Вы находитесь на странице: 1из 23

30/04/2013

Peptdeos GI
Regulam a funo do sistema GI

Fisiologia Gastrointestinal
secreo absoro digesto

Kelly

Peptdeos GI: Hormnios


Peptdeos liberados pelas clulas endcrinas do sistema GI

4 peptdeos GI so classificados como hormnios

Gastrina:cels parietais do estmago Alvo: pode estar localizada no sistema GI ou no corpo a distncias maiores

Peptdeo inibidor gstrico: cels -pncreas

4 peptdeos GI so classificados como hormnios Gastrina Colecistocinina Secretina Peptdeo inibidor gstrico

Gastrina
Promove a secreo do H+ pelas clulas parietais gstricas

1. Estimula secreo de H+ 2. Estimula o crescimento da mucosa gstrica (efeito trfico).

30/04/2013

Gastrina
17 aas, secretada pela clulas G, no antro do estmago. Fragmento mnimo necessrio p/ atividade biolgica

Em resposta ingesta de uma refeio, a gastrina liberada das clulas G do antro

* (*Forma hormonal secretada em resposta a uma refeio)

Gastrina
Estmulo para a secreo
Produtos da digesto (carne) Distenso do estmago Estimulao vagal Clulas G

Sndrome Zollinger- Ellison ( gastrinoma)


Tumor pancretico secreta gastrina No h feedback negativo de secreo de gastrina em resposta a acidez gstrica Nvel srico de gastrina

Dor abdominal, vmito, nuseas, lceras Esteatorria(lipdeos nas fezes) excesso de H+ > capacidade de tamponamento HCO3- do suco pancretico e acidez lesa mucosa duodenal e reduz absoro lipdeos HCl, gastrina e massa celular parietal

Tratamento: remoo cirrgica cimetidina e omeprazol: bloqueio H+K+ATPase das clulas parietais

Colescitocinina (CCK)
Secretada pelas clulas I das mucosas duodenal e jejunal em resposta: Monoglicerdeos e cidos graxos. TRIGLICERDEOS no. Pequenos peptdeos e aas

Colescitocinina (CCK)

Estmulos alertam as clulas I da presena de refeio contendo lipdeo e protenas


DIGESTO E ABSORO DE LIPDEOS 33AA sendo os 5 C- terminais idnticos gastrina

30/04/2013

Colescitocinina (CCK)

Colescitocinina (CCK)
1- Contrao da vescula biliar ejeta a bile da vescula biliar em direo a luz do intestino delgado 2- Secreo de enzimas pancreticas- lipases, amilases e proteases pancreticas 3- Secreo pancretica de HCO34- Crescimento do pncreas excrino e da vescula biliar 5- Inibio do esvaziamento gstrico lentifica a sada do quimo (alimento parcialmente digerido) do estmago . Essa etapa crtica para o processo de digesto e absoro de lipdeos.

Secretina
Clula S do duodeno (secretina)

Secretina

Secretina

Pncreas e Ves. biliar

27 AA todos necessrios Clula S do duodeno Estmulo: Resposta ao H+ e cido graxo no intestino delgado Ao: secreo pancretica e biliar de HCO3Inibe efeitos da gastrina

Funo da secretina
1. Promover a secreo pancretica e biliar de HCO 3que neutraliza o H+ na luz do intestino delgado

Peptdeo Inibidor Gstrico


Secretado pelas clulas da mucosa duodenal e jejunal.

o nico hormnio GI secretado em resposta a todo os 3 tipos de nutrientes: glicose, aas e cidos graxos.

essencial para a digesto de lipdeos

Funo: 1- Estimular secreo de insulina pelas clulas pancreticas importante carga oral de glicose 2- Inibio da secreo gstrica de H+

30/04/2013

Parcrinos
4 peptdeos GI so classificados como hormnios So peptdeos secretados pelas clulas endcrinas do sistema GI. Difuso atravs do liq. intersticial, ou transporte capilar.

localmente

Eles no entram na circulao sistmica, mas agem localmente.

