Polska Zbrojna - 2010 - 20 Lat Transformacji. W Drodze Do Nowoczesności - Cz.1

w w w. p o l s k a - z b r o j n a .
p l
WYDANIE SPECJALNE/SPECIAL EDITION
20 lat transformacji /20 Years of Transformation
W drodze do nowoczesnoci
Road to Advancement
Intelligence//satellite systems
Talarion//fully autonomous
mid-altitude ISTAR mission UAV
<< Command base >>
target@2000 metres, speed 15.kts, hdg 090
Tracker//tactical hand-launchable
UAV system for missions at close range
NH90//troop transport, combat, search

and rescue operations helicopter
Radar//surveillance and target
acquisition radar
Global security, made by EADS.
Eurofighter//worlds most advanced

swing-role combat aircraft
At EADS, we take connections further, offering global

security solutions that help make complex, often dangerous,
environments safer. Our systems connect manned and unmanned aircraft, radar, sensors and missile technology to give
commanders a full picture as threats unfold, helping them
make the right decisions. Networked solutions from EADS help
coalition troops and emergency services operate together, from
battlefield missions to terrorist threats and natural disasters.
In unpredictable times security is everything, and at EADS, we
are helping those who protect us make the world a safer place
to be. | www.eads.com/madebyeads
Tiger//capable multirole combat helicopter
polska zbrojna/special edition
Spis treci/Contents:
Bogdan Klich
Podstawy nowoczesnoci
Groundwork for Advancement
bolesaw balcerowicz
Cztery razy R
Four Times R
Lech WASA
Inna armia w nowych czasach
Different Army in New Era
aleksander kwaniewski
Rewolucja bez rewolucji
Revolution without Revolution
Lech Kaczyski
Polska potrzebuje silnej armii
Poland Needs Strong Army
HENRYK SZUMSKI
Godzenie potrzeb
Reconciling Needs
68
Czesaw Pitas
Czas zmian
Time of Changes
70
14
bogusaw politowski
Od SKOT-a do Rosomaka
From SKOT to Rosomak
72
20
piotr laskowski
Od Limw do F-16
From Lims to F-16s
78
22
Tomasz Gos
Na fali zmian
On Wave of Change
84
piotr bernabiuk
Wojownicy i politycy
Warriors and Politicians
88
anna dbrowska
Dowdztwo misyjne
Mission Command
98
102
Redaktor wydania
Managing Editor
Wojciech Kiss-Orski
Redakcja
Editors
Katarzyna Pietraszek
Joanna Rochowicz
Aneta Winiewska
Artur Goawski
Tumaczenie
Translation by
Anita Kwaterowska
Izabela lusarek
Opracowanie stylistyczne
wersji polskiej
Polish Texts Edited,
Reviewed and Proofread by
Renata Gromska
Magorzata Mielcarz
Aleksandra Ogoza
grzegorz czekaj,
Wojciech wnuk
Doganianie NATO
Catching Up with NATO
24
Wodzimierz Kaleta
Bliej sojusznikw
Closer to Allies
32
Wodzimierz Kaleta
Udany alians
Successful Alliance
38
Magdalena
Kowalska-Sendek
Nowoczeni i elastyczni
Modern and Flexible
48
krzysztof wilewski
Odrabianie lekcji
Doing Your Homework
106
50
Wodzimierz Kaleta
W subie zdrowego onierza
Serving Healthy Soldier
110
52
tadeusz wrbel
Zmagania z technik
Struggles with Technology
114
54
JaNUSZ B. GROCHOWSKI
Teologia obecnoci na froncie
Theology of Presence on Battlefield
118
56
tadeusz wrbel
P wieku w misjach
Half a Century in Missions
124
58
paulina gliska
adniejsza strona armii
Armys Prettier Side
128
60
Andrzej Karkoszka
Rzebienie w ywym ciele
Sculpting Living Body
134
62
Lech KOCIUK
Spojrzenie cywila
Civilian Look
140
64
janusz zemke
Postawilimy na modernizacj
We Counted on Modernization
144
66
piotr bernabiuk
Koniec pewnej epoki
End of Certain Era
Druk
Print
Drukarnia Aki,
ul. Prymasa Tysiclecia 66
01-424 Warszawa
152
marzec 2010
March 2010
Piotr Koodziejczyk
Przeamalimy nieufno Zachodu
We Overcame Western Distrust
Jan Parys
Mona byo osign wicej
We Could Have Achieved More
Romuald Szeremietiew
Potrzeba rozumnego dziaania
Need to Act Reasonably
Janusz Onyszkiewicz
Przywrcilimy wojsko narodowi
Bringing Army Back to Nation
Zbigniew Okoski
Wykazalimy polityczn dojrzao
We Proved Our Political Maturity
Andrzej Karkoszka
Sukcesy i poraki
Successes and Failures
Stanisaw Dobrzaski
Zapomnielimy o obronie terytorialnej
We Forgot About Territorial Defense
Bronisaw Komorowski
Zbyt wolna modernizacja
Overly Slow Modernization
Jerzy Szmajdziski
Osignlimy jedno sw i czynw
We Achieved Unity of Words and Actions
Aleksander Szczygo
Kontynuujmy dokonania poprzednikw
Lets Continue Our Forerunners Work
Weryfikacja wersji angielskiej

English Translation Verified by
ukasz Zikowski
Nadzr produkcji
Production Supervisors
Marcin Dmowski
Pawe Kpka
Fotoedytor
Photo Editor
Andrzej Witkowski
Dzia Reklamy i Marketingu
Advertising & Marketing Department
Adam Niemczak
Anita Kwaterowska
Magorzata Szustkowska
Wydawca
Publisher
Redakcja Wojskowa
Military Editorial Office
Tygodnik Polska Zbrojna
Polska Zbrojna weekly
Al. Jerozolimskie 97
00-909 Warszawa
dyrektor Redakcji Wojskowej,
redaktor naczelny
Director of Military Editorial Office,
Editor-in-Chief
Marek Sarjusz-Wolski
tel.: +48 22684 53 65,
684 56 85
fax: +48 22684 55 03
sekretariat@redakcjawojskowa.pl
www.polska-zbrojna.pl
Podstawy
nowoczesnoci
Groundwork
for
Advancement
Bogdan
Klich
Ostatnie dwadziecia lat to okres cigych zmaga z oczekiwaniami i moliwociami finansowymi, ale zasadniczy etap przeobrae Si Zbrojnych RP jest ju za nami.
The last 20 years have been a time of constant struggle with

expectations and financial capabilities. However, a crucial part of
the Polish Armed Forces transformation is already behind us.
inione dwudziestolecie to niezmiernie istotny okres

w dziejach naszych si zbrojnych: budowy armii apolitycznej, kierowanej i funkcjonujcej zgodnie z najwyszymi standardami demokratycznymi; potrzeby znaczcego zmniejszenia jej liczebnoci; przemian wynikajcych z wchodzenia do
struktur NATO i Unii Europejskiej. Przeprowadzilimy te kosztowny, lecz niezbdny proces modernizacji, dziki ktrej staramy si nady za postpem technologicznym na wiecie, tak by nasze wojsko byo nowoczenie uzbrojone i wyposaone oraz miao struktur
odpowiadajc obecnym, wysokim wymogom pola walki. Wzilimy udzia w wanych i skomplikowanych operacjach midzynarodowych. I wreszcie zapada decyzja o profesjonalizacji naszych si
zbrojnych, ktra konsekwentnie wprowadzona zostaa w ycie.
he past 20 years have been incredibly important in the history

of our armed forces. It has been a time of building an apolitical
army, managed accordingly with the highest democratic standards; downsizing the armys strength as needed; and a time of transformations stemming from our affiliation with NATO and EU structures. We have also gone through an expensive, though indispensable,
modernization process, which should enable us to follow technological advancement in the world, and allow our army to be properly
equipped and armed, functioning in the structures and meeting current high requirements on the battlefield. We have participated in important and challenging international operations. Finally, we have decided on the professionalization of our armed forces, and have been
consistent in carrying it out.
Dlaczego profesjonalizacja?
Why Professionalization?
Zasadniczo zgadzalimy si co do koniecznoci profesjonalizacji. Byy jednake rne podejcia do tempa i gbokoci zmian.
Rzd, w ktrego skadzie jestem ministrem obrony narodowej,
uzna, e nie mona odwleka realizacji tej decyzji. Trzeba sprofesjonalizowa nasz armi szybko i skutecznie. Dzi mog stwierdzi, e dziki tej determinacji proces ten wanie dobiega koca.
To przeomowy moment w historii naszego pastwa i wojskowoci, cho by moe dzi nie do koca zdajemy sobie jeszcze z tego
spraw. Mimo e w powszechnym odbiorze profesjonalizacja armii ograniczana jest do zawieszenia powszechnego poboru, to faktycznie jest to proces polegajcy na gbokiej transformacji ilociowej i jakociowej zasobw kadrowych oraz wprowadzaniu rozlegych zmian strukturalnych.
Profesjonalizacja bya niezbdna z kilku powodw.
Po pierwsze, profesjonalne siy zbrojne s nieodcznym elementem wspczesnego wiata, synonimem nowoczesnoci i skutecznoci.
Po drugie, taka armia jest mniej kosztowna i zdecydowanie
efektywniejsza.
Po trzecie, z dowiadczenia z misji pokojowych i stabilizacyjnych wynika, e tylko armia zawodowa zapewnia odpowiednie
zdolnoci ekspedycyjne, kompatybilno sprztow i szkoleniow
z sojusznikami i w rezultacie rzeczywist interoperacyjno.
Zamknlimy kolejny wany etap w dwudziestoletniej historii
przeobrae Si Zbrojnych RP. Armia zoona z onierzy suby
In principle, we all agreed that army professionalization was crucial. There were different approaches to it in terms of how fast and
how serious the process should be. The government, with myself as
defense minister, decided that the implementation of this decision
could not be postponed: the army must undergo a quick and effective
professionalization. I can say today that the fact that this process is almost complete is a result of our determination.
Army professionalization has been a turning point in our state and
our armed forces history, although we may not necessarily realize
that yet. Despite the fact that in the public eye, the professionalization
process meant only the suspension of drafting for obligatory military
service, it has actually been a process of serious transformation in
terms of the quality and quantity of military personnel, and the introduction of extensive structural changes.
The professionalization process has been crucial for many reasons.
First, the professional armed forces are an inherent element of the
contemporary world, a synonym for advancement and efficiency.
Second, such an army is less expensive and definitely more effective.
Third, as experiences from the peace and stabilization missions
show, only a professional army is able to ensure proper expeditionary
capabilities, equipment and training compatibility with allies, and in
consequence actual interoperability.
We have completed another important stage during the 20 years of
the Polish Armed Forces transformation history. The army of
zasadniczej odesza w przeszo. To jednak nie koniec reformy. Musimy nadal dy do tego, by ta armia bya nowoczesna, dysponujca
efektywnymi zdolnociami wojskowymi. Profesjonalne siy zbrojne
musz umie wsppracowa z sojusznikami i mie takie moliwoci
w budowie bezpieczestwa midzynarodowego, a take by si, ktra bdzie w stanie przeciwstawi si zagroeniom naszego pastwa.
Armia musi rozwija si harmonijnie, eby by instrumentem zarwno utrzymywania pokoju, odstraszania i zapobiegania konfliktom
zbrojnym, jak i przezwyciania kryzysw czy likwidacji skutkw
klsk ywioowych. Musi by przygotowana do dziaa na terytorium
kraju oraz w misjach ekspedycyjnych.
conscripts has shifted to the past now. However, the reform has not
ended yet. We have to continue striving for a modern and effectively capable army. The professional armed forces must be able
to cooperate with allies and have such possibilities when building international security, and they must be powerful enough to
counteract any threat to our country. The army must develop harmoniously in order to be a tool for peace keeping, deterrence and
armed conflicts prevention as well as counteracting of crisis or
elimination of natural disaster effects. It must be prepared to participate in actions in Poland and during expeditionary missions.
Prosta struktura wojska
In the professional army with a limited force strength, keeping

right proportions is crucial. Hence my efforts to increase the combat forces at the cost of the support forces. The units remaining in
high operational readiness, fully equipped for quick deployment
to a theatre of war, should constitute a backbone of our army. We
would like to increase the armed forces interoperability and standardization by eliminating unnecessary structures and combining
similar units. The structure of the armed forces should be simple,
functional and free of bureaucracy.
A difficult task that we still face is the continuation of the armys technological modernization. The last 20 years have been a
time of constant struggle with expectations and financial capabilities. We successfully fitted our troops with modern equipment
and armament. We have F-16s, updated Rosomak APCs, and we
are purchasing UAVs. Personal equipment of the soldiers has also
been replaced with more advanced versions meeting the highest
standards. The financial crisis made us significantly limit our purchases; it however enforced their perfect rationalization. We are
forced to postpone some modernization expenditures. Regardless
of limited financial resources, we will continue to run multi-year
modernization programs. We will concentrate on orders made
from the Polish armaments industry.
The primary reforms of our armed forces are already behind us.
The past 20 years have been devoted to create solid foundations
for our advanced armed forces. The words of gratitude should go
to the politicians from all parts of the political spectrum, both
those who were in the government at the time and those who stood
in opposition, as they understood the significance of reforms and
were supportive. Special thanks for the 20 years of development
should however go to those who have worked and served in the
MoND and the Polish Armed Forces throughout these years. It is
their knowledge, experience and skills that made all our achievements.
The reforms are still ongoing, though. It is a continuous process, the direction of which will depend on international changes
and dynamics of technological progress. We know today already
that further modernization, leveling of command systems, limitation and rationalization of maintenance costs will be a must. We
should continue to care about the future of our armed forces, but
never forget about the achievements we have had so far.
n
W zawodowej, ograniczonej liczebnie armii wane s proporcje.

Std moje denie do zwikszenia si walczcych kosztem si zabezpieczajcych. Trzon naszego wojska powinny tworzy jednostki o wysokiej gotowoci bojowej, w peni ukompletowane, zdolne do szybkiego przemieszczenia w rejon dziaa. Chcemy zwikszy interoperacyjno i standaryzacj armii dziki likwidacji zbdnych struktur oraz
czeniu jednostek o podobnym przeznaczeniu i wyposaeniu. Struktura wojska ma by prosta, funkcjonalna i niezbiurokratyzowana.
Trudnym zadaniem, wci stojcym przed nami, jest kontynuacja
procesu modernizacji technicznej armii. Ostatnie dwadziecia lat to
cige zmagania z oczekiwaniami i moliwociami finansowymi.
Udao si wyposay naszych onierzy w nowoczesny sprzt, uzbrojenie i wyposaenie. Mamy F-16, zmodernizowane Rosomaki, kupujemy samoloty bezzaogowe. Wyposaenie osobiste onierzy jest
wymieniane na nowoczesne, speniajce najwysze normy. Kryzys
finansowy narzuci bardzo due ograniczenia w sferze zakupw. Wymusi jednake perfekcyjn ich racjonalizacj. Musimy przesun
w czasie cz wydatkw modernizacyjnych. Jednak bez wzgldu na
szczupe rodki, wieloletnie programy modernizacyjne bd kontynuowane. Szczegln wag bdziemy przywizywa do zamwie dokonywanych w polskich zakadach zbrojeniowych.
Zasadniczy etap przeobrae Si Zbrojnych RP jest ju za nami.
Dwadziecia minionych lat powicono na stworzenie solidnych podstaw w budowie naszej nowoczesnej armii. Nale si za to sowa podzikowania politykom rnych opcji, zarwno tym, ktrzy w tym
czasie byli u steru wadzy, jak i opozycji, rozumiejcej znaczenie
wprowadzanych reform i wielokrotnie je wspierajcej. Szczeglnie
jednak za te dwadziecia lat rozwoju trzeba podzikowa ludziom,
ktrzy pracowali i suyli w resorcie obrony i Siach Zbrojnych RP
w tym okresie. Wszystko, co udao si osign, zawdziczmy ich
wiedzy, dowiadczeniu i umiejtnociom.
Droga reform jednak si nie koczy. To proces stay. Jego kierunek
bdzie uzaleniony od zmian w sytuacji midzynarodowej i dynamiki
postpu technologicznego. Ju dzi wiemy, e dalsza modernizacja,
spaszczanie systemw dowodzenia oraz ograniczenie i racjonalizacja
kosztw utrzymania to konieczno. Nie zapominajc o dotychczasowych osigniciach, trzeba ustawicznie dba o przyszo naszych si
zbrojnych.
n
Bogdan Klich jest ministrem obrony narodowej

od 16 listopada 2007 roku.
Simple Army Structure
Bogdan Klich has been the Minister

of National Defense since November 16, 2007.
Translated by Anita Kwaterowska
Cztery razy R
Dwadziecia lat III RP to dla wojska czas
wypeniony cigymi zmianami reformami,
restrukturyzacj, reorganizacj, rekonstrukcj.
rzeobraenia Wojska Polskiego trwaj nieco duej ni dwadziecia lat III Rzeczypospolitej. Przykadem jest midzy innymi dokonana w latach 19871989 redukcja, ktra obja
okoo 15 tysicy onierzy. Decyzja o uruchomieniu kolejnego dwuletniego programu reorganizacji armii zostaa ogoszona na pocztku
roku 1989. Zakada on zmniejszenie liczebnoci, dokonanie istotnych
zmian skadu i struktur, a take w jaki sposb odpowiada wczesnym realiom geostrategicznym. Naznaczony by jednak jednym kardynalnym strategicznym bdem. Bya nim decyzja o rozformowaniu
bd skadrowaniu kilku drugorzutowych dywizji rozmieszczonych w
centrum i na wschodzie kraju, co oznaczao osabienie ju i tak sabej
wojskowo ciany wschodniej. Autorw tego kuriozalnego z pniejszej perspektywy zamierzenia pewnie nie naley podejrzewa o z
wol, a raczej o brak wyobrani.
Jeszcze ofensywni
Filozofia ewolucyjnego trybu zmiany ustrojowej pastwa rzdu
Tadeusza Mazowieckiego w caej rozcigoci obja sfer bezpieczestwa i obronnoci. Opieraa si na uznaniu realiw geopolitycznych uznaniu i respektowaniu zobowiza wynikajcych z przynalenoci do Ukadu Warszawskiego. O konstruktywnej koncepcji
przeksztace armii, jej funkcjach, zadaniach, o jakichkolwiek cezurach czasowych nie byo wwczas mowy.
Trosk nowej wadzy w sferze obronnoci byo gwnie dostosowanie si zbrojnych do zmian ustrojowych, co oznaczao przede wszystkim odpartyjnienie wojska, demokratyzacj i poddanie go cywilnej
demokratycznej kontroli. W wymiarze organizacyjnym przekadao
si to na wyprowadzenie partii (Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej) z jednostek oraz likwidacj korpusu oficerw politycznych. Stosowne decyzje dotyczce tych kwestii zapady ju jesieni. Pierwsze
podejmowane w roku 1989 i 1990 dziaania zmierzajce do ustanowienia cywilnej kontroli, przy dobrych intencjach reformatorw, miay charakter nieprofesjonalny, niesystemowy dorany.
Zmiany organizacyjno-strukturalne w roku 1989, a take nastpnym dokonyway si gwnie na podstawie koncepcji i planw dotychczasowego reimu. Stan si zbrojnych Polski i ich organizacj opisuje dokument zaprezentowany w grudniu 1989 roku na posiedzeniu
Komitetu Obrony Kraju. Na czas P wojsko miao liczy 250300
tysicy onierzy. Na czas W Wojska Ldowe miay tworzy tak
jak dotychczas, w ukadzie koalicyjnym Front Polski w skadzie
dwch armii i jednego korpusu. Oglnie rzecz biorc, Wojsko Polskie
w pierwszym roku transformacji ustrojowej byo armi relatywnie siln, niele uzbrojon, zorganizowan wedug wzorw radzieckich,
przygotowan do dziaa ofensywnych.
Nowym realiom geopolitycznym/geostrategicznym miaa odpowiada przyjta w lutym 1990 roku Doktryna obronna Rzeczypospolitej
Polskiej. Treci i duchem zakorzeniona w przeszoci, ju w momencie jej ogoszenia nie pasowaa do nowej rzeczywistoci. Zdezaktualizowaa j dynamika zmian w rodowisku bezpieczestwa zjednoczenie Niemiec, rozpad Ukadu Warszawskiego ktra wymuszaa
bolesaw
balcerowicz
Four Times R
Twenty years of the Third Republic of Poland were a
time full of constant changes in the army reforms,
restructuring, reorganization, and reconstruction.
ransformations of the Polish Armed Forces have lasted a little

bit longer than 20 years of the Third Republic of Poland. The
reduction of personnel, which took place during 1987-1989 and
concerned about 15 thousand soldiers, may serve as an example here.
The decision to implement the next two-year army reorganization
program was announced at the beginning of 1989. This program,
which included reduction of the armed forces personnel, essential
changes in their organization, corresponded somehow to the geostrategic reality of that time. However, it contained one fundamental strategic mistake, namely the decision to disband or form several reserve
divisions located in the center and east regions of the country, which
meant further weakening of an already weak military eastern wall.
In hindsight, this plan appeared odd, however its authors certainly
should not be suspected of ill will, but rather of lack of imagination.
Still Offensive
The philosophy of evolutionary transformation in the political system
of Tadeusz Mazowieckis government included to a great extent security and defense matters. This philosophy was based on geopolitical realities, affirming and respecting commitments resulting from our membership in the Warsaw Pact. Any constructive concept of the army transformation, its functions, missions and time limits did not take place then.
The new authorities focused mainly on adapting the armed forces to
the political transformations by depoliticizing the army, democratization
and submitting it to civil and democratic control. The organizational
changes referred to political neutralization of the units (making them independent of the Polish United Workers Party (PZPR) and liquidation of
the political officers corps. The appropriate decisions on these matters
were already made in autumn. Despite the reformers good intentions the
first steps taken in 1989 and 1990 aimed at establishing the civil control
were unprofessional, non-systemic, temporary.
Organizational and structural changes in 1989 and in 1990 were mainly based on the concepts and plans of the previous regime. The document
presented in December 1989 at the meeting of the Committee for the Country Defense described the condition and organization of the Polish Armed Forces. In peacetime, the armed forces were to number 250300
thousand troops. In wartime, the Land Forces were to form like so far,
in the coalition the Polish Front consisting of two armies and one corps.
radykaln zmian koncepcji systemu obronnego, konieczno przyjcia cakiem nowej strategii, konieczno dogbnej przebudowy si
zbrojnych.
Kierunek: suwerenno i obrona
Direction: Sovereignty and Defense

As a result, a fundamental strategic turnabout had to take place:
from limited sovereignty, execution of the Warsaw Pact war strategy, a
well-defined enemy, model of war and offensive doctrine to a national
defense strategy of a sovereign country remaining outside of alliances, the lack of defined enemy and a defensive doctrine.
The first strategic turnabout took place practically when there
was no overall, clear concept. The so-called abiskis Commission
set up in 1990 concentrated merely on creating a model of the ministry
of national defense. The Guidelines for the Polish Security Policy and
the Policy of Security and Defense Strategy of the Republic of Poland
appeared in the autumn of 1992. The new strategy a strategy of defensive independence finally became the foundation for defining basic directions of change in organization and deployment of the armed forces.
As one of the tasks included resistance to any aggression, using regular
and irregular operations, it became the priority to strengthen the eastern
wall, which entailed the necessity to reactivate and enlarge the units
that had been reduced before. In compliance with the strategy, the number of professional soldiers was to increase to 60-70 percent, with the
total of 250,000 troops maintained.
FOT. jarosaw winiewski
Oznaczao to fundamentalny strategiczny zwrot: od ograniczonej

suwerennoci, realizacji strategii wojennej UW, wyranie zdefiniowanego przeciwnika i modelu wojny, doktryny ofensywnej do narodowej
strategii obronnej suwerennego pastwa pozostajcego poza sojuszami, braku zdefiniowanego przeciwnika, doktryny defensywnej.
Ten pierwszy strategiczny zwrot dokonywa si praktycznie przy
braku penej, jednoznacznej koncepcji. Powoana w roku 1990 tak
zwana Komisja abiskiego skupiaa si jedynie na wypracowaniu
modelu ministerstwa obrony narodowej. Zaoenia polskiej polityki
bezpieczestwa oraz Polityka bezpieczestwa i strategia obronna
RP ukazay si dopiero jesieni 1992 roku. Nowa strategia strategia samodzielnoci obronnej stanowia wreszcie podstaw do okrelania zasadniczych kierunkw zmian w zakresie organizacji oraz dyslokacji wojsk. Wobec zapisanego w niej midzy innymi zadania stawiania oporu kadej agresji, z zastosowaniem dziaa regularnych i nieregularnych, kwesti pierwszoplanow stao si wzmocnienie ciany
wschodniej, co oznaczao konieczno reaktywowania i rozwijania
redukowanych nieco wczeniej jednostek. W strategii zakadano
zwikszenie uzawodowienia wojska do 6070 procent, przy zachowaniu liczebnoci 250 tysicy.
Jesieni 1993 roku przesdzono o drugim strategicznym zwrocie.
W wyniku zgody gwnych si politycznych po wyborach do parlamentu Polska wkroczya na drog ku NATO. Tymczasem Wojsko Polskie zostao zredukowane o 25 procent, dramatycznie zmniejsza si
poziom wydatkw wojskowych (kadego roku o 1035 procent,
a w 1993 roku o prawie 50 procent). Musiao to rzutowa na jako
wojska, na jego kondycj wyposaenie, infrastruktur, szkolenie,
Generally speaking, the Polish Armed Forces during the first year of the
political transformation were a relatively powerful, quite well-armed army, organized according to the Soviet models, prepared for offensive operations. The Defense Doctrine of the Republic of Poland, which came into force in February 1990, was to correspond with new geopolitical/geostrategic realities. As its contents and spirit were still rooted in the past, it
did not match the new reality even at the moment of its announcement. It
became outdated because of dynamic changes in the defense sphere, such
as German reunification, disestablishment of the Warsaw Pact, which enforced a radical change of defense system concept and the necessity to adopt quite a new strategy and deep reorganization of the armed forces.
a take morale. Pierwsze pi lat restrukturyzacji si zbrojnych naznaczone byo kampanijnym zmniejszaniem liczebnoci, likwidacj garnizonw; degradacj uzbrojenia, wyposaenia oraz infrastruktury.
sze programW
Drugi strategiczny zwrot dla obronnoci Polski rozpocz si
w trakcie wykonywania zwrotu pierwszego. I cho od 199 roku mona mwi o skoordynowanych, zaplanowanych dziaaniach zmierzajcych do uzyskania czonkostwa w NATO, to dla dziaa o tak fundamentalnym znaczeniu potrzebna bya odpowiednia (caociowa) strategia. My za pozostawalimy a do roku 000 przy byskawicznie
dezaktualizujcej si koncepcji sprzed omiu lat. Pen strategi zastpoway w tym czasie programy i plany przygotowania si zbrojnych do
funkcjonowania w sojuszu, uzyskania niezbdnej interoperacyjnoci
oraz kompatybilnoci. Aktywno wojska zorientowana zostaa silnie
na przedsiwzicia w programie Partnerstwo dla pokoju.
Jednoczenie w wojsku postpoway nieustanne zmiany. Od roku
1989 rozformowano 1006 jednostek, przeformowano 70, a 6 sformowano od nowa. Budet obronny zmniejszy si o prawie 60 procent, liczebno o 0 procent. W tej wielkiej reorganizacji nie zabrako pomysw spektakularnych w swojej nierealnoci, na przykad
utworzenia dywizji kawalerii powietrznej.
Zasadnicz zmian w stylu prowadzenia przeobrae w wojsku
miao spowodowa przyjcie przez rzd koncepcji wyraonej w modernizacyjno-organizacyjnym programie Armia 01. Oczekiwano, e przyjcie tego programu bdzie przeomowym momentem dla
pastwa i samej armii. Dla si zbrojnych miao oznacza zamknicie
okresu tymczasowoci. Przyjcie dokumentu przez rzd wodzimierza
Cimoszewicza we wrzeniu 1997 roku,
w okresie kampa-
In autumn 199, the decision was made about the second strategic
turnabout. Poland embarked on the road to NATO as a result of a
post parliamentary election agreement between the main political parties.. Meanwhile, the Polish Armed Forces were reduced by percent, and national defense spending was dramatically cut (every year
by 10- percent, and in 199 by nearly 0 percent). This had to influence the quality of the army, its condition equipment, infrastructure,
training and also morale. The first five years of restructuring the armed forces resulted in the reduction of military personnel, disbanding
of garrisons, degradation of weapons, equipment and infrastructure.
siX programs
The second strategic turnabout in the Polish defense began taking
shape during the first turnabout. Although starting in 199 we can see
coordinated, planned activities aimed at joining NATO , such fundamental matters required an appropriate (overall) strategy. However up until
000 we remained with the concepts from 199 that were rapidly becoming outdated. At this time, the overall strategy was replaced by the programs and plans aimed at preparation of the armed forces to function in
the Alliance and gain essential interoperability and compatibility. The
activities of the armed forces were strongly oriented towards the undertakings in the Partnership for Peace program. At the same time, constant
changes were taking place in the Polish Armed Forces. Since 1989, 1006
units had been disbanded, 70 reorganized and 6 reformed. The defense budget was reduced by nearly 60 percent, and the number of personnel by 0 percent. This great reorganization also included ideas
which were spectacularly unrealistic, for example the idea to form an air
cavalry division. The concept included in the Polish Armed Forces 01 modernization and organization program adopted
by the government was to bring about the principal change
in the style of carrying out the transfor-
nii wyborczej, stawiao jego uruchomienie pod znakiem zapytania.

Rok pniej rzd jerzego Buzka przyj Program Integracji z Organizacj Traktatu Pnocnoatlantyckiego i Modernizacji Si Zbrojnych
RP w latach 199801. Zakada on zreorganizowanie wojska praktycznie we wszystkich dziedzinach, przygotowanie go do zada zarwno narodowych, jak i sojuszniczych.
W kwestiach dotyczcych organizacji si zbrojnych i zasadniczych
ich zada rnice pomidzy obydwoma programami byy niewielkie.
Docelowo (w roku 00) armia miaa liczy 180 lub 160 tysicy onierzy. Po niespena roku okazao si, e plan, na ktry jak gosi
wczesny minister obrony czekaa polska armia, jest nierealny ze
wzgldu na moliwoci finansowe pastwa. W roku 1999 sta si ju
tylko zbiorem ycze i iluzji. W roku nastpnym rozpoczto prace
nad kolejnym dokumentem Armia 001006. W jego zaoeniach
zapowiadano midzy innymi zmniejszenie liczebnoci wojska do
10 tysicy onierzy. By to ju szsty w mijajcym dziesicioleciu
program reformowania si zbrojnych.
nato choDzi
nato cools
The next ten years (nearly) of transformations in the armed forces had
a definitely more balanced character. Our membership in NATO had an
impact on stabilization in transformations. The NATO machine, procedures and finally strategic culture excellently cooled down the improvisation and enforced elementary planning and programming discipline.
FOT. uS DOD
Kolejne dziesi lat (prawie) przeobrae si zbrojnych przebiegao

w sposb zdecydowanie bardziej zrwnowaony. Na t stabilizacj
w przemianach wpywao czonkostwo w NATO. Natowska maszyneria, natowskie procedury, wreszcie natowska kultura strategiczna
wietnie studziy zapa improwizatorski, wymuszay elementarn dyscyplin planowania i programowania.
Poza tym, po pierwszej, do turbulencyjnej dekadzie te czego
w reorganizowaniu si nauczylimy, cho do bezlitosnym weryfikatorem naszego systemu wojskowego okazaa si najpierw misja w Iraku, a nastpnie w Afganistanie. Po przyjciu kolejnych koncepcji strategicznych (bezpieczestwa
i obronnoci) w latach
mations in the armed forces. This program was expected to become the
turning point for the country and the army itself. For the armed forces, it
was supposed to be the end of the temporary solutions. When this document was adopted by the government of wodzimierz Cimosiewicz in
September 1997 during the election campaign, it became questionable
whether it would be implemented. A year later, the government of jerzy
Buzek adopted the Program of Integration with the North Atlantic Treaty
Organization and Modernization of the Armed Forces of the Republic of
Poland during 1998-01, according to which the army was to be reorganized practically in all the fields, and prepared both for the national and
NATO missions.
There were slight differences in both programs on the issues of the armed forces organization and their principal tasks. Finally, the armys
strength (in 00) was to be 180 or 160 thousand troops. After less than a
year, due to the countrys financial situation, the plan touted by the defense minister as what the Polish army was waiting for, was deemed unrealistic. Year 1999 became just a collection of wishes and illusions. The
following year, the works on the next document - The Armed Forces
001-006 - commenced. According to this document, the army personnel was to be reduced to 10 thousand soldiers. It was already the sixth
year of the armed forces transformations in the passing decade.
FOT. us dod
2000, 2003, 2007, skoczy si okres, w ktrym strategia penia rol nieco dekoracyjn. Troch szkoda, e po zmianie rzdu w 2005
roku nie wykorzystano naleycie wnioskw z pierwszego w historii
(drugi ruszy 18 listopada 2009 roku) Strategicznego Przegldu
Obronnego.
Na ustabilizowanie procesu zmian i jako planowania dugofalowego duy wpyw mia przewidywalny (wreszcie) budet. Pewne zachwianie do stabilnej cigoci koncepcji zmian, trwajce okoo roku (20012002), pozostao bez wikszego znaczenia.
Spord wielu programw (koncepcji) reformy wojska o jednym
mona powiedzie, e ma znaczenie historyczne. To Program profesjonalizacji Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2008
2010. Jego realizacja oznacza bowiem radykaln zmian charakteru armii. Na ocen obowizujcej koncepcji przeobrae wojska oraz
sposobu jej realizacji jest jednak jeszcze za wczenie.
Charakter trwajcych ponad dwadziecia lat przeobrae w wojsku
zdeterminowany by najoglniej procesami transformacji ustrojowej oraz zmianami w pooeniu geopolitycznym (geostrategicznym).
To bana. Wrd bardziej namacalnych czynnikw wymienibym: budet (moliwoci finansowe pastwa), jako elit politycznych, czyli
przygotowanie reformatorw, gotowo do zmiany elit wojskowych.
Wysoko budetu (a raczej jego nisko), szczeglnie w pocztkach lat dziewidziesitych (zwanego budetem przetrwania, a nawet agonii), musiaa odbi si niekorzystnie na jakoci armii, za
nieprzewidywalno w jego stanowieniu dziaaa zabjczo na planowanie dugoterminowe, czyli take na sposb prowadzenia przeksztace. Te problemy znakomicie rozwizaa ustawa gwarantujca wydatki obronne w wysokoci 1,95 procenta produktu krajowego brutto.
Warto tu odnotowa, e pod tym wzgldem Polska plasuje si obecnie
na szstym miejscu wrd czonkw NATO i nawet przekracza redni krajw europejskich sojuszu. Wydatki obronne naszego kraju ju
w roku 2006 byy dwukrotnie wysze ni w 1999, roku akcesu do
10
Moreover, after the first, quite turbulent decade we learned something

about reorganization, nevertheless our military system was ruthlessly tested, first during the mission in Iraq and then in Afghanistan. The next
strategic concepts adopted in 2000, 2003, and 2007 ended the period in
which the strategy had a slightly decorative role. It is a pity that after the
change of the government in 2005 we did not take full advantage of conclusions from the first in history Strategic Defense Review (the second
one was launched on November 18, 2009).
A predictable (finally) budget had an impact on stabilization of the process of changes and quality of long-term planning. Some disturbances of
a quite stable continuity of changes lasting about one year (20012002)
did not have any special meaning here. Among numerous programs (concepts) of the armed forces reform, one is of historic importance, that is
The Program of Professionalization of the Armed Forces of the Republic
of Poland for 20082010. Its execution entails a radical change of the army character. However, it is still too early to assess the current concept of
the armed forces transformation and the way of its execution. Generally
speaking, the character of the transformations lasting in the armed forces
for over 20 years was determined by the processes of the political transformation and changes in the geopolitical (geostrategic) situation. This is
banality. I will mention some more tangible factors, such as: the budget
(the state financial capability), the standards of the political elites that prepare the reformists, and readiness for the change of the military elites.
The low budget, especially in early 1990s (called the budget of survival, or even agony) had to have a negative bearing on the army quality,
and unpredictability while its enacting had a destructive effect on the
long-term planning and as a result the way the transformations were conducted. The law that guaranteed 1.95 percent of gross domestic product
on defense funding perfectly solved this problem. It is worth noticing that
in this regard Poland takes at present the sixth position among the NATO
members and is even above the average of the NATO European countries.
The expenditure on defense was in 2006 twice as high as in 1999, when
ul. Poznaska 129/133, 05-850 Oarw Mazowiecki

