Вы находитесь на странице: 1из 24

t t

T
*

PROSLOGION
PROOEMIM l ' ( > s l ( | i i a , m opusculum quoddain velut exemplum meditandi . I r ra une fidei, cogentibus me precibus quorumdam fraI r u i n , u persona alieujus tacite secum ratiocinando quse nr.;r;il, in vestigantis, eclidi, considerans illud esse mnltorun a l c n a l ionc contextum argumentorum, cepi mecum quasHTI', ,s forte posset iiivoniri unum argumentum, r<uod nullo ;i I o ad se probandom quam se solo indigeret, et solum ad astruendum, quia Deus ver est, et quia est summum bon ii ni m i l l o alio indigens et quo omnia indigent ut sint et ii I, benc sint, el qufficumque de divina eredimus substancia, sufficeret. Ad quod cun sfepe studioseque cogitationem converterem. utque aliquando mihi videretur jam posse eapi quod quaarebam, aliquando ments aeiem omnino fugeret, tndem despcrans volui eessare vglut ab inquisitione rei quam invenir esset impossibile. Kcicl cum cogitationem illam, ne mentem meam frustra occupando ab alus in quibus proficere possem impediret, [ i c n i l u s a me vellem excludere, tune magis ac magis nolenti et defendenti se cepit cum importunitate quadam ingerere. Curn igitur quadam die vehementer ejus importunitati resistendo fatigarer, in ipso cogitationum conflictu eic se obtulit quod desperaveram, ut studiose cogitationem amplecterer, quam sollicitus repellebam. .ZBstimans igitur, quod me gauclebam invenisse, si scriptum esset alicui Icgenti placiturum, de hoc ipso et quibusdarn alus, sub persona eonantis erigere mentem suam ad contem-

PROSLOGION
PROEMIO Luego que, incitado por las peticiones de algunos hermanos, publiqu cierto opsculo ( 1 ) como un ejemplo de meditacin sobre la razn de la fe, redactado a la manera de alguien que investigara lo que 110 sabe mediante un tcito argir consigo mismo, como considerara que el dicho opsculo estaba formado por el encadenamiento de nxrmerosos argumentos, comenc a indagar si acaso fuera posible encontrar un argumento que de ningn otro ms que de s mismo precisara para probarse y que bastara l solo para demostrar que Dios existe de veras y que es el sumo bien que de ningn otro necesita y del cual todos necesitan para su existencia y bienestar, y cuanto creemos de la substancia divina. Como dirigiera en este sentido a menudo y con gran celo mi pensar y a las veces me pareciera que ya poda a l e a n / a r mi objeto, y a las veces ste se esquivara por completo de la penetracin de mi espritu, desesperado de lograrlo, quise finalmente abandonar toda bsqueda por creer que se tri taba de algo imposible de encontrar. Pero como quisiera apartar completamente de m ese pensamiento, para que no me impidiera, ocupando intilmente mi espritu, atender a otros en los cuales me fuera posible hacer progresos, precisamente entonces, fue cuando ms y ms comenz a perseguirme con una a modo de importunidad pese a mi resistencia y oposicin. Cierto da, pues, en que me haba fatigado en rechazar con vehemencia esta idea impertinente, en medio del conflicto de.mis pensamientos se me present de tal manera aquello que haba desesperado de encontrar, que al punto abrac celosamente la idea que vena resistiendo con tanto empeo. (i) Monnlogion,

18

19

plandum Deum et qucerentis intelligere quod eredit, subditum scripsi opusculum. Et quoniam nee istud, nee illud cujus supra memini, dignum libri nomine aut cui auctoris prEeponeretur nomen judicabam, nee tamen eadem sine aliquo titulo, quo aliquem in cujus manus venirent quodammodo ad se legendum invitarent, dimittenda putabam, unicuique dedi titulum, ut prius Exemplum meditandi de ratione fidei, et sequens Fides quarens intellectuin diceSed cum jam a pluribus cum Ms titulis utrumque transeriptum esset, coegerunt me plures, et mxime Reverendus Arcliiepiscopus Lugdunensisi, Hugo nomine, fungens in Gallia legatione apostlica, qui mihi hoc ex apostlica pracepit auctoritate, ut nomen meum illis prsascriberem. Quod ut aptius fieret, illud quidem Monologion, id est, Soliloquium, istud "vero Proslogion, id est, Alloquium nominavi.
retur.

Pens entonces que si estuviera escrito lo que yo me regocijaba de haber encontrado, podra satisfacer a algn lector, y escrib por lo tanto el siguiente opsculo, en forma de alguien que intentara elevar su espritu a la contemplacin de Dios y buscara comprender lo que cree. Y como consideraba que ni sta ni aquella obrita que mencion fueran dignas del nombre de libro ni de llevar el del autor, pero que tampoco podan publicarse sin algn ttulo con el cual, en cierto modo, invitaran a la lectura a aqul en cuyas manos cayeran, le di un ttulo a cada una: a la primera Ejemplo de meditacin sobre la razn de la fe, y a la segunda, La fe en busca del entendimiento. Pero cuando ya mucha gente haba copiado uno y otro con estos ttulos, numerosas personas-, y sobre todo Hugo, el reverendo arzobispo de Lyon, legado papal en Galia quien me lo orden con su autoridad apostlica, me forzaron a ponerles mi nombre de autor. Y para hacerlo de un modo ms conveniente llam a aqul Monologion, esto es, Soliloquio, y a ste Proslogion, esto es, Alocucin.

f.

CAPOT I

CAPTULO I

<<*

Eia nunc bomuneio, fuge paululum occupationes tuas, ibswmde te modicum a tumnltuosis eogitationibus tuis. Abjicc ruine onerosas curas, postpone laboriosas distensiones I.U.-IH. Vaca aliquantulnrn Deo, et requiesce aliquantulum iii eo. Inlra in cubiculum ments tua;, exelude omnia prster Deum et quse te juvent ad quserenduin eum, et clauso ostio quare eum. Dic nunc, totum cor meum, dic mine Deo : Qusero vultum tuum, vultum tuum, Domine, requiro. Eia nunc ergo, tu Domine Deus meus, doce cor meum, ubi et quoinodo te quserat, ubi et quoinodo te inveniat. Domine, si hic non es, ubi te qucram absentem ? Si autem ubique es, cur non video te prsesentem ? Sed terte habitas lucem inaceessibilem. Et ubi est lux inaccessibilis, aut quomodo aecedam ad lucem inaecessibilem? Aut quis me ducet et inducet in illam, ut videam te in illa? Deinde, quibus signis, qua faeie te quagram? Numquam te vi di, Domine D'eus meus, non novi faeiem tuam. Quid aciet, altissime Domine, quid faciet iste tuus longinquus exul? Quid faciet servus tuus anxius amore tui, et longe projectus a faeie tua ? Anhelat videre te, et nimis abest illi f acies tua. Acceder ad te desiderat, et inaccessibilis est habitatio tua. Invenire te cupit, et nescit locum tuum. Quserere te affectat, et ignorat vultum tuum. Domine, Deus meus es et Dominus meus es, et namquam te vidi. Tu me fecisti et refecisti et omnia mea bona tu mihi contulisti, et nondum novi te. Denique, ad te videndum factus sum, et nondum feci propter quod factus sum. O misera sors hominis, eum hoc perdidit ad quod factus est. O duras et dirus casus ule! Heu! quid perdidit, et quid invenit? Quid abscessit, et quid remansit!

