Вы находитесь на странице: 1из 76

Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada

Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica


UNIVERSIDAD NACIONAL DEL ALTIPLANO
ESCUELA PROFESIONAL DE INGENIERA CIVIL
SEGUNDO CURSO DE ACTUALIZACIN
REA: HIDRULICA
ASIGNATURA: HIDRULICA
DOCENTE: ING. GUILLERMO NSTOR FERNNDEZ SILA
PUNO 2006
UNIDAD I Captulo
I
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
PROPIEDADES DE LOS FLUIDOS
1.1 La mecnica de los !idos " la #id$!lica
La #a$a )" la $"+(n!+a apl!+a)a ,u" "&tu)!a "l +o$po#ta$!"nto )" lo& -u!)o& .a
&"a "n #"po&o o "n $o/!$!"nto "& la 0"+(n!+a )" lo& 'lu!)o&1 . la 2!)#(ul!+a +o$o
pa#t" )" "&ta #a$a ta$3!%n "&t( 3a&a)a "n lo& p#!n+!p!o& )" la +on&"#/a+!4n )" la
$at"#!a . )" la "n"#ga5 . la& l"."& )"l $o/!$!"nto )" N"6ton Con la& l"."& ,u"
#"&ultan )"l "&tu)!o )" la $"+(n!+a )" -u!)o&5 a& +o$o $")!ant" "l an(l!&!&
$at"$(t!+o . la "7p"#!$"nta+!4n5 &" "&t( "n po&!3!l!)a) )" "7pl!+a# lo& 8"n4$"no&
o3&"#/a)o& . p#")"+!#5 po# lo $"no& )" $an"#a ap#o7!$a)a "l +o$po#ta$!"nto )"
lo& -u!)o& 3a9o una &"#!" )" +on)!+!on"& "&p"+!:+a)a&
1.% De&nici'n de !ido
Lo& -u!)o& &on &u3&tan+!a& +apa+"& )" -u!# . ,u" &" a)aptan a la 8o#$a )" lo&
#"+!p!"nt"& ,u" lo& +ont!"n"n +uan)o "&t(n "n ",u!l!3#!o1 lo& -u!)o& no pu")"n
&opo#ta# la& 8u"#*a& tang"n+!al"& o +o#tant"& To)o& lo& -u!)o& &on +o$p#"&!3l"& "n
+!"#to g#a)o . o8#"+"n po+a #"&!&t"n+!a a lo& +a$3!o& )" 8o#$a
Lo& -u!)o& pu")"n )!/!)!#&" "n l,u!)o& . ga&"& La& )!8"#"n+!a& "&"n+!al"& "nt#"
l,u!)o& . ga&"& &on:
;a< Lo& l,u!)o& &on p#(+t!+a$"nt" !n+o$p#"&!3l"& . lo& ga&"& &on
+o$p#"&!3l"&5 po# lo ,u" "n $u+=a& o+a&!on"& =a. ,u" t#ata#lo& +o$o tal"&
;3< Lo& l,u!)o& o+upan un /olu$"n )":n!)o . t!"n"n &up"#:+!"& l!3#"&
$!"nt#a& ,u" una $a&a )a)a )" ga& &" "7pan&!ona =a&ta o+upa# to)a& la&
pa#t"& )"l #"+!p!"nt" ,u" lo +ont"nga
1.( Tem)e$a*!$a
La $agn!tu) )" la t"$p"#atu#a &" pu")" #"la+!ona# +on la a+t!/!)a) $ol"+ula# ,u"
#"&ulta )" la t#an&8"#"n+!a )" +alo# La& "&+ala& )" $")!)a &" )":n"n "n t%#$!no&
)" la "7pan&!4n /olu$%t#!+a )" +!"#to& l,u!)o&5 +o$>n$"nt" "l $"#+u#!o: +o$o un
"9"$plo &" pu")" to$a# la "&+ala )" t"$p"#atu#a C"l&!u& o )" g#a)o& +"ntg#a)o&5
la +ual &" "&ta3l"+!4 )" $o)o ,u" "l punto )" +ong"la+!4n )"l agua +o##"&pon)a al
+"#o )" la "&+ala . "l )" "3ull!+!4n "n +on)!+!on"& "&t(n)a# a ?00 @ C
El +"#o a3&oluto )" +ual,u!"# "&+ala )" t"$p"#atu#a &" :9a po# la +on)!+!4n )" ,u"
+"&" la a+t!/!)a) $ol"+ula#5 p#o)u+to )" la t#an&8"#"n+!a )" +alo#
1.+ Densidad " Peso Es)ec,&co
La )"n&!)a) "& la +ant!)a) )" $a&a po# un!)a) )" /olu$"n5 g"n"#al$"nt" &"
)"&!gna +on la l"t#a g#!"ga #=o ;<1 &u& un!)a)"& )!$"n&!onal$"nt" &on ;0L
AB
<
;CgD$B "n "l SI< ;SlugDp!"B "n "l SEU<
SI S!&t"$a !nt"#na+!onal )" Un!)a)"&
SEU S!&t"$a E#!t(n!+o )" Un!)a)"&
E&t#"+=a$"nt" a&o+!a)o a la )"n&!)a) &" "n+u"nt#a al P"&o E&p"+:+o #"p#"&"nta)o
po# la l"t#a Ga$$a ;< ,u" /!"n" a &"# la +ant!)a) )" p"&o po# un!)a) )" /olu$"n5
&u& )!$"n&!on"& &on: ;'L
AB
< ;ND$B "n "l SI< ;L3Dp!"B "n "l SEU<
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
A$3a& p#op!")a)"& &" #"la+!onan $")!ant" la l". F g "n )on)" g "& la
a+"l"#a+!4n lo+al )" la g#a/")a)5 ,u" #"&ulta )" apl!+a# la &"gun)a l". )" N"6ton a
la un!)a) )" Golu$"n )" -u!)o
A $"nu)o #"&ulta +on/"n!"nt" !n)!+a# "l PE ;p"&o "&p"+:+o< o )"n&!)a) )" un
-u!)o "n t%#$!no& )" &u #"la+!4n +on "l p"&o "&p"+:+o o )"n&!)a) )" un -u!)o
+o$>n S" )"no$!na G#a/")a) E&p"+:+a ;S< +uan)o "l -u!)o )" #"8"#"n+!a "& "l
agua a H IC5 )" la $!&$a $an"#a &! la )"n&!)a) "& #"8"#!)a a la )"l agua &"
)"no$!na D"n&!)a) R"lat!/a ;DR< Ca3" $"n+!ona# ,u" a$3o& &on
nu$%#!+a$"nt" !gual"&

La )"n&!)a) )" lo& -u!)o& l,u!)o& )"p"n)" )" la t"$p"#atu#a . &on p#(+t!+a$"nt"
!n)"p"n)!"nt"& )" la p#"&!4n5 po# lo ,u" &" pu")"n +on&!)"#a# !n+o$p#"&!3l"&1 "n
+a$3!o "n lo& ga&"&5 /a#a +on la t"$p"#atu#a . la p#"&!4n a+t>a5 )" a+u"#)o +on la
lla$a)a "+ua+!4n )" "&ta)o )" lo& ga&"& p"#8"+to& En a$3o& +a&o& "l p"&o
"&p"+:+o )"p"n)"5 a)"$(& )" la a+"l"#a+!4n )" la g#a/")a) lo+al
1.- Viscosidad
La /!&+o&!)a) pu")" &"# +on&!)"#a)a +o$o la p"ga9o&!)a) !nt"#na )" un -u!)o
La 8a+!l!)a) +on ,u" un l,u!)o &" )"##a$a "& una !n)!+a+!4n )" &u /!&+o&!)a) El
a+"!t" 8#o t!"n" una alta /!&+o&!)a) . &" )"##a$a $u. l"nta$"nt"5 $!"nt#a& ,u" "l
agua t!"n" una /!&+o&!)a) #"lat!/a$"nt" 3a9a . &" )"##a$a +on 3a&tant" 8a+!l!)a)
La /!&+o&!)a) )" un -u!)o "& una $")!)a )" &u #"&!&t"n+!a a -u!#5 +o$o #"&ulta)o
)" la !nt"#a++!4n . +o="&!4n )" &u& $ol%+ula&
1.-.1 Viscosidad dinmica
Cuan)o un -u!)o &" $u"/"5 &" )"&a##olla "n %l una t"n&!4n )" +o#t"5 +u.a $agn!tu)
)"p"n)" )" la /!&+o&!)a) )"l -u!)o La t"n&!4n )" +o#t"5 5 pu")" )":n!#&" +o$o la
8u"#*a #",u"#!)a pa#a )"&l!*a# una +apa )" (#"a un!ta#!a )" una &u&tan+!a &o3#"
ot#a +apa )" la $!&$a &u&tan+!a
S! &" +on&!)"#a "l $o/!$!"nto )" un -u9o &o3#" una 8#ont"#a &4l!)a :9a5 )on)" la&
pa#t+ula& &" $u"/"n "n ln"a& #"+ta& pa#al"la&5 &" pu")" &upon"# ,u" "l -u9o &"
p#o)u+" "n 8o#$a )" +apa& o l($!na& )" "&p"&o# )!8"#"n+!al +u.a& /"lo+!)a)"&
/a#an +on la )!&tan+!a .5 no#$al a )!+=a 8#ont"#a
S"g>n N"6ton5 "l "&8u"#*o tang"n+!al ,u" &" p#o)u+" "nt#" )o& l($!na& &"pa#a)a&
una )!&tan+!a ).5 . ,u" &" )"&pla*an +on /"lo+!)a)"& / . ;/ J )/< /al":
D" a+u"#)o +on )!+=a l".5 "l "&8u"#*o tang"n+!al "& p#opo#+!onal al g#a)!"nt"
t#an&/"#&al )" /"lo+!)a)"& )/D). La +on&tant" )" p#opo#+!onal!)a) "& una
$agn!tu) +a#a+t"#&t!+a )" la /!&+o&!)a) )"l -u!)o . &" +ono+" +o$o viscosidad
dinmica o &!$pl"$"nt" /!&+o&!)a) La& )!$"n&!on"& )" la /!&+o&!)a) )!n($!+a5 &on
;'L
A2
T<
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"
O H O H
s
2 2


dy
dv

Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
La& un!)a)"& pa#a &on la& &!gu!"nt"&:
N&D$2 1 Pa& 1 CgD$&
1.+.% Viscosidad cinem*ica
Pa#a lo& +(l+ulo& p#(+t!+o& "& $(& +on/"n!"nt" #"la+!ona# la /!&+o&!)a) )!n($!+a )"l
-u!)o . &u )"n&!)a)5 +on la 84#$ula:
Don)" "& la /!&+o&!)a) +!n"$(t!+a5 &u& )!$"n&!on"& &on ;L
2
T
A?
<5 ;$
2
D& "n "l SI<
; 8t
2
D& "n "l SEU< A"n lo& t"7to& )" 0"+(n!+a )" 'lu!)o& &" "n+u"nt#a la& ta3la& ,u"
no& )an /alo#"& )" la /!&+o&!)a) +!n"$(t!+a "n 8un+!4n )" la t"$p"#atu#a ;Ro3"#t
L 0OTT An"7o A P(g KBK<
1.. Com)$esi/ilidad
E& una $")!)a )" +a$3!o )" /olu$"n ;. po# tanto )" &u )"n&!)a)< +uan)o &"
&o$"t" a )!/"#&a& p#"&!on"& Cuan)o un /olu$"n G )" un l,u!)o )" )"n&!)a) .
p#"&!4n p5 &" &o$"t" a +o$p#"&!4n po# "8"+to )" una 8u"#*a '5 la $a&a total )"l
-u!)o p"#$an"+" +on&tant"
Po# lo ,u" t"n"$o& ,u" la Co$p#"&!3!l!)a) ;E6<5 "&:
A E6 &" l" +ono+" ta$3!%n +o$o $4)ulo )" "la&t!+!)a) /olu$%t#!+a )"l -u!)o . "&
an(logo al $4)ulo )" "la&t!+!)a) l!n"al "n lo& &4l!)o&
1.0 P$esi'n de 1a)o$.
To)o& lo& l,u!)o& t!"n)"n a "/apo#a#&" al +a$3!a# &u "&ta)o l,u!)o po# ga&"o&o1
,u" "n la !n$")!ata /"+!n)a) )" un l,u!)o alguna& )" &u& $ol%+ula& "&+apan =a+!a
"l $")!o po# "n+!$a )" )!+=a &up"#:+!"
En la &up"#:+!" l!3#" )" un l,u!)o a +ual,u!"# t"$p"#atu#a =a. un +on&tant"
$o/!$!"nto )" $ol%+ula& )" )!+=a &up"#:+!"5 "& )"+!# "l l,u!)o &" "/apo#a1 &! "l
l,u!)o &" "n+u"nt#a "n un #"+!p!"nt" +"##a)o5 . &o3#" &u &up"#:+!" ,u")a un
"&pa+!o l!3#"5 "&t" "&pa+!o ,u")a#( &atu#a)o )" /apo# . .a no &" "/apo#a#( $(&
l!,u!)o S! au$"nta la t"$p"#atu#a au$"nta la p#"&!4n )" &atu#a+!4n . &" "/apo#a
$(& l,u!)o E& )"+!# to)o -u!)o t!"n" pa#a +a)a t"$p"#atu#a una p#"&!4n P5
lla$a)a p#"&!4n )" &atu#a+!4n )"l /apo# a "&a t"$p"#atu#a1 o lo ,u" "& lo $!&$o5 a
+a)a p#"&!4n +o##"&pon)" una t"$p"#atu#a T5 lla$a)a t"$p"#atu#a )" &atu#a+!4n
)"l /apo# a "&a p#"&!4n E&ta p#op!")a) "& 8un)a$"ntal "n "l "&tu)!o )"l 8"n4$"no
)" la Ca/!ta+!4n
1.2 Tensi'n S!)e$&cial
E& una p#op!")a) o#!g!na)a po# la& 8u"#*a& )" at#a++!4n "nt#" la& $ol%+ula& Co$o
tal &olo &" $an!:"&ta &4lo "n l,u!)o&5 "n una !nt"#8a*5 +a&! &!"$p#" una !nt"#8a*
L!,u!)oAga& La& 8u"#*a& "nt#" la& $ol%+ula& "n la $a&a )" un l,u!)o &on !gual"&
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#


V
dV
dp
Ew
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
"n to)a& la& )!#"++!on"&5 . "n +on&"+u"n+!a5 n!nguna 8u"#*a n"ta "& "9"#+!)a po# la&
$ol%+ula& S!n "$3a#go 5 "n una !nt"#8a* la& $ol%+ula& "9"#+"n una 8u"#*a ,u" t!"n"
una #"&ultant" "n la !nt"#8a*;&up"#:+!"< E&ta 8u"#*a $ant!"n" una gota )" agua
&u&p"n)!)a "n una /a#!lla . l!$!ta "l ta$aLo )" la gota ,u" pu")" &"# &o&t"n!)a
1.3 Ca)ila$idad
La "l"/a+!4n )"&+"n&o )" un l,u!)o "n un tu3o +ap!la# ;o "n &!tua+!on"& 8&!+a&
an(loga&5 tal"& +o$o "n $")!o& po#o&o&< /!"n"n p#o)u+!)o& po# la t"n&!4n
&up"#:+!al5 )"p"n)!"n)o )" la& $agn!tu)"& #"lat!/a& )" la +o="&!4n )"l l,u!)o . )"
la a)="&!4n )"l l,u!)o a la& pa#")"& )"l tu3o Lo& l,u!)o& a&+!"n)"n "n tu3o& ,u"
$o9an ;a)="&!4n M +o="&!4n< . )"&+!"n)"n "n tu3o& a lo& ,u" no $o9an ;+o="&!4n M
a)="&!4n< la +ap!la#!)a) t!"n" !$po#tan+!a "n tu3o& )" )!($"t#o& ap#o7!$a)a$"nt"
$"no#"& )" ?0 $$
1.14 P$esi'n de !n !ido
La p#"&!4n "& una p#op!")a) $u. !$po#tant" )" lo& -u!)o& La $a.o#a )" lo&
p#o3l"$a& )" la $"+(n!+a )" lo& -u!)o& !$pl!+an la p#")!++!4n )" la p#"&!4n )" un
-u!)o o )" lo& "8"+to& !nt"g#a)o& )" la p#"&!4n &o3#" la &up"#:+!" o &up"#:+!"& "n
+onta+to +on "l -u!)o A )!8"#"n+!a )" la )"n&!)a) ,u" g"n"#al$"nt" "& una )" la&
+ant!)a)"& +ono+!)a& "n un p#o3l"$a )" $"+(n!+a )" -u!)o&5 la p#"&!4n
g"n"#al$"nt" "& una )" la& +ant!)a)"& )"&+ono+!)a&5 ,u" &" )"t"#$!na $")!ant"
"l an(l!&!& o la "7p"#!$"nta+!4n La p#"&!4n &" )":n" +o$o:
Es la fuerza compresiva normal por unidad de rea que acta sobre una superfcie
real o imaginaria en un fuido.
Ela!&" Pa&+al5 un +!"nt:+o )"l &!glo NGII5 )"&+#!3!4 )o& !$po#tant"& p#!n+!p!o& a+"#+a
p#"&!4n:
ALa p#"&!4n a+t>a un!8o#$"$"nt" "n to)a& )!#"++!on"& &o3#" un p",u"Lo /olu$"n
)" -u!)o
AEn un -u!)o +on:na)o "nt#" 8#ont"#a& &4l!)a&5 la p#"&!4n a+t>a p"#p"n)!+ula#$"nt"
a la 8#ont"#a
La p#"&!4n &" )":n" +o$o una 8u"#*a a+tuan)o &o3#" una &up"#:+!"
La p#"&!4n &" "7p#"&a "n un!)a)"& )" 8u"#*a po# un!)a) )" (#"a ; ' L
A2
< &" $!)" +on
#"&p"+to a uno )" lo& )o& po&!3l"& n!/"l"& )" #"8"#"n+!a La p#"&!4n ,u" &" $!)" +on
#"la+!4n a la p#"&!4n at$o&8%#!+a lo+al &" )"no$!na p#"&!4n $ano$%t#!+a La
p#"&!4n ,u" &" $!)" ;o ,u" &" )":n"< "n #"la+!4n +on una p#"&!4n +"#o &" )"no$!na
p#"&!4n a3&oluta La p#"&!4n at$o&8%#!+a #"al &" $!)" +on un !n&t#u$"nto
)"no$!na)o barmetro5 po# lo ,u" "n o+a&!on"& a la p#"&!4n at$o&8%#!+a ta$3!%n
&" l" )"no$!na p#"&!4n 3a#o$%t#!+a
En $u+=a& &!tua+!on"& ,u" &" "n+u"nt#an "n la $"+(n!+a )" -u!)o&5 !nt"#"&an $(&
la& )!8"#"n+!a& )" p#"&!on"& ,u" lo& n!/"l"& )" p#"&!4n S!"$p#" . +uan)o &" t"nga
"l $!&$o n!/"l )" #"8"#"n+!a5 la& )!8"#"n+!a& )" p#"&!4n &on la& $!&$a&
!n)"p"n)!"nt"$"nt" )" ,u" &" t#at" )" a3&oluta& o $ano$%t#!+a&
P#"&!4n $")!)a
P#"&!4n 0ano$%t#!+a
P#"&!4n At$ No#$al
P#"&!4n A3&oluta
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$
A
F
P
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
P#"&!4n At$o&8%#!+a
C"#o A3&oluto
P#"&!4n At$o&8%#!+a FO60 $$ 2g5 ?0BB $+a ? At$4&8"#a F ?0?B PPa
Captulo II
ESTTICA DE LOS FLUIDOS
%.1 P$esi'n en !n )!n*o.
S! no "7!&t" )"8o#$a+!4n5 no "7!&t"n "&8u"#*o& +o#tant"& a+tuan)o &o3#" "l -u!)o1
la& 8u"#*a& &o3#" +ual,u!"# pa#t+ula )" -u!)o &" )"3"n &ola$"nt" a la g#a/")a) . a
la p#"&!4n En la p#(+t!+a "l +(l+ulo )" la )!&t#!3u+!4n )" p#"&!4n . la "/alua+!4n )"
la& 8u"#*a& )" p#"&!4n #"&ultant" "n la& !nt"#8a&"& "nt#" un -u!)o . un &4l!)o &on
$u. !$po#tant"&
En un -u!)o &!n $o/!$!"nto la p#"&!4n "& una +ant!)a) "&+ala#1 "&to ,u!"#" )"+!#
,u": La p#"&!4n "n +ual,u!"# punto )" un -u!)o &!n $o/!$!"nto t!"n" un &olo /alo#5
!n)"p"n)!"nt" )" la )!#"++!4n E&t" po&tula)o &" +ono+" +o$o la L". )" Pa&+al
La 84#$ula 3(&!+a )" la 2!)#o&t(t!+a "& :
Q
). P
B
P
2
)&

R
)7 N
)S
P
?
E9" Z p"#p"n)!+ula# a la =o9a +on un an+=o )*
S" t!"n" un "l"$"nto )!8"#"n+!al "n 8o#$a )" +uLa "n un -u!)o "n #"po&o
Apl!+a$o& 5F +on #"&p"+to a +a)a "9"
T'7 F 0
P
2
;).)*< P
B
;)&)*< S"n 0 AA )& S"n F ). AA P
2
F P
B
T'. F 0
P
?
;)7)*< P
B
;)&)*< Co& A

;)7).)*D2< F 0 AA )& Co& F )7


P
?
P
B
A U

). F 05 +o$o ). t!"n)" a +"#o AA P


?
F P
B
P
?
F P
2
F P
B
D" la& "7p#"&!on"& !n)!+a$o&:
ANo =a. /a#!a+!4n )" p#"&!4n "n "l &"nt!)o =o#!*ontal
AE7!&t" una /a#!a+!4n /"#t!+al p#opo#+!onal a la )"n&!)a)5 g#a/")a) . la )!8"#"n+!a )"
altu#a
%.% 6an'me*$os
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%
h P
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Lo& $an4$"t#o& &on apa#ato& ,u" $!)"n la p#"&!4n ut!l!*an)o +olu$na& l,u!)a&
E&to& apa#ato& ut!l!*an la #"la+!4n ,u" "7!&t" "nt#" un +a$3!o )" p#"&!4n . un
+a$3!o )" "l"/a+!4n "n un -u!)o "&t(t!+o p F =
El t!po $(& &"n+!llo )" $an4$"t#o "& "l tu3o U Un "7t#"$o )"l tu3o U "&t(
+on"+ta)o a la p#"&!4n ,u" &" /a a $")!#5 $!"nt#a& ,u" "l ot#o &" )"9a a3!"#to a la
at$4&8"#a El tu3o +ont!"n" l,u!)o +ono+!)o +o$o -u!)o $ano$%t#!+o5 ,u" no &"
$"*+la +on "l -u!)o +u.a p#"&!4n &" /a a )"t"#$!na# Lo& -u!)o& $ano$%t#!+o&
tp!+o& &on "l agua5 $"#+u#!o . a+"!t"& l!g"#o& +olo#"a)o&
Ea9o la a++!4n )" la p#"&!4n ,u" &" /a a )"t"#$!na#5 "l -u!)o $ano$%t#!+o "&
)"&pla*a)o )" &u po&!+!4n no#$al Pu"&to ,u" lo& -u!)o& )"nt#o )"l $an4$"t#o
"&t(n "n #"po&o5 la "+ua+!4n p F = pu")" ut!l!*a#&" pa#a "&+#!3!# "7p#"&!on"& pa#a
lo& +a$3!o& )" p#"&!4n ,u" &" p#"&"ntan a t#a/%& )"l $an4$"t#o E&ta&
"7p#"&!on"& pu")"n +o$3!na#&" . #"&ol/"#&" alg"3#a!+a$"nt" pa#a la p#"&!4n
)"&"a)a D"3!)o a ,u" lo& $an4$"t#o& &" ut!l!*an "n $u+=a& &!tua+!on"& #"al"&5 a
+ont!nua+!4n &" )a#( "l p#o+")!$!"nto pa&o a pa&o
PROCEDI0IENTO PARA ESCRIEIR LA ECUACIN DE UN 0AN0ETRO
? E$p!"+" )"&)" un punto5 no#$al$"nt" )on)" la p#"&!4n &"a +ono+!)a .
"&+#!3a "&ta p#"&!4n "n 8o#$a )" &$3olo ;po# "9"$plo PA &" #":"#" a la
p#"&!4n "n "l punto A<
2 Ut!l!*an)o p F =5 "&+#!3a "7p#"&!on"& pa#a lo& +a$3!o& )" p#"&!4n ,u" &"
p#"&"ntan )"&)" "l punto )" !n!+!o =a&ta "l punto "n "l +ual la p#"&!4n &" /a
a $")!#5 t"n!"n)o +u!)a)o )" !n+lu!# "l &!gno alg"3#a!+o +o##"+to pa#a +a)a
t%#$!no
B Igual" la "7p#"&!4n )"l pa&o 2 +on la p#"&!4n "n "l punto )"&"a)o
H Su&t!tu.a lo& /alo#"& +ono+!)o& #"&u"l/a pa#a la p#"&!4n )"&"a)a
7 R
A
L
'lu!)o 0ano$%t#!+o ;g"n"#al$"nt" 2g<
E+ua+!4n pa#a $an4$"t#o&:
P
A
8

