Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
OL;&d,
(odkYr[kwf)
tarSmifuckd iG ;f
tvif;aqmifaeol
oef;0if;vIdif
a&;om;ylaZmfonf
ykH ESd yf rS wf w rf ;
yxrtBudrf
tkyfa&
rsuEf mS zH;k 'DZikd ;f
uGefysLwmpmpD
pma&;oltm;qufoG,f&ef
tDar;vfESifh zkef;eHygwf
2013 azazmf0g&Dv
1000
oD[armifarmif
jamesparr007@gmail.com
ph: 0897033128
xdkifEdkifiH? wmhcfcdkif?
rJaqmufNrdKYe,f?
rJu
h qmaus;&Gmtkypf ?k
eef;wnf;&Gm
wnfaqmufvQu&f ad S om
0drkwdokc
apwDawmf
crnf;awmf OD;ausmq
f ifh ESihf r,fawmf a':cifoed ;f
pma&;q&moef;0if;vIdifESifh trSwfw&
10
Ak't
vdu
k s y&[dwvkyif ef;
jrpfuJhodkYvnf;aumif;? opfyifuJhodkYvnf;aumif;? EGm;ruJhodkYvnf;
aumif;? rdrdpD;qif;aeaoma&udkraomuf? rdrdoD;aomtoD;udkrpm;?
rdrd,dkpD;csay;aom EdkY&nfudkraomuf? olwyg;tusdK;pD;yGm;twGufom
aus;Zl;jyKouJhodkY udk,fusdK;rzuf olwyg;tusdK;pD;yGm;oufoufudkom
aqmif&Gufaompdwf"mwf? vkyfief;[lorQonf Ak'tvdkus y&[dw
vkyfief;jzpfonf/
(eDwd)
11
pdwaf pwem
wpkHwa,mufaom olonf jypfrSm;vdkaom pdwfjzifh ajymrlvnf;
ajymtH?h jyKrv
l nf; jyKthH MurH v
l nf; MupH nfthH xdo
k Ykd jypfrmS ;vdak ompdwjf zifh
ajymqdkjcif;? jyKvkyfjcif;? MuHpnfjcif;aMumifh xdkolYaemufodkY vSn;bD;puf
onf 0efuakd qmifaom EGm;\ ajc&modYk tpOfvu
kd o
f uJo
h Ykd qif;&Jjcif;onf
tpOfvdkufav\/
wpkHwa,mufaom olonf MunfndKaom pdwfjzifh ajymrlvnf;
ajymtH?h jyKrv
l nf; jyKthH MurH v
l nf; MupH nfthH xdo
k Ykd Munfvifaompdwjf zifh
ajymqdkjcif;? jyKvkyfjcif;? MuHpnfjcif;aMumifh xdkolYaemufodkY t&dyfonf
tpOfvdkufouJhodkY csrf;omjcif;onf tpOfvdkufav\
("ry')
12
trSmpm
tcsdeftm;jzifh 1998 ckESpf trsdK;bmom omoemtwGuf &[ef;
awmfrsm; tNrw
J uf<uvIy&f mS ;aeonfh omoemhwuov
kd f (&efuek )f urm
at;ukef;ajr? rdrdb0 &nfrSef;csuf? arQmfvifhcsufBuD;rm;pGmjzifh e,faygif;
pHkrS oHCmi,frsm; tem*gwfudk csDwufaeonfhae&m/
odaYk omf zdEydS rf rI sKd ;pHk csKycf s,rf rI sKd ;pHjk zifh tusO;f axmifozG,f nO;f yrf;
ESyd pf ufaeonfh ae&m[l rnforl Q rodMuay/ arQmv
f ifch suf wvlvjl zifh
&[ef;i,fwdkY\ zGJUNzdK;vef;qef;aeqJ OD;aESmuftnGefYtzl;wdkYudk dkufcsdK;
acszsufaeonfh ae&m[l rnfolrQrodMuay/ vlom;\ obm0onf
zdEydS rf n
I O ;f yrf;rIwu
Ykd kd tNrw
J eG ;f vSev
f o
kd nfh arG;&mygZmwdrsKd ;aph ygvmonf
udkvnf; rarhoifhay/ xdkzdESdyfrI nOf;yrf;rIwdkYaMumifh tyifaygufvm
onfum; rif;okn (c) q&mawmfO;D &d,yifjzpfawmhonf/ tckawmh
xdktyifBuD;rSm iSuftaygif;wdkY em;cdk&if; toD;t&GufwdkYudk Nrdef&SufpGm
pm;aeMuavNyD/ omoemhwuodkvfqdkonfrSm xdktcsdefxdktcgu tm
Pm&Sifvufopfrsm; BuD;pdk;vTrf;rdk;aeonfhae&mtjzpf xdkacwfu ynm
oifcJhMuonfh &[ef;awmfrsm;todyifjzpfonf/
q&mawmf OD;&d,udk 1998 ckESpf ESpfqef;ydkif;wGif pwifawGU
cJhNyD; pma&;olwdkYrdwfawGjzpfcJhMuonf/ oleJYawGUawmh wuodkvfxJrSm
olwcef;0if wcef;xGuf pmay0dik ;f rsm;zGUJ Mu&ef pmMunfw
h u
kd rf sm; ae&mtESUH
zGifhMu&ef? odkYrSom tmPm&SifawGydwfxm;wJh em;rsufpdawG zGifhay;EdkifrSm
jzpfaMumif; vdu
k pf nf;k;H aeaMumif;? odaYk omf trsm;pkrmS pvky&f efaMumuf
aeaMumif; tm;wufoa&majymjyaeonfudk ,aeYwdkifjrifa,mifaerd
onf/ xdt
k BurH sm; odyaf umif;aMumif; tjrefq;kH taumiftxnfazmf&ef
rdrdu wdkufwGef;vdkufonf/
odEYk iS hf 1999 ckEpS w
f iG f oHCm (10) yg;jzifh rEav;aqmif OL;
&d, tcef;wGif vQdKU0SufpGm The Best Friend Group of Literature [k
trnfay;um pwifzUJG pnf;vdu
k o
f nf/ aeYpOfaqG;aEG;yGrJ sm; t*Fvyd pf um;
ajymoifwef;rsm;udyk g zGiv
hf pS Ef ikd cf o
hJ nft
h wGuf wuov
kd pf moifom;rsm;
onf pdwf0ifpm;vmum tzGJU0ifolrsm; ydkrdkrsm;jym;vmcJhygonf/ ausmif;
om;rsm;vnf; ynma&;udk t&ifuxuf ydkrdkpdwf0ifpm;vmMuygonf/
13
odYk wdr;f a&Smifc&hJ onf/ odaYk omf rnfrQyif csKd ;edrzf Ed ydS af eygap b,fawmhrS
&yfroGm;yg/
2009 ckESpf arv (30) &ufaeY 'DyJ,if;ESpfywfvnfaeYwGif rJ
aqmufNrdKUwGif rdwfaqGaumif;pmMunfhwdkuftjzpf jyefvnfzGifhvSpfEdkifcJh
Yk ;kd 'kuo
nf
onf/ xdt
Yk wl The Best Friend School ESihf csi;f rdik Nf rKd UESihf Edb
pcef;wGif pmMunfw
h u
kd cf rJG sm;udv
k nf; qufvufziG v
hf pS cf o
hJ nf/ ,aeYwikd f
arQmfvifhcsufa&mifjcnfrsm; ay;aeqJjzpfonf/ EdkifiHa&;tajymif;tvJ
tcsKd U &Sv
d monft
h wGuf rdrw
d Ykd &nfreS ;f csut
f wdik ;f jynfwiG ;f ae&mtcsKd UwGif
jyefvnfzGifhvSpfEdkif&ef pwifvIyf&Sm;aeygNyD/ ynma&;udk pdwf0ifpm;ol
rnfolrqdk yl;aygif;yg0if ynm'gejyKEdkifMuygonf/ ynmta&mifjzifh
tarSmifcGif; tvif;a&mufygap/ jrefrmjynftESHY pmMunfhwdkufrsm;
ay:xGef;EdkifMuygap/
arwmjzifh..
t&Sifaomygu
*smrPDEdkifiH? udkvHk;NrdKU
www.thebestfriend.org
txl;aus;Zl;wifvmT
rdr\
d r,fawmfBu;D a':wiftt
d m; ewftpGrJ sm; vH;k 0tjrpfjyKw&f ef
a[mMum;aepOftwGif; nwGif;csif; ewfpifudkjzKwf trdIufyHkxJudk pGefYEdkif
atmif pGrf;aqmifEdkifaom q&mawmf OD;&d,? touf 50 ausmf
onfhwdkif jrefrmpmrzwfwwfonfh r,fawmfBuD;tm; jrefrmpmzwfwwf
atmif oifMum;ay;um pmrsm; aeYwdkif;zwfwwfvmatmif pnf;kH;a[m
ajymEdik o
f nft
h wGuf twdik ;f rod aus;Zl;wif&ydS gaMumif; xyfavmif; rSwf
wrf;wif *kPfjyKtyfygonf/
...............
15
ed'gef;
jrefrmEdik if u
H kd Adv
k cf sKyBf u;D ae0if;OD;aqmifaom awmfveS af &;aumifpD
onf 1962 ckESpf rwfv 2 &ufaeYrSp ygvDref'Drdkua&pDtpdk;&udk
jzKwfcsum ppftkyfcsKyfa&;jzifh tkyfcsKyfcJhonf/ ,if;aemuf ppftmPm&Sif
tpdk;&tqufqufonf jynfolwdkY\ aexdkifrIb0? EdkifiHa&;? vlrIa&;?
pD;yGm;a&; u@aygif;qHkudk qkyfudkifxdef;csKyfcJhavonf/
EdkifiHwnfNidrfa&;ESifh trsdK;om;vHkNcHKa&;[laom taMumif;jycsuf
atmufwGif EdkifiHawmfNidrf0yfydjym;rIwnfaqmufa&;tzGJU (e.0.w)
wjzpfvJ EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifh zGHYNzdK;a&;aumifpD (e.t.z)
trnf&Sd jrefrmppftpdk;&onf ppfwyftiftm;udk tqrwefwdk;csJUcJhNyD;
ta&SUawmiftm&SwiG f tBu;D rm;qH;k aom oef;xuf0ufausmef ;D yg&Sd ppfwyf
wpfct
k jzpfw;kd csUJ Edik cf o
hJ nf/ xdjYk yif ppftpd;k &onf ppfwyf\ nDaemifwyfzUJG
rsm;[kac:wGiaf om vufeufuikd w
f yfzUJG rsm;jzpfonfh ppfaxmufvrS ;f a&;?
&Jwyf&if;? vHx
k ed ;f ? txl;owif;wyfzUJG ? pGr;f tm;&Si?f rD;owfrsm;jzifh jynfol
vlxkudk enf;rsdK;pHk zdESdyfcsKyfcs,fcJhonf/
16
a&T0ga&mifawmfvSefa&;
17
20
a&T0ga&mifoC
H mhta&;awmfyBkH u;D
odkYaomf jrefrmEdkifiHt0Srf;&Sd oHCmxk\ awmif;qdkcsufudk etz
ppftpdk;&u vHk;0vkdufavsmrIr&Sdojzifh 2007 pufwifbmv 18 &ufaeY
etztpdk;&udk yweduKZeac: oydwfarSmufuHaqmifrIjyKvkyfum urm
ausmfa&T0ga&mif oHCmta&;awmfyHkBuD; ay:aygufvmcJhavonf/
ppftpd;k & yweu
d K Ze uHaqmifraI Mumifh ppfwyfEiS hf 4if;wd\
Yk rdom;
pk0ifrsm; vSL'gef;onfh tvSLypnf;rsm;vufcH&ef jiif;y,fjcif;? 4if;wdkYESifh
ywfoufonfh bmoma&;tcrf;tem;rsm;wGif yg0ifaqmif&Guf&efvnf;
jiif;y,fcJhMuonf/
oHCmawmfrsm;\ yweduKZeac: oydwfarSmufuHaqmifrIonf
,ckrS tqef;xGifvkyfaqmifrIr[kwfay/ Ak'jrwfpGmbk&m;&Sif rdefYawmf
21
23
24
28
bd0o
H (tif;pde&f mG ry&d,wdp moifwu
kd q
f &mawmf)? OD;0go0 (r*iq
f &m
awmf)? OD;t*F o
D (ygVdum&Dq&mawmf)? OD;OmPm0Ho (ar'Deq
D &mawmf)?
OD;okr*FvmvuFm& (wdy#d u"&? r[m*Emkq
H &mawmf)? a&Tbek ;f yGihf q&m
awmfw\
Ykd OD;aqmifrjI zifh atmufjrefrmjynf&[ef;ysKd or*Ou| OD;yndE?
OD;y@0Ho (OD;jynfausm)f wdw
Yk m0ef,u
l m 1990 jynfEh pS f atmufwb
kd mv
3 &ufaeYwiG f ig;xyfBu;D bk&m;wefaqmif;Bu;D twGi;f e0wppftpd;k &udk
yweduKZeu (oydwfarSmuf) uHaqmifNyD; a&TygkHapwDawmfjrwfBuD;odkY
ajcusi<f ucsu
D m atmifajreif;opmjyKcMhJ uonf/ oydwaf rSmufuaH qmifrI
aMumifh q&mawmfBuD;rsm;ESifh &[ef;ysdKor*tzGJU0ifoHCmawmfrsm;tm;
t"rzrf;qD;cJhNyD; axmif'Pfrsm; csrSwfcJhMuonf/ wyfrawmftwGif;wGif
Ak'b
mom0ifppfonfrsm;? t&m&St
d rsm;tjym;&SMd uojzifh xdo
k ydwaf rSmuf
uHaqmifrIaMumifh txufESifhatmufjyemjzpfyGm;pjyKcJhonf/ wyf
rawmfrS t&m&Sid ,frsm;? wyfom;rsm; bufajymif;vmrnfukd pd;k &drv
f su&f dS
aom e0wxdyyf ikd ;f t&m&Srd sm;onf oydwaf rSmufuaH qmifoC
H mawmfrsm;
tm; owfrw
S &f uftwGi;f oydwv
f eS &f efEiS hf r[eud,
k pf m;vS,q
f &mawmf
ESifh aqG;aEG;Mu&efavQmufxm;cJhonf/ odkYaomf oydwfuHaqmifoHCm
awmfrsm;u ==e0wtaeESihf a&'D,Ekd iS hf kyjf rifoMH um;rS 1990 jynfEpS f Mo*kwv
f
8 &ufaeYu ypfcwfrIESifhywfouf w&m;0if 0efcsawmif;yefvQif
oydwv
f eS rf nfjzpfaMumif;++ jyefMum;cJo
h nf/ e0wxdyw
f ef;t&m&Srd sm;onf
rEav;wdkif;rSae 0efcsawmif;yef&ef jyefvnfavQmufxm;cJh&m oydwf
arSmufuHaqmifoHCmawmfrsm;u oabmrwlcJhay/
oydwfuHaqmif oHCmawmfrsm;u e0wppftpdk;&u rdrdwdkYudk
ouFe;f 0wfrsm;? uwH;k rsm;? Auy,l*srD sm;[k oH;k EIe;f aejcif;onf omoem
awmfwpfcv
k ;kH ESihf orkwo
d C
H mawmfrsm;tm; apmfum;armfum;jyKvyk jf cif;
jzpfaMumif; 4if;ESifhywfouf r[eq&mawmfrsm;taeESifh qHk;ray;
awmfryl g&ef avQmufxm;ygaMumif;? xdt
Yk jyif 1988 ckEpS t
f a&;awmfyw
kH iG f
yg0ifcMhJ uNy;D zrf;qD;axmifcsjcif;cH&um tusO;f axmiftoD;oD; ESyd pf uf
cHae&jcif;? twif;tusyv
f 0l wfvyJ pfjcif;? &Jbufpcef;odyYk aYkd qmif tvkyf
Murf;cdik ;f jcif;? ppfajrjyifwiG f ay:wmxrf;cdik ;f jcif;rsm;&Sad Mumif; 4if;wdEYk iS hf
ywfouf r[eq&mawmfrsm;rS pDppfNy;D oifah wmfovdak qmif&u
G af y;&ef
30
awmif;yefw,fqw
kd mr&Sb
d ;l ++ [l tvkyo
f rm;0efBu;D OD;atmifMunf (,ck
jyefMum;a&;0efBuD;) uajymqdkcJhonf/
xdkYaemuf 2007 ck Mo*kwfv 9 &ufaeYwGif rEav;NrdKU &efukef
ausmif;wdu
k f q&mawmfO;D Mobmo? OD;&d,? OD;ynmoD&?d OD;acrdE?
OD;t&d,wdYk OD;aqmifte,fe,ft&yf&yfrS oHCmawmfrsm; awGUqHak qG;
aEG;um oHCmawmf (15) yg;jzifh oHCmhomr*DtzGJU zGJYpnf;cJonf/ ,if;
aemuf jzpfay:aeaom EdkifiHa&;tajctaersm;ESifh a&SUvkyfief;pOfrsm;
aqmif&GufEdkif&ef aMumnmcsufxkwfjyefcJhonf/ tqdkyg aMunmcsufudk
oHCmxktwGi;f jzefaY 0cJo
h nf/ q&mawmf OD;&d,uvnf; &efuek o
f Ykd
jyefvnf<ua&muf &efuek w
f ikd ;f &Sd NrKd Ue,ftoD;oD;wGif oDwif;oH;k aeaom
oHCmawmfrsm;odkY vQdKU0SufjzefYcsdcJhonf/ ,if;aemuf oHCmxktm; a&SU
aqmif&u
G &f rnfh vkyif ef;pOfrsm;ESihf jzpfay:aeaomtajctaersm;udk jyef
vnf&iS ;f vif; wifjyaqG;aEG;cJo
h nf/ oHCmxktwGi;f jzefcY scd ahJ om aMunm
csuftjynfhtpHkrSm atmufygtwdkif;jzpfygonfetz ppftpdk;&ESifhwuG aemufvdkuftvdkawmf&d BuHUzGGHU?
pGrf;tm;&Sif? 0efxrf;rsm;tm;vHk; oydwfarSmufrnf/
oHCmawmfrsm;tm;vHk; arwmydkY vrf;avQmufqEjyMurnf/
oHCmawmft&Sifjrwfrsm;bk&m; ,aeYtcsdefonf oHCmawmfrsm;
tcsif;csif; aoG;pnf;nDnTwf&rnfhtcsdefjzpfygonf/ e.t.zppftpdk;&
onf oHCmawmfrsm;tm; 8.8.1988 (8888) 8av;vHk;ta&;tcif;rS
p ,aeYtxd oHCmawmfrsm;tm; aoewfESifhypfowfjcif;? ppfzdeyfESifh
uefaMumufjcif;? oHCmawmfrsm;tm;vHk; av;pm;MunfndK&aom pm
wwfaywwf tausmftarmfq&mawmfBuD;rsm;tm; zrf;qD;axmifcs ESdyf
pufjcif;? yckuLNrdKU oHCmawmfrsm; Ak'w&m;awmfESifhtnD arwmydkY vrf;
avQmufjcif;tm; wd&pmefrsm;tm; zrf;ovdk BudK;uGif;ESifhypfzrf;jcif;?
"mwfwdkifrSm BudK;ESifhvnfyif;udk wif;MuyfpGmcsnfaESmifaoewf'ifESifh
xkjcif;? yg;udkdkufjcif;rsm;onf wdkif;wpfyg;om; t*Fvdyftpdk;&ESifh *syef
zufqpftpd;k &yifvQif oHCmawmfrsm;tay: xdu
k o
hJ Ykd r&ufpufrESyd pf ufchJ
ygbk&m;? wynfhawmfwdkY oHCmawmfrsm; qufvuf tnHhcHrnfqdkvQif
e.t.z tpdk;&onf oHCmawmfrsm;tay: 'Dhxuf ydkrdkqkd;&Gm; dkif;pdkif;
34
35
37
jrefrmEdkifiHonf ax&0g'Ak'bmomEdkifiHawmfjzpfonfhtavsmuf
&[ef;oHCmawmfrsm;onfvnf; t"duae&mrSyg0ifvsu&f o
dS nf/ odaYk omf
Edik if aH &;rwnfNird rf rI sm;? tIyt
f axG;rsm;aMumifh jzpfay:vmaom *,uf
xrIrsm;onf &[ef;oHCmawmfrsm;Mum;wGifvnf; dkufcwfvsuf&Sdonf/
&[ef;awmfrsm;onf Edik if aH &;xJwiG f yg0ifywfoufoifyh govm;/ tb,f
aMumifhEdkifiHa&;*,ufdkufcwfrIxJwGif tb,faMumifh yg0ifywfouf
aeMu&ygoenf;/
&[ef ; awmf r sm;onf y&d , w d o moem? y#d y w d o moem?
y#da0"omoempaom omoemoH;k wefukd usiBhf ut
H m;xkwyf mG ;rsm;ap&ef
qGrf;? ouFef;? ausmif;? aq;[laom rSD&mypnf;av;yg;udk vdktyfonf/
tqdkygypnf;av;yg;udk axmufyHhay;aeMuonfrSm 'g,um? 'g,dumr
rsm;jzpfMuygonf/ xdk'g,um? 'g,dumrrsm;rSm vlrIa&;? pD;yGm;a&;?
ynma&;? usef;rma&; tqifajyacsmarGUygrS &[ef;awmfrsm;udk ypnf;
av;yg;pOfqufrjywf axmufyv
hH LS 'gef;Edik rf nfjzpfavonf/ xdo
k aYkd xmufyhH
rSvnf; &[ef;awmfrsm;taejzifh omoemawmfudk oefY&Sif;? wnfwHh?
cdkifNrJ wdk;wufxGef;um; jyefYyGm;atmif aqmif&GufEdkifMurnfjzpfonf/
tdE,
d Edik if w
H iG f tb,faMumifh Ak'o
moemuG,af ysmufc&hJ oenf;/
tdEd,EdkifiHwGif omoemuG,faysmuf&onfh taMumif;&if;udk od&SdvQif
,aeYjrefrmEdkifiHwGif Ak'omoemESifh &[ef;oHCmawmfrsm;\ b0tajc
taeudk EdIif;,SOfoHk;oyfEdkifavonf/ tdEd,EdkifiH\ tjzpftysufESifh
jrefrmEdik if t
H ajctaeonf xyfwx
l yfrQ wlno
D nf[k rqdEk ikd if aH omfvnf;
Ak'omoemtwGuf tE&m,fusa&mufaeonfrSm trSefyifjzpfonf/
bk&m;a[myd#uwfawmfrsm; yg&Sdaom omoemuG,faysmufaMumif;
taMumif;w&m;rsm;rSm(1) jrwfpmG bk&m;&Si\
f w&m;awmfrsm;udk dak opGmemMum;rIr&Sjd cif;?
(2) pmayoifMum;rIrsm; &yfqdkif;oGm;jcif;?
(3) bk&m;a[m w&m;awmfrsm;udk tm*kHaqmifxm;rIrsm; uG,f
aysmufoGm;jcif;?
(4) w&m;awmfrsm;\ qdkvdk&if;t"dyg,frsm;udk em;vnfatmif
rjyKvkyfjcif;?
(5) w&m;"rusifhBuHtm;xkwfrIrsm; r&Sdawmhjcif;rsm;aMumifh om
oemawmfuG,faysmufcJh&onf[l a[mMum;awmfrlcJhonf/
omoemwck t&Snw
f nfwchH 40
ikd Nf raJ &;twGuf &[ef;oHCmawmfrsm;
ESifh 'um? 'g,dumrrsm;onf uRef;udkif;rSD? udkif;uRef;rSDoabmudk txuf
41
bk&m;&Siv
f ufxuf
uydv0wfjynfESifh aumvd,jynfMum; a&m[dPDjrpf a&&vdkrIudk
taMumif;jyKNyD; omuD0ifrsm;ESifh aumvd,jynfom;wdkY ppfrufjzpfyGm;Mu
&m jrwfpGmbk&m;&Sifu igbk&m;r<uoGm;cJhaomf ESpfzufaqGawmfrsdK;awmf
wdo
Yk nf ysupf ;D ukev
f wUH / igbk&m;<uawmf&ef oifah v\MupH nfawmfru
l m
wpfyg;wnf;aumif;uifc&D;jzifh <uawmfrl a&m[dPDjrpftv,faumif
xuf xuf0,fzGJUacGaeawmfrlNyD;w&m;a&at; wdkufauR;um aqGawmf
rsdK;awmfwdkY\ &efrD;udkNidrf;apcJhonf/
wzef &mZN*dKvfjynfh&Sif tZmwowfonf a0omvDjynfudk wdkuf
cdkufodrf;ydkuf vdkufaomtcg 0um&ykPm;tm; jrwfpGmbk&m;xH oGm;
a&muf zl;ajrm Nf y;D tusKd ;tjypfuo
kd ad tmif pHpk rf;aponf/ jrwfpmG bk&m;&Sif
onfvnf; a0omvDjynfysupf ;D aMumif;udjk rif ,cktcsed f odr;f ,lc&H vQif
a0omvDrif;wdkYtwGuf 'kursm;rnf? aemifrS odrf;,lcH&vQif Mum;umv
wpfcv
k ;kH ukov
kd yf n
k wdu
Yk kd tm;xkw&f um tusKd ;rsm;pGmjzpfEikd af omta&;
udk jrifojzifh t>rufpum;rQudkom rdefYawmfrlcJhojzifh tZmwowfrif;
42
47
Ak'*,modkY bk&m;zl;<ucJhpOfu
48
oHCmhaus;Zl;
jrwfpmG bk&m;&Si\
f omoemawmf (3) &yfv;kH ,aeYwikd f urmay:
wnf&adS ejcif;onf y&d,wdo
moemawmfukd xde;f odr;f apmifah &Smufawmfrl
Muaom oHCm&wemrsm;\ aus;Zl;aMumifjh zpf\/ oHCm&wemrsm;onf
jrwfpGmbk&m; oufawmfxif&Sm;&SdcsdefrSp ,aeYtxd ESpfaygif; (2500)
ausmw
f ikd af tmif pOfqufrjywf vufqifu
h rf; y&d,wdo
moemawmfukd
xdef;odrf;apmifha&SmufvmMu\/ o*Fg,emtxyfxyfwifvnf; xdef;
odrf;apmifha&SmufMu\/ xdkodkY xdef;odrf;apmifha&SmufMu&mwGif ypnf;
av;yg;acgif;yg;onfh tcgor,udkvnf; MuHK&\/ rnfodkYqdkap tmZm
enf oHCm&wemrsm;onf y&d,wdomoemawmfudk raysmufuG,f
atmif? y&d,wdo
moemawmfukd r,d,
k iG ;f atmif Bu;D rm;aom ZGv
J v
YkH jzifh
wynfhpOfquf vufqifhurf; apmifha&SmufMu\/ xdef;odrf;Mu\/
oD[dkVfacwf p@mvwd olykefab;ESifh BuHKpOfu opf&Guf? opfzk bkef;
ay;vnf; y&d,wdomoemawmfudk wm0efrysuf xdef;odrf;apmifh
a&SmufMu\/
49
50
51
52
om;tm;vH;k wdo
Yk nf olwvl? igwrif;oabmrsKd ;r&S?d tm;vH;k wom;wnf;
jzpfMu\/ waoG;? woH? wrdefYwnf;jzpf\/ a,m*orEt& pnf;vHk;
aomtcg EdkifiHom;tm;vHk;wdkYonf waoG;? woH? wrdefYwnf;rjzpf? ol
wvl? igwrif;jzpfMu\/ wpfom;wnf;jzpfaom pnf;vHk;nDnGwfrIudk jzpf
ay:atmif tm;xkwf&mwGif tjrifcsif;wlnDrIESifh tusifhjcif;wlnDrIonf
ta&;BuD;onf/
jrwfpGmbk&m;onf oHCmhtzGJUtpnf;udk zGJUpnf;&mwGif tjrifjcif;
wlrIESifh tusifhcsif;wlrItay: tajccH pnf;kH;cJhjcif;jzpf\/ xdkYaMumifh
oHCmhtzGJUtpnf;\ pnf;vHk;rIonfuspfvspf\/ odyfonf;\/ wpfaoG;?
wpfoH? wpfrdefYwnf;jzpf\/ oHCmtzGJUtzGJUtpnf;wGif ZmwftoD;oD;
yg0if\/ od&Yk mwGif oHCmhtzGUJ tpnf; Zmwfonf rxifay:awmh/ oHCmh
tzGJUtpnf;tzGJU0iftjzpfom xifay:\/++ [la&;om;az:jyxm;av
onf/ xdaYk Mumifyh if ESpaf ygif; 2500 ausmu
f wnf;uwnfaqmufcahJ om
oHCmhtzGJUtpnf;onf urmay:wGif ,aeYwdkifatmif xif&Sm;wnf&Sdae
jcif;jzpfonf/ Ak'jrwfpGmbk&m;udk rnfodkYudkrSvnf; BudKwifcefYxm;jcif;
r&Sdacs/ oHCmhtzGJUtpnf;udk "r0de,uom vrf;nTefawmfrl&rnf
omjzpfonf/ ,aeYxufwikd f oHCmawmfrsm;udk Ak'\
0denf;Oya'rsm;u
omcsKyu
f ikd v
f rf;nTex
f m;onf/ rnfonft
h mPrS NzKd ciG ;f zsuq
f ;D Ncrd ;f ajcmuf
EdkifpGrf;r&Sday/ jrwfpGmbk&m;&Sifonf/ 'Drdkua&pDjzpfpOf t&om ndEIdif;?
wdkifyif? pnf;a0;? qHk;jzwf? vkyfudkifjcif;udkom tm;ay;onf/ oHCmh
tzGUJ tpnf;wGif oHCmxkEiS hf qdik af om ta&;udpw
ikd ;f udk oHCmawmfwikd ;f
yg0ifaqG;aEG;qH;k jzwfyikd cf iG &hf o
dS nf/ Bu;D rm;aomjyemrsm; ay:aygufvm
rSomvQif jyemtwdrt
f eufukd oHCmawmfrsm;a&SUarSmufwiG f jyoNy;D
'Drdkua&pDygvDrefvTwfawmfwGif aqG;aEG;MuouJhodkY aqG;aEG;wdkifyifMu&
ayrnf/
Ak'b
momonf Edik if aH &;tmPmudk csO;f uyf&mwGif ud,
k u
f siw
hf &m;
(rif;usiw
hf &m;) ESihf jynfot
Yl mPmudk oH;k pG&J m wm0ef,rl t
I ay: tajccH
onf/ Ak'jrwfpGmbk&m;&Sifonf tMurf;rzufa&;udkom a[mMum;qHk;r
awmfrlonf/ Nidrf;csrf;a&;udkom wavmuvHk;ESifhqdkifonfhw&m;tjzpf
owfrSwfonf/ vlYtoufudk zsufqD;jcif;? tMurf;zufrIudk Ak'jrwfpGm
bk&m;&Sio
f nf cGijhf yKawmfrrlcahJ y/ w&m;aomppfqw
kd m b,fawmhrS r&Sb
d ;l
54
55
56
57
ppftmPm&Sipf epfjzifh rw&m;zdEydS f pd;k rd;k tkycf sKyaf eaom ppftpd;k &udk wdik ;f
jynfta&;? vlxkta&;? omoema&;wdkYtwGuf 4if;wdkY\&efrS umuG,f
wdkufzsufMu&rnf jzpfayonf/ ,cktcg ppftmPm&SifpepfatmufwGif
ttkycf sKycf b
H 0odYk jym;jym;0yfusa&mufaeMuaom jynfov
l x
l w
k pf&yfv;kH
onf EdkifiHa&;? pD;yGm;a&;? ynma&;? vlrIa&;? ,Ofaus;rIwdkYonf tzuf
zufu cRwfNcHKusum qif;&JwGif; eufoxuf eufvmayonf/ xdkYtjyif
ppftpd;k &\ vlwef;pm;cGjJ cm; tkycf sKycf rhJ aI Mumifh &[ef;oHCmawmftcsi;f
csif;? vlyk*dKvftcsif;csif; pnf;vHk;rINydKuGJaekHomru kyf0wKydkif;qkdif&m
rnDrQrIrsm;aMumifh udk,fusifhw&m;qdkif&m tusifhpm&dw?trsdK;bmom
omoemawmfqikd &f m bk&m;apwD? omoedutaqmuftODrsm;? ,Ofaus;
rItarGtESpftrsdK;om;a&; vuPmrsm; qHk;IH;zsufqD;cHcJhMu&onf/
wdkif;jynf\ ajray:ajratmuf? a&atmuf obm0o,HZmw
ypnf;rsm;udk xifovdkckwfvSJ wl;azmfxkwfvkyfa&mif;csum usdusdwuf
csrf;om<u,f0aeaom vlwef;pm;rSm ppftmPm&Siftpdk;&ESifh vufa0cH
eD;pyf&m aqGrsdK;rdwfo*F[rsm;? 4if;wdkYESifh aygif;pm;aeaom cdkeDac:
tcGifhxl;cH acwfysufolaX;rsm;omjzpfayonf/ omrefvufvkyfvufpm;
jynfolvlxkonf jrefrmhvGwfvyfa&; &&SdcJhonfrSm 2013 ckESpfwGif 65
ESpw
f ikd cf NhJ yjD zpfaomfvnf; ,aeYwikd f arsmufavmif;b0rS rwufEikd af o;ay/
wdik ;f jynf\ pmay? tEkynm? *Dw? Zmwfobifponfh wwfoyd nm&Siw
f Ykd
udkvnf; rw&m;zdESdyfcsKyfcs,fzrf;qD; owfjzwfcH&um tusOf;axmif
toD;oD; yk'rf trsKd ;rsKd ;wyfum Oya'rJEh pS &f n
S af xmif'Pfrsm; csrw
S cf &H
tusO;f csxm;jcif;cH&ayonf/ xdt
Yk jyif jynfaxmifpEk ,
G zf mG ;wdik ;f &if;om;
nDudkarmifESrrsm;jzpfMuaom ucsif? u,m;? u&if? csif;? Arm? rGef?
