Prof. Marcos Y. Kamogawa Prof. Marcos Y. Kamogawa NTRODU NTRODU AO A OU AO A OU MCA ORGNCA MCA ORGNCA Qu Qu mica dos compostos de carbono mica dos compostos de carbono Orbitais atmicos e moleculares Orbitais atmicos e moleculares Rea Rea es qu es qu micas micas Estrutura da Estrutura da gua gua Equil Equil brio qu brio qu mico mico pH pH Sistema tampo Sistema tampo cidos e bases cidos e bases Fun Fun es e rea es e rea es orgnicas es orgnicas Grupos funcionais Grupos funcionais Alcanos Alcanos Alcenos Alcenos Alcinos Alcinos Compostos arom Compostos arom ticos ticos lcoois lcoois steres steres Fen Fen is is Alde Alde dos dos Cetonas Cetonas cidos carbox cidos carbox licos e derivados licos e derivados Aminas e outros Aminas e outros comp comp. de N . de N OU OU MCA ORGNCA MCA ORGNCA rea da qu rea da qu mica que estuda os compostos de carbono. mica que estuda os compostos de carbono. Compostos de carbono so o centro de vida do planeta. Compostos de carbono so o centro de vida do planeta. Organismos biol Organismos biol gicos gicos Petr Petr leo e derivados leo e derivados Idade das Pedras Idade dos metais Idade dos compostos orgnicos Lascada Polida Cobre Bronze Ferro Petrleo Polmeros Gentica COMPO8TO8 DE CARBONO COMPO8TO8 DE CARBONO 1784 1784 Antoine Lavoisier Antoine Lavoisier Demonstrou que as substncias Demonstrou que as substncias orgnicas eram compostas principalmente de Carbono (C), orgnicas eram compostas principalmente de Carbono (C), Hidrognio (H) e Oxignio (O). Hidrognio (H) e Oxignio (O). 1811 1811 J. J. Liebig Liebig, J.J. , J.J. Berzelius Berzelius e J.B.A. Dumas e J.B.A. Dumas Desenvolveram m Desenvolveram m todos quantitativos de an todos quantitativos de an lise (C, H e O). lise (C, H e O). O que permitiu a implementa O que permitiu a implementa o de o de f f rmulas emp rmulas emp ricas ricas Ex: Ex: % de C, H e O. % de C, H e O. 1860 1860 Stanislao Stanislao Cannizzaro Cannizzaro Desenvolveu a Desenvolveu a teoria das teoria das f f rmulas moleculares rmulas moleculares. Ex: CH . Ex: CH 2 2 , C , C 2 2 H H 4 4 , C , C 5 5 H H 10 10 tem a mesma tem a mesma f f rmula emp rmula emp rica por rica por m so mol m so mol culas diferentes. culas diferentes. COMPO8TO8 DE CARBONO COMPO8TO8 DE CARBONO 1861 1861 A. A. Kekul Kekul , A.S. , A.S. Couper Couper, , A.M. A.M. Butlerov Butlerov Implementaram a Implementaram a teoria estrutural. teoria estrutural. 1. 1. Os Os tomos dos elementos nos compostos orgnicos tomos dos elementos nos compostos orgnicos podem formar um n podem formar um n mero de liga mero de liga es fixas. A medida es fixas. A medida desta habilidade desta habilidade chamada valncia chamada valncia Teoria Estrutural C O O H H Cl Cl Tetravalente Divalente Monovalente COMPO8TO8 DE CARBONO COMPO8TO8 DE CARBONO 2. 2. Um Um tomo de carbono pode utilizar uma ou mais de suas tomo de carbono pode utilizar uma ou mais de suas valncias para formar liga valncias para formar liga es com outros es com outros tomos de tomos de carbono. carbono. Teoria Estrutural C Ligaes Simples C C Ligaes Duplas C C Ligaes Triplas C 2 Aplica Aplica o o Da Da Teoria Teoria Estrutural Estrutural lcool Et lcool Et lico lico ter ter Dimet Dimet lico lico Mesma frmula emprica Mesma frmula molecular Ponto Ebulio: 78,5 C Ponto Ebulio: -24,9 C Ponto Fuso: -117 C Ponto Fuso: -138 C C C O H H H H H H C C O H H H H H H LGA LGA OE8 OU OE8 OU MCA8 MCA8 1916 1916 G.N. Lewis e W. G.N. Lewis e W. K K ssel ssel Propuseram que as Propuseram que as liga liga es qu es qu micas eram de dois tipos: micas eram