Вы находитесь на странице: 1из 30

.

. .


.
*
- ,
, , , ,
, . , ,
, ,
:

.
()

(914-929 .)
,
:
,
- ,
1

,


:
,

* 30.10.2014
1 , , , .
, . , , ., ., 2011, 748:

Page 1 of 30

Page 2 of 30

() , 4 (48) -, 2014


,
, ,
:
:


,
:

() :

. )
, ) , , )
:

,

, ,

:

:


:

( ,
, ),
( ,
, ) :
, ,
: ,
,


, , ,
(887-891 .)
:

1.

,
( , ,
, 887-953 .)
, 2:





,

3: - , ,
:
, 4:
-
,
897 ., -

901 .5: 899 ., -
(899-923)6,

, , 900 7: ,
,
: 901 .
-
, : 901 .
,
8: ,
-9:
,
- : -

: - ( 903 .)
- ,
:
,
2 . , , ,
2014, N 1, 62-74:
3 ,
, . , . , , -, 2010, 446, 478, 480, 544:
4 , 478-480:
5 , 474-475: . ,
, 62-74:
6 , 471: ,
, . . . , . .
, , 1913, 148: . , , . ., ., 2006, 501, . ,
( ), , 1972, 13-14:
7 , 472:
8 , 473-475:
9 , 474:

Page 3 of 30


358 , 909 . 910 .
11:
909 . 12, ,
908 .,
13: 909 .
-, ,
14:
- 15:
910 . - ,
: -
:

- : ,
16: :
17,
:
913 .
:
18:

913 .,


,
10 , 478-480:
11 , 489-490:
. : . ,
, (. .), 1964, N 5, 55-60:
12 , 489:
13 , 487:
14 , 490-491:
15 , 492:
16 , 492-493, , 745: ,
- `
: , 497:
17 , 745:
18 , 493-500:

Page 4 of 30

() , 4 (48) -, 2014

2. 909-914 . .

-, 10
:
, -
,
:
903 .
:
, ,
909 .,
:

908 .19,

,
- :
: ,
913 . 20
, ,
,
21: , - (908-932 .)
22:
- ,
, ,
-,
:
. 91423 915
24: ,
- , ,

913 .: . ,
-

:
908 .
,
,
25: ,
-
,
,
,

26,
:
:
,

,
- ,
19 , 487-488:
20 . , . , ., 1946, 36:
21 , , , .
, . , , -, 2010, 281-282:
22 , 282:
23 . , 908-1021 ., ., 1969,
92:
24 . , 910-930- . , , 1980,
N 1, 217:
25 . , X ,
, 2014, N 2, 115-117:
26 , 545-546:

Page 5 of 30

27 , 538:
28 , 826:
29 . , , 916:
30 . , X , 117:
31 , 500-501:
32 , 745:
33 , 502-504:

Page 6 of 30

() , 4 (48) -, 2014

27:
, , ,
,
, :

:
. , 943 .
29 28`
, , 914 :
, ,
914 . ,
29: , ,
,

29 943 .: ,
. ,
, ,
30: ,
913
., 914 ,
-:
, ,
: , ,

,
, :
913 . ,
- 31:
:

363 . (914-915 .),
- 364 . (915-916 .)32: ,
, ,

, -
,
33:
, ,
, 913 ., ,



:

, VI- (886-912 .)34
, , (912913 .), ,
35:
913 .
36: ,
, ,

37: ,
- 38,
- , ,
913 .: ,
(901-907, 912-925 .)
-39: , .
913 .40, ,
- :
, -
,


,
:
- 91341 91442 :
34 . ,
: . ,
101- 139-
. - , 1966, N 4, 251, . 3:
35 , 502: . ,
: . , . . , ., 2012, 192:
36 , 502-504:
37 , 504-506:
38 . , 15,
, , ,
. , ., 1990, 223-224:
39
: . ,
101- 139- ..., 252:
40 , 251-256:
41 . , , . ., 190-191, . -, , .,
1977, . 240. - 913 . ( . ,
, , 2014,
, 51) , 891 . ,
, 22 ( , 506)
( , 502-504,
, , 1884, 107):
42 . , 1784, . ., ,
1785, 707-708, 756-757, . , ,
. ., . , ., 1960, 40-43, . , . ., 43, . ,
IX-XI , ., 1959, 146 :

