248

CAPITVLVM DVODETRICESIMVM
Lecti prima (verss 1-55)
Exercitium 1
Exemplum. vgint anns post vcsim ann post.
20. vcsimus -a -um 80. octgsimus 500. qungentsimus
30. trcsimus 90. nngsimus 600. sescentsimus
40. quadrgsimus 100. centsimus 700.septingentsimus
50. qunqugsimus 200. ducentsimus 800. octingentsimus
60. sexgsimus 300. trecentsimus 900. nngentsimus
70. septugsimus 400. quadringentsimus 1000. mllsimus
1. |XXX] anns post ann post.
2. |XL] anns post ann post.
3. |L] anns post ann post.
4. |LX] anns post ann post.
5. |LXX] anns post ann post.
6. |LXXX] anns post ann post.
7. |XC] anns post ann post.
8. |C] anns post ann post.
9. |CC] anns post ann post.
10. |CCC] anns post ann post.
11. |CCCC] anns post ann post.
12. |D] anns post ann post
13. |DC] anns post ann post.
14. |DCC] anns post ann post.
15. |DCCC] anns post ann post.
16. |CM] anns post ann post.
17. |M] anns post ann post.
Exercitium 2
1. angustum Siciliam ab Itali | dvidit].
2. Tempestte mxim necesse fuit mercs nve .
3. Md verbs Ldiae turbtus est.
4. Mdus: ' deus an hom est iste dominus tuus, cui vent
| prre] videntur?
5. Iss Chrstus est in oppid Bethlehem; | illc] vnrunt rgs
ex oriente, qu nfantem | scut] deum .
6. Magna hominum Chrstum docentem sequbtur.
7. Ex | tt] Idae homins aegr, qu d facts eius
mrbilibus audverant, ad Chrstum convenibant.
8. Deus, qu semper vvit, nn , sed est.
9. Homins, qu ac , mortls sunt.
10. est qu vidre nn potest, qu audre nn potest,
qu loqu nn potest, qu ambulre nn potest.
11. Mdus manum et | parvum librum] Ldiae
.
12. Matthaeus facta et Chrst | nrrat].
Exercitium 3
1. Qu nvigant Mdus et Ldia? ...
2. Estne mare adhc turbidum? ...
3. Ubi est fretum Siculum? ...
4. Qu d caus gaudent nautae? ...
5. Cr nn gaudet merctor? ...
6. D quibus rbus cgitat Mdus? ...
7. Cr Ldia Mdum aegrtre putat? ...
+=F ::8111
Lecti I
-simus -a -um
40, 50, 60, 70, 80, 90:
-gint
-gsimus -a -um
200, 300, 600:
-cent -ae -a
-centsimus -a -um
400, 500, 700, 800,
900:
-gent -ae -a
-gentsimus -a -um
adrre
animus
apprehendere
caecus
claudus
dictum
disiungere
icere
e
extendere
fma
fretum
immortlis
libellus
memorre
mor
mortlis
mtus
nsc
ntus
oboedre
surdus
turba
niversus
utrum
velut
EXERCITIA LATINA 1-3 CAP. XXVIII
249
8. Ubi ntus est Chrstus? ...
9. Ubi sita est Idaea? ...
10. Qu Chrstum parvulum adrvrunt? ...
11. Cr homins aegr ad Chrstum convenibant? ...
12. Quid Ldia Md ostendit? ...
Lecti secunda (verss 56-108)
Exercitium 4
Exempla.
Dominus serv impervit ut tacret et audret, tum eum monuit ut labrret nve
quisceret: ut industrius esset.
Dominus servs impervit ut tacrent et audrent, tum es monuit ut labrrent
nve quiscerent: ut industri essent.
Dominus impervit ut servus improbus vocrtur, prehendertur, tenrtur,
pnrtur.
Dominus impervit ut serv improb vocrentur, prehenderentur, tenrentur,
pnrentur.
