Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
CONTENIDO
RESUMEN EJECUTIVO
I.
INTRODUCCIN
1.1
1.2
Hiptesis
Objetivos
1.2.1 General
1.2.2 Especficos
II.
ANTECEDENTES
III.
METODOLOGA
3.1
3.2
Marco Terico
Informacin utilizada
3.2.1 Informacin cartogrfica
3.2.2 Informacin hidrometeorolgica
Desarrollo metodolgico
3.3.1 Delimitacin de cuencas
3.3.3 Determinacin de los parmetros morfomtricos de la subcuencas
A)
rea
B)
Permetro
C)
Parmetros de Forma
a) Coeficiente de Gravelius o ndice de Compacidad (Kc)
b) Factor de Forma (Ff)
D)
Parmetros relativos al Sistema de Drenaje
a) Grado de Ramificacin
b) Densidad de Drenaje (Km/Km2)
c) Extensin media del escurrimiento superficial
d) Frecuencia de Ros
E)
Parmetro relativo a las variaciones altitudinales
a) Altitud media de la Subcuenca (msnm)
b) Curva Hipsomtrica
c) Rectngulo Equivalente
F)
Parmetros relacionados con la declividad
a) Pendiente Media del Ro Principal de la subcuenca (%)
b) Perfil Longitudinal del Curso Principal
Modelamiento cartogrfico del relieve de la cuenca
Anlisis de las variables hidroclimticas
3.5.1 Anlisis de la Temperatura
A)
Modelos de regresin lineal mltiple
3.5.2 Anlisis de la Evapotranspiracin Potencial
3.3
3.4
3.5
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
3.5.3
3.5.4
3.5.5
3.5.6
3.5.7
IV.
4.1
4.2
4.3
4.4
V.
RESULTADOS
5.1
5.2
5.3
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
5.4
5.5
5.6
5.7
b) Zona media
c) Zona Alta
B)
Anlisis por cuencas
a) Subcuenca Mollebamba
b) Microcuenca Yanahuarajo
c) Microcuenca Seguia
d) Microcuenca Mollebamba Bajo
5.3.6 Dficit de Escurrimiento (D)
Balance Hdrico Superficial
5.4.1 Subcuenca Mollebamba
5.4.2 Microcuenca Yanahuarajo
5.4.3 Microcuenca Seguia
5.4.4 Microcuenca Mollebamba Bajo
Estimacin de los caudales
5.5.1 Caudal promedio histrico
A)
Subcuenca de Mollebamba
B)
Microcuenca Yanahuarajo
C)
Microcuenca Seguia
D)
Microcuenca Mollebamba Bajo
E)
Quebradas y ros de menor orden de corriente
5.5.2 Caudales extendidos
A)
Subcuenca Mollebamba
B)
Microcuenca Yanahuarajo
C)
Microcuenca Seguia
D)
Microcuenca Mollebamba Bajo
Anlisis de Sequas
Anlisis de mximas avenidas
5.7.1 Curvas IDF
5.7.2 Tiempo de concentracin de la cuenca
5.7.3 Caudales mximos de avenidas con HecHMS
5.7.4 Escenarios de Precipitacin
5.7.5 Escenarios de Temperatura
VI.
CALIDAD DE AGUA
6.1
6.2
6.3
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
6.3.7 Cloruros
6.3.8 Sulfatos (nutrientes)
6.3.9 Fosfato (nutrientes)
6.3.10 Nitratos (nutrientes)
6.3.11 Nitrito (nutrientes)
6.3.12 Yodo
6.3.13 Hierro
6.3.14 Cobre
6.3.15 Cromo Hexavalente
VII.
CONCLUSIONES Y RECOMENDACIONES
7.1
7.2
Conclusiones
Recomendaciones
VIII.
BIBLIOGRAFA
IX.
ANEXO DE MAPAS
X.
ANEXO FOTOS
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
LISTA DE FIGURAS
Figura 1.
Figura 2.
Figura 3.
Figura 4.
Figura 5.
Figura 6.
Figura 7.
Figura 8.
Figura 9.
Figura 10.
Figura 11.
Figura 12.
Figura 13.
Figura 14a.
Figura 14b.
Figura 15.
Figura 16.
Figura 17.
Figura 18.
Figura 19.
Figura 20.
Figura 21.
Figura 22.
Figura 24.
Figura 25.
Figura 26.
Figura 27.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Figura 28.
Figura 29.
Figura 30.
Figura 31.
Figura 32.
Figura 33.
Figura 34.
Figura 35.
Figura 36.
Figura 37.
Figura 38.
Figura 39.
Figura 40.
Figura 41.
Figura 42.
Figura 43.
Figura 43.
Figura 44.
Figura 45.
Figura 46.
Figura 47.
Figura 48.
Figura 49.
Figura 50.
Figura 51.
Figura 52.
Figura 53.
Figura 54.
Figura 55.
Figura 56.
Figura 57.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Figura 59.
Figura 60.
Figura 61.
Figura 62.
Figura 63.
Figura 64.
Figura 65.
Figura 66.
Figura 67.
Figura 68.
Figura 69.
Figura 70.
Figura 71.
Figura 72.
Figura 73.
Figura 74.
Figura 75.
Figura 76.
Figura 77.
Figura 78.
Figura 79.
Figura 80.
Figura 81.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
LISTA DE TABLAS
Tabla 1.
Tabla 2.
Tabla 3.
Tabla 4.
Tabla 5.
Tabla 6.
Tabla 7.
Tabla 8.
Tabla 9.
Tabla 10.
Tabla 11.
Tabla 12.
Tabla 13.
Tabla 14.
Tabla 15.
Tabla 16.
Tabla 17.
Tabla 18.
Tabla 19.
Tabla 20.
Tabla 21.
Tabla 22.
Tabla 23.
Tabla 24.
Tabla 25.
Tabla 26.
Tabla 27.
Tabla 28.
Tabla 29.
Tabla 30.
Tabla 31.
Tabla 32.
Tabla 33.
Tabla 34.
Tabla 35.
Tabla 36.
Tabla 37.
Tabla 38.
Tabla 39.
Tabla 40.
Tabla 41.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Tabla 42.
Tabla 43.
Tabla 44.
Tabla 45.
Tabla 46.
Tabla 47.
Tabla 48.
Tabla 49.
Tabla 50.
Tabla 51.
Tabla 52.
Tabla 53.
Tabla 54.
Tabla 55.
Tabla 56.
Tabla 57.
Tabla 58.
Tabla 59.
Tabla 60.
Tabla 61.
Tabla 62.
Tabla 63.
Tabla 64.
Tabla 65.
Tabla 66.
Tabla 67.
Tabla 68.
Tabla 69.
Tabla70.
Tabla 71.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
LISTA DE FOTOS
Foto 1. Aforo por vadeo en Qda. Huancaspaco, (setiembre 2009).
Foto 2. Aforo por vadeo en Qda. Yanahuarajo, (setiembre 2009).
Foto 3. Aforo por Vadeo en Qda Seguia,(setiembre 2009).
Foto 4. Aforo por vadeo en Ro Mollebamba. Ubicacin Puente Mollebamba,
(setiembre - 2009).
Foto 5. Aforo de manantial, (Setiembre - 2009).
Foto 6. Aforo canal comunidad de Vito, (Setiembre 2009).
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
10
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
RESUMEN EJECUTIVO
Se ha realizado el estudio hidrolgico de la subcuenca del ro Mollebamba, a fin
de caracterizar la oferta hdrica superficial actual; as como desarrollar las
proyecciones de la disponibilidad hdrica futura, en funcin a los escenarios de
Cambio Climtico para perodo 2021 y 2050.
El estudio ha sido desarrollado, teniendo en consideracin todos los aspectos
tcnicos y metodolgicos; tales como los referidos a la hidrografa, el relieve, la
morfometra, el clima y la disponibilidad hdrica en cantidad y calidad.
En relacin a la hidrografa de la subcuenca del ro Mollebamba, ste es un
tributario del ro Antabamba, quien es afluente del ro Pachachaca, dentro del
sistema hdrico de la cuenca del ro Apurmac. Los niveles altitudales de la
subcuenca, estn comprendidos entre los 2950 y 5200 msnm, su rea de
drenaje hasta la desembocadura con el ro Antabamba, es de 698,5 km2,
siendo la longitud del ro principal de 62,0 km, cuyo recorrido tiene una
direccin de Sur Norte. Los principales tributarios del ro Mollebamba son
dos, el ro Yanahuarajo por la margen izquierda y el ro Seguia por la margen
derecha. Se delimitaron 03 unidades de anlisis hidrolgico para la generacin
de los caudales, que corresponden a las microcuencas de los ros Seguia,
Yanahuarajo y Mollebamba Bajo.
La subcuenca ha sido dividida en 03 zonas altitudinales, con el fin de
caracterizar el clima local, habindose determinado que el 85% de la superficie
de estudio est por encima de los 4000 msnm, que corresponde a la parte alta.
El 4% de la superficie de la subcuenca se encuentra comprendida entre 2950 y
3500 msnm que corresponde a la parte baja; mientras que el 11% de la
superficie de estudio est comprendida entre los 3500 y 4000 msnm que
corresponde a la parte media.
En relacin al clima, se ha realizado el anlisis hidroclimtico regional, que
permitirn caracterizar las principales variables hidroclimticas, a nivel de las
grandes cuencas de los ros Pampas, Apurmac y Urubamba. Esta informacin,
permitir generar las caractersticas medias del escurrimiento superficial a nivel
de subcuencas y microcuencas, con una aproximacin aceptable
estadsticamente.
En la subcuenca del ro Mollebamba, se ha determinado una precipitacin
media anual de 850,0 mm (periodo 1970-2009), donde el 80% se concentra
estacionalmente en el perodo Diciembre a Mayo del ao hidrolgico. El
rgimen de lluvias en la subcuenca est caracterizado por una marcada
variabilidad espacial y temporal. La variabilidad espacial se expresa por un
comportamiento diferenciado de la precipitacin en la zona baja, media y alta.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
11
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
En la zona baja, la precipitacin llega hasta los 850 mm/ao y en la zona alta
puede precipitar hasta 1070,0 mm/ao. La variabilidad temporal de la
precipitacin, se expresa en su comportamiento aleatorio en las ltimas 04
dcadas (1970-2009). Se ha identificado que en la ltima dcada (2000 al
2009), se ha presentado un incremento en el coeficiente de variacin (Cv) de la
precipitacin anual, de 0,15 a 0,20, lo cual que nos indica una mayor
irregularidad de la precipitacin interanual. Las pruebas de tendencia de largo
plazo (1970-2009), en la precipitacin estacional y anual, indican la existencia
de una tendencia no significativa; sin embargo, en el quinquenio 2005-09, se ha
identificado un comportamiento decreciente en el aporte pluviomtrico, tanto
regional como localmente. Este patrn, es coherente con lo que la poblacin de
Mollebamba est percibiendo, a travs de la disminucin de las precipitaciones
y el impacto que stas tienen en la oferta hdrica generada por las quebradas y
manantes, los cuales se vienen agotando por una menor recarga hdrica.
