SEMINARSKI RAD IZ PREKRAJNOG PRAVA

TEMA: ALBA

Sadraj Uvod

Prema Zakonu o prekrajima Republike Srpske lan 1. "prekraji predstavljaju krenje javnog poretka ili propisa o ekonomskom i finansijskom poslovanju utvreno zakonom ili drugim propisima, za koje su odreena obiljeja i za koje su propisane sankcije" . Prekraj je dakle nedoputeno ponaanje fizikih ili pravnih lica za koje je propisana kaznena sankcija, a zadatak prekrajnog prava je zatita drutva od nedoputenih ponaanja. Drava prua prekrajnopravnu zatitu zatienim dobrima kao to su ivot, tijelo, ast, imovina i ostale interese graana, poto se vrenjem prekraja remeti uobiajeni tok ivota i odnosi u ljudskoj zajednici, da bi se obezbijedili uslovi za nesmetano odvijanje drutvenih odnosa, propisjuju se prekraji Prekrajni postupak predstavlja zakonom regulisani postupak koji se vodi povodom izvrenog prekraja, a u kojem prekrajno- procesni subjekti preduzimaju odreene prekrajnoprocesne radnje i zasnivaju odreene prekrajno- procesne odnose s ciljem donoenja pravilne i zakonite odluke od strane nadlenog suda o odreenoj prekrajnoj stvari. Prekrajni postupak u prekrajnom procesnom zakonodavstvu Republike Srpske ima nekoliko faza, a regulisan je odredbama Zakona o prekrajima, ali i odredbama Zakona o krivinom postupku Republike Srpske. Osnovna faza prekrajnog postupka je prvostepeni prekrajni postupak, a dr uga faza odnosi se na postupak po pravnim lijekovima. Prekrajni postupak se pokree i vodi izdavanjem prekrajnog naloga ili podnoenjem zahtjeva za pokretanje prekrajnog postupka. Nakon dokaznog postupka prekrajni postupak se zavrava donoenjem rjeenja o prekraju. Donoenje rjeenja o prekraju predstavlja zavrnu fazu prvostepenog prekrajnog postupka, u kojoj se donesenim rjeenjem utvruje da li je uinjen prekraj, ko je uinilac prekraja i da li postoje okolnosti koje iskljuuju njegovu odgovornost ili kanjivost. U sluaju da su ispunjeni svi navedeni uslovi uiniocu se izrie odgovarajua prekrajna sankcija. Rjeenje o prekraju zasniva se na dokazima izvedenim u postupku, te o injenicama koje su na osnovu tih dokaza utvrene. Sud donosi i usmeno objavljuje rjeenje na kraju usmenog pretresa, odnosno njegovog donoenja. Saoptavanje, odnosno objavljivanje rjeenja se vri usmeno i javno svim zainteresovanim prisutnim licima, uz obavezan uslov da je okrivljeni prisutan. Kada se rjeenje o prek raju izradi u pismenoj formi, ono se obavezno dostavlja okrivnljenom, ovlaenom organu, odnosno podnosiocu zahtjeva za pokretanje prekrajnog postupka i oteenom.

1.

