TUGAS MAKALAH

(NSP) TUTORIAL 3

CEDERA KEPALA BERAT

Dosen Pembimbing:Darmasta Ma !ana S"Ke#

Dis s n o!e$ : Ke!om#o% &' D &"Pean( )$ristiani *en ."P /i Ast ti 3"Ra 0at ! A !ia ,"Ra 0at ! H sna$" +,"+-"&'++ +,"+-"&'+& +,"+-"&'+. +,"+-"&'+3

SEKOLAH TINGGI ILMU KESEHATAN SURYA GLOBAL YOGYAKARTA 2007

KATA P1NGANTAR

Dengan meng )a#%an s( % r Ke$a0irat T $an 2M13 %ami te!a$ 0a#at men( s n ma%a!a$ ini 0engan sebai% m ng%in" Da!am #en !isan ma%a!a$ ini %ami meng%ait%an antara teori 0an 0iagnosa %e#era4atan " Unt % mem#erm 0a$ #ema$aman ma%a!a$ ini3 %ami men( s nn(a 0a!am tiga *A*" Kami men(e!esai%an ma%a!a$ ini nt % 0a#at 0iman5aat%an o!e$ %om nitas %e#era4atan3 #ara )a!on #era4at ata ners3 0an #i$a% !ain (ang memb t $%an" Han(a 0engan %e% atan 0an %esa0aran (ang 0i!im#a$%anN2A3 ma%a!a$ (ang sangat 0i#er! %an ini 0a#at 0it ntas%an"

BAB 1 PENDAHULUAN A.Latar b !a"a#$ %a&a!a' In0onesia sebagai Negara (ang se0ang ber%embang3ban(a% meng$a0a#i masa!a$ %ese$atan 0i antaran(a #en(a%it gangg an )e0era"$a! ini 0i sebab%an %arena %e)e!a%aan mobi! ata motor3 ata / ga %arena ter/at $ 0i0a!am ata ana% ter/at $ 0i 0a!am 0an 0i se%itar r ma$" Mengingat $a! it #eran #era4at sangat #enting ter tama 0a!am memberi%an as $an %e#era4atan (ang me!i# ti #a(a #romoti53#re6enti53% rati530an re$abi!itati5" Peran #romoti5 :#era4at mengan/ r%an %!ien nt % ber$ati7$ati 0a!am me!a% %an %egiatan se$ari7$ari Peran #re6enti5 : #era4at ber#eran nt % men)ega$ agar %!ien ti0a% menga!ami )e0era %e#a!a (ang !ebi5 a% t" Peran re$abi!itati5: #era4at $ar s mam# nt % meng #a(a%an #em !i$an %ese$atan #asien 0an 0a#at 0i terima o!e$ %e! arga 0an mas(ara%at" *er0asar%an %en(ataan 0i atas tim #en !is tertari% nt % mem#e!a/ari !ebi$ !an/ t #emasa!a$an 0i atas se$ingga mam# mengambi! man5aat serta men0a#at #enga!aman n(ata 0a!am memberi%an as $an %e#era4atan #asien 0engan 8e0era" B.R(%(&a# %a&a!a' *er0asar%an !atar be!a%ang masa!a$ terseb t ma%a3r m san masa!a$ #a0a st 0i %$as s ini a0a!a$ 9bagaimana as $an %e#era4atan #a0a #asien )e0era:; C.T()(a# &" t / an m m Mengeta$ i !ebi$ /a $ tentang #en(a%it 8e0era serta berbagai 0an ge/a!a7ge/a!an(a" #en(ebab

." t / an %$ s s a"tim #en !is mam# menera#%an as $an %e#era4atan m !ai 0ari #eng%a/ian3#eren)anaan3#e!a%sanaan tin0a%an sam#ai 0engan e6a! asi %e#era4atan #a0a #asien 8e0era" b" Tim #en !is men0a#at%an #enga!aman 0a!am men0o% mentasi%an as $an %e#era4atan #a0a #asien 0engan 8e0era"

D.Ma#*aat &) Hasi! 0is% si ini 0i $ara#%an a%an menamba$ 4a4asan 0an mas %an 0a!am mengembang%an bent % %e#era4atan 0engan mengg na%an #roses %e#era4atan3%$ s sn(a 0a!am memberi%an as $an %e#era4atan #a0a #asien )e0era %e#a!a berat" *agi instit si #en0i0i%an Di $ara#%an 0a#at men/a0i ba$an mas %an 0a!am me!a%sana%an #roses be!a/ar menga/ar %$ s sn(a as $an %e#era4atan )e0era %e#a!a"

.)

*A* II
TIN+AUAN PUSTAKA A. D *,#,&, - . ra " /a!a b rat 8e0era %e#a!a a0a!a$ setia# tra ma #a0a %e#a!a (ang men(ebab%an )e0era #a0a % !it %e#a!a" T !ang teng%ora% (ang teba! 0an% eras membant me!in0 ngi ota%"teta#i mes%i# n memi!i%i $e!m a!ami3ota% sangat #e%a ter$a0a# berbagai /enis )e0era")e0era %e#a!a te!a$ men(ebab%an %emetian 0an )a)at #a0a sia % rang 0ari '+ ta$ n30an ! %a temba% #a0a %e#a!a mer #a%an #en(ebab %ematian no". #a0a sia 0i ba4a$ 3' ta$ n"$am#ir se#ar $ #en0erita (ang menga!ami )e0era %e#a!a meningga!" Ota% bisa ter! %a mes%i# n ti0a% ter0a#at ! %a (ang menemb s teng%ora%" *erbagai )e0era bisa 0isebab%an o!e$ #er)e#atan men0a0a% (an mem ng%in%an ter/a0in(a bent ran ata #er!ambatan men0a0a% (ang ter/a0i /i%a %e#a!a membent r ob/e% (ang ti0a% bergera%" Ker sa%an ota% bisa ter/a0i #a0a sisi (ang ber!a4anan")e0era #er)e#atan #er!ambatan %a0ang 0i seb t )o # )ontre)o #(ba$asa #ran)is nt % $it7)o nter$it)

