Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

ELECTROQUMICA

PROBLEMAS

REACCINS

1.

Por oxidacin do in bromuro con in permanganato [tetraoxomanganato(VII)] no medio cido,

obtense bromo (Br2) e o sal de manganeso(II):
a) Escriba a reaccin inica e axstea polo mtodo do in-electrn.
b) Calcule cantos gramos de permanganato de potasio poden ser reducidos, por 250 cm 3 dunha
disolucin de bromuro de potasio de concentracin 0,1 mol/dm3, a sal de manganeso(II).
(P.A.U. Set. 06)

Rta.: a) 10 Br + 2 MnO4 + 16 H+ 5 Br2 + 2 Mn2+ + 8 H2O; b) m = 0,79 g KMnO4

Datos

Cifras significativas: 2

Concentracin de bromuro de potasio

[KBr] = 0,10 mol/dm3

Volume de disolucin de bromuro de potasio

V = 250 cm3 = 0,25 dm3

Masa molar do permanganato de potasio

M (KMnO4) = 158 g/mol

Incgnitas
Masa de KMnO4 que se pode reducir

m(KMnO4)

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:

2 Br

Br2 + 2 e

Reducin:

MnO4 + 8 H+ + 5 e

Mn2+ + 4 H2O

Multiplicando a primeira por 5 e a segunda por 2 e sumando, dannos a reaccin inica global.
10 Br + 2 MnO4 + 16 H+ 5 Br2 + 2 Mn2+ + 8 H2O
b)
m=0,25 dm3 D

0,10 mol KBr 1 mol Br 2 mol MnO4 1 mol KMnO 4 158 g KMnO4
=0,79 g KMnO4
1 mol dm3 D 1 mol KBr
10 Br
1 mol MnO4 1 mol KMnO4

2.
a) Axuste a seguinte reaccin polo mtodo do in electrn:
KMnO4 (aq) + KCl (aq) + H2SO4 (aq) MnSO4 (aq) + K2SO4 (aq) + Cl2 (g) + H2O (l)
b) Calcule os gramos de permanganato de potasio [tetraoxomanganato(VII) de potasio] necesarios para obter 200 g de sulfato de manganeso(II) [tetraoxosulfato(VI) de manganeso(II)], se o
rendemento da reaccin do 65,0 %.
(P.A.U. Set. 10)

Rta.: a) 2 KMnO4 + 10 KCl + 8 H2SO4 2 MnSO4 + 6 K2SO4 + 5 Cl2 + 8 H2O; b) m = 322 g KMnO4
Datos

Cifras significativas: 3

Masa de sulfato de manganeso(II)

m(MnSO4) = 200 g

Rendemento

r = 65,0%

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

Datos
Masa molar:

Cifras significativas: 3
permanganato de potasio

M (KMnO4) = 158 g/mol

sulfato de manganeso(II)

M (MnSO4) = 151 g/mol

Incgnitas
Masa de permanganato de potasio

m(KMnO4)

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
2 Cl
Cl2 + 2 e

Reducin:
MnO4 + 8 H + 5 e
Mn2+ + 4 H2O
Multiplicando a primeira por 5 e a segunda por 2 e sumando, obtemos a reaccin inica global.
10 Cl + 2 MnO4 + 16 H+ 5 Cl2 + 2 Mn2+ + 8 H2O
Sumndolle a mbolos membros:
12 K+ + 8 SO42- 12 K+ + 8 SO42queda
2 KMnO4 + 10 KCl + 8 H2SO4 2 MnSO4 + 6 K2SO4 + 5 Cl2 + 8 H2O
b) Se o rendemento fose do 100%, necesitaranse,
m=200 g MnSO 4

1 mol MnSO4 2 mol KMnO4 158 g KMnO 4

=209 g KMnO4
151 g MnSO 4 2 mol MnSO4 1 mol KMnO4

Pero ao ser s do 65,0%, haber que empregar mis, xa que parte del non se aproveita:
m' =209 g KMnO4 tericos

100 g necesarios
=322 g KMnO4 necesarios
65,0g tericos

3.
a) Empregando o mtodo do in electrn axuste a ecuacin qumica que corresponde seguinte
reaccin redox:
KClO3 (s) + SbCl3 (s) + HCl (aq) SbCl5 (aq) + KCl (s) + H2O (l)
b) Calcule os gramos de KClO3 que se necesitan para obter 200 g de SbCl5, si o rendemento da reaccin do 50%.
(P.A.U. Set. 13)

Rta.: a) KClO3 + 3 SbCl3 + 6 HCl 3 SbCl5 + KCl + 3 H2O; b) m(KClO3) = 54,6 g

Datos

Cifras significativas: 3

Masa de pentacloruro de antimonio

m(SbCl5) = 200 g

Rendemento

r = 50,0%

Masa molar:

pentacloruro de antimonio

M (SbCl5) = 299 g/mol

clorato de potasio

M (KClO3) = 123 g/mol

Incgnitas
Masa de clor ato de potasio
Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:

m(KClO3)

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

Oxidacin1:
Sb3+
Sb5+ + 2 e

Reducin:
ClO3 + 6 H + 6 e
Cl + 3 H2O
Multiplicando a primeira por 3 e sumando a segunda, obtemos a reaccin inica global.
3 Sb3+ + ClO3 + 6 H+ Cl + 3 H2O + 3 Sb5+
Sumndolle a mbolos membros:
K+ + 15 Cl K+ + 15 Cl
queda
KClO3 (s) + 3 SbCl3 (s) + 6 HCl 3 SbCl5 + KCl + 3 H2O
b) Si o rendemento fose do 100%, necesitaranse,
m=200 g SbCl 5

1 mol SbCl 5 1 mol KClO3 123 g KClO 3

=27,3g KClO3
299 g SbCl5 3 mol SbCl 5 1 mol KClO3

Pero ao ser s do 50,0%, haber que empregar mis, xa que parte del non se aproveita:
m' =27,3g KClO3 tericos

4.

100 g necesarios
=54,6g KClO3 necesarios
50,0 g tericos

Sbese que o in MnO 4 oxida o Fe(II) a Fe(III) en presenza de H2SO4, mentres se reduce a Mn(II).
a) Escriba e axuste polo mtodo do in-electrn a ecuacin inica global, indicando as semirreaccins correspondentes.
b) Que volume de KMnO4 de concentracin 0,02 mol/dm3 se require para oxidar 40 cm3 dunha disolucin de FeSO4 de concentracin 0,1 mol/dm3 en disolucin de H2SO4?
(P.A.U. Xuo 11)

Rta.: a) 5 Fe2+ + MnO4 + 8 H+ 5 Fe3+ + Mn2+ + 4 H2O; b) VD = 40 cm3

Datos

Cifras significativas: 3

Concentracin de KMnO4

[KMnO4] = 0,0200 mol/dm3

Volume de disolucin de FeSO4

VF = 40 cm3 = 0,0400 dm3

Concentracin de FeSO4

[FeSO4] = 0,100 moldm-3

Incgnitas
Volume de disolucin de KMnO4 necesario para o FeSO4

VM

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
Fe2+
Fe3+ + 1 e

Reducin:
MnO4 + 8 H + 5 e
Mn2+ + 4 H2O
Multiplicando a primeira por 5 e sumando, danos a reaccin inica global.
5 Fe2+ + MnO4 + 8 H+ 5 Fe3+ + Mn2+ + 4 H2O
b)
FeSO4 (aq) Fe2+ (aq) + SO42- (aq)
[Fe2+] = [FeSO4]
KMnO4 (aq) K+ (aq) + MnO4 (aq)
[MnO4] = [KMnO4]
1 Esta semirreaccin non real. Non existe o in Sb5+ en disolucin acuosa.

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

1,00dm3 D M
0,100 mol Fe2+ 1 mol MnO 4
V M =0,0400 dm D F

=4,00102 dm3 =40,0cm 3 DM

3
2+

1,00 dm D F
5 mol Fe
0,0200 mol MnO 4
3

5.

O permanganato de potasio en presenza de cido sulfrico transforma o sulfato de ferro(II) en

sulfato de ferro(III), formndose tamn sulfato de potasio, sulfato de manganeso(II) e auga.
a) Axusta a reaccin molecular.
b) Cantos cm3 de disolucin de permanganato de potasio de concentracin 0,5 mol/dm3 sern necesarios para reaccionar con 2,40 gramos de sulfato de ferro(II)?
(P.A.U. Xuo 96)

Rta.: a)10 FeSO4 + 2 KMnO4 + 8 H2SO4 5 Fe2(SO4)3 + 2 MnSO4 + 8 H2O + K2SO4; b) VD = 6,3 cm3
Datos

Cifras significativas: 3

Concentracin de KMnO4

[KMnO4] = 0,500 mol/dm3

Masa de FeSO4

m(FeSO4) = 2,40 g FeSO4

Masa molar do sulfato de ferro(II)

M (FeSO4) = 152 g/mol

Incgnitas
Volume de disolucin de KMnO4 necesario para o FeSO4

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
Fe2+
Fe3+ + 1 e

Reducin:
MnO4 + 8 H + 5 e
Mn2+ + 4 H2O
Multiplicando a primeira por 5 e sumando, danos a reaccin inica global.
5 Fe2+ + MnO4 + 8 H+ 5 Fe3+ + Mn2+ + 4 H2O
Para convertela na reaccin molecular summoslle a seguinte reaccin inica:
5 (SO4)2 + K+ + 4 (SO4)2 15/2 (SO4)2 + (SO4)2 + K+ + 1/2 (SO4)2
5 FeSO4 + KMnO4 + 4 H2SO4 5/2 Fe2(SO4)3 + MnSO4 + 4 H2O +1/2 K2SO4
Multiplicando por 2 para suprimir os coeficientes fraccionarios
10 FeSO4 + 2 KMnO4 + 8 H2SO4 5 Fe2(SO4)3 + 2 MnSO4 + 8 H2O + K2SO4
V =2,40 g FeSO4

b)

6.

