1

DNG LI
NIM TIN
C Dng Li Nim Tin th ngi
dn trong nc mi ng tm hip
lc xy dng li t nc, thay v l
th ng, hoc t hn na thng tay
ph hoi x hi bi l Con ngi
i x vi x hi th bo nh vy
ch v x hi i x vi h qu
t, nh nh vn Phm Xun i
vit... NGUYN LONG T, tr.32
33 BI TH HOA SEN
Em con khc t nhin / anh khng
thch li bnh yn gi v / nh mt
n ci tr th / m bao ngi ln
by gi khn thn... NGUYN HU
NHT, tr.21
Ch Nht, 18 thng 5, 2014 WWW.HOADAMNEWS.COM B mi 2014. S 27
K
hi cnh hoa ri xung vc thm m m cng
nh nhng khng ht hong. Ngn tch
li l mt ng bay thanh thot phiu diu.
Sau ci chm nh vo mt t m thm, cnh hoa
dui mnh th th, chim nghim v ch i. Nhng
thng ngy di y su sau ny ngi ngm li
bao gi cng c mt s ngt ngo ring, nh mn
qu tng dnh cho tui tr nhng nm lm l...
HONG LONG, tr 30
hoam
Hnh: TU GEO
TC PHM CUI CNG
CA NH VN NHT LINH
THC DN, N L, N MY
Nu cuc i Nht Linh p
ri th ci cht ca ng li l mt
tc phm tuyt p cui cng
ca nh vn. - NGC CNG,
tr.26
Cuc cch mng t gi m h thng
ton tr vn n o k nim i k nim li,
xem ra, ch l th cch mng thay
i mu da di ci m ci. - NGUYN
HONG VN, tr.18
2
NHNG GI TR PH QUT CA
B TT HNH - TU S, tr.4 l BIN
C - NGUYN SIU, tr.10 l BIN O
HN CA - TRN MNG T, tr.12 l
VIT NAM THI K U TY HC -
ON VIT HOT, tr,14 l PHT GIO
VIT NAM, BIN C V T LIU -
VH, tr.17 l THC DN, N L, N
MY - NGUYN HONG VN, tr.18 l
MNG - th NGUYN HU NHT, tr.21
l MI LA V NG CI - HUY C,
tr.22 l THNG BY, MA, LT -
TRN HU DNG, tr.25 l TC PHM
CUI CNG CA NH VN NHT
LINH - NGC CNG, tr.26 l PHONG
V - HONG LONG, tr.31 l DNG LI
NIM TIN - NGUYN LONG T, tr.32
l XEM TRANH B T MA - th
TRN HU DNG, tr.33 l NC M,
XA V GN - NGUYN TH HU, tr.34
l SI GN 18.5.2014 - th NGUYN
NH BN, tr.36 l T CA S MY
BAY - NGUYN TH HU, tr.37 l TRAI
N TRN SNG THCH HN -
TRN HU DNG, tr.38 l 18.5 CH
NHT EN CA NHNG NGI
YU NC - NGUYN TN C, tr.40
l THEO MY I, CNG MY V -
MC PHNG T, tr.42 l KHONG
CCH - th TRN HU DNG, tr.43
HOA M GROUP
Chu trch nhim: NGUYN VIT
9741 Bolsa Ave. Suite: 216.
Westminster, CA 92683. 714.765.9844
Mi kin xy dng, ng gp bi v,
tranh, nh, xin gi v a ch:
hoadamnewsl@gmail.com
TRONG
S NY
S 27
CH NHT, 18 THNG 5, 2014
C
mt thi, khi c Thch Tn khai din i hi
trn nh Kn Kn, khng nh nhng gi tr
ph qut ca cc chng sinh trong th gii Sah
vn ang b nng di mun vn thng kh ny; by
gi c v s Thng khch t nhiu phng trong v tn
th gii v tham d. Nhn thy th gii Sah ny qu thc
v cng xu xa, trc v u tp, vi nhng du hiu ca
bnh tt, ngho i, chin tranh v p bc; mt th gii
b bao trm trong bng ti, b cch ly hon ton vi phn
cn li ca i dng V tr bao la; h b chn ng
3
cho n tn cng bn th tn ti. Ton th Thng
khch y ng lot ng dy trc c Thch Tn,
pht nguyn s li trong Ci Trn au kh ny,
tr gio c Thch Tn kin thit mt Th gii thanh
tnh vi diu, nh l Th gii Qu hng ca cc Ngi.
Th nhng, khng phi th. Sah khng phi ch l
th gii ca nhng chng sinh b nh, thp km, nh
c nhn t ngoi hin, t gc quyn nng hung
bo ca Thin ma Ba tun ang lin tc quy h
khng thnh dng bo, gp my tri lm l lt. Bn
di mun triu lp sng go tht kinh hong ca
i dng nc mt y, l mt ci trm mc, tng
chng nh sa mc hoang vu. Nhng trong ci tch
mch hoang vu y, s sng vn khng ngng trin n.
Cho n mt lc no , khi m thanh s t hng ca
ng i hng ct ln, th t trong lng t vt ln,
xut hin nhng ngi con ca t M, t lu vn im
lng. Thn hnh ca h ngi sng bi nh sng ca
hng lc v tr tu. nh sng t h s ri sng Th
gii Sah, sng cho n v tn Th gii. TU S
Hnh: KTS NGUYEN GIANG
4
NHNG
GI TR
PH QUT
CA
B TT
HNH
I. L TNG
V
HIN THC
Khi nh trit hc khm
ph ra quy lut bin
chng, hnh nh th gii
thay i.
Trc khi hc trit hc, ri
t duy trn c s nhng g
c lu truyn qua cc
th h trit gia, nh trit
hc cng nh mi sinh vt
khc b nm vo mt th
gi c bit l tn ti
t mt khi im thi gian
no , hay khng t mt
khi im no c. Th gii
y lun lun bin ng.
Cho n mt lc, trong
ng, v cng l trong mt
k nguyn nht nh ca
t duy, mt kht vng thc
y cng lc cng si ni.
Kht vng vnh cu. Nh
mt a tr khi bit rng
sau s mt l s hai, v c
th con s ln dn, n bt
u i tm s tn ti ca
con s v hn. Cng vy,
nh trit hc, trong qu
trnh t duy, cho n mt
lc, nhn thc ng sau
nhng hin tng bin
thin bt nh ca th gii
tn ti mt th gii vnh
cu. C khi ng gi l
th gii nim. C khi
ng gi l Hu th, hay
Tuyt i th.
Th nhng, mt phi l k
d lun lun sn sng lm
sp mi cng trnh t
duy, d l cng trnh
c gy dng qua nhiu
th k. ng tng mnh
nm c nim nh l l
tnh bt bin. Nhng ci
nim tuyt i v bt bin
y ko theo n mt tp
hp cc nim, nh mt
ng ht c-xoa[1] lun
lun dnh chm nhau.
nim tam gic trong th
gii ca l tnh khng
tuyt i n nht, m l
tp hp ca nhng im,
on, gc. Mi nim
l tp hp ca nhng
nim. Cho n khi no
nim y l mt Nht th
tuyt i, khng l tp
hp ca cc nim khc
na, by gi ci nim ti
hu y bng nhin bin
mt. Chng no trit gia
cn chim nghim th
gii ca cc nim trong
tnh th tnh ti, by gi
nim, d l tp hp ca
cc tp hp con, vn c
nhn thc nh l tn ti
bt bin. Nhng khi trit
gia nhn n trong th gii
vn ng khng ngng,
nim y tc th tan r, sp
. Song, ngoi th gii
bin dch v thng y,
khng tn ti th gii tnh
ti, thng hng no khc
lm cn c cho nhn
thc pht khi.
Nh vy, sau khi khm
ph quy lut bin chng,
trit gia cng khm ph
tnh hin tng ca tn
ti. Ngha l, thc, nh
l ch th ca nhn thc,
khng h l thc th c
lp v bit lp ngoi i
tng ca n. Thc tn ti
vi yu tnh l vn n
i tng ca n. V, ci
g khng hin thc, ci
khng c tc dng. Cho
nn, i tng ca thc
l th gii bin dch, vn
ng. Thng hoa nhng
g tn ti trong bin dch
thnh th gii thng
hng, l bn cht
ca tr phn bit, n ni
nhng m la quay lin
tc thnh mt vng la.
TU S
5
Hnh: NGUYN HOI NAM
6
Khng c thc ti thng
hng no ng sau hay
bn di thc ti bin
dch, khng ngng vn
ng.
Vn ng; ci ang tn
ti lun l ci ang tr
thnh. Tt nhin khng
phi bin dch tr
thnh ci khc, t th
tr thnh tha th. S tr
thnh ci khc l ngoi
hin. N tr thnh chnh
n, nh l chnh n.
Nhng n khng tn ti
nh mt t ng bt bin.
Vy, n l g? Ch c th
ni, n khng l n, hay
khng l g c, cho nn n
chnh l n. Cch tr li
thm thit nht l s im
lng. Chng ta thy s
im lng ca Duy-ma-ct
nh l nh cao ca qu
trnh i tm tuyt i th,
i tm ci bt nh, khng
hai: khng phi n, cng
khng phi khng l n,
nhng chnh l n.
T ch im lng , mt
cu hi c v ng ngn
c hi: sau s im lng
y l g? Ngha l, th
gii ca s im lng y l
g, khi m mi biu
hin ca ngn ng b ct
t, mi hnh thi t duy
u vng bt? Tt nhin
l khng c cu tr li
minh nhin. Nhng chng
ta c th hiu c rng
l th gii sng.
Nh mt ngi trm mnh
trong dng nc mt,
cho ton thn c thm
nhun cm gic mt m
vi diu, khi y khng cn
cu hi nc l g?
Cng vy, sau s im lng
ca Duy-ma-ct, th gii
t nhin tr li vi nhng
sinh hot nht thng ca
chng sinh.
Bc Thnh gi t ci th
gii bt nh y vo ngay
trong sinh hot thng
nht khng phi l Duy-
ma-ct, khng phi l
Vn-th, m li l X-li-
pht. Khi m Duy-ma-ct
im lng, Vn-th tuyn
dng v nm nghn B
tt bc vo ca php
bt nh, lin ngay khi y
X-li-pht t hi: Sp
n gi n, cc B tt ny
s n u y? Ngi
khng hi cc Thanh vn,
m hi cc B tt, nhng
v va thm nhp th gii
Tuyt i bt nh.[2]
Cc nh ch gii nhn
thc ngha vi diu trong
s im lng ca Duy-ma-
ct v tuyn dng ca
Vn-th m lit ngha
ca X-li-pht vo hng
cn c thp km.[3]
Nhng y chng ta nn
nhn vn t mt gc
khc. Trong qu trnh kin
thit ci Pht thanh tnh,
B tt t trang b cho mnh
mt cn bn t tng
hnh o. Cn bn y l
php mn bt nh, m
ngha tinh yu ca n l,
th gii ca chng sinh l
tnh ca Pht. V u v
tnh khng l hai thc ti
ring bit. Nh Thin n
ni: Tham dc, th hn,
v ngu si, chnh l gii
thot. Tt nhin, y l
nhn thc thun l. Vy,
phi bt u t u
th hin t duy thun l
y ngay trong sinh hot
thng nht? Cu hi ca
X-li-pht ko t duy
thun l ang c c tr
thnh khng tng tr v
vi thc t thng nht.
Sinh hot thng nht
y trc ht phi ni n
s n. Pht ni, Tt c
chng sinh u tn ti bi
thc n.[4] Vy, khi B tt
hnh o gio dng cc
hu tnh cho thnh tu
cc thin cn, trc tt c
tt nhin l s cung cp
cc loi thc phm cc
chng sinh tn ti. Bi v
s nghip ca B tt l
tnh Pht quc , thnh
tu chng sinh. Bng l
tng tnh Pht quc ,
B tt hnh o cho mt
th gii an bnh, vi tt
c iu kin thun tin
khuyn khch ch hng
thng, khch l tinh thn
cu hc V thng o.
hn l mt th gii m
thin nhin khng y
a cc sinh loi, khng
tng n cc ti ha hay
thm ha bt ng.
thin nhin sn sng cung
cp vt thc chng
sinh duy tr s sng, pht
trin cc quan nng; l
nhng iu kin c bn
cho cc tu tp thin nh.
Trong bn loi thc n m
Pht ni, y l loi thc
n th nht, on thc.
Ni tm li, cung cp
on thc cho chng sinh,
B tt xy dng cc c s
kinh t, bao gm c vic
xy dng cu , ng
x. y l phn ti th v
v y th trong ba loi b
th ba-la-mt ca B tt.
Ngoi on thc, chng
sinh cng cn c
nui dng bng s xc
chm. Mt cn nhn sc;
tai cn nghe ting. Nu
khng c tip xc vi
cnh, cn s thoi ha.
[5] Nhng nu tip xc vi
cc cnh a n kh th,
tc nhng gic xung t,
khng nh , cn s b
tn hi. Nu thng xuyn
nghe m thanh cht cha,
tai c nguy c ic. Cc
cn tn hi, khuyt tt,
cc i tng tu tp
thin nh do khng
c tip nhn r rng
s gy nhiu lon tm tr.
Cho nn, B tt xy dng
tnh vi thin nhin u
i, cho n ting chim
ht, ting gi thi, cng
cc loi hoa, hng, thy
u thun tin cho s tu
tp thin nh. Ni theo
ngn ng thng tc, tnh
ca B tt, trong iu
kin tt p ca xc thc,
l mi trng m cm, mt
thin nhin y cm hng
ngh thut. Tt nhin n
khng a n thc lon,
m dn n trng thi tp
trung t duy thin nh,
lm nn tng cho s pht
trin tr tu, qun st yu
tnh chn tht ca tn ti.
Loi thc phm th ba,
t thc, hay t nim thc.
Thc n duy tr s
sng l hy vng. Mt m
ngi b m thuyn, chi
vi gia i dng bao la,
nhn thy ng xa ng
bt nc m tng l t
lin, h c bi n. Khi
n ni, thy r y ch
l ng bt nc, mt hy
vng, h ui sc, bung
th cho chm lm, v cht
ui. B tt nui sng cc
chng sinh trong ci tnh
ca mnh bng ch
hng thng, bng tm
b kin c.
Sau ht, thc thc, l thc
n cho dng tng tc
tn ti t i ny sang
i khc.[6] Bi v tnh
ca B tt l th gii tn
ti ca chng sinh, khng
phi dnh ring cho cc
Thnh gi. Cc chng
sinh trong cht ri ti
sinh, lu chuyn khng
ngng. B tt hng dng
tng tc y n i Nit-
bn.
Vi hai loi thc phm
trc, B tt thc hnh b
th ba-la-mt vi ti th
v v y th. Vi hai loi
thc phm sau, B tt
thc hnh php th. Ni
cch khc, theo ngn ng
thng tc, vi hai loi thc
phm trc, tnh B
tt l th gii t nhin hi
ha, m sng, ni khng
l chng ngi; si,
gai, thp cc th khng tr
thnh cng c trng pht,
7
khng tr thnh v kh
tn st. Vi hai loi thc
phm sau, tnh ca B
tt l mi trng x hi an
bnh, o c, thun tin
cho nhng pht trin tinh
thn.
By gi chng ta quay
tr li phng trng ca
Duy-ma-ct. Gi s trong
lc cc bc i tr gi
ang tho lun cc
ti o l cao siu, khi y
cht c mt ngi ni n
chuyn n ung, ngi y
tt b xem thng. Song,
chng ta cng bit rng
kinh Kim cang Bt nh
c thuyt sau khi Pht
v cc T kheo i kht
thc v n xong nh mi
ngy. Nhn t ni dung
ca Kim cang, t tng
i tha khng th l
nhng mn m khng
tng. Tt c bt u t
thc t sinh hot thng
nht. Cho nn, y,
ngh ca X-li-pht li
m ra mt th gii khc,
thc t v sinh ng.
Duy-ma-ct tr li cho
ngh ca X-li-pht:
Pht dy tm gii thot.
Nhn gi th hnh. H
cn ln ln gia s mun
n v nghe php sao?
Tm gii thot, bt u
bng s siu vit Dc gii,
khng cn cn thit n
on thc. Cho n cui
cng, dit tn nh,
vt qua c ba gii, khng
cn tn ti bt c loi
thc n mang tnh hu lu
no na. X-li-pht l v
Thanh vn bc nht trong
cc v chng dit tn nh.
i vi Ngi, cc thc n
hu lu khng cn cn
thit. V li, ngh ca
X-li-pht ch nhm n
on thc, loi thc phm
ch tn ti trong Dc gii.
[7] Cc Thnh gi t A-
na-hm tr ln v s khng
ti sinh Dc gii na, nn
loi thc phm ny khng
cn cn thit. i vi cc
Thanh vn, Pht dy qun
st bn loi thc n ny
thot ly chng v nh
th chm dt kh: C
bn loi thc n gip ch
chng sinh, khin c
nui ln v sng cn
i, l: mt on thc,
hai l xc thc, ba l
t thc, bn l thc thc.
Nu cc T-kheo no i
vi bn loi thc n ny
m c tham, c h, th t
phi c u bi, c trn cu.
Nu i vi bn loi thc
n ny m khng tham,
khng h, th t khng c
u bi, cng khng c trn
cu.[8]
Nh vy, iu rt c
ngha l X-li-pht ch
ngh n cc B tt ny
s n ci g, ch khng
hi v cc Thanh vn.
Cc B tt ny l nm
nghn v va mi chng
php nhn v sinh, m
qu v chng c ang
hng kin o, tc va
mi thy chn l. Trong
hng B tt, h l cc
B tt S a.[9] Trong
hng Thanh vn, h tng
ng cc v Tu--hon.
Tt c nhng v ny u
cn ti sinh Dc gii.
Hoc do nghip bo, hoc
do bi nguyn. Cn tr li
Dc gii nn cn cn n
cc loi thc n m chnh
yu l on thc.
D bng nghip lc, hay
bng bi nguyn, d
hng S a hay Thp
a, ht thy B tt u
tr li th gian, do cc
ngi khng khc t gi
tr dinh dng ca cc
loi thc n. Khng nh
cc Thanh vn quyt nhp
Nit bn ngay trong i
ny, khng ti sinh na,
th thc n cc loi l
nhng th khng cn cn
thit, nn chm dt.
Trong mt gii hn nht
nh, s gn ghp bn
loi thc phm vi s
nghip xy dng Pht
quc thanh tnh ca B tt
c v khin cng. Nhng
t ch suy ngh n s
n ca X-li-pht m
nhng iu thn bin xy
ra tip theo , tt c u
tp trung trn ngha ca
thc n; th th s khin
cng y c th chp
nhn c. Bi v gii hn
ca ngn ng, nn khi
cn lm r mt iu ny
khng th khng ni n
mt vi iu khc.
p ng nghi vn ca
X-li-pht, Duy-ma-ct
gii thiu mt th gii c
tn l Chng hng.
, tt c mi th, lu i,
hoa vin, mt t, tt c
c tc thnh bi hng.
iu ny qu tht kh
nhn thc bi chng sinh
trong quc ca chng
ta y. Hng l i
tng ca t cn hay khu
gic. N cng c k l
mt trong ba thnh t to
nn on thc.[10]
Thc phm ni th gii
c m t l c mi
thm cc k vi diu, lan
ta n v lng th gii
khc. Khi mt phn cm
n d ca c Pht Hng
Tch ca th gii c
mang v trong phng
trng ca Duy-ma-ct,
c thnh T-da-ly u
thng thc mi hng
cha tng c. Nhng
ngi th dng cm ny,
t nh Duy-ma-ct, ri
tr v trong vn xoi ni
Pht ang ng, m mi
hng vn cn thm phc.
