Вы находитесь на странице: 1из 70

POLITECHNIKA WROCAWSKA Wydzia Elektroniki Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki

Wrocaw

VSAT
Very Small Aperture Terminal
Wykad nr 6
Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik

Plan wykadu
Wprowadzenie Aplikacje Realizacje Kontrola dostpu Metody dostpu Interferencje, modulacje i kodowanie Stacje naziemne Literatura

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

Wprowadzenie

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

Wprowadzenie
VSAT = Very Small Aperture Terminal Wczesne stacje naziemne satelitarnych systemw komercyjnych byy wyposaone w due (~30 m) i drogie anteny. Pojawia si potrzeba zrobienia systemu bardziej porcznego dla uytkownika kocowego: zwikszono moc nadawania z satelity, przeniesiono transmisje w wysze zakresy czstotliwoci. Rezultat: wymagane mniejsze zyski anten stacji naziemnych.
Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

Systemy z duymi antenami


~ 100 jest wymiarem (rednic) rozgraniczajcym anteny "due" i "mae". Powyej granicy 100 , opacalne ekonomicznie i technicznie jest wykorzystanie anten dwureflektorowych, np.: Cassegraina lub Gregoriana w ktrych reflektor pomocniczy (owietlajcy) powinien mie rednic ~ 10 ). Poniej granicy 100 , terminale s nazywane Small Aperture Terminals. mniejsze anteny napity budet linii RF

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

Anteny reflektorowe

hiperboloidal

parbololoidal

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

Typowe rozmiary anten


< 5 m - w pasmie C (100 dla 6 GHz). Terminologia: USAT (Ultra Small Aperture Terminal). Standardowe anteny VSAT (Very Small Aperture Terminal) Mniejsze anteny znajduj si rwnie w systemach VSAT lub USAT: DTH, Direct To Home; MSS, Mobile Satellite Service i in. Systemy te bd omawiane kolejno.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

Standard Intelsat dla anten VSAT


C-Band Antenna Standard G/T (4 GHz), dB/K F1 H4 H3 H2 22.7 22.1 18.3 15.1

Typical Antenna Diameter, m Voltage Axial Ratio (Circular Polarization): XPD Isolation Value, dB: Ku-Band Antenna Standard G/T (11 GHz), dB/K

3.5 5.0

3.5 3.8

2.4

1.8

1.09 27.3 dB E1

1.09 27.3 dB

1.3 17.7 dB K3

1.3 17.7 dB K2

25.0

23.3

19.8

Typical Antenna Diameter, m Voltage Axial Ratio (Linear Polarization): XPD Isolation Value, dB:

2.4 3.5

1.8

1.2

31.6 30.0 dB

20.0 26.0 dB

20.0 26.0 dB

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

Aplikacje

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

Systemy VSAT
Podstawowym celem systemu VSAT jest:
dostarczy usugi bezporednio do uytkownika kocowego

Gwne tego powody :


Uproci sieci dystrybucji hierarchicznych (system skuteczniejszy i szybszy- np. dla POS* kart kredytowych) Zmniejszy koszty dystrybucji Przeskoczy technologie w krajach rozwijajcych si (np. VSAT/WLL)

*/Point

Of Sale or checkout - terminale patnicze, kart kredytowych, doadowania telefonw,

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

10

VSAT/WLL - 1
Telekomunikacja oraz drogi transportowe - dwa gwne wymagania wzrostu gospodarczego w krajach rozwijajcych si W wielu krajach rozwijajcych si gwne infrastruktury telekomunikacyjnej nie istniej ROZWIZANIE
Linie dystrybucyjne do spoecznoci przez satelity/VSAT Wykorzystanie WLL, Wireless Local Loop, przez VSAT

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

11

VSAT/WLL - 2

Satelity GEO s wykorzystywane do czenia wielu VSAT z gwnym centrum przeczania w duych centrach mieszkalnych lub gospodarczych. Kady VSAT moe dziaa jako przekanik do lokalnego centrum przeczania zlokalizowanym blisko ostatniej mili, czyli linii telefonicznych realizowanych np. za pomoc WLL (Wireless Local Loop) do abonentw.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

12

VSAT/WLL - 3

INTELSAT VSAT Handbook, September 1998. INTELSAT, 3400 International Drive, NW, Washington, DC 20008-3098, USA