Somatostatina
secretada pelas clulas endcrinas da mucosa GI em resposta a uma pH luminal. Inibe a secreo de outros hormnios gastrointestinais e inibe a secreo gstrica de H +. Ao inibitria por todo o sistema GI.

Histamina
Secretada por clulas semelhantes as endcrinas da mucosa GI, particularmente na regio secretora de H+. Junto com a gastrina e ACh, estimula a secreo de H+, pelas clulas parietais gstricas.

Neurcrinos
So sintetizados nos corpos celulares dos neurnios GI, um PA provoca a liberao do neurcrino. Neurcrino se difunde pela sinapse e interage com os receptores da clula ps-sinptica
clula ps-sinptica

Neurcrinos
So sintetizados nos corpos celulares dos neurnios GI

30/04/2013

boca
SECREO HEPTICA Bile (Esfncter de Oddi) Sais biliares Bilirrubina Fosfolipdeos Colesterol

SECREO SALIVAR Lipase amilase

Secrees excrinas do TGI

SECREO GSTRICA HCl Pepsinognio Fator intrnseco

SECREO PANCRETICA Amilase Proteases Lipase Bicarbonato

As glndulas salivares

Regulao da secreo salivar

There are several pairs of salivary glands in different locations: a major pair in front of the ears (parotid glands); two major pair on the floor of the mouth (sublingual and submaxillary glands); and several minor pairs within the lips, cheeks, and tongue. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/imagepages/9654.htm

Histologia das glndulas salivares


Clulas acinares Clulas ductais Clulas mioepiteliais localizadas entre a membrana basal e as clulas acinares.
Calicrena: Bradicinina

Junqueira e Carneiro, 2001

30/04/2013

Secreo das glndulas salivares


Representao esquemtica do modelo de secreo salivar em dois estgios
cino

Produo e secreo de saliva 24 horas/dia Tnus PS

A ritmos mximos de secreo, as glndulas salivares podem secretar at 1 ml/min por grama de tecido, isto , o prprio peso por minuto.

ductos estriados e secretrios

Ducto impermevel gua Berne et al., 2004

(+) ou (-)

parassimptico

SECREO GSTRICA
simptico

PS: Sistema Nervoso Parassimptico; SP: Sistema Nervoso Simptico; GCS: gnglio cervival superior.

A secreo gstrica

SECREO GSTRICA

30/04/2013

Interaes das secrees gstricas

mucous

Veja mais em: http://mcb.berkeley.edu/courses/mcb136/topic/Gastrointestinal/Secretion_in_GI-Tract/

extrado de: Vander, Sherman & Luciano, 2002 WEBsite original: http://www.biocourse.com/mhhe/bcc/domains/quad/topic.xsp?id=000270

Proteo mucosa

Fator Intrnseco e a absoro da Vit. B12

camada mucosa (2mm)

clula parietal

Fator intrnseco

PGE2
( prostaglandinas so citoprotetoras)

Absoro de vit B12

secreo de muco e HCO3- pelas


clulas epiteliais e mucosas

ACh
(PS e SNE)

fluxo sangneo

The protection provided to the mucosal surface of the stomach by the bicarbonate-containing mucus layer is known as the gastric mucosal barrier. In man, the mucus layer is about 0.2 mm thick. Buffering by the bicarbonate-rich secretions of the surface epithelial cells and the restraint to convective mixing caused by the high viscosity of the mucus layer allow the pH at the cell surface to remain near 7, whereas the pH in the gastric juice in the lumen is 1 to 2. COX1: atividade ciclooxigenase da PGH2-sintase). Berne et al., 2004 e outros: http://meds.queensu.ca/medicine/physiol/undergrad/phase2/phase2e/Ph2acid.htm

Mecanismos intracelulares de secreo cida gstrica (clula parietal)

SECREO GSTRICA

sangue Luz

HCl

Inibio da secreo de HCl

Luz

30/04/2013

Regulao da secreo cida gstrica

Regulao da secreo cida gstrica e aes de drogas anti-cidas:

