Вы находитесь на странице: 1из 38

AULA 5 1. Aula 5: Estruturas Lgicas. Lgica de Argumentao. Diagramas Lgicos.................. .................................................................... 2 2. Questes comentadas. .......................................................... 18 3. Me morex .......................................................................... ...

74 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH 1. Aula 5: Estruturas Lgicas. Lgica de Argumentao. Diagramas Lgicos. Bom dia, pessoal. Hoje teremos nossa 5a aula, de Lgica. Lgica um assunto muito cobrado pela ESAF. Ela, inclusive, utili za proposies como forma para cobrar outros assuntos do edital, como lgebra, Geometr ia... Vocs vero nos exerccios. Por hora, fiz um pequeno resumo introdutrio. Fixem-no , que ele bem importante. Esta a nossa ltima aula. Obrigada pela participao de vocs. Muito sucesso na prova da CGU. Qualquer coisa, me escrevam no karinewaldrich@po ntodosconcursos.com.br. Boa aula.

Conectivo E Nome: conjuno Smbolo: ^ O que significa: a proposio composta s ser verdade ra se ambas as proposies simples forem verdadeiras. Por exemplo: A Espanha ganhou a Copa de 2010 e a Holanda ficou em segundo. Se a primeira proposio (A Espanha gan hou a Copa de 2010) estiver correta, e a segunda (Holanda ficou em segundo) tambm , a proposio toda (a frase toda) est correta. Seno, ela est errada. Ou seja, se V e V = V. Da mesma maneira, se uma das proposies estiverem erradas, a proposio composta estar e rrada. Portanto: V eF=F Por exemplo: O Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira e o Rogrio Ceni jogador da Seleo Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 2 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH PS: o Mano Meneses realmente o tcnico da seleo brasileira, ou seja, a primeira prop osio est correta. Mas o Rogrio Ceni no jogador da Seleo Brasileira, ento a segunda sio est errada. Portanto, o valor lgico (a alma da proposio) : V eF=F

(ou seja, a proposio composta Falsa) Mais um exemplo: O Zagallo o tcnico da Seleo Br sileira e o Alexandre Pato jogador da Seleo. PS: o Zagallo no o tcnico da seleo bra eira, ou seja, a primeira proposio est falsa. Mas o Alexandre Pato jogador da Seleo B rasileira, ento a segunda proposio est correta. Portanto, o valor lgico : F eV=F

(ou seja, a proposio composta Falsa) ltimo exemplo: O Zagallo o tcnico da Seleo Bra eira e o Rogrio Ceni jogador da Seleo PS: o Zagallo no o tcnico da seleo brasileir seja, a primeira proposio est falsa. E o Rogrio Ceni no jogador da Seleo Brasileira nto a segunda proposio tambm est errada. Portanto, o valor lgico : F eF=F

Assim, em resumo, o conectivo E se comporta da seguinte forma (a tabela abaixo c onhecida como Tabela-Verdade. No se preocupem com esse nome agora, mais a frente falarei mais sobre ela): CONECTIVO E V eV=V VeF=F 3 Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH F eV=F FeF=F Conectivo Ou Nome: disjuno Smbolo: v O que significa: Se uma das proposies simples fo r verdadeira, a proposio composta j ser verdadeira. Dessa forma, ela s ser falsa se am bas as proposies simples forem falsas em todos os outros casos, a proposio composta ser sempre verdadeira. Por exemplo: O Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira joga dor da Seleo. Valor lgico: V ou o Alexandre Pato ou V

Como falamos, a proposio composta s ser falsa se as duas proposies estiverem falsas. E , nessa proposio, as duas proposies esto corretas. Portanto, a proposio composta Ver eira. Ou seja, se V ou V = V. Da mesma maneira, se uma das proposies estiver correta, a proposio composta estar cor reta. Portanto: V ou F = V ou o Mais um exemplo: O Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira Rogrio Ceni jogador da Seleo Valor lgico: V ou F = V (ou seja, a proposio composta Verdadeira)

Terceiro exemplo: O Zagallo o tcnico da Seleo Brasileira ou o Alexandre Pato jogado r da Seleo Valor lgico: F ou V = V (ou seja, a proposio composta Verdadeira) ltimo ex mplo: Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 4 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH O Zagallo o tcnico da Seleo Brasileira Seleo ou o Rogrio Ceni jogador da Nesse caso, temos duas proposies falsas. Agora sim, a proposio composta ter valor lgic

o falso (nico caso). Valor lgico: F ou F = F (ou seja, a proposio composta Falsa) As sim, em resumo, o conectivo OU se comporta da seguinte forma: CONECTIVO OU V ou V = V V ou F = V F ou V = V F ou F = F

Conectivo Se...Ento Nome: Condicional Smbolo: O que significa: A primeira proposio e xprime uma condio para a segunda. Se a primeira frase for Verdadeira, ento a segund a tambm dever ser. Se a primeira frase for Falsa, ento a condio no se cumpriu, ou seja , tanto faz se a segunda frase for Verdadeira ou Falsa, porque a frase toda ser V erdadeira. Por exemplo: Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo. Valor lgico: Se V ento V = V (ou seja, a proposio composta Verda ra) Mais um exemplo: Se o Muricy o tcnico da Seleo Brasileira ento o Rogrio Ceni jog dor da Seleo. Valor lgico: Se F ento F = V (ou seja, a proposio composta Verdadeira) Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 5 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH

E Se o Muricy o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo. Valor l Se F ento V = V (ou seja, a proposio composta Verdadeira) Reparem que, se a primei ra proposio for falsa, a sentena ser sempre verdadeira. Afinal, se o Muricy for o tcn ico, ento o Rogrio Ceni pode ser jogador e o Neymar tambm. Gravem isso: se a primei a proposio do Se...ento falsa, a sentena como um todo verdadeira. ltimo exemplo: S Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Rogrio Ceni jogador da Seleo. Va ico: Se V ento F = F (ou seja, a proposio composta Falsa) Esse o caso mais importan te, e dele que vocs vo lembrar toda vez que fizerem uma questo sobre o assunto. A s entena composta Se...ento s falsa se a primeira proposio for verdadeira e a segunda alsa. Ou seja, para uma sentena composta, cuja primeira proposio verdadeira, ser ve rdadeira, a segunda proposio deve NECESSARIAMENTE ser verdadeira tambm. Da mesma fo rma, se a segunda proposio for falsa, a primeira proposio dever ser falsa tambm. Resumindo, a situao Se V ento F PROIBIDA. Assim, em resumo, a estrutura Se...ento se comporta da seguinte forma: ESTRUTURA SE...ENTO Se V ento V = V Se V ento F = F Se F ento V = V Se F ento F = V Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 6 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Conectivo Se e somente se Nome: bicondicional Smbolo: O que significa: A primeira proposio simples exprime um a condio para a segunda, e a segunda tambm exprime uma condio para a primeira. A fras e s estar correta se ambas as proposies forem Verdadeiras ou forem Falsas (uma s no va le).

Por exemplo: O Neymar jogador da Seleo se e somente se o Mano Menezes o tcnico da S eleo Brasileira Valor lgico: V se e somente se V = V (ou seja, a proposio composta Ve rdadeira) Mais um exemplo: O Neymar jogador da Seleo se e somente se o Muricy o tcn ico da Seleo Brasileira Valor lgico: V se e somente se F = F (ou seja, a proposio com posta Falsa) Terceiro exemplo: O Rogrio Ceni jogador da Seleo se e somente se o Man o Menezes o tcnico da Seleo Brasileira Valor lgico: F se e somente se V = F (ou seja , a proposio composta Falsa) ltimo exemplo: O Rogrio Ceni jogador da Seleo se e som e se o Muricy o tcnico da Seleo Brasileira Valor lgico: F se e somente se F = V (ou seja, a proposio composta Verdadeira)

Assim, em resumo, o conectivo Se e somente se se comporta da seguinte forma: CON ECTIVO SE E SOMENTE SE V se e somente se V = V V se e somente se F = F Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 7

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH F se e somente se V = F F se e somente se F = V Conectivo Ou...Ou Nome: disjuno exclusiva Smbolo: v O qu e significa: Ou um, ou outro. A frase s estar correta se uma das proposies for Verda deira e a outra for Falsa (as duas no vale). o contrrio da estrutura Se e somente se, que vimos acima. Por exemplo: Ou o Neymar jogador da Seleo ou o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira. Valor lgico: Ou V ou V = F (ou seja, a proposio composta Falsa) Mais um exemplo: Ou O Neymar jogador da Seleo ou o Muricy o tcnico da Seleo B asileira. Valor lgico: Ou V ou F = V (ou seja, a proposio composta Verdadeira) Terc eiro exemplo: Ou o Rogrio Ceni jogador da Seleo Ou o Mano Menezes o tcnico da Seleo asileira Valor lgico: Ou F ou V = V (ou seja, a proposio composta Verdadeira) ltimo exemplo: Ou O Rogrio Ceni jogador da Seleo Ou o Muricy o tcnico da Seleo Brasileira lor lgico: Ou F Ou F = F (ou seja, a proposio composta Falsa) Assim, em resumo, o conectivo Ou...Ou se se comporta da seguinte forma: CONECTIV O OU...OU Ou V ou V = F Ou V ou F = V Ou F ou V = V Ou F Ou F = F Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 8 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH

Smbolos dos Conectivos Como vimos, cada conectivo possui um smbolo. Muitas questes usam os smbolos, ao invs de escreverem por extenso os conectivos. As proposies tambm, so normalmente minsculas. As mais usadas so p e q. Por exemplo: p: Se o Mano Menez es o tcnico da Seleo Brasileira q: ento o Neymar jogador da Seleo representadas por tras

Vou agrupar os conectivos e seus smbolos na tabela abaixo, para que fique bem fix ado para vocs: SMBOLOS DOS CONECTIVOS CONECTIVO SMBOLO EXEMPLOS SIGNIFICADO peq O M ano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira e o Neymar jogador da Seleo p ou q O Mano M nezes o tcnico da Seleo Brasileira ou o Neymar jogador da Seleo Ou p ou q Ou o Mano enezes o tcnico da Seleo Brasileira ou o Neymar jogador da Seleo Se p ento q Se o M Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo p se e somente q 9 E ^ p^q ou v pvq ou... ou

V pvq Se...ento pq se e somente se Prof. Karine Waldrich pq www.pontodosconcursos.com.br CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH O Mano Menezes o tcnic o da Seleo Brasileira se e somente se o Neymar jogador da Seleo Sugiro que, ao resolverem uma questo, vocs substituam as frases pelos smbolos, para no ter que ficar escrevendo o tempo todo (alm de ajudar a memorizar os smbolos par a a prova).

Apelidos dos Conectivos s vezes, as questes de concursos criam outros nomes para a s estruturas que vimos (os conectivos). Por exemplo, ao invs de usar Se A, ento B, ela usa Quando A, B. a mesma coisa, basta trocar pelo Se...ento que j conhecemos. Sintetizei na tabela abaixo os apelidos que j vi serem utilizados em provas. Pri meiramente, vamos ver os apelidos do Se...ento. APELIDOS DA ESTRUTURA SE...ENTO EX EMPLO DE EQUIVALENTE APELIDO PROPOSIO COM APELIDO UTILIZADO Se o Mano Menezes o Se o Mano Menezes o tcnico da tcnico da Seleo Seleo Se... (sem o Brasileira ento o Ney Brasileira, o ento) jogador da Seleo Neymar jogador da Seleo O Neymar jogador d Mano Menezes o Seleo, se o tcnico da Seleo ...se (invertido e Mano Menezes Brasileira ento o Neymar sem o ento) o tcnico da jogador da Seleo Seleo Brasileira Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 10

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Quando o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira, o Neymar jogador da Seleo O Mano Menezes ser o tcnic a Seleo Brasileira implica o Neymar ir Copa O Mano Menezes ser o tcnico da Seleo Bras ileira condio suficiente para o Neymar ir Copa O Neymar ir Copa condio necessria o Mano Menezes ser o tcnico da Seleo Brasileira. O Neymar ir Copa condio necessria suficiente para o Mano Menezes ser o tcnico da Seleo Brasileira. Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo Quando... Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo ...implica...

Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo ...condio suficiente... Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo ...condio necessria... O Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira se e somente se o Neymar jogador da Sel eo ...condio necessria e suficiente... Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 11

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Somente o Neymar joga dor da ...somente... Seleo se se... (Somente Mano Menezes no incio da o tcnico da fr ase) Seleo Brasileira O Mano Menezes o tcnico da Seleo ...somente se... Brasileira (n tem o se antes) somente se o Neymar jogador da Seleo Toda vez que o Mano Menezes o nico da Seleo Brasileira o Neymar jogador da Seleo Sempre/Toda/ Toda vez que... Semp re que o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira o Neymar jogador da Seleo Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo

Pintei a linha que fala do Se invertido e do Condio Necessria para vocs verem que ess so os nicos casos em que necessrio inverter a proposio composta. Nos outros, s troc o apelido pelo Se...ento, sem inverter. Da tabela acima, o caso mais cobrado em c oncurso , com certeza, o caso da Condio Suficiente e da Condio Necessria. Para facilit ar a memorizao disso, criei um macete, que uso desde os tempos de faculdade. o Mac ete do Sol e Nuvem. No riam, porque na hora da prova tenho certeza que vocs vo acer tar a questo por causa dele: Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 12 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH MACETE DO SOL E NUVEM Basta substituir Condio Suficiente Dia de pelo

Se...ento Sol Deve-se inverter as proposies primeiro, para depois substituir pelo Condio Necessria Dia de Nuvem Se...ento

Esse macete serve para lembrar que, se a frase possui Sol (condio suficiente) bast a substituir diretamente por Se...ento. No entanto, se for dia de Nuvem (condio nec essria), no to simples, deve-se inverter as proposies, para depois substituir pelo Se ...ento. A estrutura Se e somente se tambm possui um apelido: APELIDO DA ESTRUTURA SE E SOMENTE SE EXEMPLO DE EQUIVALENTE APELIDO PROPOSIO COM APELIDO UTILIZADO O M ano Menezes ser o tcnico da O Neymar jogador da Seleo Seleo se e somente se Condio B ileira o Mano Menezes o necessria e condio tcnico da Seleo suficiente necessria e leira suficiente para o Neymar ir Copa Agora falaremos de um assunto importante, os equivalentes lgicos. Proposies Equivalentes Duas proposies so equivalentes quando querem dizer a mesma coisa. Para ficar mais claro, vamos resolver utilizando o c onceito das tabelas-verdade. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 13 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Tabela-verdade um nom e difcil para aqueles esquemas que vimos em cada Estrutura, do tipo: ESTRUTURA SE...ENTO Se V ento V = V Se V ento F = F Se F ento V = V Se F ento F = V E ssa a tabela-verdade da Estrutura Se...ento. Ela lista todas as possibilidades pa ra as proposies com a estrutura. Sabendo isso, devemos deixar claro que Equivalent es proposies em que as tabelas-verdade so iguais. Lgicos so Vamos ver com mais detalhes nas questes. Resumidamente, vou sintetizar as proposies equivalentes na tabela abaixo: PROPOSIO EQUIVALENTES LGICOS PROPOSIO EXEMPLO EQUIVALENTE ~q ~p ( a condicional com os termos invertidos e negados)

RESULTADO Se o Neymar no jogador da Seleo ento o Mano Menezes no o tcnico da Sele leira. O Mano Menezes no o tcnico da Seleo Brasileira ou o Neymar jogador da Seleo CONDICIONAL Se...ento pq ~p v q q v ~p ( a disjuno com o primeiro termo da condiciona l negado) Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da Seleo

O Neymar jogador da Seleo ou o Mano Menezes no o tcnico da Seleo Brasileira. Se o M Menezes O Mano Menezes BICONDICION o tcnico da (p q) ^ (q p) o tcnico da AL Sele rasileira ( a condicional Seleo Brasileira ento o Neymar se e somente se de ida E a Se somente se jogador da Seleo E o Neymar condicional de Se o Neymar jogador da vo lta) pq jogador da Seleo Seleo ento o Mano 14 Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcur

sos.com.br

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Menezes o tcnico da Se leo Brasileira O Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira se e somente se o Neymar n jogador da Seleo O Mano Menezes no o tcnico da Seleo Brasileira se e somente se o mar jogador da Seleo DISJUNO EXCLUSIVA Ou...Ou... pvq p ~q ~p q ( a bicondicional com o um dos termos negados) Ou o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ou o Neymar jogador da Seleo

Negao de proposies Negar uma proposio inverter o seu sentido. Falando em termos de ta elaverdade, uma proposio negao de outra quando suas tabelas-verdade forem opostas (o que Verdadeiro em uma, Falso em outra, e vice-versa). Sintetizei as negaes na tab ela abaixo. Veremos como funciona na prtica durante os exerccios comentados.

NEGAO DE PROPOSIES COMPOSTAS NEGAO EXEMPLO Negao de (O Mano Menezes o tcnico da Se leira e o Neymar jogador da Seleo) OBS: existem duas maneiras de se negar uma conj uno. Na primeira, forma-se COMO FAZER (Passo-a-passo) Para se formar uma disjuno: 1: Negar a primeira (p) 2: Negar a segunda (q) 3: Trocar o e por ou RESULTADO O Mano Menezes no o tcnico da Seleo Brasileira ou o Neymar no jogador da Seleo = ~p v ~q Negao de conjuno = ~(p ^ q) Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 15 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH uma disjuno (p OU q). N a segunda, forma-se uma condicional (se p, ento q). Para se formar uma condicional: 1: Manter a primeira (p) 2: Negar a segunda (q) 3: Trocar o e por

Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar no jogador da Seleo = Negao de disjuno = ~(p v q)

Negao de (O Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ou o Neymar jogador da Seleo 1: Negar a primeira (p) 2: Negar a segunda (q) 3: Trocar o ou por e

O Mano Menezes no o tcnico da Seleo Brasileira ou o Neymar no jogador da Seleo = ~ q O Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira se e somente se o Neymar jogador da S eleo = pq O Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira e o Neymar no jogador da Sel ^ ~q Ou o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ou o Neymar jogador da Seleo = 1 Negao de disjuno exclusiva = ~(p v q)

Negao de (Ou o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ou o Neymar jogador da Sele 1: Substituir o v por OBS: vocs se lembram que j vimos isso, quando falamos sobre o conectivo Se e somente se?

Negao de condicional = ~(p q)

Negao de (Se o Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira ento o Neymar jogador da S 1: Manter a primeira (p) 2: Negar a segunda (q) 3: Trocar o por e Negao de bicondicion al = ~(p q)

Negao de (O Mano Menezes o tcnico da Seleo Brasileira se e somente se o Neymar jogad r da Seleo) 1: Substituir o por v OBS: reparem que estamos fazendo o inverso do que fizemos a cima (na negao da disjuno exclusiva) Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH pvq Muitas vezes, as questes propem negaes de expresses matemticas. Veja abaixo como elas ocorrem: Expresso = > < Negao = < > Exemplo ~(x = 7) = x 7 ~(x 7) = x = 7 x < 7 ~(x > 7) = x 7 ~(x 7) = x < 7 ~(x < 7) = x 7 Veremos mais sobre isso nos exerccios.

Tautologia e Contradio A Tautologia e a Contradio so nomes dados quando: Tautologia: a tabela-verdade da proposio possui todas as linhas iguais a V. Por exemplo, vejam a proposio [B]v{[B] A} (OBS: (cantoneira) significa o mesmo que o ~, ou seja, negao) A V V F F B V F V F ~B F V F V {[B] A} V V V F [B]v{[B] A} V V V V Contradio: a tabela-verdade da proposio possui todas as linhas iguais a F. Por exemp lo, vejam a proposio ~[p v ~(p ^ q)]: p V V F F q V F V F p^q ~(p ^ q) p v ~(p ^ q) ~[p v ~(p ^ q)] V F F F F V V V V V V V F F F F Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 17 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH 2. Questes comentadas. Questo 2 ESAF/Ministrio da Fazenda/ATA/2009 Entre os membros de uma famlia existe o seguinte arranjo: Se Mrcio vai ao shopping, Marta fica em casa. Se Marta fica e m casa, Martinho vai ao shopping. Se Martinho vai ao shopping, Mrio fica em casa. Dessa maneira, se Mrio foi ao shopping, pode-se afirmar que: a) Marta ficou em c asa. b) Martinho foi ao shopping. c) Mrcio no foi ao shopping e Marta no ficou em c asa. d) Mrcio e Martinho foram ao shopping. e) Mrcio no foi ao shopping e Martinho foi ao shopping. Antes de qualquer coisa, vou deixar claro um conhecimento que u saremos durante toda a aula. Uma das afirmaes do enunciado a seguinte:

Se Mrcio vai ao shopping, Marta fica em casa. Essa afirmao (como todas as outras se melhantes) pode ser dividida da seguinte forma: Se Mrcio vai ao shopping, Marta f ica em casa. PROPOSIO SIMPLES 1 PROPOSIO SIMPLES 2 PROPOSIO COMPOSTA OU SENTENA COMPOSTA

Quando eu disser proposio 1, primeira proposio, estarei me referindo proposio ini da em Se. Da mesma forma, se eu disser proposio 2, segunda proposio, estarei me ref proposio final, que pode ou no comear com ento (no caso desta questo, no comea). A ou proposio composta a frase como um todo, ligada por uma Estrutura Lgica, o conect ivo Se...ento. Se voc souber muito bem como funciona a estrutura Se...ento, tem gra ndes chances de acertar algumas questes de qualquer prova de Lgica. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 18

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH A chave para resolver esse tipo de questo procurar uma afirmao com valor lgico conhecido. Uma afirmao sem onectivos, que traga alguma informao do que considerado Verdadeiro pela questo. Ess a afirmao, s vezes, fornecida sutilmente, sem que percebamos. Reparem na seguinte a firmao do enunciado: Dessa maneira, se Mrio foi ao shopping, pode-se afirmar que... d ada uma informao absoluta: Mrio foi ao shopping e pronto. No h nenhuma condio. Dessa f rma, j sabemos, pelo enunciado, que Mrio foi ao shopping. Agora, utilizamos os con hecimentos da estrutura Se...ento para descobrir as verdades sobre as outras afir maes. Fazemos isso colocando um V ou um F em cima das sentenas. Mrio foi ao shopping, to sabemos que o valor lgico dessa afirmao verdadeiro. Reparem que a terceira sentena possuiu a informao de que Mrio ficou em casa, estando, portanto, falsa. Se Mrcio vai ao shopping, Marta fica em casa. Se Marta fica em casa, Martinho vai ao shopping. F Se Martinho vai ao shopping, Mrio fica em casa. V Mrio foi ao shopping. J sabemos que proposies com conectivo Se.. .ento..., quando a segunda proposio falsa, a primeira falsa tambm. Completando: Se Mrcio vai ao shopping, Marta fica em casa. Se Marta fica em casa, Martinho vai ao shopping. F F Se Martinho vai ao shopping, Mrio fica em casa. V Mrio foi ao shopping. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 19 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Podemos completar tambm a segunda assertiva, que diz (falsamente, como sabemos) q ue Martinho foi ao shopping. E o mesmo acontece: segunda proposio falsa com conect ivo Se...ento..., significa primeira proposio falsa, logo, Marta no ficou em casa. P odemos completar tambm a primeira frase, e o esquema se repete. Ficamos com todas essas assertivas falsas. F F Se Mrcio vai ao shopping, Marta fica em casa. F F Se Marta fica em casa, Martinho vai ao shopping. F F Se Martinho vai ao shopping, Mrio fica em casa. V Mrio foi ao shopping. Agora pode

mos avaliar as alternativas? a) Marta ficou em casa. (Falso, Marta no ficou em casa) b) Martinho foi ao shoppi ng. (Falso, Martinho no foi ao shopping) c) Mrcio no foi ao shopping e Marta no fico u em casa. (Verdadeiro) d) Mrcio e Martinho foram ao shopping. (Falso, ambos fica ram em casa) e) Mrcio no foi ao shopping e Martinho foi ao shopping. (Falso, ambos ficaram em casa) Resposta: Letra C. Questo 2 ESAF/ANA/Comum a todos os cargos/2009 Determinado rio passa pelas cidades A, B e C. Se chove em A, o rio transborda. Se chove em B, o rio transborda e, se chove em C, o rio nao transborda. Se o rio transbordou, po de-se afirmar que: a) choveu em A e choveu em B. b) nao choveu em C. c) choveu e m A ou choveu em B. d) choveu em C. e) choveu em A. Vejam que a questo igual ante rior. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 20 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Temos as seguintes afirmaes: 1) Se chove em A, o rio transborda. 2) Se chove em B, o rio transborda e, 3) se chove em C, o rio no transborda. 4) Se o rio transbordou, pode-se afirmar que: J sabemos que a frase que ir nos ajudar a resolver a questo a quarta frase, que afi rma, categoricamente, que o rio transbordou. Ento, sobre as proposies simples que a firmam que o rio transbordou, marcamos um V. E sobre as proposies simples que afir mam que o rio no transbordou, marcamos um F: V Se chove em A, o rio transborda. i . V Se chove em B, o rio transborda e, F se chove em C, o rio nao transborda. V Se o rio transbordou, pode-se afirmar que: 1) 2) 3) 4)

