si nen d'al, com' eu fiz sempre des aquel dia que eu mia senhor non pudi veer. [ Ca] se nunca depois ar vi prazer, Deus no-me valha, que poderia! E qnen vivess' assi, viveria, per ba f, en gran coita mortal, c'assi viv' eu por ia dona qual sab' oge Deus e sancta Maria, que a fezeron melhor parecer de quantas donas vi e mais valer 11 en todo ben; e ben veeria

H170

H175

10

3180

f.

34

<= 70)c

I (m 264: (2..f.O) - 1 queria - 2 mi - 6 ca faltava no CA 7 non mi - 10 ca assi - 16 Ambos os codices teem: tal - 17 digu' - mi - 18 m' a mostre. II Cantiga de meestria: 3 x 7 2 x 2. Versos de dez syllabas: Decasyllabos jam bicos misturados com N onarios trocha'icos (como nas cantigas 10 e 130).- Copias equiconsoantes: :iblul<>cllca: ca. - Rimas breves e longas: ia(a) al(b) r(e). Colocci colloca esta cantiga no grupo sel di{{i e nota as duas fiindas, dizendo dui congedi spiccati.

lli Jetzt lebe ich so, wie ich es auf solche herabwnschen rnchte, di e rnir nicht wohlwollen: ohne Freude an rnir selbst und aliem brigen, und zwar seit ich meine Herrin nicht mebr sebe. Gott sei mir nicht gnadig, babe ich seither je Freude empfunden (1). Wer so lebt, lebt aber in Todespein, wie ich um eine Frau, welche Gottvater und die heilige Jungfrau kennen, da sie ihr solch holdes Aussehen

271
15

20

Quen visse mia senhor, e diria: sei ben por ela que [a]tal como vus eu dig[u]'; e se me non vai Deus (que mi-a mostre!), ja non guarria eu mais no mundo, ca non ei poder de ja mais aquesta coita soffrer do que soffri; e desejaria
eu

3185

Muito mia mort' e querria morrer por mia senhor, a que prazeria,
25

3190

E por gran coita, en que me viver vejo por ela, que perderia.

gaben und sie trefflich in aliem Guten machten, mehr ais di e ganze brige Frauenwelt. Liebes und Holdes wrde sehen (2), Wer sie erblickt, und sprechen ,ja sie ist es" [,ich weiss wohl"], denn sie ist in der That so, wie ich sage. Und hilft mir der Himmel nicht und zeigt sie mi r, so werde ieh nim mer wieder gosunden auf dieser W elt, da ieh nicht Kraft habe, diese Pein Inger zu tragen und herbeisehnen muss (3) Den Tod. Denn sterben mchte ich sowohi um ihretwegen, de1 es gefallen wrde (I), Ais auch wegen der grossen Pein, in der ich lebe, und die ich dann los wre (II).
IV AR duas fiindas tiveram outr' ora melodia sua. margem do {tA ha uma chamada.

134.
(Tr. 220).

r. 34 <= 70)d

Sernpr' ando coidando em meu coraon com' eu iria mia senhor veer e en como lh'ousaria dizer o ben que lh'eu quero; e sei que non lh'onsarei end' eu dizer nulba ren, mais ve'-la-ei 11 pouco, e irei n con mui grau coita no meu coraon, Tal que, se a vir', quantas cousas son eno mundo non mi-an de guarecer de morte, pois lhe non ousar' dizer o ben que lh'eu quero. E por l-n non me sei conselho, nen sei ora ben se prove d'ir i, se non; e meu se~ e meus conselhos todos aqui son.

3195

3200

10

/1205

I (iB 2oo (241) - 1 Semp1ado cuydado de nueha ten. Talvez: sempr' ando cuidando em 'lta tenon? ou: em minha tenon? A lio do CA , porm, prefervel, visto que a cano redonda: o to verso das estrophes tem por rima a mesma palavra com que o ultimo remata. - 4 quer' e sei q. n. - 5 lh'ousa1"ia a d. n. 1".- 6 mais vee-la mui pouq'e ir m'ei n. - 10 lhi - 13 (p1"0'll/1-'e) - 15 gzta1"esco - 16 cuidando 17 lhi - 20-23 (eq I sofreu tantas coitas ta gTam sa?'.,on I Eu e n oum P'" q'u,e 'lnho n te I P'" sen e moi1"o se iJs mi pdon) =R quen I so{Teu tantas coitas tan gTan sa?'.,on? 1 Eu, e non out1"en, porque mi non ten I por seu e moiro, se deus mi pe1"don! II Cantiga de meestria: 3 x 7 2.- Decasyllabos jam bicos. - Copias equiconsoantes e redondas, que repetem, alm d'isso, a mesma consoante (non) no meio de todas as estrophes: abba('ca: ca. Rimas longas: on(a) rCb) n(c). Colocci signalizou o cged., chamando-o mais uma vez spicc.- Tambem lanou margem a palavra Tenx e a fonnula per mio mal vidi.

273
15

20

E assi guaresc', mui gran sazon, coidando muit', e non sei que fazer; mais pero, pois lhe non ei a dizer o ben que lh'eu quero, tenho que non mia prol <l'ir i; mais sei al por n: que morrerei, se a non vir' e qu'n soffr'eu tantas coitas tan gran sazon. E Y"eo Otttre, por quen me non ten por seu! e moi r', assi Deus me perdon!

3210

3215

III ]eh stelle mir fortw~ihrend im Geiste vor, wie ich zu meiner Herrin gehe und rnich soweit ermanne, dass ich ihr meine Liebe gesteho, obwohl ich weiss, dass ich niC'ht zn redcn wagen werde, sie berhaupt nur fr ein Kleines sohen und tiefbetrbt vou dannen gehen werde (1). Denn nichts auf Erdnn kann mich vom Tode erretten, wenn ich nicht einmal wage, ihr zu sagen, wie lieb ieh sie babe. Darum weiss ieh mir keinen Hat und weiss anch nicht einmal, ob ich es versuchen und mieh ihr nahen soll, oder nicht: das ist mein ganzes \Vissen und Raten (2), Meine _ganze Heilung und mein Sinnen seit langer Zeit. Ich weiss nicht, was ich thun soU. Doch wenn ich nun einmal nicht Manus genug bin, ihr meine Liebe zu gestehen, so, denke ich, niitzt es mi r nichts, zu ihr zu gehen. Freilich weiss ich auch, dass ich 8terben werde, so ich nicht gehe, und dass ich darob seit langem so viele Schmmzen erleide (3). Ein anderer ist gekommen, um dessentwillen sie mich nicht mehr in ihrem Dienste haben will. Darum sterbe ich, so wahr mir Gott verzeihen mge (I). IV O desfecho teve outr' ora melodia propria. temos a nota: fijda.
margem do CA

18

135.
(Tr. 221).

c.n: 3a
{. 35 (= 7J)a

N ostro Senhor l e ora que ser de min, que moiro, porque me parti de mia senhor mui fremosa, que vi polo meu mal? e de mi que ser, Nostro Senhor? 11 ou ora que farei? Ca, de pran, niun conselho non ei, nen sei que faa, nen que xe ser De min, que moiro? e non me sei ja niun conselh' outro se non morrer! E tan bon conselho non poss' aver, pois que non coido nunca veer ja esta senhor, que por meu mal amei, des que a vi, e am' e amarei mentr'eu viver'; mais non viverei ja

3220

3225

10

.'12!10

I ( 1 8 2r6 (2..J-2) - 3 de m. s. fremosa qne eu vi - 4 min - 6 nenltun - 7 ne1z o que ser - 9 nenlmn - 11 culo - 15-16 Jl,lais por ela e non por outra ren I ando cuidando no meu, coraron - 18 cuidar - 19 cu,ida'r - 20 cuida - 22 E poi -la vcj' e cuid' e. q. b. - 23 llti vos fexestes em tod' ar cul' al - 26 O {'A tem fax.erdes - 28 mi - 30 verei - ben, lio que julgo prefervel.

II Cantiga de meestria: 4 x 7 2.- Decasyllabos jam.bicos. - Copias pareadas, differenciadas, porm, por uma das 1imas (b) que varia de estrophe em estrophe; e arredondadas por meio da consoante a, que identica dentro dos limites da mesma estrophe: abbucf>a. - Rimas longas: r{a) (b) ei(c) na 1" estrophe; (a) r(b) ei(c) na 2a; ?z(a) on(b) ar(c) na 3"; n(a) al(b) m(c) na 4a; (al e 2) n(a!l e 4) na fiinda, que portanto responde por meio de uma das rimas ao Jo grupo, e com outra ao Il0 Colocci s reparou na existencia do cgedo.
III Was soll, o Gott, aus mir werden, der ich ste1be, weil ich von meiner HetTin getrennt bin, die ich zu meinem Ungliick Rah? Herrgott, was soU aus mir werden? Und was soll ich thun, da ich mir keinen Rat weiss? (1)

275
15

20

Mais des aqui, de pran, per nulha ren, coidando sempre no meu coraon no mui gran ben que lh' og' eu quer', e non na veer, nen a coidar ja per ren a veer. E con aqueste coidar coid' a morrer; ca non poss' og' osmar com'eu possa viver per nulha ren, Poi'-la non veg', e coid' en quanto ben lhe vos fezestes; e tod'ar coid' al: en com' a min fezestes muito mal, pois ja quisestes que lh'eu tan gra.n ben quisess' e non mi-o fazer alongar de a veer, e tan a meu pesar! Nostro Senhor, u me faredes ben? A la f, nenlhur! aquesto sei ja, ca, se a non vir', nunc' averei ren.

3235

3240

25

3245

30

Keinen anderen wenigstens, ais eben zu sterben?* Doch taugt er nichts, da ich nie mehr zu sehen gedenke die, welche ich geliebt habe, liebe und lieben werde, solange ich lebe (2). Doch leben worde ich nicht mchr lange, da ich unaufhrlich ihrer und meiner Liebe zu ihr gedmke und der Not, die es mir bereitet, sie nicht zu sehen. Dies Gedenken aber wird mich zu Grunde 1ichten, denn ich kann es mir nicht einmal vorstellen, wie ich leben soll (3), Ohne sie zu schauen. Daran denke ich, wie Du ihr Liebes erwiesen. Und dann denke ich wieder an etwa.<; anderes: daran, wie Du mir Umecht gethan, da Du mich zwangst, si e zu lieben, und mich, zu meinern Leide, nicht davon fernhieltest, sie zu erblicken. Wann nnd wo wirst Du mir Gutes und Schnes crweisen? (4) Gewisslich nie und nirgends, das weiss ich schon; denn sehe ich sie nicht, so gicbt es nichts, was fr mich den Namen gut und schn verdiente (I).
) Se o poeta dissesse aqui viver, em lugar de mmrer, o sentido sahia mais comprehensivel, na minha opinifo, pelo menos.

IV A fiinda teve outr' om melodia propria. chamada do costume. Especimen das cantigas de atafiinda.

margem temos a

18*

13.
(Tr. 222).
f.
35

<= 71)b

Por mia senhor fremosa quer' 11 eu ben a quantas donas veg'; e gran sabor ei eu de as servir por mia senhor que amo muit.'. E farei a ren: porque son donas, querrei-lhes fazer servio sempr', e querrei-as veer sempr' u poder', e dizer d'elas ben: Por mia senhor, que quero m ni gran ben, que servirei ja, mentr' eu vivo for'. Mais enquant' ora non vir' mia senhor, servirei as outras donas por n, porque nunr.a vejo tan gran prazer com' en ve'-las, pois non ei poder de veer mia senhor que quero ben.
2 vejo e. g. s. - 8 a que quero g. b. -

.12:)0

ti255

10

3260

I CB 257 (24-3) est or' o mai.s de ben.

15

II Cantiga de meestria: 3 x 7 2.- Decasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes, e ao mesmo tempo redondas, com palavra identica no principio e fim de todas as estrophes e repetio da formula mia senhor nos 38 versos: ablJacea: ca. - Rimas longas: n{a)
r(b) r(e).

Sel di(s. e cged. spic., segundo Colocci.


III Um meiner holden Herrin willen liebe ich das ganze Geschlecht; um ihretwillen macht es mir grossa Freude, den Frauen zu huldigen. W eil sie Frauen sind, werde ich ihnen immerdar dienen und Gutes von ihnen reden (1). Um meiner holden Herrin willen, die ich so lieb habe, und der ich mein Lebtag lang dienen will, werde ich, solange ich sie nicht sehe, der anderen Frauen Diener sein; denn .solange es nicht in meiner Macht steht, die Geliebte zu schauen, macht sonst nichts mir gleiches Vergngen, wie unter anderen Frauen zu sein (2).

277
15

20

Ca, de pran, est' oge mais de ben que ei, pero que so sabedor que assi morrerei por mia senhor, veend' as outras, perdendo meu sen, por veer ela, que Deus quis fazer senhor das outras en ben parecer, e en falar, e en tod 'o ntro ben. E por aqnesta coid' eu a morrer a que Deus fez, por meu mal, tanto ben.

3265

Das ist jttzt mein Bestes; doe h weiss ieh fr gewiss, dass ich trotzdem, um meiner Tlerrin willen, oh ieh aueh di e anderen se h e, sterben uud den Verstand vcrlieren werde aus Sehnsueht, die zu schauen, welche erhaben ist ber die brigen dureh Schnheit, Hedegabe und andere Treffliehkeiten (3). Sie, der Gott zu me inem Leide so viele Vorzge verliehen, ist es, um die ich zu stcrben wlme (I).

1\' A fiinda teve outr' ora musica propria.

137.
(Tr. 223).

r. 35 (= 7J)c

11 Nunca fiz cousa de que me tan ben achasse come de quanto servi sernpr' a dona, des quando a vi, que amei sempre mais ca outra ren; ca, de pran, quanto no mundo durei, os dias que a servi, gaanhei, e tantos ouv' end' a prazer de rui.

.1270

3275

10

E tenho que me fez Deus mui gran bf'n en me fazer tan ba don' amar, e de a servir e non m 'enfadar, nen te'-lb' o mal, que me faz, en ren; e de me dar coraon de t~er por ben quanto m'ela quiser' fazer, e atender temp', e no'-me queixar.

3280

I CB 28 (24:-1) - 6 guaanltei - 8 mi - 11 (n. tc' -lo mal que rn'ela fax en ren) - 12 'mi - 16 min - 17 cuidei que veria s. - 25 se m' ar q. - 31 (en praxer).
II Cantiga de meestria: 4 x 7 3. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares, encadeadas todavia por uma rima (u) que se repete com palavras identicas (bem e rern) no 1 e 4 verso de todas as estrophes: abbac.~cb. Rimas longas: n i ei na la estancia; n ar cr na 2"; n on ou na 3a; n r na 4a; r e1 n na fiinda que, introduzindo pmianto uma consoante nova, remata com a do principio da cantiga. Colocci achou notavel s a existencia do cged., e a formula fa-r rneglior (verso 26). III Von aliem, was ich gethan, hat nichts mi r soleh Behagen bereitet, wie meine Handlungen im Dienste der ber alies in der "\Velt Geliebten. Von meiner Lebenszeit rechne ich fr gewonnene die Tagc, die ich ihr gedient, und ebensoviele zhle ich ais Freudentage (1). . Auch vermeine ich, Gott habe ruir Liebes erwiesen, indem e r mir eine so vorzgliche Dame zeigte; und ich bin ihm dankbru dafr, dass ich sie

279
15

20

E, de pran, sempre des que lh'eu quis ben 328{) mayor ca mi e con mayor razon, sempre eu coidei que verria sazon que Ih 'ousaria eu alga ren dizer do ben que lh'eu quer'! e estou atendend' aquel temp'! e non chegou! 3290 .Pero estou led' en meu corayon, Porque quero tan ba- dona ben, de que sei ca nunca me mal veiT; ca se morrer' por ela, prazer-mi-! Se mi-ar quiser' fazer alga rcn 11 como non moira, far mui melhor; e ben-o pode fazer mia senhor, ca tod' aqueste poder ben o : E en fazer en min 11nanto quiser', e en valer mui mais d'outra molher en parecer e en tod' outro bcn.

25

f.

35

<= 7J)d

3:!!J5

30

.J300

lieben darf; in ihrem Dienste nicht erlahme; das Bso, das sie mir anthut, fr nichts erachte; alies, was vou ihr ausgeht, fr gnt halte; gcduldig warte und nicht klage (2). Seit i eh sie verelno, me h r ais mie h selbst und auch mit grsserem Hecht, hoffte i eh, die Htuudc wrde kommcn, wo ieh es wagen wrde, ihr davon zu reden; doe h noch ist sie nicht gokommen; noch immer bin ieh oin Harrender, ob anch heiteren Ilerzens (3). Die Damo, die ich liebe, ist so b'1lt, dass mir vou ihr nicbts blos kommon kann. Selbst wenn ich um sie stcrbe, soll es mir genehm sein. Bessor aber thut sic da.rau, so sie etwas tlmt, das mich am Lobon erhlt. Und dazu hat sie die 1\Ia.cht in Handen (4). Und auch dazu, mit mir zn thun, wie sio will. Thr Wcrt ist hhcr ais dor jeder anderen Frau. Ebenso ih ro Schnheit (I).

lV Fijda it mmgem do ( 1A, em signal do que ainda aqui a cantiga rematava com nova melodia.

138.
(Tr. 224, do verso 4 por diante).

Senhor fremosa, vejo-vus queixar porque vus am' e anwi, pois vm; vi; e pois vos d'esto queixades de mi, se n dereito quere1les filhar, aque-m'aqui eno vosso pmler! Pois vos de min non q ueixades por al, se non porque vus quero mui gran ben, e vejo que vos queixades por (,n, senhor de min, e meu bcn e meu mal,. aque-m'aqui eno vosso poder! Senhor, se vos teedes por razon d'eu por aquesto ja morte prender, non ei eu quen me de vos defender'; e por n, coita do meu eoraon, aque-m'aqui eno vosso poder, 11 en que 101 sempr e ei .la de seer.
.f.' '

3305

10

3310

15

3315

r. C. VI: 14ft )a B6 <= 19

I CB 2r,9 (24J,)- 2 (pois que vus vi)- 3. 6 e 8 vu.s- 16 fui sempre.


II Cantiga de refram: 3 x (4 1) 1. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: ubltni!C: c. - Rimas longas: ar na 16 estancia; al n na 2"; on er na 3"; er no refram e na fiinda. - A repetio de r na 3" estancia devia ser uma ,desigualdade" censuravel, na opinio dos juizes da arte trovadoresca. Tornel. Ogedo du verso spicc., segundo Colocci. III Ihr fhrt Klage, schne Herrin, weil ich Euch liebe und geliebt babe, seit ich Eu eh zum erstenmal sah. W ollt Ihr mi eh dafr strafen: 11 seht, hier stehe ich und begebe ich mich in Eure Gewalt (1). Da Ihr nur aus einem Grunde ber mieh ldagt, namlich weil ich Euch innig liebe, llu meine Herl"in, mein Leid und moine Lust, 11 seht etc. (2). Wenn Ihr es fr recht haltet, dass ich darum den Tod erleiue, so weiss ieh niemand, der mich beschtzen knnte. Darum, meines Horzens Leide, 11 seht, hier stehe ich in Eurer Gewalt (3). ln der ich immer war und bleiben werde (1). IV Fijda (com melodia propria), segundo a anuotao do velho escrevente.

+ +

139.
(Tr. 143).

De nua senhor direi-vns que mi-aven: porque a vejo mui ben parecer, tal ben lhe quer' onde coid' a morrer. E pero que lhe quero tau gran ben, ainqa lh 'eu mui melhor querria ... se podesse . . . mais non poderia! Ca lhe quero tan gnm ben que perdi ja o dormir; e, de pran, perderei o sen mui cedo con coita que ei. E pero que tod' aquesto per' i, ainda lh'eu mui melhor querria ... se podesse ... mais non poderia!

3320

3325

10

I CB ~c;o (~!6) - 3. 4. 7 e 13 lki - 3 cuid' 10 peroque tod' aquesto padeci - 16 se deus mi perdon.

5 queria

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos no corpo da cantiga; Nonarios trocha'icos no refram e na fiinda. - Copias singulares: abballi~. - Rimas longas e breves: n{s) er(b) na 1" copia; i(a) m"(h) na 2... ; on al na 3... ; ia no refram e na fiinda. Colocci marcou aqui a formula do verso 1(): m [i] penloni a me.

+ +

Jll Also ergeht es mir mit meiner Herrin: weil ich sie so reizend sche, liebe ich sie so sehr, dass ich daran sterben muss. Trotz der Grsse meiuer J,iebe 11 mochte ich sie aber noch viel viel mehr lieben, wre es nur mglich. Doch ist es unmglich (1). Habe ich doch bereits den Schlaf vt:'rloren, und werde bald vor Gram . den Verstand verlioren. Trotzdem ich abcr schon so viel vcrlor, llmehte ieh etc. (2). Denn so herzlich bin ich ihr zuget.han, dass ich olme jedcn Zwcifel hald st.erbcn muss, so sie mir nicht hilft. So wahr mir aber Gott helfen moge, 11 bei allodem mchte ich sie noch viel vicl mehr lieben, wre es nur mglich. Doch ist es unmglich! (3)

282
Ca lhe quero ben tan de coraon que sei mui ben que, se m'ela non vai, que morrerei cedo, non i ai. E con tod' esto i si Deus me pcrdon! ainda lh'eu mui melhor querria, se podesse; mais non poderia! Per nnlha ren, par saucta Maria! Ca se podesse, log[u]' cu querria!

:w:w

15

3335

20

Vllig unmglich, hei der heiligen Jungfrau. Denn vcrmchte ich es, so wrde ich os sogleich wollen (I). IV Fijda com melodia propria (segundo a nota marginal do eA).

140.
(Tr. 144).

36

<= 119)b

Cuidades vos, mia senhor, que mui mal estou de vos, e cuid' eu que mui ben estou de vos, senhor, por a ren que vus ora direi, ca non por ai: Se morrer', morrerei por vos, senhor; se m'i-ar fezerdes ben, aque melhor! Tan mansa vns quis Deus Senhor fazer e tan fiemosa , e tan ben falar que non poderia eu mal estar de vos, por quanto vus ([Uero dizer: Se morrer', morrerei por vos, senhor; se m'i-ar fezerdes ben, aque melhor! Amo-vus tant' e con tan gran razon, pero que nunca de vos ben prendi, que coid' eu est', e vos que non 'si; mms tant esfor' ei no meu coraon, Se morrer', morrerei por vos, senhor; se m'i-ar fezenles ben, aque melhor!
6 se m.' ar

3340

3345

10

3350

15

I CB 261 (2!7, - 2 e cuid' n que m. b. tanto c. - 15 assi - 16 esforcei.

f. -

13

II Cantiga de refram: 3 x (J 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbnljeC. - Rimas longas: al<a) n(b) na la copia; r(a) ar(b) na 2"; on\B) i(b) na 3a; r no 1efram. Colocci diz : tornei. III Jhr meint, es gehe mir schlecht; ich meine, es gehe mir gut, und zwar, Herrin, aus folgeudem Grunde: 11 sterbe ieh, so sterbe ieh fr Euch; thut Jhr mi r abor Uebes an, um so besser (1 ). So sanft und hold schuf Eu eh der Herr und so lieblich redet lhr, dass es mir durch Euch nie bel ergehen kann etc. (2). So inuig liebe ich Euch und mit solchem Recht (obwohl Ihr mir keinerlei Gunst gowahrt habt), dass ich davon berzeugt bin, Jhr abcr vom Gegcnteil. ln meinem Herzen babe ich di e trstende Gewissheit: 11 sterbe ich, so sterbe ich ft Euch etc. (3).

141.
(Tr. 145).

f. 36

(= Il9)c

Direi-vns que mi-aveo, nua senhor, i logo quando m'eu de vos quilltei: ouve por vos, fremosa mia senhor, a morrer; e morrera ... mais cuidei que nunca vus veeria es i, se morress' ... e por esto non morri.

3355

.1360

10

Cuiand(o) en quanto vus Deus fez de ben en parecer e en mui ben falar, morrera eu; mais polo mui grau ben que vus quero, mais me fez Deus coidar 3365 que nunca vus veer-ia des i, se morress' . . . e por esto non morri.

I ('ll 262 (2-t-S) - 3 ouv'eu- 6. 12 e 18 esso- 7 cm"dand' en q. - 10 que mi vus quero, me fex Deus cu/idm- 13 cuidmtdo novosso bon parecer - 1-1 outi-a mo'rrer e, se deus mi penlon - 1f3 acorde-i 19 culand' en vos ouvi- a m. assi - 20 -n-on morri.
II Cantiga do refrarn: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jarnbicos. - Copias singulares: ahahllt't': cc. - Rimas longas: r(a) ei(b) na ta copia; bt(a) ar(lt) na 2n; h on ua 3a; no refrarn e na fiinda. - O 1 o e o 3 verso de cada estrophe teern rimas identicas (senltor ben pa-recer). Colocci assenta tornelo e cogcdo. III Bekennen will ich, wie es mil ergaugen ist, als ich von F~nch Abschied genomrnen hatte: beinahe wre ich gestorben. Doch fiel rnir bei,ll dass ich Euch nicht wiedersehen knnte, falis ich strbe. Damm starb ich nicht (1). Im Gedanken an Euer Aussohen uml Sprechen wre ich fast gestorben. Durch Gottes Gnade aber kam mir aus Liebe zu Euch der andere Gedanke, dass etc. (2 e 3).

+ +

285

15

Cuidand' en vosso mui bon parecer ouv' a morrer &assi Deus me perdon! e polo vosso mui bon parecer morrera eu; mais acorde[i]-m'enton que nunca vus veeria des i, se morress' . . . e por esto non morri.. Coidand' en vos ou v' a morrer assi! e cuidand' en vos, senhor, guareci!

3370

20

rm Gedanken ao Euer hohles Ant.litz erstarb ich. ao Euch ward ich gesund (I).
IV A fi i n da teve outr' ora melodia propria.

Und im Gedank8n

142.
(Tr. 146).

{. 36 (= 119)d

Pregtmtou J ohan Garcia da morte de que morria; e dixe-lh'eu todavia: ,A morte d'esto se mata: Guiomar Affonso 11 Gata est a dona que me mata." Pois que m'ouve preguntado de que era tan coitado, dixe-lh'eu este recado: ,A morte d'esto xe mata: Guiomar Aff'onso Gata est a dona que me mata." Dixe-lh'eu ja vus digo a coita que ei comigo per ba f, meu amigo: A morte d'esto se mata: Guionuir Affonso Gata est a dona que me mata.

3B75

B380

10

3.185

15

3390

I CB 263 (249) - 1 O A tem, por engano: pregmtimt - 3 e 9 dixi - 4. 10 e 16 xe m. - 13 e dixe lh' eu bo v. d., certamente erro por ben vus digo. II Cantiga de refram: 3 x (3 3). - Septenarios trocha'icos. - Copias singulates: ~~~lli~. - Rimas breves: ia na la copia; ado na 2a; igo na 3a; ata no refram. Colocci descreve o eschema metrico, dizendo: 3 versi consoni; et uno tornel. Alm d'isso, temos preguta na margem e ouve traduzido para ebbe.

ill Johan Gmcia bat (mich?) gefragt, ,welchen Todes der Tod strbe". Worauf ich erwidett babe: 11 Daran stirbt der Tod, dass Frau Guiomar Affonso Gata es ist, welcbe mich ttet. (?)

143.
(Tr. 147).

Pois [que] eu ora mmto for', sei ben ca dir mia senhor: Eu so Guiomar Affonso !
5

3395

Pois souber' mui ben ca morri por ela, sei ca dir (a)ssi: Eu so Guiomar Affonso! Pois que eu morrer', filhar enton o seu queix' e dir: Eu so Guiomar Affonso !
3400

I CU 26-17 E puis eu m.

(~50)

1 que falta no CA. -

3. 6 e 9 soo- 5 que-

f -

8 enton o soqueixo e cl.

II Cantiga de refram: 3 X (2 1). - Octonarios jambicos no corpo da cantiga; e Septenario hocha'ico no refram. - Versos pareados: nniiU. - Rimas longas nos disticos: r no 1 par; i no 2; no 3; a breve onso no refram. Colocci assenta: qi respostn io'rnel.

III Bin ieh tot, so wird meine H errin sprechen, das weiss ich gewiss: 11 <ch bin Guiomar Affonso! (1) Sohald sie es erfahren hat, dass ich um sie gestorben bin, wird sie gewisslich sprechen: 11 Ich bin Guiomar Affonso! (2) lhr Kinn wird sie fassen, wenn ich tot bin, uml sagen: 11 lch bin Guiomar A:ffonso! (3)

LACUNA lla.
:FALTA Ul\iA MEIA-FOLHA: No. 4P DO CADERNO VI.

No verso da folha antecedente ficou algum espa~o em branco, mas pouco. Na immerliata principia um novo grupo de poesias com Vinheta e lettra hiRtori~ula. A folha cort-'lda deve tr contido portanto um pequeno grupo de cantigas, attr"ibuidas a um trovador, que no era o auctor dos nossos numeros 144 a 156, nem tampouco o dos Nos. 12H- -14-:.3; ou ento deve tr contido mais alguns versos de Roy Queimado. A segunda hypotbese torna-se mais provavel, se olharmos para o cn, que otferece no lugar correspondente mais duas cantigas cl'esse trovador.

VEJA- SE A SECO lQ& DO APPENDICE.

XIII

CANTIG1tS
144-1:>6
DE

VAASCO GIL.

19

144.
(Tr. 157).
C. VI: 3{1:
Vinheta {. 37 (= 72Ja

ltfuit' aguisad(o) ei de morrer, . e non tenho nua mort' en ren; ante me prazeria n, pois sen meu grad' ei a fazer a mia senhor mui gran pesar, ca l[h]e pesa de a amar. A mia senhor grau pesar de que lhe quer'eu mui gran ben, e a min gran coita m'n von; mais pero de fazer ei ja a mia senhor mui grau pesar, ca l[h]e pesa de a amar. E grave dia eu naci con quanto mal me faz Amor, ca por el, mentr'eu vivo for', ei ja sempr' a fazer assi a mia senhor mui gran pesar, ca l[h]e pesa de a amar.

3405

3410

10

3415

15

I CB 267 (2;)3) - le nos versos 6. 12 e 18 talvez seja hespanbolismo. - 1 muit' aguisad' - 3 rni - 6 ca llti pesara d. a a. - 7 E m. s.- 8 llti - 9 mi - 14 pois tanto mal mi fax amor - 16 semp, abreviatura que tanto pode resolver-se em sempre como em sempr' a 21 caffimet p. lio que talvez represente e assi m'el perdon - 26 lhi. II Cantiga de refram: 4 x (4 2) 2. - Octonarios j am bicos. - CopiaR singulares: abluti!CC. - Rimas longas: er(a) n(b) na 1" copia; (a) n(b) na 2"; i(a) r(b) na 3n; ei(a) on(bJ na 4"; ar no refram e na fiinda. - A repetio da rima n(bl o 2) seria considerada como deHigualdade censuravel. Colocci a.<;Renta egedo spicc. dal tornei; e traduz ante com o latim imo. 19*

+ +

292
f. 37
(= 72)b

20

E nunca m'end' eu partirei, ca non quer o meu coraon, nen Deus; e iSi Deus me perdon! a meu pesar a fazer-lh'ei a mia senhor mui gran pesar, ca 1[/t]e pesa de a amar.
11

B420

H42;;

~5

E non me poss' end' eu quitar de lhe fazer este pesar!

III Zu sterben steht mir bevor, und mir liegt gar wenig an meinem Tode. Vielmehr wrde ich Gefallen daran finden, da ich ganz gegen meinen W unsch 11 meiner Herriu Kummer bereite, denn bekmmert ist sio und erzrnt, weil ich sie liebe (1). Bekmmert und erzrnt ist sie, weil ich si e so sehr liebe, und mir erwchst daraus Leid; dennoch muss ich 11 meine1 Herrin immerdar Kummer bereiten etc. (2). An einem Unglckstage ward ich geboren, da die Liebe mir so bel mitspielt; denn solange ich lebe, muss ich 11 meiner Herrin aus Liebe Kummcr bereiten etc. (3). Niemals werde ich von ihr lassen, da mein Herz und Gott es nicht gestatten. Zu meinem Leidwesen werde ich also fortfahren, so wahr mi r Gott helfe, 11 meiner Herrin Kummer zu bereiten etc. (4). Freimachen kann ich mich nicht davou, ihr solches Leiu zuznfgen (I).

145.
(Tr. 158).

Que partid' eu serei, senhor, de nunca ja veer prazer, des quand' ora partido for' de vus falar e vus veer! E partido serei logu' i d'aver sabor d'al nen do mi! E partir-s'-an os olhos meus de non veer de nulha ren praxer, pois que os partir' Dons de vos, senhor, que quero ben. E partido serei logn' i d'aver sabor d'al nen de mi! E partir-s'- meu coraon de nunca d'al-ren se pagar; e partir-s'- n con razon, dos quando vus eu non falar'. E partido serei logu' i d'aver sabor d'al nen de mi!
6. 12 e 18 mi, onde o C1l traz rnin.

34.'10

3435

10

3440

15

3445

I CB 2GS (2:,!) -

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Octonarios jambicos.Copias singulares: abnbi!Cl1. - Rimas longas: r(a) cr(b) na to estancia; cus(a) n{h) na 2a; on(a) ar(b) na 3a; i no refram. Tornel: no dizer de Colocci.

III 'Vie fern ich davon sein werde, je wieder Lust zu empfinden, bin ich erst fern von Euch, Herrin, ohne Euch zu schauen oder zu sprechen! 11 Fcrn bin ich dann sogleich von aller Freudigkeit (1). Aller Freude bar werden meine Augen sein, sobald Gott sie von Euch fernhalt, geliebte Herrin etc. (2). Mein Herz wird ninuner wieder an irgend etwas Gefallen finden; mit Recht wird es der Freude entsagen, sobald ich zu Euch nicht reden darf etc. (3).

146.
(Tr. 159).

37

<= 72)c
5

Que sen- mesura Deus contra mi! Pois que me faz sempre pesar veer, lllpor qu me leixa no ID.lmdo viver? 1\Iais pois me vejo que x'el quer assi, quant' eu oimais no coraun tever', negar-lo-ei e direi-lh'al que-quer! E quant' el sabe que me pesar, poi'-lo el faz por xe me mal fazer, e por al non, quero-vus eu dizer, se eu poder', o que lh'end' averr: quant' eu oimais no coraon tever', negar-lo-ei e direi-lh'al que-quer! E des oimais non pod' el saber ren de mia fazenda, se non devinhar', pois el assi quer migo guerrejar! 1\Iais vedes que vo'-lh'eu farei por n; . quant' eu oimais no coraon tever', negar-lo-ei e direi-lh'al que-quer.

3450

10

3-155

15

.1-JO

I CB 269 (255) - 1 O C,l tem min no verso 1. nega'-lo-ei - 7 mi - 8 mi - 15 pois s'el.

4 'mi -

(i

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbn!!(~C. - Rimas longas: i(a) rlb) na la estancia; (a) rCb) na 2a; n(a) ar(b) na 38 ; r no refram. - Ainda n'este caso a repetio da mesma rima em duas estancias (bl e 2) parece ser uma das desigualdades, censuradas pelos mestres da arte de trovar. Tornel, segundo Colocci. III Masslos und ungerecht verfhrt Gott mir gegenber. W enn er mir nichts als Bekmmernisse zeigen will, wozu lasst er mich dann auf Erden leben? Da er es aber also will, 11 werde ich ihm nunmehr verheimlichen, was in meinem Herzen vorgeht, und werde ihm nach Belieben anderes sagen (1 ). Da er mir anthut, was mir wehe thut (wie ihm nicht unbekannt ist), bloss um m.ir I..eides zuzufi:i.gen, werde ich, wenn ich irgend kann, nun folgendermassen handeln: 11 verheimlichen werde ich ihm, was etc. (2). Von meinen Angelegenheiten wird er fortan nichts mehr erfahren, so er sie nicht zu enaten versteht, - da er mich also zu bekriegen unternommen hat. Denn also werde ich handeln: 11 was in meinem Herzen vorgeht, werde ich ihm nunmehr verheimlichen etc. (3).

l.J-7.
(Tr. 160).

5
f.
37

<= 72)d

Senhor fremosa, non ei og' eLl qnen vus por min queira mia coita mostrar; nen eu, senhor, non vus ous' i falar; pero quero- vus rogar d'a ren: que vus prenda doo de mi por quant' affan 11 por vos soffri! Por quanta coita, ben d'-la sazon qLw vus eu vi, sempre por vos levei, se vus prouguer', ora rogar-vus-ei, senhor, por Deus, por est' e por al non: que vus prenda doo de mi por quant' affan por vos soffri!
S. -

B1G:)

.1--170

10

3-175

I cn :!70 (2:l6) - 2 rni - 7 per - w E rnia que eu sempre vi p. m. 'ln. - 15 mi - 19 min.

14 olhos

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos no corpo da cantiga, Octonarios no refram e na fiinda. Copias smgularos: abbaj!CC: ec. - Rimas longas: n(a) arlhJ na 1.. estancia; on(a) ei(b) na 2.. ; eus(a) allb) na 3.. ; i no refram e na fiinda. Cged. spicc. al tornel, no dizer de Colocci. III Schne Herrin, ich kenne niemand, der Euch jetzo moine Not klagen knnte; ich selbst aber wage nicht, zu Euch zu rcdon. Trotzdom hitte ich: 11 habt Mitloid mit mir, der um Ench so vi ele Pein ausstoht ( 1). Um dos Leides willen, das ich ohne Unterlass ertragon habe seit dm Stunde, wo ich Euch erblickte, mchte ich Euch, Horrin, so Ihr es ge. stattct, um Gottos willen beschwren etc. (2). Aeh Herrin, lhr mciner Augen Lieht, die ich zu moinem Unglck erblickte, um weiteres wage i eh nicht zu flehen. Doeh bitte ich Euch, boi Gott etc. (3). Um des I..eides willen, das ich dulde und geduldet babe, erbarmt Euch meiner (1).

+ +

296 . Ay mia senhor! lume d'aquestes meus olhos, que eu vi sempre por meu mal, non vus ous' eu por min falar en al; mais, mia senhor, rogo- vus eu por Deus q~e vus prenda doo de mi por quant' afl:'an por vos soffri! Avede vos doo de mi por quant' affan soffr' e svffri!

15

3480

20

IV O CA tem mais uma vez a nota marginal fijda, em signal de que o desfecho tinha melodia propria. - Cfr. Diez p. 69.

148.
(Tr. 161).

Se vus eu ousasse, senhor, no mal, que por vos ei, falar, des que vus vi: a meu coidar, pois fossedes n sabedor, UOer-VUS-iadeS de 111i. E porque nunca estes meus olhos fazen se non chorar, u vus non veen, con pesar: se o soubessedes, por Deus, doer- vus- iaues de mi.

3-185

3..J[J0

10

I {~B ~71 (~57) - 1 (a falar) - 3 cuidwr - 10~11 Entre a 2a e 3a estrophe o ('B apresenta mais uma, que diz Com' e quanto meu coraon se non en vos den [-::r:=. ten?] al cuidar se vo' -l'- eu ousasse 'ltwstrar, por mesura e por al non doer- vus- adcs de mi. 10 o 15 'llt'in - 12 mi - 15 (faen sabedor). O CA teu: faceu saber Hi mi.

II Cantiga de refiam: 3 x (4 1); ou, no ('B 4 x (4 1). Octonarios jambicos. - Copias singulares: nbbniiC. - Rimas longas: r(a) arlb) na ta copla; eus(a) arlb) na 2a; r(a) or(b) na 3n; [on(a) ar(b) na inte1calada] e i no reham. Temos repeti~o da mesma consoante na copia 1n e 3a (ale b3), e ainda na estrophe interposta do {'B (bl e 3). Colocci assenta Tornel. III Htte ich den Mut, Euch von den Schmerzen zu reden, die lhr mir bmeitet, seit ich Euch kenne, ich glaube, sobald Ihr darum wsstet, 11 erbarmtet Ihr Euch meiner (1 ). Da meine Augen nichts thun als weinen, sobald si Euch nicht schauen, so wrdet Ihr, wsstet Ihr es, 11 Euch meiner erbarmen (2).

29H

l\Iais non vus fac,[ o] eu saher de quanto mal me faz amor por vos, ca m'ei de vos pavor; 2 /.~{{~ /a)a 11 ca se vo'-l'ousasse dizer, 15 doer-vus-iados de mi.

3-/.95

\Vie und in welchom Masse mein Herz sich nur nach Euch zu sohuon vermag, wagte ich es Euch zu zeigen, so wnlet Ihr aus Gerochtigkoitsgefhl 11 Erbarmen haben (3a). Doch wage ich nicht, davon zu reden, wie vicl Leides ruir dio Liebe anthut um Euretwillen, weil ich Euch fiirchte; denn hatte ich den Mut, zu rodcn, 11 Ihr wrdet Mitloid mit mir empfi.nden (31>).

1--19.
(Tt. l2).

Estes olhos meus ei mui gran raznn de querer mal, enquant' eu ja viver', porque vus foron, mia senhor, veer, ca depois nunca i si Deus me perdon! pud' eu en outra ren aver sabor ergu' en coidar en vos, ay mia senhor! D'esses vossos olhos e d'estes meus me [a]vo sempre coit' e pesar poi'-los meus foron os vossos catar; ca dos i nunca i si me valha Deus! ptld' eu en outra ren aver sabor ergn' en coidar en vos, ay mia senhor!

3500

3505

10

/J510

I CB 272 (258) - 1 ei eu g'ran 'raxon. O CA tem, por engano, ei ett 'lltUi g. r. - -1 se deus mi perdon - 6 cuidar - 8 mi vo - 10 se mi v. d. No {~A Jm espao em branco para mais duas estrophes. O ('B no as contm: depois do verso 10 faltam quattro folhas no apographo italiano. II Cantiga de refram: 2 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: nbbniiCC. - Rimas longas: on(a) rlbJ na 1" estancia; e-us(a) m(IJ) na 2a; (w no refram.

III Mit Fug und Recht dal"f ich meinen Augon mein I.ebolaug zrnen, weil si e Eueh, Herrin, angeblickt haben, denn seither, so wahr mi r Gott helfo, 11 babe i eh an nichts anderem mehr Gefallen finden knnen, ais an Euch zu denken, ach Geliebte (1). Von Euren 1md von meinen Augen stammt moine stete Not und Plage, seitdem di o meinen di o Euren gosucht haben; denn seither 11 habe ich an nichts ande rem mehr Gofallen finden knnen, als darau, an Euch zu uenken, ach Geliebte (2).

150.
(Tr. 163).

r. 38 <= 73)b

11 Muito punhei de vus negar, senhor fremosa, o gran ben que vus quero; mais ja per ren noJn] ei poder de me guardar que vus non aja do fazer do ben que vus quero saber.

3515

lO

Quisera-meu q ne foss' assi que podesse meu coraon encobrir, mais no'-me perdon Deus, se ja poss' al fm:er i que vus non aja do fazer do ben que vns quero saber. Ca entend' i eu por meu mal que vos parecedes melhor de quantas eu vi, mia senhor; pero non poss' i fazer al que vns non aja de fazer do ben que vus quero saber:

.'J520

15

H523

I No verso 1 o C.\ tem pzmei; no 21 eu, em lugar de cn.- No n o copista, tendo duvida sobro a significa~o das lettras entend i, escreveu i; depois emendou-o para y, lanc,:ando em seguida margem um j, talvez para nova rectificao. Sendo assim, deveramos lr: entendi. - Entre os versos 24 e 25 La espao em branco, om que caberia uma estrophe. Julgo que a parte omissa se compunha de duas fiindas: a la responderia em ir ultima copia; e a 2a em r penul tima.

+4 x

II Cantiga de 1ofram: 4 x (4 2) 2 x 2 (originariamente talvez 2). - Octonarios j ambicos. - Copias singulares: ubbnllfC. - Rimas longas: ar(a) nlh) na ln copia; i(a) on(b) na 2n; al(a) rfb) na 3a; ei(a) ir(b) na 4a.- Das fiindas existentes a ln, que rima em nthlJ est ligada la copia; a 2a em on(b2J liga com a 2. - possvel que faltem mais dous pareados, conforme ja ficou indicado.

+ +

301
20

Tal ben vus quero que hon sei per ren que non posso guarir; peru non me poss' (n partir, mais 'si que poder non ei que vus non aja de fazer do hen que vus quero saber. Ca todo non sei og' eu quen o podesl!se dizer per ren. E negara-vo'-l'eu, mais non quis Deus, ne'-no meu coraon.

H530

25
f.3B(= 73c

/15.'/5

III Ehrlich habe ich darnach getrachtet, Euch, holde Herrin, meine Liebe zu verheimlichen; jetzt aber kann ich mich nicht lnger davor hten, 11 Euch etwas davon zu offenbaren, wie heiss ich Euch liebe (1). Gern mchte ich meines Herzens Triebe verbergen, abm-, so wahr Gott mich nicht selig machen mge, ich kann nunmehr nicht anders, 11 als Euch etwas davon zu verraten etc. (2). Zu meinem Leide babe ich es erkannt, wie viel schner Ibr, Herrin, seid ais alie brigen. Trotzdem aber kann ich nicht umhin, 11 Euch etwas davon zu offenbaren etc. (3). So gross ist meine Liebe, dass ich nimmer davon genesen kann: ich lann nicht von ihr lassen; vielmehr ist ihre Gewalt eine solche, dass ich nicht umhin kann, 11 Euch etwas davon zu offenbaren etc. (4). Denn niemand kenne ich, der es ihr ganz entdecken knnte (I). Und auch ich wrde es verschweigen. Gott und mein Herz aber la.'lRen es nicht zu (TI).

IY Ambas as fiindas tem pauta para notao musical.

151.
(Tr. 164).

Senhor fremosa, pois pesar avedes de que vus amo mais ca min nen ai, direi-vus gran verdad'; e se non, mal me venha de vos que me mal queredes: non vus quer' eu pelo meu grado ben! E mia senhor, pois que vus pesa n, di7.er- vus quer' eu a quen vus tornedes. A vos, senhor, que tan ben parecedes, e a quen vus fez parecer assi 11 que quantas donas euo mundo vi de parecer todas las vos vencedes, e de bon prez e de falar melhor. E pois Deus tanto ben vus fez, senhor, ele vus amar non me vus n queixedes. Ca non en min, mao meu pecado, nen quer Amor que m'n possa quitar, nen Deus Senhor, nen vosso semelhar, ca me teen de tal guisa forado que me vus fazen mui de coraon querer gran ben; e iSi Deus me perdon! non vus fa' i pesar pelo meu grado.

.1540

.1545

<! ~~d

10

.1550

15

.1555

20

II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jam bicos. - Copias singulares, e ao mesmo tempo pareadas: as duas primeiras esto enlaadas por uma das rimas, e as ultimas por outra no mesmo Rimas breves e longas: edes(a) a[(b) n(c) na lugar: bbee. la estrophe; edes(a) i(b) r(c) na 2a; ado(a) ar(b) on(c) na 3n; ado(a) r(b) eus(c) na 4a. A fiinda apresenta uma rima nova (ei) no primeiro distico, emquanto a restante responde ao ultimo verso da cantiga.

303
E mia senhor, se Deu~ fosse pagado d'eu de gran coita guardado seer, non me mostrara vosso parecer, nen vos, senhor, que eu, mal-dia nado, por meu mal vi e d'estes olhos meus! E pois vus vi, nunca despois quis Deus que perde~s' eu gran coita nen coidado! E gran coita, l como a perderei? Pois que vus pesa porque vus amei. sei, se viver', que viverei coitado.
H56V

25

3565

30

III Da Ihr, schne Ren-in, darber zrnt, dass ich Euch iiber alies liebe, mehr ais mich selbst, will ich Euch eine Wahrheit sagen (lge ich, so mge }~uer Zorn mich verfolgen): ich liebe Euch nicht aus freien Stcken. U nd ferner will ieh Eueh sagen, wem lhr, da lhr zrnt, V orwlfe machen solltet (1): Eueh selber, weil Ihr so liebreizend seid, und dem, der Euch also geschaffen hat, dass Ihr alie iibrigen an Aussehen, Wert und Zauber besiegt. Nicht aber ber mich fhrt Klage (2). Denn leider liegt es nicht in meiner Hand, und weder Amor, noch Gott, noch Euer Angesicht lsst zu, dass ich mich von Euch wende. Vielmehr zwingen sie mich, Euch herzlich lieb zu haben. Bei Gott, nicht freiwillig erzrne ich Euch (3). Httc der Himmel mieh vor U ngemach behten wollen, er htte meinen Augen Euer Angesicht nicht gezeigt, das ich, zum Unghick GeborPner, zu meiuem und meiner Augen Harme sab. Denn seit ich Euch erblickt, bat Oott nicht mehr gestattet, dass ich Sorge und Pein loswrde (4). 'Vie soU ieh mm mein Leid loswerden? ln Kiimmernis muss ich leben, da es Euch erzrnt, dass ich Euch liebe (I).

15~.

(Tr. 165).

Senhor fremosa, quero-vus rogar por aquel Deus que vus feze nacer e mui melhor das outras parecer donas que el en este mundo fez, e mui mansa e de mui melhor prez, que vus non pes do vos eu muit' amar!
11 Por vosso prez e por Deus, mia senhor, e por mesura e por quanto ben vus el foi dar, rogo- vus eu por n, que, se vus og' eu fao pesar i en vus amar, mia senhor, mais ca mi, que me non faades n sabedor.

H570

H:i.i

f ~/{~ 1fiJa

10

.1380

15

E se. me vos quiserdes consentir que vus am' eu, direi-vus a ren: i me faredes aquel mayor ben d'aqueste mund' e que mais desejei des que vus vi; e mais vus n direi: sol por atanto vus quer' eu servir!

3585

II Cantiga de meestria: 3 x 6.- Decasyllabos jambicos. Copias singulares: abbcca. - Rimas longas: ar(a) r(b) ex(c) na ta estl'Ophe; r(a) n(b) i(c) na 2a; ir(a) n(b) ei(c) na 3a que repete uma das rimas da estrophe anterior.
ill Bei dem Gotte, der Euch das Leben und Sanftmut, Tugend und Schnheit ber alie Frauen auf Erden gab, mchte ich Euch bitten, nicht ber meine Liebe zu zrnen (1). Thut Ihr es aber, so beschwre ich Euch, bei Gott, bei Eurem 'Verte und Eurer Gerechtigkeit, es mich nicht wissen zu lassen (2). Wollt Ihr darein willigen, dass ich Euch liebe, so erweist Ihr mir (das melde ieh Euch) die grsste Gunst auf Erden, nach der ich mieh sehne, seit ich der Eure bin. Und weiter melde ich, dass schon fiir solchen Lohn ich Euch zu dienen bereit bin (3).

153.
(Tr. 166).

Senhor fremosa, pois m' og' eu morrer vejo, assi que contra vos gran ben, que vus quero, non me val nulha ren, nen mui gran coita que por vos levei, des que vus vi, atanto vus direi: e vedes que coita ei de soffrer! E mia senhor, non devia perder eu contra vos por vus querer melhor ca min nen al, nen aver d'al sabor se non de vos, e de poder guarir u vus vejo, e aver-m' a 'ncobrir de vos e d'outre de mi-o entender! E mia senhor, como vus eu disser' esto de vos, des quando vus amei, todo sabor do mundo perdud' ei, e non mi-ar pude d'outra ren pagar 11 se non de vos, e conven mi-a guardar de mi-o saberdes, quant'eu mais poder'.

H5.90

H595

10

H600

15
f.
39

<= 74)b

H605

I O 6 verso acha-se, por engano do copista, no CA, depois do 12. - Cfr. Diez p. 141.- A lio Vedes que [gmve] coita ei de sofrer figurase- me preferivel. II Cantiga de meestria: 3 x 6. - Decasyllabos jambicos.Copias singulares: abbcca. - Rimas longas: rta) n(b) ei(c) na la; iJr(a) r(b) ir(c) na 2a, que repete a la rima da estrophe anterior; r(a) ei(b) ar(c) na 3a, que torna a empregar uma consoante da la. III Da ich mich sterben sebe und weder Liebe noch Leid mir bei Euch ntzen, so solltet Ihr, schne Herrin, wenigstens einen Blick auf meine Pein werfen (1). Schaden sollte es mir nicht bei Euch, dass ich Euch ber alies liebe, nur an Euch Gefallen finde, nur da weilen kann, wo ich Euch sebe, und mich zu verbergen habe vor Euch und einem anderen (2). Denn, Herrin, wie ich Euch gesagt, seit ich Euch lieb babe, hat alies brige in der 'Velt seinen Reiz verloren. Thr allein behagt mir; doch muRs i eh mich hten, dass lhr mi ch nicht durchschaut (3).
20

154.
(Tr. 167).

Ay mia senhor! quero-vus preguntar, pois que vus ides e eu non poss' ir vosco per ren, e sen grad' a partirm'-ei eu de vos e de vosco morar, Ay eu cativo! por Deus ;,que farei? Ay eu c~tivo, que non poderei prender conselho, pois sen vos ficar'!
N on sei og' eu tan bon conselhador que me podesse bon conselho dar na mui gran coita que ei d'endurar, u vus non vir', fremosa mia senhor. Ay eu cativo! de mi que ser? Ay eu cativo, que ei por vos ja viver en cuita, mentr' eu vivo for'! E os meus olhos non poden veer prazer, en mentr' eu vivo fr', per ren, pois vus non viren, meu lum' e meu ben; e por aquesto querria saber Ay, eu cativ', e que ser de mi? Ay eu cativ', e mal-dia naci pois ei de vos alongad' a viver!

HGJO

10

HfJ15

15

.'1620

20

.'1625

II Cantiga de meestria: 3 x 7.- Decasyllabos jambicos. Copias singulares: abbncca.- H.imas longas: ar irei na 1" estrophe; r ar na 2"' que repete portanto, indevidamente, uma dafl rimas da Jn; r n i na ultima. O parallelismo dos ultimos tres versos, marcado no CA pelo mesmo modo que adoptamos, ainda assim no nos d o direito de os classificar de 1efram.

ill Ach Geliebte, ich frage Euch, da Ihr von hinnen geht und ich Euch auf keine W eise begleiten darf und also fern von Euch leben muss, was soU ich rmster da anfangen, der ich ohne Euch rat]os und elend bin (1)? Auch nicht "der beste Ratgeber wrde mir rmsten in dem grossen Leide zu helfen wissen, das ich erdulden muss, da ieh Euch, meine bolde Herrin, nicht lnger schauen soll (2). Auch meine Augen werden nun mein Lcbtag nichts Holdes mehr sehon, da sie Euch, meino Sonne und mein bchstes Gut, nicbt schauen werden. Danun mchte ich wissen, was aus mi r rmstem worden soll, der ich ohne Eu eh mtlos und elend bin (3).

155.
(Tr. t68).
f.
39

<= U1c

11 Non soube que x'era pesar, - iSi me Ya]ha Nostro Senhor! quen Deus non fez, a seu pesar, longe vi ver de sa senhor, u lhe non possa ren dizer da coita, que o faz viver mui trist', e mui coitad' andar!

10

Nen ar soube parte d'affan, nen de gran coita, nulha ren, o que non soffreu est' affan de non poder per m1lha ren veer la senhor que ben quer! E quen tal coita non ouver', o ai non lh' coita~ de pran!

364()

I Emendei no verso 8 non em nen; no t7 pu.dy em pod' y; no 20 pur em por; e no 23 per que em porque. - Nos restos de papel, que Robraram da penultima das 4 folhas arrancadas ao CB, encontra-se a chamada et n soub, talvez variante do nosso verso 8. II Cantiga dE' meestria: 3 x 7 3. - OctonarioR jambicos. - Copias singulares: ababcca.- Rimas longas: ar(a) r(b) r(c) na ta eRtancia; an(B) n(b) r(c) na 2a; r(B) ar(b) r(c) na 3a, que YOlta portanto s rimas da ta, empregando-as em outra ordem; r r r na fiinda (ctbt). As palavras rimantes nos versos t e 3 de cada estrophe so iden- ticas; igualmente as dos versos 2 e 4. III Der hat nie gewusst, was Gram iRt, den Gott nicht von seiner Henin getrennt leben lsst, so dass er ihr nichts von seiner Not und Trauer sagon kann (t ). Noch hat je Harm empfunden oder Sorge, WPr niemals den Schmerz empfand, die Frau, wclche er liebt, nicht sehen zu drfen. Wem solche Sorge fern bleibt, der erleidet offcnhar keino Sorge (2). 20*

308
ln

20

ERta tenh~eu por la mayor coita flo munrl(o), a meu coidar, e non pod'i aver mayor; e no'-no quer' eu n coiclar eHto per nulha ren meter, mais por verdade o di~er, como qnen end' sabedor, Ca me fez Deus coitas saber,

.1645

f.

39

<= 74)d porque 11 mi-as fez todas soffrer,


e tcnh' end' esta por mayor.
.1650

ln meinen Augen ist das die grsste Qual; eine grsse1e kann es nicht geben. Und nicht, um etwas zu erfinden, sondem als Wirklichkeit sage ich es, wie einer. der aus Erfahnmg darum weiss (3). Denn Gott hat mich zum Schmerzenskenner gemacht, da er mir alio Schmerzon auferlegt hat: diesen aber halte ich fr den schlimmsten (I).

156.
(Tr. 169).

Punhar quer' ora de fazer a meus olhos mui gran prazer que lhes non fiz, grau sazon, ca lhes quero fazer veer a senhor do meu coraon. Pero sei ben, u non jaz al, que lhes verr n muito mal, que os non pod' n gua"rdar ren; mais de tod' esto ren m'enchal, ca eles x'o buscaron ben! Quand' eles viron mia senhor, muit' ouveron (n gran sabor, ma; non os quise Des quitar de gnmd' affan e de pavor que pois ouveron d'endurar.

3655

10

3660

15

3665

I No fim da cantiga ha algum espao em branco. II Cantiga de meestria: 3 x 5. - Octonarios jambicos. Copias singulares: aubub.- Rimas longa::;: C:r(a) on(b) na 1" estancia; al(a) n(b) na 2"'; r(a) ar(b) na 3"'. III Bemhon will ich mich jetzo, meinen Augen eine Freude zu bereiten, di e ich ihnen lauge nicht gewahrt babe: denn meine Herzensdame will ich ihnen zeigen (1). "\Vohl woiss i eh, dass ihnen sonder Zweifol bles daraus erwachsen wird, vor dem nichts sie retten kann, doch ficbt mi eh das nicht an: gar _sohr haben sie danach verlangt (2). Als sie meine Hcrrin schautcn, behagte es ihnen gar gut. Gott abcr hat sie nicht behten wollen vor Angst und Harm, die sie hernach erdulden mussten (3). IV Ao fim da pagina encontra-se no pergaminho da Ajuda o registo xj.

FALTA UM CADERNO INTEIRO, E MAIS Ul\IA MEIA-Ji'OLHA: No. la DO CADERNO VII.

No CB ha tambem lacuna no lugar correspondente, maior ainda do que a doCA. Apparentemente abrange quattro folhas, ou mais, com escripta, arrancadas, antes da 70'', e outras quattro e meia, reservadas em branco pelo copista, talvez porque o original ja era defeituoso. S pelo Indice nos dado determinar o que por ventura todas estas folhas incluiriam. Segundo e1le, faltam 44- poesias (45 a contarmos por omissa a 316a, de que resta apenas uma linha): 1) 7 de Vaasco Gil (Nos. 273-279). 2) 15 de Gonaleannes do Vinhal (Nos. 280-204). 3) 17 de Joan de Aboin (Nos. 295-311). 4) 5 de Joan Coelho (Nos. 312-315). As primeiras sette e as cinco ultimas, assim como a derradeira de Joan de Aboin, acham-se no pergaminho da Ajuda, e veern representadas n'esta edio pelos Nos. 150-156, e 157-162. Perderam-se, portanto, as series 2 e 3, com 31 cantigas.

A LACUNA FICA POR PREENCHER

XIV

CAN'fiGA
157
DE

JOAN D'ABOIN.

157.
(Tr. 1). c. HI: 2a {. 40 (= 12l)a

Nostro Senhor, que mi-a min faz muar a melhor dona de quantas el fez, e mais fremosa e de melhor prcz, e a que fez mais fremoso falar, el me d d'ela ben, se lhe prouguer'; ou mia morte (se m'aquesto non der') me d, por me de gran coita quitar. E se m'el aquesto non quiser' dar que lh' og' eu rogo, rogar-lh'-ei assi que lhe possa com' ela quer a mi querer, ca esto me pode guardar da mui gran coita que cu ei d'amur. E se m'esto non der' Nostro Senhor, lPOr qu me fez el tal senhor filhar?

.'1670

10

.'Jfi75

II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Decasyllabos jam bicos. Copias singulares, enlaadas por uma das rimas, que occupa o primeiro lugar, assim como o ultimo e ainda o do meio, em todas as estrophes: ubbaeca.- Rimas longas: ar{o.) ex,(b) r(c) na ta estrophe; ar(o.) i(ll) r(c) na 2a; ar(o.) n(b) r(c) na 3... Jll Der Himmel, dor mich die Leste, schnste, tugendhaftosto und liebreich redendste von allon Fraueu lioben hiess, er verscbaffe mir ibre Guust, so es ibm genehm ist; oder den Tod, damit icb diese Qual loswerde (1). Erfllt e r mir aber diesen 'Vunsch nicbt, so mchte ich erbitten, dass ich si e genau so liebe, wie sie mic h liebt, d.enn dann wre ich von meiner Liebespein befreit. Gewhrt er os nicht, wozn trieb er mich dann, eino solcbe Herrin zu whlen (2)? Ich weiss weshalb! Rachen wollte er sieh an mir, fr Verschulden, das ich auf mich geladen. Darum hat er mich vorlassen und hilft mir nicht gegen dio Geliebte. Damit mein Leid ein recht grosses sei, thut er mir solches an und ttet mich nicht (3).

314
15

20

He'-no sei eu, fez mi-o por se vengar de mi, per est(o) e non per outra ren; se lh' algun tempo fiz pesar, por n me leix' assi desemparad' andar e non l)le quer contra ela valer. Por me fazer mayor coita soffrer me faz tod' est', e non me quer matar.

3680

3685

IV A columna b ficou em branco.

XV

C1\NTIG AS
158-179
DE

JOAN COELI-10.

1:>8.
(Tr. 2).
Vinlwta {. 40 (= J2J)c

r. 40 <= 12J)d

En b c O'rave dia senhor ' que vus vi ' por mi e por quantos me queren ben! E por Deus Senhor, que vos non pes (n! E direi-vus quanto per vos perdi: pPrcli o mund', e perdi-me con Deus, e perdi-me con estes olhos meus; e :r:neus amigos perden, senhllor, mi. E mia senhor, mal-dia eu naci por tod' este mal que me por vos ven! Ca per vos perdi tod' est' e o sen, e quisera morrer e non moiTi; ca me non quiso Deus leixar morrer por me fazer mayor coita soffrer por muito mal que me lh'eu mereci.

HG!JO

tJG95

1o

B700

II Cantiga .de meestria: 4 x 7 3. - Decasyllabos jambicos. - Copias pareadas, differenciadas todavia pela rima (c) dos versos 5 e 6, que varia de estrophe em estrophe: abbaeca. - Rimas longas: i(a) n(b) eus(cl) e r(<'2) no grupo Jo; ar(a) eilb) al(<'3l e r(~'4) no no. A fiinda est ligada por um distico em eus ao grupo Jo, e pelo verso final em ar ao grupo no (ccl/2 113/4). III Ein verhngnisschwerer Tag fr mich und alie, die mie h gern haben, war es, ais ich Euch, Herrin, erblickte. Zrnt mir nicht, wenn ich Euch sage, was ich dadurch verloren habe: die Welt, meinen Gott und diese meine Augen; meine Freunde aber verlieren mich (1). Um dieser bel willen nenne ich den Tag, ais ich geboren ward, einen bsen. Denn berdies verlor ich noch den Verstand und wnschte zu sterben, starb aber freilich nicht. Denn Gott wollte es nicht zugeben, damit ich Schwereres litte, zur Shne fr meine Vergehen (2). Von meinem Jammer will ich ein wenig zu Euch rcden, Herrin, (ob Ihr auch darob ergrimmt), da ich nicht weiss, ob ich Euch noch fcrner sehen werde: so gross ist e r, dass ieh sonder Zweifel storben muss um Euch. Und das ist se h r schlimm fiir Euch. Nicht um meinetwillen sage ieh es (3).

31R
15

~O

Essa mia coita, pero vus pesar seja, senhor, ja-qu vus falarei, ca non sei se me vus ar veerei: tanto me vej' en mui gran coit' andar que morrerei por vos, u non jaz ai. Catade, senhor, per vos est' mal, ca polo meu non vus venh' eu rogar. E ar quero-vus ora conselhar, per ba f, o melhor que eu sei. Metede mentes no que vos direi: Quen me vus assi vir' desamparar e morrer por vos, pois eu morto for', tan ben vus dir por mi traedor come a min por vos, se vus matar'. E de tal preo vos guarde-vus Deus, senhor e lume d'estes olhos meus, se vus vos n non quiserdes guardar!

H705

H710

25

.171/5

30

Raten will ich Euch, so gut ich vermag. Gebt wohl acht auf meine Worte: Wer da sieht, wie ich verlassen bin und sterbe, wird Euch, bin ich erst tot, des Verrates zeihen, so gut wie mich, falis ich Euch ttete (4). Vor solch blem Leumund aber behte Euch Gott, Herrin, Ihr meiner Augen Licht, so Ihr Euch selber nicht htet (1).

IV A fiinda teve outr' ora melodia propria.

15H.
(Tr. 3).

lVIeus amigos, que sabor averia da mui gran coita. 'n que vivo, dizer r.~/~~: 1~2>~~11 en un cantar que querria fazer: e pero direi vos, como quenia, 5 se Deus quisesse, diz'-lo: assi que ouvessen todos doo de min e non soubessen por quen me dizia! E por esto rogo sancta ~faria que m'ajud' i, e que me d poder per que eu torne na terra viver, u mia senhor vi en tan grave dia sen outras coitas que depois soffri. Ca non vivera ren do que vivi, se non cuidando com' i tornaria!

.1720

.1725

10

/J7.10

I O ('A tem que qzterria ora faxer. Para acertar a medida pde-se riscar ora, como fiz no texto, ou ento substituir querria por queiro. II Cantiga do meestria: 3 x 7 1. Decasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes: ~bbticc: . - Rimas breves e longas: ia(a) r(b) i(e). III Frcunde, es gereichte mir zum Genusse, konnte ich in dem Liede, was ich zu dichten unternchme, die Qual aussprechcn, in der ich lebe. Doch msste es also geschehen, dass alio Mitleid mit mir flmpfnden, niemand aber wsste, von wem ich rede (1). Zur Jungfrau flehe ich um Hilfe. Sie moge mich an den Ort fhren, wo ich meine Herrin an einem verhngnisvollen Tage, doch ohne jene Qualen sri.h, die ich hernach erleiden musste. Ohne die Hoffnung, dorthin zurckzukehren, htte ich berhaupt nicht weiter leben knnen (2). Ich rm'iter, was knnte ich Besseres begehren, als an der Sttte wohnen zu drfen, wo ich gewrtig seiu knnte, sie alie tam.;end Tage einmal zu sehen? Solch Glck aber habe ich besessen und durch eigene Schuld

320
15

20

Mais cativ' eu! de melhor que querria? de poder eu na torra guarecer, u a cuidass' eu a poder veer dos mil dias fia vez en un dia? Ja est' eu ouv', e perdi-o per min! l\Iais tan mal-dia ante non perdi os olhos, e quant' al no mund' avia! Ca, por Deus, meor mingua me faria!

verloren. Warum verlor ich an jenem Unglckstage nicht liebcr das Augenlicht und was ieh hienieden besass (3)? Bei Gott, es htte mir weniger gefehlt (1). IV A fiinda teve outr' ora som proprio. chamada antiga (fiida). A nota marginal tem a

160.
(Tr. 4).

<1itJ)b con

Pero m'eu ei amigos, non ei niun amigo que falar ousasse a 11 coita que comigo e i, nen ar ei a quen ous' n mais dizer, e digo: De mui bon grado querria a un logar ir 5 e nunca m'end' ar viir!

3740

Vi eu viver coitados, mas mmca tan coitado viveu com' og' eu vivo, nen o viu ome nado des quando fui u fui. E aque vo'-lo recado: De mui bon grado querria a un logar ir 10 e nunca m'end' ar viir.

3745

A coita que eu prendo, non sei quen atal prenda, H750 que me faz .fazer sempre dano de mia fazenda. Tod' aquest' eu entend(o), e quen mais quiser', entenda: De mui bon grado querria a un togar ir 15 e nunca m'end' ar viir.
I No verso 3 o CA tem ou((en.
II Cantiga de refram: 4 x (3 2). - Senarios jambicos duplos, de 14 syllabas grammaticaes. - Copias singulares: i, 11 nn. - Rimas breves no corpo da cantiga (igo na ta copia; ado na 2a; enda na 3"; ia na 4a) e longas no refram: ir. Temos replicao, no smente no to verso de todas as estrophes. Alm de amigos amigo; coitados coitado; prendo prenda; guardo guardar, temos ainda: dixer digo, viver viveu vivo, fax faxer faxendo, entendo entenda.

lll Obwohl ich Freunde habe, ist keiner darunter, dem ich mein -Herzensleid zu klagen wagto. berbaupt ist niemand da, dem ich mehr davon sage ais: 11 gern ginga ich an einen bestimmten 01t und verliesse ihn nimmer wieder:. (t). So manchen Bekmmerten habe ich gesehen, doch keiner war bekmmert wie ich, seitdem ich war, wo ich gewesen. Hier ist nun mein Bekonntnis: 11 cgern etc. (2).

21

322
De cousas me non guardo, mai~ pero guardar-m'ia de soffrer a gran coita que s_offri, d'-lo dia des que vi o que vi, e mais non vus n diria. De mui bon grado querria a un logar ir 20 E nunca .m'end' ar viir!
3755

Meiner Not ist keine andere gleich: sie macht, dass ich in allen meinen Angelegenheiten geschdigt werde. Wer mehr wissen mchte, der vernehme: 11 gern etc. (3). Ich hte mich nicht vor gewissen Dingen. Doch htte ich mich hten mssen, das Leid auf mich zu laden, das ich dulde, seit ich sah, was ich gesehen. Mehr aber sage ich nicht ais: 11.-gern etc. (4).
IV Um refram, composto de pareados, de medida desigual, pareceme pouco commum e um tanto irregular (cfr. No. 169). Creio que na primitiva os dous versos seriam iguaes, quer fossem octonarios, quer decasyllabos. Talvez dissessem: de mui bon grado me que'rria ir a um logar e nunca m' ar viir ou: e nunc' ar m'n viir? Em uma importante cantiga de centes d'El Rei D. Affonso de I,eon ((lU 469), que aproveita, entre outms versos; os dous d'este 1efram, o texto est todavia infelizmente, no menos deturpado, pois diz: de muy bon grado queria hir logo e nunca ~iir. Cfr. No. 175.

161.
(Tr. 5 e 6).

f.

41 (= 122)c

Eu me coidei, u me Deus fez veer esta -senhor, contra que me non vai, que nunca me d'ela verria mal: tanto a vi fremo liso parecer, e falar mans', e fremos' e tan ben, e tan de bon prez, e tan de bon sen que nunca d'ela mal cuidei prender. Esto tiv' eu que m'avia valer contra ela, e todo mi-ora fal, e de mais Deus; e viv' en coita tal qual poderedes mui ced' entender per mia morte, ca moir' e praze-m'n. E d'al me praz: que non saben por quen! ne'-no poden jamais per mi saber!
narnas.

.1760

3765

10

/1770

I No verso 24 o CA tem:

II Cantiga de meestria: 3 x 7 2 x 3.- Decasyllabos jambicos. -- Copias equiconsoantes: ubbucca, com as fiindas: ()(lu ecu. - Rimas longas: r(a) al{b) n(c); r(d) es(e). III Als ich nach Gottes Ratschluss di e Renin, gegen di e er mi r nun nicht beisteht, zum ersten Male sah, whnte ich, nimmer knnte mir Schlimmcs von ihr kommen: sie sah so lieblich aus, sprach so sanft und gut, so tugendhaft und verstndig, dass ich keiner bsen That von ihr gewrtig war (1 ). Hilfe erwartete ieh, und nun wendet sie sich gegen mieh; und so thut Gott. Ich aber bin in so grosser Qual, wie Ihr bald durch meinen Tod erfahren werdet, denn ich sterbe, und bin es zufrieden. Zufrieden auch damit, dass man nicht weiss, um wen, und dass niemand es je durch mich erfahren wird (2). Obwohl ieh Eueh von Ihren Vorziigen rede, sie zu erschpfen vermag ich nicht, ob ich auch niemals von andmem spreche. Gott hat sie so

21*

324
15

20

Pero vus eu seu ben queira dizer, todo non sei, pero convusqu' en al nunca- falei. lVIais fezo-a Deus qual el melhor soube no mundo fazer. Ainda vus al direi que lh'aven: todas as outras donas non son ren contra ela, nen an ja de seer. E esta dona, poi'-lo non souber', non lhe poden, se torto non ouver', Deus nen ar as gentes culpa per.

:J775

B780

(=122)d

f.

41

2~

lVIai'-la mia ventur(a) e aquestes li meus olhos an i grande culpa e Deus que me fezeron tal dona veer.

,!)785

vorziiglich geschaffen, wie es ihm irgend mglich war. Alie anderen Frauen sind nichts, mit ihr verglichen, und werden es nie sein (3). Und da si e (um mein Leid) nicht weiss, kann weder Gott noch die 'Velt sie eines Unrechts zeihen (I). Mein Geschick und diese meine Augen sind die einzigen Schuldigen, und Gott, der mir solche Frau gezeigt (II).

IV As fiindas teem pauta para musica.

162.
(Tr. 7).

Ora non sei no mundo que fazer, nen ei conselho, nen mi- o qui::; Deus dar, ca non quis el, u me non quis guardar, e non ouv' eu de me guardar poder. Ca dix' eu ca morria por alguen, e dereit' ei de lazerar por n.
11 Ca non fora tan gran cousa dizer, se se mi-a min ben ouvess' a parar a mia fazenda; mas qnen Deus guardar non quer, non pode guardado seer: Ca dix' eu ca morria por alguen, e dereit' ei de lazerar por n.

8790

f. ~;/~!

/231a

3795

10

15

E mal-dia eu enton non morri quand(o) esto dix' e quando vi os seus olhos; pero non dixi mais, par Deus, e esto dixi en mal-dia por min. Ca dix' eu ca morria por alguen, e dereit' ei de lazerar por n.

8800

I Talvez o 3 verso esteja deturpado. Pde ser que fosse originariamente: ca non quis el u me pode guardar. II Cantiga de refram: 4 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. Copias pareadas: abbaiiCC.- Rimas longas: r(a) ar(b) no grupo Jo; i(a) eus(b) no e n no refram. -

no

III Ratlos stehe ich da. Ich kann mir nicht helfen und Gott hat mich nicht hten wollen. 11 Denn ausgesprochen habe ieh, dass i eh um jemand sterbe und mein gutes Recht ist es, nun darber zu jammem (1). Nichts Arges wre es gewesen, zu sprechen, wre es mir nur vorausbestimmt: in meinen Angelegenheiten glcklich zu sein. Doch ,hilflos bleibt, wem Gott nicht helfen will". U Denn etc. (2).

326
20

Ca des aquel dia 'n que a eu vi (que non visse) d'aquestes olhos meus, non perdi coita, ca non quiso Deus, nen perderei, ca eu mi-o mereci: Ca dix' eu ca morria por alguen, e dereit' ei de lazerar por n.

3805

3810

Ein Unglck war es, dass ich nicht starb am Tage, ais ich das sagte, und ihre Augen sah. Mehr sprach ich freilich, bei Gott, nicht und was ich sprach, geriet zu meinem Leide.ll Denn etc. (3). Seit ich sie gesehen (dio ich nicht btto sehen sollen), werde ich mein Leid nicht los, nach Gottes Ratschluss, und werde weiter leiden, und nicht ohue Grund. 11 Denn ausgesprochen etc. (4).

163.
(Tr. 8).

Pelos meus olhos ouv' eu muito mal e pesar tant', e tan pouco prazer, que me valvera mais non os a\-cr, nen veer nunca mia senhor, nen al. E non mi- prol de queixar m'end' assi; mais mal-dia eu dos meus olhos vi.

3815

f.

42

<= 123Jb

10

11 Ca per eles ou v' eu mui pouco ben. E o pesar que me fazen soffrer e a gran coita non de dizer. E queixar-m'-ia, mais non ei a quen. 3820 E non mi- prol de queixar m'end' assi; mais mal- dia eu dos meus olhos vi

15

E a senhor que me foron mostmr de quantas donas Deus quiso fazer de falar ben e de ben parecer, .1825 e por que mo ir' e non lh 'ouso falar, E non mi- prol de queixar m'end' assi; mais mal-dia eu dos meus olhos vi.

I CB 316 (2:>!)) - S o 16 verso que se acha no apograpbo italiano, com a variante e por que moir' e non llt' ous' a falar. - O eA tem moiro non. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jam bicos. -Copias singulares: abl)a:;('(\ enlaadas pela rima b.-:- Rimas longas: al(a) lrlb) na la copia; n(a) r(h) na 2a; ar(a) r(h) na 3a; i no refram.

II I Leid, Kummer und so viel Gram und gar so wenig ]'reude bereiten mir meine Augen, dass es besser fiir mich wte, ich bessse sie nicht und hatte niemals meino Herrin erblickt. 11 Zu klagen frommt mir nicht, ob ich auch zu meinem Unglck Augen zum Sehen habe (1). Denn wenig Gutes bereiten sie mir. Der Kummer und die Sorge aber, die ich leide, sind unaussprechlich. Klagen mchte ich, doch weiss ich nicht, wem.ll Zu klagen ntzt mir nicbt. Zu moinem Unglck sahen meine Augen das Licbt des Tages (2) Und (sahen) di e Herrin, di e Gott unte r allen holdest- redend uml holdest- blickend geschaffen hat, um die ich sterbe, ohne ihr dio wahrbeit zu gestehen. 11 Zu klagen etc. (3).

164.
(Tr. 9).

N on me soub' eu dos meus olhos melhor per nulha ren vingar ca me vinguei. E direi-vus que mal que os matei: levei-os d'u vean sa senhor. E fiz seu mal e do meu coraon por me vengar d'eles, e por al non! Ca me non podian per nulha ren, sen ve'-lo mui bon parecer seu, fazer gran mal. ~Iais l que lhes ar fiz eu? Levei- os d 'u a viian por n! E fiz seu mal e do meu coraou por me vengar d'eles, e por al non.

3830

3835

10

3840

I CB 317 (260) - 4 a sa senhor - 6 vingar - 13 l/tis vingana - No verso 16 o CA tem, por engano: le~ei os de ali. Ambos os codices teem min.

19 20

II Cantiga de refram: 3x(4+2)+2.- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaJJ(;C. - Rimas longas: r(al ei(b) na ta estancia; n(a) eu(b) na 2a; i(a) r(b) na 3.,; i na fiinda, que responde portanto primeira rima da ultima copia, e no ao refram. Colocci apontou: tornel. coged. spicc. da la stanxa. ID Besser habe ich mich an meinen Augen nicht rchen knnen ais ich gethan: Ich setzte sie matt, iudem ich sie dahin fhrte. von wo aus sie ihre Herrin erblicken konnten. 11 Ihnen und meinem Ilerzen that ich Leides an, nur um mich zu rchen (1). Ohne ibr holdes Angesicht zu schauen, konnten si e mir nicht schaden. Was that ich aber? Ich fhrte sie dahin, wo sie jene erblicken mussten etc. (2). Zur Zeit, ais ich merkte, dass sie sich nach ihr sehnten, fhrte ich sie, so schwer es mir ward, dahin etc. (3). Diese Rache kommt ihnen und mir teuer zu stehen (I).

329
E na sazon que lhes eu entendi que eles avian de a veer mayor sabor, pero me de fazer 11 mui grave foi, levei-os eu ali. E fiz seu mal e do meu coraon por me vengar d'eles, e por ai non. E na vengana que d'eles prendi, gran mal per fiz a eles e a mi.

15
f. 42

<= 123)c

3845

20

IV A fi i nda tem pauta para musica.

165.
(Tr. 10).

Nunca coitas de tantas guisas vi como me fazedes, senhor, soffrer; BS/50 e non vus queredes de min doer! E, vel por Deus, doede-vus de mi! Ca, senhor, mnir', e vedes que mi-avcn: se vus alguen mal quer, quero-lh'eu mal, 3835 e quero mal quantos vus queren ben. E os meus olhos, con que vns eu vi, mal quer', e Deus que me vus fez veer, e a morte que me leixa viver, e mal o mundo por quant' i naci. 11 Ca, senhor, moi r', e vedes que mi- a ven: 3860 se vus alguen mal quer, quero-lh'eu mal, e quero mal quantos vus queren ben.

10

r. 42 <= J23)d

I CB 3J7his (261) - No verso 6 oCA tem, com erro manifesto, se vus alguen ben qum - 9 Mal quer Deus, lio que exigiria a altera\o Pelos meus olhos no ve1so antecedente. - 11 (E mal o mundo) - 15 ('U: e mia ventura quer' ezt por n mal - 18 mi.

II Cantiga de refram: 3 x (4 3) 2. - Decasyllabos jambicos. - As primeiras duas copias formam um par; a terceira est desirmanada, como nos Nos. 1. 31. 36 etc., com a differenf;a que d'esta vez o verso medial do refram, at ento palavra perd uda, est ligado pela rima ultima consoante do co1po da cantiga: ubba:~{'D(!: cc.- Rimas longas: i(a) Jlb) nas estancias pareadas; al(a) on(ll) na desirmanada: n(C) a[(D) no refram; n na fiinda. Colocci reparou mais uma vez no conged. spicc. dal tornel. III So vielfltiges Leid wie das, welches ich um Euch, Herrin, erdulde, ohne dass Ihr mi r helfen wollt, habe ich nie gesehen. So e1barmt Euch doch, um Gottes willen, meiner: 11 denn, Geliebte, ich sterbe. Und mir widerfhrt folgendes: hasst Euch jemand, so hasse ich ihn, und hasse auch alle, so Euch lieben (1).

+ +

331
15

20

A mia ventura quer' eu mui gran mal, e quero mal ao meu coraon, 3865 e tod' aquesto, senhor, coitas son; e quero mal Deus porque me non vai. Ca, senhor, moir', e vedes que mi-aven: se YUS alguen mal quer, quero-lh'eu mal, e quero mal quantos vus queren ben. E tenho que fao dereit' e sen en querer mal quen vus quer mal e ben.
3870

Den Augen bin ich gram, die Euch geschaut, und Gott, der sie dazu veranlasst hat, und dem Tod, weil er mich nicht von hinnen nimmt,_ und der 'Velt, weil ich in ihr geboren ward. 11 Denn etc. (2). Meinem Schicksal zme ich sehr und meinem Herzen (und das ist kein kleines Leid), unu Gott dem Hcrrn, weil er mir nicht hilft. 11 Denn etc. (3). Und bin des Sinnes, dass ich richtig und vernnftig handle, indem mir verha.~st ist sowohl, wcr Euch hasst ais wer Euch liebt (I). IY A fiinda teve outr' ora melodia propria, como attesta a pauta para a nota,;o, no {'1l. margem do velho pergaminho o annotador lanou a exclamao: [Este quer] mal a quen quer ben a sua amiga [e mjal a quen mal a quer. As palavras entre parnthesis faltam, porque a margem foi aparada.

166.
(Tr. 11).

Atal vej'eu aqui ama chamada que, d'-lo dia en que eu naci, nunca tan desguisada cousa vi, se por fia d'estas duas non : por aver nom' assi, per ba f, ou se lh'o dizen porque est amada, Ou por fremosa, ou por ben-talhada. Se por aquest' ama dev' a seer, o ela, podede'-lo creer, ou se o pola en mnit' amar, ca ben lhe quer' e posso ben jurar: poi'-la eu vi, nunca vi tan amada.

3875

3880

10

I CB 318 (262) - 8 aquesto - 11 lhi - 15 O CA. tem pastorie se - 18 O CA tem o - 19 Ambos os codices tem: E o de, em lugar de E oide - 21 rni. II Cantiga de meestria: 3 x 6 3. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares, enlaadas todavia pela rima a, que distingue o primeiro e o ultimo verso da cantiga inteira e de cada uma. das estrophes: bbcc: bb~. - Rimas breves e longas: ada(a) i(b) (c) na ta. estancia; ada(a) r(b) ar(c) na 2a.; ada(a) r(b) n(c) na 3a.; r r aa na fiinda, que se cinge, portau.to, regra. Colocci diz apenas: cgedo spic. III Eine solche sebe ich hier, Ama (= Amme) geheissen, dass ich mein Lebtag nichts Thrichteres erlebt; es sei denn, es geschehe aus zwei Grnden, entweder weil ihr Name Ama ist; oder wenn man ihn ihr beilegt, weil sie geliebt wird (amada ist) (1) (Geliebt) um ihrer Schnheit oder um ihres "\Vuchses willen. Soll siE:l darum Ama sein, so ist sie es; oder auch weil ich sie liebe und ihr so wohl will, dass ich schwren kann, seit ich sie geschaut keine Geliebtere (amada) gesehen zu haben (2).

333

E nunca vi cousa tan desguisada de chamar ome ama tal molher c. VII: 124)a 11 tan pastorinh'' e se lh'o non disser' 4/J: {. 43 (= por tod' esto que eu sei que lh'aven: porque a vej' a todos querer ben, o[u] porque do mund' a mais amada.
20

/1885

E o[rjde como vus eu disser', que, pero me Deus ben fazer quiser', sen ela non me pode fazer nada!

3890

Ganz verkehrt ist es, dass man eine solche und so jugendliche, mdchenhafte Frau :.Ama nennt, es geschehe denn, weil sie allen freundlich gcsinnt ist, oder weil sie auf Erden die Geliebteste ist (amada) (3). Vernehmt, was ich sagen will: Gott kann mir ohne sie nichts Liebes anthun, wollte er es selbst (I). IY Cfr. No. 171. ('V 786. ('B
~11

(3S!) e Zschr. XX p. 148.

167 e 168.
(Tr. 12 e 13).

As graves coitas, a quen as Deus dar quer e o mal d'amor, gran ben faria se lhe desse (pero non lhe daria) con quen ousass(e) en sas coitas falar, en tal guisa que lh'o non entendesse con quen o falass(e), e que se doesse d'el; mais non sei de Deus, se poderia? Pero sei ben, aquant' meu coidar, a quen esto desse, ca lhe daria mais longa vida, e que lh' i faria d'aquelas coitas aver mais vagar. E non sei al per que sen non perdesse que[n] mais ouvess(e), e cedo non morresse; e per esto cuido que viveria.

3895

3900

10

H90.')

I ( 1B 319 (263) - 3 lhi - lhi - 4 ousasse s. c. f. - 6 con quen as falass' e que s. d. - 8 cuidm - 9 lhi- 10 lhi faria- 12 se non perdesse- 13 se as ouvesse - 14 O ('A tem ~~iviria- 17 mi 'i'alrria 18 pode - 19 e non s'esfor' en s. - 21 peyor lhi faria - 24 d'esta - 26 lhi - 28 ca dixer-lho cuidei o[u] ja rrwrrm - Ambos os codices teem o -- 29 e poi'-la - 30 ca pm mia prol mais tenho de morrer.
II Cantiga de meestria: 3 x 7 (4 x 2 1). - Decasyllabos jam bicos. - Copias eq uiconsoantes: abba~~b, seguidas de quattro fiindas em pareados, com rimas completamente novas, e I'ematadas por um vei'SO final que responde, rimando, ultima das fiindas: dd ee ff gg g. Rimas longas e breves: m(a) ialb) esse(e); eil,l) r(e) n(f) r(g), Colocci diz : sel di(. qat1o ci5gedi. Corno demonstram os dous nu meros de ordem, que dei a esta cantiga, duvidei, se realmente os pareados constituiriam o remate da cantiga, ou uma poesia nova. O que me levou a adoptar por fim a primeira opinio foi o achar na cantiga No. 134 do ( U outm constmc~~o parecida, e no encontrar nem uma s cantiga que constasse de simples pareados, sem liga:o, quer
1

335 D'estas coitas eu podia falar come quen as padece cada dia; mais non tempo ja, nen me valria. Mais guarde-se quen se poder' guardar, <= 124)b 11 e non s'esforc(e) en senhor que prendesse, 20 a melhor, nen que melhor parecesse d'este mundo, ca peor lh' i faria!
15

3910

r. 43

En tan grave dia senhor :filhei a que nunca senhor chamar ousei.

3915

fosse interior, expressa por meio do parallelismo das ideias, quer exterior, por meio de consoantes. Duvidei 1) porque a construco briga com a praxe seguida pelos trovadores quanto ao numero das fiindas (que no costuma exceder o das esb-ophes), e com as regras da velha Poetica, que estabelece que a fiinda .,deve rimar com a postumeira cobra." 2) pmque o nexo entre a .,razo" da cantiga e a das fiindas pouco saliente. 3) porque a maiuscula, com que o verso 22 principia no pergaminho da Ajuda, tem tamanho e feitio igual ao d'aquellas, que costume desenhar frente de poesias novas. Entre a cantiga e as fiindas ha, todavia, espao em branco na extenso de tres versos, corno se usa quando seguem fiindas com melodia propria; e as nossas teem no {'A effectivamente pauta para a notao. - No CB apparecem tambem com numerao romana (I. II. III. IV). ITI '"em Gott schweres Leid und Liebespein giebt, dem erwiesc er eine Gunst, gabe er ihm jemand, zu dem er von seinen 8chmerzen also zu reden wagte, dass jener zwar nicht merktc, von wem die Rede sei, doch aber :Mitleid mit ihm btte: doch weiss ich nicht, ob Gott das verrnchte (1). 'Vohl aber bin ich sicber, dass er ihm damit das Leben verlngerte und ihm Beruhigung verschaffte. Ein anderes Heilmittel, das ihm den VerRtand crhielte, so gross er auch wre, und ihn vor schnellem Tode schtzte, kenne ich aber nicht. Durch dieses aber wrde er leben {2). Von solchem Leid knnte ich sprechon wie einer, der es t<iglich erduldet.. Fiir micb abm ist es zu spt. Es wrde nicht mehr helfen. Es hiite Rich dahcr, wer es noch vermag, und strebo nicht danach, zur Herrin zn erkiesen die beste und holdestblickenue von der Welt, denn um so rger erginge es ihm (3 ). An solchem Ungliickst.ag erwhlte ich zm Hf>rrin die, welche ich niemals als Herrin anzureden wagte (I). Kein grijsseres Leid kenne ich, ais zu sterhen, und nicht zu wagen, sie Herrin zu neunen (II).

336
25

D(e) esta coita ntmca eu n mayor: morrer, e non lh' ousar dizer: senhor ! Ca, de pran, moiro, querendo-lhe ben, pero non lh' ous' n dizer nulha ren. Ca 'diz'-lo cuidei ou a morrer, e pois la vi non lh' ousei ren dizer,
H920

30

Ca por mais mia prol tenho de morrer!

Denn, wirklich, ich ste1be aus Iiebe zu ihr, und getraue mich trotzdem nicht, irgend etwas davon zu sagen (III). I eh glauhte sprechen zu mssen, ode r zu sterben: und als ieh vor ihr stand, vermochte ich nicht die Lippen zu ffnen (IV). Me h r zu meinern Fromrnen scheint cs mi r zu sein, zu sterben (V).

169.
(Tr. 14).

Senhor, por Deus que vus fe7. parecer, per ba f, mui ben e ben falar, que vus non pes de vns (m preguntar d'esto que querria de vos saber: l Se me fazedes por ai, senhor, mal, se non porque vus amo maiR ca min nen al,
11 Per ba f, nen ca os olhos meu~? E se vus meno, Deus non me perdon! Senhor de min e do meu coraon, dizede-m'esto, se vos valha Deus! lSe me fazecles por al~ senhor, mal, se non porque vus am'o mais ca min nen ai,

392/5

f.

4.1 (= J24}c

H930

10

15

Nen ca outr' omen nunc(a) amou molher? E se por est' , mal-dia naci! 1\fas empero, senhor, que seja 'ssi, saber mi-o quer' eu de vos, se poder', l Se me fazedes por ai~ senhor, mal, se non porque vus amo mais ca min nen ai?

39H:

3940

I fB 3~0 (~6!)- O texto est incompleto, visto que s tem os primeiros 9 versos. - 4 queria - 5 mi - 6 que - 8 mi - 9 mi.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jam bicos. - Copias singulares: abba\I(IC. - Rimas longas: r<> ar(b} na la estancia; eus<> on(b} na 2a; r(a) i(b} na 3"; e al no refram. -.0 ultimo verso do refram um dodecasyllabo; talvez, porque o escrevente o detmpasse (cfr. Nos. 75 e 160). Colocci, vista de apena.'l 9 versos, no reconheceu o esch em a esb'ophico. Tendo os primeiros 6 versos em conta de uma estrophe de meestria, c considerando os tres immediatos como fiinda, assentou: una stxa et cged.

III Herrin, beim Himme] , der Euch Schnheit und Redekunst geschenkt hat, grollt nicht, wenn ich Euch nach dom frage, was ich wissen mchte: 11 Oh Ihr mir Leides anthut aus anderen Grnden odet W('il ieh Eu ch ber alies liebe, mehr a]s mich selbst (1) und ais meinc Augen? Lge ich, so moge Gott mir uicht verzeihen. Sagt an, Ihr meine und meines Herzens llerrin, 1J ob etc. (2) und mehr als irgend ein anderer Mann je eino Frau gelicbt hat? Geschieht es darum, so ward ich an einem Unglekstage geboren. Ist dom aber so, so mchte ich dennoch von Euch erfahl'Ou, 11 ob etc. (3).
22

170.
(Tr. 15).

Com' og' eu vivo no mundo coitado nas graves coitas que ei de soffrer, non poderia outr(o) orne viver, nen eu fezera, temp' i passado; mais quando cuid' en qual mia senhor vi, entanto viv', e entanto vivi, e tenho m'end' as coitas por pagado.
11 Empero quand' eu en[o] meu cuidado cuido nas coitas que me faz aver, coido mia mort' e querria morrer, e coid' en como fui mal-dia nado; mais quand' ar cuid' en qual mia senhor vi, de quantas coitas por ela soffri, muito m'n tenho por ave[n]turado.

.191/i

f.

43 t= 124J

10

.!J9."i0

I (iB 321 (26) - 3 out1' ome - 4 temp' ja passado - 8 empero qua.ndo eu eno m. c. - 9 mi - 10 e cuido na mort' e queriam. - 11 cuid' - 12 quando - 16 de o en mais dixer - 17 ca Deu' -la - 18 soube no mundo e ma-ravilhado - 20 min.
II Cantiga de meestria: 3 x 7 3. - Decasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes: bbcc: ce.- Rimas breves e longas: ado(a) r(b) i(c). III So bekmmert wie ich heute in der Welt lebe, knnte niemand bestehen, und auch ich wrde es seit langem nicht gekonnt haben. Nur im Gedanken daran, wie ich meine Herrin erblickt babe, lebe ich und habe ich gelebt und bin dadurch fr alle meine Qualen belohnt (1). Grble ich sinnend ber die Qualen nach, di e ich durch sie erdulde, so denke ich an den Tod, nach dem ich mich sehne, und an den Unstern meiner Geburt. Erinnere ich mich aber daran, wie ich sie geschaut, so bin ich froh und glcklich ber meine Qualen (2).

339
15

20

E en seu ben per mi secr loado no[n] mester de ende ma[i]s dizer, ca Deus la fezo qual melhor fazer soub' eno mund'; e ben maravilhado ser quen vir' a senhor que eu vi pelo seu ben ; e ben dir per mi que ben dev' end' a Deus a dar bon grado De quantas coitas por ela soffri, &se Deus mi-a mostre como aja vi seendo con sa madr(e) en un estrado!

3955

tJ96()

Ihre Vorzge zu preisen ist nicht mehr ntig: Gott hat sie so herrlich geschaffen wie er vermochte; staunen wird jeder, dm sie erblickt, und wird, traun, sagen, ich msse Gott danken (3) Fr alie Qualen, die ich um sie erdulde jSO wahr ruir Gott sie zeigen mge, wie ich sie schon einmal erblickt habe, mit ihrer Mutter auf f'iner Em pore sitzend (I)!

22*

171.
(Tr. 16).

Desmentido m' 'qui un trobador do que dixi da ama sen razon, de cousas pero, e de cousas non. l\Iais u menti, quero-mi-o eu dizer: u non dixi o meo do parecer que lhi mui bo deu N ostro Senhor,
11 Ca, de pran, a fez parecer melhor de quantas outras eno mundo son, e mui mais mansa, e mais con razon falar e riir, e tod' al fazer; e fez o -lhe tan muito ben saber que en todo ben mui sabedor.

.1965

tJ970

f. ~}~!_!:

/fjg)a

10

tJ975

I {'B 322 (266) - 1 d. mi- aqui - 2 disse - 5 d'h;' o meyo d. p. 9 e mui mais mans' e mui mais c. r. - 11 e fexe-lhi - 13 rog' a n. s. - 14 lhi - 15 mi - 16 ous' a rogar - 17 non queria seer. II Cantiga de meestria: 3 x 6 3.- Decasyllabos jambicos. -Copias equiconsoantes: nbbcca: cca.- Rimas longas: r(a) on(b) r(e). A repetio de senlwr (no verso 6. 13 e 21) parece-me f01-tuita e censuravel. A nota de Colocci site talvez seja erro por sile, abbreviado de similc, referindo-se n'este caso s palavras que accompanham a cantiga anterior: sel di{. e cged. spic.? III Lgen gestraft hat mich hier ein Troubadour betreffs dessen, was ich von der Ama zu Unrecht gesagt haben soll. ln einigem (sage ich) j a, in anderem nein. Gelogen babe ich, ais ich nicht die Hlfte ihre1 Reize beschrieb, die Gott ihr so reichlich gab (1). Denn sie ist lieblicher ais alie brigen, sanfter, verstndiger im Redon, im Lachen und in allen sonstigen Bewegungen; zu aliem Guten geschickt (2). Darum bete ich zu Gott, er mge ihr die Absicht, mir Liebes anzuthun, ins Herz legen, da ich sie selbst nicht darum zu bitten wage. _Geschieht es, so wrde ich mit keinem Knig, Knigssohn oder Kaiser tauschen (3).

341
E por esto rogo Nostro Senhor que lhe meta eno seu coraon que me faa ben, poi'-lo a ela non ouso rogar; e se m' ela fazer quisesse ben, non querria seer rey, nen seu filho, nen emperador, Se per i seu ben ouvess' a perder; ca sen ela non poss' eu ben aver eno mundo, nen de Nostro Senhor.

15

. 3980

20

/3985

Falis mieh das um ihre Gunst brchte: ohne sie kann mir hienieden nichts Gut widerfahren, nicht einmal von Gott dem Herrn (I). IV Cfr. No. 166 e Zschr. XX p. 152.

172.
(Tr. 17).

Senhor e lume d'estes olhos meus, per ba [f], direi- vus fia ren ; e se vus mentir', non me venha ben nunca de vos, nen d'o[u]tri, nen de Deus: d'-lo dia 'n que vus non vi, mia senhor, nunca despois vi 11 Prazer nen ben, nen-o ar veerei, se non vir' vos - enquant' eu vivo for' ou mia morte, fremosa mia senhor; ca (e)stou de vos como vus eu direi: d'-lo dia 'n que vus non vi, mia senhor, nunca despois vi
5 dia en q. -

3990

r. 44 (=125)b

10

3995

I {:ll 323 (267) - 3 mi- 4 d'outren 9 fermosa - 10 e 15 mi soubi.

6 depois

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) ~-- Decasyllabos jambicos no corpo da cantiga, e Octonarios no refram. - Copias singulares: abbai!CC: dtl. - Rimas longas: eus(a) -nlb) na 1" estancia; ei(a) r(b) na 2"; on(a) ar(b) na 3"; i no refram e na fiinda. Tornel et congedo non spic., segundo Colocci. III Herrin, Ih.r meiner Augen Licht, ich will Euch etwas sagen. Lge ich, so moge mir niemals Liebes geschehen von Eu eh oder dem Himmel: 11 Seit ich Euch nicht sebe, Geliebte, sab ich. nimmer (1) Freude nocb Lust; noch. werde ich sie seben, sebe icb nicht Euch oder den Tod, scbne Herrin, denn Eucb gegenber ergebt es mir also: 11 Seit ich Eucb nicbt sebe, sab icb nicbts (2) Ais nur Bekmmernisse. Alles, was icb erblickte, war mir zuwider und icb wusste mir nicbt zu helfen. Vernebmt seit wann: 11 seit ich Euch nicbt sab, babe icb weder gesehen (3) Noch werde icb mein Lebtag, falis icb nicht Eucb oder den Tod schaue, etwas Beglckendes seben (I).

+ +

343

15

Per ba f, se mui gran pesar non; ca todo quanto vi me foi pesar, e non me soube conselho :filhar. E direi- vus, senhor, des qual sazon: d'-lo dia 'n que vus non vi, mia senhor, nunca despois vi, Nen
,~eerei,

4000

20

se

11011

senhor, mentr' eu viver', vir' vos - ou mia morte - prazer! 4005

IV Especimen das cantigas de atafiinda.

173.
(Tr. 18).

Senhor, o gran mal e o gran pesar e a gran coita e o grand' affan - pois que vus vos non doedes de mi, que por vos soffro, morte m', de pran, e morte m' de m'end' assi queixar! 4010 Tan grave dia, senhor, que vus vi!

Pois estas coitas eu ei a soffrer que vus ja dixe, mais ca morte m', - pois que vus vos non doedes de mi. 10 E morte m', senhor, per ba f, (1 1~~)o 11 aque vus ar ei [aquest'] a dizer! Tan grave dia, senhor, que vus vi!

4015

I CB 32! (268) - O CA tem min nos versos 3. 9 e 15; o Cll em o 9 e 15. - 8 dixi - 11 No CA. este verso est quasi apagado: ainda assim cheguei a distinguir todas as letras, menos as que esto entre ei e a. - O (~B tem: de que vus ar ei aquest' a dixer. Melhor que ambas as lies talvez fosse a phrase: que vzts arei aqzwst[o] a dixer- 15 doedes 16 mi- 17 a dix'-lo-ei. No CB ha espao em branc? para mais uma estrophe.
II Cantiga de refram: 3x(2+1+2+1).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: ubCbaC. - Rimas longas: ar(s) an(b) na ta estancia; r(s) (b) na 2a; ei(a) ja(b) na 38 ; e i no reI'am. O refram vem repartido em duas metades, das quaes a la tem o seu lugar no meio da el':ltancia, emquanto a 2a apparece no fim, como de costume. Colocci diz acertadamente, com relao a esta interrupo: inte1calar o acclamatio.

III Herrin, das grosse W eh e, der Kummer, di e Pein und grosse Not, die ich um Euch erdulde, ist, da Ihr kein Erbarmen mit mir habt, Todesqual; und Todesqual ist es, mich darob zu beklagen. 11 An solchem Unglckstago sah ich Eucb! (1)

345

15

Porque vejo que cedo morrerei d'aquestas coitas que vus dixi ja, -pois que vus vos non doestes de min vedes, senhor, mui grave me ser de o dizer, pero a diz'-1'- ei! Tan grave dia, senhor, que vus vi!

4020

Dnss ich solche Not el'tragen muss, ist scblimmer als der Tod; und dom Tode gleich erachte ich es, dass i eh Euch so etwas sagen muss (2). Da ich einsehe, dass ich bald sterben werde an den Schmerzen, von denen ieh rede, ist es mir, Herrin, (wie lhr seht) schwer, davon zu 1eden, doch muss ieh es thun. 11 An einem U nglckstage sah ieh Euch ! (3).

174.
(Tr. 19).

Noutro dia, quando m'eu espeui de mia senhor, e quando mi-ouv' a ir, e me non falou, nen me quis o'ir, tan sen ventura foi que non morri! Que, se mil vezes podesse morrer, m~or coita me fora de soffrer! U lh' eu dixi: con graa, mia senhor! catou-me un pouqu' e teve-mi en desden; e porque me non disso mal nen ben, fiquei coitad(o), e con tan gran pavor que, se mil vezes podes.':!e morrer, meor coita me fora de soffrer!
11

4025

r. 44 <= 125)d

4030

10

4035

15

E sei mui ben, u me d'ela quitei, e m'end' eu fui, e non me quis falar, ca, pois ali non morri con pesar, nunca jamais con pesar morrerei: que, se mil vezes podesse morrer, meor coita me fora de sofl'rer!

4040

I CB 32 (269) - 2 m' ouvi-a ir - 6 mi - meor coita - 7 O C..\. tem Que eu dixi- 8 c. m'ztn pouco e teve mi-o e. d. - 9 mi non disse- 10 coitad' e c. t. g. p. - 13 u m'eu- 14 foi- 1ni- 16 ja mais.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Dccasyllabos j am bicos. - Copias singulares: abbaJJ('(~. - Rimas longas: i(a) ir<b) na ta estancia; r(a) n(b) na 2a; ei(a) ar(b) na 3a; e r no refram. Tornel, diz Colocci.

III Unlngst, ais ich von meiner IIerrin Abschied nabm, und von hinnen musste, sie aber nicht zu mir sprach und mich nicht anhrte, war ich so unglcldich, dass ich nicht starb, 11 denn tausendmai zu sterben wre geringere Qual, ais so zu leiden (1). Ais ich sprach ,mit Verlaub, liebe Herrin", da blickte sie mich ein wenig an und verschmhte es, zu antworten; weil sie mir aber nichts Liebes noch Leides sagte, ward ich so bekmmert und verngstigt, 11 dass tausendmai zu sterben etc. (2). Eins weiss ich, da ich hei der Trennung nicht Kummers starb, ais sie nicht zu ruir 1eden wollte, sterbe ich nie vor Kummer; denn etc. (3).

175.
(Tr. 20).

Deus que mi-oj' aguisou de vus veer e que da mia coita sabedor, el sab' oge que con mui gran pavor vus digu' eu est', e ja ei de dizer: ,1t'Ioir' eu, e moiro por alguen ! E nunca vus mais direi n." E mentr' eu vi que podia viver na mui gran coita 'n que vivo d'amor, non vus dizer ren ti ve por melhor; mai:::; digu' esto, pois me vejo morrer: ,J\Ioir' eu e moiro por alguen! E nunca vus mais direi n." E non no mundo filha de rei a que d' atanto devess' a pesar nen estridade d' om' a filhar, 11 . ' por quan t' ISt' e, que vns ora d" . 1re1: , 1\tioir' eu e moiro por alguen! E nunca vns mais direi n."

4045

4050

4055

15
f. C VII 126)a i5 (= 2{1

I ('B 326 (270) - 1 m' oj' aguisou de vus v. - 2 de mia coita 4 esto, ja - 10 digu' eu esto - 14 de tanto - 15 estrayadade 16 por quant' est' [].

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Decasyllabos jambicos no corpo da cantiga, e Octonarios no refram. - As primeiras duas copias formam um par; a terceira est desirmanada (como nos Nos. 1. 31. 36 etc.): abbajjCC. - Rimas longas: r(a) r(b) no gmpo; ei(a) ar(bl na ultima copia; n no refram. Colocci diz apenas: Tornel.
III Gott, der moine Leiden kennt und Ursache ist, dass ich Euch beute sah, weiss, dass ich Euch sagon muss und mit welcher Bangigkeit ieh heute zu Euch sage: 11 Sterbe ieh, so sterbe ich um jemanden; mehr aber vorrate ich nichtc (1). Solange ich meine Liebespein ertragen konnte, hielt ich es fr besser, zu schweigon; nun ich aber sterbe, venate ich es: 11 cSterbe ich, so sterbe ich um jemanden etc. (2). Keine Konigstochter auf Erden kann Anstoss daran nehmen, noch Befremdung ber ihren Lehensmann hegen, falis er mit mir sagt: 11 Sterbe ich, etc. (3). IV O refram d'esta cantiga reapparece na cantiga de cantes d'El Rei D. Affonso do Leon (CB 469). - Cfr. No. 160.

176.
(Tr. 21).

Da mia senhor, que tan mal-dia vi como Deus sabe, mais non direi n ora d'aquesto, ca me non conven. Nen me d Deus ben ~'ela, nen de si, s[e] og' eu mais de ben querria 'ver de saber o mal~ e de me teer Pos-seu, que mi faz, ca doo de mi averia e saberia ben qual gran coita ou quen perde sen. E no'-me valha per quen o perdi, s[e] og' eu mais de ben querria 'ver de saber o mal, e de me teer

4060

4065

10

4070

I CB 327 (271) - 2 O CA tem sabe e mais - 3 mi - 4 mi 5 se oj' - 7 Por seu que me fax, ca doo de min - 9 a quen perd' o sen - 10 E nO'n mi valha por q. non p. - 13 Por seu que mi fax. 14 (E pero non me valha quen mi d'ajudar) - 15 Falta no CB 19 e no'-m'o - 20 min. II Cantiga de meestria: 3 x (4+ 2) + 2. Decasyllabos jambicos.- As primeiras duas copias formam um par, emquanto a ultima est desirmanada: abbajjCC. - Rimas longas: i{a) n(b) no grupo; (a) an(b) na derradeira estrophe; r no refram e na fiinda. Cged. spic. da tornel. diz a nota de Colocci. III Von meiner Herrin (die ich zu meinem Leide sah, wie Gott weiss) werde ich nichts weiter sagen, da es si eh nicht ziemt. Doch mge mir Gott nichts Gutes geben, weder von sich aus noch von ibr, 11 wenn ich meh1 begehre, ais dass sie um den Jammer wsste, den sie mir bereitet, und mich anerkennen mchte (1) Als den lhren; denn Mitleid wrde si e dann empfinden und begreifen, was Qualen sind und wer den Verstand verliert. Doeh mge die, um welche ich ihn verloren, mir nicht beistehen , 11 wenn ich mehr begehre, als dass sie um den Jammer wsste, den sie mir bereitct, und mich anerkennen mchte (2)

349

15

Pos-seu, que me faz, que tan pret' est de mi mia morte como veeran muitos que pois mia coita creeran. E pero jnon me valha quen mi-a d, s[e] og' eu n!ais de ben querria 'ver de saber o mal, e de me teer Pos-seu, que me faz, e no'-no saber nunca per mi, nen pelo eu dizer!