La temperatura media anual, alcanza en la parte baja los 14,5C, en la zona
media los 11,3 C y en zona alta los 6,0C. Los valores extremos de la
Temperatura, se caracterizan una mxima absolutas que llega hasta 23,0 C
(Octubre) en la zona baja; mientras que las mnimas absolutas llegan hasta 13,0 C (Junio), en la zona alta.
La Evapotranspiracin Potencial (ETP), determinada por el mtodo de
Hargreaves- Samani, alcanza en promedio los 1462,0 mm/ao en la parte baja;
mientras que en la parte alta, sta llega a 1122,0 mm/ao. La
Evapotranspiracin Real (ETR), determinada por el Mtodo de Turc, alcanza
los 424,0 mm/ao a nivel de la cuenca.
La escorrenta media anual en la subcuenca, se ha estimado en 426,0 mm/ao,
siendo el perodo con dficit hdrico Mayo a Octubre. De Noviembre a Abril del
ao hidrolgico, las precipitaciones estacionales superan la demanda
evapotranspirativa de la subcuenca.
La oferta hdrica multianual en la subcuenca del ro Mollebamba, ha sido
estimada en 9,0 m3/s, con caudales mximos de 31,0 m3/s durante el periodo
de avenidas y caudales mnimos de 2,0 m3/s, en el perodo de estiaje. Se ha
estimado un flujo base de 0,6 m3/s en promedio. Las quebradas tributarias ms
importantes, en oferta hdrica son: Yanahuarajo, Seguia y Huancaspaca, con
caudales medios multianual de 4,0 m3/s; 3,0 m3/s y 1,0 m3/s, respectivamente.
En relacin a los extremos hidroclimticos, a travs del anlisis de sequa se ha
determinado que:
El ao hidrolgico 1982-83, fue el ms seco de la serie anual de
precipitacin; alcanzando en este perodo un aporte anual acumulado
de 382,0 mm. Durante este ao, se present el Meganio 1982-83.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
12
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
13
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
que esto puede ser debido a la composicin geolgica de los suelos, grado de
mineralizacin o la fisiologa de plantas y animales de la zona.
Por otro lado se ha detectado la presencia de Cromo Hexavalente Cr+6, en los
cursos de agua superficial de la quebrada Paca; que drena sus aguas hacia el
ro Mollebamba. Este elemento es altamente txico, pero an no se ha
determinado las fuentes de contaminacin.
Para hacer las proyecciones del clima futuro en la subcuenca, se ha utilizado
03 modelos climticos globales BCM2 (Bjerkness Centre for Climate
Research), CSMK3 (Common wealth Scientific and Industrial Research
Organisation CSIRO Atmospheric Research) y MIHR (Centerfor Climate
System Research de la Universidad de Tokio).
Las proyecciones de los 03 modelos climticos utilizados, en relacin a la
variable temperatura indican un incremento de esta, a nivel anual, entre 1,8C
y 3,3C para los periodos 2011-2040 y 2041-2070 en el escenario A1B
(escenario moderado de emisiones de CO2); mientras que para el escenario
B1 (escenario de bajas emisiones de CO2), para este mismo periodo, el
incremento de la temperatura media anual sera de 1,8 C y 2,8 C.
En relacin a las proyecciones de la precipitacin, para la dcadas 2021-30
2031-40 y 2041-50, la condicin ms crtica en el aporte pluviomtrico anual,
segn el modelo CSMK3 para el escenario A1B, sera de una disminucin de la
precipitacin anual en -3%, -5% y -8%, con respecto a la precipitacin histrica
de Mollebamba; sin embargo, en el comportamiento estacional de las
precipitaciones durante el periodo lluvioso, alcanzaran deficiencias ms
intensas entre 10% y 20%, respectivamente en el escenario A1B.
La simulacin de la oferta hdrica futura, para las dcadas 2021-2030, 20312040 y 2041-2050, indican una disminucin en la disponibilidad en la
subcuenca del ro Mollebamba; que alcanzara deficiencias en su caudal anual
del orden de -9%, -14% y -21% para las dcadas de analizadas, en el
escenario A1B. En todos los casos, se esperara una disminucin de los
caudales durante el perodo de estiaje, lo cual tendra un mayor impacto en el
Balance Hdrico Superficial de la subcuenca.
XI.
INTRODUCCIN
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
14
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
1.1
Hiptesis
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
15
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Objetivos
1.2.1 General
Caracterizar la oferta hdrica superficial de la subcuenca del ro
Mollebamba, que sirva de base para la realizacin de estudios
integrados de oferta/demanda y hacer proyecciones de la disponibilidad
hdrica futura bajo escenarios de Cambio Climtico.
1.2.2 Especficos
Delimitar las unidades de anlisis hidrolgico en la subcuenca del ro
Mollebamba.
Caracterizar la morfometra de la subcuenca, en funcin a las
unidades de anlisis hidrolgico delimitadas.
Caracterizar la climatologa regional de la cuenca del Apurmac, para
luego llevarla a escala de la subcuenca del ro Mollebamba.
Realizar el balance hdrico superficial y caracterizar los caudales
medios mensuales en las unidades hidrolgicas delimitadas.
Caracterizar los caudales asociados a sequas y mximas avenidas.
Hacer proyecciones de la disponibilidad de agua futura en la
subcuenca bajo escenarios de cambio climtico, para las dcadas del
2021-2030 y 2041-2050.
Determinar parmetros de calidad del agua en la subcuenca.
XII.
ANTECEDENTES
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
16
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
17
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
18
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
(1969 2005)(1998-2007)
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
19
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
20
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
21
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
XIII.
METODOLOGA
3.1
Marco Terico
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
22
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Informacin utilizada
3.2.1 Informacin cartogrfica
3.2.2
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
23
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Categora
Altitud(msnm)
Lat(grad)
Lon(grad)
ACOMAYO
CO
3280
13.92
71.68
ANDAHUAYLAS
CO
2990
13.66
73.37
ANTAANTACHURO
CO
3325
13.47
72.22
ANTABAMBA
CO
3900
14.37
72.88
AUCARA
PLU
3150
14.28
73.97
CARHUANCA
PLU
3300
13.73
73.78
CAYCAY
PLU
3150
13.6
71.70
CCATCCA
CO
3880
13.61
71.56
CHALHUANCA
CO
3500
14.39
73.18
CHILCAYOC
PLU
3440
13.87
73.72
CHIPAO
PLU
3350
14.37
73.88
CHUNGUI
PLU
3599
13.22
73.62
CHUQUIBAMBILLA
PLU
3950
14.79
70.73
CHUSCHI
PLU
3141
13.58
74.35
CIRIALO
CO
1120
12.72
73.18
CURAHUASI
CO
2775
13.55
72.74
GRANJAKAYRA
MAP
3225
13.57
71.87
HUACAA
PLU
3100
14.17
73.88
HUANCARAY
PLU
3000
13.75
73.53
JANACANCHA
PLU
4320
15.18
71.77
LAANGOSTURA
CO
4150
15.18
71.65
LIVITACA
CO
3800
14.32
71.68
LLALLY
CO
4190
14.95
70.89
LOSLIBERTADORES
PLU
4166
13.33
74.97
OCOBAMBA
CO
1380
12.83
72.43
PAICO
CO
3750
14.03
73.67
PAMPACHIRI
CO
3350
14.18
73.55
PAMPAMARCA
PLU
4200
14.23
74.20
PARAS
PLU
3130
13.55
74.63
PARURO
CO
3120
13.77
71.84
PAUCARTAMBO
CO
3100
13.32
71.59
PECOPE
PLU
4150
14.07
73.45
PISAC
PLU
3100
13.43
71.83
PUTACCASA
PLU
4100
14.12
74.20
QUEROBAMBA
CO
3502
14.02
73.83
QUILLABAMBA
CO
1600
12.69
72.69
SANTAROSA
PLU
3940
14.63
70.79
SANTOTOMAS
PLU
3350
14.40
72.09
SICUANI
CO
3650
14.25
71.24
TUNELCERO
CO
4500
13.25
75.08
URCOS
CO
3600
13.7
71.63
URUBAMBA
CP
3183
13.31
72.12
VILCASHUAMAN
PLU
4150
13.55
73.93
YAURI
CO
3925
14.82
71.42
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
24
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
3.3
Desarrollo metodolgico
3.3.1 Delimitacin de cuencas
Se ha utilizado la extensin Archydro para ArcGis que es una
herramienta de anlisis hidrolgico desarrollado por Centro de
Investigaciones en Recursos de Agua (CRWR) de la Universidad de
Texas,
de
los
EE.UU.
Su
distribucin
es
gratuita.
http://www.crwr.utexas.edu/archydrotools/tools.html.
Archydro utiliza un Modelo Numrico del Terreno para delimitacin
automtica de cuencas hidrogrficas y red de drenaje. Adems Esta
herramienta posee la capacidad de administrar una base de datos
geogrfica (Geodatabase) que permite integrar los diferentes elementos
del sistema hidrolgico de la cuenca, que lo diferencia de otros modelos
que realizan similares tareas como Hec GeoHms o Taudem muy
utilizados en el anlisis hidrolgico en entorno SIG.
En la Figura 7, se ilustra el proceso metodolgico para esta delimitacin
de cuencas.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
25
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
StreamDefinitionFlowAccumulationDirectionFlow
StreamsegmentationCatchmentDelineationCatchmentPoligon
Drainageline
rea
26
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
B)
Permetro
Parmetros de Forma
a) Coeficiente de Gravelius o ndice de Compacidad (Kc)
Parmetro adimensional que relaciona el permetro de la
subcuenca y la circunferencia de un crculo de igual rea que el
del rea de estudio. Cunto ms cercano est el ndice a la
unidad, la subcuenca ser ms circular y por tanto ms compacta,
y en la media que aumenta, la cuenca adquiere una forma ms
oval. Las subcuencas redondeadas, tienen tiempos de
concentracin cortos; con gastos picos muy fuertes y recesiones
rpidas, mientras que las alargadas tienen gastos picos ms
atenuados y recesiones ms prolongadas. Para su clculo se usa
la siguiente expresin:
Kc 0.28 *
P
A
(I)
Donde:
P : Permetro (km)
A : Area (km2)
c) Factor de Forma (Ff)
Es la relacin entre el ancho medio de la cuenca (Microcuenca) y
la longitud del curso de agua ms largo de la cuenca misma, en
este sentido, valores inferiores a la unidad indican cuencas
alargadas y aquellos cercanos a uno, son redondeados. La forma
de la cuenca hidrogrfica afecta el hidrograma de escorrenta y
las tasas de flujo mximo, la frmula utilizada en su clculo es la
siguiente:
Ff
A
L2
(II)
Donde:
A : rea de la subcuenca (km2).
L : Longitud del ro ms largo (Km.).
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
27
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
D)
Li
A
(III)
Donde:
Dd
Li
A
: Densidad de Drenaje.
: Suma de la longitud de los ros de 1er, 2do y
3er Orden (Km.).
: rea de la subcuenca (Km2).
Se deduce que:
Dd > 0,5 la Precipitacin influye rpidamente en las
descargas de la subcuenca.
Dd < 0,5 la Precipitacin influye lentamente en las
descargas de la subcuenca.
g) Extensin media del escurrimiento superficial
Es la distancia media en lnea recta que el agua precipitada
tendr que recurrir para llegar al lecho de un curso de agua.