1,00 mol FeSO4 1 mol KMnO4 1,00103 cm3 D

=6,3 cm 3 D KMnO4
152 g FeSO4
5 mol FeSO4 0,500 mol KMnO4

O in antimonio(III) pdese valorar en medio cido oxidndoo a in antimonio(V) empregando

unha disolucin de in bromato[in trioxobromato(V)] que se converte en in bromuro. Para valorar 25,0 cm3 dunha disolucin de cloruro de antimonio(III) gstanse 30,4 cm3 dunha disolucin
de bromato potsico[trioxobromato(V) de potasio] de concentracin 0,102 mol/dm 3.
a) Axuste a ecuacin inica redox, indicando as semirreaccins de oxidacin e reducin.
b) Cal a molaridade da disolucin de cloruro de antimonio(III)?
(P.A.U. Set. 08)

Rta.: a) BrO3 + 6 H+ + 3 Sb3+ 3 Sb5+ + Br + 3 H2O; b) [SbCl3] = 0,372 mol/dm3

Datos

Cifras significativas: 3

Volume de disolucin de SbCl3

V1 = 25,0 cm3 = 25,010-3 dm3

Volume de disolucin de KBrO3

V2 = 30,4 cm3 = 30,410-3 dm3

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

Datos

Cifras significativas: 3

Concentracin da disolucin de KBrO3

[KBrO3] = 0,102 mol/dm3

Incgnitas
Concentracin da disolucin de SbCl3

[SbCl3]

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
Sb3+
Sb5+ + 2 e

Reducin:
BrO3 + 6 H + 6 e
Br + 3 H2O
Multiplicando a primeira por 3 e sumando, dnos a reaccin inica global.
BrO3 + 6 H+ + 3 Sb3+ 3 Sb5+ + Br + 3 H2O
b) A cantidade de bromato de potasio consumida na valoracin :
n (KBrO3 )=30,4103 dm3 D KBrO3

0,102 mol KBrO3

3

1 dm D KBrO3

=3,10103 mol KBrO3

Como o bromato de potasio un electrolito forte, est totalmente disociado:

KBrO3 K+ + BrO3
polo que a cantidade do in bromato a mesma que a a do bromato de potasio.
n(BrO3) = n(KBrO3) = 3,1010-3 mol BrO3
A cantidade de in antimonio(III) consumida na valoracin :
n Sb 3 =3,10103 mol BrO3

3 mol Sb 3
=9,30103 mol Sb 3
1 mol BrO3

Supondo que o cloruro de antimonio(III) est totalmente disociado, todo o in antimonio(III) procede del, e
a cantidade de cloruro de antimonio presente nos 25,0 cm3 de disolucin :
n(SbCl3) = n(Sb3+) = 9,3010-3 mol SbCl3
A concentracin da disolucin :
[SbCl 3 ]=

7.

9,30103 mol SbCl 3

3

25,010 dm D SbCl 3

=0,372 mol SbCl 3 /dm 3 D

O cido trioxonitrato(V) de hidrxeno (cido ntrico) concentrado reacciona co cobre para formar
bistrioxonitrato(V) de cobre (nitrato de cobre(II)), dixido de nitrxeno e auga.
a) Escriba a reaccin axustada.
b) Cantos cm3 de HNO3 do 95% de pureza e densidade 1,5 g/cm3 necestanse para que reaccionen totalmente 3,4 gramos de cobre?
c) Que volume de NO2 formarase, medido a 29 0C de temperatura e 748 mm Hg de presin?
Dato: R = 0,082atmdm3moI-1K-1
(P.A.U. Set. 04)

Rta.: a) 4 HNO3 + Cu Cu(NO3)2 + 2 NO2 + 2 H2O; b) VD = 9,5 cm3 D; c) V = 2,7 dm3 NO2
Datos

Cifras significativas: 2

HNO3 : Riqueza

r = 95%

Densidade

= 1,5 g/cm3

Masa de cobre

m = 3,4 g Cu

Gas:

T = 29 0C = 302 K

Temperatura

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

Datos

Cifras significativas: 2
Presin

P = 748 mm Hg = 0,984 atm

Constante dos gases ideais

R = 0,082atmdm3moI-1K-1

Masa molar:

Cu

M (Cu) = 64 g/mol

HNO3

M (HNO3) = 63 g/mol

Incgnitas
Volume de disolucin de HNO3 necesario para reaccionar co Cu

VD

Volume de NON2 que se forma nas condicins indicadas

Outros smbolos
Cantidade de sustancia (nmero de moles)

Ecuacins
De estado dos gases ideais

PV=nRT

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
Cu
Cu2+ + 2 e
Reducin:
NO3 + 2 H+ + e
NO2 + H2O
Multiplicando a segunda por 2 e sumando, dnnos a reaccin inica global.
Cu + 2 NO3 + 4 H+ Cu2+ + 2 NO2 + 2 H2O
Para convertela na reaccin molecular summoslle a seguinte reaccin inica:
2 NO3 2 NO3
4 HNO3 + Cu Cu(NO3)2 + 2 NO2 + 2 H2O
b)
V D =3,4 g Cu

3
1,0 mol Cu 4 mol HNO 3 63g HNO 3 100 g D HNO3 1,0 cm D HNO3
=9,5 cm3 D HNO3
64g Cu
1 mol Cu
1 mol HNO3 95 g HNO 3
1,5 g D HNO3

c)

n NO 2 =3,4g Cu

V=

8.

1 mol Cu 2 mol NO 2
=0,11 mol NO 2
64 g Cu 1 mol Cu

3
1
1
n R T 0,11mol NO 2 0,082 atmdm mol K 302 K
=
=2,7 dm3 NO2
P
0,984atm

A reaccin de cido clorhdrico con dixido de manganeso xera cloruro de manganeso(II), cloro
e auga.
a) Escriba a reaccin molecular redox axustada.
b) Que volume de cloro, medido a 0,92 atm e 30 0C, obtense ao reaccionar 150 cm3 de cido clorhdrico do 35% e densidade 1,17 g/cm3, coa cantidade necesaria de dixido de manganeso?
(P.A.U. Xuo 05)

Rta.: a) 4 HCl + MnO2 MnCl2 + Cl2 + 2 H2O

Datos
D (HCl) :

b) V = 11,4 dm3 Cl2

Cifras significativas: 3

Riqueza

r = 35,0%

Densidade

= 1,17 g/cm3

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

Datos
Cl2 (gas):

Cifras significativas: 3
Volume

VD = 150 cm3

Temperatura

T = 30 0C = 303 K

Presin

P = 0,920 atm

Constante dos gases ideais

R = 0,0820 atmdm3moI-1K-1

Masa molar:

M (HCl) = 36,5 g/mol

HCl

Incgnitas
Volume de Cl2 que se forma nas condicins indicadas

Outros smbolos
Cantidade de sustancia (nmero de moles)

Ecuacins
De estado dos gases ideais

PV=nRT

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
2 Cl
Cl2 + 2 e
Reducin:
MnO2 + 4 H+ + 2 e
Mn2+ + 2 H2O

+
Reaccin inica global.
2 Cl + MnO2 + 4 H
Cl2 + Mn2+ + 2 H2O
Para convertela na reaccin molecular summoslle a seguinte reaccin inica:
2 Cl
2 Cl
4 HCl + MnO2
MnCl2 + Cl2 + 2 H2O
b) A cantidade de cido clorhdrico que se consume :
n (HCl)=150 cm3 D

1,17g D 35,0 g HCl 1 mol HCl

=1,68 mol HCl
100 g D 36,5 g HCl
1 cm 3 D

que produce de cloro

n (Cl2 )=1,68 mol HCl

1 mol Cl 2
=0,421 mol Cl 2
4 mol HCl

Supondo comportamento ideal para o cloro

3
1
1
n R T 0,421 mol Cl 2 0,0820 atmdm mol K 303 K
V (Cl2 )=
=
=11,4 dm3 Cl2
P
0,920 atm

9.