9:
L ;

<L 8 R= > P
7
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -&
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
%.( Em)!?e 9id$os**ico So/$e S!)e$&cies Planas
Un p#o3l"$a $u. +o$>n "n "l )!&"Lo )" "&t#u+tu#a& ,u" !nt"#a++!onan +on -u!)o&
"& "l +(l+ulo )" la 8u"#*a =!)#o&t(t!+a &o3#" una &up"#:+!" plana S! )"&p#"+!a$o&
la& /a#!a+!on"& )" )"n&!)a) "n "l -u!)o po)"$o& )"+!# ,u" la p#"&!4n /a#a
l!n"al$"nt" +on la p#o8un)!)a) &o3#" +ual,u!"# &up"#:+!" &u$"#g!)a El p#o3l"$a
=!)#o&t(t!+o &" #")u+" a 84#$ula& &!$pl"& ,u" ataL"n al +"nt#o!)" o +"nt#o )"
g#a/")a) . a lo& $o$"nto& )" !n"#+!a )" la &"++!4n plana
En la &!gu!"nt" :g &" $u"&t#a una &up"#:+!" plana !n+l!na)a )" 8o#$a a#3!t#a#!a "n
+onta+to +on un l,u!)o "&t(t!+o La 8u"#*a &o3#" un "l"$"nto )" (#"a )A "&:

La 8u"#*a &o3#" "l "l"$"nto )!8"#"n+!al "&:
hdA dF ysen h
Int"g#an)o "&ta "7p#"&!4n . #"+ono+!"n)o ,u" "l p"&o "&p"+:+o . "l (ngulo )"
!n+l!na+!4n &on +on&tant"& &" t!"n":

ydA sen F
Y
F

A
ydA
h F y
sen
A la !nt"g#al $o&t#a)a &" l" +ono+" +o$o "l +"nt#o!)" )" un (#"a:
sen A h sen F /
'!nal$"nt" t"n"$o&:
A h F
. a+t>a "n : N
P
F I
NQ
D Y A J X 1 Q
P
F I
CG
D Y A J Y
%.+ Em)!?e 9id$os**ico So/$e S!)e$&cies C!$1as
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -'
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
La #"&ultant" )" la& 8u"#*a& )" p#"&!4n &" +al+ula $(& 8(+!l$"nt" &"pa#an)o la&
+o$pon"nt"& /"#t!+al . =o#!*ontal Con&!)"#"$o& la &up"#:+!" +u#/a a#3!t#a#!a
$o&t#a)a "n la :g +on la +ual =a+!"n)o un una "/alua+!4n &" o3t!"n" la #"gla
g"n"#al ,u" &!$pl!:+a "l an(l!&!&:
Pa#a la +o$pon"nt" 2o#!*ontal:
La componente orizontal de la fuerza e!ercida sobre una superfcie curva es
igual a la fuerza e!ercida sobre el rea plana formada por la pro"eccin de
aquella sobre un plano vertical.

dA P F A H cos
AAAAAAAAAAAAA A p#o. &o3#" la /"#t!+al
hAproy FH
Pa#a la +o$pon"nt" /"#t!+al t"n"$o&:
La componente vertical de las fuerzas de presin que actan sobre una
superfcie curva es igual en magnitud " direccin al peso de la columna de
fuido que a" por encima de dica superfcie.

dA P FV cos

dA h FV cos
AAAAAAAAAAAAA A p#o. &o3#" la =o#!*ontal
V F

F Golu$"n &o3#" la &up +u#/a
Po# tanto la #"&ultant" &"#(:
2 2
V H R F F F +
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -(
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica

,
_


H
V
F
F
1
tan
%.- Flo*aci'n " Es*a/ilidad
Lo& $!&$o& p#!n+!p!o& ,u" &" ut!l!*4 "n "l +(l+ulo )" la& 8u"#*a& =!)#o&t(t!+a& &o3#"
&up"#:+!"& pu")"n &"# apl!+a)o& al +(l+ulo )" la #"&ultant" &o3#" un +u"#po
+o$pl"ta$"nt" o pa#+!al$"nt" &u$"#g!)o 0"n+!ona$o& "nton+"& la& )o& l"."& )"
-ota+!4n "nun+!a)a& po# A#,u$")"& "n "l &!glo III AC
? Un +u"#po &u$"#g!)o "n un -u!)o "7p"#!$"nta una 8u"#*a )" -ota+!4n
/"#t!+al !gual al p"&o )"l -u!)o ,u" )"&alo9a
2 Un +u"#po ,u" -ota )"&alo9a &u p#op!o p"&o "n "l -u!)o "n ,u" -ota
E&ta& )o& l"."& &" pu")"n +o$p#o3a# 8(+!l$"nt" o3&"#/an)o la& :gu#a& &!gu!"nt"&:

Po# )":n!+!4n:
1 2 FV FV FB
B F
; p"&o )"l -u!)o &o3#" 2< ;p"&o )"l -u!)o &o3#" ?<
B F
p"&o )"l -u!)o )"&pla*a)o po# "l +u"#po
B F

B F
E$pu9"
delfluido esp P . .
desplazado vol.
La ln"a )" a++!4n "&:

xdv X
1
;a+t>a "n "l +"nt#o!)" o CG<
S! &" t!"n" -u!)o& )" )!8"#"nt"& )"n&!)a)"&:
...
...
. 2 2 1 1
. 2 2 2 1 1 1
+
+


X X
X
Nota: pa#a "&ta3!l!)a) #"/!&a# t"7to )" 0ott ;p(g
?2H<
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -)
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
%.. E@!ili/$io Rela*i1o.
En =!)#o&t(t!+a la /a#!a+!4n )" la p#"&!4n "& &!$pl" )" +al+ula#5 "n #a*4n a ,u" no
"7!&t"n "&8u"#*o& +o#tant"& En "l $o/!$!"nto )" -u!)o& )a)o ,u" n!nguna +apa &"
$u"/" +on #"la+!4n a +apa& a).a+"nt"&5 "l "&8u"#*o +o#tant" ta$3!%n "& +"#o "n
to)o "l -u!)o Un -u!)o "n t#a&la+!4n +on /"lo+!)a) un!8o#$" &!gu" aun la& l"."& )"
la /a#!a+!4n "&t(t!+a )" la p#"&!4n
Cuan)o "l l,u!)o &" a+"l"#a )" tal 8o#$a ,u" n!nguna +apa &" $u"/" #"lat!/a$"nt"
=a+!a una +apa a).a+"nt"5 "& )"+!# +uan)o "l -u!)o &" $u"/" +o$o &! 8u"#a un
&4l!)o5 no o+u##"n "&8u"#*o& +o#tant"& . &" pu")" )"t"#$!na# la /a#!a+!4n )" la
p#"&!4n plant"an)o la "+ua+!4n )" $o/!$!"nto pa#a un +u"#po l!3#" ap#op!a)o
E7!&t"n )o& +a&o& )" !nt"#%&5 una a+"l"#a+!4n l!n"al un!8o#$" . una #ota+!4n
un!8o#$" al#")")o# )" un "9" /"#t!+al Cuan)o &" $u"/" )" "&ta $an"#a &" )!+"
,u" "l -u!)o &" "n+u"nt#a "n equilibrio relativo
#celeracin lineal $niforme:

R
g
a
L
h h x

tan
2 1
=
?
=
2
L
g
Aa7 a7
g"8"+
g
2 2
a g gefe +
Ca&o /"#t!+al: P
?
AP
2
F ) 1 (
s
a
h
y
+
S! "l #"+!p!"nt" &" )"9a +a"# 3 y a . P
?F
P
2
. la p#"&!4n "& la $!&$a "n to)o "l
l,u!)o
%otacin $niforme alrededor de un e!e vertical&
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -
a
X
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
PF Po J
g
r w
2
2 2

PF
g
r w
2
2 2

6 =F
g
r w
2
2 2
PF0
Captulo III
INTRODUCCIN AL MOVIMIENTO DE LOS FLUIDOS
Al $o/!$!"nto )" un -u!)o &" l" )"no$!na V'lu9oW pu)!"n)o &"# +la&!:+a)o )"
)!8"#"nt"& $an"#a&:
(.1 Clasi&caci'n de los !idosA
B?? 'lu9o& Un!5 3!5 T#!)!$"n&!onal"&
El -u9o t#!)!$"n&!onal "& +on&!)"#a)o +uan)o "l /"+to# /"lo+!)a) "n g"n"#al
)"p"n)" )" t#"& /a#!a3l"& "&pa+!al"& . )"l t!"$po "& )"+!# GF /;75.5*5t<
El -u9o 3!)!$"n&!onal "n g"n"#al "& un -u9o "n "l ,u" "l /"+to# )" /"lo+!)a)
)"p"n)" )" )o& +oo#)"na)a& "&pa+!al"& p"#o no )" * "& )"+!# GF /;75.<
El -u9o un!)!$"n&!onal "& +uan)o "l /"+to# /"lo+!)a) )"p"n)" )" una &ola /a#!a3l"
"&pa+!al "& )"+!# GF/;#<
B?2 'lu9o& G!&+o&o& " In/!&+!)o&
Un -u9o /!&+o&o "& +uan)o lo& "8"+to& )" /!&+o&!)a) &on !$po#tant"& no pu")"n &"#
!gno#a)o&5 po# "l +ont#a#!o lo& -u9o& !n/!&+!)o& &on a,u"llo& "n "l ,u" lo& "8"+to& )"
la /!&+o&!)a) no !n-u."n &!gn!:+at!/a$"nt" "n "l -u9o po# lo ,u" pu")"n &"#
!gno#a)o&
B?B 'lu9o& La$!na# . Tu#3ul"nto
'lu9o la$!na# "& +uan)o la& pa#t+ula& &" )"&pla*an "n 8o#$a o#)"na)a5 &!n
$"*+la)o &!gn!:+at!/o5 p"#o +on "&8u"#*o& +o#tant"& &!gn!:+at!/o&
El -u9o tu#3ul"nto "& +uan)o la& pa#t+ula& &" )"&pla*an "n 8o#$a )"&o#)"na)a5
/a#!an)o !##"gula#$"nt" )" $o)o ,u" &u& +ant!)a)"& $u"&t#an una /a#!a+!4n
al"ato#!a
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!
Ecuacin de la
par*ola
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
E&to& -u9o& "&t(n +a#a+t"#!*a)o& 3(&!+a$"nt" po# "l N>$"#o )" R".nol)& ;N
R
<5 $(&
a)"lant" &" t#ata#a +on $a.o# )"tall" "&t" a&p"+to
B?H 'lu9o& P"#$an"nt" . No p"#$an"nt"
'lu9o p"#$an"nt" &" )a +uan)o la& p#op!")a)"& )"l -u!)o . la& +on)!+!on"& )"l
$o/!$!"nto "n +ual,u!"# punto no +a$3!an +on "l t!"$po
0

!
v
D" la $!&$a 8o#$a "n "l -u9o p"#$an"nt" no =a. +a$3!o& "n la )"n&!)a)5 p#"&!4n
n! t"$p"#atu#a
0

!
p
0

!
P
0

!
"
El -u9o no p"#$an"nt" &" )a +uan)o la& +on)!+!on"& "n +ual,u!"# punto +a$3!an
+on "l t!"$po
0

!
v
B?K 'lu9o& Un!8o#$" . No Un!8o#$"
'lu9o un!8o#$" "& +uan)o "l /"+to# /"lo+!)a) "n +ual,u!"# punto )"l -u!)o "&
!)%nt!+o ;$4)ulo5 /"lo+!)a) . &"nt!)o no /a#an )" un punto a ot#o<
0

s
v
El -u9o no un!8o#$" "& +uan)o "l /"+to# /"lo+!)a) /a#a "n un !n&tant" )a)o )" un
punto a ot#o5 ;Cuan)o la /"lo+!)a)5 la p#o8un)!)a)5 la p#"&!4n5 "t+5 /a#an )" un
punto a ot#o "n la #"g!4n )"l -u9o< "& )"+!#:
0

s
v
Pa#a &!tua+!on"& )" !lu&t#a# +on $a.o# )"tall" po)"$o& !n)!+a# ,u" un l,u!)o ,u"
-u." a t#a/%& )" una tu3"#a la#ga5 #"+ta )" &"++!4n +on&tant" . +on un +au)al
+on&tant" "& un -u9o p"#$an"nt" . un!8o#$"1 un l,u!)o ,u" -u." po# una tu3"#a
la#ga )" &"++!4n +on&tant" . un +au)al +#"+!"nt" "& un -u9o no p"#$an"nt" .
un!8o#$" El -u9o po# un tu3o )" &"++!4n +#"+!"nt" . +on +au)al +on&tant" "&
p"#$an"nt" . no un!8o#$" . un -u9o po# un tu3o )" &"++!4n +#"+!"nt" . +au)al
+#"+!"nt" "& -u9o no p"#$an"nt" . no un!8o#$"
(.% L,neas de Co$$ien*e
Son ln"a& +u#/a& !$ag!na#!a& )!3u9a)a& a t#a/%& )" un -u!)o "n $o/!$!"nto . ,u"
!n)!+an la )!#"++!4n )" "&t" "n lo& )!/"#&o& punto& )"l -u9o -u!)o
La tang"nt" "n un punto )" la +u#/a #"p#"&"nta la )!#"++!4n !n&tant(n"a )" la
/"lo+!)a) )" la& pa#t+ula& -u!)a& "n )!+=o punto
(.( T!/o de Co$$ien*e
E&t( +on&t!tu!)o po# una #"g!4n pa#+!al )"l -u9o -u!)o )"l!$!ta)o po# una 8a$!l!a )"
ln"a& )" +o##!"nt"5 ,u" lo +on:nan S! la &"++!4n #"+ta )"l tu3o )" +o##!"nt" "&
&u:+!"nt"$"nt" p",u"La5 la /"lo+!)a) "n "l punto $")!o )" una &"++!4n +ual,u!"#a
pu")" +on&!)"#a#&" +o$o la /"lo+!)a) $")!a "n )!+=a #"g!4n
(.+ Ec!aci'n de con*in!idad
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
La "+ua+!4n )" +ont!nu!)a) "& una "7p#"&!4n analt!+a )"l p#!n+!p!o g"n"#al )"
+on&"#/a+!4n )" la $a&a Un +on+"pto 8un)a$"ntal ,u" )"3"$o& !nt#o)u+!# "& "l
gasto ;Cau)al<
GASTO: E& la Cant!)a) )" l,u!)o ,u" pa&a a t#a/%& )" la &"++!4n /!/a )"l -u9o ;Tu3o
)" +o##!"nt"< "n la un!)a) )" t!"$po D!+=a +ant!)a) &" pu")" $")!# "n un!)a)"&
)" /olu$"n5 )" p"&o o )" $a&a5 po# lo +ual "7!&t"n:
Ga&to Golu$%t#!+o X ;)"no$!na)o Rap!)"* )" -u9o )" /olu$"n<
;$BD&<
Ga&to "n P"&o S ;)"no$!na)o Rap!)"* )" -u9o )" p"&o<
;ND&<
Ga&to "n 0a&a 0 ;)"no$!na)o Rap!)"* )" -u9o )" $a&a<
;CgD&<
Pa#a un tu3o +o##!"nt" "l"$"ntal )" &"++!4n !n:n!t"&!$al la /"lo+!)a) / &" pu")"
+on&!)"#a# !gual "n to)o& lo& punto& )" +a)a &"++!4n5 po# lo ,u" &" t!"n":
d# d$
d# d%
dA d#

En g"n"#al pa#a un -u9o )" )!$"n&!on"& :n!ta&5 la /"lo+!)a) t!"n" )!8"#"nt"& /alo#"&
"n )!&t!nto& punto& )" la &"++!4n1 po# "&o "l ga&to &" )"3" )" +al+ula# +o$o la &u$a
)" ga&to& "l"$"ntal"& )" lo& tu3o& )" +o##!"nt"5 "& )"+!# ,u" =a3!tual$"nt" pa#a
"7p#"&a# "l -u9o /olu$%t#!+o &" #"+u##" a la /"lo+!)a) $")!a "n la &"++!4n:
A
#
&ed
AAAAAAAAA A # &ed
D" )on)" :
A # &ed
Ea&(n)o&" "n la l". )" la +on&"#/a+!4n )" la $a&a5 "n la &upo&!+!4n )" la
+ont!nu!)a) . +on&!)"#an)o +o$o &!&t"$a po)"$o& a:#$a# ,u" pa#a una +o##!"nt"
"&ta+!ona#!a )" l,u!)o !$+o$p#"&!3l" "l ga&to "& "l $!&$o "n to)a& la& &"++!on"&
)"l tu3o )" +o##!"nt" "l"$"ntal:
) ...(
2 2 1 1
' (!e dA dA d#
2 2 1 1
dA dA d&
A la "+ua+!4n I &" l" )"no$!na "+ua+!4n )" +ont!nu!)a) o )" ga&to pa#a un tu3o )"
+o##!"nt" "l"$"ntal
.
2 2 1 1
(!e dA dA d# a lo la#go )"l tu3o )" +o##!"nt"
D" 8o#$a an(loga pa#a un tu3o )" +o##!"nt" )!$"n&!on"& :n!ta& l!$!ta)o po#
pa#")"& !n8#an,u"a3l"& . &u&t!tu."n)o la& /"lo+!)a)"& #"al"& po# la& /"lo+!)a)"&
$")!a& t"n"$o&:
.
2 2 1 1
(!e A &ed A &ed # a lo la#go )"l -u9o ;II<
A la "+ua+!4n II "+ua+!4n )" +ont!nu!)a) )"l -u9o
E& "/!)"nt" ,u" la "+ua+!4n )" +ont!nu!)a) "& un +a&o pa#t!+ula# )" la l". g"n"#al
)" +on&"#/a+!4n )" la $a&a . ta$3!%n "& +on)!+!4n )" la +ont!nu!)a) )" la
+o##!"nt"
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
(.( Ec!aci'n del mo1imien*o de E!le$
A)"$(& )" la "+ua+!4n )" +ont!nu!)a)5 "7!&t"n ot#a& "+ua+!on"& g"n"#al"& )"
+ont#ol5 "&ta& &on la E+ua+!4n )" Eul"#5 la "+ua+!4n )" E"#noull!5 "n"#ga5 la&
"+ua+!on"& )" +ant!)a) )" $o/!$!"nto . "l p#!$"# . &"gun)o p#!n+!p!o )" la
T"#$o)!n($!+a
En la p#"&"nt" &"++!4n &" )")u+!#( la "+ua+!4n )" Eul"# pa#a un -u9o a lo la#go )"
una ln"a )" +o##!"nt" G"# :gu#a:

&ov
x
a & F

,
_

+
d!
d
g
dsdA
wsen dA dp p PdA

) (
El!$!nan)o t%#$!no& . )!/!)!"n)o "nt#"
dA
g
d
dssen
dp


)& &"n d)
Con&!)"#an)o 8u"#*a& +o#tant"& "9"#+!)a& po# la& pa#t+ula& -u!)a& )" lo& lat"#al"&
;a).a+"nt"&<
dA
dFs

dA dFs
dPds dFs )P F )!8"#"n+!al )" p"#$"t#o

&ov &ov a & F



,
_

+
d!
d
g
dw
dFs dwsen dA dp p PdA

) (
R")u+!"n)o t%#$!no& . )!/!)!"n)o "nt#"
dA
R
dP
dA
g
d
R
ds
dssen
dP

R
ds
hs hs
g
d
dz
dP

+ + + ; 0
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$
0 + +
g
d
dz
dp

Ecuacin
de Euler
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
(.+ Ec!aci'n de 7e$no!lli
S! p#o+")"$o& +on la !nt"g#a+!4n )" la "+ua+!4n )"l $o/!$!"nto )" Eul"# t#ata)a "n
la &"++!4n ant"#!o# +on&!)"#an)o )o& punto& a#3!t#a#!o& "n "l -u9o )" +o##!"nt"
t"n"$o&:
0 + +
g
d
dz
dP


+ +
2
1
2
1
2
1
0
)
z
P
P
d
g
dz
dP

0
2 2
) (
2
1
2
2
1 2
1 2

,
_

+ +
g g
) )
P P

g
)
P
g
)
P
2 2
2
2
2
2
2
1
1
1

+ + + +
(.- Ec!aci'n de la Ene$:,a <P$ime$ )$inci)io de la Te$modinmica=
Pa#a la $"9o# +o$p#"n&!4n )" "&t" p#!n+!p!o )"3"$o& p#!$"#o +ono+"# la& p"#)!)a&
. a)!+!on"& )" "n"#ga po# un!)a) )" p"&o o )" -u!)o ,u" -u." "n "l &!&t"$a Pa#a
)"no$!na# la& p%#)!)a& . a)!+!on"& )" "n"#ga ut!l!*a#"$o& la l"t#a V=W
=a F En"#ga aLa)!)a o ag#"ga)a ;Eo$3a&<
=# F En"#ga #"$o/!)a o #"t!#a)a ;Tu#3!na&<
=l F P%#)!)a& )" "n"#ga ;Po# 8#!++!4n "n lo& +on)u+to&5 p%#)!)a& $"no#"& "n
a++"&o#!o&<
La "+ua+!4n g"n"#al )" la "n"#ga "& una "7pan&!4n )" la "+ua+!4n )" E"#noull!5 lo
,u" no& p"#$!t" #"&ol/"# p#o3l"$a& +on a)!+!4n . p"#)!)a& )" "n"#ga
2 1 E h h h E L R a +
Lo& t%#$!no& E? . E2 )"notan la "n"#ga ,u" po&"" "l -u!)o po# un!)a) )" p"&o "n
&u& #"&p"+t!/a& &"++!on"&5 =a5 =#5 =l #"p#"&"ntan la& a)!+!on"&5 #"$o+!on"& .
p%#)!)a& )" "n"#ga
La "n"#ga ,u" po&"" "l -u!)o po# un!)a) )" p"&o "&:
E F /
2
D2g J pD JZ
Po# lo tanto la "+ua+!4n )" la "n"#ga "&+#!ta "n &u 8o#$a +o$pl"ta "&:
(.. Po*encia $e@!e$ida )o$ /om/as
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%
g
)
P
h h h
g
V
)
P
L R a
2 2
2
2
2
2
2
1
1
1

+ + + + +
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
La pot"n+!a &" )":n" +o$o la #ap!)"* +on la ,u" &" #"al!*a un t#a3a9o Pa#a la
$"+(n!+a )" -u!)o& &" pu")" !n)!+a# . +on&!)"#a# ,u" la pot"n+!a "& la #ap!)"* +on
,u" la "n"#ga "&t( &!"n)o t#an&8"#!)a
El t#a3a9o )" la& 3o$3a& +on&!&t" "n la t#an&8o#$a+!4n )" la "n"#ga $"+(n!+a )"l
$oto# ;$an)o< "n "n"#ga )"l l,u!)o5 "& )"+!# la 3o$3a +o$un!+a +!"#ta pot"n+!a al
l,u!)o ,u" -u." a t#a/%& )" %&ta La #"&"#/a )" "n"#ga ,u" a),u!"#" "l l,u!)o "n
la 3o$3a5 p"#$!t" &up"#a# la& #"&!&t"n+!a& =!)#(ul!+a& al -u9o ;8#!++!4n< . "l"/a# a la
altu#a g"o$%t#!+a )"&"a)a
Apl!+an)o la "+ua+!4n )" E"#noull! pa#a "l $o/!$!"nto )"l l,u!)o "n la tu3"#a )"
a&p!#a+!4n ;&"++!4n 0A0 . ?A?< t"n"$o&:
B
Y2 2
2
0 0 ? 2 2
?