Se obtiene de la siguiente relacin:
Es
A
4 * Li
(IV)
Donde:
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
28
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Es
Li
A
h) Frecuencia de Ros
Es el parmetro que relaciona el total de los cursos de agua con
el total de la subcuenca.
Se obtiene de la siguiente relacin:
F( A)
Nq
Area
(V)
Donde:
F(A)
Nq
A
E)
: Frecuencia de quebradas
: Nmero de quebradas (nmero total de
cursos de agua)
: rea de la Subcuenca (Km.)
Rectngulo Equivalente
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
29
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
P
P
L A;
4
4
(VI)
2
76.17
76.17
L
229.54
4
4
Lado Menor:
2
P
P
I A
4
4
(VII)
2
76.17
76.17
229.54
4
4
Sabemos que:
P
A
F)
: Permetro de la Subcuenca
: rea de la Subcuenca
HM Hm
;
1000 * L
(VIII)
Donde:
I : Pendiente
HM : Altura Mxima (msnm)
Hm : Altura Mnima (msnm)
L : Longitud Principal del Ro (km).
d) Perfil Longitudinal del Curso Principal:
30
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
3.4
3.5
31
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
32
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
T = A + Bx + Cy + Dz + Ecos(W) + Fsen(W)
(IX)
Donde:
T : temperatura promedio, mx y mn mensual (C)
x : longitud (km)
y : latitud (km)
z : altitud (km)
W: aspecto de la cuenca (grad).
A, B, C, D, E, F : coeficientes del modelo lineal.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
33
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
(X)
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
34
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
P
0.9 2
L
(XI)
35
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
(XII)
Siendo:
P b 0 b1 X b 2 Y b 3 Z b 5 cos b 6 sin
(XII)
Donde:
P : precipitacin mensual
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
36
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Bo : Trmino independiente
X : longitud (km)
Y : latitud (Km)
Z : altitud en msnm
: Aspecto de la cuenca
Este modelo se ejecuta en lenguaje de programacin Matlab y necesita
informacin del Modelo Numrico del Terreno a 1km de resolucin.
37
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
(XV)
Donde:
Pi : Precipitacin sobre la cuenca i
Ri : Escorrenta de la cuenca i
ETRi : Evapotranspiracin real de la cuenca i
Pj : Precipitacin del cuadrado j de la malla
Rj : Escorrenta del cuadrado j de la malla
ETRj : Evapotranspiracin real del cuadrado j de la malla
Ai = Aj = rea de la cuenca i
Aj = rea del cuadrado j de la malla
38
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
39
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
40
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
XIV.
4.1
: 14,30 y 14,78
: 73,33 y 72,49
: 4453,58 msnm
4.2
Por el norte:
limita con la Microcuenca de Mollocco.
Por el sur:
limita con el departamento de Arequipa.
Por el este:
limita
con
la
Microcuenca
Chuohuaco.
Por el oeste:
limita
el
distrito
de
Cotaruse
(Aymaraes).
Acceso
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
41
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
42
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
4.3
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
43
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
4.3.1 Topografa
La topografa se caracteriza por presentar relieve agreste con
pendientes inclinadas y zonas con afloramientos rocosos. Lo niveles
altitudinales de la subcuenca del ro Mollebamba, est comprendido
entre 2950 hasta los 5200 msnm. La pendiente media de la cuenca est
en el orden de 39%.
4.3.2 Clima y Zonas de Vida
Segn el mapa de Clasificacin climtica del SENAMHI, elaborado con
la metodologa de Thornthwaite, la zona de estudio tiene un clima
dominante (BDH3) lluvioso, semifrgido, con otoo e invierno seco, con
humedad atmosfrica clasificada como Hmeda, lugar donde se
localizan las principales comunidades de la subcuenca como Vitoc,
Silco, Calcauzo, Mollebamba y Santa Rosa. As mismo cuenta con una
pequea parte de la subcuenca que se clasifica como semiseca, fra con
otoo e invierno seco (CCH2) (Figura 14).
La subcuenca del ro Mollebamba posee un clima con estaciones
climatolgicas bien marcadas: de Agosto a Noviembre, clima templado
con lluvias ligeras (poca de siembra), Diciembre a Marzo, con lluvias
fuertes, de Abril a Agosto, clima seco y fri (poca de cosecha). El
presente estudio ha permitido establecer que la distribucin altitudinal de
la temperatura media anual va desde 14,5 C, en la subcuenca baja
hasta los 6 en la subcuenca alta sobre los 4000 msnm. La precipitacin
media anual alcanza los 850,0 mm
El estudio de la ZEE del Gobierno Regional de Apurmac ha identificado
en la subcuenca Mollebamba 9 Zonas de Vida de acuerdo a la
Clasificacin de Holdridge (Figura 14b).
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
44
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
a)
b)
BD'H3
CC'H2
45
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Latitud
Longitud
Altitud
(msnm)
Espejo de agua
(m2)
Yamoka
717,502.20
8400,797.77
4600
13414.1
Pilluni
715,618.00
8379,076.00
4777
39396.7
Uchuymarca
734,130.34
8377,934.65
4775
4368.1
Pamuracocha
735,608.76
8379,969.65
4800
12402.3
Jaspacocha
735,521.38
8385,474.19
4800
31270
46
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
47
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
dos campaas de aforo realizados por el equipo del SENAMHI entre los
meses de Agosto y Octubre del 2009. En los aforos realizados los
caudales del ro Seguia son similares al ro Yanhaurajo, el cual tiene
una mayor escorrenta anual, el aporte glaciar en las nacientes del ro
Seguia estara inyectando mayor volumen de agua durante el estiaje.
4.3.4 Geologa
El rea de la subcuenca del ro Mollebamba se ubica dentro de la mega
unidad geomorfolgica de la cordillera Occidental determinada por
INGEMMET. Dicha unidad se encuentra constituida por un ncleo
paleozoico cubierto por rocas del mesozoico y cenozoico, las cuales se
encuentran deformadas por intensos plegamientos, fallas inversas y
sobre escurrimientos.
En el rea afloran unidades litoestatrigrficas sedimentarias y volcnicas
que tienen edades desde el Jursico Superior hasta los depsitos
Cuaternarios recientes.
4.4
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
48
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
XV.
RESULTADOS
5.1
MollebambaBajo
Seguia
Yanahuarajo
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
49
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
unidad
valor
Area
Km
698.43
Permetro
Km
178.81
Altitud mxima
msnm
5200
Altitud mnima
msnm
2950
Altitud media
msnm
4453
Coeficiente de compacidad
Adi
1.89
Coeficiente de forma
Adi
0.21
Coeficiente de masividad
Adi
6.38
Km
61.92
39
- Promedio
m/m
0.027
- Mx
m/m
0.106
m/m
0.0002
1/km
0.72
Pendiente del ro :
- Mn
Densidad de drenaje
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
50
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Alt. Promedio
(msnm)
% rea
%
acumulado
2950
- 3184
3058,5
0,62
0,6
3185
- 3435
3310,0
1,96
2,6
3436
- 3686
3561,0
3,96
6,5
3687
- 3937
3812,0
6,53
13,1
3938
- 4188
4063,0
9,94
23,0
4189
- 4439
4314,0
13,22
36,2
4440
- 4690
4565,0
29,31
65,5
4691
- 4941
4816,0
31,24
96,8
4942
- 5200
5067,5
3,22
100
51
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Rangoaltitudinal(msnm)
2950,00
3500,00
4000,00
3500,00
4000,00
5200,00
rea(km2)
24,9
82,2
591,3
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
52
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
El curso superior del ro, tiene una pendiente promedio de 2,8 %, lo que
confiere una gran capacidad de transporte. En su curso medio del ro la
pendiente se incrementa a 4,8%, adquiriendo una gran torrencialidad. En
su curso bajo el ro sigue siendo muy torrencial, alcanzando una
pendiente promedio de 2,8%. Por estas caractersticas aunadas a las
caractersticas de su drenaje (densidad > 0,5) hacen que respuesta del
ro durante la poca de precipitaciones intensas sea rpida.
En la Figura 21, se grfica 03 cortes transversales realizados en la
cuenca, a fin de visualizar la topografa dominante por zonas. Por otro
lado estos cortes sobrepuestos a los mapas de precipitacin y
temperatura permiten extraer informacin relevante del clima en las
laderas.
En el corte 1-1, las cotas mximas en las mrgenes izquierda y derecha
del ro Mollebamba, alcanza los 4681 y 4102 msnm; siendo el ancho
medio de este transepto de 12,66 km. Este perfil intercepta al ro
Mollebamba en su curso bajo, en la cota 3085 msnm.
En el corte 2-2, las cotas mximas en las mrgenes izquierda y derecha
del ro Mollebamba, alcanza los 4822 y 4505 msnm; siendo el ancho
medio de este transepto de 15 km. Este perfil intercepta al ro
Mollebamba en su curso medio, en la cota 3436 msnm.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
53
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
54
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
A)
Microcuenca Yanahuarajo
55
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
valor
A rea
Parm e tro
Km2
280.98
Permetro
Km
127,17
A ltitud mxima
msnm
5200
A ltitud mnima
msnm
3476
A ltitud media
msnm
4618.5
A dim
2.33
A dim
0.15
A dim
15.43
Km
43.15
- Promedio
m/m
0.027
- Mx
m/m
0.106
m/m
0.0002
1/km
0.78
- Mn
Densidad de drenaje
Alt. Promedio
% area
% acumulado
(msnm)
3476
3666
3571,0
1,04
1,0
3667
3857
3762,0
1,81
2,8
3858
4048
3953,0
2,66
5,5
4049
4239
4144,0
4,08
9,6
4240
4429
4334,5
7,05
16,6
4430
4620
4525,0
19,05
35,7
4621
4811
4716,0
45,18
80,9
4812
5002
4907,0
18,13
99,0
5003
5200
5098,0
1,01
100
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
56
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
B)
Microcuenca Seguia
unidad
valor
Km2
193.39
Area
Permetro
Km
97.24
Altitud mxima
msnm
5190
Altitud mnima
msnm
3477
Altitud media
msnm
4608,63
Coeficiente de compacidad
Adim
2.13
Coeficiente de forma
Adim
0.24
Coeficiente de masividad
Adim
22.41
Km
28.6
- Promedio
m/m
0.039
- Mx
m/m
0.157
m/m
0.0002
1/km
0.85
- Mn
Densidad de drenaje
Alt. Promedio
% area
% acumulado
(msnm)
3477
3667
3572.0
0.80
0.8
3668
3857
3762.5
1.75
2.6
3858
4048
3953.0
3.36
5.9
4049
4238
4143.5
6.01
11.9
4239
4428
4333.5
9.21
21.1
4429
4619
4524.0
18.54
39.7
4620
4809
4714.5
36.68
76.4
4810
4999
4904.5
20.82
97.2
5000
5190
5095.0
2.83
100
57
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
unidad
valor
Km2
224.06
Km
98.73
Altitud mxima
msnm
4958
Altitud mnima
msnm
2933
Altitud media
msnm
4111.27
Coeficiente de compacidad
Adim
1.85
Coeficiente de forma
Adim
0.64
Coeficiente de masividad
Adim
19.34
Km
18.77
- Promedio
m/m
0.023
- Mx
m/m
0.079
m/m
0.0002
1/km
0.75
- Mn
Densidad de drenaje
58
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Alt. Promedio
% area
% acumulado
1,6
(msnm)
2933
3158
3045,5
1,57
3159
3383
3271,0
4,93
6,5
3384
3608
3496,0
8,17
14,7
3609
3833
3721,0
11,27
25,9
3834
4058
3946,0
15,83
41,8
4059
4283
4171,0
17,90
59,6
4284
4508
4396,0
19,54
79,2
4509
4733
4621,0
18,13
97,3
4734
4958
4846,0
2,69
100
(XVI)
Siendo:
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
59
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Tabla 12. La Figura 24, refleja la alta correspondencia entre los valores
de precipitacin observados y los estimados por el modelo regional.