100 mL dunha disolucin acuosa de cloruro de ferro(ll) fanse reaccionar, no medio cido, cunha
disolucin de concentracin 0,35 mol/dm3 de K2Cr2O7 sendo necesarios 64,4 mL desta ltima
para completar a oxidacin. Na reaccin o ferro(ll) se oxida a ferro(IIl) e o in Cr2O72 redcese a
cromo(llI).
a) Axuste la ecuacin inica da reaccin polo mtodo do in-electrn.
b) Calcule a concentracin molar da disolucin de cloruro de ferro(lI).
(P.A.U. Xuo 13)

Rta.: a) Cr2O72 + 14 H+ + 6 Fe2+ 2 Cr3+ + 7 H2O + 6 Fe3+ ; b) [FeCl2] = 1,35 mol/dm3

Datos

Cifras significativas: 3

Volume de disolucin de cloruro de ferro(II)

Vr = 100 cm3

Concentracin da disolucin de dicromato de potasio

[K2Cr2O7] = 0,350 mol/dm3

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

Datos

Cifras significativas: 3

Volume de disolucin de dicromato de potasio

Vou = 64,4 cm3

Incgnitas
Concentracin molar da disolucin de cloruro de ferro(II)

[FeCl2]

Outros smbolos
Cantidade de sustancia (nmero de moles)

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
Fe2+
Fe3+ + e
2
+

Reducin:
Cr2O7 + 14 H + 6 e 2 Cr3+ + 7 H2O
Multiplicando a primeira semirreaccin por 6 e sumando:
Oxidacin:
6 Fe2+
6 Fe3+ + e
2
+

Reducin:
Cr2O7 + 14 H + 6 e 2 Cr3+ + 7 H2O
Reaccin inica global.
Cr2O72 + 14 H+ + 6 Fe2+ 2 Cr3+ + 7 H2O + 6 Fe3+
b) A cantidade de dicromato de potasio que hai en 64,4 cm3 de disolucin de concentracin 0,350 mol/dm3
:
n (K 2 Cr 2 O 7 )=64,4 cm 3 K 2 Cr 2 O 7

1 dm3 0,350 mol K 2 Cr2 O7

=0,0225mol K 2 Cr 2 O 7
103 cm3
1 dm 3 D

A concentracin de ins dicromato a mesma:

K2Cr2O7 Cr2O72 + 2 K+
[Cr2O72] = [K2Cr2O7]
Da estequiometra da reaccin, a cantidade de in ferro(II) que se necesitar :
n (Fe2+ )=0,0225 mol Cr 2
2 O7

6 mol Fe2+
=0,135 mol Fe 2+
1 mol Cr 2
O
2
7

A cantidade de cloruro de ferro(II) a mesma:

FeCl2 2 Cl + Fe2+
n(FeCl2) = n(Fe2+)
que, ao estar disoltos en 100 cm3 dan unha concentracin de:
[Fe 2 Cl]=

0,135 mol Fe2 Cl

3

0,100 dm D

=1,35 mol Fe2 Cl /dm3 D

10.
a) Axuste polo mtodo do inelectrn a seguinte ecuacin qumica, indicando as semirreaccins
correspondentes, a especie que se oxida e a que se reduce:
K2Cr2O7 (aq) + FeSO4 (aq) + H2SO4 (aq) K2SO4 (aq) + Cr2(SO4)3 (aq) + Fe2(SO4)3 (aq) + H2O (l)
b) Cantos gramos de sulfato de cromo(III) [tetraoxosulfato(VI) de cromo(III)] podern obterse a
partir de 5,0 g de dicromato potsico[heptaoxodicromato(VI) de potasio] se o rendemento da reaccin do 60 %?
(P.A.U. Xuo 08)

Rta.: a) K2Cr2O7 + 6 FeSO4 + 7 H2SO4 K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 3 Fe2(SO4)3 + 7 H2O;

b) m = 4,0 g Cr2(SO4)3

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

Datos

Cifras significativas: 3

Masa de dicromato de potasio

m(K2Cr2O7) = 5,00 g

Rendemento da reaccin

r = 60,0%

Masa molar:

K2Cr2O7

M (K2Cr2O7) = 294 g/mol

Cr2(SO4)3

M (Cr2(SO4)3) = 392 g/mol

Incgnitas
Masa de Cr2(SO4)3 que se obtn cun rendemento do 60%

Outros smbolos
Cantidade de sustancia (nmero de moles)

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
Fe2+
Fe3+ + e
2
+

Reducin:
Cr2O7 + 14 H + 6 e 2 Cr3+ + 7 H2O
Multiplicando a primeira semirreaccin por 6 e sumando:
Oxidacin:
6 Fe2+
6 Fe3+ + e
2
+

Reducin:
Cr2O7 + 14 H + 6 e 2 Cr3+ + 7 H2O
Reaccin inica global.
Cr2O72 + 14 H+ + 6 Fe2+ 2 Cr3+ + 7 H2O + 6 Fe3+
Para convertela na reaccin global summoslle a seguinte reaccin inica:
2 K+ + 7 SO42
2 K+ + 7 SO42
e obtense:
K2Cr2O7 + 6 FeSO4 + 7 H2SO4 K2SO4 + Cr2(SO4)3 + 3 Fe2(SO4)3 + 7 H2O
b) A cantidade de dicromato de potasio que hai en 5,00 g :
n (K 2 Cr 2 O7 )=5,00 g K2 Cr2 O7

1 mol K2 Cr2 O7
=0,0170 mol K 2 Cr 2 O7
294 g K 2 Cr 2 O7

Cada mol de dicromato de potasio de potasio producira un mol de sulfato de cromo(III) se o rendemento
fose do 100%. Pero como do 60,0%, a cantidade de sulfato de cromo(III) obtida ser:
n (Cr 2 (SO 4 )3 )=0,0170 mol K 2 Cr 2 O7

1 mol Cr 2 (SO4 )3
60 mol obtidos
=0,0102 molCr 2 (SO4 )3 obt.
1 mol K 2 Cr 2 O7 100 mol esperados

A masa obtida :
m(Cr2 (SO 4 )3 )=0,0102 mol Cr2 (SO 4 )3

392 g Cr 2 (SO4 )3
=4,00 g Cr 2 (SO4 )3
1mol Cr2 (SO 4 )3

11. O dicromato de potasio, K2Cr2O7, en medio cido, oxida os ins cloruro ata cloro, reducndose a
un sal de cromo(III).
a) Escriba e axuste polo mtodo do in-electrn a ecuacin inica correspondente.
b) Cantos litros de cloro, medidos a 25C e 1,2 atm (121,6 kPa), se poden obter se 100 cm3 de disolucin de K2Cr2O7 de concentracin 0,03 mol/dm3 reaccionan cun exceso de cloruro de potasio
no medio cido?
R = 0,082 atmdm3K-1mol-1 = 8,31 JK-1mol-1
(P.A.U. Xuo 10)

Rta.: a) Cr2O72 + 14 H+ + 6 Cl 2 Cr3+ + 7 H2O + 3 Cl2; b) V = 0,18 dm3 Cl2

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

10

Datos

Cifras significativas: 3

Volume de disolucin de dicromato de potasio

VD = 100 cm3 = 0,100 dm3

Concentracin da disolucin de dicromato de potasio

[K2Cr2O7] = 0,0300 mol/dm3

Cl2 (gas):

Temperatura

T = 25 0C = 298 K

Presin

P = 121,6 kPa = 1,216105 Pa

Constante dos gases ideais

R = 8,31 Jmol-1K-1

Incgnitas
Volume de cloro obtido

Outros smbolos
Cantidade de sustancia (nmero de moles)

Ecuacins
De estado dos gases ideais

PV=nRT

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
2 Cl
Cl2 + 2 e
2
+

Reducin:
Cr2O7 + 14 H + 6 e 2 Cr3+ + 7 H2O
Multiplicando a primeira semirreaccin por 3 e sumando:
Oxidacin:
6 Cl
3 Cl2 + 6 e
2
+

Reducin:
Cr2O7 + 14 H + 6 e 2 Cr3+ + 7 H2O
Reaccin inica global.
Cr2O72 + 14 H+ + 6 Cl 2 Cr3+ + 7 H2O + 3 Cl2
b) A cantidade de dicromato de potasio que hai en 100 cm3 de disolucin de concentracin 0,0300 mol/dm3
:
n (K 2 Cr 2 O 7 )=0,100 dm3 D

0,0300 mol K 2 Cr 2 O7
1 dm3 D

=0,00300 mol K 2 Cr 2 O 7

Cada mol de dicromato de potasio contn unha mol de in dicromato

K2Cr2O7 (aq) Cr2O72 (aq) + 2 K+ (aq)
e producir tres moles de cloro. Pdense obter:
n (Cl2 )=0,00300 mol K 2 Cr 2 O 7

1 mol Cr 2 O 2
7
1 mol K 2 Cr 2 O7

3 mol Cl 2
1 mol Cr 2 O2
7

=0,00900 mol Cl 2

Supondo comportamento ideal para o cloro

1
1
n R T 0,00900 mol H2 8,31 Jmol K 298 K
V (Cl2 )=
=
=1,83104 m 3 =183cm 3 Cl 2
5
P
1,21610 Pa

12. O cinabrio un mineral que contn sulfuro de mercurio(II). Unha mostra de cinabrio faise reaccionar cunha disolucin de cido ntrico [trioxonitrato(V) de hidrxeno] concentrado, de maneira
que o sulfuro de mercurio(II) presente no mineral reacciona co cido formando monxido de nitrxeno, sulfato de mercurio(II) [tetraoxosulfato(VI) de mercurio(II)] e auga.
a) Axuste a reaccin molecular polo mtodo do in-electrn.
b) Calcule o volume de cido ntrico de concentracin 12,0 mol/dm3 que reaccionar co sulfuro de
mercurio(II) presente en 10,0 g de cinabrio que contn un 92,5% en peso de sulfuro de mercurio(II).
(P.A.U. Xuo 09)

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

11

Rta.: a) 3 HgS + 8 HNO3 8 NO + 3 HgSO4 + 4 H2O; b) VD = 8,84 cm3 D HNO3 12,0 mol/dm3
Datos

Cifras significativas: 3

Masa de cinabrio

m = 10,0 g

Contenido de HgS no cinabrio

r = 92,5 %

Concentracin de la disolucin de cido ntrico

[HNO3] = 12,0 mol/dm3

Masa molar: HgS

M (HgS) = 233 g/mol

Incgnitas
Volume de disolucin de cido ntrico

Outros smbolos
Cantidade de substancia (nmero de moles)

