V.

NTE
ANADOLUDA YUNAN, ROMA VE BZANS SANATI

KONULAR 1- YUNAN SANATI A. Mimar B. Heykel ve Kabartma Sanat 2- ROMA SANATI A. Mimar B. Heykel ve Kabartma Sanat 3- BZANS SANATI A. Mimar B. Resim Sanat (fresko, mozaik)

SANAT TARH 1

BU BLMDE NELER RENECEZ?

Bu blm altnzda; Yunan, Roma, Erken Hristiyan ve Bizans sanatlar konularnda geen kavram ve terimlerin anlamlarn renecek, Anadoluda bu dnemlerde hangi kentlerin yerleim grdn syleyebilecek, Anadolu ve Anadolu dnda bu uygarlklara ait eserlerin rneklerinin hangileri olduunu, bu uygarlklardan birine ait bir yaptn resmi gsterildiinde hangi uygarla ait olduunu grebilecek, Anadoluda gelien Bizans resim sanatna ait rneklerin, daha ok hangi yerleim ve blgelerde yer aldn reneceksiniz.

BU BLME NASIL ALIMALIYIZ?

Ana balklarla ayrlm her blm dikkatlice ve anlayarak okuyun. Konularda geen kavram ve terimlerin anlamlarn renin. Yunan, Roma, Erken Hristiyan ve Bizans sanatlar konularnda verilen resim ve ekilleri karlatrarak inceleyin. Bu uygarlklara ait eserlerin benzer ve farkl ynlerini saptamaya aln. nite sonunda yer alan zeti okuyun. Deerlendirme sorularn yantlayn. Yantlarnz, yant anahtar ile karlatrn. Varsa eksiklerinizi ilgili blm terar okuyarak gidermeye aln.

HAZIRLIK ALIMALARI

Anadoluda; Yunan, Roma ve Bizans dnemlerinde yerleim gren kentleri, tari haritalarndan inceleyiniz. Bu dnem ehirlerinde hangi tr yaplarn yer aldn reniniz. evrenizde bu uygarlklardan kalma eserler var m? Varsa bu yaplar grnz.

48

SANAT TARH 1

1. YUNAN SANATI Yunanistan ve Ege adalarndan Anadoluya g eden yonlar, Akalar ve Dorlar yerli kltrden etkilenerek Anadoluda mimar, resim, heykel ve kabartma rnekleri ile Yunan sanatn oluturdular. A. Mimar Yunan ehirleri akropol ad verilen yksek tepeler zerine kurulmutur. Anadoluda kurulan ilk Yunan kentleri Ephesos (Efes), Miletos (Milet), Priene (Gllbahe), Phokaia (Foa), Pergamon (Bergama), Smyrna (zmir)dr. Yunan mimarlnn en nemli yap tr tapnaktr. (izim 5).Yunan tapna, lk ada Bat Anadolu yerleimlerinde bulunan megaron tipli yaplarn zamanla gelien rnekleridir. Tapnaklar basamakla klan bir zemin zerine yaplm, stunlu bir giri (portik) ve girie alan kutsal oda (sella)dan olumutur.

izim 5: Parthenon Tapna, Atina

Yunan mimarsinin en nemli yap tr nedir? Syleyiniz. Tapnaklarda, kullanlan stun sistemlerine gre Dor, yon ve Korint nizam olarak adlandrlan tapnak tipi gelimitir. Dor Nizam Bu nizamda (izim5) yaplan Yunan tapnaklarnda u zellikler grlr: Stun dorudan stilobat zerine oturur ve zerine atnn oturduu aritrav tar. Stun gvdesi yivli (oyuklu)dir ve tabana doru geniler. Echinos stun baldr. Stun bal zerinde atnn ykn tayan abakus ad verilen yastk yer alr.

izim 6: Dor nizamndaki Assos Athena Tapna

49

SANAT TARH 1

Abakusun zerinde triglif ve metoplarn yer ald aritrav bulunur. Krma at ile rtl bu tapnaklarn ksa kenarlarndaki gen at alnl (timpanon) kabartmalarla, keler ise heykellerden oluan akroterlerle ssldr. Anadolu dnda bu nizama ait en nemli rnek Atina Akropolnde yaplan Parthenon (Resim 44), Anadoluda Assos (Behramkale) Athena Tapnadr.

