Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
2003
ff
. .
19 20
. . ,
. .
. .
19- 20- .
., -97, 2003, 5?? :
, , -
19- 20-
50 ,
,
-
2003
0503020913
2002
0003(01) 2002
63. 3 (2)
ISBN 9993024597
. .,
97 .
,
, , ,
, :
1920 :
,
: , ,
,
:
( )
- :
19 20 ,
19181921 .
:
19 20 , ,
: , , , -
, : ,
: , , ,
,
1830 . : , , 18 , ,
1 , 1617 :
, , ,
: (18281917), 19181921 . :
,
:
1618 , -
. . 2
. : 3 ,
: .
16
, 4
. .
17 18 : 5
18
19 : 6
19 :
,
:
, :
2
4
gurjistanis vilaieTis didi davTari, wigni 2, Tb., 1941, w. 1, 1947. Turquli teqsti
gamoxca,
Targmani,
gamokvleva
da
komentariebi
daurTo
sergi
jiqiam
5
Cildiris
eialeTis
jaba
davTari.
1694-1732,
Tb.,
1979.
mixeil svaniZe, yarsis, Cildirisa da trapizonis
eialeTebis `jaba davTari~ (1694-1732 ww. ), axalcixeyarsi (simpoziumis Sromebi),
axalcixeyarsi., 2001, gv. 65-75.
6
qarTlis
cxovreba,
t.
IV,
gv.
669-672
1830 .
,
,
:
. . :
, . : 7
, : 8 1830 .
. : 9 , :
, 10
, ,
18281829 .
:
19 30
:
7
18281829 ., . 12, ., 1836
, 1843.
8
,
, . 4, ., 1836.
9
,
, ., 1835, , . ,
., 1835.
10
, . , . 4643, . 1285.
1830 .
: , : 11 ,
,
:
: 12
19 ,
:
, , : , , :
. , . , 13 . . , 14
. , 15 . , 16 . 17
11
13
1872 .)
14
. .,
,
(), . 3, ., 1886, . 1282.
15
., , . 1, . 1, ., 1881,
. 5, ., 1887, . 6, ., 1888.
: ,
19 . ,
:
, ,
, : ,
, ,
19 80
, :
, , ,
. . , . . , . .
, . . , . . , . .
: 18
. . , . , . , . (), . () : 19
12
16
., , , . 1, . 3,
., 1885,. . 4, . 14, ., 18871888.
17
- , . , . 3, ., 1891.
18
(), . 1,
. 2, ., 1887, . 158, 60231, . 2, . 93192, . 3, . 1, . 1184, . 4, . 2, . 1135, .
5, . 1, . 157357, . 5, . 2, . 73149, 151337
19
(), . 1,
. 1, ., 1881, . 6980, . 11, . 1, ., 1891, . 182216, . 17, . 1, ., 1893,
. 90103.
: 20 , ,
:
, ,
, : 21 1901 . . : 22
, , : ,
, :
,
:
19 :
, , , , : .
:
. () , ,
:
, 23 . : 24 ( ) , : 25
1919 .,
,
, :
19181920 . , 19181920
.
:
. , ,
, 1918 . , :
.
, : ,
20
. ,
. 2, ., 1887, . 195.
21
, ., 1892, . 2, . 462478.
22
. ., , ., 1901.
23
., , , ., 1876, 1, 1877, 3 (
.,
(), . ,
., 1999)
24
25
10
: 26 . :
27: .
(, 1968) , ,
() : 28
, : .
,
:
, , ,
: ,
, : . , ,
-
26
27
28
11
, : 29
1918 . ,
, 19191921 . ,
, , ()
,
. : 30
: 31
()
,
19 20 : , , :
,
1830 . : ,
, , 29
30
, , 1919, 22 , 33 30 , 36
31
12
: , . : 32
, :
1960 , ,
, : . ,
1920
: 33
, ,
:
, , , . , . , . , . , . : 34
. ,
. . 32
, , , , 1926, 1 ,
, ., 1990, 1718, 11 19
(, 1982)
33
. ., , ., 1969.
34
. .,
, . . ,
.,
1971,
13
, . . , . . , 35
1918 . . : 36 1980
. ,
: 37
19701980 .
: `
19181920 . `
: 38
,
,
:
:
, ,
, : :
35
,
, ., 1991, . 6768).
36
37
38
14
, , 39 ,
, , , :
, ,
: 40
,
. , . . :
1918 . 41 , , 1918 .
, : 2000 .
,
. : .
, ,
1918 . 39
40
41
15
, :
: 42
,
:
:
: 43
18 ,
:
: 44
, ,
, , :
,
. :
45
, :
,
42
43
44
16
:
. , . , .
, . , . , 46 . , 47
. , . , . , . ,
. , . , . ,
. , . -, . :
2002 .
:
. 48
, 1917 . ,
, , 1918 . :
. 1918
1918 .
, ,
:
. 1917
1923 . 49
, , ,
, ,
:
. 18301930 50
, :
, : 51
: , ,
2002 . : 192030
. , . , .
, , , ,
49
47
48
51
17
18
45
46
50
, : 52
19 :
. . .
(): : , 53 ( ) :
:
, , . :
: ,
, ,
: , , : ,
,
,
: 54
,
, : , 19181919 . , 55 :
, ,
, : 56 . : 1920 ,
: ,
: 57
, : ,
, : 1933 .
54
53
. ., (), . 25,
., 1898.
19
20
52
55
, . , , ,
, : 58
,
:
. ,
, ,
1940 : 1950 .,
, 59
:
:
, 16-
19 ,
: :
,
, , ,
, ,
: 60 ,
, : , ,
: ,
, , :
. , 61 . 62 .
63 :
, : 64 : 65 . ,
,
: , 60
58
, , .,
1933.
59
gurjistanis vilaieTis didi davTari, w. 3, Tb., 1958.
21
22
61
.
, , : 66
. 1999 .
: ,
, :
,
,
, : ,
, , , : 67
. ,
, 1829 . , , ,
:
, , ,
,
, , , , 1830 .
:
,
: , , , :
,
,
, , 18 -
: 68
,
, 69 ,
: ,
, : ,
,
1915 . ( ..)
: 70
19181920 . ,
:
68
TeTvaZe S., TeTvaZe o., somxebi saqarTveloSi, Tb., 1998, gv. 40-52.
., ?, ., 1996.
23
24
66
69
, 1918 .
,
: 71 . , 1918 .
, :
: , , : 72
,
, , ,
, ,
( )
, ( 1014 ) :
, , ,
( ) : 73
70
71
25
,
:
: 74
, , ` :
, , 19
20 :
,
: , : ( ) 35, 53,
56, 57 355 :
,
,
(, , ,
), 19 20
: 200 19181920 .
:
19 20
, ,
74
javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi, Tb., 2000, aspinZa. samcxisa da
javaxeTis sazRvarze, axalcixe, 2000.
26
, ( ), ,
(
) : -
, :
: 19
12 , 75
:
, ,
: ,
,
19 ,
: 76
: 19
(18301870)
: 77
20
, 1919
.: 78 , , . . 75
, (), . 112, ., 1866
1904.
76
. . . .
, . 1, 18011813, ., 1972, . 2, 18141830, ., 1978.
77
-
(18301870), , .
. . . , ., 1993.
78
, , 1919
,
28
2000 . : 79
,
,
: . : 80 1918 . . : 81
1921 . , ()
,
. : 82
.
: 83
, ,
79
80
81
(19131919), (, .
., . ), ., 1995.
82
. ., 72
83
29
, 19181921 . : 84
1918 . , ,
,
:
, , : ,
, , 1921 . ,
(. , . , . ), ,
: 85
1920
: ,
:
,
19 20 : ,
,
: 20
: 19171921 . ,
, , ,
, , 84
30
: , ,
,
:
: (19131916) :
1920 , :
: , ,
, :
1990 .: ,
: 86
,
, , , :
,
, :
:
, 18281918
, ,
,
, :
85
31
32
)
15 () ,
:
, , , (, ):
: 87
:
, ,
, , , , , : 88 (387 .)
, : 89
:
( ,
87
88
89
33
) , (),
, (, ), ,
() :
1800
: 3301 :
(2799 ) , . : 90 . , ( 44,5 ):
, , , , , : (
) , : : ,
:
, :
:
( , )
, ( , )
, :
, :
91: 90
Abich G., Geologische Beobachungen auf Reisen in den Gebirgslndern zwischen Kur und Araxes
(), 8, ., 1873, . 3.
91
. ., , . 2.
34
: , ,
Wvavi () ()
: 92
, (
) , . . . 9
: 93 . ,
, : : , , , , , ,
: 94 . , : ()
, : 95 .
:
92
Wvavi
qeri
94
95
35
, , : ,
, , , : 96 , , ,
:
:
(. . . 786764 .) 785784 .
(), ( )
: ,
: 97 ,
,
: ,
:
, : , ,
,
, ,
: 98
. . . 2
(), , :
: . . . 8
96
97
98
36
, , : 99
(. . . 62
.) :
,
: ,
: 100
,
() . ,
, ,
() ,
: 101 . . . 3
: ,
, ,
, , ,
:
,
: , ,
:
(. ) : .
: , , ,
:
: . . ,
, , ,
: 102
(17002100 ),
:
,
,
: 103
:
, .
. . 3
, ,
, : , . . . 270 . (, ), , ,
, -
99
100
101
37
102
103
38
: 104 ,
:
: , . . . 2
(189160), ,
( ..) : 105
: , , : 106
,
,
:
. ()
( , )
:
,
:
,
: 428 .,
. .
(152 .), ,
, :
(37 .), ,
: , , : 107 .
8
(. . . 9555) Md
Metcurium : 108 ,
, 37 . : 109
, ,
, :
,
, , ,
: 110 : , , , , ,
107
qarTlis cxovreba,
t. IV, Tb., 1973, gv. 670).
106
qarTlis cxovreba, t. I, Tb., 1955, gv. 48-49.
108
109
., , . 277,
, . 4, . 201202).
110
qarTlis
cxovreba,
t.
I,
gv.
39
40
104
: 111 , , :
, , 4
,
: , ,
:
, 16 ,
3 : 112 , : 113 34 . : 70 23:
200 : 114
: , ,
: 115 , ,
, ,
: , ,
: 116
4
:
(350368) .
, ,
, , .
: 117 (364368),
,
:
(370374), , .
, , : 118 , 4 : . , ,
, , ( ) , (Pagas), (Apulum) (Caspiae) 119 ,
115
114
116
117
119
Caspiae
41
42
111
112
113
Ad Metcurium
(mtkvari ), -
, :
387 . : 428 .
:
: ,
:
, , 5
: , 5
, , , ,
, : 120 ,
,
, : 121
: ,
, ,
120
121
43
,
: 122
, , 5 , :
() , ,
:
: -
.
.
, , , ,
, : 123 . , ,
, ,
: 124
, : 5
: , ,
: , : ,
, : ,
122
124
44
,
:
:
, , ,
: , ,
, , : 125
, ,
:
:
( )
,
: 126 727 .
, (
..) ,
15 . ,
: ,
, -
, : 127
,
10
, 13 14
56
,
,
. , . , . , .
: ,
,
:
,
,
, , : ,
:
: ,
:
,
, : . , 9 8 : ,
728, 828 : , 9
: ,
: ,
, 1072
., : 128
125
126
45
127
46
6 , : : , ,
575 .: ,
: 7- 40 , :
6 7 :
, ,
607608 . ,
.
: 129 ,
: , ,
, :
627 . ,
, (Caspiae)
: 130
7 , :
,
, .
, : 131 ,
,
.
, : 132 , ,
: 7 . 4050 .
, :
:
9 : 774 .
, () :
, ,
( ..) , , ,
: 133 ,
,
, ,
:
:
,
, 785 . -
129
131
132
133
47
48
,
: 9 , , :
: , , : 134 ,
, 804 .
: , ,
:
) 915
9 40 . 135
: (841 ..)
, , .
, : 136 , , : , :
, 9
, (890914), -
: 137
, ,
: , ,
: , , :
, : 138 .
, ,
,
(, ) : 139 10 50 , , , () ,
:
10 . 6070 .
( , )
: 140 , , : 141
: 988 .
134
. ., , . 7.
136
138
Markwart J., Das Itinerer von Artaxata nach Armastica, Wien, 1920, S. 5557.
140
49
50
135
(977990): ,
, , .
, : 142 :
1000 .,
, : 1010 ,
, , ,
: 143
, ,
:
() 1022 .
:
, :
: 144
11 .
:
141
142
143
144
51
, axali ()
, qalaqi ()` : 10441047 .
:
:
11 , 1046 . : : 145
: , , , , , :
:
: : 1064 .
:
,
, :
1214 : . ,
( ..)
, ( ..)
. . . -
145
52
,
: 146
, 11 , ,
:
, , , :
: , ,
,
,
1065 ., , 1064 : , .
: 147
.
, , : 148
, , : ,
qalaqi () , ,
: . (100000)
() ( . .) : 149 ,
: 150
,
,
, ,
: ,
,
:
, ( ..)
, . , , , : 151 , , : ,
, , , , , , :
: ,
, :
148
149
151
berZeniSvili d., axalqalaqi javaxeTisai, artanuji, 1998, 7,gv. 17, 57.
53
54
, ,
:
:
, , , , : ,
, , , ,
(
),
:
: 1898 1973 , : 152 ,
,
, , : 153
12 (10891125)
, :
() 1123 .
: 154
12 ,
, : 1175 . : (11561184)
: 155
: 156 12
, (11841213) ,
: 157
() , , 158 , , (12- . 13- .
) ,
: , , , , , : , , :
, ()
(): ,
, ,
152
153
154
156
157
, , . V, .,
1985, . 37,46.
55
56
155
, : , , : , :
:
: 159 ,
,
:
13 . 20 , 30
: 160 , ,
: 1245 .
: 1266 . , , , : : ,
( ) : : 161 , : : ,
1289 : 162
158
. .,
.
159
160
162
57
1291 . (, ) : .
() . ( ..)
() (() ()()
. . () : : 163 , 13
:
,
,
, 164
, :
14 . ,
, , 1535 . ,
, , 15
: 13 . 14 .
:
,
:
. ,
:
13981498 , ,
1415 : ,
163
164
58
, :
,
. (
..), ( ), ,
(), ,
( ), , ,
: 165
,
, ,
: 14 -,
, : 166
, ,
, ,
, , , , , ,
, , , 1289 1516 . : 167 1895 . 24 : : ,
,
: .
(830+551=1381) :
, . , . , , ,
: 868 (1419), 874 (1425) : 168
1294, 1362, 1451 : 169
, ,
1072 .: 1315 :
: : .
1298 .
: . ,
1356 ., 1442, : . . 1451, 1454, 1475
1491 , 1478 . ,
. 1641,
1691 . : 170 168
, . 1, , 1866, . 12.
167
arta
nuji, axalgazrda istorikosTa samecnieropopularuli Jurnali, Tb., 1998, 7, gv. 19,
58).
artanuji, 1998,
7,
170
Brosset
M.,
Voyage
archologique
en
Transcaucasie,
SPb.,
1850,
59
60
165
166
169
: 1419 . : 177
15 :
: . , ,
, : 178 1416 . : , (6000) : , , : 179 : 180
1440 : 181
1445 . .
, : 182
1484 . , , : 183 : ,
: , 177
1872 ./
, ., 1873, . 8, . 1819
172
173
174
175
176
178
179
180
qarTuli sabWoTa enciklopedia, saqarTvelos ssr, Tb., 1981, gv. 70.
181
182
61
62
:
:
,
:
,
,
, :
)
(16-18- .)
14
1473 . - : 16 :
,
, , : 1535 .
: :
, 1545 . :
, :
1547 . 63
:
1549 .
, : 184
1555 .
, :
1578 . : :
: , , , : 185 , :
, . , ( ..)
: 186 1582 .
:
( ) : 187
1625 . 2 , , : 188 , : , 16341636 .
: 184
186
188
lomsaZe S.,
samcxejavaxeTi, gv. 211-254
185
64
:
: , , : 189
1639 . ,
, 17 , ,
(, ) :
,
: :
,
, () :
17
: , , ,
, , , ,
:
: , ,
: , ,
,
:
: , -
, , :
, ,
: , :
,
: :
: , , :
,
:
:
: , :
:
: ,
: : :
, :
189
- .
, . . , ., 1973, . 78.
65
66
, , , , , ,
,
:
:
(),
, :
, , : ,
, ,
,
:
:
( ), . : 190
(), (), (): 191 ,
, ,
, , :
( ), , () : , ,
, : 192 : , : 193 -
, ,
: 194
,
, : 30 :
16 80
30 : 195 17
20 ( 176 ): 196 18 26
, 163 1800 , 197
1831 . 29 179 : 198
, ,
, :
,
16 : , , , , : 199 ,
, , , : 200
:
5 17 : 201
194
192
, . , . 4643, . 12.
193
, . , 277
197
Ubicini M. A., Lettres sur la Turquie, Paris, 1853, p. 44.
198
Belleten Trk Tarih Kurumu, c. 15, ekim Ankara, 1951, sayi 60, s. 617628.
199
S
200
201
. . 4643 . 17, Belleten Trk Tarih Kurumu, c. 15, ekim Ankara, 1951, sayi
60, s. 622 623, 626.
67
68
195
196
190
191
: 202 , , : 203
:
, (),
, :
,
,
: ,
:
16 , : 1625 .
,
:
, :
: 16 80 .
16 , (), (
..), , , , (), ,
, , , , (),
, , : 204
, , , : , 19 , :
, ,
, , , : , ,
, : 205
, , () : 206 , , , ,
:
,
1580 1595 . , 9
, , , , , , (, ), , -
202
203
. . 4643 . 2.
69
206
205
70
37 : 207
, , 1250 , , , : ( ),
,
,
:
.
l. : 9 () 208 209 , , , ,
, : 341 : 210
:
) (Gney) 30 , , , , , :
207
gurjistanis vilaieTis didi davTari, wigni 2, Tb., 1941, gv. 7-21, 332-386, 393-402.
Gney(
Gney
mzvaresmzvares
Gney
209
Crdilo
(Crdilis
210
gurjistanis vilaieTis didi davTari, w. 2, gv. 7-13.
208
71
) (Kuzey) 28
(, , , , , ,
, ),
, :
) : 58 , ,
, , ,
(somexTubani) 211 : :
) 17 : , :
) 61 : : , , : (), , , :
) () 17 ( , , , )
:
) 25 ,
:
:
) 43 : :
, , ,
, , , , , :
211
somex
72
) 60 212
: ,
, :
,
. ,
() ,
, :
II. : 3 (, ), 119 213 :
) 38
. ,
, (, ), ,
,
, , (dilicka,
) :
) (tyiani javaxeTi)
70
: , ( orjva), , , 214 (, xarian
), (), , , , , , , ,
( meronia ), ,
(fozani ), (), 215 , (),
, , , , , ,
:
, , : 16
,
: ,
:
(), 216 ,
(), , (. muxraSen), , 217 , , : 218 , , ,
, , , , , , , , , , , , , :
) 12 :
, :
, :
lll. :
:
( ( ),
() ) 139
:
) ,
: 84
216
gurjistanis
vilaieTis
didi
davTari,
w.
2,
gv.
