Вы находитесь на странице: 1из 23

TCNICO CADERNO

APLICAO SISTEMAS VAV


CADERNOS TCNICOS

SISTEMAS DE CONTROLO, COMANDO, SUPERVISO E GESTO

Captulo A3

APLICAO: Sistemas VAV


1. O QUE SO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.2 2. ONDE SE APLICAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.2 3. PORQU USAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.2 Vantagens econmicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.2 Vantagens tcnicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.2 Poupana energtica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.2 Cargas a combater. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.3 Zona perimetral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.3 Zona interna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.3 4. COMO DIMENSIONAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.4 4.1. Descrio de funcionamento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.6 4.1.1. Zona terminal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.6 4.1.2. Mquina Central UTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.7 5. EQUIPAMENTOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.9 5.1. RC - regulador de caudal Mod. TVR-Easy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.9 5.2. MC - Medidor de caudal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.9 5.2.1.Medidor de caudal redondo mod. VMR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.9 5.2.2. Medidor de caudal rectangular Mod. VME . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.9 5.2.3. Caixa VAV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.10 5.2.4. Difusores de ar quadrados ou redondos de elevada induo . . . . . . . . . . . . . A3.10 5.2.5. Difusores lineares de seco varivel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.11 6. EXEMPLOS DE INSTALAES VAV 6.1. Distribuio em baixa presso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.12 6.2. Distribuio em alta e mdia presso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.13 6.3. Distribuio em alta velocidade na conduta principal e baixa velocidade no piso. . . . A3.14 6.4. Instalao VAV em espaos de open-space e gabinetes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.16 6.4.1. Exemplo 1: pequena compartimentao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.16 6.4.2. Exemplo 2: compartimentao integral (ou quase) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.18 6.5. Instalao VAV com mquina de expanso directa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A3.20

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.1

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

Sistemas de Caudal de Ar Varivel (Sistemas VAV)


1. O QUE SO: So sistemas de ventilao e ar-condicionado centralizadas constitudos por: > Unidade de ventilao ou unidade de tratamento de ar > Rede de condutas > Unidades terminais de regulao e difuso do ar nos quais h possibilidade de variar o caudal de ar em funo das necessidades trmicas em cada instante. Vantagens tcnicas: > Possibilidade de zonificar. > Aumento do conforto devido ao tratamento independente em funo da carga trmica existente em cada zona. > Possibilidade de colocao fora de servio determinada(s) zona(s) sem afectar o funcionamento das restantes. > Balanceamento automtico da instalao. Poupana energtica (exemplo) Comparmos os custos de energia durante um ano dos ventiladores de uma instalao de ar condicionado , admitindo-se: 2. ONDE SE APLICAM: Em edifcios nos quais ao longo do perodo de funcionamento h grande variao da sua carga trmica interna, por exemplo: > Grandes reas comerciais > Edifcios de escritrios > Zonas hospitalares, clnicas e consultrios > Salas de aula > Agncias bancrias > Moradias com vrias zonas 100 kW de potncia total dos ventiladores 260 dias/ano e 10h/dia em funcionamento custo de Kwh de 0,0988 (*) Considerando uma instalao de caudal constante temos: 260 dias x 10h x 100 kW x 0,0988 = 25.688,00 Considerando agora uma instalao de caudal de ar varivel com variao contnua da rotao do ventilador, pelo motor, temos: Horas/Ano 150 200 250 3. PORQU USAR: Vantagens econmicas: > Poupana energtica > Permite o arrefecimento gratuito durante um perodo significativo do ano Free-cooling. > Menor custo de investimento quando comparado com outros sistemas com igual qualidade tcnica. > Menor custo e espao necessrio para a(s) unidade(s) de tratamento de ar > Menor custo de explorao da instalao Economia por ano com caudal de ar varivel 18.557,00 (*) Tarifrio da EDP para 2005 fora de vazio 300 400 500 800 2.600 preo Kwh 0,0988* Volume de ar 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Potncia abs. 100% 73% 51% 34% 22% 13% 6% kW 15.000 14.600 12.275 10.200 8.800 6.500 4.800 72.175

72.175

7.131,00

A3.2

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

Cargas a combater Se considerarmos um edifcio de escritrios como prottipo em cada piso h que considerar dois tipos de zonas no que a cargas trmicas diz respeito: zona perimetral ou junto fachada e zona interior.

