Вы находитесь на странице: 1из 205

Funcionamento e Resultados !

mediatos do Programa Renascer




Irojofo do Combnfo n Iobrozn !urnI !onnscor Irojofo do Combnfo n Iobrozn !urnI !onnscor Irojofo do Combnfo n Iobrozn !urnI !onnscor Irojofo do Combnfo n Iobrozn !urnI !onnscor


IuncIonnmonfo o !osuIfndos ImodInfos' IuncIonnmonfo o !osuIfndos ImodInfos' IuncIonnmonfo o !osuIfndos ImodInfos' IuncIonnmonfo o !osuIfndos ImodInfos'




!oInforIo do ConsuIforIn TocnIcn !oInforIo do ConsuIforIn TocnIcn !oInforIo do ConsuIforIn TocnIcn !oInforIo do ConsuIforIn TocnIcn







'
O documonfo o nrfo do convonIo IICA/Iocnm quo fom como objofo
n ronIIzno do Isfudo do AvnIIno dos Imncfos SocIooconomIcos
dos Irojofos do Combnfo n Iobrozn !urnI nos Isfndos do
Iornnmbuco, InhIn o Conr. O frnbnIho foI oxocufndo oIn oquIo do
IICA/Iocnm, com o noIo do focnIcos do Covorno do Isfndo do
Iornnmbuco Irojofo !onnscor o com n nrfIcIno dIrofn do
osquIsndoros dn !nIvorsIdndo IodornI !urnI do Iornnmbuco
!I!Io. As oInIos o vIsos noIo confIdns so do InfoIrn
rosonsnbIIIdndo dos osquIsndoros o no odom sor fomndns como
onfo do vIsfn dns InsfIfuIos onvoIvIdns.

CnmInns, l5 do juIho do 2004
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer
2




Iq Iq Iq IquIo TocnIcn uIo TocnIcn uIo TocnIcn uIo TocnIcn


Coordonndoros

AnfonIo MrcIo IunInnIn !ICAMI
!InnIdo InrcIn Ionsocn !ICAMI



IosquIsndoros

Ahmnd Snood Khnn !IC
CnrIos InrIquo CunnzIroII !II
IoIIo Cosnr Iogonos IICA
HonrIquo nnfns odor !I!
HIIdo MoIroIIos do Souzn IIIho !ISCnr
Joso MnrIn IorroIrn JnrdIm dn SIIvoIrn !ICAMI
MnrcoIo IrnncIsco MoIo IICA
MnrcoIo Mnrquos do MngnIhos IICA
Mnrfn Torosn dn SIIvn Arrofcho !SI
!oborfo AIvos do !Imn !III
TnIos WnndorIoy VIfnI !I!II
Valentina Pereira Buainain (IICA)
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer
3


EQUIPE
Coordonno TocnIcn Coordonno TocnIcn Coordonno TocnIcn Coordonno TocnIcn
AnfonIo MrcIo IunInnIn
IconomIsfn AgrcoIn, InsfIfufo do IconomIn!nIcnm
!InnIdo InrcIn Ionsocn
IconomIsfn AgrcoIn, InsfIfufo do IconomIn!nIcnm
ConsuIforos TocnIcos ConsuIforos TocnIcos ConsuIforos TocnIcos ConsuIforos TocnIcos
Ahmnd Snood Khnn
!nIvorsIdndo IodornI do Conr
AnfonIo Mnrcos CorroIn MoIonIo
IsfnfsfIco IICA
CnrIos InrIquo CunnzIroII
!nIvorsIdndo IodornI IIumInonso
IoIIo Cosnr Iogonos
IICA
Iornnndo CnIgor SIIvoIrn
IIIA oufornndo InsfIfufo do IconomIn
!nIcnm
HonrIquo odor
IsfnfsfIco o IconomofrIsfn, !nIvorsIdndo IodornI
!borInndIn
HIIdo MoIroIIos Souzn
IconomIsfn AgrcoIn, !nIvorsIdndo IodornI So
CnrIos
Joso MnrIn SIIvoIrn
IconomIsfn AgrcoIn, InsfIfufo do IconomIn!nIcnm
MnrcoIo IrnncIsco MoIo
IconomIsfn , InsfIfufo do IconomIn!nIcnm
MnrcoIo M. MngnIhos
IngonhoIro Agronomo, SIsfomns do Informno, IICA
Mnrfn Torosn dn SIIvn Arrofcho
!nIvorsIdndo IsfndunI do So InuIo
!oborfo AIvos do !Imn
!nIvorsIdndo IodornI do Iornnmbuco
TnIos WnndorIoy VIfnI
!nIvorsIdndo IodornI !urnI do Iornnmbuco
VnIonfInn IunInnIn
IconomIsfn o SIsfomns do Informno, IICA
IsfngIrIos IsfngIrIos IsfngIrIos IsfngIrIos
AguIrro Chung MussI InsfIfufo do IconomIn
!nIcnm
CnroIIno nscImonfo IoroIrn InsfIfufo do IconomIn
!nIcnm
Iogo IorroIrn ConnIvos InsfIfufo do IconomIn
!nIcnm
IoIIo Inrbosn InsfIfufo do IconomIn !nIcnm
IoIIo SorIgnffI InsfIfufo do CoocIoncIns !nIcnm
IIvIn Iorbn SnnfIngo InsfIfufo do IconomIn
!nIcnm
CuIIhormo C. K. V. Mnchndo InsfIfufo do IconomIn
!nIcnm
IosquIsn do cnmo IosquIsn do cnmo IosquIsn do cnmo IosquIsn do cnmo
IdIvnn SIIvn unos JunIor
Idunrdo Joso nscImonfo Irngoso
!nmnrfIno Inrros MonfoIro
!ucIono do Souzn o SIIvn
MnrcoIo Kormo Monozos do OIIvoIrn
!omuIo CnrIos IorrucIo dn Cnmn
SocrofrIn SocrofrIn SocrofrIn SocrofrIn
MnrIn SobnsfInnn oguoIrn VIoIrn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

4
ndIco ndIco ndIco ndIco
l. l. l. l. IT!O!O IT!O!O IT!O!O IT!O!O................................ ................................ ................................ ................................................................ ................................ ................................ ................................................................ ................................ ................................ .................................................... .................... .................... ....................l3 l3 l3 l3
2. 2. 2. 2. COCIIO I IST!ATIC COCIIO I IST!ATIC COCIIO I IST!ATIC COCIIO I IST!ATICIA O ICI! IA O ICI! IA O ICI! IA O ICI! II !IASCI! II !IASCI! II !IASCI! II !IASCI!................................ ................................ ................................ ................................................ ................ ................ ................l? l? l? l?
2.l ATICIITIS ................................................................................................................. l?
2.2 O ICI! II COCIIO I IST!ATICIA ............................................................................. l?
3. 3. 3. 3. ISIMIIHO, IIIITOS ISIMIIHO, IIIITOS ISIMIIHO, IIIITOS ISIMIIHO, IIIITOS IMIIATOS I A!CACI IMIIATOS I A!CACI IMIIATOS I A!CACI IMIIATOS I A!CACI O I!OJITO ICI! O I!OJITO ICI! O I!OJITO ICI! O I!OJITO ICI! II II II II.............. .............. .............. ..............24 24 24 24
3.l ISIMIIHO ISICO I IAM!IAS IIIIICIAAS............................................................... 24
3.2 !IASCI! IIIITOS IMIIATOS OS IVISTIMITOS !IA!IZAOS .................................. 29
3.3 IMIACTOS ISIICIICOS OS I!ICIIAIS S!II!OJITOS..................................................... 53
3.3.l SIsfomns do AbnsfocImonfo do gun ....................................................................... 53
3.3.2 CIsfornns.................................................................................................................... 56
3.3.3 Inrrngons .................................................................................................................. 58
3.3.4 SnnIfrIos................................................................................................................... 6l
3.3.5 HnbIfno................................................................................................................... 63
3.3.6 IIofrIfIcno rurnI ..................................................................................................... 65
3.3.? AgroIndusfrIn ............................................................................................................ 68
3.4 A IMISO !I!ATIVA O !IASCI! SOI!I A IOI!!AO !!!A! IOI!I O ISTAO I
II!AMI!CO ............................................................................................................................... ?0
4. 4. 4. 4. I!CIOAMITO O I!O I!CIOAMITO O I!O I!CIOAMITO O I!O I!CIOAMITO O I!OJITO JITO JITO JITO................................ ................................ ................................ ................................................................ ................................ ................................ ................................................... ................... ................... ...................8l 8l 8l 8l
4.l COSII!AIS IICIAIS.................................................................................................. 8l
4.l.l VInbIIIznndo n ofofIvn dosconfrnIIzno !nIdndos TocnIcns !ogIonnIs................ 84
4.2 O IAII! OS COSI!HOS M!ICIIAIS I ISIVO!VIMITO !!!AIS CM! ........... 85
4.3 !OTIAS O COSI!HO I AS ASSOCIAIS COIIS I I!CIOAMITO,
IA!TICIIAO I CO!AIO!AO IXTI!A..................................................................................... 88
4.4 SI!IO I I!OJITOS O !I!ACIOAMITO I COSI!HOS I ASSOCIAIS................. 9?
4.5 IXIC!O OS I!OJITOS I!AIO!AO, !ICITAO I IMI!ISAS I IISCA!IZAO..... l04
4.6 MA!TIO I AIS IOSTI!IO!IS.............................................................................. lll
4.? A!CACI I A!TIC!!AO COM O!T!OS I!OC!AMAS ...................................................... ll5
5. 5. 5. 5. COST!!O I CAIITA COST!!O I CAIITA COST!!O I CAIITA COST!!O I CAIITA! SOCIA! Q!A! O IMI ! SOCIA! Q!A! O IMI ! SOCIA! Q!A! O IMI ! SOCIA! Q!A! O IMIACTO ACTO ACTO ACTO O ICI! SOI!I A O ICI! SOI!I A O ICI! SOI!I A O ICI! SOI!I A
IO!MAO I CAIITA! IO!MAO I CAIITA! IO!MAO I CAIITA! IO!MAO I CAIITA! SOCIA! IM II!AMI!CO SOCIA! IM II!AMI!CO SOCIA! IM II!AMI!CO SOCIA! IM II!AMI!CO ................................ ................................ ................................ .................................................... .................... .................... ....................ll8 ll8 ll8 ll8
5.l O IAII! OS COSI!HOS................................................................................................ l2?
5.2 O IAII! AS ASSOCIAIS.............................................................................................. l4l
6. 6. 6. 6. MICAISMOS I IOCO I MICAISMOS I IOCO I MICAISMOS I IOCO I MICAISMOS I IOCO I SI!IO O ICI! SI!IO O ICI! SI!IO O ICI! SI!IO O ICI! II !IASCI! II !IASCI! II !IASCI! II !IASCI!................................ ................................ ................................ ................................. .. .l4? l4? l4? l4?
?. ?. ?. ?. COC!!SIS COC!!SIS COC!!SIS COC!!SIS................................ ................................ ................................ ................................................................ ................................ ................................ ................................................................ ................................ ................................ .................................................. .................. .................. ..................l6l l6l l6l l6l
8 88 8. .. . AIXO AIXO AIXO AIXO ................................ ................................ ................................ ................................................................ ................................ ................................ ................................................................ ................................ ................................ ............................................................. ............................. ............................. .............................l6? l6? l6? l6?
8.l A!ISI AS AIS O ICI!II !IASCI! IO! S!II!OJITOS .................................... l6?
8.l.l Consfruo do CIsfornns......................................................................................... l6?
8.l.2 Consfruo do InnhoIro com Iossn ....................................................................... l68
8.l.3 Consfruo do Cnsns ............................................................................................... l69
8.l.4 Iorfurno do Ioos ................................................................................................ l?0
8.l.5 AgroIndusfrIn do Irufns ......................................................................................... l?l
8.l.6 Consfruo do Inrrngons........................................................................................ l?2
8.l.? AbnsfocImonfo do gun .......................................................................................... l?3
8.l.8 Consfruo do Cnsn com CIsfornn.......................................................................... l?4
8.l.9 IIofrIfIcno !urnI .................................................................................................. l?4
8.l.l0 AquIsIo do IquInmonfos................................................................................ l?5
8.l.ll Oufros fIos do Subrojofos................................................................................ l?5
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

5
8.2 COSII!AIS SOI!I O !SO O IH COMO C!ITI!IO I SI!IO I M!ICIIOS IA!A
O ICI!....................................................................................................................................... l?6
8.2.l CnrncforIzno o orfII dn obrozn rurnI no Isfndo do Iornnmbuco................... l?6
8.3 COSII!AIS SOI!I O !SO O IH COMO C!ITI!IO I SI!IO I M!ICIIOS IA!A
O ICI!....................................................................................................................................... l8?
9. 9. 9. 9. MATI!IAIS I I!OCIIM MATI!IAIS I I!OCIIM MATI!IAIS I I!OCIIM MATI!IAIS I I!OCIIMITOS !TI!IZAOS IA! ITOS !TI!IZAOS IA! ITOS !TI!IZAOS IA! ITOS !TI!IZAOS IA!A ISTIMA A ISTIMA A ISTIMA A ISTIMAO A IOI!IZA O A IOI!IZA O A IOI!IZA O A IOI!IZA
!!!A! IM II!AMI!CO !!!A! IM II!AMI!CO !!!A! IM II!AMI!CO !!!A! IM II!AMI!CO I IMISO O ICI! I IMISO O ICI! I IMISO O ICI! I IMISO O ICI! II II II II ................................ ................................ ................................ ..................................................... ..................... ..................... .....................l9l l9l l9l l9l
l0. l0. l0. l0. TAII!AS !TI!IZAAS TAII!AS !TI!IZAAS TAII!AS !TI!IZAAS TAII!AS !TI!IZAAS OS IICAO!IS I IO OS IICAO!IS I IO OS IICAO!IS I IO OS IICAO!IS I IOI!IZA I!IZA I!IZA I!IZA ................................ ................................ ................................ ................................... ... ... ...l93 l93 l93 l93
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

6
ndIco do Ioxos ndIco do Ioxos ndIco do Ioxos ndIco do Ioxos

Iox l AIgumns ModIfIcnos ndofndns oIo ICI!II om roIno n Inso I .................l9
Iox 2 TIos do rojofos fInnncIndos..............................................................................2l
Iox 3 Subrojofos InoIogvoIs .......................................................................................2l
Iox 4 !m oxomIo do dIfIcuIdndo nn gosfo do subrojofo..........................................22
Iox 5 IsfrnfogIn HIrshmnnInnn ...................................................................................23
Iox 6 IfoIfo Indufor dns obrns nn buscn do oufros InvosfImonfos...............................4l
Iox ? IrIorIznr o rodufIvo..........................................................................................50
Iox 8 !osonsnbIIIdndos dos rIncInIs nforos o nrfIcuIno onfro oIos......................83
Iox 9 O noI dn IIdornnn oIfIcn IocnI ......................................................................98
Iox l0 Mofodo Inovndor do oscoIhn dns comunIdndos n sorom bonofIcIndns ............l00
Iox ll ocossIdndo do um dIngnosfIco rovIo dns comunIdndos...............................l03
Iox l2 IxIsfo um Trndo Off onfro nrfIcIno o ofIcIoncIn.....................................l08
Iox l3 Cnso do Jogo o CooornfIvo........................................................................ll?
Iox l4 IormuIn nrn ovIfnr n fofnI rofoIfurIzno dos ConsoIhos ..........................l32
Iox l5 IrIorIdndos nn oscoIhn dos munIcIos donfro do onfoquo forrIforInI............l48
Iox l6 CrIforIos do IncIuso do MunIcIos no Irojofo !onnscor ..............................l49
Iox l? CrIforIos do oxcIuso do munIcIos ufIIIzndos oIo Irojofo !onnscor...........l49
Iox l8 CrIforIos o rocodImonfos nrn soIoo dns comunIdndos..............................l52

ndIco do CrfIcos ndIco do CrfIcos ndIco do CrfIcos ndIco do CrfIcos

CrfIco l HIsfogrnmn do ndIco ICT0 rooro do obros nrn os munIcIos do
Isfndo do Iornnmbuco com rojofos !onnscor ...........................................?2
CrfIco 2 HIsfogrnmn do ndIco ICTl InfonsIdndo do obrozn nrn os munIcIos
do Isfndo do Iornnmbuco com rojofos !onnscor........................................ 73
CrfIco 3 Ingrnmn do dIsorso rooro do obros o InfonsIdndo do obrozn
nrn os munIcIos do Isfndo do Iornnmbuco com rojofos !onnscor....... 77
CrfIco 4 HIsfogrnmn dn roIno oxIsfonfo onfro domIcIIos bonofIcIndos or rojofos
ICI! o fofnI do domIcIIos obros or munIcIo......................................... 78
CrfIco 5 HIsfogrnmn dn roIno oxIsfonfo onfro vnIor nrovndo dos rojofos ICI!
II o numoro do domIcIIos obros or munIcIo........................................... 78
CrfIco 6 Ingrnmn do dIsorso onfro vnIor nrovndo o InfonsIdndo do obrozn.... 79
CrfIco ? Ingrnmn do dIsorso onfro vnIor nrovndo o rooro do obros ......... 79


Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?
ndIco do TnboIns ndIco do TnboIns ndIco do TnboIns ndIco do TnboIns

TnboIn l IsfrIbuIo do numoro do subrojofos nrovndos, do fnmIIns bonofIcIndns,
do munIcIos o do vnIor, no nmbIfo do ICI!II, do ncordo com n rogIo do
dosonvoIvImonfo 20022003.........................................................................24
TnboIn 2 IsfrIbuIo do numoro do MunIcIos, dn IouIno,
l
do VnIor Arovndo
no ICI!II o do VnIor Ior cnIfn, sogundo fnIxns do IHM 20022003 ....26
TnboIn 3 IsfrIbuIo do numoro do subrojofos nrovndos, fnmIIns bonofIcIndns,
munIcIos o do vnIor nrovndo, no nmbIfo do ICI!II, sogundo fIo do
subrojofo 20022003 ...................................................................................28
TnboIn 4 umoro do domIcIIos dn nmosfrn or fIo do subrojofo...........................29
TnboIn 5 Idndo dn ouIno dn nmosfrn ...................................................................30
TnboIn 6 Conoro dn ouIno dn nmosfrn.................................................................30
TnboIn ? umoro do ossons quo osfo froquonfnndo nIgum curso TofnI ..............3l
TnboIn 8 umoro do ossons quo osf froquonfnndo nIgum curso Infrnosfrufurn32
TnboIn 9 umoro do ossons quo osf froquonfnndo nIgum curso osonvoIvImonfo
SocInI ............................................................................................................32
TnboIn l0 umoro do ossons quo osf froquonfnndo nIgum curso IrodufIvo.........32
TnboIn ll IsfnncIn domIcIIooscoIn, 20002003.........................................................33
TnboIn l2 AfondImonfo do frnnsorfo oscoInr..............................................................33
TnboIn l3 InrfIcIno om cursos.................................................................................34
TnboIn l4 TIos do cursos .............................................................................................34
TnboIn l5 AvnIIno do froInnmonfo ............................................................................35
TnboIn l6 !ocnI dn ocuno TofnI .............................................................................35
TnboIn l? !ocnI dn ocuno Infrnosfrufurn............................................................35
TnboIn l8 !ocnI dn ocuno osonvoIvImonfo SocInI ..............................................36
TnboIn l9 !ocnI dn ocuno IrodufIvo.....................................................................36
TnboIn 20 Ocuno IrIncInI TofnI ..........................................................................36
TnboIn 2l Ocuno IrIncInI Infrnosfrufurn .........................................................3?
TnboIn 22 Ocuno IrIncInI osonvoIvImonfo SocInI............................................3?
TnboIn 23 Ocuno IrIncInI IrodufIvo...................................................................38
TnboIn 24 IosIo nn ocuno TofnI.........................................................................38
TnboIn 25 IosIo nn ocuno Infrnosfrufurn ........................................................39
TnboIn 26 IosIo nn ocuno osonvoIvImonfo SocInI ..........................................39
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

8
TnboIn 2? IosIo nn ocuno IrodufIvo .................................................................40
TnboIn 28 CondIos hnbIfncIonnIs omIcIIo............................................................43
TnboIn 29 CondIos hnbIfncIonnIs InnhoIro............................................................43
TnboIn 30 CondIos hnbIfncIonnIs gun...................................................................44
TnboIn 3l CInsso do sogurnnn nIImonfnr....................................................................46
TnboIn 32 OInIo dos onfrovIsfndos sobro os subrojofos TofnI..............................4?
TnboIn 33 OInIo dos onfrovIsfndos sobro os subrojofos Infrnosfrufurn .............48
TnboIn 34 OInIo dos onfrovIsfndos sobro os subrojofos osonvoIvImonfo socInI 48
TnboIn 35 OInIo dos onfrovIsfndos sobro os subrojofos IrodufIvo ......................49
TnboIn 36 IfoIfos do subrojofo !oguInrIzno do nbnsfocImonfo do gun ..............55
TnboIn 3? IfoIfos do subrojofo AbnsfocImonfo do gun ..........................................55
TnboIn 38 Tomo nrn obfono do gun......................................................................55
TnboIn 39 !so dn gun AbnsfocImonfo do gun ........................................................56
TnboIn 40 IfoIfos do subrojofo AbnsfocImonfo do gun ..........................................56
TnboIn 4l IfoIfos do subrojofo CIsfornns ................................................................5?
TnboIn 42 IfoIfos do subrojofo CIsfornns ................................................................58
TnboIn 43 IrIncInI bonofIcIrIo do subrojofo.............................................................58
TnboIn 44 IfoIfos do subrojofo CIsfornns ................................................................58
TnboIn 45 IfoIfos do subrojofo Inrrngons ...............................................................60
TnboIn 46 IfoIfos do subrojofo Inrrngons ...............................................................60
TnboIn 4? !so dn gun..................................................................................................60
TnboIn 48 IfoIfos do subrojofo Inrrngons ...............................................................6l
TnboIn 49 IfoIfos do subrojofo SnnIfrIos ...............................................................62
TnboIn 50 IfoIfos do subrojofo SnnIfrIos ...............................................................63
TnboIn 5l IrobIomns dn ImInnfno do subrojofo ....................................................63
TnboIn 52 IfoIfos do subrojofo HnbIfno................................................................64
TnboIn 53 IfoIfos do subrojofo HnbIfno................................................................65
TnboIn 54 IfoIfos do subrojofo IIofrIfIcno !urnI .................................................66
TnboIn 55 IfoIfos do subrojofo IIofrIfIcno !urnI .................................................66
TnboIn 56 IfoIfos do subrojofo IIofrIfIcno !urnI .................................................66
TnboIn 5? IfoIfos do subrojofo !so dn oIofrIfIcno rurnI .......................................6?
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

9
TnboIn 58 IfoIfos do subrojofo AgroIndusfrIn .........................................................69
TnboIn 59 IfoIfos do subrojofo AgroIndusfrIn .........................................................69
TnboIn 60 IfoIfos do subrojofo AgroIndusfrIn, gorno do novns ocunos nrn n
fnmIIn...........................................................................................................?0
TnboIn 6l IsfnfsfIcns doscrIfIvns roforonfos nos IndIcndoros do obrozn ICT0 o
ICTl nrn o conjunfo do l59 munIcIos do Isfndo do Iornnmbuco o com
rojofos !onnscor .........................................................................................?l
TnboIn 62 IsfnfsfIcns doscrIfIvns dos IndIcndoros do obrozn o do numoro do fnmIIns
nfondIdns oIo rojofo !onnscor ..................................................................?4
TnboIn 63 IsfnfsfIcns oscrIfIvns roforonfos n roIno vnIor nrovndo nrn os
rojofos ICI!II o fofnI do fnmIIns obros nn ouIno rurnI dos
munIcIos ....................................................................................................??
TnboIn 64 IsfnfsfIcns oscrIfIvns roforonfos n dImonso roInfIvn dos rojofos do
consfruo do cnsns, nbnsfocImonfo do gun, consfruo do cIsfornns o do
oos .............................................................................................................80
TnboIn 65 !Idornnn nn Iormno do ConsoIho ...........................................................8?
TnboIn 66 !ocnI do !ounIo do ConsoIho......................................................................90
TnboIn 6? Ionfos do !ocursos do CM!......................................................................92
TnboIn 68 Oufros CoInborndoros do CM! oxcofo rofoIfurn o !.T.! .....................93
TnboIn 69 !osonsvoI or Informnos do Irojofos nrn AssocInos .......................95
TnboIn ?0 MoIos do Acosso n Informno oIns AssocInos ........................................95
TnboIn ?l IrIncInIs ConfrIbuIos !ocobIdns oIns AssocInos or Agonfos
Ixfornos n ComunIdndo...............................................................................9?
TnboIn ?2 oformInnnfos dn IscoIhn do Irojofos, sogundo o CM!..........................99
TnboIn ?3 oformInnnfos dn IscoIhn do Irojofos, sogundo ns AssocInos ..............l00
TnboIn ?4 Iorconfngom do Irojofos !ocusndos sogundo ns AssocInos ...................l02
TnboIn ?5 !nzos Aonfndns nrn !ocusn do Irojofos, oIns AssocInos................l02
TnboIn ?6 O Irojofo AIcnnou Todns ns InmIIns dn ComunIdndo ..........................l04
TnboIn ?? O Irojofo foI ConcIudo mnr/2004 ..........................................................l0?
TnboIn ?8 Inforos quo dIfIcuIfnrnm n oxocuo dos rojofos .....................................ll0
TnboIn ?9 Iormns do rosfno do confns dos rojofos oIns AssocInos.................ll2
TnboIn 80 !osonsvoIs oIo noIo ns AssocInos osconcIuso do rojofos...........ll3
TnboIn 8l TIos do coInborno oxfornn ns AssocInos, osconcIuso dos rojofos ll3
TnboIn 82 InIcInfIvns do ConfInuIdndo fomndns n nrfIr do 200l...........................ll4
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l0
TnboIn 83 IxIsfoncIn do orgnnIznos comunIfrIns nnforIoros no ICI!II .............ll9
TnboIn 84 Ano do fundno dns nssocInos ...............................................................l20
TnboIn 85 A nssocIno foI crIndn com o objofIvo do nrfIcInr do um subrojofo ...l20
TnboIn 86 IxorIoncIn nssocInfIvn rovIn...................................................................l20
TnboIn 8? IxIsfoncIn do sodo rorIn dn nssocIno ..................................................l2l
TnboIn 88 !Idornnn no ncosso n rojofos nnfos do ConsoIho ....................................l22
TnboIn 89 !osonsnbIIIdndo dns Informnos ............................................................l28
TnboIn 90 OInIo dn nssocIno sobro o funcIonnmonfo do ConsoIho ......................l3l
TnboIn 9l IorfII dn dIroforIn do ConsoIho ..................................................................l34
TnboIn 92 IorfII do IrosIdonfo dn nssocIno .............................................................l35
TnboIn 93 Sobro oIoIos..............................................................................................l36
TnboIn 94 Sobro o noIo dn IrofoIfurn........................................................................l3?
TnboIn 95 !osonsvoI oIos cusfos do IognIIzno....................................................l39
TnboIn 96 !osonsvoI oIns dososns nos 200l......................................................l4l
TnboIn 9? !osonsvoI oIns oos do rojofos ........................................................l43
TnboIn 98 !osonsvoI oIn IndIcno do oInborndor do rojofo................................l44
TnboIn 99 !osonsvoI oIn IndIcno dn fIrmn oxocuforn ........................................l45
TnboIn l00 voI do oscoInrIdndo dn ouIno nduIfn..............................................l56
TnboIn l0l !ondn modIn nnunI or domIcIIo, sogundo fIo do subrojofo o fofnI ....l58
TnboIn l02. !ondn or cnIfn, sogundo fIo do subrojofo o fofnI ..............................l58
TnboIn l03!oIno dos munIcIos IncIudos nn osquIsn do cnmo, sogundo vnIor
nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns no ICI!II no orodo
2002/2003.................................................................................................l66
TnboIn l04MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo do subrojofo do consfruo do cIsfornns,
sogundo vnIor nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns 20022003
..................................................................................................................l68
TnboIn l05 MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo do subrojofo do consfruo do bnnhoIros
com fossn, sogundo vnIor nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns
20022003.................................................................................................l69
TnboIn l06 MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo do subrojofo do consfruo do cnsn,
sogundo vnIor nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns 20022003
..................................................................................................................l?0
TnboIn l0? MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo do subrojofo do orfurno do oos,
sogundo vnIor nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns 20022003
..................................................................................................................l?l
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll
TnboIn l08 MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo do subrojofo do ngroIndusfrIn do frufns,
sogundo vnIor nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns 20022003
..................................................................................................................l?2
TnboIn l09 MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo do subrojofo do consfruo do bnrrngom,
sogundo vnIor nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns 20022003
..................................................................................................................l?2
TnboIn ll0 MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo do subrojofo do nbnsfocImonfo do gun o
o numoro do fnmIIns bonofIcIndns 20022003 ......................................l?3
TnboIn lll MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo do subrojofo do consfruo do cnsn com
cIsfornn, sogundo vnIor nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns
20022003 .................................................................................................... 174
TnboIn ll2 MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo do subrojofo do oIofrIfIcno rurnI,
sogundo vnIor nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns 20022003
...................................................................................................................... 175
TnboIn ll3 MunIcIos vIsIfndos no nmbIfo dos oufros fIos do subrojofo, sogundo
vnIor nrovndo o numoro do fnmIIns bonofIcIndns 20022003................ 176
TnboIn ll4 Irooro dn ouIno obro o no obro dIsfrIbudn or condIo do
mIgrno munIcInI Isfndo do Iornnmbuco rons rurnIs................. 177
TnboIn ll5 Irooro dn ouIno obro o no obro dIsfrIbudn or condIo do
mIgrno munIcInI Isfndo do Iornnmbuco rons rurnIs................. 178
TnboIn ll6 Irooro dn ouIno obro o no obro dIsfrIbudn or condIo do
mIgrno osfndunI Isfndo do Iornnmbuco rons rurnIs ................... 179
TnboIn ll? Irooro dn ouIno obro o no obro dIsfrIbudn or condIo do
nIfnbofIzno Isfndo do Iornnmbuco rons rurnIs............................. 180
TnboIn ll8 Irooro dn ouIno obro o no obro dIsfrIbudn or condIo do
domIcIIo Isfndo do Iornnmbuco rons rurnIs.................................... 181
TnboIn ll9 Irooro dn ouIno obro o no obro dIsfrIbudn or condIo do
nbnsfocImonfo Isfndo do Iornnmbuco rons rurnIs........................... 182
TnboIn l20 Irooro dn ouIno obro o no obro dIsfrIbudn or condIo do
oscondouro do osgofo Isfndo do Iornnmbuco rons rurnIs.............. 182
TnboIn l2l Irooro dn ouIno obro o no obro dIsfrIbudn or condIo do
coIofn do IIxo Isfndo do Iornnmbuco rons rurnIs ........................... 183
TnboIn l22 IsfrIbuIo dn ouIno sogundo cnrncforIzno do domIcIIIo or fIol
...................................................................................................................... 183
TnboIn l23 IsfnfsfIcns doscrIfIvns roforonfos n IndIcndoros socInIs nrn conjunfo do
l64 munIcIos do Isfndo do Iornnmbuco ............................................... 184
TnboIn l24 IsfnfsfIcns doscrIfIvns roforonfos n IndIcndoros socInIs nrn conjunfo do
l64 munIcIos do Isfndo do Iornnmbuco ............................................... 185
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l2
TnboIn l25 IsfnfsfIcns doscrIfIvns roforonfos n IndIcndoros socInIs nrn conjunfo do
l64 munIcIos do Isfndo do Iornnmbuco ............................................... 186
TnboIn l26 IndIcndoros do Iobrozn nrn Iossons ....................................................... 193
TnboIn l2? IndIcndoros do Iobrozn nrn omIcIIos................................................... 196
TnboIn l28 Imncfos dos Irojofos ICI! II sobro n ouIno obro ........................ 199
TnboIn l29 Comnrno dos dndos do Conso omogrfIco roforonfos no
nbnsfocImonfo do gun com o numoro do fnmIIns bonofIcIndns com
rojofos do nbnsfocImonfo do gun, consfruo do cIsfornns o oos ..... 202

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l3
1. Introdoo
l. Isfo roInforIo nrosonfn rosuIfndos InIcInIs do Isfudo do AvnIIno do
Imncfos SocIooconomIcos dn Inso II do Irojofo do Combnfo n Iobrozn
!urnI ICI!II Irojofo !onnscor no Isfndo do Iornnmbuco, objofo do
ConvonIo IICA/Iocnm. O rosonfo documonfo roforoso nonns nos
rosuIfndos do comononfo Isfudos do Cnsos rovIsfo no ncordo
IICA/Iocnm, cujo objofIvo o nnnIIsnr o funcIonnmonfo do Irojofo, om
nrfIcuInr o noI do cnIfnI socInI nosfo funcIonnmonfo o os ofoIfos
ImodInfos do Irojofo sobro n consfruo do cnIfnI socInI o o bomosfnr dns
comunIdndos rurnIs obros bonofIcIndns oIo ICI!.
2. O frnbnIho dn oquIo dn Iocnm fovo IncIo no dIn l2 do jnnoIro do 2004.
Imborn n nnfurozn do osfudo nuforIznsso fIoxIbIIIdndo nrn n oscoIhn dos
subrojofos n sorom osfudndos, ofouso or mnnfor n mofodoIogIn
IndIcndn no documonfo Isfudos do Imncfo dos ovos Irojofos do
Combnfo n Iobrozn !urnI dos Isfndos dn InhIn, Conr, Iornnmbuco o
IInu Iroosfn TocnIcn nrn o IITA! 0l2/0l quo rocurn
nssogurnr n dIvorsIdndo do sIfunos om gornI obsorvndns nosfo fIo do
Irojofo, sojn dovIdo ns nconfundns dIforonns nns condIos IocnIs cIImn,
nvoI do dosonvoIvImonfo IocnI, oorfunIdndos oconomIcns, rIsco do socn,
dIsonIbIIIdndo do Infrnosfrufurn, moIos do ncosso nos morcndos ofc. sojn
or cnusn dn rorIn osfrnfogIn ndofndn oIo Irogrnmn, quo fom como
bnso n dosconfrnIIzno dns nos om rososfn n domnndns IocnIs
oxrossns or moIo do InsfIfuIos do cnrfor nssocInfIvo o comunIfrIo.
3. Iornm vIsIfndos 50 munIcIos TnboIn l04, ondo o fofnI do subrojofos
fInnncIndos corrosondo no vnIor fofnI do !$ l3.345.3??,l?,
rorosonfnndo 39,3 do voIumo fofnI do rocursos nrovndos o fInnncIndos
no ICI!II no orodo 20022003. Issos subrojofos bonofIcInrnm
dIrofnmonfo 8.602 fnmIIns, quo rorosonfnm 34,5 do numoro do
fnmIIns bonofIcIndns no Irojofo do Combnfo n Iobrozn !urnI no mosmo
orodo. A oscoIhn dos munIcIos o subrojofos Iovou om confn fnnfo n
dIsfrIbuIo googrfIcn com n fInnIIdndo do nssogurnr n IncIuso do
subrojofos ImIomonfndos nns vrIns subrogIos do osfndo como ns
rosfrIos do cusfo o osocInImonfo do fomo nrn ronIIznr o osfudo. Ao
mosmo fomo om quo foI mnnfIdo o numoro do 50 munIcIos rovIsfo no
documonfo mofodoIogIco, ndofouso n osfrnfogIn do vIsIfnr os munIcIos
quo conconfrnm n mnIor qunnfIdndo do rocursos o do fnmIIns
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l4
bonofIcIndns, or fIo do subrojofo. Issn osfrnfogIn, ndofndn om rnzo dn
rosfrIo do fomo o rocursos, no comromofo om nndn n consIsfoncIn dn
nmosfrn, umn voz quo nssogurou do formn snfIsfnforIn n IncIuso do
subrojofos om fodns ns rogIos roIovnnfos o rosoIfou, orfnnfo, n
dIvorsIdndo do sIfunos o dn ronIIdndo do osfndo o do Irojofo.
4. Imborn Iovnndo om confn quo om formos do nvnIIno do Imncfos sobro
n comunIdndo rurnI, nIguns fIos do subrojofos domnndndos, fnIs como
os rodufIvos o os do Infrnosfrufurn om Iornnmbuco, so ouco
oxrossIvos no conjunfo dns nos dosonvoIvIdns fnnfo om numoro como
do vnIor, ofouso or consIdornr nn osquIsn do cnmo fodos os fIos do
subrojofos nrovndos no orodo 20022003. A jusfIfIcnfIvn osf
nssocIndn com n oorfunIdndo do dIscufIr o nvnIInr com os oscrIforIos
rogIonnIs, ConsoIhos MunIcInIs, nssocInos comunIfrIns o nn rorIn
comunIdndo bonofIcIndn o ofoncInI frnnsformndor do cndn um dos fIos
do subrojofos.
5. A mofodoIogIn do osfudo fovo vrIos comononfos, onfro os qunIs so
dosfncnm I rounIo com n oquIo osfndunI rosonsvoI oIn
ImIomonfno do Irojofo, ronIIzndn no rorIo Isfndo. A rounIo fovo
como objofIvo conhocor o onfo do vIsfn dos rosonsvoIs sobro n
osfrnfogIn do Irojofo, orcoo sobro os rIncInIs rosuIfndos o nnIIso
dos fnforos quo odom oxIIcnr o sucosso, rIncInIs robIomns
obsorvndos o ossvoIs nIfornnfIvns nrn suorno o quosfos quo
odorInm so bonofIcInr dos rosuIfndos do osfudo do nvnIIno
II worksho ronIIzndo om CnmInns nrn dIscufIr n mofodoIogIn
roosfn nrn o Isfudo, sous objofIvos, orIonfno o rIncInIs hIofosos,
com n nrfIcIno do focnIcos dos osfndos, oquIo do IICA/Iocnm o
osocInIIsfns convIdndos III vIsIfns roIImInnros n l0 munIcIos, com
rounIos/onfrovIsfns junfo nos consoIhos munIcInIs, rorosonfnnfos dns
nssocInos comunIfrIns o vIsIfns ns rorIns comunIdndos. Os objofIvos
ornm fosfnr os Insfrumonfos do coIofn do Informno o rIncInImonfo
chocnr n roIovnncIn dns hIofosos o ncuIdndo dns orcoos formndns n
nrfIr dn rovIso do mnforInI bIbIIogrfIco o dns dIscussos com os
focnIcos do Irojofo Iv ronIIzno do osquIsn do cnmo om 50
munIcIos, o 54 rojofos,
l
dIsfrIbudos om nbnsfocImonfo do gun l6,
ngroIndusfrIn 4, bnrrngons 4, cIsfornns l0, oIofrIfIcno rurnI 3,
moIhorIns hnbIfncIonnIs 8 o moIhorIns snnIfrIns 9. ossos munIcIos

l
AIom dossos 54 rojofos, fornm vIsIfndos mnIs ?, nondo fornm ronIIzndns onfrovIsfns qunIIfnfIvns quo
no osfo comufndos nn bnso do dndos, fofnIIznndo 6l rojofos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l5
vor TnboIn l03, fornm ronIIzndns onfrovIsfns osocfIcns com os
rorosonfnnfos do ConsoIho MunIcInI, oIo monos l rorosonfnnfo dn
nssocIno confomIndn com o subrojofo o oIo monos 2 fnmIIns do
bonofIcIrIos. o cnso dns fnmIIns, fornm nIIcndos doIs quosfIonrIos,
um roforonfo no orfII socIooconomIco dns fnmIIns o nos ofoIfos gornIs do
Irogrnmn o oufro roforonfo nos ofoIfos do subrojofo osocfIco v
worksho com os osquIsndoros sonIoros quo nrfIcInrnm dn osquIsn do
cnmo nrn dIscufIr os rosuIfndos o nvnIInr n ncuIdndo dns concIusos
roIImInnros foIfns n nrfIr dn obsorvno ossonI do cndn um o do
rocosso do scroonIng dns Informnos rogIsfrndns nos quosfIonrIos.
6. Os quosfIonrIos nIIcndos cobrIrnm um vnsfo fomrIo. O quosfIonrIo dn
AssocIno confomIou os nnfocodonfos, nnfurozn dn comunIdndo,
oxorIoncIn nssocInfIvn o vncuIos oxfornos oxorIoncIn nssocInfIvn
nnforIor no ICI! !onnscor com um brovo hIsforIco do rocosso do
formno dn nssocIno o cnrncforIzno dn comunIdndo rocosso do
nrfIcIno nn gosfo do subrojofo, rocosso do soIoo do subrojofo,
soIoo do bonofIcIrIos, rocosso do oxocuo do subrojofo
ndmInIsfrno do subrojofo oIn comunIdndo nrn subrojofos
concIudos ofoIfos socInIs o oconomIcos do subrojofo osfrufurn
orgnnIzncIonnI o funcIonnmonfo dn nssocIno nfuno do consoIho do
onfo do vIsfn dn comunIdndo.
?. O quosfIonrIo do ConsoIho confomIou os soguInfos fomns hIsforIco dn
formno do ConsoIho nnfocodonfos, oxorIoncIns nssocInfIvns dns
comunIdndos o vncuIos oxfornos com um brovo hIsforIco dn nssocIno,
rocosso do formno dos ConsoIhos, osfrufurn o funcIonnmonfo do
ConsoIho comosIo o cnrncforsfIcns dos mombros, funcIonnmonfo o
rorosonfnfIvIdndo do ConsoIho, rocosso do docIso, froInnmonfo,
rocursos o gnsfos do ConsoIho rIncInIs nocossIdndos dns comunIdndos
obros rorosonfndns no ConsoIho rocosso do gosfo dos subrojofos do
ICI!, quo ongIobou o rocosso do ncomnnhnmonfo dos subrojofos,
oufrns nfIvIdndos o rojofos do oufros rogrnmns, roIno do ConsoIho
com o CM!.
8. O quosfIonrIo nrn os IonofIcIrIos confomIou os soguInfos fomns
cnrncforIzno dos mombros dn fnmIIn o domnIs morndoros, rondn
fnmIIInr no nno do 2003 nfrImonIo do onfrovIsfndo ImovoIs, vocuIos,
mquInns, ImIomonfos o InsfnInos Insfrumonfos do noIo no
dosonvoIvImonfo cursos o rounIos do cnncIfno, nos coIofIvns
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l6
condIos do vIdn dn fnmIIn om 2000 o 2003 sogurnnn nIImonfnr dn
fnmIIn om 2000 o om 2003 snudo dn fnmIIn do onfrovIsfndo ncosso n
oducno nssocIno o subrojofo cndnsfro do onfrovIsfndo.
9. ovoso dosfncnr quo Isfudos do Cnso, om nrfIcuInr nquoIos quo
onvoIvom Informnos sobro rocossos o quo no so ImodInfnmonfo
qunnfIfIcvoIs, so sonsvoIs nos rocodImonfos ndofndos nn osquIsn o
fnmbom n oxorIoncIn o qunIIfIcno do rosonsvoI oIn ronIIzno dns
onfrovIsfns. A fIm do roduzIr orros do osquIsn, o frnbnIho foI ronIIzndo
or umn oquIo do osquIsndoros sonIoros, com Inrgn oxorIoncIn
rofIssIonnI o soIIdn formno ncndomIcn o focnIcn,
2
fodos Infogrnnfos dn
oquIo confrnI ormnnonfo do IICA/Iocnm. onhum frnbnIho, nosfn
fnso, foI frnnsforIdo do nucIoo confrnI rosonsvoI oIo Isfudo nrn oufrns
ossons ou InsfIfuIos.
l0. Isso roInforIo fom como objofIvo nrosonfnr os rosuIfndos dos osfudos do
cnso, cujo foco o nnnIIsnr o funcIonnmonfo do Irojofo, ns roInos onfro os
vrIos nforos ConsoIhos MunIcInIs, AssocInos ComunIfrIns, !nIdndo
TocnIcn rosonsvoI oIo Irojofo, rofoIfurns, ofc., o rocosso do
consfruo do cnIfnI socInI n nrfIr dns InIcInfIvns do Irojofo, o sous
ofoIfos ImodInfos. o so frnfn, orfnnfo, do osfudo do nvnIIno do
Imncfos socIooconomIcos, rovIsfo nrn n sogundn fnso do frnbnIho.

2
A oxcoo do umn oquIo, fodns ns domnIs fornm IIdorndns or rofIssIonnIs com douforndo o n
mnIorIn dos osquIsndoros quo coInborn nn nIIcno do quosfIonrIo dns fnmIIns mnIs "fochndo"
fom nvoI do mosfrndo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?
. Concepo e Istrutgiu do PCPR-II Renuscer
z.1 - Antecedentes
ll. O Covorno do Isfndo do Iornnmbuco, or moIo dn !nIdndo TocnIcn do
IrorurnI, ImIomonfou o Irojofo do Combnfo n Iobrozn !urnI ICI!I
om l80 munIcIos do Isfndo, o qunI odo sor consIdorndo como
confInuIdndo o norfoIonmonfo do Irogrnmn do AoIo no Ioquono
Irodufor !urnI !oformuIndo IAII!, oxfInfo om mondos dn docndn
nssndn.
l2. A osfrnfogIn do Inforvono do Irojofo ICI!I orn n do nssogurnr
fInnncInmonfo n subrojofos ncomnnhndos oIns comunIdndos nfrnvos do
suns AssocInos om fodns ns fnsos do rocosso, IncIuIndo oInborno,
ImInnfno o oorno. A roIno onfro ns comunIdndos o o ICI!
I/IrorurnI so osfnboIocIn nfrnvos do fros comononfos I Irogrnmn do
AoIo ComunIfrIo IAC ondo ns nssocInos submofInm os subrojofos n
nrocIno dIrofn do IrorurnI II o Iundo MunIcInI do AoIo
ComunIfrIo Iumnc, modnIIdndo quo rossuunhn n crIno do um
ConsoIho MunIcInI osocfIco nrn osfnboIocor dIrofrIzos gornIs do
oInborno o soIoo dos subrojofos, nrn om soguIdn onvInIos no
IrorurnI, rosonsvoI oIn nnIIso focnIcn, nrovno, IIborno dos
rocursos dIrofnmonfo nrn ns nssocInos comunIfrIns o suorvIso
osforIor. !mn voz nrovndos os subrojofos, os ConsoIhos dovorInm
noInr ns nssocInos nn fnso dn ImIomonfno o oorno dos
subrojofos o or fIm, III o Iundo MunIcInI do AoIo ComunIfrIo
IIIofo IumncI om quo os fundos do fInnncInmonfo ornm ronssndos o
ndmInIsfrndos dIrofnmonfo oIos ConsoIhos MunIcInIs.
l3. Iornm fInnncIndos nfo 200l, subrojofos do Infrnosfrufurn, rodufIvos o
socInIs, mobIIIznndo corcn do vInfo o oIfo mIIhos do ronIs o bonofIcInndo
mnIs do mII comunIdndos. !mn nrocIno dos rosuIfndos ofofIvos dn
rImoIrn fnso do Irojofo sor objofo do frnbnIho osocfIco n sor roduzIdn
oIn oquIo dn Iocnm nIndn no nno corronfo.
z.z - O PCPR 11: concepo e estrotgio
l4. O novo Irojofo do Combnfo n Iobrozn !urnI ICI! II II, como nrfo
do Irojofo !onnscor o n confInuno do ICI!I, ImIomonfndo nos
uIfImos cInco nnos l99?200l. Infroduz Inovnos o norfoIonmonfos
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l8
quo docorrom do nrondIzndo dn oxorIoncIn rogrossn. Irocurn
rIncInImonfo oIovnr n ofIccIn dns nos do combnfo o roduo dn
obrozn. Irooso n nrfIcuInr ns dIvorsns nos o InIcInfIvns do Covorno
do Isfndo nn romoo do dosonvoIvImonfo o nn moIhorIn dns condIos
do vIdn dn ouIno rurnI ornnmbucnnn. Sous rIncInIs objofIvos
oxIcIfos so
MoIhornr n qunIIdndo do vIdn o n rondn dos obros dn ron rurnI
ossIbIIIfnndo um mnIor ncosso n sorvIos do Infrnosfrufurn socInI o
oconomIcn bsIcn, usnndo mofodos consngrndos do dosonvoIvImonfo
ImuIsIonndo oIns comunIdndos
Aumonfnr o cnIfnI socInI dns comunIdndos rurnIs nrn so
orgnnIznrom coIofIvnmonfo o surIr suns rorIns nocossIdndos
Aumonfnr n cnncIdndo do govornnnn IocnI oIn mnIor nrfIcIno
dos cIdndos o frnnsnroncIn no rocosso docIsorIo, com n crIno o
forfnIocImonfo do nssocInos comunIfrIns o consoIhos munIcInIs o
InconfIvnr umn mnIor Infogrno onfro oIfIcns, rogrnmns o
rojofos do dosonvoIvImonfo no nvoI IocnI, com o noIo nos ConsoIhos
MunIcInIs nrn quo oxfondnm sou noI do cnfno do rocursos,
dofInIo do rIorIdndos o fomndn do docIsos sobro o uso do rocursos.
l5. Im roIno n rImoIrn fnso do ICI!, fornm nocossrIos ronIIznr nIguns
njusfos cIfndos nbnIxo como os rIncInIs
ovo formnfo InsfIfucIonnI com InsfnncIn coIogIndn forrIforInI
IormuInr Inno do dosonvoIvImonfo do forrIforIo
VInbIIIznr InvosfImonfos do mnIor orfo fInnncoIro o do nbrnngoncIn
VInbIIIznr rojofos voIfndos nrn quosfos do gonoro, gorno, ofnIn o
dofosn do moIo nmbIonfo
Assogurnr n gosfo Infogrndn om cndn nvoI do govorno o dosfo com n
socIodndo cIvII.
l6. Iuscnndo norfoIonr o dosonho do rojofos nnforIoros, o nfunI Irojofo
ICI!II rocurn nvnnnr nn dosconfrnIIzno, nfrIbuIndo mnIs odoros
nos ConsoIhos do osonvoIvImonfo !urnI SusfonfvoI o nbrIndo osno
nrn umn nrfIcIno mnIs nmIn dos movImonfos socInIs orgnnIzndos
om sun oxocuo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l9
Box 1: Algomus ModiIicues udotudus pelo PCPR-II em reluo Iuse I
l. MnIor conconfrno do rocursos o nrn Iumnc 80 dos rocursos fofnIs o IumncI
l3 dos rocursos fofnIs, fIcnndo o IAC com nonns ? dos rocursos
2. Conconfrno do rocursos nrn munIcIos mnIs obros, soIocIonndos com bnso no
ndIco do osonvoIvImonfo Humnno IH, sondo quo n "ron rIorIfrIn" o n dos
munIcIos com IH nbnIxo do 0,40. Issos munIcIos dns rons rIorIfrIns
dovoro rocobor um voIumo mnIor om gornI, ?0 do fofnI do rocursos nrn
fInnncInmonfo do Irojofo
. IrovIso do InvosfImonfos ?0 om Infrnosfrufurn, l0 om rodufIvos o 20
socInIs.

l?. A concoo do ICI!II consIdorn quo n roduo dn obrozn o o
forfnIocImonfo dn cIdndnnIn no mundo rurnI doondom,
fundnmonfnImonfo, dn crIno do nIgumn formn do cnIfnI socInI quo sojn
cnnz do mobIIIznr fnnfo rocursos IocnIs como rocursos oxfornos nrn
onfronfnr n obrozn, suornr robIomns dns comunIdndos quo no
odorInm sor nbordndos IndIvIdunImonfo, crInr oorfunIdndos do gorno
do rondn o nrovoIfnr ofoncInIIdndos IocnIs. osfo sonfIdo, ns nos do
Irojofo, nIom do frnzor um ofoIfo dIrofo sobro o bomosfnr dn ouIno
obro, dovorInm confrIbuIr nrn crInr cnIfnI socInI o nrn dofonnr um
rocosso do mobIIIzno dns comunIdndos om fnvor do rorIo
dosonvoIvImonfo. Tnnfo n frnnsforoncIn nrn um consoIho munIcInI
Infogrndo or rorosonfnnfos do odor ubIIco IocnI, dn socIodndo cIvII o
dns comunIdndos obros do docIsos sobro n nIocno dos rocursos om
cndn munIcIo, como n frnnsforoncIn nrn orgnnIznos comunIfrIns dn
rosonsnbIIIdndo do ImIomonfnr os subrojofos om curso dosdo n fnso I
fom o objofIvo do osfImuInr n crIno do cnIfnI, n nrfIcIno IocnI, n
frnnsnroncIn o ofIccIn dns nos do Irojofo.
l8. A hIofoso subjnconfo o quo n ofofIvn dosconfrnIIzno do Irojofo
osfImuInrIn n orgnnIzno dns comunIdndos, oIovnrIn n nrfIcIno dn
ouIno Inforossndn nns docIsos sobro ns rIorIdndos o nn gosfo dos
rocursos, moIhornrIn o foco do Irojofo, n oscoIhn dos subrojofos o
roduzIrIn robIomns do m ufIIIzno do rocursos ubIIcos. Ior ossn rnzo,
nrn rocobor fInnncInmonfo os bonofIcIrIos dos subrojofos dovom
consfIfuIr nssocInos quo rorosonfom ns comunIdndos osfns nssocInos
comunIfrIns so rosonsvoIs oIn oInborno dos subrojofos o n
oxocuo dos InvosfImonfos, sondo quo os ConsoIhos MunIcInIs
dosomonhnm Imorfnnfo funo nn soIoo dos subrojofos
oncnmInhndos oIns nssocInos. O Isfudo confIrmou quo ossn concoo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

20
vom sondo ndofndn com muIfn fIrmozn no Isfndo do Iornnmbuco, o quo
rorosonfn umn rufurn nofvoI com ns rfIcns ndofndns om muIfos
rojofos nnforIoros IonoIros nn ndoo dn concoo nrfIcInfIvn o
dosconfrnIIzndn.
3

l9. O Irojofo Inforvom om umn ronIIdndo mnrcndn oIn onormo rocnrIodndo
o cnroncIns gonornIIzndns. IrnfIcnmonfo no oxIsfo umn so ron, donfro
ns vIsIfndns, quo nrosonfo condIos ndoqundns o comIofns do Infrn
osfrufurn socInI umn comunIdndo fom oscoIn mns no fom gun oufrn
fom oIofrIcIdndo mns os hnbIfnnfos no fom forrns nrn frnbnIhnr
nIgumns fom morndIns do moIhor qunIIdndo mns no fom snnIfrIos o
gun ns osfrndns do ncosso so ruIns ou n oscnssoz do nfIvo forrn o
fnmnnhn quo Imodo qunIquor dosonvoIvImonfo do nfIvIdndos rodufIvns.
Im fnco dosfn sIfuno, n osfrnfogIn do Irojofo nroco sor n do crInr
condIos nrn quo comunIdndos rurnIs obros ossnm ImIomonfnr
nIguns fIos do InvosfImonfos quo consIdorom rIorIfrIos nrn o nIvIo do
nIguns dos sInfomns dn obrozn rurnI, nn oxocfnfIvn do quo n no, nIndn
quo onfunI, ossn confrIbuIr nrn coIocnr om mnrchn um novo rocosso
do mobIIIzno socInI quo roduzn rosuIfndos suorIoros nquoIos
docorronfos dn no ImodInfn do Irojofo. osfo sonfIdo, o mnIs nrorIndo
sorIn cnrncforIznr o ICI!II como subrojofo do nIvIo n obrozn com umn
vIso osfrnfogIn do combnfo n obrozn do Iongo rnzo, bnsondn nn crIno
do cnIfnI socInI o nn buscn do sInorgIns com oufrns nos vor Iox 5. O
combnfo n obrozn oxIgIrIn rocursos muIfo suorIoros no dIsonvoI no
ornmonfo do Irojofo roquororIn Inforvonos do oufrn nnfurozn, mnIs
osfrufurnIs, com mnIor rnzo do durno do quo nquoIns quo osfo no
nIcnnco do Irojofo om sou formnfo nfunI ImIIcnrIn um nvoI do

3
ovoso dosfncnr quo osso Isfudo focou oxcIusIvnmonfo nns nos o modnIIdndos do funcIonnmonfo do
ICI!II, o no om oufros rogrnmns. o onfnnfo, os quosfIonrIos IncIurnm coIofn do dndos sobro n
orcoo dos vrIos nforos, do funcIonrIos do Isfndo, rosIdonfos o mombros dos consoIhos,
rosIdonfos dns nssocInos nfo rofoIfos o oufros, sobro o funcIonnmonfo dos rojofos nos nnos
nnforIoros. AIom dIsso, n oInIo dn oquIo sobro o funcIonnmonfo dos nnfocossoros do ICI!II,
IncIuIndo sun Inso I, Iovou om confn n nnIIso ronIIzndn or oufros nuforos o InsfIfuIos. o so
rofondo, no onfnnfo, quo ossn oInIo sojn n rovn do oquvocos, o n ufIIIzno do comnrnos fom o
sonfIdo rIncInI do vnIorIznr os rogrossos quo vom sondo ronIIzndos no nmbIfo do rorIo ICI!. Im
muIfos cnsos n concoo, fnI como dofInIdn nos documonfos ofIcInIs, mudou ouco, ou o oxnfnmonfo n
mosmn. A mudnnn mnIs Imorfnnfo, rogrosso o ovoIuo, roforoso n rfIcn dn ImIomonfno dns
nos. Im nIguns cnsos, o rogrosso odorIn sor consIdorndo nnfurnI, sImIos ovoIuo, o om oufros o
rosuIfndo do corroos do rumos, do oquonns nIfornos nns rogrns quo fnzom grnndo dIforonn. n
rImoIrn sIfuno fomos ns nssocInos, crIndns om sun grnndo mnIorIn nrn rocobor bonofcIos
ubIIcos n nrfIr do comunIdndos com oucn ou nonhumn frndIo do frnbnIho
comunIfrIo/nssocInfIvo, quo nos oucos vom so frnnsformnndo om nforos roIovnnfos do rocosso do
ImIomonfno dns oIfIcns nn sogundn sIfuno fomos n Infroduo do rfIcns o rofInns
roIncIonndns n ImIomonfno dns nos quo mosmo no nIfornndo n concoo, fom Imncfo osIfIvo
no funcIonnmonfo do Irojofo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

2l
nrfIcuIno onfro InsfIfuIos o oIfIcns ubIIcns quo no so obsorvou nn
oxocuo do Irojofo. ovoso dosfncnr quo n concoo do Irojofo, fnI
como dofInIdn no documonfo ofIcInI, no oxcIuI nos do nnfurozn mnIs
osfrufurndorns o rovo o osfImuIn ns nrfIcuInos onfro ns oIfIcns. n
rfIcn n ImIomonfno do nos mnIs osfrufurndorns o rosfrIngIdn oIos
IImIfos do fInnncInmonfo dofInIdos oIns rogrns gornIs do Irojofo,
onqunnfo n nrfIcuIno do oIfIcns o dIfIcuIfndn or nIgumns rogrns
orIgInnIs do Irojofo o oIn dIfIcuIdndo do comnfIbIIIzIns com ns
oxIgoncIns do oufros rogrnmns.
4
ovoso dosfncnr quo n InIcInfIvn IIofo
nos munIcIos do mnIs oIovndn conconfrno do obrozn confomIn umn
forfo nrfIcuIno o nrcorIn com oufrns nos dos govornos osfndunI,
fodornI o munIcInI.
Box : Tipos de projetos Iinunciudos
I Infrnosfrufurn IIofrIfIcno rurnI, ToIofonIn rurnI, ossnIInIzndoros o sIsfomns
sImIIfIcndos do frnfnmonfo do gun Ioquonns obrns nrn cnfno, nrmnzonnmonfo o
dIsfrIbuIo do gun Obrns nrn consorvno o rocuorno do soIos Ioquonns onfos
Inssngons moIhndns Isfrndns do ncosso ModuIos do noIo n comorcInIIzno ModuIos do
noIo n consorvno do rodufos
II IrodufIvo Trno nnImnI Inrcos o oquInmonfos do oscn MocnnIzno ngrcoIn
IbrIcn do rno Ioquonn IndusfrIn do confoco IonofIcInmonfo o rocossnmonfo do
nIImonfos OInrIn comunIfrIn IIfofornIn IonofIcInmonfo do gosso Incns o gIz
IonofIcInmonfo do mInornIs IIrrIgno CrIno do nnImnIs !ocIcIngom do IIxo Irodufos
nrfosnnnIs IonofIcInmonfo do gros Horfns comunIfrIns IrufIcuIfurn IbrIcn do ro
moIdndos IIorIcuIfurn HIdroonIn IIscIcuIfurn Curfumo o !ofIorosfnmonfo
III SocInI MoIhorIn do hnbIfno Iosfos do snudo Ioquonos rojofos do snnonmonfo
ucIoos comunIfrIos crocho o Inzor Confro do froInnmonfo/cnncIfno
Box : Sobprojetos Inelegiveis
Isfrndns sob jurIsdIo fodornI ou osfndunI com oxcoo do moIhornmonfos IocnIIzndos om
osfrndns rurnIs AquIsIo do forronos AquIsIo do nnImnIs do grnndo orfo nrn ongordn
TomIos roIIgIosos IrodIos do uso ubIIco fodornI, osfndunI ou munIcInI Sodo do nrfIdos
oIfIcos Sodo do sIndIcnfos Iroduo do fumo o bobIdns nIcooIIcns.
20. Ao nnnIIsnr o orfII do InvosfImonfos ronIIzndos oIo ICI!II orcoboso
quo foI soguIdn umn osfrnfogIn bnsondn om n rIorIznr InvosfImonfos do
Infrnosfrufurn socInI sobro os rodufIvos b soguIr ndros homogonoos
do consfruo o c ronIIznr InvosfImonfos onfunIs om cndn comunIdndo.

4
Isfn consfnfno no ImIIcn juzo nognfIvo. Im nIguns cnsos n rogrn do Irojofo o osIfIvn, mns
ImIIcn rosfrIos. O oxomIo mnIs cInro o n nocossIdndo do ImIomonfno dos subrojofos
dIrofnmonfo oIns nssocInos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

22
A oo do rIorIznr os InvosfImonfos do Infrnosfrufurn socInI surgo,
nnronfomonfo, do bnInno foIfo sobro ns oxorIoncIns com InvosfImonfos
rodufIvos ronIIzndos no nssndo roconfo, quo so rovoInrnm dIfcoIs do
ndmInIsfrnr o gorIr coIofIvnmonfo.
Box q: Lm exemplo de diIicoldude nu gesto do sobprojeto
Im Vonfurosn, n oquIo do osquIsn onconfrou um subrojofo do dossnIInIzndor nrndo n
mnIs do um mos or cnusn dn quobrn do um sImIos rogIsfro, cujn frocn doondIn do umn
no do coordonndor do consoIho om quo oso n rosonn nn comunIdndo do um funcIonrIo
dn rofoIfurn IocnI cujo rIncInI oncnrgo nrocIn sor o do fomnr confn do oo o do
dossnIInIzndor.
2l. Os InvosfImonfos om Infrnosfrufurn socInI forInm n vIrfudo do rosoIvor
fnmbom nIguns robIomns osfrufurnIs snudo, morndIn, oducno, cujn
cnroncIn oxfromn Imodo quo ns ossons ossnm soquor onsnr om nIgo
rodufIvo, quo sojn mInImnmonfo comorcInI. osfo nrfIcuInr n vIso
osfrnfogIcn do Isfndo convorgo com n rorIn rfIcn dns comunIdndos
obros no ordosfo, cujns rIorIdndos so o nbnsfocImonfo do gun o o
ncosso n onorgIn oIofrIcn, soguIdo do 'rojofos rodufIvos`. osfo sonfIdo, o
rovvoI quo ns domnndns do oscoIn, osfos do snudo o nfo mosmo cnsns
fonhn so fornndo 'rIorIdndo` n nrfIr do corfo frnbnIho do Induo o
convoncImonfo.
5
!mn voz rosoIvIdos robIomns omorgoncIns como n fnIfn
do gun, do morndIn doconfo ou do snnonmonfo, n ouIno obro snI
forfnIocIdn o, n nrfIr dosso onfo, so mobIIIznrIn nrn onfronfnr
robIomns mnIs dIfcoIs como n gosfo do InvosfImonfos o rojofos
rodufIvos. Isfos InvosfImonfos roquorom mnIor cnncIfno o osrIfo
omroondodor, sufocndo oIn rorIn obrozn o dobIIIdndo orgnnIzncIonnI
dns comunIdndos rurnIs dn rogIo.
22. o curfo rnzo o frndooff ImIcIfo nn osfrnfogIn do rIorIznr os
InvosfImonfos om Infrnosfrufurn socInI o ovIdonfo oIovnso o Imncfo
ImodInfo nnquoIns condIos quo so dIrofnmonfo nfofndns oIos
subrojofos, mns sou ofoncInI frnnsformndor ImodInfo o IImIfndo o nssn
n doondor dos ofoIfos quo odoro sor gorndos n nrfIr dn orgnnIzno
comunIfrIn quo o Irojofo osfImuIn no rosonfo. Trnfnso, orfnnfo, do
umn osfrnfogIn o nosfn do Iongo rnzo quo no o ossvoI nvnIInr. AIndn

5
o Isfndo do Iornnmbuco n oquIo do osquIsn vIsIfou o subrojofo dn IscoIn IIIofo, om CIorIn do
CoIf. A comunIdndo no confnvn com oscoIn, o sogundo n rorIn coordonndorn do consoIho consfru
In orn umn rIorIdndo dn rofoIfn o um comromIsso nssumIdo com n rorIn comunIdndo, quo
roIvIndIcnvn osfo bonofcIo h muIfos nnos. As onfrovIsfns com ns fnmIIns o com o rosIdonfo dn
nssocIno IndIcnrnm quo ns rIncInIs rIorIdndos ornm nbnsfocImonfo do gun, hnbIfno o
condIos nrn roduzIr.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

23
nssIm, o rocIso IndIcnr quo nIguns InvosfImonfos om Infrnosfrufurn
socInI crInm oorfunIdndos do moIhornr o nvoI do cnncIfno o
orgnnIzno dns comunIdndos, como or oxomIo n nufoconsfruo do
cIsfornns n nrfIr do froInnmonfo bsIco roIcIndo, ou n frnnsformno
dn consfruo dns odIfIcnos om oscoIn do frnbnIhndoros do consfruo
cIvII ou n nIndn nbsoro do modoobrn dn comunIdndo como
funcIonrIos dns oscoIns consfrudns ou como rosonsvoIs oIn
mnnufono dn Infrnosfrufurn socInI. Issns oorfunIdndos nom somro
vom sondo nrovoIfndns Ionnmonfo oIo Irojofo.
6

Box g: Istrutgiu Hirshmuniunu
Os subrojofos socInIs do ICI! II odom sor cInssIfIcndos, oIo monos om foso, como
InvosfImonfos bsIcos Induforos do dosonvoIvImonfo, sogundo n ofIcn hIrshmnnInnn.
HIrshmnnn, om n IsfrnfogIn do osonvImonfo, ubIIcndo om l956, consIdornvn quo o
dosonvoIvImonfo com oscnssoz odorIn sor um mocnnIsmo ofIcnz nrn romovor o rorIo
dosonvoIvImonfo. Im sun vIso, os InvosfImonfos InIcInIs ou bsIcos gornm novos
dosoquIIbrIos, cnrncforsfIcos dn oscnssoz, o Isfo InconfIvn n buscn do soIuos, fnnfo or
nrfo do Isfndo como dn rorIn ouIno nfofndn, dnndoso nssIm o sInnI do or ondo h
do so nvnnnr nn buscn dns soIuos. O oxcosso do nos do Isfndo, no confrnrIo, odo
sufocnr o conformnr n ouIno, quo nssIm ordorIn ImuIso nrn nrfIcInr o onconfrnr
novns soIuos. osfn vIso, no mosmo fomo om quo n rosso socInI Induz n ronIIzno do
um InvosfImonfo or nrfo do Isfndo, doIxn n doscoborfo oufrns cnroncIns, como fnIfn do
oscoIns, nocossIdndo do comrnr forrnmonfns, fnIfn do osfrndns ofc. o nroco quo n ronIIdndo
dos ofoIfos om cndoIn o mnIs forfo o ncnbn so Imondo CunnzIroII, C. l999 !oformn
AgrrIn o CIobnIIzno dn IconomIn. IconomIcn, l, nbrII. A osfrnfogIn ndofndn oIo
ICI!II nroco roconhocor ossn ronIIdndo o nosfnr nn IogIcn hIrshmnnInnn do rovocnr
ofoIfos om cndoIn n nrfIr do Inforvonos IocnIIzndns. !osfn snbor qunI n ofofIvIdndo dosfn
osfrnfogIn om nmbIonfo do oIovndn obrozn com Infonso dofIcIf nn dofno do nfIvos,
IncIuIndo cnIfnI humnno.

6
So ncoIfn nquI o nrgumonfo o jusfIfIcnfIvn nrosonfndn oIos rosonsvoIs oIo Irojofo no Isfndo do
quo ns dIfIcuIdndos InIcInIs com os subrojofos rodufIvos jusfIfIcnm n oo roInvosfImonfos
socInIs. Issn mosmn jusfIfIcnfIvn o oxIIcIfnmonfo susfonfndn nos documonfos ofIcInIs do Irojofo nrn
os vrIos osfndos do ordosfo, no rovor umn osfrnfogIn do grndno dns nssocInos, quo InIcInrInm
ImIomonfnndo subrojofos mnIs sImIos o nos ouco IrInm nssumIndo rojofos mnIs comIoxos,
Infrofnnfo, h oxomIos bom sucodIdos do subrojofos rodufIvos fnnfo om Iornnmbuco IrrIgno,
InfIcnIos, or oxomIo como nos domnIs osfndos, n dosoIfo dns cnroncIns socInIs. As cnusns dos
Insucossos dos subrojofos rodufIvos so vnrIndns, o om muIfos cnsos o o rosuIfndo do sugosfos dos
'dofonsoros dos obros`, dn fnIfn do rIgor nn nnIIso rovIn dn vInbIIIdndo focnIcn, oconomIcn,
fInnncoIrn o nmbIonfnI, dn fnIfn do cumrImonfo do romossns or oufros orgos do Isfndo crodIfo
quo no o IIborndo fnI como rovIsfo nn roosfn, nssIsfoncIn focnIcn quo nuncn chogn o nfo mosmo
oIns vrIns crIsos oconomIcns quo dososfnbIIIznrnm n oconomIn brnsIIoIrn nos nnos 90.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

24
. esempenho, eIeitos imediutos e ulcunce do Projeto
PCPR-II
j.1 - Desempenho fisico e fomilios heneficiodos
23. o orodo 20022003 fornm nrovndos 9?? subrojofos oIo Irojofo
ICI!II. n TnboIn l nrosonfnso, nrn os subrojofos nrovndos, n
dIsfrIbuIo do numoro do subrojofos, do vnIor nIIcndo, numoro do
fnmIIns bonofIcIndns o numoro do munIcIos, sogundo n rogIo do
dosonvoIvImonfo.
Tubelu 1: istriboio do nmero de sobprojetos uprovudos, de Iumilius
beneIiciudus, de monicipios e do vulor, no mbito do PCPR-II, de
ucordo com u regio de desenvolvimento oo-oo
Regio de
Desenvolvimento
N de
Projetos
N de
famlias
Valor Aprovado
(R$)
N de
municpios
no PCPR-II
Agreste Central 124 3.687 4.702.222,69 25
Agreste Meridional 221 5.443 7.224.819,98 26
Agreste Setentrional 88 2.833 3.258.406,67 17
R.M.R 11 226 695.014,66 5
Serto Araripe 119 2.231 2.667.652,47 11
Serto Central 27 430 1.182.983,16 7
Serto Itaparica 20 556 915.848,32 6
Serto Moxot 62 1.777 1.860.636,54 7
Serto Paje 149 3.839 3.244.442,14 15
Serto So Francisco 41 1.159 1.380.395,99 6
Zona da Mata Norte 33 1.057 1.865.559,89 11
Zona da Mata Sul 82 1.719 4.950.161,88 22
Total 977 24.957 33.948.144,39 159
onLe: TubuIuuo du ecump uLIIIzundo u buse de dudos do PCPR-
24. A nnIIso dos dndos dn TnboIn l rovoIn quo nn rogIo do Agrosfo foI
nIIcndo um voIumo mnIor do rocursos, nroxImndnmonfo 45 do fofnI,
sondo quo n rogIo do dosonvoIvImonfo do Agrosfo MorIdIonnI so dosfncn
com subrojofos nrovndos quo fofnIIznm !$ ?.224.8l9,98, com nos om
26 munIcIos bonofIcInndo 5.443 fnmIIns. n rogIo do sorfo dosfncnso
o Injou quo rocobou !$ 3.244.442,l4 dos rocursos do ICI!II, no orodo
nnnIIsndo, bonofIcInndo 3.839 fnmIIns. Ior sun voz, nn Zonn dn Mnfn n
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

25
dosfInno dos rocursos conconfrnso nn Mnfn SuI, !$ 4.950.l6l,88,
bonofIcInndo l.?l9 fnmIIns.
25. I Imorfnnfo dosfncnr quo ns comunIdndos mnIs obros dos munIcIos
mnIs cnronfos consfIfuom o foco do ICI!II vor soo 3.4 , gInn ?0.
osso sonfIdo, snIIonfoso quo corcn do 42,9 dos rocursos fornm
dIrocIonndos nrn os munIcIos com ndIco do osonvoIvImonfo Humnno
ModIo IHM onfro 0,46? o 0,598, rocIsnmonfo o conjunfo do
munIcIos ornnmbucnnos com monor IHM, conformo rovoIn n TnboIn
2. ConsIdornndo quo osso conjunfo do munIcIos so rosondo or l5,2
dn ouIno do Isfndo, consfnfnso um vIos om bonofcIo dossos
munIcIos do monor IHM, soguIndo o crIforIo IndIcndo oIo Irojofo. O
frnfnmonfo dIforoncIndo nrn os munIcIos om Ior sIfuno do
dosonvoIvImonfo fnmbom odo sor comrovndo oIo vnIor nrovndo or
cnIfn , no nmbIfo do ICI!II, or gruo do munIcIos, quo o docrosconfo
com o IHM. Com ofoIfo, o vnIor nrovndo or cnIfn vnrIn do !$ 0,42 n
!$ l2,ll, rosocfIvnmonfo, nrn o conjunfo do munIcIos do mnIor IH
M 0,?00 n 0,862 o nrn o gruo do munIcIos com IHM mnIs bnIxo
0,46? n 0,599.
26. Im quo oso o vIos fnvorvoI nos munIcIos do monor ndIco do
osonvoIvImonfo Humnno, dosfnquoso quo no gruo do monor IHM
0,46? n 0,599 nIndn oxIsfom sofo munIcIos quo no fornm
confomIndos, no orodo 20022003, com rocursos do ICI!II Inrrn do
CunbIrnbn IHM=0,554, no Agrosfo ConfrnI MnrnInI IHM=0,564,
nn Mnfn SuI So JonquIm do Monfo IHM=0,5?l, no Agrosfo ConfrnI
AIInnn IHM=0,5?8, nn Mnfn orfo CnIumbI 0,580, no Sorfo do
Injou IfnquIfIngn IHM=0,58?, nn Mnfn orfo o Mncnnrnnn IH
M=0,59?, nn Zonn dn Mnfn. AIom dossos sofo munIcIos, fnmbom no
fornm IncIudos no ICI!II, doz munIcIos do gruo do IHM
InformodIrIo 0,600 n 0,699 o novo com IHM onfro 0,?00 o 0,862 quo
so os ndIcos mnIs oIovndos no Isfndo. Iorfnnfo, nrn l59 dos l85
munIcIos ornnmbucnnos fornm nrovndos subrojofos no confoxfo do
ICI!II.
?


?
A ron do coborfurn do Irojofo om Iornnmbuco oxcIuI !ocIfo o mnIs 3 munIcIos dn ron
mofrooIIfnnn orfnnfo, o numoro mxImo ofoncInI do munIcIos quo odorIn sor bonofIcIndo o l8l.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

26
Tubelu : istriboio do nmero de Monicipios, du Popoluo,
1
do Vulor
Aprovudo no PCPR-II e do Vulor Per copito, segondo Iuixus de
IHM oo-oo
Faixa de
IDHM
N de
Municpios
Populao
Populao
(%)
Valor
Aprovado
(R$)
Valor
(%)
Valor
per
capita
(R$)
0,467 0,599 67 1.201.377 15,2% 14.552.542,26 42,9% 12,11
0,600 0,699 100 2.827.518 35,7% 17.758.878,02 52,3% 6,28
0,700 0,862 18 3.889.449 49,1% 1.636.724,11 4,8% 0,42
Pernambuco 185 7.918.344 100,0% 33.948.144,39 100,0% 4,28
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do BGE, CONDEPEJDEM e PCPR-.