14.gurjistanis
vilaieTis
ruka,
Tb.,
1953)
217
gurjistanis
vilaieTis
ruka)
gurjistanis vilaieTis didi
davTari, w. 2, gv. 16).
218
gurjistanis vilaieTis didi davTari, w. 2, gv. 16.
73
74
212
213
: : , , , 3 : 219
, , (), , , , , :
, ,
, , , (), , , , , , , , , , 220 , , , , :
, , , , 221 :
(. . samwubi), (sakudria), : ,
( )
( ), ( ), ( , )
: 222
) (. Tmogvi)
,
: 22
, , , , (
Raurmeqi
.
221
220
75
, , , ), , :
) 33
, , ( )
,
:
lV. :
(, ) 100 :
:
: :
) 51
: : (), , , 223 :
)
33 (
), , ,
, , , (),
(), , 224 ( , ), , : 225
) (. mgelcixis) 16
, , , ,
, :
V. : 81 49 (Gney) , 32 223
CamZvrali)
224
76
(Kuzey) : :
: 226
Vl. :
: , : 2
: 38 ( ,
), 11 (, )
:
Vll. () :
: 3 (, , ) 109 :
Vlll. : (222 ) :
3 , :
(, ) :
IX. :
, 89 :
90 :
, ,
:
: ,
:
( ) 16 :
, -
, , : ,
(, 25
), , (, , , , ) , , (, , , )
: ,
:
. 227
1
N:
1.
174
()
4350
()
30000
227
,
, (), , , (),
,
, ,
, , ,
, -
22-24
77
78
() ( -..),
()
2.
32
800
26600
3.
30
750
20000
27
4.
200
18500
29
5.
57
1425
22200
39
6.
18
450
13000
44
7.
24
600
4000
()
60
25000
, , ,
130-131
,
8.
9.
10.
50
5
127
1250
125
3175
8000
25000
25-26
(),
, ,
, , ,
,
, , , , , , , , (),
, , , ,
,
, ,
, , , , , ,
, , ,
450
20000
12.
14
350
13000
13.
75
10000
194
14.
()
21
525
25000
() ,
,
196
15.
10500
196
15000
16.
10
250
79
1525
15000
202
18.
17
425
19500
214
19.
35
875
10000
20.
200
10500
()
21.
54
1350
14630
22.
20
500
31000
23.
200
14500
218
24.
. .
9/16
225/
400
3200/
5490
() -,
-,
218,
233
25.
16
400
11160
219
18
450
13000
219
100
4000
221
26.
150
16000
29.
175
8000
198
198
215-216
217
, , ,
,
,
,
, ,
220
220
30.
19
475
12000
31.
20
500
25000
32.
27
675
11000
223
33.
19
475
9000
//,
224
34.
12
300
21000
225
192
226
214
,
28.
171
18
61
27.
375
136-137
11.
15
17.
, ,
,
,
, , ,
(), , ,
//
221
222
35.
28
700
20000
36.
16
400
10000
37.
75
12000
38.
150
7665
228
13000
,
,
,
229
39.
21
525
80
225
227
227-228
40.
41.
42.
43.
12
300
14000
, ,
229
75
7000
235
150
2000
11
275
8000
//
236
237
44.
12
300
13000
45.
12
300
10000
195
46.
175
10000
, -
204
47.
11
275
14000
205
48.
()
25
625
6000
222
12000
, ,
217
49.
27
675
242
, ,
: . , ,
, :
: . 12 7 , 1463
1465 : 228 () :
. , ,
, , , , , , ,
, , , ,
, , :
() ,
(), , (),
, , , , , , ,
228
81
, , , , , ,
, ,
() :
, , , , , , ,
, , , , , , , (), , () : , () , (),
, , , , , : 229 , , , , ,
:
,
, :
, , , :
,
17 50 .
: 230
:
, ,
, , , () ,
229
,
.,
1850,
.
29.
82
() ( ), , , , : 231
. ,
,
( ) : 232
,
. , , , , , , , , , , , : 233 ,
,
, ,
1830 .
:
,
, , : ,
: . : ,
, , , : . () ,
,
( 176):
, -
:
: 234
:
, : , 16
,
(, , , , , ( ),
:
, , , ,
: ,
:
,
:
,
: 174
( 7 1200 ), 127 ( 900 ), 63 (. 500 ) : 235
:
54, 52, 36 : 236 1827
, 150200
234
.,
/ , .,
1916, . 16891692).
235
gurjistanis vilaieTis didi davTari, w. 2, gv. 22-24, 171, 240-241.
236
83
84
231
232
, , , , , , , , , , ,
: 237
1018 80150
,
80 :
: 3 :
,
,
:
,
, : ,
:
, , ,
: , ,
:
,
,
Apulum :
( . ( ) ),
: , : : . ,
( , ):
237
85
, , , : (. saRamo ), ( dili
(, ) kari ( ), , ) :
: , ,
, .
, , , , , , , , :
, ,
: ,
, , , ,
(, , , , , ):
,
( ), ( ),
(, ), (, , ), ( ), (), ( , ), ( ,
), ( , ), ( ), , , (), (), (, ), (, ), ( ),
( ) : , , ,
(sami ,
, ): ,
: .
: 238
:
238
86
:
33 : 239 , , 240 (, ), , (), ( ) :
, 241 ,
242
: ,
,
: ,
: 243
16 . 17
,
, () , :
, , 17 , , : : ,
, , , 1100 , : 244
:
17 ,
,
, 245 : ,
:
17 ( , , , )
13 9 : 246
,
, (), , ,
() :
() : 247 :
245
241
242
244
246
Ayni Ali, Kavanini Ali Osman der hulasai mezamini defteri divan, Istanbul,
1280,
s.
7,
247
Cildiris eialeTis jaba davTari, gv. 80-81,Pitcher D.
E.,
Historical
Geography
128,
87
88
239
240
:
17 . 18
: ,
16941732 . , , , .
1. : , ,
, , :
2. : ,
() : 248
3. : ,
() :
4. : ,
:
5. : , , :
6. : , ,
(xumaris) :
7. : , ,
(misrasori) :
8. : ,
:
9. : , ,
:
10. () : , , (qamxisis) :
11. :
(axas):
, 38 ,
10 , , ,
: 12. 13. 14. (), 15. , 16. , 7. , 18. , 19. , 20. 21.
:
,
:
: , :
1718 . : ,
, , : 249
, , : 17
, , , ,
,
, , : , -
mzvares
Cildiris
eialeTis
jaba
davTari,
gv.
79).
249
89
90
200500 : 250
67 , 559 , 925 ., 200600
. : 1800 : 251 159
689 : 400 . : 252
18 882 , 17-
, 90 767 : 253 :
, : 60 % , 5 . : 200 . 500
. , 4,5 . :
15, , : 254
18 : ,
,
, , 16
, ,
17 18 : 255 250
Ayni Ali, Kavanini Ali Osman der hulasai mezamini defteri divan, s. 7.
252
253
Cildiris eialeTis jaba davTari, gv. 213.
254
213-214.
255
91
, : .
2
1.
1595 .
84
22
33
)
)
)
16941732 .
33
7
17
2.
)
)
)
)
69
38
12
23
19
2
1
51
16
33
358
22
6
12
142
3.
)
)
)
, , 358
142, 2,5 :
, ,
, , :
: 1705 .,
,
( ), , , , :
. , : (. ) ` , ,
92
: ,
: 260
1718
: , , , :
. 1615 1617 ., ,
: 261 17
: 262 18- . ,
, :
:
18
, , : , ,
260
,
, ., 1976, .
216,
257
258
Cildiris eialeTis jaba davTari, gv. 141, 151, 153, 155, 156, 158, 177.
261
. ., , . 18.
262
93
94
256
:
, ,
, :
, , ( ) , 11
, : 263
,
:
1730 . ( )
: , , , ,
6000 : , ,
, ,
, ,
(6000), : 264
1742 . ,
: 265 ,
,
, 18 . 40 .
-
, , : 266 , , ,
: 267
18 40 : 1743 .
,
, , : 268 18 : , 1754 .
28 , , : 269
1755 . , , , , : 270 1760 .
,
: 2
: 271
(17631780) .
, : 272
,
266
264
265
268
269
270
P, . 20, . 1/47, . 549, . 1314, - VIII .,
, . 3, ., 1978, . 13
271
. ., , . 18.
272
95
96
263
267
:
: 273 : , , : 274
,
, , , : ,
, :
, , .
: 275
,
:
.
, 1759 .: 276 , ,
,
: , , :
273
, ., 1896, . 1517.
274
. , . 1, ., 1914, . 336.
275
. ., , . 18.
276
97
18 6070 .
: 277
,
:
, ,
, : , : 1733 . 6
,
,
:
,
: 278
18
, 1764 . ,
:
: 279
,
: 1768 .
2 : -
277
. ., - XVIII
, ., 1970, . 77.
279
278
98
:
1769 . :
: , 20
, 1771 . : 1772 .
2
: :
: ,
, (
) .
:
1783 .
, , :
,
: 1784 . 22 :
: .
: ,
,
: , ()
, ,
,
, : 280
,
.
) , :
) . , , , ,
:
) , , :
:
,
, .
,
, : ,
(
..): 281
99
100
Tarih
Cevdet,
c.
III,
s.
149.
281
280
, . , : 282
.
,
, :
,
.
, 283 (
..): ,
: , , , , ,
: 284 , , , :
, 17 ,
: 285 18 ,
:
. : , .
: 286
18 -
: , , : 18
: 287 1750
60 . :
,
: 1769 . . ,
, , :
, ,
,
: 288 , ,
: 289
: . . : .
: 290
:
287
285
286
288
. ., . ., , , . 3, ., 1982, .
240.
289
.
.,
.
.,
290
101
102
282
283
284
, :
,
, , , : 18
, : 291
18 : , .
, 30000
( ..). , ,
: 292 ,
: , ,
, : ,
:
, , (100 ), , , , , ,
: 293 .
,
47 :
, , , : , : , 18 .
, ( ..)
: 294
: . : 600 : 295
, ,
:
,
, , : ,
19 , , :
291
293
292
103
294
295
104
19
) 19
1801 .
,
: , , , , , , , , , :
,
,
, : , , , , : ,
. , (, , , , ..),
, , ,
,
: 296
, ,
: ,
, ,
19
, :
296
18281829 ., . 1, . 5455.
105
:
. (
), , , , :
, . , 24 , , , , ( ), ,
, , , , , , , , , , , , , ( ), , ,
, : ,
, , : 297
: ,
,
, (. ) : 298
, , :
, . ,
.
, , : (..) , ,
: 299
,
,
: 300
297
, . 4, . 208.
299
., , . 281282.
300
., , . 282, , . 1, . 5961.
298
106
20
60 , 301
: ,
,
:
, , : ,
18281829 . 34,2 . ,
136 : 302
136 ., 272 .,
8 , ,
: 303
: 304 18281829 .
5 . 40 . , . 408 : 305
,
18
301
,
.
1,
.
57.
302
,
.
4,
.
209.
,
.
179
, . 1, . 57
303
304
,
.
4,
.
210,
217).
305
, . 4, . 209.
107
19 , 1806
1812 . , ,
, ,
: : , ,
, :
(..) : 306
:
, , , :
, : 307
,
, ,
( ..) ,
, : 308
, ,
18 ( , ): 309 ,
306
, . 1, . 57.
, . 180.
308
,
.
4,
.
211.
.,
, . 203).
309
, . 4, . 213.
307
108
: , 40
, , : : :
, :
: ,
,
:
, ,
:
, , :
: , ,
: : 12
372 , : 310
:
: 38 ,
, , , ,
: 311 , , , :
310
311
225226
:
, ( ): :
35
, (, , ),
: 312 , ,
, : ,
, : :
:
:
,
:
: , :
19 ,
: :
, ,
: 1819
. , , ,
312
109
110
: 313
, , : 1828 .
29 233 (115 , 118
): 314
)
19
18 , , 19
: 1801 .
: : ,
,
,
:
: ,
:
: .
313
314
111
: , , , :
1801 . . :
,
: , : 315
:
I, . ,
1802 .
:
: , ,
. , 1803 .
, ,
315
, . 1, . 107109.
112
: 316
1801 .
,
,
:
: , , 1802 . , : 1803 . I ,
: 317 .
, : 318
, , , . :
,
: . .
1804 . . ,
, -
, ,
: 319
, ,
, : :
,
. ,
: (19 ..) : 320
:
,
: ,
: : ,
,
,
: 1803 . .
: 321 , ,
, ,
,
, -
316
, . 2, ., 1868, . 239.
318
, . 1, . 221.
319
317
320
113
321
, . 2, . 245.
., , . 5, . 362.
. 342.
114
, :
, ,
,
:
, , , ,
, :
, ()
, : 322
1803 . ,
:
: , ,
,
:
:
,
: ,
: 323
, -
:
:
: ,
:
: 324
` 1803 . 1804 . ,
, ,
,
: , , . : , ,
: , , ,
,
:
1803 . 25 I ,
: 325 5 . -
322
, . 2, . 1, . 28, . 102, , . 1, .
102.
323
., , . 1, . 1, . 159,
, . 2, . 894.
324
, . 2, . 910.
325
115
116
,
,
.
: 326
:
:
:
,
1803 . , : ,
,
:
1803 . . , ,
, :
, , , , : 1804 . : , ,
326
:
:
(,
. ) : ,
:
1804 . ,
, : 1804 .
, , , : , ,
:
1805 . , : .
,
: 1805 .
,
, , ,
: ,
. ,
, : 327
, 62
, -
117
118
,
: , . : ,
, , : 328 :
: 29
.
1000 : 329
, :
, , , ,
: 1805 .
, 1806 .
,
:
, 1807 .
, , :
-
327
328
329
, 889
:
,
, ,
:
:
: : ,
:
, 1807 .
, :
15 :
500 ,
, : 330 , ,
: ,
,
: , , :
, 330
., , . 5, . 1, . 152,
, . 3, ., 1869, . 601602.
119
120
: ,
, ,
:
:
,
,
: 22- ,
, , ,
: , ,
: : 500
: 331
, :
, :
1807 . ,
,
: .
: ,
800 : , ,
: ,
:
1807 . 17, , .
,
, 9 ( 4500 ), 28
:
, 1 , () :
,
: , ,
: , ,
: 332
1807 . , - : :
, 23
, ,
331
332
121
, . 3, . 603, 607608.
, 579
122
: ,
,
, ,
: 333 ,
5 :
,
,
, , : , ,
, : 334 ,
:
: :
, , ,
, , ,
: :
: 1804 .
, ,
: -
: ,
,
: ,
, ,
:
, , : .
: ,
,
: 15
, ,
, ,
:
1500
, : :
1000
: ,
:
:
333
334
123
124
: , : : ,
2900 : , , :
6
: : . : ,
,
:
, :
: , :
, :
:
, , ,
:
, , 2900 ,
,
, ,
, 335 ,
: ,
335
125
, ,
:
9 : 336
, : , ,
:
, :
: , : , , :
: : : , ,
:
, ,
15 : , ,
,
:
, , , ,
, :
336
., , . 5, . 161165.
126
, : ,
: 200
, ,
, :
: , , , , :
: ,
,
:
:
150 , :
5 :
:
:
: :
:
.
:
: 40
: , , ,
:
700
, : ,
,
: ,
: ,
, , , ,
, ,
, , , ,
: . , : 337
.
, ,
, ,
: , . . ,
: 338 267 , 613, : 339
127
128
337
, . 3, . 583.
., , . 5, . 164.
339
.
, ,
( ,
338
, :
,
: 340
,
: 9
:
10 -
,
: 341
:
: . , ,
:
, . . , . , ., 1961, 293)
5000
(, . 3, . 530). ,
4500 ,
1811 . ,
,
8 ( )
2 . (, . 4, . 183) .
1500 ( .,
18281829 ., . 1, . 258), .
900, 1200 ( .,
, . 1, . 3, ., 1885, . 439, . 4, . 3, . 103).
1000 (, . , . 4643, . 151).
,
10001500
340
., . 1268, . 1, . 9, . 17
341
, . 3, . 542.
129
10 :
: : ,
,
: :
, ,
:
, 21 . , , (
..) ,
: 342
:
, .
, ,
,
, : , , , .
,
: 343
: : ,
,
342
130
,
: 344
:
: 18 ,
:
: ,
,
, ,
:
: ,
345
50 :
:
, ,
: : ,
,
, 1807 .
:
:
, 3000 800 ,
343
344
345
: ,
, : 346 , ,
,
:
500 :
: 1808 .
:
:
, ,
,
, , , : , , , :
, .
17 . , 800 ,
: 347
1808 . :
3 500
800 , 346
131
132
: , , , : , , . , . , .
() . 200
, ,
: 7800 : 116 200 : 348
:
: .
,
1000 , 200 , : 2 :
: 349
: , ,
, : , , . :
.
,
347
348
.
, 585
: , : 350
. ,
: . 1809 . :
, ,
, : , 1809 .
:
. , ,
: ,
: . :
:
: 1810 .
:
: , , :
,
349
133
134
, : 1810 . 7
( 10 .) ,
, :
,
,
: , , : , , : 13
,
, : ,
: 351 ,
1807 .
: , :
:
: . : , ,
, :
:
,
(2 , 200 ) . 4 , , :
5 , ,
,
: : , : 100 :
: : ,
,
: , :
:
: :
: . 700 352
,
352
(, . 4, . 768
350
351
, . 4, ., 1870, . 128.
135
136
: : : 353
. 500 100 :
, , ,
( ,
): 4
17 : ,
, , , :
:
:
: :
, :
:
: , .
353
, . 4, . 769, 801
137
: , , , : ,
6,
: 5
,
:
:
: ,
:
:
23
. :
:
, , ( 400
800 ), :
.
:
.
. :
. . (
..)
138
() , , : 354 , , , ,
,
:
,
: 355
1810 . . :
3 , ,
: .
3 : .
. 6 , 400 600
: 3 15
:
, . , ,
, , ,
: ,
, : .
2 , :
:
. : , ,
: ,
, ,
1415:
: 356
, ,
,
: : ,
, ( ): 357
, : 3 ,
, ,
: : , , :
, . 4, . 765766.
(, . 4, . 338).
356
, . 4, . 814815.
357
, 348, 769
139
140
354
,
: 358
,
: , , ,
,
: : 359 ,
, :
, : :
:
:
,
:
18
, (
) : 3
300 :
73 : 22 , : 4 :
,
358
, 811812
, :
:
:
, , , :
6
: ,
: , ,
,
,
: , : :
, ,
, , ,
:
, . , , 360
:
26 :
, 60 :
, ,
,
: 3 -
141
360
, ):
142
,
:
: , ,
, ,
, ( ..)
: 361
:
1500 , 50 . :
, : ,
, : ,
:
1810 . , : . , , , . ,
: 362 , ,
. ,
, :
. :
1810 . 45
: , , : ,
, ,
,
, 1807 . : : I ,
, ,
, ,
: 363
. -
: , . : 1811 .
: : 20
361
363
, . 5, ., 1873, . 183.
143
144
362
:
, ,
:
,
, : ,
,
: 364
,
, :
:
100 : 365 ,
:
1811 . 3 , , ,
, :
:
:
: 364
, 185, ., ,
. 5, . 434435.
365
, . 5, . 185).