B. P #0 bab - . ra " /a!a b rat 8e0era %e#a!a (ang berat biasan(a 0i sebab%an o!e$ %e)e!a%aan mobi! 0an motor" 8e0era %e#a!a (ang ringan ter tama 0isebab%an %arena ana% ter/at $ 0i 0a!am 0an 0i se%itar r ma$ &) Pen(ebab sistemi%:$i#otensi3$i#o%semia3$i# ata $i#ertermi" $i#er%a#nea30an

.) Pen(ebab intra)rania!: te%anan intra)rania! mening%at3$ematoma3e0ema3#ergeseran ota%36asos#asme3%e/ang 0an in5e%si" C. Pat1*,&,1!1$,& *er0asar%an #ato5isio!ogin(a3%ita mengena! . ma)am )i0era ota% (ait )e0ara ota% #rimer 0an )i0era ota% se% n0er" 8e0era ota% #rimer a0a!a$ )i0era (ang ter/a0i saat ata bersamaan 0engan %e/a0ian tra ma30an mer #a%an s at 5enomena me%ani% m mn(a menimb !%an !esi #ermanent"ti0a% ban(a% (ang %ita !a% %an %e) a!i memb at 5 ngsi stabi!3se$ingga se!7se! (ang se0ang sa%it bisa menga!ami #roses #en(emb $an (ang o#tima!"se0ang%an )e0era ota% se% n0er mer #a%an $asi! 0ari #roses (ang ber%e!an/ tan ses 0a$ ata ber%aitan 0engan )e0era #rimer 0an !ebi$ mer #a%an )e0era metabi!%" Proses ber%e!an/ tan terseb t sebenarn(a mer #a%an #rosses a!amia$"teta#i3 bi!a a0a 5a)tor75a%tor !ain (ang mem#engar $i 0an ti0a% a0a #a(a nt % men)ega$ ata meng$enti%an #roses terseb t ma%a )e0era a%an ter s ber%embang 0an ber$ir#a0a %ematian (ang ) % # ! as" Pa0a ting%at organ ini a%an bera$ir 0engan %emetian ata %egaga!an organ")e0era ota% se% n0er 0isebab%an o!e$ %ea0aan7%ea0aan (ang mer #a%an beban metabo!i) tamba$an #a0a /aringan ota% (ang s 0a$ menga!ami )e0era (ne ron7ne ron (ang be! m mati teta#i menga!ami )e0era)" *eban e%stra ini bisa %arena #en(ebab is%emi% ma # n intra)rania!" *erbe0a 0engan )e0era ota% #rimer3 ban(a% (ang bisa %ita !a% %an nt % men)ega$ 0an meng rangi ter/a0in(a ota% se% n0er" Tan0a7tan0a 0an ge/a!a )e0era %e#a!a bisa ter/a0i segera ata timb ! se)ara berta$a# se!ama bebera#a /am" <i%a sete!a$ %e#a!an(a terbent r3 seorang ana% segera %emba!i bermain ata ber!ari7!ari3 ma%a %em n%inan te!a$ ter/a0i )e0era ringan" Teta#i ana% $ar s teta# 0ia4asi se)ara teta# se!am .,/am %arena ge/a!an(a m ng%in sa/a bar timb ! bera#a /am %em 0ian" 8e0era %e#a!a ringan bisa men(ebab%an m nta$3# )at3re4e!3 ata ana% #a0a mengant % an#a 0isertai #en r nan %esa0aran ata ma # n tan0a7tan0a !ain 0ari %er sa%an ota%"

<i%a ge/a!a ter s ber!an/ t sam#ai !ebi$ 0ari -/am ata /i%a ge/a!a sema%in memb r 3 segera 0i!a%%an #emeri%saan !ebi$ !an/ t nt % mengeta$ i a#a%a$ te!a$ ter/a0i )e0era %e#a!a (ang berat" Ge/a!a beri% t men n/ %%an a0an(a )e0era %e#a!a seri s (ang mamer! %an #enanganan me0is segera: 7 #en r nan %esa0aran 7 #er0ara$an 7 !a/ #erna5asan men/a0i !ambat 7 !ing! ng 7 %e/ang 7 #ata$ t !ang teng%ora% 7 memar 0i4a/a$ ata #ata$ t !ang 4a/a$ 7 %e! ar )airan 0ari $i0 ng3 m ! t ata te!inga 7 sa%it %e#a!a ($ebat) 7 $i#otensi 7 tam#a% sangat mengant % 7 re4e! 7 #en r nanan %asa0aran 7 #er ba$an #eri!a% 7 ge!isa$ 7 bi)ara nga4 r 7 %a% % 0 % 7 #embeng%a%an #a0a 0aera$ (ang menga!ami )e0era 7 #eng!i$atan %ab r 7 ! %a #a0a % !it %e#a!a 7 #er ba$an # #i! (bagian $itam mata) Kontisio (gegar ota%) a0a!a$ s at #n r nan %esa0aran sementara (ang ter/a0i segera sete!a$ menga!ami )e0era %e#a!a" Mes%i# n $an(a ber!angs ng % rang 0ari &menit3 gegar ota% $ar s 0ie6a! asi se)ara se%sama" Ana% sering%a!i ti0a% 0a#at mengingat )e0era (ang te!a$ ter/a0i ma # n #eristi4a (ang ter/a0i sesaat sebe! m ter/a0in(a )e0era3 teta#i ti0a% 0item %an ge/a!a %er sa%an ota% !ainn(a" 8e0ar %e#a!a bisa men(ebab%an memar ata robe%an #a0a /aringan ota% ma # n #emb ! $ 0ara$ 0i0a!am ata 0ise%itar ota%3 se$ingga ter/a0i #er0ara$an 0an #embeng%a%an 0i0a!am ota%" 8e0era (ang men(ebar men(ebab%an se!7se! ota% membeng%a% se$ingga te%anan 0i0a!am t !ang teng%ora% mening%at" A%ibatn(a ana% %e$i!angan %e% atan ma # n sensasin(a3 men/a0i mengant % ata #ingsan" Ge/a!a7ge/a!a terseb t mer #a%an #ertan0a 0ari )e0era ota% (ang berat3 0an %em ng%inan a%an men(ebaba%an %er sa%an ota% (ang #ermanan se$ingga ana% #er! men/a!ani re$abi!itasi" <i%a #embeng%a%an sema%in memb r %3te%anan a%an sema%in mening%at se$ingga /aringan ota% (ang se$at# n a%an terte%an 0an men(ebab%an %er sa%an #ermanent ata %ematian"