tel.: (+48 22) 7312500, fax: (+48 22) 7312501
http://www.wb.com.pl, e-mail: info@wb.com.pl
11
sojuszu. Ten zbawienny dla armii trend zosta jednak zakcony przez
kryzys ekonomiczny z koca 2008 roku.
we joined the Alliance. This beneficial trend for the army was disturbed
by the economic crisis at the end of 2008.
Dorobek poprzednikw
Achievements of Predecessors
Do oceniania jakoci elit politycznych nie mam kompetencji. Wiem

tylko, e na przeobraeniach naszej armii fatalnie odbijaa si staa
przy przekazywaniu wadzy maniera ignorowania lub odrzucania dorobku poprzednikw. Wiem, e o sprawach obronnoci nowe elity polityczne (animatorzy reform) przez dugi czas zwyczajnie nie miay
pojcia. Wiem te, e porzdne (cywilne) zaplecze eksperckie wci
jeszcze si ksztatuje. Trudnych do przecenienia impulsw przemian,
ich kierunkw i tempa, dostarczyy dowiadczenia zebrane w czasie
udziau naszego wojska w praktycznym dziaaniu, szczeglnie
w trzech wojnach w byej Jugosawii, Iraku i Afganistanie.
Udzia w operacjach bakaskich, w formule jednostek wielonarodowych, funkcjonowanie w strukturach natowskich stanowiy dobr
szko kultury, standardw, procedur sojuszu. Misje na Bakanach
stwarzay jednoczenie okazj do zaprezentowania przyszym sojusznikom jakoci naszego wojska. Liczcy 2,5 tysica onierzy kontyngent do dziaa w Iraku zosta sformowany, przeszkolony i rozmieszczony w rejonie operacji w cigu trzech miesicy.
W tym samym czasie zostaa sformowana pod polskim dowdztwem i rozmieszczona w rejonie dziaa wielonarodowa dywizja,
w ktrej skad weszy jednostki wojskowe z 26 pastw (z Europy,
Azji, Ameryki). To by wielki sukces organizacyjny. Pomylnie zorganizowana, a potem skutecznie dowodzona wielonarodowa dywizja
daa nam bardzo wane poczucie wasnej wartoci wrd partnerw
w NATO. W Afganistanie nasze wojsko uczy si wojny przeciwpartyzanckiej. By moe nie wszystkie dowiadczenia z tej i z poprzednich
wojen przydadz si w przyszoci, ale nawet te niekoniecznie przydatne na pewno wojsku nie zaszkodz.
I am not competent enough to assess the quality of the political elites. I only know that the regular manners of ignorance and rejecting
the predecessors achievements every time the power was handed over
had a very bad bearing on transformations of our armed forces. I know
that for a long time the new political elites (the animators of reforms)
just had no idea about the defense matters. I also know that respectable (civilian) expert background is still in the phase of development.
The experiences gained during our participation in practical operations, especially in three wars in the former Yugoslavia, Iraq and Afghanistan gave us hard to overestimate stimuli for transformations,
and showed us directions and pace of changes. Involvement in the
Balkan operations, within the multinational units, and existence in the
Alliance appeared good lessons of NATO culture, standards, and procedures. The missions in the Balkans gave us also the opportunity to
present the quality of our armed forces to our allies. The contingent
numbering 2,500 troops was formed, trained and deployed in the area
of operation in Iraq within three months.
At the same time, the multinational division made up of military
units from 26 countries (from Europe, Asia, America) was formed
and deployed in the area of operation under Polish command. This
was a great organizational success. The well-organized, and then effectively commanded multinational division gave us a very important
feeling of high self esteem among the partners in NATO. In Afghanistan, our army is learning the counterinsurgency war. Perhaps not all
experiences from this and previous wars will be useful in the future,
but even those not very useful will not do harm to our armed forces.
Spokj i dyscyplina
The personnel, elites of the Polish Armed Forces, proved their proper
attitude during twenty years of never-ending reforms. Despite some
distance and skepticism towards some reformative endeavors, high-ranking officers showed compliance, loyalty, discipline and quite a big dose
of conservatism typical for this circle. Many bullet points could be put on
the list of mistakes made by the reformers. Two of them are cardinal sins.
The first one is a lack of strategic perspective (because there was no appropriate strategic culture), the second typical for majority of concepts
discrepancy between ambitious goals (visions) and tough reality, financial capabilities. I will not mention some minor mistakes, including the
problems concerning the territorial defense.
However, we can also say some good words about the transformations
of the armed forces. For example, there was no place for immature experiments (against which Wadysaw Sikorski warned in a book titled
Przysza wojna (Future War); what is more, the adequate proportions
of functions and missions of the armed forces were consciously maintained against some trends. Finally, I must admit that although the prolonged process of the army transformation was not quite balanced, it was not
turbulent. Calm and good discipline prevailed in the barracks. During the
last two decades, the Polish Armed Forces managed to transform from an
army made up of mainly conscripts, an army of the industrial period into
a small, relatively modern professional army, which is experienced and
has verified its quality in three wars, an army without complexes
among the allies.
n
Kadra, elity Wojska Polskiego wykazay si w dwudziestoleciu niekoczcych si reform godn postaw. Mimo pewnego dystansu
i sceptycyzmu wobec wielu reformatorskich zabiegw wysza kadra
wykazaa si spolegliwoci, lojalnoci, dyscyplin, jak rwnie
waciw temu rodowisku doz konserwatyzmu.
Lista popenionych przez reformatorw bdw mogaby obejmowa
wiele pozycji. Wrd nich dwa maj charakter bdw kardynalnych.
Pierwszy to brak strategicznej perspektywy (bo brakowao odpowiedniej kultury strategicznej), drugi charakterystyczny dla wikszoci
koncepcji rozziew midzy ambitnymi celami (wizjami) a twardymi realiami, moliwociami finansowymi. Liczne drobniejsze bdy, w tym
korowody wok obrony terytorialnej, pozwol sobie pomin.
O przeobraeniach wojska da si te powiedzie kilka dobrych
sw. Na przykad to, e nie byo w nim miejsca na niedojrzae eksperymenty (przed ktrymi przestrzega Wadysaw Sikorski w ksice
Przysza wojna), e wbrew niektrym modom przytomnie udao si
zachowa waciwe proporcje funkcji i zada si zbrojnych. Trzeba
wreszcie przyzna, e przecigajcy si proces reformowania wojska,
cho przebiega w sposb niekoniecznie zrwnowaony, to jednak nie
turbulentny. W koszarach panoway spokj i naleyta dyscyplina.
W cigu minionych dwch dekad polskie wojsko zdoao si przeksztaci z masowej armii z poboru, armii okresu industrialnego,
w nieliczn, wzgldnie nowoczesn armi zawodow, w armi dowiadczon, weryfikujc swoj warto w trzech wojnach, armi bez
kompleksw wrd sojusznikw.
n
bolesaw balcerowicz jest generaem w stanie spoczynku,
profesorem zatrudnionym na Uniwersytecie Warszawskim.
12
Calm and Disciplined
bolesaw balcerowicz is a general (ret)

and a professor at the Warsaw Uniwersity.
Translated by Izabela lusarek
13
Inna armia
w nowych
czasach
Sprawa obronnoci i bezpieczestwa Polski
bya jedn z najwaniejszych i najtrudniejszych
w czasie mojej prezydentury.
Different Army
in New Era
Polands defense and security have always
been one of the most important
and demanding issues during my presidency.
efore we could even start thinking about NATO - and still

NATO was only one of several answers to our security needs
at that time - we had to solve a few more issues without which
our North Atlantic aspirations would be totally unfeasible. Reforming
the Polish army in a brand new Poland required regulating security
matters and the relationship with our neighbors, and was closely related to our efforts to join NATO.
Initially, the key problem was to free Poland from the arms of the
Soviet bear that was now growing weaker and weaker but could still
FOT. us dod
anim moglimy zacz myle o NATO, a przecie to nie by

wtedy jedyny kierunek rozwaa o naszym bezpieczestwie,
musielimy rwnolegle zaatwi kilka innych spraw, bez ktrych atlantyckie aspiracje byy cakowicie nierealne. Przebudowa
polskiej armii od pocztku wolnej Polski cile wizaa si wic
z uporzdkowaniem spraw bezpieczestwa, stosunkw z ssiadami
i drog do NATO.
Na pocztku spraw kluczow byo wydostanie si z obj sowieckiego niedwiedzia, ktry sab w oczach, ale potrafi by nadal
grony i nieobliczalny. Przypomn tylko nieudany pucz w sierpniu
1991 roku. Nasza armia jedn nog bya jeszcze w poprzednim systemie. Nie dao si przecie zrobi niczego z dnia na dzie. Nie mielimy stojcych w blokach startowych modych oficerw, ktrzy przejliby wszystkie stery. To musia by proces, w ktrym fundamentalne
wrcz znaczenie miao wycofanie obcych wojsk. W Moskwie w maju
1992, w czasie spotkania w cztery oczy z prezydentem Borysem
Jelcynem udao mi si go przekona do szybkiego i zgodnego z naszymi oczekiwaniami wyprowadzenia wojsk rosyjskich z Polski. Bez
tego mwienie o zmianach w polskiej armii, o NATO nie wspomina-
Lech
WASA
14
15
jc, byo sennym marzeniem, cho ju wtedy nie brakowao zapalecw,

ktrzy krzyczeli, e mona wej do NATO nastpnego dnia, mimo e
wtedy nikt jeszcze ani na nas tam nie czeka, ani nie zaprasza.
Po stronie Zachodu dominoway raczej obawy ni zachty. Wane,
e wiedzielimy, czego chcemy. Ju w pierwszej doktrynie bezpieczestwa Polski, ktr zaproponowaem i podpisaem w listopadzie
1992 roku, by zapis, e naszym strategicznym celem jest przystpienie do NATO do koca lat dziewidziesitych. Dokument ten to
przykad, na czym polegaj strategiczne mylenie i wizja pastwa. Tak wizj mielimy na pocztku trudnego czasu transformacji i potrafilimy j realizowa w zgodzie ponadpartyjnej, mimo gorcego czasu
i rodzcej si demokracji. Droga do osignicia strategicznych celw
bya jednak duga. Podobnie jak Zachd nie pali si do rozszerzenia
sojuszu, tak nasza armia nie bya na to gotowa.
Historyczna szansa
Problem ten staraem si podnosi w czasie swojej prezydentury,
ale bywao to opacznie rozumiane. Gona staa si sprawa tak zwanego obiadu w Drawsku Pomorskim 30 wrzenia 1994 roku. Bya to
moja standardowa narada z kadr kierownicz wojska, ktra odbywaa si w okresie intensywnych rozmw w sprawie przyjcia Polski do
NATO. Przypomn wic, co mwiem wtedy o polskiej armii w tym
kontekcie, bo spdzao mi to sen z powiek, osabiao moj pozycj
wyjciow w negocjacjach.
Historia daje nam dzi niepowtarzaln szans. Nasze granice s
bezpieczne. Wykorzystajmy to i nie marnujmy czasu. Armii nie mona reorganizowa, gdy pojawiaj si zagroenia, gdy sytuacja przestaje by stabilna. Z przykroci stwierdzam, e tego czasu nie potrafimy
waciwie wykorzysta. Wikszo problemw si zbrojnych, o ktrych mwilimy rok temu, nie zostaa rozwizana. Mam na myli
zwaszcza kwestie legislacyjne. Przepisy prawne normujce funkcjonowanie systemu obronnego nadal w wielu przypadkach pochodz z minionej epoki. Wci nie ma ustawy o powszechnym obowizku obrony. Brakuje jasnego podziau kompetencji odpowiedzialnych
za bezpieczestwo pastwa, kierowanie i dowodzenie siami zbrojnymi instytucji. Te sprawy nie mog duej czeka. Aby system obronny
by sprawny, naley nim dobrze kierowa. Musi by jednoznacznie
okrelona osoba odpowiedzialna za podejmowane decyzje. Z niepokojem obserwuj, e zbyt niskie s nakady na obronno. Powanym
problemem jest rwnie stan uzbrojenia polskiego wojska. Wiele si
na ten temat mwi. Wszyscy zdaj si to rozumie. Tymczasem techniczna degradacja armii postpuje. Brakuje rozwiza, ktre pozwoliyby ten proces zatrzyma.
Mwiem te wtedy, nie kryjc irytacji: Na pewno atwiej tworzy
tendencyjne ankiety o szkodliwej roli kapelanw i rzekomych zagroeniach z mszy witej dla morale wojska. Moe zamiast tego skoncentrowa wysiek legislacyjny na karcie praw i obowizkw onierza, na kodeksie honorowym oficera, na ustawie o zakwaterowaniu si zbrojnych,
na powoaniu Agencji Mienia Wojskowego, na ustawie o zawodowej
subie wojskowej. Z gazet i telewizji dowiaduj si, e s siy, ktre
chc zachowa stare struktury, hamujc reformy. Jednoczenie jako
zwierzchnik si zbrojnych nie otrzymaem, poza propozycjami Sztabu
Generalnego Wojska Polskiego, adnych innych konstruktywnych rozwiza. Nie tak to powinno wyglda. Nie tdy droga. Nie bd si
biernie przyglda takim praktykom. da bd, by kady by rozliczany ze swoich faktycznych dokona, tam gdzie chodzi o sprawy daleko
powaniejsze ni interes chwilowego ukadu partyjnego, gdzie chodzi
o podstawy bytu narodowego, o obronno pastwa.
Przytaczam przy tej okazji te sowa nie po to, aby wyjania spraw
spotkania drawskiego. Przypominam tylko, jakie byo to naszych sta-
16
be grim and unpredictable. As an example, the unsuccessful coup

attempt in August 1991. Our army had its one leg standing in the old
system. We were simply not able to do much in just one day. We did
not have young officers ready in starting blocks who would take over
the lead. This had to be a process where the withdrawal of foreign
forces was essential. In May 1992 in Moscow, during a tte--tte
meeting with President Boris Yeltsin, I was able to convince him to a
speedy withdrawal of Russian troops from Poland in compliance with
our expectations. Without this agreement, any talks about transformation in the Polish army, not even mentioning entry to NATO, were but
a pipedream, although there already were many enthusiasts who
would be shouting out that we could join NATO the next day, though
there was no one there to await us, let alone invite us.
In the West, there were more concerns than encouragement about
our situation. It was important, though, that we knew what we wanted.
In the first Polands security doctrine that I proposed and signed in
November 1992, there was an entry saying that our strategic objective
is to join NATO before the end of 1990s. This document is an example of what the strategic thinking and the vision of a state are about.
We had such a vision at the beginning of our hard transformation
time, and we were able to follow it in consent, regardless of political
opinions and political party membership, and in spite of hot times and
hatching democracy. The road to achieve our strategic objectives was
however very long. Similarly as the West was not very eager to expand the Alliance, our army was not quite ready for that challenge
either.
Historical Chance
I was trying to tackle this problem during my presidency, it would
however be misunderstood at times. There was this affair on September 30, 1994, the so-called Drawski dinner; it was my standard
meeting in Drawsko-Pomorskie with the army management staff held
in time of quite emotional talks on Poland joining NATO. I will thus
remind what I said then about the Polish army in this context, as this
was keeping me awake at night and weakened my starting position in
negotiations.
Our history offers us today a unique chance. Our borders are safe.
Lets take advantage of it and waste no time. Our army cant be reorganized in the face of threats and when the situation becomes unstable. I regret to say that we are not using this time properly. A majority
of problems in our armed forces that we talked about last year have
not been solved. What I mean specifically is the legislative issues. Legal regulations defining our defense system come still in many cases from a different era. What we lack is a clear division of competences in the matter of state security, management and command of
the armed forces. Those things cant wait any longer. For the defense
system to work properly, it must be managed properly. There needs to
be one person responsible for decision making specifically appointed
to the task. It makes me worry to see the defense budget so insufficient. The state of the army equipment is also a serious problem.
There is much talking about it, everybody seems to understand the
problem. However, technological degradation of our army is progressing. There are no solutions to stop this process.
I would say then, not trying to hide my irritation:
It is certainly easier to conduct surveys on the detrimental role of
priests or allegedly harmful influence of a catholic mass to the morale
of a soldier. Instead, perhaps it would be better to concentrate all legislative efforts on the declaration of rights and duties of a soldier, on
the officers code of honor, on the armed forces housing act, on establishment of the Military Property Agency, or on the act on professional
duv}dzdnflh
oudnrzvndduv}dzdrodqg
hod{
hdgvs}os}ohdgvqhw

17
FOT. us dod
ra o wczenie polskiej armii do struktur atlantyckich. Dzi si o tym

ju nie pamita. Nasza armia pozostawaa cigle w starej epoce,
a nam si marzyo NATO.
Parasol ochronny
Powoli jednak, robic dobr min przed wiatem, przekonywalimy
Zachd do naszej wizji po drodze zreszt take wschodni wiat
z Rosj na czele, ktry blokowa nasze starania. Jesieni 1993 roku
Amerykanie troch nas zaskoczyli i zaproponowali program Partnerstwo dla pokoju. Moim zdaniem, bya to propozycja, ktra miaa zastpi czonkostwo w NATO. Rosjanie ogosili sukces Ameryka rezygnuje z rozszerzenia. My jednak nie zamierzalimy si poddawa
i decydowa na prodki. Zaczem gono krytykowa projekt PdP.
Wiele razy wyraaem wtpliwo, czy Polska przyczy si do tego
programu. Amerykanie chcieli mie sukces. Wasa mwi, e to kiepski pomys, a tu si zblia szczyt NATO w Brukseli, na ktrym oni
mieli ten program przyj. Tu przed szczytem przysali do Warszawy
specjaln delegacj z pani ambasador Madeleine Albright i generaem Johnem Shalikashvilim, szefem armii USA. Uzgodnilimy, e
Partnerstwo dla pokoju nie moe zastpi przyszego penego czonkostwa. Prezydent USA Bill Clinton potwierdzi szybko, e PdP ma
by etapem przejciowym na drodze do rozszerzenia sojuszu, a nastpnie, speniajc nasze nadzieje i pragnienia, zaprosi nas w kocu
do NATO. Flaga polska pojawia si na maszcie w Brukseli, a polscy
onierze mogli naszywa sobie r wiatrw na mundurach. Nad naszym krajem rozcignity zosta parasol ochronny NATO, a sojusz
zyska sprawdzonego, dobrego partnera, ktry wie, na czym polega
solidarno i walka w imi dobra wsplnego.
Tak widz w wielkim skrcie ostatnie 20 lat budowy polskiego bezpieczestwa, ktre dzieli si na dwie epoki: przed i po. Przed
NATO i po przystpieniu do sojuszu. Potem nastpia ju cakowicie
nowa epoka, nowa sytuacja i powstaa inna polska armia, ktra z roku
na rok uczy si coraz lepiej przystawa do tej nowej epoki. Wymaga
ona jeszcze wielu reform i zmian, ale budowana jest na waciwych
fundamentach, pooonych wsplnym wysikiem przed laty.
n
military service. As I have learned from

the media, there are some who want to retain the old and stop the new, preventing
the reforms. At the same time, being the
Commander-in-Chief of the Polish Armed
Forces, I have not been presented with any
constructive solutions. Its not what it
should look like. Its not the right way.
I will not submissively watch such things
happen. I will demand that everybody report back on their actual achievements in
the matters fundamental to the states
existence and state defense, matters much
more serious than the business of shortlived settlements between political parties.
I quote my words here not because I
want to explain the issue of the meeting in
Drawsko-Pomorskie. I simply wish to remind the background for our attempts to
affiliate the Polish Armed Forces with the
North Atlantic Alliance. Nobody remembers this today. We were dreaming about NATO, but our army was
still living in the old era.
Protective Umbrella
Slowly, putting a good face on a bad business, we were convincing
the West to believe in our vision, trying to do the same with the East
and Russia, with the latter one blocking our efforts in that matter. In the
autumn of 1993, the United States surprised us and suggested that we
participate in the Partnership for Peace program. In my opinion, this
proposition was to replace our membership in NATO. The Russians announced success: the USA would withdraw from NATO expansion
plans. We were not ready to give up, though, nor accept any half-measures. I would criticize the Partnership for Peace project loud and clear.
I would on many occasions express my doubts on whether Poland
would join this program. The USA wanted to have success. Wasa said
it was a bad idea, but the NATO summit in Brussels where they were to
make a decision was approaching. Just before the summit, Madeleine
Albright, the ambassador, and General John Shalikashvili, the US Army Chief, visited Poland. We agreed that the Partnership for Peace
would not substitute our full membership in NATO. The US President
Bill Clinton quickly confirmed that the PfP was but a transition stage
on our road to NATO, and the next thing he did was to make our hopes
and desires come true by inviting us to join NATO. The Polish flag was
finally fluttering on the mast in Brussels, and Polish soldiers could wear
the NATO emblem a four-point compass rose. Poland gained a protective umbrella of NATO, and NATO gained a good partner who
knows what the solidarity and fight for the common good mean.
This is my view, in short, of how for the last 20 years Polish security has been growing. These 20 years can be divided into two eras: before and after NATO. What followed was a brand new era, new situation, and new, different Polish armed forces which have persistently,
year by year, been learning to catch up with these new times. Our army still does require many reforms, but has now the right foundations,
laid with joint efforts years ago.
n
Lech Wasa was the President
of the Republic of Poland (19901995).
Lech Wasa by prezydentem

Rzeczypospolitej Polskiej w latach 19901995.
18
19
Rewolucja
bez rewolucji
W sondaach popularnoci i zaufania do instytucji
ycia publicznego wojsko niezmiennie zajmuje
czoowe pozycje. Dlaczego tak si dzieje?
aleksander
kwaniewski
Revolution
without
Revolution
wadziecia lat to okazja do wielu zasadniczych, ale i osobistych refleksji. W wymiarze pastwa polskiego, naszych si
zbrojnych oraz indywidualnych yciorysw Polakw to caa
epoka, czas wielkiej, zasadniczej zmiany.
Polskie pastwo przeszo od ustroju realnego socjalizmu, gospodarki niedoborw i centralnego sterowania do demokracji parlamentarnej
i gospodarki rynkowej. Cho nie wszyscy w rwnym stopniu korzystaj z tej zmiany, cho w polskim krajobrazie cigle dostrzegamy
bied, bezrobocie, wykluczenie spoeczne, to jednak z roku na rok
Polakom yje si lepiej. Zmienio si nasze pooenie geopolityczne
przestay istnie Ukad Warszawski i RWPG, trjk starych ssiadw (NRD, Czechosowacj i Zwizek Radziecki) zastpio siedmiu
nowych (RFN, Czechy, Sowacja, Ukraina, Biaoru, Litwa i Rosja).
Rzeczpospolita jest czonkiem obronnego sojuszu pnocnoatlanty-
Opinion polls on popularity and reputation of the public

life institutions invariably show that the military
remains on top. What is the reason for that?
Wsplne dobro
Common Good
W zmieniajcym si tak zasadniczo pastwie musiay si przeobraa take siy zbrojne. Charakterystyczne jest to, e w sondaach
popularnoci i zaufania do instytucji ycia publicznego wojsko
niezmiennie zajmuje czoowe pozycje, czego nie mona powiedzie
o innych instytucjach czy urzdach majcych wpyw na nasz rzeczywisto. Dlaczego tak si dzieje? Jestem przekonany, e podstaw tej
solidnej pozycji spoecznej daa wojsku decyzja o odpartyjnieniu
i wyznaczeniu cywilnej kontroli nad armi. Wojsko stao si dobrem
wsplnym obywateli, finansowanym wedug stabilnych zasad z budetu pastwa i kontrolowanym w transparentny sposb przez demokratycznie wybrane wadze. Przestao by elementem bronicym kon-
In a state under transformation, the armed forces must also undergo

a change. It is quite significant that any opinion polls on popularity
and reputation of the public life institutions invariably show that the
military remains on top. What is the reason for that? I am convinced
that the foundations for such solid social position originated from the
decision to depoliticize the military and introduce civil control. The
military became a common good for citizens, financed by the state
budget according to firm rules, and controlled transparently by democratically elected officials. The military no longer defends any specific political party, political group or political system. We returned the
military to our society, and enforced civil and patriotic nature of mili-
FOT. aleksander rawski
ckiego i pomocnej w naszym rozwoju gospodarczym Unii Europejskiej. A wszystkie te rewolucyjne zmiany w Polsce i w naszym otoczeniu dokonay si co jest wyjtkowe, uwzgldniwszy pooenie
Polski na mapie Europy, dowiadczenia z historii i narodowy charakter bez walki i wojny, w sposb pokojowy.
emembering the last 20 years for Poland is an occasion for a

fundamental, yet personal look back to reflect. The Polish
Armed Forces and individual Poles lives have encountered
an entire era and time of great, fundamental transformations.
Poland transformed from a state of real socialism, economy of deficiencies and central control to a state of parliamentary democracy and
market economy. Although not all Poles can now benefit from this
change, and we witness poverty, unemployment and social exclusion,
still their quality of life is improving year by year. Our geopolitical position changes the Warsaw Pact and the Council for Mutual Economic Assistance ceased to exist, our three old neighbors (the German Democratic Republic, Czechoslovakia and the Soviet Union)
were replaced by seven new ones (the Federal Republic of Germany,
the Czech Republic, Slovakia, Ukraine, Belarus, Lithuania and Russia). The Republic of Poland is now a member of the North Atlantic
Alliance and the European Union, helpful in our economic development. All revolutionary changes in Poland and around us were conducted in time of peace and no war which is special, considering Polands position on the map of Europe.
20
kretnej partii, ekipy politycznej czy systemu politycznego. W ten sposb przywrcilimy wojsko spoeczestwu, wzmocnilimy obywatelski i patriotyczny charakter suby wojskowej. Modernizacj si zbrojnych prowadzilimy w nieatwych warunkach gospodarczych, co dla
budetu pastwa i tych wszystkich, ktrzy go wytwarzaj i potem
dziel, byo odpowiedzialnym wyzwaniem.
Nowe pooenie si zbrojnych zwizane byo z wielk przebudow
ich struktury, zada i kadr. Wymagao to zmiany przyzwyczaje, nieraz bolesnych redukcji kadrowych. Stawka bya jednak wysoka: zbudowanie si zbrojnych na miar pastwa czonkowskiego NATO
profesjonalnego, dobrze wyszkolonego i waciwie wyposaonego
mobilnego wojska, zdolnego ponosi sojusznicz wspodpowiedzialno wobec nowych wyzwa zmieniajcego si wiata. Najwiksze
z nich i wymagajce wspdziaania spoecznoci midzynarodowej
to walka z terroryzmem.
Czas trudnych decyzji

Miaem zaszczyt by zwierzchnikiem si zbrojnych przez dziesi
lat. W tym dugim czasie poznaem wielu wspaniaych onierzy, oficerw i generaw. Byem dumny z ich osigni i suby, dzieliem
ich troski i smutki. Bo przecie byy i przykre, dramatyczne chwile,
gdy docieray informacje o mierci polskich onierzy w Iraku, Afganistanie. Wierzcie mi, czuj jak cz odpowiedzialnoci za te tragedie, bo przecie jako prezydent RP, zwierzchnik si zbrojnych, podejmowaem trudne decyzje o zagranicznych misjach polskich onierzy. Bez wtpienia byy to najtrudniejsze chwile mojego urzdowania.
Wierz jednak, e nasi onierze nie zginli na darmo, e bezpieczestwo Rzeczypospolitej ma swoj wysok, a biorc pod uwag ludzkie
ycie, bardzo wysok i dramatyczn cen.
n
Time of Hard Decisions

I had the honor to have been Commander-in-Chief of the Polish
Armed Forces for 10 years. Throughout this time I met many great
soldiers, officers and generals. I was proud of their achievements; I
shared their concerns and sorrows. There were also tragic moments
when we would receive bad news on the death of Polish soldier in Iraq
or Afghanistan. Believe me, I feel partially responsible for these tragedies, because as the President of Poland and the Commander-inChief, I made hard decisions on sending Polish soldiers to foreign
missions. With no doubt, these were the hardest moments of my presidency. I do believe though that our soldiers did not die in vain during
those missions, and that the security of Poland, considering human
life, comes at a dramatically high price.
n
Aleksander Kwaniewski
was the President of the Republic of Poland
(19952005).
Aleksander Kwaniewski
by prezydentem RP w latach 19952005.
tary service. The modernization of our armed forces was conducted in

difficult economic conditions, and for the Polish budget and all who
created it and then distributed the funds, it was a responsible challenge.
The new position of the Polish Armed Forces was related to a serious restructuring process in the matter of structure, tasks and professional staff. This required forming new habits and sometimes painful
layoffs. However, we aimed high: our objective was to create new
armed forces, which would join NATO and be mobile, professional,
well-trained and properly equipped, and capable of being jointly responsible in the face of new challenges in the world. The war on terrorism seems the greatest of those challenges, and requires international cooperation.
21
Polska
potrzebuje
silnej armii
Bezpieczestwu Polski bezporednio
nie zagraa obecnie agresja militarna.
Aby tak byo w przyszoci, musimy mie siln armi.
fiarnej suby onierzy potrzebujemy kadego dnia. Ich zaangaowanie widoczne jest nie tylko w kraju, lecz take coraz
wyraniej poza granicami. Siy Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej od wielu lat bior udzia w operacjach, ktre maj nie pokj
i stabilizacj oraz broni interesw Polski i Polakw. Nasi onierze
su w midzynarodowych misjach, prowadzonych pod auspicjami
NATO, UE, ONZ i OBWE. To waciwie dziki misjom zagranicznym dysponujemy dowiadczonym wojskiem i moemy zmierza do
penej profesjonalizacji armii. Jestemy lojalnym sojusznikiem
i cenionym partnerem. Osignicie takiej pozycji wymagao cikiej
pracy, zaangaowania i powicenia.
Ucywilnienie i modernizacja
Po odzyskaniu penej suwerennoci w roku 1989 pierwszym
wanym krokiem byo ucywilnienie Ministerstwa Obrony Narodowej. W grudniu 1991 roku po raz pierwszy w historii II i III Rzeczypospolitej, a take PRL na czele MON stan cywil. Od tamtego czasu w siach zbrojnych dokonao si wiele istotnych i pozytywnych zmian. Zreformowano Ministerstwo Obrony Narodowej
oraz Sztab Generalny Wojska Polskiego, przywrcono ordynariaty. Wanym wydarzeniem bya take niedawna likwidacja Wojskowych Sub Informacyjnych.
Take w procesie modernizacji technicznej dokona si ogromny
postp. Mamy czogi Leopard i KTO Rosomak oraz pociski przeciwpancerne Spike. Nasze Siy Powietrzne doskonal si na wielozadaniowych F-16, dysponujemy rwnie nowoczesnymi samolotami
transportowymi CASA. Redyslokacja jednostek pozwolia na bardziej
rwnomierne rozmieszczenie wojsk w garnizonach na zachodzie
i wschodzie kraju. Ponadto naley podkreli, e wyposaenie indywidualne onierzy Wojsk Ldowych szczeglnie tych sucych
poza granicami kraju naley do najnowoczeniejszych na wiecie.
Dziesi lat w NATO

Z pewnoci najwaniejszym wydarzeniem ostatnich dwudziestu
lat byo jednak przystpienie Polski do paktu pnocnoatlantyckiego
w roku 1999. Jestemy w NATO ju od ponad dekady, ale to absolutnie nie zwalnia nas z obowizku cigego rozwoju Si Zbrojnych RP.
Fakt, i moemy liczy na sojusznikw, nie oznacza, e moemy zaniedbywa wasn prac i wysiek. NATO jest silne si armii swoich
czonkw. Im nowoczeniejsze bd ich wojska, tym mocniejszy bdzie sojusz.
Polsce potrzebna jest silna armia. Dzisiaj w NATO i w Europie dominuj armie profesjonalne. W tym kierunku id rwnie nasze siy
zbrojne. Powinnimy kroczy t drog w sposb zdecydowany, do-
22
Lech
Kaczyski
Poland Needs
Strong Army
Today, Polands security is not threatened by any
military aggression. If such situation is to be continued
in the future, Poland needs to develop a strong army.
dedicated service of soldiers is needed every day. Their commitment is recognized not only in Poland, but also often increasingly abroad. The Armed Forces of the Republic of Poland have for many years participated in peace and stabilization missions and operations, defending the interests of the Poles and Poland.
Our soldiers serve in international missions under the auspices of
NATO, the European Union, the United Nations and the Organization
for Security and Cooperation in Europe. It is actually due to these foreign missions that our military gained experience, and is now on the
road to become a fully professional armed force. We are a loyal ally
and an appreciated partner. To arrive at where we are now required
hard work, commitment and devotion.
Civilianization
and Modernization
Upon regaining full sovereignty in 1989, the first serious step was
to civilianize the Ministry of National Defense. In December 1991
for the first time in the history of the Second and Third Republic of
Poland, as well as of the Polish Peoples Republic (PRL) a civilian
was appointed the head of the Ministry of National Defense. Since
then, the armed forces have gone through many crucial and positive
changes. The Ministry of National Defense and the General Staff of
the Armed Forces have been reformed, and the military ordinariates
restored. A recent disbandment of the Military Information Services
has also been quite important.
A significant progress was made in the area of technical modernization. We have the Leopard tanks, the Rosomak armored personnel
carriers and the Spike anti-tank missiles. Our Air Force pilots fly multirole F-16 aircraft, we also have the CASA transport aircraft. A redeployment of military units allowed for more balanced distribution of
the troops in garrisons and in the east and west of Poland. It should also be emphasized that the personal field outfits and equipment of the
ground troops (the Polish Land Forces), particularly of those deployed
abroad, are one of the most advanced in the world.
kadny, a przede wszystkim skuteczny. Si naszego wojska powinnimy powiksza, a nie zmniejsza. Polska jest prawie czterdziestomilionowym krajem, ktry potrzebuje stukilkudziesiciotysicznej armii. Do obrony wasnej, dla sprawnoci ekspedycyjnej, a take dla
prestiu naszego pastwa.
Silni i nowoczeni
Podkrel raz jeszcze: nasza armia musi by silna. Jeszcze niedawno, w innej wprawdzie rzeczywistoci, siy zbrojne liczyy przeszo
czterysta tysicy onierzy. Jest oczywiste, e po likwidacji Ukadu
Warszawskiego, po zakoczeniu zimnej wojny s one nie tylko w naszym kraju, lecz take w caej Europie w naszej sferze cywilizacyjnej mniej liczne. Polsk sta i z kadym rokiem bdzie sta coraz
bardziej na wojsko liczce sto kilkadziesit tysicy onierzy. Jako
zwierzchnik si zbrojnych nie bd szczdzi stara, abymy mieli tak armi.
Silne i nowoczesne siy zbrojne s nie tylko swoist wizytwk kraju, ale stanowi rwnie jeden z najlepszych instrumentw budowania
jego pozycji na arenie midzynarodowej. Udzia w misjach, a take
suba wymagajca niekiedy ofiar to dzi konieczno.
Z wielkim uznaniem odnosz si do onierskiej odwagi, ktra nierozerwalnie wie si z t cik, ale zaszczytn profesj. Przed dowdztwem, oficerami i onierzami cay czas stoj wielkie wyzwania,
wymagajce dalszej wytonej pracy i nieustannego doskonalenia
umiejtnoci.
onierzom i kadrze dowdczej ycz, aby kady dzie penienia
tej niezwykle wanej i odpowiedzialnej suby by kolejnym krokiem
w podnoszeniu swoich umiejtnoci oraz aby mundur zawsze by kojarzony z oddaniem i honorem. Niech misja, ktr penicie zarwno
w kraju, jak i poza jego granicami daje Wam satysfakcj i poczucie
dumy.
n
Lech Kaczyski, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
zwierzchnik si zbrojnych
Ten Years in NATO

The most important occurrence of recent 20 years was certainly an affiliation of Poland with the North-Atlantic Treaty Organization in 1999. We have been NATO members for over a decade
now, but this by no means releases us from our obligation to continuously develop the Polish Armed Forces. The fact that we can
count on our allies does not mean that we can neglect our work
and efforts. NATO is only as powerful as the power of its member
states armies. The more advanced these armies are, the more powerful the Alliance is.
Poland needs a strong army. The armies of NATO and Europe are
mostly professional. This is also a direction the Polish Armed Forces opted for. We should follow this road and be firm, precise and
most of all effective. We should increase the strength of our army
and not reduce it. The population of Poland is 40 million people and
we need an army of over a hundred thousand professional soldiers
for our own defense, for expeditionary capability, and for the prestige of our country.
Powerful and Advanced

I will emphasize again: our armed forces must be strong. Not so
long ago, the strength of our armed forces was over 400,000 soldiers. Obviously, after the Warsaw Pact collapsed and the Cold War
ended, the armed forces in Poland and in Europe decreased in numbers. Poland has the resources to keep an army of over a hundred
thousand soldiers, and with each year passing, these resources will
increase. As a commander-in-chief, I will lavish all my efforts for
Poland to have such armed forces.
Not only are powerful and technologically advanced armed forces
a sort of a showcase for a country, but they also constitute one of the
best tools for establishing a states position on the international arena. Participation in missions and military service, which sometimes
claim victims, are commonplace today.
I highly respect a soldiers
courage, inseparable from this
tough, but honorable profession. The command, officers
and soldiers constantly face
great challenges, very demanding and requiring hard work
and constant improvement.
I wish to all Polish soldiers
and commanders that every day
of their extremely important
and responsible service will be
another step to improve their
skills and that their uniform
will always be associated with
honor and devotion. Let the
missions you participate in
both in Poland and abroad
give you satisfaction and
make you proud.
n
Lech Kaczyski
The President of the Republic of Poland

