hoam

Ch Nht, 24 thng 2, 2014 WWW.HOADAMNEWS.COM B mi 2014. S 15

QUC HC
THU HA SNG TO
NGUYN NG THC

Trong bi thuyt trnh ti Hi trng Khch sn Hon m ngy 2411-1972 Saigon, Tin s Nguyn Vn Ho c phn nn: Tinh thn i hc Vit nam l tinh thn i hc ca mt Quc gia b tr: mc tiu chnh ca n t khi thy vn l o to nhng chuyn vin
tip theo trang 5

VN HNH THIN S CON NGI C D CA NGN NM TRC V SAU

NH HNG

nh: V NGC TUN - https://www.facebook.com/vu.ngoctuan.31

I. CON NGI VN HNH V CNG CUC CCH MNG

Vua L i Hnh mt vo nm 1005, cc hong t tranh ginh ngi vua to nn cnh kh au trn ngp cho Dn Tc, bn trong b ni lon, bn ngoi b ngoi xm e da. Trc nhng thm trng en ti u m v y dy nhng thng hn ,
tip theo trang 8

NGUN VN HO SINH NG

O PHT
THCH C NHUN

VN BNH NG NAM N
CN T RA?
TRNH THANH THY

O PHT

TRONG

C
N

on ngi l mt chng loi trung gii ni lin Pht gii vi chng sanh gii, nn con ngi c y d kin t gii thot mnh v gii phng i.
xem trang 4

TM BT

MT DNG SNG
TRN TRUNG O

NA TH K

CA NGI PHT T VIT NAM

D THO
gi Pht t c mt ng li sng. ng li y chng ta phi tm hiu k cng. Khng c g nguy him bng s liu lnh nhm mt bc cn khng suy xt cn thn. c Pht tng dy chng ta: Lm thn con lc ch nng, cha phi l kh. Ngu si khng bit hng i mi l ni au kh th nht ca chng sinh. Vy c c mt s hiu bit v ng i no bc l vn quan trng nht. l chnh kin-nhng kin gii chn chnh v cuc i. Khng c chnh kin ta s lm ng lc no. Khng c chnh kin ta s sa vo h m m tht bi. Trc mt th gii khng n nh, sng trong mt thi i m chn gi kh phn, ngi Pht t li cng phi nhn thc c u l t, l chnh. Ta phi tm mt hng i chnh ng ri ch mt lng, mt ch i theo hng y, m khng s ri vo nhng cm by ca dc vng, ca ma vng.

HNG I

Ngy nay vn nam n bnh quyn c t ra khng cn l mt im nng hay mi l lm git mnh ngi c hay ngi nghe na, ngc li n c th lm ngi
tip theo trang 5

T MIT TH NGOI TC
TRN QUANG C

Ting Nht c mt khi nim gi l Sabetsu yougo ( Sai bit dng ng) ch nhng t lng, t bn c s dng i vi mt ngi hoc mt tp th c cng mt s c im no , vi tro phng, k th. Trong c mt s t mang tnh khinh mit c dng nh danh
tip theo trang 4

Trong bi th Gic M Nh Ca Ti, c mt on ti vit v sng Bn Hi: Cho anh cng nhn dt tng tm vi Cho ti lm con thoi nh trn tay ti ni hai b sng Bn Hi Ni lng ngi vi vi cch xa nhau.
tip theo trang 2

tip theo trang 18

Th L GIANG TRN: vng sanh ht nhng hn trm nhn duyn

UYN NGUYN. trang.31

CON NGI C D CA NGN NM TRC V SAU

NH HNG

VN HNH THIN S

tip theo trang 1

TRONG S NY
S 15
CH NHT, 24 THNG 2, 2014

Ci Pht (hnh: TRN BNH HI)

Vn Hnh thin s xut hin nh mt th nh sng phi thng qut sch vng tri ging t a vn nc bc vo thi i huy hong thnh tr. Trong Thuyn Uyn Tp Anh ghi li con ngi Vn Hnh nh sau: S h Nguyn qu lng C Php, gia nh i i th Pht. Thu nh S thng minh khc thng, hc khp Tam Gio v nghin cu Bch Lun, m vn xem thng cng danh ph qu. Nm 21 tui S theo Thin S nh Tu xut gia v th hc vi Thin ng o Gi cha Lc T lng Dch Bng ph Thin c. Khi vic cha ri rnh, S chm ch hc tp qun c mi mt. Sau khi Thin ng tch, S k tip tr tr cha ny v chuyn tp php Tng Tr Tam Ma a ly lm s nghip. By gi S c ni ra li g dn chng u cho l li sm

k. Vua L i Hnh rt tn knh S. Qua nhng nt ghi li con ngi Vn Hnh ta thy c nhng im quan trng, trong tin trnh tm linh m to dng nn mt Vn Hnh siu vit, c o phi thng trong lch s. Trc ht, l im thng minh khc thng m Thuyn Uyn Tp Anh mun cp ti, c phi chng l thc v kh nng siu hot siu thc trong mt tm linh, v bin nhng tc ng hng khi ni v ngoi ti khng nghch l trong vic to nn tng quan thit dng cho con ngi? Dung ha nhng phc tp xut hin trong thc hon chuyn thnh ngun thc dng nui dng tm linh siu th? C phi chng l iu m sau ny Vn Hnh pht huy cho
tip theo trang 30

O PHT, NGUN VN HA SINH NG - THCH C NHUN, tr.1 l HNG I CA NGI PHT T VIT NAM D THO, tr.18 l QUC HC, THU HA SNG TO NGUYN NG THC, tr.1 l VN HNH THIN S, CON NGI C D CA NGN NM TRC V SAU - NH HNG, tr.1 l NA TH K MT DNG SNG - TRN TRUNG O, tr.1 l VN BNH NG NAM N TRONG O PHT CN T RA? - TRNH THANH THY, tr.1 l T MIT TH NGOI TC - TRN QUANG C, tr.1 l PHT GIO VIT NAM, BIN C V T LIU - VPII - VH, tr.3 l PHT GIO TRONG VIN CNH HIN TI - Vit dch HNG THIN, tr.3 l LNG NGHE V YU THNG - TR BU, tr.6 l TNG LUN V VN HC PHT GIO VIT NAM HI NGOI - HUNH KIM QUANG, tr.10 l NH NGI PHNG HIN - NGUYN LNG V, tr.11 l CHUYN NGOI CA THT, tr.13 l CHM TH ON NG VIN, tr.15 l LAN MAN BIN GI NGUYN MAN NHIN,tr.14 l VING CHA - NGUYN NH BN, tr.16 l LNG NGHE TRONG NHNG LNG IM KAO NGUYN, tr.16 l GI GN - HONG LONG, tr.22 l SEN, HI HA CA TRN MNH C, TR.28 l TH L GIANG TRN, VNG SANH HT NHNG HN TRM NHN DUYN, tr.31 l LNG I! NGUYN VN ANH, tr.35 l LANG THANG TRONG NHNG THONG CHC VI NH VN VNH HO - HUNH KIM QUANG, tr.36 l KHC V SANH - VNH HO, tr.37 l HC KHU GARDEN GROVE QUYT NH DY SONG NG ANHVIT - LINH NGUYN, tr.42 l THIN NG A NGC U XA - DU T L, tr. 43

Nhm Kt Tp HOA M
Chu trch nhim: NGUYN VIT 9741 Bolsa Ave Suite: 216. Westminster, California 92683. 714.765.9844 Mi kin xy dng, ng gp bi v, xin gi v a ch: hoadamnewsl@gmail.com

tip theo trang 1

QUC HC
THU HA SNG TO
tha hnh, th lm sao c th kch thch sng kin hng dn suy t, gp phn quan trng vo cng tc hoch nh ng li cho Quc gia. on vn trn, chng ti ghi nhn: chuyn vin tha hnh v kch thch sng kin trong tinh thn i hc Vit nam hin nay. Li trong bi din thuyt ca Gio s on Vit Hot i hc Vn Hnh ngy 11-01-1972 v Tng quan gia Vn Gio dc v X hi Vit nam, c thnh gi t cu hi: Thi Php thuc th i hc c tinh thn chuyn vin tha hnh vn ha Php, thi nh hng M th i hc khng c tinh thn chuyn vin tha hnh vn ha M hay sao? V din gi gii p mt cch chnh ng l chuyn vin tha hnh hay khng l t ni mnh khng c th trch ngi khc c, khng c mt nc no vin tr cho nc khc v nhn o khng v li c. Hc sao li cho mnh, cho dn tc mnh, y l t mnh c bit hc thu ha ca ngi hay khng vy. y l t vn thu ha sng to trong i hc Vit nam hin nay m Tin s Nguyn Vn Ho gi l kch thch sng kin. Mun c mt nn gio dc c kh nng kch thch sng kin hay l ni cho ng l mun c mt nn Gio dc c kh nng pht trin s thu ha sng to, th iu tin quyt cho mt dn tc tng c lch s ca mt Vn hin Chi bang l phi trau di cao nn Quc hc, bi v tt c iu chng ta hc hi thu lm ca ngi t ngoi vo u phi qua con ngi mnh trc khi biu hin ra ngi chung quanh mnh trong nhn qun x
xem tip trang 25

PHT GIO VIT NAM

BIN C v T LIU (1975-1995)
Bi ng nhiu k t liu Vn Phng II Vin Ha o, Gio Hi Pht Gio Vit Nam Thng Nht ti Hoa K, 1996

NM 1980: NH NC CSVN M MU THNG NHT PHT GIO NAM-BC DI S CH O CA NG

u nm 1980, nh cm quyn Cng sn Vit Nam triu tp mt phin hp gm mt s i din cc h phi Pht gio, c bit l GHPGVNTN vi s tham d ca Ha Thng Thch n Hu v Ha Thng Thch Tr Th. Phin hp c t chc ti tr s Trung ng Mt Trn T Quc ti Si Gn v t di s ch ta ca ng Nguyn Vn Linh, B Th Thnh U thnh ph H Ch Minh. ng Nguyn Vn Linh cho rng Pht gio nn thng nht c hai min Nam Bc lm ch da cho ng v Nh nc. Nh v Ho Thng Thch n Hu v Thch Tr Th phn i, khc t m mu thng nht c ch o ca Nh nc, xin min kin vi l do l nh v ch c mi n hp v tham d trong t cch c nhn ch khng i din cho Gio Hi Pht Gio Vit Nam Thng Nht.

09-09-1981: PHN NG CA GHPGVNTN TRC S VN NG THNG NHT PG DO NH NC CH O:

Khng thuyt phc c Ha Thng Thch n Hu v Ha Thng Thch Tr Th, CSVN tm mi cch lung lc, e da, vn ng thuyt phc ngm mt s v lnh o cao cp ca Gio hi gy sc p hu thc y Ha Thng Tr Th m nhn trch v Trng Ban Vn ng Thng Nht Pht Gio Vit Nam. Cng cuc vn ng thng nht ny a n cuc hp c bit t chc ti cha n Quang vo ngy 09-09-1981 vi s tham d ca Ban Ch o Vin Ha o cng i din cc cp Gio hi ton quc. Trong cuc hp ny, Ha Thng Thch Huyn Quang v Thch Qung can trng ph nhn bn d tho Hin chng ca Gio Hi Pht Gio Vit Nam mt gio hi Pht gio do Nh nc vn ng dng nn lm ch da cho ng v Nh nc nh li ng Nguyn Vn Linh ni trc y v kin quyt gi vng lp trng ca Gio hi truyn thng. S kin quyt ca hai v ny thuyt phc c hu ht c ta, a n vic bc b bn d tho Hin chng do pha Ban Vn ng Thng Nht Pht Gio Vit Nam a ra. 11-10-1981, Ho Thng Huyn Quang v Qung b bt ln th hai. (Xem tip k ti)

Cha Hng - nh: V NGC TUN - https://www.facebook.com/vu.ngoctuan.31

PHT GIO TRONG VIN CNH HIN TI

Vit dch: HNG THIN

ht gio l o, l Con ng a hnh gi n mc ch gii thot an lc rt ro, hay ni khc i, l sng th nghim trc gic ni tm. Ngi chu vn c truyn thng tm linh lu i, nhng nhng th k gn y, v vng ng tm thc chy theo ngn gi khoa hc ca phng Ty, b qun gia ti qu gi ca ng cha li, hn na, cn khinh th truyn thng hun c nn ni ging mnh; trong khi ngi Ty phng, l nhng ngi

c thm quyn hn trong lnh vc khoa hc, ang cng ngy cng quan tm n truyn thng tm linh ca ng phng nhiu hn. Trong khun kh chng mc, ngi vit xin gii thiu n bn c bi Pht gio Trong Vin Cnh Hin Ti c trch dch t Chng I trong nguyn tc The Tree Of Enlightenment ca tc gi Peter Della Santina, NXB Chico Dharma Study Foundation, nm 1997 lm r
xem tip trang 33

NGUN VN HA SINH NG
THCH C NHUN

O PHT

o Pht c s mnh em nh sng ca Tr Tu v Tnh Thng n vi mun loi chng sanh. nh sng ca tinh t, ca mt tri. mt trng gip cho con ngi thot khi cnh ti tm m mm. Anh sng ca chnh php Tr Tu v Tnh Thng to cho con ngi sng an vui t ti, bit thng yu tt c m khng gy kh au cho nhau Tr Tu v Tnh thng l hai ct tnh ca o Pht. Nn vn ha Nhn Bn ca o Pht c th hin trn vn trn hai tiu chun y. Ni dung ca ngun gio l o Pht c xy dng trn nn tng nhn bn ht sc thc ti v uyn chuyn. V vy, ni ti Nhn Bn tc l ni ti o Pht. Mt o Pht Sinh ng Ca Ngun Vn Ha Nhn Bn ch Thc. o Pht l mt thc ti sinh hot tinh thn v vt cht hin hu trong cuc i, l hng tnh, li sng, l sng... ca con ngi mun loi vn vt. Do , o Pht ch trng ly Tnh Thng lm ng tm s th, ly Tr Tu lm ngn uc soi ng cho con ngi hng v chnh o. Trn hai nghn ri nm lch s truyn b, ngun vn ha o Pht lun lun pht trin vi khng thi gian, ha hp cht ch vi cuc sng tng thi i - Mt nn vn ha thc ti, qun thng v tr nhn sinh, ly con ngi lm i tng gii quyt nhng vic ca con ngi; ly nhn tnh lm c ch kin thit mt X hi ngi cng bng v hp l: tha nhn gi tr tr thc v kh nng sng to ca con ngi, v khuyn con ngi thng yu tt c, lm vic cho tt c... Con ngi trong o Pht l con ngi d ha nhp tiu ng ca mnh lm mt vi i ng rng ln ca v tr vn hu. Khng c Ci Ny th chng c Ci Kia, cng nh ci ny c th ci kia c: c hai. Hiu c tiu ng cng chnh l hiu c i ng khm ph c chnh ni ti ni ta, l thy c ton th v tr. Cho nn c Pht n cn khuyn con ngi: Hy t mnh thp uc ln m i.!

Hy im lng l rt sng, rt sng! Hy em lng mnh i din vi hn ca lch s! Mi su thm, mi kh au u bt r bn mm trong ci ti tm, tham lam, c c, th hn, nghi k, thp hn s st ca con ngi c. Con ngi ang x y nhau vo ci nghip chng cun loi kh au d ri phiu lu trong cuc lun hi phin no v tn. Sao khng cu ly h? Sao khng a h n Thng a? Khng ai cu ni h u! Ch c h t cu ly mnh. Khng thn thnh no cu ni nhn loi ht. Ch c nhn loi t cu ly mnh thi. Con ngi lm thn thnh ly chnh mnh v lm thn thnh ly v tr. Ch c con ngi mi thc hin c mi s tt p ca mnh trong v tr m thi. Con ngi c ton quyn nh ot cuc sng ca chnh mnh. Trc ht con ngi phi gt ra tm hn cho trong sch, bit nhm ln ngn la thng yu, tin tng, v vui sng, khng cn mang thnh kin phn bit chng tc, mu da, ting ni, quc gia hng hay nhc tiu tt c cng kin to mt x hi vn minh tt p hn. Con ngi l mt chng loi trung gii ni lin Pht gii vi chng sanh gii, nn con ngi c y d kin t gii thot mnh v gii phng i. t c mc tiu cao c y, con ngi cn hiu v thc chng bn nguyn l. 1.Nhn sinh l kh (Kh ) 2.Nhng nguyn nhn gy ra s kh (Tp ) 3.Chm dt s kh (gii thot) (Dit D) 4.Phng php trit tiu s kh (o ) Hai Kh, Tp thuc v nhn qu th gian.

Hai Dit, o l nhn qu xut th gian. l bi thuyt php u tin ca c Php ti vn hoa Lc Uyn hnh thnh ngi Tam Bo: Pht, Php Tng. cng l nguyn nhn Php l hi iu kin thnh lp mt nn vn ha Nhn Bn Ton Din, gm hai phn: a. Phn ni dung l Tam tng thnh in v nhng chng l c trnh by trong ht sc minh bch, b. Phn hnh thc m ta thng thy o Pht ngy nay l cc cha, thp, l nghi v.v... Tt c nhng th ch l phng tin (to khng kh) a con ngi tr v vi Pht tnh sn c ca mi chng sinh. M ni ti vn ha tc phi cp ba mt: Ngh Thut, Hc Thut, K thut. V NGH THUT: Do s rung cm suy t ca ngi ngh s sng to ra nhng cng trnh ngh thut, v c ngi i ng cm nhn nhn, nn nhng cng trnh ngh thut tr thnh (du n tinh thn ca cc thi i). Ring v ngh thut thuc cc tn gio th chng c v gio ch no ni ti. Nhng chnh cuc sng v nhng iu truyn dy ca cc Ngi l nhng tc phm tuyt m ri vy. Th nn mi tn gio u c nhng nt ngh thut c okhc nhau, do nhng rung cm suy t ca cc tn ngh s hng v tn gio mnh to ra. Th nn c nn ngh thut mang c tnh tn gio qua cc thi i. o Pht vn mang bn cht bao dung,tr tu v khai phng nn khng thnh lp hi thnh gio quyn duy nht, m ch khuyn lp nhng gio on ca con ngi t tu t gic (i) vo i gio ha chng sanh bng nhng c duyn sn c ca chng sanh T tu T gic). Chnh v vy nhng kin trc th t ca Pht gio khng mang mt sc thi duy nht, m l ang thun theo vi s th phng ca cc nc

m o Pht truyn vo. Cc cha cnh vng Nam A chi nh hng ca vn minh n , th vn gi kiu cch vm cao thp trn. Cn cc nc A ng li gi dng v vn minh Trung Hoa mi cong thp vung. Nhng nt chung khi ni n cha l phi ni ti cnh. Cnh v cha tuy hai m mt. Chnh cha cnh l cng trnh phi hp gia thin nhin v nhn to khin cho ngi t chn ti ni iu c chung mt cm nhn nh thy tm hn mnh c thanh thot, t ti. Hnh nh c Pht th tng mo phi l tng mo cao p nht m ngi bn a cm nhn. Th nn xt v phong ca Pht li mang tnh cch thng nht, d ngi, nm hay ng trong tng Pht u tot ln v an nhin thoi my thot tc, nht l n ci ng trn mi, ch c th gi l n ci Pht, du hin, hoan h, thanh thot. O bt k ni ucc ngh s Pht gio cng li cho i nhng pho tng Pht siu thot, nhng cnh cha thot tc. ri nhng ting chung ngn di nh nhng t sng ha triu theo nhau ni ln ri ngn xa chm xung. Nh ting gi v thng gia cnh gii v bin. Vn chng thi ca Pht Giovn a dng, phong ph, nhng nt chung u lc no cng mang ni dung gi cho con ngi nhn r thn phn ca mnh, t ch, t do bc trn con ng thot kh. Tm li, nhng. ng, nt, hnh dng, m sc, th, vn Pht go u c nhng im chung l t bi, tr tu, v gii thot, c th ni Ngh Thut o Pht Khng Ch L nhng Nt Sng bn Ca Rung Cm, Suy T Ca Con Ngi Khng Thi M.. Cn Vng Ln Mc ch Cao p L, Thng Ha Con Ngi, i Mi Cuc i. V HC THUT: Vi mt nhn thc quan tng hp rng ln, vi mt cn bn t do t tng v trn hai thin nin k tn ti, o Pht khng lc no ngng pht trin mi mi xng ng l ngun Vn Ha Nhn Bn ch Thc, v i, vi mc ch phc v con ngi v xy dng mt cuc sng an lnh, Hnh phc ngay ci i ng trc c th ny. Kinh Php Hoa, phm Th D, c

Pht dy Tam gii v an do nh ha trch (ba ci khng an v nh nh chy.) Hin nay nhn loi ang sng trong thi i nhiu nhng) tm t con ngi b ging x bi nhng mu thun ca cuc i: kip sng th kh au c cc, kin thc sai lm, tm a xu xa, con ngi c c, v cuc i li qu ngn ngi. l nhng s tht hin nhin by ra trc mt mi ngi, Ni kh au ca chng sanh l ni kh au ca mnh Do , nn Tng Hc Thut ca o Pht l dy cho con ngi thc hnh ba yu l c bn (Tn, Hnh, Nguyn) gy nhn lnh s hi qu tt Trc ht l phi c c Tin vng chc: Tin c Pht l bc Thy Sng sut. Tin o Pht l o Gic Ng Gii Thot, c cng nng a (chuyn ch) chng sanh t bn M (kh no, ti tm. lm lc) ti b Gic (c t ti an vui ) Th na (Hnh) lm tt c mi vic (khng lun l vic ln hay nh) khi xt thy hu ch cho cuc i, cho chng sanh, khng tri vi l phi, khng gy ra oan nghit lm hi ng tn vt, Sau cng l pht Nguyn ln cu ht thy chng sanh. L nhng tm hn ln, mun thc hin hnh nguyn B Tt cu th sinh (m) iu tin quyt i hi ngi : l lng phi rng, tr phi sng, phi t cht i nhng thi h tt xu, nh tnh ghen ght, ngu dt, ch k, di tr,hn th, t cao t i.. ti sanh mt con ngi mi: Con ngi thnh thin, sng bng tm.. hn Pht mt cuc sng p nh bng sen (sinh n bt nhim n) mi c Thng Ngha lm nhng cng vic hu ch cho o v i. Phn tinh hoa ca o pht lu tr trong ba i tng kinh, Mt nn vn ha nhn bn thc ti hng dn cho gn mt phn ba nhn loi sng an vui v bit Thng yu nhau hn. V K THUT: Khoa hc k thut vn l kt qu ca cng phu suy t thc nghim ca con ngi. Sau khi thnh o bn gc B , ln u tin, c Pht long trng tuyn b vi th gian: (Tt c chng sanh u c Pht tnh) Cng ln u tin y, tht v tin khong hu, c Pht gii thch nhng l huyn b v (v tr vn hu) mt cch tinh tng qun trit. Ngi ni: trong ci ta b c tam thin i thin th gii. cng gi l (Thp Phng vi Trn Th

gii) V m ra con ng Sng cho nhn loi chng sanh i theo. Nhng nh thin vn hc hin i cng tha nhn: trong v tr khng ch ring c th gii chng ta , m c hng h sa s th gii, Khoa hc tm c nng lc tim n trong vn vt. Chnh nng lc chuyn ng khng ngng mi gi cho vn vt thnh hnh pht trin m khi phi b trit tiu. y l lc cc nh tr thc quan tm nhiu ti lun chng ca o Pht, v c Pht qu quyt rng: trong mi loi mi vt u c phn nng lc tim n, l pht tnh Khoa hc ngy nay gp o Pht nhng im chung, nh chng ta thy. Tuy nhin khoa hc cha th theo kp ci (bit) ca ng Gic Ng Vin Mn. y cng l iu l cc nh khoa hc k thut cn nhgin cu nhng ci Tht Cao, p o Pht bi b cho kin thc khoa hc thm giu c, sng, p. Chng ti tinh tng vn minh nhn loi ngy nay vi tinh thn gp g gia khoa hc v Pht hoc (rt c th ) cn tin xa hn na trn nghnh k thut, to dng mt cuc sng vn minh cho con ngi mi ngy thm hon thin. Vi mt tinh thn ci m, bao dung v truyn cm ht sc mu nhim, m sc thi hiu sinh, hiu ha v gii thot, nn o Pht truyn vo Quc Gia no cng c qun chng nhn dn quc gia nhit lit hoan nghnh, tin tng c v v phng s. Ngoi cc nc A ng, o Pht ang trtn pht trin ti cc nc u M v khp ton th gii. Nhng t tng gia, nhng nh bc hc hin i cui th k XX by t s tn ng thuyt l T Bi, Tr Tu v T ch rt nhn bn ca o Gic Ng, v ly lm cm kch nguyn nhgin cu, hc hi ngun gio l v thng ca o Pht, ch v tinh thn gio l y khng bao gi tri vi s vic no, bt c u, hng ngi no, khi h hng n chn l. Trong khi con ngi thi i ang khao kht tim hiu s tht ngha sng ca cuc i o Pht chnh l cht liu cho con ngi tm hiu nhga sng cuc i. o Pht truyn ti u cng dung hp c vi dn tc tnh Dn tc tnh, Dn tc tr ca cc nc tip nhn lm giu. Lm mi cho con ngi v cuc i.
tip theo trang 32

nh: SNG NHA TRANG - https://www.facebook.com/song.nhatrang

LNG NGHE V YU THNG

TR BU

ng nghe v Yu Thng tuy hai khi nim m bao hm mt ngha. Bi v Lng nghe la phm tr ca l tr cn Yu Thng l phm tr ca tnh cm. V B Tt c hnh nguyn Lng nghe th hin lng Yu thng cu kh cu nn cho mi loi, hnh nh cu kh tiu biu tuyt vi nht khng ai khc hn l c B-tt Qun Th m lun hin hu trong tm thc ca mi ngi. Thin s Nht Hnh khi php thoi k mt cu chuyn v CY CI X LCH Nu ta trng ci x lch,

m cy ci x lch mc ln khng tt, th ta u c trch mc cy ci. Bi v ta c th tm hiu nguyn do t u cy ci x lch khng mc tt: c th n thiu nc, c th n cn thm phn, c th v nng nhiu qu Ta hiu nh vy nn ta phi Lng nghe v Yu thng. Th m khi ta c vn vi gia nh hay vi bn b, hoc c quan, hay ngoi x hi ta li thng hay trch mc ln nhau. Nu nh chng ta khng Lng nghe hiu nhau, khng yu thng, khng chm sc cho nhau th chng ta cng khng th mc ln c tt ti nh nhng cy ci x lch

vy. Ch cn lng nghe l , khng cn l lun phn trn. Khi bn chng t mnh lng nghe c v yu thng c l tnh th thay i ngay tc khc. Thin s k trong mt kha tu Paris, mt hm Thin s ni php thoi v cy ci x lch. Sau php thoi thin s i thin hnh mt mnh. Khi i ngang qua mt gc vn, thin s nghe mt em b gi tm tui ni vi m: M i, con l cy ci x lch ca m nh. M nh ti nc cho con nh! Thin s rt vui khi thy em b lng nghe

hiu tng tn ca thin s ni. Sau thin s nghe b m tr li: ng ri, m s nh nhng con cng ng qun rng m cng l cy ci x lch ca con nghe. Vy con cng phi nh ti cho n nh! Tht p thay, hnh phc thay khi c m v con u cng u thc tp lng nghe v yu thng. Qua mu chuyn ny mi ngi chng ta hiu ngha ca cu chuyn nh th no? V t nhn thc mi ngi phi hnh ng ra sao? Nhn ngy khnh n B Tt Qun Th m, chng ta hy nh li nhng hnh nguyn ca Ngi. B Tt Qun Th m tay

mt cm cnh dng liu l tng trng cho c nhn nhc. Tay tri cm bnh thanh tnh ng nc cam l l tng trng cho tm t bi. Ch c cnh dng liu mi c kh nng mang nc cam l ri mt chng sanh. V th, cnh dng c tng trng cho c nhn nhc. Nhn nhc khng c ngha ai lm sao cng c, ai bo g cng nghe. Chnh bn cht ca n l kho ty thun ngi, hng dn h, theo ng li hay lp trng ca mnh. Ty thun m khng b h chi phi, ngc li chi phi c h? Ngi nhn nhc mi trng qua nh rt yu hn, k tht h c sc mnh phi thng,

t chin thng c tnh cm, phn ng theo bn nng ca cuc sng. B c triu dng ni Ph mn, Chn tng sen ngt hin ng chn Cam l git nc cnh dng ri Thm nhun sn h cnh sc xun. B-tt Qun Th m chnh l hin thn ca lng bi mn, lng Yu thng. Mun ni ln tnh yu thng chn thnh tha thit nht trong con ngi, khng g snh bng tnh m thng con. M i vi con l tnh thng mnh mng, thm thy, bao la, kh ly ci g c th so snh c. Cho nn, c

Qun Th m hin thn l mt ngi m hin ca nhn loi, hay ca tt c chng sanh. Ngi m du bn cng n vic lm g, mt khi nghe ting con khc, m bung b tt c vi vng chy li v v con. c Qun Th m cng th, d bn vic gio ha bt k u, mt khi lng nghe ting ku thng ca chng sanh, Ngi lin hin thn n an i. V th, gi Ngi l B-tt Qun Th m, ngi m hin ca tt c chng sanh, ngi m lc no cng lng nghe ting nc n t ci lng ca n con di ang m chm trong b kh mnh mng, n xoa diu, cu thot khin mi kh no u c tiu tan.