1. Iss vir claud impervit ut surg et ambul.
2. Medicus Qunt impervit ut s aper et linguam ostend.
3. Dux mlits monuit ut fortiter pugn nve hosts tim.
4. Mns postulvit ut Athninss ad Mntaurum mitt.
5. Ariadna Thseum monuit ut cav n mnstr occd.
6. Thseus Ariadnam rvit ut s ante inuam opper.
7. Mns impervit ut Daedalus in labyrinthum incld.
8. Chrstus efficere poterat ut homins caec vid, surd aud,
mt loqu, atque ut aegr sn es.
Exercitium 5
1. Mdus Ldiam | rat] ut aliquid sibi legat.
2. Ldia librum | aperit] et legit d Iar,
Idaerum, cuius fliam mortuam Iss | excitvit].
3. Mdus: ' des immortls! Deus tuus mximam
habre vidtur!
4. Trs di niversum inter s dvisisse dcuntur.
5. Iuppiter deus mximus | exstimtur].
6. Plt | rx est] apud , ubi morturum
velut umbrae dcuntur.
7. Qurt noctis discipul, qu in | parv nve] erant,
Isum super mare ambulantem vdrunt.
8. Discipuls turbts Chrstus ' estte! ait.
9. Incipins merg Petrus clmvit: 'Domine, m fac!
10. Paul post ventus .
Exercitium 6
1. Cr Mdus Ldiae libellum reddit neque ipse legit? ...
2. Quid Iss vir claud impervit? ...
3. Quid Iarus rogvit Isum? ...
4. Quid fcit Iss in dom Iar? ...
5. Potestne Iuppiter homins mortus suscitre? ...
6. Qu di mundum inter s dvsrunt? ...
7. Quis deus rx maris est? ...
8. Quis apud nfers rgnat? ...
9. Qumodo Iss ad nviculam discipulrum vnit? ...
10. Cr turbt sunt qu in nvicul erant? ...
11. Quid Iss Petrum facere iussit? ...
Lecti II
-ret -rent
-rtur -rentur
|1] -ret -rent
-rtur -rentur
|2] -ret -rent
-rtur -rentur
|3] -eret -erent
-ertur -erentur
|4] -ret -rent
-rtur -rentur
esset essent
anima
cessre
cnstre
volvere
habr
nfer
mundus
nvicula
per
potests
prnceps
rgnre
rogre
salvus
suscitre
versr
vigilia
EXERCITIA LATINA 4-6 CAP. XXVIII
250
12. Num Petrus mersus est? ...
13. Quid dxrunt discipul postquam Iss in nviculam
ascendit? ...
Lecti tertia (verss 109-189)
Exercitium 7
Exempla.
Mter fliam monuit ut cavret n in fluvium caderet ac mergertur; nec
opus erat monre flis ut cavrent n in fluvium caderent ac mergerentur.
Flia: 'Mter m monuit ut cavrem n in fluvium caderem ac mergerer;
sed cr nn monuit vs, puer, ut cavrtis n in fluvium cadertis ac
mergermin?
Fli: 'Mter t monuit ut cavrs n in fluvium caders ac mergerris, quia
cauta nn es; nec vr opus erat ns monre ut cavrmus n in fluvium
cadermus ac mergermur.
1. Mdus: 'Dominus m postulbat ut semper industrius es.
2. Ldia: 'Amcae meae m rbant ut Rmae scum man, sed t
mihi persusist ut tcum ven.
3. Mdus: 'Gaude quod amcae tuae tibi persudre nn poturunt ut
Rmae man nve mcum ven.
4. Ilius: 'Nnne vs monueram, fli, n arborem ascend?
5. Quntus: 'Cert ns monuers ut caut es nve arborem
ascend, sed Mrcus mihi persusit ut arborem ascend.
6. Ilius: 'Qumodo Mrcus tibi persudre potuit ut arborem ascend,
s ego t monueram ut cautus es nve id fac?