Zona interna Trata-se da zona compreendida entre o limite da zona permetral e a zona de corredores e acessos. Nesta zona teremos somente cargas variveis tais como: - Ocupao - Iluminao - Outras: computadores, mquinas, etc. Pode-se concluir que com excepo da carga de transmisso que pode ser positiva ou negativa, em funo da poca do ano, o resto das cargas so sempre positivas. Zona Perimetral Zona Interna Resumo das cargas por zonas de edifcio Inverno Vero Inverno Vero
Transmisso Radiao Iluminao Ocupao Outras cargas

Zona Perimetral

Zona Interna

Fig.1

Zona perimetral Nesta zona so geradas cargas de dois tipos: > Cargas constantes: Originadas na transmisso de calor atravs de paredes e janelas. Podem ser positivas (vero) ou negativas (Inverno) > Cargas variveis: So sempre positivas e dependem fundamentalmente das seguintes fontes: - Radiao solar - Ocupao - Iluminao - Outras - computadores, mquinas, etc.

+ + + +
Fig.2

+ + + + +

+ + +

+ + +

Uma soluo de condicionamento de ar que melhor se adapta as cargas apresentadas ser: Zona com cargas (+) e (-) - Unidade de tratamento do ar do tipo caudal constante e temperatura de insuflao varivel. Zona com cargas (++) - Unidade de tratamento de ar do tipo caudal varivel e temperatura de insuflao constante Como exemplo apresenta-se o o diagrama sinptico, figura 3.

mod. MS 200
Atenuador de som

Srie TKM Climatizador V.A.C.

mod. MS 200
Atenuador de som

Srie TKM Climatizador V.A.V. Retorno Cobertura Piso Tcnico

Outras zonas

Outras zonas

2 1 3

4 6 1
Outras zonas

Outras zonas

CTa

1 - Registo corta-fogo modelo FK-TA (rectangular) ou FKR-TA (redondo) 2 - Regulador de caudal constante RN (redondo) ou EN (rectangular) 3 - Difusor de caudal constante linear VSD35/DS 4 - Regulador ou caixa VAV: TVR- Easy /TVZ 5 - Difusor linear com plenos Varyset VSD / VA 6 - Difusores do tipo rotativo: TDF / VDW / DCS / ADD 7 - Controlador de temperatura ambiente: NTC-100-A2 Fig.3

6
Servomotor Regulador VAV

CTa

Controlador de temperatura ambiente Controlador de presso (sonda + regulador de presso)

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.3

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

4. COMO DIMENSIONAR Uma instalao VAV dimensiona-se da mesma forma que uma instalao VAC no que distribuio de ar diz respeito. Em relao UTA uma vez que o coeficiente de simultaneidade das cargas sempre inferior a 100% o seu dimensionamento pode ser feito para valores de caudal inferiores. Nas fig. 4 e 5 apresentam-se 2 instalaes de ar condicionado do tipo centralizado uma de caudal constante (fig.4) e outra de caudal varivel (fig.5). Alis a instalao VAV tem como base a instalao VAC qual se colocaram os rgo electromecnicos para a transformar em VAV.
Figura 4

Instalao de Ar Condicionado com uma UTA com free-cooling - CAUDAL CONSTANTE

Central de Produo de gua Fria e Quente Chiller e Bombas de Calor ou Chiller com Recuperador ou Chiller e Caldeiras

M3 M1

M2 F

Central de Bombagem

Painel de Comando

Trajectria do Sol

Piso 4

Escritrio

Escritrio

Piso 3

Escritrio

Escritrio

Piso 2

Escritrio

Sala de Reunies

Fachada "B" Nascente/Sul


Piso 1

Sala de demonstrao

Sala de Reunies

Fachada "A" Ponte/Norte

Piso 0

Recepo

Recepo

Piso -1

Armazm

Armazm

VI VE F M1, M2, M3 DP1

Ventilador de insuflao Ventilador de retorno / exausto Filtro Actuadores de registo de ar modulantes (NACM) Pressostatos dif. (filtro) (930.8022)