Duy-ma-ct ni cho A-nan
bit cng dng ca loi
thc phm hng ny: vi
hng phm phu, cm tn
ti n 7 ngy mi tiu
ht. Hng y ch hp th
c phn vt cht ca
n, nhng khng th tin
cao hn na. i vi cc
Thanh vn, nu cha bc
vo chnh v tc cha d
vo hng Thnh gi, m
n cm ny, cho n khi
no chng nhp Thanh
qu, ri a v phm phu,
by gi cm mi tiu. Cho
n nhng v chng
php nhn v sinh m n
cm ny th khi no t
n v nht sinh b x tc
cn mt i na s thnh
Pht, by gi cm y mi
tiu. Loi thc phm nh
vy qu l phng tin
hnh Pht s.
Din t theo mt hng
khc, thc phm nh vy
l mt loi hnh ngn ng
chuyn ti tt c ngha
mu nhim ca o l.
i vi th gii ca chng
ta, ngn ng trc ht l
s kt hp cc m vn,[11]
hoc n m hoc a m,
t quy c ngha v
ni hm ca s vt hay s
vic.
Khi mt i tng c
nhn thc c lu tr
trong kho cha ca thc
sau ny c th truy
cp nh l hoi nim hay
kinh nghim, n c lu
tr vi mt tn gi hay
danh. nh tng c
lu tr ca n by gi l
cng nng tim th, tn
ti cho n khi hi
iu kin th ti hin tr
li. Cng nng y c
gi l danh ngn tp kh,
tc chng t c tch ly
di dng danh ngn.
Mt ngi phm phu,
cha h nghe ni n
Thnh o. i vi ngi
y, trong kho cha khng
h tn ti cng nng tim
th no c th ti hin nh
l nng lc dn ngi y
tin n Thnh o v
lu. Nhng sau mt ln
nghe ni n mt ngha
no lin h Thnh
8
ct t mnh th hin thn
thng du h tam-mui.
D sao, hai v i s ny
lun lun khin cc sinh
hot thng nht, xem
c v tm thng, u
chuyn ti ngha chn l
siu vit. l mi quan
h ca hai phng din
nhn v mt thc ti, chn
hay chn l tuyt i,
v tc , hay chn l quy
c. (Cn tip)
TU S
o; tt nhin nhng g
lin h n Thnh o
c nghe ch thun
l danh ngn. Mt danh
ngn lun lun vn l
kt hp nhiu nh tng
nhn thc. Thnh o va
c nghe l iu cha
h xy ra trong bt c qu
trnh nhn thc no trc
. Nhng, cng ging
nh mt ngi cha h
thy, cng cha bao gi
nghe ai ni n s t l
ci g. Mt ln, ln u
tin, c mt ngi khc
ni n danh s t, vi
nhng m t chi tit. S
mt trung thc v sng
ng, do ngi ni hiu
r cc tnh cht ca s t,
v cng nm vng ngh
thut din t tc phng
tin thuyt gio thin xo;
by gi cc nh tng ri
rc trong nhiu on khc
nhau t k c ca ngi
nghe lin h n nh
tng s t c rp ni
li. nh tng y c lu
tr bng mt danh ngn.
T v sau, nhiu ln
nghe, nhiu ln t duy v
tn ti ca s t, v bn
tnh cng nh sinh hot
ca s t, nhiu ln nh
vy, cho n khi danh
ngn tp kh v s t y
iu kin ti hin,
ngi y c th bit r s
t l g m khng cn tn
mt thy.
Ngi c nghe v
Thnh o cng vy.
Lun Cu-x[12] ni:
Php un m c Mu-ni
ni, tnh s n 80 nghn.
Ty quan im, hoc th
ca n l ng tc thanh,
m lit vo sc un; hoc
cho rng th ca n l
danh, m lit vo hnh
un. iu ny mun ni
bn cht ca ngn ng
din t Thnh o trong
th gii ny l m thanh.
Pht, B tt, cc Thanh
vn vn dng ngn ng
nh l phng tin
a ngi n gii thot
v gic ng. Nhng trong
cc th gii khc, phng
tin thuyt gio, phng
tin chuyn ti t duy
v Thnh o, khng nht
thit phi l ngn ng.
Cho nn, sau khi c
Duy-ma-ct gii thch thc
phm c mang v t
ci Chng hng chnh
l phng tin chuyn ti
Thnh o, l mt loi
hnh ngn ng, th A-nan
tn thn l iu cha tng
c, cha tng nghe. Nhn
, Pht ni vi A-nan:
C ci Pht ly nh ng
ca Pht lm Pht s.
nh sng nh vy l mt
loi hnh ngn ng khc
chuyn ti Thnh o. C
ci ly y phc, nga c
ca Pht lm Pht s. C
ci ly hoa vin, in i
lm Pht s. Cho n, c
bn loi Ma, c tm vn
bn nghn cnh ca phin
no; Pht ly ngay cc
th lm Pht s, nh
l phng tin chuyn ti
Thnh o a tt c
i vo ca gic ng.
Sau khi gii thiu loi thc
phm vi diu ti thng
t th gii Chng hng,
Duy-ma-ct hi trong s
cc B tt v no c th
n thnh mt phn
cm v cho i chng
y dng. Tt c im lng.
Nhn , c nhn xt c
bit ca Duy-ma-ct m
qua vn dch c v khinh
bc: Nhn gi, i chng
ny h khng ng h
thn sao?[13] V cu tr
li ca Vn th cng l
li cnh gic tng xng:
Pht dy, ch khinh
ngi cha hc. Chi tit
ny qu tht th v nu
nhn t gc quan h x
giao thng thng, trong
s th tip, trao i ch
khch. Bnh gii s kin
ny, Khuy C nu ln bn
[1] c-xoa t . Skt, aka/ rudrka: ht kim cang. Thnh duy
thc lun thut k (T43n1830, tr. 304b22): c-xoa, ging nh ht v
thc , khi rng th gom thnh ng.
[2] Ch ny Huyn Trang dch khc vi La-thp: Sp n gi n.
Cc v Ma-ha-tt ny thuyt php m cha ng dy, Thanh vn
chng ta cng cc B tt s n u. La-thp dch st vi Phn
bn hn: kla paryantbhta/ ime ca mahsattv nittihanti kutraite
paribhokyante, thi gian sp ht ri, m cc v Ma-h-tt ny khng
ng dy. H s n u.
[3] Duy-ma kinh ch 8 (tr. 399c): La-thp ni, c nht X-li-pht c
ngh ny v ba l do. Mt, th do nghip kt thnh cn c nui
dng. Hai, t tng on tuyt vi cnh gii qung i, tm hng
n php khng su. Ba, suy t nhng g mnh cn m cho rng
ngi khc cng vy.
[4] Tp d 8, tr. 400b02. Sagti, D.iii. 211, 228: sabbe satt
hrahitik.
[5] T-b-sa, 129, T27n1545, tr. 674a1: thc n trng dng cc
cn, tng ch cc i chng.
[6] Tp a-hm 15, kinh 272: Pht bo Ph-cu-na (Pali Phagguna):
y Ta ni thc l thc n, vy ngi nn hi nh vy: Do nhn
duyn g m c thc n l thc? Ta s p: Thc n l thc, c th
chiu cm hu trong v lai khin cho n tip tc sanh; do c hu nn
c su nhp x; do su nhp x lm duyn nn c xc. Pali, S. ii
tr.13 Phagguna: vihro yati unabbhavbhinibbattiy pac-
cayo, tasmi bhte sati sayatana, sayatanapaccay phasso ti.
[7] T-b-sa, 130, T27n1545, tr. 676a20: Dc gii c c 4 loi thc
phm m chnh yu l on thc. Sc gii c ba, trong xc thc
l chnh. V sc gii cng c ba m ba bc di t thc l chnh; phi
tng phi phi tng x, thc thc l chnh.
[8] Tp A-hm 15, kinh 375; xem thm cc kinh 372-379. Cf. Pal: S.
ii. tr. 103 (Atthirrga). Dn v gii thch ca T-b-sa 130, T27n1545,
tr. 677a17.
[9] i bt nh 449, T07n220, tr. 264b23: B tt bng t tng Khng
m qun st tt c cc php, nhp chnh tnh ly sinh ca B tt
(=chng nhp S a), khng c g l kh c, khng c g c to
tc, tuyt i khng sinh khi. Do tuyt i khng sinh khi, nn c
php nhn v sinh.
[10] T-b-sa 129, T27n1545, tr. 674b22: th ca on thc gm ba
x (yatanni): hng, v v xc.
[11] Mi vt c ch nh bng mt danh (nma). Cc danh kt hp
thnh c (pada). Cc nh Hu b lit danh vo hnh un. Cc nh
Kinh b lit trong sc un v cho rng th ca danh l thanh (abda).
Cf. Cu x 5 , T29n1558, tr. 29a23.
[12] Cu-x 1, T29n1558, tr. 6a29.
[13] Bn Phn gn ngha vi La-thp. Bn dch ca Huyn Trang lm
cho cu vn c v hi ha hn.
[14] Tr Khi, Ct Tng, cng bnh gii ng quan im.
l do: Th nht, khch
i ch l l thng; cho
nn khng c trng hp
khch i ly cm v cho
ch i. Vn-th ngc
nhin v yu cu ca
Duy-ma-ct, nn khin
i chng im lng.[14]
Th hai, cc i s cu
php, khng quan tm
n chuyn n ung, nn
khng p ng yu cu
ca Duy-ma-ct. Th ba,
cc B tt cn b nhim
bi thc n, nn tuy c
yu cu m khng p
ng. Sau ht, Duy-ma-
9
Hnh: NGUYN HOI NAM
10
BIN
C
M
i khi mt tri ln, nh nng
cn st li mt vi tia chiu
ri, trn bi ct vng, lm
lng lnh mt nc xanh, mun ngn,
v trng con sng nhp nh nh nh.
Bng hnh ti di trn lng nhng
con cng, con hn, ci ru, con c, min
man nh thi gian v tn. Gi c thi v
phng tri v nh. My c tri bnh
bng trn khng. Bin c dt do nh
th thm tm s lng su nh i dng
v .

By gi l ma h, nn gi mt, nc
trong, ct mn, nhiu loi cua chn cao,
chn thp, c thc, con tm c hang
loang l trn tm ct mn mn ca t
tri non nc. Mt con ra khi hang.
Hai con ang hc u u . Ba con
ang b nhanh n ng ct cao bn
cnh kim mi, v nhng n con
khc ang lim dim ph bt t tch, t
tch, dng trn i mt trong m mng
m hng thin thu th tc. Ci l v
thng ca t thn hay khch th.
Tng tng m i. Nhng ht ct ln
trn. Nhng bt sng v tan. Nhng ht
nc xoi mn b gnh, si . Tng
mng rong tp vo b. Nhng loi k
sinh lm nh tr ng. Tng xm lng.
Thn p. Nh ca lu i trn mng ru
rong bnh bng y . L th gii ca
loi sng bin. L th gii ph du dong
rui theo mn nc tri.
Bin gm. Bin tht nh lng sn con
ngi ni dy. Nc tt vo b. Nc
p vo gnh . Nc x b .
Nc cun nha nhng m ct. Nc
NGUYN SIU
11
nh nt chn cua, cng lm
tn tt mt i cua bin mong
manh.
Gi khng thi. Bin khng
gm. Bin im. Bin khng
sng. Tnh lng v su thm.
Bin xanh v trong sut nh
lng ngi thanh thn, vn vt
u ti vui. Hin r sum la
vn tng m t thi Pht Oai
m Vng n by gi khng
thm khng bt.
Lng bin vn bao la, dung
np, nui sng v lng loi
thy tc. Bin Pht php mnh
mng v lng phng tin
cu vt v lng loi chng
sanh.

Ti thy mnh soi bng trn ln
nc. Tri v chiu cn ri rt
vi mnh tia nng cui cng
ca ngy yu t nht nha,
nh cn lu luyn cnh vt,
tng hnh. Ci thy mnh
khnh ca t tri, m khi
sng tuyt, lm sng dy mt
ting gi t lng bin su, hai
ting gi t lng bin su v
nhiu ting gi t lng bin
su l m hng ha hp bi
nc v sng.
Tng git sng m. Hai git
sng m lm tm lnh, ri
trn mt bin, lm bin lnh.
Bin im.
Bin bt ng. Bin ng. Bin
r ro. Bin nhp nh. Bin
bt tng, bt gim. Bin Pht
php chy vo tm ngi th
gi A Nan a vn cng k,
lng bin su lun lu, tn
tr hng v gii thot n v
bin t thi gian, khng gian.
Bin chng dung np t thi.
Bin thanh lng nh git cam
l gia bin i sinh t, m
du chn ngi ra i vo bin
php mn v lng phng
tin t chng sanh quay v
gic ngn. Quay v b bin.
Thy r chn nh. Xoay lng
lng bin. Bin t sinh. Bin
ca loi thy tc, ca Long
Vng, ca ngao, tm, hn, c.
Chn dung. Hnh tng. My
tri. Khi sng. Ch bin lu
gi ni lng bin su, m t
nhiu thi gian trc n nay
hng thng chng mt. Tng
ht ct. Tng git nc. Tng
si my tri. Tng m thanh
bt sng bc u ngn ngang
gia lng bin i nhn th.

Trit l ca bin su thm.
Trit l ca bin trong sut.
Trit l ca bin nhp nh.
Trit l ca bin cung n.
Trit l ca bin phng lng.
Trit l ca bin nh lng knh
tm thc, thm thu, chuyn
ch t thn qua bao kip lun
hi, lun lu, lu lc, lc loi
t phi pha. By gi cc
loi cua cng, nhng chng
sanh i ng. Mt ct im
lng. Thnh thong lp lim
tng t sng nh ri rt i.
Nc thm vo ct. Ct hin
thnh th. Th thm vo
bin ht li ngn nga. Ca ru
gi ngn lm yn mt sng.
Bin ng. Nh tm ngi
khng xn xang, i vo th
gii nh nhin, bt ng
thy khun mt soi hnh trn
ghnh nhn nhi, m
cc thin s mi gch lm
gng, soi tm mng tng,
nh mt bin phng l soi
ng my qua. Chim qua. Ct
bi qua. i qua mt bin.
C ngi hi ti sao bin
xanh? Ti sao bin su? Ti
sao bin v vo b? v lm
lc ti sao bin phong ba
bo t x ng mi thnh tr
ngn ngi? V bin ln. Bin
bao la. Nc bin mm. V
tng. V hnh. V dng.
Khng nht thit gi nguyn
mt dng th. su th bin
xanh. cn th bin trong,
thy tng ht ct, tng loi
rong ru nh nhim.
Bin bo t l do phong cnh
tc ng m dy sng ba
o. Lng chng nht tm l
do khch trn phin no dy
khi. Sc mnh ca bin l
v tng. Sc mnh ca gi
l v tng. Ci g v tng
ci to ln. H khng v
tng. H khng v cng.
Lng rng khng v chp,
lng thnh thang nh thi h.
NGUYN SIU
Hnh: NHA TRANH QU TI
12
Bin o
Hn Ca
Ai cng ni xa Tu h
1000 nm ta c mt nc u
100 nm Ty trn t Vit
Nc vn cn nguyn u c mt mnh no
Ta khng mt v lng dn v mt mi
Mt mi t vua quan cho n th dn
Ngm ng nut hn nhng tri tim vn hng hc chy
Vn cng chung ch hng gi vng nc non nh
C mt nc t trn xung di
Kh kh m trong lng tng mnh t cha ng
Ngoi bang h, dn lnh khn kh
Mt mnh sng con vn chy trong lng
Ta khng mt v khng chia khng bn
Ngi lnh o dn khng giu mt ci u
o vi t khng phi ca ring cho mt s ngi c quyn nh ot
Nh mn ring trong ti ly cho i
Hong Sa hn Trng Sa m mt khc
Nc mt ny mn nh git bin kia
Nhng con tu Vit Nam cha ra khi m
Nhng ng dn cht ui ngay trn b
Mi quc gia c ring bu tri gi l khng phn
Di bu tri hi phn c ln ranh
Khng phi v k no c sc mnh c quyn xa bin
K yu ch bit ng nhn v th gii lng thinh
Hy tr li Hong Sa
Hy tr li Trng Sa
o ca bin Vit phi thuc v nc Vit
Nu ta khng ginh li o hm nay
Nu ta khng ginh li t hm nay
Nu ta khng ginh li bin hm nay
Ngy mai ta s mt c bu tri.
TRN MNG T
Ngy 5 Thng 5 nm 2014
13
Hnh: IMICHAEL TRAN
14
VIT NAM
THI K U
TY HC
P
aul Doumer, Ton
quyn ng dng,
trong bo co gi v
Php nm 1902,cho rng
k t nm 1897 khng
mt lnh Php no b git
na. Trong thc t, cc
cuc khng chin v trang
chng Php, khi i ngay
t khi Php chim Nam k
nm 1862ch tht s tm
chm dt nm 1913khi
Hong Hoa Thm t trn
--tm chm dt v song
song vi cc cuc khng
chin v trang, gii s
phu yu nc vn khng
ngng chng i s
h ca ngi Php bng
nhiu hnh thc khc
nhau. Nhng g xy ra ti
Trung Hoa v Nht Bn
cui th k 19 u th
k 20 cng tc ng
mnh m vo gii s phu
yu nc dn n nhng
thay i quan trng trong
t tng v hnh ng
ca h, va trong cuc
u tranh dnh c lp
va trong ng li xy
dng mt nc Vit mi.
Ti Trung hoa, sau khi
tht bi trong cc trn
nh vi mt s nc u
chu, v vi Nht bn,
nhiu s phu v quan li
a ra cc ch trng
canh tn --t cucvn
ng t cng do Tng
Quc Phin v L Hng
Chng ch xng n
Mu tut bin php do
Khang Hu Vi a ra.
Nhng c gng canh tn
ny c tin hnh trong
nhng thp nin cui
cng ca th k 20, khng
nhng qu tr, m
trong thc t cn b T Hy
Thi Hu, ngi nm thc
quyn trong triu nh
nh Thanh lc , bc b.
Nm 1908, khi vua Ph
Nghi ln ngi lc mi 2
tui, nc Trung Hoa bc
vo giai on cui cng
ca th ch qun ch tn
ti hn 2000. Nhng vn
ng chnh tr cch mng
bn ngoi triu nh
thnh cng, a Trung
Hoa n th ch cng ha
sau cuc cch mng Tn
Hi 1911.
Nhng bin ng ny ti
Trung Hoa khng gip g
cho triu nh v gii s
phu Vit Nam trong vic
i ph vi qun Php
v k t nm 1884 ngi
Php chim ng ton
ci Vit Nam. Trung Hoa
qu rng ln nn ch b
cc nc u chu chim
ng vi vng nh nhm
mc ch thng mi. Nh
, cc s phu yu nc
cn c thi gian kp
thc hin thnh cng cuc
cch mng dn tc dn
ch chm dt ch qun
ch m ra thi k mi cho
Trung Hoa. Trong khi
ti Vit Nam, t nm 1862
khi min nam Vit Nam
ri vo vng Php thuc,
a s s phu yu nc
c ba min t nc phi
tp trung vo cuc khng
chin v trang ginh c
lp.
