Aardrijkskunde in

beeld
Multiperspectivisch kijken
Met behulp van multiperspectivisch
kijken worden onderwerpen vanuit
zes verschillende invalshoeken
bekeken. Deze invalshoeken worden
ook vaak aangeduid met brillen:

Aardrijkskunde moet op een

(inter-)actieve manier worden
gegeven. Daarbij gebruikmakend
van de actualiteit, materialen en
de omgeving van de school. In de
lessen gebruik maken van de
geografische vierslag,
onderzoekend leren en
multiperspectivisch kijken.
Hierdoor komt de
Aardrijkskundeles het best tot zijn
recht. Door dit alles toe te passen
ontwikkelen de leerlingen hun
talenten binnen Aardrijkskunde.

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Economisch
Sociaal
Politiek
Cultureel
Individueel
Natuurlijk

Geografische vierslag
Met behulp van de geografische
vierslag zijn de kinderen bezig met
de volgende punten:
-

Waarnemen: Wat zie ik? Hoe

ziet het er precies uit? Waar
zie ik het?
Herkennen: Heb ik dit
voorwerp ergens anders meer
gezien? Zie ik dit vaker? Waar?

Verklaren: Hoe komt het?

Waarom daar? Hoe oud is dit
voorwerp/afbeelding?
Waarderen: Wat vind ik er van?
Wat vinden anderen ervan?

Onderzoekend leren
Het onderzoekend leren wordt in
verschillende fasen opgedeeld.
1. Introductie: in deze eerste
fase wordt de verwondering en
nieuwsgierigheid van de
leerlingen gestimuleerd door
een probleem, objecten of
verschijnselen.

2. Verkennen: het probleem of

verschijnsel wordt zo breed
mogelijk verkend.
3. Opzetten onderzoek: de
vragen worden omgezet naar
een uitvoerbaar onderzoek. Er
wordt een plan gemaakt hoe
de vragen beantwoordt kunnen
worden.
4. Uitvoeren onderzoek: het
onderzoek wordt uitgevoerd
aan de hand van het
voorgeschreven plan.
Bevindingen worden
bijgehouden.
5. Concluderen: op basis van de
bevindingen en resultaten
trekken de leerlingen
conclusies.
6. Presenteren: de resultaten
en conclusies worden als
tekeningen, fotos, teksten en
tabellen of grafieken verwerkt
tot een presentatie.
7. Verdiepen/verbreden: de
leerkracht verbreedt de
inhoudelijke opbrengst en
geeft betekenis in andere
contexten en samenhang over
het onderwerp.

De actualiteit

Het werken met actualiteit vergroot

de waarde van de les, de les wordt
betekenisvoller.
Toch is actualiteit geen losstaand vak
op de basisschool. Leerlingen krijgen
geen vast moment in de week
waarbij het uitsluitend over actuele
onderwerpen gaat.
Actualiteit komt wel terloops voorbij,
tijdens het Jeugdjournaal of de les
Nieuwsbegrip bijvoorbeeld. Tijdens
het vak aardrijkskunde gaat het ook
om de actualiteit en krijgen
leerlingen te maken met actuele
aardrijkskundige onderwerpen.

Omgevingsonderwijs
De eigen leefomgeving staat centraal
bij omgevingsonderwijs. Met eigen
leefomgeving wordt bedoeld de
wereld waarin iemand zich vrijwel
dagelijks verkeert. De omgeving van
een basisschool leerling is kleiner dan
dat van een volwassenen. Ook staan
leerlingen minder stil, zijn minder
bewust van de, bij de omgeving.
Omgevingsonderwijs moet dan ook
voor de leerlingen afgebakend
worden. Bekijk de omgeving met de
leerlingen op verschillende
dimensies. Denk aan:
Verkeer/vervoer, gebouwen, natuur,
wonen en werken.
Omgevingsonderwijs is niet altijd het
naar buiten gaan.
Omgevingsonderwijs kan ook plaats
vinden in de klas.
Omgevingsonderwijs is goed
inzetbaar voor vakoverstijgende
projecten. De omgeving kan vanuit
verschillende invalshoeken worden
bekeken zoals, geografische,
biologische en historische
invalshoeken.
Een mooie vorm binnen het
omgevingsonderwijs is het veldwerk.
Dit is het daadwerkelijk naar buiten

gaan met de leerlingen. Hier kunnen

de leerlingen dingen zelf ervaren en
uitvoeren. Leerlingen kunnen hierbij
een zelfstandigheid hebben maar ook
de begeleiding krijgen van de
leerkracht.

Enkele werkvormen
omgevingsonderwijs
Geocaching
Een levensecht schatzoekspel,
waarbij gebruik wordt gemaakt van
GPS-ontvangers.
ARlearn
D.m.v. een app de omgeving
verkennen. Een speurtocht die door
de leerkracht ontwikkeld wordt. De
voortgang kan worden gevolgd.
Interview
Leerlingen gaan mensen uit de
omgeving interviewen.
Onderzoek
Leerlingen gaan zelf op onderzoek uit
in de omgeving (grondboringen etc.)
Ontdekhoek
Geschikt in elke groep. Een plek waar
voorwerpen uit de omgeving liggen.
Excursies
Zelf organiseren. Ergens naar toe

gaan met de klas.

Denk ook aan de
supermarkt.
NME aanbod in de
regio
NME biedt ieder jaar
verschillende
ontdekdozen en
doedozen aan die in
de omgeving
kunnen worden
ingezet.

Enkele werkvormen
onderzoekend leren en de
actualiteit gecombineerd
Middenbouw:
- Dobbelspel.
De leerlingen dobbelen eerst met
dobbelsteen 1. Daarna dobbelen de
leerlingen met dobbelsteen 2. Met de
twee woorden maken de leerlingen
een onderzoeksvraag.
>> Bijvoorbeeld je gooit: Hoe en
Economisch.
Vraag: Hoe kunnen de Europese
landen economisch helpen bij de
vluchtelingen vanuit Syri?

>> Bijvoorbeeld je gooit: Kan en

individueel.
Vraag: Op welke manier kunnen
individuele mensen de vluchtelingen
helpen?