DP2 DP3 VCf VCq VD VM

Pressostatos dif. (vent. VI) (P233) Pressostatos dif. (vent. VE) (P233) Vlvula control 2 vias frio (NVCB) Vlvulas control (2 vias quente) (NVCB) Vlvulas de equilbrio dinmico (Alpha) Vlvulas de corte (SYC)

A3.4

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

Figura 5

Instalao de Ar Condicionado com uma UTA com free-cooling - CAUDAL VARIVEL

M3

M2 F

Central de Produo de gua Fria e Quente Chiller e Bombas de Calor ou Chiller com Recuperador ou Chiller e Caldeiras

M1

Central de Bombagem

Painel de Comando

MCi
Trajectria do Sol

MCr

Piso 4

Escritrio

RC

RC

Escritrio

Piso 3

Escritrio

RC

RC

Escritrio

Piso 2

Escritrio

RC

RC

Sala de Reunies

Fachada "B" Nascente/Sul


Piso 1

Sala de demonstrao

RC

RC

Sala de Reunies

Fachada "A" Ponte/Norte

Piso 0

Recepo

RC

RC

Recepo

Piso -1

Armazm

RC

RC

Armazm

VI VE F M1, M2, M3 DP1 DP2 DP3 VCf

Ventilador de insuflao Ventilador de retorno / exausto Filtro Actuadores de registo de ar modulantes (NACM) Pressostatos dif. (filtro) (930.8022) Pressostatos dif. (vent. VI) (930.8022) Pressostatos dif. (vent. VE) (930.8022) Vlvula control 2 vias frio (NVCB)

VCq VD VM VVi VVr TPd MCi MCr RC

Vlvulas control (2 vias quente) (NVCB) Vlvulas de equilbrio dinmico (Alpha) Vlvulas de corte (SYC) Variador de velocidade (VI) (variao de frequncia) Variador de velocidade (VR) (variao de frequncia) Transmissor de presso diferencial (984) Medidor de caudal insuf. redondo VMR; rectang. VME Medidor de caudal retorno redondo VMR;rectang. VME Regulador de caudal redondo: TVR Easy

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.5

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

4.1. DESCRIO DE FUNCIONAMENTO 4.1.1 Zona terminal

ESQUEMA SINPTICO Ex.: escritrio do piso 4 direito, na figura 5, folha 5

Retorno mquina

Ar de insuflao da mquina proveniente da courette principal


24V ca

RCr

Cta

Figura 6

LEGENDA

Ref. RCi, RCr CTa St DI1 DIn

Equipamento Regulador de caudal VAV (O100 a O0400) ; caudal de 35 a 6035 m /h Controlador de temperatura ambiente Sensor remoto de temperatura conduta(change-over) Difusores rotacionais com pleno prprio p/insuflao
3

Modelo TVR Easy, ver TROX NTC 100-A2 NTE 10-1 TDF, DCS, ADD VDW, RFD, (ver TROX)

Gr

Grelha de retorno

AH-0/AG

ESQUEMA ELCTRICO
CTa 1 2 3 4 5 L mx.= 56m 24Vca +15% com RCi 1 2 1 2 3 4 RCr 1 2 1 2 3 4 ST SR2 GND SR1

DIAGRAMA FUNCIONAL
Caudal do ar atravs das RCi e RCr V mx

V mn. VA T BP

Figura 8

Figura 7

T - Temperatura lida na sonda interma do CTa VA - Valor ajustado (0 a 30C), no CTa BP - Banda proporcional (1 a 30C), no CTa (1) V mx - Caudal mximo (0 a 100%), no RC V mn - Caudal mnimo (0 a 100%), no RC (1) (1) H 7 tamanhos disponveis - dim. 100 a 400 - e gama de caudais entre 35 e 6035 m3/h - ver folheto tcnico n 5/3.5/P/1 correspondente ao regulador de caudal modelo TVR-Easy da TROX