145
, ,
, 7 25
:
: ,
,
( ..) : 366 7
, :
. :
16 , :
200 ( ),
20 : , , , 30 3 :
,
800 : ,
, 200
:
2 , , : 2 :
,
: ,
, , 366
., , . 1, . 3, . 529.
146
, ,
:
, : : , , , : 3 :
: 200
, 47 :
, 16 , 40 :
1 26 : 367
, , (),
, :
, . 2
,
: : ,
,
, , ,
, 1807 ,
: 368
. : 369
367
, . , . 2875, . 3, . 173174
, . 1, . 593594.
368
, . 5, . 186.
369
147
20 : 370 , , : 371 ,
, , : ,
,
: ,
, . :
.
800 : , ,
,
:
, ( , ,
), ,
:
,
, :
1811 . 25 , 370
., , . 1, . 3, ., 1885, . 564.
148
: () 150250 ,
( )
,
:
: 20
4 : , 3 : ,
20 6 :
,
: 29 , 2
, , : 372 ,
,
: 373
, ,
, ,
: ,
, , ,
, , , : , 100 (): 374 :
, , , :
1812 . :
: ,
,
, 21 5 .
: , 46 , 15 , 5 : :
, ,
: 375
, , , :
: . . -
371
375
., , . 6, ., 1888,.
26,, . 5, . 6364.
, . 5, . 184.
149
150
:
: 1812 . 4
, . .
, ,
: 376 ,
,
,
: , , , , 20 ,
, : () :
, , ,
: 377 ,
, :
1812 . 16 :
,
-
: 378 ,
: : , :
, 3
: 2
: 2:
, : I :
: . 19
, , : 379
:
, 29 ,
,
376
379
, . 5, . 189.
151
377
.,
,
.
5,
.
159).
378
, . 5, . 780783.
152
, ,
7 : :
: 380
. ,
( ..) , : , ,
: 381
,
,
,
, , :
I 1813 .
13 : .
,
, : ,
( ..) : 382 ,
380
, 780783
,
,
381
., , . 1, . 562.
382
, . 5, . 945.
153
,
:
: ,
:
: 1813 .
: : 383
: : 384
: 700
,
:
. , , : 385
: 300
: 50 , :
:
: , , ,
,
(1813 . 12), : 383
384
, . 5, . 790.
385
, 790791
154
, ,
, , :
. , , :
: 386
: 1815 , , :
, :
.
,
: 387
: ,
, :
, , , :
, :
)
19
19
, : : 1800 . 23 . .
I , , , , : 388 ,
: , I,
: 389 , , , , :
, :
1801 . , , 17 (120 ) : , ,
, : : 390
388
386
389
, 825
387
, . , 174
390
155
, . 2, . 4, . 23.
, . 1, . 436.
, 431, 441
156
1803 . . :
21
, , : 391
, , 1804 .
:
:
: , , . , , :
,
: ,
: 392
: ,
, :
, , 200 : , ,
391
. 2, .,1868, . 894895.
157
,
: 393
,
:
. , 1805 . 50 : 394 ,
: 1805 . . : 395
:
: 396
392
, 874
,
.
16,
.
1,
.
436,
.
23
, . 2, . 1, . 79, . 227 .
,
.
1,
.
240
, . 1, . 283284
394
, . 1, . 310.
395
, . 2, . 1, . 89, . 244, , . 1, .
290
396
. 1, . 637.
393
158
18061812 . :
: 397
, , , :
. 1807 .
500
( ..), , 500 , , : 398 ,
:
,
1000 , 8000 , 200 : , ,
, : 399
, 1809 .
: 400
, , , ,
:
397
., , . 5, . 159, . 3,
. 609.
398
. 3, . 601603, 607608.
399
, 589
400
, . 5, . 54.
159
1809 . 1000
( ) , : 401 ,
, , 1809 .
, : 402 ,
, :
:
:
1809 . 1810 .
,
: 1810 . 19 .
: 403 : ,
,
, :
1810 .
.
: , ,
,
:
11 401
402
403
. 3, . 620.
, . 4, . 932.
, . 5, . 18.
160
, : , , , : 404 ,
: , , : 5
:
, , , ,
1500 , 50 : :
,
, , ,
: 405 ,
, ,
: 406
1810 .
, , : :
:
: ,
,
, :
404
, . 4, . 795.
, 801802
, 805
405
406
:
1500 50 . , , , :
:
: , : 407
,
, :
, :
, 1810 .
:
. , ,
, 10
: 408 ,
, : 409 , ,
,
407
lomsaZe
S.,
samcxejavaxeTi,
gv.
325).
408
, . 4, . 813.
409
, 802, ., , .
5, . 364.
161
162
:
, 1810 .
: 410 . :
: 5 , , :
57 500 ,
, ,
, 5 , ,
3 :
: 411
1810 . , ,
,
:
,
, ,
,
: , -
, ,
: 1811 . : 412 . 100 ,
,
: 7 7 ,
: 413
:
1811 . .
, , ,
: , , , : 414
, 1810 . ,
, : , , ,
, :
410
, . , . 2875, . 170171, , .
1, . 593
411
, . 4, . 52.
412
163
413
414
. 5, . 6.
164
, .
,
,
, :
1811 . , , :
, , : , : : ,
,
: 1000
, 60 ,
: :
:
, : ,
,
(
) : ,
:
, ,
, ,
, . , , :
, , ,
, 1810 . : , 1811 . 1812 .
:
,
:
, 1812 .
, , , ( ) , , :
1812
. : ,
, : 415
,
: ,
,
:
57 : 18101811
. , ( 38
), , : , ,
:
165
166
,
:
1812 .
: ,
, , : , , , ,
:
: 416 18061812 .
: 1813 .
7- . . : 417 : 1813 .
:
1814 .
: 418 1816 .
, : 419
,
1812 . 415
, 18
., , .,1994, 118
417
, . 5, . 795.
418
, . 16, . 1, . 1661, . 15.
419
, . 5, . 836.
416
167
420 :
: 1816 . ,
. : 1817 .
12
: 421
: ,
,
, , : 422
1820 .: 423 22 I , 3 : 424
18211822 .
: ,
, , : 425
,
: 426
420
(, . 5,
. 832833).
421
422
lomsaZe S., samcxejavaxeTi, gv. 328.
423
, . III6, . 4, . 14.
424
, . 7, . 847.
425
426
168
:
: 427 : 1822 . ,
, :
. ( ..),
, , : 428 500 , 429
: 430 ,
: 431
1820 . I : 432 , , , , ,
:
427
, : 18
, , 30 . ( ), 1824 . 505 2050 :
100 , 1824 . 46 (262 ) 66 (435 ): 433 2025
:
17
1191 5937 , 36
(240 ) , 26 (202 ) , 12 (105 ) , 65 (320 ) , 5- (18 ) , 22 (86
) , 4 (20 ) , 68 (408 )
: 434 , 19
:
, , ,
: , :
, ,
: 1801 . :
, , , 1819 . . , , : 435
431
, . 16, . 1, . 2981, 2985.
432
, . II19, . 1, . 14.
., . ., 8283
1935 . , G. Hofmann S. J.,II
Vicariato Apostolico Di Constantinopoli, 14531830, 271
435
, . 6, . 1, . 26.
169
170
428
429
433
434
19 .
) , , ,
, , , , :
) , ,
, ,
:
) , ,
, :
)
.
, :
(18281917 .)
) 18281829
. :
18261828 .
: 19 , , , :
, ,
:
:
18261828 . ,
,
, , 1828 .
: 40 12 . 58 , 436 . .
14 -
436
171
172
, : 437 , ,
, ,
: 438
22
:
:
, : .
,
:
16
: 100
:
:
17 :
() , , , ,
439 -
: , 42 , ,
: 440 : , , :
21 ,
,
: 400 ,
, :
23 4 ( )
,
1000 : ,
,
: 441 14 : ,
, , , . , ,
, , ,
: ,
, ,
437
,
(.
,
.
a,
.
),
.,
1999,
.
126130,
438
439
., , . 4, . 1, . 100).
173
440
18281829 ., . 1, . 254.
., , . 4, . 1, . 103).
441
174
, : 442 :
:
() ( ) ,
:
: , , ,
:
:
.
,
350 :
200 ,
: , 42 :
:
, -
: 443 4
: :
24 ,
400 12
: 100 4
: 444
,
,
: : :
:
:
,
, ,
: , ,
:
, : , , : :
: 18
:
: :
: -
442
18281829 ., . 1, . 256, , . 7,
. 1878, . 755.
443
18281829 ., . 1, . 259260, ,
. 7, . 755756.
175
176
,
:
, : : ,
:
, , ,
, , :
: : ,
: . : 445
14 , 21 , :
600 , : 300
16 :
24
1500
:
: , , , ,
, :
. : 18 23-
: : , 7 ,
, () :
, , ,
, : . : 446 ,
, :
, , 26
,
:
I . III, .
I :
:
.
.
: 447
,
, ,
,
, , , , , , : : -
444
, . , . 3, . 123.
, . 7, . 756).
445
18281829 ., . 1, . 262263.
446
177
. . , , 1917, . 3, . 213214,
447
, . 7, . 759, ., , . 4, . 1, . 110.
178
: , 1829 . 1816
( 1013 , 5409 ),
639 (1727 ) 179
(710 ): 448
:
, , : :
3627
, ,
1 , 2 6 : 449 26
:
50 600 (,
) ,
,
:
200 ,
14 6 ,
:
: 15
:
: : ,
.
179
:
, , .
,
, :
: , , ,
70 : 15 , :
5000 , :
:
30 ,
, : 5 9
:
, : 450
15 : :
: 700 : ,
:
: ,
. , , : 15 ,
. , ,
450
180
: 451
, 28 :
1829 .
:
:
. : 3 . , :
1829 . , ,
:
:
1920 : 24
, . .
: 452
:
: , , : :
: : 453 ,
. , , , , ,
: (
..) : 454 , :
, , : 27
: ,
, :
: 455
, , , : 456 :
:
1829 .
2 : : ,
, ,
: 1829 . 2
: , , : -
451
18281829 ., . 1, . 334.
271340, ., , . 4, . 1, . 122179.
452
. ., 1829 . // .
., . . ., . 4, . 6, . 466.
453
454
181
182
455
: 457
. , ,
, , : 458
: , , : , :
I 1829 .
459
:
:
18291830
. : . , . , . , . ,
, . -
: 460
, , , :
: ,
,
: 461
,
, :
, ,
: 462
,
: :
460
, . 450, . 403. ,
1829 .
458
., , . 4, . 4, . 471.
459
, . , . 1019, . 3.
461
462
183
184
457
:
1829 . ,
, , , ,
:
, , , 463
18291830 . , ,
: , 1829 .
59
, 200
: 464
1829 . 15 25
,
: , ,
. . , ,
.
, (
) , : 465 -
: 466 .
17
560
: 467
:
1828 . , 468
1827 .
: ,
: 1829 . , ,
,
:
: , , ,
:
:
,
, ,
: 469 ,
463
466
, . 2, . 1, . 2594, . 82).
464
18281830 .,
465
185
, . 2, . 601602.
468
469
467
186
,
: ,
, , : , , ,
, : 470
, , , .
: 471
, 1830 . : , 15
, : 472
: 473 , ,
, , , :
():
1830 . 15 , , , , , , , ( )
: ,
. ,
: :
: ,
, ( ..),
: 474
,
. : ,
, : , , : 475
, 7 . , ,
: 476
477 :
Smith E., Researches of the rev. E. Smith and rev. H. G. O. Dwight in Armenia, Boston,
1833
, . 7, . 849).
470
471
472
473
475
476
187
188
, : , , :
. , , , : 478 , ,
,
I . I
, 20
: ,
, 1830 . 28 ,
: 479
:
, 1830 . 10
( ) 14 . 83 . : 480
7154 40 . , 4215
25290 : 481
, ,
, -
85100 . : 482 , 19
, ,
12300 74 . , 9682 58 .
: 483
,
:
, 1830,
3200 (..)
, 300
,
200 ,
80 :
12655 , 76000 : 484 ,
7476 .
: , 75 . 485 486 :
18291830 .
:
482
480
, . 2, . 1, . 2594, . 314315,
18281830 .,
481
483
484
485
, . 2, . 1990, 2542, 2575, 2594, . 16, . 10766,
., . 1377, . 1, . 29
486
,
.
2,
.
2236,
.
, . 2, ., 1962, . 602603.
189
190
478
479
:
, :
,
, , :
: ,
:
, ,
,
:
, .
,
: : 487
, , ,
: 3200 , 488 20 . : , , , : 489 :
,
488
489
18281830 .,
492
493
., , . 4, . 442.
494
495
191
192
487
491
,
, ,
: , , ,
, :
,
,
. ,
, 800 , :
,
,
, : 496
, ,
. ,
,
: ,
:
1830 . 15
: 497 : : 498
50 :
, :
,
, : :
1830
.
1
1.
: 499
2.
3.
4.
5.
6.
,
,
500
,
,
501
502
7.
8.
9.
10.
11. ()
499
497
498
501
502
193
194
496
500
12.
13.
14.
15.
16.
,
,
17.
18.
19.
20. ()
36. () 503
37.
38.
39.
,
()
, ,
40. ()
41.
42.
18331834 .
43.
44.
45.
46.
48.
21.
22. ()
21.
22. ()
23.
47.
49.
50.
51.
23.
24.
25.
, ,
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
,
,
1830 .
,
195
, , ,
504
(, ) 505,
,
,
, ,
1829 .,
1830 . 506
,
, ,
507
,
,
, ,
503
504
505
506
507
196
:
, :
, 1828 . 29
233 , : 508 : :
: 509
, , : ,
,
, 510
: 1831 . 30 , , , 1816 , 1013
(5409 ), :
1830 . ,
, , 511
, , :
,
508
510
511
197
, :
)
19 3060 .
19 3060
, ,
, ,
:
:
24 8 , , , , , , : :
, :
:
7,8 . . (. 8,3 . ..) , 120 (127 ) 100 (106 )
, , :
41 42,
60 20 61 42 : 512 ,
512
198
, , ,
:
: ,
, : 513 ,
: (),
,
: , :
,
: ,
, , ,
: : 514
, : ,
, : :
, , :
513
lomsaZe
S.,
samcxejavaxeTi,
514
., 1872 ., (), . 8, . 68.
199
: .
60 16 2 (2 ): 515
:
(mamasaxlisi), ,
,
(): 516
, ,
: : ():
: :
1830 : ,
, , : 1831 . 2468 5447 : 385 (623 ) , 44 , 26 ,
117 , 24 : : : 1542 (4 . ) , 130 (296 .): 517 , , 6 .
,
, 11 :
515
516
517
, . 297298.
, . 185.
, . 4, . 219.
200
,
( ), :
: 2 , 484
: ,
700:
1830 13500 : 518 .
13 . ,
5445: ,
, 2500 1945 : 519
, ,
9 . ,
:
: 1830 . , ,
:
1828 :
, , :
,
50 : 520 : 1830 ( ):
1836 . :
600 , : 200
: (),
, : ,
: 521 .
13,5 . 70 . , 522 , , ,
: , , , : 18 (2859
, 7143 , ), (366 ), 12
:
1831 . , , , :
, 38 7 ,
, 942
137 :
, 500 : 523
, 1831 50 35: 13 ,
122 216 ,
1209 : 586 , 51 : 282 : 524 , , , 1830 :
18331834 . : : ,
, ,
, ,
518
,
, . 188.
520
, . 6, . 850.
521
,
519
201
522
523
524
, . 179.
, . 4, . 226.
230232.
202
: , , 1830 . , ,
, :
,
,
:
: : ,
, 83 (. 2
. .) : 525
, :
:
1834 . , 1840 . () : ,
:
,
: 526
1840 . 10 : , :
: 527 11 , , , , , , , , , ,
: , , , , , :
( ),
(), , ( ), ( ) (), , : 528 , : , 1845 . . , . , , . , . : 529 1850 . : 1850 .
, (): 1850 ( ): 530 (
), :
1846
. , :
5 : : ,
: ,
, -
525
528
526
529
. ., , ., 1914, . 11.
527
, . 9, ., 1884, . 605).
203
530
204
: ,
, : ,
:
,
:
1854 .: 531 ,
1853 . , , 532 : ,
1854 . ,
: , ,
:
18671868 . : 1867 . 16 , , , , , , (
. ) : 9 - : 1868 . 12 19:
:
:
, 1874 . 3
:
,
10 2 : 1875 . 1
: 533
:
:
, , ` ,
: 534 18771878
.
:
, :
, : 186070
., . 1268, . 1, . 974, . 5.
1853 .
( .,
(), 8587)
205
206
531
532
:
, 1930
,
:
, : ,
: ,
: 30
: 535 .
1831 . : : 536
: . 270 , 19 , 29 , 15 : 537
:
, ,
: ,
1831 . ,
: 538
1830 . , , , : 539
1832 . : ,
, : 540
. 27
,
:
50 :
, , : 541
, , , : : 1831 . 28
: 542
538
539
535
536
537
541
542
207
208
540
534
:
, : ,
, : ( , ,
), : : , : ,
, , ,
: , ,
, ,
,
: 3600
29
: 543 , , 13
: ,
, : , : ,
, : 544
1831 .
,
, , ()
,
800
,
( ..) : , : 545 ,
, ,
, , , : , , : 546
, :
,
:
, ,
-
209
210
543
544
:
,
, : 547
:
283
27 : 548
,
: 549
1831 .
, , , ,
:
, : 550 ,
, :
,
1835 . , ,
: 551
,
: , , ,
, : ,
, ,
, ,
: 1831
. : 552 , : 553
1830 . , ,
: 554
1837 . I ,
,
549
550
552
553
211
212
546
: 555
: :
1830 . ,
: : , , ,
, : : ,
: 45 . , 42 . , 7 . : 556
, ,
, :
, , . , :
1843 .
15
: 557
1840
:
, :
, . 181.
556
213
, :
,
19
3040 .,
: 18381850 . ,
. 558
2
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
()
10.
11.
1838.
1840.
1842.
1844.
1847.
1850.
928
251
174
356
120
333
108
245
221
976
238
169
371
130
657
127
274
196
1119
251
180
393
153
650
139
363
224
1204
274
202
426
177
698
160
384
260
1264
280
210
500
162
272
160
330
350
1461
289
219
364
178
328
176
304
364
307
114
111
98
360
88
184
115
198
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
296
105
392
160
621
342
330
379
249
499
151
350
206
387
303
476
183
378
232
421
334
513
204
105
350
214
447
260
490
218
109
368
222
460
310
305
522
251
()
214
20.
21.
22.
()
23.
24.
25.
()
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
()
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
161
580
171
576
155
525
176
566
52
206
630
53
220
482
301
293
291
244
361
263
392
294
400
204
150
327
173
96
147
80
613
92
434
215
101
192
99
145
65
617
84
493
213
113
258
149
107
159
63
639
500
246
137
298
190
121
184
73
689
531
271
162
320
210
182
111
57
930
375
263
168
304
201
220
126
151
83
942
14
416
295
183
325
767
241
256
254
277
325
336
204
189
225
254
311
341
230
201
185
207
223
119
312
92
291
300
259
414
354
344
152
110
321
73
307
220
367
456
369
407
155
157
299
89
283
286
345
494
315
431
94
170
322
101
302
312
376
529
349
476
114
188
390
29
390
240
420
650
440
535
272
202
444
30
390
255
452
210
37
536
595
238
178
42
272
44
380
43
416
43
439
43
276
46
335
52
11953
12233
13004
14462
14670
16008
44 , 43 12
. : , , : 1850 .