Tabla 12. Parmetros estadsticos del modelo de Pp
anual y valores de los coeficientes
Estadsticasdelaregresin
Coeficientedecorrelacinmltiple
0,847116295
CoeficientededeterminacinR^2
0,717606018
R^2ajustado
0,688392847
Errortpico
204,3766658
Observaciones
44
Variables
Coeficientes
0,118734327
0,081506332
13,21690079
5,8534E09
4,00301E09
6,69143E05
1,25123E08
1,19788E06
1,51624E06
10
Fuente: Elaboracin propia
407636,3621
La precipitacin media anual en toda esta regin alcanza los 827,0 mm,
con una distribucin mensual mxima y mnima en los meses de Enero y
Julio, respectivamente; tal como se aprecia en la Figura 25. El 77% de
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
60
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
61
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Figura 27.
Climatologa
mensual
de precipitacin observada y del
modelo en mm. En azul valores observados en estaciones
meteorolgicas. En rojo valores generados por modelo regional.
Estaciones Antabamaba y Chalhuanca en la cuenca Apurmac.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
62
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
5.3.3
A)
Subcuenca Mollebamba
ENE
22
191
184
182
46
13
22,4 21,6
21,4
5,5
1,5
41
51
98
14
851
100
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
63
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
64
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
ENEFEBMARABR
MAYJUNJULAGO
SETOCTNOVDIC
65
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Baja
Media
Alta
OCT
18
19
23
30
32
39
NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
36
38
47
11
11
14
3
3
4
3
3
4
10
10
13
ANUAL
675
716
875
B)
Microcuencas
AGO
14
14
12
anual
893
880
764
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
66
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Precipitacinmediaareal
250.0
Mollebamba_bajo
PP(mm)
200.0
150.0
Yanahuarajo
Seguia
100.0
50.0
0.0
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
67
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
DECADA
SET
OCT
NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
anual
1970-79
49
39
52
94
196
191
173
52
11
22
895
1980-89
27
46
48
72
172
140
136
54
12
25
746
1990-99
40
40
53
105
200
194
152
60
28
886
2000-09
30
52
49
103
191
200
185
51
19
16
909
1970-2009
36
44
50
93
188
180
160
54
10
22
851
DESVIACION ESTANDARD
DECADA
1970-79
37,5
17,4
35,3
35,7
93,7
68,1
55,6
28,5
9,7
9,1
6,3
30,7
209,5
1980-89
14,2
33,9
20,6
39,5
82,6
87,3
58,0
32,2
9,3
8,8
5,2
24,0
239,6
1990-99
19,1
16,9
19,6
35,8
28,0
72,0
32,0
34,0
6,5
3,4
2,9
24,4
136,4
2000-09
18,0
31,0
37,2
36,8
69,4
52,1
70,5
14,2
12,3
6,9
27,5
10,7
185,2
1970-2009
25,2
25,1
28,2
37,6
70,6
72,1
56,2
27,3
9,2
7,3
14,2
23,1
200,3
DECADA
1970-79
0,76
0,45
0,68
0,38
0,48
0,36
0,32
0,55
0,90
1,02
0,86
1,40
0,23
1980-89
0,53
0,73
0,43
0,55
0,48
0,62
0,42
0,59
0,81
1,26
0,83
0,98
0,32
1990-99
0,48
0,43
0,37
0,34
0,14
0,37
0,21
0,57
0,76
1,11
0,66
0,88
0,15
2000/09
0,61
0,59
0,76
0,36
0,36
0,26
0,38
0,28
1,43
1,24
1,48
0,68
0,20
1970-2009
0,70
0,57
0,57
0,41
0,37
0,40
0,35
0,50
0,94
1,19
1,63
1,03
0,24
SON
DEF
MAM
JJA
ANUAL
Promedio
1970-79
1980-89
1990-99
2000-09
1970-2009
141
134
112
131
130
483
379
520
496
469
39,5
64,8
31,3
54,5
48,4
141,6
122,8
109,4
130,6
133,5
DECADA
1970-79
1980-89
1990-99
2000-09
1970-2009
38
44
42
42
41
899
743
878
915
857
37,9
21,8
28,2
34,1
29,8
210,5
157,5
163,4
188,2
186,8
Desviacin estndar
67,3
41,6
66,5
83,8
67,7
Coeficiente de Variacin
DECADA
1970-79
1980-89
1990-99
2000-09
1970-2009
236
187
204
245
217
anual
SON
DEF
MAM
JJA
0,28
0,48
0,28
0,41
0,37
0,29
0,32
0,21
0,26
0,28
0,28
0,22
0,33
0,34
0,31
0,99
0,50
0,67
0,82
0,72
0,23
0,21
0,19
0,21
0,22
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
68
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
SON
1970-79
15,68%
1980-89
18,02%
1990-99
12,77%
2000-09
14,37%
1970-2009
15,11%
Fuente: Elaboracin propia
DEF
MAM
JJA
53,77%
50,93%
59,26%
54,24%
54,70%
26,29%
25,19%
23,20%
26,83%
25,37%
4,26%
5,86%
4,77%
4,56%
4,82%
350
300
300
250
250
Pp (mm)
Pp (mm)
200
200
150
150
100
100
50
50
0
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
SET
OCT
NOV
DIC
ENE
FEB
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
SET
OCT
NOV
DIC
OCT
NOV
DIC
350
350
300
300
250
250
200
200
Pp (mm)
Pp (mm)
MAR
150
150
100
100
50
50
0
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
SET
OCT
NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
SET
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
69
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
60.00%
DEF
MAM
JJA
50.00%
40.00%
30.00%
20.00%
10.00%
0.00%
197079
198089
199099
200009
19702009
Pp (mm)
500
400
300
200
100
0
Dcada
3
son
3
def
2 3
mam
jja
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
70
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
200
son
400
600
800
def
100
Dcada
1
2
3
4
75
Porcentaje
50
25
mam
jja
100
75
50
25
0
0
200
400
600
800
SON
DEF
MAM
JJA
ANUAL
Test Z
Signific.
0.71
Nosig
Qmin
Qmax
99%
99%
95%
95%
0.7
2,7
1,4
2.2
1,0
Qmin Qmax
Bmin
99%
95%
95%
0.65
Nosig
1.1
3,4
7,0
2.5
5,4
0.34
Nosig
0.3
3,0
3,2
2.2
2,1
0.07
Nosig
0.0
1,0
1,3
0.8
1,0
35,5
0.51
Nosig
1.8
6,4
9,6
4.6
7,4
54,1
19,6
49,0
23,1
Donde:
IFM
pi
P
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
71
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
250.00
800.00
200.00
600.00
Data
150.00
Data
Sen's estimate
99 % conf. max
50.00
0.00
1960
-50.00
Sen's estimate
99 % conf. min
95 % conf. min
99 % conf. min
DEF
SON
100.00
400.00
99 % conf. max
200.00
95 % conf. min
95 % conf. max
1970
1980
1990
2000
2010
95 % conf. max
0.00
1960
Residual
Residual
1970
1980
1990
2000
2010
-200.00
-100.00
a)
-150.00
Year
b)
-400.00
Year
160.00
400.00
140.00
300.00
120.00
Data
Data
Sen's estimate
80.00
99 % conf. min
60.00
99 % conf. max
95 % conf. min
40.00
99 % conf. min
99 % conf. max
100.00
95 % conf. min
95 % conf. max
20.00
0.00
-20.001960
Sen's estimate
200.00
MAM
JJA
100.00
Residual
1970
1980
1990
2000
2010
95 % conf. max
0.00
1960
Residual
1970
1980
1990
2000
2010
-100.00
-40.00
c)
-60.00
d)
-200.00
Year
Year
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
72
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
73
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
A)
DIC Anual
16,0 14,5
13,1 11,3
8,3 6,0
NOV
23,0
20,1
15,3
DIC
21,4
18,5
13,7
74
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
B)
es
de
de
se
JUL
AGO
SET
8,.0
7,0
7,0
10,2
5,5
4,4
4,5
8,1
6,5
5,4
5,4
9,1
6,6
5,5
5,5
9,2
7,1
6,0
6,0
9,7
8,2
7,3
7,3
10,5
8,0
7,0
7,1
10,2
5,1
4,0
4,0
7,7
6,2
5,0
5,1
8,8
1,8
0,5
0,6
4,8
10,6
9,7
9,7
12,8
ANUAL
9,2
8,2
8,2
11,4
6,9
5,8
5,9
9,4
ENE
MAY
JUN
JUL
AGO
SET
OCT NOV
DIC
13,3
12,4
12,4
15,6
13,9
12,9
13,0
16,1
15,9
14,9
15,0
18,1
15,0
14,0
14,0
17,2
15,3
14,3
14,4
17,5
16,1
15,2
15,2
18,3
16,0
15,1
15,1
18,3
16,4
15,4
15,5
18,5
14,6
13,6
13,6
16,8
13,4
12,4
12,5
15,6
15,1
14,2
14,2
17,3
16,1
15,2
15,2
18,4
75
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
ENE FEB
2.6
1.6
1.7
4.8
2.5
1.6
1.6
4.8
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
SET OCT
2.6
1.6
1.7
4.8
4.9
6.2
6.1
1.9
3.6
4.9
4.8
0.6
11.4
13.0
13.0
7.7
4.2
5.5
5.4
1.3
NOV DIC
5.1
4.1
4.1
7.3
3.8
2.8
2.8
6.0
MAYJUNJULAGO
SETOCTNOVDIC
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
76
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
77
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
A)
Zona
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
SET
OCT NOV
ANUAL
DIC
ZonaBaja 127 116 117 122 112.8 102 104.5 120 131 148 133 132 1463
ZonaMedia 116 106 107 112 103.7 91.9 95.8 110 120 137 122 120 1340
ZonaAlta
97 89 89.4 92.4 86.7 72.5 79.7 92.5 101 116 104 102 1122
Fuente: Elaboracin propia
B)
78
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
ENEFEBMARABR
MAYJUNJULAGO
SETOCTNOVDIC
b) Microcuenca Yanahuarajo
La evapotranspiracin anual alcanza los 1119,2 mm con valores
mximos en Octubre de 115,6 mm, acumulado mensual, y
mnimos en Junio con un acumulado mensual de 73,0 mm. A nivel
diario, la tasa mxima y mnima de la Eto es de 3,7 mm y 2,4 mm,
respectivamente (Tabla 29).