1
PopuIuuo do Censo DemogruIIco de zooo.
2?. SnIIonfoso quo no dosngrognr ns nos no nmbIfo do ICI!II, or fIos do
subrojofos, como odo sor obsorvndo nn TnboIn 3, fIcn cInrn n oo
ndofndn om Iornnmbuco or qunfro fIos do omroondImonfos l
consfruo do bnnhoIros 2 consfruo do cnsns com o som cIsfornn 3
consfruo do cIsfornns o 4 orfurno do oos. Issns qunfro nos om
conjunfo comroondom mnIs do 90 do monfnnfo do rocursos ufIIIzndos
om 2002/2003. Iorfnnfo, om Iornnmbuco, os Imncfos gIobnIs sobro ns
comunIdndos nfondIdns oIo ICI!II osfo forfomonfo nssocIndos n ossns
qunfro nos roforIdns.
28. Mosmo focndo no combnfo n obrozn o dovondo rIorIznr os mnIs obros
dos obros, o ICI!II no fInnncIn nonns subrojofos socInIs.
ConsIdornndo quo n roduo dn obrozn nssn oIn dIsfrIbuIo do nfIvos
o oIn gorno do rondn IocnI, o Irojofo fInnncIn fnmbom subrojofos do
Infrnosfrufurn IncIuIndo oIofrIcIdndo, nbnsfocImonfo d`gun,
bnrrngom, consfruo do cIsfornns, oos comunIfrIos, oquonns onfos,
moIhorIn do osfrndns IocnIs, oquonos nudos ofc. o subrojofos
rodufIvos unIdndos do rocossnmonfo ngrcoIn do oquono orfo,
nquIsIo do oquInmonfos, rojofos do IrrIgno, frnforos nrn uso
comunIfrIo, fbrIcn do fIjoIos, do rouns ofc. , nIom dos subrojofos do
cnrfor socInI, como snnonmonfo, consfruo do cnsns, consfruo do
bnnhoIros, roformn o consfruo do oscoIns, osfos do snudo ofc. o
ICI!I, consIdornndo n grnndo cnroncIn dn ouIno rurnI, obsorvouso
umn conconfrno do rocursos nn Infrnosfrufurn, onqunnfo quo no ICI!
II oxIsfo n oxocfnfIvn do um dIrocIonnmonfo dos rocursos do modo n
numonfnr n nrfIcIno roInfIvn do subrojofos rodufIvos o socInIs, no
nmbIfo do combnfo n obrozn rurnI no Isfndo. Como so vor ndInnfo, n
roorIonfno rofIofo no nonns rIorIdndos dofInIdns oIo Isfndo, mns
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

2?
fnmbom n novn modnIIdndo do oorno do Irojofo o n dosconfrnIIzno
dns docIsos sobro os subrojofos nrn ns rorIns comunIdndos. Convom
doIxnr cInro quo om sun concoo o Irojofo no dofIno umn IIsfn osIfIvn
do subrojofos fInnncIvoIs ou oIogvoIs, o sIm umn oquonn IIsfn
nognfIvn Isfo o, InvosfImonfos quo, dofInIfIvnmonfo, no odom sor
fInnncIndos oIo ICI! com rocursos do Innco MundInI, fnIs como fumo,
bobIdns nIcooIIcns, Igrojns, rodIos ubIIcos. Os InvosfImonfos quo ns
comunIdndos consIdornrom rIorIfrIos nrn combnfor/nIIvInr/roduzIr n
obrozn o quo nfondnm oufros crIforIos do oIogIbIIIdndo fnmnnho
mxImo, rorIodndo dn nssocIno, oxocuo, oorno o mnnufono
oIos bonofIcIrIos, vInbIIIdndo focnIcn, oconomIcn, fInnncoIrn o
nmbIonfnI, or oxomIo, o quo no fnnm nrfo dn IIsfn nognfIvn odom
sor ofoncInImonfo fInnncIndos. Im quo oso ossn 'nmIn IIbordndo` do
oscoIhn, nn rfIcn n oscoIhn o IImIfndn om nrfo oIns rorIns
nocossIdndos dns comunIdndos, quo como j so nfIrmou nfrs fondom n
rIorIznr o nfondImonfo do Infrnosfrufurn mnIs bsIcn gun o onorgIn, o
om nrfo oIns rIorIdndos fnnfo dos govornos osfndunI como IocnI. Como
sor IndIcndo ndInnfo, ns rIorIdndos dofInIdns oIns oIfIcns ubIIcns om
fodos os nvoIs no so Imosfns ns comunIdndos do cImn nrn bnIxo, mns
sorIn Ingonuo suor quo os consoIhos, comunIdndos, Idoros comunIfrIos
o oufros ngonfos no Iovnssom om confn, no momonfo do fomnr suns
docIsos, ns rIorIdndos do Isfndo, Covorno IodornI o rofoIfurns. A
'oo` dns comunIdndos, orfnnfo, o somro modInfIzndn oIns rosfrIos
dns rogrns os crIforIos do oIogIbIIIdndo so, nn rfIcn, forfos rosfrIos o
oIns rIorIdndos dns oIfIcns ubIIcns.
8


8
Cnbo umn nofn om roIno ns rosfrIos Imosfns ns comunIdndos. Im dIscussos sobro o nssunfo n
consfnfno do quo hnvIn rosfrIos nn oscoIhn dns comunIdndos nrocIn sor onfondIdn como umn
nogno dn fIIosofIn o concoo do Irojofo. o osfnmos do ncordo com osfn IoIfurn. !osfrIos
oxIsfom somro, o no cnso do Irojofo ns rogrns do oIogIbIIIdndo so rosfrIos forfos. Tnmnnho, vnIor,
ImIomonfno oIn nssocIno, or oxomIo, or sI so rosfrIngom ns ossIbIIIdndos do oscoIhn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

28
Tubelu : istriboio do nmero de sobprojetos uprovudos, Iumilius
beneIiciudus, monicipios e do vulor uprovudo, no mbito do
PCPR-II, segondo tipo de sobprojeto oo-oo
Tipo de Subprojeto
N de
Projetos
N de
famlias
Valor Aprovado
(R$)
N de
municpios
no PCPR-II
Abastecimento dgua 17 1.031 565.061,82 12
Agroindstria de Frutas 7 169 828.695,60 7
Aquisio de Equipamentos 3 400 253.078,83 1
Barragem 17 955 594.138,55 11
Construo de Banheiro com fossa 275 6.742 8.895.985,68 73
Construo de Casa com cisterna 7 90 562.680,88 4
Construo de Casas 122 1.412 8.030.591,42 63
Construo de cisterna 418 9.314 10.781.442,68 87
Construo de Escola Rural 1 112 120.240,13 1
Dessalinizador 1 57 14.133,62 1
Eletrificao Rural 8 283 463.061,95 6
Energia Solar 1 46 14.345,10 1
Fitoterapia 1 36 96.359,52 1
Poo 99 4.310 2.728.328,61 34
Total 977 24.957 33.948.144,39 159
onLe: TubuIuuo du ecump uLIIIzundo u buse de dudos do PCPR-
29. Im Iornnmbuco, como so odo obsorvnr nn TnboIn 3, no orodo 2002
2003, os gnsfos om Infrnosfrufurn fornm do !$ l5.l60.5l2,33 o quo
rorosonfn 44,6, om roIno no fofnI do gnsfos. Iorfnnfo, o oIovndn n
nrcoIn do rocursos dosfInndn nos subrojofos do Infrnosfrufurn,
osocInImonfo, nrn n consfruo do cIsfornns. InrfIcIno nIndn mnIs
nIfn so vorIfIcn no gruo dos subrojofos socInIs consfruo do
bnnhoIros, consfruo do cnsns o consfruo do umn oscoIn rurnI quo
nfIngo o monfnnfo do !$ l?.609.498,ll, o quo rorosonfn 5l,9 dos
gnsfos fofnIs. InrcoIn ouco sIgnIfIcnfIvn foI dIrocIonndn nrn os
subrojofos rodufIvos, !$ l.l?8.l33,95, o quo sIgnIfIcn 3,5 dos
rocursos. Aonns doz subrojofos rodufIvos fornm nrovndos, sondo sofo
do ngroIndusfrIn do frufns o fros do nquIsIo do oquInmonfos. Im
snfoso, no houvo rIorIdndo nrn os subrojofos rodufIvos no nmbIfo do
ICI!II om Iornnmbuco. o nnoxo 8.l nrosonfnmso ns Informnos
do dosomonho do Irojofo or fIo do subrojofo, vnIor, fnmIIns
nfondIdns o dIsfrIbuIo rogIonnI.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

29
j.z - Renoscer: efeitos imediotos dos inoestimentos reolizodos
30. A soguIr nrosonfnso um oxnmo dos ofoIfos socIooconomIcos dos
subrojofos do !onnscor, rogIsfrndos or moIo do onfrovIsfns ronIIzndns
com duns fnmIIns quo rocobornm o bonofcIo om cndn
comunIdndo/subrojofo vIsIfndo. CoIofnrnmso Informnos sobro o orfII
socIooconomIco dos bonofIcIrIos om 2000 o 2003, ou sojn, nnfos o nos n
no do Irojofo. O corfo no nno do 2000 foI nrbIfrrIo, o fovo como objofIvo
fncIIIfnr umn roforoncIn nrn roduzIr orros do osquIsn. Irocurouso
cnfnr fnnfo ofoIfos mnIs dIrofos dos subrojofos como mudnnns gornIs
quo odorInm sor nssocIndns n ovonfunI dInnmIzno dns condIos IocnIs
n nrfIr dn no dns comunIdndos o suns nssocInos. ovoso dosfncnr
quo ns concIusos roforomso nonns n sIfuno dns fnmIIns IncIudns nn
nmosfrn, cujo numoro o oquono vIs n vIs n ouIno do bonofIcIrIos, o,
orfnnfo, no odom sor oxfrnoIndns como rorosonfnfIvns dn sIfuno
dn ouIno. A mnIorIn dns quosfos foI consfrudn nrn cnfnr n
orcoo dos bonofIcIndos sobro ossvoIs Imncfos dos dIvorsos
subrojofos.
3l. O numoro do domIcIIos dn nmosfrn, sogundo os fIos do subrojofos, osf
nrosonfndo nn TnboIn 4.
Tubelu q: Nmero de domicilios du umostru por tipo de sobprojeto
Tipos de Projeto Ireq. %
InIru-Istrotoru ,g 1oo,o
Burrugem 1o 8,z
CIsLernu 1o1 6,;
AbusLecImenLo de uguu q 1q,z
EIeLrIIIcuuo ruruI o 1o,q
esenvolvimento Sociul 1, 1oo,o
HubILuuo qq q,;
MeIIorIu SunILurIu ;8 q,
Prodotivo q6 1oo,o
AgroIndsLrIu q6 1oo,o
Totul qq 1oo,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

30
32. Os IndIvduos dn nmosfrn comroondom fodos os mombros rosIdonfos dos
domIcIIos, IncIuIndo o chofo do domIcIIo, o conjugo, os fIIhos do fodns ns
Idndos, oufros nronfos o ngrogndos. Inrn o conjunfo dos subrojofos, n
modIn do Idndo dossos IndIvduos orn do 26 nnos, com um dosvIo ndro
do l9 nnos. Corcn do 4l dos IndIvduos onconfrnvnmso nn fnIxn ofrIn
onfro l5 o 40 nnos, o 35 ornm crInnns nbnIxo do l4 nnos TnboIn 5. A
rosonn do Idosos ncImn do 60 nnos orn do nonns 6. ConfIgurnso,
orfnnfo, umn nmosfrn comosfn do IndIvduos jovons, com forfo rosonn
do crInnns, o quo ofoncInIIzn ovonfunIs Imncfos socInIs. ovoso
fnmbom nofnr quo oxIsfo oquIIbrIo nn dIsfrIbuIo dn ouIno sogundo
o gonoro 52 mnscuIIno o 48 fomInIno TnboIn 6.
Tubelu g: Idude du popoluo du umostru
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
AL 6 unos q 1q,z z8 16, 1o,q , 1q,6
; - 1q unos 1q, q1 z,8 q 1q,6 1o o,q
1 - zo unos 8 1,8 zq 16,q 6 1,o , 1q,S
z1 - qo unos ;; z8,o q1 z,8 1 z8, 11 6,6
q1 - 6o unos qq 1;,8 zq 16,q 6 1,o Sq 1,,o
61 unos e muIs 1q 6,q q z, ; 1,z o 6,1
Totul ,g 1oo,o 1, 1oo,o q6 1oo,o qq 1oo,o
,,1 ,o S,q g,S
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Totul
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo
Mdiu
InIru-estrotoru
Iuixu Itriu

Tubelu 6: Gnero du popoluo du umostru

Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
MuscuIIno 16 qq, qq q,; z8 6o,q gS g,
emInIno 1q o, ;8 q, 18 q,1 g q,,,
Totul ,g 1oo,o 1, 1oo,o q6 1oo,o qq 1oo,o
Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Gnero
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo

33. O nvoI oducncIonnI dn ouIno dn nmosfrn o bnIxo, conformo j
nrosonfndo. Obsorvouso, no onfnnfo, sIgnIfIcnfIvo rogrosso no ncosso n
oscoIn. Como o bnIxo nvoI do oducno o um dos rIncInIs fnforos
doformInnnfos dn obrozn, n moIhorn no ncosso n oducno dovo sor IIdn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

3l
como n rIncInI mudnnn osfrufurnI com forn sufIcIonfo nrn fInnImonfo
romor o rocosso do roroduo dn obrozn. Inrn o conjunfo dn nmosfrn,
onfro ns crInnns om Idndo oscoInr ? n l4 nnos, obsorvouso um qundro
muIfo osIfIvo 98 osfnvnm froquonfnndo oscoIns, sondo 90 oscoIns do
onsIno fundnmonfnI TnboIn ? n TnboIn l0. AIndn nssIm, om so frnfnndo
do oducno, no so dovo mInImIznr n ImorfnncIn dos 2 quo osfo forn
dn oscoIn. osfn ron, no o ossvoI comromIssos o o rosuIfndo so
odor sor fofnImonfo snfIsfnforIo qunndo l00 dns crInnns osfIvorom
osfudnndo. Inrn n ouIno do l5 n 20 nnos, ?4 froquonfnvn n oscoIn,
sondo nonns 24 cursnndo o onsIno modIo o 3 o suorIor. ossn fnIxn
ofrIn, 26 no froquonfnvn n oscoIn. ns vIsIfns n cnmo, obsorvouso
quo, om fnmIIns jovons, com fIIhos om Idndo oscoInr, os nIs ossuom
bnIxn oscoInrIdndo, mns sous fIIhos o mombros mnIs jovons do domIcIIo
osfnvnm fondo ncosso n oducno. Im grnndo modIdn, Isso o rofIoxo do
Incromonfo do rocursos dosfInndos n oducno nos uIfImos doz nnos no
ns, cujo Imncfo fom sIdo obsorvndo ossoncInImonfo nns crInnns. ovo
so obsorvnr nIndn quo l6 dn ouIno onfro 2l o 40 nnos osfnvnm
froquonfnndo n oscoIn, ossoncInImonfo o onsIno fundnmonfnI o modIo,
nosnr do osfnrom forn dn Idndo oscoInr nrn ossos nvoIs.
Tubelu ,: Nmero de pessous qoe esto Ireqentundo ulgom corso - Totul
(n=qq)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu 11 z,z o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o
undumenLuI (1 Gruu) 1 ,o q 18,q q 6,q 1o z,o q o,8 1 o,z
MdIo (z Gruu) o o,o 1,o 1; ,q 1,o o o,o o o,o
SuperIor o o,o o o,o 1 o,z o,6 o o,o o o,o
SupIeLIvo IundumenLuI o o,o o o,o 1 o,z o o,o o o,o o o,o
AIIubeLIzuuo de uduILos o o,o o o,o 1 o,z o,6 o o,o o o,o
Pr escoIuJcrecIe 6 1,z o,6 o o,o o o,o o o,o o o,o
Nuo IreqenLu qo 8,1 z o,q 1q ,q 11o zz, 8o 16,z zq ,q
Totul , 1q,6 1o o,q , 1q,S 11 6,6 Sq 1,,o o 6,1
At 6 unos , - 1q unos 1g - o unos 1 - qo unos
Iuixu Itriu
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
q1 - 6o unos 61 unos e muis

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

32
Tubelu S: Nmero de pessous qoe est Ireqentundo ulgom corso - InIru-
estrotoru
(n=z;)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu 6 1,z o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o
undumenLuI (1 Gruu) q o,8 q6 q, 16 ,z q o,8 z o,q o o,o
MdIo (z Gruu) o o,o q o,8 q 1,8 q o,8 o o,o o o,o
SuperIor o o,o o o,o 1 o,z z o,q o o,o o o,o
SupIeLIvo IundumenLuI o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o
AIIubeLIzuuo de uduILos o o,o o o,o o o,o o,6 o o,o o o,o
Pr escoIuJcrecIe z o,q 1 o,z o o,o o o,o o o,o o o,o
Nuo IreqenLu z; , z o,q 1z z,q 6q 1,o q; q, 1q ,q
Totul q ,,q g 1o,S S ,,, ,, 1g,6 qq q,q 1q ,q
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
q1 - 6o unos 61 unos e muis At 6 unos , - 1q unos 1g - o unos 1 - qo unos
Iuixu Itriu

Tubelu q: Nmero de pessous qoe est Ireqentundo ulgom corso -
esenvolvimento Sociul
(n=1;z)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu 1,o o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o
undumenLuI (1 Gruu) q 1,8 qo 8,1 16 ,z 6 1,z z o,q 1 o,z
MdIo (z Gruu) o o,o 1 o,z 1,o 1 o,z o o,o o o,o
SuperIor o o,o o o,o o o,o 1 o,z o o,o o o,o
SupIeLIvo IundumenLuI o o,o o o,o 1 o,z o o,o o o,o o o,o
AIIubeLIzuuo de uduILos o o,o o o,o 1 o,z o o,o o o,o o o,o
Pr escoIuJcrecIe z o,q o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o
Nuo IreqenLu 1z z,q o o,o 6 1,z 6,; z; , o,6
Totul S g,, q1 S, q g,q q1 S, q g,q q o,S
At 6 unos , - 1q unos 1g - o unos 1 - qo unos
Iuixu Itriu
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
q1 - 6o unos 61 unos e muis

Tubelu 1o: Nmero de pessous qoe est Ireqentundo ulgom corso -
Prodotivo
(n=q6)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o
undumenLuI (1 Gruu) z o,q ; 1,q z o,q o o,o o o,o o o,o
MdIo (z Gruu) o o,o o o,o o,6 o o,o o o,o o o,o
SuperIor o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o
SupIeLIvo IundumenLuI o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o
AIIubeLIzuuo de uduILos o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o o o,o
Pr escoIuJcrecIe z o,q z o,q o o,o o o,o o o,o o o,o
Nuo IreqenLu 1 o,z o o,o 1 o,z 1 z,6 6 1,z ; 1,q
Totul g 1,o q 1,S 6 1, 1 ,6 6 1, , 1,q
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
q1 - 6o unos 61 unos e muis At 6 unos , - 1q unos 1g - o unos 1 - qo unos
Iuixu Itriu

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

33
34. Irocurouso nvnIInr o ncosso n oducno nossns comunIdndos, sogundo
dndos do dIsfnncIn n sor orcorrIdn nfo ns oscoIns mnIs roxImns, bom
como n dIsonIbIIIdndo do frnnsorfo oscoInr TnboIn ll o TnboIn l2. Im
2000, no conjunfo dos subrojofos, nrn oscoIns dn l" n 4" sorIo do onsIno
fundnmonfnI, dIsfnncIn n sor orcorrIdn osfnvn om forno do umn modIn
2,4 km, numonfnndo nrn ?,? km nrn oscoIns do 5" n 8" sorIo do onsIno
fundnmonfnI o nrn l0,9 km nrn oscoIns do onsIno modIo. o houvo
mudnnn sIgnIfIcnfIvn onfro 2000 o 2003. Infrofnnfo, consfnfouso quo n
dIsonIbIIIdndo do frnnsorfo oscoInr nrn os domIcIIos numonfou
subsfnncInImonfo, nssnndo do 66 nrn 82 dos domIcIIos TnboIn l2.
Iorfnnfo, obsorvnso mnIs um IndIcndor osIfIvo no quo dIz rosoIfo no
ncosso n oducno.
Tubelu 11: istnciu domicilio-escolu, ooo-oo
Ireq. Mdiu
esvio
Pudro
Ireq. Mdiu
esvio
Pudro
Ireq. Mdiu
esvio
Pudro
Ireq. Mdiu
esvio
Pudro
Im oo1
1Jq srIe z,6 ,6 1 1,q 1,6 1,6 1,q Sq ,1 ,o
J8 srIe 6 8,6 ;,6 ,6 ,1 8 q,q q,6 q, ,,, 6,S
z Gruu 1z,6 1o,q 1 ;,; ;,6 8 1z,6 ,6 q 1o,q q,q
Im oo
1Jq srIe z,; ,6 1 1, 1,6 1,6 1,q Sq ,1 ,o
J8 srIe 6 8,; ;,6 ,q ,z 8 q,q q,6 q, ,,6 6,S
z Gruu 1z,6 1o,q 1 6,; 6, 8 11,q 6,1 q 1o,g q,
istnciu
por Nivel de Insino
istnciu em qoilmetros
InIru-Istrotoru Totul Prodotivo esenvolvimento Sociul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
NoLu: Nuo Iorum consIderudos os quesLIonurIos sem resposLu puru us vurIuveIs du LubeIu.

Tubelu 1: Atendimento de trunsporte escolur

Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Im oo1
Nuo sube 8, z,o ,; o o,o , 6,S
SIm qz ;o,o z1,o 6o,o 6z, 6S 66,o
Nuo 1 z1,; 1z,o q, ;, S ,,
Im oo
Nuo sube 8, z,o ,; o o,o , 6,S
SIm qq 81,; z8,o 8o,o ; 8;, Sq S1,6
Nuo 6 1o,o ,o 1q, 1 1z, 1 11,,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

InIru-Istrotoru Prodotivo Totul
esenvolvimento
Sociul

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

34
35. A nrfIcIno om cursos o rounIos do cnncIfno odo nfonunr
robIomns cnusndos oIo bnIxo nvoI do oscoInrIdndo, omborn o
nrovoIfnmonfo do froInnmonfos ossn sor mnIor qunnfo mnIor o nvoI do
oscoInrIdndo TnboIn l3. Inrn o conjunfo dos subrojofos, obsorvouso
quo 3? dos chofos do domIcIIo nrfIcInrnm do cursos o/ou rounIos do
froInnmonfo onfro o IncIo dn ImInnfno do subrojofo o dozombro do
2003 osso orconfunI sobo nrn 43 om subrojofos do Infrnosfrufurn o
?5 nrn subrojofos rodufIvos. Im subrojofos do dosonvoIvImonfo
socInI, n nrfIcIno foI bnIxn, l? nonns. Os fomns frnfndos fornm om
sun mnIorIn sobro noos do nssocInfIvIsmo, focnIcns do roduo o cursos
roIncIonndos no subrojofo TnboIn l4. AroxImndnmonfo ?l dos
onfrovIsfndos dos subrojofos quo nrfIcInrnm do froInnmonfo nvnIIou
quo ossos froInnmonfos frouxornm muIfns vnnfngons TnboIn l5. Os
froInnmonfos no osfIvornm nonns roIncIonndos no !onnscor, mns
fnmbom nos sorvIos do oxfonso rurnI, osocInImonfo no cnso do focnIcns
rodufIvns.
Tubelu 1: Purticipuo em corsos
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
SIm z6 q, 6 1;,1 6 ;,o S 6,q
Nuo q 6,; zq 8z,q z z,o 6g 6,1
Totul 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
NoLu: Nuo Iorum consIderudos os quesLIonurIos sem resposLu puru us vurIuveIs du LubeIu.
Tipo
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul
esenvolvimento
Sociul

Tubelu 1q: Tipos de corsos

Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Cursos de Iormuuo de IIderunus 8, o o,o 1 1z, 6 g,S
Cursos de noes de ussocIuLIvIsmos 8 1, z ,; ;, 1 1,6
Cursos de gerencIumenLo du produuo q 6,; o o,o ;, , 6,S
Cursos de LcnIcus produLIvus 1; z8, z ,; q o,o ,
Cursos proIIssIonuIIzunLes ,o o o,o 1 1z, q ,q
Cursos reIucIonudos uo projeLo 8 1, z ,; ;, 1 1,6
Cursos de ouLros Lemus 6 1o,o q 11,q o o,o 1o q,,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
NoLus: Nuo Iorum consIderudos os quesLIonurIos sem resposLu puru us vurIuveIs du LubeIu.
Corsos
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul
esenvolvimento
Sociul

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

35
Tubelu 1g: Avuliuo do treinumento

Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu 8, z8,o 8o,o z z,o 6g 6,1
Trouxe poucus vunLugens 8 1, ,o 8,6 o o,o 11 1o,,
Trouxe muILus vunLugens 1; z8, q,o 11,q 6 ;,o , 6,
Totul 6o qq,q g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
Avuliuo
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
esenvolvimento
Sociul
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul

36. A nnIIso dns rIncInIs ocunos oxorcIdns oIos onfrovIsfndos rovoIou
quo n grnndo mnIorIn dodIcnso n nfIvIdndos ngroocurIns, conformo
oxosfo nn soo sobro o foco o soIoo o nn TnboIn l6 n TnboIn 2?. Aos n
ImIomonfno dos subrojofos, no so vorIfIcou qunIquor mudnnn
sIgnIfIcnfIvn, confIrmnndo n hIofoso do quo os subrojofos no mudnm n
osfrufurn ocuncIonnI dn ouIno bonofIcIndn. Os rosuIfndos do
ocuno confIrmnm n IncnncIdndo do Irojofo do romovor mudnnns
ImodInfns nns condIos do gorno do rondn o omrogo.
Tubelu 16: Locul du ocopuo - Totul
(n=qq)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
RuruI 6 ;, z;; 6,z qo 8,1 z; ,q
Urbuno 1 o,z 16 ,z 1 o,z zo q,1
Totul , ,,g q gq,q q1 S, q gq,g
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
ooo oo
At 1q unos Acimu de 1q unos At 1q unos Acimu de 1q unos

Tubelu 1,: Locul du ocopuo - InIru-estrotoru
(n=z;)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
RuruI 1; 6,z 16 6o,o z1 ;,6 16z 8,q
Urbuno 1 o,q 8 z,q 1 o,q 11 q,o
Totul 1S 6,6 1, 6,q S,o 1, 6,q
ooo oo
At 1q unos Acimu de 1q unos At 1q unos Acimu de 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

36
Tubelu 1S: Locul du ocopuo - esenvolvimento Sociul
(n=1;z)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
RuruI 16 q, 86 o,o 16 q, 86 o,o
Urbuno o o,o q z, o o,o q z,
Totul 16 q, qo g, 16 q, qo g,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
ooo oo
At 1q unos Acimu de 1q unos At 1q unos Acimu de 1q unos

Tubelu 1q: Locul du ocopuo - Prodotivo
(n=q6)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
RuruI 6, z6 6, 6, z q,
Urbuno o o,o q 8,; o o,o 1o,q
Totul 6,g o 6g, 6,g o 6g,
ooo oo
At 1q unos Acimu de 1q unos At 1q unos Acimu de 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

Tubelu o: Ocopuo Principul - Totul
(n=qq)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu 1 z;,q 6 1,z 1 z;,o 8 1,6
AgropecuurIu z; , zq 1, o 6,1 zo o,;
AdmInIsLruuo nus uLIvIdudes ugropecuurIus o o,o 1 o,z o o,o z o,q
ExLensIonIsLus, LcnIcos nu ugropecuurIu o o,o o o,o o o,o q o,8
ndsLrIu, consLruuo cIvII o o,o q o,8 o o,o o,6
ComrcIo e servIos em geruI 1 o,z ; 1,q 1 o,z 1,o
TcnIcu, cIenLiIIcu, urLisLIcu, ensIno o o,o 1,o o o,o 6 1,z
AdmInIsLruLIvu o o,o q o,8 o o,o q o,8
ServIo SocIuI o o,o 1 o,z o o,o 1 o,z
OuLru ocupuuo 1z z,q 6 ;, 11 z,z ;,1
Totul 1,g g,g 1S 6q,q 1,g g,g 1S 6q,q
At 1q unos At 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Acimu de 1q unos Acimu de 1q unos
ooo oo
Atividudes

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

3?
Tubelu 1: Ocopuo Principul - InIru-estrotoru
(n=z;)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu ;1 z,8 q 1, 6q z,1 1,8
AgropecuurIu 1 q,; 1q z,; 1 , 1qq z,q
AdmInIsLruuo nus uLIvIdudes ugropecuurIus o o,o 1 o,q o o,o 1 o,q
ExLensIonIsLus, LcnIcos nu ugropecuurIu o o,o o o,o o o,o 1,1
ndsLrIu, consLruuo cIvII o o,o 1 o,q o o,o 1 o,q
ComrcIo e servIos em geruI 1 o,q 1,8 1 o,q 1,1
TcnIcu, cIenLiIIcu, urLisLIcu, ensIno o o,o 1 o,q o o,o 1 o,q
AdmInIsLruLIvu o o,o q 1, o o,o q 1,
ServIo SocIuI o o,o o o,o o o,o o o,o
OuLru ocupuuo ; z, zz 8,o ; z, z1 ;,6
Totul q ,q 1S 66,, q ,g 1S 66,,
At 1q unos At 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Acimu de 1q unos Acimu de 1q unos
ooo oo
Atividudes

Tubelu : Ocopuo Principul - esenvolvimento Sociul
(n=1;z)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu q z6,z z 1,z q z6,z 1,;
AgropecuurIu 1q 8,1 8 q8, 1 8,; 81 q;,1
AdmInIsLruuo nus uLIvIdudes ugropecuurIus o o,o o o,o o o,o 1 o,6
ExLensIonIsLus, LcnIcos nu ugropecuurIu o o,o o o,o o o,o o o,o
ndsLrIu, consLruuo cIvII o o,o o o,o o o,o o o,o
ComrcIo e servIos em geruI o o,o o o,o o o,o o o,o
TcnIcu, cIenLiIIcu, urLisLIcu, ensIno o o,o q z, o o,o z,q
AdmInIsLruLIvu o o,o o o,o o o,o o o,o
ServIo SocIuI o o,o 1 o,6 o o,o 1 o,6
OuLru ocupuuo 1o ,8 1 ;,6 q ,z 1z ;,o
Totul 6q qo,1 1o gq,q 6q qo,1 1o gq,q
At 1q unos At 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Acimu de 1q unos Acimu de 1q unos
ooo oo
Atividudes

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

38
Tubelu : Ocopuo Principul - Prodotivo
(n=q6)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu 1q o,q o o,o 1q o,q o o,o
AgropecuurIu o o,o z6 6, o o,o z q,
AdmInIsLruuo nus uLIvIdudes ugropecuurIus o o,o o o,o o o,o o o,o
ExLensIonIsLus, LcnIcos nu ugropecuurIu o o,o o o,o o o,o 1 z,z
ndsLrIu, consLruuo cIvII o o,o 6, o o,o z q,
ComrcIo e servIos em geruI o o,o z q, o o,o z q,
TcnIcu, cIenLiIIcu, urLisLIcu, ensIno o o,o o o,o o o,o o o,o
AdmInIsLruLIvu o o,o o o,o o o,o o o,o
ServIo SocIuI o o,o o o,o o o,o o o,o
OuLru ocupuuo o o,o 1 z,z o o,o z q,
Totul 1q o,q 6q,6 1q o,q 6q,6
At 1q unos At 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Acimu de 1q unos Acimu de 1q unos
ooo oo
Atividudes

Tubelu q: Posio nu ocopuo - Totul
(n=qq)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu 11 o,6 z q,; 1qq zq,z z q,;
Empregudo permunenLe 1 o,z 16 ,z 1 o,z 16 ,z
Empregudo LemporurIo q o,8 z ,1 1,o z6 ,
ConLu-prprIu, proprIeLurIo 1q z,8 zo q1,z 1; ,q 1q6 q,8
MeeIroJpurceIro q o,8 1; ,q 6 1,z 18 ,;
Empregudor 1 o,z 1q z,8 z o,q 1 z,6
TrubuIIudor nuo remunerudo o o,o 1,o o o,o ; 1,q
ServIo pbIIco o o,o 1 ,o o o,o 1q ,q
Totul 1,g g,q 1S 6q,q 1,g g,q 1S 6q,6
At 1q unos At 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Acimu de 1q unos Acimu de 1q unos
ooo oo
Atividudes

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

39
Tubelu g: Posio nu ocopuo - InIru-estrotoru
(n=z;)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu ;q z8,; 11 q,o ; z;, 11 q,o
Empregudo permunenLe o o,o 1o ,6 o o,o 1o ,6
Empregudo LemporurIo 1 o,q 1o ,6 1 o,q 11 q,o
ConLu-prprIu, proprIeLurIo 1z q,q 1zq q,1 1 , 1z1 qq,o
MeeIroJpurceIro o o,o 1o ,6 o o,o 11 q,o
Empregudor o o,o q , 1 o,q q ,
TrubuIIudor nuo remunerudo o o,o 1 o,q o o,o 1 o,q
ServIo pbIIco o o,o 8 z,q o o,o q ,
Totul q ,g 1S 66,g q ,6 1S 66,6
At 1q unos At 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Acimu de 1q unos Acimu de 1q unos
ooo oo
Atividudes

Tubelu 6: Posio nu ocopuo - esenvolvimento Sociul
(n=1;z)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu 8 ,; 11 6,q z,o 11 6,q
Empregudo permunenLe 1 o,6 z,q 1 o,6 6 ,
Empregudo LemporurIo 1,; 1 ;,6 q z, 1 ;,6
ConLu-prprIu, proprIeLurIo z 1,z z,o z 1,z z o,z
MeeIroJpurceIro q z, ; q,1 6 , ; q,1
Empregudor 1 o,6 z,q 1 o,6 q z,
TrubuIIudor nuo remunerudo o o,o q z, o o,o z,q
ServIo pbIIco o o,o 1,; o o,o z,q
Totul 6q qo,1 1o gq,q 6q qo,1 1o gq,q
At 1q unos At 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Acimu de 1q unos Acimu de 1q unos
ooo oo
Atividudes

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

40
Tubelu ,: Posio nu ocopuo - Prodotivo
(n=q6)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo se upIIcu 1q o,q 1 z,z 1q o,q 1 z,z
Empregudo permunenLe o o,o 1 z,z o o,o o o,o
Empregudo LemporurIo o o,o z q, o o,o z q,
ConLu-prprIu, proprIeLurIo o o,o zq z,z o o,o z o,o
MeeIroJpurceIro o o,o o o,o o o,o o o,o
Empregudor o o,o o o,o o o,o o o,o
TrubuIIudor nuo remunerudo o o,o o o,o o o,o 1 z,z
ServIo pbIIco o o,o q 8,; o o,o 1o,q
Totul 1q o,q 6q,6 1q o,q 6q,6
At 1q unos At 1q unos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Acimu de 1q unos Acimu de 1q unos
ooo oo
Atividudes

3?. AvnIIouso n ovoIuo dns condIos do domIcIIo or moIo do um conjunfo
do IndIcndoros quo nfofnm o bomosfnr dns fnmIIns, fnIs como fIo o
osocIo do domIcIIo, mnforInI ufIIIzndo nns consfruos, dIsonIbIIIdndo
do comodos or morndor, dIsonIbIIIdndo do InsfnInos snnIfrIns o gun
cnnnIIzndn, dosfIno do osgofo o do IIxo domosfIco, o fonfo do IIumInno.
Im rImoIro Iugnr dovoso rossnIfnr quo o objofIvo dn mnIorIn dos
subrojofos o rocIsnmonfo rovor o ncosso n bons bsIcos com grnndo
ofoIfo sobro ns condIos do vIdn dns ouInos obros. o cnso do
subrojofos do cnsns, odom so junfnr vrIos ofoIfos osIfIvos morndIn
consfrudn com moIhoros mnforInIs, moIhor ufIIIzno dns InsfnInos
oIofrIcns dIsonvoIs, ncosso n gun vIn cIsfornns o dIsonIbIIIdndo do
snnIfrIos, com Imncfos dIrofos om qunso fodos os IndIcndoros
nrosonfndos. Inrn oufros subrojofos, o ncosso ocorro nrn um ou oufro
Ifom, como gun oncnnndn, snnIfrIos o onorgIn. I rocIso rossnIfnr quo n
sImIos consfnfno do ofoIfo no ormIfo nvnIInr n ronI InfonsIdndo do
Imncfo, quo doondo dns condIos nnforIoros dos bonofIcIrIos quo so
do dIfcII nvnIIno ox osf. Ior oxomIo, nIguns j ossunm cnsns com
bons mnforInIs o fIvornm ncosso n gun oncnnndn ou snnIfrIos.
Infrofnnfo, oufros fInhnm cnsns rocrIns o fIvornm ncosso n snnIfrIos
do moIhor qunIIdndo. O Imncfo osIfIvo om nmbos os cnsos o InogvoI.
Infrofnnfo, obsorvouso quo n no onfunI rosuIfn nn mnIorIn dns vozos
om um Imncfo rosIdunI, Incnnz do soIucIonnr soquor o conjunfo dos
robIomns nssocIndos nquoIn Inforvono. Os oxomIos so muIfos n
fnmIIn nssn n for umn cnsn moIhor, mns no fom snnIfrIo o nom gun.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

4l
Ou nIndn fnmIIns com snnIfrIo ou onorgIn oIofrIcn, mns som hnbIfno
ndoqundn. Issn sIfuno roduz o ofoIfo dosojndo do Irojofo sobro o bom
osfnr dn ouIno. osfo nrfIcuInr, vnIo nonfnr quo n roInfIvn rIgIdoz
dns rogrns o do monu do oos vIvoIs do subrojofos om muIfos cnsos
rovoIou nIocnos do qunIIdndo duvIdosn, como or oxomIo om umn
comunIdndo quo fovo vrIns cnsns dosfrudns oIns chuvns o no udornm
ofnr oIn roconsfruo dns hnbIfnos no Iugnr do bnnhoIros. I somro
ossvoI nrgumonfnr quo nIndn nssIm fIcnrnm moIhoros do quo nnfos, oIs
som o Irojofo fIcnrInm dosnbrIgndos o som snnIfrIos o ngorn osfo
dosnbrIgndos, mns confnm com snnIfrIos nrn ovIfnr onformIdndos. A
Inforvono onfunI odo sor nfrIbudn n osfrnfogIn hIrshImnnInnn
moncIonndn no IncIo, mns sun ofIccIn nroco duvIdosn nns condIos do
oxfromn obrozn quo cnrncforIznm n mnIorIn dns comunIdndos vIsIfndns.
38. Im Cnrrofo, IofroIInn, omborn no fodns ns nocossIdndos socInIs
osfojnm rosoIvIdns, n comunIdndo j comon n domnndnr or
InvosfImonfos rodufIvos, no cnso, or frnfor. Como o !onnscor no
fInnncIn mnIs frnfor, dovIdo no frncnsso do oxorIoncIns nssndns, oIos so
dIsom IncIusIvo n ngnr n mofndo do roo com bnso om nIgum
fInnncInmonfo, osornndo quo n oufrn mofndo fosso n fundo ordIdo.
Box 6: IIeito indotor dus obrus nu boscu de ootros investimentos
oondondo do fIo do obrn o dns condIos socInIs dn comunIdndo, odo nconfocor quo umn
obrn onfunI dosorfo o nnsoIo or oufrns obrns, dnndo confInuIdndo no rocosso do
moIhorn dns condIos socInIs.
Im Codro SfIo dos !oIs dofocfouso quo n onfrogn do umn cnsn dIgnn nos morndoros fovo
ofoIfos muIfIIIcndoros ou Induforos. Com n novn rosIdoncIn surgIu n nocossIdndo do
ndquIrIr novos objofos nrn n cnsn, como sof, TV coIorIdn, fogo n gs, gunrdn roun, o
oufros objofos nrn n fnmIIn.
!m morndor dosso IocnI docInrou quo nnfos, qunndo mornvnm nn cnsn do fnIn, oIos
coIocnvnm fudo donfro dn cnsn, como cIIIndro nrn osfoquo do roduo, onxndns, cnbos, ofc.
Agorn, nn novn cnsn do nIvonnrIn fIcn foIo so coIocnr o mIIho o ns forrnmonfns nn snIn, o,
or osso mofIvo, quorom consfruIr oufro comodo ou gnIo, nrn gunrdnr ossns coIsns.
Tnmbom onsnm oInbornr um rojofo nrn domnndnr quo so coIoquo gun oncnnndn nns
cnsns novns.
Aos n consfruo dos bnnhoIros, om Sorrofo n fnmIIn ngorn sonhn com n gun sondo
bombondn do nudo IocnI nrn ns rosIdoncIns nfrnvos do um rojofo do bombonmonfo nrn
fodn n comunIdndo.
Im CnnfIngn Crnndo h umn osocIo do nnsIodndo om roduzIr mnIs, fnI voz dosorfndn
oIo IncIo do chogndn do rocursos do Irojofo, quo osfImuIou os roduforos n so Inforossnr
om moIhornr sun rondn. A gun nrn os robnnhos vInbIIIzn crInos comorcInIs quo fnzom
nrfo do um sIsfomn quo IncIuI InnfIo do forrngoIrns, rnns moIhorndns o gun nrn o
robnnho.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

42
39. A mnIorIn dos domIcIIos onfrovIsfndos IocnIIznvnso om zonn rurnI,
conformo nrosonfndo nn soo sobro foco o soIoo o nn TnboIn 28. o
houvo nIforno sIgnIfIcnfIvn dossn confIgurno onfro 2000 o 2003.
Infrofnnfo, orcobomso moIhorIns nns condIos do hnbIfno nosso
orodo, ns qunIs odom sor, om grnndo modIdn, nfrIbudns no Irojofo.
Im 2003, 99 dos onfrovIsfndos dn nmosfrn mornvnm om cnsns, confrn
86 om 2000. os subrojofos do dosonvoIvImonfo socInI ossn ovoIuo foI
nIndn mnIor 23 do domIcIIos om bnrrncos o comodos fornm oIImInndos
o subsfIfudos or cnsns. Consfnfnso n moIhorIn dos mnforInIs ufIIIzndos
nns morndIns. O uso do fnIn no rovosfIdn nns nrodos roduzIu do l5
nrn 2, o o uso do nIvonnrIn numonfou do ?9 nrn 94 no orodo. O
mosmo ocorrou com mnforInI ufIIIzndo no Iso, om quo o uso do Iso do
nIvonnrIn numonfou do 8l nrn 93, onqunnfo cho bnfIdo cnIu do l5
nrn 4. As mudnnns nns condIos do hnbIfno odom no nIfornr n
condIo do obro dns fnmIIns, mns rorosonfn umn moIhorn nofvoI nns
condIos do vIdn, com rofIoxos Imorfnnfos sobro n snudo dn ouIno.
A comnrno dns condIos do hnbIfno dns fnmIIns onfrovIsfndns com
ns dos obros no moIo rurnI rovoIn quo ns rImoIrns osfo moIhoros do
quo ns domnIs, o Isfo odo sor nfrIbudo no Irojofo quo, no Iongo dos nnos,
InvosfIu om Infrnosfrufurn bsIcn.
40. !m grnndo Imncfo ocorrou nns condIos snnIfrIns. Im 2000, 59 dos
domIcIIos dn nmosfrn no ossunm bnnhoIro/snnIfrIos om 2003, osso
orconfunI cnIu nrn 29 TnboIn 29. os subrojofos do
dosonvoIvImonfo socInI, ossn quodn foI nIndn mnIor, do 66 nrn 3. Im
2000, o rIncInI dosfIno do osgofo do 66 dos domIcIIos orn cou nborfo
ou fossn rudImonfnr om 2003, osso orconfunI cnIu nrn 35 do 80
nrn 9, om subrojofos do dosonvoIvImonfo socInI. O uso do rodo
coIoforn ou fossn sofIcn numonfou do 32 nrn 65 do l? nrn 9l,
om subrojofos do dosonvoIvImonfo socInI. A rosonn do gun oncnnndn
nos domIcIIos numonfou do 22 nrn 39 do 26 nrn 5l, om
subrojofos do dosonvoIvImonfo socInI TnboIn 30. Im subrojofos do
Infrnosfrufurn n cnfno do gun om rIncho/Ingon/nudo/bnrrngom nrn
nbnsfocImonfo dns morndIns cnIu do 42 dos domIcIIos nrn l5,
onqunnfo n cnfno om rodo ubIIcn, oufrns fonfos do gun do moIhor
qunIIdndo, numonfou do l2 nrn 3?. O Imncfo dossn mudnnn o
sonfIdo no nonns nos bonofcIos dorIvndos dn dIsonIbIIIdndo do gun do
moIhor qunIIdndo nrn o consumo humnno, como nn snudo o hIgIono, mns
fnmbom oIn roduo nos gnsfos fInnncoIros o fsIcos nrn obfono do
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

43
gun om mnnnncInIs dIsfnnfos. !Iborn mombros dn fnmIIn do frnbnIho
oxfonunnfo do obfono do gun om gnIos. Obsorvouso, nIndn, moIhorIn
no frnfnmonfo dn gun dosfInndn no consumo. O orconfunI do domIcIIos
com gun frnfndn com cIoro numonfou do 34 nrn 4l, onqunnfo o
orconfunI dos quo fInhnm gun som frnfnmonfo cnIu do 6l nrn 52.
Tubelu S: Condies hubitucionuis - omicilio
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Locul 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
ProprIedude ruruI q8 8o,o z ;1,q q o,o ;; ;q,8 qq 81,; zq 68,6 q o,o ;; ;q,8
Povoudo ruruI q 1,o 8 zz,q ;, zo 1q,q ; 11,; 8 zz,q ;, 18 1;,
CenLro urbuno ,o z ,; 1 1z, 6 ,8 q 6,; 8,6 1 1z, 8 ;,8
Tipo de omicilio 6o 1oo,o g qq,q S 1oo,o 1o 1oo,o 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
Cusu q qo,o z; ;;,1 8 1oo,o 8q 86,q q q8, 1oo,o 8 1oo,o 1oz qq,o
Burruco ,o 6 1;,1 o o,o q 8,; o o,o o o,o o o,o o o,o
Cmodo ,o z ,; o o,o q,q 1 1,; o o,o o o,o 1 1,o
Muteriul dus Puredes Ixternus 6o 1oo,o g 1oo,1 S 1oo,o 1o 1oo,o 6o 1oo,1 g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
AIvenurIu 1 8,o zz 6z,q 8 1oo,o 81 ;8,6 q1,; q q;,1 8 1oo,o q; qq,z
Adobe 1 1,; z ,; o o,o z,q 1 1,; o o,o o o,o 1 1,o
MudeIru upureIIudu 1 1,; o o,o o o,o 1 1,o 1 1,; o o,o o o,o 1 1,o
TuIpu nuo revesLIdu 8, 1o z8,6 o o,o 1 1q,6 1 1,; 1 z,q o o,o z 1,q
OuLro muLerIuI z , 1 z,q o o,o z,q z , o o,o o o,o z 1,q
Muteriul dos Telhudos 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
TeIIu cerumIcu 6 q, q q;,1 8 1oo,o q8 q,1 ; q,o 1oo,o 8 1oo,o 1oo q;,1
uje, concreLo 1 1,; o o,o o o,o 1 1,o z , o o,o o o,o z 1,q
MudeIru upureIIudu 1 1,; o o,o o o,o 1 1,o 1 1,; o o,o o o,o 1 1,o
PuIIu z , o o,o o o,o z 1,q o o,o o o,o o o,o o o,o
OuLro muLerIuI o o,o 1 z,q o o,o 1 1,o o o,o o o,o o o,o o o,o
Muteriul do Piso 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o 6o qq,q g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
AIvenurIu qq 81,; z6 ;q, 8 1oo,o 8 8o,6 6 q, z q1,q 8 1oo,o q6 q,z
MudeIru ,o z ,; o o,o q,q z , 1 z,q o o,o z,q
CIuo buLIdo 8 1, ; zo,o o o,o 1 1q,6 z , z ,; o o,o q ,q
Ilominuo 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o 6o qq,q g 1oo,1 S 1oo,o 1o 1oo,o
EILrIcu z 86,; o 8,; 8 1oo,o qo 8;,q 6 q, 1 88,6 8 1oo,o q qz,z
Ieo, querosene ou gus de boLIjuo ,o 8,6 o o,o 6 ,8 z , 8,6 o o,o q,q
Nuo LInIu 8, z ,; o o,o ; 6,8 z , 1 z,q o o,o z,q
Prodotivo Totul
esenvolvimento
Sociul
esenvolvimento
Sociul
Condies
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
oo1
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul
oo
InIru-Istrotoru

Tubelu q: Condies hubitucionuis - Bunheiro
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Bunheiro[Sunitrio 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
SIm z q1,; 1z,o q, 6z, qz qo,8 q 6,; q,o q;,1 6z, ; ;o,q
Nuo 8, z,o 6,; ;, 61 q,z z6 q, 1,o z,q ;, o zq,1
estino Isgoto 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
Rede coIeLoru de esgoLo q 6,; 1 z,q q o,o q 8,; 8 1, ,o 8,6 q o,o 1 1q,6
ossu spLIcu 18 o,o 1q, 1 1z, zq z, zz 6,; zq,o 8z,q 1 1z, z o,
ossu rudImenLur ; 11,; 8,6 o o,o 1o q,; 8 1, o,o o,o o o,o 8 ;,8
Cu uberLo o o,o z ;1,q ;, 8 6, zz 6,; ,o 8,6 ;, z8 z;,z
OuLru Iormu 1 1,; 1 z,q o o,o z 1,q o o,o o,o o,o o o,o o o,o
Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
esenvolvimento
Sociul
esenvolvimento
Sociul
oo1 oo
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul InIru-Istrotoru Prodotivo

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

44
Tubelu o: Condies hubitucionuis - gou
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
gou encunudu 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
SIm 8 1, q,o z,; 6 ;,o z zz, 16 z6,; 18,o 1,q 6 ;,o qo 8,8
Nuo z 86,; z6,o ;q, z z,o 8o ;;,; qq ;, 1;,o q8,6 z z,o 6 61,z
Ionte de gou 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o 6o 1oo,o g 1oo,o S 1oo,o 1o 1oo,o
Rede pbIIcu ,o q,o z,; ;, 1 1q,6 1 1,; 1z,o q, ;, 16 1,
Poo ou nuscenLe z q1,; q,o z,; q o,o 8 6,q z6 q, q,o z,; q o,o q ;,q
RIucIo, Iugou uude, burrugem z q1,; 1,o ;,1 1 1z, q ;,q q 1,o ;,o zo,o 1 1z, 1; 16,
onLe pbIIcu ou cumInIuo pIpu ,o o,o o,o o o,o z,q ,o o,o o,o o o,o z,q
OuLrus q 6,; q,o 11,q o o,o 8 ;,8 z1 ,o ;,o zo,o o o,o z8 z;,z
Trutumento puru consomo 6o 1oo,o q q,, S 1oo,o 1o qq,1 6o 1oo,o q q,, S 1oo,o 1o qq,o
ervIdu ,o 1,o z,q o o,o q ,q q 6,; z,o ,; o o,o 6 ,8
TruLudu com cIoro 1q z, 16,o q,; 6z, q,o zo , 1;,o q8,6 6z, qz qo,8
Sem LruLumenLo q ;1,; 1;,o q8,6 ;, 6 61,z 6 6o,o 1,o qz,q ;, q z,q
oo1 oo
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul InIru-Istrotoru Prodotivo Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
esenvolvimento
Sociul
esenvolvimento
Sociul

4l. O conjunfo do dndos o ns obsorvnos do cnmo IndIcnm quo, mosmo
vIvondo om condIos do obrozn, umn nrcoIn sIgnIfIcnfIvn dos
bonofIcIrIos moIhorou suns condIos do vIdn, o quo o Irojofo fovo
Imncfos dIrofos sobro snudo, hIgIono, hnbIfno o bomosfnr. Issn
consfnfno o confIrmndn oIn nnIIso dn orcoo dos onfrovIsfndos
sobro os ofoIfos do Irojofo. A mnIorIn nfIrmn quo os subrojofos
frouxornm moIhorIns om formos qunIIdndo do vIdn o osfmuIo no
nssocInfIvIsmo, mns confrIburnm ouco nrn gornr do rondn o omrogo.
42. A no onfunI nssocIndn fnnfo ns IImIfnos do rocursos como n rorIn
osfrnfogIn do Irojofo no nonns no soIucIonn o robIomn do cnroncIns
gonornIIzndns or nrfo do cndn fnmIIn IndIvIdunImonfo, mns fnmbom
doIxn do forn umn nrcoIn sIgnIfIcnfIvn dn ouIno do forn do Irojofo.
VImos quo nn mnIorIn dns comunIdndos nrfo dos mombros foI oxcIudn
dos bonofcIos, o quo n oxcIuso numonfn com o vnIor do bonofcIo. os
subrojofos do cIsfornns, um mnIor numoro do fnmIIns dn comunIdndo o
bonofIcIndo do quo nos subrojofos do cnsns, ondo o bonofcIo ncnbn
rosfrIfo n oucns fnmIIns. Issn rosfrIo roduz forfomonfo o Imncfo
ImodInfo om formos do roduo dn obrozn nns comunIdndos, nos
munIcIos o no osfndo como um fodo.
43. O nfrImonIo domosfIco foI modIdo or moIo do numoro do onfrovIsfndos
quo docInrnrnm ossuIr dIvorsos Ifons do bons domosfIcos durvoIs. Os
dndos do cnmo o n obsorvno In Ioco dos osquIsndoros comrovnm quo
dIsonIbIIIdndo do novns cnsns o onorgIn oIofrIcn ormIfIu o croscImonfo
mnrgInnI do Ifons fnIs como nrmrIos, sofs, rdIos, TVs, nnroIhos do
som, goIndoIrns o fogos n gs. Isso IndIcn quo o bonofcIo crIou domnndns
ndIcIonnIs, fnI como rovIsfo nn hIofoso hIrshImnnInnn, mns oIo monos,
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

45
do ImodInfo, oucns fnmIIns fornm cnnzos do surIIns. A rosfrIo
mnIor o n fnIfn do condIos nrn gornr rondn o do rocursos nrn coIocnr
om mnrchn rocossos do suorno dn obrozn. O rocosso hIrshImnnInno
do dosonvoIvImonfo o do fnfo nborfndo oIns condIos IocnIs o oIn
rorIn obrozn dn ouIno bonofIcIrIn.
44. A rondn modIn monofrIn o no monofrIn dos bonofIcIrIos o bnIxn,
conformo oxosfo nn soo sobro o foco o n soIoo. Irocurouso IdonfIfIcnr
n orcoo dos onfrovIsfndos n rosoIfo dn ovoIuo do sun rondn o o
noI dosomonhndo oIo Irojofo. Aonns 25 dos onfrovIsfndos
concordnrnm com n nfIrmnfIvn do quo o subrojofo njudouo n gnnhnr
mnIs dInhoIro o 38 concordnrnm com n nfIrmnfIvn do quo o subrojofo
njudouo n obfor moIhor susfonfo nrn o domIcIIo TnboIn 32 n TnboIn
35. Issos orconfunIs cnom nrn ll o l4 nrn subrojofos do
dosonvoIvImonfo socInI hnbIfno o moIhorIn snnIfrIn, nrn os qunIs
no so osorn Imncfo ImodInfo sobro n rondn. Infrofnnfo, sobom nrn
32 o 52 nrn subrojofos do Infrnosfrufurn bnrrngom, cIsfornn,
nbnsfocImonfo do gun o oIofrIfIcno rurnI, nrn os qunIs so osorn um
Imncfo osIfIvo sobro n rondn. o fnfo, como j so nfIrmou, os subrojofos
do hnbIfno o moIhorIn snnIfrIn ormIfom moIhornr ns condIos do
snudo o bomosfnr, som, confudo crInr osfos ormnnonfos do frnbnIho,
dIrofo ou IndIrofo, ou nIfornr ns condIos do gorno do rondn. O Imncfo
IquIdo do Irojofo sobro n rondn monofrIn o no monofrIn, odo sor
consIdorndo rosIdunI om rnfIcnmonfo fodos os subrojofos do nnfurozn
socInI. I ossvoI quo os subrojofos rodufIvos, umn voz concIudos,
confrIbunm nrn oIovnr n rondn.
45. O Irojofo no fovo ofoIfos sIgnIfIcnfIvos sobro o grnvo robIomn do
Insogurnnn nIImonfnr do umn grnndo nrcoIn dns fnmIIns onfrovIsfndns
TnboIn 3l. Os dndos domonsfrnrnm quo, om 2000, nonns 34 dos
bonofIcIrIos dn nmosfrn vIvoncInrnm umn sIfuno do sogurnnn
nIImonfnr 35 onconfrnvnmso om condIo do rIsco nIImonfnr, ou sojn,
Insogurnnn som fomo, o 3l do fofnI dn nmosfrn vIvornm umn sIfuno
do Insogurnnn com fomo. Im 2003, nno om quo os subrojofos j
hnvInm sIdo ImInnfndos, ns condIos fornm vIsIvoImonfo moIhoros, mns
no monos grnvo. O orconfunI dnquoIos quo osfnvnm om condIo do
Insogurnnn nIImonfnr som fomo nIndn orn do 32. Infrofnnfo, o
orconfunI dos quo mnnIfosfnrnm sInnIs do quo hnvInm nssndo fomo
durnnfo o nno Insogurnnn com fomo cnIu nrn 22, oIovnndoso nrn
46 o orconfunI dos domIcIIos com sfnfus do sogurnnn nIImonfnr.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

46
Tubelu 1: Clusse de segorunu ulimentur
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Segurunu uIImenLur z1 ,6 8 zz,q ;1,q q ,, 1 z, 1o z8,6 6 8,; q, q6,g
RIsco sem Iome zz ;, 1 ;,1 1 1q, 6 g,6 18 o, 1q qo,o o o,o 1,,
RIsco com Iome 16 z;,1 1q qo,o 1 1q, 1 o,, 1o 16,q 11 1,q 1 1q, 1,S
Totul gq 1oo,o g 1oo,o , 1oo,o 1o1 1oo,o gq 1oo,o g 1oo,o , 1oo,o 1o1 1oo,o
Condies
oo1 oo
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul
esenvolvimento
Sociul
esenvolvimento
Sociul
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

46. A roduo dn Insogurnnn nIImonfnr no odo sor nfrIbudn n no dIrofn
Irojofo. A nrfIr do 200l, houvo croscImonfo dn rodo do rofoo socInI,
com n concosso do nuxIIos boIsn oscoIn, nIImonfno, gs, ofc o
confnun Incororno dn ouIno rurnI nos bonofcIos dn rovIdoncIn
socInI. o fnfo, dndos do rondn comrovnrnm n ImorfnncIn dossns fonfos
nrn n susfonfno dn rondn om muIfns comunIdndos. o foI rnro
onconfrnr fnmIIns quo hnvInm sIdo bonofIcIndns com cnsns, bnnhoIros o
nfo mosmo cIsfornns, mns quo mnnIfosfnrnm sorIn sIfuno do
Insogurnnn nIImonfnr. !m osfgIo mnIs oxfromo do Insogurnnn
nIImonfnr com fomo, nrn um conjunfo mnIor dn ouIno, no foI
nIcnnndo or cnusn dn rodo do rofoo bnsondn om nuxIIos o bonofcIos
dn rovIdoncIn. Issn consfnfno rovoIn n rocrIn nrfIcuIno do
!onnscor com oufrns oIfIcns ubIIcns, nfo com nquoIns voIfndns
dIrofnmonfo nrn o combnfo n fomo.
4?. A socn quo nfofou o osfndo nos uIfImos fros nnos corfnmonfo confrIbuIu
nrn os rosuIfndos nrosonfndos. !mn nrcoIn sIgnIfIcnfIvn dn rondn o
comosfn or roduo do subsIsfoncIn, o om muIfos IocnIs vIsIfndos ns
fnmIIns no hnvInm coIhIdo um gro do foIjo. Oufrn nrcoIn o
ndquIrIdn nos morcndos IocnIs, o n roduo dn oforfn do frnbnIho o
ossIbIIIdndo do gornr rondn monofrIn nrn comrn do nIImonfos
fnmbom rosfrIngIu o ncosso nos nIImonfos.
48. O quosfIonrIo do bonofIcIrIos IncIuIu quosfos quo rocurnrnm modIr n
orcoo do onfrovIsfndo qunnfo nos bonofcIos do subrojofo obfIdo oIn
sun comunIdndo. Iornm nbordndos cIncos nsocfos o Imncfo nn
qunIIdndo do vIdn do bonofIcIrIo o sun fnmIIn, Imncfo nn sun
cnncIdndo do obfor rondn, n corrosondoncIn do subrojofo com ns ronIs
nocossIdndos dn comunIdndo, n confrIbuIo do subrojofo no osfmuIo no
nssocInfIvIsmo, o o noI do ossons do forn dn comunIdndo no
funcIonnmonfo dn nssocIno. AIom dossos nsocfos, rocurouso
IdonfIfIcnr n orcoo dos onfrovIsfndos qunnfo n cnncIdndo do
subrojofo do sor bonofIco nrn n comunIdndo. Iornm formuIndns
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

4?
nfIrmnfIvns nrn ns qunIs os onfrovIsfndos mnnIfosfnrnm sun
concordnncIn ou dIscordnncIn dn TnboIn 32 n TnboIn 35.
Tubelu : Opinio dos entrevistudos sobre os sobprojetos - Totul
(n=1o)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
MuILo bom puru u comunIdude o o,o o o,o 1o1 q8,1 z 1,q
Nuo meIIorou u vIdu du comunIdude o o,o o o,o z zq, ;8 ;,;
Nuo eru o que u comunIdude reuImenLe precIsuvu o o,o o o,o 1q 1,6 8q 86,q
Os recursos poderIum Ler sIdo uLIIIzudos puru resoIver ouLros probIemus o o,o o o,o 8 ;,8 q qz,z
MeIIorou u vIdu 1 1,o o o,o 8q 86,q 1 1z,6
PIorou u vIdu z 1,q o o,o z,q q8 q,1
Ajudou os beneIIcIurIos u gunIurem muIs dInIeIro z 1,q o o,o z6 z,z ; ;z,8
Ajudou u conseguIr meIIor susLenLo puru o domIciIIo z 1,q o o,o q ;,q 6z 6o,z
A comunIdude nuo consegue se reunIr puru conseguIr muIs meIIorIus 1 1,o o o,o 1q 18,q 8 8o,6
PurLIcIpuuo de pessous de Ioru du comunIdude, prejudIcundo u ussocIuuo z 1,q o o,o 1o q,; q1 88,
PurLIcIpuuo de pessous de Ioru du comunIdude, ujudundo u ussocIuuo z 1,q o o,o z,o 68 66,o
ConLrIbuI puru unIr muIs u comunIdude z 1,q o o,o 88 8,q 1 1z,6
Nuo conLrIbuI puru uumenLur u unIuo du comunIdude z 1,q o o,o 1o q,; q1 88,
Nu ImpIemenLuuo do projeLo, uumenLo du purLIcIpuuo dos ussocIudos nus
reunIes
1 1,o o o,o q qo, q 8,;
DepoIs du ImpIemenLuuo do projeLo uumenLo du purLIcIpuuo dos ussocIudos
nus reunIes
1 1,o o o,o q6 q,z 6 ,8
OuLros o o,o 1o1 q8,1 z 1,q o o,o
Opinio
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
No sube No se uplicu Concordu iscordu

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

48
Tubelu : Opinio dos entrevistudos sobre os sobprojetos - InIru-estrotoru
(n=6o)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
MuILo bom puru u comunIdude o o,o o o,o q q8, 1 1,;
Nuo meIIorou u vIdu du comunIdude o o,o o o,o 1q z, q6 ;6,;
Nuo eru o que u comunIdude reuImenLe precIsuvu o o,o o o,o q 1,o 1 8,o
Os recursos poderIum Ler sIdo uLIIIzudos puru resoIver ouLros probIemus o o,o o o,o 8, q1,;
MeIIorou u vIdu o o,o o o,o q qo,o 6 1o,o
PIorou u vIdu 1 1,; o o,o z , ; q,o
Ajudou os beneIIcIurIos u gunIurem muIs dInIeIro 1 1,; o o,o 1q 1,; qo 66,;
Ajudou u conseguIr meIIor susLenLo puru o domIciIIo 1 1,; o o,o 1 1,; z8 q6,;
A comunIdude nuo consegue se reunIr puru conseguIr muIs meIIorIus 1 1,; o o,o 1 z1,; q6 ;6,;
PurLIcIpuuo de pessous de Ioru du comunIdude, prejudIcundo u ussocIuuo 1 1,; o o,o 8 1, 1 8,o
PurLIcIpuuo de pessous de Ioru du comunIdude, ujudundo u ussocIuuo 1 1,; o o,o 1; z8, qz ;o,o
ConLrIbuI puru unIr muIs u comunIdude 1 1,; o o,o 1 8,o 8 1,
Nuo conLrIbuI puru uumenLur u unIuo du comunIdude 1 1,; o o,o 8 1, 1 8,o
Nu ImpIemenLuuo do projeLo, uumenLo du purLIcIpuuo dos ussocIudos nus
reunIes
1 1,; o o,o 1 8,o 8 1,
DepoIs du ImpIemenLuuo do projeLo uumenLo du purLIcIpuuo dos ussocIudos
nus reunIes
1 1,; o o,o q qo,o 8,
OuLros o o,o q q8, 1 1,; o o,o
Opinio
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
No sube No se uplicu Concordu iscordu

Tubelu q: Opinio dos entrevistudos sobre os sobprojetos -
esenvolvimento sociul
(n=)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
MuILo bom puru u comunIdude o o,o o o,o q q;,1 1 z,q
Nuo meIIorou u vIdu du comunIdude o o,o o o,o ; zo,o z8 8o,o
Nuo eru o que u comunIdude reuImenLe precIsuvu o o,o o o,o 1q, o 8,;
Os recursos poderIum Ler sIdo uLIIIzudos puru resoIver ouLros probIemus o o,o o o,o 8,6 z q1,q
MeIIorou u vIdu 1 z,q o o,o 1 88,6 8,6
PIorou u vIdu 1 z,q o o,o 1 z,q qq,
Ajudou os beneIIcIurIos u gunIurem muIs dInIeIro 1 z,q o o,o q 11,q o 8,;
Ajudou u conseguIr meIIor susLenLo puru o domIciIIo 1 z,q o o,o 1q, zq 8z,q
A comunIdude nuo consegue se reunIr puru conseguIr muIs meIIorIus o o,o o o,o q 11,q 1 88,6
PurLIcIpuuo de pessous de Ioru du comunIdude, prejudIcundo u ussocIuuo 1 z,q o o,o z ,; z q1,q
PurLIcIpuuo de pessous de Ioru du comunIdude, ujudundo u ussocIuuo 1 z,q o o,o q z,; z ;1,q
ConLrIbuI puru unIr muIs u comunIdude 1 z,q o o,o o 8,; q 11,q
Nuo conLrIbuI puru uumenLur u unIuo du comunIdude 1 z,q o o,o z ,; z q1,q
Nu ImpIemenLuuo do projeLo, uumenLo du purLIcIpuuo dos ussocIudos nus
reunIes
o o,o o o,o q q;,1 1 z,q
DepoIs du ImpIemenLuuo do projeLo uumenLo du purLIcIpuuo dos ussocIudos
nus reunIes
o o,o o o,o q q;,1 1 z,q
OuLros o o,o 1oo,o o o,o o o,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
iscordu
Opinio
No se uplicu Concordu No sube

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

49
Tubelu g: Opinio dos entrevistudos sobre os sobprojetos - Prodotivo
(n=8)
Ireq. % Ireq. % Ireq. %
MuILo bom puru u comunIdude o o,o 8 1oo,o o o,o
Nuo meIIorou u vIdu du comunIdude o o,o q o,o q o,o
Nuo eru o que u comunIdude reuImenLe precIsuvu o o,o o o,o 8 1oo,o
Os recursos poderIum Ler sIdo uLIIIzudos puru resoIver ouLros probIemus o o,o o o,o 8 1oo,o
MeIIorou u vIdu o o,o q o,o q o,o
PIorou u vIdu o o,o o o,o 8 1oo,o
Ajudou os beneIIcIurIos u gunIurem muIs dInIeIro o o,o ;, 6z,
Ajudou u conseguIr meIIor susLenLo puru o domIciIIo o o,o ;, 6z,
A comunIdude nuo consegue se reunIr puru conseguIr muIs meIIorIus o o,o z z,o 6 ;,o
PurLIcIpuuo de pessous de Ioru du comunIdude, prejudIcundo u ussocIuuo o o,o o o,o 8 1oo,o
PurLIcIpuuo de pessous de Ioru du comunIdude, ujudundo u ussocIuuo o o,o ; 8;, 1 1z,
ConLrIbuI puru unIr muIs u comunIdude o o,o ; 8;, 1 1z,
Nuo conLrIbuI puru uumenLur u unIuo du comunIdude o o,o o o,o 8 1oo,o
Nu ImpIemenLuuo do projeLo, uumenLo du purLIcIpuuo dos ussocIudos nus
reunIes
o o,o 8 1oo,o o o,o
DepoIs du ImpIemenLuuo do projeLo uumenLo du purLIcIpuuo dos ussocIudos
nus reunIes
o o,o 8 1oo,o o o,o
OuLros ; 8;, 1 1z, o o,o
Opinio
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
No se uplicu Concordu iscordu

49. A qunso fofnIIdndo dos onfrovIsfndos 98 mnnIfosfou concordnncIn com
n nfIrmnfIvn do quo o subrojofo foI bom nrn n comunIdndo. Issos dndos
rofIofom o fnfo quo, om sIfunos do obrozn oxfromn, como obsorvndo nos
osfudos do cnso, n cnfno do qunIquor bonofcIo o vIsfo oIn comunIdndo
como nIgo osIfIvo o quo dovo moIhornr suns condIos mnforInIs.
Infrofnnfo, 24 ncoIfnrnm n nfIrmnfIvn do quo o subrojofo no
moIhorou n vIdn dn comunIdndo, rofIofIndo n frusfrno do oxocfnfIvns
qunndo o subrojofo nrosonfnso InconcIuso ou com robIomns quo
Imodom quo sous bonofcIos mnnIfosfomso. Im subrojofos rodufIvos
mnIs comIoxos, om quo ocorro o mnIor numoro do frncnssos, n
comunIdndo mobIIIznso om sun fnso do ImInnfno, mns so frusfrn
osforIormonfo qunndo o subrojofo o nrnIIsndo or robIomns do m
gosfo ou dosvIo do rocursos. os oucos subrojofos rodufIvos vIsIfndos,
50 dos bonofIcIrIos onfrovIsfndos ncoIfnrnm n nfIrmnfIvn do quo o
subrojofo no moIhorou n vIdn dn comunIdndo. Isso ndro no so
roofo nrn subrojofos do dosonvoIvImonfo socInI, om quo o nvoI do
snfIsfno orcobIdo oIos bonofIcIrIos o vIsIvoImonfo mnIor.
50. uns nfIrmnfIvns rocurnrnm IdonfIfIcnr n orcoo dos bonofIcIrIos n
rosoIfo dn corrosondoncIn onfro o subrojofo obfIdo o ns nocossIdndos
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

50
dn comunIdndo. A oInIo do quo o subrojofo no orn o quo n comunIdndo
ronImonfo rocIsnvn foI ncoIfn or l4 dos onfrovIsfndos 86
dIscordnrnm dossn nfIrmnfIvn. A oInIo do quo o dInhoIro odorIn for
sIdo ufIIIzndo nrn rosoIvor oufros robIomns dn comunIdndo fovo n
concordnncIn do 8 dos onfrovIsfndos. Isso ndro foI onconfrndo fnnfo
nos subrojofos do Infrnosfrufurn qunnfo nos subrojofos do
dosonvoIvImonfo socInI. Infrofnnfo, nos subrojofos rodufIvos os dndos
mosfrnm quo h umn orcoo or nrfo dos bonofIcIrIos do quo os
subrojofos so, om sun mnIorIn, ndoqundos ns nocossIdndos dns
comunIdndos. Ou sojn, hnvIn corrosondoncIn onfro o subrojofo o o quo n
comunIdndo dosojnvn, onfro o subrojofo o ns nfIvIdndos dosonvoIvIdns
oIn dn comunIdndo. Infrofnnfo, foI o frncnsso om gosfo, ou n m
concoo do subrojofo, ou o dosvIo do rocursos, quo do fnfo Iovou n
frusfrno osforIor, qunndo 50 doIos IndIcnrnm quo no frouxo
bonofcIos nrn n comunIdndo. As vIsIfns n cnmo ormIfIrnm, do fnfo,
consfnfnr quo h umn roforoncIn or nrfo do muIfns comunIdndos or
subrojofos rodufIvos, quo rosoIvnm sou robIomn, mnIs ImodInfo o mnIs
grnvo, do omrogo o rondn. Infrofnnfo, n mnIorIn no osf dovIdnmonfo
orgnnIzndn o cnncIfndn nrn conduzIr fnIs subrojofos do formn coIofIvn,
o oucns comunIdndos fom n orcoo oxnfn dn comIoxIdndo dossos
subrojofos.
Box ,: Priorizur o prodotivo?
IrIorIznr os InvosfImonfos rodufIvos, onfrofnnfo, qunndo n comunIdndo osfn bom
cnncIfndn o orgnnIzndn, odo sor Imorfnnfo, vIsnndo gornr rondn, com n qunI n
comunIdndo odorIn nfo nssumIr nIguns dos Ifons socInIs como consfruIr suns rorIns
cIsfornns, quo fom cusfo bnIxo !$ l000.
A rIorIzno do um ou oufro fIo do InvosfImonfo so rofIofo nns vofnos dns nssocInos,
sondo quo ns ossons mnIs obros quorom somro rojofos socInIs, cujn soIuo osf sondo
osorndn nnsIosnmonfo, o os quo osfo om moIhor sIfuno, quorom oquInmonfos
rodufIvos como frno mocnnIcn or moIo do frnfor, nrn ncoIornr o ronro do soIo nrn
suns Invourns.
AIgumns comunIdndos rovoInrnm osfnr cnncIfndns do formn sufIcIonfo nrn ndmInIsfrnr
um frnfor do formn coIofIvn, como om Cnrrofo, munIcIo do IofroIInn. A osso do frnfor o
vIsfn como umn condIo nocossrIn nrn numonfnr o fnmnnho do suns Invourns o nrn
gnrnnfIr o InnfIo nn horn corfn, j quo hojo o rIncInI onfrnvo rodufIvo osfnrIn nn fnIfn
do sorvIo do nrno nn horn corfn, quo o no momonfo dns chuvns, quo so oucns o
IrroguInros.
Som nssIsfoncIn focnIcn, no onfnnfo, os rojofos rodufIvos osfnrInm fndndos no frncnsso, o
n AT ofIcInI osf som condIos do nfondor ofIcIonfomonfo ns comunIdndos, quo roquorom,
rIncInImonfo, do nfondImonfo IndIvIdunIIzndo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