Nht Bn l quc gia th
hai tc ng ln t
tng ca gii s phu Vit
Nam nhng mun hn, c
l l sau trn chin tranh
Trung-Nht (1894-1895)
nhng r nht l sau khi
hm i Nga b hm i
Nht nh bi ti eo bin
i M gia Triu Tin v
Nht Bn nm 1905. Trc
hm i Baltic ca
Nga, trn ng ln pha
bc lm trn gh
vnh Cam Ranh. Hunh
Thc Khng, trong t
truyn, cho bit ng cng
hai ch s khc l Trn Qu
Cp v Phan Chu Trinh
gi lm thng nhn
ln tu Nga quan st.
Mt hm i tu thuyn ti
tn nh th chc gy
n tng mnh cho ba ch
s Vit, nhng sau tin
tc v vic Nht nh bi
hm i Nga chc chn
cn to ting vang ln
hn na trong ton gii
s phu Vit lc . C th
tin tc chi tit v chng
trnh canh tn ca Nht
cha n Vit Nam, v c
th ch sau chin tranh
Trung-Nht v nht l sau
s bin Cam Ranh, gii
s phu Vit Nam mi ch
ON VIT HOT
15
tm vo Nht Bn thay v
Trung Hoa trn ng i
tm ngoi vin trong cuc
chin u chng Php. V
n lc nhng t tng
chnh tr Nht Bn mi
nh hng n mt s s
phu yu nc va khng
th chp nhn theo Ty
hc va cha thy mt
trin vng sng sa no
ni chnh gii Trung Hoa.
t xut hin phong
tro Duy tn v ng du
thay v Bc du m chng
ta s cp n trong bi
ti.
Do , khc vi Trung Hoa
v Nht Bn, Vit Nam
mt th ch ng qu sm
trc khi c th tin hnh
cc canh ci cn thit
i ph vi phng Ty.
V khi m cc cuc khng
chin v trang tht bi,
gii s phu yu nc
chia thnh hai khuynh
hng trn ng u
tranh ginh c lp. Mt
hng ch trng ginh
c lp trc canh tn sau
khng b n l Php,
mt hng cho rng cn
canh tn trc mi
sc ginh c c lp.
Khuynh hng trc do
Phan Bi Chu lnh o,
khuynh hng sau do
Phan Chu Trinh xng.
iu ng ch l c
hai v ny, trc khi tch
cc vn ng cho khuynh
hng chnh tr ca mnh,
u vo thm Hong
Hoa Thm ti cn c
khng chin ca ng
trong thi gian v lnh o
khng chin v trang ny
tm nh chin vi Php.
N
h Hoi Thanh nhn xt trong cun Thi Nhn Vit Nam: nh hng
Php gip ta nhn thc ci c tnh ca ta. Hoc tr v th Vit xa,
hoc tm n th ng, th Php, i u th ta cng ct tm ta. Ta tm v
nhiu ln ta gp. Bi cnh to mi trng v iu kin xut hin cc
cuc vn ng vn ha chnh tr mi va chng Php ginh c lp, thch hp
hn v hu hiu hn, va m ng cho vic tm ti mt hng i mi cho dn
tc trong thi i mi. Cuc phc hng v phc hot Vit m mm t .
PHM QUNH (1892-1945)
16
Khng c s liu no cho
thy cc s phu ti danh
ny trao i nhng
g vi con Hm Xm Yn
Th. Ngi ta ch c th
suy on l c hai u
thy r cuc khng chin
v trang nh th khng
th thnh cng. t
hai ng quyt tm thc
hin cuc mu cu i s
theo cch ca ring mnh.
C th ni c hai ng, d
c hai nn hc vn khc
nhau, chu nh hng bi
hai lung t tng khc
nhau, cng u hiu rng
thi th khc.
Trong thc t, ngi Php
n nh c tnh hnh
ng Dng, bt u
tin hnh cng cuc ng
ha ton din Vit Nam.
Mt nc Vit mi ang
ra i bt chp nhn dn
v s phu Vit c mun v
c chp nhn hay khng
mt nc Vit thot khi
vng nh hng ca vn
minh Hn tn ti sut
c ngn nm nhng li b
u ha cho n ngy nay.
Khi Paul Doumer cho rng
k t nm 1897 khng cn
ngi lnh Php no b
cht ch c mt ngha
nh th. V cng chnh
Paul Doumer l Ton
quyn Php u tin
tin hnh mt chng
trnh xy dng mt ng
Dng mi, m trc ht
l mt nc Vit hin i,
vi ng quc l 1 v
ng ha xa song song
cng chy xuyn bc nam
Vit Nam. Vi ngi dn
Vit lc chc chn
nhng cng trnh ny
to nn nhng n tng
v tc ng to ln. Thm
vo l nhng hot
ng kinh t, thng mi,
cng xng k ngh, ngn
hng, v sau cng l gio
dc nhng chng trnh
kin thit hon ton mi
l. Chnh nn gio dc
ty hc, lc u cn phi
thai, dn dn pht trin
rng khp, qua h thng
trng c qui m hin i,
t s hc n i hc,
lm thay i hon ton li
suy ngh ca tng lp tr
thc mi, nht l ti cc
thnh th. T phong tc
tp qun, n ngn ng,
m nhc, hi ha, vn
th, cho n cc bui l
hi hu nh khng c
mt kha cnh no trong
i sng thng ngy ca
ngi Vit m khng b
tc ng v thay i.
Nn vn ha t tng
Php vo Vit Nam trc
ht qua vic qung b
Php ng, v cc cng
trnh dch thut. Cng vic
ny to ra hai tc dng
song hnh nhng li dn
n hai hiu qu khc
nhau. Php ng tr thnh
ngn ng chnh thc ca
nh nc, nhng quc
ng li c dp pht trin
v tr thnh ngn ng ca
x hi, ca ngi dn. Lc
u, ngi Php ch mun
dng quc ng nh mt
chuyn ng va chm
dt Hn t va dn vo
Php ng. Nhng chnh
nhng tr thc Vit Ty
hc u tin gip quc
ng tr nn ph thng qua
cng trnh dch thut ca
h.
Nam k c Trng Vnh
K m chng ta ni
n trong bi trc. Ngoi
ra, cn c hai ngi na
cng i u trong cng
vic ny l Phm Qunh
v Nguyn Vn Vnh.
C hai u cng tc vi
Php. C hai u theo
ch trng Php-Vit
hu do cc Ton quyn
Php ra. C hai u
s dng quc ng v tch
cc ph bin quc ng.
Phm Qunh ni ting vi
cu ni: Ting Vit cn,
nc Vit cn. Nguyn
Vn Vnh cng ni Nc
Nam sau ny hay d
cng ch quc ng.
Phm Qunh chuyn dch
cc sch v t tng, v
trit hc v chnh tr, cn
Nguyn Vn Vnh thng
dch cc tc phm vn
chng ngh thut.
Hai hin tng gip vo
vic ph bin quc ng
v vn ha t tng Php
v phng Ty l sch in
v bo quc ng, trong
sch dch ng vai tr
quan trng, cn bo ch
l mt hin tng hon
ton mi i vi ngi
Vit, nht l bo quc
ng. Ngay khi ngi Php
chim Nam K c t
bo quc ng u tin,
t Gia nh bo, ra mt
ngy 25 thng 4 nm 1865
ti Si Gn, do Trng
Vnh K lm ch nhim, v
Hunh Tnh Ca lm ch
bt. T tip tc xut
hin cc t bo quc ng
khc khp ba min. Cho
n nm 1930 hu ht cc
bo xut bn trn ton ci
Vit Nam u l bo quc
ng.
Trong khi , trong cc
trng hc s cp v trung
cp, quc ng ch c
ging dy nh ngn ng
ph, v cng hc ln cao
Php ng cng tr thnh
ngn ng chnh v gn
NGUYN VN VNH (1882-1936)
17
nh duy nht. Nh cc
sch dch v cc bo quc
ng, quc ng tr thnh
ngn ng chnh trong x
hi v c i a s
nhn dn s dng. Cc
tr thc yu nc cng
tch cc ph bin quc
ng nh mt phng tin
vn ng canh tn t
nc, m mang dn tr v
chng li s h ca
ngi Php. Quc ng
tr thnh kh c tinh thn
ca ngi dn b tr, cn
Php ng l cng c cai
tr v ng ha ca chnh
quyn thuc a. Hai ln
ranh ngy cng r nt.
Thng tng x hi do
tng lp thng tr thc dn
chim lnh. Nhn dn ti
y tng, nn tng ca x
hi, ca dn tc, va duy
tr vn ha v sinh hot
tinh thn ca dn tc, va
pht huy truyn thng yu
nc chng n l, qua
th ca, ca dao, tc ng,
v v ch quc ng. Nn
vn ha dn gian trc
kia ch truyn khu ngy
nay ngi dn c ch
vit. Chnh t ni nn tng
vn ha y tng ny m
tinh thn c lp dn tc
lun c nui dng
ch c phc dy, thi no
cng th. Khc chng l
t u th k 20, di thi
Php thuc, y tng dn
tc c thm quc ng.
Vi ch quc ng d hc
d c, kin thc v vn
ha mi ca th gii c
truyn b rng khp, thm
thu vo mi tng lp
nhn dn, em n nhng
cht liu mi bi dng
thm cho nn vn ha dn
tc, vn vn tim tng ni
xm lng dn gi. T nay
hai lp tr thc v bnh
dn c chung mt ch
vit, mt hin tng thiu
vng sut chiu di lch
s tin Php thuc. y
l mt thnh qu m thc
dn Php khng d tr v
THANH MINH THIN VIN - hnh: internet
cng khng mong mun
--mt trong nhiu thnh
qu quan trng m s
giao tip vi phng Ty
em n cho dn tc
chng ta.
V nh th, vo nhng
thp nin u ca th k
20, ti ba min Vit Nam,
mt tng lp tr thc mi
ra i ng thi vi
s hnh thnh mt qun
chng Vit mi, c bit
l th h tr sinh ra vo
cui th k 19 v u th
k 20 ti cc thnh th
mi pht trin. Bi cnh
ny l kt qu ca chnh
chng trnh xy dng v
khai thc thuc a ca
thc dn Php. Chnh bi
cnh thc y th
h tri thc mi tm v dn
tc nh mt kch thch ci
gc cho cuc vn ng
c lp, nh Hoi Thanh
nhn xt trong cun
Thi Nhn Vit Nam: nh
hng Php gip ta
nhn thc ci c tnh ca
ta. Hoc tr v th Vit
xa, hoc tm n th
ng, th Php, i u
th ta cng ct tm ta. Ta
tm v nhiu ln ta
gp.
Bi cnh to mi
trng v iu kin xut
hin cc cuc vn ng
vn ha chnh tr mi va
chng Php ginh c
lp, thch hp hn v hu
hiu hn, va m ng
cho vic tm ti mt hng
i mi cho dn tc trong
thi i mi. Cuc phc
hng v phc hot Vit
m mm t .
(16/5/2014)
ON VIT HOT
Theo t liu Vn Phng II Vin Ha o,
Gio Hi Pht Gio Vit Nam Thng Nht ti Hoa K, 1996
PHT GIO VIT NAM
BIN C v T LIU (1975-1995)
27.3.1992: HA THNG THCH
QUNG TR V SI GN: Sau hn
mi nm b trc xut khi Thanh Minh Thin Vin,
Ha Thng b lu y t Si Gn ra tnh Thi Bnh,
Bc Vit, Ha thng Thch Qung t ri min
Bc tr vo Nam vo ngy 27.3.1992. Cng an tnh
Thi Bnh bc nhiu ln n xin i ng ca
Ha thng v cui cng, ngi phi t ra i. V
n Si gn, Ha thng vit th thng bo cho y
Ban Nhn Dn phng 15, qun Ph Nhun r vic
tr v cha c ca ngi.
20.4.1992: CNG AN CM HA
THNG C TR TI THANH MINH
THIN VIN: Gn mt thng sau khi Ha
thng Qung vit n thng bo vic tr v
Thanh Minh Thin Vin, cng an thnh ph H Ch
Minh mi phc p bng mt cng vn s 47/TL/
PC13, ngy 20/4/1992, vi li yu cu Ha thng
phi chp hnh ng thi gian quy nh, tc l
phi ri Thanh Minh Thin Vin, ni m Ha thng
l Vin ch, ra Bc trc ngy 19.4.1992. Cng
cn nhc thm y l trong sut thi gian Ha
thng Qung tr v Thanh Minh Thin Vin,
cng an ngy m canh gc bao vy v ngoi
thin vin. Ai ngoi bc vo thin vin hoc t
thin vin bc ra u b theo di; c ngi cn b
gi tra hi.
18
THC DN,
N L,
N MY
T
hng Ba nm 1906,
phn n trc hnh
nh ngi Trung
Quc h h thng thc
cnh lnh Nht ct c
ng bo mnh trn mn
nh trong mt ging
ng y khoa ti Nht,
L Tn dt khot t b
hoi bo lm thy thuc
nhen nhm t tm b v
nung nu kht vng canh
tn tui chm bit u t
lao vo ci ngh cm
bt nghit ng, bp bnh.
Lm thy thuc th ch
c th cha nhng bnh
tt trn th xc ca con
ngi. Ci m dn tc
Trung Hoa cn cha l
nhng cn bnh su trong
tinh thn ca my trm
triu ngi.[1]
Thng T nm 2010,
nhng triu chng ca
chng bnh y li l ra,
khng vi dn tc ca
L Tn m vi chng ta.
Khi mt bc chun khoa
bng ngnh American
Studies, qua s tip tay
ca mt nh truyn thng,
bc dc a ra Mt cch
nhn khc v tinh thn dn
tc bin minh cho si
thng lng m h thng
ton tr lng ging ang
sit dn vo c hng t
nc mnh, c hai h
h thng thc tng t,
khng hn khng km.
[2] H h trc nhng tm
cm nhc nhi v thn
phn nhc tiu ca t
nc mnh. H h trc
tnh cnh iu ng ca
nhng anh em ch bc
mnh, nhng ngi va
cn rng chu ng mt
chnh quyn khng ra
chnh quyn, va bn
chi chu ng g lng
ging ang tp tnh
tng i quc nhng
cha bao gi ra dng
quc bi khng th gt b
ht bn cht v sn lu
manh kiu bn c nng
u t nh c th thy
qua nhng hnh vi cp
bin bn tin, nh mn.[3]
V khi h h thng thc
nh th, nhng con bnh
tim no cng nhng ng
h vin khc thng
thc vi s mn nguyn
ca nhng u c n l,
n my.
[1] Cha mt t rt sm v k c
tui th gn lin vi hnh nh
ca tim cm v tim thuc:
cm xong th n tim thuc
mua thuc. Ln ln mun theo
ui khoa hc v nghe tin cuc
canh tn ca Nht khi s t vic
du nhp y khoa hin i Ty
phung, L Tn theo hc ti
Hc vin Y khoa Tin i (Send-
ai Medical Academy). Nhp hc
t nm 1904, n nm 1906 th
b hc lao vo hot ng vn
Ti khng h qu ng,
nng li. Khi cho rng
ngi Vit phi tri n h
thng ton tr Trung Hoa
qua nhng khon u t
b ra trong thi chin,
bc chun khoa bng suy
ngh c khc no hng
n my khi ghi tm khc
ct nhng n hu b th
m khng m xa g n
ng c hay cung cch
b th?[4] V khi khng
khng rng mnh hon
ton ng bi hnh
x chnh xc theo Tiu
chun bin tp BBC,
nh truyn thng ni gio
cng ch th hin mt u
c n l m Phan Khi
ch ra trn Ph N Tn
Vn hn 80 nm trc:
Chng nhng mt mnh
hc. Chuyn c k li trong li
ni u ca tuyn tp tp truyn
ngn Go tht (Call to Arm),
ngy 3/12/1922:
[..] These inklings took me to
a provincial medical college in
Japan. I dreamed a beautiful
dream that on my return to China
I would cure patients like my
father, who had been wrongly
treated, while if war broke out I
would serve as an army doctor,
at the same time strengthening
my countrymens faith in refor-
mation.
I do not know what advanced
methods are now used to reach
microbiology, but at that time
lantern slides were used to show
the microbes; and if the lecture
ended early, the instructor might
show slides of natural scenery
or news to fill up the time. This
was during the Russo-Japanese
War, so there were many war
films, and I had to join in the
clapping and cheering in the
lecture hall along with the other
students. It was a long time since
I had seen any compatriots, but
one day I saw a film showing
some Chinese, one of whom was
bound, while many others stood
around him. They were all strong
fellows but appeared completely
apathetic. According to the com-
mentary, the one with his hands
bound was a spy working for
the Russians, who was to have
NGUYN HONG VN
trch Ngn Ng v Quyn Lc
Ngi Vit Books xut bn, 2014
19
his head cut off by the Japanese
military as a warning to others,
while the Chinese beside him
had come to enjoy the spectacle.
Before the term was over I had
left for Tokyo, because after
this film I felt that medical sci-
ence was not so important after
all. The people of a weak and
backward country, however
strong and healthy they may
be, can only serve to be made
examples of, or to witness such
ng, ti thy c nhiu
ngi cng ni nh ng
vy. H ni: Quc ng vit
th no cng c, khng
cn phn bit t vi c, c
g vi khng g. Ni vy th
sao h hc ch Php h
li phi vit theo tng nt?
Sao h khng vit l ving
i m phi vit vingt? Sao
h khng ni jalle, tu
alles, il alles i m li
phi ni je vais, tu vas,
il va? Ti mong rng ry
v sau ng c ai ni nh
ng na m lm cho ti
thng tm qu! V trong
s ny ti thy ra ci tnh
n l ca ngi ta: cc
anh bi t phng khch
n phng n, phng ng
ca Ty th cc anh gi
qut dn sch s lun;
cn ch x ca v chng
anh y nm th tha h l
d dy. Song n l cch
ny cn c; ch n l
cch kia th thi, ht mong
g na![5]
Th cng l ci cnh ht
mong g na. Ngi th
chm cht qut dn sch
s sao cho ng tiu
ch bin tp ca k gi
s lng, cn li tha h
l d dy. Ngi th,
nh mt nghin cu sinh
ngnh American Studies,
chc chn s khng bao
gi dm bc l s bc
dc tng t trc nhng
George Washington hay
Benjamin Franklin, nhng
ngi M dt b mi
rng buc vi nc Anh,
ci mu quc m thuc
a M t m ra. T
nhng k trong x nm
d dy cho n hng hc
thc hn, sang c hn,
chn tri rng m rt
nhiu. Nhng c m n
u cng vy, cng ch l
ci tinh thn v do
vn khng thuc v
nhng c nhn c th m
l ci hnh bng chung
thp thong sau lng h,
sau lng nhng ng h
vin nhng nho, nhng
k ang lt bt mu may
vi nhng n phc hay
tinh hoa vn ho Trung
Hoa lm nhiu lon
mi u t ca cng ng
Vit v s sinh tn trong
mai hu.