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

13

VSAT/WLL 4 - gsto zaludnienia


Korzyci ekonomiczne wynikajce z rozwizania VSAT/WLL zale przede wszystkim od gstoci zaludnienia. O szansach powodzenia przedsiwzicia, w poszczeglnych krajach, mog decydowa:
odlegoci, gwnie tras drogowych, bariery geograficzne, jak rwnie zalenoci demograficzne i polityczne .
Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

14

Motywacja dla uycia VSAT/WLL

VS

Problem ostatniej mili Trudno dostpne miejsca Niezawodno Czas wdroenia (4-6 mmiesicy vs. 4-6 tygodni) Elastyczno Koszt

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

15

VSAT/WLL 5 - gsto zaludnienia

~0

~10

~100

~1000 [uytkownicy/km2]

Gsto zaludnienia [ liczba uytkownikw / km2]

Nieekonomiczny: Wymaga duej dotacji dla kadej realizacji

VSAT/WLL: wydaje si by najlepszym rozwizaniem

wiatowd/Mikrofale FS: Tradycyjne systemy naziemne stae stanowi najlepsze rozwizanie technologiczne

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

16

POS / VSAT

Obsuguje ruch maych strumieni. Przerywany strumie ruchu: DAMA, Demand Assigned Multiple Access Wiadomo wysana do gwnego koncentratora (hub)
zwykle proba o autoryzacj kredytu, w odpowiedzi otrzymane krtkie wiadomoci, transakcja przeroczysta dla uytkownika.

*/Point

Of Sale or checkout - terminale patnicze, kart kredytowych, doadowania telefonw,

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

17

Implementacje

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

18

VSAT - implementacje - 1
Istnieje kilka sposobw, jakimi mog by realizowane usugi VSAT:
Jednokierunkowe, One-Way (np. satelitarna TV rozsiewcza) Podzielone-dwukierunkowe, Split-Two-Way (Split IP)
link zwrotny od uytkownika nie jest realizowany za porednictwem satelity; np. DirecTV)

Dwukierunkowe, Two-Way (up- i down-link)

Bdziemy omawia tylko zastosowania dwukierunkowe

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

19

VSAT - implementacje - 2

Istniej dwie podstawowe architektury sieci VSAT: Gwiazda, Star


VSATy s poczone za porednictwem koncentratora, HUB

Krata, Mesh
VSATy s poczone ze sob bez koniecznoci przechodzenia przez duy koncentrator

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

20

VSAT implementacje - 3

Gwiazda

Krata

Wiksze opnienie propagacyjne Wielodostp TDMA VSAT Zastosowany duy centralny hub Mniejsze rozmiary (typ. 1,8 m) anteny VSAT Nisze koszty systemu Idealnie nadaje si do aplikacji interaktywnych przekazw danych Due organizacje, takie jak banki, z wymogami scentralizowanego przetwarzania danych

Mniejsze opnienia propagacyjne (250 ms) Wielodostp PAMA / DAMA VSAT Mniejsze koszty hub Wiksze rozmiary (typ. 3.8 m) anten VSAT Wysze koszty systemu VSAT Nadaje si do duego ruchu danych Aplikacje telefoniczne i szybkie cza punktpunkt
21

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

VSAT architektura gwiazdy - 1


W sieci o tej architekturze cay ruch jest kierowany przez centraln stacj kontroli, lub Hub. Jeli VSAT chce komunikowa si z innymi VSAT, link musi przej przez hub, co wymaga "podwjnego przeskoku" linii, za porednictwem satelity. Cay ruch jest generowany w jednym czasie z anten VSAT albo ze stacji centralnych, architektura jest okrelana jako sie GWIAZDY.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

22

VSAT architektura gwiazdy - 2

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

23

VSAT architektura gwiazdy - 3


Topologia sieci Gwiazda VSAT widziana z perspektywy satelity
VSAT

VSAT

VSAT

Satelita

HUB

VSAT

VSAT

Zwrmy uwag, jak VSAT realizuje trasy poczenia kadego abonenta za porednictwem satelity do HUB.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