Solucin:
a) A reaccin
HgS + HNO3 NO + HgSO4 + H2O
As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
S2 + 4 H2O
Reducin:
NO3 + 4 H+ + 3 e

SO42 + 8 H+ + 8 e
NO + 2 H2O

Multiplicando a primeira semirreaccin por 3 e a segunda por 8 e sumando:

Oxidacin:
3 S2 + 12 H2O 3 SO42 + 24 H+ + 24 e
Reducin:
8 NO3 + 32 H+ + 24 e 8 NO + 16 H2O
Reaccin inica global.
8 NO3 + 8 H+ + 3 S2 8 NO + 3 SO42 + 4 H2O
que corresponde reaccin axustada:
3 HgS + 8 HNO3 8 NO + 3 HgSO4 + 4 H2O
b) A cantidade de HgS que hai en 10,0 g de cinabrio :
n (HgS)=10,0 g cinabrio

92,5 g HgS 1 mol HgS

=0,0398 mol HgS

100 g cinabrio 233 g HgS

que necesitar un volume de cido ntrico de concentracin 12,0 mol/dm3 igual a:

V D ( HNO3 )=0,0398 mol HgS

8 mol HNO3 1 000 cm3 D HNO3

=8,84 cm 3 D HNO3
3 mol HgS
12,0 mol HNO 3

13. O estao metlico reacciona co cido ntrico concentrado e forma xido de estao(lV), dixido
de nitrxeno e auga.
a) Axuste a reaccin que ten lugar polo mtodo do in-electrn.
b) Calcule o volume dunha disolucin de cido ntrico do 16,0% en masa e densidade 1,09 g/mL
que reaccionar con 2,00 g de estao.
(P.A.U. Xuo 12)

Rta.: a) 4 HNO3 + Sn 4 NO2 + SnO2 + 2 H2O; b) V = 24,3 cm3

Datos
D (HCl) :
Masa de estao

Cifras significativas: 3
riqueza

r = 16,0%

densidade

= 1,09 g/cm3
m = 2,00 g

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

12

Datos

Cifras significativas: 3

Masa atmica: Sn

M (Sn) = 119 g/mol

Incgnitas
Volume de disolucin de cido ntrico

Outros smbolos
Cantidade de sustancia (nmero de moles)

Ecuacins
Densidade

m
V

Solucin:
a) As semirreaccins inicas son:
Oxidacin:
Sn + 2 H2O
Reducin:
NO3 + 2 H+ + e

SnO2 + 4 H+ + 4 e
NO2 + H2O

Multiplicando a segunda semirreaccin por 4 e sumando:

Oxidacin:
Sn + 2 H2O
SnO2 + 4 H+ + 4 e
Reducin:
4 NO3 + 8 H+ + 4 e 4 NO2 + 4 H2O
Reaccin inica global.
4 NO3 + 4 H+ + Sn
4 NO2 + SnO2 + 2 H2O
que se pode escribir:
4 HNO3 + Sn 4 NO2 + SnO2 + 2 H2O
b) A cantidade de estao que reacciona :
n (Sn)=2,00 g Sn

1 mol Sn
=0,0168 mol Sn
119 g Sn

que necesitar de cido ntrico

n (HNO3 )=0,0168 mol Sn

4 mol HNO3
=0,0674 mol HNO 3
1 mol Sn

que corresponde a unha masa de cido ntrico puro de:

m (HNO3 )=0,0674 mol HNO3

63,0 g HNO 3
=4,25 g HNO3
1 mol HNO3

A masa de disolucin de cido ntrico ao 16,0% que contn eses 4,25 g de HNO 3 :
m( D)=4,25 g HNO3

100 g D
=26,5 g D
16,0 g HNO 3

que ocupan un volume de:

m
26,5 g D
V ( D)= =
=24,3 mL D
1,09gmL 1

ELECTRLISE

1.

Unha corrente de 5,00 A que circula durante 30 minutos deposita 3,048 gramos de cinc no ctodo.
a) Calcula a masa equivalente do cinc.
b) Cantos gramos de cobre depositaranse ao pasar 10,00 A durante unha hora?

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

13

(P.A.U. Xuo 98)

Rta.: a) meq(Zn) = 32,7 g Zn / mol e; b) m(Cu) = 11,8 g Cu.

Datos

Cifras significativas: 3

Intensidade de corrente elctrica

I = 5,00 A

Tempo para a masa de Zn depositada

t = 30,0 min = 1,80103 s

Masa de Zn depositada

m (Zn) = 3,048 g Zn

Inten idade de corrente para depositar Cu

I' = 10,00 A

Tempo para depositar Cu

t' = 1,00 h = 3,60103 s

Faraday (1 mol electrns)

= 9,65104 C

Masa molar: Cu

M (Cu) = 63,5 g/mol

Incgnitas
Masa equivalente do cinc

meq (Zn)

Masa de Cu depositada ao pasar 10,00 A durante unha hora

m (Cu)

Outros smbolos
Cantidade de sustancia (nmero de moles)

Solucin:
a ) A reaccin no ctodo :
Zn2+ + 2 e Zn
Masa equivalente a masa depositada por 1 mol de electrns (1 Faraday):
n (e- )=5,00[ A]1,8103 [s]

1[ mol e- ]
=0,093 mol e
9,65104 [C]

meq(Zn) = 3,084 g Zn / 0,093 mol e = 32,7 g Zn / mol e

b) No caso do cobre, a reaccin no ctodo :
Cu2+ + 2 e Cu
n ' (e -)=10,00[ A]3,6103 [s]

m(Cu)=0,373[ mol e]

2.

1 [ mol e- ]
=0,373 mol e
9,65104 [ C]

1[ mol Cu ] 63,5[ g Cu]

=11,8g Cu
2 [ mol e] 1[ mol Cu]

Durante a electrlise do cloruro de magnesio fundido:

a) Cantos gramos de Mg prodcense cando pasan 8,80103 culombios a travs da clula?
b) Canto tempo trdase en depositar 0,500 gramos de Mg cunha corrente de 25,0 amperios?
c) Cantos litros de cloro obteranse no punto (b) a unha presin de 1,23 atm e a unha temperatura
de 27 0C.
d) Escribe os procesos electrolticos que ocorren no nodo e no ctodo.
(P.A.U. Set. 00)

Rta.: a) 1,11 g de Mg; b) 159 s; c) 0,42 dm3; d) nodo: 2 Cl Cl2 + 2e-; ctodo: Mg2+ + 2 e Mg
Datos

Cifras significativas: 3

Carga elctrica que atravesa a clula (apdo. a)

Q = 8,80103 C

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

14

Datos

Cifras significativas: 3

Masa de Mg depositada en con unha

m(Mg) = 0,500 g

Intensidade que atravesa a clula

I = 25,0 A

Presin do gas cloro

P = 1,23 atm

Temperatura do gas cloro

T = 27 0C = 300 K

Constante dos gases ideais

R = 0,082 atmdm3K-1mol-1

Masa molar: Mg

M (Mg) = 24,3 g/mol

Incgnitas
Masa de Mg depositada cando pasan 8,8010 3 C

m (Mg)

Tempo que se tarda en depositar 0,500 g de Mg

Volume de gas Cl2 desprendido

Outros smbolos
Cantidade de sustancia (nmero de moles)

Solucin:
a) A reaccin no ctodo :
Mg2+ + 2 e Mg
n(e) = 8,80103 C 1 mol e / 96 500 C = 0,0912 mol e
m(Mg)=0,0912[ mol e ]

1[ mol Mg ] 24,3[ g Mg]

=1,11g Mg
2[ mol e] 1,00[ mol Mg ]

b)
n (e)=0,500[ g Mg]

1,00[ mol Mg] 2 [ mol e ]

=0,0412 mol e
24,3[g Mg ] 1[ mol Mg]

t = 0,0412 mol e 96 500 C/mol e / 25,0 A = 159 s

c) A reaccin de electrlise :
A reaccin no nodo :

MgCl2 Mg (s) + Cl2 (g)

2 Cl Cl2 + 2 e
n(Cl2) = n(e) = 0,0206 mol Cl2

Supondo comportamento ideal para o cloro:

3
1
1
n R T 0,0206[ mol Cl 2 ]0,0820[atmdm mol K ] 300[ K]
V=
=
=0,412 dm3 =412 cm 3 Cl2
P
1,23[atm ]

d) A reaccin no nodo a de oxidacin:

A reaccin no ctodo a de reducin:

2 Cl Cl2 + 2 e
Mg2+ + 2 e Mg

CUESTINS

REACCINS REDOX

1.

O KMnO4 en presenza de H2SO4 capaz de oxidar H2S a S elemental, formndose MnSO4, K2SO4 e
auga.

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

15

a) Axusta a reaccin.
b) Indica o oxidante e o redutor.
c) Indica a especie que se oxida e a que se reduce.
(P.A.U. Set. 96)

Rta.: a) 5 H2S + 2 KMnO4 + 3 H2SO4

b) oxidante: (MnO4) ; redutor: S2

5 S + 2 MnSO4 + K2SO4 + 8 H2O;

c) Oxdase: S2; redcese (MnO4)

Solucin:
a) As semirreaccins inicas, axustadas polo mtodo do in-electrn son:
oxidacin:
S2

S + 2 e
reducin:
MnO4 + 8H+ + 5 e

Mn2+ + 4 H2O
Multiplicando a primeira por 5 e a segunda por 2 e sumando, obtense a reaccin inica axustada:
5 S2 + 2 MnO4 + 16 H+

5 S + 2 Mn2+ + 8 H2O
Para chegar ecuacin molecular axustada, sumamos en ambos os membros os ins que faltan:
2 K+ + 3 SO42

2 K+ + 2 SO42 + SO42
queda: 5 H2S + 2 KMnO4 + 3 H2SO4
5 S + 2 MnSO4 + K2SO4 + 8 H2O
b) O axente oxidante o responsable da oxidacin (redcese, gaa os electrns que se perden na oxidacin)
e o in permanganato. O axente redutor o in S2
c) A especie que se oxida a que cede electrns: o in S 2; a especie que se reduce a que gaa electrns; o
in MnO4
2.