Resim 44: Parthenon Tapna, Atina

yon Nizam Stunlar Dor nizamndaki lere oranla ince ve yksektir. Torus ad verilen bir kaide zerine oturur. Stun bal volt ad verilen iki spiral kvrmla bezeli bir balktan olumutur. Abakus, Dor nizamndakine oranla daha incedir ve dz deildir. Aritrav tek bloktur. Frizden atya kadar olan blm Dor nizam ile benzeir, tek fark zerinde yer alan kabartmalardr.

izim 7: yon nizamndaki bir tapnan cephesi

yon tapnaklar ince uzun stunlar ile Dor tapnaklarna gre daha yksek ve zarif grnmldr (izim 7). Bu nizama Anadolu dnda; Atina Nike Tapna (Resim 45), Anadoluda ise; Ephesos (Efes)taki Artemis Tapna, Didyma (Didim)daki Apollon Tapna rnek verilebilir. Anadoluda yon nizamnda yaplan nemli bir yap da Halikarnasos (Bodrum)taki Mausoleum (Mavzelum) (mezar yaps)dur. Deprem sonucu

50

SANAT TARH 1

Resim 45: Athena Nike Tapna, Atina

izim 8: Mausoleum, Bodrum

yklan yapnn tamamlanm izimine (restitsyon) (izim 8) gre antn drt blme ayrld sylenebilir: taban, yksek kaide, yon nizamndaki stunlarn evirdii ana blm ve at. atnn zerinde drt atn ektii bir arabada Mausollos (Mavzolos) ile kars Artemisia (Artemisya)nn heykelleri bulunmaktadr. Antn etrafn evreleyen kabartmal frizlerde dnemin nl sanatlarndan Bryaxis (Briyaksis), Timitheos (Timoteos) almtr. Korint Nizam Bu tr tapnaklarda Dor ve yon nizam zellikleri bir arada kullanlmtr. Stun balklar Dor ve yon nizamndakilere oranla hareketlidir, kenger (akants) yapraklar ile kvrk dallardan olumutur (izim 9). Anadolu dnda Atinadaki Zeus Olympos (Olimpos) Tapna, Anadoluda Uzuncabur Zeus Tapna bu nizama rnektir. Bir tapnan hangi nizama ait olduunu syleyebilmek izim 9: Korint iin ncelikle stun balklarna bakmak gereklidir. nizamndaki stun
bal

Yunan tapnaklarnda ka tr nizam uygulanmtr? Tekrarlayalm.

51

SANAT TARH 1

Yunanllar, tapnaklardan baka agora (pazar) alanlar, kapal tiyatro biiminde yaplan bouleterion (ehir meclisleri)lar, konser binalar olan odeonlar, genlerin antrenman yapmalarn ve eitim grmelerini salayan gymnasiomlar, atletizm yarmalarnn yapld stadion (stadyum) lar, tiyatrolar, ktphaneler (Resim 46), saraylar ve evler ina etmitir. Tepe yamalarndaki tiyatrolar Yunan ehirlerinin nemli yaplardr. M.. 4. yy.dan sonra tatan yaplmaya balanan tiyatrolarda ortada oyunun oynand bir orkestra blm ve bunu eviren ta basamaklar bulunmaktadr (Resim 47). Yunan saraylar ve evleri; avlu ve onun etrafnda yer alan odalardan olumutur. Saray ve evlerin duvarlar resim ve mozaiklerle kaplanmtr. Efesteki Yama Evleri bu evlere rnektir.

Resim 46: Celcius Kitapl, Efes (Seluk) -zmir

Yunan mimarsinde dnda ne tr yaplar grlr?

tapnak
Resim 47: Epidavros Tiyatrosu, Atina- Yunanistan

B. Heykel ve Kabartma Sanat Yunan heykel ve kabartma sanat, slp ve teknik adan dnemde incelenir: Arkaik Dnem (M.. 7. yy-6. yy) Klsik Dnem (M.. 5. yy- 4.yy.) Helenistik Dnem (M. . 4. yy-1. yy) imdi, srasyla bu dnem heykel ve kabartma rneklerini inceleyelim. Arkaik Dnem: Bu dnem heykel sanatn zellikleri ve grld blgeler asndan ekole ayrlr. Bunlar; Girit- Peloponnessos Ekol yonya Ekol Atina Ekol