4075

20

Ais den Ihren ; denn sehr nahe bin ich dem Tode, wie hernach vielo sehen werden, die dann an moine N ot glauben werden. Trotzdem moge mit nicht gndig sein jene, welcher ich sie verdanke, wenn ich mehr begehre, ais dass sie um den Jammer wsste~ den sie mir bereitet, und mich anerkennen mchte (3) Ais den Ihren; und ferner, dass sie nicht durch mich noch durch meine W orte davon erfiih1;t (I).

177.
(Tr. 22).
f.
45

<= J26}b

Meus amigos, quero-vus eu 11 mostrar com' eu querria ben da mia senhor; ie non [mi] valha ela, nen Amor, nen Deus, se vus verdade non jurar': Ben querria que me fezesse ben ... pero non ben u perdess(e) ela ren! E mais vus direi: o que pod' e val' me non valha, se q uenia viver eno mundo, nen niun ben aver d'ela, nen d'o[u]tri, se fosse seu mal: Ben querria que me fezesse ben . . . pero non ben u perdess(e) ela ren! E a mi semelha cousa sen razon, pois algun orne mais ama molher ca si nen ai, se ben por seu mal quer; e por aquest' 'ssi meu coraon: Ben querria que me fezesse ben ... pero non ben u perdess(e) ela ren!

4080

4085

10

4090

15

4095

I CB 328 (272) - 3 e non mi ~alha - 5 mi - 6 perdess' ela 9 nenhun - 10 d' outren - 11 mi - 13 Ca m. s. - 15 Ambos os codices teem: ca si nen al seu ben por seu mal quer. No CA ha espao em branco para mais uma estrophe. II Cantiga de refratn: 3 x (4 2).- Decasyllabos jam bicos. Copias singulares: abbaJJCC. - Rimas longas: ar(a) r(b) na tn estancia; al(a) r(b) na 2"; on(a) r(b) na 3n; e n no refram. Tornel, segundo Colocci. III Ich will Euch, Freunde, zeigen, wie ich Liebesbeweise von meiner Herrin erhalten mchte; und schwre ich nicht Wahrheit, so moge weder sie, noch Gott, noch die Liebe mir gndig sein: 11 Gunst mchte ich von ihr erfahren, doch Gunst, die nicht zu ihrem Schaden gereichte (1). Und weiter sage ich: der Allmchtige mge mir nicht beistehen, so ich auf Erden leben oder Liebes von ihr erfahren mchte, falis es ihr LeideR bereitete: 11 Gunst etc. (2). Widersinnig scheint es mir, wenn ein Mann, welcher eine Frau ber alies liebt, Liebe~ von ihr zu ihrem Leido wnscht. Und darum ist meines Herzens Meinung die folgende: 11 Gunst etc. (3).

178.
(Tr. 23).
f.
45

<= J26)c

Dizen que digo que vus quero ben; senhor, e buscan-me convusco mal; mais rog' a Deus, senhor, que pod' e val e que o mund' e vos en poder ten: Se o dixe, maJ me leixe morrer, se non, senhor, quen vo'-lo foi dizer! E venh' a vos, chorando d'estes meus olhos con vergonha e con pavor, e con coita que ei d'esto, senhor, que vus disseron, e rog' assi Deus: Se o dixe, mal me leixe morrer, se non, senhor, quen vo'-lo foi dizer!

4100

410.5

10

I ('8 329 (273) - 1-2 O eA repete, por engano, as syllabas: -ro ben e buscan me convusco; traz no verso 10 a deus; e no 20 ouso d. 1 -:_us - 2 mi con vosco - 5. 16 e 17 dixi - 13 non me sei - 15 min - llti - 19 lhi - 20 e non o ous' a dixer.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbajj{'C: ce. - Rimas longas: n(a) al(b) na la estancia; eus(a) r(b) na 2a; ar(a) rlb) na 36 ; r(C) no refram e na fiinda. Conged. spic. dal tornel, diz a nota de Colocci.

+ +

Ill Man sagt, ieh plauderte von meiner Liebe zu Euch, Herrin, und dadurch will man mi eh hei Eueh anschwarzen; doch bete i eh zum Allmchtigen, der di e ganze W elt und Euch in seiner Gewalt hat: 11 babe ich es gethan, so mge er mich sterben und verderben lassen. Wenn aber nicht, so den~ der mich verleumdet hat (1). , 'Veinenden Auges, voll Scham und Furcht und Sorge ber das, was man Euch berichtet hat, trete ich vor Euch, und beta zu Gott etc. (2). Auf keine andre Weise weiss ich mich vom Verdacht zu reinigen. Niemals hat Mann oder Weib durch mich davon vernommen; noch Ihr. Und so innig ich beten kann, bitte ich Gott: 11 hab ichs gethan, so mge er

352
No'-me sei n d' outra guisa salvar, mais nunca o soub' orne nen molher per mi, nen vos, e Deus, se lhe prouguer', rogu'eu assi quanto posso rogar: Se o dixe, mal me leixe morrer, se non, senhor, quen vo'-lo foi dizer! E lhe faa atal coita soffrer qual faz a min e non ous' a dizer!
4110

15

4115

20

mich sterben und verderben lassen; wenn aber nicht, so den, welcher mich verleumdet hat (3). Und strafe ihn mit dersclben Pein, in die er mich versetzt hat; und die ich nicht auszusprechen wage (I).

179.
(Tr. 24).

f. 45

Por Deus Senhor, que vos tanto ben fez que vns fez o parecer e falar melhor, senhor, e melhor semelhar (= J26)all das outras donas, e de melhor prez:5 avede -vos oge doo de min! E porque son mui ben quitos os meus olhos de nunca veeren prazer, u vos, senhor, non poderen veer, ay mia senhor! por tod' est' e por Deus: avede vos oge doo de min! E porque non no mund' outra ren que esta coita ouvess' a soffrer, que eu soffro, que podesse viver, e porque sodes meu mal e meu ben: avede vos oge doo de min!
5 e 10 mi 6 quites 8 vus.

4120

412

1O

4130

15

I CD 330 (274) -

n Cantiga do refram: 3 X (4 1).- Decasyllabos jam bicos. Copias singulares: abbaiJ('. Rimas longas: ex(a) a1(b) na 1" estancia; eus(n) r(b) na 2"; n(a) r(b) na 3", que repete indevidamente uma consoante da ante1ior; i(n) (C) no refram. No percebo porqu Colocci denomina este rofram intercalar.
III Um Gottes Willen, der Euch so gndig bedacht, dass er Euch schner, wohlredender und trefflicher ais die anderen Frauen schuf. 11 habt, Herrin, Mitleid mit ruir (1). W eil meine Augen sicher davor sind, irgendwo Erfrculiches zu schauen. wo sie Euch nicht sehen, 11 erbarmt Euch meiner (2). Und weil auf Erden kein Wesen lebt, das diese Qual ertragen knnte, Ihr aber meine Qual und Lust seid, 11 habt Mitleid mit mi r (3). IY O resto da folha ficou em branco.

23

FALTA UMA 1\IEIA- FOLHA: No. tP DO CADERNO VII, E TALVEZ 1\IAIS.

A folha perdida comeava, provavelmente, com Vinheta, visto que o cyclo das cantigas, attribuidas a Joan Coelho, ficou terminado na anteeedente, que tem no fim algum espao em branco. O CB (em harmonia com o Indice) faz tambem seguir uma serie independente: cinco cantigas de um novo trovador: (Rodrigueannes Redondo). Pela extenso da serie calculo, todavia, que tantas no teriam cabimento nas quattro columnas de que apparentemente constava a Lamma 13 Teremos, por isso, de suppr que o Caderno VII se compunha de cinco folhas, ou de quattro e meia; ou ento que ha aqui novas divergencias entre os dons Codices. Fortalece esta ultima supposio o seguinte facto: na meiafolha immediata do CA (que est solta, e no principia com Vinheta, introduzindo-nos no meio de uma serie), ha poesias sem correspondencia no CB; e na seguinte, se encontra outra composio isolada, que falta igualmente no apograpbo italiano.
11

VEJA- SE A SECO 11 11 DO APPENDICE.

XVI

CANTIG.i\.8
180-184
DE

RODRIGUEANNES REDONDO(?)

23*

180.
(Tr. 267).
Folha solta {. 46 (o= 75)a

que me vos nunca quisestes fazer en que me vistes de me mal querer.


i Por Deus e por mesura, e por mi,
5
41.1:)

10

dizede-m'esto que vus vin rogar! E tal rogo non vus dev' a pesar, e terrei que me fazedes ben i. Por aquesto que vus rogo, senhor, dizede mi-o, ca vos non jaz i mal, nen vus rogu' eu que me digades al: e terrei que me fazedes amor. E vedes por que o quero saber: por me guardar de vos pesar fazer.

4140

II Abstenho-me de fixar peremptoriamente o eschema strophico d'este fragmento. A unica estancia completa que subsiste, compe-se de oito deoasyllabos jambicos oom rimas longas na ordem abbacddc, e que so: i(a) ar(b) r(e) alCdJ. Precedem-a dous versos finaes de outra estanoia, emparelhados e, portanto, divergentes, aos quaes responde o distioo que forma a fiinda (cr).- Posto que a maiusoula, oom que o fragmento principia (Q), faa suppr que comeava ahi um refram, deve haver engano nisso. - Pode ser que a cantiga constasse de duas estanoias pareadas, seguidas por outra, desirmanada, e diversa quanto ordem das consoantes. III Eis n , razo" do fragmento, abstrahindo dos primeiros dous versos, que no se oomprehendem bem, por estarem isolados: Um Gottes und der Gereohtigkeit willen, und auoh um meinetwegen gebt A.ntw01t auf das, ws ich erbeton babe, ohne i.iber meine Bitte zu grollen, sicher, dass Ihr mir daduroh eine Wohlthat erweist. Sagt es dooh, denn es sohadet Euch nioht, nooh verlange ioh weitere Ausspraohe, und betraohte es, als httet Ihr mir Liebes angethan. Warum ioh es zu wissen wnsche? Weil ich mich davor hten will. Euch zu erzrnen.

181.
(Tr. 268).

5
f.
46

<= 75)b

Que sen meu grado m'og' eu partirei de vos, senhor, u me vus espedir' ! l Como partir-me de quanto ben ei, e saber ben, ca, des que vos non vir', ca nunca ja poderei gran prazer, u vos .non vir', de nulha 11 ren veer? Porque entendo que vos prazer, m'averei ora de vos a quitar; mais nunca om' en tal coita ser com' eu serei, mentre sen vos morar': ca nunca ja poderei gran prazer, u vos non vir', de nulha ren veer! E rogu' eu Deus que tan de coraon me vos fez amar, des quando vos vi, que el me torn' en algua sazon u vus eu veja; ca ben sei de mi ca nunca ja poderei gran prazer, u vos non vir', de nulha ren veer!

4145

4150

10

4155

15

4160

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: ababjj('{~. - Rimas longas: ei(s) ir(bl na la estancia; (a) ar(bJ na 2a; on(a) i(b) na 3a; e rlC) no refram. III Ganz gegen meio Begehr muss ich heute von Euch scheiden und Abscbied nehmen, Herrin. "\Vie aber soll ich lassen von dem, was mir das Liebste ist? 11 Weiss ich doch, dass, so ich Euch nicht sebe, ich nimmer wieder Erfreuliches schauen werde (1). Weil ieh einsehe, dass Ihr es wnscht, entferne ich mich; doch war keiner vor mir in solcher Pein, wie ich ertragen muss, abseits von Euch.ll Denn nichts Erfreuliches schaue ich etc. (2). Zu Gott bete ich, der mir die Liebe zu Euch ins Herz gelegt, dass er mich einmal zurckfhre zu Euch; 1J donn etc. (3).

182.
(Tr. 269).

Per mi sei eu o poder que Amor subr' aqueles que ten en poder, ca me faz el tan coitado viver que muit i que ouvera sabor que me matasse; mais por me leixar viver en coita, non me quer matar. Porque sei eu que faz el outrosi aos outros que en seu poder ten, com' a mi faz, por n me fora ben, 11 per ba f, des que o entendi, que me matasse; mais por me leixar viver en coita, non me quer matar. Porque sei ben que nunca prenderei d'ela prazer per el nulba sazon, por n q uerria i si Deus me perdon! o que vus digo, por esto que sei, que me matasse; mais por me leixar viver en coita, non me quer matar.
11.

4165

4170

<!;, ~g)c

10

4175

15

4180

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). -- Decasyllabos jambicos. Copias singulares: nbbaiiC('. - Rimas longas: r(n) t?r(bJ na la. estancia; ilnJ n(bJ na 2... ; eitn) on(b) na 3"; e ar no refram. III Griindlich kenne ich die Macht, welche Amor ber diejenigl3n ausbt, die ihm unterthan sind: denn so elend macht er mich, dass es mich beglcken wrde, 11 toteto or mich; er aber will mich lieber in Kummer und Oram weiter leben lassen (1). Da ich weiss, dass or in gleicher \V eise mit allen denen verfhrt, di e ihm untorthan sind, wre es besser fr mich gewesen, er htte mich, sobald ich es einsah, getotet; etc. (2). Da ieh weiss, dass um seinetwillen ich nie Liobes von ihr crfahren wen.le, darum mchte ich, er totete mich etc. (3).

183.
(Tr. 270).

Dizen mi-as gentes por qu non trobei,


gran sazon, e maravilhan-s'n;

mais non saben de mia fazenda ren; ca se ben soubessen o que eu sei, maravilhar-s'-an logo per mi de como viv' e de como vivi, e, se mais viver', como viverei! Mais no'-no saben, nen lbe'-lo direi, enquant' eu viva, ja per neun sen; mais calar-m'-ei con quanto mal me ven, e sempr' assi mia coita sofi'rerei; ca eu non quero mia coita dizer a quen sei ben ca non mi- de per conselho mais do que m'eu i porrei.

4185

10

4190

I No verso 13 emendei per (por poer).


II Cantiga de meestria: 3 x 7 3. - Decasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes differenciadas por uma das rimas: abbaeca: bba. - Rimas longas: ei(a) n(b) i(cl>; r(c2l; (c3).

III Die Leute fragen ~ warum ich scit so Ianger Zeit nicbt mebr dichte, und wundern sich; doch wissen sie von meinen Angelegenheiten nichts. W ssten si e, was ieh weiss, sie wrden sich darber wundern, wie ich lebe und gelebt babe und leben werde, (falls ich lebe) (1). Aber sie wissen es eben nicht, noch werde ich es mein Lebt..<tg verraten; vielmeb1 werde i eh sch weigen, welches Leid mir auch widerfh1t, und meine Qual ertragen. Denn wozu davon sprechen zu solcben, di e mi r doch nicht besser zu raten wissen, ais ich mir selber? (2) Den Weg aber, den ich einscblagen werde, da cs sein muss, babe ich scbon erwhlt: elend wie ein Ratloser zu sterben. Denn besser ist es, ~u sterben , ais in hchster, nie erreichte1 Qual weiter zu leben (R).

361
15

f.

46

<= 45)d
20

E o conselho ja o eu filhei que eu i porre i - ca 'ssi me con ven morrer coitado, como morre quen non conselho, com' og' eu non ei. 11 E esta morte melhor me ser ca de viver na coita que non par, ne'-na ouve mmca, eu o sei. E melhor est, e mais ser meu ben, de morrer ced(o), e non saberen quen por quen moir' e que sempre neguei.

4195

4200

Je eher ich sterbe, um so besser ist es fr mich. wie auch dass man nicht wisse, wer es ist, um den ich sterbe und den ich immer verleugnet babe (I). .

IV Diez (a p. 71) estabelece, menos exactamente, que a fiinda d'esta cantiga repete as Iimas interiores da estrophe, i. as dos versos 2. 3 e 4. Como se v, na realidade a consoante da ultima linha responde rima exterior (a), em harmonia com a praxe. S a rima dos primeiros dous versos responde a b, em lugar de responder a c 8

184.
(Tr. 271).

Muitos veg' eu que se fazen de nu sabedores que o non son, de pran, ne'-no foron nunca, ne'-no seran; e pois que eu d'eles estou assi, non saben tanto que possan saber qual est a dona que me faz morrer. Ca sempre m'eu de tal guisa guardei que non soubessen meu mal nen meu ben, e fazen-s'ora sabedores n; mais, pero cuidan saber quant' eu sei, non saben tanto que possan saber qual est a dona que me faz morrer. Diga-x'andando quis o que quiser', ca me sei eu como d'eles estou; ben grad' a Deus, que m'end'- assi guardou que, se s'aquesto per mi non souber', non saben tanto que possan saber qual est a dona que me faz morrer. E muito saben, se nunca saber o per mi poden, nen per l[h]'eu dizer!

4203

4210

10

4215

15

4220

20

I CV 279 (= 677), onde vem attribuido a D. Joan d' Aboin. digan - 14 mi - 20 o per min poden e per lh' eu dixer.

13

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos.- Copia~ singulares: ubbai!CC: cc.- Rimas longas: i(n) an(bJ na ta estancia; ei(a) n(b) na 2a; r(a) ou(b) na 3a; er no refram e na fiinda. III Viele thun, als waren sie Kenner meiner Angelegenheiten, obwobl sie es in Wahrbeit nicbt sind, nocb waren, noch sein werden. 11 Nicht einmal das wissen sie, wer die Dame ist, um die ich sterbe (1). Gehtet babe ich mich von jeher, dass sie weder um meine Freuden noch um meine Schmerzen wssten, und nun stollen sie sich, ais waren sie Mitwisser; 11 doch nicht einmal etc. {2). Ein jeglicher gehe und schwatze, was ihm beliebt! Ich weiss, wie es mit ihnen steht. Denn wie anders ais durch mic h knnten sie wissen, wer die Dame ist, etc. (3). ln Wahrheit, vieles werden sie wissen, da sie nicbts durch mich erfabren (I).

+ +

XVII

CANTIGA
185

DE

Ul\I DESCONHECIDO (II).

185.
(Tr. 36).
C. VIII: la:

f.

Vinheta 47 (= 76)a

Pois m'en tal coita ten Amor por 'os, dizede-me, senhor, que vus non doedes de mi, r. en que grave dia vus vi que vus non doedes de mi? E pois m'el en tal coita ten por vos, ay meu lnm' e meu ben, que vus non doedes de mi, c:en que grave dia vns vi que vus non doedes de mi?
.i Ay coita do meu coraon! dizede, se Deus vus perdon, que vus non doedes de mi, cen que grave dia vus vi que vus non doedes rle mi?

4225

4230

10

4235

15

I No verso 12 o ('A tem: dixede-me; no 3. 8 e 13 min. II Cantiga de I"cfram: 3 x (2 3) ou 3 x (3 2).- Octonarios jambicos. - Copias singulares, compostas de dous versos pareados; e de um refram redondo, visto que o seu primeiro verso igual ao ultimo: aa::nnn. - Rimas longas: i no rofram; t no 1 pareado; n no 2; on no 3; eus no 4. Cfr. os Nos. 66 e 67.

III Da Amor mir solcbe Qual auferlegt um Eurctwillen, sagt, Herrin, dic Ihr Euch meiner nicbt erbarmt, war es nicht oin Unglckstag, ais ich Euch sab. die lbr Euch meiner nicht orbarmt? (1) Da er mich um Euretwillen also peinigt, so sagt, Ihr moine Sonne und mein hchstes Gut, die Ihr Euch meinor nicht crbarmt, war es etwa nicbt etc (2).

366
Ay lume d'estes olhos meus,
4240

20

dizede-mi-agora, por Deus, que vus non doedes de min, len que grave dia vus vi que vus non doedes de mi?

Ach sprecht, so wabr Euch Gott gndig sei, lhr meines Jlerzons Leid, die Ihr Euch meiner nicht erbarmt etc. (3). Bei Gott, sagt an, lhr meiner Augen Licht, dic lhr Euch meiner nicht erbarmt, war es etwa nicht etc. (4).

IV Diez traduziu (a p. 80) estes versos; tratando o que do refram como equivalente a po'rqu. O resto da folha ficou em branco.

XVIII

CANTIGAS
186-198
DE

RUY PAES, DE RIBELA.

186.
(Tr. 37).

c. VIII: 2 n f. 48 (= 77)a

Por Deus vus quero rogar ' mia senhor, que vus fezo de quantas donas fez a mais fremosa, nen de melhor prez: pois todo ben entendedes, senhor, entendede en qual coita me ten o voss' amor, porque vus q~ero ben!
11 E se o vos, mia senhor, entender esto quiserdes, averedes i, a meu cuidar, algun doo de mi. Pois vus Deus fez tanto ben entender, entendede en qual coita me ten o voss' amor, porque vus quero ben!

4245

4250

f. 48

<= 71)b
10

4255

15

E mia senhor, tempo seria ja U.e vns nembrardes de me non leixar en tan gran coita, com' eu viv', andar! E mia senhor, vel por mesura ja, entendede en qual coita me ten o voss' amor, porque vus quero ben!

4260

I CB 337 (281) - 1 Por deus vus venlw - 5. 11 o 17 Entended' or' en q. c. m. t. - 15 en gran coita com' og' eu v. a. - No verso 9 substitui m1:n por mi.

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jam bicos. - Copias singulares e redondas, visto que o primeiro e o ultimo verso de cada uma tem consoante identica: abbaJJCC. - Rimas longas: r(a) ex,(b) na la estancia; r(a) i(b) na 2a; (a) ar(b) na 3a; n no refram. Colocci marcou em nota apenas a existencia do tornel.

III um Gottes willen, der Euch, Herriu, schner und trefflichm als alie Fraucn geschaffen hat, da Ihr in allem Guten erfahren seid, 11 edahrt nun, in welche Pein die Liebc zu Euch mich versetzt (1). Habt Ihr ein Einsehen, so wmdet lhr, meiner Meinung nach, etwas Mitleid mit mir empfinden. Da Gott Euch soviel Verstand gegeben, 11 erfahrt etc. (2) Hoch an der Zeit ist es, Herrin, dass Ihr daran gedenkt, mich nicht lnger in solcher Qual schmachten zu lassen; aus Billigkeit wenigstens 11 habt ein Einsehen in die Pe!n etc. (3).
24

187.
(Tr. 38).

Nunc' assi ome de senhor esteve com og' eu estou! Ei d'ir, u ela , sabor mais d'outra ren; e pois i vou, non lh'ouso dizer nulha ren, pero lhe quero mui gran ben! E cuido-lh'eu sempr' a dizer, qtumdo a vir', per ha f, a coita que me faz aver! E pois que vou u ela , non lh'ouso dizer nulha ren, pero lhe quero mui gran ben! Quanta coita e quanf affan m'ela no mundo faz levar bem lhe cuid' eu dizer, de pran !]\[ais pois m'ant' ela veg' estar, non lh'ouso dizer nulha ren, pcro lhe quero mui gran ben!
5 lhi 15 lhi.

4265

4270

10

4275

15

4280

I CB 338 (282) -

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Octonarios j am bicos. Copias singulares: ababjlf'(~. - Rimas longas: r(a) ou(b) na ~n estancia; r(~) (b) na 2a; an(a) m(lt) na 3n; n no refram. Nota de Colocci: 1bnzel. III Nie war ein Mann einer Damo gegenber in gleicher Lage wie ich: <lahin zu gehen, wo sie weilt, ist mir die hchsto Lust. Doch stehe ich vor ihr, 11 so vermag ich nichts zu sagen, und babe sie doch so lieb! (1) Stets vermeine ich, sobald ich sie schaue, von der Qual zu reden, <lie sie mi r auferlegt. Doch gobe icb dahin, wo sie weilt, li so etc. (2). Ali di e Pein und all di e N ot, di e icb um ihrctwillen trage, gedenke ich ihr, traun, mitzuteilen. Sebe ich mich aber vor ibr. 11 so etc. (3).

188.
(Tr. 39).
48

<= 77)c

Do mia senhor entend' eu fia 11 ren, ca me quer mal i assi Deus me perdon! Mais pero sei eno meu coraon ca mi-o non quer porque lhe quero ben: ca me non quis nunca, nen quer, creer 4285 per nulha ren que lhe sei ben querer. l\Iais quer-me mal polo que vus direi: prque me diz ca lhe fao pesar de a veer nunca, nen lhe falar; ca mi-o non quer por ai, eu be'-no sei: 4290 ca me non quis nunca, nen quer, creer per nulha ren que lhe sei ben querer. E des quand' ela fosse sabedor do mui gran ben que lh'eu quis, poi'-la vi, pero me mal ar quisesse, des i 4295 terria-m'eu que estava melhor: ca me non quis nunca, nen quer, creor per nulha ren que lhe sei ben querer.
6 lhi 7 mi 8

10

15

I ('D 339 (2S3) - 2 mi - mi - 4 lhi porque mi dix que lhi f p. - 9 Falta no (~B.

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: ahlmll{'(~. - Rimas longas: n(a) on(b) na la estancia; ei(a) ar(b) na 2a; r(a) i(h) na 311 ; r no refrarn. Nota do Coloco i: Tornel. III Eins habe ich deutlich gernerkt: rneine Herrin ist" mir unhold gesinnt, so wahr mir Gott helfe. Doch sagt mir rnein Herz, dass es nicht geschieht, weil ich sie liebe, 11 denn niemals hat sie rnir glanben wollen, dass ich sie liebe (1). Unhold gesinnt ist sie rnir nur, weil es ihren Groll erregt, dass ich si e berhaupt sehen und zu ihr sprecben kann, aus keinem anderen Grunde; denn etc. (2). 'Vollte sie daran glauben, wio innig ich sie liebc, seit ich sie geseben, ich hielte es fr ein grosses Glck, auch wenn sie darber ziirnte; denn etc. (3). 24*

189.
(Tr. 40).

f. 48

<= 77)d
5

Quando vus vi, fremosa mia senhor, logo vus soube tan gran ben querer que non cuidei que ouvesllse poder per milha ren de vus querer melhor, e ora ja direi-vus que mi-aven: cada dia vus quero mayor ben! E porque vus vi fremoso falar e parecer, logo vus tant' amei, senhor fremosa, que assi coidei que nunca vus podesse mais amar, e ora ja direi-vus que mi-aven: cada dia vus quero mayor ben! Amei- vus tant' u vus primeiro vi, que nunca orne tan de coraon amou molber; e coidei eu enton que mayor ben non avia ja i, e ora ja direi-vus que mi-aven: cada dia vus quero mayor ben!
2 soubi 5 vos 9 cuidei -

4.100

4305

10

4310

15

4315

I CB 3.&:0 (28!) quando vus p. v.

13 .Amei-vus

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jam bicos. - Copias singulares: ubbuJJfC. -- Rimas longas: r(a) r(J,) na ta copia; ar(a) ei(b) na 2a; i(a) on(b) na 3a; e n no refram. Nota de Colocci: Tornel.

III Gleich, als ich Euch erblickte, ward ich dermassen in Euch verliebt, dass ich whnte, meine Liebe knnte nicht wachsen, 11 und nun wird sie alie Tage grsse1.

190.
(Tr. 41).

C.r/1/: 3a f. 49 5 (= 78)a

Tan muit' ja que non vi mia senhor, e tan coitado fui, poi'-la non vi, que a ren sei eu mui ben de mi: pero me faz muito mal seu amor, a mayor coita de quantas 11 og' ei, perderia, se a visse u sei. Pero que m'ela nunca fezo ben nen mi-o far ja, enquant' eu viver', tan gran sabor ei eu de a veer que, se a visse, sei eu a ren: a mayor coita de quantas og' ei, perderia, se a visse u sei. E vej' a muitos aqui razar qu' a mais grave coita de soffrer ve'-la om(e) e ren no[n] lhe dizer. Mais pero lh 'eu non ousasse falar, a mayor coita de quantas og' ei, perderia, se a visse u sei.

4/120

4325

10

4330

15

I CD 3U (285) - No verso 13 o (~A tem vega; e nolle (sem til) no 15. - 4 mi - 8 (jaa) - 15 non lhi.
II Cantiga de refram: 3 x (4+ 2).- Decasyllabos jambicos. Copias singulares: abbaiiCC. - Rimas longas: r(a) i(b) na la estancia; n(a) r(b) na 2a; ar(a) r(b} na 3a, que repete portanto, indevidamente, uma das consoantes da copia anterior; ei no refram. Nota de Colocci: Tornei. III Solange ist es her, dass ich meine Herrin nicht gesehen babe, und so bekmmert bin ich darob, dass, so schmerzhaft auch die Liebe zu ihr ist, 11 ich doch die grsste meiner Qualen los wre, she ich sie, ich weiss wohl wo (1). Obwohl sie mir niemals Liebes erwiesen hat, noch es mir erweisen wird, solange ich lebe, sehne ich mich dennoch so heftig nach ihr, dass ich etc. (2). Vicie hre ich urteilen, die schwerst zu ertragende Pein sei es, die Geliebte zu sehen und doch nicht mit ihr zu sprechen; ich aber, redete ich auch nicht zu ihr, 11 wre die grsste meiner Qualen los, she ich sie, wohl weiss ich wo (3).

HH.
(Tr. 42).

Un dia que vi mia senhor, quis-lhe dizer lo mui gran ben que lh'eu quer', e como me ten forad' e pres' o seu amor, e vi-a tan ben parecer que lhe non pude ren dizer! Quant' eu puge no coraon, me fez ela desacordar; ca se lh'eu podesse falar, quisera-lhe dizer enton, e vi- a tan ben parecer que lhe non pude ren dizer!

4335

4340

10

4345

Seu medo, poi'-la vi atal, que ouve, me tolheu assi; 15 ca lhe quisera falar i de como me faz muito mal, e vi- a tan ben parecer que lhe non pude ren dizer!

4.150

1 fB 3!2 (286) - 2 quis lhi dixer o m. g. b. - 4 preso seu a. 6 llti -_ pi'tdi - 7 jli't,gi _:_ 8 mi - 10 llti - 14 ouvi - 15 llti.
II Cantiga de refram: 4 x (4 2). - Octonarios jambicos. - Copias s.ingulares: ubballte. - Rimas longas: r(a) n(b) na 1"' estancia; on(o) ar(b) na 2"'; al(a) i(b) na 38 ; eu(a) ei(b) na 411 ; e r no refram. Nota de Colocci: Tornel. III Eines Tages, ais ich meine Herrin erblickte, wollte ich ihr gestehen, wie die Liebe zu ihr mich in Haft und Danden hlt, 11 doch sah ich sie so hold und schn, dass mir die Sprache verging (1).

375
20

r. 49 <= 7B)b

Pero m 'ela non ten por seu, (mui gran verdade vus direi) 11 meu mal est e quanto ben ei; e fora polo dizer eu, e vi-a tan ben parecer que lhe non pude ren dizer!

4355

Alies, was ich mir ausgesonnen, war vergessen. Hatte ich aber zu ihr sprechen knnen, so wollte ich offen reden. 11 Doch etc. (2). Die Furcbt vor ihr, ais ich sie so Iiebreizend sah, Ibmte mich dergestalt! Ich hatte ihr verraten wollen, wieviel Leides sie mi r anthut.ll Doch etc. (3). Betracbtet sie mich auch nicht ais den lhrcn, so ist sie in 'Vahrheit doch meine Freude und meine Qual. Ansgegaugen war ich, um ihr das zu sagen, 11 doch sah ich sie so hoid und schn, dass mir die Sprache verging (4).

192.
(Tr. 43).
f.
49

<= 7B)c

Tanto faz Deus a mia senhor de ben sobre quantas no mundo quis fazer que vus direi eu ora que mi-aven: pero m'eu vejo por ela morrer, non querria das outras a melhor eu querer ben por aver seu amor, E non amar mia senhor, que eu vi tan fremosa, e que tan muito val, e en que eu tanto ben entendi, pero que punha de me fazer mal: non querria das outras a melhor eu querer ben por aver seu amor. Pero que d'ela niun ben non ei, e assi moir', e me non ten pos-seu, tan muito val sobre quantas eu sei que, pois me Deus tan ba senhor deu, non querria das outras a melhor eu querer ben por aver seu amor.

4360

4365

10

4370

15

4/175

I CB 3!3 (287) - 1 fex (lio que me parece preferivel) - 3 que vus direi ora - 6 (en) - 10 mi - 13 nenhun - 14 por seu - 16 mi - 19 ca mi fax Deus tan bo(n)a dona amar - 20 mi.
II Cantiga de ref1am: 4 x (4 2). Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: ababiiCC. - Rimas longas: n<) er(b) na ta copla; i() a/(b) na 2a; ei(a) eu(b) na 3a; ar() ex(b) na 4a; e r no refram. Tornel (Colo?ci).

m So viel vorzglicher als alle auf Erden hat Gott meine Herrin geschaffen, dass ich lieber durch sie stetben mchte, als die beste unter allen brigen zu lieben und von ihr irgend eine Liebesgunst zu erhalten (1 ) 1

377
20

Ca me fez Deus tan ba don' amar que me vai mais ve'-la a vez que quanto ben m'outra podia dar. E poi'-la Deus tan ba dona fez, non querria das outras a melhor. eu querer ben por aver seu amor.

4380

Meine Herrin aber nicht zu verehren, die so liebreizend und so trefflich ist, und deren 'Vert ich erkannt habe, ob sie auch dauach tracbtet, mir Leides anzuthun. 11 Nicht die beste unter den brigen mchte ich lieben etc. (2). Trotzdem sie rnir nichts Freundliches erweist, noch mich fr den lbren anerkennt, wenn ich auch fi.ir sie sterbe, steht sie doch so hoch ber allen anderen, 11 dass ich nicht die beste dal'Unter lieben und ihre Gunst gewinnen mchte (3). Mehr wert ist, jene einmal zu sehen, als alies Gute, das eine andere mir erweisen kann. weil aber Gott sie so herrlich geschaffen hat, 11 mchte icb nicht etc. (4).

193.
(Tr. 44).

A mia senhor, a que eu sei querer melhor ra nunca quis om' a molher, poi'-la tap.t' am(o) e mi-o creer non quer, Nostro Senhor, que mui gran poder, me d seu ben, se lh'eu quero melhor ca nunca quis no mund' om' a senhor! E se non , no'-me leixe prender por ela morte, ca non m' mester d'en viver mais, se seu ben non ouver'; mais Deus, que pod' a verdade saber, me d seu ben, se lh'eu quero melhor ca nunca quis no mund' om' a senhor. Porque lhe fez as do mundo vencer de mui bon prez e do que vns disser': de parecer mui ben, u estever', Deus, que lhe fez tan muito ben aver, me d seu ben, se lh'eu quero melhor ca nunca quis no mund' om' a senhor.

4385

4!1.90

10

4H95

15

-1400

I CD 3!! (288) - 5 mi - O verso 7, que falta no CD, parece estar deturpado no C.\: o sentido exige que desapparea a segunda negao e que se leia: E se non est' lcixe-me prende1", ou cousa parecida. Tambem no verso 11 houve engano, visto que diz: me d seu ben se ll'a puguc1. - 7 Falta no CD - 11 mi - 13 l/ti - 16 lhi - 17 mi. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. Copias eq ui consoantes: abbaiiCC.- Rimas longas: r(a) r(b) r(C). Colocci, desattendendo differen~:a entre r (fechado) e r (aberto), diz unis01w(;) tornel.

III Da meine Herrin, die ich inniger liebe als je irgend ein Mann auf Erden eine Frau geliobt hat, nicht daran glaubon will, so mge mir der Allmchtige 11 ihre Gunst verschaffon, falis ich sie wirklich herzlicher liebe, als je geliobt worden ist (1). Wenn dem aber nicht so ist, so mge er mir den Tod goben, denn das Leben ist mir zu nichts nii.tzo, so sie mir nicht hold ist. Gott aber, der die 'Vahrheit kennt, 11 mge mir ihre Gunst verschaffen etc. (2). Da er ihr den Vorrang ber alle gegeben, kraft ihres "\Vertes und ihrer Schnheit, wo immer sie weilt, mge er mir auch 11 ihre Gunst verschaffen etc. (3).

19.
(Tr. 45).

r. 49 (= 7BJd
5

Quant' eu mais donas mui ben parecer vej' u eu and', e entendo ca son mui bas donas 11 i se Deus me perdon! e quantas donas mais posso veer, atant' eu mais desejo mia senhor e atant' entendo mais qu(e) melhor! E mia senhor, a qne'-na Deus mostrar', u vir' das outras as que an mais ben, bcn ver que cab' ela non son ren! E quant' eu ou' as outras ma[i]s loar, atant' eu mais des~jo mia senhor e atant' entendo mais qu(e) melhor! E Deus Senhor que lhe tanto ben fez, u a juntar' con quantas no mund' das melhores, tant' ela mais valrr. E quant' eu vej' as outras ma[~]s de prez, atant' eu mais desejo mia senhor e atant' entendo mais qu(e) melhor!
3 mi -

4405

10

4410

15

4415

I ('ll 34:5 (289) - 2 (veio eu e and' e e. c. s.) veer - 10 ouo - 13 l/ti - 14 a quantas n. rn. .
I

9 ben

II Cantiga de meestria: 3 x (4 2). - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: uhhu.jjCC.- Rimas longas: r(a) on!b) na 1a copia; ar(a) n(b) na 2a; ex(a) (b) na 311 ; e r no refram, como nos Nos. 192 e 193. Nota de Coiocci: Tornei.

III Je mehr edle und schne Damen ich auf meinen 'Vanderungen sebe und ihren 'Vert erkenne, 11 um so mehr salmo ich mich nach meiner IIorrin, und sehe ein, da~s sie die besta von allon ist (1). Und jeder andare, dem Gott giebt sie zu schauen, und der die besten ihres Geschlechtes konnt, wird zugeben, dass sie neben ihr nichts sind. Je mehr ich die brigen preisen hre, 11 um so mohr sehne ich mich nach ihr etc. (2). 'V enn Gott der Herr, der sie so trefflich geschaffen, si e an die Seite der ganzen }'raucnwelt stellt, wird sie am meisten gclten. Und je preisenswerter ich die anderen sehe, 11 um so mehr sehne ich mich nach ihr.

195.
(Tr. 46).

o. VIII: 4a {.50(= 79)a

A mia senhor que mui de coraon eu amei sempre des quando a vi, pero me ven por ela mal des i, tau ba que Deus non me perdon, 5 se eu querria no mundo 11 viver por lhe non querer ben, ne'-na veer!
Pero d'ela non atend' outro ben ergo ve'-la, mentr' eu vivo for'; mais porque amo tan ba senhor, Deus non mi-a mostre que a 'n poder ten, se eu querria no mundo viver por lhe non querer ben, ne'-na veer! Porque desejo de ve'-los seus olhos tan muito que non guarrei ja, e porque ontre quantas no mund' , vai tan muito que inon me valha Deus, se eu querria no mundo viver por lhe non querer ben, ne'-na veer!

4420

4425

10

4430

15

4435

lhi -

I CB 3:1:6 (290) - 3 pero mi ten por ela mal de si - 4 mi 7 atendo - 10 m m. q. a en p. t. - 15 antre - 16 mi.

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abball{~{). - Rimas longas: on{a) i(b) na 1a estancia; n(a) r(b) na 2a; eus(a) (b) na 3a; r no refram. Nota de Colocci: Tornel. III Meine Herrin, der ich, seit ich sie zum erstenmal erblickte, von Herzen zugethan bin, ist so gut, ob ich auch von ihr nur Bses erfahre, dass Gott mir nicht verzeihen mge, 11 so ich auf Erden leben mchte, ohne sie zu lieben und zu sehen (1). Trotzdem erwarte ich- mein Lebtag von iht nicht mehr, als sie zu sehen. Der .Allmchtige mge si e mi r nicht wieder zeigen, 11 falis ich etc. (2). Denn nach ihren Augen sehne ich mich so heil- und hilflos und unter allen auf Elden ist sie so sehr die vorzglichste, dass Gott mir nicht beistehen mge, 11 falis ich etc. (3).

196.
(Tr. 47).

Us que mui gran pesar viron, assi com' eu vejo da que quero gran ben, porque sei eu ca morreron por n, maravilhado me fao per mi, pois todo vejo quanto receei, como non moiro, se de morrer ei? Da mia senhor e do meu coraon, porque me Deus ja todo fez veer per quant' eu logo dever' a morrer, maravilho-m(e), e fao gran razon, pois todo vejo quanto receei, como non moiro, se de morrer ei?
11

4440

f. w

<= 79b

4445

10

15

Porque cuidava se viss(e) un pesar de quantos vej' ora de . mia senhor, que morreria n pelo meor, dereito fa' en me maravilhar, pois todo vejo quanto receei, como non moiro, se de morrer ei?

4450

E pois me non pod' a coita que ei 20 ' nen Deus matar, ja mais non morrerei!

4455

I ('R 3-1:7 (291) - G por vus a rn. ei - 8 fax - 9 por quant' eu logo devera rno1rer - 10 (Marav'illzado me fao gr. r.) - 13 cuidara15 polo meor.
II Cantiga de refram: 3x(4+2)+2.- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abballt'C: cc. - Rimas longas: i(a) n!b) na la estancia; on(a) r(b) na 2a; ar(a) r(b) na 3"'; ei(e) no refram e na fiinda. No ta de Colocci: tornel et cgedo del po tornel. III Da ich weiss, dass viele, die einen grossen Kummer trugen, wie ich ihn um der Vielgeliebten willen trage, daran gestorben sind, frago ich mich verwundert, 11 warum ich nicht sterbe, Ja ich doch alies erfahre, was ich gefrchtot (1).

197.
(Tr. 48).

A guarir non ei per ren, se non vir' a que gran ben quero, ca pero o sen! poi'-la non vejo, me ven tanto mal que non sei quen mi-o tolha, pero mi-al den: mais Deus mi-a mostre por n cedo, que a en poder ten. E se eu mia senhor vir', a que me tolh' o dormir, se eu ousasse, pedirlh'-ia logo que guarir 11 me leixass' u a servir podess' eu; mais consentir non mi-o qnerr, nen oi"r; mais leixar-m'- morrer ir!
6 m'al (= mal) 4-16.1')

10

f.

50

<= 79)c
15

4470

I CB 3-18 (292) - 3 (pmco) poder ten) - 10 mi - 15 (querria).

8 (que en

II Cantiga de meestria: 2 x 8. - Septenarios trocha'icos. - Copias singulares, das quaes cada uma tem rima continuada: mumanaa. - Rimas longas: n na la estancia; i? na 2a. No ta de Colocci: unisono. III Genesen kann ich nicht, sehe ich nicht die, welche ich so sehr liebe, dass ich den Verstand darber verliere. Sehe ich sie nicht, so berfllt mich so grosses Leid, dass ich nicht weiss, wer es mir abnimmt (oder durch ein anderes ersetzt). Der Allmchtige mge sie mir bald zeigen (1). Erblickte ich die Herrin, die mir den Schlaf raubt, so mchte ich sie bitten, so ich es wagte, mich da weilen zu lassen, wo ich ihr dienen knnte; doch wird sie nicht darein willigen und nicht einmal meine Bitte anhren, sondern mich vielmehr dahin ziehen lassen, wo ich sterben muss (2). IY Diez p. 57 remette o leitor cano do Aimeric de Peguilhan que principia Domna per 'lJOS estauc en gran tormen (Rayn. III 425).

198.
(Tr. i , a p. 30).

Par Deus, ay dona Leonor, grau ben vus fez Nostro Senhor! Senhor, parecedes assi tan ben que nunca tan ben vi; e gran verdade vus digu' i, que non poderia mayor. Par Deus, ay dona Leonor, grau ben vus fez Nostro Senhor! E Deus que vus en poder ten, tan muito vus fezo de ben que non soub' el no munrlo ren per que vus fezesse melhor. Par Deus, ay dona Leonor, gran ben vus fez Nostro Senhor! En vos mostrou el seu poder qual dona sabia fazer; de bon prez e de parecer e de falar, fez vos senhor. Par Deus, ay dona Leonor, gran ben vus fez Nostro Senhor!
4475

4480

10

4485

1:J

4490

20

I ('8 Rl~, (~93)- 1 Por Deus- 11 sab' el- 12 por- 15 monstmu (moustrou) - 18 {ex, vus - 21 roby - 23 e 24 E Deus 1ms {ex, po'r mal de mi Que commigo desamor.

II Cantiga de refram: 2+4x(4+2).- Octonarios jambicos. - Copias singulares, se abstrahirmos do ultimo verso, que tem a consoante do refram: mmbjiBB. - Rimas longas: i na 1" estancia; n na 2"; r na 3"; i na 4", que, portanto, volta da 1", talvez intencionalmente; r no 4 verso de todas as copias e no refram, que encabea a cantiga. Nota de Colocci: Tornel da capo la stanxa et da pe.

384

25

Com' antr' as pedras bon rub sodes antre quantas eu vi; e Deus vus fez por ben de mi, que ten comigo gran amor! P~r- Deus, ay dona Leonor, gran ben vus fez Nostro Senhor!

4495

III Beim Himmel, Dona Leonor, grosse Gnade hat Euch der Hen erwiesen (R). So schn seid Ihr, wio ich nie hnliches gesehen habe. ln W ahrheit, schner zu sein wre lmmglich. Beim Himmel etc. (1). Auf der Welt gab es nichts, wodurch Gott Euch noch herrlicher hiitto machen knnen. etc. (2). Seine Macht hat er an Euch gezeigt. An Euch bat er gezeigt, was fr eine Frau er schaffen kann. Herrin seid lhr an Wert, Gestalt und Rede. etc. (3). wie unter den Steinen der gute Rubin, so seid Ihr unter allen, die ich gesehen. Zn meiner Freude schuf er Euch, denn sehr freundlich ist er gegen mich. etc. (4). IV A columna d ficou em branco, assim como a face da folha immediata.

XIX

CANTIGAS
199-209

DE

JOAN LOPES, D'ULHOA.

25

199.
(Tr. 173).
(. l (= B)c

o.

VIII: 4/:l

5
f.
b1

<= BO>d

A mia senhor. que me foi amostrar Deus por meu mal, (por vus eu non mentir), 4500 [n] que sempr' eu punhei de a servir, muit' ouve gran sabor de m'enganar. Ca me falou primeir', u a vi, ben; e pois [que] viu que perdia o sen por ela, nunca m'er quiso 11 falar. 4505
1

10

E se m'eu d'ela soubesse guardar, quando a vi, punhara de -guarir; mais foi m(e) ela ben falar e riir, e falei-lh'eu; e non a vi queixar. Nen se queixou que a chamei senhor! E pois me viu mui coitado d'amor, prougo-lhe muit'. E non m'er quis catar!

4510

I ('B 3;)() (29!) - 3 que sempr'eu muito punltei de servir - 5 mi - primeiro u - 6 Entre pois e que perdia ha um vacuo no ('A. O copista tinha- se enganado; elle, ou o revisor, raspou em seguida as letras erradas e lanou margem a palavra viu (sem que), comettendo assim novo engano. O metro exige e pois que viu; e assim que escreve o ('B, mettendo todavia veio por viu. Cfr. verso 13 e 20. - 7 m' ar - 8 soubera 10 m'ela- 11 no'-na- 12 porque a eh. s.- 13 (e pois que me vt m. c. d'a) - 14 prougue-lhi - m'ar - 15 querria - 18 lhi - 19 tam ben - 21 desamparad' - 22 ende {ilhar - 25 como - 26 como eu - 27 ca lh' arer-ria - 28 O CA repete ao fim da 4a estrophe a phrase com que termina a 3a: leixou-m'assi desemparad' andar, certamente por engano, visto que o final da 1" no identico ao da 2a. II Cantiga de meestria: 4 x 7.- Decasyllabos jam bicos. Copias equiconsoantes, differenciadas apenas pela rima c dos versos 5 e 6: ubhac(a. - Rimas longas: ar(a) ir(b) n(~I>; r(e2); ou(e3); itd). III Mcine Ucrrin (die Gott mir zu meinem Unglck gezeigt hat) ist, die Wahrheit zu bekennen, falsch gegen mich gewesen, obwohl ich stets
25*

388
15

20

E pois me queria desemparar, quando a vi, mandasse me partir logo de si! e mandasse-m'end ir! Mais non lhe vi de nulha ren pesar que lh'eu. dissess'! e tamben me catou! E pois viu que seu amor me forou, leixou-m'assi desemparad' andar. E deferena dev' end' a filhar tod' orne, que dona fremosa vir', de min; e guarde-se ben de non ir com' eu fui logn' en seu poder entrar, ca lh' averr com' aveo a min: servi-a muit', e pois que a servi, fez mi-aquesto quant' oi"des contar!

4515

4:120

25

4:J25

beeifert war, ihr zu dienen. Erst spracb sie in Huld und Gte zu mir, aber ais sie sab, wie icb durch sie von Sinnen geriet, liess sie davon ab, zu mi r zu reden (1 ). Htte icb micb vor ihrem Anbiick zu bten verstanden, so btte icb getracbtet zu genesen. Si e aber sprach freundlicb und Ichelte, darum redete ich zu ihr und sie beklagte sicb nicht, sondem liess zu, dass ich sie Herrin nannte. Als sie micb aber in Liebospein wusste, batte sie ihre Lust daran, und blickte micb nicbt mebr an (2). W ollte sie micb verlassen, so btte sie micb gleich von si eh weisen und verbannen sollen, ais ich sie sah. Sie aber zeigte keinen Groll ber meine Worte uml sab mir ins Auge. Ais aber die Liebc micb berwltigt batte, wandte sie sich ab und Iiess mich allein (3). Ein warnendes Beispiel sei es fr jeden, der eine scbne Frau erblickt. Hten mgc er sicb und sicb nicht in ibre Gewalt begeben: sonst gescbiebt ihm, wie mir gescbeben ist. Denn lange und treulich babe ich ibr gedient: sie aber verfubr mit mir, wie icb berichtet babe (4).

200.
(Tr. 174).

5
C. VIII: 3{1
{.52(= 81)a

Quand' eu podia mia senhor veer, ben desejaY(a) enton d'ela eno meu coraon; e non q nmia ja melhor de lhe falar e a veer e nunca outro 11 ben aver. Chorand' enton dos olhos meus, con tanto ben deseja v(a) ai! E soffr(o) agora muito mal; e non querria mais a Deus de lhe falar e a veer e nunca outro ben aver.

4530

4535

10

I CU 3Zll (29;',) - 4 querria - 5. 11 e 17 lhi - 8 A. pesar de ambos os codices trem: desejand' al, proponho a emenda desajav(a) al9 O {'.l tem e soffra agora, o ('U e sofrer agora - 14 lh' eu - 1 faJV Deus que me feJV este ben. A. lio do t'A parece deturpada. Tal vez dissesse originariamente fex, Deus; mais fex,ess(e) este ben, ou: e fexess' este ben. A. va1iante do ('B d sentido, ma.') com menos propriedade, a meu vr. II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Octonarios jambicos. - Copias singulares: abbaiiC{\ - Rimas longas: r(a) on(b) na la copia; eus(a) al(b) na 2a; n(a) ar(h) na 3a; r no refram. Nota de Colocci: tornel.

III Als ich meine Herrin sehen konnte, vel'langte ich im Herzen weitere Gunst; jetzt aber wnschte ich mir nichts Besseres, 11 als zu ihr zu sprechen und sie zu sehen, und beanspruche nicht mehr (1). Bittcrlich weinend verlangte ich damals, hei soviel Glck, noch anderes. Nun aber leide ich hart, und erbitte von Gott nur, 11 dass ich sio schen und sprechen kann etc. (2). Damals kam ich von Sinnen, wenn ich zu ihr sprechen dnrfto, aus Verlangen nach ihr, zu der mir der Hinune) Sehnsucht einflsste; doch

390

15

Eu perdia enton o sen quando lhe podia falar, por seu ben, que me desejar faz Deus, me fezess(e) este ben de lhe falar e a veer e nunca outro ben aver.
11

4340

wnschte ich jetzt, er vergnnte mir, weiteres aber zu beanspruchen (3).

sie zu sehen und anzureden, nichts

IV nota marginal do C.A: D refram, servia, certamente, para indicar ao illuminador o tamanho do D que lhe incumbia pintar.

201.
(Tr. 175).

Ando coitado por veer un ome que aqui chegou, que dizen que viu mia senhor; e dir-me, se lhe falou. E falarei con el muit' i en quan muit' que a non vi. Por amor de Deus, que'-no vir', diga-lhe que sa prol ser de me veer. E ve'-1'-ei porque a viu, e falar-mi-. E falarei con el muit' 1 en quau muit' que a non v1. Ca muito per gran sabor quen senhor ama, de falar en ela, se acha con quen. 11 E por n vou aquel buscar! E falarei con el muit' i en quan muit' que a non vi.

4545

4550

10

4555

15
f.
52<= BI)b

4560

I ('U 3~2 (296) - 1 cuitado (por avcr) - 4 rni- l/ti- 7 Ambos os codices tem: E por. -No (~,\ o revisor emendou comtudo o erro, indicando margen P como letra que havia de ser pintada a vermelho ou azul. - 8 lhi- 9 e teer lh'ei- 19 E pero sei d'ela de pran- 21 mais. II Cantiga de refram: 4 x (4 2) 2.- Octonarios jambicos. - Copias singulares, cujos versos mpares so soltos: xn.xn.!lllB: bb. - Rimas longas: ou na 18 copia; na ~; ar na 3a; r na 4"; i no refram. A fiinda repete em ambos os versos a ultima palavra do refram. No ta de Colocci : cgedo dal tornel. III Sorgenvoll suche ich nach einem Mann, der hier angekommen ist und von dem es heisst, er habe meine Herrin gesehen. Er soll mir sagen,

+ +

392
Pero sei eu d'ela, de pran, ca non m'enviou ren dizer, mas do om' ei eu gran sabor, porque a viu, de o veer. ]j falarei con el muit' i eu quan muit' que a non vi. Ca nunca vi, des que a vi, outro prazer, se a non vi.

20

4565

25

4570

oh er sie gesprochen. 11 Dann werde ich mit ihm darber reden, wie lange ich sie nicht geschaut habe (1). 'Ver ihm begegnet, sage ihm, um Gottes willen, dass es ihm frommen wird, mich aufzusuchen. Sehen mchte ich ihn, weil er sie gesehen; denn er soU mir berichten 11 und ich werde mit ihm etc. (2). Jedwedem J..iebenden gefllt es, ber seine Herrin zu reden, so er findet mit wem. Darum will ich jenen hesuchen 11 und werde mit ihm etc. (3). Obschon ich sicher weiss, dass sie mir keine Botschaft sendet, freue ich mich doch, den Mann zu sehen, der sie gesehen 11 etc. (4). Denn seit ich sie kenne, sah ich nichts Erfreuliches, ausser wenn ich sie sah (I).

IV Cfr. Diez (p. 43), que considera os soltos como hemistichios; e Lang p. CXX.

202.
(Tr. 176).

Qnand' og' eu vi per u podia Ir a essa terra u mia senhor, e u eu d'ir avia grau sabor e me d'ali non podia partir, chorei tan muito d'estes olhos meus que non vi ren e chamei muito Deus! Preto fui n, que podera chegar, se eu ousasse, ced' u ela ; mais uvi gran coita, per ba f, e pois d'ali me non ousei quitar, chorei tan muito d'estes olhos meus que non vi ren e chamei muito Deus!

457.')

10

4580

I ('B 3~'1 (297) - 4 d'aqui - 7 (pero foi en que a p. clt.) - 8 (di't,er ela ), talvez erro por d'ir u ela - 9 ouve- 10 d'allti non m[e) o. q. - 15 pera u iria se ousass' al - 16 catand' al - 17 O CA tem tanto (por tan muito) - 19 que mi - 20 mi - lhi.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasy1labos jambicos. - Copias singulares: ahbni\f<\ - Rimas longas: ir(a.) r(b) na la estancia; ar(a.) (b) na 2a; i(a.) (b) na 3a; eus no refram. A fiinda responde 1a rima da ultima copia. Nota de f'A>locci tornei. non spic. el cgedo. III Ais ich heute di e Stelle sah, von der aus man an den Platz wo meine Herrin weilt und wohin ich so unendlich gerne ginge, ohne doch von hinnen zu knnen, 11 da weinte ich bitterlich und schrie zu Gott dem Herrn (1). Nahe war ich dem Flock, so dass ich schnell da sein konnto, wo sie weilt, htte ich es gewagt; doch sehr bekmmert rhrte ich mich nicht von der Stelle 11 und weinte bitterlich etc. (2). Zu me inem Leide sah ich h eute den "reg, den ich btte einschlagen mssen, htte ich es nur gewagt; doch obwobl sie mir nichts Lie'bes angelangt~

+ +

394

15
f.
52<= BJ)c

Por mal de min og' eu o logar vi per u ira, se ousasse, al; pero m' ela non fez ben, nen far, catando -la direi- vus que fiz i: 11 chorei tan [rnui]to d'estes olhos meus que non vi ren e chamei muito Deus Que me valess'; e non quis el assi, nen me deu ren de quanto lhe pedi!

4585

20

4590

gethan hat noch anthun wird, 11 weinte ich dennoch bitterlich und schrie zu Gott (3), Er mchte mir helfen; doch hat er es nicht gewollt, noch mir gewhrt, was i eh erbat (I). IV Fijda margem do C.l, em signal de que o remate tinha musica propria.

203.
(Tr. 177).

Nostro Senhor que me fez tanto mal, ainda me podera fazer ben, se mia senhor, per quen este mal ven, eu visse ced'; e non lhe peo al: ca se eu fosse fis de a veer, non querria do mundo mais aver!
11 Por quanto lh'eu roguei e lhe pedi, quand' eu podia veer mia senhor, nen lh'o peo, nen querria melhor de mi-a mostrar u m'eu d'ela parti: ca se eu fosse fis de a veer, non querria do mundo mais aver!

4595

f. 52

(= Bl)d

10

4600

15

Ca muit' ja que lh'eu sempre roguei por outro ben, e non mi-o quis el dar de mia senhor; e fui mi-ora rogar que a non veg', e no'-na veerei: ca se eu fosse fis de a veer non querria do mundo mais aver!

460.')

I CB 35! (2!JS) - 1 mi - 2 Ambos os codices teem: poderia,. A emenda inda, me poderi seria igualmente boa. - 3 per que m' este m. v. - 4 e non llti pe' eu al - 9 non lhi peo - 10 de mi m. - 15 da m. s. e fui mi-o eu guisa,r. A boa lio talvez seja: e foi mi-o aguisa,r - 19 E roguei-l/ti- 20 mostra-mi-a ced' enquanto mal me fe'J:J- 22 se m' oi el esta vex..
II Cantiga de 1efram: 4 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaji('C. - Rimas longas: al{a) n(b) na ta estancia; i(a) r(b) na 2; ei(a) ar(b) na 3a; r(a) ex.(b) na 4a; r no refram. No ta de Colocci: tornei.

396
20

E rogo-lh'eu que, se lh'a cl prouguer', mostre mi-a ced'; e quanto mal me fez, non ser ren, se m'oYr' esta vez meu Senhor Deus, e mi-a mostrar quiser'. Ca se eu fosse fis de a veer, noi1 querria do mundo mais aver!

4fjJO

III Gott der Herr, der mi r soviel Hses angetban, konnte mir nocb Gutes antbun, zeigte er mi r bald meine Herrin, durch die m mir I.eid zugefgt; auch bitte icb ibn um nicbts anderes. 11 Und waro icb sicher, sie zu seben, so verlangte .icb nichts weiteres mebr auf Erden (1). "\Vas icb frber erbetete und erbat, als ich sie seben durfte, das erbitte icb nicht lnger, noch mcbte icb anderes, als sie da crLlicken, wo ich von ibr Abscbied nabm. 11 U nu wre icb etc. (2). J.ange ist es ber, seit ich um anderes bat, das er mir doch nicbt gewbrt bat; jetzt aber bat er mir zuerteilt, sie nicht sehen zu drfen. U nd ich werde sie nicht seben! 11 und verlangte doch nichts weiteres mebr auf Erden, wre icb sicber, sie zu sehen (3). Gefllt es Gott dem Herrn, so mge er sie mir bald zeigen. Erhrt er mich diesmal, so rechne ich alie erlittene Unbill fr nicbts. 11 Denn wre icb etc. (4).

204.
(Tr. 178).

Juro-vus eu, fremosa mia senhor, - &se Deus me leixe de vos ben aver! e se non, leixe-me por vos morrer! se, pois fui nado, nunca dona vi tan fremosa come vos, nen de mi tan amada com' eu vus sei amar.
11 E pois vus amo tanto, mia senhor, se vos quiserdes, quero-vus dizer qual coita me vos fazedes soffrer! E non queredes que vus eu fal' i! E non poss' eu muito viver assi que non moira mui ced' n con pesar,

4615

4620

C. VIII: 2fJ
{. 53 (= B:!)a

10

4625

I ('ll sr.:. (:!99) - Ambos os codices principiam o 4 verso com se; a lio p1imordial talvez dissesse que. No 8 emendei vos (por vus). 4 dona nunca vi - 5 como - 6 vos - 12 mui cedo con pesar - 17 atanto perdi - 18 e empero 'IWn m' n ~osso quitm. O CA tem e ezt j)ero. II Cantiga de meestria: 3x6-t2. - Decasyllabos jambicos. Copias equiconsoantes com l"eplicao da formula mia senltor no 1 verso e uma palavra pe1duda no fim das estrophes: uhbccd: ud. Rimas longas: r(a) r(b) i(c) ar(d). A fiinda responde la e ultima das rimas. Nota de Colocci: sel di(- cgedo, parle spic. da cim., parte in fondo. III Ich schwre es, und der Himmel schenke mir Eure Gnnst, so ich die \Vahrheit rede! wo nicbt, so scbenke er mit den Tod! Ich scbwre es, dass ich mein Lebtag keine schnere Frau gesehen als Encb, und keine so heissgeliebte, wie ich Eucb zu lieben weiss (1). Aus I.iebe aber will ich Euch, Herrin, so Ihr es erlaubt, sagen, welche Qual lhr mir anferlegt: dass Ihr mir uiimlich nicht erlaubt, zn Euch zu sprPchen, und dass icb bald vor Kummer dariiber sterben wmde (2).

398

15

Que ei mui grande d'esto, mia senhor: de que me non queredes gradecer de vus servir, nen de vus ben querer. E dizedes de quanto vus servi que fiz mal-seu, que atant' i perdi; e empero non me poss' n quitar, Nen quitarei, enquant' eu vivo for', de vus servir, senhor, e vus amar.

-16/10

20

Und vor Kummer darber, dass Ihr mir nicht Dank wisst fr meine Liebesdienste und fr meine Treue. Vielmehr sagt lhr, cs sei Thorbeit, dass ich soviel dahei verloren babe. Dennoch werde ich mich, solange ieh lebe, nicht von Euch wenden (3), Noch aufhren, Euch zu lieben und zu dienen (I).

205.
(Tr. 179).

En que affan que oge viv'! e sei que, enquant' eu eno mundo viver', affan e coita ei sempre d' aver! Vedes por qu: por quanto vus direi: por a dona que eu quero ben atai per que ei perd udo meu sen e por que ei mui cedo de morrer!
11 Ca me d coita que, de pran, ben sei que non poss' eu muit' assi guarecer, ca ela ja non m' ben de fazer, ne'-no atendo, ne'-no averei. Nen rog' a Deus eu ja por outra ren se non por morte que me d por n ... se perderei coita, pois que morrer'.

4635

4640

f.

53

<= B2)b
10

4645

I CB 356 (:JOO) - 1 og' eu - 8 Ca mi d coita que de pran, me sei - 10 mi - 11 atend' eu- 12 Nen rog' a Deus por nja p. o. r. - 20 mi - 21 Falta no ('B - 22 por - 23 min.

II Cantiga de meestria: 3x7+2.- Decasyllabos jambicos -Copias equiconsoantes: abbaccb: ab.- Rimas longas: ei(a) r(b) n(c). Em todas as estrophes, e tambem na fiinda, o primeiro verso acaba em sei, assim como o ultimo em mo'rrer. Nota de Colocci: site. - Talvez: sile, abreviatura de simile? com referencia construco da cantiga anterior? sel di(., cgedo, pa'rte spic. da cim., parte in fondo? - Cfr. No. 171. III ln welchem Jammer leb ich heute und werde ich fortan leben! Warum? Um eine Dame, die ich so heiss liebe, dass ich bereits den Verstand verloren babe und bald sterben werde (1). So gross ist meine Pein, dass ich nimmer gesunden kann. Denn jene thut mir nichts Liebes an, noch wird sie es thun, nicht einmal zu hoffen

400
15

20

Ca per al, ja eu esto be'- no sei, (ca mi-o faz Deus e mia senhor saber que me fa.zen ata.l coita soffrer qual vus eu digo) que non poderei aquesta coita, que m'en coita ten, perder por al, se me cedo non ven mia mort'; e por n querria morrer, Ca per quanf eu de mia fazenda sei, o melhor pera mi de morrer.

46.50

4655

wago ich, noch bete ich zu Gott um anderes ais um den Tod, den er mir schenken mge, falis mit dem Tode alles Leid ein Ende bat (2). Denn auf andere 'Veise ais durch den raschen Tod, dess bin ich sicher, da Gott und meine Herrin es mir zu wissen gegeben haben, hrt meine Qual nicht auf (3). Deshaib ist zu sterben das Beste fr mich (I).

206.
(Tr. 180).

r. 53(= B2)c

Nostro Senhor! que non fui guardado d'eu en tal tempo com' este viver, que o que soan por ben teer ora o teen por desguisado! Que este mund' ja tornad' en al, que todo prez teen ora por mal! A que mal-lltempo eu so chegado! Que mal fui eu desaventurado que en tal tempo fui ben querer atai dona, de que non poss' aver ben, e por que ando mui coitado! E as gentes, que me veen andar assi coitado, van n posfaar e dizen: ,muit' an(d]a namorado."

4660

4665

10

4670

atal?

I CB 3~7 (301) - O verso 9 anda falto de uma syllaba. Talvez: No 13 o C..\ tem uay; DO 14 aua; DO 17 deuu. Variantes: 2 como est - 4 desagm~sado - 5 tornado - 7 en son achegado U muit' anda namorado - 15 Que de min. Ambos os codices teem muito, estragando a medida do verso. - 1G que lh.i - 17 Talvez: e me devian? - 18 e por n son mais pouco preado. O (~,\ diz: e por en so mm~s pouco preado - 19 (Eu, men coita) - 23 por - 26 e moiro pois da morte pret' estou - 27 mi. II Cantiga de meestria: 4x 7. - Versos de dez syllabas gJammaticaes: Nonarios trochaicos e Decasyllabos jambicos. - As estrophes partilham das qualidades das pareadas, das singulares e das equiconsoantes. A rima predominante, feminina (a) enlaa todas as estrophes, occupando o primeiro e ultimo verso e ainda o lugar do meio; outra (b) commum a duas estrophcs, emquanto a 3a (c) varia em todas: ;thb;i(eai.- Rimas breves c longas: rulola) t~rlbl nl<f'l) ar(c2) no grupo Jo; a,rlola) n(bl i(f':l) m.t<t.J) DO Il0
26

402
15

20

E de min an ja mui posfaado porque saben ca l[h]e quero gran hen, que me devian a prear por (n, e por n so mais pouco preado; e vi v' en coita, nunca mayor vi, e mia senhor non me quer valer i, e assi fiquei desamparado.

4675

25

[E] esta coita ten-me chegado a. mort', e non guarrei per niun sen, pois mia senhor non quer por mi dar ren, de que eu sempr(e) andei enganado. E mo ir'! e pois preto da mort' estou, muito me praz; que enfadado vou d'este mundo que mal parado.

4680

4685

III Himmel, warum ward ieh nicht davor bewahrt, in solcher Zeit zu leben, wo fr thricht gilt, was man fr gut zu halten pflegte t Alies hat sich gewandelt: wa8 "\Vert hatte, i8t wertlos geworden. Himmel, in welch bser Zeit ward ich geborent (1) Ein arges Geschick i8t es, in solcher Zeit eine Frau zu lieben, di e mir nichts Liebes orwei8t, sondem Leides. Und die Lente, welche mich 80 bekmmert sehen, lstern darber und sagen: cwie verliebt e r isb (2)! "\Vas sie wertschtzen mssten, missachten sie an mir: dass ich so heiss liebe und aus Liebe 80 schwcr bekmmert bin, weil meine Hen-in mir nicht beisteht, sondem mich verlassen hat (3). Dem Todo nahe bin ieh und kann auf keine W eise mehr genesen, da meine Herrin sich nichts au8 mir macht, worber ich bis jetzt in Tuschung war. So sterbe ieh denn, und dass i eh dem Tode so nahe bin, freut mieh; denn unwirsch geh ieh aus dieser schlecht bestelltcn "\Velt (4).

207.
(Tt. 181).

53

<= B::!>d
5

Coit' averia, SP de mia senhor, quando a visse, coidass(e) aver ben, e non poder' eu ve'-la per ren! Pois end' agora tan gran 11 coita ei, como se d'ela ben cuidass' aver, non morreria mais poJa veer, O que non cuido mentr' eu vivo for'; ne'-no cuidei nunca, des que a vi, d'aver seu ben; e pero est' assi, ei tan gran coita d'ir u ela , como se d'ela ben cuidass' aver, non morreria mais poJa veer. N on andaria mais ledo, de pran, do que eu ando porque cuid(o) a ir u ela , que moiro por servir. E assi moiro pola veer ja, como se d'ela ben cuidass' aver, non morreria mais pola veer. Pero entendo que fao mal-sen en desejar meu mal come meu ben.

4690

10

469!}

15

4700

20

4705

I CB 3S (302)- 1 coita averia (litteralmente: aueiria)- 2 cuidass' a veer ben - 5 come - 7 E que. A lio Porque seria prefervel - 9 e pero qu'est assi (litteralmente: e pra questassy)- 11 come se d'ela ben cuidasse veer - 12 e 17 Nen daria melhor sentido - 13 Nen, lio quo julgo prefervel - 14 cuid' a ir. II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares, compostas de dous versos emparelllados e dons soltos que os abraam: xaaxiiBB. - Rimas longas: n(a) na 1 copia; i na 2; ir na 3; r no refram; n na fiinda que, portanto, volta 1 consoante da cantiga, afastando-se da regra. Entre os soltos occorrem, indevidamente, dons em r (verso 1 e 7). Cfr. No. 70. Nota de Colocci: conged. tornel. III Confesso no perceber o sentido d'esta cantiga. - A fiinda, talvez seja a seguinte: Der Dichter wnscht die daraus erwchst. Er sagt sich: schauen wnsche, ais wate ein claramente nem a textura grammatical, nem ideia priucipal, que apparece resumida na Geliebte zu sehen, obgleich ihm Schmerz ich handle wie ein Thor, indem ich sie zu Glck, was doch mein Unglck ist.

+ +

2n*

208.
tTr. 182).

Se eu moiro, be'- no busquei! porque eu tal senhor filhei, ii.a dona de q ne ja sei que nunca posso ben a ver! 5 E sempre lh'eu gran ben querrei: ,?5:![~ J~a e dereit' 11 d'assi morrer, De que m'eu podera quitar, se m'ende soubesse gnardar. Mais avia de lhe falar gran sabor, e de a veer! E tornou-se-m'en gran pesar: e dereit' d'assi morrer. U a primeiramente vi mui fremosa, se eu d'ali fogiss(e) e 110n ar tornass(e) i, assi podera mais viver! Mns non cuidei que foss' assi: e dereit' d 'assi morrer.

4710

10

4715

15

4720

I eB 359 (303) - 8 soubera - 9 lhi - 11 E tornou-s'en [mui] gran pesar - 15 fugiss' e non ar tornass' i - 12. 18 o 24 derez"t' ei - 17 mais- 19 E quando - 20 mi.
II Cantiga de refram: 4 x (5 1) 2. - Octonarios jambicos. - Copias singulares, se abstrahirmos da rima b que liga o refram ao corpo da cantiga: aaab:tll 8: bb. - Rimas longas: ei(a) na 1" copia; ar(a) na 2"; i<a) na 3a; rta) na 4"; r nos 48 versos, no refram e na fiinda. Nota de Colocci: tm-ncl cgedo. III Stcrbe ich, so babe ich mir das selbst zugczogcn. Denn ich erkor zur Herrin eine Dame, von der ich sichcr bin, nie eine Gunst zu er-

+ +

405

20

Quando a filhei por senhor, non me mostrava desamor, e ora muit' gran sabor de mia morte cedo saber, porque fui seu entendedor: e dereit' d'assi morrer. E veer mui gran prazer, quando m'agora vir' morrer.

4725

25

--1730

reichen. Trotzdem werde ich sie aber immer lieb haben. 11 Es ist unabwendbar 1 dass ich sterbe (1) 1 Wovon ich mich wohl htte freibalten knnen 1 htte ich mich vorgesehen. Doch machte es mir so innige :Freude 1 zu ihr zu reden und si e zu schauen. Daraus aber ward ein schwerer Kummer: 11 So ist es denn unabwendbar, dass ich sterbe (2). Wre ich geflohen und nimmer an die Sttte zurckgekehrt 1 wo ich si e zum erstenmal sab 1 so htte i eh lnger leben knnen; doch ahnte ieh nicht 1 dass dem so wre. 11 Und nun ist es unabwendbar 1 dass ich sterbe (3). Als ich sie zur Herrin ausersah, zeigte sie mi r keine Unliebe; nun aber hat sie den wunsch, bald meinen Tod zu erfahren 1 weil ich ihr Geliebter gewesen bin. 11 So ist es denn gut 1 dass ich sterbe (4). Freude wird si e bald schauen 1 da sie mich sterben sehen wird (I).

209.
(Tr. 183).

<! 3:)b

Sempr' eu, senhor, roguei a Deus por mi que me desse de vos ben; e non quer! 1\Iais quero-lh' al rogar; e pois souber' que lh' al rogo, al me dar log[u'] i. 4735 11 Ca lhe rogu' eu que nunca me d ben de vos, e cuido que mi-o d por n! E per aquesto quero eu provar Deus, ca muit' que lhe por al roguei de vos, senhor; mais ora veerei 4740 se me ten prol de o assi rogar. Ca lhe rogu' eu que nunca me d ben de vos, e cuido que mi-o d por n!

10

I CB 360 (30-l) - No fim da Cantiga seguem, no CA, mais quattro palavras: Eu desejo meu mal..... Possivel que fizessem parte de uma fiinda, que poderamos completar, accrescentaudo: por teer ben ou come meu ben. Avaliando porm que entre ellas e o remate da cantiga No. 207 ha grande semelhana, sou de opinio que o copista s por engano comearia a repetir aquella fiinda, interrompendo seu trabalho ao reconhecer o erro. Por isso deixei de lado o pequeno fragmento, de que no ha vestigio no CB, no o contando por verso. Variantes: 2 mi- 5. 11 e 17 lhi- mi- 7 por - 8 lh'eu 10 mi. II Cantiga de refram: 3 x (4 2), e talvez 1. - Decasyllabos jam bicos. - Copias singulares: nbba,;fe (:c). Rimas longas: i(a) r(b) na ta copia; ar(a) ei(b) na 2a; al(a) on(b) na 3a; n no refram (e, por ventura, na fiinda). Nota de Colocci: Tornel. III Stets babe ich zu Gott gebetet, er mge mir Eure Gunst schenken, HeiTin; und er erhrt mich nicht. Nun aber will ich ihn um etwas anderes bitten, und das gewhrt er mir vielleicht; 11 denn meine Bitte lautet, er mge

407 Pois assi que m'el sempre deu ai, e al deseg' eu no meu coraon, rogar-lh'-ei est', e cuidar que non ser meu ben, e dar mi-o por mal. Ca lhe rogu' eu que nunca me d ben de vos, e cuido que mi-o d por n!

4745

15

mir nicbts JJiebes von Euch zugestehen; und gerade darum erfllt er si e vielleicht (1). Auf die Probe stellen will icb ibn: seit langem bat ich ihn um etwas anderes; nun aber will i eh sehen, oh meine vernderte Bitte mir etwa frommt, 11 denn etc. (2). Da er mir immer das Gegenteil von dem giebt, was ich ersehne, bitte icb fiirder um das, was icb in 'Vabrheit nicbt will; und er, denkend, es sei nicht zu meinem Besten , wird es bewilligen (3). (Leides wnscbe ich mir also, um Liebes zu empfangen (I)).

LACUNA 14u.
~,ALTA

UMA MEIA- FOLHA: No. 1 a DO CADERNO IX.

A folha antecedente tem o verso em branco, signal de que estava terminada a serie das cantigas pertencentes a Joan Lopes d'Ulhoa. A immediata tem a face em branco e principia no v e r s o com Vinheta. A que foi arrancada continha, portanto, segundo todas as probabilidades, um pequeno cyclo de poesias, attribuidas a outro trovador, differente do auctor dos Nos. 199-209, e tambem do dos seguintes (210- 221). No lugar correspondente o CB tem, comtudo, divergencias. Apresenta cinco series novas, de que o C~l carece, assim como tres cantigas de Fernan Gonalves, de Seabra, o que junto encheria bem seis folhas. Anda falto, pelo contrario, das primeiras sette poesias d'esse trovador, que seguem no pergaminho da .Ajuda.

A LACUNA FICA, PORTANTO, POR PREENCHER. VEJA- SE, AINDA ASSIM, A SECO 12a DO APPENDICE.

XX

C.r~N~riG_r~S
210-221

DE

FERNAN GONCALVES, DE SEABRA. _,

210.
(Tr. 184).
f.~l{~ ~4,c

Gran coHa soffr' e vo[u]-a negando; ca non quis Deus que coita soffresse que eu ousasse, mentre vivesse, nunca dizer; e por aquist' ando maravilhado de como vivo en tan gran coita com' og' eu vivo!
11 E esta coita, de que eu jao cuidando sempre, des que me deito, pois me levo, sol non en preito, que cuid' en al; e por n me fao maravilhado de como vi vo en tan gran coita com' og' eu vivo!

4750

4755

f. 55<= B4)d

10

4760

I Emendei vou por vo; e transcrevi uiuu por viv', em harmonia com o uso do eA, ficando, porm, em duvida se no seria melhor lr aqui vivo. II Cantiga de refram: 3 x (4 + 2)+2. - Versos de dez syllabas, com acento na 4a e pausa depois da 5". Copias singulares: bb=ti!C: ~c.- Rimas breves: ando(a) esse(b) na ta copia; aro(a) eitolb) na 2a; ende(a) ado(b) na 3", e a palavra vito nos dons versos do refram, ao qual responde a fiinda. III Schweres Leid erdulde ich und verschweige es, da Gott nicht gewollt hat, dass ich ein Leid trge, welches ich bei I.ebzeiten aufdecken drfte: 11 Verwundert bin ich nur darber, wie man bei soviel Qual weiterleben kann (1). Und dieses Wehe, ber das ich sorgenvoll nachsinne von dem Augen. blicke an, wo ich mich niederlege . . . dass ich an etwas anderes denken knnte, nachdem ich aufgestanden, kommt nicht einmal in Frage. 11 Darum bin ich verwundert darber etc. (2). Wohl weiss ich, dass kcin Mensch lebt, der meine Pein fasst und mein bekmmertes Leben versteht, 11 ohne darber verwundert zu sein, wie man etc. (3).

412
Ben sei que orne sol non m'entende qual coita soffr', e como coitado eu viv' oge, nen est ome nado que o soubesse, que non foss(e) ende maravilhado de como vivo en tan gran coita com' og' eu vivo! E no'-no ouso dizer, cativo! De mais desejo mia ruort', e vivo!
Gar sehr ersehne ich

15

476.'5

20

Dooh wage ioh Elender niohts zu gestehen. den Tod , und lebe dennooh (I).

211.
(Tr. 185).

Neguei mia coita des a sazon; mas con gran coita que ouv(e) e que ei, uvi-a falar i como vus direi: enos cantares que fiz des enton en guisa soube mia coita dizer que nunca mi-a poderon entender! E sabe Deus, quen mui gran coita ten, com' eu tenho, non poder d'estar que non aja i ja-quant' a falar: enos cantares que eu fiz por (m 11 en guisa soube mia coita dizer que nunca mi-a poderon entender! Algun sabor prend' ome quando diz ja- qu da coita que soffr' e do mal, com' eu soff-ro; mais ei a temer al: enos cantares que des enton fiz en guisa soube mia coita dizer que nunca mi-a poderon entender!

4770

4775

10
C. IX: 3a
{.56(= 85)a

4780

15

4785

II Cantiga de reftam: 3 x (4 2).- Decasyllabos jam bicos. Copias singulares: abbnjjCe. - Rimas longas: on(a) ei(b) na 1" copia; n(a) ar(b) na 2"; ix(a) all.h) na 3... ; r no refram. III Seit einer (bestimmten) Zeit verschwieg ieh meinen Oram: doch ist er so heftig, dass ich davon auf andere Art geredet babe: in dcn Lietlern nmlich, welcbc ich seithcr gedichtet, 11 doch so, dass niemand mich verstanden hat (1). Weiss Oott, wer tia leidct wie ich, hat es nimmer in seinet Oewalt, nicht wenigstens ein klein .wenig davon zu rcden: in dcn Liedern, welche ich seither gedichtct, 11 hahe ieh von meiner Not so gesprochen, dass niemand etc. (2). Etwas fhlt sich tlet Menseh erleichtert, wenn ct von seinem Leitl und Oram ein wenigcs mitteilt. Doeh hnbe ich andores zu frchtC>n: in den LicdPrn etc. (3).

212.
(Tr. 186).

Por non saberen qual ben desegei e desejo eno meu coraon, 4790 ne'-no meu mal jassi Deus me perdon! digu' eu aquest' e aquesto direi: que desejo ben por que non dou ren, e que me ven o mal que me non ven! Por nunca ja ren saberen per mi os que me veen por n preguntar 4795 de que me veen en gran coit' andar, juro-lhes eu e digo-lhes assi: que desejo ben por que non dou ren, e que me ven o mal que me non ven!

10

I No verso 9 emendei veen (por ueen). II Cantiga de meestria: 3 x (4 2)+2.- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbajjCC: cc. - Rimas longas: ei on na la copia; i ar na 2a; r r na 3a; n no tefram, que parece tr rima interior, e na fiinda. III Damit man nicht merke, nach welchem Gute ich in Wahrheit gestrebt habe und noch strebe, noch was ich Bses mdulde, sage ich und werde ich sagen: 11 dass ich ein Gut erstrebe, um das ich mich im Ernste nicht kmmere, und dass mir ein bel geschieht, das mir in wirldichkeit gar nicht geschieht (I). Damit die Frager, die mich in N ot und Pein sehen, nichts durch mich erfahren, sch wre ich und sage ihnen, 11 dass ich etc. (2). Darum werden sie durch mich nichts erfahren, solange ich an mich zu halten vermag; und das wird mir gelingen, solange ich den Leuten beizubringen weiss, 11 dass ich etc. (3). Gott aber weiss, welch grosses Leid mir geschieht, ob auch nicht von der Seite, von der mancher glaubt (I).

415 E por esto non poderan saber 4800 nunca meu mal per min, mentr' eu poder'; e poderei sempre, se Deus quiser, mentr'eu fezer' as gentes entender que desejo ben por que non dou ren, e que me ven o mal que me non ven! 4805
11 E sabe Deus que muito mal me ven mais non d'ali donde se cuid' alguen.

15

f.

56(= 85)b

20

Nta.

IY A fiinda teve outr' ol'a melodia propria.- margem ha as letras: Talvez nota. Mas qual? Um nota bene para o copista da musica?

213.
(Tr. 187).

A dona que eu vi por meu mal, e que me gran coita deu e d, poi'-la vi, e pos-seu non me ten, nen me quer valer, no"-na vej[o] e non veg' eu no mund(o) ond' eu veja prazer!
A que me faz vi ver en tal a.ffan, e soffrer tanto mal que' morrerei, se me non vai, e non quer mia coita. creer, no'-na veg' e non veg' eu al no mund' ond' eu veja prazer!

4810

481:)

10

15

r. 56 <= B5)c

A que eu quero mui gran ben e que mi-assi coitado ten, que non poss' eu, per niun sen, 11 partir- me de lhe ben querer, no'-na veg' e non vejo ren no mund' ond' eu veja prazer!

4820

4825

I O {~A tem erradamente no vmso 1 : A dona que eu vi scm,pre por mal E que . . . e no 5 Ko mundo dond' eu veja praxer. {'V 5 (= 443 no original, ao qual o Indice se I'efere) com atb'ibuio a Ai1as Veaz. - 3 por seu - 5 nen-na vejo nen vf'jo eu- 6 no mund' ond' eu aja (litt. dia, com d por a) praxer - 9 e morrerei - 10 po'is n. q. - 11 ne:n-na vejo nen 1:eg' eu al - 14 forado- 15 q. n. posso p. nenltun s.- 16 pa'rar erro de leitura, ou de escripta, por partir 17 nen-na vejo.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Octonarios jambicos.Copias singulares: uaubiiAB. -- Rimas longas: cu, na 1"' copia; al na 2"'; n na 3"'; h no 1efl'am e no ultimo verso de todas as copias. III Die Dame, die ich zu moinem Leide sah, und die mir schweren llarm bmeitet, da sie mich nicht fr den Ihren anerkennt und mir nicht beistehen will, 11 ich sehe sie nicht, und darnm sehe ich auf der ganzen 'Velt nichts Erfrouliches (L). Die, welche mcin Leben so qualvoll gost.altet, dass ich bald sterben muss, wenn sie mi1 nicht hilft; die, welche an meine Pein nicht glauben will, 11 ich sebe sie nicht etc. (2). Die, wclche ich so herzlich lieb habe, dass ich mich auf koine "\Veise von ihr abwenden kann, 11 ich sehe sie nicht etc. (3).

214.
(Tr. 188).

Se ei coita, muito a nego ben, pero que m'ei a do mundo mayor por vos; mais ei de vos tan gran pavor que vus direi, mia senhor, que mi-aven: Ei gran coita; de mais ei a jurar 4830 que non ei coit' a quen m(e) n preguntar'.
vos non ous' a gran coita rlizer que ei por vos eno meu coraon; e con pavor (i assi Deus me perdon ! ) que ei, senhor, de vus pesar fazer, 4835 ei gran coita; de mais ei a jurar que non ei coit' a qnen m(e) n pregnntar'..

10

II Cantiga de refram: 2 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. Copias singula1es: abbaJJ('{'. - Rimas longas: n(a) r(b) na la copia; r(a) on(b) na 28 ; ar no refram. III Obgleich das Leid, welches ich bage, das grsste auf Erden ist, verheimliche ich es gut, und zwar um Euretwillen; doe h frchte i eh Eueh so sehr, dass ich Euch sagen muss, was rnir wide1fhrt. J1 Ich leide, schwre aber, dass ieh nicht leide, so jemand mie h ausfragen will ( 1). Ich wage Euch nicht da.., grosse Leid zu venaten, das ich um Euretwillen im llerzen trage, aus Furcht, so wahr mir Gott helfe, Euch zu erzrnen. 11 Ich leide etc. (2).

27

215.
(Tr. 189).
f.
6

C=

B5)d

Des que vus eu vi, mia senhor, me ven o mui grand' affan e o muito mal que ei por vos; pero direi- vus al: ante qt~e vus eu visse, d'outra ren sei que non vira tamanho prazer como vej' or', a vus veer! Des que vus vi, sei que [a] mayor coita. do mund' esta que por vos ei; pero aven mi-o que vus ar direi: ante que vus eu visse, mia senhor, sei que non vira tamanho prazer como vej' or', a vus veer. Des que vus eu vi, mia senhor, me deu gran coita De[u]s, cada que vus non vi, e gran pesar; mas pero que mi-assi de vos aven, ante que vus viss' eu, sei que non vira tamanho prazer como vej' or', a vus veer. E desejand' eu aqueste prazer, des que vus non vir', me far morrer!

4840

4845

10

4850

15

4855

20

I No verso 14 o CAtem de{; no 7 introduzi a, para encher a medida. II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaJJfC: cc. - Rimas longas: n(a) al(b) na la. copia; r(a) ei(b) na 2a.; eu(a) itb) na 3a.; r no refram e na fiinda. III Zwar babe ieh Leid und Pein zu tragen, seit ich Euch kenne, doch will ich Euch noch ein zweites sagen: ebe ich Euch kannte, 11 batte ich keine solche Lust gekostet, wie die es ist, Euch zu sebcn (1). Seit ich Euch kenne, weiss icb, wie die grsste Qual auf Erden scbmeckt; doch will ich Eucb nocb ein anderes sagen: ehe ich Euch kannte li etc. (2). Seit icb Euch kenne, bat Gott mir arge Pein und gros8e Not auferlegt, fr jedes Mal, wo icb Euch nicbt sehe; aber trotzdem mir so um Euch gescbieht, batte icb, ehe ich Euch kannte, li etc. (3). Und die Sehnsucht nach dieser Freude wird mich tten, sobald ich Euch nicht sebe (I).

+ +

216.
(Tr. 225).
f. ~/f~ ~~a

De mort' o mal que me ven nnt' e tan grave de soffrer que ja mais, enquant' eu viver', se de mia senhor non ei ben, nunca me pode tolher al mal nen gran coita, se non mal De mort'; e pois que eu sei ben que de mia senhor muit' amar non ei poder de me quitar, por n, se d'ela non ei ben, nunca me pode tolher al mal nen gran coita, se non mal De morte, ca, enquant' eu for' vivo, desejarei o seu ben; e por aquesto sei eu, se ben non ei de mia senhor, nunca me pode tolher al mal nen gran coita, se non mal De morte, ca tod' outro mal d'amor sei eu ca me non fal.

4860

4865

10

4870

15

4875

20

I No verso 10 emendei non ei ben por ben non ei. II Cantiga de refram: 3x(4+2)+2.- Octouarios jambicos. - Copias singulares: abbajj('(~: cc. - Rimas longas: n(a) r(b) na la copia; n(a) ar(b) na 2a, que repete portanto uma das consoantes; r(a) eu(b) na 3a; al no refram e na fiinda. O refram parece tr rima nterior (al mal). III Dio mir drohende Pein ist Todespein, so schwer zu tragen, dass, wenn meine Hcrrin mir nicht gndig ist, 11 kein anderes Leid mich da1ber hinfortheben kann, es sei denn (1) Der Tod. Denn darum, weil ich sicher bin, dass ich nicht davon lassen kann, meine Herrin innig zu lieben, kann, so sie mir nicht gndig ist, 11 kein anderes Leid etc. (2). Solange ich lebe, werde ich mieh nach Gunst von ihr sehnen. Darum, so sie mir nichts Liebes erweist, 11 kann etc. (3). Jedes andere Leid ausser dem Tode muss ich jetzt schon e1duldon (1). IV A fiinda teve outr' ora melodia propria.
27*

217.
(Tr. 226).

57

<= B6)b

A mia senhor a tanto lhe farei: Quero-lh'eu ja soffrer tod' outro mal que me faa; pero direi-vus al, de pran: aquesto lhe non soffrerei d'~u estar muito que a non veja! Soffrer quero de nunca lhe dizer qual ben lhe quero no meu coraon, pero m' grave i se Deus me perdon! Mais, de pran, esto non posso soffrer d'eu estar muito que a non veja! E soffrer-lh'-ei quanta coita me d, e quant' aff'an outro mi-aver fezer'; e ela faa i como quiser'; mas, de pran, esto non soffrerei ja d'eu estar muito que a non veja! Ca non posso que morto non seja.

4880

4885

10

4890

15

I ('B 3S! (330) - No verso 12 o ('A tem mi auer {at-er; e o tn mhau' fe-xer. Variantes: 1 lhi - 3 mi - 4 lhi - 6 lhi - 7 que ben lhi 8 mi - 9 e 14 mm:x - 12 o-ztl'ren - 13 fa-xa - 16 Ca non falta no CB. II Cantiga de refram: 3 x (4 1) 1. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaiiC: c.- Rimas longas e breves: ei(a) al(b) na 1" copia; t(a) on(b) na 2"; (a) r(b) na 3"; eja no refram e na fiinda. Nota de Colocci: Cged tornel, talvez para significar que rcfram e fiinda rimam entre si. III So will ich meiner Herrin gegenber vcrfahren: jedes Leid, das sie mir zufgt, will ich geduldig tragen. Eins aber werde ich nicht ertragen: 11 sie fr lange Zeit nicht zu sehen (1 ). Aushalten will ich es, ibr nie zu sagen, wie herzlich lieb ich sie babe, so schwet es mir, hei Gott, auch wird. Eins aber etc. (2). Jedes Leid, das sie mir antbut, oder das sie mir durch andere zufgen lsst, werdo ich ertragen. Eins aber werde ich nicht ertragen: 11 sie fr lange Zeit nicht zu seben (3). Denn das vermag ich nicht, obne zu sterben (I).

+ +

n Uma nota marginal do ('"l diz D. 'refram, certamente para chamar a atteno do illuminador para o tamanho do D, como em o No. 200.

218.
(Tr. 227).

f.

57<= B6)c

Sazon sei ora, fremosa mia senhor, que eu avia 11 de viver gran sabor; ruais so por vos tan coitado d'amor, que me faz ora mia morte desejar. Pois neun doo non avedes de mi, senhor fremosa, grave dia vus vi; ca so por vos tan coitado des i que me faz ora mia morte desejar.
7 son -

489

4900

I {'B 38.:', (:l31) - 4 e 8 mi - 5 nenhun espao em branco para mais uma estrophe.

O ('..\. tem

II Cantiga de rofram: 2 x (3 1). - Versos de onze syllabas grammaticaes, com acento principal na 4" e pausa depois da 5": talvez Decasyllabos jambicos, com cesura epica.- Coplas singulares: nuajjB. - Rimas longas: r na 1" copia; i na 2"; ar no refram. Nota de Colocci: Tmnel. III Es gab eine Zeit, Herrin, in der ich grosso Freude am I..eben hatte; nun aber bin ich um Euch so liebeskrank, 11 dass ich den Tod herbeiwnsche (1). Da Ihr kein Erbarmen mit mir habt, war es ein Dnglckstag, ais ich Euch sah; deun seitdem bin ich so liebeskrank 11 etc. (2).
1\'" Cfr. Di e z (p. 46) que est disposto a considerar os versos d' esta cantiga como de arte mayor.

219.
(Tr. 228).

r. 57<= B6)d
5

Gradesc' a Deus que me vejo morrer ante que ma[~Js me soubessen meu mal; ca receei saberen mi-o mais 11 d'al. E os que cuidan mais end' a saber, 4905 praz-me muito porque non saben ren de que moiro, nen como, nen por quen. De m' entenderen avia pavor o que m'eu sei eno meu coraon. J\Ias ja que moir', (jassi Deus me perdon'!) 4910 os que viveren, pois eu morto for', praz-me muito porque non saben ren de que moiro, nen como, nen por quen.

10

I CB 386 (332) - 2 mais - 4 e os que. cuidan n mais a saber 5 prax-mi m. de que n. s. r. - 6 (de com' eu moiro nen como nen por que) - 8 (o que n sei no m. c.) - 9 mais ja que moi1a, se Deus mi perdon - 10 (os que lhi vivem p. e. m. f.) - 11 e 17 'lni - 13 (choran) - 14 m'eu calei - 16 que o aia c. d.- 19 tenh' eu q. mi20 o sen. II Cantiga d refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaiiCC: cc. - Rimas longas: r(a) al(b) na la copia; r(a) on(b) na 2a; eus(a) ei(b) na 3a; n no refram e na fiinda. Nota de Colocci: cged dal tornel. - Alm d'isso notou a formula gradesc' a (traduzindo-a erradamente por gradisca) e o vocabulo ante.

+ +

m Ich danke dem Himmel dafr, dass ich sterbe, ehe man Nheres ber mein Leid weiss; denn ber alies frchtete ich, dass man davon erfahren knnte. Und am meisten gefallt mir, dass die, welche am begierigsten sind, darum zu wissen, 11 nicht wissen, weshalb, wie und wn wen ich sterbe (1 ).

423

15

Pero choravan estes olhos meus 4915 con mui gran coita, sempre me calei, que nunca dix' fia cousa que sei. 1\Iais como quer que mi-o aja con Deus, praz-me muito porque non saben ren de que moiro, nen como, nen por quen. E ben tenho que me fez Deus i ben porque mi-a coita non forou meu sen.
4920

20

Ich frehtete, man verstnde, was ich im Herzen hege. Da ich nun aber sterb~, gefllt es mir, so wahr mir Gott helfe, dass die berlebenden nach meinem Tode nicht wissen 11 etc. (2). Obwohl diese meine Augen vor Trbsal weinten, schwieg ich stets und sagte nimmer, was ich doch weiss; wio immer aber Gott mit mir verfahre, 11 es gefllt mir sehr, dass etc. (3). ln einem ist Gott mir gndig gewesen, darin, dass mir die Iiebespein nicht den Verstand geraubt hat (I).

220.
(Tr. 229).

IX: 4fJ {.58(= B7)a

o.

Pois o vivo mal qu(e) eu soffro, punhei de o negar i assi Deus me perdon ! e queren devinbar 11 meu coraon, e non poden, mai'-lo mal que eu ei~ 492: pois que eu punho sempr(e) e'-no negar, maldito seja quen mi- o devinhar'! E non pode per mi saber meu mal sen devinh'-lo, nen ei n pavor, nen ja per outr', enquant' eu vivo for', 4930 o que eu cuid', e digo que cuid' ai, pois que eu punho sempr(e) e'-no negar, maldito seja quen mi- o devinhar'!

10

I CB 387 (:133) - 2 mi - 3 O CA tem devinar - 5 sempr' eno negar - 9 por outren 1nentr' eu v. f. - No ('A. ha espao em branco para mais uma estrophe. II Cantiga de refram: 2x(4+2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: nbbnJJC('. - Rimas longas: ei(a) on(b) na 1"' copia; a[(a) r(h) na 2a; ar no refram. Nota de Colocci: Tornel. - Ao p do verso 1 ha uma cruz (+). III Da ich stets bestrebt war, mein heisses W eh e zu verbergen, so wahr mir Gott verzeihe, und man doch mein Herz zu durchschauen und mein Leid zu erkennen versucht, natdich ohne Erfolg, 11 verwnsche ich jedweden, der es errat, trotzdem ich stetig darnach trachte, es zu verbergen (1). Durch mich erfhrt niemand mein Leid; noch frchte ich, er erfahre mein Lebtag durch jemand anders, was ich in Wahrheit denke, ob ich auch vorgebe, an anderes zu denken. Und da ich immer darnach trachte, es zu verbergen, 11 verwnsche ich jedweden, der es errt etc. (2).

221.
(Tr. 230).

{.58(= 87)b

Nostro Senhor, quen m' of a min guisasse o que eu nunca guisad' averei, a meu cuidar, per quanto poder ei, ca non 11 sei og' eu quen s'aventurasse ao que m'eu non ous'. aventurar, pero me veg' en mayor coit' andar ca outra coita que oj' om' achasse! Algun amigo meu, se s'acordasse, e acordado foss' en me partir ante da terra, e leixasse- m'ir! E pois eu ido fosse, el chegasse u de chegar eu ei mui gran sabor (u est a mui fremosa mia senhor), e lh' o grau ben, que lh'eu quero, contasse!
1 mi 6 coita andar -

4935

4940

10

4945

I fB 3S9 (33) -

8 algun meu amigo

1O e 11 Entre estes dous versos o CB traz, por engano do copista,

quattro versos e meio, que perfazem a ('U 390 (= 336) 12 ome m. g. s. mi - l/ti - 16 mi a min - 17 mi - 19 qual mayor jura podesse faxer ('.\ tem a gra}Jhia st'ranya((e. - 30 xi -

2a estrophe da cantiga seguinte 13 ou est - 14 e o g. b. - 15 mais - 18 quando lhi jurasse 20 lhi - 21 por estranhasse. O 33 'lten sei que s' en osmasse.

II Cantiga de meestria: 4 x 7 1. Decasyllabos jambicos. - Copias singulares, encadeadas comtudo pela rima predominante (a) que occupa o primeiro e o ultimo verso de todas as estrophes, e ainda os lugares do meio: bbuec: . - Rimas breves e longas: asse<> ei(bJ ar(f') na 1 estrophe; ir(b) r(f') na 2; n(b) r(c) na 3; eu(b) (c) na 4a. III Lieber Gott, wer mir doch heute bereitete, was mir nimmer bereitet werden wird, so gross auch meine Macht ist! Denn ich weiss keinen, der wagen wollte, was ich nicht wage, obgleich ich in so schlimmer Not lebe, wie kein anderer Mensch sie trgt (1).

426
15

20

E me dissesse pois, se lhe pesasse, pero m'a min pesaria muit' n, 1se Deus me valha! l\Ias faria ben quand' eu viss' ela pois, que lhe jurasse qual mayor jura soubesse fazer que nunca lhe soubera ben-querer en tal razon per que m'ela 'stranhasse! E des i pois, que m'eu assi salvasse, jSe Deus me salve! que nunca o meu mal mais diria de mia coita eu a mia senhor, pero que me matasse o seu amor - que xe me matar, e[u] o sei, ced', u al non aver ca nunca foi quen tal coita levasse Com' eu levo; nen foi quen s'end' osmasse.

4950

4955

25

4960

Fiole es doe h einem meiner Freunde bei, mi eh erst vom Oiie zu entfernEm, und hernach dorthin zu gehen, wo ich so gerne weilte und meine schone Herrin wohnt, um ihr dano zu erzhlen, wie teuer sie mir ist (2). Hernach aber berichtete er mir, ob sie mir gram geworden, so sehr mich das wahrlich auch bekmmern wrde. Und sabe ich sie dano, so thte ich gut, ihr die hochsten Eide zu schworen, dass ich sie nie geliebt babe auf eine W eise, die sie zu ahnden htte (3). Spter jedoch bate ich den 'Vahrheitsbeweis an dadurch, dass ich, so wahr mich Gott retten moge, nie wieder voo meiner Liebesqual redete, ob sio mich auch ttete. Und das wrde bald geschehen, denn nimmer hat gelebt, wor soviel litt (4), Wie ich leide; noch hat jemand sich hnliches aussinnen knnen (I).

IV O verso da folha est em branco.

XXI

CANTIGAS
222-223
DE

PERO BARROSO.

222.
(Tr. 231).

c.Vinheta IX: 3{3


(. 59 (= BB)a

e vus d1xe ca vus quena en, senhor i se Deus me valha! fiz mal-sen. E per como m' end' eu depois achei, ben entendi, fremosa mia senhor, ca vus nunca poderia mayor

Qmm d' eu, mm senI10r, convusco f:aI er . . b


4965

f.

59

<= B8Jb

10

11 Pesar dizer; mas non pud' eu i al, mia senhor 1se Deus me valha! fazer; e fui vo'-lo con gran coita dizer; mas per com' eu depois m' end' achei mal, ben entendi, fremosa mia senhor, ca vus nunca poderia mayor

4970

15

Pesar dizer; e mal-dia naci, porque vus fui dizer tan gran pesar, e porque m'end' eu non pude guardar; ca por quant' eu depois por n perdi, ben entendi, fremosa mia senhor, ca vus nunca poderia mayor Pesar dizer do que vus dix' enton. !viais se menti, ja Deus non me perdon !

4975

4980

20

I fV 2 ( 392) - 1 con vosco - 2 dixi - 3 mi - fix mais - 10 m'm- 15 pudi- 16 ca p. quanto - 20 mi.

7 e 10

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbajj('C: (ld. - Rimas longas: ei(a) n(b) na 1a copla; al<a) r(b} na 28 ; i(a) ar(bl na 3a; r no refram; on na fiinda que portanto est desprendida, quanto s consoantes, tanto do refram como da cantiga. III Eine Thorheit beging ich wahrlich, ais ich zu Euch , Henin, von meiner Liebe sprach; denn aus den Folgen 11 erkannte ich nur zu gut, dass ich Euch kein grsseres Herzeleid htte bereiten knnen (1). Aber ich konnte nicht anders, so wahr mir Gott helfe. Im Harme sprach ich; aus den Folgen aber 11 erkannte ich etc. (2). Ein Unglcksmensch bin ich, da ich Euch He1zeleid anthun konnte, uud mich nicht davor zu hton vermochte. Aus den Folgen aber 11 mkaunte ich etc. (3). Gelogen aber habe ich nicht, so wahr mir Gott helfe (I). IV Ao p do 5 verso ha no CA uma nota marginal que diz: B reffram. A fiinda teve outr' ora musica propria.

+ +

223.
(Tr. 232).

Por Deus, senhor, tan gran sazon non cuidei eu a des~jar vosso ben, a vosso pesar. E vedes, senhor, por qu non: Ca non cuidei sen vos[s]o ben tanto viver, per nulha ren! Ne[n] ar cuidei, des que vus vi, o que vus agora direi: mui gran coita que per vos ei soffr'-la quanto a soffri. Ca non cuidei sen vosso ben tanto viver per nulha ren!
11

4.985

f.

59<= BB)c

49.90

10

15

Nen ar cuidei depois d'Amor a soffrer seu ben nen seu mal, nen de vos, nen de Deus, nen d'al. E direi-vus por qu, senhor: Ca non cuidei sen vosso ben tanto viver per nulha ren.
1 Par deus 9 por.

4995

5000

I CV 3 (= 393) -

II Cantiga de refram: 3 x (4+ 2).- Octonarios jambicos. -Copias singulares: abba!ICC.- Rimas longas: on(a) ar(b) na la copia; i(a) eitbl na 2a; r(a) al(b) na 3a; n(C) no refram. III Beim Himmel, Herrin, ich htte nicht geglaubt, solange Zeit zu Eurem Schmerze nach Eurer Gunst bachten zu mssen. W arum? 11 W eil ich es fr unmglich hielt, ohne dieselbe solange zu leben (1). Noch glaubte ich , nachdem ich Euch geschaut, moin Leid solange ertragen zu knnen (2). Noch htte ich geglaubt, Liebeslast oder Liebesleid durch Euch, durch Amor, durch Gott, oder andere Mchte solange zu dulden. 'Varum? 11 'Veil ich etc. (3). IV O resto da folha est em branco.

XXII

CANTIGAS
224-225

DE

DON AFFONSO LOPES, DE BAIAN.

224.
(Tr. 233).
C.IX: 2p
Vinheta (. 60 (= 89)a

Senhor, que grav' oj' a mi de m(e) aver de vos a partir! Ca sei, de pran, pois m'eu partir', que mi-averr, per ba f: averei jse Deus_ me perdon! gran coita no meu coraon.

5005

(. 60

E pois partir' os olhos meus de vos, que eu quero gran ben, e vos non viren, sei eu hen 10 que m' averr, senhor, par Deus: (= 89)b. 11 averei jSe Deus me perdon! gran coita no meu coraon. E se Deus m' algun ben non der' de vos, que eu por meu mal vi, tan grave dia vos eu vi! Se de vos grado non ouver', averei i se Deus me perdon! gran coita no meu coraon.

5010

15

5015

I CV (3!);") - 2 m 'aver - 5. 11 e 17 mi - 8 Falta gran - 9 ims- 10 que mi averni, senhm, JW1" dezts- 13 mi- 15 mts- 16 oe1'. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Octonarios jambicos.Copias singulares: ubbuilf(l. - Rimas longas: (a) z:r(b) na ta copia; us(a) n(b) na 28 ; r(a) i(b) na 38 ; on no refram. A rima dos versos 2 e 3 identica.
III Schwer fiillt es mit, heute von Euch zu scheiden, Herrin; denn ich weiss mit Gewissheit, 11 dass ich hernach, so wahr mir Gott helfe, schweres Herzeleid werde erdulden mssen ( 1). Sobald moine Augen Eu eh, di e ieh innig liehe, nicht me hr sehen, ergeht es mi r scblimm. Mit Gewissheit weiss ich, 11 dass i eh etc. (2). Falis Gott mir nicht Gnnst von Ench schenkt, die ich zn meinem Leide sah, war es ein verhngnisvoller Tag, an dem ich Euch erblickte. \Venn ich Eure Huld nicht erfahre, 11 so werde ich, so wahr mir Gott helfe, hernach schweres lfprzeleid erdulden mssen (3).

Uma nota marginal do (:A, ao p do 5 verso, diz: A 1"effram.


28

225.
(Tr. 234).

O meu senhor [Deus] me guisou de sempr' eu ja coita soffrer, enquanto no mundo viver', u m'el atai dona mostrou que me fez filhar por senhor; e non lh'ouso dizer: ,senhor"! E se Deus ouv' o gran prazer de me fazer coita levar, que ben s'end' el soube guisar u me fez tal dona veer, que me fez filhar por senhor! e non lh'ouso dizer: ,senhor"!

5020

5025

10

5030

I {~V 6 (396) - 1 O 1o verso anda falho de uma syllaba em ambos os codiccs. Poder-se-hia emendar tambem: mi-aguisou - 7 ouve g. p. - 8 mi - 10 u 1n'el f. t. d. v. - 16 min. II Cantiga de refram: 3 x (4+ 2).- Octonarios jambicos.Copias singulares: abballt'{~. -Rimas longas: ou(a) r(b) na 1"' copia; r(a) ar(b) na 2"', que repete, portanto, uma das consoantes da anterior; i(a) ar(b) na 3"' que emprega, pelo seu lado, uma rima da copia 2", talvez intencionalmente, apesar de no haver regularidade na repetio; r no refram, com a palavra identica senhor em ambos os versos.