Olbe, Carlsson & Lindberg, 2003. Nature Reviews Drug Discovery 2, 132-139 (2003) http://www.nature.com/cgi-taf/DynaPage.taf?file=/nrd/journal/v2/n2/full/nrd1010_r.html

Regulao da secreo cida gstrica na fase ceflica

Regulao da secreo cida gstrica na fase gstrica

http://arbl.cvmbs.colostate.edu/hbooks/pathphys/digestion/stomach/index.html

Regulao da secreo cida gstrica na fase intestinal

30/04/2013

SECREO GSTRICA

SECREES EXCRINAS PANCRETICA E HEPTICA

VOLUME SECRETADO PELO PNCREAS NO INTESTINO DELGADO: 1,5 L/DIA

Principais tipos celulares encontrados Ilhotas de Langerhans hormnios: insulina (cl. ), no pncreas glucagon (cl. ), somatostatina (cl.
) e polipeptdeo pancretico (cl. )

enzimas digestivas (proteases, amilase e lipases)

secreo hidroeletroltica

30/04/2013

AS SECREES EXCRINAS PANCRETICAS: gua e eletrlitos

AS SECREES EXCRINAS PANCRETICAS: enzimas

lipase

-Amylase
(no activation needed) (Enterokinase)

secreted by duodenal (from duodenal epithelial epithelium cells)

http://mcb.berkeley.edu/courses/mcb136/topic/Gastrointestinal

AS SECREES EXCRINAS PANCRETICAS: enzimas

lipase

-Amylase
(no activation needed) (Enterokinase)

secreted by duodenal (from duodenal epithelial epithelium cells)

http://mcb.berkeley.edu/courses/mcb136/topic/Gastrointestinal

10

30/04/2013

AS SECREES EXCRINAS PANCRETICAS: enzimas

lipase

-Amylase
(no activation needed) (Enterokinase)

secreted by duodenal (from duodenal epithelial epithelium cells)

Relative amounts (by weight) of the different classes of pancreatic digestive enzymes. Proteases are the most abundant class of enzymes.
http://mcb.berkeley.edu/courses/mcb136/topic/Gastrointestinal

A secreo serosa pancretica: lipase pancretica Lipase pancretica

A secreo serosa pancretica: alfa-amilase

ALFA-AMILASE PANCRETICA:

Amilopectina (amido) da batata

Produtos da hidrlise do AMIDO pela alfa-amilase glicose


maltose dextrina -limite
ligao 1:6

maltotriose alfa-amilase
ligao 1:4

OBS: reparou que a mesma ao da alfa-amilase salivar?

A secreo serosa pancretica: a ativao das pr-proteases pancreticas no intestino delgado pela enteroquinase (da borda-em-escova)

A secreo serosa pancretica: a ativao das pr-proteases pancreticas no intestino delgado pela enteroquinase (da borda-em-escova)
PR-PROTEASES PANCRETICAS:
ATIVAO DAS ENZIMAS PROTEOLTICAS PANCRETICAS

pr-proteases pancreticas:
ENTEROQUINASE

proteases pancreticas:

Tripsinognio

Tripsina

Vander, Sherman e Luciano, 1997

Quimotripsinognio Pro-carboxipeptidases A e B
extrado de: Vander, Sherman & Luciano, 2002 WEBsite original: http://www.biocourse.com/mhhe/bcc/domains/quad/topic.xsp?id=000270

Quimotripsina Carboxipeptidases

11

30/04/2013

AS SECREES EXCRINAS PANCRETICAS

REGULAO DA SECREO EXCRINA PANCRETICA estimulao hormonal pancretica Gordura e de cido no duodeno estimula a secreo endcrina intestinal das clulas endcrinas S e I. As cls. S secretam a SECRETINA que estimula a secreo hidroeletroltica dos ductos pancreticos

A REGULAO DA SECREO DOS DUCTOS PELA SECRETINA

REGULAO DA SECREO EXCRINA PANCRETICA estimulao hormonal pancretica Gordura e de cido no duodeno estimula a secreo endcrina intestinal das clulas endcrinas S e I. As cls. I secretam a CCK que estimula a secreo serosa dos cinos pancreticos