+ + + ) ..( ..........
2
1 0
2
1
1
1
' h
g
H
P Po

+ 1 0 1
2
1
1
2
h H
Po
g
P

Lo& )o& +o$pon"nt"& )"l p#!$"# $!"$3#o "& la En"#ga "&p"+!:+a a la "nt#a)a )" la
3o$3a
Lu"go &" apl!+a "nt#" lo& punto& 2A2 . BAB

+ + + + 3
2
3
3
2
2
2
2
2 2
hz
g
P
H
g
P

Lo& )o& +o$pon"nt"& )"l p#!$"# $!"$3#o "& la En"#ga "&p"+:+a a la &al!)a )" la
3o$3a
Lu"go "n+ont#a$o& "l !n+#"$"nto )" la "n"#ga "&p"+:+a )"l l,u!)o "n la 3o$3a5
"& )"+!#5 )"t"#$!na$o& la "n"#ga ,u" a),u!"#" +a)a un!)a) )" p"&o )"l l,u!)o al
pa&a# po# la 3o$3a A "&ta "n"#ga ,u" #"+!3" "l l,u!)o &" lla$a altu#a ;P#"&!4n<
+#"a)a po# la 3o$3a . la )"&!gna#"$o& +on la l"t#a 2
E

Pa#a =alla# 2
E
&!$pl"$"nt" #"&ta$o& la "n"#ga "&p"+:+a "n la &al!)a $"no& la
"n"#ga "&p"+:+a a la "nt#a)a
g
P P
g
P
g
P
H
B
2
1 2
2 2
2
1
2
2
2
1
1
2
2
2

,
_

,
_

+
In+#"$"nto )" J In+#"$"nto )" la
la altu#a p!"*o$%t#!+a "n"#ga +!n%t!+a
Po# lo g"n"#al "l &"gun)o t%#$!no "& +on&!)"#a3l"$"nt" $"no# ,u" "l p#!$"#o "
!gual a +"#o &! lo& )!($"t#o& &on !gual"& tanto "n la "nt#a)a +o$o "n la &al!)a
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -&
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Po# lo tanto ,u")a 2
E
F

1 2 P P
Ca3" a+la#a# ,u" la "n"#ga ag#"ga)a ;=a< "& la $!&$a ,u" 2
E
; "n"#ga ,u" #"+!3"
"l l,u!)o o altu#a +#"a)a po# la 3o$3a<
=a F 2
E
La Pot"n+!a )" la 3o$3a &" +al+ula $ult!pl!+an)o la "n"#ga t#an&8"#!)a po# la
#ap!)"* )" -u9o )" p"&o ;SF X< "nton+"& &" t!"n":
X F +au)al a 3o$3"a# "n $BD&<
F P E D"l -u!)o a 3o$3"a# ;ND$B<
=a F Altu#a +#"a)a po# la 3o$3a ;$<
Ot#a 8o#$a alt"#nat!/a )" ut!l!*a# "&ta 84#$ula "& +on&!)"#an)o la& &!gu!"nt"&
",u!/al"n+!a&
? CG F OK Cg8$D& F OBK Satt&
? 2P F O6 Cg8$D& F OH6 6att&
Enton+"& Con&"#/a)o#a$"nt" t"n"$o&:
P F ; 7X 7 =a<DOK ;2P<
Don)": X F +au)al a 3o$3"a# "n $BD&<
F P E D"l -u!)o a 3o$3"a# ;Cg8D$B<
=a F Altu#a +#"a)a po# la 3o$3a ;$<
Efciencia 'ecnica de las (ombas& /!"n" a &"# la #"la+!4n "nt#" la pot"n+!a ,u" &"
)"&a##olla . la pot"n+!a ,u" &" +on&u$"5 &" )"nota po# ;<:
P F ; 7X 7 =a<DOK ;2P<
Z&ta '4#$ula &" ut!l!*a pa#a "l"g!# la pot"n+!a )"l $an)o ;$oto# )" la Eo$3a<
(.0 L,neas de Ene$:,a " PieBomC*$icas
La& ln"a& )" "n"#ga &on #"p#"&"nta+!on"& g#(:+a& )" la "n"#ga )" +a)a &"++!4n
Pa#a +a)a &"++!4n #"p#"&"ntat!/a pu")" p#"&"nta#&" #"&p"+to a un plano )"
#"8"#"n+!a
La "n"#ga total #"p#"&"nta)a +o$o /alo# l!n"al "n $"t#o& )" -u!)o "& )" g#an
a.u)a "n $u+=o& p#o3l"$a& #"la+!ona)o& +on "l $o/!$!"nto )" -u!)o&
La ln"a )" "n"#ga total t!"n" p"n)!"nt" )"+#"+!"nt" =a+!a "l &"nt!)o )"l -u9o ;"&
)"+!# +a" "n )!#"++!4n !gual a la )"l -u9o< E7+"pto "n la& &"++!on"& )on)" &" aLa)"
"n"#ga $")!ant" )!&po&!t!/o& $"+(n!+o&
E&ta ln"a )" "n"#ga o lla$a)a ta$3!%n )" altu#a& total"& t!"n" la& &!gu!"nt"&
+o$pon"nt"&
/
2
D2g J pD JZ
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -'
P = ( 7Q) x ha (Watts) en el !
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
La& ln"a& p!"*o$%t#!+a& &!"$p#" "&t(n &!tua)a& po# )"3a9o )" la ln"a )" Altu#a&
total"& "n una +ant!)a) !gual a la +a3"*a )" /"lo+!)a) "n la &"++!4n
+o##"&pon)!"nt"
E&ta ln"a "&ta +o$pu"&ta po# lo& &!gu!"nt"& t%#$!no&:
pD JZ

Captulo IG
FUERZAS DESARROLLADAS POR LOS FLUIDOS EN MOVIMIENTO
+.1 In*$od!cci'n.
El +ono+!$!"nto )" la& 8u"#*a& "9"#+!)a& po# lo& -u!)o& "n $o/!$!"nto "& )" g#an
!$po#tan+!a "n "l an(l!&!& . )!&"Lo )" )!&po&!t!/o& tal"& +o$o 3o$3a&5 tu#3!na&5
)!&po&!t!/o& =!)#(ul!+o&5 +u"#po& "n $o/!$!"nto La& "+ua+!on"& 8un)a$"ntal"& )"
la "n"#ga no &on &u:+!"nt"& pa#a #"&ol/"# la $a.o#a )" "&to& p#o3l"$a& E& $(&
)"+!&!/o "l "$pl"o )" ot#o p#!n+!p!o )" la $"+(n!+a5 "l )" la +ant!)a) )"
$o/!$!"nto
Ec!aci'n de la F!e$Ba
La &"gun)a l". )" N"6ton )"l $o/!$!"nto &" ut!l!*a +on 8#"+u"n+!a pa#a "7p#"&a#
"&t" +on+"pto "n 8o#$a $at"$(t!+a1 la 8o#$a $(& +o$>n "&:
' F $ 7 a
En )on)" la 8u"#*a "& 0a&a po# a+"l"#a+!4n5 &!"n)o la a+"l"#a+!4n la #ap!)"* )"
+a$3!o )" la /"lo+!)a) S!n "$3a#go5 pu"&to ,u" la /"lo+!)a) "& una +ant!)a)
/"+to#!al ,u" t!"n" tanto $agn!tu) +o$o )!#"++!4n5 +a$3!an)o .a &"a la $agn!tu) o
la )!#"++!4n5 "l #"&ulta)o &"#( una a+"l"#a+!4n D" a+u"#)o +on la "+ua+!4n ant"#!o#
&" #",u!"#" )" una 8u"#*a "7t"#na pa#a p#o/o+a# "l +a$3!o
La "+ua+!4n la po)"$o& "&+#!3!# )" la &!gu!"nt" $an"#a
' F $ 7 a F $ ;/Dt<
El t"#$!no $D)t pu")" !nt"#p#"ta#&" +o$o la /"lo+!)a) )" -u9o )" $a&a ;0<5 "&to
"&5 la +ant!)a) )" $a&a -u."n)o "n un )"t"#$!na)o lap&o A "&ta #"la+!4n &" l"
pu")" #"la+!ona# +on la &!gu!"nt" 84#$ula:
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -(
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
0 F X
Po# lo tanto la "+ua+!4n &" pu")" "&+#!3!# +o$o:
' F ;$Dt< / F 0 / F X /
E&ta "+ua+!4n "& la ecuacin de fuerza para utilizarse en problemas de fu!o de
fuidos a ,u" !n/olu+#a la /"lo+!)a) . la /"lo+!)a) )" -u9o )" -u!)o&5 lo& +ual"& &on
t%#$!no& ,u" "n g"n"#al &" +ono+"n "n un &!&t"$a )" -u9o )" -u!)o&
Ec!aci'n de Im)!lso D 6omen*!m<o Can*idad de mo1imien*o=
La "+ua+!4n )" 8u"#*a5 &" #"la+!ona +on ot#o p#!n+!p!o )" la )!n($!+a )" -u!)o&5 la
"+ua+!4n )" )mpulso * 'omentum El !$pul&o &" )":n" +o$o la 8u"#*a ,u" a+t>a
&o3#" un +u"#po "n un p"#!o)o . &" )":n" +o$o:
I$pul&o F ' ;t< 'lu9o E&ta+!ona#!o
I$pul&o F ' ;)t< 'lu9o In&tant(n"o
El 0o$"ntu$ &" )":n" +o$o "l p#o)u+to )" la $a&a )" un +u"#po . &u /"lo+!)a)
El +a$3!o )" $o$"ntun "&:
Ca$3!o )" 0o$"ntu$ F $ ;/< 'lu9o E&ta+!ona#!o
Ca$3!o )" 0o$"ntu$ F $ ;)t< 'lu9o In&tant(n"o
Po# lo tanto la "+ua+!4n 'F $a &" pu")" "&+#!3!# )" la &!gu!"nt" 8o#$a:
';;t< F $ ;/< 'lu9o E&ta+!ona#!o
' ;)t< F $ ;)/< 'lu9o In&tant(n"o
La "+ua+!4n )" 8u"#*a &" pu")" "&+#!3!# "n la& )!#"++!on"& N5 Q5 Z
'
7
F X /
7
F X ;/
27
/
?7
<
'
.
F X /
.
F X ;/
2.
/
?.
<
'
*
F X /
*
F X ;/
2*
/
?*
<
P#o+")!$!"nto pa#a ut!l!*a# la "+ua+!4n )" la 8u"#*a:
? I)"nt!:,u" la po#+!4n )" la +o##!"nt" )"l -u!)o ,u" &" /a a +on&!)"#a# +o$o
un +u"#po l!3#" E&ta &"#( la pa#t" )on)" "l -u!)o +a$3!a )" )!#"++!4n o
)on)" &" $o)!:+a la g"o$"t#a )" la +o##!"nt" )"l -u9o )"l -u!)o
2 E&ta3l"*+a lo& "9"& )" #"8"#"n+!a pa#a la& )!#"++!on"& )" la& 8u"#*a&
No#$al$"nt" &" &"l"++!ona un "9" ,u" &"a pa#al"lo a una pa#t" )" la
+o##!"nt" )"l -u9o S" #"+o$!"n)a "l"g!# ,u" la& )!#"++!on"& + " " po&!t!/a&
"&t%n "n la $!&$a )!#"++!4n ,u" la& 8u"#*a& )" #"a++!4n
B I)"nt!:,u" . $u"&t#" "n "l )!ag#a$a )" +u"#po l!3#" to)a& la& 8u"#*a&
"7t"#na& ,u" a+t>an &o3#" "l -u!)o To)a& la& &up"#:+!"& &4l!)a& ,u" a8"+t"n
la )!#"++!4n )" la +o##!"nt" )" -u9o "9"#+"n 8u"#*a& A&!$!&$o5 la p#"&!4n )"l
-u!)o a+tuan)o &o3#" "l (#"a t#an&/"#&al )" la +o##!"nt" "9"#+" una 8u"#*a "n
la )!#"++!4n pa#al"la a la +o##!"nt" "n "l +onto#no )"l +u"#po l!3#"
H 0u"&t#" la )!#"++!4n )" la /"lo+!)a) )"l -u9o "n la 8o#$a "n ,u" %&t" !ng#"&a
al +u"#po l!3#" . +4$o %&t" a3an)ona "l +u"#po l!3#"
K Ut!l!*an)o la !n8o#$a+!4n ,u" &" $u"&t#a )"l +u"#po l!3#"5 "&+#!3a la
"+ua+!4n )" 8u"#*a "n la& )!#"++!on"& p"#t!n"nt"& Ut!l!+" la& "+ua+!on"& ;a<5
;3<5 . ;+<
6 Su&t!tu.a lo& )ato& . )"&p"9" la +ant!)a) )"&"a)a
F!e$Bas so/$e O/?e*os Es*aciona$ios
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!)
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Cuan)o la& +o##!"nt"& l!3#"& )" -u!)o &on )"-"+ta)a& po# o39"to& "&ta+!ona#!o&5 &"
)"3"n "9"#+"# 8u"#*a& "7t"#na& pa#a $ant"n"# "l o39"to "n ",u!l!3#!o ;"9"$plo&
#"/!&a# t"7to )" Ro3"#t L0ott Pag HK2<
,-.#& /ara completar el curso de '0) se recomienda al estudiante practicar problemas propuestos en
los te+tos de 'ecnica de 0luidos de 1ictor L 2treeter3 'erle 4. /otter3 " de 5idrulica de ,e6rasov. #s7
mismo debern de revisar solucionarios con problemas aplicativos.
UNIDAD I I Cap!tulo I
ESTUDIO DEL FLUJO VISCOSO
1.1 NEme$o de Re"nolds
El +o$po#ta$!"nto5 pa#t!+ula#$"nt" +on #"&p"+to a la& p"#)!)a& )" "n"#ga5
)"p"n)" 3a&tant" )" la natu#al"*a )"l -u9o5 pu)!"n)o &"# "&ta la$!na# o tu#3ul"nto
En "&t" "nt"n)"# "7!&t" la n"+"&!)a) )" p#")"+!# "l t!po )" -u9o &!n t"n"# ,u"
o3&"#/a#lo
O&3o#n" R".nol)& 8u" ,u!"n "&tu)!o "&t" +a&o . ll"go a )"t"#$!na#
"7p"#!$"ntal$"nt" a& +o$o analt!+a$"nt" ,u" "l g#upo a)!$"n&!onal "& ;;/ 7 L7
<D <1 "&t" g#upo o pa#($"t#o )"3" &"# !gual "n a$3o& +a&o&5 a "&t" g#upo =o. "n
)a &" l" +ono+" +on "l no$3#" )" Nu$"#o )" R".nol)& ;N
R
< +on&!)"#an)o ,u" L "&
la long!tu) +a#a+t"#&t!+a ;)!($"t#o<
Don)":
G F G"lo+!)a) $")!a )"l -u9o
D F D!($"t#o !nt"#no
F G!&+o&!)a) C!n"$(t!+a
En apl!+a+!on"& p#(+t!+a& pa#a -u9o& "n +on)u+to& +"##a)o& &" t!"n" po#
+on/"n+!4n:
N
R
[ F 2000 -u9o la$!na#
N
R
M H000 -u9o Tu#3ul"nto
2000 [ N
R
[ H000 -u9o +#!t!+o
Pa#a &"++!on"& no +!#+ula#"& &" !nt#o)u+" "l +on+"pto )" #a)!o =!)#(ul!+o D F HR5
"nton+"& "l Nu$"#o )" R".nol)& "&:
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!
N
R
F ;/ 7 D<D
N
R
F ;/ 7 HR<D
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
En apl!+a+!on"& )" +on)u+to& a3!"#to& ;+anal"&< &" t!"n" "n 8un+!4n )"l #a)!o
=!)#(ul!+o ;R<
Pa#a t"n"# "l $!&$o o#)"n )" $agn!tu) &" ut!l!*a:
La "7p"#!$"nta+!4n "/!)"n+!a ,u":
N
R
[ F K00 -u9o la$!na#
N
R
M 2000 -u9o Tu#3ul"nto
K00 [ N
R
[ 2000 -u9o +#!t!+o
1.% Fl!?o Lamina$.
Co$o &" =a !n)!+a)o ant"#!o#$"nt" "n "l +u#&o )" 0'I la +o##!"nt" la$!na# "&
"&t#!+ta$"nt" o#)"na)a5 po# +apa&1 "n "&t" +a&o "l l!,u!)o &" &u3o#)!na a la l". )"
#o*a$!"nto )" N"6ton . "&ta )"t"#$!na)a +o$pl"ta$"nt" po# "&ta
La t"o#a )"l -u9o la$!na# &" 8un)a "n la l". )" #o*a$!"nto )" N"6ton5 =a+!"n)o un
an(l!&!& "l"$"ntal "n -u9o )" +o##!"nt" o #"&ol/!"n)o la& "+ua+!on"& )" Na/!"#
StoC"& &" )"t"#$!na ,u"
=
L
F ;B2LG< D D
2
A "&ta "+ua+!4n &" l" +ono+" +on "l no$3#" )" E+ D" 2ag"n Pou&"u!ll"5 ,u!"n
ta$3!%n )"t"#$!no ,u" "l p"#:l )" /"lo+!)a)"& "n "l t!po )" -u9o la$!na# o3")"+" a
la &!gu!"nt" "+ua+!4n:

"ax
2
1
&ed
Po&t"#!o#$"nt" Da#+. . S"!&3a+= )")u+"n ot#a 84#$ula pa#a la 8#!++!4n )" -u9o "n
+on)u+to& . tu3"#a&5 la +ual pu")" &"# ut!l!*a)a tanto "n -u9o La$!na# +o$o "n
'lu9o tu#3ul"nto E&ta 8o#$ula "&:
g
V
*
L
f h
l
2
2

S! !guala$o& la& )o& 8o#$ula& ant"#!o#"& o3t"n"$o& ,u" "l 8a+to# )" 8#!++!4n )"
"+ua+!4n )" Da#+. S"!&3a+= "& !gual a :
En #"&u$"n la p"#)!)a )" "n"#ga )"3!)o a la 8#!++!4n "n un -u9o la$!na# &" pu")"
+al+ula# a pa#t!# )" la "+ua+!4n )" 2ag"n Pou&"u!ll"5 o a pa#t!# )" la "+ua+!4n )"
Da#+. S"!&3a+= "n la ,u" "l 8a+to# )" 8#!++!4n "& F 6HDN
R
1.( Fl!?o T!$/!len*o.
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!!
N
R
F ;/ 7 R<D
) (
#
2 2
0
r R
L
P

F 6HDN
R
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Pa#a -u9o tu#3ul"nto )" -u!)o& "& +on/"n!"nt" ut!l!*a# la "+ua+!4n )" Da#+.A
S"!&3a+= pa#a +al+ula# la p"#)!)a )" "n"#ga )"3!)o a la 8#!++!4n La )!8"#"n+!a al
-u9o la$!na# "& "n la "/alua+!4n )"l 8a+to# )" 8#!++!4n Co$o &" &a3" "&t" -u9o "&
3a&tant" !##"gula# . +a4t!+o5 +a$3!an)o +on&tant"$"nt" po# lo ,u" &u "/alua+!4n
)"3" )" &"# +u!)a)o&a Po# "&ta& #a*on"& )"3"$o& +on:a# "n lo& )ato&
"7p"#!$"ntal"& pa#a )"t"#$!na# "l /alo# )"
La& p#u"3a& =an )"$o&t#a)o ,u" "l nu$"#o a)!$"n&!onal )"p"n)" )" ot#o& )o&
n>$"#o&5 ,u" ta$3!%n &on a)!$"n&!onal"& "l nu$"#o )" R".nol)& . la #ugo&!)a)
#"lat!/a )"l +on)u+to
Rugo&!)a) R"lat!/a: E&ta "& la #"la+!4n )"l )!($"t#o D )"l +on)u+to "nt#" la
#ugo&!)a) p#o$")!o )" la pa#") )"l +on)u+to ;DD< En ot#o& t"7to& "& la #"la+!4n
!n/"#&a ;DD<
0at"#!al Rugo&!)a) ;$< Rugo&!)a) ;P!"<
G!)#!o5 Pl(&t!+o
Co3#" lat4n plo$o ;tu3"#a<
2!"##o 8un)!)o &!n #"/"#t!#
2!"##o 8un)!)o #"/"&t!)o )" a&8
A+"#o +o$"#+!al o a+"#o &ol)a)o
2!"##o 8o#9a)o
A+"#o #"$a+=a)o
Con+#"to
L!&o
?K 7 ?0 6
2H 7 ?0 H
?2 7 ?0 H
H6 7 ?0 K
H6 7 ?0 K
?\ 7 ?0 B
?2 7 ?0 AB
L!&o
K 7 ?0 6
\ 7 ?0 H
H 7 ?0 H
?K 7 ?0 H
?K 7 ?0 H
6 7 ?0 B
H 7 ?0 B
E/alua+!4n )"l 8a+to# )" 8#!++!4n: Uno )" lo& $%to)o& $a& ut!l!*a)o& pa#a "/alua# "l
8a+to# )" 8#!++!4n =a+" u&o )"l )!ag#a$a )" 0oo). ,u" &" p#"&"nta "n la :g
&!gu!"nt":
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!"
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Ot#o )" lo& $%to)o& pa#a "/alua# "l 8a+to# )" 8#!++!4n "& =a+!"n)o u&o )" la
"+ua+!4n "7pl!+!ta )" PP S6a$"" . AP ]a!n Con la a+la#a+!4n ,u" "&ta 8o#$ula "&
+on:a3l" "nt#" lo& /alo#"& )" ?000 . ? 000 000 pa#a la #ugo&!)a) #"lat!/a . )"
K000 . ?00 000 000 pa#a n>$"#o& )" R".nol)&
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!#
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
El P"#:l )" /"lo+!)a)"& pa#a "l -u9o tu#3ul"nto t!"n" una 8o#$a $a& a+=ata)a5
o3")"+!"n)o a una l". loga#t$!+a &!gu!"nt":
B
y
+
v
+

