Вы находитесь на странице: 1из 36

Estudo de Proteo e Seletividade

LT 34,5 kV CITROSUCO C1/C2 REL P443

SE DUARTINA

06/07/14

REV.

DATA

EMISSO INICIAL

NATUREZA DA REVISO

ECC

ECC

ELAB.

APROV.

Rua Carlos Gomes, 1654 Centro


CEP: 14801-340
Araraquara / SP
TEL: (16) 3301-4600
REA:
Engenharia
TTULO: Estudo de Proteo e Seletividade SE Duartina LT 34,5kV Citrosuco C1/C2
Rel P443
DATA:
FOLHA:
DE:
N. DO DOCUMENTO:
06/07/14
CC-1463A-EN-EL-013
1
36

SUMRIO

1. INTRODUO ................................................................................................................... 3
2. DADOS GERAIS ................................................................................................................ 3
2.1. DADOS DAS LINHAS DE TRANSMISSO ...................................................................... 3
2.2. DADOS DOS TCS E TPS ............................................................................................. 3
2.3. REL UTILIZADO........................................................................................................ 5
3. VALORES DE CURTOS-CIRCUITOS UTILIZADOS ................................................................. 5
3.1. VALORES DE CONTRIBUIO VISTO PELO REL DO BAY DA LT CITROSUCO ................ 5
3.2. VALORES DE CONTRIBUIO NOS PRIMRIOS DOS TRANSFORMADORES DA SE
DUARTINA (138/34,5 Kv) E DA SE CITROSUCO (34,5/13,8 kV)............................................ 5
4. SYSTEM DATA .................................................................................................................. 6
5. CB CONTROL .................................................................................................................... 7
6. CONFIGURATION ............................................................................................................. 8
7. CT AND VT RATIO ............................................................................................................ 9
8. MEASURE'T SETUP ......................................................................................................... 10
9. CRITRIOS DE AJUSTE DAS FUNES DE PROTEO ...................................................... 11
9.1. LINE PARAMETERS ................................................................................................... 11
9.2. DISTANCE SETUP ..................................................................................................... 12
9.3. DISTANCE ELEMENTS .............................................................................................. 14
9.4. SCHEME LOGIC ........................................................................................................ 17
9.5. OVERCURRENT ........................................................................................................ 19
9.6. EARTH FAULT .......................................................................................................... 21
9.7. AIDED DEF .............................................................................................................. 23
9.8. SEF/REF PROTN ...................................................................................................... 23
9.9. CB FAIL & I< & P.DEAD............................................................................................ 25
9.10. SUPERVISION ........................................................................................................ 26
9.11. AUTORECLOSE ....................................................................................................... 27
10. CURTOS-CIRCUITOS UTILIZADOS NESTE ESTUDO DE PROTEO .................................. 29

Pgina 2 de 36

1. INTRODUO
Este estudo de seletividade tem como objetivo definir os critrios de ajustes para todos os
parmetros que sero utilizados no rel, proteo principal, que ser instalado no terminal da SE
Duartina da LT 34,5 kV Duartina - Citrosuco C1/C2.
Sero definidos por este documento os ajustes relativos s funes de distncia de fase e neutro
(21P/21N), de sobrecorrente direcional de neutro instantnea (67NI), de sobrecorrente direcional
de neutro temporizada (67NT), de sobrecorrente direcional de fase temporizada (67T), de falha
de disjuntor (50BF) e de religamento (79).
Primeiramente sero apresentados todos os dados gerais do sistema (como impedncia de
sequncia positiva e zero da linha, os dados e as relaes de TCS e TPS utilizadas e o modelo
do rel adotado). Aps, sero definidos os valores de curtos-circuitos utilizados neste estudo. Em
seguida sero definidos os critrios de ajustes para cada funo de proteo.

1.1. REFERNCIAS UTILIZADAS


1. SE Duartina - Diagrama Unifilar da Subestao
2. CC-1463B-EN-CV-001-R02/CC-1463B-EN-CV-002-R02/CC-1463B-EN-CV-003-R02/CC-1463BEN-CV-004-R02 - Diagramas esquemtico e lgico e impedncia das linhas Citrosuco C1/C2
na SE Duartina
3. Arquivo BR1403A/ONS Deck de curto-circuito
4. PNLG138kV-1.1/PNLTR21.1 Dados da SE Duartina

2. DADOS GERAIS

2.1. DADOS DAS LINHAS DE TRANSMISSO


Parmetros de linha R = 0.1902, R0 = 0.3663, X = 0.3761, X0 = 2.0866 ohm/km
Z1 = 4.7063.20 (SEC)
Z0 = 23.6080.00 (SEC)
Comprimento da linha 27.854 km
Valores de corrente
Considerar-se- que o carregamento mximo da linha ser o limite trmico do maior trecho de
bitola do cabo existente. Assim, o cabo utilizado no maior trecho considerado o do cabo
CAA336.4 MCM (Cabo de alumnio nu com alma de ao). De acordo com a Orientao Tcnica
GED 4818 encaminhada pela CPFL, para uma temperatura de 75 no condutor citado
temperatura ambiente de 25, a ampacidade para este cabo de 637 A.
Para realizao dos clculos de curtos-circuitos necessrios neste estudo, ser utilizado o DEC de
curto-circuito do ONS BR1403A (Junho/2014) e os dados de equipamentos disponibilizados pela
CPFL.

2.2. DIMENSIONAMENTO DOS TCS E TPS


TCS
Abaixo est descrito as relaes de transformao disponveis para os TCS a serem utilizadas na
proteo principal desta linha.
RTC: 50-100-150-200-250-300-400-450-500-600/5 (ft: 1.2 e Iterm: 80 x In) Classe: 10B200
Os TCS devem ser dimensionados para suportar a corrente de carga e no sofrer efeitos de
saturao nas condies crticas de curto-circuito, alm de suportar os efeitos trmicos e
dinmicos das correntes de curto-circuito.
De forma a evitar erros por saturao e no ter um valor extremamente elevado em relao s
correntes circulantes, a relao do TC ser escolhida de acordo com os quatro critrios citados
abaixo:

Pgina 3 de 36

a) Quanto ao regime permanente


A corrente nominal primria do TC deve atender corrente de carga prevista e corrente
mxima de carga. Para este clculo, ser considerado o valor do limite trmico do cabo da
linha que de 637 A.
A corrente nominal do primrio do TC deve ser maior que a mxima corrente de curto-circuito
na linha dividido por 20. A mxima corrente de falta interna que circula pelo TC dada para
uma falta trifsica na sada da barra de 34,5 kV SE Duartina da LT Citrosuco C1/C2 sem
nenhuma contingncia, cujo valor de 3967 A. Portanto, por este critrio, a mnima corrente
nominal no primrio do TC dever ser igual a: INOM PRIM TC = ICC MAX/20 = 3967/20 = 198.35 A.
b) Quanto condio de saturao
Considerando que a carga nos circuitos secundrios dos transformadores de corrente (rels,
cabos, etc) bem menor que sua carga nominal, analisar-se- um TC com relao 600/5 A e
classe de exatido 10B200.
Vamos utilizar a corrente de curto-circuito mxima de 3967 A (curto trifsico na sada da LT 34,5
kV Citrosuco C1/C2) passando pelo TC, para o clculo de saturao do mesmo.
Para o rel P443 (AREVA), considerando uma carga de 0.45 VA/5 A e 50 m de condutores de
cobre 4 mm2, temos:
Impedncia total (clculo conservativo escalar) ZTOTAL = ZFIAO + ZREL + ZTC
- Clculo de ZFIAO
Para o clculo da resistncia do cabo, sero utilizados valores tpicos. A frmula para este clculo
: RL = 2*(LA), onde:
- resistividade do cobre
L - comprimento do cabo
A - rea da seo transversal do cabo
Valores utilizados:
A = 4 mm2
= 0.0172 x 10-6 .m
L = 50 m
RL = 2*{[(0,0172*10-6)*50](4*10-6)} = 0.43
- Clculo de ZREL
Para o clculo da resistncia do rel, sero utilizados os valores obtidos no manual do fabricante
do rel, que considera uma carga de 0.45 VA/5 A.
ZREL = 0.4552 = 0.018
- Clculo de ZTC
Considerando-se um TC com baixa reatncia de disperso, neste caso, apenas a resistncia
importante e pode ser considerada como 20% da carga do TC. Assim, para o TC de classe 10B200
que estamos verificando, com impedncia de carga nominal de 2.0 , a resistncia de carga
nominal 1.0 (obtido da tabela 10 da NBR6856/1992).
Portanto :
ZTC = 0.2*1,00 = 0.200
Logo :
ZTOTAL = ZFIAO + ZREL + ZTC ZTOTAL = 0.43 + 0.018 + 0.200 = 0.648 = 0.65
Considerando a mxima corrente de curto-circuito possvel do lado de 34,5 kV, passando pelos
TCS, tem-se :
ICC = 3967120 = 33.06
VSAT = ICC x ZTOTAL VSAT = 33.06*0.65 = 21.489 VSAT = 21.5 V
Concluso:
A tenso mxima desenvolvida no secundrio do TC (200 V), muito superior tenso que
aparece no secundrio do TC quando da ocorrncia de um curto mximo no circuito analisado.
Consequentemente, pode-se afirmar que no ocorrer saturao dos TCS em questo.
c) Quanto corrente trmica
Dever atender condio de curto-circuito mximo, durante 1 segundo. Como a corrente
trmica do TC de 40 kA/1 s, ela atende presente instalao.

Pgina 4 de 36

d) Quanto corrente dinmica


Dever atender condio de pico de corrente de curto-circuito mximo, durante ciclo (meio
ciclo). Como a corrente dinmica do TC de 100 kA por ciclo (meio ciclo), ela atende
presente instalao.
TPS
A relao de transformao do TP de 34.5/3 115 - 115/3 kV (0.3P-12.5A-P200). Portanto,
a relao de transformao de tenso a ser utilizada de: (34500/3)(115/3) = 300.33
Ento a relao de transformao ser definida igual a 300.
RTP = 300/1 V

2.3. REL UTILIZADO


Ser utilizado rel modelo AREVA P443 para proteo principal da linha (21PP)
21PP
P44391JA6M0750M
21P/21N/50/51/67/50N/51N/67N/T/V/46/68/78/27/59/59N/81/25/49/46BC/50BF
21P/21N/67T/67I/67NT/67NI/SEF/50BF/79 (funes ajustadas)

3. VALORES DE CURTOS-CIRCUITOS UTILIZADOS

3.1. VALORES DE CONTRIBUIO VISTO PELO REL DO BAY DA LT CITROSUCO


Local do
Curto-Circuito
SE Duartina
Barra 34.5 kV
Sada
LT Duartina
Citrosuco C1/C2
30% da LT
Duartina
Citrosuco C1/C2
80% da LT
Duartina
Citrosuco C1/C2
Fim da LT
Duartina
Citrosuco C1/C2
Barra 34.5 kV da
SE Citrosuco
Barra de 13.8 kV
da SE Citrosuco

Tipo

Z (
SEC)

Corrente IA (APRIM)

Corrente 3I0 (APRIM)

0.05

3883

0.05

4061

4061

1.41

2376

1.41

1562

1562

3.76

1406

3.76

756

756

4.65

1216

4.65

632

632

4.70

1208

4.70

626

626

10.92

639

15.86

446

OBS.: Os valores para o circuito da linha 2, so idnticos ao circuito da linha 1


3.2. VALORES DE CONTRIBUIO NOS PRIMRIOS DOS TRANSFORMADORES DA SE
DUARTINA (138/34,5 Kv) E DA SE CITROSUCO (34,5/13,8 kV)