52

SANAT TARH 1

Resim 48: Atlet heykeli, Delfi Mzesi

Resim 49: Gen kadn heykeli, Akropolis Mzesi, Atina

Resim 50: Tanra Heraya armaan edilen heykel, Vathy Mzesi, Sisam

Girit-Peloponnessos Ekol: Bu ekoln en bilinen rnekleri plak erkek (kuros) ve gen kz (kore) heykelleridir. Frontal durulu bu heykeller Msr etkisi gstermektedir. Bu heykellerde kollar aaya doru sarktlm eller yumruk eklinde gsterilmi ve gs ikin olarak ilenmitir. Figrlerde ba iri, salar lleler halinde omuzlara dmtr (Resim 48). yonya Ekol: Bat Anadoluda ve Ege adalarnda grlen bu slptaki heykeller, tapnaklara giden caddelerin kenarlarnda yer alr (Resim 49). Atina Ekol: Atinal heykeltralar tarafndan yaplan gen kadn ve erkek heykelleri bu ekole rnektir (Resim 50).

53

SANAT TARH 1

Klsik Dnem: Bu dnem heykellerinde grlen zellikler unlardr: Heykeldeki frontal duru deimitir. Vcut arl bir bacak zerine verilmi, serbest kalan ayak geriye doru bklm, heykelde ba bir tarafa evrilmitir. Yunanl heykeltralardan Mironun Disk Atan Atlet Heykelinde (Resim 51), Praksitelesin Dionysosu Tayan Hermes Heykelinde Leocharesin Belvedere Apollonunda, Polykletios (Polikletos)un Doriforos isimli heykelinde bu dnem heykel zelliklerini grebiliriz. Helenistik Dnem: Bu dnem heykellerinde grlen zellikler unlardr: Portre sanat gelimitir. Portre heykelciliinin Yunanistandaki en nemli sanats Lysipos (Lisippos)tur. Byk skenderin ba heykellerini yapmtr (Resim 52).
Resim 51: Disk Atan Atlet,Miron

Figrlerde ar hareket, coku ve iddet ifadelerine yer verilmitir. Bu dnemin en nl eseri Laokoon Heykel Grubudur. Bu heykelde ylanlar tarafndan sarlan Laokoon ve oullarnn lmle mcadelesi gsterilmitir (Resim 53).

Resim 53: Laokoon Heykel Grubu, Vatikan Mzesi Roma

Resim 52: skender Heykelinin ba, Lysipos

54

SANAT TARH 1

Kabartma Sanat Kabartmalar, tapnaklarn alnlklarnda, metoplarda ve lhiterde grlr. Klsik Dneme ait Alayan Kadnlar Lhdi, (Resim 54). Helenistik Dneme ait skender Lhdi ve Bergama Zeus Tapna kabartmalar bu sanatn en nemli rneklerindendir.

Resim 54: Alayan Kadnlar Lhdi, stanbul Arkeoloji Mzesi

2. ROMA SANATI Roma, M. . 753 ylnda Romulus tarafndan talya yarmadasnda kuruldu. 395 ylnda Dou ve Bat Roma olmak zere ikiye ayrld. Bat Roma, Kavimler G sonunda 476da ykld. Dou Roma (Bizans) ise Orta a boyunca varln korudu ve 1453te Osmanl Devleti tarafndan ortadan kaldrl-d.

Resim 55: Nimes Tapna, Fransa

A. Mimar Roma mimarlnda grlen balca yap trleri iinde; tapnaklar, tiyatrolar, amfitiyatrolar, evler, saraylar, forumlar, bazilikalar, stadionlar, hamamlar, su kemerleri, ktphaneler, zafer taklar ve stunlu caddeler yer alr.
Resim 56: Pantheon Tapna, Roma

55

SANAT TARH 1

Roma mparatorluu zamann da Anadolu ehirleri, bu kltre ait yaplarla donatlmtr. Tapnaklar: Roma tapnaklar iki tiptedir: Birinci tip, Yunan tapnaklaryla benzerlik gsterir. Dikdrtgen plnldr. Gney Fransadaki Nimes Tapna bu tipe rnektir (Resim 55). kinci tip tapnaklar yuvarlak plnldr. mparator Hadrianus tarafndan yaptrlan Romadaki Panteon (M.S. 2. yy) (Resim 56) bu tipe rnek verilebilir.

