Вы находитесь на странице: 1из 19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

Abraham
Abraham(enhbreu:

/av.ra.'ham/,en
guze:/ab.ra.'ham/,enarabe:
/ib.ra.'him/)estundespersonnagesmajeursdes
religionsjuive,chrtienneetmusulmane.Figure
centraledulivredelaGense,elleestreprise
dansleCoransouslenomd'Ibrahim.Ausens
strictduterme,ilestlepremierpatriarchedela
3, 4
Bible .Ilestconsidrcommeunpersonnage
fondateurdujudasme,commel'undes
principauxpersonnagesduchristianisme,et
commeundescinqgrandsprophtesdel'Islam
(avecNo,Mose,JsusetMahomet).Ilest
prsentcommel'anctredespeupleshbreuet
arabeetcommelepredumonothisme.

Abraham

Diversestudespointentdesincohrencesentre
lercitbibliquesurAbraham,etlesdonnes
archologiques.Ellesenconcluentquelercit
5
bibliqueestlgendaire .Laquestionde
l'existenced'unpersonnagerelderrireces
6
lgendesrestesansrponse .

Abrahametlesacrificed'Isaac
peintparLeDominiquin(162829)

Lercitbiblique racontequ'Abrahamestenterr
Hbronetlatraditionjuivesituelatombedans
desgrottesaupieddumonumentconnucomme
leTombeaudesPatriarches.
L'onomastiqueproposeplusieurspistes
concernantl'tymologiedunomd'Abraham.
8

LercitdelaGense(17:5) offreconcernantle
nomd'Abraham(enhbreu:

)une
9
explicationtymologiquepopulaire quireste
10
largementrpandue ,selonlaquelleilsignifie
predunemultitude[denations]maisqui
11
n'enestpasmoinsinexacte mmes'ilcontient
effectivementunjeudemotavecuntermehbreu
12
signifiantlafoule .L'originedupremier
nomdupatriarchebiblique,Abram(
),

est,poursapremirepartie(abouav:)une
racinesmitiquebientabliesignifiantpre
et,poursaseconde(ram:),soitdrivede
l'akkadienramu(aimer)oudusmitique
9
occidentalrwm(trelev) .Cenom
thophore(abouavleprepouvanttreleDieu
oul'anctredivinis)estd'ailleurscourantau
premieretdeuximemillnairechezles
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

13

Naissance

Msopotamie

Dcs

PaysdeCanaan

Nationalit

Hbreu

Activit
principale

Patriarchedujudasme,du
christianismeetdel'islam

Ascendants

Terah(pre)