Nh th th phi tm hiu
k hn ci h s chung
bi. Nh mt chun siu
cng ang ln, nc
Trung Hoa hnh tin hm
nay ang cng ngy cng
ra dng thc dn v h
qu l s hnh thnh ca
lp bi Tu ng i,
nh mt s tip ni ca
nhng lp qung va
hng x bn c / chia
ru lt gm bnh m
thng lu hay h ng
ngy trc.[6] Nu sc
mnh c gii ca thc dn
Php tng khin mt Tn
Th Tng khip m n
u hng khng iu
kin Ming cp hm rng
cha d chc / Khuyn
n con tr ch thy lay
th sc mnh ca thc dn
futile spectacles; and it doesnt
really matter how many of them
die of illness. The most important
thing, therefore, was to change
their spirit, and since at that time
I felt that literature was the best
means to this end, I determined
to promote a literary movement.
[2] Ngc Bch, Mt cch nhn
khc v tinh thn dn tc
http://www.bbc.co.uk/vietnam-
ese/forum/2010/04/100417_do_
ngoc_bich.shtml
Truy cp ngy 25.5.2010.
V:
Nguyn Giang, V bi ca tc
gi Ngc Bch trn BBC.
http://www.bbc.co.uk/blogs/viet-
namese/2010/04/ve-bai-cua-ba-
do-ngoc-bich-tre.html
Truy cp ngy 25.5.2010.
[3] Khi chnh quyn khng
sc, thm ch khng c dng
kh bo v ngi dn th n
khng ra dng mt chnh quyn
na. V khng phi l hin
tng c bit m lp i lp li,
khng ch mt ti sn m c
khi cn mt mng. Xem th d
gn nht: Tr Minh, 12 ng
dn c th sau khi np 200
triu ng tin chuc, Tui Tr
15.5.2010.
http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-
hoi/378771/12-ngu-dan-duoc-tha-
sau-khi-
nop%C2%A0200-
trieu%C2%A0dong-tien-
chuoc%C2%A0.html
Hnh: Internet
20
Trung Hoa hm nay cng
ang thai nghn nn mt
lp k tha tng t.[7]
Nhng thn phc thc
dn cng c ngha l thn
phc sc mnh. No trng
n l v n my thc dn,
thc cht, cng ch l biu
hin ca no trng n l
v n my trc sc mnh
chnh thng.
Khuynh hng ph thc
dn, nh th, ch l biu
hin nht thi v sa o
ca khuynh hng ph
chnh thng. V nu khi
nim thc dn lun c
hiu nh l nhng th
lc n t bn ngoi th
n lc chng ta phi
nhn din th thc dn
sinh sn bn trong.[8]
Khi quyn lc chnh thng
t tch mnh ra, khng
nng tay bc lt cng
ng phc v ly mnh
nh mt cng ng con,
n l hin thn ca
mt th thc dn. Ni
ho hay ngoi ho, i
ph vi kht vng sng
ca cng ng th th thc
dn no cng ngay ngy
kim duyt che y
bn cht n cp v bc
lt ca mnh. Nhng kim
duyt cng ch l mt bin
php c th trong mc tiu
ngu mui ho con ngi,
nh mt ng li nht
qun. Khi h thng ton
tr st mu hn c chnh
quyn thc dn trong
chnh sch ngu mui ho
y, n s hi s tht v
mong mi cng dn ca
mnh ngu dt hn c th
lc cai tr bn ngoi
tng s v tng mong.[9]
Nh th, nu ci m ci
c xem l biu tng
ca ch ngha thc dn
phng Ty th h thng
ton tr hin ti khng ch
k tha t thc dn Php
ci m trn u m k
tha c ci ch trng
ngu dn bn trong ci
u.
Cuc cch mng t gi
m h thng ton tr vn
n o k nim i k nim
li, xem ra, ch l th
cch mng thay i
mu da di ci m ci.
Ch thay mu da thi nn
sau vn l nhng tr
ngu mui ho con ngi
quen thuc, vn l nhng
cuc xm lc nhm vo
ging mi quan h v tnh
cm quen thuc. V c
quen thuc nh th nn
nhng hnh nh sinh ng
v bi phn nht trong
T Ca hay Bnh Ng
i Co vn tip tc sinh
ng v tip tc bi phn
nh mt th hin thc
ph phn.[10]
Khi thc hin chnh sch
ngu dn trn t nc
chng ta, thc dn Php
n n ho con ngi
va c th u c
v bc lt thm t bng
thuc phin hay su cao
thu nng, va c th
cao rao s mng khai
ho. H thng ton tr
k tha cng tip tc nh
vy vinh quang ho
ci s nghip gh tm
xy dng t nhng cuc
u t, nhng tri ci to,
nhng tr cp bc tp
th, nhng cn m sng
v cung m hu qu
nhn tin l i rch, n
nn v tt hu. H thng
cn lm vy nhng sai
lm tip ni sai lm vnh
vin thuc v trch nhim
ca mt qu kh chung
chung, ca nhng l
do lch s chung chung
hay yu t khch quan
chung chung. V n cn
vy mi quan h rnh
rnh gia k cp v con
mi mi tr thnh quan
h hu ngh hng ti bn
vng, n nh.
thoi mi cai tr v,
thm ch, c thoi
mi hn, h thng ton
tr phi km hm, phi
duy tr cng dn ca
mnh trong thn phn ca
nhng k n l hay n
my ngy di, hn nhin.
[11]
Nh ci kiu hn nhin khi
chng ta nn nt nhng
n xin y tnh n my.
C da theo tiu ch dn
quyn ca mt x hi dn
s th, tr mt thiu s
quyn lc, nhng ai ang
tng hay tng sng
di vi h thng cai tr y
m khng phi gnh chu
kip n my? Di hai
ci ch cai tr thc dn v
qun ch, cha ng chng
ta phi chu thn phn
n my y khi vit n
xin gi ln quan Cng
s vi li kt Mun i
n quan ln nh.
[12] Thi ca nhng chnh
quyn nhn dn, dn
ch hay cng ho,
chng ta cng phi tip
tc cc phm gi tng t
trong nhng n xin in
sn v nhng n xin
t bin t din tng t.
n xin nhp hc. n
xin chuyn trng. n
xin chuyn h khu. n
xin cp giy php xy
dng. n xin mn giy
t trong h s sinh vin.
n xin lm li th sinh
vin.[13] Xin, xin v xin.
Chng ta vn phi i n
xin v vn phi i n
nh th l thi thuc a
cho d ngn ng khc
i, c mu m thm ra
kiu Trong khi ch i s
chp thun ca qu cp
ti xin by t ni y tm
lng thnh knh v bit n
su xa.
n xin cho ng n xin /
Ly chng cho ng b
nhn gi da C h
mnh i xin th cng nn
xin nhng g cho ng
ch? V xng ng l
chnh quyn nhn dn
th cng phi bnh thng
ho nhng chuyn nh th
nh l nhng thao tc
thun ty k thut ch?
Khi phc tp ho nhng
thao tc k thut y
bng mt th ngn ng
v nhng th tc n my,
h thng cai tr bin
[4] Trung Quc khng bao gi
mun Vit Nam thng nht v
hnh mnh, do ch vin tr
nh git nui dng cuc
chin du kch. Tuy nhin, c
trong vic vin tr ny Trung
Quc cng lm dng gm
nhm dn lnh th Vit Nam.
Xem: iu g ang xy ra trong
bang giao Vit-Trung?, Mc
Lm phng vn Dng Danh Dy,
i RFA 2.7.2009.
http://www.rfa.org/vietnamese/
vietnam/chinh-tri/Vietnam-China-
a-long-standing-grievances-his-
torical-MLam-07022009133546.
html
[5] Phan Khi, Vit ch Quc
ng phi vit ng, Ph N Tn
Vn s 31 (5.12.1929). Dn theo
Tranh lun vn ngh kh k XX,
(2002) tp 1, NXB Lao ng, tr.
106.
[6] Nguyn nh Chiu, Vn t
ngha s Cn Giuc:
Sng lm chi theo qun t o,
qung va hng x bn c,
thy li thm bun; sng lm chi
lnh m t, chia ru lt, gm
bnh m, nghe cng thm h.
Th thc m ng cu ch khi,
v theo t ph cng vinh; hn
cn m chu ch u Ty, vi
man di rt kh.
[7] Bi th Giang sn ba tnh
ca Tn Th Tng:
Giang sn ba tnh hy cn y,
Tri t xui chi n ni ny?
Chp nhong thng bon dy
thp ko
My tun n kt khi tu bay.
Xn vn thm tnh, thng i
ch,
Khp khi ring lo, bit nhng
ngy.
Ming cp hm rng cha d
chc,
Khuyn n con tr ch thy lay!
[8] Hn Vit t in ca o Duy
Anh nh ngha thc dn l
Nhn dn di c ra nc ngoi
lm n.
21
n thnh mt hnh ng
chnh tr , qua ,
chnh tr ho vn , bin
cng dn ca mnh thnh
nhng con tin hay con n
nhm tin b thao tng v
chi phi.
Nhng khng ch l nhng
quan h xin-cho lt vt m
l ch trng n my ho
nh mt phn trong h
thng gio hun ngu dn.
Chnh tnh nht qun v
s tip ni ca nhng h
thng gio hun ngu dn
ni tip nhau qua bao thi
k qun ch, thc dn v
thc-dn-hu thc-dn
mi c th bin chng ta
thnh nhng con tin hn
nhin v ngy th nh
th. N hun nhc v ti
mi chng ta. N lt sch
phm gi con ngi ca
chng ta. N bt chng ta
t duy nh l nhng thc
th k sinh, ch c th tn
ti bng cch n xin h
thng, bm cht vo h
thng, nh mt th ti i.
Vy th phi tr ngc
li mt cht vi tin trnh
ti i ho trong lch s
Trung Hoa, ni m, theo
nh chun khoa bng,
vua cha chng ta hay
dn tc chng ta t
m ra. Khi chm dt thi
k phn phong tm
thu thin h v mt mi,
Tn Thu Hong tm
thu ch trm ca thin
h vo ci li ca mnh
v bin tt c thnh ti,
nh mt th ti i.[14]
M cng khng phi tr
ngc hn 20 th k, ch
hn na th k thi
thy ci s th tng t
khi, vo nm 1945, lc mi
c 55 tui, H Ch Minh
buc c nc, trong
c nhng th h 80 hay
90, gi mnh l bc. D
khng c chim ch y
nh bo vng h Tn
lm vi trm, ng ch
tch ny cng ngo
ngc khng km.[15] V
cho d mc c khc
nhau bi thi th khc
nhau, ng ch tch cng
ch hnh ng theo cng
mt trit l vi bo vng
l to nn khong cch
trong l tr.
Khong cch gia nhng
bc qun vng nh Tn
Thy Hong vi b ti l
mt khong cch thc
xa, trong k ti mi
khng th ngng mt i
din m ch c th nhn
vo bc thm di chn:
Mun tu b h.[16]
Khi mt b ti nh Xun
Diu khng dm ngng
mt trong cch mun
tu hin i Con ngi
trc Bc mnh mng / Ti
nhiu cha dm ngng
trng cha gi th khong
cch y c th phn no
xch li nu, nh c th
thy phn sau, vt qua
c ci chng ngi ti
nhiu bng cch lp
cng.[17] Bng danh
xng Bc, lnh t ca h
T in ting Vit ca Vin Ngn
ng hc Vit Nam (NXB Nng
2004) th nh ngha (2) l Ngi
nc t bn, thuc tng lp bc
lt, thng tr nc thuc a,
trong quan h vi nhn dn nc
thuc a.
[9] Bi Minh Quc, Th ng
gi cc bn tr Vit Nam v hai
bn M Fred, Rob, Din n
talawas, 19.8.2005.
http://www.talawas.org/talaDB/
suche.php?res=5180&rb=0307
Trong dp i hi ln th 7 va
ri ca Hi Nh vn Vit Nam
(thng 4.2005), my ng nghip
ca ti nh th Xun Sch, nh
th Trn Mnh Ho, nh vn
Hong Quc Hi pht biu ti
din n ch tha thit xin nh
nc thnh lp c quan kim
duyt chnh thc, cng khai,
nh vn c vit ht c theo lng
tm mnh, cn nh nc khng
va ch no th c ct nhng
phi in r chm chm chm
bi th hoa sen
th nht
Mng
l bch c mt khng hai
ru ngon mi u trm bi th hay
lm ra gia hai xn say
tnh nn mi bit i ny mng thi.
NGUYN HU NHT
Tranh: Ha s NGUYN KHAI - www.nguoivietblog.com/AoLen/
tip theo trang 44
22
MI LA
& NG CI
S
kin Bnh Dng -
Vng ng cho thy,
khi gy gc
trong tay m ng, mi gi
tr u tr nn v ngha[1].
Tuy nhin, cn v ngha
hn nu s kin Bnh Dng
- Vng ng c s dng
nh nhng con ngoo p
da dn nhm cng c c
ti, ton tr.
Mt Th Lc Bnh
Trng & Mt Nn
Kinh T
Trong s 315 nh u t
chu thit hi trong v Bnh
Dng, c 12 cng ty b chy
ln (nhiu nh xng b
chy ri), 3 cng ty b chy
nh, 33 cng ty b trm cp
ti sn, 196 nh xng b
p ph, 241 vn phng b
h hi, c nhiu vn phng
b t sch, ph sch. Con
s thit hi cha c quy
thnh tin nhng cho d n
ln ti mc no, cng
ch l nhng tn tht c kh
nng o, m c.
Cha bit bao gi cc nh
my trong 29 khu cng
nghip Bnh Dng mi
c th tr li hot ng
bnh thng. iu ny, nh
hng trc tip ngay ti hn
hai trm ngn lao ng
Vit Nam. Thit hi v s st
gim uy tn ca mi trng
u t cn kh nh lng
hn.
Trong my nm gn y,
Trung Quc l th trng c
mc pht trin tt nht
ca ngnh hng khng Vit
Nam. Trc 13-5-2014, trung
bnh mi ngy c gn 20
chuyn bay Vit - Trung. Nay
con s ang c nguy c
bng khng. Thit hi cho
Hng khng Vit Nam c th
ln n hng nghn t ng.
Ch mt resorts thng
xuyn c 30% khch n t
Trung Quc Hi An cho
bit, tt c khch t phng
ngi Trung Quc u
cancelled. Hng nghn bit
th trn bi bin Nng
vn lu nay sng nh khch
Trung Quc nay ang ln
lt b tr li....
Nhng phn ng va qua
cho thy, ngi Vit Nam
ch mi nhy cm trc mt
Trung Quc bnh trng,
trong khi, Trung Quc cn l
mt nn kinh t ln.
Yu T Bn Trong
Ngi Vit c v nh xch
li gn nhau trong nhng
ngy va qua. Dn chng
d dng b qua nhng
chnh sch a t nc
ln su. Mt vi nh lnh
o bng dng sng ln.
Nhng, chng ta s lm g
nu gin khoan HD 981 vn
nm l ngoi bin ng.
Chng ta s lm g nu tt
c nhng nguyn nhn lm
cho t nc tht th, tt
hu vn tip tc pht huy;
HUY C
23
T
rong nhng ngy gin khoan HD 981 ang trong vng bin Hong
Sa nhiu ngi Vit bn n chuyn thot Trung. Nhng theo ti
trc khi thot Trung, ngi Vit phi thot ra khi chnh vn
ang trong tay ngi Vit.
nhng k bo th, tr tr vn
bnh chn v bn tham nhng
vn tip tc ng tr.
Mt quc gia khng th gi
yn b ci nu khng on kt.
Nhng nu mt quc gia ch
thc s ng bn nhau khi t
quc b xm lng th bi kch
cn ln hn. Nu khng sm
tm ra mt yu t bn trong
on kt quc gia, ch ngha
dn tc cc oan s lun d
dng b cc bn li dng (c
Chnh ph v nhng ngi
c coi l dn ch).
Ci gi m dn tc Vit Nam
phi tr cho cuc chin ko di
mi nm, 1979-1989, l khng
ch bng s kit qu ni lc,
s c lp trn trng quc t
m cn bng xng, mu ca
hng triu thanh nin. Chng
ta cn mt chnh ph ng x
vi Trung Quc bng t th ca
mt quc gia c ch quyn ch
khng phi mt chnh ph, lc
th qu l thuc, lc li y dn
ra ch hn tn mi n.
Sng 1-1-2014, khi ni chuyn
vi chng ti, ng Trn Vit
Phng, ngi gip vic ca
nhiu nh lnh o H Ni -
tng sng v lm vic bn cnh
Phm Vn ng v H Ch
Minh t 1949 - 1969 - ni: Trong
lch s nghn nm gi nc,
cha c thi no Vit Nam
mt cnh gic v chu l thuc
vo Trung Quc nh triu i
ngy nay. S d c iu l
v chng ta nhiu lc ng x
vi t th mt ng em ngoan,
ngy th tin cc ng anh cng
v tinh thn quc t v sn.
Theo ng Trn Vit Phng,
thi cn Lin X v phe x hi
ch ngha, chng ta tng
trong mt nn thc dn km
vn minh hn nn thc dn
trc kia.
Trong nhng ngy gin khoan
HD 981 ang trong vng bin
Hong Sa nhiu ngi Vit
Hnh: Internet
24
bn n chuyn thot Trung.
Nhng theo ti trc khi thot
Trung, ngi Vit phi thot ra
khi chnh vn ang trong
tay ngi Vit.
Nm 1974, nu ngi Vit
chng ta chung mt chin
ho, chc chn Hong Sa
khng th ri vo tay Trung
Quc. Chc chn khng c s
kin HD 981. Chc chn Trung
Quc khng th khoan vo ni
ngi Vit Nam rt d b tn
thng.
Theo ti, iu cp bch nht
m chng ta, bao gm c
nhng ngi cm quyn, phi
lm l phi thot hon ton
ra khi thc h, iu khin
cho Chnh quyn c nhng
lc ngy th tin vo mi
su ch vng; iu khin
cho lnh th quc gia b hn
hai mi nm chia ct; iu
khin cho ngi Vit Nam, gn
40 nm sau chin tranh, vn
khng th no ngi bn vi
nhau ha gii.
Giai Cp Trai Lng
Ni chuyn vi hng chc ch
doanh nghip v cng nhn
Bnh Dng, chng ti nhn
thy cch li ko cng nhn
biu tnh hm 13-5-2014 gn
ging nh cch m cc cuc
nh cng vn din ra y.
Lin on Lao ng khng bao
gi c vai tr no ngoi vic
buc cc doanh nghip phi
tr cng on ph hng thng
mt khon tin bng 2% qu
lng. ng sau cc cuc nh
cng thng l mt bn ngi
giu mt.
Bn ngi tng t xut
hin vo ngy 13-5-2014, xng
vo cc nh my, yu cu gii
ch phi cho cng nhn ngh
i biu tnh chng Trung
Quc. ngh ny ngay lp
tc c cng nhn hoan
nghnh. Mt s b v nh
ngh ngi, vui v c hng
nguyn lng. Mt s khc
i theo nhng ngi cm u
cuc biu tnh. Nhng cng
nhn v ti ny khng ng
rng, h ang b ko vo mt
m mu nguy him.
Ngi lao ng Bnh Dng
m nhng ngi Marxists thch
gi l giai cp cng nhn,
thc cht vn l nhng nng
dn. Trong s 235.800 lao ng
lm vic trong 29 khu cng
nghip Bnh Dng ch c
9,8% l ngi a phng. H
phi ri b qu hng v chnh
sch t ai v chnh sch
cng nghip ha sai lm.