Page 7 of 30

Page 8 of 30

() , 4 (48) -, 2014

43 , , ( 6 ), .
, 2009, 158, 168: , . , 1730, 514:
44 , , , 168:
45 , , ( 6 ), .
, 2010, 95:
46 , 97:
47 , 95:
48 , 97: ,
, , 1834, 206-207: - 1834 .
:
: . ,
, ., 1982, 66-67:
49 , , , 95:
50 , 97:
51 ,
, . , ., 2011,
117,
, , 1911, 191, ,
. ., . , 1867, 71:

-
: -
() 9-.
43: -
-
10-44: 361 . (912-913 .) 9-
912 . 16-, 10- 17-,
362 . (913-914) 9- 10- 913
. 16- 17-: -

- 1-:
, 45,

46:
-

47

48 :

49
50 : 361 .
1- 913 . 7-,
362 . 914 . 7-: 361 . -
, ,
912-913 . -

: 362 .
-
, 51: ,
- 913 . 914 .
:

:
- -
. . :
. - 363 . 914 .
16-52, -
-
9-53:
.
,
913 . -
: , 9-
16-,

1-

8-54,
:
16-,
7-55:


: .
,
, .
.
,
. .
,
, .
56:
, -
, .
, , -

:

-
57,
58,
-
: , , -
: ,
52 . , . ., 758:
53 , , , 158, 168:
54 , , , 95-97:
55 . , . ., 713:
56 , , 1862, 87:
57 , , , 265-267, , , 180-183, 237:
, ..., 173-175, 181-182, 232-233:
58 , , , 180-183, 237, ` , , 265-267:

Page 9 of 30

59 , , , 170:
60 , 574-576:
61 , , , 180-183:
62 , 506-515:
63 , 504-506:
64 , 190-191: , -
, : , 745:

: , 506-507, ,
191-192:

Page 10 of 30

() , 4 (48) -, 2014

,
-
,
: ,


59
,
,
:
,
372 . (923-924 .) 10-,
923 . 15-,
17-60 923 .
22-:
,
,
- :
-



(12)61: - :
,
20-
-
62: -
362 (913-914 .) ,
20- 914 . 26-:
-
, , ,
:
,
63:
, ,

, :
64: -
:
, , -
9- 10- -

-
65,
:
, -
362 . 20-, 914 . 26-
: , -
914 . 7-, -
: ,
- 24
66 , ,
340 67 (891-892 .) 362 (913-914 .)
, 362 23/24-
: - 913 .
24
: , ,
914 , ,
, -:
, -
363 . (914-915 .)68,
,
362 . (913-914 .) :
- ,
- 914 . , ,
913 :

- 24 :
, , ,
-
22 , :
23- 24-

914 . 7- :
,
,

( )
:

, :
, ,
65 , , , 170:
66 , 741, , 86, , ,
. -, ., 1961, 45, , 115,
, 19 :
67 - : , 741:
68 , ,
. , ., 1963, 337:

Page 11 of 30

69 , 508:
70 . -, , .,
1965, 133:
71 , , . , ., 1967, 561:

Page 12 of 30

() , 4 (48) -, 2014

, :
,

,
: ,
:

,
,
:
, ,
, ,
,
,
- :

:

:
, ( -..)

,
,
.

