Вы находитесь на странице: 1из 5

Teoriadosnmeros

Origem:Wikipdia,aenciclopdialivre.

Ateoriadosnmerosoramodamatemticapuraque
estudapropriedadesdosnmerosemgeral,eemparticular
dosnmerosinteiros,bemcomoalargaclassedeproblemas
quesurgenoseuestudo.

ndice
1Histria
1.1Alvorecerdaaritmtica
1.2Caractersticas
1.3Subdivises
2Sobreateoriaelementardosnmeros
3Propriedadesdosnmerosprimos
3.1TeoremadeEuclides
3.2ConjecturadeGoldbach
4Algoritmoseficientesparaaaritmticabsica
5Vertambm
6Notas
7Referncias
8Bibliografia

Quandoarranjamososnmerosnaturais
emumaespiraledestacamososnmeros
primos,observamosumintriganteeno
totalmenteexplicadopadro,chamado
espiraldeUlam.

Histria
Alvorecerdaaritmtica
Aprimeiradescobertahistricadenaturezaaritmticaumfragmentodeumatabela:atbuadeargila
quebradaPlimpton322(Larsa,Mesopotmia,cercade1800a.C.)contmumalistade"ternos
pitagricos",ouseja,inteiros
taisque
.Osternossomuitosebastanteelevadospara
teremsidoobtidospelaforabruta.Aposiosobreaprimeiracolunadiz:"Otakiltumdadiagonalquefoi
subtradodetalformaquealargura..."2
Olayoutdatabelasugere3 quefoiconstrudapormeiodoqueequivale,nalinguagemmoderna,
identidade

queestimplcitanosexercciosrotineirosdosantigosbabilnios.4 Sealgumoutromtodofoiutilizado,5
osternosforaminicialmenteconstrudosedepoisreordenadospor
,presumivelmenteparausoreal
comouma"tabela",ouseja,comvistassuasaplicaes.

Nsnosabemosoqueessasaplicaes
podemtersido,ousepoderiaterhavido
qualquerumaaastronomiababilnica,por
exemplo,realmentefloresceusmaistarde.
Temsidosugerido,aoinvsdisso,quea
tabelafosseumafontedeexemplos
numricosparaproblemasescolares.6 nota1

Caractersticas
Otermoaritmticatambmutilizado
parasereferirteoriadosnmeros.Esse
umtermoantigo,quenomaisto
popularcomojfoi.Ateoriadosnmeros
foitambmchamadadearitmticasuperior,
masessetermotambmcaiuemdesuso.
Entretanto,essetermoaindaaparecenos
Ateoriadenmerosderivase
nomesdeobjetosmatemticosrelacionados
daantigaaritmticagregade
1
(funesaritmticas,aritmticadecurvas
Diofanto.
elpticas,teoremafundamental
daaritmtica).Essesentidodo
termoaritmticanodeveserconfundidooucomaritmtica
elementar,oucomoramodalgicaqueestudaaritmticade
Peanocomoumsistemaformal.Osmatemticosquetrabalhamna
readeteoriadosnmerossochamadosteoristasdosnmeros.
Tradicionalmente,ateoriadosnmerosoramodamatemtica
puraquesepreocupacomaspropriedadesdosnmerosinteirose
queenvolvemuitosproblemasquesofacilmentecompreendidos
mesmopornomatemticos.Adisciplinaveioaocuparsecom
umaclassemaisvastadeproblemasquesurgiramnaturalmentedo
estudodosnmerosinteiros.

Primeiraediode
Disquisitiones
Arithmeticae,deCarl
FriedrichGauss.

AtbuaPlimpton322

Subdivises
Ateoriadosnmerospodesersubdivididaemvrioscampos,deacordocomosmtodosquesousadose
dasquestesquesoinvestigadas,asaber:
Teoriaelementardosnmeros:utilizasomenteosmtodoselementaresdaaritmticaparaa
verificaoecomprovaodaspropriedadesessenciaisdoconjuntodosnmerosinteiroseem
particularaspropriedadesdosnmerosprimos
Teoriaanalticadosnmeros:utilizaaanliserealeanlisecomplexa,especialmenteparaestudaras
propriedadesdosnmerosprimos
Teoriaalgbricadosnmeros:utilizalgebraabstrataeestudaosnmerosalgbricos
Teoriageomtricadosnmeros:utilizamtodosgeomtricos,algbricoseanalticos.