24

Zalety topologii gwiazdy


May poziom EIRP dla uplink w systemie VSAT (np. wytwarzany przez telefony rczne) jest kompensowany przez duy wspczynnik G/T naziemnej stacji Hub. May G/T w downlinku do uytkownika terminala jest kompensowany przez duy EIRP stacji naziemnej Hub. Moe by bardzo uyteczny w obszarach o maym zaludnieniu.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

25

Wady topologii gwiazdy


Terminale VSAT nie mog si komunikowa bezporednio ze sob; lecz przez central. Komunikacja VSAT-VSAT musi mie podwjny skok via satelita. Sieci gwiazdy z podwjnym skokiem, korzystajce z satelitw GEO, mog nie spenia wymaga uytkownika ze wzgldu na opnienie sygnau.
Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

26

VSAT architektura kraty - 1


W tej architekturze sieci kady z VSAT ma moliwo komunikowania si bezporednio z kadym innym VSAT. Poniewa ruch moe przej do lub z jakichkolwiek VSAT, ta architektura jest okrelana jako sie KRATOWA. Nadal bdzie konieczne, aby sie bya kontrolowana. Obowizki centrali mog by obsugiwane przez jeden z VSAT lub dzielone pomidzy rne VSAT.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

27

VSAT architektura kraty - 2

Wsplnota VSAT

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

28

VSAT architektura kraty - 3


Topologia sieci KRATY VSAT widziana z satelity
VSAT VSAT VSAT VSAT VSAT VSAT VSAT VSAT VSAT VSAT

Satelita

Naley zwrci uwag, jak wszystkie VSAT komunikuj si bezporednio ze sob za porednictwem satelity bez uycia stacji centralnej (Hub).

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

29

Zalety topologii kraty


Uytkownicy mog komunikowa si ze sob bezporednio bez koniecznoci transmisji przez naziemne stacje Hub. Komunikacja VSAT-VSAT realizuje si w jednym skoku. Sieci kraty w systemach satelitarnych GEO mog realizowa oczekiwania uytkownika ze wzgldu na opnienia sygnau.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

30

Wady topologii kraty


May poziom EIRP i G/T terminali uytkownika powoduj stosunkowo mae obcienie transpondera. Ze wzgldu na wymagania wielu potencjalnych pocze uytkownik-uytkownik, na pewno bdzie potrzebne przeczanie na transponderze satelitarnym, wymagajce zastosowania OBP (On-Board Processing). OBP jest drogie ze wzgldu na zwikszenie masy adunku i poboru energii zasilania na satelicie.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

31

Kontrola dostpu

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

32

ACP - Protokoy kontroli dostpu


ISO (International Standards Organization) okrelia ISO/OSI (Open Systems Interconnection). ISO-OSI jest modelem warstwowym zawierajcym stos siedmiu warstw dla realizacji transmisji danych midzy terminalami. Linia satelitarna zajmuje warstw transportow (transport bitw) Sie VSAT musi mie kontrolery terminali na kadym kocu (warstwy sieci i cza). Centrum sterowania sieci jest odpowiedzialne za pozostae warstwy.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

33

ACP - Protokoy kontroli dostpu


Access Control Protocol

1-Uytkownik

2-Uytkownik

APLIKACJI PREZENTACJI SESJI TRANSPORTOWA SIECI LINII FIZYCZNA

APLIKACJI PREZENTACJI SESJI TRANSPORTOWA SIECI LINII FIZYCZNA

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

34

ACP - Protokoy kontroli dostpu


W prezentowanym przykadzie, kady z uytkownikw (1- i 2-) realizuje sesj komunikacji dwukierunkowej. Kady korzysta z lokalnego terminala (np. klawiatury komputera/monitora) w warstwie Aplikacji stosu ISOOSI. Ich transakcja jest trasowana (route) przez rne warstwy, z odpowiedni konwersj, do czasu a jest gotowa do przenoszenia przez warstw fizyczn (w ktrej jest linia satelitarna).