52 , 16 : 78 :
. 1845 . 70 (,
, ) : 559 18451846 .
, 698 272: 22 204 : 560
,
()
, :
1848 . , 1849 . : 561
: 562 , 1840
,
: , -
559
, 1838 .,
, -
560
561
562
215
216
563 :
1845 . : , . , (..) :
1851 . 2675
(2619 ), 10 , 300 , 187 8 , 4 , 20 , 1 , 23 , 4 , 9 :
433
( 472 ..), 344 (375 ), 44
(48 ), 44 564 (48 ): () () 10
, () : 565 1851 .
1 15 :
, : : 15
:
,
1840 :
:
:
1840 . :
18401845 .
( ) 89 :
, , , , , , , , ,
: : 1850 . , , 299 : 566
, , : :
19 , : , : :
:
,
() 18561878 . 567
3
565
217
218
566
563
564
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
()
10.
11.
12.
13.
14.
()
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
()
23.
24.
25.
()
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
34.
1856.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
()
1858 .
1670
358
221
586
229
457
190
347
375
178
211
435
458
397
532
317
273
693
319
96
381
382
136
612
75
262
150
215
90
775
483
321
86
241
337
272
428
371
138
444
568
1860.
1865.
1869.
1878 .
2045
2263
2476
3178
355
246
601
197
483
205
373
438
241
210
351
469
425
564
420
315
614
307
87
177
415
128
525
87
282
199
230
58
999
92
496
290
95
367
268
628
205
424
214
399
454
282
212
417
469
424
563
450
315
637
332
90
429
138
544
88
294
231
60
1029
482
102
428
318
884
204
531
245
448
537
206
245
537
599
519
649
543
384
712
407
100
254
551
165
563
90
358
179
257
92
1147
571
347
136
455
355
995
281
614
278
684
619
239
248
290
699
578
739
611
429
826
451
112
283
479
196
637
348
205
280
188
1208
656
397
304
160
648
370
1184
374
778
340
445
776
314
337
345
949
710
941
674
527
987
511
130
320
511
220
754
94
439
267
336
245
1558
525
514
324
202
262
346
273
471
396
158
519
245
364
295
497
421
160
551
338
412
320
461
475
218
270
388
463
335
728
559
233
636
83
458
479
440
661
688
322
733
264
44.
( )
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
35
408
284
521
843
461
650
324
203
88
177
252
431
19218
36
355
261
551
853
40
508
730
372
216
94
186
278
433
18312 + 1800 =
20112 569
100
301
266
574
872
41
539
776
393
231
104
194
289
450
20155
39
419
328
73
647
1042
44
703
884
435
156
297
147
461
346
420
24404
461
361
73
713
1201
47
807
973
516
178
369
163
296
381
483
330
28014
37
507
423
104
868
1292
76
809
1057
631
246
479
267
352
535
569
319
33626
, 20 : 52 61: , , , : , , , , , :
, , , 1860
, : 570
1832 . 12 1867 . :
1868 , , , : 1860
, 1870
1860
: 1870 -
568
219
569
570
220
: 571 1870
:
1867 .
:
. . : . .
, , : . . ,
:
2500 .
: 572
:
: : , , :
1830 .
,
, :
, , 13 , 573
: 183040 , -
75 ,
190
: 574
1837 . :
1837 . 5
, ,
100
: 19 3040
,
: 575
, 1850
. ,
, : :
, 1836 .
. :
, , ,
:
1830
. :
1837 . (), , : 576
571
572
., 1872 ., (), . 8, . 63.
573
221
574
575
222
:
:
: 1838 . .
, 577 :
1850
: . ,
,
: 578
1854 . :
,
:
,
, : 579 : 1856 .:
1860
: :
19
(
), . 580
1.
2.
3.
4.
5.
6. *
7.
8.
9. *
10.
11.
()
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
()
.
1830.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. (. )
.
.
183065 .
188184 .
183064 .
. .
.
.
(. . )
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
184568 .
183055 .
183064 .
186870.
183062 .
185663 .
183063 .
183063 .
183087 .
183055 .
1861 .
183063 .
183063 .
1862 .
1864 .
1847 .
1837 .
184861 .
183045 .
183048 .
1847 .
184068 .
1830 .
576
579
223
224
577
24.
()
25.
26.
()*
27.
28.
29.
30. *
31.
32.
33.
34. *
35.
36.
37. *
38.
39.
40.
41. *
42.
43.
44.
45.
46.
47. .
48. .
49.. ()
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61. *
1830 .
.
.
1870 .
1803 .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. .
.
.
.
. .
.
. .
.
(. )
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. (
)
.
.
.
.
1840 .
183039 .
1860 .
1840 .
1900 .
1861 .
183063 .
1830 .
185661 .
1860 .
1830 .
1843 .
183061 .
186471 .
1856 .
1868 .
1862 .
1847 .
184060 .
62. *
63. *
64.
65.
225
1863 .
1867 .
1860 .
183064 .
184861 .
1830 .
1861 .
1830 .
1830 .
1830 .
1861 .
1865 .
1864 .
1830 .
1830 .
184243 .
66. .
67. .
68. .
69.
70.
71.
72.
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1856 .
1851 .
1862 .
1864 .
1861 .
1864 .
1860 .
1856 .
1830 .
1870.
:
: : 1830
: 581
186070 ,
:
,
, : ,
,
, :
, ,
: : 581
226
: ,
, , :
1872 . .
, , , , : , ,
: 582 , , , , ,
: , ,
:
:
:
,
, , : 583
, ,
: ,
. , ,
: 584 ,
582
583
584
. ., , . 46.
227
:
1830 . , , :
,
() : : , , : ,
:
. :
,
: 1838 . 70 :
1830 , ,
(1836 . ) ( 1836 1837 .) : 585
1860 : 1862 .
: , () , 150 . : 1862 .
. , , 585
228
: 586
, 1863 . 20
,
,
: 587
,
,
:
186070 : 1864
. , 1866
, 1868 . 1 ,
1870 9 , 1871 .
: 7 : 1871 12 .
: 588 1873 .
30 : 589
167 , 8 : 1200 . 850
.
, 300 . : 1880 .
.
1000 .
: 590 :
,
500 .:
150 . , , ,
, 40 120
: 591
) 19 20 :
: 1880 ,
:
: ,
:
: ,
: ,
,
. (45
%), (26 %),
(24 %) (5 %): : , 93 % : ,
() 73 89 %, ,
49103 2869,
6 %, 74142 5567-, 7,5 %
: 592
586
588
1874 ., ., 1873, . 111112.
589
590
587
229
1882
.,
.,
1881,
.
312.
592
230
:
: 19 2392,86 . (249255 )
2723,12 . :
, , :
1491,55 . 1697,41 . , 901,31
. 1025,71 . : 593
5 : :
110 65 , 45
: 594
, , .
5
1886 .
1894 .
46386
49807
3735
3714
6674
7272
1897 .
1914 .
48403
81014
6322
6905 598
4750
7185
595
102
56
53
52
6824
4962 596
14
6
63788
65869
35
22
6827
3036
910 597
19
67269
98159
593
1913 ., ., 1912, .
1891
.,
.,
1890,
.
23.
595
, . 1819,
597
598
594
231
5 .
6
1886 .
1894 .
1897 .
1914 .
72,7%
75,6%
72%
82,5%
5,8%
5,6%
9,3%
7%
10,4%
11%
7%
7,3%
0,1%
0,08%
0,05%
0,08%
0,07%
0,03%
.
10,7%
7,5%
10,1%
3%
0,02%
0,009%
1,3%
0,01%
, :
82,5%,
, :
6% 10% : 189497 ., ,
: , 1880 : 599
1880
14: 1885
1612, 1546, 1374, 1298,
1276, 1121 : 600 ,
:
1314 , : 1890 . 55 50
, 33 50 100, 20 100 200 200
: 601
599
600
601
. . ., , . 1, ., 1910, . 112.
1886 ., ., 1885, . 118.
1891 ., ., 1890, . 23.
232
1880 ,
130 52
(435 ), : 602
11,5 ,
, : :
:
19 20 : : . : . , , 1880 .
, : , 40
(85,3 ) 22 , ( 47,6 )
, : , : 1885 . . ,
. : 603
1912 . ,
:
, , , , : 1912 .
: 604 1890 .
2 , 1896 .
:
19 20 , , .
7
1886 .
1894 .
4079
4290
45
48
61
55
40
29
53
52
15
22
10
6 ()
4303
4502
4136
6697
129
262 + 35 =
297 608
703 606
284
40
189
44
35
199
6
5440
7284
605
1897 .
1914 .
607
7 . ,
: 1894 . 30 50 %: 5 , 6 : , , , : ,
:
. .,
604
605
606
607
608
233
234
602
603
, , : , , , , 23 . : 609
: , , , , : :
: 1899 . 19
, :
30 :
10 : 86, 48, 46, 27, 14
: 28 248: 2043 ,
, 672, , 15140 2357: : , 72 69, 54
51, 125 117, 48 45, `130 117, 21 19,
26 19 :
10 : 610 :
, : II
:
609
235
, 1000 ,
: 611
,
:
: 1880
: 1883 . ,
: :
: ,
1841 . ,
:
:
1886 . (): , .
, , , : 612
611
612
lomsaZe
S.,
samcxe-javaxeTi,
236
:
1890
: : 19 100:
,
: 613 19 ( , ): 614
, 1895 . : ,
, , , : :
:
: 615 : , -
613
614
615
237
,
: 616
1880
. :
1880 . , 1889 . : . 1881 . , ,
, , 1882 . , 1883 .
, 1884 . , , :
2030 : , , 80 15 , 48 : 617
1880 .
24 :
:
( 300 . 80 ):
1885 .
. , , 21 :
,
616
617
238
: 618
,
, 1884 . , : 1885 . ,
, , 1886 . : 619
1890 .
: 1893 .
20 , ,
,
:
, :
. , . , , . , . , 620
. , . , . :
28 1890 . 21 :
(), () : 23
60: , . , :
, -
:
: : 621
18951896 .
:
19
:
622
: 1830 .
: ( , ),
( , . ), ( , . ) : 623
(18461909, , . ) : 800
:
:
19 , 20
(), ,
, (), ,
, , ()
, (), :
621
619
620
622
. ., ,
. . , ., 1971.
623
239
240
618
, ,
,
:
1895 1901 .
:
, , ,
,
, , , , ,
:
: 624 .
:
, , ,
, :
: 1890
: :
:
:
1879 ., : 625
1890 . . -
: 626 , 20 : ,
:
,
, ,
,
:
1891 .
,
:
:
, ,
: 627
. : ,
: , , , :
626
625
241
242
624
, , , ,
:
: , , . . , ,
,
: , , : 628
: , : :
(), , (, ):
( 1873 .) ,
: ,
,
:
:
-
: 629
20 : ,
,
: , 1904 . 32 .
, , 16 ., 15 ., 12,5 ., , 38,5 . : , ,
10 . : 630
:
:
90
, ,
, :
,
:
,
, ,
:
629
627
243
244
, :
,
1890 . :
, . ,
, ,
: 631
1892 .,
,
:
1893 .
, :
,
:
, , ,
()
: 16 , ,
() : :
: 632
(1868-1893),
:
: 633
1890
: , , , -
:
: :
, 1894 . ,
, 350 , : ,
, , : : 634
, , ,
,
: 12
(
), , ,
, : , , , :
, .
, , , : 635 , 11 (
) ,
, : , , ,
: 636 , -
630
634
632
633
245
636
246
: ,
,
,
: , , : 637 .
. , 1012
:
, ,
, :
: 638
. , , :
, :
:
:
, : , , :
19 : ( ), ( ),
637
638
247
( ) ,
:
1897 . , ( ),
: 23 ,
( , 27 ,
, , , ,
), (26 , , , ), (24 ,
, , ), (29 ,
, , , ),
(39 , , , ), (21 , , ),
( , 22 , , , ),
(, , 22 , , 4 , , , 1902 .
), (20 , , , ), (, , , 20 , , , ) ( , , 24 , , ),
(26 , , ): 639 ,
, , :
,
1896 . 639
248
, . . :
19 ,
. , 19 : , , , , , , , , , , , , : 640
20 : 1902 . , ,
:
50
:
:
,
: .
:
:
, . ,
: .
: 641
, ,
249
, : 1904 .
, : 642
,
,
-
:
1903 .
: ( ) 23 :
:
( ): 643 ,
:
: , ,
,
,
: ,
150
, 1903 .
,
:
: ,
643
250
,
, :
, , ,
: 200 ,
, : , , :
: , :
, ,
,
: , , , :
, , : ,
: ,
: 644
800 :
45
: : ,
:
,
: 645
:
,
: ,
, :
,
: ,
:
1903 . 12 , : ,
, . : ,
,
: 24,
: , . , : : , : 646 . -
646
251
252
644
6 . : : : :
19031904 . , , :
, :
1904 . :
() , , ,
:
, 30
: , 19051906 .
, 647 :
, 648 647
648
253
, (), ,
, :
:
,
:
:
, 17 :
, , :
: :
:
: ,
: , : 649 , :
:
19 , ,
,
( )
( ): ,
, ,
, ,
, 254
: 1904 . , , ,
, :
: , : 650
, , : , ,
, , :
,
,
:
, , :
1904 . (
),
, , , ,
,
: 17 ,
, : ( ): : :
,
:
: 651
: ,
: ,
, ,
( ,
) : ,
: :
,
:
14 , , :
: :
,
,
: ,
,
: ,
, , :
, : , :
649
255
256
: ,
: 652
1904 . : ,
, 13 ,
: 653
,
:
: , 1906 .
24 .
. :
, , , ,
, ,
:
, : :
:
, ,
: :
,
,
: , ,
:
: 19081909 .
, :
1913 .: ,
:
: :
1914 . 24 ,
, . ,
(1582 . ) , (2407 . ), ,
() : -
652
653
257
258
, 32 35904
. 24201 . : 654
,
,
,
: ,
, , , :
: ,
:
: ,
:
, , , : ,
,
, :
:
, : , , : -
, 22,5 . ,
:
300 , :
,
( 72 % ), 655 ,
:
: ,
,
, : 656
,
: 1914 . 15- ,
1917 . : ,
:
(19121913) 655
656
654
259
260
: 1912 .
,
: 657
, , ,
,
:
:
1914 .
,
,
: ,
, ,
: 658
,
,
, :
, :
,
: , , ,
,
, : :
, ,
:
:
, 4
2
1915 . :
: 659
20 : 660
:
:
1915 . 18-
:
,
: 1916 `
: 661
:
:
659
660
661
261
262
657
658
:
: , :
,
: 662 ,
: (1914 1915 . ) 3 :
1915 . :
,
, , 1915 . :
, :
, , : 1915 .
:
:
,
, : ,
: -
: 663
19151916 .
:
, ,
: 664
1917 .
:
,
:
: , , :
. : , ,
,
, : 665
1917 .
, : :
663
665
664
662
263
264
: 666 . , :
:
1917 . , :
, : 667
1917 . , : , , , ,
:
18281917 . ,
:
:
666
"
19171923 .
)
1917 .
19051907 . , , , () :
:
, , () : , ,
, : 1914 .
,
, (
..) : 668
, ,
,
: -
667
265
668
266
: ,
, , ,
, : 669
1917 . , : 1917 .
,
, , , ,
: , :
,
, ,
: 670
: 671
, 1917 .
, ,
,
: ,
,
:
,
: 672
( ) ( ) , : 54 . . 1. 970 . , 1
. 169 ., 546 ., 7 .
: 673
1917 .
, 674
: 4/5- : 675 , , ()
672
670
politika, Jurnali, Tb., 1998, 4-6, gv. 2.
671
674
(
., , ., 1999, . 16).
675
267
268
673
,
: , : 676
, .
. : 677
, 678 : 1917 .
,
:
6 8
,
: 679
, () : ,
:
, :
, ,
676
677
678
., , ., 1918.
679
269
: , , , : 680 1917 . , , :
1917 . ,
, :
,
: 1917 . , :
1917 .
, :
: , ,
,
, : ,
: 1783 .
, II
:
:
, , , ,
270
: , , ,
: 681
:
15
, , , : 27 ,
, :
, : 682 , ,
:
1918 .
: 21
: 683
:
,
1917 . 1918 . ,
, :
:
, ,
: 684
1917 . , ,
:
() , 685 ,
:
, ,
:
1918 . , ,
, , ,
:
)
1918 . :
680
682
683
681
271
684
685
. ., 19141917 ., . 332334).
272
:
:
:
,
:
, :
, .
: :
:
: , , , ,
,
: ,
: , ,
:
:
, , :
, , , ,
:
, -
: ,
, :
: , , ,
:
:
: 686
1918 .
:
: 9 1500
,
,
: 687
:
:
273
274
686
687
: :
, :
: , ,
,
, , : 688
:
, ,
(
) :
,
: 689
: 13
40 ,
, :
,
: 690
,
: ,
, : 691
, , ,
,
: (1917 .
1918 . ..), ,
,
,
: , : 692
,
: , ,
5 . 2 :
, , 1917 . 1918 .
,
: , , 691
689
690
, . 310311.
,
.
324
325)
692
275
276
688
, :
693
, : 694
1918 . , , , : . , : ,
: 695 , ,
, , 6 : 693
694
695
277
.
:
, , : , : 696
, ,
,
( ) ,
1400
:
: ,
()
:
, , 1000
, 6700 : : ,
, . , , .
( ..) : 697
, , , , , : , ,
, ,
, , 696
278
,
: ,
,
. , ,
:
1918 . 10,
, : 698
() : 13 ,
( ) () : 14
: :
: :
() () : 699
:
,
, 16
:
:
, ,
() :
.
,
( - ..) , ,
: 700
: , , ,
,
,
2600: 701
2
: 3500 (
..) 6000 : .
, 699
697
698
1918 .,
279
700
280
: 702
,
:
,
, , ,
, : ,
:
,
:
( ):
:
: 1918 . 7-
(20)
: , :
15 . ,
,
, -
: 703 ,
, 26
, , , , ,
:
:
,
2530 : 704
, , ,
,
: 705
, :
40 .
, 3035 .
,
: 10 . : 706
703
704
705
706
281
282
701
702
.
, :
: 707
:
61 : 708
:
, :
: ,
800 , :
300 , , : 709
, , , , :
, :
: 710
707
708
709
710
283
9
:
,
, 5 : , , , , : , ,
: 711
, ,
:
: 712 ,
:
, . , :
: : , 711
712
284
(): , :
: , ,
: 713
: . , ,
: ,
, , : : 12 : , : :
: 714
)
(1918 . )
714
285
: 30 :
,
:
,
, , :
,
, , :
:
,
: 715 , 1918 .
( ), 4,
,
:
, : : ,
,
:
286
: , ,
. :
:
, :
:
,
. ,
,
: 716
, ,
, : , 2,5 . , : 717 , ,
, : . . , -
, , , , :
, , :
() :
, : . , ,
28 %, 33
% (61 . . ): 43 %
38 % 70 . . : , 29 % ,
54,5 . 29 % , : , , 13 . . 261 .
7 . : 718
: ,
,
: 719
,
,
715
717
718
719
287
288
716
:
. .