J sabemos que o caso proibido a proposio Se V ento F. Reparem, na 3a proposio, que s hove em C for Verdadeiro, temos o caso proibido Se V ento F. Ento, se chove em C tem que ser Falso: V 1) Se chove em A, o rio transborda. V 2) Se chove em B, o rio t ransborda e, F F 3) se chove em C, o rio no transborda. V 4) Se o rio transbordou , pode-se afirmar que: Assim, as duas nicas proposies que no sabemos se so Verdadeira s ou Falsas so as proposies Chove em A e Chove em B. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 21

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Se a proposio Chove em A for Verdadeira, teremos Se V ento V, que Verdadeira. J se Chove em A for Falsa, tere mos Se F ento V, que tambm Verdadeira. O mesmo ocorre com Chove em B. Se a proposio ve em B for Verdadeira, teremos Se V ento V, que Verdadeira. J se Chove em B for Fals a, teremos Se F ento V, que tambm Verdadeira. Ou seja, no temos como afirmar se cho veu em A, em B ou nas duas. A nica coisa que podemos afirmar com certeza que no ch oveu em C. Analisando as alternativas de resposta: a) choveu em A e choveu em B. No podemos afirmar que choveu em A e em B, ao mesmo tempo. Falso. b) nao choveu em C. Realmente, no choveu em C. Verdadeiro. c) choveu em A ou choveu em B. No pod emos afirmar que choveu em A ou em B. Pode no ter chovido em nenhuma das duas e o rio ter transbordado mesmo assim. No sabemos. A nica coisa que sabemos que Falsa

que choveu em C. d) choveu em C. Falso. No choveu em C. e) choveu em A. Falso. No sabemos se choveu em A ou no. Resposta: Letra B. Questo 3 ESAF/SEFAZ-SP/APOFP/2009 Se Maria vai ao cinema, Pedro ou Paulo vo ao cinema. Se Paulo vai ao cinema, Ter esa e Joana vo ao cinema. Se Pedro vai ao cinema, Teresa e Ana vo ao cinema. Se Te reza no foi ao cinema, pode-se afirmar que: a) Ana no foi ao cinema. b) Paulo no fo i ao cinema. c) Pedro no foi ao cinema. d) Maria no foi ao cinema. e) Joana no foi ao cinema. Mais uma questo como as anteriores. Essa questo foi anulada, mas farei mesmo assim para vocs verem. Temos as seguintes afirmaes: 1) Se Maria vai ao cinema, Pedro ou Paulo vo ao cinema. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 22 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH

2) Se Paulo vai ao cinema, Teresa e Joana vo ao cinema. 3) Se Pedro vai ao cinema , Teresa e Ana vo ao cinema. 4) Se Teresa no foi ao cinema, pode-se afirmar que: P ela ltima afirmao, a questo afirma, categoricamente, que Teresa no foi ao cinema. Na segunda e na terceira afirmaes, dito que Teresa vai ao cinema (ou com Joana, ou co m Ana). J sabemos que a proposio E s Verdadeira se ambas as proposies compostas que a formam forem Verdadeiras. Assim, as proposies Teresa e Joana vo ao cinema e Teresa e Ana vo ao cinema so Falsas, porque sabemos que Teresa no foi ao cinema. Assim, co mpletando: 1) Se Maria vai ao cinema, Pedro ou Paulo vo ao cinema. F 2) Se Paulo vai ao cinema, Teresa e Joana vo ao cinema. F 3) Se Pedro vai ao cinema, Teresa e Ana vo ao cinema. V 4) Se Teresa no foi ao cinema, pode-se afirmar que: Percebam, agora, o caso proibido na segunda e na terceira afirmaes. Se Paulo vai ao cinema for Verdadeiro, teremos Se V ento F, caso proibido. Ou seja, Paulo vai ao c inema deve ser, obrigatoriamente, Falso. O mesmo ocorre com Pedro vai ao cinema. Se Pedro vai ao cinema for Verdadeiro, teremos Se V ento F, caso proibido. Ou seja, Pe dro vai ao cinema deve ser, obrigatoriamente, Falso. Assim: 1) Se Maria vai ao cinema, Pedro ou Paulo vo ao cinema. F F 2) Se Paulo vai ao ci nema, Teresa e Joana vo ao cinema. F F 3) Se Pedro vai ao cinema, Teresa e Ana vo ao cinema. V 4) Se Teresa no foi ao cinema, pode-se afirmar que: Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 23 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH

J sabemos que nem Paulo nem Pedro vo ao cinema. Assim, a proposio Pedro ou Paulo vo ao cinema, da primeira afirmao, Falsa. F 1) Se Maria vai ao cinema, Pedro ou Paulo vo ao cinema. F F 2) Se Paulo vai ao cinema, Teresa e Joana vo ao cinema. F F 3) Se Pedro vai ao cinema, Teresa e Ana vo ao cinema. V 4) Se Teresa no foi ao cinema, p ode-se afirmar que: E, novamente, temos o caso proibido, na primeira afirmao. Maria vai ao cinema deve ser Falso, porque, do contrrio, teremos Se V ento F: F F 1) Se Maria vai ao cinema, Pedro ou Paulo vo ao cinema. F F 2) Se Paulo vai ao cinema, Teresa e Joana vo ao cinema. F F 3) Se Pedro vai ao cinema, Teresa e Ana vo ao cin ema. V 4) Se Teresa no foi ao cinema, pode-se afirmar que: Assim, conclumos que ni ngum foi ao cinema. Vejam as alternativas: a) Ana no foi ao cinema. b) Paulo no foi ao cinema. c) Pedro no foi ao cinema. d) Maria no foi ao cinema. e) Joana no foi a o cinema. Todas as alternativas esto corretas. Por isso, a questo foi anulada. Res posta: anulada. Questo 4 ESAF/RFB/ATRFB/2009 A afirmao: Joo no chegou ou Maria est a sada equivale logicamente a: a) Se Joo no chegou, Maria est atrasada. b) Joo chegou e Maria no est atrasada. c) Se Joo chegou, Maria no est atrasada. d) Se Joo chegou, Mar ia est atrasada. e) Joo chegou ou Maria no est atrasada. Agora temos uma questo de eq

uivalentes lgicos. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 24 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Na hora da prova, em uma questo de equivalentes lgicos, voc pode resolver de duas m aneiras: Maneira 1: fazer a tabela-verdade da proposio do enunciado, e depois faze r a tabela-verdade de cada uma das alternativas. A alternativa equivalente ser a que tiver a tabela-verdade igual. Maneira 2: decorar os equivalentes lgicos previam ente (especialmente os do Se ento e do Ou, que mais caem. No meu caso, quando eu fiz a prova da Receita, levei um formulrio para a prova, com todas os equivalente s. Vi esse formulrio antes de entrar na sala da prova. Na hora da prova, os equiv alentes estavam fresquinhos na cabea, e eu no fiz tabela-verdade nenhuma. Mesmo po rque, invivel fazer tabelaverdade na hora da prova, leva um tempo... Portanto, tem os: Joo no chegou ou Maria est atrasada. Colocando em letras e smbolos, temos: p = J oo no chegou; q = Maria est atrasada. A frase fica p v q. No Memorex da aula coloqu ei a tabela abaixo. Ela sintetiza os equivalentes e as negaes, que vimos. Reparem que o equivalente do Ou o ~Se Ento: ESTRUTURAS LGICAS TABELA-VERDADE SMBOLOGIA NEGAO VeV=V ~p v ~q VeF=F p ~q p^q FeV=F FeF=F V ou V = V V ou F = V pvq ~p ^ ~q F ou V = V F ou F = F ou V ou V = F ou V ou F = V ou F ou V = V ou F ou F = F Se V en to V = V Se V ento F = F Se F ento V = V Se F ento F = V V se e somente se CONECTIVO EQUIVALENTE E conjuno Ou Disjuno ~p q p ~q ou... ou Disjuno Exclusiva pvq pq ~p q ~q ~p Se...ento Condicional pq pq p ^ ~q pvq ~p v q (p q) ^ 25 se e Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH

somente se Bicondicional V=V V se e somente se F=F F se e somente se V=F F se e somente se F=V (q p) Ou seja, temos: Proposio Equivalente pvq ~p q Assim, se temos: p = Joo no chegou; q = Maria est atrasada. Ento: ~p = Joo chegou; q = Maria est atrasada. Assim, o equivalente fica ~p q = Se Joo chegou, Maria est atr asada.

Esta proposio exatamente a letra D. Resposta: Letra D. Questo 5 ESAF/SMF-RJ/Fiscal de Rendas/2010 A proposio um nmero inteiro par se e somente se o seu quadrado for pa r equivale logicamente proposio: a) se um nmero inteiro for par, ento o seu quadrado par, e se um nmero inteiro no for par, ento o seu quadrado no par. b) se um nmero int eiro for mpar, ento o seu quadrado mpar. c) se o quadrado de um nmero inteiro for mpa r, ento o nmero mpar. d) se um nmero inteiro for par, ento o seu quadrado par, e se quadrado de um nmero inteiro no for par, ento o nmero no par. e) se um nmero inteiro for par, ento o seu quadrado par. Questo semelhante anterior. Temos a proposio: um n ro inteiro par se e somente se o seu quadrado for par. 26 Prof. Karine Waldrich w ww.pontodosconcursos.com.br CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Ou seja, colocando em termos de letras e smbolos: p = um nmero inteiro par; q = se u quadrado for par; A proposio fica: p q. Pela tabela da questo anterior, vemos que o equivalente da bicondicional : Proposio pq Equivalente (p q) ^ (q p) Ento, o equivalente da proposio do enunciado :

(p q) = Se um nmero inteiro par, ento o seu quadrado par (q p) = Se o quadrado de um nmero inteiro par, ento o nmero inteiro par. Com a proposio E, fica: Se um nmero inteiro par, ento o seu quadrado deve ser p ar, E se o quadrado de um nmero inteiro for par, ento o nmero inteiro par. Vejamos as alternativas: a) se um nmero inteiro for par, ento o seu quadrado par, e se um nmero inteiro no for par, ento o seu quadrado no par. b) se um nmero inteiro for mpar ento o seu quadrado mpar. c) se o quadrado de um nmero inteiro for mpar, ento o nmer mpar. d) se um nmero inteiro for par, ento o seu quadrado par, e se o quadrado de um nmero inteiro no for par, ento o nmero no par. e) se um nmero inteiro for par, ent o seu quadrado par. Vejam que no h nenhuma frase igual a que encontramos. Ento, vam os ver se no h nenhuma frase equivalente a (p q) ou (q p). Vimos que o equivalente do Se ento :

Proposio Equivalente pq ~q ~p Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 27 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH ~p v q As alternativas no usam o OU, apenas o Se ento. Ento, vamos usar o equivalente: p q = ~q ~p. A nossa frase (que encontramos) : Se um nmero inteiro par, ento o seu quadrado deve ser par, E se o quadrado de um nmero inteiro for par, ento o nmero inteiro par. Va mos pegar as alternativas mais parecidas com essa que encontramos. Vejam que so a letra A e a letra D: a) se um nmero inteiro for par, ento o seu quadrado par, e s e um nmero inteiro no for par, ento o seu quadrado no par. d) se um nmero inteiro for par, ento o seu quadrado par, e se o quadrado de um nmero inteiro no for par, ento o nmero no par. A primeira parte igual a que temos, a segunda est diferente. Vamos fazer o equivalente da segunda parte da nossa frase, para ver com qual alternati va fica igual. Temos: = Se um nmero inteiro par, ento o seu quadrado par (Ok, igua l as das alternativas A e D). (q p) = Se o quadrado de um nmero inteiro par, ento o nmero inteiro par ( diferentes das alternativas A e D). O equivalente do (p q) (q p) ~p ~q, ou seja:

