Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
VALLE DEL MEZQUITAL PROGRESO DE O., HGO. CLAVE CT. 13DNL0003F COORDINACIN DE LA LICENCIATURA EN EDUCACIN PRIMARIA INTERCULTURAL BILINGE
XAMBATE: EDGAR VAQUERO ZAMORA XANATE: ADN LORA QUEZADA. THOKI YA BEFI PA UN YA HNINI HA YO HKI. RATO NSDI GA YO HAKI. RA NTUDI PA RA NSDI RA HAKI HAHU NGU RA NAA NTUDI.
te ena ma befi nuna pefi da hoki, da ha pa un ra tuja hnini ra thuhu ra Llano ge ha ha nini gatho ya danga jai a de ga hahu, ne ga ya tuka batsi da ho da hahu ne da ho habu bui.ne da padi da ofo de ga hahu, nuna pefi da hoki pa da hneki un xi faxte pa da hahu ya batsi, ne pa ga handi ne ga ha xaho nu ga ha hahu un ya xanate pa njabu da hoki ya npefi pa da ja un ya tuka batsi. Nuga ra pefi da hoki da ja ndinthi ya ya befi pa da guadi yoho reta pa, pe gatho ya pa da hoki ndunthi ya mpefi hinge ma hiegi, ne nugua da ma ge xa faxte un ya ngu tudi a hahu pa njabu ma ya batsi da fadi ne da ho ne hinda bedi. Gea da hoki pa hinda tsu ora da ha de ga hahu, ne hinda thede de ma ya haki.hinge sehe ha ya ngu ntudi de ya tuka hnini mu ge gatho ya danga ngu tudi de gatho ya danga hnini nu ora bi guadi gatho ya pa da ma da hoki ya batsi ha ra mexa gatho ya pefi bi hoki gatho ya pa, habu bi tembi gatho ya dad ge da ma da handi ya pefi de ya batsi, gatho ya mpefi bi hoki ma da kuati ha ra ngu tudi.
Muntsa noya Ha monda ha nao ya nzai ya haki ya hee, petsi ya mui ya te pe gatho petsi mahyegi ya valo ko gatho ya jai ngu un ma ra ya haki, nhabu ma ra hemi de ra tsuthui, ha ra nsheni yoho. Ne ha ra nsheni reta ma na petsi ra hohya da tutuabi ra nsadi k ora haki. Pa gea ena ge ya xahnate petsi da a ha da ofo xaho ra hahu njabu ma ra hemi goho nthebe na goho natema yoho, ra xahnate petsi da hoki ya befi de ga hahu pa hinda medi nuna haki,hange ne ga padihu hanja ra hnini pa ga pahu tengu ya mfeni, hanja, hamu , pate, ko too, a ya xambate, (ena ra Ivette Arvalo ne Karina pardo)(yomo goho). Ra xahnate da honi ya befi xaho pa da pefi ya btsi k ora haki. Pa ga suhu ne hinga hopi da medi ra haki ne ge ha ya ngutudi da mpefi ko gehna pe ngu n ara materiaena ya parmetros, pa ya batsi da heti, da handi ne da una ra uenda de ra haki, nuna hemi bi nthoki pa ya ngutudi habu di a na ra haki.