Considere o seguinte proceso de oxidacin-reducin:

a) Escriba as semirreaccins de oxidacin e reducin.
b) Indique cal o oxidante, e cal o redutor.
c) Axuste a reaccin.

Cu + HNO3 Cu(NO3)2 + NO + H2O

(P.A.U. Set. 05)

Rta.: a) (Oxidacin) Cu + 2 e Cu ; (Reducin) 4 H + NO3 + 3 e NO + H2O

b) oxidante: NO3 ; redutor: Cu; c) 8 HNO3 + 3 Cu 3 Cu(NO3)2 + 2 NO + 4 H2O
2+

Solucin:
a) As semirreaccins inicas, axustadas polo mtodo do in-electrn son:
oxidacin:
Cu

Cu2+ + 2 e

reducin:
NO3 + 4 H + 3 e

NO + 2 H2O
b) O axente oxidante o responsable da oxidacin( redcese, gaa os electrns que se perden na oxidacin)
e o in nitrato NO3 . O axente redutor o cobre metlico Cu.
c) Multiplicando a primeira semirreaccin por 3 e a segunda por 2 e sumando, obtense a reaccin inica
axustada:
3 Cu + 2 NO3 + 8 H+
3 Cu2+ + 2 NO + 4 H2O
Para chegar ao ecuacin molecular axustada, sumamos en ambos os membros os ins que faltan:
6 NO3
6 NO3
queda:
3 Cu + 8 HNO3
3 Cu(NO3)2 + 2 NO + 4 H2O
3.

Empregando o mtodo do in electrn axuste a ecuacin qumica que corresponde seguinte

reaccin redox: I2 (s) + HNO3 (aq) HIO3 (aq) + NO (g) + H2O (l)
(P.A.U. Set. 11)

Rta.: a) 3 I2 (s) + 10 HNO3 (aq) 6 HIO3 (aq) + 10 NO (g) + 2 H2O (l)

Solucin:
As semirreaccins inicas son:

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

16

Oxidacin:
I2 + 6 H2O
2 IO3 + 12 H+ + 10 e

Reducin:
NO3 + 4 H + 3 e
NO + 2 H2O
Multiplicando a primeira por 3 e a segunda por 10 e sumando, d a reaccin inica global:
3 I2 + 10 NO3 + 4 H+ 6 IO3 + 10 NO + 2 H2O
sumando 6 H+ a cada lado da ecuacin queda
3 I2 (s) + 10 HNO3 (aq) 6 HIO3 (aq) + 10 NO (g) + 2 H2O (l)

POTENCIAIS REDOX

1.

Tendo en conta os potenciais normais de reducin, E0, dos seguintes pares: Ag+/Ag = +0,80 V;
Zn2+/Zn = -0,76 V; Cu2+/Cu = +0,34 V.
a) Ordena os metais en orde crecente segundo o seu carcter redutor.
b) Cal ou cales deben liberar hidrxeno cando se fan reaccionar con disolucins cidas? Razoa as
respostas.
(P.A.U. Xuo 97)

Rta.: a) Ag < Cu < Zn; b) Zn

Solucin:
a) A relacin matemtica entre a enerxa libre G de Gibbs e o potencial electroqumico E,
G = -n E
no que n o nmero de electrns intercambiados por cada mol de especie reducida ou oxidada, o Faraday
que corresponde carga dun mol de electrns e E o potencial electroqumico do proceso.
Se o potencial de reducin negativo, a variacin de enerxa libre de Gibbs positiva e o proceso de reducin
non ser espontneo,
Zn2+ + 2e

Zn

E0 = -0,76 V < 0

G0 > 0

non espontneo.

G0 < 0

espontneo.

Pero si o o proceso oposto de oxidacin,

Zn

Zn2+ + 2e E0 = 0,76 V > 0

e con mis canto maior sexa o valor do potencial de reducin.

Se o metal se oxida, acta como redutor.
Nin o cobre nin a prata son redutores (non teen tendencia a oxidarse), pero se os inclumos na lista, a orde ser:
Ag < Cu < Zn
b) A reaccin cun cido un proceso redox na que o in H+ do cido redcese a H2.
2 H+ + 2 e

H2
E0 = 0,00 V
2+

Co Zn:
Zn

Zn + 2e
E0 = 0,76 V
+
2+
A reaccin global:
Zn + 2 H

H2 + Zn
E0 = 0,76 V
0
3
e a G = - 2 96 500 [C] 0,76 [V] = -14710 J = 147 kJ negativa, o que indica que o proceso espontneo.
Cos outros dous metais non ocorre iso.
2.
a) Ao mergullar un cravo de ferro nunha disolucin de tetraoxosulfato(VI) de cobre(II) [sulfato de
cobre(II)] de concentracin 1,0 mol/dm3, obsrvase que sobre o cravo frmase unha capa avermellada. Interpreta o fenmeno propondo unha reaccin qumica.
b) Indica se se producir a seguinte reaccin: Fe3+ + Zn2+ Fe2+ + Zn, sabendo que os potenciais
estndar de reducin das semirreaccins son: E0(Fe3+/ Fe2+) = +0,77 V e E0 (Zn2+/Zn) = -0,76 V.
(P.A.U. Set. 97)

Rta.: a) Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu; b) Non

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

17

Solucin:
a) A cor do cobre metlico avermellado. Pdese supor que a reaccin qumica que se produce a seguinte
reaccin redox:
Fe + Cu2+ Fe2+ + Cu
O cobre non un redutor (como o ouro e a prata, un metal nobre) pero o ferro si. O ferro metlico reduce
ao in cobre(II) ata cobre metlico. Se queremos escribir a reaccin molecular:
Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu
b) Escribimos as semirreaccins:
reducin:
Zn2+ + 2 e

Zn
reducin:
Fe3+ + e

Fe2+
2+
3+

reaccin global:
Zn + Fe + 3 e

Fe2+ + Zn
Non posible porque s ocorren reducins. Ten que existir un axente redutor que acepte os electrns.
3.

Indique razoadamente se a 25 0C, son verdadeiras ou falsas as afirmacins seguintes:

a) O cido sulfrico diludo [tetraoxosulfato(VI) de dihidrxeno] reacciona co cobre e desprndese
hidrxeno. Datos: E0(Cu2+/Cu)= +0,34 V; E0(Cu+/Cu)= +0,52V e E0 (H+/H2)= 0 V.
b) O sodio moi redutor e o fluor un poderoso oxidante.
Datos: E0(Na+/Na) = -2,71 V e E0 (F2/F) = +2,87 V.
(P.A.U. Xuo 06)

Rta.: a) F; b) V
Solucin:
a) A relacin matemtica entre a enerxa libre G de Gibbs e o potencial electroqumico E,
G = -n E
no que n o nmero de electrns intercambiados por cada mol de especie reducida ou oxidada, o Faraday
que corresponde carga dun mol de electrns e E o potencial electroqumico do proceso.
Se o potencial de reducin negativo, a variacin de enerxa libre de Gibbs positiva e o proceso de reducin
non ser espontneo.
Existen das posibilidades para o cobre, a partir dos potenciais que nos dan
Cu2+ + 2e

Cu
E0 = +0,34 V
Cu+ + e

Cu
E0 = +0,52 V
Combinando a primeira delas coa de reducin do hidrxeno:
2 H+ + 2 e

H2
E0 = 0,00 V
2+

Cu

Cu + 2e
E0 = 0,34 V
+
2+
2 H + Cu

Cu + H2
E0 = 0,34 V
d un potencial de reaccin negativo, polo que o proceso non ser espontneo.
O outro proceso posible tampouco espontneo pola mesma razn.
b) O potencial de reducin do sodio:
Na+ + e

Na

E0 = 2,71 V

indcanos que o in sodio non ten ningunha tendencia a reducirse. Escribindo a reaccin de oxidacin:
Na

Na+ + e

E0 = +2,71 V

que fai ver que a tendencia do sodio metlico a oxidarse (perder electrns) o que indica que actuar como redutor. Para poder predicir se moi redutor deberiamos poder comparar o seu potencial cos doutros elementos
ou compostos. Se relacionamos o poder redutor coa tendencia a perder electrns podemos dicir que o sodio,
como todos os metais alcalinos son bos redutores.
O fluor ten un potencial que nos indica que ten tendencia a reducirse
F2 + 2 e

2 F

E0 = 2,87 V

polo que actuar como oxidante. Isto est de acordo coa electronegatividade do fluor. Sabemos que o fluor o
elemento mis electronegativo, ou sexa, o que ten mis tendencia a captar electrns doutros tomos. Ser tamn o oxidante mis forte.

Qumica P.A.U.

4.