Y ahora, oh msero mortal, deja por un instante tas ocupaciones, aprtate un poco de tus tumultuosos pensamientos ; haz a un lado los onerosos cuidados, los laboriosos afanes que te solicitan. Vulvete un poquito hacia Dios y reposa un momento en l. Entra en el aposento de tu alma, excluye todo, excepto Dios y lo que te ayude a buscarlo y, luego de cerrar la entrada, bscalo! Di ahora, oh mi corazn todo entero, di ahora a. Dios: Busco tu rostro, tu rostro, oh Seor, quiero encontrar (*). Y ahora t, oh mi Seor, Dios mo, haz ver a mi corazn dnde y ce qu modo haya de buscarte, dnde y de qu modo te encuentre. Si no ests aqu, Seor, dnde buscar al ausente? Mas si ests en todas partes, por qu no te veo presente? Pero sin duda habitas una luz inaccesible. Y dnde est esa luz inaccesible, o de qu modo podr llegar a ella? Quin me conducir y me introducir en ella, para que all te vea? Y luego, por qu signos, bajo qu aspecto te buscar? Nunca te vi, oh Seor, Dios mo, no conozco tu faz. Qu har, oh altsimo Seor, que har este desterrado que tan lejos de ti se halla? Qu har tu siervo, angustiado por tu amor y arrojado a tanta distancia de tu faz? Ansia verte y tu faz est demasiado lejos de l. Desea acercarse a ti, y tu morada es inaccesible. Quiere encontrarte, y no sabe tu lugar. Pretende buscarte, e ignora tu rostro. Oh Seor, eres mi Dios y mi Seor, y nunca te vi. Tvt me has creado y reparado y me has dado todos mis bienes, y an no te conozco. Y finalmente, he sido hecho para verte y todava no he hecho aquello por lo que fui creado. Oh desdichado sino el del hombre, que perdi aquello para lo que fue creado! Oh cruel y dura cada ! Ay de m! Qu perdi y qu encontr? Qu se fue y qu qued? Perdi la bienaventuranza para la cual fue creado y encontr la miseria para la cual no fue creado. Se alej de l aquello sin
(i) Salmo, XXVI, 8.

22

Perdidit beatitudinem ad quam factus est, et invenit rniseriam propter quarn factus non est. Abscessit sine quo infelix est, et remansit quod per se non nisi miserum est. Mandueabat tune homo panem Angelorum, quem nunc esurit; manducat nunc panera dolorum, quem tune nesciebat. Heu, publicus luctus hominum, universalis planctus filiorum Adas! Ule ructabat saturitate, nos suspiramus esurie. Ule abundabat, nos mendicamus. lile feliciter tenebat et misere deseruit, nos infeliciter egemus et miserabiliter desideramus, et heu vaeui remanemus. Cur non nobis custodivit, cum facile posset, quo tam graviter careremus ? Quare sic uobis obscuravit lucem et obduxit nos tenebris? Ut quid nobis abstulit vitara et inflixit mortem? JErumnosi, unde sumus expulsi? quo sumus impulsi? unde prascipitati ? quo obruti? A patria in exilium, a visione Dei iii csecitatetu nostram, a jucunditate immortalitatis in amaritudinem et horrorem mortis. Misera mutatio de quanto bono in quantum malum! Grave damnum, gravis dolor, grave totum. Sed heu me miserum, unum de aliis miseris filiis Bve, elongatis a Deo, quid incepi? quid effeci? quo tendebam? quo deveni? ad quid aspiraban!, in quo suspiro? Qusesivi bona, et ecce turbatio, tendebam in Deum, et offendi in meipsum. Rquiem quaereban in secreto meo, et tribulationem et dolorem inveni in intimie meis. Volebam ridere a gaudio ments mesa, et cogor rugir a gemitu eordia mei. Sperabatur Isetitia, et ecce unde densentur suspiria. Bt o tu, Domine, usquequo? Usquequo, Domine, oblivisceris nos? Usquequo avertis faciem tuam a nobis? Quando respicies et exaudies nos? Quando illuminabis oculos nostros. et ostendes nobis faciem tuam? Quando restitues te nobis? Rspice, Domine, exaudi, illumina nos, ostende nobis teipsum. Restitue te nobis, ut bene sit nobis, sine quo tam male est nobis. Miserare labores et conatus nostros ad

lo cual es infeliz y permaneci lo que de s no es sino miserable. Coma el hombre entonces el pan de los ngeles, del cual est ahora hambriento: come hoy el pan de los dolores, que entonces ignoraba. Ah, duelo comn de los hombres, llanto universal de los hijos de Adn! l eructaba de saciedad, nosotros suspiramos de hambre; l tena abundancia, nosotros mendigamos. l posea en la felicidad, y miserablemente la abandon; nosotros estamos necesitados en la desgracia, y angustiosamente sentimos la falta, pero ay de nosotros! continuamos desprovistos. Por qu no nos conserv cuando tan fcilmente hubiera podido hacerlo ese bien del que con tanto dolor bamos a carecer ? Por qu nos oscureci la luz y nos rode con tinieblas? Para qu nos arrebat la vida y nos infligi la muerte? De dnde hemos sido, infelices, expulsados? A dnde se nos ha llevado?.De dnde se nos precipit? A dnde se nos sepulta? De la patria, al exilio; de la visin de Dios, a nuestra ceguera; del goce de 1a inmortalidad a la amargura y el horror de la muerte. Oh mudanza desdichada, de tan grande bien a tan grande mal! Grave es el dao, grave el dolor, todo es grave. Pero, ay, infeliz de m, uno de los tantos infelices hijos de Eva, alejados de Dios, qu intent hacer? Qu hice? A dnde me diriga? A dnde llegu? A qu aspiraba? Por qu suspiro? Buscaba el bien, y aqu est la confusin: tenda a Dios, y tropec conmigo mismo. Buscaba el descanso en mi soledad, y encontr la tribulacin y el dolor en el fondo de m mismo. Del gozo de mi alma vename deseo de rer y el gemido de mi corazn me obligaba a rugir. Yo esperaba la alegra, y he aqu de donde se multiplican los suspiros. T t, oh Seor, hasta cundo? Hasta cundo, Seor, nos olvidars? Hasta cundo apartars tu faz de nosotros? Cundo mirars hacia nosotros y nos escuchars? Cundo iluminars nuestros ojos y nos mostrars tu faz? Cundo te restituirs a nosotros? Vuelve los ojos a nosotros, Seor, escchanos, ilumnanos, mustrate a nosotros. Restituyete a nosotros para que seamos bienaventurados, pues sin ti tan desdichados somos. Ten compasin de nuestros afanes y de nuestros esfuerzos hacia ti, pues que nada podemos sin tu ayuda. T nos llamas: aydanos. Te suplico, Seor, haz que

24

25

te, qui nihil valemus sine te. Invitas nos, adjuva nos. Obsecro, Domine, ne desperen! suspirando, sed respirem sperando. Obsecro, Domine, amaricatum est cor meum sua desolatione, indulcora illud tua consolatione. Obsecro, Domine, esuriens cepi quaarere te, ne desinam jejunus de te; famlicas accessi, ne recedam impastas. Panper veni ad divitem, miser ad misericordem, ne redeam vacuus et contcmptus. Et si antequam comedam suspiro, da vel post suspiria quod comedam. Domine, incurvatus non possum nisi deorsnm aspicere; erige me, nt possdm sursmn intendere. Iniquitates meas supergressfe sunt caput meum, obvolvunt me et sicut onus grave gravant me. Evolve me, exonera me, ne urgeat puteus earum os suum super me; liceat mihi suspicere lucem tuam vel de longe vel de profundo. Doce me quEerere te, et ostende te queerenti, quia nec qucrere te possum, nisi tu doceas, nec invenire, nisi te ostendas. Quseram te desiderando, desiderem quserendo, inveniam amando, amem invenieiido. Fateor, Domine, et gratias ago, quia creasti in me hanc imaginem tuam, ut tui memor, te cogitem, te amem; sed sic est abolita attritione vitiorum, sic est obfuscata fumo peccatorum, ut non possit facer ad quod facta est, nisi tu renoves et reform.es eam. Non tent, Domine, penetrare altitudinem tuam, quia millatenus comparo illi intellectum meum; sed desidero aliquatenus intelligere veritatem tuam, quam credit et amat cor meum. eque enim quiero intelligere, ut credam; sed credo, ut intelligam. Nam et hoc credo, quia nisi credidero, non intelligam.