Pgina 5 de 36

Local do
Curto-Circuito

SE Duartina
Barra 34.5 kV
Sada
LT Duartina
Citrosuco C1/C2
30% da LT
Duartina
Citrosuco C1/C2
80% da LT
Duartina
Citrosuco C1/C2
Fim da LT
Duartina
Citrosuco C1/C2
Barra 34.5 kV da
SE Citrosuco
Barra de 13.8 kV
da SE Citrosuco

Tipo

Corrente IA/3 I0
(APRIM) do lado
de alta do TR
138/34,5 kV da
SE Duartina

Corrente IA
(APRIM) no
local do
defeito

Corrente IA/3I0
(APRIM) do lado de
alta do TR
34,5/13,8 kV da SE
Citrosuco

992/0

3967

620/0

4295

971/0

3883

586/0

4061

594/0

2376

225/0

1562

352/0

1406

109/0

756

304/0

1216

91/0

632

302/0

1208

90/0

626

160/0

1596

639/0

64/0

1931

446/0

OBS.: Os valores para o circuito da linha 2, so idnticos ao circuito da linha 1

4. SYSTEM DATA
Neste mdulo sero apresentados os ajustes gerais referentes a esta unidade de proteo, os
quais esto descritos abaixo.
Endereo 00.01 - (Language) Define a linguagem usada para este rel.
Ajuste: English
Endereo 00.03 - (Sys Fn Links) Define o ajuste que permitir o led da funo de trip seja
reiniciado.
Ajuste: 0
Endereo 00.04 - (Description) Descrio que se deseja para o rel.
Ajuste: SE DUA P443 21PP
Endereo 00.05 - (Plant Reference) Descrio do local de instalao para o rel.
Ajuste: LT CITROSUCO C1/C2
Endereo 00.09 - (Frequency) Define a frequencia em que o rel ir trabalhar.
Ajuste: 60 Hz
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
00.01
00.03
00.04

Funo
Language
Sys Fn Links
Description

Ajuste
English
0
SE DUA P443 21PP
Pgina 6 de 36

00.05
00.09

Plant Reference
Frequency

LT CITROSUCO C1/C2
60 Hz

5. CB CONTROL
Neste mdulo sero apresentados os ajustes referentes ao controle do disjuntor deste bay.
Endereo 07.01 - (CB Control by) Este ajuste define se haver comando do disjuntor.
Considerou-se que haver comando do disjuntor.
Ajuste: Opto + local
Endereo 07.02 - (Close Pulse Time) Este ajuste define o pulso de fechamento do disjuntor.
Para esta aplicao este pulso ser utilizado para o fechamento do disjuntor do bay e ser de
500 ms.
Ajuste: 500.0 ms
Endereo 07.03 - (Trip Pulse Time) Este ajuste define o pulso de comando de trip. Para este
ajuste o mnimo comando de trip ser de 100 ms.
Ajuste: 500.0 ms
Endereo 07.05 - (Man Close Delay) Este ajuste define o tempo em que o rel reconhece que
houve uma falha no comando de fechamento do disjuntor. Deve ser maior que o tempo mximo
permitido para verificao de sincronismo, portanto ser mantido o ajuste 10 segundos.
Ajuste: 10.00 s
Endereo 07.06 - (CB Healthy Time) Este ajuste define o tempo em que o disjuntor deve indicar
uma condio saudvel para realizao do fechamento.
Ajuste: 5.000 s
Endereo 07.07 - (Check Sync Time) Este ajuste define o tempo mximo para verificao de
sincronismo durante fechamento manual.
Ajuste: 5.000 s
Endereo 07.09 - (Reset Lockout by) Define como ser realizado o reset do sinal de lockout.
Ajuste: CB Close
Endereo 07.0A - (Man Close RstDly) Este ajuste define o tempo que deve ser transcorrido
aps o comando de fechamento do disjuntor para que possa ocorrer o reset do sinal de lockout
automaticamente.
Ajuste: 5.000 s
Endereo 07.0C - (Single Pole A/R) Este ajuste define se o religamento monopolar ser
habilitado.
Ajuste: Disabled
Endereo 07.0D - (Three Pole A/R) Este ajuste define se o religamento tripolar ser habilitado.
Ajuste: Enabled
Endereo 07.11 - (CB Status Input) Este ajuste define como sero aquisitado os contatos
auxiliares do disjuntor.
Ajuste: 52A 1 pole
Endereo 07.7F - (CB Status Time) Este ajuste define o tempo no qual haver a transio de
posio fechado/aberto ou aberto/fechado. Caso ocorra um problema nos contatos auxiliares do
disjuntor aps o tempo ajustado neste parmetro, o rel gerar um alarme informando que h
algum problema nos contatos auxiliares do mesmo.
Ajuste: 5.000 s

Pgina 7 de 36

Resumo dos ajustes deste grupo


Endereo
Funo
07.01
CB Control by
07.02
Close Pulse Time
07.03
Trip Pulse Time
07.05
Man Close Delay
07.06
CB Healthy Time
07.07
Check Sync Time
07.09
Reset Lockout by
07.0A
Man Close RstDly
07.0C
Single Pole A/R
07.0D
Three Pole A/R
07.11
CB Status Input
07.7F
CB Status Time

Ajuste
Opto + local
500.0 ms
500.0 ms
10.00 s
5.000 s
5.000 s
CB Close
5.000 s
Disabled
Enabled
52A 1 pole
5.000 s

6. CONFIGURATION
Neste mdulo sero apresentadas as funes de proteo que sero utilizadas, habilitando-as ou
no, ou visualizando-as ou no. Para esta aplicao, sero habilitadas as funes de distncia de
fase e neutro, de sobrecorrente direcional de fase e neutro, de falha de disjuntor e de
religamento. As funes de proteo habilitadas na tabela abaixo, sero detalhadas
posteriormente.
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
09.02
Setting Group
09.03
Active Settings
09.07
Setting Group 1
09.08
Setting Group 2
09.09
Setting Group 3
09.0A
Setting Group 4
09.0B
Distance
09.0C
Directional E/F
09.10
Overcurrent
09.11
Neg Sequence O/C
09.12
Broken Conductor
09.13
Earth Fault
09.15
SEF/REF Prot'n
09.16
Residual O/V NVD
09.17
Thermal Overload
09.18
PowerSwing Block
09.1D
Volt Protection
09.1E
Freq Protection
09.1F
df/dt Protection
09.20
CB Fail
09.21
Supervision
09.23
System Checks
09.24
Auto-Reclose
09.25
Input Labels
09.26
Output Labels
09.28
CT & VT Ratios
09.29
Record Control
09.2A
Disturb Recorder
09.2B
Measure't Setup
09.2C
Comms Settings
09.2D
Commission Tests
09.2E
Setting Values
09.2F
Control Inputs
Pgina 8 de 36

Ajuste
Select via Menu
Group 1
Enabled
Disabled
Disabled
Disabled
Enabled
Enabled
Enabled
Disabled
Disabled
Enabled
Enabled
Disabled
Disabled
Disabled
Disabled
Disabled
Disabled
Enabled
Enabled
Disabled
Enabled
Visible
Visible
Visible
Visible
Visible
Visible
Visible
Visible
Secondary
Visible

09.35
09.36
09.39
09.41
09.50
09.FF

Ctrl I/P Config


Ctrl I/P Labels
Direct Access
InterMiCOM 64
Function Key
LCD Contrast

Visible
Visible
Enabled
Disabled
Visible
11

7. CT AND VT RATIO
Neste captulo sero apresentados os ajustes de proteo relacionados aos transformadores de
corrente e potencial para esta LT.
Endereo 0A.01 - (Main VT Primary) Este parmetro define a tenso primria do transformador
de potencial.
Ajuste: 34.50 kV
Endereo 0A.02 - (Main VT Sec'y) Este parmetro define a tenso secundria do transformador
de potencial.
Ajuste: 115.0 V
Endereo 0A.03 - (CS VT Primary) Este parmetro define a tenso de sincronismo primria do
transformador de potencial.
Ajuste: 19.92 kV
Endereo 0A.04 - (CS VT Secondary) Este parmetro define a tenso de sincronismo secundria
do transformador de potencial.
Ajuste: 115.0 V
Endereo 0A.07 - (Phase CT Primary) Este parmetro define a corrente primria do
transformador de corrente.
Ajuste: 600.0 A
Endereo 0A.08 - (Phase CT Sec'y) Este parmetro define a corrente secundria do
transformador de corrente.
Ajuste: 5.000 A
Endereo 0A.0B - (SEF CT Primary) Este parmetro define a corrente primria do transformador
de corrente sensvel.
Ajuste: 600.0 A
Endereo 0A.0C - (SEF CT Secondary) Este parmetro define a corrente secundria do
transformador de corrente sensvel.
Ajuste: 5.000 A
Endereo 0A.0D - (MComp CT Primary) Este parmetro define a corrente primria do
transformador de corrente para compensao da impedncia mtua.
Ajuste: 600.0 A
Endereo 0A.0E - (MComp CT Sec'y) Este parmetro define a corrente secundria do
transformador de corrente para compensao da impedncia mtua.
Ajuste: 5.000 A
Endereo 0A.0F - (CS Input) Este ajuste define a tenso da barra que ser utilizada para a
realizao da funo 25.
Ajuste: A-N (fase do meio)
Endereo 0A.10 - (Main VT Location) Este parmetro define a posio do TP nesta aplicao.
Ajuste: Bus

Pgina 9 de 36

Endereo 0A.11 - (CT Polarity) Este parmetro define como o transformador de corrente ser
ligado. Para o ajuste "Standard" a corrente para uma falta na linha entra no rel. Para a posio
"Inverted", uma falta na linha a corrente sai do rel.
Ajuste: Standard
Endereo 0A.13 - (SEF CT Polarity) Este parmetro define como o transformador de corrente
para entrada sensitiva ser ligado. Para o ajuste "Standard" a corrente para uma falta na linha
entra no rel, ao contrrio a posio "Inverted" para uma falta na linha a corrente sai do rel.
Ajuste: Standard
Endereo 0A.14 - (M CT Polarity) Este parmetro define como o transformador de corrente
para entrada da corrente de compensao da mtua ser ligado. Para o ajuste "Standard" a
corrente para uma falta na linha entra no rel, ao contrrio a posio "Inverted" para uma falta
na linha a corrente sai do rel.
Ajuste: Standard
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
0A.01
Main VT Primary
0A.02
Main VT Sec'y
0A.03
CS VT Primary
0A.04
CS VT Secondary
0A.07
Phase CT Primary
0A.08
Phase CT Sec'y
0A.0B
SEF CT Primary
0A.0C
SEF CT Secondary
0A.0D
MComp CT Primary
0A.0E
MComp CT Sec'y
0A.0F
CS Input
0A.10
Main VT Location
0A.11
CT Polarity
0A.13
SEF CT Polarity
0A.14
M CT Polarity

Ajuste
34.50 kV
115.0 V
19.92 kV
115.0 V
600.0 A
5.000 A
600.0 A
5.000 A
600.0 A
5.000 A
A-N
Bus
Standard
Standard
Standard

8. MEASURE'T SETUP
Neste mdulo ser ajustado somente o parmetro referente unidade de distncia, ajuste 0D.09,
a qual para esta aplicao ser em quilmetros.
Endereo 0D.01 - (Default Display) Essa configurao pode ser usada para selecionar a exibio
de medio padro desejada, de uma srie de opes disponveis.
Ajuste: Description
Endereo 0D.02 - (Local Values) Define se os valores medidos atravs da porta dianteira e
mostrados no painel frontal so valores primrios ou secundrios.
Ajuste: Primary
Endereo 0D.03 - (Remote Values) Define se os valores medidos remotamente, atravs da
porta de comunicao traseira so amostrados como valores primrios ou secundrios.
Ajuste: Primary
Endereo 0D.04 - (Measurement Ref) Define a referncia de fase a medio angular.
Ajuste: VA
Endereo 0D.05 - (Measurement Mode) Este ajuste usado para controlar a medio de
quantidade de potncia ativa e reativa.
Ajuste: 0
Endereo 0D.06 - (Fix Dem Period) Define o tempo da janela para a medio da demanda.
Ajuste: 30.00 min
Pgina 10 de 36