SECRETARIA DE EDUCACIN PBLICA DEPARTAMENTO DE EDUCACIN NORMAL ESCUELA NORMAL VALLE DEL MEZQUITAL PROGRESO DE OBREGN HIDALGO
Ignacio El Ra pa ra denda n`ate pa ra zna Ra hnini HYODI Miza Zaragoza llano kuta pa da huadi ra hu ret`a pa. Ra xhnate Alaide Ya nsdi 1ro y 2ro TITULO DEL PROYECTO Snchez Moran Te da pefi nu ya xmbate: ge nu ya xmabate da padi ya xeni nu ya ts`ana hemi ga koi ne HANJA DE MPEFI: Po n`a ra bede ne da padi da hoki. befi Ra nsni ga hnini Ya heni Ra yoho nsini ga befi Ya nteni ga nzi Ya njutnoya Hanfe: po n`a ra mudi befi Hmfo: po n`a ra mudi befi Ga hutuabi n`a ra befi ko nu ya ts`ana hemi. Hoki n`a ra nt`ui ga thuhu pa da muntsi nuya mpefimbo ra nguntudi. Kon to da mpefi Mede: Da mpefi ko ya mengu ne ko gathoya ji 1 ya mede ga thutsuabi Mede: 2 ya mede ga xu: Da padi da hoki ya befi ko yoho ya mede ha da hma hanja bi hoki. Da hoki sehe ya befi ko ra mftsi ra mfeni Da padi pate nu ya befi ga mede, nehe hanja da hoki. Padi da hoki ya befi ga mede dega heke ko nu ya mede ngu Ya ngutnoya r`eta, nehe ts`a da hoki ngu padi. Ya ngutnoya Ya befi ga mede Ya befi ga mede ne ya mfeni ga mede Ya befi ga mede Ra nsdi pa un ra nsu ra btha Ya befi ga mede ne ya mfeni ga mede Zu ra batha habu bui. Ra nsdi pa un ra nsu ra batha: Ya ngutnoya Da padi te da pefi nubu da nja ya mbuntsi Ra batha ne ra hoga nzki Zu ra batha habu bui. NGUNTUDI Ra nsdi ga tekei Padi ge mahyoni da ntode ra noya nubu ne da huana ya nt`ote. Mpefi nzntho ko ra hnini pa da hoki ya befi pa da zu ra batha habu bui. Ra nsdi ga nthokiaye Hani ko ra bi pa da ma ya mfeni Ra nsdi ga heni Da pefi ha ra batha pa da bui xho Ra nsdi ga t`ekei Mpefi nzntho ko ya hoag mfeni pa da bui te ra entho Mpefi ko ya nangu pa da huana ya tsutui Ra nsdi ga nthokiaye Mpefi ko ra batha pa da hani ra bi pa da hma n`a mfeni Ra nsdi ga heni
MA N`A RA BEFI PA DA PADI MATSU NU YA XMBATE. Nuna befi da hoki ya hmuntsi de ga yoha ya xmbate Ya mpefi: Yoho ya njoti po n`a da ya hmuntsi. N`a ra njoti z`a. Tada n`a ra btsi da nja ra thogi pa da fote ya njoti ga mede. Nubu da fote ya njoti nepu da boni ra hmi ko ra ngu mahyegi, da petsi te ga thutsubi nu ya mede, nepu ha ra njoti z`a da yo
Ha nubu da fote ra njoti nepu da boni ya nao ya kuhu, nubye da hakui ha ra mede, nepu ts`a da yo ha ra njtoti z`a. . Ra tuka denda Hanja da hoki ra befi Ko ya koi petsi nu ya nao ya mpa nu ya btsi de jutsi ha ra tuka denda. Tada n`a daxipi n`a ra nt`ani pa da dai t ha ra tuka denda. Ra dada ra Leo petsi r`eta ma kuta mbexo ne da dai n`a ra buxa ga r`oka ne n`a ra xita ga dehe ga nanxa, da tsudi ko un ra boja ha? Da tsudi ra boja pa da dai ma n`a ya mpa Nubu da dai n`a ra ugi, ne n`a xani ra theju, hangu da juti?, hangu ra mpengi?
MA N`A RA BEFI Ya thmi: ge nu ya xmbate da mpefi ko ya mede ga heke. Ya mpefi: Ya tuka hemi ga tetudi. Ko ya tuka mehin ga tetudi, un ya xamabte da pede ya deti un n`a Maria nehe de un ra n`a eva panu ra ngtsi da pede gatho. Ya befi petsi da hoki ko ya muntsi de ga yoho o ne hu ya btsi.