Sobreateoriaelementardosnmeros

Normalmente,oprimeirocontactocomateoriadosnmerospormeio
dateoriaelementardosnmeros.Atravsdestadisciplinapodemser
introduzidaspropriedadesbastanteinteressantesenotveisdosnmeros
inteiros,mas,queaoserempropostascomoquestesaseremresolvidas,
outeoremasaseremprovados,sogeralmentededifcilsoluoou
comprovao.Estasquestesestoligadasbasicamenteatrstiposde
pesquisas,asaber:
1. Estudosespecficossobreaspropriedadesdosnmerosprimos
2. Estudosenvolvendoapesquisadealgoritmoseficientesparaa
aritmticabsica
3. Estudossobrearesoluodeequaesdiofantinas.
Estasquestesdirectamenteligadasaoestudodoconjuntodosnmeros
inteiroseoseusubconjunto:oconjuntodosnmerosnaturais.
Attulodeilustrao,algunsdosmuitosproblemasquepodemser
focalizadosnestastrsreasdateoriaelementardosnmerosso,a
seguir,rapidamentecomentados.

Propriedadesdosnmerosprimos

PierredeFermat,umdosmais
famososteoristasdosnmeros.

TeoremadeEuclides
"Existeumaquantidadeinfinitadenmerosprimos."
Euclidesdemonstrouesteteoremadaseguinteforma:
Sabesequeosnmerosinteirossoprimosoumltiplosdeprimos.
Issofacilmenteverificadoquandofactorizamosumnmerointeiroemnmerosprimos.
Exs:8=2*2*210=5*242=3*2*7.(lembrandoque2,3,5e7sointeirosprimos).
Paraumnmerointeiroqualquer"M"temosasuadecomposioemfactoresprimos(fatoraoou
factorizao)daseguinteforma:(P'*P"*P"'*...),ondePumnmeroprimoqualquerquefazpartede
suafactorizao.EsabesequenenhumdosnmerosprimosquecompemafactorizaodeM,integram
afactorizaodeM+1.Issosignificaquedoisnmerosinteirosconsecutivospossuemfactorizaes
totalmentediferentes.
AjogadademestredeEuclidesfoique:
Suponhamosqueosnmerosprimossejamfinitos.EntoexisteumnmerohipotticoXcuja
decomposioemfactoresprimosamultiplicaodetodososprimosexistentes(P'*P"*P"'*...).
SendoassimonmeroseguinteX+1nopossuinasuafactorizaonenhumdosprimoscitadosna
decomposioemfactoresdoseuantecessorX.LogoX+1outroprimooumultiplodeumprimoque
noestnalistadeprimos.
Assim,Euclidesprovoupor'Absurdo'queoconjuntodosnmerosprimosinfinito.

ConjecturadeGoldbach
7

"Podeseexprimirosnmerospares,maioresque2,comoasomadedoisnmerosprimos?"7
EstaadenominadaConjecturadeGoldbach,formuladaem1746eathojenoprovada,apesardeter
sidoverificadaparanmerosdaordemde4*10^14.
Quantosnmerosprimosterminamcomodgito7?Seriaminfinitos?So664579osnmerosprimos
menoresque10milhes,sendoqueosnmerosprimosqueterminamem1,3,7e9respectivamenteso
166104,166230,166211e166032,istocorrespondea24.99%,25.01%,25.01%e24.98%destetotalde
nmeros.Oqueistosugere?
Hinfinitosparesdenmerosdenominadosprimosgmeos:nmerosprimosquediferemumdooutrode
apenasduasunidades,como(35),(7173)ou(10000000071000000009)?

Algoritmoseficientesparaaaritmticabsica
Muitasdasmodernasaplicaesqueestoaserlevadasaefeitonocampodacriptografiadependemde
algumasdaspropriedadesdosnmerosinteirosedosnmerosprimos.Noentanto,asaplicaes
aritmticasenvolvendoaspropriedadesdosnmerosinteirosestodirectamenterelacionadascoma
capacidadedeseresolverdoisproblemasfundamentais:
1. oproblemadotesteparaverificarseonmeroprimo
2. oproblemadadecomposioemfactoresprimos.
Aparentementesoproblemasdesimplessoluo,atquepassemaenvolvernumeraiscomdezenaseat
centenasdedgitos.