III Gott der Hen hat es also angeordnet, dass ich stets Trbsal erdulden soU, solangc ich auf Erden lebe, und zwar dadurch, dass er mir eine Frau zeigte, 11 die ich zur Herriu erkor, obwohl ich nicht wage, sie als Herrin anzureden (1). War es sein Wille, mich in Mhen zu strzen, so ist es ihm gut gelungen dadurch, dass er mir eine Frau zeigte 11 etc. (2). Hatte ich Strafe verdient, so hat er nicht lange mit seiner Rache zgeln wollen (3).

435 Se m'eu a Deus mal mered, non vus quis el muito tardar, que se non quises[s]e vingar de mi, u eu tal dona vi que me fez filhar por senhor; e non lh'ouso dizer: ,senhor"!

15

5035

28*

FALTA UMA MEIA- FOLHA: No. 1fl DO CADERNO IX.

A folha antecedente tem o verso em branco. A inunediata comea no meio de uma cantiga. .A que falta, trazia portanto, provavelmente, o principio da serie que segue. E effectivamente o CV tem entre as nossas cantigas Nos. 225 e 226 quattro poesias sob o nome do mesmo auctor ao qual 'em attribuidas os Nos. 226 e 227. cerca do seu nome pode haver alguma duvida porque existem aqui divergencias entre o Indice e os Cancioneiros. Parece, comtudo, que o nome Meen Rodrigues Tenoiro o verdadeiro.

VEJA- SE A SECO 13" DO APPENDICE.

XXIII

CANTIGAS
226-227
DE

l\IEEN RODRIGUES, TENOIRO.

226.
(Tr. 235).
C.X: la
{. 61 (= 90)a

[Senhor frcmosa, creede per mi


que '1-'lts amo ja 'ln'l de coraon,] e gran dereito fa' e gran razon, senhor, ca nunca outra dona vi tan mansa, nen tan aposto catar, nen tan fremosa, nen tan ben fala1

5040

10

Come vos, senhor; e pois assi , mui gran dereito fa' en vus querer mui gran ben, ca nunca pude Yeer outra dona, senhor, per ba f, tan mansa, nen tan aposto catar, nen tan fremosa, nen tau ben falar Come vos, por que cedo morrerei. Pero direi-vus ante a ren: dereito fa' en vus querer grau ben, ca nunca dona vi nen veerei tan mansa, nen tau aposto catar, nen tan fremosa, nen tan ben falar!

5045

5050

15

I (!V 11 (!01) - Os dous primeiros versos, de que o ( 1 andava falto, 1\ foram tirados do ('V. - 3 O ('1\ tem e mui gran 1axon. - 8 (fax anug) Cfr. 15 - 9 pudi - 10 (out1a dona foemosa pm bona fe) - 15 fax. II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Decasyllabos jarnbicos. - Copias singulares: :abba!!('{'. - Rimas longas: i(a) on(b) na 1 copia; (a) 1(b) na 2"; ci(aJ n(bl na 3"; m no refram. III Glaubt es mir, schue I-lerrin, dass ich Eueh voo Herzen liebe; und recht und richtig handle ich darin, da koine andere Euch 11 an Sanftmut, Holdseligkeit und Uede gleicht.

227.
(Tr. 236).

{. 61 (= 90)b

Quando m'eu mui triste de mia senhor mui fremosa sen meu grado quitei, e s'ela foi, mesquinh', e eu fiquei, 11 &ntmca me valh' a min Nostro Senhor, se eu cuidasse que tanto vi vera se'-na veer, se ante non morrera Ali, u eu d'ela quitei os meus olhos e me d 'ela triste parti! Se cuidasse viver quanto vivi se'-na veer &nunca me \alba Deus, se eu cuidasse que tanto vivera se'-na veer, se ante non morrera
3 e eu mexquinlw fiquei -

5055

5060

10

5065

I ev 12 (= 4:02) mi- 10 mi- 16 mi.

4 n. mi vallta a

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Decasyllabos jam bicos. Copias singulares: nbbnll('('. - Rimas longas e breves: r(aJ ei(b) na la copia; eus(a) i(b) na 28 ; on(a) rlb) na 3a; era no refram. III Ais ich traurig von der Geliebten Abschied nahm, und sie von hinnen ging, mich aber elend zuriickliess . . . . Gott moge mir nicht helfen, wenn, 11 falis ich geglaubt, solange ohne ihren Anblick leben zu miissen, ich nicht vorgezogen htte, zu sterben (1) Gleich damals, ais ich die Augen von ihr wandte und traurig moines W eges zog. Htte ich geahnt, wie lange ieh leben wiirde, ohne sie zu sehen . . . . Gott moge mir nicht helfen, wenn, 11 falis ich geglaubt, solange ohne ihrtln Anblick leben zu mii.sson, ich nicht vorgezogen htte, zu sterben (2) Gleich damals, als ich von ihr schied. Doch ahnte ich nicht, dass ich solange wiirde leben konnen, ohne si e zu sehen. Denn Gott der Herr moge ruir nicht verzeihen, wenn, 11 falls ich geglaubt, solange ohne ihren Anblick leben zu miissen, ich nicht vorgezogen htte, zu sterben (3).

441
Ali, u m'eu d'ela quitei! l\Iais non cuidei que tanto podesse viver, como vivi, se'-na poder veer; ca i Nostro S~mhor nunca me perdon, se eu cuidasse que tanto vivera se'-na veer, se ante non morrera!

15

5070

FALTA UMA MEIA- FOLHA: No. 2a DO CADERNO X.

A folha antecedente tem o verso em branco. A immediata comea no meio de uma cantiga. Devemos calcular, portanto, que a meia-folha arrancada continha o principio da serie que segue e vem attribuida nos apographos italianos a Joan de Guil h ado. Abstrahindo dos primeiros versos do nosso No. ~26, as obras d'este auctor, que o CV offereco a maior, so uma cantiga collocada no principio e uma no fim do grupo, s quaes accresce mais outra no CH (No. 39). Juntas talvez enchessem as duas paginas que faltam no CA. As divergencias que existem no lugar correspondente nos cancioneiros italianos, o a f~tlta de correspondencia entre elles e o lndice (que interpe entro os nossos Nos. 227 e 228 um grupo de cantigas de Affonso Fernandes Cobolilha e ainda outro de D. Affonso Sanches, carecendo de cinco das cantigas de Guilhade, contidas no pergaminho da Ajuda) no deixam decidir a questo.

VEJA- SE A SECO 14a DO APPENDICE.

XXIV

CAN'fiGAS
228-2iJH
DE

JOAN DE GUILHADE.

228.
(Tr. y a p. 318; e novamente a p. 3R9).

[Que 'IWU'tos me ]Jreguntaran, quando m'ora m"1en morrer, por qu, moir'! e quer' e'lt dixer quanto x'ende pois sabran: Afoir' eu porque non vej' aqui a dona que non 'l'ej' aqui.

5075

10

E preguntar-m/-an, eu o sei, da dona quP- d'iga qual ; e juro-vus, per ba f, que nunca lltis eu mais dei: J{m:r' eu porque non vcj' lupu: a dona que 110n vej' aq10:.
E d an- me qne parecer viron aqui donas mui ben:] 11 e direi-vo'-lhes eu por n quanto mi-or(a) oistes dizer: .Moir' eu porque non vej' aqui a dona que non vej' aqui.

5080

508.5

C. X: 3a

f. 62

15

(=9l)a

5090

I ('\' 29 (-1-l S) e 38 (J-26). }~ onde o texto est melhor conservado. - Os primeiros 14 versos so tirados do ('Y. - l Falta no No. 29. - 3 moito e quer' ora (2ft) - 13 'mi (29) - 15 vo'-lhis (38) - 16 m'ora (29 e 38)- 21 mais (29 e 38) - 22 digu' cst' e n. d. al (29) - digo esto nunca d. a. (38). II Cantiga de refram: 4 x (4 2).- Octonarios jam bicos. Copias singulares: :thlutilf(!.- Rimas longas: an(a) cr(b) na ta copia; ei(a) lb) na 2a; r(a) n(b) na 3a, que repete portanto uma das consoantes da ta; ali> i(b) na 4a; i tambem, contra o costume, no refram, que emprega em ambos os versos a formula que non vcj' aqui.

446

20

E non digu' eu das outras mal, nen ben, nen sol non falo i; mas pois vejo que moir' assi, dig[u]' est(o) e nunca direi al: Moir' eu porque non vej' aqui a dona que non vej' aqui.

5095

III Vi ele von donen, welche mi ch am Sterben sehen, wel'dn fragen, warum ich sterbe, und schon jetzt antworte ich darauf: 11 um eine Dame, die ich hier nicht sebe (1). Und weiter werden sie fragen, welche es ist. Ich aber schwre, dass . ich weiter nichts verraten werde: 11 ich sterbe um eine Dame etc. (2). Sie werden entgegnen, dass viele schne Frauen hier sind. I eh abor bleibe dahei: 11 ieh sterbe etc. (3). Von den brigen rede ich wcder im Guten noch im Boson, sondem schweige von ihnen. Nur das eine wiederhole ich: 11 ich sterbe etc. (4).

229.
(Tr. 237).

Amigos, non poss' eu negar a gran coita que d'amor ei, ca me vejo sandeu andar, e con sandece o direi: Os olhos verdes que eu vi me fazen or(a) andar assi. Pero quen-quer x'entender aquestes olhos qnaes son; e d'est' alguen se queixar; mais eu, ja quer moira, quer non: Os olhos verdes que eu vi me fazen or(a) andar assi. Pero non devi' a perder ome, que ja o sen non , de con sandece ren dizer; e con sandece digu' eu ja: Os olhos verdes que eu vi me fazen or(a) andar assi.
4 sandice 13 devia a p. -

5100

5105

10

5110

15

I tV 30 (4:19) - 1 Amigo omen - 15 e 1G sandice.

14

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Octonarios jambicos.Coplas singulares: ababi!C('.- Rimas longas: ar(a) ei(b) na ta copia; (a) on.lb) na 2a; r(a) (b) na 3a; i no tefram.

UI Frounde, ieh kann meine Liebespein nicht verheirnlichen, denn zum 'fhoren hat sie mich bereits gemacht und aus Thorheit bekenno ich es: 11 die grnen Augen, in die ich geschaut, haben mich zum Thoren gernacht (1). Jedwedor wird vorstehen, wem diese Augen gehoren; und jemand wird sich darob beklagen; ich aber (bekenne), gleichviel oh ich sterbe oder lebe: 11 die gl"nen Augen etc. (2). Angerochnet drfte es dem nicht werden, der aus Thorheit etwas gesteht. Und nul" aus Thorheit Bage ich os, 11 da.'!s es dio grnen Augen Bind, in die ich geschaut, welche mich zum Thoren machen (3).
IV Cfr. Diez p. 89 e Storck No. 21. Na linda verso poetica d'este ultimo, ha apenas um pequeno ,seno". O ,alguom" que se queixar, no ,Manchar'., mas antes, a meu vr, uma certa e distincta pessoa: a dona dos olhos verdes.

230.
(Tr. 238).
f.62(=91)b

Senhor, veedes-me morrer, desejando o vosso ben; l e vos non dades por n ren, nen vus queredes n doer? Meu amigu', enquant' eu viver', nunca vus eu farei amor per qn~ faa o meu peor. l\Iia senhor, por Deus que vns fez, que me non le[i]xedes assi morrer! e vos faredes i gran mesura con mui bon prez! Direi-vo'-1', amig', outra vez: nunca vus eu farei amor per que faa o meu peor.

.'H15

5120

10

512:J

I ( V 31 e 3~ (420) - Emendei no verso 9 leixedes (por lexedes) e no 10 vos (por vus) - 3 1en por n - 7 peyor - 12 direi-vo'-lo, amiga o. v. - 18 effmad' - A emenda esforad' parece offerecer-se muito naturalmente. -Depois do verso 12, ambos os codices repetem o que figura como principio do refram na la estrophe; o tT repete o mesmo erro ainda depois do 19.
4

II Cantiga de refram: 3 x (4+ 3). - Octonarios jambicos. - Copias singulares: nbbaiiAfe - R.imas longas: (a) n(bl na la copla; ex,(a) itb) na 2a; on(a) ei(b) na 3n; r no tefram, abstrahindo-se do 1o verso que responde rima a do co1po da cantiga. III ,Herrin, seht mich sterben aos Sehnsucht nach Eurer Gunst. lhr aber kmmert Euch nicht darum und habt kein Mitleid mit mir?" 11 ,Mein Freund, solang ich lebo, wmde ich Euch nichts Liebes anthun, das fr mich Leides wre." (1) ,Liebe Herrin, um des Schpfers willen, lasst mich nieht so verderben; so werdet lhr ein werk der Gerechtigkeit und edler Gesinnung

449
15

20

Mia senhor, que Deus vns perdon, nembre-vus quant' affan levei por vos, ca por vos morrerei! E forad' esse coraon! }leu amig', ar direi que non: nunca vus eu farei amor per que faa o meu peor.

5130

5135

thun." 11 ,Noch einmal wiederhole ich es, Frennd, dass ich Euch nimmer Liobes anthun worde, das fr mie h Leides wiire." (2) ,Gedenkt, o Herrin~ beim Himmel der argen langen Pein, die ich um Euch erdnldet, und die mich ins Grab bringt. So stiirkt doch dieses Herz." 11 ,Abermals entgegne ich ,nein", mein Freuud: niemals werde ich Euch J,iebes anthun, das fiir mich Leides werden knnte." (3)
1\~

Uma nota marginal do ('1\, junta ao verso 5, diz: respondeo-lhe.

2!)

231.
(Tr. 239).

U m'eu parti d'n m'eu parti,


f. 62

<= 9I)c lllogu' eu parti aquestes meus


olhos de veer; e par Deus, quanto ben avia, perdi, ca meu ben tod' era veer. E mais vos ar quero rlizer: pero vejo, nunca ar vi! Ca non vej' eu, pero vej' eu, quanto vej' eu, non me val ren, ca perdi o lume por n porque non vej' a quen me deu esta coita que og' eu ei, que jamais nunca veerei, se non vir' o parecer seu.

5140

10

5145

I CV 33 (t21) - 1 Quand' eu p. - 5 era en veer - 6 vus - 8 (epero) - 9 mi. Tal vez : quanto vej' e non me val ren? ou: vej' eu, nen me v. r.? - 11 mi.
II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Octonarios jam bicos. Copias singulares: abbat't'a. - Rimas longas: ila) eus(h) r(e) na la estancia; eu(a) n(b) ei(e) na 2a; ei(a) on(b) ar(e) na 3..., que portanto emprega, indevidamente, uma das rimas da 2.... - Diez (a p. 62) considera o artificio do dobre, peculiar aos primeiros dous versos e ao ultimo das estropbes, como rima interior, identica. III Als icb schied, von wo icb schied, schied ich sofort diese meine Augen vom Sehen und verlor beim Himmel alies, was icb Liebes mein nannte; denn alies Liebste war mi r: z u se h e n. U nd oh ich jetzt auch sebe, babe icb doch nicbts geseben (1 ). Nicbts sebe ich, oh ieh aucb sebe; denn was ich aucb sebe, bat keinen Wert fr micb; das Licht ist fr mich nicht mehr da, seit ich die nicbt sebe, die mir dies Leid bereitet hat; und nimmer wieder werde ich sebeu, falis ich nicbt ibr boldes Antlitz sebe (2).

451
15
Ca ja ceguei, quando ceguei, de prnn, ceguei en logll' enton, i e ja Deus nunca me perdon se ben Yejo, nen se hPn ei! .Pero, se me Deus njndar', e me cedo quiser' tornar u eu ben vi, ben veerei!
5150

20

5H5

Erblindet bin ich, seit ich erblindete; gleich damals ward ich ganzJich blind. Gott Rei mir nicht gniidig. wenn ich sonst noch Gutes sche oder bcsitzc. Ililft er mir hingegen und fiihrt mich von neuem dahin, wo ich Liebes geschaut habc, so werde ich wiederum Liebes schaucn (3). IV Jnnto ao 8 verso ha uma not'l. quasi apagada. de uma palavra s, que parece dizer: fina!

2fl*

232.
(Tr. 240).

A ba dona, por que en trobava

r. 62 <= 91)d e que non dava nulba ren 11 por mi,


pero s'ela de min ren non pagava, soffrendo coita, sempre a servi. E ora ja por ela 'nsandeci! E d por mi ben quanto x'ante dava! E pero x'ela con bon prez estava e con [mui] bon parecer que lh'eu vi, e lhe sempre con meu trobar pesava, trobei eu tant(o), e tanto a servi que ja por ela lum' e sen perdi! E anda x'ela por qual x'ant' andava:
51fj0

5165

10

I CV 3-l- (!~~) - 3 rn-i - 5 por el' ensandec-i - 6 (quant' ante dava) - 8 rnu-i falta em ambos os codices - 9 l/ti - 10 tant' e tanto - 12 pm qual ainl' andm'a - 13 (j)gava) - 19 sanrlic' e morte 20m-i.

II Cantiga de meestria: 3 x 6 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes: ;.b;thl~: b;.. - Rimas breves e longas: ava(a) -i(b). III Der edlen Dame, fiir die ich meine I~ieder gedichtet babe, ohne dass sie mir Dank dafr wnsste, habe ich inmitten banger Qualcn gedient, oh sie mich auch gar nicht beachtete. Nun aber bin ich um sie zum Narren gewmden: sie aber vcrndert die gewohnte Haltung nicbt (1). Obwobl sie sich ihres hohen 'Vertes und ihrer Scbnheit bewusst ist und immer bcr meio Dichten zrnte, habe ich solange weiter gedicbtet uud gedient, dass ich Augenlicht und Verstand um sie verloren babe: sie aber veriindert die gewohnte Haltung nicht (2). Sie bleibt ihres hohen 'Vertes sicb wohl bewusst, und das mit Recbt; denn wenn jemand ibr von meiner Trauer spracb, so hrte sic ihn gar nicbt an, noch wendete sie sicb ihm zu. Scbliesslicb aber babe icb dure h mein grosses Leid doch etwas erreicbt: (3)

453

15

Por de bon prez; e muito se prezava; e dcreit' de sempr' andar assi, ca se lh' alguen na mia coita falava, sol non ora, nen torna va i; pero por coita grande que soffri oimais ei d'ela cjuant' aYer coidava:

5170

20

Sandec(e) e morte que busquei sempr(e) i! 5175 E seu amor me deu quant' eu buscava!

Narrheit und dcn Tod, nach dem ich mich gcsehnt babe. So gab mir ihre Liebe alies, was ich ersehnte (I). IY A fiinda tem pauta para musica. - No CA ha tres notas mmginaes, differentes~ quasi apagadas. A primeira, relativa ao verso 2, diz: e deste aptendeo joam de mena; a segunda, ao p do verso 91 exclama: trobasses tu ben e n l/te pesra! emquanto o teor da ultima, jocosa como a anterior, : gaba1"-ssc-mc quer!

233.
(Tr. 241).

c. X: 4a f. 63 t= 92)c'

Amigos, quero-vus dizer a mui grau coita 'n que me ten fia dona que quero ben e que me faz ensandecer. E catando po'-la veer, assi and'eu, assi and'eu, assi and:eu, assi and'eu!
11

5180

tO

E ja m'eu conselho non sei, ca ja o meu adubad' ; e sei mui ben, per ba f, que ja sempr' assi andarei. Catando, se a veerei, assi and'eu, assi and'eu, assi and'eu, assi and'eu!

5185

5190

I CY 35 (4:23) -

as si and' eu. -

]i}

1 vus - 6 O ('V repete oito vezes a exclamao: Ja eu conselho non sei - 11 sempTe 'ssi a.

II Cantiga de refram: 3 x (5 2) 2.- Octonarios jam bicos. - Copias singulares: nbbnni!CC: a 3a 3 - Rimas longas: r(a) n\hJ na la copla; ei(a) (b) na 2a; m(a) i(b) na 3a; eu no refram; ar na fiinda, que responde rima a da ultima copia. III Freunde, ich will Euch Kunde geben von der grossen Not, in welche mich die geliebte Frau gebracht: zum Narren hat sie mich gemacht. Und danach ausschaueud, ob ich sie erhlicke, 11 so lebe ich, so lebe ich (1). Ich weiss mir keinen Rat; mein Schicksal ist voraus bestimmt; fr gewiss halte ich es, dass ich dauernd so Ieben werde. Danach ausschaueud, ob ich sie erblicke, 11 so lebe ich etc. (2). Weinen kann ich nicht mehr. Das viele weinen hat mich schon nrrisch gemacht. Die Liebe ist es, die mich mitnimmt, wie Ihr seht. Ausschauend, ob ich sie erblicke, 11 so lebe ich etc. (3). Verheimlichen kann ich es nicht lnger, dass es jemand ist, der mich so zugerichtet hat (I).

+ +

455
15

20

E ja eu non posso chorar, ca ja chorand' ensandeci; e faz mi- Amor andar assi como me veedes andar: catando per cada logar, assi and'eu, assi and'eu, assi and'eu, assi and'eu. E ja o non posso negar: alguen me faz assi andar!

5195

IY A fiinda tem pauta para musica.- Em uma nota, quasi to gasta como as anteriores, o antigo annotador do CA manda o poeta , breca". As letras parecem dizer: andae era maa o vades! (=Andai era-ma u vades!) ou: anda em era maa u vades!(?}

234.
(Tr. 242).
f.
63

<= 92Jb

11 Quantos an grau coita d'amur eno mundo, qual og' eu ei, querrian morrer, eu o sei, e a verian n sabor. l\Iais mentr' eu vos vir', mia senhor, sempre m'en querria viver, e atender e atender!

5200

520.)

10

Pero ja non posso guarir, ca ja cegan os olhos meus por vos, e non me vai i Deus nen vos; mais por -vos 11011 mentir, enquant' eu vos, mia senhor, vir', sempre m'eu querria -viver, e atender e atender! E tenho que fazen mal-sen d'amor coitados son de querer sa morte, se non onveron nunca d'amor ben, com' etl fa'. E, senhor, por n sempre m'eu quer[r]ia viver, e atender e atender!
quanto~

5210

1G

5215

20

5220

I ()V 36 (.J-24-) -

10 'mi -

vus -

16 cuitados.

II Cantiga de refram: 3 x (5 2). - Octonarios jam bicos. Copias singulares: abbaa!ICC. - Rimas longas: t(a) eitb) na 1" copia; ir(a) eus(b) na 2"; n(a) on(b) na 3"; r no refram. III Alle, welcbe hicnieden leiden, wie icb leide, mcbten sterben, das weis.'3 icb wobl, und wren glcklicb, gescbabe es. I eh aber, solange icb Euch, o Hcnin, sebe, 11 willleben und warten, ja warten (1)! Zwar kann icb nicht genesen, denn die Augen sind blind geworden um Euch, obne dass Gott, oder Ihr, Erbarmen mit mir hiittet; aber die 'Vahrbeit ist, dass, wenn ich Eucb nur sebe, Herrin, 11 icb leben will und warten, ja warten (2). Mir scbeint, es thun Unrecht die, welcbe aus Liebe bckmmert sind und den Tod herbeiwnschen, weil sie, wie ich, durcb die Liebe nicbts Liebes erfubren. 11 Icb aber will lebcn und wartcn, ja warten (3).

235.
(Tr. 243).
f.
63

<= 92)c

11 Grau sazon que eu morrera ja por mia senhor, desejando seu ben; mais ar direi -Yus o que me deten que non per moir', c direi-vo'-lo ja: falan-me cl'ela, e ar von-a "Vcer! ja-quant' esto me fazia Yiver!

52:!5

10

E esta coita, 'n que en viv' assi, nunca (n parte sonhe mia senhor; e vou vivencl' a gran pesar d' Amor. E direi ja por quanto viv' assi: falan-me d'ela, e ar vou-a veer! ja-quant' esto me far-ia viver!

5230

II Cantiga do refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: nbbnl 1( ' ( ; : cc. - Rimas longas: (a) n(lt) na ta copia; ira) rlb) na 2a; on(a) arrb) na 3n; r no refram e na fi i n da. - Palavras identicas no 1o o ultimo verso de cada estrophe. I I I Scit langem wro ieh beinaho gestorben aus Liebessehnsucht nach meinor Hcrriu; eines aber M.lt mich davon zurck, dass ich nicht ganz und gm stcrbe: 11 man spricht mir von ihr und ich werde sio wiedcrschen. Ein wenig hlt mich das am Leben (1). Von der <lual, in welcher ich um sie lobe, weiss meine Herriu auch nicht dcn Jdeinsteu Teil. Dm Liebo zum Trotz abor lebe ich woitor: 11 mau sprieht etc. (2). N ur auf diese \Voise lebe ich. I eh boro dio J.eute von ihron Vorzgen redcn. Dano konunt die l.iobe und will mich tten. .Aus einem Gruudo aber gonese ich: 11 man f;pricht etc. (3). Holango ich kann, werde ich mein l.oben erhaltcn. Dono hernach muss ich doch um sie sterben (1).

+ +

458

15

Non viv' eu ja se per aquesto non: ou' eu as gentes no seu ben falar. E ven Amor logo por me matar, e non guaresco se per er.;to non: fal~n-me d'ela, e ar von-a veer! ja-quant' esto me fazia viver! E viverei, mentre poder'_ viver, ca pois por ela me ei a morrer!

5235

20

5240

IV Junto ao verso 5 ba uma chamada pam o illuminador que diz:

ff

rejf1am.

236.
(Tr. 244).

f.

63

<= 9:.."')d

Se m'ora Deus gran ben fazer 11 quisesse, non m'avia mais de tant' a fazer: leixar-m'aqui, n m'ora 'stou, viver. E do seu ben nunca m'el outro desse! Ca ja sempr' eu veer ia d'aqui aquelas casas u mia senhor vi, e cat'-la ben, quanto m'eu quisesse. Par Deus, senhor, vioso viver ia e en gran ben, e en mui grau sabor ve'-las casas u vi mia senhor! E catara-la quant' eu cataria! Mentr' eu d'aquesto ouvess' o poder d'aquelas casas que vejo, veer, nunca n ja os olhos partiria!

5245

10

5250

II Cantiga de meestria: 3 x 7 3.- Decasyllabos jam bicos. Copias singulares: bb;tccil. - Rimas breves o longas: esse(a) r(b) i(e) na 1 estancia; ia(a) r!b) r(e) na 2..., que repete portanto uma das consoantes da antmior; ia(M) n(b) r(~l na 3, enlaada com a do meio pela consoante a; r r ia na fi i nda, que parece regressar rima b da 1 estrophe e a das restantes, a no sm que as ultimas estejam invertidas, como ja suspeitara Di o z (a p. 71 ). Ha ain~a outra irregularidade na construco d'osta cantiga: a 1 estrophe redonda; e as outras no. III W ollte Gott mir jetzund cine W ohlthat erweisen, so brauchte er mir nichts anderes zu gewbren: ais dass er mich hier, wo ich wcile, wohnen liesse. "' eitere Gaben ycdangte ich dann nicht. Denn stets wrde ich dano von hier aus jcne Gebude erblickcn, in denen ich meine Herrin gesehen habe; und schauen drfte ich sie nach Ilcrzens Lust (1). Beim Himmcl! wonnig, in Froude und Lust wrde ich leben, die Gebude sehon, wo ich si e erLlickt babe, und sie schauen, soviel ich wollte I

460
15

20

D'aqui vej' eu Barcelos e Faria, e vej' as casas u ja vi alguen, per ba f, que me nunca fez ben! Vedes por qu: por que x'o non queria. E pero sei que me matar 'mor, enquant' eu fosse d'aqui morador, nunca eu ja d'el morte temeria. E esse pouco que ei de viver, viv'-lo-ia a mui gran prazer, ca mia senhor nunca mi-o saberia!

5255

5260

Solange cs in meiner Macht bliebe, jeues Haus zu sehen, wrde ich die Augen nicht hinweg wenden (2). Von hier aus sebe ich Barcelos und Faria und das Haus, in dem ich ein 'Vesen crblickte, das mir nie Liebes angethan. 'Varum? weil es nicbt wollte. Und obwohl ich wciss, dass die Liebc mich tten wird, wrde ich den Tod doch nicht fi.irchten, solange ieh hier weilte (3). Den kleinen I~ebensrest wiirde ich in Seligkeit verbriugen: denn meine Herrin w1de nicht damm wissen (I).

237.
(Tr. 245).
{. 64 (= 93)a

c. X:

5a

Estes meus olhos nunca perJJderan, 5265 senhor, grau coita, mentr' eu vivo for'. E direi- vus, fremosa mia senhor, d'estes meus olhos a coita que an. Choran e cegan quand' alguen non veen, e ora cega.n por alguen que veen. 5270 Guisado teen de nunca perder meus olhos coita e meu coraon. E estas coitas, senhor, minhas son; mais los meus olhos, per alguen veer, choran e cegan quanrl' alguen non veen, 5275 e ora cegan por alguen que veen. E nuuca ja poderei aver ben, pois. que Amor ja non quer, nen quer Deu~. 1\fais os cativos cl'este~ olhos meus morreran sempre por veer alguen: 5280 ehoran e cegan quand' alguen non veen, e ora cegan por alguen que veen.

10

15

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Docasyllabos jam bicos. Copias singulares: abbul:fe. - Rimas longas: an(a) iirt.b) na 8 } copia; r(a) ontb) na 2n; n(a) eus<bl na 3o.; o n, ou en, no refram. Impossvel decidir, se o trovador pronunciava ,.,Len, ou ven, empregando a contmco, que to vulgar no intmior dos versos. - No 1 caso teriamos rima breve (C). Ha identidade nas consoantes do roftam, como em o No. 228.

III Moine armen Augen werden mein I..ebtag ihre grosse Trbsalnicht los. lli.Jrt nun, schne Honin, worin ihre grosse Trbsal bostoht: 11 sie weinen, bis sie blind werden, wenn sie jemand nicht sehauon; und werden lJlind (= geblendet), sobald sie jemand schauen.

238.
(Tr. 246).

f.

64

<= 93Jb
5

Cuidou-s'Amor que logo me faria per sa coita o sen que ei perder. E pero nunca o podo fm~er; mais aprendjjeu outra sabedoria: quer-me matar mui cedo por alguen. E aquesto pod' el fazer mui ben, ca mia senhor esto quer todavia. E ten-s'Amor que demandei folia en demandar o que non poss' aver. E aquesto non pm;;s' eu escolher, ca logo m'eu (n al escolheria: escolheria, mentr' ouvesse sen, de nunca ja morrer por nulha ren, ca esta morte non jograria.

528:)

.)2!JO

10

529:)

II Cantiga do meostria: 3 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. -Copias equiconsoantes: ~bb;trt:i: tltl:;.- Rimas breves o longas: ia(a) r(b) n(').- Ha, comtudo, duas irregularidades a notar: na 38 eshophe a consoante c vem substituda por h (libbitbb:), em quanto a fi i n da introduz a nova- rima: ar (ar ar ia). III Amor whnte, mich durch uie mir zugefiigten J.eiden gleich um den Verstand zu bringen; doch ist es ihm nicht golungon. Da hat cr eine andere Arglist ergriffen: ttcn lassou will er mich balei dmch jemand; und das wird ihm leichtlich gelingen, da anch meino Herrin das gleiche will (1). Er il'>t borzeugt, dass ich Aberwitziges, Unerreichbares vcrlange. Dio 'Vahl aber steht nicht bei mir; sonst wiirde ich wahrlich etwas andcres aussuchen. Bei gesundem Verst.1.ndo wiiruo ich den Tod nicht erwhlen: denn der Tod ist kein Liederspiel (2). Ach! welcher Jammer ist mir in Faria. widerfahren! Hier in Segovia aber bin ich gar dem Tode nahe, da ich nicht schaue, wen ich wenigstens dann und wann zu sehen pflegte, dadurch genesend. Nnn ich aber nicht

463
15

20

Ay! que de coita levei en Faria! e vin aqui a Segobia morrer, ca non veg' i quen soa veer m'eu pouqu' e pouqu', e por esso guaria! l\Iais pois que ja non posso guarecer, a por que moiro vus quero dizer: diz alguen est' filha de liaria.>> E o que sempre neguei en trobar, ora o dix'! e pes a quen pesar', pois que alguen acabou sa perfi a!

5!300

5305

mehr gcnesen kann, will ich sie bei Namen nennen, die, um welcho ich stcrbe. ,Marias Tochter ist es", hro ich schon jemnnd sngen (3). Was ich bisher in moinen Liodern nicht offcnbart hatte, nun ist es ausgesprochen, es schmerze, wen es schmerze, da jcmand seine bse, trotzige Absicht durchgesetzt hat (1). IV As observaes de Diez (p. 22-23) sobre a razo d'esta cantiga so infundadas.

2:-J.
(Tr. 247).

<-:! ffi,c

Esso mm pouco que og' eu falei con mia senhor, gradeei-o a Deus; e gran prazer viron os olhos meus. Mais tlo que dixe grau pavor per ei, 11 ca me tremia 'ssi o coraon que non sei, se lh'o dixe, [ou] se non. Tau gran sabor ou v' eu de Jhe dizer a mui gran eoita que soffr' e soffii por ela! mais tan mal-dia naci, se lh'o og' eu ben non fiz eiltender! Ca me tremia 'ssi o corac;on que non sei, se Jh'o dixe, ou se non.

5!JJO

5!115

10

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos.- Copias singulares: abball(iC:(c.- Rimas longas: eifa) eus(l> na ta copia; r(a) ifb) na 2a; r(a) a[Cb) na 3a; on no refram e na fiinda. III Flir das kleine \Venig, das ich heutc mit meiner Rerrin gercdet, habo ich Gott gedankt. Auch meine Angen habAn ihrc Freudo daran gehabt. Doeh bin ieh bange ber das, was ich gesprochen: 11 denn also zitterte mi r das Hmz, dass ich nicht weiss~ was ich gesagt habe (1). Hohe Bofriedigung gew:thrte es mir, ihr von d('n Schmerzen zu rcden, die ich fr sie gelitten habe nnd leido; doch muss ich uen THg, an dem ich geboren, ais Ungliickstag verwnschen, wenn ich ihr jene hente nicht begreiflich gemacht; 11 dPnn etc. (2). Sonst niemals habe ich binreichend mit ibr reden knnen. Nun aber bin ich im Ungewissen, oh ich gut odor schlecht gesprochen, und in grosser Furcht ber das, was ich geredet; 11 denn also zitterte mir das Herz, dass ich nicht weiss, was ieh gesagt babe (3).

+ +

465

15

Ca nunca eu falei con mia senhor, se non mui pouc' og'; e direi- vus al: non sei, se me lh'o dixe ben, se mal. Mais do que dix(e), estou _a gran pavor, ca me tremia 'ssi o coraon que non sei, se lh'o dixe, ou se non. E a quen muito trem' o coraon, nunca ben pod' acabar sa razon!

5320

5325

20

U nd wem das Herz heftig zttert, der vermag nimmer seine Meinung deutlich zu machen (I).

30

LACUNA 17 (1)
8

FALTA UMA MEIA-FOLHA: No. 5fJ DO CADERNO X.

A folha antecedente tem qnasi todo o verso em branco. A immediata comea com espao para uma Vinheta, apresentando um cyclo de poesias de novo trovador. A que falta, e foi brutalmente arrancada, de,re portanto tr contido outra serie, restricta, mas compl~ta (de duas a cinco cantigas), com attribuio a nm poeta diverso, a no ser que estivesse totalmente em branco. Os apographos italianos nada fornecem a maior no lugar correspondente.

A LACUNA (CASO EXISTA)FICA, PORTANTO, POR PREENCHER.

XXV

CANTIGAS
240-241
DE

ESTE VAN F AIAN.

30*

2-!0.
(Tr. 248).
C. X: 4{1

f.

v~nheta

65 (= 94)a

Vedes, senhor, quero-vus eu tal ben qual mayor posso no meu coraon. lE non diredes vos por n de non? Non, amigo, mais direi-m(e) outra ren: 5330 non me queredes vos a mi melhor do que vus eu quer', amig[tt]' e senhor.
11 U vu~ non vejo, [non vejo praxer,] se Deus me valha, de ren, nen de mi. c: E non di redes que non est assi? Non, amigo, mas quero mi-al dizer: non me queredes vos a mi melhor do que vus eu quer', amigu' e senhor.

r. 65 <= 94)b

5335

10

15

Amo-vus tanto que eu [muiJ ben sei que non podia mais, per ba f. c: E non direrles que assi non ? Xon, amigo, mais al me vus direi: non me queredes vos a mi melhor do que vus eu quer', amigu' e senhor.

5340

I ('Y !O (:1:28) - 7 A segunda metade d'este verso est raspada no t' ..\, certamente por causa de qualquer engano do copista. margem falta a emenda. - Foi o fV que forneceu as cinco syllabas complementares. Variantes: 4 m!outra 1-. - 8 se des mi valha - 10 mais que1o m'al- 11 11dn- 13 Tambem a syllaba mui, do que o t'A carece, provm do fV - 14 (pode1ia). II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbal!t'(). - Rimas longas: n(a) on(b) na 1" copia; 1(a) ifb) na 2"; ei(a) (b) na 3"; r no refram. III ,Seht, Herrin, ich habe Euch so von Herzen lieb, dass mehr nicht mglich wiire. Darauf wcrdet Ihr mir doch nicht nein sagen ?" ,Ncin, Freund; statt dessen aber will ich sagen: 11 Ihr liebt mich nicht innigm, als ich Euch licbe." (1) , Wo ich Euch nicht scbaue, schaue ich keine Freude, weder an den Dingen, noch an mir selbst. Dagegon werdet Ihr doch nichts einwenden ?" - ,Nein, Frcund, doch werde ich entgegnen: 11 Ihr liobt etc." (2) ,So gross ist meine N eigtmg, dass sie nicht grsser werden kann. Ihr aber werdet nicht erwidern, dem sei nicht so?" - ,Noin, Freund, doch ich wcrdc hinzufgen: 11 Ihr liebt etc." (3) IV Cf . o dialogo No. 230.

241.
(Tr.
1'
2

a p. 313).
53.J:"j

Por muitas cousas eu que sei ...

O copista interrompeu o seu trabalho, talvez ao reconhecer que tinha commettido um erro. - O resto da pagina e todo o verso ficou em branco. - O ('V e o ('ll apresentam em lugar d'este fragmento uma cantiga que principia de modo diverso.- O leitor encontra-a na seco 15a do Appendice.

XXVI

C.r\NTIG . A_S
~42-245

DE

JOAN VAASQUES.

2J~.

(Tr. 272).
C. X: 3{1 Vinheta {. 66 (= 95Ja

l\Iuit(o) ando triste no meu cora~on porque sei que m'ei mui ced' a quitar de vos, senhor, e ir al[h]ur morar; e pesar-mi- n jsi Deus me perdon! de me partir de vos per nulha ren e ir morar alhur sen vosso ben. Porque sei que ei tal coit' a soffrer qual soffri ja outra vez, mia senhor, e non a ver i ai, pois eu for', 11 que non aja gran pesar a prender de me partir de vos per nulha ren e ir morar alhur sen vosso ben. Ca mi-aveo assi outra vez ja, mia senhor fremosa, que me quitei de vos, e sen meu grad' alhur morei; mais este mui gran pesar me ser de me partir de vos per nulha ren e ir morar alhur sen vosso ben! E quando m'eu de vos partir', por n ou morrerei, ou perderei o sen!

.5350

(= 95)b

{. 66

10

.5355

15

5360

20

536.5

I fV 4:2 (!30) 16 mi.

1 !tluit' ando- 3 allmr- 4 se Deus mi perdon

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abba!Jf(': cc. - Rimas longas: on(a) ar(b) na ta copia; r(a) rtbl na 2"; (a) ei(b} na 3"; n(C) no refram e na fiinda. III Gar betrbten Herzens gehe ich einher, da ich weiss, dass ich binnen kurzem von Euch, Herrin, schoidon und anderwiirts wobnen muss. Das wird mir hart ankommen, so wahr mi r Gott belfe, 11 durcbaus von Euch scbeiden und anderwrts ohne Eure Huld leben zu mssen (1 ). Denn im voraus weiss ich, dass ieh dieselbe Qual werde zu leiden haben, die ich schon einmal erduldet. Unvermeidlich ist, da.-;s nach meinem Abschied Kurnmer mieh befalle, 11 weil ich durchaus von Euch gehon und anderwtts obne Eure Huld leben rnuss (2). Schon einrnal habe ieh es erfaJmm, ais ieh mich von Eucb, schne TTerrin, trennte und gegen meinen Wunsch anderwrts weilen musste. Jetzt auch wird es ein grosser Kummer fr mich sein, 11 dass ich dmchaus etc. (3) Denn bin ich fort, so werdo ich sterben oder den Verstand verlieren (I).

+ +

:!-!B.
tTr. 273, c p. 385 ).

Parti-m'eu de vos, mia senhor, sen meu grad' ita vez aqui; e na terra u eu vivi, andei sempre tau seu sabor que nunca eu pude veer de ren, u vus non vi, prazer! Na terra u me fez morar muito sen vos, mia senhor, Deus, fez-me chorar dos olhos meus; e fez-me tan coitad' andar que nunca eu pude veer de ren, u vus non vi, prazer!

5370

10

537.)

15

[E] des que m 'eu de vos quitei, fezo-me sempr' aver, de pran, Nostro Senhor mui grand' affan; e sempre tan coitad' andei que nunca eu pude veer de ren, u vus non vi, prazer!
E non poderia prazer, u eu vus non visse, veer.

5380

20

5385

I ('\- 43 (!31)- No fV faltam as duas ultimas copias e a fiinda. O ('8 traz toda a cantiga. Devo uma copia generosidade de Ernesto Monaci. Variantes: 5 pudi (CV e ('R) - ('R 10 cuitad' a. - 14 {ex me sernpre ave-r d. p. - 16 rnui cuitad' a.
II Cantiga de refram: 3x(4+2)+2. - Octonarios jambicos. - Copias singulares: abbnlj('U: cc. - Rimas longas: ?(a) i(b) na Ja copia; ar(a) eusl_b) na 2a; ei(a) an(b) na 3a; r(C) no 1efram e na fiinda. III Abschied genommen habe ich schon einmal hier, gegen meinen 'Vunsch und 'Villen, von Euch, Herriu. An der Stiitte aber, wo ich leben musste, ging ich stets freudlos eiuhor: 11 denn nimmer sah ich Erfreuliches, wo ich Euch nicht sah (1). Am Orte, wohin der Himmel mich ohne Euch verwiesen, zwang er meine Angen zum 'V einen und mich zur Trbsal: 11 denn nimmor etc. (2). Seit ich von Euch ging, gab der Herr mir dauernd grosse Not: 11 denn etc. (3). Erfmuliches hiitte ich nicht erblicken knnen, wo ich Euch nicht sah (I).

244.
(Tr. 274).

r. 66 <= 9SJC

Meus amigos, muit' estava eu ben quand' a mia senhor podia falar na mui gran coita qLle me fez levar Nostro Senhor, que mi-a mostrou; por n me faz a min sen meu grado vi ver longe d'ela e sen seu ben-fazer. Deus, que lhe mui bon parecer foi dar, (por mal de min e d~estes olhos meus) me guisou ora que non viss' os seus. Por mi-a fazer sempre mais desejar me faz a min sen meu grado viver longe d'ela, e sen seu ben-fazer,

5390

10

5395

I{'\'!! (!32)- No fY falta a primeira estrophe. Ernesto M onaci teve a bondade do a copiar para mim do ('B. - 3 fa-x, (CB) - 6 longi (fll) - 7 Nostro senhor que l/ti bon pre-x, foi dar (t'Y e fB). Cfr. o verso 13. - 7 mi (fY) - 13 lhi (CY e fU) - 16 porque a ela t. e. b. f. (CY e Cll) - 20 senhor (fY e CB).

II Cantiga de refram: 3x(4+2)+2.- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abh~LjjfC: cc. - Rimas longas: n(a) artbJ na la copia; ar(a) eus(h) na 2a; e-x,(a) i(bJ na 3a; r no refram e na fiinda. III Meine Frounde, gar gut erging es mir, als ich zu meiner Horrin von der grosson Qual reden konnte, die mir der Herr auferlegt, dor sie mir gezeibrt hat 11 und mich nun, gegon mein Gefalleu, fern von ihr und ihron 'Vohlthaton loben lsst (1). Gott, der ihr so grosse Schonhcit zu rneinom Leide und dem meiner Augen gegebcn hat, bestinunte jctzt, dass ich die ihren nicht sohen sollte. Damit ich mich um so mchr nach ihr sehnto, lllsst er mich, gegen mein Gcfallen, fe1 von ihr und ihren 'Vohlthaten leben (2).

476 N ostro Senhor que lhe deu mui bon prez, melhor de quantas outras donas vi viver no mund'; e, de pran, est assi: 5400 Deus que lh'a ela tod' este ben fez, me faz a min sen meu grauo viver longe d'ela e sen seu ben-fazer! E faz mi-a fora de min ben querer dona a que non ouso ren dizer.
5405

15

20

Er, dor sie so viel trefflicher als alio amlercn Frauen auf Erdcn geschaffen hat, Gott der HeiT, der ihr soviel Gnade envies, lllsst mich etc. (3). Gewaltsam zwingt er mich, eine Dame zu lieben, zu der ich nicht zu sprechen wag~ (1). IV Uma nota marginal do CA, ao }' do verso 5, diz: "M reffram.

245.
(Tr. 27).

r. 66 <= 95)a

Estes que ora dizen, mia senhor, que saben ca vus quer' eu mui gran ben, pois n nunca per mi souberon ren, querri' agora seer sabedor cper quen o poderon eles saber, pois mi-o vos nunca quisestes creer?

5410

10

Ca, mia senhor, sempre o eu neguei quant' eu mais pnd(e) i assi Deus me perdon! e dizen ora quantos aqui son que o saben. :Mais l como saberei 5415 per quen o poderon eles saber, pois mi-o vos nunca quisestes creer?
8

I ~V 45 (133) - 3 por mi - O CA tem, por engano, souberen pud' assi Deus mi perdon - 9 (quantas). No CA ha espao para mais duas estrophes.

II Cantiga de refram: 2 x (4 2).- Deca~:;yllabos jambicos. Coplas singulares: ublmi!('C. - Rimas longas: r(a) ntb) na la copla; ei(a) ontb) na 2.. ; r no refram.

III 'Vohl mchte ich ergrnden, durch wen diejenigen, welche jetzt sagen, sie wssten wn rneine grosse Liebo zu Eueh, Kenntnis davon erhalten haben, da sie dmch mich nie und nimmer d.avon erfuhren, lhr aber niemals habt daran glauben wollen? (1) Denn stets habe ich sie verheimlicllt, soviel ich konnte, so wahr mir Gott helfe, und nun behaupten alie, die hier zugegen sind, sie wssten darum. 'Vie aber kann ieh ergrnden, 11 durch wen sie es erfahren, da Ihr niemals habt daran glauben wollen? (2)
IV Uma nota marginal no
~~l,

ao p do verso 5o, diz : P retfram.

I_jACUN A 18af?)
FALTA Ul\IA MEIA-FOLHA: No. 2P DO CADERNO X.

A lacuna. se que existe, anterior ao tempo em que se procedeu encadernao. No ha signal algum, exterior, de violencia feita n'esse lugar, ao volume. Tampouco ba cantigas interrompidas, visto que na folha antecedente ainda ficou espao em branco e que na immediata principia uma serie nova. pois acertado conjecturarmos que o Caderno X abrangia no cinco folhas, mas antes s quattro e meia. Se, porm, realmente faltar meia-folha, deveria haver n'ella um grupo pequeno de versos, pertencentes a um trovador, diverso do auctor dos Nos. 242 a 245, e tambem do da cantiga 246 e seguintes. Os apographos italianos, que se affastam mais uma vez da ordem do CA, em nada elucidam o problema.

A LACUNA (SE EXISTIR) FICA POR PREENCHER..

XXVII

CANTIGAS
24G-2fl6
DE

P .AAY GOl\IES CHA RIN HO.

246.
(Tr. 276).
Vinheta (. 67 (= 96)a

C. X: 1{3

r. 67

. A dona que )orne ,senhor " deVIa ~ con dereito chamar, per ba .A' meus amigos, direi-vus eu qual~ fia dona que eu vi noutro dia, 5 e non lh' ousei mais d'aquesto dizer. Mais que'-na viss' e podess' entender <= 96Jb todo seu 11 ben, ,senhor" la chamaria!

5420

10

Ca senhor de muito ben. E vi-a eu por meu mal, sei- o, per ba ~ e se morrer' por n, gran dereit' ~ ca ben soub'eu quanto m'end' averria: morrer assi com'eu moir', e perder, meus amigos, o corp', e non poder veer ela, quando veer q uerria!

5425

54.10

I CV 39;) (811) - 2 con dereit' a chamar - 3 quen - 5 d' atanto d-ixer - 7 senhor a chamaria - 8 polo meu mal, sei- o, per ba f 10 e de morre1 por ela dereit' - 11 soub-'en- 14 veer ela que eu veer querria - 16 mais tanto o falar - 17 de seu ben - soubi - 18 nen n cuidei - 20 mais quand' eu vi - 22 A ultima esti:ophe falta no {~V. II C'antiga de meestria: 4 ~ 7. - Decasyllabos jambicos.Copias equiconsoantes: ;ibbcc, com uma particularidade nos versos 2 e 3, que trem rimas idnticas nas primeiras duas estrophes (f ), substitudas por outras ({alar guardar) nas duas ultimas. - Rimas breves e longas: ia(>; (ble2); ar(b3e4); r(c). III Diejenige Frau, welclie unter allen den Titel ,Herrin" am meisten verdient, werde ich Euch ncnnen, meine Freunde. Neulich babe ich sie gesehen und O'ichts als jenes eine Wrtchen zu sprechen gewagt. W er immer sie sieht und ein Einsehen in ihre Trefflichkeit hat, wird sie ,Herrin" zn nennen verlangen ( 1). 31

482
15

20

E tod' aquesto m'ant'eu entendia que a visse; mais tant' o ~ no seu ben que me non soube guardar; nen cuidava que tan ben parecia que log[u]' eu fosse por ela morrer! Mais u eu vi o seu bon parecer, vi, amigos, que mia morte seria.
por esto que ben conselbaria quantos oren no seu ben falar_, no'-na vejan; e poden-se guardar melhor ca m'end'eu guardei, que morria, e dixe mal; mais fez-me Deus aver tal ventura, quando a fui veer, que nunca dix' o que dizer querria.

5435

25

5440

5445

Denn sie ist Herrin iiber vieles Gute. Doch war es fiir mich ein Unheil, dass ich sie sah. Und sterbe ich , so geschieht mi r recht, denn ich babe im Voraus gewusst, was mir geschehen wiirde: dass ich sterben, und Leib und Leben einbiissen, jene aber nicht nach Herzenslust sehen wiirde (2). Eh e ich ihr nahetrat, wusste ieh das alles; doch hrte ich soviel von ihrer Trefflichkeit reden, dass ich mich nicht zu hiiten wusste; noch whnte ich, sie wre so schn, dass ich gleih ans Sterben kme. Als ieh jedoch ihr holdes Antlitz gewahr ward, erkannte ieh, es sei mein Tod (3). Darum mchte ich allen, die von ihrem Zauber hren, anraten, sie nicht aufzusuchen; dann knnen sie sieh besser hiiten, als ich mieh gehiitet babe, der ieh ins Sterben kam und Verwiinschungen ausgestossen babe. Dennoch _ war es eine mir von Gott gewhrte Gunst, dass ich bei ihrem Anblick nicht ausspracb, was ich auszusprechen wiinschte (4). IV Ao p do verso 21 ha no CA uma apostilla do velho annotador. Est, porm, incompleta, por a margem estar aparada. O que leio, diz: se a no visse .... perdia o ((em . . . e gor (?} . . . amigos al e dix ...

247.
(Tr. 277).

c!;ff~c

Que mui de grad' eu querria fazer a tal cantiga por mia ;senh~ qual a devia fazer trobador . que atai senhor fosse ben querer 5 qual eu ben quer'! E fazer no'-na 11 sei! E cuid' i muit'! E empero non ei de faz'-la, qual merece, poder. Tan muit' avia mester de saber trobar mui ben quen por atal ~~ trobar quisesse! A mi, pecador, nunca Deus quiso dar a entender atal razon qual og' eu mester ei pera falar no que sempre cuidei: n seu ben e no seu bon parecer!

5450

10

5455

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos jambicos. Copias pareadas: abbnccu. - Rimas longas: r(a) r(b) ei(c) no grupo I o; on ta) n (b) ar (c) no IIo. III 'Vie wrde es mich freuen, verstnde ich ein solches Lied fiir meine Herrin zu machen, wie ein Minnesnger sie fr eine so henliche Frau erfinden msste, wie die ist, welche ich innig liebe. Doch ich verstehe es nicht. Und sinne viel darber nach. Trotzdem babe ich nicbt die Gabe, es so zu formen, wie sie es verdient (1). In der Dichtkunst bewandert zu sein, thte dem gar not, der fiir solche Herrin dichten will. Mir armem Snder aber hat der Herr nicht soviel Verstand geben wollen, wie ich brauche~ um das auszumalen, woran ieh immer denke: ihre Tugend und ihr holdes Angesicht (2). Wie aber kann ein kummervoller Mensch, der wie ich den Verstand verlor, und wenn er reden will, keine 'Vorte findet, einen hbschen Gegenstand fr ein Lied ausdenken? Bei grossem Leid vermag der Mensch nicht zu dichten. Ich finde nur am 'Veinen Gefallen. Und weinend erdonkt man nimmer eine feine Melodie! (3)

31*

484
l5

20

1\Ias como pod' achar ba razon orne coitado que perdeu o sen, com' eu perdi? e quando falo, ren ja non sei que me digo, nen que non! E con gran mal non pod' orne trobar! E pra:zer non ei se non en chorar! E chorando nunca farei bon son! E por aquesto ben vej' eu que non posso fazer a cantiga tan ben, porque ja so fora de meu sen, chorando, cativ'! e meu coraon ja non sab' al fazer se non cuidar en mia senhor! e se quero cantar, choro: ca ela me nembra enton!

5460

5465

25

5470

Darum, ich sehe es ein, kann ich das Lied nicht geschmackvoll vollenden, weil ich Unglckseliger von Sinnen bin un weine, und weil mein Herz nichts andercs versteht, ais an meine Hetrin zu dcnken. So oft ich singen will, weine ich. Denn ihrer muss ich dann gedtmken (4).

248.
(Tr. 278 e p. 385).

<! 3~d

O eu sempre, mia senhor, dizer que peor de soffrer o gran ben 5475 ca o gran mal; e maravilho-m'n, e no'-no pude nen posso creer. 11 Ca soffr' eu mal por vos ... qual mal, senhor, me quer matar; e guaria melhor, ~e me vos ben quises[s]edes fazer! 5480 E se eu ben de vos podess' aver, ficass' o mal que por vos ei a quen aquesto diz! E o que assi ten o mal en pouco, faa-o viver Deus con mal sempr' e con coita d'amor; e pod' assi veer qual peor do gran ben ou do gran mal - de soffrer! E o que esto diz, non sab' amar nea cousa tan de coraon com' eu, senhor, amo vos. De mais non creo que sabe que x' desejar tal ben qual eu desegei, des que vi o vosso bon parecer, que des i me faz por vos muitas coitas levar,

10

5485

15

5490

20

I No CA esta cantiga apparece repetida, depois do No. 253, a fl. 98, com leves variantes. CV 400 (Sl6) - 2 peyor (('V) - 3 que (l'V) - 4 pt'tdi (t'Abis e CV) - 5 soffro (f) sofr'eu (f\') - 6 Falta no ('V- gualr-ria por guarria (CA) 7 mi (l'V) - 13 e podesse veer qual pegor (l'V) 14 do mui gmn ben ou do gran mal sofrer (CV)- 15 As ultimas duas estrophes faltam no ('\. - 17 como (t',\) - 22 cuntar (l'A) - No comprehendo bem o sentido da phrase. Talvez se deva lr quleu (i. quan leu) em lugar de qualeu (i. seria qual eu)? 'N este caso deveramos entender: e de quan leu que o ben est, ouo contar, senhor. - 23 Em ambas as copias do l'A.. e no C\" ha o hespanholismo: trayion.

4t-16

25

E de qual eu senhor ouo cuntar que o ben est; e faz gran traicion o que ben , se o seu coraon en al pon nunca se non en guardar sempr' .aquel ben. Mais eu, que mal soffri sempre por vos - e non ben - dPs aqui terriades por ben de vos nem brar. Se o fezerdes, faredes ben i; se non, sen ben viverei sempr' assi, ca non ei eu outro ben de buscar!

54!J5

5500

30

II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jam bicos." Copias pareadas: abbacca. - Rimas longas: r(a) n<JJ) r(c) no grupo Jo; ar(a) on(b) i(c) no no, a cujas rimas a e c a fiinda responde. III Stets ltabe ich. o Herrin, sagen hren, dass etwas Gutes (bem) schwerer zn ertragen sei ais etwas Boses (mal). Das setzt mich in Staunen, und ich glaubte es frher nicht, noch glaube ich jetzt daran. Denn, Herrin, die Liebe zu Euch hat mich in etwas Bses (mal) gebracht; und dies Bose willmich tten; genesen aber kann ich nur, so Ihr mir Gutes (bem) thut (1). Seid Ihr mir jedoch gut, so moge alies Bose, das ich um Euch erdulde, dem berlassen bleiben, von dem das Sprichwort redet! Den, welcher das Bose so gering veranschlagt, lasse Gott im Bosen und in Liebespein leben: dann wird er erkennen, was schwerer zu ertragen ist, oh Gutes oder Boses (2). 'Ver so spricht, weiss nicht so 1echt von Herzen zu lieben, wie ich Euch; no eh weiss e r sich nach dem Guten zu sehnen, wie ich mich nach Eurem holden Antlitz sehne, seit ich Euch gesehen und um Euretwillen Qualen leide (3). 'Vas (oder: wie leicht zu tragen) Gutes ist, weiss ich nur vom Horensagen. 'Ver solch Gut aber besitzt, ist ein Verrter, so er seinen Sinn auf irgend etwas anderes setzt als darauf, jenes Gut zu bewahren. Ich aber, der durch Euch stets Bses und nie Gutes erfahren .... meiner solltet Ihr nun endlich in Gte gedenken (4). Thtet Ihr das, so thtet Ihr das Gute. Wo nicht, muss ich bis an meines Lebens Ende ohne Gutes leben. Denn ein Verschiedenes zu ersh"eben vermag ich nicht (I). IV Um leitor muito mais moderno que o annotador do costume ps margem da cantiga No. 253h, em caracteres que parecem datar do sec. XVI, a palavra Vacat, para marcar a 1epetio. No ultimo recanto da folha se distinguem re~tos da antiga registratura dos Cadernos: pnj.

249.
(Tr. 279).
f.
C. XI: la
68 (= 97)a

Dizen, senhor, ca dissestes por mi que foi ja temp' e que foi ja sazon que vus prazia d'ordes enton en rui falar, e que non ja 'ssi. - Dizen verdad', amigo, porque non entendia o que pois entendi.

5505

5510

10

- E senhor, dizen, pero vus tal ben quero que moiro, que ren non me vai, ca vos dizedes d'est' amor atai que nunca vus ende se non mal ven.>> - Dizen verdad ~, amigu ', e pois mal, non i faledes, ca prol non vus ten!
Pero cuid'eu, fremosa mia senhor, des que vus vi, que sempre me guardei de vus fazer pesar. :Mais lque farei? Ca por vos moir' e non ei d'al sabor. - Non vus prol', amigo, ca ja sei o por qu era tod' o voss' amor.

5515

15

5520

I No texto est effectivamente distes, conforme Varnhagen affirmou (a p. 355). - margem acha-se, comtudo, a emenda dissestes, da mo do proprio copista. II Cantiga de meestria: 3 x 6. - Decasyllabos jambicos. Copias singulares: abbaba. -Rimas longas: i(a) on(b) na 1" estancia; n(a) al(b) na 2"; r(a) ei(b) na 3". III ,lfan sagt, Ihr, Herrin, sagtet in Bezug auf mich, es babe eine Zeit und Gelegenheit gegeben, wo es Eucb gefiel, von mir sprechen zu horcn, nun aber sei dem nicbt mehr so." - , Di e W abrheit sagt man, mein Freund, denn damals wusste ich nicht, was icb hernacb erfuhr." (1) ,Und weiter spricht man: obwohl ich in Eucb zum Sterhen verliebt hin, ntze es mir nichts; aus meiner Liebe sei Euch nur Leides erwachsen, nach Eurer eigenen Aussage." - ,Die 'Vahrheit sagt man, mein Freund; und da es Eucb nicht frommt, so redet nicht weiter davon." (2) ,Dennoch babe icb mich, seit icb Eucb kenne, stets gehtet, Euch Kummer zu bereiten. "\Vas aber soll icb mm thun? lcb sterbe um Eucb; und nichts erfreut mich." - , Umsonst, mein Freund! denn ich babe eingeseben, weshalb lhr mir huldigtet." (3) 1 V Cfr. os dialogos No. 230 e 240.

250.
(Tr. 280).

f.

68

<= 97)b
5

Coidava-m'eu, quand' amor non avia, que non pode[s]s' el comigo poder; mais pois lo ei, ja 11 o non coidaria, ca me non sei nen posso deffender; e porque soub' esto de mi ~mor,\ fezo-m'el que amasse tal senhor en que me ben mostrass' o seu poder. E de guisa mi-o mostrou, que queria ante mia mort' ogemais ca vi ver, ca soffro coita qual non soffreria. Mais ei-a, mal que me pes, de soffrer, ca de guisa me ten venud' ~1or~ que, se Deus ou gran mesura non for' de mia senhor, po[s]s' en coita viver.

5525

5530

10

5535

I No segundo verso podess' talvez seja lapso por tez,ess'. No stimo versu temos no texto que m'ele, e margem a emenda que ben; no dcimo, alguem (que no era o copista) accrescentou: posteriormente, um s a coita, mudando tambem o a do verso immediata em as. - Entre a 2" e 3" estrophe ha outra intercalada, lanada apparentemente pelo proprio escrevente. Faltam todavia as ultimas letras de alguns versos, por o encaderp.ador t r aparado as margens. E diz litteralmente: Mai( aq a me(ter (abedor i. ~Mais aqui mester sabedor[ia] mai( ca e(for e punar d mais ca esfor' e punhar d[e] [fazer] a mia senor (uio todauia a mia senhor servio todavia, e desejar seu ben e atender 7 de(eiar (eu be 7 ateder sempre seu ben; e se m'ela d'am[or] (enp (eu be 7 semela dam qr de{fender por faxer a quer de/fender por faxer desamor(?) . t gram me(ura n P?de tan gran mesura non pode [fazerJ.

n Cantiga de meestria: 3 X 7 (ou: 4 X 7). - Decasyllabos j am bicos. - Copias eq ui consoantes: bb~ccb. - Rimas breves e longas: ia(a) r(b) r(c). - .As rimas dos versos 2 e 7 so iguaes entre si.

489
15

20

1\Iais esta mesura l como seria de mia senhor? ca non lh'ouso dizer que me valha, ca sei ca me diria que me quitasse ben de a veer; e por aquesto ben sei que \,_____... .KiTi1 me faria cada dia peor, se lh'o dissess'; e no'-n' ouso dizer!

5540

III Ais ich frei von Liebe lebte, glaubte ich nicbt, dass sie mir Gewalt anthun knnte. Seit ich sie kenne, denke ich jedoch nicht lnger so; denn ich weiss nicht noch vermag ich mich ihrer zu erwehren. Und da Amor das erkannte, flsste e r mir Leidenschaft zu einer Rerrin ein, durch welche. er mir seine Macht so recht beweisen knnte (1 ). U nd solcher 'Veise beweist er si e thatschlich , dass ich den Tod dem Leben vorziehen wrdo, um frei von Leid zu sein. Doch muss ich es tragen, so schwer es ist: dergestalt hat Amor mich berwltigt, dass, wenn Gott oder der Gerechtigkeitssinn meiner Herrin mir nicht hilft, ich in Gram verharre (2). Wie aber knnte sie ruir helfen, da ich mich nicht erkbne, sie darum anzugehen? Weiss i eh doch, dass sie mir erwidern wrde, i eh drfo si e nicht wiedersehen. Taglicb schlimmeren Liebesschmerz wrde ich also erleiden, so ich sprache. Darum wage ich nicht, zu sprechen (3, ou 4). [Rier ist Klugkeit mehr von Nten ais Kraft: bestrebt sein muss ich, meiner Herrin weiter zu dienen, mich nach ihrer Gunst zu sehnen und auszuharren. Will sie mich aber gegen die Liebe schtzen durch Unliebe, so wird sie solchen Gerechtigkeitsakt nicht durchfhren knnen] (3). IV O[anti'ga] muyto boa, na opinio do velho annotador.

251.
(Tr. 281).

f.

68

<= 97)c
5

Quantos oj' andan eno mar aqui cuidan que coita no mundo non se non do mar, ne[n] an 11 outro mal ja; mais d'outra guisa contec(e) og(e) a mi: coita d'amor me faz e::;caecer a mui gran coita do mar, e teer
Po~a mayor coita de quantas__on, . coita d'amor, a qne'-na Deus quer dar. E gran coita de mort' a do mar~ mais non tal; e por esta razon coita d'amor me faz escaecer a mui gran eoita do mar, e teer

5S45

5550

10

5555

I No verso 8 o copista escreveu quis. Pessoa estranha traou mais tarde esta palavra, pondo encima, em cursivo, a emenda quer. No verso 19 o texto original diz: por gran coita tenn' (= tenh') a q. f. p. Alguem acciescentou depois maior, sem riscar as syllabas gran e tenh', destinadas necessariamente a serem eliminadas. II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singula1es: ubbal! CC: <c. - Rimas longas: i(a) (b) na la copia; on(a) artb) na 2a; (a) an(b) na 3a; r(c) no refl'am o na fiinda. III Copio a traduco em verso, de Diez (p. 82), modificando apenas a disposio typographica, em harmonia com o velho })ergaminho. 'Vie viele jetzt das Meer durchwallen hier, di e whnen, Mee1 sei doch di e grsste N ot der "\Volt, nicht wissend, was uns sonst bedroht. Doch andrer W eise grad ergeht es mir: So wirkt die Not der Liebe, dass ich jah die grosso Meresnot ve1gess und seh

+ +

491
~mayor coita, per ba f, de quantas foron, nen son, nen seran. E estes outros que amor non an, dizen que non; mais eu direi qual : coita d'amor me faz escaecer a mui gran coita do mar, e teer

15

5560

20

Por mayor coita a que faz perder coita do mar, que faz muitos morrer!
Die allergrsste Not, mit der man ringt, in dor der Liebe, wem sie fiel zum Los. Des Todes und des 1\Ieeres Not ist gross, doch der Art nicht. Drum sag ich unbedingt: So wirkt die Not der Liebe, dass ich jh die grosse Meeresnot vergess und seh Dio grssre Not in jener, meiner Treu, vou allen, di e da werden, waren, sind. Wor nicht verliebt und anders ist gesinnt, Sagt nein dazu. Doch ich sag ohne Scheu: So wirkt die Not der Liebe, dass ich jah die grosse Meeresnot vergess und seh ln der die grssre Not, die jene Not des Meers verscheucht, das vielen bringt den Tod.

25:!.
(Tr. 282).

f.

68 (= 97)d

Senhor fremmm, pois que Deus non quer, 5565 nen mia ventura, que vus eu veer possa, conven-m' ogemais a soffrer 11 todas las coitas que soffrer poder' por vos; e quero ja sempre coidar en qual vus vi, e tal vus desejar 5370 todo'-los dias en que eu viver'.
i E mort' assi venha quando veer'! ca desejos non ei eu de perder ela mansedum(e) e do bon parecer e da bondade, se eu ben fezer', que en vos ; mais quer' a Deus rogar que me leixe meu temp' assi passar, desejando qual vus vi, e sofirer.

10

5575

15

20

Ca en desejos todo meu ben. E dizen outros que an mal, senhor, desejando; mais eu filh' i sabor, ca desejo qual vus vi, e por n vivo, ca sempre cuid' en qual vus vi, e atai vus desejei des al, e desejar ei, mentr' eu vivo for'.

5580

I No verso 17 o escrevente ps fill ui sennor; depois: reconhecendo o erro, riscou ui, substituindo-o por hy. II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. - Copias pareadas: abba~. - Rimas longas: r(a) r(b) m(c) no grupo Io; n(a) r(b) i(c) no no, ao qual responde a fiinda em i i r. III Schne Herrin, da Gott und mein Schicksal nicht gestatten, dass ich Euch sebe, muss ich nunmehr um Euch die herbsten I~eiden ertragen: doch will ich stets daran g'denken, wie ich Euch gesehen, und mi r Euch mein Lebtag in gleicher Lage sehnschtig vorstellen (1 ).

493

25

Ca sen desejos nunca eu vi quen podess' aver tan verdadeir' amor com(o) og' eu ei, nen fosse sofredor do que eu soffr'. E esto me manten: grandes desejos que ei; e assi quero viver; e o que for' de mi, seja, ca esto tenh' eu por melhor: Desejar sempre; ca des que non vi vos, non vivera ren do que vivi se non coidand(o) en qual vus vi, senhor.

5585

5590

30

Der Tod komme, wann er komme: das sehnschtige Erinnern an Eure Milde, Euer holdes .Angesicht und Eure Gte, so oft ich Gutes that, werde ich nicht verlieren. Zu Gott will ich beten, er moge mich meine Lebcnszeit in dieser 'Veise verbringen lassen, leidend und Eueh im Geiste sehnschtig schauend (2). Denn ali meine Freude bestebt in diesem sehnschtigen Erinnern . .Andere sagen zwar, es sei ihnen schmerzhaft, wenn sie sich sehnen; ich aber finde Freude daran. Denn ieh stelle mir vor, wie i eh Euch sah; und dadurch lebe ieh, dass ieh immer daran denke, wie ich Eueh sah und wie ieh Euch seither ersehne und ersehnen werde, solango ich lebe (3). Nie sah ich jemand, der sich nicht gesehnt und doch so wahre Liebe empfunden htte, wie ich sie empfinde, noch jemand, der so litte, wie ich leide. 'Vas mich erhlt, ist meine grosse Sehnsucht. Mit ihr will ich leben, geschehe mit mir, was da will. Es ist das bessere (4) Stets sich sehnend zu erinnern. Denn seit ich Euch nicht gesehen, htte ich nicht gelebt, wenn ich mich nicht sehnsuchtsvoll daran erinnert htte, wie ieh Eueh, Herrin, geschaut (I).

253.
(Tr. 283).

r~9~!;:,~~Ja

Pois mia ventura tal jpecador! que eu ei por molher mort' a pren<ter, 0 muito per dev(o) a Deus a gradecer b e a servir, enquant' eu vivo for',o-5 porque moiro, u mentira non , ~ ~ ~or tal molher que que'-na vir', dir <.. ~ue rnoir' eu ben-morrer por tal senhor; o.-

t>

5:jf}.j

5600

Ca pois eu ei tan gran coita d'amor de que ja muito non posso viver, 10 muit' ben saberen, pois eu morrer', que moiro con dereit'; e gran sabor ( ei eu d'esto; mais mal baratar, L ~pois eu morrer', quen mia senhor ver, (., ca morrer com(o) eu moir', ou peor! v.V 15 Ca non no mundo tan soffredor que a veja, que se possa soffrer que lhe non aja gran ben de querer. E por esto bmatar melhor o'-na veer, ca ren non lhe valr, C 20 per fora ben assi riwrrer L om' eu moiro, de ben desejador. ()J

5605

5610

5615

I O copista escreveu no verso 28 se ende a sabor. Outra mo lanou posteriormente margem a emenda se end' sabedor. - No 24 temos a grapbia: fortt. - No 29 o hespanholismo: plaxer. II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. Copias equiconsoantes: abbacca: cea. - Rimas longas: r(n)
L-_.)

r(b) (c).

III Da mein Schicksal mir armem Snder bestimmt bat, ich solle um eine Frau dem Tode verfallen, muss ich Gott innig dafr danken und ihm mein Lebtag dienen; denn ieh sterbe in Wahrheit um eine so edle Frau, dass, wer sie sicht, bekennen wird, ich strbe rechtens fr sie (1).

495
f.
69

<= 9B>b

25

Mais eu que me fao conselhador d'outros, devera pera min prender tal conselho! mais foron mi- o tolher meus pecados! porque vi a melhor molher que nunca nasceu nen ser! C E moiro por ela! Pero lque ? Moiro mui ben, se end' sabedor o.._ l Ela, pero sei que lhe prazer de mia morte; ca non quis, nen querr, nen quer que eu seja seu servidor. ~

5620

30

<5623

Weil meine Liebespein so gross ist, dass ich schon lange nicht mehr leben kann, ist es gut, man wisse nach meinem Tode, dass ich mit Fug und Recbt sterbe. Und Freude babe icb daran. Doch wird schlecht daran sein, wer nacb meinem Tode meiner Herrin nher tritt: sterben wird er wie ich oder in noch schlimmerer 'V eise (2). Denn es giebt auf Erden keinen Dulder, der, si e erblickend, sicb dazu bringen knnte, sie nicht zu lieben. Darum wird er besser recbnen, siebt e r sie berbaupt nicbt; denn nicbts wird ihm (in diesem Falle) helfen ; und unter allen U mstnden wird e r sterben, wie ich sterbe, nach ibrer Gunst sebnsucbtsvoll (3). lch, der ich anderen raten will, sollte mir selber zu raten wissen; docb hindern mich meine Snden daran. Geschaut babe ich die beste aller Frauen, die je geboren ward oder werden wird. Und icb sterbe um sie. Doch was thut das? Gut ist es, falis sie nur damm weiss (4). Obwohl ich gewiss bin, sie wird es zufrieden sein. Denn sie will mioh nicht, noch wollte sie micb oder wird micb je zu ibrem Diener baben wollen (I).

IV O 1esto da coluna b e o principio do verso esto preenchidos pela cantiga No. 248 a qual, conforme j se disse, vem repetida.

254.
(Tt. 284). f.
69 (= 9B)c

Senhor fremosa, por N ostro Senhor, e por mesura, e porque non en min se non mort' (e cedo ser), e porque so vosso servidor, e polo ben que vos quer' outrossi, iay meu lume, doede-vus de mi!
11 Por merc que vus venho pedir e porque so voss(o), e porque .non cato por al, nen seria razon, e porque sempre vus ei a servir, e polo ben que vus quer' outrossi, iay meu lume, doede-vus de mi!

56.10

f. 69 <= 9B)d

10

5635

Porque vus nunca podedes perder en aver doo de min, e por qual 15 vos fezo N ostro Senhor, e por al: . porque soub' eu qual sodes, conhocer, e polo ben que vus quer' outrossi, jay meu lume, doede-vus de mi!

5640

n Cantiga de refram: 4 X (4 2). - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaiiCC. - Rimas longas: r(a) Cb) na 1"' copia; 'r(a) on(b) na 2"'; r(a) al(b) na 3"'; ea.(a) ar(b) na 4"'; i no refram.
III Schne Henin, um des Himmels und der Gerechtigkeit willen, weil ich (bald) dem Tode verfalle und weil ieh Euer Diener bin, 11 und auch weil ich Euch so lieb habe, erbarmt Euch meiner, lhr meine Sonne (1). Um Gnade bitte ich Euch, weil ich der Eure bin, nichts andares begehre (woran ich auch Unrecht thte), und Euch auch in Zukunft dienen werde; 11 und auch weil ich Euch so lieb habe, erbarmt Euch meiner, Ihr meine Sonne (2).

497 Por quan mansa e por quan de bon prez, e por quan aposto vus fez falar 5645 N ostro Senhor, e porque vus catar fez mais fremoso de quantas el fez, e polo ben que vus quer outrossi, iay meu lume, dode-vus de mi!

20

'Veil es Euch nichts schadet, so Ihr Mitleid mit mir habt; weil Euch Gott der Hen so (herrlich) gescbaffen und ferner, weil ich erkannt babe, was Ihr wert seid; 11 und auch weil ich Euch so lieb babe, erbarmt Euch meiner, Ihr meine Sonne (3). Weil [br sanft, tugendhaft, von verstandiger Rede und holdem Antlitz, mehr ais alie anderen, geschaffen seid; 11 und auch weil ich Eueh so lieb babe, erbarmt Euch meiner, Ihr meine Sonne (4).

32

255.
(Tr. 285).

A mia senhor, que por mal d'estes meus olhos eu vi, fui -lhe gran ben querer; e o melhor que d'ela poid' aver, des que a vi, direi-vo'-lo, par Deus: disso-m'oge ca me queria ben, pero que nunca me faria ben. E por esto que me disso, cuidou min a guarir (que ja moiro); mais non perdi por n coita do coraon; 11 pero ben foi mais do que me matou: disso-m'oge ca me queria ben, pero que nunca me faria ben.

5650

5655

C.XI:3a lO
/. 70
(= 99)a

5660

I CV 428 (8!2) - No verso 3 o CA tem que ca me queria.- No CV, onde falta a fiinda, apparecem invertidas. Variantes: 2 a vi - 3 pud' - 5. 11 e disse - 8 mi - 11 disse - 15 muito falta -

pod poyd; e no 5 ca me as duas ultimas estrophes


17 disse m'oge que - 7 16 mai'-[l]o melhor.

II Cantiga de refram: 3x(4+2)+2.- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaiiCC.- Rimas longas: eus(a) r(b) na ta copia; ou(a) on(b) na 2a; ex,(a) r(b) na 3a; n (ou antes a rima identica ben) no refram, ao qual a fiinda responde com ben ren. possivel que no texto primordial a fiinda apresentasse as mesmas duas rimas do refram. III Meine Herrin, die ich zum Leide meine1 Augen gesehen, habe ich von Herzen lieb; das Beste aber, was ich bis jetzt von ihr erreicht, will ich Euch, meiner Treu, bekennen: 11 sie hat mir heute gestanden, dass sie mich liebt, mir aber niemals Liebes anthun wird (1). Damit vermeinte sie mich zu heilen, der ich am Sterben bin; doch bin ieh meine Herzensnot nicht losgeworden, obgleich, was sie mir anthat, besser ist als das, womit sie mich ttete etc. (2). Und dadurch glaubt sie ihren Wert eingebsst zu haben! Seht, solch eine Herrin gaben mir Gott und die Liebe: das Beste, was sie mir angethan,

499

15

E por aquesto cuida que seu prez tod' perdud'; e vedes qual senhor me faz amar muito Deus e Amor. E o melhor que m'ela nunca fez: disso-m'oge ca me queria ben, pero que nunca me faria ben. E entend' eu ca me quer atal ben en que non perde, nen gaan' eu ren.

5665

20

war folgendes: 11 sie gestand mir heute, sie liebe mich, werde mir aber niemals Liebes anthun (3). Mir scheint demnach, die Liebe, die sie fr mich hegt, schadet ihr nicht, bringt mir aber auch keinen Gewinn (I).

32*

256.
(Tr. 286).

De quantas cousas eno mundo son, non vej(o) eu ben qual poden semelhar al rei de Castela e de Leon se [non] fia qual vus direi: o mar! O mar semelha muit' aqueste Rei; e d'aqui en deante vos direi en quaes cousas, segundo razon: O mar d muit', e creede que non se pod' o mundo sen el governar, e pode muit', e tal coraon que o non pode ren apoderar. Des i ar temudo, que non sei que'-no non tema; e contar-vus-ei ainda mais, e judga[dc]-m'enton. Eno mar cabe quant' i quer caber; e manten muitos; e outros i 11 que x'ar quebranta e que faz morrer enxerdados; e outros que d grandes erdades e muit' outro ben. E tod' esto que vus conto, aven al rei, se o souberdes conhocer.

5670

5675

10

.5680

15
f.
70 (= 99)b

5685

20

5690

I Modifiquei o verso 4, intercalando non; o 14, mudando judga para judga.de; o 20, trocando a grapbia, erroneamente latinizada cuncto contra conto; o 29, accrescentando o verbo . Do 22, que tem uma syllaba a mais, podemos eliminar a conjunco e, ou ento o pronome vos. No 24, seer figura- se- me prefervel.

II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. - Copias pareadas: almbcca. Rimas longas: on(a) m(b)- ei(e) no grupo l 0 ; r(a) (b) n(e) no no, ao qual a fj inda responde com n n r (eca).

501
(E) da mansedume vos quero dizer do mar: non cont', e nunca ser bravo nen sanhudo, se lh'o fazer outro non fezer'; e soffrer-vus- toda'-las cousas; mais, s' en desden, ou per ventura algun louco ten, con gran tormenta o far morrer. Estas manhas, segtmdo [] meu sen, que o mar , el rei. E por n se semelhan, que'-no ben entender'.

25

5695

30

5700

III Ich sehe nicht recht, mit welchem Dinge auf Erden man den Knig von Kastilien und Lcon vergleichen knnte: es wre denn mit dem Meere. Dem Meere ist dieser Knig hnlich. ln welchen Eigenschaften, werde ich Euch nun vernunftgemss auseinandersetzen (1). Der Ozean giebt vielerlei und ohne denselben wre es scblecht um die Erde bestellt. Auch vermag er vieles und seio Sinn ist so gewaltig, dass nichts ihn bndigen kann. Ausserdem ist er so gefrcbtet, dass keiner lebt, dem nicht vor ihm bangte. Doch hrt noch mehr, ehe Ibr urteilt (2). Im Ozean hat alies Platz; viele erhlt er; viele richtet er zu Grunde und bereitet ihnen Armut und Tod; wieder anderen giebt er grossen Lnderbesitz und andere Gter. Und alies dies, was ich anfhre, geschieht ebenso mit dem Knige, wenn lhr ihn recht beurteilt (3). Doch auch von des Meeres Milde will ich sprechen: sie ist endlos; sanft bleibt es solange, bis eine andere Macht es wild und jhzornig macht; es ertrgt alies von Euch; doch ist es erst gereizt oder hat mit einem Tollkhnen zu schaffen, so giebt es ihm den Tod in heftigem Ungewitter (4). Diese Tcken, die das Meer hat, besitzt, nach meinem Sinne, auch der Knig. Darum vergleiche ich sie miteinander. Die Einsichtigeu werden mieh verstehen (I).

FALTA UMA MEIA-l!'OLHA: No. 4a DO CADERNO X.

A lacuna j existia ao tempo em que se procedeu encadernao do codice. No ha signal algum exterior de violencia feita aqui ao volume. Tampouco ha cantigas incompletas. A folha antecedente tem metade da coluna b e todo o verso em branco; na immediata principia uma serie nova com espao para uma Vinheta. A meia-folha que falta, pde portanto tr includo um grupo pequeno, mas completo, de poesias de um trovador diverso. Todavia no impossvel que o proprio copista, depois de estragar uma lauda, a cortasse cuidadosamente. Os apographos italianos no esclarecem, de modo algum, esta questo.

A LACUNA (CASO EXISTA) FICA PORTANTO POR PREENCHER.

XXVIII

CANTIGAS
257-264
j

DE

FERN AN VELHO.

257.
(Tr. 92).
C. XI: 4{J: Vinheta (. 71 (= 100)a

Pms Deus non quer que eu ren poss' aver de vos, senhor, se non mal e affan, e os meus olhos gran coita que an por vos, senhor 1se eu veja prazer! ir-m'ei d'aqui; pero a ren sei 5705 de min, senhor: ca ensandecerei.

f. 71

<= 100)b

11 E mia senhor fremosa de bon prez, pero vus amo mais ca min nen ai, . pois Deus non quer que aja se non mal 10 de vos i Par Deus que vus muito ben fez! ir-m'ei d'aqui; pero a ren sei de min, senhor: ca ensandecerei.

5710

15

E pero vus amo mais d'outra ren, senhor de mi e do meu coraon, pois Deus non quer que aja se mal non de vos, senhor 1assi Deus me d ben! ir-m'ei d'aqui; pero a ren sei de min, senhor: ca ensandecerei

5715

20

Por vos, que eu muit' am e amarei mais de quant' al vejo nen veerei.

5720

I CV 46 (!3!) - 1 possa a. - 6 mi - 8 No CA ha, margem, as palavras peroque, que nada rectificam, mas antes estragariam a medida do verso. - tV mi - 14 rnin - 16 mi.
II Cantiga de 1efram: 3 x (4 2) 2. - Dccasyllabos jam- Copias singulares: abbnlll~(~. -Rimas longas: r(a) an(b) na Ia copia; ex{a) al!b) na 2a; n{a) on(b) na 3a; ei no refram e na fiinda.
~icos.

+ +

III Da Gott nicht will, dass ich von Euch andmes ais eitel Kummer und Not habe, und Schmerz fr meine Augen i so wahr ich Freud e sehen mge III so will ich fort von hier, obwohl ieh, Henin, mit Bestimmtheit weiss, dass es mich den Verstand kosten wird.

258.
(Tr. 93).

Quant' eu de vos, mia senhor, receei aver d'-lo dia en que vos vi, dizen-mi-ora que mi-o aguisa 'ssi Nostro Senhor como m'eu receei: de vos casaren! Mais sei ia ren: se assi for', que morrerei por n. E sempr' eu, mia senhor, esto temi que m'ora dizen de vos aveer. Des que vos soube mui gran ben querer, per ba f, sempr' eu esto temi: de vos casaren. Mais sei ia ren : se assi for', que morrerei por n. E sempr' end' eu, senhor, ouvi pavor, des que vus vi e convusco falei e vos dix' o grand' amor que vus ei. 11 E mia senhor, d'aquest' ei eu pavor: de vos casaren! Mais sei a ren: se assi for', que morrerei por n.

5725

10

5730

15

5735

f. 71

<= IOO)c

I CY 4:7 (!3:J) - 1 Quant' cu, mia senhor, de vos receei - 2 vus 3 aguisa assi - 5 e 11 vus - 8 q. mi-ora dixen de vus a teer (litteralmente s au') - 9 vus soubi- 14 con vosco - 15 e vus dix' o mui grand' amor que ei. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasy llabos jam bicos. -Copias singulares: ubbai!CC.- Rimas longas: ei(a) i(b) na ta copia; i(a) r(b) na 2a que portanto repete uma das consoantes da anterior (b), talvez intencionalmente, emquanto a outra (a) reapparece na ultima copia: 1(o) ei(b); n no 1efram. O 1 e o ultimo verso de cada copia teem rima identica.

III Was ich befrchtet seit dem ersten Tag, an dem ich Euch, Herrin, gesehen, das verhngt jetzt der Himmel ber mi eh, wie man mir sagt: 11 Man vermhlt Euch. Doch ist dem also, so muss ich sterben, das weiss ich gewiss.
IV Nota marginal do copista: D. re{1am.

259.
(Tr. 94).

Senhor que eu por meu mal vi, pois m'eu de vos a partir ei, creede que non en mi se non mort' ou ensandecer, pois m'eu de vos a partir ei e ir alhur sen vos viver. Pois vos eu quero mui gran ben e me de vos ei a quitar, dizer-vus quer' eu a ren, e que sei no meu coraon: pois me de vos ei a quitar, [de p'ran, morrerei logn' enton.]

5740

5745

10

5750

I CV 4:8 (-!36) - 3 O ('A tem nn:n - 7 vu,s 10 O ('"l tem: o 12 Falta em ambos os codices. - A restituio minha. Th. Braga prope (na edio restaurada do CV e na Zeitschrift I p. 181): e ir alhur sen vos enton. Parece-me, comtudo, que para completar a pbrase precisamos de um verbo no modo finito. - 18 No CA falta ainda este verso. No CY acham-se aqui repetidas as palavras poys me de vos ei, que so parte do refram da ta estrophe, ou do da 2a.- 19 e 20 faltam tambem. O copista escreveu por engano a fiinda da cantiga seguinte; raspou-a em seguida grosseiramente, deixando o aperfeioamento d'este trabalho manual para mais tarde, e reservando 10 linhas em branco. Talvez para accrescentar mais uma estancia (que hoje falta de resto), seguida do verdadeiro remate, que o CV nos fornece?
que sei -

II Cantiga de refram: 3x(4+2)+2 ou antes 3x(I+IR+2 +IR+ 1) + 2, visto que os dous versos do refram, que so identicos, veem intercalados no corpo da cantiga. - Octonarios jambicos. - Copias singulares: abnc: BC ou antes: nllacllc. - Rimas longas: i(a) ei(B) r(e) na ta copia; n(a) ar(B) on(e) na 2a; r(a) ou(B) al(e) na 3a; ir al na fiinda, que, vindo ligada ultima estancia por s uma das rimas, apresenta outra nova (dc3).- O refram varia de teor e de rima, de estrophe para estrophe.

508

15

mal-dia naci, senhor, pois que m'eu, d'u vos sodes, vou; ca mui ben so sabedor que morrerei, u non jaz al, pois que m'eu, d't~ vos sodes, vou, [senhor que eu vi por rnezt rnal.]

5755

20

E log(o} u m'eu de ?-'Os partir', morrerei, se n?-i Deus non val.

III Herrin, die ich zu meinem Unglck sah, da ich von Eucb scheiden muss, so glaubt mir wenigstens, dass ich sterben muss oder nrrisch werden, da ich von Euch scheiden und anderwrts wobnen muss. IV A meu vr, no foi a ,razo" d'esta cantiga, mas antes a novidade da estructura que arrancou ao velho annotador a apostilla: mui mujto boa!

260.
(Tr. 95).

r.

71

<= 100 d

A mayor coita que eu vi soffrer d'amor a nulh' ome, des que naci, eu mi-a soffro; e ja que est assi, meus amigos, assi veja prazer, gradesc' a Deus que me faz a mayor coita do mund' aver, por mia senhor. E ben tenh' eu que fao gran razon da mayor coita muit' a Deus gracir, que m'el d por mia senhor, que servir ei, mentr' eu viver': mui de coraon gradesc' a Deus que me faz a mayor coita do mund' aver por mia senhor. E por mayor ei eu, per ba f, aquesta coita de quantas far N ostro Senhor, e por mayor mi- a d de quantas fez; e pois que assi , gradesc' a Deus que me faz a mayor coita do mund' aver por mia senhor. Pois que mi-a fez aver pola melhor dona de quantas fez Nostro Senhor.

57(]0

5 765

10

5770

15

5775

20

(~V

4:9 (t:S7) - 2 null' ome -

5 e 17 mi -

6 mundo -

19 fax-.

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicoR. - Copias singulares: ubbniiC(': cc. - Rimas longas: r(al i(b) na ta copia; on(a) ir(b) na 2,.; (a) clb) na 38 ; r no refram e na fiinda. III nie gtsstf' J,iebespein, die ieh jemals einen Mann babe Jeiden sehen, ich erduldf' sie, llund dauke Gott daft, da il'h sie fiir die beste uuter allen Franen trage.

+ +

A fiinda tem pauta para musica.

261.
(Tr. 96).
f. ~2~~ f~)a

Nostro Senhor que eu sempre roguei pola coita que m' Amor faz soffrer, que mi-a tolhesse, e non quis tolher, e me leixou en seu poder d'Amor, des ogemais sempre lh' eu rogarei, pois ei gran coita, que me d mayor, Con que moira; ca mui gran sabor ei per ba f, de mais non guarecer, pois s'el nunca de min quiso doer e me faz viver sempr' a gran pavor de perd'-lo sen; mais ja grac'-lh'-ei, pois ei gran coita, que me d mayor,

5780

5785

10

5790

I CV O {:1:38) - 2 que mi- .Anwr f. s. - 3 que mi- a tolhess' e non mi-a quis t. - 6 mi - 11 de perder o sen - gracir-lh'o ei 14 oj' (eu) outra ren con qu(e) eu v. p. - 17 sempr' o eu servirei. Talvez a boa lio seja: pedirei (seguido de virgula). - 20 mi.

II Cantiga de refram: 3 x (5 1) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias eq uiconsoantes: abbraiiC: ac. - Rimas longas: ei(a) r(b) r(C). A fiinda repete palavras que ja serviram de 1ima no corpo da cantiga (vmso 13 e 4). III Den Himmel, zu dem ich bis h eute gebetet habe, er mchte mich aus meiner Liebespein erretten, und der mich nicht erhrt hat, werde ich von nun an bitten, da ich nun einmal Pein trage, 11 mir noch grssere Pein aufzuerlegen (1 ), An der ich sterben muss; denn ich mag nicht am Leben erhalten werden, da Gott kein Erbarmen mit mir hat und mich dauernd in der Angst erhlt, den Verstand zu verlieren: ln diesem Sinne werde ich es ihm danken, gefllt es ihm, 11 mir immer grssere Pein aufzuerlegen (2) So rasch ais mglich. Denn es giebt nichts, was mir V ergngen bereiten knnte, da er mich weder schtzen will, noch wollte, sondem an meinem Leide Freude hatte. Solange ich lebe, werde ich ibn daher bitten, 11 mir grssere Pein zu geben (3),

+ +

511

15

Se lh' aprougner', mui cedo; ca non sei oj' outra ren con que visse prazer, pois m'el non quis nen quer d'el defender e de meu mal ouve tan gran sabor, mentr' eu viver', sempre o servirei, Pois ei gran coita, que me d mayor, Con que moira! ca, de pran, al non sei que me possa tolher coita d'amor.

5795

20

An der ich sterbe. Denn nichts anderes kann mich vou meiner Liebespein befreien (I). IV Nota marginal do copista: D. reffram.- A chamada est todavia errada: o refram no principia com o 5 verso, mas ntes com o 6.

262.
(Tr. 97).
f.
72 (=lOl)b

Muitos veg' eu per mi maravilllhar por qu eu pedi a N ostro Senhor das coitas do mundo sempr' a mayor; mais se soubessen o meu coraon, non me cuid'eu qtfe o fossen provar; ante terrian que .fao razon. l\Iais por que non saben meu coraon, se van eles maravilhar per mi, por qu das coitas a mayor pedi a Deus que de mi-a dar gran poder. Mais eu ped'-lh'a-ei toda sazon ata que me d, enquant' eu viver'.

5800

5805

10

5810

I CV l (4:39) - 8 min em ambos os codices. - 11 JJedir-llt'a-ei 12 ata que mi-a de, lio que parece prefmivel- 18 (quiser faxer) 19 m' mui mester - 20 se lhi prouguer. II Cantiga de meestria: 3 x 6 2. - Decasyllabos jambicos. -Copias singulares: abbrac, com a particularidade que a ultima das rimas da estancia inicial serve de ln na do meio, cuja derradeira consonancia passa, por sua vez, para o 1 lugar na terceira estrophe.- Rimas longas: ar(a) r(b) on(e) na ln estancia; on(a) i(b) r(e) na 2n; r(a) n(b) r(e) na 3''", qual responde a fiinda em r(a3a3). O verdadeiro systema de concatenao das consoantes portanto: abbcac- cddcce- effgeg- gg. III Ich sehe, dass viele darber staunen, weshalb ich Gott den Herrn gebeten babe, mi r di e grsste irdische Pein aufzuerlegen; knnten sie jedoch in mein Herz blicken, so, glaube ich, wrden sie mich nicbt zu tadeln versuchen; vielmehr wrden sie finden, ich babe recbt (1). Da sie aber mein Herz nicht durchscbauen, staunen sie ber micb, der ich zu Gott dem Allmachtigen um die grsste Erdenpein gebetet babe. Allezeit aber werde ich damit fortfabren bis an mein Lebensende oder bis er sie mir gewahrt (2).

513
El que de mi-a dar mui gran poder, mi-a d, pero se maravilhan n os que non saben meu coraon ben, por qu a peo; ca m' mui mester de mi-a dar el que o pode fazer, per ba f, se o fazer quiser'. E se el sabe que m' [mui] mester de mi- a dar, el mi- a d, se lh' aprouguer'!

15

5815

20

li Oh auch die, welche mein Herz nicht kennen, staunend fragen, weshalb ich den Allmchtigen darum bitte, moge er mich dennoch erhoren. Denn mir thut es not, dass er, der, wenn er nur will, sie mir geben kann, sie mir auch wirklich gebe (3) .. Und da er es weiss, dass ich dessen bedarf, moge e1 geruhon, es zu gewhren (I).
IV continuao da cantiga anterior.

33

263.
(Tr. 98).

f.

72

<= JOJ)c

Senhor, o mal que m'a min faz Amor e a gran coita que me 11 faz soffrer, a vo'-lo devo rnuit' a gradecer e a Deus que me vus deu por senhor; ca be'-no fao d'esto sabedor que por al non mi- o podia fazer Se non per vos, que avedes sabor do mui gran mal, que mi-a min faz, aver. E pois vus praz, vos lhe dades poder de me fazer, fremosa mia senhor, o que quiser', enquant' eu vosso for', e vus de min non quiserdes doer. E da gran coita, de que soffredor foi, e do mal, muit' , sen meu prazer, a vos dev' n mui [bon grad'] a per; ca non me d Deus de vos ben, senhor, que me pod' amparar de seu pavor, se og' eu sei al por que o temer.

5820

5825

10

5830

15

5835

I CV 2 (!4:0) - 1 mi-a mi- 2 mi- 4 mi - 7 por - 9 e lhi dades p., lio que talvez seja preferivel. - 10 mi - 11 enquant' eu vivo for' - 12 mi - 14 fui - 15 Ambos os codices teem erradamente: mui grand-a per. Alguem quis corrigir o erro no CA, e ps margem a palavra bon (b), esquecendo, porm, de substitui1 grand' por g1ad - 16 mi - 17 emparar de seu amor - 22 e non me lhi defenderdes, senhor. Se e no fr erro por en, talvez defendades seja melhor? - 23 ca ben cuydo de como t. - 24 O copista do CA escreveu: me made. A emenda mate est margem. - 25 eu s apparece margem do CA - 26 fex, Deus - 27 guardade- vus. II Cantiga de meestria: 4 x 6 3.- Decasyllabos jam bicos. Copias eq uiconsoantes: nbbuab: aab. - Rimas longas: r(a) r(b). O vmso 4 de todas as estrophes, e o 2 da fiinda, acaba em senhor.

515
20

Mais, por Deus, que vus foi dar o mayor ben que eu d'outra don(a) o dizer, que me non leixedes escaecer 5840 en me lhe non deffenderdes, senhor! Ca ben coido, de com' traedor, que me mate ced', e pois non querer Gracir-vo'-lo, pois que eu morto for'. E por quanto ben vus Deus fez, senhor, guardade-vus de tal erro prender.

25

5845

m Herrin, das Leid, das mir durch Amor widerfhrt, und die grosse Pein, welche ieh erleide, Euch danke i eh beides und dem Allmchtigen, der mir Euch zur Herrin gab. Denn ihm verhehle ich es nicht, dass er es mir anthun konnte nur dmch Euch, die Ihr so grosse Lust ob meinem Leide habt (1). Und da es Euch so gefllt und lhr Amor die Befugnis gebt, mit mir nach seinem Belieben zu verfahren, solange ich der Eure bin (ou, -segundo o {'V: solange ieh lebend bin), und da Ihr ferner kein Mitleid mit mir empfindet (2), Noch mit den Schmerzen und dem I. .eide, das ich solange scbon, ganz ohne meinen Willen erdulde, so bin icb Eucb dafr zu Dank verpflichtet. Denn Gott mge mir Eure Liebe nicht scbenken, di e mich gegen dio Furcht vor ihm zu scbirmen vermag, so ich heute einen anderen Grund, ihn zu frchten, kenne (3). Beim Himmel aber, der Eueh die grssten Vorzge vor allen anderen Frauen gegeben, vergesst es nicht, mich vor ihm zu schtzen; denn ich frchte, dass er, als der Venator, der er nun einmal ist, mich bald tten will, hernach Euch aber (4) Nicbt fr meinen Tod belohnen wird. Bei aliem Guten, das Gott Euch gab, htet Euch daher, solchen Fehler zu begeben (1).

33*

264.
(Tr. 99).

f.

72

<= lOl)d
5

l\feus amigos, muito me praz d'Amor que entend' ora que me quer ~1atar, 11 pois mi-a min Deus non quis, nen mia senhor, a que roguei de me d'el amparar. E por n quanto m'el qtser' matar 5850 mais cedo, tanto lh'o mais gracirei. Ca ben me pode partir da mayor coita de quantas eu o falar de que eu foi, muit' i , soffredor. Esto sabe Deus que me fui mostrar fia dona que eu vi ben falar e pa1ecer, por meu mal, e o sei. Ca muit' i que vivi a pavor de perder o sen, con mui gran pesar que vi depois; e por n gran sabor ei de mia morte (se mi-a quiser' dar Amor e a que me fez gran pesar) veer d'aquela ren que mais amei.

10

5855

15

5860

I CV 3 (441) - 1 mi - 2 mi - 3 mi-a mi - 4 a que o roguei de me d'el emparar- 10-11 Ambos os codices fazem um salto de 10 syllabas e dizem: e salJe Deus u a '1-'i ben falar e parecer por meu mal eu o sey. No CA o erro foi, todavia, corrigido margem, em cursivo. - 13 vivo - 15 despois - H> da mia morte - 18 O CA tem: d'aquelha 20 1wn me q. q. - 23 que[n] me d'el empare. O CA tem ampare. 27 As ultimas nove syllabas, que faltam no CA, fmmariam o principio da folha immediata, que foi arrancada e estraviada. Tirei-as do CV, mudando outrem para outre, por causa da medida do verso; e emparado para amparado. II Cantiga de moestria: 4 x 6 3.- Decasyllabos jambicos. - Copias equiconsoantes, com uma palavra perduda no fim das estrophes: ababbc: bbc. - Rimas longas: r(a) ar(b) ei(c). - Palavras identicas no fim dos versos 2 e 5 de cada uma das estrophes.

517
20
~Iais esso pouco que eu vivo for', pois assi , no'-rne queiro quei.mr .. d'eles; mais el seja seu traedor, se me non mata, pois non poss' achar que[n] me lb'ampar, e se me d'el queixar, Deus non-rne valha! que eu mester ei.

5865

25

Ca pois rn'eles non queren amparar e me no seu poder queren leixar, nunllca per outr(e) amparado serei.

5870

III Freunde, ich lobpreise Amor, weil ich merke, dass er mich tten will, da weder Gott noch meine Herrin, die ich darum bat, mich vor ihm zu schtzen, solches gewollt hat. Darum je scbneller Amor mich ttet; um so dankbarer werue ich ihm sein (1). Denn er kann mi ch von der rgsten aller Qualen befreien, von denen ich je gehrt und die ich seit langem erdulde. Gott weiss es, der mir die holde Frau gezeigt, die ich zu meinem Unglck sah und hrte (2). Lebe ich doch seither in steter Furcht, den Verstand aus Gram zu verlieren! Deshalb babe ich, so Amor und di e, welche mir Gram bereitet, mir den Tod geben will, so grosse Lust daran, ihn durch das wesen zu erleiden, das ich am meisten geliebt (3)! Whrend des kleinen Lebensrestes, der mir bleibt, will ieh jedoch nicbt ber jene beiden klagen. Ven-ter aber nenne ich ihn, falis er mich nicht ttet, da ich niemand finde, der mich gegen ihn beschtzt. Beklage ich mich aber ber ihn, so mge mir Gott seine Gnade vorenthalten, deren ich so sehr bedarf (4). Denn da jene zwei mir nicht helfen, sondern mich in seiner Macht lassen, werde ich nimmer bei jemand anders Beistand finden (I). IV continuao da cantiga anterior.

FALTA UMA :MEIA- FOLHA: No. 2P DO CADERNO XI.

A folha antecedente acaba no meio da fiinda de uma cantiga. A immediata inicia serie nova. A lauda que falta, e foi brutalmente cmtada tesoira, talvez por tr muito pergaminho em branco, deve tr includo o fim do cyclo attribuido a Fernam Velho, (composto, nos apographos italianos, de uma s poesia a maior), a no ser que no verso outro auctor, desconhecido, figurasse, com duas ou tres poesias, adornadas de Vinheta e lettra historiada.

VEJA- SE A SECO 16a DO APPENDICE.

C_A_NTIGAS
265-266

DE

BONIFACIO DE GENUA.

265.
(Tr. 100).

{. 73 (= 102)a

c.Vinheta XI: l{J

r.

73

<= J02)b

Mm gran po der a so bre m1n A mor, . , . pois que me faz amar de coraon a ren do mundo que me faz mayor coita so:ffrer; e por tod' esto non ouso pensar sol de me queixar n: atan gran pavor ei que mui gran ben me lhe fezesse, 11 por meu mal, querer!

5875

10

_,

E no'-mi- prol este pavor aver, pois cada dia mi-a faz mui melhor querer, por mal de min, e por fazer me prender mort' en cab'; e pois sabor de mia morte, rog'-lh'-ei que uon mi-a tarde muito; ca mui gran sazon que a quis e desejei por n.

5880

5885

I CB 449 (34:1) - 1 mi - 2 mi - 7 lhi - 8 non - 11 morte en ccibo, pois s.- 12 rogar-lh'ei -13 (que g. s.)- 18 mi- 19 cuitad' - 21 t. c. com' ei no m. c. - 22 mi - 25 mi - 27 e mi conven atal affan sofrer. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos jambicos.Copias equiconsoantes, com as mesmas quattro rimas em todas as estrophes. Esto, todavia, to artificiosamente invertidas que o efeito, um tanto surprobendente, de copias singulares com tres pares de rimas (das quaes duas se cruzam) e no fim uma palaTTa perduda: ababccd. Rimas longas, pela ordem r(a) on(b) n(c) r(d) na la estancia; r{a) r(b) on(~) n(d) na 2.. ; n(a) r(b) r(~) on(d) na 3a; e on(a) n(b) r(~) r(d) na ultima, de sorte que o eschema completo : ababccd dadubbc cdcduab bcbcdtla.- Se as palavras rimantes fossem iguaes em todas as estrophes, teramos uma especie de Septuor, variante e imitao evidente da Sextina provenal.

522
15

20

Pois ja entendo que guisada ten Amor mia mort', e non pode seer que me non mate, sei eu ia ren: que me vai mais log[u]' i morte prender que viver coitad' en mui gran pavor; ca no ri averei, pois eu morto for', tal coita qual ei no meu coraon. E quen soubesse como me vai, non terria que eu so de bon sen en me leixar viver; ca sen razon me d tal coit(a) Amor que me conven a viver trist' e sen todo prazer. E me conven tal affan a soffrer que mayor non fez o Nostro Senhor.

5890

5895

25

5900

III Grosse Macbt hat Amor ber mich, da er mich zwingt. von Horzen gerade dasjenige Erden-'Vesen zu lieben, welches mir di e grssten Schmerzen bereitet, und bm das ich trotz alledem nicht zu klagen mich erkhne, aus arger Furcbt, Amor knnte darob, zu meinem Leide, meine Liebe zu ihr noch mehren (1). Selbst diese Furcht frommt mi r aber nicht: trotz alledem mebrt sih meine Liebe, zu meinem Leide, von Tag zu Tage, so dass das Ende der Tod sein muss. Und da er also meinen Tod will, sei die Bitte ausgesprochen, er mge nicht lange damit zgern, da ich mich scbon seit geraumer Zeit danach gesehnt babe (2). Da ich sicher weiss, der Tod sei ber mich verhngt, und unabwendbar, dass Amor ihn vollstrecke, so ist auch daran kein Zweifel, dass es besser fr mich wre, sofort zu sterben, ais weiter in Kmmernis und grosser Angst zu leben. Denn nach dem Todo werde ich wenigstens meine Herzenspein los sein (3). 'Ver um meinen Seelenzustand wsste, der wrde nicht der Ansicht sein, es wre verstndig, weiter zu leben, da ohne Fug und Recht Amor mich so bedrngt, dass ich ein trbseliges und freudloses Dasein friste, die grsste aller Qualen leidend, di e Gott der Herr den Menschen auferlegen kann (4). IV Cf'r. Diez, p. 60.

266.
(Tr. 101).

(=102)c

f. 73

Ora non moiro, nen vivo, nen sei como me vai, nen ren de mi, se non atanto que ei no meu coraon coita d'amor qual vus ora direi: tan grande que 11 me faz perder o sen, e mia senhor sol non sab' ende ren. N on sei que fao, nen ei de fazer, nen en que ando, nen sei ren de mi, se non atanto que soffr' e soffri coita d'amor qual vus quero dizer: tan grande que me faz perder o sen, e mia senhor sol non sab' ende ren. Non sei que de min, nen que ser, meus amigos, nen sei de mi ren al se non atanto que eu soflr' atal coita d'amor qual vus eu direi ja: tan grande que me faz perder o sen, e mia senhor sol non sab' ende ren.
5. 11 e 17 mi 7 faa -

5905

10

5910

15

5915

I Cll 450 {3!2) - 2 mi sei) de min - 15 sofra atal.

14 (non

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Decasyllabos j am bicos. Copias singulares: abba~JCC. - Rimas longas: ei(a) on(b) na ta copia; r(a) i(b) na 2a; (a) al(b) na 3a; n no refram.

III Ich sterbe nicht, noch lebo ich, noch weiss ich, wie es mir ergeht und um mich steht. Nur eines weiss ich, dass ich tief im Herzen grossa Liebespein trage, 11 die mir den Verstand raubt, und dass meine Herrin nicht einmal davon Kunde hat.
1\' O resto da folha ficou em branco.

XXX

C1\_NTIGAS
267-276

DE

Ul\I DESCONHECIDO (III).

267.
(Tr. 25).
C. XII: la
{. 74(=102bis)a

v,nheta

[Que mal Amor] me gmsou e viver . . . na mm gran coita, mentr' eu vivo for', quando [me fex] querer ben tal senhor que me non quer sol dos olhos catar! Quando a vejo, non lh'ouso dizer que lhe fiz, ou por qu me quer matar.

5920

E non me poss' eu queixar con razon f.74(=102bis)bll d'Amor, nen d'outre iSe me venha ben! se non de Deus que me tolhe o sen 10 en me fazer tal senhor muit' amar que me non diz en alga sazon que lhe fiz, ou por qu me quer matar.