&cdik ?f &Sr;f ? ponfwo
Ykd nf trsKd ;rsKd ;aoG;cGzJ Ed ydS cf &H rdrw
d b
Ykd ;kd pOfabmifquf
rSDwif;aexdkif vkyfudkifpm;aomufaeaom O,smOfNcHajrrsm; v,f,m
ajrrsm;tm; rw&m;odrf;ydkufcH&onfhtjyif rdrdwdkYaexdkif&m NrdKU&GmwdkYtm;
rxifvQif rxifovdk twif;t"rajymif;a&TUcdik ;f jcif;? tcaMu;aiGr&&Sb
d J
ay:wmac: t"rvkyftm;ay;cdkif;apcH&jcif;? t&G,fra&mufao;olrsm;
tm; uav;ppfom;rsm;tjzpf ppfrIxrf;apjcif;? a&eH?obm0"mwfaiGU?
"mwfowK? ausmufrsuf&wempaom obm0o,HZmwt&if;tjrpf
ypn;f rsm;? uRe;f opf? ysO;f uwd;k ? ydawmufpaom opfawmxGut
f zk;d wef
60
&wemrsm;udk ud,
k u
f sKd ;twGuf xifovdv
k ufnKd ;xd;k um jynfyEdik if rH sm;odYk
wifydkYa&mif;csvsuf&Sdygonf/
xdkYaMumifh vlxktay: zdESdyfrIrsdK;pHkjzifh tkyfcsKyfvsuf&Sdaom ppf
tmPm&Sipf epfatmufrS vTwaf jrmufap&ef oHCmawmfrsm;onf jynfol
vlxkBuD;tm; OD;aqmifum yl;aygif;yg0ifaqmif&GufcJhayonf/ odkYjzifh
2007 ckESpfwGif a&T0ga&mifoHCmhta&;awmfyHkBuD; ay:aygufvmcJh&ay
onf/ ,if;aemuf jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m oHCmhwyfaygif;pktzGJUBuD;onf
88 rsKd ;qufausmif;om;rsm;tzGUJ ? ArmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;or*rsm;
tzGJUcsKyfESifh yl;aygif; 2008 ckESpf Zlvdkifv 31 &ufaeYwGif jrefrm
ta&;ESifhywfouf ukvor*rS xda&mufpGm aqmif&Gufay;&eftwGuf
wdkufwGef;csufwpfapmifudk xkwfjyefcJhygonf/ ,if;wdkufwGef;csuf
tjynfhtpHkrSm atmufygtwdkif;jzpfonf/
jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m oHCmhwyfaygif;pktzGJBuD;
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;
ArmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyf
Zlvdkifv 31 &uf - 2008 ckESpf
63
(27)a&Tanmifyifausmif;
(28)r*Fvm'HkNrdKUe,f&Sd terf;yifausmif;
(29)MunfhjrifwdkifNrdKUe,f&Sd om"kausmif;
(30)&efuif;NrdKUe,f&Sd rdk;aumif;ausmif;
(31)r*FvmawmifnGefYNrdKUe,f&Sd a&Tawmifausmif;
(32)yJcl;ausmif;
(33)a'gyHkNrdKUe,f&Sd rif;eEmpmoifwdkuf
(34)&cdkifjynfe,f armifawm&Sd NrdKUrausmif;
(35)ucsifjynfe,f Aef;armfNrdKUe,f&Sd odrfawmfBuD;ausmif;
(36)jrpfBuD;em; acrmoD&dausmif;
(37),kZeausmif;
(38)0efokdausmif;
(39)NrdKUOD;ausmif;
(40)rEav;NrdKU csrf;at;ompnfNrdKUe,f&Sd aygufNrdKifausmif;
(41)&ckdifjynfe,f ppfawGNrdKUe,f&Sd Ak'orl[ausmif;ponf wdkYjzpf
Muonf/
xdjYk yif tzrf;tqD;cH&onfh &[ef;oHCmawmfrsm;ESihf oDv&Siaf ygif;
rSm wpf&mausm&f o
dS nf/ ,if;wdt
Yk euf tmPm&Siw
f \
Ykd du
k Ef u
S zf rf;qD;cH&rI
aMumifh axmifwiG ;f oHCmawmf (3) yg;ysv
H eG af wmfrcl &hJ onf/ (9) yg;rSm
aysmufqHk;aeonf/ oHCmhwuodkvfrS ausmif;xkwfcH&aom oHCmawmf
rsm;rSm (10) yg;&Sdonf/
tzrf;rcHc&hJ bJ vGwaf jrmufcahJ om oHCmwyfaygif;pktzGUJ 0if q&m
awmftrsm;tjym;rS yke;f a&Smif a&muf&ma'o rNy;D qH;k ao;aom a&T0g
a&mifoHCmhawmfvSefa&;BuD;wm0efudk qufvsufqifEGJvsuf&SdMuonf/
66
q&mawmfOL;&d,\ axkyw
d
tzrf;rcH&bJ vGwfajrmufoGm;cJhaom oHCmawmfrsm;wGif q&m
awmfOL;&vnf; yg0ifco
hJ nf/ q&mawmf OL;&udk &efuek w
f ikd ;f
uGr;f Ncu
H ek ;f NrKd Ue,f? awmfc&rf;Bu;D ta&SUaus;&Gm crnf;awmf OD;ausmq
f if?h
r,fawmf a':cifodef;wdkYrS jrefrmou&mZf 1337 ckESpf? awmfovif;
vqef; 10 &uf (c&pf 1976 ckESpf pufwifbm 14 &uf) we*FaEGaeY
zGm;jrifcJhonf/ q&mawmf\ arG;csif;rsm;rSm tpfudk oufvGifOD;? tpfr
cifrmNyHK;? tpfudk oD[HvGif? tpfr cifrmpef;ESifh nDr cifrmEG,fwdkYjzpfMu
ygonf/
xdkYaemuf touf 14 ESpft&G,f 1350 jynfhESpf? waygif; vjynfh
ausmf 8 &uf (c&pf 1989 rwfv 14 &uf) t*FgaeYwiG f uGr;f Ncu
H ek ;f NrKd Ue,f
awmfc&rf;Bu;D ta&SUaus;&Gm &GmOD;ausmif;wdu
k f q&mawmfO;D y@dweEukd
OyZsm,fjyK r,fawmf crnf;awmf\ yp,mEk*[jzifh jrifhjrwfaom
&SifomraPb0odkY a&muf&SdcJhonf/ xdkrSwzef ou&mZf 1357 ckESpf
wefcl;vuG,faeY ( 1995 {NyD 28 &uf) aomMumaeY eHeuf 7 em&D 40
67
68
rdwfaqGaumif;pmMunfhwdkufESifh pmay0goem&Sifuav;rsm;
69
70
rdwaf qGaumif;pmMunfw
h u
kd t
f jrKaw
,if;aemuf &[ef;oHk;0gt& 1360 jynfhESpf wefaqmifrkef;vjynfh
ausmf 5 &uf (1998 Edk0ifbm 8 &uf) wGif &efukefNrdKU urmat;ukef;ajr
Edik if aH wmfy&d,wdo
moemhwuov
kd o
f Ykd wufa&mufoifMum;cGihf &&Scd ahJ v
onf/ q&mawmf[m omoemhwuodkvf okw? owd? orm"d? jrifod
Pfynm/ o'g? oDv? 0D&d,? pm*pHkvifpGm aocsm&Sdvwf? q&mjrwf
qnf;uyftNrJom qdkonfhtwdkif; t*Fkw&#dum? 'kwd,rdwokwfwGif
vmonft
h wdik ;f q&mawmfonf q&maumif;wdEYk iS hf qHak wGUcJo
h nf/ q&m
aumif;orm;aumif;rsm;\ t&dyftm0goudk cdkvIH&cJhNyD;aemuf avmu
om&ysdKUvm ynm&SmrSD;? ti,faomfu
wkwfygykqpf? aMumufcspfdkao
pmaywwfaMumif;? Budrf;armif;onf;cH
oiftHysufavh? rSwfom;avav
taxGtxl;? qnf;yl;oefY&Sif;
71
rBuD;ouf&G,f? BudK;vHkYvvsuf
q&mppfESifh? vkyfauR;axGjzifh
wacsmif;acsmif;vQif? q&mxH
waeYwyg;? 0rf;xJacG
*kPfaus;Zl;udk <u,faprif;/
qHk;rpmtwdkif; Adkif;aumif; ausmufyd ydyd&d&d ajEodum&ifhusuf
wnfMunfpGm aexdkifBudK;pm;cJhavonf/ q&mawmfonf omoemh
wuodkvfwGif pmay0goemxHkaom pmoifbuf oli,fcsif;rsm;ESifhtwl
pkaygif; vQKd U0Supf mG rdwaf qGaumif;pmaytkypf u
k av;udk wnfaxmifcyhJ g
onf/ pmaytkyfpkzGJUNyD;aemuf aeYpOf pmayaqG;aEG;yGJrsm; t*Fvdyfpum;
ajymoifwef;av;udyk gzGiv
hf pS Ef ikd o
f nft
h wGuf wjznf;jznf; tiftm;wd;k yGm;
vmcJhygonf/ odkYaomf zGifhvSpftNyD; wESpftMumwGif tmPmydkifrsm; od
&SdoGm;aomaMumifh zsufodrf;vdkuf&onf/ ajzaeqJpmar;yGJudkvnf; rajz
jzpfawmhacs/ a&T0ga&mif oHCmhta&;awmfyBkH u;D ay:aygufvmNy;D aemuf
oHCmawmfrsm;tm; ppftpdk;&onf w&Murf;zrf;qD; axmifcsae aom
aMumifh oHk;q,fh&Spfjzm r*Fvmw&m;awmfvm ==ywdlya'o0gaomp++
w&m;awmftwdik ;f oifw
h ifah omt&yfaejcif;onf r*Fvmwyg;jzpfonf
[krw
S ,
f u
l m xdik ;f Edik if o
H Ykd wdr;f a&SmifcyhJ gonf/ xdik ;f Edik if o
H Ykd a&muf &Sv
d m
aomtcg OD;0if;cdkifwdkYu q&mawmftm; ulnDapmifha&SmufcJhMuonf/
,if;aemuf ,if;wdkY\ rdwfqufay;rIjzifh armfvNrdKifNrdKUrS OD;nDnDESifh
ZeD;a':yywdEYk iS hf oduRr;f cJo
h nf/ aemufyikd ;f wGif a':yyonf q&mawmf\
ypnf;av;yg; axmufyHhaom 'umrBuD;jzpfvmcJhygonf/ a':yyonf
armfvNrKd iNf rKd U? NrKd io
f m,m (awmifyikd ;f ) &yfuu
G af e tz &Sr;f wkwf OD;ode;f
a&T (c) OD;qef;atmif? trd a':oef;vSwdkYrS zGm;jrifcJhonfh arG;csif;om;
orD;av;OD;ESifh wpfOD;wnf;aom orD;rdef;uav;jzpfNyD; 1974 Edk0ifbm
7 &uf (Mumoyaw;aeY) wGif zGm;jrifcJhygonf/ ausmif;ynmudk ZD0aA'
bmom&yfjzifh wuodkvf'kwd,ESpftxd oifMum;cJhzl;onf[k qdkygonf/
1988 ckEpS rf pS armfvNrKd iNf rKd UESihf xdik ;f Edik if o
H Ykd ukepf nfu;l oef;a&mif;0,f
um pD;yGm;a&;vkyfukdifcJhygonf/ ,if;aemuf 1995 ckESpfwGif udknDnD
qdkolESifh taMumif;yg om;orD; 4 a,muf xGef;um;cJhonf/ yyonf
a&Tn0gq&mawmfuv
kd nf; vpOf e0ur jrefrmaiG (1) ode;f vSL'gef;vQuf
72
73
a0zefcsio
f al wGu 'Dvn
kd aeydik ;f rSm tpmrpm;bJ a&SmifMuOfwm[m
bmoma&;t& cPwjzKwf vlBudKufrsm;atmif vkyfwmqdkNyD; tjypf
wifMuw,f/ 'g[m cPavmuf vlBudKufrsm;atmif vkyfwmr[kwfbl;/
udk,fusifhoDvoabm t&a&m? pdwynmoabmt&yg xdk;xGif; Pf
tay: tajccHxm;wJh tavhtusifh wpfckjzpfw,f/
Ak'bmomrSm OykofoDvapmifhjcif;[m rdrdudk,fudk,f rdrdpnf;urf;
owfNyD; udk,fhudk,fudk,f xdef;csKyfEkdifatmif vkyfwJhtavhtx&JU yxr
tqifyh jJ zpfw,f/ wpfaeYwm tcsed rf mS 'grSr[kwf tcsed yf ikd ;f wpfck twGi;f
rSm xrif;wpfeyfrpm;bJ pGefYvTwfvdkufjcif;tm;jzifh pm;&rJh aomuf&rJh
iwfacgif;yg;ae&SmolawGudk auR;arG;apmifha&SmufEdkifw,f/ vD,dkawmf
pwGKd i;f u ==tpm;usL;wJh vlwpfa,muf[m ysi;f &diu
kd rf sO;f jcif;udk rwGe;f vSef
Edkifbl;/ ysif;&dNyD; tpm;BuD;wJhol[m umr&m*udkvnf; ra&mifh&JEdkifbl;/
'gaMumifh udk,fusifhw&m;qdkif&m a'oemrsm;rSm rdrdudk,fudk,f xdef;csKyf
wJt
h cg tpm wyfrufr?I &o wPSmupNy;D xde;f csKyMf u&w,f/ Oykoaf pmifh
jcif;[m rdrdudk,fudk,f xdef;csKyfjcif;jzifh olawmfaumif;b0udk pwifxl
axmifwt
hJ cg yxrtqifh vky&f wJt
h avhtusiw
hf pfcyk jJ zpfw,f/ rdru
d ,
dk f
ud,
k f csKyw
f nf;jcif;b0&JU tp[m Oykoaf pmifjh cif;yJ jzpfw,f++ vdaYk &;zl;yg
w,f/
Edik if w
H ikd ;f rSm &SMd uwJh rdr&d UJ &m*pdwu
f kd xde;f csKyw
f hJ olawmfpifrsm;[m
tcsed rf eS rf eS f tpmpm;rI a&Smifjcif;qdw
k hJ Oykoo
f v
D aqmufwnfjcif;tm;jzifh
rdrdwdkY&JU bmoma&;usifhpOfudk r,HkMunfEkdifavmufatmif txGwftxdyf
a&mufapEdkifwmyJjzpfw,f/ wyoD&aohwpfyg;udk umr*kPfvdkufpm;wJh
&Sifbk&m;wpfyg;u ajcaxmufeJYuefaMumufNyD; nOf;yef;ESdyfpufw,f/
ajcawGvufawGuv
kd nf; bk&ift
h rdeeYf YJ jzwfawmufypfMuw,f/ 'gayr,fh
Ak'b
mom Zmwf0wKawGxrJ mS 'DcED0 g'D&aoh[m Oayumw&m;vufuikd f
xm;NyD; vHk;0trsufa'gorxGufbJeJY onf;cHaeEdkifw,f/ 'Dvdk cEDyg&rDeJY
jynfhpHkjcif;[m rdrdwdkY&JU pdwf"mwfudk 0wKtmkH umr*kPfawGtay:rSm
xde;f csKyEf ikd af tmif avhusiNhf y;D pdww
f efc;kd &&Sad tmif usix
fh m;vdyYk jJ zpfw,f++
qufvuf q&mawmfa[mMum;cJhaom y&dwf&Gwfjcif;\ tusdK;
oufa&mufrIudkvnf; atmufygtwdkif; jyefvnfajymjyonf-
74
pmMunfhwdkuftwGif;a&S;rSL; OD;aerdE
Nyw
d m awGuykd g ESpo
f rd ahf pEdik yf gw,f/ 'gaMumifh y&dw&f w
G zf wf&mrSm om,m
emaysmfzG,fjzpfzdkY toHae toHxm;rSefuefzdkY ta&;BuD;ygw,f/
'Dvdke&Dpnf;csufusrIudk toHk;jyKwm[m Ak'bmomwpfckwnf;
r[kwyf gbl;/ bmomwdik ;f vdv
k rkd mS olw&Ykd UJ bk&m;0wfjyKqak wmif;pmawGukd
&Gwzf wfMuwJh tcg "raw;? "rusr;f pmawGukd &Gwzf wfMuwJt
h cg toHae
toHxm;eJY &GwfzwfMuwmudk rGwfqvifrsm;u udk&ftmefusrf;pm
&Gwzf wf&mrSmjzpfjzpf? [dEL rsm;u a0'Eerf sm; &Gwzf wf&mrSm jzpfjzpfawGUMu
&ygw,f/ wcsdKUc&pf,mef bmom*dkPf;rsm;uvnf; ESpfoufzG,ftoHae
toHxm;eJY 0wfjyK qkawmif;pmawGudk &GwfzwfMuw,f/ txl;ojzifh
uufovpf (b&if*sD) bmom0if c&pf,mefrsm;eJY acgrwdkif;om; a&S;dk;pGJ
c&pf,mef*dkPf;om;rsm; &GwfzwfMuygw,f/
jrwfAk' ol[m oDv? orm"d? ynm odum oHk;&yfpvHk;udk jyKpkysdK;
axmifxm;Ny;D oAnKw Pfawmfukd &&SNd y;D ol jzpfw,f/ ol[m r*fPf
zdkvfPf? psmeftbdPf wefcdk;awmfrsm; tm;vHk;udk &&Sdatmif ysdK;
76
ud,
k q
f &momumuG,yf g/ uReaf wmfu uReaf wmfu,
kd u
f Reaf wmfumuG,f
rSmaygh/ 'Dvdk udk,fhudkudk,f udk,fpDumuG,fapmifha&SmufrSom udk,fhrSm
vHNk cKH pw
d cf s&r,f/ yGu
J v
kd nf; aumif;aumif; ujyEdik v
f rd rhf ,f/++ vdjYk yefajym
owJh/
==bk&m;u tJ'genf;vrf;rSefw,fvdkY rdefYawmfrlw,f/ NyD;rS &Sifawmf
jrwfbk&m;u qufNyD; a[myHkrSm - wynfhvufoifajymovdk rdrdudk,fudk
rdru
d muG,rf ,fqw
kd mvdyk J rdr&d UJ orm"dtajccHukd &atmifusi&hf r,f/ rdrd
ud,
k u
f ,
kd f rdru
d muG,af pmifah &Smufjcif;tm;jzifo
h mvQif olwpfyg;udv
k nf;
umuG,fapmifha&Smuf&ma&mufaMumif; a[mawmfrlw,f/
udk,fhudkudk,f umuG,fjcif;jzifh olwpfyg;udk umuG,fEdkifw,f/ ol
wpfyg;udk umuG,fjcif;jzifh rdrdudk,fudk,f umuG,f&ma&mufw,f/
'D0gusEpS af Mumif;onf wpfcu
k kd wpfcjk znfph u
G jf cif;oabm&Syd gonf/
'gaMumifh'DpmESpfaMumif;udkcGJNyD; wpfaMumif;wnf;udk oD;jcm;rudk;um;
oifyh g/
,cktcg vlrIa&;wm0efqdkaom pum;udk txl;tav;ay;ajym
Mum;&rS vlawGtaeeJY udk,fajymvdk&if;tcsufudk av;eufapzdkY pmudk;
pm;um; xkwaf jymMuwJt
h cg 'kw,
d taMumif;jzpfwhJ =olrsm;udk umuG,rf S
udk,fudkudk,f umuG,f&ma&mufw,f+ qdkwJhpum;udkom tudk;tum;
xkwfwwfMuw,f/ 'Dvdkwpfzufouf udk;um;wm[m jrwfAk'&JUazmfjy
csufudk t"dyg,fwvGJaumuf,lapEdkifw,f/ qdkcJhNyD;wJh 0wKrSm jrwfpGm
bk&m;u wynfv
h ufoifajymwJh pum;udo
k m vufcaH wmfrx
l m;wm awGU
&ygw,f/ vufoifwynfhajymwmu udk,fudk,fudk,fom umuG,fyg/
olwpfyg;udk ab;&efu umuG,fcsif&if udk,fhajcvSrf;udkom udk,fu
*kpdkufoifhygw,f/ 'Dpum;rSm udk,fhudk,fudk,f umuG,fygqdkwm wudk,f
aumif;qefwhJ oabmr&bl;/ 'g[m ud,
k u
hf u
kd ,
kd af umif;atmif ud,
k u
f sihf
w&m;t& bmoma&;t& jyKpkysdK;axmif&r,fqdkwJh oabmajymwmyg/
udk,fudkudk,f umuG,frS olwpfyg;udk umuG,f&ma&mufw,fqdkwJh
'Dpum;&JU rSefuefrIu dk;dk;&Sif;&Sif;yJ/ vufawGUuswm awGU&w,f/ kyf
ydkif;oabmt&ajym&&if 'Doabmxm;[m odyfudkrSefaMumif; ay:vGif
xif&Sm;w,f/ udk,fusef;rma&;udk udk,fu *kpdkufvdkufawmh udk,feJY
eD;pyfoal wGtwGuaf &m? ab;ywf0ef;usiu
f vlawGtwGuyf g txl;ojzifh
81
83
85
q&mawmf\0D&,
d
q&mawmf\ csD;usL;p&m*kPfj'yfwpfckrSm 0D&d,vHkYvBuD;rI yifjzpf
onf/ udpwpfckay:aygufu raMumufr&GHUpGefYpGefYpm;pm; tm;xkwfrIudk
==0D&d, - vHkYv++ [kac:&av&m a&S;a&S;b0u 0D&d,txHkygcJhonfh yifudk
Zmwd0D&d,&SdolESifh aemufrS ay:vm&onfh y0wd0D&d,&Sdol (2) OD;wGif
q&mawmfonf yifudkZmwd0D&d,&Sdoljzpfonf/ i,f&G,fpOf ausmif;om;
av;b0uwnf;u vkypf &m&Sv
d Qif Ny;D atmifvyk w
f wfovdk oGm;p&m&Sv
d Qif
nOfheufoef;acgifausmf wa&;Edk; apmapmxwwfaMumif; od&Sd&onf/
&[ef;jzpfvmjyefawmhvnf; ZmwfawmfBuD;rsm; emMum;zwfzl;xm;olyDyD
0D&d,yg&rD&SifBuD;jzpfawmfrlaom bk&m;avmif;Zeurif;om;\ 0D&d,udk
ESpfouftm;us woufvHk; usifhoHk;cJhawmhonf/
pmoifom;b0odkY a&mufjyefaomtcg qGrf;cH? pmwuf? pmysuf
ponfh NrNJ rrH eS v
f o
S jzifh ==0D&,
d orm;vmNy?D 0D&,
d orm;vmNy+D + [lonftxd
tajymcHcJh&aMumif; od&onf/ ==ZGJ++[laompum;\ jrpfzsm;cH&mudk
pOf;pm;ygu ==pGJpGJNrJNrJ++ qdkonfh ==pGJ++[lonfh pum;rSm qif;ouf ==ZGJ++
86
[kwiG af e[efwo
l nf/ yd#uwfawmfwYkd vnf; ==edpH 'Vy&urm++ pGNJ rcJ ikd jf rifh
tqifhqifhaom 0D&d,&SdMuukef[k qdkxm;ygonf/
aus;Zl;awmf&Sif r[m*EmkH t&SifZeumbd0Ho\ &wemh*kPf&nf
usr;f pmvnf; uH? Pf? 0D&,
d ESihf pyf ==wpfpw
kH pfcak umif;usKd ;ay;&m
uHonfa0;aomtaMumif;? Pfonf tv,faMumif;? 0D&d,onfom
teD;qHk;taMumif;++ [l 0D&d,udk tav;xm;um a&;om;xm;ygonf/
xdkYaMumifhvnf; ==0D&d, 0awm ud HemrurH eodZswd++ vHkYv0D&d,&SdolrSm
rNy;D Edik af om t&mr&S+d + [l usr;f ygVdom"ut& 0D&,
d aumif;zd&Yk ef wdu
k f
wGef;xm;onfr[kwfygavm/ okdYaomf qifuef;awmwdk; oabmrsdK;jzifh
tusdK;rrsm;aom 0D&d,udk rqdkvkd? pOf;pm;Pfyg&Sdaom 0D&d,udkom
&nfnTef;xm;ayonf/
onfudk &nf&G,f refvnfq&mawmfbk&m;BuD;\ rCa'0
vuFmopf==ynmPfjzifh? oifhroifhudk tcGifhI? tjyKvHkYv &SdtyfpGmwnfh?
wHighvufwiG ;f a&mufvQi;f wHjk im; oH;k aumifig;udk rSwo
f m;0rf;xJ enf;,lpJG
avmh? uHrGJPfEHkY? rvHkYrv? ewfr rbl;/ tvorsdK;tusdK;,Gif;,dk tvdk
a&mh&nf; rausmu
h sn;f ESihf ud,
k v
f nf;vHv
Yk ewfvnf;r awmifw
h Bu&H m
jrefrMumvQif vG,fumudpNyD;EkdifMu\++ [kqdkxm;onf r[kwfyg avm/
wpfzef q&mawmfonf ==avmuDavmukw& mqdik &f m tod tvdrm Pf
ynmwdk;yGm;atmif BudK;pm; udk,fESifhwefaom vHkYvudk toHk;csygrl
usuf o a&r*F v m tvd k t avsmuf ay:ayguf v mygvd r f h r nf + + [k
0D&,
d pum;jzift
h m;ay; == Oa,sm*de-H BuKd ;pm;tm;xkwaf vh&adS om yk&o
d
od [
H H - a,musmf ;jrwfo?Ykd vu-D usuo
f a&r*Fvm tjzmjzmonf? Oaywduyfa&mufvm\++ [laom [dawmya'opmom;jzifh om"ujy xm;ao;
onf/
==cEmudk,fBuD;\ twGif; aumif;jrwfaomt&m? cdkifNrJaom
t&m[l bmwpfcrk Q r&Syd g? tvdrm paom *kPrf sm;um; tvGepf ifMu,f
\/ rpifMu,foaom cEmudk,fBuD;jzifh pifMu,faom *kPfowif;rsm;udk
&atmif tm;xkwfvdkufMuavmh++ [lqkdxm;jyef&m onfvnf;
0D&d,&SdMu&ef wdkufwGef;xm;jcif;jzpfygonf/ vHkYv0D&d,&Sdum; tat;
87
q&mawmf\ aqmif&u
G af tmifjrifNy;D aom ynma&;? omoemjyKvyk if ef;
rsm;um; rsm;jym;vSyg\/ auseyfzG,faumif;vSyg\/ tHMozG,fvnf;
aumif;yg\/ bk&m;wnf? ausmif;aqmuf ? pmoifwdkuf? pmMunfhwdkuf
wpfck atmifjrifatmif wnfaqmufzdkYqdkonfrSm vG,fulonfht&m
r[kwfay/
q&mawmfonf w&m;a[m&mvnf; tuGufaphatmif &Sif;&Sif;
vif;vif;a[majymwwfaomaMumifh 'um? 'umrrsm; oabmus ESpf
NcdKufMuonf/ rSefuefaom Ak'omoemawmfudk vlwdkif;em;vnfoabm
aygufap&ef a[majymwwfovdk omoempdwfxm;wwfatmifvnf;
vrf;jyawmfrlcJh\/
taetxdik f xde;f odr;f rIrmS vnf; azmfjyrqH;k Edik af tmif &Syd gonf/
tenf;enf;i,frQ azmfjyyg&ap/ q&mawmfoHk;pGJaom ukwif? ADdk
ponfwo
Ykd nf 'um? 'umrrsm;\ MunfnKd av;pm;rIjzifh vSL'gef;xm;aom
ypnf;rsm;jzpfonf/ bDdk tbdk;te*xdkufypnf;[l pmtkyfrsm;ESifh
ouFef;wdkYom&Sdonf/ arGU&mryg dk;dk;opfom;ukwifom oHk;pGJawmfrl
cJjh cif;wpfck pOfpm;vQiyf if ,xmvmb oaEmo jynf0h awmfrv
l aS Mumif;
ay:vGifygonf/ aeYpOf rQwkH t[m&udkom bkef;ay;awmfrl Mo0g'
ay;jcif;? ausmif;aeoHCmrsm;tm; pnf;urf;nDatmif nTefMum;Muyfrwf
ppfaq;jcif;paom vkyif ef;rsm;udk rysurf uGuf yHrk eS af qmif&u
G af wmfrjl cif;
rsm;udkvnf; xdef;odrf;awmfrlonf/
q&mawmf\ oDvoH0&? NEd,oH0&wdkYum; azmfjy ukefEdkifzG,f
r&Sdatmif rsm;jym;vSojzifh razmfjyawmhyg/ q&mawmf\ aqmif&GufNyD;?