Xin c mn li th ca nh th Tn N H Khng kt thc cu chuyn: Con gp nhau thi hay c vui Chuyn i nh nc chay hoa tri Li danh nh bong my chim ni Ch c tnh thng li i Con gp nhau thi hay c thng Tinh ngi mun thu vn con vng Cht chiu mt chut tinh thng mn Cho khp mun phng van neo ng
TR BU

tip theo trang 3

PHT GIO TRONG VIN CNH HIN TI

nhn nh trn v gip chng ta c c ci nhn thu o hn v truyn thng tm linh ca mnh. Trc khi thc s gii quyt nhng ti cn bn, u tin ti mun bn lun qua ci nhn v Pht gio trong vin cnh ca n, l mt vin cnh thuc thi hin i. Con ngi ca nhng thi i khc nhau v nhng nn vn ha khc nhau tip cn o Pht bng nhiu con ng, ti tin s c bit hu ch lm r s khc nhau gia thi hin thi v c truyn i vi Pht gio. Kiu cu xt c tnh so snh ny t ra hu ch bi v vic hiu c cch thc m con ngi ca nhng thi i v nn vn ha khc nhau nhn nhn mt hin tng no c th bt u ch ra cho chng ta nhng gii hn v vin cnh c bit ca chng ta. Pht gio khi dy mt s quan tm ng k Ty phng, v c nhiu ngi a v quan trng trong x hi Ty phng l Pht t hoc c cm tnh i vi Pht gio. iu ny c l c minh ha r rng nht bi nhn xt ca nh khoa hc v i th k XX Albert Einstein, rng d ng ta khng phi l ngi ngoan o, nhng nu phi, th ng ta s l mt Pht t. Thot nhn, c v ngc nhin khi mt nhn xt nh vy c ni ra bi mt ngi c mnh danh l cha ca nn khoa hc Ty phng hin i. Tuy nhin, nu chng ta xem xt x hi Ty phng ng thi k hn th s tm thy mt nh vt l hc thin th l Pht t Php, mt tm l gia l Pht t v

mt chnh phn Anh cng vy. Tht vy, s khng qu ni rng Pht gio ang nhanh chng tr thnh mt s la chn ng ca nhng ngi Ty phng u t thuc cc lnh vc khoa hc v ngh thut. Ti s xt n l do ca s vic ny trong chc lt, nhng trc khi lm vic y, ti mun so snh trng hp ny vi trng hp c tm thy nhng cng ng v quc gia Pht gio truyn thng. Ly v d, trng hp nhng cng ng Pht gio truyn thng ng v ng Nam Chu . chu u v chu M, Pht gio nhn chung c tin tng l tin b hn mc bnh thng v mt t tng, c l tnh cao v tinh t. Ti s khng c che y ci thc t gy cho ti mt c sc ln khi ln u tin ti n ng Nam v nhn thy rng nhiu ngi cho Pht gio l li thi, phi l v c vin bc bi nhng iu m tn c l. y l mt trong hai thi ang thnh hnh lm cn tr s nhn thc ng v Pht gio nhng cng ng theo Pht truyn thng . Mt ng nhn ph bin khc na m n gy kh khn cho Pht gio nhng cng ng y l quan nim cho rng n qu thm su v tru

tng n ni khng ai c th hiu c. C l chnh tnh kiu cng tr thc ca ngi phng Ty cu ngi u v M khi s lm lc ny. Tm li, khi xem xt nhng thi chung ang thnh hnh phng Ty v phng ng i vi o Pht, ti nhn thy mt s tng phn hon ton. y l l do ti sao ti mun bt u cuc kho xt ca chng ta v Pht gio vi mi quan tm n cc vin cnh khc na. phng Ty, Pht gio c mt nh tng chc chn trong tm tr qun chng, trong khi cc cng ng Pht t truyn thng, Pht gio li c mt nh tng hon ton khc. Thi xem thng ang thnh hnh nhng cng ng y phi c vt qua trc khi con ngi ni y c th tht s hiu r gi tr li dy ca c Pht. Vi cch , con ngi mi ni c th c ci nhn hi ha cn thit tip cn o Pht m khng c thnh kin hay ngh tin nh no. Bi vy, vic gii thiu v Pht gio ny c nhm vo khng ch l con ngi phng Ty m cn cho con ngi nhng cng ng Pht gio truyn thng, nhng ngi c th tr nn th lnh lng i vi tn gio ny v nhiu l do x hi v vn ha. Tt nhin,

cng cn bit rng hnh nh Pht gio nhn chung phng Ty c th b gii hn trong chng mc ca ring n, nhng ti hy vng rng trong nhng chng tip theo, mt s trnh by r rng v khch quan v nhng truyn thng Pht gio rt cuc cng s hin by. By gi, quay li vi thi ca ngi Ty phng i vi Pht gio, mt trong nhng nt c trng u tin chng ta nhn thc c chnh l n khng b rng buc bi vn ha, ngha l n khng b gii hn i vi bt k mt x hi, mt chng tc hay mt sc dn no. C mt s tn gio m n mang tnh gii hn vn ha: Do Thi gio l mt th d, n gio l mt trng hp khc na. Tuy nhin, Pht gio khng min cng nh th. l l do ti sao, v mt lch s, chng ta c s pht trin ca Pht gio n , Pht gio Sri Lanka, Pht gio Thi Lan, Pht gio Min in, Pht gio Trung Quc, Pht gio Nht Bn, Pht gio Ty Tng... v nhiu na. Trong tng lai gn, ti oan chc rng chng ta s thy s ni ln ca Pht gio Anh, Pht gio , Pht gio M, v nhng trng hp tng t. Tt c nhng iu u c th xy ra bi v Pht gio khng theo nh hng

vn ha. N di chuyn d dng t mt khung cnh vn ha ny sang mt khung cnh vn ha khc bi tm quan trng ca n l s thc hnh bn trong hn l ci hnh thc bn ngoi ca nhng cch hnh x tn gio. im quan yu ca n l con ng mi v hnh gi pht trin tm ca mnh ch khng phi trang phc h mang mc, cc loi thc phm h n, li trang sc tc tai ca h v.v... im th hai ti mun bn ch n l tnh thit thc ca Pht gio, ngha l nh hng thc dng ca n. Pht gio gii quyt vn thc t, n khng quan tm n cc vn tranh ci phi thc t v nhng hc thuyt siu hnh. Phng php ca Pht gio l nhn dng mt vn thc ti v gii quyt n theo mt li thit thc. Hn na, thi ny rt bt nhp vi quan nim ca thuyt v li (utilitarianism) v li gii quyt vn theo khoa hc ca ngi phng Ty. Mt cch rt ngn gn, chng ta c th ni rng phng cch ca Pht gio c gi gn trong cu cch ngn: nu n mang li kt qu, hy s dng n. Thi ny l mt b phn cu thnh ci ton th ca thc t chnh tr, kinh t v khoa hc hin i ca phng Ty.

Phng cch thit thc ca Pht gio c trnh by rt r rng trong Chulamalunkya Sutta, mt bi kinh trong chnh c Pht s dng cu chuyn ng ngn v mt ngi n ng b trng tn. Trong cu chuyn, ngi n ng b thng do trng tn mun bit ai bn mi tn , n n t hng no, u tn c lm bng xng hay bng thp v thn tn l mt loi g hay th khc trc khi ng ta cho nh mi tn ra. Thi ca ng ta c v nh thi ca nhng ngi mun bit ngun gc ca th gii - liu n vnh cu hay khng, hu hn hay v hn v.v.. - trc khi h khi s tu tp. Nhng ngi y s cht trc khi h c c nhng cu tr li cho nhng cu hi khng thch ng ca h cng nh ngi n ng trong cu chuyn ng ngn s cht trc khi ng ta c c tt c nhng cu tr li m ng mun bit v ngun gc v bn cht ca mi tn. Cu chuyn ny minh ha nh hng thit thc ca c Pht v gio phi ca Ngi. N dy cho chng ta nhiu iu v c vn u tin cho s la chn v vic gii quyt vn mt cch khoa hc. Chng ta s khng t c nhiu tin b trong vic pht trin tr tu nu chng ta

t ra nhng nghi vn khng thch hp. V c bn, chnh l vn ca s u tin. iu ct yu trc tin i vi tt c chng ta l s gim thiu v loi tr au kh n tn cng. c pht nhn ra iu v v th ch ra s v ch ca vic truy tm ngun gc v bn cht ca th gii, bi v, ging nh ngi n ng trong cu chuyn, tt c chng ta b qut ng bi mt mi tn, mi tn kh au. Nh th, chng ta phi t ra nhng vn lin quan trc tip n vic rt b ci mi tn au kh v khng lng ph thi gi qu bu ca chng ta vo nhng vic tm hiu khng thch ng. tng ny c th c din t mt cch n gin. Tt c chng ta c th thy rng, trong i sng hng ngy, chng ta lin tc quyt nh nhng cuc la chn cn c trn nhng s vic u tin. V d, gi s bn ang lm bp v quyt nh trong lc ni u ang si, bn lau bi c hoc qut nh. Nhng khi bn ang bn rn vi cng vic ny, bt cht bn ngi thy ci g ang chy: khi bn phi chn liu c tip tc vi cng vic lau bi hoc qut nh ca bn hay chy ngay n bn l tt ngn la m cu ly ba ti ca bn.

Cng nh vy, nu chng ta mun tng trng tr tu, chng ta phi nhn r nhng vic quan trng cn c u tin ca chng ta. im ny c trnh by rt th v trong cu chuyn ng ngn v ngi n ng b thng. im th ba ti mun tho lun l bi hc v tm quan trng ca vic th nghim chn l nh vo s h tr ca kinh nghim bn thn. im ny c xy dng rt r rng bi c Pht trong li khuyn ca Ngi i vi dn chng Kalama trong kinh Kesaputtiya Sutta. Ngi Kalama l mt cng ng th dn, mt chng mc no , ging nh mi ngi thi , nhng ngi chm phi qu nhiu nhng li gii thch khc nhau v thng mu thun nhau v chn l. H i n c Pht v hi Ngi lm cch no h nhn ra s tht gia nhng li khng nh tri ngc nhau bi nhng bc o s. c pht dy h rng khng nn chp nhn iu g ch bng vo uy quyn ca ngi truyn gio, cng khng nn chp nhn iu g n gin bi n c trong Thnh th, cng khng chp nhn bt c iu g bng vo quan nim chung, cng khng bi v n c v hp l, li cng khng bi v s knh n i vi v thy. Thm

ch Ngi cn i xa hn khi khuyn h khng nn chp nhn nhng li dy ca chnh Ngi m khng c s thm nh tnh chn tht ca n thng qua kinh nghim bn thn. c Pht dy ngi dn Kalama phi kim tra li bt k nhng g h nghe c di nh sng ca kinh nghim t thn. Ch khi no h nhn ra rng i vi h nhng iu nh vy l c hi th khi y h nn c gng tr b chng. Hoc gi, khi h nhn ra i vi bn thn mt s iu no c li, rng chng c th a n an tnh, th khi h nn n lc trau di chng. Chng ta cng vy, phi nh gi ng bt k iu g m chng ta c dy trong nh sng kinh nghim t thn ca mi ngi. Qua li dy ca Ngi i vi dn chng Kalama, ti ngh rng chng ta c th thy r c quan im t lc ca c Pht trong vic tm cu tri thc. Chng ta phi s dng tm ca chnh mnh nh mt loi ng nghim ring. Tt c chng ta u c th nhn ra vi chnh mnh rng khi tham lam v gin d c mt trong tm, chng s em li s bn khon, lo lng v kh au. Cng nh vy, tt c
tip theo trang 37

HUNH KIM QUANG

TNG LUN
Tip theo k trc
thun ch l s tip cn qua tnh cch tng quan vn ha a dng ca thi i. iu m chng ta ang ni n y l s tip cn trong ngha thm nhp ton din bng i sng sinh hot thng ngy vo nn vn ha mi m chnh mi c nhn ca ngi Vit t nn l mi con ngi tht cm nghim tng suy t, ngn ng v hnh ng ngay trong chnh trng s gc gc ca nn vn ha mi . Vy th, vn ha mi l g? Mt cch n gin, l nn vn ha khc vi nn vn ha nui dng nhng ngi Vit Nam t nn. Nn vn ha m ngi Vit t nn sinh ra v trng thnh l nn vn ha Vit Nam vi 4000 nm lch s. Nn vn ha mi l nn vn ha M, c, Gia N i, Php, c, Anh, Na Uy,

V VN HC PHT GIO VIT NAM HI NGOI

2. TIP CN VN HA MI:
c tnh th hai m ch c nn vn hc Pht gio Vit Nam hi ngoi mi c trong khi khng th tm thy trong nn vn hc Pht gio Vit Nam quc ni, l s tip cn trc tip i vi vn ha mi. C ngi cho rng vn hc Pht gio Vit Nam trong nc cng c tip cn vi nhiu nn vn ha mi y ch, nh vn ha Trung Hoa, n v Ty Phng, chng hn. ng. Khng ch l vn hc Pht gio Vit Nam m khng mt nn vn hc no li khng c s tip cn vi cc nn vn ha mi. Tuy nhin, iu m chng ta ang ni n y khng phi n Ha Lan, an Mch, Thy S, , v.v ni m tng, ni, v ng hng pht t nh c sinh hot trong . Mi nn vn ha c nt c th ca n t ngn ng, tp qun, o c n tn gio, th ch chnh tr, lut php, kinh t, thc n, o mc, v.v Sng trc tip trong lng ca nn vn ha mi c ngha l d khng hon ton thch ng cng phi mt phn no tip nhn n qua ngn ng, tp qun, n ung, v.v Ngi Vit hi ngoi khi sng ti cc quc gia nh c, d mun hay khng, trong sinh hot thng nht cng khng th trnh n c vic phi s dng ngn ng bn a, tc ting ni c dng chnh thc ti ni h c tr. S lng ngi Vit ni chung v tng, ni pht t ni ring sng trong nhng nc ni ting Anh chim i a s ti hi ngoi. Khi c, vit v ni ting Anh trong sinh hot hng ngy, ngi Vit hi ngoi c c hi hiu bit thc t v su hn v cc nn vn ha Ty Phng. cng chnh l bi cnh lm nn cho nhng sng tc vn hc Pht gio Vit Nam hi ngoi vi sc thi c phn no khc so vi vn hc Pht gio Vit Nam quc ni. Chnh trong iu kin , vn hc Pht gio Vit Nam hi ngoi c thm nhng sng tc v dch phm bng Anh ng hoc bng song ng Anh-Vit, nh nhng tc phm Anh ng ca Thin s Nht Hnh, nhng dch phm Anh-Vit ca Ha Thng Thch Tr Chn, i c Thch Tm Quang, ca Khi Thin, Thch Tm Thin, c s Nguyn Gic, hay tc phm bng ting Php ca khoa hc gia Trnh Xun Thun, v.v V mt ngn ng, s khc bit gia ting Anh v ting Vit khng ch nm trong cch pht m, trong cu trc ng php m cn trong np suy t v cung cch din t. Chng hn, trong ting Anh i danh t ngi th nht lc no cng vit hoa v l biu th cho mt ch th r nt. Trong khi ting Vit, i danh t ngi th nht khng phi vit hoa v thng c n kn trong i danh t s nhiu nh chng ti lm nh i ch th ng tnh c bit. S khc bit qua tiu tit va nu ni ln tnh sai bit rt ln v nim ng tnh trong hai nn vn ha Anh-Vit. Do vy, trong vn hc Pht gio Vit Nam hi ngoi, lc tc gi vit ting Anh v dng i danh t I ch ngi th nht c khc vi tc gi vit ting Vit dng i danh t chng ti cng ch ngi th nht. Tnh d bit y nm trong mt chui tng quan tng duyn chng cht

tip theo trang 1

nh: DZUNGART NGUYEN - https://www.facebook.com/dzungart.quoc

TRONG O PHT CN T RA?

VN BNH NG NAM N

ta ngn ngm hay bc mnh m ht ln rng xa ri Dim i hoc bit ri kh lm ni mi. Tuy nhin vn bt bnh ng nam n vn l mt vn nn cha c gii quyt tho ng v d nhin s tn ti ca n cn qu ln gia nhng s bt bnh ng khc khi t n ln cn cn cng bng ca x hi. Vic quan trng bc nht chng ta cn lm l to mt nhp cu thng cm gia con ngi v con ngi ni chung v gia nam v n ni ring. Tht

vy, sng trong thi i thng tin v in ton ton cu hm nay, lm th no cn bng gia gi tr truyn thng v s tin ho trong s i mi qu nhanh ca vn ho thng tin ton cu l mt cn sc nan gii m con ngi cn vt qua. Mt trong cc im quan yu chng ta cn nhn r l nhn thng vo trung tm ca vn , hiu thu s vic v soi sng con ng chng ta i hay con ng tm linh ca nhng ngi ang i mu cu s an lc.

S tranh u cho n quyn v cn ang xy ra trn th gii khng nhng trong cc lnh vc x hi m cn c trong tn gio na. Trn talawas gn y c mt bi vit nu ra cc vn then cht c lin quan ti n quyn v vic bnh ng gii tnh, Quan im ca pht gio v ph n ca Nh Hnh. Tc gi trnh by mt cch tng quan v nhng quan im, thi ca Pht gio i vi n gii. Vic bnh ng nam n trong Pht gio c
tip theo trang 12

10

ca chiu di lch s hnh thnh hai nn vn ha ng v Ty m c th d thy nht l tinh thn c lp v c nhn ca vn ha Anh ng. Ti l ti, l mt t ng c lp ch khng phi nm trong mt khi nim chung chung hay mt ch th tp hp chng ti. l h lun ca tinh thn nh nguyn trong vn ha Ty phng. D nhin khng c g tuyt i v ni nh vy khng c ngha cho rng vn hc ting Anh ni chung v vn hc Pht gio bng ting Anh ni ring khng th thot khi gii hn ca t ng nhy vo yu tnh mnh mng ca ngh thut v bn th v bin ca thc ti. Nhng, trn mt kha cnh no , nn vn ha coi trng t ng c nhn v ch ngha thc dng Ty phng khng phi l khng c nhng tc ng tiu cc ln con ng tu tp dit tr bn ng ca nhng ngi con Pht. Khng nhng th, i khi n cn l yu t gp phn lm gim bt nng lc sng tc vn hc, bi v nhng bn ba vt v trong li sng thc dng hng ngy. y khng phi ch l s c on trn l thuyt m l mt thc t v ang din ra trong sinh hot vn hc Pht gio Vit Nam hi ngoi. Bng chng l ngy cng c t i nhng tc gi v tc phm vn hc Pht gio Vit Nam xut hin hi ngoi. S kin ny cn phi c bo ng v cnh gic!

II. SINH HOT VN HC PHT GIO VIT NAM HI NGOI:

Hai c tnh t nn v tip cn vn ha mi ca vn hc Pht gio Vit Nam hi ngoi ni trn ch l cc c tnh mi m vn hc Pht gio Vit Nam trong nc khng c v hon cnh x hi khng ging nhau. Nhng t bn thn, vn hc Pht gio Vit Nam hi ngoi vn cu mang ging mu truyn thng ca Pht gio, cho nn c sn cc yu tnh c bn v cht liu ni dung. l t cm nghim thc chng c nhn ring bit i vi hin thc i sng v thc ti siu vit m khi ngun sng to qua con ng sng tc vn hc. Trong c nhiu lnh vc a dng nh dch thut Kinh, Lut, Lun, ch thch s gii v din ging Pht Php, lm th, vit truyn, bt k, nht k, bnh lun, ngh lun, nghin cu, kho lun, v.v tm hiu thnh qu ca qu trnh trn 30 nm vn hc Pht gio Vit Nam hi ngoi, thit ngh khng g c th v xc ng hn l i su vo sinh hot vn hc Pht gio Vit Nam hi ngoi qua cc lnh vc sng tc, dch thut, n lot kinh sch, bo ch v s xut hin ca trang mng in ton ton cu.(cn

tip)

tip theo trang 1

T MIT TH NGOI TC
TRN QUANG C

nhng cng ng ngi c truyn thng vn ha, tn ngng, phng thc sng v.v. khc bit vi cng ng mnh, y ti tm gi l t mit th ngoi tc. Nguyn nhn ny sinh loi t ny thng xut pht t nhng xung t lch s v cm gic u vit t thn, hay c th gi l lng t tn dn tc. Mt s t ban u mang ngha trung tnh, trong qu trnh s dng, mt s iu kin nht nh, ny sinh tnh cht khinh mit. C th im qua mt s t mit th ngoi tc nh sau: 1. I VI NGI TRUNG QUC: - Ngi Nht gi ngi Trung Quc l Shinajin ( ngi china, c dng k t sau chin tranh Trung Nht), Ketou ( bn ng lng l). - Ngi Hn gi ngi Trung Quc l Toenom ( thng mi, vn ch dn tc N Chn min Bc Trung Quc, sau chuyn sang ch ngi Hn), Jjangkke ( ch qun, c ngun gc t t chng qu. Trong ting Hn, kke ng m vi t / ch/).

- Ngi Vit gi ngi Trung Quc l Ng, ch Ng (, Chu Nguyn Chng, vua sng lp ra triu Minh, trc khi c nc, t xng l Ng vng. T /ngi Ng/ ch ngi Trung Quc thi Minh c ghi r trong c Trai di tp ca Nguyn Tri. Trong tc ng Vit c nhng cu nh: Bm bu bm b, bm ch thng Ng. Rng trng nh rng Ng. Trc mt ng s, sau lng thng Ng. Tham giu ly phi thng Ng, m nm nh th cnh kh m vo v.v. Trong Tang thng l s cui Nguyn c dn cu ni ca Quang Trung: Ch Ng l ci kh g m dm ngng cung n y np mng [...] Hi qun s ca ta, k no chu nh th git ht bn ch Ng cho ta...); Tu (, vo cui th k 18, cp bin ngi Thanh honh hnh trn bin Vit Nam. Mt s vn th ca nh Ty Sn gi bn cp ny l gic To , dn gian gi l Tu .); Kha / Khch (t ch, ba trong ch Khch, ba Tu u c ngha l ch, em; y l nhng danh xng c thy nhiu vo cui th k 19, u th k 20. Trong Khch c m c hn l kha. Kha cn l ting lng ch khch trong lng chi c u, ht o u th 20.)

2. I VI NGI NHT BN: - Ngi Trung Quc gi ngi Nht l Qu Nht , ot Nht Bn , ch Nht v.v. - Ngi Hn Quc gi ngi Nht l Jjokpali ( bn mng ln); Oenom ( thng Oa) v.v. - Ngi Vit trc y gi ngi Nht l Nht ln. 3. I VI NGI HN QUC: - Ngi Trung Quc gi ngi Hn l Gaoli bangzi ( Cao Ly bng t. Bng t, vn c ngun gc ting Hn l bangja, ch m ngi n bc, phc dch, hoc con ca k n vi nh quan) v.v - Ngi Nht gi ngi Hn l Chon ( thng ngu); kimuchi ( mn kimchi) v.v. 4. I VI NGI VIT: Trc y ch thy s Trung Quc gi ngi Vit l An Nam di (r An Nam), hoc Giao Ch di nhn (r Giao Ch), cng c khi gi l Nam man, Nam man t (Mi phng Nam). Gn y c cch gi Vit hu, Vit Nam hu t (con kh Vit Nam). Ring ngi Cambuchia dng t mit th /yuon/ (c nh dun) ch ngi Vit. Khng c dn tc no thng ng v cng chng c c s no vng chc cao lng t tn dn tc. Cng nh s k th dn tc, mit th dn tc, theo ti u khng ng c, v thc s cn phn tnh mt cch khch quan, nghim tc.

NGUYN LNG V

NH NGI PHNG HIN

Ngy s ht ti s khng tr li Ti s i v cha bit i u BI GING S i t chn quay v Hn du mc, c nh qu ngm ngi Li sng tuyt chia i t ngm ngm lnh bn tri my bay S i t cui chn ngy T m v lng ngn tay v ngn Ma Ngun, Chp B ha m Ngn thu rt ht ny mm chim bao S i t mt iu cho Khc ci no nhit, nho nho t sinh Bi th mui mn rng mnh Gng cay p mt tn tnh tri m S i t mt ch nm vang ting nga, gi cm tin hoa Rng rng v tr sng la Hi nhi khp mt ma qua nghn trng...

11

tip theo trang 10

TRONG O PHT CN T RA?

t ra vi ni trn th gii nh i Loan v Hn Quc lm xn xao d lun, gy rng ng cho cc v tu s nam cng nh n. c gi c ci nhn su hn trong vic xc nhn li vai tr ca ngi ph n trong con ng tm v no o, ti xin thut li s vic trn nh mt ghi nhn (khng nhn nh) nhng g v ang xy ra ng hu to s cm thng nam, n trong mt vn lin quan ti tn gio v gii tnh cc k nhy cm. trnh phi nhc li nhng g m Nh Hnh trnh by v s bt bnh ng ca ngi n trong o Pht, ti xin cp ti mt vn nng bng ang c tranh ci trong gii ph n xut gia. Khi ngi n c nh xung tc xut gia tr thnh mt t kheo ni hay mt n tu, l lc ngi ny thc s bc hn vo Pht o. H phi tr gii tc l tun gi cc gii lut dnh ring cho ni gii. C 10 gii, dnh cho ngi mi xut gia (Sa Di v Sa Di Ni). 250 gii dnh cho cc bc t kheo nam xut gia lu nm, ti thiu trn 10 nm v c trnh th gii y , 348 gii dnh cho cc bc t kheo ni, tc n tu s, xut gia lu nm. Ngoi ra cn c 48 gii Khinh v 10 gii Trng dnh cho cc bc th B tt gii, xut gia hay ti gia. Ngoi ra cc v t kheo ni cn phi tun th 8 iu kin c chp nhn vo tng on. c Pht l mt nh tm

VN BNH NG NAM N

l hc thng sut, ngi nhn ra c th cht mm yu, d xc ng, vng ng, hay thay i, bt thng, h thn kinh yu, d pht in ca ph n nn ngay t ban u ngi khng cho php ngi n c mt trong tng on. Thm ch ngi cn cho rng h l tr ngi ng k i vi cc v t kheo. Ngi bo ph n thng c tnh tm, tt , tham ln, tham dc nn d sa vo ci d hn ngi nam. H nhy cm, d khi lng thng, d pht tnh tm, thng hay tic ca, d khi lng tham, ganh ght, c tu, h thn kinh mong manh nn kh chng khi gp hon cnh kch lit. Pht cn dy cc t kheo rng, i vi ph n khng nn giao tip, ng nhn, ng ni chuyn, ng nhn qu mt c chn ca h. Ph n i vi nh Pht qu l ng ngi lm lm. Tuy nhin v s van ni, cu khn, (6 ln thnh cu; 3 ln ca di mu, 3 ln ca ngi Anan) c Pht mi ng cho ngi n c vo gio hi v thnh lp tng on cho ph n tu hc. Ngi cn t iu kin cho ngi n mun vo tng on u phi chp nhn 8 iu kin. Tm iu kin ny cn gi l Bt knh gii. V t kheo ni d tu trm nm vn phi cung knh v t kheo tng mi tu d 1 ngy.