no desespere suspirando, sino que respire esperando. Te suplico, Seor, mi corazn est amargado por su desolacin, endlzalo con tu consolacin. Te suplico, Seor: hambriento he comenzado a buscarte, que no me aleje de ti ayuno; famlico he llegado a ti, que no me vuelva sin haber comido. Pobre, lie venido hacia el rico; miserable, hacia el misericordioso : que no regrese con las manos vacas y desdeado. Y si antes de comer suspiro, haz al menos que tras los suspiros me alimente. Seor, si estoy encorvado no puedo mirar sino hacia abajo : levntame, para que pueda dirigirme hacia arriba. Mis iniquidades han pasado el nivel de mi cabeza, me rodean y me agobian, como una pesada carga. Lbrame, descrgame de ese peso, para que el pozo de ellas no abra su boca sobre m. Same permitido ver tu luz, aunque sea de lejos, aunque sea del fondo del abismo. Ensame a buscarte y mustrate al que te busca, porque no puedo ni buscarte, a no ser que me lo ensees, ni encontrarte, a no ser que te muestres a m. Que te busque desendote, que te desee buscndote, que te encuentre amndote, que te ame encontrndote. Confieso, Seor, y te doy las gracias por haber creado en m esta imagen tuya para que, recordndote, piense cu ti y te ame. Pero a tal punto est borrada por la atricin de los vicios, a tal punto est ofuscada por el humo de los pecados, que no puede hacer aquello para lo cual fue creada a no ser que la renueves y reformes. Yo no intento, Seor, penetrar tu profundidad porque de ningn modo comparo a ella mi inteligencia, pero deseo entrever tu verdad, que mi corazn cree y ama. Y yo no busco entender para creer, pero creo para poder comprender. Pues tambin creo esto, que no podra comprender si no creyera.

* ' '"'

' .

CAPUT II Quod ver sit Deus. Brgo, Domine, qui das fidei intellectum, da inihi ut, quantum seis expedir, intelligam quia es sicut credimus, et hoc es, quod credimus. Bt quidem credimus te esse aliquid quo nihil majus cogitari possit. An ergo non est aliqua talis natura, quia dix insipiens in carde suo, non est Deus? Sed certe ipse dem insipiens, cura audit hoc ipsum quod dico aliquid quo nihil majus cogitari potest, intelligit quod audit, et quod intelligit in intellectu ejus est, etiam si non intelligat illud esse. liud enim est rem esse n intellectu, aliud intelligere rem esse. Nam cum pictor prscogitat quse facturas est, habet quidem in intellectu, sed nondum intelligit esse quod nondum fecit. Cura vero jam pinxit, et habet in intellectu, et intelligit esse quod jam fecit. Convincitur ergo etiam insipiens esse vel in intellectu aliquid quo nihil majus cogitari potest, quia hoc cum audit intelligit, et quidquid intelligitur in intellectu est. Bt certe id quo majus cogitari nequit, non potest esee in solo intellectu. Si enim vel in solo intellectu est, potest cogitari esse et in re, quod majus est. Si ergo id quo majus cogitari non potest est in solo intellectu, idipsum quo majus cogitari non potest est quo majus cogitari potest; sed certe hoc esse non potest. Existit ergo procul dubio aliquid, quo majus eogitari non valet, et in intellectu et in re.

CAPTULO II Que Dios existe de verdad. Por lo tanto, Seor, t que das el entendimiento a la fe, concdeme el comprender, en cuanto lo creas de provecho, que t existes, como creemos, y eres eso que creemos. Y en verdad creemos que t eres un ente tal, que nada mayor O es que una naturaleza asi no ha re Jyo el necio en su corazn: No hay . Pero ciertamente el necio mismo, cuando oye esto mismo quf yo digo : "un ente tal, que nada mayor puede ser concebido," entiende lo que escucha y eso que entiende est en su inteligencia, aun cuando no entienda que eso existe. Puesto que tener una cosa en la inteligencia es muy distinto que entender que esa cosa existe. Ya que cuando el pintor piensa de antemano en lo que pintar, lo tiene ciertamente en su inteligencia, pero no piensa que existe lo que an no ha hecho. Mas cuando ya lo pint, no slo lo tiene en su inteligencia sino que tambin entiende que existe lo que ya hizo. Luego, pues, hasta el necio mismo debe convenir que en la inteligencia hay "un ente tal, que nada mayor puede concebirse", porque cuando oye esto, lo entiende, y todo lo que se entiende est en la inteligencia. Pero en verdad ese ente de tal magnitud que nada mayor puede concebirse, no puede estar en la sola inteligencia. En efecto: si est en la sola inteligencia, puede pensarse que est tambin en la realidad, lo que es mayor. Por lo tanto, si ese ente tal que nada mayor puede concebirse est en la sola inteligencia, esto mismo que nada mayor puede ser concebido es tal, que algo mayor que l puede ser concebido, pero ello es imposible. En conse-"j cuencia, tanto en la inteligencia como en la realidad, existe,/ a no dudarlo, un ente tal que nada mayor puede ser/ concebido.
(i) Salmo, XIII, 1.

CAPT III Quod non possit cogitan non esse. Qnod etique sic ver est, ut nec eogitari possit non esse. N.-ini potest eogitari aliquid esse, quod non possit eogitari nuil esse, quod majus est quam quod non esse eogitari polr.st. Quare, si id quo rnajus iiequit eogitari potest cogiI n r i non esse, idipsum quo majus eogitari nequit non est id quo majus eogitari nequit, quod convenire non potest. Sic, ergo ver est aliquid quo majus cogitar! non potest, ut nec eogitari possit non esse. Et lioc es tu, Domine Deus noster. Sic ergo ver es, Domine Deus meus, ut nee eogitari possis non esse; et mrito. Si enim aliqua mens posset cogitare aliquid melius te, ascenderet creatura super creatorem, et judicaret de creatore; quod valde est absurdum. Bt quidem, quidquid est aliud prster te solum, potest eogitari non esse. Solus igitur verissime omnium, et ideo mxime omnium liabes esae, quia quidquid aliud est non sic est ver, et idcirco minus habet esse. Cur itaque dixit insipiens in carde suo: non est Deus, cum tam in promptu sit rationali ment te mxime omnium esse? cur, nisi quia stultus et insipiens ?