ELECTROQUMICA

18

a) Que sucedera se utilizase unha culler de aluminio para axitar unha disolucin de nitrato de ferro(II)?
Datos: E(Fe2+/Fe)= 0,44 V e E(Al3+/Al)= -1,76 V
(P.A.U. Xuo 11)

Solucin:
Anda que o criterio para determinar a espontaneidade dunha reaccin qumica o signo da enerxa libre de
Gibbs
G < 0
nas reaccins de oxidacin-reducin emprgase outro baseado no potencial.
A relacin matemtica entre a enerxa libre G de Gibbs e o potencial electroqumico E,
G = -n E
no que n o nmero de electrns intercambiados por cada mol de especie reducida ou oxidada, o Faraday que corresponde carga dun mol de electrns e E o potencial electroqumico do proceso.
Como aparece un signo na expresin, a condicin para que unha reaccin sexa espontnea que
E>0
As reaccins que poderan suceder son
reducin
3 Fe2+ + 6 e 3 Fe
oxidacin:
2 Al
2 Al3+ + 6 e2+
reaccin global:
3 Fe + 2 Al 2 Al3+ + 3 Fe
que ao ter un potencial positivo, espontnea.
Oxdase o aluminio e redcese o in Fe2+ ata Fe metlico.

E0 = -0,44 V
E0 = +1,76 V
E0 = +1,32 V

Anda que para axustar a reaccin inica hai que multiplicar cada semirreaccin por un coeficiente, o poten cial vale o mesmo, posto que o que cambia a enerxa libre de Gibbs. Por exemplo, para a reducin do in
ferro(II)
Fe2+ + 2 e Fe
E0 = -0,44 V G0 = -2 E0 = 0,88 [J]
2+
ao multiplicar por 3 queda
3 Fe + 6 e
3 Fe
G0' = 3 G0 = 2,64 [J]
0
0
pero a ecuacin G = -n E, queda agora G ' = -6 E ' (intercmbianse 6 electrns). Despexando E0'
0

E '=

5.

2,64 [J ]
=0,44 V
6

Indique razoadamente si verdadeira ou falsa a afirmacin seguinte:

a) En disolucin acuosa, a 25 C, os ins Fe3+ oxidan aos ins I a l2 mentres se reducen a Fe2+.
Datos: E0 (Fe3+/Fe2+) = +0,77 V; E0 (I2/I) = +0,53 V
(P.A.U. Xuo 13)

Solucin:
Anda que o criterio para determinar a espontaneidade dunha reaccin qumica o signo da enerxa libre de
Gibbs
G < 0
nas reaccins de oxidacin-reducin emprgase outro baseado no potencial.
A relacin matemtica entre a enerxa libre G de Gibbs e o potencial electroqumico E,
G = -n E
no que n o nmero de electrns intercambiados por cada mol de especie reducida ou oxidada, 1 Faraday que corresponde carga dun mol de electrns e E o potencial electroqumico do proceso.
Como aparece un signo na expresin, a condicin para que unha reaccin sexa espontnea que

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

19

E>0
As reaccins que poderan suceder son
reducin
2 Fe3+ + 2 e 2 Fe2+

oxidacin:
2I
I2 + 2 e3+

reaccin global:
2 Fe + 2 I
I2 + 2 Fe2+
que ao ter un potencial positivo, espontnea.
Se oxida o in ioduro e redcese o in Fe 3+ a in Fe2+.

E0 = +0,77 V
E0 = -0,53 V
E0 = +0,24 V

Anda que para axustar a reaccin inica hai que multiplicar cada semirreaccin por un coeficiente, o poten cial vale o mesmo, posto que o que cambia a enerxa libre de Gibbs. Por exemplo, para a reducin do in
ferro(III) a in ferro(II)
Fe3+ + e Fe2+
E0 = +0,77 V G0 = - E0 = -0,77 [J]
3+
2+
ao multiplicar por 2 queda
2 Fe + 2 e
2 Fe
G0' = 2 G0 = -1,54 [J]
0
0
pero a ecuacin G = -n E, queda agora G ' = -2 E ' (intercmbianse 2 electrns). Despexando E0'
0

E '=

6.

1,54 [J ]
=0,77V
2

a) Deduza, a partir dos potenciais de reducin estndar se a seguinte reaccin:

2 Fe2+ (aq) + Cl2 (g) 2 Fe3+ (aq) + 2 Cl (aq) ter lugar nese sentido ou no inverso.
Datos: E(Fe3+/Fe2+) = +0,77 V; E(Cl2/Cl) = +1,36 V
(P.A.U. Set. 13)

Solucin:
Anda que o criterio para determinar a espontaneidade dunha reaccin qumica o signo da enerxa libre de
Gibbs
G < 0
nas reaccins de oxidacin-reducin emprgase outro baseado no potencial.
A relacin matemtica entre a enerxa libre G de Gibbs e o potencial electroqumico E,
G = -n E
na que n o nmero de electrns intercambiados por cada mol de especie reducida ou oxidada, 1 Faraday que corresponde carga dun mol de electrns e E o potencial electroqumico do proceso.
Como aparece un signo na expresin, a condicin para que unha reaccin sexa espontnea que
E>0
A reaccin proposta desdobrase en das semirreaccins
oxidacin:
2 Fe2+
2 Fe3+ + 2 ereducin:
Cl2 + 2 e
2 Cl
2+
reaccin global:
Cl2 + 2 Fe
2 Fe3+ + 2 Cl
que ao ter un potencial positivo, espontnea.
Se oxida o in Fe2+ a in Fe3+ e o cloro redcese a in cloruro.

E0 = -0,77 V
E0 = +1,36 V
E0 = +0,59 V

Anda que para axustar a reaccin inica hai que multiplicar cada semirreaccin por un coeficiente, o poten cial vale o mesmo, posto que o que cambia a enerxa libre de Gibbs. Por exemplo, para a reducin do in
ferro(III) a in ferro(II)
Fe3+ + e Fe2+
E0 = +0,77 V G0 = - E0 = -0,77 [J]
3+
2+
ao multiplicar por 2 queda
2 Fe + 2 e
2 Fe
G0' = 2 G0 = -1,54 [J]
0
0
pero a ecuacin G = -n E, queda agora G ' = -2 E ' (intercmbianse 2 electrns). Despexando E0'
0

E '=

1,54 [J ]
=0,77V
2

Qumica P.A.U.

7.

ELECTROQUMICA

20

Pred se se producir unha reaccin espontnea nos seguintes casos:

a) Cando se introduce un arame de prata nunha disolucin de sulfato de cinc [tetraoxosulfato(VI)
de cinc].
b) Cando se emprega unha culler de aluminio para axitar unha disolucin de nitrato de ferro(II) [trioxonitrato(V) de ferro(II)]
DATOS: E0(Ag+/Ag) = 0,80 V, E0(Zn2+/Zn) = -0,76 V, E0(Al3+/AI) = -1,67 V e E0(Fe2+/Fe) = -0,44 V.
Xustifica a resposta.
(P.A.U. Set. 98)

Rta.: a) Non; b) Si.

8.

Que pasar se pomos unha disolucin de tetraoxosulfato(VI) de cobre(II) [sulfato de cobre(II)]:

a) Nun recipiente de cinc?
b) Nun recipiente de prata?
Datos: E0[Cu(II)/Cu(s)] = +0,34 V; E0[Zn(II)/Zn(s)] = -0,76 V e E0[Ag(I)/Ag(s) = +0,80 V.
Razoa as respostas.
(P.A.U. Xuo 00)

Rta.: a) Hai reaccin. E0 > 0; b) Non hai reaccin E0 < 0.

9.

Indique razoadamente o que acontecer se a unha disolucin de FeSO4 lle engadimos:

a) Anaquios de cinc.
b) Limaduras de cobre.
Datos: E0(Fe2+/Fe)= -0,44 V; E0(Zn2+/Zn) = -0,76 V e E0(Cu2+/Cu) = +0,34 V (P.A.U. Xuo 10, Xuo 01)

Rta.: a) Reacciona ( espontnea xa que E0 = 0,32 V> 0, entn G0 < 0); b) Non reacciona
Solucin:
Anda que o criterio para determinar a espontaneidade dunha reaccin qumica e o signo da enerxa libre de
Gibbs
G < 0
nas reaccins de oxidacin-reducin emprgase outro baseado no potencial.
A relacin matemtica entre a enerxa libre G de Gibbs e o potencial electroqumico E,
G = -n E
no que n o nmero de electrns intercambiados por cada mol de especie reducida ou oxidada, o Faraday que corresponde carga dun mol de electrns e E o potencial electroqumico do proceso.
Como aparece un signo na expresin, a condicin para que unha reaccin sexa espontnea que
E>0
Poderase reducir o in Fe ata Fe metlico se o potencial da reaccin global fose positivo.
2+

Para o primeiro caso as reaccins que poderan suceder son

reducin
Fe2+ + 2 e Fe
oxidacin:
Zn
Zn2+ + 2 e2+
reaccin global:
Fe + Zn
Zn2+ + Fe
que ao ter un potencial positivo, espontnea.
Neste caso oxdase o cinc e redcese o in Fe 2+ ata Fe metlico.

E0 = -0,44 V
E0 = +0,76 V
E0 = +0,32 V

No segundo caso as reaccins que poderan suceder son

reducin
Fe2+ + 2 e Fe
E0 = -0,44 V
oxidacin:
Cu
Cu2+ + 2 e- E0 = -0,34 V
2+
reaccin global:
Fe + Cu
Cu2+ + Fe E0 = -0,76 V
que ao ter un potencial negativo, non espontnea.
Neste caso non suceder reaccin algunha.
10. Explique razoadamente que suceder se nunha disolucin de sulfato de cobre(II) [tetraoxosulfato(VI) de cobre(II)] de concentracin 1,0 mol/dm3 introducimos:
a) Unha vara de Zn.
b) Unha vara de prata.

