6

2. DIMENZIONIRANJE GLAVNIH ODVONIH KANALA

2.1. Glavni kanal oborinske kanalizacije



Slika 3. Shematski prikaz glavnog kanala do crpne stanice

Duljina dionice (L) iznosi 250 m.
Visinski pad cjevovoda H = 1 m.
Protok oboriniske vode na glavnom odvodnom kanalu je suma protoka triju dionica koje se spajaju
na glavnom kanalu dionica 7-12, 11-12 te 14-13-12.

Dionica
Protok
(l/s)
7-12 11661
11-12 1031
14-13-12 2368
SUM 15060


Pad cjevovoda: I = 1 m/250 m = 0.004 = 0.4 %; Q
d
= 15 060 l/s
Dionica glavnog kanala je izmjenjena radi bolje prilagodbe terenu (Slika 4.).


Slika 4. Izmjenjena trasa glavnog kanala.
7
Proraunom je potrebno odrediti unutarnji promjer kolektora tako da svojom propusnou omogui
odvodnju zadane koliine oborinskih voda da se pri tome vrijenosti traenih hidraulikih paramatara
nalaze unutar ogranienja brzina i nagiba.

KRUNI PROFIL:

Prema Darcy-Weisbachovoj jednadbi za proraun pada energetske linije po duljini cijevi moemo
izraunati brzinu kod potpunog ispunjenja cijevi (v
p
):




gdje su:
g (m/s
2
) ubrzanje polja sile tee

k
(mm) apsolutna pogonska hrapavost cijevi = 0.4 mm
I = I
0
= I
E
= H/L pad energetske linije (H visinska razlika/L - duljina cjevovoda)

Za odabrani profil od 2400 mm dobivena je brzina u iznosu od 3.82 m/s pa je prema:





protok punog profila je Q
p
= 17 308 l/s.

Protok punog profila se moe odretiti i prema gotovim tablicama (O. Kirschmer: Tabele za proraun
kanalizacijskih cjevovovoda prema Prandtl Colebrook-u, str. 120). Iz tablica je za pad I = 0.004
(4) odabran promjer cjevi krunog profila veliine 2400 mm:

Q
p
= 16956 l/s
v
p
= 3.75 m/s
Neovisno o tome da li je izraunat ili oitan protok, potrebno je provjeriti da li su hidrauliki
parametri (brzina i stupanj punjena) u skladu sa analiziranim ogranienjima:

v
min
= 1.79 m/s (prema tablici 3.7., str 172, Kanalizacija naselja J.Margeta)
v
max
= 3.0 4.0 m/s (za betonske tj. armiranobetnoske cijevi)
h
d
/D <= 0.8
Q
d
/Q
p
= 15 060/16 956 = 0.89

Sa krivulje djelominog ispunjenja okruglih profila (Slika 5. ili knjiga str. 165) oitavamo kolika je
ispunjenost tj. visina vode u cijevi h
d
.

Oitani h
d
/D = 0.75 < = 0.8 zadovoljava uvjete ispunjenosti profila veih od 900 mm.
h
d
= 0.75 D = 0.75 2400 = 1800 mm.
D gI 2
D 71 . 3 D gI 2 D
51 . 2
log 2 v
E
k
E
p
|
|
.
|

\
|
c
+
v
=
D I g 2
2
D
D 71 . 3 D gI 2 D
51 . 2
log Q
E
2
k
E
p
t
|
|
.
|

\
|
c
+
v
=
8

Slika 5. krivulje djelominog ispunjenja okruglih profila

IZVEDBA U KANALU (OTVORENI PROFIL):

Izvedba zatvorenih profila veih od 2500 mm unutarnjeg promjera nije esta jer nije ekonomski
isplativa, zahtjeva najee vanstandardnu izvedbu od proizvoaa pa se u ovakvom sluaju velikih
protoka, preko Manning-Stricklerove formule moe izraunati dimenzije kanala. Odabran je
pravokutni kanal (postoje i drugi tipovi trapezasti, trokutasti, sloeni). Takoer je potrebno
provjeriti hidraulike parametre.

Manning-Stricklerova formula za protok i brzinu vode:
2 1 3 2
2 1 3 2
E
E
J R k v
J R
n
1
A Q
=
=

A povrina profila = h b
R hidrauliki radijus A/O
(O omoeni opseg = 2h + b)
I
E
pad linije energije = padu terena
k Sticklerov koeficijent hrapavosti (ovisi o tipu
cijevi) = 1/n (n Manningov koef.)

9
Odabrane dimenzije h = 2m; b = 2.5 m
O = 6.5 m
A = 5 m2
R = 0.77
n = 0.013 za betonski kanal cemntne glazure

Q
p
= 20.42 m3/s = 20421 l/s
v
p
= 4.0 m/s

v
min
= 1.83 m/s (tablica 3.7.)
v
max
= 3.0 4.0 m/s
h
d
/D <= 0.8
Q
d
/Q
p
= 15 060/20 421 = 0.74
Oitani h
d
/D = 0.65 <= 0.8
h
d
= 0.65 D = 0.65 2500 = 1625 mm.


2.2. Glavni kanal kanalizacije otpadnih voda

Glavni kanal kanalizacije otpadnih voda izvodi se usporedno sa trasom oborinske kanalizacije.

Dionica 12 -15 sadri sve otpadne vode naselja te je njen protok 62.87 l/s. U ovom sluaju moemo
koristiti zatvorene krune profile (Prandtl Colebrook = 0.4 mm POGLEDATI TABLICE)

Iz tablica je za pad I = 0.004 (4) odabran promjer cijevi krunog profila veliine 350 mm:

Q
p
= 110 /s (oitano)
v
p
= 1.14 m/s (oitano)

v
min
= 0.62 m/s
v
max
= 3.0 4.0 m/s
I
min
= 1/350 = 0.0029 (2.9)
h
d
/D <= 0.7 D (za profile od 350 do 450 mm promjera)
Q
d
/Q
p
= 62.87/110 = 0.6
Oitani h
d
/D = 0. 55 < 0.7
h
d
= 0.55 D = 0.55 350 = 192.5 mm.

Brzina nepotopljenog profila
min
2 2
d
v s / m 65 . 0
350 . 0
06287 . 0 4
D
Q 4
v > =
t

=
t
=