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

35

Rozwaania dotyczce opnie


1. Transmisja satelitarna: 39,000 km typowa dugo skonej trasy satelitarnej GEO. SN satelita SN: 2 x odlegoci dla transmisji w jednym kierunku. 260 ms = 2 x (odlego/szybko) opnienie dla transmisji w jednym kierunku. 2. Naziemna transkontynentalna linia wiatowodowa: 4000 km co odpowiada opnieniu 13 ms Dodatkowo, w kadym przypadku naley doda opnienie zwizane z przetwarzaniem. k 10 do 100 ms.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

36

Rozwaania dotyczce opnie


Naziemne poczenie z 10 ms opnieniem w jednym kierunku i oknem 60 ms.
60 ms okno czasu przewijania 0 ms A1 B1 A2 B2
Czas typowy w liniach naziemnych 10 ms opnienie w jednym kierunku

60 ms

Transmisja midzy uytkownikami 1 i 2 jest realizowana nieprzerwanie poniewa uytkownik 1 oczekuje na sygnay potwierdzenia od 2-uytkownika w wymaganym czasie 60ms.

120 ms

Linia czasu 1-Uytkownika (nadawcy)

Linia czasu 2-Uytkownika odbiorcy)


Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

37

Rozwaania dotyczce opnie


1. W tym przykadzie pakiet / ramka jest wysyana w chwili A1 od uytkownika 1- do 2. 2. 2-Uytkownik odbiera transmisj bez bdu i wysya potwierdzenie, w chili A2 - 20 ms po nadaniu od 1uytkownika. Co mieci si w oknie 60 ms. 3. Okno czasu przewija si po kadym udanym potwierdzeniu. 4. W ten sposb transmisja od 1-uytkownika w chwili B1 jest odbierana przez 2-uytkownika, i 5. potwierdzenie przez 2-uytkownika w chwili B2, w czasie nowego okna czasowego 60 ms. 6. W tym przykadzie kady pakiet / ramka jest przesany pomylnie.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

38

Rozwaania dotyczce opnie


Satelitarne poczenie z 260 ms opnieniem w jednym kierunku z oknem 60 ms.
60 ms okno czasu przewijania
0 ms A1 B1 C1 D1

260 ms opnienie w jednym kierunku


W tych dwch przedziaach nie ma transmisji sygnau od 1 do 2 uytkownika poniewa "upyn limit czasu" w oknie 60 ms protokou uywanego przez 1uytkownika a nie ma potwierdzenia odebrania sygnaw od 2uytkownika w wymaganym czasie 60 ms.

120 ms

240 ms A2 B2 C2 D2 360 ms

480 ms

Linia czasu 1-Uytkownika (nadawcy)

Linia czasu 2-Uytkownika (odborcy)

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

39

Rozwaania dotyczce opnie


1. W prezentowanym przykadzie w chwili A1, od 1- do 2uytkownika jest wysyany pakiet / ramka. 2. 2-uytkownik odbiera transmisj bez bdu i wysya potwierdzenie, odebrane w chwili A2, 260 ms rozpoczciu nadawania przez 1-uytkownika. 3. Niestety, chwila A2 wystpuje duo pniej po 60 ms czasie trwania okna przewijania. 4. Transmisja od 1-uytkownika jest automatycznie zamknita przez protok kiedy nastpuje przekroczenie czasu 60 ms. 5. W tym przykadzie pominito czas opnienia przetwarzania. 1-uytkownik nadaje tylko 60 ms w kadym oknie 260 ms, co drastycznie obnia wydajno. 6. Ponownie zaoono, e nie ma bdw propagacji.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

40

Protok zmian - 1
Protok VSAT dziaa jak bufor przetwarzania oddzielajcy sie satelitarn od sieci naziemnych (spoofing). Sieci VSAT s normalnie obsugiwane jako niezalene, sieci prywatne, z pakietowaniem obsugiwanym przez interfejs terminala uytkownika systemu VSAT. Protok dostpu satelitarnego (z szerszym oknem czasowym) jest realizowany w jdrze koncentratora sieci VSAT/Hub, ktry rwnie
obsuguje pakiet adresacji kontroli przecienia, pakiety trasowania i przeczania, oraz funkcje zarzdzania sieci.

Protok konwersji i, jeli to konieczne, emulacji s obsugiwane przez urzdzenia bramy (Gateway).