Pembeng%a%an ota% 0an a%ibatn(a3 biasan(a ter/a0i 0a!am 4a%t ,=7 >. /am sete!a$ ter/a0in(a )e0era" <i%a ter/a0i #ata$ t !ang teng%ora%3 ma%a )e0era ota% bisa !ebi$ berat" Teta#i s at )e0era ota% biasan(a ter/a0i tan#a #ata$ t !ang teng%ora%3 0an s at #ata$ t !ang teng%ora%30an s at #ata$ t !ang teng%ora% seing%a!i ter/a0i tan#a a0an(a )e0era ota%" Pata$ t !ang 0i bagian be!a%ng ata #a0a 0asar teng%ora% biasan(a men n/ %an a0an(a 0orongan (ang % at3%arena bagian ini re!ati6e teba!"#ata$ t !ang ini ti0a% 0a#at 0i !i$at #a0a 5oto rotgen ma # n )it( s)an3ta#i 0a#at ter!i$at 0ari ge/a!a7ge/a!an(a: 70ari $i0 ng ata te!inga %e! ar )airan serebrostina!()airan bening 0ari se%e!i!ing ota%) 7#enimb nan 0ara$ 0i be!a%ang gen0ang te!inga ata #er0ara$an 0ari te!inga(/i%a gen0ang te!nga te!a$ #e)a$) 7#enimb nan 0ara$ 0i 0a!am sin s($an(a 0a#at 0i !i$at 0ari #$oto roentgen) Pa0a ba(i3se!a# t (ang men(e! b ngi ota% bisa menon/o! me!a! i )e!a #a0a #ata$ t !ang teng%ora% 0an ter/eba% 0i antaran(a3se$ingga membent %s at %ant ng berisi )airan"%ant ng ini terbent % se!ama 37- mingg 0an bisa mer #a%an #ertan0a a4a! 0ari a0an(a #ata$ t !ang teng%ora%" Pa0a #ata$ t !ang teng%ora% 0e#resi3sat ata bebera#a #e)a$an t !ang mene%an ota% se$ingga ter/a0i memar #a0a ota%3(ang bisa men(ebab%an %e/ang" Ke/ang ter/a0i #a0a se%itar '? ana%7ana% ber m r !ebi$ 0ari ' ta$ n 0an &+? ana%7ana% ber m r % rang 0ari ' ta$ n3se!ama mingg #ertama sete!a$ ter/a0in(a )e0era %e#a!a (ang seri s"s at %om ni%asi (ang seri s teta#i re!ati6e /arang ter/a0i a0a!a$ #er0ara$an 0i antara !a#isan se!a# t (ang memb ng% s ota% ata #er0ara$an 0i 0a!am ota%: Hematoma e#i0 ra! a0a!a$ s at #er0ara$an 0i antara t !ang teng%ora% 0an se!a# tn(a ata 0 ra meter"#er0ara$an ini ter/a0i a%ibat %er sa%an #a0a arteri ata 6ena #e0a t !ang teng%ora%"#e0ara$an men(ebab%an mening%atn(a te%anan 0i 0a!am ota% se$ingga !ama7!ama %esa0aran ana% a%an men r n" Hematoma s b0 ra! a0a!a$ #er0ara$an 0i ba4a$ 0 rameter3biasan(a 0i sertai 0engan )i0era #a0a /aringan ota%"ge/a!an(a ber #a rasa mengant % sam#ai $i!angn(a %esa0aran3$i!angn(a sensasi ata %e% atan 0an #ergera%an abnorma!(tarmas % %e/ang)" Hematoma intra6entri% !er (#er0ara$an 0i 0a!am rongga interna!@6entri%e!)3$ematoma intra#aren%ima! (#er0ara$an 0i 0a!am /arigan ota%) ma # n $ematoma s bara%noi0 (#er0ara$an 0i 0a!am se!a# t #emb ng% s ota%)3mer #a%an #ertan0a 0ari )i0era %e#a!a (ang berat 0an biasan(a men(ebab%an %er sa%an ota% /ang%a #an/ang"