Conjoint

Sara(pouse)
Agar(servantedeSara)
Ketourah

Descendants

Ismal
Isaac
Zimran
Yokshan
Medan
Madian
Ishbak
Shouah

Famille

Nahor
Haran

1/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

13

AramensetlesSmitesduSud .
Lenompeutdslorsavoirsignifi,suivantlapremirepossibilit,Ilaimaitlepreoulepre
aimeou,suivantlaseconde,peuttreplusconvaincante,ils'estlevparrapportaupremarquant
9
14
unlignagedistingu .Unautresensproposhabituellementparlesexgtesestlepreestlev ,
9
etpreexalt[ouhaut]ouexaltparlepresontgalementpossibles letermedepre
12
rfreprobablementalorsladivinitvnreparleporteurdunom .Quoiqu'ilensoit,lenom
9
Abram,s'iln'estprsentqu'quatrereprisesdanslaTorah danslaGense11:26et17:5,leLivre
deNhmie9:7etlePremierlivredesChroniques1:26,sembleavoirtrelativementpopulairedans
14
leProcheOrientantiquedepuisledeuximemillnaireavantl'rechrtienne .
Acontrario,onrencontrelenomAbrahamdontonneconnaitpasdedrivatifenhbreu
9
d'innombrablesreprisesdanslaBible,concernantexclusivementlepatriarche ,etunepartiedela
recherches'accordepourconsidrerqu'ilsoitenfaitunesimplevariantedialectaled'Abramparajout
9
duh()auxracinesverbales,unphnomneconnuenaramenetdansd'autreslangues .Ilest
galementpossiblequelesnomsdedeuxanctresdiffrentsaienttfusionnsparlesrdacteurs
bibliquesetquelenomAbrahamaittprivilgipourprcismentdistinguerlepatriarchehbreu
15
d'aveclesmultiplesAbram .CertainsspcialistesontessaydemettreAbrahamenrelationavec
unetribuR(w)hmmentionnedansunestlegyptiennedeSthiIerdatantde1289av.J.C.et
16
dcouverteBetShan .SelonMarioLiverani,lesmembresdecettetribusedfinissaientcommeles
filsdeRaham(BanuRaham)etilsavaientpouranctreponymeunpredeRaham(Abu
17
Raham),c'estdireAbraham .Ainsi,unehypothseestqu'Abrahamestl'origine[...]l'ponyme
d'unetribudeBanuRahamattesteenPalestinecentraleauXIIIesiclepourdisparaitreensuiteentant
18
quetelle,maisenlaissantdestracesdanslesgnalogiestribales .Uneautrestledevictoiredansle
templed'AmonKarnakfaitpeuttrerfrenceauchampdAbrahamoufortdAbrahamsitu
19
dansleNguev .Uneautreconjectureonomastiqueidentifiecenomaulexmerhnapparaissantdans
destextesdexcration(finIIIe,dbutIIemillnaire),rapprochantAbrahamd'undnommAburahana,
20
princedeSamhuna,enGalile.AbrahamsignifieraitalorsPredelatriburhn .Toutesces
conjecturessontcependanthasardeuses,lercitdelaGense(17:5)tantunnoncperformatifpar
21
laquelleDieufaitd'Abrahamlafigureparexcellencedel'anctre .

https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

2/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

Sommaire
1Rcitbiblique
1.1Introductiongnalogiqueetdpartd'Abraham
1.2Vocationd'Abram
1.3Premierrcitdelatricheried'Abram
1.4Premierrcitd'AbrametLot
1.5Abramguerrier
1.6Premierrcitdel'alliance
1.7Naissanced'Ismal
1.8Secondrcitdel'alliance
1.9Secondrcitd'AbrahametLot
1.10SodomeetGomorrhe
1.11Secondrcitdelatricheried'Abraham
1.12Naissanceetsacrificed'Isaac
1.13SpulturedeSarahetmariaged'Isaac
1.14Recherched'unefemmepourIsaac
1.15Autredescendanceetmortd'Abraham
2Exgsebibliqued'Abraham
2.1Genreslittraires
2.1.1Thmatiquedelatransmigration
2.2Thmatiquedel'Exode
2.3Thsessurlasignificationdusacrificedemand
2.3.1Sacrificed'Isaaccontestparunepartiedesmusulmans
3Abrahamdanslesreligionsmonothistes
3.1Abrahamdanslatraditionjuive
3.2Abrahamdanslatraditionchrtienne
3.3Abrahamdanslatraditionmusulmane
4Travauxdeshistoriens
5Abrahamdanslesarts
5.1Iconographie
5.2Musique
5.3Littrature
5.4Filmographie
5.4.1Cinma
5.4.2Tlvision
6Notesetrfrences
7Annexes
7.1Bibliographie
7.1.1Historiensetchercheurs
7.1.2Essais
7.2Vidographie
7.3Liensverslercitbiblique
7.4Liensverslesparachiot
7.5Articlesconnexes
8Liensexternes

Rcitbiblique
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

22

3/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

22

Lecycled'AbrahametdesesdeuxfilssetrouveenGense11,2725,31 .Ellesuitimmdiatement
23
l'histoiredesoriginesetprcdelagestedeJacobetl'histoiredeJoseph .
Lacompositionlittrairedecercitnarratifnoncontinuestconstitued'unesried'pisodessouvent
dramatiquesetfaitapparatreundoubleencadrement:miseenparallledelanaissanceetdelamortdu
patriarche(Gn11,27etGn25,11),d'impratifsdivins(Gn12,13etGn22,14).Leplancomporte
24
galementdenombreuxdoublets(Gn12,1020//2015//1716//21) .

Introductiongnalogiqueetdpartd'Abraham
Abraham,quiestd'abordnommAbram(enhbreu:

,
25
bram),estundescendantdeSem,filsdeNo .Ilestfilsde
Terahetadeuxfrres,NahoretHaran.Haranmeurtenlaissant
unfils,Loth.AbrampousesademisurSara(Sarah),quiest
26
strile .
Unjour,AbramquitteUr(appeledanslaBibleUrCasdim)
27
avecTerah,SaraetLoth,sonneveu .Ilss'installentHarran,
28
oTerahmeurt .