atmifjrifNyD;vkyfief;rsm;um;avmuomoem =="mwf++ [laom pum;onf t&mcyfodrf;
toHk;0ifwGifus,faeaom pum;yifjzpfonf/ =="mwfaumif;onf? "mwf
cdu
k o
f nf? "mwfu;l onf? "mwfvu
kd o
f nf? "mwfqifonf? "mwfu
kd o
f nf?++
ponfjzifh EIww
f iG
f em;,Ofaeonf/ vlpaom ow0grsm;onf "mwfwl
csi;f om pkpnf;aeMuonf/ "mwfwrl o
S m aygif;Edik
f "mwfrwlvQif raygif;
EdkifMu/ "mwfqdk;jcif; qHk "mwfaumif;jcif; aygif;rdMuonf/ tqdk;"mwf
csif; ul;,lvG,fulaomfvnf; taumif;pdwf"mwfay:atmif ul;,lzdkY
cufcJwwfonf/ tqdk;"mwfjzpfzdkY vG,foavmuf taumif;"mwfjzpf&ef
90
92
azmufxw
k
f ajrrG taumifukd iSurf jrifEidk af tmif xef;yif&if; ypfxm;
um pD&ifcJhzl;onf/
xdkpD&ifxHk;rsm;udk vGefvGef;onf? '@m&DqefvGef;onfqdkcsifvQif
qdEk ikd pf &mjzpfaomfvnf; olUtm; qifp;D csi;f wdu
k
f atmify,
JG v
l u
kd af om
'k|*grPdrif;udk,fwdkifu av;pm;&aomoabmonf ol\ dk;*kPf rkcs
&Sdaomtjzpfudk oufaoxlaeayonf/
xdkenf;wlpGm trsdK;om;acgif;aqmifBuD; AdkvfcsKyfatmifqef;onf
i,fpOfuyif dk;om;oltjzpf xif&Sm;onf/ t&Sdudk t&Sdtwdkif; yGifhyGifh
vif;vif; ajymwwfqdkwwfonf/ pum;ajymMurf;onf[k tpuxifMu
aomfvnf; ol\d;k *kPaf Mumifh cyfikd ;f dik ;f cyfMurf;Murf;'J'h ;kd ajymwwfaom
olYpum;udkyif vlxku em;0ifyD,HcsdKMuonf/ ,aeYq&mawmfvkyforQ
udik o
f rQupd w
ikd ;f onf tqifajyaerIonfvnf; ol\d;k om;rIaMumifh qd&k
ayrnf/ xdkYaMumifh avmu owdaumif; rdk;vQif ol&Jabm aMumif
wwfovdk dk;om;rSvnf; vkyforQ udkiforQonf t&mxifonf r[kwf
ygavm/ rnfodkYqdkap dk;*kPf&JU*kPfonf tb,frQtpGrf;xufaMumif;
qifjcif rdrt
d ay:a&mufatmif od'w
d if&mjzpfaeonf r[kwyf gavm/
q&mawmf\ tjcm;xl;jcm;rIrmS rysi;f &djcif;yifjzpfonf/ tysi;f aemufwiG f
tzsif;onf uyfygvm tysif;ajcmufaumifESifh t&d&Spfaumif 0ifckd
wwfonf/ ysif;jcif;ESifh &djcif;rSm arhavsmhayghqjcif;udk aygufzGm;ap
wwf\/ arhavsmhayghqjcif;onf tao"mwfwpfrsdK;jzpfonf/ xdktao
"mwfaMumifh t&Si"f mwfrsKd ;jzpfaom tiftm;ao&ayonf/ ysi;f jcif;onf
tcsed &f aomtcg =ysi;f aumif+jzpfvmwwfonf/ ysi;f aumifrmS taMumif;
jycsurf &Srd [kw/f olUrSm taMumif;jycsuEf iS hf ,kw,
d w
k m ESijhf zpfonf/ ol'D
udp 'Dwm0efukd p,rukid af o;onfrmS at;ao;vd?Yk ylao;vd?Yk rd;k csKyo
f mG ;vd?Yk
apmao;vdkY? 0rf;omaevdkY? 0rf;awmifhaevdkY? [laomtaMumif;jycsuf
wpfcak umif;ESpcf ak umif;vufuikd Ef iS hf cyfwnfwnf tysi;f cdak ewwfonf/
&djcif;onfvnf; Bu;D xGm;vmaomtcg =&daumif+jzpfvmwwfonf/
&daumifrSmvnf; olUqifajcESifhyifjzpfonf/ tvkyfvkyfp&m&SdvdkY tm;
&Sdatmif em;OD;rnf? tvkyfNyD;prdkY tm;jyef&Sdatmif tdyfOD;rnf? c&D;oGm;
p&m&Sad evdYk 'Dtvkyrf udik af o;bl;/ c&D;oGm;&mu jyefa&mufprdYk 'Dupd a ey
apOD;? 'DaeYxrif;pm;raumif;vdkY tvkyfrvkyfao;bl;? 'DaeY [if;aumif;
93
aumif;&Sw
d meJY xrif;pm;rsm;oGm;vdYk rSed ;f vdu
k Of ;D r,f? 'DaeYaeraumif;csif
ovdk&SdaewmeJY tvkyfem;xm;OD;rSyJ? odkYvQif &daumifuvnf; cyf
wnfwnf &daewwfonf/
tysif ; orm;rsm;ud k q&mawmf u jzpf & yf r S e f Z mwf v rf ; wpf c k
,ckuJhodkYajymjycJhonf/
vGecf ahJ om ESpaf ygif; 1200 tcsed u
f jzpfonf/ t*Fvyd b
f ek ;f awmfBu;D
ausmif;tcef;usOf;usOf;uav;wpfcktwGif; bkef;awmfBuD;wpfyg;onf
ysv
H eG af wmfrcl geD; tonf;toefjzpfaeavonf/ tqdyk gbke;f awmfBu;D rSm
taemufOa&mywpfcGifwGif emrnftausmfMum;qHk; ynm&Sdt&Sifrd('f)
(c&pf 673-735) jzpfonf/ bke;f awmfBu;D onf tm;enf;aysmah cGvsu&f adS e
aomfvnf; &SdorQtm;av;ESifh tm;,l&if; usrf;wpfckudk bmomjyefum
olw
Y ynfu
h av;tm; tjyif;txef vdu
k af &;cdik ;f xdik ;f avonf/ ol\ bm
omjyefrSm ormusrf;opfwGifygaom &Sifa,m[ef (&Sifa,m[efc&pf)
usrf;bmomjyefjzpfonf/
==ightoufu b,favmufMumMum cHrvJrodbl;/ jrefjrefvdkufa&;
yg/++ odkYrdefYqdkcJhNyD;vQif bkef;awmfBuD;ESifh wynfhwdkY wpfaeukef tvkyf
vkyfMuonf/
Nird o
f ufaomtcef;wGi;f odYk 0ifvq
k aJ ea&mifjcnfrsm; usqif;aom
tcg bmomjyefvkyfief;rSm NyD;vkcref;&SdaeayNyD/
==wpfcef;yJusefygawmhw,ft&Sifbk&m;/ rem;ao;bl;vm;++ odkY
wynfhvkyfolu ar;aomtcg==[ift
h if; rem;zl;? qufMuOD;rSjzpfr,f? uJ rif;uavmifukd jyefuikd ?f
igubmomjyefr,f++ [kbkef;awmfBuD;u jyefajymonf/
vli,fwynfhjzpfolrSm pmvHk;rsm;udk rjrif&awmh/ rsuf&nfrsm;us
qif;vsuf pmqufa&;ae&onf/ Adkufuvnf; qmaeNyDjzpfonf/ bkef;
awmf BuD;\ wkefaeaom EIwfcrf;rsm;rS xGufvmaom aemufqHk;0gusudk
a&;csvdkufaomtcg ==NyD;ygNyDt&Sifbk&m;++ [kvli,fwynfjzpfolu
avQmufvdkufonf/
==at; Ny;D Ny+D + odv
Yk Qif ysv
H eG cf geD;qJqJ t&Sirf d ('f) u oHxyfjyef
qdkvdkufonf/
94
95
MAP
a&'D,dku@twGuf toHvTifay;aepOf
96
pdw&f n
S o
f nf;cHjcif;
q&mawmf\ pdw&f n
S o
f nf;cHru
I vnf; pmzGUJ avmufp&myif/ b0qdk
onfrSm yef;cif;aomvrf;udk avQmufvSrf;&onfr[kwf/ tedrfhtjrifh
twuftqif;rsm;pGmjzifh ca&mi;fawmvrf;udk c&D;Murf;ESifh aeMu&jcif;
jzpf aMuuG0J rf;enf;zG,?f pdwt
f m;i,fz,
G jf zpf&yfrsKd ;ESihf BuKH awGae&onf
rSm rvGJraoGjzpfonf/ udk,favQmufaomvrf;onf taMumif;aMumif;
aom taMumif;rsm;aMumifh aESmifhaES;rItcuftcJrsm;ESifh awGUEdkifonf/
xdkYaMumifh b0udktIH;ay; a&qHkarQmzdkYrvdk/ xdkodkYaom tcdkuftwefY?
rnfaomtcsed u
f mvrsm;udk ==,m,D++ [koabmxm;Ny;D cdik Nf raJ ompdwf
"mwf? ravQmhaomtm;rmef? rqkyfrepfaomZGJwdkYjzifh BudK;yrf;jzpfausmfEdkif
zdkYvdkonf/
vlwdkif;onf tIH;twGufarG;zGm;vmjcif;r[kwfouJhodkY tIH;orm;
tjzpf b0udkZmwfodrf;oGm;&ef vljzpfvm&jcif;vnf; r[kwfay/ tcuf
tcJrsm;? t[efYtwm;rsm;ESifh BuHKvm&wdkif; acgif;iHkYaezdkYrvdk/ rdk;udk 'l;eJY
wdkufr,fqdkonfhpdwf"mwfESifh tNrJarG;ae&rnfomjzpfonf/ ==qifuef;
97
98
rdwaf qGaumif;pmMunfw
h u
kd f
q&mawmfonf rdrdvnf; 0denf;av;pm; wynfhrsm;tygt0if
vlyk*dKvfrsm;udkvnf; pnf;urf;udk av;pm;vdkufem&ef Mo0g'ay;
avh&o
dS nf/ rdrv
d nf; taetxdik af umif; wynfrh sm;udv
k nf; pnf;urf;
&Sad om ynmwwfrsm; jzpfapvd&k ef qE&cdS o
hJ nf/ rdr\
d yifyef;rI? qif;&JrI
ponfwu
Ykd kd tav;rxm;bJ omoemawmfEiS hf ynma&;aumif;apvdak om
jrifhjrwfonfh qEjzifh rdwfaqGaumif;trnf&Sd pmMunfhwdkufESifh ynm'ge
tcrho
J ifwef;ausmif;udk wnfaxmifxm;onf/ rdwaf qGaumif;ynm'ge
tcrJhoifwef;ausmif; uGefysLwmtajccHoifwef;rsm;? xdkif;bmom
ta&;tajymtzwf? t*Fvdyfpm tajccH? pum;ajymrsm;udk tcrJhzGifhvSpf
oifMum;ay;vsu&f ydS gonf/ t*Fvyd pf moifwef;wGif Edik if jH cm;rS apwem&Sif
vk y f t m;ay;q&mq&mrrsm;rS v nf ; vma&muf y d k Y c suf v suf & S d o nf /
q&mawmfu,
kd w
f ikd f t*Fvyd pf mtajccHoifwef;ESihf tv,fwef;tqifo
h if
wef;rsm;udk eHeufydkif;wGif 0ifa&mufydkYcsay;onf/ uGefysLwmtajccHoif
wef;udk udkausmfausmf? udkoufEdkif? udk0if;ckdif? udkwifarmifaqGwdkYrS vnf;
101
102
103
105
ok - okac,s -Mum;em&m\?
pd - pdaE,s- BuHpnf&m\?
yk - ykap,s- ar;jref;&m\?
bm - bmao,s- ajzqdk&m\?
0d - 0dpma&,s- pl;prf;qifjcif&m\?
vd - vdac,s- pma&;rSwf&m\?
od - odau,s- avhusifh&m\?
"m - "ma&,s- EIwfwufaqmif&m\?
[laom pmayqnf;yl;arGYavsmfenf; tajccH&Spf&yfudk vrf;nTefcJh
onf/
pmayarGaY vsmrf ?I pmayzwfrI w
I o
Ykd nf tawGUtjrif? tod? tvdrm
jynfhpHkrIudk jzpfapaMumif;? rdom;pkom;pk\ rdwfaqGozG,fvnf;aumif;?
rdr\
d rdwaf umif;aqGaumif;ozG,v
f nf;aumif;jzpfaeaomaMumifh q&m
awmfOL;&d,onf =rdwfaqGaumif;+ pmMunfhwdkuf[l urnf;xdk;
cJhjcif;jzpfaMumif;&Sif;jyonf/
tif;0acwfpmqdk&Sif &Sifr[m&|om&\ vufopfawmifwm qHk;r
pmwGifvnf;==rSwfzG,f&m&m? xdkxdkpmudk? &Smrjywf? tdrfwGifzwf/ zwfjyefaomf
um;? zwfzefrsm;u? om;r,m;yif? odjrifuif;ygm? rvdrmvnf;? pmay
pum;?aeYwdkif;Mum;u? xl;jcm;vdrm? &Sdonfomwnf;++ [l qHk;rzGJUqdkcJh
onf/
pma&;q&mBuD;OD;wifhaqGuvnf; pmayarGYavsmfjcif;? pmayzwfI
jcif;tavhtxonf ESpfoufzG,fjzpfNyD;? rdom;pk\ rdwfaqGozG,fvnf;
jzpfaeyHkudk pmoHayoH[lpmwrf;i,f(tufaq;)wGif==,cktcg uReaf wmft
h rd w
f iG f pma&;q&mrsm; t0iftxGurf sm;onf/
olwkdYajymaompum;rsm;onf pmpum;? aypum;rsm;jzpfMu\/ olwdkYqkd
aomtoHonf pmoHayoHrsm;jzpfMu\/ olwdkYxJwGif pmtkyfaumif;
rsm;&S\
d / A[kow
k rsKd ;pH&k &S\
d / tBuaH umif;Pfaumif;rsm; &&S\
d / olwYkd
\ pmoHayoHrsm;udk tNrJvdkvdkMum;ae&aomaMumifh uRefawmfhwGifvnf;
tusKd ;&S\
d / uReaf wmho
f m;r,m;vnf; tusKd ;&S\
d / uReaf wmf\ trdro
hJ ?l
tzrJhom;rsm;vnf; tusdK;&Sd\/++ [lrSwfwrf;wifcJhonf/
108
109
r&So
d o
l nf ynmwwfonf[k rqdEk ikd af y/ vlwpfa,muf\ oufwrf;wGif
tpyxru odjrifvmaom pdwfonf trSm;wpfcgrS rvkyfrdvQif
trSm;ESpfcgvkyfrdaomtcg rSefvmayvdrfhrnf/
odaYk omfvnf; rSm;yif rSm;apumrl rdr
d PftjriftavQmuf ajymif;
vJrrI mS &St
d yfonfom;wnf;/ avSe"H m;xpfqakd om tajymtqdk tawG;
wdkYrSm ynm\ t"dyg,fESifh qefYusifbufaywnf;/
Ak'a*gwronf oAnKwPfawmfudk ajcmufESpfwdkifwdkif trSm;
trsdK;rsdK;udk ausmfum &SmazGawGU&SdcJhavonf/ xdkPfawmfudk &SmazG&ef
pdwfydkif;jzwfaomtp od'wrif;om;onf rdrdPftjrift& tEkrme
rsu&f rf;q ajymif;vJr&I v
dS mavonf/ tvS,v
f ,
S f tajymif;tajymif;
taomif;ruaom armif;rrdH a>c&H y&dowfwEYkd iS w
hf yg eef;oH;k aqmif
0,f rif;pnf;pdrfudk pGefYy,f aomifrjrifurf;rjrif &aoh&[ef;toGif
avQmfawouFef;udk 0wfqif =bduEkoDavm ,mpewdavwd bduK+
[lonfESifhtnD olawmif;pm;b0rsdK;odkY ajymif;vJrIonf omrefyuwd
rsufpdtm;jzifh MunfhvQif l;onf rdkufonf[k qdk&ayrnf/ rdrd\ rif;pdwf
rif;0g'udk qefYusifaom avmupdwf avmu0g'tm; odkYajymif;vJ
cJhavonf/++ [ljzpfygonf/
xdkenf;wlpGm q&mBuD;OD;a&Tatmifuvnf;==pGrf;tm;&Sdaompmudk zwf&aomtcg avmu\ tusdK;pD;yGm;qdkif
&m? vlom;wdkY\arQmfrSef;csufav;&yfjzpfaom tw(pD;yGm;Opm)? umr
(jrwfEdk;jcif;)? "r(w&m;ESifharGUavsmfjcif;)? armu (vGwfajrmufjcif;)
wdt
Yk wGuf aqmif&u
G v
f mrnfjzpfonf/ pGr;f tm;&Sad ompmaywGif a&SmifrI
(0g&dw) ESihf aqmifrI (pm&dw) wdu
Yk kd o'gpGr;f tm;ESihf teufprG ;f tm;wdjYk zifh
wpfNyKd ief ufwnf;azmfjy&rnf/ xdu
k o
hJ Ykd azmfjyrSom pGr;f tm;&Sad om pmay
rnfygonf/++ [l =pmzwforl sm;+ aqmif;yg; azmfxw
k w
f ifjyxm;onf/
q&mBuD;ref;wif (OD;xGef;wif) \ pmayarGYavsmfjcif;\ wefzdk;vrf;nTef
csufjzpfaom==NiD;aiGYaevQif aysmf&Tifap\?
A[kokway;a0iS\?
pdwftm;i,fu wuf<uap\?
rmefvGefuJvQif owd,SOf\?
111
acwfvlrsm;\rSwfpk*sme,f tzGJYom;rsm;
w&m;"rvrf;rSejf y\?
avmukwf? avmuD?
tqDtESpf? topfta[mif;?
pkaygif;ynm? tjzLa&mifvif;
tarSmifcGif;\++ [laom tqdktrdefYrsm;onf pmayarGYavsmfjcif;\
b0wpfoufomwefzdk;&SdrIudk azmfjyonf/ pmayarGYavsmfjcif;jzifh EdkifiH
om;wdkif;? todPfzGHYNzdK;wdk;wufapjcif;? vlaerItqifhtwef; jrifhrm;
113
114
115
r,fawmfa':cifodef;ESifh tr cifrmpef;
117
vGwu
f if;rnf[,
k MkH unf&if;pG&J o
dS nfEiS hf tnDwuftm;orQ tarSmifciG ;f
tvif;aqmifay;vQuf&Sdygonf/
rodem;rvnfrIonf raumif;rItm;vHk;wdkY\ tajccHusaom
taMumif; t&if;wpfckjzpf&m? ynmPfEHkeJY rodem;rvnfrIrsm;jym;
aeolonf trSm;trSefudk rcGJjcm;Edkifawmhay/ w&m;rI rw&m;rIudkvnf;
rpdppfEdkifawmhay/ rdrdawG;BuH? ajymqdkvkyfudkifaom trIudpwdkYonf
w&m;rQwovm;? rw&m;rIvm;qdkonfudkvnf; ynmPfr&SdolwdkYonf
cGjJ cm;pdwjf zm a0zefyikd ;f jcm;Edik rf nfr[kwaf y/ cGjJ cm;pdwjf zm&aumif;rSe;f vnf;
rodacs/ rdrdtay: olwpfyg;u ajymqdkjyKrlcsufrsm;onf w&m;onf
rw&m;onf qdkonfudkyif ynmPf EHkeJYaeolonf odEdkifpGrf;r&Sdawmh
acs/ xdo
k w
l o
Ykd nf ausmcsrS "m;jyrSe;f od? ud,
k v
hf ufukd rD;ylavmifrS ylreS ;f
odwwfolrsm;jzpfonf/
xdkYaMumifh t&m&mwdkif;udk [kwfwdkif;rSefpGmIjrifEdkif&ef tvdrm
pmrSm&Sd[laom aqmifyk'ftwdkif; vdrmaom? ,Ofaus;aom? ynmwwf
aom Ak'b
momjrefrmvli,frsm;ay:xGe;f vmap&ef &nf&,
G u
f m tarSmif
cGi;f tvif;aqmifaeaom q&mawmf\ aqmif&u
G cf suf aus;Zl;w&m;
onf BuD;rm;vSayonf/
q&mawmf\ b0wpfoufwGif jynfh0apcsifaom qEudk ar;jref;
avQmufxm;Munf&h m-==ud,
k w
hf ud,
k w
f nf;aumif;pm;a&;twGuf ckavmuf
BuKd ;ukwt
f m;rxkwcf siyf gbl;'umBu;D / bke;f bke;f uawmh ud,
k f touf&iS f
aewJt
h xd pmayynmEHek NYJ y;D tarSmifb0usa&mufaewJh 'DavmuwpfciG f
rS vlom;awGukd tarSmifciG ;f Ny;D ynmqDr;D xGe;f nda y;apcsio
f vd?k w&m;"r
vTr;f zH;k Ny;D omoema&mif0gxdex
f ed v
f if;Ny;D awmufyapcsiw
f mygyJ++ [l
rdefYqdkcJhonf/
rnfodkYqdkap...ynmqDrD;xGef;nday;&m pmMunfhwdkufwdkif;onf
rd;k atmufajrjyifrS pmayA[kow
k acgif;yg;aeaom tarSmifwiG ;f rS vlom;
wd k i f ; tm; tvif ; a&mif a y;rnf h vrif ; yrm jzpf a eaomaMumif h
q&mawmf\ vkyaf qmifcsurf sm;udk om"ktBurd Bf urd af c:aerdovdk tjref
qHk; jynfh0atmifjrifygap[k tcgcgawmif;qkacRaerdygawmhonf/
118
q&mawmf\pmaypkrsm;
119
"rpum; - 1
jrwfpGmbk&m;&Sifa[majymcJhwJh pum;awGrSeforQonf Dhamma
Talk "rpum;awGyJjzpfygonf/ "rpum;awGonf tqifhjrifhonf/
pepfusonf/ vufawGUusifhoHk;olawGtwGuf vufawGUtusdK;&Sdonf/
tqifhjrifhonfh pepfusonfh w&m;awmfawGudk em;vnfzdkY usifhoHk;EdkifzdkY
rdrd&JUtqifhtwef;udk a&S;OD;pGmjrifhwifzdkYvdkygonf/ rdrd&JU tqifh
twef;udkjrifhzdkY "rw&m;pum;awGudk em;vnfzdkYvdkygonf/ bmawGajym
xm;ovJ? b,fvdkajymxm;ovJ? bmaMumifhajymxm;wmvJ? b,fae&m
rSmajymxm;wmvJ? bmud&k nf&,
G Nf y;D ajymxm;wmvJqo
kd nfukd aoaocsm
csm a0zefydkif;jcm;EdkifzdkYvdkygonf/ aoaocsmcsma0zefydkif;jcm;EdkifzdkY "r
a'oemw&m;awmfrsm;udk Pfe,
YJ OS u
f m a0zefyikd ;f jcm;oifMum;zdYk zwfI
zdv
Yk ykd gonf/ "romupmw&m;awmfrsm;udk PfEiS ,
hf OS u
f m a0zefyikd ;f jcm;
aqG;aEG;wdkifyifar;jref;MuzdkYvdkygonf/ "ra'oem? "rom0e? "rom
upmqdkwJh 'Dpum;vHk;oHk;vHk;udk EIwfvdkufvQif b,fvdkenf;ESifhrQ em;vnf
Edkifrnfr[kwfyg/ em;rvnfbJeJYvnf; rnfodkYrQ rSefuefpGmusifhoHk;Edkifrnf
r[kwfyg/ rSefuefpGmusifhoHk;rIrvkyfEdkifao;orQumvywfvHk; tqifh
twef;jrifhrm;Edkifrnfr[kwfay/ rdrdudk,fudk rdrd tNrJjyefvnfqef;ppfyg/
ig[m "rpum;oHk;vHk;udk b,favmifusifhoHk;NyD;NyDvJ usifhoHk;aeovJ
qdw
k mudk aoaocsmcsm owdw&m;vufuikd x
f m;um tNrw
J rf;rdru
d ,
kd u
f kd
ar;jref;pDppfaeyg/ 'grSomrdr&d UJ tqift
h wef; Mumavjrifrh m;av wefz;kd
&Sad vjzpfvmvdrrhf nf/ rdr&d UJ qift
h wef;jrifrh m;zdYk wefz;kd &Szd Ykd at;csr;f om,m
Nidrf;csrf;EdkifzdkY Ak'bk&m;&Sif\ "rw&m;awmfrsm;udk PfESifh,SOfum
em;vnfoabmaygufonftxd ajymqdak r;jref; aqG;aEG;um trSew
f &m;
rsm;udk vufawGUusifhoHk;Edkifygap[kqEjyK&if;...
rif;okn (Ak'wuodkvf)
"rpum;u@? acwfvlrsm;\rSwfpk*sme,f trSwf(1)
120
"rpum; - 2
rdrdb0 wdk;wufatmifjrifBuD;yGm;vdkvQif jrwfpGmbk&m;a[mMum;
awmfrlcJhaom uH? Pf? 0D&d, pum;oHk;vHk;udk aumif;pGmoabmayguf
em;vnfatmif BudK;pm;zdkYvdkygonf/ jrefrmEdkifiHom;trsm;pkonf qif;&J
vnf; uH? csrf;omvnf;uH[kqdkum bmjzpfjzpfuHwpfckwnf;udkom yHkcs
xm;MuonfrSm vHk;0aumif;aom vuPmr[kwfay/ jrwfpGmbk&m;&Sif
onf uHEiS yhf wfouf a[mMum;xm;onfrmS ==apwem[H bdua 0 urH0
'grd++ cspfom;&[ef;wdkY uHqdkwm wjcm;r[kwfbl;/ apwemudkyifvQif
uHvdkYa[mawmfrlw,f/ rdrdbmvkyfvkyf pdwfapwemaumif; aumif;
av;eJv
Y yk rf ,f? pdwaf pwem aumif;aumif;av;eJY ajymr,f? pdwaf pwem
aumif;aumif;av;eJY BuHr,fqdk&if rdrd&JUuHawG[m aumif;vmrSmjzpfyg
w,f/ 'Dvrkd [kwb
f J pdwaf pwemqd;k awGeYJ ajymr,f? vkyrf ,f? BurH ,fq&kd if
uHawG[m tNrJwrfqdk;aerSmjzpfygw,f/ rdrdvkyfief;ay:rSm uH&,f?
Pf&,f? 0D&d,&,f nDrQpGmoHk;NyD;vkyfyg/ urmrSmatmifjrifausmfMum;
aeolawG rSeforQudk MunfhvQif uH? Pf? 0D&d,oHk;yg;udk nDrQpGmoHk;NyD;
tpGrf;ukefBudK;pm;MuaMumif; awGU&Sd&rSmjzpfygw,f/ 'gaMumifh oif
wu,fatmifjrifBuD;yGm;vdkvQif rdrdudk,fudk uHudkvTJcsNyD; rnmygeJY/ rdrd
udk,fudk vHkYv? 0D&d,r&SdbJ tysif;BuD;um nmraeygeJY/ rdrdydkifqdkifxm;wJh
uH? Pf? 0D&,
d oH;k yg;udk vufuikd x
f m;um rdrcd srw
S x
f m;aom yef;wdik o
f Ykd
ra&mufrcsif; avQmufr,f? b,fawmhrS aemufjyefrvSnfhbl;qdkaom
pdwf"mwfjzifh BudK;pm;rnfqdkvQif oifhudkwpfaeY wpfcsdefrSm atmifjrif
ausmfMum;BuD;yGm;aeolwpfa,muftjzpf usdef;aorkcsawGUjrif&rnfjzpf
aMumif;udk "rpum;vufaqmifyg;&if;...
rif;okn(Ak'wuodkvf)
"rpum;u@? acwfvlrsm;\rSwfpk*sme,f trSwf(2)
121
"rpum; - 3
a,mo[H o[ae? o*Fgar rmEkao Zdae/ {uO aZ,srwmeH?
oa0 o*FgrmZkwarm/ ("ry'*gxm 103)
ppfajrjyif &efoal xmifaygif;rsm;pGmudk atmifEikd af om ol&aJ umif;
onf &S\
d / xdo
k &l aJ umif;onf tjrwfq;kH ol&aJ umif;r[kw/f wpfa,muf
xJaom rdrdudk,fudkrdrd atmifEdkifolomvQif tjrwfqHk;jzpf\/
jrwfpGmbk&m;a[mMum;cJhaom "ry'*gxmawmfudk aocsmpGm
em;vnfzdkUvdkygonf/ jrwfpGmbk&m;&Sifonf &efolaxmifaygif;rsm;pGmudk
atmifEikd jf cif;onf wu,fah tmifEikd jf cif;r[kwaf ybl;/ rdru
d ,
kd u
f kd atmif
EdkifrSomvQif wu,fhatmifEdkifwJhol? tjrwfqHk;olvdkY qdkxm;ygw,f/
tjyifrSmwdkufwJh ppfyGJeJY rdrd&ifwGif; tZswwdkufyGJudk EdIif;,SOfqdkxm;jcif;
jzpfygonf/ avmurSm vltrsm;wdkufaeMuonfrSm tjyifwdkufyGJawGom
rsm;Muygonf/ udk,fh&JUtwGif; tZswwdkufyGJudk EdkifatmifwdkufzdkY arh
aeMuygonf/ pma&;olwEYkd ikd if rH mS yJMunfv
h Qif odEikd yf gonf/ OD;ae0if;onf
tjyifwu
kd yf t
JG & ppfyaJG wGEikd cf yhJ gonf/ odaYk omf olU&ifxu
J t"rw&m;udk
EdkifatmifrwdkufEdkifcJhwJhtwGuf EdkifiHawmf wu,fhtmZmenfol&Jaumif;
jzpf&rnft
h pm; wdik ;f jynf&UJ wu,fw&m;cH ppftmPm&SiBf u;D jzpfcyhJ gonf/
wpfEdkifiHvHk;udk 'kuawGay;cJhygonf/ 'gaMumifh wpfEdkifiHvHk;&JU trkef;udk
cH&um aoawmh acG;ao? 0ufao? vlrodorl od yke;f vQKd ;cGuq
f ;kd eJY aocJ&h
ygonf/ 'g[molU&ifxJu tEdkifwdkuf&rnfh t"rudkrEdkifvdkYjzpfygonf/
Adv
k cf sKyaf tmifqef;[m olU&ifxu
J t"rw&m;awGukd Edik af tmifwu
kd Ef ikd f
cJo
h nft
h wGuaf Mumifh olUudw
k pfwikd ;f jynfv;kH u cspcf ifMuonf/ wdik ;f jynf&UJ
vGwfvyfa&;zcifBuD;tjzpf todtrSwf *kPfjyKcJhMuonf/ ,aeYxufxd
jynfolawG&JU&ifxJrSm AdkvfcsKyfatmifqef;onf Ak'bk&m;ajymcJhonfh "r
pum;twdik ;f twGi;f t"rw&m;udk Edik af tmifwu
kd Ef ikd af omaMumifh jzpfyg
onf/ ,aeYjrefrmEdkifiHom;trsm;pkonf rdrdwdkY&ifxJu t"rw&m;udk
Edkifatmifwdkufum wdkif;jynftwGuf udk,fusdK;pGefYBudK;pm;MurnfqdkvQif
urmrSm jrefrma[hvdkY jyefvnfOD;armhvmrnfjzpfygaMumif;udk "rpum;
vufaqmifyg;&if;...