A3.6

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

4.1.2 Mquina Central UTA


ESQUEMA SINPTICO: UTA SRIE TKM

M3 M2 F

M1

PAINEL DE COMANDO E CONTROLO


Figura 7

LEGENDA Ref. VI VE F M1, M2, M3 DP1 DP2 DP3 VCf VCq VD VM VVi VVr TPd MCi MCr Equipamento Ventilador de insuflao Ventilador de retorno Filtro de ar actuadores de registo de ar modulantes Pressostato diferencial (colmatao do filtro) Pressostatos dif. (estado de VI) Pressostatos dif. (estado de VE) Vlvula controlo (2 vias frio) Vlvulas controlo (2 vias quente) Vlvulas de equilbrio dinmico Vlvulas de corte Variador de velocidade (VI) Variador de velocidade (VR) Transmissor de presso diferencial Medidor de caudal de ar insuflao (redondo O100 a O400, rectangular at 1000 x 1000) Medidor de caudal de ar retorno (redondo O100 a O400, rectangular at 1000 x 1000) 984 Red. VMR, rect. VME Red. VMR, rect. VME NACM 930.8022 930.8022 930.8022 NVCB NVCB Alpha SYC Modelo

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.7

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

4.1.2 Mquina Central UTA (continuao)

DESCRIO DE FUNCIONAMENTO O ventilador de insuflao controlado de modo a manter uma presso constante na conduta de insuflao medida por (TPd). Esta presso a mnima necessria (P0) ao correcto funcionamento de todos os reguladores de caudal espalhados pelos diversos pisos.

DIAGRAMA FUNCIONAL - Ventilador de insuflao (VI) controlo Velocidade mxima

Velocidade mnima Figura 8


Po

Presso na conduta de insuflao (lida por TPd)

O ventilador de retorno controlado de modo a que o caudal de retorno lido no medidor de caudal MCr - seja igual ao caudal de insuflao lido no medidor de caudal MCi ou ligeiramente inferior, no caso de se pretender uma sobrepresso nos espaos condicionados.

DIAGRAMA FUNCIONAL - Ventilador de retorno/exausto (Vr) Velocidade mxima

Velocidade mnima Figura 9 Caudal de ar de retorno (lido no MCr) Valor de comparao (caudal do ar de insuflao lido no MCi)l

ESQUEMA ELCTRICO
Variadores de velocidade VVi - + VVr - + MCr 1 2 3 4 5 VMR ou VME MCi 1 2 3 4 5 984 TPd 1 2 3 4

24V ca

24V ca

24V ca

Sada analgica "1"

Sada analgica "2"

Entrada analgica "1"

Entrada analgica "2"

Entrada analgica "3"

Controlador Digital FX15 (montado no painel de controlo da UTA mod. TKM

Figura 10

A3.8

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

5. EQUIPAMENTOS

5.1. RC - regulador de caudal Mod. TVR-Easy Regulador de caudal de ar redondo disponvel em 7 tamanhos desde 100 mm a 400 mm e caudais desde 35 a 6035 m3/h prprio para instalaes VAC e VAV Caractersticas principais: > Presso diferencial: de 50 a 1000 Pa > Temperatura ambiente: 0 a 50 C > Alimentao: 24V ca +- 20% > Consumo: max. 3 Watt > Grau proteco: IP20 > Sinal de comando: 0 a 10Vcc mod. TVR-Easy Figura 11 > Sinal de informao de caudal: 0 a 10 Vcc Acessrios: atenuadores de som; baterias de gua quente, baterias de resistncias elctricas.