Vocationd'Abram
Dpartd'Abraham.

lgede75ans,surordredeDieu,AbramquitteHarranavec
29
Sara,Loth,sesbergersetsestroupeaux ,etvadanslepaysde
30
Canaan,Sichem puisauchnedeMambr,oDieuluiprometdedonnercepayssadescendance.
Abramyconstruitunautel,construitunautreautelentreBtheletAoilfaituneinvocation,puis
31
atteintleNguevdounefaminelechasseverslgypte .

Premierrcitdelatricheried'Abram
Surlaroute,AbramdemandeSaradedclarerauxgyptiensqu'elleestsasur,carilpensetretu
s'ilseprsentecommemarid'unesibellefemme,tandisqu'avoirunebellesurluivaudrad'trebien
32
trait.leurarrive,lePharaons'attribueSarapourfemmequiestprise danssonpalais,etAbram
reoitdenombreuxcadeaux.MaisDieuinfligedegrandsmauxauPharaon,quiaprsavoirreprochson
33
mensongeAbram,lescongdie .

Premierrcitd'AbrametLot
AbrampasseparleNguevpourrefaireuneinvocationl'autelqu'ilavaitconstruitentreBtheletA.
AbrametLothsontdevenussirichesentroupeauxquelepaysnesubvientplusl'ensembledeleurs
besoins.Unequerelleclateentreleursbergers,etAbramrecommandeLothdesesparerdeluipour
prserverleurfraternit.LothsinstalleSodomeDieureditAbramqu'illuidonnelepaysdeCanaan
etl'inciteleparcourir,puisAbrams'tablitauchnedeMambr,prsd'Hbron,etyconstruitun
34
autel .

Abramguerrier
Unjour,AbramapprendlacapturedeLothlorsd'unsacdeSodomemenparKedorlaomer,roid'lam
etmatredecettevillequiserebellait.Abrampoursuitlesravisseursavec318vassaux,lesassaillede
nuitDan,lesbatetlespoursuitjusqueversDamas,d'oilramneLothparmid'autresprisonniers,et
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

4/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

lesbiensconfisquslorsdusac.sonretour,AbramestbniparMelchisdech,prtredeDieuetroide
Salem,quiildonneladmedetoutcequ'ila.PuisleroideSodomeluiditdeconserverlesbiens
35
rcuprs,cequ'ilrefusepersonnellement,laissantlesvassauxquil'ontaccompagnprendreleurpart .

Premierrcitdel'alliance
Aprscesvnements,Dieus'adresseAbramparunevisionet
conclutavecluiunealliance.Abramseplaintdenepasavoir
d'enfant,d'avoirpourseulhritiersonserviteurlizerde
Damas,etDieuluiprometunepliadededescendants.Lorsque
AbramluidemandecommentilsauraquelepaysdeCanaanlui
appartient,Dieuluidonneunelisted'animauxluiprocurer.
Abramlescoupeendeux,sauflesoiseaux,puischassedes
rapacesquifondentsurlescadavres.Dieuajoutealorsqueses
descendantsserontpendant400ansesclavesd'unautrepays,
dontilssortirontavecdegrandsbienspourrevenirdanslepays
deCanaanqu'illeuradonn,etquis'tendduNillEuphrate.
36
Abram,Dieuprdituneheureusevieillesse .

LaRencontredAbrahamet
Melchisdech,tableaudeRubens,
vers1625.

Naissanced'Ismal
AbramacceptelapropositiondeSaraqui,pouravoirunfils,lui
donnesaservantegyptienneAgarcommefemme.Tombe
enceinte,AgarmpriseSara,quis'enplaintAbram.Commeil
rpondqu'ellepeutfaired'Agarcequ'elleveut,ellelamaltraite
etprovoquesafuite.Aprsavoirvuunange,Agarrevientet
37
donnenaissanceIsmal .

