D2C-airco

Doelstelling
Het ontwikkelen en testen van een nieuwe luchtdroger en koeler.

Technologie
Dauwpuntskoeling, ook wel bekend als indirecte verdampingskoeling, gebruikt water als koelmiddel. Als je lucht langs water blaast, leidt verdamping van het water tot koeling. Dit is een natuurlijk proces, dat weinig energie vergt. Het nadeel is dat het niet goed werkt bij hoge luchtvochtigheid. De lucht zou dan eerst gedroogd moeten worden, maar dit vergde altijd veel energie, waardoor dauwpuntskoeling minder interessant was. De combinatie van een nieuwe zeer energiezuinige luchtdroogtechniek met een dauwpuntkoeling vormt de oplossing: het nieuwe Dry to Cool (D2C) systeem. Arthur van der Lee: Energiezuinig drogen van lucht is de kern. Dat maakt het mogelijk zeer energiezuinig te koelen. De nieuwe technologie is tweeledig bruikbaar. Klanten kunnen de nieuwe droogtechniek en koeltechniek zowel los als in combinatie inzetten, afhankelijk van de omstandigheden en behoeften.

energie op drogen. In vergelijking met compressiekoeling bespaart het koelsysteem ook tot circa tachtig procent energie. De technologie werkt aanzienlijk simpeler dan conventionele aircos. Hierdoor is de bedrijfszekerheid groter en het onderhoud goedkoper. En het is in principe geschikt voor vrijwel alle aircos. Ook is continue ventilatie met frisse lucht mogelijk met het systeem.

Vervolgactiviteiten
Het team installeerden en testten demonstratiemodellen op twee locaties: ons kantoorpand en het pand van onze partner. Arthur van der Lee: Door in de praktijk te testen leer je veel. Wij leren veel van de

installatiepraktijk via de demo bij onze partner, zij leren weer van ons over de aanpak van dit soort innovaties. We hebben nu inzicht in wat voor onderhoud er nodig is, hoe je bij bepaalde onderdelen komt, welke onderdelen je het beste kunt gebruiken. Op grond van de praktijktests, versimpelden we enkele onderdelen. Vervolgens zijn we de markt opgegaan met promotionele activiteiten. We staan op beurzen, geven presentaties. Er zijn veel bedrijven op ons afgekomen. Het was niet voor niets: we hebben een launching customer! Onze eerste klant beschikt over veel gebouwen dus we beginnen meteen goed.

Herhaalpotentieel, effect voor de markt en spin-off

Het herhaalpotentieel en effect voor de markt is groot. Dry2Cool kan vrijwel overal worden toegepast: in koelkasten, drogers, maar ook bij industrile drogers of datahotels. Optimair becijferde dat een wereldwijde energiereductie van in totaal twintig procent in potentie mogelijk is. Arthur van der Lee: We verwachten dat het losbreekt nadat we de producten bij onze launching customer hebben genstalleerd. Het is gewoon een goed product met een terugverdientijd korter dan vijf jaar. De drempel waar je tegen aanloopt ja maar het is nieuw hebben we overwonnen. We hebben bewijsmateriaal, TNO verifieerde metingen. Onze demo-installaties draaien goed. Er waren veel tussenstappen nodig maar uiteindelijk heb je de munitie om de markt te overtuigen. En die markt is ontzettend groot, wereldwijd. Het is een jongensdroom.

Resultaten
Er is allereerst een plan van eisen opgesteld voor het eindproduct. In de loop van het project zijn de eisen aangescherpt. De samenwerking met een marktpartij, installatiebedrijf Van Dam Groep, droeg bij aan het toespitsen van de eisen op specifieke markteisen. De Technische Universiteit Eindhoven verrichtte onderzoek naar geschikte materialen. Op grond van de resultaten voerde Optimair met succes kleinschalige testen uit voor het proof of principle. De tests gaven inzicht in de droogcapaciteit en het proces van opname en regeneratie. Met deze kennis zijn prototypes gebouwd en getest. Arthur van der Lee: Een uitvinder had een baanbrekend idee om energiezuinig te drogen met een materiaal dat met minimaal energiegebruik vocht aan de lucht onttrekt en weer afgeeft. Niemand wilde er mee aan de slag maar Ton Letwory, de trekker van het project en oprichter van Optimair, vond het idee intrigerend en verdiepte zich in de details. Dat was in 2005. Als je begint met een idee moet er nog heel veel water door de Rijn stromen voor je omzet en winst draait. Er zijn in het begin weinig mensen die erin geloven en risico willen lopen. Het was dan ook belangrijk dat Agentschap NL subsidie gaf om een werkend systeem te kunnen ontwikkelen dat we in de praktijk konden testen. We zijn nu zeven jaar verder en verkopen de eerste producten.

Obstakels, valkuilen, succesfactoren en kansen

Scepsis overwinnen Arthur van der Lee: Het was lastig om partners of investeerders te vinden.

Onbekend maakt onbemind. Men schatte in dat het lang zou duren om zon systeem te ontwikkelen. Maar we ontwikkelden de techniek heel voortvarend, dat is gewoon hartstikke goed. We zijn gezegend met ons team, onze partners en onze launching customer.
Financiering is lastig maar houd je scherp Arthur van der Lee: Geld was een obstakel. We zijn heel zuinig geweest.