Se o nmero inteiro no par, ento o quadrado do nmero inteiro no par. Percebam que ess a segunda parte que est na alternativa A. Ou seja, a alternativa A a correta, eq uivalente frase do enunciado. Portanto, temos: um nmero inteiro par se e somente s e o seu quadrado for par = se um nmero inteiro for par, ento o seu quadrado par, e se um nmero inteiro no for par, ento o seu quadrado no par. Resposta: Letra A. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 28 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Questo 6 ESAF/MPOG/EPP GG/2009 A negao de Maria comprou uma blusa nova e foi ao cinema com Jos : a) Maria no omprou uma blusa nova ou no foi ao cinema com Jos. b) Maria no comprou uma blusa no va e foi ao cinema sozinha. c) Maria no comprou uma blusa nova e no foi ao cinema com Jos. d) Maria no comprou uma blusa nova e no foi ao cinema. e) Maria comprou um a blusa nova, mas no foi ao cinema com Jos. Nessa questo, falamos sobre a negao de pr oposies. Mais especificamente, sobre a negao do OU e do E. A negao mais importante, de todas as que vimos, e que mais cai, : Proposio p OU q Da mesma forma: Negao ~p E ~q

Proposio Negao pEq ~p OU ~q A questo fornece a seguinte proposio: Maria comprou uma blusa nova e foi ao cinema com Jos. Colocando em letras em smbolos, temos: p = Maria comprou uma blusa nova q = Foi ao cinema com Jos A proposio p E q. A negao ~p OU ~q: Maria no comprou uma b a nova ou no foi ao cinema com Jos. Essa exatamente a letra A. Resposta: Letra A. Questo 7 ESAF/SEFAZ-SP/APOFP/2009 A negao de: Milo a capital da Itlia ou Paris a c tal da Inglaterra : a) Milo no a capital da Itlia e Paris no a capital da Inglaterra 29 Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH b) Paris no a capital da Inglaterra. c) Milo no a capital da Itlia ou Paris no a capital da Inglaterra. d) Milo no a capital da Itlia. e) Milo a capital da Itlia e Paris no a capital da I erra. Como vimos na aula, h vrios tipos de negaes. A mais comum a negao do E (que vir OU) e do OU (que vira E), que vimos na questo anterior: ~(p E q) = ~p OU ~q ~(p OU q) = ~p E ~q Essa questo cobra simplesmente isso. Temos: Milo a capital da Itlia ou Paris a capital da Inglaterra. p = Milo a capital da Itlia q = Paris a capital da Inglaterra Milo a capital da Itlia ou Paris a capital da Inglaterra = p OU q. A negao do p OU q ~p E ~q, que fica: ~p = Milo no a capital da Itlia ~q = Paris no apital da Inglaterra ~p E ~q = Milo no a capital da Itlia e Paris no a capital da In glaterra. Resposta: Letra A. Questo 8 ESAF/RFB/AFRFB/2009 Considere a seguinte pr oposio: Se chove ou neva, ento o cho fica molhado. Sendo assim, pode-se afirmar que: a ) Se o cho est molhado, ento choveu ou nevou. b) Se o cho est molhado, ento choveu e n evou. c) Se o cho est seco, ento choveu ou nevou. d) Se o cho est seco, ento no choveu ou no nevou. e) Se o cho est seco, ento no choveu e no nevou. Mais uma questo de equiv lente, do concurso da Receita de 2009. Nessa questo, s se usam proposies Se Ento. Sab emos que: Proposio Equivalente ~q ~p pq Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 30 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH ~p v q Nessa questo vamos usar o equivalente p Temos: Se chove ou neva, ento o cho fica mol hado Colocando em termos de smbolos: p = chove ou neva q = o cho fica molhado Temos : p q, cujo equivalente ~q ~p, que : q = ~q ~p. ~q = o cho no ficou molhado ~p = negao de chove ou neva. Vimos na questo anterior que negao do OU o no E. Ou seja: Proposio p OU q Assim: Negao ~p E ~q

~p = negao de chove ou neva = no choveu E no nevou. Assim, temos que: ~q ~p = Se o cho no ficou molhado, ento no choveu e no nevou.

Vejamos as alternativas: a) Se o cho est molhado, ento choveu ou nevou. b) Se o cho est molhado, ento choveu e nevou. c) Se o cho est seco, ento choveu ou nevou. d) Se o cho est seco, ento no choveu ou no nevou. e) Se o cho est seco, ento no choveu e n . A questo considerou que no ficou molhado = est seco. Ento, nossa frase fica: Se o ch est seco, ento no choveu e no nevou. Essa frase igual letra E. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 31 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Resposta: Letra E. Qu esto 9 ESAF/MPOG/APO/2010 Sejam F e G duas proposies e ~F e ~G suas respectivas neg aes. Marque a opo que equivale logicamente proposio composta: F se e somente G. a) F mplica G e ~G implica F. b) F implica G e ~F implica ~G. c) Se F ento G e se ~F e nto G. d) F implica G e ~G implica ~F. e) F se e somente se ~G. Questo sobre os ap elidos dos conectivos. Vimos que o implica um apelido do Se...Ento. Assim, a frase A

implica B equivalente frase Se A ento B. O enunciado pede o equivalente de F se e s mente se G. J vimos que o equivalente do se e somente se : Proposio pq Ento: Equivalente (p q) ^ (q p)

F se e somente se G = Se F ento G E se G ento F. No existe alternativa assim. Algum as alternativas usam o implica. Vamos substituir o Se ento pelo implica (seu apelid o): F se e somente se G = Se F ento G E se G ento F = F implica G E G implica F. T ambm no existe alternativa assim. Mas vejam que, nas alternativas, os segundos ter mos esto negados (com o ~). Sabemos que o equivalente do Se A ento B (p q) o Se no to no A (~q ~p). Ou seja, trocando o Se ento pelo apelido, o equivalente de A implica B (p q) o no B implica no A (~q ~p). Trocando o segundo termo da proposio que encon mos pelo seu equivalente: Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 32

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH F se e somente se G = Se F ento G E se G ento F = F implica G E G implica F = F implica G E no F implica no G = F implica G E ~F implica ~G. Essa exatamente a letra B. Resposta: Letra B . Questo 10 ESAF/MPOG/EPPGG/2009 Considere que: se o dia est bonito, ento no chove. D sse modo: a) no chover condio necessria para o dia estar bonito. b) no chover condi ficiente para o dia estar bonito. c) chover condio necessria para o dia estar bonit o. d) o dia estar bonito condio necessria e suficiente para chover. e) chover condio necessria para o dia no estar bonito. Mais uma questo com apelidos dos conectivos. Vimos na aula que: Se A ento B = A condio suficiente para B = B condio necessria pa A. Lembrem-se do Macete do Sol e Nuvem (Sol = suficiente = dia de sol = diretame nte. Nuvem = necessria = dia nublado = tem que inverter A e B). Assim, temos: se o dia est bonito, ento no chove: A = dia est bonito B = no chove Se A ento B = A cond ficiente para B = O dia estar bonito condio suficiente para no chover. Igualmente: Se A ento B = B condio necessria para A = No chover condio necessria para o dia e nito. A frase acima exatamente a letra A. Resposta: Letra A. Questo 11 ESAF/MPOG/EPPGG/2009 Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 33 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Entre as opes abaixo, a nica com valor lgico verdadeiro : a) Se Roma a capital da Itlia, Londres a capital da Frana. b) Se Londres a capital da Inglaterra, Paris no a capital da Frana. c) Ro ma a capital da Itlia e Londres a capital da Frana ou Paris a capital da Frana. d) Roma a capital da Itlia e Londres a capital da Frana ou Paris a capital da Inglate rra. e) Roma a capital da Itlia e Londres no a capital da Inglaterra. Essa questo d e uma linha que a ESAF vem adotando. Em que ela pede que realmente utilizemos co nhecimentos prvios para resolver. Ou seja, temos de manjar de Geografia: saber que Roma a capital da Itlia, Londres a Capital da Inglaterra, Paris a capital da Frana ... A ESAF fez isso tambm com outros tipos de conhecimentos, que so pedidos no edi tal, por exemplo: lgebra, Geometria, etc (veremos questes a seguir). Assim, vamos analisar cada alternativa: a) Se Roma a capital da Itlia, Londres a capital da Fr ana. Roma a Capital da Itlia, mas Londres no a capital da Frana. Assim, temos Se V e nto F, que o caso proibido, cujo valor lgico sempre Falso. Alternativa falsa. b) S

e Londres a capital da Inglaterra, Paris no a capital da Frana. Londres a capital da Inglaterra (V). Mas Paris no a capital da Frana F, porque Paris a capital da Fra . Ou seja, temos Se V ento F. Valor lgico Falso. Alternativa Falsa. c) Roma a capi tal da Itlia e Londres a capital da Frana ou Paris a capital da Frana. Temos uma pr oposio da forma A E B OU C. Guardem isso: sempre juntamos o A E B, primeiro. Podem os at substituir: A E B = D. Assim, temos D OU C. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 34 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH

Vamos ver se D = A E B Verdadeiro ou Falso: A = Roma a capital da Itlia = V B = L ondres a capital da Frana = F Assim, A E B = V E F = F (o E, para ser V, exige qu e ambas sejam V). C = Paris a capital da Frana = V. Assim, temos D OU C = F OU V = V (para o OU, basta uma ser V). Assim, o valor lgico da proposio V. Alternativa c orreta. d) Roma a capital da Itlia e Londres a capital da Frana ou Paris a capital da Inglaterra. Novamente, temos A E B OU C: A = Roma a capital da Itlia = V B = Londres a capital da Frana = F A E B = V E F = F. C = Paris a capital da Inglater ra = F. Assim, temos F OU F = F. Alternativa falsa. e) Roma a capital da Itlia e Londres no a capital da Inglaterra. Roma a capital da Itlia (V), mas Londres no a c pital da Inglaterra Falso, porque Londres a capital da Inglaterra. Temos, portant o, V E F, cujo valor lgico F. Alternativa falsa. Resposta: Letra E. Questo 12 ESAF/SEFAZ-SP/APOFP/2009 Assinale a opo verdadeira. a) 3 = 4 e 3 + 4 = 9 Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 35 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH b) Se 3 = 3, ento 3 + 4 = 9 c) Se 3 = 4, ento 3 + 4 = 9 d) 3 = 4 ou 3 + 4 = 9 e) 3 = 3 se e somente se 3 + 4 = 9 Mais uma questo em que utilizamos conhecimentos prvios. Passemos anlise d as alternativas. a) 3 = 4 e 3 + 4 = 9 3 = 4: Falso. 3 + 4 = 9: Falso. Ou seja, t emos F E F = Falso. b) Se 3 = 3, ento 3 + 4 = 9 3 = 3: Verdadeiro. 3 + 4 = 9: Fal so. Temos o caso Se V ento F, que o caso proibido. Falso. c) Se 3 = 4, ento 3 + 4 = 9 3 = 4: Falso. 3 + 4 = 9: Falso. Sabemos que Se F ento F Verdadeiro. Alternati va correta. d) 3 = 4 ou 3 + 4 = 9 3 = 4: Falso. 3 + 4 = 9: Falso. Temos F OU F. Falso. e) 3 = 3 se e somente se 3 + 4 = 9 3 = 3: Verdadeiro. 3 + 4 = 9: Falso. N o Se e somente se, a proposio s Verdadeira se ambas forem Verdadeiras ou se ambas f orem Falsas. Aqui, temos uma Verdadeira e uma Falsa. Falso. Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 36 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH

Resposta: Letra C. Questo 13 ESAF/Ministrio da Fazenda/ATA/2009 X e Y so nmeros tais que: Se X 4, ento Y>7. Sendo assim: a) Se X 4, ento Y < 7. b) Se Y > 7, ento X 4. c) Se Y < 7, ento X 4. d) Se Y 7, ento X > 4. e) Se X < 4, ento Y 7. Questo sobre o equivalente do Se ento. Vimos que p Assim: Se X 4, ento Y > 7: p=X4 q=Y>7 p q. q = ~q ~p.