5925

5930

I 1 O copista enganou- so ao traar as primeiras quattro syllabas. Reconhecendo o en-o raspou as respectivas lettras 1 sem, comtudo, lanar margem a emenda. - Vejo apenas um q, como chamada para o illuminador. D'este q parti na minha tentativa de restaurao. Dou-a todavia por imperfeita, inclinando- me a suppr que aquella inicial pertenceria s palavras no-validas, j destrudas. O resto da cantiga parece exigir como sujeito da la phrase, no Amor, mas ntes a formula tantas vezes empregada, e metricamento aceitavel: Nostro Senhor, que o leitor far bem em substituir ao hypothetico Que mal Amor. - 3 Ainda aqui houve engano, e ha hoje uma rasura. - 16 Este verso est tambem visivelmente deturpado. O copista, errando mais uma vez, interrompeu. o seu trabalho. O espao que reservou em branco, e abrange quattro linhas alm das que costumam mediar entre duas cantigas, faz conjecturar que carecemos apenas do verso final da 3 e ultima copia (em ar), do refram (com rima em ei E! matar) e, alm d'isso, de uma fiinda de dous versos. II Cantiga de refram (incompleta): 2 x (4 2) 4.- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbc;;Ac.- Rimas longas: r(a) r(b) na " copia; n(a nOl, na 2a; ei(a) r(b) na 3a; ar no refram

+ +

528

15

E por aquesto nunca perderei ja mui gran coita, pois assi Deus quer que eu queira mui gran ben tal molher (e me dizer ja que me morrerei ....).

e no verso final de todas as copias, ao qual responde, pe1o seu ultimo, emquanto a sua primeira rima varia de estrophe para estrophe, respondendo sempre ao 1o verso da copia. III Dass ich in sehr grossem Leide lebe, verhngte der Himmel (ou: Amor) ber mi ch, ais er mich zur Liebe zu einer Herrin zwang, die mie h nicht einmal anblickt. 11 Sehe ich sie, so wage ich nicht zu fragen, was ich ihr gethan, oder weshalb sie rnich tten will (1 ). Ein Recht habe ich nicht, ber Amor noch sonst jernand zu klagen, so wahr es mir gut ergehen mge, wohl aber ber Gott, der mir den Verstand raubt, iodem er mich eine Herrin zu lieben zwingt, 11 die rnir niemals gesteht, was ich ih1 gethan, ode r warum si e rnich tten will (2). Darum, weil Gott will, dass ieh eine solche Frau liebe, werde ich die grosse Pein nicht los (3).

268.
(Tr. 26).

Ora poss' eu con verdade dizer, senhor fremosa, que fao mal-sen en vus amar, pois de vos non ei ben, nen attendo d'al (mentr' eu vivo for', se non ouver' de vos ben) gran prazer, o que non poss' aver de vos, senhor.

5935

5940

Pois se non doi Deus de mi, nen Amor, nen vos, senhor, que eu sempre servi, d'-lo dia que vus primeiro vi, 10 meu mal fiz e fao de vos amar; ca de morrer por vos ei gran pavor f. 74 (=102bis)c 1: da coita que me fazedes levar.

5945

I No 18 verso, o (~A traz: qu,e mui mal seso f Risquei mui, ficando todavia a ~uvidar, se o poeta no diria por ventura que mui mal sen f II Cantiga de meestria: 3x6+2.- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares com tres rimas, das quaes a ultima passa a ser a primeira da copla seguinte, como em o No. 262, de sorte que o eschema completo seria: abbcue eeefd .(~ghfh hh. - Rimas longas: r(a) n(b) r(e) na la estancia; r(a) i(b) ar(r) na 2a; ar(a) on(b) ir(e) na ga, a cuja rima final a fiinda responde. III ln Wahrheit muss ich zugeben, dass ich, schne Herrin, wie ein Thor handle, indem ich Ench liebe, da ich von Euch nichts Gutes habe, noch anderswoher mein Lebtag Lust erwarte, es sei denn, Ihr gewhrtet mir Gunst, was kaum geschehen kann (1). Da weder Gott, noch Amor, noch Ihr, Ilerrin, der ich stets gedient seit dem ersten Tage, wo icb Euch sah, Erbarmen mjt mir habt, that ich und thue ich Unrecht daran, Euch zu minnen; denn ich fii.rchte, an den Schmerzen zn sterben, die Ihr mi r zufiigt (2). Sehr Recbt time ich daran, mich still im Herzen ber Ench, HNTin, zu beklagen, weil Ihr mich sterben L<t.sst, obwohl Ihr mich retten knntet. Daran mgt Ihr abschitzen, welche Thorheit ich bcgehe, indem ich Euch trotzdem liebe (3).
34

530 l\Iui gran dereito fa' en me queixar de vos, senhor, eno meu coraon, que me leixades morrer sen razon por vos, pero me podedes guarir; e por aquesto podedes osmar que nial-seso fao de vus servir. .Mais non me poss' ende, senhor, partir quant' ei poder de mia morte fogir.

15

5950

20

Doeh ka~n ich ebensowenig davon ablassen, wie ich di e Macht babe, meinem Tode zu entfl.iehen (I).

269.
(Tr. 27).

Senhor fremosa, ja perdi o sen por vos, e cuido mui ced' a morrer, ca vus sei melhor d'outra ren querer; e, per ba f, se est' assi for', quantos saben que vos eu quero ben diran que vos me matastes, senhor. E de morrer por vos. senhor, ben sei que me non posso ja per ren partir, pois que me vos non queredes guarir; mais direi vo'-lo de que ei pavor: quantos saben qual amor vos eu ei diran que vos me matastes, senhor.

5955

5960

10

5965

E d' atai pleito punhad' en guardar, f. 74(=102bis)dsenhor fremosa, o vosso bon prez; 11 15 ca se eu moiro por vos esta vez, vedes de que vos fao sabedor: quantos saben que vos sei muit' amar diran que vos me matastes, senhor.

5970

II Cantiga de tefram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. -Copias singulares: abbciiAe (como em o No.267).- Rimas longas: n(a) r(b) na la copla; ei(a) ir(h) na 2a; ar(a) ex.(h) na 36 ; r tanto na segunda parte do refram, como no ultimo verso de todas as copias.

III Schne Herrin, den Verstand babe ich schon um Euretwillen verloren, und denke bald zu sterben, weil ich Euch ber alles liebe. Eins aber knnte geschehen: 11 alie, die da wissen, dass ich Euch minne, werden sagen, Ihr hiittet mich gettet ( 1). ohl weiss ich, dass nichts mich vom Tode erretten kann, da Ihr mir nicht beistehen wollt. Eines abm befrchte ich: etc. {2). Sbebt doch danach , Emen guten Ruf vot solcher Anklage zu bewahren. Denn sterbo ich jetzt, seht, so wird folgendes geschehen: etc. (3).

"r

270.
(Tr. 28).

Senhor fremosa, ja nunca ser orne no mundo que tenha por ben, se eu pm vos moiro, por que o sen perdi, cuidando no bon parecer que vos Deus deu; por (n vos estar mal, se me ben non quiserdes fazer. E vos, senhor, podedes entender que est assi: que nunca me perdon N ostro Senhor, se mais de eoraon vos pud' amar do que vos sempr(e) amei, des que vus vi, e amo! Mais morrer cuido por vos, se de vos ben non ei.

5975

5980

10

I Tive que accrescentar uma syllaba ao verso 18. - Melhor seria, talvez, imaginarmos um til sobre que no terceiro verso, lendo quern.

II Cantiga de meestria: 3 x 6 2.- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares com tres rimas, das quaes a ultima passa a ser a primeira da copia seguinte, servindo de elo entre ambas, como em os Nos. 262 e 268: abbeac.- Rimas longas: (a) n(b) r(c) na la copia; r(a) onlb) ei(c) na 2a; ei(a) al{b) eu(e) na 3a, qual msponde a fiinda (1'3('3).

m Auf Erden wird niemand es je billigen, wenn ich um Euch, schne Herrin, sterbe, um die ich bereits den Verstand verloren habe, im Gedanken an das holde Antlitz, welches Gott Euch gab; bel steht es Euch vielmehr. dass Ihr mir nichts Liebes erweisen wollt (1). Dass dem so ist, knnt Ihr mir glauben! Me h r und herzlicher, ais ich Euch liebte und liebe, seit ich Euch kenne, habe ich Euch nicht lieben knnen; doch denke ich zu sterben, so Ihr ruir nicht gndig seid (2). Bin ich aber tot, so wird es Euch zum Schaden gereichen: darum wre es bessm, Ihr rettetet mich vom Tode; und das vermgt Ihr allein, da Gott Euch solcho Macht ber mich gegeben hat (3).

533
E se eu moiro por vos, mui ben sei que vus achar edes ende pois mal. 11 11 E por aquesto, mia senhor, mais val de me guarirdes de mort', ao meu cuidar, ca per al non gnarecerei, pois Deus sobre mi tal poder [vus] deu. E non tenhades que vo'-lo digu' eu por al, se non por ben voss' e por meu!
-

5985

C.XI1:2a15 f. 75
(= 103)a

5990

20

Seid berzeugt, dass meine Worte nur zu Eurem und meinem Besten ' sind (1).

...

271.
(Tr. 29).

Des ogemais me quer' eu, mia senhor, quitar de vus mia fazenda dizer, per ba f, se o poder' fazer, pois vejo que avedes gran sabor que vos :non diga quanto mal me ven por vos; pero nun poderei per ren soffrer a coita (e)n que me ten Amor

5995

10
f.
75

<= 103Jb

Por vos, mia senhor; ca muit' , de pran, 6000 que vos eu dixe toda mia razon, e quanto mal soffri, gran sazon, e qual pavor de mort', e quant' affan 11 por vos; e nunca fezestes por mi ren; mais non poss' eu soffrer des aqui 6005 quantas coitas meus cuidados me dan.
syllaba~

I No verso 22 faltava uma

que tentei restituir.

II Cantiga de meestria: 3 x 7 3. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abba('('a. - Rimas longas: r(a) rtb) n(c) na ta estancia; an(a) on(b) i(c) na 2a; ei(a) a/(b) (c) na 3a~ qual responde a fiinda (e3e3a3).

m Von nun an werde ieh es unterlassen, Euch, Herrin, meine Angelegenheiten darzulegen, falis ich dazu im Stande bin. Sebe ich docb, dass es Euch besser behagt, wenn icb nicbt aussprecbe, wieviel Leides Ibr mir antbut, obwobl ieh di e Qual kaum tragen kann, die mir Amor auferlegt {1), Und zwar durcb Eucb, Herrin. Denn lange scbon babe icb Eucb alies gestanden: wie ieh leide und den Tod frcbto und micb um Euch hrme. lhr aber habt nichts fr mich thun wollen. Nun aber vermag ich die Schmerzen nicht lnger auszuhalten, die meine Gedanken mir anthun {2). Um Euch, Henin, die ich lieben werde, solange ich lebe, mehr ais mieh selbst oder sonst etwas, babe ieh den Verstand verloren und viel Leid erfahron. Von heute ab werde ich, da lhr es wnscht, auch das noch

535
15

20

Por vs, mia senhor, que sempr' amarei, mentr' eu for' -vivo, mais ca min nen al, perdi o sen e soft'ri muito mal. E, pois vos praz, ogemais soffrerei de vos non dizer ren, pois prol non mi- que Yo'-lo diga, pero ben sei ja que d'esta coita morte-- prenderei.

6010

Por vos, [mia] senhor, que servi, muit' , prenderei morte, pois que Deus non 6015 doo de min, nen vos que sempr' amei.
ertragen, Euch nichts zu sagen, da Reden doch nicht frommt, obwohl ich voraussehe, dass ieh daran sterben werde (3). Um Euch, Herrin, der ich solange gedient, sterbe ich, da weder Gott sich meiner erbarmt, noch Ihr, di e ich immer geliebt habe (I).

272.
(Tr. 30).

Senhor fremosa, queria saber de vos que sempre punhei de servir: pois vos eu sei mais d'outra ren amar, l que diredes a quen vus preguntar', pois me podedes de morte guatir, senhor, por qu me leixades morrer?
11 Pois que m'assi teedes en poder, senhor fremosa, dized' ia ren: l que di redes, se vos alguen disser' que lhe digades, se vos aprouguer', pois me podedes guarecer mui ben, senhor, por qu me leixades morrer?

6020

r. 75 <= 103)c

6025

10

15

Pois m'en tal coita podedes valer come de morte i se Deus vos perdon! l que diredes, fremosa mia senhor, u vos aq uesto preguntado for': pois vos eu amo mui de coraon, senhor, por qu me leixades morrer? Pois. vos Deus fez muito ben entender, senhor fremosa que sempre servi, se vos alguen preguntar' esta vez, lque lhe diredes, por Deus que vos fez, pois vos eu amo muito mais ca mi, senhor, por qu me leixades moner?

6030

6035

20

G0-10

II Cantiga de refram: 4 x (4+ 2).- Decasyllabos jambicos. Copias singulares, encadeadas, porm, por uma <las rimas, que occupa o primeiro e ultimo lugar (incluindo o refram) em todas as esh'ophes: abccjjBA. - Rimas longas: er(a) ir<"> ar(e) na 1"' copia; er(a) n(b) r(e) na 2"'; r(a) onlb) r(c-) na 3"'; rta) i(b) ex(e) na ultima. III Wissen mchte ich, schne Herrin, von Euch, dei' ich immer gedient und die ich immer iiber a1les geliebt babe, was gedenkt Ihr dem zu antworten, der Euch zu fragen unternhme, 11 warum Ihr mich sterben lasst, da Ihr mich doch vom Tode retten knnt?

273.
(Tr. 31).

Dizedes vos, senhor, que vosso mal seria, se me fezessedes ben, e non tenh' eu que fazedes bon sen en me leixardes en poder d' Amor morrer, pois eu non quero min nen al atan gran ben come vos, mia senhor.
11 Ben me podedes vos leixar morrer, se quiserdes, come senhor que end' o [poder]; mais sabed' ora ja que seria de me guarir melhor, pois eu non sei eno mund' al querer atan gran ben come vos, mia senhor.

6045

r. 75 <= JOB)a

10

6050

II Cantiga de refram: 3 x (4 2)+ 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: ubbcjjA(': uc, como em os Nos. 267. 269. - Rimas longas: al(a) n(b) na ta copia; er(a) lb) na 2.. ; ei(a) ir(b) na ~; r(e) na ultima metade do refram e no quarto verso de todas as copias que lhe responde, emquanto a primeira varia de copia para copia, respondendo ao verso inicial. A fiinda consoa com o ultimo refra1~1. III Ihr behauptet, Herrin, es sei I~eides fiir Euch, so Ihr mil" Liebes anthut. Mi r aber will scheinen, lhr handelt nicht verstndig, indem Ihr mich in der Gewalt Amors 11 sterben Iasst, da ich Euch doch ber alies und mehr ais mich solbst geiiebt habe (1). Die Macht habt Iht ja, es zu thun; doch thtet lhr besser, lhr rettetet mich, da ich nichts auf Erden so Iiebe wie Euch (2). Ich rate Euch, mir J.icbes anzuthun, um mich vom Tode zu erretten; und Ihr solltet mi r dafr danken; denn es gereicht zu Eurem N achteil, mich zu tten, da ich nicbts bienieden so Iiebe noch lioben werde wie Euch (3). Seid lhr doch di e Trefflichste, di e ich je gesehcn odor sehen werde (I).

538 Sempre vos eu, senhor, conselharei que me faades ben por me guarir de mort'; e vos devedes mi-o gracir, 6055 ca mal ser se por vos morto for', poi~ eu non quis no mund' ai, nen querrei atan gran ben come vos, mia senhor. Ca nunca dona v-i nen veerei con tanto ben come vos, mia senhor.
6060

15

20

274.
(Tr. 32).

Tan muito mal me ven d'amar a mia senhor, per ba f(, meus amigos, que assi que ei a dizer con pesar: ao demo comencl' Amor e min, se u'amar ei sabor!

6065

Quando me nembra, quanto mal, meus amigos, me d'Amor ven porqu' eu quero mia senhor ben, 10 con pesar digo, non con al: 11 C. XII: ;'la 11 ao demo comend' Amor f. 76 (= 104)a e min, se d'amar ei sabor! Quando me nembra o prazer, amigos, que ouv(e) e perdi per Amor, pois mia senhor vi, con gran pesar ei a dizer: ao dem(o) acomend' Amor e min, se d'amar ei sabor! Pero q~ero ben mia senhor, e querrei, mentr' eu vivo for'.

6070

15

6075

20

6080

I No verso 9 o original tem por quei quero.


II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Octonarios jambicos. - Copias singulares: nbba[jCe: cc. - Rimas longas: ar(a) (b) na la copla; al{a) n(b) na 2a; r(a) ilb) na 3a; r no refram e na fiinda. III So arge Pein muss ich, acb Freunde, dulden, weil ich meine Ilerrin liebe, dass ich, meiner Treu, vor Kummer rufe: Zum Teufel mit Amor und mit mir, falis ich zu lieben begehre! Trotzdem liebe ich meine Herrin und werde sie weiter lieben, solange ich lebe.

+ +

275.
(Tr. 33).

l\Iia senhor, quantos eno mundo son que saben como vos quero gran ben e saben o mal que me per vos ven, todos dizen que filh' outra senhor, e punh' en partir o [meu] coraon de vos amar, pois non ei voss' amo .

6085

f.

76

E mia senhor, por vos eu non mentir, sen vosso ben non poss' eu guarecer, l= J04J~ e pois lo non ei i se veja prazer! 11 10 todos dizen que filh' outra senhor e que me pnnhe mui ben de partir de vos amar, pois non ei voss' amor.

6090

I Completei o quinto verso que andava falho de uma syllaba. - E tambem o 17. - No original, o refram principia com o penultimo verso. Mas como o 4o identico em todas as estrophes, e rima com o remate, emquanto o immediato varia de estrophe pam estrophe, pode ser muito bem que houvesse engano da parte do copista, e que realmente o quinto pertena ao corpo da cantiga e o quarto ao refram, pa1cialmente intercalar.

ll Cantiga de refram: 3 X (3 +IR+ 1 +IR)+ 2; ou talvez 3 X (4+2)+2.- Decasyllabos j am bicos.- Copias singulares: ubb('a{~ (ou por ventura: abbc.tC): cc.- Rimas longas: on(a) n(b) na la estrophe; ir(a) r(b) na 2.. ; ar(a) (b) na 3n; r no refram e na fiinda.
III Alle "\Velt, die um meine grosse Liebe zu Euch, Geliebte, und um di e P1fungen weiss, di e ich um Euretwillen erdulde, rt mir, eine andere Herrin zu whlen und Euch mein Herz zu entfremden, da Ihr meine Liebe nicht erwidert (1). Doch, Herrin, die Wahrheit zu gestehen, ich kann ohne Eure Liebe nicht gesunden; und so wahr ich Erfreuliches erleben mchte, alle W elt empfiehlt mir, eine andere Herrin zu whlen und mich von Euch zu wenden, da lhr meine Liebe nicht erwidert (2}.

541
Este conselho non poss' eu filhar, pero m'assi vejo, per boa f, morrer por vos; e pero assi , todos dizen que filh' outra senhor, e que me punhe ben de [me] quitar de vos amar, pois non ei voss' amor. Mais esto non quer' eu provar, senhor, de me quitar d'atender voss' amor.

15

6095

20

6100

Diesen Rat aber kann ieh nicht befolgen, obwohl ieh um Euch sterbe. Doch weil dem also ist, raten mir di e brigen, ein.e andere Herrin zu whlen und Euch Lebewohl zu sagen, da Ihr meine Liebe nicht erwidert (3). Doeh ich mag es nicht erproben, Herrin, meinem Hoffen und Harren ein Ende zu machen (I).

276.
(Tr. 34).

A Deus gradesco, mia senhor fremosa, que me vos mostrou; e pois vejo que se nembrou de min, enquant' eu vivo for', non quer' outra senhor filhar se non vos, se vos non pesar'. Se tanto de vos poss' aver que vos non pes, sempr' andarei por voss' om', e servir-vos-ei; ca mentr' eu no mundo viver', 11 11 non quer' outra senhor filhar se non vos, se vos non pesar'. Tan muito vos fez Deus de ben que, se vos prouguer', des aqui serei voss' om', e vos de mi se redes senhor; e por n non quer' outra senhor filhar se non vos, se vos non pesar'. Ca non poss' eu d'esto forar Deus, que me vos faz muit' amar.

6105

10

6110

f.

76

<= J04)c

15

6115

20

6120

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2.- Octonarios jam bicos. Copias singulares: abba!ICC: cc. - Rimas longas: r(a) oulb) na ta copia; r(a) ei(b) na 28 ; n(a) i(b) na 38 ; ar no refram e na fiinda. III Gott danke ich dafr, meine schne HeiTin, dass er m Euch gezeigt hat. Da ich sehe, dass er meiner gedacht 1 will ich, solange ich lebe, 11 keine andere zur HeiTin nehmen als Euch, wenn Ihr es zuf1ieden seid (1). EITeiche ich von Euch nur das Eine, dass Ihr darob nicht zrnt, so rechne ich mich zu Euren Mannen und diene Euch; und solange ich lebe, 11 will ich keine andere etc. (2). So trefflich hat der Hinunel Euch ausgestattet, dass ich mich zu Emem Vasallen und Euch zu meiner Herrin machen mchte, wenn es Euch beliebt (3). Denn Gott kann ich dazu nicht zwingen, der mich zwingt, Euch zu lieben (I).

+ +

IV O resto da folha ficou em branco, assim como o 1osto da immediata.

XXXI

CANTIGA
277

DE

UM DESCONHECIDO (IV).

277.
(Tr. 35).
C.XII: 4a

f.

Vinheta 77 (= lO)c

Senhor fremosa, pois me vej' aqui, gradesc' a Deus que vos posso dizer a coita que me fazedes soffrer, e Deus nen vos non me valedeR i. Amigo, por meu amor e por mi soffred' a coita que vos por mi ven, ca soffrendo coita se serv' o ben.
11 Senhor fremosa, muito mal levei, soffrendo temp(o), e atendi melhor; e Deus e vos fazedes- me peor, e peor m' que quando comecei. Amigo [meu], por min que vo'-la dei soffred' a coita que vos por mi ven, ca soffrendo coita se serv' o ben.

6125

f.

77

<= 105)d
10

6130

II Cantiga de refram: 2 x (4 3).- Decasyllabos jambicos. Copias singulares: abbaiiA{~C. - Rimas longas: i(a) r(b) na la copia; ei(al) r(b) na 2a; n(e) nos ultimos dous versos do refram.

III ,Sehne Henin, dem Himmel sei Dank dafr, dass ich hier sein und Euch di e Qual gestehen darf, di e ieh um Euch erdulde, ohne dass Ihr oder Gott mi r hlfet." 11 ,Freund, aus Liebe zu mir mtragt diese Qual, die Euch auferlegt ist; denn duldend dient man gut." (1) ,Schne Henin, arg gelitten babe ich schon seit langer Zeit, auf Besserung hoffend. Gott und Ihr aber habt mir immer schlimmer mitgespielt und schlimmer steht es jetzt um mieh denn anfangs." 11 Freuud, aus Liebe zu mir, die sie Euch bereitet, ertragt die Pein, die Euch auferlegt ward; denn duldend dient man gut (2).

35

LACUNA 21a.
FALTAM DUAS MEIAS-FOLHAS: No. 4P E 3P DO CADERNO XII.

As duas folhas cortadas continham, provavelmente, dons cyclos restrictos, mas completos de poesias; ou ento um s, um pouco maior, visto que a lauda antecedente acaba com espao em branco e que na immediata principia serie nova. Os apographos italianos divergem.

A LACUNA FICA, PORTANTO, POR PREENCHER.

XXXII

CANTIGAS
278-280

DE

Ul\I DESCONHECIDO (V).

35*

278.
(Tr. 119).
Vinheta r 78 (= 106)a en A mms emosa de quantas veJO Santaren, e que ma1s deseJo, C. XII: 2{3 .

fr

6135

e en que sempre cuidando sejo, non ch'a direi, mais direi-eh', amigo: ay Sentirigo! ay Sentirigo! al Al_fanx' e al Seserigo! Ela e outra, amigo, vi-as i se Deus me valha! non dous dias! Non ch'a direi eu, ca o dirias e perder-t'-ias por n comigo! ay Sentirigo! ay Sentirigo! al Alfanx' e al Seserigo! Cuidand' [en] ela ja ei perdudo o sen, amigo, e ando mudo; e non sei ome tan entendudo que m' og' entenda o por que digo: ay Sentirigo! ay Sentirigo! al Alfanx' e al Seserigo!

6140

10

6145

r. 78 <= 106)b
15

6150

n Cantiga de refram: 3 X (4 2). - Versos de rhytmo jambico (material ou arithmeticamente de dez syllabas), compostos de dous hemistichios femininos com acento na quarta syllaba e pausa depois da quinta. Copia~:~ singulares: ;;abiiB:iJ. - Rimas breves: ejo na ta copia; ias na 2a; udo na 3a; igo no refram.

m Die Schnste von allen, di e ich in Santaren erblicke, nach der ich mich am innigsten sehne, und an dio ich ohne Unterlass denke: ich werde sie di r nicht nennen, mein Freund; doch werde ich ausrufen: 11 Ach Sentirigo! ach Sentirigo! \Vie anders ist Alfanx! wie anders Seserigo! (1) Sie und eine zweite habe ieh vor noch nicht zwei Tagen gesehen, so wahr mi r Gott helfe! Doch nenne ich sie Dir nicht, denn Du wrdest es weiter sagen und mich und Dich ins Verderben strzen (ou : und wrdest dadurch bei mir in Verruf kommen). 11 Ach Sentirigo! etc. (2). Immer von ihr trumend, habe ich bereits den Verstand verloren und bin stwnm geworden. Darum ist kein noch so Verstndiger da, der da erriete, warum ich rufe: 11 Ach Seutirigo! etc. (3).
IV Cfr. Diez p. 49-50.

279.
(Tr. t20).

Pero eu vejo aqui trobadores, senhor e lume d'estes olhos meus, que troban d'amor por sas senhores non vej' eu aqui trobador, par Deus, que m' og' entenda o por que digo.: al Alfanx' e al Seserigo! Senhor, fremosa mais de quantas son en Sanctaren, e que mais des~jo, dizer- vus quero i se Deus me perdon! non vej' [eu] ome de quantos vejo que m' og' entenda o por que digo: al Alfanx' e al Seserigo!

6155

6160

tO

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Decasyllabos jam bicos, misturados de N onarios trochalcos, alguns dos quaes, com acento na quarta syllaba e pausa depois da quinta, se decompoem em dons hemistichios iguaes (como em o No. 278). - Copias singulares: btibjj{ na ta copia, e ababjjCC nas restantes, com infraco de uma das regras mais seguidas da Poetica antiga que prescrevia ao trovador, com relao mistura de graves e agudos, o seguinte: ,por qual guisa as meter en a cobra, que por tal guisa as meta nas outras."- Rimas breves e longas: res(a) eus(b) na ta copia; on(a) ejo(b) na 2a; on(a) udo(b) na 3a, que repete, portanto, uma das consoantes da 2a; igo no refram que em parte igual ao da cantiga anterior. III Obgleich ich hier Dichter sehe, welche fr ihre Damen Minnelieder ersinnen, so sebe ich doch, o meine Herrin und meiner Augen Licht, nicht einen darunter, 11 der verstnde, warum ich rufe: Wie anders ist Alfanx als Seserigo I (1) Schnste aller Frauen, die in Sanctaren sind, Euch, nach der ich mich am meisten sehne, sage ich es, dass ich, so wahr mir Gott verzeihe, keinen darunter erblicke, 11 der verstnde, warum ich rufe etc. (2).

551
Amo vos tant' e tan de coraon que o dormir ja o ei perdudo, senhor de mi e do meu coraon; non vej' eu orne tan entendudo que m' og' entenda o por que digo: al Alfanx' e al Seserigo!
6165

15

6170

So innig und herzlich liebe ich Euch, dass ich den Schlaf schon verloren babe, ach meine Herrin und meines Herzens Herrin. Einen so Verstndigen sehe ich nicht, 11 der da verstnde, warum ich sage etc. (3).

IV Cfr. Diez p. 48; Mussafia p. 11; e Litteraturblatt 1896 p. 308


a 318.

280.
(Tr. 121).
f. 78

<= IOJo

Amigos, des que me parti de mia senhor e a non vi, nunca fui ledo, nen dormi, nen me paguei de nulha ren. Tod' este mal soffr' e soffri des que me vin de San taren. Assi me ten forad' Amor, par Deus, por ela, que sabor non ei de min; e se non for' ve'-la, perdud' ei o sen. Tod' este mal soffr', e mayor, des que me vin de Santaren.

6175

10

6180

II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Octonarios j ambicos. - Copias singulares: aaabi!AB: bb. - Rimas longas: i(a) na 18 copia; rla) na 28 ; r(a) na 38 ; n(b) no refram e no ultimo verso de todas as estrophes, ao qual responde. III Freunde, seit ich von meiner Herrin Abscbied nabm und sie nicbt gesehen, bin ich nicbt wieder froh geworden, noch babe icb gescblafen oder Freude an irgend etwas gefunden. 11 All dies Leid dulde icb und babe ich geduldet, seit icb von Santaren gekommen bin (2). Also zwingt mich Amor, beim Himmel, durch jene, dass ich mir selber zur Last bin; und wenn ich sie nicht sebe, verliere icb den Verstand.ll Ali dies Leid und noch Scblimmeres dulde icb, seit icb von Santaren gekommen bin (2). Ibr boldes Antlitz versetzt micb in solche Pein, wie icb sie nicbt zu sagen vermag. Aus Liebe zu ihr sterbe icb. 11 So sebr bedrngt Amor mieh, seit ich aus Santaren gekommen bin (3). Nacb ihr und ibrer Gunst micb sebnend, verliere ich _den Verstand (I).

+ +

553 O seu fremoso parecer me faz en tal cuita viver qual non posso nen sei dizer; e moiro. querendo-lhe ben. Esto me faz Amor soffrer des que me vin de Santaren. E [a] ela e o seu ben desejando, pero meu sen.
I

15

6185

20

6190

IV O resto da folha ficou em branco.

FALTA UMA MEIA- FOLHA: No. lJ<l DO CADERNO XII.

No ba meio de calcular o que contria. Apenas pode dizer-se que ainda aqui se tratava, provavelmente, de um cyclo muito restricto, mas completo, de poesias attribuidas a um s trovador, visto que a folha antecedente tem espao em branco e a immediata comea com Vinbeta. A lacuna, de resto, ja existia quando o volume foi encadernado.

A LACUNA FICA POR PREENCHER.

XXXIII

CANTIG1-\_S
281-284
DE

PEDRANNES SOLAZ.

281.
(Tr. t22).
f. 79

o. ~::fe~/a

(= 107a

Eu sei la dona velida que a torto foi ferida . . . . ca non ama. Eu sei la dona loada que a torto foi malhada .... ca non ama; Ca se oj' amigl amasse, mal aja que'-na malhasse, ca non ama.
6195

tO

Se se d'amigo sentisse, mal aja que'-na fe~isse, ca non ama.

6200

II Cantiga de refram, de contextura parallelistica: 6x(2+t). Septenarios trocha'icos, accompanhados de um trinario, tambem trocha'ico. - Estrophes de dous versos emparelhados: llll. Rimas (ou talvez toaantes) breves: ida no to e 5 distico e isse no 4; ada no 2 e 6 e asse no 3; ou talvez -(a) (resp. -e) nos disticos to, 4 e 5; e -a (resp. -e) no 2, 3 e 6. Cada seria por si, tanto a primaria em -a como a secundaria em -a, formam uma poesia completa, sendo ambas quasi identicas (com leves divergencias nos versos 7 e tO), se abstrahirmos das consonancias que perfazem o unico distinctivo de ambas. De mais a mais estas poesias, de parelhas alternantes, so theoricamente uma especie de leixapren: o ultimo verso do primeiro distico impar passa a ser a primeira linha da segunda parelha (3), assim como o ultimo verso do primeiro distico par vem repetido como inicial do segundo (4). No exemplo No. 281 ha porm irregularidades que talvez provenham da inexperiencia do copista em decifrar abreviaturas relativas concatenao estrophica, que viriam empregadas nos autographos dos Trovadores.

558 Que a torto foi ferida! nunca n seja guarida! ca non ama! Que a torto foi malhada! nunca ti seja vingada! Ca non ama!
Parece-me quasi certo que houve inverso, no smente entre os dsticos 3 e 4, mas ainda entre o 5 e 6, devendo ainda estes ultimos dois preceder os antecedentes. Tambem presumo que entre ambos falte outro grupo. Sendo assim, a poesia diria talvez: 1. Eu sei la dona velida 2. Eu sei la dona Zoada que a torto foi ferida, que a torto foi malhada, ca non ama! ca non ama!
3. Que a torto foi ferida! nunca n seja guarida! ca non ama!
4. Que a torto foi malhada! 'ilunca n seja vingada.! ca non ama!

15

6205

5. Nunca n seja guarida, se d' amigo non sentia, pois non ama! 7. Se d' amigo se sentia, mal aja que' -na feria! mais non ama!

6. Nunca n seja vingada, se amigo non amaiJa, pois non ama!

8. Se oge amig' amava, mal aja que'- na malhava, mais non ama!

III Ich weiss von einer liebreizenden Edeldame, welche zu Unrecht geschlagen ward, 11 denn sie liebt nicht (1). Ich weiss von einer preisenswerten Edeldame, welche zu Unrecht gezchtigt ward, 11 denn sie liebt nicht (2). Welche zu Unrecht geschlagen ward, wovon sie nimmer genesen moge, 11 denn sie liebt nicht (5). W elche zu Unrecht gezchtigt ward, wofr sie niemals geracht werde, 11 denn sie liebt nicht (6) . . . . . . [Wovon sie nimmer genesen moge, hatte sie kein Mitleid mit dem Freuude, 11 denn sie liebt nicht.] [Wofr sie niemals geracht werde, hatte si e [keine] Liebe zu ihrem Freunde, 11 denn sie liebt nicht.] .... Riitte sie Mitleid mit dem Freunde, wehe dann dem, welcher sie schlge; 11 doch sie liebt nicht (3). Hatte sie Liebe zu ihrem Freunde, wehe dann dem, welcher sie zchtigte; 11 doch sie liebt nicht (4).

282.
(Tr. 123).

N on est a de Nogueira a freira que m' e[n] poder ten; f. 79 <= 107)b mais x' outr' a 11 fremosa a que me quer' eu mayor ben. 5 E moiro-m'eu pola freira, mais non pola de Nogueira.

6210

10

Non est a de Nogueira a freira ond' eu ei amor; mais x' outra fremosa a que me quer' eu mui melhor. E moiro-m'eu pola freira, ... mais non pola de Nogueira. Se eu a freira visse o dia que eu quisesse, non coita no mundo nen mingua que ouvesse. E moiro-m'eu pola freira, mais non pola de Nogueira.

6215

6220

15

6225

I CV 82! (1219) - 1 (E non) - 2 a freira que eu quero ben 3 mais outra mais fremosa - 4 a que min en poder ten - 5-6 O CV traz o verso 5 duas vezes, repetindo-o ainda depois do 6, de sorte que o refram fica composto de quattro linhas. - 9 mais outra mais fremosa - 10 mi - 13 E se eu aquela freira - 14 un dia veer podesse - 16 nen pesar que eu ouvesse - 19-22 E se eu aquela freira 11 veer podess' un dia 11 nenhua coita do mundo 11 nen pesar non averia. II Cantiga de refram: 4 x (4 2). - Poesia com divergencias importantes nos dois codices, estranhamente ,desigual" quanto medida, (quer consideremos os impares, que so soltos, como hemistichios, quer como versos independentes) e tambem quanto s rimas que esto em opposio

560

20

Se m'ela min amasse mui gran dereito faria, ca lhe quer' eu mui grau ben e punh' i mais cada dia. E moiro-m'eu pola freira mais non pola de Nogueira.

6230

aberta com a lei allegada com relao ao No. 279. - Temos versos que material ou arithmeticamente contam sette e oito syllabas. Senarios jambicos femjninos alternam com regularidade com Octonarios jambicos masculinos nas primeiras duas copias; ha exclusivamente Senarios fem. na 3a; os mesmos, misturados com Septenarios fem. e um unico masculino na 4a; Septen. fem. tambem no refram.- Copias singulares, das quaes as duas primeims teem teor parallelistico em ambos os codices (emquanto as outras duas s" o tt:em no (~V): iaxajjC no primeiro grupo; xx na ga copia; xx~ na 4a. - Rimas longas no grupo 1: n na 1" copia; r na 2a; breves no 11 grupo: esse na ga copia; ia na 4a; e eira no refram. III Nicht die Nonne aus Nogueira ist es, die mich gefangen hlt; vielmehr ist eine andre, noch schnere, diejenige, welche ich am meisten liebe: 11 lch storbe um einer Nonne willen, doch nicht um die aus Nogueira (1). Nicht die Nonne aus Nogueira ist es, die ich verehre; sondern eine andre, noch schne1e, ist diejenige, welcher ich am meisten zugethan bin : etc. (2). Sabe ich die Nonne am Tage, den ich wahlte, so gbe es fr mich keine Pein auf Erden, noch irgend ein Elend (3}. (Liebte sie mich, so thte sie ganz recht; denn ich liebe sie sehr herzlich und tglich mit grsserem Eifer.) ou na lio de {~V, que eu preferiria: She ich jene Nonne an einem bestimmten Tage, so gbe es auf der ganzen W elt keinen Kummer und kein Leid fr mich.

283.
(Tr. 124).

A que vi ontr' as amenas i Deus! como parece ben! E mirei -la das arenas; des i penado me ten! Eu das arenas la mirei, e des enton sempre penei! A que vi ontr' as amenas jDens! com' bon semelhar! E mirei -la das arenas; des enton me faz penar! Eu das arenas la mirei, e des enton sempre penei!
11

6235

f. 79

<= 107)c

6240

10

15

Se a non viss' aquel dia l que se fezera de mi? Mais quis Deus enton, e vi-a! Nunca tan fremosa vi! Eu das arenas la mirei, e des enton sempre penei!

6245

6250

I CV 82;", (1220)- 1 antr' as a.- 3 eu mirei-la- 6 Aqui, como na cantiga anterior, o CV repete o 1 verso do refram.- 7 antr' as a.8 comi- (graphia: comha) - 9 eu mirei-la - 10 fez- 13 As ultimas estrophes esto invertidas no {'V - 14 min - 15 e 21 mais quis Des - entonc' e vi- a.
II Cantiga de refram: 4 x (4 2). - Septenarios trochai:cos no corpo da cantiga; Octonarios jambicos no refram.- Dous pare~ de copias, de contextura parallelistica. Cada parelha tem dous versos identicos (1 e 3) e os outros dous semelhantes, mas com rima diversa: bb!IC'C. Rimas breves e longas: enas (amenas, arenas)<>, n(b) na primeira copia; enas(a) ar(b) na segunda; ia (dia, vi-a)<>, i(b) na terceira; ia(a} r(b} na quarta; ei no refram.

36

562
20

Se a non viss' aquel dia, muito me fora melhor. Mais quis Deus enton, e vi a mui fremosa mia senhor. Ell das arenas la mirei, e des enton sempre penei!

6255

III Die, welche ich zwischen den Zinnen sah, Gott, wie herrlich sah si e aus! I ch erblickte sie vom Mee1esstrande aus; und seither bin ich in Betrbnis. 11 Vom Meeresstrande aus erblickte ich sie; und seitdem erhlt sie mich behbt (1 ). Die, welche ich zwischen den Zinnen sah, Gott welch liebliches Antlitz hat sie! 11 Ich erblickte sie vom Meeresstrande aus; und seitdem erhlt sie mich behbt (2). Htte ich sie an jenem Tage nicht geschaut, was wre aus mir geworden? Gott aber hat gewollt, dass ich sie erblicken sollte. Darum sah ich sie. Und sah niemals etwas Schneres. 11 Vom Meeresstrande aus etc. (3). Htte ich sie damals nicht geschaut, es wre zu meinem Heil gewesen! Gott aber hat gewollt, dass ich meine wunderschne Herrin erblicken sollte.ll Vom Meeresstrande aus erblickte ich sie; und seither erhlt si e mich betrbt (4). IV Herculano intercalou esta poesia no seu Romance historico: O Monasticon, vol. II., cap. X.

284.
(Tr. t25).

Vou-m'eu, fremosa, pera '1 rei: por vos, u for', penad' irei d'amor, d'amor, d'amor, d'amor, por vos, senhor, d'amor, [d'amor].
5

6260

Vou-m'eu a la corte morar: por vos, u for', ei a penar d'amor, d'amor, d'amor, d'amor, por vos, senhor, d'amor, [d'amor]. E se vos non vir' l que farei? Cuidand' en vos, morrer-vos-ei d'amor, d'amor, d'amor, d'amor, por vos, senhor, d'amor, [d'amor].-11
6265

10

I No original faltam as ultimas syllabas do refram. No verso 9 supprimi uma syllaba que sobejava (e se vos eu n. v.) D Cantiga de refram: 3 x (2 1). - Octonarios jambicos. - Versos pareados: aa:IBB. - Rimas longas: ei no to dstico; ar no 2; ei no 3 que volta portanto ta consoante; r (ou ntes a formula d'amor) no refram. - bem possvel que falte um 4 dstico, que voltasse rima ou toante do 2, tornando completo o parallelismo. - Talvez: E se vos non vir' e_que seer? Ouidand' en vos, morte verr. DI Schnste, ich gehe zum Knig: Wo immer ich weile, werde ich elend und krank sein: 11 Vor Liebe, Liebe, Liebe, Liebe; vor Liebe, Herrin, zu Euch; vor Liebe (t) ! An den Hof gehe ich: W o immer ich weile, werde ich ein Elender -und Kranker sein etc. (2). Was soll ich thun, so ich Euch nicht sehe? An Euch denkend, werde ich sterben: 11 Vor Liebe, Liebe, Liebe etc. (3). [Was wird geschehen, so ich Euch nicht seh e? Whrend ich an Euch denke, wird der Tod mich ereilen: 11 Vor Liebe, Liebe, Liebe etc. (4).] 36*

FALTAM TRES MEIAS- FOLHAS: Nos. 2a, 3a E 4a DO CADERNO XIII.

Na primeira folha que falta, comeava provavelmente um cyclo novo, visto que a antecedente acabava com uma coluna em branco. Na ultima findava um cyclo, visto na immediata existir uma Vinheta. , todavia, impossivel decidir, se ao todo faltam tres series, ou duas, ou uma s.

A LACUNA FICA POR PREENCHER.

XXXIV

CANTIGAS
285-287
DE

FERK AK PADRON.

285.
(Tr. 126).
C. XIII: 4{J
Vinheta

{. 80 (=

108~a

Se vos prouguess', Amor, ben me devia cousimento contra vos a valer, que mig' avedes filhada perfia tal que non sei como possa 'iver !::ien vos, que me teedes en poder e non me leixades noite nen dia. Por esto faz mal-seu quen s'en vos fia, com' eu, que ouvera end' a morrer por vos, Amor, en que m'eu atrevia muit', e cuidava convosc' a vencer 11 a que me vos fezestes ben querer; e falistes-m(e) u vos mester avia. E por aquest', Amor, gran ben seria, se eu per vos podesse ben aver de mia senhor, ond' eu ben a veria sol que vos end' ouvessedes prazer; mais vos, Amor, non que redes fazer nulha ren de quant' eu por ben terria.

6270

6275

10
f. 80

<= 108)b

6280

15

6285

I CY ;)63 (976)- 1 vus- mi- 8 (com' eu ond' oztvera a morrer). Talvez: com' eu que end' outera a morrer? - 9 por voss' amor - 10 con vosc' a veer - 11 mi - (e filltastes m'u vus mester avia) - 13 (e por aquesto gran ben seria), com ommisso da palavra Amor que necessaria para completar a medida. - 15 da m. s. - 20 de voss' amor 21 acho-vus - 22 (vus).
II Cantiga de meestria: 4 x 6. - necasyllabos jambicos. Copias equiconsoantes: aibabb. - Rimas breves e longas:
ia(a) r(b).

568

20

E de bon grado ja m'eu partiria de vos, Amor, se ouvess' n lezer, mais acho-vus comigo todavia cada u vou por me vos asconder. E pois sen vos non posso guarecer, se me matassedes ja, prazer-m'-ia.

6290

f i Gefiele es Euch, Amor, so knntet Ihr wohl, wegen meines verstiindigen Verfahrens, Rcksicht auf mich nehmen. [Statt dessen] haht Ihr hartnckigen Streit mit ruir, so dass ich nicht gegen Euren Willen lehen kann, der Ihr mich in Eurer Gewalt haht und mich weder hei Tage noch hei Nacht in Frieden lasst (1 ). Schlecht heraten ist der, welcher auf Euch haut, wie ich gethan, der ich dem Tode nahe hin durch Eure Schuld, Amor, auf den er doch gerechnet und vertraut und mit dessen Hilfe er diejenige zu hesiegen vermeinte, zu welcher Ihr ihm Liehe eingeflsst. lhr aher verliesset mich gerade, ais ich Euch hrauchte (2). Deshalh solltet Ihr, Amor, mir nun doch zu Liehesgunst von Seiten meiner Herrin verhelfen, die sie mir gewhren wrde, so lhr nur wolltet. Ihr aher, Amor, wollt nichts von alledem thun, w.as ich fr gut hielt (3). Gern wrde ich Euch Valet sagen, stnde es in meiner Macht; doch wohin ich auch gehe, um mich vor Euch zu verhergen, Ihr begleitet mich immerdar herall hin. Da ich ohne Eure Hilfe nicht genesen kann, wre es das Beste fr mich, wenn Ihr mich tten wolltet (4).

286.
(Tr.
1~7).

N ulh' ome non pode saber mia ~azenda per neun sen, ca non ous' eu per ren dizer a que m'en grave coita ten. E non me sei conselho dar, ca a mia coita non par que me faz seu amor soffrer. Con tal senhor fui emprender a que non ouso dizer ren de quanto mal me faz aver, que me sempre por ela ven. 11 E mal per foi de min pensar Amor, que me seu fez tornar, ca por ela cuid' a morrer. E nunca meus olhos veran con que folgu' o meu coraon. 1\ientr' esteveren, com' estan, alongados d'ela, e non foren u a vejan , ben sei que nunca lhes ren mostrarei que lhes possa prazer, de pran.

6295

6300

10
f. BO
(= IOB)c

6305

15

6310

20

I ('V ;)()! (~)77) - 2 nenkun - 7 mi - 8-9 (eu prenda o que etc.) 10 mi - 11 mi - 16 con que folgue meu coraon - 19 foran20 lhis -- 21 lhis - 27 lhi.
II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios jambicos. Copias parPadas: abubeca. - Rimas longas: r(a) n(b) ar(c) no grupo 1; anla) on(b) ei(c) no no. III Kein Mensch kann irgendwie um meinen Zustand wissen; denn ieh wage es nicht, diejenige zu nennen, welche mir solche Pein bereitet,

570 E ben sei ca non dormiran, rnentr' assi for'; nen ra.zon, nen eu non perderei affan, imal-pecado! nulha sazon. Mais se eu non morrer', irei ced' u lhe mia coita direi! E por ela me mataran.

6315

25

6320

und ich weiss mir nicht zu raten noch zu helfen: so beispiellos ist die Qual, in welche die Liebe zu ihr mich gebracht (1). Mit einer solchen Herrin habe ich angeknpft, zu der ich von dem Leide nicht zu sprechen mich erkhne, das mir durch sie widerfhrt. Und bel hat Amor mir mitgespielt, ais er mich zum lhren machte, denn um sie frchte ich zu sterben (2). Auch werden meine Augen und mein Herz nimmermchr et.was Erfreuliches sehen; solange si e fern von ihr sind, werde ieh ihnen gewisslich nie etwas Lustbringendes zeigen konnen (3). Noch werdbn sie in der Zwischenzeit Rchlafen (und dl"fen es auch nicht); auch werde ich leider nimmer meinen Kummer los. Sterbe ich nicht, so werde ich daher bald an die Sttte gehen, wo ich ihr mein Leid klagen kann, ob man mich freilich auch darum toten wird (4).

287.
(Tr. 128).

Os meus olhos, que mia senhor foron veer, a seu pesar, mal per foron de si pensar, que non poderian peor, pois ora en logar estan que a veer non poderan. Sei ca non poderan dormir, ca viron o bon semelhar da que os faz por si chorar e av'-lo-an a sentir, pois ora en logar estan que a veer non poderan.

6325

10

6330

Quanto prazer viron enton semelha que foi por seu mal; 15 ca se lhes Deus ora non val; 11 f. so = (108)d non jaz i [al] se morte non, pois ora en logar estan que a veer non poderan.
I CV 565 (978) - 8 que ambos os codices - 21 vos. 15 lhis (agora) -

6335

16 al falta em

II Cantiga de refram; 4 x (4 2).- Octonarios jambicos.Copias singulares; uhbajjCC. -Rimas longas: r(a) ar(b) na la copia; ir(a) ar(b) na 2a, que repete uma consoante da anterior; on(a) al(b) na 3a; r(a) on(b) na 4a, que tambem emprega uma rima da antecedente, mas com inverso; an no refram. III Meine Augen, die zu ihrem Schaden meine Herrin geschaut, haben gar schlecht fr sich selber gesorgt, so schlecht wie irgend mglich: 11 denn sie weilen jetzt an einem Orte, wo sie jene nicht sehen knnen (1).

572
20

Quando a viron, gran prazer ouv' ende o meu coraon, mais direi- vus fia razon : non lh'o devia gradecer, pois ora en Jogar estan que a veer non poderan.

6340

I eh weiss, dass sie nicht schlafen knnen, weil sie das holde Antlitz derer sahen, die sie mm zum Weinen zwingt, und dass sie es bitter empfinden werden; 11 denn sie weilen etc. (2). So viel Lust sie damals sahen, gereicht nun zu ihrem Leide. Und so ihnen Gott nicht hilft, ist ihnen der Tod gewiss etc. (3). Als sie jene sahen. f.rohlockte mein Herz: jetzt aber muss ieh gestehen, ich sollte ihnen nicht dafr dankbar sein; 11 denn sie weilen jetzt an einem Orte, wo sie jene nicht zu sehen vermgen (4).

FALTA UMA MEIA-FOLHA: No. 3f1 DO CADERNO XIII.

provavel que contivesse, como tantas outras, um cyclo pequeno, mas completo, de cantigas de um auctor diverso do das cantigas antecedentes, e tambem do das seguintes. Nos apograpbos italianos segue, immediatamente, a cantiga correspondente ao nosso No. 288. -

A LACUNA FICA POR PREENCHER.

XXXV

CANTIGAS
288-292
DE

PERO DA PONTE.

288.
(Tr. 112).
Vinheta {. 81 (= 109)c

C. XIII: 2{J

Tan mmto vus am eu, sen 1or, que nunca tant' amou senhor ome que fosse nado; pero des que fui nado, non pud' aver de vos, senhor, por que dissess': ay, mia senhor, en bon pont' eu fui nado! Mais quen de vos fosse senhor, bon dia fora nado!
11 E o dia que vos eu vi, senhor, en tal ora vus vi que nunca dormi nada, nen desejei ai nada se non vosso ben, pois vos vi! E dig' a mi: por qu vos vi, pois que me non vai nada? ~Iai-dia nad' eu que vos vi! e vos bon dia nada!

6145

6350

cligJ>d tO

6355

t5

6860

I ('V ;)f!)6 (979) - t6 mi - t9 que - 20 vus - O {~A tem, por engano: poderiades - 22 (mais al nunca foy guarda) - 23 da m. g. c. - 26 q. Des g. que d. e. II Cantiga de meestria: 3 x 9. - Octonarios e senarios jam bicos. - Copias singulares, de s duas terminaes cada uma: aabfmabab.- Rimas breves (1)) e longas (a): r(a) ado(b) na to. estancia; i(a) a.da(b) na 2o.; on(a) ado(b) na 3o.. Todas as estancias se decompoem em duas partes, desiguaes, mas symmetricas: uma de 6 versos, e outra de R. Na. to. parte, quattro octonarios agudos, dois de cada lado, com rima sempre identica (que senhor na ta estrophe, vi na 2o., e enton na 3o.) abraam dous senarios graves, emparelhados, com nova consonancia (nado na to. estrophe, nada na 2o., e guard.ado na 3o.).- Na segunda parte~ pelo contrario, dous senarios graves

37

578
20

25

Ca se vus eu non viss' enton quando vos vi, poder(a) enton seer d'afan guardado; mais nunc' ar fui guardado de mui gran coita des enton; e entendi-m'eu des enton que aquel guardado que Deus guarda; ca des enton tod' ome guardado.

6365

6370

(com a mesma rima que caracteriza os da primeira parte) abraam um octonario agudo, que tambem repete a consoante dos precedentes. Ou por outra: os versos com a rima u so octonarios, os com a rima b senarios. Pde ser que falte uma 4a estancia, cuja rima longa tivesse a vogal i, e cuja breve fosse guardada. ID So innig liebe ich Euch, Herrin~ wie niemals ein Mann vor mir seine Herrin geliebt hat, obwohl ich mein Lebtag von Euch auch nicht so viel Liebes erfahren habe, dass ich htte ausrufen knnen: ,Ach Herrin, ich ward zu guter Stunde geboren". W er aber Euer Hen wre, der wre ein Glckskind (1). Als ich Euch sah, geschah es zu solch unheilvollem Zeitpunkt, dass ich seither nicht mehr schlafon konnte, noch einen anderen unsch hegte als den, Euch zu sehen. Zu mir aber spreche ich: ,wozu sah ich Euch, wenn es mir doch nichts ntzt?" Unter einem Unstern ward ich geboren und Ihr unter einem freundlichen Gestirn (2). Hatte ich Euch damals nicht erblickt, ich htte von Kummer frei bleiben knnen. Seither aber weicht grosser Kummer nicht von mir. Zur Stunde aber sah ich ein, dass nur der recht behtet ist, den Gott htet. ln diesem Falle aber ist jedermann gut gehtet (3).

'V

IV O annotador, lembrado de um adagio, que j devia ser vulgar no seu tempo, lanou margem a nota: guardado he que(= quem) deos guarda.

289.
(Tr. 113).

Se eu podesse desamar a que[n] me sempre desamou, e podess' algun mal buscar a quen me sempre mal buscou! Assi me vingaria eu, se eu podesse coita dar a quen me sempre coita deu. 1\'Iais [sol] non poss' eu enganar meu coraon, que m'onganou, por quanto me fez desejar a quen me n tmca desejou. 11 E por esto non drmio eu porque non posso coita dar a quen me sempre coita deu.

6375

6380

10

{. 82 (= llO)a

c. XIII:

IfJ:

6385

I (;V 567 (980) - No verso 2 o CA tem que, emquanto o CV traz queu. Cfr. os versos 4, 7 e 11. - 4 mi - 7 a que a mi s. c. d. - 8 sol falta no CA - posso no <.:V - 10 mi fax- - 13 e 27 porque non poss' eu coita dar - 15 que desentpar - 16 a q. mi-assi desemparou - 17 ou q. podess' eu, esto1var (estmnm) - 22 ousass' eu - 25 min 26 (lasero). II Cantiga de refram: 4 x (5 2).- Octonarios jambicos.Copias equiconsoantes: ababtll.\.(~.- Rimas longas: ada) ou(bJ eu(c). O poeta, repetindo em cada estancia tres vezes o mesmo verbo, em derivac;o variada, empregou o artificio a que os trovadores chamaram mordobre: ,dobre diur a palavra cada cobra duas veus ou mais ..... mor-dobre tanto come dobre ... mais as palavras desvairan-se, porqzte mudan os tempos. 14 III Knnte ich doch Unliebe hegen fr die, welche stets Unliebe gegen mich gehegt hat! Und knnte ich doch Bses anthun der, dio mir immer Bses angetban bat ~ Es wre Vergeltung, 11 knnte i eh in Harm versetzen die, welche mir immer Harm bereitet bat (1). 37*

580
15

20

Mais rog' a Deus que desampar a quen m'assi desamparou, vel que podess' eu destorvar a quen me sempre destorvou. E logo dormiria eu, se eu podesse coita dar a quen me sempre coita deu. Vel que ousass' n preguntar a quen me nunca preguntou, por qu me fez en si ct~idar, pois ela nunc' en mi cuidou. E por esto lazeiro eu: porque non posso coita dar a quen me sempre coita deu.

6390

6395

25

Doch vermag ieh nicht mein Herz irrezuleiten. das mich irregeleitet hat, indem es mir Sebnsucht nach der eingab, die sich niemals nach mir gesehnt bat. Schlafen kann ich nicht, 11 weil ich nicht in Harm bringen kann die, welche mir immer Harm bereitet hat (2). Vom Himmel erbitte ich, or mchte diejenige verlassen, die mich so verlassen hat, oder dass ich in Unruhe strzen knnte die, welche mich immer beunruhigt hat. Dann wrde ich wieder schlafen, 11 wenn ich in Harm versetzen knnte die, welche mir dauernd Harm bereitet (3). Oder vermchte ieh wenigstens zu erfragen von der, welche mich nie gefragt hat, warum ich an sie denken muss, die nimmer an mich gedacht hat. Das ist's, was mich zum Lazarus macht, 11 dass ich nicht in Harm versetzen kann die, welche mir dauernd Harm bereitet (4).

290.
(Tr. 114).

f.

82

<= JJO)b
10

Agora me part' eu .mui sen meu grado de quanto ben oge no mund' avia, ca 'ssi quer Deus e mao meu pecado! jAy eu! De mais, se me non vai Santa 1\Iaria, d'aver coita muito tenh' eu guisado, e rog' a Deus que mais d'og' este dia non viva eu, se m'elll i non d conselho. Non viva eu, se m'el i non d conselho; nen viverei, nen cousa guisada, ca pois non vir' meu lum' e meu espelho, jay eu! ja por mia vida non daria nada, mia senhor; e digo-vus en concelho que, se eu moir' assi d'esta vegada, que a vo'-lo demande m~u linhage!

6400

6405

6410

15

6415

20

Que a vo'-lo demande meu linhage, senhor fremosa, ca vos me matades! Pois voss' amor en tal coita me trage, jay eu! e sol non quer Deus que mi-o vos creades, 6420 e non me vai i preito nen menage, e ides-vus e me desamparades, desampare vos Deus, a que o eu digo!

I CV ~68 (981) - 2 og' eu - 5 rni- 7 mais rog' a D. - 8 e 9 O CA tem em ambos os versos: non viva eu se rn' el y non d c. O y da primitiva; eu e d foram intercalados mais tarde. No CV o y no apparece no verso 8, mas sim no immediato. - Sem elle o verso parece- me mais harmonioso. - ~2 mi - 23 desemparades - 24 e 25 desempare-vus - 26 desemparado. II Cantiga que eu chamaria de meestria, se no fosse o refram intercalado: Ay eu!: 4 x (3 4).- Decasyllabos jambicos. Copias singulares, com uma palavra perduda no fim, que se repete

+IR+

5~2

25

30

Desampare vos Deus a que o eu digo, ca mal per fie' og' eu desamparado! De mais non ei parente nen amigo jay eu! que m'aconselh'! e desaconselhado fiqu' eu sen vos~ e non ar fira migo, senhor, se non gran coita e cuidado. j.Ay Dens! valed' a ome que d'amor mone!

6425

6430

textualmente no principio da immediata, de modo a estabelecer o artificio do leixa-pren: bxb2b. - Rimas breves - abstrahindo-se do refram intercalar-: ado(a) 'ia(b) elho(c) na ta estancia; ellto(a) ada(b) age(c) na 2a; age(a) aes(b) igo(c) ua 3a; igo(a) ado(b) orre(c) na 4a, a qual como se v, torna a empregar a tn consoaute da cantiga, e yem a I'ematar necessariamente com um verso solto.

III Nun muss ich ganz wider meinen wunsch und 'Villen Abschied nehmen vom einzigen und hchsten Gute, das ich auf Erden besass; denn so bestimmt es Gott und meine Sndenschuld.- Wehe mir!- So mir die hei1ige Jungfrau nicht beisteht, ist es mir verhngt, viel Leids zu erfahren. Darmn bete ich zu Gott, wenn er nicht Hilfe schaffen will, mge er mich diesen Tag nicht berleben lassen (1). 'Venn er nicht Hilfe schaffen will, mge er mich diesen Tag nicht berleben lassen! Und ich werde ihn nicht berleben, noch wre es in der 01dnung; denn sobald ich mein Licht und meinen Spiegel nicht sehe wehe mi r! - mchte ieh keinen Strohhalm fr ruein Leben geben. Doch, Herrin, offen sage ich es hier: sterbe ich jetzt, so soll meine Lippe Klage gegen Euch erheben (2). Es soll meine Lippe Klage gegen Euch erheben! Denn, schne Herrin, Ihr ttet mich. Da die Liebe zu Euch mich also peinigt, - wehe mir! und der Himmel nicht einmal das erlaubt, dass Ihr Inir Glauben schenkt, und kein Schwur noch Treueid mir ntzt und lhr von hinnen geht und mich verlasst, so mge auch Gott, dem ich es klage, Euch verlassen (3) ! So mge auch Gott, dem ich es klage, Euch verlassen! Denn gar bel ergeht es heute mi r V erlassnem. Nicht einmal V erwandte noch Freunde habe ich - wehe mir! - , die mir raten knnten. Ratlos bleibe ieh daher zurck; und hei mir verbleiben allein Kummer und Sorge. Ach Gott, hilf einem, der vor Liebe stirbt (4)!
IV Cfr. Diez (p. 61), que remette o leitor s canes capcaudadas dos Provenaes, e Lang (p. CXXX) que combate a opinio do mestre, comparando esta cantiga, acertadamente, com as capfinidas.

291.
(Tr. 115).

c! ffo)c

A mia senhor, que eu mais d'outra ren desejei sempr' e amei e servi, que non soa da1 nada por mi, preito me trage de me fazer ben: ca meu ben d'eu por ela 11 morrer ante ca sempr' en tal coita viver,. En qual coita me seus desejos dan toda sazon; mais des agora ja, por quanto mal me faz, ben me far, ca morrerei e perderei afan: ca meu ben d'eu por ela morrer ante ca sempr' en tal coita viver. E quanto mal eu por ela levei, ora mi-o cobrarei, se Deus quiser'; ca pois eu por ela morte preser', non me U.iran que d'ela ben non ei: ca meu ben d'eu por ela morrer ante ca sempr' en tal coita viver.

6435

6440

10

6445

15

I CV 69 (982) e repetido, em parte, como obra de Sancho Sanches, sob No. 4 (39!). - 4 mi trage de mi f. b. (4) - me trage de mi (569) - 7 A 2a e ga estrophe faltam na cantiga No. 4 - 9 mi- mi- 16 non mi dir - 19 Saxon foi ja q. (4) - 21 ja que pes (4) - 22 mi t4 e 69).

II Cantiga de refram: 4 x (4+ 2).- Decasyllabos jambicos. -Copias singulares: abbajjl'C.- Rimas longas: n(a) i(b) na la copla; an(a) {b) na 2a; ei(a) r(b) na 3a; n(a) r(b) na 4a, que repete uma das rimas da la; r no refram.

III :Meine Herrin, der ich ber alies in Licbe, Sehnsucht und Treue zugethan war, die aber gar nichts auf mie h zu geben pflegte, vereinbart jetzt mit mir, mit Gutes anzuthun: 11 das Gute aber, das sie mir giebt, ist, dass ich sterben soll, statt immerdar in solcher Pein zu Ieben (1),


584

20

Tal sazon foi que me tev' en desden, quando me mais forava seu amor; e ora, mal que pes a mia senhor~ ben me far, e mal-grad' aja n, ca. meu ben d'eu por ela morrer ante ca sempr' en tal coita viver.

6450

6455

Wie die ist, welche die Sebnsucbt nach ibr allezeit in mir erweckt. Von nun an aber wird sie mi r, zum Entgelt fr soviel Leides, Liebes anthun, denn mit dem Tode bin ich ja alie Qualen los; 11 das Gute aber, das sie mir giebt, ist etc. (2). Den Ersatz fr alies, was ieh um si e gelittcn , erhalte ich nun, so Gott will, heimgezablt. Dcnn giebt sie mir den Tod, so kann niemand mehr sagen, dass ich keine Wohlthat von ihr empfangen babe, 11 denn etwas Gutes ist es fr mi eh, um ihretwillen zu sterben, statt immerdar in solcher Pein zu leben (3). Es gab eine Zeit, wo sie mieh verschmahte, ais die Liebe zu ihr am gewaltsamsten Herr iiber mich war. Nun aber, so leid es ihr thun mag, wird sie mi r eine Gunst erweiscn, fr die ich ihr freilich keinen Dank weiss: 11 denn besser ist es fr mi eh, um ihretwilleD zu sterben, ais immerdar in solcher Pein zu leben (4).

292.
(Tr. 116).

Senhor do corpo delgado, en forte pont' eu fui nado ! que nunca .perdi cuidado nen afan, des que vos vi. En forte pont' eu fui nado, senhor, por .vos e por mi! 11 Con est' afan tan longado en forte pont' eu fui nado! que vus amo sen meu grado e fao a vos pesar i. En forte pont' eu fui nado, senhor, por vos e por mi!
11

6460

f.

B2

<= llO)d

10

6465

jAy eu, cativ' e coitado!


15

en forte pont' eu fui nado! que servi sempr' endado ond' un ben nunca prendi. En forte pont' eu fui nado, senhor por vos e por mi!

6470

I fV .:J70 (983) -

3 coidado - 4 vus - 6 min - 10 e fa' a vos.

IICantiga de refram: 3x(4+2) ou3x(1+1H+2+2R).Septenarios trochai:cos. - Copias equiconsoantes: itbB ou iilhB. - Rimas breves e longas: ado(a) i(b). III Herrin, schlank gewachsene: unter schlimmem Gestirn ward ich geboren, denn Sorge und Harm werde ich nicht los, seit ich Euch kenne.ll Eine Unglcksstunde war es fr mich und Euch, ais ich geboren ward (1). Eine Unglcksstunde, da ich Euch in so langem Harme gegen meinen Willen liebe und Euch dadurch erzrne.ll Eine Unglcksstunde etc. (2). Eine Unglcksstunde, da ich ..rmster und Bekmmerter Euch ohne Lohn gedient und nie einen Gnadenbeweis erhalten babe. 11 Eine Unglcksstunde etc. (3). IV Herculano intercalou mais esta cantiga no seu cMonasticonr~, cap. X, substituindo o archaico senhor por dama. Cfr. Diez (p. 69-70), que compara esta estrophe com o triolet francez.

Na folha antecedente, que acaba, como de costume, com algum espao em branco, posto que pouco, termina um cyclo, e ao mesmo tempo um Caderno. Com a immediata comea outro cyclo e outro Caderno. Materialmente, no ha hoje ligao entre os dous: os cordes na lombada do volume esto cortados. Fica, portanto, indeciso se ha lacuna, ou no. Se existir, deve abranger um Caderno inteiro, a no ser que seguissem smente folhas soltas. Nos apographos italianos, as poesias que figuram entre o nosso No. 292 e 293, so oito, e pertencem ao auctor da serie XXXV.

VEJA- SE A SECO 17a DO APPENDICE.

XXXVI

CANTIGAS
293-302

DE

V A ASCO RODRIGUES, DE CALVELO.

293.
(Tr. 117).
f.

c.

f/_J;ttfa

83 (= Jll)a

Vivo coitad' en tal coita d'amor que sol non dormen estes olhos meus; e rogo muito por mia mort' a Deus. E a ren sei eu de mia senhor: Non sab' o mal que m'ela faz aver, nen a gran coit' en que me faz viver. Vivo coitad' e sol non drmio ren, e cuido muit', e choro con pesar, porque me vejo mui coitad' andar. Iais mia senhor que todo sabe ben, 11 non sab' o mal que m 'ela faz aver, nen a gran coit' en que me faz viver.

6475

6480

10
f.
83

<= JJJ)b

648.5

I ('V 582 (99t bis) - 3 e rogo semp1e - 4 mais ua ren - () coita 'n - 9 cuitad' a - 10 que sabe todo ben, lio que julgo prefervel. 14 que sempre levei - 19 eu falta no CA - 20 coita.
TI Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbali('C: cc. - Rimas longas: r(a) eus(b) na la copla; n(a) ar(b) na 2a; i(a) ei(b) na 3a; r no refram e na fiinda. III Bekmmert lebe ich in solcher Liebesnot, dass diese meine Augen sich nimmer zum Scblafe schliessen und ich zum Himmel bete um baldigen Tod. Von meiner Herrin aber weiss ich eines: 11 sie kennt das Leid nicht, das sie mir zufgt, noch die Pein, in der ich lebe (1). Bekmmert lebe ich und schlafe gar nicht, und grble viel und weine ~or Kummer, weil ich mich gar so elend sebe. Meine Herrin aber, die in aliem Guten erfahten ist, 11 wejss nicht, welches Leid sie mir zufgt etc. (2). Und, Freunde, an einem Unglckstage ward ich geboten, da ich immer Leid traga und so lange auf Erden lebe. Denn meine Herrin, die ich zu meinem Verderben gesehen, 11 weiss nicht, welches Leid sie mir zufgt etc. (3).

+ +

590
E, meus amigos, mal- dia naci con tanta coita que sempr' eu levei, e porque mais no mundo viverei, pois mia senhor, que eu por meu mal vi, non sab' o mal que m'ela faz aver, nen a gran coit' en que me faz viver. E meus amigos, non ei [eu] poder da mui gran coit', en que vivo, sofrer.

15

6490

20

An Kraft aber, mein Leid noch lnger zu ertragen, fehlt es mi r, o Freunde (I).

294.
(Tr. 118).

Des quand' eu a mia senhor entendi que lhe pesava de lhe querer ben, ou de morar u lhe dissesse ren, veed', amigos, como m'n parti: Leixei-lh'a terra, por lhe non fazer pesar, e viv' u non posso viver Se non coitad'. E mais vos n direi: pero m'eu viv' en gran coita d'amor, de non fazer pesar a mia senhor, veed', amigos, que ben m'n guardei: leixei-lh'a terra, por lhe non fazer pesar, e vi v' u non posso viver Se non coitado no meu coraon; ca me guardei de lhe fazer pesar. E amigos, non me soub' n guardar per outra ren se per aquesta non: leixei-lb'a terra, por lhe non fazer pesar, e viv' u non posso viver!

6495

6500

10

6505

15

6510

I CV f)83 (99~) - 2 lhi - lhi - 3 lhi - 5 leixei la t. - lhi 6 e vivo - 9 lhi - o {'A_ tem, por engano, que mui ben- 14 lhi.

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jam bicos. - Coplas singulares: abbaiiC{~. - Rimas longas: i(a) n(b) na 1.. copia; ei(a) r(b) na 2a; on(a) ar(b) na 3a; r no refram. III Seitdem ich eingesehen, dass meine Herrin darber ziirnte, dass ich sie liebte und da wohnte, wo ich zu ihr sprechen konnte, habe ich mich von ihr gewandt: 11 ich babe den Ort verlassen, um sie nicht lnger zu erzrnen, und lebe da, wo ich nicht anders (1) Ais bekmmert leben kann. Und ferner, so schlimm es auch um mich steht, habe ich mich doch davor bewahrt, meine Herrin zu reizen: 11 denn ich habe den Ort verlassen und lebe, wo ieh nicht anderH leben kann (2) Als im Herzensgrunde betrbt. Hten wollte ich mieh davor, ihren Zorn zu wecken, und fand kein anderes Mittel: 11 den Oit verliess ich und lebe, wo ich doeh nicht leben kann (3).

295.
(Tr. 262).
f. 83

<= JJJ)c

11 Por. vos veer vin eu, senhor et lume d'estes olhos meus. E valha- me contra vos Deus, ca o fiz con coita d'amor! Ca, senhor, non ei eu poder de viver mais sen vos veer.

6515

10

Aventurei-m', e vin aqui por vos veer e vos falar; ~ mia senhor, se vos pesar', faz~d' o que quiserdes i, ca, senhor, non ei eu poder de viver mais sen vos veer. Como vos quiserdes ser de me fazerdes mal e ben; e pois tod' en vosso sen, fazed' o que quiserdes ja, ca, senhor, non ei eu poder de viver mais sen vos veer.
~-ztS

6520

6525

15

I CV 58! (996) 6 vus - 8 p. vus v. e

2 E valha mi - 3 mi - 5 non ei en poder f. - 9 vus - 13 No CV falta a ultima copia.

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Octonarios jam bicos. - Copias singulares: abba:J(1C.. - Rimas longas: r(a) euslb) na ta copia; i(a) ar(b) na 2a; (a) n(b) na 3a; r no refram. III Eucb zu scbauen bin icb gekommen, ach Herrin und meiner Augen Licbt. Nun scbtze mich Gott! denn ich that es im Drang der Liebe: 11 es stebt nicbt lnger in meiner Macbt, zu leben, obne Euch zu sehen (1 ). lch babe das Wagnis unternommen und bin gekommen, Eucb zu seben und zu sprecben; missfllt es Eucb, so handelt, wie lhr wollt: 11 es steht etc. (2). Thut mir Leides oder Liebes an, wie lhr mgt; von Eurer- Gesinnung hngt alles ab. Thut, wie Euch beliebt: 11 es steht etc. (3). IV Herculano escolheu para lemma do cap. XXI do Cister os versos 7 e 8 d'esta cantiga.
~Monge

de

296.
(Tr. 263).

r. B.'l C= Ilild
5

Meus amigos, pese-vus do meu mal et da gran coita que me faz aver iia clona que me ten en poder e por que moir'. E pois m'ela 11 non vai, morrerei eu, meus amigos, por n, ca ja perdi o dormir e o sen

Gti.!;O

G5H5

10

Polo seu ben! E Deus non mi-o quer dar, se non gran coit' en que sempre VIVI, des que vi ela, que por meu mal vi. E pois eu tanto viv' a meu pesar, morrerei eu, meus amigos, por n, 6.')40 ca ja perdi o dormir e o sen

I {1V 585 (997) - 1 de meu mal - 2 e da gran coita que mi fax aver - 8 coita 'n - 13 qzte desejo - Ambos os codices teem sei, mas o sentido e a rima exigem e',: - 15 e se m. v. m. m. mi far - 19 ?ll' 20 qzeer' . m. b. s. b. II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: ahbaiWe: ('C. - Rimas longas: alfa) r<b> na 1 copia; ar(a) i{b) na 2a; ei{a) (bJ na 3"; n no refram. III Freunde, habt Mitgefbl mit dem Leid und den Qualen, di e mir eine Dame bereitet, die micb gefangen hiilt und um die icb sterbe. Da sie micb nicbt errettet, 11 ist mir der Tod gewiss, und babe icb bereits den Scblaf nnd den Verstand verloren (1) Um ibrer holden Reize willen. Gott will mir nichts Gutes geben, sondem nur die Pein, in der icb lebe, seit icb sie gescbaut, die icb zu meinem Leide sab. Da ich so ganz zu meiner Quallebe, 11 muss ich sterben, und babe bereits Verstand und Scblaf verloren (2) W egen ibrer holden Reize, nach denen ieh begehre. I eh empfango nichts als die Qualen, die sie mir scbon gegeben, und von denen si(' mir jo 38

+ +

594

15

Polo seu ben que desej', e non ei se non gran coita que m'ela deu ja. Et se mais vivo, mais mal me far; e pois eu tanto mia fazenda sei, ~orrerei eu, meus amigos, por n, ca ja perrli o dormir e o sen. E coitad' eu, que muito mal me ven porque quero mui ba senhor ben!

6545

20

lnger ich lebe, um so mehr geben wird. Da meio Zustand ein solcher ist, 11 muss ich sterben etc. (3) Ich lnnster! Mir geschieht Leides, weil ich eine sehr edle Dame lieb habe (1).

297.
(Tr. 264).

Porque non ous' a mia senhor dizer 6550 a mui gran coita do meu coraon que ei por ela i se Deus me perdon! veed' a coit' en que ei a viver: ond' eu atendo ben, me ven gran mal, e quen me rlevi' a valer, non me vai. v555
11 Non me vai ela que eu sempr' amei, nen seu amor que me forado ten, que me tolheu o dormir e o sen. Ura veed' a coita que eu ei: ond' eu atenrlo ben, me ven gran mal, 6560 e quen me devi' a valer, non me vai.

f.~fl!:1 f2)a

10

15

Nen me val Deus, nen me val mia senhor, nen qual ben lh'eu quero, des que a vi. nen meus amigos non me valen i ! Ay eu cativo! coitado d'amor! 6565 ond' eu atendo ben, me ven gran mal, e quen me devi' a valer, non me val.

dev' a valer non mi val -

3 mi - 4 a co1~ta 'n - 5 mi - 6 e quen mi 7 mi- 9 mi - 13 non mi val - mi 15 mi- O CA. tem: nen m. v. y - 16 cativ' e coita[do]. I CV 86 (998) -

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abba!ICC. - Rimas longas: r(a) on(b) na 1 copia; ei<> n(b) na 2; ;}r(a) ,;(b) na 3; a.t no refram. III Da ich es nicht wage, meiner Herrin von der grossen Herzensnot zu reden, die ich um sie erdulde, lebe ich in arger Bedrangnis: 11 woher ich Lust erwartete, kommt mir I.eid, und wer mir heistehen sollte, steht mir nicht hei (1 ). Sie hilft mir nicht, die ich treu geliebt, noch die Liebe zu ihr, die mich gefesselt hlt und mir Schlaf und Verstand raubt. Denkt Euch, iu welcher Bedrngnis ich da lebe! 11 woher ich etc. (2). Weder Gott hilft mir, noch meine Herrin, noch die innige Liebe zu ihr, noch auch die Freunde. Ach ich rmster, Beklagenswerter! 11 wohei" ich etc. (3). 38*

298.
(Tr. 265).

Non per' eu coita do meu coraon, cuidando sempr' en quanto mal me ven por fia dona que quero gran ben. E sei ja esto i se Deus me perdon ! que nunca Deus gran coita qtso dar se non a quen el fez molher amar, Com' a min fez. Ca des que eu naci, nunca vi om' en tal coita viver, com' eu vivo, per molher ben querer. E sei ja esto que passa per mi: que nunca Deus gran coita quiso dar se non a quen el fez molher amar,

6570

6.575

10

I CV 580 (992) - 2 mi - 3 No CV faltam as cinco primeiras syllabas - 4 mi - 5 que nunca Deus mui gran coita quis dar - 7 como a min fax que des quando naci - 8 nunca vi ome tal coita sofrer 9 com' eu sofro por m. b. q. - 10 min - 13 com' el fax min - 14 coitas muita[s] - O CA tem sei, lio que se tornaria prefervel logo que substitussemos no verso immediato sei porei. - 19-20 A fiinda falta no CV.

II Cantiga de refram: 3x(4+2)+2.- Decasyllabos jambicos. - Copias singulares: abbaiiCC: cc. - Rimas longas: onCal nlb) na ta copia; i(a) r(b) na 2&; r(a) ei(b) na 3a; ar no refram e na fiinda.

III Ich werde meine Herzenspein nicht los, da ich immer daran denken muss, wie viel Leides mir durch eine Frau geschieht, di e ich liebe. Eins aber weiss ich, 11 dass Gott harte Pein nur dem auferlegt, den er zwingt, eine Frau zu lieben (1) Wie er mit mir gethan. Denn seit ich geboren, sah ich niemals einen Mann in hnlicher Not, wie ich sie dulde, weil ich eine Frau innig liebe. Aus eigener Elfahrung aber weiss ich, 11 dass Gott harte Pein nur dem auferlegt, den er zwingt, eine Frau zu lieben (2),

597

15

Com' a min fez, mui coitado d'amor e d'outras coitas grandes que eu ei. E pois eu ja toda-las coitas sei, d' a cousa so ben sabedor: que nunca Deus gran coita quiso dar se non a quen el fez molher amar, Com' a min fez; e nunca me quis dar ben d'essa dona que me fez amar.

6580

6585

20

'Vie li" mit mir gethan hat, der ich von Liebe arg bedrngt bin und vou andereu grossen Qualen, die ich kenne. Und da ich sie alie durchgekostet habe, weiss ieh besonders eines: 11 dass Gott harte Pein nur dem auferlegt, den er zwingt, eine Frau so zu lieben (3), Wie er mit mir gethan hat. Denn niemal~ hat er mir Gunst gewh.rt von der Frau, die er mich zu lieben zwang (I).

299.
('fr. 266).

f.

84

<= JJ2)b

Senhor, eu vivo mnit' a meu pesar e mui coitado i se Deus me perdon! por vos que amo mui de coraon, que me fez Deus, por mal de mi, amar. E por meu mal me vos foi amostrar, ca d'-lo dia, senhor, que vus vi, per ba f, nunca coita perdi Por vos, y_ue eu por mal de mi amei, des que vos vi, per ba f, senhor; ca des enton me fez o voss' amor na mui gran coita viver que og' ei! E por meu mal vos vi e vos falei, ca d'-lo dia, :::;enhor, que vus vi, per ba f, nunca coita perdi

6.'j9()

6595

10

6600

I Emendei o 2o verso que diz no original: e mui coitad a se d. m. p. -Talvez: e mui c~itad' ia[sJsi Deus me pe:rdon! II Cantiga de refram: 3 x (5 2) 2. - Decasyll_abos jambicos. - Copias singulares: abbaaii(1C: cc. - Rimas longas: ar(a) on(b) na la copia; ei(a) r(b) na 2a; n(a) r(b) na 38 ; i no refram e na fiinda. III BetJ.bt und arg bekmmert lebe ich, Herrin, so wah1 mir Gott helfe, um Euch, die ich von Herzen liebe, und die der Ilimmel mir zu meinem Leide entgegengefhrt hat; 11 denn seit dem Tage, wo ich Euch geschaut, bin ich den Kummer nicht wieder los gewmden (1) Um Euretwillen, die ich, zu meinem Leide, von dem Augenblick an geliebt babe, wo ich Euch sah; denn von jenem Augenblick an hat die Liebe zu Euch mich in grossen Kummer gebracht. Zu meinem Leida sah und spmch ich Euch, 11 denn etc. (2) Um Euretwillen, die ich ber alies liebe, und die der Himmel mii zu meinem Leide entgegengefhrt hat; denn dermassen bin ich vergrmt, dass

+ +

599
15

~O

Por vos, que quero melhor rl'outra ren, que me fez Deus, por meu mal, ben querer ca en tal coita me vejo viver que ja perdi o dormir e o sen. E por meu mal vos quero tan gran ben, ca d'-lo dia, senhor, que vos vi, per ba f, nunca coita perdi Por vos, que amo muito mais ca mi: ben me creede, senhor, que 'ssi.

6605

6610

ich bereits Schlaf und Verstand verloren babe: zu meinem Leide liebe icb Euch, 11 denn seit dem Tage, wo ich Euch geschaut, bin ich den Kummer nicht wieder los geworden (3). Um Euch, die ich mehr ais micb selbst liebe. Glaubt mir wenigstens, Herrin, dass dem so ist (I).

300.
(Tr. a, a p. 297).

r 84 <= 112)c
5

Pouco vos nembra, mia senhor, q uant' afan eu por vos levei, e quanta coita por vos ei, e quanto mal me faz Amor por vos; e non me creedcs mia coita, nen me valedes!
11

fjfjJj

1O

E senhor, ja perdi o sen, cuidand' en vos, et o dormir, con gran coita de vo::; servir! Et outro mal muito me ven por vos; e non me creedes mia coita, nen me valedes! Por vos me veo muito mal des aquel di' en que vos vi e vos amei e vos servi, vivend' en gran coita mortal por vos; e non me creedes mia coita, nen me valedes, E desmesura fazedes, que vos de mi non doedes.
fj(jiJU

15

20

I CV 79 (991) - 1 vus - 4 mi - 5 mi - 6 mi - 9 vus 10 mi- 11 mi - 13 mi - 14 des aquel dia que vus ~i- 15 vus vus- 20 min.
II Cantiga de refram: 3+(4x~)+2. - Octonarios jambicos no corpo da cantiga, Septenarios no refram e na fiinda. - Copias singulares: abba!l((~: Rimas breves e longas: r(a) ei(b) na 1"' copia; nta) ir(b) na 2"'; al(a) i(b) na 3"'; edes no refram e na fiinda.

cc. -

III W enig eingedenk seid Ihr, o HeiTin, der N ot, die ich um Euch bage, der Qual, die icp. um Euch erdulde, des Leide!;, das Amor ruir anthut um Euch: 11 auch glaubt Ihr weder an mein Leid, noch helft lhr mir (1). Den Verstand babe ich im Harme um Euch verloren, und den Schlaf in der Sorge Euch zu dienen; und vieles andere Leid widerfh1t mir um Euch: 11 lhr aber glaubt weder etc. (2). Um Euch widerfhrt mir vieles Leid seit dem Tage, wo ich Eueh sah und Euch zu lieben und zu dienen anfing, in mger Todespein lebend um Euch: 11 Ihr aber glaubt weder etc. (3). Unbilligkeit bt Ihr, indem Ihr Euch meiner nicht erbarmt (I).

XOl.
(Tr. b, a p. 298).

f. 84

Se eu ousass' a 1\Iayor Gil dizer como lh'eu quero ben, des que a vi, meu ben seria dizer-lh'o assi; <= 112)clmais non lh'o digo, ca non ei 11 poder 5 de lhe falar en quanto mal me ven, e quantas coitas, querendo-lhe ben. Como lh'eu quero ben de coraon, se lh'o dissesse, ben seria ja; mais porque sei que mi-o estranhar, sol non lh'o digo, ca non ei sazon de lhe falar en quanto mal me ven, e quantas coitas, querendo-lhe ben.

6635

10

66.JO

I tV Sl (993) - 5. 11 e 17 lhi - mi - 6 e quanta coita querettdo-lhi ben - 7 As ultimas duas estrophes esto invertidas no CV. lhi eu - 8 se lh"o disser, rn,e,-u, ben s. j. - 13 E se smtbess' - 14 vivo - eu falta no ('A - 15 seeria - 16 per nulha guisa pero m'ei sabor 17 lhi rni - 1!~ A fiinda falta no CV.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasytlabos jambicos. - Copias singulares: abbniiCC: cc. - Rimas longas: er<a> ilb) na ta copia; on(a) (b) na 2a; r(a) ei(b) na 3a; n no refram e na fiinda. III Wagte ich es, Mayor Gil zu gestehen, wie sehr ich sie liebe, seit ich sie gesehen, so wrde mir das zur Freude gereichen; doch thue ich . es nicht, da mir die Kraft fehlt, zu ihr davon zu sprechen, 11 wie viel Leid und wie viel Pein mir aus der Liebe zu ihr erwchst (1). Da ich sie gar so innig liebe, so wre es gut, sagte ich es ihr; da ich jedoch sicher bin, dass sie es ahnden wrde, rede ich kein Sterbenswrtchen, und finde auch nicht Gelegenheit, zu ihr davon zu sprechen, 11 wie viel Leid und wie viel Pein mir aus der Liebe zu ihr erwchst (2).

+ +

602 Se lh'eu dissess', en qual coita d'amor pu r ela viv' e quant' afan [eu] ei, meu ben seria; mais non lh'o direi per nulha guisa, ca ei gran pavor de lhe falar en quanto mal me ven e quantas coitas, querendo-lhe ben. Mais de tod' esto non lhe digu' eu ren, nen lh'o direi, ca lhe pesar n.

15

6645

20

6650

Sagte ich ihr, in welcher Liebesnot ich um sie lebe und welche Qual ich trage, so wre es gut fiir mich; doch thue ich es unter keinen Umstnden, denn ich frchte mich davor, zu ihr davon zu reden, 11 wie viel Leid und wie viel Pein mir aus der Liebe zu ihr erwchst (3). Von alledem sage ieh kein 'Vrtchen, noch werde ich es sagen, denn sie wrde dmber zrnen (I).

X02.
(Tr. s, a p. 314).

Ja eu, senhor, muitas coitas pa::;::;ci, sempr' atendendo ben, que non prendi, de vos, que eu en mal dia servi. E non vos pes, et preguntar-vus-ei, senhor de mi e de quanto 11 . .

6655

Fragmento em decasyllabos jambicos com rimas longas: abba (ou ei(a) i(b)).

11\LPUS~IVEL CALCULAR O QUE FALTA.

A lacuna ja existia quando o encadernador procedeu ao seu trabalho. Falta, com certeza, meia folha, em que continuavam as poesias de Vaasco Rodrigues de Calvelo (e ~ntre ellas, por Yentura, a que o CV tem a maior). Alm d'isso deve faltar meia folha, em que principiavam as obras do desconhecido auctor dos nossos Nos. 303- 307, a no ser que essas obras comeassem no verso da mesma lauda que inclua o resto das cantigas de Calvelo, porque encheriam apenas coluna e meia.

VEJA - t:;E A t:;Ji~CU 18... ll APPENDlUE.

XXXVII

~011-307

DE

UM DERCONHECJDO (VI).

ROR.
tTr. z, a p. 319).
f.
C. XIV: 4a(?) R (= 113)a

:Mais ambos i faredes o melhor, ca pois omen ben serv' a bon senhor, bon galardon deve d' ess' a levar.
Este fragmento em decasyllabos jambicos com rimas longas
(r r ar) pertenceu, provavelmente, a uma cantiga de meestria.

304.
(Tr. c, a p. 299).

Cativo! mal conselhado! que me non sei conselhar! e sempre vi v' en cuidado! Pero non posso cuidar cousa que me proe tenha contra quen m'en coita ten; ante cuid' eu que me venha peor do que m' ora ven. Cuid' est', e cuido guisaclo, ca me quis Deus aguisar que sempr' amei desamado, e faz- me senhor amar tan de prez e que parece tan ben que per parecer e per prez outre merece que a possa merecer.

6660

6fifj!)

10

6670

15

II Cantiga de meestria: 4 x ~.- Septenarios trocha'icos.Copias equiconsoantes na la quadra de todas as estrophes, e singulares na 2a: ab~bctlcd. - Rimas breves alternam regularmente com longas: ado(a) ar(b) em todas as estancias; enha(e) n<I) na ta; ece(r.l ecer(d) na 2R; ade(e) al<d) na ga; esse(e) ax(d) na 4a. O poeta empregou o artificio do mor-dobre, seguindo com todo o rigor os preceitos da Poetica (cfr. No. 289). Produziu d'esta sorte uma riqueza de consonancias, que nenhum outro trovador alcanou, sem todavia se descuidar das obrigatorias repeties, que so a alma tanto do dobre como de todas estas poesias palacianas. - Temos dez rimas diversas! e ao mesmo tempo dez repeties! Cfr. No. 307 .. III Ich rmster und Schlechtberatener! der ich mir nicht Rats weiss und immer trbe sinnend lebe! Trotzdem weiss ich nicht auszusinnen, was mir von Nutzen wre gegen die, welche meine Sorge war. Vielmehr ersinne ich, es werde mir noch schlimmer mgehen, als es mir jetzt ergeht (1).

609
Mais non am' eu per meu grado, nen ar cuid' a gradoar d'amor que me ten forado; pero quero m'esforar con sen e con lealdade d'amar e seer leal. E senhor tan sen maldade non me far sempre mal,
11 Ca sempr' eu serei pagarlo de quanto s'ela paga1', e de fazer seu mandado, se m'ela quiser' mandar, como se me ben fezesse, assi como me mal faz, ou lh'o meu amor prougnesse, assi como lhe despraz.

6675

20

6680

<! 1~~b 25

6685

30

6690

Das ersinne i eh, und ersinne damit das ber mich Verhngte, denn Gott bat bor mich verhngt, dass ich ungeliebt lieben sollte. Zu einer Herrin gab er mir Liebe ein, von so hohem W ert und so holdem Aussehen, dass sie wegen dieses hohen 'Vertes und holden Aussebens einen V erehrer verdiente von gleich grossem Verdienste (2). Doch liebe ich nicht nach meinem Gefallen, noch denke ich Geflliges von Amor zu erleben, der mir Gewalt anthut. Trotzdem will ich mir selbst Gewalt anthun, um mit berlegung und Treue zu lieben und treu zu sein, denn eine Henin so ohne Bosbeit kann mir doch nicht auf die Dauer Bses anthun (3). Immerdar wird mich erfreuen, was sie erfreut, und die Gebote werde ich erfi.illen, die sie mir gebietet, gleich nls tlite sie mi r Liebes, wahrend sie mir nur I..eides thut, oder als behnge ihr meine Liebe, die ihr nur Missbebagen erTegt (4).

39

305.
(Tr. fl, a p. 300).

fi

Quen viu o mundo qual o eu ja v1, e viu as gentes que eran enton, e viu aquestas que agora son, iDeus! quand' i cuida, que pode cuidar? ca me sin' eu per min quando cuid' i, l por qu me non vou algur esterrar, se poderia melhor mund' achar? .Mundo tt~~emos fals' e sen sabor, mundo sen Deus e en que ben non , e mundo tal que non correger; ante o vejo sompr' empeorar. 11 Quand' est' eu cat', e vej' end' o melhor, lPOr qu me non vou algur esterrar, se poderia melhor mund' achar? U foi mesur' ou gradez? u jaz verdad'? u quen 'migo leal? que fui d'amor ou trobar? por qu sal a gente trisf, e sol non quer cantar? Quand' est' eu cat', e quanto mal s'i faz, lPOr qu me non vou algur esterrar, se poderia melhor mund' achar?

6695

10
f. 85
(= 113)c

6700

15

G70ti

20

6710

II Cantiga de refram: 4 x (5 2) 2. - DecasyJlabos jambicos. - Copias singulares: ubbcuJJCC: cc. - Rimas longas: i(a) on(b) na lo. copia; r(a) c(b) na 2"; mt(a) al(b) na 3o.; ]"(a) n(b) na 4o.; ar no refram e na fiinda. III W er die W elt gesehen hat, wie i eh si e frher sah, und die Menschen von damals und die Leute sieht, wie sie jetzt sind, und darber nachdenkt, was mag er wohl denken? I eh meinerseits bekrenze mich, wenn ieh nachsinne, 11 warnm ich nicht aus dieser W elt gehe, eine andere, bessere, zu suchen? (1)

+ +

611
Viv' eu en tal mund', e faz m'i viver fia dona que quero mui gran ben; e muit' ja que m'en seu poder ten, ben d'-lo temp' u soan amar. Oimais de min pode quen-quer saber por qu me non vou algur esterrar, se poderia melhor mund' achar! en tal mundo lPOr qu vai morar ome de prez que s'n pod' alongar?
~lais

25

6715

30

6720

Die W elt ist falsch uud schal, gottlos und alies Gnten bar; eine unverbesserliche Welt, die ich immer schlimmer werden sebe. Wenu ich das betrachte uud im Guteu iiberlege, 11 warum gehe ich da nicht anderswohin, ob ich vielleicht eiue bossere Welt fnde? (2) "\Vo sind Gerechtigkeit und EJelsinn geblieben? Wo ruht die Wahrhaftigkeit begrabeu? 'Vo ist jemand, der noch eiuen treueu Freund sein eigen nennt? Was ist aus Minue und Dichtkuust gewordeu? "\Varnrn werdeu die Leute triibsiuuig und wolleu nicht einmal mehr singeu? Betrachte ich das uud iiherlege, wie so viel Bses geschieht, 11 warnm gehe ich da nicht anderswohin, ob ich vielleicht eine bessere Welt fiiude? (3) Ich lebe in dieser, dazu gezwungen vou einer Frau, die ich vou Herzen liebe nud die mich seit laugem in ihrer Gewalt hat, schon seit der Zeit her, wo man noch zu lieben pflegte. N un weiss jedweder, der es wissen will, 11 warum ieh mie h nicht anderwrts hin verbanne, ob ieh wohl eine bessere "\Velt fnde (4). Warum aber verweilt sich in solcher "\Velt ein Mann von Wert, dem es freisteht, sicb daraus zu entfernen (I)?

30*

306.
(Tr. e, a p. 302).

Alga vez dix' eu en meu cantar que non querria viver sen senhor. E porque m' ora quitei de trobar, muitos me teen por quite d'amor e consecen-me do que fui dizer: que non queria sen senhor viver, com' or' assi me foi d'amor quitar?
11 Ja m'eu quisera con meu mal calar; mais que farei con tanto cousidor? Aver-lhes-ei mia fazend' a mostrar que non tenhan que viv' eu sen amor; ca senhor ei que me ten en poder e que sabe que lhe sei ben querer; mais eu ben sei ca lhe fa' i pesar.

6725

f.

85 (= 113)d

10

6730

15

20

E se trobar', sei ca lhe pesar, pois que lhe pesa de lhe querer ben; e se m'alguen desamar', prazer-lh'- n d'olr o mal que me per amor ven. E ar pesar' a quen me ben quiser', por n non trobo, ca non m' mester! Mais que non am', esto nunca ser!

6735

6740

II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos jambicos. - Copias pareadas: ababcca. - Rimas longas: ar(a) r(b) r{c) no grupo 1; (a) n(h) r(c) no IJo; r na fiinda, que responde s ultimas rimas, segundo a mg1a (cca).

DI Irgend einmal babe icb in meinen Liedern gesagt, icb wolle nicbt obne Henin leben; und da icb jetzt zu dicbten unterlassen, glauben viele, ich babe der Liebe entsagt, und tadeln micb, wie icb nun doch zu lieben aufgebrt, nachdem ich gesagt, icb wolle nicht obne Herrin leben (1).

613
E meu trobar, aquesto sei eu ja, que non mi- prol se non por fia ren: per queixar om' a gran coita que , ja que lezer semelha que lb' n ven. :Mais se mia coit' eu mostrar' e disser', pois i pesar a mia senhor fezer', coit' averei que par non aver. E de tal coita, enquant' eu poder', guardar-m'-ei sempr'; e o que sen ouver', pois lo souber', nunca m'n cousir.

25

6745

30

6750

Am liebsten wrde ich meio Leid verschweigen; was soll ich aber so zahlreichen Tadlern gcgenber thun? I eh muss ihnen meinen Zustand darlegen, damit sie nicht wahnen, ich lebte ohne Liebe; denn ich bin in 'Vahrheit in der Gewalt eiuer Herrin, di e da weiss, dass ich si e lieb babe, voo der ich aber weiss, dass sie darber zrnt (2). Und dichtete ich davon, so wrdo auch das sie erzrnen, da sie es nicht zufrieden ist, dass ich sie liebe. Und hegt irgend jemand Unliebe gegen mi eh, so wird si e ihre Lust daran haben, voo dem Leide zu hren, das mir dio Liebe bringt. Doch es rgere, won es wolle, die Wahrheit ist, dass ich nicht dichte, weil es mir nicht frommt. Dass ich aber nicht liebte, wird nie geschehen (3). Mein Dichten, das weiss ich lngst, ntzt mir nur in einem einzigen Sinne: wenn der Mensch ausspricht, was er leidot, so scheint dadurch Erleichterung zu entstehen. 'Venn ich jedoch meine Not zeigte und davon rede te, trotzdem es meiner Herrin Zorn erregt, so wrde mi r daraus N ot ohne Gleichen entstehen (-!). Solange ich kann, werde ich mich vor solcher Not hten. Und jeder Ve1-stndige wird, sobald er das erfahren, mieh zu tadeln unterlassen (1).

307.
(Tr. f, a p. 303).

5
C. XIV: a (?)
{. 86 (= 114)a

10

Amor, non qued' eu amando, nen quedo d'andar punhando como podesse fazer per que vossa gra' ouvesse, ou a mia senhor prouguesse. l\fais pero faa poder, contra mia 11 desaventura non vai amar, nen servir; nen vai razon, nen mesura; nen vai calar, nen pedir. Am' e sirvo quanto posso, e praz-me de seer vosso; e sol que a mia senhor non pesasse meu servio, . Deus non me dess' outro VIO.I Mais fazeml' eu o melhor, contra mia desaventura non vai amar, nen servir; nen vai razon, nen mesura; nen vai calar, nen pedir.

6755

6760

6765

15

6770

20

II Cantiga de 1efiam: 4 x (6 4) 4. - Septenarios trochai:cos. - Copias singulares: ~i;ibcbJJDEDE: dmle. Rimas b1eves e longas: ando(a) 1(b) esse(c) na 1" copia; osso(a) r(b) io(c) na 2"; ido(a) al(b) ia(c) na 3"; ente(a) a1"(b) ende(c) na 4"; nra(d) ir(e) no refram e na fiinda, que emprega como consoantes as mesmas palavras do 1e fram, modificando apenas a ultima. III Amor, ich hre nicht auf zu lieben, noch lasse ich darin nach, Eme Gunst und das 'Vohlgefallen meiner Hm-rin zu erstreben. Aber so viel ich mich auch bemhe, 11 gegen mein Missgeschick bilft weder Liebe noch treues Dienen, weder Recht uoch Billigkeit, weder Schweigen noch Bitten (1). lch liebe und diene, so viel ich vermag. Es gefllt mi r, der E me zu sein. Und wollte nur moin Dienen meiner Herrin genehm sein, so ver-

+ +

615
Que-quer que mi-a min gracido fosse de quant' ei servido, que mi-a min nada non vai, mia coita vio seria, ca servind' atenderia gran ben; mais est' meu mal: contra mia desaventura non val amar, nen servir; nen val razon, nen mesura; nen val calar, nen pedir. Porque sol dizer a gente do que ama lealmente: se s'n non quer enfadar, _na cima gualardon prende, am' eu e sirvo por ende; mais vedes ond' ei pesar: contra mia desaventura non val amar, nen servir; nen val razon, nen mesura; nen val calar, nen pedir.
11 :Mais pois me Deus deu ventura d'en tan bon logar servir, atender quero mesura, ca me non do falir. 11

6775

25

6780

30

6785

35

6790

40
f.
86

<= JU)b

79i

langte ich kcin andores 'Vohlleben von Gott dem Herrn. Aber, ob ich auch mein Restes time, 11 gegen mein Missgeschick hilft nicht etc. (2). Wrde mir r~ur fr alJ mein Dicnen ein noch so geringer Lohn (wie ich ihn bis hcute nicht erhalten babe), meine Not wrde zur 'Vonne, denu weiter dienend wrde ich grssere Gunst crwarten. Mein Unglck aber ist es, dass 11 gegen mein Missgeschick weder Liebe noch treues Dienen hilft etc. {3). Die Lente pflegen zu sagen mit Bczug auf Treuverliebtc: ,wer ausharrt:, wird selig". Darum liebe ich und diene ich weiter: doch betriibt es mieh, dass 11 gegen mein Missgeschick keiu Lieben noch Dienen hilft etc. {4). Trotzdem, da Gott mir das Glck beschieden, so guten Ortcs zu dienen, will ich auf Gerecbtigkeit warten, die mir zuguterletzt nicht fehlen wird {1).


FALTAM TRES MEIAS- FOLHAS: Nos. 5fl-2fl DO CADERNO XIV.

Ficaram apenas as rebarbas de tres folhas (5fl, 4fl e 2fl), cortadas, apparentemente, ainda antes da encadernao. Na !anda antecedente ha muito espao em branco. A immediata, lfl (f. 87 = 115), collada contra a guarda de madeira, est vazia. - Impossvel calcular quantas folhas mais haviam de seguir e o que contriam.

A LACUNA FICA POR PREENCHER.

XXXVIII

C1\NTIGAS
308-iHO

DE

1-tOY FERNANDES, IJE SANTIAGO.

308.
(Tr. m, a p. 310, 356 e 386).
f.
Vinheta Folha solta
88 (= 116)

~e om' ouvesse de morrer, senhor, veendo gran pesar da ren que mais soubess' amar de quantas Deus quiso fazer, eu non podera mais vi ver u vus foron d'aqui filhar, a fora de vos elevar, e vos non puid' eu i valer!

6800

f.

88

<= 116Jb
10

15

Non me simlJi consellt' aver ]JCJ" como podess' eudararJ a coita 'n que me vi andar, pola fora que vos prender vi; e quiser(a) ante soffrer mort' fta vez ja ca ficar vivo, por aver a estar a tan grave pesar veer,
11 (

80:J

6810

20

E nunca no mundo prazer des aqui ja mais aguardar; e sempre m' aver a queixar I . a Dotu; por e1 esto querer. ' l\Iais fta ren posso creer que Deus, que m' esto foi mo:;trar, por n me leixa de matar que aja sempre que doer,
1

6815

I Li toda a cantiga, parte na propria folha solta, parte, com auxilio d'um espelho, na guarda de madeira, contra a qual o pergaminho fra coilado. Apenas dois versos ficam indescifraveis, por estarem repintados sobre o bezerro muito escuro da capa, o qual vira sobre a face interior da guarda, na largura de tres dedos. So os versos 9 e 10, no alto da coluna 9. Tirei-os do ('V. Variantes do CV 4:8: (900): - 8 e 12 vus- 16 a veer- 22 Des - 23 leixe.

620
25

30

E que nunca possa tolher estes meus olhos de chorar, e que sempr' aj(a) a desejar vos e o vosso parecer (que nunca mi- d' escaecer), e no nieu mal sempre cuidar. Ben me posso maravilhar por mi-a morte non aduzer. E nunc' a Deus queira prazer, que nunca el queira mostrar a nulh' ome tanto pesar quant' el poderia sofrer.

6820

6825

35

6830

II Cantiga de meestria: 4x8+4.- Octonarios jambicos. Copias equiconsonntes; nbbaabba: abbn. - Rimas longas:
r(a) ar(b).

III Mssten wir sterben, wenn wir grossas Leid von demjenigen "\Vesen erfahren, weiches wir unter alJen, die Gott geschaffen, am meisten Iieben, so htte ich nicht mehr von dem Augenblicke an gelebt, ais man Euch von hinnen fhrte, um Euch mit Gewalt zu erhhen, whrend ich Euch nicht zu helfen vermochte (1 ). lch habe mir keinen Rat gewusst, wie ich die Qual aushalten sollte, die mich berfiel, ais ich Ji~uch Gewalt erleiden sah; und lieber htte ich den Tod mit eins erlitten, als so grossas Leid mit anzusehen (2), Und von da an auf Erden keine Lust mehr zu erwarten, sondem zu stndiger Klage gegen Gott gentigt zu seio, weil er solches zugeiassen hat. Ich muss wohi giauben, er unterlasse es, mich zu tten, einzig und allein, damit ich immer Schmerzliches zu bejammcrn habe (3), Und damit meine Augen nicht aufhren zu weinen, und ich mich weiter nach Euch und Eu rem holden Angesicht sehne (das ich nimmer vergessen kann), immer an meine Qual denkend. "\Vohl kann ich mich darber wundern, dass er mir nicht den Tod giebt (4). Nie mge es Gott gefallen, einem Menschen soviel Kummer zu geben, ais. er erh'agen knnte (I)! IV A folha 116, solta j quando se procedeu encadernao, foi ento collada contra a guarda do principio, e descollada, modernamente, por Varnhagen.

309.
(Tr. n, a p. 311. 358 e 388).

5
(. 88 (= 116)c

Ora comea o meu mal de que ja non. temia ren, e cuidava que m' ia ben. E todo se tornou en mal: ca o dem' agora d'amor me 11 fez filhar outra senhor! E ja dormia todo meu sono, e ja non era fol, e podia fazer mia prol. Mais lo poder ja non meu: ca o dem' agora d'amor me fez filhar outra senhor! Que ledo me fezera ja, quando s' Amor de min quitou un pouco, que mi-a min leixou. J\Iais d'outra guisa me vai ja: ca o dem' agora d'amor me fez filhar outra senhor!

6835

6840

10

6845

15

I {'\' 4:86 (001) - 10 mai'-lo - 14 mi- 15 mi a mi- 16 mi 19 orne - 20 possa aver - 21 quigi - 25 A dem' ac. - A lio: ao dem' acomend' amor seria prefervel. - 26 (teenga; a lr: beenga).

II Cantiga de refram: 4x(4+2)+4.- Octonarios jambicos. - Copias singulares, com rima identica no 1 e ultimo verso de cada uma: abballt:~: ccec.- Rimas longas: al<a> n(b) na 1"; e~e(a) ol(b) na 2"; (a) ou(b) na 3"; ar(a) r(b) na 4; r no refram e na fiinda. III 1\lein Leid, das ich schon aufgehrt hatte zu frchton, beginnt von neuem. Ich whnte, es ginge ruir gut, und nun hat sich alies zum Schlimrnen gewendet, 11 denn der Dmon der Liebe hat mich getrieben, eine neue Herrin zu whlen (1 ).

622
20

E non se dev' om' alegrar muito de ren que poss' aver, ca eu, que o quige fazer, non ei ja de que m' alegrar: ca o dem' agora d'amor nie fez filhar outra senhor! Ao dem' acomend' eu amor; e beeiga Deus a senhor de que non ser sabedor nnlh' om', enquant' eu vivo for'.

6850

6855

25

Schon schlief ich meinen ruhigen Scblaf und war nicht mebr ein Narr und verstand das mir Frommende zu thun: jetzt aber habe ich diese Fahigkeit wieder verloren, 11 denn der Dmon etc. (2). Froh war ich geworden, ais di e IJiebe micb ein wenig frei gab. J-etzt aber ist es wieder anders, 11 denn der Dmon etc. (3). Der 1\fenscb darf sich also ber nicbts freuen von allem, was geschieht. lch wollte es tbun , doch ist es schon wiede1 aus mit der Freude, 11 denn der Dmon etc. (4). Zum Teufel also mit der Liebe! Gott aber empfehle ich die Dame, die ich nicht nennen werde, solange ich lebe (1). IV Ao lado do verso 25 ha uma nota marginal, quasi apagada, que talvez diga: ao demo o dento do amm.'

310.
(Tr. o, a p. 312, 358 e 388).

r. 88

Que ru ui grau prazer og' eu vi u me vos Deus mostrou, senhor! E ben vos fao sabedor que, pois que m'eu de vos parti, 5 non cuidara tant' a viver <= 1161d como 11 vevi sen vus veer.