Khng v duyn c g mt v t kheo ni c th mng nhic mt v t kheo tng. Khng c ph bnh t kheo tng trong khi t kheo tng c quyn ph bnh t kheo ni. Trc ngy th i gii v ni phi qua bn tng tng xt li coi c t cch hay cha. T kheo Ni phm trng ti, na thng phi hnh php sm Ma-na-o. Mi na thng phi qua bn tng cu cc ngi ch dy. Ni khng c ni khng c ch v t kheo . Sau mi ma an c phi qua bn tng xin ch dy cho nhng iu nghi nan thc mc. Duyt qua Bt knh gii v 348 gii lut Pht gio t ra cho mt v t kheo ni, ai cng thy r im chnh lch v s vic dng nh c Pht qu bt cng i vi ph n. Vn bnh ng nam n trong o Pht khng c t ra s chnh lch 98 gii lut gia tng v ni m li nm Bt knh gii. C rt nhiu sch vit v ti ph n v o Pht t ci nhn ca n gii trong cc bi cnh lch s, vn ha, tn gio hay tm l x hi. Phn ng nhng tc gi u

cm thy ngi ph n c bnh ng trong o Pht ngay c cc v t kheo ni. c Pht bo rng Mi chng sinh u bnh ng. V vy mi c nim trnh st sinh, y l do lng t v tn trng mng sng ca mun loi. Do trong Pht gio, nam cng nh n, loi vt cng nh loi ngi u ngang nhau, nht l trong vic gic ng. Mi mt con ngi u mang chng t Pht tnh nn c th l v Pht s thnh. Khi cc v ni tri qua giai on tu tp vi cc gii lut v iu kin kht khe m t c chng qu nh cc v tng t c trong cng mt hon cnh, v Pht thnh ngi ph n mi cng ng knh ngng v bi phc hn. Trong li gii thiu cun sch Walking On Lotus Flowers: Buddhist Women Living, Loving and Meditating, Martine Batchelor c ghi li mt vi con s thng k. Ti khng bit con s ny xut x t u v c chnh xc khng nhng ti chp li trong bi ny hu gip c gi c mt khi nim chung chung v vn bnh quyn. B Batchelor ni Ni gii Hn Quc bnh ng khong 90% vi tng, Nht 60 phn trm, i Loan 85 phn trm, Thi 15 phn trm, Ty Tng 45 phn trm. Th d, ni gii Hn quc th i gii vi 338 gii

12

L GIANG TRN

CHUYN NGOI CA THT

I. Da ca thin m, n mt bn trng rm vng vt rng b v. Tri t i xanh, my trng sng mai rng nhn nht ch xun kh. ng khng bng gi sit cy m giy da on nghing cong cn rn. Trc sc ng tnh xun mnh lit rng non nh gi ma tn hn. Con di m vt qua tm thc a my ma sng rp c trung. Dng sng cung chy rn trong mt sng v chp chng l kim cng. Ta hi, chung ngng, kinh mt tch vn ly Nh Lai, tng tuyt ngn. II. Duyn khi trng lai, duyn khi duyn nghip vn m tm cha hin tin khong ranh ln y rng v lng xem chng duyn nghip chng trong thn. H ln ting h v vi bi nhng gi thnh khe ni cm. Hi em, ta hi li nh nh yu ng cho lch lm v thng. Nu em s tht l nh sng sao ng ngoi xa ng bng m? Ti hi, nh em huyn diu sng cn ti m qu. tm khng ra. III. Chp ni, bn y b o vng c ru bin bic xui v u? sng, sui, vn h hi vn trn tri mi tm bin xa. Em xanh nh bin, m nh mui thm thm lng nh lnh ngt m nh di bin su d khng ti vn hu m thm sinh khi duyn. Ni ng nhn chi trng dng thm thy cung khng mng nht nguyt soi. Ta bng ngn cn kh di kinh tm m trong tim vng yn nh tim yu c tnh c ng mn la nhiu sng vi ba. B Tt ngn tay cha th hin Ch cn em rng lng i tay. IV. Nh ging bo tan, ma gi im c non ngp nc t ngoi mm chm ui nn hi chn giy p hu tay chim hong ta ln tri tht tim nhn xung chn bm t t nh my tri v nc tri. Sau lng cht ting ci khc khch em soi gng s bng hoa ti. VI. Ta lng nghe tri khuya rng lng cn trng gin gi ht m sng. Cy n bun dng ngoi ca tht sng ra dy lnh t phng hn.

nh: V NGC TUN - https://www.facebook.com/vu.ngoctuan.31

lut, trong khi Thi, cc ni hu nh khng th i gii, vi ch tm hay mi gii cm. Khng ngc nhin g khi ni gii Hn quc c ng h hn, c nhiu c hi c hc hnh, hun luyn. Nhng iu gy n tng v to lng tin trong ti, l du cc iu kin c kh khn, t hi n th no, cc v n tu v c s Pht gio m ti gp u c th chuyn ho hon cnh, sng mt cuc i trn y ngha, tr thnh cc v thy bng chnh sc lc ca mnh, nh Maechee Pathomwan Thi Lan hay Pang Kwihi, mt tiu thuyt gia b bi lit Hn quc. Qua con s thng k m Batchelor a ra ta c th thy c vai tr v a v ca ph n trong Pht gio ngy nay thay i theo iu kin lch s, x hi mi quc gia. Gn y, c nhiu thay i trong cch nhn ca ni gii i Loan. H ang vn ng hy b Bt knh php. Trong cuc hp SAKYADHITA v n ni, ln th 7 i Loan, nhiu v t kheo ni, t kheo nam v cc bc s t khp ni trn th gii a ra nhng pht biu tit l cho chng ta thy vai tr v a v ca ngi n trong Pht gio th gii ang thay i theo nh hng bin chuyn ca x hi ton cu.

Trong bui hp ny, Hnh gi Minh Hue ca i hc Delhi nhn nh: Nhng nm gn y, s ng gp ni bt ca ph n trong mi lnh vc x hi nh thc s quan tm (trn l thuyt) n ph n m by lu b lng qun - c bit trong lnh vc tn gio. Nhu cu xt li nhng vn ca ph n gia tng c chu ln Ty u. S tm kim ngi ng h s kin ny cng tng theo trong hu ht cc khu vc x hi. Nhng nhu cu xt li ny sinh nhiu l lun lin quan ti trit hc v tn gio. Nhng hc gi trc tuyt, trit gia, nh x hi hc v nhng nh lnh o tn gio thc hin nhng cng vic gi tr trong vic nh gi li tnh trng thay i ca ngi ph n trong phm vi tn gio ton th gii. Bc s Karma Lekshe Tsomo ca i hc San Diego ni n s quan trng ca gio dc i vi cc v n tu: Tm quan trng ca gio dc i vi ph n tr nn chic cha kha r rt pht trin iu kin sng cho ph n ton cu. Bui hp SAKYADHITA u tin Bodhgaya nm 1987, cc n tu bt u nhn thc c rng nh gio dc ph n s m ng cho vic ging dy v tr thnh ngi lnh o tinh thn. Gio dc

v cng quan trng cho cc n tu. Khng c gio dc vic ging dy Pht php s thuc v cc tng l ngi c trnh v nng lc m nhim. Cc tng s t nhin c xem trng v c ng h. Di mt i chng, chng ta s thy hnh nh khc bit ca mt v tng c hc uyn thm v mt v ni t hc b xem thng. S kin ny s xoi mn lng t tin ca ph n ni chung v cc v ni ni ring. Vng lun hi ny khi thu hp s tr nn mt vng lun hi lu i v tn ti mi mi trong mt x hi ni ngi ph n b xem nh hn ngi nam v thiu c hi c gio dc, khng c phng tin, thiu s nng v nim t tin cng nh lng qu quyt chin u mi cam go trong cng cuc i tm hc Pht php. Cng cng trn vng lun hi thu hp ny, chng ta c th thy r vng cu cn tr tin trnh pht trin tm linh ca ngi ph n. Tomomi Ito ca Vin nghin cu quc t i hc Kanda ni n tnh trng cc n tu Thi: Qua nhiu th k ph n dng tu Theravada Thi thiu c hi c th gii nh mt t kheo (bhikkhus) l mt trong bn chc phm gm c bhikkhu, bhikkhuni,
tip theo trang 16

13

LAN MAN BIN GI

NGUYN MAN NHIN
cch nhau 3 - 4 tc, khng gn mi, th xung y bin, li cu thng tn ten cch mt t li 1 tc. C ln nhp t i ngang qua vng 1 li cu, vng vy th cc li cu gn bn mc thm vo mnh, khng cn li thot. Ngh cu kiu thng ging lc ti tri. Ging th xong, nm thuyn m ng. chng thi gian lu, h bt u ln theo mi tring. Ch no nng tay l ni y c dnh c. Tay xeo nng theo dt c ln thuyn. Gi nh khng gp may mn th h cng cun tho, tr thuyn. Tuy nhin, iu ny rt him hoi. D t hay nhiu vn c bin thng. V sau, bin mi ngy mt vng c. Li na, ngh gi co pht trin, co st y bin, thng ko bt gin cu kiu nn h dp ngh. Nhng ngi bm ngh cu kiu ni ting mt thi nay u chuyn qua ngh cu tho, cu thu... Cu chy: Cu chy l th mi ni trn mt nc dng xung

VI NGH CU V NGH BIN C TRUYN

Cu kiu: Ch kiu l do ni tri ca ch cu, mt cch din t ni s cu may.. Ngh cu kiu hot ng trong lng, tc vng gn b bin, cu c m khng c mi. Ng dn thng gi ngh cu theo kiu ny l cu h rm, gp chng hay ch, c ging cu xung st y nc, ch c bi li qua, t dnh vo li cu. Ng dn dng nhiu gin cu ging, mi gin ct t 1000 1500 li cu ln, mi li cu

ko chy nhanh, c ln rt theo p l dnh cu ngay. Ng dn hot ng trong lng, cu ban ngy ngi xung nh, trc kia dng bum, v sau gn ng c, chy nhanh, thun tin lc ngc gi. Nh cu ngy trc l nh se bng t tm, sau dng cc 70 hoc 80, mi ng 100 m, ct t nht 2 li cu. Mi l lng g loi mm, ty theo thng v con nc m dng lng mu trng, vng, vng lt, xm vv v mi c nc ti con nh bng ngn tay gia. Mi lng g ko chy nhanh trn mt nc lm c ln lm tng l c con. n mi ni l cc loi c ng, ch, chm, b, thu, c c, c gn. Cu ging: Ngh cu ging cng hot ng trong lng, ti nhng ni c nhiu rng l. Mi gin cu t 1500 - 2000 li cu ct cch nhau 7, 8 tc, vi mt s phao gi li cu cch rng li 1m. Mi l c nc, c cm trng, mc ti xt ming. Ng dn ging cu bui chiu chung quanh o hoc ni c rng l, ty theo con nc h thm cu

thay mi mi m ba bn ln. Ngh nh, li tc nui gia nh. T 1960 nn bn c bng mn ngy cng bnh trng, c rng l b tiu dit, nhng ghe cu ging dn dn i sang ngh khc. Mnh ch: hot ng ban ngy, nh bt cc loi c nh: c nc, c cm, c sn, c thn ln, mc Ngi ta th ch bng l da kt li thnh nhiu b to, c t di bng l. C lun lun ng hng mi di dng nc. Ng dn th li di dng nc - tc sau lng n c - ghe u trn hng nc chy, t t gn gin mnh ln ngc ging nc bao n c. Hai u li va gip cy ch, mt ngi li xung nc, khuy ng ui c chy xui ging nc chun vo y. Mnh chong (cn gi l mnh n): hot ng ban m, nh cc loi c nh nh mnh ch. Ng dn treo hai ba chic n mng-sng trn b phao ny-lon ln th trn mt nc cho c t

14

Hnh: NGUYN MAN NHIN

ON NG VIN
LN CHA
T cht vt cao tng thng tu n n ci ch tiu ngy ng ta bc gia hng cy qun tui nghe thm th vn l ti kh.

C V TRNG
Ci nhn hoa c di cht hi mnh khn chng trm nm cn li l lng mt vnh trng.

X LCH CUI NM
nh: SNG NHA TRANG - https://www.facebook.com/song.nhatrang

ri t lch c t tay bm my ln thng nm hoi thc ng chim rt ht ngoi sn.

GING HAI MY N
i dc ging hai tm my n n i xanh bic gi ngy sau n mai m nng ma xun y v n em ci gi thong mau.

dy di nh sng, ko b n n ch th li, c theo nh sng i vo ming mnh. Cc ng tc th li, t n, bi xung u phi tuyt i nh nhng. Gi co: Ghe gi co hot ng c ngy ln m. Gin li th st y, ming gi r trn mt bn, cn qut tt c cc loi hi sn vo mt y li tht dy. Ng trng ca ghe gi, lng hoc khi, l nhng vng khng c rn l, y bin ch ton ct v bn. Thnh thong gp dy thp gai, thng st r st, sn ghe, xc ghe c d nhin ng c b thit hi, khng t th nhiu. Khi gin gi co nhm chng ngi vt, h bit ngay do ting ng c r ln v tc b gim.

Bin i: mt ma, khng nh c c, i sng ng dn gp kh khn. i lng: nh c gn b. i khi: hnh ngh hi phn quc t. C ln: T thng 11 n cui thng 4 m lch, c thu c ng t min Nam ra Bc, ng dn gi l c ln. C li: Sau tit mang chng - h tun thng 4 m lch - c tr v Nam, ng dn gi l c li. C di; c trn: Ng dn hnh ngh li ng gi cc loi c thu nh thu ma, thu o, thu h l c di, cc loi c b, ch, chm, da gang l c trn. Rau: ch chung cc loi c. Khi bn li m ng ni li xem c trong r, trn thuyn hi: Rau nhiu t? Lc c nng sut cao trong nhiu ngy, ng dn lm gi c cng thn linh gi l cng mng rau.

LI N TING NI
Xa nay dn chi ven bin ni ngn gn, mc mc v thc t: Bin no: c ma c, nh nh no m.

nh: SNG NHA TRANG - https://www.facebook.com/song.nhatrang

15

VING CHA
NGUYN NH BN

mi n rt ngon trong mt nh bp rng v sch. Ch c s thy v dm ch tiu, mt tiu chng 16 tui, mt trn, rt p v nhng tiu nh trn di 10 tui, lun chp tay cho khch ng cung cch khim cung ca ngi xut gia c u tin nm trn chic vng do chng bn thn mang n, mc bn nh khch, tip cn b sui. C l nc chy qua nn ting vang nh thc nh, khng th ng c d kh mt. Ri khi vng, chn khng khe nn khng th i do khn vin, ni pha sau cn mt rng trc rng, li tnh c gp vi ngi bn t Si Gn xung Ch gh qua nh mt tnh c, nhng nh nh Pht ni mi s do Duyn. Hn lng tr li v rt qu s thy d mi s giao. con ngi , cung cch , cch bin gii v o , mnh ngh thy l mt ngi tu Chnh php trong khun vin yn tnh gn nh tuyt i, li ngh v ci tham sn si ang nng trn nghip ca ci xc thn mnh. Chc s cn lu, lu lm mi mong r b bi cn nng vi th tc D sao tui qu 50, ch hy vng thanh lc tm tng cht mt 2.2014

KAO NGUYN
Lng nghe trong nhng lng im
Mu ti t tha u C Loang t y n gi cha ngui au t tha cn trong ni au sang truyn kip th thi hm nay S thing m c ngn tay Nhng ngy m m, nhng ngy an dn Than i cng mt kip trn M sao t nc mun vn kh au Thi gian cun cun qua cu Cn nguyn sng sng ni au ging ni! Chi chang chi lm mt tri ai mt tr khc ci ngu ng Vo trong i sng b ph C xanh quay qut trn m nhn gian! Tri xanh, xanh n bng hong Chng sinh mt ci lang thang a y! Con ngi nh th my bay Dt tri t pha cn say m chm Lng nghe trong nhng lng im Hn xiu phch lc o in ni nim!

hi xe chy vo khun vin, mnh rt nh nhm bi rt s khi i ving cha m gp c x, tng, thm ch th, cng n thin ph by khp chn... Cha nm bit lp, cch xa khu dn c, cng ro nh mt nh dn thng, hng cy sn thng tp bn ngoi, nhng tng en cn nguyn dng, khng c c, khng c tng trc sn, thp thong nhng mi ngi bnh d nh nh dn. Tra, khch tc n

khi s thy ang nm trong phng c sch. Mnh v bn b ngi ngoi hng ba i thy tip vi khch khc. Nng v khng kh rt nng nhng xung quanh cy v hoa vn kh xanh, hoa vn n, ngoi xa ni b sui, c ting khu ku Ngi ung tr cng thy. S chc ngoi 60, n ci ha nh, ging ni ca ngi Trung, m v r Bn ngi xin mt ba cm chay, ai ng c

tip theo trang 13

nh: SNG NHA TRANG - https://www.facebook.com/song.nhatrang

VN BNH NG NAM N
TRONG O PHT CN T RA?

upasaka v upasika. Chnh v vic ny m ph n Thi b gii hn c hi thc tp Pht php so vi nam gii, ngi c c hi tr thnh t kheo. Nhng Pht t sng o khng ngn ngi t by s knh ngng i vi cc t kheo c th gii v tin rng nu ht lng ng h h s gia tng cng c. S ng h thnh knh ny to cho cc t kheo c hi ch tm hn trong vic thc tp o php. Ni cch khc, ngi ta khng tn trng cc ph n tu

kh hnh ny v h khng chnh thc c th gii v h b xem nh khng phm hnh nhn s i x tng t nh cc v tng. V th ngi ta ch trng i h lm vic cng cho cha i ly ni n chn . Do cc ph n kh hnh ny thng thng phi ht th gi nu nng cho cc v tng v th gi thc tp o php ch l ph thuc khi rnh. Hnh gi Ven. Zhaohui Shi ca Vin Pht hc

Hongshi pht biu trong bui i hi ny: Di ch ph quyn, nam gii l ngi c quyn vit v xut bn kinh sch, n gii b h phm gi tr thnh ma qu vi 48 c tnh v hnh vi xu xa, tin. Hn na Bt knh php l mt h thng gii lut khng cng bng, h thp ngi n xung v lm ngi nam tr nn kiu ngo. Nhng nm gn y Pht gio i Loan v Pht gio Trung Quc lc a c khuynh hng i hi ph n phi tun phc Bt knh php. Gi hay b i 8 iu lut ny tr thnh ti tranh lun vi mt cng si cao nht ca bnh tr nng Pht gio. Ti hy vng nhng v nam Pht t c th hy b thnh kin hp hi bc qua s chn mi ca tri thc v tr dc. V chin thut v s ch trch qu n o, tin trnh ca vic bi b Bt knh php b chy phng ln do vic thm du vo la. Trc cc Hnh gi Ven. Xingyun, Liozhong, Jinglang v Chuandao ni n

vic ng h s chuyn ha ginh cng l cho cc n ni. Mt k hoch khc ti mun ra y l vic cn nh thc nhng gic quan b thiu ng qu lu ca cc ni. chnh l gic quan ch trch, ph bnh, tm thc t do cc ni b ng qun di tm thc n l v h c gio dc nh vy t ngn xa. S tranh u cho vic bi b Bt knh php i hi s chu ng v gian kh cn hn s tun th 8 gii lut ny. Ti tin rng b n i l mt l do chnh ng v ti hy vng cc v t kheo vi ti nng v c thy c im sng ca n v ng h cho s chuyn ha ny. Hoa K, n ving mt tu vin San Diego, California, trong mi bui i l, tng gii hay php thoi, ngi ta lun thy cc v t kheo ni ngi bn cnh tri v t kheo tng ngi bn cnh phi ca thin vin. S phn chia, sp xp, iu hnh cc cng vic pht s trong tu vin c chia u gia nam v n rt nhp

nhng, kho lo ty theo tng chc nng, ti cn v c ca mi v. Ti cng c ving hu vin ca vi tu vin khc. Cc ni va tu tp, va lo pht s, bn rn, tu tt c ngy m lc no cng ho i, lch thip, du dng, trn mi lun n n ci. Khng ai than phin, so o hay than th mnh b i x bt cng d ti thy cc ni hu nh ch lo vic bp nc, qut dn, chay n hoc trng rau, ti king. Tt c mi vic trong cha u c gi l pht s nn mi vic u c mt gi tr ng u. Cc v ni ngy nay cng tham gia vo vic ging dy Pht php nh cc v tng thng lm nh ni s Thch Tr Hi, Thch N Nh Thy, Thch N Gic Hng v.v i vi vic bi b Bt knh php, gii tng, ni Vit Nam cng c t xn xao, ngi ng h, ngi phn i to nn d lun mt thi. Thch Gii Hin mt du hc tng i Loan ging ln ting trng cnh gic:

16

nh: SNG NHA TRANG - https://www.facebook.com/song.nhatrang

LAN MAN BIN GI

ng l: c voi cht, tc ng Nam Hi m ng dn Nam Trung B th cng. Nh ng B: nim tin vo ch v thn linh bin c ca dn chi ven bin. Cc Bc: ngi khut mt cht v nhiu nguyn nhn ti o hay trn bin. Nc la: lc sp tr tri, nc y bin chuyn ng mnh lm cho nc trn mt dao ng bt thng. Theo li ng dn lo thnh, c h v mc t (loi mc ng mnh trn di ba, bn tc) thng st y lc bin m. Khi sp tr tri, nc y bin chuyn ng mnh, quy bn ct c nc lm cay mt - ng dn gi l nc la - c h, mc ng ni ln gn mt nc v dnh nc. C chy bi: my thng bin ng sng to gi ln nc c, c cht c cht to bng bp chn bp v t ngoi khi v b lc nc ln chy dc theo bi kim n. C nhp t: lc c t lng chng i xung st y bin. Bn c: dnh c. Trc lc: cu khng c g c. La c: gi cn cu cho vng v uyn chuyn c chy mt ri bt. Huch cn: c ko cn cong xung nhiu. Bt: dng cn ngn nm mi ra xa. Cu ng: ng tre qun c trm thc cc, cu ngm bng mt li cu. ng ganh: ng tre ct vo 2 dy neo trc mi v sau li, ng ganh trn xung, khi c ln dnh cu h khng kp ko neo nn tho ng ganh b xung nc gi ci neo, c ln ko xung chy n mt th bt. Li rng: li cu ct chm 5, 6 li. Gi rng: gi ln bng dy thp rt chc chn, dng ng c khi i

cu v rng c sng cu c ti gnh. Con nc thy triu: mi thng m lch c 3 - 4 ngy nc thy triu. Ngy nc ln mt lc ri rng mt lc ri ln li, rng li, lng chng nh vy sut ngy, c ln khng n cu. C nc ch hai: vng nc l hay cn gi l nc ch hai l vng nc h lu gn ca sng, ca bin, l ni giao thoa gia nc mn t ngoi bin v nc ngt t sng sui ra bin. C nc ch hai vng ca sng m nhng tay cu ti t thng bt c l c hng, c hanh, c da vn, c km, nh bng bn tay, ln lm bng hai bn tay xe, c m, c chai hng cn ra, bp tay bp chn, c chm di 5, 6 tc, cu bng cc s 35, 40 hoc 50.

l tang ng 3 nm nh tang cha m v lo vic cng gi hng nm. Lc bin i, ng dn a phng cng cu ng ti Lng ng Nam Hi, khi bin no h cng t, nm no cng ln c rc on ht b trnh din sut my ngy m. Ng dn ngh bin cn tn th ch v thn linh bin c: knh C, Cu l con trng - loi ra bin c 15 vy v trn mu ni ln 3 sng kh - m c ngi nui ti nh n khi C, Cu ln bng ci nn l th em th li bin. H khng dm ng n ng Sa (c voi mnh c bng hoa), Ri c (ng Nc), con n (rn bin c nc c) m h gi l Mc Tr Thn X, ng Ho, b Lch, c Hng. Trong cc l cng thn linh, h khng qun Cc Bc l nhng ngi cht ngoi bin v ngh nghip, bo t

cn non thng. Khi mi ra ng i hnh ngh, trnh gp ngi u tin l n b, nht l n b c cha. Khng ngi l r m hai con mt v trc mi thuyn v s b m i. Khng cho ngi l ln thuyn nht l n b, khi bng thng ng li hoc giy cu khng i qua di dy ct vng, dy phi o qun v thng ch no khng ai bc ngang qua c. Ghe ngh ln nh li cn khng cho ngi nh mua sm vt g mi trong ngy u ghe ra bin hnh ngh. Nu c iu g bt thng, xui xo lm nng sut c thp m h cho rng s sut vi phm mt hai iu cm k k trn th h phi nhum li li, hoc xng li, sc thuc bc ri ln li, hoc dn ra ghe v cng kin gii tr. vng duyn hi lc bin ang m m ng dn bt c nhiu c h v mc t, chc chn mt hai ngy sau bin s ng. Khong thng 10 m lch t nhin c d con, nh bng u ngn tay ngn chn ci (loi c knh) ni ln tng n dy c en nc l im bo trc s c bo, khng ln th nh.
NGUYN MAN NHIN

TN NGNG NG DN
Ng dn ven bin th cng c ng (c Voi), tn l ng Nam Hi theo tc hiu vua triu Nguyn sc phong Nam Hi C Tc Ngc Ln Thng ng Thn. Khi c ng l (cht) ngoi bin, ngi ta a xc vo b, ng li tht r ht ri vt xng - gi l ngc ct - cho vo hm em trong Lng. Ngi u tin gp ng suy t ngay t by gi. Trong khi t kheo Thch Nht Chn pht biu cm ngh ca mnh trong bi vit Ai tr tu b Bt knh php: Nh con c bit, do sc nh hng bi cao tro ku gi bnh ng ton cu, m im xut pht t cuc cch mng khoa hc k thut phng Ty, nn s phn cng lao ng x hi cn phi c sp xp li v mt s tu s Pht gio khng hiu th no l ch tht ca s bnh ng nam n nn cng i xa b Bt knh php. V h ngh rng, Bt knh php l iu khon bt cng vi ni gii, nu chp nhn s c mt ca Bt knh

KING C
Xa nay ng dn ngh bin king c li ni, gi nhng iu cm k trong sinh hot vic hnh ngh c sun s, may mn. H khng gi ch danh nhng v Thn linh bin c, khng ni nhng ting con kh, con cp, con ri c, cu h b, cu , n, c x trc khi i lm ngh. H khng bao gi i thm n b

Mt hin tng khng bnh thng ang dn pht trin trong gii Pht gio i Loan, l vic ni gii i Loan my nm gn y vn ng hu b Bt knh php. Mt khc, trong qu trnh pht trin cc tng phi i Loan, c tng phi do ni gii sng lp v lnh o t c nhiu thnh cng nht nh trong x hi. iu ny nh hng n ni gii v l nguyn nhn thc y h i quyn bnh ng vi ch tng v mi mt, dn dn h dng mi bin php phng cch vn ng x hi ln ni b gii Pht gio chnh thc tuyn b hy b Bt knh php. Vic vn ng hy b Bt

knh php ca ni gii Pht gio i Loan phn no phn nh mt thc t trong ni b Pht gio i Loan, l: th lc ca ni gii i Loan ang dn ln mnh v nm th ch o trong mi mt ca Pht gio i Loan; Pht gio i Loan phn no ang b th tc ha bng nhng t tng th hc ca tng on (ni gii ln ch tng). Phong tro ny s nh hng th no n ni gii Vit Nam khi m hin tng ni gii Vit Nam ang du hc i Loan vi s lng khng t, cc v ny tng lai c th l ht nhn vn ng hy b Bt knh php Vit Nam hay khng? Cng l iu m Gio hi v ni b cn

php trong h thng kinh lut, tc l chp nhn c Pht khng c t bi, thiu tu gic v chng ta t o thi mnh. Ri qua mt s l lun khng c c s khoa hc vng chc, h suy on rng cc iu khon trong Bt knh php c hnh thnh l do s mu thun gia tng ni trong mt giai on lch s no , nn cc bc tin nhn p t ra u ci c my c ni, ch iu khng phi do Pht ni. Cho nn, thch hp vi x hi ton cu ha ngy nay, chng ta phi mnh dn xa b iu ny. y, con thit ngh, chng ta ng em gi tr thi i ku gi xa b nhng gi tr

tng tn ti my ngn nm lch s. Lm nh th chng ta v tnh nm vo lch i tn s trong qu kh, nhng ngi tng chp nhn v gi gn n mt m ngn t bt knh, phm thng. Cn nu ai sc thay th c thay, khng lm c th ; ch chng ta khng th da vo thi i m ni Bt knh php l sai lm, khng phi do Pht ni. Bi v Bt knh php chnh l cc iu khon c bn gi gn trt t ca tng, nu mt n th trt t tng s ri lon... Nhn nhn t thc t, chng ta thy ngy nay cch p dng bt knh php khng c tnh tuyt
xem tip trang 18

17

HNG I

CA NGI PHT T VIT NAM

Sng sut nhn nh ng li hay l c m tn theo mt nh kin sai lm? Chng ta bit rng o Pht khng bao gi dng nhng s m tn. Trong cuc i, ta gp bao nhiu l s kin m t ta khng th no gii ni. Nhng s thnh bi suy vong, nhng iu danh sc ti li, cho n nhng ri may tnh c xy ra cho ta hay cho mt ngi khc lm cho ta bn khon v bc bi. Trong cuc sng ta thy nhiu mu thun ln lao. i sng y au thng lm ta cng bn khon suy ngh v ngha cuc i. Nu m chp nhng d oan, ta s sinh ra s hi cc ma qu thnh thn gc a, bn nc, tm n cc nh bi ton ng ct, lo st sinh cng t t vng, t m. Ta s thy rng xen vo trong i sng ta, c no l nhng thn linh, ma qu v tng u rng phc ha, ri may l t nhng lc lng thn b y a n ch khng phi do ta to ra. Khng! ta phi hc hi Pht Php c th thy rng quyt nh s thnh bi, nn h trong i ta khng phi l ri may hay l s phn, m chnh ta hnh ng, ngn ng v ngh ca chng ta vy. Nu m chp khoa hc m ngi ta cho l vn nng, ta s vi vng v
tip theo trang 17

nh: DZUNGART NGUYEN - https://www.facebook.com/dzungart.quoc

can ct m ph nhn nhiu hin tng m chnh ci khoa hc vn nng y khng gii thch c. Ta s khip phc trc nhng k cng m khoa hc em li c cho loi ngi. Ta lm sao thy c rng vn minh c kh, con ca khoa hc y thy mnh bt lc trc vn sng. Con ngi tng rng vi khoa hc c th chinh phc c thin nhin. Nhng than i, khi gii chinh phc thin nhin y ngy nay ang quay tr v e da nhn loi. Ch mt cht l lm, ch mt s vng v hay mt cn gin d thi cng lm cho nhng qu bom nguyn t hay khinh kh n tung v a nhn loi n ch dit vong. Khng! ta phi hc Pht thy r rng nu l tr con ngi khng c hng dn bi mt lng thng chn chnh th khoa hc, i biu cho l tr kia, phi mua ly trm ngn tht bi. Hn na, nu trc nhng thc mc ln lao ca con ngi v bn th, v thc ti, v nhng gi tr tiu chun, khoa hc i khng bao gi dm cp n, th ta thy rng khoa hc khng th no gii quyt c ton din vn sng ca con ngi. Nu m chp chnh tr, ta s thy rng ngoi con chim - chim cn c hai cnh mi c th bay c. kt thc bi vit ny ti xin dn li mt tiu on ca b Martine Batchelor trong tc phm Bc Sen nh mt kin ph n: Khng cn phi bn ci v s bt bnh ng ca hai gii tnh, v im trng yu trong vic tu hnh ca chng ta l t c gic ng. Ta phi t thch ng vi nhng g mnh c. Cc v n tu s c khong t tm n mi gii v cc lut ca Sa di, th l . Nu ta kin nh trong vic tu tp c gii thot, ta khng cn phi i hi g hn. iu ta cn lm l kin tr tu tp. Ta khng th thng tin trn ng tu tp nu c i so snh vi ngi n, ngi kia mi. Ta tu tp thc hnh quay vo ni tm quan st ba c tham, sn v si. Khi chng ta xut gia vi mc ch c th vi ti v thu t chn l tuyt i, th thc ti tm thng ny khng phi l ci ta mun bm vu vo. Vi ci nhn thu o, ta s thy mt ngi khng phi n cng chng l nam. Trong th gii c l, chng ta ch chp nhn s vic nh th, m khng bm vu vo . Cng phu tu tp lun gii thot ta ra khi mi rng buc. Nu chng ta gnh ly mt vai tr no d, ta s