5.2. MC - Medidor de caudal 5.2.1 - Medidor de caudal redondo mod. VMR Medidor de caudal redondo disponvel em 7 tamanhos desde 3 dim. 100 a 400 mm e caudais desde 35 a 6035 m /h prprio para a leitura e transmisso do caudal de ar em instalaes AVAC. Caractersticas principais: > Elemento de medida: dupla estrela com tomadas radiais da presso dinmica e presso total > Presso diferencial de 50 Pa at 1000 Pa > Temperatura ambiente: 0 a 50 C mod. VMR Figura 12 > Alimentao: 24 VCa +- 15% > Consumo: 1 W > Grau de proteco: IP20 > Sinal de comando: 0 a 10Vcc > Sinal de informao de caudal: 0 a 10 Vcc

5.2.2. MC - Medidor de caudal rectangular Mod. VME Medidor de caudal de ar redondo disponvel em 50 tamanhos distintos: desde 200 x 100mm a 1000 x 1000mm em passos de 100mm e caudais desde 162 m3/h at 36.360 m3/h prprio para leitura e transmisso de caudal de ar em instalaes AVAC. Caractersticas principais: > Elemento de medida: rguas mltiplas com vrias tomadas de presso diferencial e presso total > Presso diferencial de 50 Pa at 1000 Pa > Alimentao: 24 VCa +- 15% mod. VME Figura 13 > Consumo: 1 W > Grau de proteco: IP20 > Sinal de informao de caudal: 0 a 10 Vcc

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.9

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

5.2.3. Caixa VAV Regulador de caudal de ar redondo com caixa atenuadora de som rectangular disponvel em 7 tamanhos desde DN100 a DN400 e caudais desde 35 a 6035m3/h prprio para instalaes VAC e VAV de baixa, mdia e alta presso. Caractersticas principais: > Presso diferencial: de 50 at 1000 Pa > Temperatura ambiente: 0 a 50 C > Alimentao: 24V ca +- 20% > Consumo: max. 3 Watt > Grande proteco: IP20 mod. TVZ/TVA/TVB Figura 14 > Sinal de comando: 0 a 10Vcc > Sinal de informao de caudal: 0 a 10 Vcc Acessrios: atenuadores de som; baterias de gua quente, baterias de resistncias elctricas.

5.2.4. Difusor de ar quadrado ou redondo de elevada induo um difusor rotacional com forma redonda ou quadrada feito a partir de chapa de ao galvanizada com acabamento base termolacado em cor RAL-9010. A sada do ar feita atravs de ranhuras dispostas radialmente. A entrada do ar feita por um pleno com gola de entrada circular lateral, ou vertical. Incluindo opcionalmente registo de regulao de caudal. O difusor fixado estrutura do pleno por um parafuso central a uma travessa, podendo ser colocado e removido facilmente pela parte frontal. Caractersticas principais: > Prprio para sistemas AVAC, VAC ou VAV, com variao entre 25% a 100% do caudal nominal, para p direito entre 2,6 e 4m. > Caudal at 900 m /h > Difuso rotacional mod. ADD Figura 16a mod. RFD Figura 16b > Elevado poder de induo > Rpida reduo da velocidade do ar > Elimina estratificaco de temperaturas > Flexibilizao da montagem - com ou sem tecto falso > Integrvel em tectos falsos com placas standard metlicas ou sintticas e em tectos de gesso (placoplart ou outros) > Fcil colocao e remoo pela parte frontal
3

mod. VDW Figura 15a

mod. TDF Figura 15b

Modelo mod. Oasis Figura 17a mod. DCS-P Figura 17b TDF/RFD/TDV/DCS VDW/ADD Oasis/Passclean

Caudal mximo recomendado 900 m3/h 1500 m3/h 500 m /h


3

A3.10

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

5.2.5. Difusores lineares de seco varivel No caso de difusores lineares possvel utiliz-los em sistema VAV desde que o caudal mnimo no seja inferior a 40% do caudal nominal. Caso isso acontea necessrio usar plenos especiais com seco varivel como se mostra na figura abaixo. Difusor linear em alumnio anodizado, disponvel de 1 a 4 vias, constituido por deflectores plsticos com 15 cm de comprimento que conferem uma total flexibilidade na orientao do fluxo de ar em toda a extenso do difusor. O acabamento superficial pode ser em cor RAL a definir, sendo os deflectores em cor preta (RAL 9005) ou branca (RAL 9002) sob pedido. Os remates e topos disponveis permitem uma perfeita conjugao difusor-tecto falso.O pleno em chapa de ao galvanizada de baixo perfil com ou sem isolamento interior est disponvel em vrios tipos de configurao de modo a flexibilizar a sua adaptao ao local.