c) Microcuenca Seguia
La evapotranspiracin anual alcanza los 1082,0 mm con valores
mximos en Octubre de 112,0 mm, acumulado mensual, y
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
79
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
ANUAL
Mollebamba
100
92
92
96
90
76
83
96
105
119
107
105
1160
Yanahuarajo
96
89
89
92
87
73
79
92
101
116
104
102
1119
Seguia
93
85
86
89
84
71
77
89
98
112
101
99
1082
Mollebamba
104
96
96
99
93
79
86
99
108
123
110
108
1200
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
80
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Microcuenca
Mollebamba
Yanahuarajo
Seguia
Mollebamba
ABR
MAY
37
35
35
40
35
34
34
38
33
32
32
36
34
32
32
37
34
33
33
37
JUN JUL
28
27
27
30
30
29
29
33
AGO SET
35
34
34
38
38
37
37
42
ANUAL
OCT
44
42
42
48
NOV DIC
39
38
38
43
38
37
37
42
424
408
408
463
5.4
Cuenca
SET
OCT
NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
ANUAL
JUN
JUL
AGO
Pp(mm)
22
41
51
98
191
184
182
46
13
14
851
ETR(mm)
38
44
39
38
37
34
34
35
33
28
30
35
424
BH(mm)
16
11
60
154
150
149
11
20
23
26
21
427
81
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
82
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
ENEFEBMARABR
MAYJUNJULAGO
SETOCTNOVDIC
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
83
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Cuenca
SET
OCT
NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
ANUAL
JUN JUL
AGO
Pp(mm)
24
43
53
103
200
193
191
49
14
14
893
ETR(mm)
37
42
38
37
35
32
33
34
32
27
29
34
408
BH(mm)
13
15
66
165
161
159
15
18
22
25
19
484
BalaceHdricoYanahuarajo
250.0
BH
200.0
Pp,ETR, BH(mm)
Pp
150.0
ETR
100.0
50.0
0.0
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
50.0
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
84
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
BalanceHdricoMicrocuencaSeguia
SET
OCT NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR MAY
JUN
JUL
AGO
ANUAL
Pp(mm)
4,8
3,9
14,0
879,7
ETR(mm)
36,9
35,2
26,6 29,0
33,6
407,5
BH(mm)
13,5
64,8
472,2
0,8
14,7
32,4
32,5
33,6 31,5
BalanceHdricoSeguia
250.0
BH
200.0
Pp,ETR, BH(mm)
Pp
150.0
ETR
100.0
50.0
0.0
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
50.0
BalanceHdricoMicrocuencaMollebambaBajo
SET
OCT
NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
20
34
42
84
174
166
173
41
12
11
ANUAL
764
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
85
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
ETR(mm)
42
48
43
42
40
37
37
38
36
30
33
38
463
30
27
301
BalaceHdricoMollebambaBajo
200.0
BH
Pp,ETR, BH(mm)
150.0
Pp
ETR
100.0
50.0
0.0
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
50.0
BH(mm)
21
14
42
134
129
136
24
27
5.5
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
86
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Subcuenca de Mollebamba
Cuenca
SET OCT NOV
PE (mm)
7,4
10,1
ANUAL
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
39,9
115
114
113
8,8
2,5
0,9
0,7
2,6
419,4
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
87
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
LE (mm)
8,7
9,3
10,3
17,6
61,5
83,7
117
47,4
25
16,3
12,9
9,6
419,4
2,3
2,4
2,8
4,6
16,6
24,2
30,5
12,8
6,5
4,4
3,4
2,5
9,4
Caudal (m /s)
PE : Precipitacin efectiva en mm
Fuente: Elaboracin propia
G)
LE : lmina de escorrenta en mm
Microcuenca Yanahuarajo
CaudalpromediomensualenYanahuarajoenm3/s
SET OCT NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR MAY
JUN
JUL
AGO
4,5 8,8
9,9 10,6
1,1 1,1
50,1
20,1
2,1
127,6
70,2
7,6
128,7
95,6
11,1
128,7
133,7
14,0
10,5
54,1
5,9
1,0
18,6
2,0
0,8
14,7
1,5
3,0
11,0
1,1
12,2
11,8
1,3
2,9
28,5
3,0
ANUAL
478,9
478,9
4,3
LE : lmina de escorrenta en mm
Qt Q0 e a ( t )
Donde:
Qt
Qo
a
t
=
=
=
=
descarga en el tiempo t
descarga inicial
Coeficiente de agotamiento
tiempo
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
88
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Abril, con un caudal promedio de 2,8 m3/s, valor que representa una
deficiencia de -52% con respecto al promedio histrico generado
(Qabril=5,9 m3/s en la Tabla 36).
Bajo este supuesto, se tendra una distribucin de los caudales diarios
con un mximo de 3,5 m3/s, al inicio de Abril y un mnimo de 1,8 m3/s al
finalizar el mes, tal como se ilustra en la Figura 49. Este puede haber sido
el escenario seco de Abril de 2008, donde el equipo de la Universidad
Catlica afor un caudal de 1,89 m3/s.
Si se prolonga esta serie hipottica hasta Agosto, se obtiene para este
mes una distribucin de los caudales diarios entre 0,27 m3/s y 0,44 m3/s
como mnimo y mximo respectivamente, con un promedio mensual de
0,35 m3/s, valor que representa una deficiencia de -68% con respecto al
promedio histrico generado para ese mes (Q=1,1 m3/s). El equipo de la
Catlica, afor para Agosto de 2008 un caudal de 0,43 m3/s y el equipo de
SENAMHI
afor
para
CaudalpromediodiarioYanahuarajo
Agosto de 2009 un caudal
3.5
de 0,52 m3/s.
3
Q=3.0478e0.016t
Caudal(m3/s)
2.5
2
Qdiario
1.5
1
0.5
0
0
10
15
20
25
Tiempo(das) Meshipotticoabril
30
35
Yanahuarajo.
Fuente: Elaboracin propia
H)
Microcuenca Seguia
caudal
de 9,4
caudal
estiaje
89
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
I)
126,0
93,3
7,5
125,8 10,1
130,4 52,7
9,4
3,9
2,8
27,8
2,0
ANUAL
JUL AGO
467,0
467,0
2,9
LE : lmina de escorrenta en mm
J)
6,8
2,1
0,7 0,6
37,7 19,9 12,9 10,2
3,3
1,7
1,1 0,9
2,1
7,6
0,6
333,6
333,6
2,40
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
90
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Figura 50. Los caudales han sido generados en los puntos de cierre o
desfogue de las microcuencas, por una relacin de proporcionalidad
Caudal-rea entre el caudal promedio de toda la subcuenca y el rea de
recepcin de las quebradas. El valor promedio corresponde al promedio
multianual, los mximos y mnimos corresponden a los caudales de
avenidas y de estiaje. En la microcuenca de Mollebamba Bajo, la
(XIX)
quebrada ms importante es Huancaspaco, que aporta un caudal
promedio anual de 0,800 m3/s. En Yanahuarajo, la quebrada ms
importante es Chunchumayo que aporta un caudal promedio anual de
0,619 m3/s. En Seguia, la quebrada ms importante es Chaculla, con
un caudal promedio anual de 0,370 m3/s.
5.5.2 Caudales extendidos
Se han extendido las series de precipitacin a nivel de las microcuencas,
en base a la informacin de una estacin ubicada en la misma zona
pluviomtrica de la microcuenca de Mollebamba; luego se sigue la
metodologa de Lutz-Sholtz para la generacin de series aleatorias de
caudal.
Se ha utilizado informacin de la estacin de Chalhuanca, para generar
series extendidas de precipitacin areal en la subcuenca de
Mollebamba, mediante la relacin siguiente:
ao j.
Precipitacin promedio de Mollebamba en el
mes i.
Desviacin estndar de la precipitacin en
Mollebamba en el mes i.
Valores estandarizados de la precipitacin en
Chalhuanca en el mes i del ao j.
Coeficiente de variacin de la precipitacin en
Chalhuanca en el mes i.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
91
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Qt B1 B 2 Qt 1 B3 PE t z S 1 r 2
Donde:
Qt
Q t-1
PE t
B1, B2 y B3
Z
S
R2
:
:
:
:
(XX)
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
92
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Qda
Huancaspaca
0.816
2.410
0.185
Chaupimayo
0.402
1.300
0.100
Silco
0.173
0.563
0.043
Sichahua
0.165
0.531
0.041
Sillajasa
0.644
2.080
0.160
Parcuyo
0.184
0.597
0.046
0.016
2.320
0.130
2.400
9.801
0.705
Otros
Total
Huancaspaca
MicrocuencaYanahuarajo
Juisa
0.237
0.766
0.059
Laymina+Pallalli
0.191
0.617
0.047
Yauri
0.140
0.456
0.035
Astococha
0.120
0.386
0.030
Jorhuacue
0.441
1.429
0.110
SuitoOjo
0.374
1.212
0.093
Aquicho
0.244
0.787
0.061
Chunchumayo
0.619
2.005
0.154
Huachohuillca
0.094
0.307
0.024
Yanasallalli
0.109
0.353
0.027
Otros
1.700
3.900
0.300
4.268
12.218 0.940
Total
MicrocuencaSeguia
Yurajaja
0.350
1.133
Ayani
0.168
0.544
0.087
0.042
Jaspacocha
0.179
0.579
0.045
Huajracocha
0.125
0.406
0.031
Esquinas
0.101
0.328
0.025
Ancuripa
0.246
0.798
0.061
Cuatro
0.111
0.360
0.028
LaPaca
0.216
0.699
0.054
Chaculla
0.371
1.201
0.092
Otros
1.034
2.402
0.175
2.900
8.450
0.640
Total
B)
Subcuenca Mollebamba
93
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Parmetro
SET
OCT
NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
2,3
2,4
2,8
4,6
16,6
24,2
30,5
12,8
Mediana (m /s)
2,3
2,2
2,8
4,5
16,1
23,2
29,2
11,5
DS
1,9
1,9
2,4
3,4
8,4
12,4
10,2
6,2
CV
0,7
0,7
0,7
0,6
0,5
0,5
0,3
0,5
10,9
8,2
10,5
13,4
36,1
46,2
49,8
0,3
0,3
0,3
0,1
0,3
1,2
8,9
Promedio(m /s )
mx (m /s)
3
Min(m /s)
MAY
JUN
JUL
AGO
ANUAL
6,5
4,4
3,4
2,5
9,4
6,0
4,0
3,2
2,3
9,8
2,7
1,3
0,9
1,5
2,6
0,4
0,3
0,3
0,6
0,3
30,1
14,7
8,3
7,8
7,9
15,0
2,9
3,7
3,3
2,8
1,0
4,0
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
TOTAL
SECO
2,15
1,85
3,99
5,41
14,69
11,35
22,20
7,78
5,30
4,60
3,23
1,83
7,03
NORMAL
3,13
3,26
3,40
4,97
14,36
23,74
31,22
11,.73
7,32
4,15
3,44
2,33
9,69
HUMEDO
2,52
2,75
3,02
5,95
25,58
38,23
38,63
19,29
6,59
4,52
3,39
3,50
12,83
Tabla 42. Caracterizacin del volumen de agua en aos secos, normales y hmedos
Ro Mollebamba
VOLUMENES DE AGUA PRODUCIDOS EN AOS SECOS, NORMALES Y HUMEDOS (MMC)
AO
SET.
