Voortbestaan psychiatrisch centrum Sint-Kamillus Bierbeek

bedreigd door bescherming als monument.

Op 8 oktober ll. kreeg de directie van psychiatrisch centrum Sint-Kamillus in
Bierbeek bericht dat er een procedure wordt opgestart om de instelling
volledig te beschermen als monument. Aanpassing van de huidige
infrastructuur wordt hierdoor onmogelijk. De instelling moet vanaf nu
immers in haar oorspronkelijke staat bewaard blijven. Dit heeft
verstrekkende gevolgen voor de verdere uitbouw van de kliniek, zelfs op korte
termijn. Het is niet uitgesloten dat een deel van de activiteit in de nabije
toekomst noodgedwongen moet worden stilgelegd. Een moderne en
aangepaste infrastructuur is trouwens noodzakelijk om een erkenning als
psychiatrisch ziekenhuis te behouden.

Het Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus werd tussen 1928 en 1932 opgericht door de
Broeders van Liefde volgens het toen erg vooruitstrevende paviljoensysteem. Vandaag biedt Sint-
Kamillus nog steeds plaats aan 350 patiënten, waaronder een belangrijk aantal geïnterneerden. In de
loop der jaren werd het bestaande complex uitgebreid met nieuwbouwafdelingen, onder andere voor
de doelgroep ouderenpsychiatrie.
Om nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken, de zorgkwaliteit op hoog niveau te houden en om
bestaande tekortkomingen van de oude gebouwen op te vangen, lanceerde de directie in 2002 een
nieuw masterplan. Een aantal verouderde paviljoenen zouden worden afgebroken ten voordele van
nieuwe complexen. Monumenten en Landschappen kon zich hier moeilijk mee verzoenen omwille van
de cultuurhistorische waarde van de oude gebouwen. Na intensief overleg met alle betrokkenen
verklaarde het agentschap zich in 2006 akkoord met een tussenoplossing: volledige afbraak zou
beperkt blijven tot 2 gebouwen, maar met mogelijkheid tot belangrijke verbouwing van bepaalde
andere. De verrassing en ontsteltenis was dan ook groot toen onlangs bleek dat de betrokken dienst in
alle stilte een dossier had voorbereid tot monumentale bescherming van de gehele site.
Directie en medewerkers van Sint-Kamillus begrijpen niet waarom zo’n zware maatregel getroffen
werd. ‘Vernieuwing in de toekomst is noodzakelijk voor onze patiënten, voor de kwaliteitszorg en
voor het voortbestaan van onze huidige werking’, zo luidt het. Men wil geen museum voor psychiatrie,
wel een functioneel werkend ziekenhuis. De belangrijkste kernen van het oude gedeelte zouden hoe
dan ook bewaard blijven, uit respect voor de architectuur en het verleden. Maar daarnaast gaat het om
mensen en is er vooral goede zorg nodig in een aangepaste setting. Men begrijpt niet dat de bevoegde
minister Geert Bourgeois géén rekening heeft gehouden met deze inhoudelijke gevolgen en dat één
agentschap over het voortbestaan van een ziekenhuis kan beslissen.
Inmiddels worden samen met de vakbonden diverse acties op touw gezet om alsnog tot een
aanvaardbare oplossing te komen. Er komt een formeel bezwaarschrift en een hernieuwde poging tot
de dialoog met de betrokken diensten. Medewerkers verenigden zich spontaan in de actiegroep 'de
Helaasheid der Gebouwen'. In Sint-Kamillus werken 600 mensen.

Correspondentie:
Bart Schepers
Klinisch neuropsycholoog | Diensthoofd klinische psychologie
UPC Sint-Kamillus
Krijkelberg 1 - 3360 Bierbeek
Tel. 016 45 28 06 | Gsm 0475 21 52 40
E-mail: schepers.bart@skynet.be
www.kamillus.be