Caractersticas principais: > Prprio para sistemas AVAC a caudal constante ou do tipo VAV com variaes entre 40% e 100% do caudal nominal. > Caudal at 400 m /h. > Elevado poder de induo com consequente diminuio do diferencial de temperatura e velocidade do ar. Plenos de baixo perfil e elevada performance - com vrios tipos de execuo o que flexibiliza a sua adaptao a vrios tipos de distribuio de condutas. > Disponibilidade de vrios tipos de acabamentos e remates de modo a criar a harmonia necessria ao tecto falso escolhido. > Fcil orientao do fluxo de ar devido aos deflectores rotativos o que lhe confere uma elevada flexibilidade. > Fcil ajuste do registo de caudal atravs da parte frontal do difusor depois de montado.
3

Difusor linear com pleno standard - caudal de ar entre 40 a 100% do caudal nominal.

Difusor linear com pleno VAV - caudal de ar entre 20 a 100% do caudal nominal.

Figura 18

Figura 19

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.11

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

6. EXEMPLOS DE INSTALAES VAV 6.1 Distribuio em baixa presso (figura 20)

M3

M2 F

M1

Painel de Comando

2 3

5 CTa 2

5 CTa Outros Pisos Outras zonas

1 - Registo corta fogo modelo FK-TA ou FKR-TA 2 - Regulador de caudal modelo TVR-Easy 3 - Difusor linear com pleno Varyset VSD35/VA 4 - Difusor rotacional TDF/DCS/ADD 5 - Controlador de temperatura ambiente NTC100-A2 Figura 20

A3.12

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

6.2. Distribuio a alta e mdia presso (fig. 24)

M3

M2 F

M1

Painel de Comando

2 3

1 5 CTa 2

Outros Pisos

5 CTa Outras zonas

1 - Registo corta fogo modelo FK-TA ou FKR-TA 2 - Regulador de caudal modelo TVR-Easy 3 - Difusor linear com pleno Varyset: VSD35-VA 4 - Difusor rotacional TDF/DCS/ADD 5 - Controlador de temperatura ambiente NTC100-A2

Figura 21

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.13

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

6.3. Distribuio em alta velocidade na conduta principal e baixa velocidade no piso Devido exiguidade de espao nem sempre possvel realizar uma instalao de caudal de ar varivel a baixa velocidade sendo tambm problemtica por outro lado a distribuio de alta velocidade no interior de cada piso. Nestes casos uma soluo mista ser a mais aconselhada i..:

> Distribuir o ar nas condutas principais a alta velocidade. > Distribuir o ar nas condutas do piso a baixa velocidade. Aplicando este conceito a uma instalao como a que atrs se fez referncia chegamos a uma soluo como a que se representa na figura. 23.

ESQUEMA SINPTICO

Para outros reguladores

CRP
Alta Velocidade SMC

RC
Baixa velocidade

SMC

RP

SP

CTa

RC - Regulador de caudal: TVR-Easy CRP - Caixa reguladora de presso: TVZ/TVA/TVB CTa - Controlador de temperatura ambiente: NTC-100-A2 SP - Transmissor de presso: 984 RP - Regulador de presso TC-8901-2183-WK SMC- Sensor de medio de caudal

ESQUEMA ELCTRICO
TVR-Easy CRP TVR-Easy RC 1 2 1 2 3 4 com 24V ca 1 2 3 4 5 SR1 GND SR2 CTa 24V ca 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 RP TC-8901-2183-wk 1 2 3 4 SP 984 com 1 2 1 2 3 4

Figura 22

A3.14

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

M3

M2 F

Central de Produo de gua Fria e Quente Chiller e Bombas de Calor ou Chiller com Recuperador ou Chiller e Caldeiras