6865

10

Que nmito que en desejei de 'VllS t'eer e 't:us falar! E foi mi - o Deus ora gu'isar, senhor, e mais mts n direi: non cu'idara tant' a vi ver como vevi sen vus veer. E Dc[uJs, que mi {ex este brn, aiudn rn' outTo ben {ar, pois el qwis que vus visse ja, 'JU'W senhor; ca per nenlmn seu, non cu,idara tant' a t'iver como 1.1evi sen vus veer.

6870

15

6875

I CV 4-87 (902) - 2 e 3 mts - 7 O copista do CA interrompeu aqui o seu trabalho, deixando uma coluna inteira em branco.- As ultimas duas estrophes proYem do {~V. - Emendei ma (por agoTa) no verso 9. II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Octonarios jambicos. - Copias singulares: ubba!l<~t~. - Rimas longas: i(a) T(b) na 1... copia; ei(a) m(b) na 2... ; n(a) a(b) na 3... ; r no refram.

III W elche Freude, als Gott Euch mir heute zeigte! Glaubt mi r, als ich von Euch Abschied nahm, 11 dachte ich nicht, solange zu leben, wie ich gelebt, ohne Euoh zu sehen (1). Wie sehr hatte ich gewnscht, Euch zu seheu und zu sprechen! Und nun hat Gott es mir beschieden. Denn, Herrin, glaubt mir, 11 ich dachte nicht etc. (2). Et, der mir diese Wohlthat angethan, wird mir noch eine andere gewhren, da er gewollt hat, dass ich Euch sahe; donn ganz und gar nicht 11 htte ich geglaubt, solange zu leben, wie ich gelebt, ohno Euch zu sehen (3).

-APPENDICES
CONTENDO POESIAS TIRADAS
DOS

CANCIONEIROS

COl.OCCI-EIL\NeUTI E DA VATICANA
QUE PREENCHEl\1 PROVAYELMENTE LACUNAS DO

CANCIONI~IItO

J)A

A~JITDA.

40

SECO I

C.Lt\_NTIGAS
QUE PREENCHEM PROVAVELMENTE A LACUNA la.

1. LAIS, DICTOS DE TR.ISTAN E LANAROTE . (311-315)

2. CANTIGAS DE AIRAS l\IONIZ, 3. DIEGO l\IONIZ 4. OSOIREANNES

D'AS~IE

. (316-317)

. (318-R19) . . (320-327) . (328-329) . (330-331)


. . . . . .

5. NUNO :FERNANDES, DE l\URAPEIXE


G. FERNAN FIGUEIRA, DE LEMOS

7. D. GIL SANCHES

. .

. . .

. .

. (332) . (333-334) . (335-356) . (357) . (358-362) . (36R-R74).

8. RUY GOl\IES, O FREIRE .

n. FERNAN RODRIGUES, DE CALHEIROS


10. PERO GARCIA, D'AMBROA . . . 11. D. FERNAN PAES, DE TAMALANCOS 12. VAASCO PRAGA, DE SANDIN .

.J()*

311. Amor, des que m' a vos cheguei, ben me pos[s]o de vos loar, ca mui pouc', ant', a meu cuidar, valia; mais pois emmendei
5

68&0

Tan muit' en mi que, com' ant' eu era de pobre coraon, assi que nenlmn ben enton non cuidava que era meu, E sol non me preavan ren, ante me tinhan tan en vil que, se de mi falavan mil, nunca dezian nenhun ben .... E des que m'eu a vos cheguei, Amor, e tod' al fui quitar so non de vos servir punhar .... logn' cu dos i cn prez entro i!

6885

10

6890

15

I {'ll 1 (1) - Este lrtis {ex Elis o Bao que foi Duc de Sansonlta, quamlo pas[s]ou(l) aa g1an Bretanha, que ora cluuuan lng1aterra. E prts[s]ou l no tcnt}JO de Rei .Artur, }Je1a(2) se combater con Tristau, porque l/te matara o padre en {ia batalha. E andando un dia en sa busca, foi pela Joyosa- Guarda u era a Rainlta Isclt de Cm-noallta. E xiu-a tem {1enwsa que adnr llte }JOderia omen no mundo acltar (3) pm. Enamorou-se cnton d'ela e {ex (4) por ela este laix. Este lais posemos a{a] cima () pmquc(6) era o mclltor que fui fe[i]to(7). Teor litteral dos trechos que considero adulterados e que tentei r<'staurar: (1) pafuu - (2) ta - (3) atlt' (com t por c) - (4) efelt - (5) a~ - (G) p ij - (7} feto - 2 pofo deuos - 3 pou cmnota mcn cuydar Tom nmiJ iam mi q comam teu - 9 preawt em 1em - 10 tljnlut 1am en 'ltil- 13 Eilcf qm eu auos chegncy - 14 Amor de todal f. q. - 17 daus - 19-20 AfiJ q duus bos fon Mltis lo omcu pcx cao {eu - 21 Amor pois- 22 saton - 29 nogcu, corrigido por Colocci para 1Togeu-

630
Que mi- ante de vos era greu, e per vo'-1' ei, e per al non, a::;si que, u os bos son, mais loo meu prez ca o seu. Amor! [e] pois eu a] non e i, nen averei nulha sazon, se non vos, e meu coraon non ser se non da que sei
25

liH.'J.)

:!U

(j!Jlj(J

Mui fremosa e de gran prez, e que polo meu gran mal vi, e de que sempre atendi mal (ca ben nunca m'ela fez): E por n vus rugu' eu, Amor, que me faades d 'ela (a)ver algun hen, pois vo'-lo poder avedes. E mentr' eu ja for' Vivo, cuido vo'-lo servir. E ar direi, se Deus quiser', ben de vos, pois que me veer' per vos, de que mi- de viir.

fi!)(}:)

~u

fi!J/fl

35

32 emerreu -

35 ueer - 36 deuir -- 37 E /f! meflo mi {a'{, des - 40 En {eu poder ..... como ~e- as quattro syllabas que faltam, tivessem o seu logar no fim do verso.

II Este ,, I ais", que uo cantiga de refram, mas tampouco podo ser classificado como cantiga de meestria, compe-se de dez copias singulares, de quattro versos cada uma, accompanhados de uma fiinda, de tres Senalios: 10 x 4 3. - Quanto estructura e ordem das 1imas (abba), so iguaes s quadras populares, modernas. O metro todavia differente: Octonarios j am bicos. -Rimas I ongas, entre a.'l quaes ha muitas repeties, sem ordem nem proposito. Temos ei (a) a-r (bl na 1" quadra; eu on na 2"; n il na 3"; ei ar na 4"; ezt on na 5a; ei on na 6"; ex i na 7"; r er na 8"; ir r na 9"; eus n na 1Qa.

III Euch zu preisen, Amor, babe ich Unmd, ~::;eit ich mich Euch geniihert l1abe; denn vorhe1 war mein Wert gering, ward aber hernach erhht (1) So se h r, dass, gleichwie ich sonst mattherzig war, so dass ich mi r selber keinerlei Vorzug zuerkannte (2)

631
E se non m'est(o) ides fazer (que sei que ser vos[s]o ben), cofonda-vus por n quen ten [o m und' e 'l'OS] en seu poder! .Amen! .Amen! .Amen! Amen! .Amen! Amen! Amen! Amen! .Amen!
691/j

40

fi920

Und gleichwie aucb die anderen micb missachteten, weil, oh auch Tausend von mi r redeten, doch keiner Gutes von mir sagte . . . (3) Also stieg ich sogleicb im Preise, seit icb mich Eucb nberte und mie h von aliem eiteren lossagte ais von dem Bestreben, Eucb, Amor, zu dienen (J). Was mir vorber scbwer ward, babe ich durch Eucb, durcb Eu eh allein. Und wo immer ich unter Guten bin, lobpreise ich jetzt meinen eigAnen Wert mehr ais den ibren (5). 'Veil ich aber fortan nicbts ais Euch babe, noch baben werde, o Amor, uud weil mein Herz ihr allein gebrt (6), Der Holden uud Preisenswerten, di e icb zu meinem Verderben sah, und von der ich nur Leides erwal'te (da sie mir nie Liebes erweist) (7): Deshalb bitte icb Euch, Amor, mir ihre Gunst zu verschaffen, da I hr die ~Iacht dazu in Hnden habt. Solange ich lebe (8) 'Verde ich Eu eh dienstbar sein und, so Gott will, Gutes von Euch reden, falis mir G-Htes von Euch geschieht, von dem allein es kommen kann (9). Gewhrt lhr mir das aber nicht, was in meinen Augen aucb zu Eurem Heile gereichen wrde, so mge Euch der verderben und verdammen, in dessen Gewalt unser aller Leben ist (10). Amen! Amen! etc.

"r

IV Cfr. Th. Braga, Questes de Litteratura, p. 88-89. - No estou, do modo algum, persuadida de tr restaurado e interpretado a contento de todos esta difficil poesia. Cingi- me na minha reconstruco conjectmal com todo o rigor possvel aos signaes graphicos, transmittidos pelo ('U. Julgo todavia que no verso 23 seria melhor corrigirmos com mais alguma liberdade, lendo: o rneu, coraon, assim como nosso (por vosso) no 38; e rnais vale rneu prex ou rnais val o 1neu prex ca o seu no 20. - Devo reconhecimento ao meu amigo, o Exmo Snr professor Henry Lang por me tr auxilidado com valiosos conselhos, relativos, principalmente, ultima quadra. d'elle ainda a emenda achar par (3), que j fra achada por Braga; aa cima (5), e, no verso 19, u por du (eno por hu).

312. O l\Iarot aja mal- grado, pon1uo nos aqui cantando andamos tan segurado, a tan gran sabor andando! Mal-gracl' aja! que cantamos e que tan cn paz danamos! 1\Ial-grad' aja, pois cantando nos aqui danas fazemos, a tan gran sabor andando; que pouco lh'o gradeccmos! 1\fal-grad' aja! que cantamos e que tan en paz danamos! E venha-lhe rnaa gaana, porque nos tan seguradas andamos fazendo dana, cantando nossas bailadas! l\fal-gracl' aja! que cantamos e que tan en paz danamos!

6925

10

G9HO

15

6!J.'J:)

I CD 2 (2) - Esta cault'ga fexeron quatro don'Xelas a Jllcn-ot (1) d' lrlana, en tempo de Rei Artu'r, p01yue Jl!arot (2) {ilham toda-las don'Xelas que achava cn guarda dos cavaleiros, se as podia conqucrer d' eles. E envima-as pera Irlanda(3) pera seercn(4) sempre cn servidon da tena. E esto (a'Xia el, porque fora morto (5) seu pacb-e ]J01" mxon de a tlunxela que levava en guarda.
Texto (1) Anzarot - (2) lllaarot - (3) lfllmula - (4) sceren - (5) mio - 2 Omaroot - 5 tancamos - tlwulalmos, corrigido por Colocci para dancamos - 7 cantado - 8 dancas - 11 1nal ain - 13 guattca- 15 danca - 16 no(as - 18 enpas - dancamos. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Septenarios trochaicos. - Copias singulares: ~ii.~ibjjt'(\ - Rimas breves: ado(a) ando(b) na 1" estancia; ando(n) emos(b) na 2..., que repete, portanto, uma das consonancias da 1... ; ana(a) adas(b) na 3"; amos(C) no refram. Colocci pe a nota: m'ixta, e no fim da pagina o vocabulo: ballata. III Ergrimmen moge Marot, weil wir hiet in aller Sicherhcit unu grosser l!,rohlichkeit singend einherschreiten: ergrimmen moge er, woil wir singen und so friedlich tanzen! IV Cfr. Braga, Questes, p. O.

313. 1\Iui gran temp' , par Deus, que eu non vi q uen- de beldade vence toda reu! 6910 E se xe m' ela queixasse por n, gran dereit' , ca eu o mereci. E ben me pode chamar tle~lcal de querer eu, nen por ben nen por mal, 6!J.J5 viver com' ora sen ela vivi.
~en

E pois que me de viver atrevj, a vecr (en que fiJr. mui mal-sen)

10

dereito faz, se me mal-talan ten, por tal sandice qual eu cometi. E con tal coit' e tau descomunal, se me Deus ou ~a mesura rwn val, tleffenson outra non tenh' eu por mi!

6950

I {'U 3 (!3) - Don Tristan o Namomdo {ex [e]sta(l) cantiga. (1) sta - 14 mt - 15 cadaql: abreviatura quo poderamos tambem resolver em cada qual - 21 eror (_j uay. II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Decasyllabos jam bicos.Copias equiconsoantes: abbacca. - Rimas longas: in) -n{b) al(c). Coloeci classificou esta poesia como pertencente ao grupo seldi(si. Alm d'isso lanou em nota o vocabulo desleal e a forma portugueza do artigo, considerando- a, apparentemente, como de ri vada do grego [o i. lo, alla grecaj.

III I.ango ist es her, dass ich diejeuige nicht gesehen, deren Schnheit alies bertrifTt. Recht thiito sie, wollte sic darber klagen. Ja ich htte es sogar verdient, tr-eulos gescholten zu werdon, da ich, gleich vicl oh im Guten odor Schlimmen, berhaupt vermoeht habe, olme sie zu lcben (wie jctzt geschehon ist) (1). Weil ich es mir zugetraut babe, ohne ihtcn Anblick zu leben (woran ich sehr Unrecht that), ist sic im Rcehto, falis sio ber die Thorheit zrnt, die ich begangcn. Und so mir Gott oder ihr Ocreehtigkeitsgefhl nicht in so ungewohnter l)ein beisteht, kann ich keine Ucttung finden (2).

634
15

20

Ca d'aquel dia, en que m'eu parti da mia senhor e meu lum(e) e meu ben, porque o fiz, a morrer me conven, pois vi vi tanto, sen tornar ali u ela . Se por n sanha tal filhou de min, e me sa mercee fal, iai eu cativo! le por qu naci?

95.j

'Vegen des Tages, an welchem ich von meiner. Hcrrin - meincm Ucht und hchsten Gute - schied, muss ich sterben, weil ich solange gelcbt, ohne sie zu schen. Ergrimmt sie darber und versagt mir ihre Gnade, ich ...rmstcr, wozu ward ich dann geboren? (3) IV Cfr. Braga, Questes p. 90.

314. Dun Amor, eu cant' e ehuro, e todo me ven d'ali: da por que eu cant' e clluro e por meu mal- dia vi.
5
6!J6V

E pero, se a eu oro, mui gran dereito fa' i, [c]a ali u [a.] eu oro, sempre lhe pe' e pedi Ela. E pois eu demoro en seu amor, por Deus, de mi aja mercee, ca, s'eu demoro en tal coita, perder-m'-ei i.

lj!J(j;j

lO

(j!J 70

I Cll :l ('l) - 1 catechoro - 4 E que por etc. - 5 E pcro - 7 a aly ltu eu d oro - 10 en {eu amor pm deg de 'fl'ti - 11 1n' cee caf( eu d. Os versos 4, 10 e 12 parecem tr uma syllaba a maior, que smonte desappareceria, se, tratando as linhas mpares como primeiros hemistichios de uma Langzeile, fezessemos eliso da. ultima vogal metatonica de e/toro e demoro, - procedimento muito singular, porque destmiria a rima, mas de r1ue, ainda assim, ha exemplos, nas Cantigas de Maria e em textos do sec. X'rl (Crisfal). O sentido pouco claro. No 7 verso o texto u eu d oro (i. don oro= dadiva peo? ou don' oro= dominam oro?) seria aceitavel, se no fosse preciso estabelecermos identidade da formula rimante com a tio primeito verso da copia.

II Este 1a is, de caracter semi- popular, parecido ao primeiro da serio, compe-se de tres f!Uadras: 3 X 4. - Soptenarios trochai"cos. Copias equiconsoantes: ;,b~i.b. - Rimas breves e longas, com palavms identicas dentro dos limites de cada copla: ro(a) ilb). III Hen Amor, ich singe und weine dabei: und Schuld an meiuem :-;iugen wie an meinem Weinen ist diejenige, welche ich zu meinem Unglck (= an einem Unglckstage) sah (1). Daher thue ich recht daran, wenn ich sie anflehe; denn das, was ich ertlehe (ou: denn da, wo ich flehe), erbit.te und erbat ich immor: (2) Sie selber nmlich. Und da ich in ihrer Liebe verbleibe, mge sie, um Gottes willen, l\Iitleid mit mi r haben ~ denn verbleibe i eh in meiner Qual, so bin ich verloren (3). IV Cfr. Braga, Questes, J>. 91.

315. Ledas sejamos ogemais! E dancemos! Pois nos chegou e o Deus cun nosco juntou, cantemos-lhe aqueste lais! C~ est(e) escud(o) do melhor omen que fez Nostro Senhor! Con [e]st(e) escudo gran prazer ajamos! e cantemos ben! E dancemos a nosso sen, pois lo avemos en poder! Ca est(e) escud(o) do melhor omen que ~ez N ostro Senhor!

6975

6980

10

15

Oy nus devemos [a]legrar, e est(e) escudo, que Deus aqui trouxe, faamo'-lo assi: Pninhemos muit(o) e'-no onrar! Ca est(e) escud(o) do melhor omen que fez Nostro Senhor!

v985

I CR ~(~)-Este laix fexeron d01vrelas a don Auarotlt(l) quando(2) estava na Insoa da Lz.ia (3) quando (4) a ra-inha (5) Genevra achou con a filha de rei Peles e llti defcndeo que non pareces[s]e ant' ela (6). (1) ancaroth - (2) quado - (3) dalittz:ca - (4) quado- (5) Raya gene - (6) paree(c anccla - 1 Lcdas sciamus oy mays - 2 dancemus - 4 lha aqste - eantemg lha a. l. - 9 dantemg a.no(o - 14 Veste c((cudo q ds aqr (ij ds a qr) - 15 facamolo a(y - 1 poynltmng moyto cnno lwnrrar - 17 escado.
II Cantiga de refram: 3 x (4+ 2). - Octonarios jambicos. - Copias singulares: abbnll~t. - Rimas longas: ais(a) oullt) na 1" estancia; r(a) n(h) na 2n; ar<a) i{b) na 3a; r no refram. III La.~st uns frohlich sein uml tanzen! Gekommen ist er, von Gott zu uns gescbickt. Lasst uns folgendes Lied singen: 11 ,DPnn dieser Schild gehort dom besten Maune, den Gott dor Horr gescbaffen. '' (1) Jubeln wir ber diesen Schild; lasst uns schon siugen und nach unserem Sinne tanzen, da er iu unserer Mitte ist: 11 Denn dieser etc. (2). Rente sollen wir froblocken. Und mit dem Schilde, don uns Gott gesandt, sollen wir also verfahren, dass wir uns 1ecbt bemben, ihn zu ehren : 11 Denn etc. (3). IV Cfr. Braga, Questes, p. 91.

AIRAS MONIZ, D'ASME.

3Hi. Pois mi non val d'eu muit' amar a mia senhor, nen a servir, nen quan apost' eu sei negar o amor, que lh' ei, [e] a 'ncobrir a ela que me faz perder, que mi-o non pode[n] entender, ja eu chus no'-na negarei; vel saberan de quen tort' e i: Da que melhor semelhar de quanta.[s] no mund' ome vir', e mais [mw-,sa sabe falar] das que ome falar o'ir'; non vo'-la ei chus a dizer ... quen-quer x'a pode entender; ja chus seu nome non direi; c( a) a feito lja] mi-a nomeei!
6990

GfJ95

lO

7000

15

7005

I (_' 8 () (6) - 5 Eela - 6 JJodc - I O De quanta e no mundo me uir- 11-12 E 'llUtfJs das que lwme fala.r oyr, com ommisso, entre mais e das, das seis syllaLas, quo introduzi, ou de outras, semelhantes. - 18 p tcdeo mwulefen:r- 19 xha - 24 A chalaam - 25 Or- 26 Pailhcs 32 auey gucy.

II Cantiga do moestria: 4x8. Copias e(1uiconsoantes: ubabccdd. i~r(r)

Octonarios jamLicos. Rimas longas: m(a) i?(b)

ei(d).

Colocci resumiu as suas observaes cerca da versifica~~o, na formula sel di(si, c copiou os vocahnlos: 1m: n 'ltal = n nzi ual (1); !Jltrlrir (28).

638

20

E quen ben quiser' trastornnr per tod(o) o mundo, e ferir, mui festinha xi-a pod' achar; ca, por vus ome non mentir, non ela tal parecer con que s'assi poss(a) asconcler. Per como a eu dessinei, ach'-la-an, cousa que sei! Os que me soan coitar foi-lhes mia senhor descobrir. Ja mi-ora leixaran folgar, ~a lhis non podia guarir, ca ben lhe'-la fiz conhocer, porque me non quis ben fazer! E tenho que ben me vinguei, pois l(a) en concelh(o) averigei!

7010

2!l

70J:"i

30

7020

III Da es mir nichts ntzt, meine Herrin zu verehren, i hr zu dienen, in geschickter W eise meine Liebe zu verhehlen und sie nicht bloss zu stcllen, die mich ins Unglck bringt, der Art, dass man sie nicht erkennen kann, so will i eh sie nun nicht lnger verleugnen; vielmehr soll man erfahren, von wem ruir Unrecht geschieht (1): Von der, welche das holdeste Antlitz hat von alien, die man in der Welt sieht, und die holdeste Redeweise, die man hren kann. Nher werde ich sie nicht kennzeichnen. Jedweder muss sie an diesen Zeichen erkennen. Ihren Namen werde ich nicht ausfhrlicher nennen, denn thatschlich babe ich ihn ja schon genannt (2). Und wer eifrig die Welt durchsuchen und durchstreifen will, wird siP schnell genug finden, denn in 'Vahrheit hat sie kein Gesicht, mit dem sie sich verstecken knnte. Nach der Art, wie ich sie gezeichnet babe, muss man sie ausfindig machen, dess bin ieh sicher (3). Denen, die mich mit Fragen peinigten, habe ich nunmehr die Herrin entdeckt. Jetzt werden mich zufrieden Iassen diejenigen, vor denen ich mich nicht zu retten vermochte. Blossgestellt habe ich sie, weil sie mir nicht wohlthun wollte, und vermeine, mich ordentlich gercht zu haben, da ich RP ffentlich gemacht habe (4).

317. :Mia senhor, vi n- vus roga r por Deus que ar penseiles de mi, que en tau gran vagar trouxestes e tragedes. E cuido-m'eu avergonhar! Se vus prouguer', devedes oj' a mia barba a onrar, que sempr' onrada sol anilar. E vos non mi -a viltedes! Cavaleiro, ja aviltar nunca m'[a] o'iredes, mais leixemos ja ela estar ed esso que dizecles.

7025

70HO

10

15

Sol non penso de vns amar; nen pensarei, a meu cuidar, mais d'esto que veedes.

7035

I CB 7 (7) - 7 oio mha barua e ou'rar- 8 ouirada (= orwrada) 10 ia uiltar - 11 nunca moyredes - 14 e 15 Emquanto no forem apresentadas conjecturas mais felizes, proponho que se leia: non me devedrs a leixar, I ou 1Jesar me faredes - 17 amen cuydar - 22 por pem - 2-1Semoy - 26 Eda de mali e irmey - 32 Que - 44 plaxer. II Cantiga de meestria: 5x9.- Senarios jambicos femininos, nos versos pares, e Octonarios masculinos, inegularmente entremeados de Septenarios, nos versos mpares. - Dois pares de copias pareadas e uma desirmanada, qual falta o par, que deveria contr a resposta da dona ao avaleiro.- Rimas breves e longas: ubnbnbnnb. -No grupo 1 temos: ar(al edes(h); ei(a) ades(b) no Jio; rfa) ia.(b) no JJlo.

640 Mia senhor, eu vns direi de mi como faades: O por que vus sempr' amei, per ren non mi-o tenhades; e sempre. vus servirei, se m' oj' avergonhades. Fazede como sabor ei, e dade mal, e ir-m'-ei, e non me detenhades! Cavaleiro, non [o] darei; pero, se vus queixades, mui ben vus conselharei: lde-vus, que tardades. Ca lPOr qu vus deterrei u ren non adnbades? Pero desejos averei rle vos, e endurar-mi-os ei ata quand(o) ar venhades.
atten~~io

20

7040

25

7045

30

70ti0

35

7055

Colocci chamou a d'mnor.

pum a fc.rtma pouco Ynlgar <l'est.e <lialogo

III ,Herrin, ich bin gekommen, Ench zu bitten, meiner zu gedmken, dPn ihr i"n solcher Miissigthuerei hieltet un<l haltet, weshalb ich micb schiimen muss. Beliebte es Eu eh, so konntet Ihr heute meinen Bart wieder zu Ehren bringen, der so geehrt zu sein pflegte. Nicht herabsetzen solltet Ihr ihn." (1) ,Ritter, niemals werdet Ihr mich ihn herabsetzen horen ..... doch lassen wir das . . . . [.Mirh tedassen aber solltet lkr n'irld, oder Ihr 'lt'e'rdet 'lniclt erxilnzen]. Nicht im min<lesten <lenke ich je<loch <laran, Euch zu lieben, und werde Euch aueh, soviel ich denke, niemals me h I' ais h ente lieben." (2) , 'Vie Ihr, IIerrin, mit gegeniiber verfahren solltet, will ich Euch sagen. Dass ich Encb immer geliebt babe, solltet Ihr fiir nichts achten. Dennoch werde ich Euch stets dienen, selbst wenn Ihr mich heute in Schande bringt. Thut Iht aber, wie icb mochte und misshandelt mich, dann gehe ich. Ihr aber haltet mich nicht zmiick." (3) ,Misshandeln werde ich }Jucb nicht. Beklagt Ihr Euch jedoch, so rate ich Euch: Gehet und zogert nicht. Wozu sollte ich Euch festhalten, wo Ihr doch nichts ausrichtet? Ob ich auch Sehnsucht nach Eucb empfinden werde, so muss ich sie eben ertragen, bis Ihr zuriickkehrl." (4)

641
Mia senhor, a meu saber, mais aposto seeria quererdes por min fazer com(o) eu por vos faria; ca eu por tanto d' aver nunca vus deterria; mais non poss' eu dona veer que assi and' a meu prazer como lh'eu andaria.

40

7060

45

, Hertin, so viel ieh .weiss, wre es freundlicher, wolltet Ihr an mi r handeln, wie ich an Euch handeln wrde. Denn um keinon Preis wrde ich Euch zurckhalten. Aber freilich, keine Frau konne ieh, di e mir so zn 'Villen wre, wie ieh ihr zu Willen sein wrde." (5)

41

l)JEGO

~IONIZ.

318.
i Deus! que pouco que sabia eu, en qual vio vi via, qua.nd era [c]on mia senhor, e que muito me queixava d'ela (porque non pensava de min), e non gradecia a Deus qual ben me fazia en sol me deixar veer o seu mui bon parecer!
~fms en gran sandez andava eu, quando me non pagava de con tal senhor viver, e que melhor ben querria! E m'end' ora pagaria! ~Iais est(o} a min quen mi-o dava, este ben, que non m' entrava? N on ouvess' oj'- eu melhor, e ouvess' eu tal sabor!

7065

7070

10

7075

15

7080

I CB 8 (8) - 2 Eu eu - 3 on - 4 muiJ tome - 7 beumi - 13 qrri- 14 .Amendora - 15 ann - 16 queno n- 17 nono ouueffo ieu n. - 18 .Eu meffental s. - 21 conpride damor - 32 q ela n podia uiuer - 33 quadalhur morava.

n Cantiga de meestria: 4 X 9. - Septenarios jambicos. Copias pareadas, mas cruzadas com uma palavra perd uda: b~dd. - Rimas breves e longas: -ia(a) r(b) ava(c) r(d) no grupo composto das estrophes 1 e 3; ava (a) r(b) ia (c) r (d) no grupo formado pelas estrophes pares, que portanto repetem as mesmas consoantes, em ordem differente. Seldissi, segundo Colocci.

643

Mais logo m'ar mataria un cor, que ei, de folia mui comprid[o] e d 'amor, que per poucas m'ar matava! Quand' eu mia senhor catava, en tal coita me metia 25 que conselho non sabia eu de min, como fazer , por d'ela mais ben aver!
20

7085

7090

30

35

1\Iais, se eu nunca cobrava o vi' en que ant' estava, saber-lh'-ia ben sofrer seu amor! e nembrar-m'-ia que eu viver non podia, quand(o) ela alhur morava: tan muito a desejava! l\Iais eu con este pavor seria bon sofredor!

7095

7100

lll Gott, wie wenig verstand ich es, dass ich in Wonne lebte, ais ich weilte, wo meine Herrin lebt. Damals klagte ich ber sie, weil sie sich wenig um mich kmmerte, und war dem Himmel nicht dankbar, dm mir ih1 holdes Angesicht zeigte (1). Ein Narr war ich, ais ich nicht damit zufrieden war, in ihrer Nahe zu sein, sondern hhere Gunst begehrte. Und jetzt ware ich damit zufrieden. Gabe man mir jetzt das Gute, das ieh verachtete, ieh begehrte kein besseres und hatte W ohlgefallen daran (2). Doch wrde mein nrrisches verliebtes Herz, das mie h schon beinahe gettet htte, mir gleich wieder bel mitspielen. Sobald ich meine Herrin sabe, versetzte es mich in solche Pein, dass ich mir keinen Rat wusste, wie ich zu verfahren htte, um von ihr hhere Gunst zu erreichen (3). Gewnne ich je die Lust zurck, in der ich frher lebte, so wrde eh sein Begehren schon zgeln, eingedenk, dass ieh nicht anderswo leben konnte, vor lauter Sehnsucht nach ihr~ und diese furchtbare E1innerung wrde mich duldsam machen (4}.

41*

319. Se soubess' a mia senhor como m'a mi prazeria d'eu morrer, pois la non ci, logo eu non morreria; ca, pero me ben non quer, amor me moustraria ... Por me fazer a meu pesar vi ver, quand' eu sabor ouvcssc fle morrer. E se lhi fossen dizeT com' eu esto dizia, logo sei que mia senhor por min demandaria; ca, pero me ben non quer, mnor me monstraria ... .Por me faxer a 'rneu pesar vi'Ler, quand' eu sabor ouvesse de nzo'l-rer.

7105

10

7110

15

7115

I CB 8 bis (9) - 2 plaxeria - 3 e 8 rnoirer - 4 Logueu non rnoren"a 7 Lor me faxer amen p. u. - 11 scy - 13-16 faltam.

II Cantiga de refram: 2 x (6 2); ou (4 4, caso os versos 5 e 6, que julgo identicos em ambas as estrophes, se devam considerar como pertencentes ao refram, apesat da desigualdade metrica).- O corpo da cantiga consta, a meu vr, de Septenarios, o tefram de decasyllabos. -Copias equiconsoantes: xxxiiBB.- Rimas longas e breves, alternadas com versos soltos: ia(a) r(B). - Cfr. Nos. 201 e 282. A Cantiga parece-me incompleta. Devo advettir que o apographo italiano d aos versos 5-6 e 9-10 a distribuio que adoptei, juntando porm cada par dos restantes, como se fossem Langzeilen de h'eze syllabas, ou seja Septenatios duplos, gtaves, de hemistichio agudo.

DI Wsste meine Henin, wie gem ich sterben mchte, weil sie nicht die meine ist, so wrde sie mich vom Tode erretten. Denn~ obwohl sie mir nicht wohl will, wrde sie mil dann Gunst erweisen, 11 um mich gegen meinen W misch am Leben zu erhalten, gemde weil ich Lust habe, zu sterben (1). Und teilte man ihr mit, was ich hiet sage, so wrde sie sofort nach mir vel"langen. Denn, obwohl sie mir nicht wohl will, wrde sie mir dann Gunst erweisen, 11 um mich gegen meinen W unsch am Leben zu erhalten, gerade weil ich Lust habe, zu sterben (2).

<)8011{' E.ANNES.

320. l\lin pres foradmnenf Amor, e fez mi-amar quen nunc' amou; e fez-mi tort' e desamor quen mi-a tal senhor [ar] tornou. E vejo que mal baratei que mi-a tal senhor [ar] tornei que non sabe que amar, e sab(e) a omen penas dar. Que forad' og(e) e sen sabor eno mundo vivendo vou, ca nunca pitdi aver sabor de min nen d'al, des que foi sou, se non d'ela. i. E que farei? lPor qu pregunto? Ca eu sei: viver ei, se de min pensar', ou morrer, se min non amar'!

7120

712/j

10

7130

15

I CB 37 (10)- 1 lllm pres forcadamentamor - 2 que- 10 en no 14 jjgunto - 18 uidouer - 20 dia - 22 'ltedora - 25 son - 26 qffendal - 28 semends en p. n. d. - 29 9 - 30 mr: - 32 erguela.
II Cantiga de meestria: 4 x 8. - Octonarios. - Copias pareadas. - Rimas longas: r(a) ou(b) ei(c) ar(dJ no grupo 1; r(aJ r(b) i{c) al(d) no II0 Sel di(., segundo Colocci. III Gewaltsam hat Amor sich meiner bemchtigt und mir Liebe zu einer Li'blosen eingeflsst; und Unrecht und Leides that mil an, wer mein Sinnen auf sie zurckwandte. Auch ich handelte verkehrt, ais ich zu einer Herrin zurckkehrte, die nicht zu lieben, wohl aber Schmerzen zu bereiten weiss (1 ).

646 Quen-quer x'esto pode veer, e mais quen mego vid' ou[v]er', que non ei ja sen, nen poder de m' emparar d'a molher, a mais. mansa que nunca vi, nen mais sen sanha, pois naci. Veed' ora, se estou mal, que m' emparar non sei de tal! Ca so tan en seu poder que, s[e] end' al fazer quiser', no'-no poderei eu fazer, se m'ende Deus poder non der' (contra ela que eu servi) qual dou a ela sobre mi. Que nunca eu soub' amar ai, ergo ela que rui faz mal.

71/15

20

71-10

25

7145

30

Gezwungen und freudlos lebe ich jetzt auf Erden, denn seit ich der. ihre bin, habe ich an nichts anderem als an ihr Freude gehabt. Was aber thue ich nun? Und wozu frage ich? da ich doch weiss, dass ich leben werde, so sie meiner gedenkt, und sterben muss, liebt sie mich nicht {2). Jedweder kann es sehen (besonders aber, wer in meiner Nhe weilt), dass ieh weder Verstand noch Macht habe, mieh vor einer Frau zu schtzen, die doch die sanfteste und zornloseste von allen ist, die ich jo gesehen, seit ich lebe. So saget an, ob ich nicht wirklich ein Beklagenswerter bin, da ich mich nicht einmal vor einer solchen zu schtzen weiss (3). So ganz stehe ich in ihrer Macht, dass ieh nicht ander'S handeln kann, ob ich es auch wollte, so Gott mir nicllt Macht dazu giebt (gegen die Frau, der ieh gedient habe, gleich det:jenigen, di e ich ihr ber mi eh verleihe. ou: gleich der, welche er ihr ber mie h verliehen): denn nimmer habe ieh andores als sie geliebt, die mir Leides anthut (4).

321.

. 5

Sazon ja de me partir de mia senhor, ca ja temp' ei que a servi, ca perdud' ei o seu amor, e quero-m' ir; mais pero direi-lh' ant' assi; Senhor l e que vus mereci? Ca non foi eu depois peor, des quando guaanhei voss' amor? E [a]veredes a sentir camanha mingua vus farei; e ve[e]redes, eu o sei, como poss' eu sen vos guarir! E diredes depois por mi: niesela! l por qu o perdi? GE que farei quando s' el for' alhur servir outra senhor?

7150

7155

10

7160

15

I tB 38 (11)- 9 Eueredes- 10 11'1/i - 11 eueredes - 13 mJ17 me - 20 racztrado solhira - 21 et:Jramlw - 23 qnwu - 25 assa1tar - 26 osmolhJ - 27 semha - 28 omha suffacar - 29 ma uexlio p{era - 32 ijJrey. II Cantiga de meestria: 4 x 8. - Octonarios. - As primeiras duas copias formam um par (1 e 2); as outras duas so singulares: abbaccdd. - Rim as longas: i1(a) ei(b} i(c} 1(d) no grupo; (a} ar(b) n(e) r(d} na 3a estancia; ar(a) r(b) (e) eu,(d) na 4u., que repete, portanto, duas das consoantes da anterior, de sorte a fazer suppr que o poeta tencionava escrever outro par, sem conseguir o seu intento, deixando subsistir as desigualdades do primeiro esboo. A nota de Colocci seldi{ no me parece apropriada construco metrica. - Cfr. No. 320.

m Zeit wird es, dass ich mich von meiner Herrin lossage; denn lange habe ich ihr gedient, und doch ihre Liebe verloren. Deshalb gehe ich von hinnen. Vorher aber will ich noch zu ihr sprechen: ,Herrin, babe ich das verdient? Und erging es ruir nicht schlimmer als vorher, whrend ich Eure Liebe besass? " (1)

648

20

Estranha mengna mi far, tal que per rcn non poss' manar como sen el possa estar! De min rancurado salrr; e terran-mi-o por pouco sen q ne a tal omen non fiz ben! A dona, que mi-o receber', con migo se pode perder. Cada que me lh' eu assanhar', a meu osm', e lhi mal disser', se mi- o logo acolher oer' mia vezinh(a), e mi-o sussacar', mao vezinho per ser! )lais non xi vo'-lo sentir, ca non quer' eu filhar o seu, nen lh' ar querrei leixar o meu.

716.'j

7170

~5

717.'j

30

7180

lhr werdet schon erkennen, wie sehr ich Euch fehle; danebon aber werdet Ihr einsehen, wie gut ich ohne Euch fertig werde. Und dann werdet lbr, um mich klagend, sprechen: ,Ich Armste, warum gab ich ibn verloren? "\Vas fange ieh an, so er anderwarts einer neuen Herrin dient?" (2) So arg werde ich sein Fehlen empfinden, d~ss ich es nicht auszudenken vermag, wie ich ohne ihn werde leben knnen. Zornig wird er auf und davon gegangen sein; des Unverstands aber wird man mich zeihen, weil ich solchem Manne nicht gndig war. Die Dame, die ihn aufnimmt, mchte dadurch mit mir zerfallen (3). So oft ich ber ihn ergrimmen und ihn schmhen werde, wird meine Nachbarin, falis sie ihm Schutz gewhrt und ibn mir abspenstig macht, merken, dass sie einen schlimmen Nachbar zu sicb genommen hat. Doch wird sie nichts derartiges fblen, denn ieh worde nicht nehmen, was ihr gehrt, noch werde ich ihr berlassen, was mein war. (4) IV As ultimas estrophes no so bem claras.

322. Eu, que nova senhor tilhei, mal me soube d'atfan guardar. Pois ela nunca soub' amar, a tal senhor que vus direi! :Mais pero direi -I h' a vez: que faa o que nunca fez! Quen omen sabe ben querer ja mais servidfa] n ser; ca ba dona vi eu ja, por amar, mil tanto valer. Por n lhi direi a vez : que faa o que nunca fez!
8 ca mays fuide s. 9 bo 11 ltU.

7185

10

7190

I {'8 39 (12) -

II Cantiga de reham: 2 x (4 2). - Octonarios jambicos. Copias singulares: abbai!Ce - Rimas longas: ei(a) ar(b) na 1"' estancia; r(a) (b) na 2"'; ex no refram. Colocci, sem reconhecer que a cantiga segue o typo commum das cantigas de refram, assentou: le due staxe acda elfin. III Ais ich eine neue Herrin wblte, htcte ich mich schlecht vor Unheil; denn jene Herrin, von der ich jetzo reden will, hat nic gewusst, was Liebe heisst.ll Trotzdem will ich ihr sagen, sie moge nunmehr thun, was sie nie gethan (1). 'Ver einen Mann zu schtzen weiss, wird stets und um so besser bedient werden; ieh habe schon edle Frauen das Tausendfache gelten sehen, weil sie liebten. 11 Deshalb will ich ihr sagen, sie moge nunmehr thun, was sie nie gethan (2).

323. Cuidei eu de meu coraon que me non podesse forar (pois me sacara de prison) de ir com ego i tornar! E forou-m' ora nov' amor, e forou-me nova senhor; e cuido ca me quer matar. E pois m(e) assi desemparar fia senhor foi, des enton e[u] cuidei ben per ren que non podesse mais outra cobrar. liais foraron- mi os olhos meus e o bon parecer dos seus, e o seu pre', e tm cantar, Que lh' o, u a vi estar en cabelos, dizend' un son. i 1\Ial-dia non morri enton, ante que tal coita levar, qual levo! que non vi mayor nunca, ond' estou a pavor de mort[e], ou de lh'o mostrar.

7195

7200

10

7205

15

7210

20

I CB 39bis (13) - 3 edit - 16 dixe dum (oy - 19-20 ql leuo ij nca uj mayor I ijl lmw onde(tou a pauor - 21 mortou. II Cantiga de meestria: 3 x 7.- Octonarios- Copias aquiconsoantes, differenciadas todavia por uma das rimas, e por inverso das outras. Temos ababccb na la estancia; baabddb na 2a; e baabccb na 3a.Rimas longas: on(a) arCb) r(cl e eS); eus(c2).

m Von meinem Herzen glaubte ich, da es mich aus Banden gelst, wrde es mich nicht wieder in dieselben zurckzwingen knnen. Und mm hat neue Liebe und eine neue Herrin mich hineingedrngt und ich glaube, diese wird mie h tten (1 ). Ais eine Herrin mich so verliess, glaubte ich, nichts knnte bewirken, dass ich um eine andare wrbe: nup aber haben mir dennoch Gewalt angethan meine eigenen Augen, der Reiz der ihren, sowie ihr W ert und ein Gesang (2), Den ich von ihr vernahm, als ich sie ,in loosen Haaren", ein Lied anstimmend, erblickte. Ein Unglck war es, dass ich damals nicht lieber erstarb, statt solch bergrosse Pein zu ertragen, wie ich mm trage, frchtend zu sterben oder mich zu verraten (3).

324.
lE por qu me desamades, ay! melhor das que eu sei? Cuid' eu, ren i non gades eno mal que por vos ei! Pola ira (e)n que mi-andades, tan graves dias levei: Dereie ei, que da ren que mais amei, d'aquela me segurades:

7215

7220

10

15

De vos! E, certas, sabides ver amor non desejei; e se vos end' al cuidades, ben leu tort' n prenderei! E por Deus, no'-no faades, ca por vos me perderei! Conort' ei, en que pouco durarei, se mais de min non pcnsades!

7225

7230

I {'U 4-0 (U) - 2 _mlhor - 3 _ gaades - 9 segudides - 11 ouir 19 scon - 26 delts racurar - 27 (7) andar iJ com e nebd - 30 scm - 52-54 a ualr me dw~r~a, com ommisso de dez syllabas.

II Cantiga de meestria: 6 x 9.- Septenarios trocha1cos, com um Trinado no 7 verso. - Copias pareadas: b;ababbba. - Rimas breves e longas: ades(a) ei(b) no grupo Jo; ado(&) ar(b) no no; ia(a) r(b) no lil 0 Seldi(, segundo Colocci.
III .Ach, Beste unter allen, die ich kenne, warum wollt lhr mich nicht lieben? Ich meine doch, Ihr hattet keinen Gewinn von dem Leide, das ich um Euretwillen trage. Um des Zornes willen, den Ihr gegen mich hegt, habe ich bse Tage durchgemacht. Recht wre es, so lhr mich schtztet gegen diejenige, welche ich ber alies geliebt habe (1).

652 De muitos son pregnntado l de que ei este pensar? E a min pes(a) aficado de quen me vai demandar. Ei log' a buscar, sen grado, razon por me lhe sal var. E a guardar m' ei d'eles, e rancurar, e andar i come nembrado. Ali me ven gran cuidado, depois que me vou deitar; pero so mais folgado, que lhi non ei de falar. Jasco d'eles alongado que me non ouan queixar. Tal amar podedes mui ben jurar que nunca foi d' omcn nado.

20

72.15

25

7240

30

7245

35

a ren vus juraria,


e devede~lo cree~ que jamais non amaria, se d'esta posso viver. Quando vos, que ben queria, tan sen razon fui perder, l que prazer avedes de me tolher meu corpo, que vus servia?

7250

40

7255

45

Das heisst: gegen Euch selber! Doch wisset fr gewiss, dass ich keineswegs Gegenliebe erheischt babe. Denkt lhr jedoch andei-s, so werde ich das ais Unrecht ansehen. Thut es um Gottes willen nicht! Sonst gerate ich ins Verderben durch Euch. Mein Trost ist es, dass ich nicht lange dauern kann, falis lhr nicht ernstlich meiner gedenket (2). Von gar vielen werde ich gefragt, woher mein Grbeln stamme. Und in mi r ist arger Groll ber di e, welche mieh zur Rede stellen. Denn ieh muss dann gegen meinen Willen nach Erklrungsgrnden suchen, um mich zu rechtfertigen. Und muss mich vor ihnen hten, und schmollen, und so thun, ais schenkte ich ihnen Aufmerksamkeit (3).

653
Ca me non receberia aquel que me fez nacer. Nen eu non vus poderia a tal coita padecer, ca per ren non poderia, pois me deit', adormecer. A valer, [dona, vosso ben-querer amparar]- me deveria.
7260

50

7265

Dann besonders berfllt mich bitteres wehe, wenn ich mich zur Ruhe niederlege. Trotzdem aber fhle ich mich dann wenigstens wie befreit, weil ich _nicht zu reden brauche. Und liege fern von ihnen, so dass sie mein Klagen nicht hren. Soleh e Liebe, das knnt Ihr beschwren, hat niemals ein anderer Sterblicher gefhlt (4). Eins schwre ich und Ihr msst es glauben, dass ich niemals wieder lieben we1de, wenn ich dieses Mal davonkomme. W enn ich Euch, die ich so innig liebte, so ohne Grund verlieren msste, welcbe Freude httet Jhr daran, mir aucb nocb den Leib zu nebmen, der Eucb diente (5). Denn dann w1de mein Schpfer micb nicht aufnehmen. Und ich wiirde solche Qual nicbt tragen knnen, da ich, wenn ich mich niederlege, durchaus nicht wrde einschlafen knnen. Nachdrcklich sollte Euer 'Vohlwollen, o Henin, mir zu Hilfe kommen (6) .

325.

Vos, mia senhor, que non avedes cura de m'ascoitar, nen de me ben fazer, - (ca non quis Deus, nen vos, nen mia ventura 7270 a que m'eu nunca pudi defender) quero-vus eu de mia coita dizer: mal ei por vos mui mayor ca morrer. Se me non val Deus, ou vossa mesura, 7275 perder-m'-ei eu. E vos, en me perder, Perder-vns-ei! que vus tan muito dura de mal, com' eu por vos ei a sofrer, e que non sei de vos aver rancura, pero m' en coita fazedes vi ver, e que vus ei por amor a teer quant0 de mal me fazedes sofrer. Tod' est' eu fa(o), e non fao cordura, pois me vos non queredes gradecer.
5 q2w roug -

10

72RO

15

I CD 41 (l) teer.

6 moirer -

9 Perdaug e!J -

13

II Cantiga de meestria: 2 x 8. - Decasyllabos. - Copias equiconsoantes: bbbbb. - Rimas breves e longas: ura(a) r(b). Colocci, que deixou a cantiga go. sem nota relativa ao metro, caracterizou este primeiro exemplo de decasyllabos com I;imas femininas, como verso undenario puro, lanando margem ainda a sigla: q'i sicula. III Euch, Herrin, die Ihr Euch nicht darum kmmert, mich anzuhren noch mir wohlzuthun (da Gott und Ihr und mein Schicksal, gegen das ich wehrlos bin, es nicht gewollt), Euch will ich mein Leid klagen: schlimmer als zu sterben ist mein Loos. So Gott und Euer Gerechtigkeitsgefhl ruir nicht hilft, bin ich verloren und Ihr seid es mit mir und durch mich (1), Der so viel Leid um Euch ertrgt und gegen Eucj. nicht Zorn zu hegen weiss, obwohl Ihr ihn in Pein leben lasst; und der Euch als Liebe anrechnet, was Ihr ihm Leides anthut. Das alies thue ich, doch thue ich nicht wohl daran, da Ihr mir keinen Dank dafr wisst (2).

326. Ei eu tan gran medo de mia senhor que nunca lh' ouso nulha ren dizer. E veed' ora de qual ei pavor: de quen non sabe matar, nen prender, nen deostar, nen bravo responder, nen catar
5 de ostar.

7285

I ('R b4-3 (lG) -

ll Fragmento, composto de ciuco decasyllabos, e tanto, com rimas longas em r(a) r(b), os quaes, apparentemente, pertencem a uma cantiga de meestria. Colocci assignalou- a com uma cruz.
ill So grosse Furcht habe ich vor meiner Herrin, dass ich nicht zu ihr zu reden weiss. So hret denn, wer mir solchen Schrecken einflsst; eine, die nicht zu tten noch in Bande zu schlagen, nicht zu verunglimpfen noch hart zu antworten, noch [unfreundlich] zu blicken weiss ....

327. Par Deus, fremosa mia senhor, macar me fazecles pesar, ei vus ja .sempr' a desejar nos dias en que vivo for'; ca m' ar poderedes fazer, quando ar quiserdes, p[raxer].
4 enos 6 pi.
7290

7295

I CB a42 (17) -

II Fragmento, composto de seis Octonarios com l'imas longas: ubbacc, ou talvez CC (= r(a) ar(b) r(c)), caso se trate do uma cantiga de 1efram, como supponbo. III Bei Gott, scbne Herrin, obwohl Ihr mir Kummcr vcrursacbt, werde ich mich doch stets nach Euch sehnen, solange ich lebe: denn ~obald Ihr nur wolltet, knntet Ilu mir F1eude bmeiten.

l\TONIO (ou NUNO) FEltNANDES, J)E 1\IIRAPEIXE.


328. Pois me fazedes, mia senhor, de quantas cousas no mnnd' desejos perder, e sabor, se non de vos, de que eu ja nunca desejos perderei, nen al nunca desejarei no mundo, se non vos, senhor, Ou mia morte, poix me vos bon senhor, non que redes fazer, ca non no mund' outra ren por que eu ja possa perder a coita que eu por vos ei se non por morrer, etL o sei, ou por min fazerdes vos ben,
(IS) 18 pfu-a -

7H0()

10

7305

(~8 4-,l

...

_21 Talvez: mui mal fosse preferveL

- 22 E faa ia pois ds quer qui.rwr.

2,! citlo -

27 de(cial -

28 pois ds

II Cantiga de meostria: 4 x 7. - Octonarios. - Copias singulares (enlaada.'! pelas consoantes dos versos 5 e 6 de todas as estancias) e ao mesmo fcmpo redondas. visto as 1imas do primeiro e ultimo verso serem identicas: ububNu.- Rimas longas: r(a) (b) ei{t) na 1" estancia; n.la) fr(b) eife) na 2"; al(a) ifhi ei(t) na 3"; hta) ar(b) ei{e) na 4". III Da Illl", Hcl"l"in, mir das Wiinschcn benehmt und die Frcnde an allen Dingen auf Erden ausser }~uch, naf'h der ich mich stets S<'hnen werde mui die allein ich hienieden begehre (1), Es sei denn, i<"h brgehrte den Tod, da lhr mir nifhts I~iPbes erweisen wollt und ich auf keine andf'l'o Weise die Poin loswerde, die ich um Eueh trage, ais sterbend, odPr WPmt I hr mi r Gunst enveist (2), 42

658

15

20

Ca me fazedes muito mal des aquel dia 'n que vus vi; pero, senhor, ren non vus vai, que nunca eu de vos parti meu coraon, pois vus amei; nen ja nunca o partirei d' amar vos, e farei meu mal; E fa' o ja, pois Deus to] quer, qu(e) eu sempr(e) ei ja a desejar (tanto com' eu viver poder') mia mort', e vosso semelhar: ca nunca tanto viverei que desej' al; nen sairei por ai de coita, pois Deus quer.

7310

7315

25

7320

Denn seit ich Eucb gescbaut, fiigt lhr mir Bses zu, ohne jeden Nutzen, da ich mein Herz nimmer von Euch gewendet babe noch abwenden werde, und daran Unrecht thun werde (3), Wie ich schon jetzt thue, weil Gott will, ich solle mein Lebelang Sehnsucht nach dem Tode und nach Eurem A..nt1itz empfinden, da ich nicht lange genug leben kann, um etwas anderes fiir begebrenswert zu h..<tlten, mein Leid aber auf andere weise nicbt loswerde, nach Gottes Willen (4). IV Cantiga de atafiinda, parecida a um beco sem sabida.

329. Dizer-vns quer' eu, mia senhor, de qual guisa vus quer' eu ben; e Deus non me [d] de vos ben, se vus de nulha ren mentir': Quantos oge no mundo son, nen foran, nen jamais seran, nunca quiseron, nen querran, nen queren tan gran ben molher com' eu vus quer'; e non me val contra vos nen esto, nen al.

7325

7B30

10

I ('B 4 (19) - 3 d falta 9 comemmuos - 10 non esto.

8 nen que tam g1am ben a molher

II Cantiga de meestria, talvez truncada: 1 x 10. - Octanarios. - Rimas longas: xaaxxbbxcc; e entre ellas duas identicas:
ben(a) an(b) a[(e).

III Ich will Euch, Herrin, berichten, wie ich Euch liebe, ohne Euch in irgend etwas die 'Vahrheit zu verhehlen, so wahr mir Gott Eure Liebe gewhren mge: So viele heute auf Erden sind, oder frher waren, und spter sein werden, liebten nie eine Fra.u heisser, noch lieben sie oder werden: sie heisser lieben, ais ich Euch liebe; und doch ntzt ruir weder das, (noch sonst etwas) Euch gegenber.

42*

FERNAN FIG-Ul:IRA (ou Fl(}UETJt), l>E LEl\IOS.


3RO .

. liy mia senhor! ~empr' eu esto temi, des que vus vi, que m' oy elo vos aven: lrdes-vus vos, e ficar eu aqui, u nunca mais acharei outra rou de que eu possa gasalhad' avor, nen me de vos faa coita perder. Coita, do pran, ja eu non perderei! e non m' atrevo sen vos a guarir! E sei de fix que ensandecerei! Pois eu de vos os meus olhos partir', e vus non vir' u vns soa veer, nunca me Deus leixe i mais viver! Ca vus vi eu por meu mal, mia senhor, por vos aver ja sempr' a desejar; e perdud! ei gasalhad' e sabor de quanto no mundo, sen amar. Tod' esto mi vos fezestes perder! Fez-me vus Deus, por meu mal, ben-querer!

73:15

7fl40

lO

l!l

7330

I tU 4:6 (20)- 9 e see -12 ds hcjleixelti- 14 semp de(C'iar- 16 de qto al no.- 20 no rn. c.- 22 pd'en- Talvez: perde! n?- 23 plm;,er.
II Cantiga de meestria: 4 x H. - Decasyllabos. - Copias singulares: ub:tb<c, enlaadas por uma das consoantes.- Rimas longas: .ila) n(b) na 1"' copia; ei(n) '(bl na 2"'; 1(n) ar(b) na 3"'; eu(n) on(b) na 4"'; m(c) em todas. III Ach, Herrin, seit ich Euch sah, habe ich stets gefiirchtet, was mir heute widerfii.hrt: Ihr geht von himwn und ich bloibo hier zuriick, wo ich nimmor ein anderes 'Vesen findou werde, das mich hegt und pflegt und mirh \'Oill Oram um Euch befreit (1 ).

6lll

:!0

Por meu mal foi, pois que vus ja sempr' eu averei ja [c]no meu cora\on a clesejar; e nunca mais do meu 7/355 cor perderei mui gran coita, que non veerci ren que mi pos~a prazer, ergo . . . se vir' a min por vos morrer.

Diesen Gram wcnlc ich wahrlich nicht Ioswerden und trauc es mir nicht zu, ohne Euch zu genesen; wciss vielmchr ft gewiss, dass ich deu Verstand ,erlieren werdc, sobald ieh (Iie Augcn vou Euch wenden muss und Euch nicht mehr schauc, wo ich Euch zu schaucn pflcgtc. Gott mgo mi eh daselbst nicht liingm leben lassen (2)! Zu meinem U nglck sah i eh Eueh, Horrin, ua i eh Euch mm dauerud herbeisehnen muss und Gcfallen uml Freude an aliem verloren habe, was uic elt ohne Eure Liebe birgt. Verloren ist es! Zu meinem U nglck gab mir Gott dicse Liebe (3). Zu meiuem Unglck, da ich Euch stcts im Herzen.tragen muss und nie uer Pein lodig werde; dcun nichts wcrde ich schauen, das mir Lnst boreitet, es sei denn, ich si.ihe mich um Euch sterben (4).

'V

331. Diz meu amigo que lhe faa ben; e digo-lh' eu sempre que lh'o farei, e que m' atenda, e guis'-lh'-o-ei. E, amiga, direi-vus que mi-aven: tantas vezes o mandei atender que lh'o non posso mais vezes dizer.

7360

I CB <1:7 (:M).

o talvez no: 1 x 6 ou 1 x (4 + 2).- Decasyllabos.- Rimas longas:


abbacc (ou CC):
n(a) ei(b) r(c ou C).

II Cantiga, truncada, de amigo, que talvez seja de rneestria,

m Mein l!,reund verlangt, ich solle ihm Liebes anthun; und ich vertrste ihn immer auf den kommenden Tag, und heisse ihn _warten und meiner Thaten harren. Doch verhlt es sich so, Freundin, dass ich ihn schon so vi ele Male warten hiess, dass ieh es nicht . mehr fter verlangen kann.

I>ON GIL SANCHES.


332. Tu, que ora vees de Monte-mayor, Tu, que ora vees de l\Ionte-mayor, digas-me mandado de mia senhor; digas- me mandado de mia senhor, ca se eu seu mandado non vir', trist' e coitado serei; e gran pecado far, se me non val. Ca en tal ora nado foi que i mao-pecado! amo-a endado, e nunca end' uvi al!
(2~)

7365

7370

10

7375

I CB 4:8

2 e 3 vees -

10 endoado.

II Cantiga de refram e parallelistica, composta de dois dsticos, moda popular, (embora cada verso se repita), e de um longo refram l'alaciano: 2 x (2 x 2 8).- Decasyllabos anapesticos, e Senarios jam bicos. Copias singulares: aa(aa)IIIiiincniJiJC. - Rimas longas e breves: rla) no 1 dstico; eus no 2; ado(B) e al<C> no refram.

III Du, der Du eben jetzt aus Montemayo1 kommst, melde mir Botschaft von meiner IIerrin, 11 denn ohno Nachricht von ihr bin ich bejammernswort; und sie thut Unrecht, so sie mir nicht hilft. Denn moin Unstern will, dass ich sie, leider, erfolglos liebe und nimmer Lohn von ihr erhalte (1). Du, der Du soeben ihre Augen schauiost, sage mir Botschaft vou iht, um Gottes willen; 11 denn etc. (2).
*) Por engano deixei do repetir no meu me. os versos 1 e 13, saltando na contagem por cima de dois erro que j no posso emendar.

664-

15

20

'fu, (fUO ora vi!o;to os olhos seus, 'l'u, que o.ra viste m; olho~ seus, digas-me mandado d'ola, por Deus; digas-me mandado cl'ola, por Deus, ca se cu sou nuuHlado non vir', trist' e coitado ~e rei; e gran pecado far, se me non vai. Ca en tal ora nado foi que pnao-pecado! amo-a endado, e nunca ond' ouvi al!
Zeit~chrift

7.!J8U

IV Cfr.

XIX p. 55; e

Grundris~

II p. 176.

RlT1~

GOl\IES, O FREIRE.
33~.

Pois eu d'atal ventura, mm senhor, eontra vos so que non e i poder de falar con vosqu', e vos entpnder non queredes que vus que!" eu melhor de quantas com;as [cjno mundo son: senhor fremosa, mui de cora\on me prazeria morrer; e pois ei seu vosso ben, que sempre desejei, des que vus vi, en tal coit' a Yiver,
~abor

73!JO

10

15

En qual eu vivo pur vos, que mayur avedes de me non fazer ben, mia senhor, e de me mal querer ca se vus eu oesse desamor, mia senhor fromosa, (que vus eu non averei nunca nenhiia sazon), e quant' eu mai~ viver', tant' averei mayor amor do vus servir, ca sei que ja por al non ei coif a perder,

7.'/fJ;)

7--1:00

I {'U -1-~t (~:~) - 2 son - 3 tus - 4 crecdes - 5 no - (j coracon 7 mo1rer - 14 mon - I!) seultor miuha - 20 zus - 22 qnere1 27 tanto mal - 28 Quandeu - 33 conwieu ey m ... or teuer - 35 n .... yreu - 36 e praJW' nua mays en - 3!J nebraqug aben llwu - 40 affy demuj.

II Cantiga do meestria: 4 X n 5.- DecasyllaLos.- Copias pareadas, eom uma fiinda fine responde s 1imas do ultimo grupo: nbba fcddb: ccclclh. - Rimas longas: r\&) r<b> on<r) ei!tiJ no grupo Jo; a-r(a) n(h) r(e) eu(t1) no Jio, e na fiinda.
III Da mein Geschick es nicht gcstattet, dass ich zu Euch rede, und Ihr mir nicht glauben wollt, dass ich Euch Ler alies auf Erden liebe, waro mir das Ji~rwnschteste, ieh strbe, da ich ohue Euro stcts ersehnte Gunst immerdar in solcher Pcin lcbcu muss (l), 'Vic die ic:;t, welche ich um Euch cruuldc, dic lhr mchr darauf aus seid, mir uichts I ..iebes anzuthun (sondorn Bsos), ais in dcm Falle, dass ieh Euch, schnste IIerrin, Unliebe entgegon hringen knntc, di e ich niemah; fr Euch empfinden werde; vidmchr wcrde ieh Euch um so vediebter dienen~ je lnger ich lebej denn ich weiss, dass ich mcin Leid nicht loswerde (2),

666 Se non por vos, mia senhor, se nemhrar vus quiserdes de min, que outra ren 7405 non sei no mundo querer tan gran ben com' a vos quer'; e par Deus, se me dar quiser' mia morte que m' ei mui mester, pois me de vos, mia senhor, dar non quer ben, a que Deus tan muito de ben deu, 7410 non por meu ben, mia senhor, mais por meu mal, pois por vos tanto [de] mal me ven Quant' eu non ei ja poder d'endurar, mia senhor fremosa, per nenhun sen, se vosso desamor, que m' ora ten forado, non fezerdes obridar; ca mentr' eu vosso desamor oer', com' og' eu ei, [e por a]mor tever' vosco tan mal mia fazenda, com' eu tenho con vosco, [non me ser] greu de morrer, e prazer-mi- mais n Ca de viver, pois a vos fazer prazer, e min de gran coita poder guardar, e vos nembrar (o qu(e) ben lheu) assi ele min, como se sol do seu omen nembrar, depois sa mort', alguen.

20

25

30

7.J.15

35

7420

40

7425

Es sei denn durch Euch, so lhr meiner gedenken wollt, der ich nichts hienieden zu lieben weiss, wie ich Eueh liebe, oder durch Gott, falis er mir den Tod schenkt, dessen ich so sehr bedarf, da er mir nichts Holdes von Euch gewhrt, die er mit soviel Herrlichem ausgestattet hat, nicht mir zu Liebe, sondem mir zum Leide, da mir von Eurer Seite soviel Schlimmes widerfhrt (3), Dass ich es auf keine Weise mehr ertragen kann, so Ihr nicht Eure Unliebe, die mir Gcwalt anthut, vergessen wollt; denn, so lange sie dauert und es um meiner J..iebe willon so bel um mich bestellt ist, wird es mir nicht hart ankommen, zu sterben; sondem es wird mi r mehr gefallen (4), Als zu leben, da ich Eueh dadurch Freude bereiten, mi eh selber aber aus Qual befreien (leichtlichst) und Euch Erinnerung an mich aufzwingen wrde, gleich derjenigen, mit welcher die Menschen an Verstorbene zmiick denken (I).

IV Como se v -

uma cantiga de atafiinda -

exemplar genuino.

334. Oimais non sei eu, mia senhor, ren per que eu possa perder coita, nos dias que viver', pois vos non avedes sabor que vus eu diga nulha ren de quanto mal me por vos ven. E pesa- vus de vus amar eu, e non m' ei end' a quitar, Entanto com' eu vivo for', ca non ei poder d'al fazer. Ca se d'al ouvesse poder, aver-vus-ia desamor assi como vus ei gran ben a querer, sen grad', e por n me pesa, porque comear foi con vosc', a vosso pesar.

74.'30

7435

10

7440

15

I ('B ;)() (2!) - 15 me pe{{a pr q comar 27 poder - 30 uetura ey eu muy mester.

18 comoey -

22 9

II Cantiga de meestria: 4 x 8. - Octonarios j am bicos. Copias pareadas: abbaccdd. - Rimas longas: r(a) rtb) n(c) ar(d) no grupo Jo; an(a) ei(b) al(c) r(d) no Il0

III Von nun an giebt es fr mich, o Herrin, auf Erden nichts, was mich, mein Lebtag, meiner Pein entheben knnte, da Ihr durchaus nicht zulasst, dass ich Euch von dem Leidc rede, das Ihr mir bcreitet, sondem es bcl aufnehmt, dass ich in Euch verliebt bin und nicht davon ablassen werde (1), Solange ich lebe, weil es mir an Macht dazu fehlt; denn knnte ich es, ich hegto UnJiebe gegen Euch, wio ich jetzo, ohne mein Wollen, I~iebo fr Euch empfinde, worber ich mich grame, da Ihr darber zrnt (2). Und weil lhr offenbar darber zrnt, dass ich mit Euch angebunden babe, ist es bestimmt und gewiss, dass ich erst sterbend meiner Qual und

6nR
E pois a vos pesa, do pran, de q uo con vosco eomecoi, p:uh;ad' q ne non perderei, son morrer, coita ncn atran por vos,. senhor, pois me non \ai contra vm; servi~~o, nen ai <filO vus fa<;a, pero que-quer vu~ soffrerei, mentr' cu puder' Viver. l\Iais non me leixaran o:-; desejos qne de vos ei, q ne eu, senhor, non poderlci_l sofrer: a:::;si me coitaran por vos, que me quoredos mal porque vus am(o); e pois atai ventura e i, e i mui mester de morrer, pois a vos prouguer'.

7-145

20

7150

7-1:'55

30

Pein ledig werde, da weder Diencn, noch sonst etwas, mir Euch gegenber ntzt, obgleich ich, was immer lhr wollt, leidcn werde, solauge ich es vermag (3) Zu loben; doeh wird di e Sehnsucht nach Eueh es nieht Iango zulassen, so arg wird sie mich peinigen um Eurethalben, die lhr mir gram seid, weil ich Euch liebe; und da mcin Geschick so gestaltet ist, muss ieh sterbeu, weil Euch das gefallen wird (4).

FERKAK RODRIGUES, I>E CALIIEIROS.


335. N on -vus faan creer, senhor, que eu [d']alhur querer viver, se non con vosqu', aja poder. Non vus menti, ca, de pran, a poder; e, per ba f, macar m'end' eu quisess(e) ai, non queria o meu coraon, Nen os meus olhos, mia senhor, nen o vosso bon parecer que me vns faran ben-querer, mentr' eu viver', u al non . E, senhor, mais vus direi j: macar m'end' eu quisess(e) ai, non queria o meu coraon! Des quando vus eu vi, senhor, Deus lo sabe, nunca cuidei en me partir de vos; nen ei sabor se non de vus servir; c ja mais, por vus non mentir, macar m'cnd' eu quisess(e) ai, non q umia o meu coraon !

74GO

7.JG5

10

7470

15

7475

20

I ('H l (2:,) - rara que os versos 1 a 5 dessem sentido, escrevi faran (em logar de facam), d'allmr rpterer (por allmr quero); aja (por e ia); ba (por bona).
H Cantiga <ln refram: 4 x (5 2). - Octonarios. - Copias pareadas, <liffPrcncia<las por uma das consoantes, com a formula mia senhor no primeiro verso de todas as copias: xnabbli('(~.- Rimas longas: Sen/tur (X) r(&) lltl nO gmpO Jo; Pil&) 1'rlft) no 1l0 j on(f'l 110 refralll.

670
E per ba f, mia senhor, mui gran verdade vus direi: sempre vus eu ja servirei, mentr' eu viver', e querrei ben. E senht?r, mais vus direi n: macar m'end' eu quisess(e) ai, non queria o meu coraon!
7480

25

7485

III Lasst Euch nicht einreden, Herrin, dass ich andeTwrts als in Eurer Nbe leben zu wollen vermcbte. Icb babe nicbt gelogen; denn, wahrlicb, um es zu knnen, msste man es wollen, und, bei meiner Treu, 11 wollte icb aucb etwas andel's, mein Herz wrde es nicht zulassen (1), Noch meine Augen, noch Eure Schnheit, die mich Eucb zu lieben zwingen, solange icb lebe, sonder Zweifel. N och einmal sage ich drum: 11 wollte icb etc. (2). Seit ich Eucb erblickt, babe ich nimmer daran gedacht, vou Eucb zu scheiden; und - Gott weiss es - nnr Eucb zu dienen war mi r Lust. Sonder Lgo wiederhole icb: 11 wollte ich etc. (3). Di e 'Vab rbeit, di e icb Eucb bekennen will , ist, dass ieh Eucb mein Lebelang dienen und Euch lieben werde. Zum anderen sage ich daber: 11 wollte ich etc. (4).

336. Assaz entendedes vos, mia senhor, ca vus eu amo mais ca nulha ren; pero non me fazedes vos por n mayor ben ca se vus eu o peyor quisesse que vus podesse querer, o que non nunca mais a seer. l\Ientr' eu ja vivo for', amar-vus-ei, e pero sei que sempr' n me verr mal, e valera-me mais muito ja que vus quisesse (o que non querrei) gran mal, se yo'-lo podesse querer, o que non nunca mais a seer. Como-quer que eu i aja razon, amar-vus-ei, enquant(o) eu viva ja, pero sei que mais non me valer ca se vus quisesse de coraon gran mal, se vo'-lo podesse querer, o que non nunca mais a seer.

7490

7495

10

7500

15

I ('U 2 (26) - 2 caug ameu m. - 8 senp'renme - Tanto val a emenda setnpr' n me como sempre m' n. - 9 mais=moytoi a - 1O oq non que n querer - 11 prodeffe - 15 ualrra.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos.- Copias singulares: abb1tjjCC.- Rimas longas: r(a) n(b) na 1" estancia; ei(a) th) na 2"; on(a) (b) na 3", que portanto repete uma consoante da anterior; r(C) no refram. O apographo italiano no marca graphicamente o refram.

III Nur zu gnt wisst Ihr, o Henin, dass ich Euch ber alies liebe; tmtzdem aber wollt Ihr mir nicht mehr Liebes anthun, als wenn ich Euch Unliebe 11 soviel als mglich entgegenbrchte (was doch niemals geschehen wird) (1). Solange ich lebe, werde ich Euch lieben, obschon ich gewiss bin, _dass mir nur Leides darum widerfahrt, und dass es weit besser fr mich wre, ich brchte Euch 11 Unliebe entgegen, knnte ich es nur (was doch niemals geschehen wird) (2). Obwohl ich recht daran thte, (ou: solange ich Verstand babe), werde ich Euch meio Lebelang lieben, oh ich auch weiss, dass es mi r nicht mehr ntzt, ais wenn ich Euch von Herzen 11 gram wre, knnte ich es nur (was niemals geschehen wird) (3).

337. l\Iin fez meter meu cornon en amar tal senhor que non sei osmar guisa nen razon por que lh' oimais possa guarir, pois ora non ei poder d'ir i, nen pnss' n meu cor partir. Gran sandcce me fez fazer por tal dona ir ben-querer, pois non ei ja sen nen saber per que lh' oimai8 possa guarir, pois ora non ci porler d 'ir i, nen poss' n meu cor partir. l\fuito tenho que estou mal, se me contra ela non vai Deus; nen ar ei cu sen atal per que lh' oimais possa guarir, pois ora non ei poder d'ir i, nen poss' n meu cor partir.
4 qucllti m.ays.
Cfr. verso 10 e ]!). 7fj()!j

7:jJO

10

75J.j

1!)

i520

I {1B 53 (27) -

II Cantiga de refram: 3 x (3 3). - Octonarios. - Copias singulares: muaiiBBB. - Rimas longas: on na tn copia; t~r na 2"; a.l na 3n; e ir no refram. O apogmpho italiano marca, erroneamente, o no verso como principio do 1efram. III Mein Herz hat mich gezwungen, ciner TiciTin so innige Liebe zu widmen, 11 dass ich nimmer geuesen kann, weil es nicht in meiner Macht steht, zu ihr zn gehen, und ich nwin Dichten und Traehten ui<"ht von i ln wendcn kann (I). Eine grosse Thorheit beging es, ais es mi r solche Liebe eiuflsste, 11 dass ich nicht wieder genescn kann etc. (2). Sehr bel f:teht es um mich, so mir Gott ni,ht hilft, ua es mir an ntigem Verstand fehlt, 11 um zu geneseu ete. (3).

338.

Quero-vus eu dizer, senhor, por que me leixei, muit' [i], de vus veer: porque temi sempr[e] o que m' ora dar a coitas, pois vus vejo ja, por vus aver a querer ben e non dardes vos por mi ren. E sabede ben, mia senhor, leixei-vns por n [de] veer at agora, que poder non Otlve de fazer end' ai. E vejo que figi meu mal de vus veer, ca ja eu sei a coita 'n que por vos serei. Pero que punhei, mia senhor, en me guardar, nen me prestou, quando j(a) agor(a) aqui e:-;tou, U vus non poderei guarir, nen ei poder de vus fogir! N en de se guawlar mester, senhor, quen Deus guardar non quer.

7525

75.'10

10

7535

15

75-10

20

I ('8 ! (28) m uj s raxon..

2 mufjta- 4 sempro- 5 aeo(tas- 25 en cousa

II Cantiga de meestria: 4 x 7.- Octonarios.- Copias singulares, com a palavra petdnda senhor no 1" verso de cada estrophe: nbbcedtl.- Rimas longas: senhr(a) cm todas; i(b) (el n(cl) na ta estmphe; r(b) a,l(e) ei(d) na 2o.; ou(bl ir(e) r(cl) na 3a; czt(b) on(e) ar(cl) na 4a.

III Bekennen will ich Ench, o Hcrrin, warnm ich fr so Iange Zeit untcrlassen hatte, Euch zu sehen: weil ich immc1 dio Qnalen fiirchtf'te, welche, nun ich Euch sehe, mir gewiss sind, da ich Euch ohne Zweifcl lieben werde, Ihr aber Euch nichts dataus macht (1). 43

674 E pois me vus Deus, mia senhor fremosa, tan en poder deu, por el que vus fez, vus rogu' eu (e non [] cousa sen razon) que p~r vus eu muit' amar, non vus caya, senhor, en pesar, ca non me poderei guardar.

7545

25

7550

I eh unterliess es, Eueh zu sehen, bis zu der Stunde, wo es nicht mehr in meiner Macht stand, anders zu verfabren. Und schon fble ich, dass ich Unrecht that, Euch zu sehen, denn ich empfinde bereits die Qual, die Ihr mir bereitet (2). Obwohl ich bestrebt war, mich zu hten, hat es mir nichts gentzt; denn nun stehe ieh hier, und nichts kann mieh retten, noch vermag ich selber zu fliehen. Dem, welchen Gott nicht schtzen will, frommt es eben nicbts, sich schtzen zu wollen (3). Und da Gott mich nun einmal so ganz in Eure Gewalt, ach schne Herrin, gegeben bat, so bitte ich Euch, um Eures Schpfers willen (und wahrlich nicht ohne guten Grund), es mge Euch nicht missfallen, dass icb Euch liebe, da ich doch wehrlos bin (4).

339. D'-lo dia (e)n que eu amei mia senhor, e lhi quis gran ben, rnayor que rui, nen outra ren, sempr' eu punhei en lhi buscar quanf eu subi mayor pesar. l\Iais ora non me saberei conselhar, quando lh' averei, sen meu grad', a buscar prazer. E o pesar vus mostrarei (que nada non negarei n) que lhi fiz, que non pud' al ben querer, poi'-la vi, nen amar: atanto lhi fiz de pesar. l\Iais gran prazer lhi per farei ora, quando m' alongarei d'u a eu so(a) a veer.

7555

10

7560

15

7565

I ('ll f, (29) -

3 uen o. r.- 5 quanten- 12 poyla uir- 22 nulla.

II Cantiga de meestria: 3 x 8.- Octonarios.- As duas copias primeiras formam par; a ultima est<'L desirmanada. O derradeiro verso da.o;; estrophes uma palavra perduda: ubb('(mul. - Rimas longas: ei(a) n(b) ar(c) r(d) no grupo; r(a) r(b) (c) ei(d) na estrophe desirmanada. III Seit ich meine Herrin liebe und verehre, mehr ais ich mich selbst oder irgend ein andores Wesen liebe, babe ich eifrig daran gearbeitet, ihr Leides zuzufiigen, soviel ich vermochte: mm aber weiss ieh mi r keinen Rat, da ich ihr, ohne "rissen und 'Vollen, Freude bereiten werde (1). Wahrheit.o;;gemss, olme irgend etwas zu verhehlen, gestehe ich, wodurch ich ihr Leides gethan: dadurch, dass ich nur sie geliebt uud verehrt., seit ieh si e gesehen. So grosses J..eid bereitete ieh ihr! Jetzt aber werde ich ihr se h r grosse Lust bereiten, indem ieh mi eh entfeme vou der Statte, wo ich sie zu schauen pflegte (2). 43*

676 E pod' fia cousa creer ben mia senhor, se lbi prouguor': que pois eu esto feit(o) oer', aquela ren nunca ser que a .min grave seja ja por nulha ren de cometer, s' eu esto posso lpcr] fazer. l\fais cuido qne non poderei!

20

7570

Daran glauben darf meine Herrin, so es ihr beliebt, da..;;s, wenn ich solches vollhracht, mir nichtR auf Erden schwer zn untornchmen scin wird. Doe h, denke ic~ h, ieh werde es nich t vollbringon knnen (3).

340. Ora tenh' eu que ei razon de me queixar a mia senhor! Pois sabe ja quan granel' amor lh' ei c.por qu non coraon de me fazer melhor por n de quand' n non saba ren? l\Iais pero c. que prol me terr, se m' eu per ventura queixar' a quen non por n de dar nada .... quanto x' agora d? Ca i mal- peccad! en tanto ten ela meu mal como meu ben! Pero tod' aquesto c.que val? que nunca me lh' eu queixarei, mentre for' viv', e sofrerei quanto me fezer', ben e mal. 1\Iais queira Deus que mais de ben me faa ca en seu cor ten !
7.57/j

7580

10

7585

15

7590

I fll ;,4~ (:JO) - 1 cenlteu - 6 quande'tt- 13 codaijfto- 15 sofr'e H3 ij tome - H) Serne mays b. n. f - 21 o ij eu dela cuiJ dau: 23 n celio.

II Cantiga do moestria: 4 x 6. - Octonarios.- Copias singulares, enlaadas pela ultima das rimas: nbbnce. - Rimas longas: on(a) rlb) na ta estrophe; (a) ar(bJ na 2a; a[(a) ei(b) na 3a; r(a) r(b) na 4a; e n (e) em todas. III Jetzo giaube ich cin Recht zu haben, vot meincr Honiu Klage zu fhren. na sie nunmehr weiss, wie gmss moine Liebe zu ihr ist, warum zcigt sie sich da nicht freundlicher zu mi r, ais solange sio nicht danun wusste? (1) Doch frcilich: was frommt mir das Klagon vot ein('r, die sich rein gar nichts daraus maehPn wird ..., genau soviel, wie sie si eh jctzt daraus macht. Denn, leidcr kmmort mein Leid und meine J. . ust sie gleich wenig (2).

678
20

Se m(e) [ela] mais ben non fezer' en cor de me far.er, o[u] que eu d'ela cuid' aver, per com' eu sei que m'ela quer, non tenho comeado ren. Pero de soffrer mi conven!
(j lte

759/5

\Vas ntzt es berhaupt? da ich doch meine Klage, solange ich lebe, nicht aussprechen, sondem dulden worde, was immer sie mir Liebes und Schlimmes anthut. Wollte Gott, sie enriese miL mela Huld, als jetzt ihr Dichten und Trachten ist (3). Erweist sie mit nicht mehr davon, als sie jetzt dichtet uud trachtet, oder als ich zu erreichen denko (mit Ri.icksicht auf das, was ich von Ihrcr Liobe zu mir kenne), so habe ich rcin gar nichts ausgericbtet. Dcnnoch werde ich mich gedulden mssen (4).

I'

341.

Vedes, fremosa mia senhor, segura.ment(e) o que farei: En tanto com' eu vivo for', nunca vus mia coita direi; ca 11011 m'avedes a creer, macar me vejades moner.
l Por qu vus ei eu, mia senhor, a dizer nada do meu mal, pois (l'esto so sabedor, segurament', u non jaz al, que non ['m']avedes a creer, macar me vejades morrer?

7600

7605

1O

7610

15

Servir-vus-ei [eu], mia senhor, quant' eu poder', mentre viver'; mais pois de coita sofredor so, non vo'-l(o) ei a dizer, ca non [m']avedes a creer, macar me vejades morrer.

7615

I (_'B 57 (:ll) - 6 macltar - mo~rer - 9 s - 10 segrametu 11. 17 e 23 q n auedes - 13 Suyrug ey mlta senhor - 16 soo n uolo ejadix - 19 ma s. - 20 falar en.11 Cantiga de refram: 4 x (4 2). - Octonarios. - Copias differenciadas por uma das rimas (b), e enlaadas pela outra (a): ababl!f(t. O 1 verso de todas termina mha senlwr. - Rimas longas: r(a) ei(bJ na 1 copia; r(a) a[(b) na 2a; r(a) r(b) na 3n; r(a) n(b) na 4n; r(t) no rofram. - Na 3a copia a consonancia do refram apparece tambem no corpo da cantiga.

III Schnste IIerrin, hret, wie ich zu verfahren gedonke: solange ich lebe, werde ich Euch mein Leid nicht verraten; 11 denn strbe ich selbst, Ihr glaubtet mir dennoch nicht (1).

680
20

Pois eu entendo, mia senhor, quan pouco proveito me tcn de vus dizer quan granel' amor vus ei, nou vus falar[ ei] n. Ca nou m'avedes a creer, nuicar me vejades morrer.

7620

W ozu soll icb Eucb, He~-rin, von meinen Schmerzen redcn, da ich cs docb fr gewiss weiss, und sondcr Zweifelll dass, strbe ich auch etc. (2). Dienen werde ich Euch immcrdar, soviel ich vermag; meiu l.eid abcr werde icb verschweigcn, 11 denn etc. (3). Da ieh einsebe, wie wenig es mi r frommcn wrde, Euch meine gmsso Liebe zu bekennen, will ich nicbt davon sprecben; 11 denn etc. (!).

IV Cfr. No. 356.

342. Ora faz a min mia senhor, como senhor pode fazer a vassalo, que defender non se pode, nen n lh' Ir. E faz mi- a mercee viir d'Amor, com' ome preso ven. jNostro Senhor mi-o sabe ben! l\Iuit' [en estar] a gran pa\'Or ei dereit' e en me temer d'Amor, on[de] cnid' a dizer mal, e onde quero partir, e averei coit' a sentir; e non concerto nulha ren, ca eu mi-o mereci mui ben. Se me mal ou coita veer', con guisado eu mi-o busquei muit' end(e) e mi-o lazerarei. )lais mia senhor faz seu prazer (pois que me teu en seu poder), que [me] faz entrar en prison, u me non jaz se morte non.

7625

7630

10

7635

15

764()

20

I ('8 ;,s (:12) - 4 nen a lutlltflr - 5 uijr - 7 mlw saca bcn 8 Jlufllibq. Cft-. \" 0 27 e 28- 10 danwr lt cuidadi~.' - 11-12 mal e on me ijr ptir. A minha reconstrucc;o da 2 estrophe, que se achava cm lastimoso estado de corrupo, ainda no satisfaz. - 13 e 'lt c corto nullm rem- 15 uelwr- l(j bu(q- 17 muytcj ett utlw la-;,'arcy- 18 faeujh' - 19 7j fax ent' r en pri(on - 27 cabo corali. H Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios. - Copias pareadas, com palavra perduda nos lo versos: nbbcNld. - Rimas longas: r(a) er(b) ir(r) n(d) no grupo [o; ,.(n) ei(b) er(e) ontd) no uo, que repete 1 ma das rimas do Io, transpondo-a.

682
Tod' eu farei, quanto quiser' mia senhor, que de faz'-1'-ei. Pero ~ocon que olhos irei ant' Amor, e a seu poder? Tan grave m' de cometer que mi-o non sab' o coraon, nen mi-o sab' outren, se Deus non!
7645

~5

7650

III ~eine Herrin verfhrt mit mir wie mit einem Vasallen, der sich nicht wehren darf noch entfliehen kann: auf Gnade oder Ungnade soll ich mich Amor ergeben, wie ein Gefangener. Das weiss Gott! (1) Grund und Anlass habe ich, mich gewaltig zu frchten vor Amor (von dem ich bles zu sagen gedenke und von dem ich mich lossagen will), denn Not und Pein soll ich jctzt flihlcn ..... uud bringe nichts zu gutcm Abschluss, denn ich habe es alt:o verdient (2). Kommt Leid oder Gram, so babe ich es heraufbeschworen; sehr werde ich es bssen mssPn; meiner Herrin abcr gcfllt es, da sie mich in ihrer Gewalt hat und mich in Haft und Randen thut, wo mich nichts ais der Tod e1wartet (3). Alies, was meine Herrin verlangt, werde ieh thun, weil es sein muss. Doch mit welchcn Augen soll i eh vor Amor treten und mie h in seine l\Iacht begeben? So schwer wird mir das 'Vagnis, wie nur mein Herz es weiss und Gott allein (4).

343. , Par Deus, senhor, ora tenh' eu guisado de viver mal, quant' ouver' a viver, ca non quer Deus, nen vos, nen meu pecado que [me] queirades per ren entender com' eu estou mui preto de morrer, e mui lngi d' oir vosso mandado! Pero sempre vus eu servi de grado, o melhor que eu soubi [de] fazer; e de tod(o) ai do mundo foi leixado. E ,os non queredes mentes meter com' eu estou mui preto de morrer, e mui lngi d' oi"r vosso mandado!

7655

10

7660

15

Ja. foi sazon que eu foi acordado, se vus visse, por vos ja-qu dizer. E ora, mia senhor, non pensado, pois que nunca o quisestes saber com' eu estou mui preto de morrer, e mui lngi d' oi"r vosso mandado!
4 que que'rades 5 preco de mozrer -

7665

I C8 9 (33) faur - 9 codo.

8 soubi

II Cantiga de refram: 3x(4 2).- Decasyllabos. -Copias equiconsoantes: ab~tbjiBl. - Rimas breves e longas: ado(a) r(b).
III Wahrlich, es ist bestimmt, Ilt't'l"in, dass ich unglcklich leben soll, solange ich auf Erden bin, da Gott, lht und meine Snde nicht gestatten, dass lhr begreift, 11 wie nahe ich dem Tode und wie fern ich davon bin, Botschaft von Euclt zu vernehmen ( 1). Trotzdem babe ich Euch stets freudig gcdient, so gut ich vermochte, und mich allem anderen auf Erden entfrerndet. lhr aber wollt nicht beachten, 11 wie etc. (2). Es gab eine Zeit, in der ich entschlosscn war, etwas zu sagen, so ich Euch stihe; jetzt aber ist gar nicht daran zu denken, da Ihr es niemals habt wissen wollen, 11 wie etc. (3).

344. O gran cuidad' e o affan sobejo que mi-a-mi faz a mia senhor levar, se a eu ora mui cedo non vejo, ja o eu non poderei endurar. E no'-no digo por me lhi queixar, mais por[que] cuid' a morrer con desejo! Por [e};to, ca por ai soffr'-lo-ia quanto xe m' ela quiHesse fazer, mentl" eu vivesse; mais non poderia, se a non visse mui cedo, viver. Nen a min non me devi(a) a prazer, ca sen ve'-lu l que prol mi terria? Por eu viver como vivo, coitado, des quando m' eu parti de mia senhor, de tal vida non poss' eu aver grado da que me faz viver bm sen sabor como quen ten a morte por melhor, e seria d'ela mui mais pagado .

7670

7G75

10

7680

15

7685

I CB 60 (3!) -

6 por cuydamoirer -

7 Por sto -

22 nwrer.

II Cantiga de meestria: 4 x (). - Decasyllabos. - Copias singulares: iab~tblui. lEmas breves e longas: ejo(a) m(b) na la estancia; ia(a) r(b) na 2a; ado(a) r(b) na 3a; esse(a) r(b) na ultima, que emprega, portanto, uma 1ima da 2a.

III Die grosse Sorge und das bcrmassige Leid, welches ich nm meine llerrin trage, werde ich nicht lange mehr aushalten l>nnen, ohne sie zu sehen. Nicht etwa um zu klagen sage ich es, sondern weil ich vor Sehnsucht zu sterben wahne (1 ). Damm allein; sonst wrde ich erdulden, was immer sie mir auferlegen mchte, solange ich lebte; doch wiirde ich, ohne sie zu schauen, nicht leben knnen, und mchte es auch nicht, denn was frommt ein Leben ohne sie? (2)

685

20

Pero ben vos digo que, se podesse d' algia guisa mia senhor veer, u lh' eu meu mal e mia coita dissesse, non ren per que quisesse morrer, sol que eu viss' o seu bon parecer; nen no mundo coita que ouvesse!

7690

Obwobl ich Armster so bekiimmert lebe, seit ich von meiner HmTin Abscbied nahm, weiss mi r fiir meio Leid keinen Dank diejenige, welche Schuld an meinem so iibergrossen Grame ist., dass mir der Tod bevorsteht und icb ihn sogar herbeiwiinsche (3). Knnte ich hingegen auf irgend eine 'V eise meine HmTin sehen, wo ich ihr mein Leid klagen diirfte, so begehrt~ ich nicht zu sterben; und she ich ihr ho des Antlitz, so gabe es keine Qual fiir mich! (4)

345. Par Dem;, senhor, mui mal me per matou, quando vus eu primeiramente vi, 7G95 o que vus agora guarda de mi, porque vus e~ton de mi non guardou que vus non visse, pois ora non quer que vus veja, quando m' mais mester, n~ia senhor fremosa, de vus veer. Assi me podera de mal quitar, (se el ouvera de meu ben sabor): non me vus ir enton mostrar, senhor, e, pois me vus mostrou, non vus guardar! Mais foi me vus el a mostrar enton, e guarda-me vus ora, quando non me sei, sen vos, conselh', ergo morrer!
9 be 10 nostrar 15 Seu vos.
7700

10

7705

I CB 61 (35) -

II Cantiga de meestria: 3 x 7 3.- Decasyllabos.- Copias singulares, com uma palavra perduda no fim que enlaa todas as estrophes: abbaecd: ccd. - Rimas longas: ou(a) i(b) r(c) r(d) na 1" estancia; ar(a) r(b) on(c) er(d) na 2"; n(a) ei(b) al(c) r(d) na 3", qual responde a fiinda. III Gar bel bat mir mitgespielt, ais ich Euch zum ersten Male schaute, der, welcher Euch. jetzt vor mir htet, Euch damals aber nicht htete vor meinen Blicken, da er mm nicbt zuliisst, dass ieh Euch, schne Henin, frder scbaue, wo es mir so ntig ware (1). Vor Unbeil btt er mich bewabren knnen (so mir wohlzutbun ihm genebm gewesen wre), indem er Eucb mir nicbt gezeigt oder Eucb nicht gehtet hatte, nachdem er Euch gezeigt. Er aber versteckte Euch damals nicht, und versteckt Euch jetzt, wo ohne Euch mir nichts brig bleibt, a]s zu sterben (2). Ohne Euch weiss ich mir keinen Rat; rnit Euch vermag ich nicht zu teden; auch weiss ich, dass der, welcher Euch mit gezeigt, es nicht zu

687
15

20

Sen vos, senhor, hon me sei en per ren conselh' aver; e convosco non ei poder de falar, mia senhor; e sei que me vus non amostrou por meu ben o que me vus mostrou, mais por meu mal; ca non poss' eu sabor aver en al ergu' en cuidar no vosso parecer! E mia senhor, se eu ja mais en qual coita vivo, viver', e me non vai morte, mais me valvera non nacer!

7710

7715

meinem lleile, sondern zum Unheil that; denn einzig im Gedenken au Euer Antlitz finde ich Trost (3). Und, llenin, muss ich in solcbem Harme weiter lebi:m und hilft mir nicbt der Tod, so wre es besser, ich wte nie geboren (I).

346. Pero que mia senhor non quer que por ela trobe per ren, nen que lhi diga qnan gnm ben lhi quero, vel en meu cantar, no- na leixarei a loa.r. E pois, quando a vir', rogar lh' ei por Deus que lhi non pes n. E non lhi devi' a pesar, ante _lhi devi' a prazer, cuido- m' eu; por omen dizer d' ela ben e po'-Ja servir, mais devia lh' o a gracir. E a mi, por mi-o consentir, me pode por jamais aver.

772()

772:)

10

7730

I Cll 6~ (36) - 13-14 O verso 21 apparece aqui intercalado, fra do seu logar. - 15 consencir - 17 fua sen,a. A forma corrente nos sec. XIII e XIV era, todavia, sen,Jta = serma- IR elido - 19 qreylhagn - 22 ca coydomeu demaudade - 23 pod'ia mm:s seer.

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios.- Copias singulares, com uma palav1a perduda nos 18 versos. O primeiro da estropho inicial rima com o da 38 ; o o da 2a, que repete uma rima da primeira copia, rima com o da ultima: abbcceb. - Rim as longas: r(a) n(b) ar(c) na 1" estancia; ar(a) er(b) 'ir(c) na 2"; r(a) ei(b) r(cJ na 3"; ar(a) r(b) a[(c) na 4 8 III Obwohl moine IImrin durchaus nicht will, dass ich sio besinge noch dass ich in meinem Godichte von meiner Liebe rede, so hre ich dennoch nicht auf, sie zu preisen, und werde sie spter, wenn ich sie sehe, um Gottes willen um Verzeihung bitten (1). Missfallen drfte es ihr nicht, vielmehr miisste es sie erfreuen, moine ich, wenn ein Mann Gntes von ihr redet und ihr dient, und danken sollte sie es ihm. Mich wiirde sie sich fr immer vetpflichten, erlaubte sie es mir (2).

689
15

20

Se m' ela consentir quiser' aquesto que lh' eu rogarei~ que a srvia, gracir-lh'-o-ei, entanto com' eu vivo for'; e querrei-lh[e] a grand' amor. E po'-la aver eu melhor, nunca lhi ren demandarei. Ca, coido m' eu, [de] demandar que non pode ja mais seer . o por que om(e) a seu poder serv' e se non trabalha d'al. Se ali cousimento vai, ou i conhocena non fal, l que i pedir que fazer?

7735

7740

25

Erlaubte sie mir das, warum ich bitte, nmlich ihr huldigen zu drfen, su wrde ieh ihr dafr danken, solange ich lebe, und si e lieben, ohne etwas zu verlangen, damit sie mir gewogener wrde (3). Denn etwas zu verlangen kann, so denke ich, niemals der Gmnd sein, weshalb ein Mann nach Krften dient, und nichts andares erstrebt. Ist aber [diese] Einsicht vorhanden und fehlt es nicht an [dieser] Erkenntnis, wozu ist dann Bitten vou Nten? (4)

44

347.

Non ome que m' entenda com' og' eu vivo coitado, non que ue min doo proncla, ca non 6 cousa guisada. Ca non ous' eu dizer nada a ome que seja nado do com' og' mia fazenda! Nen , per quant' eu atenda, conselho - i ma o peccado! tanto Deus non me defenda! po[i'] -la que non fosse nada por mi tan alongada de min, que non sei mandado d'ela, nen de mia fazenda!

7745

7750

1O

7755

I (~B 63 (!l7) - 2 coytato - 5 d1:{er - 7 dccomo 1~e 1n. 17 gccda - 20 e coytada - 21 cparce m. 27 nu ij rau' outrgado. A 3" estrophe bem obscura, grammaticalmcnto, e tambom quanto ao sentido.

r-

r -

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Se ptcna rios troch ai" c os. Coplas equiconsoan tos, com rima identica no fim das copias, c ainda nos versos 5 e 11: ;1h;toob;i. - Rimas breves: e?U/a.(a) a.do(b) ada(c). III Kein Mensch lobt, der vcrstnde, wie olend ich lebe, odor sich moiner erbarmte; donn es passt sich nicht, dass ich irgond einom auf Erd('tl onthlle, wie es um mich bestellt ist (1). Noch giobt es jemand ;so wahr der llimmel mich schtzen moge! von dem ieh Rat erwarten l\onnto, lei der Gottos, ... da diejonigo, die lieber nicht hlitte geboren werden sollen, um meinotwillon so forn von mir ist, dass ich wederBotschaft von ihr noch Nachricht ber mcineAngelegenheit empfange (2). N och auch geziemt es si eh, dass ieh mit e i nem anderen Stroit anfange, dcnn auch ohne Kampf erfahre i eh von derjonigen, di e mich so in der Ferne oio elendes Lebon hinbriogen lsst, dass sio es mir nicht dankt, und Ilah und Gut zu Grumle gehon Hisst (3).

mn
15

20

Nen m' ar conven I}UC emprcnda con outre, nen guisado, pero sei ben, sen contenda, da que mo faz tan longa1la mente viver en coitada vida, e non mi d grado, e perece mia fazenda. Mais se m' ela non emenda o affan que ei levado, hen cuirl' eu que morte prenda con atan longa espada, poi'-la mia senhor nembrarla non quer aver outrogaJo que melhore mia fazenda!

77GO

7765

25

iiiO

Vergilt sie mir aber nicht dio Pein, wclcho ich crduldct habc, so werdc ich wohl dou Tod wiihlon mit dioscm langcn Schwcrtc, da moino prciscnswcrtc Hcrrin nicht gestatten will, dass meinc Sache si eh zum Hcsseren wende (4).

44*

R48.

Que cousiment' ora fez mia senhor me non quis leixar morrer d'amor! Ca ja, entanto com' eu vivo for', averei sempre que lhi gradecer; ca me mostrou o seu bon parecer, e non me quis leixar d'amor morrer!
f}tte

7775

10

Sempr' eu a Deus por mia morte roguei, gran sazon; e mais nunca o farei, mentr' eu oer' esta senhor qu(e) og' ei. Nen ja Deus nunca m' outra leix' aver! Ca me mostrou o seu bon parecer, e non me quis leixar d'amor morrer!

7780

I CB 6! (38) - 6 lexar - 2 e 6 nw'trer - 9 ogev e s. b. p. - Talvez monstrou? - Cfr. 7816 e 7817.

11 moustrou

TI Cantiga de 1efram: 2 x (4 2).- Decasy llabos.- Copias singulares, enlaadas pela rima b, qual responde o refi-am: uaab:JnB. - Rimas longas: r(a) na la copia; ei na 2n.; r(cC) em ambas. III Wie einsichtsvoll verfuhr meine llel'l"in, ais sie mich nicht vor Liebe ste1ben liess. Solange ich lebe, habe ich ihr dafr zu danken. 11 Denn si e zeigte mi r ihr holdes Antlitz und liess mi eh nicht sterben ':.or Liebe (1 ). Oft hatte ich zu Gott um meinen Tod gebetet; nun aber thue ich es nicht wieder, solange mir diese llmTin lebt. Und nimmm mge er mir eine andere geben! 11 Denn etc. (2).

349.
7785 Des quando me mandastes, nua senhor, que vus nunca dissesse nulha ren, . teve-m' en tan gran coita voss' amor que pe' a Deus mia mort{e), e non mi ven: ca vus non ouso mia coita mostrar, nen vus queredes vos de mi nembrar. 7790

10

Porque vus non nembrastes vos de mi, que vus amo, senhor, mais d'outra ren, faz-me viver o voss' amor assi que mi seria con mia morte ben: ca vus non ouso mia coita mostrar, nen vus queredes vos de mi nembrar. E pois vus Deus atan nembrada fez que non falecedes, senhor, en ren, senhor, ar nembre-vus alga vez en que gran coi[ta] mi-o voss' amor ten: ca vu.s non ous' eu mia coita mostrar, nen vus queredes vos de mi nembrar.
7 mj 16 coy.

7795

15

7800

I CB 6 (:J9) -

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos.- Copias, differenciadas por uma das rimas e cnla~~adas pela outra: nbnbJJt'C. Rimas longas: r(a) n(b) na ta copia; i(a) n(b) na 2a; ex(a) n(b} na 38 ; ar(C) em todas. III Seit Ihr mir befahlet zu schweigen, hat mich die Liebe zu Euch in solche Pein versetzt, dass ich Gott um meinen Tod antlehe (ob auch vergebens); 11 denn ich wage nicht Euch mein Leid zu zeigeu, Ihr aber wollt meiner nicht gedenken (1). W eil Ihr meiner nicbt gedacht habt, der ich Euch ber alies Iiebe, qult di e Liebe zu Euch mich so, dass der Tod mi r erwnscht ware: 11 deun etc. (2). Und da der Himmel Euch so vortrcfflich schuf, dass Ihr in nichts irrt: so erinnert Euch einmal meiner grossen Liebesqual: 11 denn etc. (3).

350. Quando m' agora mandou mia senhor que non vivess', u a visse, per ren, sab' ora Deus que me fora gran ben con a mia mort'! e onver(a) i sabor! Sabor ou vera de morrer logu' i por non viver com' eu depois vivi! Podera-m' eu de granel' affan guardar e de gran coita, fJne depois levei, se eu morress(e) u mia senhor leixei i assi Deus me leixe cedo tornar! Sabor ouvera de morrer logu' por non viver com' eu depois vivi!
4 con a co a 'lrtOTte 10 tonta-r.

780:)

1810

10

I ('U 66 (4:0) -

II Cantiga de refram: 2 x (4 2). - Decasyllabos.- Copias singulares: abbaiiCC.- Rimas longas: r(a) n(b) na 1... estancia; ar(a) ci(b) na 2a; i(C) no refram.

III Als meine IIerrin mi r vor kurzem d urchaus verbot, zu lebeu, wo i eh sie sehen konnte, da wre es, weiss Gott, eine 'Vohlthat fr mie h gewesen und hatte mir gefallen, zu sterben. 11 Gefallen hatte es mir, sogleicb zu storben, um nicht zu leben, wie ich hernach gelobt (1). Vor grosser Qual und Pein, die ich hernach empfanJ, wro icb bewahrt geblieben, wre ich gestorben, ais ich sie verliess, so wahr mich Gott bald heimliehren lasse. 11 Gefallen etc. (2).

351. O grand' amor, que eu cuidei prender da mia senhor, quando rn' ela monstrou (que non monstrass'!) o seu bon parecer, todo xe me d'outra guisa guisou. E o seu bon parecer, que lh' eu vi, por meu mal foi, macar lh'o gradeei. Eu me cuidei, quando m' ela guari o, que nunca m' ende mais vcesse mal; e vej' ora ca por meu mal me vi o i mao-pecado! ca non foi por al. E o seu bon parecer, que lh' eu vi, por meu mal foi, macar lh'o gradeei. Tod' aquel ben que m' ela fez enton e de que m' eu depois muito loei, por meu mal foi, ca polo metL ben non, ca do fera guisa lh'o Jazerei. E o seu bon parecer, que lh' eu vi, por meu mal foi, macar lh'o gradeei.
6 gradecu 7815

7820

10

7825

15

78.10

I CU 67 (-IJ) -

8 uelteffe.

II Cantiga do refram: 3 x (4 2). - Docasyllahos. - Copias singulares: nbnbii('{'. - RimM; longas: er(a) ou(h) na 1... estancia; io(a) al(h) na 2""; on(a) eilb) na 3 ... ; i no refram. 111 Di o innige Liobe moiner Het-rin, von der ich Grosses gehofft, ais sie mir ihr hoides Antlitz zoigte (das sie Iiober nicht hatto zeigen sollen), bat andere Frchte gobracht, ais ich gegiaubt. 11 Zu meinom Loido sah ich ihr schnes Angesicht, obwohi ich ihr dafiir dankbar bin (1). Ais sio mich rettete, wahnte ich, nun giibo es kein U nheii mehr fr mich; nun aber seho ich, dass sie mir zu moinem Leide orschienen ist. 11 Zu moinem JJeido etc. (2). Allos Gute, das sie mir damals anthat, und um dossontwillen ich mich hernach glckiich prios, geschah zu meinom J..eide, und nicht zu meinom Boston: gar bitter babo ich es bsson msson. 11 Zu moinem J..eido etc. (3).

352. Ja m' eu quisera leixar de trobar, se me leixass' a que mi-o faz fazer, mais non me quer leixar ergo morrer. E quer leixar-m' en seu poder d'Amor atan falso nen atan traedor que nunca punha ergu' en destroir o que seu, e que non u lh' ir. Eu que non ei u lh' ir, que a tornar non aja a el e ao seu poder, nunca d'el pdi nenhun ben uver, ca non quis Deus, nen el, nen mia senhor! Ante me faz cada dia peor, e non atendo de m' n ben vTir: con tod' esto non lhi posso fugir.

7835

7840

10

7845

I CB 68 (4:2) - 3 nwuer - 4 como leixar meu (eu - 5 de tan 13 uijr - 14 c codesto - 15 quifeffe poder - 18 defleal uj - 20 edamor nea hom desleal uj - O verso 18 mfloctiu-se sobre o 20, levando o copista a introduzir n'aquelle uma palavra d'este (vi), e n'este uma palavra d'aquelle (desleal). - 27 digo e q padei - 28 pdy = perd,i no d sentido. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos. - Copias pa1eadas, com uma pala VI' a perd uda que liga todas: ~bbcccld. - Rimas longas: ar(a) r(b) r(c) ir(d) no grupo ! 0 ; m(a) n(b) al(c) i(d) no Il0 III Wohl mchte ich zu dichten unterlassen, liesse es diejenige zu, die mich dazu vemnlasst; sie aber will nichts weiter, ais mich zum Ste1ben b1ingen, und mich in der Gewalt des falschen und verrate1ischen Amor festhalten, der einzig und allein darauf aus ist, zu zeistien, was seio ist und ihm nicht zu entfliehen vermag (1 ). Ich, de1 nicht zu entfliehen ve1mag oder doch in soine Bancle zurckkehmn muss, babe niemals Liebes von ihm erfahren: das hat weder Gott zugegeben, noch Amor, noch meine Herrin; vielmehr geht es mir tglich schlimmer und ich erwarte nichts Hoilsames, kann mich aber trotzdom nicht eimachen (2).

697
15

20

A quen Deus quisesse [o] poder dal' de lhi fogir, muit' estaria ben, ca de mil coitas; en que omen ten, se guardaria, d'aquel desleal ond' ornen non pod(e) aver ergo mal. Ed Amor nunc' a ome leal vi, e vejo eu muitos queixar con mi. Por quantos eu v~jo d' Amor queixa.r, se ar visse quen se loasse lm, ben mi- o podia desdizer alguen do que d'el digo; mais non i tal a que[n] eu veja d'Amor dizer al se non quant' eu digo que padeci, sen ben d'amor que nunca eu prendi.

7850

7855

25

7860

W em Gott di e Mglichkeit gbe, sieh freizumachen, dem wre gebolfen: vor tauscnd Qualen von Seiten jcnes Treulosen, vou dem nu r Leides kommt, wre er sicher; denn niemals sah ich Amor trou gegen irgend jemand, sehe aber viele sieh gleich mir bcklagen (3). "'Venn im Gegensatz zu den vielen, die ich ber .Amor klagen hre, ein Einziger erschiene, der ihn lobte-, dann knnte man mich Lgen strafen mit Bezug auf das, was ich von ihm aussage; doch ist dieser Einzige nicht vorhanden, den ich anders mteilen sbe, ais ich selbst thue, der ich gelitten babe, ohne je Gutes dmch die Liebe zu empfangen (4).

H5B.

Senhor Deus, que coita que ci no eoraon! e que pesar! E nun me dev' end' a queixar erg' a mi, ca eu mi -o busquei. Eu me busquei este mal, c mayur, u eu dixi pesar a mia senhor. Pesar lhi dix(i), e non me sei nu mundo conselho filhar; mais s(e) ela me non perdar', bon calar perdi u falei! Eu me busquei este mal, e mayor, u eu dlxi pesar a mia senhor. Nunca o me pesar dir, ncn prazer, que lhi tan gran bcn queira com(e) eu, per nulha ren. .l\Iais se m' ela desamar, eu me busquei este mal, c mayor, u eu dixi pesar a mia senhor.

78G5

10

7870

15

7875

I n 69 (-l3) -

n pdar.

II Cantiga ue refram: 4 x 2). - Octonarios no corpo ua cantiga, e decasyllaLos no reham. - Copias, das quaes duas so parcauas, e duas singulares: nbbn[jt'e. - Himas longas: cita) artb) no gt'U}JOj (o) n(b) na 3" cstancia; n(u) (h) na 4", que repete, portanto, uma das consonancias da copia anterior; t(C) no refram. III Lieber Gott, mein Herz ist voller Oram unu Kummer; doch darf ich darber niemand anders anklagen ais mich selbst, denn ich bin schnld daran. 11 Dieses Leid und grsseres habe ich selbst dadurch verschuldet, dass ich meiner Herrin Unliebsames sagte (1). U nlicbsames sprach ieh und weiss mir keinen Hat. So si e mir aber nicht verzeiht, babe ich das goldne Schwcigcn vcrpasst, dieweil ich reucte. 11 Dieses Leid etc. (2).

