Support Middenrif Downpoli

Bijlage rond beurs vol mogelijkheden voor

mensen met een beperking.
Het Diafragma Chirurgisch Centrum opereert
het middenrif door middel van kijkbuis-
operatie via de buik.
De Downpolikliniek van MMC bestaat
tien jaar.
11 17 19
Jaargang 8 nummer 7 2 april 2014
ki j k op: scoremedi . nl
Labst oel 4402 Pur Pro
Vraag gratis catalogus
aan via info@scoremedi.nl
zitten met zorg
Terwijl meerdere ziekenhuizen in de regio
zich zorgen maken over het voortbestaan
van hun Spoedeisende Hulp, kan de Saxen-
burgh Groep bewoners in de regio melden
dat de acute zorg in het Rpcke-Zweers
Ziekenhuis in Hardenberg behouden blijft.
Mensen in de regio Vechtdal en Coevorden
kunnen blijven rekenen op Spoedeisende
Hulp (SEH), Intensive Care (IC) en CVA-zorg,
zoals nu ook al aanwezig is in het zieken-
huis in de buurt.
Dat is de uitkomst van de besprekingen op
bestuurlijk niveau tussen zorgverzekeraars en
de Saxenburgh Groep, waarvan het Harden-
bergse ziekenhuis deel uitmaakt.
Pauline Terwijn van de Raad van Bestuur
van de Saxenburgh Groep is niet verrast, wel
verheugd er samen uitgekomen te zijn. Het
is voor de patinten in onze regio belangrijk
dat zij dichtbij huis een beroep kunnen doen
op goede zorg, ook in spoedgevallen. Als
Rpcke-Zweers Ziekenhuis werken we als
netwerk ziekenhuis dat steeds de verbindingen
zoekt met de regio. Doordat wij met de
Zwolse intensivisten samenwerken, zijn wij
in staat volwaardige IC-zorg te bieden. Ook
de behandeling van mensen met een CVA
(beroerte) voldoet aan de kwaliteitsnormen.
Snel de specialist paraat hebben kan van
levensbelang zijn. CVA-zorg is een basale
functie voor de regio, stelt Pauline Terwijn.
Lotusslachtoffers op de Spoedeisende Hulp in Hardenberg (archieffoto Saxenburgh Groep).
CVA-zorg is een basale
functie voor de regio
Hardenberg houdt acute zorg
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat
goede hardloopschoenen blessures voor-
komen. Dit blijkt uit het proefschrift van
sportarts Steef Bredeweg van het Univer-
sitair Medisch Centrum Groningen. Uit zijn
onderzoek blijkt verder dat er slechts twee
factoren zijn die het risico op een blessure
aantoonbaar vergroten: overbelasting en
een eerdere blessure.
Asymmetrisch bewegen blijkt geen risico factor
te zijn voor blessures. Ook programmas waar-
bij beginnende lopers eerst wennen aan de
schokbeweging van hardlopen of variaties in
de duur van een voorbereidingsprogramma
bij beginnende lopers, bleken geen verschil-
len in het aantal blessures te geven. Bredeweg
promoveerde op 2 april aan de Rijksuniver-
siteit Groningen. De meeste overbelastings-
blessures in het hardlopen ontstaan ten
gevolge van trainingsfouten; te ver, te snel en
te vaak. Uit de studie van Bredeweg blijkt dat er
in de wetenschappelijke literatuur geen bewijs
is dat goede hardloopschoenen blessures
voorkomen. Volgens Bredeweg hebben fabri-
kanten van hardloopschoenen consumenten
dan ook misleid met hun gezondheidsclaims:
Goede hardloopschoenen voorkomen geen
blessures. Zij bieden slechts een schijnzeker-
heid waardoor blessures juist in de hand
gewerkt worden!
Schoen voorkomt
blessure niet
AVL ontwikkelt
therapie op maat
Onderzoekers van het Antoni van Leeuwen-
hoek (AVL) in Amsterdam hebben een
nieuwe combinatietherapie ontwikkeld
voor long- en darmkanker die slecht
reageert op bestaande medicijnen.
De therapie is opnieuw een voorbeeld van
behandeling op maat. Daar waar mogelijk
wordt kanker niet langer aangepakt op basis
van in welk orgaan het zit, maar kijken weten-
schappers welke fouten (mutaties) in het
DNA de oorzaak zijn van de tumorgroei.
Het Antoni van Leeuwen hoek streeft ernaar
wetenschappelijke ontdekkingen zo snel
mogelijk in praktijk toe te passen. Onder-
zoeker prof. dr. Ren Bernards werkt daarom
nauw samen met internist- oncoloog prof. dr.
Jan Schellens. Schellens zal in april dit jaar
starten met een klinische trial waarbij uitbe-
handelde patinten met darm- en longkanker
met een KRAS-mutatie de nieuwe combinatie-
therapie krijgen. Hij verwacht er veel van.
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isscureandcare.com
Tel: 030 - 24 24 800
www.medix.nl t. 013-5111111
Onderzoek- en
behandelbanken
www.tmi-interim.nl
Werken in Zwitserland?
Voor het eerst ter wereld is bij een patint
een totale schedel vervangen. De 23 uur
durende operatie werd succesvol uitge-
voerd onder leiding van hersenchirurg
dr. Bon Verweij van het UMC Utrecht. Met
behulp van 3D print technologie werd een
op maat gemaakte schedel van kunststof
succesvol gemplanteerd bij een 22-jarige
vrouw.
De patinte bij wie de nieuwe schedel is ge-
implanteerd lijdt aan een aandoening waarbij
met name het schedelbot steeds dikker wordt.
De ziekte manifesteert zich in het begin met
zware hoofdpijnen, licht Verweij toe. Door
de dikker wordende schedel komen de her-
senen steeds meer onder druk te staan. Uit-
eindelijk verdween langzaam haar gezichts-
vermogen en kreeg zij cordinatiestoornissen.
Het was een kwestie van tijd voor andere
cruciale hersenfuncties in het gedrang zouden
komen en zij zou overlijden. Een ingrijpende
operatie was onvermijdelijk, maar een effec-
tieve behandeling voor deze patinten was er
tot nu toe niet. De operatie voerde Verweij uit
samen met kaakchirurg dr. Marvick Muradin.
Verweij heeft veel ervaring opgedaan met 3D-
reconstructies en printing van schedel delen
voordat hij tot deze klinische toepassing is
overgegaan. Wanneer na bijvoorbeeld een
ongeval sprake is van zwelling in de hersenen
wordt vaak een deel van de schedel tijdelijk
weggenomen om de druk in de hersenen te
reduceren. Later wordt het eigen schedeldeel
weer teruggeplaatst of wordt er gekozen voor
een implantaat. Vroeger werd een implantaat
met de hand op de operatiekamer gemaakt
van een soort cement waarbij de pasvorm
verre van ideaal was, aldus Verweij.
Nu kunnen dergelijke delen met behulp van
3D printing exact op maat gemaakt worden.
Dit heeft niet alleen cosmetisch zeer grote
voordelen, maar patinten laten vaak ook
een betere hersenfunctie zien ten opzichte
van de oude methode. Alles is goed gegaan.
Verweij: Het is nu bijna drie maanden later.
De patint heeft haar gezichtsvermogen weer
volledig terug, is klachtenvrij, is weer aan het
werk en het is vrijwel niet te zien dat ze ooit
geopereerd is.
Een eectieve
behandeling voor
deze patinten was er
tot nu toe niet
Orthopedieweek
Brightsite
Arts-onderzoekers Armand Girbes en Paul
Elbers van VUmc in Amsterdam hebben
ontdekt dat een patint die voor lange
periode aan de beademing ligt tch kan
praten wanneer een elektronisch appa-
raatje, de electrolarynx, op zijn hals wordt
geplaatst. Dit zorgt ervoor dat de patint
weer verbaal kan communiceren met
bijvoorbeeld familie, vrienden en artsen
en zich daardoor beter voelt.
De electrolarynx (een elektronisch strotten-
hoofd) is een apparaatje dat vooral vroeger
gebruikt werd bij patinten bij wie het
strottenhoofd operatief was verwijderd,
bijvoorbeeld wegens strottenhoofdkanker.
Zij missen daarna ook de stembanden en
kunnen dus niet meer praten. Door op een
knopje te drukken, produceert de boven-
kant van het apparaat trillingen die worden
om gezet in geluid. Armand Girbes en Paul
Elbers, beiden werkzaam op de afdeling
Intensive Care Volwassenen van VUmc,
hebben de electrolarynx nu voor het eerst
bij een patint gebruikt die voor een lange
periode aan de beademing ligt. Deze patint
is gentubeerd: er is een plastic buis in de
luchtpijp in gebracht waardoor lucht en zuur-
stof in de longen kan worden geblazen.
Omdat de lucht door de plastic buis stroomt,
kan het de stembanden - bij deze patint nog
wel intact - niet laten trillen. Hierdoor kan de
patint dus niet praten, wat kan zorgen voor
veel frustratie en een gevoel van stress.
Eenvoudig
Na een eenvoudige instructie lukte het zowel
de verpleegkundige als de echtgenote om
het apparaatje op de hals van de patint te
plaatsen, waarna hij ook direct in staat was
om te praten. De onderzoekers vermoeden
dat het vermogen tot spreken bij de patint
stress wegneemt en mogelijk zelfs delirium
kan voorkomen.
Teek
Verse groente uit ziekenhuistuin
Opleidingsinstituut voor vmbo en mbo Groenhorst Ede en Ziekenhuis Gelderse Vallei tekenden vrijdagmorgen
21 maart een overeenkomst voor samenwerking. Het gaat daarbij om het verzorgen van de moestuin die in de nieuwe
binnentuin van het ziekenhuis is aangelegd. De school heeft een jaarprogramma voor de zaai, teelt en oogst van de
gewassen opgesteld. Tijdens de wekelijkse lessen plantenteelt verzorgen de leerlingen de moestuin. Op de foto Mark
Dees (directeur Groenhorst Ede) en Nicolet Zeller (lid Raad van Bestuur Ziekenhuis Gelderse Vallei) ondertekenen
de samenwerkingsovereenkomst. De bloemkool werd s morgens geoogst in de moestuin.
Met beademing toch praten
Tijdens de Week van de Orthopedie, die op
14 april begint, bieden verschillende zieken-
huizen bezoekers een kijkje achter de
schermen van dit medische vak. Ook het
Deventer Ziekenhuis doet mee. Op maandag
is er een voetendag. Op dinsdagmiddag is er
een inloopspreekuur voor mensen met vragen
over of problemen aan heupen en knien.
Woensdag staat in het teken van de sport-
gerelateerde klachten. De week wordt afgeslo-
ten met een schouderdag. De twee schouder-
experts van het ziekenhuis geven toelichting.
Meer info op www.dz.nl.
Kunststof schedel
uit 3D-printer
Met de start van de lente begint ook het
tekenseizoen. In de natuur en met mooi weer
is de kans groter om door een teek te worden
gebeten. Het is daarom belangrijk dat mensen
zichzelf en anderen op tekenbeten contro-
leren. Hier wordt aandacht voor gevraagd
in de Week van de Teek van die van 7 tot
13 april wordt gehouden. Teken zijn heel
kleine spinachtige beestjes die leven van
bloed. Teken komen in het hele land voor, in
bos, park, of in de tuin. Van een tekenbeet kan
men de ziekte van Lyme krijgen. Meer infor-
matie is te vinden op www.weekvandeteek.nl.
2 Actueel
Nummer 7
2 april 2014
Stelling van de maand
Breng uw stem uit op www.zorgenziekenhuiskrant.nl
en discussieer mee via facebook.com/ziekenhuiskrant
De Zorg- en Ziekenhuiskrant
elke twee weken in de bus?
nieuws voor de zorgprofessional
www.zorgenziekenhuiskrant.nl
Proteer dan nu van ons een sterk gereduceerde tarief!
Mail direct adresgegevens naar:
info@zorgenziekenhuiskrant en vermeld daarbij abonnement.
(50 euro incl. btw; normaal 84,70 incl. btw).
Met behulp van 3D print technologie werd een op maat gemaakte schedel van kunststof succesvol gemplanteerd bij
een 22-jarige vrouw.
Toelichting
In 2015 komt de ouderen- en gehandicaptenzorg voor rekening van de gemeenten, tegelijk
met een enorme bezuiniging. Veertig procent van de gemeenten denkt dat het met het
beschikbare budget niet gaat lukken. Van de andere zestig procent gaat bijna de helft
korten op thuiszorg.
De ouderen- en gehandicaptenzorg is bij de gemeenten
in goede handen.
Rookvrij
Onderzoek bij 2,5 miljoen babys levert aan-
toonbaar bewijs dat anti-rookwetgeving een
positief effect heeft op de gezondheid van
kinderen. Zo zorgen rookvrije publieke ruim-
tes voor een vermindering van ruim tien pro-
cent in het aantal te vroeg geboren kinderen.
Ook is het aantal ziekenhuisopnamen en
eerste hulp bezoeken voor astma-aanvallen
met een daling van tien procent fors minder
als gevolg van rookvrije zones. Dr. Jasper Been,
kinderarts van Maastricht UMC+, publiceert
de resultaten in het wetenschappelijke tijd-
schrift The Lancet. De uitkomsten van dit
onderzoek leveren extra ondersteunend bewijs
aan het advies van de WHO om wereldwijd
rookvrije wetgeving in te voeren, zegt Been.
Bestuursvoorzitter Wouter Bos opende vorige
week de gerenoveerde afdeling radiotherapie
van VUmc in Amsterdam. Door de gekozen
materialen en kleuren is gestreefd naar
het creren van een zogenoemde healing
environment. Een ruimte die niet doet denken
aan ziekte en ziek zijn, maar rust en warmte
uitstraalt. Directeur projectbureau huisves-
ting Fokke Rakers: Binnen VUmc hebben we
de ideen voor healing environment vertaald
naar een eigen concept: Brightsite VUmc.
Daarbij gaat het niet alleen om het uiterlijk
van de gebouwen, maar nadrukkelijk ook om
de betekenis van de omgeving voor diegene
die erin verblijft. We willen ruimte geven aan
herstel, troost en zinvolle ontmoetingen.
De electrolarynx.
Een daling van 16,7 procent van de sterfte
onder patinten met sepsis (bloedvergif-
tiging) opgenomen op Nederlandse Inten-
sive Care afdelingen. Dat is het belangrijke
resultaat van een groot onderzoek onder
IC-patinten waar een speciale geproto-
colleerde behandeling werd toegepast.
Omdat sepsis de meest voor komende
doods oorzaak is op een IC, is deze daling
essentieel. Nederlandse onderzoekers
onder leiding van dr. Arthur R.H. van
Zanten, internist-intensivist in Ziekenhuis
Gelderse Vallei in Ede rapporteerden dit
vorige week in het Amerikaanse weten-
schappelijke tijdschrift Critical Care
Medicine.
Er namen 52 IC-afdelingen deel aan het
sepsisprogramma, dat gebaseerd is op behan-
delrichtlijnen van de internationale Surviving
Sepsis Campaign, waarbij alle patinten bij
opname op de IC werden beoordeeld op
sepsiscriteria. Op deze IC-afdelingen werden
in totaal 8387 sepsis patinten opgenomen.
Vervolgens werd extra aandacht gegeven aan
zes behandelelementen (resuscitatiebundel)
die binnen zes uur vanaf IC-opname moesten
worden gerealiseerd en nog vier binnen
24 uur (managementbundel).
Een bundel is een set van doelen gebaseerd
op wetenschappelijke inzichten die de sterfte
bij sepsis zou kunnen verlagen. Gedurende de
3,5 jaar van het programma verbeterden de
ziekenhuizen hun prestaties met de bundels.
De onderzoekers concluderen dat het screenen
op sepsis en de implementatie van de richt-
lijnbundels heeft geleid tot een aanzienlijke
daling van de sterfte met 16,7 procent. Het
onderzoek beoordeelde de overleving van
213.677 patinten die in de periode juli 2009
tot en met december 2012 op een van de
82 Nederlandse IC-afdelingen werden opge-
nomen die sterftegegevens aanleveren aan de
Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE).
52 afdelingen deden mee aan de geprotocol-
leerde behandeling. In de ziekenhuizen die
niet deelnamen werd in dezelfde periode
geen sterftereductie gezien onder de daar op-
genomen 8031 sepsispatinten. In de deel-
nemende ziekenhuizen daalde de sterfte van
34,8 procent naar 29 procent (relatieve sterfte-
daling van 16,7 procent). Arthur van Zanten
die als initiatiefnemer van de Surviving
Sepsis Campaign in Nederland aan de basis
heeft gestaan van het programma geeft aan
dat de bevindingen uniek zijn omdat in
eerdere publicaties uit het buitenland over
de Surviving Sepsis Campaign soms wel een
sterftedaling werd gezien, maar niet kon wor-
den aangetoond dat dit werd veroorzaakt door
screening of de bundels. Tegenstanders van de
geprotocolleerde benadering noemden andere
mogelijke verklaringen zoals dat de zorg in
het algemeen kan zijn verbeterd, en dat min-
der zieke patinten eerder op de IC werden
opgenomen, waardoor het lijkt of de sterfte
daalt. Het nieuwe onderzoek geeft een goede
verklaring. Na uitgebreide analyse kon wor-
den aangetoond dat de sterfte daling niet door
verschillen in ziekte-ernst werd ver oorzaakt
en slechts werd gezien in deel nemende
IC-afdelingen. Daarmee is het belang van
screening en het sturen op behandelbundels
nu denitief aangetoond. Verdere implemen-
tatie van dergelijke bundelprogrammas zou
in Nederland potentieel honderden sterf-
gevallen in ziekenhuizen kunnen voor komen.
De sterfte aan sepsis op de deel nemende
IC-afdelingen behoort nu tot de laagste van
de wereld. In Nederland worden jaarlijks
zon 14.000 patinten met bloedvergiftiging
(sepsis) in het ziekenhuis opgenomen. Sepsis
is een gegeneraliseerde ontstekingsreactie ver-
oorzaakt door een infectie. Niet altijd wordt
sepsis tijdig herkend.
Na uitgebreide
analyse kon worden
aangetoond dat de
sterftedaling niet door
verschillen in ziekte-
ernst werd veroorzaakt
Start meldpunt
voor ouderen
Atlas van het
menselijk genoom
Patintenfederatie NPCF en het Nationaal
Ouderenfonds starten in samenwerking
met ouderenkoepel CSO een meldpunt
voor mensen die ervaring hebben met ge-
dwongen verhuizingen uit zorginstellingen
of zich hier ernstige zorgen over maken. De
organisaties vrezen dat mensen te maken
hebben met ongewenste gevolgen en grote
onzekerheid, en willen de knelpunten in
beeld krijgen.
We krijgen al signalen van ouderen die niet
weten waar ze aan toe zijn, en die bang zijn
uit hun vertrouwde omgeving weg te moeten.
Het is van groot belang dat we weten wat er
speelt zodat er iets aan gedaan kan worden,
zegt Wilna Wind, directeur van patintenfede-
ratie NPCF. In de komende vijf jaar zullen naar
verwachting in totaal zon 800 van de 2000
verpleeg- en verzorgingstehuizen verdwijnen,
berekende bureau Berenschot. Duizenden
ouderen moeten verhuizen. Mensen kunnen
hun ervaringen melden via de NPCF-Zorglijn
(030) 29 16 777 of www.vragenlijst.dezorg-
vraag.nl/verplichtverhuizen.
Een internationaal gezelschap van meer
dan 250 wetenschappers publiceerde op
26 maart een genexpressie-atlas van het
menselijk genoom in wetenschappelijk
tijdschrift Nature.
Hiermee hebben we een veel beter begrip
van het genoom, waarin alle erfelijke infor-
matie ligt opgeslagen. We hebben nu een veel
betere kaart van hoe ons genoom in verschil-
lende delen van ons lichaam wordt gebruikt,
zegt geneticus Peter Heutink, die vanuit VU
medisch centrum in Amsterdam meewerkte
aan het project. Dankzij de atlas kunnen
onderzoekers wereldwijd bijvoorbeeld veel
gerichter zoeken naar de oorzaken van talloze
ziektes. Het menselijk lichaam bestaat uit
meer dan vierhonderd verschillende soorten
cellen, ieder met een eigen functie. Alle infor-
matie over de functies van deze cellen ligt
opgeslagen in het genoom, het geheel van
erfelijke informatie in een cel. Iedere cel
bevat, ongeacht het type, dezelfde complete
set erfelijke informatie. Het project is een
huzarenstukje; er werden meer dan 400 ver-
schillende soorten menselijke cellen en
150 weefsels onderzocht.
Met een grootscheepse renovatie maakt
Mxima Medisch Centrum zijn locatie
Veldhoven de komende jaren klaar voor de
toekomst. Uitgangspunt van alle renovatie-
plannen is dat MMC aansluit bij de huidige
en toekomstige wensen van de patint.
Alle afdelingen in het ruim twintig jaar oude
ziekenhuisgebouw komen aan de beurt: de
poliklinieken, het operatiecomplex, de Spoed-
eisende Hulp en uiteraard ook de verpleeg-
afdelingen en Intensive Care. Het Mxima
voert de verbouwing in fasen uit, zo is de
overlast minimaal en blijft de veiligheid van
patinten gegarandeerd. Het is een Chinese
puzzel om alle logistieke processen en interne
verhuizingen goed op elkaar af te stemmen.
Daarom pakken we dit zeer zorgvuldig en
professioneel aan, zegt manager huis vesting
Pierre Veenman.
Meer lichtinval
De poliklinieken op de begane grond en eerste
verdieping worden zoveel mogelijk aangepast
aan de eisen en behoeften van de toekomst.
Dat betekent grotere, sfeervolle wachtruimten
met aanzienlijk meer lichtinval en dezelfde
frisheid als het moderne Vrouw Moeder Kind-
centrum op locatie Veldhoven van MMC. De
back ofce, het werk dat achter de schermen
gebeurt, verhuist naar een andere plek in het
ziekenhuis. Ook de operatiekamers van MMC
Veldhoven worden gerenoveerd. Het operatie-
centrum telt straks acht operatiekamers die
voldoen aan alle eisen rondom veiligheid,
lucht behandeling en hygine. Tot slot wor-
den de verpleegafdelingen en Intensive Care
in Veldhoven onder handen genomen. Voor
de overige verpleegafdelingen onderzoekt
het ziekenhuis hoe de zorg er voor de patint
uit moet komen te zien, zodat deze voldoet
aan de eisen en behoeften van de toekomst.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan meer privacy,
meer comfort en meer ruimte voor sanitaire
ver zorging. MMC, locatie Eindhoven, heeft
inmiddels een nieuwe hoofdingang, een
nieuwe centrale ontvangsthal en gerenoveerde
verpleegafdelingen en dagbehandeling. Het
waren de eerste onder delen van de groot-
scheepse verbouwing die MMC in 2012 is
gestart onder de naam Operatie Gastvrij. Er
zijn diverse nieuwe medische centra gevestigd,
zoals het Borstcentrum, Bariatrisch centrum,
Reumacentrum en het Centrum voor Pijn-
geneeskunde. MMC Eindhoven is een grote
kliniek voor planbare en relatief gemakkelijke
ingrepen.
MMC Veldhoven start grootscheepse renovatie
Werken op SEH
en ambulance
Sterfte sepsispatinten IC
Het Laurentius Ziekenhuis Roermond werkt
intensief samen met de AmbulanceZorg
Limburg-Noord. Samen zijn beide organisa-
ties op weg om een Zorgplein te realiseren
voor acute zorg.
Zo is er een gezamenlijke opleidingspoule
opgezet, waarbij verpleegkundigen worden
opgeleid om zowel bij de AmbulanceZorg als
op de Spoedeisende Hulp te werken. Ze leren
vanuit beide organisaties en ze zijn bij beiden
inzetbaar. Het concept is innovatief in Neder-
land. De samenwerking tussen onze organi-
saties biedt kansen aan medewerkers om in
elkaars werelden te werken, zeggen Ad Maas,
teammanager AmbulanceZorg en Daphne de
Bruijn, afdelingsmanager SEH Laurentius. Zo
worden verpleegkundigen van de SEH op-
geleid tot ambulanceverpleegkundige, en vice
versa.
3 Actueel
Nummer 7
2 april 2014
Sfeerbeeld van de nieuwe polikliniek van MMC Veldhoven.