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

Datos: E0(Cu2+/Cu)= +0,34 V; E0(Ag+/Ag)= +0,80 V; E0(Zn2+/Zn)= -0,76 V

21

(P.A.U. Set. 07)

Rta.: a) Reacciona ( espontnea xa que E0 = 1,10 V > 0, e xa que logo G0<0); b) Non reacciona
Solucin:
a) A relacin matemtica entre a enerxa libre G de Gibbs e o potencial electroqumico E,
G = -n E
no que n o nmero de electrns intercambiados por cada mol de especie reducida ou oxidada, o Faraday
que corresponde carga dun mol de electrns e E o potencial electroqumico do proceso.
Se o potencial de reducin negativo, a variacin de enerxa libre de Gibbs positiva e o proceso de reducin
non ser espontneo.
Dos datos dos potenciais de reducin:
Cu2+ + 2e

Cu
E0 = +0,34 V
2+

Zn + 2 e

Zn
E0 = 0,76 V
Pdense combinar para unha oxidacin-reducin:
oxidacin:
Zn 2 e

Zn2+
E0 = 0,76 V
2+

reducin:
Cu + 2e

Cu
E0 = +0,34 V
2+
2+
Cu + Zn

Cu + Zn
E0 = 1,10 V
d un potencial de reaccin positivo, polo que o proceso ser espontneo.
b) Combinando os datos da prata e o cobre:
oxidacin:
Cu

Cu2+ + 2e
E0 = 0,34 V
reducin:
2 Ag+ + 2e

2 Ag
E0 = +0,80 V
2+
2+
Cu + Zn

Cu + Zn
E0 = +0,46 V
vese que o potencial de reaccin positivo, para que o proceso sexa espontneo, corresponde reaccin na que o
in prata se reduce e o cobre metlico se oxida. Xa que logo, a oxidacin da prata polo in cobre(II) non un
proceso espontneo.
11. Unha disolucin acuosa contn ioduro de sodio e cloruro de sodio, NaI e NaCl. Se todas as especies estn en condicins estndar e se engade Br2 (l), razoe:
a) Se o bromo oxida os ins I- (aq) a I2 (s).
b) Se o bromo oxida aos ins Cl- (aq) a Cl2 (g).
Datos E(I2/I-)= +0,53 V; E(Br2/Br-)= +1,07 V e E(Cl2/Cl-)= +1,36 V
(P.A.U. Set. 09)

Rta.: a) Si ( espontnea xa que E0 = 0,54 V > 0, e polo tanto G0 <0);. b) Non.

Solucin:
a) O poder oxidante ven dado polo valor do potencial de reducin. O bromo mis oxidante que o iodo pero
menos que o cloro.
Unha reaccin espontnea se o valor de variacin de G, enerxa libre de Gibbs, negativo. A relacin
matemtica entre a enerxa libre G de Gibbs e o potencial electroqumico E,
G = -n E
no que n o nmero de electrns intercambiados por cada mol de especie reducida ou oxidada, o Faraday que corresponde carga dun mol de electrns e E o potencial electroqumico do proceso.
O proceso entre o bromo (l) e os ins ioduro, pdese descompoer en das semirreaccins:
Oxidacin:
2 I- (aq)
I2 (aq) + 2 eE = -0,53 V
Reducin:
Br2 (l) + 2 e
2 Br (aq)
E = +1,07 V
Proceso global:
Br2 (l) + 2 I- (aq) I2 (aq) + 2 Br (aq)
E = +0,54 V
Como o signo do potencial positivo, o da enerxa libre de Gibbs ser negativo e o proceso ser espontneo.
b) O proceso entre o bromo (l) e os ins cloruro, pdese descompoer en das semirreaccins:
Oxidacin:
2 Cl- (aq)
Cl2 (aq) + 2 eE = -1,36 V
Reducin:
Br2 (l) + 2 e
2 Br (aq)
E = +1,07 V

Qumica P.A.U.

Proceso global:

ELECTROQUMICA

22

Br2 (l) + 2 Cl- (aq) Cl2 (aq) + 2 Br (aq) E = -0,29 V

Como o signo do potencial negativo, o da enerxa libre de Gibbs ser positivo e o proceso non ser espon tneo, dicir, o bromo non oxidar aos ins cloruro.
12. Cos seguintes datos E(Fe2+/Fe)= -0,44 V e E(Ag+/Ag)= +0,80 V, indique razoadamente:
a) As reaccins que se producen nos electrodos indicando o nodo e o ctodo.
b) A reaccin global e o potencial estndar da pila formada con estes electrodos.
(P.A.U. Xuo 12)

Solucin:
a) A relacin matemtica entre a enerxa libre G de Gibbs e o potencial electroqumico E,
G = -n E
na que n o nmero de electrns intercambiados por cada mol de especie reducida ou oxidada, 1 Fara day que corresponde carga dun mol de electrns e E o potencial electroqumico do proceso.
Se o potencial de reducin positivo, a variacin de enerxa libre de Gibbs negativa e o proceso de redu cin ser espontneo.
No nodo ocorre a oxidacin:
Fe
Fe2+ + 2e E0 = 0,44 V
+

No ctodo a reducin:
Ag + e
Ag
E0 = 0,80 V
b)
Reaccin global:

Fe
2 Ag+ + 2 e
Fe + 2 Ag+

Fe2+ + 2e
2 Ag
Fe2+ + Ag

E0 = 0,44 V
E0 = 0,80 V
E0 = 1,24 V

PILAS

1.

Constrese unha pila cos semisistemas: Sn2+/Sn e Fe3+/Fe2+. Se os potenciais normais de reducin son -0,14 e +0,77 V, respectivamente:
a) Escribe o proceso redox que ten lugar na pila.
b) Explica que semisistema acta como nodo e cal como ctodo.
(P.A.U. Xuo 98)

Rta.: a) Sn + 2Fe3+ 2Fe2+ + Sn2+ E0 = 0,91 V; b) nodo: Sn Sn2+ + 2e; ctodo: Fe3+ + e Fe2+
Solucin:
a)

Sn + 2 Fe3+

2 Fe2+ + Sn2+

E0 = 0,91 V

b) No nodo ocorre a oxidacin:

No ctodo a reducin:

Sn
Fe3+ + e

Sn2+ + 2 e
Fe2+

E0 = 0,14 V
E0 = 0,91 V

2.

Unha pila est formada polos electrodos: Al3+/Al (E0 = -1,67 V) e por Au3+/Au (E0= 1,42 V). Indique:
a) Semirreaccins que teen lugar en cada electrodo.
b) Reaccin global.
c) Forza electromotriz da pila.
d) Representacin simblica da pila.
(P.A.U. Set. 04)

Rta.: a) ctodo: Au3+ + 3 e Au ; nodo: Al Al3+ + 3 e ; b) Au3+ + Al Al3+ + Au;

c) E0 = 3,09 V; d) Al / Al3+ (aq) // Au3+ / Au
3.

Escriba as reaccins que teen lugar no nodo e no ctodo (indicando o tipo de proceso que
ocorre) e calcule a forza electromotriz da seguinte pila:
Cd(s)|Cd2+(aq, 1 mol/dm3)||Ag+(aq, 1 mol/dm3)|Ag(s)

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

23

Datos: E0 (Cd2+/Cd)= -0,40V; E0 (Ag+/Ag)= +0,80V

(P.A.U. Xuo 07)

Rta.: nodo (oxidacin): Cd Cd 2+ + 2 e ; ctodo (reducin): Ag+ + e Ag ; E0 = 1,20 V

4.

Tendo en conta os potenciais de reducin estndar dos pares E (Ag+/Ag)= +0,80 V;

E (Ni2+/Ni) = -0,25 V e razoando as respostas, indique:
a) Cal a forza electromotriz, en condicins estndar, da pila que se podera construr?
b) Escriba a notacin da pila e as reaccins que teen lugar.
(P.A.U. Set. 11)

Solucin:
A forza electromotriz pdese calcular como a diferenza de potenciais:
= 0,80 [V] (-0,25 [V]) = 1,05 V
As reaccins que ocorren nos electrodos son:
Ctodo (reducin):
2 Ag+ + 2 e
2 Ag
nodo (oxidacin):
Ni
Ni2+ + 2 e
+
reaccin global:
2 Ag + Ni
Ni2+ + 2 Ag
que ao ter un potencial positivo, espontnea.
Oxdase o nquel ata in nquel(II) e redcese o in prata ata prata metlica.

0 = 0,80 V
0 = +0,25 V
0 = +1,05 V

Anda que para axustar a reaccin inica hai que multiplicar cada semirreaccin por un coeficiente, o poten cial vale o mesmo, posto que o que cambia a enerxa libre de Gibbs.
Isto pdese comprobar calculando a enerxa libre de Gibbs para o proceso.
Para a prata
Ag+ + e Ag

0 = 0,80 V

G10 = - 1 0 = - 0,80 [J]

0 = -0,25 V

G20 = - 2 0 = 0,50 [J]

Para o nquel
Ni2+ + 2 e Ni

Para obter a reaccin global temos que multiplicar a primeira ecuacin por 2, a segunda por -1
2 Ag+ + 2 e
2 Ag
G'10 = 2 G10 = - 1,60 [J]
2+

0
Ni
Ni + 2 e
G'2 = - G20 = - 0,50 [J]
+
2+
e sumar
2 Ag + Ni
Ni + 2 Ag
G0 = -2,10 [J]
Na ecuacin G = -z , agora z =2, porque se intercambian 2 electrns. Despexando 0'
0

'=

2,10 [J ]
=1,05 V
2 [C]

A notacin da pila : nodo(oxidacin)//ctodo(reducin)

Ni/Ni2+//Ag+/Ag

LABORATORIO

1.