$
$
1

2 / 1
$
.
%0 . 0 ; #1 . 0 &

,
_

defrii,n velo
*onde
La #"la+!4n "nt#" la /"lo+!)a) $(7!$a . la /"lo+!)a) $")!a "&:
( ) f
V
V
&-x
&ed
33 . 1 1+


Captulo II
MEDICIONES
D"nt#o )"l "9"#+!+!o p#o8"&!onal "& $u. n"+"&a#!o &a3"# )"t"#$!na# la& $")!)a& )"
"l"/a+!4n5 p#"&!4n5 /"lo+!)a)5 t"$p"#atu#a5 "t+ )"nt#o )" la& +ual"& la p#"&!4n . la
/"lo+!)a) &on $u. !$po#tant"& "n la p#(+t!+a )" la Ing"n!"#a
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!$
( )
2
' . 0
(# . %
/ ( . 3
1
2% . 0
1
1
]
1

,
_

R
. E *
Log
f
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
%.1. 6EDICIFN DE LA PRESIFN
La $")!+!4n )!#"+ta )" la p#"&!4n u&ual$"nt" &" #",u!"#" pa#a $u+=o& &!&t"$a& )"
+on)u+to& o tu3"#a& S!n "$3a#go pa#a la $a.o#a )" la& apl!+a+!on"& )"
Ing"n!"#a C!/!l la& $")!)a& )" p#"&!4n u&ual$"nt" &" ut!l!*an pa#a $")!#
"l"/a+!on"& )" n!/"l"& )" l,u!)o& o "n $u+=o& apa#ato& pa#a )"t"#$!na# la
/"lo+!)a) o "l +au)al )" una +o##!"nt" )" -u!)o El u&o )" la p#"&!4n +o$o un
&u&t!tuto pa#a la $")!)a )" "l"/a+!4n o )" /"lo+!)a) "&t( 3a&a)o "n la #"la+!4n
8un)a$"ntal "nt#" "&ta& /a#!a3l"& "n la "+ua+!4n )" "n"#ga
%.%. 6EDIDA DE LA ELEVACIFN
Una $")!)a ,u" pa#"+" &!$pl" p"#o $u. !$po#tant" "& la "l"/a+!4n )" la &up"#:+!"
)"l agua ;o )" un l,u!)o< po# "n+!$a )" un n!/"l )" #"8"#"n+!a
%.(. 6EDIDA DE LA TE6PERATURA
La t"$p"#atu#a un!/"#&al$"nt" &" $!)" +on "l t"#$4$"t#o "&t(n)a# )" 3ul3o S!n
"$3a#go =o. "n )a "7!&t"n &"n&o#"& 3!$"t(l!+o&5 t"#$o+upla& o &"n&o#"&
t"#$!&to#"&
VLa t"$p"#atu#a &" )":n" +o$o "l g#a)o $a.o# o $"no# )" +alo# ,u" t!"n"n lo&
+u"#po& o -u!)o&W
%.+. 6EDICIFN DE LA VELOCIDAD
La& $")!+!on"& )" la $agn!tu) . la )!#"++!4n )" la /"lo+!)a) )"nt#o )" la $"+(n!+a
)" -u!)o& t!"n" g#an !$po#tan+!a5 pu"&to ,u" "& un pa#($"t#o $u. n"+"&a#!o pa#a
la )"t"#$!na+!4n )" ot#o&
D"nt#o )" lo& apa#ato& )" $")!+!4n t"n"$o&:
El Tu3o )" P!tot E& uno )" lo& $%to)o& $(& "7a+to& pa#a $")!# la /"lo+!)a)5
a)"$(& )" &u )u#a3!l!)a) G"n"#al$"nt" &" ut!l!*a pa#a $")!# la /"lo+!)a) "n
+anal"& a3!"#to&
Apl!+an)o E"#noull! "nt#" ?
. 2
G ?
2
J P ? J Z? F G 2
2
J P 2 J
Z2
Y= 2g 2g
=
0
P2 F ;=o J =<
? 2 P? F =o
-u9o G ?
2
J =o F ;=o J =<
2g
(2) *
1
) h
Cuan)o &" t!"n" un $an4$"t#o "n una tu3"#a )" la $!&$a 8o#$a &" t!"n":
G? F 1)) + ((o/) (2)l
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!%
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Don)": l F L"+tu#a )" $an4$"t#o
So F G E )"l -u!)o $ano$%t#!+o
S F G E )"l -u!)o +!#+ulant"
2o. "n )a &" +u"nta +on apa#ato& ,u" $!)"n )!#"+ta$"nt" la& /"lo+!)a)"& "n
-u9o& +o$o &on: Co##"nt4$"t#o& "l"+t#o$"+(n!+o&5 "l"+t#o$agn%t!+o&5 /"lo+$"t#o&
l(&"# )opl"#5 apa#ato& a+>&t!+o&
%.-. APARATOS DE 6EDIDA DE CAUDAL
A. ORIFICIOS
Un V$")!)o# )" +au)alW o )" ta&a "& un apa#to ,u" )"t"#$!na5 g"n"#al$"nt"
$")!ant" una $")!)a >n!+a5 la +ant!)a) ;p"&o o /olu$"n< po# un!)a) )" t!"$po
,u" pa&a po# una &"++!4n t#an&/"#&al )a)a
Un o#!:+!o pu")" ut!l!*a#&" pa#a $")!# "l +au)al )" &al!)a )"&)" un )"p4&!to o a
t#a/%& )" una tu3"#a E& una a3"#tu#a u&ual$"nt" #")on)a5 pu")" "&ta#
u3!+a)a "n la pa#") o "l 8on)o )"l )"p4&!to
Apl!+an)o E"#noull!
t"n"$o&:
? G ?
2
J P ? J Z? F G 2
2
J P 2 J
Z2
2g 2g
2 2
2 F G 2
2
2g

G2

F (2),) 1 G2F G"lo+
t"4#!+a
S! +on&!)"#a$o&:
C/ F G #"al G#"al F C/ Gt"o
Gt"o
G#"al F C/ (2),)
Po# "l +o":+!"nt" )" +ont#a++!4n:
C+ F A #"al A#"al F C+ At"o
At"o
X F C/ C+ At"o (2),)
X F C) At"o (2),)
S! &" +on&!)"#a la& p%#)!)a& apl!+an)o la "+ua+!4n )" la "n"#ga t"n"$o&:
P%#)!)a F 2 A G 2T
2
2g
P%#)!)a F 2 A C/
2
2
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!&
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
P%#)!)a F 2 ;? A C/
2
<
ORI'ICIOS SU0ERGIDOS
?
G2

F (2),)
2
2
ORI'ICIOS DE CARGA GARIAELE
).
X)t
Q
?
Q
2
^#"a +on&tant"
X)tFGolu$"n )"&+a#ga)o po# "l o#!:+!o "n un !n&tant"
A).FGolu$"n )"&+"n)!)o
[ ]
2
1
2 / 1
23
2
Y
Y
Y
(dA!
A
!
^#"a /a#!a3l"
AF8;.<
[ ]



2
1
2 / 1
) (
23
1
Y
Y
dy Y y f
(dA!
!
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!'
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
7. 6EDIDOR VENTURI <VENTUR6ETRO=
Apl!+an)o E"#noull! "nt#" ? . 2 &" t!"n":
#
1
2
2 1
2
1
2

,
_

,
_

+
+

*
*
P P
h g
( A #
V

C+ F ?
C) F C/ ;?<
C) F C/
C. 7OGUILLAS
S" )"no$!na Eo,u!lla& a un tu3o +o#to +on una long!tu) !gual a /a#!o& )!($"t#o&
; L F 2) 6)< o ;L F 2) B)< pu")"n &"# !nt"#!o#"& o "7t"#!o#"&
Cla&!:+a+!4n:
C!ln)#!+a& Int"#!o#"&
Eo,u!lla& o Tu3o& E7t"#!o#"&
A)!+!onal"&
C4n!+a& Con/"#g"nt"&
D!/"#g"nt"&
X F C) A (2),) 1 C) : Co"8 /a#a +on #"&p"+to a lo&
o#!:+!o&
%... APARATOS DE 6EDIDA EN CANALES <VERTEDEROS=
GERTEDEROS: Pu")"n &"# )":n!)o& +o$o &!$pl"& o3&t#u++!on"& &o3#" la& +ual"&
-u." "l l,u!)o a &"# $")!)o
Lo& /"#t")"#o& &on ut!l!*a)o& !nt"n&a . &at!&8a+to#!a$"nt" n la $")!+!4n )"l +au)al
)" p",u"Lo& +u#&o& )" agua . +on)u+to& l!3#"& +o$o gal"#a& . +anal"&
T"#$!nologa:
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -!(

,
_


+
+ 1
2 1
/
/o
R
P P
h

P
o# $ano$"t#a
#
1
2
2
1
1 2

,
_

,
_

,
_

*
*
/
/o
R g
( A #
d
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
2 F Ca#ga )"l /"#t")o#
2 L F Long!tu) )" +#"&ta o u$3#al
P E F An+=o )"l +anal )" a+"#o
L P_
E
Cla&!:+a+!4n:
a 'o#$a: S!$pl"& ;T#!angula#"&5 #"+tangula#"&5 t#ap"*o!)al"&5 "t+<
Co$pu"&to& ;Co$3!na+!4n )" la& &!$pl"&<
3 Altu#a #"lat!/a )"l u$3#al: L!3#" ;P>P'<
A=oga)o& ;P<P'<
+ E&p"&o# )" pa#"): D"lga)a&
G#u"&a& ;066 2<
) Long!tu) )" +#"&ta Con +ont#a++!4n ;L < E<
S!n +ont#a++!4n ;L F E<
'OR0ULAS USUALES
GERTEDEROS RECTANGULARES
X F BBB L 2
BD2
;SEU< SD+ont#a++!4n
X F ?\H L 2
BD2
;SI<
S! 8u"#a +on +ont#a++!4n: L_ F ;L 02 2<
GERTEDEROS TRIANGULARES
X F 2K0 2
2K
;SEU<
X F ?B\ 2
2K
;SI<
GERTEDEROS DE CRESTA ANC2A
X F B0B L 2
BD2
;SEU<
X F ?6O L 2
BD2
;SI<

Captulo III
FLUJO EN CONDUCTOS CERRADOS
(.1 INTRODUCCIFN
El p#!n+!pal o39"t!/o "n "&t" +aptulo "& "&ta3l"+"# la& "+ua+!on"& ,u" go3!"#nan "l
-u9o )" -u!)o& ;-u9o p"#$an"nt"5 un!8o#$"5 la$!na# o tu#3ul"nto< A )!+=a&
"+ua+!on"& &" l"& +ono+" +on "l no$3#" )" "+ua+!4n )" 8#!++!4n pu"&to ,u" "n
"&ta& &" #"la+!onan la "n"#ga p%#)!)a "n "l $o/!$!"nto )"l -u!)o a +au&a )" la
8#!++!4n "nt#" la pa#") )"l )u+to . "l -u!)o
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -")
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
La& "+ua+!on"& ,u" )"&+#!3"n "l -u9o p"#$an"nt" "n tu3"#a& &on )" natu#al"*a
&!$!la# 3a&(n)o&" "n un ",u!l!3#!o )" 8u"#*a& La )!8"#"n+!a "nt#" "&ta& "+ua+!on"&
&on $(& )" 8o#$a ,u" )" 8on)o . o3")"+"n a lo& p#o+"&o& "$p#!+o& ut!l!*a)o& "n
&u )")u++!4n
Pa#a la )"t"#$!na+!4n )" la +ant!)a) )" "n"#ga p%#)!)a )"3!)o a la 8#!++!4n "n un
&!&t"$a )" -u!)o &" =a+" n"+"&a#!a la +a#a+t"#!*a+!4n )" la natu#al"*a )"l -u9o
A 'lu9o la$!na# . tu#3ul"nto ;&" )"3" +ono+"# "l #%g!$"n )"l -u9o<
A 'lu9o p"#$an"nt" . no p"#$an"nt"
A 'lu9o un!8o#$" . no un!8o#$"
(.% FFR6ULAS EHPONENCIALES PARA LA FRICCIFN EN TU7ERAS
? DARCQ SEISEAC2
=8 F L G
2
; Pa#a -u9o& la$!na# . tu#3ul"nto<
D 2g
2 2AGEN POUSEGILLE
=l F B2 L /
D
2
(.%.1 ECUACIFN DE 9AIEN D JILLIA6S
La& 84#$ula& pa#a 8#!++!4n "n tu3"#a& !n)u&t#!al"& . +o$"#+!al"& &on "$p#!+a& )" la
8o#$a:
= 8 F R X
n
L D
$
Don)": = 8 : P%#)!)a )" +a#ga po# un!)a) )" long!tu)
L
X : Cau)al
D : D!($"t#o
R : Co":+!"nt" )" #"&!&t"n+!a HO2O ;SEU<
C
n
?06OK ;SI<
C
n
En )on)": nF ?\K2
$F H\O0H . VCW )"p"n)" )" la #ugo&!)a) )" la pa#")
)"l tu3o
C Con)!+!4n
?H0 Tu3o& #"+to& "7t#"$a)a$"nt"
l!&o& ;PGC5 a&3"&to +"$"nto<
?B0 Tu3o& $u. l!&o& ;+on+#"to5 =!"##o
8un)!)o nu"/o<
?20 'o#$al"ta )" $a)"#a5 a+"#o
&ol)a)o nu"/o
??0 A#+!lla p"t#!:+a)a5 a+"#o
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
#!3"t"a)o
?00 2!"##o 8un)!)o )"&pu%& )" aLo&
)" u&o
`K A+"#o #!3"t"a)o )"&pu%& )" aLo&
)" u&o
60 A \0 Tu3o& ant!guo& "n $ala&
+on)!+!on"&
= 8 F ?06OK* X
?\K2
L C
?\K2
D
H\O0H
Don)" S F = 8
L
S!$pl!:+an)o X F 02O\K C D
26B
S
0KH
Po# +ont!nu!)a) G F 0BKH6 C D
06B
S
0KH
G F 0\K00 C R
06B
S
0KH
Don)": G F /"lo+!)a) p#o$")!o ;$D&<
C F +o":+!"nt" )" 2a*"n S!ll!a$&
R F Ra)!o =!)#(ul!+o ;$<
S F P%#)!)a )" "n"#ga
D F D!($"t#o !nt"#no )" la tu3"#a ;$<
(.( LNEAS PIEIO6KTRICAS L DE ENERGA
E&ta& ln"a& &on una !nt"#p#"ta+!4n /!&ual >t!l "n la &olu+!4n )" p#o3l"$a& . an(l!&!&
)" tu3"#a&
La ln"a p!"*o$%t#!+a lla$a)a ta$3!%n +a3"*a )" p#"&!on"& "&ta #"p#"&"nta)o po#
)o& t%#$!no&:
;PD< J Z

La ln"a )" "n"#ga o ln"a )" altu#a& total"& +on&ta )" lo& &!gu!"nt"& t%#$!no&:
;G
2
D2g< J ;PD< J Z
La ln"a )" "n"#ga &!"$p#" &" "n+u"nt#a po# "n+!$a )" la ln"a p!"*o$%t#!+a a una
)!&tan+!a )":
;G
2
D2g<
PROCEDI0IENTO PR^CTICO PARA LA CONSTRUCCIN DE LaNEAS PIEZO0ZTRICAS Q
DE ENERGaA
Pa#a +on&t#u!# "&ta& ln"a& +uan)o &" +ono+" "l n!/"l )"l )"p4&!to p#!$"#o "&
n"+"&a#!o apl!+a# la "+ua+!4n )" la "n"#ga "nt#" "l )"p4&!to . la &al!)a5 !n+lu."n)o
to)a& la& p%#)!)a& $"no#"& al !gual ,u" la 8#!++!4n "n la tu3"#a . #"&ol/"# pa#a la
+a3"*a )" /"lo+!)a) ;G
2
D2g<
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"!
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Lu"go pa#a "n+ont#a# la "l"/a+!4n "n la ln"a p!"*o$%t#!+a "n +ual,u!"# punto &"
apl!+a la "+ua+!4n )" la "n"#ga )"&)" "l )"p4&!to =a&ta "&" punto !n+lu."n)o to)a&
la& p%#)!)a& "nt#" "&o& )o& punto& . &" #"&u"l/" la "+ua+!4n pa#a la +a3"*a )"
p#"&!on"& ;PD< J Z
Pa#a "n+ont#a# la ln"a )" "n"#ga "n "l $!&$o punto &" "n+u"nt#a ;G
2
D2g< J ;PD< J
Z . &" #"p#"&"nta g#(:+a$"nt" po# "n+!$a )"l n!/"l )" #"8"#"n+!a
(.+ CASOS DE PRO7LE6AS PRMCTICOS DE TU7ERAS
En lo& p#o3l"$a& )" tu3"#a& &on +uat#o lo& "l"$"nto& =!)#(ul!+o& ,u" !nt"#/!"n"n :
D5 =8 ;S8 F =8DL<5 G . X
La& "+ua+!on"& )!&pon!3l"& &on )o&:
?< E+ua+!4n )" +ont!nu!)a) X F AG
2< E+ua+!4n )" #"&!&t"n+!a =8
S!"n)o "nton+"& +uat#o la& /a#!a3l"& . )o& la& "+ua+!on"&5 "l p#o3l"$a &"#(
)"t"#$!na)o &! &" )an 2 "l"$"nto& =!)#(ul!+o& S" p#"&"ntan "nton+"& lo&
&!gu!"nt"& p#o3l"$a& t!po&:
T!po Dato& In+4gn!ta& O3&"#/a+!on"&
I D5 S8 X5 G
II D5 X S85 G S" +al+ula GF XDA
III D5 G S85 X S" +al+ula XFAG
IG S85 X D5 G
G S85 G D5 X
GI X5 G D5 S8 S" +al+ula AFXDG
En lo& B p#!$"#o& p#o3l"$a&5 "n )on)" D "& +ono+!)o5 la &olu+!4n "& !n$")!ata El
+ua#to p#o3l"$a "& pa#t!+ula#$"nt" !$po#tant": "& "l +a&o )" la& ln"a& )"
+on)u++!4n5 "t+ En lo& ot#o& 2 +a&o& &" pu")" +al+ula# D +on la "+ua+!4n )"
+ont!nu!)a) . &" /u"l/" a +a"# "n "l &"gun)o +a&o
(.- Sis*emas de T!/e$,as
A) Tuber!" e# "er$e.% La $a.o#a )" lo& &!&t"$a& )" -u9o )" tu3"#a& !n/olu+#an
g#an)"& p%#)!)a& )" "n"#ga )" 8#!++!4n . p%#)!)a& $"no#"&
S! "l &!&t"$a "& p#"&"nta)o )" tal 8o#$a ,u" "l -u!)o -u." a t#a/%& )" una ln"a
+ont!nua &!n #a$!:+a+!on"& a "&t" &!&t"$a &" l" +ono+" +o$o V&!&t"$a "n &"#!"W
A 2
P"
L
?
58
?
5 D
?
E
L
2
58
2
5 D
2
P&
E9"$plo: R"&ol/"# "l +a&o )" la :gu#a ant"#!o# &!:

=3x10
+-
"
2
/s
cota de.sito su.erior = 3/#% E
1
= 2"" 0
1
= 300" 1
1
= 0.-0"
cota de.sito in2erior = 3/3' E
2
= 0.3"" 0
2
= 2#0" 1
2
= 1.00"
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -""
( )
g
V
+s
g
V
*
L
f
g
V V
g
V
*
L
f
g
V
+e H
2 2 2 2 2
2
2
2
2
2
2
2
2
2 1
2
1
1
1
1
2
1
+ +

+ +
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
P" F 0K1
2
2
2
1
1
1
1
]
1

,
_


*
*
ien!o +ensanha& 1 P &al!)a F ? 1 X F b
Solu+!4n:
AP%#)!)a "n la t#an&!+!4n PF0H?
A'a+to#"& )" 8#!++!4n : #ugo&!)a) #"lat!/a ;DDE<
300
1
1

E
*
1
33 . 3333
2
2

E
*
Supon!"n)o -u9o tu#3ul"nto AA 8
?
F 002\1 8
2
F 00?K6
Lu"go "n la "+ua+!4n:
. Lo n
h hf H + ;I<
( )

,
_

,
_

+ +

,
_

+ 13 . 0 - . 0
1
2#0
01%- . 0 #1 . 0
- . 0
300
02/ . 0 % . 0
2
-
#
2
1
g
V
s & V
s & V
/ 02# . 1
/ /#% . 2
2
1

A Con "&to& /alo#"& &" "/al>a lo& N


R
%
%
10 # . 3 3#1#00
10 ( . % %-'000
2
1
>
>
R
R
.
.
A Con "&to& nu"/o& /alo#"& . "l )!ag#a$a )" 0oo).
t"n"$o&:
8
?
F002O
8
2
F00?OK
Lu"go nu"/a$"nt" "n la "+ua+!4n ;I< o3t"n"$o&:
G
?
F2O`$D&
( ) ( ) / L s & # VA # / /
3
2
('0 (' . 0
#
- . 0
(' . 2 >

,
_




Tu3"#a& E,u!/al"nt"&A Son tu3"#a& ",u!/al"nt"& +uan)o "l $!&$o +au)al
p#o)u+" la $!&$a p%#)!)a )" +a#ga
Tu3 ;?<
g
V
*
L
f hf
2
2
1
1
1
1
XFGA
1
1
A
#
V
Tu3 ;2<
g
V
*
L
f hf
2
2
2
2
2
2

2
2
A
#
V
Nota: "l "9"$plo &" pu")" #"&ol/"# po# "&t" $%to)o5 +olo+an)o p#!$"#o la& p%#)!)a&
lo+al"& "n long!tu) . lu"go la tu3;2< "n &u ",u!/al"nt" a la tu3 ;?<
&) Tuber!" e# '!r!(e().% S" )"no$!na a& a un &!&t"$a )" tu3"#a& +on"+ta)a&
)" 8o#$a ,u" "l -u9o &" )!/!)a po# )!8"#"nt"& #a$!:+a+!on"& tal +o$o &" $u"&t#a "n
la &!gu!"nt" :gu#a:
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"#
Igualando las p+rdidas , poniendo las
velocidades en funcin del caudal- tene.os/
1
2
1
%
1
2
2
L
f
f
*
*
L