Resim 57: Zeus Tapna, avdarhisar-Ktahya

Anadoluda bu dneme ait yaplan tapnaklar dikdrtgen plnldr. Ankara Augustus (Avgustus) Tapna, avdarhisar-Ktahya Zeus Tapna, (Resim 57), Sidede Athena ve Apollon tapnaklar, Bergamada Traneum (Trayaneum) Tapna, Ephesos Domitianus (Domitiyanus) Tapna, Truvadaki Athena Tapna bu tip tapnaklara rnektir. Tiyatrolar: Roma tiyatrolar Yunan tiyatrolar gibi ana blmden olumutur: Sahne binas (scene), meydan (orkestra), oturma basamaklar (cavea). ki katl scene ilk kez Roma mimarisinde grlr. Yunan tiyatrolarnda sahne ile basamaklar arasnda yer alan boluk Roma tiyatrolarnda grlmez. Bu tiyatrolar dzlk alanlarda, kemerler zerinde ykselmitir.
Resim 58: Hierapolis Tiyatrosu, Denizli

Side, Efes, Milet, Bergama Hieropolis (Resim 58) (Denizli) ve Antalya Aspendos Tiyatrosu Anadoludaki Roma tiyatrolarna rnektir.

56

SANAT TARH 1

Amfitiyatro-Arena: M. . 1. yyda Roma ve Pompeide rastlanlan bu tre rnek olarak Ro-madaki Colosseum(Kolezyum) verilebilir (Resim 59). Ortada oval bir meydan ve bu meydan eviren oturma yerlerinden oluan bu yaplar gladyatrlerin gsteriler dzenledii (yerlerdir.) olanlardr.
Resim 59: Colosseum (Kolezyum),Roma

Evler ve Saraylar: Roma evi atrium ad verilen avluya alan odalardan oluur. Avlunun ortasnda bir havuz vardr. Evlerin zeminleri mozaik delidir. Efesteki Yama Evleri Roma evlerine rnektir. Saraylar, evlerde uygulanan plnn byk lde tekrarlanm eklidir. Saraylarn ii fresko ve mozaiklerle, d ise mermer kaplamalarla sslenmitir. Roma Palatino Tepesindeki Domition Saray bu tre rnektir.

Resim 60: Forum Romanum, Roma

Forumlar: Halkn topland ve resm ilerin grld ak meydanlardr. evresinde tapnaklar, resm (bazilika) ve zel yaplar bulunur. Romadaki Forum Romanum, (Resim 60) Anadoluda Bergama ve Hatay forumlar bu yaplara rnektir. Bazilikalar: Forumlarn evresinde yer alan resm ilerin yrtld, ii stunlarla neflere ayrlm dikdrtgen plnl yaplardr. Romada Konstantin

57

SANAT TARH 1

Bazilikas, Anadoluda Bergama ve Aspendos bazilikalar bu tre rnek ve-rilebilir. Stadionlar: Atletizm yarmalar iin yaplmtr. Anadoluda Bergama, Milet, Efes, Afrodisias ve Pergede rnekleri bulunur. Hamamlar: Giri, soyunma odalar, soukluk, lklk, scaklk, terleme odalar gibi blmlerden oluan byk yaplardr. Istma, scak hava tayan knkler ya da duvar iinden scak su ve buhar geirilerek salanmtr (hipokaust sistemi). nemli rnekler Romada, Caracalla (Karakalla), (Resim 61), Diokletianus, Titus, Anadoluda; Ankaradaki Roma Hamam, Miletteki Faustina Hamam, Antalyadaki Phaselis (Faselis) Hamamdr.
Resim 61: Caracalla Hamam, Roma

Su kemerleri: Roma ehirlerinin su ihtiyacn karlamak iin ina edilmilerdir. M.S. 2. yy.da ina edilen Aspendos, Efes, Bergama ve Valens (Bozdoan) (Resim 62) su kemerleri bu tre rnektir.

Resim 62: Valens Su Kemeri, stanbul

Zafer taklar: Taklar, ehirlere girilen yollarn bana, meydanlara ve forumlarn girilerine yaplmtr. zerlerinde imparatorlarn heykelleri, savalar ve zaferleri anlatan kabartmalar vardr. Roma ve Anadoluda ok sayda rnei bulunmaktadr (Resim 63).

Resim 63: Bir zafer tak rnei, Roma

58

SANAT TARH 1

Stunlu caddeler: Roma sanatnn kent mimarsi iinde ortaya koyduu yeniliklerden biridir. Caddelerin iki yannda heykellerle ssl stunlar yer alr. Efes, Milet, Hierapolis (Denizli-Pamukkale), Uzuncabur (Resim 64) ve Sidede rnekleri bulunmaktadr. stanbuldaki emberlita nemli bir rnektir .

Roma mimarlnda grlen balca yap trleri nelerdir? Syleyelim.