In Nederland worden jaarlijks zon 14.000 patinten met bloedvergiftiging (sepsis) in het ziekenhuis opgenomen.
Arthur van Zanten, initiatiefnemer van de Surviving
Sepsis Campaign in Nederland.
4 Advertenti e
Nummer 7
2 april 2014
BOUWSTEENTJES
BOUWSTEENTJES
Gewichtsverlies is niet altijd gewenst. Door ziekte, ouderdom
of gebrek aan eetlust kan de weegschaal steeds een beetje
minder aanwijzen. Bij dit onbedoelde gewichtsverlies wordt
ook veel spierweefsel afgebroken. Dat kan leiden tot minder
kracht, vermoeidheid en een verminderde weerstand. Extra
eiwitrijke voeding kan dit proces tegengaan. Wat meer eten
en ook wat vaker tussendoortjes die extra energie en eiwit
leveren. Dat dit ook lekkere tussendoortjes kunnen zijn,
bewijst het Bouwsteentje. De Bouwsteentjes hebben de
vorm en smaak van een gebakje en zijn verkrijgbaar in vier
verschillende smaken.
EIWITRIJK
De Bouwsteentjes zijn een bron van hoogwaardige
melkeiwitten. Ondanks het kleine gebakje bevat iedere Petit
Four al 8 gram hoogwaardig eiwit. Eiwitten zijn essentieel voor
groei en ontwikkeling en leveren energie en bouwstoffen voor
het behoud van de spieren. Tevens zijn eiwitten belangrijk voor
de aanmaak van nieuw weefsel en bloedvaten, bijvoorbeeld
bij het herstel bij wondgenezing.
Daarnaast voor afweer tegen infecties en draagt eiwit bij tot
de vorming van gezonde botten. Eiwitten zijn nodig voor het
transporteren van stoffen in het bloed en zijn bouwstoffen van
hormonen. Iemand die mager, ziek of ondervoed is heeft meer
hoogwaardige eiwitten nodig.
IN HET VRIESVAK BIJ UW JUMBO EN IN DE
KOELKAST THUIS
Bouwsteentjes zijn diepgevroren, verpakt per 4 stuks in
dezelfde smaak.
U vindt de Bouwsteentjes in het diepvriesvak bij uw Jumbo
supermarkt in de buurt. Verkrijgbaar in de smaken aardbeien,
banaan, chocolade en bosvruchten, 4 stuks voor 4,99
Eenmaal ontdooid kunnen de Bouwsteentjes nog enkele
dagen in de koelkast bewaard worden.
BOUWSTEENTJES VOOR EN TIJDENS UW HERSTEL
Dankzij de hoge concentratie melkeiwitten (8 gram per portie)
zijn Bouwsteentjes een uitkomst bij (dreigende) ondervoeding.
Ze versterken de conditie en bevorderen het herstel.
Maar Bouwsteentjes zijn meer dan een voedingssupplement.
Het is vooral een traktatie, een gebakje. Heerlijk bij de kofe of
thee, of als nagerecht.
PRIJSWINNEND CONCEPT
Het concept Bouwsteentjes is in 2008 met een 1e prijs
voor innovatie beloond. Omdat het voor iemand met erge
slikproblemen niet mogelijk is om van de Bouwsteentjes te
genieten is Easy-to-Eat ontwikkeld en is ook Easy-to-Eat in
2009 met de eerste prijs voor innovatie beloond. Easy-to-Eat
wordt op natuurlijke basis gemaakt en bevat geen E-nummers.
PRIJS
WINNEND
CONCEPT
verkrijgbaar bij
Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl
Of neem contact op met de heer Stan Mertens,
direct bereikbaar 06 24 88 65 26
Ondanks moderne bestralingstechnieken
kampen patinten na bestraling van een
tumor in het hoofd-halsgebied nog steeds
vaak met een verminderde speeksel-
productie. Dat concludeert Ivo Beetz, arts,
in zijn promotieonderzoek bij de afdeling
Radiotherapie van het Universitair Medisch
Centrum Groningen. De bevindingen
bieden aanknopingspunten om patinten
te selecteren die een hoger risico hebben
en die mogelijk voordeel kunnen hebben
bij nieuwe bestralingstechnieken, bijvoor-
beeld protonentherapie.
Bij bestraling van tumoren in het hoofd-
halsgebied worden de speekselklieren mee-
bestraald, met als gevolg een verminderde
speekselproductie. Dit heeft veel invloed op
de kwaliteit van leven. Niet alleen verandert
de smaak, ook kunnen er slik- en spraak-
problemen ontstaan. Vooral oudere patinten
en patinten die al voor aanvang van de radio-
therapie minimale problemen hadden, krijgen
klachten. Beetz ging na welke grote en kleinere
speekselklieren verantwoordelijk zijn voor het
optreden van de klachten. Ook onderzocht
hij in hoeverre huidige bestralingstechnieken
(zoals IMRT) erin slagen om de klachten te
verminderen. Tot slot ontwikkelde de promo-
vendus, op basis van zijn bevindingen, een
vragenlijst voor patinten (Groningen Radio-
therapy Induced Xerostomia Quetionnaire,
GRIX) waarmee een goed beeld gekregen kan
worden van de klachten. Het verdient volgens
Beetz aanbeveling om na te gaan of zij baat
kunnen hebben bij een nieuwe behandeling
met protonen.
De wereldwijde verspreiding van een stan-
daard voedingspatroon zorgt voor meer
voedsel op tafel, maar gaat ook ten koste
van de teelt en consumptie van veel plaat-
selijke gewassen. Daarmee zorgt deze
wereldwijde uniformiteit voor een hoger
risico van voedselcrises. Dit is de conclu-
sie van een uitgebreid onderzoek naar de
wereldwijde voedselvoorziening, gepubli-
ceerd door Colin Khoury, PhD-kandidaat
aan de Wageningen University en weten-
schapper aan het International Center for
Tropica lAgriculture (CIAT) van CGIAR in
Colombia.
Het voedingspatroon van mensen is de laatste
vijf decennia wereldwijd met gemiddeld
36 procent minder gevarieerd geworden. Dat
heeft grote consequenties voor de menselijke
voeding en de wereldwijde voedselzekerheid.
Mensen consumeren meer calorien, eiwitten
en vetten, en kiezen steeds vaker producten als
tarwe, mas en soja, in combinatie met vlees
en zuivelproducten, aldus hoofdauteur Colin
Khoury. Het nieuwe onderzoek suggereert
dat de groeiende consumptie van een beperkt
aantal nieuwe gewassen ook een wereldwijde
toename van obesitas, hartziekten en diabetes
kan bespoedigen. Een ander gevaar van een
homogener wereldwijd voedselaanbod is dat
de landbouw hierdoor kwetsbaarder wordt
voor grote bedreigingen als droogte, insecten-
plagen en gewasziekten, die in veel delen van
de wereld door klimaatverandering almaar
erger zullen worden, aldus Luigi Guarino,
coauteur van het onderzoek en senior weten-
schapper bij de Global CropDiversity Trust.
Als er een probleem ontstaat met een van
deze gewassen, zal de prijs die we hiervoor
betalen erg hoog zijn. Voor meer informatie:
www.rikilt.nl
Te vroeg geboren kinderen die worden
gevoed met extra eiwitten, vitaminen en
mineralen, ontwikkelen minder vetweefsel
en hebben een betere botaanmaak dan
te vroeg geboren kinderen die normale
voeding krijgen. Dit zorgt op latere leeftijd
mogelijk ook voor een kleinere kans op
diabetes of hart- en vaatziekten. Dit zijn
de uitkomsten van het promotie onderzoek
van arts-onderzoeker Monique van de
Lagemaat van kindergeneeskunde VU
medisch centrum in Amsterdam.
Jaarlijks worden in Nederland ongeveer
2500 kinderen geboren na minder dan
32 weken zwangerschapsduur of met een
geboorte gewicht kleiner dan 1500 gram.
Deze kinderen hebben vaak een tekort aan
voedings stoffen met als gevolg een verminder-
de bot aanmaak en vertraagde groei. Wanneer
deze groei later wordt ingehaald, gaat dat
gepaard met de opbouw van veel vetweefsel.
Dit kan dan leiden tot de ontwikkeling van
diabetes of hart- en vaatziekten. Om tekorten
zoveel mogelijk te voorkomen, krijgen te
vroeg geboren kinderen aangepaste voeding
na ontslag uit het ziekenhuis.
Vetweefsel
Monique van de Lagemaat onderzocht het
effect van aangepaste voeding met meer eiwit-
ten, vitaminen en mineralen op de groei-
snelheid van het vroeggeboren kind en op
hun aanmaak van bot- en vetweefsel. Uit haar
onderzoek blijkt dat te vroeg geboren kin-
deren die een dergelijk verrijkte voeding
krijgen even snel groeien als te vroeg geboren
kinderen die een normale voeding krijgen. Zij
hebben echter wel een lagere aanwas van vet-
weefsel en een hogere botaanmaak. Dit leidt
mogelijk tot een verlaagde kans op het ont-
wikkelen van hart- en vaatziekten en dia betes
op latere leeftijd. Er loopt inmiddels aan-
vullend onderzoek naar de effecten van deze
aangepaste voeding op lange termijn.
Tussen 1987 en 2010 is het aanbod aan
voedingsmiddelen en de voedselconsump-
tie in Nederland veranderd, meldt het
RIVM.
Het aanbod aan voedingsmiddelen is uit-
gebreid. Er zijn bijvoorbeeld meer light-
producten en verrijkte producten op de markt
ge komen. In 2010 wordt er minder groente
en fruit gegeten, en lijkt de consumptie te
verschuiven van een onbewerkt stukje vlees
naar vlug klaar vlees en kip; en van volvette
naar halfvolle producten. Ook worden in
2010 meer niet-alcoholische dranken (zoals
water, fruit- en (light)frisdranken) gedronken
en meer verrijkte voedingsmiddelen, chips en
in sommige leeftijdsgroepen snoep en choco-
lade gegeten. Op basis van de bevolkings-
brede Voedselconsumptiepeilingen uit 1987-
1988 en 2007-2010 en de daarbij behorende
voedingsstoffenbestanden zijn deze verande-
ringen in het voedingsmiddelenassortiment
en de voedselconsumptie door het RIVM in
opdracht van de Nederlandse Voedsel- en
Warenautoriteit onderzocht. Doordat de con-
sumptie in de twee peilingen op verschillende
manieren is gemeten, zijn de resultaten niet
helemaal vergelijkbaar en kan alleen worden
aangegeven of de consumptie is toegenomen
of afgenomen, aldus het RIVM.
Het binnenkrijgen van te weinig vitamine A
tijdens de zwangerschap zal waarschijn-
lijk leiden tot een verminderde afweer bij
de nakomelingen wanneer die volwassen
zijn. Dat concluderen onderzoekers in de
groep van Reina Mebius van VU medisch
centrum in Amsterdam in samenwerking
met binnen- en buitenlandse onderzoeks-
groepen op basis van voortplantings-
experimenten met muizen. De onder-
zoeksresultaten zijn gepubliceerd in het
wetenschappelijke tijdschrift Nature.
In hun artikel beschrijven de hoofdonder-
zoekers Serge van de Pavert van VUmc (nu
werkzaam bij het Hubrecht Instituut) en
Manuela Ferreira van het Institute for Mole-
cular Medicine in Lissabon hoe vitamine A in
het embryo de ontwikkeling van lymfeklieren
benvloedt. Lymfeklieren staan centraal in
het afweersysteem en zijn essentieel om een
afweerreactie te initiren en te cordineren.
Uit het onderzoek bij drachtige muizen
blijkt dat een te lage inname van vitamine A
(retinol) tot een verstoorde ontwikkeling van
de lymfeklieren in het embryo leidt.
De lymfeklieren blijven klein waardoor vol-
wassen dieren te maken krijgen met een sterk
verminderde werking van het afweersysteem.
Wanneer er tijdens de zwangerschapmeer
retinol beschikbaar is, worden de lymfeklieren
van de nakomelingengroter, met als gevolg
dat de afweer op volwassen leeftijd efcin-
ter verloopt. Wanneer bijvoorbeeld virussen
het lichaam binnendringen, wordt de afweer
hiertegen in een lymfeklier in gang gezet. Daar
worden de afweercellen van het lichaam aan-
gezet om uiteindelijk het virus te ver wijderen.
We zien dat in een kleinere lymfe klier de
kans kleiner is dat de afweercellen de virus-
sen herkennen en dat het dus langer duurt
om het virus op te ruimen, legt Mebius uit.
Vitamine A zit ondermeer in groenten, vis,
lever en margarine. Van vitamine A was al
bekend dat het belangrijk is voor de werking
van het afweersysteem in de darmen en dat
het ook betrokken is bij de embryonale ont-
wikkeling van het afweersysteem. Dit onder-
zoek geeft inzicht in het effect van het dieet
van een zwangere vrouw op de ontwikkeling
en werking van het afweersysteem in haar
na komelingen, ook als deze volwassen zijn.
Droge mond na
de bestraling
Toename risico
voedselcrisis
Eecten van verrijkte voeding voor prematuren
Veranderingen in voedselconsumptie
Wanneer virussen het
lichaam binnendringen,
wordt de afweer
hiertegen in een
lymfeklier in gang gezet
Dieet moeder bepaalt afweer
5 Voeding
Nummer 7
2 april 2014
Om tekorten zoveel mogelijk te voorkomen, krijgen te vroeg geboren kinderen aangepaste voeding na ontslag uit het
ziekenhuis.
Dit onderzoek geeft inzicht in het effect van het dieet van een zwangere vrouw op de ontwikkeling en werking van het
afweersysteem in haar na komelingen, ook als deze volwassen zijn.
6 Advertenti e
Nummer 7
2 april 2014
Collasense
gepatenteerd ongedenatureerd collageen type II
met vitamine C - goed voor het kraakbeen
Blijf in
beweging
Health through nature, science and innovation
Springfeld Nutraceuticals BV
COLLAGEEN
Collageen is het belangrijkste structurele eiwit in het
gewrichtskraakbeen.
Collageen in kraakbeen bestaat voornamelijk uit
collageen type II.
WAAROM ONGEDENATUREERD?
Het collageen in gewrichtskraakbeen bestaat voor 85
tot 90% uit collageen type II.
Ongedenatureerd collageen type II heeft een drievou-
dige structuur van onderling verbonden collageenve-
zels .
Het gepatenteerde productieproces van Collasense
zorgt er voor dat de specifeke ruimtelijke structuur
van het collageen type II intact blijft en niet
denatureert. Dit is essentieel voor een goede biobe-
schikbaarheid.
VEILIGHEID
Het collageen II in Collasense wordt gewonnen uit het
borstbeen (sternum) van kippen. De veiligheid van
Collasense is bevestigd en aangetoond.
NIEUW:
MET VITAMINE C, GOED VOOR HET KRAAKBEEN
Sinds kort is aan Collasense is 40 mg vitamine C (Ester
C) toegevoegd. Vitamine C draagt bij tot de normale
collageenvorming voor de normale werking van het
kraakbeen.
SLECHTS EEN KLEINE CAPSULE
Wij adviseren om slechts n kleine capsule
Collasense per dag buiten de maaltijd te nemen (bij
voorkeur een half uur voor het ontbijt).
Collasense bevat per capsule:
40 mg UC-II met 10 mg ongedenatureerd collageen
type II en
40 mg vitamine C (= 50% van de aanbevolen
dagelijkse hoeveelheid).
Een maandverpakking Collasense met
30 caps. kost 21,95 en
60 caps. voor 39,95.
Wilt u meer informatie over Collasense? Vraag het ons.
T 0186-626173 E info@springfeldnutra.com
Collasense 30 caps. is in de winkel verkrijgbaar bij onder andere
De Tuinen, Vitaminstore, gezondheidswinkels en drogisten
B-Quivit
Organisch gebonden vitamine B-complex met hoge
bioactiviteit uit het traditionele voedingsgewas quinoa
Het menselijk lichaam is gewend aan natuurlijke B-vitamines in een
voedselmatrix van eiwitten, koolhydraten en vetten.
Een natuurlijk vitamine B-complex omvat tientallen organische ver-
bindingen waarvan vele direct bruikbaar zijn voor het lichaam.
Synthetische vitamines daarentegen worden in n (vaak kristallijne)
vorm aangeboden, die meestal niet van nature in voedsel voorkomt
en eerst in het lichaam moet worden omgezet in de biologisch ac-
tieve vorm.
Dit kost extra energie en lukt niet altijd even goed bij een tekort aan
co-factoren
Natuurlijk vitamine B-complex uit quinoakiemen
Biologisch geteelde quinoa - ontkiemd onder speciale (gepatenteer-
de) condities - vormt de basis van het voedingssupplement B-Quivit
met het complete spectrum goed opneembare B-vitamines in hun
natuurlijke vorm en in een goede, natuurlijke concentratie.
Door de speciale teeltcondities bevat het B-Quivit B-complex uit
quinoakiemen zelfs ook actieve vormen van plantaardige vitamine
B12.
B-Quivit bevat minimaal 50% van de aanbevolen hoeveelheid van de
dertig biologisch actieve, natuurlijke vormen van alle B-vitaminen. .
Geen enkele andere voedingsstof of plant
voorziet in zulke rijke concentraties aan
B-vitaminen als quinoa. Een speciaal proces
zorgt er voor dat de concentratie in B-Quivit
meer dan 300 keer hoger is dan in quinoazaden.
Een tablet bevat n gram gestandaardiseerd
B-Quivit-complex en is lactose- en glutenvrij.
B-Quivit 30 tabl. (1 x daags) kost 16,95.
Geschikt voor vegetarirs.
Rond 28 juni begint de ramadan, Nederland
telt zon 90.000 moslims met dia betes.
Velen maken de keuze om mee te doen
aan de ramadan en te vasten. Dat gebeurt
lang niet altijd in overleg met de behande-
laar. Het risico is dan groot dat de diabetes
ontregeld raakt.
De Nederlandse Diabetes Federatie en de Jan
van Ooijenstichting pleiten er daarom voor
om in de spreek kamer het gesprek aan te
gaan over de lastige combinatie van diabetes
en ramadan. Zij hebben hiervoor, met mede-
werking van MSD, de toolbox Diabetes en
ramadan ontwikkeld. In 2013 werd de eerste
toolbox Diabetes en ramadan uitgegeven.
Op basis van de feedback uit het veld zijn
de materialen de afgelopen periode geactua-
liseerd. Eind april verschijnt de nieuwe tool-
box. Exemplaren van de toolbox Diabetes en
ramadan zijn gratis te bestellen via het e-mail-
adres info@diabetesfederatie.nl.
Punctienaald
Iedereen heeft wel eens in de huid een wondje
dat zelfs kan gaan ontsteken. Eerst is het
een pijnlijke, rode gezwollen plek die later
kan opengaan, waarbij etter vrijkomt. Dit is
het gebruikelijke verloop, waarna genezing
intreedt. Deze gang van zaken is het gevolg
van de strijd die de witte bloedlichaampjes
aangaan met de bacterie en die daarom de
politie agenten van het lichaam worden ge-
noemd. Het gevolg van dit gevecht is een plaat-
selijke zwelling door de vorming van etter,
die tenslotte open gaat, waarna de etter kan
afvloeien. De Latijnse naam voor etter is: pus,
waarvan de naam puist is afgeleid. Dit pro-
ces is zo bekend dat men hier mooie uitdruk-
kingen voor heeft: pus bonum et laudabile,
dit betekent goede en lofwaardige etter. Het
proces is afgelopen als de etter is weggehaald:
ubi pus, ibi evacua (waar pus is verwijder
die!). De moderne behandeling is nog steeds
hetzelfde. Als het abces niet vanzelf open-
gaat, moet er worden ingegrepen. Vroeger ge-
bruikte men voor deze behandeling prachtige
punctie naalden, tegen woordig een mesje of
een injectienaald. De afgebeelde instrument-
jes waren van koper gemaakt. De scherpe punt
is beschermd met een kapje en de naald wordt
met de dop aan de andere kant, eruit gehaald
zodat de etter kan aopen.
Door Bob K.P. Grifoen
Medisch Farmaceutisch Museum Delft
Er is een nieuwe - op maat gesneden -
methode om tijdens de zwangerschap de
groei van de baby te volgen. Deze methode
schat op basis van gegevens van de moeder,
zoals lengte, gewicht en etniciteit en
eerste kind (of niet), in wat de verwachte
groei van de foetus moet zijn. Deze metho-
de - GROW genaamd - moet de babysterfte
in Nederland verder terugdringen. Een
belangrijke reden voor sterfte rondom de
geboorte is foetale groeivertraging. Inmid-
dels zijn ruim 900 verloskundigen en ook
gynaecologen getraind die met GROW gaan
of al werken.
Het opsporen van groeivertraging is een van
de belangrijkste en tegelijk moeilijkste taken
in de geboortezorg. Een deel van deze sterf-
gevallen is te voorkomen door het tijdig op-
sporen van een ongeboren kind dat niet goed
groeit en daardoor meer kans op complicaties
heeft. De huidige methoden om groeivertra-
ging op te sporen zijn volgens de Koninklijke
Nederlandse Organisatie van Verloskundigen
(KNOV) onvoldoende betrouwbaar. Met de
GROW-methode krijgt elke zwangere vrouw
een groeigraek op maat van haar ongeboren
kind. In de groeigraek geeft een curve het
optimale gewicht van haar kind aan bij de
geboorte. De verwachte groei houdt rekening
met eigenschappen van de moeder. Een kleine
vrouw van Aziatische afkomst van 1.56 meter
krijgt gemiddeld genomen een kleinere baby
dan een Nederlandse vrouw van 1.81 meter.
Deze groeicurve maakt beter onderscheid
tussen kinderen die hun groeipotentieel niet
halen en kinderen die in aanleg klein zijn.
Met deze methode meet de verloskundige met
een centimeter de grootte van de baarmoeder.
Daarbij zet ze de meting uit in een persoon-
lijke graek. Aan de hand van de metingen in
de graek is zichtbaar of het kind goed genoeg
groeit of dat een aanvullende echo nodig is.
In Groot-Brittanni is aangetoond dat met
de GROW-methode de opsporing van groei-
vertraagde kinderen verdubbelde en de baby-
sterfte door groeivertraging in de regios waar
GROW is ingevoerd duidelijk harder daalt
dan in de rest van het land. We zijn in ons
Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV)
in Helmond ermee gestart. Onze clinten en
wij zijn enthousiast over de eerste ervaringen.
We meten bewuster en vragen ons daarbij af
of dit wel de grootte is die bij de zwanger-
schapsduur bij dze zwangere past, aldus
Friso Delemarre, gynaecoloog in het Elkerliek
zieken huis in Helmond. Ons doel is de kin-
deren die werkelijk groeivertraagd zijn eerder
op te sporen. Door ze op tijd op te sporen
kunnen daarna de groei en conditie van het
kind nauwgezet worden gevolgd en indien
nodig wordt de bevalling eerder ingeleid.
Deze methode versterkt ook de samenwerking
tussen de gynaecologen en verloskundigen
in de regio. Vooral door ons overleg over de
groei. Wij stemmen samen af of we de groei
mee vinden vallen of niet. En dat is goed voor
de zwangere en de verloskundige zorg, aldus
Delemarre. Belangrijk is verder dat zorgver-
leners goed getraind zijn in de GROW-metho-
de omdat blijkt dat dit meer groeivertraagde
kinderen opspoort. Groeivertraging - vooral
die in de laatste drie maanden van de zwanger-
schap optreedt - ontstaat meestal doordat de
placenta slecht werkt. Een belangrijke oorzaak
is roken tijdens de zwangerschap. Maar ook
andere factoren kunnen groeivertraging ver-
oorzaken. Groeivertraging in de baar moeder
geeft een groter risico op gezondheidspro-
blemen. Volwassenen die groeivertraagd zijn
geboren hebben een grotere kans op suiker-
ziekte en hart- en vaatziekten.
Met deze methode meet de verloskundige met een centimeter de grootte van de baarmoeder. Daarbij zet ze de meting uit in een persoonlijke graek. Aan de hand van de metingen
in de graek is zichtbaar of het kind goed genoeg groeit of dat een aanvullende echo nodig is.
Toolbox diabetes
en ramadan
Geschiedenis van de Gezondheidszorg
Alarmering helpt
bij nierfalen
We meten bewuster
en vragen ons daarbij
af of dit wel de
grootte is die bij de
zwangerschapsduur bij
dze zwangere past
Groei foetus beter te volgen
7 Pati ntenzorg
Nummer 7
2 april 2014