VN BNH NG NAM N
TRONG O PHT CN T RA?

i v c mt s v t kheo tng lm dng Bt knh php p t. Nh trng hp trong l tang ca c Tr Hi va ri, khng c dng t gic linh m phi dng chn linh v l do c Tr Hi l ni. Nu tht s qu c chng thnh qu, chng ta cng nn l bi cu phc nh dn gian l c m Qun Th m vy. V s tht khi vng sanh vo ci Tnh , ty vo phc c tu tp m ha sinh trong hoa sen c phm v khc nhau, ch lm g c chuyn ni khng th sinh vo phm v cao hn tng. y l mt v d v chuyn lm dng Bt knh php do s sai lm ca mt s v hiu bit m thi. Trong mt bi ging v ti Gio on T kheo ni v Bt knh php ngy

11/11/2005 ti Hc vin Pht gio Vit Nam, khi bn n s bo v ca cc v t kheo i vi cc v ni, tin s i c Thch Nht T c nhn mnh: Liu l ci nhu cu bo v c cn thit trong thi i ngy hm nay hay khng? Khi m ch ni c nhng ci cha ring v cha ca h ln hn cha ca tng v h cng u h c li thnh cu bo h no u, m mnh cng cha h bo h h ln no, ngy no c. H mun bo h, h in thoi ln cng an, cng an xung lo ht trn. Hoc l an ninh vn phng, h xung s lm ht. V s, by gi c cng ty v s nhiu lm. S vic cc n ni lp cha lp tu vin ring khng nhng ang xy ra Vit

Nam m hi ngoi cng c. Theo mc lc a ch cc tu vin hi ngoi c trn ba trm tu vin, tu vin ca cc ni chim ht 68. Khi lp tu vin ring, mc nhin Bt knh php khng b nh hng nhng khi c i hi hay s giao tip, Bt knh php vn c tun th. Ti c phng vn mt vi ni s Vit Nam v vn ny. C ni s bo Bt knh php l nhng iu lut u tin c phi chp th, v y l nhng iu lut Pht t ra t ngn xa lm sao dm tri, ai mun b l chuyn ca h, c chp th c vn mt lng chp th. Mt v ni khc c tham kho vn Nam n bnh quyn mt cch su xa v pht biu: Theo ti Bt knh php l nhng c lut do c Pht t ra gi trt t cho tng on thu y khng b ri lon v s ln lt do a v v chc quyn ca cc v n hong tc. Bt knh php tht ra c li cho ngi n hn l c hi v c Pht t trch nhim cho cc tng phi bo v v chm sc n cc ni. Ngy nay, n , c ni ngi ph n vn ch quanh qun trong nh, ra ng phi c ngi nam i theo, nu khng c ngi nam bo v s b c th v b n hip cng nh b hip dm, b bo hnh. i vi vic mt vi ni

ang vn ng bi b Bt knh php, ti ngh rng ni no s bt bnh ng qu r rt v c s hin din ca bt cng th ni nn tranh u cho cc ni c quyn bnh ng nh Thi vi phi tu Theravada. Cn Hoa K, ti thy s chnh lch nam n khng c hay nu c th rt t. V li s p dng Bt knh php cng rt thong tc l khng nht thit phi theo quy lut trit , c nhiu iu khon c b i hoc khng p dng na v khng hp thi. Cc tng i x vi cc v ni cao tui, c trng vn gi lng tn knh. Tng, ni ai cng tn trng ln nhau, cng tu o t gic ng nn vn bnh ng nam n khng ai t ra c. Cc ni ai c ti ging dy, cc thy vn cc ni c c hi ging dy, vic no i vi ti nng y. Cuc tranh lun v Bt knh php trn th gii cn di v tn nhiu bt mc cng nh nng lc. Nhng kin v trch dn ti a ra trong bi ny ch bn c c t khi nim v vn nam n bnh quyn ang xy ra trong Pht gio Vit Nam v th gii. Tuy nhin d gi hay b Bt knh php s tn ti ca Pht gio vn l s tn ti ca hai gii tng v ni cng nh Myongson Sunim tng ni: Tng v ni l hai cnh ca mt

18

phng tin chnh tr m mnh m theo y, khng cn phng tin no na c th ci to i sng v ci to con ngi. Ta s d dng nghe theo nhng ngi ch trng ch cn dng s t chc ca con ngi cng san phng li ci x hi bt cng v xu xa. Ta cng d dng nghe theo nhng tuyn truyn ng mt, cng s b hp dn bi nhng danh t qu p m ngi ta nu ln tht nhiu lm cho s thc bt phn xu xa. Danh t qu c mt hp dn lc mnh m! Ta li s yn tr rng ch trong mt t chc x hi tt p con ngi mi tt p c, v cng vic u tin l ci to x hi ch khng phi o luyn con ngi. Khng! ta phi hc Pht thy rng bao gi hnh ng ca con ngi i theo hng thin, bao gi con ngi v ng lc t bi li tha hot ng th by gi x hi mi c ci to tt p. ng ra lm chnh tr ci to x hi l nhng ai? Nu ton l nhng ngi ch tun theo ting gi ca dc vng tham si, nu ton l nhng ngi t danh li c nhn ln trn on th, th than i! x hi s b nt nhu thm, ti tm thm v au kh thm. Khng ai chi ci rng chnh tr l mt phng tin. Nhng o Pht dy rng con ngi phi c c mt bn lnh no th nhng phng tin mi c th khng phn li mun tt p ca mnh. Xem xt li bn thn chuyn c nghip mnh, l cng vic cn thit m khng ai b qua c. o Pht dy chnh kin v khng dng m tn. Vy ta phi lun lun hc

tp nhn r ng i, khi b quyn r bi nhng hnh dng rc r bn ngoi. Tin tng vo tng lai hay bi quan trc hin ti? ng trc mt hin ti khng c tt p, sng trong mt thi i m nhng nguy nan ca x hi cng lc cng trm trng, lm lc ta cht thy bi quan. Tnh hnh quc t cng thng, nc nh li b chia hai, dn chng kh au; trc nhng thm trng , ngi dn Vit c tm huyt cung cung ln m lo chy cha bng nhiu phng tin khc nhau. Ngi Vit khng ai l khng yu nc thng ni, nhng ngi Vit c th l lm gy nn tai ha cho ging ni khi dng phng tin sai lm. y ch l phm vi o c, ta khng nn bn n chnh tr. Chng ta ch cn thy rng lng yu nc, phng s dn tc phi c hng dn sng sut, phi c th hin bng nhng phng tin no khng a n nhng hu qu tn st: tn st nhn mng v tn st nhn phm. Mng ngi phi c xem l qu bu nh; nhng bn v ca con ngi cha ng mt nhn phm, mt Pht tnh kia, cng khng th b ch p. Chng ta l nhng Pht t, chng ta s nht s ch p v tn st. Chng ta ch c th p dng nhng phng tin no trnh c s ch p v s tn st m thi. Nhn xung quanh ri t nhn mnh, ta th hi nhn loi c phi ang sng thng nhng phng tin kia chng? Hnh ng ch p v tn st a

n nhng hu qu tai hi gm gh, nhn loi sp bng tnh. Chng ta ch nn bi quan. Hy c gng nu cao bng hnh ng, gi tr ca sinh mng v ca linh gic cng kh nng kin to ca con ngi. Hng triu ngi Pht t hy t bng hnh vi, bng ngn ng, nim tn trng s sng, tn trng s thc. Chng ta s lin kt thnh mt lc lng v i, chng ta c mt hng i ng theo chnh php v chng ta s b ri nhng hng ngi ch trng dng nhng phng tin bt phi tn st v ch p. Chng ta s thng. Nhn loi, (hp hn, l dn tc Vit Nam), s i n an lc v thi bnh, nu nhn loi nhn thy cn st cnh bn nhau trong nh sng t bi tr tu. Ta cng s c an lc nu ta bit hng theo nhng tiu chun kia m chuyn c c nghip ca ta thnh thin nghip. Gic ng quyn li hay gic ng bn tnh? Chng ta c nhng quyn li m chng ta khng bit, nhng quyn li y ca chnh chng ta. Nhng quyn li no? Quyn t do, quyn cng dn, quyn hng th, quyn... nhiu lm. Khi bit rng mnh c nhiu quyn m khng c hng, chng ta s phn n ln... chng ta s i hi. Mun c hu thun ngi ta ch cn xui dc cho mt giai cp no gic ng quyn li ca h. Cn ng lc no mnh hn ng lc ca lng v k! nh vo quyn li, thc lng v k dy, l mt vic lm a li nhng kt qu gh gm. Khng c yu t tr tu v tnh thng, s gic ng quyn li, ch l ng lc ca s tng tn

tng st. trong mt con ngi, c cha sn mt bc thnh v mt con th. Nu ch bit chc cho con th bng tnh dy th nguy cho con ngi lm. Cho nn s gic ng quyn li khng quan trng bng s gic ng bn tnh, hoc t ra l phi i theo vi s gic ng bn tnh. Chng ta phi quay v bn thn m quan st, m chim nghim. Phi sng i sng tm linh nhn r rng tm thc ta gm c ht ging thin c v m mt cuc thanh trng v i bn trong ni gii. S thanh trng cng c thc hin bao nhiu, ta li cng gic ng c bn tnh ca ta by nhiu. S gic ng lm ta bng tnh v ta khng cn m mt trc nhng cm d ca ngoi gii na. Khi , hnh ng ca ta s ng vi chnh php v lo g ta khng gip ch c cho dn tc v x hi. Tin vo nng lc con ngi hay l vo nhng th lc ngoi con ngi? Con ngi c hon ton t do trong cuc sng khng? Con ngi c chu trch nhim v s thnh bi nn h ca mnh khng? Con ngi c kh nng t gii phng khng? l nhng cu hi cn bn v gi tr con ngi. Nu mi s thnh bi nn h ca ngi khng do con ngi nh ot, nu con ngi ch l mt bt bo yu ui khng c kh nng, c t do t tin b, t gii phng, th qu tht gi tr con ngi khng l bao lm c. ch v nng lc chng ta s tiu mn, nu ta nhn thy ta khng c quyn g vt khi mun ca

mt ng ti cao v linh thing. Con ngi do nghip lc qu kh v hin ti m c mt sc thn sinh hot trong mt hon cnh x hi. o Pht dy rng con ngi phi ci thin nghip nhn c mt nghip qu tt p hn. Nghip qu tt p y chnh l mt con ngi tt sng trong mt hon cnh p. S tt p ny khng phi do mt ng thing ling no ban xung m do chnh s chuyn nghip ca con ngi. C nhng k khng m tn cc lc lng siu nhin nhng li m tn nng lc rn c ca mt t chc x hi. H bo: x hi tt p s o luyn nhng con ngi tt p. Nhng k y cng ngy th khng km g. nh con ngi c th tt p trong mt x hi tt p. Nhng lm th no thc hin c ci x hi tt p y? C phi trc tin cn c nhng con ngi tt p chng? Hn na, chc u mt x hi tt l mt ci l rn ngi tt. ng quan nim t rn ngi mt cch qu my mc. S thc chng minh rng sng cng mt hon cnh, hai ngi c th tr thnh khc nhau nh mt tri mt vc. Con ngi l mt bn th k diu, l mt n s, ngi ta u c th t ho hiu bit n c n gc r m dm t ph dng l rn luyn n! Cho nn ngi Pht t khng tin nhng g ngoi con ngi m ch cn c vo ng lc to nghip ca con ngi. Sng v chnh php hay
tip theo trang 35

b dnh mc vo th gii c l ny v cui cng c th ch ph ht thi gian ca ta bn v s bt bnh ng v ngi th. Chng ta phi thc s nhn li chnh mnh, quan st xem ti sao ta li m nhn vai tr . Chng ta phi kin nh trong bt c hon cnh no nhn chn s vt thc s l th no i vi chn l tuyt i. Chng ta cn phi xem mi tr ngi nh mt th thch tu tp. Nu nhn thy c mt vn g, ri ta b dnh vo vn , th ta khng th tin bc hoc gii thot mnh ra khi trng thnh. iu s ngn chn s tin trin trn con ng o. C mt con ng o trc mt hy nm tay nhau, cng bc ti trn con ng ny trong tinh thn ho hp, thn thin! Mc ch ca chng ta l c chuyn ho. Cui cng ri th thn chng ta cng s b ho tng, v ngn la chy trn thn ngi nam hay ngi n cng khng khc mu nhau. Tt c chng ta u i theo mt con ng. Con ng cng l no v Pht php ca ngi ph n Vit Nam.
TRNH THANH THY

TI LIU THAM KHO

Walking On Lotus Flowers: Buddhist Women Living, Loving and Meditating Martine Batchelor (Bc sen, N tu v c s Pht gio cuc sng, tnh yu v Thin nh - Vit dch: Diu Ng -M Thanh & Diu Lin-L Thu Linh) Ni gii i Loan vn ng hy b Bt knh php - Thch Gii Hin - www.thuvienhoasen.org Ai tr tu b Bt knh php - T Kheo Thch Nht Chn - www.thuvienhoasen.org Ph n trong o Pht - Ni s Thch N Nh Thy -www.thuvienhoasen.org Gio on ty kheo ni v Bt knh php Tin s i c Thch Nht T 7th International Conference on Buddhist Women
nh: DZUNGART NGUYEN - https://www.facebook.com/dzungart.quoc

19

tip theo trang 1

NA TH K MT DNG SNG
Trong sut 21 nm di y mu v nc mt, t 1954 n 1975, Bn Hi khng phi l tn ca mt dng sng, Hin Lng khng phi tn ca mt chic cu nhng l bc mn st ngn i cn nh dn tc, mt vt dao ct ngang lng t nc. D vi c m chn thnh, c m p trong lng t khi cn b cho n by gi, mong c lm mt con thoi nhn i ni hai b sng Bn Hi, ti vn cha mt ln t chn ln chic cu nh mnh ny. Nh li nhng ngy cn l hc sinh trung hc, vi m bn b cng lp, thu dt c m. Mt ngy kia, khi t nc khng cn ting sng, chng ti s p xe xuyn sut ba min. Chng ti s bt u t Mi C Mau, vng t cui cng ca t quc v p thng n tn i Nam Quan. Chng ti s gh thm ni M Yn, Ty ng, Chc ng, ni cc tng L Trin v inh L tng t chin vi i qun ca Vng Thng, Phng Chnh, M K. Chng ti s gh thm Thin Trng, ni Trn Bnh Trng mng vo mt k th trc khi b chm. m m nm nghe ting sng vng v bn kia sng Thu Bn, lng cht au khi ngh n nhng ngi ang cht. D nhn danh bt c l do g, ci cht ca mt ngi Vit Nam vn l mt iu ng tic. t nc s phi ht chin tranh. Qu hng ri phi c ha bnh. Dn tc Vit Nam phi i ln. Nhng thn lng ti tm phi c thp sng bng nhng nh my in hin i. c m ca tui hc tr bao gi cng d thng v trong sng nh mi tnh u ca hai k yu nhau m khng h lo ngh n chuyn n nn, cm o ngy mai. Trong khao kht ca nhng a b ln ln trong chin tranh nh n nai t kht nc, chng th no pht ha ni bc tranh v ngy ha bnh ri s ra sao. Chin tranh cng ln nhanh cng vi tui i chng ti. Khi bc vo i hc, cng l lc chng ti hiu rng nguyn nhn v kt qu ca cuc chin khng n gin nh chng ti tng ngh. Nn ha bnh Vit Nam c th s khng p nh mt bc tranh vn thy, c cnh ng xanh, c sui nc trong, c n nai t quy qun bn nai m. Vin nh en ti ca mt x hi b cai tr bi mt ng duy nht, mt nn kinh t tp trung, cc tn gio c xem nh l thuc phin, mi quyn t hu s b tt ot, cc sng tc khng c php xut bn s tr thnh phn ng, dn dn hin r ra. Nhng hnh nh v ti liu v Tt Mu Thn, cuc ci cch rung t ti min Bc, Nhn Vn Giai Phm, ma xun Prague, ma thu Hungary, ma ng Siberia, Cng X Nhn Dn, nn i Trung Quc, cuc thanh trng m mu ca Stalin v.vm chng ti c, bng dng tr thnh quan trng. L nhng hc tr chn thnh ca lch s Vit Nam, chng ti cm nhn rng, ch c sc mnh dn tc mi hy vng cn ngn ni thm ha dit vong ang xung sinh mnh Vit Nam, ch c ch ca M Linh, Bch ng, Ch Linh, Vn Kip mi mong gip dn tc Vit Nam vt qua sc cn qut ca dng t tng ngoi lai ang xm chim min Nam. Nhng sc mnh ang tim n ni u trong bui nhiu nhng tang tc ca min Nam. V gia h thm ca hoi nghi ngn cch ny, ai s l ngi dn dt chng ti trn con ng gian nan tm v lch s. Nhn quanh

khng mt bng ngi. Th h chng ti ln ln sau hip nh Geneve. Chng ti bc vo i nh nhng khn gi bc vo rp ht khi v thm kch Vit Nam m mn t nhiu nm trc. Chng ti s song trong bng m dy c tm mt ch ng, tm mt hng i, tm mt cu tr li cho nhng cnh mu u ri ang din ra trn sn khu. Khng c ting tr li. Chung quanh chng ti ch c ting sng n vang v thy ngi xung. Chung quanh chng ti ch c mu v nc mt. Chng ti m

mm i tm ci ngun dn tc trong iu tn nt ca qu hng nh nhng a con lc m. Chng ti g ca mi cn nh, hi thm tng thy dy hc, knh ving cc Cha, nh l cc Thy. Nhng ti mi ni, mi ngi, dn tc mang mt vc dng khc nhau, mt nh ngha khc nhau v c hiu mt cch khc nhau. Chng ti c cm tng dn tc ca Cha khng phi l dn tc ca Thy, dn tc ca nhng ngi sng nh vo chin tranh khng phi l dn tc ca ngi ang chu ng chin tranh.

Mc d kin thc v lch s cn nng cn, x hi chng ti ln ln cn y bt cng sai tri, sau nhng nm hc hi, tm ti, chng ti hiu c mt iu v cng h trng v cn bn, rng c ha bnh trc ht phi bo v c min Nam. Min Nam l im ta ca nim hy vng dn tc. Chng ti c th khng ng vi chnh quyn nhiu im nhng khng phi v th m ngonh mt quay lng. Chng ti c th khng ng vi Tng Thng Nguyn Vn Thiu nhiu iu ng ni,

THE PATH TO WELLNESS

The mission of my pharmacy is to provide medication for the patients and the proper counseling and education to ensure proper usage of medicines. We highly emphasize on understanding of diseases and proper way to take medications.

TAO

WELLNESS
Pharmacy
714-593-5654

16931 Bushard st. fountain Valley, Ca 92708

20

nh: V NGC TUN - https://www.facebook.com/vu.ngoctuan.31

nhng khng th khng ng vi cu t nc mt l mt tt c. Vng, i vi ng bo min Nam, mt min Nam l mt tt c. Bui sng khi Nguyn Thnh Trung nm hai tri bom xung Dinh c Lp. ng trn hnh lang i hc, chng ti m thm van vi cho bom ng trng nhm ng Thiu. ng Nguyn Vn Thiu phi sng. Tng Thng Nguyn Vn Thiu ca nc Vit Nam Cng Ha phi sng. Trong hon cnh ny chng cn ai na. Mi thay i ch gy thm bt n m thi. Tng Thng Nguyn Vn Thiu d c mun vn li lm, d c ti hay tham nhng, ng bo min Nam cng s tha th ht, s qun ht cng chin u cho nn Cng Ha non tr v ng thng ca chng ta cn tn ti. y khng phi lc tha v tri lm nn ma bo nhng l lc cng nhau tt nc. Tng t, y khng phi l lc trch c Tng Thng Thiu hay Th Tng Khim m l lc nm ly tay nhau, yu thng nhau, chuyn cho nhau cht la m ca tnh ngi Vit Nam, c ln cho nhau nghe tng trang s ho hng ca dn tc. Hai B Trng, Trn Bnh Trng, Hong Diu, Nguyn Tri Phng, Lng Ngc Quyn, Phm Hng Thi, Nguyn Th Giang v bao nhiu tm gng trung

lit khc nh nhng vng trng mun i sng soi tri t Vit. Nu con ngi ch c mt ln cht th p nht vn l c cht cho t nc. Ngi Php n v i. Ngi M n v ang ra i, nhng min Nam phi tn ti. Tn ti d phi chu ng nhiu hy sinh. Ngoi Tng Thng Nguyn Vn Thiu, trong thi im ny khng cn ai sc ng u vi Cng Sn. Cng Sn hn nhin bit iu . H ch mong Tng Thng Thiu ra i. Mt trong nhng iu kin m phn do Cng Sn a ra trong nhng ngy cui thng T nm 1975 l Tng Thng Thiu phi ra i. Tht ra, ch l tr bp v hn ai ht h bit rng Tng Thng Thiu ra i chc chn s li mt min Nam hn lon v tan nt v mi mt. Nh vy h s d b chim ot. Nhng ri nim hy vng mong manh cui cng ca th h chng ti cng tan v nh nhng chic bong bng nc trong cn ma trc l bn giao Tng Thng chiu 28 thng T nm 1975. Tng Thng Thiu ra i. Ti lng ngi khi nghe i BBC loan bo Tng thng Nguyn Vn Thiu va t chn n phi trng i Bc, chng u tin trn ng lu vong ca ng. Tng thng Thiu ra i, khng phi ch mang theo 16 tn vng

nh ngi i n i. iu , d c tht chng na, vi chng ti cng khng quan trng. Nhng quan trng ch, ng mang theo ca ti v bn b ti cht nim tin cn li ni cc v lnh o min Nam. Khi ng nhn nhng chic trc thng tng t ct cnh trn sn thng ca cc cao c trong thnh ph, cnh cc b trng, th trng chnh ph Vit Nam Cng Ha c c n di tn chen ln nhau trc ta i s M, chng ti cm thy b v, b bng v gin d. B v khi ngh ti ngy mai, b bng khi nh li nhng li cc ch bc va ha vi chng ti my ngy trc , v gin d trc s phn bi ca nhng ngi lnh o quc gia. Vng bc c th tm li c, ca ci c th lm li c nhng nim tin th rt kh. Gia gi pht gn nh tuyt vng , gia lc ting ku bi thm ca nhn dn min Nam tng nh ang v tung c thng tng kh quyn, ti tm thy dn tc mnh. Dn tc ti l on ngi va di tn t ngoi Trung ang sng ly lt dc b bin Vng Tu; l nhng a b ang b v trn ng ph Si Gn; l nhng ngi lnh ang ng ch ch vi nhng vin n cui cng bn ny cu Tn Thun; l nhng chin binh ang

m nhng bc au thng ti nhc tr v qu qun ch i gng xing t ti; l nhng ngi cht trn nhng chuyn hi hnh tuyt vng gia bin ng; l nhng anh hng chn cho mnh cch cht vinh quang hn l ri vo tay Cng Sn. V dn tc ti l git nc mt ca b m nh xung trong m 30 thng T khi bit a con trai duy nht ca mnh va hy sinh trong gi pht cui cng ca cuc chin Vit Nam. V vi chng ti, nhng thanh nin trn tui hai mi, gic m p xe xuyn sut ba min m p t thi Trung Hc cng cht non ngay sau ngy 30 thng 4 nm 1975. Thnh ph, con ng, ngi trng vn cn nhng tt c b i thay tn. Ngy xa, nh trng chy vo tm hn ti nhng dng th yu ngi v yu i. Sau 1975, nm trong cn nh khng vch trn vng Kinh T Mi, nh trng vng nh nhng vt dao m vo lng ti bao ti bun, au xt. Trong 6 nm li Si Gn, ti sng trong tm trng ch i mt iu g sp xy ra cho mnh v cho t nc. Ti sng nh mt ngi sng tm trn qu hng cho n ngy vt bin ra i. Hai mi chn nm qua, ti c dp c v nghe, tuy khng ht, nhng cng kh nhiu hi k, sch v, bo ch, din vn ca cc

ch bc tng ng vai tr lnh o min Nam ang lu vong hi ngoi. Phn ln, ngoi vic bin minh cho s tht bi v vic b i sm ca mnh, c gng gii thch l do ti sao min Nam, vi mt qun i tinh nhu nh th, vi nhng tng lnh cm qun ti ba thao lc nh th, b mt v tay Cng Sn. L do c nhiu tc gi vin dn cng chng khc g nhiu so vi din vn cui cng ca Tng Thng Nguyn Vn Thiu c trong m t chc ca ng 29 nm trc. Nguyn nhn chnh vn l v M ngng vin tr qun s, b ri Vit Nam, gin tip dng hin min Nam cho Cng Sn. Hn nhin khng ai ph nhn s bung tay ca M l cn gi trc tip mang n s sp nhanh chng ca min Nam. Tuy nhin, nu ti da vo lp lun ca cc ch bc, hi ngc li qu ch bc rng nu Hoa K tip tc vin tr cho Vit Nam Cng Ha th phi chng min Nam s khng bao gi mt? Cu tr li s khng ngn gn v d dng. V mt khch quan, Vit Nam Cng Ha c mt qun lc hng hu, tinh nhu nht ng Nam c chng minh qua nhng chin tch
tip theo trang 24

21

GI GN
Thn tng BNG KHI

au i dn li cho ci sn chi sch tinh tm, anh mi bc vo chi nh dng tm ni gc sn ngh mt. Pha mt m tr thng, anh ngm li ci sn chi c b b hoang nay mi c dn li gn gng sch s. C l n mi lm nm khu ny chm trong hoang ph. Anh mt thi ra i nay quyt nh quay v y ng c cho ht nhng ngy cn li. C l vn cn lu cho n khi mi ngi t hp ng nhng lm vic g cng phi c s chun b. Anh li i pht quang li vo nhng cn nh c, qut mng nhn, lau ca s bm y bi Tt c nhng g lin quan n k nim u th. Ri anh nu nng n gin cho qua ba, ngm trng khuya hay i ng sm ngy mai ly sc tip tc cng vic ca mnh. Tt nhin sng vy th c hi bun, c c lng l nhng c ci rt bnh yn. Anh thy cuc sng nh vy hp vi mnh v anh chng cn c nhu cu no khc ngoi c gng gi li iu qu gi nht n chng no c th. Anh lau dn, sa son, chun b i ngi v. Nhng c nhng ch tan hoang theo thi gian, khng th no lau dn c na. Anh nh li ngy xa ri dng tm tng mnh

22

phc ch nhng ch hoang vu, nt khng cu vn c tr v nguyn hin trng. Thng c khi vui lc mt vi a em hay mt ngi bn thu nh tr v, ung vi anh mt ly c ph rt ngon m anh dnh sn, ni chuyn xa v i thm li nhng tn tch c. Trong nhng m khuya khot cng c ngi v thm qua gic m v th gii anh gi gn c ch to dng bng tm tng nn c th xuyn vo nhng gic m. Anh nh th mt ngi gi n. Bng tt c sc lc v tm tng mnh anh phc ch v to dng mt th gii ngy xa sau nhng v v ng cay cc ngi em v bn hu c mt chn quay v. Mt ngy no , khi tt c chng ta thnh tro bi th gii vn cn li, m ca cho ai vo tng nim. V nu c c duyn, c ngi s li, thay anh lm k gi n. Si Gn, ngy 17/2/2014

