Idea 1 - PENGHAMPIRAN

OLEH ARCHIMEDES

Seorang ahli matematik, ahli fizik, jurutera, ahli astronomi dan ahli falsafahYunani yang
dilahirkan di Bandar pelabuhan tanah jajahan Syracuse, Sicily, Italy.Beliau yang dimaksudkan
adalah Archimedes.Archimedes juga adalah salah satu dari pada tiga ahli matematik yang
paling penting selain Isaac Newton dan Ferdinand Eisenstein.Sekitartahun 250 SM, Archimedes
mengira nisbah ukur lilitan bulatan melalui diameternya.Suatu penentuan tepat ini, yang pada
hari ini dikenali sebagai nisbah telah lama menarik minat orang orang Greek purba untuk
mencari perkadaran matematik yang tepat dalam seni bina, muzik dan seni seni yang lain.
Archimedes juga membentuk bidang bidang fizik dan kejuruteraan amali dan telah dirujuk
sebagai ahli sains yang teragung serta telah mencipta skru Archimedes. Penghampiran
(pi) telah diketahui selama lebih 1000 tahun. Nilai Archimedes bukan sahaja tepat malah ia
adalah satu teori yang pada asalnya dan bukan pengiraan. Maka, nilai
asas daripada penghampiran

pada hari ini adalah

daripada teori Archimedes.

APA ITU ?
Disebut pi ( ) adalah satu pemalar matematik yang merupakan nisbah kepada lilitan bulatan
dengan

garis

pusat

(diameter),

diwakilkandenganhurufgreekiaitu

kurang

sama

dengan

3.14159.

Pi

sejak pertengahan abad ke 18. Ia juga dikenali sebagai

pemalar Archimedes dan nombor Ludolph.

KEGUNAAN

lebih

Pi ( ) digunakan untuk mengira dalam beberapa rumus matematik seperti lilitan satu
2
bulatan jejari (r = 2 r ), luas suatu bulatan berjejari ( r= r , luar permukaan sesuatu

sfera berjejari ( r=4 r

) danisipadusuatusferaberjejari ( r=r .

KAEDAH ARCHIMEDES
Archimedes

membuatpenisbahandenganmenggunakan

polygon

yang

dilukis

di

dalam

(inscribes polygon)dan polygon yang dilukis di luarbulatan (circumscribe polygon).

Pertamanya, Archimedes mengatakan bahawa kawasan luar bulatan adalah lebih besar
daripada kawasan polygon yang dilakarkan di dalam.

Untuk mencari nilai pi, Archimedes mengambil polygon bersisienam (heksagonsekata) sebagai
eksperimen awal.Heksagon awal terdiri daripada enam buah segitiga sama sisi.

Luas hexsagon = 6 kali luas segitiga

Luas segitiga

1
x tapak x tinggi
2
1
3
x 1x
2
2

3
4

Luasheksagon (dalam)

6 x

3
4

Idea 4 PENYIASATAN LENGKUNG KUBIK OLEH NEWTON

Rajah :Sir Isaac Newton

Sir Isaac Newton dilahirkan pada tanggal 4 Januari 1643 di Woolsthorpe-by-Colsterworth yang
merupakan sebuah desa di Lincolnshire.Ayahnya telah meninggal dunia tiga bulan sebelum
Newton dilahirkan manakala ibunya pula digambarkan sebagai seorang yang berkarakter baik
dan berintelek.Pada tahun 1661, Newton telah diterima masuk ke Trinity College Cambridge
untuk menyambung pelajaran dalam bidang undang-undang. Peraturan di Cambridge telah
didominasi oleh falsafah Aristotle namun pada tahun ketiga, pelajar telah diberikan kebebasan

untuk mempelajari falsafah yang lain. Newton telah mempelajari falsafah Descartes, Gassendi,
Hobbles dan Boyle.Newton telah merekodkan dapatannya dalam bukunya yang bertajuk
Certain Philosophical Questions.

Pada tahun 1665, beliau telah menemui teorem binomial umum dan mula
memperkembang teori matematik yang kemudiannya berkembang menjadi kalkulus.Newton
telah berjaya menamatkan pelajarannya semasa berumur 22 tahun.Pembelajaran persendirian
yang telah dilakukan oleh beliau telah berjaya mendorongnya mengembangkan teori kalkulus,
optik dan juga hukum graviti.Penemuan pertama Newton adalah mengenai cahaya putih yang
sebenarnya

wujud

berdasarkan

pembiasan

tujuh

jenis

warna

yang

terdapat

pada

pelangi.Berpegang kepada hukum ini, beliau telah mencipta teropong refleksi pertama yang
digunakan oleh sebahagian besar penyelidik bintang pada hari ini.
Salah satu pencapaian terbesar yang telah dicapai oleh Isaac Newton ialah penyiasatan
beliau mengenai pengkelasan lengkung kubik pada akhir abad ke tujuh belas.Newton telah
menjumpai 72 bentuk lengkungan yang berbeza manakala pengkaji lain telah menemui enam
lagi bentuk lengkungan yang menjadikan jumlah keseluruhan bagi lengkung kubik sebanyak 78.
Newton menyatakan bahawa semua kubik boleh dihasilkan melalui lima unjuran parabola kubik
yang berbeza.