alba

U prekrajnom postupku ovlaena lica mogu koristiti redovne i vanredne pravne lijekove ( redovna i vanredna pravna sredstva ). Pravni lijekovi su sredstvo za ispravljanje greaka koje su mogue i u najsavrenijim procesnim odredbama i sudskim postupcima. Postojanje pravnih lijekova upuuje prvostepene, odnosno osnovne sudove na kvalitetniji rad i postupanje, jer kontrolom pravilnosti njihove odluke postoji mogunost kontrole njihovog rada od strane viih , odnosno okrunih sudova. Redovni pravni lijekovi su pravna sredstva koja korist e ovlaena lica s ciljem pobijanja prvostepenih rjeenja koja jos nisu postala pravosnana i koji su devolutivni i po pravilu imaju suspenzivno dejstvo. U prekrajnom postupku postoji samo jedan redovni pravni lijek - alba. alba je redovan, potpun i devolutivan pravni lijek sa suspenzivnim dejstvom, protiv rjeenja o prekraju koje je donijeto u prvom stepenu. albu mogu izjaviti okrivljeni i podnosilac zahtjeva za pokretanje prekrajnog postupka. U korist okrivljenog albu mogu da izjave i njegov branilac, brani drug odnosno vanbrani drug, srodnik po krvi u prvoj liniji, zakonski zastupnik, usvojilac i usvojenik, ali ne protiv volje okrivljenog. Pravo na izjavljivanje albe na rjeenje o prekraju ima i oteeni, ali samo u pogledu imovinskopravnog zahtjeva.1 Za pravno lice albu mogu da izjave predstavnik ili zastupnik. Ukoliko je rjeenjem o prekraju izreena zatitna mjera oduzimanja predmeta, a okrivljeni nije vlasnik predmeta, albu u odnosu na odluku o toj mjeri moe da izjavi i vlasnik oduzete stvari. Subjekti prava na izjavljivanje albe disponiraju tim pravom, a to znai da sami odluuju o tome da li e albu izjaviti, da li e se odrei prava na albu, kao i da li e odustati od ve izjavljene albe. Treba istai da se okrivljeni moe odrei prava na albu u pravilu, nakon to mu je rjeenje o prekraju dostavljeno u pisanom otpravku, dok se ovlaeni organ i oteeni mogu odrei prava na albu od asa objavljivanja odluke pa do isteka roka za izjavljivanje albe. Okrivljeni sve do donoenja odluke drugostepenog suda moe odustati od ve izjavljene albe, kao i ovlaeni organ. Kad su u pitanju odricanja ili odustajanja od albe, treba naglasiti da ti akti moraju biti izriiti, kao i sam pravni lijek, tj. moraju biti dati u pisanoj formi ili usmeno na zapisnik. alba izjavljena poslije odricanja, odnosno odustanka, odbacuje se kao nedoputena, a odricanje i odustajanje od albe se ne moe opozvati. 1.1 Osnovi albe alba je pravni lijek kojim se napada prvostepeno rjeenje o prekraju zbog stvarnih i pravnih nedostataka sa prijedlogom da instanciono vii sud u postupku po albi preinai ili ukine prvostepeno rjeenje o prekraju. alba je i izraz ustavnog naela o viestepenosti, a najmanje dvostepenosti postupka, pri emu se ona pojavljuje i kao uslov bez koga se ne moe preispitati prvostepena odluka, odnosno rjeenje, jer se preispitivanje prvostepenog rjeenja o prekraju vri po incijativi ovlaenih procesnih subjekata, odnosno podnosilaca albe ili alilaca, a ne po slubenoj dunosti. Postupak po albi je zbog toga fakultativan. Osnov albe predstavlja vrstu nedostataka zbog kojih se ona moe izjaviti, tj. opte ime za grupu nedostataka iste prirode. Osnov albe treba razlikovati od razloga albe koji oznaavaju konkretne nedostatke u okviru odreenog osnova. Rjeenje o prekraju moe se albom pobijati : 1) zbog bitne povrede odredaba prekrajnog postupka; 2) zbog povrede materijalnog propisa o prekraju; 3) zbog odluke o prekrajnim sankcijama; 4) zbog odluke o oduzimanju imovinske koristi;
Po Zakonu o prekrajima Republike Srpske oteeni ne moe pokrenuti postupak, te prema tome nema pravo na albu.

5) zbog odluke o trokovima prekrajnog postupka i 6) zbog odluke o imovinskopravnom zahtjevu.