This image shows the stimulants for release of CCK from I cells and secretin release from S cells. Of note, the I cells and S cells taste the specific stimulants in the lumen of the gut to activate release of the hormones. The released CCK can mediate pancreatic secretion by either activating vagal sensory afferents that results in stimulation of pancreatic acinar cell secretion though a vago-vagal reflex involving the CNS or through the circulation (i.e. hormonal action). Secretin also acts through neural (not shown) and hormonal pathways on the pancreas stimulating secretion from both ductal cells and acinar cells. http://www.gastroslides.org/main/browse_deck.asp?tpc=2&mxpg=390&pg=1842#image

A REGULAO DA SECREO DOS DUCTOS PELA CCK

Regulao das secreo excrina panctica (ductos e cinos) pelos hormnios intestinais

This image shows the stimulants for release of CCK from I cells and secretin release from S cells. Of note, the I cells and S cells taste the specific stimulants in the lumen of the gut to activate release of the hormones. The released CCK can mediate pancreatic secretion by either activating vagal sensory afferents that results in stimulation of pancreatic acinar cell secretion though a vago-vagal reflex involving the CNS or through the circulation (i.e. hormonal action). Secretin also acts through neural (not shown) and hormonal pathways on the pancreas stimulating secretion from both ductal cells and acinar cells. http://www.gastroslides.org/main/browse_deck.asp?tpc=2&mxpg=390&pg=1842#image

12

30/04/2013

The graphic in this image depicts the neurotransmission systems and neurotransmitters involved in regulating acinar and ductal secretion. The blue cell is called a centroacinar cell. These cells have characteristics more similar to ductal cells although their exact function is not known. Vagal efferents activate neurons in the intrapancreatic ganglia. Neurons from the ganglia then have processes that are in proximity to the parenchymal cells. These processes release the neurotransmitters, acetylcholine (Ach), gastrin releasing peptide (GRP) and vasoactive intestinal polypeptide (VIP) when their neurons are activated. Ach causes secretion from both acinar cells and ducts while all three neurotransmitters can cause secretion from acinar cells.

http://www.gastroslides.org/main/browse_deck.asp?tpc=2&mxpg=390&pg=1842#image

A secreo excrina heptica

Bile
Necessria para a absoro de lipdeos no intestino delgado. A bile uma mistura de sais biliares, pigmentos biliares e colesterol. Importante para resolver o problema de insolubilidade dos lipdeos.

http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/imagepages/1090.htm

Bile
1) Bile produzida e secretada pelo fgado

Funo digestiva da bile: sais biliares

2) Armazenada na vescula biliar

3) Liberados na luz do intestino

13

30/04/2013

A circulao ntero-heptica dos sais biliares

REGULAO DA SECREO BILIAR


Produo de bile+circulao ntero-heptica dos sais biliares e esvaziamento da vescula biliar e relaxamento de Oddi pela CCK
? ?

Clculo Biliar
Concentrao de colesterol supersatura a bile, este comea a cristalizar, formando clculos biliares. Posteriormente, forma-se depsitos de clcio nos clculos.

Digesto

Digesto e Absoro

a degradao qumica dos alimentos ingeridos em molculas absorvveis. As enzimas digestivas so secretadas nas secrees salivar, gstrica e pancretica. Tambm podem ser encontradas na membrana apical das clulas epiteliais do intestino.

Absoro:
movimento de nutrientes, gua e eletrlitos da luz intestinal para o sangue.

14

30/04/2013

Adaptaes da mucosa intestinal (pregas, vilosidades e microvilosidades) amplificam a superfcie de contato entre o epitlio absortivo e os nutrientes.

Via Celular

Existncia de uma densa rede de capilares, vnulas e ductos lacteais que permeiam os vilos intestinais permitindo, assim, o aporte de substncias e a drenagem dos nutrientes, gua e eletrlitos absorvidos pelo epitlio intestinal.

Glicdeos
Glicdeos ingeridos: Polissacardeos, dissacardeos (lactose, maltose, sacarose), e pequenas quantidades de glicose e frutose.