Volledig verzorgde verhuizingen voor senioren
In- en uitpakken van al uw bezittingen die u wilt verhuizen
Demontage en montage van grote meubels
Ophangen van lampen, klokken, schilderijen en decoratie
Aansluiten en instellen van apparatuur zoals televisie en wasmachine
Stoffeer- schilder- en behangwerk

Correcte woning ontruimingen na verhuizen of overlijden
Een nette oplevering aan de verhuurder of makelaar
Bruikbare spullen hergebruikt via stichtingen
Wij onderscheiden ons door de grote hoeveelheid werkzaamheden die wij uit
handen (kunnen) nemen. U ervaart zo min mogelijk van uw verhuizing, omdat
uw woning na ons werk geheel ingericht en woonklaar kan zijn, als u dat van
ons verwacht. Wij werken naar uw wensen en verwachtingen, dus u bepaalt
wat we wel en niet voor u doen.
Bel voor een brochure of afspraak 010 888 22 15
www.seniorenhulp.com|info@seniorenhulp.com
Vroeger gebruikte men voor deze behandeling prachtige
punctienaalden.
Een nieuw alarmeringssysteem tussen
Zwolse apothekers en Isala kan de medi-
catieveiligheid van patinten met een ver-
minderde nierfunctie vergroten. Hierdoor
kunnen onnodige complicaties en zieken-
huisopnames voorkomen worden. Dit blijkt
uit promotieonderzoek van nefroloog in
opleiding Hanneke Joosten en huisarts in
opleiding Iefke Drion.
Zij deden onderzoek naar het voorkomen
van een verminderde nierfunctie en het ver-
beteren van medicatieveiligheid bij inwoners
uit de stad Zwolle. Gedurende het onderzoek
van een jaar is bij 26.000 Zwolse inwoners de
nierfunctie bepaald. Bij bijna 1400 mensen
was de nierfunctie ernstig verminderd en werd
een nierfunctiealarm afgegeven vanuit het
laboratorium van Isala naar de apothekers.
Bij vijftien procent van de patinten bij wie
een nierfunctiealarm was afgegeven, bleek
er sprake van een verkeerde dosering van
medicatie. Ondanks dat nierfalen een bekende
risicofactor is voor medicatiefouten, wordt het
vaak onvoldoende onderkend door artsen en
apothekers.
8 Advertenti e
Nummer 7
2 april 2014
Al eeuwenlang strijdt de mens tegen infectieziekten. Toch valt er
veel winst te behalen met betere preventie en bestrijding en dat
begint bij jezelf!
Na het bezoeken van dit congres:
Ben je op de hoogte van de nieuwate ontwikkeIingen op het
gebied van infectieziekten;
Heb je een bredere kennia van mogeIijkheden en doeItreffendheid van de
inzet van verschillende antibioticas;
Kun je de opgedane kennia direct toepaaaen in de praktijk; of je nu in het
ziekenhuis, verpleeghuis of in de thuiszorg werkt.
Vroegboekkorting!
Schrijf je in vr 7 april 2014
Kijk voor het programma en inachrijven op: www.reedbusinessevents.nl/infectieziekten
O
m
d
a
t b
eter worden je
v
a
k
is
!






O
m
d
a
t b
e t e r w o r d e n j e
v
a
k
i s
!
N
U
R
S
IN
G
8 neI 2014 ReeHozst Ede
van 9.00 tot 16.45 uur
Congres Infectieziekten 2014:
preventie en bestrijding
Specialist in Hexibele huisvesting
voor de gezondheidszorg