M1

Central de Bombagem

Painel de Comando

Atenuador de som
3

Atenuador de som

5
Cta

2
1

5
Cta

SMC

RP

SP

7 3 4

Outros Pisos

5
Cta

2.1
Retorno

- Registo corta fogo rectangular FK-TA redondo FKR-TA 2 - Caixa reguladora de presso TVZ/TVA/TVB 2.1 - Caixa reguladora de caudal: TVZ/TVA/TVB 3 - Regulador de caudal: TVR-Easy

4 5 6 7 CTa

- Difusor linear com pleno Varyset: VSD35-VA - Difusor rotacional TDF/DCS/ADD, etc - Regulador de presso TC-8901-2183-WK - Transmissor de presso: 984 - Controlador de temperatura ambiente: NTC-100-A2

Figura 23

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.15

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

6.4.Instalao VAV em espaos de open-space e gabinetes Considerando uma instalao preparada inicialmente para open-space como assegurar uma boa distribuio de ar aps uma compartimentao. 6.4.1 Exemplo 1: pequena compartimentao

ESQUEMAs SINPTICOs Instalao inicial (VAV - Open-Space)

UTA

ST

Ar- frio (14 a 16C) ou Ar-quente (25C e superior)

24V ca

CTa

RCr

Figura 24 ESQUEMA SINPTICO Instalao compartimentada (1 ou 2 gabinetes)

UTA

ST

RCi

Ar- frio (14 a 16C) ou Ar-quente (25C e superior)

RCr

24V ca

10 a 15% do caudal total


RCg

CTa

CTa

Ar de retorno atravs da frincha da porta ou grelha

Figura 25

LEGENDA RCi, RCr, RCg DI1, DI2, DIn CTa GR Regulador de caudal Difusores de ar rotacionais Controlador de temperatura ambiente Grelha geral de retorno TVR-Easy TDF, DCS, ADD, NTC100-A2 AH-0/AG

A3.16

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

6.4.1 Exemplo 1: pequena compartimentao (continuao)

ESQUEMA ELCTRICO Instalao VAV - Open-Space

TVR-Easy RCi 1 2 1 2 3 4 com 24V cc

TVR-Easy RCr 1 2 1 2 3 4

STr (2)

ST (1) 1 2 3 4 5 SR1 GND SR2 CTa NTC 100-A2

Figura 26

ESQUEMA ELCTRICO Instalao VAV Open-Space com 1 ou 2 gabinetes

Open space TVR-Easy RCi 1 2 1 2 3 4 com 24V cc TVR-Easy RCr 1 2 1 2 3 4 com 24V cc

Gabinete

TVR-Easy RCi 1 2 1 2 3 4

STr (2)

STr (2)

ST (1) 1 2 3 4 5 SR1 GND SR2 CTa NTC 100-A2 1 2 3 4 5 SR1 GND SR2 CTa

ST (1)

NTC 100-A2

Figura 27

Nota: (1) - Esta sonda permite comutar o ciclo de funcionamento invertendo a sada do controlador CTa sempre que o ar de insuflao passe de frio (14 a 16C) a quente (25C e superior) (2) - Esta sonda de temperatura remota (opcional em alternativa sonda interna do controlador).

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.17

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

6.4.2 Exemplo 2 compartimentao integral ou quase

ESQUEMAS SINPTICOS Instalaoinicial ( VAV - Open-Space)

UTA

ST

Ar- frio (14 a 16C) ou Ar-quente (25C e superior)

24V ca

CTa

RCr

Figura 28

Instalao VAV - Totalmente compartimentada


Retorno UTA Conduzido ou em Tecto Aberto

UTA

Ar- frio (14 a 16C) ou Ar-quente (25C e superior)

24V ca

24Vca ST RC1

24Vca ST RC2

24Vca ST RCn

CTa1 Sala 1

CTa2 Sala 2

CTan Sala n Figura 29

LEGENDA
RCn RP DI1, DI2, DI3 CTa1, CTa2, CTa n GR, GR1, GR2,GRm Regulador de caudal Medidor de Caudal Difusores de ar rotacionais Controlador de temperatura ambiente Grelhas de retorno TVR-Easy TVR-Easy TDF, DCS, ADD, NTC 100-A2 AH-0/AG