Secondrcitdel'alliance
Treizeansaprs,Abrama99ans,Dieuapparatetluipropose
nouveauunealliance.IllenommeAbraham,carilluiprometde
38
nombreuxdescendants parmilesquelsdesroisquirgneront
surlepaysdeCanaan.Enchange,Abrahametsesdescendants
devrontlereconnatrecommeleurDieu,etpratiquerla
circoncisionl'gedehuitjoursdetousleursmles,esclaveset
trangerscompris.DieuchangelenomdeSaraenSarahet
prometqu'elleenfanteradansunanIsaac,parlequelpassera
AbrahamrecevantAgar
l'alliance,puiss'loigneaprsavoirprditd'Ismalqu'il
engendreradouzeprincesetunegrandenation.Lejourmme,
39
Abrahamcirconcittoussesmles,dontluimme,Ismaletsesesclaves .

Secondrcitd'AbrahametLot
DieurapparatpendantlavisitedetroishommespassantprsdeschnesdeMambr,quiAbraham
offrel'hospitalit.Ilritrel'annonciationdelagrossessedeSarah,quienritcausedesonge,ceque
40
DieureprocheAbraham .PuisleshommespartentpourSodomeetGomorrhe.

SodomeetGomorrhe
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

5/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

Dieuannoncequ'ilvaSodomeetGomorrhepourjugercesvilles,dontons'estbeaucoupplaint.
AbrahamlesuppliedenepasdtruireSodomes'ilytrouve50justes.Dieuaccepte,puisAbraham
41
ngociejusqu'obtenirque10justessauventlacit.Dieus'loigne,etAbrahamrentrechezlui .Le
lendemain,Abrahamvoitdeloinlafumequis'lvedeSodomeanantie,maisDieuapargnson
42
neveuLoth .

Secondrcitdelatricheried'Abraham
Unjour,AbrahamvadanslavilledeGurar,etprsenteSarah
commesasurauroiAbimelech.LeroienlveSarah,mais
avantqu'illatouche,Dieuluiapparatensongeetlemenacede
morts'ilnerendpassafemmeAbraham.Lelendemain,
AbrahamdclarequeSarahestsademisurparsonpre,et
qu'ilpensaittretucausedesafemmedanscettevilleimpie.
AbimelechrendSarah,offredesprsentsaucouple,puis
AbrahamintercdeauprsdeDieuquiavaitrendustrilesles
43
compagnesd'Abimelech .

Naissanceetsacrificed'Isaac
Articledtaill:Ligatured'Isaac.
44

Alorsqu'Abrahamestgde100ans,sonfilsIsaac nat,puis
estcirconcisl'gedehuitjours.Alorsqu'onftelesevrage
d'Isaac,SarahdemandeAbrahamdechasserIsmal,pour
qu'Isaacn'aitpaspartagerl'hritageavecIsmal.Abrahamen
estcontrari,maisDieuluiditdetoujourscouterSarahcar
l'alliancepasseparIsaac,etprditqu'ilferaunenationd'Ismal.
45
AlorsAbrahamchasseAgaretIsmal .

Abrahamrecevantlavisitede
lternelparGustaveDor.

AbrahametAbimelech,
roideGurar,sejurent
amiti.Lesserviteurs
d'Abimelechs'accaparent
lepuitsdeBeerSheva
Langeintervientpourstopperle
Abrahams'enplaint,et
sacrificedIsaac,peinturedu
donnedubtail
Caravage.
Abimelech,dontsept
agnellespourtmoigner
qu'ilaluimmecreuslepuits.Ilsconcluentainsiunealliance
46
BeerSheva .
Unjour,DieuditAbrahamd'offrirIsaacenholocaustesurle
MontMoriah.Abrahamfenddesbches,etpartavecIsaac,un
neetdeuxserviteurs.Aprstroisjoursdemarche,ildemande
auxserviteursdegarderl'neetleurditqu'ilvaseprosternerplus
loinavecsonfils.IlchargeIsaacdesbches.Surlaroute,Isaac
AbrahamrenvoyantAgar.
demandeoestl'agneauquiserabrl,etAbrahamrpondqu'il
s'enremetDieu.Unefoisarrivs,Abrahamlveunautel,
disposelesbchesetliesonfilsaubcher.Alorsqu'iltendlamainpourimmolerIsaac,unange(le
47
messagerdeYHWH ),convaincudelacraintequeDieuluiinspire,crieAbrahamdpargnerIsaac.
48

https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

49

6/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

48

49

Unblier ,qu'Abrahamvoitprisaupigedansunfourr,estsacrifisaplace .L'angebnit


Abrahamets'engagefaireprolifrersadescendance,promettantquetouteslesnationsdelaterrese
50
bnirontenelle.PuisAbrahamretourneBeerSheva .