HONG LONG

23

tip theo trang 21

NA TH K MT DNG SNG
ly lng trong vic bo v An Lc, ti chim C Thnh, trn gi Bng Sn, Thng c v.vVng, nhng mt o qun, d tinh nhu bao nhiu, cc tng lnh d ti ba thao lc bao nhiu, trong mt cuc chin ch nhm mc ch t v v ko di qu lu, cng khng th thng mt o qun xm lc, cung tn v khng t chi bt c mt phng tin g t c mc ch thn tnh min Nam. Nhng ai cn li Si Gn sau 1975 chc c nhiu c hi thy c s khc nhau gia hai ngi lnh. Hy xem hnh nh mt ngi lnh min Nam y nhn i bao dung v rt l con ngi nh nh th Nguyn Bc Sn nhn gi my anh du kch: ta vn hin kh, ta l lnh cu i hnh qun ru vn mang theo mang trong u nhng ngh trong veo xem chin cuc nh tai tri ch nc ta bn trng ngi v ngi bc phc v cn phn ngi xui khin thi. (Chin Tranh v Ti, th Nguyn Bc Sn) hay nh th Trn Hoi Th i x vi t binh: Trong ti ta mt gi thuc chun Bt t binh mi iu thuc thm thy min Nam lnh hin gh gm My nm tri giy da bt gt Ngy lnh lng v ch dng qun. (Ta Lnh Min Nam, Th Trn Hoi Th) Nhng hnh nh d thng tng phn bit bao nhiu khi so vi th T Hu dng u c nhng ngi lnh Cng Sn: Chng ta ang trn u chng n i bc ta sau rm tre ngnh c Trng xung khoanh i n Ngon nh mt a tht b ti di kia chng n ang ci Ci i nh cc con i ri cht... (Bn i, th T Hu) Khi v nhng ngi bn kia chin tuyn, d ngi l Php, M hay ng bo cng mu m vi mnh, nh mt a tht b ti, qu tht trong ngi T Hu khng cn mt cht g gi l nhn tnh. Ngi lnh Cng Sn b m hoc bi mt thc h vong bn khng khip n ni ch bit hn th, u tranh, git chc. Sut i h c hun luyn ni di, di c h thng, di mt cch

hn nhin v di trong c nhng chuyn hin nhin nht. Nhiu ngi nghin cu cuc chin Vit Nam cho n nay vn thc mc rng, lm th no mt min Nam hng mnh li d dng mt v tay nhng anh chng kh kho t trong rng xut hin. n gin bi v nu cc anh khng kh kho th khng chim c min Nam. Nu cc anh bit th no l ngha ca hai ch chn la v c quyn chn la mt cuc i sng, th cc anh khng di g chn cht. Thanh nin min Bc b u c rng ng bo min Nam ang i kht v ngy m ch i h vo gii phng khi xch xing quc. Th nhng thc t tri ngc. ng bo min Nam b c lng mc, rung vn, nh ca, lng cng m gi, tay b con th tm ng vo Nam lnh nn. Cui th k 20, nhng thanh nin min Bc vn cn c dy tin rng Trng Trung Quc trn hn trng nc M v ng h Lin-x tt hn ng h Thy S. Mt on trong bi th a Ngc Khng Ca S ca Vit Phng, th k ring ca Phm Vn ng vit ti H Ni nm 1972 sau mt chuyn c xut ngoi vi phi on ngoi giao Cng Sn: Ti n Paris phn hoa trng l i di tri tuyt lnh Ti ngn ng tng gc ph con ng Sao ti thy cnh thanh bnh xa l Tng n chim quanh qun di chn ngi Cuc sng ni y ti no c bit Nhng nhn ra ngay qua nhng n ci ni ti thy rt nhiu khc l

So vi iu ngi ta dy cho ti V t hn ti bng CA M Ti khc thm cho dn tc ca ti Hi Nhn Loi! Hy gim ti m ca Bao nhiu ngi ang ngu mui lm than Trong a ngc khng l khng ca s. Tht vy, t sau 1954, min Bc Vit Nam chm trong bng m di khng mt nh trng sao. Na t nc l mt a ngc lm than khng ca s. Theo hng thng tn AP, ngy 4 thng 4 nm 1995, nh cm quyn Cng Sn Vit Nam c lng s ngi Vit Nam, trong c qun i hai bn, cht trong 21 nm chin tranh l 5 triu 1 trm ngn ngi. Con s i din cho 12 phn trm ca ton b dn s Vit Nam trung bnh trong giai on 1954-1975. Con s tht s c th cn cao hn na v nh cm quyn H Ni trong sut thi k chin tranh cha mt ln cng b tn tht v pha h. D sai s bao nhiu, nm triu mt trm ngn ngi cht v mt tch qu tht qu ln trong mt cuc chin a phng trn mt vng t nh hp v a l v v dn s nh Vit Nam. Cu ni Min Nam trong tri tim ti ca H Ch Minh phi i bng 5 triu mng sng ca nhn dn Vit Nam v ti hai min. S lng ngi Vit cht trong chin tranh Vit Nam cn cao hn c tng s 4 triu 6 trm ngn ngi Do Thi b git trong th chin th hai. l cha k hng trm ngn thng binh ang m nhng ngy tn trn

ng ph Hi Phng, H Ni. l cha k ti c ca gii lnh o Cng Sn i vi hng trm ngn s quan v vin chc Vit Nam Cng Ha b y i trong nhng tri tp trung d man ri rc khp ba min. l cha k s phn ca mt trm nm chc ngn c gi vt chng ti n nh mt tui thanh xun trong rng su nc c Trng Sn. Mt on trong bi th vit v ni au ca mt ngi n b hai i lm m, chm sc cho a con gi gi li Trng Sn i chn ng ngc: Con tr v sau cuc chin tranh Khng chng trai no a tin Khng cn na li th non hn bin M l ngi duy nht n a con , th con v vi m Ngi nh ta bao nm ri n l... M hi hoa bi v gi tc cho con y i mi tc xanh di di bn tay nhn ca m Vm ngc con vn cng trn sc tr M run ln khi chm vo i chn ng ngc ca con Gi li chin trng S im lng cn au n hn ngn ln ting nc Con i, lm sao m quen c ni mt mt ny ! ... (Trm Hng, Hai i Lm M) D bn ny hay bn kia Bn Hi, ni au ca b m Vit Nam no cng ging nh nhau. Bao nhiu mu Vit Nam ? Bao nhiu xng Vit Nam ri? Bao nhiu th h Vit Nam b nm vo l la ca bo tn v tham vng? Bao nhiu ti nguyn b tn ph? Con s tht s s

24

nh: SNG NHA TRANG - https://www.facebook.com/song.nhatrang

khng bao gi c bit. Ni kh au ca dn tc Vit Nam s khng mt ngn ng no t c. Gii lnh o Cng Sn mi khi ct ting l ni v t quc, ni v nhn dn nhng h lm g cho t nc Vit Nam ngoi ti c dit chng i vi nhn dn Vit Nam? V mt ch quan, ti min Nam trong sut thi gian 21 nm t ngy t nc chia i, thnh tht m ni, chnh ngha quc gia dn tc cha bao gi c xin dng ng mc. Min Nam c chnh ngha v chin u di ngn c bo v t do nhng cc nh lnh o min Nam khng trang b cho h v nhn dn min Nam mt thc dn tc c h thng kh d c th ng u vi h l lun Cng Sn. thc dn tc l iu kin quyt nh trong mt cuc chin tranh thc h. thc dn tc l nim tin ca mi ngi dn vo truyn thng anh hng, bt khut, c lp, khai phng, t ch v cc gi

tr cao p khc hun c nn nn vn ha Vit Nam. thc dn tc gip cc nh lnh o chn la cc chnh sch ng, ph hp vi nhu cu cn bn ca ngi dn cng nh ph hp vi tin ha ca nhn loi. thc dn tc gip chng ta thy c nhng nhu cu bc thit ngay trc mt v c hng i lu di ca t nc trong thi i mi, k nguyn mi. thc dn tc gip chng ta hy sinh m khng cu t li v gi c nim tin ngay trong lc c n v au n nht. thc dn tc gip chng ta c c c tnh bao dung, b qua c nhng bt ng nh nht gia nhng ngi cng chin tuyn vi nhau. Qu ch bc lnh o min Nam hin ang lu vong hi ngoi, trong gi pht tnh lng v chn thnh nht ca tm hn, xin t hi, trong thi k cn nm quyn hn trong tay, qu ch bc xy dng cho chnh mnh v cc th h lnh o Vit Nam tng lai mt h

thc quc gia dn tc no cha? Nu cu tr li l cha th khoan tha cho Henry Kissinger, Richard Nixon hay Gerald Ford lm chng ta mt nc, v nu cu tr li l cha th cng khoan trch ti sao M khng vin tr khn cp 300 triu M kim, m cho d 3 t M kim i na, th s phn min Nam, cui cng, cng khng khc bao nhiu. Vn bit s phn ca mt nc nhc tiu chng khc g s phn ca tri banh, sn c trong trn cu quc t, d ai i na cng kh xoay ngc c th c. Tuy nhin, nh ngi xa ni Tn nhn lc tri thin mnh, t ra, qu ch bc cng nn tn ty hy sinh cho t nc ca chnh mnh trc khi tha cho ai khc. Mt s khng t cc nh lnh o min Nam, tng l s quan trong qun i Php hay phc v trong chnh quyn thuc a Php. Mc cm hp tc vi Php lm cho h xa cch, v trong nhiu trng hp tr thnh

i nghch vi cm tnh vn c ca dn chng i vi cuc chin tranh chng thc dn Php ca dn tc Vit Nam. Thi c tt git mnh nh hng tai hi n cc chnh sch i vi vn ngh s v cc tc phm yu nc c sng tc trc 1954, nh hng tiu cc trong phng php tuyn truyn, ch vn v c trong kh nng kch thch lng yu nc ca nhn dn Vit Nam trong trn chin mt mt mt cn vi Cng Sn. Mt bn nhc Ting Ht Sng L ca Phm Duy, mt bi th Bn Kia Sng ung ca Hong Cm lm ch bc kh chu ri th lm sao to c nim tin trong cc th h thanh nin min Nam. c li lch s, ngay t hip c Gip Tut 1847, thc dn Php bt u theo ui chnh sch chia ba min d b cai tr. Chnh sch , khng trnh khi, thu ht mt s ngi Vit ti min Nam theo Php hay hot ng trong khun kh lut nh ca Php. Nu

thc dn Php, v mt l do no khc theo ui chnh sch Bc k t tr, th ngi Vit min Bc cng sng trong mt hon cnh chnh tr tng t nh th m thi. Mc d ln ln trong mt hon cnh lch s c bit ca min Nam, cc nh cch mng min Nam th hin lng yu nc theo nhng phng cch thch hp vi hon cnh chnh tr ti min Nam v iu kin trng thnh ca h. Nhiu nh yu nc tranh u cng khai, hp php, v tm cch thay i vn mnh t nc bng cuc vn ng dn ch n ha, tuy c th chm hn nhng bn vng. Cc t tng dn ch Chu u ca Jean-Jacques Rousseau, Montesquieu cng qua cnh ca tm hn khai phng ca Phan Chu Trinh, Nguyn An Ninh m du nhp vo Vit Nam. V nh , min Nam tr thnh chic ni ca nn dn ch Vit Nam thi hin i. Tht cm ng
tip theo trang 26

tip theo trang 3

QUC HC
THU HA SNG TO
hi. Ci mnh y l c sinh l ln tm l l ci l nung nu, hn luyn, thu nhn cc vt liu thi phc bin ha thnh sn phm mi, thnh dng c ty theo hon cnh m ng dng hu hiu. Vy ci mnh y l gc, l thn ca ci cy, hc vn thu nhn nh ti bn, t ai m kt qu ngn ngnh l hoa qu. Gc cy xu th hoa qu khng ngon, gc cy tt th hoa qu p m miu, nh nh i cch mnh dn tc Vit nam cn i, Phan Ty H ni vi ng bo ton quc Saigon khi mi u Ty v: C ngi hi lun l ta mt th ta em lun l ca u chu v dng hn c c khng? Ti xin tr li rng: Khng! Mt nc lun l c mt l nc khng c c s, nay bo em lun l mi v th bit t vo u? Vn bit php chp cy ca ngi Ty ti tnh tht nhng nay em mt cy rt ti tt nh cy lun l cc nc u ty kia m chp vo mt cy cn cc lun l Vit nam ta th tng cng khng ti no tt p, tng trc khi chp cy cng nn bi b cho hai bn c sc lc bng nhau . Ti din thuyt hm nay l ct mong anh em nn cu cha ly cy lun l c ca ta ri s em chp ni vi cy lun l ca u chu vy. (1) y l li ku thng thit ca mt nh i quc thu trit qun thng vn ha ng Ty, mt nh chin s cho l tng t do, dn ch ca dn tc, hy sinh tn ty cho n pht cui cng. Li ku gi y cho ti nay vn chnh xc, ch l bo chng ta hy thc ly mnh trc , ng

tng c th thot xc Vit nam hc thnh Ty hn Ty, M hn M. C nhn ng phng bo tri k tri b, phi bit mnh trc ri mi c th bit c ngi, v chng ta ch c th bit c ngi qua mnh thi. S d nh th i vi vn hc vn ca chng ta ngy nay l v chng ta khng mun mi l a hc tr, ht hc thy Tu n hc thy Ty, ht thy Ty sang thy M. Chng ta mun thnh ngi trng thnh t do, c lp ch khng mun: Nc bn ngn nm vn tr con. (Tn ) Tm li n lc tr thc Vit nam cn ci hc Thu ha sng to. Mun sng to th nhng kin th thu lm vo phi c tiu ha i, khng phi l mt m kin thc hn n, gp nht bt chc my mc nguyn vn ca ngi; ngi lm sao bo hao lm vy, m ri: Hu t, Mt x thng mi ting Chng sang Tu cng tch sang Ty! (T Xng) Cch y hn ba mi nm, mt nh cai tr ngi Php l E. Vayrac nghin cu v xy dng tin quc hc Vit nam c vit kt lun nh sau:

Ci chng trnh ngi An nam nn theo ( c mt nn vn hc c bit) by ra y. C th tm li ba cu nh sau: 1. Nghin cu vn ha u chu. 2. Nghin cu vn ha c in Trung Hoa. 3. ng b phn quc ty ca mnh. Phi nn dch cho tht nhiu cc sch Ty v Tu. Li phi cn trng m thu thp ly ci kho bu ca t tin li, khng nhng vn chng thnh sch hay vn chng truyn khu m c nhng truyn c tch xa, phong tc, tp qun, nhng s t tng sai lm na: ni tm li l ht thy ci g do hn chung ca nc t nhin sn xut ra v qua i ny sang i khc gm c s sinh hoc ca dn tc v ng li tr thc tinh thy vy. Khi no cc phn vic d b nh th tim thnh th by gi cc nh vn An nam mi xut hin. Ti liu sn sng, c th ra tay sng to nn mt nn vn chng c bit. Ba ci ngun vn bit r, s ly vt liu y, dung ha hn hp li m kt cu ra sch v. Nhng ci mch vn c c sc hn nht l ci kho bu nhng truyn xa tch c cng l tc ng ca dao, xa nay thng khng hay ch n. y l ci kho v tn,

nu bit kho li dng th cng ti liu lm nn vn chng hot bt hng hn. Chnh nh m vn chng Vit nam sau ny s c mt ging mi l, trong rng vn hc th gii cha tng nghe thy bao gi.(2) Trong ci vn chng Vit nam y, chng ta c th tm hiu c ci tm hn ca x hi nng nghip gm ti 90% nng dn. y l bt u tm hiu v mnh vun ti cho ci gc cy lun l Vit nam tr nn ti tt mnh m trc khi tm chp vo n ci cy lun l Ty phng theo lun iu Phan Ty H. y l phng php gio dc Vit nam ngy nay nhm mc tiu Thu ha sng to. V y chnh l thuc vo mt chng trnh Quc hc Vit nam hay l Vit hc, v Quc hc l ci hc v Quc s Quc vn v T tng hay Quc hn Quc ty m chng ta b mt ci si dy truyn thng t ngy nc mt ch quyn cho mt chnh quyn ngoi lai u Ty n, hon ton xa l vi vn ha ca mnh. B ct t lin h t nhin vi bi cnh lch s vn ha ng phng, vn t bao th k hun c nn vn hin ca mnh, phi thu nhn mt th vn
tip theo trang 27

25

tip theo trang 25

NA TH K MT DNG SNG
bit bao khi c li k ca nh cch mng Nguyn An Ninh v chuyn i Php ca ng: Trc khi ti ri khi x sang y du hc, cha ti dn ti ln lng ng L Vn Duyt v bt ti phi th trc m ca Ngi T Qun rng: Ti khng bao gi chy theo danh li sau khi thnh ti, m phi em ti nng hc c phc v cho cng cuc gii phng ging ni thot khi ch n l ca Php. Ti nguyn eo ui n cng ch hng ca mnh d phi hy sinh c cuc i. (Theo L Tng Minh trong bin kho Nguyn An Ninh, Nh Cch Mng Dn Ch Tin Phong Trong Lch S Hin i Vit Nam). Khng ai ph nhn lng yu nc ca cc nh cch mng Hong Hoa Thm, Phan Bi Chu, Nguyn Thi Hc ch trng cng rn i vi thc dn Php, nhng nhn xa vo tng lai dn tc, th phng cch u tranh n ha, trc din, tit kim mu xng ca nhng nh t tng Duy Tn nh Phan Chu Trinh, Nguyn An Ninh thch hp vi xu hng pht trin ca thi i hn. Nm 1925, chng thanh nin 25 tui Nguyn An Ninh ni nhng li nh tin tri: i vi nc Annam ngy nay (nm 1925), ginh li c lp l qu sm. V chng ta cha sc gn gi c lp , v s mt n ngay hm sau ngy chin thng. Chng ta cha c y thc k lut v thc khoa hc cn thit to thnh sc mnh cn thit cho cc dn tc vn minh, hin i. (Theo L Tng Minh, dn trn). Cc nh lnh o min Nam, thay v ni tip s nghip ca Phan Chu Trinh, Nguyn An Ninh, Phan Vn Hm v.v.. vn dng sc mnh dn tc cng lc vi m mang dn tr, can m gii thch hon cnh kh khn ca c nhn h v th hin lng yu nc bng cc chng trnh canh tn t nc c th, x y nhau vo nhng cuc

tranh quyn ot li trin min. Trong khi gii lnh o Cng Sn ng ha cuc cuc chin tranh chng M, l bc ni tip t nhin ca cuc chin tranh chng Php, th cc nh lnh o min Nam, v l do c nhn hay v thiu kin thc chnh tr, khng th chng minh l hai cuc chin hon ton khc bit v mc ch, chng nhng khng lin h g nhau m cn mu thun nhau. Cuc chin tranh chng thc dn Php l cuc chin y chnh ngha ca ton dn v cuc chin Vit Nam sau 1954 l chin tranh thc h xm lc nhm xch ha Vit Nam. ng Cng Sn nh loi dy chm gi c hi ang ht dn cht nha nguyn trn cy c th bn ngn nm Vit Nam. Do , c s l lun quyt nh v ct ty thng c Cng Sn l tch h ra khi dn tc v chng minh tnh mu thun, tnh i khng, tnh phn khoa hc trong khu hiu Dn tc v Ch Ngha X Hi m h cho l mc tiu Vit Nam ang hng ti. Na th k, mt dng sng. Nm mi nm, mt bi hc y xng mu. Vn mnh dn tc t trn vai qu ch bc nhng trng trch qu nng n so vi kh nng gnh vc ca qu ch bc. Qu ch bc i qua mt chng ng di, d thnh cng hay tht bi cng l lch s. Kinh nghim ca qu ch bc s l nhng bi

hc cn thit cho cc th h mai sau. Nhng iu qu ch bc vit, trong chn thnh v trn trng, s l nhng ti liu lch s v cng qu gi. Nhng chic l vng s rng i nhng chi xanh s mc. Tui tr Vit Nam hc lch s khng phi ri trch mc cc th h ng cha nhng hc lm lch s, trnh nhng vt xe mt thi lm nghing non sng, v quan trng nht, bit gi gn vn ha Vit Nam. Nh cch mng Nguyn An Ninh ni trong bui din thuyt u tin ca ng ti Si Gn nm 1923: Dn tc no cho nn vn ha ngoi bang ng tr th khng th c lp tht s v vn ha l tm hn ca dn tc. Li ni ca nh cch mng Nguyn An Ninh 80 nm trc n hm nay vn cn l ting ku trm thng. Nm mi nm qua, nn tri vn ha Vit Nam v ang b che khut bi nhng m my en, t Nho Gio lc hu n Thc Dn bc lt v hm nay Cng Sn c ti. Cu ni ca chng thanh nin Vit Nam 23 tui Nguyn An Ninh, v th, xng ng l kim ch nam cho th h tr Vit Nam ngy nay. Cu ngn ng ng phng nhng rt ph bin Ty phng: ng nguyn ra bng ti m hy thp ln ngn nn cha bao gi ngha hn hm nay. Vit Nam s c

t do v no m. m di c ti Cng Sn s tan i trong bnh minh dn ch. Vng. Nhng t c cc mc tiu , trc ht, mi ngi Vit, d u, hy thp ln trong lng mnh ngn nn c lm bng cht liu thun ty Vit Nam. ng tha ai v cng khng nn hon ton trng cy vo ai khc mang cm no o m n cho dn tc mnh. Nh cch mng Phan Chu Trinh pht biu khi Thng c Php thm vn ng ti Cn o 1908: Ngi nc Nam chui np di chnh th chuyn ch trn ngn nm, cha c t cch quc dn c lp, du c nh cy sc nc ngoi th ch din ci tr dch ch ti n khng c ch g. (Theo Vng ng, Danh Nhn Cch Mng Vit Nam). Nm mi nm l mt qung ng di. Chng ta hn mt ln tr hn vi non sng, nhng khng phi v th m khng cn c hi no khc. C hi vn cn nu chng ta bit on kt, thy c hng i chung ca dn tc v thi i. Chng ta c nhiu qu kh nhng t nc ch c mt tng lai, l tng lai t do, dn ch, nhn bn v khai phng cho nhng ai, sau nhng iu tn v, cn bit nhn ra nhau, cn bit yu thng mnh t thing ling, vinh quang v thng kh Vit Nam. TRN TRUNG O

DR. D. DENTAL
COSMETIC & GENERAL DENTISTRY
DANIEL DZUNG TRAN, D.D.S.

10451 Bolsa Ave., Ste. 110. Westminster, CA 92683 (Trong khu Nh Hng ng Khnh)

714.839.3636 714.839.3837
26

DANIEL DZUNG TRAN, D.D.S.

nh: V NGC TUN - https://www.facebook.com/vu.ngoctuan.31

tip theo trang 25

QUC HC
THU HA SNG TO
ha phng tin su thi, cho nn chng ta ch mi thu ha, cha kp tiu ha th cn lm sao m sng to. Cho ti 1945, nn gio dc i hc Vit nam l mt gio dc v hn v khng c Vn khoa em li cho ta ci hn dn tc. Ci hn i hc phi sang bn Php mn hn Gaulois ng lp vo ci thn Lc vit, cng nh ngy nay chng ta phi mn hn Vn khoa ca cc nc ngoi, nht l u m vy. V cui thi Trn, khi Nho hc bt u thnh, cc nho s Vit tr danh nh L B Qut, Phm S Mnh, Trng Hn Siu b ci hc Tng nho cha tiu ha lm cho t ti mc cm i vi Tu m qun mt mnh, b nh Vua Trn Minh Tng trch m cnh co Quc gia t hu thnh hin, Nam Bc cc d, ngha l Nc nh t c hin php ri, phng Nam vi phng Bc khc nhau. Li cnh co bn Nho s vng ngoi by gi ca vua Trn Ngh Tng cn gay gt minh bch hn na: Tin triu lp quc, t hu php , bt tn Tng ch, ci d Nam Bc cc k quc, bt tng tp d. i tr gian bch din th sinh dng s, bt t lp php vi , ni c T Tng cu php khp hng Bc tc thng an bi, nhc y phc nhc chng chi loi, bt kh mai c.(3) Ngha l: Cc triu i trc lp nn nc t c ch php tc, khng tn sng ch nc Tng, bi phng Nam phng Bc u t ch ly nc mnh, khng nn bt chc ln nhau. K t nin hiu i Tri (1358) v bn Nho s non nt cm quyn chnh, khng hiu ci t su xa lp php ca T Tng mi em tt c php c m i theo nh php ca nh Tng bn Tu, v nh v y phc, m nhc, v nhiu vic khc na khng th ni ra. V chnh bn bch din th sinh y nh L B Qut, Trng Hn Siu nhai li ch thuyt Tng nho tch d oan bi bc cc hc phi khc vi mnh ngha l Lo hc v Pht hc lm bi vn bia cha Thin phc (Bc gian) mun kch o Pht Vit nam m phi th nhn ng thi o Pht cm ng lng ngi, sao m c ngi ta tin thm su v bn vng th. V chnh trong gii nho s bch din th sinh y c ci hc vng ngoi n l v hn cho nn mi c nhng k s nh Trn Thin Bnh sang Tu cu khn vua nh Minh em qun xm chim nc nh ly c ph chnh ngha nh Trn, dp ngy quyn nh H. Qu nhin qun Minh bin Vit nam thnh qun huyn Tu, v nu khng c anh hng o vi trong gii nng dn

ni ln nh L Li ng ra gi hn nc m on kt nhn tm, triu ngi nh mt, nu khng c nho s Nguyn Tri trung thnh vi ci H Quc hc ca Trn Thi Tng ph gip Bnh Ng, th Vit nam theo gt Qung ng, Qung ty t th k XV thnh mt tnh ca Trung quc, ngi Vit thnh dn Tu. V cng chnh k s bch din thi hu L sang Tu mi Tn S Ngh chim ng Thng long gi l ph chnh ngha L Chiu Thng m dp ngy quyn Quang Trung. y l hu qu ca ci nn Gio dc Quc gia khng c tinh thn Quc hc thu ha sng to vy. Quc hc nh trc y nh hc gi Nguyn Trng Thut, trong bi iu nh ci n Quc hc gii thch trong khi tri thc Vit nam ng thi phn vn v ngha Quc hc. ng vit: Hc thut cc nc trn th gii n ngy nay l hon b v tinh t, song ly quc tnh m phn ra th c hai loi l Quc hc v Th gii cng hc. Quc hc l ci hc ring ch mt mnh nc y c. Th gii cng hc l ci hc chung ca cc nc hc ln nhau. Xem Tuyn th Trung Quc thi Quang t gii thch nh sau hiu H Tuyn c dch mt quyn sch Ha hc ca Nht bn ri t vit ly bi ta ni: C ci hc c hu ca mt nc, c ci hc cng hu ca th gii. Nh lch s, a l, quc vn, chnh tr, php lut v.v... nc no c tnh cht ca nc y, l ci hc c hu ca mt nc . Nh hc v t nhin gii, hc v nguyn l, y l ci hc cng hu ca th gii . Song song trong ci hc cng hu ca th gii, cng c ci hc c hu ring ca mt nc. Nh v vt l th ni tng

n ci s sn ca bn quc hn. V l ha th ni tng n nhng ngh nghip phm vt ca bn quc hn; ri em nhng ti liu ca bn quc m chng t, ly ting ch bn quc m ghi chp cho n thch hp vi tnh cht ring ca nc mnh. y nh th th tuy l ci hc cng hu ca th gii m thc l ci hc c hu ca mt nc. Nguyn Trng Thut li nghin cu ci tinh thn thu ha sng to ca Nht bn ngy nay nh c s chn hng Quc hc m tr nn cng thnh. Gia Khang (ngi dng h Giang th Mc Ph trng tr) trong 256 nm (1611-1967) dp yn cc phin ri xp vic v, tu vic vn m vn hc mi hng thnh hn trc, Nho vi Pht chim c c ci t tng ca ngi trong nc. By gi c ngi xng ln m quc gio thn o, quc vn, c in hp lm mt mn hc gi l Quc hc i vi Nho hc v Pht hc m khng qun Quc ty vy. Cho nn s chp: Bn c Tuyn trng xng ra Quc hc (Bn c Tuyn trng nng ngn quc hc). y ci danh t Quc hc ngha mi xut hin ra hc gii Nht bn t . T v sau my mn ct yu ca Quc hc, ngi ta tm thm mi ra. Thn o th mn ngha l ca Nho, Pht m nhun sc vo. Cui i c Xuyn c Bnh in c Gin pht huy ngha c ra m ni rng: Thin Hong l thn nhn hin th gian (Thin Hong vi hin th nhn thn) th t t vi chnh tr phi nht tr. (Tc t ng t chnh nht tr). Nay nh lm tn gio s gi li Thn o ny l Quc th Thn o c chp rng: Quc hc gi phc xng th Quc th Thn o, d tn sng c in, cnh ngng kin quc s nin ch t chnh nht tr). Ngha l: Phi

Quc hc li xng ra li Quc th Thn o tn sng c in, trng ln nh php t t vi chnh tr nht tr, t tha mi dng nc khi xa. Cng nh m kt qu gip cho Vua Minh Tr c phc chnh, thnh c nghip Duy Tn. Ngi Nht bn nay thu thi vn ha Thi ty lm nn ph cng m vn gi c Quc chnh, Quc hn cng li nh c khoa Quc hc y n thng thng hon tnh vy(4) Xem th bit Nht bn m c c kh nng thu ha sng to vn ha u M ngy nay, khng mt quc tnh l nh h chn hng Quc hc ca h vy. Nc ta, ci tinh thn Quc hc y cc thnh thi nh L nh Trn l hai triu i thnh vng hng mnh nht trong lch s dn tc. Tuy Vin Quc Hc c dng lp vo thi u nh Trn nm 1253 do Trn Thi Tng xng ra v thi hnh trong nc, m khoa thi chung c ba truyn thng gio l ln ng phng l Pht, Nho, o vo nm 1251 nh cn ghi chp r rt trong cc s sch. Nguyn phong nguyn nin, thu bt nguyt thi Tam gio ch khoa. Nguyn phong tam nin, h, lc nguyt lp Quc Hc Vin - Thu bt nguyt ging V ng, cu nguyt chiu thin h nho s ngh Quc t Vin ging T thu Ng kinh. (5) Ngha l: Nm Nguyn phong th I, ma thu thng 8 m khoa thi chung c ba gio l ly ngi ra lm quan. Nm Nguyn phong th III ma h thng 6 dng ra Vin Quc hc. Ma thu thng
tip theo trang 30