Podnosilac albe se moe pozvati na sve albene osnove, na neke od njih, ili samo na jedan osnov, ali mora uiniti konkretizaciju makar jednog osnova. Pored navoenja osnov, podnosilac albe navodi i razlog alb e, tj. konkretni nedostatak rjeenja. Obrazloenje albe je konkretizacija razloga albe, iz kojih treba da se vidi zbog ega je podnosilac albe nezadovoljan i emu se sastoje nepravilnosti u napadnutom rjeenju. alba treba da sadri i prijedlog da se pobijano rjeenje potpuno ili djelimino ukine ili preinai, to zavisi od podnosioca albe. I sam podnosilac albe moe u albi iznijeti nove injenice i predlagati nove dokaze, ali je duan i da navede razloge zato ih ranije nije iznio, odnosno zasto ih nije iznio tokom postupka. U albi je alilac, pored novih injenica i novih dokaza, duan navesti i injenice kojima e se oni dokazati. Propisivanje ove obaveze ima za cilj da se izbjegne eventualna zloupotreba procesnog odugovlaenja u vezi sa novim dokazima. Bitne povrede odredaba prekrajnog postupka jesu one povrede propisa prekrsajnog procesnog prava koje su uinjene tokom posutpka, a koje su bitno uticale na zakonitost i pravilnost prvostepenog rjeenja. Bitne povrede odredaba prekrajnog postupka postoje u sledeim sluajevima: 1. ako je rjeenje o prekraju donio sudija koji se morao izuzeti ili je bio izuzet od voenja prekrajnog postupka ( ako je rjeenje o prekrau donio sudija koji u konkretnoj prekrajnoj stvari nije mogao vriti sudijsku du nost ) 2. ako je okrivljenom uskraceno bilo koje pravo odreeno u lanu 6. Zakona o prekraju Republike Srpske 3.ako sud nije bio stvarno nadlean da rjeava u toj stvari 2 4.ako su prekrajni nalog ili zahtjev za pokretanje prekrajnog postupka bili podneseniod strane neovlaenog oragana3 ako u cijelosti nije odlueno o prekrajnom nalogu ili zahtjevu za pokretanje prekrajnog postupka, ili ako je odlueno mimo tog zahtjeva. Sud mora svojim rjeenjem odluiti o svakom prekraju, te o trokovima prekrajnog postupka i naknadi tete, navedenim u prekrajnom nalogu ili zahtjevu za pokretanje prekrajnog postupka, te o drugim istaknuti prijedlozima. Sud ne smije odluciti o prekrsajima koji nisu injenino opisani u prekrajnom nalogu ili zahtjevu za pokretanje prekrajnog postupka ili naknadnoj njihovoj izmjeni oli dopuni od izdavaoca, odnosno podnosioca. Sve odluke suda moraju biti navedene u izreci rjeenja o prekraju. Povreda postoji i u sluaju kada je sud propustio istim rjeenjem odluiti i o svim prekrajima iz naloga ili zahtjeva ili o prekrajnoj odgovornosti svih lica iz zahtjeva a nije imao zakonske razloge za razdvajanje postupka za pojedine prekraje ili lica. 5. ako se rjeenje o prekraju zasniva na dokazu koji se nije mogao koristiti, osim ako je oigledno da bi i bez toga dokaza bila donesena ista odluka ( posupak oduzimanja predmeta i pretres stana, prostorija ili lica regulisan je odredbama Zakona o krivinom postupku. Ukoliko je predmet prekraja oduzet okrivljenom ili bribavljen protivno odredbama Zakona o krivinom postupku, odnosno povredom ljudskih prava i sloboda propisanih ustavom i meunarodnim konvencijama, a na njemu kao dokazu se zasniva rjeenje o prekraju, to predstavlja povredu odredaba prekrajnog postupka. U svakom sluaju, drugostepeni sud koji rjeava po albi mora utvrditi da rjeenje o prekraju ne bi bilo doneseno bez zasnivanja na tom dokazu, a u suprotnom, ako bi rjeenje o prekraju bilo doneseno bez
2 3

Sud je obavezan da po slubenoj dunosti pazi na svoju stvarnu nadlenost. Ovlaena lica za pokretanje prekrajnog postupka utvrena su u lanu 2. Zakona o prekrajima, a sva ostala lica smatraju se neovlaenim organom.