Chnh sch t ai khng cho
php tch t nhng mnh rung
manh mn hnh thnh cc
trang tri ln, ni c th hin
i ha sn xut nng nghip
v pht trin cng nghip ch
bin nng sn, ni cc trai lng
c th ti ch m ly nng thay
v phi ly hng.
H b dn vo mt ni cch xa
ly tre, vn cht phc nng dn
nhng b ln trong b ng
phc, khng danh tnh, khng
lng xm. H ngy th i theo
on biu tnh chng Trung
Quc, b cun trong mt cn
kch ng, ngh l mi hnh
ng p ph, ly cp ca h
s b ln vo m ng.
Thc H
Hm 29-4-2014, Cu B trng
Trng nh Tuyn c
hoan nghnh khi ng pht biu
cng khai Din n kinh t
ma xun H Long: n
lc phi tha nhn x hi dn
s. Nhng, cng ng Trng
nh Tuyn vo ngy 17-4-2014,
khi ni chuyn ni b v TPP
vi cc i biu quc hi Vn
phng Quc hi pha Nam li
cho rng, ph b th c quyn
ca Lin on lao ng Vit
Nam (cho cng nhn lp cc
cng on c lp), l iu
khng th thng ngh.
Hy vng ng Trng nh
Tuyn, ngi ang c vn cho
Chnh ph v m phn TPP,
tm hiu vai tr Lin on lao
ng trong cc v nh cng,
bo ng, Bnh Dng,
thy, ch v ngn cn cng
nhn hnh thnh cc t chc
i din cho mnh (iu kin
m TPP i), khi lm s, ch
doanh nghip cng nh ng,
Nh nc khng c ai
m thng ngh. Cng nhn
nhanh chng b cun vo
nhng m ng khng cn
kh nng kim sot.
Cng hm 17-4-2014, ng
Trng nh Tuyn gii thch,
Lin on lao ng l t chc
ca ng, gi v tr c quyn
ca n l gi mt c trng ca
ch . Tin thu ca dn ang
c chi nui cc on th
quc doanh. iu ny rt d ru
ng Ch khi trong m, ngoi
m. Nhng, khi lm trn th mi
thy nhng t chc rnh rang
tn km nhanh chng tr
nn v dng.
Cu Ph th tng Trn
Phng, mt nh l lun gn
gi vi Tng b th L Dun
tha nhn: Cho n trc khi
Lin X sp , u c chng
ti vn b cm t trong s gio
iu ca ch ngha Marx -
Lenin. Tht kh bit mt
cch chc chn, th h lnh
o hin nay cho u c
ca mnh ra khi nh t thc
h nh th h Trn Phng
hay cha. Mt ngi c coi
l ci m nh ng Tuyn, m
vn t duy nh vy th liu c
ai thc s thot khi chic
cng t tng.
25
Mi La Di ng Ci
Nu c mt x hi dn s
trng thnh, cng nhn c cc
t chc i din cho mnh, chc
chn s khng d b ko vo
mt m ng nh th. Nu
c mt nh nc php quyn
(v c lut biu tnh), cnh st
t tin vo tnh chnh danh ca
quyn lc cng, chc chn
c hnh ng thch hp trc
khi m ng phm ti.
Khng ch gy ra thit hi, phi
coi s kin Vng ng - Bnh
Dng l nhng cnh bo
sm. Mt ch ton tr r
rng khng c kh nng
gn gi n nh chnh tr nh
nhiu ngi vn tng lm. Mi
la di ng ci.
i n t do chnh tr m khng
c l trnh thch hp th rt d
gy ri lon. Nhng khc t
dn ch ha th s sp l
chc chn xy ra. Khi , bo
lon s khng cn mc
Vng ng - Bnh Dng nh
chng ta va chng kin.
Vit Nam rt c c trong
xung t Bin ng khng ch
v khng c ai thc s l ng
minh, m cn, thay v ha vo
xu th ca thi i vn minh,
H Ni li t xch mnh trong
nhm nhng quc gia b loi
ngi (thc s) tin b t
sang bn l thng hi. Cho
d khng th c ai l bn vnh
vin, nhng nu Vit Nam c
mt ch chnh tr tin b,
bn trong tn trng dn chng,
bn ngoi ch trao i vng
vi nhng nh nc dn ch
vn minh, chng ta chc chn
s c rt nhiu bn ng hnh.
Trong nhng ngy ny, ti
tin l c hng triu ngi Vit
Nam tuy khng xung ng
biu tnh nhng vn ang nung
nu trong mnh lng yu nc.
Nhng ti tin, khng ai, khng
ring mt ng phi no, ng
ring l m c th tm c
cho Vit Nam mt con ng
i n dn ch, vn minh m
trnh c nhng thng nm
tao lon.
Mi chng ta phi bt u lm
g trong n lc ca mnh,
ng cm quyn ngi li
vi nhn dn, cng i thoi
tm ra li thot. t nc
ri vo nng ni ny, chng ta
c th li cho nhng ngi
cng sn. Nhng, nu c
t nc tip tc tnh trng ny,
mi chng ta u phi cng
ng trch nhim.
Khng ai thch thc quyn lc
ca nhng ngi cng sn nu
nh quyn lc khng t
ch ln trn s pht trin
bn vng ca quc gia. Khng
ai c th ngi mi trn nh
cao quyn lc, Nu anh thit
lp trn u dn chng mt
phng thc cai tr thc dn,
s c ngy anh tr thnh n l
trong nn thc dn do chnh
anh to lp.
ng c gng gi nn c ti
cho ti ngy con chu c th
tha k ngai vng. Hy thit
lp mt th ch m nu con ci
qu v xng ng, nhn dn s
trao ngai vng cho chng.
HUY C
[1] m ng khng cn phn
bit Hn Quc, Nht hay i
Loan, trong s 315 cng ty c
nh xng b p ph Bnh
Dng chiu 13 rng sng 14-
5-2014, ch c 12 cng ty ca
Trung Quc v 5 lin doanh c
i tc l TrungQuc (khng
tnh Hong Kong).
Thng
by,
ma,
Lt
Sng m huyn hoc
Lt ngi ng trm khn
voan trng
Con ng dc cao
L nh mi nh thp
Thng by, p cn ma
B ro quyn bng
Em ci sng ngi hnh phc
Gi do qua rng thng
M u bn sonate tnh yu
Mt h tan v nh trng
Ro rc gic m thiu n
Ma g nhp mt knh
V iu hoa bt ng
Tnh lng
Ph th nh nhng
ng bng tng ni nh!
TRN HU DUNG
Hnh: KHANG DNG
26
TC PHM
CUI CNG
CA NH VN
NHT
LINH
N
gy 7 thng 7 nm
1963, nh vn v nh
cch - mng Nht -
Linh Nguyn Tng Tam t -
vn bng c dc phn
i ch - Ng nh Dim
v vic n p cc ng
phi i lp Quc - gia. ng
cht mt ngy trc khi phi
trnh din Ta n Qun S
v lin can n cuc o -
chnh ht ngy 11 thng 11
nm 1960. Vo lc ang
l cao tro ca cuc tranh
u ca Pht - gio chng
k th tn gio, v ci cht
ca ng gy xc ng
trong qun chng. ng cht
i li mt s nghip ln
v vn hc v hot ng
cch mng chng Php v
Cng Sn.
Chc th ca ng nh sau:
i ti lch s x, ti
khng chu ai x ti c.
Vic bt b v x ti tt c
cc phn t i lp Quc -
gia s lm cho nc mt vo
tay Cng Sn. Ti chng i
vic v t hy mnh nh
Ha - Thng Thch Qung
- c cnh co nhng
ngi ch p mi th t
- do. - Nht - Linh Nguyn
Tng Tam
Chnh quyn lc , trong
bn co trng truy t,
cho ng l thnh phn phn
lon, phn quc v xm
phm an ninh Quc - Gia.
Mc d, sut i bao gi
ng cng l mt ngi n
ha, rt ght bo - ng v
ch tranh u cho c - Lp,
T - Do v phc li ca dn
- tc. ang t mt k b truy
t v ti phn quc v chc
chn s b ku n nng n,
nhng bng ci cht v qua
bn chc th, Nht - Linh
nhn danh lng tm ca
Dn Tc, cnh co v kt
ti bo quyn, v chng t
sc mnh ca ngi bt v l
tng cn mnh lit hn c
sng ng v xe tng. Cng
tr tru thay l ch vi thng
sau khi ng cht, hai anh em
nh Ng b thm st, nn
nhn ca bo - lc. iu
ny ch xc tn l bo - ng
khng gii quyt c g cho
con ngi, ch l ngun gc
ca thm ha m thi.
T n nay, gn na
th k qua, c nhiu bi
NGC CNG
27
vit, sch nghin cu ca cc
tc gi, nh ph bnh, vn ngh
s vit v ci cht t ngt
ca ng. Bi vit ny, nhn
ngy gi th 49 ca nh vn,
ch nhm xem xt vi im lin
quan n nguyn nhn v l
no a n s kin mt
nh vn, lnh t mt ng phi
nh ng m phi tun tit?
Nhn li cuc i ca Nht Linh,
mi ngi u thy s nghip
ca ng gm hai lnh vc r
rt: v vn ngh nh hi ha,
th v tiu thuyt; th hai l
chnh tr nh thnh lp ng
i Vit Dn Chnh, hot ng
trong Vit - Nam Quc Dn
ng. Bi th, nhiu nh ph
bnh cho rng ng, c hai cn
ngi: mt nh vn Nht Linh
NHT LINH (1906-1963) Qua Nt V
Ca Ha S NGUYN GIA TR
28
v mt nh chnh tr Nguyn
Tng Tam. Phn bit nh vy
tuy hp l, nhng v hnh dung
khng thy c con ngi tht
ca ng. V d sao, v cn bn
ng vn ch l mt ngi c
tm hn ngh s, a cm nhng
li c lng trc n su m i
vi s au kh ca ng loi v
khng th ch ngng li ch
sng tc m ng cn dn thn
vo cng cuc ci cch x - hi.
C th ni Nht - Linh l mt
ngh s dn thn v lun lun
hnh ng do s thc y ca
trch nhim v l tng.
Vo lc cn tr, tui 20, Nht
Linh c theo hc hi ha
trng Cao ng M Thut H
- Ni; v cng nh Van Gogh,
ng mang gi v v c i v
min qu v. V cng nh
Van Gogh, ng xc ng
trc cnh ngho kh ca m
nng dn. Trong khi Vn Gogh
i tm gii php tn - gio th
Nguyn Tng Tam tm thy
con ng cch - mng chng
thc dn v gii phng dn
tc. C hai nh ha s ny v
cui i u t tm n ci cht,
nhng li v hai l do khc hn
nhau: Van Gogh t vn trong
cn in lon, cn Nht Linh
tun tit v l tng. Chng ta t
hi, nu Nht - Linh theo ui
lun ngh v th khng bit ng
s ra sao? iu ngc nhin l
gn y, trong mt cuc u
gi tranh ca nh u gi
Sothebys Hng - Kng, xut
hin mt bc tranh do ng v
vo nhng nm 1920 - khi lu
lc Saigon - v cnh ph ch
min qu Vit - Nam. Bc
tranh c ngui mua vi gi cao
(75 ngn M - kim)! Nu theo
ui nghip v, Nht Linh c l
tr thnh mt ha s ti hoa nh
ngi bn Nguyn Gia Tr ca
mnh chng? Mc d l mt
ngh s nhng Nht - Linh lun
b m nh bi l tng v trch
nhim x hi. iu ny cho
thy ng ch trng dng
ngi bt lm v kh tranh -
u ca mnh (dng bo ch
- Phong - Ho, Ngy Nay, T
- Lc Vn - on). Nhng i
lc, v hon cnh ca t nc,
ng phi b bo ch hot
ng cch mng (thnh lp
i Vit Dn Chnh, trn qua
Trung - Hoa). iu ng ni
y l, trong khi hot ng
chnh tr, ng ph nhn vic
dng nhng th on v bo
lc, khc hn cc i phng
ca ng (nh thc - dn, cng
sn v c ti). Trong cun
Ging Sng Thanh Thy, ng
vit v s tn bo ca chnh
tr v ci nguy him ca ci m
ng gi l gung my, cng
nh s tn nhn ca gung
my . V vn chng, lp
trng ca ng cng thay i,
t vic vit tiu - thuyt lun -
ng quay qua ch trng:
vn chng phi vt thi gian
v khng gian.
Nm 1949, t Trung Hoa v li
H - Ni - sau bin ng chnh
tr tranh chp gia ba th lc
chnh l Quc - Cng - Thc -
Dn - , ng tuyn b t b chnh
- tr ri vo Nam sinh sng. Ti
Saigon ng ch tm vo vic
sng tc truyn di (trng
giang tiu thuyt Xm Cu
Mi) v xut bn li sch ca
T - Lc Vn - on. Ta th t
cu hi: Nht Linh c thc s t
b lun chnh tr khng? T b
trch nhim vi t nc, ng
ch ca mnh khng? Theo cc
ng ch thn cn vi ng, nh
cc ng Nguyn Thnh Vinh,
Trng Bo Sn, L Hng,
Nguyn Tng B...v.v..., th
trong thi gian ny ng ch
ng vi tr c vn v khng
tham d vo cc bui hp
chnh tr vi cc on th khc
(tuy ng li l th lnh ca
Mt Trn Quc Dn on Kt
ng h cuc o - chnh nm
60). Nh vy s t b chnh tr
ca ng y l: khng sinh
hot ng phi vi mc ch
tham chnh, nhng vn lu
tm v hot - ng cho dn
ch v t do, (theo ngha by
gi ng l mt nh tranh u
nhn quynch khng phi l
chnh tr gia). C th ng
thy b mt xu ca chnh tr
v cho rng quyn lc ch a
n ti c v lm h ho con
ngi. C ln ng tm s
vi ngi thn trong gia nh
l thi gian ng lm B Trng
Ngoi Giao trong Chnh Ph
Lin Hip l thi gian kh s
nht ca i ng. Cn nhc li
y mt chi tit: sau khi t chc
nm 1946, ng ly ngn qu
ca B Ngoi Gio Vit Nam
em vo chin khu chi dng
cho Vit Nam Quc Dn ng,
lm Vit Minh tc ti (chng
ln n ng l vit gian tht
kt!). iu ny cho thy ng
sn sng hy sinh ting tm c
nhn ca mnh nu v li ch
chung ca on th.
Nm 1958, Nht Linh xin giy
php cho t nguyt san Vn
Ha Ngy Nay nhng chnh
quyn ch cho php ra tng s
mt v phi chu s kim duyt.
y l mt cch bp cht t do
r rt. B Thng - Tin c tnh
lm giy php chm tr, gy
kh khn cho vic xut bn.
Sau 11 s, tuy bn rt chy,
chn nn, ng phi cho ng
ca.
Cuc chnh bin 1960 tht bi,
nhiu ng ch, nhn s bn
ca ng b giam cm v tra
tn d man. S vic ny gy
xc ng trong ng. Sau mt
thi gian ln trnh, ng v nh
nhng b ku hi cung nhiu
ln Tng Nha Cnh St. Bn
co trng truy tt c ti
trng ln u ng. Cng vo
lc ny xy n v tranh u
ca Pht gio. Cuc t thiu
ca Ha Thng Thch Qung
29
c lm ng suy ngm
thm...
Ngi t tm n ci cht c th
l v h s sng hn l cht.
Nhng trong lch s gn y,
chng ta chng kin nhiu
v tun tit oai hng ca cc
tng lnh Vit Nam Cng Ha
sau 1975. H ni ln lp
trng dt khot: th cht cn
hn l sng nhc! Chc chn
cc v ny khng phi l nhng
ngi in lon hay cung tr,
m tri li h tm n ci cht
v h nhn ly trch nhim
ca s thua trn, h ng ha
cuc sng vi on th m
h chin u. l mt hnh
ng cht v l tng.
Cuc t vn ca Nht Linh l
do hai ng lc chnh: mt l
v l tng t do m ng hng
theo ui, hai l v trch nhim
i vi ng ch ca mnh. ng
sa son ci cht mt cch rt
tnh to: C tun l trc ,
ng n thm, ct t gi -
bn b v tham d bui hp
ca t chc Vn Bt Vit Nam
(do ng sng lp). Ti y
ng ni chuyn vi cc nh
vn tr v by t s quan tm
n hin tng thiu l - tng
trong gii vn ngh s thi by
gi. Bng cu sau y trong
bn chc th: ti t hy mnh
cnh co nhng ngi ch
p mi th t - do..., ng
can m nhn trch nhim v
vic lm ca mnh. Ci cht
ca ng cng lm rng ng
chnh quyn c ti v sau
To n phi gim n cho
cc ng ch ca ng.
Nht Linh bin ci cht ca
mnh thnh mt v kh chng
li c ti, th hin l tng
ca mnh v ni ln s dn
thn n tn cng ca mt con
ngi sng c l tng v trch
nhim. Tt nhin s ra i ca
ng l mt mt mt ln, khng
nhng cho gia nh, ng ch,
bn b m cn cho c mt
th h yu mn tc phm v
con ngi ng. Ngi ngh s
thng sng tc ca tng ci
p v i khi h cng sng
nh mt tc phm ca h. Nu
cuc i Nht Linh p ri
th ci cht ca ng li l mt
tc phm tuyt p cui cng
ca nh vn. t ai c c mt
ci cht ang ghi nh nh vy.
NGC CNG
Trch BO GIT
tc gi NGC CNG
Ngi Vit Books xut bn 2014
Sch c th mua trn mng
www.nguoivietshop.com hoc ti ta son
nht bo Ngi Vit.
14771 Moran Street. Westminster, CA 92683
in thoi: 714-892-9414
30
Hnh: KHANG DNG
31
PHONG V
K
hi cnh hoa ri xung vc thm m m cng nh nhng khng ht hong. Ngn
tch li l mt ng bay thanh thot phiu diu. Sau ci chm nh vo mt
t m thm, cnh hoa dui mnh th th, chim nghim v ch i. Nhng thng
ngy di y su sau ny ngi ngm li bao gi cng c mt s ngt ngo ring, nh
mn qu tng dnh cho tui tr nhng nm lm l. Rt lu sau ny, khi tm li v vc
thm, nhn nhng du tch c xa, ta khng cn cm thy au xt na m ch l mt ni
luyn tic kh t bng li. S ngt ngo m du ca c c theo ta n tn nh cao nh
mt ngi bn thn thit. Khi ta ln nh ngn ni sng m, vt o bay bay m
t, nhn v pha ni non xa tt, nhn xung ci trn ai tuyt m th cng c ngn gi c
c thm th khng thy qu qunh hiu. tng nm tri ht nhng iu tuyt diu,
nhng mong c thnh, con ngi ta s c mt phong v ung dung nhn tn ring m
nhn qua k bnh thng cng c th nhn bit c. Cuc sng t khng cn l mt
cuc hnh trnh trc tr m ch nh mt chic thuyn khng c ni bp bnh theo dng
con nc, khng tha thit cng khng m say. Ch lng yn tnh thc. Xung vc thm
nm yn nh cnh hoa, ln ni cao lng l nh gi sng, lc no cng nh nhng
thanh thn. Ngy nng nghe chim ht, ngy ma ngi xp bng ung tr, c mt vi
quyn thi th. Bn khung ca s nh ca mi nh tranh hin hu ngn i tip ni.
Ta chng cn bit ngi xa ngh g lm g bn mi nh tranh nh v ta gi cng
khc g ngi xa. Nh vy, bng cch t mnh vo v tr cao nht v thp nht, ta tm
ra c nhp iu cho cuc sng ring mnh.