, (
-..)69: ,
- ,
-, , 913 .:


70 :


( ) ,
,
: ,
, , 71, ,
, ,

: ,

:
72: ,
73, 74 75:
,
76:

,
:

,
:

,
:
,


,

... (
-..)
,
77: .
,
78: ,
79, ,
80: ,

, - 81: ,
(913-959 ., 920-944 .
)
( )82, ,
83:

72 , 508-509:
73 , 169:
74 . -, ,
. -
, . (- ), , 1934, 92-93
75 , . . .
, . . , , 1913, 143: .
, , . , 374:
76 , 509:
77 , 509:
78 , 525:
79 , 915 .
(893-922),
: . , ,
, 1925, . 14. :
80 , 448:
81 , 471:
82 , , 6,
, , ,
. , ., 1970, 7, 11:
83 . , , . , 190:

Page 13 of 30

84 . ,
XI . (
), , 1975, .11, . 44.
85 . , . ., 762, J. Saint-Martin, Mmoires historiques et gographiques sur
lArmnie, I, Paris, 1818, p. 360, . , ( ),
, 1902, 289, M. Canard, Arminiya, The Encyclopaedia of Islam, new edition, vol. I, A-B,
Leiden, 1986, p. 637, . , . ., 65-66:
86 . -, . ., 244: . ,
, ., 1990, 31, 39 :
87 . , , . , , 1913, 715:
88 , 192, , 87, ,
, . , ., 1983, 117:
89 , 84, (XIII-XVIII ),
. , . I, ., 1951, 384, . II, ., 1956, 337:
90 , 71, , 117:

Page 14 of 30

() , 4 (48) -, 2014

84:
,

, ,
- :
, ,
- 914 .: . , . -, .
, . . ,
915 . -
85: . ,
- 913 .,
914 .86: . ,
-

87:
,
,


: ,

, , 913 .,
914 . :

, ,
,
:
, ,
88:

89:
921 90:
,
,
: ,


,
91: ,
92: , 914 .

:


,
:
,

, 93:
, 8 7
, 921 :
:
,
(921-922) .
.


... ,
, , 94:
,
8 95
:
,

, ,
,
: ,
915 .
.
,
,
, : [] 96:
, , ,
, ,
,
8
91 , 542:
92 , 551:
93 , 84:
94 , 87:
95 , 117:
96 . , 101- 139-
..., 252, 255:

Page 15 of 30

97 , 748:
98 , 745:
99 . ,
, 42-44:
100 , 505-506:
101 . , . (
), ., 2014, 42-66:
102 , (
- ) 7 ,
: . -, ,
, -
, . . (- ), , 1936, 97:

Page 16 of 30

() , 4 (48) -, 2014

921- :
,
(15) (8), (378/929-930)
97:
: ,
(340 . 891 . -892 .
) 24 :
363 . (914-915 .), -
364 . (915-916 .)98:
- 99:
913 ., ,
, 914 .: 24
, , ,

22
100:

, 15

-
: -
,
378 . (929-930 .), 15
14 (378-364=14):
,
: - 336 (887)
,
101:
,
,
914 , , 8 102,
921 : , ,
:
7 , -
15 8-
, , .
,
(5)

( (7)-) 103 (909-915/916)


914-921 .104:
,
,
:
, ,
921
. , ,
,
,
, 919 .105, 920 .106, 921
.107 922 .108:
921 . 929 ., , 8 ,
, 8
:
,
914 .
- :
109, ,
, ,
:

3.

914-915 .