obzira na taj i takav dokaz, tada drugostepeni sud ne bi mogao ukinuti rjeenje o prekraju zbog navedene bitne povrede prekrajnog postupka ). 7. ako je sud propustio da primijeni ili je pogreno prijemijenio odredbe zakona, a koje su imale tetne posljedice za alioca. Povreda materijalnog propisa o prekraju postoji kada je pogreno primijenjen materijalni propis u pogledu sledeih pitanja: 1. da li radnja opisana u prekrajnom nalogu ili zahjtevu za pokretanje prekrajnog postupka koja se stavlja na teret okrivljenom predstavlja prekraj 2. da li postoje okolnosti zbog kojih se iskljuuje odgovornost okrivljenog za prekraj4 3. da li je nastupila zastarjelost pokretanja i voenja prekrajnog postupka ( odnosno zastarjelost prekrajnog gonjenja) ili je prekrajna stavar ve pravosnano rijeena. 4. da li je u pogledu prekraja koji je predmet prekrajnog postupka dolo do pogrene primjene zakon a ili propisa koji odreuje prekraj ( pravna kvalifikacija ). 5. da li je odlukom o prekrajnoj sankciji ili drugoj mjeri sud prekoraio ovlaenja koja ima po zakonu ( kada bi sud izrekao za prekraj prekrajnu sankciju ili mjeru koja se ne moe izrei za taj prekraj ili kada bi izrekao sankciju u iznosu manjem od minimuma, ili veem od maksimuma koji je propisan) Forma i sadrina rjeenja o prekraju nije predviena kao bitna povreda odredaba prekrajnog postupka. ( na primjer, ako je izreka rjeenja o prekraju nejasna ili nerazumljiva, protivrjena sama sebi ili razlozima rjeenja, ili u rjeenju nisu navedeni razlozi o odlunim injenicama). Rjeenje o prekraju moe se pobijati i zbog odluke o prekrajnoj sankciji, zatitnoj mjeri, oduzimanju imovinske koristi, troskovima prekrajnog postupka i imovinskopravnom zahtjevu. Rjeenje o prekraju moe se pobijati kada sud nije prekoraio zakonsko ovlaenje u pogledu mogunosti izricanja prekrajne sankcije ili druge mjere iz lana 63. stav 1. taka d. Zakona, ali nije pravilno odmjerio prekrajnu, ali nije pravilno odmjerio prekrajnu sankciju, s obzirom na okolnosti koje utiu da sankcija bude vea ili manja. Sud u konkretnom sluaju, prilikom odmjeravanja sankcije nije ocjenio ili je nepravilno ocijenio olakavajue ili oteavajue okolnosti, a kod izricanja novane kazne nije uzeo u obzir imovno stanje uinioca, te si izreena novana kazna javlja kao prestorgo i nepravilno odmjerena, bilo da je izreena kazna blaga ili stroga kazna, ali uvijek u granicama propisanim za taj prekraj. Odluka o novanoj kazni moe se pobijati i u sluaju da sud primijeni odredbe o ublaavanju novane kazne , s obzirom na to da Zakon o prekrajima ne poznaje institut ublaavanja novane kazne. Pobijanje rjeenja o prekraju u pogledu zatitne mjere ili mjere oduzimanja imovinske koristi, mogue je u sluaju kada je sud ove mjere nepravilno izrekao ili ih nije izrekao, a za to su ispunjeni zakonski uslovi. 1.2 Rok izjavljivanja albe alba se moe izjaviti u roku od osam dana od dana dostavljanja rjeenja o prekraju. Sud u sloenim predmetima, po zahtjevu bilo koje od stranaka moe produiti rok za
Okolnosti koje iskljuuju odgovornost okrivljenog za prekraj utvrene su Krivinim zakonom, a mutatis mutandis se primijenjuju i na prekraje. Npr. neuraunljivost okrivljenog, stvarna zabluda...
4