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

41

Protok zmian - 2

VSAT Systems and Earth Stations, Supplement No. 3 to the Handbook on Satellite Communications, International Telecommunications Union, Geneva, 1994 http://www.itu.int)

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

42

Rozwaania projektowe
Zgodnie z metodologi zaproponowan w TCOM507 naley rozway: Bilans energetyczny, wielodostp, rodzaje modulacji. Przydzia czstotliwoci: dla FSS (Fixed Satellite Service) pasma: C (4/6 GHz) Ku (14/11 GHz) dzi coraz bardziej powszechne Ka (30/20 GHz) przewidywane dla przyszych zastosowa Mae anteny maa czuo (may G/T). Ograniczenia w nadawanej gstoci mocy z satelity w celu spenienia zalece ze wzgldu na wspuytkowanie kanaw czstotliwociowych z systemami naziemnymi (C band). Powszechnym rozwizaniem jest zastosowanie Spread-Spectrum.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

43

Metody dostpu

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

44

Moliwy wielodostp
Wybr ma na celu zmaksymalizowanie wykorzystania wsplnego satelity i innych zasobw przez wszystkich uytkownikw systemu VSAT. Metody brane pod uwag: PAMA Pre-Assigned Multiple Access DAMA Demand Assigned Multiple Access
FDMA = Frequency Division Multiple Access TDMA = Time Division Multiple Access na stale przypisany TDMA ALOHA & Slotted ALOHA dynamiczna rezerwacja CDMA = Code Division Multiple Access

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

45

FDMA Frequency Division Multiple Access


Wszystkie VSAT udostpniaj zasoby satelitarne tylko w dziedzinie czstotliwoci. Mniejsza szeroko pasma odbiornika (mniejsza moc szumu) Wymagana mniejsza moc nadawania. Moe by wykorzystana w obu topologiach: gwiazdy i kraty. Przykad: QPSK (M=2), 64 kbps (Ri), FEC (k/n= ), roll-off 0.5 (a) Rb = Ri/r = 128 kb/s Rs = Rb/M = 64 kb/s Szeroko pasma nadajnika = Bt = (1 + a) Rs = 96 kHz (pasmo mona poszerzy do 120 kHz dla uwzgldnienia dryftu) Szeroko pasma odbiornika = Br = Rs = 64 kHz

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

46

PRZYKAD: FDMA z gwiazd linie przychodzce


Schemat dostpu FDMA do satelity dla rwnowanego 64 kbit/s kanau transmisji gosu Linia przychodzca: VSAT
przychodzce kanay z VSATa 300 kanaw FDMA f1 36 MHz transpnder satelitarny f2

Satelita

Hub

Uplink - adawanie z terminala VSAT

Szybko transmisji informacji = 64kbit/s

Modulacja QPSK plus - FEC

Pasmo nadajnika = 96 kHz

64 kbit/s rwnowany kana gosowy

Naziemny / VSAT interfejs sieciowy

Kana naziemny od uytkownika

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

47

FDMA z gwiazd dla linii przychodzcych


Informacja nadawana do satelity z szybkoci 64 kbit/s zajmuje pasmo 96 kHz. Pasmo transpondera satelitarnego (f1 to f2) jest dzielone na kanay, z krokiem 96 kHz , co umoliwia jednoczesny dostp wielu VSATw do transpondera satelitarnego. Kana 96 kHz jest poszerzony z kadej strony (cznie do 120 kHz) dla zabezpieczenia przed dryftem f, zym filtrowaniem VSAT, itp. Patrzc od strony przydziau czstotliwoci wida, e dla typowych 36 MHz - transponderw satelitarnych mona zapewni jednoczesny dostp 300 VSATw, nadajcych rwnowane 64 kbit/s - kanay gosowe. Poniewa kady VSAT wykorzystuje stale jeden kana w uplinku, ten sposb dostpu nazywa si SCPC Single Channel Per Carrier FDMA.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

48

FDMA opcje implementacji


PAMA (Pre Assigned Multiple Access) 1. oznacza, e VSATy maj przydzielone czstotliwoci. Odpowiada to naziemnym liniom dzierawionym. 2. PAMA stale wykorzystuje zasoby satelitarne. W zwizku z tym nie ma opnie na ustawienie pocze. 3. PAMA najbardziej nadaje si dla aplikacji interaktywnych transmisji danych lub przy duym nateniu ruchu. 4. SCPC (Single Channel Per Carrier) jest czsto uywany zamiennie z PAMA VSAT. DAMA (Demand Assigned Multiple Access) 1. Sie ma pul kanaw czstotliwociowych, ktre s dostpne dla kadej stacji w tej sieci. 2. Na danie para dostpnych kanaw jest przydzielana, dla ustanowienia poczenia. 3. Po zakoczeniu poczenia, kanay s zwracane do puli przydziau dla innego poczenia. 4. Zasoby satelitarne s uywane tylko w stosunku do aktywnych VSAT co mona wykorzysta dla ruchu gosowego lub przekazu danych w trybie wsadowym. 5. DAMA oferuje transmisje gosowe punkt-punkt, faks i danych oraz wideokonferencje.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