Endereo 0D.07 - (Roll Sub Period) Define o tempo usado para o clculo do valor da demanda.
Ajuste: 30.00 min
Endereo 0D.08 - (Num Sub Periods) Este ajuste usado na resoluo da captura para o clculo
do valor da demanda.
Ajuste: 1
Endereo 0D.09 - (Distance Unit) Ajuste utilizado para definir a unidade de distncia na
localizao de faltas.
Ajuste: Kilometres
Endereo 0D.0A - (Fault Location) Quando o ajuste da localizao de faltas acionado, este
parmetro define se o valor ser em distncia ou em porcentagem da linha.
Ajuste: Distance
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
0D.01
Default Display
0D.02
Local Values
0D.03
Remote Values
0D.04
Measurement Ref
0D.05
Measurement Mode
0D.06
Fix Dem Period
0D.07
Roll Sub Period
0D.08
Num Sub Periods
0D.09
Distance Unit
0D.0A
Fault Location

Ajuste
Description
Primary
Primary
VA
0
30.00 min
30.00 min
1
Kilometres
Distance

9. CRITRIOS DE AJUSTE DAS FUNES DE PROTEO

9.1. LINE PARAMETERS


Neste mdulo sero apresentados os ajustes gerais desta linha de transmisso (comprimento da
linha, impedncia de sequncia positiva e zero, fator de compensao homopolar e rotao de
fase).
Endereo 30.01 - (Line Length) Este ajuste define o comprimento da linha de transmisso em
quilmetros.
Ajuste: 27.85 km
Endereo 30.03 - (Line Impedance) Este ajuste define a impedncia de sequncia positiva desta
linha de transmisso.
Ajuste: 4.700 Ohms
Endereo 30.04 - (Line Angle) Este ajuste define o ngulo desta linha de transmisso. O mesmo
calculado a partir da impedncia de sequncia positiva.
Ajuste: 63.20 deg
Endereo 30.05 - (kZN Res Comp) Este ajuste define o mdulo do fator de compensao para
falta fase-terra. Devido presena de uma linha paralela, possvel calcular este fator de forma
a tentar compensar o efeito de subalcance que ocorre pela presena da impedncia mtua de
sequncia zero. Porm ao se fazer esta compensao pode ser necessria reduzir o alcance da
zona 1 para evitar atuaes indevidas quando a linha paralela esta fora de operao. O valor de
k0 ser considerado o prprio da linha.
Ajuste: 1.360
Endereo 30.06 - (kZN Res Angle) Define o ngulo do fator de compensao para falta faseterra. Esse ajuste dado pela fase de k0.
Ajuste: 20.95 deg
Pgina 11 de 36

Endereo 30.07 - (Mutual Comp) Este ajuste define se a compensao para a impedncia mtua
ser habilitada. Para que este ajuste seja habilitado necessrio aquisitar a corrente de sequncia
zero da linha paralela.
Ajuste: Disabled
Endereo 30.0B - (Phase Sequence) Este ajuste define a sequncia de fase deste sistema.
Ajuste: Standard ABC
Endereo 30.0C - (Tripping Mode) Este ajuste define como ser o comando de trip desta
unidade de proteo.
Ajuste: 3 Pole
Endereo 30.10 - (Line Charging Y) Este ajuste define a susceptncia da linha, a qual utilizada
na funo de sobretenso para calcular a tenso de sequncia positiva da linha utilizando a
corrente, a tenso de sequncia positiva do terminal local, a impedncia e a susceptncia da
linha. Esta proteo de sobretenso pode ser utilizada para linhas longas, quando a mesma opera
com o terminal remoto aberto.
Ajuste: 0 S
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
30.01
Line Length
30.03
Line Impedance
30.04
Line Angle
30.05
kZN Res Comp
30.06
kZN Res Angle
30.07
Mutual Comp
30.0B
Phase Sequence
30.0C
Tripping Mode
30.10
Line Charging Y

Ajuste
27.85 km
23.50/In
= 4.700 Ohm
63.20 deg
1.360
20.95 deg
Disabled
Standard ABC
3 Pole
0S

9.2. DISTANCE SETUP


Neste mdulo sero apresentadas as zonas de proteo que sero habilitadas nesta aplicao.
Os critrios de ajustes de cada zona em especfico sero apresentados posteriormente. Sero
habilitadas as zonas de proteo Z1, Z2 e Z3 para faltas frente, tanto fase-terra quanto fasefase. Os ajustes que sero apresentados a seguir se referem ao tipo de filtro que ser utilizado
no algoritmo de proteo de distncia e os ajustes relacionados blindagem da carga.
Endereo 31.0C - (Setting Mode) Define o modo de ajuste a ser configurado.
Ajuste: Advanced
Endereo 31.11 - (Phase Chars.) Define a caracterstica de operao da funo distncia de
fase.
Ajuste: Mho
Endereo 31.20/30/40/42/50/60 - (Zone 1 Ph Status, Zone 2 Ph Status, Zone 3 Ph Status,
Zone 3 Ph Offset, Zone P Ph Status e Zone 4 Ph Status) Habilita ou desabilita as zonas de fase
1, 2, 3, 3 offset, P e 4 respectivamente. Sero habilitadas as zonas 1, 2 e 3.
Ajuste: Enabled
Ajuste: Enabled
Ajuste: Enabled
Ajuste: Disabled
Ajuste: Disabled
Ajuste: Disabled

Pgina 12 de 36

Endereo 31.71 - (Ground Chars.) Define a caracterstica de operao da funo distncia de


neutro.
Ajuste: Quad
Endereo 31.80/90/A0/A2/B0/C0 - (Zone 1 Gnd Stat., Zone 2 Gnd Stat., Zone 3 Gnd Stat.,
Zone3 Gnd Offset, Zone P Gnd Stat. e Zone 4 Gnd Stat.) Habilita ou desabilita as zonas de neutro
1, 2, 3, 3 offset, P e 4 respectivamente. Sero habilitadas as zonas 1, 2 e 3.
Ajuste: Enabled
Ajuste: Enabled
Ajuste: Enabled
Ajuste: Disabled
Ajuste: Disabled
Ajuste: Disabled
Endereo 31.D0 - (Digital Filter) Para a maioria das aplicaes utilizado este ajuste como

"Standard Filter". Isto garante que o rel P443 opera com um tempo abaixo de um ciclo "subcycle tripping". Por outro lado, em aplicaes onde a corrente e tenso so extremamente
distorcidas devido a HVDC, compensao srie este ajuste pode ser configurado como "Special
Applics". Porm, nestas condies um nmero maior de amostras requerido para garantir a
estabilidade do rel nestas condies, entretanto isto acarreta um atraso maior no comando de
trip em torno de 1/4 de ciclo. Para esta aplicao ser utilizado os filtros convencionais.
Ajuste: Standard
Endereo 31.D1 - (CVT Filters) Este ajuste define o tipo de transformador de potencial que est
sendo utilizado nesta aplicao. Este parmetro pode ser ajustado de trs maneiras: "disable",
"passive" ou "active". Para transformadores de potencial que no possuem nenhum filtro para
eliminar efeitos de ferroressonncia este ajuste deve ser configurado como "disable". Por outro
lado, caso o transformador de potencial possuir um filtro para suprimir efeitos de ferroressonncia
passivo o ajuste deve ser configurado como "passive". Neste caso, os transitrios gerados por
estes filtros so pequenos para um valor de SIR (Source Impedance Ratio) at 30. Por outro lado,
em transformadores de potencial que possuem filtros para suprimir efeitos de ferroressonncia
ativo, neste caso os transientes de tenso no inicio de um curto-circuito so maiores, provocando
uma reduo na tenso fundamental provocando um sobrealcance na medio da impedncia
vista pelo rel. Desta forma, dependendo do valor do SIR, o rel modifica a estratgia de medio
consequentemente aumentando o tempo de trip em torno de 1/4 de ciclo.
Ajuste: Disabled
Endereo 31.D3 - (Load Blinders) Define se o bloqueio de carga "Load Blinder" ser
habilitado/desabilitado. Este ajuste deve ser habilitado, apenas se o pickup das zonas de
proteo estiver ajustado maior que a menor impedncia de carga (mximo carregamento).
Ajuste: Disabled
Endereo 31.D7 - (Dist. Polarizing) Este ajuste define a expanso da caracterstica MHO.
Entretanto, nesta aplicao est sendo utilizada a caracterstica de proteo "Quadrilateral", desta
maneira este ajuste no ser utilizado.
Ajuste: 1.000
Endereo 31.E1 - (Dir. Status) Este ajuste define se o mtodo de clculo da direcionalidade
pelo algoritmo DELTA ser habilitado/desabilitado. Com este mtodo, a direcionalidade ser
calculada comparando-se a corrente e tenso de superposio I e V no incio da falta. O delta
est presente somente no incio da falta, pois h uma variao das grandezas de corrente e
tenso comparando-as com os valores de pr-falta. Nesta aplicao o mtodo DELTA ser
habilitado.
Ajuste: Disabled
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
31.0C
Setting Mode
31.11
Phase Chars.
31.20
Zone 1 Ph Status
31.30
Zone 2 Ph Status
Pgina 13 de 36

Ajuste
Advanced
Mho
Enabled
Enabled

31.40
31.42
31.50
31.60
31.71
31.80
31.90
31.A0
31.A2
31.B0
31.C0
31.D0
31.D1
31.D3
31.D7
31.E1

Zone 3 Ph Status
Zone 3 Ph Offset
Zone P Ph Status
Zone 4 Ph Status
Ground Chars.
Zone 1 Gnd Stat.
Zone 2 Gnd Stat.
Zone 3 Gnd Stat.
Zone3 Gnd Offset
Zone P Gnd Stat.
Zone 4 Gnd Stat.
Digital Filter
CVT Filters
Load Blinders
Dist. Polarizing
Dir. Status

Enabled
Disabled
Disabled
Disabled
Quad
Enabled
Enabled
Enabled
Disabled
Disabled
Disabled
Standard
Disabled
Disabled
1.000
Disabled

9.3. DISTANCE ELEMENTS


Neste mdulo sero definidos os critrios de ajustes para a proteo de distncia.
Endereo 32.02 - (Z1 Ph. Reach) Este ajuste define o alcance no eixo da reatncia para a zona
1, para faltas entre fases. Apesar da existncia da linha paralela, a impedncia mtua de
sequncia positiva muito pequena e pode ser desprezada. Por ser uma linha radial, para esse
ajuste considerar-se- 100% da impedncia da linha.
Ajuste: 4.700 Ohm
Endereo 32.03 - (Z1 Ph. Angle) Este ajuste define o ngulo da linha para a zona 1. Ser
considerado o prprio ngulo da linha.
Ajuste: 63.20 deg
Endereo 32.09 - (Z1 Sensit. Iph>1) Determina a menor corrente que circular pelas fases na
qual o rel ser sensibilizado para detectar faltas em zona 1. Um valor de 10% da corrente
nominal do TC (500 mA) adequado para este ajuste.
Ajuste: 500.0 mA
Endereo 32.10 - (Z2 Ph. Reach) Este ajuste define o alcance do eixo de reatncia para zona
2. Por ser uma linha radial, a zona 2 dever alcanar 30% da impedncia do transformador da
SE Citrosuco.
Ajuste: 5.400 Ohm
Endereo 32.11 - (Z2 Ph. Angle) Este ajuste define o ngulo de inclinao para a zona 2. Ser
considerado o prprio da linha.
Ajuste: 63.20 deg
Endereo 32.17 - (Z2 Sensit. Iph>2) A corrente mnima de operao ser igual a mnima
corrente definida para a zona 1, ou seja 10% da corrente nominal do TC.
Ajuste: 500.0 mA
Endereo 32.20 - (Z3 Ph. Reach) Este ajuste define o alcance do eixo de reatncia para zona
3. Por ser uma linha radial, a zona 3 dever alcanar 50% da impedncia do transformador da
SE Citrosuco e no alcanar o lado de 13,8 kV do transformador da SE Citrosuco.
Ajuste: 6.850 Ohm
Endereo 32.21 - (Z3 Ph. Angle) Este ajuste define o ngulo da linha para a zona 3. Ser
considerado o prprio ngulo da linha.
Ajuste: 63.20 deg