D.P #ata!a"&a#aa# in0i6i0 0engan )e0era %e#a!a 0i as msi%an menga!ami )e0era me0 !!a ser6i%a! sam#ai terb %ti 0emi%ian"0ari tem#at %e)e!a%aan3#asien 0i #in0a$%an 0engan #a#an 0i mana %e#a!a 0an !e$er 0i #erta$an%an se/a/ar"tra%si ringan $ar s 0i #erta$an%an #a0a %e#a!a30an %o!ar ser6i%a! 0i #asang 0an 0i #erta$an%an sam#ai sinar7A me0 !!a ser6i%a! 0i 0a#at%an 0an 0i%eta$ i ti0a% a0a )e0era me0 !!a s#ina!is ser6i%a!" Sem a ter#i 0i ara$%an nt % mem#erta$an%an $omeostatis ota% 0an men/ega$ %er sa%an ota% se% n0er"tin0a%an ini men)a% # stabi!isasi %ar0io6as% !er 0an 5 ngsi #erna5asan nt %mem#erta$an%an #er5 si serebra! a0e% at"$emora!gi) ter%ontro!3$i#o6o!emia 0i #erbai%i30an ni!ai gas 0ara$ 0i #erta$an%an #a0a ni!ai (ang 0i ingin%an" T,#.a"a# t r'a.a/ / #,#$"ata# TIK.#a0a saat ota% (ang r sa% membeng%a% ata ter/a0i #en m# %an 0ara$ (ang )e#at3ter/a0i #ening%atan TIK 0an memer! %an tin0a%an segera"TIK 0i #anta 0engan %etat 0an3bi!a mening%at3%ea0aan ini 0i atasi 0engan mem#erta$an%an o%sigenasi a0e% at3#emberian mannito!3(ang meng rangi a0ema serebra! 0engan 0e$i0rasi osmoti)B $i#er6enti!asi B #engg naan steroi0 B#ening%atan %e#a!a tem#aat ti0 rB 0an %em ng%inan inter6ensi be0a$ ne ro"#embe0a$an 0i #er! %an nt % e6a% asi #embe% an 0ara$30an /a$itan ter$a0a# !aserasi % Bit %e#a!a berat"a!at nt % memanta TIK 0a#at 0i #asang se!ama #embe0a$an ata 0engan te%ni% ase#ti) 0i tem#at ti0 r"#asien 0i ra4at 0i nit #era4atan insenti5 0i mana a0a #era4atan a$!i %e#era4atan 0an me0is" T,#.a"a# / #.("(#$ !a,#.tin0a%an / ga men)a% # 0 % ngan 5enti!asi3#en)ega$an %e/ang30an #eme!i$araan )airan3e!e%tro!it3 0an %eseimbangan n trisi"#asien )e0era %e#a!a $ebat (ang %oma 0i int basi 0an 0i 6enti!asi me%ani% nt % mengontro! 0an me!in0 ngi /a!an na5as"$i#er6enti!asi ter%ontro! / ga men)a% # $i#o%a#nea3 (ang men)ega$ 6aso0i!atasi3men r n%an a!iran 0ara$ serebra!3men r n%an 6o! me 0ara$ serebra!30an %em 0ian men r n%an TIK" Karena %e/ang m m ter/a0i sete!a$ )e0era %e#a!a 0an 0a#at men(ebab%an %er sa%an ota% se% n0er %arena $i#o%sia3tera#i anti%on6 !san 0a#at 0i m !ai" *i!a #asien sangat teragitasi3%!or#romaCin 0a#at 0i beri%an nt % menenang%an #asien tan#a men r n%an ting%at %esa0aran"se!ang nasogastri% 0a#at 0i #asang bi!a moti!itas !amb ng men r n 0an #erista!ti) terba!i% 0i %ait%an 0engan )e0era %e#a!a30engan memb at reg rgitasi m m #a0a bebera#a /am #ertama"

BAB III TIN+AUAN KASUS I" P1NGKA<IAN A" ID1NTITAS KLI1N Nama Um r <enis %e!amin Agama Pen0i0i%an Pe%er/aan S % A!amat Diagnosa me0is S mber in5ormasi : N2"D : '& ta$ n : Perem# an :7 :7 :7 :7 :7 : )e0era %e#a!a berat :

*" ID1NTITAS P1NANGGUNG <ADA* Nama Um r <enis %e!amin Pen0i0i%an Pe%er/aan S % A!amat : Tn"T :7 : La%i7!a%i :7 :7 :7 :7

II" RIDA2AT K1S1HATAN &" . Ke! $an tama 8e0era Ke#a!a *erat Ri4a(at #en(a%it se%arang 7 #en r nan %esa0aran 7 #er0ara$an 7 !a/ #erna5asan men/a0i !ambat 7 !ing! ng 7 %e/ang 7 #ata$ t !ang teng%ora% 7 memar 0i4a/a$ ata #ata$ t !ang 4a/a$

7 %e! ar )airan 0ari $i0 ng3 m ! t ata te!inga 7 sa%it %e#a!a ($ebat) 7 $i#otensi 7 tam#a% sangat mengant % 7 re4e! 7 #en r nanan %asa0aran 7 #er ba$an #eri!a% 7 ge!isa$ 7 bi)ara nga4 r 7 %a% % 0 % 7 #embeng%a%an #a0a 0aera$ (ang menga!ami )e0era 7 #eng!i$atan %ab r 7 ! %a #a0a % !it %e#a!a 7 #er ba$an # #i! (bagian $itam mata)

3"

Ri4a(at #en(a%it %e! arga Ti0a% ter%a/i"

,"Ri4a(at #en(a%it 0a$ ! "a Hi#ertensi" "b Diabetes" ") Pen(a%it /ant ng "0 Kebiasaan mero%o% e" Stress 5" Obesitas g" 8o!estero! tinggi $" Pening%atan $emato%rit mening%at%an resi%o in5ar% serebra! i" Kontrase#si ora! /" Pen(a!a$g naan obat (%$ s sn(a %o%ain) %" Kons msi a!)o$o! '" Genogram

K t ra#$a# 2 La%i7!a%i : Perem# an : Pen0erita :

Ri4a(at %ese$atan !ing% ngan K!ien tingga! 0i 0aera$ non en0emi)3%!ien se!a! men/aga %ese$atan !ing% ngan 0an #e0 !i 0engan %ebersi$an !ing% ngan

"III )&

POLA EUNGSI K1S1HATAN (GORDON) Perse#si ter$a0a# %ese$atan Para #en0erita )e0era %e#a!a berat biasan(a 0i sebab%an %arena te/0in(a %e)e!a%aan mobi! 0an motor3se0ang%an )e0era %e#a!a ringan biasan(a %erena /at $ ata bnt ran7bent ran ringan" Po!a a%ti5itas !ati$an Pen0erta 8K* ti0a% mam# me!a% %an a%ti6itas se$ari7$ari3 sem a a%ti6itas 0i *ant o!e$ #era4at ata anggota %e! argan(a" Kemam# an #era4atan 0iri S%or +Fman0iri3 &F0i *ant sebagian3 .F#er! bant an orang !ain3 3F#er! bant an orang !ain 0an a!at3 ,Ftergant ng ata ti0a% mam# " + & . 3 ,

).