izjavljivanje albe za najdue jos osam dana. Prvostepeni sud koji je donio rjeenje o prekraju odluuje da li je predmet sloen i da li e odbiti roduzenje roka za podnosenje albe. Vrijeme od podnosenja zahtjeva za produenje roka za podnosenje albe do dostave odluke suda o zahtjevu podnosiocu zahtjeva se ne uraunava u rok za albu, odnosno rok za albu ne tee. Zahtjev za produenje roka za albu uvijek mora biti podnesne prije isteka roka za albu. Vano je naglasiti da je rok za albu prekluzivan5, odnosno propustanjem roka od osam dana ( odnosno jos osam u sloenim predmetima) subjekt albe gubi pravo na podnosenje albe, a svaka alba podnesena poslije propisanog roka bie odbaena kako neblagovremena. 1.3. Forma i sadrina albe Forma i sadrina albe su zakonom odreeni. Zakonsko odreivanje sadrine albe doprinosi razvijanju procesne discipline, a tako sastavljena alba olakava posao sudu koji o njoj odluuje, jer mu ona odreuje granice postupanja. Ranije prekrajno zakonodavstvo Republike Srpske nije propisivalo posebnu formu albe, niti njene obavezne elemente ak ni posebno obrazloenje albe, te je bilo dovoljno da se iz samog sadraja albe moglo zakljuiti protiv kojeg rjeenja o prekraju je alba podnesena, te da je ista potpisana. Praksa je utvrdila ak i stav da se i nepotpisana alba izjavljena u korist okrivljenog dostavlja na rjeavanje i rjeavala od strane drugostepenog suda, u okvirima ocijene po slubenoj dunosti, a obim i razlozi za tu ocjenu su, kao obavezni, utvrivani zakonom. alba mora da sadri: * Broj i datum rjeenja o prekraju koje se pobij a, odnosno rjeenja protiv koga se alba izjavljuje ( rjeenje koje se pobija mora biti u albi jasno i precizno oznaeno) * Potpis podnosioca albe, odnosno alioca ( alba mora biti lino potpisana od strane alioca ili lica koje je ovlaeno da izjavi albu ), kao i * albene razloge ili osnove zbog kojih se alba izjavljuje uz navoenje primjenjive odredbe ili odredaba lana 62. i lana 63. Zakona ( bitne povrede odredaba prekrajnog postupka ili povreda materijalnog propisa o prekraju). Kada alba sadri sve navedene, obavezne elemente, onda je ona potpuna, a ukoliko ne sadri neke od obaveznih elemenata, onda je ona nepotpuna. Obavezni elementi ne moraju biti izloeni istim redosljedom ili pod istim nazivima, ve je dovoljno da iz sadraja albe proizilaze svi navedeni elementi albe. Prema ranijem zakonodavstvu Republike Srpske, kao i u pozitivnom prekrajnom zakonodavstvu niza zemalja, uspostavljena su znatno drugaija pravila postupanja prema nepotpunoj albi. Naime, ako je albu izjavio okrivljeni ili neko od lica koja imaju pravo da izjave zalbu u njegovu korist, a alba ne sadri sve zakonom predviene elemente, onda e prvostepeni sud pozvati alioca da u odreenom roku dopuni albu pisanim podneskom ili na zapisnik kod suda. Taj rok zavisi od ocjene suda i ne moe biti dui od roka za izjavljivanje albe. Ukoliko alba ne sadri obrazloenje i potpis alioca, ona se odbacuje, a
Prekluzivni (finalni ili peremptorni) rokovi su rokovi kad se procesna radnja u odreenom vremenu mora reduzeti, jer istekom roka nastupa procesna sankcija (prekluzija), koja se sastoji u nemogunosti naknadnog preduzimanja procesne radnje.
5

ukoliko alba ne sadri naznaenje rjeenja protiv koga se izjavljuje, onda e se odbaciti jedino ako prvostepeni sud ne moe utvrditi na koje rjeenje se alba odnosi. Ako je nepotpuna alba izjavljena u korist okrivljenog, a alilac je ne dopuni, prvostepeni sud e je dostaviti okrunom sudu, ako se moe utvrditi na koje se rjeenje odnosi, a u protivnom e je odbaciti.