Explica como construiras no laboratorio unha clula galvnica. Describe o material e os produtos que empregaras.
(P.A.U. Xuo 97)

2.

Indica o material e reactivos necesarios e como procedera para construr no laboratorio unha
pila con electrodos de cine e cobre. Fai o debuxo correspondente e indica as reaccins que se
producen, as como o sentido de circulacin dos electrns.
E0 (Zn2+/Zn) = -0,76 V e E0(Cu2+/Cu) = +0,34 V
(P.A.U. Set. 12, Set. 11, Set. 08, Xuo 08, Set. 01 e Set. 97)

Rta.: a) Zn + Cu2+

Zn2+ + Cu

E0 = 1,10 V

b) Do nodo (Zn) ao ctodo (Cu)

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

24

Solucin:
Material: Vasos de precipitados de 100 cm3 (2), tubo en U, cables con
e
pinzas, voltmetro.

Reactivos: lminas de cobre e cinc pudas, disolucins de sulfato de cinc

Zn
de concentracin 1 mol/dm3 e sulfato de cobre(II) de concentracin
1 mol/dm3. Disolucin de cloruro de potasio para a ponte salina.
Reducin:
Cu2+ + 2 e Cu
E0 = 0,34 V
2+

Oxidacin:
Zn
Zn + 2 e E0 = 0,76 V
2+
Reaccin global: Zn + Cu
Zn2+ + Cu E0 = 1,10 V

(Ctodo +)
(nodo )

+
Cu

ZnSO4

CuSO4

Os electrns circulan do polo negativo (nodo Zn) ao polo positivo (ctodo Cu)
3.

Constrese unha pila cos elementos Cu2+/Cu e Al3+/Al, dos que os potenciais estndar de reducin son E0 = +0,34 V e -1,66 V, respectivamente.
a) Escribe as reaccins que teen lugar en cada un dos electrodos e a reaccin global da pila.
b) Fai un esquema desta pila, indicando todos os elementos necesarios para o seu funcionamento. En que sentido circulan os electrns?
(P.A.U. Set. 10, Set. 99)

Rta.: a) 2 Al + 3 Cu2+ 2 Al3+ + 3 Cu; E0 = 2,00 V; b) Do nodo (Al) ao ctodo (Cu)

Solucin:
a)

Reducin:
Oxidacin:
Reaccin global:

Cu2+ + 2 e
Al
2 Al + 3 Cu2+

Cu
Al3+ + 3 e
2 Al3+ + 3 Cu

E0 = 0,34 V
E0 = 1,66 V
E0 = 2,00 V

(Ctodo +)
(nodo )

b) Material: Vasos de precipitados de 100 cm3 (2), tubo en U, cables con

e
pinzas, voltmetro.
Reactivos: lminas de cobre e aluminio limpas, disolucins de sulfato de
aluminio de concentracin 1 mol/dm3 e sulfato de cobre(II) 1 mol/dm3. Di- Al
solucin de cloruro de potasio para a ponte salina.
Os electrns circulan do polo negativo (nodo Al) ao polo positivo (ctodo
Cu)
Al2(SO4)3
4.

+
Cu

CuSO4

Describa a pila ou clula galvnica formada por un electrodo de

cobre mergullado nunha disolucin de sulfato de cobre(II) de
concentracin 1 mol/dm3; e un electrodo de prata mergullado nunha disolucin de nitrato de prata de concentracin 1 mol/dm3. Indique:
a) A reaccin que se produce en cada electrodo e a reaccin total, indicando o ctodo e o nodo.
b) O sentido do fluxo de electrns polo circuto externo.
c) E0 da pila.
d) A especie que se oxida e cal redcese, as como os axentes oxidante e redutor.
Datos: E0(Cu2+/Cu) = +0,34 V e E0(Ag+/Ag) = +0,84V
(P.A.U. Set. 06)

Rta.: a) 2 Ag+ + Cu2+ 2 Ag + Cu2+; c) E0 = 0,50 V; b) Do nodo (Cu) ao ctodo (Ag)

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

25

Solucin:

Material: Vasos de precipitados de 100 cm3 (2), tubo en U, cables con pin- Cu
zas, voltmetro.
Reactivos: lminas de cobre e prata limpas, disolucins de nitrato de prata
de concentracin 1 mol/dm3 e sulfato de cobre(II) 1 mol/dm3. Disolucin de
cloruro de potasio para a ponte salina.

Ag

CuSO4
a, e c) Oxidacin:
Reducin :
Reaccin global:

Cu
2 Ag+ + 2 e
2 Ag+ + Cu2+

Cu2+ + 2 e
2 Ag
2 Ag + Cu2+

E0 = 0,34 V
E0 = 0,84 V
E0 = 0,50 V

AgNO3

(nodo )
(Ctodo +)

b) Os electrns circulan do nodo de Cu () cara ao ctodo de Ag (+) polo circuto exterior.

d) Oxdase o cobre (metlico) e redcese o in prata Ag+.
O axente oxidante o in prata Ag+ e o axente redutor o cobre Cu.
5.

Represente graficamente un esquema dunha pila galvnica con electrodos de prata e cinc. Indique todos os elementos necesarios para o seu funcionamento, escriba a reaccin que ten lugar e indique o nodo, o ctodo e en qu sentido circulan os electrns.
Datos: E(Ag+/Ag)= +0,80 V e E(Zn+2/Zn)= -0,76 V.
(P.A.U. Set. 13, Set. 09)

Rta.: a) Zn + 2 Ag+ Zn2+ + 2 Ag ; c) E0 = 1,56 V; b) Do nodo (Zn) ao ctodo (Ag)

Solucin:
Material: Vasos de precipitados de 100 cm3 (2), tubo en U, cables con
e
pinzas, voltmetro.

Reactivos: lminas de prata e cinc pudas, disolucins de sulfato de cinc

Zn
de concentracin 1 mol/dm3 e nitrato de prata 1 mol/dm3. Disolucin de
cloruro de potasio para a ponte salina.
Reducin:
2 Ag+ + 2 e 2 Ag
E0 = 0,80 V
2+

Oxidacin:
Zn
Zn + 2 e E0 = 0,76 V
+
Reaccin global: Zn + 2 Ag Zn2+ + 2 Ag E0 = 1,56 V

(Ctodo + )
(nodo )

ZnSO4

+
Ag

AgNO3

Os electrns circulan do polo negativo (nodo Zn) ao polo positivo (ctodo Ag)
6.

Explique como construira no laboratorio unha pila con electrodos de cinc e cobre. Faga o debuxo correspondente. En que sentido circulan os electrns?. Cales son as especies oxidantes e redutoras? Xustifique as respostas.
E0 (Zn2+/Zn)=-0,76 V e E0 (Cu2+/Cu)= +0,34 V.
(P.A.U. Xuo 03)

Rta.: a) Do nodo (Zn) ao ctodo (Cu); b) Oxidante: Cu 2+ (aq); redutora: Zn (s)

7.

Debuxe un esquema dunha cuba ou clula electroltica cun exemplo prctico. Indique os seus
elementos constitutivos explicando a funcin que desempea cada elemento no proceso electroltico.
(P.A.U. Xuo 04)

Qumica P.A.U.

ELECTROQUMICA

26

ndice de contido
ELECTROQUMICA....................................................................................................................................1
PROBLEMAS
1
REACCINS.............................................................................................................................................1
ELECTRLISE.......................................................................................................................................12
CUESTINS
14
REACCINS REDOX.............................................................................................................................14
POTENCIAIS REDOX............................................................................................................................16
PILAS......................................................................................................................................................22
LABORATORIO
23
ACLARACINS
Os datos dos enunciados dos problemas no adoitan ter un nmero axeitado de cifras significativas.
Polo tanto supuxen que os datos teen un nmero de cifras significativas razoables, case sempre tres cifras
significativas. Menos cifras daran resultados, en certos casos, con amplo marxe de erro. As que cando
tomo un dato como V = 1 L e o reescribo como:
Cifras significativas: 3
V = 1,00 L
o que quero indicar que supoo que o dato orixinal ten tres cifras significativas (non que as tea en reali dade) para poder realizar os clculos cun marxe de erro menor que o que tera se o tomara tal como o dan.
(1 L ten unha soa cifra significativa, e un erro relativo do 100%!. Como os erros adoitan acumularse a lo
longo do clculo, o error final sera inadmisible. Entn, para que realizar los clculos? Cunha estimacin
sera suficiente).
Cuestins e problemas das Probas de Acceso Universidade (P.A.U.) en Galicia.
Respostas e composicin de Alfonso J. Barbadillo Marn, alfbar@bigfoot.com
Algunhas ecuacins e as frmulas orgnicas construronse coas macros da extensin CLC09 de Charles Lalanne-Cassou
A traducin ao/desde o galego fxose coa axuda de traducindote, de scar Hermida Lpez.
Algns clculos fixronse cunha folla de clculo OpenOffice (ou LibreOffice) feita por Alfonso J. Barbadillo Marn.