g
w
w
w
.
b
u
s
s
m
a
n
.
n
l
De Care4 Group, uw specialist voor de
inzet van exibel personeel binnen de zorgsector
De Care4 Group ondersteunt instellingen bij hun behoefte aan (tijdelijk)
extra personeel. Care4 Group bestaat uit Care4Flex, Care4Care, Care4Nurses
en Care4Pay, die gespecialiseerd zijn in respectievelijk uitzenden en
werving & selectie, detacheren, bemiddelen van ZZPer en payrolling. Binnen
de Care4 Group vindt u dus altijd die ervaren zorgkracht waar u op dat moment
behoefte aan heeft. Van thuiszorgmedewerker tot anesthesist en van verzorgende
IG tot leidinggevende. Wanneer u contact met ons opneemt, adviseren wij u over
die vorm van bemiddeling die voor u op dat moment het beste is.
De Care4 Group is 24 uur per dag, 7 dagen in de week bereikbaar.
Genteresseerd? Voor een vrijblijvende afspraak reageer via onze website:
www.Care4Care.nl of bel naar 010-4778140.
De praktijk van
zelfsturende teams
De voorwaarden om een zelfsturende
organisatie te laten lukken
3 juni 2014 | ReeHorst,Ede
Congres:
www.reedbussinessevents.nl/zelfsturendeteams
W
egen
s su
cces
vervolgd
Zelf een zelfsturend team
opzetten of verbeteren?
Kom op 3 juni naar dit congres. Inspirerende sprekers
zoals Ben Wenting en Jos de Blok bespreken alle
facetten die u met kennen van het zelfsturingsmodel.
In de workshopsessies komen diverse invalshoeken van
o.a. zorg-(intra- en extramuraal), jeugdhulpverlening
en psychiatrische instellingen aan bod, zodat u direct
aan de slag kunt. Meld u nu aan.
Initiatief van:
Mediapartners:
I nst i t uut voor
Samenwer ki ngsvr aagst ukken
De prijs voor artsen met het beste idee om
inammatoire darmziekte (IBD) nog beter
te behandelen, is dit jaar gewonnen door
master physicianassistant Frederieke de
Bruijne en maag-, darm-, leverarts Frank
Kubben van het Maasstad Ziekenhuis in
Rotterdam. Zij bedachten het programma
Beweegactiviteiten voor IBD-patinten.
De winnaar van het IBD Idee 2014 werd op
20 maart in Veldhoven bekend gemaakt.
De prijs is in het leven geroepen door
gezondheidsbedrijf MSD en de winnaars
krijgen 25.000 euro om hun plan samen met
MSD verder uit te werken en te realiseren. Het
winnende idee is gericht op het starten van
beweegactiviteiten voor IBD-patinten in het
Rotterdamse ziekenhuis. Doel is om kracht
en conditie te laten toenemen en vermoeid-
heid te laten afnemen. Verwacht wordt dat
dit bij patinten leidt tot een verbetering van
de kwaliteit van leven. Kubben en De Bruijne
willen in samenwerking met fysiotherapeuten
een plan voor beweegactiviteiten opzetten en
een app ontwikkelen om de betrokkenheid
van patinten te bevorderen en beweegactivi-
teiten te kunnen volgen. Hiermee krijgen
onze IBD-patinten een extra hulpmiddel
voor het managen van hun eigen ziekte, wat
naar verwachting bijdraagt aan de patint-
empowerment en aan de verbetering van de
levenskwaliteit, vertelt De Bruijne.
Innovatief
Tijdens de jaarlijkse voorjaarsvergadering
van de Nederlandse Vereniging voor Gastro-
enterologie overhandigde juryvoorzitter
en initiatiefnemer Joep Bartelsman, samen
met Tineke Markus, directeur van De Crohn
en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland
(CCUVN) de prijs aan de winnaars. Bartels-
man: Om te kunnen winnen moet het idee
in ieder geval innovatief zijn, de kwaliteit van
leven voor een IBD-patint moet erdoor ver-
beteren en het behoort niet tot de standaard-
zorg in Nederland. De winnaar van dit jaar
voldoet helemaal aan deze criteria.
Juist in de gezondheidszorg is humor uiter-
mate belangrijk. Als een soort tegengif kan
het ziekte, verlies en verdriet relati veren.
Hoe ziek iemand ook is, als het gevoel
voor humor intact blijft, kan lachen het
gevoel geven weer even vat op het leven
te hebben. Lachen om je eigen ziekte of
handicap maakt dat je er boven staat, het
wordt hanteerbaar. Zoals Godfried Bomans
ooit schreef: Humor is overwonnen droef-
heid en Humor is als een prachtige water-
lelie die wortelt in een poel van verdriet.
Maar kun je wel lachen met mensen met
dementie? Marcellino Bogers gaat daar in
dit artikel dieper op in.
Wat is lachen? Als ik de woordenboeken
en internet er op nasla vind ik de volgende
d enities, omschrijvingen en wetenswaardig-
heden: Lachen is een vrolijkheidsuiting door
middel van het optrekken van de mond-
hoeken en vaak het voortbrengen van een
geluid; Lachen is een lichamelijke, emotionele
reactie van de mens op het plotse waarnemen
van een onverwachte aangename situatie; Een
lach drukt doorgaans een gevoel van verbon-
denheid en gezamenlijkheid uit.
Dat lachen gezond is, is inmiddels wel
bewezen. Als je lacht maakt je lichaam endor-
ne en serotonine aan. Serotonine werkt
vrolijkmakend en antidepressief, endorne
zorgt voor ontspanning en is pijnstillend.
Daarnaast heeft het een positief effect op je
afweersysteem vanwege de stijging van de
concentratie immunoglobuline. Ook doet het
het zuurstofgehalte in het bloed toenemen.
Het ondersteunt de eigenwaarde, werkt stress-
verminderend, relativeert en is angstver-
lagend. Humor is communicatie, en daarmee
een middel om onderlinge relaties te verster-
ken. Maar om te lachen moet er wel een aan-
leiding zijn. En je moet het vermogen hebben
om iets dat grappig, amusant of geestig is aan
te voelen, te waarderen of tot uitdrukking te
brengen; gevoel voor humor hebben dus.
Humor is oog en oor hebben voor vrolijk
makende tegenstrijdigheden. Het lijkt onge-
past om tijdens een ontluisterend proces als
dementie humor in te zetten als interventie.
Maar ik denk dat humor juist ook in dit geval
een verzachtende rol kan spelen. Als coping-
strategie (het bezweren van de angst) biedt
lachen talrijke kansen. Humor kan een wapen
zijn tegen de droefheid en helpen om te ont-
snappen aan de neerslachtigheid. Familie en
mantelzorgers kan het kracht geven. Hoe je
het ook wendt of keert, vroeg of laat zullen
de confabulaties, misverstanden, versprekin-
gen of verkeerde aannames op de lachspieren
werken.
Het gaat er dan alleen om dat je de lach deelt
met elkaar, en dat je de patint met waardig-
heid en respect uit die situatie redt, en niet
lacht om, maar met. Je moet extra attent
zijn op een mogelijke achterdochtige reactie,
wanneer de lach of de grap niet te bevatten is.
Uitlachen is slachtofferende humor en dat past
je niet als zorgverlener. Want humor is prach-
tig, maar ook erg krachtig. Het kan ook mis-
bruikt worden om mensen buiten te sluiten of
te kwetsen. Met name mensen die jarenlang in
hetzelfde team op dezelfde werkplek werken,
hebben de neiging om gehospi taliseerd te
raken en hun eigen normen en waarden er op
na te houden. Onder het mom van een grapje
moet kunnen worden grenzen overschreden
en wordt de patint of een collega het slacht-
offer van respectloze kwetsende humor. Overi-
gens is het in beslotenheid, met de deur dicht,
heel gezond om te lachen om wat je meege-
maakt hebt met dementerende patinten. Het
vergt veel geduld om ze te begeleiden, en even
stoom afblazen zorgt er voor dat, als je de deur
weer opendoet, je er weer bent met hernieuw-
de energie. En als er een burn-out dreigt, is
humor nou juist een prachtig middel om die
buiten de deur te houden, irritaties en agressie
kunnen makkelijker worden voorkomen.
Door Marcellino Bogers
Over de auteur
Verpleegkundige en cabaretier Marcellino
Bogers schreef het boek Humor als verpleeg-
kundige interventie ISBN: 9789035229648
Marcellino Bogers is mede-eigenaar van
Congressen MetZorg.
Op 9 mei 2014 organiseert Congressen
MetZorg het Alzheimercongres. Bogers ver-
zorgt op dit congres een lezing over Humor
als interventie. Voor meer informatie:
www.congressenmetzorg.nl.
Maasstad Ziekenhuis winnaar IBD Idee
Humor kan een wapen
zijn tegen droefheid en
helpen te ontsnappen
aan neerslachtigheid
Lachen met demente patinten
! #$ %$&'%$( )* +$,$ *-./(- ,/0( --(.$1$2$3+ +))3 +$ 4$%3$$(+$ )3.-(/'-%/$' )5 4$+3/02$(
Kom jij werken
in het buitenland?
www.tmi-interim.nl
Mensen in de Zorg
9 6$3&$( 7 89:)1/(. /( +$ ;)3.
<=>>$3 ?
@ -*3/1 @ABC
*
De prijs werd uitgereikt door Tineke Markus-de Kwaadsteniet, directeur CCUVN en juryvoorzitter Joep Bartelsman.
Vlnr: Tineke Markus, Frederieke de Bruijne, Frank Kubben en Joep Bartelsman.
Op 9 mei organiseert Congressen MetZorg het Alzheimercongres. Bogers verzorgt op dit congres een lezing over
Humor als interventie.
Felicia Smits, plastisch chirurg bij onder
andere het Academisch Medisch Centrum
(AMC) in Amsterdam, heeft zich als ambas-
sadrice verbonden aan de stichting Meds on
Wheels. Deze stichting heeft een mobiele
operatiekamer ontwikkeld op basis van een
all wheel-aangedreven vrachtauto. Het ont-
wikkelde concept stelt Meds on Wheels in
staat de operatiekamer snel te verplaatsen
en inzetbaar te maken in moeilijk bereik-
bare gebieden. Meds on Wheels opereert niet
zelf, maar stelt haar truck beschikbaar aan
verschillende hulporganisaties voor staar-,
hazenlip- en kaakoperaties. Felicia Smits
wordt het gezicht van de stichting. Met haar
rol als ambassadrice hoopt zij de aandacht te
vestigen op de stichting en bij te dragen aan
het bereiken van de doelstellingen.
Marjo Ramakers, arts seksuoloog bij de
NVVS ontving woensdag 26 maart de Hector
Treub prijs 2014. De prijs - een kunstwerk
en een geldbedrag - wordt eens in de twee
tot vier jaar toegekend aan een persoon die
zich, ongeacht zijn of haar basisdiscipline,
in maatschappelijke zin, verdienstelijk heeft
gemaakt op het gebied van de psycho sociale
gynaecologie of verloskunde in Neder-
land. Ramakers ontving de prijs omdat zij
zich, bijna onzichtbaar, jaar in jaar uit, sterk
heeft gemaakt voor de Psychosomatische
Obstetrie en Gynaecologie in Nederland met
als belangrijkste wapenfeit de instelling van
bijzondere leerstoelen Psychosomatische
Obstetrie & Gynaecologie in Groningen en
in Leiden.
De European College of Neuropsycho-
pharmacology (ECNP) heeft besloten dit
jaar de Neuropsychopharmacology Award
toe te kennen aan prof. dr. Ren Kahn. De
voorzitter van het UMC Utrecht Hersen-
centrum ontvangt deze award vanwege zijn
excellente onderzoeksprestaties in de neuro-
psychofarmacologie. Kahn is blij en vereerd
dat hij de Neuropsychopharmacology Award
in ontvangst mag nemen. Als ik kijk naar de
mensen die de award de afgelopen tien jaar
hebben gekregen dan ben ik trots dat ik daar
tussen mag staan. Onderzoeker en psychia-
ter prof. dr. Ren Kahn heeft veel subsidies
ontvangen voor zijn onderzoek naar het ont-
staan en de behandeling van schizofrenie.
De award plus een bedrag van 20.000 euro
wordt uitgereikt op zaterdag 18 oktober
tijdens het ECNP-congres in Berlijn.
Ben van Miltenburg is per 1 maart Edwin
Velzel opgevolgd als voorzitter van het be-
stuur van de VZVZ, vereniging van zorg-
aanbieders voor zorgcommunicatie. Van
Miltenburgbekleedde eerder bestuurlijke en
directiefuncties in onder meer de sectoren
farmaceutische industrie, telecom, ICT, ge-
zondheidszorg, medische technologie en
zorgverzekeringen. Van 2010 tot eind 2013
was hij bestuurslid van De Friesland Zorg-
verzekeraar. De VZVZ is verantwoordelijk
voor de uitwisseling van medische gegevens
via het Landelijk Schakelpunt (LSP).
10 Advertenti e
Nummer 7
2 april 2014
EASY-TO-EAT
ALS SLIKKEN MOEILIJKER WORDT
Bij veel mensen met slikproblemen neemt de eetlust af.
Ze zijn te moe om te eten of ze eten bewust zo min
mogelijk, uit angst voor verslikken. En dat terwijl
juist mensen die moeite hebben met slikken, dikwijls
behoefte hebben aan extra voedingsstoffen, waaronder
hoogwaardige eiwitten. Easy-to-Eat is speciaal ontwikkeld
voor mensen die moeite hebben met slikken of alleen dik
vloeibare voeding kunnen eten.
EIWITRIJK
Easy-to-Eat is een bron van hoogwaardige melkeiwitten.
Ondanks het kleine bakje [55 gram] bevat ieder portie al
8 gram hoogwaardig eiwit.
Eiwitten zijn essentieel voor groei en ontwikkeling en leveren
energie en bouwstoffen voor behoud van de spieren. Maar
ook belangrijk voor de aanmaak van nieuw weefsel en
bloedvaten, herstel bij wondgenezing. Ook zijn eiwitten
belangrijk voor afweer tegen infecties en dragen bij tot de
vorming van gezonde botten. Eiwitten zijn nodig voor het
transporteren van stoffen in het bloed en zijn bouwstoffen
van hormonen. Iemand die mager, ziek of ondervoed is
heeft meer eiwitten nodig. Easy-to-Eat kan meerdere
keren per dag gegeten worden, bijvoorbeeld als
traktatie tussendoor of als nagerecht.
ZUIVELFRIS EN GEMAKKELIJK TE ETEN
Easy-to-Eat is een fris eiwitrijk zuivelproduct en verkrijgbaar
in twee verschillende zuivere gepureerde vruchtensmaken en
smelt bij iedere hap als het ware in de mond.
Slikken is nauwelijks nodig en gaat bijna als vanzelf. Na het
eten blijft bovendien een fris gevoel in de mond achter.
Daardoor is Easy-to-Eat ook heel geschikt om na akelig
smakende medicijnen te gebruiken. Easy-to-Eat is gemaakt
van 100% natuurlijke grondstoffen en bevat geen E-nummers.
IN HET VRIESVAK BIJ UW JUMBO EN IN DE
KOELKAST THUIS
Easy-to-Eat is diepgevroren, verpakt per 4 stuks in dezelfde
smaak. U vindt Easy-to-Eat in het diepvriesvak bij uw Jumbo
supermarkt in de buurt. Verkrijgbaar in de smaken frambozen
en tropische vruchten, 4 stuks voor 4,99
Eenmaal ontdooid kan Easy-to-Eat nog enkele dagen in de
koelkast bewaard worden.
PRIJSWINNEND CONCEPT
Bij de ontwikkeling van Easy-to-Eat zijn zowel een ditist,
een logopedist als een wetenschapper op het gebied van
slikproblemen betrokken geweest. Uiteindelijk is het recept
door Patisserie Unique verder ontwikkeld en werden zij in
2009 met een eerste prijs voor innovatie beloond.
verkrijgbaar bij
Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl
Of neem contact op met de heer Stan Mertens,
direct bereikbaar 06 24 88 65 26
Verpleegkundige Silvia (24) gaat al jaren
mee met de vakanties van Stichting
Wielewaal. Ze vertelt over haar ervaringen.
Ik ben in 2011 afgestudeerd aan de hbo-V en
sindsdien breed werkzaam geweest binnen de
zorg. Toch kan ik het niet laten om in mijn
vakanties ook te zorgen. Als verpleegkundige
meegaan met Wielewaal voelt niet als werken,
integendeel. Ik heb in mijn werk bijvoorbeeld
nooit iemand gekatheteriseerd in een pretpark
of mensen in een rolstoel verschoond in een
rijdende rolstoeltouringcar. Een week met
Wielewaal leert je werken met de middelen
die er zijn, improviseren, continu. Het vraagt
een hoop zelfstandigheid. Meestal ben je de
enige verpleegkundige op een groep, je ver-
leent alle verpleegkundige zorg die gevraagd
wordt. Daarnaast begeleid je de vrijwilligers,
die niet allen ervaring hebben met zorg. Je
maakt leken enthousiast over ons mooie
beroep.
Zwemmen
Maar uiteindelijk doe je het vooral om
kinderen en jongvolwassenen met een be-
perking de vakantie van hun leven te bezor-
gen. Dankzij jou kunnen ze nieuwe landen
ont dekken, na jaren weer eens zwemmen,
voor het eerst opblijven op oudejaarsavond
of genieten van een spannende achtbaan
waar je ze met vier personen in tilt. Dat is
waar ik het voor doe. Meer weten? Kijk op
www.wielewaal.nl/vrijwilligers.
Jaarbeurs Utrecht staat van 7 tot en met
10 mei in het teken van Support, het twee-
jaarlijkse evenement vol mogelijkheden
voor iedereen met een fysieke beperking,
hun omgeving en niet te vergeten voor
mensen die beroepshalve te maken hebben
met beperkingen die fysieke han dicaps
kunnen opleggen. Een beurs ook voor zorg-
professionals, die bovendien gratis toe-
gankelijk is.
Verspreid over twee hallen staan bijna 200
verenigingen, organisaties en bedrijven die
de nieuwste trends en innovaties in diensten,
producten en hulpmiddelen laten zien. Voor
gebruikers en hun familie, maar ook voor
zorgmedewerkers. Van de laatste inzichten in
nieuwe therapien, handige nieuw ontwik-
kelde producten die het werk makke lijker
kunnen maken tot nieuwe generatie rol-
stoelen of andere hulpmiddelen. En het is een
positieve beurs. Niet gericht op beperkingen,
maar juist op de mogelijkheden die er zijn.
Zo is er voor de consumenten bijvoorbeeld
een inspiratietheater waar ze verhalen horen
uit de mond van de mensen zelf die midden
in het leven staan. Of die hen handvatten
geven waar ze iets mee kunnen. Support
biedt meer dan de allernieuwste trends.
Speciaal voor professionals is er een gratis
toegankelijk vak programma aan de beurs
verbonden. Met sessies over de beoogde
participatiesamen leving of een debat over
de nieuwe WMO- regels. Op supportexpo.nl/
akprogramma is het volledige overzicht van
de sessies te vinden. Op de website kan men
tijdens het aanvragen van een gratis toegangs-
badge aangeven welke sessies men graag
zou willen bezoeken. Voor clinten (die ook
allemaal gratis naar de beurs kunnen) is er in
samenwerking met diverse organisaties een
leuk activiteitenprogramma opgezet. Zo is
er een Kampeerplein over de vele vakantie-
mogelijkheden, ze kunnen een rolstoelvaar-
digheidstraining volgen en ze kunnen zelf
de vele mobiliteitsoplossingen op het Jaar-
beurscircuit testen. Op zaterdag hangt de
liefde in de lucht, want in samenwerking met
hokjesdating.nl zullen er speeddate-sessie
zijn. Want Support richt zich met name op de
mogelijkheden. Op de beurs komen clinten
alles te weten over bijvoorbeeld reizen met
een beperking, krijgen ze tips voor het huis-
houden, leren ze dingen los te laten en leren ze
hoe zij lekker kunnen sporten. Men kan gratis
naar Support. Wel is het handig als bezoekers
nu alvast via de website een toegangsbadge
aanvragen. Dit kan via www.supportexpo.nl.
Dit scheelt straks wachten bij de kassa en men
kan meteen de beursvloer op.
Op de hoogte blijven?
nieuws voor de zorgprofessional
www.zorgenziekenhuiskrant.nl
Gratis abonnement op onze nieuwsbrief!
nieuwsbrief@zorgenziekenhuiskrant.nl
Katheteriseren in een pretpark
Speciaal voor
professionals is er
een gratis toegankelijk
vakprogramma
Meer dan nieuwste trends
Samen onbeperkt
De beurs vol mogelijkheden
! #$ %$&'%$( )* +$,$ *-./(- ,/0( --(.$1$2$3+
+))3 +$ 4$%3$$(+$ )3.-(/'-%/$' )5 4$+3/02$(
11
6788$3 9
: -*3/1 :;<=
*
Silvia: Als verpleegkundige meegaan met Wielewaal voelt niet als werken.
Bezoekers kunnen tijdens de beurs deelnemen aan een rolstoelvaardigheidstraining.
Voor veel mensen die moeilijk kunnen
bewegen of een spierziekte hebben waar-
door de spierfunctie langzaamaan ver-
minderd is de Minimal Movement Switch
(MMS) zeer geschikt om zo lang mogelijk de
communicatie op gang te kunnen houden.
De MMS is een schakelaar die kan worden ge-
activeerd met minimaal kleine bewegingen.
Communiceren wordt mogelijk, ook wanneer
dit door iedereen voor onmogelijk wordt ge-
houden. De MMS bewijst al jaren zijn functie
bij een aantal Locked-In mensen, maar is
nu ook geschikt gemaakt voor iedereen met
bijvoorbeeld ALS, MS of een andere ziekte die
het bewegen bemoeilijkt. De MMS kan gebruikt
worden voor het aansturen van de computer
en zodoende kunnen letters worden geschre-
ven of pictogrammen worden geselecteerd. De
MMS kan bijvoorbeeld ook gebruikt worden
in combi natie met het communicatie -
programma SIDE. Eigenschappen van de
MMS: de MMS is contactloos; ongevoelig
voor verstellingen: ook na een verschuiving
ten gevolge van spasme blijft de schakelaar
werken; kan ook werken op grote afstand van
de clint, waardoor deze verdekt kan wor-
den opgesteld; werkt samen met alle gang-
bare apparatuur en is zeer geschikt voor alar-
mering. Doordat geen contact wordt gemaakt
met de schake laar is de bediening zeer licht
en kan het apparaat door iedereen die ergens
iets kan bewegen, gebruikt worden. Hier-
door is het zeer geschikt voor ALS-, MS- en
Locked-In patinten. Hoe werkt het? De
camera detecteert een be weging van een
lichaamsdeel waarop een markeringssticker is
geplaatst. Bij een be weging van het lichaams-
deel wordt dit gesignaleerd door de MMS en
doorgegeven aan het te be dienen apparaat. Ga
voor meer informatie, of voor een verzoek de
MMS uit te testen, naar www.commap.nl. Te
bezoeken op de Support Beurs 2014 Hal 7 -
Stand A050
Communiceren
weer mogelijk
*
Voorbeeld van bediening van de MMS met de wenk-
brauw.
VAKANTlE l5...
...VAN jE BEROEP jE HOBBY MAKEN
...ElNDELljK ECHT TljD VOOR ELKAAR
...EEN LACH OP ZljN GEZlCHT TOVEREN
VAKANTlE l5...
...jongeren met een beperklng een zorgeloze rels bezorgen
...je verpleegkunolge kennls op een anoere manler lnzetten
...genleten van oe klelne olngen
...er ooor een goeoe begelelolng noolt alleen voor staan
...samenwerken met een team van jonge, entbouslaste vrljwllllgers
...onbetaalbaar
...WWW.WlELEWAAL.NL/
VRljWlLLlGER5
Voor mensen die door een ziekte of handicap niet
kunnen spreken en zich bovendien niet of nauwelijks
kunnen bewegen, kan oogbesturing een oplossing
zijn voor communicatie en pc-bediening.
Lees meer over de mogelijkheden op
www. oogbesturi ng. net
Voor meer informatie over ons complete productaanbod:
www.rdgkompagne.nl
Bezoek ons ook op de Supportbeurs in Hal 7 stand C049
MuIti FT
Twin-foiI
-nmalige toepassing
-verpakt per stuk ( incl. inlegvel)
-gebruikte en ongebruikte zijde
Voor meer informatie :
Antennestraat 60
AImere 036 - 5472150
info@vanvIietmedicaI.nI
www.vanvIietmedicaI.nI
MuIti toepasbaar transportmeubeI
-incl. 6x lade
-los kunststof bovenblad
-incl. 4 haken binnenzijde frame
-gebruiksvriendelijke handgreep
-afmeting meubel : 6100x6100x9800 mm
12
Nummer 7
2 april 2014
In ziekenhuizen en andere zorginstel-
lingen zijn tal van situaties denkbaar
waarin patinten, al dan niet tijdelijk, niet
kunnen spreken. Dat kan bijvoorbeeld het
geval zijn na een operatie, intubatie, neuro-
logische aandoening of trauma.
Helaas komt het nog vaak voor dat patinten
die niet kunnen praten, zich ook niet kunnen
uiten, terwijl dat juist in een zorgsitua tie
belangrijk is. Dankzij de opkomst van de iPad
zijn er vanuit het veld diverse initiatieven
ontplooid om deze mensen een stem te geven.
Met behulp van een app kan men aangeven
hoe men zich voelt, waar men pijn heeft, etc.
Een mooie oplossing voor patinten bij wie de
spraakbeperking op zichzelf staat. Voor per-
sonen die zich bovendien niet of nauwelijks
kunnen bewegen, is een tablet echter niet zelf-
standig te bedienen. Voor hen kan oogbestu-
ring een oplossing zijn.
Het gebruik van oogbesturing is niet moeilijk.
Men hoeft slechts naar de letters of symbolen
op het scherm te kijken om een boodschap
te formuleren. Bovendien is oogbesturing
niet alleen geschikt voor communicatie,
maar ook voor het bedienen van de bed-
computer, zodat ook deze patinten kunnen
internetten en met hun familie en vrienden
kunnen mailen. Behalve als hulpmiddel
voor patinten, kunnen deze systemen ook
ingezet worden voor assessments, om meer
inzicht te krijgen in de capaciteiten en be-
perkingen van personen met een laag ont-
wikkelingsniveau, dementie, autisme, afasie,
dyslexie, etc. Kijk voor meer informatie op
www.oogbesturing.net.
MARIJKEZAAL
INGANG
CROESEZAAL
ORGANISATIE
KANTOOR
ROLSTOEL
UITLEEN
ROLSTOEL
UITLEEN
KAMPEREN
HAL 8
HAL 7
ENTREE OOST
ENTREE WEST
ENTREE
SUPPORT
HAL 8
ENTREE SUPPORT CROESEZAAL
PERS
EHBO
KASSAS
(SITUATIE PER 24-03-14. WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN)
RIJDEN IN AANGEPASTE AUTOS
TERRAS
INSPIRATIE
THEATER
BEHENDIGHEID PARCOURS
WINTER
SPORT
EXPERIENCE
SPORTVLOER
JAARBEURS TESTCIRCUIT
WONEN
KINDEREN
HULPMIDDELEN
MOBILITEIT & VERVOER
MOBILITEIT & VERVOER
MOBILITEIT & VERVOER
VAKANTIE IEDER(IN)
IEDER(IN)
IEDER(IN)
VAKANTIE
ADL ASSISTENTIE
HAL 11 HAL 12 HAL 10
HAL 9
HAL 8 HAL 7
ENTREE OOST
ENTREE
BUITENTERREIN
HAL 4 HAL 3
HAL 2
HAL 1
ENTREE WEST
7D069
7C080
7C096
7C099
7C100
7
C
1
0
1
7D053
7
D
0
5
1
7D033
7C008 7C012 7C024 7
C
0
2
8
7
C
0
2
0
7C007
7A011 7A053 7A059
7
A
0
5
7
7A069 7A079 7A103 7A097 7A127
7A122
7A124
7C117
7C115
7D111
7E099
7F100
7
D
1
0
2
7
D
1
0
0
7
D
0
9
8
7
D
0
9
4
7
D
0
9
5
7
D
0
9
9
7
E
0
8
5
7
E
0
7
9
7
E
0
7
5
7E093
7D076
7D081
7A119 7A113
7
A
1
0
7
7A022 7
A
0
2
6
7A040
7A035 7A025 7A015
7
A
0
3
3
7A034 7A066 7A076 7
A
1
1
2
7
A
1
1
0
7
A
1
1
6
7
A
1
1
8
7
B
1
2
1
7
B
1
1
6
7
B
1
1
4
7
B
1
1
2
7
B
1
0
8
7
B
1
0
4
7
C
1
0
5
7
C
1
0
7
7
C
1
1
1
7
C
1
2
0
7
C
1
1
4
7
C
1
1
0
7
P
A
1
2
7
P
A
1
1
7
P
A
1
0
7
P
A
0
9
7
P
A
0
8
7
P
A
0
7
7
P
A
0
6
7
P
A
0
5
7
P
A
0
4
7
P
A
0
3
7
P
A
0
2
7
P
A
0
1
7
C
1
1
3
7
B
1
1
9
7
B
1
1
5
7
B
1
1
3
7
B
1
0
9
7A090 7A058
7B041 7B049 7B065
7C026
7B021 7B007
7
C
0
3
0
7B040 7B034 7B050 7B094 7B100
7C021 7C015 7C011 7C033 7C049
7C050 7C034 7C056
7CG21
7CG19
7CG18
7CG12
7CG07
7CG03
7CG10
7CG01
7WE03
7WE02
7WE04
7WE01
7CG04
7CG05
7
C
G
1
7
7
C
G
1
1
7
C
G
1
3
7
C
G
1
4
7
C
G
0
9
7
C
G
0
8
7
C
G
0
6
7
C
G
0
2
7
C
G
1
6
7
C
G
1
5
7
C
G
2
0
7D114
7D068
7E057 7E053 7E051
7D060 7D050 7
D
0
5
6
7D034 7D026 7D020
7D021
7D012 7D008
7E034 7E025 7E014 7E008
8E031
8E030
8E038
8E034
8D030
8B030
8B039 8B055 8B061 8B071
8B100 8B086 8B066 8B052 8B070
8A057 8A067 8A069 8A091 8A095
8A072 8A078 8A082 8A086 8A062 8A102 8A056
8F053 8F063 8F037
8F062 8F050 8F044
8D094 8D088 8D102
8C100 8C108 8C086
8C071 8C085
CG19 CG18 CG17 CG16 CG15 CG14 CG13
8C066 8C052
8D066 8D054 8D042 8D038 8D074
8D062
8
E
0
8
0
8E067
8E050 8E064
8E043
7
A
0
6
0
7
A
0
5
4
7
A
0
5
0
7F029
7F010 7F028
7F015
TERRAS
TERRAS
MARKTPLEIN
8
A
0
6
3
8
A
0
5
3
8
F
0
6
0
8
F
0
5
8
8
F
0
5
2
8
F
0
4
8
7F021
OPBOUW
STANDNUMMERS
HAL
01.A.024
GANGPAD
01.A.024
STANDNUMMER
01.A.024
Oogbesturing is niet
alleen geschikt voor
communicatie, maar
ook voor het bedienen
van de bedcomputer
Als praten niet mogelijk is
Anders denken
tijdens Support
Support biedt tijdens de beurs tal van
activiteiten. Een ervan is het DenkAnders-
Debat. Dit is een informatieve en inspi-
rerende bijeenkomst waarbij ervaringen en
ideen over het leven met een beperking
of chronische ziekte vanuit verschillende
hoeken worden bekeken en besproken.
Zorgverleners, werkgevers en ervaringsdes-
kundigen gaan met elkaar in gesprek over
alles wat goed gaat en wat verbeterd kan
worden bij het volwaardig deelnemen aan
de maatschappij. Of dat nu op school, op
het werk of op straat is. Belangrijke themas
voor iedereen zijn meedoen en bijdragen. Het
DenkAnders Debat vindt plaats op woensdag
7 mei van 12.30 tot 13.30 uur in het Inspira-
tietheater in hal 7.
*
Het gebruik van oogbesturing is niet moeilijk. Men hoeft slechts naar de letters of symbolen op het scherm te kijken om een boodschap te formuleren.
13
!"##$% '
( )*%+, (-./
Hal 7 - Stand C049 Hal 7 - Stand A116
Hal 7 - Stand A450 Hal 7 - Stand C056
0 1$ 2$342$5 6* 7$8$ *)9+5) 8+:5 ))59$,$;$%7
766% 7$ <$2%$$57$ 6%9)5+4)2+$4 6= <$7%+:;$5
Activiteiten
voor kinderen
Tijdens Support is er ook voor kinderen veel
te beleven. Een keuze uit de activiteiten.
Op vrijdag 9 en zaterdag 10 mei is Villa Pardoes
aanwezig. Kom langs en ontdek welk gezin in
aanmerking kan komen voor een gratis vakan-
tieweek in Villa Pardoes. Voor zaterdag 10 mei
staat er veel op het programma. Om te begin-
nen is Daphne Schminkt aanwezig om alle
kinderen die dat willen te schminken. Die dag
kunnen kinderen ook meedoen met de work-
shop Oele BoeleBoem, verzorgd door XieXie.
Bij XieXiekan iedereen spelenderwijs en actief
kennis maken met beeldende vorming. Verder
kunnen kinderen zich de hele dag uitleven
op het speciale Muziekidspodium. Kijk voor
meer activiteiten op www.supportexpo.nl.
14
Nummer 7
2 april 2014
ZORGT VOOR KWALITEIT VAN LEVEN
WMO-UNITS
WWW.BLOKUNITS.NL
Vraag vrijblijvende informatie
(0184) 615 235
Stijl en vormgeving sluiten aan bij de bestaande woning
Materiaalkeuze in overleg met de bewoner
Indeling en maatvoering is variabel met mogelijkheden voor slaapkamer,
sanitaire ruimte, slaapkamer met sanitaire ruimte.
Toegankelijkheid en afmeting van de woning bepaalt de positie van de unit
Geschikt voor het aanbrengen van een plafondlift systeem
Lichtinval en uitzicht hebben invloed op de vormgeving
Ruimte voor persoonlijke wensen
Volledig rolstoel toegankelijk
EEN WMO-UNIT BIEDT VELE MOGELIJKHEDEN
De rcI van de wijkverpIeegkundige ver-
andert, en zaI de kcmende tijd cck bIijven
veranderen. Die transitie binnen de thuis-
zcrg betekent dat er niet aIIeen veeI, maar
cck veeI andere vaardigheden wcrden ver-
wacht van de wijkverpIeegkundige. Het
is dus van grcct beIang dat wijkverpIeeg-
kundigen niet aIIeen 'bijbIijven', maar
hierbij in the Iead kcmen. Investeren in hun
bercep. En vccr hen die hun vak (weer] in
de vcIIe breedte wiIIen uitcefenen een
mccie kans cm van speeIbaI in speIer te
veranderen. Dit kcmt aIIemaaI aan de crde
tijdens Het Thuiszcrgccngres 2014 dat
wcrdt gehcuden cp 10 juni.
Op 10 juni gaan Aad Koster en Henk Rosen-
dal in op de toekomst van de thuiszorg en de
veranderende rol van de wijkverpleegkundige.
Waar staat de thuiszorg nu en wat staat haar
nog te wachten? En hoe ziet het beroeps proel
van de toekomstige wijkverpleegkundige er
uit? Welke competenties zijn daarbij nodig
om in te kunnen spelen op de veranderingen
in zorgaanbod en zorgvraag?
Wcrkhcps
Tijdens het congres kunnen wijkverpleegkun-
digen en verzorgenden hun eigen programma
samenstellen. Uit twaalf workshops kunnen
zij vier workshops naar keuze volgen. De work-
shops zijn verdeeld in de volgende gebieden:
Praktische vaardigheden: denk aan medicatie-
veiligheid, wondverpleging en palliatieve
zorg; Communicatie en gesprekstechnieken
in de dagelijkse praktijk: met bijvoorbeeld
mantelzorgers of zelfmanagement; Beleids-
vraagstukken: op het gebied van zelfsturing
en wijkgericht preventie. (Deze workshops
zijn ook geschikt voor managers). Meer infor-
matie over het programma en inschrijven op:
www.reedbusinessevents.nl/thuiszorgcongres.
De afdeIing Ceriatrie in de nieuwbcuw-
vIeugeI van het Crcene Hart Ziekenhuis
(CHZ] in Ccuda is vccrzien van spe ciaIe
verIichting die dagIicht nabcctst. Deze
dagIichtverIichting heeft vcIgens het
zieken huis cp verschiIIende manieren
een pcsitief eect cp de genezing en het
weIbevinden van geriatrische patinten.
Sinds 20 januari zijn alle specialismen van
het GHZ onder een dak te vinden. Ook
de afdeling Geriatrie is verhuisd naar de
nieuwbouw vleugel. Deze nieuwbouw gaf
het GHZ de kans verbeterde facilitaire voor-
zieningen te introduceren voor geriatrische
patinten. Voorbeelden van verbeterde voor-
zieningen zijn het gebruiken van speciale
rustgevende kleurstellingen, minder obstakels
in de ruimtes, bredere doorgangen en de dag-
lichtverlichting. De speciale verlichting is op
elke patinten kamer en in de activiteiten-
ruimte van de afdeling Geriatrie aanwezig.
Het gebruik van daglichtverlichting bij oude-
ren resulteert volgens het ziekenhuis in een
kortere opnameduur en minder medicatie.
Daarnaast draagt het bij aan het verbeteren
van het dag- en nachtritme, waardoor onrust
wordt tegen gegaan.
"Het dccr de cverheid genitieerde Natic-
naaI Prcgramma Duderenzcrg (NPD] heeft
vccraIsncg weinig antwccrden cpgeIeverd
cp de vraag hce de eersteIijnszcrg haar
dcminante rcI in de cuderenzcrg van de
tcekcmst adequaat vervuIt", ccncIudeert
prcf. dr. uud kempen. Hij is de prcmctcr
van 5iIke MetzeIthin die cnderzcek deed
naar het prcgramma Zcrg uit Vccrzcrg (een
cnderdeeI van het NPD], dat van 2010 tct
2012 werd gebruikt in twaaIf Limburgse
huisartsenpraktijken. Dit prcgramma, zc
ccncIudeert MetzeIthin heeft geen (kcsten]
eectieve resuItaten Iaten zien.
Op 26 maart verdedigde zij haar proefschrift
aan de Universiteit Maastricht, voorafgegaan
door een symposium over de complexiteit
van de eerstelijnszorg voor kwetsbare oude-
ren. Ouderen worden als kwetsbaar gezien,
wanneer de regie over hun leven ver mindert
en ze een diverse hulp- en zorg behoefte
hebben. Hun situatie is complex, hetzij door
de combinatie van ziektebeelden, hetzij door
problemen in de organisatie van (mantel)
zorg. Het multidisciplinaire programma Zorg
uit Voorzorg had als doel deze ouderen te
ondersteunen bij het zelfstandig thuis func-
tioneren. Nadat ze met een korte schriftelijke
vragenlijst werden opgespoord, bezocht de
praktijkondersteuner hen thuis voor een uit-
gebreid onderzoek.
Er werden samen doelen opgesteld die de
ouderen wilden realiseren en daarmee ging
een team van hulpverleners aan de slag; huis-
arts, praktijkondersteuner, ergotherapeut of
fysiotherapeut. Aan de evaluatiestudie - waar-
in nauw werd samengewerkt tussen Univer-
siteit Maastricht en Zuyd Hogeschool - van
Silke Metzelthin deden twaalf huisartsenprak-
tijken, 346 ouderen en 145 mantelzorgers
mee. Zowel de ouderen als de hulpverleners
vonden het een positieve ervaring: meer
aandacht voor multidisciplinair werken en
preventie, een goede structuur voor de geria-
trische zorg en ouderen voelden zich begrepen
en gesteund. Desondanks vond de promo-
venda geen empirisch bewijs voor de (kosten)
effectiviteit van het programma. De groep die
meedeed aan het programma maakte veel
meer gebruik van zorg, terwijl hun kwaliteit
van leven niet signicant verschilde van de
controlegroep en ze ook niet minder beper-
kingen ervoeren in hun activiteiten. Mogelijke
verklaringen liggen in het feit dat kwets-
baar een erg moeilijk te deniren en meten
begrip is, waardoor misschien niet helemaal
de juiste doelgroep gerekruteerd is voor het
onderzoek. Daarnaast lijkt het programma
door zijn complexiteit niet optimaal gemple-
menteerd. De vraag is hoeveel complexiteit
hulpverleners aankunnen, stelt de promo-
venda. Promotor Ruud Kempen, hoogleraar
Sociale Gerontologie, vult aan: Bovendien
wordt het steeds moeilijker om zorgprogram-
mas te ontwikkelen met toegevoegde waarde
voor zelfstandig wonende ouderen, gezien
de al bestaande kwaliteit van zorg. Maar toch
kampt een aanzienlijk deel van de ouderen
met gezondheids- of andere zorgproblemen
waarvoor we op dit moment geen adequaat
zorgaanbod hebben.
Ceen eect
Andere studies in het kader van het Natio-
naal Programma Ouderenzorg laten eveneens
weinig tot geen effect zien, ondanks forse
investeringen van onder meer de overheid.
Silke Metzelthins studie is de eerste die inter-
nationaal gepubliceerd is, in het British
Medical Journal en het Inter national Jour-
nal of Nursing Studies. Er lijkt iets substan-
tieels aan de hand te zijn waarvoor we in
de zorg voor ouderen nog geen oplossing
hebben, terwijl het adagium vanuit het beleid
is dat de eerstelijnszorg de dominante vorm
van ouderenzorg moet worden, besluit de
promo venda. Er is volgens haar dan ook meer
onderzoek nodig naar het adequaat opsporen
en ondersteunen van kwetsbare ouderen.
De laatste ontwikkelingen in thuiszorg Geriatrieafdeling
GHZ in daglicht
Het wordt steeds
moeilijker om
zorgprogrammas
te ontwikkelen met
toegevoegde waarde
voor zelfstandig
wonende ouderen
Zorg kwetsbare ouderen
! #$ %$&'%$( )* +$,$ *-./(- ,/0( --(.$1$2$3+ +))3 +$ 4$%3$$(+$ )3.-(/'-%/$' )5 4$+3/02$(
15 6)3. 2))3 78+$3$(
98::$3 ;
< -*3/1 <=>?
*
Dat klopt
Sinds jaar en dag tobde hij met hartproble-
men, en vrij recent kreeg hij op zijn zeven-
tigste nog een pacemaker om zijn hartspier
beter in zijn ritme te houden. Hij was die
dag de laatste patint, ik had hem nog nooit
gezien. Eenmaal in de spreekkamer kwamen
we snel ter zake, maar hij zat maar te draaien
en te zuchten. Volgens mij voelt u zich niet
lekker, constateerde ik en dat beaamde hij
direct. Hij bleek geen pijn op de borst te
hebben, maar benauwd was ie wel, zij hij.
Hij greep een paar keer naar zijn keel en plots
trok hij wit weg en keek mij niet meer aan. Ik
riep hem bij zijn naam en liep te gelijkertijd
op hem af. Zijn pols klopte erg zwak maar
wel met een normaal ritme. Gelukkig, ik
hoefde niet te reanimeren. Zijn ademhaling
was nauwe lijks hoorbaar en hij was bleek en
het zweet gutste van hem af. Ik was alleen
met hem in de spreek kamer en liet een
assistente komen. De bloeddruk bleek heel
erg laag maar zolang de pols tikte was er tijd.
Moest hij niet alsnog naar het ziekenhuis?
Ik bekeek zijn dossier en bovenaan stond
duidelijk vermeld: niet reanimeren, geen
ziekenhuisopname. De datum van deze
notitie was vijf jaar oud. Zou het nog geldig
zijn? Misschien had hij zich vorig jaar wel
bedacht, was het nooit in het dossier ge-
wijzigd. Het wachten duurde lang, de man
bleef niet aanspreekbaar, de pace maker deed
zijn werk en ik had het medisch dossier
achter mij staan. Dan toch, vijftien minuten
later sloeg hij zijn ogen op en kwam er lang-
zaamaan reactie. U was ver heen, zei ik op-
gelucht. Ik biechtte op dat ik niets anders had
gedaan dan wachten. In uw dossier staat dat
u niet meer ge reanimeerd wilde worden.
Dat klopt, zei de man, ik ben blij dat u
mij niet hebt ingestuurd. Uw pace maker
heeft zijn werk goed ge-
daan, poogde ik hem
vertrouwen te geven. Ik
weet het niet, zei hij,
misschien deed hij zijn
werk wel te goed.