The Commander-in-Chief
of the Polish Armed Forces
Translated by
Anita Kwaterowska
23
Doganianie
NATO
Na fali postpujcego odprenia
midzynarodowego ju od 1986 roku stopniowo
zmniejszaa si liczebno polskiej armii.
grzegorz
czekaj
roces restrukturyzacji wojska rozpocz si znacznie wczeniej

anieli w roku 1989. Na fali postpujcego odprenia midzynarodowego ju od 1986 roku stopniowo zmniejszaa si liczebno armii. W struktury brygadowe przeformowane zostay 6 Pomorska
Dywizja Powietrznodesantowa i 7 Dywizja Obrony Wybrzea. Niestety,
reorganizacja w znacznej mierze dotkna jednostki wojskowe w garnizonach pooonych na tak zwanej cianie wschodniej, takich jak: Rzeszw,
Przemyl, Godap, Hrubieszw, Lublin, Olsztyn oraz Suwaki, powodujc niekorzystn z operacyjnego punktu widzenia ich dyslokacj.
Szczeglnie istotnym aspektem determinujcym ksztat struktur Si
Zbrojnych RP by zapocztkowany w latach dziewidziesitych na arenie midzynarodowej proces ograniczenia potencjau broni konwencjonalnej. W jego konsekwencji 19 listopada 1990 roku podpisano ukad
o redukcji potencjau wojskowego (CFE), ktry 10 lipca 1992 roku
uszczegowiono, jeli chodzi o liczebno armii. Polska zostaa zobligowana do posiadania nie wicej ni 1730 czogw, 2150 opancerzonych wozw bojowych, 1610 systemw artyleryjskich, 460 samolotw
bojowych i 130 migowcw szturmowych oraz do 234 tysicy onierzy w czasie pokoju.
Kolejnym wanym elementem dla transformacji wojsk byo zainicjowanie 5 lipca 1994 roku, na posiedzeniu staej rady ambasadorw NATO
z udziaem przedstawicieli rzdu polskiego, wsppracy z sojuszem
w formule Partnerstwa dla pokoju. Wymagania zwizane z tym programem wymusiy denie do osignicia interoperacyjnoci z siami
NATO, a take w decydujcy sposb wpyway na zmiany strukturalnoorganizacyjne naszych si zbrojnych.
Wojciech
wnuk
Catching Up
with NATO
On the wave of international relaxation the number
of troops in the Polish Armed Forces has been
gradually reduced since 1986.
he process of the armed forces restructuring commenced before 1989. On the wave of international relaxation the number of troops has been gradually reduced since 1986. The 6th
Pomeranian Airborne and 7th Coastal Defense Divisions were reorganized into brigades. Unfortunately, the reorganization affected to
a great extent the military units in the garrisons situated on the eastern wall, such as: Rzeszw, Przemyl, Godap, Hrubieszw,
Zmiany w centrali MON

Na pocztku okresu transformacji ustrojowej zasadniczym organem
kierujcym siami zbrojnymi byo Ministerstwo Obrony Narodowej, bdce podmiotem w peni uwojskowionym. Na jego czele mg sta
wycznie onierz zawodowy.
Za polityk kierowania obronnoci pastwa odpowiedzialny by Komitet Obrony Kraju, w ktrego skad wchodzili najwysi rang urzdnicy. Z chwil powoania pierwszego niekomunistycznego rzdu, pod kierownictwem Tadeusza Mazowieckiego, Sztab Generalny WP otrzyma
dyspozycj przygotowania restrukturyzacji resortu, w szczeglnoci reorganizacji pionw szkoleniowo-wychowawczych oraz likwidacji struktur
partyjnych w wojsku.
W dalszym etapie zostaa powoana midzyresortowa komisja do
spraw reformy MON, ktrej zadaniem byo opracowanie nowej struktury
resortu, jak rwnie systemu kierowania siami zbrojnymi w kontekcie
zredefiniowania dotychczasowych uprawnie KOK, okrelenia kompetencji prezydenta, Rady Ministrw oraz ministra obrony narodowej. Na
podstawie raportu tej komisji, a take zgodnie z zarzdzeniem numer
49/MON z 22 padziernika 1992 roku w sprawie okrelenia kierowniczych organw wykonawczych oraz przeformowania MON postanowio-
24
no o przeprowadzeniu gruntownej restrukturyzacji centrali resortu. Z organu dowodzenia i administrowania wojskiem przeksztacono j w instytucj zapewniajc cywiln kontrol nad siami zbrojnymi.
Rwnolegle prowadzono prace nad struktur organizacyjn i kompetencjami w resorcie obrony, w szczeglnoci we wzajemnych relacjach
midzy cywilnymi strukturami ministerstwa a jego czci wojskow
(Sztabem Generalnym WP). Cakowite unormowanie kompetencji nastpio dopiero po wejciu w ycie ustawy z 14 grudnia 1995 roku o urzdzie ministra obrony narodowej. Na jej mocy zaczto proces gruntownego przeobraenia MON. W ustawie jednoznacznie okrelono kompetencje ministra oraz szefa SGWP. Opracowano ponadto status ministerstwa,
zreorganizowano te struktur MON. Ten sam proces obj Sztab Generalny WP, w ktrym wprowadzono trzy zasadnicze piony funkcjonalne:
planowania strategicznego, dowodzenia i szkolenia oraz logistyki.
System kierowania Siami Zbrojnymi RP naleao dostosowa do nowych uwarunkowa organizacyjnych. Na mocy decyzji numer 17/MON
z 16 lutego 1998 roku powoano Kolegium Dowdcw Si Zbrojnych,
w ktrego skad wchodzili: minister obrony, szef SGWP oraz dowdcy
rodzajw si zbrojnych. Do zasadniczych zada kolegium naleaa wsppraca z midzynarodowymi organizacjami zajmujcymi si bezpieczestwem, biecym funkcjonowaniem wojska, programowaniem i planowaniem rozwoju oraz szkoleniem.
Kolejny etap transformacji struktur ministerstwa by zwizany z bezporednimi przygotowaniami do wstpienia do NATO. Dokonano wwczas nowego podziau kompetencji w resorcie. Zasadnicze przeobraenia zaszy zwaszcza w Sztabie Generalnym WP, ktry dostosowano do
nomenklatury organizacyjnej obowizujcej w sojuszu (utworzono
sze generalnych zarzdw P1, P2, P3, P4, P5, P6).
Lublin, Olsztyn and Suwaki, resulting in their unfavorable deployment from the operational point of view.
A very significant aspect which determined the shape of the Polish Armed Forces structures was a reduction in conventional arms
which was initiated in the international arena in the 1990s. As a consequence, the Treaty on Conventional Armed Forces in Europe
(CFE) was concluded on November 19, 1990 and followed by further specifications of July 10, 1992, which defined the number of
troops. In peacetime Poland was obliged to have no more than 1.73
thousand tanks, 2.15 thousand armored fighting vehicles, 1.61 thousand artillery pieces, 460 combat aircraft, 130 attack helicopters and
up to 234 thousand troops.
Another important element of the armed forces transformation
was entering into cooperation with NATO within the Partnership for
Peace program at the session of NATOs permanent council of ambassadors, in which the representatives of the Polish government
participated. The requirements connected with this program forced
the objective to achieve interoperability with the NATO force and
considerably determined the structural and organizational changes
in our armed forces.
Changes in MINISTRY
Szczebel strategiczno-operacyjny
W przededniu transformacji ustrojowej w roku 1989 struktura wczesnych si zbrojnych opieraa si na okrgach wojskowych (warszawskim, lskim i pomorskim), ktre dowodziy wojskami ldowymi,
a podlegay bezporednio szefowi SGWP. Ponadto funkcjonoway trzy
At the beginning of the political transformation, a completely

military Ministry of National Defense was a basic authority in
command of the armed forces. Only a military man could head the
ministry.
The Homeland Defense Committee, including the high ranking
officials, was in charge of management of the countrys defense.
When the first non-communist government under the leadership of
Tadeusz Mazowiecki came to power, the General Staff of the Polish Armed Forces was ordered to prepare a restructuring of the ministry, with special attention paid to reorganization of training and educational departments and liquidation of the political structures in
the armed forces.
In the next stage, an interdepartamental commission for the
MoND reform was set up. Its tasks included developing of a new
structure of the ministry as well as the system of command of the
armed forces in the context of redefining the Homeland Defense
Committee functions, specifying the responsibilities of the President, the Council of Ministers and the Minister of National Defense. On the basis of the report of this commission, as well as
pursuant to Regulation No. 49 of MoND of October 22, 1992 on
Chief Executive Authorities and Reorganization of MoND, the decision was made to carry out the complete restructuring of the
ministry. It transformed from the command and administration authority into the institution exercising civilian control over the
armed forces.
Simultaneously, works on the organizational structure and responsibilities in the ministry of defense were conducted, focusing
mainly on relations between civilian and military structures (the
General Staff of the Polish Armed Forces) of the ministry.
The matter of responsibilities was finally settled when the Act on
the Office of the Minister of National Defense of December 14,
1995 came into force. In compliance with this law, the complete
transformation of the MoND was launched. The act clearly defined the functions of the Minister of National Defense and the
Chief of the General Staff. Moreover, the status of the ministry
was developed and the MoND structures underwent reorganization. The same process applied to the General Staff of the
Polish Armed Forces, where three main functional departments of
25
rodzaje si zbrojnych: Wojska Lotnicze, Wojska Obrony Powietrznej

Kraju oraz Marynarka Wojenna.
Niezalenie od powyszego, zgodnie z postanowieniami zarzdzenia
ministra obrony narodowej numer 28/Org. z 7 kwietnia w sprawie reorganizacji si zbrojnych, zdefiniowano zasadnicze kierunki transformacji
militarnej:
l reorganizacja szkolnictwa wojskowego,
l wykreowanie nowego systemu zabezpieczenia logistycznego
wojsk,
l sformowanie jednostek operacyjnych na cianie wschodniej,
l likwidacja nieperspektywicznych garnizonw, takich jak: Tarnw,
Prudnik, Rw, Pleszew, Miedwie, Zbkowice lskie, Putusk, Wodawa, Radzy Podlaski, Sanok, Hrubieszw.
W zwizku z planowan integracj ze strukturami NATO w 1997 roku sformowano Dowdztwo Wojsk Ldowych, ktre do koca tego roku przejo dowodzenie nad jednostkami wojsk ldowych. Tym samym
zintensyfikowano prace nad zmian kompetencji okrgw wojskowych
oraz ich nowym zasigiem terytorialnym. Z kocem 1998 roku rozformowano Warszawski Okrg Wojskowy, a w miejsce Krakowskiego
Okrgu Wojskowego powsta Korpus Powietrzno-Zmechanizowany.
Nowe okrgi wojskowe utworzono z uwzgldnieniem obowizujcego
podziau administracyjnego kraju.
Szkolnictwo w redukcjach
Na pocztku lat dziewidziesitych ubiegego wieku wysze szkolnictwo wojskowe tworzyo pi akademii wojskowych: Akademia
Sztabu Generalnego WP (Warszawa), Wojskowa Akademia Politycz-
26
strategic planning, command and training and logistics were

established.
The system of command of the Polish Armed Forces had to be
adapted to new organizational conditions. By Decision of Ministry
of National Defense No. 17 on February 16, 1998, the Board of
Commanders of the Branches of the Polish Armed Forces consisting
of the Minister of National Defense, the Chief of the General Staff and
the commanders of the branches of the Polish Armed Forces was
established. The primary tasks of the board encompassed cooperation with international security organizations, current activities of
the military, programming, planning of the armed forces development and training.
The next stage of transformation of the MoND structures was
connected with direct preparations for accession to NATO. Then the
new division of responsibilities was made in the ministry. The fundamental changes took place particularly in the General Staff of the
Polish Armed Forces, which was adapted to the organizational nomenclature in force in NATO (six general directorates were created
J1, J2, J3, J4, J5, J6).
Strategic and Operational Level

Shortly before the political transformation in 1989, the structure
of the contemporary armed forces was based on the military districts
(Warsaw, Silesian and Pomeranian), which commanded the ground
troops and were directly subordinate to the Chief of the General
Staff. Moreover, there were three other branches of the armed forces: the Air Force, the Air Defense Force and the Navy.
Regardless of that, in accordance with Regulation No. 28 of the

Minister of National Defense of April 7 on Reorganization of the
Armed Forces, the principal directions of military transformation
were defined. They concerned:
l reorganization of military education,
l creation of new logistics support system
l forming the operational units on the eastern wall,
l liquidation of non-prospective garrisons, such as Tarnw, Prudnik, Rw, Pleszew, Miedwie, Zbkowice lskie, Putusk, Wodawa,
Radzy Podlaski, Sanok, and Hrubieszw.
Due to expected integration with NATO structures, in 1997 the
Land Forces Command was established. It took over command of
the land troops by the end of the year. At the same time the works on
the change of functions of the military districts and their new territorial range intensified. At the end of 1998, the Warsaw Military
District was disbanded and the Krakw Military District was replaced by the Air-Mechanized Corps. While creating the new military structures, the administrative division of the country was taken
into consideration.
FOT. bogusaw politowski
Schools Reduced
na (Warszawa), Akademia Marynarki Wojennej (Gdynia), Wojskowa

Akademia Medyczna (d) i Wojskowa Akademia Techniczna
(Warszawa).
Ponadto byo jedenacie wyszych szk oficerskich: Wysza Szkoa
Oficerska Wojsk Zmechanizowanych (Wrocaw), Wysza Szkoa Oficerska Wojsk Inynieryjnych (Wrocaw), Wysza Szkoa Oficerska
Wojsk cznoci (Zegrze), Wysza Szkoa Oficerska Wojsk Pancernych (Pozna), Wysza Szkoa Oficerska Wojsk Chemicznych (Krakw), Wysza Szkoa Oficerska Sub Kwatermistrzowskich (Pozna),
Wysza Oficerska Szkoa Radiotechniczna (Jelenia Gra), Wysza Oficerska Szkoa Samochodowa (Pia), Wysza Szkoa Oficerska Wojsk
Rakietowych i Artylerii (Toru), Wysza Oficerska Szkoa Lotnicza
(Dblin) i Wysza Szkoa Oficerska Wojsk Obrony Przeciwlotniczej
(Koszalin).
Potrzeby korpusw chorych i podoficerw zawodowych zaspokajay 23 placwki ksztacce kadry dla wszystkich rodzajw wojsk.
Zasadnicza reorganizacja szkolnictwa wojskowego nastpia w latach
19941997. Najpierw rozformowano Akademi Sztabu Generalnego
i Wojskow Akademi Polityczn, a powoano Akademi Obrony Narodowej. Gruntowne zmiany nastpiy w wyszych szkoach oficerskich; z jedenastu pozostawiono jedynie cztery: Wysz Szko Oficersk imienia Tadeusza Kociuszki (Wrocaw), Wysz Szko Oficersk
imienia Stefana Czarneckiego (Pozna), Wysz Szko Oficersk
imienia Jzefa Bema (Toru) i Wysz Szko Oficersk Si Powietrznych (Dblin).
Na bazie rozwizanych szk oficerskich i orodkw szkolenia sformowano siedem centrw szkolenia: w Legnicy, Koszalinie, Pile,
At the beginning of the 1990s, there were five military academies:

the General Staff Academy of the Polish Armed Forces (Warsaw),
the Military Political Academy (Warsaw), the Naval Academy (Gdynia), the Military Medical Academy (d) and the Military Academy
of Technology (Warsaw). Moreover, there were eleven officer schools:
the Mechanized Forces Officer School (Wrocaw), the Engineer Forces Officer School (Wrocaw), the Communications Forces Officer
School (Zegrze), the Armored Forces Officer School (Pozna), the
Chemical Forces Officer School (Krakow), the Quartermaster Services Officer School (Pozna), the Radar Officer School (Jelenia Gra),
the Motor Officer School (Pia), the Missile and Artillery Forces Officer School (Toru), the Air Force Officer School (Dblin), the AntiAircraft Defense Forces Officer School (Koszalin). The warrant officers and non-commissioned officers were educated in 23 schools,
which prepared the personnel for all armed forces branches.
The fundamental reorganization of the military education system
took place in 19941997. First, the General Staff Academy and the
Military Political Academy were dissolved, and the National Defense Academy was set up. The profound changes took place in the
officer schools; out of eleven only four schools remained Tadeusz
Kociuszko Officer School (Wrocaw), Stefan Czarnecki Officer
School (Pozna), Jzef Bem Officer School (Toru) and the Air
Force Officer School (Dblin). The disbanded officer schools and
the training centers were the base for seven training centers created
in: Legnica, Koszalin, Pia, Olsztyn, Jelenia Gra, Olenica and Ustka. In 1997 the Communications Training Center in Legnica and the
warrant officer school moved to Zegrze and the Communications
and IT Training Center was established.
Transformation of Administration
At the turn of the 1980s and 1990s, the local military administration authorities still had the same structures as in 1975 when the
two-level administrative subdivision was introduced. Then,
49 voivodeships were created and counties were liquidated.
The local military administration authorities consisted of three
military districts, 49 voivodeship military commands and 139 military recruitment offices. They had a two-level structure (military
districtsvoivodeship military commands). The military recruitment
offices included the regional offices of the voivodeship military
27
FOT. bogusaw politowski
Olsztynie, Jeleniej Grze, Olenicy i Ustce. W 1997 roku Centrum

Szkolenia cznoci w Legnicy wraz ze szko chorych przeniesiono
do Zegrza, formujc Centrum Szkolenia cznoci i Informatyki.
Transformacja administracji
Na przeomie lat osiemdziesitych i dziewidziesitych ubiegego
wieku terenowe organy administracji wojskowej (TOAW) miay ksztat,
jaki nadano im w 1975 roku, kiedy to wprowadzono dwustopniowy
podzia administracyjny pastwa, tworzc 49 wojewdztw i znoszc
powiaty.
TOAW skaday si z trzech okrgw wojskowych (OW), 49 wojewdzkich sztabw wojskowych (WSzW) i 139 wojskowych komend
uzupenie (WKU), przy czym ich struktura miaa charakter dwustopniowy (OWWSzW). W skad WKU wchodziy natomiast delegatury
wojewdzkich sztabw wojskowych, zachowujc jednak du autonomi dziaania. Status TOAW ustalony by rozkazem ministra obrony
i zarzdzeniem szefa SGWP.
W 1992 roku, w wyniku nowelizacji ustawy o powszechnym obowizku obrony RP, okrgi wojskowe, wojewdzkie sztaby wojskowe
i wojskowe komendy uzupenie dostay status terenowych organw
wykonawczych ministra obrony w sprawach operacyjno-obronnych
i administracji wojskowej (TOAW).
Pierwsza faza zmian polegaa na tym, e utworzono czwarty okrg
wojskowy (krakowski), zachowano 49 WSzW i zwikszono liczb
WKU do 144. Rozwizania prawne dotyczce statusu i zasadniczego
przeznaczenia TOAW obowizuj do dzi, niezalenie od czstych nowelizacji ustawy o powszechnym obowizku obrony RP.
Take w 1992 roku rozpoczto prace analityczno-koncepcyjne zmierzajce do przeksztacenia WSzW w organy dowodzenia, zwaszcza na
potrzeby projektowanego systemu obrony terytorialnej (OT). Miao to
polega na utworzeniu regionalnych sztabw wojskowych (RSzW),
28
commands in their structures, which however maintained a high level of autonomy.

The status of the local military administration authorities was
defined by the order of the Minister of Defense and regulation of the
Chief of the General Staff.
When the amendment to the act on general defense obligation
was adopted in 1992, the military districts, voivodeship military
commands and military recruitment offices gained the status
of local executive authorities of the defense minister in charge of
operational and defense matters as well as the issues of military administration.
In the first stage of transformations, the fourth military district
(Krakw) was created, the number of 49 voivodeship military
commands remained, and the number of military recruitment offices was increased to 144. The legal regulations concerning the
status and basic tasks of the local military administration authorities are still in force, regardless of numerous amendments to the
act on general defense obligation in Poland.
In 1992 the analytical and conceptual works were launched, which
aimed at transforming the voivodeship military commands into
command centres, especially for the needs of the planned territorial
defense system. The plans were to establish regional military commands, whose scope of activity would comprise several voivodeships, and to subordinate the voivodeship military commands to
them.
In order to practically check the guidelines adopted in 1993,
four voivodeship military commands were used as an experiment
to check the work of the new structures. In spite of the fact that the
experiment did not bring clear results, in 1995 sixteen regional
military commands comprising several voivodeships each under
the regulation of the Chief of the General Staff of the Polish
obejmujcych zasigiem dziaania kilka wojewdztw i podporzdkowaniu im dziaajcych w tych wojewdztwach WSzW.
Dla praktycznego sprawdzenia przyjtych zaoe w 1993 roku na
bazie czterech WSzW (Krakw, Legnica, Olsztyn i Szczecin) testowano eksperymentalnie dziaanie nowych struktur. Mimo niejednoznacznych wynikw eksperymentu w 1995 roku zarzdzeniem szefa SGWP
utworzono szesnacie WSzWRSzW. Zmniejszono take do 142 liczb
WKU.
Liczebno si zbrojnych
1 stycznia 1989 roku w polskich siach zbrojnych czasu pokoju byo okoo 398,66 tysica stanowisk etatowych. W tym prawie 59,97 tysica oficerskich, 33,98 tysica chorych, 38,52 tysica podoficerw zawodowych i 266,19 tysica stanowisk dla onierzy zasadniczej suby wojskowej. Planowane wstpienie do NATO spowodowao zmian proporcji struktury stanowisk. W szczeglnoci dotyczyo
to korpusu oficerw, w ktrym niezgodnie z przyjtymi w sojuszu
standardami byo zbyt wielu oficerw starszych w stosunku do modszych. Konieczne byo rwnie ograniczenie liczby onierzy suby
zasadniczej. Wymuszay to take przemiany spoeczno-ekonomiczne
w pastwie.
W latach 19891999 Siy Zbrojne RP zmniejszyy si o 178,66 tysica stanowisk etatowych, w tym okoo 37,77 tysica stanowisk onierzy
zawodowych oraz blisko 140,89 tysica stanowisk onierzy zasadniczej suby wojskowej.
Ku zawodowstwu
Po wstpieniu do NATO zasadniczym wyzwaniem w procesie transformacji bya konieczno dostosowywania systemu dowodzenia siami
zbrojnymi na potrzeby dowodzenia operacjami poczonymi na terenie
kraju i poza granicami. Dlatego postanowiono sformowa struktur,
ktra w czasie kryzysu lub wojny byaby organem dowodzenia operacjami poczonymi z udziaem si wasnych lub sojuszniczych (wielonarodowych). Zadanie to powierzono Dowdztwu Operacyjnemu,
utworzonemu w Warszawie na mocy decyzji ministra obrony z 22 padziernika 2003 roku.
Od 1 lipca 2005 roku Dowdztwo Operacyjne wykonuje zadania
zwizane midzy innymi z dowodzeniem polskimi kontyngentami wojskowymi na misjach i w operacjach, planowaniem uycia si w operacjach kryzysowych militarnych i niemilitarnych, szkoleniem i zgrywaniem dowdztw oraz si wydzielonych komponentw Wojsk Ldowych,
Si Powietrznych i Marynarki Wojennej w operacjach poczonych,
a take kierowaniem siami zintegrowanego systemu rozpoznania si
zbrojnych.
W dalszym etapie reorganizacji struktur szczebla strategiczno-operacyjnego, jesieni 2006 roku, rozpoczto formowanie Inspektoratu
Wsparcia Si Zbrojnych (IWspSZ) z siedzib w Bydgoszczy. Gotowo
do dziaania osign on 1 lipca 2007 roku. Do zada inspektoratu nale midzy innymi: organizowanie i kierowanie systemem wsparcia
logistycznego si zbrojnych, w tym zabezpieczeniem logistycznym
jednostek wojskowych uytych lub przebywajcych poza granicami
pastwa, a take kierowanie procesem planowania i realizacji zada
wynikajcych z penienia funkcji pastwa gospodarza (HNS) i pastwa wysyajcego.
Inspektoratowi Wsparcia Si Zbrojnych podporzdkowane s midzy innymi: okrgi wojskowe (w tym WSzW i WKU), Szefostwo
Transportu i Ruchu Wojsk Centrum Koordynacji Ruchu Wojsk,
cztery wojskowe oddziay gospodarcze (Wrocaw, Gliwice, Dblin
i Ustka), rejonowe zarzdy infrastruktury, dwa terenowe oddziay
lotniskowe.
Armed Forces. The number of military recruitment offices was

reduced to 142.
The Armed Forces Strength

On January 1, 1989, the Polish Armed Forces numbered approximately 398.66 thousand personnel in peacetime, including about 59.97
thousand officers, 33.98 thousand warrant officers, 38.52 thousand
non-commissioned officers and 266.19 thousand conscripts.
The planned accession to NATO caused the change in the proportion of the permanent posts structure. This referred mainly to the officer corps, including too many senior officers compared to junior
officers, which was inconsistent with NATO standards. The reduction in the number of soldiers on compulsory military service appeared necessary, moreover it was forced by the social and economic transformations in the country.
In 19891999, the Polish Armed Forces were reduced to 178.66
thousand personnel, including 37.77 thousand professional soldiers
and approximately 140.89 thousand compulsory service soldiers.
Towards Professional
Armed Forces
After joining NATO, the main challenge in the transformation
process was to adjust the command system of the armed forces to
be able to command the joint operations on the territory of Poland
and abroad. Therefore, the decision was made to create the structure which would become the authority in command of joint operations involving national or allied (multinational) troops in time of
crisis or war. This task was allocated to the Operations Command
formed by Decision of Minister of National Defense of October
22, 2003.
Since July 1, 2005, the Operations Command has fulfilled the
tasks connected with commanding of the Polish Military Contingents (PMCs) in the missions and operations, planning of involvement of troops in the military and non-military crisis operations,
training of cooperation of commands and detached components of
the Land Forces, the Air Force, and the Navy in the joint operations
and managing the armed forces integrated surveillance and intelligence elements.
In the further stage of reorganization of the strategic and operational structures, in autumn 2006, the formation commenced of the
Inspectorate for Armed Forces Support based in Bydgoszcz. The Inspectorate started work on July 1, 2007. Its tasks include, among
other things, the organization and management of the logistics support of the military, including the units deployed outside the Polish
borders, planning and fulfilling the Host Nation Support and Sending Nation responsibilities.
The military districts (including the voivodeship military commands and the military recruitment offices), the Troops Transportation and Movement Management the National Movement Coordination Center, four regional military commands (Wrocaw, Gliwice,
Dblin and Ustka), regional infrastructure directorates, two territorial airfield infrastructure units are, among others, subordinate to the
Inspectorate for Armed Forces Support.
Another significant change in the military transformation concerned creation on January 1, 2007 of a new branch of the Polish
Armed Forces the Special Forces. Initially, the Special Forces
Command had its headquarters in Bydgoszcz, then it moved to
Warsaw to be finally located in Krakw since December 31, 2008.
The Operational Mobile Reaction Group (GROM), the 1st Special
Commando Regiment, the Naval Special Operations Unit (For-
29
Kolejn ze znaczcych zmian w procesie transformacji polskiego wojska byo utworzenie 1 stycznia 2007 roku nowego rodzaju si zbrojnych Wojsk Specjalnych. Pocztkowo Dowdztwo Wojsk Specjalnych (DWS) miao siedzib w Bydgoszczy, nastpnie przeniesiono j
do Warszawy, by ostatecznie od 31 grudnia 2008 roku umiejscowi
w Krakowie. DWS podlegaj: Jednostka Wojskowa GROM, 1 Puk
Specjalny Komandosw, Morska Jednostka Dziaa Specjalnych
Formoza oraz Jednostka Wsparcia Dowodzenia i Zabezpieczenia
Wojsk Specjalnych (w trakcie formowania).
Do zasadniczych zada Dowdztwa Wojsk Specjalnych naley zaliczy: opracowanie koncepcji rozwoju i uycia wojsk przeznaczonych do prowadzenia dziaa specjalnych oraz nadzr nad procesem
szkolenia onierzy z jednostek specjalnych, realizowanie i koordynacj przedsiwzi zwizanych z uyciem tych jednostek za granic
oraz w kraju, w tym przygotowanie naszych komandosw do dziaania w wielonarodowych poczonych siach operacji specjalnych
NATO i Unii Europejskiej.
Istotnym elementem decydujcym o kierunkach transformacji struktur
si zbrojnych byo wejcie w ycie w 2001 roku ustawy o przebudowie
i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Si Zbrojnych RP. Zdefiniowane w niej zostay gwne kierunki rozwoju wojska. Jednoczenie zdecydowano, e bdzie do 150 tysicy stanowisk etatowych; nie mniej ni
poow przeznaczono dla onierzy zawodowych, w tym 1/3 dla oficerw. Ponadto okrelono, e na potrzeby obronne przeznacza si bdzie
corocznie nie mniej ni 1,95 procent produktu krajowego brutto. Ustawa
miaa fundamentalne znaczenie dla procesu zmian organizacyjnych oraz
modernizacji wojska, gdy z jednej strony okrelaa limit stanowisk etatowych, z drugiej dawaa gwarancj finansowania wojska.
Zaoenia okrelone w powyszej ustawie osignito do koca
2003 roku. W kolejnych latach wprowadzano zmiany organizacyjno-dyslokacyjne w celu osignicia optymalnej struktury korpusw osobowych: do 27,5 tysica stanowisk oficerskich oraz co najmniej 75 tysicy stanowisk dla onierzy zawodowych. Po wejciu w ycie ustawy o subie wojskowej onierzy zawodowych stworzono warunki
formalnoprawne do penienia suby zawodowej w korpusie szeregowych (na stanowiskach starszych szeregowych).
W dalszym etapie planowano systematyczne uzawodowienie, gwnie poprzez zwikszanie liczby stanowisk szeregowych zawodowych.
Na koniec 2006 roku byo 87 tysicy stanowisk przeznaczonych dla
onierzy zawodowych i niespena 63 tysice dla niezawodowych.
Wewntrzny podzia kadry przedstawia si nastpujco: oficerowie
okoo 27,5 tysica, podoficerowie blisko 49 tysicy, szeregowi zawodowi ponad 10 tysicy.
Kluczowym momentem dla reorganizacji polskich si zbrojnych
byo owiadczenie wygoszone przez prezesa Rady Ministrw w listopadzie 2007 roku, zawarte w jego expos. Donald Tusk powiedzia,
i w 2008 roku ograniczona zostanie liczba onierzy odbywajcych
zasadnicz sub wojskow, tak aby od pocztku 2010 roku sub
wojskow penili wycznie ochotnicy.
W MON powsta Program profesjonalizacji Si Zbrojnych RP na
lata 20082010, przyjty przez Rad Ministrw 5 sierpnia 2008 roku. 1 stycznia 2009 roku w siach zbrojnych byo okoo 148 tysicy
stanowisk etatowych, w tym: okoo 26,8 tysica oficerw, prawie
48,5 tysica podoficerw i ponad 63 tysice szeregowych zawodowych. Docelowo maj one liczy do 100 tysicy onierzy suby
czynnej i do 20 tysicy onierzy ochotniczych Narodowych Si Rezerwowych. To jest plan na koniec 2011 roku.
n
Podpukownik Grzegorz Czekaj suy w Zarzdzie P1 Sztabu Generalnego
Wojska Polskiego. Pukownik rezerwy Wojciech Wnuk by szefem oddziau
w Zarzdzie P1 SGWP.
30
moza), and the Special Forces Command Support and Security

Unit (under formation) are subject to the Special Forces Command.
The primary tasks of the Special Forces Command include
working out the concept of development and use of the troops intended to conduct the special operations, supervision of special
units training, carrying out and coordinating the activities related to the use of these units abroad and in the country, including
preparation of the Polish commandos for the joint multinational
special operations of NATO and the European Union.
A significant element which had a bearing on the direction of
transformation of the armed forces structures was the act on the
Polish Armed Forces reorganization and technical modernization and defense funding, which came into force in 2001. This
act defined the main direction of the armed forces development.
The number of personnel of the armed forces was determined at
150 thousand posts, with at least half of this number for professional soldiers, including one third for officers. Moreover, the
defense spending was set at no less than 1.95 percent of GDP a
year. The act was of fundamental meaning for the process of organizational changes and modernization of the armed forces, as
on one hand, it specified the limit of military posts, and on the
other hand it became a guarantee of financial resources for the
military.
The objectives specified in the above act were reached by the
end of 2003. In following years, the organizational and deployment changes were implemented in order to achieve the optimum personnel structure: to 27.5 thousand officers and at least
75 thousand posts for professional soldiers. When the act on
military service of professional soldiers came into effect, legal
conditions were created for military service in the corps of privates (in the positions of privates first class).
The subsequent phase was focused on the systematic professionalization, mainly by increasing the number of career privates. At the end of 2006, there were 87 thousand military posts
for professional soldiers and just 63 thousand for conscripts. The
armed forces personnel included approximately 27.5 thousand
officers, 49 thousand non-commissioned officers and over 10
thousand career privates.
The key moment for reorganization of the Polish Armed Forces was a statement made by the Prime Minister in November
2007 included in his expos. Donald Tusk said then that the
number of compulsory service soldiers would be reduced so that
from the beginning of 2010 the military service would be performed only on voluntary basis.
In the MoND, the Program of Professionalization of the
Armed Forces of the Republic of Poland for 20082010 was developed. It was adopted by the Council of Ministers on August 5,
2008. On January 1, 2009 the armed forces numbered approximately 148 thousand troops, including 26.8 thousand officers,
48.5 thousand non-commissioned officers and more than 63 thousand career privates. The objective is to reach up to 100 thousand
active-duty troops and up to 20 thousand personnel in the voluntary National Reserve Forces. This plan is to be fulfilled by the
end of 2011.
n
Lieutenant Colonel Grzegorz Czekaj works in the Directorate J-1 in the
General Staff of the Polish Armed Force. Colonel (Ret) Wojciech Wnuk
was the Chief of the Section in the Directorate J-1 of the General Staff of the
Polish Armed Forces.
31
Bliej
sojusznikw
Zasadnicz reorganizacj Ministerstwa Obrony
Narodowej (MON), zapowiadan wielokrotnie
w przeszoci, udao si przeprowadzi dopiero
trzy lata temu. Od 1 stycznia 2007 roku centrala
resortu ma now struktur.
Wodzimierz
Kaleta
Closer
to Allies
posb organizacji centrali MON musi odpowiada potrzebom polityki bezpieczestwa pastwa i kierowania siami
zbrojnymi, a w tych dziedzinach przez ostatnie dwie dekady
zaszy rewolucyjne zmiany. Sprostanie wyzwaniom z nimi zwizanym nie byo atwe. W 1989 roku system dowodzenia polskiej armii by podporzdkowany ogniwom Ukadu Warszawskiego, w tym
Dowdztwu Zjednoczonych Si Zbrojnych w Moskwie, a take
X Zarzdowi Sztabu Generalnego ZSRR. Naczelnymi dowdcami
byli marszakowie radzieccy, mwi pukownik doktor habilitowany Jan Posobiec z Akademii Obrony Narodowej podczas konferencji naukowej zorganizowanej w czerwcu 2009 roku na Uniwersytecie Kardynaa Stefana Wyszyskiego z okazji dziewidziesitej
rocznicy odzyskania niepodlegoci, na temat Siy Zbrojne III Rzeczypospolitej z perspektywy dwudziestolecia od autorytaryzmu
do demokracji (zobacz: Od autorytaryzmu do demokracji Wojsko
Polskie 19892009, wydawnictwo MON, Warszawa 2009).
W 1989 roku Polska, niestabilna gospodarczo, w rozregulowanym
geopolitycznie regionie, przyja koncepcj samowystarczalnoci
obronnej, a nastpnie za zasadniczy cel obraa wstpienie do NATO
i Unii Europejskiej. Wwczas centralnym, najwyszym rang organem dowodzenia siami zbrojnymi zosta Sztab Generalny WP. Lata
19901993 byy czasem poszukiwania nowych rozwiza w dowodzeniu. Objcie cywilnej kontroli nad armi (oddzielenie funkcji dowodzenia wojskiem od kierowania politycznego nastpio w 1993
roku) i wyznaczenie na stanowisko ministra obrony cywila miao
fundamentalne znaczenie.
Do wycznych kompetencji ministra zastrzeono midzy innymi
przygotowanie projektw zaoe polityki obronnej, w tym koncepcji i planw obrony pastwa. Stanowi o tym dokument okrelajcy
zasady kierowania dziaalnoci resortu, tryb jego pracy, organizacj, a take zadania poszczeglnych komrek Regulamin organizacyjny Ministerstwa Obrony Narodowej.
Wyzwania z przyszoci
Resort pod cywilnym ju kierownictwem podj w latach 1994
1999 wiele inicjatyw zbliajcych nasz akces do NATO, midzy
innymi zgosi przystpienie do programu Partnerstwo dla pokoju
(PdP) oraz nawizanie bliskiej wsppracy dusko-niemiecko-polskiej. Wsppraca ta nabraa wyranego charakteru na szczycie
NATO w Madrycie w lipcu 1997 roku, gdy zaproszono nas oficjalnie do sojuszu i postanowiono powoa Wielonarodowy Korpus Pnocno-Wschodni ze sztabem w Szczecinie (formowanie korpusu zakoczono w 1999 roku).
Po wstpieniu Polski do NATO zmiany w MON miay lepiej dostosowa resortowe struktury i kompetencje do nowych wyzwa sto-
32
A fundamental reorganization of the Ministry

of National Defense (MoND) announced many times
in the past was carried out just three years ago. Since
January 1, 2007, the MoND has had a new structure.
he way of MoND organization must comply with the requirements of Polands security policy and command of the armed
forces, and in these spheres revolutionary changes have taken place
over the last two decades. It was not easy to face up to challenges connected with them. In 1989, the command system of the Polish military was
subordinate to the Warsaw Pact structures, including the Unified Command of Pact Armed Forces in Moscow, and the 10th Directorate of the
USSR General Staff. The Soviet marshals were supreme commanders,
said Colonel Jan Posobiec, PhD from the National Defense Academy
during the scientific conference on The Armed Forces of the Third Republic of Poland from the Perspective of Twenty Years from Authoritarianism to Democracy, organized on the occasion of the 90th anniversary of regaining independence in June 2009 at Cardinal Stefan Wyszyski
University (in: Od autorytaryzmu do demokracji. Wojsko Polskie 1989
2009, Warsaw: Wydawnictwo MON, 2009).
With an unstable economy and in the geopolitically upset region, Poland in 1989 approved the concept of defensive self-sufficiency and set
joining NATO and the European Union as principal objectives. Then the
General Staff of the Polish Armed Forces became the central highest
command body of the armed forces. The period of 19901993 was a time
of searching for new solutions in command. The civilian control of the
armed forces (separation of functions of command from political control
of the armed forces took place in 1993) and appointing a civilian to minister of defense was of fundamental importance.
The preparation of the defense policy projects, including the state defense concepts and plans became the ministers exclusive competence.
This is included in the Organizational Regulations of the Ministry of National Defense, a document which defines the principles of directing the
MoND activity, the mode of its work, organization and the tasks of particular departments.
Future Challenges
The ministry already under the civilian command undertook many
initiatives in 19941999, which brought us closer to NATO, for
33
jcych przed instytucjami odpowiedzialnymi za obronno i bezpieczestwo pastwa oraz skoordynowa je z podobnymi strukturami
w krajach sojuszniczych. W okresie tym reorganizacj dyktoway
te zmiany wprowadzane w sojuszu, zwizane midzy innymi z nowymi zagroeniami. Decydujce znaczenie miay jednak uwarunkowania narodowe. Porzdkowano funkcje i kompetencje centralnych
organw dowodzenia Sztabu Generalnego WP, dowdztw rodzajw si zbrojnych, powstaego w 2003 roku Dowdztwa Operacyjnego (ktre przejo dowodzenie siami biorcymi udzia w misjach),
utworzonego w 2006 roku Inspektoratu Wsparcia Si Zbrojnych
i powstaego w 2007 roku Dowdztwa Wojsk Specjalnych. Spaszczeniu i likwidacji ulega cz zbdnych podsystemw dowodzenia. Proces ten wci trwa. Szef resortu obrony zapowiada kolejne
zmiany czci organw dowodzenia w 2010 roku.
mon w nowych szatach
new formula of ministry