5l
5l. Os rojofos do Infrnosfrufurn socInI no roquorom AT o so mnIs sImIos.
Afondom do formn onfunI nIgumns nocossIdndos dos mnIs obros dns
comunIdndos rurnIs, nn osornnn do quo ossos InvosfImonfos Induznm o
ou coInborom nn formno do cnIfnI socInI no cnmo
52. A oInIo dos bonofIcIrIos qunnfo n confrIbuIo do subrojofo nrn o
nssocInfIvIsmo nn comunIdndo rovoIou um qundro osIfIvo. Inrn 85, o
subrojofo confrIbuIu nrn unIr mnIs n comunIdndo o osfImuIou n
nrfIcIno dos nssocIndos nns rounIos dn nssocIno durnnfo n fnso do
ImIomonfno 90. Aonns l8 concordnrnm com n nfIrmno do quo
n comunIdndo no consoguo so rounIr nrn consoguIr mnIs bonofcIos. As
obsorvnos do cnmo domonsfrnm quo n vIdn nssocInfIvn so ronovn com n
chogndn do subrojofo, com ns dIscussos durnnfo n fnso do
ImIomonfno o mosmo no momonfo ImodInfnmonfo osforIor n
ImIomonfno. Infrofnnfo, n susfonfnbIIIdndo do nssocInfIvIsmo, nssIm
ongondrndo, nIndn o doondonfo do novos subrojofos, dn cnfurn do
novos bonofcIos quo o Isfndo odo rovor. Issn cnfurn no o ronIIzndn,
om rogrn gornI, oIn hnbIIIdndo dns nssocInos om rossIonnr moIos
oIfIcos, mns, no confrrIo, nrn n mnIorIn doIns, nIndn oxIsfo umn
osfurn nssIvn. O Isfndo concodo bonofcIos nrn nssocInos, o
nssocInos so crIndns oxcIusIvnmonfo nrn rocoboIos. O IdorIo do
nssocInos nfIvns o moforns do rocosso nIndn osf Iongo do sor obfIdo
nrn n mnIorIn dns comunIdndos. Iorfnnfo, no so odo concIuIr quo os
subrojofos osfo ongondrnndo um movImonfo susfonfvoI do formno
do cnIfnI socInI.
53. A mnIorIn dns nssocInos o Incnnz, ou fom onormo dIfIcuIdndo, om
vrIos nsocfos do sou funcIonnmonfo nn obfono do Informnos, nn
gosfo dos subrojofos, om IIdnr com nsocfos burocrfIcos dos
subrojofos, o nn nrfIcIno nns InsfnncIns IocnIs do docIso oIfIcn.
Issns IImIfnos conduzom n buscn, ou ncoIfno, do nuxIIo do ngonfos do
forn dns comunIdndos. Issos ngonfos odom sor do nnfurozn dIvorsn o
focnIco do subrojofo, um Idor oIfIco IocnI, Idoros oxorIonfos do oufrns
orgnnIznos sIndIcnfos, oufrns nssocInos. A confrIbuIo dossos
ngonfos odo sor osIfIvn, no sonfIdo do forfnIocor o nssocInfIvIsmo ou n
formno do cnIfnI socInI, ou nognfIvn, no sonfIdo do crInr doondoncIn
oIfIcn, ou cnusnr confIIfos o cIsos no soIo dn comunIdndo. O
quosfIonrIo nIIcndo nos bonofIcIrIos rocurou cnfnr n orcoo dos
onfrovIsfndos qunnfo no noI dosomonhndo or ossos ngonfos. Inrn o
conjunfo dos subrojofos, 32 concordnrnm com n nfIrmnfIvn do quo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

52
ocorro nrfIcIno do ossons do forn dn comunIdndo o Isso njudn n
nssocIno 66 mnnIfosfnrnm dIscordnncIn com ossn nfIrmnfIvn. Aonns
l0 dos onfrovIsfndos mnnIfosfnrnm concordnncIn com n nfIrmnfIvn do
quo n nrfIcIno do ossons do forn dn comunIdndo rojudIcn n
nssocIno.
54. Irocurouso cnfnr n orcoo do onfrovIsfndo n rosoIfo do Imncfo do
subrojofo sobro sun qunIIdndo do vIdn o do sun fnmIIn no sobro n
comunIdndo como um fodo. Inrn 86 dos onfrovIsfndos, o subrojofo
moIhorou n sun vIdn, onqunnfo nrn nonns 3 o subrojofo Iorou n sun
vIdn. Iorfnnfo, os subrojofos ofofIvnmonfo frouxornm nIvIo nrn ossos
bonofIcIrIos. Cnsos do frncnsso nn ImInnfno do subrojofo, ou sou
funcIonnmonfo, so rosonsvoIs oIn IndIforonn o oIn orcoo do
Iorn. O frncnsso o, no rnro, mofIvo do cIso donfro dn comunIdndo, om
quo n cuIn o nfrIbudn n Idoros ou gruos do socIos mnIs dIrofnmonfo
rosonsvoIs oIn gosfo do subrojofo. O dosgnsfo omocIonnI vIvIdo or
socIos quo so onvoIvom nossns dIsufns Iovnos n ncoIfnr n nfIrmnfIvn do
quo o subrojofo Iorou n sun vIdn.
55. Imborn os dndos o ns vIsIfns n cnmo comrovom quo houvo bonofcIos
om formos do moIhorIns nn qunIIdndo do vIdn, o mosmo no so odo dIzor
qunnfo n orcoo dos onfrovIsfndos n rosoIfo dn cnncIdndo dos
subrojofos do gornr rondn, monofrIn ou no monofrIn, conformo
obsorvndo no nrgrnfo 44.
56. Im formos gornIs, Imncfos osIfIvos fornm orcobIdos mnIs forfomonfo
nns condIos do snudo dn fnmIIn, doformInndos oIn rorIn nnfurozn dn
mnIorIn dos subrojofos. Im sogundo Iugnr, fornm orcobIdos Imncfos
osIfIvos nns condIos do vIdn mnforInI cnsn, snnIfrIos, bons durvoIs,
ofc. o or uIfImo nns condIos do nIImonfno. Issos uIfImos no so
nfrIbudos InfogrnImonfo no Irojofo, dndo quo osfo roIncIonndos com
mudnnns nn rondn, quo, or sun voz, no o orcobIdn como rosuIfnnfo
dos subrojofos. Inrn oufrns vnrIvoIs, como ncosso n oscoIn o n bonofcIos
dn sogurIdndo socInI, o Imncfo foI oquono orquo o ncosso j oxIsfIn. o
fnfo, n nrfIr dn orcoo dos bonofIcIrIos, confIrmouso n hIofoso do
quo os subrojofos so ouco ofofIvos nn soIuo dos robIomns mnIs
grnvos dn rogIo rondn o omrogo. A mnIorIn dos bonofIcIrIos confIrmn
quo no houvo Imncfo om formos do gorno do gorno do rondn o do
oorfunIdndos do omrogo. Houvo Imncfo nonns rosIdunI om
doformInndns condIos do vIdn dns comunIdndos. O Irojofo no
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

53
confrIbuI, nom IndIrofnmonfo, nrn rosoIvor cnroncIns fundnmonfnIs dns
comunIdndos, como o o cnso do ncosso n nssIsfoncIn focnIcn, no crodIfo, o
ns moIhoros condIos do roduo o comorcInIIzno do rodufos
ngroocurIos. O fnfo do Irojofo no for Imncfo sobro ossns condIos
osfrufurnIs osf, om grnndo modIdn, roIncIonndo com os fIos do
subrojofos, nrn os qunIs no so osorn quo fonhnm Imncfo sobro ns
vnrIvoIs rondn o omrogo. Issos so os cnsos, nrfIcuInrmonfo, dos
subrojofos do dosonvoIvImonfo socInI, mns fnmbom nIguns subrojofos
do Infrnosfrufurn, como nbnsfocImonfo do gun o cIsfornns.
5?. O foco dns nos, fnI como osf concobIdo o consubsfnncIndo nos
subrojofos, o rosfrIfo. Ou sojn, no o sufIcIonfo nrn dosoncndonr um
rocosso do mudnnns socIooconomIco quo Iovom n suorno dn obrozn,
como osf ImIcIfo nn concoo do Irojofo. Im rImoIro Iugnr, n
nnfurozn dn mnIorIn dos subrojofos o sufIcIonfo nonns nrn romovor
moIhorIns om nIguns nsocfos quo doformInnm n qunIIdndo do vIdn, som
mnIor Imncfo nns condIos osfrufurnIs quo doformInnm n obrozn.
Issos mosmos subrojofos onconfrnmso fnmbom dIssocIndos do nos
nrnIoIns quo udossom dosoncndonr ossns mudnnns. Im sogundo Iugnr,
rosfnrIn n ossIbIIIdndo do n formn dosconfrnIIzndn do ImInnfnr os
subrojofos rosuIfnr om formno do cnIfnI socInI, quo sorIn sufIcIonfo
nrn dosoncndonr ns mudnnns osfrufurnIs nocossrIns. Infrofnnfo,
nIndn quo so fonhn comrovndo um grnndo nvnno nosso nsocfo, no so
odo nfIrmnr quo so formou cnIfnI socInI sufIcIonfo nrn soIucIonnr n
quosfo.
j.j - 1mpoctos especificos dos principois suhprojetos
..1 - Sistemus de Abustecimento de gou
58. o umn formn gornI, os SIsfomns do AbnsfocImonfo do gun fom
roguInrIzndo o nbnsfocImonfo nns rosIdoncIns. Iornm vIsIfndos 8
domIcIIos bonofIcIndos com osso subrojofo. Sogundo Informnos
rosfndns oIos rorIos bonofIcIrIos, obsorvouso dn TnboIn 36 n TnboIn
40
!oguInrIzno comIofn om 3 o nrcInI om 3 dossos 8 domIcIIos om
2, o nbnsfocImonfo confInunvn rocrIo
Im 6 domIcIIos, moIhorou n qunIIdndo dn gun, n orcoo do
moIhorIn no conforfo fsIco dn fnmIIn, do roduo no fomo nrn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

54
nfIvIdndos fsIcns o do Inzor, o houvo orcoo do vnIorIzno do
ImovoI
Houvo roduo do fomo modIo gnsfo om nfIvIdndos do obfono do
gun om fonfos dIsfnnfos do domIcIIo o IIborno do fomo nrn
frnbnIho o/ou Inzor do 230 horn nrn 206h
Aumonfo no consumo nIImonfnr o nn vnrIodndo do nIImonfos om 2
domIcIIos
!oduo do cnsos do doonn om 4 domIcIIos
Todos os 8 domIcIIos onfrovIsfndos docInrnrnm quo o subrojofo no
gorou novns ocunos nrn n fnmIIn, o quo o condIzonfo com o fIo
do subrojofo, quo no vIsn nbnsfocImonfo rodufIvo nonns l
domIcIIo docInrou quo ufIIIzn n gun nrn crIno do oquonos
nnImnIs o cuIfIvos do quInfnI
Im 6 domIcIIos no houvo nIforno nos gnsfos com ngnmonfo do
gun, o om 2 houvo roduo.
59. Obsorvouso quo os rIncInIs ofoIfos osIfIvos dos subrojofos do
SIsfomns do AbnsfocImonfo do gun fornm roguInrIzno do
nbnsfocImonfo do gun roduo do fomo gnsfo om nfIvIdndos do
obfono do gun om fonfos dIsfnnfos do domIcIIo o IIborno do fomo
nrn frnbnIho o/ou Inzor roduo do robIomns do snudo cnusndos oIo
frnbnIho do obfono do gun om fonfos dIsfnnfos do domIcIIo nmIIno
dn oforfn do gun om condIos nrn consumo humnno o roduo dn
IncIdoncIn do doonns roIncIonndns com o consumo do gun confnmInndn
moIhorIn no conforfo no dIn n dIn dns fnmIIns vnIorIzno dos ImovoIs o
mnIor osfmuIo nrn n nrfIcIno om nfIvIdndos comunIfrIns. Os
ofoIfos IdonfIfIcndos osfo dIrofnmonfo roIncIonndos n moIhorIn dns
condIos do vIdn dos bonofIcIrIos o no modIfIcnrnm ns condIos
osfrufurnIs quo Imodom o IncIo do um rocosso soguro o confInuo do
suorno dn obrozn. o fnfo, orcobouso n nrfIr dns onfrovIsfns quo
ossos subrojofos, o oIn rorIn nnfurozn dos subrojofos, quo oIos no
nIfornm n rondn dns fnmIIns no nIfornm o ndro do consumo
nIImonfnr no moIhornm ns condIos do roduo ngroocurIn nrn n
mnIorIn dns fnmIIns no osfImuInm sIgnIfIcnfIvnmonfo frnbnIho
nssocInfIvo do consfruo o mnnufono.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

55
Tubelu 6: IIeitos do sobprojeto - Regolurizuo do ubustecimento de gou
(n=1o)
Ireq. %
Nuo z z,o
PurcIuImenLe ;,
CompIeLumenLe ;,
Totul S 1oo,o
NoLu: DoIs quesLIonurIos suo pr-LesLe, por Isso nuo
responderum uo quesLIonurIo de ImpucLos.
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

Tubelu ,: IIeitos do sobprojeto - Abustecimento de gou
(n=1o)
Ireq. %
CondIes du Produuo 1 1z,
AumenLo do rebunIo domsLIco 1 1z,
Reduuo du morLuIIdude unImuI 1 1z,
MeIIoru do conIorLo IisIco du IumiIIu 6 ;,o
MeIIoru nu quuIIdude du uguu consumIdu 6 ;,o
Reduuo nos probIemus cuusudos peIo LrubuIIo de buscur uguu 6 ;,o
MuIs Lempo puru uLIvIdudes produLIvus e de Iuzer 6 ;,o
MeIIoru dus condIes de reIucIonumenLo com vIzInIos e purenLes ;,
NoLu: DoIs quesLIonurIos suo pr-LesLe, por Isso nuo responderum uo quesLIonurIo de ImpucLos.
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

Tubelu S: Tempo puru obteno de gou
(n=1o)
Vuriuo Ireq. Mdiu
esvio
pudro
AnLes do ProjeLo 8 z, 1,
Aps o ProjeLo 8 z,1 1,;
NoLu: DoIs quesLIonurIos suo pr-LesLe, por Isso nuo responderum uo
quesLIonurIo de ImpucLos.
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

56
Tubelu q: Lso du gou - Abustecimento de gou
(n=1o)
Ireq. %
SIm 1 1z,
Nuo ; 8;,
Nuo se upIIcu ; 8;,
Nuo 1 1z,
Nuo se upIIcu ; 8;,
Nuo 1 1z,
Nuo se upIIcu ; 8;,
SIm 1 1z,
Nuo se upIIcu ; 8;,
SIm 1 1z,
CuILIvos de quInLuI
ProjeLos ProduLIvos ubusLecIdos
rrIguuo de IorLuIIus
Produuo de doces, queIjos eLc.
CrIuuo de pequenos unImuIs
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
NoLu: DoIs quesLIonurIos suo pr-LesLe, por Isso nuo responderum uo quesLIonurIo de
ImpucLos.

Tubelu qo: IIeitos do sobprojeto - Abustecimento de gou
(n=1o)
Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Reduuo dos cusos de doenu q o,o o o,o q o,o
AumenLo du rendu du IumiIIu 6 ;,o z z,o o o,o
AumenLo do consumo uIImenLur 6 ;,o z z,o o o,o
VurIedude de uIImenLos puru u IumiIIu 6 ;,o z z,o o o,o
NoLu: DoIs quesLIonurIos suo pr-LesLe, por Isso nuo responderum uo quesLIonurIo de ImpucLos.
No se ulteroo
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Aomentoo iminoio


.. - Cisternus
60. Iornm onfrovIsfndos l9 domIcIIos bonofIcIndos com cIsfornns. Os
rIncInIs ofoIfos osIfIvos dosso subrojofo fornm dn TnboIn 4l n TnboIn
44
MoIhorn n roguInrIdndo no nbnsfocImonfo do gun no Iongo do nno
comIofnmonfo om 68 o nrcInImonfo om 2l dos domIcIIos
IormIfo n obfono do gun oIo domIcIIo om umn modIn do 6 mosos
n mnIs no nno
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

5?
Iorcoo do moIhorn no conforfo fsIco dn fnmIIn 94 dos
domIcIIos, roduo nos robIomns do snudo cnusndos oIo frnbnIho
do buscnr gun 89
MoIhorIn nn qunIIdndo dn gun consumIdn oIn fnmIIn 89 dos
domIcIIos
A gun o ufIIIzndn no nonns nrn consumo humnno, mns fnmbom
nrn consumo nnImnI ?4 o IrrIgno 58
VnIorIzno do ImovoI ?9 dos domIcIIos.
6l. Issos ofoIfos osfo dIrofnmonfo roIncIonndos com n moIhorIn dns
condIos do vIdn dos bonofIcIrIos, som Imncfo nns condIos
osfrufurnIs j moncIonndns. VorIfIcouso quo osso fIo do subrojofo
osfImuIn nonns mnrgInnImonfo n nrfIcIno om nfIvIdndos
comunIfrIns o quo oxIsfo ouco frnbnIho nssocInfIvo nn consfruo o
monos nIndn nn mnnufono. Iouco Imncfo nn rondn, umn voz quo n
gun nrmnzonndn o sufIcIonfo nonns nrn o consumo humnno om
orodos do socn roIongndo o mnrgInnImonfo nrn consumo do oquonos
nnImnIs.
Tubelu q1: IIeitos do sobprojeto - Cisternus
(n=z1)
Ireq. %
Nuo se upIIcu 1 ,
Nuo se uILerou 1 ,
ReduzIu 1; 8q,
Nuo se upIIcu o o,o
Nuo se uILerou z 1o,
MeIIorou 1; 8q,
NoLu: DoIs quesLIonurIos suo pr-LesLe, por Isso nuo Lm o quesLIonurIo de ImpucLos.
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Nos probIemus cuusudos peIo LrubuIIo de buscur uguu
Nu quuIIdude du uguu consumIdu por suu IumiIIu

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

58
Tubelu q: IIeitos do sobprojeto - Cisternus
(n=z1)
Ireq. % Ireq. % Ireq. %
O conIorLo no dIu u dIu du IumiIIu 1 , 18 qq,; o o,o
MuIs Lempo puru uLIvIdudes de Iuzer 6 1,6 1 68,q o o,o
As condIes de reIucIonumenLo com vIzInIos e purenLes ; 6,8 1z 6,z o o,o
NoLu: DoIs quesLIonurIos suo pr-LesLe, por Isso nuo Lm o quesLIonurIo de ImpucLos.
No se ulteroo
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Melhoroo Melhoroo moito


Tubelu q: Principul beneIicirio do sobprojeto
(n=z1)
Ireq. %
A muIIer 1; 8q,
O cIeIe du IumiIIu 1q ;,;
As crIunus 1o z,6
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso
zooq.
NoLu: DoIs quesLIonurIos suo pr-LesLe, por Isso nuo
Lm o quesLIonurIo de ImpucLos.

Tubelu qq: IIeitos do sobprojeto - Cisternus
(n=z1)
Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Reduuo du morLuIIdude de unImuIs 1; 8q, o o,o z 1o,
Reduuo nos cusos de doenus nu IumiIIu por cuusu du uguu du cIsLernu q q;,q o o,o 1o z,6
NoLu: DoIs quesLIonurIos suo pr-LesLe, por Isso nuo Lm o quesLIonurIo de ImpucLos.
No se ulteroo
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Aomentoo iminoio


.. - Burrugens
62. Iornm onfrovIsfndos 24 domIcIIos bonofIcIndos com bnrrngons, nrn os
qunIs obsorvouso os soguInfos ofoIfos osIfIvos TnboIn 45 n TnboIn 48
!oduzIu o fomo gnsfo nrn obfono do gun om ?5 dos domIcIIos
com roduo nos robIomns do snudo cnusndos oIo frnbnIho do
buscnr gun ?l, om grnndo modIdn, oxorcIdo oIn muIhor
MoIhorou n qunIIdndo dn gun consumIdn om 54 dos domIcIIos
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

59
A gun o ufIIIzndn nrn crIno nnImnI ?9 dos domIcIIos o cuIfIvos
om ron umIdn snIndn 50 dos domIcIIos
Iromovou o numonfo dn roduo ngroocurIn om 50 dos
domIcIIos
IormIfIu o numonfo do robnnho nrn 42 dos domIcIIos
!oduzIu n morfnIIdndo do nnImnIs om 42 dos domIcIIos
VnIorIzou os ImovoIs ?9 dos domIcIIos.
63. Os ofoIfos osIfIvos ImodInfos osfo dIrofnmonfo roIncIonndos com n
moIhorIn dns condIos do vIdn dos bonofIcIrIos o, mnrgInnImonfo, com
ns condIos do roduo, ou sojn, nIndn no fIvornm Imncfo dofInIfIvo
nns condIos osfrufurnIs quo doformInnm n obrozn. A gun vom sondo
ufIIIzndn fundnmonfnImonfo nrn n crIno do nnImnIs o, om oucns
nssocInos, fornm rogIsfrndos cuIfIvos comunIfrIos no onforno dn
bnrrngom. O Imncfo ImodInfo nn rondn fInhn sIdo fonuo nfo o momonfo
dn nIIcno dos quosfIonrIos, oIs n gun nrmnzonndn nIndn no hnvIn
sIdo ufIIIzndn nrn nmIInr sIgnIfIcnfIvnmonfo nfIvIdndos ngrcoIns
IrrIgndns ou n crIno nnImnI. ovoso dosfncnr quo vrIns bnrrngons
fornm consfrudns om 2003 o, nonns no IncIo do 2004, foI ossvoI
ncumuInr um voIumo do gun sufIcIonfo nrn uso. AIndn, ns condIos
cIImfIcns oxcocIonnIs do IncIo do 2004, com fnrfn dIsonIbIIIdndo do
chuvns, fnzInm dns bnrrngons nonns um rosorvnforIo n sor mnIs
Inrgnmonfo ufIIIzndo no orodo do socn. Iorfnndo, Isso oxIIcn, om
grnndo modIdn, o oquono Imncfo orcobIdo oIos bonofIcIrIos nn rondn.
AcrodIfnso quo mnIor Imncfo sor orcobIdo no orodo do socn,
confrIbuIndo nrn umn mnIor osfnbIIIzno nns condIos do roduo o
nbnsfocImonfo do gun. ns onfrovIsfns ronIIzndns nos domIcIIos dn
nmosfrn, n nrfIr dn orcoo do onfrovIsfndos, obsorvouso
O subrojofo no gorou novns ocunos nrn n fnmIIn 83 dos
domIcIIos
o nIforou n rondn do domIcIIo ?5
o nIforou o consumo nIImonfnr dn fnmIIn ?9
A gun no o ufIIIzndn nrn IrrIgno 8? o nrn crIno do oIxos
83
O subrojofo no nIforou n roduo ngrcoIn dosfInndn nrn vondn o
nrn consumo nmbos ?9.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

60
Tubelu qg: IIeitos do sobprojeto - Burrugens
(n=zq)
Ireq. % Ireq. %
Nu rendu du IumiIIu 18 ;,o 6 z,o
No consumo uIImenLur 1q ;q,z zo,8
Nu vurIedude de uIImenLos dIsponiveIs zo 8, q 16,;
Impuctos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
No se ulteroo Aomentoo

Tubelu q6: IIeitos do sobprojeto - Burrugens
(n=zq)
Ireq. % Ireq. % Ireq. %
AumenLo nu produuo ugropecuurIu 1z o,o 1z o,o o o,o
AumenLo do rebunIo domsLIco 1q 8, 1o q1,; o o,o
Reduuo du morLuIIdude de unImuIs 1 q,z 1 q,z 1o q1,;
DIversIdude de produLos cuILIvudos 1q ;q,z zo,8 o o,o
AumenLo do nmero de cuILIvos por uno z1 8;, 1z, o o,o
AumenLo du produuo ugricoIu puru vendu 1q ;q,z q 16,; 1 q,z
AumenLo du produuo ugricoIu puru consumo du IumiIIu 1q ;q,z zo,8 o o,o
VIubIIIzuuo do cuILIvo de vuzunLes nu pocu de secu 1q ;q,z zo,8 o o,o
Mudunu de gusLos com u munuLenuo dos equIpumenLos e dus InsLuIues z q,8 1 q,z o o,o
NoLu: ExIsLem 1 quesLIonurIos de AbusLecImenLoJPoos que Iorum consIderudos como burrugem
No se ulteroo
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Aomentoo iminoio


Tubelu q,: Lso du gou
(n=zq)
Lsos Ireq. %
CrIuuo unImuI 1q ;q,z
CuILIvos em "ureu mIdu" (suIudu) 1z o,o
rrIguuo z 8,
CrIuuo de peIxes 1z,
uzer 1z,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
NoLu: ExIsLem 1 quesLIonurIos de AbusLecImenLoJPoos que Iorum
consIderudos como burrugem

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

6l
Tubelu qS: IIeitos do sobprojeto - Burrugens
(n=zq)
Ireq. %
Nuo se upIIcu 1 q,z
Nuo se uILerou 6 z,o
ReduzIu 1; ;o,8
Nuo se upIIcu z 8,
Nuo se uILerou q ;,
MeIIorou 1 q,z
Nuo se upIIcu z 8,
Nuo se uILerou 1; ;o,8
DImInuIu zo,8
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Nos probIemus cuusudos peIo LrubuIIo de buscur uguu
Nos cusos de doenus nu IumiIIu por cuusu do consumo du uguu
du burrugem
Nu quuIIdude du uguu consumIdu por suu IumiIIu

..q - Sunitrios
64. Iornm ufIIIzndos l6 quosfIonrIos vIIdos, nIIcndos junfo n domIcIIos
bonofIcIndos or subrojofos do moIhorIn snnIfrIn. Os rIncInIs ofoIfos
osIfIvos, sogundo n orcoo dos bonofIcIrIos fornm dn TnboIn 49 n
TnboIn 5l
Inrn 8l dos domIcIIos, houvo moIhorIn no conforfo fsIco no dIn n
dIn dn fnmIIn
O subrojofo romovou mudnnns nos hbIfos do hIgIono dn fnmIIn
om 62 dos domIcIIos
Im nonns um domIcIIo o rosondonfo mnnIfosfou concordnncIn com
n nfIrmnfIvn do quo hnvIn fnIfn do Inforosso no snnIfrIo dovIdo n
hbIfos frndIcIonnIs do hIgIono
onhum domIcIIo mnnIfosfou fnIfn do Inforosso no snnIfrIo dovIdo
nos gnsfos dorIvndos do subrojofo, fnIs como gnsfos com rodufos do
hIgIono o com gun
Im 88 dos domIcIIos no houvo numonfo dos gnsfos com gun
O subrojofo ossIbIIIfou moIhorIn dn rIvncIdndo o dn convIvoncIn
fnmIIInr om 8? dos domIcIIos
Inrn 69 dos domIcIIos, o snnIfrIo crIou novns nocossIdndos om
roIno ns condIos do hnbIfno dn fnmIIn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

62
Aonns um domIcIIo dIscordou dn nfIrmnfIvn do quo o subrojofo
romovou n vnIorIzno do ImovoI
A mofndo concordou com n nfIrmnfIvn do quo o subrojofo moIhorou
ns condIos do roIncIonnmonfo com vIzInhos o nronfos.
65. As orcoos obfIdns oIos osquIsndoros nns vIsIfns confIrmnm os dndos
ncImn. A InsfnIno dos snnIfrIos romovo mudnnn nos hbIfos
hIgIonIcos dn fnmIIn o osfImuInm n domnndn or rodufos do hIgIono
snbo, snbonofo, noI hIgIonIco, fondo Imncfo osIfIvo sobro n snudo.
MoIhorn sIgnIfIcnfIvnmonfo o conforfo fsIco dIrIo dn fnmIIn, n
rIvncIdndo o n convIvoncIn fnmIIInr fomvnmos bnnho com bnIdo o
ngorn fomos chuvoIro. AIom dIsso, gornso rosso or rondn n nrfIr do
novns nocossIdndos. CrInmso novns domnndns o osfmuIo n buscn do
novos subrojofos bombonr gun nrn rosIdoncIns mnIor nrfIcIno
dn comunIdndo nns nfIvIdndos dn nssocIno nssocIndo n nrfIcIno do
nIgumns comunIdndos nn consfruo dos snnIfrIos. ovnmonfo, os
ofoIfos osfo dIrofnmonfo roIncIonndos com n moIhorIn dns condIos do
vIdn dos bonofIcIrIos, com Imncfo mnrgInnI om formos do formno do
cnIfnI socInI.
Tubelu qq: IIeitos do sobprojeto - Sunitrios
(n=1;)
Ireq. %
SIm q z,o
Nuo 1z ;,o
SIm 18,8
Nuo 1 81,
Nuo sube z 1z,
SIm 1o 6z,
Nuo q z,o
SIm 11 68,8
Nuo 1,
SIm 1 q,8
Nuo 1 6,
SIm z 1z,
Nuo 1q 8;,
Reduuo do nmero de cusos de desInLerIu
Reduuo do nmero de cusos de vermInoses
AumenLo dos gusLos com uguu
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
NoLu: Um quesLIonurIo pr-LesLe, por Isso nuo Lem o quesLIonurIo de ImpucLo.
Mudunu dos IubILos de IIgIene
Novus necessIdudes em reIuuo us condIes du IubILuuo
VuIorIzuuo do ImveI

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

63
Tubelu go: IIeitos do sobprojeto - Sunitrios
(n=1;)
Ireq. % Ireq. % Ireq. %
O conIorLo IisIco no dIu u dIu du IumiIIu 1 6, z 1z, 1 81,
MeIIorIu du prIvucIdude e du convIvncIu IumIIIur o o,o z 1z, 1q 8;,
As condIes de reIucIonumenLo com vIzInIos e purenLes o o,o 8 o,o 8 o,o
NoLu: Um quesLIonurIo pr-LesLe, por Isso nuo Lem o quesLIonurIo de ImpucLo.
Pioroo
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
No se ulteroo Melhoroo


Tubelu g1: Problemus du impluntuo do sobprojeto
(n=1;)
Ireq. %
Nuo sube 1 6,
SIm 1 6,
Nuo 1q 8;,
Nuo sube 1 6,
SIm 1 6,
Nuo 1q 8;,
Nuo sube 1 6,
SIm 1 6,
Nuo 1q 8;,
Nuo sube 1 6,
Nuo 1 q,8
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
NoLu: Um quesLIonurIo pr-LesLe, por Isso nuo Lem o quesLIonurIo de ImpucLo.
uILu de InsLuIuuo de uguu nus cusus
Cusus nuo udequudus puru u InsLuIuuo de bunIeIros
uILu de InLeresse devIdo u IubILos de IIgIene LrudIcIonuIs
uILu de InLeresse devIdo u gusLos posLerIores derIvudos do projeLo

..g - Hubituo
66. Iornm ufIIIzndos l4 quosfIonrIos vIIdos, nIIcndos junfo n domIcIIos
bonofIcIndos or subrojofos do hnbIfno. Os rIncInIs ofoIfos osIfIvos,
sogundo n orcoo dos bonofIcIrIos fornm TnboIn 52 o TnboIn 53
O subrojofo moIhorou o conforfo no dIn n dIn dn fnmIIn nrn 93
dos domIcIIos, moIhornndo n convIvoncIn fnmIIInr om ?l dos
domIcIIos
IxIsfo n orcoo do quo n vIdn moIhorou om 64 dos domIcIIos
Im 50 dos domIcIIos, o subrojofo crIou novns nocossIdndos om
roIno ns condIos do hnbIfno dn fnmIIn
Houvo vnIorIzno do ImovoI om 86 dos domIcIIos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

64
6?. Os rIncInIs ofoIfos osIfIvos dos subrojofos do hnbIfno osfo
roIncIonndos com n moIhorn sIgnIfIcnfIvn no conforfo fsIco dIrIo dn
fnmIIn, nn rIvncIdndo o nn convIvoncIn fnmIIInr, nn snudo o nn crIno
do novns domnndns o osfmuIo n buscn do novos subrojofos osfrndn,
omrosfImo rodufIvo, cnnnIIzno do gun do comunIdndo roxImn,
ncho quo umn coIsn uxn n oufrn o Isso o muIfo bom. ovoso nIndn
dosfncnr o osfmuIo n nrfIcIno dn comunIdndo om frnbnIho
nssocInfIvo, osocInImonfo nn fnso do consfruo. Issos ofoIfos fnmbom
osfo dIrofnmonfo roIncIonndos com n moIhorIn dns condIos do vIdn dos
bonofIcIrIos mudnnn nos hbIfos hIgIonIcos dn fnmIIn osfmuIo n
domnndn or rodufos do hIgIono o bons durvoIs nrn o domIcIIo,
gornndo rosso or rondn n nrfIr do novns nocossIdndos. Infrofnnfo,
dndn n rorIn nnfurozn do subrojofo, no ocorro Imncfo nn rondn dns
fnmIIns n cnsn o bon, mns no frnz comIdn nrn ns crInnns.
68. Inrn ns fnmIIns do mnIor rondn, os Imncfos ImodInfos dos subrojofos
do hnbIfno so grnndos, oIs ormIfom ndquIrIr bons durvoIs
domosfIcos, como oIofrodomosfIcos o movoIs. O subrojofo foI Imorfnnfo
nrn moIhornr o ndro do consumo o n qunIIdndo do vIdn. A mnIorIn
dossos bonofcIos nonns so concrofIzn ImodInfnmonfo so o nvoI do
obrozn dn fnmIIn no o oIovndo, ou sojn, so n rondn o sufIcIonfo nrn quo
o domIcIIo fonhn condIos do ronIIznr ns novns nquIsIos.
Tubelu g: IIeitos do sobprojeto - Hubituo
(n=18)
Ireq. %
SIm ,;
Nuo q 6q,
SIm 1 ;,1
Nuo 1 qz,q
SIm 1 ;,1
Nuo 1 qz,q
SIm ; o,o
Nuo ; o,o
SIm 1z 8,;
Nuo z 1q,
NoLu: q quesLIonurIos nuo Lm o quesLIonurIo de mpucLo. DoIs quesLIonurIos Iorum pr-LesLe e doIs reIerem-se u
escoIus ruruIs que uIndu nuo enLrurum em IuncIonumenLo.
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Reduuo nu ocorrncIu de doenus nu IumiIIu
AumenLo nus despesus du IumiIIu
AIgum se mudou du cIdude ou vIIu prxImu puru o domIciIIo
CrIuuo de novus necessIdudes em reIuuo us condIes du IubILuuo
VuIorIzuuo do ImveI

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

65
Tubelu g: IIeitos do sobprojeto - Hubituo

Ireq. % Ireq. % Ireq. %
A vIdu ups o projeLo HubILuuo q z8,6 q 6q, 1 ;,1
As condIes de esLudo de crIunusJudoIescenLes 1 qz,q 1 ;,1 o o,o
O conIorLo no dIu u dIu du IumiIIu 1 ;,1 1 qz,q o o,o
MeIIorIu du convIvncIu IumIIIur q z8,6 1o ;1,q o o,o
As condIes de reIucIonumenLo com vIzInIos e purenLes 1o ;1,q q z8,6 o o,o
NoLu: q quesLIonurIos nuo Lmo quesLIonurIo de mpucLo. DoIs quesLIonurIos Iorumpr-LesLe e doIs reIerem-se u escoIus ruruIs que uIndu nuo
enLrurum em IuncIonumenLo.
No se ulteroo
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
Melhoroo Melhoroo moito


..6 - IletriIicuo rorul
69. Iornm onfrovIsfndos 5 domIcIIos bonofIcIndos or subrojofos do
oIofrIfIcno rurnI. Conformo nrosonfndo dn TnboIn 54 n TnboIn 5?, fodos
os cInco domonsfrnm quo no houvo Imncfo ImodInfo nn rondn, no
consumo nIImonfnr, nn roduo ngroocurIn, no uso do IrrIgno o do
InsfnInos do ngrorocossnmonfo. Infrofnnfo, fodos confIrmnrnm quo n
dIsonIbIIIdndo do onorgIn oIofrIcn ormIfIu n IIumInno rosIdoncInI, o
uso do oIofrodomosfIcos o n vnIorIzno do ImovoI.
?0. Imborn no fonhn sIdo obsorvndo Imncfo ImodInfo nn rondn, omrogo o
roduo, ns Imrossos dn osquIsn do cnmo ormIfIrnm confIrmnr quo
o Imncfo ImodInfo no bomosfnr dn ouIno bonofIcIrIn do subrojofos
do oIofrIfIcno o muIfo grnndo. Inrn ns fnmIIns do mnIor rondn, os
Imncfos ImodInfos so mnIoros, oIs ormIfo ndquIrIr bons durvoIs
domosfIcos, como nnfonn nrnboIIcn, TV om coros, goIndoIrn o
oquInmonfos nrn roduo. O subrojofo foI Imorfnnfo nrn moIhornr
o ndro do consumo. A rIncInI fonfo do IIumInno do domIcIIo nnfos
orn quorosono o nssou n sor n rodo ubIIcn do onorgIn. A mnIorIn dossos
bonofcIos nonns so concrofIzn ImodInfnmonfo so o nvoI do obrozn dn
fnmIIn no o oIovndo, ou sojn, so n rondn o sufIcIonfo nrn quo o domIcIIo
fonhn condIos do ndquIrIr oIofrodomosfIcos ou oquInmonfos oIofrIcos
voIfndos nrn roduo. Os ofoIfos so onormos mnIor conforfo, ncosso n
mnIs Informno, dIvorsIfIcno dn nIImonfno om nIguns cnsos dovIdo n
ossIbIIIdndo do consorvno, ofc. Inrn oucos, o ossvoI InsfnInr bombns
d'gun nrn nbnsfocImonfo domosfIco o IrrIgno do oquonns rons.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

66
Tubelu gq: IIeitos do sobprojeto - IletriIicuo Rorul
(n=)
Ireq. %
AumenLo du rendu 1oo,o
AumenLo do consumo uIImenLur 1oo,o
AumenLo du vurIedude de uIImenLos dIsponiveIs 1oo,o
MeIIoru du quuIIdude dos uIImenLos consumIdos 1oo,o
AumenLo do Lempo de conservuuo dos uIImenLos consumIdos 1oo,o
NoLu: Trs quesLIonurIos suo pr-LesLe.
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
No se ulteroo


Tubelu gg: IIeitos do sobprojeto - IletriIicuo Rorul
(n=)
Ireq. % Ireq. %
CrIuuo de InsLuIues de ugroprocessumenLo 1oo,o o o,o
nsLuIuuo de projeLos de IrrIguuo em ussocIuuo 1oo,o o o,o
AbusLecImenLo de uguu resIdencIuI 1oo,o o o,o
IumInuuo puru u resIdncIu o o,o 1oo,o
ULIIIzuuo de eIeLrodomsLIcos o o,o 1oo,o
EscoIu noLurnu 1oo,o o o,o
IumInuuo pbIIcu 1oo,o o o,o
VuIorIzuuo do ImveI o o,o 1oo,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
NoLu: Trs quesLIonurIos suo pr-LesLe.
IIeitos
No Sim

Tubelu g6: IIeitos do sobprojeto - IletriIicuo Rorul
(n=)
Ireq. %
Nu produuo ugricoIu 1oo,o
No uumenLo do rebunIo domsLIco 1oo,o
DIversIdude de produLos cuILIvudos 1oo,o
AumenLo du produuo ugricoIu puru vendu 1oo,o
AumenLo du produuo ugricoIu puru consumo du IumiIIu 1oo,o
No se ulteroo
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
IIeitos
NoLu: Trs quesLIonurIos suo pr-LesLe.

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

6?
Tubelu g,: IIeitos do sobprojeto - Lso du eletriIicuo rorul
(n=)
Ireq. %
BeneIIcIumenLo e processumenLo de produLos 1oo,o
CrIuuo unImuI (cercu eILrIcu, guIpes de crIuuo) 1oo,o
ProjeLos de IrrIguuo 1oo,o
NoLu: Trs quesLIonurIos suo pr-LesLe.
No hoove
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

?l. MuIfos bonofIcIrIos do onorgIn so fnmIIns oxfromnmonfo obros.
CInrnmonfo, o o ubIIco monos dofndo do rocursos, como donuncIndo oIo
rorIo fnfo do no ossurom soquor dIsonIbIIIdndo do onorgIn. O
domIcIIo nssn n for ncosso n onorgIn, o quo Iho frnz o conforfo dn
IIumInno oIofrIcn om subsfIfuIo n InmnrInn, com gnnhos do snudo
sIsfomn rosIrnforIo o vIso o nfo mosmo n ossIbIIIdndo do froquonfnr n
nIfnbofIzno do nduIfos n noIfo quo so fornn vIvoI nn comunIdndo.
Infrofnnfo, nrn cnsos oxfromos do obrozn, os bonofcIos docorronfos o
ImodInfos so modosfos, oIs no so obsorvn numonfo do nfrImonIo
domosfIco oIofrodomosfIcos, o domIcIIo confInun som gun cnnnIIzndn o
frnfndn, som bnnhoIro o com Insogurnnn nIImonfnr.
?2. Mosmo nrn nquoIos om moIhoros condIos do rondn, hnvIn n oxocfnfIvn
do quo n dIsonIbIIIdndo do onorgIn udosso soIucIonnr robIomns do
nbnsfocImonfo do gun domosfIcn o mosmo o uso dn IrrIgno om suns
nfIvIdndos rodufIvns. Infrofnnfo, n onorgIn ImInnfndn nns
comunIdndos vIsIfndns o monofsIcn, o quo Imodo os ngrIcuIforos do
ufIIIznr mnIs InfonsIvnmonfo ossn onorgIn nrn fIns rodufIvos. Aosnr do
cusfo dn onorgIn sor roIbIfIvo nrn IrrIgno, os morndoros mnIs
roxImos n mnnnncInIs do gun quoIxnmso or no odorom ufIIIznr
oquonns bombns o oquInmonfos mnIs sImIos om oquonns rons. Isso
vnIo fnmbom nrn mquInns monoros, como IcndoIrns. Trnfnmso,
orfnnfo, do InIcInfIvns quo so onconfrnm IImIfndns oIn nnfurozn do
subrojofo. Infrofnnfo, n mudnnn nrn o ndro frIfsIco no o do
soIuo sImIos, oIs sob o ndro monofsIco, fodns ns fnmIIns so
onqundrndns nn cnfogorIn do consumIdor do bnIxn rondn, ngnndo umn
fnrIfn mnIs bnIxn. o so frnfn nonns do nIfornr os cusfos do
ImInnfno, dndo quo o ndro frIfsIco o mnIs cnro, mns fnmbom do
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

68
oquncIonnr um robIomn do vInbIIIdndo oconomIcn do uso dn onorgIn nrn
fIns rodufIvos om comunIdndos obros.
?3. !m Imncfo ImodInfo dn onorgIn odo sor vorIfIcndo fnmbom nn
oducno. Inrn nIgumns comunIdndos, fornnso ossvoI for umn oscoIn
nofurnn o cursos do nIfnbofIzno do nduIfos. Tnmbom foI moncIonndo quo
o rondImonfo oscoInr, fnnfo om cnsn qunnfo nn rorIn oscoIn, moIhorn
om funo dn moIhor IIumInno o do mnIs ncosso n Informno
roIcIndn oIn foIovIso.
?4. O subrojofo osfImuIn n nrfIcIno dn comunIdndo om nfIvIdndo
nssocInfIvn nonns no orodo dn InsfnIno, qunndo o nocossrIn n
confrnnrfIdn om frnbnIho do mufIro, gornImonfo nn ronrno do
forrono nrn coIocno dos osfos o InsfnIno dos cnbos. o h nfIvIdndo
comunIfrIn do mnnufono dn rodo, quo o nssumIdn oIn comnnhIn
dIsfrIbuIdorn. O ngnmonfo oIo consumo dn onorgIn o oIn rorIn
mnnufono o ronIIzndo or moIo do fnrIfns IndIvIdunIs, or domIcIIo, no
sondo do ndmInIsfrno comunIfrIn. osso sonfIdo, no h grnndo
Imncfo om formos do osfImuIo no nssocInfIvIsmo nos n ImInnfno.
Isso no sIgnIfIcn dIzor quo no hnjn formno do cnIfnI socInI, dndo quo
n rosonn dn onorgIn ormIfo ncosso n Informno, oducno, o ongondrn
um rocosso do novns roIvIndIcnos.
.., - Agroindstriu
?5. Iornm onfrovIsfndos 8 domIcIIos bonofIcIndos or subrojofos rodufIvos
do ngroIndusfrIn. n TnboIn 58 n TnboIn 60 osfo dndos quo domonsfrnm
um ofoIfo mnrgInnI ou nuIo dos subrojofos ngroIndusfrInIs sobro n
roduo o n rondn.
?6. A mnIorIn dos subrojofos do ngroIndusfrIns fom frncnssndo orquo
domnndnm mnIor cnncIdndo do gosfo, o mnIs comIoxo or domnndnr
conhocImonfos do gosfo dn roduo o dn comorcInIIzno. O frncnsso
dovoso fnmbom n dIfIcuIdndo do so conquIsfnr umn osfrufurn
orgnnIzncIonnI coIofIvn nrn oornr umn vordndoIrn omrosn, como
qunIquor nogocIo om um nmbIonfo do morcndo comofIfIvo.
??. IxIsfom cnsos om quo surgom robIomns ndmInIsfrnfIvos, cujn soIuo
nom somro nfondo os nnsoIos dn comunIdndo. Im rImoIro Iugnr,
onconfrnso n dIfIcuIdndo do ndmInIsfrnr n nrfIcIno dn comunIdndo
nos osforos do frnbnIho o nn dIsfrIbuIo dos rosuIfndos fInnncoIros. Tom
so fornndo umn fnrofn comIoxn n consfruo do um sIsfomn ncoIfvoI do
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

69
romunorno or osforo. O comorfnmonfo oorfunIsfn or nrfo do
nIguns Iovn no dosconfonfnmonfo o n dosInfogrno do gruo. Isso fIo do
comorfnmonfo o fIco om fonfnfIvns do orgnnIzno coIofIvn om
comunIdndos quo no ossuom ossn frndIo. o h mocnnIsmos
cuIfurnIs do unIo ou osfmuIo, ou nIndn, no so consoguo crInr nrrnnjos
InsfIfucIonnIs formnIs ou InformnIs, cuIfurnIs quo ossnm InIbIr
comorfnmonfos do fIo oorfunIsfn. Im sogundo Iugnr, oxIsfo rosIsfoncIn
or nrfo dns comunIdndos om ngunrdnr n nnfurnI mnfurno dos
subrojofos rodufIvos. Isso robIomn osf roIncIonndo com ns rorIns
nocossIdndos bsIcns o ImodInfns dos obros, quo oxIgom soIuos no curfo
rnzo. AssIm, muIfns fnmIIns nbnndonnm o subrojofo o, no fInnI, nonns
nIgumns nssumom n gosfo, o frnbnIho o os bonofcIos.
Tubelu gS: IIeitos do sobprojeto - Agroindstriu
(n=8)
Ireq. % Ireq. %
Nu rendu du IumiIIu 6 ;,o z z,o
No consumo uIImenLur ; 8;, 1 1z,
Nu vurIedude de uIImenLos dIsponiveIs ; 8;, 1 1z,
Nu quuIIdude do produLo consumIdo ; 8;, 1 1z,
Impuctos
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
No se ulteroo Aomentoo

Tubelu gq: IIeitos do sobprojeto - Agroindstriu
(n=8)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
AumenLo nu produuo ugropecuurIu 1 1z, 6z, z z,o o o,o
AumenLo do rebunIo domsLIco q o,o q o,o o o,o o o,o
DIversIdude de produLos cuILIvudos 1 1z, ;, q o,o o o,o
AumenLo du produuo ugricoIu puru vendu 1 1z, 6 ;,o 1 1z, o o,o
AumenLo du produuo ugricoIu puru consumo du IumiIIu 1 1z, 6z, z z,o o o,o
Reduuo de gusLos com processumenLo de produLos ugricoIus, Ioru du comunIdude ;, ;, 1 1z, 1 1z,
Reduuo do Lempo gusLo com processumenLo ;, 6z, o o,o o o,o
Reduuo do cuILIvo de produLos nuo-processudos peIo projeLo 1 1z, 6 ;,o o o,o 1 1z,
ConLrIbuIuo no uumenLo dus vendus de produLos no mercudo 1 1z, 6z, z z,o o o,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
No se uplicu iminoio Aomentoo

No se ulteroo

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?0
Tubelu 6o: IIeitos do sobprojeto - Agroindstriu, geruo de novus
ocopues puru u Iumiliu
(n=8)
Ireq. %
SIm 6 ;,o
Nuo z z,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de
cuso zooq.

j.q - A dimenso relotioo do Renoscer sohre o populoo rurol pohre do
Estodo de Pernomhuco
?8. Isfn soo nrosonfn nIguns rosuIfndos bnsondos nn comnrno do
Informnos roforonfos nos rojofos ICI!II do Isfndo do Iornnmbuco o
IndIcndoros obfIdos n nrfIr dos mIcrodndos rogIsfros unIfrIos dn
nmosfrn do Conso omogrfIco do 2000 do IICI. VIsn fundnmonfnImonfo
obfor umn nvnIIno nroxImndn dn dImonso roInfIvn dosfos subrojofos
om formos do sou Imncfo no conjunfo dn ouIno rurnI obro dosfo
Isfndo. Inrn Isfo fornm osfImndos ndIcos do obrozn dosngrogndos or
munIcIos ondo fornm oxocufndos oIo monos um dosfos rojofos. A
nrfIr dosfos ndIcos foI obfIdn fnmbom umn osfImnfIvn do numoro do
ossons o do fnmIIns sIfundns nbnIxo dn IInhn do obrozn, sondo osfos
vnIoros comnrndos com o numoro do ossons o do fnmIIns nfondIdns or
osfos subrojofos. Iornm obfIdos dosfn formn IndIcndoros dn roIno onfro
o numoro do bonofIcIndos o n ouIno obro sIfundn om cndn munIcIo.
?9. Issn osfImnfIvn o roIImInnr nn modIdn om quo umn nvnIIno do
Imncfos rorInmonfo dIfn dovo sor dosonvoIvIdn n nrfIr do umn
osquIsn rojofndn osocIfIcnmonfo com osfn fInnIIdndo, rovIsfn nrn
oufrn ofnn. os nnoxos nrosonfnmso os rocodImonfos ndofndos o
umn cnrncforIzno dofnIhndn do orfII dn obrozn rurnI no Isfndo do
Iornnmbuco. Isso orfII foI oInborndo n nrfIr dns Informnos do Conso
omogrfIco o noIo so nrosonfndns ns rooros dn ouIno fofnI
subdIvIdIdn nos sogmonfos do ouIno obro o no obro nrn cndn
vnrIvoI nnnIIsndn. Ior oxomIo, orconfunI dn ouIno obro o no
obro quo snbo Ior o oscrovor, orconfunI dn ouIno obro o no obro
quo fovo oxorIoncIn do mIgrno, o nssIm or dInnfo nrn cndn vnrIvoI.
80. Irocurouso dImonsIonnr n dImonso do Irojofo !onnscor no confoxfo dn
obrozn rurnI do osfndo, Isfo o, osfImnr o orconfunI do fnmIIns obros
rurnIs bonofIcIndns dIrofnmonfo oIo Irojofo no orodo 20022003. Os
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?l
vnIoros dn TnboIn 6l rosumom o comorfnmonfo dos ndIcos do obrozn
ICT0 rooro do ossons obros, o ICTl
9
InfonsIdndo do
obrozn nos l59 munIcIos do Isfndo do Iornnmbuco com rojofos
!onnscor. Obsorvnso quo nroxImndnmonfo ?5,8 dns ossons quo
vIvom no moIo rurnI ornnmbucnno fornm cInssIfIcndns como sondo
obros. VorIfIcnso fnmbom quo n rooro do obros vnrIn forfomonfo
onfro os munIcIos o vnIor mnImo onconfrndo foI 45,l, ou sojn, l
munIcIo no qunI 45 dn ouIno rurnI o obro, o o vnIor mxImo foI
do onconfrndo om um munIcIo no qunI 9l,6 dn ouIno rurnI o
obro.
Tubelu 61: Istutisticus descritivus reIerentes uos indicudores de pobrezu
IGT{o) e IGT{1) puru o conjonto de 1gq monicipios do Istudo de
Pernumboco e com projetos Renuscer
Istutisticu
Proporo de pobres
- IGT{o)
Intensidude de
pobrezu - IGT{1)
MdIu o,;81 o,q68
N 1q 1q
Somu 1zo,qoo ;q,q6
MuxImo o,q16 o,;o
MinImo o,q11 o,z;6
AmpIILude o,q6z o,qqzq
DesvIo pudruo o,o;q o,oqq
AssImeLrIu -o,;8zo o,zz1o
p1o o,666 o,qq
pz o,;11q o,qo1
po o,;6qq o,q8z
p; o,811 o,zq
pq o,8;oq o,6zz6
pqq o,q1qq o,6868
onLe: MIcro-dudos du umosLru do Censo DemogruIIco - zooo

8l. A InfonsIdndo modIn do obrozn foI do 0,4683, o quo sIgnIfIcn quo n
ouIno obro rurnI do Isfndo gnnhn om modIn umn rondn quo o 46,8
InforIor n IInhn do obrozn ndofndn do !$ ?5,50. Isfn InfonsIdndo do
obrozn fnmbom o bnsfnnfo oscIInnfo no conjunfo dos l59 munIcIos,

9
Os ndIcos do Iosfor, Croor o Thorbocko so Inrgnmonfo ufIIIzndos nn IIfornfurn sobro obrozn. O
ndIco ICT0 o dndo oIn roIno
0
q
P
n
= ondo q o o fofnI do ossons com rondn or cnIfn domIcIIInr
InforIor n IInhn do obrozn o n o o numoro fofnI do ossons nn ouIno. O ndIco ICTl o dndo oIn
roIno
1
1
1
q
i
i
z y
P
n z
=

=

ondo z o o vnIor dn IInhn do obrozn o yI o n rondn or cnIfn domIcIIInr cnso o
domIcIIo fnmIIn sojn obro. Ambos os IndIcndoros fornm osfImndos consIdornndoso o sIsfomn do
ondorno dos mIcrodndos do Conso.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?2
vnrInndo o gn do obrozn modIo
l0
om nfo 49,3 do vnIor dn IInhn do
obrozn. Isfo sIgnIfIcn quo oxIsfom munIcIos do oIovndn InfonsIdndo
modIn do obrozn, com um vnIor mxImo do ?5,0 ou sojn, ondo n rondn
o ?5 InforIor n IInhn dn obrozn, nssIm como munIcIos ondo n
InfonsIdndo dn obrozn o mnIs bnIxn, ondo o vnIor mnImo dosfo IndIcndor
o do 25,8 dofIcIf do 25 do rondn om roIno n IInhn dn obrozn.
82. A dIsfrIbuIo do ndIco do obrozn ICT0, quo nrosonfn n rooro do
obros, rovoIn nconfundn nssImofrIn nognfIvn coofIcIonfo IgunI n 0,?82,
o quo sIgnIfIcn umn forfo conconfrno do munIcIos com ndIco do
obrozn mnIs oIovndo. O confrrIo o obsorvndo nrn o ndIco ICTl, quo
IndIcn n InfonsIdndo dn obrozn. osfo cnso n nssImofrIn o osIfIvn
0,22l, mns com bnIxo vnIor, o quo odo sor Inforrofndo como umn Iovo
conconfrno do munIcIos com vnIoros roduzIdos do InfonsIdndo do
obrozn. Isfns Informnos so confIrmndns nfrnvos dos CrfIco l o
CrfIco 2 quo so os hIsfogrnmns dos vnIoros dos ndIcos ICT0 o ICTl
nrn os l59 munIcIos.
GrIico 1: Histogrumu do indice IGT{o) - proporo de pobres puru os
monicipios do Istudo de Pernumboco com projetos Renuscer
F
r
e
q
u
e
n
c
i
a

r
e
l
a
t
i
v
a
Proporo de pobres FGT(0)
.2 .3 .4 .5 .6 .7 .8 .9
.05
.1
.15
.2
.25
.3
.35



l0
So o vnIor do Il o do x, Isfo sIgnIfIcn quo n dIforonn modIn do rondn om roIno n IInhn do obrozn o
do x/l00. Ior oxomIo, so n InfonsIdndo modIn do obrozn do Isfndo rurnI o IgunI n 0,4583, Isfo
sIgnIfIcn quo om modIn ns rondns dns ossons obros osfo nbnIxo dn IInhn do obrozn om um vnIor
corrosondonfo n 45,83 dosfn. Ou dIfo do oufrn formn, om modIn n rondn dns ossons obros osf
IocnIIzndn om um vnIor quo corrosondo n l00 45,8 = 54,2 dn IInhn do obrozn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?3
GrIico : Histogrumu do indice IGT{1) - intensidude de pobrezu puru os
monicipios do Istudo de Pernumboco com projetos Renuscer
F
r
e
q
u
e
n
c
i
a

r
e
l
a
t
i
v
a
Intensidade de pobreza FGT(1)
0 .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8 .9
.05
.1
.15
.2
.25
.3
.35

83. O CrfIco 3 o um dIngrnmn do dIsorso dos vnIoros dosfos doIs ndIcos
rooro o InfonsIdndo dn obrozn. !ovoIn quo os munIcIos mnIoros
monoros vnIoros do rooro do obros so nquoIos quo fnmbom
nrosonfnm mnIoros monoros vnIoros do InfonsIdndo modIn do obrozn.
Ocorro, orfnnfo, umn corroIno osIfIvn oIovndn onfro osfos doIs
IndIcndoros, o quo IndIcn quo qunndo so nconfunm ns condIos do
obrozn om formos dn nrfIcIno do ossons obros no fofnI dn
ouIno ns condIos do obrozn dosfn ouIno fornnmso fnmbom
mnIs nconfundns.
84. A TnboIn 62 nrosonfn ns osfnfsfIcns doscrIfIvns do nIguns IndIcndoros
comnrnfIvos do nIcnnco do rojofo !onnscor fronfo no conjunfo dn
ouIno obro rurnI do Isfndo. n rImoIrn coIunn so nrosonfndns ns
osfnfsfIcns doscrIfIvns roforonfos no numoro do ossons nn ouIno
rurnI dos l59 munIcIos. IoI osfImndo um fofnI do l.?30.?08 ossons
nrn o Isfndo, com um vnIor modIo do ouIno rurnI munIcInI do
l0.885, vnIor mxImo do 52.259 o vnIor mnImo do l.822. n sogundn
coIunn so nrosonfndns ns mosmns osfnfsfIcns roforonfos no numoro do
ossons obros nn ouIno. Chogouso n umn osfImnfIvn do l.30?.469
ossons obros no fofnI dns rons rurnIs do Isfndo. n forcoIrn, qunrfn o
quInfn coIunns so nrosonfndns osfnfsfIcns sumrIns nrn vnrIvoIs
roforonfos n numoro do domIcIIos nn ouIno, rooro do domIcIIos
obros o numoro do domIcIIos obros nn ouIno. Obfovoso umn
osfImnfIvn do 25l.940 domIcIIos obros nns rons rurnIs do Isfndo. As
duns uIfImns coIunns dn TnboIn 62 rorosonfnm os vnIoros dns roInos
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?4
oxIsfonfos onfro o numoro do ossons bonofIcIndns or subrojofos do
ICI!II o o numoro do ossons obros vnrIvoI roIos, o onfro o numoro
do fnmIIns bonofIcIndns or subrojofos do ICI!II o o numoro do
domIcIIos obros vnrIvoI roIdom.
Tubelu 6: Istutisticus descritivus dos indicudores de pobrezu e do nmero
de Iumilius utendidus pelo projeto Renuscer
Stuts Npess pobrepes ndomic pobredom dompob Iumilius Pessous relpes reldom
MdIu 1o88 8zz zqzq o,66o; 18 16,q6 8o1,6 o,1zq o,1zq
N 1q 1q 1q 1q 1q 1q 1q 1q 1q
Somu 1;o;o8 1o;q6q 8qo 1o,oq8q z1qqo zqq; 1z;qq zo,qq zo,q8
MuxImo zzq ;18 118 o,88 68o 8z q1z o,;qz o,611
MinImo 18zz 8zz q o,qzq z1z z o,oo o,oo
AmpIILude oq; z8q6 111o o,q1qz 668 8zo q1oo o,;q o,6o;
DesvIo pudruo ;1qz zq 16o o,o81z 1oo; 11 6q o,11; o,11
AssImeLrIu z,18 1,;6 z,zz; -o, 1,;8 1,6q 1,611 1,qq; 1,6o
p1o qoq qq qqo o,8; 6qq z6 1qo o,oz1 o,oz
pz 61o; q6; 1 o,6o8q 8;; ;z 6 o,o o,o
po q116 6q8 zo1 o,66q 18o 11 ;;o o,oq8 o,oq8
p; 1qzq q8z; 1 o,;z1; 1qqo zzo 11zo o,1; o,1;
pq zzq1o 18qq qq8q o,;qo8 qoq 1 1;oo o,8 o,q
pqq 6zq; z86z qqo o,8z1; q11 1 z;o o,61 o,;6

egendu:
npess = nmero de pessous nu popuIuuo
pobrepes = nmero de pessous pobres nu popuIuuo
ndomIc = nmero de domIciIIos nu popuIuuo
pobredom = indIce GT(o) reIuLIvo uos domIciIIos
dompob = nmero de domIciIIos pobres nu popuIuuo
IumiIIus = nmero de IumiIIus beneIIcIudus por projeLos PCPR-
pessous = nmero de pessous beneIIcIudus por projeLos PCPR-
reIpes = reIuuo enLre pessous uLendIdus por projeLos PCPR- e nmero de pessous pobres
reIdom = reIuuo enLre IumiIIus uLendIdus por projeLos PCPR- e nmero de domIciIIos pobres.
85. A modIn do fodos os munIcIos dn vnrIvoI roIos roIos roIos roIos, quo IndIcn n rooro
do ossons obros bonofIcIndns dIrofnmonfo oIo ICI!II no orodo
20022003, ncusn um vnIor do 0,l29, o quo sIgnIfIcn quo om formos
modIos os subrojofos do ICI!II nfIngIrnm l2,9 dns fnmIIns obros do
Isfndo.
l
Isfo o um vnIor dn modIn dosfn rooro nrn os l59
munIcIos com rojofos ICI!II, o quo no sIgnIfIcn quo sojn o mosmo
vnIor dosfn rooro nrn o conjunfo dns rons rurnIs do Isfndo. Inrn
cnIcuInr o vnIor modIo nrn fodo o Isfndo do Iornnmbuco bnsfn dIvIdIr o
vnIor dn somn dn vnrIvoI ossons ossons ossons ossons numoro do ossons bonofIcInrIns
ICI! quo o IgunI n l2?454 TnboIn 62 oIo vnIor dn somn dn vnrIvoI
numoro do ossons obros nn ron rurnI do munIcIo obrosos obrosos obrosos obrosos quo o
oIn mosmn fnboIn IgunI n quo l.30?.469, o quo rosuIfn om um vnIor do
9,?5 dns ossons obros rurnIs do fodo Isfndo do Iornnmbuco nfondIdns
oIo rojofo !onnscor.
ll
Isfo sIgnIfIcn quo nrn nbnrcnr o conjunfo dn

ll
I Imorfnnfo dosfncnr quo nn obfono dosfos rosuIfndos comnrnfIvos fomouso o cuIdndo do
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?5
ouIno obro rurnI o Irojofo !onnscor dovorIn confomInr l0 vozos
mnIs fnmIIns do quo o foz nos uIfImos 2 nnos.
86. Isfn consfnfno no fom qunIquor objofIvo do roduzIr o sIgnIfIcndo do
Irojofo. Ao confrrIo, sou nIcnnco o grnndo om formos nbsoIufos, o nndn
dosrozvoI om formos roInfIvos, j quo om nonns 2 nnos nfIngIu
dIrofnmonfo l0 dn ouIno obro, quo como vIsfo rorosonfn mnIs do
?0 dn ouIno rurnI do Isfndo. Trnfnso, Isfo sIm, do ovIdoncInr n
nocossIdndo do rodobrnr os osforos, o quo n dImonso dn obrozn o muIfo
suorIor n dIsonIbIIIdndo nfunI do rocursos nIocndos nrn combnfoIn.
8?. Isfn roIno oxIsfonfo onfro o numoro do ossons bonofIcIrIns o o
numoro do ossons obros om cndn munIcIo no so comorfn do formn
homogonon no Isfndo. n TnboIn 62 obsorvnso quo n fnIxn do vnrIno
nmIIfudo dn vnrIvoI roIos roIos roIos roIos o do 0,?39, oscIInndo do um vnIor mnImo
do 0,003 nonns 3 dos obros rurnIs bonofIcIndos oIo Irojofo n 0,?42
qunso ?5 dos obros bonofIcIndos dIrofnmonfo. Isfn consfnfno IndIcn
quo omborn o foco do Irojofo sojn corrofo no sonfIdo do osfnr bonofIcInndo
nonns os obros rurnIs, n dIsfrIbuIo do rocursos onfro os munIcIos
dovorIn Iovnr om confn ns dIforonns dn dImonso o InfonsIdndo dn
obrozn onfro os munIcIos, o no nonns o vnIor do IH.
88. A TnboIn 63 sumnrIzn ns osfnfsfIcns doscrIfIvns roforonfos n roIno
oxIsfonfo onfro, do um Indo n vnrIvoI vnIor nrovndo nos subrojofos do
ICI!II, o do oufro, ns vnrIvoIs numoro do domIcIIos obros no
munIcIo, rooro do domIcIIos obros o InfonsIdndo dn obrozn. Isfns
roInos odom sor IndIcndoros ufoIs nrn nnnIIsnr como so dIsfrIbudos
os gnsfos no Isfndo. A vnrIvoI roIvnI roIvnI roIvnI roIvnI rorosonfn n roIno oxIsfonfo onfro
o vnIor nrovndo nos rojofos o o numoro do domIcIIos obros no
munIcIo. Isfn vnrIvoI nrosonfn um coofIcIonfo do vnrIno IgunI n
65,? do ncordo com o sou dosvIo ndro do ll?,60 o sun modIn do
l?8,8?, o quo donofn umn forfo oscIIno roInfIvn n sun modIn no Isfndo.
Isfo IndIcn quo os vnIoros dos subrojofos nrovndos nos munIcIos no
gunrdnm muIfn roIno com n qunnfIdndo do domIcIIos obros oxIsfonfos
om cndn um, confIrmnndo n nfIrmno nnforIor sobro o foco do Irojofo o n
dIsfrIbuIo mnIs ou monos oquIfnfIvn do rocursos onfro os munIcIos.
Corfnmonfo om umn nbordngom quo dosso mnIor ondorno nos

vorIfIcnr so nn IIsfngom dos rojofos do Isfndo do Iornnmbuco n ngrogno somn do numoro do
fnmIIns o do ossons or munIcIo odorIn Incorror om duIIcno do confngom. Mns vorIfIcouso quo
nosfo Isfndo, cndn AssocIno o consoquonfomonfo cndn fnmIIn no orn confomIndn com mnIs do
um rojofo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?6
munIcIos com mnIor numoro do obros, forIn so obsorvndo um mnIor
numoro do subrojofos nrovndos do ncordo com n dIsfrIbuIo osncInI dn
ouIno obro. As mosmns consIdornos odom sor foIfns com roIno
ns vnrIvoIs roIro roIro roIro roIro roIno vnIor nrovndo rooro do domIcIIos
obros om cndn munIcIo o roIInf roIInf roIInf roIInf roIno vnIor nrovndo InfonsIdndo
dn obrozn ICTl om cndn munIcIo.
89. Im sumn, os dndos ovIdoncInm quo o nIcnnco do Irojofo no o oquono,
mns nIndn nssIm osf Iongo do nfondor n mnIorIn dn ouIno obro quo
oscIIn do formn consIdorvoI onfro os munIcIos o quo n dIsfrIbuIo dos
rocursos onfro os munIcIos no osf Iovnndo om confn, fnnfo qunnfo
sorIn rocomondvoI, n rooro do obros donfro do cndn munIcIo. O
novo subrojofo do conconfrnr rocursos nos ll munIcIos mnIs obros do
Isfndo vIsn rocIsnmonfo conconfrnr rocursos nns rons do mnIor
conconfrno do obrozn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

??
GrIico : iugrumu de disperso - proporo de pobres e intensidude de
pobrezu puru os monicipios do Istudo de Pernumboco com
projetos Renuscer
P
r
o
p
o
r

o

d
e

p
o
b
r
e
s

F
G
T
(
0
)
Intensidade da pobreza FGT(1)
.2 .4 .6 .8
.2
.4
.6
.8
1

Tubelu 6: Istutisticus escritivus reIerentes reluo vulor uprovudo puru
os projetos PCPR-II e totul de Iumilius pobres nu popoluo rorul
dos monicipios
Stuts relvul relprop relint
MdIu 1;8,8; z;,zz q,;q
N 1q 1q 1q
Somu z8.qqo,;8 q.;6o,q8 6z.qzq,q8
MuxImo 6qz,q 1.1,1 z.qq6,oq
MinImo 1;,8 z8,1o q,8;
AmpIILude 6z,o8 1.q8;,zo z.qz,zz
DesvIo pudruo 11;,6o 1q,8q oo,z8
AssImeLrIu 1,oq z,o z,6
p1o q;, 6q,qo 1o8,oq
pz 8q,qz 1o,61 186,18
po 1;,q zz,;q 1,oo
p; zqz,1q ,q zo,66
pq q11,1q 616,zq qzq,q;
pqq 1z,;8 ;z8,q1 1.16,q

egendu:
ReIvuI = reIuuo enLre vuIor uprovudo dos projeLos PCPR- e nmero de IumiIIus pobres por munIcipIo
ReIprop = reIuuo enLre vuIor uprovudo dos projeLos PCPR- e proporuo de domIciIIos pobres por munIcipIo (indIce
GT(o))
ReIInL = reIuuo enLre vuIor uprovudo dos projeLos PCPR- e InLensIdude de pobrezu por munIcipIo (indIce GT(1))
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?8
GrIico q: Histogrumu du reluo existente entre domicilios beneIiciudos por
projetos PCPR e totul de domicilios pobres por monicipio
f
r
e
q
u
e
n
c
i
a

r
e
l
a
t
i
v
a
Domicilios pobres PCPR / total de domicilios pobres
0 .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7 .8
0
.1
.2
.3
.4

GrIico g: Histogrumu du reluo existente entre vulor uprovudo dos
projetos PCPR-II e nmero de domicilios pobres por monicipio
F
r
e
q
u
e
n
c
i
a

r
e
l
a
t
i
v
a
Relao valor dos gastos - numero de domicilios pobres
0 200 400 600
.05
.1
.15
.2
.25



Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

?9
GrIico 6: iugrumu de disperso entre vulor uprovudo e intensidude de
pobrezu
v
a
l
o
r

a
p
r
o
v
a
d
o

(
R
$
)
intensidade de pobreza
.2 .4 .6 .8
0
200000
400000
600000
800000

GrIico ,: iugrumu de disperso entre vulor uprovudo e proporo de
pobres
v
a
l
o
r

a
p
r
o
v
a
d
o

(
R
$
)
proporcao de pobres - domicilios
.4 .6 .8
0
200000
400000
600000
800000

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

80
Tubelu 6q: Istutisticus escritivus reIerentes dimenso relutivu dos
projetos de constroo de cusus, ubustecimento de gou,
constroo de cisternus e de poos
Stuts reldom relubust
MdIu o,ozq8 o,168
N 1q 18
Somu ,qo8 z1,6o8
MuxImo o,z6qq o,qqo
MinImo o,oooo o,oooo
AmpIILude o,z6qq o,qqo
DesvIo pudruo o,oq o,18q6
AssImeLrIu z,86 1,q18q
p1o o,oooo o,oooo
pz o,oooo o,oooo
po o,oooo o,o;oo
p; o,oqo o,1q6
pq o,1zzz o,1o
pqq o,1q6o o,8qq

egendu:
ReIdom = reIuuo enLre o nmero de IumiIIus beneIIcIudus com projeLos de consLruuo de cusus e o nmero de domIciIIos
nuo prprIos por munIcipIo.
ReIubusL = reIuuo enLre o nmero de IumiIIus beneIIcIudus com projeLos de ubusLecImenLo de uguu, consLruuo de
cIsLernus e de poos e o nmero de domIciIIos sem rede geruI de uguu, poo ou ubusLecImenLo por nuscenLe.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

8l
q. Ioncionumento do Projeto
q.1 - Consideroes 1niciois
90. O funcIonnmonfo do ICI! osf bnsondo om um conjunfo do ofnns quo
dovom sor orcorrIdns nnunImonfo nrn quo os objofIvos sojnm
nIcnnndos. Issns ofnns so cumrIdns do formn bnsfnnfo rgIdn, no
hnvondo ovIdoncIn do ndnfnos o mudnnns no snbor dns confIngoncIns.
Isfo o um onfo do nrfIdn Imorfnnfo o funcIonnmonfo sogundo ns
rogrns o orcobIdo oIos orgnnIzndoros do !onnscor como fonfo do
crodIbIIIdndo quo ovIfn sou dosvIrfunmonfo.
9l. As rogrns do Irojofo so conhocIdns oIos nrfIcInnfos, dos
coordonndoros do consoIho ns nssocInos. o h duvIdns sobro ns ofnns
dofInIdns nnunImonfo, nom sobro o quo osf om jogo qunIs subrojofos
odom sor nrovndos, qunIs ns condIos nrn sun nrovno, rocobImonfo
dos rocursos, oxocuo o mnnufono.
92. O Irojofo dofIno mofns nnunIs do nIcnnco o doformInn o monu do
subrojofos nrn ns dIforonfos mIcromosorogIos do Isfndo do
Iornnmbuco. Tnmbom IncIuI/rofIrn munIcIos sogundo o IH om
conformIdndo com os crIforIos do ron do nbrnngoncIn dn no do Irojofo
dofInIdos no rorIo Acordo do ImrosfImo, nIndn quo os ConsoIhos
MunIcInIs do osonvoIvImonfo !urnI CM! confInuom nfIvos, mosmo
nnquoIos fomornrInmonfo oxcIudos
93. Aosnr dn cInrozn dns rogrns gornIs, h umn ndnfno nnunI do Irojofo
vIsnndo comnfIbIIIznr domnndns ns rosfrIos ornmonfrIns. Obsorvou
so quo ns rogrns gornIs do funcIonnmonfo do rojofo vom sondo soguIdns n
rIscn, mns ns mofns, o roI do subrojofos, quo dovorInm vnrInr somonfo
om funo dn nnfurozn o do orfII dn domnndn dns comunIdndos, o os
rocursos ronIocndos nrn cndn munIcIo mudnm do nno n nno, crInndo
umn corfn Insogurnnn or nrfo do consoIhos o nssocInos qunnfo no
nfondImonfo do domnndns fufurns. Isfn Insogurnnn o mnIor nns
nssocInos o monor nos consoIhos, quo coordonnm osfo rocosso do
nIocno no fomo.
94. A formn do Insoro do ConsoIho MunIcInI do osonvoIvImonfo !urnI
CM! no conjunfo do consoIhos oxIsfonfos no munIcIo o vnrIndn. H
cnsos om quo o CM! o Indoondonfo dos oufros consoIhos o voIfnso
osocIfIcnmonfo nrn o !onnscor. Im um cnso oxfromo, o CM! fom
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

82
comosIo dIsfInfn do oufros consoIhos IIgndos n rofoIfurn, quo so
voIfnm nrn quosfos oducncIonnIs o do snudo, or oxomIo. Im oufros
cnsos h consoIhos mnIs nmIos fnmbom IIgndos n rofoIfurn cujn
funo o coordonnr nfIvIdndos do Innojnmonfo do munIcIo, gornndo
confrovorsIns sobro n formn ndoqundn do roIno com o CM!. SorIn
convonIonfo frnnsformnr o CM!, om umn cnmnrn soforInI rurnI do
ConsoIho do osonvoIvImonfo MunIcInI, foI umn quosfo vorIfIcndn
rIncInImonfo nos munIcIos mnIs ouIosos.
l2

95. H n cInrn orcoo or nrfo dos rorosonfnnfos do consoIhos o
nssocInos quo ns sIfunos do InndImIoncIn o do no cumrImonfo dns
rogrns do Irojofo ImIIcnm Inforruo do fIuxo do rocursos o mosmo
oxcIuso dn nssocIno o nfo do munIcIo. AIndn nssIm, n govornnnn do
!onnscor o nfofndn oIns sIfunos cnrncforsfIcns do cndn munIcIo,
como n ocorroncIn do confIIfos oIfIcos.
96. O cumrImonfo dns rogrns do rojofo ImIIcn om formnIIzno dos
rocossos om cndn ofnn, o quo o crIfIcndo or consoIhos o nssocInos,
quo nIognm dosondor grnndo osforo nrn nfondor n ossns oxIgoncIns.
l3

9?. Issns rogrns osfrIfns do funcIonnmonfo do Irojofo ns vozos odom
mudnr, como no cnso doscrIfo ncImn, so or um Indo gornm umn
dInnmIcn osIfIvn no sonfIdo do sInnIIznr nrn n nocossIdndo do mnnfor o
consoIho o ns nssocInos om funcIonnmonfo, nssogurnr n frnnsnroncIn o
o fIuxo do Informnos, or oufro Indo dIfIcuIfnm sun Infogrno com
oufros rogrnmns o rojofos, quo fnmbom fom suns rogrns o oxIgoncIns,
onvoIvondo umn nrcoIn comum do nrfIcInnfos, quo or vozos duIIcnm
fnrofns.