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
ANUAL
SECO
5,58
4,95
10,33
14,48
39,35
27,45
59,46
20,17
14,20
11,92
8,64
4,89
221,43
NORMAL
8,11
8,73
8,80
13,32
38,46
57,43
83,63
30,40
19,61
10,74
9,21
6,23
294,68
HUMEDO
6,53
7,37
7,84
15,94
68,51
92,49
103,46
50,00
17,65
11,72
9,09
9,39
399,98
Persistencia
SET.
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
TOTAL
P - 50%
2,3
2,2
2,8
4,5
16,1
23,2
29,2
11,5
6,0
4,0
3,2
2,3
8,96
P - 75%
1,6
1,4
2,1
3,2
13,1
15,7
23,6
8,3
4,6
3,3
3,0
1,5
6,78
P - 80%
1,3
1,2
1,9
3,0
11,2
12,8
22,6
8,1
4,3
3,3
2,9
1,4
6,16
P - 90%
0,7
0,8
1,6
1,2
8,6
9,4
17,8
7,4
3,7
3,3
2,8
1,2
4,87
94
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
25.0
P75%
P_80%
20.0
Caudal (m3/s)
P_90%
15.0
10.0
5.0
0.0
SET. OCT.NOV. DIC. ENE. FEB. MAR. ABR. MAY. JUN. JUL. AGO.
B)
Microcuenca Yanahuarajo
OCT
NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
ANUAL
1,1
1,1
1,3
2,1
7,6
11,1
14,0
5,9
3,0
2,0
1,5
1,1
4,3
Mediana (m /s)
1,1
1,0
1,3
2,1
7,4
10,7
13,4
5,3
2,8
1,9
1,5
1,1
4,5
DS
0,9
0,9
1,1
1,6
3,7
5,5
4,5
2,8
1,2
0,6
0,4
0,7
1,2
0,9
0,8
0,9
0,7
0,5
0,5
0,3
0,5
0,4
0,3
0,3
0,6
0,3
5,2
3,9
4,5
6,1
16,2
20,8
22,5
13,7
6,7
3,8
3,7
3,8
6,8
0,1
0,1
0,1
0,1
0,4
1,0
4,4
1,4
1,7
1,5
1,3
0,4
1,9
Promedio(m /s )
CV
3
mx (m /s)
3
Min(m /s)
AO
SET.
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
TOTAL
SECO
0,98
0,84
1,85
2,48
6,78
5,44
10,33
3,61
2,44
2,11
1,48
0,82
3,26
NORMAL
1,45
1,51
1,57
2,28
6,63
10,91
14,33
5,39
3,36
1,90
1,58
1,06
4,33
HUMEDO
1,45
1,38
1,67
2,39
10,16
16,51
16,95
7,77
2,80
2,03
1,54
1,39
5,50
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
95
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Tabla 46. Caracterizacin del volumen de agua en aos secos, normales y hmedos
Ro Yanahuarajo
VOLUMENES DE AGUA PRODUCIDOS EN AOS SECOS, NORMALES Y HUMEDOS (MMC)
AO
SET.
OCT.
NOV. DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN. JUL.
AGO.
ANUAL
SECO
2,55
2,24
4,80
6,65
18,16
13,15
27,67
9,36
6,54
5,47
3,96
2,20
102,75
NORMAL
3,77
4,05
4,07
6,12
17,77
26,39
38,37
13,98
8,99
HUMEDO
3,75
3,69
4,33
6,39
27,23
39,95
45,41
20,13
7,49
4,94
4,24
2,85
135,53
5,26
4,12
3,72
171,48
Persistencia
SET.
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
TOTAL
P - 50%
1,1
1,0
1,3
2,1
7,4
10,7
13,4
5,3
2,8
1,9
1,5
1,1
4,12
P - 75%
0,7
0,6
0,9
1,5
6,1
7,3
10,9
3,9
2,1
1,5
1,3
0,6
3,14
P - 80%
0,6
0,5
0,8
1,4
5,3
6,1
10,5
3,7
2,0
1,5
1,3
0,6
2,86
P - 90%
0,3
0,3
0,7
0,5
4,1
4,6
8,4
3,4
1,7
1,5
1,3
0,5
2,28
10.0
P75%
Caudal (m3/s)
P_80%
8.0
P_90%
6.0
4.0
2.0
0.0
SET.OCT.NOV.DIC. ENE.FEB.MAR.ABR.MAY.JUN. JUL.AGO.
E)
Microcuenca Seguia
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
96
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
0,7
0,7
0,9
1,4
5,1
7,5
9,4
3,9
2,0
1,4
1,0
0,8
2,9
Mediana (m /s)
0,7
0,7
0,9
1,4
5,0
7,2
9,0
3,6
1,9
1,2
1,0
0,7
3,0
DS
0,6
0,6
0,8
1,0
2,5
3,7
3,0
1,9
0,8
0,4
0,3
0,5
0,8
CV
0,9
0,8
0,9
0,7
0,5
0,5
0,3
0,5
0,4
0,3
0,3
0,6
0,3
3,5
2,6
3,3
4,1
10,9 14,0
15,1
9,2
4,5
2,6
2,5
2,5
4,6
0,1
0,1
0,1
0,0
0,3
3,0
0,9
1,2
1,0
0,9
0,3
1,3
Promedio(m /s )
mx (m /s)
3
Min(m /s)
0,6
AO
SET.
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
ANUAL
SECO
0,66
0,56
1,24
1,67
4,55
3,64
6,93
2,43
1,64
1,42
0,99
0,55
2,19
NORMAL
0,97
1,01
1,05
1,53
4,45
7,32
9,62
3,62
2,25
1,28
1,06
0,72
2,91
HUMEDO
0,78
0,85
0,93
1,83
7,79
11,63
11,82
5,91
2,03
1,39
1,05
1,10
3,93
Tabla 50. Caracterizacin del volumen de agua en aos secos, normales y hmedos
Ro Seguia
VOLUMENES DE AGUA PRODUCIDOS EN AOS SECOS, NORMALES Y HUMEDOS (MMC)
AO
SECO
SET.
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
ANUAL
1,71
1,51
3,22
4,46
12,19
8,82
18,57
6,29
4,39
3,67
2,66
1,48
68,98
NORMAL
2,52
2,72
2,73
4,11
11,93
17,72
25,77
9,39
6,04
3,32
2,84
1,92
90,99
HUMEDO
2,02
2,28
2,42
4,90
20,85
28,13
31,67
15,32
5,44
3,61
2,80
2,93
122,39
Persistencia
SET.
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
ANUAL
P - 50%
0,7
0,7
0,9
1,4
5,0
7,2
9,0
3,6
1,9
1,2
1,0
0,7
2,76
P - 75%
0,5
0,4
0,6
1,0
4,1
4,9
7,3
2,6
1,4
1,0
0,9
0,4
2,11
P - 80%
0,4
0,4
0,6
0,9
3,5
4,1
7,1
2,5
1,3
1,0
0,9
0,4
1,92
P - 90%
0,2
0,2
0,5
0,4
2,7
3,1
5,6
2,3
1,2
1,0
0,9
0,4
1,53
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
97
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
8.0
P75%
Caudal (m3/s)
7.0
P_80%
6.0
P_90%
5.0
4.0
3.0
2.0
1.0
0.0
SET.OCT.NOV. DIC. ENE. FEB.MAR.ABR.MAY.JUN. JUL.AGO.
F)
OCT
NOV
DIC
ENE
FEB
MAR
ABR
MAY
JUN
JUL
AGO
ANUAL
0,60
0,62
0,71
1,17
4,23
6,17
7,79
3,26
1,66
1,12
0,86
0,64
2,40
Mediana (m /s)
0,60
0,55
0,71
1,15
4,16
6,19
7,44
2,93
1,54
1,03
0,81
0,59
2,50
DS
0,.47
0,45
0,49
0,88
2,16
3,27
2,67
1,64
0,70
0,34
0,21
0,36
0,72
0,78
0,73
0,69
0,75
0,51
0,53
0,34
0,50
0,42
0,30
0,24
0,56
0,30
2,64
2,01
2,32
3,43
7,78
3,79
2,15
1,91
1,91
3,86
0,10
0,01
0,12
0,03
0,60
0,67
0,93
0,84
0,73
0,30
1,05
Promedio(m /s )
CV
3
mx (m /s)
3
Min(m /s)
0,42
1,97
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
TOTAL
SECO
0,52
0,44
1,06
1,32
3,83
2,59
5,56
1,92
1,39
1,13
0,79
0,48
1,75
NORMAL
0,80
0.73
0,81
1,26
3,79
6,32
8,01
2,98
1,85
1,09
0,91
0,59
2,43
HUMEDO
0,64
0,70
0,77
1,52
6,65
9,95
9,96
4,96
1,68
1,15
0,86
0,87
3,31
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
98
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
OCT.
NOV.
DIC.
ENE.
FEB.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN.
JUL.
AGO.
ANUAL
SECO
1,36
1,19
2,74
3,52
10,26
6,27
14,89
4,99
3,73
2,94
2,11
1,29
55,29
NORMAL
2,06
1,96
2,10
3,38
10,15
15,28
21,44
7,74
4,96
2,83
2,43
1,58
75,91
HUMEDO
1,66
1,87
1,99
4,07
17,82
24,08
26,68
12,86
4,50
2,99
2,32
2,34
103,18
OCT.
MAR.
ABR.
MAY.
JUN. JUL.
AGO.