Pgina 14 de 36

Endereo 32.28 - (Z3 Sensit. Iph>3) A corrente mnima de operao ser igual a mnima
corrente definida para a zona 1, ou seja 10% da corrente nominal do TC.
Ajuste: 500.0 mA
Endereo 32.51 - (Z1 Gnd. Reach) Este ajuste define o alcance no eixo da reatncia para a
zona 1, de falta fase-terra. Sabe-se que esta linha est inserida em um circuito no qual possui
outra linha em paralelo, portanto devem ser levados em considerao os efeitos das mtuas de
sequncia zero. Por ser uma linha radial, para esse ajuste considerar-se- 100% da impedncia
da linha.
Ajuste: 4.700 Ohm
Endereo 32.52 - (Z1 Gnd. Angle) Este ajuste define o ngulo da linha para a zona 1. Ser
considerado o prprio ngulo da linha.
Ajuste: 63.20 deg
Endereo 32.53 - (Z1 Dynamic Tilt) Define se ser habilitado Tilt dinmico para faltas terra.
Ele ser habilitado, pois dependendo das condies da falta, o rel pode alterar o valor do Tilt, o
que acarreta um melhor funcionamento do algoritmo.
Ajuste: Enabled
Endereo 32.54 - (Z1 Tilt Top Line) Ser considerado o valor 0, uma vez que o tilt est sendo
calculado de forma dinmica.
Ajuste: 0 deg
Endereo 32.55 - (kZN1 Res. Comp.) Define o valor de compensao k, para falta fase-terra
dentro da zona 1. Definiu-se o k idntico para todas as zonas de proteo e portanto igual ao
definido no endereo 30.05.
Ajuste: 1.360
Endereo 32.56 - (kZN1 Res. Angle) Define o ngulo do valor de compensao k, para falta
fase-terra dentro da zona 1. Definiu-se o ngulo de k idntico para todas as zonas de proteo e
portanto igual ao definido no endereo 30.06.
Ajuste: 20.95 deg
Endereo 32.59 - (R1 Gnd Resistive) Define o alcance resistivo de zona 1 para falta fase-terra.
Os valores j obtidos anteriormente das resistncias de carga, de arco e indicada pelo rel esto
apresentados abaixo:
Ajuste: 12.35 Ohm
Endereo 32.5B - (Z1 Sensit Ignd>1) Este ajuste define o menor valor de corrente para
sensibilizar o rel para esta funo. Este parmetro deve ser o mais sensvel possvel, de forma
que o rel possa detectar falta com baixo nvel de corrente. Um valor igual a 5% da corrente
nominal do TC (250 mA) adequado para este ajuste.
Ajuste: 250.0 mA
Endereo 32.60 - (Z2 Gnd. Reach) Este ajuste define o alcance do eixo de reatncia para zona
2 para falta fase-terra. Por ser uma linha radial, a zona 2 dever alcanar 30% da impedncia do
transformador da SE Citrosuco.
Ajuste: 5.400 Ohm
Endereo 32.61 - (Z2 Gnd. Angle) Este ajuste define o ngulo para a zona 2. Ser considerado
o ngulo da linha.
Ajuste: 63.20 deg
Endereo 32.63 - (Z2 Dynamic Tilt) Define se ser habilitado Tilt dinmico para faltas terra.
Ele ser habilitado, pois dependendo das condies da falta, o rel pode alterar o valor do Tilt, o
que acarreta um melhor funcionamento do algoritmo.
Ajuste: Enabled

Pgina 15 de 36

Endereo 32.64 - (Z2 Tilt Top Line) Ser considerado o valor 0, uma vez que o tilt est sendo
calculado de forma dinmica.
Ajuste: 0 deg
Endereo 32.65 - (kZN2 Res. Comp.) Define o valor de compensao k, para falta fase-terra
dentro da zona 2. Definiu-se o k idntico para todas as zonas de proteo e portanto igual ao
definido no endereo 30.05.
Ajuste: 1.360
Endereo 32.66 - (kZN2 Res. Angle) Define o ngulo do valor de compensao k, para falta
fase-terra dentro da zona 2. Definiu-se o ngulo de k idntico para todas as zonas de proteo e
portanto igual ao definido no endereo 30.06.
Ajuste: 20.95 deg
Endereo 32.69 - (R2 Gnd Resistive) Define o alcance resistivo de zona 2 para falta fase-terra.
Os valores j obtidos anteriormente das resistncias de carga, de arco e indicada pelo rel esto
apresentados abaixo:
Ajuste: 17.50 Ohm
Endereo 32.6B - (Z2 Sensit Ignd>2) Este ajuste define o menor valor de corrente para
sensibilizar o rel para esta funo. Este parmetro deve ser o mais sensvel possvel, de forma
que o rel possa detectar falta com baixo nvel de corrente. Um valor igual a 5% da corrente
nominal do TC (250 mA) adequado para este ajuste.
Ajuste: 250.0 mA
Endereo 32.70 - (Z3 Gnd. Reach) Este ajuste define o alcance do eixo de reatncia para zona
3. Por ser uma linha radial, a zona 3 dever alcanar 50% da impedncia do transformador da
SE Citrosuco e no alcanar o lado de 13,8 kV do transformador da SE Citrosuco.
Ajuste: 6.850 Ohm
Endereo 32.71 - (Z3 Gnd. Angle) Este ajuste define o ngulo de inclinao para a zona 3. Ser
considerado o prprio ngulo da linha.
Ajuste: 63.20 deg
Endereo 32.73 - (Z3 Dynamic Tilt) Define se ser habilitado Tilt dinmico para faltas terra.
Ele ser habilitado, pois dependendo das condies da falta, o rel pode alterar o valor do Tilt, o
que acarreta um melhor funcionamento do algoritmo.
Ajuste: Enabled
Endereo 32.74 - (Z3 Tilt Top Line) Ser considerado o valor 0, uma vez que o tilt est sendo
calculado de forma dinmica.
Ajuste: 0 deg
Endereo 32.75 - (kZN3 Res. Comp.) Define o valor de compensao k, para falta fase-terra
dentro da zona 2. Definiu-se o k idntico para todas as zonas de proteo e portanto igual ao
definido no endereo 30.05.
Ajuste: 1.360
Endereo 32.76 - (kZN3 Res. Angle) Define o ngulo do valor de compensao k, para falta
fase-terra dentro da zona 2. Definiu-se o ngulo de k idntico para todas as zonas de proteo e
portanto igual ao definido no endereo 30.06.
Ajuste: 20.95 deg
Endereo 32.79 - (R3 Gnd. Res. Fwd) Define o alcance resistivo de zona 3 para falta fase-terra.
Os valores j obtidos anteriormente das resistncias de carga, de arco e indicada pelo rel esto
apresentados abaixo:
Ajuste: 22.50 Ohm
Endereo 32.7C - (Z3 Sensit Ignd>3) Este ajuste define o menor valor de corrente para
sensibilizar o rel para esta funo. Este parmetro deve ser o mais sensvel possvel, de forma
Pgina 16 de 36

que o rel possa detectar falta com baixo nvel de corrente. Um valor igual a 5% da corrente
nominal do TC (250 mA) adequado para este ajuste.
Ajuste: 250.0 mA
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
32.02
Z1 Ph. Reach
32.03
Z1 Ph. Angle
32.09
Z1 Sensit. Iph>1
32.10
Z2 Ph. Reach
32.11
Z2 Ph. Angle
32.17
Z2 Sensit. Iph>2
32.20
Z3 Ph. Reach
32.21
Z3 Ph. Angle
32.28
Z3 Sensit. Iph>3
32.51
Z1 Gnd. Reach
32.52
Z1 Gnd. Angle
32.53
Z1 Dynamic Tilt
32.54
Z1 Tilt Top Line
32.55
kZN1 Res. Comp.
32.56
kZN1 Res. Angle
32.59
R1 Gnd Resistive
32.5B
Z1 Sensit Ignd>1
32.60
Z2 Gnd. Reach
32.61
Z2 Gnd. Angle
32.63
Z2 Dynamic Tilt
32.64
Z2 Tilt Top Line
32.65
kZN2 Res. Comp.
32.66
kZN2 Res. Angle
32.69
R2 Gnd Resistive
32.6B
Z2 Sensit Ignd>2
32.70
Z3 Gnd. Reach
32.71
Z3 Gnd. Angle
32.73
Z3 Dynamic Tilt
32.74
Z3 Tilt Top Line
32.75
kZN3 Res. Comp.
32.76
kZN3 Res. Angle
32.79
R3 Gnd. Res. Fwd
32.7C
Z3 Sensit Ignd>3

Ajuste
23,50/In
63.20 deg
100.0 x In
27.00/In
63.20 deg
100.0 x In
34.25/In
63.20 deg
100.0 x In
23,50/In
63.20 deg
Enabled
0 deg
1.360
20.95 deg
61.75/In
50.00 x In
27.00/In
63.20 deg
Enabled
0 deg
1.360
20.95 deg
87.50/In
50.00 x In
34.25/In
63.20 deg
Enabled
0 deg
1.360
20.95 deg
112.5/In
50.00 x In

= 4.700 Ohm
= 500.0 mA
= 5.400 Ohm
= 500.0 mA
= 6.850 Ohm
= 500.0 mA
= 4.700 Ohm

= 12.35 Ohm
= 250.0 mA
= 5.400 Ohm

= 17.50 Ohm
= 250.0 mA
= 6.850 Ohm

= 22.50 Ohm
= 250.0 mA

9.4. SCHEME LOGIC


Este grupo define o tempo de atuao das zonas de distncia e se o esquema de teleproteo
ser habilitado ou no.
Endereo 34.08 - (Zone1 Tripping) Este parmetro define o comando de trip da zona 1. A zona
1 ir gerar trip tanto para falta fase-terra quanto para faltas multi-fases.
Ajuste: Phase And Ground
Endereo 34.09 - (tZ1 Ph. Delay) Este parmetro define o tempo de trip da zona 1 para faltas
multi-fases. Este temporizador ser ajustado em 0 s.
Ajuste: 0 s
Endereo 34.0A - (tZ1 Gnd. Delay) Este parmetro define o tempo de trip da zona 1 para falta
fase-terra. Este temporizador ser ajustado em 0 s.
Ajuste: 0 s
Endereo 34.10 - (Zone2 Tripping) Este parmetro define o comando de trip da zona 2. A zona
2 ir gerar trip tanto para falta fase-terra quanto para faltas multi-fases.
Pgina 17 de 36