,
_

,
_

Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada


Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
?
X A 2 E
B
'!g PA?
En "&t" t!po )" +o$3!na+!4n )" tu3"#a& &" t!"n" )o& +a&o&:
?< Con "l"/a+!on"& +ono+!)a& )" la ln"a p!"*o$%t#!+a "n ? . 2
&" #",u!"#" )"t"#$!na# "l +au)al X
2< Con "l +au)al X +ono+!)o &" )"&"a )"t"#$!na# la )!&t#!3u+!4n
)"l +au)al . la& p%#)!)a& )" +a3"*a
Lo& ta$aLo& )" lo& )!($"t#o&5 la& p#op!")a)"& )"l -u!)o . la& #ugo&!)a)"& &"
+on&!)"#an +ono+!)a&
El +a&o $(& +o$>n "n la p#(+t!+a "& "l +a&o 2< po# lo ,u" &" &ug!"#" "l &!gu!"nt"
p#o+")!$!"nto:
?< Supon"# un +au)al Xc
?
a t#a/%& )" la tu3"#a ?
2< Con "l Xc
?
&" +al+ula =8c
?
B< Ut!l!*an)o =8c
?
"n+ont#a# Xc
2
. Xc
B

H< Con lo& B +au)al"& . &u& p%#)!)a& +ono+!)a& &upon"$o& a=o#a ,u" "l +au)al ;X<
)a)o &" )!&t#!3u." "n la& tu3"#a& "n la $!&$a p#opo#+!4n ,u" Xc
?5
Xc
2
. Xc
B

X
?
F ;;Xc
?5
< D Xc<N X 1 X
2
F ;;Xc
?5
< D Xc<N X 1 X
B
F ;;Xc
?5
< D Xc<N X

K< G"#!:+a# lo& /alo#"& )" "&to& +au)al"& +al+ulan)o =8
?
5 =8
2
=8
B
pa#a X
?
5 X
2
. X
B
+al+ula)o&
Nota: E&t" p#o+")!$!"nto 8un+!ona pa#a +ual,u!"# n>$"#o )" tu3"#a&5 "&+og!"n)o
+u!)a)o&a$"nt" X
?
"n 8un+!4n al )!($"t#o5 long!tu) . #ugo&!)a)
E9"$plo: "n la :gu#a PA? t"n"$o&:
L
?
F B00 p!"& D
?
F ? p!" . E
?
F 000? p!"
L
2
F 2000 p!"& D
2
F \ pulga)a& . E
2
F 0000? p!"
L
B
F H000 p!"& D
B
F ?6 pulga)a& . E
B
F 0000\ p!"
3
/ 00 . 2 pie slug
s pies V / 00003 . 0
2

P
?
F\0 PS!
Z
?
F?00 p!"&
Z
2
F\0 p!"&
D"t"#$!na# lo& +au)al"& . la p#"&!4n "n 2 ;P
2
<
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"$
010

20
!
20
"

,
_

+ +
2
2
1
1
3 2 1
)
P
)
P
hf hf hf

Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
C)Tuber!" R!*$+,!-!":
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"%
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
La& tu3"#a& #a$!:+a)a& t!"n" la 8o#$a )" la :gu#a $o&t#a)a:
A
E
?
2
N
B
C
'!g RA?
En "&t" +a&o &" t!"n" +o$o an(l!&!& )" &!&t"$a& $a& no +o$o )!&"Lo5 po# tanto &"
pu")" +ono+"# la& "l"/a+!on"& )" lo& )"p4&!to&5 &" +ono+" lo& )!($"t#o&5
long!tu)"&5 $at"#!al )" la tu3"#a . la& p#op!")a)"& )"l -u!)o
S" )"3" &at!&8a+"# la "+ua+!4n )" Da#+. S"!&3a+= . la "+ua+!4n )" +ont!nu!)a)
P#o+")!$!"nto #"+o$"n)a)o:
?< S" &upon" una "l"/a+!4n )" la ln"a P!"*o$%t#!+a "n la un!4n
2< S" +al+ula X?5 X25 . XB
B< SE /"#!:+a &! +u$pl" o no la +on)!+!4n )"l &!&t"$a
H< S! no +u$pl!"#a &" &upon" nu"/a$"nt" #"g#"&an)o al pa&o ?
K< Con )o& &upo&!+!on"& &" t!"n" )o& /alo#"& )" )!8"#"n+!a5 +on lo& +ual"& po#
#"gla )" t#"& &!$pl" &" "n+u"nt#a "l /alo# a)"+ua)o . "&ta #"&u"lto "l
p#o3l"$a
E9"$plo: En la :gu#a RA? t"n"$o& lo& &!gu!"nt"& )ato&:
Cota A = 3827 E1 = 1mm L1= 300m D1 = 0.20m
Cota B = 3830 E2 = 1mm L2= 1000m D2= 0.20m
Cota C = 3817 E3= 3mm L3 600m D3 =0.30m
D"t"#$!na# lo& +au)al"& "n la& tu3"#a& ;?<5 ;2< . ;B<
Solu+!4n:
D"t"#$!na$o& la& #ugo&!)a)"& #"lat!/a& ;DDE<
100 ; 200 ; 200
3
3
2
2
1
1

E
*
E
*
E
*
?< Supon"$o& la altu#a p!"*o$%t#!+a "n ] 20 +
0
0
)
P

2< Cal+ula$o& lo& +au)al"& =a+!"n)o u&o )" la 84#$ula )" Da#+.AS"!&3a+=:
T!/. <1=
g
V
*
L
f
2
(
2
1
1
1
1

8
?
&" &upon" +on -u9o tu#3ul"nto
8
?
F 00B
T!/. <%= T!/. <(=
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"&
s & #
s & V
/ 0%%0 . 0
/ (#- . 1
3
1
1

Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada


Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
03 . 0 ;
2
10
2
2
2
2
2
2
f
g
V
*
L
f 03' . 0 ;
2
3
3
2
3
3
3
3
f
g
V
*
L
f
G
2
F??H$D& A X
2
F00BK\$
B
D& G
B
F0\O$D& A X
B
F006?H$
B
D&
B< Con)!+!4n: X
?
J X
2
F X
B
00`0\ d 006?H
D!8"#"n+!a F 002`H
H< Supon"$o& nu"/a$"nt" 2% +
0
0
)
P

P#o+")!"n)o !gual ,u" "n lo& pa&o& 2 . B t"n"$o&:


G
?
F0`BB$D& X
?
F 002`B$
B
D&
G
2
F0\?$D& X
2
F 002KB\$
B
D&
G
B
F?H2$D& X
B
F 0?$
B
D&
Con)!+!4n: X
?
J X
2
F X
B
00`0\ d 006?H
00KH6\ d 0?
D!8"#"n+!a F A00HKB2
6< Pa#a K un!)a)"& "n la& &upo&!+!on"& plant"a$o& la #"gla )" t#"& &!$pl":
K
20 N 2K
#%32 . 0 #
YXF002`H
00OHO2
K AAA 00OHO2
N AA 002`H
N F ?`6O
la +ota "7a+ta "&: 20 J ?`6O F 2?`6O
A Con ] F 2?`6O
s
s
s
& #
& #
& #
/ 3
3
/ 3
1
/ 3
2
0(' . 0
0#-% . 0
0321- . 0

(' . 0 (/- . 0
D) S$".e*! R!*$+,!-) C!") ,)# b)*b!"
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"'
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
E7!&t"n +a&o& )on)" "n to)o "l &!&t"$a apa#"+"n 3o$3a& )" +a#a+t"#&t!+a&
+ono+!)a& Co$o $u"&t#a la :gu#a
E
C
2 B
]
?
A
'!g EA?
En "&to& +a&o& &" #"+o$!"n)a &"gu!# "l &!gu!"nt" p#o+")!$!"nto:
?< Supon"# un +au)al a t#a/%& )" la 3o$3a
2< Cal+ula# la "l"/a+!4n )" la LP "n "l la)o )" la &u++!4n )" la 3o$3a
B< A pa#t!# )" la +u#/a +a#a+t"#&t!+a )" la 3o$3a "n+ont#a# la altu#a p#o)u+!)a
. aLa)!)a a la "l"/a+!4n )" la LP )" la &u++!4n
H< Cal+ula# la +a)a )" la LP =a&ta la un!4n ] . )"t"#$!na# la "l"/a+!4n )" la LP
"n "&t" &!t!o
K< A pa#t!# )" la "l"/a+!4n "n ]5 +al+ula# lo& +au)al"& "n la& tu3"#a& ,u" &"
+on"+tan +on lo& ot#o& )"p4&!to&
6< S! "l +au)al )"&)" la 3o$3a =a+!a ] "& !gual al +au)al n"to =a+!a 8u"#a )" ]5
"l p#o3l"$a "&ta #"&u"lto S! "l +au)al =a+!a ] "& $u. g#an)" &upon"# un
+au)al $"no# a t#a/%& )" la 3o$3a . #"p"t!# "l p#o+")!$!"nto
E9"$plo:
En la :gu#a EA? t"n"$o& lo& &!gu!"nt"& )ato&:
3ota 4 = 3/1(E
1
= 3"" 0
1
= -00" 1
1
= 0.30"
3ota 5 = 3/2( E
2
= 1"" 0
2
= 300" 1
2
= 0.20"
3ota 3 = 3/30 E
3
= 1"" 0
3
1000" 1
3
0.20"
Cota 3o$3aF B\00 PFOK C6att&
D"t"#$!na# "l +au)al X "n la 3o$3a . "n lo& )"$(& t#a$o&
Solu+!4n:
Rugo&!)a)"& #"lat!/a&:
200 ; 200 ; 100
3
3
2
2
1
1

E
*
E
*
E
*
?< Supon"$o& X F B0 LDS
2< Cal+ula$o& la +a)a )" la ln"a p!"*o$%t#!+a:
s &
&
s &
A
#
V / #2# . 0
0(0( . 0
/ 030 . 0
2
3

g
V
*
L
f hf
2
2
3
3
3
pa#a 8
B
F00B`
=8 F0B6$
B< En la 3o$3a:
PF
B
#H
( ) ( )( ) s & & . H
B
/ 03 . 0 / '/00 / (%00
3 3

DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -"(


Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
& H
B
%1 . 2%
H< Ca)a =a&ta "l nu)o ]:
=8 F0B6
K< C(l+ulo )" lo& ot#o& +au)al"&:
g
V
*
L
f
2
(' . 1#
2
2
2
2
2
8
B
F00B
g
V
*
L
f
2
(' . 11
2
3
3
3
3

6< Con)!+!4n : X
?
FX
2
JX
B
00Bd0??\6O
eXF00\\6O
Nu"/a$"nt" &" &upon" XF H0 LD&
s & # s & V / 0%/0- . 0 / /% . 1
3
2 2

s & # V / 02% . 0 ('-0( . 0
3
3 3

Con)!+!4n:
00Hd00\B06
s & /
3
eXF00HB06
Plant"a$o& la #"gla )" t#"& &!$pl":
?0 LD& A 00HK6?
N A00HB06
N F `H?
X FH0J`H?
X FH`H?LD&
(.. Fen'meno del Gol)e de A$ie*e.
S" )"no$!na golp" )" a#!"t" al +=o,u" /!ol"nto ,u" &" p#o)u+" &o3#" la& pa#")"&
)" un +on)u+to 8o#*a)o5 +uan)o "l $o/!$!"nto )"l l!,u!)o "& $o)!:+a)o
3#u&+a$"nt"
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#)
s & # s & V / ('( . 0 / %# . 2
3
2 2
s & # s & V / 03/'( . 0 / 2# . 1
3
3 3

Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
S" "nt!"n)" a la& &!tua+!on"& )" !$p"#$an"n+!a "n "l t!"$po5 a ,u" &" /" &o$"t!)a
una tu3"#a a &"++!4n ll"na al p#o)u+!#&" un +a$3!o "n la& +on)!+!on"& )"l
"&+u##!$!"nto1 lo +ual g"n"#a +o$o +on&"+u"n+!a $(& !$po#tant" una /a#!a+!4n "n
la p#"&!4n )"l -u9o
Ent#" la& +au&a& $(& +o$un"& &" pu")"n &"Lala# la& &!gu!"nt"&:
C!"##" ;Pa#+!al o total< )" /(l/ula&
Pa#t!)a o )"t"n+!4n "n "l a##an,u" )" 3o$3a&
Pa#t!)a o )"t"n+!4n "n "l 8un+!ona$!"nto )" tu3"#a&
(...1 6ecanismo del Oen'meno
La tu3"#a #"p#"&"nta)a "n la :g "&ta +on)u+!"n)o agua a una +!"#ta /"lo+!)a)
Con&!)"#an)o a lo la#go )" la $a&a l!,u!)a /a#!a& po#+!on"&5 ,u" &" )"no$!na#an
la$!na& &" o3&"#/a lo &!gu!"nt":
?< Con "l +!"##" )" la /(l/ula R5 la l($!na ? &" +o$p#!$" . &u "n"#ga )"
/"lo+!)a) &" +on/!"#t" "n "n"#ga )" p#"&!4n5 o+u##!"n)o
&!$ult(n"a$"nt" la )!lata+!4n )"l tu3o . "&8u"#*o& !nt"#no& "n la
la$!na;)"8o#$a+!4n "l(&t!+a< Lo $!&$o &u+")"#( "n &"gu!)a +on la&
l($!na& 25B5H"t+5 p#opag(n)o&" una on)a )" p#"&!4n =a&ta la l($!na n
9unto al )"p4&!to
2< La l($!na n5 "n&"gu!)a5 )"3!)o a lo& "&8u"#*o& !nt"#no& . a la "la&t!+!)a)
)"l tu3o5 t!"n)" a &al!# )" la tu3"#a5 "n )!#"++!on"& al )"po&!to5 +on
/"lo+!)a) G5 o+u##!"n)o lo $!&$o &u+"&!/a$"nt" +on la& la$!na& nA?5 nA
25H5B525?
0!"nt#a& tanto5 la la$!na ? =a3a ,u")a)o +on &o3#"p#"&!4n )u#ant" "l
t!"$po
T F 2LDa
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Don)" T "& lla$a)a 8a&" o p"#!o)o )" la tu3"#a5 . a la /"lo+!)a) )"
p#opaga+!4n )" la on)a5 g"n"#al$"nt" )"no$!na)a +"l"#!)a)
E7!&t"5 "nton+"&5 "&a t"n)"n+!a )"l agua a &al!# )" la tu3"#a5 po# la
"7t#"$!)a) &up"#!o# Co$o la "7t#"$!)a) !n8"#!o# "&ta +"##a)a5 =a3#( una
)"p#"&!4n !nt"#na En "&ta& +on)!+!on"& G "& +on/"#t!)a "n una on)a )"
)"p#"&!4n
B< D"3!)o a la )"p#"&!4n "n la tu3"#a5 "l agua t!"n)" a o+upa#la
nu"/a$"nt"5 /ol/!"n)o a la /(l/ula la& la$!na& )" "n+u"nt#o5 "&ta /"*
+on la /"lo+!)a) G Q a& &u+"&!/a$"nt"
En la& +on&!)"#a+!on"& ="+=a& $(& a##!3a5 8u" )"&p#"+!a)a la 8#!++!4n a lo
la#go )" la tu3"#a5 ,u" "n la #"al!)a)5 +ont#!3u." pa#a la a$o#t!gua+!4n
)" lo& golp"& &u+"&!/o&
(...% Cele$idad <a=
E& la /"lo+!)a) )" on)a5 +on la +ual /!a9a la on)a )" p#"&!4n "n "l +on)u+to E&ta
+"l"#!)a) pu")" &"# "/alua)a po# la &!gu!"nt" 8o#$ula:
a > 1+%4PPPPPPP
<1 8 <QRdSERe==
Don)": ) F )!($"t#o !nt"#!o# "n $
E F $o)ulo )" "la&t!+!)a) )"l $at"#!al "n PgD$2
" F "&p"&o# $n!$o )" pa#") "n $
P F $4)ulo )" +o$p#"&!4n )"l agua "n CgD$f
(...( Tiem)o de 6anio/$a
El p"#!o)o o 8a&" )" la tu3"#a "& "l t!"$po "n ,u" la on)a )" &o3#" p#"&!4n /a .
/u"l/" )" una "7t#"$!)a) a ot#a )" la tu3"#a
a
L
"
2
F 8a&" o p"#o)o )" la tu3"#a
La /a#!a+!4n Cuan)o la on)a ll"ga5 al #"g#"&a#5 "lla +a$3!a )" &"nt!)o5 =a+!"n)o )"
nu"/o "l $!&$o #"+o##!)o )" !)a . /u"lta "n "l $!&$o t!"$po T5 p"#o +on &!gno
+ont#a#!o5 3a9o la 8o#$a )" on)a )" )"p#"&!4n
El t!"$po )" +!"##" )" la /(l/ula "& un 8a+to# $u. !$po#tant" S! "l +!"##" "& $u.
#(p!)o5 la /(l/ula ,u")a#a +o$pl"ta$"nt" +"##a)a ant"& )" a+tua# la on)a )"
)"p#"&!4n Po# ot#o la)o5 &! la /(l/ula "& +"##a)a l"nta$"nt"5 =a3#( t!"$po pa#a ,u"
la on)a )" )"p#"&!4n a+tu%5 ant"& )" la o3tu#a+!4n +o$pl"ta D" a,u la
+la&!:+a+!4n )" la& $an!o3#a& )" +!"##":
t+ [ 2LDa 0an!o3#a #(p!)a
t+ M 2LDa 0an!o3#a L"nta
Cuan)o &" p#o)u+"n la& $a.o#"& &o3#"p#"&!on"& . &u3p#"&!on"& &" )an "n la 8a&"
)!#"+ta )"l golp" )" a#!"t" "& )"+!# +uan)o
*c T > %LSa
Don)": t+ F t!"$po +#t!+o $an!o3#a ;&"g<
L F long!tu) total ;$<
a F C"l"#!)a) $D&
(...+ Va$iaci'n de )$esi'n
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#!
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
La /a#!a+!4n )" p#"&!4n $(7!$a ,u" &" p#o)u+"5 &" pu")" +al+ula# $")!ant" la
t"o#a )" la on)a "l(&t!+a )" ]ouCo/&C.
P
GA
> ;a <UVS:=
Don)": P
GA
F Ga#!a+!4n "n $+a
a F G"lo+!)a) )" on)a ;$D&<
G F G"lo+!)a) :nal G"lo+!)a) !n!+!al ;$D&< ;G"l :nalF0<
g F A+"l"#a+!4n )" g#a/")a) `\ $D&f
E9"$plo:
D"t"#$!na# la &o3#" p#"&!4n po# golp" )" A#!"t" pa#a una tu3"#a )" 2\0$$5 +la&"
?0 . ?00 $"t#o& )" la#go5 po# la +ual "&+u##" ?00LD& . &" "n+u"nt#a &o$"t!)a a ?K
$+a "n &u punto $(& 3a9o1 &" )"t!"n" "l -u9o "n un lap&o )" t!"$po !n8"#!o# al
t!"$po +#t!+o
" )" pa#") F 2KK E $at F \000 PgD+$
2
E 2
2
O F 2067?0
H
PgD+$
2
Sol!ci'nA
( ) . ' . 22 %% . 2 2 2/ int & * T!"$po +#t!+o:
T+F
3 . 2/'
1000 2
C(l+ulo )" la +"l"#!)a):
s & # / 3 . 2/'
%% . 2
' . 22
/000
10 0- . 2
1
1#21
#

,
_

,
_

T+F 6`?&"g
C(l+ulo )" la /"lo+!)a): C(l+ulo )" &o3#"
p#"&!4n:
s & V
&
s &
V
/ #3 . 2
#
22' . 0
1#1% . 3
/ 10 . 0
2
2
3

,
_

a & h
h
. . ( . (1
/ . '
) #3 . 2 0 ( 3 . 2/'

(.0 SELECCIFN CLASE DE TU7ERAS


La& +la&"& )" tu3"#a a &"l"++!ona# "&ta#(n )":n!)a& po# la& $(7!$a& p#"&!on"& ,u"
o+u##"n "n la ln"a lo +ual "&ta#( #"p#"&"nta)o po# la ln"a )" +a#ga "&t(t!+a $(& la
&o3#"p#"&!4n po# golp" )" a#!"t"
En Lo& p#o."+to& &" )"3" )" a9u&ta# a lo& #ango& )" &"#/!+!o )" la& +la&"& )"
tu3"#a
PmaV > 9s 8 P
GA
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#"
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Don)": P$a7 F p#"&!4n $(7!$a
2& F altu#a "&t(t!+a
P
GA
F p#"&!4n po# golp" )" a#!"t"
En 8un+!4n a "&ta p#"&!4n $(7!$a &" &"l"++!ona la& +la&"& )" tu3"#a ,u" &"
ut!l!*a#( a lo la#go )" la& ln"a& )" +on)u++!4n5 )" !$pul&!4n ,u" &" )!&"L"n
Captulo IG
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -##
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
FLUJO EN CANALES A&IERTOS
+.1 In*$od!cci'n
La& "&t#u+tu#a& anal!*a)a& =a&ta "l +aptulo ant"#!o# +on)u+"n "l -u!)o a p#"&!4n
;+on)u+to& a tu3o ll"no<5 "n "&t" +aptulo &" "&tu)!a#(n lo& -u9o& ,u" t"ngan una
&up"#:+!" "n +onta+to +on la p#"&!4n at$o&8%#!+a o +on la at$4&8"#a
+.% De&nici'n De Canal
Lo& +anal"& &on +on)u+to& "n lo& ,u" "l -u!)o ,u" +!#+ula po# "&to& &" )"3" a la
a++!4n )" la g#a/")a) . &!n n!nguna ot#a p#"&!4n
Lo& +anal"& pu")"n &"# natu#al"& o a#t!:+!al"&5 "9"$plo +anal"& natu#al"& ;#o&5
#!a+=u"lo&<5 +anal"& a#t!:+!al"& to)o& lo& +on&t#u!)o& po# "l =o$3#" +o$o
al+anta#!lla& )on)" "l -u9o "&ta "n +onta+to +on la at$4&8"#a
+.( Elemen*os GeomC*$icos De La Secci'n T$ans1e$sal De Un Canal
Don)": . F T!#ant" )"l -u!)o ;p#o8un)!)a) )"l -u!)o "n "l
+anal<
3 F An+=o )" &ol"#a5 an+=o plant!lla o plant!lla5 "& "l an+=o )"
la 3a&" )" un +anal
T F E&p"9o )" agua5 "& "l an+=o )" la &up"#:+!" l!3#" )"l agua
"n "l &"nt!)o t#an&/"#&al
C F An+=o )" +o#ona
2 F P#o8un)!)a) total )"l +anal
2 . F Eo#)o l!3#"
* F Talu)5 "& la #"la+!4n )" la p#o."++!4n =o#!*ontal a la
/"#t!+al )" la pa#") lat"#al ;&" lla$a ta$3!%n talu) )" la&
pa#")"& lat"#al"& )"l +anal<
F ^ngulo )" !n+l!na+!4n )" la& pa#")"& )"l +anal
A F ^#"a =!)#(ul!+a5 "& la &up"#:+!" o+upa)a po# "l l,u!)o "n
una &"++!4n t#an&/"#&al no#$al
P F P"#$"t#o $o9a)o "& la pa#t" )"l +onto#no )"l +on)u+to
,u" "&ta "n +onta+to +on "l l,u!)o
R F A D P E+ua+!4n )" #a)!o =!)#(ul!+o ;(#"a &o3#" p"#$"t#o
$o9a)o<
+.+ Anlisis
El +o$po#ta$!"nto =!)#(ul!+o )" lo& -u!)o& "n lo& +anal"& "&t( go3"#na)a po# la
"+ua+!4n p#opu"&ta po# C="*.
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#$
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
G F C (6)
Don)": R F Ra)!o =!)#(ul!+o
S F P"n)!"nt" )"l 8on)o )"l +anal
C F C $ R
?D6
C$ F To$a un /alo# )" ?00 SI
?H` SEU
F Co":+!"nt" )" #ugo&!)a) )"
0ann!ng
G F G"lo+!)a)
Pa#a "l SI: G F ? R
2DB
S
?D2
;$D&<