SpulturedeSarahetmariaged'Isaac
Unjour,SarahmeurtHbron,etAbrahamlapleuresesfunrailles.IldemandeauxfilsdeHet,aussi
appelsHittites,propritairesdulieu,untombeauHbronpouryenterrerSarah.Ilsluiproposentde
choisirparmitousleurstombeauxceluiqu'ilprfre,carilscraignentd'offenserDieuenluirefusant
quelquechose.AbrahamchoisitlagrottedeMakpla,prsdeMambr.Sonpropritaire,phron,veutla
luidonneraveclechampquil'entoure,maisAbrahamtientpayerlechamp.phronestimelaterre
51
52
53
54
400sicles dargent,qu'Abrahampaye aucoursdumarchand .PuisAbrahamenterreSarah .

Recherched'unefemmepourIsaac
Unjour,Abraham,vieilli,demandesonplusancienserviteurderamenerdesonpaysunefemmedesa
famillepourIsaac.LeserviteurpartpourAram.L,lesoirvenu,ilfaits'accroupirleschameauxprsdu
puitsetvoitRbecca,petiteniced'Abraham,charmanteetvierge,yremplirsacruche.Elleacceptede
luidonnerboire,remplitspontanmentl'abreuvoirpourdsaltrerseschameauxetluipropose
l'hospitalit.Leserviteurdvoilealorsl'identitdesonmatre.Chezeux,Laban,frredeRbecca,etson
preBetouel,acceptentqu'elledeviennefemmed'Isaac.Leserviteurd'Abrahamleuroffredenombreux
55
prsents,etpartlelendemainavecRbecca.Dsleurretour,IsaacaimeetpouseRbecca .

Autredescendanceetmortd'Abraham
PuisAbrahampouseKetourahquiluidonnesixfils:Zimran,Jokschan,Medan,Madian,Jischbaket
Schuach.Abrahamleurfaitdesdonsetlesenvoieversl'est,loindesonfilsIsaac.Ilmeurtheureux
56
175ans.IsaacetIsmall'enterrentdanslagrottedeMakpla,ctdeSarah .

Exgsebibliqued'Abraham
Genreslittraires
Lercitbibliquedestraditionsabrahamiques,probablementcollectetmisparcritHbron(trs
anciennevilledeJude)partirduVIIesicleav.J.C.,estconstitudel'alternancedeplusieursgenres
littraires:histoireslgendaires(rcitsethnologiquesettiologiques),listes(itinrairesetgnalogies),
discoursetdialogues.Lesprincipauxthmesducycled'Abrahamsontlecheminementdupatriarcheet
57
desafamille,lespromessesdivines(terre,descendanceinnombrable)etlesobstaclescespromesses .
L'auteurducycled'Abrahamestpeuttreunscribeauservicedecettecoucheaisedepaysansleveurs
mfiantsdupouvoircentraljrusalmiteetquimetenscneundesesreprsentants,Abraham,prsent
commeunaristocraterural,propritaireetleveurdebtail,refltantlasituationsocioconomiquedu
58
amha'aretz(en)judendecettepoque .
CercitcommenceparletoledotdeTrah,lacohrencedusystmegnalogiquedestoledots
60
ayanttrenforceparunrdacteurdumilieusacerdotal .