A negao : ~p = X > 4 ~q = Y 7 A proposio equivalente : ~q ~p = Se Y 7, ento X > 4. Resposta: Letra D. Questo 14 Oramento/2010 ESAF/MPOG/Analista de Planejamento e Se f(x) = x, ento g(x) = x. Se f(x) x, ento ou g(x) = x, ou h(x) = x, ou ambas as

funes, g(x) e h(x) so iguais a x, ou seja, g(x) = x e h(x) = x. Se h(x) x, ento g(x) x. Se h(x) = x, ento f(x) = x. Logo, a) f(x) = x, e g(x) = x, e h(x) = x b) f(x) x, e g(x) x, e h(x) x c) f(x) = x, e g(x) x, e h(x) x d) f(x) x, e g(x) = x, e h (x) = x Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 37 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH e) f(x) = x, e g(x) = x, e h(x) x Mais uma questo que parece lgebra, s que Lgica. Temos as seguintes prop osies: 1) Se f(x) = x, ento g(x) = x. 2) Se f(x) x, ento ou g(x) = x, ou h(x) = x, o u ambas as funes, g(x) e h(x) so iguais a x, ou seja, g(x) = x e h(x) = x. 3) Se h( x) x, ento g(x) x. 4) Se h(x) = x, ento f(x) = x. Nesta questo, ao contrrio de algum as que vimos anteriormente, no h uma afirmao dada como Verdadeira ou Falsa. Neste caso , o melhor chutar um valor para algumas das proposies simples. Das 5 alternativas, 3 dizem que f(x) = x Verdadeiro. Ento, vamos chutar isso mesmo: V 1) Se f(x) = x, ento g(x) = x. 2) Se f(x) x, ento ou g(x) = x, ou h(x) = x, ou ambas as funes, g(x) e h(x) so iguais a x, ou seja, g(x) = x e h(x) = x. 3) Se h(x) x, ento g(x) x. V 4 ) Se h(x) = x, ento f(x) = x. Se f(x) = x Verdadeiro, ento f(x) x Falso: V 1) Se f (x) = x, ento g(x) = x. F 2) Se f(x) x, ento ou g(x) = x, ou h(x) = x, ou ambas as funes, g(x) e h(x) so iguais a x, ou seja, g(x) = x e h(x) = x. 3) Se h(x) x, ento g(x) x. V 4) Se h(x) = x, ento f(x) = x. Vejam. Na proposio 1, se g(x) = x for Fals o, teremos o caso proibido Se V ento F. Por isso, g(x) = x deve ser Verdadeiro, e g(x) x deve ser Falso: Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 38 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH V V 1) Se f(x) = x, ento g(x) = x. F 2) Se f(x) x, ento ou g(x) = x, ou h(x) = x, ou ambas as funes, g(x) e h(x) so iguais a x, ou seja, g(x) = x e h(x) = x. F 3) Se h(x) x, ento g(x) x. V 4) Se h(x) = x, ento f(x) = x. Na terceira proposio, se h(x) x for Verdadeiro, teremos o caso proibido, Se V ento F. Por isso, h(x) x deve se r Falso, e h(x) = x deve ser Verdadeiro: V V 1) Se f(x) = x, ento g(x) = x. F 2) Se f(x) x, ento ou g(x) = x, ou h(x) = x, ou ambas as funes, g(x) e h(x) so iguais a x, ou seja, g(x) = x e h(x) = x. F F 3) Se h(x) x, ento g(x) x. V V 4) Se h(x) = x, ento f(x) = x. Completando a proposio 2 com as informaes: V V 1) Se f(x) = x, ento g(x) = x. F V V 2) Se f(x) x, ento ou g(x) = x, ou h(x) = x, ou ambas as funes, V g(x) e h(x) so iguais a x, ou seja, g(x) = x e h(x) = x. F F 3) Se h(x) x, ento g( x) x. V V 4) Se h(x) = x, ento f(x) = x. Percebam que no chegamos a nenhuma incoern cia (por exemplo, achar que h(x) x F e h(x) x V, ao mesmo tempo). Por isso, noss a suposio foi correta, e temos como Verdadeiro: f(x) = x g(x) = x h(x) = x Prof. Karine Waldrich www.pontodosconcursos.com.br 39 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Resposta: Letra A.

Questo 15 ESAF/RFB/AFRFB/2009 Se = 3 e , ento = 3 e . Se = e 3 , ento ou so i 3 e . Se = e3 ,

ento = e3 . Se = 3 e , ento = 3 e . Consierno que s firmes so vereirs, s e-se, portnto, que: ) = = = e3 . ) = = e 3 , ms = 3 e . c) = 3 e , ms = 3 . ) = = = 3 e . e) = = 3 e , ms = e3 . Mis um questo que prece e lger

s e lgic. Temos s seguintes proposies: 1) Se = 3 e , ento = 3 e . 2) Se = e 3 ento ou so iguis 3) Se = e3 , ento = e3 . 4) Se = 3 e , ento = 3 e . Mis , evemos chutr um proposio como Vereir. Percem que 3 s 5 lterntivs e respost izem que = 3 e . Por isso, vmos chutr que = 3 e Vereiro: V 1) S e = 3 e , ento = 3 e . 2) Se = e 3 , ento ou so iguis 3) Se = e3 , ento 3 3 4) Se = e , ento = e . Como = 3 e Vereiro, = e 3 Flso: V Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 3 3
e. e. 40 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH 1) Se = 3 e , ento = 3 e . F 2) Se = e 3 , ento ou so iguis 3) Se = e3 , ento = e3 . V 3 3 4) Se ento = e . N proposio 1, se = 3 e for Flso teremos o cso proiio, Se V ento F. Por isso, = 3 e eve ser Vereiro, e = e3 eve ser Flso: V V 3 Se = e , ento = 3 e . F V 3 Se = e , ento ou so iguis F 3 Se = e , ento = e3 . V 3 3 Se = nto = e . 3 e. 1) 2) 3) 4) 3 e.

Mis um vez, n proposio 3, se = e3 for Vereiro Teremos o cso proiio. Ento, = e3 eve ser Flso. V V 3 Se = e , ento = 3 e . F V 3 Se = e , ento ou so igui F F 3 Se = e , ento = e3 . V 3 3 Se = e , ento = e . 5) 6) 7) 8) 3 e.

No semos se = 3 e , s semos que = e3 Flso (o fto e = e3 Flso no inic que = e Vereiro). Anlisno s lterntivs: ) = = = e3 . (Flso, pois = 3 e e = 3 e ). ) = = e 3 , ms = 3 e . (Flso, pois = 3 e e = 3 e ). c) = 3 e , ms = e3 . (Flso, pois = 3 e ). 3 ser Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 41

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH ) = = = 3 e . (No s emos se = 3 e , ms no h n e Flso n lterntiv). e) = = 3 e , ms = e3 . (F

lso, pois = 3 e ). Assim, respost eve ser letr D ( nic que no Fls). Re spost: Letr D. Questo 16 ESAF/SMF-RJ/Agente e Trlhos e Engenhri/2010 Por efinio, um tringulo equiltero o que tem os trs los iguis. Consiere ento propo io: Um tringulo equiltero se e somente se os trs ngulos so iguis. Um concluso f proposio : ) um conio necessri e suficiente pr que um tringulo sej equiltero e que os trs ngulos sejm iguis. ) os trs ngulos e um tringulo equiltero so iguis c) um tringulo equiltero somente se os trs ngulos so iguis. ) se um os ngulos e m tringulo iferente e outro ngulo, ento o tringulo no equiltero. e) se um tringu equiltero, ento os trs ngulos so iferentes uns os outros. Mis um questo que , supo tmente, e Geometri, ms no funo e Lgic. A questo fornece um proposio e pee concluso fls. Ou sej, el quer ser qul s frses no equivlente frse o e nuncio. Vmos nlise s lterntivs: ) um conio necessri e suficiente pr q ue um tringulo sej equiltero e que os trs ngulos sejm iguis. A frse o enunci o Um tringulo equiltero se e somente se os trs ngulos so iguis. Ou sej: p = Um ulo equiltero q = Trs ngulos so iguis Um tringulo equiltero se e somente se os tr s so iguis = p q. Vimos que o pelio o Se e somente se o conio necessri e suf te. Assim: Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r
42 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH

A SE E SOMENTE SE B = A CONDIO NECESSRIA E SUFICIENTE PARA B. Pr o Se e Somente Se no import orem (ele igul o OU). A se e somente se B o mesmo que B se e some nte se A (ssim como A OU B o mesmo que B OU A). Portnto, no import como frs e foi rrnj, el iz isso: A conio necessri e suficiente pr B. E isso o mes mo que A se e somente se B. Alterntiv vereir, portnto no respost questo ( questo pee fls). ) os trs ngulos e um tringulo equiltero so iguis. Ess l terntiv no envolve lgic, s geometri. Se frse o enuncio Um tringulo equilt se e somente se os trs ngulos so iguis, possvel concluir que os trs ngulos e um t ulo equiltero so iguis. Alterntiv vereir (no respost). c) um tringulo equilt ro somente se os trs ngulos so iguis. No enteni ess lterntiv, el s repete fr se o enuncio. Alterntiv corret (no respost). ) se um os ngulos e um trin gulo iferente e outro ngulo, ento o tringulo no equiltero. Mis um vez, s geomet . Se um os ngulos iferente, ento o tringulo no equiltero. Alterntiv vereir ( respost). e) se um tringulo no equiltero, ento os trs ngulos so iferentes uns tros. Mis um vez, s geometri. Se um tringulo equiltero, no signific que os trs ng los tem e ser iferentes, e sim que um eles eve ser iferente. 2 poem ser ig uis e um iferente ( o tringulo issceles). Alterntiv fls. Respost: Letr E. Q uesto 17 ESAF/MTE/AFT/2010 Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 43 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Um poliero convexo regulr se e somente se for: um tetrero ou um cuo ou um o ctero ou um oecero ou um icosero. Logo: ) Se um poliero convexo for re gulr, ento ele um cuo. ) Se um poliero convexo no for um cuo, ento ele no regul r. c) Se um poliero no for um cuo, no for um tetrero, no for um octero, no fo r um oecero e no for um icosero, ento ele no regulr. ) Um poliero no regul r se e somente se no for: um tetrero ou um cuo ou um octero ou um oecero ou um icosero. e) Se um poliero no for regulr, ento ele no um cuo. Questo com o jeito nterior, ms mis cpcios. Vmos iretmente nlise s lterntivs . ) Se um poliero convexo for regulr, ento ele um cuo. A frse o enuncio : Um poliero convexo regulr se e somente se for: um tetrero ou um cuo ou um o ctero ou um oecero ou um icosero. Ou sej, o poliero convexo regulr se

e somente se for A OU B OU C... No poemos concluir que se o poliero convexo fo r regulr, ele um cuo. Poe ser um tetrero OU um octero OU C OU D... Altern tiv fls. ) Se um poliero convexo no for um cuo, ento ele no regulr. Igul lterntiv nterior. Se no for um cuo, poe ser um tetrero OU B OU C... e ser regulr mesmo ssim. Alterntiv fls. c) Se um poliero no for um cuo, no for u m tetrero, no for um octero, no for um oecero e no for um icosero, ento el e no regulr. A questo fl pens em poliero (sem izer que convexo). O poliero poe ser regulr e no ser um cuo, nem B, nem C nem D... s ser lgum outro tipo e poliero regulr (no necessrimente convexo). Alterntiv fls. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 44