rif;okn(Ak'wuodkvf)
"rpum;u@? acwfvlrsm;\rSwfpk*sme,f trSwf(3)
122
"rpum; - 4
jrwfpmG bk&m;&Si\
f pum;awGukd em;vnfzYkd rdrw
d &Ykd UJ avhvmrIprG ;f tm;
awG jrifhwifay;zdkY vdkygonf/ jrwfpGmbk&m;&Sif\ 0g'onf 0dbZm0g'jzpf
onf/ 0dbZm0g'qdkonfrSm b,ft&mrSm;onf? b,ft&mrSefonf
taMumif;tusdK;pDppfa0zef;ydkif;jcm; cGJjcm;pdwfjzmjcif;udk qdkvdkygonf/
jrwfpGmbk&m;&Sifonf 45 0gywfvHk; raerem;a[mazmfnTefjycJhaom
w&m;awmfrsm;rSm "rum tm;jzifh 84000? yd#uwftm;jzifh oH;k yHu
k secf yhJ g
onf/ ajrmufrsm;vSpmG aom w&m;awmfrsm;xJrS ==o'g++qdw
k hJ ta&;Bu;D qH;k
pum;vHk;wpfvHk;udk avhvmaqG;aEG;wifjyygrnf/
jrefrmEdkifiHom;trsm;pk em;vnfoabmaygufaeMuonfrSm ay;
urf;vSL'gef;oludk o'gw&m;aumif;ol[k oabmaygufaeMuygonf/
o'g&Jt
Y "dyg ,frmS ,HMk unfrjI zpfygonf/ bk&m;? w&m;? oHCm &wemoH;k yg;
tay:rSm ,HkMunfrI? uHuH\tusdK;udk,HkMunfrI rdrdukd,fudk ,HkMunf
rIjzpfygonf/
,HMk unfrq
I o
kd nfrmS avhusiahf y;zdv
Yk ykd gonf/ &wemoH;k yg;tay:rSm
,HkMunfrI&SdwJholonf &wemoHk;yg;&JU qdkqHk;rvrf;nTefjyorIawGudk od
atmifBudK;pm;jcif;? usifhoHk;jcif;udk qdkvdkygonf/ rdrdudk,fudk jyefvnf
prf;oyfa0zefzdkY &wemoHk;yg;u nTefjyay;aomt&mrsm;udk b,favmuf
avhvmusifhoHk;NyD;NyDvJ? rdrdtwGuf bmawG&NyDvJ? aoaocsmcsmqef;
ppfyg/ a0zefyg/ rd;kd zvmAk'b
momavmufeYJ auseyfraeMuygeJ/Y tazESihf
taru uefawmhygqdkvdkY uefawmhwmvm;/ udk,fudk,fwdkifu aocsm
vufawGUusifhoHk;usifhvdkY tusdK;&SdwmawGawGU&Sd av;pm;NyD;uefawmhwm
vm;/ rdrdukd,fudk aocsma0zefqef;ppfyg/ uHuH\tusdK;w&m;ay:rSm
,HkMunfrI? uHqdkwm ur-tvkyfqdkwJhyk'fu qif;oufvmjcif;jzpfygonf/
aumif;wmvkyf&if aumif;wJhtusdK;awGcHpm;&r,f/ raumif;wmvkyf&if
raumif;wJhtusdK;awG cHpm;&r,fvdkY ,HkMunfNyD;awmh raumif;wmawG
rrSefwmawGrvkyfbJeJY aumif;wmawGudk ,Hk,HkMunfMunfeJY udk,fwdkif
qHk;jzwfNyD; a&G;cs,fvufcHwmudk qdkvdkjcif;jzpfygonf/ taz taru
ajymvdYk q&mawGuajymvdYk vlBu;D awGtmPm&Sw
d o
hJ al wGuajymvdYk vufcH
wmrsKd ;r[kwb
f J rdru
d ,
kd w
f ikd f pOf;pm;Ny;D a0zefNy;D ,H,
k MkH unfMunfeYJ usio
hf ;kH
vdkufemjcif;udk qdkvdkygonf/
123
rdru
d ,
dk u
f kd ,HMk unfrjI zpfygonf/ &wemoH;k yg;u rdru
d ,
kd u
f kd aumif;
pGm,HkMunfzdkY tNrJoifjyay;ygonf/ rdrdudk,fudk,HkMunfrIr&Sd&if bmrS
vkyfvdkYr&ygbl;/ bmrSatmifjrifrSmvnf; r[kwfygbl;/ 'gaMumifhudk,f
,HMk unfru
I kd tNrw
J rf;avhusiw
hf nfaqmufjri w
hf ifyg/ ud,
k &hf UJ ,HMk unfrpI rG ;f
tm;jrifah v ud,
k &hf UJ atmifjrifrpI rG ;f tm; jrifrh m;avjzpfvmygrnf/ jrwfpmG
bk&m;&Sio
f nf ==igonf bk&m;jzpfvmatmif av;oacsEF iS hf urmwpfoed ;f
yg&rDjznfu
h m tyifyef;cH? qif;&Jcu
H sio
hf ;kH Edik o
f nf++ vdYk rdru
d ,
kd u
f kd ,HMk unfrI
tjynfeh YJ BuKd ;pm;wnfaqmufcw
hJ ,fvYkd avmu&JU tEdiI ;f rJah us;Zl;&Sif jrwf
pGmbk&m;tjzpfukd &cJjh cif;jzpfygonf/ ,HMk unfrt
I jrifrh m;qH;k ? tqift
h wef;
tjrifrh m;qH;k Ak'u
kd ud;k uG,q
f nf;uyfciG &hf aeMuwJh Ak'& w
YJ ynfah wGjzpfNy;D
,HkMunfrIawG tqifhtwef;awGedrfhaewm[m vHk;0aumif;wJhvuPm
r[kwyf gbl;/ urmrSm vl (2) rsKd ;yJ&ydS gonf/ rdru
d ,
kd u
f kd ,HMk unfr&I w
dS o
hJ el YJ
rdrdudk,fudk ,HkMunfrIr&SdwJholyJjzpfygonf/ rdrdudk,fudk ,HkMunfrItjynfheJY
BuKd ;pm;tm;xkwaf ewJo
h al wGukd waeYwjcm; atmifjrifausmMf um; vmwm
awGudkawmh waeYwjcm; qkwf,kwfedrfhusvmwmudk awGU&rSmjzpfygonf/
'gaMumifh jrwfpGmbk&m;&Sif a[mMum;cJhwJh o'gw&m;udk aocsmem;vnf
oabmaygufatmif BudK;pm;avhusifhum ,HkMunfrIrsm; cdkifNrJvmrnfqdk
vQif oifhudk wpfaeYaeY wpfcsdefcsdefrSm atmifjrifausmfMum;Ekdifoltjzpf
awGUjrif&rnfjzpfygaMumif;udk "rpum;vufaqmifyg;&if;...
rif;okn(Ak'wuodkvf)
"rpum;u@? acwfvlrsm;\rSwfpk*sme,f trSwf(4)
124
"rpum; - 5
jrwfpmG bk&m;&Siaf [mMum;awmrlaom w&m;awmfrsm;udk pepfwus
aocsmusepGm avhvmapcsiyf gonf/ rdrad vhvmrItm;enf;vQif tm;enf;
oavmuf oabmaygufem;vnfrI vGJEdkifygonf/ wcsdKUujrwfpGmbk&m;
0g'udk avmukw& moufouf edAm efvrf;pOfwpfco
k m a[mxm;aom0g'
[k xifrSwfrSm;wwfMuygonf/ vHk;0r[kwfyg/ avmuD? avmukw&m
ESpfjzmjynfhpHkaom 0g'jzpfygonf/ avmuDrSm BuD;yGm;atmifjrifzdkY a[m
xm;aom w&m;awmfajrmufrsm;pGm&So
d nft
h euf t"dywdw&m;av;yg;udk
aqG;aEG;wifjycsifygonf/ t"dywd&JUt"dyg,frSm tBuD;rSL;jzpfygonf/
vlwpfa,mufBuD;yGm;atmifjrifzdkY udk,fvdk&myef;wdkifudk a&mufEdkifzdkY
r&Sdrjzpfwu,fvdktyfaom w&m;av;yg;jzpfygonf/
xdkw&m;av;yg;rSm - (1) qEm"dywd? (2) 0D&d,"dywd? (3) pdwm
"dywd? (4) 0Dro
H m"dywdwjYkd zpfygonf/ wu,fatmifjrifBu;D yGm;vdo
k w
l ikd ;f
xdw
k &m;av;yg;udk wpfaeYwjcm;ydrk Bkd u;D xGm;vmatmif pepfwus avhusihf
ay;zdv
Yk ykd gonf/ rdr&d ifxu
J vdck sirf I qE"mwfonf avhusiahf y;rIr&Syd gu
t"dywdqo
kd nfh tiftm;Bu;D xGm;rItqifu
h kd a&mufrvmbJ omreftqifh
jzifhom ed*kH;csKyfoGm;ygvdrfhrnf/ omrefolvdkigvdk vdkcsifumrwjzpfcsif
umrw omrefqEjzifh b,fenf;ESifhrQatmifjrifBuD;yGm;Edkifrnfr[kwfyg/
vltrsm;pk BuD;yGm;atmifjrifrIyef;wdkifESifh vGJacsmfaeMujcif;rSm qEm
"dywdudk aumif;pGmoabmrayguf? ravhusihfjzpfygonf/ urmrSm
atmifjrifausmfMum;olrSeforQudk MunfhrnfqdkvQif qEm"dywdtm;
aumif;aom tcsufudk aumif;pGmawGU&rnfjzpfygonf/
qEm"mwftm; taumif;qHk;oludk jyygqdkvQif yxrOD;qHk; Ak'jrwf
pGmbk&m;udk nTefjy&rnfjzpfygonf/ qEm"mwfonf olYtvdkvdkjzpf
vmaom w&m;r[kwyf g/ olUudk Bu;D xGm;atmif avhusiahf y;&aom w&m;
jzpfygonf/ Ak'udk,fawmfwdkif pHjytaejzifh b0aygif;ajrmufrsm;pGm avh
usihfcJhygonf/ ow0gtrsm;udk vrf;rSefnTefjyEdkifzdkY u,fwifEdkifzdkY oAnK
wPfudk&zdkY olU&JUqE"dywd qE"mwfudk wpfb0xufwpfb0 tm;
aumif;atmif avhusifhcJh&ygonf/ olvdkcsifaom oAnKwPftwGuf
pnf;pdrfOpm? om;orD;? touf? aoG;? acR;? cEmudk,fudkyif paw;um
125
127
"rpum; - 6
rdrdwdkYonf bk&m;&Sif\wynfhrsm;jzpfMuygonf/ wynhfonf
q&m\t,l t q? tawG ; tac:? 0g'? tajymtqd k p onf h t&m
tm;vHk;wdkYudk aoaocsmcsmem;vnfoabmaygufzdkYvdkygonf/ rdrdwdkYem;
vnf oabmaygufrIpGrf;&nfESifh usifhoHk;rIay:rlwnfNyD;awmh b0awG
vnf; ygmjcm;oGm;rnfjzpfonf/ Ak'jrwfpGmbk&m;&Sifonf "rcEmaygif;
84000 a[mazmfnTefjyxm;cJhonf/ xdknTefjyxm;cJhaom w&m;awmf
rsm;xJrS rdrb
d ,favmufem;vnf oabmaygufusio
hf ;kH Ny;D Nyv
D /J aocsmpGm
ud,
k u
hf ,
kd u
f kd rnmwrf; ppfar;zdv
Yk ykd gonf/ tjyifavmuDpmar;yGrJ sm;onf
olrsm;ppfwmudk ud,
k u
f ajzqd&k Ny;D avmukw& mpmar;yGo
J nf ud,
k w
f ikd pf pf
udk,fwdkifajz&aompmar;yGJjzpfonf/ tjyifpmar;yGJonf vdrfnmcdk;csNyD;
ajzqdrk nfqv
kd Qif &Edik af o;aomfvnf; avmukw& mpmar;yGu
J m; ud,
k w
f ikd f
ppf udk,fwdkifajzqdk&aom pmar;yGJjzpfaomaMumifh vHk;0nmr&yg/ rdrd
vdrfnmav rdrdb0[m csmavjzpfrnf/ rdrdb0csmwmwmrjzpfcsifvQif
rdrdudk,fudk rnmzdkYvdkygonf/
tjyifavmuDpmar;yGJawGrSmvJ pmar;yGJar;cGef;yHkpHawGrsm;pGm &Sdyg
onf/ rlvwef;? tv,fwef;? txufwef;? wuodkvfponfjzifh tqifh
twef;tedrt
hf jrifu
h v
kd u
kd Nf y;D ar;cGe;f yHpk aH wG ajzqdrk yI pkH aH wG ygmjcm;oGm;Mu
ygonf/ xdkenf;wlpGm avmukw&mpmar;yGJrSmvJ yHkpHrsdK;pHk ar;cGef;aygif;
rsm;pGm&So
d vdak jzqdrk yI pkH aH wGuvnf; rsm;pGm&Sad eygvdrrhf nf/ rdrb
d 0tqifh
twef;jrifhrm;zdkY b,favmuftqifhjrifhjrifhar;cGef; xkwfwwfNyDvJ? b,f
avmufajzEdkifcJhNyD;NyDvJqdkwmudk aocsmpGm ar;jref;pDppf tajzxkwfap
csifygonf/
Ak'bk&m;&Sif\ w&m;a'oemawmfrsm;onf dk;&Sif;onf/ pepfus
onf/ vufawGUusifhoHk;oltwGuf vufawGUtusdK;&Sdonf/ vufawGU
tusdK;&Sd vufawGUusifhoHk;EdkifzdkY tqifhoHk;qifh&Sdonf/ xdktqifhoHk;qifhrSm
oDv? orm"d? ynmjzpfygonf/ yxrtqifh oDvtajccHpmar;yGJudk
ud,
k w
f ikd af r;cGe;f xkwf ud,
k w
f ikd af jzMunfah pcsiyf gonf/ Ak'b
&k m;&Sio
f nf
avmuBuD;Nidrf;at;zdkY rdrdb0wefzdk;&SdzdkY tajccHudk,fusifhoDv a[mjy
ay;xm;cJhonf/ xdkig;yg;oDvudk rdrdonf b,fvdkem;vnfoabmayguf
128
130
132
==toifyP
k m ;&JUa&SUrSm uav;i,fwpfa,muf[m ykvif;uGpJ wpfck
udk yg;pyfxJaumufxnfhNyD; rsdKaeNyDqdk&if oifykPm;b,fvdkvkyfrvJ++wJh/
tJ'Dvdkar;wJhtcgrSm ykPm;u==t&Sib
f &k m;..wynfah wmf uav;&JUOD;acgif;udk aoaocsmcsmcsKyf
udkifNyD; aoG;oH&J&JeJYyJ r&&atmifxkwf,lygr,fbk&m;++
tb,faMumifh odkYjyK&ygovJvdkYar;wJhtcgrSm ykPm;u==rSefyg..uav;rBudKufayr,fh uav;&JUtouf&Sifa&; tusdK;&SdzdkY
twGuf uav;i,fidkaeonfhMum;xJu wynfhawmf &atmifxkwf,l&yg
w,fbk&m;++
==[kwfw,f ykPm;/ igbk&m;vnf; wpfcsdKUpum;awGrSm olwdkYrESpf
NcKd uaf yr,fh olwt
Ykd usKd ;&Szd u
Ykd kd &nf&,
G Nf y;D ajymqd&k w,fyP
k m ;++ vkYd ajymjy
cJhygw,f/
'gudk oD&v
d uFmEdik if rH mS vufawGUtoH;k csvu
kd w
f hJ wynfw
h pfyg;ay:
cJyh gw,f/ oD&v
d uFmEdik if rH mS q&mawGBu;D wpfyg;[m tifrwefpmwwfyg
w,f/ pm0gawGtcsed yf ykd cYkd soifMum;ay;avh&ydS gw,f/ oloifjyay;wmawG
eJYusifhBuHvdkY &[EmawGjzpfoGm;MuawGvnf; renf;ygbl;/ 'DtxJrSm olY&JU
wynfhwpfyg;u olYq&m&JUtajctaeudk MunfhwJhtcgrSm w&m;xl;
r&ao;wmudk awGU&ygw,f/ tJ'DrSm wynfhjzpfolu q&mhxHvmNyD;==t&Sifbk&m; wynfhawmfudk pmay*gxmwpfckavmuf ar;yg&ap/
b,ftcsed rf rS tm;bl;/ pm0gawGjynfah ew,f/ tJ't
D cgrSm wynfjh zpfou
l
t&Sifbk&m;aor,fhtcsdef (ysHawmfrlr,fhtcsdef) aum tm;yg&JUvm;vdkY
ar;wJhtcgrSm q&mawmfBuD;u pum;Murf;vdkY rBudKufESpfoufayr,fh
olYtwGuf tusdK;&SdwJh rSefwJhpum;jzpfaewJhtwGuf owdoHa0C&NyD;
w&m;tm;xkwfvdkufwm &[EmjzpfoGm;ygw,f/ 'gayr,fh ,aeYr[e
q&mawmfBuD;rsm;uawmh b,folawGb,favmuf axmufjy ajymqdkMu
ayr,fh w&m;r&wJhtjyif a'goawGxGufNyD; oHCmawGtay:rSm trdefY
awG wpfcNk y;D wpfcw
k ;kd Ny;D xkwaf ewm &Supf &maumif;vSygw,f/ olawmf
aumif;awGuawmh jrwfpmG bk&m;pum;awmfawGukd ajr0,frusem;axmif
Ny;D usiBhf uMH uayr,fh jrefrmEdik if rH mS uawmh r[eq&mawmfBu;D awGupNy;D
[d;k atmufq;kH tqifh vlawGtxdatmif awmfawmfrsm;rsm;u bk&m;&Sief YJ
qefYusifbufjyKrlajymqdkusifhBuHaewJhtwGufaMumifh jrefrmEdkifiHBuD;[m
133
135
jirf;
,aeYjrefrmEdik if rH mS jirf;ESiyhf wfoufNy;D t,ltqtrsKd ;rsKd ;uGjJ ym;ae
Muwmudk awGU&ygw,f/ rdrw
d v
Ykd nf; jirf;ESiyhf wfoufNy;D b,fvjkd rifxm;vJ
b,fvo
kd abmxm;vJqw
kd mudk aocsmjyefvnfppfaq;zdv
Yk ykd gw,f/ tcsKd U
u tvG,fajym? tvG,fvkyfaqmifvmMuygw,f/ bk&m;NyD; jirf;zsuf&
w,fqNkd y;D rdrw
d v
Ykd yk if ef; atmifjrifomG ;wmeJw
Y pfNyKd ief uf rdr&d UJ aus;Zl;&Sif
awGudk apmfum;armfum;jyKum aus;Zl;uef;vmwmudk awGU&ygw,f/
'gawG[m jrefrmordkif;rSmuwnf;u &SdcJhygw,f/ &mZoBuFeftrwfBuD;
aMumifh rif;jzpfvmwJh e&yawhrif;u trwfBu;D &JU olUtay:ajymvdu
k w
f hJ
pum;av;wpfvHk;udk rBudKufwmeJY trwfBuD;udk ar;ygw,f/ ==trwf
Bu;D ..bk&m;Ny;D &if bmvky&f ovJv+Ykd + ar;awmh trwfBu;D u ==bk&m;Ny;D &if
jirf;zsuf&ygw,fvdkY++ ajymvdkufygw,f/ 'geJY trwfBuD;udk &mxl;ucsNyD;
'vudk jynfeif'Pfay;vdkufygw,f/ 'gudk oabmusoGm;MuwJh tkyfpku
trSefxifNyD; aus;Zl;&SifawGudk apmfum;zdkY olwdkYtwGuf pum;wpfvHk;
&vdkufygw,f/ bk&m;NyD; jirf;zsuf&wmaygh/
Oyrm? Oyar,sawGqw
kd m oH;k pGo
J al wGtay:rSm trsm;Bu;D rlwnfyg
w,f/ ,aeYawmh Oyrm? Oyar,sawGudk xifovdk? vdkovdk? BudKufovdk
oHk;pGJaeMuygw,f/ OyrmESifh Oyar,srudkuf&if b,fvdkrStqifrajy
ygbl;/ rdru
d ,
kd u
f kd jyefvnfar;jref;pdppfyg/ rdru
d bmjzpfcsiw
f mvJ? jirf;zsuf
csifwmvm;/ 'grSr[kwf jirf;udktoHk;jyKNyD; wpfqifhjrifwufcsifwmvm;
qdkwm aocsmcGJjcm;zdkYvdkygw,f/
jirf;tjzpfeJY avmuBuD;udk ulnDcsifwJholuvnf; avmuom;awG
aumif;pm;a&;udkomvQif MunfhNyD;ulnDay;Edkif&r,f/ rdrdukd,fudk jirf;
tjzpfeYJ jyKay;vdu
k &f vdYk Bu;D yGm;atmifjrifomG ;wJo
h al wG? ausmMf um;oGm;wJh
olawG? ae&mtoD;oD;&oGm;MuwJholawGudk awGU&? jrif&? Mum;&&if jirf;
vkyfol[m auseyf0rf;om*kPf,lae&rnf/ igvkyfay;vdkufvdkY igulnDay;
vdu
k v
f Ykd atmifjrifwm?tckawmhighukd vSnrhf Munfb
h ;l ? ightaMumif;odr,f
qdkNyD; rdrd&JU rmeawGaxmifvTm;NyD; tqdk;awGajym tqdk;awGvkyf&if vHk;0
raumif;ygbl;/ NyD;awmh olrsm;u olU&JUb0udk jirf;tjzpfeJY atmifjrif
EdkifMuygapqdkNyD; ulnDaxmufyHhay;wJhol ajymqdknTefjy? oifjyay;vdkuf
136
vdYk opfyifay:ckew
f ufvu
kd w
f ,f/ opfyifay:a&mufomG ;jyefvYkd vrf;rod
vdYk vrf;jyygOD;vdYk cdik ;f wmudk pdwrf embJ rdru
d ,
kd u
f kd jirftjzpfeYJ ESv;kH ydu
k Nf y;D
olwpfyg;csr;f omatmifjrifa&;udo
k m a&S;Ium rdrad cgif;rSuswhJ aoG;puf
aemufudkom vdkufchJaywmhqdkNyD; wpfyif;NyD;wpfyif ul;oGm;um vrf;jycJh
w,f/ bk&m;avmif;arsmufrif;u olvkyf&r,fhjirf;tjzpfudk yDyDjyifjyif
c&D;qHk;onftxd ulnDoGm;w,f/ bk&m;NyD; jirf;zsufr,fqdkwJh pdwf&SdwJh
aus;Zl;&Sifudk apmfum;wwfzdkY BudK;pm;wJh a'0'wfuawmh ajrrsdKcH&um
i&Judk a&mufoGm;&w,f/
jrefrmvlrsKd ;trsm;pkonf w&m;awmfrsm;udk emMum;oif,w
l t
hJ cgrSm
"rw&m;txda&mufatmifroGm;bJ yk*dKvfrSmyif vrf;qHk;oGm;Muwmrsm;
ygw,f/ 'gvnf;aumif;wJhvuPmr[kwfyg/ yk*dKvfwGif vrf;qHk;wJh
twGuf a'0'wfavmif;onf bk&m;tavmif;tm; ,kwfrmvdkufav
ownf;qd&k if om"kac:Ny;D udk rke;f vdu
k ?f bk&m;udo
k em;vdu
k q
f w
kd t
hJ qifu
h
rwufMuwmrsm;ygw,f/ csOf;uyfyHkrSm;avawmh trsm;pkBuD;u trkef;
w&m;awG? tNidK;w&m;awG? tmCmwawG? rauseyfrIawG? cGifhrvTwf
EdkifrIawGeJY tqdk;oHo&mvnfaeMuygawmhw,f/ wu,fu jrwfpGm
bk&m;jrifapcsi?f odapcsiw
f mu &ifxu
J "rw&m;udyk g/ a'0'wfu bmvdYk
'Dvu
kd ,
kd &hf UJ aus;Zl;&Siaf wGuakd wmif jyefNy;D owf&o
J nftxd usL;vGe&f wmvJ
'gudk aocsmtajz&Smzdv
Yk ykd gw,f/ a'0'wf&UJ &ifxrJ mS b0tqufqufu
usifhoHk;vmcJhwJh t"r rw&m;rIawG arG;jrLcJhwm&,f? ckb0rSmqufNyD;
rw&m;rIawG aumufuspfrIawGudk qufvufusifhoHk;aewm&,faMumifh
vrf;rSm;vrf;rSef rcGJjcm;Edkifawmhwm jzpfygw,f/ aus;Zl;&Sifudk aus;Zl;
&SifrSef;rodawmhbJ bk&m;NyD; jirf;zsuf&r,fqdkwJh aus;Zl;rJhpum;awGudk
qdkvmNyD; aus;Zl;&SifawGudk aus;Zl;uef;awmhwmygyJ/ rdrd&ifxJrSm a'0
'wfusifh usifhwJhrolawmfw&m;awG t"rawG? raumif;rIw&m;awG?
aumufuspfrIawG? vdrfnmrIawG? &ufpufrIawG&Sdaeovm;qdkwmudk ao
csmppfaq;&ygr,f/ awGU&if Edik af tmif wdu
k x
f w
k &f ygr,f/ rwdu
k x
f w
k b
f J
a'0'wfvakd rG;jrLaeolq&kd ifawmh used ;f aoygw,f/ rdrv
d nf; a'0'wfvkd
vl,kwfrmjzpfrSmyJ/
rdrd&ifxJrSm b,fvdkw&m;awG&SdovJ/ taumif;awGvm; tqdk;
awGvm; aocsmppfaq;zdkYvdkygw,f/ taumif;awGudk awGU&if wdk;yGm;
138
139
pm&dwo
v
D ESihf 0g&dwo
v
D
jrefrmEdik if rH mS wcsKd Upum;vH;k awGukd em;vnf oabmaygufrmS ;um
oH;k pGaJ eMuwmudk awGU&ygw,f/ ig;yg;oDvjzpfwhJ olrsm;toufukd rowf
wm? olrsm;Opmypnf;udk rckd;,lwm? olrsm;om;r,m;udk rusL;vGefrapmf
um;wm? t&ufaopm rl;,pfaq;0g;roHk;pGJwm? vdrfnmNyD; rajymbJ
aewmawGU&if trsm;tm;jzifh tJ'v
D v
kd rl sKd ;udk tusipfh m&dwa umif;w,fvYkd
ajywwfMuygw,f/ r[kwyf gbl;/ vH;k 0rSm;ygw,f/ ig;yg;oDvudk apmifx
h ed ;f
vdkufemusifhoHk;NyD;aewmudk 0g&dwoDvvdkYac:NyD; jrwfpGmbk&m;a[mazmf
nTefjyxm;wJh od*Fgavm0g'okwfvm om;orD;usifh0wf? rdbusifh0wf?
q&musi0hf wf? rdwaf qGusi0hf wf ponfu
h si0hf wfrsm;ESihf 0denf;odum yk'v
f m
tm*EKuusifh0wf tm0godu usifh0wfponfh jyKusifhvdkufem aqmif&Guf
&rnfh usifh0wfrsm;udk pm&dwoDvvdkYac:ygw,f/
pm&dwoDvudk tbd"rmw&m;? udk,ftm;jzifh apwemudk aumuf&
ygr,f/ 0d&wDraumuf&ygbl;/ bmjzpfvdkYvJqdk&if a&SmifMuOf&wmr[kwf?
vdu
k ef m&wmjzpfvyYkd g/ 'gaMumifh olUudak wmh apwemoDvvdaYk c:ygw,f/
0g&dwoDvudk tbd"rw&m;t& aumuf&if 0d&wDESifh apwemwdkYudk
aumuf&ygr,f/
==H uwAEd ynw odumyyl&PH? wHpm&dwH/ ,HHe uwAEd
y#dudw tu&PH? wH0g&dwH/++ vdkY (0dok'dr*f-1?11) rSm qdkxm;
ygw,f/
pm&dwoDv[m tifrwef ta&;BuD;ygw,f/ pk' cEu0wfrSm
qdk&if qdkxm;wmav;&Sdygw,f/
=0wH ty&dyla&aEm? eoDvH y&dyl&wd? tok'oDavm 'kyanm?
pdawu*H e0dEwd+/ jyKoifhjyKxdkufwJh usifh0wfw&m;awGudk rvdkufem
bl;qd&k if 0g&dwo
v
D jzpfwhJ oDvw&m;udv
k nf; jznfu
h sio
hf nf rrnfb;l vdYk
qdkxm;ygw,f/ oDvrjynfhpHkbl;qdk&if pdwfvnf; wnfMunfrIr&Edkifbl;vdkY
qd;k xm;ygw,f/ jrefrmEdik if rH mS 0g&dwo
v
D jzpfwhJ ig;yg;oDvudk ae&mwdik ;f
rSm q&mawmfrsm;xH cH,lNyD;awmh rvdkufem rusifhaqmifMuwm rsm;yg
w,f/ 'g[m pOf;pm;p&mjzpfaeygw,f/
140
143
vGwv
f yfa&;
2009 ckEpS ?f Zefe0g&Dv (4) &ufaeYq&kd if uReaf wmfww
Ykd ikd ;f jynfBu;D
wdkif;wpfyg;om;vufatmufu vGwfajrmufcJhwm (61) ESpf&SdNyD/ uRef
pepfuBu;D atmufuae vGwaf jrmufatmif vGwv
f yfa&;acgif;aqmifawG
&JU toufaoG;? acR;aygif;ajrmufrsm;pGmusNy;D &if;Ny;D rS &cJMh uwm tm;vH;k
todjzpfygonf/ xdkacgif;aqmifBuD;awG olwdkY&JUordkif;ay;wm0efud aus
yGepf mG xrf;aqmifcMhJ uvdYk olw&Ykd UJ ordik ;f rSww
f rf;udk olwpfyg;Edik if u
H Repf epf
atmufuae vGwfajrmufaomaeY vGwfvyfa&;aeYvdkY &J&J&ifh&ifh pdkufxl
EdkifcJhMuonf/ olwdkY&JU ordkif;rSwfwrf;urmhordkif;0ifoGm;cJhNyD/
xdkacgif;aqmifBuD;rsm;,lay;cJhwJh vGwfvyfa&;udk ckdifrmatmif
rwnfaqmufEdkifcJhrI? tcsif;csif; rnDnGwfrI? tndK;taw;xm;rIawG
aMumifh tmZmenfacgif;aqmifBuD;rsm;,lay;cJhaom vGwfvyfa&;wzef
jyefvnfqHk;IH;cJh&\/ &Sufp&maumif;onfu udk,ftcsif;csif; uRefjyK
xm;jyKxm;aom ppftmPm&SifBuD;rsm;um; wdkif;wpfyg;om; t*FvdyfESifh
zufppf*syefwx
Ykd ufyif ydrk q
kd ;kd 0g;aejcif;jzpfygonf/ usaemfwjYkd ynfoal wG
wzefjynfvnfusqHk;aewJh vGwfvyfa&;udk b,fvdk&atmifwdkuf,lMu
rSmvJ.../
ppftmPm&SifAkdvfae0if;vufxufrSae ,aeY 2009 ckESpftxd
wdkufyGJ0ifvmMuwm ESpfaygif; 47 ESpf&SdNyD/ ,aeYtxd vGwfvyfa&;
r&Muao;ay/ tmZmenfoHCmawmfawG? ausmif;om;tmZmenfawG?
jynfolYtmZmenfawGponfh EdkifiHhtmZmenfawG&JU toufaoG; acR;
aygif;ajrmufrsm;pGm aoG;ajrus&if;cJMh u&onf/ ,ckxufxd ppftmPm&Sif
e.t.z\ tusOf;axmifrsm;xJwGif axmif'Pf (104) ESpf? (68) ESpf?