Toegevoegde waarde
Wereldwijd schaadt koeling in gebouwen en de industrie het milieu door het gebruik van koelmiddelen en het energieverbruik. De Nederlandse industrie besteedt ongeveer vijftien procent van het energieverbruik aan drogen, wereldwijd slurpt koeling in deze sector liefst dertig procent op. De nieuwe technologie gebruikt water als koelmiddel en is zeer efficint. Het bespaart tot tachtig procent

Onze financiers hebben geen onuitputtelijke hoeveelheid geld. De ondersteuning van Agentschap NL kwam als geroepen. Typerend voor het proces is dat we niet begonnen met een grote zak geld en de boodschap: zorg maar dat het goed komt. Het is meer stapsgewijs gegaan en dat houd je scherp. We moesten steeds onze best doen om geld te krijgen. Daardoor houd je het einddoel altijd goed voor ogen. En daardoor ben je er op gebrand naar de markt te gaan en omzet te maken.

Het hart op de juiste plaats Het gaat niet alleen om geld, bevlogenheid is d motor voor succesvolle innovatie. Arthur van der Lee: Onze directeur is zeer

Advies voor collega-innovators

Arthur van der Lee: Het klinkt een beetje als een complottheorie, maar

gemotiveerd, zeer gedreven. Als bedrijf moet je natuurlijk efficint werken en geld te verdienen. Maar als een bedrijf zich alleen daar op richt, is het toch een ander verhaal. Je ziet het aan de motivatie en inzet. Mensen deden onbezoldigd hun best, er is een vonk overgeslagen. Mensen die het niet interesseert, raken berhaupt niet betrokken. Hoe meer het succes zichtbaar is, hoe meer mensen er op afkomen: het verandert de zaak. Je hebt financiering nodig van mensen die je visie delen, niet van mensen die uit zijn op snel geld verdienen. Dus je moet zorgvuldig selecteren. Tot voor kort opereerden we daarom achter de coulissen, zonder tam tam. Mensen die hier wonen, weten nu pas wat ons bedrijf doet. We hadden geen belang bij publiciteit, alleen belang bij goede partners. Als je naar buiten treedt, kom je in de commercile fase. Het bedrijf groeit, er zijn meer externe betrokkenen, we veranderen naar productiebedrijf.
Waag de sprong naar de markt Arthur van der Lee: De grootste bedreiging van een goed idee is

het blijkt toch de praktijk van alledag: mensen proberen er met je idee van door te gaan of je te dwarsbomen. Dat was een nieuwe ervaring voor mij, ik vond het verbazingwekkend. Ze komen naar je toe met allerlei vragen, proberen informatie te ontfutselen of stellen voor: Laat ons het maar doen. Als je dan terughoudend bent, zeggen ze snel gedag en hoor je nooit meer wat van ze. Het bleef niet alleen bij pogingen om ons idee weg te kapen, anderen probeerden ons te laten falen. Het was echt spannend en ook heel leerzaam voor mij. Dus mijn advies is: wees op je hoede en selecteer zorgvuldig met wie je in zee gaat!
De innovator benadrukt tot slot nogmaals dat een lange adem, vertrouwen en een visie noodzakelijk zijn. Arthur van der Lee:

Je moet cht geloven in het product. Je doet continu investeringen zonder dat je er op korte termijn iets van terugziet. Als je dan niet weet waarom je het doet, haal je nooit de eindstreep.

Opmerkelijk
De oprichter van Optimair, Ton Letwory, is met de Dry to Cool technologie genomineerd voor de Herman Wijffels Innovatieprijs 2011 en de Accenture Innovation Award 2012.

een nog beter idee. Je kunt altijd door blijven ontwikkelen met testopstellingen en demonstratiemodellen. Maar op een gegeven moment moet je de markt op, anders komt het nooit tot implemen-tatie. Productontwikkeling is een uniek proces, dat is de kern van ons bedrijf. Maar we moesten toch de focus verleggen van R&D naar productie en marketing. Die omslag hebben we gemaakt. Daar zijn andere mensen voor nodig dan techneuten: bedrijfskundigen en marketeers hebben een ander perspectief. Zonder die kanteling heb je alleen de techniek, maar geen product. Op een gegeven moment moet je omzet maken, dat moment is nu gekomen.
Houd je ogen open voor kansen Oorspronkelijk was koeling de hoofdfocus. Gaandeweg werd duidelijk dat de droogtechnologie los ook voldoende meerwaarde heeft om als zelfstandig product op de markt te brengen. Arthur van der Lee: Hoe

Kerngegevens
Projecttitel: Projectnummer: Penvoerder: Genterviewde: Website: Telefoon: Email: Projectperiode: D2C-airco IS073001, DEMO10006 Optimair Arthur van der Lee www.optimair.nl 0521- 570 030 a.vanderlee@optimair.nl april 2007 juli 2012

download eindrapport overige projecten in projectencatalogus

dichter je bij de markt komt, hoe meer toepassingen je ziet.