l2
O nomo ConsoIho MunIcInI do osonvoIvImonfo !urnI o ndofndo om Iornnmbuco como sondo o
ConsoIho do Iumnc, rosonsvoI oIns nos roInfIvns no Irojofo !onnscor. TodnvIn, odom oxIsfIr
oufros consoIhos no munIcIo onvoIvIdos om quosfos do dosonvoIvImonfo rurnI, com umn comosIo
mnIor do mombros dn burocrncIn, rIncInImonfo do Innco do ordosfo o do orgnnIznos como o
Sobrno o do focnIcos rosonsvoIs or rogrnmns do nssonfnmonfo rocursos do Innco do Torrns, or
oxomIo o do crodIfo I!OAI. Ao confrrIo do CM! do Iumnc, ossos consoIhos no mnnfom n
nrfIcIno do 80 do rorosonfnnfos do comunIdndos do bonofIcIrIos. Obsorvouso quo o Irojofo o
fnmbom conhocIdo oIo nomo do I!O!!!A!, IndIcnndo n rosonn do ICI!I no Isfndo. TodnvIn, n
oxIsfoncIn do CM! gnnhn dosfnquo, domonsfrnndo quo h o conhocImonfo do rogrnmn nfunI or
nrfo dos nrfIcInnfos.
l3
A oocn dn ronIIzno dn osquIsn do cnmo IdonfIfIcouso grnndo rosso dos consoIhos nrn n
rovIso, or nrfo do !onnscor, dns oxIgoncIns burocrfIcns. MnIs roconfomonfo, Informnos dos
focnIcos do Irojofo o Innco MundInI do confn do quo foI rosoIvIdn n oxIgoncIn do comrovno do
ngnmonfos no ISS o mosmo Imosfo do !ondn or nrfo dns omroIfoIrns confrnfndns oIns
nssocInos o no fInnncInmonfo dns confrIbuIos no ISS or nrfo dns nssocInos qunndo osfns
docIdom oxocufnr dIrofnmonfo, or confn rorIn, os InvosfImonfos/obrns fInnncIndos. Isfns
oxIgoncIns, nn oocn dn osquIsn do cnmo, ornm um dos rIncInIs mofIvos nrn n InndImIoncIn dns
nssocInos o cnusn do rocInmnos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

83
98. os munIcIos mnIs obros, com rocoIfn oquonn o quo doondom
fofnImonfo dns frnnsforoncIns do osfndo o dn unIo fundo do
nrfIcIno, os rocursos do Irojofo nssumom grnndo ImorfnncIn, sondo,
om nIguns cnsos, o unIco rocurso suIomonfnr no qunI o munIcIo fom
ncosso. Im oufros munIcIos, mosmo obros, com mnIor ouIno o umn
rocoIfn um ouco mnIs oIovndn, omborn os rofoIfos no dosrozom os
rocursos, n ImorfnncIn nfrIbudn o monor. o quo fnmbom roduz n o
Inforosso dn IrofoIfurn om confroInr o ou coordonnr ns nfIvIdndos do
CM!. TnI sIfuno odo fnnfo rosuIfnr om Ioros condIos nrn sou
funcIonnmonfo fnIfn do noIo IogsfIco qunnfo nn sugosfo do
frnnsformnr o CM! om um consoIho InsorIdo no conjunfo do consoIhos,
como foI moncIonndo.
99. A rosonfo soo coIocn onfnso nn doscrIo do como do fnfo funcIonn o
Irojofo !onnscor om Iornnmbuco. As roocunos roInfIvns ns
consoquoncIns do sun osfrufurn do govornnnn o dn nrfIcIno
comunIfrIn sobro o cnIfnI socInI soro dIscufIdns nn soo roInfIvn n osfo
fomn.
Box S: Responsubilidudes dos principuis utores e urticoluo entre eles
l. l. l. l. AssocInos comunIfrIns bonofIcIrIns do Irojofo AssocInos comunIfrIns bonofIcIrIns do Irojofo AssocInos comunIfrIns bonofIcIrIns do Irojofo AssocInos comunIfrIns bonofIcIrIns do Irojofo
IdonfIfIcn ns nocossIdndos dn comunIdndo
IrIorIzn or ordom do nocossIdndos ns domnndns dn comunIdndo
IInborn os subrojofos
IIogo o ComIfo do ConfroIo
!ocobo rocursos do subrojofo o/ou ConsoIho
Ixocufn n obrn
IInborn roInforIos do rogrosso/oxocuo
IInborn n rosfno do confns o onvIn no Irojofo
2. ConsoIhos MunIcInIs ConsoIhos MunIcInIs ConsoIhos MunIcInIs ConsoIhos MunIcInIs
SoIocIonn ns comunIdndos mnIs obros
IrIorIznr ns domnndns dns comunIdndos mnIs obros
IInborn o Inno do no do ConsoIho
AnnIIsn, nrovn ou rojoIfn os subrojofos dns comunIdndos
!Iborfn/nIocn rocursos ns nssocInos rogrnmn IumncI
Acomnnhn o fIscnIIzn n oxocuo do subrojofos fInnncIndos
Irosfn nssossorIn ns nssocInos
IInborn n rosfno do confns
3. 3. 3. 3. !nIdndo TocnIcn do !onnscor !nIdndo TocnIcn do !onnscor !nIdndo TocnIcn do !onnscor !nIdndo TocnIcn do !onnscor
AnnIIsn o nrovn os Innos do no dos ConsoIhos
AIocn rocurso ns AssocInos o ConsoIhos
Acomnnhn n nIocno dos rocursos nrn ns AssocInos o ConsoIhos
Irosfn nssIsfoncIn focnIcn o cnncIfno nos ConsoIhos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

84
q.1.1 - Viubilizundo u eIetivu descentrulizuo: Lnidudes Tcnicus Regionuis
l00. Ao Indo dn frnnsforoncIn do rosonsnbIIIdndos nrn os consoIhos o
nssocInos, dovoso dosfncnr quo n dosconfrnIIzno dos oscrIforIos
focnIcos nroco for sIdo um oIomonfo chnvo nrn o funcIonnmonfo dos
ConsoIhos o do rorIo !onnscor. Os oscrIforIos fom dosomonhndo um
noI do nssossorIn, do suorvIso o vIgIInncIn quo roduzom o osno nrn
n frnnsgrosso dns rogrns. IncIIIfnm n dIfuso dns Informnos roIovnnfos
sobro o Irojofo nrn ns comunIdndos o os mombros dn socIodndo cIvII o
crIn um noxo com n confInuIdndo dns nos.
l4
n vordndo, o Irojofo oorn
com rogrns dofInIdns om !ocIfo n nrfIr dn concoo o rocodImonfos
confIdos no Irojocf ArnIsnI ocumonf o no MnnunI do Oornos, mns
do formn dosconfrnIIzndn o sob forfo suorvIso dos rorosonfnnfos do
Irojofo.
l0l. AIndn quo hnjn rofnfIvIdndo do focnIcos o o rocosso do dosconfrnIIzno
osfojn om curso, orcobouso, nns vIsIfns o no Iovnnfnmonfo do cnmo, quo
n rosonn cofIdInnn dos focnIcos
l5
nns comunIdndos forfnIoco n Imngom
do um Irojofo nrorIndo oIn comunIdndo IocnI o om confrnosIo n um
Irojofo do govorno osfndunI, do doufndos o do omroIfoIrns. Iornocor
nssIsfoncIn focnIcn nos bonofIcIrIos nn mnIorIn ngrIcuIforos no consfn
dns nfIvIdndos dns !nIdndos TocnIcns !ogIonnIs, n dosoIfo dn
ImorfnncIn dosfn nfIvIdndo, rossnIfndn IncIusIvo oIos focnIcos do Irojofo
Isfo confIrmn n cInrozn do roosIfo do nfunr nn dIsfrIbuIo do Infrn
osfrufurn, mosmo quo osfn osfojn roIncIonndn n subrojofos rodufIvos.
l6

l02. Im gornI, n nfuno dos focnIcos do !onnscor o vIsfn como osIfIvn. A
dosconfrnIIzno dns !T! no o cnrncforIzndn como umn IngoroncIn do
Isfndo nn nfuno do odor IocnI. o so obsorvou, nosfo onfo, umn
rufurn cInrn no ndro do roInos onfro govorno o comunIdndos obros
oIns confInunm onxorgnndo os focnIcos como nquoIos quo Ihos odom

l4
As oquIos rogIonnIs dIvIdom os rojofos quo dovom suorvIsIonnr, oxIsfo um focnIco quo ncomnnhn
os CM! dos munIcIos dn rogIo. Os focnIcos fom moIos do frnnsorfo ndoqundo cnrros ndquIrIdos
oIo sIsfomn do IonsIng o umn sodo quo confrnIIzn ns oornos os oscrIforIos fom umn socrofnrIn do
ncomnnhnmonfo dos rojofos o ncosso no sIsfomn do Informnos do rogrnmn MIS. O rogImo do
frnbnIho o bnsondo om nvnIIno do dosomonho dos focnIcos, quo mnnfom umn rofInn Infonsn do
ncomnnhnmonfo dos rojofos, do rocobImonfo do Idoros do nssocInos, do dIscusso com os
dIrIgonfos dos consoIhos. Issns nfIvIdndos do suorvIso so rogIsfrndns nrn umn nvnIIno
frImosfrnI, dn qunI doondo n confInuIdndo do confrnfo do cndn um doIos.
l5
O Iovnnfnmonfo do cnmo mosfrou quo oxIsfom dIsnrIdndos nn roIno numoro do rojofos or
focnIco nns dIsfInfns !T! o Isfo odo sor crodIfndo no um rocosso do dosconfrnIIzno nIndn om
curso.
l6
Iodoso obsorvnr quo o fnfo do quo nrfo dos focnIcos sojn comosfn or ongonhoIros ngronomos no
rosuIfou om dosvIos do funo, umn voz quo ns !.T. frnbnIhnm sob rgIdn rogrnmno.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

85
concodor bonofcIos, o no como nquoIos quo Ihos odom njudnr n rosoIvor
do formn nufonomn sous robIomns. Issn roIno nfo corfo onfo o
Indoondonfo dn no dos rorIos focnIcos, o rofIofo mnIs n hornnn
cuIfurnI dn ouIno bonofIcIrIn. vor Soo 5. sobro cnIfnI socInI
q.z - O Popel dos Conselhos Municipois de Desenooloimento Rurois (CMDRJ
l03. Como foI vIsfo, o CM! o o ConsoIho do Irojofo !onnscor om
Iornnmbuco, mns sou osno do nfuno o dIvIdIdo com oufros consoIhos
om vrIos munIcIos. A formno do CM! no IncIo do rojofo InIcInso
com n comunIcno dos focnIcos do !onnscor do suns cnrncforsfIcns,
nmInmonfo dIvuIgndns. O rocosso odo sor comnndndo or um Idor
comunIfrIo, or um funcIonrIo dn rofoIfurn, oIn Igrojn, sIndIcnfo, ou
or combInnos vnrIndns dossos nforos socInIs. n mnIorIn dos cnsos
nnnIIsndos o noI do IIdornnn foI do focnIcos do !onnscor o dns
rofoIfurns munIcInIs. o onfnnfo, n comosIo do consoIho dIfIcuIfn n
ossIbIIIdndo do formno som n nrfIcIno do um corfo numoro do
comunIdndos obros, o quo gnrnnfo, dosdo o IncIo, mnIor frnnsnroncIn o
fIuIdoz dns Informnos.
l04. H cInrns ovIdoncIns do quo no Isfndo do Iornnmbuco n formno do
CM! dso n nrfIr dn oxIsfoncIn rovIn do orgnnIznos quo nfunm
junfo ns comunIdndos. Isfo o ovIdoncIndo nn mono do focnIcos do
Covorno IsfndunI como sondo IIdornndo comunIdndos nnfos mosmo dn
oxIsfoncIn do CM!. SIndIcnfos o movImonfos socInIs, nssIm como ns
rorIns nssocInos so moncIonndns.
l?
A TnboIn 88 mosfrn quo
rogrnmns nnforIoros IC!II IncIusIvo j hnvInm crIndo umn bnso quo o
orcobIdn como InfIuonfo oIos nfunIs rorosonfnnfos do CM!
onfrovIsfndos.
l05. As rogrns do Irojofo roquorom umn mnIor nrfIcIno dns nssocInos no
consoIho 80 dos nrfIcInnfos, com dIroIfo n vofo, so sous
rorosonfnnfos. Qunndo oxIsfom oucns nssocInos nrn comor o
CM!, n osfrnfogIn dos focnIcos do !onnscor o sugorIr quo nIgumns
nssocInos mnIs nfunnfos fonhnm 2 rorosonfnnfos. Qunndo oxIsfom
muIfns nssocInos, buscnso numonfnr n nrfIcIno coIocnndo um oufro
rorosonfnnfo do nssocIno como suIonfo do um fIfuInr. O numoro

l?
H monos oIogIosns do onfrovIsfndos n confrIbuIo do IICA nn formno do um ombrIo do um
IInno MunIcInI om AmnrnjI, nn Zonn dn Mnfn Iornnmbucnnn. Tnmbom n nfuno do Irorondn
fInnncIndo oIn ngoncIn nIom, CTZ o Iombrndn nos munIcIos ondo nfun.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

86
mnImo do nrfIcInnfos o do l6 mombros, sondo quo h CM! com nfo
30 nrfIcInnfos fIfuInros.
l8

l06. As AssocInos nrfIcInnfos do CM! om Iornnmbuco so onfIdndos
jurdIcns formnImonfo consfIfudns, o quo sIgnIfIcn quo dovom
rovIdoncInr umn documonfno ndoqundn nrn fnI, onfo quo Infroduz
um oIomonfo do soIoo.
l9
Im corfos munIcIos, n nfuno dn rofoIfurn
o/ou do sous rorosonfnnfos nfonun o robIomn, ngnndo ns InscrIos
domnndndns. Im Iornnmbuco foI oIovndo o numoro do nssocInos quo
ndmIfIrnm for dIfIcuIdndos fnnfo nrn roguInrIznr n nssocIno qunnfo
nrn obfor os documonfos nocossrIos nrn sous nssocIndos.
20

l0?. Como mosfrn n TnboIn 65, nbnIxo, h umn forfo rosonn dn rofoIfurn o
do sous nssocIndos, dos TocnIcos do ICI! o dos SIndIcnfos o movImonfos
socInIs nnfos dn crIno do CM! o fnmbom no rocosso do sun crIno.
!ofIofIndo umn sIfuno rorIn do Iornnmbuco, h fnmbom n mono n
nrfIcIno do oIfIcos dn oosIo qunso l0, o quo muIfns vozos
rosuIfn nn nfuno nrnIoIn do CM! om roIno n rofoIfurn o nos
consoIhos n oIn IIgndos. VnIo rossnIfnr um numonfo nn nrfIcIno dns
IIdornnns do comunIdndos gornImonfo dIrIgonfos do nssocInos
IognIIzndns, mosfrnndo um rogrosso om roIno n sIfuno nnforIor n
crIno do CM!, ovIdoncIndn nn TnboIn 88.
l08. o quo so roIncIonn n osfrufurn do CM!, sun nnIIso mosfrn um corfo
nrrnnjo onfro rofoIfurn o rorosonfnnfos dns comunIdndos onqunnfo quo
no cnrgo do rosIdonfo o socrofnrIn rodomInnm funcIonrIos dn
rofoIfurn, no cnrgo do fosouroIro jusfnmonfo nquoIo com
rorosonfnnfos do monor nvoI oducncIonnI rodomInnm rorosonfnnfos
do nssocInos. Chnmn nfono fnmbom n frngIIIdndo dn nrfIcIno dns
OC o dos SIndIcnfos nn dIroforIn do CM!, o quo mosfrn n consIsfoncIn
do nrrnnjo InsfIfucIonnI moncIonndo. !mn nnIIso dofnIhndn do orfII dn

l8
As rogrns formnIs do Irojofo dofInIdns om sou MnnunI no osfnboIocom numoro mnImo ou mxImo
nrn os consoIhos, rocomondnndo quo sojn dofInIdo sogundo rogrns do bom sonso nom muIfo roduzIdo
n onfo do comromofor sun rorosonfnfIvIdndo, nom muIfo nmIo, n onfo do rojudIcnr o bom
dosomonho dns rounIos. SIndIcnfos o OrgnnIznos oCovornnmonfnIs quo comrovndnmonfo
nfuom junfo no ubIIco nIvo do ICI!II so consIdorndos rorosonfnnfos dns comunIdndos,
fIoxIbIIIznndo n rogrn do 80, moncIonndn ncImn..
l9
ovnmonfo, cnbo n rossnIvn do quo ns rogrns do ICI!II no obrIgnm quo os rorosonfnnfos do
ConsoIho sojnm nssocInos formnImonfo consfIfudns, fnI como so d no Isfndo do So InuIo
OIIvoIrn, 2004.
20
Quosfos do nfrIbuIos IognIs do dIroIfos do rorIodndo, nIndn quo no InforfIrnm dIrofnmonfo no
rocobImonfo do bonofcIos do !onnscor, nfofnm sun Infogrno com oufros rojofos. Ior oxomIo, como
dIsfrIbuIr morndIns, rodos do nbnsfocImonfo om rogIos com grnvos robIomns do roconhocImonfo do
ffuIos do osso dn forrn, como nn Zonn dn Mnfn do Iornnmbuco Im InImnros.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

8?
dIroforIn o do rosIdonfo do CM! o foIfn nn TnboIn 9l nn soo sobro
cnIfnI socInI.
Tubelu 6g: Liderunu nu Iormuo do Conselho
(n=q)
Tipos de Liderunu Ireq. %
TcnIcos do PCPR z 8,1
PreIeILuru ;6,;
ONG's 6 1q,o
greju 6 1q,o
SIndIcuLos e movImenLos socIuIs 1q z,6
Iderunus dus comunIdudes 1q qq,z
PoIiLIcos IIgudos uo governo 1o z,
PoIiLIcos du oposIuo 11,6
OuLros 6 1q,o
Auo SocIuI do MunIcipIo 1 z,
CenLro dus MuIIeres 1 z,
ComercIunLes, represenLunLes uvuIsos, EBAPE 1 z,
Ebupe - PA 1 z,
CA 1 z,
ncru 1 z,
Sudene 1 z,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

l09. A soIoo dns nssocInos rorosonfndns no CM! o crucInI nrn sou bom
funcIonnmonfo. Isf cInro nrn fodos quo oxIsfom IImIfnos o quo osfns
odom nfofnr n comosIo ndoqundn dos consoIhos. O onfo o quo oxIsfo
umn rosoIoo do nssocInos, umn voz quo nIgumns doIns, or osfnrom
InndImIonfos com os oufros fInnncInmonfos rosfno do confns do
ICI!I ou mosmo crodIfo comunIfrIo, no so IncIudns. Imborn osso
fIo do InndImIoncIn no Imon, oIo monos n rIncIo, n nrfIcIno
do rorosonfnnfos nos consoIhos, n sIfuno no o bom vIsfn o fondo n sor
orcobIdn oIos domnIs como comromofodorn do fodo. Issn nfIfudo o
osIfIvn nn modIdn om quo n rosso do conjunfo o som duvIdn um
mocnnIsmo do confroIo nrn ovIfnr robIomns. o onfnnfo, o robIomn o
or vozos confornndo or osfrnfngomns, como, IndIcnr um CIubo do
Mos no Iugnr dn nssocIno quo n rIncIo rorosonfn n comunIdndo.
ll0. H cnsos do nrfIcIno do rorosonfnnfos do nssocInos urbnnns quo
om gornI nfunm como dInrIsfns om fnrofns ngrcoIns o fnmbom do
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

88
rorosonfnnfos dos movImonfos socInIs orgnnIzndos, como M!T o MST.
Isfo mosfrn quo ns rogrns do rogrnmn no Imodom quo os CM!
nrosonfom umn gnmn bnsfnnfo vnrIndn do vIsos do nrfIcIno nrn
romoo do dosonvoIvImonfo.
lll. A rosonn do OC nIndn quo muIfo roduzIdn om Iornnmbuco o do
corfos fIos do rogrnmns rodos do ngroIndusfrIn fnmbom nfofnm n
comosIo dos consoIhos o suns rofInns. A nrfIcIno do II, do
Sobrno ou do OC condIcIonn n sIsfomfIcn do nfuno, fomns, onfnsos o
orfnnfo, o ronI funcIonnmonfo dos consoIhos.
ll2. ConcIuIso quo os consoIhos fom funcIonndo como InsfnncIn do
rorosonfno dos Inforossos dns comunIdndos orgnnIzndns om
nssocInos, o no dn ouIno obro como um fodo. As nssocInos quo
rocobornm o nIndn fom orsocfIvn do rocobor mnIs bonofcIos fondom n
sor ns mnIs nfIvns. MunIcIos com muIfns comunIdndos rurnIs onconfrnm
dIfIcuIdndo nrn monfnr um CM! quo ns rorosonfo, mosmo
rosoIfnndo n rogrn dos 80 dosfInndo n rorosonfnnfos do nssocInos,
orgnnIznos o comunIdndos rurnIs obros.
ll3. TodnvIn, o rocosso do formno do CM!, fnco ns oxIgoncIns do rojofo,
sozInho, j o um rosuIfndo fnvorvoI quo ormIfo ngIufInnr ns
comunIdndos rurnIs, IogIfImnndo sun cnncIdndo do oornr os robIomns
do munIcIo. Iormnnoco o dosnfIo do concIIInr ofIcIoncIn nn nrfIcIno o
rorosonfnfIvIdndo dns nssocInos no CM!, nIndn quo osfn sojn umn
roocuno oxIcIfn dos oxocuforos do Irojofo om Iornnmbuco, vIsvoI
no ncomnnhnmonfo do frnbnIho dns !.T.!.
q.j - Rotinos do Conselho e dos Associoes: condies de funcionomento,
porticipoo e colohoroo externo
ll4. Os consoIhos rounomso monsnImonfo o Isfo so no ocorro nos cnsos do
dosorgnnIzno ou sIfunos cIImfIcns dosfnvorvoIs, como ns
onfronfndns om jnnoIro/fovoroIro do 2004. O SocrofrIo IxocufIvo o o
Coordonndor do ConsoIho so rosonsvoIs or orgnnIznr ns rounIos, quo
fom dnfn rovIsfn om um cnIondrIo, coordonndo com os focnIcos do
!onnscor, nrn quo ossos ossnm nrfIcInr dns rounIos.
ll5. H cInrns IndIcnos do quo ns rogrns dofInIdns oIo Irojofo so soguIdns
oIo CM!. !mn doIns osf no fomo modIo do ormnnoncIn do
IrosIdonfo no cnrgo, om forno do 2l mosos, com um dosvIo ndro do l5
mosos, o quo osf om forno dos doIs nnos roconIzndos. Ocorrom
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

89
dosIsfoncIns mofIvndns or rnzos ossonIs ou or dIsufns oIfIcns o
o roIongnmonfo do mnndnfo, rosuIfnnfo do dIfIcuIdndos om onconfrnr
subsfIfufos nrn n dIroforIn nfunI. A ocorroncIn do rooIoIo o oIovndn
42 o n oxIsfoncIn do chnn concorronfo o monor, om forno do 35,
mns IndIcnndo umn corfn vIfnIIdndo nos CM! do Iornnmbuco. vor n
TnboIn 93, dn soo sobro cnIfnI socInI
ll6. n grnndo mnIorIn dos cnsos o ConsoIho no fom sodo rorIn nonns
?. O IocnI dns rounIos o vnrIndo, odondo sor nn rofoIfurn, om umn
InsfnIno ubIIcn dn munIcInIIdndo, om um cIubo dn cIdndo ou om umn
sodo do nssocIno urbnnn. Os onfrovIsfndos mosfrnrnm umn corfn
roocuno om ovIfnr quo n rounIo ocorrosso nn rofoIfurn , nrn quo
um dIsfnncInmonfo fosso ossvoI. Mosmo nssIm, om qunso 60 dos cnsos,
o CM! rounoso nn rofoIfurn ou nn Cnmnrn dos oufndos. Aosnr do
os sIndIcnIIsfns no sorom consIdorndos muIfo InfIuonfos no rocosso do
formno do CM!, n sodo do SIndIcnfo foI IndIcndn om 25 dos cnsos.
Iodoso nfIrmnr quo om 24 dos cnsos n socIodndo cIvII d nmnro no
CM!, om nssocInos comorcInIs, !ofnry, Igrojn, Iodorno do
AgrIcuIforos, IscoIns, CIubos. Isfo dndo, nrosonfndo nn TnboIn 66 IndIcn
n roocuno oxIsfonfo om corfos munIcIos do dIsfnncInr o CM! dns
rofoIfurns.
2l


2l
ovoso osfnr nfonfo nrn o fnfo do quo om um mosmo munIcIo odoso ufIIIznr mnIs do um IocnI
nrn n rounIo do CM!. osfn formn n=43 roforoso no numoro do onfrovIsfndos o no do oscoIhns.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

90
Tubelu 66: Locul de Reonio do Conselho
(n=q)
Locuis Ireq. %
PreIeILuru 1 q6,o
Sede du ussocIuuo comunILurIu ;,o
Sede do SIndIcuLo 11 z,6
greju ou prdIo vIncuIudo z q,;
PrdIo do Governo EsLuduuIJederuI ;,o
EscoIu z q,;
Sede prprIu ;,o
Cumuru de vereudores 1z z8,o
OuLros 1o z,z
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

ll?. As dIfIcuIdndos nrn nvIsnr ns comunIdndos sobro ns rounIos vnrInm com
o nvoI do noIo dn rofoIfurn ou do oufrns orgnnIznos oxIsfonfos no
munIcIo. Im nIguns, h um sorvIo do mofoboys nrn vIsIfnr ns
comunIdndos. Im oufros, nrovoIfnso os ngonfos do snudo o Idoros
comunIfrIos quo cIrcuInm oIn zonn urbnnn com mnIor froquoncIn.
ovnmonfo, h ovIdoncIns do quo o Irogrnmn osf funcIonnndo como
vocuIo do frnnsmIsso nrn bnIxo do Informnos o do mobIIIzno dns
IIdornnns comunIfrIns.
ll8. TodnvIn, n nrfIcIno nns rounIos o muIfo cusfosn nrn os
rorosonfnnfos dns nssocInos. !nrnmonfo ns comunIdndos confnm com
moIos do frnnsorfo rorIos o om muIfos cnsos, n nrfIcIno oxIgo
Iongn cnmInhndn nrn quo so choguo n fomo dn rounIo. O noIo
IogsfIco o frgII, fondo roInfos do nssocIndos quo ngnrnm o nImoo do
rorIo boIso, qunndo udornm fnzor Isfo. Im corfns oocns, nrfIcInr do
consoIho sIgnIfIcn ordor o dIn do frnbnIho, sojn como dInrIsfn, sojn nn
rorIodndo.
ll9. A rofInn dos consoIhos o fnnfo mnIs cusfosn qunnfo mnIs obro o
nrfIcInnfo o n nssocIno quo rorosonfn. Isfn sIfuno odo InfIuoncInr
nn comosIo dos consoIhos, om funo do dosIsfoncIns.
22

l20. VrIos roInfos nonfnm sIfunos Incomodns om quo consoIhoIros fIvornm
quo soIIcIfnr n nIgumn ronrfIo ubIIcn o roonchImonfo do formuIrIo,

22
MoncIonouso quo n rofnfIvIdndo o Imorfnnfo nrn numonfnr n nrfIcIno dns comunIdndos no
CM!. TodnvIn, odo ocorror um rocosso do soIoo confrrIo n nrfIcIno dns comunIdndos mnIs
obros.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

9l
coIn xorox, n rodno do nIgum momornndo. H oIs umn InconsIsfoncIn
onfro o rIgor o oxIgoncIns quo cnrncforIznm n sorIodndo do Irogrnmn o os
moIos nrn quo Isfo ocorrn n confonfo. H l3 IndIcnos do rocobImonfo do
noIo dn rofoIfurn l2 cIfnos o do oufros nonns l no ngnmonfo do
fnxns roquorIdns nrn o funcIonnmonfo IognI do CM!. Isfn sIfuno
dIfIcuIfn nfo o ossvoI noIo quo o CM! d nrn n IognIIzno dns
nssocInos do munIcIo o no so nquoIns orfonconfos no consoIho.
l2l. A osquIsn IndIcn quo os nrfIcInnfos, do orIgom dIforonfos, domnndnm
do !onnscor um mnImo do suorfo nrn o ncomnnhnmonfo o suorvIso
dos rojofos moIos nrn dnr soquoncIn nos frnmIfos burocrfIcos oxIgIdos
oIo rogrnmn, no consoIho o nssocInos, quo no so oucos.
Informnos dos rosonsvoIs oIo Irojofo o dos focnIcos do Innco
MundInI do confn do quo osso suorfo osf sondo rovIdoncIndo, com
fInnncInmonfo do rojofo. Im Iornnmbuco, mnIs do 80 dos CM!
rocobo nIgum noIo dn rofoIfurn. A TnboIn 94 dn soo sobro cnIfnI
socInI dIscrImInn ns formns do noIo dndns or rofoIfurns no CM!.
Cnbo rossnIfnr quo o noIo frnnscondo o rocobImonfo do rocursos,
onvoIvondo moIos do frnnsorfo, InsfnInos, mnforInI do oxodIonfo,
comufndor. H, como foI coIocndo, om nIguns munIcIos, o noIo
oxIcIfo do focnIcos IIgndos n rofoIfurn dos CM! docInrnrnm
rocobor osfo fIo do noIo, dosIgnndos nrn ncomnnhnr rojofos o ns
domnndns burocrfIcns dos consoIhos.
l22. H vrIns sugosfos rfIcns, dosdo n roosfn do quo o consoIho fIvosso
moIos do obfor fundos rorIos horfns comunIfrIns, InsfnInos
rodufIvns comunIfrIns nfo n do dosfInnr umn nrcoIn dos fundos do
munIcIo ns nfIvIdndos do consoIho. Afo o rosonfo momonfo o consoIho
confn com l dos subrojofos fInnncIndos oIo ICI! nn ron do
jurIsdIo do consoIho, quo nom somro o rocobIdn, om funo do nfrnsos
nn IIborno mofIvndos or robIomns onfronfndos oIns AssocInos, nn
mnIorIn dos cnsos o no oIn fnIfn do rocursos. Isfo monfnnfo o bnsfnnfo
modosfo nIgo om forno do !$ 2.000,00 nrn susfonfnr os gnsfos com
dosIocnmonfos dos consoIhoIros. O Iovnnfnmonfo foIfo mosfrou quo
nonns um CM! dos 43 onfrovIsfndos docInrou no rocobor rocursos
rovIsfos oIn nrfIcIno nos rojofos. A TnboIn 6? ormIfo confIrmnr ns
obsorvnos ncImn o ndIcIonn um dndo Inforossnnfo, do quo ns
comunIdndos confrIbuom nrn o CM! l0 cnsos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

92
Tubelu 6,: Iontes de Recorsos do CMR
(n=q)
Iontes Ireq. %
1% do vuIor qo q,o
Repusse de ouLros progrumus 1 z,
RepussesJdoues du preIeILuru 8 18,6
ConLrIbuIes dus comunIdudes 1o z,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

l23. Iorfnnfo, os rosuIfndos do osfudo IndIcnm oxIsfoncIn do umn oIovndn
nrfIcIno dn rofoIfurn nos ConsoIhos. AIom dn rosonn formnI dos
vorondoros, h vrIns IndIcnos do rorosonfnnfos do socrofnrIns o
funcIonrIos/rorosonfnnfos do AssocInos como mombros nfunnfos.
Obsorvouso quo n oxIsfoncIn do confIIfos oIfIcos no munIcIo mofIvn n
oosIo n domnndnr umn mnIor rorosonfno do vorondoros no
ConsoIho, o quo so fornn um robIomn nrn o cumrImonfo dn rogrn do
80 o or vozos mofIvn um corfo dIsfnncInmonfo dn rofoIfurn om roIno
no consoIho.
l24. I Imorfnnfo orcobor quo n sIsfomfIcn do Irojofo !onnscor om
Iornnmbuco no InconfIvn forfomonfo n coInborno do oufrns
orgnnIznos do govorno, como fIcn ovIdoncIndo nn TnboIn 68. !m ouco
mnIs dn mofndo dos CM! docInrnm rocobor noIo dossns oufrns
InsfIfuIos, quo fodnvIn nfunm dIrofnmonfo nns nssocInos om muIfos
munIcIos.
23
A rosonn dn rodo do nssIsfoncIn focnIcn do osfndo o
Iombrndn om l3 cnsos, o quo no o muIfo oxrossIvo, dndn n rosonn
dossns orgnnIznos no Isfndo.

23
Ior oxomIo, o IrosIdonfo do CM! do Cnfondo, nn Zonn dn Mnfn, mosfrou vrIns osIos do
dIsfnncIn om roIno n nrfIcIno do OC quo om corfos orodos dIsufou com o consoIho om
rojofos rodufIvos ronIIzndos nns coIonIns. Inrn oIo o objofIvo dossns orgnnIznos orn muIfo mnIs do
IogIfImnr sun oxIsfoncIn do quo dnr umn bnso soIIdn do dosonvoIvImonfo rurnI.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

93
Tubelu 6S: Ootros Coluborudores do CMR {exceto preIeitoru e L.T.R)
(n=q)
Institoies Ireq. %
CoIuboruuo de ouLrus nsLILuIes
(1)
zq ,8
TcnIcos du EMATERCE 1 o,z
SIndIcuLo 11,6
TcnIcos do SEBRAEC 11,6
BNB, AgncIus PbIIcus (BGE), un. MeIo AmbIenLe q q,
ONG q q,
greju 1 z,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
(1)
Puru esLu pergunLu cubIu resposLu mILIpIu. AssIm, pode exIsLIr muIs de umu InsLILuIuo
coIuborudoru.

l25. Aosnr dns dIfIcuIdndos, nrfIcIno nns rounIos do consoIho o suorIor
n 50, como nonfnm ns onfrovIsfns o n mnIorIn dos cnsos do nbsonfosmo
fornm nfrIbudos nos rorosonfnnfos dn socIodndo cIvII. Surgo um dIIomn
onfro osfnbIIIdndo o ronovno. Ior um Indo, os consoIhoIros quo
nrfIcInrnm do sun formno fornm froInndos o conhocom bom o
!onnscor. Ior oufro Indo, ronovno fom doIs nsocfos Imorfnnfos n
nmIIn o ncosso do comunIdndos no consoIho b ormIfo subsfIfuIr
consoIhoIros dosInforossndos.
l26. A mnIorIn dos onfrovIsfndos nonfn nrn ns nssocInos como nquoIns quo
nrfIcInm com mnIor roguInrIdndo dns rounIos do CM!. O rocosso do
subsfIfuIo dos fnIfosos mnIs do 3 rounIos soguIdns ou 5 no nno no
ocorro som dIfIcuIdndos. A fnIfn ns rounIos do rorosonfnnfos dn
socIodndo cIvII, osocInImonfo do vorondoros o rorosonfnnfos dn
rofoIfurn ocorro om nvoIs muIfo suorIoros no ormIfIdo. O coordonndor
onfo fnz n comunIcno formnI n InsfIfuIo cujo rorosonfnnfo osf om
fnIfn, odIndo subsfIfuIo. Como gornImonfo n fnIfn o mofIvndn or
dIvorgoncIns oIfIcns, n vngn soguo som sor roonchIdn. o cnso dns
nssocInos fomnso o cuIdndo do osornr umn novn IndIcno. TodnvIn,
nrn ossos, doondondo dn ImorfnncIn dn rounIo nssInnfurn do
confrnfos, or oxomIo, n nusoncIn odo for um cusfo muIfo oIovndo, como
n ordn do rocurso nrn n comunIdndo.
l2?. Cnbo dIscufIr um ouco o noI dns nssocInos no funcIonnmonfo ofofIvo
do Irojofo. A osquIsn mosfrou quo umn nrcoIn sIgnIfIcnfIvn do
nssocInos foI crIndn nrn nrfIcInr do !onnscor. ovoso rossnIfnr quo
ossn consfnfno no ImIIcn umn crfIcn n rIorI. Trnfnso do umn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

94
nfIfudo rncIonnI dns comunIdndos quo formnm nssocInos nrn cumrIr
com oxIgoncIns formnIs o nrovoIfnr oorfunIdndos crIndns oIn oIfIcn
ubIIcn. AIndn nssIm so frnfn do umn consfnfno Imorfnnfo, nn modIdn
om quo no so odo frnduzIr n sImIos rosonn do nssocInos om cnIfnI
socInI, nom fnmouco nssumIr quo ns nssocInos j nnscom com
oxorIoncIn, frndIo, cnncIdndo nufonomn nrn goroncInr os subrojofos
o rorosonfnr Ionnmonfo n comunIdndo.
l28. H cnsos om quo n nrfIcIno do mombros do oufrns AssocInos nn
crIno do oufrn nssocIno foI bnsondn nn dIvuIgno dos bonofcIos j
rocobIdos or nrfIcInr do Irojofo ofoIfo domonsfrno. H muIfos cnsos
om quo o onfondImonfo do quo o noI dn nssocIno so osgofn nn
nrfIcIno do rocosso do soIoo do Irojofo, no fondo qunIquor oufrn
funo nIom do for ncosso n rocursos ubIIcos. Isfn orsocfIvn oxIIcn
umn corfn dosmofIvno orcobIdn om vrIns comunIdndos om roIno n
ossIbIIIdndo do rocobor novos bonofcIos, o n dIfIcuIdndo roorfndn do
mnnoIrn qunso gonornIIzndn oIos rosIdonfos do nssocInos nrn
mobIIIznr o ou mnnfor o Inforosso dn comunIdndo nns nfIvIdndos dn
nssocIno.
l29. A osquIsn do cnmo mosfrou quo om muIfos cnsos n nssocIno
rorosonfn um nucIoo quo vnI sor bonofIcIndo o um numoro muIfo mnIs
nmIo do comunIdndos Iogrndouros roxImos, quo no osfo orgnnIzndos
nrn nrfIcInr o quo foorIcnmonfo no dovorIn nconfocor, Isfo o, umn
nssocIno do umn comunIdndo rosondor oIos Inforossos do oufrn om
formos do nssInnfurn do um convonIo nrn quo osfn fonhn o
fInnncInmonfo do um subrojofo o quo n monos quo crIom oufrn
nssocIno, no so soro soIocIonndns nns roxImns rodndns. Isfo o mnIs
nconfundo om rogIos com oIovndn donsIdndo ouIncIonnI nn zonn rurnI.
Sugoroso umn consuIfn dn TnboIn 85 n TnboIn 90 dn soo do cnIfnI
socInI, quo ormIfom nrofundnr n dIscusso sobro ns nssocInos, do sous
nnfocodonfos, formno nfo sou onvoIvImonfo no rojofo.
l30. !m dos nrgumonfos confrnIs om fnvor do Irojofo !onnscor, Iovnnfndo
oIos onfrovIsfndos, rorosonfnnfos dns nssocInos o bonofIcIrIos, o do
quo osfo ormIfo n moIhor cIrcuIno do Informnos o quo o CM! o um
Iocus fundnmonfnI dosfo onfo do vIsfn. Isfo fIcn cInro nos rosuIfndos dn
TnboIn 69. oIn o CM! suorn IncIusIvo ns rorIns IIdornnns quo om
nrfo so moncIonndns or rocobor n Informno do rorIo CM!.
Iormnso n dobrndInhn TocnIco do ICI! !.T.!. o CM! quo o n
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

95
mnrcn do Irojofo !onnscor om Iornnmbuco. TnI ImorfnncIn do CM!
nnroco fnmbom nn TnboIn ?0, om quo 30 dns nssocInos onfrovIsfndns
nonfnrnm osfn formn como do ncosso obvInmonfo no o unIco n
Informno, junfo com o confnfo ossonI, foIfo rIncInImonfo oIns vIsIfns
dos focnIcos dn !.T.!.
Tubelu 6q: Responsvel por InIormues de Projetos puru Associues
(n=q)
Ireq. %
Iderunu comunILurIu 18 ,
TcnIcos do PCPR z1 8,q
Membro do ConseIIo zo ;,o
Vereudor z ,;
PreIeILo ou IuncIonurIo du preIeILuru 1z zz,z
Iderunu sIndIcuI puLronuI 1 1,q
Iderunu de sIndIcuLo de LrubuIIudores q,
OuLros ; 1,o
Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq


Tubelu ,o: Meios de Acesso InIormuo pelus Associues
(n=q)
Ireq. %
ConLuLo PessouI 6 66,,
RudIoJTV 1 1,q
MeIo escrILo 1 1,q
ReunIes do ConseIIo 16 o,o
ReunIes nu comunIdude q 16,6
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
Totul


l3l. MuIfos onfrovIsfndos, rorosonfnnfos dos consoIhos o nssocInos,
docInrnrnm quo oxIsfo n nrfIcIno do obsorvndoros nns rounIos,
mombros do nssocInos quo no orfoncom no consoIho, rorosonfnnfos
do bnncos, como II qunndo osfo no fom um rorosonfnnfo no
consoIho convIdndos n dnr oscInrocImonfos sobro rogrnmns. Tnmbom
nrfIcInm rorosonfnnfos dns rofoIfurns do cndn IocnI. A froquoncIn o
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

96
mnIor qunndo n rounIo dodIcnso n Informnr sobro rogrnmns onvoIvondo
rocursos. So oucos os cnsos om n mobIIIzno Infonsn dn comunIdndo
osfojn roIncIonndn n rojofos comunIfrIos com norfos do rocursos dn
rorIn IocnIIdndo.
l32. Qunndo so InvosfIgn om quo Ifons do confrIbuIo oxfornn rocobIdos oIn
comunIdndo, nrosonfndo nn TnboIn ?l, IIdorn Iscusso sobro Irojofos
como n oo mnIs Imorfnnfo, sojn om rojofos do Infrnosfrufurn monos
dosfnquo qunnfo rojofos socInIs mnIor. IndIcno do omrosn o
IndIcndn como mnIs Imorfnnfo nrn n modnIIdndo Irojofos SocInIs om
sogundo Iugnr, o quo no ocorro com rojofos do Infrnosfrufurn. Isfo so
dovo no fnfo do quo Irojofos do Infrnosfrufurn rocobom mnIor nfono do
focnIcos do govornos o suns orgnnIznos, dndn sun comIoxIdndo, fIcnndo
forn do nIcnnco dns comunIdndos.
l33. As comunIdndos consIdornm om sogundo Iugnr nssIsfoncIn burocrfIcn o
IognI, IndIcno do omrosns o mquInns o sorvIos. Isfo rofIofo n
rfIcn do !onnscor o confIrmn o funcIonnmonfo ndoqundo do sun
osfrufurn do govornnnn. As ossons snbom n ordom do rIorIdndos nrn
funcIonnmonfo do Irojofo o ns confIrmnm qunndo do ImorfnncIn ns
confrIbuIos rocobIdns.
l34. Qunnfo no confoudo dns rounIos, nIom dn sIsfomfIcn oxIgIdn oIo
!onnscor, ouco so dIscufo. As rounIos fornnmso Imorfnnfos nos
momonfos crucInIs do soIocIonnr comunIdndos o subrojofos, nssIm como
nns fnsos InIcInIs dn oxocuo do subrojofos. o rosfo, o consoIho nfun no
sonfIdo do mnnfor ns nssocInos om funcIonnmonfo, rIncInImonfo no
quosIfo rosfno do confns. A roIno com rojofIsfns o omroIfoIrns
fnmbom fomn umn bon nrfo do fomo do consoIho. Trnfnromos dossos
onfos ndInnfo, no nmbIfo dn dIscusso sobro o fomn do cnIfnI socInI. H
n Imrosso do quo fnIfn nssunfo om muIfns rounIos. !ossnIfnso quo
os cnsos do mnI funcIonnmonfo dos consoIhos osfo roIncIonndos
rIncInImonfo n confIIfos oIfIcos, om gornI, onvoIvondo ns rofoIfurns.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

9?
Tubelu ,1: Principuis Contriboies Recebidus pelus Associues por Agentes
Ixternos Comonidude
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
1 Iugur 1 ,o q z, 1 z,o 6 11,1
z Iugur 1,z q z, 1 z,o 1o 1S,g
Iugur 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
1 Iugur 1,z z 11,8 z o,o q 16,,
z Iugur z 6,1 1;,6 z o,o , 1,o
Iugur o o,o z 11,8 o o,o ,,
1 Iugur z 6,1 z 11,8 z o,o 6 11,1
z Iugur 1,z z 11,8 1 z,o S 1q,S
Iugur o o,o 1 ,q o o,o 1 1,q
1 Iugur 1 ,o z 11,8 z o,o g q,
z Iugur ; z1,z z 11,8 o o,o q 16,,
1 Iugur q,1 zq,q o o,o S 1q,S
z Iugur ; z1,z 1;,6 1 z,o 11 o,q
Iugur q 1z,1 o o,o 1 z,o g q,
1 Iugur ; z1,z ; q1,z z o,o 16 q,6
z Iugur z 6,1 o o,o o o,o ,,
Iugur 1,z z 11,8 z o,o q 16,,
1 Iugur q,1 1 ,q ;,o , 1,o
z Iugur q 1z,1 1;,6 o o,o , 1,o
Iugur z 6,1 z 11,8 o o,o q ,,q
1 Iugur q 1z,1 o o,o o o,o q ,,q
z Iugur 1,z z 11,8 o o,o , 1,o
CupucILuuo du comunIdude
OuLros
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul
Doues em dInIeIro
MuquInus, servIos de execuuo
AssIsLncIu burocruLIcu e IeguI
PurLIcIpuuo dIscusses sobre o projeLo
Ordem de
Importnciu
Contriboies
ndIcuuo de empresu
DIsponIbIIIzuuo de LcnIcos

l35. Aosnr dn frngIIIdndo dns AssocInos, n TnboIn 96 do Ifom cnIfnI socInI
mosfrn quo oIns so, nn nfunIIdndo, om sun grnndo mnIorIn qunso 80,
rosonsvoIs oIns dososns roInfIvns n sou funcIonnmonfo o nquoIns
roforonfos nos bonofcIos rocobIdos. Aonns l6 IndIcnrnm rocobor noIo
dns rofoIfurns o nonns l ncusou n nrfIcIno do oIfIcos IocnIs nosfo
fIo do nuxIIo. A nrfIcIno dn rofoIfurn, orfnnfo, osf mnIs
roIncIonndn no funcIonnmonfo do CM! o dn mocnnIcn do concosso do
rojofos, como foI moncIonndo, fondo monos InfIuoncIn nns nssocInos.
q.q - Seleo de projetos: o relocionomento de Conselhos e Associoes
l36. InfnfIznso mnIs umn voz quo os osfudos do cnmo doIxnm cInro quo os
CM! rorosonfnm um nvnno no quo fnngo n dIfuso do Informno
sobro fonfos do rocursos nrn subrojofos do Infrnosfrufurn, do cusfoIo o
do cnncIfno. Aonfnm os onfrovIsfndos quo nnfos do 2000 orn muIfo
mnIs dIfcII for ncosso n Informno, quo doondIn do cnnnIs monos
formnIIzndos o monos frnnsnronfos
24
oxnfnmonfo orquo no oxIsfInm

24
ovoso Iombrnr quo os subrojofos ornm ImIomonfndos, om grnndo modIdn , vIn modnIIdndo IAC, o
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

98
muIfos consoIhos formndos. AssIm, n rounIo do consoIho o um Iocus
fundnmonfnI nrn mofIvnr ns comunIdndos nn IdonfIfIcno do sous
robIomns, dofInIo do rIorIdndos o do roosIo do subrojofos.
Box q: O pupel du liderunu politicu locul
O cnso dos Irojofos IrodufIvos o IIusfrnfIvo do como o rofoIfo sondo umn IIdornnn IocnI o
nfo rogIonnI, odo InfIuoncInr comunIdndos nn nrfIcIno om rojofos quo InIcInImonfo
no ornm vIsIumbrndos or oIns. A !odo do AgroIndusfrIn quo rofondo gnnhnr soIo do
roduforos orgnnIcos nIndn quo no oxcIusIvn do ICI!II, ongIobn corcn do l0 munIcIos
dn Zonn dn Mnfn. InIcInImonfo onsou om dorIvndos do cnrno, fondo nbnndonndo n IdoIn om
funo dns rosfrIos snnIfrIns Imosfns or orgos comofonfos do Insoo do osfndo.
Inssnrnm onfo nrn umn rodo do rodufos orgnnIcos sogundo n vocno rodufIvn do
munIcIo o vIzInhos. Ior oxomIo, om Cnfondo o IoIom do MnrIn fomso ngroIndusfrIn
roduforn do moIno o rnndurn orgnnIcn om So IonodIfo o QuIn, do rocossnmonfo do
frufns. H nfo umn ngroIndusfrIn do fIfoforIcos, quo no osfnvn forn dn nmosfrn. A IdoIn
do rodo o Imor ndros do consfruo, nvoIs mnImos do qunIIdndo o formnr umn rodo do
comorcInIIzno, gnrgnIo mnIs ovIdonfo nn mnIorIn dos rocossos rodufIvos, do nrfosnnnfo
n ngroIndusfrIns. A IdoIn foI do rofoIfo do So IonodIfo, quo o fnmbom omrosrIo do sofor
do furIsmo om umn rogIo com vocno nrn fnI. Tnnfo nn sodo, qunnfo om QuIn, nfunm
nos rojofos Idoros do nssocInos quo fnmbom so IIgndos n rofoIfurn or nIgum fIo do
cnrgo ou concurso. InfoIIzmonfo, fodos os rojofos osfo om fnso fInnI do concIuso, o quo
nos Imodo do nvnIInr Imncfos. So fIvorom sucosso, dovom nbrnngor umn nrcoIn muIfo
suorIor dnquoIn corrosondonfo nos nssocIndos, quo gornImonfo so muIfo oucos. Trnfnso
do um InvosfImonfo com ouco ofoIfo dIrofo mns com grnndo ofoncInI do gornr ofoIfos
IndIrofos. !mn grnndo qunIIdndo nosfo fIo do no o quo so buscou junfo no Sobrno
cnncIfno om roduo ngroIndusfrInI, com froInnmonfo quo Iovou nssocIndos nrn forn do
osfndo Snnfn CnfnrInn o InhIn, nrn vIsIfnr omroondImonfos somoIhnnfos.
l3?. O roI do rojofos o dofInIdo oIo orgo gosfor do !onnscor n cndn IncIo do
nno, como vIsfo. A nrfIcIno dns comunIdndos rorosonfndns oIns
nssocInos no o mornmonfo formnI, umn voz quo h um rocosso do
IdonfIfIcno do domnndns.
l38. A soIoo do rojofos o um onfo confrnI nn vorIfIcno so n osfrufurn do
govornnnn do Irojofo osf funcIonnndo. A forn comunIfrIn o n
qunIIdndo dn nrfIcIno oxfornn no sonfIdo do rosoIfnr n roosfn
communIfy drIvon so fundnmonfnIs nrn quo o !onnscor no sojn
nonns um sIsfomn convoncIonnI do dIsfrIbuIo do Infrnosfrufrurn.
Como mosfrn n TnboIn 9?, h cooroncIn nn dobrndInhn !.T.!. o CM!,
nssossornndo ns IIdornnns IocnIs, sIfuno quo so roofo fnmbom nosfn
ofnn do rocosso. AIndn nssIm, h o rodomnIo dn nrfIcIno dos
focnIcos do !onnscor, Iombrndn om qunso mofndo dns sIfunos.

quo os consoIhos rnfIcnmonfo no oxIsfInm.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

99
Tubelu ,: eterminuntes du Iscolhu de Projetos, segondo o CMR
(n=q)
Critrios Ireq. %
MuIs necessILudus dos beneIicIos oIerecIdos zq ;o,;
MuIs pobres do munIcipIo zo q8,8
N de IumiIIusJpessous beneIIcIudus 16 q,o
OuLros crILrIos 1o zq,q
nIcus IeguIIzudus 8 1q,
nIcus que upresenLurum projeLos ; 1;,1
Acordo sobre u dIvIsuo dos recursos ; 1;,1
Nuo Ler recebIdo projeLo no periodo recenLe 6 1q,6
ndIcudusJupoIudus peIos poIiLIcos IocuIs ;,
ndIcudusJupoIudus peIo PCPR z q,q
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

l39. A ImorfnncIn dos focnIcos dn !.T.!. nn oscoIhn o mnIor om rojofos do
osonvoIvImonfo SocInI quo nos rojofos do Infrnosfrufurn, om quo n
nrfIcIno o qunso frInrfIfo. ConsIdornndo quo mnIs do dos
onfrovIsfndos nonfou for mnIs do umn oo do rojofo, umn IndIcno
mnIs froquonfo dos focnIcos dn !.T.!. nos rojofos do osonvoIvImonfo
SocInI sIgnIfIcn quo nossos cnsos o CM! fom monor ImorfnncIn, n
oo vom dn comunIdndo junfnmonfo com os focnIcos, no nsso quo om
rojofos do Infrnosfrufurn h umn dIscusso mnIs Infonsn, oIs onvoIvo
mnIor comIoxIdndo, os rojofos so monos dIvIsvoIs, orfnnfo, com
monor onvoIvImonfo dIrofo do cndn fnmIIn. os rojofos do oIofrIfIcno,
or oxomIo, gornm mnIs oxfornnIIdndos quo cnsns o bnnhoIros.
l40. Obsorvouso nn osquIsn quo os crIforIos do oscoIhn do subrojofos soguo
um conjunfo do rocodImonfos quo vo nIom dn consIdorno dns
domnndns nrosonfndns oIns nssocInos, ou sojn, dns roosfns
rosuIfnnfos do suns rounIos IocnIs. Os CM!s buscnm concIIInr os
crIforIos gornIs quo so ordonndos om ordom docrosconfo do rIorIdndo
n nocossIdndos dns comunIdndos b nvoI do obrozn c nIcnnco do
subrojofo d ndoroncIn n oufros rogrnmns, como ns rodos do
ngroIndusfrIns com ns do domnndns rosonfos o fufurns dns
nssocInos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l00
Tubelu ,: eterminuntes du Iscolhu de Projetos, segondo us Associues
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
NecessIdude du comunIdude zq 8;,q 16 8q,z ;,o qS SS,o
ndIcuuo do ConseIIo z 6,1 o o,o o o,o ,,
ndIcuuo do PCPR 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
nIcu uILernuLIvu 1 ,o 1 ,q o o,o ,,
OuLros q,1 z 1o,q q 1oo,o q 16,,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
Prodotivo Totul InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul

l4l. Isfo roduz n ocorroncIn do nfrIfos o do nrndoxos conhocIdos qunndo so
buscn ronIIznr oscoIhns ordonnr roforoncIns com bnso om vofno.
25
Im
gornI, buscnso um ncorfo onfro ns nrfos, nconnndo com o fufuro
nfondImonfo dns comunIdndos nosoIocIonndns. Iodoso orcobor quo h
cooroncIn nns rososfns dndns oIo CM! o oIns AssocInos,
nrosonfndns nns TnboIn ?2 o TnboIn ?3 nns duns rodomInn o crIforIo do
nocossIdndo. Aonns ns rososfns do CM! ormIfom obsorvnr umn
gnmn mnIs nmIn do quosfos roforonfos n vIso do conjunfo dos
robIomns onfronfndos oIns nssocInos, rIncInImonfo do nnfurozn
IognI, j moncIonndos.
Box 1o: Mtodo inovudor de escolhu dus comonidudes u serem beneIiciudus
Im ormonfos, MunIcIo do IofroIInn, os ConsoIhoIros dosonvoIvornm um mofodo
bnsfnnfo Inforossnnfo nrn docIdIr sobro os subrojofos quo sorInm nrovndos o sobro quom
sorInm os bonofIcIrIos dos mosmos ns comunIdndos roonchom um formuIrIo mosfrnndo
suns cnroncIns numoro do cnsns do fnIn, som Iuz, som gun ofc. o oIos fnbuInm os dndos o
roduzom um IndIcndor do cnroncIn coIocnndo umn onfuno nrn cndn umn dns
nocossIdndos do cndn comunIdndo. Issn fnboIn o mosfrndn nn rounIo o so oscoIhom ns
comunIdndos com ndIco mnIor do cnroncIn.
ossn formn o rocosso do soIoo fIcn mnIs frnnsnronfo o objofIvo. Inguom monfo nn
horn do roonchor n fnboIn, orquo fodos conhocom ns comunIdndos o dofocfnrsoIn
qunIquor dIforonn, mns n oxosIo dofnIhndn o objofIvn dns cnroncIns fncIIIfn o rocosso
do vofno. Isfo rovoIn quo osfo bom orgnnIzndos o quo Iovnm n sorIo o rocosso do oscoIhn
o soIoo do rojofos.

25
O nrndoxo consIsfo no fnfo do quo nquoIn corronfo ou vofnnfo cujns osIos so moIhor dofInIdns,
suns oscoIhns so cInrns o dIvuIgndns, fom mnIor robnbIIIdndo do for sou rojofo no soIocIonndo,
oIn no dos oufros quo n oIo so oom, muIfns vozos or rnzos rndIcnImonfo dIsfInfns. O rosuIfndo
ncnbn dosngrndnndo mnIs vofnnfos do quo sorIn osorndo, n comonr or nquoIo mosfrnvn mnIor
IIdornnn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l0l
l42. Iodoso qunIIfIcnr como so d osfn rIorIzno nos CM!, n nrfIr dn
orIonfno dndn oIos oxocuforos do Irojofo !onnscor. A dofInIo dos
subrojofos soIocIonndos o fnvorocIdn oIns rosfrIos oxIsfonfos no roI
do subrojofos o oIn nnfurozn rogIonnIIzndn dns domnndns or rojofos.
n rogIo do somIrIdo, gun o rIorIdndo. Combnfor n socn o mnIs
Imorfnnfo quo oufrns formns do nIIvInr n obrozn. Isfo rodofIno qunIs
subrojofos soro oscoIhIdos o nonfn com mnIor fncIIIdndo nrn n
IdonfIfIcno dns comunIdndos mnIs nocossIfndns, donfro nquoIns
hnbIIIfndns. Im rogIos com rosfrIos monos cInrns, n oscoIhn soguo um
crIforIo IogIco, soquoncInI um dofIcIf hnbIfncIonnI oIovndo coIocn osfn
rIorIdndo nnfos do oufrns, como bnnhoIros.
l43. AIguns CM! ronIIznrnm junfo com n rofoIfurn, o mnonmonfo dns
nocossIdndos gIobnIs do MunIcIo, nrn oInborno dos IInnos Infogrndos
dos MunIcIos. Im gornI os numoros onconfrndos so muIfo suorIoros n
cnncIdndo do nfondImonfo do Irojofo, fnfo quo n osquIsn mosfrou osfnr
bom cInro nrn os nrfIcInnfos. Isfn sIfuno odo orIonfnr ns oscoIhns
nrn rojofos do monor rIorIdndo, mns quo or sun nnfurozn nfondom n
um numoro mnIor do bonofIcIrIos, como oIofrIfIcno rurnI. Iodo
orIonfnr, fnmbom, n buscn do fonfos nIfornnfIvns do fInnncInmonfo nIom
do Irojofo, sIfuno ouco froquonfo nns comunIdndos vIsIfndns.
l44. Aosnr dn forfo rosfrIo ornmonfrIn do Irojofo,
26
obsorvouso quo
nIguns munIcIos no rocobornm o quo Ihos odorIn sor dosfInndo oIns
rogrns do !onnscor. Isfo mosfrn sun sorIodndo ns roosfns quo no so
onqundrnm nns oxIgoncIns do Irojofo nssocInos com robIomns do
documonfno o n fnIfn do nrfIcIno do sous rorosonfnnfos so
oIomonfos quo odom doformInnr o no nfondImonfo do subrojofos
soIocIonndos oIo consoIho. H cnsos do fonfnfIvns do no rosoIfnr n
rosfrIo ornmonfrIn quo rosuIfou om IndofInIo sobro qunIs
subrojofos dovorInm sor nfondIdos. A fonfnfIvn do dosconsIdornr n
dofno do munIcIo foI onnIIzndn com o no nfondImonfo do suns
domnndns.

26
MnnIfosfn nn IImIfno do !$ 200.000,00 or munIcIo/nno o ronfIrmndn oIo fnfo do corfos
munIcIos snrom dn IIsfn do IncIudos no Irojofo nos o nfondImonfo rovIo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l02
Tubelu ,q: Porcentugem de Projetos Recosudos segondo us Associues
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
SIm 6 zo,; zo,o 1 z,o 1o o,S
Nuo z ;q, 11 ;, ;,o , ,,,1
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul

l45. Sogundo n TnboIn ?4, nonns 2l dns AssocInos ncusnrnm quo fIvornm
rojofos rocusndos, o quo mosfrn um bom funcIonnmonfo do dIIogo onfro
os rIncInIs ngonfos do rocosso do soIoo do rojofos. onfro ns rnzos
nonfndns, quo consfnm dn TnboIn ?5, ns focnIcns rodomInnm. o Ifom
oufros, h n mono osocfIcn n domnndn do sIsfomns frIfsIcos, muIfo
mnIs cnros, como foI vorIfIcndo no nssonfnmonfo do Incrn om AmnrnjI, nn
Zonn dn Mnfn. Aonns umn nssocIno nrgumonfou quo n rocusn no foI
oscInrocIdn, mnIs um onfo n fnvor dn conduo do Irojofo no osfndo do
Iornnmbuco.
Tubelu ,g: Ruzes Apontudus puru Recosu de Projetos, pelus Associues
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Ruzes LcnIcus 1 ,q zo,o 1 z,o g 1o,q
Demundus que nuo correspondem us necessIdudes 1 ,q 1 6,; z o,o q S,
Nuo uLender uos crILrIos de seIeuo dos projeLos 1o, 1 6,; o o,o q S,
uILu de recursos z 6,q o o,o o o,o q,
OuLros z 6,q 1 6,; o o,o 6,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
Prodotivo Totul InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul


l46. O rocosso do soIoo do bonofIcIrIns, nIndn quo fonhn doIxndo nIgumns
nssocInos dosconfonfos, nfIrmouso no orodo nnnIIsndo. A cInrn
sIsfomfIcn do Irojofo doIxou oucns mnrgons nrn confosfno do
rocosso soIofIvo. A confInuIdndo do Irojofo, o jogo roofIdo do buscn do
rocursos om forno do rogrns cInrns, funcIonn como um mocnnIsmo
fundnmonfnI do InconfIvo o formno do oxocfnfIvns. Isfo IndIcn quo o
!onnscor dovo sor onfondIdo no como um Irojofo, mns como um
mocnnIsmo do dIsfrIbuIo do nfIvos, cujn govornnnn odo sor
norfoIondn, mns j o rosoIfndn oIos nrfIcInnfos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l03
Box 11: Necessidude de om diugnstico prvio dus comonidudes
As unIdndos focnIcns ngorn osfo fnzondo um dIngnosfIco focnIco rovIo dns comunIdndos
nnfos do nrovnr os rojofos om funo dn oxorIoncIn nssndn do orros do rovIso. ndn n
rIgIdoz dn osocIfIcno focnIcn o dns oos do oscoIhn, os morndoros, ns vozos, ncoIfnm os
subrojofos som dIscusso. o munIcIo do Vordojnnfo foI 'soIIcIfndo` um subrojofo do
cIsfornn qunndo n mnIorIn dns fnmIIns j fInhn gun oncnnndn ondo fodns ns cnsns j
fInhnm gun oncnnndn o frnfndn oIn C. ooIs orcobornm quo foI um dosordcIo do
rocursos, mns j orn fnrdo. Iorgunfouso so quorInm so cnsn ou cnsn com cIsfornn, o oIos
oscoIhornm cnsn com cIsfornn, n osnr do j forom um sIsfomn do nbnsfocImonfo do gun
oncnnndn nrn ns cnsns om funcIonnmonfo. Ior osfo mofIvo n consfruo do cIsfornns foI
ouco nrocIndn oIn comunIdndo, quo forIn roforIdo, om fodo cnso, quo so consfrussom
cIsfornns comunIfrIns nrn nbnsfocor ns cnsns quo osfnvnm forn dn IInhn dn Comosn. Mns
como houvo oucn dIscusso o nrfIcIno dn comunIdndo, o no houvo fnmouco um
dIngnosfIco roIImInnr dn sIfuno dn gun nn comunIdndo quo forIn dofocfndo quo osso
InvosfImonfo no orn nocossrIo, no moIo dn rossn o, nrn no dIzor quo no, j quo sono
o rocurso IrIn nrn oufrn comunIdndo, foI ncoIfn n oo cnsn com cIsfornn.
n consfruo dns cnsns fnIfou oxIIcno, fnmbom nosfo IocnI, sobro o confoudo do
subrojofo o houvo fnIfn do fIoxIbIIIdndo no quo dIz rosoIfo ns fundnos, quo fornm foIfns
som forrngons, com nIIcorcos suorfIcInIs, som dnr fomo nos morndoros do coIocnr suns
forrngons com rocursos rorIos so quIsossom.
l4?. Im InIxo JunzoIro, dIscufIuso so os IocnIs ondo fornm orfurndos os
oos sorInm os IocnIs com gun bon. Anfos dn orfurno os morndoros
fIzornm umn mnrcno dos onfos com ofoncInI do gun, com bnso nn
IndIcno do um orfndor do vnrn, quo dofocfn gun oIo fromor dn vnrn,
mns Isso foI fofnImonfo dosconsIdorndo oIo focnIco, quo, nosnr do sor
mnIs cIonffIco forIn orrndo oIo monos num dos IocnIs, cujn gun o fo
snIobrn quo nom ns cnbrns n bobom.
l48. A govornnnn do Irojofo cnusn o IsoInmonfo om roIno n oufrns
nfIvIdndos rovodorns do rocursos nrn o munIcIo. Obsorvou quo om
muIfos cnsos ns rososfns dndns oIos dIrIgonfos do nssocInos
onfrovIsfndos rovoInm umn ncoIfno do Irojofo or morn convonIoncIn,
ou sojn, umn oscoIhn onfro rocobor fondo como nIfornnfIvn no rocobor o
rocurso, quo onfo IrIn nrn oufrn nssocIno. Isfn ncoIfno rngmfIcn
do rocurso o um sorIo IndIcndor dossn dosnrfIcuIno do !onnscor com
oufros rogrnmns.
2?
Tnmbom o nIcnnco do rogrnmn om roIno n
fofnIIdndo do fnmIIns o vnrIndo com o fIo do rojofo, como mosfrn n

2?
A nrfIcuIno fnz nrfo InfogrnI dn concoo orIgInnI do Irojofo, o sogundo n nnIIso roosfn nosfo
Isfudo n dIfIcuIdndo do nrfIcuIno dovoso mnIs n rorIn govornnnn do Irojofo do quo n ovonfunIs
dofIcIoncIns goroncInIs. A oxIsfoncIn do vrIos consoIhos o o fnfo do os vrIos rogrnmns nfunrom com
rogrns, rocodImonfos o fomos do oxocuo rorIos dIfIcuIfn sobromnnoIrn n coordonno do
InIcInfIvns. AIom dIsso, n mnIorIn dos ConsoIhos, quo dovorInm sor o Iocus o Insfrumonfo dosfn
nrfIcuIno, no fom domonsfrndo ossn cnncIdndo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l04
TnboIn ?6, rodomInnndo o no, o quo o um fomn nrn n dIscusso do
cnIfnI socInI. InvoIvo fnmbom n quosfo do rossoguImonfo do fonfos do
rocursos nrn quo n comunIdndo fnn sun rogrnmno com o mnImo do
nfrIfos.
28

Tubelu ,6: O Projeto Alcunoo Todus us Iumilius du Comonidude?
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
SIm 1q qz,q z 11,8 o o,o 16 q,6
Nuo 1q ;,6 1 88,z q 1oo,o S ,o,q
Totul 1oo,o 1, 1oo,o q 1oo,o gq 1oo,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
ociul
Prodotivo Totul

l49. O !onnscor o um Irojofo quo vom funcIonnndo bom om bnso n rogrns
cInrns o osfrIfns quo condIcIonnm forfomonfo sun rofInn ossn vIrfudo
nroco dIfIcuIfnr n nrfIcuIno com oufros rogrnmns. O fomn dn
susfonfnbIIIdndo nnroco nn orgunfn nn fnIfn do rocursos n um
doformInndo munIcIo, o quo gnrnnfo n confInuIdndo do consoIho o dns
nssocInos
l50. A sIsfomfIcn do !onnscor doIxn umn onormo rosonsnbIIIdndo nrn os
Idoros do nssocInos om docIdIr qunIs soro os bonofIcIrIos o qunIs
ngunrdnro nn fIIn. ovnmonfo, fnI sIfuno fnvoroco n rosoIoo do
rojofos dIvIsvoIs, nIndn quo do monor Imncfo sobro o conjunfo do
mombros dns nssocInos.
29

q.g - Execuo dos Projetos: elohoroo, licitoo de empresos e fiscolizoo
l5l. A oInborno do rojofos foI nonfndn como um gnrgnIo Imorfnnfo no
funcIonnmonfo do Irojofo. O rojofIsfn so o romunorndo so o rojofo for
nrovndo confrnfo do rIsco. AIndn quo oxIsfn um mocnnIsmo do ro

28
Im IoIom do MnrIn, obsorvouso quo o rojofo HnbIfno nosnr do nfIngIr onfunImonfo n
comunIdndo do bonofIcIrIos, mofIvou n nssocIno n odIr n rofoIfurn mnforInI nrn um sIsfomn do
nbnsfocImonfo do gun or grnvIdndo, fofnImonfo conduzIdo oIn comunIdndo. Isfo o um cInro
oxomIo do dosdobrnmonfo do rojofo quo mnnfom n comunIdndo nfIvn.
29
Tomomos um oxomIo um nssonfnmonfo do roformn ngrrIn, IocnIIzndo nn Zonn dn Mnfn, munIcIo
do AmnrnjI, com um formnfo rofnnguInr, comrIdo o osfroIfo, no rocobor nonns um nudo fovo
onormos robIomns nrn docIdIr ondo nIocIo. Sogundo os onfrovIsfndos, o IocnI oxIgIrIn no mnImo
soIs nudos nrn quo ns domnndns fossom mInImnmonfo nfondIdns. CrInso oufro nrndoxo nquoIo
quo mnIs so omonhn, o Idor dn comunIdndo, no rnro o obrIgndo n nbrIr mo do bonofcIo, como
formn do ovIfnr crfIcns n sun nfuno
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l05
soIoo nonfndo ncImn, os rIscos so oIovndos, nosnr dn sImIIcIdndo o
cInrozn com quo fornm dofInIdos os rojofos ndro.
l52. osdo Iogo so roconhoco n dIfIcuIdndo do ronIIznr rojofos mnIs comIoxos
com bnso nn sIsfomfIcn do !onnscor. Isfrndn, nosnr sor do rIorIdndo
numoro 2 om nIgumns mIcrorrogIos, Iogo nos hnbIfno, no o
consIdorndn oscoIhn vIvoI, sojn oIns dIfIcuIdndos nrosonfndns nrn n
oInborno do rojofo o nrn sun oxocuo osforIor, sogundo ns normns,
sojn oIo vnIor dn obrn.
30
A TnboIn 98 nn soo do cnIfnI socInI sorvo do
bnso nrn dIscusso sobro n IndIcno do rojofIsfns o sun roIno com ns
nssocInos o comunIdndos.
l53. As dIfIcuIdndos obsorvndns nn oxocuo dos subrojofos so n oxocuo
forn dns normns b doscnsnmonfo onfro momorInI doscrIfIvo o
roquorImonfos fInnncoIros c nfrnsos nns ofnns do oxocuo d rIgIdoz
do rojofo ndro.
3l

l54. Tnmbom so odo orcobor dosncorfos onfro rojofo/oxocuo nos cnsos dns
ngroIndusfrIns. Ior oxomIo, o momorInI doscrIfIvo no osfnvn do ncordo
com o ornmonfo. Coubo ns nssocInos rovIdoncInr o comIomonfo nrn
ovIfnr robIomns nn rosfno do confns.
l55. Consfnfouso quo om muIfos cnsos h um rocosso do soIoo ndvorsn do
rojofIsfns so so hnbIIIfnm nquoIos com dIfIcuIdndos nrn onconfrnr
frnbnIho o so sujoIfnm no rIsco o n roduzIdn romunorno dos frnbnIhos.
o h fnmbom umn Inforno dInnmIcn onfro rojofIsfns, consoIhos o
!T!. ModIfIcnos sugorIdns nos rojofos ndro odom crInr robIomns