(4+

699
20

Ben me forou ali mal- sen o dia 'n que lh(i) eu foi dizer ca ben mi faz Amor querer. E se m' ela desamor ten, eu me busquei este mal, e mayor, u eu dxi pesar a mia senhor.

7880

LieLsames noch Unliebsames li:ann ibr nimmer jemand sagen, der sie liebtc wie ieh. Ist si e mir aber unhutd, 11 so vcrschuldete ieh selber dieses Leid dadun:h etc. (3). Unverstand berwiiltigte mich am Tage, ais ich es aussprach, dass Amor mi eh zwiugt, Holdes zn lieLcn. Hegt sie a Ler U ulieLe gcgen mi eh, 11 so verschuldete etc. (4).

354. 1\iuito per ja gran sazon qne mia senhor mui gran pesar non oiu, pois me fez quitar d' u ela , ca eles enton nulh' omen non lh'ar disse ren senon con que lhi fosse ben. Eu lhi dixi quan granel' afan me faz o seu amor soffrer, e pesou-lh(e) [o que] foi dizer; mais pois m' eu d'ela vin, de pran, nulh' ome[u] non_ lh'ar disse ren senon con que lhi fosse ben.
7885

7890

10

7895

15

Eu, que [a] amo mais ca min, fig' est' atrcviment' atai u lhi dixi [este] meu mal; mais pero, pois me d'ela vin, nulh' ornen non lh'ar disse ren senon con que lhi fosse ben.
13 Eu

7900

I fU 70 (!!) - 9 epe(oullte foy dix/ - 11 ome 14 figeste aC'ltimc tatal - 15 dixi meu m. - 16 uj.

q arno

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Octonarios. - Copias singulares: abbajj('C. - Rimas longas: on(a) ar(b) na la copia; an(a) r(b) na 2a; in(a) al(b) na 3a; n(C) no refram. III Sehr lange Zeit ist verstrichen, seit meine Herrin nichts Unliebsames gehrt: seituem sie mich aus ihrer N~ihe yerwies; 11 denn seither hat niemand ihr gesagt, was ihr nicht genehm gewesen wre (I). Ich hatte ihr gesagt, in wie arge Not die IJiebe zu ihr mich gebracht, und das hat ihr missfallen; seit ich aber von hinnen ging, 11 hat offenbar niemand etc. (2). Ich, der ich sie ber alies liebe, beging solche kecke That, als ich ihr mein Leid klagte; seit ich aber von ihr gegangen, 11 hat niemand etc. (3).

355. Que mal matei os meus olhos e min, que non tornei a mia senhor veer! E lhi menti de quanto lh' aconvin! Nunca per mi ja mais dev' a creer! Pero l que vai? ca nunca eu lezer ar pucl' aver, des que m' eu d'al viu. E l que me vai quand' eu i non tornei? U lhi convin, oera de tornar, sen ousar veer. E l que lhi direi? Porque o fiz, non me poss' n salvar. l\Iais Deus senhor a leixe perdar a min! Se non, conselho non me sei. Que coita tal, por eu buscar pcrdon ou outro ben, devi' a demanuar; ca assi faz quen erra sen razon, com' eu errei, que me non poss' achar nenhun conselho bo que filhar, porque non fiz seu mandad[o] cnton.
1 emj 3 lha co um 8 cue t'uar -

7905

7910

10

791:)

15

7920

I l'D 71 (!;)) mdadet.

18

II Cantiga de meesh'ia: 3 x 6. - Decasyllabos. - Copias singulares: ububba. - Rimas longas: in(a) r(b) na ta estancia; ei(a) ar(b) na 2a; on(a) ar(b) na 3n que, portanto, repete uma das consonancias da estancia anterior. III Wie bel babe ich meinen Augen und mit selbor mitgespielt, ais ich meine Herrin nicht aufsuchtc. N icht erfiillt babe ieh unsere bereinkunft! Niemals wieder wird sie mir glauben! Doch was hilft es? Seit ich von dort kam, fand ich keine RuhiJ noch Musse (1). Was frommt mir berbaupt, da ich nicht zu ihr zurckgekehtt bin? Wo ich es mit ihr vereinbart hatte, btte ich hingehen msscn, selbst wenn ieh nicbt gewagt hatte, sie anzu blicken. W as soll i eh mm sagen? Reinwaschen kann ich mich nicht von dem, was ich gethan. Gott der Herr gebe, da'is sie mir verzeiht! Sonst weiss ieh mi r keinen Rat (2). Solche Pein msste icb verlangon, um Verzeihung oder irgend ein andores Gut zu erreichcn. Denn also thut, wer ohno Grund feblt, wie ich gefeblt, der ich mir keinen guten Rat weiss, weil ich damals nicht ihr Geheiss erfllt babe (3).

356. 1,l1 or qu vus ei eu, mia senhor, a dizer nada do meu mal, pois d'esto [so] sabedor segurament', u non ai, que non mi-avedes a crecr, macar me vejades morrer? Vedes, fremosa mia senhor, segurament' o que f'arci: nos dias, en que vivo for', nunca vos mia coita direi: ca non mi- avedes a meer, macar me vejades morrer!
3 poys deflo Sabedor 6 mrar -

!J

7.CJ2:}

10

fj,'lf}

I CB 72 (46) -

8 e que {are1:.

II Cantiga do refram: 2 x (4 2). - Octonarios. - Copias, ligadas por uma das rimas, e differenciadas pela outra: nbnbjjCC.- Rimas longas: r(n) alCh) na 18 copia; r(n) ei1b) na 28 ; r no rofram.

III Wozu soll ich Ench, Horrin, von meinom Lcidc erziihlen, da ich fr gewiss und sichcr wciss, 11 dass Ihr mir sclbst dann nicht glaubt, won11 Ihr mich sterben sebt (1). Seht, was icb thun werde, scbnste Horrin. Mcin Lobtag wcnlo ich moino Not nicht verraten: 11 dcnn solbst dann glauht Ihr mir nicht, wcnn Jhr mich sterben seht (2).
IY Temos aflui, invertidas, as dnas primeirns estrophcs ela Cantiga
No. 341.

PER.O GARCIA, T>'Al\TDROA.


357. Grave dia naceu, senhor, quen se de -vos ouv' a partir, e se teve por devedor [de se a outra fprrn ir], como m' eu de vos parti rei. Ora, quando m' alongarei rle vos, viverei sen snbor. En tal coita me vi, senhor, que sol non vus onsei falnr; e vos, en lezer e sabor ava1les de me matar: ca me non quisestes catar dos olhos, nen [me] preguntar por qu avia t'll pavor.

7.9.1:)

lfJ40

10

7945

I (~U ;;; (-l7) - 4 falta - n ezws - 11 auedycs - 12 niJ J1'gilrar 21 mozri - 23-24 senltr de q deu deuos oer I dcfamor uoffcceucr 25 este iogucte ccr1"ey - 26 guof1juoffo fcrcy - 27 Jl,lneft - 29 cnf"ug, com falta da inicial. - 30 aucy - 33 e ptir.
II Est.a cantiga nos foi transmittida em estado dofdituoso. Das numerosas desigualdades ftne apresenta, algumas so, do corto, filhas do doslPixo de copistas, emquanto outra.c; parecem provir do proprio tmvador. Este affaston- se voluntariosamente dos systemas usnaes, de sorte que no sei, se estabeleci bem o eschema ua estructura metrica. Nem tampouco sei dar conta exacta do contendo. Na tn estrophe falta um verso, cujo lugar fixE-i entre o 3" e 4", porque a rima, de que se carE-ce, b. A ideia, a fttle ahi se dava expresso, m~l pouo ser diversa da que introduzi. Quanto .<> palavrac;, muitas variantes poucm ser pmpostas, como p. ex. de se a outro lognr i1 ou de s' apartar c allm1 ir. Na 4n estrophe os versos 2 e 3 no davam sentido (mesmo dPpois de parcialmente restaurados para: senhor ele qucn dr vos oer Dcsauwr .... c tencr), n<'m rimavam com o 7", que ficava sendo solto. Por isso

704
15

20

Que sol non vus ousei dizer o por que eu fora ali n vus achei. E mais temi de vus pesar n ca morrer, com(o) ora por vos morrerei. E vejo que mal-baratei que ante non morri logu' i! Ca mui mayor coit(a) averei senhor, [des quand(o} eu de vos for' e tever' vosso desamor]. J.1~ste joguete cerr[ar]ei: convosco e vosso serei, mentr' eu viver'; e guisarei com(o) aja vosso desamor.

7950

7955

25

7960

retoquei-os, invertendo as palavras de modo a darem rimas em r. O 33 verso tambem exigia emenda, por falta de consonancia com o seguinte. E os dizeres do 25 ainda agora no ligam (quanto ao sentido) com os antecedentes, nem com as phrases immediatas: reclamam, portanto, nova reviso. Cantiga de meestria: 5 x 7.- Octonarios. - Copias singulares. - Ordem das rimas: ababcca na la copia; ababbba na 2a; abbacca na 3a; abbmmb na 4a; ababccb na 5... - Rimas longas: r(a) ir(b) ei(c) na la copia; r(a) ar(b) (ar{c)) na 2a; r(a) i{b) ei(c) na 3a; ei(a) r(b) (ei(c)) na 4a; ir(a) ei(b) ar(c) na 5a(?) - Abstrahindo de repeties como partir partirei, morrer morrerei, que podem ser intencionaes, as consonancias d'estas cinco estrophes, indh-idualizadas pela ordem das rimas, so poucas: r serve de rima a 1 e a 2 ; ei de a 4 c 1 c 3 e c 4 ; ar de b 2 e c 2 ; senhor vem empregado nos versos 1 e 8; sabor em 7 e 10; partiT em 2 e 33; mata~ em l1 e 34; averei em 22 e 30. Tal parcimonia de consonancias parece estranhavel, quer seja involuntaria, quer no. III Unter einem Unstern ward geboren, wer von Euch scheiden musste und sich fr verpflichtet hielt, von binnen zu geben, wie ich that, der ich mich von Euch lossagen musste. Bin ich aber erst von Euch fern, so werde ich unlustig leben (1). So bekmmert war ich [am Abschiedstage], dass ich nicht einmal zu Euch zu reden wagte. Ihr aber hattet Freude daran, mich zu tten, da Ihr mir nicht einmal einen Blick gnntet, noch danach frugt, wovor mir so sehr bangte (2). Nicht einmal den Grund, weshalb ich gekommen, wagte ich zu sagen. Und frchtete es mehr, Euch zu missfallen ais zu sterben, wie nun geschehen wird. Daran, dass ich dan1als nicht lieber sofort starb, that ich Unrecht (3).

705 l\ientre vus eu poder' servir, vosso desamor averei, ca non ei eu a vos fogir; nen outra senhor filharei que me de vos poss(a) apartar; mais leixar-me vus ei matar, pois m' outro conselho non sei.

30

7965

35

Denn grssere Pein werde ich nun dulden, wenn ieh forn von Eueh und ohne Eure Gunst lebe. Zum Scblusse des Liedes aber will ich sagen: der Eure bin und bleibe ich, solange ich lebe, oh icb auch Eurer Ungunst gewiss bin (4). Solange icb Eucb zu dionen vermag, werdet lhr mir Unliebe entgegenbringen, weil ich nicbt von Euch fliehen nocb aucb eine andere Henin whlen werde, die mich von Eucb losmachen knnte. Vielmehr werde ich mi eh von Eueh tten lassen, da i eh mi r keinen anderen Rat weiss (5).

45

DON FERKAN

PAE~,

DE TAMALANCOS.

35R Con vossa graa, mia senhor fremosa! ca me quer' cu Ir, e venho-me vus espedir, porque mi fostes traedor; c(a) avendo-mi vos desamor, u vus amei sempr' a servir, des que vus vi, e eles enton m' ouvestes mal no coraon. Pero de vos a min peor porque vus vej' assi falir; que eu ben poderei guarir oymais sen vos; ca mui milhor dona ca vos ei por senhor e que 11011 sab(e) assi mentir, e far adur tal trai:on sobre seu orne, sen razon.

7970

7975

10

7980

15

I eB 74 (4:8) - 3 meues - 6 nos - 7 ues uj- 10 podey gauarir 13 caues - 15 q {ara - 20 duu - 23 cinta pore enu. No 5 verso a lio ca avedes ou ca ouvestes offerece-se naturalmente para emenda do texto viciado. II Cantiga de meestria: 3 x 8.- Octonarios.- Copias equiconsoantes: abbaabcc. - Rimas longas: r(a) ir(b) on(e). - Senlw1 repete- se no verso 1 e 13. III Mit Verlaub, schne Herrin! denn ieh will fort und komme, um Abschied von Eueh zu nehmen, weil Ihr Verrat gebt babt. Denn obgleich ich Euch geliobt und gedient babe, seit icb Euch erblickte, seid Ihr mir gmm in Eurem Herzen (1 ). was mir am meisten leid daran tbut (um Euretwillen), ist, dass Ihr solchermassen fehlt. "\Vas mich betrifft, so werde ich scbon ohne Euch fertig

707

20

E veeredes qual amor vos eu fazia, pois partir me vin de vos. E descobrir vus i d'un voss' entendedor vilo, de quen vos sabor avedes, e a quen pedir foste'-la cint(a): e por n non vus amarei nulha sazon.

7985

7990

werden; denn eine Bessere, als Ihr sei<I, babe ieh von h eu te an zur Herrin, <lie nicht so zn lgen noch an ihrem Vasallen Verrat zn ben weiss (2). Nun ich von Euch gebe, werdet Ihr einseLen, was meine I,iebe zu Euch war. Blosstellen werde ich Euch mit Enrem unedelen Liebsten, an <lem Ihr Gefallen findet und den lbr um den Giirtel gebeten habt. Doch werde ich Ench nimmer wieder lieb haben (3). IV Confira-se a cantiga seguinte, e ('Y 9-t-!J.

45*

359. N on sei dona que podesse val'-la que eu amei, nen que eu tanto quisesse por senhor, das que eu sei, se a cinta non presesse, de que m[e] eu despaguei! E por esto a cambiei. Pero m' ora dar quisesse quant' eu d'ela desegei, e mi aquel amor fezesse por que a sempr' aguardei, cuido que lh'o non quisesse! Tan muito me despaguei d'ela, pois la cint' achei.

{!)f}5

8000

10

8005

I CD 7 (!9) - 3 neu -- 4 senro - 5 prxesse 13 muto - 15 Neu - 22 Ca muyto per ey ame((e -

6 de(pagney 23 cornellwr.

II Cantiga de meestria: 3 x 7 3.- Septenarios trochaicos. -Copias eq uiconsoan tes: iabtiblibb: itbb. - Rimas breves e I ongas: esse(a) ei(b).

III Ich kenne keine Dame, die der meinen an W ert gieichkme und di e ieh so innig lieben knnte, htte sie den Grtei nicht genommen, was mich unwirsch gemacht und veranlasst hat, sie mit einer anderen zu vertauschen (1 ). 'Vollte sie mi r jetzt alie Huld schenkon, di e ieh von ihr ersehnt babe, und jene Liebe, um die ich mich beworben, ich glanbe, ich wollte sie nicht: so sehr erzrnt bin ich, seit ich den Grtoi fand (2). Nunmehr wre ihre Gunst ohne Nutzen fr mich. Htte ieh sie fr eine solche gehalten, ais ich mich ihr zuwendete, hei Gott, ich htte es unteriassen. Gut handelte ich vielmehr, ais ich sie fahren liess (3). Und sehr gern bliebo ich nunmehr hei meiner besseren Herrin; und weiss, dass ich ihr gut dienen werde (I).

709
15

~o

Nen ar sei prol que rn' ouvesse seu ben. E al vus direi: se a per atal tevesse, quando m' a ela tornei, jt1ro que o non fezesse! Ca tenho que baratei ben, pois me d'ela quitei. Ca muito per estivesse con melhor senhor! e sei de min que a servirei.

8010

8015

360. Vedes, senhor, u m' eu parti de vos, .e vus depoi[s] non vi, ali tenh' eu o coraon: En vos, senhor, e [en] ai non!
5

U vus eu vi fremosa {e)star, . e m' ouvi de vos a. quitar, ali tenh' eu o coraon: En vos, senhor, e [en] ai non!

8020

10

U vus eu vi fremosa ir, e m' uvi de vos a partir, ali tenh' eu o coraon: En vos, senhor, e en ai non!
2 depoy 4 e al non.

8025

I Cll 76 (50) -

II Cantiga de refram: 3 x (2 2). - Octonarios.- Dstico~ singulates: ani!BB. - Rimas longas: i no 1 dstico; ar no 2; ir no 3; e on no refr am. III 'Vo ich von Euch scheiden musste und Eucb nicht wieder sah. da blieb mein Herz: 11 in Euch, in Euch allein.

361.

Vedes, senhor, pero me mal fazedes, mentr' eu viver', ja vos sempre seredes, senhor fremosa, de mi poderosa.
5

8030

Pero me mal fazedes cada dia, mentr' eu viver', seredes todavia, senhor fremosa, de mi poderosa. Per como-quer que vos de mi taade::;, mentr' eu vivf>r', vos quer' eu que sejades, senhor fremosa, de mi poderosa.
6 coda ttia.

8035

10

I ('8 Ti (;Jl) -

II Cantiga de refram: 3 x (2 2).- Decasy II a bos j ambicos no corpo da cantiga, um verso de 4 e um de 5 syllabas metricas no refram. - D isticos singulares: jJD. - Rimas breves: edes no 1 dstico; ia no 2; ades no 3j osa no refram. III Ob Ihr mir auch Bses erwcist, werdct Ihr dennoch vcrbieiben, soiange ich Iebe, 11 schne Herrin, machtig ber mich.

362.

Gran mal me faz agora 'I rei que sempre servi e amei, porque me parte d' u eu ei prazer e sabor de guarir. Se m'eu da l\Iarinha partir', non poderei alhur guarir. :Muit' contra mi, pecador, el rei, forte [c] sen amor, porque me quita do sabor e grande prazer de guarir. Se m'eu da Marinha partir', non poderei alhur guarir.
5 lllannlta 7 pecador -

8040

8045

10

8050

I CB 78 (52) - 3 pmce hu 10 (abor - 11 1lfaria.

8 force

II Cantiga de -meestria: 2 x (4 2). - Octonarios.- Copias singulares: nanbJJBB. - Rimas longas: ei(al);- 1(a2); ir(bB). III Grosses Unrecht thut ruir der Knig, dem ich immer Liebe und Dienst erwiesen, da er mich von der Sttte entfernt, wo icb stets mit Lust und Freude weile: 11 muss ich von Marinha fort, so finde ich nirgends sonst Heil und Glck (1). Gegen mieh armen Snder ist der Knig hart und lieblos, denn er nimmt mir die Lust und die hobe F1eude zu genesen: llmuss ich etc. (2).

VAA~CO

PRAGA, l>E SAKDIN.(l)


. 363.

Par Deus, senhor, ja eu ben sei ca, entanto com' eu viver', ca nunca ele vos ei d' aver i mal- pecado! se coita non. .l\Iais por end' ~ora que farei? Que non sei eu esta sazon de por n conselh' i per. Que nunca eu ja poderei por vos tanta coita prender que m' eu por n [non] possa creer sempre voss' omen' e al non; e poi'-lo eu d'esta guis(a) ei, por Deus, meted' o coraon, se poderdes, en vos prazer. E mia senhor, al vos direi que mi clevedes a creer; se o non quiserdes fazer, non tenh' eu i se morte non. E senhor, preguntar-vus-ei: dizede i se Deus vus perdon! lser ben d' eu assi morrer?

8055

8060

10

8065

15
1

8070

20

I CB 79 (ZJ3) - (1) de sendiu, - 6 e{ten faxon - 11 fepr uoffom qt ce n - 13 mecedo - 18 semorce no - 19 p'gilcarug ei - 25 bona.

II Cantiga de meestria: 4 x 7.- Octonarios.- Copias aquiconsoantes: abbcacb. - Rimas longas: eila) r(b) on(c).

714

25

E nunca vus eu ja irei de mia fazenda mais dizer. Mais aque-m'en vosso poder, per ba f, que d'outra non. E per mi non vus falarei, ca se v'us ren fiz sen razon, dereit' de m' eu padecer.

8075

III 'Vahrlich, ich weiss es nunmehr, o Herrin, dass Ihr mir mein Lebtag, leidor Gottes, nichts ais I.eid widerfahren lasset. 'Vas aber soll ich dagegen thun? Ich weiss mir jetzo keinen Rat (1). Soviel Leid aber werde ich niemals durch Euch erfahren, dass ich dadurch aufhrte, Euer Vasall zu sein. Da dem nun aber einmal so ist, so lenket doch, um Gottes willen, Euer Herz so, dass lhr damit einverstanden seid (2). Denn, glaubt mir, was ieh jetzo sagen werde. Thut Ihr es nicht, so bleibt mir nur eins: der Tod. Und sagt an: wre das gut, dass ich also stiirbe? (3) Mehr spreche ieh nicht von mir selber. Hier stehe ich, in Eurer (und koiner anderen) Macht. Um Gnade bitte ich nicht. Habe ich Unrecht gethau, so ist es recht, dass ich dafr leide (4).

364. Per ba f, tiemosa mia senhor, sei eu ca mais fremoso parecer n1s fez Deus, e mais fremoso falar de quantas outras donas quis fazer. E al vus fez que vus ora direi: fmr.-vus mais mansa e de mui melhor dair' e melhor talhada seer. E por esto, fremosa mia senhor, non me devedes vos culp' a per porque non sei eu ren no mund' amar se non vos. E mais vus quero dizer: senhor, nunca eu j culp(a) averei de non amar, enquant' eu vivo for', se non vos, pois me vus Deus fez veer. E rogo-vus, fremosa mia senhor, por aquel que vus fez [tan en] nacer. que, macar vus og' eu tanto pesar digo, que vos me leixedes viver u vus veja; que, de pran, morrerei, se vus non vir'; e ei mui gran pavor d' a verdes --vos en mia mort' a perder
16 {e'V naer -

8080

8085

10

8090

15

8095

20

8100
20 uir

I CB 80 (-1) - 4 douas - 7 doaiiJre ozt muy g. p. - 21 eu - 24 loguar.

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos. - Copias . equiconsoantes, com uma palavra perduda nos 5 versos e a formula mia senhor nos versos iniciaes: abcbclab. - Rimas longas: r(a) r(b) ar(e) ei(d). III Ich weiss es, traun, dass Gott der Herr Euch, Hcrrin, unter allen Fraucn das schiinste .A.ngcsicht und die liebreizendste Redekunst gegeben hat. Doch noch mchr gab er Eu~h: Sauftmut, Geist und edlen Wuchs (1).

71H
Gran mesura, fremosa mia senhor, per ba f, que vu~ Deus fez aver; ca non poss' eu i por nenhun logar a min llOH \'OS mais pcrd(a) entender de qnan~a coita eu de viver ei, polo vosso, que non ja con sabor que eu aja, senhor, de non morrer.

25

sw.:;

Darum abor drft lhr es mir nicht ais Schuld anrechnen, wenn ich auf Erdcn nichts als Euch liebe. Und weiter will ich sagen: die Schuld, Euch (nnd nichts als Euch) nicht zu lieben, werde ich mein Lebtag nicht auf mich laden (2). Bei dem, welcher Euch also geschaffen, beschwre ich Euch, mich leben zu lassen, wo ich Euch sehen kann, trotzdem ich Euch jetzt soviel Leides sage; denn sebe ich Euch nicht, so muss ich sterben, und ich befrchte, mein Sterben knnte Euch Eintrag thun (3) An jenem Gleichmut und jenem Ebenmass, das Gott Eu eh verliehen; denn grsseren Verlust als diesen kann ich mit nicht vorstellen, so gmss auch die Qual ist, zu leben: um Euretwillen, und nicht etwa, weil es mi r Freude bereiten wrde, nicht zu sterben (4).

365.

Por Deus Senhor l e ora que farei, pois que me vos non Ieixades Tiver u vus eu possa, mia senhor, veer? l\Iais, pero vus pregunt', eu be'-no sei! Per ba f, moir' eu con pesar n, ca oje pero por vos quanto ben mi Deus d'este mundo quisera dar. E pois vus eu mais a ve[e]r non ei, quant' eu mais cedo podesse morrer, tanto m' a mi mais devi(a) a prazer! Mais prazer que eu nunca verei, ca por mia morte sei [eu] que algnen, senhor fremosa, querr vosso ben e vossa mesura meosprear. E vedes, gran verdade vus direi: se vos a min fezessedes perder quanto ben Deus no mundo quis fazer - que ja eu nunca por vos perderei por tod' esto non daria eu ren, se visse vos. Ca mal veess' a quen se d'outra cousa podesse nembrar!

811()

811.5

10

8120

15

8125

20

11 ey -

I ('ll Sl (f>5) - 5 boa - mo~rer - 6 preco - 8 auer - 10 tato 12 sey q alguen ~ 14 me9 prear - 21 couffa - 22 E duli.

23 p

q.

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos. - Copias . equiconsoantes, com uma palavra perduda no fim das estrophes: altluwctl - Rimas longas: ei<> r(b) n(~) ar(dl. III Beim Himmel, was beginne ich nun, da Ihr mich nicht leben lasst, wo ich Euch, o lleiTin, sehen konnte? Doch, oh ich auch frage, kenne ieh schon di e Antwort. Vor Gram muss ich, traun, sterben, denn durch Euch verliere ich alles, was es auf Erden Gutes fr mich gab (1).

718 Ed a cousa vus preguntarei: Deus lper que[n] podestes vos saber aqueste ben que vus eu sei querer? Ca, mia senhor, Hempre vo'-lo eu neguei,. por me _guardar d'esto que m' oj' aven. 1\fais non quis [Deus] que m' eu por (n d'aquesta perda podesse guardar.
po~

81HO

25

81H5

Da ieh Euch uicht mehr sehen soll, wro das Beste fr mich ~ sobald ais mglich zu sterben. Doch werde ich diese Freudo nicht erleben. Jnfolge moines Todos nbcr mchte jemand Euro Giite und Eure Geroehtigkoit gering veranschlagen (2). wahr ist es, brchtet Jhr mich auch um alies Gute, das Gott auf Erden geschaffen hat, so thte das nichts, wenn ich Euch nur sabe. Denn wehe dem, der dann an anderes zu denken vermchto (3). Fragen will ich Ench nach einer Sacho: durch wen habt Ihr erfahmn, wie sehr ich Euch liebe, da ich es stet'! verheimlicht habe, aus Furcht vor dem, was mir heute geschieht? Gott aber hat nicht gewollt, dass ich mich vor diesem Verluste hten knnte (4).

36().

Se vus pronguesse, mia senhor, rogar-vus-ia iia ren _que, pois me non fazedes hen, que me non fezessedes mal. E mia senhor, a meu cuidar, nunca vus devi' a pesar de vus quen-quer rogar assi. E pero so sabedor, mia senhor, que fez[i] mal-sen porque vus ora falei n. Ca ben creede que por al non ousaria eu provar, mia senhor, de vosco falar, como vus fezestes en mi. Ca sei eu ben, u al non jaz, ca Deus vus fez tanto valer que nunca devedes fazer en nulha cousa se ben non. 1\Iais eu tan grave coita ei por vos, senhor, que sol non sei que me dig' [ou fa-a] que-quer.

&140

10

8145

15

8150

20

8155

I Cll S2 (~6) - 8 { - 9 {ex - 14 mj 19 ent - 21 lligne o q quer - 22 me{ta - 25

;q,

17 devedes a faxer come - 26 q feray.

II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios. - Copias pareadas, com palavras perdudas no principio, no meio e no fim: abbedtle. - Rimas longas: r(a) n<b) al(e) ar(tl) i(e) no grupo Jo; ax(a) r(b) on(e) ei(d) r(e) no Il 0 Colocci annota: due sttie. III Gefiele es Euch, Herrin, so mchte ich um eines bitten: ela Ihr mir nichts Liebes orweisen wollt, orweist mir wcnigstens nichts IJoicles. Und solche Bitte drfte Euch, meines Erachtens, nicht orzrnen (1).

720
E pois m[e] esta coita faz agor(a) aqui o sen perder, u vus vej(o), [e] mi faz dizer quanto me ven a coraon, por Deu.s, mia senhor, l que farei? Ou que conselho prenderei u vus eu veer non poder'?

25

8160

Trotzdem weiss ich, dass es thricht von mir war, davon zu reden. Auch wrde ich es unter anderen Umst.nden nicht unternehmen, Euch, Herrin, von dem zu sprechen, was lhr mir angethan habt (2). Denn ieh weiss recht gut und sonder Zweifel, dass Gott Euch so vortrefflich geschaffen hat, dass lhr nur Gutes thun knnt. Das J..eid aber, das lhr mir bereitet, ist so gross, dass ich nicht weiss, was ich thue oder rede (3). Habe ieh aber hier in Eurer Gegenwart den Verstand verloren, so dass ich sage, was mir in den Sinn kommt, ach Herrin, was soU ich da beginnen und wie mir mten, wenn ich Euch nicht mehr erblicke? (4)

367. Senhor, eu vus quer' a ren dizer, e pero sei que vus direi pesar: vedes, quando vus eu venho veer e cuid' en vos, quant' i posso cuidar, senhor, eu so maravilhado porque pod' ome seer guardado, pois vus ja vee, de vus tan muit' amar? Ca, senhor, por quanto Deus quis fazer no mund' a om' en molher muit' amar, vedes, tod' esto vus eu ei a veer, pero punhades vos de o negar. 1\lais Deus! que preito tan desguisado de poderdes vos teer negado tan muito ben como vus quis Deus dar! E senhor, se vus caess' en prazer, de pran, non vus deviades queixar a min, porque non sei sen vos viver, nen sei al d'este mundo desejar se non vos, e muit', e sen meu grado. E demais sabedes i mal- pecado ! ca vus non ei ren do voss' a custar.

8165

8170

10

8175

15

8180

20

I ('B 83. (7) - 2 epero - 5 (on marauilhador- 7 ta- 9 hon-i 12 de(agui(ado - 13 teer - 14 q" (e - 18 n - 19 q muflce 24 e "ij - 25 eu deuos. II Cantiga de meestria: 4 x 7. -Versos de dez syllabas: Decasyllabos, misturados com Nonarios trochaicos.- Copias equiconsoantes: ababccb. - Rimas longas e broves: r(a) ar(b) ado(c). Seldi({i, segundo Colocci. - Todas as copias principiam com uma formula em que entra a palavra senhor.

46

722

25

E senhor, por Deus que vus fez nacer, pois vus eu .ja ren non ei a custar, l en qne perdedes d' eu vosso seer, e de vus do meu ja-qu ementar? Ca sei 9ue o meu ei ementado, ca saben que fui mal- dia nado, porque vns vi e vus o falar.

8185

8HIO

III Herrin, ich mchte Euch etwas gestehen, obwohl ich voraussehe, dass es Euch rgern wil"d: so oft ich Euch erblicke oder an Euch denke, wundere ich mich, wie irgend jemand sich davor schtzen kann, sich in Euch zu vcdieben, wenn er Euch sieht (1)? Denn, Herrin, seht an: alies Reizende, was Gott geschaffen hat, das der Mano an einer },rau lieben kann, das erblicke ich an Euch, obwohl lhr es zu Yerstecken bemht seid. Doch welch ein thrichtes Unterfangen, das vi ele Gute, was Gott Eueh gab, zu verhehlen (2). Beliebte es Eu eh~ so solltet Ihr nicht darber klagen, dass ich nicht ohne Euch leben noch mich nach jemand anderem sehnen kann, ais nach Euch. Und wie sehr! gegen meinen "\Villen. Ausserdem wisst Ihr auch, dass ich, leider Gottes, Euch nichts kosten werde (3). Da ich Eueh aber ~ bei Gott dem Schpfer, nicht<:; kosten wcrde ~ _ was verliert lhr da, so ich der Eure bin, und ein klein wenig von meinem (Ergehen) verrate? Denn ich habe von meinem (Ergehen) wirklich etwas verraten: man weiss, dass ich an einem U nglckstage geboren bin, da ieh Euch zu sehen und zu hren bekam (4).

368.

Par Deus, mia Renhor, enquant' en viver', ja vus en sempre por Deus rogarei que mi valhades; mais eu vus direi log' al que vus nunca cuidei dizer: eu cuido que me non possades valer ja, ruacar vus que[i]rades. E seed' ora mui ben sabedor que vos mi-avedes metud' en atal coita por vos que, marar vus gran mal seja. de mi, fremoRa mia senhor, eu cuido que me non possades valer ja, marar vus que[l1rades. E mia senhor, direi-vus n com' o meu; e por Deus que vus non pes n ! Vedes, macar m' og' eu por vosso bPn assi pero, senhor, per ba f, eu cuido que me non possades valer ja, macar vus que[i]rades. E macar vus eu mui de coraon amo, senhor, muit' a vosso pesar, e vus venho cada dia rogar que me valbades i se Deus mi perdon! eu cuido que me non possades valer ja, macar vus que[i]rades.
4 logual 21 roguar.

8195

8200

10

82()fi

15

8210

20

82l!i

I CB 8-l (;)8) -

II Cantiga de refram: 4 x (4 2). - Decasyllabos no corpo da cantiga e Octonarios jamhicos, graves, no refram.- Copias singulares: albaiiCC. - Rimas longas e breves: r(al ei(b) na I copia; r(a) al(b) na 2; (a) n(b) na 3; on(a) ar(b) na 4, e ades no refram. Intercalar, no dizer de Colocci. III So wahr mir Gott helfe, solange ich Jebe, werde ieh Euch um Hilfo anrufen, obwohl ich weiss, dass mir nicht mehr zu helfPn ist, selhst wPnn Ihr wolltet.
46*

369. O mui fremoso parecer que vos avedes, mia senhor, esse faz oj' a mi saber qual coita Deus fezo mayor de quan~as coitas quis fazer, e faz mi-a toda padecer! U vus eu non posso veer, mi-a faz padecer, mia .senhor; mais sei m'end' eu pouco doer, pois, u vus vejo, tal sabor ei que me faz escaecer quanta coita so prender. E al vus ar quero dizer que m' aven de vos, mia senhor: ben cuido que ja [eu] poder nunc(a) averei de vos melhor do que vt~s eu quero, querer. Ben i mi-o ei logo d' aver.

8220

10

8225

15

8230

I CB 8 (9) - 10 ueio ij tal fabor - 12 e quanta coita soia prender- 15 cuydo i j - 18 ben himho.- No sei que fazer d'este verso.
II Cantiga de meestria: 4 x 6. - Octonarios. - Copias equiconsoantes, com a formula mia senhor no 2 verso de todas: ababaa. - Rimas longas: r(a) r(b). Seldifs, segundo Colocci. III Eue1 holdes Angesicht lehrt mieh di e grsste Qual kennen, di e Gott geschaffen hat, und zwar muss ich sie ganz auskosten (1). I eh koste sie, sobald ic4 Euch nicht sehe; doch pflege ich darber nicht zu klagen, denn sobald ich Eu eh erblicke, empfinde ich solche Freude, dass ich alies Leid vergesse (2).

725
20

Und weiter sage icb Euch, wie es mit meinem Verbltnis zu Euch bestellt ist: icb glaube_ Euch niemals inniger lieben zu knnen, als icb Euch jetzt liebe (3). Nun aher verbietet Ibr mir, Eucb zu seben. Und strbe icb noch diesen Tag, so wre das nicbt schlimmer fr micb, da Ihr mir nebmen wollt, was mir das Leben lebenswert macbt (4).

....

E ides-m' ora defender que vus non veja, mia senhor; e se m' og' eu visse morrer, non me seria n peor, ca mi queredes i tolher quant' og' eu ei en que viver!

8235

370. Per ba f, meu coraon, mal me per fostes conselhar aquel dia 'n que vos filhar me fezestes esta senhor; ca cedo mi per fez saber, quejandas noites faz aver Amor, a quen el preso ten! E i mao meu pecado! non foi nunca soo en pensar que s' ela quisesse pagar de saber eu, qual ben Amor a[oJ seu preso faz prender, quando se d'ele sol doer, ca nunca lhe per al faz ben! Mais pero non ei eu razon de me por n a vos queixar, mais a min que mi-a foi buscar. E alguen foi ja de melhor sen que eu i soubi seer; ca, de pran, mi- a cuidei veer e non lazerar pois por n!
82-lU

8245

10

8250

15

8255

20

8260

I eB 86 (60) - 1 boa - men c. - 6 que-iandes - 8 pecdo ne 23 no - 24 jna- 25 far- 26 q sen aia auer a entender 27 ea no deuia eu a fax' - 28 cuydo.
1 se -

II Cantiga de meestria: 4 x 7. -- Octonarios. - Copias eq uiconsoantes com palavras perdudas no principio, meio e fim das estancias: abbcdde. - Rimas longas: on(a) artb) r(c) r(d) n(e). Seldi{, segundo Colocci. III Gar bel hast Du, o Herz, mi eh beraten an jenem Tage, als Du mich diese Herrin whlen hicssest, denn gar bald lehrte sie mich grndlich begreifen, was fr Nchte Amor seinem Gefangenen bereitet (1).

727

25

E se eu sen ou vess' enton, non fora tal, cuido, cuidar; e quen a oje vir' falar e parecer, se omen for' que sen aja, [d'] entender ca non devia eu fazer o que ali cuidei, per ren.

8265

U nd, leider Gottes, ist es ihr gar nicht in den Sino gekommen, sieh darum zu kmmern, welche Freuden Amor seinem Gefangenen bereitet, wenn er sich seiner erbarmt, denn andere Gunst enveist cr nicht (2). Trotzdcm aber babe ich keinen Grund, darber hei Dir Klage zu fhren. Bei mir muss ich sie fhren, der ich jene Frau gesucht babe. Und wahrlich, andere sind kliigeren Sinnes gewesen ais ich, der ich whnte, sie schauen zu knnen, ohne eiend zu werden (3). Btte ich damais Verstand gebabt, ich htte (denke ich) nicht so verkehrt tlenken sollen. 'Ver sie heute erblickt und reden sieht, muss, falis er ein Mann von Verstand ist, begreifen, dass ich durchaus nicht htte thun drfen (faxer per nn), was ich dort ersann (4).

371.

Por Deus, que vus fez, mia senhor, mui ben falar e parecer, pois a mi non pode valer ren contra vos l e que farei? que eu conselho non me sei, nen atendo de me leixar esta cuita, 'n que m' eu andar vejo por vos, nunca saber? E de tal coita, mia senhor, non sen guisa d' eu morrer. Pero nunca mi-a Deus perder leix' ar per vos per qnen a ei, se vus eu nunca mais amei de quanto vus devia amar omen que vivess' en logar en que vus podesse veer!
E se quiserdes, mia senhor, algia vez mentes meter en qual vus Deus quis[o] fazer, ja vus eu sempre gracirei, ca fia cousa vus direi: ben poderedes log' osmar ca me non fazedes levar coita que eu possa soffrer.

8270

8275

10

8280

15

8285

20

8290

I CB 87 (61) -

4e

que far -

12 ele'ixr - 13 {e huug -

19 qis

27 uos deuedes mha creer (ij).

II Cantiga de meestria: 4 x 8. - Octonarios. - Copias equiconsoantes com uma palavra perduda nas 1ae linhas, que vem a ser a formula mia senhor: abbccddb. - Rimas longas: r(a) r(b)
ei(c) ar(d),

729
25

30

E mais vus quero, mia senhor, da mia fazenda ja dizer; e vos devedes mi-a creer (que nunca vus eu mentirei): vedes, nunca vus poderei tan muit' en mia coita falar que vus per ren possa mostrar quan grave m' de padecer.

8295

III Beim Himmel, der Euch, Herrin, so redegewandt und holdblickend schuf, da nichts mir gegen Euch hilft, was beginne ich, da ich mir keincn Rat weiss noch je zu wissen erwarte, weil die Qual, in der ich um Euretwillen lebe, es nicht zulsst (1)? Dass ich an dieser Qual sterbe, ist nicbts Erstaunliches, o Herrin. Gott aber mge dieselbe nicht wieder von mir nehmen durcb Euch, um di e i eh sie fble, wenn ieh Eu eh je mebr geliebt habe, ais Eueh lieben muss jedermann, der an einer Sttte lebt, von der aus er Euch scbauen kanu (2)! 'Volltet Ibr jedocb, Herrin, einmal Gottes Werk an Euch beacbten, so wrde ieh es Eu eh immerdar danken, denn i eh versicbere es Euch, Ihr wrdet allsogleich erkennen, dass Ihr mir eine Pein auferlegt, die ich nicht zu tragen im Stande bin (3). Noch eines aber will ich aussprechen betreffs moines Zustandes, und Ihr msst mir glauben, dass ich Euch nicht belge: seht, so viel ich auch von meiner Pein redete, dennoch knnte ieh Eu eh auf keine 'Veise zeigen, wie schwer sie zu ertragen ist (4).

372.

l\Iuitos t~en oje por meu trobar ca mi-o non faz nulha dona fazer; e be'- no poden pora si t~er! Pero a dona, que eu vi falar nunca melhor nen melhor semelhar, mi-o faz a mi, per ba f, fazer. Pero Deus sab(e) (a que se ren negar non pode) que, macar mi-o faz fazer, que o non sabe, nen ar poder de o saber; nen sei og' eu osmar quen lhe podesse dizer o pesar, macar o muito quisesse fazer.

8300

8305

10

8310

15

Ca m'n soub' eu sempre mui ben guardar, i a Deus loado! de omen fazer, nen a molher, a verdad' n saber; i e nunca m'n Deus leixe ben achar, 8315 se m' ant' og' eu non quisesse matar que mais d'aquesto end' ela fazer!

I ('B 88 (62) - 1 teen - 3 por a((y teer - 6 boa - faxei-r ij o n sablt nen ar a o poder - 11 q lheu p. - 12 macareo - 13 cam (o-ubeu - 14 demomen - 16 encameuds l. b. a. - 17 (em oieu - 21 auer - 24 que fax f.
II Cantiga de meestria: 4 x 6. - Decasyllabos. - Copias equiconsoan tes: abbaab. - Rimas longas: ar(a) rlb). - Os versos 2 e 6 de todas as estancias acabam em faxer! III Viele sind der Meinung, ich dichtete nicht fr eiue Dame. Das mogen sie meinethalben (bei und fiir sich) denken. ln "\Vahrheit:aber..,.ist die, welche mein Dichten veranlasst, eine Frau, als wclche ich nie eine bessere oder schonere sah (1 ). Doch Gott weiss es, dem wir nichts \erheimlichen knnen, dass, obgleich sie mein Dichten veranlasst, sie dennoch nicht darum weiss, noch

731
20

E vedes que me faz assi quitar de mais d'aquesto end' ela fazer: porque o fao, posso a veer, e ena terra con ela morar; e est' eu non poderi' acabar se non per esto que [me] faz fazer.

8320

es je orfahren kann; noch kenne ich irgend jemand, der ihr dies .rgernis zu melden vermchte, so sehr cr es auch wnschte (2). Denn sehr yorsichtig babe ich mich, gottlob, davor gehtet, es irgend einem Maono oder einer }'rau kund zu geben. Auch mge mir Gott nimmer ihre Huid gewhren, wenu ich mir nicht lieber den Tod gbe, ais dass sie mir noch mehr davon bereitete (3). Was mich aber davor schtzt, dass sie mir nicht noch mehr davon bereitct, ist folgendes: weil ich soiches thue (d. h. weil ich mich davor hte, mein Geheimnis zu verraten), darf ich sie sehen und an demselben Ortc wie sie wohnen. Und das knnte ich durch nichts anderes erreichen ais durch das, wozu sie mich zwingt (durch das Geheimhaltcn nmlich) (4).

373.

A Deus grad' oje, mia senhor, porque vus eu posso veer! Ca nunca eu vira prazer no mundo ja per outra ren. Quand' averei eu nunca ben, se mi-o Deus i de vos non der'! Sei-m' eu est', e sei, mia senhor fremosa, ca d'este poder que mi Deus faz atal aver que vus veja, far-xe-m' n perda do corpo e do sen, u vus eu veer non poder'. Mais, mentr' eu vos veer poder' e poder' con vosco falar, por Deus a min non querer dar de vos mais ben ca mi og' ei, en atanto non rogarei Deus por mia morte, mia senhor.

8325

8330

10

8335

15

8340

I CB 89 (63) - 3 pla-;:,er - O verso 7 vem repetido (e marcado com cruz +). A primeira vez diz esto, a segunda est. - 10 ueio - 11 corpor do fen - 15 querer. II Cantiga de meestria: 4 x 6. - Octonarios jambicos. Copias pareadas, com duas palavras perd udas, collocadas no primeiro e ultimo verso das estrophes, e que, de mais a mais, ligam os dois grupos: abbccd. - Rimas longas: r(a) r(b) n(e) r(d) no grupo Jo; r(a) ar(b) ei(e) r(d) no Jio, em que portanto as palavras perd udas foram invertidas. Temos mha senhor nos 1os versos do grupo Jo e nos ultimos do no; der' no fim da ta estancia e principio da 4a; e poder' no fim da 2a e principio da sa. Colocci, ao traar as palavras due staxe i' fine, tinha em mira, de certo, smente a formula mha senhor.

733

20

E se me Deus vosso ben der', e me non ar quiser' guisar vosco que me possa durar, non mi aver mester; ca sei ca log(o) a rogar averei Deus por mia morte, mia senhor.

8345

lll Gott sei gedankt! ieh darf Euch sehen. Denn andere Lust als die, Euch zu sehen, giebt es nimmer auf Erden fr rnich. Wie sollte ich noch Freude haben, kommt _sie mir nicht durch Euch von Gott (1). Das weiss ich; und weiss ferner, schnste Herrin, dass aus dieser Mglichkeit, Euch zu sehen, die mir Gott giebt, mir Verderben Leibes und Geistes kommen wird, sobald ich Euch nich t sehen kann (2). Solange ich Euch aber sehen und mit Euch sprechen kann, (weil mir der Himmel doch nicht mehr Gunst von Euch geben will, ais ieh heute besitze): solange werde ich nicht um den Tod beten (3). Will mir Gott aber Eure Gunst schenken, jedoch nicht in solcher 'Veise, dass sie dauern kann, so werde ich ihn gleich um deu Tod bitten mssen (4).

374. Deu'-lo sab' oge, mia senhor, (a quen se non absconde ren, de pran), ca vus quer' eu melhor d'outra cousa; mais non por ben que de vus atenda, ca sei ca ja per vos non perderei gran coita do meu coraon. Que eu i tenho, mia senhor, por vos que me fazedes mal, porque desejo voss' amor, e eu non poss' i fazer ai; mais so quite de perder per nulha guisa, sen morrer, gran coita do meu coraon. Ca jmal peccado! mia senhor, ben per sei eu ca ja 'ssi que mi non faredes mayor ben ja nunca jper ba f! ca me fezestes, pois vus vi; e non perderei eu per i gran coita do meu coraon.
90 (64) 2 aqzte(fe 12 {o -

8Hfi0

8B.55

10

8360

15

8365

20

{~B

27 morer eu e tollterf(a.

II Cantiga de refram: 4 x (6 1). - Octonarios. - Copias singulares, ligadas por uma das rimas (a): ababcc!ID. -Rimas longas: r(a) n(b)" ei(e) na 16 estancia; rta) a[(b) r(e) na 26 ; r(a) tb) i(e) na 36 ; r(a) ar(b) (e) na 4a; on no refram. -Todos os primeiros versos findam em mha senhor. Colocci diz: l 1.tlto 'ttercal., e accrescenta, menos acertadamente: e di 9 syllab.

735
l\Iais se Deus quiser', mia senhor, agora quando m' eu quitar' aqui de vos, e sen vos for' u vus non vir', nen vus falar', ben per sei eu como ser: monerei eu, e tolher-s'- gran coita do meu coraon.
8H70

25

8/375

III Gott, dem nichts verborgen bleibt, weiss, dass ich Euch ber alies liebc, doch nicht, weil ich Liebes von Euch erwartete, denn ich weiss, dass Ihr mir nicht abnehmt 11 die grosse Herzenspein (1), Die ich um Euch erdulde, da Ihr mir belwollt, weil ich Eure Liebe begehre; und ich kann doch nicht anders verfahren; und werdo durch nichts anderes als durch deu Tod befreit YOn meiner 11 grossen Herzenspein (2). Denn leider Gottes werdet Ihr mi r, traun, . niemals mo hr Liebe anthun, ais Ihr mir bisher angethan, seit ich Euch kennc; folglich werde ich nicht verlieren 11 die grosse Herzenspein (3). So Gott will, wird nun aber folgendes geschehen: wenn ieh nun von Eueh gehe und da bin, wo ich Euch nicht sehen noch sprechen kann, werde ich sterben und dann ist von mir genommf'n 11 meine grosse Herzenspein (4).

SECAO II

C 1\_ N T I G 1\_ S
375-377
DE

JOAN SOAIRES, 801\IESSO.

PR.EENCHE!\f A 2" L.\CUN A.

47

375. Ogan' en Mfiimenta disse don J\Iartin Gil: Viv' en mui gran tormenta dona Orrac' Abril, Per como a quer casar fo] seu pai. E a quen lh'o enmc!lta, cedo o mate un [vil], e a ela, se se con Chora vai! E diss(e) en 1\Iiiimenta como vus [eu] direi: Ela viv' en tormenta, segundo o eu sei: Per como a quer casar [o] seu pai. E a quen [llt'o] enmenta, cedo o mate el rei~ e a ela, se se con Chora vai!

8380

10

8385

15

8390

I CB lOt (78) - 1 muy menta - 2 di(e - 4 orara bril- 5 ca((ar (eu pay - 7 cedo moyra no((a - 9 Muymeta - 10 comouos direi - 13 aqi (=a ijr) ca(ar (eu pay - 14 e aJj,e meta - 16 e 24 c thora uay - 23 cedo moyra p' em. Introduzi no 3 verso do 1efram, tanto na te estrophe como na 3a, modificaes bastante incisivas, a fim de substituit o modismo morrer a alguem, que desconheo, po1 outro, de teor e construco patecida fmmula empregada na 2a estrophe. Tenho todavia certeza de que o texto precisa de reviso. - Pode haver quem pense que seria melhor n~tocarmos o ultimo verso do refram, sepamndo-o gmmmaticalmente do ante1ior, e escrevendo: .E a[y] d'ela, se se con Chora vai! porque n'este caso poderiamos conservar em ambas as esh"ophes o verbo morrer do texto, lendo primeiro: cedo moira o vil! e depois: cedo moira por n! Ficava comtudo inexplicado e sem nexo logico a phmse: E a quen lh' o enmenta. S se entendessemos: E a[y] qu.en lh'o enmenta! considerando tambem este a como inte1jeco? II Cantiga de 1eham: 3 x (4 4). - Senados trocha'icos, mistumdos, apparentemente, no refram com dois Decasyllabos jambicos

739

EJ diss(e) en Mimenta
(i assi me venha ben!): Vi v' en tan gran tormenta
20

que quer perder o sen [ Per como a quer casar o sen pai.] E a quen lh'o enmenta, ced' o maten por n, e a ela, se se con Chora vai!

8395

(verso 5 e 8). - Todas as copias teem nos versos 1 , 3 e 6 as rimas 11/imenta tormenta enmenta e no 5 e Ro pai va'i, sendo portanto differenciadas apenas pela rima b: bb;je..\nc. - Rimas breves e longas: enta(a) il(b) ai(c) na ta copla; enta(a) ei(b) ai(c) na 2a; enta(a) n(IJ) ai(') na 3a. - O copista no marcou, graphicamente, o refmm. Colocci ps uma cmz junto ao verso 1 e 7; escreveu ao p do segundo a indicao: Tornell, e no fim da pagina o nome llfartin Gil, caracterizando ainda a cantiga com o epitheto Jocosa.

III Heuer sprach in :Mlimenta Herr Martin Gil: ,ln grosser Not lebt Dame Urraca Abril, 11 weil ihr Vater sie vermhlen will. Den aber, welcher zu ihr davon spricht, mge ein Unedler tten; und dazu sie selber, falls sie wirklich mit Chom auf und davongeht." (1) Ou, ento, pma quem ace'ilar as mod'ificaes propostas em nota: Doch wehe dem, welcher zu ihr davon spricht! Der Unedle mge einen raschen Tod finden! Und auch sie selber, falls sie wirklich mit Chora auf und davongeht! Glcichwie ich Euch vermelden will, sprach er in :Muimonta: ,,ln grosser N ot lebt Rie, wie ich fr sicher weiss, 11 weil ihr Vater si e vermhlen will. Und den, welcher zu ihr davon spricht, moge der Knig tten, und dazu etc. (2}. Er spmch in :Mi'.imeuta: ,so wahr es mir gut ergehen moge, leht sie in so grossPr Not, dass sie den Verstand verliert, 11 weil ihr Vater sie vermahlen will. Und der, welcher zu ihr davon spricht, mge darum gewaltsamen Tod erleiden, und auch sie selber, falls sie wirklich mit Chma auf und davongeht (3).

47"'

376.
i Ay eu coitad'! en que coita mortal
8400

que m' oge faz ia dona viver! Pero non moir', e moiro por morrer, pois non veg' ela, que vi por meu mal mais fremosa de quantas nunca vi donas do mund'; e se non est assi, nunca me Deus rl ben d' ela, nen d' ai! E esta x' gran coit.:'l, direi qual: ca esta coita non me d lezer; ante mi-a faz cada dia crecer. E chamo muito Deus, e non mi vai, nen me vai ela, por que ja perdi o sen, pois por ela ensandeci. A esta coita (, quen viu nunca tal?
6 e{ta a((y 10 ccer.

8405

10

8410

I CB lO (79) -

II Cantiga de meestria, talvez truncada: 2 x 7. - .Decasyllabos. - Coplas equiconsoantes: abbaeca. - Himas longas: alla)
r(b) i(c).

III Aeh ich ..rmster, in welcher Todesqual Hisst mieh eine Dame schmnchten! I eh sterbe nicbt und sehne mich doch sterblich zu sterben, weil ieh sie nicht sebe, die ich zu meinem U nglck ais die schnste aller irdischen Frauen erblickt babe! Und ist es nicht also, so gebe mir Gott nichts Gutes, weder von ihr noch anderswie (1). Das aber ist grosser Jnmmer. Man hro an, wie sebr: or gnnt mi r keine Ruhe, vielmebr vermebrt ihn jeder Tag. Und icb rufe zu Gott; aber er hilft mir nicht. Noch hilft mir die, um derentwillen ich den Verst.and er hat je grssere Pein gesehen? (2) verlor nnd narrisch ward.

'V

377. Ua donzela quig' eu mui gran ben, meus amigos i assi Deus me perdon! E ora ja este meu coraon anda perdudo e fora de seu por a dona jSe me valha Deus! que depois virou estes olhos meus, que mi-a semelha mui mais d'outra ren. Porque a donzela nunca verei, meus amigos, enquant(o) eu ja viver', por esso quer' eu mui gran ben querer a esta dona, en que vus falei, que me semelh(a) a donzela que -vi. E a dona servirei des aqui, pola donzela que eu mnit(o) amei!
7 ~re 9 vm' 15 {e
eu {.

8415

8420

10

8425

I t'B 100 (hO) - 6 uiro -

II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Decasyllabos. - Copias singulares: ahbaccu. - Rimas longas: nla) on(b) eus(e) na la estancia; ei(a) r"lb) i(e) na 2a; r(a) er(b) al(e) na 3a, que, portanto, repete uma das consonancias da anterior. III Ein Frulein liebte ich von Herzen, o Freunde, so wahr Gott mir verzeihen mge; jetzt aber bin ich sinnlos verliebt in eine Frau, die meine Augen spter erblickten, die jenem Frulein aber ber die Massen hnlich sieht (1 ). Da ich, o Freunde, jenes Frulein mcin Lebtag nicht wieder schen kann, deshalb licbe ich di e Frau, welche ihr gleicht, ber alles; und werde ihr von nun an dienen, des Fruleins wegen, das ich so innig verehrt babe (2). Und weil ich, o Freunde, von der Frau sicher weiss, so wahr mir Gott helfe, dass sie in ihrer Erscheinung dem Fraulein glcicht, deshalb

742
15

20

Porque da dona son eu sabedor, meus amigos i assi veja prazer! que a donzela en seu parecer semelha muit', e p>r end' ei sabor de a servir, pero que meu mal. Servi' -la:.. ei, e non servirei al, por a donzela, que foi mia senhor.

84.10

macht es mir Frcude, ihr zu huldigen. Und obwohl das mein Unglck ist, werde ich ibr, und ihr allein, dienen, jenes Frauleins wegen, das meine Herrin gewesen ist (3).

SECO III

CANTIGAS
378-3R2
DE

JOAN SOAIRES, SOl\IESSO;


383-391
DE

KUNEANNES CERZEO;
392-397
DE

PERO VELHO, DE TA VEIROOS.

rREENCHEM A ga LACUNA.

JOAN SOAIRES, SOJ\IESSO.

378. Ora non poss' eu ja creer que omen per coita d' amor morreu nunca, pois na mayor viv' eu que pod' Amor fazer aver a nulh' omen per ren; e pois eu vivo, non sei quen podesse nunca d' el morrer! E gran medo so(a) aver de morrer eu por mia senhor; mais, Deu'-lo sab', este pavor todo m' ela fez[o] perder; ca por ela conhosqu' eu ben que, se Amor matass' alguen, non leixaria min viver. Pero faz m' el tanto de mal quanto lh' eu nunca poderei contar, enquanto viverei, pero me nunca punh' en al se non 'n a mia coita dizer. (E) quen-quer poder entender que gran coita per est atal.
8..J35

8440

10

S..J-15

15

8450

20

ti455

I ('_8 124: {98) - 3 moreu - 7 e 9 moirer - 11 fe~ - 13 mota(falgue- 18 punha en al - 21 esta tal - 26 nllti fax- fabor. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios. - Copias parendas: abbncca.- Rimas longas: e"r(a) r(b) n(c) no grupo 1; al(a) ei_(b) r(c) no no, que repete, portanto, uma das consonaucias do ontro.

745 E mia senhor non sabe qual x' esta coita qu{e) eu levei por ela, des que a amei; ca non est' antre nos igual est' amor, nen lhi faz saber com' el grave de soffrer. E por aquesto me non val!

25

8460

III Ich kann es nicht lnger mehr glauben, dass jemals ein Mann aus Liebesgram gestorben ist, denn in der grssten Pein, welche die Liebe einem Menschen be1haupt bereiten kann, lebe ich ja. Da ich aber lebe, c, wer knnte da jemals aus Liebe gestorben sein? (1) Gott weiss es, dass ieh frher Bange davor hatte, um meine Herrin zu sterben. Sie aber hat bewirkt, dass ich dieses Bangen verlor; denn durch sie erkenne ich ldar, dass, wenn I.iebe berbaupt jemand ttete, ich nicht mehr am Leben sein wrde (2). Obwohl Liebe mir soviel Leides zufgt, wie ich mein Lebtag gar nicht erzhlen kann, trieb sie mich botzdem stets nur dazu, mein Leid auszusprechen. Und jedermann wird einsehen knnen, was das fr eine Qual ist (3). Meiue Herrin aber sieht nicht ein, was fr eine Qual das ist, die ich fr sie ertragen habe, seit ich sie liebe; denn unsere Liebe zu einander ist eben nicht die gleiche, noch erfhrt sie durch ihr Lieben, wie schwer das meine zu ei"tragen ist. Und darum kommt sie mir nicht zu Hilfe (4).

379. Quand' eu estou sen mia senhor, sempre cuido que lhi direi, quando a vir', o mal que ei por ela e por seu amor. E poi'-la vi, assi. mi-aven que nunca lh' ouso dizer ren, Ca ei pavor de Jhi pesar, se lh'o disser'. lE que farei? Se me calar', pod'- Ja-ei veer, enquanto lhi negar' ca a non vejo con pavor que lh' aja, nen ei l'n sabor. E mentre o negar poder', algfia vez [ben] a verei. Pero l que vai? ca perder-m'-ei, pois, se m' ela ben non fezer'. E non sei n, qual escolher, de me calar ou lh'o dizer.

8.J65

8470

10

847.'5

15

8480

I CU 12:) (99) - 5 a((rniltauen -- Eu escolheria antes a emenda: E poi'-la vejo - 14 algua ue't- au'ey - 15 calcar - 24 mo~rer. II Cantiga de meestria: 4 x 6.- Octonal"ios.- A poesia consta de dois grupos de estropbes. A rima b da primeira reapparece em todas no segundo logar. O ultimo grupo est ligado por r, o outro por r que occupa o logar a na 1a estropbe, sendo c ;na 2a. O escbema bastante irregular portanto: abl)acc; dbbtlaa; ebbeff; tlbb(]ff. - Ri mas longas: r(a) ei(b) n(c) na la estancia; ar(a) ei(b) r(c) na 2a, 1ue introduz portanto uma nova, deslocando outra; r(a) ei(b) r(c) na 3a; ar(a) ei(b) r(c) na 4R, que no entra com mais nenhuma. III Bin ich meiner Henin fern ,"" so denke icb stets, ich wrde ibr, sobal<t ich sie sbe 1 d&s Leid gesteben, das icb durch sie qnd aus Liebe

747

20

Se lh'o disser', e me mandar' que a non veja, morrerei! E se lh'o non dig', averei gran coita ja, mentre durar'!. Ante que en coita viver, sempre direi-lh'o .... por morrer!

8485

zu ihr erdulde. Sobald ich sie jedoch erblickt babe, so geschieht es, dass ich nicht zu reden wage (1). Denn ich frchte, sprche ich, so wiirde sie crgrimmen. 'Vas fangc i eh da an? Schweige ieh, so werde i eh si e sehen drfen, solange i eh es verheimliche, dass ich unterlasse, sie fter zu sehen, aus Furcht vor ihr, nicht aber, weil ich Gefallen daran fnde (2). Whrend es mir geliugt, zu verstummen, kann ich Liebes erfahren. 'Yas aber ntzt das, da ich hernach doch zu Grunde gehe, so sie mir nichts Liebes anthut? Nicht weiss ich, was ich whlen soll, oh zu schweigen oder zu reden {3). Rede ich und sie befiehlt mir, sie nicht wieder zu sehen, so sterbe ich. Und rede ich nicht, so muss ich leiden, bis an mein Ende. Lieber ais dieses Leiden whle ich daber gleichwohl zu reden, .... um eben zu sterben (4).

380. Con vosso medo, mia senhor, quer' eu agora comear a tal ren que acabar, se Deus quiser', non poderei: ca provarei d' alhur viver. jE Deus non m' n d o poder, des que m' eu de vos alongar'! l\Iais d mi-a morte, mia senhor, Deus! e nunca me leix' estar assi no mund' a meu pesar, come ja sen vos estarei, (aquesto sei) des que viver non poder' vosco, nen veer o vosso mui bon semelhar!

8190

8.J95

10

850{)

ds mha s. -

I CB 126 (100) - 2 comecm - 8 .illais damlta m. 16 eno 1ndo qi(o faxer par. - 17 q's - 20

15 C nc(t
'IJtou-er.

II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Octonarios. - Copias equiconsoantes, com duas palavras perdudas e a replicat;o mia senhor no Jo verso de todas: ubbcddb. - Rimas longas: r(a) ar(b) eitc) r(d). Colocci assenta: sel di{(. et 1eplica la pa'rola si'gr. III Aus Furcht vor Euch, Herrin, will ich eine Sache beginnen, dic ich, so Gott will: nicht zu Ende fhren werde: versuchen will ich es, fern von Euch zu leben. Gott aber moge mir nicht di e Kraft verleihen, mich von Euch zu wenden (1). Vielmehr moge er mir den Tod geben, und mich nicht so vergrmt in der W elt bestehen lassen , wie ich ohnc Eu eh (das weiss ieh gewiss) verbleiben wrde, sobald ich nicht in Eurer Nhe weilen, noch Euer holdes Antlitz schauen drfte (2). . Denn niemals hat Gott auf Erden eine Frau schaffen wollen, die Eueh, Herrin, gleichstnde, noch eine Qual, die der meinen gliche, wie ich sie

749
15

20

Ca nunca Deus ['l70s], mia senhor, eno mundo quis fazer par; nen outrosi non [o] quis dar a esta coita que eu ei, e averei, des que viver non poder' vosqu'. E Deus morrer me leix', u m' eu de vos quitar'!

8505

nmlich empfinden werde, sobald i eh weilen werde, wo ieh Euch nicht SPhen kann. Und darum mge er mich sterben lassen in dem Augenblick, wo ich von Ench Abschied nehmen muss (3).

381.

iSe Deus me leixe ben aver de vos, senhor, e gradoar! muito mi pesa de viver porque viv' a vosso pesar! Pero non poss' i al fazer. l\fais prazer-m'-ia de morrer, se mi-o quisesse Deus guisar! Ca non poss' eu coita sofrer por ai, senhor, pois m' alongar queredes vos de vus veer e viver vosqu' e vus falar. Nen Deus non me pod.e tolher coita, sen ante [eu] morrer, pois me non quer vosso ben dar.

8510

8515

10

8520

I CU 127 (101) - praxer mlta, i. . praxer-rni-, lio que me parece inaceitavel, por causa do rhythmo, e principalmente do tempo verba], empregado na proposio subordinada. - 8 Ca ia n. poffeu c. s. - 13 ante mo~rer.

II Cantiga de meestria: ~ x 7. - Octonarios. - Copias equiconsoantes: ababuab. Talvez lhe faltem mais duas estrophes. Rimas longas: r(a) ar{b). Colocci, pondo margem dist-roplte, e por cima da cantiga a palavra strophe, por ventura quereria enunciar laconicamente a opinio que a poesia carece das antistropltes. III So wahr mir Gott Eure Gunst, o Herrin, schenken und mich beschtzen mge, es wird mir sehr schwer, zu leben, da ich Euch zum I.eide lebe; doch kann i eh es nicht ndern. Gefallen aber wrde es mi r, zu sterben, so Gott mir dies Geschick zuerteilte (1). Denn ich kann auf andere \Veise meine Qual nicht me hr ertragen, da Ihr mich von Euch trennen wollt, so dass ich nicht bei Euch weilen noch Euch sehen oder sprechen werde. Selbst Gott kann mich, ohne dass ich tot bin, vom Leide nicht erlsen, da er mir Enre Gunst nicht geben will (2).

382. Per com' Amor leixa viver mi, non sei; nen vai revelar omen contra el, nen cuidar que non faz quanto quer fazer. Ca tod' el faz come senhor. E por fazer a mi peor, por n me non leixa morrer.

8525

I fB 128 (102) - 2 mj n (ey deuicla e far cear. - .A emend~ dai' arrecear ou deti' a recear no d sentido, apesar de ella se offerecer em primeiro logar a quem attender apenas na graphia do ms., da qual a minha conjectura se afasta demasiadamente. Convm, portanto, procurar emenda mais satisfactoria.
II Cantiga de meestria: 1 x 7. - Octonarios. - Rimas longas: abbncca, e que so r(a) arCb) r(e). Monostrophe, segundo Colocci. comtudo provavel, que a cantiga esteja incompleta. III Wie Amor mich leben lsst, weiss ich nicht. Noch ntzt es, gegen ihn zu lcken odor zu whnen, er thte nicht, was immer ihm beliE:bt. Denn in aliem verfhrt er als Herr; und nur um mir noch schlimmer mitzuspielen, lasst er mich nicht sterben.

NUNEANNES CERZEO.
38~.

Senhor, esta coita, que ei, non vo'-la poss' eu mais rlizer; e pois vos queredes assi, quero- a eu toda sofrer. i E Deus mi valha, se quiser', ca eu ja non lh'o rogarei, pois vejo que non mi- mester! Ca muitas vezes lh'o roguei, e nunca me quiso valer; [e] pois non poss' al fazer i, faa de min o seu prazer! jE Deus mi valha, se quiser', ca eu ja non lh'o rogarei, pois vejo que non mi- mester! E pero m' eu vejo meu mal e mia mort', ond' ei gran pavor, amar-vns-ei mui mais ca mi, entanto com' eu vivo for'! j E Deus mi "Valha, se quiser', ca eu ja non lh'o rogarei, pois vejo que non mi- mester!

R530

85H5

10

8540

15

8545

20

I CB 129 (103) - Nun e aiis Cerxeo q fex eftas cantigas damer (= d'amor) - 8 E - 10 poys n po(al faxer hy - 11 plaxr - 15 E po - 16 e mha mor toude m paum.

II Cantiga de refram: 4 x (4+ 3) ou 4 x (5+2).- Octona1ios. -Copias pareadas, com uma palavra perduda nos 38 versos, a qual liga todas as estancias: abcbJIDAD ou abcb(liiAD. - Rimas longas: ei(a) rlb) i(e) no grupo 1; e a[(a) rlb) i(e) no Il 0 ; e ei(A) r (D) no refram.

75R
E pois me contra vos non val Deus, nen mesura, nen amor que vus eu ei, des que vus vi, amar-vus-ei sempre, senhor. i E Deus me valha, se quiser', ca eu ja non lh'o rogarei, pois vejo que non mi- mester!
8550

25

8555

O copista marcou o refram no sexto verso, apesar da absoluta igualdade do quinto de cada estrophe e da ordem das rimas. - Talvez com razo. Colocci pe: ad 2. c tornel; e ao lado do 1efram novamente Tornel 103. N: cantiga 103'', porm, (a nossa J3a) o refram um simples distico.

lU He1rin, diese meine Qual ist unaussprechlich geworden; und da lhr es also wollt, werde ich sie still ertragen. 11 Gott aber mge mit helkn, so or will; darum bitten aber werde ich ihn nicht, da ich eingesehen habe, dass es mir doch nichts ntzt (I). Denn oft schon babe ich ihn darum gobeten, ohne dass er mir geholfen htte. Und da ich weiter nichts zu thun vermag, verfahre er mit mir nach seinem Belieben. 11 Gott also mge etc. (2). Oh ich auch Unglck und Tod sebe (wovor ich Furcht habe), worde ich Euch doch mehr ais mich selber lieben, solange ich lebe. 11 Gott abcr mi)ge etc. (3). Trotzdem mir weder Gott, noch Gerechtigkeit hilft, noch die I.iebe, die ich fr Euch empfinde, seit ich Euch gesehen, werde ich Euch stets vcrehren. 11 Gott aber mge etc. (4).

48

384. Toda'-las gentes mi-a mi estranhas son, e as terras, senhor, per u eu ando s(m vos; e nunca d'al i vou pensando se non no vosso fremoso parecer; e cuid' en vos, como vns soyo veer e quant' ei de ben eno meu coraon. En nenhfia ora non poss' eu achar sabor sen vos, se non u vou cuidando en vos, pero van-me muit' estorvando os que mi van falando, senho1, en al ; e eles non saben, se me fazen mal en me fazeren perder tan bon cuidar. Estranho a.nd' eu dos que me queren ben, e dos que viven migo, todavia; ben como se os viss' eu aquel dia primeiramente, punho de lhis fogir; _ e mo ir' eu, senhor, por me d' eles partir por en vos cuidar, ca non por outra ren.

85GO

8565

IO

8570

15

I ('B 130 (10!) - 1 est'ranas - 3 nou - 6 earant ei - 7 ar - 8 (eu uos - 9 uai - 12 at - 13 Estralt - 14 edg ij rnuiJ migo tdornta - 16 pnho - 22 ouuoeffo. II Cantiga de meestria: 4 x 6. - Versos de onze syllabas: Undenados masculinos, misturados de decasyllabos femininos. Copias differenciadas por duas rimas (a), e repartidas pela ultima (c) em dois grupos de pareadas: bbcea.- Rimas longas e breves: on(a) ando(b) r(c) na 1"' estancia; ar(a) ando(b) al(c) na 2a; n(a) ia(b) ir(c) na 3a; r(a) ia(b) ei(c) na 4a. Colocci quis reconhecer nestes versos: dodecasyl.

755
20

Vos me fazedes estranhar, mia senhor, todo de quanto m' eu pagar soa; ca pois eu cuid' en qual ben averia, se eu ouvess' o voss' amor, et ar sei logu' i que nunca este ben averei, de tod' ai do mund' ei (eu) perdudo sabor.

8575

8580

III Alie Leute sind Fremde fr mich; und fremd sind mir dio Ortschaften, Hmrin, durch welche ich ohne Euch wandere. Und niemals denko ich darinnen an anderes, ais an Euer holdes Antlitz. Und stelle mir Euch vor, wie ieh Euch zu schauen pflege und was ieh Angenehmes im Herzen trage ll ). Zu keiner Stunde kann ich ohne Euch Lust empfinden, es sei denn, ich trumte von Euch, obwohl mich damn sehr diejenigen hindern, die mir von anderem reden, ohne zu wissen, dass sie mir Leides anthun, indem sie mich um so schnes Trumen bringen t2). Entfremdet bin ieh denen, welche mie h gern haben; und denen, welche mich besuchen, suche ich zu entfliehen, gerade ais ob ich sie an jenem Tage zum ersten :Male erblickte; und orsehne es, von ihnen zu.. scheiden aus keinem anderen Grunde, als um an Euch denken zu knnen (3). Ihr bewirkt, o Herrin, dass ich allem fremd werde, was mir angenehm zu sein pflegto. Denn sobald ich daran denke, welche Lust ich empfinden knnte, falis ich Euch lieb ware, und mir gleich darauf zum Bewusstsein kommt, dass ich dies Gut nie besitzen werde, so ist es aus mit meinor Freude an allem brigen auf Erden (4).

48*

385. Quer' eu agora ja dizer o que nunca dizer cuidei, con sanha porqn~ moir'. assi, e porque me vejo perder. E lque mi val d' assi morrer? Nulh' omen non se dol de mi, nen sab' a coita que eu ei; nen a uigu' eu a mia senhor! Provar quer' eu de lh'o dizer a mia senhor aqueste ben que lhi quer' e que no~ par, camanho [llt' o] posso querer. Pero lque sen cuid~ a fazer por en tan gran vergonh(aJ entrar, de lh' averen a dizer n, quand' eu ant' os set~s olhos for'? En mui gran coita per serei, se lh' eu ma fazenda disser' e m' ela dos olhos catar'. Nostro Senhor l e que farei? Conselho non me saberei con medo de xi m' assanhar; pero faa como quiser' ... ca mais non ous' assi viver!

8585

10

s:mo

15

85.'15

20

8600

I CU l!U (10:l) - 12 Camanho po((o ijrer - 17 E mui - 18 lle ulltcu m. f. d. -- 21 nome faberer - 24 offaffy. No verso 12 talvez a emenda tamanlto posso ben querer fosse preferivel.

II Cantiga de me estria: 4. x 8 3. - O c tona r i os. - C o pI as pareadas, com uma palavra perduda no fim; ligadas por meio de duas rimas (a e ti), das quaes a 1" identica, mas differenciadas por outras duas (b e c). Ainda assim os dois grupos esto enlaados, po1que a rima a do grupo I reapparece no segundo como d; b 1 como u 3 e :t:'; c 2 como c 3 e b 4 : abcaacb(l. - Himas longas: r(a) ei(b) iCe) r(d) na ta estancia; r(a) n(b) ar(c) r(d) na 2"; ei(a) r(b) ar(c) r(d) na 3"; ei(a) ar(b) r(c) rld) na 4". A fiinda repete ei e ar, pondo no meio a nova consonancia al.

757
25

30

:Uni sen ventura per serei, se lh'o agora ja negar', pois vejo -que moiro d'amor. E mnis lpor qu lh'o negarei? ou que o que temerei? ca ja me non pode mayor mal fazer - nen se me matar' d'aqueste que me faz aver. Todo o mund' eu leixarei, e perder-m'-ei (u non al), se m' ela de si alongar'.

8605

8610

35.

861.5

Temos pois uma vez al (34); duas vezes i (3. ), n (10. 15), r (18. quattro vezes r (8. 16. 27. 30); setto vezes ar (11. 14. l. 22. 2. 31. 35); oito vezes r (1. 4. 5. 9. 12. 13. 24. 3~) o novo vezes ei (2. 7. 17. 20. 21. 25. 28. 29. 33). Colocci assentou: ad 2; replic; e e epod.
~3);

III Nunmehr will ich aussprechen, was ich nie aussprechen zu knnen glaubte, uwl zwar aus Grimm datiiber, dass ich [se.: auch wenn ich nicht rede] sterbe und verderbe. 'Vas aber ntzt es mi r, so zu sterben [se.: ohne gesprochen zu haben]? Niemand bemitleidot mich [se.: in diesem Falle], oder weiss auch nur um meiu Leid, das ieh nicht einmal meiner Herrin sage ( 1). Versuchen will ieh es qarum, meiner Herrin dieso Liebe zu gestehen, die ich fiir sie empfinde, und die nicht ihres Gleichen hat (so innig vmstehe ich zu liebon). Doch, ob ich wohl Verniinftiges thue, indem ich mich der Schmach aussetze, dass man darber reden wird, erscheine ich vor ihren Augen (2)? ln gar arge Not werde ich zwar geraten, so ich ihr mcincn Zustand erkHire und sie mi r ius Angesicht schaut. Herr Gott, was bcgiuno ich? Ich finde keinen Ausweg, nus Furcht, sie mi)chte darber ergrimmen. Doch, sie time, wie ihr beliebt! ... so, wie ich jetzt lebe, vcrmag ich nicht lnger zu leben! (3) Und verheimliche ich meinen Zustand selbst jetzt noch, wo ich dem Todo vor Licbe naho bin, so bin ich oben auch oin vllig Unglcklicher. Wozu sollto ich all5o schwcigcn? Und was habe ich cigentlich noch zu frchten, da sie mit doch grsseres Leid als dies, welches mit widerHihrt, nicht antlmn kann, nicht einmal, wenn si e mich ttet (4)? Der 'Vclt muss ich ja entsagen und werde (sicherlich) zu Grunde gehen, wenn si e mie h von sich weist (I).

HHG.

l\Iia senhor fremosa, direi-vus a ren: vos sodes mia morte, e meu mal, e meu ben! E ruais ... lPOr qu vo'-lo ei eu jamais a di~er? ... 1\lia morte sodes, que rue fazedes morrer!
5

Vos sodes mia mort' e meu mal, mia senhor, 8620 e quant' eu no ruund' ci de ben e de sabor! E mais ... lPOr qu vo'-lo ei eu ja mais a di~er? 1\iia morte sodes, q ne me fazedes morrer! l\Iia mort' e mia coita sodes, non i ai, e os vossos olhos mi fazen ben e mal. 8625 E mais ... lpor qu vo'-lo ei eu jamais a dizer? )lia morte sodes, que me fazedes morrer! Senhor, ben me fazen soo de me catar, pero m' n ven coita grand'; e vus direi ar: E mais ... lPOr qu vo'-lo ei eu jamais a dizer? 8630 1\Iia. morte sodes, que me fazedes morrer.
4 uwi1er 5 mlta morte 1ncu

10

15

I {'ll 132 (lOG) - 1 lwnlta em mal - 14 po u,e me coita graden ug.

II Cantiga de refram: 4 x (2+2). - Dodecasyllabos. Dsticos singulares: anJ:nn. - Rimas longas: n no tu llistico; r no 2; al no 3; ar no 4; r no refram. Colocci assentou: stanxa d1: dz 'lcr(i ct to mel. III Schne Herrin, ich mchte Euch ctwas eingestehcn: Jhr scid mein Tod, mein Leid und mein Glck. 11 Und weiter ... Doch wozu soll ich cs nocb einmal sagen? Jhr seid mein Tod, denn Jhr bowirkt mein Sterben (I). Mein Tod und mein I~eid seid I hr, meine 1[errin, und was ich auf Erdcn an Glck und Freude besitze. 11 Und wcitm etc. (2). Mein Tod und meine Not seiu Ihr, ohne jcdeu Zwcifcl, uud Eurc Augen machen mich froh oder trbe. 11 Und weiter etc. (3). Froh machen sie mich durch ihr blosses Rlicken, obwohl grosses Leid daraus folgt. Und noch etwas andercs will ich sagen. 11 'Veiter ... Doch wozu soll ich es noch cinmal sagen? Jhr seid mein Tod, denn lhr bewirkt mein Sterben (4).

387.

Senhor l e assi ei eu a morrer? e non mi valrr i Deus, nen mesura que vos tau grande sabedes aver en tod' outra ren se non contr& mi? En grave dia, senhor, que vus vi, por me Deus dar contra vos tal ventura que eu por vos assi ei a morrer! Que gran ben fez[o] i Nostro Senhor a q nen el quis que vns non visse! e ar fez logo mui grau desamor, mia senhor, a quen vus el foi mostrar, se lhi non quis atal ventura dar que o seu coraon mui ben partisse de vo'-Ihi nunca desejar, senhor! Quen vus non souboss(e) oge conhocer, nen atender, senhor, quanto valedes, e, pero viss' o vosso parecer, nen o entender sol, nen cuidar i! Essa ventura quis Deus dar a mi: fez m' entender como vos parecedes, e moiro porque vus sei conhocor!

8635

86.JO

10

864.)

15

8650

20

I en J:t'l (107) - 1 mozrer - 2 ualzra - 7 amorer - 8 {ex 9 Faltam duas syllabas a este verso. O sentido, comtudo, no exige accrescentos. Podamos pr: a quen el quiso que vus nunca visse - 15 Que ug oie non foubeffe conhocer - 19 amJ - 20 {ea uentura.
II Cantiga de meestl'ia: 4 x 7. - Decasyllabos. - Copias I>areadas e redondas, diffcrenciadas por uma das rimas: uimcwb~t. Rimas longas o breves: r(o) ma{b) i(c) na 1" estancia, com a qual forma gmpo a 3", differenciada pela rima ecles(h); r(a) isse(h) ar(c) na 2", qual responde a 4", differcnciada pela rima -ia(c). Eis porque Colocci assentou: replic. le parol.

760 1\Ien conhocer fez a min o mayor mal que m' outra ren fazer poderia: foz m'entender qual est o ben melhor do mundo, a que Deus nunca fez par; e non mi-o quis[o] Deus por al mostrar se non por viver eu ja todavia na coita de quantas el fez mayor.

8655

25

III So also soU ieh sterben, ach Herrin? und weder Gott, noch das Gefhl fr Mass und Recht, das Ihr in allen anderen Dingen, uml uur mir gegenber nicht walten lasst, soll mi r helfen? W ahrlich, ein U nglckstag war es, als ich Euch eiblickte, da mir Gott ein solches Los Euch gcgcnber bestimmte, dass ich um Euch sterben muss (1). Welch grosses Glck hat Gott der Herr demjenigen zuerteilt, dem er bestimmt hat, Euch nicht zu erblicken! Im Gegenteil dazu erwics cr grossos Unheil dem, welchem er Euch zeigte, so er ihm nicht zu glcicher Zeit die glckliche Gabe gab, sein Herz von Euch zu wenden, so da;s cs sich nimmer nach Euch sehnt (2). 'Ver Euch doch nicht durchschaut hatte, noch beachtet, wio viellhr wert seid! 'Ver, obwohl er Eure holde Erscheinung she, sie doch nicht wrdigte, noch davon trumte! Mir aber hat Gott die Bestimmung zuerteilt, einzusehen, wie reizend lhr seid, und zu sterben, weil ich Euren Wert erkannte (3). Meine Erkenntnis hat mir das grsst Ungemach bereitet, das irgend ein Ding mir bereiten kann. Sie hat mir klargemacht, welchcs das grsste irdische Gut ist, dem Gott uiemals ein Gleiches zur Seite gestcllt hat. Doch nur darum hat Gott es ruir gezeigt, damit ich mm immerdar in der grssten aller Qualen leben sollte, die er geschaffen (4).

38R

Senhor, todos m' entendon ja mia mort(e) ond' ei ou a morrer. E an mui gran doo de mi; e non mi poden i valer; ca dizen que eu mi-o busquei mui ben, porque eu vus amei molher a que non ousar (nen soo non s' atrever) nulh' orne de lhi falar i. Non me saben conselh' aver se non quanto vus eu disser': dizen que punhe d' endurar meu mal, quant' endurar poder', ca ja mi pouco _durar, per morte que mi-o tolher; ca non avedes parecer tal que muito possa viver quen vus oer' a desejar.

8660

8665

10

8670

15

8675

I cn J:U (108) - 2 moi1cr - 7 oufar(i)a - 10 Talvez: Nen? 19.:...... 20 Defempado mlta senhor I de qulg amigg n mHdei - 28 fjdar -- 30 moirerey - 32 codoo - 36 no mdo fon- 42 Falta. Conjectura minha, que poder{l ser substituda por outra parecida, como: nen vus con meus olltos catar. II Cantiga de meestria: 4 x 9 4 x 2 1). - Octonarios. - A ordem das rimas bastante irregular. As copias no so singulares, visto muitas consonancias (ou assonancias?) se repetirem de estrophe para estrOJlhe; nem e qui consoantes, visto a ordem das palavras- rimas ser differento em todas: abebtltlauc. - Rimas longas: (a) r(b) ilc) ei(d) na 1a estancia; r{a) rlb) arfe) (d) na 2&, a qual, portanto, introduz duas novas, repetindo outras tantas; r(a) cilh) r(e) ar(tl) na 3a, a qual volta a duas da 1 a e uma da 2a, accrescentando apenas uma ~ima nova; ar (a) cr (b)

(+

762

20

25

Desemparado mi-an, senhor, quantos amigos no mund' ei, que sol non me queren veer. B dizen que non poderei vi\er;. e moiro con pesar de mi que m' assi foi matar en deseja'-lo voss' amor; ca este est og(e) o maior ben de quantos Deus quis fazer. Non me poss[o] eu ja guardar de por vos morte non prender; mais pois vejo que morrerei, verdade vus quero dizer: torlo o mundo non ren se non, senhor, o vosso ben a que'-no Deus quisesse dar; e quer' end' eu desenganar vos e quantos no mundo sei.

8fi80

... 8685

30

8690

35

8695

ei(c)

nld)

er(II) ar<.IIIl r(IV) r(V)

na 4'\ cujo ultimo verso solto no apographo italiano; e aW> nas fiindas. Colocci assentou: stanxa di 9 'ltersi; ha epod.

III Herrin, alle Leute erkennen berets, wess Todes ich sterben werde, und haben l\Iitleid mit mir; doch knnen si e mi r nicht helfen, da, wie sie sagen, i eh selbst der Schuldige bin, weil i eh Euch zu lieben gewagt habo - eine Fran, zu der niemand sich unterfngt, von seine1 Liebe zu S}lrechen, noch sich zutraut, es zu thun (1). Nichts weiter als Folgendes wissen sie mir zu raten: ich solle. mein I..eid ertragen solange ich vermchte, da es doch nm kmze Zeit dauern knnte, wegen des Todes, der es von mir nehmen wiirde, da Euere Erscheinung keine solche ist, dass lange leben kann, wer sich nach Euch sehnt (2). Verlassen und aufgegeben haben mich alie meine Freunde auf Erden, so dass sie mieh nicht einmal sehen wollen; auch sagen sie, ich knne nicht weite1 leben und wiirde vor Kummer iiber mich selbst sterben, der ich mich gettet babe, indem ich mich nach Eurer Liebe sehnte, welche das hchste Gut ist, das Gott geschaffen hat (3). Hiiten kann ich mich nicht davor, dmch Euch den Tod zu erleiden; doch will ich, da ich eimnal sterben muss, Euch die wahrheit bekennen: die ganze Welt ist nichtig; Eme Huld, o Herri.n, ist alies fiir den, welchem

763
E Deu'-lo sab', e non mi val, senhor, con mia morte por al
40

Se non porque ei de perder vos, de vus nunca ja poder Veer, ncn convosco falar, [ueu os vossos olhms catar]; Ca ja por tod' outro sabor do nnmd', c mcntr' eu vivo for',
8700

45

Nunca mia mort' ei de temer.

Gott sie geben will. Darbcr will ich Euch und alie Welt ausser Zweifel setzen (4). Auch weis es Gott, und hilft mir mit meincm Tode einzig und ailein (1), weil ich durch denselben Euch verlicre, so da'3s ich Euch nicht mehr (II) sehen noch mit Euch rcdcn, noch in _Euro .\ ugen blickon kann (IH): denn um keiner anderen Lust der 'Velt willen wiirde ich, mcin Lebtag, den Tod frchten (V).

389. Agora me quer' eu ja e~pedir da terra, e das gentes que i son, u mi Deu~ tanto_ de pesar mostrou, e esforar mui ben meu coraon, e ar pensar de m' ir alhur guarir. E a Deus gradesco porque m' n vou. Ca [a] meu grad', u m' eu d'aqui partir', con seus desejos non me veman chorar, nen ir triste, por ben que eu nunca presesse; nen me poderan dizer que eu torto fa' en fogir d'aqui u me Deus tanto pesar deu.
87U:i

8710

10

8115

I {'8 13~ (109) - 2 o 28 te-ira - 13 e 21 te~ras - 14 mayora 19 E ben diyadeg poys que 'men vou - 23 may - 37 E fora rmei 60 que-rei - 65 emeu descor da cabarey. II Descordo, segundo o proprio poeta explica no verso final. Consta de duas partes desiguaes: o corpo da cantiga, com 4 x 6 versos (= 2 x O e 2 x 74 = 28 syllabas), e uma extensa cauda, de 41 versos, 1) 2 x (3 1) e (ou 168 syllabas) quo se subdividem em: 2 x (3 1) 2 x (4 1) (1 2 2). - O corpo offerece doca2 x (4 s y 11 a b os, e consta de quattro estrophcs, repartidas em dois grupos um tanto differenciados. .A ordem das rimas, que so agudas, no grupo 1: ubcbnc; todavia smente a 1 a eonsonancia a mesma em ambas as estrophes, onu]_uanto as restantes so apenas pareciuas. Temos: (a) on(b) ou(r) na 1a; ir(a) an(b) eu(c) na seguinte. No grupo no, em que os graves predominam, e que tem no verso inicial uma palavra perd uda, temos: ciffe, ou ade(a) adotb) (c) na 3a; ade(a) ia(b) al{c) na 4a. - A cauda compe-se tambem de dois grupos distinctos de copias, seguidos de uma fiinda. O grupo ro traz versos de quattro syllabas e Octonarios, na ordem seguinte: u4 u4 a 1 bRn~n 4 u~b'; 11 c~c~eb"c 4 c 4 c b , com as rimas longas: i<a> arlb) ei<c>; o nu tem versos de duas syllabas e Octonarios,

+ +

+ + + +

+ +

765

15

Pero das terras averei soidade de que m' or' ei a partir despagado; e sempr' i tornar o meu cuidado por quanto ben vi eu en elas ja; ca ja por ai nunca me veer nulh' om(e) ir triste nen desconortado. E ben digades, pois m' n vou, verdade, se eu das gentes algun sabor avia, ou das terras en que eu guarecia. Por aqnest' era tod', e non por al; mais ora ja nunca me ser mal por me partir d'elas e m' ir mia via. Ca sei de mi quanto sofri e encobri en esta terra de pesar. Como perdi e despendi, vivend' a(tui, meus dias, posso-m' n queixar.

8720

20

8725

2!"i

87.10

30

87.15

.,

...

b 2 b 2 b2 b 2csd 2d:?d:!d:?c 8 lle 2e2e2e 2c 8e2e2e 2e2c 8, com as rimas tambem longas:
ei(~) nfd) r(e). -

ar(b)

E finalmente a fiinda, repetindo os metros e as consonancias de ambas as series (menos as rimas u e d), ainesenta um verso de quattro syllabas, dois de duas, e dois de oito: e'b 2e 2c 8e 8 Colocci falia de copias pareadas e sublinhou a substituio da fiinda do cost 1 1e por um longo descordo, dizendo: stmplt. antist1. et loco epod. disem. A palavra diseo1 vem repetida margem mais duas vezes. III Nunmchr will ich A.bschied nehmen von dcn Leuten und den Ortschaften, wo mir Gott so viel Leides angethan hat; und stark machen will ich krftiglich mcin Herz und ernstlich daran denken, anderwiirts zu wohnen und zu gesunden*). Und ich sage ,Gott sei Dank", mm ich von hinnen gehe (1). Auch wird, nach meinem Wunsche, wenn ich fortgehe, niemand mich aus Schnsucht weinen noch traurig einhergehen sehen, um oines Gntos willen, das ich etwa genossen htte; noch wird man sagen knnen, dass ich Unrecht thuo, iodem ich von hinncn fliehe, wosclbst Gott mir so viel Kummer zucrteilt bat (2).
*) Guarir tem ambas as Hignificaes.

766
E cuidarei, e pensarei quant' aguardei o ben que nunca pud' achar.
E[s]~or~~ar-m'ei,

35

8740

40

e prenderei como guarrei conselh' agor', a meu cuidar. Pesar d'achar logar provar quer' eu, veer se poderei. O sen d'alguen, ou ren de ben me valha, se o en mi ei!
8745

45

87:)0

50

Tmtzdem werde ich Heimweh nach den Ortsch aften ernpfindon, von dannen ich jetzt unlustig ziehen muss; und immer wird mein Sinnen dorthin zurckkehren, um all des Guten willen, das ich dm t einmal geschaut babe. Aus anderen Grnden wird fortan niemals irgend jemand mich traurig und trostlos sehen (3). So sagt mi r doch, da ich gehe, die 'Vahrheit: ob mi r von den Menschen dort irgend welche Liebe widerfahron ist? ode r von den Orten, wo ieh wohnte? Das aber ist Grund und Anlass allmeiner Klage.*) Nun aber wird es mir nicht lnger schlimm ergeben, da ich von ihnen fort meine Strasse ziehe (4). Denn ich erfuhr es an mir selbst, wieviel ich litt un4 verheirnlichte in diesem Kummer-Lande (I,.). 'Vie ich, hier lebend, meine Tage vedor und mssig verbrachte, darob darf ich klagen (I"). Bedenken und erwgen werde i eh, wie lange ich geharrt des Gutes, das ieh nimmer fand (II,.). Mut fassen werde ieh, und Rat schaffen, wie ich, meiner Meinung nach, nunmehr gesunden knnte (II b). Den Kummer, einen anderen Ort zu finden, will ich erproben **), um zu sehen, ob es geht (III,.). Der Verstand eines gewissen Jemand oder ein etwaiges Gutes helfe mir jetzo, falis ich (beides) in mir babe (Uib). Macht, Wissen, Rede mgen mir helfen, denn ich muss gehen (IV").
*) Litteralmente: Darum ganz allein geschah es, und nicht aus anderer Ursache. ) No percebo bem, qual seja a fuvco e o sentido de pesar. - Talvez S'ja: quero vr, se poderei provar pesar de achar lugar etc.

767
Valer poder, saber dizer ben me possa, que eu d' Ir ei. D.'aver poder, prazer prender poss' eu, pois esto cobmrei. Assi querrei buscar viver outra vida que provarei, e meu descord' acabarei.
8755

55

87(JO

60

8765

65

Die Macht zu haben, kann mir Freude bereiten, nachdem ich dies durchgesetzt haben werde (lVb). So will ich suchen zu leben ein anderes Leben, das ich erproben muss. Und damit sei mein Zwieklangs-I,ied beendet (V).

3!>0.

Senhor, que coitad' og' en no mundo vivo, quero vo' -1' eu ja dizer: entendeu-me todos mia mort' e mia coita, e non ei poder de m' encobrir, e nenhun conselh' i non sei. 1\fais est', ao meu grado, mui ben ser jurado, senhor, que nunca vus amei! Quando m'-a mi rogan muitos que lhis diga por Deus, se vus quero ben, logo lhis eu juro que outra molher amo ['muito] mais d'outra ren ca non vos, senhor, por que eu tant' afan levei. l\Iais est', ao meu grado, mui ben ser jurado, senhor, que nunca vus amei!

8770

877!)

10

8780

15

8785

I B 13() (110) - 1 no mdo uiue - 9 E quadomamj - 27-28 mays a deu-lo rogo I q sabha mha coita I q me ualha !ti. A disposio dos versos nas cinco estrophes varia no apographo italiano. At ao verso 21 os dois hemistichios apparecem unidos; d'ahi por deante (nos versos 25, 27, 29, 33, 35 e 37) apparecem separados. O sentido no offerece difficuldades de peso. O metro, porm. que muito mais complicado do que costume, ainda exige modificaes no texto; p. ex. no verso 9, Quando m' a mi rogan por E quando; no 12 muito mais d'outra ren; no 25 Perjurar me posso por E perjurar; no 33 U vus vi 'ltn dia por U vus eu vi. O numero relativamente gran~ d'estcs presumptivos erros (que, de rosto, no viciam o sentido) suscita, todavia, suspeitas, e no permitte por ora alterao do texto transmittido.
~

II Cantiga de rcfram: 5 x (5 3).- Dodecasyllabos, misturados com Senarios e Octonarios, e apparentemente tambem com Quinal"ios. - Copias singulares: xninb 11 ((iB. - Versos soltos e rimas

769

20

Esses vossos olhos me tazen que non ei eu poder de m' encobrir; ca des lJUe os vejo, non poss' eu per ren os meus d'eles partir; nen meu coraon nunca o de vos partil'ei. 1\fais est', ao meu grado, mui ben ser jurado, senhor, que nunca vus amei! Eu pmjnrar-me posso, mais nunca (verdad' ) aquesto saberan pPr mi; mais a Deu'-lo rogo, que sab' a mia coita que me valha i; ca se me non vai, a pran, por vos me perderei. Mais est', ao meu grado, mui ben ser jurado, senhor, que nunca vos amei;

8790

2fi

8795

30

8800

longas e breves: r(al); n(n2); ir(n:J); i(d); r(a;)); ei<bBJ; ado((~). Dos soltos sette so graves (1 e 3; 9 e 10; 27, 33 e 35), e os restantes, agudos (17 e 19; 25): xuxab. Os 1o bemisticbios tambem so graves quasi todos, com o acento na 5a syllaba (1. 3. 9 (?). 11. 17. 19. 25 (?). 27. 35. 37); ou na 6 8 : (9(?). 33); agudos somente nos versos 13. 21 e 29 (?). Colocci marcou com uma cmz esta cantiga to fra do commum, accrescentando Tornei. III Herrin, wie bekmmert ich jetzo lebe, will icb Euch sagen: alle 'Velt erkennt, dass mir Not und Tod drohen; und ich habe nicht die Kraft, es zu verbergen , noch weiss icb mi r Rat. 11 Das aber wird, na eh meinem W illen, ais sicbor bescbworen werden, dass ich Euch, Herrin, nicht geliebt babe (1). Wenn viela mich bitten, ibnen um Gottes Willen zu sagen, ob ich Euch gern babe, so schwre ich ihnen sofort, dass ich eine aodere Frau ber alies in der elt liebe, nicht aber Euch, um die ich soviel Qual erlitten babe. 11 Das etc. (2). Diese Eure Augeo bewirken es gleichwobl. dass ich oicht die Kraft babe, meio Gebeimnis zu wahreo; denn sobald ich jene sehe, kann ich um nichts in der W elt di e meinen von ibnen fortwenden; noch werde ich mein Herz voo Euch wendeo knnen. 11 Das etc. (3). Meineidig kann ich werden; doch niemals (das ist die Wahrheit) werden jene durch micb Kuodige werden. Zu Gott aber, der da weiss, welches meine Pein ist, bete icb, er mge mir beistehen; denn hilft er mir nicht, so bio ich verloren. 11 Das etc. (4).

"r

49

770

35

40

U vus eu vi un dia, e os vossos olhos ouve de veer sabor, logo me disseron por qu vus catava que moiro, senhor, por vos, e qu~ d'outra ren nen sabor non ei. l\Iais est', ao meu grado, mui ben ser jurado senhor, que nunca vos amei!

8805

Ais ich Euch eines Tages erblickte und Lust daran fand in Eure Augen zu sehen, sagte man mir gleich, warum ich Euch suchte; denn um Euch sterbe ich, Herrin, und an nichts anderem babe ich Lust. 11 Das etc. (5).

391. Senhor, perdud' ei por vos ja o coraon e sabor do mundo que soa eu aver. Sei que contra vos nulha ren que [me] non val, nen Deus, [nen Amor], nen cousimento, nen ai, nen (a) vossa mesura, nen [vosso] conhocer: e pois (a)ssi , praz-mi con mia morte, ca non ei (eu) ja nunca d'aver per vos d'este mund' ai.
881()

8815

10

Non sei eu ja no mtmdo conselho prender; (e) mais de mil cuidos ja no coraon cuidei; ca, pero mia vida mais podesse durar, 8820 vergonha i d'assi antr' as gentes andar, pero (que) de mii1 nen d'eles nenhun sabor ei; e sequer non ei (ja) razon que lhes aper, quando me pregunt~n [por] que ei tan trist' andar.
I ('ll 137 (111) -

2 Riscando eu ganhamos um dodecasyllabo correcto 4 Faltam tres syllabas, c1ue talvez constassem da formula que introduzi - 5 neua uo((a mesura ne conhocer, com falta evidente de duas syllabas - 6 Lendo e pois 'ssi , teramos as doze syllabas que o metro exige - 7 Riscando eu,, tambem este verso sahe correcto - 9 Parece- me indispensavel cortar o e do principio. Os versos 6 e 7 foram distribuidos pelo copista por quattro linhas, de tamanho desigual, as quaes acabam com morte - ei - dauer - mundal - 11 u'gonha ia da((i ant's g. a. Pronuncie-se: vergonh' i - 12 Supprimase o que - 14 Aqui o sentido que exige porque, em lugar de que 15 A lermos vos, por vo'-lo, fica a medida certa - 16 trril- 17 Proponho e u por hu - 18 Mudei: ei rogar para e rogarei. Afim de termos dodecasyllabos soffrivelmente correctos, de entre vinte e um seria preciso alterar quatorze versos, todos elles to prosaicos como os da cantiga anterior. O estado em que apparecem, apresentando agudos ora com 11' ora com 12, ora com 13 syllabas, de constmco grammaticalmente muito deficiente, exige todavia e~ses retoques, que, de resto, so leves e no alteram o sentido.
:-l Sem o accrescento de me o verso fica curto -

49*

772
15

20

Con gran coita de vos direi-vo'-lo que farei: leixar quer' a terra u vos sodes, senhor, [e] u eu de vos tan muito pesar prendi, e rogar lei] a Deus que se nembre de mi que vos fezestes perder do mundo sahor. E se me Deus quisess' o!r, (a)l morrerei u nunca mais (ja) vos sabides novas de mi.

8825

8830

Jl Cantiga de meestria: 3 x 7.- Dodecasyllabos (?).- CorJlas singulares (com rimas identicas nos versos 4 e 7): nhccbn<. - Rimas longas on(a) ;;r(b) al(c) na 1" estancia; r(a) m(b) ei(c) na 2"; ei(a) db) i(~) na 3". Uma das timas liga portanto a 1" copia com a 2"; outr-a, liga a 2" com a 3 n: b 1 passa a ser a 2, em quanto c 2 passa a ser a 3 Colocci annotou: XII syll.

III Herrin, um Euch babe ich mein Herz verloren, sowie alle Lebenslust die ich besass. Ich weiss, dass nichts mir wider Euch beisteht: weder Gott, noch Amor, noch Klugheit, noch sonst etwas, weder Euer Gerechtigkeitsgefhl noch meine Erkenntnis (Eures Wertes). Deshalb frene ich mich meines Todes, da das Leben mir nichts anderes mehr bieten kann (1). Ich weiss mir hienieden nicht mehr aus noch ein. lviehr ais tausend Erwgungen babe ich schon im Herzen etwogen, denn, oh auch mein Leben lnger danem knnte, ware es do eh eine Schmach, so unter den Leuten einherzugehen, whrend ich weder an mi r noch an ihnen Freude babe und ihnen nicht eimnal den Grund angeben darf ~ wenn si e mich fragen, warum ich so traurig einhergehe (2). Zu Emem Leide will ich Euch jedoch sagen, was ich zu beginnen gedenke: das Land will ich verlassen, wo Ihr Herrin seid und wo ich ~o viel Kmmeruis durch Euch erfulu; und Gott will ich bitten, meiner zu gedenken, dem Ihr die Lebenslust geraubt habt. Und erhrt mich Gott, so werde ich an einem Orte sterbeu, wo Ihr nimmer ,ou mi r erfahren knut (3).

PERO VELHO, DE TAVEIROOS.


39~ .

. Par Deus, dona 1\Iaria, mia senhor ben-talhada, do ben que vus eu quero non entendedes nada, nen do mal, nen da coita, qu(e) eu por vos ei levada; e entend' eu mui ben o mal que mi queredes: () ben que vus eu quero, vos no'-no entendedes; 8835 e entenrl' eu e sei o mal que me queredes. Non , dona l\Iaria, nulh' ornen, que soubesse o ben que vus eu quero, [que] doo non ouvesse de min, e choraria, se dereito fezes:;e, [porque --vus quero ben,] o mal que mi queredes. O ben que vus eu quero, vos no'-no entendedes; entend' eu e sei o mal que me queredes.

lO

8810

I ('8 HO (112) - 1 calhada - 8 ijro doo - 10 O to hemistichio falta. Se r1o fosse preciso faz' -lo agudo, como no verso 4, podia l r- se: o ben que vus eu quer' e.
II Cantiga de refram: 2 X (4 2). - Senarios duplos. Entre os primeiros hcmistichios ha quattro agudos; os restantes, so graves; c ashim todas as rimas.- Copias singulares, t<'ntlo de commum a rima do ult.imo verso, qual o rcfram responde: ;,;,;,i, lll"n"t- Rimas breves: adttial); es~e(a:!J; edest.hU). Colocei, coutando as syllabas mctatouicas tio 1" e 2 o hcmistichio, achou XIIIJ syllab. - .Alm d'isso assenta: 6i torne[, o dna cosmutlia; repetindo a palavra torn. margem, ao p do 5" vonm.

III Beim Himmcl, Dorma }faria, moine schiiugcwachscno Hcrrin, von der Licbe dio ich fi.ir Euch empfiudc, vcrstcht Ihr ebcnsowcnig wio vun dcm Lcido und der ~ot, die ich um Eurctwill<'u ertrago. lch abcr verstehe um zu gut dic Unlicbc, die Ihr gegen mich hogt. 11 lhr verkenut moine Liebc; ich aht>r erkttme Eure Unlicbo (l). Xicmand ist vorhanden, der um moine Licbc zu Euch wssto untl nicht Erhal'lncn mit mi1 batte; Niemand, dm, falis l'l" das H.ichtigo thate, nicht moine Liche zu Eucb und Eure l!nliebe zu mir bcw<'incn wiirde. 11 lhr etc. (2).

393. Quand' ora fr' a mia senhor veer que me non quer leixar d 'amor viver, 884.'j 1ay Deus Senhor! lSe lh' ousarei dizer: Senhor fremosa lnon poss' eu guarir? Eu, se ousar', direi quando a vir': Senhor fremosa lnon poss' eu guarir?*) Por quantas vezes m'ela fez chorar con seus desejos, cuitanldo] d'andar, quando a vir', direi-lhi, se ousar': Senhor fremosa lnon poss' eu guarir? Eu, se ousar', direi quando a vir': Senhor fremosa lnon poss' eu guarir? Por quanta coita por ela levei e fJUant' afan sofri e endurei, quando a vir', se ousar', lhi direi: Senhor fremosa lnon poss' eu guarir? Eu, se ousar', direi quando a vir': Senhor fremosa lnon poss' eu guarir?
8850

lU

8855

15

8860

I ('U Ul (113) - 3 ay deg senhor (fremo(a), com antecipao do verso .t - 7 cuytadandar.


II Cantiga de refram: 3 x (3 3).- Decasyllabos.- Copias singulares: ana 11 BBll. -- Rimas longas: r na 1 a copia; ar na 2a; ei na 3a; ir no refram. Dua cosonata c tornei, no dizer de Colocci.

III 'Venn ich jctzt vor meine Herrin trete, die mich nicht von Liebe leben lassen will, ach Gott, mein Hen, werde ich da den Mut haben zu sprechon: 11 ,Schnste Herrin, darf ich nicht gcsunden?" Wage ich es, so werde ich also ~precben, wenn ich sie erblicke: ,Schnste Herrin, darf ich nicht gesunden ?" (1). Um der vielen Male willen, die sie mich zum 'Veinen gebracbt hat, aus Sehnsucbt nach ihr, wenn ich abzureisen frcbtete, gedenke ich~ so ich sie sehe, zu ihr zu sprechen, falis ich Mut babe: 11 ,Schnste Herrin etc. (2). Um der Not willen die ich erduldet, und um aller Pein willcn, die ich mtrug, wcrde ich, so ich sie sebe, falis icb Mut babe, also sprechen: 11 ,Schnste Henin etc. (3).
*) O apographo italiano repete como remate o mesmo verso 1 com que prmctpia o refram. Julguei que por engano - razo porque o cortei no meu ms. 1 numerando e contando apenas 3 X (3 2) versos. - Reconhecendo , ao lr as prova<;, que a construco 1 embora no exigisse 1 admittia a repetio, tornei a introduzi'-la. - D'ahi o erro na cont~em.

394. - V i eu donas en celado que ja sempre servirei por que ando namorado; pero non vo'-las direi con pavor que d' elas ei. Assi mi- an l castigado! - cDes que essas donas vistes, lfalaron-vus ren d' amor? Dizede, se as conhocistes, l qual d' elas [a] melhor? N on fostes conhecedor, quando as non departistes. - Ambas eran-n-as melhore~ que omen pode cousir: brancas eran come flores. llais, por vus eu non mentir, no'-nas pudi departir, tanto son bas senhores.

8860

8865

10

8870

15

887/'j

I ('H U:! (lU) - Esta cantiga {ex Pero lllw de Taveiroos e l'aay Suarex,, seu irmo, a duas donx,ellas muy {remos as e fil/tas- d' algo assax,, que mulavan en cas Dona Jlayor, mollter de dom Rodrigo Gomex de Trastama-r(l). E dix que se semelhava 'lta a outra tanto que adur podcria omen estremar iia da uut1a; e seendu ambas t2) un dia folgmulo per iia sesta(3) en un pomar, entrou Pero Velho de sospeita, falando con cllts. Clwg-o porteiro, c levant-o(4) end' a grandes empuxadas, e trouve-o muy mal. fl) eras tamar (2) e(cendo antas (3) festa (4) elucoo end 1 D!J en celladao - 7 Dos ij e(as - 9 confists - 10 qts delas !te melhor - 11 concheedm - 12 de pn(ts - 18 (am boas senres - 21 tano falar enoiri(o - 22 conhe - 24 mays faly ug k!Jouy(o.