Si Gn, ngy 4/5/2014
HONG LONG
32
DNG LI
NIM TIN
Trong tp ch Th K 21, b 2,
s 16 pht hnh thng Tm
nm 1990, ti California, ch
bt t Th K 21 Vng Hu Bt
a ra ngh m mt cuc
Tho lun vic dng li t
nc. Bi vit di y l
hng ng li ku gi .

t nc Vit Nam ngy

nay tang thng
nh vn Dng Thu
Hng phi tht ln mt cu:
Ci nhc ca mt t nc
ngho nn lc hu cng khng
thua g ci nhc mt nc (2)
Th th vic Dng li t nc
chng phi l chuyn d dng
c th lm trong mt sm mt
chiu. Ngay nhng thin ti
v i nh Ch Tch H Ch
Minh knh mn cng ch c
th a ra mt li ha cui:
Khi t nc thanh bnh, ta s
xy dng li to p bng nm
bng mi khi trc. Ngy
nay nhn khp ni trong nc,
ngoi nhng ng rc khng l
hi thi v nhng v lng gt
ng tri, th ti chng thy c
g to bng nm bng mi khi
trc nh Ch tch H Ch Minh
ha.
ngh Tho lun vic dng
li t nc do l mt hnh
ng thc to bo v can m.
Ti c th tin liu trc rt
nhiu ngi s ma mai v ch
trch anh Vng Hu Bt l
lm mt chuyn t ci cy
trc con tru. Ch cng
sn vn cn ; cha ph v
c ch cng sn, cha
p tan c gung my thng
tr p bc, m sao vi bn
ti chuyn xy dng t nc?
1.
c i c li bi Tho Lun
vic dng li t nc, ti
khng khi cm phc v tc gi
c mt ci nhn tht rng ri
bao qut, mt quan nim thc
ci m thc tin, mt nhn nh
tht su sc to bo, nhng
ng thi ti cng mun nhy
nhm ln tranh lun. Cng
may anh Vng Hu Bt mt
phng tri xa lc xa l bn
Canada, nn ti mi c th gi
lng tm xung, trnh c
mt cuc ci v v ch.
Ngay phn m u bi Tho
lun vic dng li t nc
c th gy ra nhng cuc tranh
lun si ni.
Anh Vng Hu Bt vo
bng cu:
Mi ngi u ng rng
ch cng sn ti Vit nam
khng cn tn ti bao lu na.
Ngi bi quan cho n nm
nm, ngi lc quan cho n
su thng. Ngi tch cc ni
phi gp mt bn tay vo y
cho n nho, ng l cn
nm nm n s ch sng c
thm su thng na thi.
NGUYN LONG T
33
Xem tranh
B t Ma
D nhin chng ta gp T s t Ma nhiu ln
i mt to m trng, soi thu ci nhn gian
Ru rm ph kn gng mt hoang di
u thin vin, ni phng tu s
Bn sng lnh, mt tch tr thm bc khi
ngh mng lung ca bi th treo ni vch
Tm hn pht chc ho khu rng tnh mc
Khng ai on nh lc no T s ra i
Cn mng ho huyn ph vy cuc sng
Sc tri long lanh qua ht sng u l non t
TRN HU DUNG
l mt li khng nh da trn mt quy
lut tt yu ca lch s hay li tin tri ca
mt ng thy chim tinh gia?
Trong bi Tnh cht ma ty ca ch nghi
Mc xt Vng Hu Bt vch r mt sai
lm ln lao ca ch ngha cng sn l
a ra nhng quy lut tt yu ca lch s.
Chng ta mong mun mi ngi cng thc
tnh c th thot khi b m hoc v nhng
quy lut lch s tt yu . Nhng liu rng
chng ta c can m thng thn t nhn
xt chnh mnh khi ri vo ci by quy
lut lch s tt yu do chnh chng ta t to
ra khng?
C g khin ta qu quyt khng nh rng
Ch cng sn tt nhin s sp ? Ai
sn sng thay th Karl Marx a ra ci
quy lut lch s tt yu mi m ?
Sau khi cuc ni dy ca sinh vin Trung
Hoa tht bi, k gi X.D. Fan vit bi
nhn nh trn bo The Age (X.D.Fan, From
Prague Spring to Beijing Spring, 4 thng
Su, 1990, trang 13) vch r l do ti sao
ng u ni dy thnh cng trong khi cuc
vn ng dn ch ca sinh vin Trung Hoa
tht bi.
Fan cho rng nguyn nhn chnh l ti Trung
Hoa thiu truyn thng dn ch, thiu i lp
mnh, hn na dn chng Trung Hoa cha
tht s thc tnh v hiu r bn cht ch
c ti cng sn nh cc nc ng u.
Khng phi ch mt mnh X. D. Fan nhn
nh nh vy. Quan im tng t nh nhng
g X. D. Fan vit trn lan trn cc bo
ch Ty phng.
Nhng g X. D. Fan nhn xt v Trung Hoa
c th cng c p dng y ht i vi Vit
Nam. Nh th th dng nh ci quy lut
lch s tt yu: rng ch cng sn nht
nh phi sp , cng ch l mt li khng
nh cha c chng nghim, ging ht
nh ci quy lut lch s tt yu Ch T
bn nht nh phi giy cht ca Karl Marx.
(Cn tip)
NGUYN LONG T
Hnh: Internet
34
NC M
XA V GN
1. Gp bn
ni xa
K
hi i lm visa du
lch M ti lng
trc tnh hung
nu b khng c chp
nhn cp visa th sao
Th coi nh ti cha c
duyn c gp nc M.
Nhng ri mi vic thun
tin v nhanh chng
khng ng. Mt chuyn i
khng ch i, thm ch
khng tnh trc, nhng
may mn i.
n LAX lc 15.30 nhng
xong cc th tc hn
17g, bn khon v hn bn
n nn chc bn ch
kh lu. Lc ra n phng
ch cn ang ng ngc
tm th bn n gn: ch
Hu phi khng? A, cho
Giao. Hai ch em thn
thit nm tay nhau, ti v
Giao mi bit nhau v y
l ln u tin gp mt.
Giao a ti v nh Thy
H, mt ngi bn ca
bn v cng l bn trn
mng t lu ca ti.
Ngay sng hm sau c
mt bui caf welcome,
cc bn gn nh c mt
ng ni qun Gypsy
Little Si Gn. Bc ti
NGUYN TH HU
35
khng gian ny tng nh
ang mt tim nc no
SG khong nhng
nm 1975 1980. C g
nh ngng ng y:
nhng ging ni, ngn
t, nhng gng mt
khng xa l nhng t lu
ri t cn gp Si Gn,
k c mt vi nh mt
khng my thin cm khi
nghe thy ci ging Bc
k - 75 ca ti.
Bn b ln u gp nhau
nhng thy tht gn
gi.
Thi tit cng nh lng
ngi. Mi my ba trc
cn lnh, ma gi st si,
ngy mnh ti Cali sng
ti hi se lnh nh ngy
th nng m, ngi Cali
cn coi l nng khi nhit
ngoi tri khong 24 -
25 C. Cu chuyn gia
nhng ngi bn trn
- mng gi y l bn
ngoi i cng m p
nh th. Ti i qua y ch
cmt valy nhng trong
mt na l sch mang
theo tng bn. Sch ca
mnh, sch ca vi tc gi
ni ting m bn thch.
Rt vui l cc bn thch
mn qu nho nh ny.
Vui hn l nhiu bn c
cn nhn qua facebook
mi caf v k tng
sch cc bn c (nh
mua t Vit Nam). Vi mt
ngi vit ht sc nghip
d nh ti c l y l
nim vui v iu bt ng
ln. iu bt ng th hai
l cun truyn cc ngn
101 truyn 100 ch c
nhiu ngi bn ny bit
n, do c trn blog ca
ti v tvic mt vi t bo
ti y trch in li. Vit
ngn c li y ch, khi
m nhng ci mu ngn
ngn ca mnh c th len
li vo bt c khong thi
gian rnh ri no, vo bt
k khong khng gian nh
b no trong tm tr ngi
c, li v cng chia
s vi nhau tng, cu
chuyn cng nh cm xc
khi mnh vit ra.
Cn chuyn g m khng
ni n trong nhng bui
caf nh vy? Chuyn c
qu nh, chuyn bn b
chung, chuyn lm n,
gia nh ca bn ni y,
nhng sinh hot vn ha,
nhng cu chuyn vn
chng Thp thong
sau tt c l ni lng ca
nhng ngi nng tnh vi
t nc, d by gi nh
tm coi l thuc bn ny
hay bn kia hay khng l
bn no c. C l v vy
m ni chuyn vi nhau
rt chn tnh, thoi mi
v thng thn. Gp nhau
tng no cng qu,
m cha gn nhau, thm
ch khc nhau v suy ngh
no cng vn tn trng
nhau, bi mi ngi mt
hon cnh mt qu kh
Hnh dung ging nhau v
mt tng lai tt p hn
cho t nc mnh, mi
l iu quan trng.
Nhng c mt iu m
bn b chng khu ng
t ni vi ti l ch tr
hn nhiu so vi nhng
tm hnh trn facebook.
A, vi mt ph n tui ti
th iu hn mi liu
thuc b, nh vy ti (s)
sc rong chi (v u
khu) trong nhng ngy
sp ti trn t c hoa.
Mt tun qun Cam y
p nim vui nhng sao
trong u c lng ng
giai iu bi qun
con tim. Ti t bit Cali
vi li nhn ngy ri Cali
c ngi li cht
nu gin m p
2.Nc M,
thng Nm
Ti cha bao gi ngh
rng s c mt ngy mnh
n nc M ch rong
chi, vi ti iu ch
l mt m c. Vy m,
nh ngi xa ni, c
duyn th s gp, v ti
gp nc M ln u vo
nhng ngy thng Nm.
Ba tun nc M tri
qua tht nhanh, ti kp
i n mt s thnh ph
ln nh s sp xp n
tip chu o ca bn b.
Tht ra mc ch chuyn
i ny cha v khng phi
l tham quan m l thm
dn gp g nhng
ngi bn facebook thn
quen lu nhng ti
cha c dp offline. V
ti t c mc ch
thm ch cn vt c
mong i v gp c
thm nhiu ngi bn
khc, trong c nhng
ngi lun tm c
chia s vi nhng trang
vit ca ti.
T bit nc M sau ba
tun chy s t Ty
sang ng ri li kh
hi v Ty, cha k tt
ln Bc xung Nam vi
gi xe chy. Ti s nh
mi Qun Cam m p
thn tnh ca nhng
ngi bn mi m nh
thn quen t thi th u,
nh mi Boston bnh yn
mt ni bun du dng
sau s c nh bom mt
thng trc, nh NewYork
hin i v si ng n
chong ngp, nh ni c
n s hi thong qua khi
mt mnh trong m trn
chuyn xe bus n Phila-
delphia, nh mi nhng
khonh khc ngn ngi
y yu thng Wash-
ington DC, nh mi San
C
nh cng ch nh ca khu tng trng, nhn n c th
cm nhn c s thn thin hay khng ca ngi nh. Mt
ngy no , cng ro lun ng im m ni bt xut ngoi
bt nhp, mt ngy no ngi trong nh li ra vo bng cch
vt qua ro, p ro, khch n nh cng bng cch y Mt
ngy no cnh cng ro lun m toang, chnh mng, ngi ra
vo th khng bun khp li C l ngy y s bnh yn ca ngi
nh bt u ra i
36
Francisco vi chuyn rong
chi vui v nh khng
mun dng li, v khng
th qun s c nh ngy
v hiu ra rng mnh
rt may mn khi c nhng
ngi bn qu mn mnh
n th
T bit nc M, t bit
nhng ngy tri p nh
u i ngi ln u n
y, t bit nhng con
ng vun vt xe chy, xa
ngt xanh thm a ti
n nhng ni cn n.
T bit nhng ngi bn,
chc cc bn ca ti lun
bnh an v hnh phc
ni m h tin tng la
chn l qu hng.
Thng Nm quaTi
bit, mt ngy gp li cn
xa lm
3. Ngi nh
c hng ro
sn trng
Dc nhng con ng tri
di ti qua nc M, bt
c ni u cng c th
bt gp ngay bn ng,
hoc thp thong trong
cnh rng tha, hay trong
mt th trn nho nh no
y nhng ngi nh c
hng hin rng, vi chu
hoa xinh xn trn b ca
s rm bung lay nh, bi
c xanh nho nh v bn
ngoi l hng ro tha
sn mu trng.
Khng hiu sao khi nhn
thy nhng ngi nh nh
th, tri tim cht l nhp,
mt tnh cm du dng
trn ngp nh khi gp li
mi tnh khng trn vn.
Nhng ngi nh c hng
ro sn trng, vi ti, lun
mang li cm gic bnh
yn m bt c gia nh
no cng mun c. Hng
ro thp sn trng nh
mt ranh gii mong manh,
trong l nhng g thn
thuc m p, bn ngoi
l xa l lnh lng Hng
ro c cng, cng thp
thi, hay khp h hoc
gi tm, mi ngy c
m ra cho ngi nh ra
vo, n tin nhng ngi
khch. Cnh cng ch nh
ca khu tng trng,
nhn n c th cm nhn
c s thn thin hay
khng ca ngi nh. Mt
ngy no , cng ro
lun ng im m ni bt
xut ngoi bt nhp, mt
ngy no ngi trong
nh li ra vo bng cch
vt qua ro, p ro,
khch n nh cng bng
cch y Mt ngy no
cnh cng ro lun m
toang, chnh mng, ngi
ra vo th khng bun
khp li C l ngy y
s bnh yn ca ngi nh
bt u ra i
C ln, trong gic m
ti thy mnh ng ngp
ngng bn cnh cng ro,
khng dm y cng d
n ch c gi cht s
si, cng khng dm bm
chung, s rng chnh
ting chung s lm mnh
cht tnh Hnh nh pha
sau tm rm lay nh kia
c nh mt ai t m
nhn ngi khch l ng
tn ngn bn ro nh
mnh. Ri nhn ra ngi
khch ch l k qua ng
tnh c dng chn chc
lt, nh mt kia yn tm
ri khi cng ro quay v
vi nhng g thn quen vi
n. V ti, khng th dng
chn lu hn, nh bc
i, li cm gic hnh
phc mnh m - c
- t - lu li pha sau,
bn kia hng ro thp sn
mu trng.
Sao m ti yu nhng
ngi nh ny n th!
Kip sau, hay nu may
mn c ln Thin ng,
nht nh ti s xy mt
ngi nh nh c hng ro
sn mu trng bnh yn
NGUYN TH HU
(trong tp
TH GII MNG
& TI, 2014)
Si Gn
18.5.2014
trng trng lp lp o xanh o vng
cha con ti nghe ting ci h vang gia thnh ph ln
nhng hi ci bo t
cho ai?
ti a con gi mnh i gia nhng k sn ngi
cho chu d cm mt ngy mai
a con gi 14 tui
ngy xa lun hi v sao
gi ch cn im lng
ny con
ni y tng c mt quc gia
tng dn xy mt m c rng ngi dn tc
ny con
ni y gi hn lon
cnh vch tng vng hn trm tui gio ng
mt sng ch nht
ch nhn thy mu nng
mt tng lai u ut ang ch!
thi cha con mnh v
con ngi vo bn hc
cha vn cha qu gi
cha cng ngi vo bn
vit sng c m con!
NGUYN NH BN
37
T CA S
MY BAY

i my bay tuyn ngn

hay di ti u thch
ngi cnh ca s, v
sut chuyn bay gn nh
khng bao gi ti ra khi ch
ngi. Ngi cnh ca s lun
c yn tnh, c th quay mt
nhn ra bn ngoi trnh
nhng cu chuyn nht nho
ca ngi ngi bn, hoc gi
v ng trong ci cm gic rt
tht l mnh ang bay trong
khng gian, v ngay bn cnh,
ch cch ca nh, lun l bu
tri bao la.
Ngoi kia, khi l bu tri xanh
n khng th xanh hn, khi
l nhng m my trng bng
bnh rong chi, khi l nhng
tia nng ban mai nh nhng
NGUYN TH HU
38
nh ln t ng chn tri
xa thm, khi l hong hn
rc ngay di cnh
my bay...
Ngoi kia, khi l bu tri
y my xm nng n,
nhng nh chp lo ln
gin d, nhng ht ma
tt vo ca nghe nh
ting va chm ca nhng
vin nh khi khuy ly
c ph .
Ngoi kia, c khi l bu
tri y sao. Di ngn
h vt ngang sng rc,
nhng ngi sao xa lp
lnh tinh nghch. Ngi
sao no l bn mnh ca
mnh, ti hay t hi v
hnh nh, mi chuyn bay
m ti li tm ra cho mnh
mt ngi sao mi. Ngoi
kia, thi thong l chuyn
bay trong nh trng mi
su, trn trn, sng r,
ph phang ht v p nh
gi mt con khin ai nhn
cng kh m a mt i
ni khc.
Ngoi kia, c khi pha
di l bin mnh mng,
c khi l sng di un
khc, khi l rng xanh ni
cao, khi l thnh ph lp
lnh nh n nh nhng
v sao m, khi l l nh
nh vi ng vi xe hin
ra ngy cng r... Khi y
ti bit mnh ang kt thc
mt chng ng, tm
bit khng gian tr v
mt t.
Mt t, c khi l mt ni
xa l bng tr nn thn
quen v c ngi ang ch
ti ; nhng thng l
ti tr v ni qu quen
thuc... Si Gn ca 39
nm cuc i ti. Thnh
ph hin dn di ca
s. T ln u tin ti nhn
thy n n nay thay
i qu nhiu. Nhng
mng xanh ca ng la,
ca vn cy, ca nhng
xm lng ngoi mit G
Vp, Hc Mn, C Chi...
bin mt. Thay vo
l nhng ph ln xn
cao thp chen chc nhau
nh hm rng mc lch.
Hn mt nm nay tuyn
ng vnh ai t sn
bay Tn Sn Nht n
Th c nh ci ning
rng khng l y nhng
ngi nh ven ng mi
xy ngay hng thng li.
Hy vng vi nm na trn
my bay nhn xung s
thy nhng tuyn ng
vo thnh ph nh vnh
mi mm mi ti ci
khoe hm rng u n.
Cuc chnh rng no m
khng au n, khi cn
phi nh bt i hoc trng
li nhng ci rng qu
xu. Chnh trang mt
th cng vy, quy hoch
gii to n b xy mi...
cn mt bn tay nha s
kho lo v c y c,
thnh ph c thm nhng
vnh mi, nhng hm
rng p. Tic rng
thnh ph ny quy hoch
th cha to ra nhiu
cnh quan p, thm ch
c nhng cng trnh nh
chic rng gi c
trng cha ng ch.
Thnh ph ca ti. di
cn c mt khng gian
khc ni lin nhng con
ngi bt chp khong
cch xa vi n u.
Nhng, mi quan h gia
nhng con ngi hon
ton khng ph thuc vo
khng gian tht hay o,
m do nhng iu khc
quyt nh, i khi, chng
lin quan g n khong
cch a l. Nhng ngy
thng t qua, khong
cch gia nhng con
ngi bn ny bn kia
t 39 nm trc ang dn
thu hp, bi nhng con
ngi th h sau 1975
khoan dung hn khi nhn
v qu kh nhng cng
nghim khc v i hi
cao hn khi hng ti
tng lai.
y l iu m ti thng
ngm ngi, khi nhn ra
bn ngoi ca s my
bay.