(58) ESppf onfjzifh ESp&f n
S af xmif'PfawG tuscrH w&m;ESyd pf ufcaH eMu&qJ
&Sdao;\/ 'gayr,fh vGwfvyfa&;um; ,aeYxufxd r&&Sdao;onfudk
wwdkif;jynfvHk; todjzpfyg\/ 'gudk vspfvsLIrodusdK;uRefjyKraeMuygeJY/
wwdkif;jynfvHk; vSnf;aeavSatmif; jrifaZmif;rusef wufnDvufnDjzifh
awmfveS cf MhJ uvdYk wdik ;f wyg;olUuReaf tmufuae vGwv
f yfa&;udk &atmif
,lEikd cf MhJ u\/ 'gudk ,aeY (61) ESpaf jrmufvw
G v
f yfa&;aeYqw
kd mum txif
t&Sm;azmfjyaeyg\/ ,aeYwdkif;wpfyg;xufqdk;wJh ppftmPm&SifBuD;rsm;
144
vuf0g;Bu;D tkyu
f m wpfwikd ;f jynfv;kH udk 'kua &mufatmifjyKaewJh ppfuRef
pepfatmufuae vGwfajrmufa&;udk b,fvdkwdkufNyD; &atmif,lMurSm
vJ../ ,aeY ordkif;ay;wm0efonf jrefrmEdkifiHom;tm;vHk;\ tay:
odkYusa&mufaeygNyD/ wwdkif;jynfvHk;&JU vGwfajrmufa&;udk igeJYrqdkifqdkNyD;
ab;xdkifbdkifusrdIifcsaer,fqdk&if oif[mtqifhjrifhvlom;awG&JU pGefYypf
jcif;udk cH&vdrfhr,f/ oif[m vlpifppfuae edrfhusa&GUavsmoGm;vdrfhr,f/
vlrSm vlYwm0ef0w&m;awG&Sdw,f/
'Dwm0ef0w&m;awGausyeG af tmif xrf;aqmifEikd rf S oif[m vlyo
D
wJh vlom;pifppfjzpfEikd w
f ,f/ [ef;zke;f av;cg;Mum;csw
d Ef ikd f ?Hk um; aumif;
aumif;pD;Edik f ?Hk ydu
k q
f aH v;oH;k Edik jf zKe;f Edik f ?Hk e.t.zawGcsay;wJh &mxl;yg0g
awGudkomrufNyD; ig[m csrf;ompnf;pdrfawGudk cHpm;EdkifNyD? vlyDoNyDvdkY
vufraxmifae&if oifhudk urmhtcsrf;omqHk; bDvf*dwftdrfu acG;u
&,fjyaevdrfhr,f/ oifwdkYcHpm;aewJh pnf;pdrfcsrf;omawG[m bDvf*dwf
tdru
f acG;wpfaumifavmufawmifrS tqift
h wef;r&Sb
d ;l / oifwcYkd pH m;ae
wmawG[m bmrSvw
G v
f yfrrI &Sb
d ;l / tNrw
J rf;pd;k &draf e&w,f/ tNrw
J rf;zm;
aeMu&w,f/ tJ'rD rd zd m;ae&wJh taumifBu;D Bu;D tNr;D &Sn&f n
S jf yKNyq
D &kd if
tJ'Dizm;aumifvJ pnf;pdrftukefjyKwfNyD; 'kua&mufawmhwmyJ/ jyefpOf;
pm;Munfh/ bDvf*dwf&JUacG;rSm acG;tcGifhta&;tjynfht0&Sdw,f/ olYudk
b,folrS tvum;raiguf&bl;/ tdkuf&Jbl;/ olYrSm b,folUudkrS rzm;
&bl;/ olrY mS vGwv
f yfciG ahf wGtrsm;Bu;D &Sw
d ,f/ Ny;D awmh tJ'aD cG;&JU pnf;pdrf
eJY rdrdpnf;pdrf,SOfMunfh/ tJ'DtdrfuacG;u omw,f/ 'gaMumifh pnf;pdrfcH
pm;&kHrQudk vlyDoNyDvdkYawG;Mu&if bDvf*dwftdrfu acG;udkajy;NyD; owd&zdkY
vdyk gw,f/ 'gayr,fh bDv*f w
d t
f rd af cG;pnf;pdrcf pH m;wwfayr,fh ud,
k w
hf idk ;f
jynf&JU wdkYtrsdK;om;a&;wm0efwdkYqdkwmudk b,folodrvJ/ 'Dwm0efudk
vlyDowJhtqifhjrifhtmZmenfawGom odMuw,f/ odonfhtavsmuf rdrd
toufuykd if y"merxm;bJ vGwv
f yfa&;wdu
k yf 0JG ifMuw,f/ vleYJ wd&pmef
ygmwm jcm;em;wm[m 'gygyJ/
tJ'aD wmh rdru
d ,
kd u
f kd rdrad ocsmpGm rvdrw
f rf;rnmwrf; jyefar;Mu
yg/ ig[m b,ftyk pf x
k rJ mS ygaevJ/ vlw
Y &d pmeftyk pf x
k rJ mS vm;/ vlyo
D wJh
vlpifppftyk pf x
k rJ mS vm;/ 'gudak ocsmpGmar;yg/ [dw
k pfcsed u
f vkycf b
hJ ;l wm
bJqkd akH v;eJY pm;jrKUH jyefNy;D auseyfraeygeJ/Y rdro
d mG ;&rSmu ppfuRepf epfrmS
145
146
aoG;pnf;nDnw
G Mf uavmh
vmrnfh 26.9.2008 qdv
k Qif a&T0ga&mifawmfveS af &; (1) ESpjf ynfh
Ny/D
a&T0ga&mifawmfvSefa&;a&mufzdkY (7) &ufomvdkawmhonf/ jrefrm
wpfrsdK;om;vHk; uRefpepfatmufu vGwfajrmuf&ef oHCmawmfawGqk
awmif;um arwmydcYk sw
D ufvrf;avQmufqEjy&if; tmPm,pfr;l ppfbv
D ;l
BuD;rsm;\ ypfcwfdkufESufowfjzwfrIaMumifh oHCmawmfawGaoG;ajr
us&NyD/ ,cktxd e.t.zppfbDvl;rsm;\ tusOf;axmifxJwGif oHCmh
acgif;aqmifrsm; ausmif;om;acgif;aqmifrsm;? trsKd ;om;a&;acgif;aqmif
rsm;tygt0if EdkifiHa&;tusOf;om; axmifESifhcsDum tESdyfpufcH? tnOf;
qJc?H tdu
k t
f ESucf &H qJ&adS vonf/ omoemhtmZmenfrsm;? ausmif;om;
tmZmenfrsm;? trsdK;om;tmZmenfrsm; toufaoG;? acR;rsm; ay;qyfcJh
Mujcif;onf olwt
Ykd wGurf [kw?f jrefrmwpfrsKd ;om;vH;k ppfuReb
f 0rS vGwf
ajrmufa&;twGufomjzpfonf/ jrefrmwpfrsdK;om;vHk; 'gudkawmh aumif;
aumif;oabmaygufMuzdkYvdkNyD/
jrefrmwpfrsdK;om;vHk; tcsif;csif; aoG;pnf;nDnGwfum pkaygif;
e.t.zppfbDvl;rsm;udk vSnf;aeavSatmif; jrif;aZmif;rusef wGef;vSef
ypfMuygawmh/ arhavsmhayghqum raeMuygESifh/ wm0efodol wm0ef&Sd
onf/ wm0efudk olawmfaumif;oljrwfavmif; vl&nfcRefawGom odMu
onfqdkonfhtwdkif; wm0efodod? Opm&Sd&Sdjzifh pkaygif;nDnmpGm wGef;vSef
ypfMuyg/ pkaygif;nDnmatmifaMumif;jzmqdkonfhtwdkif; tm;vHk;wufnD
vufnjD zifh 0dik ;f 0ef;wGe;f vSeMf urnfqv
kd Qif e.t.zppfbv
D ;l Bu;D rsm; {uef
rkcsusqHk;Mu&ayrnf/ pufwifbm a&T0ga&mifawmfvSefa&; ratmif
jrif&jcif;\ t"duw&m;cHrSm jrefrmwpfrsdK;om;vHk;\ udk,fwdkifta&;udk
ud,
k Ef iS rhf qdik o
f vdk ab;u&yfMunfo
h al wGrsm;onft
h wGuaf Mumifh ratmif
jrifcJh&jcif;jzpfonf/ aoG;pnf;nDnGwfrI r&SdMujcif;yifjzpfonf/ rdrdwdkY\
tcGit
hf a&;udk ud,
k w
f ikd yf g0ifwu
kd ,
f rl &S rnf/ ab;u&yfMunfrh aeMuygESi/hf
udk,fwdkifyg0ifum aoG;pnf;nDnGwfpGmjzifh wdkufyGJ0ifMuyg/
rdrw
d w
Ykd ikd ;f jynfBu;D ppfuReb
f 0rS vGwaf jrmufa&;twGuf toufay;
olawG ay;cJMh uNy/D b0paw;olawG paw;cJMh uNy/D olwaYkd wGu tmZmenf
147
149
rsm;[mvnf; olwu
Ykd akd wmfveS o
f l rnfoUl udrk qdk wdy#d u"&q&mawmfBu;D
awGygrusef axmifcsESdyfpuf? owfjzwf? nOf;yrf;cJhMuygw,f/ &[ef;ysdK
or*oif;? ponfo
h C
H mawmfawGnn
D w
G pf mG zGx
YJ m;wJh tzGt
YJ pnf;toD;oD;
udkvnf; zsufqD;cJhygw,f/ olwdkYb,fvdkyif ESdyfpuf ESdyfpuf b,fvdkyif
owfjzwfowfjzwf &[ef;oHCmawGuawmh enf;enf;av;rS aemufqw
k f
roGm;cJhygbl;/ udk,fhenf;udk,fh[efeJY enf;rsdK;pHk&Smum wdkufyGJquf0if
aeMuygw,f/ oHCmawmfawGEikd if aH &;xJ ryg0ifEikd af tmif enf;rsKd ;pHo
k ;kH um
taumufBuHzsufqD;cJhMuygw,f/ csJ? abmvHk;? avmif;upm;yGJrsm;udk
ausmif;wdkufawGxJrSm w&m;0ifcGifhjyKxm;cJhygw,f/ olwdkYb,fvdkyif
zsufqD;zsufqD; wu,fhomomemudk cspf? EdkifiHudk cspfwJh omoemh
tmZmenfawG&JU pdwf"mwfudkawmh b,fvdkrS rzsufqD;EdkifcJhygbl;/
&[ef;ysdKor*toif;? oHCmhor*Dtoif;rsm;udk vQdKU0SufpGm zGJU
pnf;cJhMuygw,f/ &efukef&[ef;ysdKor*toif;udk OD;*rD&ESifhwyg oHCm
awmfrsm;vQdKU0SufpGm zGJUpnf;cJhMuygw,f/ rEav; oHCmhor*Dtoif;udk
pma&;oltygt0if ,ckaxmifusaeaom OD;acrdE? &Jbufpcef;rS xGuf
ajy;vGwfajrmufoGm;cJhaom OD;ynmoD&dwdkYESifhwyg oHCmawmfrsm;aygif;
pnf; vQdKU0SufpGmzGJUpnf;cJhMuygw,f/ tjcm;jynfe,fwdkif;toD;oD;rSm
vnf; oHCmhtzGUJ tpnf;rsm;udk vQKd U0Supf mG zGUJ pnf;wnfaxmifcMJh uygw,f/
oHCmhtzGJUtpnf;acgif;aqmifrsm;tcsif;csif; vQdKU0SufpGm awGUqHk;aqG;
aEG;cJhMuygw,f/
EdkifiHa&;pmtkyfpmwrf;rsm;? EdkifiHa&;vIyf&Sm;rI CD,VCD,DVD
acGrsm;udk vQdKU0SufpGm jzefYa0cJhMuygw,f/ 2007 pufwifbmrSm yckuLNrdKU
oHCmhawmfrsm; Nidrf;csrf;pGm arwmydkYvrf;avQmufonfudk etz ppftm
Pm&Sirf sm;rS BuKd ;uGi;f jzifyh pfzrf;jcif;? "mwfwikd rf S BuKd ;ESiw
hf w
k af oewfi jf zifh
xkjcif;? ppfzdeyfjzifhuefaMumufjcif;wdkYaMumifh oHCmhta&;tcif;wpfck
jzpfyGm;cJhygw,f/ xdkta&;tcif;ESifhywfouf oHCmhacgif;aqmifrsm;
vQKd U0Supf mG pnf;a0; aqG;aEG; wdik yf ifcMhJ uygw,f/ pnf;a0;qH;k jzwfcsut
f &
oHCmawmfrsm;tm; etzppftpdk;&rS rdrdrSm;,Gif;aMumif; jyefawmif;yef?
rvdu
k ef mygu oydwaf rSmufrnfqo
kd nft
h aMumif;udk aMunmcsuaf &;om;
um BBC,VOA,RFA ponfo
h wif;Xmersm;rS aMunmcJyh gw,f/ xdak Mu
nmpm&Gufpmwrf;rsm;udk rEav;? rHk&Gm? &efukef? jynf? yJcl;? &ckdifponfh
151
jynfe,fEiS w
hf ikd ;f toD;oD;odYk jzefaY 0vIy&f mS ;cJMh uygw,f/ etz ppftpd;k &rS
oHCmawmfrsm; awmif;qdkxm;onfhtcsufudk rvdkufemonfhtwGuf 18
&uf pufwifbm 2007 rSpwifum yweu
d K Ze ur0gpm&Gwq
f u
kd m oydwf
arSmufcMhJ uygw,f/ 'gayr,fh etzppftpd;k &onf rawmif;yefonft
h jyif
oHCmawmfrsm;udk ppfaoewfjzifh ypfowf? 0g;&if;wkwfjzifh dkuf? ppfzd
eyfjzifh uefaMumufcJhMuygw,f/ ausmif;wdkufaygif; 60 ausmfudk olykef
pcef;pD;ovdk twif;0ifa&mufowfjzwf ESyd pf uf? zrf;qD;ac:aqmifomG ;cJh
Muygw,f/ etzppftpdk;&onf aemufxyfwpfBudrf omoemawmfwpfck
vHk;udkapmfum;vdkufonfhtwGuf wwd,tBudrfoydwfarSmuf uHudk usL;
vGefvdkufjyefygw,f/ 'gaMumifh jrefrmEdkifiHtwGif; oHCmawmfrsm;ESifh
jynfyEdkifiHtoD;oD;&Sd oHCmawmfrsm; pnf;a0;wdkifyifum etz ppf
tpdk;&tm; wwd,tBudrfoydwfqifEGJ&ef tm;vHk;oabmwlcJhMuygw,f/
xdkoabmwlnDcsuf qHk;jzwfcsuft& vmrnfhatmufwdkbm 3 &ufaeY?
oDwif;uRwv
f jynfh y0g&PmaeYwiG f etzppftpd;k &udk yweu
d K Ze ur0g
pm&Gwfqdkum oydwfarSmufMurnfjzpfygw,f/ oHCmawmfrsm;\ OD;
aqmifraI emufwiG f wpfwikd ;f jynfv;kH vSn;f aeavSatmif; jrif;aZmif;rusef
trsdK;bmom? omoemudk toufay;um umuG,fMurnfqdkvQif et
zppf tpd;k &onf 'DwpfcsrD mS used ;f aorkcs usq;kH &awmhrnf jzpfygaMumif;
today;ajymMum;&if;.../
152
pOf;pm;awG;ac:Muavmh
0gqdk0gacgifa&awGBuD;vdkY
oajyoD;rSnfhaumufpdkYuG,f
c&mql;csHK[dktxJu
arQmheufrJBuD; wG,fvdrfhr,f
arQmheufqdkwm csdKeJYvm;uGJU
a>re*g;awmif raMumufbl;uG,f
wdkYvJaMumufaygif twloGm;pdkY
tkef;vufEGm;av; xm;cJhr,f
oGm;uG,f..oGm;uG,f/
(rif;ok0Pf)
pma&;olwdkY oli,fwef;t&G,fu ausmif;qif;csdefwGif &GwfqdkcJh&
aom uAsmav;jzpfygonf/ qdkaumif;vdkYom qdkcJh&w,f/ bmukdqdkvdk
w,f? bmajymw,f? bmudk&nf&G,fNyD; a&;w,fqdkwmudk em;rvnfcJhyg
bl;/ uRefawmfwdkYausmif;om;awGuvnf; ar;&aumif;rSef;rodcJhygbl;/
tJ'v
D ekd YJ aevmcJw
h m umvawG awmfawmfMumcJyh gw,f/ uAsma&;wm0g
oemygawmh uAsmawGtaMumif;udk avhvmjzpfw,f/ uAsmawG&JU
t"dyg ,fawGukd pOf;pm;awG;ac:rdvmw,f/ 'DawmhrS igwd[
Yk m uAsmawGukd
&Gwq
f akd umif;kH atmfaumif;kH Muufwal &G;pmoifenf;awGeYJ oifcw
hJ myg/
bmrSem;rvnfcyhJ gvm;vdaYk wG;Ny;D ud,
k u
hf ,
kd u
f kd &Surf v
d mygw,f/ q&mBu;D
ynmay;oGm;wmu tifrwefaumif;ygw,f/ uav;awG&UJ rGe;f MuyfcpH m;
ae&wJh b0awGudk pmemem;vnf;NyD; uav;awGudk tm;rmeftjynfh
xnfah y;wJh uAsmav;jzpfygw,f/ 0gqd0k gacgifa&awGBu;D vdYk oajyoD;rSnhf
aumufpu
Ykd ,
G /f uav;awGukd obm0ywf0ef;usiBf u;D eJY rdwq
f ufay;wm
jzpfygw,f/ 0gqd0k gacgifrmS a&awGBu;D wJo
h abm&,f oajyoD;awG oD;rSnhf
wJo
h abmudk ywf0ef;usief YJ rdwq
f ufay;xm;ygw,f/ obm0ywf0ef;usif
BuD;udk avhvmcsifwJhpdwfawG? pl;prf;csifwJhpdwfawGay:aygufvmatmif
uAsmeJY qGJaqmifazmfjyay;xm;ygw,f/
uav;obm0[m avhvmpl;prf;csiw
f hJ oabm&Sw
d wfyu
kH kd rdbawG
arhaerSmpdk;vdkYvnf; azmfjyay;xm;wmjzpfygw,f/ NyD;awmh jrefrmvlrsdK;pGJ
153
udik v
f mwJh taMumufw&m;eJY tajcmufw&m;yJjzpfygw,f/ uav;awGu
ydk;pkef;MuL;aumifav;awGudk oGm;zrf;&if [Jh uav;awG oGm;rzrf;eJY o&J
xGe;f ay;xm;wm o&Juu
kd v
f rd rhf ,f/ pavmif;zk;H rwD;eJY usm;udu
k v
f rd rhf ,f/
nzuf ajconf;vufonf;awG rnyfeJY vmbfydwfwwfw,f ponfjzifh
ae&mwumrSm taMumufw&m;tajcmufw&m;awG awmfawmfvTrf;rdk;
xm;ygw,f/ ydk;pkef;MuL;aumifudk oGm;zrf;&if a>rtE&m,f&Sdw,f/ ab;
tE&m,frjzpfatmif b,fvo
kd mG ;&w,fqw
kd mudk r&Si;f jybJEiS hf o&Juu
kd f
vdrrhf ,fqw
kd mBu;D eJY ajcmufawmh jrefrmvlrsKd ;awmfawmfrsm;rsm;[m o&Jqkd
wmudk bmrSef;rodayr,hf o&JawmfawmfaMumufwJholawG rsm;wmudk
awGU&ygw,f/ pavmif;zHk; (tdk;zHk;) awGudk wD;&if uGJwwfydefwwf
ysupf ;D wwfwmudk oifrjybJ bmrSr[kww
f hJ usm;udu
k v
f rd rhf ,fqw
kd mBu;D eJY
ajcmuf? usm;qdkwm bmrSef;rodbJ usm;awmfawmf aMumufaewmawGudk
awGU&ygw,f/ n vufonf;nyf&if [dkwkef;u tckvdk vufonf;nyf
ray:ao;awmh "m;eJv
Y ;DS &wmjzpfw,f/ nzuf za,mif;wdik rf ;D rD;cGuef rYJ Ykd
rjrifrprf;jzpfNyD; tom;vSD;rdrnf/ tom;vSD;rdvdkY uav;idk&if rdrdacsmh&
rSmpd;k wmeJY bmrSaoaocsmcsm r&Si;f jybJ rvky&f ifNy;D a&mpdNk y;D taMumuf
w&m;eJY aMumufaeatmifvkyfxm;vdkufygw,f/ 'gaMumifh jrefrmvlrsdK;
awmfrsm;rsm;&JU &ifxrJ mS tajcmufw&m;awG i,fi,fuwnf;u txnfch H
xm;&awmh taMumufw&m;[m awmfawmfav; tjrpfw,
G af eMuygw,f/
tJ'Dtajcmufw&m; taMumufw&m;awGu jrefrmvlrsdK;awGqDrSm
td;k pGaJ eMuwJh "avhx;kH pHBu;D wpfcjk zpfaewmudk ay:vGiaf tmif c&mql;NcKH
[dktxJu arQmheufrJBuD;wG,fvdrfr,fqdkNyD; oDuHk;pyfjyxm;ygw,f/ 'g
ajcmufwwfwhJ tavhobm0udk arQmeh ufrBJ u;D eJY rpl;prf;&Jatmif rpGepYf m;
&Jatmif ydwyf ifxm;wmjzpfygw,f/ tJ'v
D kd ajcmufMuvdYk uav;i,fawG
aMumufoGm;&if rpOf;pm;&JawmhrSm rpGefYpm;&JawmhrSmudk q&mBuD;u
odyfpdk;&drfygw,f/ bmvdkYvJqdkawmh uav;i,fawG[m tem*wf&JUom;
aumif;awGjzpfygw,f/ uav;b0nHh&if uRefawmfwkdYEdkifiHawmfBuD;
qufNyD;nHhaerSmjzpfygw,f/ uav;awGu xufxufjrufjruf&SdMuw,f/
pl;prf;&SmazGMuw,f/ raMumufwwfbl;/ rdrdvkyfcsif&mudk owd&Sd&Sd
vkyfudkifajz&Sif;&Jw,fqkd&if usaemfwdkYwdkif;jynfBuD;[m {uefrkcs urmh
tv,frmS *kP,
f 0l <hH um;Edik yf gvdrrhf ,f/ 'gudk aumif;aumif;Bu;D uRr;f usif
154
rdrw
d &Ykd UJ trSm;awGukd jyifEikd Nf y;D uav;i,fawGukd 0dik ;f 0ef;jyKpEk ikd Mf uygap/
tajcmufw&m; taMumufw&m;awGab;rS uif;a0;MuygapqdkNyD; 'D0gqdk
0gacgifuAsmav;udk a&;om;oDuek ;f azmfjycJjh cif;jzpfwmrdYk 'DuAsmav;[m
usaemfhtwGuf xm0&rarhEdkifwJh uAsmav;jzpfwmrdkY 'DuAsmav;udk rNrJ
wrf; uav;awGukd oifjy&Si;f jyay;&if; q&mBu;D &JU*kPaf us;Zl;udk tNrw
J rf;
owd&rSwfrdaeygw,f/
(q&mBuD;rif;ok0Pf ESpfwpf&mjynfhtxdrftrSwfudk ylaZmfaom
tm;jzifh...q&mBuD;&JU *kPfaus;Zl;udk tNrJtrSwf&EdkifMuygapownf;)
2010 ?Zlvdkifvxkwf armuynma&;r*Zif;
157
aMomf etz..etz..