,
,

:
103 , 747:
104 . , , . , 201: . ,
7 914-921 .: ,
, :
922 . ,
(, , )
: . , - XI
, , 1971, 6:
105 . , , . , 720-721, . , . ., 86, .
, . ., 70-72:
106 J. Saint-Martin, . ., 361-362:
107 . , . ., 776, 780, . ,
(867-959), -
.- , LXVI, .-, 1902, . 216, .
, . ., 44, C. Toumanoff, Armenia and Georgia, The Cambridge Medieval History, vol. IV, The Byzantine Empire, part I, Cambridge, 1966, p. 614.
108 . , -
(IX -X ), , 1983, N 2-3, 175:
109 , 542:

Page 17 of 30

110 , 509-510:
111 , 509-513:
112 , 748:
113 , 745-746:
114 . -. , . , 92:
, . . . , , .
., 1989, N 9, 66, ( ), ., 2008, . 143-144.
115 , 513:

Page 18 of 30

() , 4 (48) -, 2014



110 111, , ,
: ,

,
, 914 .:

, , , 915 .:


, : ,

,
:
:
, :

. ,
.
112: ,

:
, ,
, 912 .,
, : ,
,

:

- 113:
: ,
()
114: ,
913 .,
-, , :


,
, 115: ,

,

, ,
- ,
:
:



,
, ,
, ,
, :
915 .
, ,
,
, , :

,
,
,


.


,
116:
,
:
,
117:
. ,
, ,
,
118:
119:
. , ,
, ,
:

,
,
120:
. ,
, , ,
:
116 , 516:
117 :
118 . , , . , 194:
119 , . ., 561:
120 , ., . III, ., 1976, 41-42:

Page 19 of 30

121 . , , ,
CCXC, .-, 1893, , . 91.
122 - (1922, )
:
, , ,
, ., 2011, 186-192: ,
116-117:
123 , 906 .,

: . ,
, ,
, 1974, . 78-82. , ,
906 . ,
,
: . , ,
, 2010, N 1-2, 119-130:
124 , , . , ., 1976, .
127, , 66:

Page 20 of 30

() , 4 (48) -, 2014

121:
,

, ,
, ,
, ,
,
, ,
,
,
, :

.

,
122:
-, ,
, , ,
:
, ,

:
: ,
() - (893-922
.) 915 .123 :

,
124:
,

, : -
(887-891 .)

( 125)
126,
: --
,
127: -
...
128: , ,
- ,
, :
- ,
,
:
-,
129,
-:

,
, ,

, ,

130:


, ,
131: ,
- ,
-
,
:
, ,

915 .
, ,
,

( ):
-,
: .
914 .
125 , .
, 1996, 261:
126 , 444:
127 , 341:
128 , 446:
129 , 516:
130 :
131 , 543:

Page 21 of 30

132 . , , . ., 200:
133 , 533-534:
134 , 457:
135 , 525:
136 , 544:
137 , 524:

Page 22 of 30

() , 4 (48) -, 2014

915 . 10 : 915 .

,
-132:
,

- :
.

, 133:
(
, ,
- )
,

-
:
, ,

, ,
,
: ,

, ,
,
134:
,
:
,

,
, 135:
, -
,
-, ,
,
136:
,

,
137:

,
: ,
,
, ,
, ,
:
, ,
,

138:
:
,
, ,
:
139:


, -
: ,

:
140
.


,

,
141:
:
, , , ,

: ,

:
,
,
138 , 525-532:
139 , 533:
140 . 918 ., `
919 .: . , , . , 720-721: .
`

919 . 920 .: . , . ., 70-72: . 918-920


. ,
: 921 .
, 922 .
C. Toumanoff, Armenia and Georgia, p. 614.
141 , 523:

Page 23 of 30

142 , 457:
143 , 481-483:
144 , 528: . , X-XI .,
, 1996, N 2, 27-28:
145 , 7, 11:
146 , 522:

Page 24 of 30

() , 4 (48) -, 2014

: ,



:
,

: , -
142,
906 .
- 143:


-
144:
, -, -
145
:
... , (
-..)
:
,
,

, .
,

...,
146: ,
, -
, , , ,
-
,
:

:
, ,
,
( ),
,

:

:

