Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Wrocaw
VSAT
Very Small Aperture Terminal
Wykad nr 6
Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik
Plan wykadu
Wprowadzenie Aplikacje Realizacje Kontrola dostpu Metody dostpu Interferencje, modulacje i kodowanie Stacje naziemne Literatura
Wprowadzenie
Wprowadzenie
VSAT = Very Small Aperture Terminal Wczesne stacje naziemne satelitarnych systemw komercyjnych byy wyposaone w due (~30 m) i drogie anteny. Pojawia si potrzeba zrobienia systemu bardziej porcznego dla uytkownika kocowego: zwikszono moc nadawania z satelity, przeniesiono transmisje w wysze zakresy czstotliwoci. Rezultat: wymagane mniejsze zyski anten stacji naziemnych.
Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA
Anteny reflektorowe
hiperboloidal
parbololoidal
Typical Antenna Diameter, m Voltage Axial Ratio (Circular Polarization): XPD Isolation Value, dB: Ku-Band Antenna Standard G/T (11 GHz), dB/K
3.5 5.0
3.5 3.8
2.4
1.8
1.09 27.3 dB E1
1.09 27.3 dB
1.3 17.7 dB K3
1.3 17.7 dB K2
25.0
23.3
19.8
Typical Antenna Diameter, m Voltage Axial Ratio (Linear Polarization): XPD Isolation Value, dB:
2.4 3.5
1.8
1.2
31.6 30.0 dB
20.0 26.0 dB
20.0 26.0 dB
Aplikacje
Systemy VSAT
Podstawowym celem systemu VSAT jest:
dostarczy usugi bezporednio do uytkownika kocowego
*/Point
10
VSAT/WLL - 1
Telekomunikacja oraz drogi transportowe - dwa gwne wymagania wzrostu gospodarczego w krajach rozwijajcych si W wielu krajach rozwijajcych si gwne infrastruktury telekomunikacyjnej nie istniej ROZWIZANIE
Linie dystrybucyjne do spoecznoci przez satelity/VSAT Wykorzystanie WLL, Wireless Local Loop, przez VSAT
11
VSAT/WLL - 2
Satelity GEO s wykorzystywane do czenia wielu VSAT z gwnym centrum przeczania w duych centrach mieszkalnych lub gospodarczych. Kady VSAT moe dziaa jako przekanik do lokalnego centrum przeczania zlokalizowanym blisko ostatniej mili, czyli linii telefonicznych realizowanych np. za pomoc WLL (Wireless Local Loop) do abonentw.
12
VSAT/WLL - 3
INTELSAT VSAT Handbook, September 1998. INTELSAT, 3400 International Drive, NW, Washington, DC 20008-3098, USA
13
14
VS
Problem ostatniej mili Trudno dostpne miejsca Niezawodno Czas wdroenia (4-6 mmiesicy vs. 4-6 tygodni) Elastyczno Koszt
15
~0
~10
~100
~1000 [uytkownicy/km2]
wiatowd/Mikrofale FS: Tradycyjne systemy naziemne stae stanowi najlepsze rozwizanie technologiczne
16
POS / VSAT
Obsuguje ruch maych strumieni. Przerywany strumie ruchu: DAMA, Demand Assigned Multiple Access Wiadomo wysana do gwnego koncentratora (hub)
zwykle proba o autoryzacj kredytu, w odpowiedzi otrzymane krtkie wiadomoci, transakcja przeroczysta dla uytkownika.
*/Point
17
Implementacje
18
VSAT - implementacje - 1
Istnieje kilka sposobw, jakimi mog by realizowane usugi VSAT:
Jednokierunkowe, One-Way (np. satelitarna TV rozsiewcza) Podzielone-dwukierunkowe, Split-Two-Way (Split IP)
link zwrotny od uytkownika nie jest realizowany za porednictwem satelity; np. DirecTV)
19
VSAT - implementacje - 2
Krata, Mesh
VSATy s poczone ze sob bez koniecznoci przechodzenia przez duy koncentrator
20
VSAT implementacje - 3
Gwiazda
Krata
Wiksze opnienie propagacyjne Wielodostp TDMA VSAT Zastosowany duy centralny hub Mniejsze rozmiary (typ. 1,8 m) anteny VSAT Nisze koszty systemu Idealnie nadaje si do aplikacji interaktywnych przekazw danych Due organizacje, takie jak banki, z wymogami scentralizowanego przetwarzania danych
Mniejsze opnienia propagacyjne (250 ms) Wielodostp PAMA / DAMA VSAT Mniejsze koszty hub Wiksze rozmiary (typ. 3.8 m) anten VSAT Wysze koszty systemu VSAT Nadaje si do duego ruchu danych Aplikacje telefoniczne i szybkie cza punktpunkt
21
22
23
VSAT
VSAT
Satelita
HUB
VSAT
VSAT
Zwrmy uwag, jak VSAT realizuje trasy poczenia kadego abonenta za porednictwem satelity do HUB.
24
25
26
27
Wsplnota VSAT
28
Satelita
Naley zwrci uwag, jak wszystkie VSAT komunikuj si bezporednio ze sob za porednictwem satelity bez uycia stacji centralnej (Hub).