Ajuste: Phase And Ground


Endereo 34.11 - (tZ2 Ph. Delay) Este parmetro define o tempo de trip da zona 2 para faltas
multi-fases. Este temporizador ser ajustado em 500 ms.
Ajuste: 500.0 ms
Endereo 34.12 - (tZ2 Gnd. Delay) Este parmetro define o tempo de trip da zona 2 para falta
fase-terra. Este temporizador ser ajustado em 500 ms.
Ajuste: 500.0 ms
Endereo 34.18 - (Zone3 Tripping) Este parmetro define o comando de trip da zona 2. A zona
2 ir gerar trip tanto para falta fase-terra quanto para faltas multi-fases.
Ajuste: Phase And Ground
Endereo 34.19 - (tZ3 Ph. Delay) Este parmetro define o tempo de trip da zona 2 para faltas
multi-fases. Este temporizador ser ajustado em 500 ms.
Ajuste: 1.000 s
Endereo 34.1A - (tZ3 Gnd. Delay) Este parmetro define o tempo de trip da zona 2 para falta
fase-terra. Este temporizador ser ajustado em 500 ms.
Ajuste: 1.000 s
Endereo 34.20 - (ZoneP Tripping) Este parmetro define o comando de trip da zona P.
Entretanto, neste projeto esta zona de proteo ser desabilitada.
Ajuste: Disabled
Endereo 34.28 - (Zone4 Tripping) Este parmetro define o comando de trip da zona 4.
Entretanto, neste projeto esta zona de proteo ser desabilitada.
Ajuste: Disabled
Endereo 34.41 - (Aid. 1 Selection) Este parmetro define o esquema de teleproteo que ser
utilizado. Entretanto, neste projeto, a teleproteo ser desabilitada.
Ajuste: Disabled
Endereo 34.61 - (Aid. 2 Selection) Este parmetro define o esquema de teleproteo que ser
utilizado. Entretanto, neste projeto, a teleproteo ser desabilitada.
Ajuste: Disabled
Endereo 34.81 - (SOTF Status) Este ajuste define como a funo "SOTF - Swicht on to Fault",
ir operar. Neste projeto esta proteo ser ativa somente quando o rel identificar que a linha
est aberta, via corrente ou posio de disjuntor, atravs da lgica de polo morto.
Ajuste: Enabled PoleDead
Endereo 34.82 - (SOTF Delay) Este ajuste define o tempo mnimo que a linha dever
permanecer desenergizada para que a funo SOTF seja ativa. Este tempo dever ser superior
ao tempo morto do religamento automtico. Para esta aplicao ser ajustado um valor de 10
segundos.
Ajuste: 10.00 s
Endereo 34.83 - (SOTF Tripping) Este ajuste define quais as zonas de proteo iro operar
como SOTF. Para este projeto as zonas 1 e 2 iro operar como SOTF, ou seja, no momento do
fechamento da linha, se houver uma falta na zona 2, a funo SOTF ir operar instantaneamente.
Ajuste: 000011
Endereo 34.84 - (TOR Status) Este ajuste define se a funo"TOR - Trip on Reclose" ser
ativada. Esta proteo opera em conjunto com a funo religamento automtico.
Ajuste: Enabled
Endereo 34.85 - (TOR Tripping) Este ajuste define quais as zonas de proteo iro operar em
conjunto com a funo TOR. Apenas as funes de atuao instantnea iro iniciar o religamento.
Portanto este ajuste ser configurado apenas para zona 1.
Pgina 18 de 36

Ajuste: 000001
Endereo 34.86 - (TOC Reset Delay) Este ajuste define o temporizador tanto da funo SOTF
quanto da funo TOR, ou seja, estas protees iro permanecer ativas somente pelo tempo
ajustado neste parmetro. Este parmetro ser ajustado em 500ms.
Ajuste: 500.0 ms
Endereo 34.88 - (TOC Delay) Este ajuste define o tempo que deve ser transcorrido aps a
abertura do disjuntor para que a funo TOR seja ativada. Deve-se lembrar que este tempo
dever ser menor que o menor dead time. Como o tempo morto ser ajustado em 250 ms, este
ajuste ser configurado em 200 ms.
Ajuste: 200.00 ms
Endereo 34.B1 - (Z1 Ext Scheme) Este ajuste permite uma extenso da zona 1, caso haja
falha nos canais de proteo. Neste caso, ser desabilitado, de forma a evitar atuaes indevidas.
Ajuste: Disabled
Endereo Funo Ajuste
Endereo 34.C1 - (LOL Scheme) Este ajuste permite que o rel reconhea uma condio de
perda de carga de forma a identificar que o disjuntor do outro terminal est aberto e por isso,
enviar um sinal de trip para o prprio disjuntor. Neste projeto este ajuste ser desabilitado.
Ajuste: Disabled
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
34.08
Zone1 Tripping
34.09
tZ1 Ph. Delay
34.0A
tZ1 Gnd. Delay
34.10
Zone2 Tripping
34.11
tZ2 Ph. Delay
34.12
tZ2 Gnd. Delay
34.18
Zone3 Tripping
34.19
tZ3 Ph. Delay
34.1A
tZ3 Gnd. Delay
34.20
ZoneP Tripping
34.28
Zone4 Tripping
34.41
Aid. 1 Selection
34.61
Aid. 2 Selection
34.81
SOTF Status
34.82
SOTF Delay
34.83
SOTF Tripping
34.84
TOR Status
34.85
TOR Tripping
34.86
TOC Reset Delay
34.88
TOC Delay
34.B1
Z1 Ext Scheme
34.C1
LOL Scheme

Ajuste
Phase And Ground
0s
0s
Phase And Ground
500.0 ms
500.0 ms
Phase And Ground
1.000 s
1.000 s
Disabled
Disabled
Disabled
Disabled
Enabled PoleDead
10.00 s
000011
Enabled
000001
500.0 ms
200.00 ms
Disabled
Disabled

9.5. OVERCURRENT
Esse grupo define os ajustes relativos proteo de sobrecorrente de fase. Para esta aplicao,
ser utilizado um dos seus grupos para fazer a funo de sobrecorrente direcional de fase
temporizada (67T retaguarda) e os demais sero desabilitados.
Endereo 35.01 - (I>1 Status) Este ajuste define se a funo Overcurrent grupo 1 ser
habilitada ou desabilitada. Para este projeto, esta funo ser habilitada como sendo de
sobrecorrente direcional de fase temporizada. Esta proteo tem o objetivo de fazer a retaguarda
da proteo de distncia para faltas entre fases.
Pgina 19 de 36

Ajuste: Enabled
Endereo 35.02 - (I>1 Function) Este ajuste define qual a curva ser utilizada para esta funo.
Neste projeto ser utilizada a curva normal inversa da norma IEC.
Ajuste: IEC S Inverse
Endereo 35.03 - (I>1 Directional) Este ajuste define a direcionalidade desta funo. Deve ser
definida de forma a atuar para faltas frente, ou seja, na direo da linha de transmisso.
Ajuste: Directional Fwd
Endereo 35.04 - (I>1 Current Set) Este ajuste define o pickup desta funo. Para o clculo
deste pickup utilizou-se o seguinte critrio: ser definido como 1.2 vezes a corrente do limite
trmico do cabo da linha, de forma a evitar atuao da funo para uma condio de carga.
Ajuste: 5.000 A
Endereo 35.06 - (I>1 TMS) Este ajuste define o dial de tempo da funo. Abaixo ser
demonstrado o critrio que definir este parmetro. Para o clculo deste critrio ser utilizada a
maior das correntes de curto-circuito trifsico para faltas externas que circulam pelo rel.
Corrente em Amp primrio, "vista" pelo rel para falta trifsica na barra de Citrosuco.
I3CITROS = 1208 A
Com a corrente obtida acima, ser calculado um dial de tempo de forma que para a curva normal
inversa o tempo de atuao seja igual a 1000 ms.
Tp = {1.0 * [(I3CITROS Ipickup 67prim)0,02 1]} 0.14
Tp = {1.0 * [(1208 600)0,02 1]} 0.14 Tp = {1.0 * 0.0141} 0.14 Tp = 0.1007
Tp = 0.1 (curva definida)
O tempo de atuao, para uma falta trifsica na barra de Citrosuco, com o dial de tempo obtido
de 990 ms.
Endereo 35.09 - (I>1 tRESET) Este ajuste define o tempo de reset desta funo. Para este
projeto o tempo de reset ser 0.
Ajuste: 0 s
Endereo 35.0A - (I>2 Status) Este ajuste define se a funo Overcurrent grupo 2 ser
habilitada ou desabilitada. Ficar desabilitado.
Ajuste: Disabled
Endereo 35.13 - (I>3 Status) Este ajuste define se a funo Overcurrent grupo 3 ser
habilitada ou desabilitada. Esta ser habilitada para realizar a funo 67 instantnea (67I).
Ajuste: Enabled
Endereo 35.14 - (I>3 Directional) Este ajuste define a direcionalidade desta funo. Deve ser
definida de forma a atuar para faltas frente, ou seja, na direo da linha de transmisso.
Ajuste: Directional Fwd
Endereo 35.15 - (I>3 Current Set) Este ajuste define o pickup da funo 67 instantnea (67I).
Para o clculo do pickup desta funo utilizou-se o seguinte critrio: ser definido igual a 1.25
vezes a corrente de sequencia positiva que circula pelo rel, para um curto-circuito trifsico na
barra da SE Citrosuco.
Ajuste: 12.50 A
Endereo 35.16 - (I>3 Time Delay) Este ajuste define o atraso de tempo da funo. No haver
nenhuma temporizao para este ajuste.
Ajuste: 0 s

Pgina 20 de 36

Endereo 35.18 - (I>4 Status) Este ajuste define se a funo Overcurrent grupo 4 ser
habilitada ou desabilitada. Ficar desabilitado.
Ajuste: Disabled
Endereo 35.1C - (I> Char Angle) Este ajuste define o ngulo de mximo torque da funo
Overcurrent. Ser ajustado em 30.
Ajuste: 30.00 deg
Endereo 35.1D - (I> Blocking) Este ajuste determina se o sinal de bloqueio oriundo da
superviso do TP afetam certos estgios de sobrecorrente.
VTS Block - Afeta somente a proteo de sobrecorrente direcional. Com o bit relevante ajustado
em 1, a operao da superviso do TP (VTS) bloquear o estgio. Quando o bit ajustado em 0,
o estgio ser revertido para no direcional durante a operao do VTS.
Se I>Status ajustado em "Enabled VTS", nenhum bloqueio deve ser selecionado para fornecer
a interrupo da falta pela proteo de sobrecorrente durante a condio de VTS.
O Bit 0 = VTS Bloqueia >1, o Bit 1 = VTS Bloqueia >2, o Bit 2 = VTS Bloqueia >3, o Bit 3 =
VTS Bloqueia >4 e os Bits 5 e 6 no so usados.
Para este rel, como se trata de linha radial, no teremos bloqueio em nenhuma situao.
Ajuste: 000000
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
35.01
I>1 Status
35.02
I>1 Function
35.03
I>1 Directional
35.04
I>1 Current Set
35.06
I>1 TMS
35.09
I>1 tRESET
35.0A
I>2 Status
35.13
I>3 Status
35.14
I>3 Directional
35.15
I>3 Current Set
35.16
I>3 Time Delay
35.18
I>4 Status
35.1C
I> Char Angle
35.1D
I> Blocking

Ajuste
Enabled
IEC S Inverse
Directional Fwd
1.000 x In
= 5.000 A
100.0e-3
0s
Disabled
Enabled
Directional Fwd
2.500 x In
= 12.50 A
0s
Disabled
30.00 deg
000000

9.6. EARTH FAULT


Esse grupo, define os ajustes relativos proteo de sobrecorrente de neutro. Para esta
aplicao, ser habilitada a funo de sobrecorrente direcional de neutro temporizada (67NT
retaguarda) e a funo de sobrecorrente direcional de neutro instantnea (67NI retaguarda).
Sero utilizados, respectivamente os grupos 1 e 3 para realizao destas funes.
Endereo 38.01 - (IN>1 Status) Este ajuste define se a funo Earth Fault grupo 1 ser
habilitada ou desabilitada. Esta funo ser habilitada como sendo a 67N temporizada (67NT).
Ajuste: Enabled
Endereo 38.25 - (IN>1 Function) Este ajuste define qual a curva ser utilizada para esta
funo. Neste projeto ser utilizada a curva normal inversa da norma IEC.
Ajuste: IEC S Inverse
Endereo 38.26 - (IN>1 Directional) Este ajuste define a direcionalidade desta funo. Deve
ser definida de forma a atuar para faltas frente, ou seja, na direo da linha de transmisso.
Ajuste: Directional Fwd
Endereo 38.29 - (IN>1 Current Set) Este ajuste define o pickup da funo 67NT. Para o clculo
deste pickup utilizou-se o seguinte critrio: o pickup deve ser definido o mais sensvel possvel de
forma que consiga detectar faltas com elevada resistncia. No entanto, para se ter uma margem