. , .
. ,
: , , ,
, :
(. , . . ) . ,
, : , ,
,
: . ,
: 720
, , , : , : , ,
,
,
, ( ..),
: , ,
720
289
, 3
, (
..) , ,
, : 721 , ,
,
:
)
(1918 . )
: :
, :
1918 .
,
: 722
, ,
: 19-
, , ,
-
721
290
, : 723
, :
: :
,
: , ,
: 724
, , ,
: , , , : 725 , , : 726
(..) , 10 ,
722
723
erToba,
Tb.,
1918,
19
ivlisi
(
724
725
726
291
728
(19131919), (, .
., . ), ., 1995, . 560561.
729
292
: , , 100 : 730 . .
, ,
, , : 731
, ()
, , 4
, ,
,
: , , , , , ,
: 732
,
, 733
:
,
,
, , . ( . ) : :
: , ,
,
: ,
, ,
4,
: , , : 734
.
, , : , ,
, : , , . , , , , , : 735 :
, ,
, 733
730
732
293
735
294
, , . : ,
: 736
:
, , , : 8085 . ,
:
1918 . :
. ,
, : 737
1918 . 18 . : :
40 : 738
)
1918 . 1919 .
1918 . 30
1914 . : , 736
738
:
:
1918 . , ,
, :
,
: 739
:
: 12 .
. . , 1917 . , ( ..) ,
: : 740
: ,
:
14
,
: -
295
739
296
20, : 741
.
, , : 742
: , , : 17
:
30-: 743
,
:
:
744
20 25 , ,
: : 745
29
740
743
744
745
741
297
:
,
:
. , ,
:
,
, 2 : ( ..) , . , , : , ()
:
: ,
: 746
, 1917 . ,
:
,
,
:
-
746
298
,
: 747
1
: . ,
, , ,
.
: : 748
,
:
,
: , :
, ,
: : , ,
748
299
, : ,
, :
,
, ,
,
(
6): : , , , :
6, , ,
:
:
,
, ,
: 749 ,
, , :
5 .
: 750 ,
5 749
750
300
, , 751 ()
:
,
: 752
, . 7
, :
, :
,
, ( ..)
: 753
, ,
, 10 , ,
:
16 ()
-
: ,
,
,
: 754 :
: , , , :
, ,
:
: 755
: 1112 4
: : 756 17
. ,
:
752
756
301
302
751
:
: 757
19 .
,
:
,
,
:
, 13
, ,
: , ,
: , , , ( )
, : 758
15 . ,
, , , : 759 ,
, , : , , ,
757
758
759
303
: , , , :
1520
: :
:
:
: 25
( , ) , , .
: , , :
:
: 760 :
: : . .
: , ,
: : 29
. ,
304
, :
:
:
: ,
,
: 761
31 : 1919 . 917
: ,
, , : , , , , ,
: , ,
, : , :
:
:
. (), . ,
. (), . . : : 760
305
. : , :
,
, 13 : 762 -
, :
, , ,
, :
:
. 200
,
360 , : ,
.
: , ,
, , , ,
: 763
: : ,
762
306
, : 800 : ,
600 : : ,
:
,
,
,
: ,
, : 764
:
: , , ,
:
, : , -764
307
, , : ,
,
, :
,
:
, , ,
, , :
, .
, ( ..)
: ,
,
, , , : 765
,
, :
. , , ,
308
: 766
17:
: :
40 ,
, 767 ,
, : 768 ,
225 (2 2 ):
, , ,
: 769 ,
,
31 , ,
:
` ,
: ,
`
:
765
767
768
769
766
309
, ,
, :
, , :
, ,
: 770 1919 .
,
,
: . .
, .
, , , : 771
:
,
, : ,
, : . :
770
771
310
1919 .
. 2
(1919 . ), : , . ,
` :
, : 772
,
: ,
,
, :
, : 1919 .
,
:
. : 1919 .
14 : ` , ,
772
311
, ` ,
( ),
( ` )
: 773 ,
,
,
: , :
,
, ,
` : ,
, , ,
,
:
,
,
`
:
1919 .
, , , ,
: , , 2
312
,
,
:
1919 . 2
:
, ,
, , 774
: , : 775 , , ,
: , 1919 .
: ,
, :
1919 . 16 .
:
,
,
-
, ,
: 776
: 2
:
: , : , : ,
1919 . 19 ,
:
1 : 777 ,
,
, 2 :
774
776
Varandian
M.
Le
conflit
armnogorgien
et
la
guerre
du
Paris,
775
313
Caucase,
)
1919 1920 .
777
314
1919 . :
,
:
:
,
: : , , :
: 1919 . , ,
: . , (. ): ,
, , : 778 , ,
,
, , :
: , . : 1919 .
3 . 74 . . : 779
, :
19191920 . , :
1920 . 9 ,
.
,
: 780 1920 . , ,
: ,
, ,
:
:
1919 . :
, 1919 .
, : 781 1918
.
:
:
: , ,
780
781
315
316
778
, , . :
, : , :
, ,
, : , . ,
: 782
,
,
, :
:
, , () : 19
: ,
, , , ,
:
: ,
: , , : , : 783
()
.
,
,
, : :
:
, :
: 784 , ,
,
, , .
:
,
: 785
: . ,
.
, , ,
: , , , , : 786
1919 . 3, ,
,
,
:
, ,
: ,
, ,
784
783
317
785
318
788
789
319
: ,
:
:
, ,
, , ,
, ,
: 792
, , : ,
:
1919 . , ,
: 793 ,
: , . ,
,
( ..) : 794 , , 1919 .
:
791
794
320
. , , , ,
: ,
, ,
: 795
. : . 1920 .
, ,
, ( ..),
: 796 , ,
: ,
, , :
1919 .
, :
,
:
796
321
: , 1919 . ,
:
1919 . 2930
. ,
:
,
:
1919 . 17 : . . , . . : ,
, .
, (), : ,
:
, , , () ,
:
, : , ,
:
,
, , 322
: ,
: , ,
,
: 797
.
,
:
1919 . 3
,
, 798 .
: , .
. ,
, , , : 1919 . , ,
,
: 799
1920 . 13
,
()
: ,
, : 21
, , , , :
, , : .
, ,
, : , , , 80 45 , , 60 45 : 800 : :
1920 . 7
:
,
: .
, ,
1919 .
: 801 , 800
801
798
799
323
324
797
:
1920 . 5 ,
, , : :
, , : :
: , 1920 . 10
72
, ,
: 802 ,
: 1920 .
:
25 .
802
325
. , . :
: :
, , : 803
: .
, ,
: 804
,
,
: , , , : 805
:
,
, :
, ,
:
803
804
805
326
: 13
,
,
,
: 806 , , (
..) : 807
, ,
, :
, : 808
: , , : 809 , 1920 .
1921 . , 1919 . , 1920 . 13 806
809
807
327
, 810
() :
: ,
,
:
:
1921 . :
( ) : :
,
, ,
: 811
. ,
,
, , ,
, : 812
( )
810
811
812
328
: ,
,
. . : 813 ,
,
:
, ,
:
: . , .
,
: 1920 . ,
: 814
. : 5 ,
,
, : ,
: 815 .
,
() : ,
, ,
: 816
,
: , ,
,
, :
:
, 23
, :
:
,
15 ,
, , :
, , :
, , ,
, : , , , ,
, , , , , , , , : , , , ,
: 817 ,
: , ,
: 818
1918 1921 . ,
4245 %: . 1917 . 5070, 1922 . 2737 : 819
813
815
816
814
329
817
818
819
330
)
,
,
: , , , , : ,
, ,
,
:
11
,
: 17 . ,
,
: ,
, : 820
, , ,
:
, 1921 . 16
,
, 821 ,
: 20 . . :
, , ,
, : 822
11 1921
:
, , ,
: , 11
: . . ,
( )
: 823
:
: , 821
822
823
331
332
820
, :
: , ,
: ,
, , ,
, ,
: 824
,
, , : ,
23, , , , ,
. , ,
80000 60000 , : , , , ,
,
, ,
: 825
1921 .
1921 . 2
() -
:
9 : 4
. : . , . , . . :
, . , . , .
: 826 :
, () :
, . 16 :
1921 . 2527 . : 2,
3, 1 (. ):
, : . ,
,
, , ( 72 % ),
825
824
826
333
334
(94 % ) :
( ),
, :
() : 827
. 1921 . , 828 , ,
: 829 , , : , : : , ,
.
, ,
: 830 : , : 831
,
,
() :
, ,
, , : ,
:
,
(
),
, , : ,
:
5 : 832 , () : , ,
, : 833
,
, : 834
, . , . . , , , ,
, , ,
: 835
827
. ., , . 101102.
829
830
831
828
335
832
833
835
834
336
:
,
1921 . 21 ,
,
() , , :
:
.
1) ( 1917 .
82775 , 10305 , 6335 , 7542
):
2) . , , , :
( )
, ,
,
:
3)
:
4) 1919 . 917 :
,
, ,
: , -
. . .. 836 . , :
: 1921 .
27 //
,
,
. : 7
: 6 , 1
, ()
,
: 837 ,
: , 16
: 838 ,
, 5
: 1921 . :
: , ,
:
337
338
836
838
837
19181921 .
:
, ,
: 1918 1921 .
40 . , , , : ,
, , 1920 . , 1921 .
,
1921 . , : 839
,
, () ,
(,
, ),
, : ,
, ,
:
, 1921 .
:
839
339
, , , :
1921 . ,
, , , : : 1921 . :
, :
, . , , : 840
.
:
, , , : : ,
,
( ):
,
, : , 1921 . ,
11 ,
:
340
:
. . , ,
: , , ( ..) , , , , ,
,
: ,
, : 841
, 1921 .
: ,
: 842
, 1921 . : , ( ) :
: , ,
: 843
,
(
), -
: . ...
, , ,
, 75% . : 844
1921 . 57 ()
16
( ) :
.
,
: , ,
, . , ,
: , , , 1921 . 27 ,
. ,
: 845
: -
-
:
:
840
844
841
845
842
843
341
342
, ,
. : , , 846 ,
, ,
, ,
:
, . , ,
,
:
,
7 ()
: ,
: :
: ( 113) ,
: 1921 .
7 6- -
: 847
( ) ,
,
: 75 , 15 , ,
, , , ( ),
350 . : , () 1921 . 7 :
,
,
: , , , : ,
, , ,
, , , , , , : , ,
, : 848 ,
:
846
343
847
344
, : ,
:
1921 . 6 :
,
: ,
: , ,
, :
, , ,
, ( ), () (
):
, : , :
, , , , , ,
, , ( ): 849 ,
,
848
849
345
:
, ()
7 , :
,
1921 . 6 :
: ,
, :
1921 . , ()
27 , 1921 . 1922 . : : . 1922 . 21
, , : 850
,
( ) : 851 850
851
346
,
: 1922 .
: ,
( . )
1923 . : 852
1921 . 6
: 1923 . 6
: 1923 . 30
: . :
. , . , :
, (
) : ,
852
artanuji,
1998,
7,
gv.
29-30.
347
: 853 ,
: , . , , 1923 . 5: 854
, 1920 30 :
19171921 .
.
1917 . : ,
, ,
,
:
:
1918 . :
, , :
:
853
854
348
, , : 19181920 .
: :
,
, :
1921 . ` :
, ,
: 19211922 .
, : .
: 1920
, :
349
:
. . . 2
, I (. . . 786764) : . . . 63
:
I (. . . 189160 .)
, : :
428 . : 7 : 10 ,
11
: 12 ,
,
() ( )
:
: 1266 . : 1587 .
( ) (, )
():
:
, , ,
: 4-
,
: 1618 . :
, -
350
:
19 : 1828 . . .
: 1830 .
, , ,
7300
, ( )
60 50 :
: 1716 (. 1011 . ) ,
639 179 58 :
1840 . ,
, , 1846 . , 1874 . :
18411843 .
,
( ) 89 :
. 1886 .
110 , 10 63,8 , 46386-, 72,7% :
10,7% , 10,4%, 5,8%:
: ,
: 1830 .
,
:
1856 . . : 1870 .
, 1880 .
, 1889 . , :
19 . .
:
() :
, ,
,
:
, , ,
, , ,
, :
1918 .
:
80 . 3540 . :
:
: ,
(19181920)
:
(. , .
, . ),
,
:
, , 1921 . ,
351
352
: 1921 . 6 ,
:
1921 . 6
: ,
:
, , : ,
1925 .:
1925 . , . :
,
:
: 37 1925 .
, : :
: , ( , 12 ), 1926 .
10
:
,
, : -
, ,
37
: 855 ,
, 37
,
: 80 1012 , , ,
: .
:
, () ( ..): , , ,
,
:
()
, (. )
:
, :
,
: , 1925 . , 856 , -
353
354
855
, 1926, 12 .
856
, , : 857
. ,
:
: 858
10 . () ,
: , : 1927 .
13
, 1929 . 18 :
: , : (
) 80
:
, : 859 , 1933 . ,
: 860
, , :
, :
, , ,
, ,
: 1930 :
( ): 861
, ,
:
1930 . ( ) :
:
, , ,
: , 12684 ( ) 7788, 61,4 %: 862
, -
857
859
861
355
356
858
1944 . , ,
: :
, :
:
, 19461949 . , ,
:
195070
,
,
: ( ) 1989 . 1917 .
105 :
1989 .
(, , , ) : ,
: , :
:
: 862
:
, ,
1990 . , :
,
: 21 , , :
, , ,
,
: ,
: : ,
, , , :
: , ,
, , :
2000 . :
,
, :
: -
357
358
: :
:
:
, :
, , 100
100 (95 % , ,
30
60 . )
,
,
:
, , ,
, ,
: , , , : , ,
, , , , : , , ,
, ,
: 863
:
1919 . . 1918
: , .
, : , : :
, : 864
. , 1920
, ,
, , , : ,
, , : : ,
,
,
:
.,
864
359
360
: 865
XIX XX .
/ /
// // ,
. II . .
I /786-764 . . ./.
VI-III . . .
. I /189-160 . . ./
, , ,
.
.
428 .
. VII . . X
,
XI ., -,
. XII .,
/-/ / /,
.
, 1266 .
- , 1587 .
- /
361
/, //.
362
1840 . ,
, , ,
. ,
- , -
IV .,
, 1874 . .
/ /,
.
1841-1843 .,
-, (
XVI-XVIII .,
) 8-9 .
1886 . 110 ,
10 . 63,8
, ,
, 48386 .
, (
/ XIX ./
/ 1828-
1917./ XIX
. XX . ,
. XIX . 2392,86 .
(249255 ) 2723,12 . .
1828
. . -
..
. 1830 . 7300
1886
46386
3735
6674
102
53
6824
14
63788
1894
49807
3714
7272
56
52
4962
65869
1897
48403
6322
4750
35
22
6827
910
67269
1914
81014
6905
7185
3036
19
98159
,
, /
/,
60
50 .
.
, ,
:
1886
72,7%
5,8%
10,4%
0,1%
0,08%
10,7%
0,02%
1894
75,6%
5,6%
11%
0,08%
00,7%
7,5%
0,09%
1897
72%
9,3%
7%
0,05%
0,03%
10,1%
1,3%
179 ,
1914
82,5%
7%
3%
0,01%
7,3%
58 .
363
.
364
. 80 . , 30-35 . . .
82,5%, , ,
1918 ., ,
, ,
6-10%.
- , 1918 .
- .
(1918-1920 .)
, .
1830 .
(. , . .),
1856 . .
1870 . ,
, ,
80- . -
1921 . ,
, 1889 . - .
XIX . . - .
, 100
, 30
- . ,
. , , -, ;
, ,
( ) .
100-
60-
).
/ 1917-1923 ./ ,
1918 .
,
365
(95%
366
SUMMARY
ASHOT MELKONYAN
JAVAKHK IN THE 19th CENTURY
AND THE FIRST QUARTER OF THE 20th CENTURY
In Chapter I (Javakhk in Ancient and Medieval Times) a special
attention is paid to the history of Javakhk - one of the nine gavars (regions) of
the ashkhar (province) of Gugark in the north of the Kingdom of Great Armenia.
In the second millennium B.C. it constituted a part of the state formation of
Hayasa. In the first millennium it is mentioned in the form of Zabakha in the
cuneiform inscriptions of King Argishti I (786-764 B.C.).
In the 6th 3 rd centuries B.C. Javakhk was one of the northern gavars
of the Eruandid Kingdom. King Artashes I (189-160 B.C.) again reunited
Javakhk, within the province of Gugark, with the Armenian Kingdom and it
remained a part of it until the fall of the Arshakid dynasty. At the time of the
Arshakids the gavar was mentioned as a domain of the Vardzavuni princedom.
In 428 A.D. the Sasanians included that region into the Persian state and
later, in the second half of the 7th century it was conquered by the Arabs. In the
10th century it formed a part of the Armenian Bagratid Kingdom and after its fall
in the middle of the 11th century, for a short period, it was submitted to the
Georgian Kingdom up to the time of the Seljuk-Turkic invasions. Since the end
of the 12th century Javakhk with its Tmuke castle (Tmka-berd) and Akhalkalak
(New Town) among other gavars of Northern Armenia was given to the
Armenian Zakarians as a hereditary domain. Zresk was an Armenian spiritual
center of that region.
After the fall of the Mongol yoke in 1266 A.D. the region became a
part of the principality of Samtskhe-Javakhk. In 1587 A.D. it was occupied by
367
the Ottoman Turks and included in the Chldr (then Akhltsikha) eyalet (vilayet,
province) as a separate sanjak (region).
From the outset Javakhk was inhabited by the Armenians. It is testified
by the Armenian, Georgian, Arabic, Turkish and other sources. According to the
Georgian historian Leonti Mroveli, at the beginning of the 4th century A.D.,
during the time of the Christian preaching of St.Nune (Georgian - Nino),
Armenian was the spoken language of the population of Javakhk.
According to the Turkish tax-lists of the16-18th centuries, the towns and
villages of Javakhk and neighbouring gavars were mostly populated by
Armenians. The same testimony can be found in the works of famous
geographers, a Georgian author, Vakhushti Bagrationi and a member of the
Mkhitarist Congregation, Ghukas Inchichyan, and others.
In Chapter II (Javakhk in the first three decades of the 19th century)
and Chapter III (The Akhalkalak gavar as a part of the Russian Empire in 18281917 A.D.) are analyzed questions concerning the history of Javakhk of the
period from the beginning of the 19th century until the first decades of the 20th
century. At the beginning of the 19th century Javakhk with other gavars of the
Southern Caucasus appeared in the sphere of the foreign policy of the Russian
Empire. In July of 1828 the troops under the command of general I.F.Paskevich
conquered Akhalkalak - the center of Javakhk. In 1830, 7300 Armenian families,
headed by Karapet Archbishop Bagratuni, migrated from Erzerum, Bassen,
Baberd, Derjan and other gavars of Western Armenia and settled in the region of
Akhaltskha, Akhalkalak and Tsalka (gavar Trekhk of the historical province of
Gugark), reconstructing and founding more than 60 villages and 50 churches.
Owing to that migration the former Armenian image of Javakhk was restored.
58,000 Western Armenians settled alongside 1716 local Armenian (about 1011,000 people), 639 Muslim and 179 Georgian families.