59

Thmatiquedelatransmigration

https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

7/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

AbramquitteUr(citdudieulunaire)pourHarran,lademandedeDieuquicondamnel'idoltrie
lunairedeTrah,sonprepolythistequiadoraitsansdouteladivinitSn.Cettemigrationlgendaire
(Abramsembleeneffet,d'aprslestexteslesplusanciensdulivredelaGense,unefigureautochtone
quiatoujoursvcudanslaterredeCanaan,lestexteslesplusrcentsayantreconstruitunefigure
61
exodiquesurlemodledel'exodehorsd'gypte )versHarrancorrespondraitautransfertduculte
lunairedelavilled'UrverslenorddelaMsopotamietandisquelerdacteurbibliqueauraitoprun
syncrtismeentreladivinitlunaire(Abram,danscettehypothse,peuttreoriginellementundieu
lunairedmythologisdanslaBibleetdontl'auteurbibliqueluidonneunefemmestrilepourluiter
62
toutedescendanceetperptuationdecultelunaire)etYahweh,ledieud'Abraham .
Latranshumanced'AbramsepoursuitSichem,lieuderassemblementdestribusdePalestinecentrale
l'poqueprmonarchiqueetBthel,capitalereligieusedel'IsralduNordoJroboamIerconstruit
sontempleroyal,elles'achveHbron,capitaleduRoyaumedeJuda.Ellecorrespondainsiau
63
transfertdelidologieroyalesurAbram,laTorahtantcritedansuneperspectivesudiste .Son
cheminementestjalonndenombreuxcentrescommerciauximportants,commeSichemetsurtout
Harran,connupourtreungrandcentrecaravanier.LeslmentslesplusanciensdulivredelaGense
neleprsententcependantpascommeunrichecaravaniermaiscommeunleveurseminomadede
64
chvres,demoutonsetmmedevaches .

Thmatiquedel'Exode
l'origine,lercitpatriarcalsurAbrahamestuntextespcifiquesursadescendance,lalgitimationde
sonterritoire,lesliensaveclespeuplesvoisins.Alorsqu'iln'estpasreliceluideExode,lemilieu
sacerdotalralisetardivementcelienlittraireetchercheainsirassemblerlesdiffrentestraditions
fondatricesdIsral.Lecheminementd'Abrahampassed'ailleursparlestroisrgionsd'installationdes
juifs(Msopotamie,Palestinesuitel'exoded'Abrahametdesonclandelacitmsopotamienne,
gypte)l'poqueperseethellnistique.Enfin,lanalyselittrairedesmigrationsd'Abrahamsontdes
crationstardivesquiveulentfairedeluiunmodlepourlesexilsbabyloniens,appelsretourneren
65
Jude .

Thsessurlasignificationdusacrificedemand
Cettesectionnecitepassuffisammentsessources(avril
2013).Pourl'amliorer,ajoutezdesrfrencesvrifiables

[Commentfaire?]oulemodle{{Rfrencencessaire}}sur
lespassagesncessitantunesource.
Lapertinencedecettesectionestremiseencause,
considrezsoncontenuavecprcaution.Endiscuter?

Enobissantlordredivin,Abraham"reconnatainsiCeluidont
iltientlenfant.Commelejeunegaron,auverset7,lappelle
aby,monpre,etqueluirpondbny,monfils,ilsse
sontaussireconnusmutuellement."

LaurentdeLaHire,Abraham
sacrifiantIsaac(1650),Musedes
beauxartsdOrlans.

Maispluttquecettetriplereconnaissance,lesenseignementsreligieuxvoientdanscetpisodeunacte
defoi,deconfiancetotaleenDieu.LesacrificedemandAbrahamestainsirapprochdedeuxautres
pisodes:
LaloijuivequidemandequetoutpremiernsoitconsacrDieu,leshommessontrachetsainsique
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