CAPTULO III

Que no puede pensarse que Dios no existe. Y a tal punto existe verdaderamente, que ni siquiera puede pensar que no existe. Pues puede pensarse que existe algo que 110 podra pensarse que no existe, lo que es ms grande que lo que puede pensars-e que no existe. Por lo cual, si puede pensarse que no existe ese ente tal que nada mayor puede ser concebido, este mismo ente que nada mayor puede concebirse no es algo que nada mayor pueda concebirse; lo cual es imposible. Y en consecuencia, a tal punto existe realmente un ser de tal magnitud que nada mayor puede ser concebido, que ni siquiera pueda pensarse que l no exista Y ste eres t, Seor, Dios nuestro. Y tan de veras existesj Seor Dios mo, que ni siquiera puede pensarse que no exis-j tes; y con mucha razn. En efecto, si cualquier esprituj pudiera concebir algo mejor que t, la criatura ascendera sobre el Creador y juzgara a su Creador, lo que es completamente absurdo. Y en verdad, todo lo otro, excepto t, puede pensarse como no existente. T solo posees el ser.jdaL modo ms verdadero y. por consiguiente, enms alto gradp_ "qu5~T(TSosT6s' rsantes, porque cualquier offlTcosa"q:uT existe "nTTe'sfan de veras y por lo tanto tiene un ser menor. Por qu entonces dijo el necio en su corazn: no hay Dios, cuando est al alcance de la mente racional que t existes ms que todos los otros? por qu, a no ser porque es tonto y necio?

OAPUT IV

CAPITULO IV Cmo el necio dijo en su corazn lo que no puede pensarse. Pero cmo dijo en su corazn lo que no pudo pensar, o cmo no pudo pensar lo que dijo en su corazn, toda vez que decir en el corazn y pensar sean una misma cosa? Y si verdaderamente, mejor dicho, porque verdaderamente, por una parte lo pens, puesto que lo dijo en su corazn, y por otra parte, no lo dijo en su corazn, porque no pudo pensarlo, no slo de una manera se dice algo en el corazn o se piensa. En efecto, se piensa la cosa de un" modo distinto cuando se piensa la palabra que la significa que cuando se comprenda aquello mismo que la cosa es. Y por lo tanto, de aquel primer modo puede pensarse que Dios no existe, pero de esta segunda manera no se puede en absoluto. Pues nadie que entienda lo que es Dios puede pensar que Dios no existe, aunque diga estas palabras en su corazn ya sea sin ningn significado, ya sea con algn significado extrao. Dios- es, en efecto, cosa tal._que nada may_or puede concebirse. Quien entiende bien esto, entiedlTen verdad que l es de tal naturaleza que ni siquiera en el pensamiento puede no existir. En consecuencia, quien entiende que Dios es as, no puede pensar que l no existe. Gracias a ti, buen Seor, gracias a ti porque lo que cre primero por tu gracia, lo creo ahora por tu luz, de modo que aunque no quisiera creer que t existes, no podra no entenderlo.

Quomodo insipiens dixit in carde suo quod cogitan non potest, Verum quomodo dixit in corde suo quod cogitare non potuit, aut quomodo cogitare non potuit quod dixit in corde, cum dem sit dicere in eorde et cogitare? Quod si ver, immo quia ver, et cogitavit, quia dixit in corde, et non dixit in corde, quia cogitare non potuit, non uno tantum modo dicitur aliquid in corde vel cogitatur. Aliter enim cogitatur res cum vox eam significans cogitatur, aliter cum iclipsum quod res est intelligitur. Illo itaque modo potest cogitan Deus non esse, isto vero minime. Nullus quippe intelligens id quod Deus est, potest cogitare quia Deus non est. licet hfBc verba dicat in corde aut sine ulla aut cum aliqua extranea significatione. Deus enim est id quo majus eogitari non potest. Quod qui bene intelligit, utique intelligit idipsum sic esse ut nec cogitatione queat non esse. Qui ergo intelligit sic esse Deum, nequit eum non esse cogitare. Gratias tibi, bone Domine, gratias tibi, quia quod prius credidi te donante, jam sic intelligo te illuminante, ut si te esse nolim credere, non possim non intelligere.

OAPUT V

CAPTULO V Que Dios es todo cuanto es mejor ser que no ser, y que existiendo solo por s mismo hace de la nada, todas las dems cosas. Qu eres, pues, Seor Dios, t, ente del cual nada -majgr_ puede concebirse? Pero quin eres, a no ser aquello que "superior a todo, existiendo solo por s mismo hizo todas las dems cosas de la nada ? En efecto, cualquier cosa que no es esto, es menos que lo que puede pensarse; pero esto no puede ser pensado de ti. Qu bien por tanto falta al Sumo bien, por quien todo bien tiene existencia? T eres en consecuencia justo, veraz, feliz y todo cuanto es mejor ser que no ser; puesto que mejor es ser justo que no justo, feliz que no feliz.

Quod Deus sit quidquid melius est esse quam non esse, ct solus existens per se omnia alia facial ex niliilo. igitur es, Domine Deus, quo iiihil majus valet eogil . a n ? Sod qui es, nisi id quod summum omnium solum ( x i s I r i i K per seipsum, omnia alia fecit de nihilo? Quidquid i ' i i i i i i lioc non est, minus est quam quod cogitari possit; t;i'(l lioc, do te cogitar! non potest. Quod ergo bonum deest siuii bono, per quod est omne bonum? Tu es itaque j u s l i i s , verax, beatus, et quidquid melius est esse quam non csso; melius namque est esse justnm quam non justnm, beatum quam non beatum.

CAPUT VI Quomodo sit sensibilis, cum non sit corpus. Verum cum melius sit esse sensibilem, omnipotentem, misericordem, impassibilern, quan non esse, quomodo es sensibilis, si non es corpus? aut omnipotens, si omnia non potes? aut misericors simul et impassibilis? Nam si sola corprea sunt sensibilia, quoniam sensus circa corpus et in corpore sunt, quomodo es sensibilis, cum non sis corpus, sed summus spiritus, qui corpore melior est? Sed si sentir non est nisi cognoseere, aut non nisi ad cognoscendum est, qui enim sentit cognoscit secundum sensuum proprietatem, ut per visum colores, per gustum sapores, non inconveniente!' dicitur aliquo modo sentir quidquid aliquo modo cognoscit. Brgo, Domine, quamvia non sis corpus, ver tamen eo modo summe sensibilis es, quo summe omnia cognoscis, non quo animal corpreo sensu cognoscit.

CAPTULO VI

De qu modo Dios es sensible, aun cuando no sea cuerpo. Pero puesto que es mejor ser sensible, omnipotente, misericordioso, impasible, qiie no serlo cmo eres sensible, si no eres un cuerpo? u omnipotente, si no puedes todo? jo misecordioso al mismo tiempo que impasible? Pues si nicamente los seres corporales son sensibles porque los sentidos estn junto al cuerpo y en ; el cuerpo, cmo eres sensible ya que no eres un. cuerpo, sino el sumo espritu, que es mejor que el cuerpo? Pero si sentir no es otra cosa que conocer, o a ninguna otra cosa que al conocimienlu He' refiere, puesto que el que siente conoce segu la naturaleza de los sentidos, como ser los colores mediante la vista, los sabores mediante el gusto, dcese sin incongruencia que de algn modo siente cualquie-^ ra que de algn modo conoce., "" Por consiguiente, Seor, bien que no eres un cuerpo, eres sin embargo sumamente sensible con ese precioso modo con el cual todas las cosas sumamente conoces, no con el sentido corporal con que conoce un animal.