30
O objofIvo do ICI!II o fInnncInr oquonns obrns, om forno do !$ 50.000,00, o quo ocorro do fnfo.
TodnvIn, Isfo no InvnIIdn o fnfo do quo ns comunIdndos domnndnm rojofos mnIs sofIsfIcndos
rIncInImonfo osfrndns vIcInnIs o do IIgno nos ovondos, quo os ormIfIrInm oIImInnr gnrgnIos no
dosonvoIvImonfo IocnI. H o cnso do umn ngroIndusfrIn om Iornnmbuco munIcIo do So IonodIfo
quo foI monfndn om um IocnI do dIfcII ncosso. O ornmonfo dn osfrndn ossIvoImonfo o suorIor no
gnsfo no rojofo do rocossnmonfo do frufns. AIom dIsfo, o roo dn forrn o o fnfo do n Zonn dn Mnfn
osfnr forn do fInnncInmonfo do Innco dn Torrn, doIxnrnm o forrono ondo n obrn foI foIfn IsoIndn or
rorIodndos do fnzondoIros, do quom cnbo dnr o bonoIcIfo nrn n movImonfno dn cnrgn do
onfrndn o sndn dn ngroIndusfrIn.
3l
O confroIo dos coordonndoros do CM! oIos nrfIcInnfos o ofofIvo o n sIsfomfIcn do Irojofo
onvInndo os rocursos vIn !.T.!. nrn os rorosonfnnfos dos bonofIcIrIos nssocInos fnz com quo
no Isfndo do Iornnmbuco rnfIcnmonfo no ocorrn dosvIos, ou sojn, mosmo nfrnsndo, o rojofo chogn
no bonofIcIrIo. Inrn mosfrnr umn oquonn oxcoo, um cnso douso om umn nssocIno urbnnn, om
Xoxou, nn Zonn dn Mnfn, ondo ocorro umn corfn confuso onfro n nssocIno o o CM!, rnfIcnmonfo
dIrIgIdo oIn mosmn osson, quo ndmIfIu for fIdo robIomns nrn fInnncInr o subrojofo do bnnhoIros
or for ufIIIzndo nrfo dos rocursos nrn socorror fnmIIInros com doonn grnvo, mns quo j osfnvn
rovIdoncInndo o formIno dn obrn. CurIosnmonfo, osfo mosmo cnso IIusfrn n quosfo do rojofo
ndro umn mudnnn nn formn do susfonfno dn cnIxn do gun foI quosfIonndn oIos fIscnIs do
rogrnmn, oIs orn dIsfInfn dn quo consfnvn no rojofondro, o quo mofIvou um corfo nfrnso nn
obrn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l06
so ImIomonfndns, mosmo qunndo sIgnIfIquom umn confrIbuIo osIfIvn
no Irojofo. Isfo foI vorIfIcndo no cnso do rojofos do bnnhoIros.
l56. Os rocodImonfos do IIcIfno do omrosns, nosnr do nuxIIo dos focnIcos
do !onnscor, quo nonfnm ns omrosns no hnbIIIfndns, fornm
robIomfIcos nrn ns nssocInos. Im gornI, oIns mosfrnrnmso dosconfos
com n oscoIhn or oIns foIfns nn IIcIfno , o quo IncIusIvo gorn confIIfos nn
nssocIno. O rorIo nrgumonfo do quo n oscoIhn foI orrndn rovoIn o mnI
funcIonnmonfo do mocnnIsmo do IIcIfno, oxIgoncIns IognIs n nrfo. A
TnboIn 99, nn soo do cnIfnI socInI , frnfn dn IndIcno dn fIrmn
oxocuforn, quo n rIorI, dovo sor foIfn or IIcIfno.
l5?. Os orros nn oscoIhn do omrosns quo gornImonfo rocurnm nIongnr o
rnzo do onfrogn dn obrn, ufIIIznndo o !onnscor com fonfo do cnIfnI do
gIro nrn oufrns nfIvIdndos rocnom forfomonfo sobro n IIdornnn dns
nssocInos.
l58. ovnmonfo, n IdoIn do soIoo ndvorsn ocorro. A romunorno o norfndn,
ns mnrgons so roduzIdns no rocosso do IIcIfno o Isfo osfImuIn
comorfnmonfos oorfunIsfns, om nrfo rorImIdos oIn IIsfn nognfIvn
oInborndn or focnIcos do !onnscor. Obsorvouso quo om rojofos mnIs
comIoxos, como nquoIos quo buscnm cnfnr oxfornnIIdndos osIfIvns do
umn no conjunfn onfro munIcIos, n IImIfno dn dIsonIbIIIdndo do
omrosns Iovn n sIfunos om quo o dorrofndo om umn IIcIfno no
munIcIo x o o voncodor do um rojofo muIfo nrocIdo no munIcIo y,
nrfIcInnfo dn mosmn rodo. ConsIdornndo quo nos mnIs comIoxns
so dosoncndondns or Idoros IocnIs, gornImonfo oIfIcos ou or ossons
muIfo roxImns n oIfIcos, fnI sIfuno IndIcn n oxIsfoncIn
comorfnmonfo coIusIvos quo confrnrInm o objofIvo dn concorroncIn o dn
sIsfomfIcn do IIcIfno.
l59. Anfos do nnnIIsnr os fnforos nonfndos como cnusn do robIomns nrn n
oxocuo do rojofos, cnbo rosumIr nIgumns Informnos sobro o
nndnmonfo do rocosso. Im rImoIro Iugnr, muIfos rojofos nnnIIsndos
osfo om nndnmonfo, rIncInImonfo os rodufIvos, dn !odo do
AgroIndusfrIn dn Zonn dn Mnfn, conformo mosfrn n TnboIn ??.
l60. os rojofos concIudos, n qunso fofnIIdndo foI fInnIIzndn om monos do
doIs nnos, novnmonfo um onfo n fnvor do !onnscor, dndo o moncIonndo
frndo off onfro ofIcIoncIn o nrfIcIno comunIfrIn, rossnIfndo om vrIos
onfos dosfo roInforIo. A formn do n comunIdndo nrfIcInr foI dnndo
confrnnrfIdn om frnbnIho 90 o do formn rodomInnnfomonfo coIofIvn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l0?
nos rojofos do Infrnosfrufurn o IrodufIvos 60 o l00 dos cnsos,
rosocfIvnmonfo o fnmIIInr nos rojofos do osonvoIvImonfo SocInI
82 dos cnsos, o quo rovoIn fIoxIbIIIdndo do oscoIhn o bom sonso. Isfo
fnmbom rofIofo n ndoquno do foco om comunIdndos obros, quo no fom
rocursos nrn confrnnrfIdn om dInhoIro ou nn formn do mnforInI.
Tubelu ,,: O Projeto Ioi Concloido? {mur[ooq)
(n=q)
Ireq. %
InIru-estrotoru
SIm z1 6,6
Nuo 1z 6,q
esenvolvimento sociul
SIm 8 q;,1
Nuo q z,q
Prodotivo
SIm o o,o
Nuo q 1oo,o
Totul
SIm zq ,;
Nuo z q6,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l08
Box 1: Ixiste om Trode Off entre purticipuo e eIicinciu?
A oInborno do um subrojofo o vIsfn oIo odor oIfIco IocnI, ns vozos, como umn
oorfunIdndo do ncomodnr sous Inforossos donfro do umn orsocfIvn do moIhor
nogocIno com o odor fodornI o osfndunI. Qunnfo mnIs rIdo o dIrocIonndo for o rocosso
do docIsorIo, monoros sorInm os cusfos do gosfo do rocosso, o mnIor n ofIcIoncIn do
mosmo no curfo rnzo.
A ImInnfno do um subrojofo cnrrogn, onfrofnnfo, oufros objofIvos mnIs nmbIcIosos
frnfn do forfnIocor n ouIno IocnI o rurnI omodornmonfo nn Iufn oIn suorno dn
obrozn rurnI, o quo ImIIcn nn frnnsformno dns roInos socInIs o oconomIcns oxIsfonfos.
o curfo rnzo o rovvoI quo om muIfos cnsos so mnnIfosfo um frndo off onfro nrfIcIno
o ofIcIoncIn oorncIonnI, mns no Iongo rnzo o omodornmonfo dns comunIdndos IocnIs
com o consoquonfo nbnndono dns roInos cIIonfoIIsfns frndIcIonnIs do ordosfo no nonns
gnrnnfo n ofIcIoncIn oorncIonnI como n ofIccIn dns nos, o quo o dIforonfo do ofIcIoncIn or
for um noI nn gorno do rocossos susfonfvoIs o corrosondor moIhor ns nocossIdndos
dns comunIdndos.
A nrfIcIno dn ouIno no dosonvoIvImonfo IocnI vIsn ormIfIr n oxrosso o o
nfondImonfo dos Inforossos gonunos dn ouIno, om nrfIcuInr dos sous soforos mnIs
mnrgInnIIzndos. Tondo sous Inforossos roconhocIdos o nfondIdos, osfns ouInos odom
nrfIcInr ofofIvnmonfo dn ImInnfno do rojofo, o quo rorosonfn um osfmuIo n
crInfIvIdndo o umn IIborno dns onorgIns dIsonvoIs IocnImonfo gnrnnfIndo o IncIo do um
rocosso do omodornmonfo.
A nrfIcIno dn ouIno crosco com n romoo do osnos socInIs ondo ossn hnvor
nogocIno, no nonns onfro n ouIno o os odoros consfIfudos, mns fnmbom onfro os
rorIos Inforossos dIvorgonfos oxIsfonfos donfro dn comunIdndo IocnI.
o so odo, onfrofnnfo, Innojnr o dosonvoIvImonfo nrfIndo dn romIssn quo n socIodndo
IocnI o homogonon o quo os Inforossos do fodos so IgunImonfo rorosonfndos or qunIquor
um do sous mombros. Os dIforonfos nforos socInIs fom Inforossos dIforonfos, dIvorgonfos o
nfo oosfos, quo rocIsnm so oxrossnr donfro do um osno do nogocIno ondo sor
ossvoI oscufnr o oufro, nogocInr, concIIInr Inforossos o dofInIr rIorIdndos nrn o munIcIo
ou n comunIdndo.
InrfIcInr ronImonfo sIgnIfIcn fomnr nrfo dns docIsos. Inrn quo Isso ossn nconfocor, o
rocIso quo ns oInIos dIvorgonfos ossnm oxrossnrso IIvromonfo o quo fodos fonhnm o
mosmo ncosso n Informno. O ncosso n Informno consfIfuI, om gornI, rIvIIogIo do cInssos
domInnnfos mnIs roxImns no odor, onqunnfo quo ns ouInos mnrgInnIIzndns no fom
nom ncosso nos dndos, nom o hbIfo o mnnIuIIos nrn frnnsformIos om Informnos.
!ofornr os osnos do nogocIno roquor, orfnnfo, n modIno do ngonfos quo njudom ns
ouInos oIIfIcnmonfo mnrgInnIIzndns n buscnr o Inforrofnr n Informno nocossrIn
nrn consfruIr umn rorosonfno dn ronIIdndo suscofvoI do norfonr suns fomndns do
docIsos. Os consoIhos munIcInIs do ICI!II fom funcIonndo nosfn dIroo, o muIfos j so
Iocus roIovnnfos do dIscussos o nogocInos onfro os vrIos nforos socInIs onvoIvIdos nns
oIfIcns ubIIcns.
o onfnnfo, muIfns vozos suoso quo oxIsfom nforos o ngonfos bom dofInIdos, qunndo nn
ronIIdndo confnso bnsIcnmonfo com ngonfos do Inforvono, quo subsfIfuom os nforos, o
osocfndoros, quo no so confIgurnm oxnfnmonfo como vordndoIros nforos socInIs. O
rocosso do oInborno do Inno fom como um dos sous objofIvos fundnmonfnIs o do
confrIbuIr com n mobIIIzno socInI dos osocfndoros, nrn quo hnjn IncIuso socInI o so
frnnsformom om nforos o , or oufro Indo, quo os quo hojo so comorfnm como nforos
funcIonrIos munIcInIs, ofc. nssumnm sou noI do ngonfos do dosonvoIvImonfo. Isfn
mobIIIzno/nrfIcIno nbro osnos do nogocInos onfro Inforossos confIIfIvos o cnncIfn
o cnIfnI humnno IocnI, oIomonfos fundnmonfnIs nrn dnr confInuIdndo o susfonfnbIIIdndo
no Innojnmonfo IocnI o rogIonnI.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l09
l6l. A nrfIcIno dn comunIdndo do bonofIcIrIos ImIIcn fnmbom n
confrnfno do nIguns doIos oIns omroIfoIrns, gornImonfo do comum
ncordo. Isfo ocorrou om um ouco mnIs do 50 dos cnsos, com forfo
rodomnIo nos cnsos do osonvoIvImonfo SocInI ?l dns IndIcnos.
osfo cnso, fornm confrnfndns om modIn 6,2 ossons com oIovndo
coofIcIonfo do vnrIno l00. J nos Irojofos do Infrnosfrufurn, o
numoro do confrnfndos foI do 4,?, com dosvIo ndro do 2,?, IndIcnndo
umn monor ImorfnncIn nrn ns comunIdndos.
l62. MuIfos consoIhos ncomnnhnm n oxocuo dos rojofos o ns fIscnIIznm.
ofouso quo fnI fnrofn rocnI sobro n coordonno, com roduzIdn
nrfIcIno do oufros mombros o o IImIfndn oIn fnIfn do rocursos. A
IIborno do rocursos o or ofnns o Isfo fnmbom so rofIofo nn
dIsonIbIIIdndo do rocursos do consoIho, quo nssn, nn mnIorIn dos cnsos n
doondor dns rofoIfurns nrn ronIIznr fnI fnrofn.
l63. Im gornI, os rorIos consoIhoIros roconhocom suns IImIfnos nrn
ronIIznr frnbnIhos do fIscnIIzno, quo osfo sob n suorvIso dos focnIcos
do !onnscor. Issos, corrofnmonfo, doIxnm nrn os consoIhoIros ns fnrofns
do fomndn do docIso sobro ovonfos quo ocorrom nn oxocuo. Aonns
sugorom soIuos, nssossornm o rocosso.
l64. Qunndo so InvosfIgn nns nssocInos qunIs fornm os rIncInIs fnforos quo
confrIburnm nrn robIomns nn oxocuo do rojofos, dosfncnmso doIs
nfrnso nn IIborno do rocursos, fIdo como IndIcno do dosfnquo
nfrnnIhou muIfo, soguIdo do robIomns com omroIfoIrns. Os Ifons
fnIfn do cnncIfno dn comunIdndo, Afuno do Isfndo nssIsfoncIn
focnIcn o robIomns do qunIIdndo nnrocom no Ifom como
nfrnnIhnndo ouco, nIndn quo nfrs do nfrnsos do oucn durno nn
IIborno do rocursos. Iorcoboso quo no h um bnInno dosfnvorvoI nn
conduo do rocosso, nonns crfIcns quo odom sor confornndns com
cnncIfno comunIfrIn, com InconfIvos nrn n nrfIcIno do moIhoros
omroIfoIrns o ovIfnndo robIomns nn IIborno do rocursos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll0
Tubelu ,S: Iutores qoe diIicolturum u execoo dos projetos
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Iultu de cupucituo du comonidude
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu 1 ,o 1;,6 o o,o q ;,q
Nuo uLrupuIIou z1 6,6 8 q;,1 ;,o z q,
ALrupuIIou pouco 8 zq,z z 11,8 1 z,o 11 zo,q
ALrupuIIou muILo z 6,1 z 11,8 o o,o q ;,q
Projeto mul eluborudo
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu o o,o 1;,6 o o,o ,6
Nuo uLrupuIIou z ;,8 1o 8,8 z o,o ; 68,
ALrupuIIou pouco q,1 o o,o z o,o q,
ALrupuIIou muILo q 1z,1 z 11,8 o o,o 6 11,1
Atruso nu liberuo dos recorsos
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo uLrupuIIou 1 q, 6 , ;,o zq qq,q
ALrupuIIou pouco 8 zq,z z 11,8 1 z,o 11 zo,q
ALrupuIIou muILo 8 zq,z zq,q o o,o 1 zq,1
Problemus com us empreiteirus execotorus
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu o o,o z 11,8 o o,o z ,;
Nuo uLrupuIIou zz 66,; 1o 8,8 o o,o z q,
ALrupuIIou pouco q 1z,1 z 11,8 o o,o 6 11,1
ALrupuIIou muILo 6 18,z 1 ,q q 1oo,o 11 zo,q
Atouo do Istudo {ussist. tcnicu, eluboruo projeto
etc.)
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu 1 ,o 1 ,q o o,o z ,;
Nuo uLrupuIIou z ;,8 ; q1,z 1 z,o 61,1
ALrupuIIou pouco q,1 1;,6 z o,o 8 1q,8
ALrupuIIou muILo q,1 q z, 1 z,o 8 1q,8
Atouo do conselho {ucomp. borocrtico,eluboruo
projeto etc.)
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu 1 ,o 1;,6 o o,o q ;,q
Nuo uLrupuIIou z8 8q,8 11 6q,; q 1oo,o q ;q,6
ALrupuIIou pouco q,1 o o,o o o,o ,6
ALrupuIIou muILo o o,o 1 ,q o o,o 1 1,q
Atouo do monicipio {qoundo u preIeitoru no
consegoe munter os servios em operuo)
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu o o,o 1;,6 o o,o ,6
Nuo uLrupuIIou z8 8q,8 1o 8,8 q 1oo,o qz ;;,8
ALrupuIIou pouco z 6,1 1 ,q o o,o ,6
ALrupuIIou muILo z 6,1 1 ,q o o,o ,6
Atouo dus ONGs
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu 1 ,o 1;,6 o o,o q ;,q
Nuo uLrupuIIou zq 8;,q 1z ;o,6 q 1oo,o q 8,
ALrupuIIou pouco z 6,1 o o,o o o,o z ,;
ConIlitos nu comonidude
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu 1 ,o 1;,6 o o,o q ;,q
Nuo uLrupuIIou z6 ;8,8 11 6q,; q 1oo,o q1 ;,q
ALrupuIIou pouco q,1 1 ,q o o,o q ;,q
ALrupuIIou muILo z 6,1 o o,o o o,o z ,;
Problemus de prestuo de contu nu primeiru etupu
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu z 6,1 z 11,8 o o,o q ;,q
Nuo uLrupuIIou z ;,8 q z,q ;,o ; 68,
ALrupuIIou pouco q,1 1 ,q 1 z,o q,
ALrupuIIou muILo z 6,1 1;,6 o o,o q,
(conLInuu)
InIru-estrotoru
esenvolvimento
sociul
Prodotivo Totul

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

lll
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Orumento insoIiciente
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu z 6,1 z 11,8 o o,o q ;,q
Nuo uLrupuIIou z6 ;8,8 1o 8,8 z o,o 8 ;o,q
ALrupuIIou pouco z 6,1 o o,o 1 z,o ,6
ALrupuIIou muILo z 6,1 1;,6 1 z,o 6 11,1
Obrus Ioru du especiIicuo do projeto
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu z 6,1 z 11,8 o o,o q ;,q
Nuo uLrupuIIou z; 81,8 11 6q,; ;,o q1 ;,q
ALrupuIIou pouco q,1 1 ,q o o,o q ;,q
ALrupuIIou muILo o o,o 1 ,q 1 z,o z ,;
Problemus nu qoulidude du obru
Nuo sube 1 ,o z 11,8 o o,o ,6
Nuo se upIIcu z 6,1 z 11,8 o o,o q ;,q
Nuo uLrupuIIou z6 ;8,8 ; q1,z o o,o 61,1
ALrupuIIou pouco q 1z,1 z 11,8 z o,o 8 1q,8
ALrupuIIou muILo o o,o q z, z o,o 6 11,1
(conLInuuuo)
InIru-estrotoru
esenvolvimento
sociul
Prodotivo Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq

l65. Isfn bon nvnIIno no Isonfn o Irojofo do robIomns nrn sun
confInuIdndo. H cnsos om quo nosnr do sun ndoqundn oxocuo, o
rojofo osf om um IocnI fofnImonfo Inndoqundo ngroIndusfrIn om So
IonodIfo, or oxomIo, roquorondo umn sorIo do InvosfImonfos
comIomonfnros quo so nonns romofIdos nos AssocIndos om
convorsns com rorosonfnnfos do oufros rogrnmns. Iorfnnfo, n
dosnrfIcuIno com oufros rogrnmns comromofo o funcIonnmonfo do
rorIo rojofo do !onnscor.
q.o - Monuteno e oes posteriores
l66. A confInuIdndo dos rojofos nssn oIns nfIvIdndos do Irosfno do
Confns o monfngom do um osquomn do mnnufono do rojofo rocobIdo,
quo o mnIs dIfcII qunnfo mnIs oxfornnIIdndos oIo for gorndor. A TnboIn ?9
IndIcn quo nonns umn mInorIn do nssocInos l5 nIndn no hnvIn
rosfndo confns do rojofo rocobIdo. Isfo rocosso rocobo njudn dns
!.T.!. quo confnm com um focnIco rogIonnI quo nssossorn ns
comunIdndos nn fnrofn, or oIns consIdorndn dIfcII. A formn do
rosfno nrn os nssocIndos o rodomInnnfomonfo vorbnI, nns rounIos
dn nssocIno.
l6?. Os rojofos oxocufndos so roconfos o no nssnm or robIomns do
mnnufono. Iorcobouso quo n mnnufono, nn mnIorIn dos cnsos fIcn n
cnrgo dns fnmIIns. ovnmonfo n nfuno conjunfn do CM! o dn !.T.!.
o nonfndn nns fnrofns osoInborno do rojofo, suornndo n IndIcno
dn fIrmn oxocuforn. A nrfIcIno dn rofoIfurn nosfn ofnn o fnmbom
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll2
IImIfndn, como fIcn cInro nn TnboIn 80. A fnboIn quo so soguo mosfrn quo
h oucns IndIcnos do confInuIdndo do nfIvIdndos vIsnndo novos
rojofos nn comunIdndo. Iuscnso fundnmonfnImonfo mnnufono, umn
voz quo ?5 dns comunIdndos nonfnrnm quo os rojofos oxIgom
mnnufono coIofIvn, mosmo os do nnfurozn socInI, como hnbIfno o
bnnhoIros.
Tubelu ,q: Iormus de prestuo de contus dos projetos pelus Associues
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Nuo sube 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
Nuo presLou conLus q,1 zq,q o o,o S 1q,S
Nus reunIes du ussocIuuo 1z 6,q ; q1,z z o,o 1 S,q
Por escrILo uLruvs de InIorme 1o o, q z, o o,o 1q g,q
Ambos q 1z,1 1 ,q z o,o , 1,o
OuLros q,1 o o,o o o,o g,6
Totul 1oo,o 1, 1oo,o q 1oo,o gq 1oo,o
InIru-estrotoru
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul

l68. O rocoIhImonfo do fnxns osocfIcns foI nonfndo como fnrofn dn
nssocIno or corcn do doIns, sondo quo no cnso do rojofos do
dosonvoIvImonfo socInI n orconfngom o bom monor um ouco mnIs quo
l0. O fnfo o quo sondo oquonn n orconfngom do rojofos do
oIofrIfIcno, roduzso n nocossIdndo do crInr um sIsfomn do gosfo do
confns nns comunIdndos. Como vImos, om dos cnsos, docInrouso hnvor
oxIgoncIns do mnnufono coIofIvn do rojofos, quo o cooronfo com o
nrosonfndo nn TnboIn 8l, nbnIxo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll3
Tubelu So: Responsveis pelo upoio s Associues ps-concloso do projetos
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
TcnIco do PCPR 1o o, zq,q 1 z,o 16 q,6
TcnIco do governo esLuduuI z 6,1 1 ,q o o,o g,6
ConseIIo 1o o, 6 , o o,o 16 q,6
TcnIco du preIeILuru q,1 1 ,q 1 z,o g q,
Irmu execuLoru 1,z q z, o o,o q 16,,
CoIuborudor du ussocIuuo 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
OuLros 1 ,o 1;,6 o o,o q ,,q

onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
sociul
Prodotivo Totul

Tubelu S1: Tipos de coluboruo externu s Associues, ps-concloso dos
projetos
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
MunuLenuo do projeLo ju exIsLenLe 8 z6,; 1 6,; 1 z,o 1o o,q
ormuIuuo de novos projeLos o o,o z 1, 1 z,o 6,1
TreInumenLo 16,; 1 6,; 1 z,o , 1q,
OuLros 16,; , o o,o 1o o,q
Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq

InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo

l69. O qunnfo um rojofo !onnscor ongondrn oufros rojofos nns nssocInos o
mofIvn os consoIhos n novns nos doondo muIfo dn sIfuno nnforIor. H
cnsos om quo o MunIcIo foI IIofo om oxorIoncIns do dosonvoIvImonfo
Infogrndo o Isfo fnvoroco nos Infogrndns. Trnfnso do umn oxcoo. H
cnsos om quo n rosonn do nssonfnmonfos rurnIs fnz com quo n nfuno
do !onnscor sojn comIomonfnr o nfo suorosfn ns nfIvIdndos do Incrn.
!m ouco monos dn mofndo dns nssocInos IndIcnrnm nos do
confInuIdndo nos o rocobImonfo do rojofo. Chnmn nfono o fnfo do quo
nonns l? doIns IndIcnrnm, sogundo n TnboIn 82, n buscn do novos
rojofos. TnI rosuIfndo o roforndo oIn IndIcno do quo um numoro
oquono do nssocInos l5, corcn do 28 fom n Infono do ronIIznr
nos conjunfns com oufrns nssocInos. A mono do !onnscor o dn !odo
do AgroIndusfrIn IndIcn fnnfo quo nIgumns doIns fIzornm um
Innojnmonfo do nos fufurns, vIsnndo forfnIocor n comunIdndo. mns
Isfo no o o cnso dn mnIorIn dns nssocInos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll4
Tubelu S: Iniciutivus de Continoidude {tomudus u purtir de oo1)
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
ReuIIzuuo de LrubuIIos coIeLIvosJmuLIruo peIu ussocIuuo eJou
em grupos InIormuIs
1q q,z 6 qo,o q 1oo,o q qS,o
MobIIIzues reIvIndIcuLrIus 1 q8,q , 1 z,o 1 q,o
nLervenuo puru meIIorIu du InIru-esLruLuru comunILurIu 1o z, ; q6,; z o,o 1q S,o
MobIIIzuuo de ouLros recursos uIm do projeLo q zq,o 6 qo,o z o,o 1, q,o
Novos projeLos ou cupLuuo de recursos depoIs do projeLo 1o z, , z o,o 1, q,o
nIcIuLIvus Lomudus por grupos InIormuIs denLro du
comunIdude
q 1z,q 1 6,; o o,o g 1o,o
Prodotivo Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo, EsLudos de cuso zooq
esenvolvimento
Sociul
InIru-estrotoru

l?0. Im muIfos cnsos, n coordonno do rocosso do confInuIdndo fIcn n cnrgo
dn rofoIfurn, quo coIocn o Irogrnmn como um comIomonfo do suns nos
o o consoIho como um Insfrumonfo do sInnIIzno dos gnnhos ofoncInIs
do InvosfImonfos ndIcIonnIs.
l?l. Obsorvouso cnsos om quo ronImonfo o nIonfo dndo oIo Irogrnmn
mofIvou n comunIdndo n nfunr mnIs forfomonfo junfo n rofoIfurn. O
nrgumonfo o sImIos nfo o !onnscor os rofoIfos do nIgumns rogIos mnIs
urbnnIzndns no dnvnm nfono nos robIomns dn zonn rurnI do
munIcIo, fnIvoz oIo mnIor cusfo/bonofcIo om formos do roforno nns
oIoIos.
l?2. Qunso ?0 dos CM! onfrovIsfndos IndIcnm n confInuIdndo nn buscn do
rojofos o rocursos nrn n comunIdndo, fodnvIn, hnvondo mnIor
orconfngom do consoIhos com nonns um rojofo om vIsfn. Aonns 4
CM! IndIcnrnm osfnr buscnndo mnIs do 4 rojofos. Issos onvoIvom
dosdo o Ironnf nfo rojofos do Covorno IodornI, como um mIIho do
CIsfornns, nssnndo or umn mono n rojofos dn CTZ Irorondn, quo
nfun nn Zonn dn Mnfn, om 4 munIcIos nonns o muIfos rojofos dns
rofoIfurns do fIo, ronro do soIo, moIhor coIhoIfn. IIcn cInro quo
nossos cnsos do CM! confundoso com o nquoIo quo fom monor
nrfIcIno comunIfrIn, moncIonndo no IncIo do frnbnIho.
l?3. A rosonn do consoIho o do nssocInos mofIvndns oIo bonofcIo do
ICI! gorou umn novn dInnmIcn, om quo ns nssocInos fIvornm mnIor
ncosso n rofoIfurn. o cnso moncIonndo, do rojofo do hnbIfno nssou
so n roformn dn oscoIn o dn Igrojn o no rojofo do dIsfrIbuIo do gun nns
rosIdoncIns, com frnbnIho dn comunIdndo o mnforInI dondo oIn
rofoIfurn. IxomIos como osfo consfIfuom cnsos do grnndo Inforosso, n
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll5
dosoIfo do fnfo quo n comunIdndo onvoIvIdn no sojn nquoIn com Ioros
IndIcndoros socInIs.
q.; - Alconce e orticuloo com outros progromos
l?4. A nnIIso do funcIonnmonfo do !onnscor doIxn ovIdonfo sun dIfIcuIdndo
om so nrfIcuInr com oufros rogrnmns socInIs do Isfndo do Iornnmbuco.
Trnfnso do um rogrnmn nbrnngonfo, quo confomIn fodo o Isfndo,
Imondo rosfrIos com bnso om crIforIos do dosonvoIvImonfo munIcInI
IH o nn dIsonIbIIIdndo do rocursos, comum n fodos,
Indoondonfomonfo do fnmnnho o ouIno.
l?5. As dIforonns onfro rogIos condIcIonnm forfomonfo o funcIonnmonfo ronI
do rogrnmn, nfofnndo dosdo n consfIfuIo dos consoIhos, n formno dns
nssocInos nfo n ImorfnncIn o Imncfo do rogrnmn. Im gornI, Iogrouso
ovIfnr o nfondImonfo n nucIoos mnIs ouIosos, om dofrImonfo do
comunIdndos com mnIor nocossIdndos, nIndn quo osfn dofInIo nsso oIo
crIvo dn oforfn do rojofos. O crIvo burocrfIco fom um oso nn soIoo do
nssocInos bonofIcIndns o Isfo fnmbom condIcIonn o funcIonnmonfo do
!onnscor, IncIusIvo sun nbrnngoncIn nos cnsos om quo oucns
comunIdndos osfojnm hnbIIIfndns n nrfIcInr.
l?6. O sIsfomn do confroIo do Irogrnmn confn com n Infonsn suorvIso dns
!T!, mns fornnso um oso nns cosfns do oucos consoIhoIros o Idoros do
nssocInos. Isfo fnmbom dIfIcuIfn n nrfIcuIno com oufros rogrnmns,
quo or sun voz, fnmbom fom suns rogrns o rocodImonfos burocrfIcos.
l??. A sIsfomfIcn do oforfn nnunI do rojofos o um obsfcuIo nrn n
nrfIcuIno susfonfvoI do nos, do rorIo !onnscor o fnmbom do
!onnscor com oufros rogrnmns. As IImIfnos Imosfns oIo !onnscor n
soIoo do corfos rojofos IdonfIfIcndos como rIorIdndo oIns
comunIdndos no rosuIfnm om IndIcnos do fonfos comIomonfnros ou
nIfornnfIvns do rocursos.
l?8. Os consoIhos IImIfnmso n fnzor o Irogrnmn funcIonnr. Iorcobom os
robIomns o muIfns vozos qunnfIfIcnm ns domnndns, mns doIxnm sou
nfondImonfo nrn oufros rogrnmns, som oxIIcnr como so dnr n
nrfIcuIno com os rojofos oxocufndos ou om oxocuo oIo !onnscor. Im
rosumo, h grnndo dIfIcuIdndo do concIIInr n sIsfomfIcn nnunI do
rogrnmn com n confInuIdndo dn InsfnIno do Infrnosfrufurn oIns
nssocInos bonofIcIrIns. O ofoIfo do dIfuso do Irogrnmn fIcn orfnnfo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll6
IImIfndo n InconfIvnr novns nssocInos n nrfIcInrom do !onnscor, o quo
nssn fnmbom oIo ncosso no consoIho.
l?9. A IdoIn do quo oxIsfom muIfos consoIhos odo sor vorIfIcndn nns vIsIfns
do cnmo. Ao formnr um novo consoIho, or moIhor quo sojn o Irojofo,
ImIIcn om convocnr rorosonfnnfos dn socIodndo cIvII quo om nrfo j
nrfIcInm om oufros consoIhos, o quo fncIIIfn nos do coordonno
rIncInImonfo or nrfo dn rofoIfurn do munIcIo. Ao mosmo fomo,
sobrocnrrogn ns ossons quo vom nfunndo nn ron, Imo ns vozos um
oxcosso do rounIos, quo om muIfos cnsos fornnmso mornmonfo formnIs,
nrn cumrIr n rogrn, como nfIrmnrnm nIguns coordonndoros do consoIho.
A subordInno do CM! n um ConsoIho mnIs nmIo do munIcIo o um
rocosso quo no osf cInro o onvoIvo confIIfos, rIncInImonfo qunndo o
CM! no osf sondo noIndo oIn rofoIfurn. O rIsco nrn fufurns nos
o quo o consoIho do !onnscor sojn vIsfo como umn ronrfIo do um
consoIho mnIor, om quo n nfuno dos focnIcos do Irojofo sojn bom monos
InfIuonfo, nn formno o nn suorvIso do suns rofInns. Ior oufro Indo, o
rIsco confrrIo o n mnnufono do IsoInmonfo nfunI quo roduz o ofoncInI
do nfuno do Irojofo.
l80. A osquIsn no consfnfou quo o ConsoIho Iogro oornr do formn nrfIcuIndn
com oufros rogrnmns fnmouco onconfrou ovIdoncIns soIIdns do
cnncIdndo nrn mobIIIznr rocursos ndIcIonnIs, nIom dnquoIos fornocIdos
oIo !onnscor. Os cnsos dIssonnnfos dosso ndro do consoIho cnfIvo ou
dodIcndo do !onnscor fornm oxcoos, quo rosondom n nrfIcuInos
IocnIs, forrIforInIs o nfo mosorogIonnIs osocfIcns.
l8l. TodnvIn, obsorvouso quo nosnr dns dIforonns formnIs, nIguns
consoIhos oornm do formn conjunfn, fnzom rounIos no mosmo dIn, n fnI
onfo quo or vozos no hnjn sonrno no momonfo dn vofno. Isfn
sIfuno ocorro rIncInImonfo ondo n rofoIfurn fom forfo rosonn no
consoIho o ondo os rosIdonfos o Idoros orfoncom no mosmo gruo
oIfIco o ou osfo vIncuIndos n mosmn InsfIfuIo.
l82. Isfo qundro odo comIIcnrso dnquI nrn fronfo, umn voz quo o Covorno
IodornI vom rofornndo o uso do consoIhos IocnIs nn ImIomonfno do
nIguns rogrnmns socInIs, nfo mosmo no rogrnmn Iomo Zoro.
IdonfIfIcouso, om nIguns oucos munIcIos, corfo 'osvnzInmonfo` do
consoIho Iumnc or cnusn dn crIno o Injoo do rocursos om novos
consoIhos, om nrfIcuInr um CM! com comosIo dIsfInfn, o quo
Imodo n unIfIcno formnI do nmbos. As forns oIfIcns quo nrfIcInm
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll?
mnIs nfIvnmonfo o or Isso fondom n for hogomonIn nos consoIhos o
fnmbom dIvorsn nosfo CM! n rosonn dos sIndIcnfos, dns fodornos
sIndIcnIs o do movImonfos dn socIodndo cIvII formnImonfo orgnnIzndos
fondo n sor muIfo mnIs forfo quo no Iumnc, domInndo oIos
rorosonfnnfos ofIcInIs o dIrofnmonfo oIns comunIdndos o suns
nssocInos, com monor o nfo mosmo nonhumn rosonn dn socIodndo
cIvII orgnnIzndn.
l83. o osfgIo nfunI do dosonvoIvImonfo InsfIfucIonnI o frndooff o ovIdonfo
mnIor frnnsnroncIn o mnIs nrfIcIno vIs n vIs InfonsIdndo do confIIfos,
fomo nrn ns docIsos o rIsco do fnIfn do noIo dn rofoIfurn.
Box 1: Cuso de Jogo No Cooperutivo
Im MnmooIro, munIcIo do Vordojnnfo, or oxomIo, surgo um robIomn dosso fIo nn
ndmInIsfrno do nIgo quo, n rIncIo, nrocorIn sImIos o ngnmonfo do umn confn do
gun. As cnsns so nbnsfocIdns nrn consumo domosfIco or moIo do oncnnnmonfo do gun
quo vom dn nduforn dn COMIISA. o onfnnfo, osfn soIuo, onconfrnso om fnso crfIcn
dovIdo n fnIfn do um modIdor IndIvIdunI nrn cndn cnsn. Ao rocoborom umn confn so, quo
dovo sor dIvIdIdn onfro fodos os mombros dn comunIdndo om nrfos IgunIs, crIouso um
robIomn do jogo no cooornfIvo, nn modIdn om quo nInguom quor ngnr sun nrfo dn
confn or nIognr quo no corrosondo no sou consumo. Iroforom doIxnr corfnr sou
nbnsfocImonfo o odIr gun nos vIzInhos, quo no so Imorfnm om dIn, oIs snbom quo n
confn sor IgunImonfo do mosmo vnIor, sojn qunI for n qunnfIdndo consumIdn. A
InndImIoncIn nssocIndn n fnIfn do condIos do muIfns fnmIIns mns fnmbom dovIdo ns
nfIfudos oorfunIsfns o nos confIIfos sobro o uso dn gun nmonn nrnIIsnr o nbnsfocImonfo
do gun nrn fodn n comunIdndo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll8
g. Constroo de Cupitul Sociul: qoul o impucto do PCPR
sobre u Iormuo de cupitul sociul em Pernumboco?
l84. Inrn os socIoIogos, cIonfIsfns oIfIcos o oconomIsfns quo frnbnIhnm no
cnmo dn nssIm chnmndn novn socIoIogIn oconomIcn,
32
o cnIfnI socInI o
um formo do nmIn InfIfudo, quo so roforo ns normns o rodos socInIs quo
fncIIIfnm n no coIofIvn com vIsfns no bonofcIo mufuo. MnnfIdns fodns ns
condIos consfnnfos, comunIdndos dofndns do nIfns fnxns do cnIfnI
socInI fondorInm n sor mnIs sogurns, mnIs rIcns, moIhor govornndns o nfo
mosmo mnIs foIIzos. Sous mombros sorInm cnnzos do conquIsfnr o
mnnfor bons omrogos, InIcInr rojofos vIsnndo o Inforosso ubIIco,
monIfornr o comorfnmonfo uns dos oufros n cusfos mnIs roduzIdos,
gnrnnfIr o cumrImonfo dos confrnfos, usnr os rocursos fsIcos o
humnnos oxIsfonfos do modo mnIs ofIcIonfo, rosoIvor dIsufns mnIs
nmIgnvoImonfo, o, fInnImonfo, rosondor ns roocunos dos cIdndos
mnIs ofIcIonfomonfo WooIcock, l998.
l85. A dIfuso do concoIfo o sou omrogo om dIvorsos cnmos do nnIIso dn
vIdn socInI rosuIfnrnm om quo fnnfo os comorfnmonfos socInIs o
IndIvIdunIs comroondIdos no concoIfo qunnfo ns osorndns ImIIcnos
coIofIvns do sun oxIsfoncIn nssumIssom umn vnrIodndo do sonfIdos
WooIcock, l998. AssIm, nn IIfornfurn sobro socIoIogIn do
dosonvoIvImonfo o InsfIfuIos oIfIcns, o formo cnIfnI socInI osf
nssocIndo n dIvorsns o dIsfInfns ncoos. !mn dIscusso mnIs dofnIhndn
do nssunfo sor nrosonfndn no roInforIo fInnI. osfo documonfo fomnso
n noo do cnIfnI socInI om sou sonfIdo mnIs gornI, o so ncoIfn n hIofoso
do quo n crIno do orgnnIznos comunIfrIns o nssocInfIvns fnz nrfo do
rocosso o rofIofo movImonfos do crIno do cnIfnI socInI o do
omodornmonfo dns ouInos obros.
l86. InIcInImonfo, o nocossrIo oxnmInnr n frndIo nssocInfIvn nn qunI o
ICI! so Insoro. osso osfudo dIsfInguIu n oxIsfoncIn do nssocInos dn
oxorIoncIn nssocInfIvn dns comunIdndos. O formo nssocInos dosIgnn
onfIdndos com oxIsfoncIn IognI, Isfo o, rogIsfrndns om cnrforIo, com sous
Imosfos ngos om dIn, nfns roguInrIzndns o dIroforIns oIoIfns do ncordo

32
A novn socIoIogIn oconomIcn o nssIm chnmndn or oosIo n voIhn socIoIogIn oconomIcn, do TnIcoff
Inrsons o oII SmoIsor. Ao confrrIo do nssumIr quo n oxIsfoncIn do um robIomn ou oorfunIdndo
oconomIcn conduzIrIn n sun nufomfIcn rosoIuo como suom os oconomIsfns noocIssIcos o n
socIoIogIn funcIonnIIsfn , n novn socIoIogIn oconomIcn consIdorn nIfnmonfo robIomfIcn n
orgnnIzno coIofIvn com vIsfns n soIuo do robIomns.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

ll9
com os osfnfufos. Iforonfomonfo, n oxorIoncIn nssocInfIvn so roforo n
frndIo do formns coIofIvns do onfronfnmonfo do robIomns comuns.
Tubelu S: Ixistnciu de orgunizues comonitrius unteriores uo PCPR-II
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
SIm z8 8q,8 1q 8z,q q 1oo,o q6 1oo,o
Nuo 1,z 1;,6 o o,o 8 1oo,o
Totul 1oo,o 1, 1oo,o q 1oo,o gq 1oo,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Totul Prodotivo

l8?. n frndIo nssocInfIvn do osfndo, osfns duns nIfornnfIvns no fornm
nocossnrInmonfo coIncIdonfos. Crnndo nrfo dns nssocInos do nmosfrn
j oxIsfIn nnforIormonfo no ICI!II. ns 54 nssocInos do nossn
nmosfrn, 46 j oxIsfInm nnfos dn sogundn fnso ICI! vor TnboIn 83,
ncImn, fondo sIdo crIndns nn rImoIrn fnso do Irojofo ou como condIo
nrn ncossnr bonofcIos do oufrns oIfIcns ubIIcns. A osmngndorn
mnIorIn foI crIndn nrn nrfIcInr do rojofos do cnfno do rocursos.
Sofonfn o novo or confo dns nssocInos onfrovIsfndns docInrnrnm for
sIdo crIndns nrn fnI vor TnboIn 85, nbnIxo. Isfo orconfunI o
nrfIcuInrmonfo oIovndo nrn os subrojofos do Infrnosfrufurn 8? dos
cnsos.
33
umoro bnsfnnfo mnIs roduzIdo fInhn oxorIoncIn nssocInfIvn
nnforIormonfo no ICI!. Obsorvoso quo, nrn qunIquor dns nIfornnfIvns
do oxorIoncIn nssocInfIvn IIsfndns nn TnboIn 86, o orconfunI do
nssocInos quo docInrou for fIdo nquoIo fIo nrfIcuInr do oxorIoncIn
rorosonfn monos do um foro do fofnI. A unIcn oxcoo n osfn ovIdoncIn o
n nIfornnfIvn obfono do rocursos, quo, nn vordndo, coIncIdo com
nrfIcIno om rojofos.
34
AssIm, o confoxfo no qunI o ICI!II so Insoro
o o dn oxIsfoncIn do muIfns nssocInos som vIdn nssocInfIvn. IxIsfInm
nssocInos com vIdn nssocInfIvn, mns osfo orn um fonomono mnIs rnro o
IocnIIzndo. Isfo o o onfo do nrfIdn nrn ns nos do Irojofo nn fnso II, o
n bnIxn oxorIoncIn nssocInfIvn o um condIcIonnnfo forfo nrn o

33
O fnfo do quo osfo orconfunI sojn do l00 nrn os rojofos rodufIvos dovo sor consIdorndo com
cnufoIn, fondo om vIsfn o roduzIdo numoro do cnsos do unIvorso, Isfo o, 4 nssocInos vor TnboIn 83 o
TnboIn 85.
34
Obsorvoso nn TnboIn 86 quo, no quo dIz rosoIfo nos fIos do oxorIoncIn nssocInfIvn rovIn, os
orconfunIs dns nssocInos quo rocobornm rojofos do fIo rodufIvo fondom n sor mnIs oIovndos do
quo nquoIos roInfIvos nos domnIs fIos do rojofos. Isfns dIforonns confudo no so nrfIcuInrmonfo
oxrossIvns o odom osfnr sondo onvIosndns oIo numoro do cnsos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l20
funcIonnmonfo no mnrco do modoIo do dosconfrnIIzno ofofIvn quo vom
sondo ndofndo.
Tubelu Sq: Ano de Ionduo dus ussociues
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
AnLes de 1qqo 1 ,o z 11,8 o o,o g,6
1qqo u 1qqq 1,z 1;,6 1 z,o q 16,,
1qq u 1qqq z1 6,6 11 6q,; z o,o q 6,o
zooo e depoIs 6 18,z 1 ,q 1 z,o S 1q,S
Totul 1oo,o 1, 1oo,o q 1oo,o gq 1oo,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo, EsLudos de cuso zooq
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul
Ano
InIru-estrotoru

Tubelu Sg: A ussociuo Ioi criudu com o objetivo de purticipur de om
sobprojeto?
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
SIm z8 8;, q 6, q 1oo,o q1 ,S,S
Nuo q 1z, ; q,8 o o,o 11 1,
Totul 1oo,o 16 1oo,o q 1oo,o g 1oo,o
Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo

Tubelu S6: Ixperinciu ussociutivu prviu
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
ExperIncIu de LrubuIIo ussocIuLIvo unLerIor zz 66,; 16 qq,1 q 1oo,o q ,,,S
MunuLenuo de bens pbIIcos q z;, ; q1,z z o,o 1S ,
TrubuIIos coIeLIvos q 1z,1 q z,q z o,o 1g ,,S
MovImenLos reIvIndIcuLrIos 11 , 6 , o o,o 1, 1,g
ObLenuo de recursos q z;, 11 6q,; z o,o qo,,
ResoIuuo de probIemus com recursos comunILurIos 8 zq,z ; q1,z q 1oo,o 1q g,
Promouo de evenLos socIuIs ; z1,z zq,q z o,o 1q g,q
ReuIIzuuo de reunIes reguIures 8 zq,z 8 q;,1 q 1oo,o o ,,o
Obrus comunILurIus q,1 q z, z o,o q 16,,
OuLros 6 18,z z 11,8 z o,o 1o 1S,g
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul InIru-estrotoru
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq

l88. Inrfo dosfo confoxfo o oxIIcndn oIns cnrncforsfIcns socIooconomIcns
dns comunIdndosnIvo do ICI!. Trnfnso om gornI do ouInos no
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l2l
IImIfo dn mIsornbIIIdndo, com bnIxssImo nvoI do oscoInrIdndo, cujos
cusfos do sobrovIvoncIn so oIovndos. Os oscnssos rocursos mnforInIs o
humnnos dosfns comunIdndos osfo InfoIrnmonfo voIfndos nrn n
sobrovIvoncIn IndIvIdunI, bom como osfrnfogIns do socorro mufuo nrn
onfronfnr o robIomn dn fomo vor Ifom sobro os ofoIfos do Irojofo. osfo
sonfIdo, h rfIcns gonornIIzndns do nuxIIo dos monos nocossIfndos nrn
com os mIsorvoIs. IrfIcns nssocInfIvns, or sun voz, ImIIcnm cusfos
nosfo cnso, suom rocursos IndIvIdunIs quo ossnm sor dIsonIbIIIzndos
nrn n coIofIvIdndo. o o or oufrn rnzo quo, como voromos, ns
IIdornnns dns nssocInos so rogrn gornI IndIvduos com
cnrncforsfIcns do nvoI do rondn o oscoInrIdndo suorIoros nos dns
comunIdndos quo rorosonfnm. AssIm, os cusfos do nssocIno fornnm
nIfnmonfo robIomfIcn n mobIIIzno coIofIvn do oscnssos rocursos
mnforInIs o humnnos. !mn ovIdoncIn dosfo fnfo o quo n osmngndorn
mnIorIn dns nssocInos dn nmosfrn no confn com sodo rorIn. Obsorvo
so onfrofnnfo quo ?5 dns nssocInos quo rocobornm rojofos rodufIvos
confnm com sodo rorIn. Imborn rovnvoImonfo onvIosndo oIo numoro
do cnsos, osfn fnxn o do qunIquor modo muIfo suorIor n dos domnIs fIos,
o quo sIgnIfIcn dIzor quo, cnso fosso oxcIudn dn nmosfrn, roduzIrIn umn
roduo dn fnxn modIn do IndIcndor. vor TnboIn 8?, nbnIxo. Isfo fnfo
oxrossn monos os Inos nssocInfIvos o mnIs n oxfromn cnroncIn do
rocursos mnforInIs dosfns comunIdndos. Isfn o, onfrofnnfo, nrfo dn
hIsforIn.
Tubelu S,: Ixistnciu de sede prpriu du ussociuo
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
SIm 8 z6,; q z6,; ;,o 1g o,6
Nuo zz ;, 11 ;, 1 z,o q 6q,q
Totul o 1oo,o 1g 1oo,o q 1oo,o qq 1oo,o
esenvolvimento Sociul Prodotivo Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
InIru-estrotoru

l89. Inrfo mnIs Imorfnnfo dosfn hIsforIn foI n formno oIfIcn dns
IIdornnns dns nssocInos. Isfns fornm oducndns nn noo do quo ns
nssocInos so Insfrumonfos nrn obfono do njudn, do bonofcIos
oxfornos, o no Insfrumonfo do mobIIIzno do rocursos Infornos nrn
onfronfnr dIfIcuIdndos o suornr robIomns IocnIs. MnIs nIndn, nn vIso
do quo vIdn nssocInfIvn o sInonImo do nssocIno IognIIzndn, Isfo o, nfn n
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l22
rocobor rojofos. ndos os InsufIcIonfos rocursos mnforInIs o humnnos do
quo dIsom, ns comunIdndos o sous rorosonfnnfos nrondornm quo n
formn mnIs ofIcIonfo do obfor bonofcIos IndIvIdunIs ou coIofIvos no
consIsfIrIn om osfnboIocor roInos horIzonfnIs do cooorno onfro sous
mombros, mns bons roInos vorfIcnIs com ngonfos oxfornos quo
confroInssom o ncosso n rocursos ubIIcos. Obsorvoso nn TnboIn 88 quo n
mnIorIn dos consoIhos do nossn nmosfrn nfIrmn quo nnfos dn crIno do
ConsoIho n IIdornnn no ncosso nos rojofos roousnvn nns rofoIfurns o
nos oIfIcos IIgndos no govorno. Isfos rorosonfnm, rosocfIvnmonfo,
?0 o 5? dos cnsos. Corcn do um foro nonns nfrIbuI osfo noI ns
IIdornnns comunIfrIns ou ns nssocInos. Isfns so hornnns so soIIdns
o nndn fcoIs do romor. SuorIns domnndn fomo o ovIdoncIns do quo
oufrns osfrnfogIns oforocom mnIoros vnnfngons. o o ossvoI
dosconsIdornr quo no nrndIgmn do oIfIcn ubIIcn domInnnfo nfo
roconfomonfo, fornm romIndns jusfnmonfo ns comunIdndos quo
cuIfIvnrnm os Inos vorfIcnIs, om nrfIcuInr com rorosonfnnfos oIfIcos
bom sIfundos junfo no govorno osfndunI.
Tubelu SS: Liderunu no ucesso u projetos untes do Conselho
(n=q)
Tipos de Liderunu Ireq. %
TcnIcos do Governo EsLuduuI 1 ;,
PreIeILuru z8 ;o,o
ONGs ;,
greju 8 zo,o
SIndIcuLos e movImenLos socIuIs 1 z,
Iderunus dus prprIus comunIdudes 1z o,o
PoIiLIcos IIgudos uo governo z ;,
PoIiLIcos du oposIuo 11 z;,
AssocIues comunILurIus 1 z,
OuLros 1z,
Bunco do NordesLe z q,;
CA 1 z,
ProruruI 1 z,
VoIunLurIos 1 z,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

l90. ConsIdornndo o fomo do oxIsfoncIn dns nssocInos, odoso InforIr quo n
nnfurozn do cnIfnI socInI rovIo no ICI! o cnrncforIzndn or roInos do
doondoncIn o subordInno oIfIcn n nuforIdndos dofonforns do rocursos
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l23
ossoncInIs n moIhorIn dns condIos do vIdn dosfns ouInos. Isfos no
so onfondIdos como sorvIos nos qunIs fom dIroIfo o cIdndo, mns como
donos osordIcns do odor ubIIco, como confrnnrfIdn do IonIdndo o
subordInno oIfIcns. As nssocInos, Iongo do sorom um romImonfo
com osfns rfIcns, fornm umn ongronngom dosfns roInos.
l9l. !ossnIfoso quo osfo o o qundro domInnnfo, mns do modo nIgum doscrovo
n fofnIIdndo dn vIdn nssocInfIvn no osfndo do Iornnmbuco. AIgumns dns
nssocInos oxIsfonfos fornm crIndns nrn roIvIndIcnr moIhoros condIos
do vIdn nrn suns comunIdndos, rojoIfnndo rIncIos do doondoncIn o
subordInno. o modo gornI, fornm rosuIfndos dns nfIvIdndos dn Igrojn
ou do sIndIcnfos. Confudo, mosmo osfns nssocInos, quo j so nufnvnm
Infornnmonfo or Inos do cooorno o horIzonfnIIdndo, dovorInm
osfnboIocor bons roInos vorfIcnIs com ns nuforIdndos dofonforns do
ncosso n rocursos ubIIcos. Im um confoxfo om quo o ncosso n osfos
rocursos doondIn do roInos vorfIcnIs do doondoncIn, o sucosso nn
cnfno do rocursos do rojofos no odorIn dosconsIdornr osfo fnfo.
l92. Isfos so os ndros do Inforno socInI rovIos n oxIsfoncIn do ICI!. I
osfo o confoxfo om quo o ICI! so InsorIu. Isfo foI formndo om docndns do
rfIcns oIfIcns vorfIcnIIzndns. Isfos so, orfnnfo, os vnIoros quo
condIcIonnm ns oxocfnfIvns do comorfnmonfo dns IIdornnns
comunIfrIns, oIfIcns, IocnIs, rogIonnIs, ofc. quo nfunm no Irojofo.
!ossnIfoso quo, como vImos ncImn, osfo confoxfo fom doIs comononfos
quo so rofornvnm mufunmonfo, mns quo so Indoondonfos. o umn
nrfo, h um comononfo socIooconomIco, roforonfo ns condIos do
mIsornbIIIdndo o nos bnIxssImos nvoIs do oscoInrIdndo dn ouInonIvo
do Irojofo. o oufrn nrfo, h um comononfo do cuIfurn oIfIcn,
dorIvndo dn formn como n ouInonIvo do Irojofo foI oducndn oIns
rfIcns oIfIcns do Isfndo, no nssndo.
l93. O ICI! rofondo sor um romImonfo com osfns rfIcns frndIcIonnIs o
um InconfIvo n formno do cnIfnI socInI. Irofondo sor um Irojofo cujns
rogrns o rfIcns oorom como um mocnnIsmo do frnnsIo do umn
sIfuno do oquIIbrIo, cnrncforIzndn or roduzIdn nrfIcIno o oscnssn
ofIcIoncIn, nrn umn sIfuno dosojvoI, om quo nrfIcIno o ofIcIoncIn
so roforcom mufunmonfo. Obsorvoso, onfrofnnfo, quo o ICI! nfun
nonns sobro o sogundo comononfo do confoxfo rovInmonfo oxIsfonfo,
nquoIo quo dIz rosoIfo nos mocnnIsmos do ncosso dns ouInos obros
nos bons rovIdos oIo govorno do Isfndo. Obsorvoso nIndn quo o ICI!
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l24
no o o unIco Irojofo nfrnvos do qunI osfns comunIdndos fom ncosso n
osfos bons. H oufros rogrnmns om oorno, com suns rorIns rogrns o
rfIcns, os qunIs no nonfnm nocossnrInmonfo nn mosmn dIroo do
ICI!. Im muIfos cnsos n vIn frndIcIonnI do ncosso n bonofcIos, om
nrfIcuInr nquoIos rovIsfos om rogrnmns oorndos do formn
confrnIIzndn, confInun sondo n vIn mnIs fcII. Qunndo h coIncIdoncIn com
bonofcIos rovIsfos no !onnscor, ossn ossIbIIIdndo mInn os osforos do
Irojofo do crInr novns rogrns quo oIovom o cnIfnI socInI dns
comunIdndos. Im oufros cnsos, n no nfornnIIsfn do nIgumns OCs
fnmbom crIn umn comofIo dosfnvorvoI com o !onnscor, quo vom
Imondo rogrns o oxIgoncIns mnIs sovorns do nrfIcIno.
l94. Inrn nfIngIr sous objofIvos, umn dns osfrnfogIns do ICI! consIsfo om
romovor umn rovorso dns oxocfnfIvns, com bnso om rogrns do oorno
dIsfInfns dns nnforIoros. AIom do confInunr condIcIonnndo o ncosso nos
bonofcIos nfrnvos dns nssocInos j oxIsfonfos ou dn crIno do novns
nssocInos, Infroduz novos mocnnIsmos do nrfIcIno como o
ConsoIho MunIcInI o do suorvIso dosconfrnIIzndn om unIdndos
focnIcns rogIonnIs. InsIcnmonfo, osfn rogrn sInnIIzn nrn ns comunIdndos
quo o unIco moIo nrn obfor doformInndos bons nfrnvos do ICI! o
orfoncor n umn nssocIno IognIIzndn o nrfIcInr nfIvnmonfo do
consoIho munIcInI. O Irojofo nrosonfn nIndn oxIgoncIns do oIogIbIIIdndo
quo rofondom osfImuInr n vIdn nssocInfIvn nns comunIdndos, oxIgIndo n
comrovno do rounIos roguInros onfro sous mombros.
l95. AdIcIonnImonfo, ns rogrns do Irojofo rofondom subfrnIr rocursos
mnforInIs n nforos oIfIcos ofoncInImonfo Inforossndos nn roroduo do
rfIcns do doondoncIn oIfIcn, bom como crInr InconfIvos n rfIcns do
IgunIdndo oIfIcn. A dIsfrIbuIo dos rocursos do Irojofo o foIfn or um
ConsoIho munIcInI, com rosonn osmngndorn do rorosonfnnfos dns
nssocInos 80 dos mombros. TnIs consoIhos dovom obodocor n um
cronogrnmn do dIvuIgno dos ornmonfos munIcInIs dIsonvoIs nrn ns
nssocInos. A dIsfrIbuIo dosfo ornmonfo onfro ns nssocInos dovo sor
docIdIdn coIofIvnmonfo om sosso nborfn no ubIIco. O ConsoIho fom
nmIn nufonomIn nrn osfnboIocor os crIforIos do nIocno dos rocursos
dIsonvoIs, rosoIfndns ns rogrns gornIs do Irojofo. O ConsoIho fom
odoros nrn suorvIsIonnr n nfuno dns nssocInos. onuncIns ou
ovIdoncIns do vIoIno n osfns rogrns ImIIcnm cnncoInmonfo nn IIborno
do rocursos romofIdos. Im foso, osfns rogrns dovorInm roduzIr o ofoIfo
do omodornmonfo dos rorosonfnnfos dns nssocInos vIsnvIs os
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l25
rorosonfnnfos do odor ubIIco IocnI, dndn n roondornncIn numorIcn
dos rImoIros sobro os sogundos. O cnrfor coIofIvo dns docIsos dovorIn
onfrnquocor os Inos do doondoncIn ossonI com IIdornnns oIfIcns cujn
bnso do IogIfImIdndo sorIn o monooIIo do ncosso n rocursos ubIIcos.
AIom dIsfo, obrIgnm n frnnsnroncIn dns docIsos o n dIfuso dns
Informnos sobro o Irojofo. Os odoros fIscnIIzndoros do ConsoIho
dovorInm osfImuInr um nmbIonfo do confroIos mufuos, nn modIdn om quo
o do Inforosso coIofIvo quo cndn nssocIno ormnnon nfn n rocobor
novos rojofos.
l96. Ior fIm, nssocInos o ConsoIho so suorvIsIonndos or unIdndos focnIcns
dosconfrnIIzndns, quo fom nuforIdndo nrn cnncoInr n IIborno do
rocursos om cnso do dosrosoIfo ns rogrns do Irojofo. A IIborno dos
rocursos o dIsfrIbudn or ofnns, do fnI modo quo o rocobImonfo dn
InfogrnIIdndo do ornmonfo suo o rIgoroso cumrImonfo dns oxIgoncIns
formnIs do Irojofo. TnIs mocnnIsmos do confroIo vIsnm ovIfnr o mnu uso
dos rocursos dos rojofos. AdIcIonnImonfo, rogrns o rfIcns crInm
InconfIvos nrn o uso rosonsvoI dos rocursos, do voz quo ImIIcnm
ordn do ornmonfo romofIdo o do onqundrnmonfo om rojofos fufuros.
l9?. Im sumn, o Irojofo fom rogrns quo crInm InconfIvos nrn quo ns
nssocInos o ns IIdornnns oIfIcns IocnIs fomom docIsos om um
nmbIonfo do dIfuso dn Informno, frnnsnroncIn dns docIsos, confroIo
do uns sobro oufros. A osfo conjunfo do rogrns formnIs, ncrosconfnso n
rogrn InformnI do quo ns docIsos do ConsoIho soro rosoIfndns Isfo o,
InforforoncIns oIfIcns nIhoIns no ConsoIho no nIfornro ossns docIsos
o quo IrroguInrIdndos soro unIdns com o cnncoInmonfo dos rocursos
romofIdos. osfo sonfIdo, n nonrovno do rojofos no o sInfomn do
robIomns no Irojofo, mns, no confrrIo, umn ovIdoncIn do quo n gosfo
dos rocursos dovo comroondor n unIo do osfrnfogIns doIIborndns nrn
sun cnfurn. O Isfudo confIrmou quo o Irojofo vom do fnfo soguIndo osso
modoIo, o ns ovIdoncIns coIhIdns nonfnm nrn o ncorfo do cnmInho
ndofndo. ImossvoI no roorfnr dIforonns nofvoIs no funcIonnmonfo
dos ConsoIhos o nssocInos, nns nrfIcuInrIdndos dos vncuIos com o
odor IocnI, no grnu do nrfIcIno ofofIvn dns comunIdndos nns docIsos
o nssIm or dInnfo. IvIdoncIns quo so odorIn Ior do mnnoIrn sImIIsfn
como nrorIno do mocnnIsmo oIn oIIfo frndIcIonnI, como novn
roroduo dn subordInno dos obros o nssIm or dInnfo no onfnnfo, o
quo o Isfudo rovoIn o quo nIndn nssIm os mocnnIsmos do nfuno do
Irojofo rorosonfnm um sIgnIfIcnfIvo nsso no sonfIdo do nmIInr o
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l26
osno do no nrn n nrfIcIno IocnI, o quo rofIofo do fnfo um
dosIocnmonfo nrcInI do odor ImodInfo dos nforos oIfIcos IocnIs, como
rofoIfos, vorondoros o doufndos, nrn ns comunIdndos. AIndn qunndo so
obsorvn n rosonn mnrcnnfo dos rofoIfos no funcIonnmonfo dos
consoIhos, o oxorccIo do odor modIndo oIo consoIho ImIIcn mudnnns
do nfIfudos, rodofInIo do osfrnfogIns o rIorIdndos cujos ofoIfos osIfIvos
no odom sor nogIIgoncIndos.
l98. O Isfudo consfnfou quo n ImIomonfno do ICI! no osfndo do
Iornnmbuco cumro om grnndo nrfo os rocodImonfos rovIsfos nrn
sun oorno. !osfn snbor so roduz os ofoIfos rofondIdos do onfo do
vIsfn dn formno do cnIfnI socInI. Anfos do nssnr n nnIIso do Imncfo
do ICI! sobro o cnIfnI socInI, so nocossrIns duns ndvorfoncIns.
l99. Im rImoIro Iugnr, ns nssocInos nnnIIsndns corrosondom n umn
nmosfrn dns nssocInos bom sucodIdns do Irojofo, Isfo o, nquoIns quo
consoguIrnm nrovnr sous rojofos no ConsoIho, bom como obfor os
rocursos InfogrnIs ou nrcInIs dos ornmonfos nrovndos. Isfo o um
vIos do soIoo dn nmosfrn quo so sor corrIgIdn nn sogundn ofnn do
Isfudo, quo rovo n coIofn do Informno roIncIonndn n comunIdndos no
bonofIcIrIns do Irojofo. o fornm oxnmInndns ns nssocInos quo
fIvornm suns nsIrnos rojoIfndns no Iongo do rocosso do ImIomonfno
do Irojofo. Isfo sIgnIfIcn quo nossns concIusos fom um cInro IImIfo do
gonornIIzno.
200. Im sogundo Iugnr, ns nssocInos oxnmInndns cnrncforIznmso or
dIforonfos onfos do nrfIdn. So for vordndoIrn quo n cnrncforsfIcn
rodomInnnfo o n do nssocInos som vIdn nssocInfIvn, fnmbom o
vordndo quo j hnvIn nssocInos cujos roosIfos so nufnvnm or
rIncIos do IgunIdndo oIfIcn. Ior oxomIo, so o vordndo quo n mnIorIn
dns nssocInos no confn com sodo rorIn, fnmbom o vordndo quo um
oquono numoro doIns consfruIu sun sodo com rocursos rorIos. TnIs
vnrInos nn oxorIoncIn nssocInfIvn rovIn fondo n nfofnr n frnjoforIn dn
nssocIno nos o ICI!, bom como o funcIonnmonfo dos ConsoIhos.
20l. o modo gornI, confudo, nosso osfudo concIuIu quo os ofoIfos do ICI! no
fondom n roduzIr umn frnjoforIn IInonr do umn sIfuno rovIn
cnrncforIzndn or bnIxn nrfIcIno o bnIxn ofIcIoncIn nn nIIcno do
rocursos ubIIcos nrn umn sIfuno om quo nrfIcIno o ofIcIoncIn
fondorInm n so rofornr mufunmonfo. n vordndo, n fondoncIn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l2?
rodomInnnfo o n do um ormnnonfo frndooff onfro nrfIcIno o
ofIcIoncIn no rocosso do ImIomonfno do Irojofo.
202. SorIn IngonuIdndo, ou rofonso, suor quo ns nos do ICI! n nrfIr do
novo mnrco concoIfunI o osfrnfogIco udossom rovocnr, om fo ouco
fomo, mudnnns sIgnIfIcnfIvns nosfn frndIo nssocInfIvn. Afo mosmo
orquo, como sor dosfncndo ndInnfo, o ICI! ufIIIzn foorIcnmonfo como
chnmnrIz o ncosso nos bonofcIos do Irojofo nrn osfImuInr n
orgnnIzno o nrfIcIno, nrn onchor do vIdn nrfIcInfIvn ns
nssocInos formnIs. As ovIdoncIns coIhIdns nos osfudos do cnso nonfnm
quo o cnmInho o corrofo, mns quo n sIfuno nfunI osf nIndn Iongo dn
IdonIIzndn. o nroco hnvor um nfnIho nrn suornr o dofIcIf hIsforIco do
cnIfnI socInI quo no consfruIo Ionfnmonfo. OIhnndo om umn
orsocfIvn fomornI mnIs Iongn, no h n monor sombrn do duvIdn quo
houvo um rogrosso nofvoI nn mobIIIzno comunIfrIn dns comunIdndos
rurnIs obros no InforIor do ordosfo n nrfIr dn docndn do 80 o
rIncInImonfo nos nnos 90. AIndn quo no so ossn frnduzIr do formn
nufomfIcn nssocInos om cnIfnI socInI, o nofvoI n crIno dns
nssocInos n nrfIr do l993, qunndo so comoou n InfroduzIr n oxIgoncIn
do nssocInos nrn rocobor os bonofcIos do IAII. Obsorvoso quo osfn
frnjoforIn o sImIInr nrn qunIquor fIo do subrojofo onvoIvIdo vor
TnboIn 84, ncImn
g.1 - O popel dos Conselhos
203. InIcIomos oIo comorfnmonfo dos ConsoIhos ConsoIhos ConsoIhos ConsoIhos. Todos os munIcIos
osquIsndos cumrom n rogrn do comor consoIhos do ICI! quo confnm
com 80 do sous mombros rorosonfnndo ns nssocInos, bom como osfos
consoIhos so rounom roguInrmonfo. Isfo comorfnmonfo o umn rososfn
rncIonnI ns rogrns formnIs o InformnIs do Irojofo. As IIdornnns IocnIs
snbom quo o doscumrImonfo n osfn rogrn ImIIcn n ordn do rocursos.
VrIos onfrovIsfndos roInfnm oxorIoncIns om quo ns fonfnfIvns do
doscumrImonfo dns rogrns fornm do fnfo unIdns com n ordn
fomorrIn ou rovIsorIn dos rocursos romofIdos. AgIndo
osfrnfogIcnmonfo, ndoqunm sou funcIonnmonfo no sucosso nn obfono do
bonofcIo quo rofondom.
204. O monooIIo conforIdo no ConsoIho nrn nIocnr os rocursos do Irojofo
dosIocou n nuforIdndo oncnrrogndn dn dIsfrIbuIo do bonofcIos do
doufndo nrn o ConsoIho. Qunndo orgunfndos sobro quom fnzIn n
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l28
IIgno onfro ns nssocInos o o ncosso n rojofos no nssndo, Inumoros
onfrovIsfndos so roforIrnm n um doufndo. o rosonfo, osfn fIgurn do
doufndo dosnnrocou do roI do orsonngons cnnzos do oornr como
InformodIndoros dos bonofcIos n quo n comunIdndo fovo ncosso. Isfn
fIgurn nssou n sor o ConsoIho do ICI! ou orsonngons dIrofnmonfo
IIgndos no ConsoIho. Obsorvoso nn TnboIn 89 quo os mombros do
consoIho ou os focnIcos do ICI! fornm os oIomonfos mnIs cIfndos no
ncosso n Informno sobro o ICI!II. Isfos no so oxcIudonfos, oIs n
quosfo o do rososfn muIfIIn. Inrn ofoIfos do nossn InvosfIgno,
Imorfn dosfncnr quo osfn roforoncIn o suorIor n qunIsquor oufrns dns
nIfornnfIvns cIfndns, IncIuIndo vorondoros ou funcIonrIos dns
rofoIfurns. Como voromos ndInnfo, h umn oxrossIvn suorosIo
onfro osfos uIfImos n comosIo do consoIho, mns nosfo cnso nos Imorfn
IdonfIfIcnr quo fIo do InsfIfuIo o orcobIdn oIns IIdornnns dns
nssocInos onfrovIsfndns como rosonsvoI oIos rojofos do ICI!II. As
onfrovIsfns sugorom um Irojofo bnsfnnfo InsuIndo,
35
Isfo o, om quo
mosmo ns InforforoncIns oIfIcns dovom nssnr oIns rogrns formnIs do
funcIonnmonfo do ConsoIho.
Tubelu Sq: Responsubilidude dus InIormues
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Iderunu comunILurIu ; z1,z q z, 1 z,o 1 ,
TcnIcos do PCPR 8 zq,z q z,q z o,o 1q g,
Membro do ConseIIo 1 q,q 6 , 1 z,o o ,,o
Vereudor 1 ,o 1 ,q o o,o ,,
PreIeILo ou IuncIonurIo du preIeILuru 6 18,z zq,q 1 z,o 1 ,
Iderunu sIndIcuI puLronuI 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
Iderunu de sIndIcuLo de LrubuIIudores 1,z o o,o o o,o g q,
OuLros 1o o, 1;,6 ;,o 16 q,6
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul

205. A fIgurn coIofIvn do ConsoIho fondo n romor o monooIIo dn Informno
sobro o Irojofo. AIndn quo om corfn modIdn o consoIho ou os mombros
do consoIho confundnmso com o coordonndor do consoIho ou com um ou
doIs mombros mnIs nfunnfos, IIgndos ns rorIns rofoIfurns ou

35
Tomnmos nquI do omrosfImo o concoIfo do InsuInmonfo burocrfIco. Isfo so roforo n oxIsfoncIn do
umn burocrncIn cujns condIos do funcIonnmonfo o docIsos ormIfom rnzovoI grnu do
IndoondoncIn om roIno n rossos do cnrfor nrfIcuInrIsfn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l29
sIndIcnfos, o Isfudo consfnfou quo o muIfo dIfcII oornr os ConsoIhos nos
voIhos moIdos dn oIfIcn IocnI, o quo n nrfIr dn rImoIrn rodndn do
rojofos o Inforosso o oxocfnfIvn dns nssocInos qunnfo nos bonofcIos
fufuros o n suorvIso rgIdn do !onnscor Infroduzom corfn rosso nrn
o rosoIfo ns rogrns do nrfIcIno o dIfuso dns Informnos.
206. A rovn dIsfo o quo vrIos onfrovIsfndos moncIonnm quo ns fonfnfIvns do
doufndos InforforIrom nns docIsos do ConsoIho, rossIonnndo nrn quo
nssocInos sob sun rofoo fossom IncIudns onfro ns bonofIcIrIns dos
rojofos, no fIvornm o ofoIfo rofondIdo.
20?. Im sumn, no nonns ns rogrns formnIs do Irojofo, mns fnmbom n rogrn
InformnI do quo ns docIsos do ConsoIho so ronImonfo rosoIfndns,
oornm no sonfIdo do dosIocnmonfo do odor dn fIgurn do um unIco
InformodIrIo IndIvIdunI nrn n fIgurn do ConsoIho. O Irojofo
dososfImuIn n confInnn nn fIgurn dosfo InformodIrIo IndIvIdunI como
ngonfo cnnz do rovor rocursos nrn o ncosso n bons nocossrIos ns
comunIdndos, om fnvor dn fIgurn do ConsoIho como o ngonfo IocnI cnnz
do dosomonhnr fnI noI.
208. O fnfo do quo o ConsoIho sojn umn nronn coIofIvn do doIIborno no o
umn gnrnnfIn do quo osfn no sor confroIndn or um gruo IocnI
orgnnIzndo, como voromos ndInnfo. Infrofnnfo, o moro fnfo do sor coIofIvo
roduz o osno nrn o monooIIo dns Informnos sobro o ncosso nos
rocursos do Irojofo, numonfnndo ns oorfunIdndos nrn n frnnsnroncIn
dns docIsos.
209. AdIcIonnImonfo, ns rogrns nrn o funcIonnmonfo do ConsoIho fondom n
roduzIr umn osfrufurn do InconfIvos condufIvn n dIfuso do Informnos.
Inrn quo o ConsoIho funcIono, fonhn vIdn roguInr o osfojn nfo n frnzor
rocursos nrn os munIcIos, o nocossrIn n rosonn roguInr dos
rosIdonfos dns nssocInos nns rounIos. A froquoncIn ns rounIos
doondo dn confInnn or nrfo dns nssocInos do quo osfns soro no
fufuro roxImo bonofIcIndns oIo Irojofo. n nusoncIn dosfn confInnn,
os cusfos do nrfIcIno om dInhoIro, fomo, sncrIfcIos ossonIs
fornnmso suorIoros nos bonofcIos n sorom obfIdos oIn nrfIcIno no
ConsoIho.
36

2l0. As onfrovIsfns com ns fnmIIns bonofIcIrIns confIrmnm o noI do
consoIho o do Irojofo nn dIfuso dns Informnos. Como vImos ncImn,

36
o o or oufrn rnzo quo nos munIcIos oxcIudos do Irojofo dovIdo n sou IH o ConsoIho do
ICI! fondo n so dosmobIIIznr.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l30
orgunfndos como fIvornm conhocImonfo sobro os rojofos do ICI!II, n
grnndo mnIorIn nfIrmou for sIdo or moIo do IIdornnns comunIfrIns, do
ossonI do consoIho o/ou focnIcos do Irojofo fnnfo om confnfo ossonI com
om rounIos nn comunIdndo. Issos dndos consfIfuomso om um rImoIro
IndIcndor do mobIIIzno dn comunIdndo om forno do um ofoncInI
bonofcIo n sor obfIdo. o corfn formn, odoso nfrIbuIr osso rosuIfndo n
rorIn osfrufurn do govornnnn do Irojofo, quo dIforo do mocnnIsmo
frndIcIonnI, quo nfrIbun n um oIfIco IocnI n rosonsnbIIIdndo do
concodor n bonosso. I mnIs umn voz rorosonfnfIvo o fnfo do quo
doufndos, vorondoros, rnfIcnmonfo no fonhnm sIdo moncIonndos oIns
fnmIIns como rosonsvoIs oIn Informno sobro os rojofos do Irojofo.
2ll. !mn oufrn formn do dImInuIr ossn InfIuoncIn o cnncIfnr moIhor os
consoIhos, mns n cnncIfno dovorIn sor objofIvn o rfIcn, roIncIonndn
nos fomns do dIn n dIn. A cnncIfno nfo o rosonfo forIn sIdo muIfo
dofIcIonfo, com confoudo nonns foorIco, o som quo oxIsfn umn vorbn nom
umn oquIo rosonsvoI osocIfIcnmonfo nrn Isso.
2l2. Inrn conquIsfnr IogIfImIdndo om roIno n oufrns nIfornnfIvns dIsonvoIs
do obfono do rojofos IoInso oufros rogrnmns osfndunIs o fodornIs
oxIsfonfos , n dIroforIn do ConsoIho do ICI! fom InconfIvos nrn
dIsfrIbuIr rocursos nrn o mnIor numoro ossvoI do nssocInos. Os
rosIdonfos dns nssocInos, or sun voz, fom InconfIvos nrn dIsfrIbuIr
bonofcIos nrn o mnIor numoro ossvoI do mombros do suns rorIns
comunIdndos. ndo quo os rocursos so oscnssos, osfn dosIgunI osfrufurn
do InconfIvos fom sIdo gorndorn do confIIfos donfro dos ConsoIhos.
Afondor o mnIor numoro ossvoI do nssocInos ImIIcn roduzIr o numoro
do bonofIcIrIos or nssocIno. Afondor o mnIor numoro ossvoI do
bonofIcIrIos or nssocIno ImIIcn roduzIr o numoro do nssocInos
bonofIcIndns. A dosconfInnn nn cnncIdndo dns nssocInos frnzorom
bonofcIos nrn suns comunIdndos fondo n dososfImuInr n nrfIcIno nos
ConsoIhos. Os confIIfos dorIvndos do fnI sIfuno fondom n fornr ns
dIroforIns dos ConsoIhos n oxIIcnr n sous mombros ns rogrns do oorno
do Irojofo, dIfundIndo n Informno. Mosmo nos ConsoIhos confroIndos
oIn oIIfo oIfIcn o oconomIcn IocnI, sous rosIdonfos so forndos n
oxIIcnr ns rnzos oIns qunIs no fornm cnnzos do cumrIr
InfogrnImonfo com ns oxocfnfIvns gorndns oIos rosIdonfos dns
nssocInos o suns comunIdndos. Mosmo n coofno no odo mnIs so
bnsonr oxcIusIvnmonfo om nrgumonfos do nuforIdndo, mns om oxIIcnos
InusvoIs sobro o funcIonnmonfo do Irojofo. Qunndo orgunfndos sobro o
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l3l
ConsoIho, n osmngndorn mnIorIn dos rosIdonfos do nssocInos o
consIdorn um Insfrumonfo suorIor om roIno no nssndo, sojn orquo
forfnIocou ns nssocInos fronfo n IrofoIfurn, sojn orquo ormIfIu n
dIfuso dns Informnos. Obsorvoso quo n orcoo do quo o consoIho
rorosonfou um nvnno do onfo do vIsfn dn dIfuso dn Informno
dIsfrIbuIso IgunImonfo com roIno n qunIquor fIo do subrojofo.
Infrofnnfo, onfro ns nssocInos quo rocobornm subrojofos do
dosonvoIvImonfo socInI quo so rovnvoImonfo ns nssocInos formndns
or comunIdndos rurnIs mnIs obros , n mnIorIn nvnIIn quo o consoIho
no forfnIoco ns nssocInos om roIno n rofoIfurn vor TnboIn 90,
nbnIxo. Isfo nsocfo sor oxnmInndo mnIs ndInnfo com roIno nos
InconfIvos nrn quo ns funos do coordonno o suorfo dos consoIhos
sojnm doIogndns ns rofoIfurns munIcInIs.
Tubelu qo: Opinio du ussociuo sobre o Ioncionumento do Conselho
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
RepresenLou um uvuno nu represenLuuo dos InLeresses
dus ussocIues
z6 8q,; 1 86,; ;,o q S,,g
orLuIeceu us ussocIues em reIuuo u PreIeILuru zz ;,q 6 qo,o ;,o 1 6q,6
MeIIorou o niveI de InIormuuo dus ussocIues sobre os
projeLos
zq 8z,8 1 86,; q 1oo,o q1 Sg,q
PermILIu que uns poucos conLroIem os recursos do PCPR 1o, o o,o o o,o 6,
Nuo mudou nudu 1 ,q o o,o 1 z,o q,
OuLros 1 ,q o o,o z o,o 6,
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo, EsLudos de cuso zooq
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul InIru-estrotoru