Despite multiple announcements, the MoND structures had not
changed for a long time. The fundamental reorganization was carried out just three years ago. Its main objectives included adapting
the highest command bodies to the planned armed forces development (creating conditions to carry out full professionalization and
smoothly introduce modern equipment and armament), using the
experiences from the foreign missions, guarding the national interests and fulfilling commitments resulting from Polands membership in NATO and the European Union. The aim of the reform was
FOT. jarOsaw winiewski
Struktury centrali MON, mimo wielokrotnych zapowiedzi, dugo

si jednak nie zmieniay. Zasadnicz reorganizacj przeprowadzono
dopiero trzy lata temu. Jej gwnymi celami byy dostosowanie najwyszych organw dowodzenia do programowanego rozwoju si
zbrojnych (midzy innymi stworzenia warunkw do przeprowadzenia penej ich profesjonalizacji oraz pynnego wdroenia nowoczesnego uzbrojenia i sprztu), wykorzystanie dowiadcze z misji poza granicami kraju, zadbanie o interesy narodowe oraz wywizanie
si ze zobowiza wynikajcych z czonkostwa Polski w NATO
i Unii Europejskiej. Reforma miaa rozdzieli funkcje centralnego
kierowania wojskiem: planowania strategicznego i dowodzenia.
Rozdzielono take dowodzenie od wsparcia (czyli zaopatrywania
wojsk) poprzez wzmocnienie i centralizacj logistyki wykonawczej.
Wyeliminowano tym samym dublujce si kompetencyjnie struktury dowodzenia biecego, usytuowane poprzednio w Sztabie Generalnym WP i dowdztwach rodzajw si zbrojnych.
Sztab odda wiele dawniejszych funkcji wykonawczych innym
komrkom. Przykadowo, sprawy personalne przekaza Departamentowi Kadr MON, a odpowiedzialno wykonawcz z zakresu
example we joined the Partnership for Peace program and established close Danish-German-Polish cooperation. The visible effects
of this cooperation could be seen at the NATO summit in Madrid in
July 1997 when Poland was officially invited to join NATO, and the
decision to establish the Multinational Corps Northeast with the
headquarters in Szczecin was made (forming the corps was completed in 1999).
After Polands accession to NATO, changes in the MoND were
supposed to adapt the ministry structures and competences to the
new challenges, which the institutions responsible for defense and
security faced, and coordinate them with the corresponding structures in the allied countries. At this time, reorganization was dictated by the changes introduced in the Alliance connected, for example, with new threats. The national conditions, however, were
its main determinants. The functions and responsibilities of the
central command bodies the General Staff of the Polish Armed
Forces, commands of particular branches, the Operations Command established in 2003 (which took over command of the troops
engaged in foreign missions), the Inspectorate for Armed Forces
Support set up in 2006 and the Special Forces Command established in 2007 were being settled then. Some redundant command
sub-systems were reduced. This is an ongoing process. The chief
of the ministry of defense announced further changes in some
command structures in 2010.
34
120 mm modzierz samobieny

HUTA STALOWA WOLA S.A.
CENTRUM PRODUKCJI WOJSKOWEJ
ul. Kwiatkowskiego 1, 37-450 Stalowa Wola
tel. 015 813 7340, fax 015 813 4984
e-mail: cpw@hsw.pl www.hsw.pl
Pojazd Minowania Narzutowego

35
informatyki nowo sformowanemu Departamentowi Informatyki

i Telekomunikacji MON. Poza Sztab Generalny wyszo rwnie
Szefostwo Dziaa Specjalnych, ktre przeksztacio si w Dowdztwo
Wojsk Specjalnych. Ze struktur sztabu skrelono Zarzd Wojskowej
Suby Zdrowia, a w jego miejsce powsta Inspektorat Wojskowej Suby Zdrowia, odpowiadajcy za sub zdrowia w caych siach
zbrojnych.
W nowej formule centrala resortu dziaa od 1 stycznia 2007 roku.
Zgodnie z decyzj ministra obronny numer 276 z 10 lipca 2006 roku w wikszoci departamentw nastpiy zmiany strukturalno-etatowe. W decyzji reorganizacyjnej z przyczyn organizacyjnych uyto sformuowania rozformowa, ale w praktyce komrki te przeformowano na nowe struktury, przypominaj oficerowie w Departamencie Administracyjnym MON.
Wikszo departamentw zostaa przeformowana, tak jak Departament Prasowo-Informacyjny, utworzony z Centrum Informacyjnego MON. Podniesienie tej komrki do rangi departamentu
wiadczy o tym, jak wag kierownictwo MON przywizuje do
komunikowania si z mediami oraz spoeczestwem w sprawach
dla wojska najwaniejszych. Niektre departamenty rozformowywano, aby odtworzy je podzielone na czci. Z Departamentu
Kadr i Szkolnictwa Wojskowego wyoniy si w ten sposb Departament Kadr oraz Departament Nauki i Szkolnictwa Wojskowego.
Utworzenie oddzielnego departamentu zajmujcego si nauk
i ksztaceniem wojskowym miao midzy innymi przyspieszy reform szkolnictwa w siach zbrojnych, z ktr nie radzono sobie
przez wiele lat.
W centrali MON znalazy si rwnie nowe komrki, jak Departament Transformacji oraz Departament Informatyki i Telekomunikacji. Ten ostatni przej midzy innymi 90 stanowisk subowych
36
to separate the functions of the

central control of the armed
forces the strategic planning
and command. Moreover, command was separated from support (supplies for the military)
by strengthening and centralizing executive logistics. In this
way, the structures with duplicating responsibilities in everyday command were eliminated,
previously they were situated
in the General Staff of the Polish Armed Forces and commands of particular branches.
The General Staff handed
over many of its former executive functions to other cells.
For example, the personnel issues to the MoND Personnel
Department, and the administrative duties in respect of IT
to the newly established
MoND Information Technology and Telecommunication
Department. Furthermore, the
Special Operations Management was transformed into the
Special Forces Command and
left the General Staff structures, as well as the Military Health Service Directorate, which
was replaced by the Inspectorate for Military Health Service responsible for health service in the entire armed forces.
The MoND has been working in a new formula since January 1,
2007. By Decision of Minister of Defense No. 276 of July 10,
2006, the changes in the structures and number of employees took
place in most departments. In the decision on reorganization, the
expression dissolve was used for organizational reasons, but in
practice these departments were transformed into new structures,
recalled officers from the MoND Administration Department.
The majority of departments were re-formed, just like the Public
Information Department created from the MoND Information Center. Raising the center to the department rank reflects the role
which MoND leaders attach to communication with media and society in the matters of the highest importance for the military.
Some departments were dissolved to be replaced by new departments created from their parts. In this way, the Personnel Department and the Military Education Department were established
from the Department of Personnel and Military Education. A separate department in charge of military education was to accelerate
the education system reform in the armed forces, which had caused
problems for many years.
The MoND structures include two new departments as well
the Transformation Department and the Information Technology
and Telecommunication Department. The latter took over, among
other things, 90 positions and a great number of tasks from the National Defense Information Technology and Communication Center. This department was established to meet the challenges which
communication and IT services face due to growth of information
and telecommunications technology.
oraz du cz zada z Centrum Informatyki i cznoci Obrony

Narodowej. Powstanie tego departamentu to wyjcie naprzeciw wyzwaniom, ktre przed subami cznociowo-informatycznymi resortu stawia rozwj teleinformatyki.
Inna nowo to powstanie podlegego szefowi resortu Biura Penomocnika Ministra Obrony Narodowej do spraw Procedur Antykorupcyjnych. Gwnym zadaniem penomocnika jest wprowadzanie zmian legislacyjnych oraz organizacyjnych, majcych
uniemoliwi obchodzenie prawa i przyjmowanie apwek przez
osoby zajmujce si zakupami dla armii, jak rwnie gospodarujce mieniem wojska. Utworzono te Biuro Audytu Wewntrznego, majce nadzorowa zasadno procedur i funkcjonowania komrek resortu. Z myl o wsppracy z Amerykanami przy
tworzeniu tarczy antyrakietowej powoano Biuro Obrony Przeciwrakietowej.
Dowdcy bez munduru

W Sztabie Generalnym, ktry wszed w struktury MON, zmienia si rwnie organizacja i liczba stanowisk w zarzdach. Ostatecznie w instytucjach resortu w czasie pokoju ustalono j na 1783
(przed reorganizacj 1978), w tym w sztabie 626 stanowisk (wczeniej 846).
MON przez te wszystkie lata coraz bardziej si ucywilniao.
Zakadano, e liczba stanowisk czonkw korpusu suby cywilnej
oraz pozostaych pracownikw w komrce organizacyjnej centrali
powinna stanowi nie mniej ni 50 procent. Wyjtkiem pozosta
Sztab Generalny, w ktrym cywilw miao by 16 procent.
Obecnie ministrowi podlegaj bezporednio: Gabinet Polityczny
5 stanowisk i Sekretariat MON 37 stanowisk, Departament Budetowy 68, Departament Kadr 117, Departament Kontroli
57, Departament Prasowo-Informacyjny 31, Departament
Prawny 41 oraz Biuro Penomocnika MON do spraw Procedur
Antykorupcyjnych 5 stanowisk. Ministrowi, zgodnie z ustaw
o urzdzie MON, podlegaj te suby: Kontrwywiadu Wojskowego i Wywiadu Wojskowego, powstae po reformie wojskowych
sub specjalnych w 2006 roku.
Z kolei sekretarzowi stanu do spraw spoecznych i profesjonalizacji podporzdkowane s departamenty: Nauki i Szkolnictwa
Wojskowego, Spraw Socjalnych, Wychowania i Promocji Obronnoci oraz Biuro Skarg i Wnioskw. Pracuje w nich okoo
150 osb. Podsekretarz stanu do spraw polityki obronnej odpowiada natomiast za departamenty o charakterze dyplomatycznym: Strategii i Planowania Obronnego, Wojskowych Spraw Zagranicznych, Polityki Bezpieczestwa Midzynarodowego oraz
za Biuro Obrony Przeciwrakietowej. Podlega mu 178 onierzy
i pracownikw.
Trzema departamentami zawiaduje podsekretarz stanu do spraw
uzbrojenia i modernizacji (bdcy zarazem krajowym dyrektorem
do spraw uzbrojenia w NATO): Polityki Zbrojeniowej, Zaopatrywania Si Zbrojnych, Infrastruktury (s tam 192 stanowiska).
W centrali funkcjonuj te biura penomocnikw MON do spraw
programw wdraania do wyposaenia si zbrojnych samolotu
wielozadaniowego oraz transportera opancerzonego i przeciwpancernego pocisku kierowanego, co jest wyrazem dostosowywania
si do potrzeb modernizacyjnych armii.
MON okrzepo ju w obowizujcych od trzech lat strukturach.
I cho nie sposb wykluczy kolejnych drobnych zmian w przyszoci, mona uzna, e jest lepiej przystosowane do skutecznego
kierowania i dowodzenia siami zbrojnymi oraz lepiej wpasowuje
si w sojusznicze standardy.
n
The Bureau of Plenipotentiary of Minister of Defense for AntiCorruption Procedures subordinate to defense minister is also a
new idea. The prior task of the plenipotentiary is to implement
the legislative and organizational changes to prevent evading the
law and taking bribes by people in charge of purchasing for the
armed forces and administering the military property. Moreover,
the Internal Audit Bureau was set up. Its tasks include supervision of legitimacy of procedures and functioning of the MoND
departments. The Missile Defense Bureau was created with a
view to cooperate with the USA in building the anti-missile
shield.
Commanders Without Uniform

In the General Staff, which joined the MoND structures, organization and a number of personnel in the directorates changed as
well. Finally, the maximum number of employees in the MoND institutions in peacetime was set at 1.783 thousand (before reorganization 1.978 thousand), including 626 positions in the Staff (earlier 846). Throughout all these years, the MoND was becoming
more and more civilian. The number of civil servants and other
employees in the ministry was supposed to reach no less than 50
percent of the personnel. The General Staff became an exception,
as the number of civil employees was set there at 16 percent.
At present, the following institutions are directly subordinate to
defense minister: the Political Office 5 employees, the MoND
Secretariate 37, the Budget Department 68, the Personnel Department 117, the Control Department 57, the Public Information Department 31, the Law Department 41, and the Bureau
of Plenipotentiary of Minister of Defense for Anti-Corruption Procedures 5 job positions. Moreover, in compliance with the act on
the MoND, the Military Counterintelligence Service and the Military Intelligence Service established after the reform of the military special services in 2006, are subject to the minister.
The Military Education Department, the Social Affairs Department, the Education and Promotion of Defense Department and the
Complaints and Suggestions Bureau are subordinate to Secretary of
State for Social Affairs and Professionalization. These departments
employ approximately 150 personnel. The Under-Secretary of State
for Defense Policy is in charge of diplomatic departments: the Strategy and Defense Planning Department, the Military Foreign Affairs
Department, the International Security Policy Department and the
Missile Defense Bureau. The personnel of 178 soldiers and civilian employees are subordinate to the under-secretary.
The Under-Secretary of State for Armaments and Modernization (who is also the National Director for Armements in NATO)
is in charge of three departments: the Armament Policy Department, the Armed Forces Procurement Department and the Infrastructure Department (there are 192 positions).
There are also plenipotentiaries offices in the MoND, which
are in charge of introducing the multirole aircraft, the armored vehicle and anti-tank guided missile to the armed forces arsenal.
This reflects adaptation of the ministry to the modernization requirements of the armed forces.
The MoND has already got used to the structures established
three years ago. Although further small changes in the future are
not excluded, one can say that it is better adjusted to effectively
control and command the armed forces, and to conform better to
NATO standards.

n
37
Udany alians
W cigu minionych dwudziestu lat transformacji
si zbrojnych system dowodzenia nimi zosta
cakowicie zreorganizowany, a waciwie
stworzony od podstaw.
1989 roku Sztab Generalny Wojska Polskiego (SGWP) by

najwyszym rang organem planowania operacyjnego uycia si zbrojnych oraz planowania strategiczno-obronnego
w ukadzie pozamilitarnym pastwa. Dowodzi siami zbrojnymi poprzez dowdztwa Marynarki Wojennej, Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej oraz wobec braku jednolitego dowdztwa si ldowych
trzy okrgi wojskowe: lski, Pomorski i Warszawski. Trzy lata pniej powsta Krakowski Okrg Wojskowy (samodzielno uzyska
1 stycznia 1993 roku).
Po reorganizacji struktur dowodzenia zapocztkowanej w 1991 roku sztab znacznie si rozrs z trzynastu zarzdw, kilku oddziaw
i szefostwa w 1989 roku po czterech latach mielimy dziewitnacie
zarzdw.
W tym czasie w wojsku day o sobie zna kontrowersje, ktre w instytucji z natury hierarchicznej i konserwatywnej budzia pena
zwierzchno wadz cywilnych i ich rola w podejmowaniu decyzji
o polityce obronnej i organizacji armii. W 1994 roku mia miejsce obiad
drawski. Mimo zmian personalnych na stanowisku szefa sztabu rola
i zadania tej instytucji nie przestay wzbudza kontrowersji wrd politykw, przenoszcych do wojska z cywila nadwraliw ostrono
wobec waniejszych instytucji istniejcych w PRL.
Jeszcze w 2000 roku w SGWP pracowao prawie dwa tysice osb
w zdecydowanej wikszoci oficerw o wysokich szarach, ktrzy
praktycznie decydowali o wszystkim, co dziao si w siach zbrojnych.
Nadal te przeduonym ramieniem SGWP byy jednostki wojskowe.
Sztabowe strachy
Politycy sprawujcy cywiln kontrol nad wojskiem prbowali to
zmieni. Tylko w cigu ostatnich dziesiciu lat Sztab Generalny by
trzykrotnie restrukturyzowany (po wstpieniu Polski do NATO w roku
2000 oraz w 2006 i 2007 roku), nie liczc drobniejszych korekt. Ju ministrowie Janusz Onyszkiewicz i Bronisaw Komorowski (w latach
19972001) chcieli radykalnie ograniczy rol i kompetencje SGWP.
Mia on by instytucj doradcz szefa resortu o charakterze planistyczno-organizacyjno-mobilizacyjno-logistycznym, czyli wykonywa zadania dla wojska wane, ale nie najwaniejsze.
W opracowywanym za kadencji Bronisawa Komorowskiego projekcie ustawy o ministrze obrony planowano skrelenie zapisu stwierdzajcego, e to minister dowodzi wojskiem za porednictwem szefa
SGWP. Do nowelizacji jednak nie doszo i mimo praktyki dowodzenia
poprzez dowdcw rodzajw si zbrojnych, preferowanej przez byych
ministrw, prawnie pozycja szefa Sztabu Generalnego si nie zmienia.
Sztabowi odebrano jednak dowodzenie wojskami w terenie, podporzdkowujc zielone jednostki nowo utworzonemu Dowdztwu Wojsk
Ldowych.
Po reformie w 2006 roku w SGWP wprowadzono zarzdy generalne.
Byo ich siedem. Kademu podlegay trzy zarzdy lub szefostwa, jak
w Generalnym Zarzdzie Wsparcia P7. Znacznie te sztab odchudzono. Pozostao mniej ni 800 stanowisk. Lecz pierwszym onierzem
w wietle prawa pozostawa szef Sztabu Generalnego. Jego szcze-
38
Wodzimierz
Kaleta
Successful
Alliance
During the past 20 years of the armed forces

transformation, the system of command
was completely reorganized; in fact, it was created
from the beginning.
n 1989, the General Staff of the Polish Armed Forces (GS PAF)
was the highest rank authority in charge of planning of the armed
forces operational use and strategic and defensive planning in
the state non-military system. It commanded the armed forces
through the commands of the Navy and the Air and Air Defense
Forces (AADF) and due to the lack of uniform Land Forces Command three military districts: Silesian, Pomeranian and Warsaw.
Three years later, the Krakw Military District was established; it
became an independent unit on January 1, 1993.
After reorganization of the command structures initiated in 1991,
the staff structures considerably expanded from 13 directorates,
several sections and management in 1989, to 19 directorates four
years later.
Then controversies arose in the armed forces which, in this hierarchic and conservative by nature institution, were caused by the full
civilian control over the military and the role of civilian authorities
in making decisions on the defense policy and organization of the
armed forces. In 1994, the Drawski dinner took place. Despite a
change in the position of the chief of staff, the role and tasks of this
institution still aroused controversy among the politicians who
brought to the armed forces from the civilian environment oversensitive caution towards the most important institutions existing in
the Polish Peoples Republic (PRL).
In 2000, the General Staff of the Polish Armed Forces employed
over two thousand people, a substantial majority of this number
were high ranking officers, who in fact made all decisions concerning the armed forces. The military units were still subordinate to the
General Staff (GS).
Staff Fears
The politicians who had civilian control over the armed forces
tried to change this situation. In the past ten years, the General Staff
had been subject to restructuring three times (after Poland had joined
NAHEMOWY SYSTEM
WYWIETLANIA PARAMETRW LOTU
DLA ZWIKSZENIA BEZPIECZESTWA LOTW
I EFEKTYWNOCI WYKONYWANYCH ZADA
10
09
10
160
109
12
11
13
FAIL
850
RA
WARN
NAV
R
1013/760,0
Dis
120
GS
230
Ete
01:30:30
SAT
+20
15:10:00
-5
78%
NSL
86%
NSP
86%
-10
INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH

01-494 Warszawa, ul. Ksicia Bolesawa 6
tel.: 022 685 10 13, fax: 022 836 44 71
www.itwl.pl
e-mail: poczta@itwl.pl
NWN
PRODUKT OPRACOWANY WSPLNIE

Z PRZEMYSOWYM CENTRUM OPTYKI
WARSZAWA
39
PT2009
BCor
100
gln pozycj w siach zbrojnych potwierdzi Jerzy Szmajdziski.

Obejmujc urzd ministra, zapowiedzia kierowanie armi zgodnie
z obowizujcym prawem. Rok pniej genera broni Czesaw Pitas,
wczesny szef SGWP, otrzyma czwart gwiazdk najwyszy stopie
w armii.
Wydawao si, e spr o rol Sztabu Generalnego WP w siach zbrojnych rozstrzygnie ekipa polityczna, ktra nastaa po wyborach w 2005
roku. Zapowiadaa ona gbokie zmiany w zasadach kierowania i dowodzenia armi. Radosaw Sikorski, nowy szef resortu obrony, zamierza reformowa take sztab. Odya dyskusja dotyczca jego usytuowania i kompetencji.
Genera brygady w stanie spoczynku profesor Stanisaw Koziej, wczesny wiceminister obrony, widzia t instytucj w roli planistyczno-koordynacyjnej na poziomie strategicznym. Przy takim zaoeniu szef
SGWP nie byby dowdc, ale doradc ministra, kierownikiem o kompetencjach podobnych do tych, ktre mieli dyrektorzy departamentw.
Sztab byby mniejszy, a jego zadania ograniczone do pomocniczych.
Kiedy jednak zaczy way si losy projektw nowych ustaw o urzdzie ministra i o powszechnym obowizku obrony, profesor Koziej zdecydowa si na zoenie dymisji. Tumaczy, e mia inn od ministerialnej wizj usytuowania sztabu oraz pomniejszych dowdztw w siach zbrojnych. Byem zwolennikiem przeksztacenia SGWP w strategiczny organ planistyczno-koordynacyjny. Szef sztabu nie byby dowdc. Moja koncepcja rnia si jednak od wizji ministra obrony. Powiedziaem ministrowi, e wprowadzane obecnie zmiany to niepotrzebny ruch. Szkoda kosztw, wyjania Polsce Zbrojnej, kiedy odchodzi ze stanowiska.
Koncepcje sprzecznoci
Koncepcja generaa Kozieja nie zyskaa akceptacji Radosawa

Sikorskiego. Szef resortu uzna j za dobr, ale w warunkach amerykaskich. Argumentowa, e na dowodzeniu siami zbrojnymi trzeba si
zna i lepiej, by minister mia od tego jednego onierza ni trzech, dla
40
NATO in 2000, then in 2006 and 2007), not to mention minor

amendments. The ministers Janusz Onyszkiewicz and Bronisaw
Komorowski (in 19972001) wanted a radical reduction of the role
and functions of the General Staff. It was supposed to be an advisory authority of the defense minister in charge of planning, organizational, mobilization and logistical matters. The tasks of the General
Staff were to be important for the armed forces, but not the most important.
During Bronisaw Komorowskis term in office, the plan was to
cross out the clause in the bill on the Minister of National Defense
stating that the minister commands the armed forces through the
Chief of the General Staff. However, the amendment was not adopted and despite the practice of command through commanders of the
armed forces branches, which the former ministers of defense preferred, in legal terms the position of the Chief of the General Staff
did not change. The General Staff just handed over command of the
military units; these green units became subordinate to the new
Land Forces Command.
Following the reform in 2006, seven general directorates were
set up in the General Staff. Three directorates or managements
were subordinate to each general directorate, the General Support
Directorate J7 may serve as an example here. Moreover, the number of employees was considerably reduced. There were fewer than
800 positions left. The chief soldier according to the law remained however the Chief of the General Staff. His special position in the armed forces was confirmed by Jerzy Szmajdziski.
When he took office as minister, he announced commanding of
the armed forces in compliance with the existing regulations. A
year later, Lieutenant General Czesaw Pitas, then the Chief of
the General Staff, received the fourth star the highest rank in the
armed forces.
It seemed that the dispute about the role of the General Staff in
the armed forces would be solved by politicians who came to power
ktrych musiaby by arbitrem. Wraz z dymisj Stanisawa Kozieja

odeszy w zapomnienie przymiarki majce zmieni dokumenty wykonawcze, pozwalajce na przeksztacenie SGWP w organ planistyczno-mobilizacyjny.
Bronisaw Komorowski, byy szef MON, uzna wwczas odstpienie od planowanej reformy struktur dowodzenia za bd. Jego zdaniem,
zadecydowao o tym lobby czci generaw, ktrym udao si dotrze
do prominentnych politykw wrd nowych wadz. Radosaw Sikorski
zapowiedzia po konsultacji z prezydentem Lechem Kaczyskim, e
nie zmieni zapisu mwicego o dowodzeniu wojskiem przez szefa
SGWP.
Sam sztab, ulubiony obiekt krytyki politykw i niektrych specjalistw od dowodzenia, znowu si zreorganizowa. W nowych strukturach zacz dziaa od 1 stycznia 2007 roku. Zgodnie z przyjtymi
rozwizaniami jest czci skadow MON. Wczeniej nie mia nawet
wasnego etatu! W ustawie o MON mowa bya jedynie o generalnych
zarzdach wchodzcych w skad ministerstwa. Przy reformowaniu
wielkiego sztabu udao si te go zmniejszy. Obecnie SGWP liczy
640 stanowisk.
Za kadencji Jerzego Szmajdziskiego i Radosawa Sikorskiego
(w latach 20012007) ministrowi podporzdkowane byy dowdztwa:
Wojsk Ldowych, Si Powietrznych, Marynarki Wojennej, Wojsk Specjalnych, Garnizonu Warszawa oraz Komenda Gwna andarmerii
Wojskowej i jednostka Grom. Istniejcy od stycznia 2007 roku Inspektorat Wojskowej Suby Zdrowia podlega podsekretarzowi stanu
w MON. Tak hierarchi, decyzj z marca 2007 roku, utrzyma rwnie
Aleksander Szczygo. Minister obrony Bogdan Klich natomiast zaledwie po trzech tygodniach urzdowania skorygowa ustalenia poprzednich ministrw i podporzdkowa szefowi sztabu dowdcw rodzajw
si zbrojnych oraz innych instytucji i komrek MON.
Powrt pierwszego onierza

Zgodnie z artykuem 6 ustpem 1 ustawy z 14 grudnia 1995 roku
o urzdzie ministra obrony narodowej szef Sztabu Generalnego WP dowodzi w imieniu ministra siami zbrojnymi w czasie pokoju. Decyzja
numer 554/MON z 6 grudnia 2007 roku, podporzdkowujca szefowi
SGWP dowdztwa rodzajw si zbrojnych (RSZ), Dowdztwo Operacyjne Si Zbrojnych (DOSZ) oraz Inspektorat Wsparcia Si Zbrojnych
RP (IWSZ) wpisaa si zatem w postanowienia powyszej ustawy.
Zmiana ta ma usprawni proces podejmowania decyzji i wprowadzi przejrzysto w systemie dowodzenia siami zbrojnymi. Postanowiem wyposay szefa Sztabu Generalnego w narzdzia umoliwiajce mu wydawanie polece innym dowdcom, wyjania motywy decyzji minister Klich.
Do tej pory dowdcy Wojsk Ldowych, Marynarki Wojennej, Si Powietrznych i Wojsk Specjalnych dysponowali du autonomi w podejmowaniu decyzji. Nowe zapisy zlikwidoway dualizm prawny dotyczcy midzy innymi okrelenia pozycji szefa SGWP wobec dowdcw
RSZ. Ustawa o MON stanowia, e minister obrony dowodzi wojskiem
poprzez szefa SGWP. Jednak inne akty prawne wskazyway z kolei, e
dowdcy rodzajw si zbrojnych podlegaj bezporednio ministrowi
obrony. Od grudnia 2007 roku zwierzchnikiem wszystkich dowdcw
rodzajw si zbrojnych, dowdcy operacyjnego i szefa Inspektoratu
Wsparcia SZ jest szef SGWP. Takie uoenie podlegoci ma uatwi
wymian informacji midzy sztabami na poziomie roboczym.
Powrt do zasady jednoci dowodzenia poprzez wyznaczenie stanowiska przeoonego wszystkich onierzy wynika gwnie z nowych wyzwa. Zmiany w modelu dowodzenia i kierowania wojskami wymagaj centralnej koordynacji. W ten sposb zapewnione zostan warunki do przeprowadzenia penej profesjonalizacji, pynnego
after the elections in 2005. They announced substantial changes in

the principles of command and control of the armed forces.
Radosaw Sikorski, a new head of the Ministry of National Defense
also intended to undertake measures to reform the General Staff.
The issues of its position in the MoND structures and responsibilities were again brought up for discussion.
According to Brigadier General (Ret) Stanisaw Koziej, Prof.
then the Deputy Minister of Defense the General Staff should play
the planning and coordinating role at the strategic level. The GS
chief would not be a commander then, but an adviser to the minister,
a manager whose responsibilities would be similar to the directors
of the departments. The General Staff would become smaller, and
would fulfill mainly auxiliary functions.
However, when the decisions on the new bills concerning the office of the defense minister and general defense obligation were to
be made, minister Koziej decided to resign. He claimed that his vision of the General Staff and smaller commands in the armed forces structures differed from the ministers position. I was in favor of
transforming the General Staff into the strategic planning and coordination authority. The GS chief wouldnt be a commander. My concept, however, differed from the concept of the defense minister. I
told him that the changes implemented then were unnecessary. They
generated redundant costs, explained Koziej to Polska Zbrojna
when he was leaving his office.
Contradictory Concepts
The concept of General Koziej was not accepted by Radosaw

Sikorski. The head of the ministry found it implementable, but in
US conditions. He claimed that one had to be familiar with command of the armed forces and the better situation was when the minister had one soldier responsible for that, rather than three for whom
he would have to be an arbiter. With the resignation of Stanisaw
Koziej, the attempts to change the executive documents which
would enable transformation of the General Staff into the planning
and mobilization authority sank into oblivion.
According to Bronisaw Komorowski, the former Minister of
National Defense, abandoning the planned reform of the command
structure was a mistake. In his opinion, lobby of some generals who
managed to reach the prominent politicians among the new authorities was decisive here. Radosaw Sikorski, after the consultation
with President Lech Kaczyski, announced that he would not
change the regulation concerning the command of the armed forces
through the Chief of the General Staff.
The General Staff, which became a favorite object of criticism to
some politicians and specialists in command, underwent another reorganization. Since Janurary 1, 2007, it has had the new structures.
In compliance with the adopted solutions, it is an MoND part. Earlier, it actually lacked the organizational structures adequate to do
its tasks! The act on the MoND mentioned only the general directorates in the ministry structures. The reforms of enormous staff reduced the number of personnel. At present, there are 640 people employed there.
During the terms of Jerzy Szmajdziski and Radosaw Sikorski
(20012007) the Commands of the Land Forces, the Air Force, the
Navy, the Special Forces, the Warsaw Garrison, as well as the Military Police HQ and the Operational Mobile Reaction Group
(GROM) were subordinate to the minister. The Inspectorate for Military Health Service, which has existed since January 2007, was
subordinate to the Under-Secretary of State in the MoND. Aleksander Szczygo also maintained such a hierarchy by decision of
41
wprowadzania nowoczesnego uzbrojenia i sprztu, z jednoczesnym

dostosowaniem struktur jednostek do nowych zada, a take zwikszajcym si udziaem w operacjach zagranicznych. atwiej te bdzie
o racjonalniejsze wykorzystanie rodkw na przebudow i modernizacj
wojska, ocenia wprowadzone zmiany genera Franciszek Ggor.
Zmiany w sztabie z 2007 roku majce odzwierciedla jego planistyczn rol w systemie obronnym pastwa spowodoway, e sta si on
koncepcyjnym odpowiednikiem zachodnich sztabw obrony. Podobnie
jak szefowi Kolegium Szefw Poczonych Sztabw w USA, tak i naszemu szefowi SGWP podlegaj dowdcy rodzajw si zbrojnych force
providerzy i dowdca DOSZ force user. Z racji posiadanych kompetencji, dotyczcych strategicznego planowania i monitoringu wszystkich rodzajw si zbrojnych, szef sztabu jest zasadniczym koordynatorem ogu
przedsiwzi militarnych w siach zbrojnych. W sposb oczywisty
zwiksza to efektywno sprawowania, w imieniu ministra, tej funkcji.
Szef sztabu jest te staym czonkiem Komitetu Wojskowego NATO i na
tym forum reprezentuje interesy Polski oraz jej si zbrojnych.
Przywracajc pozycj pierwszemu onierzowi, prochu bynajmniej
nie wymylilimy. Jedn z najwaniejszych (po wyranym oddzieleniu
stanowisk politycznych od wojskowych) prawidowoci w tworzeniu
systemw dowodzenia siami zbrojnymi jest wyznaczenie tak zwanego
oficera flagowego, bdcego przeoonym wszystkich onierzy.
42
March 2007. Just after three weeks in office, Minister of National

Defense Bogdan Klich made some amendments to the decisions of
the former ministers and put commanders of the branches of the
armed forces, other MoND institutions and units under command of
the Chief of the General Staff.
Comeback of Chief Soldier