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH ) Um poliero no regu lr se e somente se no for: um tetrero ou um cuo ou um octero ou um oece ro ou um icosero. Igul nterior. O poliero poe no ser um tetrero, B, C... e in no ser regulr. Isso se for outro tipo e poliero (no convexo). Alternti v fls. e) Se um poliero no for regulr, ento ele no um cuo. Ess lterntiv t mm suprime o convexo. Ms vejm s. O enuncio iz que um cuo um poliero convexo regulr. Ou sej, o cuo regulr. Ou sej, se o poliero no for regulr, com cer tez no ser um cuo. Porque o cuo regulr. Por isso, lterntiv est cert. Ques to pr tentos. Respost: letr E. Questo 18 ESAF/SMF-RJ/Agente e Fzen/2010 Q ul s proposies ixo tem mesm tel vere que proposio: Se || < 3, ento 4 , one e so nmeros reis? ) 4 e || < 3. ) 4 ou || 3. c) > 4 e || < 3. ) 4 ou || < 3. e) > 4 ou || < 3. Ess questo prece ser e lger, ms e Lgic. Temos: Se || < 3, ento 4 Vmos sustituir: p = || < 3 q=4 Neste sen io, poemos ssumir que (s lterntivs fzem isso): Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 45 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH ~p = || 3 ~q = > 4 Ento, frse originl o enuncio : p q. A questo pee lterntiv que possui mesm tel-vere. Ou sej, pee l terntiv equivlente. Vimos que os equivlentes o Se Ento so: Proposio Equivlente ~q ~p pq ~p v q Como s lterntivs s flm e OU ou E, ficmos com o equivlente ~p v q: Assim, p q = ~p v q. A expresso fic: || 3 OU 4 Ess letr B, inverti (j vimos que no OU no import orem os t ermos A e B). Respost: Letr B. Questo 19 ESAF/SMF-RJ/Agente e Trlhos e Eng enhri/2010 Seno x um nmero rel, proposio: x2 1 se e somente se x 1 ou x -1 eq uivle logicmente : ) se x = 1, ento x2 = 1. ) se x > 1, ento x2 > 1. c) se -1 < x < 1, ento x2 < 1. ) se -1 < x < 1, ento x2 < 1, e se x 1 ou x -1, ento x2 1. e) se -1 < x < 1, ento x2 < 1, e se x2 1, ento x 1 ou x -1. Questo o mesmo tipo nterior. Vmos sustituir os termos por letrs: x2 1 se e somente se x 1 ou x -1 : p = x2 1 q=x1 Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 46 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH s = x -1 x2 1 se e so mente se x 1 ou x -1 = p (q v s)

Vimos que o equivlente o Se e Somente Se : Proposio pq Assim, temos: p Equivlente (p q) ^ (q p) (q v s) Poemos chmr q v s e t. Fic: p t=p tEt p: Ou sej: p tEt p=p qvsEqvs p. Sustituino pelos vlores: x2 1 Que : Se x2 1, ento x 1 ou x -1 E se x 1 ou x ento x2 1. As frses que mis se precem com ess so s letrs D e E: ) se -1 < x < 1, ento x2 < 1, e se x 1 ou x -1, ento x2 1. e) se -1 < x < 1, ento x2 < 1, e s e x2 1, ento x 1 ou x -1. Percem que segun prte noss frse igul letr D. Ms primeir prte est extmente inverti. Vmos fzer o equivlente primeir prte noss frse, fzeno p q = ~q ~p: Se x2 1, ento x 1 ou x -1 = Se ~( x 1 ou x -1), ento ~( x2 1). ~( x 1 ou x -1) = nego o OU = ~A E ~B = 1) E ~(x -1) ~(x 1) x < 1. ~(x -1) x > -1. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r x 1 v x -1 E x 1 v x -1 x2 1 47

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH ~(x2 1) x2 < 1 Ento: S e ~( x 1 ou x -1), ento ~( x2 1) = Se x < 1 E x > -1, ento x2 < 1. Poemos sustit uir x < 1 E x > -1 por 1 < x < 1. Fic: Se 1 < x < 1, ento x2 < 1. A proposio to fi c: Se 1 < x < 1, ento x2 < 1 E se x 1 ou x -1, ento x2 1. Extmente o que iz l etr D. Respost: Letr D. Questo 20 ESAF/SMF-RJ/Agente e Trlhos e Engenhri /2010 Consiere x um nmero rel. A nego proposio 2/3 x 5/3 ou 1< x < 1 : ) /3. ) 1 x < 2/3. c) x 1 e x > 5/3. ) x 1 ou x > 5/3. e) 1 x < 2/3 e x > 5/3. M um questo supostmente e lger... que e Lgic. Queremos nego e 2/3 x 5/3 o x < 1. As lterntivs esto com E, ento queremos nego o OU que ~(A OU B) = ~A E ~B. Assim, proposio fic: ~(2/3 x 5/3) E ~(1< x < 1). Vmos nlisr c prte: ~(2/3 x 5/3) = queremos que o nmero no estej entre 2/3 e 5/3. Ou sej, ele poe ser menor e 2/3 ou mior que 5/3. Queremos: x < 2/3 OU x > 5/3. ~(1< x < 1) = qu eremos que o nmero no estej entre 1 e 1 (ms poe ser igul). Ou sej, ele poe se r menor ou igul 1 ou mior ou igul 5/3. Assim, queremos: x -1 OU x >= 1. A proposio inteir fic: Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 48 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH x < 2/3 OU x > 5/3 E x -1 OU x >= 1 O exminor no foi onzinho e no eu ess respost entre s ltern tivs. Ento, gor, precismos ser quis s interseces entre x < 2/3 OU x > 5/3

E x -1 OU x >= 1. Temos: x < 2/3 OU x > 5/3: 2/3 x -1 OU x >= 1: 5/3 -1 2/3 1 5/3 A interseco (pontos que esto ns us rets) : -1 Colocno em nmeros: x -1 E x > 5/3 Respost: Letr C. 5/3 Questo 21 ESAF/MPOG/APO/2010 Questo que, pr resolver, precismos construir s tels-vere. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 49 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH As lterntivs e e se referem proposio (F v G) ^ ~(~F ^~G). J s lterntivs , c e se referem pro posio (F v G) ^ (~F ^~G). Vmos construir c um s tels-vere e ver qul lterntiv est corret. Primeirmente, tel-vere estrutur (F v G) ^ ( ~F ^~G) (pr fzer outr pens negmos o seguno termo): F V V F F G V F V F FvG ~F ~G ~F ^ ~G V V V F F F V V F V F V F F F V (F v G) ^ (~F ^~G) F F F F Ou sej, pel tel-vere cim, expresso (F v G) ^ (~F ^~G) um contrio, po is, no import qul os vlores e F ou G, expresso sempre retorn um vlor lgico Flso. Assim, j poemos mrcr lterntiv corret, que letr C. Vmos fzer estrutur (F v G) ^ ~(~F ^~G), pens negno penltim colun tel cim : F V V F F G V F V F FvG

~F ~G ~F ^ ~G ~(~F ^ ~G) V V V F F F V V F V F V F F F V V V V F (F v G) ^ ~(~F ^~G) V V V F F^ G V F F F A letr firm que estrutur cim contrio (no , porque pr 3 vlores e F e G estrutur vereir), e letr e firm que igul F ^ G. Coloquei F ^ G n ltim colun tel, pr vocs verem como iferente. Respost: Letr C. Questo 1 ESAF/MPOG/EPPGG/2009 Entre s opes ixo, qul exemplific um contrio forml? ) Scrtes no existiu ou Scrtes existiu. ) Scrtes er teniense ou Scrtes er esp rtno. c) Too filsofo er teniense e too teniense er filsofo. ) Too filsofo er teniense ou too teniense er filsofo. e) Too filsofo er teniense e lgu m filsofo er esprtno. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 50 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Com est questo, vmos ver s estruturs Too, Algum e Nenhum. Digrms Lgicos so mecnismos utilizos pr expressr proposies que lguns mtemticos chmm e ctegrics: Too, lgum, nen hum. Quno izemos, por exemplo: too rsileiro um pesso inteligente. Poemo s truzir iei ess frse em um igrm: Pesso inteligente Brsileiro Vmos ver tos s possiilies pr frse cim: Brsileiro Pesso inteligente V Too rsileiro um pesso inteligente Vereiro, pois se ele for rsileiro, s er um pesso inteligente (entro re mrel o igrm) Flso, pois no existe possiilie e ser rsileiro e no ser um pesso inteligente Vereiro, po is ele poe ser um pesso inteligente e no ser rsileiro (estr n re lrnj o igrm) Vereiro, pois ele poe no ser rsileiro e, ssim, no ser um pesso inteligente (estr for o igrm, n re em cinz) 51 V V

F F V F F Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Portnto, nic possiilie e frse ser fls no cso em que o sujeito rs ileiro e no um pesso inteligente, pois ess possiilie no existe. A tel c im igul tel-vere estrutur Se...ento. Poemos izer, ento, que Too r sileiro um pesso inteligente e Se rsileiro, ento um pesso inteligente so equ ivlentes. Pssno pr outr estrutur: o lgum. Poemos izer: Alguns rsile iros so pessos inteligentes. Isso poe ser represento trvs o igrm ixo : Pesso Brsileiro inteligente Agor, tos s possiilies so possveis. O sujeito poe ser rsileiro e ser ou no um pesso inteligente, ssim como poe ser inteligente e ser ou no rsileiro . Portnto, importnte frisr que, neste cso, lguns rsileiros so pessos inte ligentes e lgums pessos inteligentes so rsileirs so frses equivlentes: Pesso Brsileiro inteligente = Pesso Brsileiro inteligente Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 52 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Pssemos pr o nenhum. Poemos izer: nenhum rsileiro um pesso inteligente. Isso represento trvs o igrm ixo: Pesso inteligente Brsileiro Dizer nenhum rsileiro um pesso inteligente e nenhum pesso inteligente rs ileir so expresses equivlentes, como poemos ver pelo igrm cim. Vmos colo cr tos s possiilies e nenhum rsileiro um pesso inteligente num t el: Brsileiro Pesso inteligente V

Nenhum rsileiro um pesso inteligente Flso, pois se ele for rsileiro, no se r um pesso inteligente Vereiro, pois se ele for rsileiro, no ser um pesso inteligente V V F Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 53 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH F V Flso, pois se el e no for rsileiro, poe ou no ser um pesso inteligente (no estr entro o ig rm mrelo no signific necessrimente estr entro o igrm lrnj. Poe estr n re em cinz) Flso, pois pesso poe no ser rsileir e ser inteligen te F F Percem que tel-vere cim igul tel-vere estrutur Se...~ento. Vou fzer Se...~ento pr vocs verem: Brsileiro Pesso inteligente V Pesso noi nteligente F Se rsileiro, ento no um pesso inteligente Flso, pois se ele for rsileiro, vereiro izer que no ser um pesso inteligente, e no flso Verei ro, pois se ele for rsileiro, no ser um pesso inteligente Flso, pois se ele no for rsileiro, poe ou no ser um pesso inteligente ( flso izer que, s por no s er rsileiro, ser inteligente) Flso, pois pesso poe no ser rsileir e ser inteligente V V F F V V F F F V Portnto, so equivlentes s frses nenhum rsileiro inteligente e se rsileiro , ento no inteligente. Vmos, in, flr sore nego o Too, Algum e Nenhum. Pr imeirmente, o Too. Qul nego e Too A B? B A Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r

54 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Poemos pensr que se ri Nenhum A B: B A

Ms vejm que no, necessrimente. Se houver lgum A que no for B, frse Too A B j est fls. Portnto, st ter certez e que h Algum A no B. Assim, nego e Too A B Algum A no B. ~ (Too A B) = Algum A no B Por exemplo: Too mltiplo e 100 ivisvel por 5. A nego Algum mltiplo e 100 no el por 5. Agor pssmos nego o Algum. Algum A B: B A O Algum inic que pelo menos 1 A B. A nego isso izer que nenhum A B. Como p lvr iz, nem-hum (nem um). So totlmente sepros: B A Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 55 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH ~ (Algum A B) = Nenhum A B

J nego o Nenhum o contrrio o que vimos cim. Negr que Nenhum A B izer que A gum A B. ~ (Nenhum A B) = Algum A B

Vimos que contrio ocorre quno, pr qulquer vlor lgico s proposies simples, proposio compost sempre Fls. Vmos nlisr c lterntiv: ) Scrtes no ex istiu ou Scrtes existiu. Temos um estrutur OU. O OU s Flso quno s us prop osies simples forem Flss. As us proposies simples so um nego outr. Quno tes no existiu for Flso, Scrtes existiu ser Vereiro. E o contrrio tmm ocorrer no Scrtes existiu for Flso, Scrtes no existiu ser Vereiro. Ou sej, frse s empre Vereir, pois um s proposies sempre ser Vereir. Ou sej, trt-se e um tutologi (sempre V) e no e um contrio (sempre F). Alterntiv err. ) Scrtes er teniense ou Scrtes er esprtno. Nest frse, tmm temos propos io OU, ms um proposio simples no o contrrio outr. Scrtes poe ter sio tenie , ou esprtno, ou e qulquer outro lugr. Assim, frse poe ser Vereir ( se Scrtes er teniense for V ou Scrtes er esprtno for V) ou Fls (se Scrtes n r nem teniense e nem esprtno). Dess form, frse no um contrio (no sempre F). Alterntiv err. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 56 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH c) Too filsofo er t eniense e too teniense er filsofo. ) Too filsofo er teniense ou too tenie

nse er filsofo.