2.Postupak po albi
Postupak po albi odvija se u dva dijela: pred prvostepenim sudom, odnosno osnovnim sudom i pred drugostepenim odnosno okrunim sudom. Naime, jedan dio postupka po albi na rjeenje o prekraju prvostepenog suda odvija se pred sudom koji je donio prvostepeno rjeenje, moe biti samo formalno ali ne i meritorno, i sastoji se od prijema albe, kontrole njene formalne ispravnosti i blagovremenosti i eventualnog upuivanja albe suprotnoj strani radi davanja odgovora na albu ( ako je alilac okrivljeni, sud dostavlja albu suprotnoj strani), a zavrava se dostavljanjem albe i odgovora na albu drugostepenom sudu. Prvostepeni sud, odnosno sudija prvostepenog suda, po prijemu albe na rjeenje o prekraju ispituje postojanje formalnih uslova za voenje postupka po albi, odnosno njenu blagovremenost, potpunost i doputenost. Ako utvrdi da je alba neblagovremena, nedoputena, odnosno izjavljena od strane neovlaenog lica ili nepotpuna, takvu albu e odbaciti rjeenjem. Ako je na rjeenje o prekraju dostavljeno vie albi koje su neblagovremene ili nedoputene, prvostepeni sud koji ispituje albe jednim rjeenjem e odbaciti sve albe. Na rjeenje kojim se alba odbacuje ovlaena lica ( prije svega okrivljeni ) mogu izjaviti posebnu albu okrunom sudu u roku od tri dana. Blagovremenu, potpunu i doputenu albu, sa eventualnim odgovorom na albu, prvostepeni sud e odmah sa spisom predmeta u kojem je doneeno rjeenje o prekraju na koje je alba podnesena dostaviti nadlenom drugostepenom ( okrunom ) sudu. Drugostepeni sud po prijemu albe ispituje postojanje formalnih uslova postupanja po njoj, i to blagovremenost i potpunost, te da li je izjavljena od ovlaenog lica, odnosno da li je doputena. Ukoliko je to propustio prvostepeni sud, drugostepeni sud e svojim rjeenjem odbaciti neblagovremenu, kao i nepotpunu albu, ali i albu koja je izjavljena od strane neovlaenog lica, tj. nedoputenu albu. Ukoliko alba ispunjava sve formalne uslove, nastavlja se albeni postupak koji vodi drugostepeni sud po slubenoj dunosti, a u kojem sud razmatra albu na osnovu spisa predmeta, albe i odgovora druge strane na albu, bez odravanja usmenog pretresa. U zavisnosti od visine novane kazne izreene okrivljenom u prvostepenom postupku, odnosno u rjeenju o prekraju na koje je alba podneena, odreeno je ko rjeava po albi na rjeenje prvostepenog suda, tako da o albama na rjeenje prvostepenog suda kojim je izreena novana kazna do 3.000,00 KM odluuje sudija pojedinac drugostepenog suda, a ako je izreena novana kazna vea od 3.000,00 KM, drugostepeni sud odluuje u vijeu sastavljenom od trojice sudija, od kojih je jedan predsjednik vijea. Drugostepeni sud , u ovom drugom sluaju, donosi odluku u sjednici vijea kojoj, osim lanova vijea, moda da prisustvuje samo zapisniar. Predsjednik drugostepenog vijea odreuje jednog sudiju, lana vijea da proui spise, da bi mogao da podnese referat vijeu i da pripremi predmet za suenje pred vijeem ( sudija izvjestilac) Izvjetaj ovog sudije treba da sadri kratak osvrt na navode albe i navode u odgovoru na albu, kao i dijelove rjeenja koji se napadaju albom. Sudija