vlBuD;wpfa,mufonf olU0goemtwdkif; etztaMumif;udk awGU
wJholwdkif;udk awGUwJhae&mrSm awmfawmfav;ajymavh&Sdygw,f/ wpfaeY
EdkifiHjcm;om;rsm;udk a&S;a[mif;ypnf;a&mif;aomqdkifodkY vdkufydkYygw,f/
xdkqdkifa&SUa&mufaomf EdkifiHjcm;om;&Sif;jyaeonfu usaemfwdkY etz
ppftpdk;&uvnf; 'Dkyfao;kyfrsm;vdkyJ wkwfBuD;BudK;qGJ&muae&wJh
taMumif;&Sif;jyavonf/ xdkol&Sif;jyaom taMumif;udk Mum;&aom
kyfao;kyfwpfkyfrcHcsifwmeJY xajymavonf/
==usaemfwu
Ykd kd etzeJY rEdiI ;f ygeJ/Y usaemfwYkd kyaf o;kyaf wG odum us
ygw,f/++
tJ'DrSmwif xdkvlBuD;u bmvdkYvJvdkY jyefar;awmh==usaemfwYkd kyaf o;kyaf wGu BuKd ;qG&J mu&ayr,fh uGMJ unfyh &dowf
(jynfol) udkav;pm;w,f/ aus;Zl;&SifrSef;odw,f/ usaemfu jynfoludk
b,fawmhrS rapmfum;bl;/ 'gaMumifh jynfou
l kd av;pm;&rSe;f rod? aus;Zl;
&SifrSef;rodwJh evbdef;wkef;rdpmaumifawGeJY rEdIif;ygeJY/ kyfao;kyfawG
odumusvdkYyg++
tJ'DvdkeJY bmjyefajym&rSef;rodawmhbJ c&D;qufcJhygw,f/ olU&JUADZ
twdkif; etz taMumif;udkrajym&&ifraeEdkifyg/ etztaMumif;udkvJ
rajymbJaer,fvdkY BuHayr,fh ajymp&mawGu wpfaeYwjcm; ydkydkrsm;vm
awmh rajymbJvJ raeEdkifjzpfaeygw,f/ 'DvdkeJY EGm;tkyfBuD;wpfckudk
vrf;rrSm yufyif;oGm;wdk;ygw,f/ 'DrSmwif xdkvlBuD;u ajymygw,f/
==tck etz awGuvnf; 'DEmG ;awGvykd gyJ/ wkwBf u;D cdik ;f wmvkyrf eS f
orQ tukev
f yk af ewmyJ/ vkyo
f ifrh vkyo
f ifh rpOf;rpm;Muygbl;/ olwt
Ykd m
PmwnfNr&J if Ny;D a&mqdNk y;D wdik ;f jynfu o,HZmwawG tukex
f ;kd ay;awmh
wmygyJ/ wdkif;jynfrSmvJ bmrS rusefawmhbl;++
xdkpum;udk Mum;wJh EGm;waumifuajymygw,f/ olwdkYudk tqifh
r&Sw
d hJ etzawGeYJ rEdiI ;f zdt
Yk aMumif;? 'Dvt
kd qifrh &Sw
d hJ etzawGeYJ EdiI ;f wm
[m olwdkYEGm;awG&JU *kPfodumudk xdcdkufwJhtaMumif; ajymygw,f/ 'geJY
xdkvlBuD;u ar;ygw,f/ bmaMumifhvJvdkY ar;awmh xdkEGm;u- uRefawmf
wdkYEGm;awGu cdkif;wmvkyfae&w,fqdkayr,fh etzvdk udk,fhtrsdK;*kPf
158
ponfjzifh ESp&f n
S af wGcs/ kyyf mG ;awmfawGuykd g acgif;jzwf? apwDawmfawG
&JU "myemawGudk azmuf? tmPml;NyD; vkyfcsif&m vdkufvkyfaeaMumif;
ajymygw,f/ tJ'Dvdk ajymwJhtaMumif;udk tdrfatmufu Mum;oGm;wJh
acG;l;[m csufcsif;jyefajymygw,f/ olwdkY etz tmPml;awGeJY rEdIif;zdkY
taMumif;? tjcm;tl;awGeYJ EIid ;f &if cHEikd af yr,fh 'Dvkd wurmvH;k &Sd tqifh
twef;jrifo
h al wG tm;vH;k u 0dik ;f Ny;D usOzf ,fypfwifxm;MuNy;D oH;k pm;vdrYk &
atmif emrnfysuaf ewJh etz awGeYJ EdiI ;f wm[m olU&JUacG;l;*kPo
f u
d m udk
xdyg;wJhtaMumif;? NyD;awmh tckvdk etz awGeJYtEdIif;cH&vdkY rcHcsifvGef;
wmeJY olU&JUacG;l;a&m*gawmif aysmufomG ;wJt
h aMumif;eJY Ny;D awmh acG;l;u
qufajymwmu wpfurmvH;k &So
d rQtqd;k awGtm;vH;k eJY EdiI ;f p&mr&Sad tmif
qd;k oGr;f ,kwrf maewJh etz awGeYJ EdiI ;f vdu
k w
f m[m olu
Y kd acG;l;qdNk y;D aemuf
vdkufdkufaeMuwJh olawG&JU dkufcsufaygif;rsm;pGmxuf emwJhtaMumif;
udkajymNyD;aemuf olwdkYacG;l;awG&JU *kPfodumudk axmufaomtm;jzihf
etz tmPml;awGeYJ rEdiI ;f zdu
Yk kd ajymMum;vdu
k yf gw,f/ etz taMumif;
udk tNrJwrf;EdIif;,SOf EdIif;,SOfNyD;awmh ajymjyavh&Sdaom xdkvlBuD;onf
kyfao;kyf? EGm;? uRJ? acG;l;wdkYajymvdkufaom pum;udk tNrJwrf;em;xJrSm
Mum;a,mifaerd&if;..aMomf etz etz tqdk;awG EdIif;p&mrusef
avmufatmifqdk;wJhetzvdkY NiD;wGm;aerd&if; etz &JUtqdk;oHo&mvnf
ywfaeyHkudk awG;awmaerdygawmhw,f/
rif;okn(uGrf;NcHukef;)
160
162
163
uRe[
f m uReyf gyJ
(b,fbufzed yfBuKd uv
f m;
nmbuf zdeyfBuKd uv
f m;)
jrefrmawGrSm tusifhygaewm wpfck&Sdygw,f/ tJ'gbmvJqdk&if
b,fvckd &JG rvJ? b,fvu
kd &JG rvJqw
kd m jzpfygw,f/ b,fvn
kd n
D w
G af tmif
vkyf&rvJ? b,fvdkvkyf&if nDnGwfEdkifrvJqdkwmudk pOf;pm;vkyfaqmifMu
wm enf;ygw,f/ 'g[m aumif;wJhvuPmr[kwfygbl;/
a&S;acwfvGwfvyfa&;r&cifrSonf ,ckacwftxdudk uGJvdkYcGJvdkY
aumif;Muwkef;&Sdygao;w,f/ t*FvdyfuRefb0uae vGwfajrmufatmif
awmfveS af &;rSmvnf; uGMJ u? NyMJ u? cGMJ uvdYk &efot
l *Fvyd af wG tBuKd uaf wGU
cJhygw,f/ 'Dae&mrS rSwfom;p&mav; wpfckowd&aeygw,f/ ocifb
aomif;u qdck w
hJ t
hJ wdik ;f ocifawGjzpfatmif pnf;k;H cJw
h hJ ocifbaomif;
ajymcJw
h phJ um;av;yg/ t*Fvyd v
f ufatmuf tkycf sKyaf &;rSm cGaJ &;? wGaJ &;
ay:vmwJhjyemyg/ wcsdKUu tdEd,eJYwGJtkyfcsKyfwm oabmwlw,f/
wcsdKUu oD;oefYcGJtkyfcsKyfwm oabmwlw,f/
'Dvekd YJ jrefrmawG tcsi;f csi;f jiif;Mu? cHMk u? uGMJ u? NyMJ u? cGMJ uygw,f/
'gudkrBudKufwJh q&mBuD;ocifbaomif;u bmajymvJqdkawmh cGJa&;yJ
jzpfjzpf? wGJa&;yJjzpfjzpf t*Fvdyftpdk;&u usKyfwdkY&JU b,fbufajcaxmuf
atmufrSmaewmBudKufvm;? nmbufajcaxmufatmufrSm aewm
BudKufvm;vdkY ar;wmjzpfw,f/ cGJa&;yJjzpfjzpf? wGJa&;yJjzpfjzpf t*Fvdyf
ppfzed yfatmufu uRe[
f m uReyf gyJvaYkd jymcJw
h mav;&Syd gw,f/ vH;k 0 vGwf
ajrmufa&;onfom ta&;BuD;aMumif;udk q&mBuD;txl;tav;ay; ajym
Mum;cJhygw,f/ ajymwJhtwdkif; awmufavQmuf BudK;pm;aqmif&GufcJhyg
w,f/ ocifyDowJh vlawG&JUtawG;[m &Sif;w,f? jywfw,f? 'Dtwdkif;yJ
vkyfaqmifw,f/ b,fawmhrS atmufwef;uswJh tawG;rawG;bl;/ 'gay
r,fh tckMunf/h etz ppfuReaf wG&UJ vSnyhf gwftwGi;f xJrmS uReZf mwfoiG ;f
tnHhcHcJhwJhvlawG renf;bl; xGufvmw,f/ tckxdvnf; tnHhcHum rdrd
wdkYudk uRefZmwfoGif;aeMuw,f/ rdrdwiftm;r&ao;onfhtwGuf ol
wpfyg;udkygqGJNyD; uRefZmwfoGif;aeMuw,f/ tm;vHk;vJodrSmyg/ ,aeY
164
165
wm0efo&d if wm0ef&w
dS ,f
wm0efo&d if wm0ef&w
dS ,f/ ==wm0efukd Bu;D us,jf rifjh rwfoal wGom
odMuonf++ qdw
k phJ um;udk Bu;D us,jf rifjh rwfow
l Ukd &JU urmordik ;f pmrsuEf mS
rsm;u oufaoxlvsuf&Sdygw,f/ ,aeY urmhavmuBuD; tqifhqifh
wdk;wufajymif;vJvmjcif;rSmvnf; jrifhjrwfolwdkY&JU wm0efausyGefpGm wm
0efxrf;aqmifrIaMumifh wdk;wufajymif;vJvmjcif;yJ jzpfygw,f/ wm0ef
qdkwJhae&mrSm rdrd&yfwnf&mae&meJY rdrdxrf;aqmif&rnfh wm0efudkodzdkY
vdyk gw,f/ wm0ef,rl rI mS ;&ifvnf;yJ rwd;k wufwt
hJ jyif ydNk y;D qd;k ,kwo
f mG ;
wwfygw,f/ ,aeYjrefrmEdkifiHrSm oHCmawmfrsm; ta&twGuf[m
(500000) ig;odef;ausmf&Sdygw,f/ xdkrQrsm;jym;aom oHCmawmfrsm;\
pm;0wfaea&;? usef;rma&;? ynma&;tpp t&m&m wm0ef,lxm;Mu
onfrmS Ak'b
mom jrefrmEdik if o
H jl refrmEdik if o
H m;rsm;jzpfMuygonf/ jynfol
rsm;&JU xrf;aqmifxm;&aom wm0efrSm tifrwefrS rsm;jym;vSygw,f/
wpfaeYwjcm;qif;&Jusyfwnf;vmwJh rdrdwdkY&JU rdom;pkwm0efrsm;udk xrf;
aqmif&if; oHCmawmfrsm;\ wm0efudkvnf; wzufu wm0ef,l
xrf;aqmifaeMu&ao;w,f/ jynfolrsm;&JUb0[m tifrwefoem;p&m
aumif;vSygw,f/
oHCmawmft&Sifoljrwfrsm;bk&m;.. jynfolrsm;u t&Sifbk&m;
rsm;tay: qGrf;? ouFef;? ausmif;? aq;bmwpfrckrS rvpf[if;&atmif
wm0ef,lxm;rIudk t&Sifbk&m;rsm;udk,fwdkif todjzpfMuygw,fbk&m;/
t&Sifjrwfrsm;&JU wm0efudk ausyGefpGm xrf;aqmifay;aeMuwJh wpfaeY
wjcm;qif;&JrGJawvmvdkY pm;&rJh aomuf&rJhjzpfvmwJh jynfolrsm;tay:
wm0efxrf;aqmifru
I tb,fygenf;bk&m;/ t&Sib
f &k m;rsm;&SMd uwJt
h wdik ;f
,aeY Owdp wkwu
r0gjzifh yxrqH;k &[ef;jzpfvmwJh ykPm ; &[ef;0wfcgeD;
rSm jrwfpGmbk&m;&Sifu oHCmawmfrsm;tm;vHk;udk ar;ygw,fbk&m;/ tJ'D
tcsed f 'DyP
k m ;&JUaus;Zl; wynfah wmftay:rSm &Szd ;l ygw,fb&k m;vkYd avQmuf
wm wjcm;olr[kwfygbl;/ ynmt&mrSm {w*F& vuf,m&H t&Sifom&d
ykw&mudk,fawmfjrwfBuD;jzpfygw,fbk&m;/
jrwfpGmbk&m;&Sifu tb,fuJhodkY aus;Zl;&Sdzl;ygovJvdkY ar;awmh
wynfah wmf tJ'D ykPm ;tdrrf mS qGr;f wpfZeG ;f &zl;ygw,fb&k m;vdYk avQmufyg
166
168
awmfveS af &;Bu;D
bmaMumifrh atmifjrif&ao;wmvJ
usaemfudk tar;csifqHk; ar;cGef;wpfckar;ygqdk&if awmfvSefa&;BuD;
bmaMumifrh atmifjrif&ao;wmvJqw
kd hJ ar;cGe;f yJjzpfygw,f/ 'Dar;cGe;f udk
usaemfawGUwJo
h w
l ikd ;f udk ar;cJo
h vkd usaemfu,
kd w
f ikd v
f nf; tar;cHc&hJ bl;wJh
ar;cGe;f wpfcjk zpfygw,f/ pmzwforl sm;vnf; uReaf wmfenf;wl tar;cHc&hJ
bl;r,fxifygw,f/ 'Dar;cGef;udk usaemfhudk,fusaemfvnf; jyefar;zl;yg
w,f/ usaemfvnf; jyefar;zl;ygw,f/
[kwu
f hJ tajztrsKd ;rsKd ;xGuyf gvdrrhf ,f/ BuKd uo
f vdak jzEdik Mf uygw,f/
'gayr,fh tajzrSezf aYkd wmhvykd gw,f/ ykpm wpfy'k [
f m tajzr&rcsi;f wefz;kd
rxGuyf gbl;/ ykpm wdik ;f vJ rwlMuygbl;/ tar;&S&d if tajz&S&d r,fqakd yr,fh
tJ'Dtajz[m rSefuefwduszdkYvdkygw,f/ wcsdKUykpmwdkif;[m yg;pyfu ajz
vdu
k f NHk y;D ayr,fh wcsKd Uykpm [m wu,fv
h ufawGUvkyaf qmifajzjyrS trSe&f
r,fh ykpm jzpfygw,f/ 'Dypk m [m tckraS y:wJh ykpm r[kwyf gbl;/ [d;k a&S;acwf
tqufqufu ay:cJhwJhykpmjzpfygw,f/ 'Dykpmukd acwftqufqufu
ajzcJhMuygw,f/ ajzEdkifwJholrsm;&Sdovdk rajzEdkifwJholrsm;vnf; &SdcJhMu
ygw,f/ [kwu
f hJ [d;k a&S;acwf usaemfwYkd vSr;f rjrifEikd w
f hJ acwfukd usaemf
rajymvdak wmhygbl;/ usaemfwv
Ykd rS ;f jrifEikd w
f hJ Adv
k cf sKyaf tmifqef;wdYk ud,
k f
wdik f 'Dar;cGe;f udk vufawGUajzvufawGUatmifjrifcw
hJ ,fqw
kd mudk jyefMunfh
NyD; ajz&r,f/ ocsFmykpmrsm;rSmvnf; xkdenf;vnf;aumif;yJ/ a&SUvlrsm;
wGuaf y;cJw
h ehJ nf;pepfrsm;ay:rSm rSND y;D csUJ xGix
f u
G Mf u&w,f/ 'grStajzrSef
&Edkifygw,f/ 'Dvdkr[kwfyJ igod igwwfvkyfum b,ftajzrSenf;rDSp&m
rvdb
k ;l / ightajzeJY igoGm;r,fq&kd if tajzrSerf &bJ a0;onfxuf a0;ae
MutHk;rSmjzpfygw,f/ 'Dykpm[m tcufcJqHk; ykpmjzpfovdk wpfOD;wpf
a,mufxeJ v
YJ J ajzvd&Yk wJyh pk m r[kwyf gbl;/ wpfzUJG ? ESpzf UJG oH;k av;zGUJ eJv
Y nf;
ajzvdkY&wJhykpmr[kwfygbl;/ 'gudkem;rvnfyJ igajzaewmyJ ightzGJUajz
aewmyJqdkNyD; qufoGm;ae&if 'DtajzrSefeJY a0;aeOD;rSm jzpfygw,f/
'Dtajz[m AkdvfcsKyfatmifqef;wdkYvufxufrSm tajzrSef&cJhNyD;NyD/
olwdkYbmaMumifh tajzrSef&cJhwmvJ../ usaemfwdkYbmaMumifh tajzrSef
169
170
etz ppftmPm&Siv
f ,
l w
k rf m Adv
k Bf u;D rsm;u olw,
Ykd w
k rf mcsiw
f ikd ;f
,kwrf mvd&Yk atmif tm;vH;k ppfuReb
f 0a&muf 'kua wGa&mufaeMuwmudk
arhatmiftcsif;csif;avmif;upm;awGvkyfawmh rwJhMu? uGJMu? NyJMuwJh
tcsed f olw&Ykd UJ vufuikd 'f w
k &f aJ wG pHak xmufawGtwGuf ydNk y;D *kwaf oG;pkwEf ikd f
atmif vSnfhygufzefNyD; w&m;0ifcGifhjyKxm;jcif;jzpfygw,f/ tqifh
twef;jrifw
h hJ rdrw
d u
Ykd ;kd uG,w
f hJ Ak'b
&k m;u cGirhf jyKbJ ydwyf ifxm;wJh pum;
awmhem;raxmifbJ urmrSmtqifhtwef;r&Sd? vlpm&if;r0ifwJh ppftm
Pm&SifawGu w&m;0ifcGifhjyKxm;wmudk vkyfaeMu&if rdrdwdkY&JU tqifh
twef;[m MumavedrfhavrdkY 'Dxufedrfh&if atmufrSm t0Dpd i&JyJ&Sdyg
awmhw,f/ usaemf awmfawmfrsm;rsm;udk ajymzl;ygw,f/ 'dEYk ikd if u
H jynfol
awG olwdkYtckvkyfaeMu[Jh ESpfvHk;oHk;vHk;csJwdkY? abmvHk;wkdY avmif;upm;
vkyo
f avmufyJ Edik if aH wmfveS af &;rSm yg0ifNy;D awmh vkyv
f Ydk ,aeYawmfveS f
a&;BuD; atmifjrifNyDvdkY 'Dykpmtajz&NyDvdkY bmvdkYvJqdkawmh wu,far;&
rSmu wpfa,mufeJYwpfa,mufawGU&if ar;&rSmu ==awmfvSefa&;BuD;
bmaMumifh ratmifjrifao;wmvJ++ ==awmfvSefa&;BuD;atmifjrifatmif
b,fvv
dk yk Mf urvJ++ ==awmfveS af &;Bu;D atmifjrifa&;rSm igtckyg0ifaqmif
&GufaeNyDvm;++ ==igbmvkyfaeovJ++ etz ppftmPm&SifawG vSnfhpm;
xm;wJh avmif;upm;eJYbJ tcsdefukefaeovm; etzawGvSnfhpm;xm;wJh
qif ; &J r G J a wae&if awmf v S e f a &;xJ r yg0if E d k i f b l ; qif ; &J r G J a wNyD ;
tvkyfxJyJvkyfNyD; EdkifiHa&;[m igeJY rqdkifqdkNyD; aeMuapqdkwJh vSnfhuGuf
xJrSmyJ qufavQmufaeqJvm;/ etz ppftmPm&SifawGeJY aygif;&if
csr;f omw,f/ &mxl;&w,f/ tmPm&w,f/ b,foal oao iawrm&if
Ny;D a&mqdNk y;D vlUtE vlAY v wud,
k af umif;qef vl,w
k rf mtkypf ak wGxrJ mS
arQNyD; qufavQmufaeMuovm;/ igwdkYawmh axmifusNyD;NyD wdkif;jynf
twGuf tvkyaf wG vkycf NhJ y;D NyD rvky&f ao;olwYkd qufvyk Mf uvdrrhf ,fqNkd y;D
rvkyaf wmhbJ xdik pf m;aeMuwJh tkypf x
k J a,mifcsmcsmeJY qufarsmaeMurSm
vm;/ 'gawG[m wu,far;Mu&r,hf ajzMu&r,fh ar;cGe;f awGjzpfygw,f/
t*Fvdyf*syefawGvufxufrSmvJ vltenf;pkomajzcJhMucsefrSmvJ
vltenf;pkom ajzcJMh ucsed rf mS ratmifjrifao;ygbl;/ wajz;ajz; t&Sed jf ri hf
um YMBA bmoma&;toif;BuD;awG? GCBA toif;BuD;awG 'dkYArm
tpnf;tk;H toif;Bu;D awG? trsKd ;orD;ukrm &Dtoif;Bu;D awGponfh vlxk
171
172
173
tlrawmifrh S oDvapmifrh ,f
oDvapmifrh S tlrawmifrh ,f
pma&;olonf Map FM a&'D,rkd mS w&m;a[mtNy;D ar;cGe;f rsm;ar;
xm;wmudk ajzMum;avh&SdwJhtwGuf ar;cGef;aygif;ajrmufrsm;pGm a&muf&Sd
vmygw,f/ ar;cGef;rsm;udk ajzMum;wJhtcgrSm taMumif;tusdK;axmufjy
a0zefjyNyD; olwdkYudk,fwdkifolwdkY todPfESifh jyefajz&wmjzpfygw,f/
jrwfpGmbk&m;&Sif 0g'uvnf; udk,fydkiftodPfxGef;awmufatmif
BuKd ;pm;&wJ0h g'jzpfygw,f/ jrwfpmG bk&m;&Sio
f nf uvmrykPm ;awGeYJ awGU
wJhtcg uvmrykPm;awGudk ajymMum;wmu wmu twmem0 Zmae
,sx? When you know by yourself ==udk,fydkiftodPfeJY odwJh
tcg++ vdkYqdkjcif;jzpfygw,f/
udk,fydkiftodPfjzifh odwm? udk,fydktodPfjzifh vkyfwm? 'gudk
tm;ay;awmfral vh&ydS gw,f/ 'ghaMumifh pma&;olvnf; jrwfpmG bk&m;&Si\
f
0g'twdik ;f ud,
k yf ikd t
f odPfEiS hf ud,
k yf ikd q
f ;kH jzwfapcsiyf gw,f/ ud,
k yf ikd f
qHk;jzwfEdkifatmif taMumif;tusdK;a0zefajymjyrSmjzpfygw,f/ udk,fydkif
todPfEiS hf odzYkd ar;cGe;f awGar;zdYk vdo
k vdak qG;aEG;tajz&Smzdv
Yk nf; vdyk g
w,f/ tckvnf; aqG;aEG;Munfh&atmif/ wcsdKUvlawGu ajymaeMuonfh
twdik ;f tlrawmifrh S oDvapmifrh ,fq&kd if tlrawmifo
h w
l ikd ;f oDv apmifh
ygovm;/ udk,fhEdkifiHrSm jyefMunfhyg/ wcsdefu tmPm&SdcJhwJh AdkvfcsKyfBuD;
ae0if;wd?Yk OD;oef;a&TwYkd tlrawmifch ,
hJ rkH u vQaH wmifvQx
H u
G af ewJo
h al wG
bmaMumifh oDvrapmifhcJhMuygoenf;/ ,ckvuf&Sd tmPm&xm;olawG
tlrawmifhaeMuygonf/ tb,faMumifhwdkif;jynf b@mawGudk cdk;,lae
Muygoenf;/ wdik ;f oljynfom;awG&UJ v,fajrudk rw&m;odr;f ,lum oDv
awG ysufaeMuygoenf;/ rdrdwdkYywf0ef;usifrSm owdxm;Munfhyg/ tlr
awmifah eMuolawG trsm;Bu;D &Syd gonf/ olwaYkd wG oDvawG wnfaqmuf
aeMuygovm;/ rdru
d ,
kd yf ikd
f Pfjzifh owdxm;qifjcifMunfah pcsiyf gonf/
wcsdKUq&mawmfawG wcsdKUvlawGajymMuonfhtwdkif; oDvapmifhrS tlr
awmifrh nfqv
kd Qif oDvapmifo
h al wG tm;vH;k tlrawGawmifMh uygovm;/
oDvapmifhjcif;onf tlrawmifhzdkYtwGuf apmifhMuwmvm; taotcsm
174
vdu
k w
f m olygoGm;wJ&h mG u tqifrajybJ olrygwJ&h mG u tqifajyw,f/
'DvdkeJY tqifhqifhrJEdIufxkwfNyD; cGJvdkufwm ol0ifpm;wJhudk,f0efonf&JU
tdrfwpftdrfyJ usefawmhw,f/ olUtdrfuvnf; awmfawmf 'kuawG
a&mufygw,f/ aemufqHk; olU'Pfudk rcHEdkifawmhwJh nDtpfudk armifESr
awG&,f taz&,f pGecYf mG oGm;Muw,f/ aemufq;kH rdcifBu;D vnf;b,fvrkd S
olU'Pfudk rcHEdkifawmhvdkY udk,fwdkifawmif;pm;EdkifwJh t&G,frSm pGefYcGm
oGm;cJhw,f/ 'DvdkeJY aemufqHk; &Sifom&dykw&mESifhawGUNyD; omoemhabmif
0ifa&muf w&m;awGusifh &[EmjzpfoGm;cJhygw,f/ &[Emqdkwm oDv
awGv;kH 0pifMu,faeygNy/D 'gayr,hf olU&JUukov
kd t
f usKd ;quf rukeaf o;wJh
twGuf &[Ejzpfonftxd oDvawG apmifhaomfvnf; tlrawmh awmif
roGm;cJyh gbl;/ 'gaMumifh tlrawmifjh cif;ESihf oDvapmifjh cif;udk wGNJ y;D rjrifap
csifygbl;/ cGJNyD; jrifapcsifygw,f/ rdrdwdkYudk,f rdrdwdkYar;yg/ rdrdwdkYoDv
apmifhwm b,ftwGufaMumifhvnf; tlrawmifhzdkYvm;/ 'grSr[kwf b,f
twGufaMumifh apmifhxdef;&wmvnf; qdkwm aocsmpGmpOf;pm;apcsifyg
w,f/ NyD;awmh q&mawmfxHrSm oDv,lvdkuf&vdkY oDvapmifhvdk&w,f
qkd&ifvnf; r[kwfao;ygbl;/ bvdkYvJqdkawmh q&mawmfawGxHrSm oDv
,lMuNy;D aemufq;kH oDvysupf &mawGeYJ BuKH awGvm&if taMumif;trsKd ;rsKd ;jy
qifjcifay;Ny;D usL;vGeaf eMuwm[m vH;k 0raumif;ygbl;/ oDvudk apmifh
xdef;wJhae&mrSm tqifhqifh&Sdygw,f/ rdrdi,fpOft&G,frSm rdbawGu
olrsm;toufudk rowfeJY? oDvysuf&if tyg,fi&Jusr,fqkdNyD; i&J
taMumif; awG&Sif;jyajymjyygw,f/ pdwfxJrSm i&JtaMumif;pOf;pm;rdwJh
tcg aMumufpdwfay:wJhtcg rusL;vGefrdygbl;/ rpOf;pm;rdwJh aMumuf
pdwrf ay:wJt
h cg usL;vGerf yd gw,f/ rcdik rf mao;ygbl;/ rdru
d ,
kd w
f ikd f jrwf
pGmbk&m;&Sifa[mjyxm;wJh arwmw&m;awG? oem;MuifemrI? ukPm
w&m;awG? ud,
k cf si;f pmrIawG? pdwaf pwemum ow0gav;awGukd auR;arG;
vmrIawG? tm;vHk;vdktyfaewJhae&mrSm vSL'gef;ay;urf;vmrIawGponfh
taumif;"mwfawGudk wjznf;jznf; ydkydkNyD; avhusifhrdvmwJhtcgrSm i,f
i,fu usL;vGefcJhwJh ow0gav;awGudkowfjzwfrIawGudk rusL;vGefawmh
ygbl;/
i,fi,fwkef;u rdbawGu dkufqHk;r i&JESifhNcdrf;ajcmufNyD; qHk;rcJh
aomfvnf; oDvvHkovm;ar;&if i&JaMumufwJhtcg rdbdkufrSmaMumuf
177
178
ww p&d,
jrwfpGmbk&m;&Sif a[mawmfnTefjyaom w&m;awGrsm;udk em;vnf
oabmaygufzq
Ykd o
kd nfrmS avhvmzwfrI w
S o
f m;em,l aqG;aEG;tajz&SmrSm
omvQif &Edik af yrnf/ jrwfpmG bk&m;&Sio
f nf ol\wynfrh sm;udk tNrJ aqG;
aEG;tajz&Smapcsifygonf/ jrwfpGmbk&m;vufxufu oHCmawmfrsm;
pkkH;aecsdef w&m;"rrsm;aqG;aEG;aewmudkjrifygu 0ifa&mufaqG;aEG;
tajz&Smay;awmfrlavh&Sdygonf/ ,aeYjrefrmEdkifiHrSm "rESifh ywfouf
onfah qG;aEG;tajz&SmrIrsm; enf;yg;aeNy;D wjcm;bk&m;rBuKd uo
f nfh ESpv
f ;kH ?
oHk;vHk;? abmvHk;ponfh avmif;upm;rsm;ESifh tcsdefukefaeMuwmrsm;yg
onf/ 'gawG[m ud,
k w
hf ikd ;f jynf ud,
k v
hf rl sKd ;awG&UJ *kPo
f u
d m awGukd ud,
k f
wdkifcsaejcif;om jzpfygw,f/ udk,fhvlrsdK;awG ysufpD;&m ysufpD;aMumif;
tvkyaf wGqv
kd Qif a&SmifMuOfEikd &f rnf/ ud,
k v
hf rl sKd ;? ud,
k b
hf mom? ud,
k o
hf m
oemudk u,fwifapmifah &SmufEikd &f rnf/ tE&,fawG a&mufvmvQiv
f nf;
umuG,fapmifha&SmufEdkif&rnf/ jrwfpGmbk&m;&Sifonf 'DyuF&mbk&m;ajc
awmf&if; okar"m&Sif&aohb0rSpNyD; av;oacsFESifh urmwpfodef; yg&rD
jznfph Ofumvrsm;rSm b,fvb
kd 0a&mufa&muf ud,
k t
hf rsKd ;om;rsm;twGuf
a&SUwef;uae rm;rm;rwfrwf umuG,af pmifah &Smuf u,fwifcw
hJ m awGU&
ygonf/ umuG,af pmifah &Smufu,fwifwmeJyY wfoufNy;D aqG;aEG;wifjycsif
ygonf/ pmzwfolrsm;tm;vHk;udkvnf; yg0ifaqG;aEG;apcsifygonf/ um
uG,af pmifah &Smufu,fwifonfqo
kd nfrmS umuG,af pmifah &Smufu,fwif
wdik ;f aumif;ygovm;/ ud,
k v
hf rl sKd ;udk umuG,af pmifah &SmufEikd zf Ykd b,fvkd
t&nftaoG;awGvdktyfygovJ t&nftcsif;rjynfhpHkyJ u,fwifrnf
qdkvQif u,fwif&ma&mufygovm;/ apmifha&Smufu,fwifrnfajymwkdif;
vufcHoifhygovm;/ aocsmaqG;aEG;tajz&Smapcsifygonf/ wpfcsdefu
tm&SrmS jrefrma[hvYkd xGe;f awmufausmMf um;cJw
h hJ wdik ;f jynfBu;D ajrmif;xJ
a&mufomG ;atmif urmt
h qif;&Jq;kH 10 Edik if pH m&if;xJygoGm;atmifvyk cf hJ
aom OD;ae0if;ESifh wygyk*dKvfBuD;rsm;vnf; jrefrmEdkifiHBuD;udk acsmufxJ
usrSmpdk;vdkY umuG,fapmifha&Smuf u,fwifcJhygw,f[k ajymcJhygonf/
u,fwifcJh&ma&mufcJhygovm;/ 'gaMumifh u,fwifapmifha&Smufjcif;rSm
olUt&nftcsif;ESifhol olUtwdkif;twmESifhol [efcsufnDzdkYvdkygonf/
179
vmwJt
h cg acgif;aqmifaumif;wdrYk nfonf awmif;qdv
k mwJt
h cg trsm;&JU
qEudkvdkufavsm&ygonf/ uJ 'gqdkvnf; 'Dn &Gmol&Gmom;awG tdyfarm
usonft
h csed o
f mG ;cl;pm;Mur,f/ 'gayr,fh rqln&H bl;/ odyo
f yd af v;oGm;
Ny;D odyo
f yd af v;jyefMur,f/ 'Dvekd YJ tJ'n
D &Gmvnfaumif;u wnfyifBu;D qD
udk oGm;cJhMuygw,f/ wnfyifBuD;ay:a&mufvdkY tm;vHk;wnfoD;awGpm;
aumif;aewke;f &Gmom;wpfa,muf tdy,
f mEd;k vmum wnfyifatmufvm
NyD; ao;vmayguf&if; arsmufawGudk awGUoGm;ygw,f/ arsmufawGudk
awGUoGm;awmh olU&Gmom;awGudk oGm;ac:um 'kwfawG "m;awGeJY wnfyif
BuD;qDudk 0dkif;vmygawmhw,f/ &Gmom;awG 0dkif;xm;NyDqdkawmh arsmuf
taygif;u bk&m;avmif;arsmufrif;udk rsufESmi,fav;awGeJY u,fygtHk;?
reufrdk;vif;&if towfcHawmhr,f? b,fvkdvkyfrvJaygh/ roGm;eJY tE
&m,f&Sdw,fqdkwkef;uawmh bk&m;avmif;arsmufrif;udk pdwfqdk;Muw,f/
tckvdktE&m,fBuHKawmhrS bmvkyf&rSef;rodjzpfawmhw,f/ acgif;
aqmifaumif;awG&UJ t&nftcsi;f qdw
k mudk tcuftcJawG BuKH vmNyq
D &kd if
od&ygw,f/ t&ifwek ;f u igrajymbl;vm;qdNk y;D rql? raiguf? rqJygbl;/
jyemb,fvdkajz&Sif;&if taumif;qHk;jzpfrvJqdkwmudkyJ pOf;pm;w,f/
pdwfat;at;xm; bmrSraMumufeJY/ arsmufawGtm;vHk; aocsmppf
Muprf;/ arsmufawGtm;vHk;xJrSm ighnDygvmovm;/ usefaecJhovm;
aocsmppfMunfhMuprf;qdkawmh bk&m;avmif;arsmufrif;&JUnD ygrvmbl;/
usefaecJhw,f/ 'gvJ acgif;aqmifaumif;awGqdkwm BudKwifjrifwwfwJh
obm0&Sdw,f/ jyemjzpfvmcJhonf&SdaomfqdkNyD; olUnDudk apmapmtyf
ckdif;xm;cJhwmvnf; jzpfEdkifw,f/ olUnD tdyf&mEdk;awmh olUtpfudkESifhwyg
arsmufawGudk rawGUawmhbl; b,fa&mufoGm;MuwmvJ/ ighudkvnf;
EdI;roGm;Muygvm;/ atmf..odNyD odNyD/ igaemifawGqDrSm 'DaumifawG
&Gmvnfaumifu wnfyifBuD;qDudkoGm;zdkY cPcP ylqmw,f/ 'DudkyJ
oGm;wmjzpf&r,f/ igvdu
k o
f mG ;rS jzpfr,fqNkd y;D vdu
k o
f mG ;ygw,f/ [kad &muf
awmh aqGawmfrsKd ;awmftaygif;arsmufawGukd &Gmom;awG 0dik ;f xm;wmudk
awGU&ygw,f/ tJ'Dawmh pOf;pm;w,f igb,fvdku,fwif&ifaumif;rvJ/
igwpfa,mufxeJ o
YJ mG ;Ny;D olwu
Ykd kd ajcmufveS &f ifvnf; aokyH &J rdS ,f/ tJ'D
awmhqdkNyD; &GmxJudk vdkufMunfhygw,f/ &GmxJrSm tzGm;tdkwpfa,muf
a&aEG;tdk;wnfaewmudk awGU&ygw,f/ 'geJY tawmfyJqdkNyD; tzGm;tdk
181
186
Avmewd vlt
Y cGit
hf a&;
etz ppftyk pf u
k si;f yrnfh a&G;aumufuEJG iS hf Avmewdv
t
Yl cGit
hf a&;
jrefrmEdik if o
H El ikd if o
H m;rsm; toufaoG; acR;b0awGpaw;um axmifuscH
ESdyfpufcHNyD; wdkufyGJ0ifaeMuwm[m vlom;awGrSmomydkifqdkifwJh tcGifh
ta&;BuD;av;&yf jynfhjynfh00&&SdzdkYjzpfygw,f/ tajccH 'DvlYtcGifh ta&;
av;&yf[m wd&pmefawGrSm r&Sdygbl;/ vlom;ESifh wd&pmefudk ydkif;jcm;ay;
vdkufwm[mvJ'DvlYtcGifhta&;BuD;av;&yfygyJ/ 'gaMumifh ,aeY etz
usi;f yr,fh a&G;aumufu[
JG m 'DtcGit
hf a&;av;&yfaywHEiS hf nDrnDqef;ppf
oifhygw,f/ uJ qef;ppfMunfhMu&atmif...