Vmos ver s us lterntivs junts, pois els iferem pens pelo E ou OU. S emos que o Too equivlente o Se...ento. Ento, poemos sustituir os Toos cim p or Se...ento: Too filsofo er teniense e too teniense er filsofo = Se er filsofo , er teniense E se er teniense, er filsofo. Too filsofo er teniense ou to o teniense er filsofo = Se er filsofo, er teniense OU se er teniense, er f ilsofo. Se er filsofo for V e se er teniense tmm for V, teremos: Se V, ento V E , ento V, n lterntiv C. Como Se V, ento V sempre V, teremos V E V, que sempre mesm form, teremos V OU V, que sempre V. Se um os ois for F (er filsofo for F ou er teniense for F), em lgum s us proposies teremos Se V, ento F, que semp re F. Neste cso, n lterntiv C teremos F E V (ou ento V E F), que ser F. J n lterntiv D teremos F OU V (ou V OU F), que ser sempre V. Se er filsofo for F e er teniense tmm for F, teremos, n proposio C, Se F, ento F E se F, ento F, que ser V, ou sej, V. D mesm form, teremos V OU V n proposio D, que sempre V. Assim, n lterntiv C teremos csos em que proposio V e csos em que proposio F. J lterntiv D ser sempre V. Em mos os csos, no h contrio. Alterntiv err. e) Too filsofo er teniense e lgum filsofo er esprtno. J poemos euzir que est lterntiv cert. E vejm, sem grne nlise poemos ver que h um contrio, e q ue frse ser sempre fls. Isso porque temos o E, ento, pr frse ser Vere ir, Too filsofo er teniense eve ser Vereiro e Too filsofo er esprtno eve ser Vereiro, o mesmo tempo. Agor, vejm: Se too filsofo er teniense, porq ue nenhum filsofo er esprtno, certo? Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 57

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Ou sej, quno Too f ilsofo er teniense for V, lgum filsofo er esprtno ser F. As proposies nunc ser o mesmo tempo. Assim, proposio compost ser sempre Fls. Alterntiv cert. Res post: Letr E. Questo 2 ESAF/MPOG/EPPGG/2009 Consierno s seguintes proposies: A lguns filsofos so mtemticos e no vere que lgum poet mtemtico, poese concl ns que: ) lgum filsofo poet. ) lgum poet filsofo. c) nenhum poet filsofo. ) nenhum filsofo poet. e) lgum filsofo no poet. Vmos nlisr s frses o enun cio. Alguns filsofos so mtemticos: semos que frse equivlente Alguns mtemt icos so filsofos, tmm. Filsofos Mtemticos

No vere que lgum poet mtemtico = ~(Algum poet mtemtico). Vimos que nego lgum o nenhum, ento frse fic: Nenhum poet mtemtico. Poet Mtemticos Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 58 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Poemos juntr os oi s igrms: Filsofos Mtemticos Poet

As lterntivs relcionm filsofo e poet. Reprem que poem t hver filsofos que s

oets. No semos. A nic cois que semos, com certez, que h lguns filsofos que no sero poets, pois so os filsofos que so mtemticos, e, como vimos, nenhum poet m emtico. Assim, pssemos nlise s lterntivs: ) lgum filsofo poet. No, pois, c omo vimos, semos que lguns filsofos no so poets. ) lgum poet filsofo. No sem os. O que semos que lguns filsofos no so poets. c) nenhum poet filsofo. No poe os firmr que nenhum poet filsofo. Poe t hver poets filsofos, o que h, com cer tez, so filsofos que no so poets. ) nenhum filsofo poet. No poemos firmr que n nhum poet filsofo. Poe t hver poets filsofos, o que h, com certez, so filsofos ue no so poets. e) lgum filsofo no poet. extmente isso, como explicmos cim. Respost: Letr E. Questo 3 ESAF/MPOG/EPPGG/2009 Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 59 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Num empres e nnot ecnologi, se-se que toos os mecnicos so engenheiros e que toos os engenheiros so ps-gruos. Se lguns ministrores empres tmm so engenheiros, poe-se firmr que, ness empres: ) toos os ministrores so ps-gruos. ) lgun s ministrores so ps-gruos. c) h mecnicos no ps-gruos. ) toos os trlh ores so ps-gruos. e) nem toos os engenheiros so ps-gruos. Mis um questo mesm prov. Ess prov (EPPGG 2009) corou 5 questes com o Too-Algum-Nenhum. Pr resolver vmos, mis um vez, fzer os igrms. Quno h estrutur Algum m is fcil fzer por igrms. Se s h o Too e o Nenhum, fic mis fcil sustituir pe lo Se...ento e pelo Se...~ento. Temos: Toos os mecnicos so engenheiros: Engenheiros Mecnicos Toos os engenheiros so ps-gruos: Ps-gruos Engenheiros Mecnicos Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 60 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Alguns ministrores empres tmm so engenheiros: Se lguns ministrores empres tmm so engenheiros, temos que h ministrores entro o crculo lrnj os engenheiros (e tmm poe hver for. O que semos com certez que h entro ): Ps-gruos Aministrores Engenheiros Mecnicos Pssemos nlise s lterntivs: ) toos os ministrores so ps-gruos. Algu

ns ministrores so engenheiros. Neste cso, so ps-gruos, pois toos os engen heiros so ps-gruos. Ms poe hver ministrores que no so engenheiros e, nest e cso, no semos se so ps-gruos ou no. Alterntiv fls. ) lguns ministr ores so ps-gruos. Como lguns ministrores so engenheiros, e toos os engen heiros so ps-gruos, ento com certez lguns ministrores so ps-gruos. Alte rntiv corret. c) h mecnicos no ps-gruos. Toos os mecnicos so engenheiros e to os os engenheiros so psgruos. Assim, toos os mecnicos so ps-gruos. Alternti v fls. ) toos os trlhores so ps-gruos. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 61 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH

No, pois os ministrores que no so engenheiros, por exemplo, poem no ter ps-gru o. re cinz o esenho. Alterntiv fls. e) nem toos os engenheiros so ps-gr uos. No, pois toos os engenheiros so ps-gruos. Alterntiv err. Respost: Letr B. Questo 4 ESAF/MPOG/EPPGG/2009 Amit que, em um grupo: se lgums pesso s no so honests, ento lgums pessos so punis. Desse moo, poe-se concluir que, nesse grupo: ) s pessos honests nunc so punis. ) s pessos esonests se mpre so punis. c) se lgums pessos so punis, ento lgums pessos no so honest s. ) se ningum punio, ento no h pessos esonests. e) se toos so punios, ento to os so esonestos. Temos o lgum entro e um estrutur Se...ento. A questo quer se r o equivlente frse o enuncio, que : se lgums pessos no so honests, ento lgums pessos so punis. Poemos izer que: p = lgums pessos no so honests q = lgums pessos so punis, A frse fic: p q. q o ~q ~p. Ento, o equivlente J semos que o equivlente o p est frse : ~q = ~(lgums pessos so punis) = nenhum pesso puni. ~p = ~(lgums pesso s no so honests) = nenhum pesso no honest. ~q ~p = Se nenhum pesso puni, en to nenhum pesso no honest. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 62

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Sustituino o no hones t por esonest, temos: ~q ~p = Se nenhum pesso puni, ento nenhum pesso no ho est = Se nenhum pesso puni, ento nenhum pesso esonest. Reprem que fr se cim letr D, s que o invs e nenhum pesso esonest, lterntiv iz no essos esonests. Respost: Letr D. Questo 5 ESAF/MPOG/EPPGG/2009 A nego e noite toos os gtos so pros : ) De i, toos os gtos so pros. ) De i, nenhum g to pro. c) De i, existe pelo menos um gto que no pro. ) noite, existe pe lo menos um gto que no pro. e) noite, nenhum gto pro. Alm e flr sore n ego os termos Too, Algum e Nenhum, ess questo mostr que, s vezes, com um pouco e mlnrgem, s ncs tentm engnr o concurseiro. Vejmos: A proposio propos t no enuncio : noite, toos os gtos so pros. Se eu quiser negr ess preposio, osso flr De i, nenhum gto pro? Ou t mesmo De i, toos os gtos so pros? N A questo tent inuzir o cnito chr que nego e noite e i. O que e Em questes nteriores, consiermos que nego e competente incompetente, entre ou s. Ms esss so neges irets, simples. Outr cois, muito iferente, e err, co nsierr contrrios como nego. Por exemplo, menino e menin so contrrios, no nego. Q te e frio so contrrios, ms no nego. Assim como noite e i, cso est questo. Dito isso, j poemos excluir s lterntivs A, B e C. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 63

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH A proposio " noite, to s os gtos so pros". Assim, vmos negr o Too. Isso signific izer que noite, lgum gto no pro. A letr D iz isso. El iz que existe pelo menos um gto q ue no pro. Respost: letr D. Questo 6 ESAF/MPOG/EPPGG/2009 Suponh que um pesqu isor verificou que um etermino efensivo grcol em um lvour A prouz o s eguinte resulto: Se o efensivo utilizo, s plnts no ficm oentes, enqunto que o mesmo efensivo em um lvour istint B prouz outro resulto: Se e some nte se o efensivo utilizo, s plnts no ficm oentes. Seno ssim, se s pln ts e um lvour A e e um lvour B no ficrm oentes, poe-se concluir pen s que: ) o efensivo foi utilizo em A e em B. ) o efensivo foi utilizo e m A. c) o efensivo foi utilizo em B. ) o efensivo no foi utilizo em A e fo i utilizo em B. e) o efensivo no foi utilizo nem em A nem em B. Ess questo r efere-se ul pss, ms, no sei porque, eu pulei resoluo el. Por isso vmos fzer gor. Temos us proposies: Pr lvour A: Se o efensivo utilizo, s p lnts no ficm oentes; Pr lvour B: Se e somente se o efensivo utilizo, s plnts no ficm oentes. A questo iz que s plnts lvour A e lvour B no ficrm oentes. Ou sej , temos: V Pr lvour A: Se o efensivo utilizo, s plnts no ficm oente s; V Pr lvour B: Se e somente se o efensivo utilizo, s plnts no ficm oentes. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 64

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH A primeir proposio pos sui um estrutur o tipo Se...ento, que s Fls no cso proiio, Se V ento F. Com o segun prte proposio V, proposio compost com certez V, no importno o lor lgico primeir prte. Ou sej, tnto se o efensivo utilizo for V qunto se o efensivo utilizo for F, proposio compost V. Ento, conclumos que o efens poe ou no ter sio utilizo. De ms s mneirs, s plnts no ficrm oente s. N segun proposio, temos estrutur Se e somente se. El est no incio frse (normlmente prece no meio), ms isso no import. O que el inic que propo sio compost s ser V se ms s proposies simples que formm forem V ou se ms s proposies simples que formm forem F. Assim, como segun proposio que form V, ento primeir proposio ever ser V tmm, pr que proposio compost sej V. Po tnto, pr lvour B, o efensivo utilizo eve ser V. Conclumos, ento, que o e fensivo poe ou no ter sio utilizo em A, ms com certez foi utilizo em B. A ssim, respost letr C. Respost: letr C. Questo 7 ESAF/MPOG/APO/2010 H trs su speitos pr um crime e pelo menos um eles culpo. Se o primeiro culpo, ento o seguno inocente. Se o terceiro inocente, ento o seguno culpo. Se o terceiro inocente, ento ele no o nico s-lo. Se o seguno culpo, ento ele no o nico ssim, um situo possvel : ) Os trs so culpos. ) Apens o primeiro e o seguno so ulpos. c) Apens o primeiro e o terceiro so culpos. ) Apens o seguno culp o. e) Apens o primeiro culpo. Est um questo que lguns utores chmm e Cul po ou Inocente. Deixei pr resolver n ul e hoje, ms el e Lgic. Um cois que eu sugiro vocs, sempre, que no se peguem os nomes que s questes e os ut ores inventm. Tem s questes e Veres e Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r