49

TDM - linie wychodzce


Linia powrotna: Hub Satelita VSATy
Topologia gwiazdy: typowo jedna, szerokopasmowy strumie w formacie TDM Time Division Multiplexing UWAGA: Jaka jest rnica midzy TDM i TDMA ??? (zwykle uywane zamiennie, ale to nie dokadnie to samo) ODPOWIED:
W TDM, wszystkie multipleksowane kanay danych, pochodz z tego samego nadajnika, co oznacza, e zegar i czstotliwoci nonych nie zmieniaj si.

W TDMA, kada ramka zawiera szereg niezalenych transmisji (szczeliny czasowe zawieraj informacje z rnych rde danych, zwykle pochodzcych z rnych lokalizacji).

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

50

PRZYKAD: TDM gwiazda linie wychodzce

Wyjciowy strumie z Hub via satelita

f1

36 MHz pasmo transpondera sat.

f2

Wyjciowy (downlink) strumie TDM Hub, via satelita, do poszczeglnych terminali VSAT 20 Mbit/s szybko transmisji grupy kanaowej Demodulacja / dekodowanie
Demultipleksacja grupy kanaowej na indywidualne kanay 64 kbit/s

Pasmo 36 MHz

Odbir sygnaw 64 kbit/s przeznaczonych dla tego VSAT

Rwnowany kana gosowy 64 kbit/s

Interfejs sieci naziemnej/VSAT

Kana naziemny do urzdze uytkownika

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

51

PRZYKAD: TDM gwiazda linie wychodzce


300 pojedynczych kanaw wskopasmowych, przychodzcych do Hub z VSATw jest przesyane z powrotem do VSAT w formie pojedynczego szerokopasmowego strumienia wyjciowej grupy kanaowej TDM, o szybkoci 20 Mbit/s. Kady stacja VSAT odbiera strumie TDM downlink, a nastpnie go demoduluje i dekoduje (tj. zamienia pasmowy sygna modulowany w kod liniowy i eliminuje bdy FEC). Z kodu po przejciu przez demultiplekser jest wydzielana podana cz strumienia 64 kbit/s reprezentujca kana gosowy adresowany do danego terminala VSAT. W celu umoliwienia identyfikacji pooenia podanego kanau VSAT w czasie zatosowano odtwarzanie nonej i bitw info. W tym przykadzie pasmo f1 - f2 transpondera satelitarnego jest w peni zajte.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

52

Udostpnianie transponderw:
TDM-wychodzce, FDMA-przychodzce
Przychodzce wskopasmowe FDMA kanay VSAT Wychodzcy szerokopasmowy strumie TDM

36 MHz transponder satelitarny

W powyszym przykadzie, dla cznoci w obu kierunkach przeznaczono pasma po 18 MHz. W uplink do satelity, zbir wskopasmowych kanaw FDMA transmitowanych przez VSATy koegzystuje w tym samym transpnderze z szerokopasmowym strumieniem TDM transmitowanym przez Hub. W downlink z satelity, Hub odbiera zbir indywidualnych kanaw wskopasmowych podczas gdy kada stacja VSAT odbiera szerokopasmowy strumie TDM. Przypisanie dokadne czstotliwoci moe si rni w zalenoci od moliwoci uzyskania odpowiedniej pojemnoci sieci VSAT.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

53

Inna opcja dla linii wejciowej Multi-Frequency TDMA (MF-TDMA)


Gdy zastosujemy TDMA zamiast FDMA, wwczas kady VSAT musiby nadawa (w niecigych odstpach czasu) w moc znacznie wiksz ni dla pojedynczego kanau (szersze pasmo). Rozwizanie Hybrydowa TDMA-FDMA Kady satelita VSAT nadaje paczki impulsw w pasmie pi razy szerszym od pojedynczego kanau VSAT. Inaczej mwic kadej czstotliwoci jest udostpniona szczelina 5 razy szersza od pojedynczego kanau VSAT. Pozwala to oszczdzi energi nadajnika VSAT w porwnaniu do "czystego" TDMA.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

54

Przykad: wejciowego MF-TDMA

Wejciowy, cig impulsw MF - TDMA VSAT uplink

Wejciowy strumie TDM do Hub downlink

Hub

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

55

Przykad: wyjciowego MF-TDMA

W powyszym przypadku, kada grupa piciu (A, B, C, D, E) terminali VSAT dzieli si tym samym przydziaem czstotliwoci, co znaczy e wszystkie nadaj na tej samej. Jednak kady z nich nadaje w innej szczelinie czasowej w ramach TDMA, dlatego nie interferuj ze sob. Paczki impulsw z kadego VSAT s rozkadane tak, aby dotary do satelity w odpowiedniej kolejnoci, w celu dalszego przemieszczenia do Hub. Inne czstotliwoci (nie pokazano na rysunku) s wspuytkowane przez inne grupy piciu VSATs.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

56

Opcja CDMA
Zwiksza efektywno widmow w warunkach ograniczonych interferencji (uatwia ponowne wykorzystanie czstotliwoci). Umoliwia odbir poniej szumw z powodu rozproszenia sygnau w szerokim pasmie (spread-spectrum). Pocztkowo wykorzystywane do celw wojskowych i szyfrowania. Emisja poza pasmowa jest cile okrelona przez ITU-R i jest kluczowym elementem w projektowaniu regulacji mocy w uplink. Kiedy konstelacje LEO wykorzystuj te same pasma czstotliwoci co system GEO, wykorzystanie CDMA moe uatwia koordynacj, kosztem wydajnoci systemu.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

57

Jak VSAT moe by rdem interferencji dla innych systemw satelitarnych ?


2o USAT(2) 2o WSAT

USAT(1)

W tym przykadzie VSAT transmituje do podanego satelity (WSAT) ale poniewa antena VSAT jest maa, jej promieniowanie dotrze do ssiednich, niechcianych satelitw (USATs), rozoonych co 2o na orbicie GEO. W podobny sposb sygnay z USAT (1) i USAT(2) mog by odbierane przez VSAT, tym samym powodujc ryzyko zakce interferencyjnych, w przypadku wykorzystywania takich samych zakresw czstotliwoci i polaryzacji fali.
58

Orbita GEO satelity s rozoone co 2o .

Wizka gwna VSAT

VSAT

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

Interferencje, modulacja i kodowanie

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

59

Scenariusz interferencji - 1
WSAT USAT Zysk, Gw [dB], w kierunku podanego satelity

Zysk anteny satelity interferujcego, Gs [dB], w kierunku VSAT

Droga do satelity ktra ma okrelone straty i zmienne tumienie propagacyjne

Wizka gwna i 2-listki boczne anteny VSAT

Zysk, Gu [dB], w kierunku satelity interferujcego VSAT z moc P [dBW]

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

60

Scenariusz interferencji - 2
Poprzedni slajd pokazuje geometri zakce midzy VSAT i satelit innego systemu. Moc interferencji jest EIRP= P[dBW] + Gu[dB] VSAT w kierunku interferujcego satelity. W celu okrelenia bilansu energetycznego, naley uwzgldni zysk Gs[dB], interferujcego satelity w kierunku VSAT, oraz inne efekty (tumienie dodatkowe, wpyw opadw deszczu w danym procencie czasu, itp.) wzdu trasy.
Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

61

Kodowanie i modulacja
Modulacja:
Pasmo jest wykorzystywane bardziej efektywnie dla duych indeksw modulacji. Dla duych indeksw modulacji naley zapewni szerszy margines zakce i wiksz liniowo wzmacniacza. Modulacje z duymi indeksami s bardziej podatne na zakcenia i trudniejsze w realizacji. Typowy system VSAT wykorzystuje BPSK lub QPSK.

Kodowanie:
Kod wewntrzny. Zewntrzny kod z przeplotem (Reed-Solomon) dla ochrony przed utrat impulsw.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

62

Stacje naziemne

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

63

VSAT stacje naziemne - 1

ODU

ODU IFL IDU


rdo: www.bhartibt.com

Outdoor Unit Inter-Facility Link Indoor Unit


Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

64

VSAT stacje naziemne - 2


Jednostka zewntrzna ODU VSAT jest lokalizowana w miejscu gdzie jest zapewniona bezporednia widoczno do satelity, wolnym od przypadkowego przesaniania przez ludzi i/lub obiekty poruszajce si w pobliu. ODU zawiera konwerter czstotliwoci radiowych (RFT) (Ku do L). Jednostka wewntrzna IFL VSAT przekazuje sygna elektryczny z ODU do IDU, zasilanie dla ODU i sygnay kontrolne z IDU. IDU umieszczone, zazwyczaj, w komputerze stacji roboczej uytkownika skada si z procesora pasmowo-przepustowego i interfejsu (np. ekran komputera i klawiatura). IDU zawiera rwnie modem i multiplekser/demultiplexer (mux/demux), jeli nie s one umieszczone w ODU.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

65

VSAT schemat blokowy stacji naziemnej


Antenna Feed

LNC

IFL HPC RFT

DEM

Base Band Processor


(BBP)

MOD

To Data Terminal Equipment

ODU

IDU

IDU IFL RFT


Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

66

VSAT opis schematu blokowego stacji

Konwerter LNC (Low Noise Converter) wzmacnia odebrany z anteny sygna RF, miesza w d do czstotliwoci poredniej IF (w pasmie L) i przesya lini IFL do IDU. IDU, demoduluje sygna informacyjny nonej doprowadza do procesora pasmowo-przepustowego BBP (Base Band Processor). Terminal danych doprowadza warstw aplikacji informacj do uytkownika. W trybie nadawania, dane od uytkownika poprzez urzdzenie terminala s doprowadzone przez procesor BBP do modulatora. Modulator nakada informacj na non IF i le przez linie IFL do HPC (High Power Converter ) celem konwersji w gr do RF, wzmocnienia, i przesania przez anten do satelity.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

67

Stacja Hub - 1
Wyjciowe kanay TDM I F UC HPA Antena Hub I N T E R F E J S Modulator wyjciowy Nadawczy PCE* S z y n a K O N T R O L N A Interfejs liniowy do Komputerw hosta

LNA DC

Demodulator wejciowy

Odbiorczy PCE

Wejciowe kanay MF-TDMA Centrum kontroli sieci Interfejs kontrolny Hub

_______________________ *PCE (Processing and Control Equipment)

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

68

Stacja Hub - 2
Urzdzenie interfejsu linii czy naziemne porty do komputera-hosta. Magistrala kontrolna przez interfejs kontroli Hub pozwala na realizacj wszystkich transmisji, odbiorw, i funkcji przeczania. Nadawczy PCE (Processing and Control Equipment) przygotowuje strumienie TDM do wysania w linii wyjciowej VSAT. Strumienie przechodz przez interfejs IF (odpowiednik wewntrznej linii VSAT) do UC (Up-Converter) ktry miesza IF do RF. HPA (High Power Amplifier) wzmacnia strumienie TDM i nadaje przez anten do satelity. Po stronie odbiorczej, antena odbiera sygnay wejciowe MF-TDMA i przekazuje do LNA (Low Noise Amplifier) w celu wzmocnienia przed DC (Down Conversion), demodulacji i dostarczenia do uytkownikw.

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

69

Literatura
R. Zieliski, Satelitarne sieci teleinformatyczne, WNT, Warszawa 2009 Publikacje IEEE :
Satellite-based Internet: a Tutorial (Yurong Hu and Victor O.K. Li), IEEE Comm., March 2001. J. Farserotu & R. Prasad , A Survey of Future Broadband Multimedia Satellite Systems, Issues and Trends, IEEE Comm., June 2000.

Internet: D.J. Bem et.al, Broadband Satellite Systems, IEEE Comm. Surveys, http://www.comsoc.org/pubs/surveys First Quarter 2000, vol. 3 no. 1 http://www.irwincom/idvs-summary.txt , Irwin Consulting
Report Internet Delivery via Satellite, June 1999 http://www.ts2.pl/pl/Internet-iDirect-Evolution www.bhartibt.com

Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik TECHNIKA SATELITARNA

70

Вам также может понравиться