Digesto Qumica: Carbohidratos


Carboidratos -> monossacardeos (que sero


absorvidos pelas clulas epiteliais do intestino)

Enzimas usadas:
enzimas

-amilases salivar e pancretica da borda intestinal em escova


Maltase, lactase, sacarase e dextrinase

Produtos finais- glicdeos


Monossacardeos
Glicose Galactose Frutose

Vias para digesto-carbohidratos

Salivar e Maior ao pH neutro

pancretica Maior ao pH neutro

Enzimas intestinais da borda em escova

15

30/04/2013

Enzimas intestinais da borda em escova: -dextrinase, lactase, maltase e sacarase Dissacardeos: no alimento
Trealose trealase Lactose lactase Sacarose sacarase

Glicose

Glicose

Galactose

Glicose

Frutose

Produtos finais da digesto de glicdeos: absorvidos pelas clulas epiteliais do intestino

Carbohidratos
Digesto

Absoro celular:

via co-transporte de Na+ (co-transportador Na+glicose

Glicose e galactose

difuso

facilitada

Frutose

Entra no leito capilar pelas vilosidades Transportado para o fgado via veia heptica portal

Luz

Sangue

igual Co-transporte

Transportador comumcompetio

Difuso facilitada

Absoro da frutose muito mais lenta que a da Glicose e Galactose.

16

30/04/2013

Intolerncia lactose (galactose+glicose)


Deficincia da lactase
Lactase: est deficiente ou ausente: lactose no digerida em glicose+ galactose lactase Lactose lactase

Luz do intestino

Lactose no-digerida

Glicose

Galactose

Diarria osmtica

RESUMO
1)Digesto parcial-amilase salivar

O comprometimento da absoro de carboidratos, causado pela ausncia da amilase salivar ou pancretica, quase nunca observado, pois essas enzimas em geral esto em excesso (em geral). Por outro lado, o comprometimento da absoro, devido deficincia das dissacaridases das membranas, bastante comum.

2)Enzimas intestinais

3)Monossacardeos absorvidos: glicose, frutose e galactose.

Digesto Qumica: Protenas


Protenas ->formas absorvveis: tridipeptdeos e aminocidos Enzimas usadas:

pepsina Enzimas

Digesto de protenas 2) Proteases pancreticas e da borda em escova (endoexopeptidases)

(3 isoenzimas, estmago) Pancreticas

tripsina, quimotripsina, e carboxipeptidase

Enzimas

da borda em escova aminopeptidases, carboxipeptidases, e dipeptidases

17

30/04/2013

Estmago

( secretado pelas cels. principais (mucosa gstrica))

( endopeptidase) Intestino delgado

endopeptidases

exopeptidases

Grnulos de zimognio: clula principal

Outro tipo celular: Clulas parietais ou oxnticas Secretam HCl Secretam o fator intrnseco

Clulas parientais: HCl (acidifica: pH 1-2) Clulas principais: pepsinognio

Pepsina pH>5, pepsina desnaturada duodeno: pepsina inativada- secrees ricas em bicarbonato

Curiosidade
Pepsina no essencial para a digesto normal de protenas. Indivduos cujos estmagos foram removidos ou que no secretam H+

Digesto proteca-parte 2 intestino delgado


Proteases pancreticas Proteases da borda em escova

Digesto e a absoro de protenas esto normais Concluso: proteases pancreticas e da borda em escova podem digerir de forma adequada as protenas ingeridas

18

30/04/2013

Pncreas secreta aproximadamente 1l de lquido por dia na luz do duodeno-componente aquoso-enzimtico

Ativao das proteases: Int. delgado (5 prot. pancreticas)

(1) ativao

endopeptidases

exopeptidases

Proteases pancreticas-precursores inativos: tripsinognio, quimiotripsinognio, proelastase, procarboxipeptidase A e B

duodeno

aminocidos, dipeptdeos e tripeptdeos-absorvidos

Protenas
Somente aminocidos, dipeptdeos e tripeptdeos so absorvveis. Note: que carboidratos so absorvidos apenas na sua forma mais simples. Em contraste protenas podem ser absorvidas. em unidades maiores.