A%ti6itas Man0i@0an0an 1!iminasi Mobi!isasi 0i tem#at ti0 r Pin0a$ Ma%an

3)" Po!a istira$at ti0 r Pa0a #en0erita 8K* menga!ami #en r nan %esa0aran"

,)"

Po!a n trisi metabo!i) Pa0a #en0erita 8K* ter#asang NGT ') Po!a e!iminasi Pen0erita 8K*3 *AK ti0a% ter%ontro! o!e$ %arena sara5 (ang mensara5i #enge! aran rin tergangg " -) Po!a %ogniti5 #er)e#t a! Stat s menta! ti0a% sa0ar" >) Po!a %onse#si 0iri Gambaran 0iri :#asien men( %ai sem a bagian t b $" I0entitas 0iri :#asien ti0a% merasa ren0a$ 0iri3sebagai seorang ib 0an orang biasa (ang $i0 # 0i tenga$ mas(ara%at" Harga 0iri :$ b ngan #asien 0engan orang !ain bai%3#asien merasa 0i $argai 0i !ing% ngan mas(ara%at" I0ea! 0iri :#asien merasa %es sa$an nt % mengingat ses at " Peran 0iri :#asien mer #a%an ib 0ari 3 ana%

=)

Po!a %o#ing Ke angan %e! arga ter) % #i3 ter#en $i3 se!a! o#timis meman0ang %e$i0 #an" <i%a a0a masa!a$3 #asien se!a! membi)ara%an se)ara m s( a4ara$ 0engan sem a anggota %e! argan(a" G) Po!a se%s a! re#ro0 %si Pa0a #en0erita 8K* menga!ami #en r nan se%s a! se/a% sa%it" &+) Po!a Peran $ b ngan H b ngan %!ien 0engan anggota (ang !ain 0an mas(ara%at se%itarn(a bai%3 ti0a% a0a #erm s $an ata masa!a$" &&)Po!a ni!ai 0an %e#er)a(aan K!ien beragama Is!am IH" P1M1RIKSAAN EISIK &" %ea0aan m m:!ema$ a3 #enam#i!an: %!ien tam#a% % m $ 0an terbaring 0item#at ti0 r" b" %esa0aran: so#oro)omat s 1:& M: & H:&I 3 ." Tan0a7tan0a Hita! 7 TD : sisto! J&&+ 0iasto!e J-+ mm$g 7 RR : RR K.+ L@menit 7 T : s $ K3> C

7N

: na0i K>,A@menit

3" Pemeri%saan $ea0 to toe a"%e#a!a I : ter0a#at ! %a Pa : bent %n(a mesose#a! Pe : ter0a#at n(eri te%an A : #it)$ Ramb t : 4arna $itam3 ! r s3 %otor3 t0a% a0a %etombe3 t0a% a0a % t 0an se0i%it ba " Mata : simetris3 %on/ ngti6a3 ti0a% anemis3 s)!era ti0a% i%teri%3

#eng!i$atan %ab r" Hi0 ng : simetris3 ti0a% a0a #embesaran #o!i#3 ti0a% a0a se)ret3 #en)i man bai%" Te!inga : te!inga simetris3 ti0a% a0a !esi3 #en0engaran tergangg " M ! t : gigi tam#a% %otor3 masi$ !eng%a#3 bibir 0an !i0a$ ti0a% a0a stomatitis3 0an ba " b" Le$er : *ent % : norma!3 ti0a% a0a #embesaran %e!en/ar t(roi0"

)" Da0a Par 7#ar

: I : norma! (ti0a% a0a retra%si inter )osta)" Pa : ti0a% a0a n(eri te%an Pe : sonor A : 6as% !er : I : ti0a% tam#a% i)t s )or0is Pa: ti0a% a0a n(eri te%an Pe: #e%a% A : reg !ar : I : 0atar Pe: Pa: ti0a% a0a #embesaran $ati

<ant ng

0" Ab0omen

e" Geneta!ia:

Pen0erita 8K* menga!ami #en r nan #era4atan 0iri3 se$ingga geneta!ia % rang tera4att" 5" An s:ti0a% a0a $emoroi0

g" 1%stremitas: S #erior:ter/a0i %e! m# $an $emi#!egia" In5erior:ter/a0i %e! m# $an $emi#!egia"

H" P1M1RIKASAAN P1NUN<ANG Ana!isa 8SS 0ari 5 ngsi ! mba! : Meningis *a%teria!: te%anan mening%at3)airan %er $ ata ber%ab t3 / m!a$ 0ara$ # ti$ 0an #rotein mening%atB g! %osa men r n3% !t r #ositi5 ter$a0a# bebera#a /enis ba%teri" Meninges 6ir s: te%anan ber6ariasi )airan 8SS biasan(a /erni$3 se! 0ara$ # ti$ mening%at3g! %osa 0an #rotein biasan(a norma!3 % !t r biasan(a negati6e3 % !t r 6ir s biasan(a $an(a 0engan #rose0 r %$ s s" 1nse5a!itis B Ter/a0i #ening%atan TIK (ang ringan 0an %em 0ian ter!i$at a0an(a #ening%atan te%anan #a0a 8SS3 )airan biasan(a /erni$3 se!0ara$ # ti$ mening%at3 #rotein se0i%it mening%at3 g! %osa norma!" Abses ota% : te%anan mening%at3/ m!a$ se! 0ara$ # ti$ 0an #rotein mening%at3g! %osa norma!" G! %osa ser m : mening%at (meningitis) LDH ser m B mening%at (#a0a meningitis ba%teri) 1!e%tro!it 0ara$ : abnorma! 1SR@L1D : mening%at (#a0a meningitis) K !t r 0ara$ @ $i0 ng @ tenggoro% @ rin : 0a#at mengin0i%asi%an 0aera$ 9# satM in5e%si ata mengin0i%asi%an ti#e #en(ebab in5e%si" MRI @ s%an 8T 0a#at membant me!o%a!isasi !esi3 me!i$at % ran@!eta% 6entri%e!B $emat m 0aera$ serebra!3$emorragi% ata t mor" 1GG: m ng%in ter!i$at ge!ombang !ambat se)ara 6o)a! ata (ense5a!itis)ata 6o!tasen(a mening%at(abses)" m m