Peter Leusink, huisarts
www.dehuisarts.info
Column
De rol van de wijkverpleegkundige verandert.
Kwetsbaar is een erg moeilijk te deniren en te meten begrip.
Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer
wordt denitief niet overgenomen door
Fundis. Het ziekenhuis gaat in gesprek
met een mogelijke nieuwe partner en
verwacht hierover binnen afzienbare tijd
meer informatie te kunnen geven.
Het noodlijdende LangeLand was sinds
medio 2013 in gesprek met Fundis (dat toen
nog Vierstroom heette) over een overname.
Maar dit werd bemoeilijkt door de uitspraak
van de Ondernemingskamer afgelopen
februari dat de overname van het LangeLand
Ziekenhuis door Fundis op de geplande
wijze geen doorgang kon vinden. De nan-
cile risicos zouden te groot zijn. In het licht
van de nieuw ont stane situatie verrichten
de beide partijen nader onderzoek en
kwamen tot de conclusie dat verder onder-
handelen geen perspectief biedt. Het niet
doorgaan van de overname heeft volgens
het ziekenhuis geen invloed op de bestaan-
de transmurale samenwerking tussen het
Lange Land Ziekenhuis en Fundis in de regio
Zoetermeer.
De Spoedeisende Hulp in het Deventer
Ziekenhuis (DZ) wordt straks 24 uur per dag
door SEH-artsen verzorgd. De werving van
nieuwe collegas is gestart.
Op dit moment werken de vier SEH-artsen
alleen overdag en s avonds op de Spoed-
eisende Hulp (SEH). Na 22.00 uur worden
de honneurs waargenomen door arts-assis-
tenten Interne en Chirurgie. Komt er een spe-
ci eke zorgvraag binnen voor bijvoorbeeld
een chirurg, oogarts of neuroloog dan wordt
die (van huis) opgeroepen. Het DZ wil met
de inzet van twee SEH-artsen overdag en een
s nachts het verlenen van zorg vervolmaken.
Straks gaan de SEH-artsen in een full continu
rooster werken en bepalen zij op de SEH het
medisch beleid. Voor de nieuwe werkwijze
worden zes of zeven nieuwe SEH-artsen ge-
worven. Omdat men binnenkort start, wordt
het team vooralsnog aangevuld met arts-assis-
tenten die hiervoor een aanvullende opleiding
zullen volgen.
Inkoopcombinaties die per product- en
dienstcategorie gestructureerd inkopen,
kunnen tien tot vijftien procent besparen
op hun uitgaven. Dit blijkt uit onderzoek
naar inkoopsamenwerking van Jeroen
Meijer, die op 20 maart promoveerde
aan de Nyenrode Business Universiteit.
Zieken huizen in Nederland kopen jaarlijks
voor tussen dertig miljoen en vijfhonderd
miljoen euro aan goederen en diensten in.
In zijn proefschrift Effectieve inkoopsamen-
werking met autonomie- en confederatie-
structuren concludeert Meijer dat eveneens
besparingen worden misgelopen door het
ontbreken van concurrerende inkooporgani-
saties. Er worden diverse problemen gecon-
stateerd bij inkoopcombinaties waardoor
besparingen niet worden gerealiseerd en
inkoop combinaties zelfs worden opgeheven.
Met twee inkoopstructuren, te weten de
Confederatiestructuur en de Autonomie-
structuur kunnen inkoopprocessen worden
geoptimaliseerd. De Confederatiestructuur
is bedoeld voor de gezamenlijke inkoop van
producten en diensten met veel specica-
ties, bijvoorbeeld medische apparatuur of
ortho pedische implantaten. De Autonomie-
structuur kan worden gezien als een besloten
groot handel, waarbij de inkooporganisatie
productcategorien via tenders aanbesteedt
en de afgesloten contracten vervolgens aan-
biedt aan de aangesloten ziekenhuizen. De
effectivi teit van inkoopcombinaties hangt
voor een belangrijk deel af van de wijze van
contro leren en beoordelen, stelt Jeroen Meijer:
Voor de Confederatiestructuur is het bij-
voorbeeld nodig dat Raden van Bestuur van
zieken huizen hierin actief gaan participeren.
Zij zullen medisch specialisten moeten aan-
sporen om mee te werken aan inkoopprojec-
ten en zij zullen de voortgang moeten moni-
toren en bijsturen.
Als dit niet gebeurt, worden besparingen niet
gerealiseerd. Concurrentie is ook nodig om
succesvol te zijn en dat geldt speciek voor
Autonomiestructuren. Zonder concurrenten
is het onmogelijk te bepalen wat realistische
doelstellingen zijn en te beoordelen of de
structuur goed heeft gepresteerd. Deze infor-
matie moet immers uit de markt komen en
bij gebrek aan concurrentie is dat onmogelijk,
wat kan resulteren in gebrek aan effectiviteit.
Avondspreekuur
Fertiliteitspoli
Russische artsen
bij KNO-poli MCL
LangeLand zoekt
nieuwe partner
DZ krijgt meer
SEH-artsen
Raden van Bestuur
zullen medisch
specialisten moeten
aansporen om
mee te werken aan
inkoopprojecten
! #$ %$&'%$( )* +$,$ *-./(- ,/0( --(.$1$2$3+ +))3 +$ 4$%3$$(+$ )3.-(/'-%/$' )5 4$+3/02$(
Gezamenlijk inkopen
drukt zorgkosten
Het gaat onder meer om de gezamenlijke inkoop van medische apparatuur.
Congres Specialist en Ziekenhuis
Op 1 januari 2015 worden de integrale
tarieven ingevoerd: n tarief voor elke
zorgprestatie. In dat tarief moeten alle
kosten die een instelling maakt zijn gente-
greerd, dus ook de honoraria van medisch
specialisten. In een systeem van integrale
tarieven is geen ruimte voor via decla-
reren en derhalve is voortzetting van het
scale ondernemerschap niet mogelijk.
Op het congres Specialist & Ziekenhuis
anno 2015 krijgen de deelnemers oplos-
singen voor dit probleem aangereikt.
Kort gezegd komt het erop neer dat medisch
specialisten straks niet meer voldoen aan de
criteria om scaal ondernemer te zijn, en dat
kan behoorlijk wat inkomsten schelen. Een
einde aan het scaal ondernemerschap be-
tekent ook een einde aan de goodwill - voor
veel artsen een spaarpot voor later. Er zijn
verschillende manieren voor de medisch spe-
cialist om deze ontwikkelingen tegemoet te
treden. Voor sommige artsen is het bijvoor-
beeld, gezien de ontwikkelingen in hun vak-
gebied, best interessant om zich eens te infor-
meren over een stabiele arbeidsverhouding
in een vast dienstverband. Een vast inkomen,
goede arbeidsvoorwaarden, zekerheid en
een solide opbouw van het pensioen zijn in
tijden van negatieve goodwillontwikkelingen
een aantrekkelijk alternatief.
Eenvoudige maatregelen
Een andere optie is het beschermen van het
scaal ondernemerschap, maar daar moet
men dan wel nu aan beginnen want op
1 januari wordt er bepaald wie onderne-
mer is voor de scus en wie niet. Er zijn
een aantal relatief eenvoudige maatregelen
die men kan nemen dit jaar om dat scaal
onder nemerschap veilig te stellen voor vol-
gend jaar. Welke maatregelen dat zijn, en
welke alternatieven er bestaan komt aan de
orde op het congres Specialist & Ziekenhuis
anno 2015 op 10 april van Medilex. Kijk op
www.medilex.nl/specialist2015 voor meer
informatie.
De Fertiliteitspolikliniek van afdeling
Gynaecologie in het IJsselland Ziekenhuis
in Capelle aan den IJssel biedt sinds deze
maand ook een avondspreekuur. Koppels
die zich ongemakkelijk voelen overdag vrij
te vragen, hebben nu een alternatief. De
eerste reacties zijn volgens het ziekenhuis
zeer positief.
Het spreekuur van de Fertiliteitspolikliniek
vindt plaats op twee ochtenden en vanaf
maart is een avondspreekuur toegevoegd. De
afwijkende spreekuurtijd vereist voor de poli-
kliniek Gynaecologie en voor het ziekenhuis
een andere organisatie. Gynaecoloog Arjon
Lambeek: Voor veel mensen is het lastig
om overdag naar dit spreekuur te komen, zij
voelen zich bijvoorbeeld ongemakkelijk om
op het werk vrij te vragen. Wij willen deze
koppels graag een alternatief bieden en daar-
om hebben we besloten een avondspreekuur
te starten. Ik verzorg de spreekuren samen met
twee vaste fertiliteitsassistenten. Het IJssel-
land Ziekenhuis start met een proefperiode
van drie maanden.
Een delegatie van zeventien Russische
KNO-artsen bezocht op 31 maart het
Medisch Centrum Leeuwarden.
Zij komen zich met name op de hoogte
stellen van de werkwijze en de inrichting
van de poli kliniek Keel- Neus en Oorheel-
kunde (KNO) in het MCL. De Russische
artsen orin teren zich op een andere werk-
wijze en inrichting in de eigen kliniek. De
KNO- poli werkt al geruime tijd volgens een
geheel eigen concept en met een werk wijze
die anders is dan in andere zieken huizen.
Per twee spreekkamers (dus twee artsen) is
er een volledig ingerichte microscopiekamer.
Die is uitgebreider ingericht dan wat men
standaard in een KNO-ruimte kan verwach-
ten. Er kunnen veel verschillende ingrepen
worden uitgevoerd. De beide artsen delen ook
een balie en een assistente. Door deze werk-
wijze is de efciency sterk toegenomen; iedere
KNO-arts kan per dag rond de vijftig patin-
ten ontvangen.
Ko e schenken tijdens NLdoet
Aan NLdoet, de jaarlijkse grote vrijwilligersactie, werd ook in de ziekenhuizen aandacht besteed. Op vrijdag
21 maart zette bijvoorbeeld een aantal leidinggevenden van het Havenziekenhuis in Rotterdam zich in om de vrijwil-
ligers op de verpleeg afdelingen te helpen. Samen met hen stak het team enthousiast de handen uit de mouwen. Zo
konden zij de werkzaamheden van de Havenziekenhuis-vrijwilligers ook zelf eens ervaren. Ze hielpen bij het ontbijt,
de kofe en thee en bij de lunch. Directeur Cor Calis schonk kofe en maakte een gezellig praatje met de patinten
op de afdeling Chirurgie.
16 61/(/$&
7899$3 :
; -*3/1 ;<=>
*
Er zijn verschillende manieren voor de medisch specia-
list om de nieuwe ontwikkelingen tegemoet te treden.
Rivierenland Ziekenhuis in Tiel heeft sinds
bijna een jaar het Diafragma Chirurgisch
Centrum Tiel in huis. Het is de enige plek
in Nederland waar patinten met een ver-
lamming van het middenrif (unilaterale
diafragmaparalyse) geopereerd worden
door middel van een kijkbuisoperatie via
de buik (laparoscopie) en niet zoals gebrui-
kelijk via de borstkas. Met als voordeel dat
de patint vrijwel geen pijn ervaart, dat hij
snel herstelt en vaak binnen een tot twee
dagen na de operatie naar huis kan. Een
interview met longchirurg/oncologisch
chirurg dr. Pim Welvaart die deze nieuwe
operatietechniek heeft ontwikkeld.
Het middenrif (diafragma) is de belangrijk-
ste ademhalingsspier. Als er storingen op-
treden in de functie van het diafragma heeft
dat belangrijke gevolgen voor de ademhaling.
Door een gehele of gedeeltelijke verlamming
treedt een hoogstand van het middenrif op,
waardoor een of beide longen en soms ook
het hart in de knel komen. Dat geeft ernstige
benauwdheidklachten. Zon verlamming kan
verschillende oorzaken hebben, zoals een
complicatie bij een operatie. Vaak, bij bijna
de helft van de patinten, is de oorzaak niet
bekend. Het blijkt niet altijd eenvoudig te zijn
om te zien dat de benauwdheidklachten wor-
den ver oorzaakt door een hoogstand van het
diafragma.
De diagnose wordt vaak gemist, zegt dr.
Welvaart. Veel mensen die dit hebben zijn
bij een longarts geweest, bij een cardio loog,
en steeds kregen ze te horen dat er niets af-
wijkends te vinden is. Er is nog heel veel
onbekendheid. Vaak wordt het bij toeval
ontdekt, als er vanwege een andere ziekte een
foto wordt gemaakt van de borstkas. Patinten
met ernstige klachten kunnen in veel gevallen
worden geopereerd. Het middenrif wordt dan
door middel van een operatie strak getrok-
ken (het reven of pliceren van het middenrif),
zodat longen of hart niet meer in de verdruk-
king komen. Vanouds gebeurt dat via de borst-
kas. Daar zijn de nodige nadelen aan verbon-
den. Behandeling via de borstkas is niet de
juiste methode, vindt Welvaart. Een operatie
in de borstkas, ook de kijkbuisoperatie, ver-
oorzaakt veel pijn omdat de tussenribben
worden gekwetst. Een ander nadeel is dat
het middenrif soms te strak wordt getrokken,
waardoor patinten chro nische pijnklachten
houden. Welvaart ontwikkelde een laparosco-
pisch alter natief via de buik. Het grote voor-
deel is dat je een goed overzicht hebt op het
midden rif en de intra-abdominale organen.
Ook zal na het reven van het middenrif (wan-
neer je het gas dat bij de kijkbuisoperatie in de
buik is geblazen, uit de buik laat) er weer wat
speling op het middenrif komen. Dat zorgt er-
voor dat je het niet te strak kunt opspannen.
Een ander voordeel is dat in tegenstelling tot
de behandeling via de borstkas, vrijwel ieder-
een in aanmerking komt om door middel
van deze techniek te worden geopereerd.
Het maakt niet uit of iemand bijvoorbeeld
obesitas heeft, en ook leeftijd is geen issue.
Nog steeds zijn er patinten met deze aan-
doening die van hun arts te horen krijgen dat
er niets aan hun klachten te doen is, dat ze
er maar mee moeten leren leven. Dat is, vindt
Welvaart, een gemiste kans. Hij wil graag meer
bekendheid geven aan deze aandoening en
aan de relatief eenvoudige oplossing hiervan.
Vorig jaar mei promoveerde hij op het onder-
werp diafragma chirurgie en richtte samen met
de afdeling longziekten van VU medisch cen-
trum het Diafragma Chirurgisch Centrum Tiel
op. Inmiddels weten patinten uit het hele
land en uit ook uit het buitenland hun weg
naar Tiel te vinden. Het is leuk om als niet-
academisch ziekenhuis zon rol te kunnen ver-
vullen. We zijn de enige die dit zo doen en
daardoor kunnen we een centrale spil zijn.
Ik vind het mooi dat ik zon nieuwe techniek
heb kunnen ontwikkelen. De operatie is mijn
ding, maar de hele opbouw ernaartoe kan ik
natuurlijk nooit alleen. Ik heb hier een heel
goed team om me heen. Samenwerking is
heel belangrijk, zeker als het gaat om aan-
doeningen die verschillende orgaansystemen
be nvloeden, zoals het hart en de longen.