776
20

- Ali perdeste'-lo siso quando as fostes veer, ca no falar e no riso poderades conhecer qual melhor parecer. Mais fali-vus i o viso.

8880

11 Cantiga de meestria, em dialogo: 4 x . - Septenarios. Copias singulares: =ibibb~i. - Rimas breves e longas: adofa) ei(b) na 1" estancia; istes(a) 1(b) na 2"; 1es(a) i1(b) na 3"; iso(a.) b(bJ na ultima.
III ,Im Geheimen sah ich Damen, denen ich immerdar dienen werde, da ich verliebt in sie bin. Doch werde ich sie Euch nicht nennen, aus Furcht vor ihnen. Demrtig hat man mich dort abgestraft." (1) ,8obald Ihr jene Damen saht, sprachen sio Euch also von Liebessachen? Sagt, wenn Ihr sie erkannt habt, welche vou ihnon ic;;t di e vorzglichere? Ein Erkenner waret lhr nicht, falis lhr sie nicht untorschieden habt?" (2) ,Alie beide waren die vorzglichsten, die ein Mann erdenken kann: weiss wie Blten. Doch, die 'Vahrheit zu gestehen, ich babe sie nicht unterscheiden knnen. So sehr schne Damen sind sie." (3) ,Den Verstand verlort Ihr also, ais Ihr sie erblicktet. Denn an ihrem Redn und Lachen hattet lhr erkennen knnen, welche di e schnero Erschoinung ist. Doch :Euer Auge hat Euch dort getauscht." (4)

395. Pero non fui a Ultramar, muito sei eu a terra ben per Soeireannes que n ven, segundo lh' eu o contar. Diz que Marselha jaz alen do mar, e Acre jaz aquen, e Pomrortes (?) logu' i a par. E as jornadas sei eu ben, cmo lhi oj' o falar. Diz que pod' ir, qnen ben andar', de Belfurad' a Santaren e 'n outro dia madurgar, e ir a Nogueirol jantar, e me r a J ernsalen. E diz que vio UJ un Judeu que vio prender Nostro Senhor. E averedes gran savor se vo'-lo contar', cuido-m' eu! Diz que un Judeu pastor, natural de Rocamador, e que nom[e] don Andreu.

8885

8890

10

889/i

15

8900

20

I Cll U3 (115) - Esta cantiga (ex Jlartin Soares a un cavaleiro que era chvfador(l) qzte dexia qzte viinha d'alen(2) mar. (1) chiofa de (2) mj!ta done 3 ij e uem - 5 marcel/ta - 7 e pom ror te{loguy arar - 9 comollti eiry - 10 que ve1n a. - 12 ten13 ia car- 14 emaer a Jhrtm - 16 ij nyo- 17 eaueredes hi g. s. 19 di-x- qh- iudeu pastor.- Talvez: dix, que un j. p.? - 21 e ij li. nom donit d1eu- 22 Dof{epuicro ug cl-irey.- 25 dife- 26 de soare t. l. h-.27 e qtro ou ato deloule - a li(;o e quatro ou cinco de Loul cingirse, bia ainda melhor s lettras transmittidas. - 28 ebelffelffurac1o - 29 . Peri. - Deante dos versos 12, 20 e 34 ha um signal igual quelle que costuma preceder o r e fram.

U Cantiga de meestria: 5 x 7. - Octonarios. - Dois pares de copias, e uma desirmanada, que occupa o 4 lugar: abbuhba. --Rimas longas: ar1a) nfbJ no grupo Jo, composto das copias 1 e 2, com inverso na 2 (buubuabJ; eul) r(b) no ll0 7 composto das cstancias 3 e 5, tambem

778
Do sepulcro vus eu direi per u andou, ca lh' o o a don Soeiro! Ben assi como m' el disse, vus direi: De Santarem tres legoas , e outro tanto de Loul, e Belfurado jaz logu' i. Per u andou Nostro Senhor, d'ali diz el que foi romeu, e depois que lh' o soldan deu o perdon, ou ve gran sabor de se tornar; e foi lhi greu d' andar Coira e Galisteu con torquis do emperador.

8905

25

8910

30

8915

35

com inverso nas rimas; ei(a) i(b) thc) na desirmanada, que portanto diverge: abbaccb. A repetio de direi (verso 22 e 25) parece ser mais uma das desigualdades d' esta cantiga jocosa. III Obgleich ich nicht ber See gewesen bin, kenne ich dennoch di e berseeischen Lande vortrefflich, und zwar durch Soeir-Eannes, der von dort konunt, wie ich ihn erzhlen hrte. Er sabrt nmlich ~ Marseille lge jenseits und Acre diesseits des Memes, und PomrOLtes (Montpellier?) sei dicht dabei (1). Auch weiss ich zur Genge, wie di e Tagereisen dorthin sind, scinen Berichten gemss. Er sagt nmlich, ein guter Fussganger knne von Belfurado nach Santarem in einem Tagemarsche kommen, den nchsten Tag frh aufstehen, in Nogueirol zu Mittag speisen, und in Jerusalem bernachten (2). Ferner erziihlt er, er habe d01t einen Jnden gesehen, der Unseren Herrn Jesus Christus gefangen nehmen sah. Und Eure Freude werdet lhr erleben, berichtet er }~uch davon, dess bin ich sicher. Der Jude ist nmlich, nach ihm, ein junger Schfer, aus Rocamador gebrtig, Namens Don Andreu (3). Vom heiligen Grabe kann ich Nachricht geben, das e r betreten, denn ich habe Don Soeiro davon reden hren. Genau wie er gesagt, will ich Euch berichten: es liegt drei Meilen vou Santaren uml ebensoweit [ou: und v-ier bis fiinf] von Loul entfernt; und Belfnrado ist ganz in der Nhe (4). W o U nser Herr einst wandelte, da (sagt er) ist e r ais Pilger gewesen. Und nachdem der Sultan ihm Ablass erteilt hatte, berkam ihn die I~ust kehrt zu machen [= ein Abtrnniger xu werdcn] und es ward ibm sauer, Coira und Galisteu mit den Trken des Kaisers zu durchwandern (5).

396. - Ay Paay Soarez, venho-vus rogar por nn meu omen que non quer servir, que o faamos, mi e vos, jograr, en guisa que possa per i guarir; pero ser-nus grave de fazer, ca el non sabe cantar nen dizer per que se pague del que'-no o!r'. - :Martin Soarez, n on poss' eu osmar que no'-las gentes querran consentir de nos tal omen fazermos poiar en jograria; ca u for' pedir algun, vern-o vilo seer, trist' e nojos', e torp' e sen saber; e aver-s'-a[n] de nos e d'el riir.

8920

8925

10

8930

I ('B U! (116) - Esta cant'iga fe');, ~Martin Soarex (1) corno en maneira de tenon conPaay Soarex(2), e d'escarnlw. Este Jlartin Soarex(3l foy de Riba de Limia(4} en Port[ugal], e trobou melho-r ca todo'-los que trobaron; e assit5) foi julgado antr' os outros(6) itobadores. A rub1ica at foi vem copiada segunda vez no apographo italiano, em forma rectificada, creio que por Colocci. {1} _1lfr (oa1ex (2) (oatex (31 J.l[r (oate~ (4) Rfja delimita (5) 7 ati (6) outres 1 rogar.fl. - 3 lograr - 7 te p q se pague dei ijno uir- 8 Jlaram (oatex- 9 qrii. Talvez queiran - 10 porar - 11 en rogr(J;ria- 12 alg uerao vila(er - 13 tiste ro(o - 14 deu os 7 del tiJr - 15 oham de(eu - 17 p faremg nos de cuydumeu - 19 cath 20 rograr - 21 conc_al nome gua(jpoi. - Talvez guarr? - 22 Jlarii (oarex amj ha grcu - 23 de~ - 24 nullwig 7 deu - 26 muy be (ay eu oq lhe di r ent - 28 ne a{j m de fexo lograr ne (egneur - 29 dennu 30-31 de poiar ja ovilao grodiJ de fi. Falta a segunda fiinda.
11 Cantiga de meestria, em manoi1a do teno: 4 x 7 3.Decasyllabos. - Copias pateadas: nbnbt'eb: (eh.- Rimas longas: ar<> irCb) r(e} no grupo Jo; eu<> r(b) on(e) uo grupo Il 0 , ao qual responde a fiinda com on on r. Colocci diz: tenMi; alle 2; et epod. Alm d'isso, temos no fim da pagina a nota jograr joc. (jocosa?) e no alto os vocabulos en guisa e manera, este ultimo precedido de um ego (1uo uo comprehondo.

780
15 Paay Soarez, o om' de seu trist(e) e nojos(o) e torp' e sen mester; per[o] faremos-[lo] nos, (cuido-m' eu) jograr, s(e) ende voss' ajuda ouver'; ca lhe daredes vos esse saion e porrei-lh' eu nome jograr sison, e con tal nome valrr, per u quer.

89'15

20

25

- :\Iartin Soarez, a min m' mui greu de lh'o saion dar; e pois que lh'o der', non diga el que lh'o nulh' omen deu. E se o el por ventura disser', mui ben sei o que lhe diran enton: ,confunda Deus quen te deu esse don, nen a quen te fez jograr nen segrer." - Paay Soarez, tenh'-o por razon de poiar ja o vilo a gran don; des i posface [el] de quen quiser'.

8940

8945

30

III Ach, Paay Soarez, ich komme, um Euch fr einen meiner Mannen anzugohen, der nicht Kriegsdienste tlmn will, ob wir beide ihn nicht zum Spielmann machen knnen, so dass er dadurch HeiI und Segen erlangt. Doch wird es uns schwer werden, da er weder so zu singen noch zu sagen versteht, dass wer ihn hrt, Gefallen daran findet (1). - Martin Soarez, ieh kann mir nicht vorstellen, dass die Leute es uns gestatten werden, solchen Menschen in der Spielmannskunst zu frdcrn; denn sobald er jemand zu bitten anhcbt, wird man erkenncn, dass er ein kHiglicher, abstossender, plumper und unwissender Baucrsmann ist, und wird uns und ihn verlachen (2). - Paay Soarez, er ist vou Natur klaglich, abstossend, plump und talentlos; dcnnoch, meine ich, werden wir ihn zum Spielmann machen, so Ihr mir nur Euren Beistand gewiihren wollt. Ihr werdet ihm dicsen Kittel schenken, und ich werdo ihm don Namen ,Spiclmann Zeisig" boilegen, donn mit einem solchen Namen muss er allonthalben zur Geltnng kommen (3). -Martin Soarez, es wird mir schwer, ihm den Kittel zu schenkon; tlass er hernach nur nicht sage, ,niemand" habe ihn ihm geschenkt. Sagt er es aber zufiillig doch~ so wird man gewisslich crwidcru: Gott verdammo ibn, der dich also beschenkt, und ferner deu, welcher tlich zum Spielmanu oder fahrenden Siinger gemacht hat (4). - Paay Soarez, ich halte es fr gerecht, dass dieser Bauor zu grosser Gabe gelange. Hernach mge or schmhen, won immer er will (I).

397. Cuidava-m' eu, quando non entendia que mal-sen era de vtis ben querer, senhor fremosa, que m' n partiria atanto que o podess' entender. l\Iais entend' ora que fa' i mal-sen de vus amar; pero non me part' n; ante vus quero melhor todavia. En mi cuidava que non poderia de vos viir, mia senhor, se non ben; ca non cuidei que me de vos verria tau muito mal eomo m' agora ven. E fazia de rei to, ca non ai; e non cuidava que me veesse mal, senhor fremosa, d'u o non avia. E por mui gran maravilha tenia, senhor, que ora soubesse de qual guisa mi ben e dcreito faria, ea nunca vistes maravilha tal: ca me ven mal d'u Deus non o quis dar, senhor, e coita mui grand' e pesar de vos, de que mi vtir non devia.

8950

8955

10

8960

15

8965

20

dar -

I ('U u:. (11S) - 9 deuos mir - 14 dit n auya - ]!) n nqis 22 c{imento - 23 fjuda((y - 27 xeestaria melhor. Nos versos 12-13 eu preferia lr: e non al, ca 11011, cuidma etc.

li Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos. - Copias singulares, enlaadas todavia pela rima dos versos 1, 3 e 7, e ainda de outro modo especial: a rima c da ta estancia reapparece como b na 2a, cuja terceira consonancia passa para a estrophe seguinte, e assim por deante: ab;thcc;a. - Rimas breves e longas: iaCaJ r<b) n<e> na ta estancia; ia(a) n(bJ a[(e) na 2a; ia(a) alib) m(eJ na 3a; ia(a) ar(b) r(e) na 4a.

782

25

Por n, senhor, co[u]simento seria e mesura granel', iassi Deus m' ampar! de mi fazerdes vos ben algun dia, pois tanto mal me fazedes levar. E se m~ ben fezessedes, senhor, sabed', a vos x' estaria melhor; e de mais Deus vo'-lo gradeceria.

&970

8975

Colocci, contando materialmente as syllabas do 1 verso, que grave, assentou: XI syl. lll Icb whnte, ais ich noch nicbt wusste, welch ein 'Vahnsinn es war, Euch, schnste Herrin, zu lieben, ich wrde davon ablassen, sobald ich es einshe. Jetzt aber sebe ich thatschlich ein, dass es Wahnsinn ist, Eu eh zu lieben, und dennoch lasse ich nicht davon ab; vielmebr liebe ieh Eucb nur nocb mebr (1). Bei mir whnte ich ferner, von Euch knnte nichts anderes ais Gutes ausgeben, und glaubte nicht, dass mir so grosses Leid voa Euch kommen knnte, wie mir jetzt widerfiihrt. Und recht that ich daran, denn ich konnte nicbt ahnen, dass Bses daber kommen kann, wo es nicht vorbanden ist {2). Ein wahres Wunder wre es, wsste ich jetzo, wober und wie mir noch Gutes und Rechtes geschehen solle; denn das Seltsame ereignet sicb: Bses geschieht mi r von einer Stelle aus, wohin Gott es nicht gelegt bat, und Pein und grosse Not kommt von Euch, woher es mir nicht kommen drfte (3). Deshalb, Herrin, wre es klug und gar gerecht, so wahr mir Gott helfe, wolltet Ihr mi r einmal Liebes anthun, nachdem Ilu mir soviel Leides auferlegt habt. Und wenn Ihr mir Liebes anthatet, wisset, es stnde Euch gut; und ausserdem wrde auch Gott es Euch lohnen (4).

SECO IV

CANTIGA
398

DE
~IARTIN

SOARES.

PHEENCIIE A 5 LACUNA.

398. Pois bas donas son desemparadas e nulh(o) omen no'- nas quer defender, no'-nas quer' eu leixar estar quedadas, mais quer' n duas per fora prender, ou tres, ou quatro, quaes m' n escolher'! PoiR non an ja per quen sejan vengadas, netas de Conde quer' eu cometer, que me seran mais pouc' acoomiadas! Netas de Conde, viuvas nen donzela, essa per ren no'- na quer' eu leixar! Nen lhe valrr, se se chamar' mesela, nen de carpir muito, nen de chorar, come non mi-an por n a desfiar seu linhagen, nen deitar a Castela. E veeredes meus filhos andar netos de Gued', e partir en Sonsela!

8980

10

8985

15

8.990

I ()8 172 (ll7) Esta cantiga de cima fe-x, Martin Some-x, a Roy Gomex, de [Bri]teyros(t) que era lfanon [e depois fez lo el Rei] Ricomen porque roussou (2) Dona Elvira- Annes (3), filha de don Joan Perex, da Maya e de dona Gu.lJamar 1lleendi-x,, filha del Conde Jleendo. (1) eteros (2) ((ou(au (3) Ehuradiis 1 boas - 2 nii uos - 3 eft tar - 4 forca- 8 Seria preferivel substituir mais por mui, ou pois - 9 vyuiias - 13 come non auj porem ade(fiar - 16 netos de gede p. - Cfr. os versos 22 e 24. - 17 tom e tanto - 20 ne pararey ntha naeupa - 21 aut farey- 22 oij ende degueda- 24 ueco deguedac Condes mi-x, qado. Tre stanxe, no dizer de Colocci, que tambem lanou margem a forma verbal valrra.

II Cantiga de meestria: 3 x 8. - Decasyllabos. - Copias singulares: bbbb. - Rimas breves e longas: adrts(a) r(b) na 1 estancia; ela(a) ar(b) na 2; ado(a) r(b) na 3.

785

20

Se eu netas de Conde sen seu grado tomar', entanto com' eu vivo for', nunca por n serei desafiado, nen partirei mia natura peyor; ante farei meu linhagen melhor [d]o que end' de Gueda mais baixado. E veeredes, pois meu filho for' neto de Gueda, con Condes mizcrado.

8995

III Da vornehme Fraueo verlassen dasteheo uod oiemand sie verteidigen mag, will auch ich sie oicht uobehelligt stehen lasseo; vielmehr will ich zwei davoo, oder gar drei oder vier, mit Gewalt fortfhren, oach beliebiger 'Vahl, da sie niemaod habeo, der si_e rchte. Grafen- Eokelinoeo will ieh aofalleo, denn oicht erhebliche Siihne wird darob voo mir verlangt werden (1). Wedet Witwe ooch Jungfrau (diese erst recht nicht) will ich. weon sie Grafeo- Eokelin ist, unbehelligt lassen. Nichts ntzt es ihr, so sie sich , Unglckselige" heisst, die Haare rauft, oder laut um llilfe weint, da ihre Sippe mich darum weder zum Kampfe fordert, ooch oach Kastilieo vertreibt. Meioe Shoe aber werdet ihr ais Gueda-Enkel Erbteil habeo sehen an Sousela (2). 'Venn ich Grafeo-Eokelioneo gegen ihreo Willen raube, werde ich doe h meio Lebtag oicht darum herausgefordert werden ; ooch wird mein Anseheo und Anwesen dadurch geringer; vielmehr steige ich an Raog uod Staod ber deo voo Gueda, der dadurch herabgesunkeo ist. Meioeo Sobn aber, da er Gueda-Enkel ist, werdet lhr mit Grafeo umgehen seheo (3).

50

SECO V

3!-Hl
DE

ATRAt; CORPANCHC>.

PREENCHE A Ga LACUNA.

50*

Pois que se non sente a mia senhor da coita en que me ten seu amor, mia morte mui mester me seria. Se sempr(e) ei d' aver atal andana, i cativo! q ne non morri o dia que a vi en cas dona cm~tana! Pois o dia, [logo qu]e o sen perdi, jNostro Senhor! e como non morri, como morre qnen non proveito de viver, nen se querria vivo? Mais eu que por sandeu [r] tolheito and' ~e como non moiro, cativo?

9000

9005

10

!JOIO

I (lll 175 (1;)0) - 1 amh senhr - 4 andanca - 5 mojry e dia 6 costanca - 7 poys o d-ia 7 offen perdi. - Talvez antes: pois o dia en que o s. p. - 8 n ax7ri - 9 more - 10 me'rrer re ((e qria uyno - 11 tolheyra - 12 marro catijua. II Cantiga de meestria: 2 x 6.- Versos de dez syllabas: Decasyllabos agudos, misturados com Nonarios graves. - CopJas singulares: uabeb. - Rimas longas e breves: r(a) ia(b) ana(c) na ta estancia; i(a) eito(b) ivo(c) na 2a. III Da meine Herrin kein Gefhl hat fiir die Qual, in welche die Liebe zu ihr micb versetzt, wre zu stcrben ein Bedrfnis fr mich. Falis ich dauernd in solcher Lage bleiben soll, warum starb ich Armster da nicht lieber am Tage, wo ich sie in Dona Costana's Palast erblickte (1)? Da ich an jenem Tage den Verstand verlor, warum starb ich da nicht lieber, wie dmjenige in den Tod geht, dem das Leben nichts ntzt, und der auch gm nicht leben mchte. Ich aber, der ich ein Nan und meiner Sinne nicht mchtig bin, warum sterbe ieh Armster nicht (2)?

SECO VI

C _Ll N T I G _A_ S
-!00-401

DE

KUNO RODRIGUEZ, DE CANDAREY.

PREENCHEM A 7 "LACUNA.

400.

Ben devi ades, mia senhor, de min cousimento prender; c pois vo'-lo Deus faz aver, e quantas outras con::;as son, l en que tt5edes por razon de me leixar morrer d' amor e me non qneredes valer? E d' al estou (eu) de vos peyor, que mi non queredes creer; e veedes meu sen perder por vos; e mui gran sazon, mia ::;enhor fremosa, que non uvi de min nen d' al sabor, quando vus non pdi veer.
E pois me vus Deus quis mostrar, aque, direi-vus a ren: se mi vos non fazedes ben, por quanto mal por vos levei, ja eu vi ver non poderei; que me qnerr cedo matar a coita que mi por vos ven.

9015

9020

10

9025

15

9030

20

I fB lSO (1;)5) - 2 denij con(imelo quantoia preder. Os vocabulos quwllo ja, talvez sejam tiradas por engano do quarto verso?- 5 teedes Talvez: por _que tedes en raxon? - 6 'IIWl?"er - 13 ozuw - 16 aq 20 :ii, dome {jr1a c. m.
II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Octonarios. - Copias pareadas: abbccab. -Rimas longas: r(a) r(b) on(e) no grupo Jo; m{a) -n,{b) ei(c) no grupo Il 0 .Ad. 2., no dizer de Colocci. - Os vocabulos parti,rei; non pmtira; preguntarei esto no fim da pagina.

791
l\Iais venho- vus por Deus rogar que vus prenda doo por n de mi, que fa' este mal-sen, onde me nunca partirei. Pero d, al vus preguntarei: l como podedes desamar quen s' assi por voss' ome ten?

9035

25

I II \Y ohl solltet Ihr, ach lleniu, meiner mit berlegung gedenken; uud da Gott Eu eh Verstand beschieden hat, nebst so vielen anderen Dingen, warum haltet Ihr es da fr recht, mich vor Liebe sterben zu lassen, und wollt mir nicht beistehen? (1) ln einem anderen Punkte aber steht es noch schlimmer um Euch, mir gegenber: dass lhr mir namlich nicht glauben wollt, und seht mich doch den Verstand verlieren. Lange ist es her, schnste Herrin, dass ich weder an mir noch an ande rem Freude hatte, wenn ich Euch uicht erblickte (2). Und da Gott gewollt hat, dass ich jetzt vor Euch stehe, will ich hier noch etwas sagen: Thut lhr mir nichts Liebes zum Entgelt fr alies Leidwesen, das i eh um Euch erduldet habe, so werde ich nicht lnger leben ki)nnen, sondern rase h wird mi eh tten di e Qual, in die lhr mie h strzt (3). Um Gottes willen beschwre ich Euch daher, Mitleid mit mir zu haben, der ieh eine Thorheit begehe, von der ich nimmer lassen werde. U nd weiter will ich fragen ~ wie knnt I h r U nliebe hegen fr cinen, der sich zu Euren Mannen zblt? (4)

401.

En que grave dia, senhor, que me vus Deus fez[o] veer! ca nunca vm; eu ren roguei que vos quisessedes fazer. Pois que vos -avedes, senhor, tan gran sabor de me matar, rogar quer' eu Nostro Senhor que vo'-lo leix[e] acabar. Pois entendo que vus praz[cr]

9040

r.J045

10
9050

15

senhor fremosa, d' eu morrer, quer' eu rogar Nostro Senhor que me. non leixe mais viver. Pois que vos

9055

I ('B 181 (lU) 9 px - 14 nwire1.

2 {ex- -

3 nilcaug -

7 senhor - 8 lei:racabar

II Fragmento de uma cantiga de me estria: ? x 8. - Octonarios. - Rimas longas, na ordem ababt~tc. E so: r(a) r(b} ar(c) na p1imeira estancia, da qual a segunda pruece divergir. Os versos 1, 5 e 7, assim como o 15, terminam em senlwr. Vem marcada com uma cruz por Colocci. III An welchem Ungli.~ckstage zeigte Gott mir Euch: niemals erbat ich von Ench etwas, das lhr gewhrt httet. Da Ihr soleh e Lust habt, mich zu tten, will ich zum Hirnmel betcn, er moge Euch dies Werk vollenden lassen.

SECO VII

DE

XlTXO FERNANDEZ, 'fORNEOL.

.J-0:!.

Assi ~ue traj' ora coitad' Amor que nunca lh' ome vi trager tan ma]; e vivo con el a vida tal que ja mia morte seria melhor. Nostro Senhor, non me leixes viver, se esta~ [coitasJ non oi a perder! E pera q nal terra lh' eu fugirei, logu' el saber mandado de mi, ali u for'; e pois me teve r' i en sa prison, sempr' eu esto direi: Nostro Senhor, non me leixes vi ver, se estas coitas non ei a perder! E a min faz og' el mayor pesar de quantos outros seus Yassalos son; e a [e]ste mal non lh' ei defensou: u me ten en poder, quer me matar. Nostro Senhor, non me leixes viver, se estas coitas non ei a perder!
1 couad 8 mJn 10 mete'u hy -

WJ6V

9065

10

9U70

15

I ('B lSf.his (171) {te mal - 16 ca lm etc.

15 e a

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos.- Copias singulares: abba;;( 1t . - Rimas longas: r(sJ allbJ na ta copia; ei(s) ilb) na 2a; ar(s) ontb) na 3a. Colocci assenta: tornel, e o vocabulo trar mal.

III So arg misshandelt mich Amor, wie ich ihn niemals einen anderen Menschen misshandeln sah; besser ais das Leben, das ich durch seine Schuld fhre, ist der Tod. 11 Hen Gott, nimm mich aus diesem Leben, wenn ich diese Qual nicht loswerden soll (1). 'Vohin ich auch fliehe, gleich wird Amor l\Ieldung ber mich erhalten, wo ich auch bin. U nd hat e r mie h in seinen Kerker gethan, so fahre ich fort, zu rufen: 11 Hen Gott etc. ( 1). Mir fgt er jetzo grsseres Leid zu, ais all seinen sonstigen Vasallen. Und dagegen giebt es keine 'Vehr. Wo immer er mich in seiner Gewalt hat, will er mich tten. 11 Herr Gott etc. (3).

SEC() V lll

U.A.NTIG_A_S
DE

PERO (JARCIA, BURG-ALI~S.

PUEENCHEl\l A 9" L.\CUN ~-

403. N ostro Senhor! l e por qu mi fezcstes nacer no mundo? pois me padecer muitas coitas e mui graves fezestes, des quando me fezestes ir veer fia dona mui fremosa que vi, por que moiro, ca nunca dona vi con tanto ben quanto lhi vos fezestes! Per ba f, ca melh' -la fezestes falar, e muito melhor parecer de quantas ou"tras no mundo fezestes, e en dair' e en mui mais valer. E N ostro Senhor, mais vus n direi: punh' en dizer ... , mais ja nunca direi tanto de ben quanto lhi vos fezestes.
9075

9080

10

9085

I ('B 199 (180) - 4 deg - 5 hunlta- 6 doua- 8-9 ca mellwla fexestes 11 muj melltr falar e parecer - 11 e endoayre en r;n. m. v. 13 ca ja n. d. - 20 nug - 21 Douo - 24 n tanto.
II Cantiga de meestria: J x 7. - Decasyllabos. - Copias equiconsoantes, differenciadas, comtudo, pela rima c: ~ibbcc.- Rimas breves e longas: estes(a) rtb); i(clJ, ei(c2J, n(c3), (c-tJ. Em todas as estrophes os versos 1, 3 e 7 acabam em fezestes. Alm d'isso o quinto c sexto so identicos em cada uma. No ta de Colocci: qi fel di{. ma muta lantepenultna.

III Herr Gott, wozu hast Du mir das Leben gegeben, wenn Du mi r doch so viele und schwere Pein dadurch geben wolltest, dass Du mir eine gar herrliche Frau zeigtest, um die ich sterbe. Und nimmer sah ich eipc andere mit so vielen Vorzgen, wie Du dieser gabst (1). Wahrlich, Du hast ihr holdere Rede und holderes Aussehen gegeben ais andercn Frauen, auch mehr Geist und W ert. U nd weiter will ieh reden . . . ich versuche es zu thun . . . vermag jedoch nimmer alies Gute aufzuzhlen, das Du ihr gabst (2).

797
15

20

Ca de melhor conhoc' -la fezestes, mais mansa e mais mesurada seer de quantas outras no mundo fezestes: sobre todas lhi destes tal poder. Non vus poss' eu contar todo seu ben; nen vus poss' eu diz' -lo mui gran ben que lhe vos, meu senhor, fazer fezestes. N en o gran mal que vos a min fezestes, pois mi-a fezestes tan gran ben querer; nen tanto ben quanto lhi vos fezestes, ne'-no meu mal, no'-no posso dizer. Nen como moiro, no'-no direi ja; nen ar direi a dona nunca ja por que moiro, que mi veer fezestes.

9090

9095

25

9100

Bessere Erkenntnis hast Du ihr gegeben 1 grssere Sanftmut und Gemesscnbeit ais allen brigen 1 die Du schufest. ber alie gabst Du ihr :Macht. Ali ihr Gut kann ich ninuner aufzhlen. Sagen kann ich nicht wie viel Gutes Du 1 Herr Gott, ihr gegeben hast (3). Noch auch das schlimme Leid, das Du mir gabst 1 ais Du mir solche Liebe einflsstest. weder alies Gute 1 was Du ibr gegeben, noch alies Schlimme, was Du mir gabst, kann ich aufziihlen. 'Veder wie ich sterbe, werde ich sagen, noch die Frau nennen, um die ich sterbe und die Du mir gezeigt hast (4).

404.
~leus amigos, direi-vus que mi aven e como moir', e conselho non ei, por ia dona. liais non vus direi seu nome; mais tanto vus direi (n: est a mais fremsa que no mund' . E meus amigos, mais vus direi ja: mais comprida de tod' outro ben.

9103

10

Por a tal moir', e non lhi digo ren de como moir'. l E como lhi direi? Ca se a vejo, tan grau sabor ei de a veer, amigos, que por n, quando a vejo qnan fremosa (, e a vejo falar, per ba f, temendo, logo saio de meu sen! Aquesta dona fezo Dem; nacer por mal de min i assi Deus me perdon! e por mal de quantos no mundo Hon que viren o seu mui hon parecer; ca lhis averr ende com(o) a mi que lhi qnigi tan gran ben, des que a vi, que me faz ora por ela morrer.

!JJ 10

9115

15

9120

20

I (~ll 200 (186) - 1 quemauen - 3 hunlw - 14 teendollw {ayo A interpretao teend' olho mP parece menos boa do que a emenda temendo logo? - 18 nire - 19 aueira - comaanzJ - 21 moir' - 22 Pa n ou {e{ta - 23 uedes pr (j - 28 q1:ra.
II Cantiga de meestria: 4 x 7 3.- Decasyllabos.- Copias pareadas, differenciadas, comtudo, por uma das 1imas: ulJbacru: - Rimas longas: n(a) ei(b) c.(c); n.Ca) ei(b) (cl no grupo I"; 1(a) on(ltl i(c); r(a) mz(b) ei(c) no no. A fiinda termina em: a 1a 1 a 2 Nota do Colocci: ad 2 et cgedo.

799 Pero non ous' esta dona dizer por que ja moi r', e vedes por que [nonl: porque ei medo no meu coraon, pois que o corpo pero, de perder, meus amigos, quanto vus eu direi: se souber' que lhi ben quero, ben- sei que ja mais nunca me querr veer! E pois que moiro, querendo lhi ben, quanto a vir', tanto mi averei n: ca outro ben non atend' eu d' aver.

9125

25

9130

30

III Freunde, lasst Euch sagen, wie mir geschieht und wie ich sterbe, der ieh mir keinen Rat weiss, um einer Frau willen. Ihren Namen will ieh jedoch nicht aussprechen. Sagen will ich allein: sie ist die schnste auf Erden. Und weitet will ich, o Freunde, sagen: sie ist auch die vollendetste an jeder anderen Gabe (1). Um eine soleh e sterbe ieh, sage ihr aber nichts davon, dass ich sterbe. \Vi e sollte i eh es aucb aussprechen? Denn, erblicke ieh sie, so habe i eh solehe Lust daran, si e zu sehen, Freunde, dass ieh vom Schauen ihrer Schnheit und ihrer Rede, traun, gleich den Verstand verliere (2). Zu meinem Unglck schuf Gott diese Frau, so wahr er mir gndig sein moge, und zum U nghick aller, welche ihre Schnheit erblicken; denn es wird ihnen ergehen wie mir, der ich jene so sehr geliebt, seit ich sie gesehen, dass sie mir dafr den Tod giebt (3). Trotzdem wage i eh nicht diese Frau, um di e ieh sterbe, zu nennen. Hrt an weshalb. \V eil i eh im Herzen Furcht bege, ausser dem Schaden an meinem Leibe noch anderen Schaden zu erleiden - ich sage Euch welchen . . . . Erfhrt sie es, dass ieh si e liebe, so wird Rie mieh nie wiedersehen wollen. Da ich aber vor Liebe ersterbe, ergeht es mi r also: so viele Male, als i eh si e -sebe, erlebe ieh Erfreuliches. Kein anderes Gut erwarte ieh (I).

40:).

Meus amigos, oymais quero dizer a quantos me veeren preguntar, qual est a dona que me faz morrer; ca non ei ja por que o recear. E saberan qual dona quero ben. Direi-a ja, ca sei que nulha ren non ei por n mais ca per' a perder.

91.15

9140

10

lE que mais ei de que per'_ a perder? O corpo per' e, quant' mui cuidar, non i mais, nen posso mais saber, nen moor perda non poss' eu osmar. l\fai'-Ia rlona por que [eu] moiro, ben lhi fez Deus tanto, quant' eu ja per ren nunca direi, nen o seu parecer.

9145

P"

q moyro

I CB 201 (187) - 2 ueheren - 5 e(aberan a q. d. q. b. - 13 fat- - 17 eu pz'tdi - 21 deuauer.

12

II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Decasyllabos. - Copias equiconsoantes: abubcca. - Rimas longas: r(a) arlb) n(c). Nota de Colocci : sel di(.

III Heute, Freunde, will ich allen, di e da fragen , wer di e Frau ist, die mich in den Tod schickt, Antwort geben: denn ich babe keinen Grnnd mehr, Furcht zu hegen. Sie sollen wissen wer die Frau ist, die ich liebe. Nennen will ich sie, da ich weiss, dass ich dadurch nicht mehr verlieren werde, als ich ohnedies verliere (1). Was knnte ich mehr verlieren als ich verliere? Leib und Leben muss ich hingeben und, meiner Meinung nach, kann rnan nicht mehr verIieren; noch vermag ich einen grsseren Verlust zu ersinnen. Der Frau aber, um di e ieh sterbe, hat Gott so viel des Guten gegeben, dass ich es ebensowenig ausmalen kann, wie ihre Erscheinung (2).

801
15

'

20

Ca tanto a fez Deus ben parecer sobr' outras donas, e melhor falar sobre quantas eu [nunca] pudi veer, que direi mais - ie pes a quen pesar'! l\Iui mai' -la fez valer en todo ben, ca lhi fez el que lhi non mingua ren de quanto ben dona dev[i]' aver'.

9150

Denn so viel schner ais alie anderen Frauen sieht sie aus und so viel besser redet sie ais alie, die ich je gesehen, dass ich noch weiteres aussprechen will (es zrne, wer da zrnen will): ln aliem Guten ist sie di e vorzglichste. Das gab ihr Gott, dass es ihr an l<einem Vorzuge gebricht, den eine Frau besitzen muss (3).

!il

406. Eu me cuidava, quando non podia a mui fremosa rlona, mia senhor, veer ~ ca, se a viss', eu [l]hi diria com' og' eu moiro polo seu amor. Mais vi- a tau fremoso parecer que lhi non pdi nulha ren dizer, catando quan fremoso parecia. Esto me fez quant' eu dizer queria escaecer, ca non outro pavor. E quand' eu vi que frPmoso dizia quanto dizer queria, e melhor de quantas donas Deus fez[o] nacer, ali non ouv' eu siso nen poder de lhi dizer que por ela morria!
9155

9160

10

9165

I CB 220 (2o:>) - 3 uiffeu hi diria - 4 sen amor - 12 fe"' nacer 14 moiria - I erule sabedor - 18 n est meu c. t. - 20 _semp uiuer - 21 niuya - 22 pr sc Ma'ria - 26 q oieu can uo n poffauer - 27 peder - 28 q auya dauer. II Cantiga de meestria: 4 x 7. - Decasyllabos. - Copias equiconsoantes: b:ibcc.- Rimas breves e longas: 'ia(a) r(b) r(c}. Nota de Colocci: seldi(.

III Ais ieh di e sehr h oIde Dame, meine Herl'in, nicht sehen konnte, glaubte ich, ich wiirde ihr, she ich sie, bekennen, wie ich aus Liebe zu ihr sterbe. Doch i eh sah si e so wundorschn, dass ich nicht zu sprechen vermochte, nach ihrer Schne schauend (1). Dabei vergass ieh, was ieh sagen wollte, und nicht aus Furcht. U nd als ich erkannte, dass sie anmutig sagte alies, was sie sagen wollte und besser ais alie brigen Frauen, die Gott geschaffen hat, da war es aus mit V erstand und der Fhigkeit ihr zu sagen, dass ieh um sie sterbe (2). Ais ich sie zum erstenmal erblickte, htete ich mich nicht, noch war ich einsichtig, noch schtzte mich Gott, oder meine Thorheit, oder dies mein verrterisches Herz, das mir hernach riet sie zu suchen: und darum muss ich mm immerdar in grsserer Pein leben als vordem (3).

803
15

<JO

E des que a vi o primeir(} dia, non me guardei, nen fui n sabedor, nen me quis Deus guardar, nen mia folia, nen este meu coraon traerlor que mi-a depois conselhou a veer. E por aquest(o) ei ja sempr' a viver en mayor coita que ante vivia. E meus amigos, por sancta 1\faria, eles que a vi, muito me Yai peor. Ca siqner ante algii.a vez dormia, ou avia cl' algua ren sabor, que og' eu [ia-quanto] non poss' aver! E tod' aqnesto m' ela fez perder! E dobron-xi-m' a coita que avia!

9170

9175

25

9180

Bei der heiligen J ungfrau, Freunde, seit ich sie gesehen, geht es mi r schlimmer; denn frhor schlief ich wenigstens dann und wann, und hatto an diesem ode r jenem Dinge Freud e, wie ieh sie h eu te nicht im mindesten cmpfindeu kann. Das alies aber habo ieh dnrch si e verloren; verdoppelt abct hat sich mir die Pein, dio ich hatte (4).

51*

407. Ja eu non ei oymais por que temer nulha ren Deus; ca ben sei eu d'el ja ca me non pode nunca mal fazer, mentr' eu viver', pero gran poder , pois que me cedo tolheu quanto ben eu atendia no mund'; e por n sei eu ca me non pode mal fazer. Ca tan ba senhor me foi tolher qual el ja eno mundo non far; nen ja no mundo par non pode aver. E quen aquesta viu, ja non veer, tan mans(a) e tan fermos(a) e de bon sen; c'a esta non mengua[~a] nulha ren de quanto ben dona devi' aver..

9185

91f}0

10

91.9:)

m. -

I Cll 221 (206) - 2 ca ve - 5 tedo - 8 bea 13 ca efia n mengua n. r. - 18 E g1 coyta.

10 ne ia eno

II Cantiga de meesh"ia: 3 x 7 3. - Decasyllabos. - Duas copias formam par, a ultima est desirmanada: ababeeu. - Rimas 1ongas: r(a) (b) n(c) no grupo; r(a) alfb) eus(e) na desirmanada, a qual portanto, repete uma das consonancias do grupo. - Repetio da mesma rima nos versos 10 e 14. Nota de Colocci: conged.

III Nunmehr babe ich nichts mehr von Gott zu frcbten; ich weiss, dass er mir kein Leid mehr anthun kann, solange ich lebe, obwohl seine Macht gross ist, da er mir bereits alies Gute, das ich bienieden erwartete, genommen hat; darnm weiss ich, dass er mil frde1hin kein Leid anthun kann (1). Eine so gute HeiTin nahm er mi r, wie er auf der welt keine zweite mehr schaffen kann. Wer sie gesehen hat, sieht keine zweite, die so sanft, schon und verstndig wiire, denn ihr fehlte nichts von aliem Guten, das eine Frau besitzen muss (2).

805
15

20

E pois tan ba senhor fez morrer, ja eu ben sei que me non far mal. E pois eu d'el non ei mal a prender, e gra[te] coita, que ei, me non val por ela, pois que mi-a fez morrer Deus, el se veja en poder de Judeus como se viu ja outra vez prender! E tod' omen que molher ben quiser', e m' est(o} o!r', e iAmen! non disser', nunca veja, de quant' ama, prazer!

9200

9205

Da er ihr den Tod gab, wird er mir sichedich koin Leid mehr anthun. Und da ich von ihm kein Leid mehr emllfange und meine grosse Liehespein um ~;i e, di e Gott gettet hat, nichts niitzt, so moge e r von neuem in die 1-Iand der Judeu fallen, wie ihm schon einmal geschehen ist (3). Jedweder aher, der eine Frau lieht, und mich anhrt, und nieht jAmen! dazu sagt, empfange niernals Liehes von derjenigen, welche er lieht (1).

408.
i Ay Deus! que grave coita de soffrer! desejar mort', e aver a viver com' og' eu yiv', e mui sen meu prazer! Con esta coita, que me ven tanta, desejo mort' e queria morrer, Po'rque se foi a Rainha :Franca.

9210

10

A esta coita nunca eu par vi: desejo mort', e pero vivo assi, per ba f, a gran pesar de mi. E direi-vus que me mais quebranta: desejo morte, que sempre temi, Porque se foi a Rainha Franca. iAY coitado! con quanto mal me ven! porqne desejo mia morte, por n perdi o dormir e perdi o sen. E choro sempre qnand' outren canta, e mais desejo morte d'outra ren, Porque se foi a Rainha Franca.
10 q brca 12 e 18 raya.

9215

9220

15

I CB 222 (207) -

II Cantiga de refram: 3 x (5 1). - Versos de dez syllabas: Decasyllabos agudos, misturados de Nonarios graves. - Copias singulares: mmba 11 D. - Rimas longas e b1eves: r na la copia; i na 2 8 ; n na 3 8 ; toantes em -a no refram e no verso ao qual responde (-anta -anca). Nota de Colocci: uno verso i fine itercalr.

III Ach Gott! welche schwer zu ertragende Pein: dcn Tod zu wnschen und leben zu mssen wie ich heute lebe, ganz ohne Freude! \Vegen dieser neuen grossen Not ersehne ich den Tod und mchte sterben: 1 Fort ging di e Knigin ! ( 1). Diese Pein sucht ihres Gleichen: ich ersehne den Tod un1 lebe dennoch zu neuem Leide. W as mich am meisten- bekmmert ist, hrt es an, dass ich den Tod ersehne, deu ich friiher frchtete. 11 Fort ging die Knigin! (2). Ich .rmster, hei dem so grossen Leide, dass ich den Tod ersehne, habe ich Schlaf und Verstand verloren. Und weine stets, wenn andere singen; und ersehne den Tod ber all~s. 11 Fort ging die Knigin! (3).
IV No traduzi a palavra franca, porque estou em duvida sobre a significao. Pode ser que seja adjectivo com duplo sentido, significando ve1dadeiro e generoso, mas tambem de na~:o francsa .. E poderia ser ainda que devassemos lr: a Rainh' a Frana.

409. Xunca Deus quis nulha cousa gran ben, nen do coitado nunca se doeu, pero dizen que coitado viveu; ca se se d'el doesse, doer-s'-ia de mi que faz mui coitado viver, a meu pesar, pois que me foi tolher quanto ben eu eno mund' atendia. 1\Iais enquant' eu ja vivo for', por n non creerei que o J tHlas vendeu, nen que por nos na cruz morte prendeu, nen que filh' est de sancta Maria. E outra cousa vos quero dizer: ca foi coitado non quero creer .... ca do coitad' a doer-s' averia!
922."i

5-

9230

10

9235

I {' B 22:J (208) - 2 doen - 4 ca {{e {fel del d. - 10 pox, uos 13 t'eer - 14 coytada doer{fa -ueria - 16 tolhe - 20 teer - 21 ci-ue - 23 pmcu - 24 pof{diata. li Cantiga de meestria: 3 x 7 2 x 3. - Decasyllabos. Cop]as equiconsoantes, com uma palavra perduda no principio: abbcdde: tlde. - Rimas longas o breves: n(a.) eutb> ia<c) C?<d>. No ta de Colocci: sel diffi et due congedi. Ao p dos versos 22 e 25 ha a nota marginal fij da, que certamente provm do original.

III Niemals hat Gottessohn rechte IJiebe empfunden und Mitleid mit dem Bekmmerten gehabt, oh man auch sage, er habe selbst in Trbsal gelebt; denn hatto er Mitleid mit Betrbten, so hatto er es mit m, den er so bekmmert und ohne Freude Jeben lsst~ soit er mir alies Gute nahm, das ich auf Etden erhoffte (1). Darum aber werdo ich mein Lebtag nicht glauben, dass Judas ihn verraten, noch dass er am Kreuze fr uns gelitten, noch dass er der Sohn det Jungfrau Maria ist. Und weiter sage ich, dass ich nicht glauben will, er babe in Trbsal gelebt; denn sonst htte er Mitleid mit dom Betrbten (2).

808
15

20

Ainda vus d'el direi outra ren: pois quanto ben avia me tolheu, e quant' el sempre no mund' entendeu de que eu mui gran pesar prenueria, por ba. f, d'ali m'o fez prender, por esto non quer' eu en el crcer. E quanto per el criv~, fiz folia. E se el aqui ouvess' a viver, e Ih' eu por n podesse mal fazer, per ba te, de grado lh'o faria!

9240

924.'5

25

Mais i mal pecado! non ei n poder, e 11011 lhi posso tal guerra fazer; mas por torpe tenh' eu q uen por el fia.

92:JO

N och eines erkliire ich Eueh: da e r mit genommen, was ieh Gutes besass, und wovon er wusste, dass ich gl'Osses Leid darum tragen wrdo, darum glaube ich nicht an ihn, und war ein Narr, so lange ich glaubte (3). Lebte er aber hier und ich knnte ihm Bses anthun, i eh thte es gerne! (I). l.eider aber babo ich nicht dio Macht dazu, und kann ihn nicht bcfehden. Fr einen Thoren halte ich jedoch den, welcher ihm vertraut (II).

SECO IX

C_.A_NTIG_~:\S
410--412
DE

D. FERNAN G-ARCIA, EBGARA V UNHA_:

PREENCHE~!

.\ 10" LACUNA.

410.
(~uand' eu mia senhor conhoci, e vi o seu bon parecer, e o grau ben, que lhi Deus dar quis por meu mal, logu' ~ntendi que por ela ensandecer me veerian, e levar grandes coitas, e padecer.

9255

10

Pero que eu soub' entender, quando os seus olhos catei, que por ela, - e non por ai, me veerian morte prender, lPOr qu me logu' i non quitei d' u a non visse? Que o mal, q ne og' eu sofro, receei.
13 uiffe e q_ o mal -

9260

9265
14 recitei

I CB 227 (212) - 6 ueriam 15 Talvez muit' e temi.

II Cantiga de meestria: 3 x 7 2. - Octonarios. - Copias singulares: abcabrb. - Rimas longas: i(a) rlb) ar(c) na 18 estancia; r(a) eilb) al(el na 2a; ei(a) n(b) on(e) na 38 , qual a fiinda responde. Ha, portanto, repetio de uma das rimas da 1aestrophe na segunda, e de uma das rimas da 2.. na terceira. Nota de Colocci: cgedo. III Ais ieh meine Hen-in kennen lmnte, und ihre holde Erscheinung sah, sowie di e Gaben, di e Gott ihr zu meinem Leido gab, erkannte ieh sogleich, dass ich um sie zum Narren werden und grosses Leid tragen wrde (1). Obwohl ich einsah, als ich in ihre Augen blickte, dass ich fr sie den Tod erleiden wrde und fr niemand sonst, warum ging i eh trotzdem nicht gleich hinfort, damit ich sie nicht she? Denn das Leid, das ich jetzo trage, frchtete ieh (2)

811
15

20

:Muit' er temi; mais eu cuidei, con mui mal-sen que ouv' enton, que podess' eu sofrer mui ben as grandes coitas que levei por ela eno coraon. E provei-o! e pois, quand' n me quis partir, non foi sazon De m' n partir; ca en outra ren non pud' eu cuidar des enton!

9270

Und bangte sehr. Doch whnte ich in meinem Unverstande, ich wrde alie Qual, di e ich fr sie im Herzen trug, erdulden knnen, und versuchte es. Doch als ich mich hernach von ihr wenden wollte, war di e Zeit verstrichen (3) \V o ich mich abwenden konnte; denn ieh vcrmochte an nichts anderes mehr zu denken (I).

411.
A que -vu::; fui, S('nhor, diz" r pu r nu que vus qu~ria mao preo <lar, do que eu quer' agor(a) a Deus rogar, ponh' cu d'ela e de mi outrossi: Que el Jhi leixe mao prez aver a quen mal-preo vus quer aper!
!J2 75

928()

10

A que, a gran torto, me vosco mizcrou e .que gran torto vus disse, senhor, por n serei sempr' a Deus rogador de min e d'ela que m' esto buscou: Que el lhi leixe mao proz aver a quen mal-preo vus quer aper! )fa.is torne-se na verdade, por Deus, (ca vus non disse verdad', eu o sei), logu' eu d'ela e de min rogarei a Deus que vejan estes olhos meus, Que el lhi leixe mao prez a.ver a quen mal-preo vus quer aper!
6 aqueu -

.rJ28/5

15

9290

I CB 228 (213) - 2 prcco - 5 elhi 1nix rrou - semp as - 14 'lt' dadeo (ei.

apom -

II Cantiga de 1efram: 3 x (4 2). - Decasyllabos.- Covlas singulares: abbaJJC(~. - Rimas longas: i(aJ arlh) na 1" copla; ou(a) r(b) na 28 ; cus(a) eitlt) na 3"; r no 1efram. Nota de Colocci: tornel. III Diejenige, welche Eueh hinterbracht hat, ich wolle Eueh verleumden und schmahen, von Gott erbitte ieh jetzo fr sie und mich: 11 dem von uns gebe er einen bsen Leumund, der Euch verunglimpfen will (1). Diejenige, welche sehr zu Unrecht mich mit Euch verfeinden wollte und Euch Falsches ausgesagt hat, Herrin, vou Gott werde ich stets fr mich und sie, die mich in diesen Zwiespalt gebracht, mbitten: 11 dem von uns etc. (2) .. Doch sie moge zur 'Vahrheit zmckkehren, (denn ich weiss, sie hat Euch nicht die 'Vahrheit gesprochen), so bete ich sogleich zu Gott, meine .Augen mchton sehen, 11 wie er einen bsen Leumund giebt jedwedem, der Euch vemnglimpfen will (3).

412. Tod' ome que Deus faz morar u est a molher que gran ben quer, ben sei eu ca nunca tcn gran coita no seu coraon, pero se a pode veer. Mais quen alongad' end' viver', aquesta coita non par! Ca pois, u ela , estar pode, non sabe nnlha ren de gran coita; ca, de pran, ten assi eno seu coraon qual ben lhi quer de lh'o rlizer; e non pode gran coit(a) aver, enqnant' en aquesto cuidar'. E quen ben quiser' preguntar por gran coita, min pregnnt' 6n, ca eu a sei, vedes per quen: per min e per meu coraon. E mia senhor mi -a faz saber, e o seu mui bon parecer, e Deus, que m' n fez alongar

9295

9300

10

9H05

15

9Htn

20

I ( '8 229 (214:) - 2 du est (d por ho hu) - mays quen en da lon ia uiuer - Tal vez: mais quen end' a lngi viver'? - 8 lm ela ei definr - ei tahez por est? - 17 ca eu affy {e1:.

d:

II Cantiga de meestria: 4 x 7 3. - Octonarios. - Copias equiconsoantes, com uma palavra perduda no mPio: nblwtldu. Rimas longas: ar(al n(b) on(e) r(tll. Nota de Colocci: sel di{- Ggedo.

III Jedweder, den Gott wohnon lsst, wo die Fmu weilt, dio er lieb hat, der trgt, da~ weiss ich, niemals schlimme Qual im Horzen, da er sie sehen kann. Wer aber fern von ihr Iobt, dossen Qual ist ohne Gleichon (1).

814 Por viver sempr' en gran pesar de min, e por perder o sen, con aver a viver sen quen sei eu ben no meu coraon. Ca n u~ca ja posso prazer, u a non vir', de ren prender. Vedes que coita d' endurar! E o que atal non sofrer', no'-no devedes a creer de gran coita, se i falar'!

.9315

25

9320

30

So er weilen darf, wo si e ist, weiss er nichts von arger Qual, denn offenbar meint er, er werde ihr sagen knnen, was e1 an Liebe zu ihr im Herzen trgt; und solange er das whnt, kann er nicht grosses I.eid empfinden (2). Wer aber ber grosse Qual Auskunft wnscht, der befrage mich, denn ieh kenne si e. Durch wen? Durch mie h und mein Herz, und meine Herrin, und ihre holde Erscheinung, und Gott, der mich von ihr getrennt bat, (3) Damit ich stets in grosser Beknunernis lebte und den Verstand verlre dadurch, dass ich leben muss ohne die, ohne deren Anblick ich nie mehr Lust empfinden kann. Seht an, wie schwer zu ertragen diese Pein ist! (4). W er solche nicht erduldet, dem msst Ibr nicht Glauben schenken, so er Euch von grosser Qual redet (I).

SECO X

CANTIGAS
41i1-414
DE

RO-Y QUEIMADO.

PREENCHEM A

ua

I.ACUNA.

413.

O meu amigo, que me mui gran ben quer, assanhou-s~ un dia contra mi muit' endado; mais el que s' assi a min assanha, sei eu a ren, se soubess' el quan pouqu' eu daria por sa sanha, non s' assanharia! E porque non quis' eu con el falar, quand' el quisera, nen se mi-aguisou, assanhou-s' el; mais, de pran, ben cuidou que me matava; mais, a meu cuidar, se soubess' el quan pouqu' eu daria por sa sanha, non s' assanharia!

9/125

9330

10

9.1/15

15

Porque me quer gran ben de coraon, assanhou-s' el; e cuidou mi-a fazer mui gran pesar; mais devedes creer d' el que s' assanha- i Se Dons me perdon! se soubess' el quan pouqu' eu daria 9/140 por sa sanha, non s' assanharia!

I CU 26;) (2;)1) - 2 mJ - 3 mu.ytendo ado - 4 nuha 're - 7 quuheu - 9 q~{eria nrffe 'mlta guyfon - 10 amen cuydar - 14 e ruydouU'la {.

H Cantiga de re.fram: 3 x (4 2). - Versos de dez syllabas: Decasyllabos no corpo da cantiga, e Nonarios no refram.- Copias singulares: abbu;lt'(1. - Rimas longas e breves: ;n(a) i\b) na 1"copla; ar(a) ou(b) na 211 ; on(a) r(b) na 38 ; ia no refram. Nota de Colocci: Quadernario et tmnel.
III Mein Freund, der mich innig liebt, wurde jiingst zoruig iiber mich; doch ganz umsonst. 11 'Vsste er, der mir solchermassen ziirnt, wie wenig ich mir aus seinem Zorne mache, er untmliesse es, zu zrnen (1). 'Veil ich nicht mit ihm 1eden wollte, ais er es wnschte, und es nicht veranlassen konnte, ergrimmte er; und w~ihnte offenba1, mich dadmch zu tten; doch meine ich, 11 wsste er etc. (2). 'Veil er mich von Herzenliebt, ergrimmto er, und glaubte mir grossen Kununer zu bereiten; doch glaubt es mir, so wahr mi r Gott gndig sei, 11 wsste er etc. (3).

414. Pois minha senhor me manda que non vaa, u ela seer', quero-lh'o (eu) por n fazer, pois m'o ela (a)ssi demanda. ~Iais non me pod' ela tolher por n que lb' eu non queira gran ben. Minha senhor me defende, por quanto eu d'ela vejo, que non vaa u ela (e)ntende que eu filho gran desejo. :Uais non pod' ela por ende o meu coraon partir do seu.
2 esteuer 9 entede -

9345

9/150

10

I fB 266 (2fJ2) entedo - 17 ca meus.

11 pmete omeu -

13

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Septenarios graves, entremeados apparentemente de dois octonarios agudos no corpo da cantiga; no refram um Decasyllabo agudo e um Septenario agudo. Copias singulares: abb=t:;tc; ab.b"CC e b=ab;i('(~ - Ri mas breves e longas: anda<> er(b)*) na ta copia; ende(a) ejo<b) na 2a que inverte a ordem das rimas; endo(a) eja(b) na 3a. No refram, que apparece todas as tres vezes com teor e rimas novas, temos n na ta copia; eu na 2a; ar na 3a. uma das cantigas, que apresentam mais desigualdades, quer fosse por descuido do auctor, quer elle quisesse innovar. Nota de Colocci, cuja significao no percebo: Cartuxo. III Da meine Herrin mir gebeut, nicht dahin zu gehen, wo sie weilt, will ich es thun, denn es ist ein Befehl von ihr: 11 Doch karm sie nicht bewirken, dass ich aufhre, sie zu lieben (1). 1tieine Herrin befiehlt mi r, falis ich si e recht verstehe, nicht an di e statte zu gehen, von der sie weiss, dass ich mich danacb sehne.ll Doch kann sie nicbt bewirken, dass ich mein Herz von dem ihren abwende (2).
*) Deixo er sem acento, porque teramos em estevr' e fax.r um dos rarssimos exemplos da consonancia impura que o Cancioneiro offoroce. Cfr. 10369. - Sur' apenas conjectura minha.

52

818 E por quant(o) eu d' el(a) entendo que non quer que a mais veja, ben me praz que assi seja; mais vai-se meu mal sabendo, ca [os] meus olhos me queren matar, quando lh'a non vou mostrar.

9355

15

Und da i eh erkenne, dass sie will, ieh solle si nicht sehen, gefllt es rnir, also zu veifahren; doch wird mein Leid ihr dadurch offenbar. 11 Denn meine Augen wollen mich tten, falis ich sie ihnen nicht zeige (3).

SECO XI

CAN'riGAS
415-41H

DE

RODRIGUEANNES REDONDO.

PREENCHEM A 13a LACUNA.

52*

415.

Om' a que Deus coita quis dar d'amor, nunca de v' a dormir. Ca ja, u sa senhor non vir', non dormir; e se chegar' u a veja, esto sei ben, non dormir per nu lha ren: tant' prazer de a catar! En aquesto poss' eu falar, ca muit' que passa per mi; ca des que mia senhor non v1, nunca dormi; e se mostrar alga vez Nostro Senho"r mi-a quis, ouvi tau gran sabor que nunca mi-al pode nembrar. Ja o dormir, mentr' eu durar', perdudo [ei], pois est assi que, u a non vi, non dormi; e poi'-la non vejo, provar no~-no ei per ren. E por Deus ja dizede-m' (,i quen dormir con tan gran prazer ou pesar?

9360

9365

10

9H70

15

9375

20

9380

I CB 331 (=A) e 33 (= B) (27~ e 279)- 8 A tem o verso errado, dizendo: .Aquesto - 9 B mui - 11 A et se monstrar - 12 ll tem alguna - 14 B m'al pode membmr- A ultima estropho s se acha em B - 16 Falta ei - 19 non uey.
II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Octonarios. - Copias equiconsoantes, differenciadas por uma das rima!'l: aMmcca. - Rimas longas: ar(a) i(b) n(e) na la copia; ar(a) i(b) r(e) na 28 ; ar(a) i(b) (e) na 3a.. III Der, welchem Gott Liebesleid zuerteilt bat, soll ninuner schiafen; denn siebt er seine Herrin nicht, so findet er keinen Scbiaf; ist er aber da, wo er sie seben kann, so schlft er ganz gewiss nicbt: so grosse Freude hat er daran, sie zu scbauen (1 ). Ich kann darber reden, denn seit Iangem erfahre ich es: seit ich sie nicbt gesehen, babe ich nimmer geschlafen; und zeigte sie mir Gott der Herr einmal, so empfand ich gieich so grosse Lust, dass mir nicbts anderes mehr in den Sinn kommen konnte (2). Den Scblaf babe ich verloren fr Lebensdaum; denn wo ich sie nicbt sah, fand ich ihn nimmer; und sehe ich sle nicbt, so bekomme ich ibn erst 1echt nicbt zu kosten. Um Gottes willen sagt mir also: wer soll scblafen bei so grosser Lust und bei solchem Leide? (3)

416. D':lo dia, ay amiga, que nos nus de vos partimos, fui-se nosco voss' amigo; e per quanto nos omos, amig(a), e per quanto vimos (l queredes que vo'-lo diga?) nunca tan leal amigo d' amiga Yistes, amiga! U nos partimos chorando, vos e nos chorando vosco, et el, mui se'-no seu grado, omTe-s' enton d' ir con nosco; mais per quant(o) eu d' el conhosco, sempre serei desengando, que enquanto vos chorastes, nunca el quedou chorando.

9385

10

9390

15

9395

I fB 332 (276) - 2 nos nos - 3 ztosco - 5 A amigaiee p. q. v. 14 de{enbando. -Talvez antes: sempre seredes en bando? - 16 nnuca - 17-25 Ecataua ml o~ panos q eu, tragia c door 1 Come ?tos de fi choraua I Graffa paztar soor Mais poor I },{ais poor p'guntazt I Por qzw choraua negoo I Jllais amJ nno negaua I E por e{to soorm testa Jli gam que por uos clwraua. - Inverti a ordem dos versos 17-18 e 19-20, por causa das rimas, que no estavam om ordem. Mas ainda agora a estrophe no satisfaz, de modo algum. Talvez fosse melhor riscar- . mos o quinto verso, considerando-o como glosa marginal?

10 nofco -

II Cantiga de meestria (e d'amigo): 2 x 8 e 1 x 9.- Septenarios.- Copias singulares e redondas, visto comearem e acabarom com a mesma consonancia: bbl;a; abxbb~; l;xbttbx. - Rimas breves: iga(a) imos(b) na la estancia; ando<> oscotb) na 2a; ava<> olb) na aa. No verso 3 e no penultimo das derradeiras estrophes temos soltos femininos, emquanto os da la estrophe teem rima identica amigo. Invertendo a ordem das palavras no 6 verso, e lendo amigo tan leal nunca, teriamos soltos tambem aqui.

822

20

25

Come vos, des i chorava, de ora s'apartar soo. E catava mi el os panos que eu tragia con doo. 1\Iais pero er pregun tava, por que chorava, neg-o; mais a min no'-no negava e por esto so certa, 'miga, que por vos chorava.

9400

9405

III An jenem Tage, wo wir, ach Freundin, Abschied von Euch nahmen, gingDein Freund mit uns (oder mit Dir).*) Und nach aliem, was wir gehrt und gesehen haben - sol! ich es aussprechen? - gab es nimmer einen treueren Geliebten (1 ). Als wir weinend von einander scbieden, Ihr weinend und wir weinend, musste er ganz gegen seinen Willen mit uns gehen. Nach allem, was ich weiss, bin ich aber nunmehr ber alle Tuschung hinweg, denn seine Augen waren nicbt trocken, solange lhr weintet (2). 'Vie lhr, so hat er seither geweint, weil er allein davongehen musste. Die Kleider, die ich trug, betrachtete er voller Schmerz. Doch obgleich ich wieder und wieder fragte, weshalb er weine, verheimlichte er es; vor mir aber konnte er es nicht verheimlichen: darum sage ich es fr gewiss, Freundin, dass e r um Di eh weinte (3).
*) Com o intuito de tornar mais claro o sentido, troquei aqui o vos do original por tu.

417. Senhor, por Deus vus rogo que querades saber un dia [qual ] mia ventura e[s]contra vos, a que quero melhor de quantas cousas Deus quiso fazer. E mia senhor, non vns ous' a dizer nen da [mui] gran coita que me vos dades. E por vos morrerei [en] tal ventura!

9410

10

Esto [sei ben] de que vos vus guardades: de non fazerdes se non o milhor e de non pecardes por outra ren. 9415 Atanto creede vos ben de mi que mui pequena prol per tenh' eu i, (pois Deus non quer que a min ben faades), que vos en al faades o melhor.

I uos gdades nos -

2 Saber h dia mha uentura - 3 E contra 8 Este ede que uos uos - 10 cacar~s- t5 .Mha senhor q. m. b. f. - 16 E tanto - t8 19 negueu - 20 que 'iteia quel torto me fax, e~s. t'll 333 (277) 7 E por uos mozrerey tal uentura -

II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Versos de dez e de onze syllabas: decasyllabos graves e agudos, misturados s apparentemente com alguns nonarios graves, hoje muito deturpados. Completei a medo os graves 2, 7, 8, t5 e 20, que peccavam contra o metro e contra a grammatica, tmnsformando-os em decasyllabos, e deixei intactos os que no me pareciam errados (I e t3). Emendei ainda o 6, que responde pela rima ao to, e deve ter a mesma medida do 8 e 13. - Copias singulares, irregulares tambem quanto ao genero das rimas: abcddab na ta estrophe; bcdthib nas outras duas.- Rimas breves e longas: ades<> ura(b) r(e) r(d) na ta estrophe; ades(a) r(b) n(e) i(d) na 2a, que repete portauto duas consonancias da anterior; edes<> ar(b) on(e) eu(dl na ultima. Palavras identicas de um lado nos versos t e 6, e do outro lado nos versos 2 e 7 de cada estrophe.

824
15

20

E nua senhor, quanto mais ben fazedes, atanto fazedcs a min levar mayor coidado no meu coraon, en desejar o ben que vos Deus deu. E mia senhor, a tanto lhi rogn' eu que veja[des] qual torto me fazedes, de me fazerdes tal coita levar.

9420

9425

III Herrin, i eh flehe Euch an, um Gottes willen, eines Tages von meinem Geschicke wissen zu wollen Euch gegenber, die ich mehr ais alie GottesgaLPn auf Erden verehre. Doch wago ich Euch nichts von dem grossen Leide zu sagen, das Ihr mir anthut, noch auch, dass ich an meinem Geschicke sterbe ( 1). Das weiss ich wohl, dass lhr Euch davor htet, in allen brigen Beziehungen anderes ais das Beste zu thun, und in sonst nichts zu sndigen. Doch, glaubt es mir, das ntzt mir wenig, da Gott nicbt zulasst, dass Ihr mir Liebes erweist, die lhr im brigen das Boste thut (2). Und, Herrin, je mehr Gutes lhr thut, um so grsser ist meine Herzenspein, da ich mich nach der Giite sehne, di e Gott Eu eh gegeben hat. Und darum bitte ich ihn, Ihr mchtet erkennen, welch Unrecht Ihr mir anthut, indem Ihr mich solche Pein leiden lasst (3).

418. O que vos diz, spnhor, que outra ren desejo no mundo mais ca vos, est' o mui sobejo mentido que'-no diz; ca, u quer que eu sejo, sen vos non me sei eu eno mundo guarida; e se vou u vos vej', e quand' a vos en vejo, vejo eu i quant' og' mia mort' e mia vida. Foi vo'-lo dizer o que granel' enveja porque vus quer' eu ben, e non sab' a sobeja coita que me vos dades; que, u quer que [eu] seja, no coraon me d voss' amor tal ferida: quando vus eu vejo jassi Deus me veja! vejo eu i quant' og' mia mort' e mia vida. a- vus dizer cousa mui desguisada: seer outra ren no mundo desejada de mi como vos sodes; mais vos, mesurada, fremosa e mansa e d'ontro ben comprida, no'-no creades, ca u vus [vejo], ben-talhada, vejo eu i quant' og' mia mort' e mia vida.

9430

9435

10

9440

15

I ( 'B 33! (27S) - 2 canes - 3 mentira - 5 E((e nou u 'ltos uei e qnda uos en ueio- 7 e que g. e.- 8 sabia.- Talvez sbi-a, graphia phonetica por sabe-a?- 10 no((a mor tal ferda- 15- cmoug rolJs mays ng me(urada - 19 pode lJs - 20 uos - uos - 21 A repetio d'este verso por ventura seja erro do copista. - 22 As ultimas letras, que no sei interpretar, dizem dare que nyda. Nota de Colocci: sel di(. euged. spie. Uerealar n tornel, e nota, ao p do verso 21.

II Cantiga de refram: 3 x (5 1) 4 (ou 3?). - Dodecasyllabos. - Copias singulares: ~infui~!Ji. - Rimas breves: ejo na 1 estancia; eja na 2; ada na 3; ida no refram e no 4 verso de todas as estrophes, assim como na fi i n da.

+ +

826
20

De min podedes vos, senhor, seer servida, se vus pesar' mia morte e vus prouguer' mia vida; se vus pesar' mia morte e vus prouguer' mia vida, como en outro tempo foi, [seredes servida].

9445

III wer Euch sagt, Herrin, dass ich auf Erden etwas anderes als Euch ersehne, der ist ein arger Lgner; denn, wo immer ich ohne Euch weile, weiss ich auf der W elt weder Heil noch Heimsttte. 11 Gehe ieh aber dahin, wo Ihr seid, und erblicke Euch, so erblicke ich, was mein Tod und mein Leben ist (1 ). Der es Euch gesagt hat, beneidete meine Liebe zu Euch, weil er die bermssige Pein nicht kennt, die Ihr mir auferlegt; denn wo immer ich weile, trage ieh im Herzen di e tdliche wunde, welche di e Liebe zu Euch mir geschlagen hat; so wahr ich Gott schauen mge! 11 Gehe ich aber etc. (2). Er hat Euch, wahrlich, Unschickliches gesagt, nmlich dass etwas anderes auf Erden von mir ersehnt wrde ausser Euch. Ihr aber, Gerechte, Schne, Sanfte, und in aliem Guten Vorzgliche, mget es nicht glauben; denn wo ich Euch, 'Vohlgestaltete, erblicke, 11 erblicke ieh meinen Tod und mein Leben (3). Von mir kann Eueh Dienst erwiesen werden, wie frher .... , falis mein Tod Euch bekmmern wrde und mein Leben Euch Freude macht (I).

419. Pois ora faz [Deus] qu(e) eu viver aqui poss' u non poss'- iassi Deus me perdon!ve'-la senhor do meu coraonj e por n non moiro, digu' eu assi (por atal cousa que passa per mi): Pois esto faz, e non posso morrer, toda'-las cousas se poden fazer Que son sen guisa! Ca sen guisa en viver eu u non veja os seus olhos, que eu vi por aquestes meus en grave dia; mais pois assi que eu non moiro ja, per ba f, Pois esto faz, e non posso morrer, toda'-las cousas se poden fazer

9450

9455

10

9460

I {'B 336 (280) - 1 fax que eu - 4 e d-i'gueu - 6 fax - 12 bona fe - 15 ca hu non cuidar(?) - 16 aniJ - 18 deu' ya - 22 tan ben - 23 podo morte {fero ~s 1j_r {fax'.

II Cantiga de refram: 3 x (5 2) 2. - Dccasyllabos. Copias singulares: ubbau 1 ;('{~. Rimas longas: i(a) on(b) na 1" estancia; (a) eus(b) na 2"; ar(a) ir(b) na 3"; r no refram e na fiinda. III Da Gott es verhngt hat, dass ich hier leben muss, wo ich die Dame meines Herzcns nicht sehen kann, und ich gleichwohl nicht sterbo, sage ich, um dossentwillon, was mir geschieht: 11 da er solches thnt, und ich nicht sterbe, kann alies geschehen (1) 'Vas absonderlich ist; denn absonderlich ist es, dass ich lebe, wo ich ihre Augen nicht sehe, die ich an einem fr meine Augen verhngnisvollen_ Tage erblickte; doch da es also geschieht, dass ieh nicht stcrbe, traun, 11 weil Gott es also bestimmt hat, und ich nicht sterbe, kann alies geschehen (2) 'Vas absonderlich ist; denn daran zu denken, wie ieh sie gesehen, und wohnen zu miissen. wo ieh si e nicht sebe, ist mein Tod; und an diesem Kummer msste ich zu Gmnde gehen(?); doch da ich nicht sterbe,

+ +

828
15

20

Que son sen guisa! ca en eu cuidar en qual a vi, et aver a guarir u a non vej', a mia mort' ; partir nen non devia con este pesar; mais pois non moiro, ben posso jurar, pois esto faz, e non posso morrer, toda'-las cousas se poden fazer Que son sen guisa! mais tamben viver pod' o morto, se o Deus quer fazer!

9465

9470

kann ich wahrlich sclnvren: 11 da er solcbes thut und ich nicht sterbe, kann alles geschehen (3) "\Vas absonderlich ist. Denn selbst der Tote kann leben, so Gott es
will (I).

SECCO XII

C1\NTIGAS
420-426

DE

FERNAN FERNANDEZ COGOJ\1INHO;


427-429

DE

RODRIGUEANNES DE VASCONCELLOS;
430-435 e 444

DE

PER<) 1\IAFALDO;
436-443

DE

AFFOXSO MEENl>EZ, DE BEESTEIROS;


445-447

DE

FERXAX GONCALVEZ, DE SEABRA.


~

PREENCHEM A 14 .. LACUNA.

FERNAN FERNANDEZ COGOMIKHO.


420. Non me queredes vos, senhor, creer a coita que me fazedes levar; e poi'-la eu ja sempr' ei a sofrer, non mi ten prol de vo'-lo mais jurar: l\Iais Deus, que tolh' as coitas e as d, el d gran coit' a quen coita non ! E non mi creedes qual coita sofri sempre por vos, nen quant' afan levei. E veed' ora: lque faredes i a min, ca vo'-lo ja mais jurarei? :Mais Deus, que tolh' as coitas e as d, el d gran coit' a quen coita non ! E l[h]'a non tolha, enquanto viver' seu ben, [ca sei] que viver mui mal; c' assi fig' eu, des que vus fui veer. E pero vo'-lo juro, non mi va1. Mais Deus, que tolh' as coitas e as d, el d gran coit' a quen coita non !
10 Ca m'i -- 13 Ela n. t.? 16 iual.

947.')

f>

9480

10

948.1

15

I ('B 361 (30;",) -

Il Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos.- Copias singulares: ababllf('. - Rimas longas: r(a) ar(b) na ta copia; i(a) ei(b) na 2a; r(a) al(l') na 3,.; no refram. III lhr wollt, o Herrin, nicht an das Leid glauben, das Ihr mir bereitet. Da ich es jedoch immerdar tragen muss, frommt es mir nicht, es Euch noch fter zu schwren. 11 Gott aber, der Schmerzen auferlegt und sie von uns nimmt, mge Leid bcreiten dem, der kein Leid trgt (1 ). lhr glaubt es nicht, welche Qual ich um Euch erlitten habe und welche Not. Seht, was werdet Ihr mir anthun, da ich es immerdar beschwren will? 11 Gott aber, der Schmerzen auferlegt und sie vou uns nimmt, moge Leid bereiten dem, der kein Leid trgt (2). Und mge es nicht Yon ihm nehmen, solange sein hchstes Gut lebt, denn dann wird er sicherlich unglcklich leben. Mir wenigstens geschah also, seit ich Euch gesehen. Doch, beschwre ich es auch, so niitzt es mir dennoch nicbts. 11 Gott aber etc. (3).

421.
i Ay mia senhor, lume dos olhos meus! lU vus non vir', dizede-mi, por Deus, que farei eu que vus sempre amei?
9490

Pois m' assi vi, u vus vejo, morrer, lU vus non vir', dizede-m a ren, que farei eu que vus sempre amei? Eu, que nunca outren soubi servir se non, senhor, vos, e lu vus non vir', que farei eu que vus sempre amei?

949.')

I ('U 362 (307) -

7 our -

8 en hu ug n. v.

II Cantiga de refram: 3 x (2 1). Decasyllabos. Dsticos singulares: uai!B.- Rimas breves: eus no 1 dstico, r, n no 2, com simples toantes que nem mesmo so puras; ir no 3; ei no refram.

III Ach Herrin, Licht meiner Augen, sagt mir um Gotteswillen, wo ich Euch nicht sehe, 11 was fange ich da an, der ich Euch stets geliebt babe? (1). Da ich mich so ersterben sah wo ich Euch erblickte, was fange ich an, nun ich Euch nicht sehe; sagt an: 11 was etc. (2). Der ich niemals einer Anderen gedient habe als Euch, nun ich Euch nicht sehen werde, 11 was etc. (3).

422. Quen me vir' e quen m' o'ir' que algiia molher amar', non se vaa d' ela quitar! Ca pois que se d' ela partir', sei eu mui ben que lhi verr coita que par non aver, des que se longi d' ela vir'! E se m' ende [a]lguen pedir' a conselho, per ba f, direi-Ih' eu quan gran coita . Pero quen s'n quiser' sa'ir, ser ja quite d'iia ren: u a non vir', de veer ben, e quite de nunca dormir!

9300

9.505

10

9510

I ('B 363 (307) - No consegui reconstruir satisfactoriamente o texto muito viciado d'esta cantiga. O primeiro verso ca1ece de uma syllaba. Toda a ultima estJ:ophe exige remodelao. De balde procurei para os seus versos 1, 4 e 7 consoantes em ir que rimassem com os versos correspondentes das primeiras estropbes; de balde tentei tambem substituir va i por uma formula synonyma, mas bisyllabica e oxytona em i. Nem tampouco encontrei rima em i para o verso final, ou terminao differente para o penultimo e antepenultimo, que no esto bem. 2 algunha - 5 ueira - 6 non non mwra - 8 E{fe mendelguen - 9 bona - 13 Dua (por Hua ?) - 18- 20 Que uen enda ,q, fen uay Ca muyta.s vex.es perdi xaffy Cativo pr que men pmty.
II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Octonarios. singulares, ligadas pela rima a: nbbac<'u. - Rimas longas: (c) na la estancia; ir(a) (b) n(c) na 2a; ?Ca) a[(b) ?(c) na 3a. Copias
ir(a) m(b)

III W er von denen, die mich sehen und hren, eine Frau liebt, der mge sich nicht von ihr entfernen. Denn geht er von ihr, so wird er, das weiss ich, Qual ohne Gleichen empfinden, sobald er sich von ihr getrennt sieht (1).

833
15

20

E esto sei eu ben per mi, ca vo'-lo non digo por ai, mais porque sei eu ja o mal que ven end' a quen s'n va i; ca muitas vezes perdi ben, i cativo! porque parti-m' n [d' u nunca devia partir].

9515

Und bittet mich Jemand um Rat, dem will ich sagen, wie gross diese Qual ist. 'Ver sieh aber daraus retten will, der ist vor zwei Sachen sicher, nmlich Gutes zu schauen, wo er jene nicht sieht, und zu schlafen (2). Das weiss ieh aus eigener Erfahrung: ieh kenne das bel, welches daraus folgt, wenn man fortgeht; denn oft verlor ich Elender Outes, weil ich von der Statte fortging, von wo ich nicht htte gehen sollen (3).

53

423.
M~itos an coita d'amor; mai'-la do mundo mayor, eu mi-a uvi sempre doita; ca x' i coita de coita, mai'-Ja minha non coita!

9520

10

Muitos vej' eu namorados e que son d'amor coitados, mai'-la minha coit' forte; ca x' i morte de morte, mai'-la minha non morte! Muitos mi ~ej' eu que an gran coita e grand' afan; mai'-lo meu mal, qu(e) ei, tal ca x' an eles mal de mal, mai'-lo meu mal non mal!

9525

95/10

15

I ('B 36! (308) - 3 Eumha ouuJ (empre daytal - 5 e 10 Jllayla nunha - 8 .Mayla minha coyta xe forte - A emenda: ma i' -la mia coita. x' forte parece-me menos boa- 13 que uyn tal.
II Cantiga de refram: 3 x (3 2).- Septenarios masculinos e femininos.- Copias singulares: anbi!B.B, ~tab;jfiiJ, ou ainda aabJJBU, porque, contra a regTa, as tres copias no apresentam longas e breves no mesmo lugar. Temos na 1 .. : r(s) e oita(b); na 2" ados(a) orte(b); na 3 ..
an(s) e al(b).

Nota de Coiocci: artificios. tornel. III Gar vieie tragen Liebespein. Meine Pein ist jcdoch die grsstc auf der welt. 11 Denn es giebt Pein und Pein. - Die meine aber ist nicht (gewhnliche) Pein (1). Gar viele sebe ich verliebt und von Amor gepeinigt. Meine Pein aber ist die starkste. 11 Denn es giebt Tod und Tod. Der meine aber ist nicht (gewhnlicher) Tod (2). Gar viele sebe ich voll arger Not und harter Qual. Das Leid, das ich trage, ist jedoch ein solches, dass, 11 obgleich (auch) sie Leid durch Leid tragen, mein Leid nicht (gewhniiches) Leid ist (3).

424.
Pois tan muit' que mia senhor non vi, e me mais vejo no mundo viver, e m' eu tan gran coita pudi sofrer, per ba f(, pois d' ela non morri, ja mais por coita nunca ren darei, ca, por grau coit' aver, non morrerei. E quando m' eu da mia senhor parti, non cuidava esse dia .chegar viv' aa noit(e), e -vejo m' ar andar viv[o]; e pois tal coita padeci, ja mais por coita nunca ren darei, ca, por grau coit' a ver, non morrerei.
95/J5

9540

10

9/545

E pois esta, que vus digo, sofri, ben rlevo., de pran, a sofrer qualquer 15 outra coita qual mi Deus dar quiser'; 1 ca pois per esta, morte non prendi, ja mais por coita nunca ren darei, ca, por gran coit' aver, non morrerei.
I ('B 36:, (:J09) 10 Viue poys. 4 boa moyri -

95:)0

6 coyta 'lter non moirerey

II Cantiga de refram: 3x(4+2).- Decasyllabos.. - Copias, enlaadas por uma das rimas, e differenciadas pela outra: ubba 11 CC. Rim.as longas: i(a) rtb) na 1"; i(a) ar(b) na 2"; i(a) 1(b) na 3; ei no refram. Nota de Colocci: tmnel.

III Da es so lange ber ist, dass icb meine Herrin nicbt geseben babe, und icb dennocb weiter lebe und so grossa Pein zu ertragen vermocbte nicht aber an ihr gestorben bin, 11 so missachte ich Pein und Not; denn icb werde nicbt an ibr sterben (1). Ais ich von meiner Herrin Abschied nahm, glaubte ieh den Abend nicbt zu erleben, und nun lebe icb dennocb. Da ich also solc4e Pein ausgebalten babe, 11 so missacbte ich etc. (2). Da i eh di ese ertragen habe, werde ieh jede andere ertragen, di e Gott mir auferlegen will; und da ieh durch si e nicht deu Tod erlitten, 11 so missacbte ich Not und Pein, denn ich weiRs es nun, dass ich an I.iebespf'in nicht sterben werde (3).
53*

425. Non am' eu mia senhor, par Deus, por nunca seu ben asperar. :Mais, [pois] con e_la [co]mea r fui, ja (a)ssi, amigos meus, que non ei eu end' al fazer, enquant' ela poder' viver. No'-na amei, des que a vi, por nunca d'el(a) aver seu ben; mais vedes, de guisa mi aven, meus amigos, que est assi, que non ei eu end' al fazer, enquant' ela poder' viver. No'-na amo, per ba f, por nunca seu ben aver ja; ca sei ben que mi-o non far; mais mia fazenda ja (a)ssi que non ei eu end' al fazer, enquant' ela poder' viver.

9555

9.560

10

9565

15

9570

m. -

I CB 366 (310) - 3- 4 mais fui con ela mecar E ia affy a. 10 e[te -- 13 bona - 19 Oa demo me cabo pnder - 22 uaer.

II Cantiga de refram: 4 x (4 2) 2; ou 3 x (4 2) 3 x 2. Octonal"ios. - Copias singulares: abba 11 {'C. - Rimas longas: eus(a) ar(b) na 1 copia; i(a) n(b) na 2; (a) (b) na 3; r no refi-am e na fiinda; e r(a) r(b) tambem na ultima copia que seria, portanto, muitissimo irregular, a no ser que a tenhamos de repartir em duas fiindas, sendo n'este caso preciso riscar os versos 23 e 24. Nota de Colocci: Oged. da tornel. ID Bei Gott, ich liebe meine Herrin nicht, weil ich Liebes von ihr erhoffte. Weil ich aber nun einmal mit ihr angebunden babe, steht es so, meine Freunde, 11 dass ich mein Lebtag nicht anders handeln kann (1).

+ +

+ +

837

20

Ca demo me log' a prender fui, de pran, u a fui veer! Porque s' ela non quer doer de min, mal- dia foi nacer! Que non ei eu end' al fazer, enqnant' ela poder' viver. E sei de min com' de seer: viver coitad', e pois morrer!

9570

9575

25

Ich liebe sie, seit ich sie kenne, nicht etwa, weil ich Gunst von ihr begehrte. Doch steht es so, meine Frennde, 11 dass etc. (2). Nicht darum liebe ich si e, um Gutes von ihr zu erhalten, denn ich weiss, dass sie es mir nicht gewhren wird. Doeh steht es also, meine Freunde, 11 dass etc. (3). ln des Dmons Banden lag ich, frwabr, ais ich sie erblickte. Denn da sie kein Mitleid mit mir hegt, war es ein Unglckstag, ais ich geboren ward: 11 denn mein Lebtag werde ich nicht anders handeln knnen (4). 'Vas geschehen wird, weiss ich: bekmmert werde ich leben, und dann sterben (I). Ou ento: ln des Dmons Banden lag ich, frwahr, ais ieh si e erblickte! (I} Da sie sich meiner nicht erbarmen will, war es ein Unglckstag, ais ich geboren ward (II). Und was mir bevorsteht, weiss ich bereits: ein kummervolles Leben und Sterben (III).

42().
V~eron-m' ora preguntar meus amigos, por qu perdi o sen; [e] dixi-lhis assi (ca o non pudi mais negar): A mia sobrinha mi tolheu o sen, por que ando sandeu.

!)580

10

Quen ben quiser' meu coraon saber, por qu ensandeci, pregunte-me, ca ben logu' i lhi direi eu assi enton: A mia sobrinha mi tolheu o sen, por que ando sandeu.

958.'5

9590

I ( 1B 3()()b (311) - 1 eherom, com falta da letra inicial dixi l/tis a((y - 4 pudy ays n. - 9 Prgunteme.

3 O sen

II Cantiga de refram: 2 x (4 2). -. Octonarios. - Copias singulares; nbbnllfC. - Rimas longas: ar(a) i(b) na ta copia; on(a) i(b) na ~' flue repete a rima b; ezt no refram.

III Es kamen soeben meine Freunde, mich zu frageu, um wen ich den Verstand verloren babe; und ich antwortete ihnen also, da ich es nicht lnger zu verhehlen vermochte: 11 Di e mir den Verstand geraubt hat, ist meine Nichte; um ihretwillen ward ich ein Narr (1). W er mein innerstes Donken kennen und wissen will, warum ieh nrrisch ward, der befrage mich nur; denn gleich werde ich ihm Folgendes erwidern: 11 Die mir den Verstand geraubt hat, ist meine Nichto; um ihretwillen ward ich ein N arr (2).

RODRIGUEANNES DE V ASCONCELLOS.
427. Senhor de mi e do meu coraon, dizedes que non a vedes poder per nulha guisa de mi ben faz~r. Poi'-lo dizedes, non digu' eu de non. )!ais, mia senhor, dizede-mi a ren: corno mi vos podedes fazer mal, lnon mi podedes assi fazer ben? E mia senhor, mui gran poder vus deu Deus sobre min. E dizedes, senhor, que me non podedes fazer amor! Poi'-lo dizedes, creo vo'-lo eu. 1\lais, mia senhor, dizede-mi fia ren, corno mi vos podedes fazer mal, lnon mi podedes assi fazer ben?

9595

10

9600

I CB 367 (312) harem - 16 mo~rer -

Rodigue .Anes de Va{cxelhos - 5 dixede mun23 De canr 'ltos - 24 ~!ais seria prefervel.

II Cantiga de meestria: 3 x (4 3) 2 2. - Decasyllabos. - Copias singulares: abba 11 CDC. - Rimas longas: on(a) r(b) na 1 estancia; eu(a) r(b) na 2a; an(a) it.b) na 3a; n al no refram; n nas fiindas que esto marcadas com I e II. Da tornel spic. dui cgedi, diz a nota marginal de Colocci. III Meine Herrin, und meines Herzens Herrin, lhr sagt, es stnde nicht in Eurer Macht mir Gutes anzuthun. Da Ihr es sagt, entgegne ich kein N ein.ll Doch Herrin, erklrt mir das Eine: wie ist es mglich, dass lhr mir zwar Leides, doch nichts Liebes anthun knnt? (1). Aeh Herrin, grosse Gewalt ber mich hat Gott Eu eh gegeben; und Ihr behauptet, lhr knntet mir nichts Liebes schenken. Da lhr es sagt, glaube ich es Euch. UDoch etc. (2).

+ + +

840
15

20

E mia senhor, ja vus sempre uiran, se eu morrer', que culp(a) avedes i. E vos dizedes que non est assi! Poi'-lo dizedes, assi , de pran. l\Iais, mia senhor, dizede- mi a ren: como mi vos podedes fazer mal, lnon mi podedes assi fazer ben? E mia senhor, nunca eu direi ren de contra vos, se non perder' o sen.

9605

9610

25

Ca, mia senhor, quen om' en poder ten e lhi faz mal, pode-lhi fazer ben.

9615

Ach Herrin, sterbe ich um Euch, so wird man Euch die Schuld daran zuschreiben. Ihr aber erwidert, dem sei nicht so. Da lhr es sagt, muss es die Wahrheit sein.ll Doch etc. (3). Herrin, nimmer werde ich gegen Euch sprechen, es sei denn, ich verlre den Verstand (I). Trotzdem aber weiss ich , wer einen Mano in seiner Gewalt hat und thut ihm Leides an, de1 kann ihm auch Liebes anthun (II).

428. Aquestas coitas que de sofrer ei, meu amigo, muitas e graves son; e vos mui graves - i gran sazon coitas sofredes; e por n non sei, d' eu por vassalo, e vos por senhor, de nos qual sofre mais coita d'amor! Coitas sofremos, e assi nos aven: eu por vos, amigo , e vos por mi! E sabe Deus de nos que est assi; e d'estas coitas non sei eu muit' n, d' eu por vassalo, e vos por senhor, de nos qual sofre mais coita d'amor! Guisado teen de nunca perder coita meus olhos e meu coraon. E estas coitas, senhor, minhas son; e d'este feito nqn poss' entender, d' eu por vassalo, e vos por senhor, de nos qual sofre mais coita d'amor!

9620

10

9625

15

9630

I Cll 368 (313) - 2, 4, 14 et- 4 sofrerdes e(poren n. (. - 5 ua((al 6 (ofrer- 8 Eu poruos amigue uos por mj. Talvez: por vosso amigu'

e. - 9 esta f(y. Talvez: est 'ssi?- 13 reem- 15 mi/ias- 16 Edelte ffeyco non po( entendm.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllahos.- Copias singulares: abball C{' - Rimas longas: ei(a) on(b) na ta copia; n(a) itb) na 2a; t~r(a) on(b) na 3a, que repete portanto b 1 ; r no refram. III Die Qualen, welche ich zu tragen babe, sind viele und schwere, mein Freund. Und auch Ihr tragt seit langem schwere Pein. Doch weiss ich nicht, 11 welcber von uns schlimmere Pein erduldet, ob ich, der Vasall, oder Ihr, der Herr (1). Qualen leiden wir, weil os uns so bestimmt ist: ich um Euch, mein Freund, und Ihr um rnich. Gott weiss, dass dern so ist; ich aber weiss nicht recht, 11 welcher etc. (2). Bestirnmt ist es, dass meine Augen und mein Herz nimrner ihre Qual los werden; ihre Qualen aber sind die rneinen. Doch verstehe ich an der Sache nicht: 11 weleher von uns schlimmere Pein erduldet, ob ich, der Vasall, oder Ihr, der Herr l3).

429. Preguntei fia don[a] eu como vus direi: Senhor, tfilhastes orden? e ja por n chorei! 9635 Ela enton me disse: Eu non vos negarei de com' eu filbei orden i assi Deus me perdon! :Fez mi-a filhar mia madre! mais lO que lhe farei? Trager-lbi-ei os panos, mais non o coraon. Dix' eu: Senhor fremosa, morrerei con pesar, pois vos filhastes orden e vus an de guardar. Ela enton me disse: Qnero-vus n mostrar como serei guardada i se non, venha-me mal esto por que chorades! ben devedes cuidar: Trager-lhi-ei [os panos; 'mais no cora-0n al] !
9640

10

9645

I fB 368 b (314) - 1 don en - 4 filhs - 5 mader - 6 Tragerlhy ezt os paug mays non coracon. Talvez: trager-lh'ei n os panos? - 8 gardar- 12 Trag'y en os. Ou antes: trager ei n os panos?- 14 arde - 15 Et diffemda logo a{{i ueha ren - 16 dier - 17 Se en touxer 18 Ca derrey o 9 y{g ena c. m. - Proponho: ca derradeir' Jesus? ou Ca errei contra Jesus? ou ainda Ca guerreio con J.? Como 9 significa, usualmente, contra, escolhi a lio conjectural que vae no texto.
II Cantiga de 1efram, em dialogo: 3 x (5 1). Senarios duplos, ou seja Dodecasyllabos, cujos primeiros hemistichios so femininos. - Copias singulares, com 1efram de terminao sempre variada: aaubaiiB. -- Rimas longas: ei(a) on(bB) na la estancia; ar(a) l<bB) na 2a; n(a) ezt{bB) na 38 Colocci assentou primeiro smente a palavra unisono. Depois accroscentou: XIIIJ syl. (contando maneira italiana, i. tendo por normal o grave, e fazendo entrar na contagem as metatonicas); et se ci fusse una sdrucciola saria come Rosa fresca aztlentissima", quale unisona. O dialogo portugus entre o bovador enamorado e a freira trouxe-lhe, portanto, lembrana o contrasto disputadissimo de Ciullo d'Alcamo. III Zu einer Dame sprach ich, fragend, wie ich Euch melden will: cHerrin, in_ cinen Orden tratet Ihr? Schon habe ich darum geweint! Sie

843

15

E dix' eu: Senhor minha, tan gran pesar ei n, porque filbastes orde_n, que morrerei por n. Et diss' end' ela logo: Assi me venha ben, como serei guardada! dizer vo'-lo quer' eu: 9650 Se eu trouxer' os panos, non dedes por n ren, Ca gnerr' ei contra Jsus eno coraon meu.

aber entgegnete: e:Leugnen werde ich nicht, dass ich in einen Orden trat. Doch, so wabr mir Gott helfe! die Mutter war es, die mich dazu zwang. 'Vas nun beginnen? 11 Das Nonnenkleid werde ich hinfort tragen, jedoch kein Nonnenherz:. (1). Und ich: Schnste Herrin, vor Kummer muss icb. sterben, weil Ihr in den Orden tratet und man Euch bten wird. Sie aber entgegnete: Zeigen will ich Euch, wie ich gehtet sein werde! sonst bekomme mir schlimm, um was lhr weintet. Ibr knnt es mir glauben, 11 ich werde ein Nonnenkleid, im Herzen aber nichts Nonnenhaftes haben:. (2). Und ich: e:Meine Herrin, so argen Kummer macht es mir, dass lbr in den Orden tratet, dass ich dem Tode nahe bin.:. Darauf erwiderte sie sogleich: So wabr es mir gut ergehen moge, icb will Euch sagen, wie ich gehtet sein werde. Oh icb aucb Nonnenkleidung trage, lasst es Eucb nicht kiimmern: 11 denn in meinem Herzen wohnt ein anderer ais der Himmelsbrutigam:. (3).

PERO

~IAF ALDO.

430.
Ay mia senhor! veen- me conselhar meus amigos, como vus eu disser': que vus non srvia, ca non m' mester, ca nunca ren por mi quisestes dar! Pero, senhor, non m' n quer' eu quitar de vus servir e vus chamar ,senhor"; e vos faredes depoi'-lo melhor!

9655

10

E todos dizen que fiz i mal-sen, ay mia senhor, des quando comecei rle vus servir; e no'-n-us creerei, mentr' eu viver', nunca, por fia ren; ra, mia senhor, que mi feze mui ben, de vus servir e vus chamar ,senhor", e vos faredes depoi~-lo melhor!

9660

9665

I CB 369 (31)- Pero maffaldo - 1 .A ymha (. ueen m. c. - 9 de quanto - 10 enug creerey - 12 -13 Ca mhasenhor que mj fe~ e mui ben. No percebo. - Talvez deva continuar: ei vus servir? ou servir-vus-ei? Ou ento: No deixarei senhor, que mi fe~ ben. Ou antes: ca, mia senhor que mi fe~ nenhun ben, servir- vus ei etc. - 17 Di-x,ema(fial - 22 conselha.
II Cantiga de refram: 3x(5+2)+2. - Decasyllabos. Copias singulares: abbaaiiCC. Rimas longas: ar(a) r{b) na 1 estancia; n(a) ei(b) na 2; eu(a) a[{b) na 3; r no refram; al na fiinda, que responde portanto a b 3 Nota de Colocci : Oged. tornel. III Ach Herrin, die Freunde kommen und raten mir, wie ich Euch sagen will: , Euch nicht zu dienen, da Ihr mir keinen Dank spendet". Doch will ich nicht davon ablassen, 11 Euch zu dienen und meine HeiTin zu heissen; und hernach verfahrt lhr vielleicht freundlicher mit mir (1).

'

845
15

20

E mais me dizen do que me vus deu por mia senhor, que mi fez i gran mal. Pois _m' esto dizen, dizen mi assi ai: No'-na servides, nen sejades seu. Por tod' esto non me partirei eu de vus servir e vus chamar ,senhor" ; e vos faredes depoi'-lo melhor! E mia senhor, conselha-me mui mal quen mi-o conselha; mais farei-m' eu al.

9670

Alie sagen, ich btte thricht in aliem gehandelt, was ich Euch gegenber beging, Euch dienend; doch will ich ihnen mein Lebtag nicht glaubcn, um keinen Preis. Denn Euch, Herrin, di e Ihr mir viel Liebes anthatet, werde ich 11 dienen etc. (2). U nd fernm sagen sie, Er, der Euch mir zur Herrin gab, htte bel darau gethan. Und wenn sie das sagen, fgen sie noch hinzu: Dienet ihr nicbt, und seid nicht der lhre. Trotz alledem will ich nicht davon ablassen, 11 Euch zu dienen etc. (3). . Scblecht rlit mir, wer mi r solches anrt. Ich aber bandle eben anders (1).

431. A mia senhor, que cu por meu mal n, feze-a Deus Senhor de mui bon prez e mais fremosa de quantas el fez. i Per ba f; toflo por mal de mi, a fezo Deus de muito ben senhor e das melhores donas a melhor! Por [a]tal moir', e direi-vus eu al: fez-lhi tod' est(o} e fez-lhi muito ben e'-na fazer rlona de mui bon sen, e mui mansa! E todo por meu mal a fezo Deus de muito ben senhor e das melhores donas a melhor! E non mi foi Nostro Senhor mostrar os seus olhos, de pran, por ben dos meus, mais por meu mal; e assi quiso Deus! Por me fazer mayor coita levar a fezo Deus de muito ben senhor e das melhores donas a melhor!
4 bona demJ 16 lenar.
9675

!J680

10

9685

15

9690

I ('B 370 (316) -

II Cantiga de 1efram: 3 x (4 2).- Decasyllabos.- Copias singulares: abbajjCC. - Rimas longas: i(a) exlh) na 1" copia; a{(a) n(b) na 2n; m(a) eus(bl na 3"; r no refram. Nota de Colocci: tornel. III Die Dame, welche ich liebe, und zu meinem Lei de sah, hat Gott de1 Herr boben Wertes voll und schn bm alle Schnen geschaffen. Das aber geschah, meiner Treu, ausschliesslicb zu meinem Leide, 11 dass Gott sie zur Herrin ber vieles Gute und zm Vorzglichsten unter den Vorzglichen machte (1). Um ibretwillen sterbe ich. Und weiter sage ich: Alies dies that er ihr an, und gab ibr Gutes, indem er si e sebr verstndig und sebr sanft scbuf. Docb nur zu meinem Leide 11 machte Gott sie zur Herrin ber vieles Gute und zur Vorzglicbsten unter den Vorzglicben (2). W abrlich, nicbt zum W ohle meiner Augen zeigte der He1r mi r di e ibren, sondern vielmehr zu meinem Leide. So wollte es Gott. Um mir grssere Qual aufzuerlegen, 11 macbte er si e zm Henin etc. (3).

432. Senhor, por vos e polo vosso ben, que vus Deus deu, ven muito mal a mi! Por Deus, senhor, fazed' o melhor i! Vedes, amigo, que vus farei n: se vus por mi, meu amigo, ven mal, pesa-m' ende; mais non farei i al. Senhor fremosa, mais vus n direi: o vosso ben e o vosso amor me dan gran mal, que non poden mayor. J a vus dixi quanto vus n farei: se vus por mi, meu amigo, ven mal, pesa-m' ende; mais non farei i al.
8 euos euoffamor 19 mtyden -

9695

9700

10

I CB 371 (317) demandardes mhal.

20 mm:go

II Cantiga de refram, em dialogo: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos. - Copias singulares: abbajjCC. - Rimas longas: n(a) i(b) na la copia; ei<> r!b) na 2a; ex(a) er(b) na 3a; al no refram e na fiinda. Nota de Colocci: Cged., tornel.

+ +

III ,Henin, dnrch Euch und durch alie guten Gaben~ die Got.t Euch verliehen hat, geschieht mir viel Bses. Geht doch, um Gottes willen, freundlicher mit mir um."- ,Hret, wa.o; ich Euch anthun kann, o Freund.jj Es thut mi r leid, so Euch durch mi ch bles widerfhrt; doch kann iclt nicht anders verfahren." ( 1) ,Schnste Herrin. Eure Vorzge und die Liebe zu Euch bereiten mir So arges eh, dass es kein rgeres giebt." - ,I eh babe Eueh bereits gesagt, was ich fr Euch thun kann. 11 Es thut mir leid etc." (2) ,Dass es Euch leid thut, ist gut und preisenswert; doch kann ich von solcher Wohlthat nicht leben~ falis Ihr nicht mehr fr mich thun wollt." - ,Ich habe Euch bereit.q gesagt, und wiederhole es noch einmal: 11 Es thut mi r leid etc." (3)

"r

848

15

c:De vus pesar, senhor, ben est e prez; pero non poss' eu per tanto viver, se vos i mais non quiserdes fazer. Ja vo'-lo dix(i), e direi outra vez: se. vus por mi, meu amigo, ven mal, pesa-m' ende; mais non farei i al. De que mi pesa, cuid' eu que mal! De mais, amigu' demandardes mi-al.

9705

9710

20

Dass es mir leid thut, ist schon ein Unrecht. Umsonst ist es, Freund, me h r voo mi r zu verlangen (I).

433. Senhor do mui bon parecer, maravilho- m' eu do gran mal que mi fazedes por meu mal; e quantos lo ouven dizer, senhor, ar maravilhan -s' n de mi fazerdes sempre mal e nunca mi fazerdes ben! Ca vns ou' enrle cousecer de mi fazerdes tanto mal a muitos, a que gran mal en perder vosso conhocer en min, e non guaanhardes ren de mi fazerdes sempre mal e nunca mi fazerdes ben! E mia senhor, quantos eu vi, todos mi dizen que mal de mi fazerdes tanto mal; e inaravilhan -s' outrossi se vo'-lo conselhou alguen de mi fazerdes sempre mal e nunca mi fazerdes hen!
8 eon(eer -

9715

9720

10

9725

15

9730

20

I ('H 372 (31S) -

18 E marauillta u((outro((y.

H Cantiga de refram: 3 x (5 2). - Octonarios. - Copias equiconsoantes, com rima identica (rnal) nos versos 2 e 3 de todas as estrophes, e ainda no 1 do refram. Apenas a 3 diverge: nbluw!llW Uimas longas: r(a) n<h) al(c); i(a!ll. Nota de Colocci: tornel. I([ Herrin rnit dem holden -Angesicht, ich wundere mich iiber das grossa Leid, da.~ Ihr mir zu meinem Leide bereitet. Uml alie, welcbe davon reden hren, wundcrn sich darbor, 11 dass Jhr mir stets I.eides und nimmer _ Liebes erweist (1). Ich hre, wie darher schmiihcn, dass Ihr mir so grosses I.eid anthut, viele, denen .es laid thut, dass ihre :Meinung iiber Ench dadmcb geschmlmt wird (ou: dass Eum Klugheit an mit zu Schanden wird), wii.hrend Jhr nichts dahei gewinnt, 11 dass etc. (2). So vielen ich begegne, sie alle sagen, es sei Umecht, dass Jhr mir solch Unrecht thut. Und ferner wundern sie sich darbet, oh es Euch wobl irgend jemand angerat'n hat, 11 dass Ihr etc. (3).

54

434.
Ay amiga, sempr' avedes sabor de me rogardes por meu amigo que lhi faa ben, e ben vus digo que me pesa; mais ja por voss' amor farei-lh' eu ben; mais, de pran, non farei quant' el quiser', pero ben lhi farei.

9735

10

Vos me rogastes mui de coraon que lhe fezesse ben alga vez, ca me seria mesur(a) [e] bun prez; e (eu) por vos[s]o rogo, e por al non, farei-ll1' eu ben; mais, de pran, non farei quant' el quiser', pero ben lhi farei. Rogastes mi, amiga, per ba f, que lhi fezesse todavia ben por vos; e pois vos queredes, convn que o faa; mais pois que assi , farei-lh' eu ben; mais, de pran, non farei quant' el quiser', pero ben lhi farei.

9740

9745

t5

9750

I {~B 373 (319) - 9 mefura bon prex - 10 uofo rogo epox Rogastefmh amiga per bona fe - t6 mais epoys.

t3

II Cantiga de tefram, e de amigo: 3 x (4 2). - Versos do dez syllabas, sendo decasyllabos os masculinos, e nonarios os femininos, que peccam contra a lei da homogeneidade das rimas. - Copias singulares: abbajj{'C na ta copia, e abbai!{'C nasrestantes.- Rimas longas e breves: r(a) igo(b) na ta; on(a) ex,(b) na 2a; (a) n(b) na 3a; ei (ou antes farei) no refram. III Ach, F1eundin, lbr findet immer J..ust daran, fr meinen Geliebten zu bitten, ich solle ihm Huld erweisen; und ich gestehe Euch, dass mich das bedrckt. Aus Liebe zu Euch aber 11 will ich ihm Liebes anthun; doch kann ich ihm, traun, nicht so viel Liebes anthun, wie er mchte, oh ich ihm auch ein weniges gewhre (t ). Gebeten habt Ihr so recht von Herzen, ich solle ihm einmal Liebes anthun, das wrde gerecht und preisenswert sein; und um Eurer Bitte willen, aus keinem anderen Grunde, 11 will ich etc. (2). Aufrichtig habt Ibr gebeten, ich solle es Euch zu Liebe thun; und da Ihr es wollt, geziemt es sich, dass ich es thue. Darum also 11 will ich etc. (3).

435. Vej' eu as gentes andar revolvendo e mudando aginh(a) os coraes do que poen antre si a juraes; e ja m' eu aquesto vou aprendendo. E ora cedo mais aprenderei: a quen poser' preito, mentir-lh'o-ei, e assi irei melhor guarecendo! Ca vej' eu ir melhor ao mentireiro c' ao que diz verdade ao seu amigo; e por aquesto o jur' e o digo, que ja mais nunca seja verdadeiro, mais mentirei. E firmarei log' al: a q~en quer' o[ge] ben, querrei-lhe mal, e assi guarrei como cavaleiro!

9755

9760

10

9765

I CB 37-l (320) - 1 Deieu as ientes - 2 a ginha os coraces 3 Do que poe azeirefy ay natoes - A emenda: do que poen a iur' e a juraes parece- me menos boa. - 5 Cora - appendcrey - (i mentrillwe -. 7 a{y - !) Cao. Tal vez: ca ? - 10 o mreo digo - 13 aque qumo ben - 14 cafy guarey com caualeyro. - 15 Pois que meu prs nemha outra n c'ce (outra por onrra) - 16 qnigy teer au'dade (ao {eu) - 17 cardade - 18 ueyo - 20 poiar ameu px - 21 metixa.
II Cantiga de me estria: 3 x 7. - Decasyllabos. - Copias singulares: i.i,iuacc. - Rimas breves e longas: endo<> es(b) eitc) na la estancia; eiro(a) igo(b) al(c) na 2; ece(a) adetb) r(c) na 3.

III Ich sebe,_ wie die Leute wankelmtig sind und rascb ibre Gesinnungen ndern mit Bezug auf das, was sie untereinander eidlicb vereinbart baben; das lerne icb jetzt, und bald werde icb noch weiteres gelernt baben. Denjenigen, mit dem ich etwas ausmache, werde icb belgen und werde auf solcbe Weise erfolgreicber (ais bisher) fr rnicb so1gen (1). Denn ich sebe, dass es dem Lgner besser ergeht als dem, welcher seinem Freunde Wahrbeit spricbt. Desbalb scbwre icb und versichere ich,

54

852
15

20

Pois que meu prez nen mia onra non crece, porque me quigi teer verdade, vede'-lo que farei, par caridade: pois q~1e vejo que m' assi acaece, 9770 mentirei ao amig(o) e ao senhor. E poiar meu prez e meu valor con mentira, pois con verdade dece!

dass icb nie wieder ein Wahrheit- Sprecbender sein, sondern lgen werde. Und gleicb will ich noch etwas weiteres feststellen ~ der, welchen icb heute lieb habe, dem werde ich (morgen) belgesinnt sein. Auf diese weise werde ich als Edeling zu Ehren kommen (2). Da meine wertschii.tzung und meine Ehre nicht wachsen wollte, so lange ieh mich an die 'Vabrheit hielt, seht nn, was ich nun aus frommer Ncbstenliebe thun will: da ich sebe, dass es ruir also ergangen ist, werde ich fortan dem Freunde und dem Herrn gegenber lgen. U nd mein wert und Preis, der durch 'Vahrheit gesunken ist, wird kraft der Lge steigen (3).