Pa#a "l SEU: G F ?H` R
2DB
S
?D2
;p!"&D&<

Po# +ont!nu!)a): X F G A
G > 1 A R
%S(
S
1S%
Fo$m!la de 6annin:

,ota& La formula de 'anning es consistente solo si el coefciente tiene las siguientes unidades&
En el 2($ 8.9:;/ie
8<=
<s>
En el 2) 8.??;m
8<=
<s>
Pa#a "l +o":+!"nt" )" #ugo&!)a) )" 0ann!ng &" t!"n" la &!gu!"nt" ta3la:
0at"#!al )" la pa#") Co":+!"nt"
)" #ugo&!)a)

PGC 000`
0a)"#a +"p!lla)a 00?2
0a)"#a &!n +"p!lla# 00?B
Con+#"to 3!"n
t"#$!na)o
00?2
Con+#"to &!n pul!# 00?H
2!"##o 8un)!)o 00?K
T!"##a 002K
T!"##a . planta& 00BK
G#a/a 002`
En la "+ua+!4n )" 0ann!ng +uan)o &" +ono+" "l (#"a )" la &"++!4n t#an&/"#&al5
+ual,u!"#a )" la& ot#a& +ant!)a)"& pu")" o3t"n"#&" )" la E+ua+!4n )" 0ann!ng
$")!ant" &olu+!4n )!#"+ta
+.- Clasi&caci'n De Fl!?os
En +anal"& a3!"#to& &" p#"&"ntan una g#an /a#!")a) )" -u9o& )"&)" "l -u9o )" agua
&o3#" un +a$po a#a)o =a&ta "l -u9o +on p#o8un)!)a) +on&tant" "n un +anal
p#!&$(t!+o
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#%
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
S"++!4n ?: En "&ta *ona "l -u9o "& l"nta$"nt" /a#!a3l"
S"++!4n 2: 'lu9o /a#!a)o "n 8o#$a g#a)ual
S"++!4n B: 'o#$a+!4n )" #"&alto =!)#(ul!+o &! la /"lo+!)a) "n la &"++!4n 2 "& #(p!)a
S"++!4n H: Tp!+a$"nt" "l -u9o "& /a#!a)o "n 8o#$a #(p!)a
S"++!4n K: 'lu9o /a#!a)o "n 8o#$a g#a)ual !gual ,u" la &"++!4n 2
S"++!4n 6: O+u##" la +a)a =!)#(ul!+a p#"&"nt(n)o&" "n -u9o /a#!a)o #(p!)o
+.- NEme$o de F$o!de
En +anal"& a3!"#to& "l N>$"#o )" R".nol)& . lo& t%#$!no& la$!na# . tu#3ul"nto
No &on &u:+!"nt"& pa#a +a#a+t"#!*a# to)o& lo& t!po& )" -u9o po# lo ,u" &" t!"n" ,u"
+on&!)"#a# a)"$(& )" la /!&+o&!)a) /"#&u& "8"+to )" !n"#+!a5 la #"la+!4n "nt#"
8u"#*a& !n"#+!al"& . 8u"#*a& )" g#a/")a)
El N>$"#o )" '#ou)" "& :
Don)" G F /"lo+!)a) )"l -u9o
g F A+"l"#a+!4n )" la g#a/")a)
Q
n
F T!#ant" $")!o F ADT
A F A#"a )" la &"++!4n t#an&/"#&al
T F An+=o )" la &up"#:+!" l!3#" )"l -u!)o
La +la&!:+a+!4n $")!ant" "&t" Nu$"#o "&:
N
8
[ ? 'lu9o Su3+#t!+o
N
8
F ? 'lu9o C#!t!+o
N
8
M ? 'lu9o Sup"#+#t!+o
A)"$(& )" "llo &" pu")" +on&!)"#a# lo& &!gu!"nt"& t!po& )" -u9o +o$3!nan)o +on "l
Nu$"#o )" R".nol)&
N
R
[ K001 N
8
[ ? 'lu9o &u3+#!t!+o la$!na#
N
R
M 20001 N
8
[ ? 'lu9o &u3+#!t!+o Tu#3ul"nto
N
R
[ K001 N
8
M ? 'lu9o &up"#+#!t!+o la$!na#
N
R
M 20001 N
8
M ? 'lu9o &up"#+#!t!+o Tu#3ul"nto
Lo& -u9o& ta$3!%n pu")"n "n+ont#a#&" "n la& #"g!on"& )" t#an&!+!4n5 &!n "$3a#go
"&to& -u9o& &on !n"&ta3l"& . )!8+!l"& )" +a#a+t"#!*a#
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#&
n
g
V
.f

Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada


Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
+.. Secciones T$ans1e$sales F)*imas En Canales
En la p#(+t!+a alguna& &"++!on"& t#an&/"#&al"& )" +anal"& &on $(& ":+!"nt"& ,u"
ot#a& "n /!&ta )" ,u" +anal &"#a $(7!$o5 +uan)o "l p"#$"t#o $o9a)o &"a $n!$o5
"nton+"& po)"$o& )"+!# ,u" la &"++!4n =!)#(ul!+a 4pt!$a "& a,u"lla ,u" t!"n" "l
$"no# p"#$"t#o $o9a)o
El p#o3l"$a $(& +o$>n "& "l )" $a7!$!*a# VRW pa#a un (#"a . un +au)al )a)o
pu"&to ,u" R2 F A D P5 $a7!$!*a# R2 pa#a un (#"a A "& lo $!&$o ,u" $!n!$!*a# P
7 F +ot .
+ot . F +ot
S
Q
3
A F 3. J .
2
g I
P F 3 J 26 F 3 J 2. ;?J
2
<
?D2
II
El!$!nan)o 3: 3 F A A .
2
III
.
P F A A .
2
J 2. ;?J
2
<
?D2
.
P F A A . J 2. ;?J
2
<
?D2
IG
.
D"#!/an)o P +on #"&p"+to a .:
) P F A A A J 2 ;?J
2
<
?D2
).
.
2
A F .
2
{2 ;?J
2
<
?D2
A } g G
R""$pla*an)o G "n IG:
P F .
2
{ 2 ;?J
2
<
?D2
A } A . J 2. ;?J
2
<
?D2
.
P F H. ;?J
2
<
?D2
A 2. gGI
Ra)!o =!)#(ul!+o
R2 F A F .
2
{ 2 ;?J
2
<
?D2
A }
P H. ;?J
2
<
?D2
A 2.
R2 F .D2
Pa#a un +anal #"+tangula#:
Co$o F 0 R F .D2
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#'
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
3 F 2.
Ut!l!*an)o "l $!&$o +#!t"#!o "n+ont#a$o& ,u" la 8o#$a $(& ":+!"nt" "& "l
&"$!+#+ulo5 "&t" "& la &"++!4n +!#+ula# +o##!"n)o a la $!ta) )" &u +apa+!)a)
+.0 Fl!?o C$,*ico L Ene$:,a Es)ec,&ca
La +on&!)"#a+!4n )" "n"#ga "n -u9o& )" +anal"& a3!"#to& u&ual$"nt" !n/olu+#a una
)"t"#$!na+!4n )" la "n"#ga ,u" po&"" "l -u!)o "n una &"++!4n )" !nt"#%& pa#t!+ula#
La "n"#ga total &" $!)" "n #"la+!4n +on "l 8on)o )"l +anal . &" +o$pon" )" "n"#ga
)"3!)o a la p#o8un)!)a) )"l -u!)o5 $(& la "n"#ga pot"n+!al )"3!)o a &u /"lo+!)a)
En"#ga "n +ual,u!"# &"++!4n: E F . J /
2
2g
Don)": . F P#o8un)!)a)
/ F G"lo+!)a) p#o$")!o
Co$o "n la "+ua+!4n )" la "n"#ga ut!l!*a)a p#"/!a$"nt" lo& t%#$!no& t!"n"n la&
un!)a)"& )" "n"#ga po# un!)a) En "l an(l!&!& )" -u9o "n +anal"& a3!"#to& a la E &"
l" )"no$!na "n"#ga "&p"+:+a
Pa#a la g#(:+a:
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -#(
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$)
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
+.2 Resal*o 9id$!lico
En una +o##!"nt" &up"#+#t!+a "n un +anal a3!"#to agua& a3a9o pu")" +a$3!a#
3#u&+a$"nt" a &u3 +#t!+a a t#a/%& )" un #"&alto =!)#(ul!+o5 la +o##!"nt" agua& a##!3a
"& #(p!)a . po+o p#o8un)a . "n agua& a3a9o la +o##!"nt" "& l"nta . p#o8un)a
El #"&alto =!)#(ul!+o "& $u. "8"+t!/o "n )!&!pa# "n"#ga $"+(n!+a pu"&to ,u" "&
"7t#"$a)a$"nt" tu#3ul"nto5 lo ,u" "& un #a&go +a#a+t"#&t!+o a t"n"# "n +u"nta "n
apl!+a+!on"& a p#"&a& )" t#an,u!l!*a+!4n5 /"#t")"#o&5 +anal"& E& $u. !$po#tant"
,u" tal"& #"&alto& &" &!t>"n "n luga#"& )!&"La)o& "&p"+!al$"nt"5 )" ot#o $o)o "n la
&ol"#a )"l +anal &" p#o)u+!#a &o+a/a+!on"&
Lo& #"&alto& =!)#(ul!+o& ta$3!%n &" ut!l!*an "n la $"*+la )" -u!)o& "n apl!+a+!on"&
)" t#ata$!"nto )" agua
Con&!)"#an)o un /olu$"n )" +ont#ol pa#a apl!+a# la "+ua+!4n )" I$pul&o
0o$"ntu$ D +ant!)a) )" $o/!$!"nto<
'? F . ?
2
'2 F . 2
2
2 2
Apl!+an)o la "+ua+!4n )" !$pul&o 0o$"ntu$
'lu9o "&ta+!ona#!o: ' F $ a
' F $ /
t
'lu9o !n&tant(n"o: ' F $ )/
)t
' )t F $ )/
g
1
Y

2
3

( )
( ) 1 / 1
2
2
1
2
1
1
2
2 1 2 1
3
+
+
.f
Y
Y
Y Y Y Y Y

DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$


Q
+
F t!#ant" +#t!+o
,F +au)al )" an+=o
un!ta#!o
Q
?
5Q
2
F t!#ant"&
=8F p%#)!)a )" "n"#ga
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
( )
2 1
3
1 2
# Y Y
Y Y
hf

UNIDAD III
TUR&OMA/UINARIA
SELECCIN 0 APLICACIN DE &OM&AS
-.1 In*$od!cci'n L Clasi&caci'n
Una tu#3o$(,u!na "& un &!&t"$a $"+(n!+o ,u" aLa)" "n"#ga a un -u!)o o "7t#a"
"n"#ga )" %l S" ut!l!*a "l t%#$!no 3o$3a pa#a la $(,u!na ,u" aLa)" "n"#ga al
-u!)o: la $(,u!na ,u" "7t#a" "n"#ga5 &" lla$a tu#3!na El p#":9o tu#3oA "& una
pala3#a lat!na ,u" &!gn!:+a hg!#oi o h#ota+!4ni5 !n)!+an)o ,u" la& tu#3o$(,u!na&
g!#an )" alg>n $o)o E&to "& g"n"#al$"nt" +!"#to pa#a la& tu#3!na&5 p"#o =a. /a#!o&
t!po& )" 3o$3a& ,u" no g!#an
La 3o$3a "& p#o3a3l"$"nt" "l !ng"n!o $(& ant!guo ,u" &" +ono+" pa#a t#an&8"#!#
"n"#ga a un -u!)o Al $"no& )o& t!po& )atan )" ant"& )" C#!&to: ;?< la& no#!a&
u&a)a& "n A&!a . A8#!+a =a+" B000 aLo& . +o$un"& to)a/a =o.5 . ;2< la 3o$3a )"
to#n!llo )" A#,u$")"& ;al#")")o# )"l 2K0
aC<5 to)a/a +on&t#u!)a =o. pa#a 3o$3"a# $"*+la& )" &4l!)o& . l,u!)o&
A un apa#ato ,u" 3o$3"a l,u!)o& &" l" lla$a &!$pl"$"nt" 3o$3a5 p"#o &! 3o$3"a
ga&"& &" u&an t#"& no$3#"& )!8"#"nt"& )"p"n)!"n)o )"l !n+#"$"nto )" p#"&!4n
+on&"gu!)o Una 3o$3a )" ga& &" lla$a /"nt!la)o# +uan)o "l !n+#"$"nto )" p#"&!4n
"&t( "n to#no a lo& O 7 ?0
B
Pa1 un
&oplant" +uan)o "&t( "nt#" O 7 ?0
B
Pa . B 7 ?0
K
Pa1 . un +o$p#"&o# +uan)o "&t( po#
"n+!$a )" B 7 ?0
K
Pa
-.% Clasi&caci'n de las /om/as
2a. )o& t!po& 3(&!+o& )" 3o$3a&: )" )"&pla*a$!"nto po&!t!/o . )!n($!+a& o )"
!nt"#+a$3!o )" +ant!)a) )" $o/!$!"nto 2a. =o. "n "l $un)o /a#!o& $!l"& )"
$!llon"& )" +a)a t!po "n u&o
La& 3o$3a& )" )"&pla*a$!"nto po&!t!/o ;EDP< t!"n"n un +onto#no $4/!l ,u"5 po#
+a$3!o& )" /olu$"n5 o3l!ga al -u!)o a a/an*a# a t#a/%& )" la $(,u!na S" a3#" una
+a/!)a) "n la ,u" "l -u!)o p"n"t#a a t#a/%& )" la to$a D"&pu%& &" +!"##a la
+a/!)a) . &" "7pul&a "l -u!)o po# la a3"#tu#a )" &al!)a Un "9"$plo +l(&!+o "& "l
+o#a*4n )" lo& $a$8"#o&5 "7!&t!"n)o
una g#an /a#!")a) )" /"#&!on"& $"+(n!+a&
La& 3o$3a& )!n($!+a& aLa)"n &!$pl"$"nt" +ant!)a) )" $o/!$!"nto al -u!)o po#
$")!o )" pal"ta& o (la3"& g!#ato#!o&5 o +!"#to& )!&po&!t!/o& "&p"+!al"& NO =a.
/ol>$"n"& +"##a)o&5 "l -u!)o !n+#"$"nta &u +ant!)a) )" $o/!$!"nto $!"nt#a& &"
$u"/" a t#a/%& )" pa&a9"& a3!"#to&5 . )"&pu%& +on/!"#t" &" alta /"lo+!)a) "n
!n+#"$"nto )" p#"&!4n al &al!# a t#a/%& )" un )!8u&o#
-.( Velocidad Es)ec,&ca
La /"lo+!)a) "&p"+:+a )" una un!)a) =o$4loga &" )":n" +o$o la /"lo+!)a) )" un
#o)"t" +on )!($"t#o tal ,u" )"&a##olla un +au)al un!ta#!o +on una +a3"*a un!ta#!a
La /"lo+!)a) "&p"+:+a "& un pa#($"t#o $u. >t!l "n la &"l"++!4n )"l t!po )" 3o$3a
pa#a una )"t"#$!na)a apl!+a+!4n
La& A:n!)a)"& "n un!)a)"& =o$4loga& ;g"o$%t#!+a$"nt" &!$!la#"&< /!"n"n )a)a&
po#
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$!
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
N5 "& la /"lo+!)a) )"l #o)"t"
La /"lo+!)a) E&p"+:+a pa#a EO0EAS "&ta )a)o po#
N& F , X D 2
BDH
La /"lo+!)a) E&p"+:+a pa#a TUREINAS "&ta )a)o po#:
N& F N P D 2
@<9
Don)": N& F G"lo+!)a) E&p"+!:+a
N F G"lo+!)a) #ota+!onal )"l I$pul&o# ; RP0<
X F G"lo+!)a) )" -u9o a t#a/"& )" la 3o$3a ;GalD$!n5 $BD&<
P F Pot"n+!a ;2P5 PS<
2 F Ca3"*a Total )" la Eo$3a ;P!"&5 $<
-.+ La 7om/a Cen*$iO!:a
E&ta 3o$3a "&ta +on&t!tu!)a po# un #oto# )"nt#o )" una +a#+a&a5 +o$o &"
"&,u"$at!*a "n la :gu#a ??B El -u!)o "nt#a a7!al$"nt" a t#a/%& )"l "9" )" la
+a#+a&a5 lo& ala3"& )" #oto# la 8u"#*an a to$a# un $o/!$!"nto tang"n+!al . #a)!al
=a+!a "l "7t"#!o# )"l #oto# )on)" "& #"+og!)o po# la +a#+a&a ,u" =a+" )" )!8u&o# El
-u!)o au$"nta &u /"lo+!)a) . p#"&!4n +uan)o pa&a a t#a/%& )"l #oto# La pa#t" )" la
+a#+a&a )" 8o#$a to#o!)al5 o /oluta5 )"+"l"#a "l -u9o . au$"nta $(& la p#"&!4n