Door Marja den Otter
Behandeling via
de borstkas is niet
de juiste methode
Aanpak verlamd middenrif
17 Klini ek
Nummer 7
2 april 2014
Boeken
Hodgkin en Zo!
Het is vrijdag 4 januari 2010. Adam Bock
gaat met zijn vrouw Trijnie naar het
UMCG in Groningen voor de uitslag van
een onderzoek. Eerder had hij een klein
knobbeltje in zijn hals ontdekt. Het blijkt
Hodgkin te zijn. Dat is het begin van een
achtbaan aan onderzoeken, behandelin-
gen en bijbehorende emoties. Maar ook
het begin van een dagelijkse blog. Vorig
jaar verschenen de blogs van Adam Bock
in boekvorm: Hodgkin en Zo! Kort en
bondig en met de nodige humor beschrijft
hij wat hij meemaakt. Hoe beleeft een
patint dit hele traject? Het antwoord is
te vinden in dit boekje.
Er moest om te beginnen een Pet-CT scan
worden gemaakt. Precies om kwart over
negen kwam de verpleegkundige me halen.
Haarjn, maar wel een beetje snel, legde
ze uit wat er zou gaan gebeuren. Ook een
kenmerk van patinten. Ze horen niet alles
wat er gezegd wordt. Of ze horen het wel,
maar het dringt niet door.
Soms hoort een patint heel goed waarover
wordt gesproken. Bijvoorbeeld tijdens een
beenmergpunctie waar Adam Bock heel erg
tegenop zag. De verpleegkundige stond
aan de ene kant van het bed, de internist
i.o. en haar baas aan de andere kant. Twee
dames zaten aan een klein tafeltje heel luid
te praten, over een vakantie in Denemarken.
Ik kreeg een prikje, moest op mijn zij gaan
liggen en mijn been optrekken. De instruc-
ties waren nauwelijks te verstaan, vanwege
Denemarken. De pijn viel heel erg mee, maar
n ding heb ik goed begrepen: In februari is
het zelfs in Legoland een troosteloze bende!
Bock wordt nergens bitter. Hij constateert,
vaak met humor. Liefdevol schrijft hij ook
over de mensen die hij ontmoet in de wacht-
kamers. Allemaal mensen met een eigen
(verdrietig) verhaal. Hij weet die ontmoetin-
gen knap kort te neer te zetten.
Bock schreef in deze periode vrijwel iedere
dag. De lezer maakt het hele proces mee.
Van de onderzoeken, de chemos, naar weer
werken, werk opgeven en toch psycholo-
gische hulp. Openhartig laat hij de lezers het
proces meebeleven. Herkenbaar voor hen
die het ook meemaakten, informatief voor
de naasten van patinten en voor zorgver-
leners. Het boekje is mooi uitgevoerd, prettig
leesbaar, maar de fotos voegen weinig toe.