Ronsen 0a0a3 %e#a!a3 0an sin s B m ng%in a0a in0i%asi in5e%si ata s mber in5e%si intra)rania!" Arteriogra5i %arotis: !eta% abses !ob s tem#ora!3 abses serebera! #osterior" O*AT 2ANG DI *1RIKAN 7 Anti %e/ang 7 5enition &'m!@%g 7 0iaCe#am +3&7+3.mg@%g ," Data Eo% s Data ob/e%ti5 7 #en r nan %esa0aran 7 !a/ #erna5asan men/a0i ter$ambat 7 ! %a #a0a % !it %e#a!a 7 #eng!i$atan %ab r 7 n(eri 7 sa%it %e#a0a ($ebat) 7 mengant %3 bi)ara nga4 r3 %es !itan bi)ara 7 Pembeng%a%an #a0a 0aera$ (ang menga!ami )e0era 7 #eng!i$atan %ab r 7 %!ien menga!ami %eta% tan3 ge!isa$ 7 #er0ara$an 7 #ata$ t !ang teng%ora% 7 #er ba$an # #i! (bagian $itam mata) 7 re4e! 7 !ing! ng 7 %e! ar )airan 0ari $i0 ng3 m ! t ata te!inga 7 #er ba$an #eri!a% 7 %e/ang

ANALISA DATA
n o & Tg!@/a m Data 5o% s Do: 7 0ari res#on 6erba! 0an non6erba! %!ien men n/ %%an a0an(a rasa n(eri" Diagnosa Ke#era4atan #rob!em etio!ogi N(eri a% t Agen )e0era 5isi% #ara 5

7sa%it %e#a!a $ebat 7#er0ara$an 7Pata$ t !ang teng%ora% L %a #a0a % !it %e#a!a Do: 7 %!ien menga!ami %e!ainan #a0a s ara na5as3bat % 7!a/ #erna5asan men/a0i ter$ambat 7%es !itan berbi)ara Do: 7"ting%at %esa0aran %!ien so#oro )omat s

*ersi$an /a!an na5as ti0a% e5e%ti5

Obstr %si /a!an na5as

Resi%o tinggi ter$a0a# #er ba$an #er5 si /aringan serebra! Resi%o tinggi ter$a0a# tra ma

Hi#o6o!emia

Do: 7 %!ien menga!ami %eta% tan" 7 ge!isa$ 7 %es !itan berbi)ara Do: 7 %!ien ti0a% mam# bergera%" 7 ROM terbatas 7 %!ien menga!ami %er sa%an %oor0inasi 0an #en r nan %e% atan@)ontro! ototN D: 7 %!ien ti0a% #e%a ter$a0a# rangsangan 7 %!ien menga!ami #er ba$an 0a!am res#on biasan(a ter$a0a# rangsang" 7 !ing! ng 7#er ba$an sensori Do:" 7 %!ien menga!ami %eta% tan"

6ertigo

'

Ker sa%an mobi!itas 5isi%

Ker sa%an ne rom s% ! ar

#er ba$an #erse#si sensori

Per ba$an rese#si sensori3 transmisi ata integrasi

>

Ansietas (%eta% tan)

An)aman %ematian ata

7 %!ien menga!ami #ening%atan %etegangan@%e# t sasa an" 7 ge!isa$ Do: 7 %!ien beresi%o menga!ami #en r nan berat ba0an" 7 %!ien menga!ami %e!ema$an otot (ang 0i#er! %an nt % meng (a$ 0an mene!an" Do: 7 %ien tam#a% % m $" 7 %!ien be0rest tota! 7 tem#at ti0 r tama% %otor"

Resi%o %eti0a%seimbang an n trisi % rang 0ari %eb t $an

#er ba$an 0a!am stat s %ese$atan (%eter!ibatan ota%) Inta%e ma%anan ti0a% a0e% at

K rang #era4atan 0iri

Ke!ema$an 5isi%

Diagnosa %e#era4atan 0an Prioritas Masa!a$

&" n(eri a% t ber$ab ngan 0engan agen )e0era 5isi% 0itan0ai 0engan : 7 0ari res#os 6erba! 0an non 6erba! %!ien men n/ %%an a0an(a rasa n(eri 7 sa%it %e#a!a $ebat 7 #er0ara$an 7 #ata$ t !ang teng%ora% 7 ! %a #a0a % !it %e#a!a ." bersi$an /a!an na5as ti0a% e5e%ti5 ber b ngan 0engan obstr %si /a!an na5as 0itan0ai 0engan: 7 %!ien menga!ami %e!ainan #a0a s ara na5as3 bat %3 !a/ #erna5asan men/a0i ter$ambat 0an %es !itan 0a!am berbi)ara" 3" resi%o tinggi ter$a0a# #er ba$an #er5 si /aringan serebra! ber$ b ngan 0engan $i#o6o!emi 0itan0ai 0engan: 7 ting%at %esa0aran %!ie so#oro )omat s" ," resi%o tinggi ter$a0a# tra ma ber$ b ngan 0engan 6ertigo 0itan0ai 0engan: 7 %!ien menga!ami %eta% tan" 7 ge!isa$ 7 %es !itan bi)ara"

