Вы находитесь на странице: 1из 2

DADOS PRELIMINARES SOBRE MESOZOOPLNCTON NA REA DE MANGUEZAL URBANO DO PARQUE DOS MANGUEZAIS, RECIFE (PE - BRASIL)

Diana Andrade dos Santos 1; Ralf Schwamborn1; Sigrid Neumann Leito2; Valdylene Tavares Pessoa2;Pedro Augusto Mendes de Castro Melo2, Aislan Galdino2
Departamento de Oceanografia da Universidade Federal de Pernambuco.1Departamento de Zoologia da Universidade Federal de Pernambuco.
2

INTRODUO
O Manguezal um sistema costeiro tropical, dominado por espcies vegetais tpicas, as quais se associam outros componentes da flora e da fauna adaptados a um substrato periodicamente inundado pelas mars, com grandes variaes de salinidade. Constitui um dos ecossistemas mais produtivos do mundo, incorporando uma rede balanceada de interrelaes biticas e abiticas. Este balano natural vem sendo modificado, nos ltimos anos, devido a uma vasta gama de impactos antropognicos. Dentre os organismos da fauna do manguezal, destaca-se neste trabalho a comunidade zooplanctnica do esturio da bacia do Pina, em particular do Parque dos Manguezais. O conhecimento do zooplncton de importncia fundamental, pois existem espcies indicadoras das condies ambientais e nestas reass estuarinas, o zooplncton est representado por quase todos os invertebrados, alm de ovos e larvas de peixes, compondo-se de forma bastante heterognea (DAY JNIOR et al., 1989; McLUSKY, 1989; BUSKEY, 1993). Alm disso, a grande variao no zooplncton estuarino depende das mars (McLUSKY, 1989), e portanto para melhores estimativas se faz necessrio estud-los em perodos de preamar e baixa-mar. Desta forma, o presente trabalho objetivou utilizar o mesozooplncton como ferramenta para avaliar a qualidade ambiental do Parque dos Manguezais, local onde est prevista a construo da Via Mangue pela Prefeitura da Cidade do Recife.

Foram feitos arrastos superficiais com rede de plncton com 30 cm de dimetro de boca, 1m de comprimento com copo coletor acoplado e abertura de malha de 300m, durante as preamares e baixamares, em mars de quadratura e sizgia, nos perodos chuvoso (15 e 30/08/06) e seco (05 e 12/12/ 06), totalizando 24 amostras. As amostras de plncton foram acondicionadas em frascos plsticos com capacidade aproximada de 250 ml, etiquetadas e fixadas com formol a 4%, neutralizado com brax (5g.l-1). Em laboratrio foi realizada a pesagem mida de cada amostra, visando a determinao da biomassa. A identificao do mesozooplncton baseou-se na menor unidade taxonmica possvel. As anlises foram realizadas no laboratrio de Zooplncton do Departamento de Oceanografia da Universidade Federal de Pernambuco.

RESULTADOS E DISCUSSO
As reas estuarinas apresentam grandes variaes nos parmetros abiticos (principalmente salinidade) e estas variaes esto relacionadas precipitao pluviomtrica, ao aporte de guas fluviais e s mars (TUNDISI, 1970). O esturio da bacia do Pina, alm das variaes comuns a um sistema de tal tipo, muito influenciado pela grande carga de efluentes domsticos e industriais que reduz sua qualidade, fato comprovado nos resultados obtidos por Feitosa (1988). As grandes mudanas nos aspectos fsico-qumicos afetam na dinmica natural dos organismos, tendose verificado que no houve grandes mudanas na diversidade e abundncia durante os dois perodos estudados. Foram identificados para a rea 34 taxa zooplanctnicos, considerando a menor unidade possvel de identificar para cada filo. A diversidade especfica foi relativamente baixa, em decorrncia do pequeno nmero de espcies encontradas por amostra, fato comum a reas estuarinas. A baixa diversidade de espcies est tambm associada a abundncia excessiva de alguns taxa e evidencia ecossistema ambiente impactado por poluio
1

MATERIAL E MTODOS
As coletas foram realizadas na rea estuarina do Parque dos Manguezais, em trs estaes fixas, sendo uma dentro da rea pertencente Marinha, outra prxima ao Aeroclube da cidade e uma na rea do canal na bacia eqidistantes das demais estaes.