GAPUT VII Quomodo sit omnipotens, cum multa non possit. Sed omnipotens quomodo es, si omnia non potes? Aut si non potes eorrumpi, nec mentiri, nec facer verum esse falsiini, aut quod factum est non esse factum, et plura simil i l o r , quomodo potes omnia? An hoc posse non est potenl.ia, sed impotentia? Nam qui hee potest, quod sibi non expedit et quod non debet potest; que quanto magis potest, tanto magis adversitas et perversitas possunt in illum, et ipse minus contra illas. Qui ergo sic potest, non potentia potest, sed impotentia. Non enim ideo dicitur posse, quia ipse possit, sed quia impotentia sua faeit aliud in se posse; si ve aliquo alio genere loquendi, sicut multa improprie dieuntur, ut cum ponimus esse pro non esse, et facer pro eo quod est non facer, aut pro nihil facer. Nam ssspe dicimus ei qui rem aliquam esse negat -. sic est, quemadmodum dicis esse, cum magis proprie videatur dici : sic non est, quemadmodum" dicis non. esse. tem dicimus : iste sedet sicut Ule facit, aut: iste quiescit sicut ule facit, cum sedere sit quiddam non facer, et quiescere sit nihil facer. Sic itaque cum quis dicitur habere potentiam faciendi aut patiendi quod sibi non expedit aut quod non debet, impotentia intelligitur per potentiam, quia quo plus habet bae potentiam, eo adversitas et perversitas in illum sunt potentiores, et ille contra eas impotentior. Ergo, Domine Deus, inde verius es omnipotens, quia nihil potes per impotentiam, et nihil potest contra te.

CAPITULO Vil Cmo es omnipotente, aunque no pueda muchas cosas. Pero cmo eres omnipotente, si todo no puedes? O si no puedes ser corrompido, ni mentir, ni hacer que lo verdadero sea falso o que no est hecho lo que se ha hecho, y otras cosas semejantes cmo puedes todas las cosas? O quiz! poder todo esto no es potencia, sino impotencia? Pues el que j puede estas cosas puede lo que no le aprovecha y lo que no debe; y cuanto ms puede hacerlas, tanto ms la adversidad y la perversidad pueden contra l y tanto menos puede l contra ellas. Por consiguiente, quien de esta manera puede, no puede por potencia, sino por impotencia. Pues que, en"1 efecto, no se dice que puede porque l por s mismo pueda, sino porque su impotencia hace que una cosa distinta pueda sobre l; o por alguna otra manera de hablar, as como se dicen muchas cosas de modo impropio, como cuando ponemos ser por no ser, y hacer por lo que significa no hacer o no hacer nada. Pues a menudo decimos a quien niega que alguna cosa sea: "as es, como t dices que es", aunque parece ms propio decir: "as no es, como t dices que no es". Tambin decimos: "ste est sentado como lo hace aqul", o: " ste reposa, como lo hace aqul'', aunque estar sentado sea un modo de no hacer y reposar sea no hacer nada. Y as por lo tanto, cuando se dice que alguien tiene potencia de hacer o de soportar lo que no le conviene o lo que no debe, se entiende impotencia por potencia, porque cuanto ns tiene esta potencia, tanto ms pueden contra l la adversidad y la perversidad y tanto ms impotente contra ellas es l. Por consiguiente, Seor Dios, eres ms verdaderamente omnipotente por eso, porque nada puedes por impotencia y nada puede contra ti.

CPUT VIII Quomodo sit misericors et impassibilis. Sed et misericors simul et impassibilis quomodo es? Nam si es impassibilis, non compateris; si non compateris, non est tibi miserum cor ex compassione miseri, quod est esse misericordem. At si non es misericors, unde miseris est tanta consolatio? Quomodo ergo es et non es misericors, Domine, nisi quia es misericors secundum nos et non es s<ecundum te? Es quippe secundum nostrum sensum, et non es secundum tuum. Btenim, cum tu respicis nos miseros, nos sentimus misericordis effectum, tu non sentis affectum. Et misericors es igitur, quia miseros salvas et peccatoribus tuis paris et misericors non es, quia nulla miseriae compassione afficeris.

CAPTULO

Cmo es misericordioso e impasible. 4 Pero cmo eres misericordioso e impasible a la vez ? Pues si eres impasible, no te compadeces; si no te compadeces, tu corazn no padece afliccin por compasin del desdichado, lo que es ser misericordioso. Pero si no eres misericordioso, de dnde viene tan gran consuelo para los desdichados? f Cmo, pues, eres y no eres misericordioso, Seor, a no ser porque eres misericordioso con relacin a nosotros, y no lo .eres con relacin a ti mismo 1 Como que lo eres segn nuestro sentido y no lo eres segn el tuyo. En efecto, cuando t nos miras, a nosotros que somo.s desdichados, sentimos el efecto del misericordioso, t no sientes el afecto. Y por lo tanto eres misericordioso porque salvas a los desdichados y perdonas a tus pecadores, y no eres misericordioso porque ninguna compasin de la miseria te aflige.

n*

II*

41 j

CAPUT IX

CAPTULO IX

Quomodo totus justus et summe justus parcat malis. et quod juste misereatur malis.

Cmo el enteramente justo y sumamente justo perdona a los malos y que justamente de los malos tiene piedad. Pero cmo perdonas a los malos si eres enteramente justo y Sumamente justo? j Cmo, en efecto, enteramente justo y sumamente justo haces algo no justo? O qu justicia es dar la vida sempiterna a quien merece la muerte eterna? De dnde, entonces, buen Dios, bueno para los buenos y los malos, de dnde te viene el salvar a los malos, si esto no es justo y t no haces nada no justo ? j O acaso porque tu bondad es incomprensible permanece esto oculto en la luz inaccesible que t habitas ? En verdad en lo ms profundo y en lo ms secreto de tu bondad est escondida la fuente de donde mana el ro de tu misericordia. Pues aunque eres enteramente y sumamente justo, eres sin embargo, por eso mismo, tambin benvolo con respecto a los malos, porque_ eres enteramente y sumamente bueno. Pues, en efecto, menos bueno seras s no fueras benvolo con respecto a nin-gn malo. Porque quien es bueno para los buenos y para' los malos, es mejor que quien tan slo para los buenos es bueno; y quien es bueno para los malos castigndolos y perdonndolos es mejor que quien tan slo lo es castigando. Por ello, pues, eres misericordioso, porque eres enteramente y sumamente bueno. Y si acaso pareciera que retribuyes con bienes a los buenos y con males a los males, en verdad debe admirarse profundamente el que t, enteramente y sumamente justo y que de nadie precisas, retribuyas con bienes a tus malos y a tus culpables. Oh excelsitud de tu bondad, Dios!, por una parte se ve de dnde proviene tu misericordia, y por otra parte no se alcanza a ver claramente. Se ve de dnde mana el ro, y no se discierne perfectamente la fuente de dnde nace. Pues viene de la plenitud de tu bondad el que seas piadoso

Vornm malis quomodo paris, si es totus justus et summe j i i K t u s ? Quomodo enim totus justus et summe justus facis ;i.li(|iiid non justum? Aut quse justitia est merenti mortem acternam dar vitam sempiternam 1 Unde ergo, bone Deus, lione bonis et malis, unde tibi salvare malos, si hoc non est justuin, et tu non facis aliquod non justum? An quia bonitas tua est incomprehensibilis latet hoc in luce inaccessibili quam inhabitas? Ver in altissimo et secretissimo bonitatis tuce latet fons unde manat fluvius misericordias tuso. Nam cum totus et summe justus sis, tamen idcirco etiam malis benignus es, quia totus summe bonus es. Minus namque bonus esses, si nulli malo esses benignus. Melior est enim qui et bonis et malis bonus est, quam qui bonis tantum est bonus; et melior est qui malis et puniendo et parcendo est bonus, quam qui puniendo tantum. Ideo ergo misericors es, quia totus et summe bonus es. Et cum forsitam videatur cur bonis bona et malis mala retribuas, illud certe penitus est mirandum, cur tu. totus et summe justus et nullo egens, malis et reis tuis bona retribuas. O altitudo bonitatis tuse, Deus! et videtur unde sis misericors, et non pervidetur. Cernitur unde flumen manat, et non perspicitur fons unde nascatur. Nam et de plenitudine bonitatis est, quia peccatoribus tuis pius es, et in altitudine bonitatis latet, qua ratione lioc es. Btenim licet bonis bona et malis mala ex bonitate retribuas, ratio