'" %er sa%an mobi!itas 5isi% ber$ b ngan 0engan %er sa%an ne rom s) !ar
Ditan0ai 0engan : 7 %!ien ti0a% mam# bergera% 7 ROM terbatas 7 %!ien menga!ami %er sa%an %oor0inasi 0an #en r nan %e% atan

-" #er ba$an #erse#si sensori rangsangan ber$ b ngan 0engan #er ba$an
rese#si sensori 3 transmisi ata integrasi 0itan0ai 0engan: 7 %!ien ti0a% #e%a ter$a0a# rangsangan 7 %!ien menga!ami #er ba$an 0a!am res#on biasan(a ter$a0a# rangsang"

>" Ansietas ber$ b ngan 0engan an)aman %ematian ata #er ba$an 0a!am
stat s %ese$atan 0itan0ai 0engan : 7 %!ien menga!ami %eta% tan 7 %!ien menga!ami #ening%atan %etegangan ata %e# t sasaan"

=" Resi%o %eti0a% seimbangan n trisi % rang 0ari %eb t $an ber$ b ngan
0engan inta%e ma%an (ang ti0a% a0e% at 0itan0ai 0engan : 7 %!ien beresi%o menga!ami #en r nan berat ba0an 7 %!ien menga!ami %e!ema$an otot (ang 0i#er! %an nt % meng n(a$ 0an mene!an"

G" % rang #era4atan 0iri ber$ b ngan 0engan %e!e!a$an 5isi% 0itan0ai
0engan: 7 %!ien tam#a% % m $" 7 %!ien be0rest tota!" 7 tem#at ti0 r tam#a% %otor 0an ti0a% ra#i" II. PERENCANAAN

No"0 A

4 T / an 0an )riteria a $asi! % t Sete!a$ 0i!a% %an tin0a%an %e#era4atan se!ama :L.,/am3 N(eri %!ien ter%ontro! 0engan )riteria $asi! : 7 mengena!i 5a)tor #en(ebab 7 mengena!i !aman(a obat ( onset ) sa%it 7 mengg na%an meto0e #en)ega$an non7 ana!geti% nt % meng rangi n(eri 7 mengg na%an ana!geti% ses ai %eb t $an 7 men)ari bant an tenaga %ese$atan 7 me!a#or%an ge/a!a #a0a tenaga %ese$atan 7 mengg na%an s mber7s mber (ang terse0ia 7 mengena!i ge/a!a7 ge/a!a n(eri 7 men)atat #enga!aman tentang n(eri sebe! mn(a 7 me!a#or%an n(eri (ang s 0a$ ter%ontro!" Keterangan #eni!aian NO8 : &" ti0a% 0i!a% %an sama se%a!i ." /arang 0i!a% %an 3" %a0ang 0i!a% %an ," sering 0i!a% %an '" se!a! 0i!a% %an TTH Sete!a$ 0i!a% %an tin0a%an %e#era4atan se!ama :L., /am3 Stat s res#irasi: 6enti!asi3 Dengan )riteria $asi! : Men0emonstra

inter6ensi

Rasiona!isasi

&

" Ma#a) % # N0 r, : 7 %a/i se)ara %om#re$ensi5 tentang n(eri (!o%asi3 %ara%teristi% 0an onset3 0 rasi3 5re% ensi3 % a!itas3 intensitas n(eri ) 7 obser6asi is(arat7is(arat non7 6erba! 0ari %eti0a%n(amanan3 %$ s sn(a 0a!am %eti0a%mam# an nt % ber%om ni%asi se)ara e5e%ti5" 7 g na%an %om ni%asi tera#e ti% agar #asien 0a#at menge%s#resi%an n(eri 7 e6a! asi tentang %ee5e%ti5an 0ari tin0a%an mengontro! n(eri (ang te!a$ 0ig na%an 7 )ontro! 5a)tor !ing% ngan (ang 0a#at mem#engar $i res#on #asien ter$a0a# %eti0a%n(amanan 7 a/ar%an te%ni% non 5arma%o!ogi (re!a%sasi3 g i0e0 imager(3 massase3 0!) 7 ting%at%an ti0 r@istira$at (ang ) % #

7 nt % mem 0a$%an 0a!am mengambi! tin0a%an" 7 nt % mengeta$ i intensitas n(eri (ang 0irasa%an #asien" 7 %om ni%asi (ang bai% a%an men0orong #asien nt % meng ng%a#% an rasa n(eri" 7 nt % mengeta$ i %eber$asi!an 0ari tin0a%an (ang te!a$ 0i!a% %an" 7 !ing% ngan (ang bising 0an ti0a% n(aman 0a#at mem#engar $ i % a!itas n(eri (ang 0irasa%an #asien" 7 #asien 0a#at mengontro! sen0iri /i%a n(eri timb !" 7 nt % mema%sima!% an istira$at 0an meng rangi n(eri"

Air4a( management : * %a /a!an na5as3 g na%an te%ni% )$in !i5t ata /a4 t$r st bi!a #er! Posisi%an #asien nt % mema%sima!%an 6enti!asi I0enti5i%asi #asien #er! n(a #emasangan a!at

Mem 0a$% an #ert %ara n O." Mening%a tan e%s#ansi

="

Sete!a$ 0i!a% %an tin0a%an %e#era4atan se!ama :L., /am3 Stat s n trisi #asien bai% 0engan )riteria $asi! : A0an(a #ening%atan berat ba0an ses ai 0engan t / an *erat ba0an i0ea! ses ai 0engan tinggi ba0an Mam# mengi0enti5i%a si %eb t $an n trisi Ti0a% a0a tan0a7tan0a ma!n trisi Men n/ %%an #ening%atan 5 ngsi #enge)a#an 0ari mene!an Ti0an ter/a0i #en r nan berat ba0an (ang berarti