NGUYN TH HU
Trai n
trn sng
Thch Hn
Chiu tn ni gi trn sng
Khi nhang quyn ta xoay vng u minh
Thuyn b n sng lung linh
Nh cho, ko ng bng hnh cc anh
Rng rng nc mt ln nhanh
Ma h la* mu tanh ngp vng
Om Mani Padme Hum
M kinh tr tng rn vang khp tri
Hoa ng sng v ni tri
Tui xun nm lnh ct ci t ny
Chiu linh hn phch, c cy
C thing v chng theo my t qun
Lp n chung thy tri n
m huyn o, ting chung ngn m lng.
_________
* Qung Tr nm 1972
TRN
HU DNG
39
V
y nay T quc c lm vo cnh tuyt vng, ta mi c c tm
c mt Anh hng i Li. Cnh nc hin nay: nhn dn
b n l hn dn Do Thi, yu hn hn dn Ba T, ly tn hn dn
Nh in, khng ngi lnh o, sng trong cnh ri ren v trt t, b
h hip, bc lt, xu x, qun ngoi xm t do honh hnh, t nc
chu bit bao ni au kh thm thng (...) n ni gi y T quc
lm cnh hu th v hn. Ai l ngi ra tay hn gn nhng vt thng
au, ai l ngi ra tay dp bn gic cp hung tn honh hnh ba
tnh Lombardie, Naples, v Toscane, nh nhng ung th mu chy
khng ngng? Ton dn tm nim cu Tri mau c mt anh hng
xut chng hng tiu dit ht bn r hung tn, hn gn, xoa du
nhng cnh au thng trn t nc. Nhn dn sn sng hng hi
nu hng theo sau ngi Hng pht c khi ngha. (...) o l chng
bo tn, v kh s sm thnh cng tiu dit qun th. Tr dng cm t
xa vn v cn / mi mi trong ngi dn ta - Chng 26: Ku gi
anh hng cu nc.
NGI VIT BOOKS XUT BN 2014. wwwnguoivietshop.com 714-892-9414
40
CH NHT EN
CA NHNG NGI
YU NC
18.5
M
i th u s tro
bi. Tt c ri s
h v. Khng mt
ai c th sng hoi vi ni
bun. Khng mt ai c th
ci hoi vi hnh phc. Mt
lc no n s sp tan
hoang. Khng th nu ko
c iu g khi tan nt
nht nha. Khng th nhng
ngi ta vn c sng soi
v bm vi. Dng nh mi
th vn cn trc khi n
bc hi trc khi n cn kit
trc khi n vut mt. Cm
gic trng rng kh hn khi
bc ngang qua ng Hn
Thuyn ngy Ch Nht. Anh
khng cn thy em na
khng cn thy trn chic
gh quen thuc kia mt
chic ti mu xanh lam lm
du. Khng cn thy na
mt gic m va i qua trn
nhng chic l ri. Cng
vin ang b gii nghim
cng vin ang b tc ot
b canh gc bi nhng bng
ma bi nhng con si ang
l li ln l tt c u
mang theo nhng gng
mt en a sn si m u
ma h. Tt c u b xua
ui tt c u b la v cui
ng v bn b sng nng
chy. Tt c u chy u
phi ng ngc. Nhng i
tnh nhn kia nhng ngi
bn tr kia H lm g
n ni phi b truy ui b
nghi ng.
Khng bit. y l vng
nhy cm y l ni d
pht sinh ra la y l ni
d t tp d li ko y l
ni lm sp nhiu
ch . V vy nn khng ai
ngc nhin khi ngi ta li
c th s hi nhng khun
mt non chot kia. Khng ai
ngc nhin khi chnh quyn
bng nhin quan tm lo u
cnh gic vi nhng ngi
tr tui xinh p ang hn
nhin ca ht kia. V h hiu
mt iu rng mt khi nhng
ngi tui tr kia ng dy
th cng ng ngha ci ch
gi ci bo tn lit v ny
s sp s ra i.
Anh bit rng em ang i
u Anh khng th bit
c trong nhng ngy
nng bng ny. Anh ch nn
NGUYN TN C
41
bit rng ri c ngy em
s quay tr li ch ni
vi anh rng Bn em
t ng ln c trong ci
ng tro tn khn kh ny.
S khng c ai iu khin
c bn em trong ci m
hn qun hn quan trong
thi khc lm le qun th
trc ng ny. Tui tr bn
em nh sm mai ca nhng
ngy tin cch mng ny.
Nhng bng ma ang lng
sc soi mi hn hc cm th
kia ri cng s bin mt v
a ngc cng bng ng
ca chng li tn. V c
nhng k ang nhng lm
Thi Trang Cch Mng kia
cng phi thi i ci mn
ph trng l lng mu m
chi mt c liu mt khi h
bit h chng c mt cht
vai tr g trong ci t nc
iu linh ny ngoi c hi
c xin dng tn tui ca
mnh qua nhng cuc xung
ng mi mt.
Th gii ny l ca em
khng ai khc. Mt t ny
ca em khng ai na. Thnh
ph con ng ny l ca
em chc chn ri v c cng
vin gh tri xanh kia
na s khng bao gi cn
bn c v treo trn nhnh
cy cao mai phc ngng i
sng sc sn tm.
Hy bay i bng m. Hy
bay i tra h nng chy.
Hy bay i nhng ut hn.
S khng phi cn ch i
lu hn na u khi em
ng ln khi th h em
vng ln r sch nhng m
hi bi bm m c i ch.
NGUYN TN C
Hnh: IMICHAEL TRAN
42
theo my i
cng my v
K S Du Tng ca MC PHNG T
Hnh: IMICHAEL TRAN
43
Tip theo
k trc
3. TM BIN
Mi hn 4g sng, ting g ca
phng t pha bn ngoi ca
my v thy tr gi mi i tm
bin, tip theo l nghe ting
lp xp ca nhiu ngi i v
pha u cu thang.
Nhn qua ca s, thy tng tp
ngi hi h i ra hng bin,
tri cn sm, nn bin vn cn
im, nhng cn gi vn nhp
nhng qua nhng cnh da
nghing bng, thnh thong c
mt vi lng sng con tt vo
b ct mn, l nh nhng ngi
ln hp, nhy sng, trng ct,
trng ra v thch th, ho hng
lm.
Chng ti hi : tm bin chi
sm vy?
My v tr li ngay ! Tt lm;
no l x stress, sng bin
c tc tng nh l massage
nh, nc bin c kh nng
cung cp oxy cho c th, tm
bin c ci thin cc
hot ng ca mch mu,
n nh nhp tim, gim huyt
p khi b cao, tm bin lm
cho cc c bp c khe,
gim au nhc cc khp b t
thp,.v.v nhng li ch y do
tm bin.
Nhn chung, tt c nhng tc
dng y nhm gip ch cho c
th vt cht, ng thi t nhiu
lin h n i sng tinh thn
trong x hi, nht l gia cuc
sng bn b hm nay, trm s
lo toan, trm phn i mt, tt
bt vi bao chuyn o cm,
nh ca, cng danh s nghip.
Th nhng, cuc i vn l
bin php mnh mng, tt
c t ngun tm v tn, m
cc bc thin tr thc, cc bc
Thnh c, Hin c, cng ch
Pht, v B tt u tm bng
thc c gic ng,
c nhn ra s vt hin tng
khng ta, khng ca ta
tm c nh nhng cao trn
trong sng an vui ca mt tm
hn.
Nu nh v mn ca nc bin
s to ra nhiu nng lc cho
c th tip thu, ha gii
nhng bnh tt t ni thn cn
phi c ha gii, em
li cho mt chic thn khng
bnh. Cng th y, gio php
ca Pht c nng lc gip cho
chng ta tiu tr nhng u
ni thn v tm, khng cn b
nhng tri buc v phin no,
sch bn bi nhng tham-sn-
si, khng cn b a lc vo s
thng kh. chnh l v gii
thot.
Thin ngh; khng c bn hay
bi tm no em li hnh
phc tht s cho t thn v tha
nhn trong th gian ny, mt
khi chng ta cn thm mn
nhng bn dc, nhng tng
tm cu thng tnh qua tng
lp sng phm tm, cho d c
rn khe thn th ny, nhng
t trong su thm tm hn vn
cn cha y nhng bnh tt,
gy guc m au gia nhng
ngi bnh hon, ta sng b
bnh hon.
Chng ti cht nh n li
Pht dy n vi B La Mn
Sagarava, nh sau :
... Chnh php l ao h
Gii l bn nuc tm
Khng cu u, trong sch
c Thin nhn tn thn.
L ch bc c tr
Thng tm tr u tp
Khi tay chn trong sch,
H qua b bn kia.
Kinh Tng ng I.
Nh vy, s tm ra ca mi
s tm ra bng thc trong
sng, lnh mnh, em li bnh
an cho mnh v ngi v cho
c cuc i, vn l qu hn mi
s tm ra, l vt thot mi
s tm ra
(cn tip)
MC PHNG T
Khong cch
Nm th dc trn ng bin cuc sng
C hnh dung gng mt ti lc ny
Rn mnh t di, tm ti bng qua
Khong cch n au, phn nh v hnh
Bng ti v nh sng!
TRN HU DNG
44
thng thc dn ni ho
ranh mnh to nn mt
khong cch va xa, va
gn. xa thy ng ta
v i qu, cao c qu.
gn thy ng ta gn
gi qu, thn thuc qu,
nh th cng chia s mt
phn mu huyt vi mnh.
V to nn ci khong
cch va xa va gn y,
nh cch mng i m ci
khng nht thit phi c
chim ch bc nhng li
chim hu nhng th khc
thm him hn nhiu.
Nh ci bi ht Ai yu
Bc H Ch Minh hn cc
em nhi ng, cng ra i
vo nm 1945, chng hn.
[18]
Khi nhi s vo cc th h
mm non nhng cu ht
thuc loi Ai yu Bc H
Ch Minh hn cc em nhi
ng / Ai yu cc em nhi
ng bng Bc H Ch
Minh, h thng ton tr
xm ln vo nhng tm
hn trong sng v nhng
ging mi quan h cng
tnh cm gia nh. Khng
ai c th so o hn thua
trong nhng tnh cm t
nh v thing ling nh th
nhng, ngay t u, u
c non nt ca cc em
b nhim vi ci tng
k th cm tnh. Khng ai
yu cc em bng Bc,
k c cha m ng b.
Cc em cng khng th
yu ai hn l yu Bc,
k c ng b cha m. M
nu phi chm ch hc
hnh th trc ht, cc
em phi hc xng
ng l chu Bc H
Ch Minh[19] Mt phng
php gio dc nh th
khng ch tch a b ra
khi nhng khun mt
gn gi v thn yu nht
ca mnh m cn tch cc
em ra khi chnh cc em,
vong gia v vong thn.
Cc k phn s phm.
Khng ch phn s phm,
cn l mt phng
php sc mi thc dn v
ci ng Bc knh yu y
khng ch k tha t thc
dn ci m ci trn u
m cn tha k c ci d
tm xm lc trong tim.
Khi nhi s nhng a tr
bng nhng bi ca hay v
nh th, b my cai tr ca
ng ta xm lc vo
nhng ging mi quan h
thing ling, thm him
hn c thc dn Ty hay
thc dn Tu.
Tht vy. Khi p dng
chnh sch ng ho
ngi Vit c, thc dn
Trung Hoa ca ngn nm
Bc thuc xm ln v
hy hoi nhng ging mi
quan h ca t tin chng
ta thi y vi lp t tin i
trc. Khi hy dit nhng
du vt vn t trn t
nc chng ta, thc dn
Trung Hoa ca 10 nm
Minh thuc tin hnh
ci tr xm lc thm
him tng t. Khi dy cho
hc tr tiu hc bi s u
tin T tin chng ta l
ngi Gloa, thc dn
Php thm him mt
th vi mc tiu ct t
ging mi quan h gia
hc sinh thi y vi nhng
th h t tin t trong cc
huyn s xa xm. Nhng
khi can thip vo nhng
ging mi v quan h tnh
cm ca cc em th, h
thng ton tr m ci
y ci tr xm lc thm
him ny xa hn, su hn
vo tng ngc ngch gia
nh, can thip su vo
tnh cm gia nhng th
h ang gip mt vi
nhau.
Nu Khng T cho rng
kim duyt b chm chm chm
nh thi ch thc dn.
i, au n lm sao, nhc nh
lm sao! Hi hn thing cc lit
s ng Thy Trm, Dng Th
Xun Qu, Nguyn Vn Gi,
Chu Cm Phong, Nguyn Thi,
L Anh Xun, Trn ng, Thi
Hu, Nam Cao, Trn Mai Ninh
v tt c cc lit s ca tt c
cc th h ng xung v c
lp t do, hy v y m chng
kin cho ni nhc ca chng ti!
Chng l chin u nh th, hy
sinh nh th chuc ly ni
nhc ny? Sau bao nhiu nm
chin u hy sinh v c lp t
do, nay ch xin ci mc t do
ngn lun nh thi thc dn
m cng khng c. Xa l n
l cho ngoi bang, nay li lm
n l cho mt nhm cm quyn
nhn danh ng.
[10] t ca hay Bi th v
chu , bi th di 200 cu lm
theo th song tht lc bt, c
dng lm ti liu ging dy
Trng ng Kinh Ngha thc
(1907), gi l tnh quc dn
ca. Cha r tc gi d c ngi
on l ca Phan Bi Chu,
ni dung ln n chnh sch cai
tr tn bo ca thc dn Php,
ku gi nhn dn Vit Nam noi
gng Nht, nh ui thc dn
Php, ginh c lp dn tc.
Xin trch nhng on kh t
vi chnh sch kinh t XHCN thi
bao cp:
Ru ta nu, n cho ru lu
Mui ta lm, n bo mui gian
Hay:
Cc hng thu cc lng thng
mi
Ht inh in ri li tru b
Thu ch ci, thu ln l
Thu mui, thu ru, thu ,
thu ghe
Thu sn vt, thu ch thu
thuc
Thu mn bi, thu nc thu
n
Thu nh ca, thu cha chin
Thu rng tre g, thu thuyn
bn bun
thu c ht phn son ng ph
Thu nhng anh thuc l gy
cm
Thu g, thu bi, thu cn
Thu ngi chc sc, thu con
ht n.
Hay Bnh Ng i Co (bn
dch Ng Tt T):
[] Nng dn en trn ngn
la hung tn
Vi con xung di hm tai
v
Di tri la dn mun ngn
k
Gy th kt on tri my mi
nm
Bi nhn ngha nt c t tr
Nng thu kha sch khng m
ni.
Ngi b p xung bin dng
lng m ngc,
Ngn thay c mp thung lung.
K b em vo ni i ct tm
vng,
Khn ni rng su nc c.
Vt sn vt, bt d chim s, chn
chn li chng.
Nhiu nhn dn, bt by hu
en, ni ni cm t.
Tn hi c ging cn trng cy
c,
Nheo nhc thay k ga ba khn
cng.
Thng h ming, a nhe rng,
Mu m by no n cha chn,
Nay xy nh, mai p t,
Chn tay no phc dch cho
va ?
Nng n nhng ni phu phen
Tan tc c ngh canh ci.
[11] Xem bi bo ng ch
Trng Tn Sang: Nh bo
phi cng hin nhiu hn v
nhn dn ca Tr.Bnh M.Anh
trn Si Gn Gii Phng ngy
20.6.2009.
http://www.sggp.org.vn/
chinhtri/2009/6/194492/
Ngy 19-6, k nim 84 nm ngy
THC DN,
N L,
N MY
tip theo trang 21
45
l phi i km vi
nhc th nhng bng
chng l/nhc nh th
cho thy lnh t m ci
ca chng ta p dng
y ht nguyn l cai tr ca
cc bc qun vng.
Khi b ti ca cc bc
qun vng c liu mnh
x thn, h khng
thc r rng h ang x
thn cho t nc ca h.
Nh nhng k n lc vua,
h x thn l bo p
n vua. Trn Quc Ton
ngy xa, c bp nt qu
cam trong tay ti Hi ngh
Bnh Than ri tr v thnh
lp ton qun ngha
dng, v anh hng tr tui
ny cng ch hnh ng
vi khu hiu Ph cng
ch bo hong n ch
khng nu cao khu hiu
v nc. Nu nc,
trong cch hiu theo khi
nim quc gia hin i,
l sn phm ca cuc
cch mng k ngh ti
u chu v du nhp vo
cc nc Phi trong n
lc gii thc th, chnh vi
nhng cuc vn ng gii
thc ny, ngi dn cc
thuc a ny mi hiu
th no l x thn cho t
nc ca mnh. Nhng
l nhng cuc cch mng
thc s l gii thc.
Vi th cch mng ch
thay mu da di ci
m ci th s th vn vy
nn, c x thn th, trc
ht, nhng cng dn ng
nht ca n cng phi
nu cao ci khu hiu
dng cng ln lnh t v
b my cai tr ni chung.
Thi thc dn Php, thanh
nin Vit Nam b dn d
hay p buc sang chin
trng hay c xng u
chu n p n khai
ho ca nh nc i
Php chung chung. Thi
thc-dn-hu-thc-dn th
nhng th h tip ni cng
ch lp li cng ci cng
vic n p mang bn
cht n my vi nhng
khu hiu lp cng dng
ng, dng Bc hay
xng ng vi nim
tin m hai th y trao.
Nh th chm hc xng
l chu, ln th chm
chm lao vo ch cht
xng hay chm chm vi
tng lm sao xng vi
nim tin ca b my cai
tr. t nc c th no
ngc u ln ni khi th
h tip ni th h chm
chm nhau ci s xng
ng ngu xun ny?[20]
l nhng th h m
ging mi tnh cm, trong
c c ging mi quan
h vi t nc ca mnh,
b xm lc v hy
hoi. M c lnh t i
m ci cng b hy
hai nh th nn, khi trn
tri mt cch bnh tnh
trong bn di chc vit i
vit li trong vng 4 nm
tri, t 1965 n 1969, ng
ta khng my may
cp n nhng t tin m
chnh ng ta tng nhc
nh l c cng dng
nc. C vit i vit li
th ng ta cng ch vit v
ci ngy i gp c Mc
c L v cc bc cch
mng n anh vy thi.
[8] Nh th th v lnh t
che u bng ci m ci
thc dn ny cng ch l
mt th k sinh v
tinh thn. ng ta thn
nhin rng ng khng c
t tng no khc ngoi
t tng Mc L Nin.
ng ta vui v rng ng
khng cn vit sch l
lun v hy vic ny
cho Mao Ch tch chu tt.
[21] Ri ng ta st son
rng ng ta c th sai ch
Bo ch Cch mng Vit Nam,
ng Trng Tn Sang n
lm vic vi Hi Nh bo Vit
Nam, v trong lm vic ny c
lc h Trng lu Hi nh
bo: Trc mt s vn phc
tp, nhy cm, k c vn h
trng lin quan n chnh sch
i ni, i ngoi ca t nc
cn c biu hin vi vng, ch
quan, chy theo d lun, gy
kh khn cho cng tc lnh o,
iu hnh. Mt s c quan bo
ch cn a thng tin sai, gy tc
hi v chnh tr, kinh t, x hi
ca t nc v cc a phng,
doanh nghip .