Pengkelasan mengenai lengkung kubik Newton dinyatakan dalam topik Curve pada
tahun 1710 oleh John Harris dalam buku yang ditulisnya bertajuk Technicum Lexicon yang
diterbitkan di London. Di samping itu, beliau turut menunjukkan bahawa mana-mana kubik
boleh didapati dengan unjuran yang sesuai bagi lengkung eliptik dengan persamaan berikut:

y 2=a x 3 +b x 2+ cx+ d

di mana unjurannya adalah transformasi birational, dan kubik umum juga boleh ditulis sebagai:

y 2=x 3 +ax +b

Persamaan Newton bagi kelas pertama adalah:

xy 2+ ey=ax3 +b x 2 +cx +d

Lengkung Newton yang ke-66 dinamakan sebagai Trident of Newton.Pengkelasan Newton

mengenai kubik telah dikritik oleh Euler kerana kekurangan kenyataan umum.Plucker
kemudiannya telah mengupas mengenai pengkelasan tersebut secara lebih mendalam dengan
menyatakan bahawa terdapat 219 jenis kubik.

Newton telah mengenalpasti beberapa tingkah laku kualitatif yang mungkin wujud melalui
lengkungan yang mempunyai persamaan berikut:

a x 3+ b x2 y +cx y 2+ d y 3 +c x 2+ fxy+ g y 2 +hx +iy+ j=0

yang mana

a,b,c j

ialah parameter tetap, manakala

Dianggarkan bahawa sekurang-kurangnya satu pekali awal

x dan y

ialah pemboleh ubah.

a hingga d

adalah bukan sifar

supaya ia dapat membentuk lengkungan kubik yang sah. Penyiasatan Newton boleh dikaji
dengan mengaplikasikan pengetahuan mengenai kalkulus dan aljabar seperti berikut:

a) Untuk mendapatkan idea mengenai kepelbagaian lengkung kubik, lukiskan graf

lengkung yang telah disenaraikan di bawah yang telah berlaku dalam persekitaran
geometri atau algebra tertentu.

y (1+ x 2)=1 , the witch of Maria Agnesi

y 2 (2x )=x 3 , the cissoids of Diocles
x 3+ y3 =1 , Lengkung Fermat bagi

Didapati bahawa pakej aljabar komputer adalah sangat berguna untuk menyelesaikan
persamaan bagi y dalam sebutan x dan kemudian menghasilkan graf. Walau bagaimanapun,
anda perlu berhati-hati dengan folium itu; anda akan perlu melakukan plot parametrik untuk
mendapatkan sekurang-satu ini dengan betul. Untuk memastikan bahawa graf anda
menunjukkan semua ciri-ciri lengkung, anda mungkin perlu untuk zum keluar untuk melihat
gambar global.
3

b) Andaikan kes khas y=f ( x)=a x + b x +cx + d di mana

a 0 manakala b , c dan d

adalah nombor nyata yang tetap. Tentukan bentuk-bentuk graf dari segi fungsi pekali
yang sesuai. Adalah lebih mudah jika kita menganggarkan bahawa penyelesaian bagi

f ' (x)=0 .
c) Dengan

menggunakan

cara

yang

x y =f (x )=a x 3 +b x 2+ cx+ d di mana

sama,

teroka

bentuk

bagi

lengkung

a 0 . Kemudian tentukan bentuk bagi

lengkung dari segi pekali. Anda perlu membuat keputusan apabila persamaan

c=0

mempunyai penyelesaian dalam bentuk tiga positif atau tiga negatif.

d) Teruskan penyiasatan anda dengan menganggarkan bahawa lengkung dalam bentuk

y 2=f (x)=a x3 +b x 2 +cx +d di mana

a 0 . Kali ini, anda perlu mendapatkan lima

bentuk yang berbeza bergantung kepada ciri bagi punca

f (x) .

e) Newton telah dapat mempermudah persamaan kubik umum kepada empat persamaan
yang lebih ringkas berdasarkan perubahan koordinat yang sesuai. Empat persamaan
tersebut adalah:

1)

y=f ( x)=a x 3+ b x2 +cx + d

2)

x y =f ( x )=a x +b x +cx+d

3)

y 2=f ( x )=a x3 +b x 2 +cx +d

x y +ey
=f ( xsatu
)=aspesies
x +b x +daripada
cx +d 78 spesies lengkung kubik
Persamaan (1) dan (2) menyumbang
kepada
4)
yang tidak dijana. Persamaan (3) menyumbang kepada lima spesies dan persamaan (4)

menyumbang kepada 71 spesies yang selebihnya.Berdasarkan persamaan (2) dan (3), Newton
menenekankan bahawa kedua-dua lengkung ini hanya menyumbang satu spesies kepada
katalog beliau.Ini adalah berdasarkan fakta bahawa bumps boleh tergelincir keluar apabila
berlaku perubahan koordinat yang linear dan dibenarkan oleh Newton supaya ia tidak boleh
dipisahkan melalui skima spesifikasi beliau.Sebagai contoh, mulakan dengan dengan lengkung
3

y=x x

dan lakukan perubahan pemboleh ubah

lengkung pada titik

f)

yang asal, koordinat

x ' =x

dan koordinat

dan
'

'

y = y+x.

x dan y '

Lakarkan

yang baru.

Kita telah mengkaji tiga jenis lengkung kubik pada langkah (b) hingga (d). Secara umum,
langkah keempat adalah lebih rumit. Namun demikian, adalah tidak mustahil untuk
menyelesaikan

dalam sebutan

x . Newton melakukannya dengan mendarabkan

dan kemudiannya melakukan completing the square. Buat sebarang kenyataan

umum mengenai persamaan kubik yang keempat. Sebagai contoh, berapakah titik di
atas lengkung yang boleh menyentuh setiap nilai
paksi

x ? Berapa banyakkah selang pada

x yang tidak boleh menyentuh setiap nilai

x ? Berapakah asimptot yang

mungkin?
Cara yang lain juga boleh digunakan bagi memansuhkan lengkung (selain daripada tidak
mempunyai nilai kubik) jika faktor-faktor yang menentukan persamaan menjadi hasil darab bagi
nilai

tersebut.

Sebagai

contoh,

x y 2 + y=x 3x

yang

mempunyai

faktor

(x+ y)(1+ xy x2 )=0 . Berikan senarai yang lengkap mengenai lengkung kubik yang
dimansuhkan dengan menggunakan cara ini.Akhir sekali, gunakan komputer untuk meneroka
tentang persamaan kubik yang keempat.

Dalam usaha mentakrifkan persamaan kubik sebenar iaitu selain kuadratik, telah
diandaikan bahawa

a , b , c dan d

persamaan dalam bentuk

ialah bukan sifar.Newton berpendapat bahawa semua

y=a x 3 +c x2 +hx + j=0 adalah dari jenis yang sama;persamaan ini

boleh mempunyaisifar atau dua ekstrema (titik ekstrem) yang cenderung sebagai infiniti positif
mahupun negatif. Hal ini telah menyokong fakta bahawa Newton menganggap dua lengkungan
akan mempunyai bentuk yang sama sekiranya perubahan koordinat mentransformasikannya
kepada posisi yang lain. Ciri-ciri utama bagi membezakan lengkungan ialah:

C ir i-c ir i
yang
m em bezaka
n
le n g k u n g a n

B ila n g a n
cabang
a s im p t o t

K e w u ju d a n
d a n b ila n g a n
g e lu n g

B ila n g a n t i t ik
yang
b e r s ila n g

Isaac Newton telah membezakan

lengkung
kubik kepada lengkungan
empat buahkelas yang mana setiap
Rajah : Ciri-ciri
yang membezakan
satu kelas tersebut dibahagikan kepada beberapa spesies.Berikut merupakan enam jenis
lengkung kubik yang akan dibincangkan:

3) Kubik
2) Lengkung

Tschirnhausen

Telur Newton

4) Hanya 1
punca nyata

1) Parabola

Parabola Mencapah

5) Lengkung

Semikubik

Newton

Eliptik

Lengkung Kubik Newton

6) Trident of
Newton

Rajah :Enam jenis lengkung kubik Newton

3.4.1

Parabola Mencapah Newton

Parabola mencapah merupakan lengkung kubik bagi kelas yang ketiga.Menurut Newton,
parabola mempunyai kaki yang saling mencapah antara satu sama lain dan bersifat tidak
terhingga. Beliau menggunakan teorem bahawa setiap kubik boleh diperolehi melalui unjuran di
bahagian tengah iaitu dari satu permukaan kepada permukaan yang lain. Persamaan bagi
lengkung kubik ini adalah seperti berikut:

yy=a xdikategorikan
+bxy +cx + d mengikut jenis-jenisnya bergantung
Parabola mencapah pula boleh
kepada penyelesaian bagi sebelah kanan persamaan yang dinyatakan di atas. Rajah di bawah
menunjukkan jenis-jenis lengkungan kubik bagi parabola mencapah:

Hanya 1 punca nyata

Lengkung Eliptik

Parabola Mencapah
Newton

Semua punca
nyata sama:
Parabola

2 punca nyata:
3 punca nyata
Kubik
Tschirnhausen

semikubik
3 punca nyata & punca
yang tidak nyata:
Lengkungan telur Newton

Rajah : Jenis Parabola Mencapah Newton dan jenisnya