Η ΝΗΣΙΔΑ ΤΟΥ ΠΕΡΑΝΙ ( ΠΕΡΑΝΗΣΙ )

Η νησίδα του Πέρανι (μήκος 300μ.) σε μικρή απόσταση από την ακτή ανάμεσα
στους όρμους του Πέρανι και του Ζαρλη δεν είναι άγνωστη στην αρχαιολογική
έρευνα. Στο υψηλότερο σημείο της παρατηρούνται λείψανα αρχαίου οικοδομήματος
από ένα είδος αργολιθοδομής με μεγάλους ακανόνιστους λίθους, του οποίου όμως
είναι ευκρινής μόνο η βόρεια πλευρά και η ανατολική. Σε μικρή απόσταση προς Ν.
παρατηρούνται λείψανα καμπύλου αρχαίου επίσης τοίχου, που φαίνεται ν’ ανήκει σε
κυκλοτερές οικοδόμημα – φρυκτωρού ή φάρου; - πιθανότατα της ίδιας εποχής με το
προηγούμενο. Στην περιοχή των παρατηρούνται όστρακα μελαμβαφή.
Σημαντικότερο είναι ότι όλη η άλλη έκταση της νησίδας καταλαμβάνεται από
λείψανα κτισμάτων της ύστερης αρχαιότητας, όπως υποδηλώνεται από διάσπαρτα
λείψανα τοίχων και κατεσπαρμένα αποτμήματα κεραμίδων. Από τα κτίσματα αυτά
περισσότερο ευδιάκριτα είναι ένα προς τα ΒΑ. της νησίδας σε μήκος 9μ. και πλάτος
8μ. από αργολιθοδομή με συνδετική ύλη ασβεστοκονίαμα, και προς τα ΝΑ. του άλλο,
αισθητό σε μήκος 4,5 και πλάτος 10,5μ., τούτο μς συνδετική ύλη πηλό.
Θυμίζω ότι δύο κιονόκρανα διαχωριστικών αμφικιονίσκων παραθύρων της
συλλογής της Ζωοδόχου Πηγής περισυλλέχθησαν από εδώ. Κατά τελευταία επίσκεψη
με τον κ. Γιάννο Λώλο, παρατηρήθηκαν ανάμεσα σε άλλα: απότμημα δόμου με
περιτένεια, απότμημα –γωνία- μεγάλης και βαριάς αρχαίας κεραμίδας,
περισυλλέχθηκε δε απότμημα μαρμάρινης τράπεζας με χείλος, το οποίο ανακάμπτεται
προς τα μέσα και απολήγει σε κατατομή περίπου γαμψού ράμφους. Από τα
επιφανειακά όστρακα ενδεικτικότερα είναι: ένα, πιθανώς από αμφορέα με κοιλιά
διακοσμημένη με παράλληλες κοίλες και κυρτές ραβδώσεις και άλλο, πιθανώς από
πρόχουν με κοιλιά διακοσμημένη με αμαυρές χρώσεις.
Παραλλήλως, εντυπωσιάζει η χρησιμοποίηση ανάμεσα στα άλλα υλικά, και
συλημάτων από μνημεία και αρχαία και χριστιανικά, μάλιστα από χριστιανικά
σχετικώς όψιμα. Την παρουσία οικισμού του τέλους της παλαιοχριστιανικής περιόδου
στη νησίδα του Πέρανι παρατήρησε και σχολίασε πρώτος ο S. Hood.
Ο ίδιος, στηριζόμενος και στα κεραμικά ευρήματα χρονολόγησε τον οικισμό της
νησίδας στην τριακονταετία 585 και 615 μ .Χ., ερμηνεύοντάς τον ως εγκατάσταση
προσφύγων στα χρόνια των σλαβικών επιδρομών.

Επιτομή των αρχαιολογικών στοιχείων για τη νησίδα του Πέρανι από τις
«ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΑΛΑΜΙΝΑ» του Δ. Πάλλα.