Door Marja den Otter
Hodgkin en Zo!, door
Adam Bock, Uitgeverij:
Tanda89, 124 paginas,
prijs: 12,50 euro (waar-
van n euro naar KWF
Kankerbestrijding gaat).
Te bestellen onder meer
via www.tanda89.nl.
Voor (links) en na (rechts) de laparoscopie.
Het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis is
op de locatie St. Elisabeth in Tilburg bezig
met een grootscheepse renovatie van alle
verpleegafdelingen. Elke gemoderniseerde
afdeling krijgt bovendien nieuwe, comfor-
tabele ziekenhuisbedden.
De huidige bedden zijn verouderd en te
duur in het onderhoud, vertelt projectleider
Rianne Schoenmakers. De nieuwe, duurzaam
geproduceerde bedden zijn lichter, mooier
en kunnen eenvoudiger worden bediend.
Ook de matrassen en bedkastjes worden ver-
vangen. In totaal krijgt de locatie St. Elisabeth
513 nieuwe ziekenhuisbedden. Omdat de ver-
vanging fasegewijs verloopt, wordt de logis-
tieke operatie pas medio mei 2015 afgerond.
Dan is ook de verbouwing gereed van beide
verpleegtorens. Nieuwe bedden maken het
plaatje compleet. Het ziekenhuis heeft met
een aantal modelbedden van verschillende
fabrikanten uitgebreid proefgedraaid op ver-
schillende verpleegafdelingen. Ziekenhuis-
medewerkers van verpleging, patintentrans-
port, infectiepreventie, arbo, techniek en
schoonmaak hebben het dagelijks gebruik
intensief getest. Bij de beoordeling is ook goed
geluisterd naar de ervaringen van de patin-
ten. Ook duurzaamheid was een belangrijk
criterium bij de uiteindelijke keuze. Zo komt
het hout voor de bedkastjes uit duurzaam
beheerde bossen en is bij de nieuwe bedden
gerecycled staal en aluminium verwerkt. In de
eindbeoordeling is ook het stroomverbruik
van de elektrisch verstelbare bedden naast de
meetlat gelegd.
Afrika
De oude ziekenhuisbedden worden niet
vernietigd, maar krijgen een tweede leven.
Een deel van de bedden wordt gebruikt voor
recycling van onderdelen. De overige bedden
worden via de leverancier getransporteerd
naar Afrika. Enkele jaren geleden werd al een
ink aantal ziekenhuisbedden door het St.
Elisabeth geschonken aan Aruba. Deze bedden
worden daar gebruikt om patinten thuis te
kunnen verplegen, zodat ze niet onnodig lang
in het ziekenhuis hoeven te verblijven.
Elisabeth-TweeSteden vervangt verpleegbedden
Franciscus van Oudheusden was een van de patinten die een nieuw bed kreeg. Hij had al snel het knopje gevonden
waarmee hij zelf het voeteneinde omhoog kon zetten. In het verleden had hij voor deze handeling een verpleegkundige
nodig.
Rivierenland Ziekenhuis in Tiel.
18 Advertenti e
Nummer 7
2 april 2014
De grootste makelaar van Noord-Nederland
WONING UITGELICHT
Nabij het centrum van Veendam gelegen, fraaie
woonboerderij met riante schuur/ deel van ca.
375 m2 v.v. paardenboxen. Het geheel is
gesitueerd op een ruime kavel van ca. 7230 m2.
De kavel is ingericht voor het houden van paarden!
De woning is in 1992 volledig gerenoveerd!
349.500,- k.k.
Beneden Westerdiep 34 Veendam
ALDERS. NL Veendam - Hoogezand Tel. 0598 - 631313
Jeeves, gastvrijheid en angstreductie
Jeeves is marktleider in diensten rondom vervoer, begeleiding, aankomst en vertrek
bij ziekenhuizen en klinieken. Diensten die door ziekenhuizen aan patinten en
bezoekers worden aangeboden. Tevens leveren we als Senior Service professionele
mantelzorg die senioren ondersteunt na hun vertrek uit het ziekenhuis. Minder stress is
een betere behandeling.
F 010 - 43 33 941
E info@jeeves.nl
W www.jeeves.nl
Steupelstraat 40,
3065 JE Rotterdam
T 010 - 43 33 921
Nieuwe Held 2012 Genomineerde: Jeeves is onderscheiden voor echt maatschappelijk ondernemen:
Parkeerservice
Gastheer
Thuisbrengservice
Professionele
mantelzorg
Golfcarservice
Gemak dient de mens!
De Care kranen van Hansgrohe bieden optimaal
bedieningscomfort
De nieuwe kranenserie Focus Care bestaat uit kranen voor wastafel en
douche die zijn voorzien van een extra lange, ergonomisch gevormde
greep die verlicht te bedienen is door iedere gebruiker. Zeker ook
door kinderen, ouderen en mensen met een beperkte mobiliteit. Een
betaalbare kranenserie die in iedere badkamer kan worden toege-
past, waar een speciale kraan nodig is.
Meer informatie vindt u op: www.pro.hansgrohe.nl/care.
Focus Care 70
Focus Care 100
Veilig en duidelijk
In combinatie met de Ecostat Comfort thermo-
staat is een veilige, comfortabele badkamer voor
iedereen mogelijk. Deze douche-en bad thermo-
staten hebben een extra lange greep en duide-
lijke functie-symbolen. De thermostaat is extra
veilig dankzij de vooraf instelbare SafetyStop
temperatuurbegrenzing op 40C.
Dm de kwaIiteit van de huisartsenzcrg
cp peiI te hcuden, het grceiend aantaI
taken in de eersteIijns gezcndheidszcrg te
kunnen reaIiseren en meer parttime werk
in huisartsenpraktijken mcgeIijk te maken,
mceten aIIe zeiIen wcrden bijgezet. Het
aantaI eersteIijnsgezcndheidscentra zaI
van 470 nu verdubbeIen naar circa duizend
in 2020, zc verwacht de abcbank.
Als gevolg van het zorgakkoord zullen de
taken in de eerstelijns gezondheidszorg
(waaronder de huisartsenpraktijk) zich uit-
breiden en zal de groei in de tweedelijnszorg
(de ziekenhuizen) beperkt zijn. Ongeveer
twee duizend huis artsen zullen de komende
jaren hun praktijk overdragen of beindigen.
De positie van de in totaal 11.000 huisartsen
komt hierdoor ink onder druk te staan. De
vergrijzing onder huisartsen, het groeiend
aantal taken en meer parttime werk leiden
tot een vraag naar minimaal 2500 nieuwe
huis artsen tot 2020. In Nederland als geheel
ontstaat naar verwachting geen schaarste aan
huisartsen, maar regionaal kan dat wel zo zijn.
egin dit jaar is een grcct cnderzcek van
start gegaan naar het eect van geIuid in
kIeinschaIige wccnvccrzieningen vccr
cuderen. Akcestiek is een van de cnder-
werpen die aan bcd kcmen in een praktijk-
gericht wetenschappeIijk cnderzcek van
een ccnscrtium bestaande uit een aantaI
zcrgcrganisaties en kennisinsteIIingen met
HcgeschccI Utrecht aIs penvcerder. ij het
cnderzcek, genaamd ezieIende Dmgeving
in de Duderenzcrg (EZD], zijn cnder meer
Eccphcn en LeveI Accustics betrckken.
In dit onderzoek worden verschillende maat-
regelen getoetst waarvan verwacht wordt dat
ze een bijdrage leveren aan het welbevinden
van kwetsbare ouderen. Het welbevinden zal
gemeten worden aan de hand van (slaap)-
medicatie, een reductie in valincidenten en
rustige nachten. Daarnaast wordt ook gekeken
naar het fysieke werkklimaat van de zorg-
verleners. Ruimteakoestiek is een belangrijk
onderdeel van het binnenmilieu en heeft een
grote invloed op de manier waarop mensen
in een ruimte functio neren. Verschillende
inter nationale onderzoeken keken al naar de
invloed van een goede akoestiek in zieken-
huizen. Die toonden onder andere aan dat
geluidniveaus direct in verband staan met
een verbeterde kwaliteit van zorg. Ook in
de ouderenzorg, waar hoge geluidniveaus
in combinatie met ongewenste reecties de
spraakverstaanbaarheid drastisch kunnen
verslechteren, is het onderwerp van belang.
Florence Nightingale onderkende het
probleem al in haar notes on nursing uit
1859: Unnecessary noise, then, is the most
cruel absence of care which can be inicted
either on sick or well.
Eccphcn
Ecophon is een leverancier van akoestische
oplossingen en maakt zich sterk om een goede
akoestische omgeving te creren in de zorg
om het welzijn van patinten en personeel te
bevorderen en daarmee bij te dragen aan de
kwaliteit van de zorg. Kennisontwikkeling en
kennisdeling zijn hiermee onlos makelijk ver-
bonden. De andere participerende partijen
zijn: Hogeschool Utrecht, WoonZorgcentra
Haaglanden, Florence, Laurens, Warande,
Bartimus, Stichting Welbevinden en Inte-
rieur in Zorginstellingen, Hogeschool
Rotter dam, Technische Universiteit Eind-
hoven, TNO, Level Acoustics, Instituut voor
Medisch Service Management.
De LevenseindekIiniek heeft in de twee jaar
van haar bestaan 322 mensen ge hcIpen bij
hun euthanasieverzcek.
Van 1 maart 2012 tot 1 maart 2014 kregen
205 mensen euthanasie via de Levenseinde-
kliniek en 117 mensen alsnog van de eigen
arts. De jongste was 38 jaar, de oudste 101.
Meer dan 1500 mensen deden een euthana-
sieverzoek. De Levenseindekliniek heeft met
name expertise opgebouwd in complexere
euthanasie verzoeken, zoals van dementeren-
den, psychiatrische patinten en mensen met
een stapeling van ouderdomsklachten. Juist
deze groepen krijgen van hun eigen arts vaak
nee te horen op een euthanasieverzoek.
Vaccinaties bij kinderen met jeugdreuma
zijn veiIig, maar ze bieden scms minder
bescherming tegen infecties dan bij gezcn-
de kinderen. Daarcm mcet de afweer tegen
infectieziekten bij kinderen met jeugd-
reuma regeImatig geccntrcIeerd wcrden
cm patinten cp te spcren die baat hebben
bij extra vaccinaties.
Dat stelt Marloes Heijstek in haar proefschrift
waarop zij vorige week aan het UMC Utrecht
promoveerde. Onder artsen en ouders is er
ongerustheid over de veiligheid van vaccina-
ties bij reumapatintjes. Zij zijn bang dat
kinderen met jeugdreuma door vaccinaties
misschien meer last krijgen van hun ziekte.
Heijstek en haar collegas voerden daarom
naar aan leiding van een advies van het Euro-
pees genootschap van reumato logen (EULAR)
een reeks studies uit naar de veiligheid en
werkzaamheid van diverse vaccins uit het
Rijksvaccinatieprogramma. Marloes Heijstek
zegt hierover: We hebben met dit onder-
zoek aangetoond dat vaccinaties veilig zijn
bij kinderen met jeugdreuma. Dit is belang-
rijk omdat deze kinderen een hoger risico op
infecties hebben dan gezonde kinderen en
we hen daarom juist willen vaccineren.
De DcwnpcIikIiniek van Mxima Medisch
Centrum (MMC] in Eindhcven bestaat tien
jaar. De bijzcndere pcIikIiniek vccr kinde-
ren met het 5yndrccm van Dcwn, van nuI
tct achttien jaar, is gevestigd in het Vrcuw
Mceder kind-centrum van Mxima Medisch
Centrum in VeIdhcven. De afgeIcpen tien
jaar is het aantaI patinten cp de DcwnpcIi
vervijfvcudigd en daarmee uitgegrceid tct
de grcctste in Zuid-NederIand.
De kwaliteit van leven voor downpatintjes
is de afgelopen jaren sterk verbeterd door de
intensieve samenwerking van specialisten op
gebieden die bij het downsyndroom vaak
een rol spelen en door contactouders van
Stichting Down Syndroom. Het kind onder-
gaat jaarlijks een op het downsyndroom ge-
richte gezondheidscontrole en krijgt preven-
tieve adviezen. Bij problemen staat het team
van de Downpolikliniek klaar om alle invals-
hoeken te bekijken, die mogelijkerwijs een rol
spelen bij klachten. De specialisten leggen de
resultaten van de verschillende onderzoeken
aan elkaar voor en maken afspraken over de
behandeling.
De levensverwachting voor kinderen met
down is, door een goede gezondheids controle
vanaf jonge leeftijd, toegenomen. In de jaren
tachtig werden mensen met het downsyn-
droom gemiddeld 25 jaar. Tegenwoordig wor-
den mensen met down gemiddeld zestig jaar.
Nog steeds een stuk lager dan de ge middelde
mens, maar veel beter dan vroeger en met
een goede kwaliteit van leven, vertelt Vinus
Bok, kinderarts en mede-initiatiefnemer van
de Downpoli. De Downpoli in Veldhoven is
een voorbeeld geweest voor tal van andere
multidisciplinaire polis. De polikliniek heeft
volgens het ziekenhuis een gunstig effect op
de ontwikke lingsmogelijkheden van de kinde-
ren die er gebruik van maken. De voor down
typerende afwijkingen aan zintuigen, hart,
darmen, schildklier en huid worden (eerder)
ontdekt en aangepakt. Met als gevolg: meer
kansen op (taal)ontwikkeling, communicatie,
betere conditie, meer zin en mogelijkheden
om te bewegen en te leren en minder kans op
isolatie.
Dnderzcek
Door de komst van deze Down polis is er
de afgelopen jaren ook meer ruimte voor
medisch wetenschappelijk onderzoek. Zoals
in het geval van MMC Veldhoven, waar (ge-
publiceerd) onderzoek werd gedaan naar
participatie in de opvoeding, heupproblema-
tiek, normale waarden van groei en afweer- en
infectieziekten. We zijn tevreden over hoe de
Downpoli nu is georganiseerd, aldus Bok.
Voor wat betreft toekomstige ontwikkelingen
stelt hij: De vraag hoe functioneert een kind
met het downsyndroom op latere leeftijd
is wat iedere ouder met een kind met down
bezighoudt. We maken hierin stappen, maar
er is onvoldoende wetenschappelijk onder-
zoek naar gedaan. Graag werk ik hieraan in
de toekomst mee, zodat we de ouders en hun
kinderen nog beter kunnen helpen.
Meer taken voor
eerstelijnszorg
Groot onderzoek geluid in ouderenzorg
Ruim driehonderd
keer euthanasie
Vaccinaties bij
jeugdreuma veilig
Door de komst van
Downpolis is er de
afgelopen jaren meer
ruimte voor medisch
wetenschappelijk
onderzoek
Tien jaar Downpolikliniek
! #$ %$&'%$( )* +$,$ *-./(- ,/0( --(.$1$2$3+
+))3 +$ 4$%3$$(+$ )3.-(/'-%/$' )5 4$+3/02$(
19 6-%/7(%$(,)3.
89::$3 ;
< -*3/1 <=>?
*
In de ouderenzorg kunnen hoge geluidsniveaus de spraakverstaanbaarheid drastisch verslechteren.
Vinus Bok, kinderarts en mede-initiatiefnemer van de Downpoli, samen met team en patintjes.
20 Advertenti e
Nummer 7
2 april 2014
REGIOBEURS
voor mensen met
een leesbeperking
BEURSKALENDER 2014
13 februari Uden Openbare Bibliotheek Mondriaanplein 16, 5401 HX 0413 - 263101
27 februari Opheusden de Reigerhof Dokter G van Empelstraat 15, 4043 LZ 0344 - 639940
6 maart Zwolle de Bibliotheek Diezerstraat 80, 8011 RJ 038 - 4217278
13 maart Goes de Bibliotheek Oostwal 34, 4461 JT 0113 - 562626
20 maart Heiloo Bibliotheek Westerweg 250, 1852 AR 072 - 5330670
27 maart Doetinchem Bibliotheek IJsselkade 13, 7001 AN 0314 - 375435
10 t/m 12 april Houten (ZieZo) Expo Houten Meidoornkade 24, 3992 AE 030 - 2616688
22 april Krimpen a/d IJssel Ontmoetingscentrum De Tuyter, Nachtegaalstraat 8, 2922 VL 0180 - 519931
15 mei Alphen a/d Rijn Bibliotheek Aarplein 5, 2406 BZ 0172 - 476771
28 augustus Oostvoorne Cultureel Centrum Burg. Letteweg 30, 3233 AG 0181 - 353455
11 september Oss Biblioheek Maasland Raadhuislaan 10, 5341 GM 0412 - 646950
18 september Lelystad Bibliotheek De Promesse 4, 8232 VX 088 - 0080750
25 september Pijnacker Bibliotheek Julianalaan 47, 2641 HB 015 - 3694430
2 oktober Barneveld Bibliotheek Nieuwstraat 29, 3771 AS 0342 - 403486
9 oktober IJmuiden Bibliotheek Dudokplein 16, 1971 EP 0255 - 561427
16 oktober Arnhem Musis Sacrum Velperbuitensingel 25, 6828 CV 026 - 4437343
30 oktober Deventer Bibliotheek Brink 70, 7411 BW 0570 - 675700
6 november Amersfoort Bibliotheek Eemland Eemplein 75, 3812 EA 033 - 4631914
20 november Heerenveen Bibliotheek Burgemeester Kuperusplein 48, 8442 CL 0513 - 626675
11 december Rotterdam Bibliotheek Hoogstraat 110, 3011 PV 010 - 2816100
Communicatiesponsor
www.ivagroep.nl
Bij Deltapark Neeltje Jans krijgen bezoe-
kers alles te zien over de Deltawerken, de
watersnoodramp van 1953, zeedieren en
het onderwaterleven van de Oosterschelde
en Noordzee.
Nederland ligt voor meer dan de helft onder
de zeespiegel. Voor ieders veiligheid zijn de
Deltawerken gebouwd om herhaling van de
watersnoodramp van 1953 te voorkomen. Bij
Deltapark Neeltje Jans kunnen bezoekers de
geschiedenis opnieuw beleven: Van de waters-
noodramp tot en met de bouw van de Delta-
werken. Exposities, lms en de bezichtiging
van de dam geven een indruk van de enorme
kracht van het water. Maar er is nog veel meer
te doen. Maak bijvoorbeeld een indrukwek-
kende wandeling door het binnenste van de
Stormvloedkering en ontdek het onderwater-
leven van de Oosterschelde in het grootste
Aquarium van Zeeland en sta oog in oog met
tropische haaien in het nieuwe Bluereef aqua-
rium. Verkoeling vinden bezoekers tijdens
een rondvaart over nationaal park De Ooster-
schelde. Een bezoek is pas compleet als men
ook de zeehonden- en zeeleeuwenshows en
de walvisexpositie heeft gezien.
Aquasplash
Vanaf de zomer opent de nieuwste attractie:
het water speelparadijs voor kinderen, de
Aquasplash. In de meivakantie, op feestdagen
en in het hoogseizoen zijn er dagelijks extra
attracties zoals roofvogelshows. Kijk voor
actuele informatie op www.neeltjejans.nl.
Natuurmonumenten organiseert op zater-
dag 17 mei een boottocht op de Nieuw-
koopse Plassen voor mensen met een
visuele beperking. Tijdens de excursie
wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt
van de zintuigen horen, proeven, ruiken en
voelen.
De deelnemers stappen op de excursieboot
BlauwJantje, de geruisloze electroboot. Er
wordt bijzondere aandacht besteed aan het
luisteren naar de natuurelementen, het ruisen
van de wind door het riet, het zingen van de
rietzangers en het overvliegen van de gakkende
ganzen. Ook kunnen de geuren van de talrijke
bloemen, planten en kruiden worden opge-
snoven. Speciaal voor deze excursies is een
braillekaart van de Nieuwkoopse Plassen ont-
wikkeld. Deze kaart dient tijdens de excursies
als hulpmiddel om de grootte en vorm van de
Nieuwkoopse Plassen weer te geven. Naast de
braillekaart ontdekken de mensen de natuur
van de Nieuwkoopse Plassen door te horen,
ruiken en voelen. Het prikkelen van deze
zintuigen staat tijdens de excursies centraal.
Zo kan men ruiken aan derrie en diverse
planten; het water opnemende veenmos
uitknijpen; proeven van watermuntthee en
jam gemaakt van appelbes; opgezette dieren
voelen; een blaasproef doen met een water-
lelie waardoor de werking van de longen van
de plant door het borrelen van het water te
horen is. Deze excursie begint op zaterdag
17 mei om 10.00 uur en duurt tot 13.00 uur.
Leden van Natuurmonumenten betalen acht
euro, niet-leden dertien euro. Aanmelden kan
via www.natuurmonumenten.nl/bcnieuw-
koopseplassen of bel met (0172) 52 00 10
(minimaal een dag van tevoren).
Beleef Deltapark Neeltje Jans
Boottocht voor mensen met visuele beperking
Kasteeltje voor babys MCA
Twee Zeeuwen
met een doel
Wim de Schipper (ambulanceverpleegkun-
dige Witte Kruis Zeeland) uit Oost-Souburg
en Dick van Soelen (voormalig verpleeg-
kundig afdelingshoofd, nu actief voor de
Alzheimer Stichting) gaan een wens ver-
vullen. Op mei vertrekken ze op de ets
vanuit Vlissingen om vijf weken later
in Santiago de Compostella (Spanje) te
arriveren. Het doel van de etstocht is geld
inzamelen voor KNGF Geleidehonden.
De twee mannen van bijna zestig jaar etsen
ongeveer 1860 kilometer naar Santiago, het
pelgrimsoord noordwesten van Spanje. Als
hulpverleners weten zij hoe belangrijk het
werk van KNGF Geleidehonden is. Een ge-
leidehond betekent voor een visueel gehan-
dicapte dat hij of zij zelfstandig kan functio-
neren. Wim en Dick gaan daarom etsen
voor dit goede doel. Ze willen na de etstocht
5000 euro aan KNGF overhandigen voor de
aanschaf van een hulphond. Daarom vragen
zij sponsoren om vijf euro (of meer) te stor-
ten op rekening: NL66INGB 0000643300
t.n.v. Twee Zeeuwen met een doel. De spon-
soren komen met de etsers na aoop
samen om de reis te bespreken. Als het doel
wordt gehaald, mogen zij meedenken over
de naam van de nieuwe hulphond. Tijdens
hun reis zijn de mannen te volgen, via een
een- of tweewekelijks verslag, op de website
www.Vlissingen.Nieuws.nl.
Met de overhandiging van een eerste
Kasteeltje startte Stichting Prilleven
vorige week een pilot op de afdeling neo-
natologie van Medisch Centrum Alkmaar
(MCA). Een Kasteeltje is een alternatief
kraamcadeau voor ouders die een te vroeg
of ziek geboren kindje hebben gekregen.
Het bevat niet-medische informatie, leuke
cadeautjes en handige spullen zoals een pot
handcrme, een knuffel, maar bijvoorbeeld
ook verfrissingdoekjes en oordoppen. Pril-
leven schenkt 300 Kasteeltjes aan MCA.
Gedurende de pilot wordt bekeken of er nog
verbeterpunten zijn. Een prachtig initiatief
van Prilleven, zegt Ellen Zijp, teamleider ver-
loskunde/gynaecologie. In MCA doen we er
alles aan om ouders van prematuur of ziek
geboren kinderen zo goed mogelijk te be-
geleiden. Ze maken een lastige tijd door. Je
ziet dat het Kasteeltje op basis van ervaring
en met veel liefde is gemaakt. Wij vinden het
dan ook een heel waardevol product, dat de
ouders net even iets extras biedt. Prilleven
wil ouders van prematuur en/of ziek geboren
kinderen ondersteuning bieden en helpen
hun weg te vinden in de medische en maat-
schappelijke situatie waarin ze vlak na de
geboorte van hun kind terechtkomen. Meer
informatie: www.prilleven.nl.
Colofon
Win kaarten voor
Neeltje Jans
Lezers van de Zorg- en Ziekenhuiskrant
kunnen kans maken op gratis toegangs-
kaarten voor Deltapark Neeltje Jans. Het
park biedt onder meer een expositie rond
de ramp van 1953. Het is vooral een mense-
lijk relaas. Hoeveel slachtoffers waren er
te betreuren als gevolg van de ramp in de
februari-nacht? Geef antwoord op deze
vraag en vermeld naam en adres. Stuur
alles naar info@zorgenziekenhuiskrant.nl.
Deelnemen aan deze actie kan tot en met
woensdag 9 april.
21 Service
Nummer 7
2 april 2014
Uitgever, tevens redactie-adres:
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
F (0182) 322 466
E redactie@zorgenziekenhuiskrant.nl
Eindredactie:
Marja den Otter
Opmaak en fotograe:
Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Anneke de Pater
Judith Kokshoorn
Laura Fuykschot
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aan-
sprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende
fouten.
Algemene servicevragen:
Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
E info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/ tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@zorgenziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen
niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in
Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan
leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de
ziekenhuizen en zorginstellingen.
De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.
Webkrant:
De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.zorgenziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks
actueel medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2014:
Tweewekelijks. Klik op:
www.zorgenziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@zorgenziekenhuiskrant.nl
of bel (0182) 322 456
De deelnemers ontdekken de Nieuwkoopse Plassen door te horen, voelen en te ruiken (foto Rene Koster).
Het Kasteeltje.
4
Agenda
Op de hoogte blijven?
Gratis abonnement op onze nieuwsbrief!
nieuwsbrief@zorgenziekenhuiskrant.nl
nieuws voor de zorgprofessional
www.zorgenziekenhuiskrant.nl
22 !"#$%&
'())#* ,
- &.*/0 -123
Dinsdag 22 apriI
Ccngres Depressie bij cuderen
Handvaten voor herkenning en aanpak
O.a. over de verschillende vormen van depressie en het herkennen van delier,
dementie en depressie
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.reedbusinessevents.nl/depressiecongres
Vroegboekkorting tot 25 maart!
Dinsdag 3 juni
De praktijk van zeIfsturende teams
Wegens succes een vernieuwd programma!
Voor iedereen die een zelfsturend team wil opzetten of verbeteren
Met: Marcel Canoy (hoofdeconoom bij Ecorys), Ben Wenting (Instituut voor Samen-
werkings Vraagstukken) en Jos de Blok (Directeur en oprichter Buurtzorg Nederland)
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.reedbusinessevents.nl/zelfsturendeteams
Dinsdag 20 mei
Ht Wcndzcrgccngres
Verbeter jouw expertise op het gebied van wondzorg!
O.a. over pijnmedicatie bij wonden, de richtlijn ulcus
cruris en de nieuwe richtlijn Brandwonden
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.wondzorgcongres.nl
Vroegboekkorting tot 16 april
Dinsdag 20 mei
5tcma- en inccntinentieccngres
Over de nieuwste ontwikkelingen, huidverzorging en het omgaan met materiaal
en vergoedingen
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.reedbusinessevents.nl/stoma
Vroegboekkorting tot 16 april
Dcnderdag 17 apriI
AfdeIings- en medisch secretaresseccngres
Vakkundig, gastvrij en professioneel
Theoretische en praktijkgerichte informatie over
o.a. de nieuwe eisen voor Secresetaresses, social
media en klantgerichter werken
Locatie: Beatrix Theater Utrecht
Informatie en aanmelden:
www.reedbusinessevents.nl/secretaressecongres
Vrijdag 9 mei
Het AIzheimerccngres
Voor alle verpleegkundigen, verzorgenden en overige
genteresseerden
Over o.a.: Alzheimer en het brein; De oorzaken van en
bejegening bij probleemgedrag; Het lerend vermogen;
Het creren van een gunstige omgeving; Hoe meet je pijn
bij dementerende ouderen?; Humor als interventie
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
Vrijdag 6 juni
AIIrcund D cemanagement Ccngres
Voor alle ofcemanagers, (directie)secretaresses, personal
assistants en managementassistenten, projectassistenten,
secretariaats- en administratief medewerkers
Over o.a.: Integriteit en fraude, Zelfmanagement,
De (nieuwe) spelling, communicatie met je baas,
Flirten op de werkvloer en Solliciteren
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
444 0 2014
Agenda
Wcensdag 21 mei, wcensdag 18 juni en dcnderdag 19 juni
'Minder rcddeI, meer werkpIezier'
Locatie en data: Rosmalen 18 juni; Utrecht 21 mei en Zwolle 19 juni 2014
Over: hoe voorkom ik het en hoe maak ik het bespreekbaar?
Organisatie: Middag Workshop de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
4 5# 6#786#$ 9. %#:# .&"/$& :/;$ &&$"#0#<#*% %99* %# =#6*##$%# 9*"&$/8&6/#8 9> =#%*/;<#$
Het principe van de zeIfsturende crgani-
satie is cntwikkeId aIs een structuur waar-
dccr medewerkers meer zeggenschap cver
hun eigen werk krijgen. 1uist in crgani-
saties waar prcfessicnaIs in de uit vcering
werken, werkt dit heeI eectief. Dp
3 juni crganiseert eed usiness Events in
samen werking met Instituut vccr 5amen-
werkingsvraagstukken het ccngres: De
praktijk van zeIfsturende teams.
Buurtzorg Nederland staat bekend als de
organisatie die als eerste op succesvolle wijze
zelforganisatie heeft toegepast. Voor andere
zorgorganisaties is het nancile aspect
soms een belangrijke reden om de organisa-
tie minder hirarchisch en meer zelfsturend
te laten zijn; er zijn immers minder leiding-
gevenden nodig. Buurtzorg Nederland is
echter vanuit een andere kijk op zorg gestart,
en de economische voordelen die het zelf-
sturingsmodel biedt kunnen worden aan-
gewend om bijvoorbeeld met hoger opgelei-
den te werken hetgeen de kwaliteit van zorg
verhoogt. Marcel Canoy, hoofdeconoom
bij Ecorys, zal bijvoorbeeld ingaan op de
(bedrijfs) economische aspecten bij de zelf-
sturende organisatie en Jos de Blok,directeur
en oprichter Buurtzorg Nederland, zal vertel-
lenover de noodzaak van het hebben van een
visie op het primaire proces in relatie tot het
succesvol toepassen van zelforganisatie.
Verdiepingssessies
In de middag kunnen deelnemers kiezen uit
zes verdiepingssessies. Zo zal onder andere
RIBW ingaan op de problemen die zich
voordoen bij het verankeren van de transitie
naar zelfsturing. Sandra Spanjaard (Vivium
Zorggroep) zal ingaan op de invoering bij
ondersteunende diensten. Dit congres is een
vervolg op onze congressen in 2012 en 2013.
Beide waren erg snel uitverkocht. Bovendien
ontvangen deelnemers nu n van de twee
Buurtzorg boekjes. Kom ook op 3 juni naar
de ReeHorst, Ede. Kijk voor informatie en
aanmelden op www.reedbusinessevents.nl/
zelfsturendeteams.
De praktijk van zelfsturende teams
Het principe van de zelfsturende organisatie is ont-
wikkeld als een structuur waardoor medewerkers meer
zeggenschap over hun eigen werk krijgen.
*
4 2014 2014
Agenda
Dinsdag 10 juni
Ht Thuiszorgcongres 2014
Speel in op de laatste ontwikkelingen en wees voorbereid op de toekomst
Stel zelf je programma samen met 4 workshops naar keuze. Workshops zijn verdeeld
over de gebieden: Praktische Vaardigheden, Communicatie & Gesprekstechnieken en
Beleidsvraagstukken.
Voor: verpleegkundigen, verzorgenden n managers
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.reedbusinessevents.nl/thuiszorgcongres
Donderdag 19 juni
Het Nachtcongres
Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden die
(soms of regelmatig) in de nachtdienst werken
Over o.a.: slaapstoornissen, incontinentie, intimiteit en
seksualiteit, valincidenten, psychiatrische stoornissen als
gevolg van NAH, hoe je je eetgewoontes cht kunt ver-
anderen en hoe je plezier blijft houden in het werken
in de nacht
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
Vrijdag 13 juni
Palliatieve zorg in het ziekenhuis
Voor alle verpleegkundigen en overige
genteresseerden werkzaam in ziekenhuizen
Over o.a. Het Zorgpad Stervensfase; Goede palliatieve
ziekenhuiszorg; consultatieteam palliatieve zorg;
palliatief redeneren; Palliatieve sedatie; Benauwdheid
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl
23 Agenda
Nummer 7
2 april 2014