According to Article 6, Section 1 of the Act on Minister of National Defense Office of December 14, 1995, in peacetime the Chief
of the General Staff of the Polish Armed Forces commands the
armed forces on behalf of the minister. By Decision No. 554 of
MoND of December 6, 2007, the commands of the armed forces
branches, the Operations Command and the Inspectorate for Armed
Forces Support became subordinate to the Chief of the General Staff
of the Polish Armed Forces, which was consistent with the act mentioned above.
This change is to improve the decision-making process and introduce transparency in the system of command of the armed forces.
I decided to provide the Chief of the General Staff with the instruments, which would enable him to give orders to other commanders, minister Klich explained the motives of his decision. So far,
the commanders of the Land Forces, the Navy, the Air Force and the
FOT. robert suchy/dowdztwo operacyjne sz
Zakres jego kompetencji moe by inny dla kadej armii, ale jego starszestwo nie podlega dyskusji. W rnych krajach jest on rnie nazywany. W wielu z racji kompetencji szefem obrony.
Struktury odpowiedzialnoci
Sztab w nowych strukturach pozostaje strategicznym organem planistycznym. Natomiast DO, dowdztwa RSZ, IWSZ bd organami wykonawczymi w zakresie uycia, szkolenia i logistyki, deklarowa genera Ggor. Rnica merytoryczna polega na tym, e sztab odda cz
dawnych funkcji wykonawczych innym komrkom. Opuciy go Szefostwo Dziaa Specjalnych, przeksztacone w Dowdztwo Wojsk Specjalnych, a take Zarzd Wojskowej Suby Zdrowia, zmieniony w Inspektorat Wojskowej Suby Zdrowia, ktry kieruje i odpowiada za
sub zdrowia w caych siach zbrojnych. Sztab przesta take ponosi
odpowiedzialno za logistyk wykonawcz. Znaczca cz dawnego
Generalnego Zarzdu Logistyki przesza do nowo tworzonego Inspektoratu Wsparcia SZ, ktry zcentralizowa t dziaalno we wszystkich
rodzajach si zbrojnych. Wiksze kompetencje zyskao te Dowdztwo
Operacyjne, ktre przejo od sztabu odpowiedzialno za wiele dodatkowych zada nie tylko na czas pokoju, ale take kryzysu i wojny. Dziki tym zmianom sztab moe skupi si na najwaniejszej funkcji, jak
powinien peni, czyli planowaniu rozwoju i uycia si zbrojnych.
Special Forces have enjoyed quite a big autonomy in the decisionmaking process. The new regulations liquidated the dualism which
concerned, for example, defining the position of the Chief of the
General Staff in relation to commanders of the armed forces
branches. The act on MoND stated that the defense minister commands the armed forces through the Chief of the General Staff.
However, according to other legal acts, commanders of the armed
forces branches were directly subordinate to the defense minister.
Since December 2007, the Chief of the General Staff of the Polish
Armed Forces has been the superior to all commanders of the
armed forces branches, the Operations Commander and the Chief
of the Inspectorate for Armed Forces Support. The aim of this subordination is to facilitate the exchange of information between
staffs at the working level.
The return to the principle of unity of command through appointing a superior to all soldiers resulted mainly from new challenges. The changes in the model of command and control require central coordination. In this way the appropriate conditions
to carry out full professionalization and smooth introduction of
modern armaments and equipment will be provided together with
simultaneous adjustment of units structures to new tasks, and
growing participation of troops in the foreign operations. It will be
easier to rationally use the financial resources for reorganization
and modernization of the armed forces, General Franciszek
Ggor assessed the implemented changes.
Due to the changes in the General Staff in 2007, supposed to reflect its planning role in the countrys defense system, it became
the counterpart of the western defense staffs. Just like in case of
the Chairman of Joint Chiefs of Staffs in the US, commanders of
the armed forces branches force providers, and the Commander
of the Operations Command of the Polish Armed Forces a force
user, are subordinate to our Chief of the General Staff. Due to his
responsibilities concerning strategic planning and monitoring of
all branches, the chief of staff is the main coordinator of all the
military activities in the armed forces. Evidently, this increases the
effectiveness of this function performed on behalf of the defense
minister. The Chief of the General Staff is also a member of the
NATO Military Committee and represents the interests of Poland
and its armed forces there.
We did not invent gunpowder while reverting the position of the
chief soldier. One of the most important regularities (after clear division of political and military positions) in the process of creation
of the armed forces command systems is appointing the so-called
flag officer, superior to all troops. The scope of his responsibilities
may differ in every armed force, but his superiority is unquestionable. This position has various names in different countries. In
many due to his functions he is called the chief of defense.
Structures of Responsibilities
In the new structures, the General Staff remains the strategic planning organ. The Operations Command, commands of the armed
forces branches, the Inspectorate for Armed Forces Support will be
the executive bodies in the field of troops use, training and logistics, declared General Ggor. The difference is that the General
Staff handed over some its former executive tasks to other units. The
Special Operations Management which transformed into the Special
Forces Command left the staff structures, as well as the Military
Health Service Directorate which changed into the Inspectorate for
Military Health Service in charge of the health service in the entire
armed forces. The General Staff is no longer responsible for the
43
Zarzdy pene zada

Zarzd Organizacji i Uzupenie P1 specjalizuje si w sprawach organizacji i uzupenie Si Zbrojnych RP, a w szczeglnoci w opracowywaniu projektw zarzdze (decyzji) organizacyjnych ministra oraz dokumentw etatowych dla komrek i jednostek organizacyjnych MON,
aktw prawnych regulujcych powszechny obowizek obrony i dziaalno organizacyjno-kompetencyjn resortu, a take funkcjonowanie
terenowych organw administracji wojskowej. Ponadto planuje uzupenienia pokojowe i mobilizacyjne oraz administruje zasobami osobowymi i rzeczowymi. P1 realizuje rwnie kompetencje kadrowe i dyscyplinarne szefa SGWP.
Zarzd Analiz Wywiadowczych i Rozpoznawczych P2 jest waciwy
w zakresie gromadzenia informacji o militarnych zagroeniach bezpieczestwa pastwa, a w szczeglnoci: ocen rodowiska geograficznego, zabezpieczenia geograficznego i hydrometeorologicznego Si Zbrojnych RP, a take caociowego organizowania systemw rozpoznania
wojskowego, walki elektronicznej, geografii wojskowej i dziaa psychologicznych.
Zarzd Planowania Operacyjnego P3 odpowiada za strategiczne
planowanie rozwinicia i uycia si zbrojnych w czasie pokoju, kryzysu
i wojny, w szczeglnoci w sojuszniczych i narodowych operacjach poczonych, oraz udzia w misjach, a take za okrelanie potrzeb mobilizacyjnych, zdolnoci operacyjnych, wielkoci, struktury i wyposaenia
si zbrojnych oraz operacyjnego przygotowania obszaru kraju i wsparcia wojska przez pozamilitarn cz systemu obronnego pastwa.
Zarzd Planowania Logistyki P4 zajmuje si ustalaniem gwnych
kierunkw rozwoju oraz wypracowaniem modelu organizacyjno-funkcjonalnego logistyki resortu w czasie pokoju, kryzysu i wojny, a take
sposobu wykonania zada logistycznych w wymiarze narodowym
i wielonarodowym. Jest organizatorem systemu logistycznego resortu. Koordynuje cao zada wynikajcych z obowizkw pastwa
gospodarza oraz pastwa wysyajcego (Host Nation Support
Sztab Generalny jest teraz lepiej przystosowany do wykonywania

tych zada. Z dawnej struktury trzypoziomowej przeszed na dwupoziomow (zrezygnowano z generalnych zarzdw), w ktrej wiksz
odpowiedzialno za realizacj zada przejmuj szefowie oddziaw,
a nawet poszczeglni oficerowie odpowiedzialni za prac nad indywidualnie okrelonymi tematami. W nowych strukturach SGWP zamiast
siedmiu generalnych zarzdw (od P1 do P7) jest ich osiem, z generalskimi stanowiskami dla szefw oraz ich zastpcw, ktre rwnie oznaczono liter P.
Powstay nowe: Zarzd Szkolenia (P7) koordynujcy szkolenie
wojsk w skali caych si zbrojnych, oraz Zarzd Planowania Rzeczowego (P8) sprawujcy piecz nad planami modernizacji technicznej
i wydatkami rzeczowymi. Now komrk jest Biuro Koordynacyjne,
do ktrego obowizkw naley organizacja i koordynacja prac sztabu,
a obecnie take opracowywanie wnioskw z dowiadcze naszych onierzy penicych zagraniczne misje. Wczeniej te kompetencje nie byy jednoznacznie wskazane. Wszystkie kraje sojuszu maj systemy
zbierania dowiadcze i instytucje koordynujce te prace. U nas zajmuje si tym Zarzd Szkolenia P7.
Nie ma zbdnych komrek

Wiodca rola strategicznego planowania rozwoju si zbrojnych przypada pionom strategicznemu i operacyjnemu. To konsekwencja stale
44
HNS), jak rwnie zajmuje si programem mobilizacji gospodarki

w pastwie.
Zarzd Planowania Strategicznego P5. Jego domen jest strategiczne planowanie i programowanie rozwoju si zbrojnych, wypracowanie zaoe i przedsiwzi dyslokacyjnych, koordynowanie przedsiwzi zwizanych z udziaem wojska w planowaniu obronnym NATO,
planowanie wdraania celw si zbrojnych sojuszu i wymaga dugoterminowych dla Polski, opracowywanie Odpowiedzi Polski na kwestionariusz planowania obronnego NATO (DPQ) i UE, a take teoretycznych
podstaw i zaoe do transformacji Si Zbrojnych RP oraz wdraanie narodowego modelu transformacji, w tym monitorowanie jej postpw.
Zarzd Planowania Systemw Dowodzenia i cznoci P6 zajmuje si planowaniem i organizacj systemu dowodzenia i kierowania
w czasie pokoju, kryzysu i wojny, a take okrelaniem wymaga operacyjnych dla systemw teleinformatycznych i infrastruktury telekomunikacyjnej.
Zarzd Szkolenia P7 odpowiada za strategiczne szkolenie Si Zbrojnych RP, a w szczeglnoci: koordynowanie opracowywania doktryn
operacji poczonych, planowanie i koordynowanie udziau jednostek
w wiczeniach midzynarodowych oraz odpatne wykorzystanie poligonw i obiektw wojskowych, a take upowszechnianie dowiadcze
i wnioskw z prowadzonych wicze i operacji.
Zarzd Planowania Rzeczowego P8 planuje zamwienia w obszarze modernizacji technicznej, inwestycji budowlanych, remontw nieruchomoci i zamierze Programu Inwestycji NATO (NSIP) oraz zakupu
rodkw materiaowych dla wojska.
Biuro Koordynacyjne koordynuje dziaalno planistyczn, kontroln i wydawnicz w siach zbrojnych oraz Sztabie Generalnym WP,
a take dziaalno biec sztabu.
executive logistics. A considerable part of the former General Logistics Directorate moved to the new Inspectorate for Support,
which centralized logistics in all branches of the armed forces. The
Operations Command also gained a greater number of duties; it
took over responsibility from the General Staff for many additional tasks not only in time of peace, but crisis and war as well. Due
to these changes, the General Staff may focus on the most important function it should fulfill, which is planning of the armed forces development and use.
Only Two Levels

The General Staff is now better adapted to fulfill these tasks. Its
structure shifted from three levels to two levels (general directorates were dissolved). Greater responsibility for performing the
tasks is taken over by the chiefs of sections, and even officers responsible for particular assignments. In the new structures, the
General Staff includes instead of seven general directorates
(from J1 to J7) eight directorates with generals as chiefs and
deputies (the positions are also marked with letter J).The new
Training Directorate (J7) which coordinates training of troops in
the entire armed forces, and the Material Expenditure Directorate
(J8) in charge of technical modernization plans and material expenditure were created. A new body is the Coordination Bureau
Directorates Full of Tasks

The Organization and Replenishment Directorate J1 specializes in the
matters of organization and replenishment of the Polish Armed Forces,
especially in preparing the drafts of regulations (decisions) of the minister and documents concerning permanent posts for the MoND organizational departments and units, the legal acts on the general defense
obligation as well as organization and functions of the ministry and the
local military administration organs. Moreover, the directorate plans the
peace and mobilization replenishment and administers the personnel
and material assets. J1 is also responsible for the personnel and disciplinary matters.
The Military Intelligence Directorate J2 collects the information
about military threats to the state security; its main tasks include environmental evaluation, geographic and hydro-meteorological support of
the Polish Armed Forces, and organization of the entire system of military intelligence, electronic warfare, military geography and psychological operations.
The Operational Planning Directorate J3 is in charge of strategic
planning of the armed forces deployment and use in time of peace, crisis or war, especially in the allied and national joint operations and missions. Moreover, its tasks include defining the mobilization needs, operational capabilities, the number of troops, the structure and equipment
of the armed forces and operational preparation of the countrys terrain
and military support of the military by the domestic non-military defense
system.
The Logistics Planning Directorate J4 is in charge of establishing the
main directions of development and working out the MoND organizational and functional model of logistics in time of peace, crisis or war, as
well as the way of performing logistics assignments in the national and
multinational dimension. The directorate organizes the MoND logistics
system. It coordinates all tasks resulting from commitments of the
Host Nation (Host Nation Support HNS) and the Sending Nation.
zwikszajcego si udziau naszych wojsk w operacjach i misjach poza

granicami kraju, ktrymi te dwa zarzdy si zajmuj. Wany jest jednak
rwnie pion rozpoznania, poniewa wojsko aby zareagowa musi
najpierw dostrzec groce niebezpieczestwo i je zinterpretowa.
Afganistan jest tutaj najlepszym przykadem.
Due znaczenie ma take pion planowania systemw dowodzenia
i cznoci oraz logistycznego wsparcia, bez ktrych armia nie byaby
w stanie prawidowo funkcjonowa, jak rwnie pion planowania rzeczowego, odpowiedzialny za plany modernizacyjne oraz pozyskiwanie nowego uzbrojenia i sprztu. W tych strukturach nie ma zbdnych
komrek. Do wykonania nowych zada trzeba nawet tworzy zespoy,
jak w przypadku grupy oficerw pracujcych nad profesjonalizacj
armii.
Od 1998 roku Sztab Generalny realizuje cele interoperacyjnoci
oraz kompatybilnoci ze strukturami NATO, zwracajc uwag na problemy wsplnego dziaania sztabw i wojsk zgoszonych do sojuszu,
jak rwnie standaryzacj i unifikacj wyposaenia technicznego. Zasadnicze przedsiwzicia wynikaj z wypracowanych zaoe modernizacyjnych. Bezwzgldnym priorytetem naszej dziaalnoci operacyjnej pozostaje denie do zapewnienia polskim onierzom uczestniczcym w misjach poza granicami kraju jak najlepszego wyposaenia i bezpieczestwa. Korzystamy z ich dowiadcze i wnioskw zarwno w planowaniu dalszego szkolenia, jak te modernizacji i trans-
Moreover, it is engaged in the program of economic mobilization in the

country.
The Strategic Planning Directorate J5. Its scope of activity includes
planning and programming of the armed forces development, working out
the deployment plans and operations, coordination of activities connected
with participation of troops in NATO defense planning, planning of implementation of allied forces goals and long-term requirements for Poland,
developing Response of Poland to NATO and EU Defense Planning Questionnaire (DPQ) and theoretical bases and guidelines for transformation of
the Armed Forces of the Republic of Poland as well as implementation of
the national model of transformation and monitoring of its progress.
The Command and Communications Systems Directorate J6 is
in charge of planning and organization of command and control systems in time of peace, crisis and war. Moreover, it defines operational
requirements for information and telecommunications systems and infrastructure.
The Training Directorate J7 is responsible for strategic training of the
Polish Armed Forces, with special regard to coordination of developing the
joint operations doctrine, planning and coordinating of troops participation in the international exercises. Its responsibilities also include the matters of chargeable use of the military training grounds and facilities and
dissemination of lessons learned in the exercises and operations.
The Material Expenditure Directorate J8 plans orders with regard to
technical modernization, building investments, repairs of real estates and
plans of NATO Security Investment Program (NSIP) and purchases of the
material assets for the armed forces.
The Coordination Bureau coordinates the planning, control and publishing activities in the armed forces and the General Staff of the Polish Armed
Forces as well as the staffs current activities.
responsible for organization and coordinating of the staff works; at

present its tasks include also working out the lessons learned in the
foreign missions. Earlier, these duties had not been clearly assigned. All NATO member countries have the systems of collecting experiences; they also have institutions which coordinate these
works. In Poland, the Training Directorate (J7) is in charge of
these issues.
There Are No Redundant

Departments
The strategic and operational departments play a leading role in
strategic planning of the armed forces development. This is a
consequence of growing involvement of our troops in the operations and missions outside the Polish borders, which these two directorates manage at present. The military intelligence department is also important, as in order to react, the armed forces must
first notice the threat and interpret it. Afghanistan is the best example here.
Other important departments are the command and communications system and logistics departments, as the armed forces would
not be able to function properly without them. The material expenditure department in charge of modernization plans and acquisition of new armaments and equipment is also significant. There
45
FOT. karolina prymlewicz
formacji armii, podkrela pierwszy zastpca szefa SGWP genera

broni Mieczysaw Stachowiak.
W imieniu ministra
Wprowadzone przed dwoma laty zmiany nie stoj w sprzecznoci
z dotychczasowymi zadaniami i rol szefa sztabu. Wzmacniaj natomiast efektywno dziaania zgodnie z podstawow w kadym
wojsku zasad jednoci dowodzenia. W myl ustaw i decyzji szef
SGWP peni kierownicz funkcj w narodowym systemie militarnym, tak wic ostateczny i decydujcy gos zawsze naley do osb
sprawujcych cywiln kontrol nad armi, to jest szefa resortu obrony, premiera i prezydenta RP. Dzi ta zasada jest pierwsz wytyczn
kadego dziaania onierzy, take reorganizowanych co jaki czas
sztabowcw.
Czy na strukturach SGWP z 2007 roku modelowanie Sztabu Generalnego si zakoczy? Raczej nie. Sztabowcom bdzie przecie
przybywa kolejnych wyzwa i zada, choby zwizanych z dokoczeniem porzdkowania dowodzenia siami zbrojnymi zgodnie
z funkcjami dowdcw i sztabw, dostosowaniem zada do armii
zawodowej i wprowadzeniem nowoczesnych technologii, zwaszcza
w systemach teleinformatycznych. Prawdziwe wyzwania stajce
nie tylko przed Sztabem Generalnym, lecz take przed wszystkimi
organami majcymi wpyw na kierowanie siami zbrojnymi dotycz
przygotowania systemu dowodzenia do wrogich dziaa w cyberprzestrzeni, tworzenia systemw dowodzenia rodowiska sieciocentrycznego oraz zobrazowania biecej sytuacji operacyjnej, a take
budowy systemw zapewniajcych bezpieczestwo i skryty obieg
informacji, mwi genera Ggor.
Nie bdzie to na pewno gboka reorganizacja ani te dalsze odchudzanie sztabu. Genera Ggor zapewnia, e byby nawet gotw
przyzna racj zwolennikom dalszej redukcji stanowisk w dowdztwach i sztabach, gdyby towarzyszyo temu pene zaspokojenie potrzeb z zakresu nowoczesnych niejawnych systemw wymiany
informacji, z systemami telekonferencji wcznie, oraz zautomatyzowanych systemw wspomagania procesu decyzyjnego. Bez
nich kada redukcja sztabu oznacza bdzie tylko dodatkowe obcienie zmniejszonego stanu osobowego, czsto kosztem jakoci
suby.

n
46
are no redundant departments in the new structure. To fulfill the

new assignments, even newer teams must be created, this case applies to officers who work on professionalization of the armed
forces.
Since 1998, the General Staff has carried out the goals of interoperability and compatibility with the NATO structures and
has paid special attention to the problems of joint operations of
staffs and troops detached to NATO; moreover it has focused on
standardization and unification of the technical equipment. The
fundamental measures in this field are taken due to the modernization plans. An absolute priority of our operational activity is
to provide the Polish soldiers serving in foreign missions with
security and the best equipment possible. We take advantage of
their experiences and conclusions both in planning of further
training, and modernization and transformation of the armed
forces as well, emphasized Lieutenant General Mieczysaw Stachowiak, the First Deputy Chief of the General Staff of the Polish Armed Forces.
On Behalf of Minister
The changes implemented two years ago do not stand in contradiction with the previous tasks and role of the GS chief. However, they improve the effectiveness of work in accordance with
the fundamental principle in every armed force of unity of
command. Pursuant to the acts and decisions, the Chief of the
General Staff of the Polish Armed Forces fulfills the managing
function in the national military system, so the final and decisive
word always rests with the people who have civilian control over
the armed forces the Minister of National Defense, the Prime
Minister and the President of the Republic of Poland. Today this
principle is the basic guideline for all activities of the troops,
also for the staff officers who undergo reorganization from time
to time.
The question is whether the structures of the General Staff of
2007 will be accepted as final. Rather not. The staff officers will
have to deal with a greater number of challenges and tasks, for instance connected with concluding of organization of the armed
forces command in compliance with the functions of commanders
and staffs, and adapting the tasks to the professional armed forces
and introduction of modern technology, especially in the information and telecommunications systems. The real challenges, which
not only the General Staff, but all bodies in charge of the armed
forces command face, concern preparation of the command system for warfare in cyberspace, creation of the Network Centric
Warfare command systems, and the system of Command, Control,
Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance, and also building of the information security systems, said General Ggor.
Certainly, the big reorganization or further reduction in the number of personnel in the General Staff will not take place. General
Ggor assured that he would even agree with supporters of further
reductions in the commands and staffs if the requirements in the
field of modern classified data transmission systems, teleconference systems and command automated information systems were
fully met. Without them, any reduction in the staff will only entail
greater number of tasks for fewer people, often at the expense of
quality of their service.
n
47
Piotr
Koodziejczyk
Przeamalimy
nieufno
Zachodu
Czy dobrze wykorzystalimy minione dwadziecia lat na
zapewnienie Polsce gwarancji bezpieczestwa i suwerennoci?
Co si Panu udao osign jako ministrowi obrony narodowej?
Jak zapewni Rzeczypospolitej bezpieczestwo i sprawne funkcjonowanie Wojska Polskiego?
ramach bezprzykadnej transformacji ustrojowej pastwa przeszlimy dug i trudn drog

od Ukadu Warszawskiego do NATO. Bezpieczne jej pokonanie, co przecie jest bezspornym faktem, trzeba uzna za wielki sukces. Cay zoony proces
gruntownej przebudowy naszego systemu obronnego nie
przebiega jednak gadko i bezbolenie, co wynikao
z uwarunkowa zarwno wewntrznych (trudna sytuacja
ekonomiczna), jak i zewntrznych (brak nowej koncepcji
systemu bezpieczestwa dla Europy). Spraw dodatkowo
komplikowa fakt, e kolejne, czsto zmieniajce si
przecie, rzdy nie bray pod uwag ani koncepcji, ani
dokona swoich poprzednikw. Powodowao to, e proces reformowania armii znacznie si wyduy, generujc dodatkowe i cakowicie nieuzasadnione koszty. Stao
si tak dlatego, e u progu reformy zabrako rzeczowej
debaty o stanie obronnoci i kierunkach zmian w systemie bezpieczestwa pastwa, zakoczonej sformuowaniem i przyjciem przez wadz ustawodawcz podstawowych parametrw nowego systemu. W tej sytuacji kolejni ministrowie, nie majc wytyczonego kursu, ktrym
powinni poda, trzymali si wasnego widzimisi, lub
co gorsza na zasadzie irracjonalnej przekory obracali wniwecz dokonania poprzednikw.
U nas ochoczo, lecz niestety bezrefleksyjnie uprawia
si polityk historyczn, uderzajc od wita w dzwony.
Gorzej jest natomiast z analiz przyczyn, ktre tak czsto
prowadziy nas do klski, e o wyciganiu wnioskw ju
nie wspomn! Trudno mi mwi o osobistym sukcesie,
48
We Overcame
Western
Distrust
Have we done a good job over those past 20 years to guarantee
Poland security and sovereignty? What were your achievements
as defense minister? How do we ensure security to the Republic of
Poland and effective functioning to the Polish Armed Forces?
uring unparalleled 20 years of political transformation, Poland has travelled a hard and long way
from the Warsaw Pact to NATO. The unquestionable fact is that we have travelled it safely, which
should be considered a great success. A complex process
of radical transformation of our defense system was not
however so smooth and painless because of certain conditions, both internal (difficult economic situation), and
external ones (lack of new security system concept for
Europe). It was moreover complicated by the fact that the
following frequently changing governments never took
either the concepts or achievements of their predecessors
into account. As a result, the process of army transformation took much longer and generated extra unwarranted
costs. Such a situation occurred because at the initial
stage of the transformation process any substantial debate had not been held a debate on the condition of
state defense and direction of changes in the state security system, the result of which would be forming and
adopting by the legislature some primary characteristics
of a new system. Therefore, the following defense ministers, having had no specific direction to follow, acted
along their own will or which was even worse would
often degrade all accomplishments made by their predecessors out of some irrational spite.
In Poland, we eagerly, though unfortunately a bit
thoughtlessly, practice historical politics, ringing the bells
once in a blue moon. We are however much worse with
later analysis of all the reasons leading us frequently to de-
skoro moja przygoda z polityk zakoczya si z powodu zwycistwa paacowych rozgrywek i ludzkiego
partykularyzmu. Wyrzucam sobie natomiast, e nie potrafiem przekona ani prezydenta Lecha Wasy, ani
tym bardziej premiera Waldemara Pawlaka, by wsparli
moje denia do odbycia w parlamencie fundamentalnej
debaty na temat obronnoci kraju. S oczywicie osignicia czstkowe. Przeamalimy nieufno Zachodu,
bylimy animatorem Grupy Wyszehradzkiej i nadawalimy ton Partnerstwu dla pokoju, co bardzo skrcio
nam drog do rzeczywistego czonkostwa w NATO.
Dzisiaj jestemy elementem spjnego systemu bezpieczestwa. Inna rzecz, czy pozycja, jak zajmujemy w sojuszu, odpowiada naszym aspiracjom. Bo NATO jest sojuszem partnerskim, w ktrym wszyscy musz wnosi do
wsplnej puli odpowiedni potencja militarny. A z tym nie
jest najlepiej, albowiem stan wyposaenia naszych si
zbrojnych zaczyna by alarmujco aosny, za mizernych
rodkw finansowych nie przeznacza si na modernizacj wojska, lecz trwoni je na udzia w militarnych awanturach nowego starszego brata, i to gwnie poza plecami NATO! To nie w Iraku czy Afganistanie rozgrywa
si decydujca walka z midzynarodowym terroryzmem,
ktry, jak si wydaje, jest zjawiskiem wtrnym wobec
dziaa niektrych mocarstw, uzurpujcych sobie prawo
do narzucania wiatu swoich regu gry.
NATO musi pozosta konstrukcj non bezpieczestwa w Europie. A skoro tak, to powinno szerzej otworzy si na kooperacj z pastwami pozostajcymi poza
strukturami paktu. Przede wszystkim trzeba umiejtnie
wczy do konstruktywnej wsppracy Rosjan, co zdaje
si zrozumia wreszcie prezydent USA, a wci poj tego nie mog, niestety, niektrzy nasi decydenci.
n
feats, or with drawing conclusions. It is difficult for me to

talk about any of my personal successes, as my adventure in politics ended because some political games and
human particularism prevailed. I however reproach myself
with the fact that I had never managed to convince either
President Lech Wasa or Prime Minister Waldemar
Pawlak to support my desire to run a fundamental debate
on state defense in the parliament. There are, of course,
some fragmentary achievements. We overcame western
distrust, we initiated the Visegrd Group and we actually
set the trend in the Partnership for Peace program, which
shortened our way to actual NATO membership.
Today, we are part of a coherent security system. The
other thing is whether a position we have in the Alliance
suits our aspirations. NATO is a partnership alliance
where all members must deliver a proper share of their
military potential. We are not doing so well in that aspect,
as the condition of our armed forces equipment is becoming alarmingly miserable, and a small amount of financial
resources that we have is not being spent on army modernization, but wasted on the participation in military
brawls of our new older brother, conducted primarily
behind NATOs back! It is not in Iraq or Afghanistan that
a decisive fight with international terrorism is conducted
terrorism, which as it seems is a secondary phenomenon
when compared with the actions of other powers claiming
their right to impose their rules of the game on the world.
NATO must remain a pillar of security in Europe. As
such, it should open wider to cooperation with the states
from outside the allied structures. It should most of all join
a constructive cooperation with the Russians, which the US
President seemed to finally understand and which unfortunately some of Polish decision-makers still have not.
n
Piotr Koodziejczyk, wiceadmira, minister obrony narodowej
Piotr Koodziejczyk, Vice-Admiral and the Minister of National

Defense in the government of Tadeusz Mazowiecki and Jan Krzysztof
Bielecki from July 6, 1990 to December 5, 1991 and of Waldemar
Pawlak from October 26, 1993 to November 10, 1994
w rzdach Tadeusza Mazowieckiego i Jana Krzysztofa Bileckiego,

od 6 lipca 1990 do 5 grudnia 1991 roku,
oraz Waldemara Pawlaka, od 26 padziernika 1993
do 10 listopada 1994 roku
49
Jan
Parys
Mona byo
osign
wicej
eli spojrzymy na dwudziestolecie midzywojenne,

na imponujcy dorobek naszych poprzednikw, ktrzy z niczego zbudowali wojsko mogce przeciwstawi si najsilniejszej armii wczesnej Europy, trudno
by w peni zadowolonym z tego, jak wykorzystalimy
swoje dwadziecia lat. Myl, e mona byo osign
wicej. Niektrym osobom majcym wpyw na polityk
obronn zabrako ambicji albo energii. Zdarzay si wic
okresy pasywne, potem nastpoway przyspieszenia,
a proces koniecznych zmian czasami przypomina konwulsje, co na pewno nie suyo wojsku.
Dzisiaj uwaamy nasze czonkostwo w NATO za
oczywiste, ale na pocztku lat dziewidziesitych
wcale nie byo ono takie pewne. Byy prby, aby pj
inn drog polska delegacja bya przeciwna rozwizaniu Ukadu Warszawskiego, pojawia si w Polsce
prorosyjska idea NATO-bis. Szczliwie udao si przeforsowa opcj atlantyck oraz przekona Zachd, by
nas przyj.
Sukcesem byo te wprowadzanie cywilnej kontroli
nad armi, chocia nie odbyo si to bez problemw.
Proces aksamitnych zmian, bo dokonywanych wasnymi
rkoma przez armi, ktre chciaem przeprowadzi chociaby w subach specjalnych, zosta bardzo le przyjty przez pewnych politykw i w niektrych koach wojskowych. I wtedy to zablokowano. W rezultacie po kilkunastu latach na przykad do sub przyszli ludzie cakowicie z zewntrz, ktrzy bez skrupuw dokonali rewolucji. Ze strat dla armii i ludzi tam zatrudnionych.
50
We Could Have
Achieved More

f we look at the twenty-year interwar period, and the

impressive achievements of our predecessors, who
from scratch built the armed forces capable of opposing the most powerful army in Europe then, it is difficult to be fully satisfied with the way we used our twenty years. I think that more could have been achieved.
Some people who had the influence on defense policy,
did not have enough ambition or energy. Passive periods
occurred, followed by times of acceleration; the process
of introducing essential changes sometimes resembled
convulsions, which certainly was not good for the army.
Today, our membership in NATO seems obvious to
us, but at the beginning of the 1990s it was not so certain. Some attempts were made to follow another road
the Polish delegation was against dissolving the Warsaw Pact, the idea of a Russian version of NATO appeared in Poland. Fortunately, the Atlantic option was
forced through and the West was convinced to admit us
to the Alliance.
Introducing civilian control over the army was also
a success, although it encountered some problems. The
process of gentle changes meant to be made by the army itself which I wanted to carry out, for example, in
the intelligence services, was very badly received by certain politicians and in some military circles. Then it was
blocked, and as a result, after a dozen or so years, outsiders started work in these services; they conducted the
revolution without scruple. This happened at a loss for
the armed forces and the people employed there.
Mam wraenie take teraz, po latach, e moje przyjcie jako cywila do resortu obrony spotkao si z yczliwoci i mogem liczy na wspprac wielu osb
z armii. Zreszt liczb zmian, ktrych dokonaem, uwaam za niewielk, staraem si bowiem opiera na ludziach, ktrzy suyli w wojsku, czego dowodem bya
na przykad pena zaufania wsppraca z generaem
Zdzisawem Stelmaszukiem. Nie jest prawd, e istnia konflikt midzy kadr dowdcz wywodzc si
z PRL-u a ministrem obrony, ktry mia wyranie niekomunistyczny yciorys. Jestem przekonany, e mona
byo zrobi wiele dobrego. Szansa ta zostaa jednak
przekrelona przez politykw, ktry zdobyli dominacj
w sejmie i obalili rzd Jana Olszewskiego.
Nie ulega dla mnie wtpliwoci, e podstaw naszego
bezpieczestwa powinno by wojsko. Nie moemy tej
fundamentalnej kwestii scedowa na sojusznikw i by
zdani wycznie na ich ask. Dla wszystkich musi by
oczywiste, e bdziemy broni kraju nawet za cen
ofiar. A to oznacza, e potencja si zbrojnych musi by
adekwatny do terytorium Polski, pooenia, ewentualnych zagroe, i e armia nie moe by lekkomylnie
redukowana.
n
Also at present, when years went by, I have the impression that I was kindly welcomed as a civilian in the
defense sector and that I could count on cooperation
with many people in the army. I think the number of
changes I made was small, as I tried to rely on people
who worked in the armed forces; my cooperation based
on complete trust, for example with General Zdzisaw
Stelmaszuk proved that. It is not true that there was
a conflict between the Polish Peoples Republic (PRL)
era commanders and the minister of defense with no
communist party past. I am convinced that a lot of good
things could have been done. This chance was however
blighted by the politicians who gained dominance
in the Sejm and overthrew the government of Jan
Olszewski.
No doubt, the armed forces should be the base of our
security. We cannot assign this fundamental matter to
the allies and rely only on their good will. It must be obvious for everyone that we will defend the country even
at the cost of lives. This means that the armed forces potential must be adequate to the territory of Poland, its location, and potential threats, but most of all the army
cannot be recklessly reduced.
n
Jan Parys, minister obrony narodowej w rzdzie