42

43

tamen justitias lioc postulare videtur. Cum vero malis bona retribus, et scitur quia summe bonus hoc facer voluit, et mirum est cur summe justus hoc velle potuit. O misericordia, de qua opulenta dulcedine et dulc opulentia nobis profluis! O immensitas bonitatis Dei, quo affectu amanda es peccatoribus! Justos enim salvas justitia comitante, injustos vero liberas justitia damnante; illos meritis adjuvantibus, istos meritis repugnantibus; illos bona quffi dedisti cognoscendo, istos mala quas odieti ignoscendo. O immensa bonitas, qu<B sic omnem intellectum excedis, veniat super me misericordia illa, quas de tanta opulentia tui procedit; influat in me, quee profluit de te; parce per clementiam, ne uleisearis per justitiam. Nam etsi difficile sit intelligere, quomodo misericordia tua non absit a tua justitia, necessarium tamen est credere, quia neququam adversatur justitise, quod exundat a bonitate qua nulla est sine justitia, immo ver coneordat justitias. Nempe si misericors es quia es summe bonus, et summe bonus non es nisi quia es summe justus, ver idcirco es misericors quia summe justus es. Adjuva me, juste et misericors Deus, cujus lucem quoero, adjuva me ut intelligam quod dico. Ver ergo ideo misericors es quia justus. Ergone misericordia tua nascitur ex justitia tua ? Ergone parcis malis ex justitia? Si sic est, Domine, si sie est, doce me quomodo est? An quia justum est te sic esse bonum, ut nequeas intelligi melior, et sic potenter operari, ut non possis cogitari potentius. Quid enim hoc justius? Hoc utique non fieret, si esses bonus tantum retribuendo et non parcendo, et si faceres de non bonis tantum bonos, et non etiam de malis. Hoc itaque modo justum est, ut parcas malis et ut facas bonos de malis. Denique, quod non juste fit non debet fieri, et quod

para tus pecadores, y la razn por la cual esto eres est escondida en la profundidad de tu bondad. Pues si bien retribuyes con bienes a los buenos y males a los malos de resultas de tu bondad, con todo, una razn de justicia parece pedir esto. Pero cuando retribuyes con bienes a los malos, por un lado se sabe que el sumamente bueno quiso hacer esto, y por otro lado es cosa de admirar que el sumamente justo pudiera querer esto. Oh misericordia, de qu opulenta dulzura y de qu dulce opulencia fluyes a nosotros! i Oh inmensidad de la bondad de Dios, con qu afecto debes ser amada por los pecadores! Pues que a los justos salvas acompandolos la justicia, y a los injustos liberas condenndolos ella; a aqullos con la avuda de sus mrito.5!, a stos aunque no lo merezcan; a acrallos, conociendo los bienes que les diste, a stos, perdonando los males eme odias, j Oh inmensa bondad que a tal punto excedes todo entendimiento, haz que me sobrevenga esa misericordia que de tu tan grande opulencia procede; que se derrame en m la que de ti fluye; perdona por clemencia, para que no castigues por justicia. Pues si bien es difcil entender cmo tu misericordia no se contradice con tu justicia, sin embargo es necesario creerlo porque de ningn modo se opone a la .-justicia lo que emana de la verdad, que no existe sin justicia, antes bien, con ella concuerda. Por lo tanto, si eres misericordioso porque eres sumamente bueno y no eres sumamente bueno a no ser porque eres sumamente justo, por esto en verdad eres misericordioso, porque eres sumamente justo. Aydame, Dios justo y misericordioso, cuya luz busco, aydame a entender lo que digo. Luego, t eres con verdad misericordioso, porque eres justo, i, Tu misericordia nace por consiguiente de tu justicia? j Perdonas por lo tanto a los malos por justicia? Si as es, Seor, si as es, ensame cmo es. Acaso porque es justo que t seas a tal punto bueno que no se pueda concebirte mejor y a tal punto obres poderosamente que no se pueda concebirte ms poderoso. {Qu hay en efecto ms justo ? Esto ciertamente no acontecera si fueras bueno slo retribuyendo y no perdonando, y si slo hicieras a los buenos de los no buenos y no tambin de los malos. Y as es justo

45

non debet fieri injuste fit. Si ergo non juste malis misereris, non debes misereri; et si non debes misereri, injuste miereris. Quod si nefas est dicere, fas est credere te juste misereri malis.

que perdones a los malos y que de los malos hagas buenos. Finalmente, lo que no se hace justamente no debe hacerse y lo que no debe hacerse, se hace injustamente. Luego, si de un modo 110 justo te compadeces de los malos, no debes compadecerte ; y si no debes compadecerte, injustamente te compadeces. Si no se puede decir esto, hay que creer que justamente te compadeces de los malos.

OAPUT X Quomodo juste puniat et juste parcat malis. Sed et justum est ut malos punas, quid namque justius quam ut boni bona et mali mala recipiant? Quomodo ergo et justum est ut malos punas, et justum est ut malis parcas? An alio modo juste puns malos, et alio modo juste paris malis? Cum enim puns malos, justum est, quia illorum meritis eonvenit; cum vero paris malis, justum est, non quia illorum meritis, sed quia bonitati tute condecens est. Nam parcendo malis, ita justus es secundum te et non secundum nos, sicut misericors es secundum nos et non secundum te; quoniam salvando nos, quos juste perderes, sicut misericors es, non quia tu sentas affectum, sed quia nos sentimus effectum, ita justus es, non quia nobis reddas debitum, sed quia 'acis quod decet te summe bonum. Sie itaque sine repugnantia juste puns et juste paris.

CAPTULO X

Cmo castiga justamente y justamente perdona a los malos. Pero tambin es justo que castgales a los malos, pues i qu cosa ms justa que los buenos reciban bienes y los malos, males? Pues cmo es justo entonces que castigues a los malos y es justo que perdones a los malos? Acaso de un modo castigas justamente a los buenos y de otro modo los perdonas justamente? En efecto, cuando castigas a los malos es justo, porque corresponde a lo que ellos merecen; pero cuando perdonas a los malos "es justo, no porque sea conforme a los merecimientos de ellos, sino porque lo es a tu bondad. Pues perdonando a los malos eres justo segn t mismo y no segn nosotros, as como eres misericordioso segn nosotros y no segn t. Porque as como eres misericordioso salvndonos a nosotros, a quienes con justicia podras perder, no porque t sientas afecto, sino porque nosotros sentimos el efecto, del mismo modo eres justo, no porque cumplas con un deber hacia, nosotros, sino porque haces lo que te conviene a ti, sumo bien. Y as, pues, sin ninguna contradiccin justamente castigas y justamente perdonas.