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l32
Box 1q: Irmolu puru evitur u totul preIeitorizuo dos Conselhos:
Im CnnfIngn Crnndo onconfrnrnm umn formn Inovndorn do gnrnnfIr o noIo dos rofoIfos,
som cnIr nn fofnI subordInno. A nssocIno osf comosfn or mombros do dIvorsos
nrfIdos IT= 4, IMI= 6, II!= 6 o IIS= 4. Ironrnso dosfn formn nrn os ombnfos
oIoIfornIs, ndoqunndo o funcIonnmonfo do consoIho no ossvoI rosuIfndo dn oIoIo
munIcInI. A oxIsfoncIn do gruos oIfIcos donfro dn nssocIno o vIsfn como umn dofosn
fronfo ns mudnnns, j quo, sojn quom for quom gnnhnr, vnI for Inforosso om nfondor oIo
monos umn nrfo do gruo.
Mosmo ondo o consoIho osf fofnImonfo nns mos dn rofoIfurn, como om !ngon Crnndo, os
consoIhoIros so conscIonfos dIsso o crfIcos dossn sIfuno. Izom quo nInguom so
cnndIdnfn n sor rosIdonfo do consoIho sono for dn rofoIfurn, orquo snbo do nnfomo quo
no for rocursos nrn nfunr, dndn n InsIgnIfIcnncIn dos rocursos rorIos do ConsoIho l.
O consoIho doondo qunso InfoIrnmonfo nrn sou funcIonnmonfo, comufndor, vIngons,
funcIonrIos, ofc, dn rofoIfurn.
So fIvossom mnIs rocursos, sorInm mnIs Indoondonfos. Izom quo om Afogndos do
IngnzoIrn, n rofoIfurn o n Cnmnrn do Vorondoros InsfIfurnm um Iundo osocInI nrn o
funcIonnmonfo do ConsoIho, quo dossn formn, nssou n confnr com rocursos ofIcInIs, o fIcn
mnIs IIvro nrn ncomnnhnr os frnbnIhos dns nssocInos, dosdo ns IIcIfnos, nfo ns
rosfnos do confns o ns fIscnIIznos dns obrns.
2l3. Im formos dn romoo do roInos horIzonfnIs Isfo o, do IgunIdndo
oIfIcn nn vIdn oIfIcn munIcInI n fIgurn do ConsoIho odo sor, om
foso, suorIor n fIgurn do doufndo ou vorondor. Im rIncIo, umn
roIno dIrofn onfro umn nssocIno o um unIco ngonfo quo dofom o
monooIIo sobro o ncosso n bons dosojndos oIn comunIdndo fom mnIor
robnbIIIdndo do roduzIr roInos vorfIcnIs do doondoncIn o
subordInno. Isfo odo sor um doufndo, um vorondor, ou um oufro
InformodIrIo qunIquor onfro ns comunIdndos o o odor ubIIco. I
ossvoI quo osfo InformodIrIo rofondn osfImuInr rfIcns do
omodornmonfo or nrfo dns comunIdndos. Infrofnnfo, n nnIIso dn
oxorIoncIn nssndn rovoIn quo osfn rfIcn foI mnIs n oxcoo do quo n
rogrn. A nnIIso do cnIfnI socInI rovIo dns nssocInos IndIcn quo o
monooIIo do ncosso n rocursos ubIIcos roduzIu nssocInos som vIdn
nssocInfIvn.
2l4. Infrofnnfo, um oxnmo mnIs cuIdndoso dos ofoIfos do ICI! sobro n
horIzonfnIIdndo o frnnsnroncIn dns roInos oIfIcns dovo consIdornr
nIndn n comosIo dns dIroforIns o o funcIonnmonfo Inforno dos
ConsoIhos. n grnndo mnIorIn dos cnsos, n dIroforIn dos consoIhos
orfonco n um oxfrnfo socInI quo no o comnfvoI com o dos rosIdonfos
dns nssocInos. Sofonfn o doIs or confo dos rosIdonfos do consoIho fom
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l33
oscoInrIdndo suorIor n modIn, sondo quo 44 dosfos fom onsIno suorIor
vor TnboIn 9l, nbnIxo. Os rosIdonfos do nssocIno com oscoInrIdndo
suorIor n modIn so nonns l5 do nossn nmosfrn, sondo quo nonns l
doIos fom onsIno suorIor vor TnboIn 92, nbnIxo. Isfo uIfImo dndo no o
surroondonfo, dndo quo o Irojofo rofondo focnIIznr comunIdndos rurnIs
obros. Mns n dIsfnncIn onfro os orfIs dos rosIdonfos dos consoIhos o
dns nssocInos IndIcn quo rnrnmonfo um rosIdonfo do nssocIno
rosIdo o consoIho. Isfn coIncIdoncIn somonfo ocorro om l6 dos
consoIhos do nossn nmosfrn vor TnboIn 9l. Corcn do um foro dos
rosIdonfos dos ConsoIhos so funcIonrIos dns rofoIfurns, roconduzIdos
no cnrgo om 42 dos cnsos. Im mnIs dn mofndo dos cnsos 52 bon
nrfo dos cnsos, n mudnnn dn dIroforIn foI rosuIfndo nonns dn rofno
do cnrgos onfro sous mombros vor TnboIn 93, nbnIxo.
2l5. Im conjunfo, osfns Informnos sugorom quo os rosIdonfos do
nssocInos fondom n for um noI orIforIco nn dIroforIn dos ConsoIhos.
o funcIonnmonfo, ns dosIgunIdndos do oscoInrIdndo, rondn o cnrgos
oIfIcos odom roduzIr dosIgunIdndo no rocosso do fomndn do docIsos
Infornns no ConsoIho. Mns, como voromos mnIs ndInnfo, n oxIsfoncIn
rovIn do nssocInos com nIgumn vIdn nssocInfIvn nfofn osfn fondoncIn n
ncoIfno dn dosIgunIdndo no funcIonnmonfo dos ConsoIhos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l34
Tubelu q1: PerIil du diretoriu do Conselho
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Gnero
MuscuIIno q qo,; ;6,; zo q6, 81,q
emInIno q q, q zo,q z , ; 16,
Idude
Nuo sube o o,o o o,o o o,o 1 z,
AL z1 1 z, o o,o o o,o o o,o
z1-qo 16 ;,z 18 q1,q z; 6z,8 1o z,
qo-6o z , zo q6, 16 ;,z z8 6,1
AcImu de 6o ;,o q q, o o,o ;,o
Idocuo
Nuo sube Ier o o,o 1 z, o o,o o o,o
Sube Ier 1 z, ;,o 1 z, z q,;
1 u q srIe q q, 1o z, ;,o 1q z,6
u 8 srIe ; 16, 6 1q,o ; 16, 11,6
MdIo 1z z;,q 1q z,6 1 q,q 11 z,6
SuperIor 1q qq,z 8 18,6 1; q, 1o z,
Ocopuo
AgrIcuILor 16 ;,z zz 1,z 11 z,6 18 q1,q
ComercIunLe ;,o 1 z, 1 z, 11,6
ProprIeLurIo de Lerru ; 16, ;,o ;,o ;,o
AposenLudo ;,o 1 z, z q,; z q,;
OuLros 1q z,6 1 q,q z6 6o, 1q z,6
Insero nu vidu locul
Nuo sube o o,o o o,o ;,o 1 z,
VereudorJDepuLudo ;,o z q,; q q, ;,o
uncIonurIo du preIeILuru 1 q,q 11 z,6 1q z,6 6 1q,o
RepresenLunLe du comunIdude 11,6 ; 16, q zo,q 11,6
RepresenLunLe de ONG z q,; 1 z, 1 z, z q,;
PresIdenLe do SIndIcuLo de TrubuIIudores 1 z, 11,6 z q,; ;,o
PresIdenLe do SIndIcuLo PuLronuI o o,o o o,o 1 z, 1 z,
PresIdenLe du AssocIuuo ComunILurIu ; 16, 8 18,6 11,6 1 q,q
OuLros 1o z, 8 18,6 q q, 6 1q,o
Imprego
Nuo sube ;,o ;,o q q, ;,o
uncIonurIo pbIIco 1q z,6 1q z,6 z , 11 z,6
ProIIssIonuI IIberuI ;,o ;,o z q,; ;,o
No prprIo IoLeJIuzendu 1o z, q zo,q 11,6 1o z,
ComercIunLe z q,; 1 z, z q,; 6 1q,o
No sIndIcuLo 1 z, q q, z q,; ;,o
OuLros 1o z, 8 18,6 11,6 6 1q,o
Locul de Morudiu
Nuo sube ;,o q q, ;,o ;,o
Nu comunIdude 1z z;,q 1 o,z 1 o,z 1q z,6
Nu cIdude z8 6,1 z6 6o, z; 6z,8 z 8,1
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
Tesooreiro Vice Secretrio Presidente

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l35
Tubelu q: PerIil do Presidente du ussociuo
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Gnero
MuscuIIno zq 8;,q 1 ;6, q 1oo,o q6 Sg,
emInIno q 1z,1 q z, o o,o S 1q,S
Idude
z1-qo 1z 6,q 1o 8,8 1 z,o q,6
qo-6o 1 q, 6 , ;,o q qq,q
AcImu de 6o 6 18,z 1 ,q o o,o , 1,o
Idocuo
Nuo sube Ier 6 18,z o o,o o o,o 6 11,1
Sube Ier q 1z,1 q z, o o,o S 1q,S
1 u q srIe 1o o, 1 ,q 1 z,o 1 ,
u 8 srIe 8 zq,z 1o 8,8 1 z,o 1q g,
MdIo q 1z,1 z 11,8 o o,o 6 11,1
SuperIor 1 ,o o o,o z o,o g,6
Ocopuo
AgrIcuILor z; 81,8 1q 8z,q ;,o qq S1,g
DIurIsLu 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
ComercIunLe 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
ProprIeLurIo de Lerru 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
OuLros q,1 1;,6 1 z,o , 1,o
Insero nu vidu locul
Nuo sube 8 zq,z 1;,6 o o,o 11 o,q
VereudorJDepuLudo 1 ,o 1 ,q o o,o ,,
uncIonurIo du preIeILuru q 1z,1 6 , ;,o 1 q,1
RepresenLunLe du comunIdude 1,z 1 ,q 1 z,o , 1,o
PresIdenLe do SIndIcuLo de TrubuIIudores 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
PresIdenLe do SIndIcuLo PuLronuI 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
PresIdenLe du AssocIuuo ComunILurIu 8 zq,z zq,q o o,o 1 q,1
OuLros 1,z 1 ,q o o,o 6 11,1
Imprego
Nuo sube 1,z z 11,8 o o,o , 1,o
uncIonurIo pbIIco 1,z q z, ;,o 1 ,
ProIIssIonuI IIberuI z 6,1 1;,6 o o,o g q,
No prprIo IoLeJIuzendu 16 q8, zq,q 1 z,o qo,,
ComercIunLe 1 ,o o o,o o o,o 1 1,q
AposenLudorIu z 6,1 1;,6 o o,o g q,
OuLros z 6,1 o o,o o o,o ,,
Locul de Morudiu
Nuo sube q,1 z 11,8 o o,o g q,
Nu comunIdude z; 81,8 1q 8z,q z o,o q ,q,6
Nu cIdude q,1 1 ,q z o,o 6 11,1
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
Totul
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo InIru-estrotoru

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l36
Tubelu q: Sobre eleies
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. %
ReeIeIuo o o,o 18 q1,q o o,o
CIupu concorrenLe o o,o 1 q,q o o,o
RoLuuo du DIreLorIu o o,o z , o o,o
No Sim No se uplicu
Sobre Reeleio
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq

2l6. O noI orIforIco dns nssocInos nn dIroforIn dos ConsoIhos o om nrfo
oxIIcndo or sun frngIIIdndo mnforInI. Suns oscnssns fonfos do rocursos o
n InoxIsfoncIn mosmn do IocnI rorIo nrn suns rounIos ImIIcnm quo o
ConsoIho fonhn quo confnr com noIos oxfornos nrn dosomonhnr suns
fnrofns mnIs bsIcns.
2l?. o so oquonns ns fnrofns nfrIbudns nos ConsoIhos. A nrfIcIno
roguInr nns rounIos ImIIcn gnsfos ossonIs o ordn do jornndn do
frnbnIho nos mombros dns nssocInos. AIom dIsfo, nrn ovIfnr robIomns
nn nrovno o ImIomonfno dos rojofos, os ConsoIhos dovom gnrnnfIr
quo ns nssocInos osfojnm roguInrIzndns, quo sous rojofos sojnm bom
oInborndos o oxocufndos o, fInnImonfo, quo n rosfno do confns sojn
ronIIzndn om bnsos ndoqundns. O ofIcIonfo dosomonho dosfns funos
oxIgo ordns ndIcIonnIs do jornndn do frnbnIho, nIom do conhocImonfos
osocfIcos do confnbIIIdndo o roonchImonfo do formuIrIos.
AdIcIonnImonfo, os ConsoIhos osfo formnImonfo oncnrrogndos dn
fIscnIIzno dns obrns om oxocuo, sondo conjunfnmonfo rosonsvoIs
oIn nrovno fInnI dos rojofos. O dosomonho dosfn fnrofn ImIIcn
ordns ndIcIonnIs do jornndn do frnbnIho o rocursos mnforInIs. osfns
condIos, o suorfo dns rofoIfurns fornnso n confrnnrfIdn nocossrIn n
ofIcIoncIn dos ConsoIhos. Os cusfos focnIcos nrn o cumrImonfo dns
oxIgoncIns formnIs do oInborno o suorvIso do rojofos, bom como os
cusfos mnforInIs nrn n ronIIzno do rounIos o obfono do Informnos
fondom n sor nrcndos oIns rofoIfurns. Obsorvoso nn TnboIn 94 quo 82
dos consoIhos onfrovIsfndos docInrnm rocobor noIo roguInr dn IrofoIfurn
MunIcInI. Cnrro o gnsoIInn, bom como mnforInI do oxodIonfo nnroco
como umn formn qunso roguInr do noIo n vIdn roguInr dos ConsoIhos.
Corcn do um foro confn com o confndor dn rofoIfurn nrn n rosfno do
confns dns nssocInos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l3?
Tubelu qq: Sobre o upoio du PreIeitoru
(n=q)
Tipos de upoio Ireq. %
O conseIIo recebe recursosJupoIo du preIeILuru 8z,
DIsponIbIIIzu curro eJou gusoIInu 1 ;;,
SuIu e mobIIIurIo z1 z,
MuLerIuI de expedIenLe o ;,o
CompuLudor zq 6o,o
ConLudor 1 z,
TcnIco puru Iuzer supervIsuo do projeLos 8 zo,o
TcnIco puru eIuborur projeLos q 1o,o
OuLros ; 1;,
ApoIo reunIes e uImoos 1 z,
PA puru projeLos 1 z,
MuLerIuI de escrILrIo 1 z,
TeIeIone q 1o,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.

2l8. Obsorvoso, orfnnfo, quo nn dInnmIcn dos ConsoIhos h um frndooff
onfro nrfIcIno o ofIcIoncIn. Inqunnfo onfIdndos coIofIvns, os
ConsoIhos fom Inforosso om obfor o vnIor InfogrnI dos ornmonfos
munIcInIs. o nonns orquo sous rocursos so doondonfos do vnIor
nbsoIufo do rojofos nrovndos, mns orquo osfo o o mocnnIsmo nrn
bonofIcInr o mnIor numoro ossvoI do nssocInos o morndoros. As
nssocInos bonofIcIrIns fnmbom fom Inforosso om for sous rojofos
nrovndos, o quo Ihos hnbIIIfn n cnndIdnfnrso nrn rojofos fufuros. As
nssocInos no bonofIcIrIns roforom um consoIho ofIcIonfo, nn modIdn
om quo osfn o umn condIo nrn quo vonhnm n sor bonofIcIrIns no
fufuro. Inrn fnnfo, dovom ovIfnr robIomns nn oInborno dos rojofos, nn
oxocuo dns obrns, nn rosfno do confns dns nssocInos bonofIcIrIns
dos rojofos o nn vIdn IognI dns nssocInos quo so cnndIdnfns n rojofos
fufuros. A rosoIuo ofIcIonfo dosfos obsfcuIos suo cusfos focnIcos o
mnforInIs. A suorno dosfos obsfcuIos no rnro fom conduzIdo n
doIogno dosfns funos ns rofoIfurns munIcInIs, quo nrcnm com os
cusfos n oIos roIncIonndos. A oscoIhn do dIroforIns quo ossnm fncIIIfnr o
roIncIonnmonfo do ConsoIho com n rofoIfurn o um comononfo dosfns
osfrnfogIns.
2l9. Isfn dosIgunIdndo nn confrIbuIo roInfIvn nrn n suorno dos
obsfcuIos mnforInIs n ofIcIoncIn do ConsoIho fondo n roduzIr
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l38
dosIgunIdndos do nrfIcIno onfro os mombros do consoIho. Im oufrns
nInvrns, ns roforoncIns do um mombro quo confroIn rocursos ossoncInIs
no funcIonnmonfo do ConsoIho odom sor muIfo mnIs Imorfnnfos do quo
ns roforoncIns do 80 quo so doondonfos dosfos rocursos. Isfn
dosIgunIdndo do dIroIfo n voz donfro do ConsoIho sor mnIor ou monor n
doondor dn formn como osf confIgurndo o odor IocnI, bom como dn
rosoIuo do frndooff onfro nrfIcIno o ofIcIoncIn donfro do ConsoIho.
220. Imborn um ConsoIho ofIcIonfo sojn do Inforosso do fodos, nom somro os
mombros do ConsoIho osfo dIsosfos n ncoIfnr n subordInno n
rofoIfurn ou, dIfo do oufro modo, os IImIfos n IgunIdndo do nrfIcIno
horIzonfnI quo docorrorInm dosfn roforoncIn. Os ConsoIhos do ICI!
fondom n sor comosfos oIn oIIfo oIfIcn dos munIcIos no nonns n
oIIfo frndIcIonnI oconomIcn o dofonforn do odor IocnI, mns ns
IIdornnns dns nssocInos, sIndIcnfos, MST ofc. IrosIdonfos do
nssocInos com frndIo do IndoondoncIn om roIno ns oIIfos IocnIs
qunndo no fornm oxcIudos do ConsoIho fondom n fnzor vnIor n
IgunIdndo do dIroIfos do nrfIcIno donfro do ConsoIho. A doondor dn
confIgurno do odor oIfIco IocnI, osfo comorfnmonfo odo confrIbuIr
nrn o confIIfo nborfo. ns sIfunosIImIfo, h muIfn nrfIcIno o
nonhumn ofIcIoncIn, no sonfIdo do quo o ConsoIho nrosonfn roduzIdn
cnncIdndo do coordonno dns nos dns nssocInos.
22l. A oufrn nrfo dn hIsforIn do funcIonnmonfo dos ConsoIhos so roforo n
oxIsfoncIn o sucosso do osfrnfogIns doIIborndns nrn sun cnfurn. Os
ConsoIhos do ICI! fom nuforIdndo nrn nIocnr rocursos n fundo ordIdo,
quo so dIsfrIbudos n comunIdndos oxfromnmonfo cnronfos. Isfo o som
duvIdn um nfIvo oIfIco Imorfnnfo nns dIsufns oIfIcns munIcInIs.
Inrfo sIgnIfIcnfIvn dos rosIdonfos do consoIho ou do nssocInos o
cnndIdnfn n cnrgos oIofIvos munIcInIs. n vordndo, om muIfos cnsos, for
sIdo rosIdonfo do ConsoIho osf nssocIndo n umn cnndIdnfurn vIforIosn n
rofoIfo ou vorondor. o h nssIm surrosn no roconhocImonfo do quo ns
oIIfos oIfIcns IocnIs so mobIIIzom nrn obfor os crodIfos oIfIcos
dorIvndos dn dIsfrIbuIo dosfos rocursos. Sou sucosso doondo om grnndo
nrfo dns cnrncforsfIcns do odor IocnI nos munIcIos. osfo sonfIdo, o
ICI! no crIn n vIdn oIfIcn IocnI no confrrIo, suns rogrns do oorno
so ndnfndns n um confoxfo rooxIsfonfo.
222. n vIdn oIfIcn munIcInI, obsorvouso, confudo, vnrInos com roIno n
formn como osf confIgurndo o odor IocnI. H munIcIos oxfromnmonfo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l39
oInrIzndos, om quo qunIquor dns fncos oIfIcns munIcInIs fom IgunI
ossIbIIIdndo do vIr n conquIsfnr n rofoIfurn o n mnIorIn nn cnmnrn
munIcInI. H munIcIos om quo n oInrIzno gnrnnfo rosonn roguInr
nn cnmnrn munIcInI n umn fnco oIfIcn, som quo osfn fonhn grnndos
chnncos do vIr n conquIsfnr n rofoIfurn munIcInI. I, fInnImonfo, h
munIcIos om quo umn fnmIIn confroIn n rofoIfurn o n cnmnrn
munIcInI h docndns. ndns ns nocossrIns roInos onfro o ConsoIho o n
IrofoIfurn oxosfns ncImn, o InovIfvoI quo osfns dIforonfos confIgurnos
do odor IocnI nfofom o funcIonnmonfo do ConsoIho.
Tubelu qg: Responsvel pelos costos de legulizuo
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
AssocIudos 18 8,1 1o 66,; z o,o o 6o,o
PreIeILuru 11 , zo,o z o,o 16 ,o
PoIiLIcos IocuIs q,; o o,o o o,o 6,o
SIndIcuLo q,; o o,o o o,o 6,o
ProjeLo do Governo EsLuduuI ou ederuI 1 ,z o o,o 1 z,o q,o
OuLros 6 1q,q q z6,; z o,o 1 q,o
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul

223. osfo sonfIdo, ns oIfIcns do doondoncIn o subordInno doondom
monos do Iogndo dn oxorIoncIn nssocInfIvn rovIn o mnIs dn roIforno no
momonfo rosonfo dos mocnnIsmos gnrnnfIdoros do fnIs rfIcns. A
comosIo o funcIonnmonfo do ConsoIho do ICI! doondom om grnndo
nrfo do ofoIfo combInndo dn soIuo IocnI no frndooff onfro nrfIcIno
o ofIcIoncIn o dn oxIsfoncIn nos munIcIos do forns oIfIcns cnnzos do
ngIr como confrnoso no uso cIIonfoIsfIco do Irojofo or nrfo dn fnco
quo ovonfunImonfo vonhn n confroInr o ConsoIho. AIndn quo oxIsfn n
gnrnnfIn do unIo om cnso do donuncIn do dosvIos nn ImIomonfno do
Irojofo, osfn doondo dn oxIsfoncIn do donuncIns. Isfn, or sun voz,
doondo dn oxIsfoncIn do forns oIfIcns IocnIs confrrIns no confroIo dos
bonofcIos do Irojofo. Isfn fnco no rocIsn sor nocossnrInmonfo
confrrIn n rfIcns cIIonfoIIsfns. Insfn quo sojn confrrIn n quo oufrn
fnco oIfIcn IocnI so bonofIcIo oxcIusIvnmonfo do Irojofo. Isfo confIIfo,
do fodo modo, gornr ofoIfos osIfIvos, nn modIdn om quo onsojnr o
confroIo do uns sobro os oufros.
224. H ConsoIhos quo fondom n nrosonfnr oIovndn cnncIdndo do
coordonno do Irojofo. os munIcIos om quo umn unIcn fnco oIfIcn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l40
confroIn o odor IocnI, fondom n sor ouco confIIfIvos, oIs n mnIor nrfo
dos rosIdonfos do nssocIno o vIncuIndn n fnco oIfIcn quo confroIn n
rofoIfurn. os munIcIos com nIgumn oInrIzno, o muIfo rovvoI quo
rosIdonfos do nssocInos IIgndos nos nrfIdos do oosIo no rofoIfo
osfojnm rosonfos no ConsoIho, dndn n oIovndn oxIgoncIn numorIcn do
nrfIcIno dns nssocInos no ConsoIho 80. osfos cnsos, o ConsoIho
fondo n sor mnIs confIIfIvo.
225. Im qunIquor dos cnsos, n cnncIdndo do coordonno do ConsoIho osf
dIrofnmonfo IIgndn n oxfonso om quo confn com o noIo dn rofoIfurn.
os cnsos om quo o ConsoIho o nIfnmonfo ofIcIonfo, n rofoIfurn chogn n
ngnr os cusfos do IognIIzno o ns dososns dns nssocInos vor TnboIn
95 TnboIn 96, nbnIxo, bom como confnr com um funcIonrIo
osocInImonfo oncnrrogndo do mnnfor ns nssocInos InfoIrnmonfo
hnbIIIfndns n dIsufnr rojofos vor TnboIn 94, ncImn. Obsorvoso quo
osfns fnxns dIsfrIbuomso IgunImonfo onfro os fIos do rojofos, o quo
sIgnIfIcn quo osfo monos nssocIndns ns nocossIdndos dns nssocInos o
mnIs nssocIndns n umn osfrnfogIn dn rofoIfurn. osfos cnsos, qunIquor
quo sojn n rogrn do Irojofo om quosfo quo vnrIn nnunImonfo o onfro os
rogrnmns, n InfogrnIIdndo dns nssocInos munIcInIs osfnr nfn n
dIsufnr rocursos. Isfn o n osfrnfogIn mnIs ofIcIonfo nrn Infogrnr ns
oxIgoncIns dos rogrnmns no sIsfomn do Innojnmonfo dns rofoIfurns.
Sun confrnnrfIdn o, confudo, n ordn do nufonomIn dns nssocInos.
226. A oIovndn cnncIdndo do coordonno do ConsoIho no sIgnIfIcn
nocossnrInmonfo quo ns comunIdndos no sojnm consuIfndns sobro os
rojofos. SIgnIfIcn quo nn rosonn ou nusoncIn do consuIfns, o
ConsoIho nrosonfn oIovndn do cnncIdndo do osfnboIocor rIorIdndos,
combInnr rocursos do ICI! com rocursos do oufros rogrnmns, nuxIIInr
ns nssocInos n gorIrom os rocursos do Irojofo, bom como mnnfor n mnIor
nrfo dns nssocInos nfns n rocobor novos rojofos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l4l
Tubelu q6: Responsvel pelus despesus ups oo1
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
AssocIudos zq 8o,o 1o 66,; q 1oo,o S ,,,6
PreIeILuru 16,; z 1, 1 z,o S 16,
PoIiLIcos IocuIs 1 , o o,o o o,o 1 ,o
OuLros 16,; 1 6,; o o,o 6 1,
Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo

22?. H, do oufrn nrfo, ConsoIhos com roduzIdn cnncIdndo do coordonno
dns nos do Irojofo. osfos cnsos, om gornI, o ConsoIho no confn com o
noIo dn rofoIfurn. uns odom sor ns rIncInIs rnzos nrn osfo fnfo
nssocInos do oosIo no rofoIfo fom nrfIcIno nfIvn no ConsoIho
roduzIndo nssIm ns chnncos do subordInno do ConsoIho, ou o
ConsoIho o nIfnmonfo confIIfIvo. osfos cnsos, fondom n rocnIr sobro os
mombros dn !T n mnIor nrfo do frnbnIho do nuxIIInr ns nssocInos nn
gosfo dos rojofos. osfos cnsos, fondo n hnvor monor Induo dns
oscoIhns dns nssocInos. Isfns fondom n for umn mnIor mnrgom do
oscoIhn dos rojofos, bom como dns omrosns oInborndorns o oxocuforns
dos rojofos. Tondom, confudo, n nrosonfnr mnIor qunnfIdndo do
robIomns nn gosfo dos rojofos. Obsorvoso nIndn quo, nosfos cnsos, os
rosIdonfos do nssocIno fondom n nrosonfnr mnIor nvoI do Informno
sobro o conjunfo dns rogrns do Irojofo, Isfo o, conhocom ns orIgons dos
rocursos, nIfornos do rogrns, n comIoxIdndo do sous mocnnIsmos do
funcIonnmonfo, ofc. A IImIfno dos ConsoIhos om sou noI do
coordonno, bom como n dosconfInnn com roIno uns nos oufros, fondo
n gornr InconfIvos nrn quo os Idoros dns nssocInos so mnnfonhnm mnIs
Informndos sobro o Irojofo. Imborn fonhnm mnIs nrfIcIno, fondom
nrosonfnr monos ofIcIoncIn, como conjunfo.
g.z - O popel dos Associoes
228. Inssomos nos ofoIfos do ICI! sobro ns nssocInos nssocInos nssocInos nssocInos. !ogrn gornI, os
rosIdonfos dns nssocInos osfo roocundos om frnzor bonofcIos nrn
suns comunIdndos. AssIm como os consoIhos, fom grnndo roocuno om
cumrIr ns oxIgoncIns formnIs dos rogrnmns, orquo osfn o n osfrnfogIn
rncIonnI nrn rocobor n InfogrnIIdndo do ornmonfo romofIdo o osfnr nfo
n obfor novos bonofcIos no fufuro. AssIm, fnzom grnndo osforo nrn osfnr
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l42
om dIns com os Imosfos, com ns nfns, com n rosfno do confns.
Infrofnnfo, como vImos, osfn o n cnrncforsfIcn dn oxIsfoncIn do
nssocInos formnIs som vIdn nssocInfIvn.
229. A oxfonso om quo nssocInos fom oos nrn n oscoIhn do subrojofo o
um rosuIfndo do ofoIfo combInndo dns rogrns do Irojofo o dn cnncIdndo
do coordonno do ConsoIho. o osfndo do Iornnmbuco, ns oos
oforocIdns oIo Irojofo consfIfuom um monu rosfrIfo. Im vIsfn dos
robIomns nn gosfo dos rojofos do dosonvoIvImonfo rodufIvo no
nssndo, so oforocIdos rIncInImonfo rojofos do dosonvoIvImonfo
socInI. o munIcIo, ns nssocInos cnndIdnfns nos rojofos so nquoIns
quo fom cnroncIn dosfos bons, osfnndo oxcIudns ns comunIdndos quo j
confnm com osfos rodufos. AdIcIonnImonfo, o grnu do coordonno do
ConsoIho Inforforo nns oos quo soro oforocIdns ns nssocInos. ns
sIfunos om quo o ConsoIho ou n rofoIfurn fom um nIfo odor do
coordonno, o ConsoIho dofIno qunIs rojofos so rIorIfrIos no
munIcIo o, com bnso nosfn oscoIhn, dofIno qunIs nssocInos soro
oscoIhIdns. Sossonfn o fros or confo dns nssocInos do nossn nmosfrn
docInrnrnm quo no fornm ns IIdornnns dns comunIdndos ns rosonsvoIs
oIn oscoIhn dos rojofos, nfrIbuIndo nos focnIcos do ICI! ou nos
mombros do consoIho n rosonsnbIIIdndo or osfn docIso. Obsorvoso quo
ns nssocInos bonofIcIrIns do rojofos rodufIvos cIfnm mnIs
froquonfomonfo os focnIcos do ICI! como rosonsvoIs oIn oo foIfn.
Isfo o rovnvoImonfo um vIos dorIvndo do fIo do subrojofo, Isfo o, dndn
sun nnfurozn oxIgo mnIor onvoIvImonfo or nrfo do um rosonsvoI
focnIco vor TnboIn 9?, nbnIxo osfns condIos, n unIcn docIso quo rosfn
ns nssocInos consIsfo nn soIoo dos bonofIcIrIos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l43
Tubelu q,: Responsvel pelus opes de projetos

(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Liderunu comonitriu
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
SIm q z;, z 11,8 z o,o 1 q,1
Nuo 1q ;,6 1 ;6, z o,o q 6,o
Tcnicos do PCPR
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
SIm 1o o, 1z ;o,6 ;,o g q6,
Nuo 18 q, 1;,6 1 z,o qo,,
Membro do Conselho
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
SIm 11 , q z, o o,o 1g ,,S
Nuo 1; 1, 11 6q,; q 1oo,o gq,
Vereudor
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
SIm 1 ,o 1 ,q o o,o ,,
Nuo z; 81,8 1q 8z,q q 1oo,o qg S,
epotudo
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
Nuo z8 8q,8 1 88,z q 1oo,o q, S,,o
PreIeito oo Ioncionrio du preIeitoru
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
SIm 1 ,o 1 ,q 1 z,o g,6
Nuo z; 81,8 1q 8z,q ;,o qq S1,g
Liderunu sindicul putronul
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
Nuo z8 8q,8 1 88,z q 1oo,o q, S,,o
Liderunu de sindicuto de trubulhudores
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
Nuo z8 8q,8 1 88,z q 1oo,o q, S,,o
Comerciunte locul
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
Nuo z8 8q,8 1 88,z q 1oo,o q, S,,o
Membro de ONG
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
Nuo z8 8q,8 1 88,z q 1oo,o q, S,,o
Ootros
Nuo sube z 6,1 o o,o o o,o ,,
Nuo se upIIcu q,1 z 11,8 o o,o g q,
SIm q,1 o o,o z o,o g q,
Nuo z ;,8 1 88,z z o,o q ,,,S
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l44
230. Irocosso somoIhnnfo ocorro com roIno n soIoo dns fIrmns quo soro
oncnrrogndns do oInbornr o oxocufnr os rojofos. Qunndo n cnncIdndo do
coordonno do ConsoIho o oIovndn, ns nssocInos docInrnm quo n fIrmn
foI IndIcndn oIo ConsoIho, o quo rorosonfn 39 dos cnsos nrn n oscoIhn
dn fIrmn quo oInborou o subrojofo vor TnboIn 98, nbnIxo. !mn
ovIdoncIn dosfo fnfo o quo, nosfos cnsos, n fIrmn oncnrrogndn dn
oInborno do subrojofo o n mosmn nrn muIfns nssocInos. !mn unIcn
fIrmn quo so noIn nn IndIcno do ConsoIho odo fnnfo sor umn omrosn
Idonon o comofonfo, cnnz do gnrnnfIr n qunIIdndo dos rojofos
oInborndos, qunnfo umn fIrmn quo oorn om um morcndo rofogIdo do
concorroncIn or moIo do suns roInos com o ConsoIho. Aonns o
cruznmonfo dn ocorroncIn do IrroguInrIdndos, om sun grnndo mnIorIn
cnfndns oIo rorIo !onnscor, com oufrns Informnos coIhIdns nn
osquIsn do cnmo odor oscInrocor om quo modIdn n nrfIcuIno do
consoIho com doformInndns fIrmns, ou IndIcno do fIrmns oIo consoIho,
o um fnfor do moIhorIn dn ofIcIoncIn nn ImIomonfno dos rojofos ou so
rofIofo dosvIos quo so dovorInm ovIfnr. O fnfo do muIfns nssocInos
nrosonfnrom ovIdonfo dobIIIdndo fnvoroco o oxorccIo dn coordonno
oIo consoIho, quo om oxcosso InIbo o dosonvoIvImonfo do roInos
horIzonfnIs onfro os vrIos nrfIcInnfos do Irojofo.
Tubelu qS: Responsvel pelu indicuo do eluborudor do projeto
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
TcnIcos do PCPR 8 z,8 6 ;, z o,o 16 1,q
uncIonurIo du PreIeILuru q 1z,q 6 ;, o o,o 1o 1q,6
Vereudor 1 ,z o o,o o o,o 1 ,o
SIndIcuLo ou movImenLo socIuI 1 ,z o o,o o o,o 1 ,o
Membro du comunIdude z 6, o o,o 1 z,o g,q
PresIdenLe ou ouLro membro do ConseIIo 16 1,6 q z,o o o,o o q,
Irmu que IoI conLruLudu puru u execuuo do projeLo o o,o 1 6, 1 z,o ,q
OuLros 16,1 q z,o 1 z,o 1o 1q,6
Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo

23l. os cnsos om quo o ConsoIho nrosonfn monor cnncIdndo do coordonno
dns nos dns nssocInos, osfns confnm com o noIo dn !T, quo dIvuIgn
umn IIsfn nogrn dns omrosns roIbIdns do oInbornr ou oxocufnr
rojofos, om vIsfn do robIomns no nssndo ou ImodImonfo IognI. Sojn
qunI for o cnso, n grnndo mnIorIn dos onfrovIsfndos rovoIn quo os
rojofIsfns o fIrmns fornm IndIcndos ou oIos focnIcos do !onnscor ou oIo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l45
ConsoIho vor TnboIn 98 o TnboIn 99, nbnIxo. Tnmbom nn mnIorIn dos
cnsos n "IndIcno" do consoIho no so rosumo n nonfnr n fIrmn, mns n
nfIvIdndo do ronrno do fodo o rocosso do IIcIfno.
232. Im conjunfo, osfos dndos rovoInm quo, nos cnsos om quo h mnIor
ofIcIoncIn, o osno do docIso dns nssocInos com roIno n dImonsos
Imorfnnfos dn oscoIhn o gosfo dos rojofos o rosfrIfo, orquo osfos osfo
forn do sun nuforIdndo docIsorIn. ObvInmonfo, nosfo cnso, n osforn nrn
modIfIcno dos ndros rovIos do nrfIcIno oIfIcn o bnsfnnfo
IImIfndn. osfos cnsos, nrn ns nssocInos, Imorfnm monos os Inos do
cooorno do sous mombros o mnIs ns roInos com o ConsoIho.
Tubelu qq: Responsvel pelu indicuo du Iirmu execotoru
(n=q)
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
TcnIcos do PCPR q 1z,1 z 1z, 1 z,o , 1,
uncIonurIo du PreIeILuru ; z1,z z 1z, o o,o q 1,,o
SIndIcuLo ou movImenLo socIuI z 6,1 o o,o o o,o ,S
Membro du comunIdude 1,z 18,8 1 z,o q 1,,o
Irmu que IoI conLruLudu puru u execuuo do projeLo 1o o, 6 ;, o o,o 16 o,
OuLros q z;, z 1z, ;,o 1q 6,q
Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo

233. AdIcIonnImonfo, nrn ovIfnr dosvIos do rocursos, o dosomonho dns
nssocInos dovo sor bnsfnnfo confroIndo, fnnfo oIos ConsoIhos qunnfo
oIn !T. onuncIns ou ovIdoncIns om roIno ns roscrIos rovIsfns nos
rojofos nrovndos so onnIIzndns com n susonso do ngnmonfo. O
dosomboIso do ornmonfo or nrcoIns, IIborndns modInnfo nrovno dns
ofnns nnforIoros, osf nssocIndo n osfos objofIvos do osfrIfo rosoIfo nos
rojofos nrovndos. ossns onfrovIsfns qunIIfnfIvns IndIcnm quo os
rosIdonfos do nssocInos nvnIIn quo o muIfo dIfcII o dosvIo do rocursos
no Irojofo, dovIdo no oIovndo confroIo. AdIcIonnImonfo, o gonornIIzndn n
quoIxn qunnfo n sou grnu do burocrnfIzno IoInso, suorvIso o
confroIo. Isfo o um gnnho om ofIcIoncIn, roconhocIdo oIn mnIorIn dos
onfrovIsfndos como um nvnno om roIno ns rfIcns do nssndo, gnnho
osfo quo o rosonsvoI oIo roconhocImonfo o crodIbIIIdndo do Irojofo.
234. Isfo mocnnIsmo do funcIonnmonfo fom como gnnho ndIcIonnI o fnfo do
quo os rosIdonfos do nssocIno obfom um nrondIzndo om formos do
confnbIIIdndo, rogrns, gosfo do rojofos. osfo sonfIdo, o Irojofo o
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l46
InognvoImonfo um osno do formno do IIdornnns. Sun confrnnrfIdn,
confudo, o n rosfrIo dos osnos do docIso nufonomn dns nssocInos.
235. ovoso dosfncnr quo o Irojofo Iogrou, som duvIdn, mobIIIznr um numoro
sIgnIfIcnfIvo do fnmIIns om forno do nssocInos comunIfrIns. !m
numoro sIgnIfIcnfIvo do onfrovIsfndos mnnIfosfou n orcoo do quo n
nssocIno frouxo bonofcIos concrofos nos nssocIndos no orodo do 2000 n
2003. CInro quo ossn Informno dovo sor vIsfn com rosorvns, umn voz quo
n nmosfrn IncIuI nonns fnmIIns quo rocobornm os bonofcIos dos
subrojofos. o so nofou nIfornos sIgnIfIcnfIvns no quo dIz rosoIfo no
rovnIoconfo bnIxo nvoI do nrfIcIno om oufrns formns do
orgnnIznos, como sIndIcnfos, movImonfos socInIs o cooornfIvns do
roduforos rurnIs.
236. Iorcobouso fnmbom n oIovndn nrfIcIno dns muIhoros nns rounIos
dns nssocInos comunIfrIns. A mnIor nrfIcIno dns muIhoros, omborn
osIfIvn sob o onfo do vIsfn dn nnIIso do gonoro, rofIofo um Indo
nognfIvo do rocosso do mobIIIzno om forno dns comunIdndos. Inrfo dos
homons mnnIfosfn dosInforosso oIos fomns frnfndos nns rounIos,
roforIndo oufrns nfIvIdndos do frnbnIho ou Inzor, doIognndo ns conjugos n
nrfIcIno nn vIdn comunIfrIn.
23?. ovoso nIorfnr nrn n ossvoI ofomorIdndo do ofoIfo nrfIcIno, oIs o
rocosso do mobIIIzno ocorro om forno dn oxIsfoncIn do rojofos, ou do
sun oxocfnfIvn, som qunIquor cnrfor roIvIndIcnforIo ou vIdn nssocInfIvn
mnIs Infonsn. Sor rocIso obsorvnr n susfonfnbIIIdndo dns nssocInos
umn voz quo ns comunIdndos fonhnm rocobIdo o rImoIro bonofcIo o
fonhnm quo codor osno nrn oufrns nn fIIn do osorn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l4?
6. Mecunismos de Ioco e seleo do PCPR-II Renuscer
238. !m dos rIncInIs dosnfIos onfronfndos or formuIndoros o oxocuforos do
rogrnmns do combnfo n obrozn dIz rosoIfo n ndoqundn soIoo dos
bonofIcIrIos. n formuIno, osfn docIso onvoIvo n dofInIo do ubIIco
nIvo, dns rIorIdndos do nIocno do rocursos o dns osfrnfogIns
comnfvoIs com objofIvo dosojndo. Infrofnnfo, mosmo ndmIfIndo quo
osfos sojnm IdonfIfIcndos com cInrozn nn concoo do Irojofo, o ossvoI
quo ocorrnm vnznmonfos nn fnso dn ImIomonfno, Isfo o, quo os
bonofcIos do Irojofo ncnbom or sor dosvIndos nrn n IncIuso do gruos
forn do ubIIco nIvo o oxcIuso do gruos quo so oncnIxnm donfro dns
cnrncforsfIcns dosojvoIs.
3?
SImuIfnnonmonfo, rogrnmns do combnfo n
obrozn onfronfnm o robIomn do ovIfnr n nrmndIIhn dn obrozn, Isfo o,
umn sIfuno do ormnnonfo doondoncIn dn ouInonIvo om roIno n
rogrnmns dosfn nnfurozn. Inconfrnr n vIn do sndn, Isfo o, nIfornnfIvns
do sobrovIvoncIn quo gnrnnfnm n nufoosfImn o o nuforosoIfo.
239. Cooronfomonfo com sou rIncInI objofIvo roduzIr n obrozn rurnI , o
Irojofo !onnscor fom como ubIIcomofn n ouIno rurnI obro do
Isfndo do Iornnmbuco. AIndn quo osfn sojn um frno mnrcnnfo do moIo
rurnI no ordosfIno, n conconfrno dn obrozn no o umn gnrnnfIn
confrn vnznmonfos. H Inumorns ovIdoncIns do oxorIoncIns nfo
mosmo roconfos do nrorIno IndovIdn do bonofcIos dosfInndos ns
ouInos obros, om rogrnmns do combnfo n obrozn ImIomonfndos
om rons do grnndo conconfrno do obros. Inrn ovIfnr vnznmonfos o
dosvIo do rocursos, n osfrnfogIn do focnIIzno do !onnscor combInn um
conjunfo nrfIcuIndo do oIomonfos. Im conjunfo, I n soIoo dos
munIcIos bonofIcIrIos, II o fIo do bonofcIos oforfndos, III n soIoo
dos bonofIcIrIos or mocnnIsmos nssocInfIvos o nrfIcInfIvos o,
fInnImonfo, Iv n suorvIso dns unIdndos focnIcns vIsn nrfIcuInr
ndoqundns focnIcns do focnIIzno com InconfIvo n vIdn nssocInfIvn. AIndn
quo nrfIcuIndos om umn osfrnfogIn comum, osfos dIsfInfos comononfos
dn osfrnfogIn fom ofoIfos dIvorsos, quo odom sor dosngrogndos
nnnIIfIcnmonfo.
240. A rorIn dofInIo dos crIforIos do soIoo nrfIcuInrmonfo, n soIoo
dos munIcIos bonofIcIrIos o os monfnnfos dos ornmonfos munIcInIs

3?
Isfos doIs fonomonos so chnmndos, rosocfIvnmonfo, do orro do IncIuso o orro do oxcIuso
HoddInoff, l999.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l48
o oIn mosmn condIcIonndn oIn IImIfno dos rocursos dIsonvoIs nrn o
Irojofo. Os crIforIos do oIogIbIIIdndo do Isfndo nssumom vrIos frndooffs,
nrn os qunIs no h soIuo fcII, umn voz quo os rocursos dIsonvoIs,
omborn consIdorvoIs, soquor so sufIcIonfos nrn nfondor ns domnndns
mnIs ImodInfns coIocndns oIns comunIdndos dos munIcIos mnIs obros.
Box 1g: Prioridudes nu escolhu dos monicipios dentro do enIoqoe territoriul
O rogrnmn Covorno nos MunIcIos rofondo InvosfIr mnIs nos ll MunIcIos do Irojofo
IIIofoIoIso do Iobrozn, ondo osfo IocnIIzndns ns cIdndos com os mnIs bnIxos ndIcos do
osonvoIvImonfo Humnno IH do Iornnmbuco MnnnrI, IbImIrIm, InfI, Innj, Ifnbn,
TunnnfIngn, Inrnnnfnmn, guns IoIns, TorozInhn, Cnofos, SnIo nfrnvos do vorbn
rosuIfnnfo do umn nrcorIn onfro Covorno do Isfndo o Innco MundInI. O InvosfImonfo vom
sondo dosfInndo n ImInnfno do um rojofoIIofo do Irogrnmn do Combnfo n Iobrozn
!urnI ICI! II, oxocufndo oIn SocrofnrIn do IInnojnmonfo, nfrnvos do Irojofo !onnscor
no Sorfo do Moxofo o Agrosfo MorIdIonnI. As nos ImIomonfndns om conjunfo oIns
socrofnrIns osfndunIs o ns rofoIfurns, vIsnm oIovnr os IndIcndoros socInIs, osocInImonfo
nns rons do oducno, snudo, Infrnosfrufurn hdrIcn, roduo rurnI o roformn ngrrIn,
rojofos rodufIvos o do dosonvoIvImonfo urbnno. A IdonfIfIcno dos munIcIos n sorom
bonofIcIndos rosuIfou dos IInnos !ogIonnIs do IncIuso SocInI coIofndos oIn AgoncIn
IsfndunI do IInnojnmonfo o IosquIsns Condoo / IIdom quo nonfnrnm dndos sobro
nbnsfocImonfo dgun, osgofnmonfo snnIfrIo, oconomIn, nrrnnjos rodufIvos, nIom do
osfrnfogIns nrn o dosonvoIvImonfo IocnI o rogIonnI.
24l. n soIoo dos munIcIos bonofIcIrIos, o Irojofo dofInIu um crIforIo do
rIorIdndo rogIonnI quo onfnfIzn os munIcIos quo nrosonfnm o monor
ndIco do dosonvoIvImonfo humnno IH do Isfndo, mns quo no oxcIuI n
ossIbIIIdndo do nrfIcIno do ouInos obros quo vIvom om
munIcIos quo fom um IH um ouco mnIs nIfo. Trnfnso, som duvIdn,
do um roconhocImonfo oxIcIfo do quo n obrozn rurnI fom rosonn
dIssomInndn om fodns ns rogIos do Isfndo, o quo or Isfo sorIn
InnrorIndo ImodIr quo os bonofcIos chognssom ns ouInos obros
dos munIcIos quo osfo forn dn zonn rIorIfrIn.
242. o h muIfns nIfornnfIvns nrn suornr o dIIomn dn soIoo om
condIos do oxfromn oscnssoz do rocursos vIsnvIs ns nocossIdndos.
Iocnr om munIcIos muIfo obros o som duvIdn nIgumn um crIforIo
ndoqundo, nIndn quo ns cusfns dn roInfIvn oxcIuso do fnmIIns fo obros
como ns obros dos munIcIos rIorIfrIos. O robIomn o quo munIcIos
muIfo obros om gornI domnndnm muIfo mnIs rocursos nrn quo ns
comunIdndos udossom oscnnr dn nrmndIIhn do obrozn do quo os
oufros om moIhor sIfuno o o Irojofo no dIso dossos rocursos. I corfo
quo os rocursos so IImIfndos mns h um vIos n fnvor dosfos munIcIos
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l49
mnIs obros, quo rocobom mnIs rocursos do quo os monos obros
orfnnfo, h chnnco do conconfrnr mnIs InvosfImonfos om umn dndn
comunIdndo nrn ormIfIr oscnnr dn nrmndIIhn dn obrozn. O frndo off
nquI o nIcnnnr fodns ns comunIdndos obros, com um subrojofo oquono
nrn cndn umn vorsus focnIIznr/conconfrnr om numoro IImIfndo do
comunIdndos, ns mnIs obros, ormIfIndo um nvoI mnIs oIovndo do
InvosfImonfos or comunIdndo. AIom dIsso, como o Irojofo nfun do formn
dosnrfIcuIndn dns domnIs oIfIcns ubIIcns, IncIusIvo dnquoIns oorndns
oIo rorIo Isfndo, sun no o domnsIndo onfunI o InsufIcIonfo nrn
modIfIcnr n sIfuno do obrozn do rorIo munIcIo. O rosuIfndo o o
nrndoxo oxIIcIfndo muIfns vozos oIn orIoxIdndo dos rosonsvoIs
oIo Irojofo ou nfo mosmo oIns nuforIdndos dos Isfndos om roIno no
fnfo do quo o osforo do Irojofo no so frnduz om mudnnns nos
IndIcndoros do obrozn.
Box 16: Critrios de Incloso de Monicipios no Projeto Renuscer
MunIcIos quo no fonhnm sIdo bonofIcIndos com rocursos do ICI! II, quo ossuom o
IH < 0,632 ?
MunIcIos om osfndo do omorgoncIn, com IH < 0,632 o com consoIho !onnscor/ Iumnc
com dosomonho roguInr o bom 39
MunIcIos com IH < 0,632 o com consoIho !onnscor/ Iumnc com dosomonho roguInr o
bom 25
MunIcIos quo no fonhnm sIdo bonofIcIndos com rocursos do ICI! II, quo ossuom o
IH > 0,632 o com consoIho !onnscor/ Iumnc com dosomonho roguInr o bom 9.
Box 1,: Critrios de excloso de monicipios otilizudos pelo Projeto Renuscer
MunIcIos quo no ossuom consoIhos !onnscor/ Iumnc
MunIcIos quo rocobornm norfo do rocursos suorIoros n !$l.000.000,00
MunIcIos quo ossuom consoIhos !onnscor/ Iumnc com dosomonho SOI!VI!.
243. Tor um IH bnIxo no o condIo sufIcIonfo nrn quo um munIcIo sojn
bonofIcIrIo do Irojofo, umn voz quo osfn osf condIcIonndn n formno do
um ConsoIho MunIcInI nrn goroncInr suns nfIvIdndos.
38
osfn formn, n
formno dos consoIhos, nn ofnn InIcInI dn sogundn fnso do Irojofo,

38
A formno do consoIho o muIfo dosojvoI mns no o, oIo monos do onfo do vIsfn formnI, um crIforIo
nbsoIufo do oIogIbIIIdndo do um munIcIo nrn nrfIcInr do Irojofo. So or qunIquor mofIvo for
nbsoIufnmonfo ImossvoI formnr um consoIho Isfo ocorro nfunImonfo com 3 om Iornnmbuco, ns
comunIdndos rurnIs obros dosfos munIcIos odom n rIncIo sor nfondIdns nfrnvos do mocnnIsmo
IAC nfrnvos do qunI ns nssocInos so roIncIonnm dIrofnmonfo com n !nIdndo TocnIcn do Irojofo. O
Isfndo no vom ufIIIznndo osfo mocnnIsmo, o vom oxIgIndo o noInndo n crIno o no dos consoIhos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l50
funcIonou como mocnnIsmo ndIcIonnI do soIoo. Os munIcIos quo j
confnvnm com nIgum fIo do consoIho munIcInI do dosonvoIvImonfo
confnvnm, om foso, com vnnfngons nrn nrfIcInr do Irojofo oIo monos
nn rImoIrn rodndn do IIborno dos rocursos. o onfnnfo, n mnIor nrfo
dos munIcIos osquIsndos no ossun nonhum fIo do consoIho
munIcInI. Isfos fIvornm quo sor crIndos nrn nfondor ns oxIgoncIns do
oIogIbIIIdndo. AssumIndo quo o rocosso do dIfuso dns novns rogrns do
nrfIcIno no Irojofo fonhn sIdo homogonoo o quo n Informno no
fonhn sIdo um fnfor do oxcIuso ou sojn, quo fodos os munIcIos
fonhnm sIdo Informndos do quo nrn rocobor rocursos do Irojofo orn
nocossrIo crInr um consoIho do ncordo com doformInndns rogrns
dofInIdns rovInmonfo , n oIogIbIIIdndo dos munIcIos nssou n
doondor do doIs fnforos bsIcos do um Indo, dn nfuno no o do rorIo
munIcIo no sonfIdo do crInr o consoIho o coIocIo om funcIonnmonfo do
oufro Indo, dn nfuno do rorIo !onnscor no sonfIdo do osfImuInr o
noInr os munIcIos nn monfngom o funcIonnmonfo dos consoIhos. Como
n nmosfrn dos osfudos do cnso IncIuIu nonns os munIcIos quo
nrfIcInrnm do Irojofo, no o ossvoI nvnIInr n ocorroncIn do qunIquor
doscrImInno or nrfo do !onnscor no osforo do noInr n crIno dos
consoIhos. I nnfurnI, no onfnnfo, quo osso osforo fonhn sIdo cnnnIIzndo,
oIo monos InIcInImonfo, nrn ns rogIos o os munIcIos quo o rorIo
Isfndo hnvIn dofInIdo como rIorIfrIos, sojn or for IH muIfo bnIxo,
sojn dovIdo no osfndo do omorgoncIn. AssIm, orgnnIzno comunIfrIn o
nssocInfIvn foI o fom sIdo um fnfor chnvo do rocosso do soIoo ufIIIzndo
oIo !onnscor MunIcIos quo fIvornm o fom mnIor cnncIdndo nrn
orgnnIznr ns comunIdndos obros rurnIs om conformIdndo com ns rogrns
do Irojofo fom mnIor robnbIIIdndo do rocobor rocursos o bonofcIos.
39

244. !m sogundo mocnnIsmo do soIoo consIsfo no monu do oos oforocIdns.
Os gnsfos ronIIzndos oIo !onnscor rIorIznrnm os InvosfImonfos do Infrn
osfrufurn socInI sobro os rodufIvos. A oo do rIorIznr os
InvosfImonfos do Infrnosfrufurn socInI dorIvn dn nvnIIno dns
oxorIoncIns com InvosfImonfos rodufIvos ronIIzndos no nssndo roconfo,
quo so rovoInrnm dIfcoIs do ndmInIsfrnr o gorIr coIofIvnmonfo. O
bonofcIo oforocIdo condIcIonn n nufosoIoo dn ouInonIvo. Os
rojofos socInIs fondom n nfondor umn ouIno cnronfo. ComunIdndos

39
H quo fIcnr cInro quo n oxIgoncIn do umn nssocIno IognImonfo consfIfudn o um dndo nrn o
Irojofo, oIs, cnso confrrIo, o osfndo no forIn como frnnsforIr rocursos ubIIcos nrn ns nssocInos
noufrns nInvrns so o subrojofo fosso do modoIo frndIcIonnI, com oxocuo foIfn dIrofnmonfo or
orgnnIsmos do osfndo, no hnvorIn nocossIdndo do nssocIno IognImonfo consfIfudn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l5l
som cnsn, som bnnhoIro, som gun oncnnndn osfo onfro ns mnIs obros
do munIcIo. Iorfnnfo, n soIoo dos bonofcIos do monu do oos o um
oIomonfo ndIcIonnI do focnIIzno.
245. Confudo, osfo fIo do bonofcIo fom frnco ou nuIo ofoIfo sobro n gorno do
rondn, conconfrnndoso sobro n moIhorIn do nvoI do bomosfnr. ndn n
oxfromn cnroncIn dn ouInonIvo o n nnfurozn do bonofcIo, osfns
ouInos fondom n ormnnocor como doondonfos do novos rogrnmns
nrn conquIsfnr um novo gnnho om sun qunIIdndo do vIdn. n modIdn om
quo no gornm rondn, fnIs rojofos fondom n roIfornr n nrmndIIhn dn
obrozn.
246. os munIcIos bonofIcIrIos, somonfo ns nssocInos IognIIzndns odom
cnndIdnfnrso nos subrojofos. Iorfnnfo, n ouInonIvo do ICI!
consIsfo nos morndoros do comunIdndos rurnIs obros, rosIdonfos om
munIcIos com IH < 0.632 nno do 2003, quo orfonnm n umn
nssocIno IognIIzndn. AssIm, o crIforIo do focnIIzno do Irojofo combInn
obrozn rurnI o orfoncImonfo n umn nssocIno IognIIzndn, oxcIuIndo
nssIm os obros dosorgnnIzndos. Im foso, osfo forcoIro oIomonfo dn
focnIIzno dovo oxcIuIr os mnIs obros onfro os obros, Isfo o, nquoIos
dosfIfudos do cnncIdndo do consfIfuIr umn nssocIno o ngnr os cusfos
do sun IognIIzno.
40
Isfo o um vIos do soIoo dorIvndo do objofIvo do
combInnr um rogrnmn do combnfo n obrozn com umn osfrnfogIn do
InconfIvo no dosonvoIvImonfo do nssocInfIvIsmo. Im umn rImoIrn rodndn
do Irojofo, ns nssocInos j orgnnIzndns fIvornm vnnfngons sobro ns
domnIs, no orgnnIzndns. Isfn vnnfngom, onfrofnnfo, foI so nIfornndo n
modIdn quo novns nssocInos fornm crIndns o IognIIzndns, om rnzo dn
dIfuso dn oxIsfoncIn o rogrns do ICI!.
24?. !mn voz dofInIdn n ouInonIvo do Irojofo, n soIoo no InforIor do
cndn munIcIo o foIfn oIo ConsoIho MunIcInI do ICI! o oIns
nssocInos. Im cndn munIcIo, dndns ns rosfrIos ornmonfrIns, n
oscoIhn ImIIcn nfIngIr um oquono numoro do bonofIcIrIos sojn
conconfrnndo om um oquono numoro do nssocInos ou dIsfrIbuIndo nrn
oucos bonofIcIrIos om cndn nssocIno. Isfns oscoIhns nfofnm n
dInnmIcn do ConsoIho, mns no nfofnm o ofoIfo gIobnI do Irojofo sobro n
obrozn munIcInI. Os crIforIos do soIoo do ConsoIho ou dn nssocIno

40
H um comononfo do ICI!, com fInnncInmonfo do l00 do Innco MundInI, nrn n !nIdndo TocnIcn
fnzor ou confrnfnr sorvIos nrn quo sojn foIfn n mobIIIzno o orgnnIzno dns comunIdndos,
osocInImonfo ns mnIs obros nIom dIsso, os consoIhos munIcInIs dovom sor osfImuIndos n njudnrom
nosfn fnrofn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l52
quo so IIvros odom nfofnr so os mnIs obros onfro os obros soro
bonofIcIndos, Isfo o, o grnu do focnIIzno do Irojofo. Mns no conjunfo o
ofoIfo do vnznmonfo fondo n sor muIfo oquono, oIs so frnfn do
oquonns vnrInos nos nvoIs do obrozn, onfro mIsorIn o oxfromn
mIsorIn. Cnso os mocnnIsmos do dIsfrIbuIo rosoIfom ns rogrns do
Irojofo, os morndoros quo rocoboro os bonofcIos soro nquoIos quo no
dIsom dosfos Ifons bsIcos do sobrovIvoncIn.
Box 1S: Critrios e procedimentos puru seleo dus comonidudes
As comunIdndos onfondIdn como um ngIomorndo ouIncIonnI IocnIIzndo om sodos
munIcInIs com ouIno fofnI do nfo ?.500 hnbIfnnfos ou sodos dIsfrIfnIs, vIIns,
ovondos o ngIomorndos rurnIs quo nrfIcInm do !onnscor dovom sor soIocIonndns
oIos ConsoIhos MunIcInIs. O froInnmonfo dndo oIn !nIdndo TocnIcn nos mombros
dos consoIhos orIonfn quo so dovorIn dnr rIorIdndo ns comunIdndos mnIs cnronfos dos
munIcIos dn ron do nfuno do ICI! II, o roo n ronIIzno do um nmIo
Iovnnfnmonfo do dndos o Informnos socIooconomIcns n sor ronIIzndo om conjunfo.
O Iovnnfnmonfo do dndos o Informnos dovo sor dIvIdIdo om doIs conjunfos
dIforoncIndos
IsonIbIIIdndo do nfIvos n oforfn do sorvIos bsIcos onorgIn oIofrIcn, osfrndns o
sorvIos do comunIcno, nbnsfocImonfo do gun o snnonmonfo, oscoIns, osfos do
snudo, orgnnIzno dn socIodndo, oquInmonfos comunIfrIos do noIo n nfIvIdndos
oconomIcns o do Inzor, sorvIos bnncrIos donfro oufros, quo odom fornnr umn
comunIdndo mnIs nfn n gorno do rondn o frnbnIho o ormIfIr o ncosso nos
mocnnIsmos formnIs do fInnncInmonfo nrn o dosonvoIvImonfo IocnI.
CondIos do vIdn n dIforonn do qunIIdndo o condIos do vIdn do umn comunIdndo,
mnnIfosfndn oIos IndIcndoros do oscoInrIdndo, nnnIfnbofIsmo, morfnIIdndo InfnnfII o
condIos do hnbIfnbIIIdndo ormIfo dIsfInguIr nquoIns quo mnIs nocossIfnm do noIo do
ICI! II.
248. A nnIIso dns Informnos coIhIdns nos munIcIos vIsIfndos rovoIou quo o
noI do Isfndo foI nbsoIufnmonfo ossoncInI nrn n formno dos
ConsoIhos, quo nn mnIorIn dos munIcIos foI InIcInfIvn dos focnIcos do
!onnscor condjuvndos oIn rofoIfurn. Tnmbom so consfnfou quo nn
mnIorIn dos munIcIos, n mnIorIn dns comunIdndos obros fInhn bnIxn
oxorIoncIn om frnbnIho nssocInfIvo o om nrfIcIno do foruns coIofIvos,
om quo oso o fnfo do muIfos rogrnmns ubIIcos, IncIusIvo o rorIo
ICI!I, h muIfo oxIgIrom n crIno do nssocInos como crIforIo do
oIogIbIIIdndo. Como nosso osfudo concIuIu, n mnIorIn dns nssocInos
ornm, no IncIo do Irojofo, nssocInos do noI, muIfns soquor som vIdn
formnI o som qunIquor nfIvIdndo concrofn do frnbnIho nssocInfIvo ou
comunIfrIo quo susfonfnsso sou funcIonnmonfo. Como sor IndIcndo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l53
ndInnfo, o rocosso do consfruo do cnIfnI socInI o Iongo, o o nmbIonfo
do obrozn o ns frndIos oIfIcns IocnIs com forfos rnzos nns rons
rurnIs nordosfInns no crIou condIos rocIns nrn osso
dosonvoIvImonfo. osfn formn, o Irojofo, no oxIgIr n rosonn dns
nssocInos, confrIbuI osIfIvnmonfo nrn orgnnIznr ns comunIdndos, o
nIndn quo ns nssocInos sojnm InIcInImonfo nrfIfIcInIs o do so osornr quo
muIfns vonhnm n ndquIrIr vIdn rorIn no Iongo do rocosso.
249. Os ConsoIhos MunIcInIs do ICI! no osfndo do Iornnmbuco ndofnm
bnsIcnmonfo fros osfrnfogIns nrn dIsfrIbuIr os rocursos do Irojofo I
doIxnm ns nssocInos n soIoo dos bonofcIos o dos bonofIcIrIos,
IImIfnndoso n nrbIfrnr qunIs nssocInos soro confomIndns om cndn
rodndn II ndofnm umn oo do bonofcIo nrn fodo o munIcIo
frnnsforIndo nrn ns comunIdndos nonns n soIoo dos bonofIcIrIos III
coordonnm fodo o frnbnIho do soIoo, InforforIndo IncIusIvo nn soIoo
dos bonofIcIrIos no InforIor dns comunIdndos. Isfns dIsfInfns osfrnfogIns
fom roduzIdo ofoIfo sobro os mocnnIsmos do focnIIzno. Im rImoIro
Iugnr, orquo, sondo comunIdndos muIfo obros, o rIsco do vnznmonfo o
oquono. Im sogundo Iugnr, orquo o frnbnIho do suorvIso dns !fs o do
ConsoIho roduz ns ossIbIIIdndos do dosvIo do rocursos. Como voromos,
osfns dIsfInfns osfrnfogIns fom ofoIfos sobro n formno do CnIfnI SocInI.
250. ns rImoIrns rodndns do Irojofo, n fondoncIn rodomInnnfo orn do quo
os ConsoIhos dIsfrIbussom os bonofcIos do Irojofo no mnIor numoro
ossvoI do nssocInos nfns. Isfn modIdn vIsnvn roduzIr os confIIfos
dIsfrIbufIvos onfro os rorosonfnnfos do nssocInos no InforIor do
ConsoIho, oornndo sImuIfnnonmonfo como um fnfor do vnIIdno do sun
dIroforIn. IosforIormonfo, qunndo ns rogrns do Irojofo IImIfnrnm o
numoro do nssocInos bonofIcIrIns do cndn rodndn n fIm do ovIfnr n
dIsorso dos rocursos, os ConsoIhos nssnrnm n soIocIonnr nfo um
mxImo do 3 nssocInos/nno. Isfn modIdn no fondo n comromofor n
focnIIzno do Irojofo, mnIs umn voz dovIdo no ofoIfo combInndo do um
grnndo numoro do obros om cndn munIcIo o no frnbnIho do fIscnIIzno
dn !T. Mns fondo n roduzIr um ofoIfo do frusfrno nn mobIIIzno dns
comunIdndos o no orfoncImonfo no ConsoIho. Os rosIdonfos do
nssocInos cnIcuInm quo, om vIsfn dns rosfrIos ornmonfrIns o do
numoro crosconfo do nssocInos, sor nocossrIo um oxcossIvo numoro do
nnos do rosonn roguInr no ConsoIho nrn obfor nIgum bonofcIo. Isfn
frusfrno odo sor ormnnonfo o ngIr confrn n mobIIIzno dn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l54
comunIdndo, nfunndo no sonfIdo confrrIo do objofIvo do Irojofo. Iodo
InduzIr n umn dosmobIIIzno do Irojofo.
25l. o fondo n oxIsfIr umn soIoo do rojofos no InforIor dos ConsoIhos. As
nssocInos nrosonfnm suns domnndns o o ConsoIho dofIno qunIs
nssocInos soro bonofIcIrIns n cndn nno, frnnsforIndo nrn n rodndn
soguInfo n romossn do IncIuIr ns nssocInos oxcIudns nn rodndn nfunI.
Isfo rocodImonfo vIsn ImodIr quo ns nssocInos nrquom com os cusfos
do oInborno do rojofos, som quo fonhnm gnrnnfIns do ngIos com os
rocursos dos Irogrnmns. Mosmo os ConsoIhos quo dosonvoIvornm
mocnnIsmos do consuIfn ns nssocInos sobro rIorIdndos, no ns
nuforIznm n oncomondnr n oInborno do rojofos som quo hnjn gnrnnfIns
do sun nrovno no ConsoIho. As AssocInos oncomondnm o oInbornm os
rojofos nonns qunndo fom grnndo gnrnnfIn do quo obforo n nrovno.
O ncordo onfro ns nssocInos sobro os bonofIcIrIos do cndn rodndn o
rovIo n oInborno dos rojofos.
252. Os ConsoIhos no Inforforom nn soIoo dos bonofIcIrIos donfro dns
comunIdndos, o ns nssocInos ndofnm os mnIs vnrIndos mofodos nrn
soIocIonnr os bonofIcIrIos om suns comunIdndos. osdo osfrnfogIns do
rocomonsn nos mombros mnIs nfIvos o IonIs n dIroforIn nfo crIforIos
ubIIcnmonfo dIscufIdos do nocossIdndo o obrozn, quo so som duvIdn os
mnIs froquonfos. Isfo doondo om grnndo nrfo dos vnIoros o rIncIos
dos rosIdonfos do nssocIno. Ior fIm, cnso osfo rocosso do sucossIvns
fIIfrngons ormIfn quo ocorrnm vnznmonfos quo, do fnfo, ocorrornm o
Irojofo confn nIndn com n nuforIdndo do suorvIso dn !T o do
ConsoIho.
4l
Im conjunfo, osfos fom nuforIdndo nrn susondor n
IIborno do rocursos cnso sojnm onconfrndns ovIdoncIns do quo
morndoros no qunIIfIcndos fonhnm sIdo bonofIcIndos com os rocursos.
osfn orsocfIvn, robIomns com n ImIomonfno dos rojofos no
dovom sor onfondIdos como ovIdoncIns do orros do Irojofo, mns como
ovIdoncIns do ncorfos om sun osfrnfogIn do focnIIzno.
253. O conjunfo do rogrns o rocodImonfos do Irojofo oorn no sonfIdo do
ovIfnr vnznmonfos, omborn no fonhn como ovIfnr quo sous bonofIcIrIos
cnInm nn nrmndIIhn dn obrozn o omborn nfInjnm um numoro oquono
do bonofIcIrIos qunndo comnrndos ns nocossIdndos dns comunIdndos.