Pgina 21 de 36

de segurana e evitar atuaes indevidas por erros de medies ser configurado em 10% da
corrente nominal do TC, o que equivale a 60 A primrios ou 0.5 A secundrios.
Ajuste: 500.0 mA
Endereo 38.2D - (IN>1 TMS) Este ajuste define o dial de tempo da funo. Abaixo ser
demonstrado o critrio que definir este parmetro. Para clculo deste critrio ser utilizada a
maior das correntes de sequncia zero de curto-circuito fase-terra para faltas externas que
circulam pelo rel.
Corrente de sequncia zero em Amp primrio, "vista" pelo rel para falta fase-terra na barra de
Citrosuco.
I1CITROS = 626
Com a corrente obtida acima, ser calculado um dial de tempo de forma que para a curva normal
inversa o tempo de atuao seja igual a 500 ms.
Tp = {0.5 * [(I1CITROS Ipickup 67Nprim)0,02 1]} 0.14
Tp = {0.5 * [(626 60)0,02 1]} 0.14 Tp = {0.5 * 0.0480} 0.14 Tp = 0.1715
Tp = 0.17 (curva definida)
O tempo de atuao, para uma falta trifsica na barra de Citrosuco, com o dial de tempo obtido
de 500 ms.
Endereo 38.33 - (IN>1 tRESET) Este ajuste define o tempo de reset desta funo. Para este
projeto o tempo de reset ser 0 s.
Ajuste: 0 s
Endereo 38.35 - (IN>2 Status) Este ajuste define se a funo Earth Fault grupo 2 ser
habilitada ou desabilitada. Ficar desabilitado.
Ajuste: Disabled
Endereo 38.46 - (IN>3 Status) Este ajuste define se a funo Earth Fault grupo 3 ser
habilitada ou desabilitada. Esta ser habilitada para realizar a funo 67N instantnea (67NI).
Ajuste: Enabled
Endereo 38.47 - (IN>3 Directional) Este ajuste define a direcionalidade desta funo. Deve
ser definida de forma a atuar para faltas frente, ou seja, na direo da linha de transmisso.
Ajuste: Directional Fwd
Endereo 38.4A - (IN>3 Current Set) Este ajuste define o pickup da funo 67N instantnea
(67NI). Para o clculo do pickup desta funo utilizou-se o seguinte critrio: ser definido igual a
1.2 vezes a corrente de sequncia zero que circula pelo rel, para um curto-circuito na barra da
SE Citrosuco.
Ajuste: 6.300 A
Endereo 38.4B - (IN>3 Time Delay) Este ajuste define o atraso de tempo da funo. No
haver nenhuma temporizao para este ajuste.
Ajuste: 0 s
Endereo 38.4D - (IN>4 Status) Este ajuste define se a funo Earth Fault grupo 4 ser
habilitada ou desabilitada. Ficar desabilitado.
Ajuste: Disabled
Endereo 38.54 - (IN> Blocking) Este ajuste determina se o sinal de bloqueio oriundo da
superviso do TP afetam certos estgios de sobrecorrente.
VTS Block - Afeta somente a proteo de sobrecorrente direcional. Com o bit relevante ajustado
em 1, a operao da superviso do TP (VTS) bloquear o estgio. Quando o bit ajustado em 0,
o estgio ser revertido para no direcional durante a operao do VTS.

Pgina 22 de 36

Se IN>Status ajustado em "Enabled VTS", nenhum bloqueio deve ser selecionado para fornecer
a interrupo da falta pela proteo de sobrecorrente durante a condio de VTS.
O Bit 0 = VTS Bloqueia N>1, o Bit 1 = VTS Bloqueia N>2, o Bit 2 = VTS Bloqueia N>3, o Bit
3 = VTS Bloqueia N>4 e os Bits 5 e 6 no so usados.
Para este rel, como se trata de linha radial, no teremos bloqueio em nenhuma situao.
Ajuste: 000000
Endereo 38.56 - (IN> Char Angle) Este ajuste define o ngulo de mximo torque da funo
Earth Fault. Ser ajustado para um ngulo de -60 graus.
Ajuste: -60.00 deg
Endereo 38.57 - (IN> Polarisation) Define se a polarizao para determinao da direo, ser
realizada por sequncia zero ou por sequncia negativa. Ser utilizada por sequncia zero.
Ajuste: Zero Sequence
Endereo 38.59 - (IN> VNpol Set) Define o menor valor de tenso de sequncia zero que o
rel deve medir para determinao da direo pelas componentes de sequncia zero.
Ajuste: 1.000 V
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
38.01
IN>1 Status
38.25
IN>1 Function
38.26
IN>1 Directional
38.29
IN>1 Current Set
38.2D
IN>1 TMS
38.33
IN>1 tRESET
38.35
IN>2 Status
38.46
IN>3 Status
38.47
IN>3 Directional
38.4A
IN>3 Current Set
38.4B
IN>3 Time Delay
38.4D
IN>4 Status
38.54
IN> Blocking
38.56
IN> Char Angle
38.57
IN> Polarisation
38.59
IN> VNpol Set

Ajuste
Enabled
IEC S Inverse
Directional Fwd
100.0 x In
= 500.0 mA
170.0e-3
0s
Disabled
Enabled
Directional Fwd
1.300 x In
= 6.500 A
0s
Disabled
000000
-60.00 deg
Zero Sequence
1.000 V

9.7. AIDED DEF


Esta proteo opera em conjunto com o esquema de teleproteo e tem como objetivo, detectar
curto-circuito com alta resistncia de falta.
Endereo 39.02 - (DEF Status) Este ajuste define se esta proteo ser habilitada/desabilitada.
A mesma ser desabilitada, pois neste estudo no teremos esquemas de teleproteo.
Ajuste: Disabled
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
39.02
(DEF Status)

Ajuste
Disabled

9.8. SEF/REF PROTN


Esse grupo, define os ajustes relativos proteo de sobrecorrente de neutro sensvel. Para esta
aplicao, ser habilitada a funo de sobrecorrente direcional sensvel de neutro de
tempo definido (67DT retaguarda).
Endereo 3A.01 - (SEF/REF Options) Este ajuste define se a funo SEF/REF Protn grupo 1
ser habilitada ou desabilitada. Esta funo ser habilitada como sendo a 67 tempo definido
(67DT).
Pgina 23 de 36

Ajuste: SEF Enabled


Endereo 3A.2A - (ISEF>1 Function) Este ajuste define qual a curva ser utilizada para esta
funo. Neste projeto ser utilizada a curva tempo definido.
Ajuste: DT
Endereo 3A.2B - (ISEF>1 Directional) Este ajuste define a direcionalidade desta funo. Deve
ser definida de forma a atuar para faltas frente, ou seja, na direo da linha de transmisso.
Ajuste: Directional Fwd
Endereo 3A.2E - (ISEF>1 Current) Este ajuste define o pickup da funo 67DT. Para o clculo
deste pickup utilizou-se o seguinte critrio: o pickup deve ser definido o mais sensvel possvel de
forma que consiga detectar faltas com elevada resistncia. Ser configurado em 2% da corrente
nominal do TC, o que equivale a 12 A primrios ou 0.1 A secundrios.
Ajuste: 100.0 mA
Endereo 3A.31 - (ISEF>1 Delay) Este ajuste define o tempo de atuao da funo. Ser
ajustado para 4 segundos.
Ajuste: 4.000 s
Endereo 3A.37 - (ISEF>1 tRESET) Este ajuste define o tempo de reset desta funo. Para este
projeto o tempo de reset ser 0 s.
Ajuste: 0 s
Endereo 3A.3A - (ISEF>2 Function) Este ajuste define se a funo SEF/REF Protn grupo 2
ser habilitada ou desabilitada. Ficar desabilitado.
Ajuste: Disabled
Endereo 3A.49 - (ISEF>3 Status) Este ajuste define se a funo SEF/REF Protn grupo 3 ser
habilitada ou desabilitada. Ficar desabilitado.
Ajuste: Disabled
Endereo 3A.50 - (ISEF>4 Status) Este ajuste define se a funo SEF/REF Protn grupo 4 ser
habilitada ou desabilitada. Ficar desabilitado.
Ajuste: Disabled
Endereo 3A.57 - (ISEF> Blocking) Este ajuste determina se o sinal de bloqueio oriundo da
superviso do TP afetam certos estgios de sobrecorrente.
VTS Block - Afeta somente a proteo de sobrecorrente direcional. Com o bit relevante ajustado
em 1, a operao da superviso do TP (VTS) bloquear o estgio. Quando o bit ajustado em 0,
o estgio ser revertido para no direcional durante a operao do VTS.
Se ISEF>Status ajustado em "Enabled VTS", nenhum bloqueio deve ser selecionado para
fornecer a interrupo da falta pela proteo de sobrecorrente durante a condio de VTS.
O Bit 0 = VTS Bloqueia SEF>1, o Bit 1 = VTS Bloqueia SEF>2, o Bit 2 = VTS Bloqueia SEF>3,
o Bit 3 = VTS Bloqueia SEF>4 e os Bits 5 e 6 no so usados.
Para este rel, como se trata de linha radial, no teremos bloqueio em nenhuma situao.
Ajuste: 000000
Endereo 3A.59 - (ISEF> Char Angle) Este ajuste define o ngulo de mximo torque da funo
SEF/REF Protn. Ser ajustado para um ngulo de -60 graus.
Ajuste: -60.00 deg
Endereo 3A.5B - (ISEF> VNpol Set) Define o menor valor de tenso de sequncia zero que o
rel deve medir para determinao da direo pelas componentes de sequncia zero.
Ajuste: 1.000 V
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
3A.01
SEF/REF Options
3A.2A
ISEF>1 Function
3A.2B
ISEF>1 Direction
3A.2E
ISEF>1 Current
Pgina 24 de 36

Ajuste
SEF Enabled
DT
Directional Fwd
20.00 x InSEF = 100.0 mA

3A.31
3A.37
3A.3A
3A.49
3A.50
3A.57
3A.59
3A.5B

ISEF>1 Delay
ISEF>1 tRESET
ISEF>2 Function
ISEF>3 Status
ISEF>4 Status
ISEF> Blocking
ISEF> Char Angle
ISEF> VNpol Set

4.000 s
0s
Disabled
Disabled
Disabled
000000
-60.00 deg
1.000 V

9.9. CB FAIL & I< & P.DEAD


Neste mdulo sero apresentados os ajustes referentes lgica de polo morto e falha do
disjuntor.
Endereo 45.02 - (CB Fail 1 Status) Habilita ou desabilita o primeiro estgio da funo de falha
de disjuntor. Este estgio ser habilitado.
Ajuste: Enabled
Endereo 45.03 - (CB Fail 1 Timer) Tempo de ajuste de atuao para o primeiro estgio da
funo de falha de disjuntor. Ajustado em 200 ms.
Ajuste: 200.0 ms
Endereo 45.04 - (CB Fail 2 Status) Os estgios destas funes sero desabilitados.
Ajuste: Disabled
Endereo 45.06 - (Volt Prot Reset) Estes ajustes determinam os elementos de reset para a
contagem do tempo de atuao para tenso da funo falha de disjuntor antes de iniciada as
condies de falha de disjuntor.
Ajuste: Prot Reset & I<
Endereo 45.07 - (Ext Prot Reset) Estes ajustes determinam os elementos de reset para a
contagem do tempo de atuao externa da funo falha de disjuntor antes de iniciada as
condies de falha de disjuntor.
Ajuste: Prot Reset & I<
Endereo 45.08 - (WI Prot Reset) Quando habilitado, os tempos de falha do disjuntor sero
zerados se uma condio de trip por fonte fraca for detectado, provendo a ativao da lgica WI.
Esta funo ficar desabilitada.
Ajuste: Disabled
Endereo 45.0B - (I< Current Set) Este ajuste define um valor de corrente que indica polo
aberto. Para este parmetro ser mantido o ajuste default de 500 mA o que representa 5% da
corrente nominal do TC.
Ajuste: 500.0 mA
Endereo 45.0D - (ISEF< Current) Para este projeto a entrada de neutro sensvel no est
sendo utilizada. Desta maneira, este ajuste ser irrelevante. O mesmo ser mantido no seu valor
default.
Ajuste: 100.0 mA
Endereo 45.10 - (V<) Este ajuste define um valor de tenso que indica polo aberto. Este
parmetro ser ajustado em 20 V.
Ajuste: 20.00 V
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
45.02
CB Fail 1 Status
45.03
CB Fail 1 Timer
45.04
CB Fail 2 Status