(1)vGwfvyfpGmajymqdkcGifh
etzppftyk pf &k UJ a&G;aumufuu
JG vGwv
f yfpmG ajymqdck iG w
hf u,fay;
ovm;/ vHk;0ray;yg/ olwdkYarG;xm;wJh at;vGiftkyfpkpnf;kH;a&;oGm;pOf
ppftyk pf &k UJ vufuikd w
f w
k f BuUH zGwaf wG pGr;f tm;&Siaf wG 0dik ;f du
k v
f Ykd tckpnf;
kH;a&;awmif rvkyf&Jawmhbl;/ tck etzxkwfjyefxm;wJh a&G;aumufyGJ
Oya'awG[m w&m;rQwrIr&Sdygbl;/ wzufouftEdkifusifha&;xm;w,f
qdw
k mudk uav;utpodygw,f/'gayr,fh b,foal wGajymqdak 0zef&v
J /J
ajymqdka0zefvdkY&ygovm;/ vHk;0r&yg/ 'gqdk&if rdrdwdkYb0[m wd&pmefeJY
bmrSrjcm;em;ygbl;/ wd&pmefeJYrSmu bmompum;r&SdvdkYolwdkY wd&pmef
avmuom;tcsif;csif; b,f[mrSm;w,f b,f[mrSefw,fqdkwmudk
rajymEdik yf gbl;/ olwu
Ykd ajymEdik q
f Ekd ikd w
f phJ rG ;f tifr&Sv
d Ykd rajymqdEk ikd w
f m[m
bmrSrqef;ayr,fh ajymEdik pf rG ;f &Syd gvsuf bmrSrajymEdik b
f ;l ajymcGirhf &Sb
d ;l
qd&k if usaemfwjYkd refrmEdik if o
H l jrefrmEdik if o
H m;awGtm;vH;k uk,
d ahf emufu,
kd f
prf;Munfzh v
Ykd Nkd y?D rNr;D aygufraygufuykd g/uJtNr;D raygufcsi&f if vlom;ppfppf
vlyDocsifw,fqdk&if vGwfvyfpGm ajymqdkcGifhudk toufay;wdkufMuyg/
(2)vGwfvyfpGma&;om;cGifh
etz ppftkyfpk&JU a&G;aumufuGJ[m vGwfvyfpGma&;om;cGifhay;yg
ovm;/ vH;k 0ray;yg/ rnfonfph mapmif? rnfonfph mtky?f rnfonfo
h wif;
pmrSmrS vGwfvyfpGm a&;om;cGifhray;yg/ olwdkYtkyfpkom xifovdkBudKuf
187
188
(4)vGwfvyfpGmawG;ac:cGifh
'DtcGifhta&;a&m&MuNyDvm;/ vGwfvyfpGmawG;ac:cGifhu udk,f
pdwx
f J ud,
k af wG;wm b,foo
l w
d mrSwv
f v
Ykd J etzppftyk pf ak wGu rif;udk
vGwfvyfpGmrawG;ac:&bl;vdkY csKyfcs,faevdkYvm;vdkY ar;p&m&Sdygw,f/
[kwu
f ahJ jzyghr,f...csKycf s,af eygw,f/ bmaMumifv
h J usaemfwYkd jynfol
awGtm;vHk;odMuwJhtwdkif; rdrduawG;ac:,lqw,fqdkwm vGwfvyfpGm
ajymcsifvdkY? vGwfvyfpGma&;csifvdkYyg/ rdrdawG;ac:wm rSeforQra&;&bl;/
rajym&bl;qdkwm odaewJhtwGuf rdrdawG;ac:aevJ tvum;ygyJqdkNyD;
tawG;tac:awGudkyg owfypfvdkuf&m a&mufygw,f/ 'gaMumifh jrefrm
vlrsdK;awmfawmfrsm;rsm;[m awG;ac:pOf;pm;&rSmudk aorSmxufaMumuf
aeMuygw,f/ rawG;ac:&JMuawmhygbl;/ 'Dvv
kd yk &f yf[m rSev
f m;rSm;vm;
qdw
k mudk awG;ac:pOfpm;rIr&SMd uawmhygbl;/ txufu trdeq
Yf Nkd y;D ckid ;f wm
rSeforQ rSm;rSm;rSefrSef rpOf;pm;yJ tukefvkyfMuwmygyJ/ etzppftkyfpk
xJrSmvJ awmfawmfrsm;rsm;[m vlryDoMuawmhygbl;/ vlom;awGom
ydik q
f ikd w
f hJ vGwv
f yfpmG awG;ac:cGiq
hf w
kd mudk olwaYkd wmfawmfrsm;rsm; arhuek f
MuygNyD/ wd&pmefawGvdkyJ xl;rjcm;em;b0awGeJY ed*Hk;csKyfaeMuygw,f/
wcsKd UygarmuawG? q&m0efawG? ppfAv
kd af wG? bGUJ &awG awmfawmfrsm;rsm;
[m bmrSynmrwwfwJh b0rS tawG;tac:r&SdwJh udk,fvlrsdK; udk,fjyef
owfaewJh vl,w
k rf mBu;D OD;oef;a&Tcikd ;f wmrSeo
f rQ vdu
k v
f yk af eMuwm[m
vGwv
f yfpmG awG;ac:cGijhf refrmEdik if rH mS aysmufaecJw
h m MumcJv
h jYkd zpfygw,f/
olwkdYvkyf&yfawG rSefovm; rSm;ovm; rawG;ac:EdkifMuawmhygbl;/
wd&pmefawGvdkygyJ/ bmrSrawG;ac:Muawmhygbl;/ 'gaMumifholwdkYawG
aoMuwJt
h cgrSmvnf; bmrSordik ;f rSww
f rf;ruseb
f J wd&pd m efvykd J acG;ao
0ufaoaoMu&wmjzpfygw,f/ 'gudk olwdkY&JUtmPm&SifzcifBuD; Adkvfae
0if;u vrf;jycJNh y;D jzpfygw,f/ 'g[m jrefrmEdik if rH mS vGwv
f yfpmG awG;ac:
cGifhr&Sdjcif;&JU tusdK;qufawGjzpfygw,f/
etzppftkyfpk usif;yr,fha&G;aumufuGJ[m 'DtcGifhta&;av;&yf
vHk;0ay;rxm;ygbl;/ 'gudkodygvsuf vHk;0tnHhcHMurnfqdkvQif rdrdwdkY
&vmwJv
h Ul b0[m wd&pd m efb0eJY bmrSrjcm;em;ygbl;/ vlom;awGrmS om
ydkifqdkifwJh vlUtcGifhta&;udk vlom;awGjzpfwJh jynfolawGudk,fwdkif
yg0ifqEjyBuKd ;pm;MurSomvQif {uefrck s&&Srd mS jzpfygw,f/ tacsmif a&om
189
190
rif;okn (Ak'w
uov
kd )f
\
uAsmrsm;
191
vGwv
f yfa&;zcif
jrefrmjynfolawG&JUb0
w&m;rQw vGwfvyfa&;&
at;csrf;MuzdkY
tpmiwfcH 'kuawGtwefwefeJY
toufudkay; b0udkpaw;&if;
192
rsufESmjzLe,fcsJUppf
zufppf*syefnpfawG&UJ
ESdyfpufum nOf;yef;
owfjzwfum &ufpufrIawG&JU'Pf
'kdYjynfolawGvHk;0rcHap&
trSefrkcsvGwfvyfap&r,f
uRefpifppfb0uae
ocifb0 jyefjzpfap&r,f
urmhtv,frSm rsufESmri,fbJ
urmrSm jrefrma[hvdkY
xGef;awmufausmfMum;&r,f
BuHK;0g;rIawGtwefwef
ZGJtm;rmefawGeJY
wdkif;jynf&JU vGwfvyfa&;udk
toufay;NyD; &,lay;cJhol
b,fol&SdvdrfhOD;rvJ
vGwfvyfa&;&JU zcif
ocifAdkvfcsKyfatmifqef;aygh
jrefrmjynf&JU ordkif;pmrsufESmrSm
AdkvfcsKyfomryg&if [mwmwmeJY
Avmewdt&omr&Sdbl;
'dkYjynfolawG&JU aus;Zl;&Sif
vGwfvyfa&;zcif
ocifAdkvfcsKyfatmifqef;&JU
wnfMunf&J&ifh
jrifhjrwfwJh *kPfyk'fudk
'dkYjynfolawG&JU ESvHk;om;&ifjyifrSm
ordik ;f rSww
f rf;0if
urnf;xdk;wifxm;yg&JU
urm&Snfoa&GUwnfaer,f/
193
ig;jym;wefO;D aESmuf
OD;aESmufjyuGJwpfck
usaemfoGm;MunfhIpOfuaygh
cif;usif;jyxm;wJhtxJ
olawmif;pm;? tl;BuD;? 0efBuD;
orwESifh olaX;om;?
urmhordkif;0if ynm&SifwdkY
tvTmaygif;pHk&JU OD;aPSmuf?
txKywdawGESifhwyg
wefzdk;awGyg azmfjyxm;w,f/
usawmf wpfcef;jcif;vdkufMunfh
wpfcsdKUurmhynm&SifawG&JU
OD;aESmuf a':vm odef;oef;
tzdk;te*avmufwef&JU
'DvdkeJY usaemfqufMunfh
awGUrdwJhjycef;wpfck
pmwrf;jyKxm;wmu
ig;jym;wefOD;aESmufjycef;wJh
ig;jym;wefOD;aESmufjycef;
b,fvdkjycef;vJvdkY xl;qef;vdkY
usaemf0ifMunfh
olwdkYawG&J txKywd
usaemfzwfMunfhrdawmh
[pfwvmyif olwdkYESifhr,SOfom
194
aocsmwmu
urmh,kwfrmrIaygif;
o&zl;aqmif;qdkyJ
'DvdkeJY usaemfavQmufMunfh
tcef;&JUtjrifq
h ;kH em;
xl;xl;jcm;jcm; BuD;BuD;rm;rm;
OD;aESmufBuD;rsm; usaemfawGU
olwdkY&JUpmwef;udkyg
vSrf;awGUrdawmh
usaemfvSrf;aewJhajcvSrf;
b,fodkY vSrf;&rod
olwdkYawG&JU txKywdeJY 'D*&D
wef;pD azmfjyxm;wmu
Cynic, Egoist, Egotist,
Pessimist, Selfish
Sadist, Eccentric,
Argumentative, Sycophant,
Prudent, Obdurate, Genocide
wJh/
tm;yg;yg; awmfawmfrsm;yJ
NyD;awmh olwdkYawG&JU
ygef,ufwGif;
oufqif;rd&if...tm;vHk;
Nothing tjywf&Sif;qdkyJ/
'DvdkeJY 0ifcJhrdwJh usaemfhajcvSrf;
tvdkvdkaemufjyefvSrf;rd
ajy;xGufrdpOf
tcef;xJu toHwpfoH
usaemfhem;xJ nHoGm;wmu
==aemufwpfcg 0ifMunfh
ig;jym;wefOD;aESmuftaMumif;
rif;...aumif;aumif;odap&r,f++ wJh/
195
jy'g;wpfvrf; oHwpfvrf;
tl0J tl0J oHukef[J
tazmfryg udk,fAvmjzifh
avmuxJudk a&mufcJhol
olt&G,fa&mufvm
olUrSm ynmvGefrsm;yg
avmuaumif;usdK;
EdkifiHusdK;udk oufpGefYusdK;yrf;
xrf;&GufololudkrSD&Sm
avmurSmvnf; aeYpOfESifhrrQ
csr;f om&\/
a[m...jzKef;ueJqdk
oludkvkyfBuH
owfjzwf&efaMumifh
ol\ed*kPf; b0qHk;awmh
oludkwrf;w idka<u;Mu\/
wpfa,mufaomolrSm
olYrSm r&Sdyg
avmuaumif;usdK; EdkifiHtusdK;udk
bmrSrMunfh olrodyg
olodwmawG azmfjyacsu
b,folaoao iawrmNyD;a&m
xif&majym
avmuqdk;usdK;jyKwwfol
a[m...a[molYudkMuawmh
raocifu aoMuapaMumif;
wpfavmuvHk;u jynfoltaygif;
qkrGefawmif;onf
qifjcifMuzG,f vrf;ESpfoG,f
(1999 ckESpf EdkifiHawmfy&d,wdomoemhwuodkvfrSmaepOf
a&;om;jzefYa0cJhaom uAsmjzpfygonf/)
196
aMumifyg;Bu;D
uRefawmfwdkYausmif;rSm
aMumifyg;BuD;wpfaumif&Sd
'gudktm;vHk;odw,f
vlawGtm;vHk;&JUa&SUrSm
*Ref;xdk;vufay;
bmrS olrav;
cdkif;wmrSeforQtukefvkyfjy
vlawGu t[kwfxifMu
&SdwmtukefauR;Mu
oluawmh Adkufudk0vdkY
aMumif&JYtvkyfudk wu,fvkyf
<uckwfwwfwJhtjcm;aMumifawGudkawmh
vspfvsLIMu
olwdkYuawmh iwfaoMuawmhr,f
'gayr,fh...aMumifyg;BuD;&JUb0
wu,fajymjy&&if
<uufrckwfwwf
olbmrSrwwfbl;
olwwfwmu
olrsm;rsufESmao;eJYyef;
ae&mwum vGefo&rf;NyD;
aumufuspf,kwfrmjyKwwfrdkY
aMumifyg;BuD;&JU ed*kH;
b,fawmhrS tqHk;owfygvdrfh/
197
odMum;rif;awmif rsupf v
d nfomG ;NyD
vlawG&JtjzpfrSef
taMumif;cHudk avhvmMunfh
wcsdKUvlu vlzsif;vlnHh
wcsdKUvlu vlaumif;vlawmf
rolawmfESifh olawmf
ESpfazmf EdIif;,SOfMunfh
vlolawmfu rdrdt&nftcsif;ESifh
ae&mrSefudk odw,f 'gayodvlzsif;
t&nftcsif;u ewd
,lbdonfhae&mu tjrifhqHk;
rmewpfvHk; ae&mwumoHk;NyD;
igygvdkY vufraxmif
a[mifwJhtoHu b0*fnH
em;rcHomwJh odMum;rif;
vlUjynfoufqif;vdkY 0&ZdefudkifpGJ
tjywfEGJr,fvdkY BuHwkef;
bk&m;? w&m;? oHCmem;csOf;uyf
OD;oHk;BudrfcgcgxyfNyD;
olr[kwfoa,mifESifh
olawmfa,mifaqmif
a,mifawmfawmifjzpfatmif
vdrfnmjyvdkufwm
odMum;rif;awmif
rsufpdvnfoGm;NyD/
198
vlpm&if;0ifzq
Ykd o
kd nfrmS
twH ewHZmemwDwd rEkam
taMumif;tusdK;ESpfrsdK;udk
aocsmpDppf vl[kjzpfwJh
NyD;awm...
wvlvljrifhwufonfh opfyif
wvlvlvGifhaeonfh tvH
wvlvl&JU t"dyg,fu
jrifhwufvIyf&Sm;aejcif;rdkY
wvlvlrS vlvl? vlvlrS vl[k
ajymif;onfhtwGuf
vl&JUteuf[m todPfawG
wvlvl&Sifoefxufjrufae&r,f
opfyifvdkY t&yfjrifhwuf
wvlvlwufvmwmudk
vlvdkYac:&if
rif;..qifeJY,SOfrvm;
ynmrwdk; tom;awGwdk;wuf
wvlvlwufvmwmudk
vlvdkYac:&if
rif;..0ufeJY,SOfrvm;
rif;rSm..ynmqdkwmAvmewd
vlrIa&;qdkwm bmrSef;rod
trsdK;om;a&;qdkwm bmrSr&Sd
t&SufeJYtaMumufqdk csdKeJYvm;
arxHkrSDtdyfpm;..oHk;yg;uvGJ&if
t&mtm;vHk; rif;rSmewd
,SOfMunfh&if rif;eJYEGm;
b,fvdkcGJjcm;rvJ
vl..[kac:wGif vlpm&if;0ifcsif&if
199
rif;&JUtodPfynmawG
wvlvl&Sifoefxufjrufae&r,f/
NyD;awmh..tysif;eJY
tzsif;udky,f&Sm;
wwfodatmif wu,fBudK;pm;
NyD;&if vlrIa&;
bmoma&;? EdkifiHa&;
trsdK;om;a&;
tav;ay;aqmif&Guf
rif;&JUtodPfeJY pdwf"mwf
wvlvlxufjrufNyDqdkvQif
rif;udk..vl[kac:wGif
vl..pm&if;0ifNyDrdkY
va&;ESpfacsmif;iif..vl
olawmfpif..vlvdkyDyDoo
ac:vdkufr,f/
200
tnHch u
H m aeMuawmhrmS vm;
jrefrm[m urmrSm
csmwmwmeJY aevmwmr[kwf
wu,fwdkufxkwfcJhMuvdkY
e,fcsJU,kwfawG aqG;
'dkYjynfu ajy;cJh&aygh/
wpfcsdefua&Tjrefrm tm&SrSmqdk&if
txifrao;&JMu
armfvdkYMunfhMu&aygh?
'DvdkeJY rsdK;,kwfae0if;
ZGwftwif;tkyfcsKyf
trsdK;,kwfppftpdk;&atmuf
a[m wpfa,muf a[m wpfa,muf
'dkYwawGusa&mufumrS
'dkYa&TjrefrmawG&JUb0
201
xHkttcsmwmwm [mwmwmeJY
vl&mr0if txifao;Mu
urmtv,f rsufESmi,f&
tdkb,fh 'ku tdk'ku..
'gawGudk jyefppfMunfh
'dkYrSmwm0ef&Sdw,f
'dkYrSm t*FgajcvufpHkygvsufvnf;
bmrSrwGef;vSef acgif;iHkUcHum
wdkYvufxJusrS a&Tjrefrm
tnHhcHumaeMuawmhrSmvm;
e.t.zppftmPm&SifBuD;rsm;
wpfEdkifiHvHk; vSnf;ae
avSatmif;jrif;apmif;rusefwuf
nDvufnDjzifh
0kid ;f 0ef;wGe;f vSeyf pfMuygpd[
Yk k
wdkufwGef;&if;..
awmfvSefa&;opmjzifh
202
tarESit
hf az
vlcsif;wlayr,fh
pdwf"mwfjcif;rwlMu
uGJyGm;Mu\
wcsdKUu tarhaus;Zl;ydkxl;vdkY
ajymMuw,f
wcsdKUu tazhaus;Zl;ydkxl;vdkY
ajymMuw,f
wcsdKUu aus;Zl;r&SdAvmewdvdkY
ajymMuw,f
203
b,folawG b,fvdkajymMuygap
tazESifhtar olwdkYwawG&JU
aus;Zl;
om;orD;awG&JU tay:&SdcJhzl;wm
tm;vHk;tod...
&Sdonfhaus;Zl; rodbl;[k
oHukef[pfatmf oifa<u;aMumf&if
rif;&JUtod EGm;ESifhndMunfh
tajzod&vdrfhr,f/
arxHkrDtdyfpm;
oHk;yg;om&SdonfhEGm;
olYorD;ESifh om;tay:
xm;wJharwmapwemudk
aus;Zl;rodonfh rif;eJY,SOfMunfh
tajzod&vdrfrnf/
tazESit
hf ar&JU
teEarwmapwemudk
rqufcsifaeyg rapmfum;ygESifh
apmfum;ygvQif
oifvdkorD;om; vlYiEGm;udk
rawGU&ygap awmif;qkacRonf
qkawmif;wdkif;omjynfhygap../
204
tqifrh &So
d w
l aYkd Mumifh
[dk;t&iftESpf (50)ausmfumvm
t*FvdyftkyfcsKyfpOfuaygh
jynfolawG&JU ajymwJhpum;
vGwfvyfa&;? ynma&;?
pD;yGm;a&;? EdkifiHa&;
ponfhwdkif;jynfwdk;wufa&;
tav;ay;ajymMum;
olwdkY&JUpum;awGu
urmhtqifhrDMu
odyfjrifhjrwfMuaygh/ /
205
'gayr,fh olwdkYbmrSrrI
ajymaeMuwJh olwdkY&JUpum;
a[haumif..
abmvHk;yGJ
rif;b,fvdkcsJcJhovJ
xdyfpnf;ESifh tv,fxdkif
rif;ydik &f UJ vm;
[dkaeYu rif;&JUaumifrav;
eif&h UJ aumifav;eJ?Y
b,frSmoGm;ai;aewmvJ
rif;&JU cg;Mum; [rf;zkef;yg&JUvm;
e.t.z
ay;xm;zGwf&mxl;rsm;&NyDvm;
ponfhtqifhr&SdolwdkY&JUpum;
aeYwdkif;Mum;&awmh
olrsm;EdkifiHESifh uRefawmfwdkYEdkifiH
tqifhtwef;awGygmjcm;
'kuawGrsm;
waeYwjcm;wdk;yGm;vmwm
aMomf...
tqifhr&SdolwdkYaMumifhygvm;/
206
aeYx;l aeYjrwf
vufcsdK;vdkY wGuf&nfppf&if
c&pfou&mZfu 1945 ckESpf
arG;wJhvu ZGefvwpfq,fhudk;
wurmvHk;u armfuGef;xdk;vdkY
rSwfwrf;wif
Nidrfcsrf;a&;Edkb,f(vf)qk&Sif
atmifqef;pkMunfocif&JU
touf(60)jynfh
tm;vHk;rarhEdkifwJh
arG;aeYjrwfaygh oli,fcsif;
a':pkay;wJh Nidrf;csrf;a&;tvif;
'dkYjynfrSmvif;cJhvdkY
tm;vHk;tvif;&
wurmvHk;u
todtrSwfjyKMuNyD oli,fcsif;
'dkY&JUjrefrmjynfrSm
av;q,fhoHk;ESpfMum
ppftmPmtarSmifMu
tm;vHk;uef;ukefMuvdkY
vrf;awGvnf;aysmuf
b,favQmuf&rSef;rod
xGuf&mvrf;rod ajzr&Sdcsdef
a':pku OD;aqmifvdkYrD;xGef;jy
Nidrfrf;csrf;a&;tvif;a&mif&MuvdkY
'dkYwawGnDnGwfMuum
vufwGJavQmuf
a[mwpfa,muf
a[mwpfa,mufeJY
tmPm&SifawGvnf;
207
wjznf;jznf;aysmufoGm;
'Dvdkoma&SUqufoGm;Mu&if
'd&Yk UJ jynfrmS
tmPm&SifrdIif;awGygmus
wpfaeY'rD u
kd a&pDtrSe&f rSmrdYk
a':pk&JUtouf(60)jynfh
arG;aeYjrwfrSwnf
touf&mausmf&SnfygapaMumif;
'dkYwawGtm;vHk;u
pkaygif;vdkYvuftkyfcsD
bk&m;? w&m;? oHCmawGem;
csnf;uyfoGm;vdkYukodkvfjyK
'dkYjyKorQaumif;rI
arG;aeY&iS af ':pk
om"kac:vdkY tE&,fawGuif;
ab;uif;vdkYusef;rm
pdwfcsrf;ompGmjzifh
Nidrf;csrf;a&;tvif;wef;
jrefrmru urmusatmif
xGef;awmufEdkifygap
awmif;qkacRonf
qkawmif;wdkif;omjynfhygap/
(a':atmifqef;pkMunftouf(60)jynfh
arG;aeYwGif jynfwGif;rSm a&;pyf
cJhaom uAsmjzpfonf/)
208
bk&if;l
oli,fpOfu
pm;p&mqdkwm Avmewd
0wfp&mur&Sd
aep&majrBuD;twd
qif;&JwJhae&m
olawmif;pm;uyif
tazac:avmuf&JU
'gayr,fh olY&JUuH
taMumif;zefvmawmh
ppfxJa&muf
a[mwpfa&muf
a[mwpfa&mufeJY
wjznf;jznf;aysmufoGm;
bGm;ueJqdk tBuD;qHk;jzpf
oljzpfcsifwJh bk&ifl;
b0rul;ao;cif l;cGifh&
Mocsavmufyg&JU
'DvdkeJY bk&ifl;
wdkif;rSL;? AkdvfrSL;? 0efBuD;eJY
tm;vHk;aom uawmf
olomac:&if
'l;axmufvdkY bk&m;xl;
vuftkyfawGcsD&
tm;vHk;pdwfnpfMuqdkyJ
'DvdkeJY olY&JUbk&ifl;a&m*g
aewufav tl;&ifhavrdkY
l;csufu urf;ukef
rdkufvdkufyHkrsm;
bk&m;awGAdkufazmuf
209
apwDawG Xmyemazmuf
&[ef;oHCmeJY
ynm&SdawG axmifxJa&muf
olraysmuf&if NyD;a&m
aA' ,MwmawGaESmNyD;
bDvl;qdkif;wD;jy
jynfoltm;vHk;iwfaoMuukefNyD
acG;l;aumif;pm;wpfrGef;wnfh
qdkdk;pum;&SdcJhjim;aMumifhf
rif;&JUbk&if;l a&m*g
rGef;rwnfhcif rmvupsmef<u
Nidrf;csrf;pGm 'Drdkua&pD&
jynfolawGcsrf;omzdkY
tjrefrom<uayawmh
tjrefom<uayawmh/
210
ociftvdkus olYtrnfemr
AdkvfokecwJh
'DvdkeJY aeYwpf&uf
rarh&ufp&m tjzpfuBuHK
Adkvfokec&JU olUe*dk&fyHkudk
tpdrf;a&mifjc,frS qdkNyD;
vlwpfpku tqef;xGifMu
'DawmhrS 'kuawGUMu Adkvfokec
t&ifu auscJhwJhwm0efawG
vdrmcJhwJh t&mawG
bmwpfckrSrawGUMu&
tm;vHk;ajymif;vJjyoGm;vdkY
tHhMordMu
tpdrf;tjc,fcHxm;&wJh
Adkvfokec
rmefrmeawG axmifum<u
igocifygqkdNyD;
uRefpifppfuae
ocifudkjyefumudkuf
rdkufvkdufwJh Adkvfokec
tpdrf;a&mifjc,frdrS
tkdb,f'ku tdk'ku
Adkvfokeca& tjref<u okec=acG;
212
aumfyv
D o
l m;rsm;
,aeYacwfoDcsif;awGqdkMu
aumfyDawGu rsm;aygh
,aeYacwfa[majymaeMu
aumfyDawGu rsm;ygh/
aumfyDom rsm;rsm;qdk? aumfyDomrsm;rsm;ajym
aumfyDom rsm;rsm;a[m
aumfyDomrsm;rsm;okyfaqmif?
aygacsmifacsmifeJY
emrnfausmf&pf
vlpifppfu kyfao;jzpf
&mpkESpfawGu tqifhqifhajymif;
rif;wdkYvdk aumfyDawGu bmrSrajymif;
ajymif;wdk;wuf&pfzdkY
enf;vrf;xGifMu pl;prf;Mu
vlyDovdkY wdk;wuf& 'g[mobm0
tdkokc?
rif;wdkYvdk aumfyDawGrsm;rsm;qdk
rsm;rsm;a&;
rsm;rsm;a[m
rsm;rsm;ajym
rsm;rsm;rsm;rsm;
rsm;rsm;omokyfaqmif
a,mifawmifawmifeJY
olrsm;&JU OD;ESmufrsm;
iSm;,lxm;vdkY vleJYrwl
aumfyDqdkolrsm;rlrdkY?
pGefYypfMu pGefYjypfMu
'g[mobm0 tdkokc/
213
'Dru
kd a&pDwu
kd yf JG
ESvHk;om;udk wHwm;cif;
toufeJY&if;&wJh
vGwfvyfjcif;qdkwJh*kPf
'Drdkua&pDta&;awmfyHkrSm
udk,fh&JUtoufudk rihJEdkifayr,fh
214
jrefrmjynfolawGudk
&ifciG yf u
kd Nf y;D
acgif;ridkuf OD;rnGwf
udk,fusdK;pGefYvTwf
wJhcGyfa'gif;Zmenf
'Drdkua&pDwdkufyGJ0ifolawG&JU
wnfMunf&J&ifh jrifhjrwfwJh
*kPfyk'f[m
urmajrwkefavmufygw,f
tmZmenfpdwf"mwfudk
rSwfausmufwif prf;oyfvdkwJh
,kwfrmol vlwpfpk&JU
ESdyfpufum nOf;yef;
owfjzwfum &ufpufayr,fh
aemufrqkwf ZGJrmefaxmif
wpfcsdefrSm {uefatmif&r,fvdkY
jrefrmjynfol csrf;omaMumif;ayrdkY
avScGufcsnf;usef tvHrvJygbl;
wdu
k yf 0JG ifyef;wdik f
'Drdkua&pDr@dKifudk
tEdkif&atmif wkdufr,fvdkY
&ifqdkifumcsDwufol
rsdK;cspfZmenfjzLawGudk
'dkYjynfolawGESvHk;om;rSm
ordik ;f rSww
f rf;0if
uAsnf;xdk;wifxm;ygojzifh
urm&Snfoa&TU wnfaer,f/
215
tmPm&Siw
f &Ykd UJ oGm;&mvrf;
tmPmqdkwm a&yGufyrm
wcPwmrdkY
&vmtcdkuf vlrdkufyrm
[dk&rf;'D&rf; vGefqdk;oGrf;um
rJrJjrif&if udkufypfcsifMu
ocifuarG; tdrfuacG;onf
xrif;auR;vuf aus;Zl;rSwf
jyefvnfwdkufcdkuf rudkufchJvnf;
yifudk,fpdwfaysmuf
a&m*gazmufum
acG;l;jyefcsdefxdktcsdef0,f
aus;Zl;qdkwm
Avmewdolrodawmh
xdkodkYyrm EdIif;,SOfumjzifh
tmPmqdkwm r&ygcif
xrif;auR;vuf aus;Zl;rSwf
jyefvnfwdkufcdkuf rudkufchJvnf;
tmPml;csdef xdktcsdef0,f
aus;Zl;qdkwm Avmewd
olrodawmh...
xrif;auR;vuf jyefudkufjzwf\
bk&m;w&m;oHCm
&wemoHk;yg qnf;uyfjim;vnf;
tmPmwnfa&; csrf;oma&;ESifh
rdrdtwrmefrmeudk a&SUwef;wif\
ax&fBuD;0gBuD; rax&fBuDwdkY
ajymqdkqHk;rMo0g'vnf;
vHk;0vufrcH oljiif;qefcJh
jyefolarG; jynfoluauR;xm;
216
ppfAdkvfrsm;onf tmPml;NyD;
aus;Zl;rodonfrdkY
acG;l;aumif;pm;wpfrGef;wnfh[k
ololigig wkwf"m;
udkifumajy;xGufvm
awGU&mocsF dKif; "m;rqdkif;bJ
ydkif;jzwfckwfxGif
&Sif;vif;csifvnf;
tmPmtl; atmfumusL;&ifh
ololigig wkwf"m;udkifum
ajy;xGufrvmbJ atmfoludkyif
tl;xifcJh
acG;l;qdkwm udkufcJhyg&if
csdefrSDaq;aomuf
a&m*gaysmufvnf;
tmPmtl; udkufcHzl;&if?
uk&mewdaq;r&Sdbl;
'gaMumifh...
tmPmtl;- tmPmtl;atmfumusL;&ifh
ololigigwkwf"m;
udkifumajy;xGufvm
awGU&mocsF dKif; "m;rqdkif;bJ
ydkif;jzwfckwfxGif
&Sif;vif;ygvsuf
tmPmtl; ppfbDvl;wdkY
acG;l;yrm aoMurSmyg.../
217
ocifpw
d "f mwfociftusihf
dk;dk;usifhjrifhjrifhBuH
rSefwmvkyf [kwfwmajymwJh
'g...
ocifwpfa,muf&JU pdwf"mwfeJY
ocifwpfa,muf&JU tusifhjrwfyJ?
ocifqdkwm r&oifhwJhtcGifhta&;
b,folay;ay;r,lbl;
218
==xrif;Murf;cJjy++vdkY tNrD;ESHY&wm
ocifr[kwf? uRef&JUtvkyfyJ
ocifqdkwm A[kokweJY
,HkMunfrI&Sd
pdefa&TaiGtmPmawG olrMunfh
wdkif;jynf&JUwm0efudkodw,f
wdkif;jynfeJY rdrdwm0ef
csdefcGifvQmwifMunfh&if
wdkif;jynfu tav;omw,f?
uRefqdkwm cHrajym&Jbl;
a[mufaiguforQ zdcH
rSerf rSeo
f rl od
olodwmu ociftvdkus
tNr;D ESUH jyzdYk
ocifqdkwm
cdkif;vdkYr[kwf
wm0efodvdkYvkyfw,f
ra[mufeJY raigufeJY
aMumufwwfwJhtavhr&Sd
rrSefwmolod&if zGifh[zdkY0efrav;
toufay;aqmif&Guf
'g...ocifpdwf"mwfeJY
ocifwpfa,muf&JU tusifhjrwfyJ
ocifeJY uRefcsdefcGifvQmwifMunhf&if
ocifvm;? uRefvm;?
cGJcGJjcm;jcm;odcsifw,f
uGJuGJjym;jym;odcsifw,f/
tajz.../
219
vlt
Y cGiahf &;av;&yf
vlom;eJY wd&dpmef
rwl[efcsm;em;csuf
1.wpftcsufu
vGwfvyfpGma&;om;cGifh
2.ESpftcsufu
vGwfvyfpGmajymqdkcGifh
3.oHk;tcsufu
vGwfvyfpGmudk;uG,fcGifh
4.av;tcsufu
vGwfvyfpGmawG;ac:cGifh
'DtcGifhta&;av;&yf[m
wd&pmefrmS r&Sd
vlrSmom&Sdonf...