izvjestilac je posebno duan da ukae na povrede zakona o kojia sud vodi rauna po slubenoj dunosti.Na sijednici vijea se vodi zapisnik, a sjednica se zavrava kada predsjednik vijea utvrdi da je stanje stvari dovoljno razjanjeno da se moe prei na donoenje konane odluke. Ispitivanju izreenih sudskih rjeenja na pristupa se nikad po slubenoj dunosti vieg suda , ve samo po zahtjevu stranaka, tj. povodom blagovremeno izjavljene i dozvoljene albe. Pobijano rjeenje vii sud ispituje po pravilu u granicama osnova i prijedloga albe, s tim to po sluben oj dunosti mora uvijek ispitati da li postoji bitna povreda odredaba prekrajnog postupka, odnosno povreda materijalnog propisa o prekraju. Ukoliko je izjavljena, odnosno podnesena alba samo u korist odnosno samo od strane okrivljenog, rjeenje se ne smije izmijeniti na njegovu tetu ( zabrana reformatio inpeius ) Ukoliko je pored albe okrivljenog izjavljena i alba od strane ovlaenog orana, a na tetu okrivljenog, ova zabrana ne postoji. S obzirom na ovo, okruni sud moe izrei blau novanu kaznu, smanjiti trajanje ili ukinuti odluku o zatitnoj mjeri ili izrei blau vrstu prekrajne sankcije. 2.1 Odluke drugostepenog suda o albi Drugostepeni, odnosno okruni sud - odluujui po albi na rjeenje o prekraju ( pored odluke o odbacivanju albe kao neblagovremene, nepotpune ili nedoputene ) moe donijeti sljedee rjeenje: * Rjeenje kojim se alba odbija kao neosnovana i prvostepeno rjeenje potvruje; * Rjeenje kojim se alba uvaava i prvostepeno rjeenje o prekraju preinaava; * Rjeenje kojim se alba uvaava u cijelosti, prvostepeno rjeenje ukida, a predmet vraa nadlenom prvostepenom sudu na novi usmeni pretres. Drugostepeni sud e odbiti albu kao neosnovanu i potvrditi prvostepeno rjeenje kada utvrdi da ne postoje razlozi zbog kojih se rjeenje pobija, niti druge povrede zakona na koje sud pazi po slubenoj dunosti. Ove treba napomenuti da je okruni sud duan u svakom sluaju po slubenoj dunosti ispitivati prvostepeno rjeenje u pogledu taksativno nabrojanih bitnih povr eda odredaba materijalnog propisa o prekraju, a na tetu okrivljenog. Ovim rjeenjem rjeava se sudbina i albe i rjeenja i njegova izreka je dvostruka: alba se odbija, a prvostepeno rjeenje potvruje. Drugostepeni sud e uvaiti albu i svojim rjeenjem preinaiti prvostepeno rjeenje ukoliko smatra da su u prvostepenom rjeenju odlune injenice pravilno utvrene, ali da je s obzirom na utvreno injenino stanje trebalo donijeti drugaije rjeenje, odnosno ukoliko utvrdi da je zbog bitnih povreda prekrajnog postupka ili krenja materijalnih propisa o prekraju prekrajna sankcija izreena u rjeenju o prekraju osnovnog suda nepravilno utvrena. Isto tako, okruni sud e prvostepeno rjeenje o prekraju preinaiti i svojim rjeenjem obustaviti prekrajni postupak u sluaju kada utvrdi da se zbog bitnih povreda prekrajnog postupka ili kreenja materijalnih propisa o prekraju prekrajni postupak nije mogao ni voditi. Drugostepeni sud e albu uvaiti u cijelosti, ukinuti prvostepeno rje enje i predemt vratiti nadlenom prvostepenom sudu na novi usmeni pretres, ukoliko utvrdi da: 1. postoji bitna povreda odredaba prekrajnog postupka ili krenje matrijalnih propisa o prekrajima koje bi bilo ili je moglo biti od uticaja na zakonito rjeavanje prekrajne stvari ili