27

Sen #1

SEN
28

TRN MNH C

ha s TRN MNH C hin sng v lm vic Nha Trang

Sen #2

Sen #3

29

VN HNH THIN S
c cuc i ca mnh? ng thi Vn Hnh cn thng sut tng tn ba lung t tng ph thng ca thi by gi. Ba t tng l: Nho hc, o hc, v Pht hc. D nhin ba lung t tng ny vn c nhng nt dung hp v ng thi c nhng im khc bit trong vi kha cnh. V Khng Hc, ch dng suy t v hc tp c hc li nhng kinh nghim ca ngi xa m khng ph phn suy ngh th m h, suy ngh ph phn m khng c ti liu hc tp th nguy hi Ci hc ny l gio iu khng uyn chuyn nn lm lc to nhng tn th phi l khng dm i nghch

tip theo trang 2

nh: V NGC TUN - https://www.facebook.com/vu.ngoctuan.31

CON NGI C D CA NGN NM TRC V SAU

li mt vi d kin khng thch hp vi bi cnh v trng hung tri ngc. Dung ha c ba t tng y trong con ngi ca Ngi hn chc phi sinh ra nhng tng phn v mu thun, xung t trong quan nim, v nu c tng hp th iu ny cng tr hnh ca nhng sinh khc, v vy Vn Hnh cha tm ra c tng th bt phn ly trong nhng lung t tng y.
tip theo trang 32 tip theo trang 27

QUC HC
THU HA SNG TO
8 m trng V, thng 9 sc cho nho s trong nc n Vin Quc hc nghe ging T thu Ng kinh l kinh in Nho gio c bit l t thi L, vua L cho dng miu th Thn ng C Sn ti kinh n cho qun dn vua quan hng nm n lm l ht sc nghim trang ung mu n th, th rng: Vi thn tn trung, vi qun thanh bch! Ngi lm by ti ht lng v nc! Ngi lm quan chc gi trong sch! Nh th chng minh tinh thn lp quc ca trin L, triu Trn, cao ch quyn Quc gia Dn tc, suy tn Quc th, hp nht chnh tr vi tn ngng tn gio, i vi o ly lm tinh thn Quc hc thu ha sng to. Bi v hc l hc cho mnh cho nn trc ht phi thc ly mnh, nht l i vi cc dn tc tng mt ch quyn, b ngoi lai h th cng vic tr v phn tnh v mnh, v dn tc qu kh trong mt nn Quc hc li cng khn thit. Khi nh L mi xy dng mt quc gia dn tc thot ly khi hn mt ngn nm Bc thuc, vo hon cnh a l vn ha v chng tc giao lu, ng gia bao nhiu th lc mu thun xugn t phc tp v cng, Thin s Vn Hnh ly thc nghim tm linh t ti ci Nht tnh sng to (lUnit cratrice) tc l ci th Nht qun im gp g hay cha phn ha Thi gian Khng gian gi l Dung Tam T, hp ba ci qu kh, hin ti, v lai ti Tm Thin vy. V nh L c c ci thc h i vit l c mt V tr qua kt qu ca thu ha ci hc th hc ca Trung hoa do Khng Mc v Lo Trang i biu vi ci hc siu th gian ca n do Pht i biu, hp vo Thn ng C Sn bn x, i biu cho T quc, sng to ra ci c cu t chc Quc gia X hi: - Thn - Pht - nh - Cha - i - o iu hnh v bn v lu bn th qun bnh cu ci quc gia x hi y, nh lnh o phi c c ci tm Thin dung tam t. Tm Thin dung tam t l ci thc v tr Thin

i chi tm, l ci thc i ng m Vn Hnh t ti bng phng php Thin nh, tiu tr bin gii c nhn ni vo nhp iu l vn hnh ca ngun sng v bin, cho nn bo l nhm vn. Gia thc c nhn vi thc v tr khng cn bin gii na l ci tinh thn Duy nht cha phn ha ra thi gian v khng gian cng vi nhng nim C hay Khng ca danh l v tri gic quan. y l ci thc nhn bn ton din hp tnh, hp l m Daniel Rops gii thiu gn nh l: Lexpression complite de lhomme en fonction dune part des conditions transitoires du temps et du sol sur lequel il vit et, dautre part, de la ralit transcendante de son tre par laquelle il dpasse ces conditions mmes. (6) Biu din y ca con ngi ty theo mt mt nhng iu kin bin i ca thi gian v t ai ni n sinh sng, v mt mt khc, ty theo ci thc ti siu nhin ca bn tnh tn ti nh y n vt ln trn chnh nhng iu kin kia. Ci nhn bn ton din trn y l mt nhn bn khai phng ch khng phi tr thc khi nim nh mt h thng ng ca v y l mt qu trnh thc nghim tm linh ca Thin Tng c bit Vit Nam l Thin hnh ng nhp th vo i qun mnh cho on th dn tc nh Thin s Ph Vn khuyn vua Trn Thi Tng ly tm thin h lm tm, ly mun thin h lm mun.

(D thin h tm vi tm, d thin h dc vi dc Thin Tng ch nam t). Vy nhn bn Thin l nhn bn khai phng ly thc ti ni ti siu nhin (immanent transcendant) lm c bn hp sng cho nn c kh nng thu ha sng to, khng bi ngoi mt phng din no ca sinh tn, trng cc khuynh hng khc vi mnh m cm thng cng sinh tin ha nh Mu T tuyn b trn t Giao ch u th k nguyn Dng lch: Cc t tng khc nhau nh l mt tri mt trng, u sng c, mi ng c ch soi chiu ring ca n. Hay l nh Thi s Ng n ni: V thng Php vng ti thn vi Pht, ti khu vi Php, ti tm vi Thin, tuy th tam ban k qui tc nht. D nh tam giang chi thy, ty x lp danh, danh tuy bt ng, thy tnh v d. Ngha l: ng v thng Php vng hay l Ch t ti cao ti thn mnh l Pht nhp th, ming ni gio l, ti trong tm l l Thin hay l thc siu tr thc. Tuy l ba phng din m u hng v mt mi. V nh nc ba dng sng, ty a phng m c tn gi, tn gi tuy c khc nhau nhng bn tnh ca nc th ging nhau c. y chnh l tinh thn tn gio i ng m hin i Thnh Ramakrishna thc hin v truyn cho Vivekananda S mnh ca S phc ti cho nhn loi l: Hy thnh tm linh v thc hin chn l v mnh. Ngi mong chng ta hy sinh cu vt ng loi. Ngi

mong chng ta chm dt ni sung v tnh yu thng con nh ca ta m phi hnh ng i xc chng cho li ni ca mnh. n lc phi h x, phi thc hin v by gi s thy s ha iu ca cc tn gio trn th gii. Cc v s thy khng c chi cn phi ci c, v ch n by gi cc v mi thy sn sng gip nhn loi. S mnh ca S ph ti l tuyn b v chng minh r rng ci ng nht tnh c bn trong tt c tn gio. Cc tn s khc dy nhng gio l ring bit mang tn tui ca mnh, nhng v i Tn s ny ca th gii th k XIX khng c i hi cht g cho ring mnh c. Ngi khng tng ng chm vo mt tn gio no, Ngi hon ton tn trng tt c bi v Ngi thc hin thy s tht cc tn gio u l b phn v phn t thuc vo mt Tn gio vnh cu.(7) Vn ha thu ha sng to cng khc nhau th nguyn l nht qun sng to cng phi su rng by nhiu, v nu s thu ha cha nht qun th tc l cha tiu ha c nhng kin thc thu lm ngoi vo bin thnh mu ty ca mnh, th lm sao m sinh ha ra cc t bo mi? Vit Nam chng ta ngy nay khng nhng ng gia ng ba cc tro lu vn ha n Hoa nh thi nh L trn n Giao ch. Chng ta hin ng trung tm ng Nam chu l ni c cc ngn gi bn phng thi li, t l tng cho s thu
tip theo trang 32

30

Th L GIANG TRN
UYN NGUYN

vng sanh ht nhng hn trm nhn duyn

Lng lun nim i Nguyn a Tng Vng B Tt l nhp tim nhp th khi nim l nng nh thm thm l chn tht i tm Kinh Kim Cng quay v Php C tnh dy gia khuya l nm im theo hi th. (Tim lu vong, tr.129) Trm Ngi Qu Bc, l cuc chu chi hay chu trn? Hu nh tt c nhng bi th v vn trong tp, ti hnh dung ra mt L Giang Trn hn na i nh nh trong phong vn kip Ngi. Bo l trm, th sau ngy qu bc h L s i u? V trc , Ngi Th t u m n? Cu hi mang ra chng khng d tr li, ch thy u gia hai b vc thm ca im khi u ln ng v chn dng chn, m vang cuc l m c ln Tu S gi l Phng Tri Vin Mng. Vi L Giang Trn, Qu Bc Trm Ngi cng ch v mt ln t ng, nhng c ng trt di cho ht thn phn b du ca mt qu hng chia la, v ngha tnh b bn mi ngy hm qua, thot theo nhau bit tch. C tht chng chng mt ai vui th trm Ngi, nn n, ri i? Ngi Th u v lc no cng nng mang nim trc n ca k lu vong. Ni nh th, l khin cho nim c c hin hnh, con ngi lun lun cm thy mnh ci ct, bt lc v s cht nh li hi treo trn nh u, v c s sng chi phi, dp vi. C n c c m ci con trng tinh cht ngng bi ha ngi cha ra i khc ci ai x m t vo loi t sinh? (Cng n, tr. 92) Cui cng, con ngi bit nng ta vo u tn ti? Thi s h L nng ta vo Tnh Yu m chu chi chu trn cho ht mt cuc l. Hm nay th ra i, nh quyn kinh gi u m m ch tng, v cn mong sau ny Th vng sanh ht nhng hn trm nhn duyn. (tr.92) Vi mt cu th ny thi, thi s h L xa ht mi gc tch giang h phong ba kip Ngi, ch cn Th vnh vin ngn nga, reo rc trong tri Khng. cha, chung m cng pht ra ting. Vy th vng m lm g? du ngi ra khi chn hn trm. Trm Ngi mt ln qu bc, e cng l ! Vi L Giang Trn n l nhn duyn, i l s nguyn. V ting Th l vng m ca cuc l, du Ngi Th i qua ht mt trn hoang m ni ci tm. Thi tri tim, n gi sng li tr tr c cung, ra khi hoang m. (Tim Lu Vong, tr.129) Nng theo cu kt ca bi Dng Mc Chy Ti Xanh trang 76 m tc gi vit: Tri bng tnh ma sau ting th di, ti ch mong sao l mi chng ta, sau tri ma, s tnh mt ting th di. Ting th di sau cui ca nhng ngy lu vong! Mc Cc thng T, 2013

31

qun chng Vit Nam.

tip theo trang 5

O PHT
Vi t tng cao p y m Ngun vn ha o Pht thm su trong tim, c qun chng, tng thi i, lm tha mn nhng nhu cu kht vng tm linh ca nhn loi tr thc ngy nay. o Pht vn khng t ng khung, nn khng b thoi ha, do , xng ng tiu biu cho nn vn ha thc ti, bao dung, ton thin ca nhnloi hin ti v tng lai, v t bn thn o Pht vin mn Vn Ha tnh ri vy. o Pht, Ngun Vn Ha sinh ng Ca Nhn Loi Sc Mnh ca o Pht th hin trong ba c tnh: i Bi, i Tr, i hng, Mt o c nh hngln thm su vo i sng dn tc vit. Hoa sen (tng trng o Pht )sinh trng trong bn m khng nhim bn. o Pht xut hin ngay ci i ng trc ny lm p cho cuc

NGUN VN HA SINH NG
i. l sc mnh tinh thn ca o Pht th hin trong cuc sng con ngi t hn hai thin nin k nay v mi mi. Khi ta m trang s vng son ca o Pht v xt nh gi tr ch thc ca n, k t khi o Pht truyn b trn tri t v ring ti Vit Nam: s hin din ca o Pht c hai mi th k, tri qua nhiu thng trm bin thin lch s (o Pht cng vi dn tc Vit cng chung cnh ng) gp khi bin o Pht b chm i cng vi vn nc ni trn, nhng ch nh cn go qut i nhng rc ri cn b xu xa. cng c nhng thi k o Pht cc thnh, nh hai triu i L. Trn (Th k X.IV cng chnh l lc quc gia Vit Nam hng mnh, Chn tinh thn o Pht qu thm su m trong i sng ton th quc dn. o Pht do tr thnh mt o Pht Vit nam, nn d cho c gp nhng thi gian ma nng th o Pht bao gi cng vn l o Pht ca

Ni n sc mnh tinh thn l ni n ni dung ngun gio l cao diu trong Ba i Tng Kinh to ln ca o Pht. Sc mnh y c hin l qua ba c tnh:i Bi, i Tr, i Hng. 1. I BI: L lng tng yu rng ln v sng sut. L s tn trng s sng v quyn sng ca ht thy chng sanh. Lng thng yu y c biu th qua c T bi, lng v tha, nhng c tnh trong sng m mi ngi, mi ngi cn ghi nh v thc hnh. Trong s trau di c hnh o Pht khuyn con ngi dit tr mi thi h, nt xu, nh phin no, th hn, ganh ght, tham lam, ch k, v t ph. Khng li dng lng tt ca ngi. Ch bit tn tm phc v cho cng ch, bng tnh thng ngay thng, khng hn cuc thi gian, phng s. Cuc i vn d phc tp, kh au, kip sng con ngi th ngn ngi v y bt trc. Chng ta hy thng yu nhau, xin ng bao gi lm kh nhau..V mi con ngi u ng thng v cn c phng s. T Bi l yu t cn bn lm khun mu sng cho con ngiv cuc i vy. y l mt lng thng yu chn chnh. 2. I TR: L tm tr trong sng. Nhng th no l trong sng? Da trn nhng l gii ca o Pht nhn thc, tm

hiu s vt mt cch chnh xchng chuyn ha s vt y. Nh tin vo gio l ca c Pht dn gii trong kinh l chn l, ri nng theo thc hnh mi mong chng ng chn l (t o qu B ). Nh c tr tu m con ngi c nhng ci nhn, thy v hiu r s tht, l sng mun mt ca cuc i :cn c trn hai tiu chun: 1. Ly s gic ng nin mn lm i tng chnh ca cuc sng con ngi. 2. Ly gii thot mi phin no,kh au lm mc ch ti thng. Th gi l thc hin bt nh tr -Tr sng trn y. 3. I HNG: L s biu tng ca ch v hnh ng. Nhng phi l hnh ng trong minh ng kh l v kh c. Hnh ng minh ng l hnh ng bao gi cng km theo bng tm lng nhit thnh vi mt khi c sng, mt ngh lc qu cm, v lun t ra mnh l Ngi ch ngi vit hoa c mt ch cao thng, bit lm, dm lm, lm cho k c. y gi l i Hng. i, khng c g l kh. Khi xa, c Thch Ca Mu Ni sau pht ng o bn gc B ri do tnh thng yu (i bi) tr sng sut (i tr ) v lng qu cm (i hng) nn Ngi t nguyn dn thn vo i ha chng sanh. c Pht chu du khp x n , cu cho ht thy... o

Pht l nh sng mt tri bui gia tra lm m p nhng tm hn cng lnh, kh au, em an vui, hnh phc n cho mun loi vn vt, v do , gy c nim Tin Tng ni con ngi.

tip theo trang 30

VN HNH THIN S
CON NGI C D CA NGN NM TRC V SAU
gic trong i sng tm linh, gii phng ra khi trin phc h ly ang nng trong mi ngi. Cn c khuynh hng nghin cu nhng Dch l, tng s php thut, lng dc nhm khai ng v i vo cuc i dng xy nn thnh vng cho quc gia. Khuynh hng ny rt mnh trong Thin Phi T Ni a Lu Chi m Thin S nh Khng l ngi u tin ng dng iu . Nm Trinh Nguyn i ng (785) ng dng ngi cha Qunh Lm qu nh. Khi bt u o mng xy nn, o c mt chic hng , mi chic khnh, sai ngi em xung nc ra, mt chic b chm xung nc ti t mi thi. Nhn th mi i tn lng ra C Php. V lm mt bi tng rng: t trnh php kh Phm cht tinh ng a Pht gio n ch hng long t tn lng l C Php Mi chic chung ng Php kh xut hin Mi chic chung ng

Nh l hng vng Tm phm thnh cng Khi sp tch, S ni vi t Thng Thin rng: Ta mun m rng lng nh, nhng giao thi s c tai v sp n, t c k l li ph hoi cnh th ta (sau Cao Bin nh ng n trn ym) Sau khi ta mt, con nn kho gi ly o php truyn cho ngi h inh y l lng ta mong mi. Nhng iu tin on ca nh Khng sau ny qu ng nh vy. Khong 200 nm sau xut hin bi nhn vt phi thng lng C Php l Thin S Vn Hnh, ngi dng nn nh L, cng c th Vn Hnh l hin thn no ca nh Khng? Mt con ngi cu mang hoi bo hng phc cho Dn Tc m nim m c ny cha thnh, th cng c th v i nguyn cao c ngi tr li lm mt Vn Hnh c d, siu nhn trong c ngn nm trc v sau cha c mt nhn vt ti ba no c th ng u ni. Tr tch trn vng k. Ngoi cng cuc cch mng ni ti t n s qun bnh gia nhng d bit ca 3 lung t tng m Vn Hnh thng hp lm mt, l nghin cu mt cch nghim mt v Tam Lun Tng, ph v khng tr vo gi tng. T Vn Hnh i vo con ng Thin Tng qua chng ng ca Bch Lun v Tam Ma a. Thin c k nh mt mn hc thc nghim siu vit nht trong vic hng tri thc thot ra ngoi nhng kim ta phi l ca thc h.

Mun truy tm v gii quyt nhng nguyn l phc tp mu thun v ny Vn Hnh phi nghin cu n Bch Lun ca Long Th B Tt dng bin chng trc gic v hin tng v ph nh s c mt gia gi hp danh sc, qut khai thc ti tuyt i khng b l thuc bi nhng chi phi gi hp ca thi khng. Cng chnh nh s qut khai ca Tam Lun Tng ny Vn Hnh qun bnh ni ti v t n tung ra trn hnh trnh gii phng tm linh v mang li nh sng siu vit cho Dn Tc. V cng nh vo nhng kinh nghim tri thc m Vn Hnh tri qua mi to nn lung Vn Ha c th cho Dn Tc m ta c th tm thy trong nhng phn sau. Gii tr thc Vit lc by gi l nhng thin s uyn thm bc hc, tu tng v ni tm su rng siu vit, c nhng thin s ni ting li lc trong nc v gy chn ng n ngoi nc. Song song trong vic nghin cu tu tp v Thin t c thc

Qua vi nt n gin ca Thin Uyn Tp Anh ghi li cuc i ca Ngi, ta thy khng c mt im no k li l Vn Hnh t c thc chng Bch Lun hay Thin hay Tam Ma a? C mt im nhn mnh l Vn Hnh chuyn tu tp php Tng Tr Tam Ma a y l cnh tay phi ch khng hn l mu cht m Ngi thnh tu. Truy tm li Thin Phi T Ni a Lu Chi ta thy c bng dng ca Mt Tng . M Vn Hnh thuc h th 12 ca Thin Phi ny. Tam Ma a theo Tr Lun cn gi l Tam Mui v Thin nh cng gi l Tam Mui. y c th l diu dng no ca vic t c thc ng Thin. Ch khng hn Tam Ma a l thc th c t bn ngoi. Nh vy hn nhin Vn Hnh chng ng l nh khai qut ni tm bng phng php Thin nh qua ca ng v phng php hnh tr ca Tam Ma a V cuc cch mng m Vn Hnh thc hin l xoay chuyn vn nc v Dn tc bc vo thi huy hong, v to dng nn Trit l thc dng cho ging ni.

nc Vit huy hong rc r. Nguyn t chuyn hon c x hi, khng hn do mt mnh Vn Hnh m thnh tu trn vn c, cng phi nh vo nhng thc lc khc, m mu cht l nhng con ngi ang vo t th chnh quyn cai tr, l nhng v vua. Ci thng minh ca Vn Hnh l un c hun luyn v c kh nng tin on c vn mnh trc sau trong con ngi m Vn Hnh mun nhm n. Ngay t khi c s tn knh ca vua L i Hnh, Vn Hnh t ra xut sc trong vic tin on s thng bi ca qun ta Nin hiu Thin Phc nm th nht 980 tng Tng l Hu Nhn Bo ko qun sang nh nc ta, ng binh ni Cng Gip Lng, vua L i Hnh mi S n hi qun ta thng bi l no? S p Trong ba, by ngy th gic t lui. Qu ng nh li S on. Kh nng tin on phi chng nh t ni tm thc chng thng sut c qu kh hin ti v v lai? S tng quan gia mt tm linh vi vn vt trong v tr vn c sn trong mi tm thc, nu khi dy ng mc th sn h i a nm trong lng bn tay khng u xa. Con ngi vn cha ng v l tiu v tr, s quan h tng hp vi i v tr khng phi l iu huyn o. Nu qut tung nhng b n ang np kn th c th trng thy c th gii rng ln bao la trong i mt. Nhng xoay vn chuyn

II. S NGHIP CHNH TR TRONG CON NGI VN HNH

Ngoi s nghip thc chng Vn Hnh c c, ngi cn l mt nhn vt mang nh sng tm linh i vo cuc i cu gip dn xy dng mt

32

nh: SNG NHA TRANG - https://www.facebook.com/song.nhatrang

Bng vo sc mnh tinh thn, o Pht mi ngy thm pht trin ln mnh, sng, p. Ni tt, l thuyt v thc hnh ca o Pht l Nh Tht.

Sc mnh ca o Pht l sc mnh ca ton th. Bi sc mnh tinh thn y ly Con ngi Nhn Bn) lm cu cnh xy dng mt x hi ngi vn minh, gic ng v gii thot. nh hng ca x hi tt hay xu l do s

iu hnh ca con ngi ch c con ngi mi lm ch cuc sng ca chnh mnh. Cho nn, gi tr con ngi trong o Pht l cn c trn vic lm v s tu chng trn cng hnh: Bit thc l lm c. Lm nhng vic kh lm.

Bit nhng iu kh bit Sc mnh tinh thn y th hin trong ba c tnh: i Bi, i Tr, i Hng. mt sc mnh vn nng. C th ni y l mc tiu hng thng ca con ng, v l Ngun Sng

lm n hoa cuc i. Mt (o) hp tnh, hp l, hp cnh v hp thi.

THCH C NHUN

ng trong , nh mu gt ang tun t tho g trong ta. Kh nng ny Vn Hnh cn x dng tuyt diu hn trong vic to dng nn mt L Cng Un, sau ny tr thnh mt v minh qun, mt v nhn ca Dn Tc. Vn Hnh chun b khai th nhn tm, vn ng lng dn bng sm truyn mt cch siu d. Sch i Vit S K ghi li rng: Trong thi L Phong nh st nh ln cy go cha Minh Chu, lng C Php (do Thin S La Qu An trng nm 936) in thnh ch nh sau: Th cn diu diu Mc biu thanh thanh Hoa o mc lc Thp bt t thnh ng A nhp a D mc ti sanh Chn cung kin nht oi cung n tinh Lc tht nin gian Thin h thi bnh (Gc cy thm thm Ngn cy xanh xanh Cy hoa o rng Mi tm ht thnh Cnh ng xung t Cnh khc li sanh ng mt tri mc Ty sao n hnh Su by nm na Thin h thi bnh). Sch i Vit S K vit tip rng: Nh s Vn Hnh t on ring rng, trong cu (th cn diu diu) ch cn l gc, gc tc l vua, ch diu ng m vi ch yu, th l nh vua (L Long nh) cht yu. Trong cu (mc biu thanh thanh) ch biu l ngn, ngn l by ti, ch

thanh ng m vi ch thnh, th l mt ngi trong s qun thn (L Cng Un) s ln nm chnh quyn. Ba ch (hoa o) gp li (theo Hn t) l ch L, lc l rt, tc l nh L rt. Ba ch (thp bt t) gp li l ch L, thp bt t thnh tc l nh L ln. Cu (ng A nhp a) ch ng v ch a hp li l ch Trn, nhp a l ngi phng Bc vo cp. Cu (d mc ti sanh) tc l h L khc (L Li) li ni ln. Trong cu (chn cung kin nht) th chn l phng ng, kin l mc ra, nht l thin t, thin t xut hin phng ng. Trong cu (oi cung n tinh) th oi l phng Ty, n l ln tinh l ngi tm thng, ngi tm thng mai mt phng Ty. My cu ny c ni vua th non yu ti th cng thnh, h L mt, h L ni ln, thin t phng ng mc ra th th nhn phng Ty ln mt, trong vng su by nm na th thin h thi bnh. Qua li sm ny, khng nhng Vn Hnh tin on thi k ny m cn sut c sinh mnh ca Dn Tc t thi Tin L th k th 11, n nh L th k 11, 12, n nh Trn th k 13, 14 v cui l nh Hu L th k 15 v 16. Qu tht con ngi Vn Hnh qu v i thng sut s thnh hp, tan hoi, c my th k. Thi Tin L v anh hng cu quc L Hon v l minh qun L i Hnh tng nh tan qun xm lng nh Tng vo nm 980. ng mt

vo nm 1005. Khi va nm xung cc con tranh ginh ngi vua L Phong Vit mi lm vua c 3 ngy th b em l L Long nh git cht. L Long nh cn gi l L Nga Triu, mt ng vua tn c hoang dm v . Khin cho nhn dn ly tn, lng ngi phn n cm hn, c hi cho s xm lng ca qun Tu, c th a dn tc ri vo kip n l. Trc nhng bin ng nguy ngp ca thi i, s xut hin ca Vn Hnh nh mt v cu tinh v i cho Dn Tc, Vn Hnh l linh hn ca cng cuc cch mng a L Cng Un ln ngi. Ngi o to L Cng Un ngay t lc cn lm ch tiu cha lng C Php, sau ny tr thnh mt v vua anh minh lm trn s mng cao c cho Dn Tc. Nh s gio dc ti tnh ca Vn Hnh, L Cng Un hun tp c tinh thn T Bi, Tr Tu trong Pht Gio, t s tn ti ca Dn Tc ln trn, xy dng mt x hi nhn bn, hng thnh, an lc. S gia Hong Xun Hn vit Triu i nh L l Triu i thun t nht trong lch s nc ta. l nh nh hng ca Pht gio. iu ny cng cho ta thy rng ng gp ca Vn Hnh v cng v i, s nghip phi thng ny chc hn chng ta khng bao gi qun c. Kha cnh tm l no to nn nhng Thin S dn thn vo cng nghip chnh tr. Trc ht nhng v l ngi c hc thc, uyn bc, c thc v s hng vi ca quc

gia, l nhng ngi sng trc tip vi qun chng nn hiu r v i sng cng nh kha cnh tm l trong mi ngi. Nn nhng Thin S em kh nng ca mnh phc v cho nhn dn bng cch bin nhng u t ca h tr nn nim vui an lc. Dn thn vo chnh s l cch hay nht c th ci t v xoay chuyn c vn mng ca dn tc hu hiu. Cn nht, to c thc Dn Tc tnh trong s tr v ca Vua hay nhng ngi trc tip cai tr dn t mi em li s thanh bnh cho ngi dn. ng thi nhng Thin S coi thng cng danh ph qu li lc, nn khng bao gi tranh ginh quyn li, cc v ch ng trn cng v c vn tham d vo chnh s, ch khng dnh n chnh quyn, nn ngi cha l ni c tr, cm rau m bc vn l thc n hng ngy. Qu v i vo cuc i, tham d chnh s trong cng v xut th ca mnh, khng mun ha mnh trong vng rng buc danh li, hnh nhng v hnh. Ngy m L Cng Un ln ngi vua, Vn Hnh ung dung ngi Cha Lc T, bn cnh chn tr, mm ci vi chnh mnh, mt n ci chm lng trong h v, ch c h khng mi cm nhn thm su c n ci ny. Vn Hnh u cn thin h tung h, d rng Vn Hnh lnh o v pht huy k hoch vi diu trong vic to dng nn nh L. Ci ung dung thanh thot ca nhng con ngi khng h vng

bn, lm th c lm, v chng sanh nn phi dn thn, nhng khng v th hoen c tm linh ca mnh. Chng ta phi ci u qui ngng trc nhng con ngi siu d ny.