Nu ra n`a Mari pa a bayo, ko hue reta ya deti ha ra toho da nthegui ko ya ntsi`tsi, nu ra n`a Lizbeth, ne ra Ana, ne ra Lalo, nehe ra Vanesa, un ra n`a ana petsi hu n`ate ya deti, ra Lizbeth honse reta ma kuta ya deti, ha nu ra Lalo petsi n`ate ya deti, ne ra Vanesa petsi reta ya deti? Hangu petsi ra Ana? Hangu petsi ra Lizbeth
Ya na o un te huni k boja ora dehe tsibi Ya na o un te huni k ora dehe tsibi Ra xithe
Ya a
Ya mfdi
nu r ayo mfdi
Ya heni
Ya nshi
Ya Ji
Ya xeni hai
Ya batsi
Ya nguntu di
Ya basji
Ya Ya nguntudi nguntudi
Batha
Batha heni
Ya tuka nguntudi
Ya nini
Bathahe ni
Ya ndapo
Ra bohi ya me
SECRETARA DE EDUCACIN PBLICA DE HIDALGO SUBSECRETARA DE EDUCACIN BSICA Y NORMAL DIRECCIN GENERAL DE FORMACIN Y SUPERACIN DOCENTE ESCUELA NORMAL VALLE DEL MEZQUITAL PROGRESO DE O., HGO. CLAVE CT. 13DNL0003F
SEXTO SEMETRE EN LA LICENCIATURA EN EDUACIN INTERCUTURAL BILINGE. PROPUESTA DE LA LENGUA INDGENA HAHU COMO PRIMERA LENGUA
Resumen
En el presente trabajo una planeacin para la comunidad del Llano una zona indgena que pretende el rescate de la cultura y el implemento de la escritura con propsitos significativos; donde especifico la importancia de la lengua indgena y la importancia de formacin de docentes bilinges competentes que sean capaces de planear adecuadamente las actividades. La planeacin vienen actividades para dos semanas donde cada semana se realizar diferentes actividades; tambin planteo la importancia de escuelas interculturales para lograr la convivencia de las distintas culturas fomentando valores como el respeto, igualdad, tolerancia. No solo las escuelas de las zonas rurales sino que tambin las escuelas urbanas que atiendan a la diversidad de cada nio Al terminar las dos semanas se realizar una presentacin de todos los trabajos elaborados, donde se les invito a los padres de familia los materiales que se realiz para la biblioteca de la escuela y algunos sealamientos para la comunidad.
10
Introduccin . Cada persona tiene un origen algunos lo saben otros lo niegan o simplemente no saben tienen sus propias formas de pensar de vivir de creer, de vestir, tienen creencias pero en la actualidad no hay respeto a las culturas indgenas son discriminados por la sociedad. A causa de la globalizacin de En la actualidad se requiere de maestros capaces de ayudar a esas culturas de apoyarlos a que se den cuenta de que ellos tienen identidad tnica y que tienen derecho aprender su lengua materna. Existe una divisin de escuelas primarias donde una es intercultural y otra es general, Mxico necesita escuelas interculturales donde se da un proceso dinmico, sostenido y permanente de relacin, comunicacin y aprendizaje mutuo. All se da un esfuerzo colectivo y consciente por desarrollar las potencialidades de personas y grupos que tienen diferencias culturales, sobre una base de respeto y creatividad, ms all de actitudes individuales y colectivas que mantienen el desprecio, el etnocentrismo, la explotacin econmica y la desigualdad social. Donde exista el respeto hacia las distintas formas de pensar de creer y as los futuros ciudadanos crecern y vivirn con respeto hacia las cultas indgenas
11
Justificacin En la siguiente planeacin para una escuela multigrado para primer ciclo. Tiene una modalidad por proyecto donde se vincul las materias para un solo propsito, este proyecto no solamente se bas en las materias del aula sino que tambin se trabaj con el punto nodal de su su comunidad en ella se pretende el rescate de la lengua indgena El punto nodal se realizo de acuerdo a lo que se practica en la comunidad, costumbres, fechas importantes o algo que los caracterice. para atender a la lengua indgena primero se requiere de una reflexin para que los nios se den cuenta que existe una diversidad de culturas en Mxico y en todos los pases donde cada uno de ellos tiene una identidad sus races donde estn creciendo y que se den cuenta porque es importante rescatar su cultura. En las actividades realizadas tenan dos propsitos primero era que los nios aprenieran y el segundo propsito era que mientras vayan aprendiendo vayan utlizando su lengua materna practicando oralmente por escrito