4l
AIom dIsso fom fnmbom n nudIforIn oxfornn, Indoondonfo, o n suorvIso do Innco MundInI.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l55
254. A focnIIzno odo sor nvnIIndn n nrfIr dn obsorvno dIrofn do
cnrncforsfIcns socIooconomIcns dos bonofIcIrIos o no bonofIcIrIos.
ossn ofnn do Isfudo do AvnIIno no fornm coIhIdos dndos sobro no
bonofIcIrIos. !mn nmosfrn mnIs nmIn do bonofIcIrIos o no
bonofIcIrIos confroIo osf rovIsfn nrn n roxImn ofnn dn osquIsn.
Infrofnnfo, fornm obfIdos dndos sobro ns comunIdndos bonofIcIndns o
sobro ns fnmIIns bonofIcIrIns, conformo nmosfrngom doscrIfn no IncIo
dosso documonfo, quo ormIfom fnzor umn nvnIIno roIImInnr. Issos
dndos domonsfrnm n condIo do obrozn rurnI om quo vIvo n grnndo
mnIorIn dos bonofIcIrIos sogundo vrIns dImonsos nvoI oducncIonnI,
ocuno, IocnI dn ocuno o dn morndIn, condIos do vIdn, nfrImonIo
domosfIco o rodufIvo, rondn o sogurnnn nIImonfnr.
255. !mn dns cnrncforsfIcns mnIs mnrcnnfos dn ouIno rurnI obro no
IrnsII o o bnIxo nvoI oducncIonnI. O orfII oducncIonnI dos bonofIcIrIos
do ICI!II no odorIn, orfnnfo, dIforoncInrso muIfo dosfo ndro. o
fnfo, os dndos coIofndos confIrmnm quo n mnIorIn dos bonofIcIrIos fom
um bnIxo nvoI do oscoInrIdndo o conformnso no ndro onconfrndo om
oufros osfudos ronIIzndos oIn oquIo junfo n comunIdndos rurnIs obros
do ns.
256. O nvoI do oscoInrIdndo dn ouIno nduIfn l8 nnos o ncImn odo sor
obsorvndo n nrfIr dn TnboIn l00. Inrn o conjunfo dos rojofos, 3l dos
IndIvduos dn nmosfrn no ossuom Insfruo o 34 ossuom nonns os
rImoIros nnos do onsIno fundnmonfnI l" n 4" sorIo. Aonns l4 dn
ouIno nduIfn nIcnnou o onsIno modIo o 2 o onsIno suorIor. Isso
qundro o fIco dns zonns rurnIs obros do ordosfo o rofIofo um
robIomn osfrufurnI quo fom confrIbudo nrn o frncnsso oIfIcns do
dosonvoIvImonfo. Inrn os rojofos rodufIvos, o nvoI do oscoInrIdndo dos
IndIvduos nmosfrndos o um ouco moIhor, mns no monos roocunnfo
63 so IndIvduos som Insfruo ou nIcnnnrnm nonns nIgum nno do
onsIno fundnmonfnI 2? nIcnnnrnm o onsIno modIo o nonhum IndIvduo
dn nmosfrn do rojofos rodufIvos nIcnnou o onsIno suorIor. Isso orfII
osfnboIoco dosnfIos o Imo bnrroIrns nos rogrnmns do combnfo n
obrozn, osocInImonfo nrn rojofos rodufIvos o/ou quo vIsnm formnr
cnIfnI socInI.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l56
Tubelu 1oo: Nivel de escoluridude du popoluo udoltu
Ireq. % Ireq. % Ireq. % Ireq. %
Sem InsLruuo 8 ,6 zz z6,z ; z, S, 1,g
EnsIno IundumenLuI 1 u q srIe q z;,6 8 q,z 1z qo,o qg q,
EnsIno IundumenLuI u 8 srIe zo,z 1 1;,q 1o,o g1 1S,g
EnsIno MdIo z 1q,1 8 q, 8 z6,; q 1q,1
EnsIno SuperIor q z, 1 1,z o o,o g 1,S
Totul 16 1oo,o Sq 1oo,o o 1oo,o ,, 1oo,o
Iuixu Itriu
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
InIru-estrotoru
esenvolvimento
Sociul
Prodotivo Totul

25?. Im quo oso o bnIxo nvoI oducncIonnI dns comunIdndos vIsIfndns, o
ossvoI onconfrnr dIforoncIno no sou InforIor. I comum n rosonn do
morndoros com um nvoI do oscoInrIdndo mnIs oIovndo, sogundo grnu ou
nvoI suorIor, quo om gornI so nronfos mnIs jovons do morndoros
nnfIgos. o rnro so ossos IndIvduos quo nssumom osIo do IIdornnn
o/ou nuxIIInm no funcIonnmonfo dns nssocInos. Ao nrfIcInr dn
dIroforIn, ossos IndIvduos nssnm n for ncosso nos froInnmonfos om
nssocInfIvIsmo, rosfno do confns o gosfo do nssocInos, quo so
fornocIdos como nrfo do Irojofo. O orfII oducncIonnI dos socrofrIos o
fosouroIros dns AssocInos, quo cumrom funos nuxIIInros o, om gornI,
suorIor no dos IrosIdonfos o vIcorosIdonfos, quo cumrom funos do
mobIIIzno.
258. A nnIIso dns rIncInIs ocunos oxorcIdns oIos onfrovIsfndos rovoIn
quo n grnndo mnIorIn dodIcnso n nfIvIdndos ngroocurIns. Im gornI,
ossn ouIno o comosfn or frnbnIhndoros rurnIs or confn rorIn, n
mnIorIn oquonos rorIofrIos mInIfundIsfns ou dosrovIdos do forrn,
quo rnfIcnm ngrIcuIfurn do subsIsfoncIn. AIom do cuIfIvo do forrn
rorIn, nrfo dodIcnso no cuIfIvo do forrns do forcoIros, or moIo do
nrcorIns o ovonfunI frnbnIho do dInrIsfns. Iorcoboso n froquoncIn
nonns rosIdunI do omrogndos ormnnonfos om nfIvIdndos mnIs
osfvoIs. VnIo rossnIfnr n oxIsfoncIn do oIovndo numoro do nosonfndos,
quo om muIfns comunIdndos, fornnrnmso rovodoros rIncInIs do rondn.
As condIos gornIs do frnbnIho confIrmnm n sIfuno do obrozn dns
comunIdndos, o n bnIxn cnncIdndo do gorno susfonfvoI do rondn.
259. A nnIIso dns rIncInIs ocunos oxorcIdns oIos onfrovIsfndos rovoIou
quo n grnndo mnIorIn dodIcnso n nfIvIdndos ngroocurIns. Os osfudos do
cnso ormIfIrnm consfnfnr n grnndo rosonn do mInIfundIsfns
doscnIfnIIzndos, rofIofIndo ns condIos osfrufurnIs dns comunIdndos
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l5?
obros rurnIs quo osfo sondo bonofIcIndns. O IocnI dn ocuno do 93
ouIno dn nmosfrn com l4 nnos o ncImn o rurnI. Inrn n ouIno dn
nmosfrn quo so onconfrnvn ncImn do l4 nnos, 80 fInhn sun ocuno
rIncInI nn ngroocurIn, 64 orn comosfn or rorIofrIos
frnbnIhndoros or confnrorIn o l8 or omrogndos fomorrIos o
ormnnonfos o mooIros/nrcoIros. A mnIorIn dns comunIdndos vIsIfndn
onconfrnvnso om zonns rurnIs, osfngnndns o InsorIdns om oconomIns
IocnIs do bnIxo dInnmIsmo. Os bonofIcIrIos rnfIcnmonfo no
onconfrnvnm oorfunIdndos do omrogo o ocuno nrn gornr rondn
sufIcIonfo nrn suornr o nvoI do obrozn.
260. Imborn n mnIorIn dos chofos do fnmIIn fonhn como IocnI dn ocuno n
zonn rurnI, no o rnro onconfrnr IndIvduos quo oxorcom nfIvIdndos
rIncInIs om zonn urbnnn, osocInImonfo qunndo so frnfn do mombros
mnIs jovons dn fnmIIn quo nIcnnnrnm nvoI do oscoInrIdndo mnIs
oIovndo. I conhocIdo o robIomn dn mInIfundIzno no ordosfo o do quo
n rorIodndo dos nIs no odo nbrIgnr, om condIos roguInros, fodos os
fIIhos quo consfIfuom sun rorIn fnmIIn nucIonr. o fnfo, osfn
IncnncIdndo o umn dns cnusns do omobrocImonfo do muIfns fnmIIns no
moIo rurnI, osfo quo n subdIvIso dn oquonn rorIodndo onfro os
muIfos fIIhos formInn or InvInbIIIzIn como fonfo susfonfvoI o
ndoqundn do gorno do rondn.
26l. A nnIIso do IocnI dn ocuno corroborn o oxorccIo do nfIvIdndos rurnIs o
o nfondImonfo n um ubIIco ossoncInImonfo rurnI. A mnIorIn dos
domIcIIos onfrovIsfndos IocnIIznvnso om zonn rurnI. Inrn o conjunfo dos
rojofos, ?5 dos domIcIIos osfnvnm om rorIodndos rurnIs o l9 om
ovondo rurnI. Inrn os rojofos rodufIvos, obsorvouso fnmbom n
rodomInnncIn do morndoros do zonns rurnIs, omborn com mnIor
orconfunI do morndoros om ovondos rurnIs 3? o zonns urbnnns
l2.
262. Im 2003, n modIn dn rondn nnunI fofnI dos domIcIIos dn nmosfrn foI do
!$ 4.496,00 modIn do !$ 3?5 or mos, com oIovndo dosvIo ndro do
!$ 3.2l3,00 TnboIn l0l. A rondn nnunI or cnIfn foI do !$ l.l6?,00
corcn do !S$ l or dIn or osson, com dosvIo ndro do !$ l.0?0,00
TnboIn l02. Issns modIns comroondom fnnfo n rondn monofrIn
qunnfo n no monofrIn, obfIdn or moIo dn roduo nrn nufoconsumo.
A bnIxn rondn or cnIfn o o oIovndo dosvIondro confIrmnm n rosonn
do um grnndo numoro do domIcIIos obros. Os dndos dn nmosfrn rovoInm
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l58
fnmbom quo n rondn modIn nnunI or domIcIIo o mnIor nos rojofos
rodufIvos o monor nos rojofos do dosonvoIvImonfo socInI, omborn ossn
dIforonn fondn n so roduzIr qunndo nnnIIsndn n rondn or cnIfn. VnIo
rossnIfnr quo ns rondns or cnIfn modIns nos rojofos do
dosonvoIvImonfo socInI o rodufIvo onconfrnvnmso nbnIxo do !S$ l or
dIn.
Tubelu 1o1: Rendu mdiu unoul por domicilio, segondo tipo de sobprojeto e
totul
Ireq. Mdiu
esvio
pudro
Ireq. Mdiu
esvio
pudro
Ireq. Mdiu
esvio
pudro
Ireq. Mdiu
esvio
pudro
Do TrubuIIo 6o 1.qo,8o 1.qqo,qo 1.z;8,;o z.oo,oo 8 6z;,o 1.168,qo 1o 1.q,qo 1.qqo,go
De uLIvIdudes nuo-ugricoIus 6o q;,;o ;1,qo qz,qo zo,o 8 o,oo o,oo 1o ,1,o oS,go
Du produuo ugricoIu 6o 61o,zo 81,oo ;qz,;o 1.z8,6o 8 1.;68,8o 1.66;,zo 1o ,6,o 1.oq,1o
AuLoconsumo 6o 6qo,;o 1.zq,o z8,1o q,;o 8 188,qo z;8,zo 1o qSq,1o qqq,,o
AuxiIIos 6o 16,zo z8,qo ;,;o q6,;o 8 8;,o ;qo,1o 1o gq,oo q6,1o
OuLros rendImenLos 6o 1.1q,oo z.1;,o 6;6,6o 1.;zq,o 8 z.8o,oo z.qz,qo 1o 1.1q,,qo .1oS,So
OuLrus 6o 6qo,;o 1.zq,o z8,1o q,;o 8 188,qo z;8,zo 1o qSq,1o qqq,,o
Rendu unoul totul 6o q.,qo,o .qo,oo g .,,o .qo1,1o S 6.o11,go .gS,qo 1o q.qq6,qo .1,qo
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
esenvolvimento Sociul
NoLu: Nuo Iorum consIderudos os quesLIonurIos sem resposLu puru us vurIuveIs du LubeIu.
Origem

263. A osfrufurn dn rondn, sogundo sous comononfos, rovoIn quo n grnndo
mnIorIn dns fnmIIns obfom rondn dns nfIvIdndos ngrcoIns. A somn dns
rondns com roduo ngrcoIn nrn vondn o nufoconsumo o frnbnIho
rodomInnnfomonfo ngrcoIn orfnzom 5? dn rondn fofnI. O nvoI do
roduo ngroocurIn o oxfromnmonfo bnIxo, o quo om grnndo modIdn
odo sor nfrIbudo n socn orsIsfonfo dosdo 200l. A rondn rovonIonfo do
nfIvIdndos no ngrcoIn foI ouco sIgnIfIcnfIvn. Infrofnnfo, corcn do 25
dn rondn foI comosfn oIo Ifom oufros rondImonfos, IncIuIndo
ossoncInImonfo nosonfndorIns o onsos.
Tubelu 1o. Rendu per copito, segondo tipo de sobprojeto e totul
Ireq. Mdiu
esvio
pudro
Ireq. Mdiu
esvio
pudro
Ireq. Mdiu
esvio
pudro
Ireq. Mdiu
esvio
pudro
Rendu unuuI LoLuI 6o q.;qo,zo .qo,oo .;z,o z.qo1,1o 8 6.o11,o z.8z,qo 1o q.qq6,qo .1,qo
Rendu per ccpitc 6o 1.z1,8o 1.o;6,o 1.oz,qo 1.1qz,6o 8 1.1z,o 6,6o 1o 1.16,,o 1.o,o,o
esenvolvimento Sociul
onLe: Dudos du pesquIsu de cumpo. EsLudos de cuso zooq.
NoLu: Nuo Iorum consIderudos os quesLIonurIos sem resposLu puru us vurIuveIs du LubeIu.
Tipo
InIru-Istrotoru Prodotivo Totul

264. Inrn o nno do roforoncIn dos dndos sob nnIIso, 2003, fornm Inumoros os
cnsos do frusfrno do snfrn. Corfnmonfo, osso o o rIncInI fnfor
doformInnnfo do osfndo do subnIImonfno ou Insogurnnn nIImonfnr om
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l59
quo so onconfrn umn nrcoIn sIgnIfIcnfIvn dn ouIno bonofIcIrIn.
AosonfndorIns o onsos, somndns nos nuxIIos, fom sIdo rosonsvoIs
oIn susfonfno do vrIns comunIdndos nos orodos mnIs sovoros do
socn. Isso dndo o rovoIndor dn onormo doondoncIn dos rogrnmns socInIs
om quo so onconfrn ossn ouIno. Inrn muIfns fnmIIns, n
nosonfndorIn do um mombro mnIs voIho nssou n sor n fonfo do rondn
rIncInI, o ovIfou um dosnsfro socInI do mnIor onvorgndurn. A nusoncIn
dosso fIo do rofoo ImuIsIonnrIn um rocosso mIgrnforIo o/ou umn
crIso socInI do dImonsos mnIoros do quo n quo j osf Infonfo nossns
comunIdndos obros. Issn rodo do rofoo socInI oorn como mocnnIsmo
do susfonfno dossns comunIdndos.
265. A nnIIso do sfnfus nIImonfnr dns fnmIIns confIrmn quo o Irojofo osf
focnndo om fnmIIns obros.
42
Os dndos domonsfrnrnm quo, om 2000,
nonns 34 dos bonofIcIrIos dn nmosfrn vIvoncInrnm umn sIfuno do
sogurnnn nIImonfnr 35 onconfrnvnmso om condIo do rIsco

42
O quosfIonrIo nIIcndo junfo nos bonofIcIrIos IncIuIu soIs quosfos dIrofnmonfo roIncIonndns com n
sogurnnn nIImonfnr. Isso conjunfo do quosfos foI ndnfndo dn mofodoIogIn roosfn oIo OffIco of
AnnIysIs, ufrIfIon, nnd IvnIunfIon SorvIco, !SA, como Insfrumonfo nrn cnfurnr n oxfonso o
sovorIdndo dn sogurnnn nIImonfnr o dn fomo om comunIdndos. Cndn quosfo rocurn IdonfIfIcnr o
comorfnmonfo ou condIo do onfrovIsfndo om roIno n dIsonIbIIIdndo do nIImonfos, roIncIonnndo
com ns IImIfnos fInnncoIrns ou do rocursos do domIcIIo. A nrfIr dns rososfns, foI crIndo um
IndIcndor quo ormIfIu cInssIfIcnr os domIcIIos om umn dns fros soguInfos sIfunos sogurnnn
nIImonfnr, Insogurnnn nIImonfnr som fomo o Insogurnnn nIImonfnr com fomo. Issns fros sIfunos
so dofInIdns n soguIr. I Sogurnnn nIImonfnr Acosso or fodos os IndIvduos, n qunIquor fomo, n
nIImonfno sufIcIonfo nrn umn vIdn nfIvn o snudvoI. A sogurnnn nIImonfnr IncIuI, no mnImo l
ronfn dIsonIbIIIdndo do nIImonfos ndoqundnmonfo nufrIfIvos o soguros o 2 cnncIdndo nssogurndn
do obfor nIImonfos ncoIfvoIs or moIos socInImonfo ncoIfvoIs o.g. som rocorror n mocnnIsmos do
nfondImonfo omorgoncInI, coIofn om IIxos, roubo ou oufrns osfrnfogIns somoIhnnfos. II Insogurnnn
nIImonfnr som fomo IsonIbIIIdndo IImIfndn ou Incorfn do nIImonfos ndoqundnmonfo nufrIfIvos o
soguros, ou cnncIdndo IImIfndn ou Incorfn do obfor nIImonfos ncoIfvoIs or moIo do moIos ncoIfvoIs.
III Insogurnnn nIImonfnr com fomo Insogurnnn nIImonfnr, conformo doscrIfo ncImn, mns com n
ngrnvnnfo sIfuno do fomo. Issn uIfImn o dofInIdn como sonsno dosconforfvoI ou do dor cnusndn
oIn fnIfn do nIImonfos. A fnIfn rocorronfo o InvoIunfrIn do ncosso n nIImonfos. A Insogurnnn
nIImonfnr o n fomo so condIos quo rosuIfnm dn obrozn. A fomo odo ocorror om muIfns sIfunos,
IncIuIndo dIofns o fnIfn do fomo nrn so nIImonfnr. Infrofnnfo, o rocodImonfo do modIo ufIIIzndo
nquI osf voIfndo nonns nrn cnfurnr n Insogurnnn nIImonfnr o n fomo quo ocorro dovIdo no fnfo do
o domIcIIo no for dIsonIbIIIdndo do nIImonfos om qunnfIdndo sufIcIonfo ou dInhoIro nrn ndquIrI
Ios. osso sonfIdo, n fomo odo sor vIsfn como um osfgIo nvnnndo do Insogurnnn nIImonfnr. Sun
modIdn cnfurn n sovorIdndo dn rIvno om umn nocossIdndo bsIcn, conformo oxorImonfndn o
doscrIfn oIos onfrovIsfndos. Infondoso quo n sogurnnn nIImonfnr rorosonfn umn dImonso
ossoncInI o unIvorsnI do domIcIIo o do bomosfnr ossonI. Trnfnso do umn rIvno quo ocorro dovIdo
n IImIfno do rocursos. osso sonfIdo, nIom do consfnfnr n rosonn do um robIomn socInI do grnndo
dImonso, ossn modIo osf dIrofnmonfo roIncIonndn com o grnu do obrozn o sorvo do Insfrumonfo
nrn IndIcnr n focnIIzno. AIom dIsso, ormIfo fnmbom quosfIonnr n ndoquno dos rojofos vIs n vIs
sun cnncIdndo do soIucIonnr o robIomn dn fomo, conformo sor obsorvndo ndInnfo. ovoso rossnIfnr
quo so osf modIndo n sufIcIoncIn do nIImonfos do domIcIIo fnI como vIvoncIndo dIrofnmonfo oIos
mombros do domIcIIo o no nocossnrInmonfo n ndoquno nufrIcIonnI dns dIofns, como um
nufrIcIonIsfn odorIn modIr. O IndIcndor no cnfurn fodns ns dImonsos ossvoIs dn Insogurnnn
nIImonfnr. o modo n sogurnnn dos nIImonfos, o sfnfus nufrIcIonnI, ou n dIsonIbIIIdndo do
nIImonfos or moIo do cnnnIs socInImonfo ncoIfvoIs, nom modo condIcIonnnfos quo osfo rosonfos no
nvoI do comunIdndo, fnIs como n nnfurozn o dIsonIbIIIdndo dn oforfn do nIImonfos.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l60
nIImonfnr, ou sojn, Insogurnnn som fomo, o 3l do fofnI dn nmosfrn
vIvornm umn sIfuno do Insogurnnn com fomo. Issos dndos
domonsfrnm InoquIvocnmonfo quo so frnfn do umn ouIno
oxfromnmonfo cnronfo o, orfnnfo, nIvo do Irojofo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l6l
,. Concloses
266. O Irogrnmn fom rogrns do funcIonnmonfo, bom dofInIdns o consIsfonfos
com os objofIvos do dosconfrnIIzno dns docIsos, dIfuso dns Informnos
o frnnsnroncIn nns docIsos. O rosoIfo ns rogrns fom sIdo umn
cnrncforsfIcn dn gosfo do Irogrnmn ossns vom sondo nIIcndns com
rIgIdoz o fom do fnfo sorvIdo como bnIIzndorn do comorfnmonfo o
dofInIo dns osfrnfogIns dos domnIs ngonfos onvoIvIdos. Obsorvouso quo
o Irogrnmn vom ndquIrIndo umn roufno o crodIbIIIdndo osIfIvn om
roIno ns rogrns o crIforIos, fnfor do confono do fonfnfIvns do dosvIo
dos objofIvos do Irogrnmn o quo sInnIIzn ns vnnfngons do rosoIfnr ns
rogrns do jogo. Isso rosuIfndo o consoquoncIn dn nfuno do Isfndo
unIdndo oxocuforn do Irogrnmn quo vom IogIfImnndo ns docIsos dos
consoIhos, o onnIIzn, donfro dns rorIns rogrns do Irogrnmn o do
sIsfomn jurdIco do ns, nos quo rocurom confosfnr ns rogrns ou
ufIIIzIns forn dos objofIvos oxIcIfos. Inrfo dos robIomns IdonfIfIcndos
como robIomns do ImIomonfno cIfnr dovom sor onfondIdos nosfn
orsocfIvn. Os rorIos ngonfos IdonfIfIcnm ns modnIIdndos do nfuno
do Irogrnmn como umn mudnnn subsfnncInI om roIno ns modnIIdndos
do funcIonnmonfo nnforIor.
26?. Consfnfouso um dosIocnmonfo dn osforn do docIso do nmbIfo osfndunI
nrn o munIcInI o nrn ns comunIdndos. A dofInIo confrnIIzndn do
rogrns do funcIonnmonfo ormIfIu do fnfo n doIogno do docIsos o
dosconfrnIIzno dn ImIomonfno dos rojofos.
268. O Irogrnmn o focndo no nfondImonfo dns nocossIdndos bsIcns dn
ouIno obro rurnI. Im quo oso ns mnrcnnfos dIforonns rogIonnIs o
condIos dIforoncIndns dos munIcIos, ns rogrns so comuns n fodo o
Isfndo. Os njusfos no IocnI so foIfos nn dofInIo do subrojofos quo
corrosondnm ns nocossIdndos IocnIs.
269. A rIgIdoz o n frnnsnroncIn dns rogrns no fom sIdo ncomnnhndns do
osfnbIIIdndo nns rIorIdndos o crIforIos do dIsfrIbuIo dos rocursos onfro
os munIcIos. Obsorvouso, orfnnfo, umn nssImofrIn no confrnfo onfro
osfndo o comunIdndos. O monu do oos do rojofos o nIgumns rogrns
fom sIdo njusfndos nnunImonfo. Issns mudnnns rofIofom n roorIonfno
dns rIorIdndos do Isfndo, o nIcnnco do mofns roosfnboIocIdns como
cnsns nn Zonn dn Mnfn, mudnnns nos IndIcndoros do obrozn.
Indoondonfo dns jusfIfIcnfIvns, ns mudnnns nns rogrns roduzom os
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l62
InconfIvos ombufIdos nn concoo o rogrns orIgInnIs, gornm ordn do
oorfunIdndo, frusfrno do oxocfnfIvns o odo comromofor o rorIo
objofIvo do mobIIIznr o crInr cnIfnI socInI.
2?0. A concoo o ofofIvn ImIomonfno do Irogrnmn ImIIcn umn mudnnn
sIgnIfIcnfIvn om roIno ns modnIIdndos do Inforvono do nssndo. A
frndIo do rogrnmns confrnIIzndos o osocInIIzndos rogrnmns do
oIofrIfIcno, rogrnmns hnbIfno ofc. fom sIdo subsfIfudns or um mIx
do oos quo osf nn bnso dn ossIbIIIdndo do oornr um rogrnmn
dosconfrnIIzndo o nrfIcInfIvo.
2?l. Im roIno n osfrnfogIn do dIsfrIbuIo dos rocursos, consfnfouso quo o
Irogrnmn fom nfuno om fodo o Isfndo, mns n Inforvono o bnsfnnfo
onfunI. ndn n IImIfno do rocursos, n dIsfrIbuIo uIvorIzn rocursos
om um grnndo numoro do munIcIos om voIumo InsufIcIonfo nrn
nfondor soquor nrfo dns nocossIdndos dns comunIdndos obros um forfo
dosoquIIbrIo onfro nocossIdndo o oforfn do rocursos. Issn osfrnfogIn fom
n vnnfngom do gornr oxocfnfIvns o do osfImuInr n mobIIIzno dns
comunIdndos no onfnnfo, oforoco rIscos quo no odom sor dosrozndos.
o um Indo, o dn frusfrno o dosnIonfo do oufro, n dn dosmobIIIzno nn
modIdn om quo o bonofcIo no chogn, o quo odo coIocnr om quosfo sou
objofIvo do confrIbuIr nrn o dosonvoIvImonfo do cnIfnI socInI dns
comunIdndos obros.
2?2. O Irogrnmn o sun modnIIdndo do ImIomonfno no fom fncIIIfndo n
nrfIcuIno dns oIfIcns ubIIcns mosmo no nmbIfo osfndunI, mns n
nfuno do !onnscor o oxfromnmonfo onfunI o IncomIofn. Mosmo
qunndo nfun om comunIdndos quo j fornm bonofIcIndns or oufrns
oIfIcns ubIIcns, om nrfIcuInr os do nssonfnmonfo, n nfuno no
nroco sor comIomonfnr o sInorgIcn. Ao confrrIo, om muIfos cnsos
nroco sor n do cobrIr InsufIcIoncIns dos oufros rogrnmns.
2?3. A dosconfrnIIzno dns unIdndos focnIcns ormIfIu umn suorvIso
ofofIvn dns nfIvIdndos do rogrnmn, o o mnIor noIo no funcIonnmonfo dos
consoIhos. Isfo fnfo o oxfromnmonfo osIfIvo, oIs fncIIIfn n dIfuso dns
Informnos o umn mnIor Inforno com os bonofIcIrIos. AIndn quo o
noI dn unIdndo focnIcn sojn n do orIonfno o suorvIso, obsorvouso
corfn dIfIcuIdndo nrn ronuncInr o oxorccIo do odor. Ior oufro Indo, n
dosconfrnIIzno gorn umn domnndn do nssIsfoncIn quo o IncomnfvoI
com n dofno nfunI do rocursos o odo gornr rosso nrn o numonfo do
gnsfos IndIrofos o do roroduzIr sIfunos nnforIoros.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l63
2?4. A dosconfrnIIzno dn suorvIso fom Imncfos osIfIvos sobro o
cumrImonfo dos confrnfos, o orfnnfo sobro n ofIccIn oorncIonnI do
Irogrnmn. o nssndo ovonfunIs confIIfos ornm nocossnrInmonfo Iovndos
n !ocIfo, ImIIcnndo om domorn, nfrnsos ofc. o fnvorocondo o no
cumrImonfo do confrnfos. A nfuno IocnI o mnIs gII o n ronfn
Inforvono roduz InndImIoncIn ofc.
2?5. osso osfudo concIuIu quo o ICI! roduzIu um ofoIfo do dosIocnmonfo dn
fIgurn quo funcIonn como InformodIrIn onfro govorno o comunIdndos no
ncosso n rocursos vIfnIs nrn n moIhorIn do sun qunIIdndo do vIdn dn
fIgurn IndIvIdunI do doufndo/vorondor nrn n fIgurn do consoIho. O
ConsoIho rorosonfn um nvnno om roIno ns rfIcns nnforIoros do
nIocno do rogrnmns do combnfo n obrozn, nn modIdn om quo suns
rogrns do oorno ossIbIIIfnm mnIor frnnsnroncIn docIsorIn. osfo
sonfIdo, o ossvoI quo so crIom no nmbIfo do ConsoIho roInos
horIzonfnIs do nrfIcIno oIfIcn onfro ns oIIfos oIfIcns frndIcIonnIs o
os mombros dns nssocInos.
2?6. Infrofnnfo, n frngIIIdndo dos consoIhos vIsnvIs suns nfrIbuIos crIn
forfos InconfIvos nrn quo osfos confom com o noIo dns rofoIfurns nrn
gnrnnfIr n InfogrnIIdndo dos ornmonfos do ICI!. O noIo dns
rofoIfurns fom fIdo como confrnnrfIdn quo socrofrIos munIcInIs o
funcIonrIos dns rofoIfurns fonhnm um noI confrnI fnnfo nn
comosIo dns dIroforIns dos consoIhos qunnfo om sou funcIonnmonfo.
osfo confoxfo, so roInsfnInm ns condIos nrn n dosIgunIdndo oIfIcn
donfro dos ConsoIhos, nn modIdn om quo n ImorfnncIn osfrnfogIcn dos
rocursos norfndos oIns rofoIfurns mnIs do quo comonsnm n
suorIorIdndo numorIcn dos rosIdonfos do nssocInos.
2??. Ior osfn rnzo, concIumos quo n ImIomonfno do ICI! fom gorndo
umn dInnmIcn do ormnnonfo frndooff onfro nrfIcIno o ofIcIoncIn, no
confrrIo do umn osorndn dInnmIcn do frnnsIo IInonr nrn umn
sIfuno om quo nrfIcIno o ofIcIoncIn so rofornrInm mufunmonfo.
2?8. o nmbIfo dns nssocInos, n oxfromn cnroncIn do rocursos mnforInIs o n
bnIxn oscoInrIdndo dn ouInonIvo do Irogrnmn dIfIcuIfnm quo
osfrnfogIns cooornfIvns IoInso, cnIfnI socInI ossnm so convorfor
om dInnmIzndoros do cnIfnI fsIco o humnno, nn modIdn om quo osfo o
dosdo n nrfIdn oscnsso. o onfo do vIsfn nrfIcInfIvo, os gnnhos om
nrfIcIno doondom om Inrgn modIdn dos vnIoros o orIonfnos
oIfIcns dos rosIdonfos dns nssocInos. InsIcnmonfo, so os rosIdonfos
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l64
do nssocInos quo so consfIfuom nn IIgno onfro ns comunIdndos o o
Irogrnmn. osfn modIdn, omborn cumrnm fodns ns rogrns quo Ihos
gnrnnfnm ormnnocor nfos n rocobor novos rocursos, osfnboIocom
roInos vorfIcnIs ou horIzonfnIs com suns comunIdndos do ncordo com
suns rorIns roforoncIns. Infrofnnfo, ns oxIgoncIns do Irogrnmn os
obrIgnm, Indoondonfomonfo do suns roforoncIns, n rosfnr confns dns
docIsos roInfIvns no Irogrnmn n suns comunIdndos.
2?9. osso osfudo concIuIu quo mudnnns nn cuIfurn oIfIcn doondom monos
do Iogndo dn oxorIoncIn nssndn o mnIs dn roIforno no momonfo
rosonfo do rfIcns o InconfIvos ndoqundos n nrfIcIno horIzonfnI dns
comunIdndos nns docIsos sobro n nIocno do rocursos nocossrIos n sun
sobrovIvoncIn. osfo cnso, o nocossrIo nbdIcnr dn IdoIn do umn vIbrnnfo
vIdn nssocInfIvn no curfo rnzo. Aonns n roIforno no fomo do rfIcns
do roorIonfom ns oxocfnfIvns dos nrfIcInnfos dos Irogrnmns do
combnfo n obrozn fondom n roduzIr ofoIfos ormnnonfos no cnIfnI
socInI dns comunIdndos. Inrn Isfo, o nocossrIo quo os Irogrnmns
ImIomonfndos sojnm ncomnnhndos do voIumos ndoqundos, bom como do
rogrns o rfIcns cooronfos com os objofIvos dosojndos.
280. A fnIfn do confInuIdndo dns nos, om nrfIcuInr dovIdo ns mudnnns do
rogrns do nrfIcIno o n oxcIuso do comunIdndos j nfondIdns nrn dnr
Iugnr n oufrns, odo dIfIcuIfnr n consoIIdno dns nssocInos o dos
rorIos consoIhos, nssIm com o forfnIocImonfo do cnIfnI socInI
rofondIdo oIo Irogrnmn. A oscnssoz do rocursos fnmbom odo ImIIcnr
om um doscrodIfo dos consoIhos, fnfo j obsorvndo nos munIcIos mnIoros
o quo fom cnncIdndo nrn mobIIIznr o nfrnIr rocursos do oufrns fonfos.
28l. Consfnfouso quo os mocnnIsmos do focnIIzno do Irogrnmn, or moIo do
crIforIos dofInIdos om !ocIfo quo nufnm ns docIsos dos consoIhos o dns
nssocInos, oornm no sonfIdo do ovIfnr vnznmonfos nrn ouInos
forn do gruo mofn o dosvIos do objofIvos. o onfnnfo, no ovIfnm n
uIvorIzno dos rocursos onfro ns comunIdndos o no rofIofom umn
osfrnfogIn cInrn o consIsfonfo do roduo dn obrozn rurnI. Trnfnso do
Inforvonos onfunIs, ouco nrfIcuIndns com ns domnIs oIfIcns
ubIIcns, o com bnIxo ofoncInI do coIocnr, or sI so, om movImonfo um
rocosso susfonfvoI do suorno dn obrozn.
282. O !onnscor foI cnnz do ongondrnr umn novn rofInn do dIsfrIbuIo do
nfIvos o bonofcIos onfro ns comunIdndos obros, cujn susfonfnbIIIdndo
doondor dn mnnufono dns rogrns do jogo o do fIuxo do rocursos. o
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l65
onfnnfo, o roInfIvo IsoInmonfo do Irogrnmn om roIno n oufrns
InIcInfIvns do rorIo sofor ubIIco roduz o ofoncInI frnnsformndor do
Irogrnmn.
283. A nnIIso dns condIos dns comunIdndos nfIngIdns o do orfII socIo
oconomIco dos bonofIcIrIos confIrmn quo o Irogrnmn osf nIcnnnndo
comunIdndos obros o fnmIIns oxfromnmonfo cnronfos. A nnIIso dos
rojofos fInnncIndos ovIdoncIn quo ns nos rofIofom do fnfo rIorIdndos o
nocossIdndos ronIs dns comunIdndos o fnmIIns. Consfnfouso quo nrfo
dos bonofIcIrIos osf IncIusIvo sujoIfn n Insogurnnn nIImonfnr com fomo.
284. O conjunfo do dndos o ns obsorvnos do cnmo IndIcnm quo, mosmo
vIvondo om condIos do obrozn, umn nrcoIn sIgnIfIcnfIvn dos
bonofIcIrIos moIhorou suns condIos moIhornr suns condIos do vIdn, o
quo o Irogrnmn fovo Imncfos dIrofos sobro snudo, hIgIono, hnbIfno o
bomosfnr, mns nonhum Imncfo sobro n rondn, sogurnnn nIImonfnr o
osfnbIIIdndo do omrogo. o onfnnfo, n no onfunI nssocIndn fnnfo ns
IImIfnos do rocursos como n rorIn osfrnfogIn do Irogrnmn no nonns
no soIucIonn o robIomn do cnroncIns gonornIIzndns or nrfo do cndn
fnmIIn IndIvIdunImonfo, mns fnmbom doIxn do forn umn nrcoIn
sIgnIfIcnfIvn dn ouIno do forn do rogrnmn.
285. O foco dns nos, fnI como osf concobIdo o consubsfnncIndo nos
subrojofos, o rosfrIfo. Ou sojn, no o sufIcIonfo nrn dosoncndonr um
rocosso do mudnnns socIooconomIco quo Iovom n suorno dn obrozn,
como osf ImIcIfo nn concoo do rogrnmn. Im rImoIro Iugnr, n
nnfurozn dn mnIorIn dos subrojofos o sufIcIonfo nonns nrn romovor
moIhorIns om nIguns nsocfos quo doformInnm n qunIIdndo do vIdn, som
mnIor Imncfo nns condIos osfrufurnIs quo doformInnm n obrozn.
Issos mosmos subrojofos onconfrnmso fnmbom dIssocIndos do nos
nrnIoIns quo udossom dosoncndonr ossns mudnnns. Im sogundo Iugnr,
rosfnrIn n ossIbIIIdndo do n formn dosconfrnIIzndn do ImInnfnr os
subrojofos rosuIfnr om formno do cnIfnI socInI, quo sorIn sufIcIonfo
nrn dosoncndonr ns mudnnns osfrufurnIs nocossrIns. Infrofnnfo,
nIndn quo so fonhn comrovndo um grnndo nvnno nosso nsocfo, no so
odo nfIrmnr quo so formou cnIfnI socInI sufIcIonfo nrn soIucIonnr n
quosfo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l66
Tubelu 1o: Reluo dos monicipios incloidos nu pesqoisu de cumpo,
segondo vulor uprovudo e nmero de Iumilius beneIiciudus no
PCPR-II no periodo oo[oo
Municpio Valor Aprovado (R$) N de famlias
Abreu e Lima 134.534,67 120
gua Preta 199.372,32 34
guas Belas 335.086,71 273
Amaraji 250.604,75 126
Belm de Maria 196.061,72 85
Belo Jardim 203.214,34 95
Betnia 239.994,12 129
Bonito 365.415,66 122
Brejo 166.510,21 112
Brejinho 187.344,46 178
Capoeiras 650.257,22 409
Carnaba 326.658,92 250
Catende 325.799,12 112
Cedro 163.361,39 46
Ch Grande 181.308,79 119
Cupira 272.837,33 133
Dormentes 304.313,52 166
Feira Nova 192.592,07 30
Garanhuns 570.015,24 407
Glria do Goit 349.753,93 147
Goiana 355.297,31 152
Inaj 427.741,30 322
Itaba 214.720,11 231
Lagoa do Itaenga 193.188,71 41
Lagoa Grande 226.338,03 87
Lajedo 300.595,95 231
Machados 216.280,87 75
Manari 319.044,17 502
Ouricuri 389.589,71 386
Panelas 131.826,08 18
Pesqueira 176.040,09 46
Petrolina 243.704,37 154
Poo 315.262,56 155
Quipap 185.353,34 67
Rio Formoso 244.004,64 79
Santa Maria da Boa Vista 201.142,54 192
Santa Maria do Cambuc 351.700,95 147
Santa Terezinha 286.676,47 411
So Benedito do Sul 246.684,43 102
So Joo 355.306,23 216
So Loureno da Mata 196.093,91 93
Serra Talhada 218.791,07 356
Sertnea 211.710,36 176
Sirinham 119.397,86 26
Tacaratu 220.121,52 116
Tamandar 130.968,90 77
Venturosa 290.555,10 425
Verdejante 175.056,04 50
Vitria de Santo Anto 454.872,26 315
Xexu 332.275,80 261
Total 13.345.377,17 8.602
onLe: TubuIuuo du ecump uLIIIzundo buse de dudos do PCPR-
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l6?
S. Anexo:
S.1 - Anlise dos oes do PCPR-11 Renoscer por suhprojetos
S.1.1 - Constroo de Cisternus
286. Iornm nrovndos 4l8 subrojofos vIsnndo consfruIr cIsfornns, no cusfo do
!$ l0.?8l.442,68, com n oxocfnfIvn do bonofIcInr 9.3l4 fnmIIns
ornnmbucnnns om 88 munIcIos, sondo o fIo do subrojofo com mnIor
qunnfIdndo do rocursos nIIcndos. Com oxcoo do doIs munIcIos dn
Zonn dn Mnfn, os domnIs munIcIos bonofIcIndos osfo IocnIIzndos no
Agrosfo o Sorfo. osfnquoso quo n mofndo dos rocursos nIIcndos nn
consfruo do cIsfornns foI dIrocIonndo nrn 23 munIcIos, o mosmo
ocorrondo com o numoro do fnmIIns bonofIcIndns or ossn no.
28?. SoguIndo n osfrnfogIn do vIsIfnr os munIcIos quo conconfrnm o mnIor
voIumo do rocursos o do fnmIIns bonofIcIndns com n consfruo do
cIsfornns, om dIforonfos rogIos do dosonvoIvImonfo, soIocIonouso, nrn
so fnzor umn rImoIrn nvnIIno dosso fIo do subrojofo, oIfo munIcIos
MnnnrI, ormonfos, Snnfn TorozInhn, CuIrn, Ioo, Snnfn MnrIn do
Cnmbuc, OurIcurI o Ifnbn. Os gnsfos o o numoro do fnmIIns
bonofIcIndns nrn ossns cIdndos osfo IndIcndos nn TnboIn l04.
288. Como so doroondo dn TnboIn l05, nos munIcIos vIsIfndos fornm
nIIcndos !$ 2.l38.3?9,48 nn consfruo do cIsfornns, com o objofIvo do
bonofIcInr l.840 fnmIIns, o quo rorosonfn nroxImndnmonfo 20 do
fofnI do gnsfos com consfruo do cIsfornns no orodo 20022003 o,
fnmbom 20 dns fnmIIns bonofIcIndns com osso fIo do subrojofo.
Iorfnnfo, ns Informnos obfIdns junfo nos ConsoIhos MunIcInIs dossos
munIcIos, om dIforonfos rogIos do dosonvoIvImonfo do Isfndo,
fornocom umn bon coborfurn do unIvorso consIdorndo. AIom dos
ConsoIhos, om cndn um dos munIcIos, so vIsIfou umn comunIdndo
bonofIcIndn, nIIcnndoso quosfIonrIos junfo n nssocIno comunIfrIn
rosonsvoI oIo subrojofo do consfruo dn cIsfornn o, fnmbom, nrn
duns fnmIIns quo ufIIIznm n cIsfornn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l68
Tubelu 1oq: Monicipios visitudos no mbito do sobprojeto de constroo de
cisternus, segondo vulor uprovudo e nmero de Iumilius
beneIiciudus - oo-oo
Municpio
Valor Aprovado
(R$)
N
de Famlias
Manari 319.044,17 266
Dormentes 304.313,52 264
Santa Terezinha 286.676,47 250
Cupira 272.837,33 235
Poo 262.919,56 225
Santa Maria do Cambuc 245.128,03 214
Ouricuri 232.740,29 196
Itaba 214.720,11 190
Total 2.138.379,48 1.840
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
S.1. - Constroo de Bunheiro com Iossu
289. Infro 2002 o 2003, om Iornnmbuco, no nmbIfo do ICI!II, nrovouso n
consfruo do 6.?42 bnnhoIros com fossn, bonofIcInndo o mosmo numoro
do fnmIIns, com um cusfo fofnI do !$ 8.895.985,68 o quo rorosonfn o
sogundo mnIor vnIor nIIcndo or fIo do subrojofo. A consfruo dossos
bnnhoIros foI nrovndn nrn ?5 munIcIos ornnmbucnnos, com dosfnquo
nrn o Agrosfo MorIdIonnI quo obfovo !$ 3.265.995,93 do Irogrnmn do
Combnfo n Iobrozn !urnI, no orodo nnnIIsndo, com o objofIvo do
consfruIr 2.40? bnnhoIros com fossn. ofnso umn conconfrno om 20
munIcIos quo ngrognm um ouco mnIs dn mofndo, 5l, dos rocursos o
do numoro do fnmIIns bonofIcIndns oIn consfruo do bnnhoIros.
290. Conformo o osquomn dn osquIsn do cnmo, sofo munIcIos fornm
IncIudos no rofoIro do vIsIfns So Joo, Xoxou, !njodo, IofroIInn,
Tncnrnfu, !ngon do Ifnongn o IoIrn ovn. Os gnsfos o numoro do fnmIIns
bonofIcIndns, nrn ossns cIdndos, osfo roIncIonndos nn TnboIn l05.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l69
Tubelu 1og: Monicipios visitudos no mbito do sobprojeto de constroo de
bunheiros com Iossu, segondo vulor uprovudo e nmero de
Iumilius beneIiciudus - oo-oo
Municpio
Valor Aprovado
(R$)
N
de Famlias
So Joo 355.306,23 260
Xexu 332.275,80 275
Lajedo 274.603,53 201
Petrolina 230.582,17 172
Tacaratu 220.121,52 160
Lagoa do Itaenga 193.188,71 154
Feira Nova 192.592,07 165
Total 1.798.670,03 1.387
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
29l. os munIcIos IncIudos no rofoIro dn osquIsn do cnmo houvo um
dIsondIo do !$ l.?98.6?0,03 nn consfruo do bnnhoIros, com o InfuIfo do
nfondor l.38? fnmIIns, o quo rorosonfn corcn do 20 do fofnI do gnsfos
com consfruo do bnnhoIros no orodo 20022003 o corcn do 2l dns
fnmIIns bonofIcIndns com osso fIo do subrojofo. Consoquonfomonfo, ns
Informnos obfIdns junfo nos ConsoIhos MunIcInIs dossos munIcIos,
om dIforonfos rogIos do dosonvoIvImonfo do Isfndo, dn mosmn formn quo
no cnso dn consfruo do cIsfornns, fornocom umn bon coborfurn do
unIvorso.
S.1. - Constroo de Cusus
292. Oufrn Imorfnnfo no no confoxfo do ICI!II om Iornnmbuco o n
consfruo do cnsns j no mnIs om 2004. Com ofoIfo, onfro 2002 o 2003,
nrovouso um monfnnfo do rocursos do !$ 8.030.59l,42 com o InfuIfo do
consfruIr l.4l2 cnsns, bonofIcInndo fnmIIns dIsfrIbudns om 63
munIcIos do dIforonfos rogIos do dosonvoIvImonfo, com dosfnquo nrn
n Mnfn SuI o o Agrosfo MorIdIonnI. o cnso dosfo fIo do subrojofo,
nonns l5 dos 63 munIcIos conconfrnm 50 do voIumo do gnsfos o 5l
dns fnmIIns bonofIcIndns com n consfruo do cnsns.
293. Inrn ofoIfo dn osquIsn do cnmo, soIocIonnrnmso cInco munIcIos
VIforIn do Snnfo Anfo, Cnrnnhuns, CnooIrns, CIorIn do CoIf o Codro.
Os gnsfos o numoro do fnmIIns bonofIcIndns, nrn ossos munIcIos, osfo
dIscrImInndos nn TnboIn l06.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?0
Tubelu 1o6: Monicipios visitudos no mbito do sobprojeto de constroo de
cusu, segondo vulor uprovudo e nmero de Iumilius beneIiciudus
- oo-oo
Municpio
Valor Aprovado
(R$)
N
de Famlias
Vitria de Santo Anto 454.872,26 89
Garanhuns 383.319,30 75
Capoeiras 344.505,34 56
Glria do Goit 229.513,80 39
Cedro 116.885,73 19
Total 1.529.096,43 278
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
294. O fofnI do rocursos nrovndos nrn n consfruo do cnsns nos munIcIos
soIocIonndos nrn n osquIsn do cnmo foI do !$ l.529.096,43, nfondondo
n 2?8 fnmIIns. I Inforossnnfo nssInnInr quo omborn o cusfo modIo do
!$ 5.500,00 nrn consfruIr umn cnsn sojn muIfo bnIxo, osso fIo do
subrojofo onvoIvo umn nIocno or fnmIIn muIfo mnIs oIovndn do quo
os doIs cnsos nnforIoros. A rorosonfno dos munIcIos soIocIonndos,
nosfo cnso, o do nroxImndnmonfo 20 nrn o numoro do fnmIIns o do
l9 nrn os gnsfos, sondo vIIdns ns obsorvnos foIfns, nos Ifons
nnforIoros, sobro n rorosonfnfIvIdndo dns Informnos coIhIdns junfo nos
consoIhoIros munIcInIs.
S.1.q - PerIoruo de Poos
295. Os subrojofos nrovndos do orfurno do oos, no nmbIfo do ICI!II,
osfo dIsfrIbudos om 34 munIcIos. Ao fodo fornm nrovndos
!$ 2.?28.328,6l nrn osso fIo do subrojofo, com o objofIvo do bonofIcInr
4.3l0 fnmIIns. SnIIonfoso quo n mofndo dos rocursos nIIcndos nn
orfurno do oos foI dIrocIonndn nrn nonns 6 munIcIos,
bonofIcInndo corcn do 48 do numoro do fnmIIns bonofIcIndns com ossn
no. !ossnIfoso nIndn quo o munIcIo do Innj, IsoIndnmonfo, rosondo
or nroxImndnmonfo l6 do fofnI do rocursos nrn n orfurno do
oos.
296. o ncordo com n orIonfno do vIsIfnr os munIcIos quo obfIvornm mnIor
voIumo do rocursos o quo conconfrnm o mnIor numoro do bonofIcIrIos,
fornm IndIcndos soIs munIcIos nrn comor n nmosfrn Innj, IofnnIn,
Sorrn TnIhndn, Cnrnnbn, !ngon Crnndo o Abrou o !Imn. Os gnsfos o o
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?l
numoro do fnmIIns bonofIcIndns nrn ossos munIcIos osfo IndIcndos
nn TnboIn l0?.
Tubelu 1o,: Monicipios visitudos no mbito do sobprojeto de perIoruo de
poos, segondo vulor uprovudo e nmero de Iumilius
beneIiciudus - oo-oo
Municpio
Valor Aprovado
(R$)
N
de Famlias
Inaj 427.741,30 344
Betnia 239.994,12 220
Serra Talhada 186.018,00 229
Carnaba 152.457,15 677
Lagoa Grande 148.616,23 120
Abreu e Lima 69.834,00 63
Total 1.224.660,80 1.653
onLe: LubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
29?. A TnboIn l0? rovoIn quo nos munIcIos vIsIfndos fornm nrovndos
!$ l.224.660,80 nn orfurno do oos, com o objofIvo do bonofIcInr l.653
fnmIIns, o quo rorosonfn nroxImndnmonfo 45 do fofnI do gnsfos com n
orfurno do oos, no orodo 20022003, sondo quo nossos munIcIos
osfo corcn do 38 dns fnmIIns bonofIcIndns com osso fIo do subrojofo.
Iorfnnfo, ns Informnos obfIdns junfo nos ConsoIhos MunIcInIs dossos
munIcIos, om dIforonfos rogIos do dosonvoIvImonfo do Isfndo, fnmbom
fornocom umn bon coborfurn do unIvorso consIdorndo.
S.1.g - Agroindstriu de Irotus
298. Infro 2002 o 2003, om Iornnmbuco, no nmbIfo do ICI!II, nrovnrnmso
sofo rojofos rodufIvos do ngroIndusfrIn do frufns, fodos IocnIIzndos nn
Zonn dn Mnfn SuI, com oxcoo do um dosfInndo no Agrosfo ConfrnI.
Isornso bonofIcInr l69 fnmIIns com um voIumo do rocursos do
!$ 828.695,60. ConsIdornndoso n mnIor hoforogonoIdndo dosso fIo do
subrojofo o o oquono numoro do munIcIos onvoIvIdos, ofouso or
IncIuIr nn osquIsn do cnmo fodos os sofo subrojofos nrovndos. Os
rocursos nrovndos o o numoro do fnmIIns bonofIcIndns, nrn osso fIo do
subrojofo, osfo roIncIonndos nn TnboIn l08. So bom mo Iombro dn
IoIfurn nnforIor quo fIz do roInforIo osfn o uIfImn roforoncIn quo fnz nos
subrojofos rodufIvos. Infondo quo sor foIfn nnIIso do sou
dosomonho, corfo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?2
Tubelu 1oS: Monicipios visitudos no mbito do sobprojeto de ugroindstriu
de Irotus, segondo vulor uprovudo e nmero de Iumilius
beneIiciudus - oo-oo
Municpio
Valor Aprovado
(R$)
N
de Famlias
Bonito 128.042,60 15
Sirinham 119.397,86 46
Catende 119.397,86 25
gua Preta 119.397,86 21
Belm de Maria 119.397,86 10
So Benedito do Sul 111.530,78 30
Quipap 111.530,78 22
Total 828.695,60 169
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
S.1.6 - Constroo de Burrugens
299. A consfruo do bnrrngons nbsorvou !$ 594.l38,55 dos rocursos do ICI!
II onfro 2002 o 2003, om Iornnmbuco. Issos rocursos fornm dosfInndos n
ll munIcIos nrn nfondor 955 fnmIIns, sondo quo doIs munIcIos osfo
IocnIIzndos no Sorfo o os rosfnnfos no Agrosfo. oIs dossos munIcIos
IrojInho o IoIo JnrdIm conconfrnm nroxImndnmonfo 34 do monfnnfo
nIIcndo om consfruo do bnrrngons no Irogrnmn. Inrn ofoIfo dn
osquIsn do cnmo fornm soIocIonndos qunfro munIcIos IrojInho, IoIo
JnrdIm, guns IoIns o Sorfnnon. Os gnsfos o numoro do fnmIIns
bonofIcIndns, nrn ossos munIcIos, osfo roIncIonndos nn TnboIn l09.
Tubelu 1oq: Monicipios visitudos no mbito do sobprojeto de constroo de
burrugem, segondo vulor uprovudo e nmero de Iumilius
beneIiciudus - oo-oo
Municpio
Valor Aprovado
(R$)
N
de Famlias
Brejinho 110.355,95 119
Belo Jardim 90.968,19 90
guas Belas 49.517,52 280
Sertnea 46.416,57 65
Total 297.258,23 554
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
300. Os munIcIos soIocIonndos nrn comor n nmosfrn obfIvornm
!$ 29?.258,23, ou sojn, n mofndo do fofnI do rocursos nrovndos nrn n
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?3
consfruo do bnrrngons o om formos do numoro do fnmIIns, ossn
nrfIcIno o nIndn mnIor corcn do 58, o quo gnrnnfo umn oIovndn
coborfurn dns Informnos obfIdns junfo nos ConsoIhos MunIcInIs.
S.1., - Abustecimento de gou
30l. Os rojofos nrovndos do nbnsfocImonfo d`gun, no nmbIfo do ICI!II,
osfo dIsfrIbudos om l2 munIcIos. Ao fodo fornm nrovndos
!$ 565.06l,82 nrn osso fIo do subrojofo, vIsnndo bonofIcInr l.03l
fnmIIns. SnIIonfoso quo mnIs dn mofndo dos rocursos dosfInndos nos
rojofos do nbnsfocImonfo d`gun foI dIrocIonndo nrn nonns doIs
munIcIos Irojo o InnoIns, bonofIcInndo 394 fnmIIns, corrosondondo
n 38 do numoro do fnmIIns bonofIcIndns com ossn no. Conformo n
osfrnfogIn quo consIsfo om vIsIfnr os munIcIos quo conconfrnm o mnIor
voIumo do rocursos o do fnmIIns bonofIcIndns, om dIforonfos rogIos do
dosonvoIvImonfo, fornm soIocIonndos qunfro munIcIos nrn comor n
nmosfrn Irojo, InnoIns, Mnchndos o Abrou o !Imn. Os rocursos
nrovndos o o numoro do fnmIIns bonofIcIndns nrn ossns cIdndos osfo
IndIcndos nn TnboIn ll0.
Tubelu 11o: Monicipios visitudos no mbito do sobprojeto de ubustecimento
de gou e o nmero de Iumilius beneIiciudus - oo-oo
Municpio
Valor Aprovado
(R$)
N
de Famlias
Brejo 166.510,21 149
Panelas 131.826,08 245
Machados 58.695,15 80
Abreu e Lima 13.591,43 13
Total 370.622,87 487
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
302. A TnboIn lll mosfrn quo nos munIcIos vIsIfndos fornm nrovndos
!$ 3?0.622,8? om rojofos do nbnsfocImonfo d`gun, com o objofIvo do
bonofIcInr 48? fnmIIns, o quo rorosonfn nroxImndnmonfo 66 do fofnI
do gnsfos com rojofos do nbnsfocImonfo d`gun, no orodo 20022003,
sondo quo nossos munIcIos osfo corcn do 4? dns fnmIIns bonofIcIndns
com osso fIo do subrojofo. Iorfnnfo, ns Informnos obfIdns junfo nos
ConsoIhos MunIcInIs dossos munIcIos, om dIforonfos rogIos do
dosonvoIvImonfo do Isfndo, fornocom umn nIfn coborfurn do unIvorso.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?4
S.1.S - Constroo de Cusu com Cisternu
303. Inrn n consfruo do cnsns com cIsfornn foI dosfInndo !$ 562.680,88 dos
rocursos do ICI!II om Iornnmbuco, onfro 2002 o 2003. Isso voIumo do
rocursos foI nrovndo nrn fInnncInr rojofos do qunfro munIcIos, sondo
quo doIs doIos osfo IocnIIzndos no Agrosfo, um nn Mnfn SuI o o oufro no
Sorfo ConfrnI. os subrojofos osf rovIsfn n consfruo do 90 cnsns
com cIsfornn com o oscoo do bonofIcInr o mosmo numoro do fnmIIns. I o
fIo do subrojofo, no nmbIfo do ICI!II, com mnIor monfnnfo do
rocursos or fnmIIn. Com ofoIfo, om modIn, cndn fnmIIn o bonofIcIndn
com !$ 6.252,0l, vnIor oIovndo onfro ns nos dosonvoIvIdns no Irojofo.
Imborn osso vnIor modIo sojn roInfIvnmonfo nIfo, nnronfomonfo o um
vnIor muIfo bnIxo nrn consfruo do umn cnsn do nIvonnrIn com cIsfornn.
Inrn ofoIfo dn osquIsn do cnmo fornm IndIcndos fros munIcIos Ch
Crnndo, Vordojnnfo o IosquoIrn. Os vnIoros nrovndos o o numoro do
fnmIIns bonofIcIndns, nrn ossos munIcIos, osfo roIncIonndos nn
TnboIn lll.
Tubelu 111: Monicipios visitudos no mbito do sobprojeto de constroo de
cusu com cisternu, segondo vulor uprovudo e nmero de Iumilius
beneIiciudus - oo-oo
Municpio
Valor Aprovado
(R$)
N
de Famlias
Ch Grande 181.308,79 29
Verdejante 175.056,04 28
Pesqueira 118.788,03 19
Total 475.152,86 76
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
304. Os munIcIos IncIudos nn nmosfrn obfIvornm !$ 4?5.l52,86, o quo
rorosonfn corcn do 84 do fofnI do rocursos nrovndos nrn osso fIo do
subrojofo. Im roIno no numoro do fnmIIns bonofIcIndns, ossn
nrfIcIno o n mosmn, nroxImndnmonfo 84 do fofnI do fnmIIns quo
fornm confomIndns com cnsns com cIsfornn rosIdom nos fros munIcIos
moncIonndos, o quo gnrnnfo umn oIovndn coborfurn dns Informnos
obfIdns junfo nos ConsoIhos MunIcInIs.
S.1.q - IletriIicuo Rorul
305. Os subrojofos nrovndos vIsnndo vInbIIIznr oIofrIfIcno nrn nIgumns
comunIdndos rurnIs om Iornnmbuco, no confoxfo do ICI!II, osfo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?5
dIsfrIbudos om 6 munIcIos. Ao fodo fornm nrovndos !$ 463.06l,95
nrn osso fIo do subrojofo, com o objofIvo do bonofIcInr 283 fnmIIns.
!ossnIfoso quo fros dossos munIcIos rosondom or nroxImndnmonfo
?6 dos rocursos o 68 dns fnmIIns bonofIcIndns. SoguIndo n osfrnfogIn
do vIsIfnr os munIcIos quo conconfrnm o mnIor voIumo do rocursos o do
fnmIIns bonofIcIndns, om dIforonfos rogIos do dosonvoIvImonfo, fornm
soIocIonndos nrn nrfIcInr dn nmosfrn os soguInfos munIcIos
Tnmnndnro, So !ourono dn Mnfn o AmnrnjI. Os vnIoros nrovndos o o
numoro do fnmIIns bonofIcIndns osfo dIscrImInndos nn TnboIn ll2, nrn
os munIcIos dn nmosfrn.
Tubelu 11: Monicipios visitudos no mbito do sobprojeto de eletriIicuo
rorul, segondo vulor uprovudo e nmero de Iumilius beneIiciudus
- oo-oo
Municpio
Valor Aprovado
(R$)
N
de Famlias
Tamandar 130.968,90 101
So Loureno da Mata 119.430,05 59
Amaraji 102.406,64 33
Total 352.805,59 193
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
S.1.1o - Aqoisio de Iqoipumentos
306. Infro os subrojofos rodufIvos, nIom dns sofo ngroIndusfrIns do frufns,
fornm nrovndos fros subrojofos do nquIsIo do oquInmonfos
nrosonfndos or fros coIonIns do oscndoros. AssInnIoso quo ns fros
coIonIns osfo IocnIIzndns no munIcIo do CoInnn nn rogIo do
dosonvoIvImonfo dn Mnfn orfo. O vnIor nrovndo nrn vInbIIIznr os fros
rojofos foI do !$ 253.0?8,83 vIsnndo bonofIcInr 400 fnmIIns. osfo cnso,
IncIuIso nn nmosfrn ns fros nssocInos o ns comunIdndos confomIndns.
S.1.11 - Ootros tipos de Sobprojetos
30?. o nmbIfo do ICI!II, fornm nrovndos qunfro subrojofos IsoIndos
consfruo do umn oscoIn rurnI, um subrojofo do fIfofornIn, um do
onorgIn soInr o um nrn nquIsIo o InsfnIno do um dossnIInIzndor
dIrocIonndos nrn dIforonfos munIcIos. osfnquoso quo os qunfro
subrojofos fornm IndIcndos nrn n osquIsn do cnmo. Os vnIoros
nrovndos o o numoro do fnmIIns bonofIcIndns osfo dIscrImInndos nn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?6
TnboIn ll3, nrn os qunfro munIcIos quo domnndnrnm ossos
subrojofos.
Tubelu 11: Monicipios visitudos no mbito dos ootros tipos de sobprojeto,
segondo vulor uprovudo e nmero de Iumilius beneIiciudus
oo-oo
Municpio
Tipo de
Subprojeto
Valor Aprovado
(R$)
N de famlias
Glria do Goit Escola Rural 120.240,13 112
Rio Formoso Fitoterapia 96.359,52 36
Santa Maria da Boa Vista Energia Solar 14.345,10 46
Venturosa Dessalinizador 14.131,62 57
onLe: TubuIuuo du ecump com buse em dudos do PCPR-.
S.z - Consideroes sohre o uso do 1DH como critrio de seleo de
municipios poro o PCPR
S..1 - Curucterizuo e perIil du pobrezu rorul no Istudo de Pernumboco
308. As fnboIns dn TnboIn ll4 n TnboIn l22 fornocom IndIcnos sobro o orfII
dn ouIno obro dns rons rurnIs do Isfndo do Iornnmbuco. oIns so
nrosonfndns rooros dn ouIno fofnI subdIvIdIdn nos sogmonfos do
ouIno obro o no obro o or vnrIvoI consIdorndn no orfII. O
orconfunI 'nn IInhn` nn IInhn IndIcn n dIsfrIbuIo dn rososfn onfro
os obros o no obros. Ior oxomIo, nn TnboIn ll4, donfro os quo
rosondornm 'sIm` n orgunfn 'somro morou nosfo munIcIo`, 22,3 o
noobro o ??,? o obro. J o orconfunI nn coIunn nn coIunn IndIcn
n rooro do fnmIIns do cndn cnfogorIn obro o noobro quo so
onqundrn nn sIfuno doscrIfn. o cnso dn TnboIn ll4, o rosuIfndo do
orconfunI dn coIunn rovoIn quo donfro os obros, 83,8 rosondornm
'sIm` n orgunfn 'somro morou nosfo munIcIo`, o ?4,5 dos noobros
fnmbom rosondornm 'sIm` n mosmn orgunfn. Isfo rosuIfndo IndIcn quo
n ouIno obro rurnI fom umn fondoncIn n mnIor fIxno no IocnI do
nnscImonfo do quo os noobros. I rovvoI quo n mnIor mIgrno donfro
os no obros sojn um dos fnforos quo oxIIcnm n gorno do um nvoI do
rondn ncImn dn IInhn do obrozn. Aonns l6,2 dn ouIno obro rurnI
docInrou quo nom somro morou no munIcIo, consfIfuIndo n nrcoIn do
ouIno mIgrnnfo dn ouIno roconsondn. Inrn n ouIno no
obro osfn nrcoIn o do 25,5 o nrn o conjunfo dn ouIno rurnI o do
l8,5 TnboIn ll4.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l??
Tubelu 11q: Proporo du popoluo pobre e no pobre distriboidu por
condio de migruo monicipul - Istudo de Pernumboco -
reus roruis
% nu IInIu zz, ;;,; 1oo,o
% nu coIunu ;q, 8,8 81,
% nu IInIu ,8 66,z 1oo,o
% nu coIunu z, 16,z 18,
% nu IInIu q,g ,g,g 1oo,o
% nu coIunu 1oo,o 1oo,o 1oo,o
Totul
S
e
m
p
r
e

m
o
r
o
u

n
e
s
L
e

m
u
n
I
c
i
p
I
o
?
Sim
No
Totul
No pobre Pobre

PopuIuuo LoLuI expundIdu: 1.;o.;o8
Todos os percenLuuIs Iorum IeILos uLruvs de expunsuo dos resuILudos du umosLru uLIIIzundo-se os pesos probubIIisLIcos (p-
ueihts) uLruvs do soILwure SLuLu;
% nu IInIu - reIere-se u proporuo de cudu grupo no LoLuI du resposLu;
% nu coIunu - reIere-se uo percenLuuI denLro de cudu grupo.
309. Os dndos dn TnboIn ll5 o dn TnboIn ll6 j IndIcnm um mosmo orfII dn
ouIno no obro o obro mIgrnnfos qunnfo no nnscImonfo no
munIcIo o nn !nIdndo dn Iodorno. Obsorvnso quo os orconfunIs nns
coIunns so muIfo roxImos nrn osfos doIs sogmonfos. A TnboIn ll5
IncIuI nonns ns ossons quo rosondornm 'no` n orgunfn fnbuIndn nn
TnboIn ll4 o nn TnboIn ll6 nonns ns ossons quo rosondornm 'no` n
orgunfn dn TnboIn ll5.
43
Isfo IndIcn quo ns cnrncforsfIcns gornIs dn
dInnmIcn mIgrnforIn dn ouIno rurnI noobro o obro no dIforom,
oIo monos no quo so roforo nos grnndos movImonfos. o fofnI do ossons
obros quo docInrnrnm no forom somro morndo no munIcIo TnboIn
ll5, 85,5 docInrnrnm no forom nnscIdo no munIcIo consfIfudos om
nrfo or mIgrnnfos InformunIcInIs o InforosfndunIs o l4,5
docInrnrnm for nnscIdo no munIcIo consfIfudns or ossons quo
oxocufnrnm um movImonfo do mIgrno do roforno no sou rorIo
munIcIo. o fofnI do ossons obros quo docInrnrnm no forom somro
morndo no munIcIo o no forom nnscIdo no munIcIo, ?3,0

43
ofoso quo o rodufo dn ouIno oxnndIdn dn TnboIn ll4 l.?30.?08 oIn rooro do ossons
quo no mornrnm somro no munIcIo 0,l85 o IgunI n ouIno oxnndIdn dn TnboIn ll5 3l9.349
o o rodufo dn ouIno oxnndIdn dn TnboIn ll5 3l9.349 oIn rooro do ossons quo no
nnscornm no munIcIo 0,856 o IgunI n ouIno oxnndIdn dn TnboIn ll6 2?3.2?0. So quIsormos
osfImnr n ouIno rurnI obro quo nom somro morou nosfo munIcIo bnsfn muIfIIIcnrmos n
ouIno oxnndIdn dn TnboIn ll4 l.?30.?08 or 0,?55 o or 0,l62 quo o IgunI n 2ll.683 ossons.
O mosmo odomos fnzor nrn osfImnr n ouIno obro rurnI quo no nnscou nosfo munIcIo
muIfIIIcnndo n ouIno oxnndIdn dn TnboIn ll5 3l9.350 or 0,662 o or 0,855 quo o IgunI n
l80.?55 ossons.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?8
docInrnrnm for nnscIdo nn !I o 2?,0 docInrnrnm no for nnscIdo nn
!I.
44

Tubelu 11g: Proporo du popoluo pobre e no pobre distriboidu por
condio de migruo monicipul - Istudo de Pernumboco -
reus roruis
% nu IInIu ,q 66,6 1oo,o
% nu coIunu 1q,z 1q, 1q,q
% nu IInIu ,q 66,1 1oo,o
% nu coIunu 8,8 8, 8,6
% nu IInIu ,S 66, 1oo,o
% nu coIunu 1oo,o 1oo,o 1oo,o
Totul
N
u
s
c
e
u

n
e
s
L
e

m
u
n
I
c
i
p
I
o
?
Sim
No
Totul
No pobre Pobre

PopuIuuo LoLuI expundIdu: 1q.o
Todos os percenLuuIs Iorum IeILos peIu expunsuo dos resuILudos du umosLru uLIIIzundo-se os pesos probubIIisLIcos (p-
ueihts) uLruvs do soILwure SLuLu;
% nu IInIu - reIere-se u proporuo de cudu grupo no LoLuI du resposLu;
% nu coIunu - reIere-se uo percenLuuI denLro de cudu grupo.
3l0. o oxnmo dn TnboIn ll? o ossvoI vorIfIcnr quo n ouIno obro rurnI
fom umn fondoncIn IIgoIrnmonfo mnIor no sonfIdo dn no nIfnbofIzno do
quo n ouIno no obro 59,4 dn ouIno no obro com l5 nnos ou
mnIs snbo Ior o oscrovor om confrnsfo com 56,9 dn ouIno obro nns
mosmns condIos. Isfo o um rosuIfndo osorndo j quo somro o ossvoI
consfnfnr umn corroIno osIfIvn onfro grnu do Insfruo o nvoI do
rondn. o onfnnfo, dovoso dosfncnr n rooro consIdorvoI do ossons
no obros o no nIfnbofIzndns sondo quo qunso n mofndo dn ouIno
rurnI fofnI com l5 nnos ou mnIs 42,3 no snbo Ior o oscrovor, do quo so
concIuI quo ns condIos do oIovndns fnxns do nnnIfnbofIsmo vIgonfos nn
rogIo roforomso n ouIno rurnI como um fodo Indoondonfomonfo dn
condIo do obrozn.

44
Corfnmonfo Isfo no odo sor consIdorndo como um rosuIfndo nbsoIufnmonfo concIusIvo n rosoIfo dn
dInnmIcn mIgrnforIn dn ouIno rurnI foIfo com mnIoros dofnIhos o cuIdndo. Inrn Isfo sorIn
nocossrIo frnbnIhnr com mnIs do umn dnfn do Conso o nquI fomos nonns um rofrnfo osffIco dn
cnrncforsfIcn mIgrnforIn dn ouIno rosonfo no Conso 2000. o qunIquor formn odomos
consIdornr quo so osfns ns cnrncforsfIcns dn ouIno rurnI rosonfo com roIno no sou nssndo
mIgrnforIo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l?9
Tubelu 116: Proporo du popoluo pobre e no pobre distriboidu por
condio de migruo estudoul - Istudo de Pernumboco - reus
roruis
% nu IInIu q,1 6,q 1oo,o
% nu coIunu ;,6 ;,o ;,z
% nu IInIu ,q 66,6 1oo,o
% nu coIunu z6,q z;,o z6,8
% nu IInIu ,q 66,1 1oo,o
% nu coIunu 1oo,o 1oo,o 1oo,o
Totul
N
u
s
c
e
u

n
e
s
L
e

e
s
L
u
d
o
?
Sim
No
Totul
No pobre Pobre

PopuIuuo LoLuI expundIdu: z;.z;o
Todos os percenLuuIs Iorum IeILos uLruvs de expunsuo dos resuILudos du umosLru uLIIIzundo-se os pesos probubIIisLIcos (p-
ueihts) uLruvs do soILwure SLuLu
% nu IInIu - reIere-se u proporuo de cudu grupo no LoLuI du resposLu;
% nu coIunu - reIere-se uo percenLuuI denLro de cudu grupo.
3ll. A TnboIn ll8 nrosonfn n dIsfrIbuIo dn ouIno obro o no obro
rurnI do ncordo com ns condIos do rorIodndo do domIcIIo. Obsorvnso
quo ?3,2 dn ouIno obro rurnI fom domIcIIo rorIo. Isfo
orconfunI o InforIor no corrosondonfo dn ouIno no obro ?9,3.
Comnrnndoso os doIs orfIs dns ouInos no obro o obro qunnfo n
condIos do domIcIIo vorIfIcnso quo n ouIno obro osf mnIs
doondonfo do condIos rocrIns roforonfos n osso do morndIn com
orconfunIs mnIs oIovndos nrn ns condIos codIdo or omrogndor
l4,8 o codIdo do oufrn formn 9,0. Com nIguns cIcuIos foIfos n
nrfIr dos dndos dn TnboIn ll8 o ossvoI concIuIr quo oxIsfom nns rons
rurnIs do Iornnmbuco 343329 ossons
45
obros mornndo som rorIodndo
do domIcIIo.
46

3l2. o oxnmo dn TnboIn ll9 o ossvoI consfnfnr quo n ouIno obro fom
um orfII do mnIor cnroncIn no quo so roforo no nbnsfocImonfo do gun
qunndo comnrndo com o mosmo orfII corrosondonfo n ouIno no
obro ll,2 dn ouIno obro ossuI rodo gornI onqunnfo 20,9 dn
ouIno no obro fom osfo rocurso. A TnboIn l20 mosfrn quo os orfIs
roforonfos n condIo do oscondouro do osgofo so nroxImndos nrn ns
duns ouInos, no nrosonfnndo dIsfInos sIgnIfIcnfIvns. J n TnboIn

45
So muIfIIIcnrmos n ouIno oxnndIdn dn TnboIn ll? l.?l4.906 or 0,?55 o or 0,0ll + 0,l48 +
0,09 + 0,0l? foromos o vnIor do 343.329.
46
Isfn consfnfno o Imorfnnfo j quo ossons obros quo no fom domIcIIo rorIo onconfrnmso
corfnmonfo om condIos socInIs mnIs dosfnvorvoIs do quo ossons obros quo ossuom domIcIIo.
Isfn cnrncforIzno dn ouIno obro o do sumn ImorfnncIn nrn so fonfnr suornr ns IImIfnos
dn dofInIo do obrozn conconfrnndoso nonns no onfoquo do InsufIcIoncIn do rondn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l80
l2l mosfrn quo ns condIos do coIofn do IIxo so IIgoIrnmonfo
dosfnvorvoIs n ouIno obro vorIfIcnso, or oxomIo, quo 4?,8 dn
ouIno obro fom como dosfIno do IIxo um forrono bnIdIo ou
Iogrndouro no nsso quo osfo mosmo orconfunI nrn n ouIno no
obro o do 39,4.
Tubelu 11,: Proporo du popoluo pobre e no pobre distriboidu por
condio de ulIubetizuo - Istudo de Pernumboco - reus roruis
% nu IInIu z, 6;, 1oo,o
% nu coIunu q,q 6,q ;,;
% nu IInIu o, 6q,; 1oo,o
% nu coIunu qo,6 q,1 qz,
% nu IInIu 1,g 6S,g 1oo,o
% nu coIunu 1oo,o 1oo,o 1oo,o
Totul
S
u
b
e

I
e
r

e

e
s
c
r
e
v
e
r
?
Sim
No
Totul
No pobre Pobre

PopuIuuo LoLuI expundIdu: 1.;o.;o8
Todos os percenLuuIs Iorum IeILos uLruvs de expunsuo dos resuILudos du umosLru uLIIIzundo-se os pesos probubIIisLIcos (p-
ueihts) uLruvs do soILwure SLuLu.
% nu IInIu - reIere-se u proporuo de cudu grupo no LoLuI du resposLu;
% nu coIunu - reIere-se uo percenLuuI denLro de cudu grupo.
3l3. n TnboIn l22 o nrosonfndn umn fIoIogIn dn ouIno do ncordo com n
condIo do domIcIIo, n condIo do nbnsfocImonfo, n condIo do
osconmonfo do osgofo o n condIo dn coIofn do IIxo. Isfn fIoIogIn
osfnboIoco umn grnduno om quo no rImoIro fIo so cInssIfIcndns ns
ossons morndorns om domIcIIos rorIos o com fodns ns condIos mnIs
fnvorvoIs do nbnsfocImonfo do gun, oscondouro do osgofo o coIofn do
IIxo. o sogundo fIo so cInssIfIcndns ns ossons morndorns om
domIcIIos rorIos com oIo monos umn dosfns condIos mnIs fnvorvoIs
doscumrIdns, o no forcoIro fIo so cInssIfIcndns ns ossons morndorns
om domIcIIos rorIos o quo no fom ncosso n nonhumn dns condIos
mnIs fnvorvoIs do nbnsfocImonfo do gun, osconmonfo do osgofo o coIofn
do IIxo. o qunrfo, quInfo o soxfo fIo soguo o mosmo fIo do cInssIfIcno
com n dIsfIno do quo nosfos gruos osfo cInssIfIcndns ns ossons no
morndorns om domIcIIos rorIos. IoIo oxnmo dn TnboIn l22 vorIfIcnso
um orfII dn ouIno obro mnIs dosfnvorvoI com mnIor orconfunI
nos fIos mnIs rocrIos do quo n ouIno no obro. o fofnI dn
ouIno rurnI obro, ll,4 orfoncom no fIo 6 quo o o oxfromo do
sIfuno do obrozn consIdornndoso no nonns n InsufIcIoncIn do rondn
como fnmbom n no snfIsfno do oufrns domnndns bsIcns roforonfos n
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l8l
hnbIfno, nbnsfocImonfo do gun o condIos snnIfrIns. Isfos so roforom
n l48.960 ossons cInssIfIcndns nn sIfuno do mnIs grnvo dofIcIoncIn do
condIos bsIcns do vIdn l.?30.?08 x 0,?55 x 0,ll4.
47

Tubelu 11S: Proporo du popoluo pobre e no pobre distriboidu por
condio de domicilio - Istudo de Pernumboco - reus roruis
Condio do domicilio No pobre Pobre Totul
% nu IInIu z6,o ;q,o 1oo,o
% nu coIunu ;q, ;,z ;q,;
% nu IInIu ;,8 6z,z 1oo,o
% nu coIunu o,; o,q o,q
% nu IInIu z,q 6;,6 1oo,o
% nu coIunu 1,6 1,1 1,z
% nu IInIu 1q,8 8o,z 1oo,o
% nu coIunu 11, 1q,8 1,q
% nu IInIu 1;,q 8z,1 1oo,o
% nu coIunu 6,o q,o 8,z
% nu IInIu 18, 81, 1oo,o
% nu coIunu 1,z 1,; 1,
% nu linhu q,g ,g,g 1oo,o
% nu colonu 1oo,o 1oo,o 1oo,o
Totul
AIugudo
CedIdo por empregudor
CedIdo de ouLru Iormu
OuLru condIuo
PrprIo, ju pugo
PrprIo, uIndu pugundo

PopuIuuo LoLuI expundIdu: 1.;1q.qo6
Todos os percenLuuIs Iorum IeILos uLruvs de expunsuo dos resuILudos du umosLru uLIIIzundo-se os pesos probubIIisLIcos (p-
ueihts) uLruvs do soILwure SLuLu.
% nu IInIu - reIere-se u proporuo de cudu grupo no LoLuI du resposLu;
% nu coIunu - reIere-se uo percenLuuI denLro de cudu grupo.