Jana Olszewskiego od 23 grudnia 1991 do 23 maja 1992 roku
Jan Parys was the Minister of National Defense

from December 23, 1991 to May 23, 1992
in the government of Jan Olszewski.
Translated by IZABELA LUSAREK
51
Romuald
Szeremietiew
Potrzeba
rozumnego
dziaania
formalnego punktu widzenia mona powiedzie,

e te dwadziecia lat wykorzystalimy dobrze.
Kiedy jednak mylimy nie tylko o tym, co mino, lecz take o przyszoci, nie do koca moemy by
zadowoleni. Po 1989 roku, gdy Polska odzyskaa niepodlego, naleao zadba, aby nie znalaza si w szarej
strefie postsowieckiej. Gwarancj umocnienia odzyskanej suwerennoci byo czonkostwo w sojuszu pnocnoatlantyckim. Neutralno, biorc pod uwag dowiadczenia historyczne Polakw, nie zapewniaa bezpieczestwa. Dlatego wskazywaem chyba jako pierwszy, bo
w 1985 roku, jako cel czonkostwo Polski w NATO. I to
udao si osign. Co waniejsze, naszym sojusznikiem
stay si Niemcy, i tym samym osabo zagroenie wynikajce z naszego pooenia midzy Berlinem a Moskw.
Ukad midzynarodowy, w ktrym funkcjonujemy, wci
si jednak zmienia. Mog zachodzi w nim przeobraenia korzystne, ale te takie, ktre sprawi, e bezpieczestwo Polski bdzie zagroone.
Wadze uwaaj sojusz z USA za gwny czynnik gwarantujcy nam bezpieczestwo. Zwaszcza e NATO
w istocie opiera si na potdze militarnej Stanw Zjednoczonych. Pojawia si jednak wtpliwo, czy zaangaowanie amerykaskie na naszym kontynencie bdzie na tyle silne, aby gwarantowa bezpieczestwo Europie rodkowo-Wschodniej? Po rozpadzie bloku sowieckiego partnerzy
europejscy Polski wyzbyli si obaw wobec zamiarw Kremla. Std i wizi transatlantyckie, silne w okresie tak zwanej
zimnej wojny, obecnie wyranie sabn. Do tego Unia Europejska ma kopot ze stworzeniem wasnej spjnej polityki
52
Need to Act
Reasonably

rom the formal point of view, one can say that we

used these twenty years well. However, when we
think not only of the past, but also of the future, we
cannot be fully satisfied. After 1989, when Poland regained
independence, one had to take care that the country did not
fall into the post-Soviet grey zone. Membership in the
North Atlantic Treaty Organization was to guarantee strengthening of the regained sovereignty. We know from historical experiences of the Polish people that neutrality did not
ensure security. Therefore, I pointed out I guess I was first
already in 1985 Polands membership in NATO as our
objective. We managed to achieve this. What is more important, Germany became our ally, in this way the threat resulting from our location between Berlin and Moscow was
reduced. The international conditions we exist in are constantly altering. These can be favorable changes, but also
such which will be a threat to security of Poland.
According to our leaders, the alliance with the USA is a
major guarantee of our security, as NATO in fact depends
on military power of the United States. However, a doubt
arises whether the American engagement on our continent
will be strong enough to guarantee security in East-Central
Europe. After the collapse of the Soviet bloc, Polands European partners got rid of any fears for the Kremlins intentions. Therefore, the transatlantic ties, which were strong in
the period of the Cold War, at present are clearly weakening. Moreover, the European Union has a problem with
creating its own coherent defense and security policy. This
state of affairs will not improve soon. Europe lacks strong
obronnej i bezpieczestwa. Ten stan rzeczy szybko si nie

poprawi. Europie brakuje silnego przywdztwa, a traktat
lizboski sprzyja raczej biurokratycznej dubaninie ni podejmowaniu wielkich politycznych wyzwa.
Nisko oceniam stan prac nad krajowymi narzdziami
bezpieczestwa. Kolejne reformy obronnoci tworzone
doranie byy niespjne i brakuje im konsekwencji. Ich
los bywa marny, bowiem czsto s odrzucane przez kolejn ekip rzdzc.
Za osobiste osignicie uwaam plan technicznej modernizacji si zbrojnych, poczony z wymogiem transferu
nowoczesnych technologii do polskiego przemysu obronnego. Przykadem moe by program samobienej armatohaubicy Krab. Ponadto wraz z gronem wojskowych opracowaem program utworzenia wojsk obrony terytorialnej,
ktre byyby nie tylko rezerw si zbrojnych, ale i silnym
komponentem defensywnym, odstraszajcym potencjalnych przeciwnikw.
Obecnie, zdaje si, poprzestano na zakupie sprztu za
granic, zapominajc o jego polonizacji. Wojska obrony
terytorialnej s likwidowane. Wtpliwoci budzi tak zwana profesjonalizacja armii. Due kwoty pjd na pace
zawodowych onierzy, nie bdzie rodkw na uzbrojenie i szkolenie. Do tego planowane rezerwy pozostaj na
papierze. Polska angauje si w zagraniczne misje zbrojne. Trzeba natomiast tworzy wojsko zdolne do obrony
polskich granic, a w NATO naley sporzdzi plany
ewentualnociowe, gwarantujce Polsce bezpieczestwo.
Wojsko nie potrzebuje reformatorw i kolejnej rewolucji, ale spokojnego i rozumnego dziaania na potrzeby
misji zgodnie z artykuem 26 Konstytucji RP.
n
leadership and the Treaty of Lisbon does not create favorable conditions for huge political challenges, but rather tedious bureaucratic work.
My assessment of the works on the domestic security instruments is low. Subsequent defense reforms were created
on a short-term basis, they were incoherent and lacked consequence. They come to nothing as they are often blocked
and rejected when another political party comes to power.
I believe that my personal achievement is the armed forces technical modernization plan connected with a requirement to transfer modern technology to the Polish defense
industry. The Krab self-propelled howitzer project may be
an example here. Moreover, together with a team of military specialists, I worked out the program of forming the territorial defense forces, which would not only be the armed
forces reserve, but a strong defensive component as well,
deterring the potential enemies.
At present, I guess the equipment has been purchased abroad, we have forgotten about our promises to the Polish industry. The territorial defense troops are liquidated. Professionalization of the armed forces also arouses doubts. Large
amounts of money will be allocated for salaries of professional soldiers, there will be no financial resources for armaments and training. Moreover, the planned reserves remain only on paper. Poland is engaging in foreign armed
missions; meanwhile, one should create the army capable of
defending the Polish borders, in NATO such contingency
plans should be developed which would guarantee security
to Poland. The army does not need reformers or another
revolution, but calm and reasonable actions to carry out
the mission formulated in Article 26 of the Constitution of
the Republic of Poland.
n
Romuald Szeremietiew, od lutego 1992 roku wiceminister, nastpnie
Romuald Szeremietiew was the Deputy Minister from

February 1992, then from May 23, 1992 to June 5, 1992 the Minister of National Defense in the government of Jan Olszewski. He held
the office of the Secretary of State, the First Deputy Minister
of National Defense (19972001) in the government of Jerzy Buzek.
od 23 maja do 5 czerwca 1992 roku szef Ministerstwa Obrony

Narodowej w rzdzie Jana Olszewskiego. Stanowisko sekretarza stanu,
I zastpcy ministra obrony narodowej (19972001)
objw rzdzie Jerzego Buzka.
53
Janusz
Onyszkiewicz
Przywrcilimy
wojsko
narodowi
olska po raz pierwszy od dziesitek, jeli nie setek lat

wykorzystaa swoje szanse w sposb maksymalny.
Ma bezpieczne granice i jest w bezpiecznych sojuszach. Co jest wynikiem tego mimo naturalnych kontrowersji politycznych w rozmaitych innych sprawach e jeli chodzi o bezpieczestwo, istnia daleko posunity konsensus. Po pocztkowych wahaniach wyraanych przez lewic czy bardziej radykaln prawic poparcie uzyskao nawet nasze wejcie do NATO. Stao si to za mojej drugiej
kadencji, co daje mi szczeglne powody do satysfakcji. I ten
fakt oraz wypromowanie Polski jako kraju, ktry liczy si
na arenie midzynarodowej i ktrego gos w sprawie bezpieczestwa nie tylko naszego, lecz take caego regionu,
jest bardzo uwanie wysuchiwany, naley uzna za sukces.
Byoby to jednak niemoliwe bez cakowitej zmiany orientacji naszej polityki bezpieczestwa, o ktrej suwerennie
decyduj polskie spoeczestwo i instytucje demokratycznie przez nie wyonione. Nastpio, co mona nieco grnolotnie nazwa, przywrcenie Wojska Polskiego polskiemu
narodowi, a wic rozerwanie wizi z armi radzieck, rozwizanie Ukadu Warszawskiego i uczynienie z polskiej armii autentycznej siy narodowej.
Za niedostatek trzeba uzna przede wszystkim niesatysfakcjonujce tempo modernizacji naszych si zbrojnych. Nie
jest to stan, ktry charakteryzowa wycznie ostatni okres.
Myl, e kady minister mia poczucie niedostatku
i ogromne problemy budetowe. Dobrym rozwizaniem
54
Bringing Army
Back to Nation

oland, for the first time in many years, has taken advantage of its opportunities to the fullest. Our country is now a member of secure alliances, and has safe
borders, which is a result of the fact that in spite of natural
political controversies regarding various affairs in the past
when Polands security was at stake, a consensus was reached. After some initial doubts expressed by the leftists or
the more radical rightists, our membership in NATO received full support. We joined NATO during my second term
of office, which provides me with even more reasons for satisfaction. This fact, as well as promoting Poland, which is
reckoned with in the international arena and whose opinions on security matters are taken into consideration, should be considered a success. It would not however have been
possible without a complete change of our security policy;
all decisions related to it are made by the Polish society and
democratic institutions it elects. To put it grandiloquently,
the army was brought back to the Polish nation by breaking
up with the Soviet army, a collapse of the Warsaw Pact and
making the Polish Armed Forces a true national power.
Unsatisfying is still the pace of our armys modernization
process. It has not been like that only recently. I think that
every defense minister used to have the feeling of deficiency and enormous budgetary problems. A good solution was
setting a stable GDP percentage allocated to state defense.
byo ustalenie staego procentu PKB przeznaczanego na

obronno pastwa. Chocia, jak wida, nawet gwarancje
ustawowe nie zapewniaj realizacji tego wymogu. Dla mnie
do niepokojce jest, e liczba generaw mimo zmniejszania wielkoci armii ronie, a nie maleje.
Gwnym punktem odniesienia pozostaje dla nas NATO.
I powinnimy zabiega, aby wszyscy sojusznicy dostrzegli
wag zasady, na ktrej sojusz by zbudowany, a mianowicie
nierozdzielnoci bezpieczestwa Europy i Stanw Zjednoczonych. Chocia NATO nie jest odpowiedzi na wszystkie
zagroenia, zwaszcza te, ktre nie maj charakteru wojskowego, jak przestpczo zorganizowana, wyzwania ekologiczne czy bezpieczestwo energetyczne. Na te problemy
rozwizanie oczywicie musi znale Unia Europejska.
Chocia ona powinna mie w swoim arsenale take ewentualne rodki wojskowe, budowane i wykorzystywane
w cisym porozumieniu z NATO. Swoje bezpieczestwo
musimy zatem budowa na tych dwch filarach.
n
Still, as we can see, even legislative guarantees were insufficient to ensure the implementation of this requirement. For
me, the fact that the number of generals is increasing while
the armed forces strength is decreasing is quite alarming.
For Poland, NATO remains a primary reference point.
We should therefore endeavor towards a situation where all
allies consider it important to care about the inseparability
of security among the European states and USA. However,
NATO is not a response to all threats, particularly those of
non-military nature, such as organized crime, ecological
challenges or energy security; it is the European Union who
must deal with these problems, and on this account it should
also have some military resources in its arsenal, exploited in
close cooperation with NATO. Therefore, we should build
our security on two pillars.
n
Janusz Onyszkiewicz, dwukrotnie minister obrony narodowej:
Janusz Onyszkiewicz, twice the Minister of National Defense: in the
od 5 czerwca 1992 do 26 padziernika 1993 roku w rzdach

Waldemara Pawlaka i Hanny Suchockiej; oraz od 31 padziernika 1997
do 16 czerwca 2000 roku w gabinecie Jerzego Buzka.
governments of Waldemar Pawlak and Hanna Suchocka

(from June 5, 1992 to October 26, 1993) and of Jerzy Buzek
(from October 31, 1997 to June 16, 2000).
55
Zbigniew
Okoski
Wykazalimy
polityczn
dojrzao
sumie bilans jest pozytywny nastpi peen

odwrt od systemu podlegego Zwizkowi
Radzieckiemu w kierunku demokratycznego. Nastpia rwnie demokratyzacja si zbrojnych.
Wojska rosyjskie zostay wycofane, przystpilimy do
NATO, armia jest uzawodowiona. Z wikszymi rodkami mona byoby zrobi wicej. Zwaywszy jednak na
fakt, i borykamy si z trudnociami gospodarczymi,
bezrobociem oraz koniecznoci przebudowy caego
systemu politycznego i gospodarczego, moemy mie
powody do satysfakcji.
Na pewno sukcesem jest czonkostwo w NATO i odgrywanie w tej organizacji coraz wikszej roli. Oczywicie to kosztuje, s ofiary udziau w operacjach zagranicznych.
Cywilna kontrola nad siami zbrojnymi te zostaa
wprowadzona nie w sposb fasadowy, ale realny. Wykazalimy dojrzao polityczn. Wojskowi sami nie angaowali si ani nie dali wcign w gr polityczn, chocia byy wielkie pokusy. A to, co dzisiaj uwaamy za
norm, wtedy wcale nie byo takie oczywiste.
Wedug mnie, by to rwnie mj sukces, osignity
w okresie bardzo trudnym politycznie (wybory prezydenckie). Wtedy najwaniejsze byy dwie rzeczy: uspokojenie nastrojw, bo po obiedzie drawskim wszystko
byo mocno rozedrgane, za midzy czci cywiln
a wojskow Ministerstwa Obrony Narodowej istniaa
silna rywalizacja. Brakowao wsppracy i robiono so-
56
We Proved
Our Political
Maturity
he aftereffects are positive the political system in

Poland changed from being subordinate to the Soviet Union to democracy. The Polish Armed Forces have as well become democratic. The Russian forces
withdrew, we joined NATO, and our army is professional. We could have done better, if we had had more financial resources. However, considering the fact that we
have been struggling with economic problems, unemployment and the need to transform the entire political
and economic system, we have our reasons to be proud
of our achievements.
Our membership in NATO could certainly be considered quite a success, as well as the fact that our role in the
alliance is gaining on significance. It however costs us a
lot; there have been victims among the foreign missions
participants.
Civil control over the armed forces was implemented
realistically, and not just theoretically. We proved our political maturity. The military men and women never engaged or got dragged into political games. There were
great temptations, though, as what today is considered a
norm was not so obvious at the time.
In my opinion, it was also my success, although my
term of office was too short, and this was politically a
very difficult time (presidential elections). During my time as minister, two things were most important. First,
calming down the moods, as after the Drawski dinner
the situation got seriously disturbed, there was a serious
bie na zo. Mwiono wrcz my i oni. I druga kwestia to pierwsze realne kroki w stron sojuszu pnocnoatlantyckiego. Udao si prawie na si bo nie mia
tego w planach cign do Polski wczesnego sekretarza obrony USA, aby zobaczy na wasne oczy, e nie
byo adnego puczu generaw. Potem moja rewizyta
i sondowanie, czy Partnerstwo dla pokoju jest atrap
czonkostwa, czy faktyczn drog do NATO. Wydaje
mi si, e przypiecztowaniem naszych aspiracji byo
wysanie polskich onierzy do IFOR w Boni. Bardzo
szybko, duym wysikiem, nie jako czonek NATO. To
zrobio due wraenie.
Wedug mnie, naley ka nacisk na profesjonalizacj
i dozbrojenie naszej armii najlepszym sprztem. Powinnimy uczestniczy w misjach pokojowych, lecz nie wysuwa si przed szereg. Lojalnie, ale w sposb realistyczny. Nie bra na siebie zada ponad siy. I po trzecie, trzeba zwikszy znaczenie komponentu europejskiego. Za
moich czasw powsta korpus w Szczecinie, gdzie
wspdziaalimy z Niemcami i Duczykami. Czwartym
punktem uczynibym wspprac z naszymi ssiadami,
szczeglnie ze Wschodu. Mielimy dobre przykady kooperacji zwaszcza z Ukrain, i na tym bym si skoncentrowa w przyszoci.
n
rivalry between the civil and military officials in the Ministry of National Defense. There was no cooperation
and things would be done just to spite each other; they
would even separate us from them. Second, the first
real steps towards the membership in the North Atlantic
Treaty Organization were taken. The US Secretary of
Defense at the time came to Poland which was a great
success as he had not planned the visit in order for him
to see with his own eyes that no generals coup took place. Later on, I revisited the USA to inquire whether the
Partnership for Peace program is a substitute for our
membership or our real road to NATO. It seems to me
that a deployment of Polish troops to the Implementation
Force (IFOR) in Bosnia was a confirmation of our aspirations. We deployed those troops very quickly, it cost us
much effort, and we had not been a NATO member yet.
This made quite an impression on NATO states.
Personally, I think that emphasis should be put on the
professionalization and rearmament of our army with the
best of equipment. We should be participating in peace
missions, but still toe the line. We should be loyal, yet realistic, and not accept tasks beyond our power. We should also increase the significance of the European component. During my term of office, the Multinational
Corps Northeast (MNC NE) in Szczecin was formed
where we would cooperate with the German and the Danish. Also, cooperation with our neighbors, particularly
the eastern ones, seems quite important. We used to have
good relations with Ukraine, and I would concentrate on
this direction in the future.
n
Zbigniew Wojciech Okoski, minister obrony narodowej

w rzdzie Jzefa Oleksego od 1 marca do 22 grudnia 1995 roku
Zbigniew Wojciech Okoski was the Minister of National

Defense in the government of Jzef Oleksy from March 1 to
December 22, 1995.
57
Andrzej
Karkoszka
Sukcesy
i poraki

statnie dwadziecia lat oceniam pozytywnie, bo

udao si osign strategiczne cele zapewni Polakom poczucie bezpieczestwa oraz utrzyma pozycj kraju w ksztatowaniu struktur bezpieczestwa na naszym kontynencie. Mona nawet powiedzie, e w kilku
momentach przyczynilimy si do przyspieszenia wanych
procesw. Na pocztku lat dziewidziesitych wybilimy
si na niepodlego i samodzielno poprzez do sprawne usunicie wpyww radzieckich, zbudowanie sieci porozumie dobrossiedzkich czy, pniej, scementowanie Grupy Wyszehradzkiej. Pokazalimy, e Europa rodkowa chce
i potrafi si organizowa, dc do czonkostwa w sojuszu
pnocnoatlantyckim. A nie byo to takie oczywiste. Nie
brakowao ostronoci w podejciu do Partnerstwa dla pokoju czy wrcz niechci wczesnego rzdu do udziau
w operacji boniackiej, bardzo drogiej i trudnej do zorganizowania. W ostatniej chwili zdecydowalimy si przej do
strefy amerykaskiej, co miao znaczenie przy gosowaniu
w Senacie USA w sprawie naszego czonkostwa w NATO.
Co niezwykle wane, cho byy rzdy prawe i lewe,
AWS i SLD, a do 2004 roku udawao si utrzyma jedn
lini sprawy obronnoci s wsplne i nie przeszkadzamy
sobie nawzajem, idziemy do przodu. Dopiero teraz to si
zaamao.
Nie mona mwi o jakiej powaniejszej porace.
Przede wszystkim znacznie lepiej mona byo spoytkowa
nasz pozycj w NATO, wprowadzajc ludzi do rnych
gremiw. Nie tylko nie wykorzystujemy swojego przydziau etatowego, ale swego czasu nie potrafilimy take wypromowa wielu wspaniaych fachowcw, majcych czsto
renom w sojuszu. Wygrywao polskie piekieko. Wielk
58
Successes
and Failures

y assessment of the last 20 years is positive,

because we have managed to achieve our strategic objectives ensure the sense of security
to the Poles and keep the position of Poland in security
structures on our continent. I would even say that there
have been moments when we actually contributed to accelerating some important processes. At the beginning of the
1990s, we opted for independence and self-reliance, and
quite effectively got rid of Soviet influences, built the network of good-neighborly agreements and, later on, consolidated the Visegrd Group. We have proved that Central Europe has the will and capabilities to organize in its pursuit for
their membership in NATO. This was not so obvious at that
time. Our government was rather careful about the Partnership for Peace program and quite reluctant about the participation of Polish troops in a very costly and difficult to organize operation in Bosnia. At the last moment, we decided to
move to the US zone, which came to be quite significant
during voting in the US Senate on our membership in
NATO. What is extremely important is that in spite of the
left- and right-wing governments interchanging throughout
those years, we had nonetheless managed to remain unanimous until 2004 in the aspect of defense issues. Therefore,
we never interfered with each others business and just kept
going forward. Recently, things have changed.
There has not been any serious failure. We could have
better used our position in NATO by introducing our people
to various assemblies, though. Today, not only do we not fully make use of our assigned personnel share in NATO, but
in the past we were not able to promote in Poland many
wonderful experts who at that time were quite recognized in
porak jest sfera zarzdzania na styku przemysu zbrojeniowego i wojska. Moglimy uczy si od Niemcw czy
Francuzw, jak utrzyma dobre zakady zbrojeniowe, ale tego nie zrobilimy. Nie wymusilimy zmian na zestarzaej
kadrze tych fabryk, w ktrych chaos pogbiaj partyjne nominacje. Zniszczylimy te cakowicie zdolno do budowania kultury strategicznej, unicestwiajc kilka dobrych
orodkw analitycznych. A przecie s wane dla Polski
problemy, ktre cay czas powinny by monitorowane przez
niezalenych ekspertw. Pastwo zawsze potrzebuje policji,
wywiadu, analizy i informacji. Wszdzie tylko nie u nas.
U nas natomiast w imi hurrapatriotycznych sloganw niszczy si cay wywiad ze szkod dla bezpieczestwa pastwa
i sojusznikw. I mao kto si tym przejmuje.
Dlatego za osobiste osignicie uwaam utworzenie Departamentu Studiw Strategicznych, a potem Departamentu
Bezpieczestwa Midzynarodowego, ktry przeprowadzi,
tajn do dzi, ale najszczersz i najgbiej idc, analiz systemu obronnego pastwa pod kryptonimem Gama. Niestety nigdy nie zostaa wykorzystana. Ogromnym sukcesem
byy te warsztaty NATO, zorganizowane w Warszawie
w 1996 roku, chocia nie bylimy jeszcze wwczas czonkami sojuszu. Przyjechao czterech prezydentw, kilku premierw, kilkunastu ministrw spraw zagranicznych. Wszyscy zachwyceni. Rwnie wysokie oceny zebra pierwszy
Defence Planning Questionnaire. Zazwyczaj przygotowuje
si taki dokument osiemdziewi miesicy, a my zrobilimy to w sze tygodni, zanim jeszcze zostalimy czonkiem NATO. I dziki temu wczylimy si w proces planowania sojuszu. Duym take, zapomnianym ju sukcesem
jest Strategiczny Przegld Obronny. Wykonany by mimo
ogromnych trudnoci, nawet naciskano na mnie, ebym natychmiast zrezygnowa z tej pracy.
Dzi musimy przede wszystkim ujednolici oceny miejsca Polski na arenie midzynarodowej oraz wicych si
z tym zagroe. Rozbienoci s niszczce. Nasze bezpieczestwo zaley od zwartoci spoecznej. Opierajcej si
nie na nacjonalizmie, ale na poczuciu, e yjemy w dobrze
rzdzonym pastwie, z ktrego moemy by dumni. Na tej
podstawie mona zbudowa system gotowoci obronnej,
ktrego twardym rdzeniem s nowoczesne, profesjonalne
siy zbrojne, jednoczenie mocno osadzone w NATO i Unii
Europejskiej.
n
the Alliance. Unfortunately, our Polish little hell a synonym for envy and invidiousness with a lot of complaining
and lack of initiative would regularly prevail. The cooperation between the arms industry and the army also failed.
We could have used the experience of Germany or France
on how to maintain good armament plants, but we had never done it. We never managed to impose on the personnel of
these plants any reforms, and the chaos now continues, further intensified by partisan nominations. We completely destroyed our capability to build strategic culture by annihilating a number of good analytical centers, while the problems
important for Poland are ongoing, and they should be continuously monitored by independent experts. A state needs
the police, intelligence services, analysis and information at
all times. Everywhere else not in Poland, though. In Poland, in the name of the hurrah-patriotic slogans, the entire intelligence services are being wiped out to the detriment of the state and allies security. Not many really care
about that.
Therefore, I consider my personal achievement a foundation of the Department for Strategic Studies, later transformed into the Department for International Security. It
carried out the most honest and profound analysis of the
state defense system, which was classified secret, and remains as such also today. Unfortunately, it has never been
utilized. The NATO workshops held in Warsaw in 1996, although we had not been its member yet, were another great
success. Four presidents, several prime ministers and even
more ministers of foreign affairs participated in the workshops. They were all delighted. The first Defense Planning
Questionnaire was also very well assessed. Normally, such
document takes eight to nine months to prepare, and we had
done it in six weeks, before we joined NATO. This allowed
us to join in the process of Alliance planning. Yet another
success, although quite forgotten, was the Strategic Defense
Review, carried out in spite of enormous difficulties and
pressure incurred on myself to resign from this work.
Our task today is most of all to unify our opinions on Polands position in the international arena and on related
threats. Any discrepancies could be very harmful. Our security depends on social solidarity, not based on nationalism, but on the feeling that we live in a well-governed state
which we could be proud of. On such a foundation we could
build a defense readiness system, the backbone of which
would be modern and professional armed forces, firmly
embedded in NATO and the European Union.
n
Andrzej Karkoszka,
minister obrony narodowej w rzdzie Jzefa Oleksego
od 22 grudnia 1995 do 5 stycznia 1996 roku
Andrzej Karkoszka was the Minister of National Defense

in the government of Jzef Oleksy from
December 22, 1995 to January 5, 1996.
59
Stanisaw
Dobrzaski
Zapomnielimy
o obronie
terytorialnej
iem, e to uomne porwnanie, ale dwudziestolecie midzywojenne samo nasuwa si na

myl jako punkt odniesienia do dokonania
ocen wspczesnego okresu. I na tym tle wypadaj one
pozytywnie. Faktycznie bowiem dzisiaj mamy bezpieczn i suwerenn Polsk. Przed wojn udao si zaszczepi
ogromnego ducha patriotyzmu i na takim fundamencie
zbudowano poczucie wsplnoty i dum z posiadania Ojczyzny. Niestety z rnych wzgldw nie osignlimy
bezpieczestwa Polski. Dzisiaj okolicznoci s dla nas
bardziej sprzyjajce. Ale te sami wiele zrobilimy, aby
wykorzysta szanse. Jestemy czonkiem NATO. Wane
byo te przystpienie do Unii Europejskiej. Swoj misj
jako ministra obrony pojmowaem tak, e musz zrobi
wszystko, aby przygotowa polskie siy zbrojne do wejcia w struktur natowsk. I myl, e zrobiem to dobrze, skoro ziciy si nasze denia. Co wicej, jestemy
cennym elementem tego sojuszu. Dziki naszym staraniom midzynarodowym nie musielimy rozbudowywa
armii, a nawet odwrotnie, moglimy ograniczy jej liczebno. Nawet jednak mniejszych, ale silnych si zbrojnych nie mona budowa bez pienidzy, a wic bez silnej
gospodarki.
Poraki te byy. Po pocztkowo bardzo sprawnym reformowaniu pastwa wpadlimy potem w zauek politycznych matactw, knowa i wojen, w ktrych zaprzepacilimy wane dla Polski sprawy, zagubilimy ideay.
Zabrako kultury politycznej, umacniajcej Polsk i jej
60
We Forgot
About Territorial
Defense
know that this comparison is imperfect, but the twenty-year interwar period comes to my mind as a point
of reference for evaluation of the contemporary times.
Against this background, this evaluation appears positive. In fact, we have today a safe and sovereign Poland.
Before the war we managed to instill a huge patriotic
spirit and, on this foundation, build the feeling of community and the pride in having a Homeland. Unfortunately, for several reasons, we did not manage to achieve
security for Poland then. Today the circumstances are
more favorable. But we also did a lot to take advantage
of the chances. We are a NATO member. Joining the European Union was also significant. My mission as the
minister of defense was to do my utmost to prepare the
Polish Armed Forces to join NATO. I think I did my task
well as our aspirations were fulfilled. What is more, we
are a valuable element of the Alliance. Due to our efforts
in the international arena, we did not have to increase the
number of our armed forces, and even the other way
round, we could reduce it. However, even smaller, but
powerful armed forces cannot be formed without money,
and without a strong economy.
I must also mention some failures. After very efficient initial reforms of the country, political chicanery,
intrigues and wars emerged. We squandered the matters
important for Poland, we abandoned the ideals. There
was no political culture, which would strengthen Poland
and its position abroad as a powerful and well-managed
pozycj na arenie midzynarodowej jako pastwa silnego i mdrze zarzdzanego. To jest najwiksza klska.
Niestety, swoje szanse w tym wzgldzie nadal zaprzepaszczamy. C z tego, e mamy dobre wyniki gospodarcze, skoro kady kontakt midzy wiatem polityki
a biznesem jest podejrzany, panuje atmosfera nagonki na
przedsibiorcw i urzdnikw, ktrzy boj si podejmowa jakiekolwiek decyzje? Uwaam, e walk z korupcj prowadzimy w sposb absolutnie nieodpowiedzialny.
A to spowoduje klsk, a nie uzdrowienie pastwa.
Sprawne funkcjonowanie si zbrojnych mona zapewni, majc dwa elementy: dobre zwizki sojusznicze
i silne zaplecze finansowo-gospodarcze. O reszt bdzie
atwiej, chocia te nie uniknie si kopotw. Tak jest
chociaby ze szkoleniem onierzy, co zawsze stanowio
dla nas spore wyzwanie. Tymczasem, jeli mamy mie
armi ma, ale profesjonaln, to musi by dobrze wyszkolona. Poza tym zrobilimy jeden powany bd, za
ktry win ponosz wszyscy politycy minionego dwudziestolecia, nie tylko ministrowie obrony zmniejszajc armi, nie pomylelimy o utworzeniu obrony terytorialnej. Nie ma przecie lepszego, skuteczniejszego elementu obronnego. Teraz jednak, kiedy rozdalimy majtek wojska, bardzo trudno bdzie to zrealizowa. Tak
wic to jest nasz niewtpliwy bd.
n
country. This is our greatest failure. Unfortunately, we are

still wasting our chances in this regard. Even if we achieve
good economic results, every contact between the world
of business and politics seems suspicious. The atmosphere of a witch-hunt against entrepreneurs and officials
has the latter afraid of taking any decisions. I believe that
the way we fight with corruption is totally irresponsible.
This will lead to a downfall, rather than healing of the
country.
Two elements are essential to assure efficient functioning of the armed forces: good relations with the allies and
strong financial and economic backup. It will be easier
with other aspects, although problems are hard to avoid,
for example training of soldiers has always been quite a
big challenge for us. Meanwhile, if we aim at a small, but
professional army, it must be well-trained. Moreover, we
made one serious mistake for which all politicians of the
past twenty years are to blame, not only the ministers of
defense we reduced the armed forces, but we did not
take into consideration forming a territorial defense. After all, there is no better defensive element. With the army
property given away, it will be very difficult to execute it.
Undoubtedly, this is our mistake.
n
Stanisaw Dobrzaski, minister obrony narodowej w rzdach
Stanisaw Dobrzaski was the Minister of National Defense

in the government of Jzef Oleksy and Wodzimierz Cimoszewicz
from January 5, 1996 to October 31, 1997.
Jzefa Oleksego i Wodzimierza Cimoszewicza od 5 stycznia 1996

do 31 padziernika 1997 roku
61
Bronisaw
Komorowski
Zbyt wolna
modernizacja

eszcze nigdy Polska nie bya tak bezpieczna jak

w minionym dwudziestoleciu. Odnalezienie si
w najpotniejszym sojuszu zbrojnym, ktrym jest
NATO, uoenie dobrossiedzkich stosunkw z absolutn wikszoci krajw ociennych, ze szczeglnym
uwzgldnieniem Ukrainy, to gigantyczne osignicia.
Ich apogeum, chocia mao znane opinii publicznej,
to byo przyjcie planu ewentualnociowego NATO, jaki miay Norwegia, Grecja czy Turcja, dziki czemu
Polska uzyskaa gwarancje bezpieczestwa w przypadku agresji.
Nadal mamy ogromne pole do dziaania, jeli chodzi
o moliwoci obronne naszego kraju. Ale to nie jest pytanie o kierunek marszu, lecz o tempo posuwania si do
przodu. Proces modernizowania si zbrojnych przebiega
za wolno. Brakuje te gbokiej, logicznej reformy systemu dowodzenia, ktry zamiast upraszcza, stale si komplikuje. Kolejne rzdy chtnie przyjmoway zobowizania natowskie, ale nie umiay wymusi zmian i sfinansowa obietnic.
Dlatego tak wany by szecioletni plan restrukturyzacji si zbrojnych, ktry nie tylko uwzgldnia bolesne decyzje o ograniczeniu liczby garnizonw czy zmianie
struktury kadrowej, lecz take, poprzez powizanie budetu obronnego z PKB, zapewnia pienidze na modernizacj czy co te nie byo atwe na samolot wielozadaniowy. Dla tej nieatwej, a nawet ryzykownej reformy
62
Overly Slow
Modernization

oland has never been more secure than in the last

20 years. Accession to the most powerful armed
alliance that NATO is, good relations with almost all neighboring countries, with special regard for
Ukraine these are tremendous achievements. Although
it is hardly known to the public opinion, their apogee
was reached when the NATO contingency plan was adopted, similar to Norway, Greece or Turkey, as a result
Poland gained the security guarantees in the event of aggression.
We still have great scope for our defense capabilities.
This is not a question about direction of march, but rather the pace of moving forward. The modernization of
the armed forces is taking place too slowly. We lack a
deep, logical reform of the command system, which instead of simplified, becomes more and more complex.
The successive governments were willing to take on
NATO commitments, but they did not succeed in enforcing changes and financing promises. Therefore, the sixyear armed forces restructuring plan was so significant.
Not only did it take into account painful decisions on reduction of the number of garrisons or change of the personnel structure, but also connected the defense budget
with GDP, and in this way provided money for modernization or which was not easy for the multirole aircraft. This uneasy, or risky reform was approved before
the parliamentary elections not only by the government
tu przed wyborami parlamentarnymi udao mi si uzyska akceptacj nie tylko rzdu Jerzego Buzka, ale take opozycji i prezydenta Aleksandra Kwaniewskiego.
Niestety, te niebywale korzystne warunki finansowe, ktrych nie miaa adna inna armia, nie tylko w NATO, ale
w caej Europie, nie zostay w peni wykorzystane.
W swojej karierze w MON najwyej jednak ceni sobie to, e braem udzia w przywrceniu armii niepodlegemu narodowi i demokratycznemu pastwu w wielkich przemianach wiadomociowo-mentalnych zwizanych z tradycj, z innym podejciem do onierza-obywatela w mundurze.
Dzisiaj nie naley ju szuka rewolucyjnych zmian
w wojsku. Polskie bezpieczestwo trzeba konsekwentnie
budowa razem z NATO i podtrzymywa to, co wynika
z artykuu V traktatu waszyngtoskiego, czyli wanie
plan ewentualnociowy, ktry wszystkie rzdy powinny
stara si uaktualnia. Ponadto musimy dy do pogbiania integracji w ramach sojuszu, a take do tego, aby
NATO jak najszybciej zdobyo si na budow wasnej
tarczy antyrakietowej.
Wane s te inwestycje w bezpieczestwo europejskie. To nie jest tylko kwestia utworzenia armii UE, lecz
take systemu koordynacji wysikw, na przykad
w dziedzinie modernizacji technicznej czy dla osignicia gotowoci prowadzenia wsplnych dziaa, gdy pojawiaj si zagroenia. Docelowo naley przej z epoki
wycznie posiadania dowdztw europejskich do uzyskania przez nie take zdolnoci bojowych.
n
of Jerzy Buzek, but also by the opposition and President

Aleksander Kwaniewski. Unfortunately, we did not
take full advantage of these extremely favorable financial conditions, which no armed forces, not only in
NATO, but all over Europe had.
In my career at MoND, I value most my opportunity
to participate in bringing back the armed forces to an independent nation and democratic country, with enormous changes in social consciousness and mentality
connected with tradition, and a different attitude to a soldier-citizen in uniform.
Today we should not search for revolutionary changes
in the armed forces. Poland should consequently build
security with NATO and maintain the provisions of Article 5 of the Washington Treaty, that is the contingency
plan, which all the governments should attempt to update. Furthermore, we must strive to deepen the integration in the Alliance, and to make NATO have its own
missile shield.
Investment in the European security is also important.
This is not only the issue of forming the EU army, but also a system of coordination of efforts, for example in
technical modernization or to achieve readiness for joint
operations in case of threats. The aim should be not only
to have European commands, but these commands
should acquire the combat capabilities as well.
n
Bronisaw Komorowski,
Bronisaw Komorowski was the Minister of National
minister obrony narodowej w rzdzie Jerzego Buzka

od 16 czerwca 2000 do 19 padziernika 2001 roku
Defense in the government of Jerzy Buzek from