'DrSmoli,fcsif;...
'dEYk ikd if rH mS ...
'DtcGit
hf a&;av;&yf
aoaocsmcsmrSwfvdkY jyefppfaq;yg/
oifhrSm'DtcGifhta&;av;&yf
r&Sdvyfu...
oifEiS w
hf &dpm ef
tjcm;o@mefwlae[efrdkY
oif[mvlyDovdkY
vlom;pifppf{uefjzpfcsi&f if
wdkif;jynftwGuf
b0udkay;umtyfvdkY
xufxufjrwfjrwf vufwGJnDnD
wdkufyGJ0ifrnftm;vHk;
yg0ifqifEGJMu.../
220
avmuygvw&m;ESpyf g;
[D&dESifh Mowy t&SufESifh taMumuf
ESpfyg;om;r&Sd avmuBuD;ysufpD;\wJh
,aeYavmu jyefajym Mocs&&if
t&Sufqdkwm bmrSef;rod
taMumufqdkwm bmr&Sd
b,folaoao iawrmNyD;a&m
xif&m0wfMu xif&mvkyfMu
xif&majymMu dkif;pdkif;Mu\/
oifonf Ak'bmom jrefrmvlrsdK;
'dkYtrsdK;bmom omoem
urmhtv,frsufESmri,fzdkY
vdrfnmvSnfhzsm;ESifh cdk;rIrsm;
olUtoufowfESifh rl;,pfaq;t&uf
olrsm;om;r,m; ig;yg;udk jyK&rSmudk &SufaMumufyg
rusL;vGefygESifh
oifh\xHrSm
[D&dESifh Mowy t&SufESifh taMumuf
ESpfyg; r&Sdjim;u
oifonf
Ak'bmom jrefrmvlrsdK;r[kwf
trsdK;,kwfonfh vlrsdK; ydk;zvHrsdK;rdkY
oifvdkvlrsdK; rsdK;,kwfrsdK;udk
rawGU&vdk rMum;vdk
awmif;qkqdkonf
qkawmif;wdkif;om jynfhygap/
221
rdu
k rf o
J w
l Ykd oGm;&mvrf;
rdkufrJolwkdY&JU oGm;&mvrf;
'dkYjynfolawG&JUb0uHMurmYdkif;
ar(2)&uf em*pfrkefwdkif;aMumifh
aoolawGao aMuolawGaMuMu
oef;eJYcsDwJhjynfolawG&JUb0
a&rSmcMu&? ajrrSmcMu&aygh
u,folrJh q,folrJhwdkY&JUb0
'kuawGAvyGeJY
aor,fh&ufudk vufcsdK;&if;
&if;vdkuf&wJh toufawG
a&vdkYyifr& qHk;IH;Mu&aygh...
b,folawGa<ua<u
b,folawG 'ku&&
b,folawGaoao
iawrm&ifNyD;a&m
xif&majymNyD;
222
em*pfrSm 'kua&mufol
jynfoludkvspfvsLINyD;
rdrdtmPmwnfNrJa&;omt"du
'g[my"meqdkNyD;
axmufcHuGJawGudk
ZGwftwif;EGJcJhMuw,f/
rnfolrS raxmufcHwJhrJ
axmufcHrJygqdkNyD;
urmudkvdrfumjy
Mocsavmufyg&JU...
jynfoltcsif;csif; 0dkif;umul
em*pfjynfoludk ay;Mu urf;Mu
pGefYBuJMuwJh jrefrmawG&JU
rGefjrwfwJhpdwf"mwf
urmhrSwfausmufpm&if;wifavmuf&JU
'gayr,fh...e.t.z
olrsm;awGvSLxm;wJh 'ge
'kudwawGYg;pyfxJu pGJ,lxkwfvdkY
0g;umrsdKcs dkif;pdkif;,kwfrmMuaygh...
a<uwvSnfh Muufwckef
AHkvHkwvSnfh ig;zsHwvSnfh
rSefuif;wvSnfh xif;wvSnfhrdkY
udk,fhtvSnfhusrEGJUMupwrf;
vmrJhvrf;[m vufwurf;rSmrdkY
'Dwcgudk,fhtvSnfhus &J&Jom
cHMuaya&mh...rif;wdkYtwGuf
r[mt0Dpd tpOftNrJ&Sdw,f
rdkufolwdkY&JU oGm;&mvrf;/
(em*pfwpfESpfjynfhESpfywfvnf)
223
i icsw
d af ygif; pm;vdaYk umif;
oli,fwef;t&G,fuaygh
i-icsdwfaygif; pm;vdkYaumif;vdkY
bm&,frod &rf;atmfrdcJh/
i,fuBuD;vm ,cktcgrS
aocsmprf;ppf tajzppfawmh
avmu"r wm&Sdaewmu
olUcsnf;oufouf bmrSrzuf&if
aumif;*kPfowif; r&vsOf;bl;/
taumif;rnfwGif zGwfOyifvnf;
olUcsnf;oufouf qm;ESifhtzuf&if
aumif;*kPfowif; r&vsOfbl;/
taumif;rnfwGif zkwfOyifvnf;
olYcsnf;oufouf
qm;eJYtzuf&if
aumif;*kPfowif; r&vsOf;bl;
Ak'jrwfpGm bk&m;&SifaomfrS
aumif;*kPfowif;&JcJhjcif;[m
av;oacsFESifh urmwpfodef;
"rudk&Sm aygif;zufumrS
oAnKwPf&Sif bk&m;&Sif[k
urmhtv,fwGif xGef;awmuf<u,fcJh/
i icsdwfaygif; pm;vdkYaumif;
olYcsnf;oufouf qm;(ESrf;axmif;)rzuf&if
oleJYvdkufzuf tkef;ig;ausmfrzuf&if
aumif;owif;qdkwm
Avmewd olr&SdEdkif
i icsdwfaygif; qm; (ESrf;axmif;) rygbJ
tzsuf*kPfavmif;
oJ (qef) eJY aygif;&if
224
pufqkwf&GH&Smjzpfrnfom
avmurnfwGif vlwdkYwGifvnf;
(o'g? oDv? okw? pm*? ynm? [D&dMowy)
olawmfaumif; Opm ckepfjzmudk
aygif;zufrjyK vspfvsLIvQif
olawmfaumif;qdkwJh a&mif;*kPfowif;
r&vsO;f bl;/
oifaygif;oif;&m ckESpfjzmonf
t&ufao;pm? bdef;? avmif;upm;
olcdk;"m;jy olYAvESifh
trsdK;*kPfzsuf vlYusifhysufudk
twl,SOfum vl[krwGifbJ
ei,f0qGJa&;cs 0pESpfvHk;ayguf EGm;
vliEGm;[k
a&;om;pyfqdk oDuHk;vdkonf
aeYwdkif;aeYpOf owd,SOf
BudK;pm;a&Smifav raumif;rIawG
BudK;pm;aqmifav aumif;rIawG/
225
wu,fw
h efz;kd &Sw
d v
hJ l
ykcHk;ESpfzufMum;
acgif;aygufumrQvl
arxkefrSDtdyfpm;
aysmfyg;umaewJhvl..
udk,fhtoufudk riJhygwf
wdkif;jynftwGuf toufay;qyf&JwJhvl..
oif[m b,fvdkvlvJ
&±pm; armarmf<um;<um;eJU
ayayawaw*savvdkufwJhvl..
b,folaoao iawrmNyD;a&m
xif&majymNyD;
wdkif;jynfb@mxkwf,lcdk;oGm;
0g;rsdKpm;wJhvl..
vlcsif;wlayr,fh
wefzdk;csif;rwlwJhvl..
wdkif;jynfawmh epfrGef;rcH
'dkYwGef;vSefr,fqdkNyD;
toufudkay;qyf
b0udkwdkif;jynftyf
udk,fusdK;rzufwJhvl
vlawmhvl oifb,fvdkvlvJ
udk,fudk,fudk aocsmpGmar;
ig[m ightwGuf wefzdk;rJhwJhvl
ig[m ightwGuf wefzdk;&SdwJhvl
ig[m ighrdom;pktwGuf wefzdk;rJhwJhvl
ig[m ighrdom;pktwGuf wefzdk;&SdwJhvl
ig[m ighNrdKU&GmtwGuf wefzdk;rJhwJhvl
ig[m ighNrdKU&GmtwGuf wefzdk;&SdwJhvl
ig[m ighEdkifiHtwGuf wefzdk;rJhwJhvl
226
227
'gawGudkrrSwfxm;ygbl;
onf;ajcr&SdwJhtrSwftom;eJY
aumif;aeao;wJh vufeJYajc
'gawG[m tm;awGUJqdkNyD;
ajcaxmufuyx0D
ajrjyifudktrSDjyK
vufuaeuavmifwHudkifqGJ
[,fvifuJvm;eJY tNydKifcsJawmh
usaemfywf0ef;usifu
a[haumiftuef;..rif;bmo&rf;rvdkYvJwJh
a[haumif..tt rif;bmawGzGifh[tHk;rvdkYvJwJh
'ghaMumifh...
ordkif;eJYyx0DrodwJh
usaemfh&JUtjzpf
b,fvdkvkyf pdwfnpftm;rSmvJ
'gawGtm;vHk;udk vpfvsLI
ZGJeJYtm;rmefudk tazmfjyK
usaemf opmjyKvdkufr,f
usaemfhajcvufawGYg
usdK;oGm;ygap
usaemfESvHk;om;ra<urcsif;
usaemfhEdkifiH trsdK;bmom omoem&JU
ordkif;eJYyx0DtwGuf
c&D;qufr,f...&yfwefYraebl;a[h.../
Edik if aH &;
trsdK;om;a&; tav;ay;aqmif&Guf
rif;&JU todPfeJY pdwf"mwf
wvlvlxufjrufNyDqdk&if
rif;udk..vl[kac:wGif
vlpm&if;0ifNyDrdkY vESpfacsmif;iif ..vl
olawmfpifvlvdkY yDyDoo ac:vdkufr,f/
229
230
'ghaMumifh...
rifhvufxJrSm &SdwJhuavmif
b,folawGajymifajymif
rif;ra,mifeYJ
wdkif;jynftwGuf
rifh&JUuavmiftpGrf;xufxuf
tjywfomETJvdkufprf;yg/
232
BuKd ;pm;av
pdrf;pdrf;aumifawGtjrif&Sif;vdkY
jynfwGif;rSmvif;ygap
tpdrf;qdkwm pdrf;ygrsm;&if
tarSmifbufudkul;ygoav
jrufpm;jrif;awG rsufrSefpdrf;wufawmh
aumufdk;udkvnf; tpdrf;xifay
tpdrf;qdkwm pdrf;ygrsm;&if
tuef;bufodkYul;ygoav
'dkYjynfolawGvnf;
uef;ukefay
tpdrf;a&mifawG 'dkYjynfuif;rS
tvif;a&mifvdkY csrf;omrav
tvif;a&mifqdkwm 'Drdkua&pDyJrdkY
jrefjref&zdkY BudK;pm;av
BudK;pm;av..BudK;pm;av./
233
BuKd ;pm;yg
[kd;a&S;tcg ausmif;awmfom;wdkY
pmaywwfzdkY BudK;pm;&Sm
olwdkYwawGpmaywwfvdkY
olYuRefb0uvGwfcJh&Sm
,cktcg ausmif;awmfom;wdkY
pmayudkvnf; pdwfryg
avmif;upm;yg taysmftyg;eJY
armfarmf<um;<um;aeMu&Sm
rif;wdkYwawG acgif;aqmifjzpf&if
'dkYjynfolawGvnf; tvGefepfem
'dkYjynfolawG aumif;pm;a&;rdkY
pmaywwfzdkYBudK;pm;yg
rif;wdkYwawG ynmwwfrS
ppfuRefb0vGwfMurSm
tJ'Dtcsdefcg wdkYawGa&mufrS
'dkYjynfolawGvnf; tvGefcsrf;om
BudK;pm;yg BudK;pm;yg/
234
wwd,tBurd o
f ydwt
f qH;k owfwu
kd yf JG
yxrtcsdef 1990 jynfhumv rEav;rSqGrf;avmif;vSLpOfuaygh
etzppfwyfypfowfvdkY
ZD0defa<uoHCmawGaoaMuMu
dkif;pdkif;,kwfrmpOfuaygh
'dkYawGacgif;iHkYrcH wGef;vSefr,fqdkNyD;
bk&m;ay;wJhur0g
yweduKZemudk pkaygif;um&GwfqdkMu
oydwfarSmufcJhMuaygh
'gayr,fh rsdK;,kwfetzppfwyf
oHCmawmfudkypfumowf
wdyd#u&ygrusefvufcH&
q&mawmfawG axmifeef;pH&aygh
'kwd,tBudrf 2007 pufwifbmumv
olwdkY&ufpuf,kwfrmpOfuaygh
wdkYwawGvHk;0vufrcH
wGef;vSefr,fqdkNyD;
oydwfarSmufur0g
yweduKZemudk
pkaygif;um &GwfzufMu
arwmydkYcsDwufqEjyMuaygh
'gayr,fh etz b,folYudk,frSrcefY
rmefrmeawG axmifum<uNyD;
aoewfeJY ypfowf
&uf&ufpufpuf
nO;f yef;ESyd pf uf
,kwfrmyufpufMuvdkY
oHCmawmfaoG;awG
ausmif;om;jynfolaoG;awG
ajrrSmca<uMu&aygh
235
'DvdkwpfoufvHk; qufcHMu&if
'dkYomoem 'dkYjynf&Gmudk
rdpmawGvuf
0yguftyf&vdrfhr,f
vmrnfhatmufwdkbm 2 &ufaeY
'g[m etzudk ay;r,fh
aemufqHk;'Dwf zrf;qD;xm; oHCmrsm;udk
cRif;csufr&Sd csufcsif;vGwf? rdrdrSm;,GifaMumif; jyefawmif;yef 'DESpfwef
'if;wdkYvufrcHu vmrnfhatmufwdkbm 3 &uf oDwif;uRwfvjynfh
y0g&PmaeY wwd,tBudrfoydwftqHk;owfwdkufyGJ 'dkYqifETJMur,f/
&[ef;oHCm ausmif;om;jynfol vufwGJMunfjzL 0dkif;umulzdkY
tm;vHk;toifhjyif.../
236
b0tvif;a&mif
b0tvif;a&mif xGef;vif;ajymifzdkY
pmMunfhwdkufawmf pmajray:0,f
aeYpOfESifhtrQ pmzwfMuavmh
pmayrzwf tysif;yuf
&,fumarmum aemufajymifumESifh
tdyfpm;om aecJhygu
pmaytod bmrSr&Sd
Avmewd trdkuftwd
vif;a&mifr&Sd okntwdrdkY
pmaya&;&m aqG;aEG;&mESifh
pD;yGm;ynm bmomomoem
,SOfNydKifa&;&m t&m&mwGif
rsufESufyef;rvS IH;uGJ&vdrfh
xdk0,fowd tpOf&Sd
aeYwdkif;aeYpOf pmzwf&ifjzifh
b0tod vif;a&mif&SdNyD;rdkY
pD;yGm;ynm bmomomoem
,SOfNydKifa&;&m t&m&mwGif
rsufESmyef;vSvS atmifyGJ&vdrfh/
237
aoG;aMumifae&if ab;a&Smifaevdu
k f
tmZmenfyDool oifh&JUaoG;
owdaoG; &J&JUarG;avmh
'DwpfcgETJr,fhoydwf
aemufqHk;ydwfrdkY
oif&h UJ aoG;eDreD
tmZmenfyDryD
'dkYodcsifonf/
oifhaoG;reDvdkY tmZmenfryDo&if
0gusifhusifhoifhaoG;a&mif
aoG;aMumif&if
ab;avQmifaevdkuf
oifvdkvlrdkuf 'dkYeJYrvdkufvJ
'dkYuawmh
'dkYoHCmawGtwGuf
'dkYaMumif;om;awGtwGuf
'dkYjynfolawGtwGuf
'dkYaoG;awGay;umqyf
'dkYtoufawGYg xGufygap
'dkYb0udk ay;uma0rnf
tmZmenfyDoolwdkY&JUaoG;
&J&JeDonf &J&JarG;onf
vdkuf&JwJhvl vdkufMuavm.../
238
oknvufaqmif
zdk;oknqdkvQif toHk;rusxif
rjzpfcsifMu rMum;csifMu
vltrsm;u jiif;MuNyD
oknrSmrl
olUwefzdk;oljrwfEdk;um
ae&mwum tNrJyg aecJhonf/
wefzdk;odrS wefzdk;&SdwJh
wefzdk;rodvQif
axmifaygif;rsm;pGm
xdkifaeygvnf;
bmrStoHk;rus oHk;r&yg
oknjzpfap rdrdXmae tNrJaeu
wefzdk;te*xdkufwefMu\
wpf...ESpf...jzpfap
rdrdXmae tNrJraebJ
ae&mwum tNrJygu
bmrS toHk;rus oHk;r&rdkY
wefzdk;rJhum oGm;vdrfhrnf
Oyrmaqmif xifatmifjytHh
ajcmuf6 xJ ig;5 EIwf
oknxkwfaomf
vnf;aumif;okn ae&mrus
wefzdk;rJhum oGm;vdrfhrnf
ajcmuf xJ ajcmufEIwf
oknxkwfrS
vnf;aumif;
ae&mus wefzdk;&Sdum
oGm;vdrfhrnf
ajcmufxJ ajcmufEIwf
239
wpfudk xkwfaomf
wpf\ Xme ae&mrus
wefzdk;rJhum oGm;vdrfhrnf
ajcmufxJ ig;EIwf wpfudkxkwfrS
wpf\ Xmeae&mus
wefzdk;&SdumoGm;vdrfhrnf/
ajcmufxJajcmufEkwf
wpfudkxkwfaomf
wpf\Xme ae&mrus
wefzkd;rJhumoGm;vrfhrnf/
ajcmufxJig;EIwf wpfudkxkwfrS
wpf\Xme ae&mMu
wefzdk;&Sdum oGm;vdrfhrnf/
oknoabm aocsmaESmum
tajzajym aqG;aEG;rnf/
oknqdkwmr&Sd udk,fpm;jyKum
xm;wmrdkY oifhrSmoknjzpfaeu
oknqdkwm vufcHyg
oifhrSm ynmr&SdygvQif
oif[m oknjzpfaeNyD
oifhrSm Opmr&SdygvQif
oif[m oknjzpfaeNyD
oifhrSm atmifjrifausmfMum;
r&Sdjim;u
oif[m oknjzpfaeNyD
oifhrSm vl\todr&Sdbdu
oif[m oknjzpfaeNyD
oif\xHrSm
ynm Opm atmifjrifausmfMum;
r&Sdjim;vnf;
vl\todoifhrSm&Sdu
240
vlYjynfavmu toHk;usvdrfh/
oifh\xHrSm vl\tod
r&Sdbdu
vlYjynfavmu aeazmf&vnf;
bmrStoHk;rus
oH;k r&rdYk
EGm;ESifh yrmwlay&m\/
241
todr<u,fao;wJh
yuwdjzLpifwJhESvHk;om;[m
'Dpepfqdk;&JU a&mifqdk;ay;rIaMumifh
eDjref;nSdKrdIif;cJh&w,f
&wmrvdk vkdwmr&&if
oHukef[pfqdk atmf[pfidkNyD;
qJqdkBudrf;armif;cJhw,f/
tmPm&Sifpepfudk zufwG,f&if;
udk,fhudk,fudk [kwfNyDtxifeJYaygh
igrSig
igomvQify"me
ighatmufi,fol igh&G,fwlESifh
*kPf0gBuD;olqdkwm
Avmewd igrodbl;
igac:&ifvm ckdif;wmvkyf
cHrajymeJY acG;jzpfoGm;r,f
taMumif;eJY tusdK;
taumif;eJY tqdk;
a0zefcsufawGigem;rvnf
igem;vnfwm igaumif;pm;zdkY
iguvGJ&if wjcm;vlyif
vlrxifcJhbl;
'DvdkeJY wjznf;jznf;BuD;jyif;&pfvdkY
rsufpdudkzGifh em;udkpGifh&pf
pmawGudkzwfrSwfypfwm
udk,fudk,fudk prf;ppfa0zefvSpfawmh
ig[m vlrS[kwfyg\avm
&vmwmu vlUtjzpf
vkyfaewmawGu vlrqef
tmPm&SifqefNyD;
bD;vl;wpfydkif; wd&pmefwpfydkif;eJY
243
dkif;csifwdkif; dkif;vmwJhESpfudk
vufcsdK;vdkY wGufa&ppfawmh
wdkif;jynftkyfcsKyf
tmPm&SifrsdK;,kwfawGqdkwJh
tmPm&Sif bdk;at*sydk;BuD;
Adv
k af e0if;
vlawGudk oef;csDowfwJh
AkdvfpdefvGif
l;aMumifrl;aMumif
a'gufwmarmifarmifeJY
apmarmif pEm0if;&JU
BudK;qGJ&mu&wJh
Adkvfoef;a&T armifat;
cifnTefYwdkY&JU b0qdkNyD;
ajymif;vTJvmvdkufwm
igeJY ighEdkifiH&JU
tmPm&Sifoufwrf;[m
av;q,fausmfvdkY
wpfEpS af wmifpeG ;f cJNh yyD /J
wdkif;jynftkyfcsKyf rsdK;,kwf
tmPm&SifawGu
xif&mpdik ;f
wdkif;jynftapcH0efxrf;awGu
xif&mESHUvdkY
igwdkYwdkif;jynfrSmvnf;
EdkifiHa&;? ynma&;? bmoma&;? vlrIa&;? pD;yGm;a&;
tp&SdwJhta&;awGeJY
wdkif;jynf&JU ,Ofaus;rI*kPf[efawGvnf;
bmwpfckrS rusefawmhygvm;
'Dvdkom qufNyD;
tmPm&SifqefMu&if
244
jrefrmqdkwm b,fvdk[mudk
jrefrmvdkYac:wmvJvdkY
ar;&rvdkjzpfawmhrnf/
jrefrmqdkwm urmrSm
csmwdcsmwmeJY
&yfwnfvmcJhwmr[kwf
udk,fydkif,Ofaus;rIeJY
wifhwifhw,fw,faecJhwJhvlrsdK;
'gudk-yk*Ha&S;a[mif;pwDykxdk;eJY
,Ofaus;rItarGtESpf
vufrIynmtppfawGu
ordkif;tjzpf
oufaojycJhw,fr[kwfvm;
a&S;acwfujrefrmawG&JU
vuf&m[m
urmuvlawGudk
tHMoavmufatmif
tqef;wMu,ftjzpfeJY
usef&pfatmif vkyfEdkifcJhw,f
igwdkYEdkifiH wkdif;wpfyg;olxH
csKyfcs,fcH&ayr,fh
wdEYk ikd if &H UJ
a&S;acgif;aqmifaumif;awGaMumifh
jrefrm&JU,Ofaus;rI[m
bmwpfckrS tcRwf,Gif;cJhygbl;
udk,fhwdkif;jynfudk
udk,fydkiftkyfcsKyfa&;ESifh
vGwfvyfa&;&atmif
AdkvfcsKyfatmifqef;ESifhwyg
toufaoG; acR; cEmudk,f paw;NyD;
vGwfvyfa&;udk
245
&,lay;cJhw,fav/
tckawmh
tmZmenfacgif;aqmifawG
,lay;cJhwJh vGwfvyfa&;
b,fqDxGufajy;vdkY oGm;cJhNyDvJ
t*Fvdyf&JU tkyfcsKyfa&;atmufrSm
ausmif;om;or*toif;
0dkiftrfbDattoif;
*sDpDbDattoif;
trsdKorD; ukrm&Dtoif;
ponfhEdkifiHa&;toif;awG
tpmiwfcH qEjyrIawG[m
vGwfvyfa&;r&cifrSm
vGwfvyfpGm&yfwnfEdkifcJhayr,fh
tckvGwfvyfa&;&vdkY
tmPm&Sif tkyfcsKyfa&;atmufrSm
ausmif;om;or*toif;
&[ef;ysdKor*toif;
ponfhEdkifiHa&;toif;awGeJY
tpmiwfcHqEjycGifhqdkwJh
vGwfvyfa&;[m
b,fudkxGufajy;&pfcJhNyDvJ/
t*FvdyftkyfcsKyfa&;atmufrSm
jrefrmEdkifiH&JU ynma&;udk
urmu txifrao;0HhcJhbl;
urmh&JU tkyfcsKyfa&;
ukvor*a&;XmerSm
twGif;a&;rSL; jrefrmOD;oefYygqdkNyD;
acgif;aqmifaumif;arG;xkwfvdkY
urmuawmif jrefrmudk
vufzsm;cgcJh&w,fr[kwfvm;
246
vGwfvyfa&;&p tcsdefcgor,rSm
tm&SmrSm jrefrmu
tpp t&m&momcJhvdkY
tm&S&JUpHjyEkdifiHjzpfcJhwmudk
aemifESpfaygif;ESpfq,fMum&if
jrefrmudk rD&r,fqdkwJh
puFmyl0efBuD;csKyf&JUpum;
puFmylrSm&SdwJh Rangoon Road, Burmese house
qdkwJh jrefrmemrnfawGu
ordkif;tjzpfoufao
usef&pfaecJhw,f[kwfvm;
'Dvdk urmrSm jrefrma[hvdkY
armfarmf<um;<um; wifhwifhw,fw,f
aeEdkifcJhwmudk
tmPm&SifAkdvfae0if;eJY
aemufygvlwpfpk&JU
,kwfrmaumufuspf
csdK;zsufypfcJhwmaMumifh
tckawmh bmwpfckrS
rusef&pfawmhbl;
tm;vHk;ysufpD;&pfcJhNyD;
tmPm&Sifpepfqdk;[m
EdkifhtwGuf aumif;usdK;ray;
qdk;usdK;awGudkom
qufwdkufay;aecJhw,f
jrefrmtcsif;csif;
aoG;pnf;&rSe;f rod
bmrod nmrodeJY
tcsif;csif; jyefcsypfcJhvdkY
tm;vHk;vJ aoG;acsmif;pD;&pfcJh&NyDav/
I;wdkufwdkif; rudkufMuygeJY
247
I;wdkufvdkY udkufwmvlr[kwf
acG;awG&JU tvkyfyg/
oif[m vlvm; acG;vm;
vlqdk&if vltvkyfudkvkyfyg
acG;tvkyfrvkyfygeJY
arv(30)&ufaeYrSm
Nidrf;csrf;a&;twGuf
'DyJ,if;udk c&D;xGufcJhpOfu
Edkb,f(vf)qk&Sif
atmifqef;pkMunfocifESifh
'Drdkua&pDvdkvm; jynfolrsm;udk
xbDqGJcRwf
t"rrk'Def;usifhum
&ufpufpGm owfjzwfypfMu
NyD;awmhrS rvkyf&ygbl;vdkY
urmudknm
oifwdkY&JU rormwJhrm,mawGudk
&yfwef;u &yfypfMuygawmh
tdk..jynfoltaygif;wdkY
'dkYEdkifiHtwGuf aumif;usdK;ray;
qdk;usdK;awGqufwdkufay;aewJh
ppftmPm&Sifpepfqdk;BuD;udk
oif[m vlyDovdkY
vlpifppfjzpfw,fqdk&if
q&mawmf oHCmawmfrsm;
q&m? q&mr ausmif;om;? 0efxrf;rsm;ESifh
jynfolvlxktm;vHk;aygif;pkNyD;
tmPm&Sif 'Dpepfqdk;BuD;udk
usLyifEkwf usLikwfygrusef
wGef;vSefypfKuygvdkY wdkufwGef;&if;.../
248
tdrpf w
k Bf u;D
aqmufwmuawmh wdkuftdrf
jzpfvmwmu 0g;tdrf
tajcurcdkif ,dkifEGJUEGJUaygh
trdk;tumu "ed
Mumvmawmh aqG;jrnfh
raqG;jrnfhwmu tw rmefrme
olydkif igydkifvku
tcsif;csif;csMuawmh
ab;tdrfawG vkyfckwfwD;Mu
tm;vHk;<uMuawmh
'kdYtarGawG olwdkY&
olwdkY pHjref;Muaygh...
rif;okn(Ak'wuodkvf)
249
rif;okn (Ak'w
uov
kd )f \ we*FaEGn
Mo0g'tcsKd U
==tm;emvdv
Yk yk &f wm rjzpfygapeJ/Y vkyo
f ifv
h Ykd vky&f wmyJ jzpfygap++
==acgif;aqmifqdkwm wm0efb,favmuf,lEdkifovJqdkwJh tay:rSm
rlwnfNyD; ay:vm&wmyg++
==oHcRex
f ;kd rS ke;f wJEh mG ;udk wefz;kd Bu;D Bu;D odyaf y;r0,fb;l / rdrv
d nf;
oHcRefxdk;ovdk xdk;ay;rS vkyfw,fqdk&if tJ'Dvl[m oHcRefrxdk;bJ kef;wJh
EGm;xufawmif wefzdk;edrfhao;w,f++
=="mwfqdkwm raumif;wJhbufudk ydkvdkufwJhoabm&Sdw,f/ reufrdk;
vif;vdkY ESpfa,mufu tdyf,mxoGm;NyD; ab;em;rSm wpfa,mufu tdyf
,mu rxao;bl;qdk&if rxao;wJhvlbuf tysif;"mwfu vdkufoGm;
w,f/ tJ'geJY ab;utazmf&SdaewmeJY jyeftdyfcsvdkufawmhwmyJ++
==tdyf,mu rxcsifwm? pmzwf&rSmysif;wm? vkyfp&m&Sdwmudk
rvkyfcsifrudkifcsifwm? tJ'g[m vlYobm0/ tJ'DvlYobm0udk ausmfEdkifrS
atmifjrifr,f? ausmifEdkifvm;? rausmfEdkifbl;vm;? udk,fhtay:rSmyJ
rlwnfw,f++
==aiGudk toHk;csr,fqdk&if aiGudk xda&mufpGmtoHk;csEdkifwJh t&nf
tcsif;&SdrS/ t&nftcsif;[mvnf; b,fvdkt&nftcsif;vJ/ udk,fhtwGuf
toHk;cswmvm;? trsm;twGufvm;?++
==vlwpfa,muf&UJ wefz;kd [m olb,favmuf wm0efawG,o
l mG ;ovJ
qdkwmay:rSmyJrlwnfw,f/ tJ'Dwefzdk;udk bmeJYrS vJNyD;? 0,fNyD; ,lvdkYr&
bl;++
==acwfa&pD;aMumif;xJrSm udk,fu a&ul;wwf&if vdk&mudk oGm;vdkY&
w,f/ rul;wwf&if &ifarQygEdik w
f ,f/ tJ'aD wmh acwfa&pD;aMumif;xJrmS
a&ul;xm;wwfzdkYvdkw,f++
==olrsm;cswahJ xmifxuf ud,
k u
hf ,
kd u
f ,
kd cf swhJ axmifu aMumufp&m
taumif;qHk;yJ++
==qifajcay;wJhae&mrSmawmfwJhvl[m t&m&mrSm nHhw,f++
250
251