12&
13 m
ei
HappyCam
pus
E
v
e
n
t
corpus
happynurse.nl/happycampus-event

HappyCampus Event
12 en 13 mei
Op de Dag van de Verpleging en de dag erna,
12 en 13 mei 2014, organiseert HappyNurse het
grote HappyCampus Event. In twee dagen kunnen
400 verzorgenden en verpleegkundigen worden getraind
(theorie en praktijk) in voorbehouden en risicovolle
handelingen in het kader van de wet BIG.
Elke deelnemer kan tien accreditatiepunten behalen.
En personeel van klanten van HappyNurse krijgt korting
op deelname. Voor meer informatie en inschrijven
ga naar happynurse.nl/happycampus-event

Et en & dri nken

IT-opl ossi ngen

Int eri eur en bel evi ngsopl ossi ngen

Faci l i t ai re di enstverl eni ng

Maal t i j dverdeel syst emen

HRM
Uitgebreid inhoudelijk programma en breed exposantenaanbod over o.a.:
14

in de
zorg
VAKBEURS VOOR DIENSTVERLENING
EN GASTVRI JHEID BINNEN DE ZORG
14 & 15 MEI 2014
JAARBEURS UTRECHT
WELKOMINDEZORG.NL
REGISTREER NU
VOOR GRATIS
TOEGANG VIA
Ook uw agendapunt op de agenda plaatsen?
Dit kan al vanaf 50,-
Tel. 0182 -322 440
info@zorgenziekenhuiskrant.nl nieuws voor de zorgprofessional
www.zorgenziekenhuiskrant.nl
24
Nummer 7
2 april 2014
Donderdag 19 juni
Euthanasie in
de psychiatrie
Grenzen en (on)
mogelijkheden rond
euthanasie in de
psychiatrie
www.medilex.nl/euthanasiepsychiatrie
Dinsdag 24 juni
ADHD bij
volwassenen
Actuele
ontwikkelingen,
herkenning,
veelvoorkomende
problemen en
behandeling
www.medilex.nl/ADHDvolwassenen
Samenwerken en
communiceren met
de familie
Fam
ilieparticipatie in
de ouderenzorg
Woensdag 4 juni
www.medilex.nl/familieparticipatieouderenzorg