'!g G!&ta "&,u"$(t!+a )" una 3o$3a +"nt#8uga tp!+a
-.+.1 7om/as Cen*$iO!:as 9o$iBon*ales.
Son 3o$3a& +u.o "9" "& =o#!*ontal5 ,u" &!#/" )" apo.o a uno o /a#!o& !$pul&o#"&
g!#ato#!o& ,u" g"n"#an "l $o/!$!"nto )"l agua )"3!)o a la a++!4n )" una 8u"#*a
+"nt#!8uga
En +uanto a la ":+!"n+!a pa#a "l +a&o )" ga&to& p",u"Lo& o $o)"#a)o& no "& 8(+!l
+on&"gu!# alta& ":+!"n+!a& $a.o#"& a O0j5 p"#o pa#a g#an)"& +au)al"& la& 3o$3a&
+"nt#!8uga& =o#!*ontal"& pu")"n )"&a##olla# ":+!"n+!a& $a.o#"& )"l \0j
-.+.% 7om/as Cen*$iO!:as Ve$*icales.
Cono+!)a& ta$3!%n +o$o tu#3o3o$3a& t!po po*o p#o8un)o &on 3o$3a& +"nt#!8uga&
+u.o "9" "& /"#t!+al . &o3#" "l +ual &" apo.a un )"t"#$!na)o n>$"#o )" !$pul&o#"&
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$"
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
,u" "l"/an "l agua po# "tapa& Son $(& ":+!"nt"& "n +au)al"& p",u"Lo& o
$o)"#a)o& +on&!gu!"n)o $a.o#"& altu#a& )" !$pul&!4n
-.- Ca/eBa de S!cci'n Posi*i1a <NPS9=
-.-.1 Ca1i*aci'n
La +a/!ta+!4n +on&!&t" "n la 8o#$a+!4n )" 3u#3u9a& )" /apo# ,u" &" 8o#$a no po# lo&
ga&"& )!&u"lto& n! po# la apo#ta+!4n )" +alo# &!no po# una +a)a )" p#"&!4n5 lo
&u:+!"nt" pa#a ,u" "l l,u!)o "$p!"+" a ="#/!# E&ta p#"&!4n a la ,u" &" !n!+!a "l
8"n4$"no )"p"n)" >n!+a$"nt" )" la t"$p"#atu#a a la ,u" &" "n+u"nt#a "l l,u!)o
El 8"n4$"no )" 8o#$a+!4n . )"&t#u++!4n )" "&ta& 3ol&a& )" /apo#5 o +a/!)a)"&
ll"na& )" /apo#5 &" )"no$!na Ca/!ta+!4n S!"$p#" ,u" la p#"&!4n "n alg>n punto )"
una 3o$3a o tu#3!na al+an+" "l l!$!t" +#!t!+o;T"n&!4n )" Gapo#< la& +on)!+!on"& )"
8un+!ona$!"nto &" /u"l/"n p#"+a#!a& . la& $a,u!na& +o$!"n*an a /!3#a# a
+on&"+u"n+!a )" la +a/!ta+!4n Lo& "8"+to& )" la +a/!ta+!4n &" t#an&$!t"n a la&
"&t#u+tu#a& p#47!$a& #")u+!"n)o "l #"n)!$!"nto . pu)!"n)o +au&a# &"#!o& )aLo&
$at"#!al"& a la& !n&tala+!on"&
La +a/!ta+!4n pu")" "/!ta#&" &! la p#"&!4n "n +ual,u!"# punto )" la $a,u!na &"
$ant!"n" &o3#" la p#"&!4n )" /apo# )"l l!,u!)o )" op"#a+!4n A /"lo+!)a) +on&tant"5
"&to #",u!"#" ,u" una p#"&!4n po&!t!/a A$a.o# ,u" la p#"&!4n )" /apo# )"l l!,u!)o
A&" $ant"nga "n la "nt#a)a )" la 3o$3a ;Su++!4n< D"3!)o a la& p"#)!)a& )"
p#"&!4n "n la tu3"#a )" "nt#a)a5 p#"&!4n )" &u++!4n pu")" "&ta# )"3a9o )" la
at$o&8%#!+a po# "llo5 "& !$po#tant" l!$!ta# +u!)a)o&a$"nt" la +a)a )" p#"&!4n "n
"l &!&t"$a )" tu3"#a& )" "nt#a)a
-.-.% NPS9. <Ne* Posi*i1e S!c*ion 9ead= <Ca/eBa ne*a de S!cci'n Posi*i1a=
E& la p#"&!4n "&t(t!+a a ,u" )"3" &"# &o$"t!)o un l,u!)o pa#a ,u" pu")a -u!# a
t#a/%& )" la& tu3"#a& )" &u++!4n . ll"ga# :nal$"nt" =a&ta !nun)a# lo& (la3"& "n "l
o#!:+!o )" "nt#a)a )"l !$pul&o#
,/25
%
. ;Ca3"*a N"ta )" &u++!4n Po&!t!/a R",u"#!)a<D"p"n)" "7+lu&!/a$"nt" )"l
)!&"Lo !nt"#no pa#t!+ula# a +a)a 3o$3a . ,u" &u"l" /a#!a# $u+=o5 no &olo +on "l
+au)al . la /"lo+!)a) )"nt#o )" la $!&$a5 &!no ta$3!%n )" una 3o$3a a ot#a "nt#"
la& )" un $!&$o 8a3#!+ant" . )"&)" lu"go +on $a.o# #a*4n "nt#" lo& )!&t!nto&
8a3#!+ant"& G"n"#al$"nt" "&t" )ato "& p#opo#+!ona)o po# lo& 8a3#!+ant"&
,/25
A
. ;Ca3"*a N"ta )" &u++!4n Po&!t!/a D!&pon!3l"<D"p"n)" "7+lu&!/a$"nt" )" la&
+a#a+t"#&t!+a& =!)#(ul!+a& )" la #") "7t"#na )" &u++!4n +on"+ta)a a la 3o$3a5 "l
NPS2 )!&pon!3l" "n "l &!&t"$a )"3"#( &"# $a.o# po# lo $"no& "n 0K $ al NPS2
#",u"#!)o po# la 3o$3a ;alguno& )"tall"& "n la :gu#a ?KBK<
Pa#a lo& )!&"Lo&: ,/25
A
B ,/25
%
-.-.( Clc!lo de NPS9
D
.
NPS2
D
F ;P& AP/<D`\K0GE< t =& A =8
Don)"
P& F P#"&!4n at$o&8%#!+a
P/ F P#"&!4n )" /apo#
GE F G#a/")a) "&p"+:+a &"g>n la t"$p"#atu#a
=& F altu#a )" &u++!4n
=8 F P"#)!)a )" +a#ga "n la tu3"#a )" &u++!4n
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$#
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
-.. Sis*ema
Un &!&t"$a "& "l +on9unto )" tu3"#a& . a++"&o#!o& tal"& +o$o +o)o&5 /(l/ula&5
un!on"&5 "t+5 ,u" 8o#$an pa#t" )" la !n&tala+!4n )" una 3o$3a +"nt#8uga
Cuan)o &" &"l"++!ona una 3o$3a +o##"+ta$"nt" )"3"$o& +al+ula# +on p#"+!&!4n la
#"&!&t"n+!a al -u9o5 ,u" "&ta 8o#$a)a po# la altu#a "&t(t!+a total $a& la& p"#)!)a& "n
la& tu3"#a& . a++"&o#!o& La altu#a "&t(t!+a total "& una $agn!tu) ,u"
g"n"#al$"nt" p"#$an"+" +on&tant" pa#a )!8"#"nt"& +au)al"&5 $!"nt#a& ,u" la
#"&!&t"n+!a )" la& tu3"#a& . a++"&o#!o& /a#an +on "l +au)al
-...1 C!$1a Del Sis*ema
La +u#/a )"l &!&t"$a "& una #"p#"&"nta+!4n g#a:+a )" la "n"#ga ,u" &" n"+"&!ta
p#opo#+!ona# al -u!)o pa#a o#!g!na# )!8"#"nt"& +au)al"& po# "l &!&t"$a )" tu3"#a& .
a++"&o#!o&
2
&!&t"$a
F =
&
;altu#a "&t(t!+a total< J =
8AL
;P"#)!)a& total"& "n tu3 . a++"&<
-...% P!n*o De O)e$aci'n De Una 7om/a Cen*$,O!:a
S! #"p#"&"nta$o& "n un &olo g#a:+o la +u#/a altu#a )!n($!+a total +au)al )" la
3o$3a ;2 X< . la +u#/a )"l &!&t"$a5 a$3a& +u#/a& &" +o#ta#an "n un punto E&ta
!nt"#&"++!4n )"t"#$!na "7a+ta$"nt" "l punto )" op"#a+!4n )" la 3o$3a !n&tala)a
"n "l &!&t"$a ,u" &" anal!*a
La &"l"++!4n opt!$a )" una 3o$3a &"#( a,u"lla "n la +ual "l punto )" op"#a+!4n
)"t"#$!na)o po# la +u#/a )"l &!&t"$a +o!n+!)a +on "l )" &u $(7!$o #"n)!$!"nto5
&!n "$3a#go5 "n la p#a+t!+a "& =a3!tual$"nt" &u:+!"nt" ,u" "l punto )"
op"#a+!on"& "n+u"nt#" "n un #ango a)"+ua)o )" #"n)!$!"nto
-.0 Pa!*as Gene$ales De Selecci'n <6an!al de 9id$os*al=
A ) De.er*$#!,$1# De L!" C)#-$,$)#e" De O'er!,$1#:
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$$
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
A? < D"t"#$!na# la natu#al"*a "7a+ta )"l -u!)o a 3o$3"a# E7pl!+a# )" ,u"
-u!)o &" t#ata5 &u +o$po&!+!4n5 p#op!")a)"& ,u$!+a& . 8&!+a& "nt#" la& ,u"
no )"3"n )" 8alta#:
AT"$p"#atu#a )" op"#a+!4n
AG#a/")a) "&p"+:+a
AG!&+o&!)a)
AP2
AS4l!)o& "n &u&p"n&!4n +a#a+t"#&t!+a&5 )!($"t#o $(7!$o )"l &4l!)o5
+on+"nt#a+!4n
A2< In)!+a# lo& +au)al"& $(7!$o& . $n!$o& #",u"#!)o&
AB< D"t"#$!na# la +u#/a )"l S!&t"$a
AH< D"t"#$!na# "l t!po )" &"#/!+!o: +ont!nuo o !nt"#$!t"nt"
AK< D!&pon!3!l!)a) )"l t!po )" "n"#ga pa#a "l a++!ona$!"nto: $oto# "l%+t#!+o5
)" +o$3u&t!4n5 "t+
A6< E&p"+!:+a# la& l!$!ta+!on"& )"l "&pa+!o )!&pon!3l" " !n)!+a# "l t!po )"
t#an&$!&!4n #",u"#!)o: t#an&$!&!4n )!#"+to po# +op!" -"7!3l"5 +a#)(n5 "t+
& ) Se(e,,$1# -e (! &)*b!
E?< S"l"++!on" la ln"a a)"+ua)a ;P5 DA< . $at"#!al"& )" a+u"#)o al +au)al5
ADT . +a#a+t"#&t!+a& )"l -u!)o a 3o$3"a#
E2< Una /"* &"l"++!ona)a la ln"a ;pu")" &"# $(& )" una< p#"&"l"++!on" lo&
$o)"lo& )" a+u"#)o a la +a#ta )" &"l"++!4n g"n"#al )" +a)a ln"a
EB< S"l"++!on" la pa#t" =!)#(ul!+a "&p"+:+a "$pl"an)o la& +u#/a& )"
p"#8o#$an+" !n)!/!)ual"& . la +u#/a )"l &!&t"$a
EH< G"#!:,u" la& l!$!ta+!on"& )" &u++!4n ;NPS2< )" a+u"#)o al )!&"Lo )" la ln"a
)" &u++!4n p#o."+ta)o o "7!&t"nt"
EK< D"t"#$!n" "l &opo#t" a)"+ua)o )" #o)a$!"nto&
E6< G"#!:,u" la +apa+!)a) )"l &opo#t" )" #o)a$!"nto& &"l"++!ona)o G"# &"++!4n
+o##"&pon)!"nt"
EO< D":na la +on&t#u++!4n +o$pl"ta )"l $o)"lo )" 3o$3a &"l"++!ona)o5
!n+lu."n)o $at"#!al"&5 $%to)o )" &"lla)o5 t!po )" $onta9" . $oto#
R"8"#!#&" al +4)!go )" )"&+#!p+!4n !n)!+a)o "n +a)a ln"a
E\< Pu")" &"# n"+"&a#!o #"8"#!#&" a la ta3la )" )!&pon!3!l!)a) )" 3o$3a& pa#a
a&"gu#a#&" ,u" &u &"l"++!4n "&p"+:+a "& )!&pon!3l" no#$al$"nt"
E`< Cal+ul" "l p#"+!o
CUADRO DE PROPIEDADES DEL AGUA A VARIAS TE6PERATURAS
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$%
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
CUADRO DE LA PRESION AT6OSFERICA A VARIAS ALTITUDES
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$&
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
UNIDAD IG Captulo
I
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$'
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
APLICACIONES EN PRO0ECTOS DE A&ASTECIMIENTO DE AGUA
0 ALCANTARILLADO
RED DE DISTRI7UCIFN AGUA POTA7LE
+.1.4.4 GENERALIDADES
La #") )" )!&t#!3u+!4n "& "l +on9unto )" tu3"#a& )" )!8"#"nt"& )!($"t#o&5 /(l/ula&5
g#!8o&5 . )"$(& a++"&o#!o& +u.o o#!g"n "&ta "n "l punto )" "nt#a)a a la
po3la+!4n;:nal )" la l!n"a )" a)u++!4n< . ,u" &" )"&a##olla po# to)a& la& +all"& )" la
po3la+!4n
Pa#a "l )!&"Lo )" la #") )" )!&t#!3u+!4n "& n"+"&a#!o )":n!# la u3!+a+!4n t"ntat!/a
)"l #"&"#/o#!o )" al$a+"na$!"nto +on la :nal!)a) )" &u$!n!&t#a# "l agua "n
+ant!)a) . p#"&!4n a)"+ua)a& a to)o& lo& punto& )" la #")
El R"gla$"nto Na+!onal )" E)!:+a+!on"& !n)!+a: Pa#a "l +(l+ulo =!)#(ul!+o )"l
&!&t"$a )" )!&t#!3u+!4n &" apl!+a#(n 84#$ula& #a+!onal"& +on "l +#!t"#!o )"l ga&to
+o!n+!)"nt"5 "& )"+!# +on la +!8#a ,u" #"&ult" $a.o# al +o$pa#a# "l $(7!$o =o#a#!o
+on la &u$a )"l ga&to $(7!$o )!a#!o $(& !n+"n)!o pa#a "l +a&o )" po3la+!on"& "n
,u" &" +on&!)"#a )"$an)a +ont#a !n+"n)!o
+.1.1.4 TIPOS DE REDES
La "l"++!4n )"l t!po )" #") )"p"n)" )" la topog#a8a )" la *ona )"l p#o."+to5
"7!&t!"n)o )o& t!po& )" &!&t"$a& )" )!&t#!3u+!4n
a= SISTE6A A7IERTO O RA6IFICADO
Son a,u"llo& ,u" "&t(n +on&t!tu!)o& po# un #a$al $at#!* . una &"#!" )"
#a$!:+a+!on"&5 "& ut!l!*a)o +uan)o la topog#a8a )!:+ulta o no p"#$!t" la
!nt"#+on"7!4n "nt#" #a$al"& . +uan)o la po3la+!4n t!"n" un )"&a##ollo l!n"al
g"n"#al$"nt" a lo la#go )" una /a o un #o
La )"&/"nta9a )" "&t" &!&t"$a "& ,u" "l -u9o "&ta )"t"#$!na)o "n un &olo &"nt!)o
/= SISTE6A CERRADO
Son la& ,u" "&t(n +on&t!tu!)a& po# tu3"#a& !nt"#+on"+ta)a& 8o#$an)o $alla& o
ta$3!%n lla$a)o pa##!lla5 "&t" &!&t"$a "& "l $(& +on/"n!"nt" a :n )" +#"a# un
+!#+u!to +"##a)o ,u" p"#$!ta un &"#/!+!o $(& ":+!"nt" . +ont!nuo5 "& $(&
"+on4$!+o po# ,u" la& p"#)!)a& &on $"no#"&
+.%.4.4 CRITERIOS DE CONFIGURACION
La #") )" )!&t#!3u+!4n la +on&t!tu."n t#"& t!po& )" tu3"#a&5 al!$"nta+!4n5 p#!n+!pal"&
. &"+un)a#!a& o )" #"ll"no . #a$al"& a3!"#to& Lo& t#a$o& &" )":n!#(n po# lo& no)o&
3a&(n)o&" "n lo &!gu!"nt":
Int"#&"++!4n )" )o& tu3"#a& p#!n+!pal"&
To)o punto )" al!$"nta+!4n
T#a$o& +o$p#"n)!)o& "nt#" H00 a 600$
Pa#a +on:gu#a# la& $alla& &" )"3" )" to$a# "n +u"nta "l po&!3l" +#"+!$!"nto )" la
+!u)a) &! &" p#"/% un )"&a##ollo =a+!a la p"#!8"#!" la& $alla& a p#o."+ta# )"3"#(n )"
&"# "7t"#!o#"& . &! &" t!"n" l!$!ta+!on"& )" "7pan&!4n =a+" ,u" &" p#o."+t" $alla&
!nt"#!o#"&
La& #")"& &" p#o."+tan al la)o )" $a.o# +ota . )on)" "7!&ta $a.o# nu$"#o )"
+on"7!on"& )o$!+!l!a#!a&
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -$(
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
En la& +all"& )" 20 $ )" an+=o o $"no& &" p#o."+ta#a una &ola l!n"a )" agua
pota3l"5 "n la& +all"& )" $a& )" 20 $ &" p#o."+ta#a )o& l!n"a& una a +a)a la)o )"
la /a
En a/"n!)a& la )!&tan+!a "nt#" la l!n"a )" p#op!")a) . "l plano /"#t!+al tang"nt" al
tu3o &"#( )" 200 $ . "n la& +all"& )" $"no& )" 20 $ &"#( )" ?K0 $5 +u$pl!"n)o
+on lo "&t!pula)o "n "l R"gla$"nto Na+!onal )" E)!:+a+!on"& ;RNE<;+ont#a&ta+!4n
)"l RNC . "l RNE<
+.(.4.4 CRITERIOS PARA EL DISEWO 9IDRAULICO
+.(.1.4 GASTOS DE DISEWO
El ga&to )" )!&"Lo pa#a la #") )" )!&t#!3u+!4n &" +on&!)"#a &"g>n "l RNE5 no#$a OS
?00 VCon&!)"#a+!on"& E(&!+a& )" )!&"Lo )" In8#a"&t#u+tu#a San!ta#!aW
+.(.%.4 PRESIONES 6AHI6AS L 6INI6AS
El R"gla$"nto Na+!onal )" E)!:+a+!on"& "n la No#$a OSA0K05 nu$"#al HK
+on&!)"#a " !n)!+a "n +uanto a la& p#"&!on"& $(7!$a& pa#a la #") )" )!&t#!3u+!4n
)"3" &"# )" K0$ )" +olu$na )" agua1 "n +uanto a la $n!$a la p#"&!4n )!n($!+a
no &"#( $"no# )" ?0$

+.(.(.4 VELOCIDADES DE FLUNO
La /"lo+!)a) $(7!$a )"p"n)" )"l t!po )" $at"#!al )" la tu3"#a5 p"#o "&
+on/"n!"nt" ,u" la& /"lo+!)a)"& )"l agua "n la #") "&t%n "nt#" lo& /alo#"& )" 060
$D&"g . K $D&"g pa#a "/!ta# po&!3l"& &")!$"nta+!on"& )" pa#t+ula& "n &u&p"n&!4n
. la $(7!$a pa#a "/!ta# )"&ga&t" )" la& pa#")"& )"l tu3o . )"t"#!o#o& "n lo&
a++"&o#!o& El RNE !n)!+a una $(7!$a )" B$D& . "n +a&o& 9u&t!:+a)o& una $(7!$a
)" K$D&
+.+.4.4 CALCULO 9IDRAULICO DE LA RED
Una /"* "&ta3l"+!)o la& #")"& p#!n+!pal"& . a&!gna)o& lo& ga&to& po# t#a$o )" lo&
+!#+u!to& +o##"&pon)!"nt"& &" p#o+")" a )"t"#$!na# lo& ga&to& )" t#an&!to5 "&t"
p#o+"&o &" =a+" po# )!8"#"nt"& $%to)o& ,u" 3(&!+a$"nt" "&t(n 3a&a)o& "n la
p#opo#+!onal!)a) al (#"a )" &"#/!+!o . la po3la+!4n
E7!&t"n $%to)o& )" +al+ulo =!)#(ul!+o "n #")"& )" tu3"#a& lo& +ual"& &on:
A 0%to)o )" 2a#). C#o&&
A 0%to)o )" N"6ton Rap=&on
A 0%to)o )" la t"o#a l!n"al
A 0%to)o )"l g#a)!"nt"
El p#!$"# $%to)o "& 3a&tant" +ono+!)o . +on:a3l" po# lo +ual &" /"#a $(& a)"lant"
un "9"$plo . a& $!&$o "& $u. p#a+t!+o #"&ol/"# lo& +!#+u!to& "n "l ENCEL Lo& t#"&
$%to)o& &!gu!"nt"& &" pu")"n ap#"+!a# tanto &u apl!+a+!4n $at"$(t!+a +o$o &u&
"9"$plo& "n "l t"7to 2!)#(ul!+a )" Tu3"#a& )" ]uan Sal)a##!aga

+...1.4 6ETODO DE 9ARDL CROSS
E&t" $%to)o +on&!&t" "n tant"o& . ap#o7!$a+!on"& &u+"&!/a& "n "l +ual &" &upon"
una )!&t#!3u+!4n )" +au)al"& . &" +al+ula "l "##o# +on la p"#)!)a )" +a#ga )" +a)a
+!#+u!to
En +ual,u!"# $alla )" tu3"#a& &" )"3"n &at!&8a+"# +uat#o +on)!+!on"&:
?A La &u$a alg"3#a!+a )" la& p%#)!)a& )" +a#ga al#")")o# )" un +!#+u!to )"3" )"
&"# +"#o
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%)
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
2A La +ant!)a) )" -u9o ,u" "nt#an a un no)o )"3" &"# !gual a la +ant!)a) )" -u9o
,u" &al" )" "&" no)o
BA El +au)al ,u" !ng#"&a a la #") )"3" &"# !gual al +au)al ,u" &al" )" "lla
HALo& +au)al"& a&!gna)o& )"3"n o+a&!ona# /"lo+!)a)"& a)"+ua)a& a la&
"&p"+!:+a+!on"& #"gla$"nta#!a&
PROCEDI6IENTO DE CALCULO.
a< &" &upon" un +au)al )" +!#+ula+!4n "n +uanto a +ant!)a) . &"nt!)o )" -u9o
3< Supon"$o& )!($"t#o& )" a+u"#)o a lo& ga&to& &upu"&to&
+< Cal+ula# la p"#)!)a )" +a#ga )" +a)a t#a$o +on la 8o#$ula )" 2a*"n S!ll!a$&
)< Su$a# la& p"#)!)a& )" +a#ga )" a+u"#)o al &"nt!)o &upu"&to
"< Co##"g!# lo& ga&to& )" +a)a uno )" lo& t#a$o& apl!+an)o la 8o#$ula = hf /
1.85 =8DX pa#a "l +a&o )" t#a$o& +o$un"& &" apl!+an )o3l" +o##"++!4n
8< Con lo& nu"/o& ga&to& &" +al+ulan nu"/a$"nt" la +o##"++!4n5 =a&ta "n+ont#a# un
/alo# $n!$o
'o#$ula )" 2a*"n S!ll!a$&
#O > 1.%13-0 V 14
14
V L V G
1.2-
S C
1.2-
V D
+.20
Don)": X F Ga&to )" +!#+ula+!4n ;LtD&"g<
L F long!tu) ;$<
C F Co":+!"nt" )" #ugo&!)a) ;pa#a PGC CF ?H05 ?K0<
D F D!($"t#o "n $$
E9"$plo : En un &!&t"$a )" #") )" tu3"#a& "l +ual &" $u"&t#a5 "n "l ,u" &" +ono+"n
+!"#to& +au)al"& +o$o &" !n)!+a "n la :gu#a En "l punto A5 la "l"/a+!4n "& )" 60$ .
la altu#a )" p#"&!4n )" HK$ La "l"/a+!4n "n I "& )" B0$ D"t"#$!na# ;a< lo&
+au)al"& a t#a/%& )" la #") )" tu3"#a& . ;3< la altu#a )" p#"&!4n "n I ;Ut!l!*a#
CF?00<
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica

Lo& pa&o& )" lo& +(l+ulo& #"&u$!)o& &" =an )"&a##olla)o "n 8o#$a ta3ula#5 ut!l!*an)o
"l D!ag#a$a E pa#a o3t"n"# la& p%#)!)a& )" +a#ga& "n $"t#o& po# $!l $"t#o& ;S<
Lo& /alo#"& )" 2
L
&" o3t!"n"n po# $ult!pl!+a+!4n )" S po# la long!tu) )" la tu3"#a
,u" &" +on&!)"#" Ta$3!%n &" =an ta3ula)o lo& /alo#"& )"l +o+!"nt" )" 2
L
po# "l X
+o##"&pon)!"nt"
Lo& t%#$!no& Y &" +al+ulan +o$o &!gu":
Y
I
F
3 7 13
) 0%/# 7 0 ( /% 7 1
) #3# . 1 (
+