A3.18

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

RCr

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

6.4.2 Exemplo 2 compartimentao integral ou quase (continuao)

ESQUEMA ELCTRICO Instalao Inicial (VAV - Open-Space)

TVR-Easy RCi 1 2 1 2 3 4 com 24V cc

TVR-Easy RCr 1 2 1 2 3 4

STr (2)

ST (1) 1 2 3 4 5 SR1 GND SR2 CTa NTC 100-A2


Figura 30

ESQUEMA ELCTRICO Instalao VAV - Totalmente compartimentada

Open space TVR-Easy MC 1 2 1 2 3 4 com 24V ca TVR-Easy RCr 1 2 1 2 3 4 com 24V ca

Gabinete

TVR-Easy RCn 1 2 1 2 3 4

STr (2)

ST (1) 1 2 3 4 5 SR1 GND SR2 CTa NTC 100-A2

Figura 31

Nota: (1) - Esta sonda permite comutar o ciclo de funcionamento invertendo a sada do controlador CTa sempre que o ar de insuflao passe de frio (14 a 16C) a quente (25C e superior) (2) - Esta sonda de temperatura remota opcional em alternativa sonda interna do controlador.

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.19

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

6.5. Instalao VAV com mquina de expanso directa Nas mquinas bomba de calor do tipo expanso directa no possvel variar o caudal de ar de insuflao uma vez que absolutamente necessrio manter constante o caudal de ar atravs do evaporador da mquina - caso no fosse constante haveria o perigo de aparecer uma placa de gelo a obstruir a passagem do ar. Uma forma de ultrapassar esta limitao conseguindo uma variao de carga trmica a insuflar no ambiente pode ser a seguinte:

ESQUEMA SINPTICO

ST

CRP

24V ca

RP

SP

Presso Constante
24V ca

ST

Tr

Unidade de axpanso directa com 2 compressores

Controlador de temperatura

ST 24V ca

Figura 32

LEGENDA CRP CP SP DI1, DIn RC CTa Controlador regulador de presso Controlador de presso Transmissor de presso Difusores rotacionais Regulador de caudal Controlador de temperatura ambiente TVR-Easy TC 8901-2183-WK 984 TDF/DCS/ADD TVR-Easy NTC-100-A2

A3.20

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

ESQUEMA ELCTRICO: Controlo de presso

TVR-Easy CPR 1 2 1 2 3 4 com 24V cc 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 RP TC-8901-2183-WK 1 2 3 4 SP 984 Figura 33

ESQUEMA ELCTRICO: Controlo de temperatura de cada zona

TVR-Easy RCr 1 2 1 2 3 4 com 24V ca 1 2 3 4 5 SR1 GND SR2 CTa NTC 100-A2 Figura 34 STr (2)

ST (1)

Nota: (1) - Esta sonda permite comutar o ciclo de funcionamento invertendo a sada do controlador CTa sempre que o ar de insuflao passe de frio (14 a 16C) a quente (25C e superior) (2) - Esta sonda de temperatura remota opcional em alternativa sonda interna do controlador.

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

A3.21

SISTEMAS DE CAUDAL DE AR VARIVEL

ESQUEMA ELCTRICO - System 27 Controlo de temperatura da mquina - Bomba de calor com 2 compressores

Sensor de Temperatura Remoto srie A99

A99

Tr

Bornes no Quadro Elctrico

A B A27A2N21 S27A2 D27A2N1Q

Selectores
A B C S

Selectores
A B C S

A27A

S27A

D27A

JOHNSON O O CONTROLS
3 4 5 1 2 6 7 8

JOHNSON O O CONTROLS
3 4 5 1 2 6 7 8

JOHNSON O O CONTROLS
1 2

230V/50Hz F N

Opcional indicador de temperatura

Terminais da Bomba de Calor R Y1 Y2 O Sada de tenso 1 Compressor 2 Compressor Inverso da bomba de calor

Figura 35

A3.22

SISTIMETRA

Porto

CONTIMETRA

Lisboa

Вам также может понравиться