CAPUT XI

CAPTULO XI Cmo todas las vas del Seor son misericordia y verdad, y sin embargo el Seor es justo en todas sus vas. Pero acaso no es justo tambin, segn t mismo, Seor, que castigues a los malos? Pues en verdad es justo que t seas a tal punto justo que no puedas ser concebido ms justo. Lo cual de ninguna manera seras si tan slo bienes a los buenos y no males a los malos retribuyeras. En efecto, quien retribuye a los buenos y a los malos es ms justo que quien tan slo retribuye los mritos de los buenos. Por lo tanto es justo segn t, justo y benvolo Dios, tanto cuando castigas como cuando perdonas. Luego con verdad todas las vas del Seor son misericordia y verdad (*), y con todo, justo es el Seor en todas sus vas ( 2 ). Y por cierto sin contradiccin porque no es justo que se salven aqullos que quieres castigar, y no es justo que se condenen los que quieres perdonar. Pues tan slo es justo lo que t quieres y no es justo lo que no quieres. Y as pues tu misericordia nace de tu justicia, porque es justo que t seas bueno de modo tal que tambin lo seas perdonando. Y sta es quiz la razn de por qu el sumamente justo puede querer bienes para los malos. Pero si como quiera es posible entender que puedes querer salvar a los malos, no puede comprenderse de ningn modo por qu entre los igualmente malos salves por tu suprema bondad preferiblemente a stos que a aqullos, y condenes por tu suprema justicia a aqullos antes que a stos. As pues eres en verdad sensible, omnipotente, misericordioso e impasible, del mismo modo que viviente, sabio, bueno, feliz, eterno y todo cuanto es mejor ser que uo ser.
(i) (a) Salmo, XXIV, 10 Salmo, CXLIV, 17.

Quomodo universce via Domini misericordia et vertas, et tamen justus Dominus in mnibus viis suis. Sed nnmquid etiam non est justum secundum te, Domine, ul. iinilos punas? Justum quippe est te sie esse justum, ut juslior nequeas eogitari. Quod neququam esses, si tantxim lionis Lona, et non malis mala redderes. Justior enim est i j i i i e I, bonis et malis quam qui bonis tantum merita rel.ribuit. Justum igitur est secundum te, juste et benigne DIMIS, et cun punis et cum paris.

Ver igitur universas vire Doniini misericordia et veritas, ot tamen justus Dominus in mnibus viis suis. Et utique nio repugnantia, quia quos vis punir, non est justum KaLvari, et quibus vis parcere, non est justum damnari. Nam id solum justum est quod vis, et non justum quod non vis. Sic ergo nascitur de justitia tua misericordia tua, quia jnstum est te sic esse bonum, ut et parcendo sis bonus. 151 hoc est forsitan, cur summe justus potest velle bona malis. Sed si utcumque cap potest cur malos potes velle salvare, illud eerte nulla ratione comprehendi potest, cur de similibus malis hos magis salves quam illos per summam bonitatem, et illos magis damnes quam istos per summam justitiam. Sic ergo ver es sensibilis, omnipotens, misericors et impassibilis, quemadmodum vivens, sapiens, bonus, beatus, teternus, et quidquid melius est esse quam non esse.

CAPTJT XII

CAPTULO XII Que Dios es la vida misma por la que vive, y as semejantemente. Pero en verdad cualquier cosa que eres, por ti.mjgnio lo eres. T eres pues la vida rnisma^porTT que vives y la sabidura por la que sabes y la bondad misma por la que para buenos y malos eres bueno, y as semejantemente.

Quod Deus sit ipsa vita qua vivit, et sic de similibus. Sed certe quidquid es, non per aliud es quam per te ipsum. Tu es igitur ipsa vita qua vivs, et sapientia qua sapis, et bonitas ipsa qua bonis et malis bonus es. et ita de similibus.

CAPT XIII

CAPTULO XIII

Quomodo solus sit incircumscriptus et ceternw, cum alii spiritus sint incircumscripti et ceterni. Mixl ornne quod clauditur aliquatenus loco aut tempore miI I I I M ct quam quod nnlla lex loci aut temporis coercet. Quoiii:mi orgo majus te nihil est, nullus locus aut tempus te collibel., sed ubique et semper es. Quod quia de te solo dici potes!, tu solus incircumcriptus es et asternus. Quomodo ig'iir dicuntur et alii spiritus incircumscripti et teterni? Et quidem solus es seternus, quia solus omnium, sicut non detsinis, ic non incipis esse. Sed solus quomodo es incircuninseriptus? An creatus spiritus ad te collatus est circumscriptna, ad corpus vero incircunscriptus ? Nempe omnino circumscriptura est quod, cum alicubi totum est, non potest simul esse alibi; quod de solis corporeis eernitur. Incireumscriptus vero, quod simul est ubique totum; quod de te solo intelligitur. Circumscriptum autem simul et incircumscriptum est quod, cum alicubi sit totum, potest simul esse totum alibi, non tamen ubique; quod de creatis spiritibus eognoscitur. Si enim non esset anima tota in singulis membris sui corporis, non sentiret tota in singulits. Tu ergo, Domine, singulariter es inscircumcriptus et seternus, et tamen et alii spiritus sunt incircumscripti et ajterni.

Cmo es El solo incircunscripta y eterno, aunque los otros espritus sean incircunscriptos y eternos. Pero todo lo que de algn modo puede ser encerrado en lugar o tiempo es menor que lo que ninguna ley de lugar 6 tiempo somete. Puesto que nada es mayor que t, ningn lugar o tiempo te cohibe, sino que en todas partes y siempre ests. Y como de ti slo puede decirse esto, t slo eres incircunscripto y eterno. Cmo pues tambin los otros espritus son considerados incircunscriptos y eternos? Pues en verdad t slo eres eterno porque el nico entre tocios no terminas, as como no comienzas a ser. Pero cmo eres el solo incircunscripto? Acaso ser que comparado contigo el espritu creado es circunscripto, pero en comparacin del cuerpo es incircunscripto? Pues es por completo circunscripto lo que cuando est enteramente en algn lugar no puede estar al mismo tiempo en otra parte; cosa que tratndose de las solas criaturas corporales es evidente. Y por otra parte, es incircunscripto aquello que puede estar todo entero en todos los lugares a la vez; lo que de ti slo entendemos. Es circunscripto e incircunscripto a la vez lo que, bien que est todo entero en algn lugar, puede estar a la vez todo entero en otra parte, pero no sin embargo en todas partes; lo que es propio de los espritus creados. En efecto, si el alma toda entera no estuviera en cada uno de los miembros de su cuerpo, no sentira toda entera en cada uno de ellos. Luego, pues, t, Seor, eres el nico incircunscripto y eterno, y sin embargo tambin los otros espritus son incircunscriptos y eternos.

CAPUT XIV

CAPTULO XIV De qu modo y por qu Dios es visto y no es visto por quienes lo buscan. Y has encontrado, alma ma, lo que buscabas? Buscabas a Dios y has encontrado que l es cierta cosa, la ms alta de todas, y que nada m ^o_P p _ e j : g concebjjse, que es la vida misma, la luz, la sT^dlifTa^Ia tondad, la beatitud eterna y la eternidad dichosa y que l est en todas partes y siempre. Pues si no encontraste a-tu Dios quin es ste que encontraste, que con tan cierta verdad y verdadera certidumbre entiendes que es l? Pero si lo encontraste ?,qu pasa que no sientes lo que has encontrado? Por qu, Seor Dios, mi alma no te siente si te ha encontrado? jAcaso no encontr a quien encontr que es la luz y la verdad? Pues cmo entendi esto a no ser viendo la luz y la verdad? O acaso pudo entender absolutamente algo de ti a no ser por tu luz y tu verdad? Pero si vio la luz y la verdad, te vio a ti; si 110 te vio, no vio la luz ni la verdad. O la verdad y la luz es lo que vio y sin embargo an no te vio porque te vio un tanto y no te vio tal cual eres? Seor Dios mo, mi hacedor y mi restaurador, di a mi alma anhelante qu otra cosa adems de lo que vio eres t, para que vea puramente lo que desea. Se esfuerza para ver ms, y nada ve ms all de lo que vio sino tinieblas; antes bien, no ve tinieblas, que en ti no las hay, pero ve que ella no puede ver ms a causa de sus propias tinieblas. Por qu esto, Seor, por qu esto? Su ojo est obscurecido por la propia debilidad, o est cegado por tu fulgor. Pero ciertamente, por una parte est oscurecido en s, y por otra parte est cegado por ti. Su brevedad en efecto la obscurece y tu inmensidad la agobia. Su estrechez la contrae y tu amplitud la vence. Pues cuan grande es esa luz de la cual resplandece todo lo verdadero que luce para el alma racional ! Qu amplia es esa verdad en la cual reside todo lo que es verdadero y fuera de la cual no hay sino la nada