Ajuste
Enabled
200.0 ms
Disabled
Pgina 25 de 36

45.06
45.07
45.08
45.0B
45.0D
45.10

Volt Prot Reset


Ext Prot Reset
WI Prot Reset
I< Current Set
ISEF< Current
V<

Prot Reset & I<


Prot Reset & I<
Disabled
500.0 mA
100.0 mA
20.00 V

9.10. SUPERVISION
Neste mdulo sero apresentados os ajustes referentes superviso dos TCS e TPS.
Endereo 46.01 - (VTS Mode) Este ajuste define como a funo VTS ir operar. Neste projeto,
a funo VTS ir operar atravs da medio de tenso.
Ajuste: Measured Only
Endereo 46.02 - (VTS Status) Este ajuste define se a funo VTS ir bloquear as unidades de
sobrecorrente caso o rel detectar uma falha fuso fusvel.
Ajuste: Blocking
Endereo 46.03 - (VTS Reset Mode) Este ajuste define como ser o reset da funo VTS. Neste
projeto o reset desta funo ser automtico, ou seja, quando ocorrer o retorno trifsico da
tenso.
Ajuste: Auto
Endereo 46.04 - (VTS Time Delay) Este ajuste define um temporizador que aps ter sido
transcorrido o tempo ajustado, ocorre o selo da funo VTS. Desta forma, todas as funes
dependentes de tenso permanecem bloqueadas. Este selo ser desfeito somente quando o rel
identificar as condies de reset da funo VTS. Para esta aplicao o ajuste ser de 5 segundos.
Ajuste: 5.000 s
Endereo 46.05 - (VTS I> Inhibit) A ausncia de tenso durante a energizao da linha pode
ser causada por duas situaes: falha no circuito de potencial ou uma falta trifsica. Para
diferenciar VTS de curto-circuito existe este ajuste que define um valor de corrente que dever
ser ultrapassado para que o rel compreenda que h um curto-circuito ao invs de uma falha no
circuito de potencial. Desta forma, este valor de corrente ser ajustado conforme o seguinte
critrio:
Corrente mxima de carga de acordo com o limite trmico
ICarga_mximo = 637 A
Corrente que circula pelo rel para falta trifsica na barra de Citrosuco
ICC_3P_CTR := 1208 A
Este parmetro deve ser ajustado entre 80% da corrente de falta obtida acima e 120% da
corrente de mximo carregamento, portanto:
764.40 < Iajuste < 966.40
Ento, ser definido em 865 A primrios.
VTSI_Inhibit = 865 / RTC = 7.21 A
Ajuste: 30.00 A
Endereo 46.06 - (VTS I2> Inhibit) Este ajuste utilizado para by-passar a unidade de VTS
quando ocorrer um curto-circuito no sistema que pode operar esta unidade. Desta forma, este
valor de corrente dever ser baixo para que possa detectar todos os tipos de curtos-circuitos,
inclusive os de maior resistncia.
Ajuste: 250.0 mA
Endereo 46.0E - (Inrush Detection) Este parmetro define se a restrio de Inrush ser
habilitada. Nesta aplicao, o parmetro ser habilitado.
Ajuste: Enabled

Pgina 26 de 36

Endereo 46.0F - (I>2nd Harmonic) Este ajuste define em porcentagem o valor de corrente de
segunda harmnica. Ser ajustado em 15%.
Ajuste: 15.00%
Endereo 46.11 - (WI Inhibit) Este parmetro utilizado em sistemas onde h uma fonte fraca
de sequncia negativa ou positiva, para uma fonte forte de sequncia zero. Como se trata de
linha radial, este parmetro ser desabilitado.
Ajuste: Disabled
Endereo 46.31 - (CTS Mode) Este parmetro define se o algoritmo de deteco de falhas dos
TCS ser habilitado ou no. Esta funo ficar habilitada.
Ajuste: Enabled
Endereo 46.32 - (CTS Status) Este ajuste determina se o status do algoritmo de deteco de
falhas dos TCS ter ou no indicao de falha. Neste estudo contemplara indicao.
Ajuste: Indication
Endereo 46.33 - (CTS Reset Mode) Determina se o modo reset do algoritmo de deteco de
falhas dos TCS ser manual ou automtico. Neste caso ser manual.
Ajuste: Manual
Endereo 46.35 - (CTS VN< Inhibit) O ajuste usado para inibir o elemento de superviso da
corrente do transformador quando a tenso de sequncia zero superar esse ajuste. Ajustado em
5 V.
Ajuste: 5.000 V
Endereo 46.36 - (CTS IN> Set) Esse ajuste determina o nvel de corrente de sequncia zero
que deve estar presente para validar a condio de superviso do transformador. Ajustado em
500 mA.
Ajuste: 500.0 mA
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
46.01
VTS Mode
46.02
VTS Status
46.03
VTS Reset Mode
46.04
VTS Time Delay
46.05
VTS I> Inhibit
46.06
VTS I2> Inhibit
46.0E
Inrush Detection
46.0F
I>2nd Harmonic
46.11
WI Inhibit
46.31
CTS Mode
46.32
CTS Status
46.33
CTS Reset Mode
46.35
CTS VN< Inhibit
46.36
CTS IN> Set

Ajuste
Measured Only
Blocking
Auto
5.000 s
30.00 A
250.0 mA
Enabled
15.00 %
Disabled
Enabled
Indication
Manual
5.000 V
500.0 mA

9.11. AUTORECLOSE
Neste mdulo sero apresentados os ajustes referentes funo de religamento automtico.
Ser configurado apenas um ciclo de religamento com tempo morto definido em 250 ms e para
religar em qualquer condio. Apenas as funes de atuao instantnea iro partir o
religamento, as demais iro bloquear. A princpio o reclaim time ser configurado em 15
segundos. Abaixo, segue os ajustes da funo religamento a serem configurados.
Endereo 49.05 - (Single Pole Shot) Este ajuste define o nmero de religamentos para abertura
monopolar.
Ajuste: 1
Pgina 27 de 36

Endereo 49.06 - (Three Pole Shot) O ajuste define o nmero de religamentos para abertura
tripolar.
Ajuste: 1
Endereo 49.08 - (Dead Time 1) Define o tempo morto para o primeiro ciclo de religamento,
exceto onde o trip monopolar.
Ajuste: 250.0 ms
Endereo 49.09 - (Dead Time 2) Define o tempo morto para o segundo ciclo de religamento.
Ajuste: 60.00 s
Endereo 49.0A - (Dead Time 3) Define o tempo morto para o terceiro ciclo de religamento.
Ajuste: 60.00 s
Endereo 49.0B - (Dead Time 4) Este ajuste define o tempo morto para o quarto ciclo de
religamento.
Ajuste: 60.00 s
Endereo 49.0C - (AR CBHealthyTime) Tempo em que a binria de entrada do disjuntor deve
permanecer saudvel aps a concluso do tempo morto. Se a entrada for baixa e permanecer
baixa aps o tempo ajustado, resultar no bloqueio e o disjuntor permanecer aberto.
Ajuste: 5.000 s
Endereo 49.0F - (Reclaim Time) Este ajuste define o tempo em que o religamento retorna ao
incio do ciclo.
Ajuste: 15.00 s
Endereo 49.10 - (AR Inhibit Time) Aps o fechamento manual do disjuntor, o incio do
religamento inibido por um perodo igual configurao do ajuste do A/R Inhibit Time .
Ajuste: 60.00 s
Endereo 49.25 - (AR CheckSyncTime) Durante a condio de verificao do sistema, este
tempo solicitado para que a condio de religamento seja satisfatria. Se no for satisfatria,
o religamento ir a bloqueio aps este tempo.
Ajuste: 5.000 s
Endereo 49.27 - (Z2T AR) Determina se a zona 2 inicia ou bloqueia o religamento, ou se no
haver nenhuma ao da zona 2 sobre o religamento.
Ajuste: No Action
Endereo 49.28 - (Z3T AR) Determina se a zona 3 inicia ou bloqueia o religamento, ou se no
haver nenhuma ao da zona 3 sobre o religamento.
Ajuste: No Action
Endereo 49.2B - (DEF Aided AR) Ajuste que determina o impacto da proteo direcional de
terra no religamento.
Ajuste: Initiate AR
Endereo 49.2C - (Dir Aided AR) Ajuste que determina o impacto da proteo direcional no
religamento.
Ajuste: Block AR
Endereo 49.2D - (TOR AR) Este ajuste determina o impacto do Trip On Reclose (TOR) no
religamento.
Ajuste: Block AR
Endereo 49.2F - (I>1 AR) Determina se o ajuste do primeiro estgio da proteo de
sobrecorrente impacta no religamento.
Ajuste: No Action

Pgina 28 de 36

Endereo 49.33 - (IN>1 AR) Determina se o ajuste do primeiro estgio da proteo de


sobrecorrente de terra impacta no religamento.
Ajuste: No Action
Endereo 49.35 - (IN>3 AR) Determina se o ajuste do terceiro estgio da proteo de
sobrecorrente de terra impacta no religamento.
Ajuste: Initiate AR
Endereo 49.39 - (Mult Phase AR) Este ajuste define se toda falta tem impacto ou no no
religamento.
Ajuste: Allow Autoclose
Endereo 49.3A - (Dead Time Start) Ajuste que determina se o tempo morto iniciado quando
a proteo opera ou quando h reset do comando de abertura por proteo.
Ajuste: Protection Op
Resumo dos ajustes deste grupo
Endereo
Funo
49.05
Single Pole Shot
49.06
Three Pole Shot
49.08
Dead Time 1
49.09
Dead Time 2
49.0A
Dead Time 3
49.0B
Dead Time 4
49.0C
AR CBHealthyTime
49.0F
Reclaim Time
49.10
AR Inhibit Time
49.25
AR CheckSyncTime
49.27
Z2T AR
49.28
Z3T AR
49.2B
DEF Aided AR
49.2C
Dir Aided AR
49.2D
TOR AR
49.2F
I>1 AR
49.33
IN>1 AR
49.35
IN>3 AR
49.39
Mult Phase AR
49.3A
Dead Time Start

Ajuste
1
1
250.0 ms
60.00 s
60.00 s
60.00 s
5.000 s
15.00 s
60.00 s
5.000 s
No Action
No Action
Initiate AR
Block AR
Block AR
No Action
No Action
Initiate AR
Allow Autoclose
Protection Op

10. CURTOS-CIRCUITOS UTILIZADOS NESTE ESTUDO DE PROTEO


Sero apresentados neste item os curtos circuitos citados neste documento, conforme mostram
os anexos abaixo.
ANEXOS