4?
SorIn fnIvoz Imorfnnfo vorIfIcnr so o nfondImonfo dos rojofos ICI! do ncordo com n dIsfrIbuIo do
sous rocursos or munIcIos osf do ncordo com n dIsfrIbuIo dosfn ouIno mnIs cnronfo no
Isfndo do Iornnmbuco. n soo 8.3 dosfo roInforIo soro foIfns nIgumns osfImnfIvns o nvnIInos
sobro n focnIIzno do rogrnmn do ncordo com n dIsfrIbuIo dn ouIno obro rurnI consIdornndo
so nonns o crIforIo do InsufIcIoncIn do rondn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l82
Tubelu 11q: Proporo du popoluo pobre e no pobre distriboidu por
condio de ubustecimento - Istudo de Pernumboco - reus
roruis
Iormu de Abustecimento de
gou
No pobre Pobre Totul
% nu IInIu ;,; 6z, 1oo,o
% nu coIunu zo,q 11,z 1,6
% nu IInIu z, ;6,; 1oo,o
% nu coIunu ,q 6, ,;
% nu IInIu z1,8 ;8,z 1oo,o
% nu coIunu q,z z, o,;
% nu linhu q,g ,g,g 1oo,o
% nu colonu 1oo,o 1oo,o 1oo,o
Rede GeruI
Poo ou nuscenLe
Totul
OuLru

PopuIuuo LoLuI expundIdu: 1.;1q.qo6
Todos os percenLuuIs Iorum IeILos uLruvs de expunsuo dos resuILudos du umosLru uLIIIzundo-se os pesos probubIIisLIcos (p-
weIgILs) uLruvs do soILwure SLuLu
% nu IInIu - reIere-se u proporuo de cudu grupo no LoLuI du resposLu;
% nu coIunu - reIere-se uo percenLuuI denLro de cudu grupo.
Tubelu 1o: Proporo du popoluo pobre e no pobre distriboidu por
condio de escoudooro do esgoto - Istudo de Pernumboco -
reus roruis
Tipo de escoudooro do esgoto No pobre Pobre Totul
% nu IInIu q6,q ,6 1oo,o
% nu coIunu ,8 z, z,8
% nu IInIu ,q 6q,1 1oo,o
% nu coIunu 1o,q q,q q,;
% nu IInIu ,q 66,1 1oo,o
% nu coIunu ;z,8 ;z,o ;z,
% nu IInIu z8,6 ;1,q 1oo,o
% nu coIunu ;,o 8,q 8,
% nu IInIu q,6 6,q 1oo,o
% nu coIunu 1,q 1,q 1,q
% nu IInIu z6,q ;,1 1oo,o
% nu coIunu q,o ,6 ,o
% nu linhu ,, 66, 1oo,o
% nu colonu 1oo,o 1oo,o 1oo,o
Rede geruI de esgoLo ou pIuvIuI
ossu spLIcu
Totul
ossu rudImenLur
VuIu
RIo, Iugo ou mur
OuLro escoudouro

PopuIuuo LoLuI expundIdu: ;8q.z1
Todos os percenLuuIs Iorum IeILos uLruvs de expunsuo dos resuILudos du umosLru uLIIIzundo-se os pesos probubIIisLIcos (p-
ueihts) uLruvs do soILwure SLuLu.
% nu IInIu - reIere-se u proporuo de cudu grupo no LoLuI du resposLu;
% nu coIunu - reIere-se uo percenLuuI denLro de cudu grupo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l83
Tubelu 11: Proporo du popoluo pobre e no pobre distriboidu por
condio de coletu do lixo - Istudo de Pernumboco - reus
roruis
Coletu de Lixo No pobre Pobre Totul
% nu IInIu qz,q ;,1 1oo,o
% nu coIunu ;,q ,z q,z
% nu IInIu q1,; 8, 1oo,o
% nu coIunu 1,6 o,; o,q
% nu IInIu z6, ;, 1oo,o
% nu coIunu q,6 ,6 6,6
% nu IInIu zq,1 ;o,q 1oo,o
% nu coIunu z, 1,8 1,q
% nu IInIu z1,1 ;8,q 1oo,o
% nu coIunu q,q q;,8 q,;
% nu IInIu z, ;q,; 1oo,o
% nu coIunu 1,o 1,o 1,o
% nu IInIu zz,1 ;;,q 1oo,o
% nu coIunu 8,8 1o,o q,;
% nu linhu q,g ,g,g 1oo,o
% nu colonu 1oo,o 1oo,o 1oo,o
Totul
EnLerrudo
Jogudo em Lerreno buIdIo ou
Iogrudouro
Jogudo em rIo, Iugo ou mur
OuLro desLIno
CoIeLudo por servIo de IImpezu
CoIocudo em cuumbu de servIo
de IImpezu
QueImudo

PopuIuuo LoLuI expundIdu: 1.;1q.qo6
Todos os percenLuuIs Iorum IeILos uLruvs de expunsuo dos resuILudos du umosLru uLIIIzundo-se os pesos probubIIisLIcos (p-
ueihts) uLruvs do soILwure SLuLu.
% nu IInIu - reIere-se u proporuo de cudu grupo no LoLuI du resposLu;
% nu coIunu - reIere-se uo percenLuuI denLro de cudu grupo.
Tubelu 1: istriboio du popoluo segondo curucterizuo do domicilio
por tipo
{1)
Tipo de omicilio No pobre Pobre Totul
% nu IInIu q;,8 z,z 1oo,o
% nu coIunu 1,1 o,q o,6
% nu IInIu zq, ;o, 1oo,o
% nu coIunu qz,; ,1 ,q
% nu IInIu zz,6 ;;,q 1oo,o
% nu coIunu , q,q 8,q
% nu IInIu zz,z ;;,8 1oo,o
% nu coIunu 1,q 1,8 1,
% nu IInIu 16,z 8,8 1oo,o
% nu coIunu 6,8 11,q 1o,
% nu linhu q,g ,g,g 1oo,o
% nu colonu 1oo,o 1oo,o 1oo,o
6
Totul
1
z


PopuIuuo LoLuI expundIdu: 1.;o.;o8
Todos os percenLuuIs Iorum IeILos uLruvs de expunsuo dos resuILudos du umosLru uLIIIzundo-se os pesos probubIIisLIcos (p-
weIgILs) uLruvs do soILwure SLuLu;
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l84
egendu
TIpo 1 = pessous com proprIedude do domIcIIIo, com ubusLecImenLo de uguu por rede geruI ou por poo ou nuscenLe, com
escoudouro do esgoLo por rede geruI, pIuvIuI ou Iossu spLIcu e com IIxo coIeLudo por servIo de IImpezu ou
coIocudo em cuumbu;
TIpo z = pessous com proprIedude do domIcIIIo e peIo menos umu dus condIes IuvoruveIs de ubusLecImenLo de uguu,
escoudouro do esgoLo e coIeLu do IIxo suo descumprIdus;
TIpo = pessous com proprIedude do domIcIIIo e us condIes IuvoruveIs de ubusLecImenLo de uguu, escoudouro do esgoLo e
coIeLu do IIxo suo descumprIdus sImuILuneumenLe;
TIpo q = pessous sem proprIedude do domIcIIIo, com ubusLecImenLo de uguu por rede geruI ou por poo ou nuscenLe, com
escoudouro do esgoLo por rede geruI, pIuvIuI ou Iossu spLIcu e com IIxo coIeLudo por servIo de IImpezu ou
coIocudo em cuumbu;
TIpo = pessous sem proprIedude do domIcIIIo e peIo menos umu dus condIes IuvoruveIs de ubusLecImenLo de uguu,
escoudouro do esgoLo e coIeLu do IIxo suo descumprIdus;
TIpo 6 = pessous sem proprIedude do domIcIIIo e us condIes IuvoruveIs de ubusLecImenLo de uguu, escoudouro do esgoLo e
coIeLu do IIxo suo descumprIdus sImuILuneumenLe;
% nu IInIu - reIere-se u proporuo de cudu grupo no LoLuI du resposLu;
% nu coIunu - reIere-se uo percenLuuI denLro de cudu grupo.
Tubelu 1: Istutisticus descritivus reIerentes u indicudores sociuis puru
conjonto de 16q monicipios do Istudo de Pernumboco
Stuts ruzuodep tuxuunulI escomed rendupc tuxudes
MdIu o,;qq o,qzz ,z8o 6o,8ooo o,1q1z
N 16q 16q 16q 16q 16q
MuxImo 1,oo8o o,qz ,qq86 166,qqoo o,6zqo
MinImo o,qz o,zozq 1,8z zz,88oo o,o1zq
AmpIILude o,q6qq o,qz8 q,166 1q,6oo o,6166
DesvIo pudruo o,o;q; o,o;q; o,61 zo,ooo o,oqz1
AssImeLrIu o,z6z -o,oq6o o,6; 1,8qq 1,888
p1o o,6q;q o,zzq z,q686 q,;oo o,oqq6
pz o,6q6 o,8; z,8zo qq,oqoo o,o8zo
po o,;q; o,q18 ,z8z 8,;oo o,1zq
p; o,81oo o,q;z ,8o 66,61oo o,1;18
pqo o,8q; o,zq6 q,o68 81,qoo o,zqz1

Ionfo MIcrodndos dn nmosfrn do Conso omogrfIco 2000
3l4. As TnboIn l23, TnboIn l24 o TnboIn l25 nrosonfnm osfnfsfIcns
doscrIfIvns nrn osfos IndIcndoros, quo mosfrnm nnnIIfIcnmonfo ns
dIsfrIbuIos osfnfsfIcns dos mosmos no conjunfo dos l64 munIcIos do
Isfndo. As osfnfsfIcns nrosonfndns nosfns fnboIns so n modIn, o
numoro do obsorvnos numoro do munIcIos, o vnIor mxImo, o vnIor
mnImo, n nmIIfudo, o dosvIondro, o docImo orconfII l0, o
rImoIro qunrfII 25, n modInnn 50, o forcoIro qunrfII ?5, o o nono
docII 90. A nmIIfudo IndIcn o osno do vnrIno do IndIcndor. Ior
oxomIo, n nmIIfudo dn fnxn do nnnIfnbofIsmo nrn ns rons rurnIs dos
l64 munIcIos do Isfndo do Iornnmbuco o 0,3928 39,28, oscIInndo
osfo IndIcndor do um vnIor mnImo do 20,2 n 59,5. Isfo sIgnIfIcn quo n
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l85
n monor fnxn do nnnIfnbofIsmo rogIsfrndn foI do 20,2, o quo n mnIor foI
do 59,5. Isfo IndIcndor fom umn nssImofrIn nognfIvn, mns ouco
nconfundn, o quo IndIcn umn Iovo fondoncIn n mnIor conconfrno do
froquoncIns munIcIos om vnIoros mnIs oIovndos dn fnxn do
nnnIfnbofIsmo.
Tubelu 1q: Istutisticus descritivus reIerentes u indicudores sociuis puru
conjonto de 16q monicipios do Istudo de Pernumboco
Stuts nompescom nompesdorm nompesdom propdoprop
MdIu o,88 z,181 q,zq; o,;zq6
N 16q 16q 16q 16q
MuxImo 1,zo1 z,8oo 6,o1q o,q;18
MinImo o,61zq 1,81zo ,61z o,o;16
AmpIILude o,;o;; 1,o8o z,88qo o,qoo1
DesvIo pudruo o,1zqz o,18z o,qq6 o,1qq
AssImeLrIu o,61o o,;q 1,oqq -1,6o
p1o o,;z8 1,q; ,qq6 o,qz61
pz o,;qz1 z,o6o; q,zqqq o,686;
po o,866 z,16o q,zq; o,;88q
p; o,q6 z,z68 q,;8oq o,861
pqo 1,o;6 z,q;q q,q6zz o,88q8

onLe: MIcro-dudos du umosLru do Censo DemogruIIco - zooo
3l5. O vnIor do rImoIro qunrfII 25 nrn n fnxn do nnnIfnbofIsmo rurnI
IndIcn quo dos munIcIos fom fnxn do nnnIfnbofIsmo monor ou IgunI n
38,3 o corrosondonfomonfo dos munIcIos fom fnxn do
nnnIfnbofIsmo rurnI suorIor n 38,3. A oscoInrIdndo modIn vnrIvoI
oscomod oscomod oscomod oscomod fnmbom nrosonfn umn nmIIfudo oIovndn 4,l623, oscIInndo
do um vnIor mnImo do l,83 n um vnIor mxImo do 5,99. A nssImofrIn dn
dIsfrIbuIo do numoro modIo do nnos do osfudo o Iovomonfo osIfIvn
0,6?55 IndIcnndo um frnco dosvIo no sonfIdo do mnIor conconfrno do
froquoncIns om vnIoros mnIs oIovndos.
3l6. A nmIIfudo dn vnrIvoI rondn or cnIfn modIn dns rons rurnIs
munIcInIs rondnc rondnc rondnc rondnc o fnmbom bnsfnnfo oIovndn !$ l43,56 vnrInndo
osfo IndIcndor do um vnIor mnImo do !$ 22,88 quo consfIfuI um vnIor
InforIor n l/3 dn IInhn do obrozn ndofndn n um vnIor mxImo do
!$ l66,44. I Imorfnnfo dosfncnr quo nossos IndIcndoros do obrozn o do
rondn no cnfnm o Imorfnnfo nsocfo nns rons rurnIs quo o n
roIovnncIn dns rondns no monofrIns nn consfIfuIo dn rondn fofnI dns
fnmIIns. osfn formn osfn forfo oscIIno nn rondn or cnIfn domIcIIInr
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l86
modIn odo sor oxIIcndn om nrfo oIo fnfo do quo oxIsfom munIcIos
com dIsfInfos grnus do monofIzno do suns nfIvIdndos rurnIs, fnnfo om
funo dn sun osfrufurn fundIrIn como do sou grnu do urbnnIzno.
Tubelu 1g: Istutisticus descritivus reIerentes u indicudores sociuis puru
conjonto de 16q monicipios do Istudo de Pernumboco
Stuts propdomprop propdomubust propdomcunul escoudooro lixodom eletridom
MdIu o,;zq6 o,1zo o,1;16 o,oq8 o,ozz o,81
N 16q 16q 16q 16q 16q 16q
MuxImo o,q;18 o,;zz8 o,61q o,1q o,oqz o,qq
MinImo o,o;16 o,oooo o,oooo o,oooo o,oooo o,zo;
AmpIILude o,qoo1 o,;zz8 o,61q o,1q o,oqz o,6;z6
DesvIo pudruo o,1qq o,1q o,11;8 o,o;o6 o,oqz1 o,1z;q
AssImeLrIu -1,6o 1,88 1,ooq z,8z; z,;q; -1,zz
p1o o,qz61 o,ooq o,o; o,oooo o,oooo o,61zq
pz o,686; o,ozqq o,o886 o,oo;8 o,oooo o,;;8
po o,;88q o,o8z o,11z o,ozq8 o,o1o o,86q6
p; o,861 o,1;16 o,zzq o,o81z o,o6 o,qz1o
pqo o,88q8 o,qq6 o,q1z o,16o o,16q o,qq;
onLe: MIcro-dudos du umosLru do Censo DemogruIIco - zooo

3l?. A TnboIn l24 IndIcn quo ?5 dos l64 munIcIos fom numoro modIo do
ossons or domIcIIo suorIor n 2,06, j quo o osfo o vnIor do rImoIro
qunrfII nrn osfo IndIcndor. I 90 dos munIcIos fom o vnIor dosfo
IndIcndor suorIor n nroxImndnmonfo 2 ossons or dormIforIo om
modIn. A rooro modIn do domIcIIos rorIos om roIno no fofnI do
domIcIIos nrn nos l64 munIcIos do osfndo o do ?2,9 sondo quo osfo
IndIcndor oscIIn do um mnImo do ?,l6 n um mxImo do 9?,l8. Isfn o
umn consfnfno Imorfnnfo j quo fufuros rojofos do consfruo do
cnsns dovom nfondor rIorIfnrInmonfo os munIcIos com vnIoros mnIs
roduzIdos nrn osfo IndIcndor. A nssImofrIn dosfn vnrIvoI o
nconfundnmonfo nognfIvn l,6305, o quo IndIcn umn conconfrno do
sun dIsfrIbuIo do froquoncIn om vnIoros mnIs oIovndos dn rooro do
domIcIIos rorIos. Isfo odo IndIcnr n ossIbIIIdndo do umn focnIIzno
mnIs rocIsn do oIfIcn dIsfrIbuIo do rojofos do consfruo do cnsns
om um numoro mnIs roduzIdo do munIcIos o quo odo roduzIr n
dIsorso do osforo do sun ImIomonfno o confroIo.
3l8. A TnboIn l25 mosfrn quo n modIn do IndIcndor do rooro do domIcIIos
com nbnsfocImonfo do rodo gornI ou oo rodomnbnsf rodomnbnsf rodomnbnsf rodomnbnsf nrn os l64
munIcIos o do l3,20, um vnIor muIfo roduzIdo, confIrmnndo n oIovndn
doondoncIn dn ouIno rurnI do formns no convoncIonnIs o rocrIns
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l8?
do nbnsfocImonfo do gun nudos, cnmInhos In ofc. Isfn consfnfno
roforondn n osfrnfogIn do Isfndo do rIorIznr nos roIncIonndns n moIhor
convIvoncIn com o somIrIdo. Isfo roduzIdo vnIor fnmbom ovIdoncIn o
oIovndo cnmo do no nrn os rojofos do nbnsfocImonfo do gun nosfn
rogIo. O vnIor do forcoIro qunrfII ?5 dosfn vnrIvoI IndIcn quo om ?5
dos munIcIos no mxImo l?,l dos domIcIIos confnm com
nbnsfocImonfo do gun or rodo gornI ou oo. Isfo sIgnIfIcn nrn nIcnnnr
n mofn gIobnI dns oIfIcns do nbnsfocImonfo do gun consfruo do
oos, cIsfornns do nbnsfocImonfo do gun, om dos munIcIos sorIn
nocossrIo Iovnr osso bonofcIo n um numoro do domIcIIos quo o qunso
soIs vozos mnIor quo o numoro do domIcIIos quo nfunImonfo dIso do
nbnsfocImonfo do gun. Afonfoso nrn o fnfo quo oxIsfom munIcIos nos
qunIs ?2,3 vnIor mxImo dos domIcIIos confnm com nbnsfocImonfo or
rodo gornI ou oo o sondo n nssImofrIn rnzonvoImonfo osIfIvn, mns nn
mnIorIn doIos umn oquonn rooro do domIcIIos dIso do
nbnsfocImonfo om nonns l0 dos munIcIos o vnIor do IndIcndor o
suorIor n 34,5. osfncnso, orfnnfo, n ImorfnncIn dn dIsfrIbuIo dos
rocursos dIrIgIdos n subrojofos do nbnsfocImonfo do gun. Im oufrns
nInvrns, no Isfndo do Iornnmbuco obsorvnso um osocfro muIfo vnsfo
do sIfunos do cnroncIn dos munIcIos no quo so roforo no nbnsfocImonfo
do gun, o quo jusfIfIcn conconfrnr rocursos nrn oIo monos roduzIr os
ofoIfos nognfIvos sobro o bomosfnr dn ouIno rurnI obro, fnI como
vom sondo foIfo oIo Irojofo !onnscor.
S.j - Consideroes sohre o uso do 1DH como critrio de seleo de
municipios poro o PCPR
3l9. O !onnscor vom ufIIIznndo o ndIco do osonvoIvImonfo Humnno IH
como um IndIcndor rImrIo do focnIIzno om munIcIos rIorIfrIos.
Convom IndIcnr nIgumns IImIfnos dosso rocodImonfo. O IH o um
ndIco comosfo quo confomIn fros dImonsos bsIcns roIncIonndns no
dosonvoIvImonfo snudo, oducno o rondn. Aos o cIcuIo dos fros sub
ndIcos, o ndIco fInnI o obfIdo como umn modIn nrIfmofIcn sImIos dos
mosmos.
320. o quo so roforo n dImonso rondn, dIvorsns crfIcns vom sondo foIfns
roInfIvns n no consIdorno dn dIsfrIbuIo do rondn no sou cIcuIo. o
onfnnfo, o robIomn dn dIsfrIbuIo no so roforo nonns n rondn, mns
fnmbom nos domnIs comononfos do IH. Como fodos os subndIcos
odom sor consIdorndos como modIns nrn um dndo ns ou umn dndn
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l88
rogIo, o sou comorfnmonfo no rofIofo n dIsfrIbuIo o n dIvorsIdndo om
fodn n ron consIdorndn. Qunndo so frnfn do rogIos om quo ocorro
oIovndn hoforogonoIdndo dns condIos do snudo, oducno o do rondn
como o o cnso do Isfndo do Iornnmbuco, os subndIcos gIobnIs nonns
rorosonfnm vnIoros modIos o no cnfnm nonhumn Informno n
rosoIfo do comorfnmonfo do suns rosocfIvns dIsfrIbuIos. Isfo
robIomn o ngrnvndo oIn dIvorsIdndo do rons om quo so cnIcuIndos os
ndIcos. Como comnrnr, or oxomIo, om um ns do dImonsos
confInonfnIs como o IrnsII, ronIIdndos dIsfInfns or moIo do um unIco
IndIcndor
48

32l. Im nrfIcuInr, o IHM 2000 munIcInI quo Infogrn o novo AfIns do
osonvoIvImonfo Humnno ufIIIzn, no cIcuIo do subndIco do rondn IH
rondn nrn comor o ndIco gIobnI, n rondn modIn munIcInI or cnIfn
49

no munIcIo, quo o o somnforIo do fodos os rondImonfos rocobIdos oIos
IndIvduos do um dndo munIcIo dIvIdIdo oIo fofnI do hnbIfnnfos. I om
sun mofodoIogIn do cIcuIo no so ufIIIzn qunIquor corroo quo Iovom om
confn os ofoIfos dn dIsfrIbuIo do rondn.
50
AIom dIsso, osfo IndIcndor no
consIdorn n rooro o o numoro nbsoIufo do ossons ou fnmIIns
sIfundns nbnIxo dn IInhn do obrozn, nssIm como n InfonsIdndo dn obrozn
vIvoncIndn oIns ossons do cndn munIcIo consIdorndo.
322. Aonns nrn IIusfrnr, suonhn um munIcIo cujo IHM osfojn sIfundo
nn cInssIfIcno do modIo dosonvoIvImonfo humnno IH suorIor n
0,632, o quo or Isfo no snfIsfnz um dos crIforIos do IncIuso rIorIfrIn
no Irojofo. Iodo ocorror quo osso munIcIo fonhn umn oIovndn
dIvorsIdndo socInI o quo nosnr do nrosonfnr rondn modIn munIcInI or
cnIfn mnIs nIfn, n rooro o o numoro nbsoIufo do ossons obros nn
zonn rurnI sojn mnIs oIovndn do quo om oufro munIcIo com IHM mnIs
bnIxo. Isfo ocorro dovIdo n oIovndn conconfrno do rondn nns rons rurnIs
cujo ofoIfo sobro n obrozn rurnI no o cnfndo oIo ndIco. Comnrnndo

48
Qunnfo n no consIdorno dn dIsfrIbuIo do rondn no cIcuIo do subndIco rondn, o I! cnIcuIou
um IH njusfndo quo ImIIcou nn roduo do IH brnsIIoIro do l992 do 0,?56 nrn 0,436.
49 O vnIor dn rondn modIn munIcInI or cnIfn o obfIdo dn oxnnso dn nmosfrn do Conso omogrfIco
2000.
50
Inrn frnnsformnr n rondn munIcInI or cnIfn no subIndIco do rondn do IHM o foIfn umn sorIo do
cIcuIos. Im rImoIro Iugnr, os vnIoros mxImo o mnImo oxrossos om doInr IIC InrIdndo do Iodor
do Comrn ufIIIzndos nos roInforIos InfornncIonnIs Inud !S$ IIC 40.000,00 o !S$ IIC l00,00,
rosocfIvnmonfo so convorfIdos om vnIoros monsnIs oxrossos om ronIs !$ l.560,l? o !$ 3,90. Im
soguIdn, so cnIcuIndos os IognrIfmos dn rondn modIn munIcInI or cnIfn o dos IImIfos mxImo o
mnImo do roforoncIn. IInnImonfo, nrn so chognr no ndIco do rondn munIcInI IHM! nIIcnso n
formuIn n soguIr IHM! = Iog do rondn modIn munIcInI or cnIfn Iog do vnIor do roforoncIn
mnImo / Iog do vnIor do roforoncIn mxImo Iog do vnIor do roforoncIn mnImo.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l89
so osfn sIfuno com nquoIn do um sogundo munIcIo do roduzIdo vnIor
do IHM o com mnIor homogonoIdndo socInI, oxIsfo n ossIbIIIdndo do
rImoIro munIcIo for dIfundIdo om sun ron um numoro mnIor do
ossons o fnmIIns om frgoIs condIos socInIs. Ior sI so osso nrgumonfo
sorIn sufIcIonfo nrn rofIofIr sobro n ufIIIzno do IH como IndIcndor
rImrIo do focnIIzno do um rogrnmn do combnfo n obrozn rurnI.
323. Como so omrogn n unIdndo nnnIfIcn munIcIo nrn n dofInIo do
crIforIos do IncIuso/oxcIuso no Irogrnmn o osfn unIdndo o bnsfnnfo
hoforogonon fnnfo om ron como om condIos socIooconomIcns gornIs,
Isfo odo Iovnr n quo n ufIIIzno do IHM como crIforIo nbsoIufo
5l
do
soIoo no sojn ndoqundn om formos do focnIIzno do Irojofo. rons o
boIsos do obrozn do munIcIos grnndos odorInm sor roforIdns om
roIno n rons roInfIvnmonfo homogonons do munIcIos monoros sondo
quo osfos uIfImos odom for condIos socInIs monos ndvorsns quo os
rImoIros.
324. IxIsfom fnmbom nIguns robIomns roforonfos n modIo dn rondn om
rons rurnIs. Como so snbo, om nIgumns rogIos ngrcoIns, o om osocInI
no ordosfo brnsIIoIro, n rondn do nufoconsumo dns fnmIIns ngrcoIns o
um comononfo roIovnnfo dn rondn fofnI obfIdn. I n Informno bsIcn do
Conso omogrfIco 2000 ufIIIzndn nrn o cIcuIo do IHM! no
confomIn corfnmonfo osfn nrcoIn dos rondImonfos dns fnmIIns. So
consIdornrmos quo os dIvorsos munIcIos nrosonfnm rooros
dIvorsns do roduforos ngrcoIns com cnrncforsfIcns do roduo fnmIIInr,
n no consIdorno dosfo nsocfo odo Iovnr n dIsforos consIdorvoIs nn
comnrno do nvoI do bom osfnr oconomIco modIo dos munIcIos.
325. IInnImonfo dovoso for om monfo quo os dIforonfos grnus do urbnnIzno
dos munIcIos odo Iovnr n robIomns no uso do IHM como crIforIo do
soIoo. So um munIcIo ossuI umn oIovndn fnxn do urbnnIzno Isfo
corfnmonfo fornnr mnIs oIovndo o vnIor do sou IndIcndor ngrogndo. Como
o IHM no o docomosfo nrn rons rurnIs odo ocorror quo um
munIcIo com mnIs oIovndn conconfrno urbnnn, mns quo confonhn om
sous IImIfos forrIforInIs umn ouIno rurnI om condIos do obrozn fo
ou mnIs nconfundns quo oufro munIcIo do mnIs roduzIdn fnxn do
urbnnIzno, ncnbo or sor oxcIudo do Irojofo.

5l
!oIombrnndo os crIforIos do IncIuso do munIcIos do ICI! II Os ll munIcIos do mnIs bnIxo IH
Agrosfo MorIdIonnI o Sorfo do Injou/Moxofo I IH monor quo 0,632 II MunIcIos om osfndo do
omorgoncIn, IH monor quo 0,632 o consoIho !onnscor Iumnc com dosomonho roguInr ou bom III
MunIcIos quo no fonhnm rocobIdo rocursos do ICI! II, IH mnIor do quo 0,632 o consoIho
!onnscor Iumnc roguInr ou bom
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l90
326. Com osfns consIdornos o ossvoI nonfnr nrn nIgumns rocomondnos
roIImInnros nrn o norfoIonmonfo dn ufIIIzno do IH como crIforIo
do soIoo do munIcIos nrn o Irogrnmn. Im rImoIro Iugnr, o
nocossrIo njusfnr o vnIor cnIcuIndo do subndIco do rondn consIdornndo
so os ofoIfos dn dIsfrIbuIo do rondn sobro o nvoI do bom osfnr oconomIco
dns fnmIIns rurnIs. Isfo odo sor foIfo sojn nfrnvos do mofodo cIfndo
nnforIormonfo ufIIIzno do um fnfor muIfIIIcnfIvo quo consIsfn nn
rnzo nuforIdn or fnIxns do orconfIs do rondn ou nfrnvos do cIcuIo do
um ndIco do dIsfrIbuIo do rondn CInI ou ThoII, com sun osforIor
normnIIzno o ondorno com o ndIco do rondImonfo modIo or
cnIfn.
52

32?. Im sogundo Iugnr o nocossrIo norfoIonr mofodos osfnfsfIcos do
IdonfIfIcno mnIs rocIsn do confIngonfos ouIncIonnIs quo vIvnm om
condIos do obrozn. osfn formn sorIn nocossrIo IdonfIfIcnr os
munIcIos quo nosnr do nrosonfnrom condIos socIooconomIcns
modIns mnIs fnvorvoIs, mns quo ossunm numoros nbsoIufos
consIdorvoIs do ossons om condIos do frngIIIdndo o/ou oxcIuso socInI.
328. Im forcoIro Iugnr so Imorfnnfos o osfudo, obfono o ufIIIzno do
IndIcndoros mnIs dosngrogndos, sojn consIdornndoso o corfo urbnnorurnI
ou n obfono do osfImnfIvns nrn gruos socInIs mnIs roIovnnfos
fonfnndo oIImInnr ossvoIs fnforos quo oIovnm o dIsforcom ns
osfImnfIvns gIobnIs munIcInIs. O rofInnmonfo do umn mofodoIogIn do
quo ormIfIsso IdonfIfIcnr do formn mnIs rocIsn ns comunIdndos mnIs
obros odo sor jusfIfIcndn dovIdo n rosfrIo do rocursos do Irogrnmn
nrn nfondor ns domnndns do fodo o confIngonfo do obros rurnIs. O
frndooff onfro n sImIIcIdndo oforocIdn oIo IH o o ossvoI uso do
IndIcndoros mnIs ncurndos so odor sor nvnIIndo nn sogundn nrfo do
osfudo do AvnIIno do ICI!, quo IncIuI nmosfrn do gruos ouIncIonnIs
no bonofIcIndos oIo Irogrnmn. Isfo ormIfIr nvnIInr n rocIso dos
mocnnIsmos do focnIIzno quo vom sondo ufIIIzndos oIo !onnscor nrn
soIocIonnr donfro os obros.

52
Como o rondImonfo modIo or cnIfn o os ndIcos do conconfrno cnmInhnm om dIroos oosfns no
sonfIdo do bomosfnr oconomIco, n normnIIzno do ndIco do conconfrno dovo consIdornr osfo
nsocfo fondo como mxImo l um vnIor mnIs roduzIdo do ndIco quo fosso consIdorndo como mofn o
mnImo 0 um vnIor nIcnnndo oIns rogIos do mnIor conconfrno.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l9l
q. Muteriuis e procedimentos otilizudos puru estimuo du
pobrezu rorul em Pernumboco e dimenso do PCPR-II
329. IoI ufIIIzndo um nrquIvo com n onumorno do fodos os rojofos ICI!II
nrovndos nrn o Isfndo do Iornnmbuco confondo Informnos sobro o
munIcIo, o numoro do fnmIIns nfondIdns or rojofo o o fIo do rojofo.
As Informnos dosfo nrquIvo fornm nrfIcuIndns com os dndos dos
rogIsfros unIfrIos dn nmosfrn do Conso omogrfIco 2000, do qunI fornm
nrovoIfndns ns soguInfos vnrIvoIs
MunIcIo
CondIo do rorIodndo do domIcIIo so rorIo, nIugndo, codIdo
AbnsfocImonfo do gun so nfrnvos do rodo gornI, oo ou nnsconfo,
oufrn
IxIsfoncIn do cnnnIIzno do gun
IxIsfoncIn do bnnhoIro
TIo do coIofn do IIxo
!ondImonfo domIcIIInr or cnIfn
Ioso dn osson nn nmosfrn
Ioso do domIcIIo nn nmosfrn.
330. SoIocIonouso, n nrfIr do conjunfo dn nmosfrn do Conso nrn ns rons
rurnIs do Isfndo, umn subnmosfrn do domIcIIos o ossons com rondn or
cnIfn domIcIIInr InforIor n !$ ?5,50. Isfo uIfImo nrquIvo foI nrfIcuIndo
com o nrquIvoroInforIo do rojofos ICI! nrn quo so udosso comnrnr o
numoro do fnmIIns nfondIdns om cndn munIcIo oIo Irojofo !onnscor o
o fofnI do domIcIIos obros. Todos os IndIcndoros obfIdos n nrfIr dn
nmosfrn do Conso fornm obfIdos nfrnvos do cIcuIos ondorndos
ufIIIznndoso o oso dns ossons nn nmosfrn o os osos dos domIcIIos nn
nmosfrn, conformo fosso um ou oufro convonIonfo.
33l. A soguIr fornm sonrndos nonns os rojofos do consfruo do cnsns o o
numoro do fnmIIns nfondIdns foI comnrndo com o numoro do domIcIIos
nns condIos do rorIodndo nIugndo, codIdo ou oufrn condIo. Com Isfo
foI obfIdo um vnIor do roIno onfro o fofnI do fnmIIns bonofIcIndns com
consfruo do cnsns o o fofnI do domIcIIos obros cujns fnmIIns no so
rorIofrIns dos mosmos.
332. O mosmo rocodImonfo foI ndofndo nrn os rojofos do nbnsfocImonfo do
gun, oo o consfruo do cIsfornns, comnrnndoso o fofnI ngrogndo do
fnmIIns bonofIcIndns or osfos fIos do rojofos o or munIcIo com ns
Informnos sobro nbnsfocImonfo rososfn oufrn nrn n vnrIvoI
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l92
nbnsfocImonfo do gun
53
dn nmosfrn do Conso omogrfIco. Tnmbom
fornm soguIdos os mosmos nssos mofodoIogIcos nrn os rojofos do fIo
consfruo do bnnhoIros, obfondoso fnmbom um vnIor do roIno do
fnmIIns nfondIdns or osfo fIo do rojofo o o fofnI oxnndIdo dn nmosfrn
do Conso do domIcIIos rurnIs obros som bnnhoIros.

53
A Informno dn nmosfrn do Conso omogrfIco 2000 roforonfo n nbnsfocImonfo do gun confInhn 3
nIfornnfIvns do rososfn rodo gornI, oo o oufrn.
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l93
1o. Tubelus otilizudus nos Indicudores de Pobrezu
Tubelu 16: Indicudores de Pobrezu puru Pessous
Monicipio pobre intensidude npessous intensidude npobres
ABREU E MA o,qz 61,zq 11q o,zo1 6z86
ARANO o,;6;q qqq,qq 11z8q o,q8;q 86q
AGRESTNA o,6q6 oqz,; ;1q1 o,qz61 qq;q
AGUA PRETA o,81;; 6qo,q1 1q1o; o,q8q 116
AGUAS BEAS o,88 1oq,1q 16;oq o,6; 1q;
AAGONHA o,;1; zq,o8 ;q; o,qqo q18
ATNHO o,;6qq qz,q 1zoq o,qq1 qz1q
AMARAJ o,;6z8 z;,; 6qz8 o,q;; z8
ANGEM o,;8z zz8,q; qq o,qq qq1
ARARPNA o,;88o 18zq,q8 6zq; o,o; z86z
ARCOVERDE o,;oq z;,16 6zqq o,qo88 qq8
BARREROS o,;8qz ;,8q 8111 o,qqo6 6qo1
BEEM DE MARA o,888 zz,z qo6o o,o6 qo6
BEEM DE SAO RANCSCO o,6q1z 1qq,oq qoqq o,q6 6z86
BEO JARDM o,;zq ;q6,8z 18o6 o,q1 1q16
BETANA o,8o;6 qzzq,q 88q o,oq 6;;1
BEZERROS o,66;6 111,6; 1z8o o,qqz 8q8
BODOCO o,8oq 1188q,1; zzqzq o,zqq 18oq
BOM CONSEHO o,8111 q61,16 1;q o,zq 1q1qz
BOM JARDM o,;oo 11q1,q8 zq11 o,q861 188q
BONTO o,8;; 8;qz, 1q1 o,qqq 1q6q
BREJAO o,;qo zq8;,81 6qq o,q6 qz6
BREJNHO o,;8;; zqo, q88q o,qqq 81
BREJO DA MADRE DE DEUS o,;o; q8,;1 1q6 o,61o qq;8
BUENOS ARES o,;zo; z161,6q qq o,861 qo
BUQUE o,816o 168oq,o zq; o,68z zq1
CABO DE SANTO AGOSTNHO o,6q1; 6z88,z6 18qq1 o,qo1 1z;8q
CABROBO o,668o q;;,q 1oq;z o,6z ;zq
CACHOERNHA o,88z 1;oq, qq o,18q 1qq
CAETES o,8188 qq;,6q 186zq o,q 1zq
CACADO o,6q q6z,8q 8qqq o,q1o1 86
CAMOCM DE SAO EX o,;8q6 1qq,;q q8 o,qoo 1oq
CAMUTANGA o,;16o ;;,16 18z8 o,q1qz 1oq
CANHOTNHO o,;zq q6, 1z6q o,qzzq q18q
CAPOERAS o,;q18 616,68 1q;1 o,q1q1 1oq1q
CARNABA o,;8z q,q; 1116 o,q; 8;11
CARNAUBERA DA PENHA o,8zq ;61,qz qz8z o,6zo; ;q1z
CARPNA o,8o6q 11;,66 z8o o,q1z; zz6
CARUARU o,;z 1o6,qq 6zz; o,zq6 zo;q
CASNHAS o,6; q81, 11qzo o,qo8 8oo
CATENDE o,;qo q,o; ;8o6 o,qq8 61qo
CEDRO o,;11; zo;z,8 qq o,q;1 zz;
CHA DE AEGRA o,8q81 1oo,q ozo o,qq6q z61
CHA GRANDE o,66z zq1o,61 ;;8o o,oqq 1q
CONDADO o,;z8z 1q61,q zq o,qq8 zqzo
CORRENTES o,8118 q;,;8 8zoo o,8 66;
CORTES o,;oo 16,q q68 o,;q oq
CUMARU o,8q11 1z86,z8 z18oq o,8qq 18qq
CUPRA o,8o1; z6o;,;z qzq8 o,6o6; qq6
CUSTODA o,;z1 66q6,qo 1q o,qqoq qqz
DORMENTES o,811 qoz,z 1o;6 o,1o8 86zo
ESCADA o,;6z; q16,1 11;q o,8q 8q8
EXU o,8;oq 11;o6,; zoqoq o,6oo 181qq
ERA NOVA o,;1;6 zq1q,;q 6;o1 o,611 q8o8
ORES o,;;q 6z1,81 1z68q o,qq8q q61
ORESTA o,866q q1q,; q18z o,qoz ;q6o
RE MGUENHO o,6o; qq,q 1o61q o,q1o; 6qo;
GAMEERA o,8o6 81o, ;qo o,1q1 6zqq
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l94
Monicipio pobre intensidude npessous intensidude npobres
GARANHUNS o,8oo1 ;z;,6 1qqo8 o,o; 11z8
GORA DO GOTA o,;6qq 6oz;,;q 1o1z o,qo1 11o
GOANA o,68z q86q,oq z;6q6 o,;o 1886z
GRANTO o,8o; zqq,z qoq o,qq ;q
GRAVATA o,;6q qqoq,zq 11;1o o,q188 qo11
AT o,8qq 6qqz,;q 11o8 o,88 q6o
BMRM o,8qz 6qz,8z 1o8qq o,qzq q16
BRAJUBA o,;z88 z61,18 o1o o,z16 61
GUARAC o,;6z6 zq68,;q 6;1 o,q18 o1o
NAJA o,8;o; qq8,zq 68o1 o,6q6; qz1
NGAZERA o,66q ;81,6q zqq o,zo 161q
POJUCA o,;qqo ;;q,6 1888 o,qo8 1qoo
PUB o,8;61 8,;q q6o o,q 8q1
TABA o,8oqz qq;,o 18o6q o,z 1q618
TAMBE o,8qq qq,z; 86; o,q61 ;zzq
TAPETM o,;81z qoz,qz ;1; o,qq 6o
JAQUERA o,8zq6 z;16,;q ;qq o,q;z6 q;q1
JATAUBA o,;8z1 qoqq,81 8oz o,1oq 6z;6
JATOBA o,1oq z;,88 ;;6 o,ozz qq8
JOAO AREDO o,6qq; ;qo6,6z 1;ozo o,qz 118z
JOAQUM NABUCO o,;6zq zq61,z8 6o8 o,qoz q8oq
JUCAT o,;8q; z;,8 ;q18 o,q; 8z1
JUP o,8o1q z;,6o 6qq o,oo6 zqq
JUREMA o,;q z8q,61 61o; o,q;q1 q6;
AGOA DO CARRO o,81 1o6,8q oz o,z6oz zqzo
AGOA DO TAENGA o,;;1 zooq,;; q8z; o,q1 ;z
AGOA DO OURO o,81q qz1z,;; 6;;6 o,6z18 ;68
AGOA DOS GATOS o,8zz qqq1,qq 86qo o,;;8 ;6
AGOA GRANDE o,;oz; qozo,66 1oq86 o,8q ;6q
AJEDO o,6;qz q86,6 q6;8 o,qz 6;q
MOERO o,6qo 6;,o 1q1o o,88 q6o1
MACHADOS o,;;o8 1q;6,;q qz o,qqz
MANAR o,q1qq 8o61,zq 1o;q1 o,;o q8z;
MORENO o,;qq q;zq,1o 1oq11 o,qo 866
NAZARE DA MATA o,86q z1q,6 qo o,q8z 8o8
OROBO o,;616 8o6,1 16888 o,qq1q 1z86z
OURCUR o,8qoz 1;86,q o1z o,88 z11
PAMARES o,81o 6z, 1z8 o,1z; 1oz
PAMERNA o,;;q z1q,1q q;q6 o,qzo oo
PANEAS o,8 86q,o6 16z o, 1o
PARANATAMA o,;o1 681,oo q116 o,qo8 6q
PARNAMRM o,;16 q8z,81 11q66 o,q8z 8qqq
PASSRA o,;11q ;1q1,1o 168o6 o,qz;q 11q6q
PEDRA o,;6;q qz, qq;; o,qq ;66
PESQUERA o,;8 8o1,6o 16;o o,qq6z 1zz;;
PETROANDA o,61oo z;6,18 ;;z1 o,qq q;1o
PETRONA o,6qz 1;6qq,qq zzq o,8; ;18
POCAO o,;1 zq,q q81q o,z8z 6zo
POMBOS o,;81 8z1,; q;1 o,q1q ;1q;
PRMAVERA o,;8zz 1qq8,11 q86 o,qoz8 ;8
QUPAPA o,8;oq 6;11,1; 11z8q o,qq; q8zz
QUXABA o,8q1o o8,1; q81; o,6868 qo1
RACHO DAS AMAS o,666 q6z,1z 1zo1q o,8q; ;q;
RBERAO o,;811 ;,; 1zo; o,q q61q
RO ORMOSO o,;;o 61,oz 1zq1 o,q6 q66
SARE o,68q z;61,q 8oo1 o,q1 1;
SAGADNHO o,6qq 1qq,6q q888 o,q8o qq
SAGUERO o,;;18 81, 1168o o,qqq qo1q
SAOA o,;zq1 q;6o,q8 q86 o,q8z6 ;1q
SANHARO o,;z1 z8o,q8 8z66 o,q6q q;;
SANTA CRUZ o,86q 6;,1o 8qo o,6;q ;z6
SANTA CRUZ DA BAXA VERDE o,;q6 z8z1,1z 6;1z o,qzo ooq
SANTA CRUZ DO CAPBARBE o,q11 q6q,o 18zz o,z;6 8zz
SANTA OMENA o,8z8q 6;q,q; 1oqzz o,61zz 86q
SANTA MARA DA BOA VSTA o,66 8zq6,qo zzq1o o,6zz 1zoo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l95
Monicipio pobre intensidude npessous intensidude npobres
SANTA MARA DO CAMBUCA o,;6o qq;,q qq;8 o,zq; 6q;6
SANTA TEREZNHA o,;q1 zz61,q qz8q o,z;8 q1
SAO BENEDTO DO SU o,qo6; 1q1,zq o o,68o o1q
SAO BENTO DO UNA o,;zzz q881,88 zzz;q o,qq 16oq1
SAO CATANO o,;6 z,88 1oqz; o,o8z 8q
SAO JOAO o,;qo ;18,qz 1z8z o,qq6o qq;
SAO JOAQUM DO MONTE o,;q qqoo,;8 8;;o o,o18 6q8
SAO JOSE DO BEMONTE o,8o1; 8zq,; 1;z8; o,q;q8 18q
SAO JOSE DO EGTO o,;8q 6q,q8 11;; o,q86 86qq
SAO OURENCO DA MATA o,;;oo zq,qz 68q o,qo; z81
SAO VCENTE ERRER o,;8; o,1o ;oq8 o,ooz 88
SERRA TAHADA o,;z1 q8o1,8z z1o; o,q6oo 16ozq
SERRTA o,;zz8 z6,8 1qzq o,q116 q;o;
SERTANA o,;;8; ;;8,z 1q61o o,zq; 11;;
SRNHAEM o,;6q; ;1,qo 1qqoo o,6;8 1qq1
MOREANDA o,8q8z zq,6 o o,88 q6q1
SODAO o,8qq z;q,6z qzzq o,61q 61
SURUBM o,66q 68;q,;8 1;186 o,qoo 11q1o
TABRA o,8z8o qq86,q; 81z1 o,61qo 6;zq
TACAMBO o,;1q; zq6z,o ;z8o o,qo6q zoq
TACARATU o,8z6; 6o,o q8q o,;q 81q6
TAMANDARE o,q16 88q,oq 6zq6 o,6zz6 ;z
TAQUARTNGA DO NORTE o,6 z1o,qq ;; o,z;1q q;
TEREZNHA o,8q;q oo8,q q;1q o,68 qqq
TERRA NOVA o,818 1oq8,8z qq o,zq zo6
TRNDADE o,8;6 zq8,6q q; o,zq q66
TRUNO o,6qz zq,8 8z o,8o 6;
TUPANATNGA o,88qq 88z;, 1q81 o,618 1z;18
TUPARETAMA o,8o68 1o;,q 1q6o o,zq 181
VENTUROSA o,68z 1qq,;z q1z o,68q 6q8
VERDEJANTE o,;q6 oqz,q 6q6 o,q;zq q8oq
VERTENTE DO ERO o,;61q ;oo,o1 ;oz8 o,z6 q
VERTENTES o,6 1,8q 86q o,8z 6;1
VCENCA o,;;z8 816q,q1 1818 o,qq; 1q1;
VTORA DE SANTO ANTAO o,6;;o 6o,6; 18z6; o,qz 1z6;
XEXEU o,;qq8 z8,z; ;qo o,qq; q6z
TOTA
o,; 8o;6 1;o;o8 o,q66 1o;q6q

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l96
Tubelu 1,: Indicudores de Pobrezu puru omicilios
Monicipio pobredom ndomicilios dompob Iumilius pessous vul_uprov
ABREU E MA o,q6qo zqq; 1q1 86 qo 1qq,;o
ARANO o,6;6z zqz 168 zqo 1q 6z11,qo
AGRESTNA o,8q 16qo qqq 1q ;z 1qqo6,;o
AGUA PRETA o,;zq1 z866 zoqo q 1;o 1qq;z,o
AGUAS BEAS o,;;zz 6;; z8qo 1 z;o o86,;o
AAGONHA o,81; 1qz 8 z; 1;8 z68;z,qo
ATNHO o,6668 zq8q 1qqo z6z 11qo z1q81,o
AMARAJ o,6qzq 1;z 1o8q 1oq zo zo6oq,8o
ANGEM o,66qq 1o;q ;1; z1 1z zqo88,6o
ARARPNA o,;o8; ;66 q11 18o qoo zoq18,;o
ARCOVERDE o,8qq 1o 88o 1q 6q zz;8q,o
BARREROS o,688o 16q; 116; z; 1 866,z
BEEM DE MARA o,;81 qoq 66; z 1z 1q6o61,;o
BEEM DE SAO RANCSCO o,88 1;8 1oo 1 z6o ;6,8
BEO JARDM o,61qo q6 z8zo 16 68o zoz1q,o
BETANA o,;oqq 1qo1 1q8 zzo 11oo zqqqq,1o
BEZERROS o,;;q q; 1q6 16z 81o zozqq8,oo
BODOCO o,;z; q6;6 q 1q8 16o 16q1,o
BOM CONSEHO o,68z ;;8 z;8 1o 8z z61o8,zo
BOM JARDM o,6z1; 8 q;1 zzo 11oo 1q686,1o
BONTO o,8o81 z8;o z1q q zq 6q1,;o
BREJAO o,661 1z6 8;; 1qq ;q 1661o,zo
BREJNHO o,;1zz 11z8 8o zq8 1zqo 18;qq,o
BREJO DA MADRE DE DEUS o,;1q z6 18qq 1o 6o 166;8,qo
BUENOS ARES o,6qq 116 ;q 8; q 16;o,zo
BUQUE o,;1zq 61z q6z z18 11o z86o8q,o
CABO DE SANTO AGOSTNHO o,6z;1 q1z z6oq zo 1oo 1ozz18,o
CABROBO o,8;o z1 18o 1 ; qz;6,6o
CACHOERNHA o,16q 1zq; 6qq q; q8 118oo6,;o
CAETES o,;1zz qoq8 z88 zzq 11zo zqo88,6o
CACADO o,81 1q;o 11qq 11 6 1q11,6o
CAMOCM DE SAO EX o,;ozq q6 6;6 1 z 6zoqq,;q
CAMUTANGA o,6zq6 q z8 1z 6o ;8zz,6
CANHOTNHO o,8; 1q 1q; 1z 6o z68z,8o
CAPOERAS o,6z;; 1q1 zoo o; 1 6oz;,zo
CARNABA o,68 z6 1;6 8z q1z z668,qo
CARNAUBERA DA PENHA o,;z; 18qq 1qz ;q ;o 1z6;,8o
CARPNA o,;18; 1 6q 8q qq 111o,1o
CARUARU o,q8qq qqo q68 1zo 6oo 161z,;o
CASNHAS o,;z1 z;1 16z q zz q86zq,o
CATENDE o,66o 16q6 11zq z1o 1oo z;qq,1o
CEDRO o,6;q6 861 81 ;q ;o 1661,qo
CHA DE AEGRA o,;61q 61q q;z zz 11o 1q1,qo
CHA GRANDE o,;zz 16q8 q;z zq 1q 181o8,8o
CONDADO o,61q ;z6 qq; z; ;;z,6;
CORRENTES o,;8o 168; 1zq 1q 1o;o z6816;,6o
CORTES o,61 qzo 6q q8 zqo zqzq,o
CUMARU o,;66 qqq qo1 188 qqo z1zqq,qo
CUPRA o,68q q68 66q z 11; z;z8;,o
CUSTODA o,6z6o z;q zoqq qoq zoq z186;,qo
DORMENTES o,;z6; zz; 16z z6q 1qzo oq1,o
ESCADA o,6q1q zqq8 1;o zo 1oo 1zo;,6o
EXU o,;q1 qz81 qoq zq 1z;o z6q;q8,oo
ERA NOVA o,6 16o q88 16 1zo 1qzqz,1o
ORES o,6q61 zoo zo6; z6; 1 zqooz,o
ORESTA o,;;8 186 1qo 1o6 o 1q1q,qo
RE MGUENHO o,1q1 zq8 11o zz8 11qo z6q,1o
GAMEERA o,;;6; 1qq; 116 ; 6 1688,8o
GARANHUNS o,6q68 zqo zzq z6 11 ;oo1,o
GORA DO GOTA o,686 1 z16 11 ; qq;,qo
GOANA o,q6q 681 8o6 qzo z1oo zq;,o
GRANTO o,;q6q qz 6q1 zzo 11oo qzq,qo
GRAVATA o,6;8 zz 1;zo 1o o 11oq,zq
AT o,;61 zzq 1;q6 q8 qqo z;oo,o
BMRM o,;q1 zq 1;q; 1; ;8 z16oqq,;o
BRAJUBA o,6zqq 1z ;;z zoz 1o1o zq611,1o
GUARAC o,6668 1q8q qq z8q 1qzo zq;;,zo
NAJA o,;68q 1q66 11z; qq 1;zo qz;;q1,o
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l9?
Monicipio pobredom ndomicilios dompob Iumilius pessous vul_uprov
NGAZERA o,6z 8q zq 8z q1o q8q,q
POJUCA o,661z q168 z;6 z6 1o 1qqq8,qo
PUB o,81qq 1q1 18q zz 1o;; z;oo6,zo
TABA o,;118 qo1 z8; 1qo qo z1q;zo,1o
TAMBE o,;;o 1q8 1z1 8 1qo z;;1,o
TAPETM o,6qzz 18o1 1zq; qz 1q6o z8;6qq,o
JAQUERA o,6q;; 11o ;;1 16; 8 188z1,8o
JATAUBA o,66 1q8 1z6z z6q 1zo z6qqq,;o
JATOBA o,q6; 1;; ;; 88 qqo 11;q;z,o
JOAO AREDO o,6o1 qoo zq6 6o oo 6;8o6,q
JOAQUM NABUCO o,6q;q 1 8;8 q6 q8o 11,oo
JUCAT o,6;z8 1;o 116q 1z ;qo 1;881q,zo
JUP o,;zz 1q1; 1ozq 16 68o 1;81,;o
JUREMA o,6o 1;6 8q8 18 ;qo z1181,8o
AGOA DO CARRO o,o6; 116 8q 1 ; ;666,86
AGOA DO TAENGA o,68;o ;qz 1o 1q ;;o 1q188,;o
AGOA DO OURO o,;q8 1qqq 111 zz1 1oqo zqq8qq,6o
AGOA DOS GATOS o,;q1q zo1 1z1 1oz 1o 16;qo,6o
AGOA GRANDE o,6o8q zz6 1q16 18 1z zz68,oo
AJEDO o,qqz zq18 1q; zzq 11zo ooq6,oo
MOERO o,6o;o oo; 18z 1q q; zozo,qo
MACHADOS o,6q1 8q6 6zo 1q6 q8o z16z8o,qo
MANAR o,8z1; zz6; 186 z66 1o 1qoqq,zo
MORENO o,;1; zqz8 1; zo zoo 1ozz18,;o
NAZARE DA MATA o,;81 ;o; z 6q6q,;q
OROBO o,6q6q ;qq zqzz 1q ;;o 1;868,zo
OURCUR o,;6o8 6q1 q8;q 1 1;oo 8q8q,;o
PAMARES o,;ozq zqoz 1688 o zo z;zq,qo
PAMERNA o,6q 1oq8 66 16q 8zo zq6qq,8o
PANEAS o,;z8 z; zqoo zq 1zz 118z6,1o
PARANATAMA o,qqq zoqo 118 z16 1o8o z;q6,o
PARNAMRM o,666 zq 16z z6 zzz;8,oo
PASSRA o,6o8o qo1 zq1 z8z 1q1o zooqq,o
PEDRA o,6866 zzo6 11 1q; q8 zoqo8,6o
PESQUERA o,6qq6 q8 z1 q; q8 1;6oqo,1o
PETROANDA o,o8 16q1 86o ;; 8 z1o,o
PETRONA o,68o 118 68o z1 1o6 zq;oq,qo
POCAO o,66o1 1z1 8oz o; 1q 1z6z,6o
POMBOS o,6q6 zoq6 1 ;z 6o 11q6o,6o
PRMAVERA o,6qq 1o8z 6q8 6o oo z;q;q,6o
QUPAPA o,;q6q 1qz6 1 q 1;o 18,o
QUXABA o,;1; 1oo ;68 zqo 1qo zqq;1,oo
RACHO DAS AMAS o,6z; 18o 1;8q 1o8 qo 1z818q,qo
RBERAO o,6q1q zq8 1;18 q zz z181,;o
RO ORMOSO o,6681 zqqq 16;o 6o oo zqqooq,6o
SARE o,6o68 zooz 1z1 11q q zoqzqq,qo
SAGADNHO o,8qq 1oqz 68 1;8 8qo zqo;z,o
SAGUERO o,66q z 16q; q 1q zqqz,o
SAOA o,6z zq; 16 118 6oo 181q1,6o
SANHARO o,866 z1 1zz 1;q 8q zq66,8o
SANTA CRUZ o,;6;6 1;;8 16 zqq 16oo ;zoq,1o
SANTA CRUZ DA BAXA VERDE o,6qq 166 qqq 1qz ;1o 16q1,o
SANTA CRUZ DO CAPBARBE o,qzq qqq z1z 1zz 61o 161z,;o
SANTA OMENA o,;q1 zzq1 166 1; q zz1z8,zo
SANTA MARA DA BOA VSTA o,q1z q61; z;zq 1qq q;o zo11qz,o
SANTA MARA DO CAMBUCA o,6zzz zq8 1q61 z8q 1qq 1;o1,oo
SANTA TEREZNHA o,;o6 qq 66; zo 1zo z866;6,o
SAO BENEDTO DO SU o,88 11o qz; q z;o zq668q,qo
SAO BENTO DO UNA o,611 qq8q oo 18 qq8 zz;oqo,;o
SAO CATANO o,6;;z zz 1;1 6o oo 811;o,18
SAO JOAO o,6q1; z8z6 181q z6o 1z8 o6,zo
SAO JOAQUM DO MONTE o,6;;q zo1q 16q 1z1 6o z1;;z,1o
SAO JOSE DO BEMONTE o,;1q8 qoo zqq; z z6o 61qo,81
SAO JOSE DO EGTO o,6o8 oq 188z 1qq q;o z1oqzq,8o
SAO OURENCO DA MATA o,66q 11q 1ooq ;q ;o 1q6oq,qo
SAO VCENTE ERRER o,6688 1o 1o; zq 1zo 11,;o
SERRA TAHADA o,6z q8q8 16z z8 1zqo z18;q1,1o
SERRTA o,61oq z6qq 16qq 1;q 8q z61o;,qo
SERTANA o,668 q zq zqz 1z1o z11;1o,qo
SRNHAEM o,68oo q11 z6q q6 zo 11qq;,qo
MOREANDA o,;oo 118; 866 1;8 8qo zz681,1o
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l98
Monicipio pobredom ndomicilios dompob Iumilius pessous vul_uprov
SODAO o,;; qqo 6qz 181 qo zoq6o,zo
SURUBM o,q1 q1q; zz6 zoo 1ooo zz6oz1,zo
TABRA o,;qoo 1qo 1q1o q 8o 111qo,o
TACAMBO o,61 1q 1o1 16 8o 18o81,66
TACARATU o,;z z181 1;8 16o 8oo zzo1z1,o
TAMANDARE o,81q8 11;6 q8 1o1 o 1oq68,qo
TAQUARTNGA DO NORTE o,q6qz zo66 q6q 1q ;o 1q8q,61
TEREZNHA o,;6qo 1ooo ;6q 181 q1o z;;188,1o
TERRA NOVA o,1q ;qz 8 1q q1o 11688,;o
TRNDADE o,;z6z q8; ;1; 1; 8; 11q86z,o
TRUNO o,; zo1 11qo 18z q1o zo6;q,zo
TUPANATNGA o,;qo8 oo6 z;; 11 ; 1;;z;,oo
TUPARETAMA o,;z1; qqo 11 ; 111z6,o
VENTUROSA o,6zq 118q ;8 q1 zz zqo,1o
VERDEJANTE o,6oqz 1q;6 8qq z8 1qo 1;o6,oo
VERTENTE DO ERO o,6166 166; 1oz8 zoo 1ooo zz6oz1,zo
VERTENTES o,qo; zzzq 1zo ; 6 q6qq,o
VCENCA o,6z q; z6o q q 66,q1
VTORA DE SANTO ANTAO o,8; q1 zz1 8q 1; qq8;z,o
XEXEU o,;o1; 118z 8o z; 1; zz;,8o

TOTAL o,6g, Sgqo g1qqo qqg, 1,qgq qqS1qg

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

l99
Tubelu 1S: Impuctos dos Projetos PCPR II sobre u popoluo pobre
Monicipio relpessou reldom
Abreu e IImu o,o68 o,o6z
AIrunIo o,168 o,1;
AgresLInu o,1q6 o,1q
Aguu preLu o,o1 o,o16
Aguus beIus o,1;q o,181
AIugoInIu o,1 o,o
AILInIo o,1zq o,1z
AmurujI o,oq8 o,oq
AngeIIm o,6 o,o
ArurIpInu o,oz o,o
Arcoverde o,1; o,18
BurreIros o,oz1 o,oz
BeIem de murIu o,o; o,o;
BeIem de suo IruncIsco o,oq1 o,oo
BeIo jurdIm o,o1 o,oq8
BeLunIu o,16z o,16
Bezerros o,oq o,o8
Bodoco o,o; o,o8
Bom conseIIo o,o8 o,o8
Bom jurdIm o,o6o o,o6
BonILo o,oz1 o,oz
Brejuo o,1;z o,1;o
BrejInIo o,zz o,oq
Brejo du mudre de deus o,o6q o,o;o
Buenos uIres o,1o8 o,11;
BuIque o,oq6 o,oo
Cubo de sunLo ugosLInIo o,oo8 o,oo8
Cubrobo o,o1o o,o11
CucIoeIrInIu o,1q o,11
CueLes o,o; o,o;8
CuIcudo o,11z o,11q
CumocIm de suo IeIIx o,o8z o,o;
CumuLungu o,oq6 o,oqz
CunIoLInIo o,o6q o,o6
CupoeIrus o,1q1 o,1
CurnuIbu o,q;q o,q;o
CurnuubeIru du penIu o,oq; o,o
CurpInu o,1q; o,zq1
Curuuru o,ozq o,oz6
CusInIus o,oz8 o,ozq
CuLende o,1;o o,18;
Cedro o,11 o,1z;
CIu de uIegrIu o,oq o,oq;
CIu grunde o,oz8 o,oo
Condudo o,11q o,1z
CorrenLes o,161 o,1;
CorLes o,o;8 o,o8
Cumuru o,o1 o,o
CupIru o,q1 o,q
CusLodIu o,zo6 o,zoo
DormenLes o,16 o,16o
Escudu o,o11 o,o1
Exu o,o;o o,o;
eIru novu o,z6o o,16;
Iores o,1q o,1zq
IoresLu o,o6; o,o;
reI mIgueIInIo o,16 o,11
GumeIeIru o,o8 o,o6
GurunIuns o,11q o,11
GIorIu do goILu o,o6 o,o;o
GoIunu o,111 o,11o
GrunILo o,zqq o,18
GruvuLu o,oo6 o,oo6
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

200
Monicipio relpessou reldom
uLI o,oz o,o6
bImIrIm o,o86 o,oqo
bIrujubu o,z;; o,z6z
guurucI o,z8 o,z86
nuju o,zqo o,o
nguzeIru o,z o,zo
pojucu o,ooq o,ooq
pubI o,1z8 o,1qz
LuIbu o,o6 o,o6;
Lumbe o,oz6 o,o1
LupeLIm o,o o,1q
JuqueIru o,1;6 o,z1;
JuLuubu o,z1o o,zoq
JuLobu o,111 o,11q
Jouo uIIredo o,oz o,oz
JouquIm nubuco o,1oo o,1oq
JucuLI o,1z; o,11
JupI o,1o o,1
Juremu o,1;o o,1;6
ugou do curro o,oz6 o,oz
ugou do ILuengu o,zo; o,oz
ugou do ouro o,18q o,1q8
ugou dos guLos o,o6q o,o6;
ugou grunde o,168 o,1zq
ujedo o,1;o o,16
ImoeIro o,1oz o,1o;
MucIudos o,zqz o,16
MunurI o,1 o,1q
Moreno o,oz o,o1z
Nuzure du muLu o,oo; o,ooq
Orobo o,o6o o,o6q
OurIcurI o,o6; o,o6q
PuImures o,ozq o,oo
PuImeIrInu o,zq o,zq;
PuneIus o,oq1 o,1oz
PurunuLumu o,16q o,1qo
PurnumIrIm o,ozq o,o
PussIru o,118 o,11
Pedru o,1zq o,1o
PesqueIru o,oqo o,o8
PeLroIundIu o,o8z o,oqo
PeLroIInu o,oz o,oz
Pocuo o,q6 o,8
Pombos o,oo o,o
PrImuveru o,o;q o,o86
QuIpupu o,o1; o,ozz
QuIxubu o,8 o,;;
RIucIo dus uImus o,o68 o,o6o
RIbeIruo o,oz o,oz6
RIo Iormoso o,o1 o,o6
SuIre o,1o8 o,oq8
SuIgudInIo o,z6z o,z;q
SuIgueIro o,ozz o,oz
SuIou o,o8 o,o;
SunIuro o,1o o,1q
SunLu cruz o,zz1 o,z1q
SunLu cruz du buIxu verde o,1qz o,1q
SunLu cruz do cupIburIbe o,;qz o,;6
SunLu IIIomenu o,11o o,1o6
SunLu murIu du bou vIsLu o,o6q o,o;1
SunLu murIu do cumbucu o,zo; o,1q8
SunLu LerezInIu o,6q o,;
Suo benedILo do suI o,oq o,o8
Suo benLo do unu o,oq o,o61
Suo cuILuno o,o6 o,o
Suo jouo o,16 o,1q
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

20l
Monicipio relpessou reldom
Suo jouquIm do monLe o,o8; o,o88
Suo jose do beImonLe o,o1q o,oz1
Suo jose do egILo o,11z o,1o
Suo Iourenco du muLu o,o;o o,o;q
Suo vIcenLe Ierrer o,oz1 o,oz
Serru LuIIudu o,o81 o,o8z
SerrILu o,oqz o,1oq
SerLunIu o,1o6 o,1oq
SIrInIuem o,o1 o,o1;
MoreIIundIu o,1qo o,zo
SoIIduo o,zo o,z6z
SurubIm o,o88 o,o88
TubIru o,o; o,o66
TucuImbo o,o1 o,o16
TucuruLu o,oq8 o,1o1
Tumundure o,o88 o,1o
TuquurILIngu do norLe o,o16 o,o1q
TerezInIu o,zz8 o,z
Terru novu o,1qq o,oo
TrIndude o,zz1 o,zqq
TrIunIo o,161 o,16o
TupunuLIngu o,oq o,o6q
TupureLumu o,q;; o,qz;
VenLurosu o,61o o,611
VerdejunLe o,ozq o,o1
VerLenLe do IerIo o,18; o,1q
VerLenLes o,o6q o,o61
VIcencIu o,oo o,oo
VILorIu de sunLo unLuo o,111 o,o8
Xexeu o,o1 o,1
TOTAIS o,oq, o,oqq

Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

202
Tubelu 1q: Compuruo dos dudos do Censo emogrIico reIerentes uo
ubustecimento de gou com o nmero de Iumilius beneIiciudus
com projetos de ubustecimento de gou, constroo de cisternus
e poos
Monicipio Rede gerul
Poo oo
nuscente
ootru
Iumilius
utendidus
projetos PCPR
{)
Reluo
{)
Abreu e IImu 6qz qo zqq ;6 o,zqo
AIrunIo 111 qq; 1oq 16q o,16
AgresLInu qo z 61z 6q o,1oq
Aguu preLu 1 1o zq q o,o6q
Aguus beIus z81 q61 1q; 16o o,1ooz
AIugoInIu 61 ;;z 1q o,q1
AIIuncu 111 1oz6 6q; q o,oq88
AILInIo 16z ;zz 1oq1 zzz o,zo6
AmurujI 81 qz6 8z o o,oooo
AngeIIm ;z 1; z8 ;; o,z1
ArurIpInu z; qo6 q;z6 z;o o,o;1
Arcoverde 81 16 66 16; o,z6z6
BurreIros 1o q6o 1q8 o o,oooo
BeIem de murIu 18 z 1zq o o,oooo
BeIem de suo IruncIsco q6 1q; ;;o 1 o,o66z
BeIo jurdIm 8 1o1o 1q1 q o,ozq1
BeLunIu q ;18 8; zzo o,;q6
Bezerros 1z 1o6 ;86 qz o,oq
Bodoco 8q q;1 zqqq z; o,oqq8
Bom conseIIo 1o 1zq6 1zzq qz o,o;qq
Bom jurdIm qq 16; 18 zzo o,1qo
BonILo zz 1616 q;z o o,oooo
Brejuo 1o q1o 6 1;q o,1;q
BrejInIo 1q 1qq 6qo 1zq o,zo16
Brejo du mudre de deus q1 z 11z 88 o,o;8q
Buenos uIres 1q q1 1qq ;q o,81
BuIque q 1q6o z8o 111 o,oq6
Cubo de sunLo ugosLInIo zq 1qz1 q o o,oooo
Cubrobo 88 8q 88 1 o,oz
CucIoeIrInIu qo zqz 1z q; o,1oq
CueLes q 1z1 z;q 6q o,oz
CuIcudo ; 1q ;;z q66 o,6o;
CumocIm de suo IeIIx ; zq ;6 1 o,16
CumuLungu 1; 1;q ;1 o o,qzz8
CunIoLInIo 16q 1168 qz 1oz o,1;zz
CupoeIrus 1 1 181q 1 o,o8z
CurnuIbu 18 6zq q8 ;qz o,8qq
CurnuubeIru du penIu z8 8; o 6q o,1z;1
CurpInu zq1 1zq zo o,16o8
Curuuru 1oz ;1 z1; 1zo o,oq;;
CusInIus ;q 6z; 86 qo o,oq6;
CuLende 6q ;q8 1 1oz o,z6z
Cedro 11o zz zq qo o,;;o
CIu de uIegrIu 11 1qq zo o o,oooo
CIu grunde 8; 6;z 1q6 o o,oooo
Condudo qq 1qz 1qq o o,oooo
CorrenLes 1 ;;; 1; o o,oooo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

203
Monicipio Rede gerul
Poo oo
nuscente
ootru
Iumilius
utendidus
projetos PCPR
{)
Reluo
{)
CorLes 1;; 1 zq 1;o ,81o
Cumuru 1z ;qo zz 188 o,o;q
CupIru q 1qq qzz z o,;z
CusLodIu 1zq ; 11q ;q o,1;8
DormenLes 1;q 1z; 1q6 1 o,z6o;
Escudu 66 8z 6qz o o,oooo
Exu z;6 1o 161 z o,16z1
eIru novu q q 88 o o,oooo
Iores o 1oq q8 ;z o,818
IoresLu 6q ;6 ;q8 ; o,oq6q
reI mIgueIInIo ;; 1qz8 zz8 o,1q;
GumeIeIru q ;6 6z o o,oooo
GurunIuns zq1 qzq 1o 1 o,1q;z
GIorIu do goILu zo q6 1q;o o o,oooo
GoIunu 66; 1z; 18q6 o o,oooo
GrunILo 1z 6o qq8 qo o,18o8
GruvuLu 1zq 1 1o;z o o,oooo
uLI 188 1;6 1;8 o o,oz18
bImIrIm z oq 111 q1 o,o81;
bIrujubu q 1;q qq 1qz o,z611
guurucI ; ; ;8 6q o,68;
nuju 1q1 16 ;8q qoq o,1
nguzeIru q 66 zq 1;1 o,661o
pojucu qq 1q6 qq6 o o,oooo
pubI 11 18o 1q8 1qo o,1q
LuIbu 8 q6 zoz 1qo o,o8z
Lumbe 8 ;zq q1q o o,oooo
LupeLIm 1z6 qo1 ;11 qz o,1o
LuquILIngu qz 1; qz6 ;o o,16qq
JuqueIru 111 8 1 6o o,1q1q
JuLuubu 6q1 6zz 11 o,zqzq
JuLobu q6q 11 o o,oooo
Jouo uIIredo 1; q8q 1q 6o o,oq18
JouquIm nubuco 1q z8 q6; o o,oooo
JucuLI 1qo qz zz 8 o,o;z8
JupI qo 6q z11 o,z8
Juremu o 8 q86 o o,oooo
ugou do curro zq q1q 18 8o o,;8q
ugou do ILuengu 11 1qq o o,z1z
ugou do ouro qo 18 qz zq o,o;qo
ugou dos guLos 1z; q8q 8;8 o o,oooo
ugou grunde 6oq z8; q8 18z o,zq
ujedo z6z z6 q1; z o,oz1
ImoeIro 1oz 8zq 8qz zq o,z8q
MucIudos 1o8 q 16q 8o o,q8;6
MunurI 18oo z66 o,1q;8
MoreIIundIu 6 z 81 ;1 o,881
Moreno q 1o1 18 o o,oooo
Nuzure du muLu q 11;z z8 o,ozq
Orobo 1qz 1o8 z61 1z8 o,q8q6
Oroco qoz 18; qzqo 1o o,oo
OurIcurI qq q;8 ;o 1q6 o,oq
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

204
Monicipio Rede gerul
Poo oo
nuscente
ootru
Iumilius
utendidus
projetos PCPR
{)
Reluo
{)
PuImures 11o 116 ;; o o,oooo
PuImeIrInu q q ;o o,o;8o
PuneIus q 1616 qo zq o,z;1q
PurunuLumu 11 11 q;q q6 o,zooz
PurnumIrIm ;q 1o;o 1q;; zo o,o1o1
PussIru 11 z1 zq1 q8 1,;;
PuuduIIo 6 qq 68 o o,oooo
Pedru qo 8q8 1q6 zo; o,18
PesqueIru ;1 111 zz o o,oooo
PeLroIundIu oo 6 z;q o o,oooo
PeLroIInu zqz8 66q qq q1 o,o;q;
Pocuo 1q z 1 o; o,qz
Pombos 11 ;6o q q; o,oq
PrImuveru 6oq zoz o o,oooo
QuIpupu 6o qq q;z o o,oooo
QuIxubu z8 z68 1;o; o o,1;;
RIucIo dus uImus ; z81 1o8 o,8q
RIbeIruo z8q 11z 8 o o,oooo
RIo Iormoso z1 88; z66 o o,oooo
SuIre qz 88 8q 86 o,zz8
SuIgudInIo zz z 8q 1 o,16o1
SuIgueIro ;z zz q8; 8o o,o811
SuIou z6q o8 zq q o,8zq;
SunIuro qqz zzq 8o zq o,ozq8
SunLu cruz 16 1q 6 18z o,z866
SunLu cruz du buIxu verde 6o zqq 1z 1oo o,81qo
SunLu cruz do cupIburIbe 1z ;6 q1 1zz o,1;
SunLu IIIomenu z q6 ;1q ; o,1oz
SunLu murIu du bou vIsLu 168 1zz ;1z o,o;qq
SunLu murIu do cumbucu ;q; o8 z1q o,qz11
SunLu LerezInIu q1 11q qq zo ,o8;
Suo benedILo do suI 1; 86o 1;88 68 o,o8o
Suo benLo do unu z 6qo q;z 1; o,1q1o
Suo cuILuno q 61 1ozq zo o,o1qq
Suo jouo q ;q 6 z o,o8z
Suo jouquIm do monLe q6 6o1 1; 88 o,o6q1
Suo jose do beImonLe z1o 8q8 88q zoq o,zz
Suo jose do egILo 1o; 886 q66 18o o,866
Suo Iourenco du muLu z oq o8 o o,oooo
Suo vIcenLe Ierrer zz ;o; 1q zoz o,1o;
Serru LuIIudu 8 16oq 1oz8 z1 o,1zz
SerrILu 1q zq1 11q 1q o,ooqz
SerLunIu 66 ;zq qo 1;o o,q1q
SIrInIuem 6 1q o o,oooo
SoIIduo q ;z z6 181 o,6888
SurubIm zoq 6 1q88 zoo o,1qq
TubIru qq 8 q1; 1o8 o,11;8
TucuImbo 1; 8 16 o,o1qz
TucuruLu zoq q6 qo o o,oooo
Tumundure 6 ; 6 o o,oooo
TuquurILIngu do norLe 1 ;6 1 o o,oooo
TerezInIu 6o 16q 1;z 1,ooo
Funcionamento e Resultados !mediatos do Programa Renascer

205
Monicipio Rede gerul
Poo oo
nuscente
ootru
Iumilius
utendidus
projetos PCPR
{)
Reluo
{)
Terru novu 1q1 1o 18z o o,oooo
TrucunIuem z o #DVJo!
TrIndude 11; q 18 o,z61
TrIunIo 8 q1 qqz 18z o,;oz
TupunuLIngu 1q8 1oq z11o 1o; o,oo;
TupureLumu z1 z6o 66 18 z,;81
VenLurosu zz1 qq; z81 o,6qq
VerdejunLe q1 zz1 z6 o o,oooo
VerLenLe do IerIo 8 qo qo zoo o,z1o6
VerLenLes z 186 8qz z o,oz8o
VIcencIu 1oq8 188 1q; o o,oooo
VILorIu de sunLo unLuo 8q 188q z o o,oooo
Xexeu zo z; zq; o o,oooo

TOTAS PARA O ESTADO DO PE 11;1 qo;q 1z 1868 o,1q
() umiIIus beneIIcIudus por projeLos de ubusLecImenLo de uguu, consLruuo de cIsLernus e poos
() reIuuo exIsLenLe enLre nmero de IumiIIus beneIIcIudus por projeLos de ubusLecImenLo de uguu, consLruuo de cIsLernus
e poos e u uILernuLIvu ouLru dus Iormus de ubusLecImenLo dos dudos do Censo DemogruIIco zooo

Вам также может понравиться