Anais do VIII Congresso de Ecologia do Brasil, 23 a 28 de Setembro de 2007, Caxambu - MG

orgnica. O padro espacial de abundncia do zooplncton foi bastante varivel, fato comum a muitos esturios tropicais e subtropicais, e so importantes na estruturao da comunidade (BUSKEY,1993). Observou-se que, poucos foram os grupos zooplanctnicos que predominaram no sistema estuarino Parque dos Manguezais, tendo-se destacado o meroplncton (larvas de Brachyura, com 60% e de Cirripedia com 32%), em relao aos holoplanctnicos. Esperava-se o predomnio do holoplncton, e dentre este, o grupo dominante seria Copepoda, fato comprovado neste estudo e citado para os esturios brasileiros (TUNDISI, 1970; NEUMANN-LEITO, 1995). No Parque dos Manguezais destacaram-se Oithona oswaldocruzi (32%), Acartia lilljeborgi (13%), Longipedia sp. (10%); os demais Copepoda totalizaram 45% nos dois perodos. Estas espcies so caractersticas de ecossistema eutrofizado encontradas na maioria dos esturios brasileiros (BJRNBERG, 1981). Ovos e larvas de Teleostei foram pouco abundantes, ocorrendo com baixa freqncia, fato comum em decorrncia dos impactos ambientais, resultando em baixo recrutamento de espcies para a pesca.

com el zooplancton marino, INIDEP, Mar del Plata, p. 587-679. BUSKEY, E. J. Annual pattern of micro and mesoplankton abundance and biomass in a subtropical estuary. Journal of Plankton Research, Oxford, v. 15, n. 8, p. 907-624, 1993. DAY JNIOR., J. W.; HALL, C. A. J.; KEMP, W. M.; YEZ-ARANCIBIA, A. Estuarine ecology. New York : J. Wiley, 1989. 556 p. FEITOSA, F.A.N. Produo Primria do Fitoplncton correlacionada com parmetros biticos e abiticos na Bacia do Pina (RecifePernambuco- Brasil). 1988. Recife, universidade Federal de Pernambuco, C.T.G., Departamento de Oceanografia. Masters Thesis. 270p. McLUSKY, D. S. The estuarine ecosystem. 2. ed. Glasgow: Blackie, 1989. 215 p. NEUMANN-LEITO, S., 1995. Resenha Literria Sobre Zooplncton Estuarino no Brasil. Trabalhos Oceanograficos da Universidade Federal de Pernambuco, Ed. Universitria, Recife, Brazil, 23, 25-53. TUNDISI, J. G.. O plncton estuarino. Contr. avulsas Inst. Oceanogr. So Paulo, sr. Ocean. Biol., 19: 1-22, 1970.

CONSIDERAES FINAIS
O local sofre grandes mudanas nos aspectos fsicoqumicos e biolgicos, podendo sofrer alteraes na dinmica natural dos organismos. Comparando o perodo chuvoso ao seco, no houve grandes mudanas na diversidade e abundncia dos organismos. Dentre todos os grupos amostrados durante os perodos, a dominncia foi de organismos que compem o meroplncton, como as zoeas de Brachyura, e naplios de Cirripedia, mostrando que a rea ainda funciona como berrio para espcies bentnicas. Dentre os organismos no meroplanctnicos, os mais abundantes foram Copepoda, e os ticoplanctnicos do grupo Nematoda. Os Nematoda estiveram representados em todas as amostras, sendo neste caso bioindicadores de poluio orgnica, fato comprovado na prtica pelas inmeras sadas de esgostos domsticos presentes na rea, provocando um alta concentrao de matria orgnica em decomposio no local.

REFERNCIAS BIBLIOGRFICAS
BJRNBERG, T. K. S. (1981) Copepoda. In: Boltovoskoy, D. ed. Atlas del zooplancton del Atlantico Sudoocidental y mtodos de trabajos

Anais do VIII Congresso de Ecologia do Brasil, 23 a 28 de Setembro de 2007, Caxambu - MG

Вам также может понравиться