ANUAL
P - 50%
0,60
0,55
0,71
1,15
4,16
6,19
7,44
2,93
1,54
1,03
0,81
0,59
2,31
P - 75%
0,42
0,34
0,54
0,82
3,36
4,16
5,92
2,10
1,17
0,84
0,76
0,39
1,74
P - 80%
0,36
0,29
0,49
0,76
2,85
3,34
5,66
2,03
1,09
0,84
0,74
0,37
1,57
P - 90%
0,21
0,17
0,42
0,30
2,20
2,39
4,36
1,84
0,93
0,84
0,73
0,4
1,23
5.6
Anlisis de Sequas
Porcentaje
superior al 90
80 - 90
70 - 80
30 - 70
20 - 30
10 - 20
inferior al 10
Rango decil
10
9
8
4-7
3
2
1
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
99
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Ao Hidrolgico
Categora
Ao Hidrolgico
Categora
humedo
normal
normal
muy humedo
normal
muy seco
normal
normal
seco
muy humedo
extrem humedo
extrem humedo
normal
1970-71 **
Normal
1989-90
1971-72
muy hmedo
1990-91
1972-73 *
muy hmedo
1991-92 *
1973-74 **
extrem hmedo
1992-93 *
1974-75 **
Normal
1993-94 *
1975-76 **
1976-77
Normal
muy seco
1994-95 *
1995-96
1977-78 *
muy seco
1996-97
1978-79
muy seco
1997-98 *
1979-80
exte,seco
1998-99 **
1980-81
Hmedo
1999-00 **
1981-82
Normal
2000-01 **
1982-83*
exte,seco
2001-02
1983-84
1984-85
1985-86
1986-87 *
1987-88 *
1988-89 **
exte,seco
Seco
Normal
Normal
Seco
extrem hmedo
2002-03 *
2003-04
2004-05 *
2005-06
2006-07
2007-08
normal
normal
exte,seco
humedo
normal
normal
Decil
8
6
4
2
SEQUIAS
1969-70
1970-71
1971-72
1972-73
1973-74
1974-75
1975-76
1976-77
1977-78
1978-79
1979-80
1980-81
1981-82
1982-83
1983-84
1984-85
1985-86
1986-87
1987-88
1988-89
1989-90
1990-91
1991-92
1992-93
1993-94
1994-95
1995-96
1996-97
1997-98
1998-99
1999-00
2000-01
2001-02
2002-03
2003-04
2004-05
2005-06
2006-07
2007-08
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
100
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Total
Eventos
Categora
Aos secos
11
Aos normales
16
Aos hmedos
11
101
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Pmx24h
(mm)
54,8
49,4
46,8
44,2
40,4
37,2
33,5
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
102
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
P.Mx
24 horas
Duracin en minutos
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
33,5
9,7
11,5
12,7
13,7
14,5
15,1
15,7
16,3
16,8
17,2
17,6
18,0
10
37,2
10,7
12,8
14,1
15,2
16,1
16,8
17,5
18,1
18,6
19,1
19,6
20,0
20
40,4
11,7
13,9
15,3
16,5
17,4
18,3
19,0
19,6
20,2
20,7
21,2
21,7
50
44,2
12,8
15,2
16,8
18,0
19,1
20,0
20,8
21,5
22,1
22,7
23,2
23,7
100
46,8
13,5
16,1
17,8
19,1
20,2
21,1
22,0
22,7
23,4
24,0
24,6
25,1
1000
54,8
15,8
Fuente: Elaboracin propia
18,8
20,8
22,4
23,7
24,8
25,7
26,6
27,4
28,1
28,8
29,4
d
Pd P24 h
1440
0.25
(XXI)
Donde:
10
20
30
40
50
Duracin en minutos
60
70
80
90
100
110
120.0
58,0
34,5
25,5
20,5
17,4
15,1
13,5
12,2
11,2
10,3
9,6
9,0
10
64,4
38,3
28,3
22,8
19,3
16,8
15,0
13,5
12,4
11,5
10,7
10,0
20
70,0
41,6
30,7
24,7
20,9
18,3
16,3
14,7
13,5
12,4
11,6
10,9
50
76,6
45,5
33,6
27,1
22,9
20,0
17,8
16,1
14,7
13,6
12,7
11,9
100
81,1
48,2
35,6
28,7
24,2
21,1
18,8
17,0
15,6
14,4
13,4
12,6
1000
94,9
56,4
41,6
33,6
28,4
24,8
22,1
20,0
18,3
16,9
15,7
14,7
103
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Intensidad (mm/h)
70.0
60.0
50.0
40.0
30.0
20.0
10.0
0.0
0
50
100
150
200
Duracin (minutos)
T = 5 aos
T = 10 aos
T = 20 aos
T = 50aos
Longitud
ro
(Km )
(m/m)
(km)
Kirpich
USBR
Promedio
Yanahuarajo
280,98
0,027
43,15
4,83
4,81
4,82
Seguia
193,39
0,039
28,61
3,06
3,00
3,03
Mollebamba_Bajo
224,06
0,0279
18,77
2,51
2,5
2,51
Mollebamba
698,43
0,027
61,92
6,38
6,35
6,37
SUB_CUENCAS
Area
2
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
104
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
5
34,3
25,8
18,5
79,2
Tiempoderetorno(Aos)
10
20
50
43,0
53,9
66,7
33,0
42,3
53,1
23,8
30,9
39,7
100,3
128,6
161,5
100
76,0
61,2
45,9
185,5
105
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
5.8
CSMK3
400.0
BCM2
Pp(mm)
350.0
MIHR
300.0
Pobs
250.0
200.0
150.0
100.0
50.0
0.0
ene feb
jun
jul
ago
set
oct nov
dic
Pp (mm)
1000
400
200
Pobs
MIHR
BCM2
jja
BCKM3
Pobs
MIHR
BCM2
mam
BCKM3
Pobs
MIHR
BCM2
def
BCKM3
Pobs
MIHR
BCM2
0
Modelos
son
600
BCKM3
800
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
106
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Porcentaje
son
def
100
100
75
75
50
50
25
25
0
0
300
100
600
mam
900
1200
400
100
75
75
50
50
25
25
Modelos
BCKM3
BCM2
MIHR
Pobs
800
jja
1200
200
300
1600
0
0
250
500
750
1000
100
400
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
107
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
20312040
20412050
20312040
20412050
4,22%
2,11% 1,98%
4,24%
2,67%
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
108
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
AnomalasdePrecipitacin(%)204150A1B
AnomalasdePrecipitacin(%)203140A1B
30.0%
30.0%
20.0%
20.0%
10.0%
10.0%
0.0%
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SET OCT NOV DIC
0.0%
(%)
(%)
10.0%
20.0%
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SET OCT NOV DIC
10.0%
30.0%
MIHR
40.0%
CSMK3
50.0%
BCM2
20.0%
MIHR
CSMK3
30.0%
60.0%
BCM2
40.0%
AnomalasdePrecipitacin(%)202130A1B
30.0%
20.0%
10.0%
(%)
0.0%
10.0%
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SET OCT NOV DIC
20.0%
MIHR
30.0%
40.0%
CSMK3
BCM2
50.0%
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
109
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
AnomalasdePrecipitacin(%)202130B1
AnomalasdePrecipitacin(%)204150B1
30.0%
40.0%
30.0%
20.0%
MIHR
20.0%
CSMK3
10.0%
BCM2
0.0%
10.0%
0.0%
10.0%
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SET OCT NOV DIC
(%)
(%)
10.0%
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SET OCT NOV DIC
20.0%
30.0%
MIHR
CSMK3
20.0%
40.0%
BCM2
30.0%
50.0%
40.0%
60.0%
AnomalasdePrecipitacin(%)203140B1
60.0%
MIHR
40.0%
(%)
20.0%
CSMK3
BCM2
0.0%
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SET OCT NOV DIC
20.0%
40.0%
60.0%
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
110
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
201140
204170
20712100
BCM2
MIHR
CSMK3
BCM2
MIHR
CSMK3
BCM2
MIHR
CSMK3
JAN
0,8
1,9
0,7
1,9
3,3
1,6
2,9
5,0
2,4
FEB
0,8
2,0
0,7
2,0
2,9
1,2
2,8
4,9
2,3
MAR
0,9
1,7
0,7
1,8
3,0
1,5
2,8
4,4
2,2
APR
0,8
1,6
0,9
1,6
2,8
1,5
2,6
4,4
2,3
MAY
0,4
1,8
0,6
1,6
3,2
1,5
2,6
4,7
2,4
JUN
0,5
1,8
0,6
1,5
3,2
1,9
2,5
5,0
3,1
JUL
0,3
1,8
0,7
1,6
3,5
1,9
2,8
5,2
3,0
AUG
0,8
1,5
0,9
2,2
3,3
1,7
3,3
5,0
3,0
SEP
0,5
1,5
0,8
2,1
3,3
1,9
3,1
5,2
3,0
OCT
0,7
2,0
0,6
1,9
3,7
1,4
3,0
5,5
2,4
NOV
0,7
2,0
0,7
1,9
3,7
1,7
2,7
5,6
2,5
DEC
0,9
2,2
0,8
2,0
3,8
1,6
2,8
5,4
2,5
ANUAL
0,7
1,8
0,7
1,8
3,3
1,6
2,8
5,0
2,6
201140
204170
20712100
BCM2
MIHR
CSMK3
BCM2
MIHR
CSMK3
BCM2
MIHR
CSMK3
JAN
0,3
1,7
0,6
0,8
2,5
1,2
1,4
3,6
1,6
FEB
0,2
1,5
0,4
0,6
2,7
1,2
1,1
3,3
1,7
MAR
0,4
1,6
0,7
0,5
2,7
1,2
1,0
3,4
1,5
APR
0,3
1,6
0,7
0,1
2,6
1,1
0,4
3,4
1,5
MAY
0,6
1,7
0,4
0,0
2,9
1,1
0,2
3,6
1,4
JUN
0,9
1,6
0,4
0,8
2,8
1,2
0,0
3,4
1,9
JUL
1,1
1,8
0,5
0,8
3,0
1,2
0,0
3,7
1,8
AUG
1,1
1,6
0,4
0,2
2,5
1,3
0,2
3,8
1,6
SEP
0,6
1,8
0,4
0,0
2,8
1,2
0,4
3,5
1,6
OCT
0,1
2,1
0,4
0,5
3,3
0,9
1,1
3,9
1,6
NOV
0,2
2,0
0,8
0,7
3,3
1,1
1,2
3,8
1,6
DEC
0,4
2,0
0,5
0,9
3,1
1,2
1,4
3,9
1,7
ANUAL
0,3
1,8
0,5
0,2
2,9
1,2
0,7
3,6
1,6
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
111
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
202130
MIHR
CSMK3
BCM2
MIHR
CSMK3
BCM2
set
oct
nov
dic
enero
febrero
marzo
abril
mayo
junio
julio
21,9%
7,2%
43,2%
60,2%
18,7%
3,4%
10,5%
20,9%
15,4%
16,1%
30,3%
13,3%
16,9%
58,2%
36,2%
23,0%
0,9%
14,6%
21,9%
18,9%
18,1%
29,7%
30,3%
5,5%
14,5%
3,4%
57,3%
27,2%
0,4%
43,7%
43,0%
46,3%
55,2%
22,0%
22,1%
67,8%
16,0%
19,9%
11,3%
6,6%
18,0%
15,9%
17,6%
31,8%
11,6%
5,0%
67,0%
96,2%
11,4%
4,2%
15,4%
21,6%
18,1%
18,5%
31,0%
30,4%
1,9%
17,9%
16,3%
55,7%
30,6%
1,9%
47,7%
40,6%
46,2%
55,5%
ago
203140
4,7%
204150
MIHR
CSMK3
BCM2
29,4%
26,2%
66,1%
24,7%
12,1%
1,5%
17,4%
17,2%
16,4%
20,4%
32,1%
27,3%
3,8%
60,0%
62,0%
23,1%
6,2%
18,9%
50,0%
48,3%
47,7%
57,1%
30,5%
1,0%
13,0%
37,8%
46,9%
28,1%
1,2%
44,4%
43,4%
46,7%
57,2%
47,2% 37,7%
13,6%
20,6%
2,8%
11,7%
1,9%
112
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
202130
203140
204150
MIHR
CSMK3
BCM2
MIHR
CSMK3
BCM2
MIHR
CSMK3
BCM2
set
oct
nov
dic
enero
febrero
marzo
abril
mayo
junio
julio
ago
17,8%
18,4%
55,1%
59,9%
14,3%
4,0%
14,9%
22,9%
18,1%
15,9%
30,7%
20,3%
10,1%
14,4%
43,9%
40,6%
36,4%
19,0%
0,6%
7,7%
15,4%
18,5%
30,0%
14,4%
28,5%
8,8%
22,2%
2,7%
49,7%
17,7%
4,2%
46,3%
43,1%
46,6%
55,4%
37,0%
23,6%
26,3%
68,3%
24,3%
9,0%
1,1%
17,4%
25,1%
17,4%
17,9%
33,4%
25,4%
12,4%
9,9%
61,8%
73,9%
24,9%
10,7%
8,5%
37,5%
37,3%
34,2%
46,1%
31,0%
32,0%
3,%
9,5%
6,8%
45,8%
6,6%
8,8%
46,7%
43,5%
47,6%
56,1%
40,2%
20,8%
13,4%
69,4%
19,6%
14,4%
4,0%
12,5%
20,1%
16,7%
19,5%
33,1%
27,0%
34,2%
11,2%
44,0%
38,4%
27,2%
8,5%
12,0%
41,1%
47,9%
47,0%
54,3%
37,3%
22,3%
9,9%
19,5%
106,6%
49,0%
33,7%
0,5%
45,7%
42,0%
46,4%
55,6%
33,2%
anual 11,2%
2,9%
3,2%
Fuente: Elaboracin propia
13,4%
11,1%
7,1%
9,2%
12,2%
6,1%
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
113
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Anomaladecaudaldcada202130(B1)
Anomaladecaudaldcada202130(A1B)
80.0%
60.0%
MIHR
60.0%
20.0%
20.0%
0.0%
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
Anomala(%)
Anomala(%)
BCM2
CSMK3
40.0%
20.0%
MIHR
40.0%
BCM2
0.0%
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
20.0%
40.0%
40.0%
60.0%
60.0%
80.0%
80.0%
Anomaladecaudaldcada203140(B1)
Anomaladecaudaldcada203140(A1B)
80.0%
80.0%
MIHR
60.0%
60.0%
BCM2
40.0%
Series2
40.0%
CSMK3
0.0%
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
40.0%
60.0%
0.0%
20.0%
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
40.0%
60.0%
80.0%
100.0%
80.0%
120.0%
100.0%
Anomaladecaudaldcada204150(A1B)
Anomaladecaudaldcada204150(B1)
60.0%
120.0%
MIHR
100.0%
BCM2
40.0%
80.0%
CSMK3
20.0%
MIHR
BCM2
CSMK3
60.0%
0.0%
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
20.0%
40.0%
Anomala (%)
Anomala (%)
CSMK3
20.0%
Anomala (%)
Anomala (%)
20.0%
20.0%
MIHR
40.0%
20.0%
0.0%
20.0%
SET OCT NOV DIC ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO
40.0%
60.0%
80.0%
60.0%
80.0%
Figura 64. Anomala mensual de caudal Figura 65. Anomala mensual de caudal
segn diferentes modelos para
segn diferentes modelos para
las dcadas 2021-30, 2031-40
dcadas 2031-40 y 2041- 50
y 2041- 50, escenarios A1B.