Curto-circuito trifsico na barra 34.5 kV da SE Duartina

Pgina 29 de 36

TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554
0.937

DUARTINA--13
80125
30.0

-699.4
1
-55.5

-0.0
1
-63.4

0.0
1
-82.9
0.773
CITROSUCO-34
92238

12372
991.8
1
-55.6

DUARTINA--34
92237
0.0
1
-89.7

-0.0
1
-89.7

292.4
1
-55.8

CITROSUC1-13
92239
30.0

-292.4
1
-55.8

-991.8
1
-55.6
0.773

30.0
3967.1
1
-85.6

0.0
1
-61.5

-0.0
1
-91.5
0.000

VITORIA--138
12565
12368
0.0
1
0.0

0.000
0.000

0.861

-292.4
1
-55.8

292.4
1
-55.8

3967.1
-85.6

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.934

0.0

-292.4
1
-55.8

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito fase-terra na barra 34.5 kV da SE Duartina


TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554
0.970

DUARTINA--13
80125
30.0

-437.1
1
-86.7

-0.0
1
-90.0

-0.0
1
0.0
0.837
CITROSUCO-34
92238

12372
619.9
1
-86.8

DUARTINA--34
92237
0.0
1
-89.7

-0.0
1
-89.7

182.8
1
-87.1

CITROSUC1-13
92239
30.0

-182.8
1
-87.1

-619.9
1
-86.8

30.0
4294.7
1
-86.8

0.0
1
0.0

VITORIA--138
12565
12368
0.0
1
0.0

0.000
0.000

0.938

-182.8
1
-87.1

182.8
1
-87.1

4294.7
-86.8

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.969

-182.8
1
-87.1

0.0

-0.0
1
-90.0
0.543

0.903

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito trifsico na sada da LT Duartina Citrosuco C1/C2

Pgina 30 de 36

TER.BRANC138
12312

DUARTINA-138
12554

0.938

DUARTINA--13
80125
30.0

-684.5
1
-55.0

0.0
1
0.0

-0.0
1
-76.0
0.777
CITROSUCO-34
92238

12372
970.8
1
-55.1

DUARTINA--34
92237

286.2
1
-55.3

-3883.0
1
-85.1

-286.2
1
-55.3

CITROSUC1-13
92239

3883.0
-85.1

30.0
-970.8
1
-55.1

-0.0
1
-113.3

3883.0
1
-85.1

30.0
0.0
1
-57.1

-0.0
1
-87.1
0.000

0.777
VITORIA--138
12565

12368
0.0
1
0.0

0.023
0.000

-286.2
1
-55.3

286.2
1
-55.3

0.864

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.935

0.0

-286.2
1
-55.3

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito fase-terra na sada da LT Duartina Citrosuco C1/C2


TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554
0.971

DUARTINA--13
80125
30.0

-413.3
1
-86.1

-0.0
1
-135.0

0.0
1
-63.4
0.845
CITROSUCO-34
92238

12372
586.1
1
-86.2

DUARTINA--34
92237

172.8
1
-86.4

-4060.7
1
-86.2
4060.7
-86.2

30.0

-172.8
1
-86.4

-586.1
1
-86.2
0.907

0.0
1
-21.5

4060.7
1
-86.2

CITROSUC1-13
92239
30.0
0.0
1
-100.6

0.555

VITORIA--138
12565
12368
0.0
1
0.0

0.056
0.000

-172.8
1
-86.4

172.8
1
-86.4

0.941

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.970

-172.8
1
-86.4

0.0

-0.0
1
-108.4

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito trifsico a 30% da LT Duartina Citrosuco C1/C2

Pgina 31 de 36

TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554
0.962

DUARTINA--13
80125
30.0

-418.8
1
-46.3

0.0
1
0.0

0.0
1
0.0
0.859
CITROSUCO-34
92238

12372
593.9
1
-46.4

DUARTINA--34
92237

175.1
1
-46.6

-2375.6
1
-76.4

-175.1
1
-46.6

CITROSUC1-13
92239

2375.6
-76.4

30.0
-593.9
1
-46.4
0.859

-0.0
1
-89.2

2375.6
1
-76.4

30.0
0.0
1
-71.5

-0.0
1
-101.5
0.000

VITORIA--138
12565
12368
0.0
1
0.0

0.420
0.000

-175.1
1
-46.6

175.1
1
-46.6

0.915

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.960

0.0

-175.1
1
-46.6

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito fase-terra a 30% da LT Duartina Citrosuco C1/C2


TER.BRANC138
12312

DUARTINA-138
12554

0.988

DUARTINA--13
80125
30.0

-159.0
1
-79.3

0.0
1
0.0

0.0
1
0.0
0.938
CITROSUCO-34
92238

12372
225.4
1
-79.4

DUARTINA--34
92237

66.5
1
-79.7

-1561.8
1
-79.4
1561.8
-79.4

30.0

-66.5
1
-79.7

-225.4
1
-79.4
0.958

-0.0
1
-78.8

1561.8
1
-79.4

CITROSUC1-13
92239
30.0
0.0
1
-150.3

0.684

VITORIA--138
12565
12368
0.0
1
0.0

0.641
0.000

-66.5
1
-79.7

66.5
1
-79.7

0.974

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.987

-66.5
1
-79.7

0.0
1

-0.0
1
-90.0

0.0

0.0
1

0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito trifsico a 80% da LT Duartina Citrosuco C1/C2


Pgina 32 de 36

TER.BRANC138
12312

DUARTINA-138
12554

0.977

DUARTINA--13
80125
30.0

-247.9
1
-40.8

0.0
1
0.0

-0.0
1
0.0
0.916
CITROSUCO-34
92238

12372
351.6
1
-40.9

DUARTINA--34
92237

103.7
1
-41.2

-1406.4
1
-70.9

1406.4
-70.9

30.0

-103.7
1
-41.2

-351.6
1
-40.9

0.0
1
-153.2

1406.4
1
-70.9

CITROSUC1-13
92239
30.0
0.0
1
-75.9

-0.0
1
-105.9
0.000

0.916
VITORIA--138
12565

12368
0.0
1
0.0

0.663
0.000

-103.7
1
-41.2

103.7
1
-41.2

0.949

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.976

0.0

-103.7
1
-41.2

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito fase-terra a 80% da LT Duartina Citrosuco C1/C2


TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554
0.994

DUARTINA--13
80125
30.0

-76.9
1
-77.2

-0.0
1
-90.9

0.0
1
-178.3
0.970
CITROSUCO-34
92238

12372
109.1
1
-77.3

DUARTINA--34
92237

32.2
1
-77.5

-755.5
1
-77.3

755.5
-77.3

30.0

-32.2
1
-77.5

-109.1
1
-77.3
0.979

-0.0
1
-74.5

755.5
1
-77.3

CITROSUC1-13
92239
30.0
0.0
1
-76.0

0.727

VITORIA--138
12565
12368
0.0
1
0.0

0.827
0.000

-32.2
1
-77.5

32.2
1
-77.5

0.987

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.994

-32.2
1
-77.5

0.0

0.0
1
0.0

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito trifsico no fim da LT Duartina Citrosuco C1/C2


Pgina 33 de 36

TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554
0.980

DUARTINA--13
80125
30.0

-214.4
1
-39.8

0.0
1
0.0

-0.0
1
-81.1
0.927
CITROSUCO-34
92238

12372
304.1
1
-39.9

DUARTINA--34
92237

89.7
1
-40.1

-1216.4
1
-69.9

-0.0
1
-153.2

1216.4
-69.9

30.0

-89.7
1
-40.1

-304.1
1
-39.9
0.927

CITROSUC1-13
92239
30.0

1216.4
1
-69.9

0.0
1
-72.0

-0.0
1
-102.0
0.000

VITORIA--138
12565
12368
0.0
1
0.0

0.710
0.000

-89.7
1
-40.1

89.7
1
-40.1

0.956

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.980

0.0

-89.7
1
-40.1

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito fase-terra no fim da LT Duartina Citrosuco C1/C2


TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554
0.995

DUARTINA--13
80125
30.0

-64.3
1
-76.8

-0.0
1
-90.0

0.0
1
0.0
0.975
CITROSUCO-34
92238

12372
91.2
1
-77.0

DUARTINA--34
92237

26.9
1
-77.2

-631.6
1
-77.0

0.0
1
-75.2

30.0

-26.9
1
-77.2

-91.2
1
-77.0

631.6
1
-77.0

-0.0
1
0.0

0.0
1
0.0
0.733

0.982
VITORIA--138
12565
0.0
1
0.0

0.855
0.000

-26.9
1
-77.2

26.9
1
-77.2

0.989

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.995
0.0

CITROSUC1-13
92239
30.0

12368

-26.9
1
-77.2

631.6
-77.0

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito trifsico na barra 34.5 kV da SE Citrosuco

Pgina 34 de 36

TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554
0.981

DUARTINA--13
80125
30.0

-212.9
1
-39.7

0.0
1
0.0

0.0
1
0.0
0.928
CITROSUCO-34
92238

12372
301.9
1
-39.8

DUARTINA--34
92237
-1207.8
1
-69.8

1207.8
1
-69.8

89.0
1
-40.1

CITROSUC1-13
92239
30.0

-89.0
1
-40.1

-301.9
1
-39.8

30.0
1207.8
1
-69.8

0.0
1
-72.1

-0.0
1
-102.1
0.000

0.928
VITORIA--138
12565

12368
0.0
1
0.0

0.712
0.000

0.957

-89.0
1
-40.1

89.0
1
-40.1

1207.8
-69.8

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.980

0.0

-89.0
1
-40.1

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito fase-terra na barra 34.5 kV da SE Citrosuco


TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554
0.995

DUARTINA--13
80125
30.0

-63.7
1
-76.8

-0.0
1
-63.4

0.0
1
-90.5
0.975
CITROSUCO-34
92238

12372
90.4
1
-76.9

DUARTINA--34
92237
-626.2
1
-76.9

626.2
1
-76.9

26.6
1
-77.2

CITROSUC1-13
92239
30.0

-26.6
1
-77.2

-90.4
1
-76.9

30.0
626.2
1
-76.9

-0.0
1
-76.0

VITORIA--138
12565
12368
0.0
1
0.0

0.857
0.000

0.989

-26.6
1
-77.2

26.6
1
-77.2

626.2
-76.9

ITAMBE---138
12558
12367
0.0
1
0.0
0.995

-26.6
1
-77.2

0.0

0.0
1
0.0
0.734

0.983

0.0

0.0
1

1
0.0

MARILIA--138
12314

Curto-circuito trifsico na barra de 13.8 kV da SE Citrosuco


Pgina 35 de 36

TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554

DUARTINA--13
80125
30.0

0.0
1
-153.4

1
0.962
CITROSUCO-34
92238

12372
159.6
1
-19.5

DUARTINA--34
92237
-638.6
1
-49.5

638.6
1
-49.5

CITROSUC1-13
92239
30.0

-159.6
1
-19.5
0.962

30.0
638.6
1
-49.5

-638.6
1
-49.5

1596.5
1
-79.5
0.000
1596.5
-79.5

VITORIA--138
12565
12368
1

0.840

0.487

ITAMBE---138
12558
12367
1

1
1

MARILIA--138
12314

Curto-circuito fase-terra na barra de 13.8 kV da SE Citrosuco


TER.BRANC138
12312
DUARTINA-138
12554

DUARTINA--13
80125
30.0

0.0
1
-90.0

1
0.980
CITROSUCO-34
92238

12372
64.4
1
-81.5

DUARTINA--34
92237
-445.9
1
-81.6

445.9
1
-81.5

CITROSUC1-13
92239
30.0
-64.4
1
-81.6

30.0
445.9
1
-81.5

-445.9
1
-81.6

1930.9
1
-81.5
0.000

0.995

1930.9
-81.5

VITORIA--138
12565
12368
1

0.900

0.765

ITAMBE---138
12558
12367
1

1
1

MARILIA--138
12314

Pgina 36 de 36

Вам также может понравиться