June 16, 2000 to October 19, 2001.
63
Jerzy
Szmajdziski
Osignlimy
jedno
sw i czynw
zybko podjta decyzja o przystpieniu do Organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego i jej realizacja day Polsce moliwo spenienia celu strategicznego, jakim byo znalezienie si w najsilniejszym
polityczno-wojskowym systemie bezpieczestwa. Osignlimy to ponad politycznymi podziaami, zgodnym
wysikiem kilku rzdw i prezydenta Aleksandra
Kwaniewskiego. Za sukces mona uzna take udowodnienie, e potrafimy osign jedno sw i czynw. Deklaracje o koniecznoci walki z terroryzmem czy potrzebie umacniania midzynarodowego bezpieczestwa nie
pozostay goosowne. Potwierdzilimy je czynami, biorc udzia w najtrudniejszych operacjach midzynarodowych w Iraku czy Afganistanie. To czyni Polsk rzetelnym i wiarygodnym sojusznikiem i partnerem.
Istotne byo te to, e po okresie niedoinwestowania
i niedofinansowania w latach 20012005 zostay przyjte rozwizania, ktre w zasadniczy sposb odmieniy
oblicze Wojsk Ldowych i Si Powietrznych. Stao si
tak dziki ustawowym gwarancjom wysokoci nakadw obronnych na poziomie 1,95 procent PKB, ale take byo efektem w ogle zdolnoci do podejmowania
trudnych decyzji. Wszak liczebno si zbrojnych
zmniejszono do 150 tysicy onierzy, osignito
zwikszenie poziomu uzawodowienia do ponad 70 procent czy po raz pierwszy przeprowadzono Strategiczny
Przegld Obronny. Z drugiej strony, po latach niemocy
nastpio rozstrzygnicie przetargw na samolot F-16,
przeciwpancerne pociski kierowane Spike, koowe
64
We Achieved
Unity of Words
and Actions

ue to a quick decision on joining the North Atlantic Treaty Organization and its execution, Poland was able to fulfill its strategic objective,
which was accession to the most powerful political and
military security system in the world. This was accomplished beyond political divisions, thanks to the common
effort of several governments and President Aleksander
Kwaniewski. Proving that we can achieve unity of words and actions can also be considered a success. The declarations on a must to fight terrorism or a need to
strengthen the international security were not groundless.
We confirmed them in our actions, as we participated in
the most difficult international operations in Iraq or Afghanistan. This makes Poland a reliable and credible ally
and a partner.
Of great significance was also the fact that after a period of insufficient investing and funding in 2001-2005,
such solutions were adopted which definitely changed
the condition of the Land Forces and the Air Force. This
happened thanks to a legal guarantee of 1.95 GDP on defense spending and a general ability to make difficult decisions. The armed forces strength was reduced to 150
thousand troops and the number of professional soldiers
increased to more than 70 percent; furthermore, for the
first time the Strategic Defense Review was conducted.
On the other hand, following years of incapacity, the
winning tenders for the F-16 aircraft, the Spike anti-tank
guided missiles, and the Rosomak armored personnel
carriers were selected and the Leopard tanks received.
transportery opancerzone Rosomak oraz przyjcie do

wyposaenia czogw Leopard. Podjto take inne decyzje, ktre nie s realizowane. Rozpisalimy przetarg
na migowce, z ktrego zrezygnowano. Bardzo powoli
do armii s wprowadzane samoloty bezzaogowe czy
Herculesy.
W minionym dwudziestoleciu byo niestety za duo
czasu straconego, niepodejmowania decyzji, marnego
poziomu finansowania i chaosu koncepcyjnego. Zniszczono rozpoznanie wojskowe, ktre w czci wykonyway Wojskowe Suby Informacyjne. Niewczenie za
sub wywiadu i kontrwywiadu wojskowego do skadu
si zbrojnych uwaam za zaniechanie. Bdem okrelibym te profesjonalizacj sprowadzon do rezygnacji
z poboru, bez zapewnienia armii wszystkiego, co jest potrzebne. Konsekwencje tego przy niedostatku rodkw
ju s fatalne, a bd jeszcze gorsze.
Potrzebujemy powszechnego, obywatelskiego systemu
edukacji na temat reagowania na zagroenia i systemu
szkolenia rezerw, ktre istniej w wielu krajach. Potrzebujemy ustabilizowanej sytuacji w siach zbrojnych i stabilnego ich finansowania, co w perspektywie piciusiedmiu
lat pozwoli osign redni natowsk pod wzgldem wyposaenia i wyszkolenia armii. Trzeba rwnie zakoczy
te cige reorganizacje, ktre powoduj, e wodzw jest
coraz wicej, a Indian zaczyna brakowa.
n
Other decisions were also made, although they have not

been carried out. We invited tenders for helicopters, but
the tender procedures were withdrawn. The unmanned
aerial vehicles or the Hercules aircraft are slowly introduced to the armed forces.
Unfortunately, in the past twenty years, too much time
was wasted, too few decisions made, it was moreover a
time of poor financing and conceptual chaos. The military reconnaissance, partly conducted by the Military Intelligence Services, was destroyed. I believe that leaving
the intelligence and counterintelligence services outside
the armed forces structure was negligent. In my opinion,
focusing only on abolishing the conscript service in the
professionalization process without providing the army
with all that it needed was a mistake. As resources are insufficient, the consequences are already disastrous, and
they will become even worse.
We need a general civic education system of reaction
to threats and the reserve training system, the systems
which exist in many countries. We need stabilization in
the armed forces and their stable financing, which will,
in five to seven years, enable to achieve the NATO average in regards to the army equipment and training. One
must however finish these endless reorganizations, which
create too many chiefs and not enough Indians.
n
Jerzy Szmajdziski, minister obrony narodowej
Jerzy Szmajdziski was the Minister of National Defense
w rzdach Leszka Millera i Marka Belki

od 19 padziernika 2001 do 31 padziernika 2005 roku
from October 19, 2001 to October 31, 2005 in the

governments of Leszek Miller and Marek Belka.
65
Aleksander
Szczygo
Kontynuujmy
dokonania
poprzednikw
waam, e w cigu ostatnich 20 lat najbardziej negatywnym okresem byy lata dziewidziesite.
Wtedy bezmylnie cito wydatki i ograniczano
struktury. Na szczcie wszystkie ekipy rzdzce zgodne
byy co do zasady jedne dochodziy do niej wczeniej, inne pniej e bezpieczestwo zapewni Polsce wejcie do
NATO i Unii Europejskiej. Bdc czonkiem tych dwch
organizacji, mona budowa polskie bezpieczestwo take
w dalszej perspektywie.
Za swoje priorytety jako szef resortu obrony przyjem
modernizacj polskiej armii oraz rozpoczcie wdraania
koncepcji profesjonalizacji si zbrojnych, zainicjowanej jesieni 2006 roku przez prezydenta Lecha Kaczyskiego.
Przyjto harmonogram zakadajcy pene uzawodowienie
polskiej armii w latach 20122013. Za niezbdne uznalimy zachowanie liczebnoci si zbrojnych na poziomie
150 tysicy, z czego 120 tysicy mieli stanowi onierze
suby czynnej, a 30 tysicy Narodowych Si Rezerwowych. Uruchomilimy system motywacyjny, by w ten sposb skoni modych ludzi do wstpowania w szeregi armii.
Podjem decyzj o podniesieniu uposae wszystkim onierzom zawodowym o 1027 procent, jak rwnie podwyszeniu lub ustanowieniu dodatkw specjalnych.
Jeli chodzi o modernizacj si zbrojnych, w 2007 roku
nastpi wzrost nakadw na ten cel. Zrealizowano kilkaset
umw na dostarczenie polskiej armii sprztu i uzbrojenia.
Najwaniejsze dotyczyy KTO Rosomak, rakiet do przenonego przeciwlotniczego zestawu rakietowego Grom, sprztu noktowizyjnego oraz karabinw i pistoletw maszyno-
66
Lets Continue
Our Forerunners
Work

n my opinion, the most negative time of the last

20 years was the 1990s. It was then when the expenses were mindlessly reduced, and the structures limited. Fortunately, all governments agreed sooner or later
about one thing: security would ensure Polands accession to NATO and EU. As a member of those organizations, Poland could develop on its security in the future.
In my work as Minister of National Defense, I had two
priorities: professionalization and modernization of the
Polish Armed Forces. The former concept was initiated in
the autumn 2006 by President Lech Kaczyski. A work
plan for that project assumed that the professionalization
process would have been completed in the period of 2012
2013. We considered it necessary to retain the armed forces strength at 150 thousand, of which 120 thousand would be soldiers in active service, and 30 thousand of the
National Reserve Forces. We set off a motivation system
to encourage young people to join the army. I made a decision to raise wages of all professional soldiers by 10 to 27
percent as well as raise or grant special allowances.
In 2007, there was an increase in expenditures assigned for modernization. Several hundred of contracts for
supply of arms and equipment to the Polish Armed Forces were signed. The key ones being, the provision of the
Rosomak armored personnel carriers, missiles for the
Grom mobile anti-aircraft missiles system, night-vision
devices, assault rifles and submachine guns. Major
repairs and updates of equipment, for example MiG-29
aircraft and helicopters, were carried out.
wych. Przeprowadzono rwnie remonty i modernizacje

sprztu, na przykad samolotw MiG-29 i migowcw.
W Ministerstwie Obrony Narodowej wyranie jest widoczna konieczno kontynuowania procesw rozpocztych przez poprzednikw. Najlepszym przykadem s migowce, ktre trafiy do Afganistanu. Decyzj o zakupie
Mi-17 i Mi-24 podj minister Radosaw Sikorski, za mojej kadencji maszyny te byy remontowane, a minister
Bogdan Klich wysa je na misj. Jeli pienidze podatnikw maj by sensownie wydawane, wanie tak powinno
to wyglda. Nie mona jednak ba si podejmowania decyzji, cho czsto uderzaj one w korporacyjne status quo.
Minister Bogdan Klich ma w tej materii naprawd due
pole manewru, gdy kryzys finansowy jest dobrym okresem do podejmowania bardziej zdecydowanych dziaa.
Trzeba to wykorzysta. Punktem wyjcia musi by zewntrzny audyt w siach zbrojnych. Mam bowiem obawy,
e wiedza kolejnych ministrw jest niepena, a system kontroli w MON niewystarczajcy. Pamitam, e nie potrafiem uzyska odpowiedzi na wydawaoby si proste pytanie:
ile jest wojska w wojsku? Minister Klich mwi, e stosunek jednostek bojowych do wsparcia wynosi 60:40. Wedug
mnie, to s niewaciwe proporcje. Moe warto by zmniejszy administracj wojskow na przykad o 10 procent? Pozyskane etaty mona przekaza do jednostek liniowych.
Mylc o bezpieczestwie Polski w przyszoci, musimy
skupi si na dwch kierunkach. Pierwszym z nich jest profesjonalizacja, dajca siln armi, drugim nasze zaangaowanie w sojusze.
n
It seems quite clear that the Ministry of National Defense (MoND) considers it essential to continue the processes initiated by its forerunners. The best example here is helicopters, which now serve in Afghanistan. Minister Radosaw Sikorski made a decision to purchase
Mi-17 and Mi-24 helicopters, which during my term of
office went through general overhauls, after which Minister Bogdan Klich sent them on the mission. If the taxpayers money is to be spent reasonably, this is how it
should be done. One cannot however be afraid of making decisions, although they frequently have an impact
on the corporate status quo. Minister Bogdan Klich has
much freedom in this matter, and should take advantage
of the financial crisis as it is a good time for decisive actions. Finally, an external audit should be performed in
our armed forces. I have my fears that the ministers
knowledge is incomplete and the oversight in the MoND
insufficient. I remember I could not get an answer to a
simple question: How much military is in the military? Minister Klich said that the proportion of combat
units to support units should be 60:40. I say this is an incorrect proportion. Perhaps it would be better to cut
back on military administration jobs, for example by 10
percent, and save them for combat units.
When thinking about the future security of Poland,
we should focus on two tasks: army professionalization,
which will produce a strong army, and our engagement
in military alliances.
n
Aleksander Szczygo, dwukrotnie minister obrony
Aleksander Szczygo was the Minister of National Defense
narodowej w rzdzie Jarosawa Kaczyskiego:

od 7 lutego do 7 wrzenia i od 10 wrzenia
do 16 listopada 2007 roku
in the government of Jarosaw Kaczyski twice:

from February 7 to September 7, and from September 10
to November 16, 2007.
67
HENRYK
SZUMSKI
Godzenie
potrzeb
POLSKA ZBROJNA: Jak Pan ocenia przemiany, ktre zaszy w siach zbrojnych przez minione dwadziecia lat?
HENRYK SZUMSKI: Minione dwudziestolecie byo okresem
bardzo gbokich zmian w siach zbrojnych, wynikajcych
z przeobrae, jakie nastpiy po zakoczeniu zimnej wojny,
ale i podporzdkowanych naczelnemu celowi, ktrym byo wejcie naszego kraju do NATO. Wojsko Polskie z tamtych lat,
niele wyposaone, posiadajce dobrze wyszkolon i wywiczon kadr, prezentowao wysok sprawno bojow. Naleao jedynie dostosowa je do nowych wymogw, przede wszystkim interoperacyjnoci, w tym ujednolici system dowodzenia
i cznoci, zintegrowa system zarzdzania przestrzeni powietrzn, dostosowa struktur narodow do przyjcia si
wzmocnienia NATO oraz opanowa jzyk angielski. Gbokie
reformy si zbrojnych, szerokie otwarcie na kontakty z armiami
przyszych partnerw, bliska wsppraca z armiami Wgier
i Czech pozwoliy polskim siom zbrojnym speni podstawowe
wymogi przed wstpieniem do sojuszu. Naszym atutem byy
te dowiadczenia z misji pokojowych. Nie wolno nam zapomina o wsparciu tych wysikw w drodze do NATO ze strony
przyszych sojusznikw, a w szczeglnoci armii USA, Kanady
i Niemiec.
POLSKA ZBROJNA: Co byo sukcesem tego okresu, a co
porak?
HENRYK SZUMSKI: Pierwszy kompleksowy plan reformowania si zbrojnych, w ktrym prbowalimy pogodzi ich potrzeby z moliwociami ekonomicznymi pastwa, to program
Armia 2012, rozoony na 15 lat. Jego podstawowe zaoenia,
w ktrych przygotowaniu aktywnie uczestniczyem, powstay
w Biurze Bezpieczestwa Narodowego na przeomie lat 1996
i 1997. Peny program zosta opracowany ju w Sztabie Generalnym, przy akceptacji ministra obrony Stanisawa Dobrzaskiego,
i uzyska rang decyzji rzdowej. W jego tworzenie osobicie zaangaowa si premier Cimoszewicz. Na roboczych spotkaniach
68
Reconciling
Needs
POLSKA ZBROJNA: How do you assess the transformations in the armed forces during the past twenty years?
HENRYK SZUMSKI: The past 20 years have been a time of
very extensive changes in the armed forces resulting from the
transformations which took place after the end of the Cold War and
also aimed at one primary objective Polands accession to NATO.
The Polish Armed Forces of that time quite well-equipped with
well-educated and trained personnel presented high combat capabilities. They just had to be adapted to new requirements, in particular interoperability, including unification of the command and communications systems, integration of the airspace management system, adjustment of the national structure for NATO reinforcing forces, and learning English. The fundamental reforms of the armed
forces, great openness to contacts with the armed forces of future
partners, close cooperation with the military of Hungary and the
Czech Republic enabled our military to meet the basic requirements
before accession to NATO. The experiences from the peacekeeping
missions were a great asset. We should not forget about support of
our efforts on the way to NATO by then future allies, especially the
armed forces of the US, Canada and Germany.
POLSKA ZBROJNA: What was a success of this period
and what was a failure?
HENRYK SZUMSKI: The first complex plan of the armed forces reform, in which we attempted to bring together the military needs and the country economic potential, was the Polish Armed Forces 2012 program, spread over 15 years. I participated actively in the
preparation of its basic principles, which were created in the National
Security Bureau at the turn of 1996 and 1997. The complete program, already developed in the General Staff, was approved by Minister of Defense Stanisaw Dobrzaski and attained the rank of the
government decision. Prime Minister Marian Cimosiewicz was personally engaged in creation of this program. It happened that at the
working meetings with the Prime Minister and his advisers
many controversial opinions clashed, and heated discussions were
z szefem rzdu i jego doradcami dochodzio do zderzenia wielu

kontrowersyjnych pogldw i ostrych dyskusji. Dokument
ten sta si wanym argumentem dla przyszych partnerw
w NATO i sygnaem o gotowoci Polski oraz jej si zbrojnych
do podjcia si zada sojuszniczych. Program Armia 2012
w sferze strukturalno-organizacyjnej realizowalimy z pen
konsekwencj, mimo rnych naciskw ze strony niektrych
posw, wadz samorzdowych czy niezadowolonej kadry, ktr dotkny redukcje.
POLSKA ZBROJNA: Co uznaje Pan za swoje osignicie na
stanowisku szefa Sztabu Generalnego?
HENRYK SZUMSKI: Najwiksz saboci i porak okazao
si finansowanie programu. W latach 19982000 nakady na armi byy nisze od zakadanych. To rzutowao negatywnie na
proces modernizacji wyposaenia. Uwaam, e wejcie w ycie
programu byo sukcesem. Mimo e powsta przed dwunastu laty,
mimo e zmieniay si uwarunkowania i okolicznoci, wystpoway perturbacje i zahamowania, gwna linia przebudowy naszej armii zostaa zachowana.
Od 1997 roku zanik problem cywilnej kontroli nad armi,
chocia pokosie obiadu drawskiego powracao niekiedy jak bumerang przy rnych okazjach. Z kolei prby ograniczania kompetencji Sztabu Generalnego WP, przejcia dowodzenia siami
zbrojnymi przez ministra obrony narodowej nie byy skuteczne,
a ustawa kompetencyjna z 1995 roku, ktrej zapisy starano si
podway, przetrwaa do dzi.
held. This document became a significant signal and an argument

for future NATO partners about readiness of Poland and our armed
forces to undertake the allied tasks. We were consequently carrying
out the Polish Armed Forces 2012 program in the structural and organizational dimensions, despite various pressures from some members of parliament, local authorities and unsatisfied personnel subject to reductions.
POLSKA ZBROJNA: What is, in your opinion, your achievement as the Chief of the General Staff?
HENRYK SZUMSKI: The biggest weakness and failure concerned funds allocated for the program.
During 19982000 the defense spending was lower than planned. This had a negative bearing on the process of modernization
of equipment. I believe that implementation of the program was
a success. Although it was created twelve years ago, the conditions and circumstances were changing, various disturbances
and inhibitions appeared, the general policy of our armed forces
reorganization was maintained.
Since 1997, the problem of civilian control over the armed forces has disappeared, although from time to time the aftermath of
the Drawski dinner returned on various occasions like a boomerang. The attempts to limit the competence of the General
Staff of the Polish Armed Forces, to place the armed forces under the command of the Minister of National Defense, were not
effective. Although the provisions of the competence act of 1995
were challenged, they have been in force up today.
POLSKA ZBROJNA: Jakzapewni dalsze sprawne funkcjonowanie Wojska Polskiego?

HENRYK SZUMSKI: Dzisiaj armi obserwuj z dystansu. Co
moe niepokoi? Radykalne cicia budetowe w MON. To zagroenie dla zdolnoci si zbrojnych. Dobre wyposaenie oddziaw i pododdziaw w operacjach poza granicami kraju to zbyt
mao. Misje stanowi zaledwie ma czstk Wojska Polskiego.
Wydaje si, e saboci jest brak zdecydowanego procesu
zmniejszania liczby dowdztw, sztabw i instytucji przy tak znaczcym zmniejszeniu stanu osobowego armii. Wtpliwoci budzi
te sensowno niektrych zmian dyslokacyjnych. W mojej ocenie, w Wojsku Polskim dokonay si gbokie i celowe zmiany,
ktre odpowiadaj wspczesnym potrzebom.

n
POLSKA ZBROJNA: How do we ensure further efficient

functioning of the Polish Armed Forces?
HENRYK SZUMSKI: Today I am looking at the armed forces from some distance. What can be a matter of concern? The
radical cuts in the MoND budget. This is a threat to our armed forces capabilities. Providing the units and subunits abroad with good equipment is not enough. The missions are just a small part of
the Polish Armed Forces activities. It seems that a lack of definite
actions aimed at diminishing the number of commands, staffs and
institutions in a situation where the military personnel have been
considerably reduced is a weakness. Some decisions concerning
deployment of troops also raise doubts. In my opinion, substantial
and deliberate changes have taken place in the Polish Armed Forces, changes which meet the current requirements.
n
HENRYK SZUMSKI, genera broni, od 10 marca 1997

do 29 wrzenia 2000 roku szef Sztabu Generalnego WP
Lieutenant General HENRYK SZUMSKI was

the Chief of the General Staff of the Polish Armed Forces
from March 10, 1997 to September 29, 2000.
69
Czesaw
Pitas
Czas
zmian
POLSKA ZBROJNA: Jak Pan ocenia przemiany,

ktre zaszy w siach zbrojnych przez minione dwadziecia lat?
CZESAW PITAS: To by okres bardzo dynamicznych zmian. Przede wszystkim siy zbrojne zostay zredukowane z prawie 400 tysicy onierzy do 240 tysicy,
a potem jeszcze do 150 tysicy. Zmieniono charakter
wojsk z cikich z przewag pancernych na bardziej mobilne. Rozpoczlimy take proces uzawodowienia. onierze nadterminowej suby wojskowej sprawili, e jednostki stay si bardziej dyspozycyjne, szczeglnie jeli
chodzi o misje poza granicami kraju. Przemiany zostay
zapocztkowane w obszarze prawno-legislacyjnym,
okrelajcym status wojska, jego zadania i misje, take
na terenie kraju na przykad wsparcie w przypadku
usuwania skutkw klsk ywioowych. Potrafilimy wpisa si jako wany element systemu obronnego kraju
i budowa go zgodnie z demokratycznym postrzeganiem
roli si zbrojnych w pastwie. Jednoczenie zaczlimy
bardzo intensywnie wsppracowa z NATO.
Po raz pierwszy w byej Jugosawii zetknlimy si
z misj wojskow o charakterze wicej ni obserwacyjnym, bo konieczne byo wymuszanie pokoju i kontrola
rozbrojenia. A powierzenie naszemu oficerowi dowodzenia brygad natowsk, cho jeszcze nie bylimy w sojuszu, stanowio dowd duego zaufania. Drugim wyzwaniem bya faza bezporedniego przygotowania do czonkowstwa w NATO i pierwsze lata w sojuszu, w tym due
wiczenia wojsk NATO na terenie Polski. Egzamin
z czonkostwa nasza armia zdaa bardzo dobrze. Najwaniejsze, e nadaa za wyzwaniami, ktre pojawiay si
w wyniku zmian geopolitycznych, nowych zagroe
bd dynamicznego rozwoju techniki i uzbrojenia, wyposaenia, szczeglnie w obszarze cznoci, precyzyjnego raenia czy zdolnoci do przerzutu.
70
Time
of Changes
POLSKA ZBROJNA: How do you assess the transformations in the armed forces during the past twenty years?
CZESAW PITAS: It was a time of very dynamic
changes. First of all, the number of military personnel
was reduced from nearly 400 thousand to 240 thousand
soldiers, and finally to 150 thousand troops. The armed
forces were transformed from heavy, in the majority, armored troops to more mobile ones. We also launched the
process of professionalization. The troops of the overtime conscript military service made the units more flexible, especially in the missions outside the Polish borders. The transformations were initiated in the legal and
legislative fields, which defined the status of the armed
forces, their tasks and missions, including support in natural disaster relief in Poland. We managed to become an
important element of the defense system, and build it in
accordance with a democratic perception of the armed
forces role in the country. Simultaneously, we commenced a very intensive cooperation with NATO.
For the Polish Armed Forces, the military mission in the
former Yugoslavia was the first one which required more
than just observation tasks, as peace enforcement and disarmament control appeared necessary there. Appointing our
officer as commander of the NATO brigade, although we
had not been an Alliance member then, was a sign of great
confidence in Poland. Another challenge was the stage of
direct preparations for NATO accession and the first years
in the Alliance, including big exercises held in Poland. The
Armed Forces passed the exam of membership very well.
Of great significance is the fact that the military kept up
with challenges resulting from geopolitical changes, new
threats or dynamic development of technology, armaments
and equipment, in particular in the field of communications,
precision guided munitions or deployment ability.
POLSKA ZBROJNA: Co byo sukcesem tego okresu,

a co porak?
CZESAW PITAS: Byy take chwile bardzo trudne, bo przecie dziura budetowa w 2000 roku czy cicia
finansowe, ktre nastpiy na przeomie lat 2008 i 2009,
sprawiy, e musielimy bardzo si ograniczy. Niestabilny budet MON by przyczyn korekty planw modernizacyjnych i szkoleniowych. Pomimo tych uwarunkowa udao si nam utrzyma zdolno bojow, rozszerzy udzia w misjach, uzawodowi wojsko. Dzisiaj, po
20 latach przemian, mamy zupenie inne siy zbrojne
nowoczesne, wspdziaajce we wszystkich obszarach
aktywnoci wojskowej w ramach NATO i UE. Mamy
zdecydowanie lepsze socjalne zabezpieczenie suby.
POLSKA ZBROJNA: What was a success of this

period and what was a failure?
CZESAW PITAS: There were also very difficult
moments, such as the budget gap in 2000 or the
2008/2009 cuts in defense expenditure, which entailed
great limitations. Due to the MoND unstable budget, the
modernization and training plans had to be amended. In
spite of these conditions, we managed to maintain the
combat readiness, increase our participation in missions,
and transform our military into professional armed forces. Today, after 20 years of transformations, we have
completely different armed forces modern, cooperating within NATO and the EU in all aspects of military
activity. We provide troops with a better social support.
POLSKA ZBROJNA: Co uznaje Pan za osignicie

swego urzdowania na stanowisku szefa Sztabu Generalnego WP?
CZESAW PITAS: Moje osignicie jako szefa Sztabu Generalnego? wczesny minister obrony Radosaw
Sikorski, kiedy odchodziem z tego stanowiska, powiedzia: Zostawia pan siy zbrojne w znacznie lepszym
stanie, ni je zasta, obejmujc t funkcj. Niech to bdzie odpowiedzi.
POLSKA ZBROJNA: What is, in your opinion,

your achievement as the Chief of the General Staff?
CZESAW PITAS: My achievement as the Chief
of the General Staff? The then Minister of Defense
Radosaw Sikorski told me when I was leaving my office: The condition of the armed forces is now much
better compared to the times when you took the office.
Let it be my answer.
POLSKA ZBROJNA: Jakzapewni dalsze sprawne

funkcjonowanie Wojska Polskiego?
CZESAW PITAS: Konieczne jest powszechne zrozumienie, e proces transformacji si nie skoczy. On
nadal trwa i bdzie trwa. Cigle zmienia si bowiem
sytuacja midzynarodowa, pojawiaj si nowe wyzwania i technika wojskowa. Wewntrznie wana bdzie
budowa spoistoci midzy korpusami szeregowych,
podoficerw i oficerw. Wojsko musi zachowywa dyspozycyjno do wykonywania rnorodnych zada, ale
naley te pamita o szerokiej wsppracy ze spoeczestwem oraz troszczy si o weteranw misji
i rezerwistw.
n
Czesaw Pitas, genera, od 30 wrzenia 2000 roku

do 31 stycznia 2006 roku szef Sztabu Generalnego WP
POLSKA ZBROJNA: How do we ensure further

efficient functioning of the Polish Armed Forces?
CZESAW PITAS: The general understanding
that the process of transformation has not yet finished is
essential. This is an ongoing process which will be continued in the future. The geopolitical situation in the
world is constantly changing, new challenges and military technological solutions appear. To build the cohesion inside the armed forces between the corps of privates, non-commissioned officers and officers will be
significant. The military must be ready to fulfill various
tasks, however one cannot forget about broad cooperation with the society and care for mission veterans and
reservists.
n
General CZESAW PITAS was the Chief of the General

Staff of the Polish Armed Forces from September 30,
2000 to January 31, 2006.
71
Od SKOT-a
do Rosomaka
Rozpoczta dwie dekady temu transformacja
Wojsk Ldowych wcale si nie zakoczya.
bogusaw
politowski
o upadku elaznej kurtyny i Ukadu Warszawskiego gbokie

przeobraenia polityczne spowodoway radykalne zmiany
w naszych siach zbrojnych. Najbardziej dotkny one Wojska Ldowe ze wzgldu na zasadnicze znaczenie tego rodzaju si zbrojnych.
From SKOT
to Rosomak
Ldowa armia
Powojenne ksztatowanie Wojska Polskiego zakoczono na pocztku lat szedziesitych ubiegego wieku. Jego struktur dostosowano
do wczesnej doktryny militarnej, a nade wszystko do zobowiza
i wymogw wynikajcych z udziau w Ukadzie Warszawskim.
W prawie niezmienionym ksztacie wojsko funkcjonowao kolejne
wier wieku.
W drugiej poowie lat osiemdziesitych ze wzgldu na trudn sytuacj gospodarcz kraju i postpujce odprenie na linii WschdZachd rozpoczto zmiany restrukturyzacyjne. Wojska ldowe, ktre nie
istniay wtedy jako oddzielny rodzaj si zbrojnych, zorganizowane byy w struktury okrgowe. Poniej centralnego szczebla dowodzenia
znajdoway si dowdztwa trzech okrgw: Warszawskiego, Pomorskiego oraz lskiego, ktre bezporednio dowodziy jednostkami
operacyjnymi. W skad tych wojsk operacyjnych, zwanych wwczas
czsto pierwszorzutowymi lub liniowymi, pod koniec 1985 roku
wchodzio 15 dywizji, 8 brygad rakietowych i artylerii, brygada przeciwlotnicza, 4 brygady saperw, 2 brygady cznoci oraz wiele samodzielnych oddziaw i pododdziaw.
W samym lskim Okrgu Wojskowym, najwikszym i najwaniejszym z racji pooenia na zachodnich rubieach kraju, ulokowanych byo pi duych dywizji. Dwie z nich, w Nysie i Kronie Odrzaskim, byy zmechanizowane, pozostae trzy w Gubinie, Opolu
oraz aganiu pancernymi zwizkami taktycznymi.
Oprcz wspomnianych wojsk operacyjnych do si ldowych zaliczay si wojska obrony terytorialnej kraju, zgrupowane w brygadach,
pukach i batalionach, oraz wojska obrony wewntrznej, take skadajce si z brygad, pukw i batalionw. Ten ostatni rodzaj wojsk, przeznaczony do ochrony wanych obiektw pastwowych i obronnych
zosta w 1991 roku podporzdkowany Ministerstwu Spraw Wewntrznych. Cae siy ldowe liczyy wwczas 295 tysicy onierzy. Trzykrotnie wicej ni obecnie ma caa armia zawodowa.
Ilo nie rwna jakoci

Warto bojowa tak licznych si ldowych wcale nie bya poraajca. onierze zasadniczej suby wojskowej, szczeglnie w latach
przemian ustrojowych w kraju, nie bardzo przykadali si do suby.
Armi traktowali czsto jako instrument opresyjnego reimu. Sprzt,
zwaszcza w pododdziaach tyowych, by wysuony. Niektre urzdzenia z tak zwanego zetenu (zapasw nienaruszalnych na czas wojny) montowane byy nawet na Starach 25 z lat pidziesitych. Zmor
dowdcw by cigy brak akumulatorw i ogumienia. Pododdziay
bojowe jednostek operacyjnych byy w troch lepszej sytuacji. Nawet
72
The process of the Land Forces transformation

initiated two decades ago is still ongoing.
fter the collapse of the Iron Curtain and the Warsaw Pact, a
political transformation which followed resulted in radical
changes in our armed forces. The Land Forces underwent the
greatest change due to their key significance among all branches of
the armed forces.
Ground Forces
The forming of the post-war Polish Army was completed in the 1960s.
Its structure followed current military doctrine, and most of all, the requirements and obligations of the Warsaw Pact. The Polish Army had not
undergone almost any changes in the following 25 years.
In the second half of the 1980s, the restructuring process was initiated
as a result of a difficult economic situation in Poland and an easing situation between the West and the East. The Land Forces, which at the time
were not a separate branch of the armed forces, were organized into district structures. Subordinate to the central command were the commands of
three districts: Warsaw, Pomeranian and Silesian. They commanded the
operational units directly. The operational forces, then often called the assault or line troops, included 15 divisions, eight missile and artillery brigades, one anti-aircraft brigade, four engineering brigades, two communications brigades and many independent units and subunits.
In the Silesian Military District itself, the largest and most important
one because of its location on the western border of Poland, there were five large divisions. Two of them, in Nysa and Krosno Odrzaskie, were
mechanized divisions, the other three in Gubin, Opole and aga were armored tactical units.
The Land Forces also included the territorial state defense forces consisting of brigades, regiments and battalions, and the internal defense forces also with brigades, regiments and battalions. The role of the latter
branch was to protect the important state and defense targets. In 1991, it
became subordinate to the Ministry of Internal Affairs. The Land Forces
strength at the time was 295 thousand troops three times more than the
strength of the entire professional army today.
Quantity Does Not Equal Quality

The combat value of such numerous land forces was not at all that
great. Regular military service soldiers, particularly during the years
Na progu NATO
W 1989 roku nastpia radykalna reorientacja polityczna i restrukturyzacja si zbrojnych. Przeobraenia zapocztkowano niemiao
w 1986 roku, przeformowaniem 6 Dywizji Powietrznodesantowej
w 6 Brygad Desantowo-Szturmow oraz 7 Dywizji Desantowej
w 7 Brygad Obrony Wybrzea, a nastpnie rozformowaniem w 1988
roku 3. 9. i 15. dywizji zmechanizowanych.
Od pocztku zmian ustrojowych czoowi politycy nie ukrywali chci przyczenia Polski do NATO. Celem transformacji wojska byo
wic dostosowanie struktur oraz potencjau bojowego do zasad przyjtych w sojuszu pnocnoatlantyckim i wytycznych opracowywanego Traktatu o konwencjonalnych siach zbrojnych w Europie (CFE),
ktry wszed w ycie w 1992 roku.
Zmieniaa si dyslokacja jednostek. W myl strategii odziedziczonej po Ukadzie Warszawskim 75 procent jednostek Wojska Polskiego
znajdowao si w strefie naszej zachodniej granicy, okoo 10 procent
w centralnej czci kraju i tylko niewiele we wschodniej. Konsekwencj tych zmian byo podjcie w 1993 roku decyzji o powoaniu czwartego, Krakowskiego Okrgu Wojskowego. Zgodnie z traktatem CFE
nastpia redukcja naszej armii z 406 tysicy onierzy w roku 1989
do 230 tysicy w roku 1995. onierze wojsk ldowych stanowili 60
procent tej liczby.
W lutym 1994 roku podczas wizyty w Kwaterze Gwnej NATO
w Brukseli premier naszego rzdu podpisa Dokument Ramowy
Partnerstwa dla pokoju. A 12 wrzenia w Biedrusku pod Poznaniem odbyy si pierwsze wsplne partnerskie wiczenia wojskowe
(Cooperative Bridge), w ktrych uczestniczyy pododdziay ldowe
z 13 pastw czonkowskich NATO i partnerskich.
Pierwsza z opisywanych dekad staa zatem pod znakiem permanentnej reorganizacji si ldowych. Struktury dywizji z pukowych zmie-
of the political system transformation in Poland, were not very diligent soldiers. The army was to
them an oppressive tool of the regime. The equipment, particularly
in the rear troops, was very obsolete. Some of the devices from the
stocks saved for the wartime were
even mounted on the Star 25
trucks from the 1950s. The commanders nightmare was a continuous deficit of batteries and tires.
The situation of the combat elements of operational units was
slightly better. However, at the end
of the 1980s and the beginning of
the 1990s even they would not receive much of modern equipment.
In the second half of the 1980s,
the arms strength in the land forces totaled over 3.2 thousand tanks,
mainly T-55s, and about 3.2 thousand armored vehicles, including
900 BWP-1 infantry fighting vehicles (IFVs) and about 2.1 thousand SKOT armored personnel
carriers (APCs). The artillery
troops had about 2.1 thousand artillery units of 100-mm or higher
caliber. These were mainly 122-mm howitzers and 152-mm howitzerguns, as well as the BM-21 launchers, the Godzik self-propelled
howitzers, and the Dana self-propelled gun-howitzers. The artillery
troops also had 32 R-300 missile launchers and 56 una missile
launchers.
The air defense forces had over 800 ZSU-23-4 Szyka and ZU-23-2
anti-aircraft artillery systems and 250 Strzaa, Osa, Kub and Krug
missile launchers and systems.
FOT. norbert bczyk
tam jednak w kocu lat osiemdziesitych i na pocztku dziewidziesitych napyw nowoczesnego

uzbrojenia by znikomy.
W drugiej poowie lat osiemdziesitych w uzbrojeniu si ldowych
byo ponad 3200 czogw, gwnie
T-55, okoo 3200 wozw opancerzonych, w tym 900 bojowych wozw
piechoty BWP-1, oraz okoo 2100
transporterw opancerzonych SKOT.
Jednostki artyleryjskie miay okoo
2100 rodkw ogniowych o kalibrze
powyej 100 milimetrw. Byy to
gwnie haubice kalibru 122 milimetry oraz haubicoarmaty kalibru
152 milimetry, a take wyrzutnie
BM-21, samobiene haubice Godzik i armatohaubice Dana. Artylerzyci mieli take 32 wyrzutnie rakiet typu R-300 i 56 wyrzutni rakiet
typu una.
W wojskach przeciwlotniczych
naliczono midzy innymi ponad 800
artyleryjskich zestaww przeciwlotniczych ZSU-23-4 Szyka i ZU-23-2
oraz 250 zestaww i wyrzutni pociskw rakietowych Strzaa oraz Osa,
Kub i Krug.
At NATOs Door
In 1989, a radical political reorientation and restructuring of the
armed forces occurred. The transformations were timidly initiated in
1986 with the transformation of the 6th Airborne Division into the 6th
Airborne-Assault Brigade and the 7th Airborne Division into the 7th
Coastal Defense Brigade, which in 1988 was followed by a disbanding of the 3rd, 9th and 15th Mechanized Divisions.
Since the outset of the political system transformations, Polish political leaders had been willing to affiliate Poland with NATO. The
aim of the army transformation was to adjust the structure and combat
potential to the objectives adopted by the Alliance and those of the
Treaty on Conventional Armed Forces in Europe (CFE), which came
into force in 1992.
The deployment of troops would change. In compliance with the
strategy inherited from the Warsaw Pact, 75 percent of the Polish
troops were deployed in the area of our western border, about 10 percent were in the central part of the country, and only a small percentage in the east. As a result of these changes, a decision on establishing
the Krakw Military District was made in 1993. In accordance with
the CFE Treaty, our army was reduced from 406 thousand troops
down to 230 thousand troops in 1995. The Land Forces troops constituted 60 percent of this total number.
73
niy si na brygadowe. Wdroono nowe struktury dowdztw i sztabw, najpierw w zwizkach taktycznych i oddziaach przewidzianych
w pierwszej kolejnoci do wczenia do si reagowania sojuszu.
Wyodrbnianie Wojsk Ldowych jako trzeciego rodzaju si zbrojnych zakoczyo powoanie ich dowdztwa. Wiosn 1997 roku Dowdztwo Wojsk Ldowych przejo dowodzenie nad wszystkimi jednostkami ldowymi. Pierwszym dowdc zosta genera broni
Zbigniew Zalewski.
Dowdztwom rodzajw si zbrojnych powierzono odpowiedzialno za szkolenie, infrastruktur oraz logistyk. Wkrtce zapocztkowana zostaa przebudowa infrastruktury obronnej kraju (w tym systemu logistycznego), aby odpowiadaa ona nowym zadaniom si zbrojnych i bya interoperacyjna z logistyk armii pastw NATO. 6 grudnia 2006 roku powoano Inspektorat Wsparcia Si Zbrojnych, ktry
przej odpowiedzialno za logistyczne zabezpieczenie wszystkich
rodzajw si zbrojnych.
Koniec lat dziewidziesitych to rwnie okres uruchomienia rzdowych programw modernizacji technicznej armii. Wkrtce zmiany
zaczy przynosi dobre wyniki.
Trudna rola
74
Przeomowy dla caych polskich si zbrojnych by rok 1999.