65

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH mentirs, tem s queste s e Culpos ou inocentes... N minh opinio, isso no import, tnto fz. O que imp ort que so questes e Lgic, e mneir e resolver sempre mesm: nlisr s p ossiilies. Ness questo, temos s seguintes proposies: 1. Se o primeiro culpo , ento o seguno inocente. 2. Se o terceiro inocente, ento o seguno culpo. 3. S e o terceiro inocente, ento ele no o nico s-lo. 4. Se o seguno culpo, ento el o nico s-lo. Assim como prenemos n ul pss, como questo no trouxe um f rse e presente, vmos chutr um culpo. Por exemplo, vmos chutr que o primeiro culpo. Assim, temos: V 1. Se o primeiro culpo, ento o seguno inocente. 2. Se o terceiro inocente, ento o seguno culpo. 3. Se o terceiro inocente, ento ele no o nico s-lo. 4. Se o seguno culpo, ento ele no o nico s-lo. Como no p r Se V, ento F (cso proiio), segun prte firmo eve ser Vereir. Iss o torn segun prte firmo 2 Fls: V V 1. Se o primeiro culpo, ento o se guno inocente. F 2. Se o terceiro inocente, ento o seguno culpo. 3. Se o terc eiro inocente, ento ele no o nico s-lo. 4. Se o seguno culpo, ento ele no s-lo. Como segun prte firmo 2 Fls, primeir prte eve ser Fls tm m (seno teremos Se V ento F): V V 1. Se o primeiro culpo, ento o seguno inocente . F F 2. Se o terceiro inocente, ento o seguno culpo. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 66

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH 3. Se o terceiro inoc ente, ento ele no o nico s-lo. 4. Se o seguno culpo, ento ele no o nico s im, pel noss suposio e que o primeiro culpo, o seguno inocente e o terceiro culpo. A firmo 3 iz que, se o terceiro inocente, ele no o nico. Pel noss supo sio, o terceiro culpo, ento ess prte firmo F. Ou sej, segun prte V e culpo e no o nico culpo), o que torn firmo Vereir. O mesmo ocorre com firmo 4, que iz que se o seguno culpo, ele no o nico: V 1. Se o primeiro c lpo, F 2. Se o terceiro inocente, F 3. Se o terceiro inocente, F 4. Se o segun o culpo, V ento o seguno inocente. F ento o seguno culpo. V ento ele no o s-lo. V ento ele no o nico s-lo. Assim, tos s firmes cim ficrm vlis (ou sej, Vereirs) com noss su posio e que o primeiro culpo. Portnto, noss suposio foi corret. Temos, ento, qu e o primeiro e o terceiro so culpos. A lterntiv que iz isso letr C. Resp ost: Letr C. Questo 8 ESAF/MPOG/APO/2010 Um vijnte, cminho e etermin cie, eprou-se com um ifurco one esto trs meninos e no se que cminho tomr . Amit que estes trs meninos, o se lhes perguntr lgo, um respone sempre fl no vere, um sempre mente e o outro mente em 50% s vezes e consequenteme nte fl vere ns outrs 50% s vezes. O vijnte perguntou um os trs me ninos escolhio o cso qul er o cminho pr cie e ele responeu que er o ireit. Se ele fizer mesm pergunt um outro menino escolhio o c so entre os ois restntes, qul proilie e ele tmm responer que o cm inho ireit? ) 1. ) 2/3. c) 1/2. ) 1/3. e) 1/4. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 67 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Questes como esss so chms e Veres e Mentirs, por lguns utores. El mis tur Lgic e Proilie, por isso eixei pr resolv-l n ul e hoje, e Com preenso. Mis um vez, peo que vocs no se tenhm nomes pr resolver questes ssim

. Um ic muito importnte pr este tipo e questo sempre tentr montr um t el com sequnci os eventos. Simplesmente ler um respone sempre flno ver e, um sempre mente e o outro mente em 50% s vezes e consequentemente fl v ere ns outrs 50% s vezes muito confuso, no ju em n. Ento, importnte imginr cen, e imginr o que contece com c respost os meninos. Se o q ue fl vere isser ireit, o que sempre mente flr esquer. E o que fl v ere em 50% s vezes poer flr ireit (primeir colun tel ixo), ou tmm poer flr esquer (segun colun tel ixo). J se o que fl ver e isser esquer, o que sempre mente flr ireit. E o que fl vere em 50% s vezes poer flr ireit (terceir colun tel ixo) ou esquer (qurt c olun tel ixo). Ou sej, existem 4 possiilies iferentes: Fl semp re D Vere Fl sempre E Mentir 50% Vere e D 50% Mentir D E E E D D E D E No necessrimente orem foi orem cim (o que comeou flr poe no ter sio o que fl sempre Vere). O que questo firm que o primeiro flou Direit. Se quem flou Direit foi o que fl sempre Vere, temos: Fl sempre D Ver e Fl sempre E Prof. Krine Wlrich D E E D E D 68 www.pontoosconcursos.com.r CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Mentir 50% Vere e D 50% Mentir E D E Assim, pr o menino seguinte, poe ter sio o que fl sempre Mentir e o que mente em 50% s vezes. Neste cso, h 4 possiilies e resposts iferentes ( somres e lrnj): 3 so esquer, e 1 ireit. Se quem flou Direit foi o que sempre Mentir, temos: Fl sempre D Vere Fl sempre E Mentir 50% V ere e D 50% Mentir D E E E D D E D E Assim, pr o menino seguinte, poe ter sio o que fl sempre Vere e o que mente em 50% s vezes. H, novmente, 4 possiilies e resposts iferentes ( somres e lrnj): 3 so esquer, e 1 ireit. A terceir possiilie foi e o primeiro menino ter sio o que mente em 50%. Neste cso, temos: Fl sempre D Vere Fl sempre E Mentir 50% Vere e D 50% Mentir D E E E D D E D E

Novmente, h 4 possiilies iferentes e respost: 2 so ireit e 2 so esquer. As im, temos 8 possiilies e se flr esquer e 4 possiilies e flr ireit. 12 possiilies, o totl. A proilie e 4/12 = 1/3. Respost: Letr D. Questo 9 ESAF/Ministrio Fzen/ATA/2009 N ntiguie, const que um Rei cons ultou trs orculos pr tentr ser o resulto e um tlh que ele preteni t rvr contr um reino vizinho. Ele si pens que ois orculos nunc errvm e um sempre errv. Consultos os orculos, ois flrm que ele pereri 69 Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r

CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH tlh e um flou que ele gnhri. Com se ns resposts os orculos, poe-se concluir que o Re i: ) certmente gnhri tlh. ) certmente pereri tlh. c) teri um proilie e 33,3% e gnhr tlh. ) teri um proilie e 44 ,4% e gnhr tlh. e) teri um proilie e 66,6% e gnhr tlh . Questo e orculo, ess fez Orculo que err e Orculo que cert. Vmos fzer um t el o tipo como nterior. 2 orculos nunc errm e 1 sempre err. E 2 orculos i sserm que o rei pereri e um que ele gnhri. Se o rei pereu, efetivmente , os que sempre certm isserm que ele pereu e o que sempre err isse que el e gnhou: Sempre cert Sempre cert Sempre err Pereu Pereu Gnhou Se o rei gnhou, os que sempre certm isserm que ele gnhou, e os ois que er rm isserm que ele pereu: Sempre cert Sempre cert Sempre err Pereu Per eu Gnhou Gnhou Gnhou Pereu Assim, se ois isserm que ele pereu e um que ele gnhou, porque ele efetivme nte pereu. Respost: Letr B. Questo 10 - ESAF/Receit Feerl/AFRFB/2009 Trs men inos, Zez, Zoz e Zuzu, toos vizinhos, morm n mesm ru em trs css contgus. To os os trs meninos possuem nimis e estimo e rs iferentes e e cores tmm ife rentes. Se-se que o co mor em um cs contgu cs e Zoz; clopsit mrel; Zez tem um niml e us cores - rnco e lrnj - ; cor vive n cs o m eio. Assim, os nimis e estimo e Zez, Zoz e Zuzu so, respectivmente:

) co, cor, clopsit. ) co, clopsit, cor. c) clopsit, co, cor. ) clop sit, cor, co. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r
70 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH e) cor, co, clopsit . Nest questo, novmente fremos um tel. N verticl colocremos o rol e ichos, e n horizontl os meninos e cores. D seguinte form: Nome Zez Zoz Zuz Amr el Brnco/ Lrnj Cor 3 (no semos qul ) Co Cor Clopsit Agor, temos que completr s tels com s informes que temos . 1) O co mor em um cs contgu cs e Zoz (ou sej, o co no e Zoz); Colocmos ess informo n tel seguinte form: MENTIRA que Zoz ono o co. Col ocremos um F n clul que cruz Zoz e Co: Nom e Zez Zoz Zuz Amrel Brnco/ Lrnj Cor 3 (no semos qul ) Co Cor Clo psit F

2) A clopsit mrel; Como VERDADE que Clopsit Amrel, colocmos um V n cixinh que cruz esss informes. Se Clopsit Amrel, os outros ichinhos no so ess cor. E nem Clopsit rnco/lrnj ou Cor 3 que no semos qul . Poem os preencher como F s respectivs cluls! Vej ixo: Nom e Zez Zoz Zuz Amrel Brnco/ Lrnj Cor 3 (no semos qul ) Co Cor Prof. Krine Wlrich F F F www.pontoosconcursos.com.r 71 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH Clo psit V F F

3) Zez tem um niml rnco e lrnj; No temos como colocr n tel que Zez tem um niml rnco/lrnj, pois no temos coluns como ess se cruzno n tel. Ms, vejm s: semos que clopstit no rnco/lrnj (el mrel, lemrm?). Ou sej, Zez no ono clopsit! Poemos colocr um F n cixinh tel que lig Zez e Clopsit. Nome Zez Zoz Zuz Amrel Brnco/ Lrnj Cor 3 (no semos qu Co Cor Clop sit F F F F V F F 4) A cor vive n cs o meio. Ess informo tmm fic solt, pois no temos n te l sequnci s css. Reprem o seguinte: o nosso entrve sequnci s css. No temos como resolver questo sem ssumir lgum sequnci, pois o enuncio no nos flou n! Vmos ssumir, ento, que sequnci sej Zez, Zoz e Zuzu, ou sej, que Z oz mor n cs o meio. Com ess informo, Zoz seri o ono cor, e cor no s eri nem e Zez nem e Zuz. Alm isso, Zoz no seri o ono Clopsit, tmm! Vmos completr isso n tel: Nome Zez Zoz Zuz Amrel Brnco/ Lrnj Cor 3 (no semos qul ) Co Cor Clop sit

F F F V F F F F V F F Op!! Percem o seguinte: pel ltim linh noss tel, nem Zez nem Zoz poem ser os onos clopsit. Ou sej, o nico ono possvel Zuz. E, ess form, Zuz no ono o co. Preencheno: Nome Zez Zoz Zuz Amrel Brnco/ Lrnj Cor 3 (no semos 72 Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH qul ) Co Cor Clop s it F F F V F F F V F F V F F Agor, chegmos mis um concluso!! Vejm que Zez no o ono cor e nem cl opsit. Ou sej, ele s poe ser o ono o co. Preencheno: Nome Zez Zoz Zuz Amrel B rnco/ Lrnj Cor 3 (no semos qul ) Co Cor Clop sit V F F F V F F F V F F V F F Assim, temos, pel noss tel que Zez, Zoz e Zuzu so onos, respectivmente, o co , cor e clopsit, o que result no grito letr A. Respost: Letr A. Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 73 CGU RACIOCNIO LGICO-QUANTITATIVO PROFESSORA: KARINE WALDRICH 3. Memorex CONECTIVO

E conjuno Ou Disjuno ESTRUTURAS LGICAS TABELA-VERDADE SMBOLOGIA NEGAO VeV=V ~p v ~q VeF=F p^q FeV=F p ~q FeF=F V ou V = V V ou F = V pvq ~p ^ ~q F ou V = V F ou F = F ou V ou V = F ou V ou F = V ou F ou V = V ou F ou F = F Se V ento V = V Se V ento F = F Se F ento V = V Se F ento F = V V se e somente se V=V V se e somente se F=F F se e somente se V=F F se e somente se F=V EQUIVALENTE ~p q p ~q ou... ou Disjuno Exclusiv pvq pq ~p q ~q ~p Se...ento Conicionl pq p ^ ~q ~p v q se e somente se Biconicionl pq pvq (p q) ^ (q p) Prof. Krine Wlrich www.pontoosconcursos.com.r 74

Вам также может понравиться