B. Heykel ve Kabartma Sanat

Resim 64: Uzunaburta stunlu cadde

Roma heykel sanat, portre heykelleri ve tarih kabartmalar zerinde younlamtr. Bu dnemde imparatorlarn, komutanlarn ve nemli kiilerin portreleri geree uygun olarak taa yontulmutur (Resim 65). Anadolu mzeleri Roma heykel rnekleri bakmndan olduka zengindir. 3. BZANS SANATI Bizans, Roma mparatorluunun ikiye ayrlmasndan sonra merkezi stanbul olan Dou ksmnn addr. Trakya, Balkanlar, Makedonya, Srbistan, Yunanistan, Kuzey talya, Suriye, Filistin, Msr, Afrikann kuzeyi ve spanyann dou kylarnda egemen olmutur. En parlak dnemini Justinianus (Jstinyen) zamannda (527-565) yaayan, geliimini 11. yy.n sonuna kadar srdren devlet Fatih Sultan Mehmet tarafndan ortadan kaldrlmtr (1453).
Resim 65: Roma mparatorlarndan Julius Caesar (Jl Sezar)n bst

A. Mimar Bizans mimarsini din, sivil ve asker mimar olmak zere blmde inceleyebiliriz. a. Din Mimar Bizans mimarsinin din yaplar olan kiliselerde bazilikal, merkez ve ha pln tipleri grlr. Bazilikalarn kubbeli, ha plnl olanlarn serbest ha ve Yunan ha biiminde olan eitleri vardr.

59

SANAT TARH 1

Resim 66: Demre Aziz Nikolaos Kilisesi, Antalya

Bazilikalar stun dizileri ile neflere ayrlm, dikdrtgen plnldr. Yapya giriteki blm narteks ismini alr. Orta nef, yan neflerden daha geni ve yksek tutulmutur. Dou cephede da kntl apsis bulunmaktadr Anadoluda Demre Aziz Nikolaos (Noel Baba) Kilisesi, (Resim 66). Karaman Binbir Kilise, Efes Meryem Ana Bazilikas bu tre rnektir. Merkez plnl kiliseler kare ya da okgen biiminde yaplmtr. Bu tipe stanbuldaki Sergios Bacchos (Kk Ayasofya) Kilisesi rnektir (izim 10). Kubbeli bazilikalarn, orta neflerin merkezindeki kare blmler kubbe rtldr. Bu tipe rnek stanbuldaki Hagia Sophia (Ayasofya)dr ( Resim 67). izim 10: Sergios Bacchos Kilisesi, stanbul Ayasofya: lk yap bazilikal plnldr. 532de yanan yap Jstinyen zamannda kubbeli olarak ina edilmitir (532-537). Tula, ta ve mermer malzemenin kullanld yapnn sslemelerinde fresko ve mozaikler yer alr. Resimlerde konu olarak sann hayatndan sahneler, havariler, imparator ve imparatorieler ilenmitir. Osmanllar zamannda camiye evrilen yapya Mimar Sinan tarafndan
Resim 67: Ayasofya, stanbul

60

SANAT TARH 1

kubbeyi destekleyen payandalar eklenmitir. Cumhuriyet Dneminde mze durumuna getirilen yap (1933), gnmzde de mze olarak kullanlmaktadr. Serbest ha plnl yaplara stanbulda Hagia Eirene (Aya rini), (Resim 68), Yunan ha plnl yaplara Chora (Kariye) (Resim 69), Hagia Theakla (Atik Mustafa Paa Camii), Hagia Theodosia (Gl Cami), Myrelaion (Bodrum Camii) rnek verilebilir.

Resim 68: Hagia Eirene, stanbul

Resim 69: Chora, stanbul

b. Sivil Mimar Bizans uygarl Yunan ve Roma uygarlklarnn bir devamdr. Bizans ehirlerinde, bu uygarlklarda grlen saraylar (izim 11) meydanlar, agarolar, stunlu caddeler, taklar ve dikilitalar yer alr. stanbuldaki Byk Saray dnda gnmze gelebilen saray rnei yoktur. Roma ehirlerinde zel bir yeri olan su kemerleri, su yollar, sarnlar ve emelerin nemli rnekleri bu dnemde grlr. Bizansllar ehre kadar getirdikleri sular ehir merkezlerindeki sarnlarda toplamlardr. Sarnlarn en ok bulunduu merkez stanbuldur. Yerebatan Saray adyla anlan sarn ( Resim 70), Binbirdirek ve Zeyrek sarnlar bu yap tipine ait nemli rneklerdir.

izim 11: Tekfur Saray, stanbul

Resim 70: Yerebatan Saray, stanbul

61

SANAT TARH 1

c. Asker Mimar Surlar ve kaleler: ehirlerin etrafn eviren sur ve kalelerin nemli olanlar stanbul ve znikte yer alr. (Resim 71).