: ,

147,
914 .148:
149
,
914 .:
915 .
,
150:
,
151, , ,
, ,

152: ,
,

: ,
: ,
,

915 .,

,
, :
. ,
915 .
153,
,
: ,
,


: ,
915 .:
. 914 .154,
147 , 228:
148 The Cambridge History of Byzantine Empire, Cambridge, 2008, p. 505.
149 , 231-232:
150 . , 101- 139-
..., 254-255:
151 :
152 , 521-523:
153 . , 101- 139-
..., 252:
154 . , , . , 189: F. Dolger, Regesten der Kaiserurkunden
des ostroemischen Reiches. Berlin-Muenchen, 1924, Bd. 1, p. 577, Hovhanns Draskhanakertci, History

Page 25 of 30

of Armenia, Translation and Commentary by Rev. Krikor H. Maksoudian, Atlanta, Georgia, 1987, p. 17.
155 , 288, 368, . 114: .
, , 1992, . 155, . 737.
156 . , IX-XI ., ., 1988, .
109. . , 913914 .: . ,
, , 1975, N 1, 43:
157 , 228:
158 , 533-535:
159 . , , . , 200:
160 , .
, 368:

Page 26 of 30

() , 4 (48) -, 2014




III -
915 .155:
,
II , 914 . : .
156:
,
III
, 915 .,
: ,
914 ., ,
,
157: . ,
158,
159:
,
915 .,
916 .:
,

,
: , , ,
,
: 914 .
915 .
, ,
,
:
: ,
, ,
,
,
10
160

:
,
914 . 915 .,
,
: ,


,

:
,

,
7 161:
, , 358 , , ,

: 364 .,
915-916 ,
: 915 .
,
,
7-
: 909 . 7-
915/916 .,
, 915 .
916 .:
,
,
,
162:
,
,
, ,
,
: ,

,
,
:

, , ,
:
,
:
161 , 519:
162 , 524-525:

Page 27 of 30

163
164
165
166
167

, 748, , 192-193 :
, 228:
, 533:
, 538:
, 537-538:

Page 28 of 30

() , 4 (48) -, 2014

903 .
, :
913 .
-

:

:
: ,

, :
,
,
163:
, 913-914 . ,
,
: ,

,
: :

: .
( -..) ...
, : ...
[] , (
-..)
164:

, (
)
165
(
-..) 166:

: ,

167:


:


:
914 . - ,
:

, ,

: , , ,
,
,
:
, 915 .
:
916 .:

,
, ,

: ,

, ,
, :
.

VIIXI .:
(VII-IX .),
(IX .),
(IX-X .) ,

:

Summary
THE EPOCH OF ASHOT THE IRON
Part I: The Issue of Preservation of the Armenian Kingdom
Arman S. Yeghiazaryan
Ashot the Iron is one of the greatest figures in the history of Armenia. The
period of his reign (914-929) has an epochal importance for the history of Armenia, because he managed to both save the Armenian kingdom from collapse,
and restore the state system, which was destroyed during the prolonged inva-

Page 29 of 30

I.
.

. (914-929) ,
,
,
.
903 . 910 .

, .
, I (891-914) , 913

- .
914 .
,

. 915 . ,
.
.
, .

Page 30 of 30

() , 4 (48) -, 2014

sion of the Atropatene ruler troops.


Ashot the Iron was declared as the heir to the throne in 903. In 910 he
headed the Armenian army against the troops of Atropatene in Dzknavadjar
battle, where his army was defeated.
After Smbat I the Armenian king (891-914) was captured, in 913 Ashot the
Iron led the war against Atropatene and managed to liberate the central and
north-eastern parts of the Armenian kingdom.
In 914 he was crowned and declared as the king of Armenia.
Soon he faced a number of serious difficulties, which forced him to appeal
to the Byzantine emperor for help. In 915 he left for Constantinople, where he
was received with honors. There he got the information about the new attacks
of the ruler of Atropatene and hurriedly returned to Armenia. The Byzantine
emperor sent troops to assist him against the enemy.

Вам также может понравиться