AFFONSO 1\IEENDEZ, DE BEESTEIROS.

436. Coitado vivo, mui gran sazon, que nunca ome tan coitado vi viver no mundo, des quando naci. E pero x' as mias coitas muitas son, non querria d'este mnnd(o) outro ben se non poder negar quen quero ben! Vivo coitado no meu coraon, e vivo no mundo mui scn prazer, e as mias coitas non ouso dizer. E meus amigos, i Se Deus mi perdon! non querria d'este mund(o) outro ben se non poder negar quen quero ben!
9780

10

I ('8 375 (321) - .Alfonso !lfeendex de besteyro - 2 coydado - 4 mnyta.s - 5 querria - 7 No codice o e inicial do verso 8 passou por descuido para o 7, de sorte que abi se l a primeira vez Euyno, e depois Viuo.
II Cantiga de refram: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos. Copias irregulares, cada uma das quaes tem sua rima, e outra em commum com a copia immediata: uhlut :: fC. -Os dois versos do refram teem terminao identica (ben), repetida ainda no 1 verso da fiinda. - Rimas longas: on(a} ilb) na ta copia; on(a) r(b) na 2a; eus(a) r(b} na 3a; n uo refram e na fiinda. Nota do Colocci: tornel. cgedo.

+ +

III Bekmmett lebe icb seit langor Zeit, wie ich seit meiner Geburt nie einen Menschen bekmmett leben sah. Obwohl jedoch mein I..eid so gross ist, 11 wnsche ich auf Erden keine andere I . ust, ais das Wesen, welcbes ich liebe, verleugnen zu knnen (1).

854

15

E de chorar quitar-s'-ian os meus olhos, e poderia n perder as coitas que a min Deus faz sofrer. E meus amigos i se mi valha Deus! non querria d'este mund(o) outro ben s~ non poder negar quen quero ben! E per nega'-l(o) eu cuidaria ben a perder coitas e mal que mi ven!

9785

9790

20

Im Horzen trage ieh Pein, lebe ohne Freude und vermag meio Leid nicht auszusprechen. Doch Freunde, so wahr mir Gott verzeihen mge, 11 wnsche ich mir dennoch auf Erden etc. (2). Aufhren wrden mit W einen meine Augen, und i eh wrdo die Qual los, welche der Himmel mir auferlogt bat. Doch, Freunde, so wahr mir Gott helfe, 11 wnsche etc. (3). Denn verleugnete i eh sie, so vermeine ieh, meioe Qualen und das Leid, welches m geschieht, los werden zu knnen (I).

437. Senhor fremosa, vejo-me morrer; e a mi praz, e mui de coraon, co' a mia mort' i assi Deus mi perdon! por aquesto que vus quero dizer: :\loiro por vos, a que praz, e muit', n de que moir' eu, e praz a min por n! Per ba f, de mia mort' ei sabor, e ben vus juro que gran sazon que rog' a Deus por mort', e por al non, por aquesto que vus digo, senhor: l\Ioiro por vos, a que praz, e muit', n de que moir' eu, e praz a min por n! E, per ba f, gran sabor per ei con mia morte, per quant' eu entendi que vus prazia; e pois est assi, muito mi praz polo que vns direi: )loiro por vos, a que praz, e muit', n de que moir' eu, e praz a min por n!

9795

9800

10

9805

15

9810

I l'U 376 (822) - Tanto no verso segundo como no quinto, o apographo tem prax, e, o e claramente destacado do x. Ainda assim, se a p1opria cantiga no dissesse prax nos versos 6, 20 e 26, podmia ser que tivessemos de lr praxe, apesar de serem raras formas analogicas em e, de verbos cujos radicaes terminarp em l n r s x, pmque a intercalao de advmbios ou fmmulas adve1biaes como e muit', ou e mui de coraon, tambem no vulga1. - Cfr. e mais no verso 9882, e de sabor no verso 0942. - 1 ueiome motrer - 7 e 13 bona - 8 e 25 'ltiro - 21 s hi -- 26 9 mha morte.
II Cantiga de reham: 4 x (4 2) 2. - Dccasyllabos. Copias pareadas. As duas copias primeiras tcem uma rima em commum, e outm differenciada; o mesmo acontece com o segundo par: ahhn 11 ('C.Rimas longas: r<> on(b) na 1 copia, r(a) on(b) na 2; ei(a) i(b) na 3; r(a) i(b) na 4; n no refram e na fiinda. Nota de Colocci: site. Talvez euo por simile, com refmencia cantiga anterim, que tem conyedo e tornello ?.

+ +

856

20

Ca de viver mais non m' era mester; e praz-mi muit' en morrer des aqui por vos. E tenho que mi Deus rfax] i ben, mia senhor, polo que vus disser': l\loiro por vos, a que praz, e muit', n de q ne mo ir' eu, e praz a min por n! E ben vns juro, senhor, que m' ben con [a] mia morte, pois a vos praz (m.

9815

25

II [ Schonste Hcrrin, ich fhle, dass ieh sterLe und Lin herzlich froh be1 meinen Tod, so wahr mir Gott vcrzeihen moge, aus eincm Orunde, den icb Ench sagen will: 11 ich stcrbe um Euch, dor es gcfallt (nml zwar sehr}, dass ich sterbe, weshalb es dmm auch mir gefiillt (1). wirklich, mcin Tod macht mi r Freude. Ieh schwre es sogar, dass ich seit langem zu Gott um meinen Tod boto - uud um weiter nichb; aus dem Grunde, den ieh Ench sage: 11 ich stcrbe etc. (2). Sehr grosse Freude macht mir, trann, mein Tod, weil ich cingeschcn habe, dass lhr damit zufriedon seid; und da dem also ist, gefallt es mi r, aus dem Grundo, den ich hiermit ausspreche: 11 ieh sterbe etc. (3). Denn lnger zu leben frommto mir nicht. Von jotzt an gcfiillt es mir, um Euretwillen zu sterben; und Gott erweist mi r Gnnst damit aus folgendPm Grnnde: 11 ieh sterbe etc. (4). 'Vohl schwore ich es Eucb, dass es mir frommt zu sterben, da lhr ja Gefallon daran findet (I).

438. Oymais quer' eu pnnhar de me partir d'aqueste mund', e farei gran ra:t.on, poi '-lo leixou a mia senhor, e non pnd'i vinr e fui alhur guarir. 1~ por esto quer' eu por !-ieu amor leix'-lo mundo falso, traeclor, de::;emparado, que me foi falir. E non ouvera pois que'-no servir com' eu seni, nen tan longa sa:t.on; e ficar de::;emparad' enton, pois m' end' eu for', que mia senhor fez Ir. E pois que ja non pnz nen valor eno mundo, d'u se foi mia senhor, i Deus me cofonda, se eu i guarir'!

9820

9825

10

9830

l t~B :177 (:1:!:3) - 8 Talvez: averti~- 9 scuir - 11 /i . 15 E poys que cn - 20 esto peor - 21 e qzteiryme d. 1.

13 noa

11 Cantiga de meestria: 3 x 7. - Decasyllabos. - Copias equiconsoantes: uhJmctn. - Rimas longas: ir(a) on(b) r(c). Nota -de Colocci: Sel di(s. III Von hente an will ich es versuchen, diese 'Velt zu verlassen. Und daran werde ieh rPcht thuu, da meiue Herrin sie verlassen hat un<l darin nicht leben konnte, son<lern audorwiirts ihr llcim und Hcil gesueht hat. Darum will ieh, aus Liebe zu ihr, die falsche verrterische 'Velt verlas8en, die mich Hilflosen getauscht hat. Un<l dann wir<l Niemau<l da sein dor iht diente, 80 wie ich gediout habe; noch auch 80 lange Zeit. Verlassen wird sie danu dastehon, wenn ich fort biu, den moino Herrin von dannen treibt. Und da nicht8 Ruhm- und Preisenswerte8 mehr in der 'Velt ist, aus det meino HeiTin sich ontferut hat, mgo Gott mich verderbcn, so ich noch dmin mcin lfcim und Hoil sehen mchte (2)!

858
15

20

E pois que eu i mia senhor non vir', e vir' as outras que no mundo son, non me podia dar o coraon 9835 de ficar i. }J por vus non mentir, quero-m' end' ir; e, pois que m' end' eu for' d'aquest~ mundo, que est a peor cousa que sei, querrei-me d' el riir!

Denn, wenn ich dann nicht meine Herriu, wohl aber die anderen ""\Veltdamen sabe, so wrde moin Herz nicht dulden, dass ich darin verbliebe. Darum sage ich, der Wahrheit gemss: ich scheide aus dieser Welt, die das schlechteste Ding ist, welches ieh kenne, uud will sie verlachen, sobald ich sie hinter mir babe l3).

439. Oymais non ren que mi gradecer a mi a mui fremosa mia senhor de a servir ja, ruentr' eu vivo for', ca, de pran, assi me ten en poder que non poss' end' o coraon partir; e pero mi pes, ei a (ja) de servir.
fJ840

9845

I {'B 378 (32!) - 1 O oymays - No 6 verso ha uma syllaba a mais. Pode lr-se: e pero mi pes, ei a de servir; ou tambem: pero mi pes ei a ia de servir. II Fragmento de uma cantiga de meestria: 1 x 6. syllabos. - Rimas longas: ubbacc. E so: r(a) r(b) ir(c). Deca-

III Von h eute an hat me~ne holdselige Rerrin mir gar nicht mehr dafr zu danken, dass ich ihr diene und mein Lebelang dienen werde; denn wahrlich, so ganz hat sie mich in ihrer Gewalt, dass ich das Herz nicht von ihr wenden kann: sollte es mich selbst batrben, i eh rn us s ihr dienen.

440. Per ba f, non saben nulha ren das mias coitas os que me van per culpa de m' eu mui cativo fazer en meus cantares, tanto sei eu lwn. Nen saben qual coita mi faz sofrer esta senhor que me ten en poder.
(:J~;,)

9850

I ('H 379

1 boa -

2 poer -

4 E en ?ll. c.

Il Fragmento de uma cantiga de meestria: 1 x 6. la bos. - Rimas longas: ablmbh. E so: n(a) r(b).
Ill \V ahrlich, rein gar es mir als Schuld anrechnen, elend hinstcllo, dess bin ich mir die Herrin auferlegt, die

Decasyl-

nichts wissen von meinen Sorgen di e, welche dass ich mich in meinen Liedern immer als sichor. Sie. wissen ebon nicht, welche Qual mich in ihrer Gewalt hat.

441.

Cativ'! e sempre cuidarei? E cuido, se Deus mi perdon! Ar cuido no meu coraon que ja per cuidar morrerei; e cuido muit' en mia senhor. Ar cuid' eu aver seu amor.
1 Catuie.

9855

I ('8 :380 (326) -

II ]l'ragmento de uma cantiga de meestria: 1 x 6. - Octonarios. --Rimas longas: nbbafc. E so: ei(a.) on(b) r(e). Esta cantiga (de mor-dobre) dobra a ,cuidados". III Aeh ich Elender, und soll ich denn irnmer sinnend leiden? Denn ieh leide sinncnd, so wahr mi r Gott verzeihen moge; und ersinne in meinem Herzen, dass ich am Sinnen sterben werde. Mein Sinnen geht auf meiue Herrin; denn ich sinne darber, wie ich ihre Liebe gewinne.

442. Senhor, fremosa mais ele quantas son donas no mundo, pol' amor ele Deus, eloede-vus vos de min e dos meus olhos que choran, mui gran sazon, por muito mal, senhor, que a mi ven por vos, senhor, a que quero grau ben!

9860

I ( 1B 381 (327).
II Fragmento de uma cantiga de meestria: 1 x .- Decasyllabos. - Rimas longas: abbacc. E so: on(a) eus(b) n(c).

III Herrin, die Ihr scbner seid ais alie Frauen anf Erden, habt um Gotteswillen Erbarmen mit mir und meinen Augen, di e seit langem weinen wegen des grossen l.J3ides, das mir von Encb, oh Herrin, widerflnt, die ich so innig liebe.

443. Que sen meu grado me parti de mia senhor e do meu ben, que quero melhor d'outra ren! E que grave dia naci por eu n nnca poder veer, poi'-la non vi, nenbnn prazer!
4 E en g. d. n. Cetona-

9865

I {'B 382 (!128) -

II Fragmento de uma cantiga de meestria: 1 x 6. rios. -- Rimas longas: abb:tcc. E so: (i{a) n(b) r(c)).

III Wie ganz gegen meinen Willen musste ich von meiner Henin scheidcn, dem hchsten Gut, das ich i.iber alies liebe! Ein Unglckstag war es, ais ich geboren ward, da ich nimmer mC'hr Lust empfinde, seit i eh si e nicht sebe!

PERO l\IAFALDO.
444.
fJ870 O meu amig', amiga, que me gran ben faa, fez-me preit' e menage que ante me veria que se fosse! E vai-s'ora de carreira sa via! E sempre mi-assi ment(e)! E non de mi vergonha! 5 Non me viu mais d'nn dia, e vai-s(e) a Catalonha! 9875 Nunca vistes, amiga, quen tal amigo visse, ca me jurou que nunca se ja de mi parti~se! E mais foron de cento, mentiras que m' el disse! E sempre mi-assi ment(e)! E non de mi vergonha! tO Non me viu mais (run dia, e vai-s(e) a Catalonba! 9880 Non sabedes, amiga, como m' ouve jurado que nunca se partisse de mi, sen meu mandado. E mentiu-me cen vezes, e mais, o pmjnrado! E sempre mi-assi ment(e)! E non de mi vergonha! t5 Non me viu mais d'nn dia, e va.i-s(e) a Catalonha!

I {1B 383 (3'29) - 2 p' dem enaige - 3 euayff'oria de carrerya la uia - ~~ possi vel que neste verso, que no quero modificar, se escontla um nome de lugar. Mas qual? Carrion? ou S01ia? - 4, 5 e 8 et 5 cataionlta. - 6 q'ltantal - 7 uou. II Cantiga de refram: 3x(3+2).- Senarios duplos, ou seja Decasyllabos. - Copias singulares: 2;;,;,11Bii. - Rimas breves: ia na ta copia; 'l:sse na 2a; ado na 3a; onha no refram. Nota de Colocci: tornel. -O copista no designou a entmda do refram na ta copia, marcando-a erroneamente, na 2a e 3a, depois do to hemistichio. III Mein Geliebter, o Froundin, der so gut zu mir war, hatte mir feierlich gelobt, er wiirde mich besuchen, ehe er von hinnen ginge. Und nun gcht er seiner 'Vege. 11 Und immer lgt er so, und schamt sich nicht vor mit. Nur einen Tag hat er mich gesehen, und geht nach Katalonien! (t). Nimmer sahst du, Freundin, eine, die solchen Geliehten hiitto; denn geschworen hatte er, nimmer wiedPr von mit zu gehen. Doeh mehr lenn hundert Liigen hat er gesprochen.ll Und immer etc. (2). Du weisst nicht, Freundin, wie er mir schwcjrend versprochen hat, ohne mein Geheiss nicht von mir zu gehen. Doch hundcrtmal bat er gelogen, und noch viel mehr, der Meineidige! 11 Und immer etc. (3).

FERNAN GONALVEZ, DE SEAVRA.


445.
~Ioir' eu por vos, mia senhor, e ben sei que vus praz; mais non vus dev' a prazer; ca per' eu i, e vej' a vos perder mais que eu per'; e contar vo'-lo ei: Per' eu o corp'; e vos perdedes i vossa mesur(a) e quant' eu valh' en nu.

9885

9890

10

Con mui gran coita non tenh' en ren ja, senhor, mia mort'; e vejo-me morrer por vos que vi (que non ouver' a veer eu, nen vos min!); e vedes quant' i : Per' eu o corp'; e vos perdedes i vossa mesur(a) e quant' eu valh' en mi.

9895

I CB 388 (33!) - 2 p1axei - 6 equanten ualhenmi - 9 moirer 10 ozmera ucer - 13 uinj- 15 emays imn ca cuyda uiu' - 17 pcrceno - 18 Euo{{o fin - 19 mo'tref{a{{y. II Cantiga de I'eh'am: 3 x (4 2) 2. - Decasyllabos. Copias enlaadas pela I'ma a, e differenciadas pela rima b: abbajjCC: cc. -Rimas longas: ei(a) r(b) n 1" copia; (a) r(b) na 2"; (a) r(b) na 3"; i no refram e na fiinda. - A 1" estrophe dobra em perder (e praxer); a 211 em veer (e morrer); a 3" em viver (e soffrer). Nota de Colocci: c,qed. tornei. Alm d'isso, ha uma cruz, junto ao segundo verso. III Ich sterbe um Euch, Herrin, und weiss, dass Euch d&s gefllt. Doch drfte es Euch nicht gefallen, denn ich verliere dabei und sehe, dass auch lhr verlimt, mehr noch als ich verliere. 11 lch verliere Leib und Leben, und lh1 verliert Euer Gerechtigkeitsgefhl und was ich wert bin (1). Vor lauter Oram achte ich mein Sterben gering. Doch sehe ich, dass ich um Eueh sterbe, die ich sah, und ebensowenig htte &ehen sollen, wie sie mich; denn die Folgen siml, 11 dass ich Leih und Leben verliere etc. (2). 55

+ +

866 Muito vivi, senhor, per ba f, sofrendo mal que non posso sofrer; e mais vivi ca cuida[u' a] viver. E ja que moiro por vos, assi : Per' . en o corp', e vos perdedes vossa mesur(a) e quant' eu valh' en mi. E vosso fui, senhor, des que vus vi; e fora mais, se non morress' assi!

15

9900

20

So arg leidend, dass ich es nicht leiden kann, habe ich frwahr schon zu lange gelebt, lngm als ich zu leben glaubte. Und da ich um Euch sterbe, geschieht folgendes: 11 ich verlime dahei Lei h und Leben etc. (3). Der Eure bin ich gewesen, seit ich Euch gesehen babe, und wre PS noch Hi.nger, st1be ieh nicht in solcher weise (I).

446. l\'Iuitos me preguntan, per ba f, preguntas que non devian fazer, que lhes diga por quen trob', ou qual . E por n ei a todos a dizer ca non saberan quen mia senhor, per mi, entanto com' eu vivo for'. En lh'o dizer non seria mia prol; et eles, pois, mi-o tenian per mal, se lh'o dissesse; e des i per fol me terrian; e digo-lhes eu al: ca non saberan quen mia senhor, per mi, entanto com' eu vivo for'.
9905

9910

10

9.915

I CU 390 (!136) - 1 boa - 2 qe ((e deu i' a llor - No sei interpetar as letras a llm. Precisamos d'um verbo em r. - Tacere e silere, quo serviriam, quanto a significao, no tem representantes no po1tugus archaico. Risco portanto o ((e antes de devi', e proponho a conjectura que vao no texto. - 7 Esta estrophe vem intercalada no codice entre os versos 10 e 11 da Cantiga 38!1 {335), onde ha chamada pam aqui, conforme se disse a p. 425. 7 llte - 9 diffefe - 10 et dgolhea eu ala - 14 affenhr lG la prol e diroy. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos.- Copias singulares: uhub!!fC. - Rimas longas: (a) r(b) na 18 copla; ol(a) al!b) na 28 ; ar(a) ei(b) na 38 ; r no refram.

lU Viele stellen mir Fragen, die sie wahrhaftig lieber untorlassin mssten: ich solle ihnen sagen, wen ich besinge, und wor die Besungene ist. Doch werde ich allon antworten: 11 durch mich wrdon si e mein Lebtag nicht erfahren, wer meine Herrin ist (1). Sie zu nennen, wrde mir nicht frommn; und sie solbst wiirdon es mir hornach bel anrechnen, Saf,rte ich ihron Namen, und wrden mich vou da a!l fr einen Narren halton. Doshalb sage ich ihnen otwas andores: 11 niimlich: durch mich etc. (2).
5!)*

868
lE que an consigo de mi aficar que lhes diga, qual a senhor qu(e) ei? E en al deverian a falar, que seria mais sa prol; e direi c3: non saberan quen mia senhor, per mi, entanto com' eu vivo for'.

15

-9920

'Vas haben sie mich auch zu bedrngen, ich solle ihnen sagen, welche meine Herrin ist? Von anderen Dingen sollten sie reden, das frommte ihnen mehr. (Denn) ich werde (doch nur) sagen: 11 durch mich wrden sie mein Lebtag nicht erfahren, wer meine Herrin ist (3).

447. 1\luitos vej' eu que, con mengua de sen, an gran sabor de me dizer pesar: todo' los que me veen pregnntar 'lual est a dona que eu quero ben! Vedes que sande' e que gran loucura! Non catan Deus, nen ar catan mesura, nen catan min a quen pesa muit' n! Nen a.r catan como perden seu sen os que m' a::;si cuidan a enganar; e non vo:-1o poden adevinhar. liais o sandeu, quer diga mal, quer ben, e o cordo dir sempre cordura, des i eu passarei per mia ventura; mais mia senhor non saberan per ren.

9925

9930

10

9935

I ('ll 391 (:137), e ('V 1 (quo traz apenas a ta. estrophe) - 2 CV fabur - 3 C\~ e ('U e todolos que me ueen preguntar - 4 {'V ijio 5 cn sandet - cv giil loucuia - 6 cv mesuia - 7 cv nr'i a qno pesa muy te - t:B a queor pela muyte - Tal vez: a quen or pesa? 10 el nouo pode adenjnhar - 14 ire - 18 aluerey- 20 ede (abor mais no (apan en cura - 21 ca ia per 'lftin non (abe'm mais cm. Os ultimos versos esto muito detuq,ados e precisam de rectificao. II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Decasyllabos. - Copias equiconsoantes: abbaa. - Rimas longas e breves: n(a) ar(b) ura (el, sendo identicas as dos versos 1, 4 e 7 de todas as estrophes.

III Vielen begegne ich, die aus Mangel an Einsicht Fraude daran finden, mir Unangenehmes zu sagen: nmlich alie die, welche mich danach fragen, wer die Dame ist, welche ich liebe. Seht, welche grossa Thorheit! Hie missachten Gott, missachten alie Billigkeit und verachten mich, dem so viel Leides dadurch geschieht (1 ). Und nicht beachten es diejenigen, die mich iiTefhren wollen, wie sie den Verstand dabei verlieren, ohne doch etwas zu erraten. Der Narr mge fortfahren, Ntzes oder Unntzes zu reden, und der Kluge mit seiner

870
15

20

E mui ben vej' eu que perden seu sen aqueles que me vau a demandar quen mia senhor; mais eu a negar a (a)verei sempr(e) i assi me venha ben! Eu ben .falar ei da sa fremosura, e de sabor; mais 11011 ajan n cura, ca ja per min 11011 saberan mais n.

9!JJV

Klugheit, ich muss es eben ais mein Verhngnis ertragen: doch meinc Horrin werden sie nicht kennen lernen (2). 'Virklich, sie kommen um ihrcn Verstand alie, die danach forschcn, wer meine Henin ist; denn ieh werde si e geheim halten, so wahr Gott mi r verzeihen mge! 'Vohl werde ieh von ihrer Schnhoit sprcchen, und zwar mit .Freuden, doch darf sie das wenig kmmern, dcnn weiter werdcn sie durch mich nichts orfahren (3).

SECO XIII

C.r\.NTIG1\.S
448-453

DE

l\IEEK

RODl~IG UEZ

TENOIRO.

PHEENCHEl\1 A 15a LACUNA.

. 448. Quant' , senhor, que m' eu quitei de vos, tant' que d' al prazer non vi; ~ais pois de vus veer fDeus] guisou, j(a) agora verei prazer, por quanto pesar vi, des quando m' eu de vos parti. Mui triste, sempre trist' andi, com' nmen qne con gran pesar Yive; mais pois m' el foi guisar de vus veer, ja veerei prazer, por quanto pesar vi, des quando m' eu de vos parti. A meu pesar, r1uanto morei sen vos, foi, e d'aquestes meus olhos; mais pois que m' ora Deus [o] guisou, j' agora terei prazer, por quanto pesru vi, des quando m' eu de vos parti.

9945

9950

10

99.55

15

9!J60

I CV 7 (397) - 3 guisou, iaagura uerei - Por causa da formula deug no verso antecedente, o copista deixaria de transcrever aqui a palavra deus. - Cfr. verso 16. - 5, 11 e 17 p1ax 9 uyuo - 1 s qi sou iagura terei. II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Octonarios. - Copias enlaadas por uma das rimas (a), e differenciadas pela outra: abbu::<'(\ ~imas longas: ei(a) 1tb) na Ja copia; eila) ar(b) na 2a; ei(a) eus<b) na 3a; i no refram. - Os versos 4 e 10 empregam a mesma palavra como rima, julgo que por descuido do poeta. III Solange ich fern von Euch wa1, solange habe ich keine Freud e gekannt; da jetzt aber Gott der Hel'l' mir gestattet, Euch zu sehen, 11 werde ich eitel Freude erleben, zum Ersatz fr allen Kummer, den ich erlitten, seit ich von Euch Abschied nahm (1 ). Traurig, sehr traurig bin ich immer gewesen, wie ein schwer Bekmmerter. Da er mir jedoch gestattet, Euch zu sehen, 11 werde ich etc. (2). Zu meinem Leide gereichte die Zeit, we]che ich ohne Euch zubrachte, und zu meiner Augon Leid; da aber jetzo Gott mir gestattet, Euch zu sehen, 11 werde ich eitel Freud e erleben etc. (3).

449. Senhor fremosa, pois m' aqui, u vus vejo, tanto mal ven, dizede-me [vos] fia ren, por Deus: l e que ser de mi, quando m' eu ora, mia senhor fremosa, d' u vos sodes, for'? E pois m' ora tal coita d o voss' amor, u vus veer posso, querria ja saber eu de vos: l de mi que ser, quando m' eu ora, mia senhor fremosa, d' u vos sodes, for'?
3 dixede munha ren.

9965

9970

10

I fV 8 (398) -

II Cantiga de refram: 2 x (4 2). - Octonarios. - Copias singulares: abbaiiCC. - Rimas longas: i(a) n{b) na ta copia; (&J er(b) na 2a; r no refram. III Schne Henin, da mir hier, wo ich Euch sehe, soviel Leides geschieht, sagt an, um Gottes willen, was soU aus mir werden, 11 wenn ich jetzt, o Schne, fort muss von der Statte, wo Ihr weilt (1). Und da mir die Liflbe zu Euch selbst hier, wo ich Euch sehen kann, so grossas Leid bereitet, mchte ich wohl von Euch wissen, 11 was aus mir werden soll, wenn etc. (2).

450.

Se eu podess' ir u mia senhor ben vns juro que qnerria ir [i], mais non posso, nen xi me guisa E por aquest' ora, per ba f, tal coita ei que non poderia se non foss' o sabor que ei

,
9975

(a)ssi. viver, de a vcer.


9980

10

Esto me fez viver d'-la sazon que m' eu quitei d' u era mia senhor; mais ora ei d' ir i mui gran sabor, c non poss[o] ; e no meu coraon tal coita ei que non poderia viver, se non foss' o sabor que ei de a veer. E se [e]sto non fosse, non sei ren que [me] podesse de morte guarir, u a non vejo; mais cuid' eu a ir u ela est, e non poss~, e por n tal coita ei que non poderia viver, se non foss' o sabor que ei de a veer.

!J.fJS:"J

15

!J!J!JO

I fV 9 (3~}~)) - 2 Falta i - -! boa - 10 en posf eno 1neu, coraxou 13 Esfe sto - 14 .fi, podesfe - 16 hu ela _este n posfeu pren. II Cantiga do refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos no corpo da cantiga, e Dodecasyllabos no refram.- Copias singulares: ubbu::ct. _:_ Rimas longas: (a) ilb) na la copia; on(a) rlb) na 2n; n(a) ir!b) na 3a; cr no refram.

III Knnte ich dabin gehen, wo meine Herrin wohnt, ich tbiite es gerne, das scbwre ich Euch; doch kann icb es nicht, noch steht mir so etwas bevor. Desbalb aber leide ich jetzt, wahrlich, so arge Pein, 11 dass ich nicht leben knnte, htte i eh nicht wenigstens den Hocbgenuss, jene zu sehen (1 ). Das aUein hat lllich am Leben erhalten, seit icb von der Stelle fortging, wo meine Herrin weilte; jetzo aber babe icb grosses Verlangen, dorthin zu gehen, und kann es nicht; und trage im Herzen 11 solche Pein, dass etc. (2). 'Yre das nicht der Fali, ich wsste nicht, was mich vom Tode retten knnte, so ich sie nicht sebe; doch denke ich daran, dahin zu gehen, wo jene weilt, und vermag es nicht, und darum leide ich 11 so arge Pein, dass etc. (3).

451. Quer' eu agora ja meu coraon esforar ben, e non morrer assi; e quer' ir ora i 'ssi Deus mi peruon! u mia senhor. E pois eu for' i, querrei-me de mui gran medo quitar que ei d' ela, e mentr' ela catar' albur, catarei ela logu' enton. Ca, per ba f, mui gran sazon que ei eu [gran] medo de mia senhor mui fremosa; mais agora ja non averei medo, pois ant' ela for'; ante me querrei mru ben esforar, e perder med', e mentr' ela catar' alhur, cata1ei ela Jogu' enton.

9995

10000

10

10005

I tY 10 (.J-00) - 1 comem~ - 2 e 12 esforxar 5 queuey - 7 catar eu - Cfr. verso 13 e 21. - 8 bona - 14 catarey eu - 19-20 e quey fal(tr c out' dy - 21 Allmr catarey . . . . e mais nada.
II Cantiga de meestria(?): 3 x 7. - Decasyllabos.- Copias enlaadas por duas consonancias (a e c), e differenciadas pela terceira: almbceu. - O vei'SO final identico em todas as tres, e apparece entrecortado na ultima. O penultimo s varia quanto s quattro syllabas iniciaes, de sorte que a cantiga tambem se podia dizer de refram. O copista no indica, todavia, a existencia de estribilho; nem tampouco o systema das rimas a toma verosmil. - Rimas longas: on(a) i(b) ar(ci na ta estancia; on(a) r(b) ar(e) na 26 ; on(a) n(b) ar(e) na 3a. III Jetzo will ich mein Hcrz stark machen, und nicht in solchor 'Voise ersterben. Gehen will ieh, so wahr mi r Gott verzeihen mge, dahin, wo meine Herrin wei1t. Und bin ich erst dort, so will ich die grosse Fmcht ablegen, di e ieh vor ihr bege; und blickt sie anderswohin, so blicke ich rasch zu ibr hinber (2). Denn wahrlich, seit ]anger Zeit habe ich grosse Furcht vot mciner allzu schnen Hcrrin; jetzo aber will ieh nicht lnger Furcht hegcn, wonn

876
l

20

A mui mais fl'emosa de quantas son nj' eno mund', aquesto sei eu ben, quer' ir veer; e acho ja razon como a veja sen med' e con !:ien. Irei ve'-la e querrei falar con ousadi(a), e mentr' ela catar' alhur, catarei [ela logu/ enton].

](JOIO

ich vor ihr stehe. Vielmehr will ich mich recht stark machen und die Furcht verlieren; und blickt si e anderswohin, so blicke ich rasch zu ihr hinber (2). Jener, welche hei weitem die schnste von allen Frauen auf Erden ist, will ich gegenbertreten und habe schon di e Art und W eise herausgefunden, wie ich furchtlos und verstndig zu ihr aufblicken kann. Ich werde sie besuchen und werde khn zu reden unternehmeD; und blickt sie anders- wohin, so blicke ich rasch zu ihr hinber (3).

452.

Ir-vus queredes, amigo, d'aquen; e dizedes-mi vos que vus guis' eu que faledes ante comign'. E meu 10015 amigo, dized(e) ora a ren: l como farei eu tan gran[de] prazer a quen mi tan gran pesar quer fazer? Rogades-me vos mui de coraon que fale vosqu', e al non aja i; 10020 e queredes-vus, amigu', ir d'aqui. }!ais dized' ora, se Deus vus perdon, l como farei eu tan gran[de] prazer a quen mi tan gran pesar quer fazer? Queredes que vus fale, se poder', 10025 e dizedes que vus queredes ir. Mais, se Deus vus leixe cedo viir, dized', amigo, se o eu fezer', r,como farei eu tan gran[de] prazer a quen mi tan gran pesar quer fazer? lOOtJO

10

15

I ('Y 13 (!02h ou 403?) e 319 (718) - A primeira vez o copista trasladou apena.~ uma estrophe, certamente porque reconheceu que o lugar da poesia era entre as cantigas de amigo. Ahi apparece, de facto, completa. - 5 gram, em ambos os textos. - 15 uijr.

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos.- Copias singulares: abba!IC{'. - Rimas longas: n(a) eu(b) na 1 copia; on(a) ifb) na 2; r(a) ir(b) na 3; r no. refram. III Ihr wollt von hinnen gehen, Freund, und verlangt von mir, ich solle Euch Gelegenheit verschaffen, vorher mit mir zu sprechen. So sagt mir denn: 11 wie soll ich so grosse Lust verschaffen Einem, der mir so arges Leid anthun will? (1) Von Herzen bittet Ihr mich, ich mge mit Euch sprechen, nur das und nichts anderes (ou: dass nur nichts andares dahinter steckt!); und Ihr wollt doch von hinnen gehen. So sagt mi r an, so wahr Gott Euch verzeihen mge: 11 wie soll ich etc. (2). lhr wollt, dass ich mit Euch sprecho, falis es mglich ist, und sagt, dass lhr von hinnen wollt. So wahr Gott Euch rasch znriickfiihr~n rnge, sagt mi r jedoch: 11 wif' soll ich etc. (3).

45!l.

- J uyo, quero contigo fazer, se tu qui seres, a entenon; e querr~i-te na primeira razon ua punhada mui grande per eno rostr', e chamar-te [ei] trapaz mui mao; e creo que assi faz ba entenon, que'-na quer fazer.

J()()tJ!j

10

- 1\Ieen Rodriguiz, mui sen meu prazer a farei vosc' i assi Deus me perdon! ca vus av[er]ei de chamar ,,cochou", 10040 pois que eu a punhada receber'; des i trobar-vus-ei mui mal assaz; et atal entenon, se a vos praz, a farei vosco, mui sen meu prazer.
Juyo, pois [con]tigo comear fui, direi- t' ora o que te farei: lia punhada grande te darei; dos i querrei-te muintos couces dar na garganta por te ferir peor, que nunca vilo aja sabor d'outra tenon comego comear. 1004:)

15

20

10050

1 .Juy - fax - 2 entencon - 4 Im -JJOer 6 mui mas 7 q asfyfax - 8 Jfcen spolx - 9 x 'JJW pmdem - 10 auey - 11 apunlxida - 12 as(am - 13 cntrn_rp} - 14 pmx - 15 tigo - 18 11tuetos coues - 19 jna - fe(ir - 21 I CV U (4:03) fi clwmarte tTapax -

comecaT - 22 Jlleen rro'ix qroym euparaT - 23 cmnoua - Tal vez: como ~'OS? - 24 co Teyfe - 25 Tetad'lt - 28 pTadmmz paTar - 2fl Jupiao 30 palos cabelam 7 'ij Tas(ast'Jara - 31 q dos cougas te pes(e gegcy 32-34 1lfene spoix so meu tps daT I ou (eme fano mt (cm-e qostm I ay tudm iaues n tamoy (a dix-'). de esperar que da indispensavel collao com o fB resulte um texto menos deturpado. As fiindas principalmente necessitam emendas. II Cantiga de meestria, em maneira do tenon: 4x7+2x3.Decasyllabos. -Copias pareadas e redondas: nbbncca. - Rimas longas: r(a) on(b) ax(c) no grupo Jo; aT(a) ei(l') ih(c) no no, ao qual as fiindas respondem: nnb.

879

l\feen Rodriguiz, quero-m' emparar,

i se Deus me valha! com ora direi:


25

,coteife nojoso" vus chamarei, pois que eu a punhada recadar'; des i direi, pois so os couces for': ,le[i]xade-m' ora, por Nostro Senhor"; ca (a)ssi se sol meu padre emparar. - Juyo, pois, te quer[o] eu filhar pelos cabelos, e quer' arrastar; e que dos couces te pes [eu farei].

10055

30

lOOGO

- l\Ieen Rodriguiz, se m'eu respons(?) dar, ou se me cal(o), ou se vus deostar', ay trovador, ja vus non amaTei.
III Julian, wenn Du daranf eingehen willst, so mchte ich ein Strcitgedicht mit Dir beginnen. Ais erRte Behanptung biete ich Dir einon hiiftigcn Faustschlag ins Gesicht und schimpfe Dich ,schlechter Lump", in der 1\leinnng, auf solche \Veise eine krftige Tenzone anzustimmen (1 ). So wahr mi r Gott helfe, Meen Rodriguez, ganz gegen meinen \Villon gehe ich auf Euer Vorhaben ein. Denn zum Entgelt werde ich Ench o:Schweinekerh nennen miissen, nachdem ich den Faustschlag cingeheimst habc. Und anderes Schlimme werde ich Euch sagen mi.isscn. Gcfllt Euch jedoch solch ein Streitgedicht, so werde ich es, oh auch ganz gegen moinen \Villen, mit Euch ausfechten (2). Julian, da ich mm einmal begonnen babe, hre an, was ich weiter thun werde. N achdem ieh Dir den Faustschlag versetzt babe, werdo ieh Dit etlicho Fussstsse beibringen, und zwar ins Genick, damit sie Dir um so weher thun, auf dass es niemals einem Bauernlmmel einfalle, einc andere Tcnzono mit mir zu beginncn (3). Dagegen werde ich mich wehren, Meen Rodriguez, so wahr mir Gott helfe, in folgendor Weise: ekelhafter Lausebube werde ich Euch heissen, sobald ich den Faustschlag eingesteckt babe. Hernach aber unter Enrcn Fusstritten werde ich schreien: ,Lasst los, hei unsemm lleiland!" Dcnn also pflegt mein Vater sich zu wehren (4). Julian, darnach will ich Di eh hei den Ilaaren packen und schl<'ifon und Dit so zusetzcn, dass Du oh meiner Fussstsse januncrn sollst (I). Meen Rodriguez, oh ich antworte, oder schwcige, oder Euch boschimpfe, nimmer werde ich Euch, o Troubadour, lieben (II). IY Cfr. Storck, Aus Portugal und Bra..,ilicn: No. 43.

SECO XIV

CANTIGAS
454-456

DE

JOAN DE GUILHADE.

'

PREENCHEM A 16a LACUNA.

56

454.

Queixum' uvi dos olhos meus, mais ora i se Deus mi perdon! quero-lhis ben de coraon; e des oymais quer' amar Deus: Ca mi moshou quen oj' eu vi! Ay! que parecer oj' eu vi! Sempre m' eu d' amor queixarei, ca sempre mi d' ele mal ven; mais os meus olhos quer' eu ben, e ja sempre Deus amarei: Ca mi mostrou quen oj' eu vi! Ay! que parecer oj' eu vi!

10065

10070

10

10075

I CV 28 (U 7) - 1 Quex~umouux de~tes ollig meus = Quei:cum' ouv' d'estes olhos meus. Mas ouv' po1 ouvi, deante de consoante, parece to estranho como ~espons no verso 10062. Pondo queixo-1ne-vos, o verso ficava comprido. A lio queixum' ei d'estes ollws meus, que o verso 13
podia ministrar, annullruia o contraste entre o tempo passado do verso inicial e o tempo presente do terceiro. Pam abonar a restituio dos ollws meus remetto o leitor aos versos 9 e 15. - 3 de cora con - 7 ijremey 9 e 15 eg. II Cantiga de refram: 3 x (4 + 2)+2.- Octonarios.- Copias singulares: abbaiiCC. - Rimas longas: eus(a) on(b) na to. copia; ei(a) n(b) na 2"'; r(a) ar(b) na 3a; vi no refram e na fiinda. III Ich hatte Klage zu fbren ber diese meine Augen; jetzt aber bin ich herzlich zufrieden mit ibnen, so wahr mir Gott verzeiben mge; und will von mm an Gott lieben: 11 denn er war es, der mir heute gczeigt hat, was ich geschaut babe. Ach, welch holdes Angesicht babe ich heute erblickt (1)! Amor werde ich immer anklagen, denn immer kommt mir Leides von ihm; meinen Augen aber will ich wohl, und werde nunmehr stets Gott lieben.jl Denn er war es etc. (~). Grosse Klage fhre ich ber Amor, da er mir stets Leides zu bereiten pflegt; meine Augen aber will ich lieb haben, und will Gott den Herrn lieben, 11 denn e1 war es etc. (3).

883

15

E mui gran queixum' ei d' Amor, ca sempre me coita sol dar; mais os meus olhos quer' amar e quer' -amar Nostro Senhor: Ca mi mostrou quen oj' eu vi! Ay! que parecer oj' eu vi! E se cedo non vir' quen vi, cedo morrerei por quen vi!

10080

20

Und sehe ich nicht bald (wieder), wen ich gesehen habe, so muss ich sterben, um die, welche ich geschaut habe (I).

455.

Deus! como se foron perder e matar mui bas donzelas, quaes vus direi! Foi Oordia Gil e foi Guiomar que prenderon ordin. Mais se foss' eu rei, eu as mandaria por n [a] queimar, porque foron mund' e prez desemparar!

10085

10090

10

lN on metedes mentes en qual perdion fezeron no mund' e se foron perder? Come outras arllotas viven na raon (?) por muito de ben que poderon fazer. Mais eu por alguen ja mort' ei de prender, que non vej'! e moiro por alguen veer!

10095

I CV 37 (4:25) - 2 uiui boas - 3 Talvez: Dordia? = Dorothea - 7 pdic - 8 fexon - 9 racon - 1O podom fax - 13 Ouc doa ij pelo Beyno a.

II Cantiga de meestri_a: 3 x 6. - Versos de onze syllabas, com acento principal na 58 . - Copias singulares, cheias de desigualdades: ababaa na la; ababbb na 2a; ubabee na 38 -Rimas longas: ar(a) ei(b) na la; on{a) er(b) na 2a; (a) er(b) n(c) na 38 , a no ser que os dois versos finaes estejam viciados. III Gott! wie konnten die edlen Frauen, von deuen ieh Eueh berichten will, sich nur so in Tod und Verderben strzen! Oordia Gil und Guiomar sind ins Kloster gegangen! Und dieweil sie also der Welt und ihrer I~ust entsagt haben, wrde ieh sie verbrennen lassen, wre ieh der Knig (1 ). Merkt lhr es wohl, wie sie der Welt und sich selber geschadet haben? Mit anderen Nichtsthuerinnen leben sie von ihrer Tagesration(?), statt das Gute zu thun, das sie htten thun knnen. I eh aber sterbe vor Liebe zu einer, die ich nun nicht mehr schaue, obwohl ich mich sterblich danach sehne, sie zu sehen (2). So Gott mir eine andere edle Frau im Reiche vor Augen stellt, die preisenswert, reich und schn ist, so thut er ein gutes Werk, denn ohne

885 Outra [ba] dona que pelo rein(o) de bon prez e rica, de bon parecer, se mi-a Deus amostra, gran ben mi far, ca nunca prazer veerei se'-na veer. l Que farei, coitado? Moiro por alguen que non vej' e moiro por veer alguen?

15

10100

solche Schau giebt es fr mich keine Lust. Was fange ich Elender nur an, der ich sterbe vor Liebe zu einer, die ich nicht sehe, obwohl ich mich sterblich danach sehne, sie zu l:mhen (3).

456. A mia se~hor ja lh'eu muito neguei o mui gran mal que me por ela ven, e o pesar, e non baratei ben; e des oymais ja lh'o non negarei: Ante lhi quer' a mia senhor dizer o por que posso guarir, ou. morrer. Neguei-lh'o muit(o), e nunca lhi falar ous' ena coita que sofr' e no mal per ela; e se me cedo non vai, eu ja oyruais [non] lh'o posso negar: Ante lhe quer(o) a mia senhor dizer o por que posso guarir, ou morrer. Eu lhe neguei sempre, per ba f, a gran coita que por ela colhi; e eu morrerei por n des aqui, se lh'o negar', mais pois que assi : Ante lh'o quer(o) a mia senhor dizer o por que posso guarir, ou morrer.

1()105

10110

10

10115

15

10120

I CV 39 (427), com attribuio a Estevan Fayan, emquanto o CB d esta cantiga ainda como obra de Joan de Guilhade, em harmonia com o Indica elaborado por Colocci. - 1 .A.raha- muyro- 5 anr- 8 ou( em na coita- 10 falta non - 11 dutelhe qro - 13 boa - 14 co((i 17 ante.

II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos.- Copias singulares: abbajjCC. - Rimas longas: ei(a) n(b) na 1 copia; ar(a) al(b) na 2; ta) i(b) na 3; r no. refram.

III Lange babe ich vor meiner Herrin das grosse Leid verheimlicht, das sie mir zufgt, und den grossen Kummer; doch war das nicht gut gehandelt; und von heute ab will ich es nicht lnger verheimlichen: 11 vielmehr will ich meinor Herrin sagen, wodurch ich genesen kann, und wodurch sterben (1 ). Verheimlicht babe ich es lange, und niemals wage ich ihr von dem Leide zu reden, das icb um ihretwillen erdulde, und von dem Kummer; hilft si e mir aber nicht bald, so kann ich es von heute an nie und nimmer verheimlichen. 11 Vielmehr etc. (2). Verheimlicht babe ich immer das grossa Leid, das ich fr sie ertrage; und daran werde ich nunmehr sterben, wenn ich es weiter verheimliche. Da dem aber so ist, 11 will icb vielmehr etc. (3).

SECO XV

CANTIGA
457
DE

ESTEVAN FAYAN.

SUBSTITUE O FRAGMENTO No. 241.

457.

Senhor fremosa, des que vus amei, sab' ora Deus que sempre vus servi, quant' eu mais pud'; e servi-vus assi, per ba f, polo que vus direi: Se .poderia de vos aver ben, en que fezess' eu i pesar a quen
V os sabedes no vosso coraon que vos fez el muitas vezes pesar. E am' eu vos, quanto vus poss(o) amar, e srvli]o-vus por aquesta razon: Se poderia de vos aver ben, en que fezess' eu i pesar a quen

10125

10

10130

15

Vos sabedes; que ben vus estar de vos servir o que vus mereceu, ca mui ben perdud' ando e sandeu por vos, senhor; e dized' ora ja, Se poderia de vos aver ben, eu que fezess' eu i pesar a alguen.

10135

I CV 4:1 (4:29) - 1, 2, 3 e 4 ~ws - 4 bona- 6 eq feX;e seuy7 coracon - 10 esfer uoug - 11 se podero - 14 deuos ser'lt9 que1~ uos m'e eu - 15 ca min ben por dando candm- 16 por ug senhora dixedoraia -18 Supponho que o refl'am teria no fim esta variante, ou ento que a cantiga continuava com uma fiinda, em que o poeta rematava o sentido. II Cantiga de refram: 3 x (4 2).- Decasyllabos.- Copias singulares: abbaii(IC. - Rimas longas: ei(a) i(b} na la copia; on(a} ar(b) na 28 ; (a) eu(b) na 38 ; n no refram. III Schne Herrin, seit ich Euch liebe, babe ieh Euch, weiss Gott, immer gedient, so sehr ich nur konnte; und wahrlich, icb diante aus folgendem Grunde, 11 ob icl1 nicht von Euch Liebes eneichen knnte, wre es auch L9ides fiir jemand anders (1), Jemand, von dem lbr wisst in Eures Herzens Grunde, dass er Euch oft I.eides angethan bat. Ich aber liebe Euch, so sehr ich kann, und diene Euch in dem Gedanken, 11 ob ich nicht Liebes von Euch erreichen kann, wre es auch Leides fr jemand andei'S (2), Jemand, den lhr kennt; denn es wird Euch wohl ansteben, dass Euch der diene, der Euch verdient; vedoren und nnisch aber bin ich schon um Euch, Herrin. So sagt mir nun, 11 ob ich Liebes von Euch erfahren kann, ob es auch fr jemand andei'S Leides wre (3).

SECO XVI

CANTIGA
458

DE

FERNAN VELHO.

PREENCHE A 2()& LACUNA.

458. Por mal de mi me faz Deus tant' amar . . a dona! que ja per nenhun sen 10140 sei que nunca posso prender prazer d' ela, nen d' ai; e pois m' aquest' aven, 5 rogu' eu a Deus que mi-a faa veer ced' e ine lhi leixe tanto dizer: <<:M:oir' eu, senhor, a que Deus non fez par. 10145 E pois lh' esto disser', u mi-a mostrar', rogar-lh'-ei que mi d mort'; e gran ben mi far i, se mi- o quiser' fazer; ca mui melhor mi ser d' outra ren de me leixar logu' i morte prender; ca melhor m' ca tal vida viver e ca meu tempo tod' assi passar. E gran mesura Deus de me matar far, pois mia mort' en seu poder ten; ca el sabe que non ei d' atender se non gran mal, se viver'; e por n. se_ me der' mort', ei qtie lhi gradecer; ca por meu mal mi-a fez el conhocer, esto sei ben, e tanto desejar.

10

10150

15

10155

20

I CV 54: (4:!2) - 2 hunha dona dona - 4 epoysrna qlfesta aue - 5 'iteeu,- 8 hunha m. (por humha) - 10 seraho (por semlw) - 16 pois ma m. II Cantiga de meestria: 3 x 7. - Decasyllabos. - Copias equiconsoantes: abcbcca. - Rimas longas: ar(a) n(b) r(c). III Zu meinem Ungli.ick will Gott, dass ich eine Dame liebe, von der ich weiss, dass ich nie und nimmer Liebes erfahren werde, noch auch an andarem Freude findEm kann. Und da die Dinge nun einmal also stehen, bete ich zu Gott, er mge sie mir bald zeigen und mich zu ihr sprechen lassen: ,Ieh sterbe, Herrin ohne Gleichen." (1) Und wenn ich das gesprochen babe, wo und wann er sie mir zeigt, will ich ihn bitten, mi r den Tod zu schenken. Etwas Liebes aber thut e r mi r damit an, denn das wre das Beste fiir mie h, liesse er mi eh allsogleich und auf der Stelle den Tod finden: besser ais solch ein Leben zu leben und meine ganze Zeit so zu verbringen (2). Etwas Rechtes und Billiges thut Gott, so er mich ttet, sintemal mein Tod in seiner Macht steht, da er weiss, dass ich nichts ais grossas Leid zu erwarten habe, so ich lebe; und desbalb babe ich ihm dafi.ir zu danken, so er mich ttet; denn zu meinem Unglck hat er bestimmt, dass ich jene kennen und mich so nach ihr sehnen sollte, das weiss ich wohl (3).

SECO XVII.

CANTIGAS
459-466

DE

PERO DA PONTE.

PREE~CHEl\I

A 25a LACUNA.

459.

Pois de mia morte gran sabor avedes, 10160 senhor fremosa, mais que d'outra ren, nunca vus Deus mostr' o que vos queredes, pois vos queredes mia mort'; e por n Rogu' eu a Deus que nunca vos vejades, 10165 senhor fremosa, o que desejades. Non vus and' eu per outras galhardias, mais sempr' aquesto rogarei a Deus. En-tal-que tolha el de vossos dias, senhor fremos(a), e enada nos meus, Rogu' eu a Deus que nunca vos vejades, senhor fremosa, o que desejades.
8 des -

10

10170

I CV 71 (98!) - 3 nost1o qu,e v. q. enada ug meg - 13 e s sabe.

9 ttosfus -

10

II Cantiga de refram: 3 x (4 2). - Decasyllabos.- Coplas singulares: bab ~CC. - Rimas breves e longas: des(a) ntb) na ta copla, ias(a) eus(b) na 2a; ttito(a) m(b) na 3a; e ades no refram. III Da lhr, schone Herrin, grosse Freude ber meinen Tod empfindot, mehr als ber jede andare Sache, so moge Gott Euch niemals zeigen, was Ihr erwnscht; denn lhr erwnscht meinen Tod 11 und darum bete ich zu Gott, Ihr mochtet nimmer schauen, was Ihr begehrt (1). Keine anderen Vl underdingo erbitte ich; darum aber will ich flehen. Mit der Zusatzbedingung, e r moge von Enren Tagen fortnehmen und zu den meinen hinzulegen, 11 bete ich zu Gott, schnste Herrin, lhr mochtet nimmer schauen was lhr begehrt (2).

893

15

E Deus [que] sabe que vus am'eu muito, e amarei, enquant' eu vivo for', el me leix' 'ante por vos trager luito ca vos por mi; [e] por n, mia senhor, 10175 Rogu' eu a Deus que nunca vos vejades, senhor fremosa, o que desejades.

Der Himmel, der da weiss, dass ich Euch innig liebe und lieben werde, so lange ich lebe, lasse mich lieber Trauerkleidung um Euretwillen tragen, ais dass Ibr sie um mi eh tragt, 11 und darum, Herrin, bete ieh zu Gott, lhr mchtet nimmer scbauen, was lbr begebrt (3).

460. O mui bon rei, que conquis a fronteira, se acabou quanto quis acabar: o que se fez con razon verdadeira [en] tod(o) o mundo temer e amar, este bon rei de prez, valent' e fis, rei don Fernando, bon rei que conquis terra de mouros ben de mar a mar, A que Deus mostrou tau gran maravilha que ja no mundo sempr' an que dizer de quan ben soube conquerer Sevilha per prez, [e] per esfor' e per valer. E da conquista mais vus contarei: non foi no mund' emperador nen rei que tal conquista podesse fazer. Non sei oj' orne tan ben razado que podesse contar todo o ben de Sevilha, e por end', a Deus grado, ja o bon rei en seu pod'-la ten! E mais vus digu': en todas tres las leis quantas conquistas foron d'outros reis, apos Sevilha todo non foi ren!

10180

10185

10

10190

15

10195

20

I CV 572 (895) - 3 e que - 4 todoo mdo - 9 sempm - 11 per prex, per esforx,e p. v. - 15 non {sey oime t be raxodo- Talvez: Nen. - 19 digueu t. - 2'0 rey - 21 apg - 23 faxa - 30 rexebeu - 31 aquel - 32 dementen - 34 enouaug.

n.::.c:antiga de meestria: 4 X 7 2 X 3. - Decasyllabos. Copias singulares: bbccb: cc cc. - Rimas breves e longas: eira(a) ar(b) is(c) na ta estancia; ilha(a) r(b) ei(c) na 2a; ado(a) ben(b) eis(c) na 3a; ia(a) r(b) cu(c) na 4a, e nas fiindas.

m Der gute Knig, der di e Grenzmark eroberte, hat vollendet, was er durchsetzen wollte: siehe, in dor ganzen W elt wird er nun mit Fug und

895

25

Mai'-lo bon rei, que Deus manten e guia, 10200 e quer que sempre faa o melhor, este conquis ben a Andaluzia e non catou i custa nen pavor. E direi- vus u a per conquereu: u Sevilh(a) a }lafomede tolheu e erdou i Deus e Sancta Maria! 10205 E des aquel dia que Deus naceu, nunca tan bel presente recebeu como dei recebeu aquel[e] dia De San Clement', en que se conquereu; e en outro tal dia se perdeu, quatro centos e nov' anos avia.
10210

30

Recht gefrchtet und geliebt, der gute, preisenswerte, tapfre, treue Knig Don Fernando, der wackere Herrscher, welcher Maurenland von einem Meere bis zum anderen Meere erworben hat (1), . Er, dem Gott solche Wunder wies, dass man nunmehr in der Welt zu erzhlen hat, wie trefflich er es verstanden, Sevilha zu erobern, durch Kraft, Mut und Khnhet. Und weiter will ich Euch von dor Eroberung sagen: es giebt auf Erden wedor Kaiser noch Knig, der eine solche Etoberung machen knnte (2). Noch kenne ich jemand, der beredt genug wre, um alle Vorzgo Sevilhas aufzuzhlen. Doch es hat, Gottlob: der gute Knig die Stadt jetzt in seiner Gewalt. Und weiter sage ich: so viele Eroberungen auch Herrscher aller drei Religionen gemacht haben, neben Sevilha sind sie alie nichts (3). Jedoch, dor gute Knig, dcn Gott erhlt und lenkt und immer zum Hechten fhtt, der hat Andalusien erobert, ohne auf Kosten oder Gefahren zu achten. Und melden will ich Euch, auf welche Weise er es erobert hat: indem er Sevilha dem Muhamed entwand, und Gott und die Heilige Maria zu seinen Erben einsetzte (4). Seit dem Tage, wo Christus goboren ward, empfing er niemals ein so schnes Geschenk, wie von ihm an jenem Tage (I) Des heiligen Klemens, ais di e Stadt erobert wanl: am solben Tage, wo sio 409 Jahre frhcr verloren gegangen war (II).

461.

Nostro Senhor Deus! lque prol vus ten ora por destro'irdes este mund' assi, que a melhor dona que era i, nen ouve nunca, vossa madre fra, 10215 levastes end'? e pensastes mui ma-l d'aqueste mundo fals' e desleal; que quanto ben aqueste mlmd' avia, todo lh'o vos tolhestes en un dia!
10220 Que pouc'ome por n prezar devia este mundo, pois bondad' i non vai contra morrer! E pois el assi fal, seu pra-zer faz quen per tal mundo fia; ca o dia que eu tal pesar vi, ja per quant' eu d'este mund' entendi, 10225 per foi tenh' eu quen por tal mundo chora, e por mais foi quen mais en el[e] mora!

10

15

I CV 573 (986) - 6 fallle desieal - 8 en mundia - 9 poueome - 10 poys ug brmdady n. u. - 15 pre - 16 en el mora 1'l et en fortora - 19 eonorte le1.wu. - Tal vez: eonorte 'lt levou~ - 22 n fe~ s our melhor ne tal - Emenda igualmente boa se1ia: non fe~ Deus outra melhor nen [a]tal - 24 hom.
-pra~

II Cantiga de me estria: 3 x 8. - Decasyllabos. - Copias e qui consoantes, mas com inverso das rimas na estrophe do meio: bbcccici na 1 e 3; dccdbb na 2. - Rimas breves e longas:
ra(a) i(b) al{c) ia(d).

III Mein Herr und Gott, was frommte es Euch, diese "\Velt so zu zerstren, dass Ihr die beste Frau, welche es je gegeben hat - Eure Mutter ausgenommen - von hinnen nahmt? Ihr dachtet nicht an diese falsche treulose Welt, denn alies, was es hienieden Gutes gab, das entfhrtet Ihr an einem Tage (1 ).

897
En forte ponto et en fort[ e] ora fez Deus o mundo, pois non leixou nenhun conort[o] e levou d'aqui a ba rainha, que end' fra: dona Beatrix! Direi-vus eu qual: non fez[ o] Deus outra melhor, nen tal; nen de bondade par non lh'acharia orne no mundo, par sancta Maria!

10230

20

10235

Nicht wertschtzen sollte der Mensch diese 'Velt, da Tugend nicht vor dem Tode schtzt. Und da diese fehlt, folgt seiner Lust, wer ihr vel'traut. Seit dem Tage, wo ich solchen Jammer sab, halte ich, nach dem, was ich von de1 W elt begriffen babe, den fr einen Narren, der um diese Welt weint, und fr einen noch grsseren Na1ren den, welcher in ihr verweilt (2). Zu bser Stunde und unglckseliger Zeit schuf Gott di e W elt, da er in ihr keinerlei Trost zurckliess, sondern die gute Knigin hinweg nahm, die nun nicht mehr darinnen ist: Dona Beatrix. Ich sage Ench: sie ist eine solche, ais welche Gott keine bessere noch gleiche schuf; noch knnte man, hei der heiligen Jungfrau, auf Erden ihres Gleichen an Gte fi.nden (3).

57

462.

iQue ben se soub' acompanhar Nostro Senhor esta sazon! que filhou tan bon companhon, de qual vus eu quero contar: rei don Fernando, tan de prez, que tanto ben no mundo fez e que conquis de mar a mar! Tal companhon foi Deus filhar no bon rei, a que Deus perdon, que jamais non disse de non a nulh' omen por lh' algo dar, e que sempre fez o melhor: por n x' o quis Nostro Senhor per consigo par a par! E quant' om(e) en el mais falar', tant' achar melhor razon; ca dos reis, que foron nen son no mundo, por bon prez guaanhar, este rei foi o melhor rei, que soub' eixalar nossa lei e a dos mouros abaixar!

10240

10

10245

15

10250

26

10255

I CV r-74: (987) - 14 poer- 16 ccachara - 20 anofsa ley - 24 se ne brou, - 26 benug - 30 E des -

q so'ltbey

xalxar 32 fa-x,amus.

n Cantiga de meestria: 4 X 7 (2 X 3) 1.- Octonarios.Copias equiconsoantes, differenciadas pela rima c: abbacca: cca bba x. - !Umas longas: ar(a) ontb), ci(cl); r(c2); ei(cS); ou(c4).
III W elchen guten Genossen unser HeiTgott diesmal zu sieh genommen hat! Von hinnen fhrte er diesen guten Genossen , von dem i eh Euch erzahlen will: den trefflichen Knig Ferdinand, der so viel Gutes auf Erden gethan und Lnder von einem Meere bis zum ande1en erobert hat (1).

899
Mais u Deus pera si levar quis o bon rei, i logu' enton se nembrou de nos, poi'-lo bon rei don Affonso nus foi dar por senhor; e ben nus cobrou, ca se nus bon senhor levou, mui bon senhor nus foi leixar. E Deus bon senhor nus levou! mais, pois nus tan bon rei leixou, non nus devemos a queixar. :Mais faamus tal oraon que Deus, que pres mort' e paixon, o mande muito ben reinar!
35

25

10260

30

10265

Amen! alleluya!

10270

Einen Genossen hat Gott sich am guten Knig auserwhlt (dem seine Gnade verzeihen mge), welcher niemals nein zu irgend jemand sagte, der ihn um eine Gabe bat, und stets das Beste that: darum wollte ihn auch unser Herrgott in seiner Nahe neben sich haben (2). Je mehr man von ihm spricht, um so mehr findet man Grund dazu: von allen Knigen, die auf Erden sind oder waren, war dieser der vortrefflichste im Ruhm- gewinnen, da er es verstanden hatte, unseren Glauben zu erhhen und den der Mauren zu erniedrigen (3). Aber ais es Gott gefiel ihn zu sieh zu nehmen, hat er sogleich unser gedacht und uns den guten Knig Alfons zum Herrn gegeben, und wohl fr uns gesorgt, denn wenn er uns einen guten Knig nahm, so liess er einen andern sehr guten zurck (4). Ja, wahrlich! er hat uns einen edlen Herrn genommen! Doch da er uns einen so edlen Knig zurckliess, drfen wir nicht klagen (I). Vielmehr wollen wir beten: Gott, der fr_ uns gestorben ist und gelitten hat, mge ihm verleihen, dass er sehr gut zu regieren verstehe (II). Amen! Hallelujah l

57*

463. Ora ja non poss' eu creer que Deus ao nnmdo mal non quer, e querr, mentre lhi fe.zer' qual escarnho lhi sol fazer, e qual escarnho lh' ora fez: leixou -lhi tant' ome sen pre.z e foi-lhi don Lopo tolher! E oymais ben pode dizer tod' ome, que esto souber', que o mundo non mester, pois que o quer Deus confonder; ca per Deus mal o cofondeu quando lhi don Lopo tolheu que o soa manteer! E oymais lque'-no manterr por dar i tanto rico don, cavai' e armas a baldon? Ou des oymais lque'-no dar, pois don Lopo Diaz mort' , o melhor don Lop(o), a la f, que foi, nen jamais non ser?
2 ou mundo -

10275

10

10280

15

10285

20

10290

I CV 75 (988) 26 e tls.

14 manteer- 19 poys ij don-

II Cantiga de meestria: 4 x 7 2. - Octonarios. - Copias pa1eadas, mas differenciadas pela rima c: abbacca: xa. -Rimas longas: r(a) rtb) ex(cl); eu(c2) no grupo ro; (a) on(b); (c3); a(cf) no Il0 III Es ist unmglich, nicht daran zu glauben, dass Gott der Welt zrnt und weiter ziirnen wird, da er ihrer hhnt und spottet, wie er zu tbun pflegt und eben jetzt getban hat: so viele nichtige Wichte erhlt er am Leben, und nimmt Don Lopo von hinnenl (1).

901 E pero, pois assi ja, faamus atal oraon que Deus, que pres mort' e paixon, o salve, que o en poder ; e Deus, que o pode salvar, esse o lev' a bon logar pelo gran poder que end' ! Amen! amen! aquest' amen ja mais non si m'obridar!

25

10295

30

10300

Von heute an mag jedermann sprechen, er bedrfe dieses Lebens auf Erden nlcht lnger, da Gott sie verderben will; denn gar sehr verderbt er si e, indem er Don Lopo hinwegnimmt, der sie zu schtzen pflegte (2). 'Ver aber wird sie von heute an schtzen, und so viele reiehe Gaben verteilen an Pferden und W affen in berfluss? W er wird von heute an Ahnliches geben, da Don Lopo Diaz tot ist, der beste Don Lopo, traun, der je da war, oder ist, noch sein wird (3). 'V~il dem nun aber einmal so ist, lasset uns beten, damit Gott, der fr uns gelitten hat und gestorben ist, und der jenen in seiner Macht hat, ihn selig mache, da er es kann, und ihm einen guten Platz anweise, kraft seiner Macht (4). Amen! Amen! dies Amen wird nimmer vergessen werden (I).

464.
i Que mal s'este mundo guisou de nulh' orne per el fiar! Nen Deus no'-no quis[o] guisar, pero o fez e o firmou. Ante o quise destroir, pois que don Telo fez end' ir, que sempre ben fez e cuidou.

10.105

10

Des quando naceu, e[lJ punhou sempr' en bondade guaanbar e en seu bon prez avantar; e nunca se d'al trabalhou. E quen sas manhas ben cousir', pode jurar, por non mentir, que toda'-las Deus acabou. Mais a min ja esto leixou, con que me posso conortar, que ei gran sabor de contar do ben que fez, mentre durou! E tod' ome que mi olr', sempre ver quen depmtir' en quanto bon prez dei ficou.

10310

15

10315

20

10320

I CV 576 (989) - 3 nmw quys - Da mesma maneira podia-se emendar: no'-no quis aguisar - 8 naneu e punlwu - 20 q deparar - 22 xo amou. II Cantiga de me estria: 4 x 7 3. - Octonarios. - Copias equiconsoantes: abbacca: cca. - Rimas longas: ou(a) ar(b) ir(c). III "\Vie schlecht ist es um diese W elt bestellt, dass niemand Vertrauen haben kann! Selbst Gott, der sie geschaffen und geordnet hat, will sie nicht gut bestellen; vielmehr will er sie zu Grunde richten, da er Don Telo, der stets Gutes that und Gutes dachte, hinweggenommen hat (1).

903

25

E a don Telo Deus chamou pera si, e x'o quis levar; e non se quis de nos nembrar, que nus assi desemparou. E mai'-lo fez por se riir d'este mal-mund' e escarnir, que sempre con aleiv' andou. E que'-na ben quiser' o'ir', que forte palavra d'o'ir: ,Don Tel-Affons' ora finou!"

10325

BO

10330

Seit seiner Geburt war er bestrebt, immer zu wachsen an Trefflichkeit, und seinen Wert zu hhen, und nimmer hat er andere Zwecke gekannt. Wer sich seine Vorzge recht berlegt, der kann schwren, ohne zu lgen, dass Gott sie ihm verliehen hatte (2). Mir aber hat er wenigstens das Eine gegeben, womit ich mich trsten darf, dass ich grosse Lust daran habe , das Gute, was jener that, solange er lebte, zu erzhlen. Und jedermann, der mich anhrt, wird einsehen, wenn er nachdenkt, wie viel Ruhm und Preis von ihm brig geblieben ist (3). Gott hat Don Telo zu sich berufen und ihn hei sich aufgenommen. Unser aber hat er nicht gedenken wollen, ais er uns so beraubte. Vielleicht that er es obenein noch um die arge Welt zu verlachen und zu verspotten, die stets so treulos verfahren ist (ou: denn stets ist er so treulos verfahren) (4). Ais ein hartes Wort empfindet, wer es- recht berlegt, das 'Vort: ,Don Tel Affonso ist soeben verschieden" (I).

465.

Pois me tanto mal fazedes, senhor, se mi non valedes, sei ca mia mort' olredes a mui pouca [de] sazon. Senhor, se mi non valedes, non mi valrr se Deus non! Gran pecado per fazedes senhor, se mi non valedes, ca vos sodes e seredes coita do meu coraon. Senhor, se mi non valedes, non mi valrr se Deus non. Pois m'en tal poder teedes, senhor, se mi non valedes, prasmada vos n veeredes, se moir(o) en vossa prijon. Senhor, se mi non valedes, non mi valrr se Deus non.
4 pouca saxon 5 me 16 prigon.

10335

10340

10

10345

15

I CV 577 (900) -

II Cantiga de refram: 3x(4+2).- Septenarios.- Copias equiconsoantes: b!IB. - Rimas longas e breves: edes(a) on(b). No CV a entrada do refram no est marcada. -Em rigor, o segundo verso deveria passar tambem como refram, visto ser igual em todas as copias.

m Da Ihr mir soviel Leides anthut, o Herrin, so werdet Ihr in Blde von meinem Tode hren, falis Ihr mir nicht beistehen wollt. 11 Falis Ihr mir nicht beistehen wollt, kann nur Gott mir helfen I (1) Eine sehr grosse Snde begeht Ihr, so Ihr mir nicht beisteht, denn Ihr seid jetzt und in Zukunft meines Herzens Pein. 11 Falis etc. (2). Da ich ganz in Eurer Macht stehe, o Herrin, falis Jhr mir nicht beisteht, so werdet Ihr getadelt werden, sterbe ich in Euren Banden. 11 Falis Ihr etc. (3).

466.

O que Valena conquereu por sempre mais valen' aver, Valena se quer manteer, e sempr' en Valen(a) entendeu. E de Valena senhor, pois el manten prez et valor e pres Valena por valer. E per valena sempr(e) obrou por aver Valena, de pran; e por valena lhi diran que ben Valena gaanhou. E o bon rei Valena ten; que, pois prez e valor manten, rei de Valena lhi diran.

10350

10355

1O

10360

I CV 78 (990 bis) - 3 manteer - 4 e mais nove vezes: ualenxa 6 prex el cor- 13 pex et ualor- 20 Talvez antes: ben {is? Cfr. 10182. - 22 dayagon rei da bon sem - 23 rodo - 24 de pam.

n Cantiga de meestria: 3 X 7 3. - Octonarios. - Copias singulares: abbaccb: a(3)a(S)b(2).- Rimas longas: eu(a) r(b) r(e} na 1 estancia; ou(a) an(b) n(e) na 2; n(a) ar(b) is(e) na 3, que repete portanto uma das consonancias da segunda; n an. na fiinda.
III Der, welcher Valena erobert hat, will, um immerdar Tapferkeit (valena) zu besitzen, Valena behaupten. Stets hat er Umgang mit V. (und valer.a) gepflogen und ist Herr von V., da er Mut und Tapferkeit (v.) aufrecht erhlt und kraft seiner Tapferkeit Valena einnahm (1). Mit ganzer Kraft hat er sich der Tapferkeit befleissigt, um V. einzunehmen, und wegen seiner Tapferkeit wird man sagen, dass er wert war, V. zu besitzen. V. besitzt mm der gute Knig, und da er Mut und Tapferkeit aufrecht erhiHt, wird man ihn Knig der Tapfcrkeit (und Knig von Valena) nennen (2).

906
15

20

Ca Deus lhi deu esfor' e sen por sobre Valena reinar, e lhi fez valen(a) acabar con quanta valena conven. El rei que Valena conquis, que de valena en ben fiz! e per valena quer obrar. Rei d'Aragon, rei do bon sen, rei de prez, rei de todo ben est, e rei d'Aragon, de pran.

10365

10370

Gott hat ihm Klugheit und Willensstrke gegeben, um bet V. zu herrschen mit soviel Tapferkeit, als ntig ist. Der Knig, welcher V. erobert hat, wieviel Tapferes hat er im Guten verbt! und will sich der Tapferkeit ganz befleissigen (6). Det Knig von Aragon ist ein sehr verstndiger Knig, ein preisenswel'ter, in allem Guten tchtiger, ein wahrer Knig von Aragon (I).

SECO XVIII

CANTIGA
467
DE

VAASCO RODRIGUEZ, DE CALVELO.

PREENCHE A 26a LACUN !.

467.

Coitado vivo d' amor, e da mort' ei gran pavor, desejando mia senhor, a que eu muito servi: a mia senhor, que eu vi mui mui fremosa en si. Amor me ten en poder; e pavor ei de morrer, porque non posso veer a que eu muito servi: a mia senhor, que eu vi mui mui fremosa en si. Amor en poder me ten e faz-mi perder o sen, porque non poss' aver ben da que eu muito servi: a mia senhor, que eu vi mui mui fremosa en si.
5 en mi -

10375

10380

10

10385

15

10390

I CV 87 (998) -

6 mui m'l~i tremo sa en losy.

II Cantiga de refram: 3x(3+3).- Septenarios. -Copias singulares: aaaiiDDD. - Rimas longas: r na la copia; r na 2a; n na sa; i no refram, que no vem marcado graphicamente no CV. III Vor Liebe lebe ich vorgrmt und habe grosse Furcht vor dem Tode, mich nach meiner Herrin sehnend, 11 der ich treu gedient habe: meiner Herrin, die ich gar holdselig sah (1). Amor hat mich in seiner Gowalt. Vor dem Tode frchte ich mich, da ich nicht sehen kann diejenige, 11 der ich etc. (2). ln seiner Gewalt hat Amor mich, und bringt mich um meinen Verstand, weil ich keine Gunst erriuge von der, 11 welcher ich treu gedient habe: von meiner Herrin, die i eh gar holdselig sah. (3).

I. Indice alphabetico das composies.


NO.

Pag.

232. 276. 373. 213. 246. 197. 260. 278. 118. 193. 217. 456. 291. 431. 199. 195. 255. 283. 411. 32. 18. 290. 389. 133. 306. 7 J. 280. 2i9. 233. 311. 307. 201. 428. 167. 336.
4C~.

A A A A A A A A A A A A A A A

166. 434.

bia dona por que eu trobava Deus gradesco, mia senhor Deus grad' oje, mia senhor . dona que eu vi por meu . dona que ome ,senhor~ d(,ia guarir uon ei per ren . mayor coita que eu vi soffnr mais fremosa de quantas vejo melhor dona que eu nunca vi mia senhor, a que eu sei querer mia senhor atanto lhe farei . . mia senhor ja lh' eu muito negu.i mia senhor, que eu mais d'outra rt>n mia senhor, que eu por meu mal vi mia senhor, que me foi amostrar . . .A mia senhor, que mui de coraon . A mia senhor, que por mal d' estes meus A que vi ontr' as amenas . . . . . A que vus fui, senhor, dizer por 111i A ren do mundo qne melhor queria . Agora m' ei eu a partir Agora me part' eu mui sen meu grado Agora me quer' eu ja espedir Agora vi v' eu como querria . Algiia vez dix' eu no meu cantar Am' eu tan muito mia senhor Amigos, des que me parti Amigos, non poss' eu negar . Amigos, quero- vus dizer . Amor, des que m' a vos chegtwi Amor, non qued' eu amando . Ando coitado por veer . . . Aquestas coitas que de soffre ei As graves coitas a quen as Deus uar Assaz entendedes vos, mia senhor Assi me traj' ora coitad' Amor . Atai vej' eu aqui ama chamada Ay amiga, sernpr' avedes sabor 5t:>

452 542 732 416 481 382 509 549 245 378. 420 886 583 846 .J87 380 498 561 812 71 41 581 764 270 612 153 552 447 454 629 614 391 841 334 671 794 332 850

910
NO 67. Ay Deus! como ando coitado d'amor 66. Ay Deus I que coita de soffrer . . . 408. Ay Deus! que grave coita de soffrer 87. Ay eu coitad' e por qu vi . 102. Ay eu coitad(o)l e quand' acharei quon . 376. Ay eu coitad' I en que coita mortal 78. Ay eu, de min e que ser? . . . . . . . . . . 96. Ay eu, que mal dia naci Ay mia senhor atanto lhe farei v. A mia senhor. 101. Ay mia senhor e meu lum' e meu ben . 421. Ay mia senhor, lume dos olhos meus . 154. Ay mia senhor, quero vus preguntar 40. [.A.y mia senhor, se eu non merecesse] . 330. Ay mia senhor, sempr' eu esto temi . 79. Ay mia senhor, u non jaz al . . 430. Ay mia senhor, veen- me conselhar 396. Ay Paay Soarez, venho- vus rogar
Pag.

142 141 806 185 211 740 165 203


1

209 831 306 87 660 167 844 779

400. Ben deviades, mia senhor 29. Ben-no faria, se nembrar

790 62

Ca se m'algun ben quisesse fazer v. Fiz meu cantar. 441. Cativ'; e sempre cuidarei? . . . . 861 304. Cativo! mal conselhado! . . . 608 250. Coidava-m'eu quand' amor non avia 488 207. Coit' averia, se de mia senhor . 403 853 436. Coitado vivo, muy gran sazon . 467. Coitado vivo d'amor . . . . . 908 338 170. Com' og' eu vivo no mundo coitado 76 35. Como morreu quen nunca ben . 6. Como vos sodes, mia senhor 15 . . . . . . . . on e gran dereito fa' e gran razon v. Senhor fremosa, creede per mi. Con melhor coraon escontra mi v. A melhor dona. 25. Con vossa coita, mia senhor 55 706 358. Con vossa graa, mia senhor 380. Con vosso medo, mia senhor 748 283 140. Cuidades vos, mia senhor, que mui mal 397. Cuidava-m'eu, quando non entendia 781 84. Cuidava-m'eu que amigos avia 179 650 323. Cuidei eu de meu coraon . . . 238. Cuidou-s Amor que logo me faria 462

176. Da mia senhor, que tan mal-dia vi . 9. De cuita grand(e) e de pesar 139. De mia senhor direi- vus que mi- aven 188. De mia senhor entend' eu iia ren 216. De mort' o mal que me ven

348 21 281 371 419

911
NO 256. 15. 82. 53.
111.
Pag.

416. 339. 125. 271. 294. 349. 215. 27. 65. 171. 130. 374. 455.
1.

175. 318. 141. 331. 273. 183. 178. 249. 329. 314.

De quantas cousas eno mundo son 500 De quant' eu sempre desejei 35 De quantos mui coitados son . 175 113 De tal guisa me ven gran mal . De vos, senhor, querria eu saber 229 D' -lo dia, ay amiga 821 D' -lo dia (e)n que eu amei 675 254 Des oge mais ja sempr' eu rogarei 534 Des oge mais mo quer' eu, mia senhor . 591 Des quand' eu a mia senhor entendi Des quando me mandastes mia senhor . 693 Des que vus eu vi, mia senhor, me ven 418 Desejand' eu vos, mia senhor . 58 Deseg' eu muit' a veer mia senhor . 139 340 Desmentido m' 'qui un trobador . 263 D' este mund(o) outro ben non querria 734 Deu' -lo sab' oge, mia senhor . Deus I como se foron perder o matar 884 [Deus, meu senhor, se vus prou]guer' 5 347 Deus que mi-oj' aguisou de vos veer Deus! que pouco que sabia . 642 284 Direi-vus que mi-aveo, mia senhor. . . . . . disser algiia ren ca vus diria pesar v. Que grave cousa, senhor, d'endurar. Diz meu amigo que lhe faa ben . . . 662 Dizedes vos, senhor, que vosso mal . . 537 Dizen mi-as gentes por qu non trobei 360 351 Dizen que digo que vus quero ben Dizen , senhor, ca dissestes por mi 487 Dizer-vus quer' eu, mia senhor . 659 Don Amor, eu cant' e choro . . 635 E direi-vo' -lhes eu porn v. Que muitos me preguntaran. E eu fazer en min quanto quiser v. Nunca fiz cousa. E mia senhor direi-vus que mi-aven v. De mia senhor. E mia senhor que eu mais d' outra ren v. A mia senhor. E por qu me desamades. . . . . . . . . . . 6!H E que ouvesse de morrer v. Se om' ouvesse de morrer. 655 Ei eu tan gran medo de mia senhor . En gran coita vivo, senhor . . . 145 En grave dia, senhor, que vus vi 317 En que affan que og' eu viv'l e sei . . 399 En que foi sempr' e ei jade seer v. Senhor fremosa, vejo-vus queixar. En que grave dia, senhor . . . . . . . . . . . . 792 En tal poder, fremosa mia senhor 107 En tan grave dia senhor filhei . 335 [Entond' eu ben, senhor, que faz mal- sen] 69 Esso mui pouco que og' eu falei . . . . . 464 Esta dona poi' -lo non souber fi. Eu me coidei u me Deus fez veer. Estes meus olhos nunca perderan . . . . . . . . . . 461 58*

324. 326. 68. 158. 205. 401. 50. 168. 31. 239. - 237.

912
~o.

Pag.

149. Estes olhos mous ei mui gran razon . . 299 245. Estes que ora dizen, mia senhor . 477 Eu desejo meu mal v. Sempr' eu, senhor, roguei a Deus por mi. 161. Eu me coidei, u me Deus fez veer 323 406. Eu me cuidava, quando non podia ~02 322. Eu que nova senhor filhei 649 281. Eu sei la dona velida . 557 80 37. Eu so tan muit' amador Ey mia senhor u non faz al v. Ay mia senhor, u non jaz ai. 132.

Fiz meu cantar e loei mia senhor . . folia que fa' i grand', entend-la-ia v. Entend' eu ben senhor que faz mal- sen.

268

422 219. Gradesc' a Deus que me vejo morrer 210. Gran coita soffr' e vo[u]-a negando 411 362. Gran mal me faz agora '1 rei . 712 235. Gran sazon que eu morrera ja 457 703 357. Grave dia naceu senhor . . . guer vos me tolhede este poder v. Deus meu Senhor,.se vus prouguer'. 452. 70. 407. 302. 28. 352. 2;?. 45. 104. 204. 453. 315. 303.

Ir-vus queredes, amigo, d'aquen Ir-vus queredes, mia senhor Ja eu non ei oy-mais por que temer Ja eu, senhor, muitas coitas passei Ja foi sazon que eu cuidei Ja m'eu quisera leixar de trobar Ja m'eu, senhor, ouve sazon Ja, mia senhor, niun prazer Joana dix' eu, Sancha e Maria. Juro- vus eu, fremosa mia senhor Juyo, quero contigo fazer Ledas sejamos ogemais

877 151 804 603 60 696 49 97 215 397 878 636

mais ambos i faredes o melhor 607 Mais de mil vezes coid' eu eno dia 207 Mais non quis Deus que meu mal entendeu v. Ay mia senhor, se eu non merecesse . me guisou de viver v. Que mal amor me guisou de viver. 51. Mal conselhado que fui, mia senhor . 109 42. Maravilho-m'eu, mia senhor 91 110. Mentre non soube por min mia senhor 225
99.

913
NO.

Pag.

57. 54. 122. 404. 244. 264. 405. 296. 159. 177. 39. 34. 386. 275. 317. 337. 320. 91. 445. 265. 313. 144. 242. 16. 354. 26. 150. 423. 19. 446. 48. 372. 262. 447. 18,1. 211. 128. 38. 347. 425. 282. 108. 17. 112. 420. 164. 56. 298. 359. 155.

Meu coraon me faz amar Meu senhor Deus, se vus prouguer' Meu senhor Deus, venho- vus eu rogar . Meu.~ amigos, direi-vus que mi aven Meus amigos, muit' estava eu ben Meus amigos, muito me praz d'Amor Meus amigos, oymais quero dizer . Meus amigos, pese- vus do meu mal Meus amigos, que sabor averia Meus amigos, quero- vus eu mostrar . Meus olhos, gran cuita d'amor . Meus olhos, quer vus Deus fazer . Mia senhor fremosa, direi-vus ia ren Mia senhor, quantos eno mundo son Mia senhor, vin- vus rogar Min fez meter meu coraon . Min pres foradament' Amor Moir' eu e praz-me, si Deus nie perdon Moir' eu por vos, mia senhor, e ben sei ui gran poder sobre min Amor Mui gran temp' , par Deus, que eu non vi Muit' aguisad(o) ei de morrer Muit' ando triste no meu coraon . Muitas vezes en meu cuidar lluito per ja gran sazon Muito per dev' a gradecer Muito punhei de vus negar 1 Muitos an coita d'amor Muitos dizen que perderan Muitos me preguntan, per ba f . Muitos me ven preguntar Muitos teen oje por meu trobar Muitos veg' cu per mi maravilhar Muitos vej' eu que, con mengua de sen. uitos veg' eu que se fazen do mi Neguei mia coita des ia sazon . Niun conselho, senhor, non me sei No mundo non me sei parelha . Non orne que m'entenda Non am' eu mia senhor, par Deus Non est a de Nogueira Non me poss' eu, mia senhor, defender . Non me poss' eu, senhor, salvar Non me queredes, mia senhor . Non me qucredes vos, senhor, crecr. N on me soub' eu dos meus olhos melhor Non ouso dizer nulha ren Non per' eu coita do meu coraon Non sei dona que podesse Non soube que x' 01"8. pesar .

120 115 251 798 475 516 800 593 319 350 83 75 758 540 639 672 645 192 865 521 633 291 473 37 700 56 309 834 43 867 103 730 512 869 362 413 258 82 690 836 559 223 39 230 830 3:?8 119 596 708 307

914
NO,

Pag,

20. Non tenh' eu que coitados son . . 335. Non vus faan creer, senhor 43. Nostro senhor, como jao coitado 129. Nostro senhor Deus, e por que neguei 461. Nostro senhor Deus~ que prol vus ten ora. 69. Nostro senhor, en que vus mereci 135. Nostro senhor, e ora que ser . . . 403. Nostro senhor, e por qu mi fezestes 261. Nostto Senhor que eu sempre roguei 203. N ostro Senhor que me fez tanto mal 157. Nostro Senhor que mi-a min faz amar . 206. Nostro Senhor! que non fui guardado 221. Nostro Senhor, quen m' oj' a min guisasse . 174. Noutro dia, quando m' eu espedi 286. Nulh' orne non pode saber 187. Nuno' assi orne de senhor 44. Nunca bon grad' Amor aja de mi 165. Nunca coitas de tantas guisas vi . 409. Nunca Deus quis nulha cousa gran ben. 137. Nunca fiz cousa de que me tan ben 63. Nunca tan coitad' ome por molher 344. 351. 312. 444. 413. 225. 460. 369. O gran cuidad' e o affan sobejo O grand' amor que eu cuidei prender O Marot aja mal grado . . . . . O meu amig', amiga, que mo gran bcn fazia O meu amigo que me mui gran ben . O meu senhor [Deus] me guisou . . O mui bon rei que conqnis a fronteira O mui fremoso parecer . . . . . O que conselh' a min de m' eu quitar O que Valena conquereu O quo vos diz, senhor, quo outra ron desejo . Ogan' en Mimenta . . . . . O eu sempre, mia senhor, dizer Oimais non sei eu, mia senhor . Om' a que Deus ben quer fazer Om' a que Deus coita quis dar . Orne que gran ben quer molher Ora comea o meu mal Ora faz a min mia senhor . . Ora ja non poss' eu creer . . . Ora non moiro, nen vivo, nen sei Ora non poss' eu ja creor . . . Ora non sei no mundo que fazer Ora poss' eu con verdado dizer . Ora tcnh' eu que ei razoo Ora veg' eu o que nunca coidava Ora veg' eu que fiz muy gran folia Ora veg' eu que me non far ben . Ora veg' eu que xe pode fazer . . .

45

669
93

261 896
147 274

796
510

395 313 401 425 346

569
370 95 330 807 278 . 132

684
695 632

86-l
81()

43-l 894: 724


105

49.
466. 418. 375. 248. 334. 120. 415. 5. 309. 342. 463. 266. 378. 162.

905 825 738

485
667 249 820 13

621
681 900

523
744

325
529
677

268.
340. 127. 105. 73. 107.

257

217
157 221

I
NO.

915
Pag.
o o

287. Os meus olhos que mia senhor . 571 1!>6. Os que mui gran pesar virou, assi . 381 Outro ben d' este mundo non quenia v. D' este mundo outro ben non querria. 43!>. Oymais non ren que mi gradecer . 859 438. Oymais quer' eu punhar de me partir 857 198. 392. 327. 368. 363. 98. 345. 343. 13. 243. 163. 364. 370. 440. 382. 182. 279. 160. 395. 346. 61. 398. 83. 459. 257. 333. 328. 465. 185. 316. 253. 414. 80. 62. 220. 419. 143. 399. 424. 93. 72. 365. 371. 59. Par Deus, ay dona Leonor . Par Deus, dona Maria, mia senhor bcn-talbada Par Deus, fremosa mia senhor . . . . Pat Deus, mia senhor, enquant' eu viver' Par Deus senhor, ja eu ben sei Par Deus senhor, ja eu non ei poder Par Deus senhor, mui mal me por matou . Par Deus senhor, ora tenh' eu guisado Par Deus, senhor, soi eu mui ben Parti-m' eu de vos, mia senhor Pelos meus olhos ouv' eu muito mal Per ba f, fremosa mia senhor Per ba f, meu coraon . . . Pet ba f, non saben nulba ren Per com' Amor leixa viver . . Per mi sei eu o podet que Amor . Pero eu vejo aqui trobadores Pero m' eu ei amigos, non ei niun amigo Pero non fui a Ultramar . . . Poro que mia senhor non quer . . Pero que punh' en me guardar . . Pois bas donas son desemparadas Pois contra vos non me val, mia senhor, Pois de mia morte gran sabor avedes Pois Deus non quer que eu ren poss' a ver . Pois eu d' atai ventura, mia senhor Pois me fazedes, mia senhor Pois me tanto mal fazedes Pois m' en tal coita ten Amor . Pois mi non vai d' eu muit' amar Pois mia ventura tal i pecador! Pois minha senhor me manda Pois naci, nunca vi Amor Pois non ei de dona' lvira Pois o vivo mal qu(e) eu soffro, punhei Pois ora faz [Deus] qu(e) eu viver aqui Pois [que] eu ora morto for . . . . . Pois que se non sente a mia senhor . . Pois tan muit' que mia senhor non vi Pola verdade que digo, senhor . . . Por Deus, senhor en gran coita serei Por Deus senhor, e ora que farei . . . Por Deus que vus fez, mia senhor Por Deus senhor, non me desamparedes
o o o o o

383 773 656 723 713 206 686 683 28 474


3~7

715 726 860 751 359 550 321 777 688 126 784 177 892 505 665 657 904 365 637 . 494 817 168 131 424 827 287 . 788 835 . 196 155

717 728
123

916
NO,

Pag.

179. 223. 186. 58. 458. 136. 95. 241. 212. 356. 295. 297. 300. 81. 429. 142. 156. 21. 126.

Por Deus Senhor, que vos tanto ben fez Por Dons, senhor, tan gran sazon Por Deus vus quero rogar, mia senhor . Pot Deus vus rogo, mia senhor Por mal de mi me faz Deus tant' amar . Por mia senhor fremosa quer' eu ben Por mui coitado per tenh' eu Por muitas cousas eu que sei Por non saberen qual ben desegei . Por qu vus ei eu, mia senhor Por vos veer vin eu, senhor Porque non ous' a mia senhor dizer Pouco vus nombra, mia senhor Preguntan-me por que ando sandeu Preguntei iia doo[a] eu como vus direi Preguntou Johan Garcia Punhar quer' ora de fazer . Punhei eu muit' en me guardar . Punhei eu ruuit' en me quitar

353 430 369 121 890 276 201 470 414 702 592 595 600 170 842 286 309 47 255 181 8!) 2-17 746 810
4~9

85. Qual dona Deus fez melhor parecer 41. Qual senhor devia filhar. . 119. Quan muit' eu am' iia molher. 379. Quand' eu estou sen mia senhor 410. Quand' eu mia senhor conhoci 222. Quand' eu, mia senhor, convosco falei Quand' eu parti v. U m' eu parti 200. Quand' eu podia mia senhor . . 202. Quand' og' eu vi per u podia ir . 393. Quand' ora fr' a mia senhor veer 350. Quando m' agora mandou mia senhm 47. Quando me nembra de vos, mia senhor . 227. Quando m' eu mui triste de mia senhor . 76. Quando mi- agora fr' e mi alongar' 189. Quando vus vi, fremosa mia senhor . 448. Quant' , senhor, que m' eu quitei 258. Quant' eu de vos, mia senhor, receei. 194. Quant' ou mais donas mui ben parecer Quanto me nembra v. Quando me nembra. 234. Quantos an gran coita d' amor 33. Quantos aqui d' Espanha son 55. Quantos entendeu, mia senhor 251. Quantos oj' andan eno mar aqui 109. Quantos og' eu coo amor sandeus sei . 89. Que alongad' eu ando d' u iria 77. Que ben que m' eu sei encobrir 462. Que ben se soub' acompanhar 348. Que cousiment' ora fez mia senhor 114. [Que grave cousa, senhor, d'endurar] Que guarir non ei per ren v. A guarir. 267. Que mal Amor me guisou de viver

389 393 774 694 101 410 1()2 372 872 506 379 456 73 117 490 224 189 163 898 692 237 527

917
NO.

Pag.

355. 464. 180. 247. 310. 103. 228. 106. 145. 74. 10. 146. 443. 181. 454. 30. 422. 4. 305. 115. 75. 385. 451. 338. 14. 12. 64.

Que mal matei os meus olhos e mio . Que mal s' esto mundo guisou . . . . .. que me vos nunca quisestes fazer Que mui de grad' eu querria fazer Que mui grau prazer og' eu vi . Que muit' ja que a terra non vi [Que muitos me preguntaran] Que muitos que mi andan preguntando . Que partid' eu serei, senhor . . . . Que prol vus vos, mia senhor . . Que sen conselho que vos, mia senhor Que sen- mesura Deus contra mi Que sen meu grado me parti Que sen meu grado m' og' eu partirei Queixum' ouvi dos olhos meus Quen ba dona grau ben quer Quen me vir' e quen m' o'ir' . Quen oge mayor coita ten Quen Yiu o mundo qual o eu ja vi Quen vus foi dizer, mia senhor Quer' eu a Deus rogar de coraon . Quer' eu agora ja dizer Quer' eu agora ja meu coraon Quero- vus eu dizer, senhor . Quero- vus eu ora rogar Quero- vus eu, senhor, gran ben Quisera-m' ir: tal conselho prendi.

701
90~

357 483 623 213 445 219 293 158 23 294 863 358 882 64 832 11 610 239 160 756 875 673 33 27 137 232 647 421 750 253 19 194 417 208 51 404 601 579 874 187 459 619 644 567

113. Rogaria eu mia senhor. 321. Sazon ja de me partir 218. Sazon sei ora, fremosa mia senhor Se cuita grande e de pesar v. De cuita. 381. Se Deus me leixe ben aver . 124. Se Deus me leixe de vos ben aver 8. Se Deus me valha, mia senhor, de grado querria saber. 92. Se Deus me valha, mia senhor, de grado querria seer. 214. Se ei coita, muito a nC'go ben 100. Se eu a Deus algun mal mereci 23. So eu a mia senhor ousasse . 208. Se eu moiro, be' -no busquei 301. Se eu ousass' a Mayor Gil dizer 289. Se eu podasse dasamar 450. Se eu podess' ir u mia senhor 88. Se eu soubess(e) u eu primeiro vi. 236. Se m' ora Deus gran bon fazer quisesse 308. Se om' ouvesse de morrer 319. Se soubess' a mia senhor . 285. Se vos prouguess', Amor, ben mo devia

918
No.
1~3.

Pag.

148. 366. 134. 209. 427. 353. 292. 433. 387. 172. 383. 299. 367. 116. 226. 457. 24. 2. 270. 269. 442. 147. 3. 449. 46. 277. 153. 151. 252. 94. 254. 117. 121. 152. 272. 437. 138. 97. 173. 263o 36.
391.

52. 414.

169o
432. 86o 390o
131.

259o

Se vus eu amo mais que outra ren Se vus eu ousasse, senhor . . . So vus prouguesso, mia senhr . Sempr' ando coidando en meu coraon Sempr' eu, senhor, roguei a Deus por mi Senhor de mi e do meu coraon Senhor Deus, que. coita que ei . Senhor do corpo delgado . . . Senhor do mui bon parecer . . Senhor le assi ei eu a morrer? Senhor c lume d' estes olhos meus Senhor, esta coita que ei. . . . Senhor, eu vivo muit' a meu pesar Senhor, eu vus quer' a ren dizer . Senhor fremosa, conven -mi R rogar [Senhor fremosa, creede per mi] . Senhor fremosa, des que vus amei Senhor fremosa, fui buscar . . Senhor fremosa, grand' enveja ei Senhor fremosa, ja nunca sen't . Senhor fremosa, ja perdi o sen Senhor, fremosa mais de quantas son Senhor fremosa, non ei og' eu quen . Senhor fremosa, par Deus, gran razon Senhor fremosa, pois m' aqui Senhor fremosa, pois me non queredes Senhor fremosa, pois me vej' aqui Senhor fremosa, pois m' og' eu morrer Senhor fremosa, pois pesar avedes Senhor fremosa, pois que Deus non quer Senhor fremosa, pois vus vi Senhor fremosa, por Nostro Senhor Senhor fremosa, quand' eu cofondi Senhor fremosa, que sempre servi Senhor fremosa, quero-vus rogar . Senhor fremosa, queria saber . . Senhor fremosa, vejome morrer . Senhor fremosa, vejo-vus queixar Senhor fremosa, venho-vus dizer . Senhor, o gran mal e o gran pesar Senhor, o mal que m' a min faz Amor Senhor, os que me queren mal Senhor, perdud' ei por vos ja o corao . Senhor, pois Deus non quer que min queirades . Senhor, por Deus vus rogo que que[i]rades Senhor, por Deus que vus fez parecer 8enhor, por vos e polo vosso ben . . . Senhor, por vos so maravilhado o . . Senhor, que coitad' og' eu no mundo vivo Senhor, que Deus mui melhor parecer Senhor que eu por meu mal vi

252 297
719

272 406 839 698 585 849 759 342 752

598
721 241 439 888 53 7 532 531 862

295
9 873
!)9 545 305

302 492

198
496 243 250 304 536

855 280
205
344

514 78 771
ill 823 337 847 183 768 266 507

I
No.

919
Pag.

224. 90.

Senhor, que grav' oj' a mi Senhor queixo- me con pesar. 388. Senhor todos m' entenden ja . 230. Senhor veedes -me morrer 60. 190. 274. Tal om' coitado d' amor . . . . . 1 Tan muit' ja que non vi mia senhor Tan muito mal me ven d' amar Tan muito vus am' eu, senhor . Tanto faz Deus a mia senhor de ben . Tanto me sen' ora ja cuitado Toda'-las gentes mi -a- mi estmn h as son Tod' orne que Deus faz morar . . Tu, que ora vees de Montemayor .

433
191 7tH

448
125

373
53 fi 577 376 25 754

288.
192. 11. 384. 412. 332. 231.

813
663

377.

U m' eu parti d' u m' eu parti . . 450 a donzela quig' eu mui gran ben . . . . 741 191. Un dia quo vi mia senhor . . . . . . . 374 ... vai querer ben tal molher v. Por mui coitado per tenh' eu. 679 711 469 710

341. Vedes, fremosa mia senhor . . . . 361. Vedes, senhor, pero me mal fazedes . 240. Vedes, senhor, quero-vus eu tal ben 360. Vedes, senhor, u m' eu parti 426. Veeron- m' ora preguntar . . . . 435. Vej' eu as gentes andar revolvendo 394. Vi eu donas en celado . . . . . 293. Vivo coitad' en tal coita d' amor 325. Vos, m;a senhor, que non avedes cura 7. Vos que, mi-a.o;;si cuitades, mia senhor . 284. Vou-m'-ou, fremosa, pera 'l rei . . .

838 851
775

589
654 17 563

II. Lista alphabetica dos . A.uctores.


(Os Numeros acompanhados de asterisco, referem-se os Apendices.)

22. 55. 6. 40. 29. 41. 25. 52. 34. 11. 20. 34. 49. 47. 28. 45. 14. 15. 24. 19. 10. 2. 26. 4. 23. 50. 43. 8. 7. 42. 27. 3. 33. 21. 48. 9.

224-225 * 436- 443 64- 67; * 399 *316-317 265-266 318-319 240- ~41; * 457 *420-426 *330 ~ 331 114-128; 410-412 210- 221 ; * 445- 447 285- 287 *358-362 * 335- 356 257-264; * 458 *332 157 158 -179 228-239; *454 -456 199-209 111-113 14- 30; *375-377; *378-382 Joan Vaasques 242-245 Martin Soares . 40- 61; *396; *398 226-227; *448-453 Meen Rodrigues, 'l'enoiro Nuneannes Cerzeo . . . *383-391 Monio (Nuno) Fernandes, de Mimpeixe . *328- 329 Nuno Fernandes, Torneol. . 70- 81; *402 Nuno Rodrigues, de Candarey 68- 69; *400-401 Osoireannes . . . . . . * 320- 327 Paay Gomes, Charinbo . . 246 =.256 Paay Soares, de Taveiroos -3i -39; *396; *397 Pedrannes Solaz . . . . 281- 284 Pero Barroso (D. Pero Gomes) 222-223 Pero Garcia d'Ambroa . . *357 Pero Garcia, Burgals . . . 82-110; *403-409

Affonso Lopes. de Baian (D.) . Affonso Meendes, de Beesteiros Airas Corpancbo . . . . . Airas Moniz, d'Asme . . . Bonifacio de Genua (Genova) Diego Moniz . . . . . . Estevan Faian (alias: D. Estevan Peres Froian) Fernan Fernandes, Cogominbo . . . . Fernan Figueira, (ou Figueiroo) de Lemos Fernan Garcia, Esgaravunha (D.) Fernan Gonalves, de Seabra Fernan Padron . . . . . Fernan Paes, de Tamalancos (D.) Fernan Rodrigues, do Calheiros Fernan Velho . . . . . . Gil Sanches (D.) . . . . . Joan d'Aboin (D. Joan Peres) Joan Coelho (D. Joan Soares) Joan de Guilhade Joan Lopes, d'Ulhoa (D.). Joan Nunes, Camans . Joan Soaires, Somesso .

J
54. 35. 51. 16. 53. 38. 12. 46. 18. 13.
1.

921
Poro Mafaldo . Pero da Ponte Pero Velho, de Tavmroos. Rodrigueannes Redondo (?) Rodrigueannes de Vasconcellos Roy Fernandes, de Santiago . Roy Queimado Ruy Gomes, o Freire Ruy Paes, de Ri bela Vaasco Gil (D.) . . . Vaasco Praga, de Sandin . Vaasco Rodrigues, de Calvelo Desconhecido I (talvez: Ruy Gomes, de Briteiros) . ,, II , III IV " -V ., VI (talvez: Martim Moxa). " VII *430-435; 288-292; *392-395 180-184; *427-429 308-310 129-143; *333-334 186-198 144-156 1- 13;
293-30~;

*444 459-466 *415-419 *413-414

36. 5. 17. 30. 31. 32. 37. 39.

*363-374 *467

62- 63 185 267-276 277 278-280 303-307 *311-315.

Erratas 1) e Retoques.*
Pagina Linha

Erros

Correces

30

8
11 13 16 21 24 26

31 5 14

3
28 9 16
1

33

Rimas breves Rimas longas * Nas Notas relativas s Cantigas I a XXI dei incorrectamente expresso trovadoresca de rima breve (=grave) o sentido de longa (=aguda). estat ijnha esta tijnha prouguer' prouguer', cuidar cuidar' soffrer soffrer, rimas rimas longas Rimas breves e longas Rimas longas e breves Rimas breves e longas Rimas longas e breves C. 1: lfl Vinheta. Caderno I: 4{J.

8 y~ v~ 22 *O escrevente do codice traou re cey, erro que emendou margem para receey. 39 19 e 'n'a saber e 'n-a sabet 40 22 As letras mal legiveis parecem dizer: stes (to = satesfeito. 41 1 C. 1: 2{J Caderno 1: 3{J 43 9 viver viver, soffr' a 44 . 2 soffro a A ultima letra de sotfro est marcada no codice com um ponto, a fim de ser raspada. mi-oir 56 13 mi-oir este 82 21 esta 22 aquella aquelle 88 3 assi, assi; 103 19 nega-lo-ei neg-lo-ei 109 3 pudi pudi 118 8 leixar leixar' 11 vir desamparar' vir' desamparar 121 154 14 IV. Uma nota marginal classifica esta cantiga de muj boa. 170 2 lhe-lo lhe'-lo 17 dizer -lhe -la- ei dizer -lhe' -la ei sen-no 184 5 sen o 10 afam afan 187 16 tem ten
1) No considero como Erratas, nem retoco as desigualdades ortographicas de que tratei na Advertencia preliminar.

923
Pagina Linha

Erros

Correcee

193 207 215 241 253 263 266 270 272 286 319 321 322 324 343 347 348 351 361 365 369 370 372 382 383 387
393

403 404
411

415 434 435 446 454 455 459 486 607

40 *Bcllermann traduziu esta trova a p. 14 do seu opnsculo D1"e alten L-iederbiichcr der Port~tg~esen. 41 *Tambem ha traduco de Bellennann, p. 13. 1 Joana, Joana 16 *Com relao ao verso 8 p1oponho o adverbio per em lugar da preposio por. .Aus Portugal und Brasilien Hundert altport. L'iedcr 21 lh'o 5 lho vosq[u]' 19 vosqu' pudi 5 pudi em en 1 1 Johan Joan mi 6 min visto que o n est traado e pontuado no codice, afim de ser raspado ma[i]s. 3 mais D. Affonso de Castella e de Leon 19 D. Affonso de Leon Cfr. No 175 e 228 25 Cfr. No 175 dizer todo, 1-2 dizer, todo 10 *Ao lado do verso 19 ha uma nota marginal que diz fijda. D.AffonsodeCastellae deLeon 39 D. Affonso de Leon Cfr. No 160 e 228 Cfr. No 160 po'- sseu 7 pos- seu 3 Deus, senhor Deus Senhor 5 f. 46 (= 45)d f. 46 (= 75)d Nos 65, 67 e 173. 22 Nos 66 e 67 C. Vlll: 2c' Vinheta. C. VIII: 2cc 1 16 Mais Ma[ijs 27 *IV. Traduzido por Bellermann, p. 13. 16 mais ma[i]s 5 digu'i dig[u]'i 1 C. VIII: 4{3 Vinheta. C. V111: 4{3 23 25 como - 26 como eu 25 como eu -26 ca lh' averria 27 ca lh' averria 9 mais ma[i]s 9 est' est 9 mais ma[i]s 1 C. IX: 2a Vinheta. C. IX: 2a 9 preito, preito 7 ven ven, 14 mi-aguisou mi aguisou 7 *Uma nota marginal ao lado do 5 verso diz Q reffram. 16 *IV. O refram d' esta cantiga reapparece na cantiga do cantes CB 469, dei rei D. Affonso de Castella e de Leon. Cfr. No 160 e 175. 6 *Confira-se a cantiga CB l30: Assi and' eu. 14 *Herculano aproveitou os versos 15 e 16 como Motto do Cap. IX do seu Monge de Cister. 8 Par Deus, senhor Par Deus Senhor, 1 senhor , senhor, 5 *Na margem ha uns traos que parecem ggg

924
:Pagina Linha Erros Correcea

507 509 512 517 522 534 541 550 553 560 578 589 600 611
636

29 13
2

35 1 14 3 10 1 30 13 1 14 20 1 3 10

665 679 703 709 717 726 734 743

8
1 9 15 9

770

771 77 5 781 823 842 845 848 864 869 906

14 9 13 1 5
6

3 8 21 3 6

* esquerda do verso ha uma nota mal legivcl cujas primeiras letms parecem dizer a Joh de ... *No alto da f. 71 direita reconhece-se a parte inferior do uma nota que classifica de mujto boa a cantiga No 200. I. CV l (4-39) . I. CV l (4-39)- 5 CAno-me queiro quero *E. Monaci, Mamtaletto, p. 61 No 7 pe li no verso 7, o coita 'mor no verso 25 Dos ogemais Des oge mais *Traduzido por Bellermann, p. 13. sPnhores senhores, *Traduzido por Storck, Aus Portugal und Brasilien No 3G. Se m'ela min Se m'el' a min a nota guardado he a nota e por e.rfle se disse: gumdado he 994: bis 993 bis vos vus Wo ruht begraben Wo weilt Genevra achou Genevra o achou ""Ha erro na contagem dos versos (um minus de dois) En tanto entanto en n Este ca talvPz signifique qu' . Po1 Deus Senhor Por Deus l senhor en ~ peccado pecado 392-397 392-39 De Pero Velho de De Taveiroos Pero Velho, de Tavoiroos 300 De Paay Soares e Martim Soares 397 De Paay Soares catava catava, [por] que [por] qu conbocistes consistes veesse veesse querades que[i]rades farei c farei ? coraon coraon. c mi assi mi- assi amigu' amigu', Decasyllabos Dodecasyllabos todo' los todo' -los ben tis en ben fiz

Buchdruckerei de11 Waisenbauses in Halle a. S.

Вам также может понравиться