III. VN HNH NGI TO DNG NN TRIT L C TH CHO DN TC

ng trc vc thm ca Dn Tc ang b li cun vo nhng tro lu vn ha ca ngoi lai, phi dn tc, do s ng ha thng tr h ca quc Trung Hoa bin Dn Tc ri vo s khng ch, khc nghit, tn bo v mi phng din. V thm c hn ng ha ngi dn n tn gc r. Trung Hoa t chuyn ch h thng t tng ca h, p o, ph ln u dn, bin dn tc ta mt gc tr thnh k n l, tn th h nh mt th thn thnh. Chng ta khng thm cp n nhng tay ngoi lai, nhng k mt gc, n l vn ha Tu, quc h, y a dn ta c ngn nm qua, ri c mt s tay sai vn ha tr li tn th. Mt quc tn ph tt c nhng di sn ca Dn Tc thay vo mt tro lu vn ha xm lng tiu dit, c mt s ngi tr li ly lc cho l c o. ng trc thm trng bi hng , Vn Hnh thc mnh lit v Dn Tc tnh, to dng nn mt nn tm linh c th cho Dn
tip theo trang 38

33

34

tip theo trang 30

QUC HC
THU HA SNG TO
ha sng to ca mt thc khai phng v vn ha th gii i ng m L Qu n tuyn b ci tng dn o ng qui nhi th , ng li khc nhau m cng v mt mi (lUnite dans la Diversit). y l ci thc Dung Tam T ca Vn Hnh, Ti thng Php vng ca Ng n, hp Tnh vi Thin, tnh cm vi ch v l tr thc hin m tc phm kin trc Cha Mt Ct l tiu biu cho kh nng sng to vy. Dn tc Vit nam thnh tu trong ngt hai ngn nm quc s ci quc hn quc ty phong ph mnh m, giu tim nng, chng ta cn phi tr v phn tnh lm sng li th s thu ha mi c sng to. ng ch gp g ca ba sc thi vn ha c o v chnh yu ca th gii l sc thi x hi ca Trung Hoa, sc thi tm linh ca n , sc thi khoa hc thin nhin ca u M. V qu kh, dn tc thu ha c sng to sc thi vn ha Trung hoa v n thnh ci truyn thng t tng Tam gio ng nguyn. Ngy nay vn y c t ra cho chng ta i vi sc thi vn ha khoa hc thin nhin u M. y l c mt vn phi hp phong ph kh nng sng to gia o hc ng phng vi Khoa hc Ty phng vy, Nh Huston Smith kt lun bi tiu lun ca ng nhan Accents of Worlds philosophies. (Nhng c sc ca trit hc th gii): Chng ti gi ra kin rng mi mt trong ba i truyn thng vn ha (Trung hoa, n , u Ty) thnh tu c nhng kt qu ng k i vi nhng vn cn bn ca nhn loi. Nhng chng cng a n ming vc hy hoi v mt trong ba truyn thng
tip theo trang 19

NGUYN VN ANH
Hnh: NGUYN MAN NHIN

khng tm n hai truyn thng cn li. Kt lun hin nhin l mt nn vn ha thch ng ph c ba thanh m thnh mt bn ha tu. Trong s pht trin bn ha tu y ca mt nn vn ha th gii th ba truyn thng c xem nh bnh ng. Mi mt truyng thng u c iu trng yu cng hin cho nhau v c iu hc hi ln ca nhau.(8) y l i khi nh hng cho vn Quc hc Vit nam ngy nay i vi mt nn Gio dc Quc gia thu ha sng to vy. Thu ha sng to nh ht thc kia rc xung, y n thu ht v s cc cht liu mu m khc nhau no nc, no khng kh, no phn bn, bo nh nng... hng trm th khc nhau ri ny thnh cy la m ht thc th tiu hy i, bin thnh bng la vi trm ngn ht thc mi. y l nh lut ca s sng, v sng l tin ha khng ngng, sng l thu ha sng to, thu ha ca ngi m sng to t ni mnh v cho mnh. Khoa hc ch vo phng din c th ca s sng, o hc chuyn tm phng din ph qut ca s sng. Hp c hai phng din th mi c c i sng y vin mn, nhn bn ton din khai phng vy.
NGUYN NG THC
(1) o c lun l ng ty, Saigon 19-11-1925 (2) Nguyn Php vn ca E.Vayrac, T.C. dch N.P s 140) (3) S k Ton th (4) (Nam Phong dn trn s 167) (5) (i Vit s k ton th) (6) Ce qui meurt et ce qui nait - p. 46 Plon (7) Swami Vivekananda - My Master (8) Huston Smith, Philosophy East and West, Hawaii University, July 1957, p. VII, 1,2.

LNG I!
La Ch i! Ming sinh nhai y xa thm chng ng mong tr li T do con b Lng ra i ng v qu Mi ngy qua cng di thm xa ngi Bn b i! C a m v cha? a m cha v ti Tm li dm nhau: ng bc cc b qun trong m ci thu no C con bm vng ma bi ham chi Tm li dm nhau: Mo cau cm bi Ngy y nm trong m vi Gi ngh i i Ht mi dim sinh trong o mi Nghe o Li p chiu bn sng Thy ch Tho bt heo Lng c ngho u khi rn rng Tt ti Bao nhiu Tt qua ri Bn b c a no tht s thnh thi i thng bn ng hoi bing dy Tc su my Trng Sn l m ma ngun gi h Cuc chin tranh i qua i thng bn ghe chm khng thy ni Nm xng ct vi mui mn Rn cn ging bin ng khut mt Cuc chia xa i qua O Cht i! Cho con xin mt gc thi Ming bnh trng trt ng Nhng m tru p la Trng h treo na ngn tre Cho con xin mt chn thi Canh cht na nu

Nh thng Lng La Ch ca ti)

vi c tru m chp Nhng ngy nc trng ng o ti l ma ng m Khi nh ai ta thm tri chiu Nhm mt li: Lng i! t rang r cm i tm Cho con xin li nhng sng i sim C ting chim cho bo Nhng chiu v ngt ngho lng tru Nhm mt li: Lng i! Trng mc i bu Sen bu Tr m vng vc Trng m a ngn c ng sen C con c tru mc cu quy nc Quy lun ting n bu trm Ngh nghe quen Nhm mt li: Lng i! ka O Cht! i ngi o hng xm thn quen i ngi o c i : trn thuc ri rng en i ngi o c i khng thy ph O c cn khng ? La Ch i! Cho con gi mt cht tnh La Ch Ca thng con qu nh xa ngi Ca thng con qu nh b di My Tn my Tn i! Chiu nay v u C ngang qua Lng ti Cho ti gi my li: La Ch i! La Ch lng ti i! Nha Trang

HNG I
sng v danh li? Ta hiu rng sng ng theo chnh php ngha l to an lc cho mnh v cho mi ngi. Nh th, i sng ta c mt nh hng, v bao nhiu hnh ng ca ta s do mt ng c chnh thc y: ng c chnh php. Danh li s khng chuyn ni ta, thc y ta c. Ta s khng v hiu danh hiu li m ln vo phng s cho nhng nhm ngi v mun li dng ta em danh li ra quyn r ta. Ngi Pht t hy sng cho thc t, ng

CA NGI PHT T

VIT NAM

rng phng tin tt p th cu cnh s tt p. Nhng ch tt p y ta phi hiu vi ngha rng ri ca n. Bi v c nhng phng tin v nhng cu cnh mi trng th hnh nh tt m k thc khng tt p t no. l ti v ta cha t chng nm ng trong v tr thi gian v khng gian. B th cho k ngho hn, y hn l mt phng tin p. Nhng nu s b th y ch do ng lc hiu danh thc y, th phng tin ny bt p i nhiu lm. i khi, b th m khng n o suy xt v tnh dung dng bn c nhn, bn v o, li bing, th y nht nh khng cn l mt phng tin p na. Vy phi xt n phng tin ni dung v ngoi din, hn na, phi ngh n cu cnh.

lng mn. Lm khi ta v mt ting khen, v mt sc p, v mt cht t ho m dm hy sinh thn mng, d s hy sinh l v ngha. S hy sinh ch c gi tr khi no ta v ngi m hy sinh ch khng phi l v mnh, v ting khen mnh m hy sinh. Nhm vo cu cnh hay l nhm vo phng tin? Khi chng ta lm mt cng vic g, chng ta thng ngh n kt qu tt p m cng vic y s em n. L nhn qu dy chng ta

Nhng cu cnh y khng phi l mt cu cnh gi tm, m l hu qu cn mi ca nhng phng tin. n trm th b t v b nhng thit hi khc nh mt danh d, b khinh ght, hu qu cn ko mi v sau. Nhng trc khi b nhng tai ha y, ngi n trm c th sung sng tiu xi s tin va ly cp. S sung sng ny khng th gi l cu cnh, l hu qu cui cng c. Phi xt n cu cnh c hai phng din ni dung v ngoi din, hn na, phi nhn li phng tin. Bi vy, ni rng phng tin p th cu cnh p cng cha ; m ni rng cu cnh chng minh cho phng tin li cng sai lm. Phi cn nhc k lng v nht l phi thc rng nhng phng tin no khng phi do dc vng ch k

thc y phn nhiu u l nhng phng tin p. H mt tn cp b cu my trm mng ngi, hnh ng y ca mt tin thn khng th gi l mt phng tin xu. Nhng ta nn nh rng ta ch c th lm c vic nu ta v tm i bi hon ton v tha. Ta s chuc ly kh au tht bi nu ta b dc vng nh la. Nhng k ch xt phng tin trn hnh thc c th ch l nhng k thiu sng sut, nhng nhng k no ch nhm n th hu qu nng cn m cho l cu cnh th thi hnh bt c mt phng tin xu no c th c th hu qu nng cn kia, th nhng k y li l nhng k m qung gy lon cho thin h.

D THO

35

LANG THANG TRONG NHNG THONG CHC VI NH VN VNH HO

T
h gian ny tht l k diu. C nhng th rt nh b, rt mong manh m chng ta thng khng n, hoc tng l khng quan trng, khng v i, nhng chnh ci nh b, mong manh y mi l ngun ci ca tt c mi th. Chng phi th sao? Ngn ni cao nh Hy M Lp Sn cng t mt ht bi m thnh. i dng mnh mng nh Bin Thi Bnh cng do tng git nc m c. Cy i th cao hng chc thc cng vn ln t mt mm non b nh. Tui th hng t nm ca v tr cng bt u t thong chc mong manh ca tng st na thi gian. Bi vy, trong Kinh Du Hnh ca Trng A Hm, c Pht dy Tn Gi A Nan rng, Nh Lai c th bit r s sanh khi, tn ti v bin mt ca th; bit r s sanh khi, tn ti v bin mt ca tng; s sanh khi, tn ti v bin mt ca qun. mi tht l php k diu cha tng c ca Nh Lai, ngi nn ghi nh. (Thch Tu S dch) Th ra l th. Khng phi s thi trin thn thng diu dng bin ha v lng, bin mt quc ny, xut hin ci nc kia, hay trong khonh khc co dui ca cnh tay c th do i trong v lng th gii, l iu v i. M bit r tng thong chc sinh, tr, v dit ca tng cm th, tng tng mi l iu k diu. Nh vn Vnh Ho m t cho chng ta bit cm nghim v iu ny trong bi vit ch ca cun ty bt v tp ghi Trong Nhng Thong Chc va mi xut bn ti California, Hoa K, vo u nm 2014, nh sau: C nhng thong chc trn i tht p, khi ngi ta ngng ht nhng lng xng, toan tnh, bung x tt c nhng gin hn, on trch, th phi, khi ngi ta m cht ngi thn bng vng tay trn ngp thng yu. L pht tm bit hay vnh bit, no ai bit c. i mt nh hai git nc, c ng tt c tinh anh ca mt kip ngi. V p trng l huyn o ca con ngi, ca cuc i dng nh ch sng ln trong nim c tch. N tht l mong manh, thong chc, nhng ng li c thin thu. Khi con ngi lng xng, toan tnh, gin hn, on trch, th phi l lc h chy theo, hay ni ng hn l b qu kh v v lai thc bch phi chy ti chy lui trong ci vng tm thc o in. H nh n nhng iu khng xng , nhng vic bt mn, nhng li ch trch ma mai ca ai trong ngy hm qua, trong bui sng va i qua hm nay. Ri h ngh ti danh d, phm cht, t cch, nhn cch ca h s b tn thng trong nhng ngy sp ti bi nhng iu nh th. H hon ton khng g n ci thong chc khng qu kh, khng v lai, khng dng tr hin ti ang c mt ngay tc th, ngay trong st na mong manh nht ca ging thi gian sinh dit khng ngng. Tm ca h bn rn vi chuyn qua, vi nhng iu sp ti. Con ngi h b thiu t trn ng la tham lam, sn hn v si m. Th gii quanh h ch ton l mi trng bt an, kh no. Ai chung quanh h cng u l nhng ngi phi ng phng, nghi ngi, xa l. Mi phn ngi trong ging sng i cng th. Tri ln. Bn b. (Vnh Ho, Trong Nhng Thong Chc) Cuc i tri i nh th th cn pht giy no, cn tm trng no chim nghim v p nhim mu trong nhng thong chc! Mnh dn ln ng s g nhng chng gai i ngi vin hnh lang thang c c Ch khi no con ngi dm tr thnh g vin hnh lang thang c c th hn mi c th chim quan c thong chc k diu ca cuc sng ny. C c y l c c tht s, c c tn cng trong chnh ci tm su thm, khng b vng qu kh, khng b li ko theo tng lai, khng b buc vo bt c iu g. Khi chn trn chm n chp nh tch liu hiu ht nht, ngi s nhn ra tt c nhng g kim tm. (Vnh Ho, Trong Nhng Thong Chc)

HUNH KIM QUANG

Kim tm g, trong khi Sinh ra, tn ti, suy bin v hoi dit trong tng thong chc. Th gian c thy nh th? (Vnh Ho, Trong Nhng Thong Chc) Tht ra kim tm m chng tm kim g c, bi v khng c g tn ti thc s trong st na th hai, trong thong chc qua. Chng c g c hay mt trong nhng x xnh mng huyn chim bao. (Vnh Ho, Trong Nhng Thong Chc) Cuc i ch l chim bao! C chng l nhng thong chc mong manh h o. c Trong Nhng Thong Chc, ngi c khng ch thng thc c nhng ng vn chng c sc qua ti ngh iu luyn ca nh vn Vnh Ho, m cn chim quan c v p tuyt vi ca cuc i trong nhng thong chc mu nhim c mt khp ni trong chnh cuc i mnh m chng ta v tnh hng h b mt. Trong Nhng Thong Chc ca nh vn Vnh

36

Ho gm gn 60 bi ty bt v tp ghi v nhng cm nghim i vi tng thong chc i qua trong cuc i ca tc gi trong on ng i mi bn nm. c bit, nh vn Vnh Ho tng xut bn nhiu tc phm gm, M, Qu Hng V Nc Mt (tp truyn, 1989), Ni Xanh My Hng (truyn ngn, 1991), Bin i Mun Thu (tp truyn, 1992), Thin Thn Qut L (tp truyn, 1993), Phng Tri Cao Rng (truyn di, 1993), Sn Trc Cnh Mai (tm bt, 1994), Bi ng (truyn di, 1995), Ng Thot (truyn di, 1996), Chnh Lng Ting Th Ri (tp th, 1996), Ci Tri I & II (truyn di, 1997), Con ng Ngc Dng (tm bt, 1998), Gic M V Huyn Thoi (tp truyn, 2001), Trong Nhng Thong Chc (ty bt & tp ghi, 2014). Tc phm Trong Nhng Thong Chc dy 350 trang in ba mu trang nh v bng loi giy in sch M tht p. Tc phm c in bi cng ty pht hnh sch ln nht th gii Amazon qua chng trnh Print on demand (POD). Gi bn 25 USD. c gi c th lin lc vi tc gi Vnh Ho hp th: P.O. Box 849, Midway City, CA 92655, USA hay qua email: vinhhao@vinhhao.info hoc vo thm trang nh www.vinhhao.info

KHC V SANH
Mt mnh trn nh cao Tm trng bn sui lnh Gi nh rung tay o Vang khc nhc v sanh. Chng gy men b sui Tm ln n tn ngun Hoa vng khp ca ng Ch ngn mt ting chung. Vn hoa vo y nc Nc non hin chn thng Ci say gic mng tn Vt gy do mi phng.

VNH HO

tip theo trang 9

PHT GIO TRONG VIN CNH HIN TI

chng ta c th nhn ra vi chnh bn thn rng khi tham, gin vng mt trong tm th bnh yn v hnh phc xut hin. y l mt s th nghim bn thn hon ton n gin m tt c chng ta u c th lm c. Vic trc nghim li tnh hp l ca nhng li dy di nh sng ca kinh nghim bn thn ring mi ngi rt l quan trng, bi v nhng g c Pht dy s ch c hiu qu, ch thc s thnh cng trong vic chuyn ha i sng ca chng ta nu chng ta tin hnh c loi th nghim c nhn ny v khin nhng li dy tr thnh ca ring chng ta. Ch khi no chng ta trc nghim c tnh chn tht ca li Pht dy bng vo nhng lch nghim ca bn thn, khi chng ta mi c th yn tm rng chng ta ang tin ln trn con ng dit tr au kh. Li na, chng ta c th thy c mt s ging nhau ni bt gia phng cch ca c Pht v phng cch ca khoa hc trong qu trnh tm cu tri thc. c Pht nhn mnh tm quan trng ca s quan st mang tnh khch quan(1), m n, mt ngha no , l chic cha kha cho vic t c tri thc ca ngi Pht t. Chnh s qun st mt cch khch quan sn sinh ra th nht trong T Diu , Kh ; chnh s qun st y kim nh li s tin b ca mi ngi trn bc tin ca o; v cng chnh s qun st y xc nhn s hiu bit v s tn dit kh au. V th, t lc khi u, n giai on gia v cho n kt thc ca con ng tin n gii thot ca Pht gio, vai tr ca s qun st l khng th thiu c. iu ny khng khc lm so vi vai tr ca vic qun st c tnh khch quan trong truyn thng khoa hc ca Ty phng. Truyn thng khoa hc y dy rng khi chng ta qun st mt vn , trc tin chng ta phi thnh lp mt gi thuyt tng qut, ri sau

mi l mt nh l c th. Trong trng hp T Thnh , cng mt quy trnh nh vy c s dng. y, gi thuyt tng qut (nguyn tc chung) l: mi vt t phi c mt nguyn nhn; th khi , nh l c th l: nguyn nhn ca au kh chnh l tham i v si m (Thnh th hai). nh l ny c th c kim nh bng phng php thc nghim thng qua cc chi phn ca Bt Thnh o. Nh vo s lch tri con ng ny, tnh hp l ca Thnh o th hai c thnh lp. Ngoi ra, tnh xc thc ca Chn L th ba, s chm dt kh au, cng c th c th nghim, bi v thng qua vic tu tp theo con ng , tham i v si m c on tr v hnh phc cao tt ca Nit Bn c thnh tu. Qu trnh th nghim ny vn lp li, cng nh nhng th nghim khoa hc ng tin cy: khng ch c c Pht chng ng s tn dit ca au kh m khi chng ta nhn li lch s, nhng ngi i theo con ng ca Ngi cng t c nh th. V th, khi xem xt k lng gio php ca c Pht, chng ta nhn thy rng phng thc ca Ngi c nhiu ch tng t vi phng thc ca khoa hc. iu ny t nhin khi gi nhiu nim hng th i vi o Pht gia nhng ngi c c hin i. Chng ta c th bt u thy c ti sao Einstein c th a ra

mt nhn nh nh nhn nh , ci m mi ngi tin l ca ng ta. S tng ng khi qut gia phng php ca Pht gio v ca khoa hc hin i s tr nn r rng hn khi chng ta tm hiu thi ca Pht gio i vi nhng vn ca kinh nghim, thi mang tnh phn tch ging nh trong khoa hc. Theo c Pht, vn d liu kinh nghim c chia thnh hai yu t, yu t khch quan v yu t ch quan; ni khc i, nhng s vt m chng ta nhn thc c xung quanh chng ta v chnh bn thn chng ta - ch th kinh nghim. o Pht t lu ni ting vi phng php phn tch ca n trong cc lnh vc trit l v tm l. iu ny mun ni rng c Pht phn tch s kin kinh nghim thnh nhiu thnh phn hay yu t. Ci cn bn nht ca nhng thnh phn ny l 5 un: sc, th, tng, hnh, thc. Nm un ny c th c qun chiu di dng 18 gii, v cn c mt cch phn tch thm ch hon chnh hn di dng 72 php. Phng php c thi dng y mang tnh phn tch bi v n chia ch d liu kinh nghim thnh nhiu thnh phn. c Pht khng bng lng vi s hiu bit m h v kinh nghim mt cch chung chung; hn th na, Ngi phn tch kinh nghim, tm hiu k bn cht ca n v

chia ch n thnh nhiu yu t, cng ging nh ta c th phn tch hin tng chic xe thnh nhng th nh bnh, trc, sn v.v... Mc ch ca vic lm ny l hiu bit kh hn v cch thc nhng hin tng ny hot ng. Chng hn, khi chng ta ngm mt a hoa, nghe mt bn nhc, hay gp mt ngi bn, tt c nhng kinh nghim khi ln nh l kt qu trc tip ca s kt hp nhng yu t cu thnh. y c gi l phng php phn tch ca Pht gio, v mt ln na, n khng xa l g vi nn khoa hc v trit hc hin i. Chng ta nhn thy phng php phn tch c p dng rt rng ri trong khoa hc, cng lc , trong trit hc, phng php phn tch tr thnh nt c trng cho t tng ca nhiu trit gia Chu u, c l r rng v gn y nht l trng hp Bertrand Russell. c nhng cuc nghin cu so snh kh thnh cng trit hc phn tch ca ng vi trit hc Pht gio thi k u. Bi vy, trong nn khoa hc v trit hc Ty phng, chng ta tm thy mt s tng ng vi phng php phn tch c dy trong truyn thng Pht gio. y l mt trong nhng nt quen thuc v d nhn thy m n thu ht cc nh tr thc v uyn bc ca phng Ty hin i n vi trit hc
xem tip trang 43

37

tip theo trang 33

VN HNH THIN S
CON NGI C D CA NGN NM TRC V SAU
Tc, tng hp nhng tro lu vn ha, thay vo mang mt c th hon ton Dn Tc. Nc Vit vo thi by gi l ni gp g nhiu tro lu vn ha v tn ngng khc nhau. No vn ha ng C (ng Sn) Vn Ha C M (Lch Trng) vn ha Hn nho, Pht hc v.v Trc nhng d bit , mun trng thnh chc chn phi ha gii nhng mu thun, thanh lc li v to nn mt tro lu vn ha khc khng chp nhn l thuc hn vo mt vn ha no c. Vn Hnh vn tri qua nhng xung t trong ni ti, v th Ngi phi dng n ph nh (khng) ca Bch Lun ha gii nhng khc mc quan trng ni tm thc. D nhin khng, li khng c ngha ph nhn hon ton s c mt ca danh sc, m phi hiu rng, s c mt y ch l mt gi th, huyn ha khng tht. Hn nhin c th mt tri ca ph nh vn l khng nh, bi l khi ph nh mt nh ngha tc l phi thnh lp mt nh ngha khc, d khng r nt lm vn c s tr hnh no , t mi c th lt c iu y. Dng mt lp lun ny ph i mt lp lun khc. Trn bnh din tng i th vn ny khng phc tp nh vy. Nguyn t c bn m Vn Hnh dng l ph nh mi t tng, cng c th ngay c ci t tng m Vn Hnh ang dng ph na. Sau khi t c s vng lng hon ton cho tm thc ngi mi bt u t li s c mt ca n. Thc hin iu ny, trc ht ta thy ngi trung thc v khng l thuc vo mt khuynh hng no trong vic t li, nh vy ci nhn mi khng b ko lch v mt im. Mt khi Vn Hnh p tung th tt c u phi o, d ci iu m ngi phi nng vo mi t c. Tinh thn khng tr chp vo danh tng gi sc trong Bch Lun, cng c ngha l ngay c Bch Lun cng khng c tr. Ci phng khong v t do tuyt i trong Pht gio

l ch , thong dong t ti trn mi nh i, n nhng n ci chn ng lm lnh c h khng, khng g p mi nh thc no. Sau khi Vn Hnh thm nh li mt cch r rng bng con ng trc gic kin tnh, siu vit ln trn mi hin tng, thc nghim nhng tng quan bng con mt tr tu sng soi. Ch c iu ny mi khng to nn nhng xung khc trong vic qun bnh, bi v n hnh thnh t mt siu th, siu thc, vt ra ngoi tri thc bnh thng, lm sao c th ngn ngi c hng i ca n. Nhng tng hp t tng ca Vn Hnh cn i xa hn Khng T tm ra ci o Nht Qun v Khng T ch dng c suy t v hc tp m khng qua chng ng thc nghim siu th nh Vn Hnh. V chng ng Vn Hnh thc hin c cn gay cn v c o hn nhiu. Khng nhng khng b ng ha l thuc, m cn vt ln trn rc r na. Vn Hnh ngi dng nn mt nn Minh Trit Vit o c o cho Dn Vit, nh tan i nh hng ca ngoi lai. Theo s gia L Vn Siu, thin s Vn Hnh ngi sng to ra v cho lu truyn trong nhn gian huyn thoi rng tin v ngun gc h Hng Bng, cn l Vit o. s gia L Vn Siu vit Qua cu chuyn huyn thoi v ngun gc Dn Tc, ta thy y cng mt mi

o hnh uyn thm cng mt ging kn o m thun phc, cng mt rn dy lun l nghin ngm cho t vua quan n th dn, cng mt tinh thn xy dng v lu i cho mun thu, cng mt trnh lnh hi v tng hp ca c ba o Nho, Pht, Lo, v cng mt thc sng to ln l phng s cho tin pht ca mi o v ca Dn Tc. Cn ai c th ng c rng tc gi thnh Thng Long li khng phi l tc gi ca ngun gc h Hng Bng? Tuy nhin trong quan nim ngun gc h Hng Bng ta cn nhn thy mt dng chnh tr cao siu l gy cho Dn Tc nim kiu hnh v ngun gc ca mnh, ph b mc cm t ti i vi Trung Hoa. Ngi Tu ni c ngun gc t Tam Hong, Ng th y ta cng c gc gc t vua Thn Nng, cha ca nn vn minh nng nghip. Ngi Tu ni ging di ca h l con rng (thun dng) th ta ging di Rng Tin (va m va dng) chng cao siu hn v trn y hn sao? H khoe b N Oa ca h i v tri v Bn C sinh ra t khai thin lp a, th h khng bit rng thc ca ta c nh con chim bay gia khng gian (l ci nh ln) v thi gian (l con sng) chit t hai ch Hng Bng ra hay sao? Thin S Vn Hnh, Thin S Vn Hnh ! Ngi y th phi c cng nghip ny, m cng nghip ny th nht nh l ch c

ngi y mi lm ni. Trn nh qun Nam Hn ca Ng Quyn Bch ng giang ch l mt chin cng gieo nh hng trong mt thi gian ngn sau phi c nhng trn nh khc ca Trn Quc Tun, ca L Li v ca Nguyn Hu. Nhng trn nh v vn ha ca S Vn Hnh th l mt trn i thng gieo nh hng cho mun i v sau ny ca con chu rng tin. S Vn Hnh dn mt mt trn vn ha bao la trong c khng gian ln thi gian, khin cho khng mt t tro vn ha ngoi lai no c th lm cho dn Vit qun quay u tr v gc t. Huyn thoi Hng Bng ch l mt cu chuyn tng tng din t v truyn i ci o sng Vit Nam. Ci o y tuy thot thai Nho, Pht, Lo N nhum mt mu sc Vit Nam. N c un c nn qua mt cuc th thch lch s di ti hn mt ngn nm. N c mt ni dung trn y, phng khong v siu thot nhng cng thit thc, c th, bnh dn. N khoc mt hnh thi bin ha khn lng, h h, thc thc. N v vi m l hu vi, hu vi m l v vi, tranh u tch cc m nh l tiu cc, tiu cc m tht l tch cc. Khng phi l chin thng m l ha thng, khng phi thng trong mt ngy, mt bui, m l thng cho mun i v sau.

38

o y n su, thm nhun trong lng ngi lng sng ni, trong tm thc v phong thi Vit Nam v chnh trong nhng lc nguy ngp, trong nhng cn quc nn, trong nhng giai on mu la, trong nhng cuc th thch mt cn m ci o nhim mu, siu vit, trn y y li hin ra sng p nh cha bao gi sng p hn v linh diu khng th no lng c. Ci o y th hin gi trn trong huyn thoi Tin Rng v huyn thoi Hng Bng xng ng c gi l o Tin Rng o Hng Bng hay Vit o.