368
Imeretian province, then - in the Tiflis province and in 1874 became a self-
in number. On the eve of the First World War, owing to high birth-rate, the share
dependent gavar.
parts of Russia settled in the southern part (nowadays the Ninotsminda region) of
The percentage ratio of the Georgian and Russian population mainly remained
villages began to play an important role in the grain and meat production.
At the beginning of the 30s of the 19th century Karapetyan school was
in Akhalkalak (in 1893 of the 4303 town population 4084 were Armenians).
Akhalkalak formed a separate uezd in the Tiflis province without
th
formed 2392,86 sq. verst (249255 desyatin) or 2723,12 sq. km. Until the First
1870 the Sandkhtian girls school was opened and in the 1880s - a Russian
Years
Armen.
Georg.
1886
46386
3735
1894
49807
1897
1914
Russ.
Greeks
Jews
Muslims
Others
Total
6674
102
53
6824
14
63788
liberating group. The Dashnaktsutiun party began to act here. The ideas of
3714
7272
56
52
4962
65869
48403
6322
4750
35
22
6827
910
67269
81014
6905
7185
3036
19
98159
Putting in comparison the data of this table, lets present the percentage
ratio of nationalities, correlated with the whole population of the Akhalkalak
gavar:
Years
Armenians
Georgians
Russians
1886
72,7%
5,8%
10,4%
1894
75,6%
5,6%
1897
72%
1914
82,5%
Greeks
being Western Armenians themselves, kept their links with the land of their
ancestors - the province of Erzerum. Javakhk gave such famous national figures
as Hovhannes Kajaznuni, Hamo Ohanjanian, Ruben Ter-Minasian, Ruben
Darbinian, writers Vahan Terian and Derenik Demirtchian, poet Jivani and many
others.
Jews
Muslims
Others
0,1%
0,08%
10,7%
0,02%
11%
0,08%
00,7%
7,5%
0,09%
show that in 1918 the most of the population migrated to the Bakuriani forest and
9,3%
7%
0,05%
0,03%
10,1%
1,3%
7%
7,3%
3%
0,01%
the Tsalka region because of the Turkish invasion in the Akhalkalak region. 3035,000 Armenians of the migrated 80,000 died. At the end of November, after the
Turkish troops left the region, Menshevik Georgia claimed the Javakhk territory.
369
370
In December the Armenian-Georgian war for Akhalkalak and Lori ended by the
mediation of Britain. Though Javakhk was put under Georgias control by the
1.
persistently applied efforts to return it within the borders of the Motherland. The
leadership of Soviet Armenia (Al.Bekzadyan, Al.Myasnikyan and others) to meet
l.
1. 1. : 1737, 10195:
1. 2. , 156, 131:
1. 3. , . 105, 13, . 192:
1. 4. , . 58, . 188, . 64, . 506, 507,
. 68, . 411, . 86, . 269, . 90, . 56, 69, . 91, . 150,
. 129, . 68, 188, . 257, . 304 (.):
1. 5.
. 163, . 305:
. 163, . 1010, 1012, 1016, 1022, 1028, 1136, 1173, 1176,
1179, 1180, 1181, 1182, 1183,1185, 1187, 1188, 1192,
1206, 1216, 1218, 1223, 1227, 1230, 1231, 1250, 1252,
1262, 1367:
. 163, . 1292, 1310,1331,1344,1367, 1403, 1415, 1424,
1476,1507,1509:
. 163, . 66, 77, 78, 79, 90, 102, 119, 134, 136,161:
. 163, . 264:
1. 6. , . 99, . 11, 41:
1. 7. , . 166, . 906, 1170:
1. 8. , . 142, . 170:
1. 9. , . 54, c. 13 (1), 13(2),
other Armenian territories, giving them to Soviet Georgia and Soviet Azerbaijan.
Soon the former Akhalkalak gavar, within the borders of the Georgian SSR, was
administratively divided into the regions of Akhalkalak and Bogdanovka (now
Notsminda).
Nowadays historic Javakhk, with its two regions is mainly Armenian
populated with 100 villages and more than 100,000 people (95% Armenians).
There are about 30 Armenian villages with 60000 population in neighbouring
regions of Akhaltskha, Aspindza and Tsalka. Javakhk is a homogeneously
Armenian populated region out of the Republic of Armenia and notwithstanding
social-economic and political hardship, it preserves its Armenian originality.
ll. ( )
1. 10. 35, . 1, . 103:
1. 11. . 53, . 1, . 2418, 2961, 3230, 3800, 3805, 3809, 3814, 3820,
3828, 3833, 3839, 3848, 3850, 3856, 3859, 3892, 3893, 3931,
3964, 3993, 3998, 4002, 4077:
1. 12. . 56, . 1, . 3245:
1. 13. . 114, . 2, . 3:
1. 14. . 200, . 1, . 17, 56, 104, 191, . 2, . 165:
1. 15. . 206, . 1, . 2, 84:
1. 16. . 276, . 1, . 104:
371
372
lll.
( )
X.
( .)
1. 35. . 1263, . 1, . 974, 1192.
1. 36. . 1268, . 1, . 9.
1. 37. . 1377, . 1, . 5, 29.
lV.
( )
1. 21. . 1, . 1, . 122 :
1. 22. 1, . 2, 7:
V. ( )
1. 23. 1, . 1, . 27, 28, 54, 242, 264, 389:
Vl.
1. 24. . 3674, 3701, 3709:
Vll.
()
1. 25. 2, , 1, 4, 26,
28, 79, 89, 1990, 2236, 2542, 2575, 2594, 3396, 4587, 4619.
1. 26. . 7, . 11, . 1.
1. 27. . 11,
, . 418, . 713.
1. 28. . 16, , . 1, . 436,
1661, 2973, 2981, 2985, 10766.
Vlll. ()
1. 29. . II3, . 3, II19, . 1.
1. 30. . III6, . 4, 13, . 17.
lX.
()
1. 31. . 20, . 1/47, . 549.
1. 32. . 114, . 2, . 63.
1. 33. . 450, . 1, . 276, 403.
373
2.
)
2. 1. , , ., 1973:
2. 2. , , ., 1983:
2. 3. .,
1828-1830 . , , 1973, 2, 135-146:
2. 4. , , . , , 1894:
2. 5. . , :
, . , . , ., 1984:
2. 6. , . 1, , . ,
.,1966:
2. 7. , . , , 1870:
2. 8. , , .
, ., 1999:
2. 9. ,
, . . , . ,
., 1961, . , ., 1964, . , , ., 1967:
2. 10. , . .
, , ., 1950:
2. 11. , . .
, (1401-1450), ., 1955:
2. 12. , 2 (14511480 .), . . , ., 1958,
2. 13. , , .
, ., 1994:
2. 14. 1918-1920 . (
), , . 374
, . , . , . , . , ., 2000:
2. 15. (1828-1923),
. . , . . , ., 1972:
2. 16. (1601-1620), .
, . , . , ., 1974:
2. 17. , , ., 1989:
2. 18. , , . . , ., 1996:
2.19. . , . - . , ., 1982:
2. 20. , , , . -, ., 1982:
2. 21. , 13-18- ., . .
, . 1, . 1951, . 2, ., 1956:
2.22. , ,
. , .,
1991:
2.23. , , ,
1898:
2.24. ,
, 1861:
2. 25. , , 1860:
2. 26. , , , 1881:
2. 27. , , 1912:
2. 28. , ,
, 1832:
2. 29. , , . , , 1853:
2. 30. ,
, 1893:
2. 31. , , , , , 1873:
2. 32. , , , . . , ., 1986:
2. 33. , ., 1942:
2. 34. ,
. , 1885:
2. 35. . , . 1, ., 1940:
2. 36. , .
-, . -, .,1934, . , ., 1955:
2. 37. (1207-1318),
. , ., 1971:
2. 38. , , , 1871:
2. 39. 1829-1830
. , , 1974, 3, 83-96:
2. 40. , ,
. , ., 1987:
2. 41. ., (16-19- ), ., 1999:
375
376
)
2. 42. ,
(), . 112, , 18661904.
2. 43. VIII ., , . 3,
., 1978.
2. 44. (19131919),
(, . ., . ),
., 1995.
2. 45. . , . 2, . 1887, . 195.
2. 46. , , ., 1976.
2. 47. , , ., 1933.
2. 48. .,
(. , http:caucasia. iatp. org.
ge/N1/RusResume/Janiashvili. htm):
2. 49.
. ., . . ,
., 1973.
2. 50.
, politika, Jurnali, Tb.,
1998, N 4-6, gv. 4-30.
2. 51.
, ., 1919.
2. 52.. , ,
( , 1919):
2. 53. ,
, . V, ., 1985.
2. 54. 1918 .
, ., 1970.
2. 55. . ., . .,
(II . Vlll .), , . 3, ., 1982, .
237244.
2. 56.
18281830 ., , 1977, N 3, 123:
2. 57. . . . . , . 1, 18011813, ., 1972, . 2,
18141830, ., 1978.
2. 58. ,
, . . , 1, ., 1947, ():
2. 59.
(18301870), , . . . .
, ., 1993.
)
gurjistanis vilaieTis didi davTari, wigni 2, Tb., 1941, w. 1, 1947.
Turquli teqsti gamoxca, Targmani, gamokvleva da komentariebi
daurTo sergi jiqiam, w. 3, gamokvleva, Tb., 1958.
uxtanesi, istoria gamoyofisa qarTvelTa somexTagan, somxuri
teqsti qarTuli TargmaniTa da gamokvleviT gamosca zaza
aleqsiZem, Tb., 1975.
qarTlis cxovreba, t. I, Tb., 1955, t. IV, Tb., 1973.
Cildiris eialeTis jaba davTari. 1694-1732, Tb., 1979.
377
3. , ,
,
)
3. 1. ., , ., 1972:
3. 2. ., , ., 1987:
3. 3. ., , , 1890:
3. 4. ., , . 1, :
3. 5. ., : ( ), , 1910:
3. 6. ., , ., 2001:
3. 7. ., , ., 1976:
3. 8. ., (18291830), ., 1891:
3. 9. ., 1918 ., ., 1997:
3. 10. ., . , ., 1997:
3. 11. ., , , 1: 260000, ., 1995:
, 1:400000, ., 2002:
3. 12. . .,
, 1999:
3. 13. , , . , . , . , . , . , . , . , , 1992:
3. 14. . ., 19171923 ,
., 1999:
3. 15. ., , 4, ,
1909:
3. 16. ., (), . , ., 1999:
3. 17. ., ., , ., 2001:
3. 18. . ., , ., 1978:
3. 19. ., , ., 1997:
378
3. 20. . ., , ., 1994:
3. 21. . ., 19 , ., 1989:
3. 22. ., , ., 1995:
3. 23. ., , ., 1963:
3. 24. ., . ,
, . 1, ., ., 1971:
3. 25. .
18811911, , ., 1911:
3. 26. .,
19 , . ., . 1894:
3. 27. ., ,
, 1992:
3. 28. . ., 1920 . , ., 1997:
3. 29. ., 1318 , , ., 1990:
3. 30. . ., 16-18- ., ., 1980:
3.30. ., . , ., 2002
3. 31. . , 19141917, , 1924:
3. 32. ., , . , , 1902:
3. 33. , ., 1969:
3. 34. ., , . ,
, 1806:
3. 35. .,
( ), , 1914:
3. 36. ., , ., 1995:
3. 37. ., , , , ., 2001:
3. 37. ., - , ,
3. 38. ., , . 1, ., 1983:
3. 39. , , , 1, ., 1926,
2, ., 1927:
3. 40. , , . 3, ., 1946:
3. 41. , , , 1919:
3. 42. ., . . . 1517 , .,
1998:
3. 43. .,
, , 1968:
3. 44. ., , .,
2000:
3. 45. ., , . I, 1, ., 1998:
3. 46. ., , . 3, ., 1994:
3. 47. .,
(19141917
.), ., 1999:
3. 48. ., , ., 1995:
3. 48. 2002, , .
, . , ., 2002:
3. 49. . ., , ., 1997:
3. 50. . .,
19141916 ., ., 1965:
3. 51. , . , 1993:
3. 52. ., ,
., 1998:
3. 53. , . .,
. ., 1981:
3. 54. , ., . 18, , ., 1971
1984:
3. 55. ,
. ., . ., . ., . 15, ., 19862001:
3. 56. , 4
( ) , , 1961,
110:
3. 57. ., , , , 1894:
3. 58. , 8
, . , ., 2000:
3. 59. , , . , ., 1993:
379
380
3. 60. , , , 2002:
3. 61. . .,
1918 . , ., 1984:
3. 62. . .,
19181945 , ., 2002:
3. 63. ., , 2, ., 1959:
3. 64. , , , 1972:
3. 65. ., , . , ., 19771985:
3. 66. ., , ., 1936:
3. 67. ., , ., 1940:
3. 68. ., , . , ., 1960:
3. 69. . ., , .,1980:
3. 70. ., 1917. , ., 1997:
3. 71. ., . 19 ( ), ., 1994:
3. 72. ., , , .,
1998:
3. 73. ., . , ., 1999:
3. 74. ., , . , . , 1885:
3. 75. . ., , , ., 1998:
3. 76. . .,
(18011917), ., 1970:
3. 77. . ., , . 1, ., 1977:
3. 77. .., -, . ,
, 1992
3. 78. ., , . , ., 2000:
3. 79. .,
1784, . , ., 1984:
3. 80. ., , .,1990:
3. 81. . ., , ., 1947:
3. 82. ., , 1871:
3. 83. . ., . , ., 1987:
3. 84. , , . , ,
1982:
3. 85. ., 1918 .
, ., 1992:
3. 86. . ., (19141918), ., 1964:
3. 87. ., , ., 1996:
3. 88. ., , ., 1999:
3. 89. , , ., 1999:
3. 90. ., , ., 2000:
3. 91. . ., , , ., 1996:
3. 92. ., , . .
, , 1851:
3. 93. , ., 1964:
3. 94. ., . . , ., 1992:
3. 95. ., , . 1993:
3. 96. ., , , ,1973:
3. 97. ., , , 1857:
3.97. ., , . , ., 2001
381
382
)
3. 98. ., ?, .,
1996.
3. 99. . ., 19141917 ., ., 1971.
3.100. , . , . 3, ., 1891.
3. 101. . ., (
).
. . . , ., 1983.
3. 102. ., ,
. 1, . 1, ., 1881, . 5, ., 1887, . 6, ., 1888.
3. 103. . ., , ., 1914.
3. 104. , , ., 1835.
3. 105. . ., , .,
1901.
3. 106. , , ., 1850.
3. 107. , ., ., 1999.
3. 108. 18281829 .,
. 12, ., 1836 ,
1843.
3. 109. . , . 1, ., 1914.
3. 110.
, ., 1896.
3. 111. . . ., , . 1, ., 1910.
3. 112. . , . 2, .,
1962.
3. 113. ,
, . 4, ., 1836.
3. 114. . .,
XVIII , ., 1970.
3. 115. . . , . 3, ,
1917.
3. 116. ., , ,
, . 1, . 3, ., 1885,. . 4, . 14, ., 18871888.
3. 117. . ., 1829
. // . ., . . ., . 4, . 6,
, 1978.
3. 118. , . , ., 1835.
3. 119. ., , ., 1999.
3. 120. .,
18281829 ., . 1, ., 1836.
3. 121. . ., , ., 1969.
3. 122. . ., , . . ,
., 1971.
383
3. 123. ., , ., 1918.
3. 124. . ., 16761918 ., ,
, 2000.
)
3. 125. aspinZa. samcxisa da javaxeTis sazRvarze, axalcixe, 2000.
3. 126. axalcixeyarsi (simpoziumis Sromebi), axalcixeyarsi., 2001,
3. 127. berZeniSvili d., narkvevebi saqarTvelos istoriuli geografiidan. zemo qarTli Tori, javaxeTi, Tb., 1985.
3. 128. berZeniSvili d., javaxeTis istoriuli geografiis sakiTxebi,
Tb., 1975.
3. 129. boWoriZe g., mogzauroba samcxejavaxeTSi, Tb., 1992.
3. 130. gurjistanis vilaieTis ruka, Tb., 1953.
3. 131. TeTvaZe S., TeTvaZe o., somxebi saqarTveloSi, Tb., 1998.
3. 132. lomsaZe S., samcxejavaxeTi, Tb., 1975.
3. 133. quTaTelaZe q., qvemo qarTli. politikuri istoriis sakiTxebi
(taSirZoragetis samefo; orbelTa gvaris istoria), Tb., 2001.
3. 134. ciskariSvili v., javaxeTis epigrafika rogopc saistorio wyaro,
Tb., 1959.
3. 135. javaxeTi. istoriulxuroTmoZRvruli gzamkvlevi, Tb., 2000.
3. 136. javaxiSvili iv., saqarTvelos sazRvrebi, Tb., 1919.
3. 137. janiaSvili l., samcxejavaxeTis somxuri mosaxleobis yofa da
kultura, avtoreferati, Tb.,1999.
)
3. 138. Ayni Ali, Kavanini Ali Osman der hulasai mezamini defteri divan,
Istanbul, 1280.
3. 139. Birken A., Die Prowinzen des osmanischen Reiches, Wiesbaden, 1976.
3. 140. Brosset M., Voyage archologique en Transcaucasie, SPb., 1850.
3. 141. Hammer J., Histoire de lempire ottoman, t. 17, Paris, 1843.
3. 142. Hofmann S. J.,II Vicariato Apostolico Di Constantinopoli, 14531830.
3. 143. Hovannisian R. G., The Republic of Armenia, vol. 1, Berkeley, Los
Angeles, London 1971, vol. 2, vol. 3.
3. 144. Kurumu, c. 15, ekim Ankara, 1951, sayi 60.
3. 145. Markwart J, Das Itinerer von Artaxata nach Armastica, Wien, 1920.
3. 146. Markwart J., Skizzen zur historischen Topographie und Geschichte von
Kaukasien, Wien, 1928.
3. 147. Pitcher D. E., An historical geography of the ottoman Empire, Leide E.
J. Brill, 1972.
384
3. 148. Smith E., Researches of the rev. E. Smith and rev. H. G. O. Dwight in
Armenia including a Journey through Asia Minor, and Georgia and Persia,
vol. 1, Boston, 1833.
3. 149. Ubicini M. A., Lettres sur la Turquie, Paris, 1853.
3. 150. Varandian M., Le conflit armnogorgien et la guerre du Caucase, Paris,
1919.
4.
)
4. 1. , , 1992, 24 :
4. 2. , , , 1896:
4. 3. , , , 1999, 24 , 106114:
4. 4. , , 1920, 16 , 57:
4. 4. , , , 20012002:
4. 5. , , 1889, 31 :
4. 6. , . , 1903, , 434440:
4. 7. , , 1885, 21 , 28 , 31 ,
367368:
4. 8. , , 1898, 1 :
4. 9. , , 1887:
4. 10. (), , 1977, 2,
1992, 1, 201204:
4. 11. (), ., 1973, 2,
135146, 1977, N 3, 122:
4. 12. , , , 1998, . 1:
4. 13. , 1964, 18 :
4. 14. , , 1926, 1, 1999, , 16:
4. 15. , , 1980, 3, 3942:
4. 16. , , 1919, 22 , 33, 1919, 28 ,
3435, 30 , 36:
4. 17. , , 1918, 19 :
4. 18. , , 9 , 1919:
4. 19. , , 1995, 6, 1996, 1, 1419, 1998,
123, 1216:
385
386
5.