Vertambm
Aritmtica

Notas
1. Robson2001,p.201Issocontroverso.Vejaen:Plimpton322.OartigodeRobsonescrito
polemicamente(Robson2001,p.202)comoobjetivode"talvez[...]tirar[Plimpton322]doseu
pedestal"(Robson2001,p.167)aomesmotempo,concluiseque
[...]apergunta"comoatabelafoicalculada?"notemqueteramesmarespostaquea
pergunta"queproblemasatabelaestabelece?"Aprimeirapodeserrespondidade
formamaissatisfatriaporinversosmultiplicativos,comosugeridopelaprimeiravezh
meiosculo,easegundaporalgumtipodeproblemacomtringulosretngulos
(Robson2001,p.202).
RobsondiscordadanoodequeoautorqueproduziuPlimpton322(quetevede"trabalharpara
viver",enopertenciaauma"classemdiadesocupada")poderiatersidomotivadoporsuaprpria
"curiosidadedespreocupada"naausnciadeum"mercadoparaumanovamatemtica".(Robson
2001,pp.199200)

Referncias

1. JeanPaulCollette(1985),Historiadelasmatemticas(volmenes1y2).TraduodeAlfonsoCasal,
Madrid:SigloXXIEditoresS.A.ISBN8432305264
2. Neugebauer&Sachs1945,p.40.Otermotakiltumproblemtico.Robsonprefereatraduo"Osquadrados
realizadosdadiagonalapartirdoqual1tomado,demodoqueoladomaiscurtoaparece..."Robson2001,p.
192
3. Robson2001,p.189.Outrasfontesdoafrmulamoderna
.VanderWaerdendtanto
afrmulamodernaquantoaqueequivaleformapreferidaporRobson(vanderWaerden1961,p.79)
4. vanderWaerden1961,p.184.
5. Neugebauer(Neugebauer1969,pp.3640)discuteatabelaemdetalhesemenciona,depassagem,omtodo
deEuclidesemnotaomoderna(Neugebauer1969,p.39).
6. Friberg1981,p.302.
7. ieeta.pt(http://www.ieeta.pt/~tos/goldbach.html)Goldbachconjectureverification.Acessadoem10/01/2012.

Bibliografia
FRIBERG,Jran.(August1981)."MethodsandtraditionsofBabylonianmathematics:Plimpton322,
PythagoreantriplesandtheBabyloniantriangleparameterequations".HistoriaMathematica8(3):
277318.Elsevier.DOI:10.1016/03150860(81)900690(http://dx.doi.org/10.1016/0315
0860(81)900690).
NEUGEBAUER,OttoE..Theexactsciencesinantiquity.(http://books.google.co.uk/books?
id=JVhTtVA2zr8C)correctedreprintofthe1957.ed.NewYork:DoverPublications,1969.ISBN
9780486223322 .
NEUGEBAUER,OttoE.Sachs,AbrahamJosephGtze,Albrecht.Mathematicalcuneiformtexts.
[S.l.]:AmericanOrientalSocietyetc.,1945.vol.29.
ROBSON,Eleanor.(2001)."NeitherSherlockHolmesnorBabylon:areassessmentofPlimpton322
(http://www.hps.cam.ac.uk/people/robson/neithersherlock.pdf)".HistoriaMathematica28(28):
167206.Elsevier.DOI:10.1006/hmat.2001.2317(http://dx.doi.org/10.1006/hmat.2001.2317).
VANDERWAERDEN,BartelL.Dresden,Arnold(trans).ScienceAwakening.NewYork:Oxford
UniversityPress,1961.vol.Vol.1orVol2.

Obtidade"http://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Teoria_dos_nmeros&oldid=40101474"
Categoria: Teoriadosnmeros
Estapginafoimodificadapelaltimavez(s)03h32minde20desetembrode2014.
EstetextodisponibilizadonostermosdalicenaCreativeCommonsAtribuioCompartilha
Igual3.0NoAdaptada(CCBYSA3.0)podeestarsujeitoacondiesadicionais.Paramais
detalhes,consulteasCondiesdeUso.

Вам также может понравиться