29
30
31
Kontrola dostpu
32
33
1-Uytkownik
2-Uytkownik
34
35
36
60 ms
Transmisja midzy uytkownikami 1 i 2 jest realizowana nieprzerwanie poniewa uytkownik 1 oczekuje na sygnay potwierdzenia od 2-uytkownika w wymaganym czasie 60ms.
120 ms
37
38
120 ms
240 ms A2 B2 C2 D2 360 ms
480 ms
39
40
Protok zmian - 1
Protok VSAT dziaa jak bufor przetwarzania oddzielajcy sie satelitarn od sieci naziemnych (spoofing). Sieci VSAT s normalnie obsugiwane jako niezalene, sieci prywatne, z pakietowaniem obsugiwanym przez interfejs terminala uytkownika systemu VSAT. Protok dostpu satelitarnego (z szerszym oknem czasowym) jest realizowany w jdrze koncentratora sieci VSAT/Hub, ktry rwnie
obsuguje pakiet adresacji kontroli przecienia, pakiety trasowania i przeczania, oraz funkcje zarzdzania sieci.
Protok konwersji i, jeli to konieczne, emulacji s obsugiwane przez urzdzenia bramy (Gateway).
41
Protok zmian - 2
VSAT Systems and Earth Stations, Supplement No. 3 to the Handbook on Satellite Communications, International Telecommunications Union, Geneva, 1994 http://www.itu.int)
42
Rozwaania projektowe
Zgodnie z metodologi zaproponowan w TCOM507 naley rozway: Bilans energetyczny, wielodostp, rodzaje modulacji. Przydzia czstotliwoci: dla FSS (Fixed Satellite Service) pasma: C (4/6 GHz) Ku (14/11 GHz) dzi coraz bardziej powszechne Ka (30/20 GHz) przewidywane dla przyszych zastosowa Mae anteny maa czuo (may G/T). Ograniczenia w nadawanej gstoci mocy z satelity w celu spenienia zalece ze wzgldu na wspuytkowanie kanaw czstotliwociowych z systemami naziemnymi (C band). Powszechnym rozwizaniem jest zastosowanie Spread-Spectrum.
43
Metody dostpu
44
Moliwy wielodostp
Wybr ma na celu zmaksymalizowanie wykorzystania wsplnego satelity i innych zasobw przez wszystkich uytkownikw systemu VSAT. Metody brane pod uwag: PAMA Pre-Assigned Multiple Access DAMA Demand Assigned Multiple Access
FDMA = Frequency Division Multiple Access TDMA = Time Division Multiple Access na stale przypisany TDMA ALOHA & Slotted ALOHA dynamiczna rezerwacja CDMA = Code Division Multiple Access
45
46
Satelita
Hub
47
48
49
W TDMA, kada ramka zawiera szereg niezalenych transmisji (szczeliny czasowe zawieraj informacje z rnych rde danych, zwykle pochodzcych z rnych lokalizacji).
50
f1
f2
Wyjciowy (downlink) strumie TDM Hub, via satelita, do poszczeglnych terminali VSAT 20 Mbit/s szybko transmisji grupy kanaowej Demodulacja / dekodowanie
Demultipleksacja grupy kanaowej na indywidualne kanay 64 kbit/s
Pasmo 36 MHz
51
52
Udostpnianie transponderw:
TDM-wychodzce, FDMA-przychodzce
Przychodzce wskopasmowe FDMA kanay VSAT Wychodzcy szerokopasmowy strumie TDM
W powyszym przykadzie, dla cznoci w obu kierunkach przeznaczono pasma po 18 MHz. W uplink do satelity, zbir wskopasmowych kanaw FDMA transmitowanych przez VSATy koegzystuje w tym samym transpnderze z szerokopasmowym strumieniem TDM transmitowanym przez Hub. W downlink z satelity, Hub odbiera zbir indywidualnych kanaw wskopasmowych podczas gdy kada stacja VSAT odbiera szerokopasmowy strumie TDM. Przypisanie dokadne czstotliwoci moe si rni w zalenoci od moliwoci uzyskania odpowiedniej pojemnoci sieci VSAT.
53
54
Hub
55
W powyszym przypadku, kada grupa piciu (A, B, C, D, E) terminali VSAT dzieli si tym samym przydziaem czstotliwoci, co znaczy e wszystkie nadaj na tej samej. Jednak kady z nich nadaje w innej szczelinie czasowej w ramach TDMA, dlatego nie interferuj ze sob. Paczki impulsw z kadego VSAT s rozkadane tak, aby dotary do satelity w odpowiedniej kolejnoci, w celu dalszego przemieszczenia do Hub. Inne czstotliwoci (nie pokazano na rysunku) s wspuytkowane przez inne grupy piciu VSATs.