Bizans mimarsine ait din, sivil ve asker yaplara rnek verelim. B- RESM SANATI (fresko, mozaik)

Resim 71: Yedikule, stanbul

Bizans resminde iki farkl teknik kullanlmtr. Bunlardan fresko; ya sva zerine boyalarla yaplan duvar resmi, mozaik ise kk boyutlu renkli ta, cam ve deiik malzemelerin yan yana dizilmesiyle elde edilen bir resim trdr (Resim 73).

Resim 72: Elmal Kilise freskolar, Greme

Resim 73: Kariye mozaikleri, stanbul

Bu dnem freskolarnn en nemli rnekleri Anadoluda Kappadokya Blgesi kiliselerinde (Resim 72 mozaikleri de stanbul Ayasofyasnda grlr (Resim 74). Bu kiliselerde yer alan resimlerde sann yaamna ilikin, ncilden alnm konular ilenmitir.

Resim 74: Ayasofya apsis mozaii, stanbul

62

SANAT TARH 1

Resim 75: Barbara Kilisesi freskolar, Greme

Resim 76: Karanlk Kilise freskolarndan grnm, Greme

konaklazma (tasvir krc) dneminde (726-842) tahrip edilen resimlerin yerine say sembolize eden motifler (ha, koyun, bitki) yaplmtr (Resim 75). Bu dnemin sona ermesinden sonra Orta ve Son Bizans dnemlerinde kiliseler yeniden resimlenmitir (Resim 76).

Bizans Dneminde Anadoluda yer alan, kilise ve kilise duvarlarndaki freskolaryla tannan, Hristiyanln nemli merkezi neresidir?

63

SANAT TARH 1

RENDKLERMZ PEKTRELM

Bu nitede; Yunan, Roma ve Bizansllarn Anadoludaki yerleim merkezlerini ve bu merkezlerde yer alan yaplarn tandk. Yunanllarn; Bat Anadoluda Efes, Milet, Foa, Bergama ve zmir gibi kentlerde, Romallarn; Yunan uygarlnn yaad merkezlerde, Bizansllarn ise zellikle bakentleri stanbul ve Kappadokya blgesi ve Anadoluda kendi kltrlerine ait yaptlar ortaya koyduunu grdk. Yunan din mimarln en nemli yap tipi olan tapnaklarn, Roma Dneminde de kullanldn, Bizansta ise bu yaplarn kilise olarak isimlendirildiini anlattk. Birbirlerinin devam niteliinde olan- zellikle Yunan ve Roma bu kltrlere ait din yaplardan baka, ortak yap trlerinin (agora, tiyatro, stadyumlar vb.) ehirlerde yer aldn rendik. Yunanda heykelin, Romada kabartmann, Bizansta ise resim sanat rneklerinin gelimi olduunu, buna ilikin olarak Laokoon Heykel Grubunun; Yunan, yurt dna karlan Bergama Zeus Suna kabartmalarnn; Roma, Kappadokya blgesi kaya, kiliselerinde yer alan duvar resimlerinin; Bizansa ait rnekler olduunu syledik. imdi rendiklerimizi pekitirmek iin blm iinde ve sonunda verilen sorular yantlayalm.

64

SANAT TARH 1

DEERLENDRME SORULARI 1- Anadoluda kurulan Yunan kentleri arasnda hangisi yer almaz? A) Efes B) Bergama C) Milet D) Gordion 2- Yunan mimar rneklerinden yon nizamndaki dnyann yedi harikasndan biri aadaki yaplardan hangisidir? A) Didim Apollon Tapna B) Bodrum Mausoleum C) Behramkale Athena Tapna D) Uzuncabur Zeus Tapna 3- Portre heykelciliinin Yunanistandaki en nemli sanats kimdir? A) Lysippos B) Scopas C) Miron D) Praksiteles 4- Hangisi Bizanllara ait din bir yapdr? A) kilise B) tapnak C) katedral D) cami 5- Bizans Dneminde kubbeli bazilika olarak ina edilmi, Osmanllar zamannda Mimar Sinan tarafndan onarlm, bugn stanbulun sembol olan kilise aadakilerden hangisidir? A) Ayasofya B) Aya rini C) Kariye D) Kk Ayasofya

65

66