Ch ch gy kh khn cho
cng tc lnh o.
[12] Ti da vo mt s n
t trong Qung tp vim vn
ca Edmond Nordemann, bn
dch ca Nguyn B Mo (NXB
Hi Nh vn & Trung tm Vn
ho ng Ty, 2005), tp trung
trong chng th 3, k t trang
70. Nguyn tc Chrestomathie
Annamite Contenant 180 textes
en dialecte Tonkinois, xut bn
nm 1898. Tc gi l ging vin
Trng Thng Ngn, ly tn Vit
l Ng Mn.
[13] C th xem mt s mu n
trong cc trang web sau:
http://khudothimoi.com/dulieu/
mau-hop-dong/351-mau-don-
mau-giay-to-xin-cap-phep-xin-
giay-chung-nhan.html
hay:
http://ussh.edu.vn/mot-so-mau-
don-va-giay-chung-nhan/140
[14] Trc th l trm l i
danh t nhn xng ngi th nht
nhng t y th ch mi Tn
Thu Hong c xng trm,
cn li th tt c phi l ti,
ngh ti t.
S k ca T M Thin, chng
Tn Thy Hong bn k, bn
dch ca Nh Thnh, ghi vi
li ch:.
Qu nhn, mt ngi nh
b hng bnh tr kh bn bo
nghch lm lon. Nh uy linh
ca tn miu, su nc u chu
ti thin h bnh nh. Nay nu
khng thay i danh hiu th
khng sao xng vi ci cng lao
lm c v truyn cho i
sau. Cc ngi hy bn nn t
hiu nh th no.
Tha tng l Vng Qun, ng
s i phu Phng Kip, nh y
L T u tu:
-Ng ngy xa t ch vung
ngn dm, ngoi ra l t ai
ca ch hu v ca man di, h
vo chu hay khng thin t
cng khng cai qun c. Nay
b h dy ngha binh, git bn
tn c v nghch tc, bnh nh
c thin h, bn bin thnh
qun v huyn, php lut v
mnh lnh u thng nht mt
ni, t thng c n nay cha
h c, Ng u khng bng.
Bn thn sau khi bn bc k
lng vi cc bc s thy rng:
Ngy xa c Thin Hong, a
Hong, Thi Hong, nhng Thi
Hong l cao qu nht. Bn thn
liu cht xin dng tn hiu ca
nh vua l Thi Hong, mnh
ban ra gi l ch, lnh ban ra
gi l chiu, thin t t xng
gi l trm (1).
Nh vua ni:
-Ta b ch thi, ly ch
hong, thm ch , ca
nhng v thi thng c hiu
gi l Hong cn nhng iu
khc th nh li cc khanh tu.
..
1. Cc i trc khng dng
danh t ch v chiu. Ch
quan trng hn chiu, ch nh
vua mi c dng ch y, cn
Thi Hu th c khi dng ch
chiu khi thay th nh vua tr
dn, nu gi l ch tc l c
mun lm vua. Trm trc
l mt i t ch ngi th nht
dnh cho mi ngi. Sch o
gio dng ch trm ch mt
Mao v Stalin khng th
no sai![22] Lnh t knh
yu m th th ni g
l nhng sn phm ng
nht ca ci h thng
gio hun m ng ta nn
ra?
l h thng nht qun
t A ti Z, bt u t ting
Bc, t bi ng dao
vong thn cho la tui
nhi ng n khu hiu
i i nh n v.v
trong lp hc cho n
nhng mc ti i ho
cao hn, phc tp hn v
nhng gi tr v i v
vinh quang y tnh ti
i. V cng chnh l
nhng gii hn khng th
vt qua, cng ging nh
h thng gio dc khoa c
Nho hc vi nhng hy
m s t khng th phm,
nhng gio iu phi hc
thuc lng. thnh t
trong mt h thng nh
th th phi lu lu nh
nhng sn phm k sinh
ca h thng, lu lu mt
cch hn nhin hay v vt
hn nhin.
Quen vi mt mi trng
gio dc nh th nn ti
ngc nhin n ngn
46
ngi trong lp hc tm
b tri t nn v nhng
nn tng gio dc v vn
ho Ty phng. Lp hc
dnh cho nhng ngi
t nn lm bm i cht
ting Anh, lm vic
cho cc c quan ca Lin
Hip Quc v bui tho
lun do mt nhn vin
ca c quan quc t ny
hng dn tng l bnh
thng nh mt c hi
hon thin ting Anh:
Theo bn, ai l ngi v
i nht nhn loi. Bnh
thng thi v chng ti,
u khong mi hc
vin, tip ni nhau nu tn
thn tng ca mnh, vn
dng bng ht kh nng
Anh ng chng minh
tht tho ng lun im
ca mnh. Ngi theo o
Pht th c c Pht. Tn
Thin Cha gio th c
Cha Jesus. K m khoa
hc th Albert Einstein,
ngi m vn chng th
Victor Hugo, Leo Tostoy
v, c ngi th n gin:
M ti. Chng ti tho
lun ro ro nh th bng
kin thc v ngn ng
chp v ca mnh cho
n khi nhn c cu tr
li ring cho tng ngi,
trong hp giy cng,
mang ra c ngoi hnh
lang.
Li p tht n gin
v tht bt ng: mt tm
gng soi di y cu
tr li, cho bt c ai n
lt, cng ch l khun
mt ca mnh.
khng n thun l
li p cho mt cu hi
m l mt trit l, mt nn
tng vn ho lm ti
ngy ngi nh mt pht
minh th v. M qu l
th v khi, trong mt hon
cnh tr tru nh th li c
th, v hnh trung, gp li
Nguyn Thi Hc trn mt
min t l. Bn mi l
ngi v i nht. Bn cho
rng c Pht l ngi
v i nht ? Bn cng
c th c tr thnh Pht
lm ch, vn l bn c
mun lm hay khng! Bn
cho rng Einstein l ngi
v i nht ? Ti sao bn
khng c ln, bn cng
c th tr thnh mt nh
khoa hc nh ng ta lm
ch? Vn vn, bao nhiu
l tn tui v i nhng c
c m, c tng tng v
c gng sc, hon ton
khng c mt gii hn no
t ra trc mt: Khng
thnh cng cng thnh
nhn.
Khng thnh cng cng
thnh nhn v hin ti
c qu nhiu li ta
thn v tnh trng khng
thnh cng m cng cha
thnh nhn ca nn gio
dc ton tr vi s khng
hong hu nh ton din.
Khng hong t s p
dng my mc ca nhng
gio iu x cng n
s lng tng, thiu sng
to trc nhng i hi
gay gt ca cuc sng.
Khng hong t nhn
phm ca ng thy cho
n o c ca hc tr.
Khng hong t chng
trnh ging dy cho n
th l thi c, khng hong
t nhng thay i xonh
xoch chng u vo
u v nhng chnh sch
mu thun, chng cho
ln nhau. Mt cuc khng
hong m, c nhng
ngi tr thc nht v tm
huyt nht vn phi b tay
trong ci kht vng to
nn c hch thay i. H
b tay, bt lc. H m tt,
chng bit phi bt u
c hch ch no.
Th cng d hiu thi.
Khi nn gio dc ng
khung trong nhng gii
hn khng th vt qua
th t thn n l mt
gii hn khng th vt
qua, tr tru nh l t mc
vo ci by ca chnh
mnh vi ci tnh th Catch
-22 khng th no gii
quyt.[23] Nu h thng
ch nhm n vic o
to nhng sn phm k
sinh th nhng thnh vin
thnh t nht phi chng
t c kh nng k sinh
cao nht. M thnh t
nht cng c ngha l
quyn lc nht. Trong mi
quan h cng sinh gia
quyn lc nh th vi v
tnh-trng-hin-hu, ci
status quo ca h thng,
thnh vin no dm vt
ht nhng phn thng
nhn c ph v s
n c ca h thng ang
lc lng siu t nhin, mt ng
khng ai trng thy. Bn L T
ngh dng ch ny l v th.

[15] Theo tiu s chnh thc th

H Ch Minh sinh ngy 19.5.1890,
ngha l nm 1945 mi c 55
tui.
Xin dn cu th ca Xun Diu,
bi Anh C H, Th dng Bc,
tuyn tp 1945 -1955
Tr con sm dy thong t
vng.
Bc trong lng bit my
thng!
B lo m nm m la tui,
Thy vui nh nh mt vng
dng.
[16] Bc ti t, khng c
ngng u nhn thng mt bc
qun vng, ch c php nhn
vo b di chn vua m tu.
[17] Xun Diu, Th dng Bc
H, vit nm 1953
[5] Phong Nh, Ai yu Bc H
Ch Minh hn thiu nin nhi
ng
Ai yu Bc H Ch Minh hn
thiu nin nhi ng (3 ln)
Ai yu bc H Ch Minh hn
thiu nhi Vit Nam.
Phong Nh tn tht l Nguyn
Vn Tng, sinh nm 1924. Bi
ny sng tc vo cui nm 1945,
lc H Ch Minh mi c 55 tui
nhng cng gi ho ng ta:
H Ch Minh knh yu Bc
bao phen bn ba nc ngoi v
ging ni / Bc nay tuy gi ri
/ Gi ri nhng vn vui ti
[18] Bi th Th Trung thu ca
H Ch Minh, ng bo Nhn
Dn ngy 25-9-1952:
Ai yu cc nhi ng
Bng Bc H Ch Minh?
Tnh cc chu ngoan ngon
Mt cc chu xinh xinh
Cc chu hy c gng
Thi ua hc v hnh
Tui nh lm vic nh
Ty theo sc ca mnh
tham gia khng chin
gn gi ho bnh
Cc chu hy xng ng
Chu Bc H Ch Minh.
[19] Th d nh ca khc Bc
ang cng chng chu hnh
qun ca Huy Thc: m nay
trn ng hnh qun ra mt
trn / Trng trng on qun
tin bc theo con ng ca
Bc / N ngn hoa chin cng
ta dng ln Ngi / Dng ln
ti ng c nim tin chiu sng
ngi
Cng c th thy iu ny qua
cc khu hiu mi nht nh
Cng an nhn dn ch bit cn
ng cn mnh hay ng, ma
Xun, Dn tc.
Xem: Nguyn Tn Hit, Nhng
khu hiu qui n, Tin V:
http://www.tienve.org/home/ac-
tivities/viewThaoLuan.do?action
=viewArtwork&artworkId=10633
[20] Theo thng tin chnh thc
ca ng Cng sn th H Ch
Minh bt u vit di chc vo
dp sinh nht ca mnh vo nm
1965, v sa i sa li trong
nhng dp sinh nht tip theo.
Trong di chc c on:
V vy, ti sn my li ny,
phng khi ti s i gp c Cc
Mc, c Lnin v cc v cch
mng n anh khc, th ng
bo c nc, ng ch trong
ng v bu bn khp ni u
khi cm thy t ngt.
Xem:
http://www.cpv.org.vn/cpv/
Modules/News/NewsDetail.
aspx?co_id=28340579&cn_
id=344472#Kwl9PlPEcFPR
[21] Nguyn Vn Trn (1995) Vit
cho m & Quc hi, California:
Vn Ngh, tr. 143:
Hm , l t trng, ti lm
nhim v phn nh trc tip.
Mt mnh Bc H, mt mnh ti.
Ti bo co tnh hnh, anh em
trong t ni b ht duyn ri
sao m ly t tng Mao Trch
ng lm t tng ch o ng
ta. Nhng anh em giao l ni
trong t cho nhau bit ch khng
pht biu hi trng. V l
ming ni mt iu quan trng
nh vy, trong quan h quc t
ny th ngm ming ng ni i
ni li l hn. H Ch Minh nhm
h mt nh Staline khi gp vn
47
trao thng cho mnh?
Nh th, chnh bn cht
thc dn ca h thng
ton tr mi l cn nguyn
ln nht ca tnh trng
khng hong ni trn.
Ci cuc khng hong
ton din khng th no
ci t m, gii quyt,
phi tin hnh s thay i
ton din mang tnh cch
mng.
Nh cuc khng hong
v o c thy tr chng
hn. Trang b ci gi
vn ho mi x hi ch
ngha hay vn ha qun
chng, h thng ton
tr xm ln vo vn
ho truyn thng v do
tch cng dn ca
mnh ra khi nhng gi
tr truyn thng thy
phi ra thy v tr phi ra
tr cng nhng chun mc
hin minh tin, theo
khc. Bc ln ng
nh bc tin, Mc L Nin
th gii ngi hin, nu
chun mc hin minh
ca th vn ho mi ny
l nhng lnh t chuyn
h ho p ph, h ho
ci s tiu dit giai tng
khc bo m quyn
li ca giai tng mnh th
hu qu phi l nhng
thnh vin quen mi p
ph, quen mi tiu dit
v quen mi vi quyn
li ring mnh, trong
c nhng thng thy v
nhng thng tr.[24]
Hay nh, nhng li ta thn
v s xung cp ca ting
Vit. y , c nhng
li bo ng v nh
hng ca k thut, nhng
s nhiu x t tc ng k
thut ch thun ty l cnh
k thut bi, trc s du
nhp ca nhng ci my
computer hay ci mobil
phone, ngn ng chng
tng b ta thn l bt
bt ci s xung cp l
g? Vn y l, khi
h thng ton tr tch ri
con ngi ra khi t nc
mnh, do tch ri h ra
khi ting ni chung gi
l Quc ng ca mnh
v ngy m nht vo tai
h ngn ng chnh tr ca
h thng. Hu qu phi l
tnh trng lon ngn khi
ting ni b nhiu x
v xung cp theo ngn
ng u t, ngn ng ngh
quyt v ngn ng tuyn
truyn, th ngn ng
mang bn cht thc dn
v m dn ca b my
gio hun ton tr.[25]
V nh, nhng li ta thn
v vn sang nhng
lnh th v s th ca
a s cng dn trc vn
lnh th. tin hnh
cch mng ch thay
i mu da di ci m
ci th h thng cng ch
k tha lnh th nh th
l k tha ci m y trn
u. k tha lnh th
nh mt th thc dn th
cng hnh ng nh mt
th thc dn v hu qu
l t ai b tng xo y
nh l thi mt nc.
V khi con ngi b h
thng tch ra khi t
nc, phi tn ti bng
cch bm vo h thng
nh mt th k sinh, h
u cn bit n lnh th
quc gia? Ci m h bit
hay ch v vt bit l khng
gian sinh tn, l cng
vc ring ca h thng.
Hn nhin, nhng ch
trng ngu dn nh th
khng th th no dung
hp vi kht vng sng
ca con ngi. Nu
khng hp vi con ngi
m nhng t ng dnh
cho sn phm ca n nh
n l, n my,
tinh thn, con tin hay
con n v k sinh trng
chnh tr tr thnh
nhm chn, chng ta c
th no s dng n t
con th?
X hi th phi lun tin
ho. M khi h thng ton
tr ang y x hi v con
ngi i vo nhng bc
thoi ho ni di th, c l,
h thng thc dn ni a
ny cng ang dn bin
con ngi chng ta tr
thnh con th[26]
8.6.2010
NGUYN
HONG VN
kh ngh, v tm ch. Ti tha
tip: C ng ch cn ni: Hay
ta vit t tng Mao Trch ng
v t tng H Ch Minh c phi
hay hn khng! Cu ni ca
ti lm cho mt ng gi rng ln
theo li p cp k: Khng, ti
khng c t tng ngoi t tng
ch ngha Mc L nin.
Chuyn xy ra trong i hi
ng ln th hai, nm 1951 ti
Chim Ho, Tuyn Quang/ T
ny T Nam b hay T quc
t gm H Vit Thng, Kay Xon
(sau l Tng B th CS Lo),
Ung Vn Khim, Dng Bch
Mai, Nguyn Vn To, Bi Lm,
Bi Cng Trng. Trn Cng
Tng, Trn Duy Hng, v.v
Trong mt cuc phng vn, khi
mt k gi hi ti sao ng khng
bao gi vit cc tc phm nghin
cu v t tng, H Ch Minh tr
li Ti c g vit na, tt c l
lun cn thit Mao Ch tch
ngh n v vit ra ri.
Xem: William J. Duiker (2000) Ho
Chi Minh. New York: Hyperion,
tr. 5.
[22] Bi Minh Quc. Lng
vn mt thi, v talawas
[23/6/2004 ]
http://www.talawas.org/talaDB/
suche.php?res=2180&rb=0102
[23] Catch 22 l tn mt tc
phm ca nh vn M Joseph
Heller, xut bn ln u nm
1961 v nhng t ng ny tr
thnh mt thnh ng din t tnh
trng b rng buc bi hai pha,
tin thoi lng nan.
Nhn vt trong truyn l i y
Joseph Yossarian, phi cng li
my bay oanh tc trong nh
Th chin. Phi cng ny xin ngh
bay vi l do b tm thn, khng
sc bay theo iu khon
Catch-22. Tuy nhin theo bc s
qun y th khi phi cng ny n
yu cu ngh bay v l do tm
thn, chng t anh ta cn tnh
to.
[24] Trch trong bi Bc i ca
T Hu, bi th ngy 6.9.1969.
[25] Ti hai ln trnh by v
tc ng gia quyn lc v ngn
ng trn Tin V.
Xem: Nguyn Hong Vn, Ngn
ng, vn hc v chnh tr:
http://www.tienve.org/home/lit-
erature/viewLiterature.do?action
=viewArtwork&artworkId=3927
cng: Ngn ng v quyn lc:
http://www.tienve.org/home/lit-
erature/viewLiterature.do?action
=viewArtwork&artworkId=5605
[26] Lin quan n con th v
con ngi, ti nh cu thoi
trong on m u phim Chuyn
t t ca o din Trn Vn
Thy: Ch c sc vt mi quay
lng li vi ni au kh ca con
ngi m chm lo ring cho b
da ca mnh.
Theo di nhng cuc tranh lun
hay ci c v d n ng st
cao tc ti Vit Nam s tm thy
rt nhiu kiu lp lun theo kiu
quay lng chm lo ring cho
b da ca mnh:
- B trng GTVT H Ngha
Dng: Mun chn phng n
honh trng nht, lm ng st
cho tc 300 km/h d ch ch
c hnh khch v mun i
ngay vo hin i.
- B Trng 4T, L Don Hp:
Nu ta lm ng th h mi u
i cho vay v tnh ngha vi Vit
Nam ch nu ta mun u t
nng thn, vng su vng xa th
lm sao vay c.
- Gim c cng an TP Hi
Phng Trn B Thiu: Ngi
ta cho vay th mnh c vay, c
ni cho vay l tt qu. C kin
ra, kin vo. Nu Chnh ph
quyt lit nh vy th ti sao
Quc hi khng ng h Chnh
ph? Tn Thy Hong xa nu
khng quyt lit th lm sao
li Vn l Trng Thnh?.
Xem:http://boxitvn.wordpress.
com/2010/06/05/n%E1%BB%A3-
n%C6%B0%E1%BB%9Bc-
ngoi-nhi%E1%BB%81u-
con-nghi%E1%BB%87n-
s%E1%BB%91ng-d%E1%BB%9F-
ch%E1%BA%BFt-d%E1%BB%9F/
48
hoam
9741 Bolsa Ave. Suite: 216. Westminster, CA 92683.
714.765.9844 hoadamnewsl@gmail.com
KNH GI:
H

n
h
:

K
T
S

N
G
U
Y
E
N

G
I
A
N
G