12
Marco terico Para el desarrollo de este proyecto es necesario hacer mencin sobre las bases tericas sobre el tratamiento de la lengua indgena. La lengua se aprende mejor en un mbito en el cual se est en constante contacto con ella, es por eso que el individuo se le es ms fcil aprenderlo, e intercambiar experiencias saberes entre otras cosas, esto de acuerdo a lo que dice la (UNESCO, 1953, p. 11) Es indiscutible que el mejor medio para ensear a un nio es su lengua materna. Psicolgicamente, su lengua materna es un sistema de signos coherentes que en la mente del nio funcionan automticamente para comprender y expresarse. Sociolgicamente, es el medio de identificacin entre los miembros de la comunidad a la que pertenece. Pedaggicamente, aprende ms rpido que mediante el uso de un medio lingstico que no le es familiar. Es por eso que el seno familiar es el primer escenario en donde el nio aprende su lengua es donde se le ensea las primeras normas, valores, los padres de familia motivan a los nios para poder expresarse en lengua indgena, pero no solo la familia sin la comunidad en general es la encargada de guiar a los nios por un buen aprendizaje y utilizacin de su lengua en varios escenarios en los cuales se encuentren, es tambin la encargada de preservar las costumbres y tradiciones mediante la herencia de sus saberes de forma oral de generacin en generacin. Otro escenario que es de suma importancia es la escuela en donde, los alumnos aprenden nuevas formas de expresarse pero tambin pasan por una etapa en la cual adquieren habilidades como aprender a leer y escribir por mencionar algunas caractersticas. Si se cumpliera con las caractersticas de un escuela que realmente atendiera la diversidad entonces la enseanza se realizara en forma bilinge ya que como lo mencionan algunos autores al decir que si una persona es competente en una primera lengua lo ser de igual manera en una segunda es como lo dice la (UNICEF, 1999, p. 41) los alumnos aprenden a leer ms rpido y adquieren otras aptitudes acadmicas cuando adquieren sus conocimientos iniciales en su lengua materna. Adems, aprenden un segundo idioma con mayor rapidez que quienes aprenden a leer inicialmente en un idioma que no les es familiar. Es por eso y ms la implementacin de la siguiente secuencia didctica para el aprendizaje de una segunda lengua.
13
SECRETARIA DE EDUCACIN PBLICA DEPARTAMENTO DE EDUCACIN NORMAL ESCUELA NORMAL VALLE DEL MEZQUITAL PROGRESO DE OBREGN HIDALGO
Ignacio El FECHA del 20 al 31 de mayo de comunidad MUNICIPIO Chilcuautla Zaragoza llano 2013. Profa. Alaide GRADO 1ro y 2ro TITULO DEL PROYECTO Snchez Moran PROPSITO GENERAL: que los alumnos identifiquen las caractersticas de los carteles y la FORMA METODOLGICA: por elaboracin de ellos proyecto Punto Nodal Juegos Dimensin Juegos tradicionales Temas: Espaol: Proyecto: Espaol proyecto Presentar un tema empleando carteles. elaborar listas de cotejo para organizar los objetos escolares mbito Matemticas: Participacin comunitaria y familiar. 1 Problemas aditivos : ESCUELA Resolucin de clculos con nmeros de dos cifras utilizando distintos procedimientos. Uso de resultados conocidos y propiedades de los nmeros y las operaciones para resolver clculos Matemticas: 2 Problemas multiplicativos: Uso de estrategias para calcular mentalmente algunos productos de dgitos. Resolucin de distintos tipos de problemas de divisin (reparto y agrupamiento) con divisores menores que 10, mediante distintos procedimientos.