Y
II
F
3 7 %
) 11-3 7 0 ( /% 7 1
) 1#0 7 1 (
+


Y
III
F
2 7 2#
) 1-30 7 0 ( /% 7 1
) 310 7 ( (
+


Y
IG
F
' 7 #
) 22'% 7 0 ( /% 7 1
) 0(0 7 2 (

+

Pa#a la tu3"#a E' . "l la*o I5 "l t%#$!no Y n"to "& ;Y
I
A Y
III
<5 "& )"+!# kJ?B5B
;J2H52<lFA?05` S" o3&"#/a ,u" "l Y pa#a "l +!#+u!to I &" +o$3!na +on "l Y )"l
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%!
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
+!#+u!to III .a ,u" la tu3"#a E' p"#t"n"+" a lo& )o& la*o& En 8o#$a an(loga5 la
tu3"#a E' +o$o p"#t"n"+!"nt" al la*o III5 "l t%#$!no Y n"to "& ;Y
III
A Y
I
<5 "& )"+!#
kJ2H52 ;J?B5B<lFJ?05` O3&%#/"&" ,u" lo& /alo#"& Y n"to& t!"n"n "l $!&$o /alo#
a3&oluto5 p"#o &!gno opu"&to E&to &" +o$p#"n)" 8(+!l$"nt" .a ,u" "l -u9o "n la
tu3"#a E' "& +ont#a#!o al )" la& agu9a& )" un #"lo9 "n "l +!#+u!to I5 $!"nt#a& ,u" "n
"l la*o III "& )"l &"nt!)o )" la& agu9a& )" un #"lo9
Lo& /alo#"& )" lo& X
2
pa#a la &"gun)a ap#o7!$a+!4n &" +al+ulan a&:
X
AE
F ;?6050J?B5B<F?OB5B lD&"g $!"nt#a& ,u":
X
E'
F ;A\050A?05`<FA`05` lD&"g . X
'A
F ;A2H050A?B5B<FA2265O
lD&"g
El $%to)o +on&!&t" "n +ont!nua# la& ap#o7!$a+!on"& =a&ta ,u" lo& t%#$!no& Y &"an
lo &u:+!"nt"$"nt" p",u"Lo&5 )" a+u"#)o +on la p#"+!&!4n ,u" &" 3u&,u"5
#"+o#)an)o &!"$p#" ,u" lo& /alo#"& )" C
?
t!"n"n una p#"+!&!4n l!$!ta)a En
#"8"#"n+!a +on la +olu$na )" la )"#"+=a )" la >lt!$a )" la& ta3la&5 &" =a+" nota#
,u" )an lo& /alo#"& :nal"& )" X "n la& )!/"#&a& tu3"#a&
Co$o la& &u$a& )" la& p%#)!)a& )" +a#ga &on p",u"La& pa#a to)o& lo& +!#+u!to&
pu")"n +on&!)"#a#&" lo& /alo#"& )" lo& +au)al"& ,u" :gu#an "n la +olu$na )" la
)"#"+=a )" la >lt!$a ta3la +o$o lo& /alo#"& +o##"+to&5 )"nt#o )" la p#"+!&!4n
"&p"#a)a S" pu")" p#a+t!+a#5 +al+ulan)o lo& nu"/o& /alo#"& )" Y5 a +ont!nua+!4n
lo& X
K
5 "t+
La altu#a p!"*o$%t#!+a )" A "& ;6050JHK50<F ?0K50$ La p%#)!)a )" +a#ga )" A a I
pu")" +al+ula#&" po# +ual,u!"#a )" la& #uta& ,u" un"n A +on I5 &u$an)o la&
p%#)!)a& )" la 8o#$a u&ual5 "& )"+!#5 "n la )!#"++!4n )"l -u9o Ut!l!*an)o "l +a$!no
AEE2I5 &" o3t!"n" ;2
L
<
AAI
F;25K20J?5??6JH5200J?5HH0<F`52O6$ Co$o
+o$p#o3a+!4n5 al ut!l!*a# la #uta AEEDI5 2
L
F;25K20J?5??6JB5O\0JB5000<F?05H?6
$ Ut!l!*(n)ol" /alo# `5\$5 la altu#a p!"*o$%t#!+a "n I &"#( F ;?0K50A`5\<F`K52$
D" a,u5 la altu#a )" p#"&!4n "n IF;`K52AB050<F6K52$
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%"
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Captulo II
RED DE ALCANTARILLADO
INTRODUCCIFNA In)!+a$o& ,u" "l )!&"Lo )" una #") )" al+anta#!lla)o "&ta
n"ta$"nt" l!ga)o a la topog#a8a )"l t"##"no . a la no#$at!/a )"l RNE5
"&p"+:+a$"nt" "n la& No#$a& OS 0O05 OS 0\05 OS0`0 . OS ?005 po# lo +ual "l
"&tu)!ant" #"/!&a#( )!+=a& no#$a& ant"& )" !n!+!a# +on "l )!&"Lo $!&$o A
+ont!nua+!4n p#"&"nta$o& alguna& nota& !$po#tant"& +o$o &on lo& a&p"+to&
=!)#(ul!+o& "n #")"& )" al+anta#!lla)o
Aspectos Hidrulicos de los Alcantarillados
2. ASPECTOS HIDRAULICOS DE LOS ALCANTARILLADOS
2.. !"r#ulas para clculos $idrulicos
Para los clculos hidrulicos de tuberas existe gran diversidad de frmulas, en este capitulo se aplicarn las frmulas de
Manning, Darcy-Weisbach y he!y"
2.. !"r#ula de %annin&
Por lo general la frmula de Manning se ha usado para canales, en tuberas la frmula se usa para canal circular parcial
y totalmente lleno" #no de los inconvenientes de esta frmula es $ue solo toma en cuenta un coeficiente de rugosidad
obtenido empricamente y no toma en cuenta la variacin de viscosidad por temperatura" %as variaciones del coeficiente
por velocidad, si las toma en cuenta aun$ue el valor se considera para efectos de clculo constante, la frmula es como
sigue aplicada a tubos&
'n donde&
v = Velocidad del flujo ( m/s ) ( ) *rea del tubo + m, -
n = Coeficiente de rugosidad ( adim ) Pm ) Permetro mo.ado + m -
S = Pendiente del tubo ( m/m )
Rh = Radio hidrulico ( m )
!i&ura 2.. Radio $idrulico' per(#etro #o)ado' di#etro de tu*o total#ente lleno + parcial#ente lleno.
/a $ue el gasto es igual al producto del rea por la velocidad, esto es&
0ustituyendo en + 1"2 -
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%#
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Donde&
3 = Gasto en ( m /s )
n = Coeficiente de rugosidad ( adim )
S = Pendiente del tubo ( m/m )
Rh = Radio hidrulico ( m )
Para tubo completamente lleno el rea, el permetro y el radio hidrulico $uedan definidos de la siguiente manera&
Donde&
p ) 1"2425678
D ) Dimetro interno de la tubera + m -
%a frmula de Manning para tubo completamente lleno es la siguiente& +9ig" 1"2 a- -
uando es tubo parcialmente lleno +en la mayora de los casos -, la frmula es un poco ms comple.a" Para tubo lleno
por arriba de la mitad + d:D ; <"5 - las frmulas del rea, permetro mo.ado y radio hidrulico seran&
Donde&
a=) (ngulo formado desde la superficie del agua hasta el
centro del tubo" + figura 1"2 -
Donde&
> ) d:D + 9ig" 1"2 b- -
'.emplo 1"2"& #n tubo lleno a 1:4 de su capacidad + >) 1:4 ) <"85 - valor comunmente utili!ado para el dise?o,
resultara&
a ) 7"<644 rad ) 27<=
( ) <"@126 D,
Pm ) 7"<644 D
Ah ) <"1<28 D
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%$
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Para tubos por aba.o de la mitad del dimetro + > B <"5 -
Donde&
> ) d:D para > B <"5 +9ig" 1"2 c- -
'.emplo 1"7"& #n tubo lleno al 2C de su capacidad + >) <"<2 -"
b ) <"4<<@8 rad ) 77D 58E 74F
( ) <"<<211 D,
Pm ) <"7<<11 D
Ah ) <"<<@@4 D
2.... Correcci"n de T$or#ann
on las frmulas desarrolladas anteriormente se puede deducir $ue la mxima descarga ocurre cuando el tubo esta
parcialmente lleno al 65 C de su capacidad" Muchos investigadores han llevado a cabo experimentos sobre el flu.o en
lneas de tuberas parcialmente llenas, Ghormann lleg a la conclusin de $ue la mxima descarga no ocurre al 65 C
sino a tubo lleno, esto se podra explicar por la friccin $ue existe entre la frontera del aire y del agua" Ghormann
desarroll una ecuacin para corregir los valores de gastos, esto sera demostrado para tirantes de ms del 5< C de
llenado" +2H-
%a modificacin es la siguiente&
P#, - P# . / S 01.23
Donde&
PmE ) Permetro mo.ado corregido de acuerdo a Ghormann +m-
Pm ) Permetro mo.ado +m-
I ) 9actor de correccin
0 ) (ncho del nivel del agua +m- Jver figura 1"2 a-, b-K
'l valor de I es calculado como sigue&
'l cuadro 1"2 023 muestra las relaciones del rea, permetro mo.ado y radio hidrulico en funcin del dimetro para los
tubos parcialmente llenos y totalmente llenos incluyendo la correccin de Ghormann"
%a figura 1"7" muestra la relacin existente entre el grado de llenado , el gasto y la velocidad, usando la frmula de
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%%
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Manning +ver tambiLn cuadro (1"1" en el anexo (1-
!i&ura 1.2. Relaci"n del &rado de llenado 0d4D3 ' &asto 05p45t3 + 6elocidad 07p47t3 ' nor#al + con la
correcci"n de T$or#ann
Cuadro 1. Clculo del rea ' per(#etro #o)ado + radio $idrulico' con la correcci"n de T$or#ann
8 -
d4D
9 " :
rad
9;" :;
<rados =
A4D> P#4D R$4D ? S4D P#,4D R$,4D
<"<< <"<<<< <"<<<< <"<<<< <"<<<< <"<<<< -- -- -- --
<"2< 2"7H8< 81"816H <"<4<6 <"@415 <"<@15 -- -- -- --
<"7< 2"H54@ 2<@"7@<7 <"222H <"6781 <"27<@ -- -- -- --
<"1< 7"12H@ 217"H41@ <"26H7 2"2561 <"28<6 -- -- -- --
<"4< 7"81H6 25@"67@2 <"7614 2"1@64 <"7247 -- -- -- --
<"5< 1"242@ 2H<"<<<< <"1678 2"58<H <"75<< <"<<<< 2"<<<< 2"58<H <"75<<
<"@< 7"81H6 25@"67@2 <"467< 2"8877 <"788@ -<"<7@8 <"686H 2"84@< <"7H2H
<"@8 7"448H 24<"74@1 <"5564 2"6288 <"7628 -<"<716 <"64<4 2"H657 <"7652
<"8< 7"12H@ 217"H41@ <"5H87 2"6H71 <"76@7 -<"<211 <"62@5 2"68<2 <"76H2
<"H< 2"H54@ 2<@"7@<7 <"@81@ 7"7241 <"1<47 <"<H<< <"H<<< 7"78H1 <"765@
<"6< 2"7H8< 81"816H <"8445 7"46H2 <"76H< <"7611 <"@<<< 7"@842 <"78H4
2"<< <"<<<< <"<<<< <"8H54 1"242@ <"75<< <"@@@8 <"<<<< 1"242@ <"75<<
'.emplo 1"1"&
2" M3uL gasto conducir y cual ser la velocidad del agua en una tubera parcialmente llena al @8 C
de su dimetro +d:D ) <"@8-, si el material de $ue est compuesta es PN con un coeficiente de
rugosidad de Manning +n- igual a <"<<6, una pendiente de <"<<5 m:m +<"5 C, 5 mm- y un dimetro
nominal de 7<< mm +DuradrLn OnglLs Gipo 42-P
7" Para las mismas condiciones Mcul sern el gasto y la velocidad, si la tubera fuera de concreto +n
) <"<21-, con dimetro nominal de 7< cmP
0olucin&
2" Para tubera de PN
O"- De la figura 1"7 entrando con el valor de d:D ) <"@8 en el e.e de las ordenadas se tra!a una lnea
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%&
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
recta hasta $ue intercepte las curvas 3p:3t y Np:Nt, se le en el e.e de las abscisas los siguientes
valores&
a- 0in correccin de Ghormann +normal-&
3p:3t ) <"8H5 Np:Nt ) 2"27<
b- on correccin de Ghormann
3p:3t ) <"8H5 Np:Nt ) 2"2<5
Qaciendo el clculo a tubera completamente llena +frmula 1"H- se tiene lo siguiente&
Para PN, el dimetro interno promedio de la tubera de 7<< mm es& 7<7"1< mmR
( ) SD, :4 ) <"<172 m,, Ah ) D:4 ) <"<5<@ m&
3t ) <"<172 : <"<<6 x + <"<5<@-7:1 +<"<<5-2:7 ) <"<145 m1 :s ) 14"54 lps
Nt ) 3t : ( ) <"<145 m1 :s : <"<172 m, ) 2"<84 m:s
a- 3p ) <"8H5 x 14"54 lps ) 78"22 lps
Np ) 2"27< x 2"<84 m:s ) 2"7< m:s
b- 3p ) 78"22 lps
Np ) 2" 2<5 x 2"<84 m:s ) 2"26 m:s
OO"- #sando el cuadro 1"2 se tienen los siguientes valores para d:D ) <"@8
(:D, ) <"5564R ( ) <"<776 m,
a- Ah:D ) <"7628R Ah ) <"<56< m
b- AhE:D ) <"7652R AhE ) <"<568 m
alculando el gasto y la velocidad&
a- 3p ) <"<776 : <"<<6 x + <"<56< -7:1 + <"<<5-2:7 ) 78"78 lps
Np ) <"<781 : <"<776 ) 2"26 m:s
b- 3p ) <"<776 : <"<<6 x + <"<568 -7:1 + <"<<5 -2:7 ) 78"4H lps
Np ) <"<785 : <"<776 ) 2"7< m:s
7" Para tubera de oncreto
O"- %os valores obtenidos de la grfica son iguales en el caso del concreto, haciendo el clculo para
tubera completamente llena con un dimetro interno de 7<< mm&
( ) SD, :4 ) <"<124 m,, Ah ) D:4 ) <"<5 m&
3t ) <"<124 : <"<21 x + <"<5-7:1 +<"<<5-2:7 ) <"<7<2 m1 :s ) 71"26 lps
Nt ) 3t : ( ) <"<717 m1 :s : <"<124 m, ) <"81H m:s
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%'
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
a- 3p ) <"8H5 x 71"26 lps ) 2H"7< lps
Np ) 2"27< x <"81H m:s ) <"H1 m:s
b- 3p ) 2H"7< lps
Np ) 2"2<5 x <"81H m:s ) <"H7 m:s
OO"- #sando el cuadro 1"2 se tienen los siguientes valores para d:D ) <"@8
(:D, ) <"5564R ( ) <"<774 m,
a- Ah:D ) <"7628R Ah ) <"<5H1 m
b- AhE:D ) <"7652R AhE ) <"<56< m
alculando el gasto y la velocidad&
a- 3p ) <"<774 : <"<21 x + <"<5H1 -7:1 + <"<<5-2:7 ) 2H"17 lps
Np ) <"<2H1 : <"<774 ) <"H7 m:s
b- 3p ) <"<774 : <"<21 x + <"<56< -7:1 + <"<<5 -2:7 ) 2H"48 lps
Np ) <"<2H5 : <"<774 ) <"H1 m:s
2..2. !"r#ula de Darc+ @ Aeis*ac$
#na de las frmulas ms exactas para clculos hidrulicos es la de Darcy-Weisbach sin embargo por su comple.idad en
el clculo del coeficiente FfF + l - de friccin ha cado en desuso" 0in embargo se anexa&
%a frmula original de tuberas a presin es& + 1 -, +4 -, +5 -
Donde&
DQ ) PLrdidas de energa + m-
f = oeficiente de friccin + adim -
% ) %ongitud del tubo + m-
v ) Nelocidad media + m:s-
g ) (celeracin de la gravedad + m:s, -
D ) Dimetro interno del tubo + m -
para el clculo de f existen diferentes frmulas por citar algunas de las siguientes&
P)$"e2$((e
Para flu.o laminar desarrollo la siguiente relacin& + 5 -
Donde&
Ae ) TUmero de Aeynolds"
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -%(
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
0iendo&
V ) Niscosidad cinemtica + m,:s -
'n la figura 1"1" se muestra la variacin de viscosidad cinemtica del agua por la temperatura
'sta frmula es vlida para tubos lisos o rugosos y para Ae B 71<< en rLgimen laminar"
Cole*rooB @ A$ite
!i&ura .1. 7iscosidad cine#tica 0u3 del a&ua a presi"n at#osCDrica
del ni6el del #ar
Donde&
e ) Augosidad absoluta del material + m -
Ae ) TUmero de Aeynolds"
u ) Niscosidad cinemtica + m,:s -
f = oeficiente de friccin + adim -
D ) Dimetro interno del tubo + m -
%a cual es iterativa y es vlida para tubos lisos y rugosos en la !ona de transicin o turbulenta y con Ae ; 4<<<"
Para canales es apropiado cambiar el dimetro por el radio hidrulico +Ah-, tanto para la f como para el Ae" + 2 - , + 1 -
Despe.ando para la velocidad y multiplicando por el rea mo.ada
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -&)
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
%a frmula de f y Ae $uedaran + 1 -
Wibliografa consultada recomienda la siguiente frmula desarrollada a partir de la frmula original de Darcy - Weisbach
Donde&
0 ) Pendiente del gradiente hidrulico +m:m-
v ) Nelocidad +m:s-
g ) (celeracin de la gravedad +m:s,-
D ) Dimetro interno del tubo +m-
V ) Niscosidad cinemtica del fluido 2"12 X 2<-@ +m,:s-
2..1. !"r#ula de C$eE+
%a frmula de Darcy - Weisbach es muy precisa y laboriosa, en la prctica la frmula de he!y +o la de Manning- es ms
aceptable para el clculo de flu.o en los alcantarillados, es como sigue&
Donde&
3 ) gasto en + mY:s -
) oeficiente de he!y + mZ : s -
( ) Perfil del tubo + rea mo.ada - + m, -
Ah ) Aadio hidrulico + m -
0 ) Pendiente o gradiente + m:m -
%a velocidad puede ser calculada como&
y el coeficiente de de he!y podra ser calculado con la siguiente frmula simplificada& + 4 -
Donde&
[E ) 's la rugosidad del sistema + m -
%os valores de rugosidad + [E - $ue pueden ser usados en la frmula se muestran en el cuadro 1"7"R estos valores
integran la rugosidad de la tubera, la influencia de los po!os de visita y los sedimentos y la capa fangosa $ue se forma
en el tubo" + 4 -
Cuadro 1.2 7alores reco#endados de ru&osidad en los siste#as 0 F, 3 con tu*er(a de P7C.
GOP\ \TA'G\
Mm
PN
Mm
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -&
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
0istema combinado
0istema separado
- (lcantarillado de aguas residuales
- (lcantarillado de agua pluvial
2"5
2"5
2"5
<"4 +2"< -
<"4
<"4 + 2"< -
2.2 ECecto de la deCleGi"n de la tu*er(a en la capacidad de descar&a.
(l deflexionarse el tubo de PN, el rea de seccin transversal del tubo se ve ligeramente reducida" 'l rea elptica de
seccin transversal despuLs de la ovalacin del tubo ser un poco menor $ue el rea de seccin transversal antes de la
deflexin"
!i&ura 1.H. ECecto de la deCleGi"n en la conducci"n en tu*os de P7C
Para comparar el rea seccional entre un tubo sin deflexin + forma circular- y uno deflexionado +forma elptica - se
tienen las siguientes relaciones&
Donde&
) Permetro del crculo
D ) Dimetro interno no deflexionado
7 ) Permetro del tubo deflexionado
' +e- ) 9uncin elptica del primer tipo de e" + excentricidad numLrica-
Por otro lado se tienen las siguientes relaciones para calcular el rea de la elipse"+28-,+4-
Donde&
(e ) rea de la elipse + m, -
a ) Aadio largo de la elipse + m -
b ) Aadio corto de la elipse + m -
%a frmula 1"14 muestra la relacin para obtener el rea del circulo"
'l rea del tubo deflectado se calcul asumiendo $ue los permetros del tubo deflectado y sin deflexin son iguales + 7
) - + @ - el cuadro 1"1 muestra el efecto de la deflexin en el rea y el gasto"
Cuadro 1.1 Reducci"n de la secci"n trans6ersal del tu*o + el &asto
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -&!
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
de*ido a la deCleGi"n.
3E45E6I7N 8 9 : 9 ;E3UCCI7N 3E 5A <ECCI7N =;AN<>E;<A5 3E 47;?A
CI;CU5A; A E5IP=ICA
9 ;E3UCCI7N 3E5
@A<=7
5"< <"1@@ <"@
8"5 <"H6H 2"1
2<"< 2"412 7"4
25"< 1"24@ 5"7
7<"< 5"481 H"6
75"< H"18H 21"@
1<"< 22"H24 2H"6
15"< 25"8@2 74"6
1.1 La sedi#entaci"n en los tu*os de alcantarillado.
'l agua $ue se conduce a travLs de los tubos de alcantarillado contiene muchos elementos slidos tales como heces
fecales, restos de vegetales, arena, etc"" 'stos materiales pueden sedimentarse dentro de los tubos si las condiciones de
flu.o no generan una fuer!a suficiente para arrastrar dichos materiales" Por mucho tiempo se ha considerado $ue la
velocidad ba.a del flu.o es la principal causa de $ue se provo$uen asentamientos de materiales, sin embargo se ha
encontrado $ue el esfuer!o cortante + t - es el factor fundamental"
%a fuer!a de friccin del material slido, asumiendo $ue la capa del agua es mayor a la capa $ue forma el material
slido, se obtiene +9ig" 1"5-&
Donde&
tf ) 9riccin del material a lo largo del fondo + T : m, -
f ) 9actor
rd ) Densidad del material + ]g : m1 -
g ) (celeracin de la gravedad + m:s, -
rI ) Densidad del agua en el alcantarillado + ]g:m1 -
d ) 'spesor de la capa de material + m -
p ) Porosidad del material
Qaciendo&
Gendramos&
%os valores de f se han determinado experimentalmente y varan de <"<4 a <"H"
!i&ura 1.I. Transporte de #aterial s"lido a tra6Ds de los alcantarillados
Para prevenir sedimentacin la fuer!a del agua $ue circula tendr $ue actuar con fuer!as mayores a la de friccin " +2H-
'l peso del agua residual por unidad de longitud ser& +9ig" 1"@-
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -&"
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Donde&
^ ) Peso del agua residual por unidad de longitud +T:m-
rI ) Densidad del agua residual +]g:m7-
g ) (celeracin de la gravedad +m:s7-
( ) (rea mo.ada +m7-
!i&. 1.J. Alcantarillados parcial#ente llenos
Debido a la pendiente del tubo +0- la componente de la masa sera&
Donde&
_ ) Gan-2 +0-
0 ) Pendiente de la tubera +m:m-
(s el esfuer!o cortante $uedara como&
/ cuando se tienen pendientes pe$ue?as&
Donde&
(:Pm ) Ah ) Aadio Qidrulico +m-
Pm ) Permetro mo.ado +m-
Para flu.o permanente uniforme la frmula de he!y +frmula 1"17- despe.ada para pendiente $ueda&
Donde&
) oeficiente de he!y +m 2:7:s- +frmula 1"11-
v ) Nelocidad del flu.o +m:s-
Ah ) Aadio Qidrulico +m-
0h ) Pendiente Qidrulica +lnea de energa- +adim-
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -&#
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
0ustituyendo +1"45- en +1"44-
'sto muestra $ue el esfuer!o cortante +t- es una funcin del cuadrado del cociente v:"
%a figura 1"8" puede ser usada para calcular la pendiente re$uerida para evitar sedimentacin en la tubera, basandose
en el dimetro, el C de llenado y el esfuer!o cortante mostrados en el cuadro 1"4" dependiendo del tipo de sistema de
alcantarillado y el material de la tubera" 0e agregan dos e.emplos del uso del nomograma"
Cuadro 1.H. !ricci"n reKuerida por los alcantarillados se&Ln el tipo de #aterial para ser usada en la Ci&ura
1.M.
GOP\ D' 0O0G'M(
9AOO`T A'3" +T:m,-

PN \TA'G\
\MWOT(D\ 2"5 - 1"< +1- 1 - @
0'P(A(D\

(^#(0 P%#NO(%'0 2"< - 7"< +7- 7 - 4
(^#(0 A'0OD#(%'0 <"5 - 2"5 +2- 2 - 1
03' 023 + 013 Indicados en la Ci&ura 1.M.
'.emplos 1"4"&
2a" Para PN de 1<< mm de dimetro al 2< C de llenado, con esfuer!o cortante de 2 T:m, se
re$uiere una pendiente de <"<<5 m:m + <"5 C 2&7<<-"
2b" Para concreto con las mismas condiciones de llenado y un esfuer!o cortante de 7 T:m,, la
pendiente re$uerida es de <"<2 m:m +2C 2&2<<-"
7a" Para concreto de 1<< mm de dimetro con una pendiente de <"<<5 m:m +<"5 C 2&7<<- y un
esfuer!o cortante de 7 T:m,, re$uiere de un llenado al 71 C
7b" 'n PN ba.o las mismas condiciones con un esfuer!o cortante de 2 T:m,, re$uiere de un llenado
del 2< C
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -&$
Universidad Nacional del Altiplano II curso de Actualizacin Profesional Especializada
Escuela Profesional de Ingeniera Civil rea Hidrulica
Nota: El "&tu)!ant" +o$pl"$"nta#a "l +u#&o +on la 3!3l!og#a8a !n)!+a)a "n +la&"& .
+on lo& "9"$plo& )"&a##olla)o& "n aula5 a&! $!&$o +o$pl"$"nta "l +u#&o "l RNE
T!tulo II5 nu$"#al B ;No#$a& OS ?05 205 B05 H05 K05 605 O05 \05 `05 ?00<
EIELIOGRA'aA E^SICA:
?< 0"+(n!+a )" -u!)o& )" '#anC 0 S=!t"
2< 0"+(n!+a )" -u!)o& )" G!+to# L St#""t"#
B< 0"+(n!+a )" -u!)o& )" 0"#l" Pott"#
H< 0"+(n!+a )" 'lu!)o& Apl!+a)a )" Ro3"#t L 0ott
K< 0anual )" 2!)#(ul!+a )" A*"/")o N"tto
6< 2!)#(ul!+a )" Canal"& )" 0(7!$o E!ll4n
O< 0anual : Eo$3a& )" alta E:+!"n+!a 2!)#o&tal
\< 2!)#(ul!+a )" Tu3"#a& )" ]uan G Sal)a##!aga
`< R"gla$"nto Na+!onal )" E)!:+a+!on"& ]un!o 2006
DOCENTE: Ing Gu!ll"#$o N%&to# '"#n(n)"* S!la -&%

Вам также может понравиться