56
Opcja CDMA
Zwiksza efektywno widmow w warunkach ograniczonych interferencji (uatwia ponowne wykorzystanie czstotliwoci). Umoliwia odbir poniej szumw z powodu rozproszenia sygnau w szerokim pasmie (spread-spectrum). Pocztkowo wykorzystywane do celw wojskowych i szyfrowania. Emisja poza pasmowa jest cile okrelona przez ITU-R i jest kluczowym elementem w projektowaniu regulacji mocy w uplink. Kiedy konstelacje LEO wykorzystuj te same pasma czstotliwoci co system GEO, wykorzystanie CDMA moe uatwia koordynacj, kosztem wydajnoci systemu.
57
USAT(1)
W tym przykadzie VSAT transmituje do podanego satelity (WSAT) ale poniewa antena VSAT jest maa, jej promieniowanie dotrze do ssiednich, niechcianych satelitw (USATs), rozoonych co 2o na orbicie GEO. W podobny sposb sygnay z USAT (1) i USAT(2) mog by odbierane przez VSAT, tym samym powodujc ryzyko zakce interferencyjnych, w przypadku wykorzystywania takich samych zakresw czstotliwoci i polaryzacji fali.
58
VSAT
59
Scenariusz interferencji - 1
WSAT USAT Zysk, Gw [dB], w kierunku podanego satelity
60
Scenariusz interferencji - 2
Poprzedni slajd pokazuje geometri zakce midzy VSAT i satelit innego systemu. Moc interferencji jest EIRP= P[dBW] + Gu[dB] VSAT w kierunku interferujcego satelity. W celu okrelenia bilansu energetycznego, naley uwzgldni zysk Gs[dB], interferujcego satelity w kierunku VSAT, oraz inne efekty (tumienie dodatkowe, wpyw opadw deszczu w danym procencie czasu, itp.) wzdu trasy.
Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA
61
Kodowanie i modulacja
Modulacja:
Pasmo jest wykorzystywane bardziej efektywnie dla duych indeksw modulacji. Dla duych indeksw modulacji naley zapewni szerszy margines zakce i wiksz liniowo wzmacniacza. Modulacje z duymi indeksami s bardziej podatne na zakcenia i trudniejsze w realizacji. Typowy system VSAT wykorzystuje BPSK lub QPSK.
Kodowanie:
Kod wewntrzny. Zewntrzny kod z przeplotem (Reed-Solomon) dla ochrony przed utrat impulsw.
62
Stacje naziemne
63
ODU
64
65
LNC
DEM
MOD
ODU
IDU
66
Konwerter LNC (Low Noise Converter) wzmacnia odebrany z anteny sygna RF, miesza w d do czstotliwoci poredniej IF (w pasmie L) i przesya lini IFL do IDU. IDU, demoduluje sygna informacyjny nonej doprowadza do procesora pasmowo-przepustowego BBP (Base Band Processor). Terminal danych doprowadza warstw aplikacji informacj do uytkownika. W trybie nadawania, dane od uytkownika poprzez urzdzenie terminala s doprowadzone przez procesor BBP do modulatora. Modulator nakada informacj na non IF i le przez linie IFL do HPC (High Power Converter ) celem konwersji w gr do RF, wzmocnienia, i przesania przez anten do satelity.
67
Stacja Hub - 1
Wyjciowe kanay TDM I F UC HPA Antena Hub I N T E R F E J S Modulator wyjciowy Nadawczy PCE* S z y n a K O N T R O L N A Interfejs liniowy do Komputerw hosta
LNA DC
Demodulator wejciowy
Odbiorczy PCE
68
Stacja Hub - 2
Urzdzenie interfejsu linii czy naziemne porty do komputera-hosta. Magistrala kontrolna przez interfejs kontroli Hub pozwala na realizacj wszystkich transmisji, odbiorw, i funkcji przeczania. Nadawczy PCE (Processing and Control Equipment) przygotowuje strumienie TDM do wysania w linii wyjciowej VSAT. Strumienie przechodz przez interfejs IF (odpowiednik wewntrznej linii VSAT) do UC (Up-Converter) ktry miesza IF do RF. HPA (High Power Amplifier) wzmacnia strumienie TDM i nadaje przez anten do satelity. Po stronie odbiorczej, antena odbiera sygnay wejciowe MF-TDMA i przekazuje do LNA (Low Noise Amplifier) w celu wzmocnienia przed DC (Down Conversion), demodulacji i dostarczenia do uytkownikw.
69
Literatura
R. Zieliski, Satelitarne sieci teleinformatyczne, WNT, Warszawa 2009 Publikacje IEEE :
Satellite-based Internet: a Tutorial (Yurong Hu and Victor O.K. Li), IEEE Comm., March 2001. J. Farserotu & R. Prasad , A Survey of Future Broadband Multimedia Satellite Systems, Issues and Trends, IEEE Comm., June 2000.
Internet: D.J. Bem et.al, Broadband Satellite Systems, IEEE Comm. Surveys, http://www.comsoc.org/pubs/surveys First Quarter 2000, vol. 3 no. 1 http://www.irwincom/idvs-summary.txt , Irwin Consulting
Report Internet Delivery via Satellite, June 1999 http://www.ts2.pl/pl/Internet-iDirect-Evolution www.bhartibt.com
70