Managemen n trisi : Ka/i a0an(a a!ergi ma%anan Ko!aborasi 0engan a$!i giCi nt % menent %an / m!a$ %a!ori 0an n trisi (ang 0ib t $%an #asien An/ r%an #asien nt % mening%at%an #rotein 0an 6itamin ) *eri%an s bstansi g !a 2a%in%an 0iet (ang 0ima%an mengan0 ng tinggi serat nt % men)ega$ %onsti#asi *eri%an ma%anan (ang ter#i!i$ (s 0a$ 0i%ons !tasi%an 0engan a$!i giCi) Monitor / m!a$ n trisi 0an %an0 ngan %a!ori *eri%an in5ormasi tentang %eb t $an n trisi Ka/i %emam# an #asien nt % men0a#at%an n trsi (ang 0ib t $%an"

Unt % menent % an #emi!i$an ter$a0a# /enis ma%anan" Mer #a%a n s mber (ang e5e%ti5 nt % mengi0en ti5i%asi %eb t $a n %a!ori@n t risi tergant n g #a0a sia3 berat ba0an3 % ran t b $3 %ea0aan #en(a%it se%arang ( trama3 #en(a%it /ant ng@m asa!a$ metabo!is me )" Meng%at% an %e%eba!an t b $" Unt % menamba $%an g! %osa" Unt % membant metabo!is

G"

Sete!a$ 0i!a% %an tin0a%an %e#era4atan se!ama :L.,/am3 #asien 0a#at me!a% %an a%ti5itas %e$i0 #an se$ari7 $ari 0engan )riteria $asi!: 7 ma%an 7 ber#a%aian 7 toi!eting" 7 man0i" 7 ber$ias

S !* -ar a&&,&ta#- : 7 #anta %emam# an %!ien nt % me!a% %an #era4atan 0iri se)ara man0iri"

me Da#at mem#eng ar $i na5s ma%an %!ien" nt % mengeta$ i / m!a$ %a!ori (ang mas %" Memi!i%i in5ormasi ini 0a#at membant %!ien 0a!an mema$a mi #enting(a giCi seimbang" Unt % membant %!ien 0a!am memen $ i as #an ma%anan" 7 nt % mengeta$ i a%ti6itas (ang 0a#at 0i!a% %an %!ien" 7 nt % mengeta$ i %emam# an %!ien se)ara man0iri 7 membant

7 #anta %eb t $an %!ien nt % #en(es aian #engg naan a!at nt % #ersona! $(g iene3 toi!eting3 0an ma%an 7 se0ia%an bant an $ingga %!ien 0a#at me!a% %an

7 $(giene 7 ora! $(giene 7 amb !asi : ber/a!an 7 amb !asi:% rsi ro0o 7 #enam#i!an #er#in0a$an 7 %eterangan Peni!aian NO8: &" %etergant ngan tota! ." 0ibant org !ain 0an a!an 3" 0ibant orang ," 0engan a!at '" man0iri

#era4atan #riba0i se)ara #en $"

%!ien nt % 0a#at me!a% %an #era4atan man0iri 7 memberi%an %esem#atan %e#a0a %!ien nt % mera4at %ebersi$an 0iri" 7 a%ti6itas 0ises ai%an 0engan %emam# an %!ien" 7!ansia ti0a% a%an mam# me!a% %an a%ti6itas (ang memb t $%an tenaga ban(a%"

7 0orong %!ien nt % man0i3 teta#i beri%an bant an %eti%a %!ien ti0a% 0a#at me!a% %an

7 menent %an a%ti6itas #era4atan 0iri (ang ses ai 0engan %on0isi se)ara r tin

7 #ertimbang%an m r %!ien %eti%a mem#er%ena!%an a%ti6itas #era4atan 0iri"

*A* &H P1NUTUP K1SIMPULAN *er0asar%an raian (ang te!a$ 0iba$as #a0a *A* sebe! mn(a3 ma%a 0a#at 0itari% %esim# !an ba$4a #enanganan a4a! )e0era sangat #enting %arena 0a#at men)ega$ ter/a0in(a )e0era ota% se% n0er se$ingga 0a#at mene%an morbi0itas 0an morta!itasn(a" D a $a! #enting 0a!am #enanganan a4a! ini a0a!a$ #enanganan segera 0item#at %e/a0ian 0an #rose trans#ortasi saat mer / % %e 5asi!itas (ang !ebi$ tinggi" T / an 0ari #enanganan )e0era %e#a!a b %an !agi se%e0ar meno!ong /i4a3 teta#i men(emb $%an #en0erita 0engan sequele (ang seminima! m ng%in" Pet gas me0is 0i # s%esmas sebagai / ng tomba% #en(e0ia #e!a(anan %ese$atan ter0e#an3 memi!i%i tangg ng /a4ab (ang #enting nt % me!a% %an #enanganan a4a! seo#tima! m ng%in 0an mem#ersia#%an r / %an #en0erita %e ting%a 5asi!itas (ang !ebi$ tinggi"

Pen !is

DAETAR PUSTAKA

*r nner O S 00art$3keperwatan medical bedah.vol.3"1G8:*UKU K1DOKT1RAN Pear)e 16e!(n3.++.3Anatomi dan Fisiologi untuk paramedic"1G8:Grame0ia" Sta5 Penga/ar bagian #ato!ogi anatomi EKUI3% m# !an % !(a$ #ato!ogi"<a%arta:UI Mi)%e(3<oanne 8 an0 * !e)$e% G!oria M3 Nursing Interventions classification(NIC .Mosb(:&GG<o$nson Marion Maas Meri0ean3 Nursing outcomes classification(N!C . Usa"Mosb(:.+++ Mari!(nn 1"Doenges3 "encana Asuhan #eperawatan " 1G8 : *UKU K1DOKT1RAN * 0i Santoso3 $anduan %iagnosa #eperawatan Nanda &''()&''* 3 Prima Me0i%a