4. 43. , , ., 1991.
4. 44. , (), 8, ., 1873, . 185.
4. 45. , ., 1916, . 1689
1692.
4. 46. , ., 1851, N 56.
4. 47. () 1846 ., ., 1845, 1851 ., .,
1850, 1852 ., ., 1851, 1862 ., ., 1861, 1873
., ., 1872, 1874 ., ., 1873. 1882 ., ., 1881,
1886 ., ., 1885, 1887 ., ., 1886, 1891 ., ., 1890,
1907 ., ., 1906, 1915, ., 1914.
4. 48.
(), . 1, ., 1885, . 101, .
3, ., 1886, . 1282.
4. 49. , ., 1892, . 2, . 462478.
4. 50.
(), . 1, . 1, ., 1881, 6980, . 7, . 1, .,
1889, . 216, 164189, . 11, . 1, ., 1891, . 182216,
. 17, . 1, ., 1893, . 90103.
4.51. (), . 1, . 2, .,
1887, . 158, 60231, . 2, . 93192, . 3, . 1, ., 1888, . 1
384, . 4, . 2, . 1135, . 5, . 1, . 157357, . 5, . 2, . 73
149, 151337, . 25, ., 1898, . 1133.
4. 52. , . 2, ., 1887, .
195.
4. 53. artanuji, axalgazrda istorikosTa samecnieropopularuli
Jurnali, Tb., 1998, 7.
4. 54. axali saqarTvelo, Tb., 1998, 4344
4. 55. erToba, Tb., 1918, 19 ivlisi.
4. 56. mnaTobi, Jurnali, Tb., 1997, 5.
4. 57. moambe, akad. janaSias saxelobis saqarTvelos saxelmwifo
muzeumis "moambe", N XX, Tb., 1958.
4. 58. mogzauri, Tb., 1901, 11.
4. 59. politika, Jurnali, Tb., 1997, 1, 1998, 4-6.
4. 60. qarTuli sabWoTa enciklopedia, saqarTvelos ssr, Tb., 1981.
4. 61. qarTuli folklori, Tb., 1995.
387
)
5. 1. ., , , 1928, , 2:
5. 2. ., , , 116163:
5. 3. , , , 1919, 22 , 33:
5. 4. , , , 1918, 27 , 125:
5. 5. ., , , , 1876,
, 1, 1877, 3:
5. 6. ., , , .
4 , ,
2000, 1112:
5. 7. ., , (), . 1, ., 1974, 196:
5. 8. ., , , . 1, 197198:
5. 9. ., 18291830 .
, , 1974, 2, 91100:
5. 10. ., 1919 . , , , 2, 98103:
5. 11. . ., 18301930 ( ), , 1998, 2, 97114:
5. 12. ., 18291830 .
, , 1997, 2, 285294:
5. 13. ., , , 1998, 23 :
5. 14. ., , , 1997, 9, 14, 19, 24, 29, 34, 44, 48, 53, 58, 63, 81, 86,
91, 96:
5. 15. ., 80. , 1998, 27 , 7:
388
5. 16. , , 1885, 31
, 367368:
5. 17. ., , , 1977, 2:
5. 18. ., , , 1967, 1, 117124:
5. 19. ., , , , , 2002,
166176:
5. 20. ., , , 1998, 112, 325344:
5. 21. ., , ,
, , 1999, 24 , 106114:
5. 22. ., , , , , 2002, 3995:
5. 23. .,
, , , , 2002, 96107:
5. 24. ., , , ., 1996, 7:
5. 25. ., , ,
19 . , , 1988, 5:
5. 26. ., () . 1, ., 1990, 98:
5. 27. ., , , , .,
1996, 24:
5. 28. .,
(16
18 ), , , . 2, ., 2001, 2640:
5. 29. ., () . 1, 99:
5. 30. ., , , ,
25:
5. 31. ., () . 1, 99100:
5. 32. ., () . 1, 100:
5. 33. ., 19 ,
( ), ., 1998, 4556:
389
390
5. 45. ., ,
, 1998, 20 :
5. 46. .,
, , , 1993, 25132:
5. 47. . ., , , 1992, 1,
201204:
5. 48. ., ( ), , 1999,
, 16:
5. 49. ., , , 1980, 3, 3942:
5. 50. . ,
,
. . , ,
, 1998, . 1:
5. 51. ., , , 1928, 12 11
, 671696:
5. 52. ., , , 1928, 28 , 1929, :
5. 53. , , , 1936,
, 1:
5. 54. , , , , 1926, 1:
5. 55. , ,
, 1903, 1, 181185:
5. 56. ., , , 1999,
, 16:
5. 57. ., , 1918 . , , 1989, 14 :
5. 58. . ., 17 , , 1, .,
1960, 285301:
5. 59. ., , ,
1894, 7-8 1066-1088:
5. 60. ., , , , 193198:
391
)
5.
61. . ., ,
(), . 5, . 1, . 157357.
5. 62. ., , (), . 11, . 1, ., 1891, .
195201.
5.62. , , ,
., 1892, . 2, . 462478.
5. 63. . .,
, (), . 1, . 3, ., 1887, . 1279.
5. 64. . .,
(), . 3, ., 1886, . 1282.
5. 65. ., , (), . 11, . 1, .,
1891, . 201204.
5. 66. .,
, (), . 17, . 1, ., 1893, . 90103.
5. 67. ., , (), . 11, . 1,
., 1891, . 210216.
5. 68. . .,
( ), akad. janaSias saxelobis saqarTvelos
saxelmwifo muzeumis "moambe", N N XX, Tb., 1958.
5. 69. ., 1872 ., (),
. 8, ., 1873, . 4785.
5. 70. ., , (), .
7, ., 1889, . 164217.
5. 71. ., , (), . 11, . 1, .,
1891, . 204206.
5. 72. . .,
, (), . 5, . 2, . 323337.
5. 73. . ., ,
,
(), . 1, . 2, ., 1887, . 170.
5. 74. .,
/ , ., 1916, .
16891692.
5. 75. . ., , (), . 3, . 1, .,
1888, . 1384.
5. 76. ., , , , .,
1991, . 67.
5. 77. ., , , , .,
1991, . 6768.
392
5. 78. .,
, , . 2, ., 2001, 166179:
5. 79. .,
19181920, politika, Jurnali, Tb., 1998, N 4-6, gv. 2-3.
5. 80. ., . ,
(), . 11, . 1, ., 1891, . 182195.
5. 81. ., , (), . 11, . 1, .,
1891, . 206208.
5. 82. . .,
, (), .
5, . 2, , . 73149.
5. 83. . ., ,
(), . 2, . 84223.
5. 84. 1918 ., , 1988,
8:
5. 85. ., 1872 ., (), .
8, ., 1873, . 146.
5. 86. . .,
, (), . 25, ., 1898.
5. 87. ., (1826
1834), , 1989, 12, 1525:
5. 88. ., , (), . 11, . 1, .,
1891, . 209.
)
5. 89. arvelaZe b., "axali saqarTvelo", 1998, N 4344.
5. 90. berZeniSvili d., axalqalaqi javaxeTisai, artanuji, 1998, N 7.
5. 91. gvaramaZe i., "mogzauri~, 1901, N 11, gv. 10351036.
5. 92. svaniZe m., yarsis, Cildirisa da trapizonis eialeTebis `jaba
davTari~ (1694-1732 ww.), axalcixeyarsi (simpoziumis Sromebi),
axalcixeyarsi., 2001, gv. 65-75.
5. 93. janiaSvili l., eTnikuri procesebi samcxejavaxeTSi, Jurnali
~politika~, 1997, N 1.
5. 94. janiaSvili l., ramdenime sakiTxi mesxeTis qarTvel kaTolikeTa
istoriidan, Jurnali ~mnaTobi~, 1997, N 5.
5. 95. janiaSvili l., somxebi samcxejavaxeTSi,gamomcemeli Jurnali
~qarTuli folklori~, Tb., 1995.
)
5. 96. Abich G., Geologische Beobachungen auf Reisen in den Gebirgslndern
zwischen Kur und Araxes (), 8, ., 1873.
5. 97. Melkonyan A., Lessons of ArmenoGeorgian relations and the current
situation, 2nd ArmenianGeorgian political and intellectual dialogue,
Tbilisi and Yerevan, 1214 april, 2000, London, 2000, p. 1014.
5. 98. Melkonyan A., Pages of the EthnoDemographic History of Javakhq,
Ethnoregional policy of Armenia and Georgia. Materials of Round Table
april 1619, 1999, Yerevan, p. 7578:
866
2. 60. , 2, ., 1941,
1, ., 1947 ( ),
3, ., 1958:
2. 61. , ,
, ., 1975:
2. 62. , . 1, ., 1955, . 4, ., 1973:
2. 63. . 16941732, ., 1979:
3. 125. . , ,
2000:
3. 126. ( ), ,
2001:
3. 127. ., , , , ., 1985:
3. 128. .,
, ., 1975:
3. 129. ., , ., 1992:
3. 130. , ., 1953:
3. 131. ., ., , ., 1998:
3. 132. ., , ., 1975:
866
393
394
3. 133. ., :
( :
), ., 2000:
3. 134. .,
, ., 1959:
3. 135. : , , 2000:
3. 136. ., , ., 1919:
3. 137. ., , , ., 1999:
4. 53. , , , ., 1998, 7:
4. 54. ( ), ., 1998, 4344:
4. 55. (), ., 1918, 19 :
4. 56. (), , ., 1997, 5:
4. 57. (.
), 20, ., 1958:
4. 58. (), ., 1901, 11:
4. 59. (), , ., 1997, 1,
1998, 46:
4. 60. , ,
., 1981:
4. 61. ( ), .,
1995:
5. 89. ., , 1998, 4344:
5. 90. ., , , 1998,
7:
5. 91. ., , 1901, 11:
5. 92. ., ,
(16941732), , , 2001, 6575:
5. 93. ., ,
, 1997, 1:
5. 94. .,
, , 1997, 5:
5. 95. ., -, , , ., 1995:
395
, ,
:
: , ,
,
, :
,
:
, -
,
: (1828-1917
.)
:
1918 . ,
, 1921 .
,
,
:
1918-1921 .
. (., 1999) : 1918-1920 . ( ), ( . , . , . , . , . , ., 2000): ,
, :
396
3*
(1291 .)
() *.
()
(() ()() . . () :
:
, . 1, ,
. , .,1966, 68, . 25:
* () . :
1453 .
. , , (1459), ,
, , ,
, , , , , , , (..)
1396 .
-, , , ,
, :
, ,
, ,
,
, . . (1396):
, :
,
. . , , , 1950, 614:
397
:
,
:
4
1464 .
, , ,
, :
, , ,
,
398
, :
,
, ,
, , , , , ,
:
, , //, // () / /, // ,
:
,
:
, :
/1464/ :
,
2, 226 - 227:
1790 .
, : , , , , : ,
, 399
,
, : ,
,
:
,
, : ,
, ,
: ,
,
, :
,
,
:
119
,
,
, :
,
, :
.
:
(11):
. , : ,
. , . , ., 1984, 100101:
400
7
1781
,
(5) , (1)
, (2) (1)
:
:
:
, ,
, :
84 :
,
, /
/ :
193 :
, ,
,
:
, , ,
,
: , , , :
194 :
. , :
, . , 253254:
401
25
2000
.
, , :
.
.
,
( )
, :
25 `
1829 15
, , . 257, . 304 (., . 31)
8
1830 .
1200 ,
3000 :
, 12655 , 76000
, :
, , . 68, . 411,
. 1 , . 99, . 11, . 1:
, 10 :
,
,
,
,
:
, :
,
:
, . ) : 55 35
, 403
800 ,
, : ,
, , ,
.
, ,
:
, , 227
:
, , , , ,
, 45 , , , , , 45,
, , ,
, , ,
, ,
, , , , ,
, , , .
, , , , :
,
, ,
404
, : ,
: 4
:
:
,
, :
,
:
, :
:
28 1831
. 1 , . 1, . 27, . 1:
10
19
, ,
, ,
, ,
,
.
, , .
405
//
N 1071 29 1831
: ,
, .
()
, . ()
:
:
:
. 1 , . 1, . 28, 1
11
310
,
. 406
,
1831
25
. . .
310 130
:
. 180
: .
. .
. 180
: :
:
:
24 1831
:
. 1 , . 1, . 27, . 2:
12
407
3 165
:
.
.
, :
, .
1. .
. ,
. .
(-..)
:
2. 1 . . 2 .
(..) :
3. .
408
. , :
(- ..)
:
,
, .
,
,
.
:
.
:
()
()
1837 5-
1 ,
2
13
409
.
15 556,
, ,
,
,
,
: ,
24- 1854 .
,
, , ,
:
,
, . : ,
. ,
, ,
.
410
. . .
,
, , :
57
26 1854
1303
.
.
,
...
,
...
, . 56, . 1, . 3245, . 14:
15
14
( )
12 1854
26 57
,
,
,
,
:
,
,
411
:
, ,
: , , ,
, , , : , ,
412
, , . ,
,
:
, ,
: ,
,
, : ,
, , , :
,
210 ,
: , ,
60 :
, ,
. . ,
:
,
,
. ,
, , , , ,
, ,
,
, ,
: ,
,
, , 1838 , ,
,
: , ,
, :
.
413
414
15
1862 :
, . 53, . 1, . 3964, . 1011:
16
.
, ,
: , , ,
, : . '
,
, . , : .
,
.
:
350 ,
,
1860 .
, , ' ,
1860 . ,
,
,
,
, ,
.
,
. , '
:
' , ,
,
,
.
, , , . , , , :
,
' ,
, ' . ' , ' '. '
. ' '
,
415
416
,
,
. ,
:
. ,
:
10 , 1863 ,
:
:
, , ,
.
.
,
,
,
:
:
, . 53, . 1, . 3964, . 3031:
20 1863
.
, . 53, . 1, . 3964, . 29
17
18
417
418
.
1000 .
1880 . 13
, .
:
, ,
,
,
, ,
,
:
,
,
: , , .
700 . 50. :
, , 1000 . :
2000 . , , 419
30000- , ,
14000- , 1000 .
, 50. (700 ), :
, , ,
.
1000 . , , :
47
5 1882 .
,
()
.
:
:
, . 53, . 1, . 3993, . 163 163:
19
420
, . ,
,
:
1884 21
. .
: , :
,
, , :
,
.
, , , :
,
, .
, , , : , 421
20
25 1884 .
, ,
, . :
,
. , ,
:
422
, , ,
, ,
,
,
,
: .
:
,
, -
1880 . : ,
, -
:
, , :
, ,
: ,
, ,
,
, : ,
, :
,
( -..),
.
:
( -..) :
,
:
,
: .
, -
423
424
, . 53, . 1, . 3993, . 108109:
21
, ,
: 21 :
, ,
, , ,
, : :
,
,
:
1884 . 4
425
22
, ,
,
:
. , . :
:
: , :
.
:
:
426
, 300
:
) ,
, , 100-150
:
) , .
,
200 .
, , :
) ,
. , .
, , , , , , ,
, :
, ,
, ,
. :
) . ,
,
:
) , 1000
. ,
: ,
,
:
,
.
:
427
428
,
,
: 30 1884 .: ,
:
23
1896 :
, . , 2/3 , . , , ,
, , , , (
), ,
, , , , ,
, 1897 .
1901 . : ) , ,
: . - , , ,
, : , , ( ), , (- ..), , ( - ..) :
: , - : ) , , , ,
: ) .
, , :
:
, :
. 1) ,
, ,
, , , , ,
, : 2) , , ,
, ,
,
,
. : 3) , ,
, , . , : 4)
, , -
, , : 5)
,
, . ,
, :
: 6) ,
, , , ,
,
: 7)
,
, .
: : 8) .
,
,
9) ,
. , : 10)
,
, :
-
429
430
24
,
,
,
,
, , :
, , :
, ,
,
, :
, 431
,
:
,
, , .
,
,
:
-
-
4 1891 ,
. :
25
,
: 432
(-..) ,
,
, ,
,
:
: , ,
, ,
, ,
, , , : , :
,
,
, 3200 (- ..):
, ,
, , , : ,
: , ()
,
,
,
, , , :
433
434
, 5 , 1891
,
, . 53, . 1, . 2961, . 158159:
26
,
. ,
,
. ,
. . ,
, () ,
, :
,
, , ,
,
:
1)
()
,
. 2) 1892
: 3)
. :
,
, ,
,
,
( ..) :
435
15- 1894 . :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
16.
11.
17.
12.
13.
14.
15.
18.
,
, ,
, ,
,
, . 53, . 1, . 2961, . 264265
27
,
19
1899
NN
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
1048
86
2158
622
510
27
1810
319
130
117
54
51
50
39
496
46
2010
614
125
66
72
21
110
48
48
32
10
117
39
69
19
4
15
45
1
10
1160
489
654
171
920
422
440
390
120
48
14
9
3
3
2
2362
608
1323
221
30
394
1328
271
169
79
160
22
4
141
29
436
,
,
, .
,
700
. , , -
, 1000 , , ,
, , ,
,
:
: :
,
,
,
1100 , ,
(2000)
, , , ,
,
,
: , , ,
437
438
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
30
38
26
38
50
130
78
228
78
51
80
84
89
45
102
130
4
11
19
12
5
8
1
5
17
2
8
7
2
3
40
2
252
416
312
470
466
1038
681
960
740
451
652
793
914
480
1230
1109
1
1
1
3
74
206
696
6
2
37
110
500
100
359
118
46
73
298
16
4
1
8
12
49
11
33
14
5
9
34
, )
:
28
62
, : :
,
:
1. , 2. , 3. ,
4. , 5. , 6. , 7.
, 8. ,
9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14.
, 15. , 16. , 17.
, 18. , 19. , 20.
, 21. , 22. , 23.
, 24. , 25. , 26. , 27. , 28.
, 29. , 30. , 31.
, 32. , 33. , 34.
, 35. , 36. , 37. , 38. , 39. , 40. () , 41. , 42. (), 43. , 44. , 45.
, 46. , 47. ,
48. , 49. , 50. , 51. () . . 52.
, 53. , 54. , 55.
, 56. -, 57. , 58. , 59. , 60.
, 61. , 62. :
439
20 1912 ,
, . 53, . 1, . 3230, . 5253:
29
.
8 1918 ., , N 6
.
. .
:
1.
, . . 1
,
, , 3 . .
2000
, . ,
. 1500 .,
, , ,
,
. 100 .
80 000 . ,
,
, ,
, 10 . . .
,
.
40 . ,
.
,
:
440
.
, ,
,
,
.
, , ,
, .
,
,
.
,
.
:
,
.
, ,
3 . , ,
,
. .
, , ,
.
,
, , ,
.
2.
, ,
.
, ,
, .
, .
, .
, ,
,
.
,
, , .
441
, , , , ,
,
.
,
:
1) ,
,
,
,
. .
2) ,
, ,
.
3) ,
.
, ,
, , .
4) ,
.
5)
,
, , .
6)
, , ,
,
. ,
.
7) ,
,
.
8)
.
9) .
10) ,
,
, . .
11)
12) ,
.
442
, ,
, . ,
.
.
.
.
.
:
.
.
. .
, . 200, . 1, . 17, . 3435:
.