Como a absoro de protenas? Absoro: similar a carboidratos

via co-transporte

Tripeptdeos, dipeptdeos e Amino cidos

difuso Entra

facilitada no leito capilar pelas vilosidades

Abosoro: Aminocidos, dipeptdeos e tripeptdeos

Lipdeos
Lipdeos alimentares: triglicerdeos, colesterol e fosfolipdeos. Insolveis em H20, precisam ser solubilizados para serem digeridos e absorvidos.

Co-transportadores + dependentes de Na

Peptidases citoslicas

Difuso facilitada Maior parte da absoro

Co-transportadores dependentes de H+

19

30/04/2013

Digesto de lipdeos

Digesto Qumica: Gorduras

Lipases gstrica e lingual (10% da digesto)

Lipases pancreticas
pancretica triglicerdeos- monoglicerdeo e cido graxo. Colesterases
Lipase

Quebra os cidos graxos dos steres de colesterol Quebra os cidos graxos de fosfolpides (ex:fosfatidilcolina)

Fosfolipase A2
Enzimas pancreticas maior parte da digesto lipdica

Contribuio importante do estmago


Esvazia lentamente o quimo para o intestino delgado. Assim a velocidade do esvaziamento gstrico crtica. A velocidade do esvaziamento gstrico lentificada pela CCK (secretada quando os cidos graxos surgem no duodeno).

Funo do estmago desnaturar e misturar os lipdeos Lipases lingual e gstrica: hidrolisam 10% dos triglicerdeos ingeridos em glicerol + cidos graxos.

Intestino delgado
Onde ocorre a maior parte da digesto lipdica 3 fatores so fundamentais para que a digesto de lipdeos ocorra:

Enzimas pancreticas
Lipase pancretica: secretada como enzima ativa (contraste com enzimas responsveis pela digesto de protenas) Hidrolisa triglicerdeos em monoglicerdeos+ 2 cidos graxos

triglicerdeo

monoglicerdeos

+ 2 cidos graxos

20

30/04/2013

Produtos finais da digesto de lipdeos.



Reabsorvidos

Monoglicerdeos cidos graxos Colesterol Lisolecitina glicerol

Produtos da digesto hidrofbicos tem que ser solubilizados em micelas e transportados membrana apical

Absoro de Lpides e Transporte


Etapa 1: Sais biliares englobam partculas de cidos graxos e glicerol para formar micelas.

Emulsificao de gorduras
Sais biliares englobam partculas de cidos graxos e glicerol para formar micelas

Sais biliares so anfipticos

Micelas se difundem para a membrana apical, borda em escova

Mecanismo de absoro de lipdeos no intestino delgado


1) Solubilizados em micelas

Mecanismo de absoro de lipdeos no intestino delgado


2) Lipdeos se difundem para a clula

Colesterol Monoglic. lisolecitina cs.graxos

Colesterol Monoglic. lisolecitina cs.graxos

Sais biliares permanecem na luz intestinal

21

30/04/2013

3) Lipdeos so reesterificados com os cidos graxos livres

Formam-se lipdeos originais

4) Lipdeos so empacotados com apoprotenas em quilomcrons

Colesterol Monoglic. lisolecitina cs.graxos

Colesterol Monoglic. lisolecitina cs.graxos

Quilomcrons penetram capilares linfticos. 5) Quilomcrons deixam a clula por exocitose.

Digesto e absoro de triglicerdeos


TG Lipase pancretica MG AGL Chl Glicerol

Fgado

sais biliares
leo

MICELA

Flp

RER

Quilomcrons vasos lacteais (linfa) capilares


Cristina, 1999 modificado de Johnson, 1999

Resumo da digesto e absoro de gorduras

OBRIGADA PELA ATENO E PACINCIA

Cristina, 1999 modificado de Johnson, 1999

22

30/04/2013

Estmago/ clulas principais-produzem e secretam o pepsinognio

Grnulos secretores

23

Вам также может понравиться