de dois tipos: Liga Liga o Inica o Inica formada pela transferncia de um ou formada pela transferncia de um ou mais el mais el trons de um trons de um tomo para outro para criar tomo para outro para criar ons. ons. Liga Liga o Covalente o Covalente Uma liga Uma liga o que resulta do o que resulta do compartilhamento dos el compartilhamento dos el trons. trons. REGRA DO OCTETO REGRA DO OCTETO D8TRBU D8TRBU AO DO8 EL AO DO8 ELE ETRON8 TRON8 1s 2s 3s 4s 5s 6s 7s 2p 3p 4p 5p 6p 7p 3d 4d 5d 6d 4f 5f s 2e - p 6e - d 10e - f 14e - D8TRBU D8TRBU AO DO8 EL AO DO8 ELE ETRON8 TRON8 1) 1) Principio da constru Principio da constru o o: os e : os e - - devem ocupar os devem ocupar os orbitais de menor energia orbitais de menor energia 2) 2) Principio de excluso de Principio de excluso de Pauli Pauli: : No m No m ximo 2 e ximo 2 e - - por por orbital, com orbital, com spins spins emparelhados emparelhados 3) 3) Regra de Regra de Hund Hund: : Em orbitais de mesma energia (p, d Em orbitais de mesma energia (p, d e f). Adicionamos um e e f). Adicionamos um e - - a cada orbital at a cada orbital at que cada que cada um seja completado. um seja completado. Aufbau - Pauli - Hund 3 4 Aufbau Aufbau TEORA DO ORBTAL ATOMCO 5 6 y x z Representao do Ncleo do elemento y x z Orbital 1S H: 1s 1 He: 1s 2 y x z Orbital 2S Li: 1s 2 2s 1 Be: 1s 2 2s 2 7 y x z Orbital 2P B: 1s 2 2s 2 2p 1 C: 1s 2 2s 2 2p 2 N: 1s 2 2s 2 2p 3 O: 1s 2 2s 2 2p 4 F: 1s 2 2s 2 2p 5 Ne: 1s 2 2s 2 2p 6 y x z Orbital 3s Na: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 1 Mg: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 y x z Orbital 3p ORBTA8 MOLECULARE8 s 8 H He Li Be H 2 Li 2 1s 1 1s 2 1s 2 2s 1 1s 2 2s 2 F: 1s 2 2s 2 2p 5 HF 9 F 2 C: 1s 2 2s 2 2p 2 Carbono - 4 ligaes??? HBRDZAAO sp 3 10 Aufbau C: 1s 2 2sp 3 4 HBRDZAAO sp 2 Aufbau 11 Aufbau Aufbau Aufbau Aufbau Aufbau Aufbau 12 HBRDZAAO sp Aufbau Aufbau Aufbau 13 Aufbau Aufbau Aufbau LGAOE8 OUMCA8 DO CARBONO H He 2.2 0 Li Be B C N O F Ne 0.98 1.57 2.04 2.55 3.04 3.44 3.98 0 Na Mg Al Si P S Cl Ar 0.93 1.31 1.61 1.9 2.19 2.58 3.16 0 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr 0.82 1 1.36 1.54 1.63 1.66 1.55 1.9 1.88 1.91 1.95 1.65 1.81 2.01 2.18 2.55 2.96 3 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe 0.82 0.95 1.22 1.33 1.6 2.24 1.9 2.2 2.28 2.2 1.93 1.69 1.78 1.88 2.05 2.1 2.66 2.6 Cs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn 0.79 0.89 1.3 1.5 2.36 1.9 2.2 2.2 2.28 2.54 2 1.83 2.1 2.02 2 2.2 0 Fr Ra Rf Db Sg Bh Hs Mt Uun Uuu Uub Uut Uuq Uup Uuh Uus Uuo 0.7 0.9 - - - - - - - - - - - - - - - La Ac Eletronegatividade dos Eletronegatividade dos elementos elementos LGA LGA OE8 COVALENTE8 APOLARE8 OE8 COVALENTE8 APOLARE8 H H H 2,55 2,2 2,2 2,2 2,2 H Momento de dipolo ( ): Nulo 14 LGA LGA OE8 COVALENTE8 POLARE8 OE8 COVALENTE8 POLARE8 H H H Cl 2,55 2,2 2,2 2,2 3,16 - + Ligaes Ouimicas A ACDO8 E BA8E8 CDO8 E BA8E8 Conceito relacionado a polaridade Conceito relacionado a polaridade Defini Defini o de o de Bronsted Bronsted- -Lowry Lowry: : Um cido uma substncia que doa um on hidrognio (H + ) e uma base uma substncia que recebe o H + . H-A + :B A: - H-B + + cido Base Base conjugada cido conjugado K eq = [HB + ][A - ] [HA][B] A ACDO8 E BA8E8 CDO8 E BA8E8 Defini Defini o de Lewis: o de Lewis: Um cido uma substncia que aceita um par de eltrons e uma base uma substncia que doa um par de eltrons. B : + A B-A Base de Lewis cido de Lewis Nuclefilos Eletrfilos GRUPO8 FUNCONA8 EM GRUPO8 FUNCONA8 EM OU OU MCA ORGNCA MCA ORGNCA E E REA REA OE8 OU OE8 OU MCA8 MCA8