,
, .
,
, .
.
: //
, .
, :
,
, . 200, . 1, . 56, . 42:
30
10 , 1918 . 9
31
:
.
70 . ., 30 .
, 40
.
: , ,
. ,
,
.
200 . .
,
.
. ,
: ,
80 :
,
:
, , :
, , , 3-4
: , ,
443
444
:
.
) (- ..) :
, (- ..) , : , , : ,
: : ,
:
, ,
:
, :
. , :
) - ,
, :
, ,
: : ,
,
: , :
2/3- , , , : ,
: ,
: , :
:
: ,
,
- :
)
,
: :
: ,
, , ,
:
, , , ,
5 :
, ,
:
, :
, , -
445
446
, :
//
//
,
1 , . 1, . 264, . 12 ():
32
1 1918 .
. -
:
, ,
: ,
,
, :
. :
, . 206, . 1, . 2, . 105
19181920 .,
, ., 2000, 73:
33
-
N 740
29 N52.
,
1917
, .
, ,
.
,
,
,
, ;
[]
. ,
,
.
,
, ,
, ,
.
,
, ,
(,
),
,
( ),
447
448
.
.
. .
,
,
.
, , . 1314.
19181920 ., 7374:
. , 1919, . 451452.
19181920 ., 77:
34
36
N 73
5 1918.
:
,
.
. , 1919, . 451.
19181920 ., 75:
35
7 1918 .
,
.
. ,
, ,
,
.
.
.
.
7 1918 .
:
5 10 . .
,
,
.
, ,
,
, .
, . 34.
19181920 ., 79:
37
N 946
449
19 1918 .
450
,
, ,
.
, :
,
, ,
.
N 5599
N 5628 ,
13
.
.
.
,
,
.
,
.
,
, .
, , . 3132.
19181920 ., 8081:
38
13
13 .
451
,
,
.
:
. , : . , . , .
, ,
.
:
,
, ,
.
: ,
.
.
:
. ,
,
, ,
.
. .
.
.
, .
.
: .
: 29 ,
,
tres faible .
,
,
.
:
452
,
, .
. ,
.
, ,
,
.
: ,
,
.
,
.
.
:
,
,
. ,
,
. ,
.
,
.
: ,
?
: , , .
: ,
.
. :
800 .
600 .
:
, ,
.
, ,
, , .
. : .
. ,
, . ,
. ,
, ,
, , ,
.
:
:
,
.
: , ,
.
: ;
, , ?
: .
: .
:
.
: .
: .
: ,
,
.
. : ,
.
: , ,
, .
:
.
: .
: .
:
.
: ,
.
: .
: ,
: , .
:
.
:
,
.
: ,
, .
453
454
: ,
.
: .
.
: ,
.
: ,
.
. : ,
,
,
.
. : ,
,
. ,
.
,
, .
, ,
.
:
, .
. :
, . ,
, . ,
,
,
. ,
.
:
.
. : ,
,
.
.
:
. ,
.
:
,
, .
,
.
: ,
.
: .
.
, .
, .
,
.
:
?
. :
, , .
:
,
.
.
: ,
?
: ,
.
:
. ,
.
.
: .
, ,
,
.
: ,
, , , ,
.
:
, ,
, . , , ,
455
456
.
.
: .
: , .
: .
.
: .
.
. ,
, .
: .
, ,
, :
, . 276, . 1, . 104, . 7782:
39
1919 .
,
917 1918.
, ,
. ,
: . . . , . . , . . ,
, . . , . . , . .
, . , :
. . , . , , . , .
, . .
1. :
) , ,
24 31 . . 1918.,
.
457
,
*
)
,
25 1918 ., ,
. . :
. 29 1918. .
2.
:
1) )
:
) :
) ,
660 .
)
.
) ,
: , 24 14 . . 1919 .
2) 225 (2 ) 2 .
3.
4.
5. .
1) .
2) , 1 , , 1 ,
.
.
3) ()
.
4) , ,
.
*
458
5) , ,
.
6)
7) .
)
,
.
8)
.
9) :
. 8
.
, . 114, . 2, . 63, . 8, 10:
19181920 ., 8283:
40
13 , 1920 . . .
/ /.
, . 114, . 2, . 56, . 47:
41
1920 . 13
,
. . . . ,
. . , . . . .
:
1.
.
2.
.
3. .
4.
.
5.
10. 000 .
6.
459
,
.
7.
.
8. ,
. ,
, .
9.
.
.
-
.
1. ,
.
2. .
3. .
4.
, .
5.
.
460
6.
:
( - ..)
, ,
.
(
, ),
:
,
,
, , , , .
( ), , , , , ,
, : (
, ,
):
2.
, .
8-14 .
. ,
, , , :
3. , , ,
,
, , , ,
(, ) : 6 . , , , , ,
500 , 500 ,
2 . ( - ..) , 2. 1 . . 8000 :
4.
,
.
- , . ,
:
, , :
5. , , 80000 60000- , 20000-
( )
,
, ,
, , ,
. , , , ,
( - ..): :
, , , ,
..., , ,
, ,
, ,
,
, :
, `
,
: :
461
462
,
,
, ,
,
23 / 4 1921 .
42
1921 .
, ,
-
( -..) , , ,
, :
. .
, ( -..)
, :
. ,
, . , , , , ,
, ,
463
. ,
.
, , , 60, : , (
), : , :
(), ( -..),
, , , , , , , , , (-..), , , () , :
, ,
,
, ,
. - ,
...
, . 1, . 1, . 122, . 131:
: 1921 .
:
43
464
, . . . :
,
, ,
. . . .
, . 113, . 3, . 75, . 35:
1. .
1917.
:
82, 775
M.
1921 . 27 ,
, . : . ( ,
. 128, . 1,. 674, . 78), , :
10,305 *
6, 335 **
7. 542
.
. 13
9, 212
204
* . 2. 877
** 904
44
() 1921 . 7
16 ,
()
13
2.
, . ,
, /
/
, ,
.
. 7. VII. 1921
, , , , ,
, , , .
.
.
3.
,
.
1.
2.
45 50 .
, . .
4.
9 17 1919 .
,
.
, 1, . 7, . 45:
45
465
1.
(
6, 1)
2.
,
.
466
1
16. VII. 1921 .
:
., .,
.
, , ,
:
1.
.
: ,
:
, , :
17- 1828 .,
, , , :
, ( ):
1829
, , , ,
, 1828 1829 . 2 , : , .
, . ,
( - ..), ( ) :
: , , 15000 , ,
, (1829 .)3
: 4 , ( 7-8 ), ( 9000)
,
, : , ,
, ,
, , :
-
467
468
:
1.
2. . -
:
1. .
.
.
: , .
,
. ,
-
.
2. ,
-
,
. .
.
, 1, . 7, . 43:
46
. .
.
,
: , I 5:
, , : , , :
, : , , ,
:
,
: , : ,
, : ,
, , , : :
, , ,
: , , , ,
:
: : :
:
: : : , , , -
: ,
, ,
: :
:
:
,
: . -
,
: ,
: , (15. 000
)
,
, , 1829
: (- ..)
:
) , ,
) ,
, ) 100
( 66 ),
) : ,
, 2200 : , 1918
: ,
, , ,
, ( 1918
,
) : , , :
469
470
2.
1914
: :
, 1918 ,
, , . ,
) , ,
, ) ) . , , : ,
.
:
- 6 , ,
: ,
,
: 7 : , 8
, 60-70 , ,
: , ,
,
, , ,
() :
:
) , ,
: 1917 .
(-..) .
1916 1- (
) .
1.
83000
10000
2. . .
3.
8000
4. ()
8000
5.
1000
________________________________________________________
110000
100000
(. . )
11000
,,
9000
,,
83/4 . ,,
11/4 ,,
___________________________________________________
130000
,,
1916
. (
471
,,
,,
1918 . (
9 )
: . 1916
1- 90-95 :
1916 .- 1-
, 1918 .- 5-
,
.
3.
1917
,,
,,
,,
472
(
).
: : 1918
, - :
, , :
: , - , : ,
(
, ):
1918
( )
11 (, ) : : ( ) :
,
- , (
, , . ),
( ) . ,
: ( )
, ,
( ), :
: : , , :
, ,
, ,
473
474
60000
(. .)
8000
,,
9000
,,
8000
,,
___________________________________________________
85000
,,
, ( ) .
70,5
9,5
9,5
11
%
%
%
%10
88
.
1.
2. 12
,
() : , , ,
: , :
4.
, , :11
300-400 , (
) , , : , , :
, : :
, : : ,
:
: : : ,
: 1-5- :
,
: :
( -
),
:
- : 4- . . . ,
( , 5-6 )
:
(
, , , )
: 5- , 1918 . , 5-, : , ,
, , -
, , , : : , 1917 1918 .:
: 3-4 , 30
, 200 , , ( , .
) : ,
: :
:
2 1/4 2 1/2 (
): 1829 10-15
1918 100 . (),
1829 20-25 , 1918 250 , 8
, 9: 6-7 ,
: , :
1917 :
, 1918 ,
7-8 : ,
6 (
, ), : 90
475
476
5.
: 2-4 . , , ,
, , 1000 , :
11 ( ): 100
60 :12 150 , 9 : (
- ..), 10 , ,
, , , , , , , , , :
,
, - : : , - , 5- 5- (1918
.)
:
: ,
, :
, : , :
10
, , : , : , 1000-2000 ( ,
, , ,
10 ) ,
,
: , :
: ,
, (
) , ,
, ,
,
,
: 13
: 11 . : , (, ), : , , ,
, , , :
, , (3 100 ( -..) ),
: , :
90
, , , ,
: 1918 5- 1918 . , , : -
477
478
6.
:
, :
. , :
( - ..), 90
, ,
: : ,
, ,
,
:
: :
: ,
: , :
. . ,
,
: ( -..) ,
, , :
, ,
: ( 1918 . ) ,
:
, , , : : :
( ..) : . , ( , -
1000 ) : ,
:
(1918 . , ): ,
, (), : ,
: ,
, :
, , , : , : : ,
, ,
, ,
, , :
, (
) ,
, :
:
479
480
100 100
:
, , ( 1918 . ), , : , 1918 .
100 : ,
:
( - ..) 4-5 . : :
( )
( , ) 2 : , ,
( - ..) ,
: :
, , ( ..) : , ,
, ,
, 3-4 3-10 . ( ,
5 , 2 ):
( - ..)
( ) :
,
: - , (
): 1918 . -
:
, 100 ( 90 , ,
)
,
, , , :
:
(7-8 )
, , , :
:
: ,
,
( ) ,
, :
,
. 1918 . , 30
:
, , , : .
, : : : 1918 .
,
,
: , , ,
, ,
481
482
,
: 2535 : ( ) 1525 , ,
, , :
: ,
:
, ,
, , :
: 1919 . 6-, , , : - ( ,
- , )
()
: , ,
: ( .
,
):
:
,
, , 300 , 7-8 :
, :
.
,
483
, , 14 ,
: , , :
: , , , : , ,
, ( ) , ,
, , :
7.
(1918 .), , : 90
55 (. - ..) , ,
,
60 : (- ..) : :
,
: . ( ) , ,
, : :
, : , :
484
(-..)
. ,
, , :
. , : : ,
:
, :
, , , :
( ) ,
: 1918 . : 4- ( , ,
, ,
4- 4-)
, ,
( 15 )
(. )
( ). ,
, ,
,
( . .): , ,
: . 16 -
(. , , . . - ), .
: , , : : ( ), , ,
( )
:
( ) , , ,
,
: ( ) , , ,
: ,
: , ,
,
, ,
:
:
: ,
:
, :
(1918), , , , : .
: , ,
:
: (
):
( ): ,
, . , -
485
486
, , ,
:
60
,
, ,
: , , , , : 1919 . 1920
. 250 ( 249
7 . ):
: , ,
:
, ,
:
. , :
.
, , : ,
, :
: ,
:
.
,
: ,
: , 1921 . -
23 , 15 , , , , , :
: :
.
9 : 9 60 , , ,
:
: , 1918 . 2500
, 1000 , . :
487
488
8.
: ,
:
: ,
,
: ,
:
: ,
, : 1918 ., ,
, ,
:
:
,
, (-..) : , ,
,
: ,
:
: ( ) 70
: 4 ,
16 ( - ..) ,
, :
, , , , : : 3-4 ,
: ,
, :
, . , : ,
,
:
:
,
: : , ,
. ,
,
:
,
, , , ,
:
9.
489
1. , :
2. :
3. ,
,
:
4.
:
, - , , ( ), ,
. , . :
5. , , , , :
6. ) ,
, )
) : , : , , :
7. , ,
:
:
8. ,
( - ..) ,
, ( , ) , :
:
490
9. : ,
,
:
10. : , , ,
: :
( ), , : ( - ..), ,
, : (..) :
11. , ( ), :
12.
,
:
13.
( :
), ,
: , . , :
14. :
, 13
20 : ,
:
15. ,
, . , 70-80 -
, :
, ,
6-7 :
, :
17 1921 .,
491
492
, . 114, . 2, . 3, . 122-134:
1. :
. : ,
, , :
, ,
:
,
, : :
2. , 1830 . (17791856) :
3. 1829 ., , 1830 .:
4. , :
5.
1850, 1840 :
6. ,
:
7. () :
8. ,
(1917 . 1918 . ) :
9. :
10. :
11%, 10,5%:
11. . , ,
:
12. , :
:
:
:
,
. , 1
,
: ( - ..) : , , - ( - ..),
,
, ( ), , 2: , : , - -
: , , , : , , , , , . :
, ,
( - ..) , , , , : , , ,
, ,
, : :
, ( - ..)
:
:
, ,
, , :
3, , ,
: : , , , , : , ,
, ,
: ,
493
494
13. :
14. :
15. (19181921)
:
16.
:
47
. .
1921 . 24
. ( ), ,
, , ,4 ( ) ( - . ), . ,
,
: . , : . , : ,
, , , ,
: : , : , ,
: ,
, ( - ..) , , , , ,
, : ,
, : , ,
, , , 75% .
:
. . (. )
. . 5 . .
495
//
, . 114, . 2, . 24, . 7576
, . 1, . 1, . 122, . 129130:
. . :
1. ,
:
2. ()- :
, , :
3. :
4. ,
;
5. . . :
48
1921 . 6
. . . . . .
6 1921 . .
. . .
. . . ,
:
8456
/8030/ , ,
,
, , ,
.
798 (885,5) . 676
. 910 . 739 . . 735 .
694 . . . 492
496
: . ,
1554,
2660 ( ) ,
. / 2 .
/.
: . , . , , ,
, , ,
/ . . . /.
/. /
/ /
. 113, . 3, . 116, . 29 . 55, . 3, 10:
49
4*
30 1923 .
: . . .
. . .
: . - . ,
- . , .
. ,
. . .
: . . ,
. .
.
: . . , .
. , .
. . .
. .
. .
:
1.
1.
497
.
(
,
).
8456
(8030)
,
,
, . ,
.
, 798,
835, 676 .
910.
.
857. 899 .
1005,57, ,
855,
926,81, 924, .
966, . 915, .
1198, . 1052, . 182, . 144,
697,
695, . 566.
386
.
1554, ,
2660 ,
,
,
( 2 .
).
: . ,
,
.
.
6 1921 .
.
498
2.
.
.. :
-
,
,
,
,
.
:
,
28-
1922 .
,
.
2.
,
. . 3, 4 5
5 1921
28| 122 ,
, , ,
, ,
.
.
.
()
()
()
499
: ( )
22 1923
.
* 10 11
, ,
, ( ,
), (
) : .
, :
:
50
3
, ,
18 1929 .
. .
: : . . ., .,
., ., ., ., .
: . . .,
.
. . ., . , . . .,
. ., . .
1.
.
80 . .
13 1927 . :
61036,42,,0/41010,13,,5 1. 481,85 . 61036,52,,0 /41010,33,,0 1. 460,0 .
: 61036,15,,0/41010,40,,0,
61035,35,,0/41010,46,,5, 61035,7,,0/41010,37,,0, 61034,46,,0/41010,30,,0,
61034,25,,5/41010,23,,0, 61033,53,,0/41010,9,,0, 61033,34,,0/41010,8,,5,
61032,48,,0/41010,05,,0, 61031,15,,0/410 9,56,,0, 61030,2,,5/410 9,33,,0,
500
61028,40,,2/4109,4,,0,
61028,20,,0/410 8,54,,0, 61027,59,,4/410 8,43,,5,
0
,
,,
0
,
,,
61 27 50 2/41 8 38 6, 61027,33,,5/410 8,29,,5
61027,26,,7/4108,25,,9, ,
, 61027,15,,35/4108,36,,40,
61026,58,,70/4108,10,,50,
:
61027,5,,50/4108,30,,40,
0
,
,,
0 , ,,
0
, ,,
0 ,
,,
61 26 21 25/41 8 2 0, 61 26 7 10/41 7 52 80, 61025,58,,00/4107,47,,20,
61025,39,,65/4107,35,,45 / 1. 050 . /,
61025,37,,55/4107,20,,20, / / 61024,51,,8/4106,40,,87, 1. 145,5 . : 61023,34,,0/4107,10,,0, 61023,1,,6/4107,23,,3,
61022,30,,0/4107,36,,4,
61022,3,,6/4107,40,,0,
61022,47,,2/4107,27,,6,
0
,
,,
0 ,
,,
0
,
,,
0 ,
,,
0
61 21 34 8/41 7 48 4, 61 21 14 8/41 7 54 7, 61 20,52,,99/4108,9,,18,
/
/,61020,32,,2/4108,11,,4,
0
, ,,
0 ,
,,
0
,
,,
61 19 41 8/4108,11,,0,
61019,10,,0/4108,7,,4,
61 20 5 4/41 8 13 6,
610 18,17,,4/4107,58,,8, 61018,47,,25/4107,53,,0,
61018,45,,6/4108,4,,4,
61017,27,,5/4107,53,,5, 61016,49,,5/4107,56,,0, 61016,20,,0/4107,53,,0,
61015,58,,5/4107,52,,0, 61015,44,,5/4108,7,,5, 61015,25,,5/4108,25,,25,
61013,54,,5/4108,50,,0,
61012,7,,0/4108,24,,5,
61014,34,,0/4108,39,,0,
61011,23,,5/4108,1,,75, 61010,20,,75/4108,11,,25, 6109,9,,5/4107,40,,75,
6108,15,,5/4107,30,,75,
.
2.
18 1929
,
, . 1 (.
. N 18).
:
,
,
, 18
1929 ., .
(. 1) .
, . 112, . 2, . 1405, . 171, 174:
..3
501
) 32
) 915 ...48
)
(1618 .).62
19
) 19
..104
) 19
110
)
19 ...155
(18281917 .)
) 18281829 .
:
.....172
) 19
3060 ...198
) 19
20 :
..230
19171923 .
)
1917 .266
)
1918 . : ,
....272
)
-
(1918 . )286
)
(1918 . )....290
) 1918 . 1919 ..296
) 19191920 ...315
)
.331
..351
..362
SUMMARY367
.372
... 396
.502
....
502
1961 . 16-
: 1977 . .
4 :
1982 . :
1982-1985 . :
1989 . . 19-
:
1986 .
, , ,
: 2002
:
. 6 50 : (,
1994.)
30 , ,
2002 .
:
503
504