Quomodo et cur videtur et non videtur Deus a qucerentibus euni. An invenisti, anima mea, quod quarebas? Qua?rebas Deum, et invenisti eum esse quiddam summum omnium quo nih.il melius cogitari potest, et hoc esse ipsam vitam, lucem, sapientiam, bonitatem, eternam beatitudinem et beatam Eeternitatem, et hoc esse ubique et semper. Nam si non invenisti Deum tuum, quomodo est ule hoc quod invenisti, et quod illun tam certa veritate et vera certitudine intellexisti? Si vero invenisti, quid est quod non sents quod invenisti 1 Cur non te sentit, Domine Deus, anima mea, si invenit te? An non invenit quem invenit esse lucem et veritatem? Quomodo iiamque intellexit lioc, nisi videndo lucem et veritatem? Aut potuit omnino aliquid intelligere de te, nisi per lucem tuam et veritatem tuam? Si ergo vidit lucem et veritatem, vidit te; si non vidit te, non vidit lucem nec veritatem. An et veritas et lux est quod vidit, et tamen nondum te vidit, quia vidit te aliquatenus, et non vidit te sicuti .es? Domine Deus meus, formator et reformator meus, dic desideranti animse meas quid aliud es quam quod vidit, ut pur videat quod desiderat. Intendit se ut plus videat, et nihil videt ultra hoc quod vidit nisi tenebras; imo non videt tenebras, quce nulke sunt in te, sed videt se non plus posse videre propter tenebras suas. Cur hoc, Domine, cur hoc? Tenebratur oculus ejus infirmitate sua, aut reverberatur fulgore tuo? Sed certe et tenebratur in se et reverberatur a te. Utique et obseuratur sua brevitate, et obruitur tua immensitate. Ver et contrahitur

56

57

angustia sua, et vincitur amplitudine tua. Quanta namque est lux illa, de qua micat omne verum, quod rationali inenti hicet! Quam ampia est illa veritas, in qua est omne quod verum est, et extra quam non nisi nihil et falsum est! Qnam immensa est, quae uno intuitu videt qusecumque facta sunt, et a quo, et per quem, et quomodo de nihilo facta sunt! Quid puritatis, quid simplicitatis, quid certitudinis et splendoris ibi est! Certe, plus quam a creatura valeat intelligi.

y lo falso! Qu inmensa es la que con una sola mirada ve todas las cosas que han sido creadas y, por quin y por medio de quin y cmo de la nada han sido hechas! Qu de pureza, qu de simplicidad, qu de certidumbre y de esplendor hay all! Ciertamente ms de lo que la criatura alcanza a entender. "~~ ' ' ' ~ -.

CAPUT XV

CAPITULO XV Que es mayor de lo que puede pensarse. Por consiguiente, Seor, 110 slo eres tal que nada mayor puede pensarse, sino que eres mayor de lo que puede pensarse. Pues ya que puede pensarse que hay algo as, si no eres t esto mismo, podra pensarse algo ms grande que t; lo que no puede hacerse.

Quod major sit quam cogitan possti. Brgo, Domine, non solum es quo majus cogitari nequit, sed es quiddam majus quam cogitari possit. Quoniam namque valet cogitari esse aliquid hujusmodi, si tu non es hoc ipsum, potest cogitari aliquid majus te; quod fieri nequit.

CAPT XVI Quod hcec sit lux inacc-essibilis quam inhabitat. Ver, Domine, hasc es lux inaecessibilis, in quia habitas; ver enini non est aliud quod hanc penetret, ut ibi te pervideat. Ver ideo hanc non video, quia nimia mihi est; et tamen quidquid video, per illam video; sicut infirmus oculus, quod videt, per lucem solis videt, quam in ipso sol nequit aspicere. Non potest intellectus meus ad illam; nimis j'ulget, non capit illam, nec suffert oculus animas mea din intendere in illam. Reverberatur fulgore, vincitur amplitudine, obruitnr immensitate, confunditur capactate. O summa et inaecessibilis lux! O tota et beata veritas, quam longe es a me, qui tam prope tibi sum! Quam remota es a conspectu meo, qui sic prsesens sum conspectui tuo! Ubique es tota prsesens et non te video. In fe moveor et in te sum, et ad te non possum acceder. Intra me et circa me es, et non te siento.

CAPITULO XVI

Que sta es la luz inaccesible que habitas. En verdad, Seor, sta es la luz inaccesible que habitas; pues en efecto no hay otra cosa que la penetre para verte ah del todo. Por eso yo no la veo, porque es excesiva para m; y sin embargo cuanto veo, por ella lo veo; as como el ojo endeble ve lo que ve gracias a la luz del sol que en el propio sol no puede contemplar. Mi inteligencia no puede llegar a ella; refulge excesivamente, no puede alcanzarla y el ojo de mi alma no soporta aplicarse a ella largo tiempo. Es deslumhrado por el fulgor, vencido por la amplitud, agobiado por la inmensidad, confundido por la grandeza. Oh luz suprema e inaccesible! Oh verdad entera y dichosa, qu lejos ests de m, que tan cercano estoy de ti! Qu remota ests de mi mirada, en tanto yo me encuentro tan a la vista de ti! Ests presente toda entera en todas partes, y no te veo. Hacia ti me muevo y en ti estoy, y a ti no puedo llegar. Dentro de m y a mi alrededor ests, y _no t e sie.nto,_ "~ ~ " ~~~- ~ ~ """""

i i
' I \ '.1
v< i v til |

ul

I
CAPUT XVII CAPITULO XVII

Quod in Deo su harmona, odor, sapor, lenitas, pulchritudo, suo ineffabili modo. Adliuc lates, Domine, animara meam in luce et beatitudine tua, et idcirco versatur illa adhuc in tenebris et miseria sua. Circumspieit enim, et non videt pulchritudinem tuafiu Auseultat, et non audit harmoniam tuam. Olfacit, et non percipit odorein tuum. Gustat, et non cognoscit saporem tuum. Palpat, et non sentit lenitatem tuam. Habes enim haec, Domine Deus, in te tuo ineffabili modo, qui ea declisti rebus a te creatis suo sensibili modo; sed obriguerunt, sed obstupuerunt, sed obstructi sunt sensus animas meas vetusto languore peccati.

Que en Dios est la armona, el olor, el sabor, la dulzura, la belleza, de un modo inefable que le es propio. An te ocultas a mi alma, Seor, en tu luz y tu beatitud, y por eso an se debate ella en sus tinieblas y su miseria. Pues mira a su alrededor y no ve tu belleza. Escucha, y no oye tu armona. Huele, y no percibe tu olor. Gusta, y no conoce tu sabor. Palpa, y no siente tu dulzura. T tienes en ti, en efecto, Seor Dios, de un modo inefable que te es propio, todo esto que diste, de un modo sensible que les es particular, a las cosas por ti creadas. Pero los sentidos de mi alma estn entorpecidos, dormidos, obstruidos por la vetusta enfermedad del pecado.

Вам также может понравиться