Czy trudno jest zosta profesjonalnym tumaczem?

Tumaczenie to proces przekadu tekstu rdowego, rwnie w formie wypowiedzi, z jednego

jzyka na drugi. Jest to proces wymagajcy od osoby tumacza odpowiednich umiejtnoci
pozwalajcych na wykonanie tej zoonej czynnoci. Tumacz to osoba znajca przynajmniej
dwa jzyki, dziki czemu moe dokona przekadu. Dobry tumacz posiada cechy takie jak
bardzo dobre zdolnoci jzykowe, umiejtno szybkie uczenia si oraz wszechstronn wiedz.
Musi rwnie wzbudza zaufanie. Mona powiedzie, e tumacz jest kluczow postaci w
komunikacji midzy ludmi.

Zawd tumacza jest profesj star, wykonywan ju od setek lat, chocia czsto niedocenian.
Wica si z nim wiedza jest niezbdna w wielu dziedzinach ycia, takich jak dyplomacja,
stosunki midzynarodowe, handel czy literatura. W dzisiejszych czasach popyt na prac
tumacza nie maleje. Jest to efektem cigle postpujcej globalizacji, ktra sprawia, e coraz
czciej mamy kontakt z partnerami biznesowymi z zagranicy. Najwiksz liczb tumaczy
zatrudniony na stae mona znale w organizacjach midzynarodowych, gdzie wykonuj
szereg bardzo wanych zada, tumaczc dokumenty, decyzje, konferencje czy spotkania
wanych urzdnikw. Praktycznie adna z organizacji takich jak Unia Europejska, ONZ czy
NATO nie byaby w stanie pracowa bez usug profesjonalnych tumaczy.

Teoretycznie, aby wykonywa zawd tumacza nie potrzeba formalnego wyksztacenia,

wyjtkiem s tutaj tumacze przysigli, ktrzy w naszym kraju musz uzyska odpowiednie
kwalifikacje. Tumaczami najczciej zostaj osoby, ktre ukoczyy kierunki takie jak
filologia czy lingwistyka stosowana lub kierunkw zwizanych z problematyk tumaczonych
zagadnie. Zawd tumacza podzieli moemy na dwa rodzaje, tumaczy ustnych oraz
tumaczy pisemnych. W praktyce s to dwa rne zawody, wic proces ksztacenia dla obu z
nich jest nieco inny. Najczciej tumacz zajmuje si oboma rodzajami tumacze.
Aby tumacz mg wykonywa swj zawd, musi doskonale zna oba jzyki w ktrych ma
zamiar pracowa. Wane tu s naturalne predyspozycje oraz cige wiczenie i poszerzanie
wiedzy, poniewa jzyk bardzo szybko ewoluuje. Dodatkowo tumaczenia ustne wymagaj
bardzo dobrej podzielnoci uwagi i odpornoci na stres, natomiast tumaczenia pisemne
wymagaj spostrzegawczoci oraz dbaoci o szczegy.

W ksztaceniu tumaczy pisemnych duy nacisk kadzie si na prac z tekstami wzorcowymi

obejmujcymi tematyk z rnych dziedzin. Przyszli tumacze ucz si rwnie poprawnej
korekty oraz redakcji tekstu. Ksztacenie obejmuje rwnie odpowiednie posugiwanie si

sownikami oraz tworzenie glosariuszy, czyli sownikw zawierajcych mniej popularne lub
trudniejsze wyrazy. Zakres ksztacenia obejmuje rwnie nauk obsugi programw
komputerowych pomocnych w tumaczeniu oraz nauk weryfikacji informacji, ktre wystpuj
w tumaczonym tekcie. Efektywne poszukiwanie informacji wie si w duej mierze z
internetem, ktry w dzisiejszych czasach jest jednym z gwnych narzdzi dla tumacza.
Podan umiejtnoci jest pisanie bezwzrokowe na klawiaturze.
W programie nauczania dla tumaczy ustnych szczeglny nacisk kadziony jest na umiejtno
uwanego suchania, nawet w utrudnionych, niesprzyjajcych warunkach. Wane jest rwnie
cige wiczenie pamici, podzielnoci uwagi oraz umiejtno robienia dobrych notatek za
pomoc specjalnego systemu zapisu, czsto tworzonego przez samego tumacza, dziki
ktremu atwiej bdzie przeoy to co powiedzia mwca.
Rzadko zdarza si, aby tumacz pracowa w kilku jzykach, poniewa opanowanie jednego
jzyka w stopniu, ktry bdzie wystarczajcy do przeprowadzenia profesjonalnego przekadu
jest bardzo trudne i zabiera wiele czasu. Dlatego jeli potrzebujemy na przykad na konferencj
kilku

tumaczy

najlepiej

zwrci

si

do

biura

tumacze,

na

przykad:

http://tlumaczenia.waw.pl
Tumaczenia ustne oraz pisemne rwnie dziel si na kategorie. Pisemne mona podzieli na
klasyczny przekad pisemny oraz na tumaczenie a vista. Tumaczenie pisemne to po prostu
przekad napisanego w jzyku rdowym tekstu na jzyk docelowy. Podczas takiego
tumaczenia trzeba uwzgldni czynniki takie jak rnice systemowe wystpujce w obu
jzykach, idiomy oraz kulturowy kontekst.
Tumaczenie a vista jest pewnego rodzaju porednim tumaczeniem midzy pisemnym
przekadem, a ustnym. Tumacz dostaje tekst w jzyku rdowym i od razu tumaczy go ustnie
na jzyk docelowy. Bardzo czsto jest tak, e tumacz nie ma wczeniej moliwoci zapoznania
si z tekstem i tumaczenie odbywa si na bieco.
Tumaczenia ustne dziel si na kilka form. Pierwsz z nich jest tumaczenie symultaniczne, a
wic rwnoczesne. Odbywa si ono w dwikoszczelnej kabinie w ktrej tumacz nie ma
kontaktu z osob mwcy. Kopotliwe jest tutaj to, e w razie jakichkolwiek trudnoci tumacz
nie moe poprosi prelegenta o powrenie wypowiedzi. Tumacz sucha wypowiedzi w
suchawkach i na bieco tumaczy, mwic od razu do mikrofonu. Jego sowa uczestnicy
spotkania sysz w suchawkach. Jest to tumaczenie trudne ze wzgldu na kilka zachodzcych
jednoczenie procesw, czyli suchania, rozumienia poczonego z tumaczeniem w gowie
oraz odtworzenia komunikatu, co utrudnia dodatkowo fakt, e tumacz nie syszy wasnego
gosu.

Kolejn form tumaczenia ustnego jest tumaczenie konsekutywne, tak zwane nastpcze. W
tym rodzaju tumacz zaczyna przekad w momencie, gdy prelegent skoczy swoj wypowied.
Tutaj wanie przydaj si wspomniane wczeniej notatki. Z zaoenia, wypowied tumacza
powinna by krtsza od wypowiedzi rdowej, wane jest aby tumacz wyselekcjonowa i
przekaza najwaniejsze informacje w ktrych zawsze meritum wypowiedzi prelegenta.
Form tumaczenia ustnego jest rwnie przekad szeptany, ktry odbywa si dla niewielkiej
grupy osb, obok ktrych stoi tumacz i na bieco szeptem przekada komunikat mwcy. Jest
ono najczciej wykorzystywane w momencie, gdy kilka osb nie mwi jzykiem, ktrym
posuguje si wikszo.

Nastpn form ustnych przekadw jest tumaczenie liaison, co oznacza zdanie po zdaniu. W
jego trakcie tumacz nie korzysta ze specjalnego sprztu. W tym rodzaju tumacze mwca
musi robi odpowiednio dugie przerwy, aby da tumaczowi czas na przeoenie wypowiedzi.
Jest to tumaczenie cechujce si wysokim poziomem szczegowoci, dlatego czsto
wykorzystywane jest podczas przesucha w sdzie.

Zdanie specjalistycznych egzaminw jest wymagane jedynie przy chci podjcia pracy jako
tumacz przysigy. Posiadanie takie tytuu jest potrzebne jeli chce si przekada midzy
innymi dokumenty procesowe lub urzdowe. Tumacz przysigy powiadcza rzetelno
wykonanego przez siebie tumaczenia wasnym nazwiskiem oraz pieczci. Chcc zdoby
odpowiednie uprawnienia, kandydat musi speni kilka warunkw, s to posiadanie
obywatelstwa polskie lub obywatelstwa krajw zrzeczonych w organizacjach takich jak Unia
Europejska, EFTA czy konfederacji Szwajcarskiej, zna jzyk polski i ma pen zdolno do
czynnoci prawnych, nie by karany za umylne przestpstwo oraz za nieumylne przestpstwo
przeciw bezpieczestwu obrotu gospodarczego czy za przestpstwo skarbowe. Warunkiem jest
rwnie ukoczenie studiw wyszych i otrzymanie tytuu magistra oraz zdanie z wynikiem
pozytywnym egzaminu pisemnego oraz ustnego z przekadu z jzyka polskiego na jzyk obcy
oraz odwrotnie. Naley pamita, e na tumaczu przysigym ciy odpowiedzialno
zawodowa.
Jak wic wida zostanie profesjonalnym tumaczem nie jest wcale proste. Nie wystarczy zna
dobrze jzyk obcy, praca ta wymaga cigego ksztacenia oraz podnoszenia kwalifikacji.
Potrzeba rwnie odpowiednich predyspozycji i umiejtnoci, aby poradzi sobie w tym
trudnym zawodzie. Praca tumacza to wyzwanie, ktremu sprosta mog jedynie konkretne
osoby cechujce si odpornoci na stres, podzieln uwag, spostrzegawczoci, dobr
pamici, chci cigego samodoskonalenia oraz zdolnociami jzykowymi.