2. je pogreno ili nepotpuno utvreno injenino stanje, zbog ega treba izvesti nove injenice ili nove dokaze, odnosno ponoviti ve izvedene dokaze. Do ukidanja prvostepenog rjeenja dolazi, u pravilu, onda kada su znaajno oteeni interesi alioca, a ne postoji drugi nain da se posljedice krenja interesa alioca isprave bez ponavljanja usmenog pretresa, odnosno onda kada je neophodno pred prvostepenim sudom ponoviti prekrajni postupak, a posebno usmeni pretres. Okruni sud je duan u obrazloenju svog rjeenja kojim ukida prvostepeno rjeenje navesti razloge zbog kojih je ukinuo prvostepeno rjeenje, te uputiti prvostepeni sud na koji nain e otkloniti utvrene nepravilnosti. Drugostepeno rjeenje, odnosno rjeenje okrunog suda kojim se ukida rjeenje osnovnog suda mora biti u svakom sluaju precizno odreeno i dovoljno instruktivno za osnovni sud kako bi ovaj sud mogao to lake i efikasnije u ponovnom postupku otkloniti prethodne propuste i donijeti novo zakonito rjeenje. Osnovni sud je duan, kada je njegovo prvostepeno rjeenje ukinuto, postupiti prema uputima datim u drugostepenom, odnosno rjeenju okrunog suda. Odluka okrunog suda kojom on rjeava prekrajnu stvar povodom albe donosi se u formi rjeenja i uvijek u pismenoj formi. Nakon donoenja odluke, odnosno nakon izrade rjeenja, okruni sud putem pote dostavlja svim strankama prepise svog rjeenja, dok spis predmeta, u kome se nalazi i prepis rjeenja po albi na rjeenje o prekraju dostavlja prvostepenom sudu. Na kraju, treba istai vanost pravovremenog dostavljanja drugostepenog rjeenja okrivljenom, naroito ukoliko je rjeenje prvostepenog suda po njegovoj albi ukinuto i predmet vraen prvostepenom sudu na ponovni usmeni pretres. Od urednog dostavljanja rjeenja drugostepenog suda zavisi i mogunost korienja jedinog vanrednog pravnog lijeka u prekrajnom postupku - zahtjeva za ponavljanje prekrajnog postupka.

Zakljuak
Prekrajno pravo je posebna grana prava, odnosno skup vaeih pravnih normi koje propisuju odreena ponaanja kao prekraje i za njih predviaju sankcije. Prekraji su dakle posebna vrsta kanjivih dijela u naem pravu pored krivinih dijela i privrednih prestupa. Oni se od njih razlikuju kako po svojoj pravnoj prirodi, tako i po obiljejima delikata koji se propisuju kao prekraji. Ipak, treba imati u vidu da prekraji, iako laka kategorija delikata, imaju dosta zajednikog sa drugim kanjivim dijelima, naroito sa krivinim dijelima, zbog ega je veliki broj pojmova i instituta u prekrajnom pravu potpuno isti ili veoma slian sa pojmovima krivinog prava. Takoe, prekrajno procesno pravo kao dio prekrajnog prava kojim se ureuje prekrajni postupak kao postupak u kojem se povodom izvrenog prekraja utvruje odgovornost uinioca prekraja i izrie odgovarajua prekrajna sankcija, ima dosta slinosti sa krivino procesnim pravom. Jedan od mnogobrojnih zajednikih instituta je alba na rjeenje prvostepenog suda. U ovom seminarskom radu pokuala sam da razjasnim osnovna terimnoloka pitanja. Najprije, pojam i osnove albe, zatim formu, sadraj, i rokove, postupak koji se vodi po izjavljenoj albi, kao i odluke koje drugostepeni sud donosi po osnovi albe.

-Prekrajno pravo" Nataa Mrvi- Petrovi; Ljubinko Mitrovi Banja Luka 2007. Udruenje defendologa Republike Srpske; - Krivino procesno pravo" prof. dr Momilo Gruba Beograd 2007. Projuris" - Krivino pravo sa osnovama privrednoprestupnog i prekrajnog prava " prof. dr Miroslav orevi, prof. dr ore orevi; Beograd, april 2007. Projuris "

Literatura: