Вы находитесь на странице: 1из 11

DELITOS CONTRA O PATRIMNIO CULTURAL: INSUFICINCIAS NORMATIVAS BRASILEIRAS E ESPANHOLAS

Anauene Dias Soares1 Abstract A on! "ears #$e %u #ura &a#ri'on" $as (ein! un)er %ons#an# o**enses+ Un$a&&i " i i%i# &ra%#i%es o* #ra**i% an) %o''er%e o* #$e %u #ura $eri#a!e %an (e %onsi)ere) as one o* #$e !rea#es# se%#ors o* #$e in#erna#iona #ra)e+ A%%or)in! #o #$is, #$is &a&er ai's #o ana "-e &ro%e)ures re!ar)in! #$e &ro#e%#ion o* Bra-i ian %u #ura $eri#a!e+ For #$is &ur&ose, i# .i (e ana "-e) #$e )o%u'en#s o* nor'a#i/e or)er #$a# in/o /es #$e &reser/a#ion o* %u #ura $eri#a!e, in i!$# o* #$e S&anis$ e!is a#ion, es&e%ia " #$e Or!ani% La. 10123 4 .$en )ea in! .i#$ #$e s'u!! in! o* %u #ura $eri#a!e o* #$a# %oun#r"5 $i!$ i!$#in! &oin#s #$a# nee) #o (e (e##er % ari*ie) in Bra-i ian ru es #o &re/en# #$e i i%i# #ra**i% o* %u #ura &a#ri'on" in Bra-i , es&e%ia " re!ar)in! #$e #ra**i%6in! o* %u #ura asse#s o/er an in#erna#iona s%a e+ T$is s#u)" #a6e in#o %onsi)era#ion so'e as&e%#s o* &a#ri'on" /a ues #o e a(ora#e so'e ru es, ei#$er %u #ura or e%ono'i% /a ues, %o'&ro'ise) .i#$ #$e a. e**e%#i/eness #o &ro#e%# #$e %u #ura $eri#a!e .$i%$ is #$e 'e'or" an) i)en#i#" o* a %o''uni#"+ Keywords: cultural heritage, international normative, illicit traffic

Introduo
O #r7*i%o )e &a#ri'8nio %u #ura a(ran!e nu'erosas a#i/i)a)es, 9ue /:o )a e;&or#a<:o )e (ens %u #urais &e os seus e!=#i'os &ro&rie#7rios, se' a ne%ess7ria au#ori-a<:o, a#> ao %o'>r%io es&e%ia i-a)o )e o(?e#os *ur#a)os, &assan)o &e a a&ro&ria<:o e %o'er%ia i-a<:o )e o(ras )e ar#e )es%on$e%i)as &e as au#ori)a)es+ O %o'(a#e aos a#en#a)os %on#ra as ri9ue-as ar9ueo @!i%as, $is#@ri%as e ar#=s#i%as 9ue %ons#i#ue' $eran<as na%ionais e;i!e a %oo&era<:o in#erna%iona , 9uer na &re/en<:o )as in*ra<Aes, 9uer &ara asse!urar a res#i#ui<:o )os (ens su(#ra=)os+ BAs6eru) C C >'en# 122DE No Brasi , os &ro( e'as )e #r7*i%o i =%i#o ain)a n:o s:o %on*ron#a)os &or e!is a<:o su*i%ien#e'en#e a)e9ua)a e e a(ora)a+ A#> en#:o o 9ue se #e' > a Con/en<:o )a UNESCO )e 12DF *ir'a)a &or &a=ses, %o'o Brasi e Es&an$a, enu'eran)o 'e)i)as )e &ro#e<:o a%er%a )o #r7*i%o i =%i#o )e (ens %u #urais+ Assi', a %ria<:o )e u'a e!is a<:o na%iona > re9uisi#o a i'&osi<:o )e san<Aes e &enas a *i' )e %oi(ir a &r7#i%a )es#e )e i#o+ Ho?e, $7 eis /o #a)as &ara a &ro#e<:o )e (ens %u #urais, 'as n:o se *e- nen$u' #ra#a'en#o )i*eren%ia)o na%iona 'en#e %o'o no or)ena'en#o es&an$o ao #ra#ar )o %on#ra(an)o )es#es+ A #i&i*i%a<:o &ena (rasi eira 'ais &r@;i'a )es#a %on)u#a > a re%e&#a<:o 9ua i*i%a)a enu'era)a &e o ar#+ 1GF, H1I ou o %on#ra(an)o e )es%a'in$o &re/is#o no ar#i!o JJK, H 1I, L%M, a'(os &er#en%en#es ao C@)i!o Pena e, o (e' ?ur=)i%o &ro#e!i)o &or es#es, a(ran!e' #an#o o &a#ri'8nio &N( i%o 9uan#o o &ri/a)o e, &or isso, se es#en)e ao &a#ri'8nio %u #ura 0+ Por ou#ro a)o, $7, #a'(>', &re/is:o e!a no ar#i!o KG )a ei )e Con#ra/en<Aes Penais &ara o Exerccio ilegal do comrcio de coisas antigas e obras de arte3, n:o e;is#in)o e!is a<:o es&e%ia &ena 9ue #ra#e )o
1

Ora)ua)a e' Ar#es Visuais &e a ECA1USP+ Es#u)an#e )e Direi#o na PUC1Ca'&inas+ Res#aura)ora )e o(ras !r7*i%as+ anaueneP"a$oo+%o'+(r 0 Bens %u #urais e en%a)os &e o ar#+01Q, CF1GG, Brasi + J Ar#+ KG, Lei )e Con#ra/en<Aes Penais, Brasi +

&a#ri'8nio %u #ura es&e%i*i%a'en#e, en%on#ran)o a&enas re*erRn%ia a es#e e' es*era a'(ien#a + K No 'ais, a Cons#i#ui<:o (rasi eira a#ri(ui %o'&e#Rn%ias e' or)e' a)'inis#ra#i/a, e!is a#i/a e ?u)i%i7ria &ara Uni:o, Es#a)os, Muni%=&ios e Dis#ri#o Fe)era na &ro#e<:o ao &a#ri'8nio %u #ura +3 Ain)a, se!un)o a Cons#i#ui<:o Brasi eira, o Pa#ri'8nio Cu #ura %ons#i#ui u' e e'en#o es#ru#ura )a i)en#i)a)e )e %er#as %o'uni)a)es, #a %o'o ins#ru'en#o )e %oes:o so%ia e 'e'@ria5 a >' )isso, )e a%or)o %o' a Cons#i#ui<:o Es&an$o a, &ossui u' /a or %u #ura o(?e#i/o e sua &ro#e<:o in)e&en)e 9ue se?a )e #i#u ari)a)e &N( i%a ou &ri/a)a ou 9ua se?a o seu re!i'e ?ur=)i%o+ No 'ais, o /a or %u #ura )e )e#er'ina)os (ens > a %ausa &ara &ro#e<:o e )e*ini<:o %o'o %on)u#as )e i#i/as &re/is#as no C@)i!o Pena Es&an$o + Q Se!un)o Ta'ari# Su'a a B122DE:

LS+++To /a or su(?a%en#e ao (e' ?ur=)i%o n:o > )e %ar7#er e%on8'i%o, sen:o %u #ura , )e/en)o4se %onsi)erar o )ano ou a )e#eriora<:o 9ue o%orre %o' o o(?e#o 'a#eria )o )e i#o, in)e&en)en#e'en#e )o /a or )o &re?u=-o)a %ausa)o e%ono'i%a'en#e+ Sen)o re e/an#e a a*e#a<:o 9ue se &ro)u-iu aos in#eresses %u #urais, $is#@ri%os ou ar#=s#i%os, &ara se es#a(e e%er a e;is#Rn%ia ou n:o )e u'a %on)u#a )e i#i/a+M BTra)u<:o 'in$aE D

A )i*i%u )a)e )e )e'ons#rar Us ins#Vn%ias ?u)i%iais a i i%i#u)e &ena )o Pa#ri'8nio Cu #ura se )e/e #a'(>' ao &rin%=&io )a '=ni'a in#er/en<:o &ena e )o %on* i#o en#re o /a or e%on8'i%o e o /a or %u #ura )os (ens BRus 122QE, &ois a e!is a<:o /i!en#e %onsi)era a&enas os as&e%#os )e /a or e%on8'i%o, se?a &or a/a ia<:o &eri%ia ou #ri(u#7ria, se?a na%iona ou in#erna%iona , se?a na ei or!Vni%a )e %on#ra(an)o es&an$o a+ A %ria<:o e a)o<:o )e 'e)i)as es&e%=*i%as a)e9ua)as, #an#o na Es&an$a 9uan#o no Brasi , )e nor'as &ro#e%ionis#as ao &a#ri'8nio %u #ura , su&eran)o o /a or e%on8'i%o %o'o e e'en#o )e#er'inan#e )as #i&i%i)a)es &enais5 %a'&an$as )e sensi(i i-a<:o )a so%ie)a)e &ara assu'ir a res&onsa(i i)a)e )a &r@&ria i)en#i)a)e e a&ri'ora'en#o )a %oo&era<:o in#erna%iona se *a-e' ne%ess7rias a#ua 'en#e+ BPo o 0FFQE Por#an#o, u' es#u)o U u- )o or)ena'en#o es&an$o 9uan#o U re&ress:o )o %on#ra(an)o )o &a#ri'8nio $is#@ri%o ar#=s#i%o, &re%i&ua'en#e )a Lei Or!Vni%a 10123, se re a%ionan)o %o' nor'a#i/as na%ionais, *oi rea i-a)o %o' o in#ui#o )e a&on#ar a insu*i%iRn%ia e ine*e#i/i)a)e )as nor'a#i/as )e %o'(a#e U %o'er%ia i-a<:o i e!a )e (ens %u #urais nos )ois &a=ses+

1+ Concepo de patrimnio cultural como bem jurdico tutelado


A &ro#e<:o )e (ens &a#ri'oniais %o'o su&or#es )a 'e'@ria e )e i)en#i)a)e > u' )irei#o 9ue en/o /e %ara%#er=s#i%as 9ue a(ran!e' )es)e a %onser/a<:o a usos so%iais )es#es, %o'o a e)u%a<:o e a )i*us:o &a#ri'onia 5 /is#o 9ue o &a#ri'8nio Le;&ressa U so i)arie)a)e 9ue une a9ue es 9ue %o'&ar#i $a' u' %on?un#o )e (ens e &r7#i%as 9ue os i)en#i*i%a'M G+ Ou se?a, e a )e/e o%orrer,
K 3

Lei 2+QF312G, Brasi + Ar#s+ 0J, 0K e JF , CF1GG, Brasi + Q Ar#+ 0+1 eE LO+ 10123, Es&an$a+ D Ta'ari# Su'a a 122D apud Po o 0FFQ &+G+ Te;#o ori!ina : [...]el valor que sub ace en el bien !urdico no es de car"ter econ#mico, sino cultural,

debindose tener cuenta el da$o o deterioro que se produce al ob!eto material del delito independientemente de la cuantia del pre!uicio causado econ%micamente. &iendo relevante la afectaci%n que se produce a intereses culturales, hist%ricos o artsticos para establecer la exist'ncia o no de la conducta delictiva +M
G

N+ Can% ini 122Q apud Wanira#o 0FF2, &+1KQ+

#a'(>', &or 'eio )a &ar#i%i&a<:o )os !ru&os so%iais &e o &a#ri'8nio, a &ar#ir )e u'a a&ro&ria<:o %o e#i/a e )e'o%r7#i%a+ BN+ Can% ini 1222E Assi', o &a#ri'8nio %u #ura , nos )i-eres )e Si /ia Wanira#o B0FF2, &+1K341KQE L> %on*or'a)o &e as 'ani*es#a<Aes 'a#eriais e i'a#eriais %ria)as &e os su?ei#os ao on!o )a $is#@ria+ Ne es se in% ue' o(?e#os e es#ru#uras )o#a)os )e /a ores $is#@ri%os, %u #urais e ar#=s#i%os, (ens 9ue re&resen#a' as *on#es %u #urais )e u'a so%ie)a)e ou )e u' !ru&o so%ia +M Ressa #a4se 9ue o %on#eN)o 'a#eria )e &ro#e<:o )o &a#ri'8nio %u #ura , no or)ena'en#o es&an$o a#ua , e' suas )i*eren#es 'ani*es#a<Aes, /e' )a)o &or u' (e' ?ur=)i%o e' 9ue seu %on#eN)o 'a#eria se %on%en#ra no in#eresse %o e#i/o e, 9ue, a #u#e a )o )irei#o se *un)a'en#e no %o'&ro'isso )e &ossi(i i#ar e &er'i#ir o a%esso e a &ar#i%i&a<:o )os %i)a):os+ En%on#ra4se en#:o a e;is#Rn%ia )e u' (e' ?ur=)i%o )e #i#u ari)a)e )os %i)a):os 4 )a so%ie)a)e, (e' ?ur=)i%o %o e#i/o+ To)a/ia, a &riori )as )is%ussAes )o %ons#i#u%iona is'o 'o)erno, o (e' ?ur=)i%o era re%on$e%i)o a&enas 9uan#o L&a#ri'8nio $is#@ri%o, %o'o o %on?un#o )e e e'en#os na#urais ou %u #urais, 'a#eriais ou i'a#eriais, $er)a)os )o &assa)o, on)e u' )e#er'ina)o !ru&o so%ia re%on$e%esse sua &r@&ria i)en#i)a)eM BPo o 0FFQ, &+QE+

2. Os delitos contra o patrimnio cultural


O #r7*i%o )e (ens %u #urais %ons#i#ui o #er%eiro %ri'e 'ais ren#7/e no 'un)o e )e a%or)o %o' o Ins#i#u#o )o Pa#ri'8nio His#@ri%o e Ar#=s#i%o Na%iona BIPHANE X res&ons7/e e!a &e a %onser/a<:o )e (ens #o'(a)os &e o !o/erno *e)era (rasi eiro is#ou e' 122D a&ro;i'a)a'en#e 1+FJ0 o(?e#os )e ar#e rou(a)os no Brasi , &assan)o a *i!urar a is#a )os )e- &a=ses 9ue a&resen#a' os 'aiores rou(os )e o(ras %u #urais )o 'un)o+ BCos#a C Ro%$a 0FFDE

As o(ras )e ar#e, es&e%i*i%a'en#e, s:o o(?e#os )e #r7*i%o &e os /a ores ne as %on#i)os, 9ue ?us#i*i%a' a Vnsia &e a &osse, ain)a 9ue 'ui#as /e-es irre!u ar, )e &e<as, )a= a %o'er%ia i-a<:o i e!a , o *ur#o, a *a si*i%a<:o e o e;#ra/io, &ara a >' )e ou#ros+ Se!un)o Fin%$a' B0FF2E:
L B+++E o rou(o )e ar#e > !era 'en#e e*e#ua)o %o' a *ina i)a)e )e re/en)a ou res!a#e e, %o'u'en#e, os a)rAes s:o %o'issiona)os &or %o e%iona)ores &ar#i%u ares %on*i)en%iais+ A ar#e rou(a)a > #a'(>' usa)a *re9uen#e'en#e en#re %ri'inosos e' u' sis#e'a )e o&era<:o (an%7ria in#erna%iona , %o'o o su('un)o )o #r7*i%o )e )ro!as e )e ar'as, ou si'& es'en#e, %o'o 'eio )e #ro%a )es#es ar#i!os+M BTra)u<:o 'in$aE

Por esses (ens sere' %onsi)era)os n:o %onsu'=/eis, %ons#i#ue' 9uase se'&re u' in/es#i'en#o *inan%eiro 'ui#o ren#7/e a '>)io e on!o &ra-o X sen)o o su&or#e )o 'er%a)o in#erna%iona )e ar#e+ LIn*or'a<Aes *orne%i)as &e o FBI X (ederal )ureau of *nvestigation, o #r7*i%o in#erna%iona )e o(ras )e ar#e 'o/i'en#a a&ro;i'a)a'en#e UY Q (i $Aes &or anoMBCos#a C Ro%$a 0FFDE+ A >' )isso, se #ornou u'a 'aneira #a en#osa e se!ura )e a/a!e' )e )in$eiro &or *a%<Aes %ri'inosas a)/in)os )e #r7*i%os )e en#or&e%en#es, ar'as, &ros#i#ui<:o, ?o!os i =%i#os e %on#ra(an)o )e ?oias &re%iosas+

A si#ua<:o %o'& i%a ain)a 'ais se %onsi)erar 9ue $7 &a=ses %o' a#i#u)es )ia'e#ra 'en#e o&os#as 9uan#o U &ossi(i i)a)e )e )e/o u<:o )e (ens aos &a=ses )e on)e *ora' i i%i#a'en#e re#ira)os, se' %on#ar 9ue $7 ar!u'en#os %o'o a sa=)a )e 9ue n:o $7 i e!a i)a)e, so( a #u#e a )a (oa *>, nor'a 'en#e u#i i-a)os %o'o e;& ana<:o &or !ran)es Z o((iesZ )o %o'>r%io )e an#i!ui)a)e BBo 0FFJE+ O%orre assi' a i'&or#a<:o si!ni*i%a#i/a )e o(ras, si'& i*i%a)a &e a *ra!i i)a)e )e %on#ro es a *an)e!7rios, o 9ue &ro&i%ia a in% us:o no 'er%a)o in#erna%iona )e o(?e#os *ur#a)os nos &a=ses+ Por#an#o, o #r7*i%o, a >' )e &ro'o/er a in#ro)u<:o % an)es#ina )e )e#er'ina)o (e' i =%i#o &ara o %o'>r%io in#erno )e u' &a=s, &ossi(i i#a a sua e;&or#a<:o &ara ou#ros 'er%a)os BCos#a C Ro%$a 0FFDE+ Assi', &o)e' ser assina a)os e' #rRs !ru&os )is#in#os os )e i#os re a%iona)os ao &a#ri'8nio %u #ura , #ais %o'o os re*eren#es 7 a9uisi<:o i e!a , os )e #r7*i%o i e!a e o %on%urso )e %ri'es )os )ois an#eriores+ O #r7*i%o %onsis#e ?us#a'en#e no a#o )e %o'er%iar ou 'er%a)e?ar (ens &ro/enien#es )e ne!@%ios i =%i#os ou in)e%orosos BNunes 1222E+ No 'ais, #e'4se no#a)o a &reo%u&a<:o %o' 9ue os )i*eren#es Es#a)os 4 in% usi/e Brasi e Es&an$a, #an#o )os re%e&#ores %o'o )os )es#ina#7rios no %o'(a#e ao #r7*i%o i =%i#o )e (ens %u #urais+

3. e!ime jurdico internacional do patrimnio cultural


O &rin%i&a @r!:o in#erna%iona )e !uar)a )o &a#ri'8nio %u #ura > a Or!ani-a<:o )as Na<Aes Uni)as &ara a E)u%a<:o, a CiRn%ia e a Cu #ura BUNESCOE+ Essa ins#i#ui<:o en#en)e 9ue a )es#rui<:o ou 'u#i a<:o )e (ens %u #urais %ons#i#ui u' e'&o(re%i'en#o ne*as#o &ara #o)os os &o/os, &or essa ra-:o ins#i#uiu, no & ano in#erna%iona , 'e)i)as )es#ina)as U &ro#e<:o+ U'a )e as *oi )e*ini)a &e a +onvention on the ,eans of -rohibiting and -reventing the *llicit *mport, Export and .ransfer of /0nership of +ultural -ropert e' 1K )e no/e'(ro )e 12DF+ E' seu ar#i!o J, essa Con/en<:o es#a(e e%e 9ue LT$e i'&or#, e;&or# or #rans*er o* o.ners$i& o* %u #ura &ro&er#" e**e%#e) %on#rar" #o #$e &ro/isions a)o&#e) un)er #$is Con/en#ion (" #$e S#a#es Par#ies #$ere#o, s$a (e i i%i#M2+ En#en)e, ain)a, %o'o i =%i#o, e' seu ar#i!o 11 T$e e;&or# an) #rans*er o* o.ners$i& o* %u #ura &ro&er#" un)er %o'&u sion arisin! )ire%# " or in)ire%# " *ro' #$e o%%u&a#ion o* a %oun#r" (" a *orei!n &o.er s$a (e re!ar)e) as i i%i#+M 12 Ou#ra %on/en<:o a&ro/a)a &e a UNESCO > a Con/en<:o So(re a Pro#e<:o )o Pa#ri'8nio Mun)ia Cu #ura e Na#ura , a&ro/a)a &e a Con*erRn%ia Oera e' 1Q )e no/e'(ro )e 12D0 e' Paris e inseri)a no or)ena'en#o (rasi eiro e' 10 )e )e-e'(ro )e 12DD &e o De%re#o n[ GF+2DG+ Se!un)o a UNESCO, os Es#a)os si!na#7rios )as Con/en<Aes )e/e' es#a(e e%er es*or<os &ara in/en#ariar seus (ens %u #urais, &ro#e!R4 os e, 9uan)o *or o %aso, &or seus /a ores e;%e&%ionais, &ro&or a sua ins%ri<:o na is#a )e &a#ri'8nio 'un)ia + O &a=s )e/e en#:o se es*or<ar &ara e/i#ar o #ra*i%o in#erna%iona , se?a na e;&or#a<:o ou na i'&or#a<:o )e (ens %u #urais+ Isso i'& i%a e' u' sis#e'a )e /i!i Vn%ia 9ue &re/ina e re&ri'a o %o'>r%io i e!a )e o(ras )e ar#e+ Frisa4se 9ue a Con/en<:o )a UNESCO )e 12DF #a'(>' )e*ine %o'o re9uisi#o a i'&osi<:o )e &enas e san<Aes a)e9ua)as )e *or'a a %oi(ir a &r7#i%a )o #r7*i%o i =%i#o )e (ens %u #urais BCos#a C Ro%$a 0FFDE O Brasi a)eriu U Con/en<:o )e 12DF, in#e!ra)a ao sis#e'a e!a na%iona &e o De%re#o D0+J10, &ro'u !a)o e' 01 )e no/e'(ro )e 12DJ e in#i#u a)o +onven34o sobre as ,edidas a serem 5dotadas para -roibir e *mpedir a *mporta34o, Exporta34o e .ransporta34o e .ransfer'ncia de -ropriedade *lcitas dos )ens +ulturais+
2

Tra)u<:o: LA i'&or#a<:o, e;&or#a<:o ou #rans*erRn%ia )e &ro&rie)a)e )e (ens %u #urais rea i-a)as e' o&osi<:o Us )is&osi<Aes &re/is#as &e a &resen#e Con/en<:o, a)o#a)as &e os res&e%#i/os Es#a)os4Me'(ros, ser7 i =%i#o+M 1F1F Tra)u<:o: LA e;&or#a<:o e #rans*erRn%ia )e &ro&rie)a)e )e (ens %u #urais )e u' )e#er'ina)o &a=s so( %o'&u s:o )ire#a ou in)ire#a )e%orren#es )a o%u&a<:o &or u'a ou#ra &o#Rn%ia es#ran!eira )e/e ser %onsi)era)a %o'o i =%i#a+M

Hou/e en#:o a %ria<:o )a Coor)ena<:o4Oera )e Pro#e<:o ao Meio A'(ien#e e Pa#ri'8nio His#@ri%o, no De&ar#a'en#o )a Po =%ia Fe)era , e a i'& an#a<:o, e' 0D Es#a)os )a Fe)era<:o, )e De e!a%ias )e Meio A'(ien#e e Pa#ri'8nio His#@ri%o res&ons7/e &e o %ui)a)o %o' os (ens su?ei#os ao %o'>r%io i =%i#o+ \ i'&or#an#e )es#a%ar ain)a 9ue *ora' &ro'u !a)as no Brasi /7rias eis11 )ire%iona)as U &ro#e<:o )os (ens %u #urais, as 9uais )e/e' %o a(orar &ara i'&e)ir o a/an<o )a %ir%u a<:o e )a %o'er%ia i-a<:o i e!a )e (ens+ BCos#a C Ro%$a 0FFDE Ta'(>', $7 &a=ses10 %o' #ri(u#a<:o *a/ore%i)a B&ara=sos *is%aisE e %o' u#i i-a<:o a(usi/a )os #ra#a)os e %on/en<Aes in#erna%ionais %o'o 'e%anis'os &ara a/a!e' )e )in$eiro e re'essa i e!a )e )i/isas+ A %oo&era<:o in#erna%iona #a'(>' > ana isa)a &or in#er'>)io )os or!anis'os in#erna%ionais e na%ionais )e assis#Rn%ia a)'inis#ra#i/as, 9ue ):o su&or#e U a#ua<:o )o &o)er ?u)i%i7rio na re&a#ria<:o )e a#i/os+ BSi /a 0FFFE No Brasi , o %ri'e )e a/a!e' )e )in$eiro, > #i&i*i%a)o &e a Lei nI+ 2+Q1J )e 122G e > u' %ri'e )e a'& i#u)e in#erna%iona 9ue %onsis#e e' )ar u'a a&arRn%ia =%i#a a re%ursos o(#i)os &or 'eio )e ou#ro %ri'e, %o'o o #r7*i%o i =%i#o )e (ens %u #urais+

". Abran!#ncia da proteo ao patrimnio cultural na Constituio da %ederati&a do 'rasil e na Constituio do eino da (span)a

ep$blica

Nesses #er'os, a &ro#e<:o )o &a#ri'8nio %u #ura &or /ia )o Direi#o se *a- in)is&ens7/e &ara *ins )e sua %onser/a<:o, se?a &or &re/is:o %ons#i#u%iona , &ena ou a)'inis#ra#i/a5 &ois, o &a#ri'8nio %u #ura %ons#i#ui u' e e'en#o es#ru#ura )a i)en#i)a)e )e %er#os &o/os, %o'o ins#ru'en#o )e %oes:o so%ia , %o'o &re/R a Cons#i#ui<:o (rasi eira )e 12GG, e' seu ar#i!o 013, ao )i-er 9ue Lo Es#a)o !aran#ir7 a #o)os o & eno e;er%=%io )os )irei#os %u #uraisM e )e#er'inar o )irei#o U 'e'@ria+ Ca(e ao Es#a)o o )e/er )e e;e%u#ar &o =#i%as &ara 9ue e*e#i/a'en#e se?a /i/i)o o )irei#o U 'e'@ria &e a so%ie)a)e+ BDerani 0F1FE Con*or'e )is&Ae o ar#i!o 01Q )a Cons#i#ui<:o Fe)era )e 12GG, %ons#i#ui &a#ri'8nio %u #ura (rasi eiro os (ens )e na#ure-a 'a#eria e i'a#eria , #o'a)os in)i/i)ua 'en#e ou e' %on?un#o, &or#a)ores )e re*erRn%ia U i)en#i)a)e, U a<:o, U 'e'@ria )os )i*eren#es !ru&os *or'a)ores )a so%ie)a)e (rasi eira+ Po)e' ser *or'as )e e;&ress:o5 os 'o)os )e %riar, *a-er e /i/er5 as %ria<Aes %ien#=*i%as, ar#=s#i%as e #e%no @!i%as5 as o(ras, o(?e#os, )o%u'en#os, e)i*i%a<Aes e )e'ais es&a<os )es#ina)os Us 'ani*es#a<Aes ar#=s#i%o4%u #urais5 os %on?un#os ur(anos e s=#ios )e /a or $is#@ri%o, &aisa!=s#i%o, ar#=s#i%o, ar9ueo @!i%o, &a eon#o @!i%o, e%o @!i%o e %ien#=*i%o+ A Car#a Ma!na (rasi eira e' seu ar#i!o 0J a#ri(ui %o'&e#Rn%ia %o'u' )a Uni:o, Es#a)os, Dis#ri#o Fe)era e Muni%=&ios )e &ro#e!er os (ens )e /a or $is#@ri%o, ar#=s#i%o e %u #ura , 'onu'en#os, &aisa!ens no#7/eis e s=#ios ar9ueo @!i%os+ Para &ro#e!er esses (ens, o Po)er PN( i%o )e/e e*e#uar re!is#ros, &ro%e)er a in/en#7rios, e;er%er /i!i Vn%ia, #o'(ar e )esa&ro&riar (ens+ Isso
1111

C*+ De%re#o4Lei 031JD Bor!ani-a a &ro#e<:o )o &a#ri'8nio $is#@ri%o e ar#=s#i%o na%iona E5 Lei J+20K1Q1 B)is&Ae so(re 'onu'en#os ar9ueo @!i%os e &r>4$is#@ri%osE5 Lei K+GK31Q3 B&ro=(e a sa=)a &ara o e;#erior )e o(ras )e ar#e &ro)u-i)as no &a=s a#> o *i' )o &er=o)o 'on7r9ui%oE5 Lei 3+KD11QG B)is&Ae so(re a e;&or#a<:o )e i/ros an#i!os e %on?un#os (i( io!r7*i%os (rasi eirosE5 De%re#o4Lei D0+J101DJ Bso(re/in)a )a Con/en<:o )a UNESCO e' 12DFE e Por#aria 0Q01IPHAN+ 10 A Ins#ru<:o Nor'a#i/a SRF nI 1GG, )e FQ )e a!os#o )e 0FF0, )is&Ae: +onsideram6se pases ou depend'ncias que n4o tributam a renda ou que a tributam 7 alquota inferior a 829 ou, ainda, cu!a legisla34o interna oponha sigilo relativo 7 composi34o societ"ria de pessoas !urdicas ou 7 sua titularidade as seguintes !urisdi3:es;5ndorra< 5nguilla< 5ntgua e )arbuda< 5ntilhas =olandesas< 5ruba< +omunidade das )ahamas< )ahrein< )arbados< )eli>e< *lhas )ermudas<+ampione ?@*talia< *lhas do +anal A5lderne , Buernse , Cerse e &arDE< *lhas +a man< +hipre< +ingapura< *lhas +ooD< FepGblica da +osta Fica< ?!ibouti< ?ominica< Emirados Hrabes Inidos< Bibraltar< Branada< =ong Jong< Kebuan< Kbano< Kibria< Kiechtenstein< Kuxemburgo Ano que respeita 7s sociedades holding regidas, na legisla34o Kuxemburguesa, pela Kei de 31 de !ulho de 1L8LE< ,acau< *lha da ,adeira< ,aldivas< ,alta< *lha de ,an< *lhas ,arshall< *lhas ,aurcio< ,#naco< *lhas ,ontserrat< Mauru< *lha Miue< &ultanato de /m4< -anam"< (edera34o de &4o +rist%v4o e Mevis< &amoa 5mericana< &amoa /cidental< &an ,arino< &4o Nicente e Branadinas< &anta KGcia< &e chelles< .onga< *lhas .urDs e +aicos< Nanuatu< *lhas Nirgens 5mericanas< *lhas Nirgens )ritOnicas.P

se'&re e' %oo&era<:o %o' a %o'uni)a)e, 9ue )e/e &ro'o/er e &ro#e!er o &a#ri'8nio %u #ura (rasi eiro+ O en#en)i'en#o > o )e 9ue 9uan)o se &reser/a e!a 'en#e e so%ia 'en#e o &a#ri'8nio %u #ura , %onser/a4se a 'e'@ria e re*or<a4se a i)en#i)a)e )a na<:o+ A /i!en#e Cons#i#ui<:o )o Reino )a Es&an$a re!u a es#a 'a#>ria e' seu ar#i!o KQ, n:o /isan)o u' &ro#e%ionis'o e' sen#i)o &ossessi/o, seu &rin%i&a o(?e#i/o > a 'anu#en<:o e %onser/a<:o )o &a#ri'8nio %u #ura e' si'i ar ao na%iona , es#a(e e%en)o a res&ei#o Kos poderes pGblicos garanti>ar"n la conservaci%n promover"n el enriquecimiento del patrimonio hist%rico, cultural artstico de los pueblos de Espa$a de los pueblos que lo integran, cualquiera que sea su rgimen !urdico titularidad. Ka le sancionar" los atentados contra este patrimonio 135 &or ou#ra &ar#e o .ribunal &upremo es&an$o )esi!na 9ue a &re/is:o %ons#i#u%iona se es#en)a a #o)a % asse )e (e' 9ue L&er seM ou na rea i)a)e #en$a' o 'en%iona)o /a or, se?a 9ua *or U si#ua<:o ?ur=)i%a, )e )o'=nio &N( i%o ou &ri/a)o+ Ain)a no ar#i!o KQ )a %ons#i#ui<:o es&an$o a, a >' )e %o'&ro'e#er os &o)eres &N( i%os 9uan#o U &ro#e<:o )o &a#ri'8nio $is#@ri%o, %u #ura ou ar#=s#i%o &re%ei#ua 9ue a e!is a<:o &ena san%ionar7 os a#en#a)os+ A &ro#e<:o )e (ens %u #urais &or /ia )o Direi#o Pena > i'&res%in)=/e &ara sua %onser/a<:o, o /a or %u #ura )e )e#er'ina)os (ens s@ > &ro#e!i)o )e a%or)o %o' a )e*ini<:o )a &r7#i%a )e i#i/a &res%ri#a no C@)i!o Pena + A &ro#e<:o &ena )os (ens ?ur=)i%os %o e#i/os %orres&on)en#es %o' os )eno'ina)os )irei#os so%iais e e%on8'i%os #e' re e/Vn%ia %ons#i#u%iona + BPo o 0FFQE

*. e!ime jurdico de proteo ao patrimnio cultural dentro da le!islao nacional e espan)ola


Nesses #er'os, a &re/is:o )e &enas e san<Aes &ara esses %ri'es n:o re%e(eu #ra#a'en#o )i*eren%ia)o na e!is a<:o &ena (rasi eira, $a/en)o a&enas &res%ri<:o e' eis es&arsas 1K 9uan#o a )anos %ausa)os a esses (ens+ No C@)i!o Pena , a #i&i*i%a<:o 'ais &r@;i'a U %on)u#a )e ne!o%ia<:o i =%i#a )e )e#er'ina)o (e' %u #ura > a re%e&#a<:o 9ua i*i%a)a &re/is#a no ar#i!o 1GF, H1I, %o' se!uin#e re)a<:o:

LAr#+ 1GF+ B+++E H1I A)9uirir, re%e(er, #rans&or#ar, %on)i-ir, o%u #ar, #er e' )e&@si#o, )es'on#ar, 'on#ar, re'on#ar, &ender+ e,por - &enda, ou )e 9ua 9uer *or'a u#i i-ar, e' &ro/ei#o &r@&rio ou a $eio, no e;er%=%io )e a#i/i)a)e %o'er%ia ou in)us#ria , coisas .ue de&e saber ser produto de crime: Pena X re% us:o, )e #rRs a oi#o anos, e 'u #a B!ri*o 'euE

Se o a!en#e 'an#er e' )e&@si#o, /en)er ou e;&or U /en)a (e' %u #ura es#ran!eiro in#ro)u-i)o ou i'&or#a)o )e *or'a *rau)u en#a no &a=s, res&on)er7 &e o %ri'e )e %on#ra(an)o ou

1J

Tra)u<:o 'in$a: LOs &o)eres &N( i%os !ara#ir:o a %onser/a<:o e &ro'o/er:o o enri9ue%i'en#o )o &a#ri'8nio $is#@ri%o, %u #ura e ar#=s#i%o )as %o'uni)a)es )a Es&an$a e )as %o'uni)a)es 9ue a in#e!ra', 9ua 9uer 9ue se?a seu re!i'e ?ur=)i%o ou #i#u ari)a)e+ A ei san%ionar7 os a#en#a)os %on#ra es#e &a#ri'8nio+M 1K1K CF+ Lei 2+QF3 B)is&Ae so(re san<Aes &enais e a)'inis#ra#i/as )eri/a)as )as %on)u#as e a#i/i)a)e esi/as ao 'eio a'(ien#eE5 Lei D+JKD1G3 B)is%i& ina a a<:o %i/i &N( i%a )e res&onsa(i i)a)e &or )anos %ausa)os ao 'eio a'(ien#e, ao %onsu'i)or, a (ens )e )irei#os e /a or ar#=s#i%os, es#>#i%os, $is#@ri%os e #ur=s#i%osE5 De%re#o4Lei Q+31K10FFG B)is&Ae so(re as in*ra<Aes e san<Aes a)'inis#ra#i/as ao 'eio a'(ien#e, es#a(e e%e o &ro%esso a)'inis#ra#i/o *e)era &ara a&ura<:o )es#as in*ra<Aes, e )7 ou#ras &ro/i)Rn%iasE+

)es%a'in$o, &re/is#o no ar#i!o JJK, H1I, L%M, )o C@)i!o Pena 9ua i*i%a)a+BCos#a C Ro%$a 0FFDE

13

e n:o &e o %ri'e )e re%e&#a<:o

Ain)a no 9ue se re*ere U #u#e a )o &a#ri'8nio %u #ura e' V'(i#o &ena , es#e se en%on#ra in% uso nas 'a#>rias )ire%iona)as ao %a'&o a'(ien#a , na Lei n+ 2+QF312G+ Ne a /eri*i%a4se 9ue o Direi#o Pena A'(ien#a (rasi eiro se9uer %ons#i#ui u'a es&e%ia i)a)e )o Direi#o Pena , &ois a&enas enu'era %ri'es rea #i/os a )es#rui<:o, inu#i i-a<:o, a #era<:o ou )e#eriora<:o )os (ens %u #urais+ 1Q O De%re#o4 ei n+ J+QGG112K1 BLei )e %on#ra/en<Aes &enaisE, e' seu %a&=#u o VI, 9ue )is%i& ina as %on#ra/en<Aes re a#i/as U or!ani-a<:o )o Tra(a $o, )e *or'a #a;a#i/a e re)u%ionis#a, &re/R a *i!ura )a %on#ra/en<:o )e Le;er%=%io i e!a )o %o'>r%io )e %oisas an#i!as e o(ras )e ar#eM, %onsis#in)o e':
LAr#+ KG+ E;er%er, se' o(ser/Vn%ia )as &res%ri<Aes e!ais, %o'>r%io )e an#i!ui)a)es e )e o(ras )e ar#e, ou )e 'anus%ri#os e i/ros ou raros: Pena X &ris:o si'& es, )e 1 Bu'E a Q BseisE 'eses, ou 'u #aM

]7 o C@)i!o Pena es&an$o /i!en#e, n:o es#a(e e%e u' 'o)e o a)e9ua)o )e &ro#e<:o #a'(>', 9ue su(or)ine )e 'o)o % aro, o in#eresse &a#ri'onia )os (ens &er#en%en#es ao &a#ri'8nio %u #ura e' seu /i>s so%ia + O Ca&=#u o II )o T=#u o ^VI, nos ar#i!os J01 ao J0K 1D, re!u a a &ro#e<:o ao &a#ri'8nio $is#@ri%o, es#en)en)o es#a a& i%a(i i)a)e a #o)os os (ens &a#ri'oniais %o'o &re%ei#ua os 'an)a'en#os %ons#i#u%ionais+
*./ epresso ao Contrabando0 1ei Or!2nica /234*+ (span)a

13

Ar#+ JJK, C@)i!o &ena , Es&an$a B+++E L%E /en)e, e;&Ae U /en)a, 'an#>' e' )e&@si#o ou, )e 9ua 9uer *or'a, u#i i-a e' &ro/ei#o &r@&rio ou a $eio, no e;er%=%io )e a#i/i)a)e %o'er%ia ou in)us#ria , 'er%a)oria )e &ro%e)Rn%ia es#ran!eira 9ue in#ro)u-iu % an)es#ina'en#e no Pa=s ou i'&or#ou *rau)u en#a'en#e ou 9ue sa(e ser &ro)u#o )e in#ro)u<:o % an)es#ina no #erri#@rio na%iona ou )e i'&or#a<:o *rau)u en#a &or &ar#e )e ou#re'5 B+++EM 1Q Ar#i!os Q0 e QJ, Lei 2+QF312G, Brasi + 1D MB+++E +5-Q.IK/ **. ?E K/& ?EK*./& &/)FE EK -5.F*,/M*/ =*&.RF*+/ 5rtculo 381 Kos que derriben o alteren gravemente edificios singularmente protegidos por su inters hist%rico, artstico, cultural o monumental ser"n castigados con las penas de prisi%n de seis meses a tres a$os, multa de doce a veinticuatro meses , en todo caso, inhabilitaci%n especial para profesi%n u oficio por tiempo de uno a cinco a$os. En cualquier caso, los Cueces o .ribunales, motivadamente, podr"n ordenar, a cargo del autor del hecho, la reconstrucci%n o restauraci%n de la obra, sin per!uicio de las indemni>aciones debidas a terceros de buena fe. 5rtculo 388 1. Ka autoridad o funcionario pGblico que, a sabiendas de su in!usticia, ha a informado favorablemente pro ectos de derribo o alteraci%n de edificios singularmente protegidos ser" castigado adem"s de con la pena establecida en el art. S2S de este +%digo con la de prisi%n de seis meses a dos a$os o la de multa de doce a veinticuatro meses. 8. +on las mismas penas se castigar" a la autoridad o funcionario pGblico que por s mismo o como miembro de un organismo colegiado ha a resuelto o votado a favor de su concesi%n a sabiendas de su in!usticia 5rtculo 383 &er" castigado con la pena de prisi%n de uno a tres a$os multa de doce a veinticuatro meses el que cause da$os en un archivo, registro, museo, biblioteca, centro docente, gabinete cientfico, instituci%n an"loga o en bienes de valor hist%rico, artstico, cientfico, cultural o monumental, as como en acimientos arqueol%gicos. En este caso, los Cueces o .ribunales podr"n ordenar, a cargo del autor del da$o, la adopci%n de medidas encaminadas a restaurar, en lo posible, el bien da$ado. 5rtculo 38S El que por imprudencia grave cause da$os, en cuanta superior a S22 euros, en un archivo, registro, museo, biblioteca, centro docente, gabinete cientfico, instituci%n an"loga o en bienes de valor artstico, hist%rico, cultural, cientfico o monumental, as como en acimientos arqueol%gicos, ser" castigado con la pena de multa de tres a 1T meses, atendiendo a la importancia de los mismos.A...EP

A &ar#ir )e 122J, %o' o #ra#a)o )a Uni:o Euro&eia, &o&u ar'en#e %on$e%i)o %o'o Tra#a)o )e Maas#ri%$, $ou/e o )esa&are%i'en#o )e *ron#eiras en#re os 'e'(ros &er#en%en#es a UE, o 9ue a*e#ou )e *or'a si!ni*i%a#i/a as re a<Aes )o %on#ra(an)o, &rin%i&a 'en#e re*eren#es ao &a#ri'8nio %u #ura BPo o 0FFQE+ Dessa *or'a, %onsi)eran)o os )i#a'es e!ais es#a(e e%i)os &or es#e #ra#a)o, o %on#ra(an)o e' V'(i#o Es&an$o , re!u a4se &e a Lei Or!Vni%a 10123+
Es#a nor'a, se!un)o es#a(e e%e a &ar#e *ina )a &ri'eira )is&osi<:o )os 'o#i/os )a re*eri)a ei5 se a& i%ar7 )e *or'a %o'& e'en#ar &e o C@)i!o Pena e' a%or)o %o' o T=#u o 1I BDe i#os )e %on#ra(an)oE5 &e a Lei Tri(u#7ria Oera e &e a Lei )o Re!i'e ]ur=)i%o )as A)'inis#ra<Aes PN( i%as e Pro%e)i'en#o A)'inis#ra#i/o Co'u', &res%ri#o no #=#u o 0I Bin*ra<Aes a)'inis#ra#i/as )e %on#ra(an)oE+ Tu)o se' &re?u=-o )as re'issAes e' (ran%o ou )e ou#ras nor'as 9ue es#e #e;#o se su('e#e+ A Lei 10123 > u'a ei &ena es&e%ia )e/i)o seu %ar7#er 'N #i& o )e nor'a &ena e a)'inis#ra#i/a, %onsi)eran)o #a'(>' seu %ar7#er &ro%essua &or a !u' )os 'an)a#os )o )i#o #e;#o1G+ Assi', %on*or'e a nor'a#i/a, %o'e#e o )e i#o ou in*ra<:o )e %on#ra(an)o, e' *un<:o )e seu /a or, 9ue' #irar )o #erri#@rio es&an$o (ens 9ue in#e!re' o Pa#ri'8nio Cu #ura )a Es&an$a, se' a )e/i)a au#ori-a<:o )a A)'inis#ra<:o )o Es#a)o 9uan)o *or ne%ess7rio, in% usi/e se seu 12 )es#ino *or &ara 9ua 9uer u' )os &a=ses si!na#7rios )a UE+ O re%on$e%i'en#o )os )irei#os so%iais e e%on8'i%os &e o %ons#i#u%iona is'o 'o)erno, &assou a %onsi)erar os &rin%=&ios )o Direi#o san%iona)or &ena ao in/>s )o a)'inis#ra#i/o, re!u a'en#an)o no ar#i!o 03 n:o s@ o &o)er &ena )o Es#a)o, 'as #a'(>' o &o)er san%iona)or e )is%i& inar )a A)'inis#ra<:o+ Por#an)o, 9ue' %o'e#e o )e i#o )e %on#ra(an)o ser7 &uni)o %o' u'a &ena )e &ris:o )e 'enor in*ra<:o B'7;i'a )e J anosE e 'u #a &ro&or%iona ao /a or )o (e'+ A 9ua i*i%a<:o )o %on#ra(an)o %o'o u' )e i#o 'enos !ra/e, &ossi(i i#a a re)u<:o )as 'e)i)as ?u)i%iais, 'a%u an)o as in/es#i!a<Aes )e/i)o Us )i*i%u )a)es #>%ni%as e &o =#i%as a#ri(u=)as a e a(ora<:o )e #i&os &enais a)e9ua)os &ara a &ro#e<:o )o &a#ri'8nio %u #ura + A >' )isso, o &rin%=&io )a '=ni'a in#er/en<:o &ena )i*i%u #a a i)en#i*i%a<:o )a no#@ria !ra/i)a)e e a#ua<:o )o osa e;i!i)a no ar#i!o J01 )o &r@&rio C@)i!o Pena , &or e;e'& o+ Essa i'&re%is:o e!a )e#er'ina a )i*i%u )a)e )e a& i%a<:o )o sis#e'a &ena , re)u-in)o o 'e%anis'o a u'a si'& es san<:o a)'inis#ra#i/a e' *un<:o )o )ano %ausa)o, 9uan)o e' rea i)a)e $7 u'a !ran)e )is&ari)a)e en#re o /a or e%on8'i%o e o /a or %u #ura +BPo o 0FFQE No ar#i!o 1F )a ei re!u a)ora ou )e re&ress:o ao %on#ra(an)o, e' 9ues#:o )e /a ora<:o )os (ens in#e!ran#es )o &a#ri'8nio %u #ura , %a(er7 ao ?ui- (us%ar os ser/i<os %o'&e#en#es &ara a a/a ia<:o )es#es+ Por N #i'o, %a(e u'a %onsi)era<:o e' )es#a9ue: se $7 a &resen<a )e u'a *i!ura nor'a ou es&e%ia , &ois, )o &on#o )e /is#a *or'a e!is a#i/o, o #r7*i%o )o &a#ri'8nio %u #ura , n:o s@ > re!u a'en#a)o &or u'a ei es&e%ia %ri'ina , 'as #a'(>' %on%orre a seus in*ra#ores, u'a s>rie )e a#ri(u#os 9ue ):o es&e%ia i)a)es a *i!ura, %on*i!uran)o %o'o u' )os &rin%i&ais a#os no 9ue #an!e U e%ono'ia ou ao in%en#i/o )o enri9ue%i'en#o )e !ru&os en/o /i)os nessa a#i/i)a)e+ BPo o 0FFQE

1G 12

Ar#+ 0+1 eE LO+ 10123, Es&an$a+ Ar#+ 0+1 aE e !E LO+ 10123, Es&an$a+ aE Ka importaci%n o exportaci%n de bienes del patrimonio hist%rico artstico sin presentar6las para su despacho en las oficinas de aduanas o en los lugares habilitados por la administraci%n aduanera, teniendo en cuenta que la ocultaci%n o sustracci%n dolosa de estos bienes a la acci%n de la administraci%n 5duanera dentro de los recintos o lugares habilitados equivaldr" a la no presentaci%n. gE Ka obtenci%n mediante alegaci%n de causa falsa o de cualquier otro modo ilcito del despacho aduanero o la autori>aci%n para la salida de bienes que integren el patrimonio hist%rico artstico espa$ol.P

Concluso
O %o'>r%io i e!a B#r7*i%oE )e (ens %u #urais #e' %ausa)o e;&ressi/os e irre&ar7/eis )anos ao &a#ri'8nio %u #ura , #an#o no Brasi 9uan#o na Es&an$a, so(re#u)o &e a o'iss:o na e a(ora<:o e no %u'&ri'en#o )e nor'as e!ais e re!u a'en#a)oras )es#ina)as a )is%i& inar e san%ionar a %o'er%ia i-a<:o )esses (ens+ Lo!o, > ne%ess7rio in%re'en#a<:o, o a&er*ei<oa'en#o e a in#ensi*i%a<:o )a e a(ora<:o e*e#i/a &ara a a& i%a<:o )e e!is a<Aes a *i' )e %oi(ir a &r7#i%a )es#es )e i#os+ Con#u)o, n:o e;is#e u'a e!is a<:o es&e%ia 'en#e %ria)a &ara re!u a'en#ar, &re/enir e %o'(a#er o #r7*i%o i =%i#o )e (ens %u #urais no Brasi , ne' 'es'o nos 'o )es es#a(e e%i)os e' re a<:o U Lei Or!Vni%a 10123 )e Re&ress:o ao Con#ra(an)o )a Es&an$a+ Ain)a 9ue es#a %on#en$a in%oerRn%ias e a%unas )as nor'as e!ais *a-en)o4se ne%ess7rio o uso su(si)i7rio )o C@)i!o Pena es&an$o e )e ou#ras nor'a#i/as e!ais+ Ain)a assi', 'es'o %o' a %arRn%ia )e u'a re!u a'en#a<:o nor'a#i/a es&e%=*i%a e a)e9ua)a, as %on)u#as e a#i/i)a)es %onsi)era)as esi/as ao &a#ri'8nio %u #ura su?ei#a' os in*ra#ores, &essoas *=si%as ou ?ur=)i%as, a san<Aes &enais e a)'inis#ra#i/as, se?a e' #erri#@rio (rasi eiro ou es&an$o , in)e&en)en#e'en#e )a o(ri!a<:o )e re&arar os )anos %ausa)os+ No 'ais, se *a- ne%ess7ria U e*e#i/a in#era<:o e %oo&era<:o na%iona e in#erna%iona en#re &o)er &N( i%o, @r!:os, ins#i#ui<Aes e en#i)a)es %u #urais X &rin%i&a 'en#e a9ue as res&ons7/eis &e a #u#e a )e (ens e /a ores %u #urais X &ara &ro&or%ionar 'aior %e eri)a)e e e*i%7%ia na a)o<:o )e 'e)i)as e a<Aes, &re/en#i/as e re&ara)oras, re a%iona)as U &ro#e<:o, )o &a#ri'8nio %u #ura + _uan)o se &ensa e' &a#ri'8nio, se *a- ne%ess7rio %onsi)erar os /a ores a#ri(u=)os aos (ens %u #urais 9ue $es )ar:o si!ni*i%a)os 9uan#a i)en#i*i%a<:o e 'e'@ria &ara %er#os &o/os+ Para &ro#e!er esse &a#ri'8nio, &rin%i&a 'en#e &or 'eio )e (ases nor'a#i/as, > &re%iso se a#er 9ue o o(?e#i/o n:o &o)e si'& es'en#e se 'an#er na )i'ens:o 'a#eria , e%on8'i%a )a9ue es (ens, 'as si', e' sa /a!uar)ar #a'(>', os /a ores %u #urais 9ue a e es $es s:o a!re!a)os+

e5erencias As6eru), P+ C C >'en#, E+, 122D+ -reventing the *llicit .raffic in +ultural -ropert ; 5 Fesource =andbooD for the *mplementation of the 1LU2 IME&+/ +onvention, Paris: UNESCO+Di/ision o* Cu #ura Heri#a!e+ A/ai a( e a#: $##&:11unes)o%+unes%o+or!1U is1%!i4(in1u is+& ` %a#noa11GDGJCse#a3F3QJEEKbFb0D0C!&aFC ina1C a1 SA%%esse) Se&#e'(er 1Q, 0F10T+ Bas#os, R+L+ C Sou-a, M+C+ )e Bor!ani-a)oresE, 0F1F+ Mormas de gerenciamento do patrim#nio arqueol%gico. &4o -aulo; *-=5M, 8212, 8LV p. Ja e)+, S:o Pau o: Su&erin#en)Rn%ia )o IPHAN e' S:o Pau o+ Bo, ]+, 0FFJ+ -rote34o do patrim#nio na IME&+/; a3:es e significados, Bras= ia: UNESCO+ A/ai a( e a#: $##&:11s%$o ar+!oo! e+%o'1s%$o ar` $ aenC(#nOaSear%$C9ain#i# e:Pro#e<:oc)ocPa#ri'8niocnacUNESCOc: ca<Aescecsi!ni*i%a)osdF SA%%esse) Se&#e'(er 1Q, 0F10T+ Can% ini, N+, 1222+ Los usos so%ia es )e &a#ri'onio %u #ura + 55NN. *5-= +I5?EFM/&. -atrimonio W, &&+1QXJJ+ A/ai a( e a#: $##&:11...+'e#$esis+*%s+u%r+a%+%r1( o!s1a(oni a1.&4%on#en#1u& oa)s10F111FJ1Oar%ia4

Nes#or+4Los4usos4so%ia es4)e 4&a#ri'onio4%u #ura +&)* SA%%esse) Se&#e'(er 12, 0F10T+ Cos#a, T+ C Ro%$a, ]+S+ )a, 0FFD+ A in%i)Rn%ia )a re%e&#a<:o e )o #r7*i%o i =%i#o )e o(ras )e ar#e no Brasi + Fevista do +urso de ?ireito, K, &+0F+ A/ai a( e a#: $##&s:11...+'e#o)is#a+(r1re/is#as1re/is#as4'e#o)is#a1in)e;+&$&1RFD1ar#i% e1/ie.1303 SA%%esse) Se&#e'(er 1Q, 0F10T+ Derani, C+, 0FFQ+ ?ireito 5mbiental Econ#mico Ja e)+, S:o Pau o: Sarai/a+ Fin%$a', D+, 0FF2+ e$a# is Ar# Cri'e` Cournal of 5rt +rime, 1, &&+3KX3D+ A/ai a( e a#: $##&:11&a&ers+ssrn+%o'1so J1&a&ers+%*'`a(s#ra%#bi)a12K1KKF SA%%esse) Se&#e'(er 1Q, 0F10T+ Ore%o, R+, 0F10+ +urso de ?ireito -enal 6 -arte Beral, Rio )e ]aneiro: I'&e#us+ Le" Or!7ni%a 10123, )e 10 )e )e%ie'(re, )e Re&resi@n )e Con#ra(an)o, Es&an$a+ A/ai a( e a#: $##&:11...+(oe+es1(oe1)ias1122311011J1&)*s1AJ3DF14J3DF3+&)*+ SA%%esse) Se&#e'(er 1Q, 0F10T+ Li#ren#o, O+, 0FF1+ +urso de ?ireito *nternacional -Gblico Ka e)+, Rio )e ]aneiro: Forense+ Mi ar>, \+, 0F11+ ?ireito do ambiente; a gest4o ambiental em foco; doutrina, !urisprud'ncia, gloss"rio, S:o Pau o: Re/is#a )os Tri(unais+ Nunes, P+, 1222+ ?icion"rio de tecnologia !urdica 1Ja e)+, Rio )e ]aneiro: Reno/ar+ Po o, O+O+ )e L+, 0FFQ+ ?elitos contra el patrimonio cultural; especial estudio de contrabando de patrimonio hist%rico artstico, Ma)ri): Ins#i#u#o )e Es#u)ios Fis%a es+ A/ai a( e a#: $##&:11)ia ne#+unirio?a+es1ser/ e#1)%ar#` in*oa in6C%o)i!oa0013K2GCor)ena1F1G3Q SA%%esse) Se&#e'(er 1Q, 0F10T+ Pra)o, L+R+, 0FFJ+ +oment"rios ao c%digo penal; doutrina, !urisprud'ncia selecionada, leitura indicada 0a e)+, S:o Pau o: Re/is#a )os Tri(unais+ Rus, ]+O+, 122Q+ Presu&ues#os %ons#i#u%iona es )e a &ro#e%%i@n &ena )e &a#ri'onio $is#@ri%o, %u #ura " ar#=s#i%o+ Estudios penales !urdicos; homena!e al W, &&+1XJF+ A/ai a( e a#: $##&:11)ia ne#+unirio?a+es1ser/ e#1ar#i%u o`%o)i!oa33GKGD SA%%esse) Se&#e'(er 1Q, 0F10T+ Si /a, D+C+, 0FFF+ La/a!e' )e )in$eiro: a 'o)erna 'a9uia/e =s#i%a+ , &+33+ A/ai a( e a#: $##&:11...+&rr3+'&*+!o/+(r1nu%ri'1(o e#i'10FFDbF31)ou#rina1)ou#rinab(o e#i'b3b0 FFDb a/a!e'b)eb)in$eiro+&)*+ Su'a a, ]+M+T+, 0FF3+ +omentarios 5 Ka -arte Especial ?el ?erecho -enal Ka e)+, Pa'& ona: Aran-a)i+

1F

Wanira#o, S+, 0FF2+ Usos so%iais )o &a#ri'8nio %u #ura e na#ura + -atrim#nio e ,em%ria, &&+1K3X1QF+ A/ai a( e a#: $##&:11&e'+assis+unes&+(r1in)e;+&$&1&e'1ar#i% e1/ie.11K3 SA%%esse) Se&#e'(er 1Q, 0F10T+

11

Вам также может понравиться