escenarios B1
Fuente: Elaboracin propia
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
114
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
XVI.
CALIDAD DE AGUA
Si el agua rene los requisitos fijados para cada uno de los parmetros
mencionados en funcin de su uso es de buena calidad para ese proceso o
consumo en concreto.
6.1
115
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Latitud
Longitud
Altitud
Caudal
grad
Grad
msnm
m3/s
22/08/2009
1425'37,3"
7254'59,1"
3282
1,013
PTO.001
22/08/2009
1428'26,3"
7253'32,5"
3525
0,494
M3
PTO.002
22/08/2009
1428'29,7"
7253'9,3"
3578
0,119
M4
PTO.003
23/08/2009
1423'34,8"
7257'53,5"
3734
0,005
M5
PTO.004
23/08/2009
1423'51,0"
7258'12,4"
3764
0,017
M6
PTO.005
23/08/2009
1424'0,5"
7258'16,3"
3787
0,001
M7
PTO.006
23/08/2009
1424'28,2"
7258'5,6"
3833
0,009
M8
PTO.007
23/08/2009
1425'17,6"
7256'25,0"
3546
0,05
M9
PTO.008
24/08/2009
1428'22,3"
7254'13,8"
3500
0,583
M10
PTO.009
24/08/2009
1428'11,3"
7254'12,2"
3499
0,501
M11
PTO.010
24/08/2009
1427'39,5"
7254'39,8"
3492
0,096
M12
PTO.011
24/08/2009
1425'34,1"
7255'32,6"
3433
0,103
M13
PTO.012
25/08/2009
1425'27,4"
7255'19,6"
3308
0,043
M14
PTO.013
27/08/2009
1423'56,0"
7254'45,3"
3961
0,017
M15
PTO.014
27/08/2009
1419'41,5"
7256'56,1"
2937
2,616
M16
PTO.015
28/08/2009
1425'53,4"
7253'45,3"
3527
0,054
M17
PTO.016
29/08/2009
1422'45,8"
7256'24,4"
3516
0,009
M18
PTO.017
29/08/2009
1423'41,2"
7257'16,6"
3492
0,08
PtodeControl
Fecha
PteMollebamba
M2
Cdigo
M1
Pto de Muestreo
Descripcin
M1
Ro Mollebamba
M2
Pto. 001
Qda. Surahuay
M3
Pto. 002
Qda. la Paca
M8
Pto. 007
Qda. Silco
M9
Pto. 008
Qda. Yanahuarajo
M10
Pto. 009
Qda. Seguia
M11
Pto. 010
Qda. Sillajasa
M12, M13
Qda. Sichahua
M14
Pto. 013
Manante
M15
Pto. 014
Ro Antabamba
M16
Pto. 015
Qda. Parcuyo
M17
Pto. 016
Qda. Crusani
M18
Pto. 017
Qda. Chaupimayo
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
116
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
117
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
6.2
Categorizacin
118
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
119
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
SlidosTotalesDisueltos
522
T D S (m g / L )
500
253
203 192.5
194.7
149.8 143.6
66.9 53.2
M1
M2
M3
M4
M5
31
M6
222
157.9 161.7
112.4
69.2
55.5
M7
237
M8
M9
76
PuntosdeMuestreo
Figura 70. Resultados del anlisis de TDS para los puntos de control
Fuente: Elaboracin propia
6.3.18 Alcalinidad
Los resultados no muestran mayor riesgo para este parmetro ya que se
encuentran por debajo del rango establecido. Valores altos de
alcalinidad no son deseables en el agua debido a la dureza excesiva y la
elevada concentracin de sales de sodio; as mismo, las aguas con
valores de alcalinidad bajos son susceptibles de sufrir acidificacin.
Dichos resultados se aprecian con mayor detalle en la Figura 71.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
120
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
A lc a lin id a d ( m g / L )
Alcalinidad
500.00
300.00
208.00
168.00
102.00
134.00
28.00 52.00 32.00
52.00
54.00
176.00180.00
109.00124.00110.00118.00
97.00
34.00 64.00
Figura 71. Resultados del anlisis de alcalinidad para los puntos de control.
Fuente: Elaboracin propia
6.3.19 Dureza
Se define como la suma de las concentraciones de calcio y magnesio
expresadas ambas en miligramos por litro de carbonato clcico (mg/L).
Teniendo en cuenta que la ECA-Agua no determina valores para este
parmetro, tomamos en cuenta los establecidos para las
concentraciones de Calcio y Magnesio que establece como lmite 200 y
150 mg/L respectivamente.
La dureza en aguas naturales es variable y se origina por la disolucin y
lavado de los minerales que componen el suelo y las rocas. Debido a
que el calcio y magnesio son los elementos ms abundantes en la
corteza terrestre (4%) estos son los que le confieren esta propiedad
(Figura 72).
6.3.20 Cloruros
No encontramos mayor riesgo para este parmetro en los puntos
muestreados analizados, a excepcin del punto M3 perteneciente a la
quebrada la Paca que presenta un valor alto de concentracin del anin
cloruro, pudiendo causar efectos negativos en las plantas agrcolas. Los
resultados obtenidos se pueden visualizar en la Figura 73.
6.3.21 Sulfatos (nutrientes)
Para este parmetro no encontramos mayor riesgo, ya que la ley permite
hasta 300 mg/L, ya que despus de este valor concentraciones mayores
a esta, tiene efectos laxantes y pueden ocasionar irritacin
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
121
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
122
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Sulfato
S u lfa t o ( m g / L )
300.00
>77.00
69.00
>77.00
58.00
53.00
22.00
M1
M2
M3
M4
M5
5.00
51.00
19.00
14.00
M6
M7
>77.00 >77.00
M8
M9
29.00
PuntosdeMuestreo
Figura 74. Resultados del anlisis de Sulfatos para los puntos de control
Fuente: Elaboracin propia
Fosfato
F o sfa t o (m g / L )
1.00
0.26
0.27
0.12 0.15
M1
M2
0.22
0.19
0.25
0.05
M3
M4
M5
M6
M7
M8
0.16
0.15 0.16
0.11
0.19
0.23
0.14
0.11
0.12
M9
0.11
PuntosdeMuestreo
123
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Nitrato
N it r a t o (m g / L )
5.00
1.60
1.10
1.10
1.00
1.20
0.90
0.40
M1
M2
M3
M4
M5
M6
M7
1.20
1.10
M8
0.50
0.50
M9
M10
0.70
0.60
M11
M12
0.80
M13
M14
1.10
0.90
0.90
M16
M17
M18
0.60
M15
PuntosdeMuestreo
Nitrito
N it r it o ( m g / L )
0.06
0.023
0.014
0.015
0.006 0.007
M1
M2
0.002
M3
0.007 0.007
M4
M5
0.007
0.003
M6
M7
0.004 0.003
0.004
M8
M9
0.002
PuntosdeMuestreo
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
124
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Yodo
Y o d o (m g / L )
0.41
0.32
0.13 0.15
0.15
0.1
M1
M2
M3
0.07 0.08
0.07
0.05
0.00
M4
0.30
M5
M6
M7
M8
0.04
0.00
0.03
0.03
0.00
0.00
M9
PuntosdeMuestreo
6.3.26 Hierro
No se encontr riesgo alguno en las concentraciones de hierro obtenidas
de los anlisis, como se observa en la Figura 79.
El hierro es un elemento que abunda en la corteza terrestre, pero por lo
general se da en pequeas concentraciones en los sistemas de aguas
naturales. La presencia del hierro en el agua provoca precipitacin,
incrementos en los contenidos de color y turbiedad, en exceso es txico.
6.3.27 Cobre
En la mayora de puntos de control no se encontraron mayor riesgo para
este elemento; excepto en los puntos M11, M15 y M16 pertenecientes a
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
125
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
126
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
127
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Conclusiones
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
128
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
129
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
Con
respecto a la variabilidad de aos hmedos y secos, se ha encontrado
por el mtodo de deciles que :
Hay
una mayor frecuencia de aos secos asociados a Eventos El Nio.
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
130
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
131
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
7.2
Recomendaciones
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
132
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
133
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
134
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
135
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
ANEXO DE MAPAS
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
136
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
137
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
138
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
139
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
140
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
141
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
142
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
143
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
144
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
145
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
146
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
147
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
148
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
149
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
150
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
151
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
152
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
153
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
154
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
XIX.
ANEXO FOTOS
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
155
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
156
ESTUDIOHIDROLGICODELASUBCUENCADELROMOLLEBAMBA
PROYECTOPACC/COMPONENTEHIDROLGICADIRECCINGENERALDEHIDROLOGAYRECURSOSHDRICOS/SENAMHI
157