, theo li chiu, t Hoa L l ni th i khng di, vn s ngn ngi, trm h hao tn, vn vt khng nn. Trong khi t i La gia khu vc tri t, c a th rng qun h phc, gia Nam, Bc, ng, Ty, tin hnh th ni sng sau trc, t rng m bng phng, ch cao m sng sa, dn c khng kh v ngp lt, mun vt rt thnh v phn vinh ! Bng vo nhng tin on v nhn nh mt cch siu vit, ta thy Vn Hnh thc mnh lit v s hng thnh lu bn ca Dn Tc. Ta c th thy c nn tng vng chi t nhng biu tng, c trng, th hin v mi lnh vc Vn Hc, Chnh Tr, An Ninh, quc phng, thng mi, th, vi li suy t c d ca Vn Hnh p dng trong kin trc, khng ai dm ph nhn cng nghip v i ny, nu khng phi ci u trc nhng mnh mang k v ca s hp nht trong ngoi. Trong Ngun Gc Vn Ha Vit Nam, tc gi L Vn Siu cp n cng trnh kin trc thnh Thng Long ca Vn Hnh nh sau: Ta hy xem ci ng vng chy chung quanh ni thnh biu tng cho thi cc, hai nhnh sng T Lch bn hu c h Lng Bc l ng thy, bn t thng ra ng Lu Thy l sng Nh H, l biu tng cho Lng Nghi. Cung in ca vua gia c bn mt u nhau y l t tng. Thm bn kin trc bn cng y

l bt qui. Tt c cc ng u bt u t vng thi cc m i chi cht khng bit bao nhiu, y l bin ha v cng vy. Nhn vo th a l ca Thnh Thng Long th ta thy cch sp t qui m ca ngi xa rng ri v sng sut khng th no tng tng ni. Ni thnh t ng trn ni Nng, sau lng l ci no thy Ty H, bn t l Tam o, bn hu l Ba V, Ty H (bn hu) thuc m, bt u bng cha Bt Mu chy vng ti dy ni Ninh Bnh, Thanh Ha v ra n ca b Thn Ph. Ty Long (bn t) thuc dng, bt u bng ca Tam Ph (Yn Ph) chy ti dy ni Yn T ng Triu v Hng Hi (tc Hn Gay by gi). Trong ni thnh cung in sp t theo ng tm hng: kin, khm, cn, chn, tn, ly, khn, oi, y l ci th d t thi hp k t (cng bn ma giao hp m sp t trt t) d qu thn hp k linh (cng qu thn giao hp m linh thing). Chn v oi (ngha l ng v Ty) l d nht nguyt hp k minh (cng vi mt tri mt trng ha hp m cng sng). Khn v Kin (Ty Nam v Ty Bc) l d thin a hp k c (cng vi tri t hp ci c ca mnh) Mi hng c mt ngha v mi hng li c mt s xy dng theo ngha . Kin (Ty Bc) d qun chi (ch vo vic qun)

phi cng rn cng quyt th c Ging V ng, c cha Trn Bc, cha Trn V c miu Thnh Hong, lng Hu Tip (c tin thng trn th v bo). i vi Kin v Tn ( ng Nam) Tn d thun chi (ch vo vic Thun Ho) phi mm do th c Vn Miu, Trng Thi, Quc T Gim, lng Vn Chng, cha Long Hoa. Khm ( chnh Bc) d hm chi, ch dng mu mo th c no thy Ty H. i vi Khm l Ly ( chnh Nam) ly d l chi, ch s sng sut, p th c Kim Lin, lng Kim Lin (bng sen vng rc r). Khn ( Ty Nam) d ti chi, ch ly s chu ng kin nhn th thng th c lng Thnh Ho. i vi Khn l Cn ( ng Bc) Cn d ch chi l vic nn ngng th phi ngng li ngay ch tham th c lng Nht To, Qung B. oi ( chnh Ty) d nguyt chi, ly mm do lm cho bng lng v chu theo th c cha Nht Tr (bng sen trong o Pht) i vi oi l Chn ( chnh ng) Chn d c chi, lo vic c ng th c cha Thch C (ci trng bng ) Kin trc s Vn Hnh ly o l lm nguyn tc xy dng kinh thnh nhn

bao qut c n th th ta phi cng nhn cng vic kin thit ca ngi l mt tc phm v i. Tc gi c th ha Trit L Tam Gio Nho, Pht, Lo v kin trc kinh thnh nhc nh nh cm quyn hy ly o tri m tr nc v quyt nh tt c hnh ng ca vua qun t tim thc. Tng qut c cu kin trc kinh thnh Thng Long lm ni bt ln li kin trc ti tnh siu c, mt ngi kin trc s d ti ba cng khng lm ni nh Vn Hnh, cha ng c nn trit l tng hp c th ca Vit Nam m Vn Hnh khai sinh v hun dng cho hu th. Ta thy Vn Hnh x dng Dch l ca Nho gio nh l mt k thut pht huy v lm r nt, th hin gi tr siu th c th ca mt ch lc, l lc ca nn Minh Trit Vit Pht. S c mt ca nhng ngi cha trong n kinh thnh ny, th hin mt t tng, ngh thut, nh l mt biu hin sng ngi ca Dn Vit, dng nh sng tuyt lun ca Pht gio hnh hot cho mi tm thc. Ci a dng v siu th trong t tng Pht gio, ni bt hn ht trong ton b h thng t tng ca nhn loi. V cng a dng hn na khi Vn Hnh x dng trong lnh vc chuyn ha thc ti bng phng thc nhp th, ci t con ngi, to dng mt x hi huy hong bng chnh ci tm. Nu chng ta ngi ngm

IV. THNH THNG LONG, CNG TRNH SUY T V KIN TRC CA VN HNH.
Kinh thnh Thng Long l mt tc phm v i dung cha v biu tng ca mt tng hp Trit L c o m Thin S Vn Hnh suy t v dng nn. N c trng, th hin mi phng din t Vn Ha, Ngh Thut, Trit L, Chnh Tr v.v u u in bng dng hng v ca Vn Hnh, d thi gian ru phong, nhng du chn ngi in m trn tng ng nt. Vn Hnh thuyt phc vua L Thi T di t Hoa L v i La (sau i l Thng Long) vi mc ch bo v nn c lp lu di cho Dn Tc. Vn Hnh tho ra li chiu di

39

VN HNH THIN S
CON NGI C D CA NGN NM TRC V SAU
nhn tht s cng trnh v i ca Vn Hnh, khng ai trong chng ta l khng khip m ci u trc mt con ngi qu hng v. Ch mt Thin S m c c cng nghip ly lng gi tr cho mun i, nh thng t ci linh nng k b trong mi con ngi, hin r ln ci tm tng quan gia t tri, thm su v mnh mang nh h khng lng lng, rc r nh nh sng phi thng chiu thng xung vc su ngn nm phong kn bi bng ti dy c. Vn Hnh con ngi v i, tuyt lun, c ngn nm trc v sau cha mt ai c th snh bng, gi tr tuyt vi m ngi li mun i tn ti vi ni sng, nh lng ngi gi gm t thu ban u vi thy chung v tn.

thc chng qua ca ng ca Bch Lun v Tam Ma a. Bch Lun cha ng ton b t tng thm su ca i tha, l mt th kh gii sc bn v v cng ti hu trong vic p nhng thnh tr suy lun ca tr thc, p ph n tn cng nhng g ngn ngi, lm hin l nn ci tnh khng trn y. C cuc i ca Vn Hnh ta thy phng pht phong thi ca Thin S vt thot ra ngoi t sinh, im ni bt nht l Vn Hnh ng dng thin trong nhng cng cuc hng phc gi tr vn hc v ngh thut cng nh tr quc mt cch siu vit. nh hng ny khng nhng ch c gi tr mt thi im m cn mi mi cho c mt sinh mnh ca Dn Tc. D rng Vn Hnh khng ng i thuyt php sinh, nhng cuc i ca Ngi l mt bi thuyt php sng ng v hiu nng thm su nht. Ch c nhng cung cch ny

mi chuyn hon lu i v ch c nhng cung bc tng xng mi bt gp ngn ng im lng ny. N c gi tr nhng tm linh c c s thng nghim tra vn vi t tm may ra mi thu hiu c ng ngn v hnh ny. T tng Thin ca Vn Hnh khng th dng suy on ca tri thc m c th vn m c, bi l ngi cha mt ln h m cnh ca tm linh, u c bao bc bn ngoi bng nhng hot ng tch cc trong mi lnh vc, m ch c kh nng ca mt Thin S trc vit mi lm ni. n vi ngi l phi n vi nhng thnh qu nh l mt biu tng khng li m Vn Hnh dng nn. Thng nghim mnh lit th cnh ca ny s m tung, nh bu tri cao in m hnh hi ca Vn Hnh. Nin hiu Thun Thin th 9 (1018) ngy rm thng 5 S vin tch i vo ni vnh cu. Vn Hnh n

i trong cuc i, nh mt thm hi, dng li chun b cho mt hnh trnh phng s chng sanh khc. S c mt ca Vn Hnh l lm sng li sinh mnh ca dn tc, v tip ni t c thnh cng, nhng hoi bo ca lp Thin S trc cha thc hin c. Vn Hnh tng hp v thp sng ngn uc bng ta nh la soi sng cho non sng trong sut lch trnh tin ha. D rng Ngi vo ni yn ngh, nhng u vn cn nhng li nhn nh cha ng trong h khng, m trong lng ngi, v thp thong u y bc chn ca ngi i theo vi vn mng mun i ca t nc. Ngi tng a dn tc thot ra khi mt khc quanh v i, l no by gi khng mt ln v i nguyn ngi khng n dn thn na sao? t nc by gi ang trong hon cnh b thng, tng t nh 1000 nm Bc Thuc b

V. T TNG THIN CA VN HNH

Vn Hnh khi dy chng ng gic ng

40

nh: MIKE GLADD

h bi ngi Tu. Vn nc nghing nga, iu linh, dn tc khn cng. Du chn ca ngi vn cn phng pht u y xin mt ln ngi l din cu nguy dn tc. Bi k ca Vn Hnh li: Thn nh in nh hu hon v Vn mc xun vinh thu hu kh Nhm vn thnh suy v b uy Thnh suy nh l tho u ph. Dch: Thn nh bng chp chiu t C xun ti tt thu qua rng ri S chi suy thnh vic i Thnh suy nh ht sng sa u cnh. Ni xong, S li bo chng Cc ngi cn tr ch no? Ta chng ly ch tr m tr, chng y khng tr m tr. Qua bi k trn ta thy

c ci thc chng siu nghim v cuc i, trong mi vt u bin i, thn phn con ngi ta nh bng chp c ri khng, ch l gi hp vay mn t i m hnh thnh, mt gi khc i qua l c, s tn t ang quy ng. Nhng g c gi l thnh hay suy cng v ngha nh thn phn con ngi v ngha trc ngng ca t sinh. S hng thnh vn ngm cha v n bng dng suy vi trong , bi l khng phi l thc th thot ra ngoi chi phi ca thi khng. Vn Hnh cho chng ta thy rng phi i din vi n trong n ci hng trng ng bao gi s hi. V t n vn l git sng u cnh, ch cn cn gi nh thong qua s v ngay nh thn phn ngn i m n khoc vo. i din v khng s hi l cng lnh ti hu trong vic qut tung khm ph bng dng tht ca tng quan. Mt Vn Hnh c nht trong

lch s Dn Tc cng t nhng nguyn t i din v khng s hi ny m thnh tu c s nghip. Nu s trc din v v y ph hp vi chn l, khng tr ngi cho hnh nguyn sanh, th chc hn khng mng n s dn thn d phi hy sinh tnh mng cho i cuc. Vn Hnh vt ra v i trn ci sng cht nh l chng ng n i khng vng gt. Ngi th nhp thm su tinh yu ca Thin, khng tr vo bt c u, trong hay ngoi, nit bn hay t sinh, ni no cng pht qua, nh gi thong my bay. Chng nhng Vn Hnh khng tr vo u c m ngay ci khng cng khng bao gi ta thy c bng dng ca Ngi, tt c cng ch l diu dng linh hot, hnh nhng v hnh, tm khng y trc vo huyn tng, khng m chm trong danh sc, nn cuc i ca nhng con ngi siu d ny thong dong t ti. Ni no li khng

phi l quc ca cc ngi? Khng tr vo bt c ni u, bi l khng c ch no cn thit tr, ngay c ci khng na. Nu khng kho x dng ca ng ny ta li ri vo ci khng khc bao bc. N l vy , s c mt no nu t li cng u tr nn phc tp v nghch l, nhng phc tp v nghch l cng cha hn l then cht ct cht ta trong y. Cn nht l vt ln trn nhng mu thun khng bm vo u. Vn Hnh thot ly ra khi triu chnh cng t nhng nguyn l ny, s c mt ca ngi trong cng cuc xy dng dn tc, u c thnh vng ngi li tr v vi ci ban u m ngi n l ci khng tr. Vn Hnh thanh thot v rng khng nh mt ln cui cng trong cuc i bnh thn vi nhng vn k gi tr cho mun i. Vua L Nhn Tng kt lun cuc i ca Vn

Hnh nh sau: Vn Hnh dung tam tu Chn ph c sm thi Hng quan danh c php Tr tch chn vng k Ngha l: Thin S Vn Hnh hp nht c ba ci, qu kh, hin ti, v lai ng vi tinh thn tin tri thi c xa Qu hng danh ting l C Php (kinh Pht gio Vit Nam ti xa) Thin S em gy Thin Hc bo v cho lnh th quc gia. Li th truy tn ca vua L Nhn Tng cng kt lun mt con ngi phi thng nht trong lch s Dn Tc.
NH HNG

41

HC KHU GARDEN GROVE QUYT NH DY SONG NG

ANH-VIT
u tin c chng trnh song ng Vit-Anh u tin ti California. Hin nay, chng trnh DLI ca tiu bang ny ch c ting Quan Thoi, Triu Tin, Nht, Ty Ban Nha v mt s ngn ng khc trong trng cng lp ca Hc Khu Garden Grove. Theo thng k, hc sinh Vit Nam chim khong mt phn ba t l hc sinh ti hc khu ny. Sau khi nghe mt s ph huynh, gio chc gc Vit v c nhn by t s ng h ca h trong vic dng ting Vit cho chng trnh gio dc ngn ng hai chiu, nm y vin gio dc ca Hc Khu Garden Grove u ng h v b phiu 5/0 trong phn 4A (Dch V H Tr v Chng Trnh Ging Dy Cc Ngn Ng Di Sn v Th Gii) ca ngh trnh, thng qua vic chp

LINH NGUYN/NGI VIT

www.nguoi-viet.com

GARDEN GROVE, California (NV) - Trong bui hp thng l ti Th Ba, 18 Thng Hai, lc 7 gi, Hi ng Gio Dc Hc Khu Garden Grove b phiu chp thun ting Vit l ngn ng c dy trong chng trnh gio dc ngn ng hai chiu Dual Language Immersion (DLI). Vi quyt nh ny, Garden Grove s hc khu

thun ting Vit, gia ting v tay ca mi ngi hin din. ng Nguyn Quc Bo, y vin gio dc hc khu Garden Grove, ngi tm huyt vi chng trnh VELI, v b nhiu cng sc vn ng cho chng trnh, c l l mt trong nhng ngi vui nht. Trnh by v s cn thit ca vic gn gi ting Vit, ng Bo ni:

C hn 40,000 hc sinh California hin c hc song ng hai chiu bng nhiu th ting, nhng khng c ting Vit. y l mt tin rt vui cho hc khu. y Vin Linda Reed biu ng tnh vi y Vin Gio Dc Nguyn Quc Bo, v ghi nhn s hin din ng o ca ph huynh hc sinh.

GII THIU SCH MI

www.nguoivietshop.com

NGI VIT SHOP

y l cun sch y nht v phng php dy ting Vit cho ngi ngoi quc cng nh cho tr em Vit Nam hi ngoi. Ni dung bao gm cc vn chnh: Cc l thuyt, phng php v nguyn tc ging dy ngn ng. Cch thc dy ting Vit, t vic dy ni n vic dy c, dy vit v dy t vng. Cch thc dy hc mt cch sinh ng hc sinh thy hng th khi hc ting Vit. bt c lnh vc no, tc gi cng i t l thuyt n thc hnh. V l thuyt, bao gm nhng quan im mi nht; v thc hnh, bao gm nhng bi lm v bi tp rt c th cho tng ni dung ging dy. Cun sch hu ch khng nhng cho cc thy c gio dy ting Vit m cn cho c ph huynh - nhng ngi t dy ting Vit cho con ci nh cng nh cho nhng ngi yu thch ting Vit ni chung.

ng trn ci gch ni gia Vit v c, ti khng phi l k ri b qu hng: Ti ch ri b mt mnh t v mang c qu hng theo vi mnh: Ci qu hng y, vi ti, nh vy, l mt qu hng b gii lnh th ho (deterritorialised): N khng c tnh a l. N ch cn l mt k c, nhng, nghch l thay, li l mt th k c c tnh a l, c th c gi l a d k c (geography of memory). Khi c hnh dung nh mt th a d, k c bng c kch thc tht v mnh mng hn hn: N tr thnh mt th qu hng khc ca ti.[20] H qu l: Khng phi ti sng vi k c. M l sng trong k c. K c khng trong ti. K c bao trm ly ti. K c rng hn bn thn ti. K c, vi ngi khc, c tnh tru tng, vi ti, c tnh vt th; vi ngi khc, l qu kh, vi ti, vn l hin ti: Ti sng trong tnh trng xuyn thi gian (transtemporarity) v xuyn lch s (transhistory) lin tc. Vi Vit Nam, trong a d k c v trong tnh trng xuyn thi gian v xuyn lch s nh th, ti vn gi c ci hn. Nhng li khng c t...

y tm n vi L Vn Ti, nh th kim ho s c gc Vit. Cng nh tt c nhng tc phm ngh thut sng gi, tranh v th ca ng s lm thay i cch nhn v cch c ca bn. L Vn Ti l mt con ngi vng vy gia hai b, ng chnh vnh gia hnh tng v vn bn, gia bu tri v mt t, mang mu en v mu trng vo nhau. ng vit v v nhng hnh nh p rn ngi. Trong th ca ng, ng pht ngn nh mt sinh vt l lng hin ra trng ip trn nhng tm b v ca ng, l con chim di c. ng gieo nhng ht mm t Vit Nam ln lnh th ca chng ta. Ngn ng ca ng to nn mt s giao thoa gia hai qu hng khi ng m mt l trnh gia ting Anh v ting Vit. y l li hnh vn chn mui v y trc cm ca mt ngh s bm cht vo nghip vit. Ngn t v hnh nh, ngn t v ng thi, khng lc no ngng di chuyn. Nhng bi th c th vt ra khi th loi ca chng bi v nhng hnh thi m chng to ra khng ch ng yn mt ch m li khin cho ngn ng chuyn ng, xoay mng.

42

y Vin Bob Harden chia s: Ti tng n Trung Quc, u Chu v nhiu ni khc. Ngi ta ni nhiu ngn ng ngoi ting m . Ngi ta ni nhiu ngn ng ngoi ting m . Sau mt thi gian di vn ng v lng nghe, chng trnh ny ti tin tng khi p dng s em li li ch, khng ch ring cho cc em hc sinh, cho gia nh, m cn cho c cng ng, y Vin Nguyn Quc Ln pht biu. Trong khi , Tin S George West, ch tch Hi ng Gio Dc Hc Khu Garden Grove, lm khng kh ca c hi trng tr nn vui v y p ting ci chia s s vui mng vi kt qu b phiu. Phn 4A ny m khng c chp thun thng qua ti nay th ti kh vo nh. B x ti ni th! Trc , trc khi Hi ng Gio Dc b phiu, mt ph huynh gc Hispanic pht biu. B ku gi ting Ty Ban Nha cng s c cu xt cho chng trnh DLI. C Nguyn Khoa Diu Quyn, mt gio chc ca hc khu Garden Grove, ni: Ti l c gio dy trng M v hot ng trong cc sinh hot Vit ng v c hai con l hc sinh ca hc khu. Ti nhn xt con ti, mt chu kh ting Vit th cng gii ting Anh. D ch c hc vi gi mt tun nhng ci li l em cc chu gn gi vi cng ng. Nhng thi gian nh th cha cc chu thnh tho ting Vit. Xin ng h ting Vit
tip theo trang 37

cho chng trnh song ng. K , c Trn Nguyn Trang i pht biu: Vi t cch ca mt hc gi Fulbright xin nghin cu d n mt nm ti Thy in 11 nm trc, ti ghi trong n rng ngn ng ti thng tho l ting Vit, ch khng phi l ting Thy in, d iu kin i hi l phi bit ting Thy in. H nhn ra rng ting Vit l cha kha trong n nghin cu ca ti. Nh vo thnh tch nghin cu v kh nng ting Vit ca ti, Chng trnh Fulbright xp n ca ti vo bc ti u, danh d cao nht cho bt c hc gi Fulbright no, c gii thch. C ku gi: Vi cng ng Vit hi ngoi ngy cng m rng v nhng ngnh hc lin quan n ting Vit trn n r, ting Vit tr nn mt ngn ng quc t. Ti yu cu Hc Khu Garden Grove cung cp nhng iu kin cn thit gip cc th h tng lai cnh tranh trn th gii, tr thnh nhng ngi lnh o ton cu, v tr nn nhng hc gi c kh nng a nhng ci nhn mi vo chng trnh Fulbright. Mt cch t n nhng mc ch ny l chp thun v thc hin Chng Trnh Song Ng Vit-Anh ngay hm nay. C Sophie Trn, mt i din ca Dn Biu Tiu Bang Sharon Quirk-Sylva (Dn Ch), a ht 65, c li yu cu ca v dn biu rng b tng l c gio v tin tng rng chng trnh gio dc

ngn ng hai chiu s mang li nhiu ch li, xin b phiu ng h! Ngi sau cng ln pht biu ng h l ng Joseph Pak, ngi M gc Nam Hn v l mt thn hu ca cng ng ngi Vit Garden Grove. ng ni: Vi kinh nghim hot ng trong chng trnh trao i hc sinh Nam Hn v thnh ph kt ngha Garden Grove, ti ng h v ting Vit s gip cc em thng tin v ngn ng v tham gia vo nn vn ha a dng. Mi y Hc Khu Glendale ngh chng trnh gio dc by ngn ng, trong c ting Triu Tin. Chng ta cn o to nhn s cho lc lng lao ng Th K 21, ngoi ng l cn thit. Xin b phiu ng h phn 4A! ng kt lun. B Loreana Sanchez, gim c chng trnh hc lp Mu Gio n lp 12 ca hc khu c yu cu trnh by kt qu nghin cu cc li ch v cc giai on thc hin vic p dng ting Vit trong chng trnh DLI. V pha ph huynh tham d, ng Tn Lng, 47 tui, c hai con 11 v 13 tui hin theo hc trong hc khu, cho bit: Ti rt mng khi nghe kt qu b phiu v hnh din y l ln u ting Vit mnh c chnh thc chp thun trong chng trnh song ng. Mt ngi khc, c qu trnh vn ng cho chng trnh song ng Vit-Anh, v hin l c gio dy Trung Hc Santiago c bn nm, chia Kt qu ca tt c nhng iu y l, trong hon cnh ca nn vn ha Ty phng ng i, cc nh khoa hc, tm l hc v trit hc tm thy trong o Pht mt truyn thng hi ha vi mt s nhng nguyn l c bn nht ca t tng Ty phng. Ngoi ra, h cn nhn thy Pht gio c bit th v bi, mc du nhng phng php v kt lun ch yu ca truyn thng khoa hc Ty phng tng t vi phng php v kt lun ca o Pht, th nhng khoa hc Ty phng khng i xa nh vy a ra mt con ng thc th cho vic t c mt s chuyn ha t bn trong, trong khi y Pht gio, mt con ng nh th r rng c ch ra. Trong khi khoa hc dy chng ta xy dng nhng thnh ph, ng cao tc, nh my v nng tri tt hn; n li khng dy chng ta xy dng nhng con ngi tt hn. V l do , con ngi trong th gii ngy nay ang tm n vi Pht gio, mt trit l c i c nhiu kha cnh cng thng vi truyn thng khoa hc Ty phng nhng vt ln trn ch ngha vt cht ca Ty phng, vt ln trn nhng gii hn ca nn khoa hc thc dng nh chng ta bit t trc n nay.
Vit dch: HNG THIN

s: Huyn Vy rt vui v chng trnh song ng Vit Anh c Hi ng Hc Khu Garden Grove thng qua. Cn vui hn v c nm v y vin u b phiu ng h tn thnh. Coi nh l kh tm sut nm qua ca thnh vin nhm VELI c toi nguyn. Th h tng lai, com em chng ta s c mt chng trnh hc tht tt gn gi ngn ng v vn ha Vit. C Huyn Vy k: Ti tng thuyt trnh v trng by cc dn chng khoa hc chng minh s c li ca vic hc ngn ng khi cn nh, di 12 tui. Theo nhiu ti liu, hc nhiu ngn ng t nh khng nhng gip cc em gii v ngoi ng, m cn gip tng ch s thng minh IQ nn d thnh cng hn trong cuc sng. Ngoi ra ngn ng cn to cm thng gia cc vn ha v nh hng tch cc n nhn cch ca hc sinh. C ni thm: Texas hai nm trc c chng trnh song ng DLI u tin ti Hoa K. Portland, Oregon ang bt u. Ngoi ra, California c khong 300 trng cng lp c chng trnh song ng, nh ting Nht San Francisco, ting Triu Tin Korea Town, Los Angeles; ting Ty Ban Nha Long Beach v Los Angeles. Vic c nm y vin gio dc ca Hc Khu Garden Grove u ng h v b phiu cho chng trnh song ng Vit-Anh khng phi t nhin m c, m l kt qu ca n lc vn ng lu di.

Nm ngoi, nhm vn ng chng trnh Song Ng Hai Chiu Anh-Vit (Vietnamese English Language Immersion, VELI) ti hc khu Garden Grove, t chc tho lun vi cng ng vo chiu Th By, 4 Thng Nm, 2013, ti Trung Tm Cng Gio Vit Nam Santa Ana, California. Trong bui hi tho ny, Gio S Quyn Di k li chng trnh song ng Anh-Vit m ng gip thc hin Washington l mt minh chng cho thnh cng, th ng Nguyn Vn Khoa, ch tch ban i din cc trung tm Vit Ng Nam California, ni cc thy c Vit ng s ng h ht lng. Tin S George West khi y by t s ng h: Qu v c s ng h ca ti, hy tip tc vn ng, v kin tr. ng nhn mnh vic xy dng mt chng trnh hc mi cn nhiu thi gian. ng nhn mnh vic xy dng mt chng trnh hc mi cn nhiu thi gian. Theo chng trnh song ng, hc sinh ghi danh vo ngn ng mnh mun. Th d, nu mun theo chng trnh song ng Vit Anh, cc em s thi xp lp kh nng ting Vit. Mi lp hc s c sp xp bao gm hc sinh mi trnh ngn ng Vit, Anh, c th hc chung vi nhau. Khi trng dy cc b mn hc bng Anh ng, cc em gii ting Vit s hc ting bn x t nhng em cn li. Ngc li, nhng em s dy li ting Vit cho cc bn khi thy c chuyn sang dy bng Vit ng.

PHT GIO TRONG VIN CNH HIN TI

Pht gio. Cc nh tm l hc hin i gi y cng ang rt quan tm n vic phn tch thnh nhiu yu t ca tm thc trong Pht gio nh: th, tng, hnh. H tm n gio l lu i ca c Pht cng ngy cng nhiu c c hiu bit su sc cho li sng ca ring mi ngi. Mi quan tm n gio l ca c Pht ngy cng tng ny c khi gi bi nhiu lnh vc tng quan gia t tng Pht gio v nhng tro lu chnh ca khoa hc, trit hc v tm l hc hin i t n nh cao ca n th k XX vi nhng xut sng st c nu ra bi thuyt tng i v vt l hc lng t, l nhng thuyt trnh by nhng thnh tu mi nht trong khoa hc thc nghim v duy l. y mt ln na, r rng khng nhng c Pht nhn ra trc cc phng php cn bn ca khoa hc (nh qun st, thc nghim, phn tch), m trong mt s kt lun tiu biu nht v bn cht ca con ngi v th gii, Pht gio v khoa hc qu thc trng khp nhau. Chng hn, tm quan trng ca thc trong vic hnh thnh kinh nghim t lu b pht l phng Ty, by gi c nhn ra. Cch y khng lu, mt vt l gia ni ting nhn xt rng th gii c th thc s ch l mt ci g ging nh mt ngh v i. R rng y ch l s tip ni li dy ca c Pht m n tng c trnh by trong kinh Php C (Dhammapada), trong tm c xem l tc gi ca tt c cc php. Cng vy, tnh tng i gia vt cht v nng lng vic cng nhn rng khng c ranh gii rch ri gia tm v vt gi y c khng nh bi nhng thnh tu gn y nht trong khoa hc thc nghim hin i.

DU T L

Thin ng a Ngc u Xa
thin ng a ngc u xa ch ma t y. C ma cng ch em du nhm cnh rng anh v th d ni khng, hung gh ch thin s tng kinh m ng vai dn xn anh th khng ra.

43

and BERKLEE jazz bands

UYEN PHUONG
I
ts official now, please mark your calendar! . You are cordially invited to join me and BERKLEE JAZZ BAND from Boston, MA at Lac Cam Lounge in OC on Friday, February 28, 8.30pm. Guest singers are VAN QUYNH, JENNY SWOISH and VU with special appearance of cellist LASZLO MEZO. This show promises lots of new songs with new arranging. Please come to enjoy a night of jazz, funk and contemporary music with us. Tickets will be on pre-sale only: $50 VIP and $40 regular (max seating capacity 110 only) Hope to see you all there on February 28th!

Concert

VAN QUYNH

VU

JENNY

LAC CAM 15041 MORAN STREET #103, WESTMINSTER, CALIFORNIA 92683 (714) 891-8885

44