7. Ldia: 'Laetmin, nautae! Chrstus crvit ut vs salv es atque
mxim percul serv.
8. Nauta: 'Fortasse Chrstus crvit ut t serv, at cert Neptnus
crvit ut ego serv!
9. Ldia: 'Chrstus crvit ut ns omns serv.
Exercitium 8
Exempla.
Qur Mdus Rmam venit? Rmam venit ut amcam suam videat
| ...quia amcam suam vidre vult].
Qur Mdus fugit? Mdus fugit n serviat | ...quia servre nn vult].
Qur Mdus Rmam vnit? Rmam vnit ut amcam suam vidret
| ...quia amcam suam vidre volbat].
Qur Mdus fgit? Mdus fgit n servret | ...quia servre nlbat].
1. Magister calamum prmit scrb | quia scrbere vult].
2. Merctrs mercs vndunt pecniam faci| quia pecniam
facere volunt].
3. Pstor umbram petit in sle ambul | quia in sle ambulre nn
vult].
4. Homins vestmenta gerunt frg | quia frgre nlunt].
5. Ariadna Thse flum dedit eum serv | quia eum servre
volbat].
6. Daedalus ls cnfcit labyrinth vol | quia labyrinth
volre volbat].
7. Ldia oculs clausit fulgura vid | quia fulgura vidre
nlbat].
8. Mult homins aegr ad Isum convenibant ab e sn
| quia ab e snr volbant]
Lecti III
|1, 2, 4]
-rem -rmus
-rs -rtis
-ret -rent
|3]
-erem -ermus
-ers -ertis
-eret -erent
|1, 2, 4]
-rer -rmur
-rris -rmin
-rtur -rentur
|3]
-erer -ermur
-erris -ermin
-eret -erent
essem essmus
esss esstis esset
essent
coninctivus post
ut, n finle
( fnis : id quod
petitur)
EXERCITIA LATINA 7-8 CAP. XXVIII
251
Exercitium 9
1. Discipul (ad Isum): 'Domine, | salvs fac] ns! !
2. Iss vents impervit et facta est | tranquillus] magna.
3. Nn slum tempestts, sed multa alia nauts .
4. maritim nvs persequuntur ut mercs rapiant.
5. Nllum mare est praednibus.
6. Scylla dcitur saxum | perculum] qu nvs franguntur.
7. est locus qu nvs flctibus vorantur.
8. Difficile est omnia maris percula .
9. Mdus s salvum in Graeciam perventrum esse.
10. Is enim in Graeci lber vvere quam in Itali domin sevr
; itaque cupidus est in Graeciam | re].
11. Guberntor dcit s mor quam servre`: 'Ego mor
quam servre.
12. Intr sex vel oct dis amc nostr in Graeciam .
13. Haud facile fuit Ldiae ut Rm proficscertur.
14. Guberntor pulchritdinem nul | mrtur].
15. Discipulus est qu studis audit.
16. est pecnia domin quae serv datur.
Exercitium 10
1. Quem guberntor putat potesttem maris habre? ...
2. Iamne nvis extr perculum est? ...
3. Qur praedns maritim nvs persequuntur? ...
4. Quae percula in fret Sicul nauts impendent? ...
5. Cr Mdus in Graeci vvere mvult quam in Itali? ...
6. Cui domin Mdus servibat? ...
7. Quid dominus Rmnus Md postulbat? ...
8. Qur Mdus vll domin Rmam fgit? ...
9. Qumodo Mdus Ldiae persusit ut scum venret? ...
10. Quid Ldia guberntr ostendit? ...
11. Cr guberntor Mdum nulum misse mrtur? ...
12. Cr Mdus rubet neque respondet? ...
Lecti grammatica (verss 190-232)
Exercitium 11
ctvum
1. Ambat est indictvus imperfect; amret nn indictvus,
sed imperfect est.