Ejes: Problemas aditivos Sentido numrico y pensamiento algebraico Exploracin de naturaleza y la sociedad: Participo en el cuidado del lugar donde vivo. Ejes: el ambiente y la salud
Formacin cvica y tica: Valora la importancia de participar en la toma de decisiones colectivas y anticipa sus posibles repercusiones para s y para otros. Formacin cvica y tica: Participa en la toma de acuerdos para la realizacin de Participa con actitud solidaria y cooperativa en acciones que actividades colectivas que contribuyan a mejorar su promueven el bienestar personal y colectivo.
Exploracin de naturaleza y la sociedad: Prevencin de desastres. Cuidado de la naturaleza. 14 Mejoremos el lugar donde vivo.
ACTIVIDAD COMPLEMENTARIA La actividad se realizar en parejas Material: Dos dados por equipo. Tablero Cada integrante tendr un turno para lanzar los dados. Si al tirar los dados, las caras que quedan arriba son del mismo color, tendrs que sumar los dos nmeros que hayan quedado. El nmero de casillas que avanzars ser el resultado de la suma. Bb
15
Si al tirar los dados, las caras que quedan arriba son de distinto color, tendrs que restar los dos nmeros, siempre el mayor mjmenos el menor. El nmero de casillas que avanzars ser el resultado de la resta. LA TIENDITA n Descripcin de la actividad Con envolturas que los nios llevaran se pondr una tiendita. A cada equipo se le presentara diferentes situaciones en la que deben comparar y realizar operaciones. Las situaciones son: El pap de Leo tiene 15 pesos y quiere comprarle unas sobritas y un jugo creen que le alcanzara? le alcanzara el dinero para comprar alguna otra cosa? Si decide comprar una paleta y un chocolate. Cunto es? Cunto dinero le sobra?
ACTIVIDAD III Propsito: que los nios trabajen con mitades, divisiones Material: Tarjetitas de borreguitos Con las tarjetitas de los borregos, los nios van a contar los borreguitos de Mara y despus buscaran cuantos tiene eva y los dems La actividad se realizara en parejas o en equipos de tres nios.
16
Mara se va a pastorear con 30 borregos se encuentra con algunos amigos de la escuela Lizbeth, Ana, Eduardo, Itzel, Vanesa. Ana tiene lo doble que Mara, Lizbeth solo tiene la mitad de borregos de Mara, Eduardo tiene 20 y Vanesa tiene la mitad de Eduardo. Cuntos tiene Ana? Cuntos tiene Lizbeth?
17
Plsti co Metal
Futbol
Basquetb ol
Expresin oral
Destreza Manipulac in
Balones Tazos
Imaginac in
Plsti co Made ra
Conocimient o
Modern os
Juego s
Tradicional es Lugares
Trompo
Participan tes
Nios Adolecent es
Preesco lar Comunida d
Escuela
Campo
Cancha
Prima ria
Ensement ada
En pastada
Ensement ada
18
CONCLUSIN
La planeacin con modalidad por proyectos me permite trabajar de manera transversal con las asignaturas donde los nios trabajen un solo tema, adems de que trabajar de manera colaborativa y cooperativa con sus compaeros y permite que los nios vayan siendo autnomos. Para atender y rescatar a la lengua indgena primero se necesita ayudar a los nios a que reconozcan sus races de origen se requiere de una reflexin para que los nios se den cuenta que existe una diversidad de culturas en Mxico y en todos los pases donde cada uno de ellos tiene una identidad sus races donde estn creciendo y que se den cuenta porque es importante rescatar la lengua.
19
Bibliografa
o
http://www.politicaspublicas.net/panel/me/noticias/405-me-op1-educacion.html
o acuerdo 592. o Parmetros curriculares. o Planificacin de la enseanza de castellano como segunda lengua (Ivette Arvalo y Karina pardo (2004)). o Elaboracin de materiales educativos en lenguas indgenas: el interactivo otom Felipe canuto castillo UNAM / UAEMX.
20