12 marca w Independence w Stanach Zjednoczonych polski minister
spraw zagranicznych Bronisaw Geremek przekaza na rce sekretarz stanu Madeleine Albright akt przystpienia Rzeczypospolitej do
Organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego. Polska, a gwnie nasza
armia, staa si formalnie czonkiem NATO.
Dwa miesice przed tym wydarzeniem w Wojskach Ldowych nastpio kilka istotnych zmian. W styczniu zlikwidowano Krakowski
Okrg Wojskowy, a na jego bazie utworzono Korpus Powietrzno-Zmechanizowany. W lutym podzielono jednostki operacyjne Wojsk Ldowych wedug standardw NATO na siy natychmiastowego reagowania, szybkiego reagowania, gwne i wojska obrony terytorialnej.
W tym samym 1999 roku we wrzeniu utworzono w Szczecinie
Wielonarodowy Korpus Pnocno-Wschodni. Zaczto te prace nad
utworzeniem 25 Brygady Kawalerii Powietrznej z powoanej
w 1994 roku 25 Dywizji Kawalerii Powietrznej.
Po tych radykalnych reorganizacjach na pocztku 2000 roku Wojska Ldowe skaday si z: Korpusu Powietrzno-Zmechanizowanego,
piciu dywizji zmechanizowanych, dywizji pancernej, dywizji obrony
wybrzea, brygady piechoty grskiej, trzech brygad artylerii, trzech
brygad saperw, dwch brygad cznoci. Ponadto naleay do nich:
puk komandosw, dwa puki rakiet, dwa puki przeciwlotnicze, pi
pukw cznoci, puk obrony przeciwchemicznej, dwa puki migowcw bojowych i wiele innych samodzielnych pododdziaw.
W skad Wojsk Ldowych wchodziy take trzy brygady obrony terytorialnej.
Zaczto wprowadza nowe uzbrojenie. W jednostkach pancernych
stare T-55 zastpiy czogi PT-91 Twardy. Przeciwlotnicy dostali zestawy rakietowe Grom. Lotnictwo Wojsk Ldowych skadao si wwczas ze 114 migowcw: 38 Mi-24D i W oraz 76 typu Sok W-3W
i 3 WA oraz Mi-2.
Restrukturyzacja zasadniczo zmienia oblicze polskich Wojsk Ldowych. Zmniejszya si liczba cikich wojsk pancernych na rzecz
jednostek lejszych, aeromobilnych, zdolnych do przerzutu i wykonywania zada w ramach NATO poza granicami kraju.
In February 1994, during the visit to the NATO Headquarters in

Brussels, the Prime Minister of Poland signed the Framework Document issued by NATO on the Partnership for Peace. On September
12, in Biedrusk near Pozna, the first joint partnership military exercise Cooperative Bridge was carried out with the ground troops
from 13 NATO member and partner states.
The first decade of the transformation process was mainly about
permanent reorganization of the land forces. The structure of a division changed from regiments to brigades. Tactical units and others
which were the first to join the NATO Response Forces had their command and staff structures changed first.
The separation of the Land Forces as the third independent branch
of the armed forces was complete with an appointment of their command. In spring 1997, the Land Forces Command took command over
all ground units. Lieutenant General Zbigniew Zalewski became the
first commander.
The branch commands of the armed forces were entrusted with responsibility for training, infrastructure and logistics. Soon, works
commenced on rebuilding the defense infrastructure of Poland (including the logistics system) to make it suitable for new tasks of the
armed forces and compatible with the logistics systems of the armed
forces of the NATO states. On December 6, 2006, the Inspectorate for
Armed Forces Support was established, responsible for logistical support of all armed forces branches .
By the end of the 1990s, the governmental programs for the armys
technical modernization were introduced. Soon, the changes would
bring good results.
Misje zmieniy armi
Tough Role
O ile zmiany zachodzce w pierwszej dekadzie mona nazwa

strukturalnymi, o tyle druga dekada staa pod znakiem stopniowej wy-
The year 1999 was a threshold for the entire Polish Armed Forces.
On March 12 in Independence, USA, the Minister of Foreign Affairs
miany uzbrojenia i wyposaenia. Unowoczenienie szo w parze

z uzawodowieniem. Nasta czas reformowania take onierskiej mentalnoci oraz podejcia do suby. W drugiej poowie dekady zacza
si profesjonalizacja na serio. Z siy poligonowo-defiladowej Wojska Ldowe przeobraay si w autentyczn si bojow. Stao si to
gwnie za spraw trudnych, wojennych misji zagranicznych, w ktrych polskie kontyngenty zaczy uczestniczy po 2000 roku. Gwny
ciar wykonania tych zada spoczywa na Wojskach Ldowych.
W poowie kwietnia 1992 roku na Bakany wysano batalion operacyjny liczcy 893 onierzy. Polski Kontyngent Wojskowy (PKW)
dziaa w Siach Ochronnych ONZ (UNPROFOR). Wraz z rozwojem
sytuacji by wzmacniany kolejnymi onierzami Wojsk Ldowych
i w szczytowym okresie, w lutym 1995, roku liczy 1245 onierzy.
Po porozumieniu pokojowym w Dayton kontyngent ten zakoczy
misj 14 grudnia 1995 roku. Zastpi go w lutym 1996 roku nastpny
kontyngent, po raz pierwszy w misji pod auspicjami NATO w siach
IFOR w Boni i Hercegowinie. W tym kraju nasi onierze s obecni
do dzi, ale ju pod flag Unii Europejskiej. S rwnie od 1999 roku
w Kosowie.
Maj 2003 roku w Wojskach Ldowych miao mona nazwa czasem przeomu. Wtedy zacza si misja iracka. Polskiemu kontyngentowi koalicja amerykasko-brytyjska powierzya gwnie zadania szkoleniowe i stabilizacyjne w formule Wielonarodowej Dywizji Centrum-Poudnie (MNDCS). Polacy wsplnie z przedstawicielami ponad
20 nacji (w pocztkowym okresie misji) kontrolowali od piciu do jednej prowincji Iraku. 4 padziernika 2008 roku ta misja dobiega koca.
Przez pi lat wzio w niej udzia 15 tysicy onierzy gwnie z Wojsk
Ldowych. Ju od pierwszej zmiany byo jasne, e do prowadzenia takich dziaa w przyszoci musimy lepiej si przygotowa. Resort obrony zacz wwczas zamawia dla uczestnikw misji i w ogle dla Wojsk
Ldowych jeszcze nowoczeniejsze uzbrojenie i sprzt.
Bronisaw Geremek handed the US Secretary of State Madeline

Albright the act on Poland joining the North Atlantic Treaty Organization. Poland, or rather the Polish Armed Forces, became an official
NATO member.
Two months before this event, in January, the Krakw Military District
was replaced with the Air and Mechanized Corps. In February, the operational units of the Land Forces were divided, in compliance with NATO
standards, into the immediate reaction, rapid reaction, and primary and
territorial defense forces.
In September, 1999, the Multinational Corps Northeast (MNC NE) in
Szczecin was created. Also, works commenced to transform the 25th Air
Cavalry Division (formed in 1994) into the 25th Air Cavalry Brigade.
At the outset of 2008, after having gone through some radical
changes, the Land Forces consisted of: the Air Mechanized Corps,
five mechanized divisions, one armored division, one mountain infantry brigade, three artillery brigades, three engineering brigades, two
communications brigades, and three territorial defense brigades. They
also included: one commando regiment, two missile regiments, two
anti-aircraft regiments, five communications regiments, one chemical
defense regiment, two gunship regiments and many other independent
elements.
New armament was introduced into service. The obsolete T-55s
were replaced with the PT-91 Twardy tanks in the armored units. The
air defense forces received the Grom anti-aircraft missile systems. The
Land Forces air unit had at the time 114 helicopters: 38 Mi-24Ds and
Mi-24Ws, 76 Sok W-3Ws and W-3Was and Mi-2.
The restructuring process fundamentally changed the Polish Land
Forces. The number of heavy armored troops was reduced to be replaced with lighter, air mobile units capable of carrying out the NATO
airborne tasks abroad.
Missions Changed the Army

While the changes introduced in the first decade of the twenty-year
transformation were about restructuring, the focus in the second decade was on gradual replacement of armament and equipment. Technological upgrades of the army went arm in arm with its professionalization. This was also a time for reforming the mentality in the military and the soldiers attitude to military service. The professionalization process began seriously in the latter half of the second decade.
The Land Forces were being transformed from the field and military
parade forces into the real combat forces. This occurred mainly as a
result of the tough war missions abroad, in which the Polish Military
Contingents (PMCs) participated after 2000. The backbone of these
operations were the ground forces.
In mid April 1992, the operational battalion of 893 troops was deployed to the Balkans. The PMC was part of the UN Protection Forces (UNPROFOR). In the course of the war, it was reinforced with another ground unit, and at its peak time in February 1995 it numbered
1.245 thousand troops. Upon signing an agreement in Dayton, the Polish
Military Contingent completed the mission on December 14, 1995. It was
replaced with another one in February 1996, this one for the first time being under the auspices of NATO in the Implementation Force (IFOR) in
Bosnia and Herzegovina. Our troops have stayed in this country ever
since, though now under the leadership of the European Union. They
have also been present in Kosovo since 1999.
For the Land Forces, May 2003 was definitely a turning point. This
was the month when the Iraqi mission was launched. The BritishAmerican coalition tasked the Polish contingent primarily with training and stabilization duties in the Multinational Division CentralSouth (MND CS). Polish troops along with the representatives of over
75
Podczas misji irackiej zasadniczo zmieniao si wyposaenie indywidualne onierzy oraz sprzt i uzbrojenie caych pododdziaw.
Zmieni si te system szkolenia wojsk. W tym czasie powstaa i dosy szybko zostaa wdroona koncepcja utworzenia w Wdrzynie
w 17 Wielkopolskiej Brygadzie Zmechanizowanej szkoy strzelcw
wyborowych. To w trakcie trwania misji irackiej zmieniy si etaty
wielu pododdziaw Wojsk Ldowych.
Polscy onierze pojawili si w Afganistanie wiosn 2002 roku, ale
nasz kontyngent przez nastpnych pi lat by zauwaalnie may. Dopiero w kwietniu 2007 roku doczylimy tam duym ugrupowaniem
do si NATO. Tym razem w skadzie pierwszej zmiany w Midzynarodowych Siach Wsparcia Bezpieczestwa ISAF znalazo si prawie
1200 onierzy. I mimo e rok pniej zacza si take misja w Czadzie, dziaania w Afganistanie stay si najwaniejszym zadaniem
polskich Wojsk Ldowych. Misja w ISAF zyska na znaczeniu po wycofaniu dwch polskich kontyngentw z si ONZ na Bliskim Wschodzie UNDOF i UNIFIL.
na DroDze Do profesjonalizacji
Przygotowania do uzawodowienia si zbrojnych trway od wielu
lat. W tym czasie z blisko pmilionowej armii, ktr mielimy
w roku 1989, doszlimy do dwustutysicznej w roku 2000 i niespena stutysicznej, ale za to w peni zawodowej, obecnie. W 2004 roku utworzono nowy korpus szeregowych zawodowych. W grudniu
2008 roku po oraz ostatni wcielono do suby zasadniczej przymusowych rekrutw, przy czym byli to w wikszoci modziecy, ktrzy chcieli zosta w wojsku na duej jako szeregowi nadterminowi
i zawodowi.
Dzi Wojska Ldowe s nieporwnywalnie lepiej wyszkolone,
uzbrojone i wyposaone ni dwadziecia lat temu. Nie maj ju
przestarzaych czogw, ale nowoczesne Leopardy 2A4 i PT-91
Twardy, nie maj transporterw SKOT, lecz nowoczesne i niezastpione w afgaskich potyczkach Rosomaki. Si ognia pododdziaw
ldowych znacznie wzmacniaj przeciwpancerne pociski kierowane
Spike, 122-milimetrowe wyrzutnie rakietowe WR-40 Langusta i 23milimetrowe zestawy przeciwlotnicze ZSU-23-4/Biaa. Saperzy
z zadowoleniem korzystaj z traw przeciwminowych Boena oraz
systemw minowania narzutowego ISM Kroton. Dowdcy rnych
szczebli korzystaj z nowoczesnych stanowisk i wozw dowodzenia,
systemw cznoci, walki radioelektronicznej i rozpoznania.
Jeli dodamy do tego nowego typu kamizelki kuloodporne i hemy
kompozytowe, gogle noktowizyjne, rodki cznoci zapewniajce
czno satelitarn i radiow, urzdzenia zakcajce odpalanie im-
20 nations (at the outset of the mission) had from one to five Iraqi
provinces under their control. On October 4, 2008 the mission ended.
In the five-year mission, 15 thousand troops participated, a majority of them from the Land Forces. Since the very first tour it had been
clear that we would need to be better prepared for future missions.
The Ministry of National Defense ordered more advanced equipment
and arms for the participants and the Land Forces in general.
During the Iraqi mission, the soldiers individual equipment, as
well as the arms and equipment for the whole units, would change.
The training system also changed. At that time, the sniper school was
founded in the 17th Mechanized Brigade in Wdrzyn. Also, there
were many changes in the personnel of the Land Forces subunits.
doWdCy
CommanderS
76
4 kwietnia 1997 roku

29 wrzenia 2000 roku
genera broni
zBignieW zaleWSKi

3 padziernika 2006 roku
genera broni
edWard PietrzyK
3 padziernika 2006 roku

genera broni
Waldemar SKrzyPCzaK

.....................................
genera dywizji
tadeUSz BUK
april 4, 1997
September 29, 2000:
lieutenant general
zBignieW zaleWSKi
September 29, 2000

october 3, 2006:
lieutenant general
edWard PietrzyK
october 3, 2006
September 15, 2009:
lieutenant general
Waldemar SKrzyPCzaK
September 15, 2009

ongoing:
major general
tadeUSz BUK
Polish troops were deployed to Afghanistan in spring 2007, but our

contingent for the following five years was noticeably small. It was
not until April 2007 that our troops joined the NATO forces with a
larger formation. This time, the first tour in the International Security
Assistance Forces (ISAF) numbered 1.2 thousand troops. Although a
year later the Chad mission was launched, it was the operations in Afghanistan that became the most important to the Polish ground troops.
A mission within the ISAF forces will gain on significance after the
withdrawal of two Polish contingents from the UN forces in the Middle East the United Nations Disengagement Observer Force (UNDOF) and the United Nations Interim Force in Lebanon (UNIFIL).
On Road to Professionalization
prowizowanych adunkw wybuchowych, systemy zobrazowania pola

walki, systemy naprowadzania i wskazywania celw dla lotnictwa,
system lokalizacji strzelca i wybuchu, pierwsze samoloty bezzaogowe, to zobaczymy, jaki dokona si postp technologiczny.
Zmiany cigle trwaj

Siy zbrojne, w tym Wojska Ldowe, podlegaj cigej transformacji. Po minionych dwch dekadach nastpi kolejne etapy dostosowywania ich do wymogw sojuszu, sytuacji militarnej na
wiecie i postpu technologicznego.
Programy modernizacyjne i rozwojowe zaowocuj dalszymi
zmianami w strukturze tych wojsk. Rozformowane zostanie midzy innymi dowdztwo jednej dywizji zmechanizowanej, czone
bd jednostki artylerii. Powstanie brygada lotnictwa Wojsk Ldowych, zintegrowane zostan puki przeciwlotnicze. Zakocz istnienie dowdztwa dwch ostatnich okrgw wojskowych (podlegych ju Inspektoratowi Wsparcia Si Zbrojnych), a Dowdztwo
Wojsk Ldowych przeprowadzi si z Warszawy do Wrocawia.
Zmiany maj sprzyja tworzeniu jednostek moduowych, zdolnych do podejmowania wielowariantowych dziaa w rnych warunkach klimatycznych i atmosferycznych. Bd one miay
w strukturach jednostki bardziej ni dotd mobilne i wspomagane
przez odpowiednie, speniajce wymagania sojusznicze pododdziay
wsparcia bojowego i zabezpieczenia logistycznego.
n
bogusaw politowski
jest dziennikarzem Polski Zbrojnej.
The professionalization process of the Polish Armed Forces started

many years ago. In 1989, their total strength was almost 500 thousand,
in 2000 200 thousand, and today a little less than 100 thousand,
though fully professional. In 2004, a new corps of regular soldiers
was formed. In December 2008, conscripts were forced to join the army for the last time, but still most of those young men did want to pursue their military career as professional soldiers.
The Land Forces today are by far much better trained, equipped
and armed than they used to be 20 years ago. They no longer have
obsolete tanks, as these were replaced with advanced Leopard 2A4
and PT-91 Twardy tanks, nor the SKOT APCs, replaced with modern and indispensable in Afghan engagements Rosomaks. The
ground troops firepower is very much enforced by the Spike guided
missiles, the 122-mm WR-40 Langusta missile launchers and the
23-mm ZSU-23-4/Biaa anti-aircraft systems. The engineering
troops are glad they can use the Boena mine clearing flail systems
and the ISM Kroton mine scattered laying systems. The commanders of different levels use modern command posts and carriers, communications systems, as well as electronic warfare and reconnaissance systems.
The technological advancement in the Polish Land Forces also
means new types of bullet-proof vests, composite helmets, night-vision goggles, devices for satellite and radio communications, devices
jamming IEDs, systems for generating battlefield images, target acquisition and shoot detection systems, and finally our first UAVs.
Changes Are Ongoing

The armed forces, including the land forces, are under continuous
transformation. Two decades have past, but there is still a lot to do to
adjust to the NATO standards, to the world military situation and technological advancements.
The modernization and development programs should bring further
changes in the structures of the land forces. The command of one
mechanized division will be disbanded, and the artillery units will be
combined. One air brigade will be formed; the anti-aircraft regiments
will be integrated. The commands of two last military districts (already subordinate to the Inspectorate for Armed Forces Support) will
cease to exist, and the Land Forces Command will move from Warsaw to Wrocaw.
The changes are to support the forming of modular units capable of carrying out many various operations in different climate
and weather conditions. They will involve mobile units assisted by
combat and logistical support units, meeting the requirements of
NATO standards.
n
BOGUSAW POLITOWSKI is a journalist for Polska Zbrojna.
77
Od Limw
do F-16
W czasie redukcji starego sprztu na zakup
nowych statkw powietrznych nie byo pienidzy.
piotr
laskowski
sztat Si Powietrznych jest wynikiem zmian, ktre zapocztkowao w 1989 roku mianowanie nowego dowdcy wojsk lotniczych. Odbyo si to w czasie przemian ustrojowych i sygnalizowao odejcie Polski od koalicji z pastwami Ukadu Warszawskiego.
Odzwierciedleniem budowy narodowej doktryny obronnej byo poczenie w 1990 roku Wojsk Lotniczych i Wojsk Obrony Powietrznej
Kraju w jedne Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej (WLOP), ktrych
pierwszym dowdc zosta 27 sierpnia 1990 roku genera dywizji pilot
Jerzy Gotowaa.
Skutkiem reform byy zmiany organizacyjne wiele jednostek zlikwidowano, inne poczono. Z przeksztacanych Wojsk Lotniczych zosta utworzony 4 Korpus Lotniczy w Poznaniu. Podporzdkowano mu
lotnictwo ofensywne. Rozformowano dowdztwo i sztab 4 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myliwskiego, a pozostae po niej puki trafiy do korpusw obrony powietrznej. Wojska Lotnicze poegnay
34 Puk Lotnictwa Myliwskiego z samolotami MiG-21, ktry przeszed do Marynarki Wojennej. W latach 19891990 1 Puk Lotnictwa
Myliwskiego w Misku Mazowieckim dosta dziewi myliwcw
MiG-29A i trzy MiG-29UB, a do 36 Specjalnego Puku Lotnictwa
Transportowego trafi pierwszy z dwch samolotw Tu-154M.
W pierwszej poowie lat dziewidziesitych rozformowano jeszcze
trzy puki: 2 plm z Goleniowa, 3 Lotniczy Puk Szkolno-Bojowy
z Bydgoszczy i 45 Lotniczy Puk Szkolno-Bojowy z Babimostu.
WLOP opuciy te dwa puki migowcw bojowych: 49 z Pruszcza
Gdaskiego i 56 z Inowrocawia, przejte przez Wojska Ldowe.
Do uytku weszy wwczas migowce PZL W-3 Sok oraz samoloty
szkolno-treningowe PZL-130 Orlik. Jednoczenie wycofano kilkaset statkw powietrznych, ktrych wartoci bojowa i uytkowa nie byy due.
Niemodernizowane odrzutowce MiG-21PF trafiy w wikszoci na zom,
SBLim-2A, Lim-6bis kupili kolekcjonerzy, transportowe An-24, Tu-134
i cznikowe PZL-104 Wilga sprzedano i po czci te zezomowano.
W czasie redukcji starego sprztu na zakup nowych statkw powietrznych nie byo pienidzy. W 1993 roku dla WLOP zamwiono tylko pi
migowcw W-3W Sok, ktre po roku trafiy do jednostek. W 1995 roku Polska w zamian za migowce W-3W Sok otrzymaa z Czech dziewi myliwcw MiG-29A i jeden w wersji szkolno-bojowej MiG-29UB.
Samoloty przekazano do 1 plm, dla jego drugiej eskadry.
W kierunku NATO
W drugiej poowie lat dziewidziesitych polska polityka bezpieczestwa zmierzaa ju w stron NATO. Rozpoczto szkolenie lotnicze
zgodnie z wymogami sojuszu i wprowadzono kolejn reorganizacj
przygotowujc do powstania brygad lotnictwa taktycznego i odejcia
od niewydolnych dywizji lotniczych. Zlikwidowano zatem 4 Korpus
Lotniczy i 1 Korpus OP w Warszawie. Jednostki wchodzce w ich skad
przeszy do dwch pozostaych korpusw: 2. w Bydgoszczy i 3. we
Wrocawiu. W latach 19941997 wycofano z linii kilka kolejnych
typw samolotw: turbomigowe An-12 oraz odrzutowe Lim-5,
78
From Lims
to F-16s
The obsolete aircraft were being withdrawn

from service, but there was no money to replace them
with new ones.
he form of the Polish Air Force today is a consequence of

changes initiated in 1989 with the appointment of a new commander of the air force. This took place during the political system transformation and signified Polands termination of its coalition
with the Warsaw Pact member states. The result of the national defense doctrine in force in 1990 was the fusion of the air force with the
air defense force into one Air and Air Defense Force (AADF), commanded since August 27, 1990 by Major General (Pilot) Jerzy
Gotowaa.
The above resulted in organizational changes many military units
were shut down, others were merged together. The 4th Air Corps in
Pozna was part of the former air force, and offensive air force was now
subordinate to it. The command and staff of the 4th Pomeranian Fighter Air Division were disbanded and the remaining fighter regiments
were affiliated with the air defense corps. The 34th Fighter Regiment
with MiG-21 aircraft left the air force and joined the Polish Navy. During 19891990, the 1st Fighter Regiment in Misk Mazowiecki received nine MiG-29A and three MiG-29UB fighter aircraft, and the
36th Special Air Transport Regiment was equipped with the first of two
Tu-154M aircraft. In the first half of the 1990s, three more regiments
were disbanded: the 2nd Fighter Regiment in Goleniw, the 3rd Combat Training Air Regiment in Bydgoszcz and the 45th Combat Training
Air Regiment in Babimost. Two combat helicopter regiments also left
the Air and Air Defense Forces: the 49th in Pruszcz Gdaski and the
56th in Inowrocaw; they merged with the Land Forces.
The PZL W-3 Sok helicopters and the PZL-130 Orlik operational
trainers also entered service. At the same time, several hundred aircraft, the combat and operational value of which was no longer sufficient, were withdrawn from service. The never modernized MiG21PF jet aircraft were mostly scrapped, the SBLim-2A and Lim-6bis
aircraft bought by collectors, and the An-24 transport aircraft, Tu134s and communication PZL-104 Wilgas were sold and some of
them also scrapped.
The obsolete aircraft were being withdrawn from service, but there
was no money to replace them with new ones. In 1993, the AADF
ordered only five W-3W Sok helicopters, and the units got them a
year later. In 1995, Poland in exchange for the W-3W Sok helicopters received nine MiG-29A fighters and one MiG-29UB operational
trainer version from the Czech Republic. The aircraft were assigned to
the 1st Fighter Regiment to its second squadron.
To NATO
In the second half of the 1990s, the Polish security policys objective was NATO. The air training was being conducted in accordance
with the standards of the Alliance, furthermore another reorganization
was carried out in preparation for the creation of tactical air brigades
replacing ineffective air divisions. The 4th Air Corps and the 1st Air
Defense Corps in Warsaw were disbanded. Their aircraft were assigned to other corps: the 2nd in Bydgoszcz and the 3rd in Wrocaw.
During 19941997, other types of aircraft were withdrawn: the Antonov An-12 turboprop transport aircraft and the Lim-5, SBLim-2M
and Su-20 jet aircraft. In 1997, the only regiment of its type the
32nd Tactical Reconnaissance Air Regiment in Sochaczew was disbanded. The regiments aircraft were taken over by the 3rd Fighter
Aircraft in Krzesiny.
Once again this was not a good moment to either acquire new
equipment or repair the old one getting obsolete. The Air and Air Defense Force received in 1996 only five Sok helicopters for its 47th
Helicopter Training Regiment in Nowe Miasto. A year later, the unit
got another six helicopters.
From 1989 to 1997, the AADF got rid of over 550 aircraft. In 1997,
the force was second among the armed forces in terms of their
strength: 56.1 thousand troops and 380 combat aircraft (a limit established in the Treaty on Conventional Armed Forces in Europe [CFE]
was 460).
In 1998, the 1st and 2nd Tactical Air Brigades in Pozna and
widwin were formed, and the 6th Fighter-Bomber Regiment in Pia
was disbanded. The AADF was getting ready for taking over the air
FOT. artur weber
SBLim-2M i Su-20. W 1997 roku rozwizano jedyny puk lotnictwa

rozpoznania taktycznego: 32 plrt z Sochaczewa. Samoloty po nim przej 3 plm w Krzesinach.
I znw nie by to dobry czas na pozyskiwanie nowego sprztu i remont zuywajcego si starego. W 1996 roku WLOP otrzyma tylko
pi migowcw Sok dla 47 Szkolnego Puku migowcw
w Nowym Miecie. Rok pniej jednostka dostaa kolejne sze maszyn tego typu.
Od 1989 do 1997 roku WLOP pozbyy si ponad 550 statkw powietrznych. W 1997 roku stanowiy liczebnie drug cz si zbrojnych.
Miay 56,1 tysica onierzy i dysponoway 380 samolotami bojowymi
(limit CFE wynosi 460).
W 1998 roku sformowano 1. i 2. brygady lotnictwa taktycznego
w Poznaniu i widwinie oraz rozwizano 6 Puk Lotnictwa Myliwsko-Bombowego w Pile. Struktury WLOP przygotowyway si do dowodzenia lotnictwem szczebla taktycznego i do zmian, ktre nioso przystpienie Polski w 1999 roku do NATO. Puki lotnictwa myliwskiego
i myliwsko-bombowego zostay w 2000 roku przeksztacone w podporzdkowane brygadom eskadry lotnictwa taktycznego i bazy lotnicze.
Eskadry zajy si wykonywaniem lotw, a bazy ich organizacj. Za
nieperspektywiczne uznano samoloty MiG-23, co skutkowao rozwizaniem 28 Puku Lotnictwa Myliwskiego w Supsku. Przy okazji zlikwidowano sabo wyposaone eskadry: 19 Lotnicz Eskadr Holownicz w Supsku, 45 Lotnicz Eskadr Dowiadczaln w Modlinie,
17 Eskadr Lotnicz w Poznaniu oraz 23 Lotnicz Eskadr Szkoln
w Dblinie. Eskadry cznikowe w Bydgoszczy i Wrocawiu zostay zastpione przez 2. i 3. eskadry lotnictwa transportowo-cznikowego, powstaa te 23 Lotnicza Eskadra Specjalna w Dblinie. Lotnicze puki
szkolne stay si orodkami szkolenia lotniczego.
Rok 1999 by czasem wielkiego wysiku reorganizacyjnego: rozformowano, przeformowano, utworzono i przeniesiono ponad 140 jednostek. Pod koniec roku, w ktrym Polska przystpia do sojuszu, WLOP
miay 43 tysice stanowisk onierskich i 235 samolotw bojowych.
79
W roli sojusznika
Po przystpieniu Polski do NATO sze samolotw MiG-29 z 1 Eskadry Lotnictwa Taktycznego wyznaczono do si natychmiastowego reagowania, a 12 Su-22M4 z 7 Eskadry Lotnictwa Taktycznego przeznaczono
do si szybkiego reagowania. Jednoczenie reorganizowano WLOP zgodnie z wymogami i standardami sojuszu. W roku 2001 blisko pidziesit
jednostek lotniczych przechodzio dalsz reorganizacj. WLOP miay
wtedy 505 statkw powietrznych: 407 samolotw (201 bojowych,
140 szkolno-bojowych, 66 transportowych) oraz 98 migowcw. Nowy
plan restrukturyzacji WLOP na lata 20032008 zakada redukcj tego
rodzaju si zbrojnych do koca 2003 roku do nieco ponad trzydziestu
tysicy stanowisk. W dwch korpusach, podlegych jednostkach,
w szkoach i orodkach suyo 34 tysice onierzy. WLOP dysponoway 197 samolotami bojowymi, 136 szkolnymi, 25 zestawami rakiet
przeciwlotniczych i blisko 180 stacjami radiolokacyjnymi. Pod koniec
tego roku wycofano z 3, 10 i 41 elt wszystkie pozostajce w subie myliwce MiG-21 i zastpiono je samolotami szkolno-bojowymi TS-11
Iskra. Rozformowano te 39 elt w widwinie, uywajc szturmowcw
Su-22.
Po rozstrzygniciu przetargu na redni samolot transportowy w 2003
roku do Polski przybyy pierwsze dwie maszyny tego typu CASA
C-295M. Na koniec roku WLOP miay 424 statki powietrzne. Wrd
nich znalazo si 329 samolotw (25 egz. MiG-29A, 6 egz. MiG-29UB,
78 egz. Su-22M4, 15 egz. Su-22UM3K, 113 egz. TS-11 Iskra, 37 egz.
PZL-130 Orlik, 2 egz. CASA C-295M, 10 egz. An-26-W, 8 egz. Jak-40,
2 egz. Tu-154M, 8 egz. An-28, 25 egz. An-2) oraz 95 migowcw (11
egz. Mi-8, 65 egz. Mi-2, 8 egz. W-3, 10 egz. W-3W, 1 egz. Bell-412).
Sukcesywnie WLOP otrzymyway samoloty szkolne PZL-130TC-1
Orlik oraz mae transportowce M-28 Bryza. Pozbyway si natomiast
statkw powietrznych, ktrym skoczyy si moliwoci eksploatacyjne: Su-22, TS-11 Iskra, An-2, Jak-40 i Mi-2.
80
command at the tactical level and for changes following Polands affiliation with NATO in 1999. The fighter and fighter-bomber regiments were in 2000 transformed into the tactical air squadrons subordinate to brigades and air bases. The squadrons would perform the
flights, and the bases would organize them. The MiG-23 aircraft were
not considered prospective, and the 28th Fighter Regiment in Supsk
was disbanded, along with the poorly equipped squadrons: the 19th
Tow Air Squadron in Supsk, the 45th Experimental Air Squadron in
Modlin, the 17th Air Squadron in Pozna and the 23rd Training Air
Squadron in Dblin. The communications air squadrons in Bydgoszcz
and Wrocaw were replaced with the 2nd and 3rd Transport and Communications Air Squadrons, and the 23rd Special Air Squadron in
Dblin was formed. Training air regiments became the air training
centers.
The year of 1999 was a time of great reorganizational effort: over
140 units were disbanded, formed and transferred. By the end of the
year when Poland joined NATO, the Air and Air Defense Forces employed 43 thousand troops and 235 combat aircraft.
Role of Ally
When Poland joined NATO, six MiG-29s from the 1st Tactical Air
Squadron were assigned to the Rapid Reaction Force (RRF), and
12 Su-22M4s from the 7th Tactical Air Squadron to the Immediate
Reaction Force (IRF). At the same time, the AADF was reorganized
to meet the standards of the Alliance. In 2001, almost 50 air units underwent further reorganization. At the time, the forces equipment included 505 aircraft: 407 fixed-wing aircraft (combat 201, operational trainers 140, transport 66), and 98 helicopters.
According to the new restructuring plan for the Air and Air Defense
Force for the period of 20032008, the number of job positions in this
branch of the armed forces was to be reduced down to a little over 30

Polska Zbrojna - 2010 - 20 Lat Transformacji. W Drodze Do Nowoczesności - Cz.1

Загружено:

Сведения о документе

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Polska Zbrojna - 2010 - 20 Lat Transformacji. W Drodze Do Nowoczesności - Cz.1

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

w w w. p o l s k a - z b r o j n a .

WYDANIE SPECJALNE/SPECIAL EDITION

20 lat transformacji /20 Years of Transformation

<< Command base >>

target@2000 metres, speed 15.kts, hdg 090

NH90//troop transport, combat, search

Global security, made by EADS.

Eurofighter//worlds most advanced

At EADS, we take connections further, offering global

Tiger//capable multirole combat helicopter

polska zbrojna/special edition

polska zbrojna/special edition

Weryfikacja wersji angielskiej

The last 20 years have been a time of constant struggle with

inione dwudziestolecie to niezmiernie istotny okres

he past 20 years have been incredibly important in the history

polska zbrojna/special edition

Prosta struktura wojska

In the professional army with a limited force strength, keeping

W zawodowej, ograniczonej liczebnie armii wane s proporcje.

Bogdan Klich jest ministrem obrony narodowej

polska zbrojna/special edition

Simple Army Structure

Bogdan Klich has been the Minister

ransformations of the Polish Armed Forces have lasted a little

polska zbrojna/special edition

Kierunek: suwerenno i obrona

Direction: Sovereignty and Defense

FOT. jarosaw winiewski

Oznaczao to fundamentalny strategiczny zwrot: od ograniczonej

polska zbrojna/special edition

polska zbrojna/special edition

nii wyborczej, stawiao jego uruchomienie pod znakiem zapytania.

Kolejne dziesi lat (prawie) przeobrae si zbrojnych przebiegao

polska zbrojna/special edition

Moreover, after the first, quite turbulent decade we learned something

polska zbrojna/special edition

ul. Poznaska 129/133, 05-850 Oarw Mazowiecki

polska zbrojna/special edition

Do oceniania jakoci elit politycznych nie mam kompetencji. Wiem

Calm and Disciplined

bolesaw balcerowicz is a general (ret)

Translated by Izabela lusarek

polska zbrojna/special edition

polska zbrojna/special edition

efore we could even start thinking about NATO - and still

anim moglimy zacz myle o NATO, a przecie to nie by

polska zbrojna/special edition

polska zbrojna/special edition

jc, byo sennym marzeniem, cho ju wtedy nie brakowao zapalecw,

be grim and unpredictable. As an example, the unsuccessful coup

polska zbrojna/special edition

polska zbrojna/special edition

ra o wczenie polskiej armii do struktur atlantyckich. Dzi si o tym

military service. As I have learned from

Lech Wasa by prezydentem

Translated by Anita Kwaterowska

polska zbrojna/special edition

polska zbrojna/special edition

Opinion polls on popularity and reputation of the public

In a state under transformation, the armed forces must also undergo

FOT. aleksander rawski

emembering the last 20 years for Poland is an occasion for a

polska zbrojna/special edition