2. Tacebat, legebat, dormiebat est indictvus imperfect: taceret,
legeret, dormiret est.
3. Coninctvus imperfect: singulris: pers. 1 -rem, 2 -, 3 -;
plrlis: 1 -, 2 -, 3 -.
Sing. Plr. Sing. Plr.
4. Pers. 1 voc voc vide vide
5. Pers. 2 voc voc vide vide
6. Pers. 3 voc voc vide vide
7. Pers. 1 dc dc audi audi
8. Pers. 2 dc dc audi audi
9. Pers. 3 dc dc audi audi
10. Coninctvus imperfect verb esse. singulris: pers. 1 essem, 2 es,
3. es; plrlis: pers. 1 es, 2 es, 3 es.
admrr
attentus
eund
impendre
mlle ml mvult
peclium
perculsus
perculum
perre
persudre
pervenre
potius
praed
salvre
servre
sprre
tranquillits
ttus
vtre
vorg
Lecti grammatica
coninctvus imper-
fect
ct.
sing. plr.
|1,2,4] -rem -remus
-res -retis
-ret -rent
|3] -erem -eremus
-eres -eretis
-eret -erent
EXERCITIA LATINA 9-11 CAP. XXVIII
252
Passvum
8. Ambtur est indictvus imperfect passv; amretur
imperfect passv est.
9. Tenebtur, legebtur, pniebtur est indictvus imperfect passv;
teneretur, legeretur, pniretur
est.
10. Coninctvus imperfect passv: singulris: pers. 1 -rer, 2 -,
3 -; plrlis: pers. 1 -, 2 -, 3 -.
Sing. Plr. Sing. Plr.
11. Pers. 1 voc voc vide vide
12. Pers. 2 voc voc vide vide
13. Pers. 3 voc voc vide vide
14. Pers. 1 dc dc audi audi
15. Pers. 2 dc dc audi audi
16. Pers. 3 dc dc audi audi
Exercitium 12
1. discere, isse
2. dividere, isse, um esse
3. eicere, eisse, eum esse
4. mori, um esse
5. nsci, um esse
6. persudere, perisse
7. prmere, isse, um esse
8. surgere, isse
9. vivere, isse
CAPITVLVM VNDETRICESIMVM
Lecti prima (verss 1-59)
Exercitium 1
Exempla. Vir turbtus exclmat: 'Quid faciam? Quid sprem?
Vir turbtus nescit quid faciat aut quid spret.
1. Merctor queritur: 'Quid faci? Qumodo uxrem et lbers al?
Qumodo ns vv sine pecni?
2. Mdus s interrogat: 'Quid Ldiae responde? Utrum vrum dc an
tace? Qumodo m excs?
3. Mdus nescit quid Ldiae responde.
4. Ariadna: 'Quid nunc ag? Nesci qu m vert. Unde auxilium
pet? Quem deum invoc?
5. carus: 'Incls sumus, pater. Quid faci? Qumodo exitum
inveni? qu auxilium pet?
6. Ldia: 'Utrum Rmae mane an proficsc? Utrum rde an
plr? Ldia s interrogat utrum rde an plr.
Exercitium 2
1. Multae nvs mersae in maris iacent.
2. Nautae, quamquam | haud pauc] in mar pereunt, nvi-
gand nn .
3. Merctrs percula maris adre nlunt, sed dom .
4. Nn decet mercs plris quam vtam nautrum.
5. Mercs vndend merctor magnum s factrum esse sp-
rbat, sed ea iam periit, postquam mercs iectae sunt.
pass.
sing. plr.
|1,2,4] -rer -remur
-reris -remini
-retur -rentur
|3] -erer -eremur
-ereris -eremini
-eretur -erentur
+=F ::1:
Lecti I
coninctivus dubittivus
( dubitre)
adicere
aestimre
afficere
mittere
dterrre
dvitiae
flx
frstr
EXERCITIA LATINA 12 / 1-2 CAP. XXVIII / XXIX