8/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

lesanimauximpurs,lesanimauxpurssontsacrifis(Nombres18versets1517).Danscecadre,le
sacrificedIsaacestlapplicationdecetteloiquiseraensuiteformaliseparMose.
LamortdeJsussurlacroix:AbrahamtaitprtsacrifiersonfilsIsaacpourDieu,filssesoumettant
sonpreDieuademmesacrifiJsuspoursauverleshommes,Jsussestsoumislavolontde
Dieu(Philippiens2:8).CetacteseraitdoncuneimagedufutursacrificedeJsus.
OnaaussiavancquelesacrificedAbrahamsignifieraitlafindessacrificeshumains,pratiquequi
auraitperdurchezdautrespeuplessmitiques.LesPhniciens(carthaginoisenparticulier)
continurentsacrifierlespremiersnsmlesengagedefconditdanslessanctuairesdeTanitetde
BaalHamon.Leslieuxosepratiquaientcessacrificessontappelstophets.Ceriteseserait
prolongjusquauIIesicleav.J.C.daprslesfouilleseffectuesenSardaigne,enSicileetCarthage.
Danscetteperspective,Abrahamauraitaccompliunriteethniquecohrentaveclapromessedune
nombreusedescendance.
DautresrcitsrelatentlapratiquedessacrificeshumainsleplusremarquableestlhistoiredeTantale:
confrontlammesituationquAbraham,ilragitenrefusantlesacrificeetentruquantlerite.Le
rsultatdecettervoltecontre(les)dieu(x)napparatpasconvaincantpuisque,sionencroitla
mythologie,Tantaleseradurementchtietlessacrificeshumainsperdurerontdanssaligneetplus
gnralementchezlesGrecs:IphigniedevratresacrifieparAgamemnonparexemple.
Defaonplusgnrale,legested'Abraham,bienqu'ilnesoitrestqu'intentionnel,constitue
historiquementundespremiersexemplesdesoumissionl'autoritetprendcetitrevaleur
d'archtype.
LatraditionjuiveplacecesacrificeinterrompusurleMontMoriah,lemplacementactuelduDmedu
RocherJrusalem.Latraditionmusulmanesituelesacrifice,nonpasdIsaac,maisdIsmal,dansle
dsert.
Danslatraditionjuive,lesacrificedAbrahamestpluttdsigncommelaligaturedIsaac(akeda).
Lesouvenirdecesacrificeestcommmorchaquenouvelleannejuive,lorsdelaftedeRosh
Hashana.Danslatraditionmusulmane,lesacrificedAbrahamestlactefondateurdelabandontotalde
lacraturesoncrateur:lesymboledelaconfianceabsolueenlavolontdivine.Sonsouvenirest
commmorchaqueanneparlaftedusacrificeouAdalAdhaolonsacrifierituellementun
mouton.CarAbrahamsacrifiaunmoutonlaplacedesonfils.
66

Cettescneestsouventreprsentedansliconographiechrtienne(Rembrandt,JeanGoujon) .
Sacrificed'Isaaccontestparunepartiedesmusulmans
AtTabaretIbnKathrs'opposentsurlefaitquIsaacouIsmalsoitlefilsconduitparAbrahamau
67
sacrifice .Parmilesargumentsavancs(entreautres)Gense22.2:Dieudit:Prendstonfils,ton
unique,IsaacnepourraittrefilsuniquedAbrahampuisqueIsmalsondemifrrend'uneservante
68
estplusgqueluidequatorzeansselonlaBible .Lesquestionsportentsimplementsurladfinition
quiauraittdonnel'poquede"fils":naturel,oubienlgitime.
Danslatraditionislamique,bienqueleCoranneledsignepasnommmentetquesonnom
n'apparaissepasdanslasourate37,AbrahamtentedesacrifierIsmal,etnonpasIsaac. [rf.ncessaire]

Abrahamdanslesreligionsmonothistes
Abrahamdanslatraditionjuive
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

9/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

Danslatraditionjuive,AbrahamestappelAvrahamAvinou(en
hbreu:),notrepreAbraham,signifiantqu'ilest
lafoisleprogniteurdesJuifs(ycomprislesconvertis)etle
69
predujudasme .Saviepeuttrevoquedanslessections
hebdomadaires(parasha)ducycleannueljuifdelecturedela
Torah,principalementdanslesLekhLekha,Vayeira,Hayei
SarahetToledot.L'annedesanaissancedpenddela
computationdelachronologiedespatriarchesainsiquedela
fixationducommencementdel'AnnoMundi.Cetteannevarie
entre1946et1961annomundi.Danslecalendrierhbraque,la
traditionjuives'appuiesurlemidrashSederOlamRabbaquifixe
lanaissancedupatriarcheenl'anne1948aprslaCration,soit
70
1812avantl'rechrtienne .
Labritmilah,circoncisionauhuitimejour,estunecrmonie
quiperptuel'alliancequeDieuaconclueavecAbrahametsa
descendance.Leminiane,lequorumncessairetoute
crmoniejuive,estdedixmembreslemmenombrededix
personnesintgresauraitpermisSodomeetGomorrhedene
pastredtruites.
Leserviteuranonymed'AbrahamquivachercherRbecca,est
assimilparleMidrashlizerdeDamas.

Scnedelafournaisedansle
manuscritturcde1583desZubdatal
TawarikhdeLuqmaniAshuri.

LeBereshitRabbaetletargoumdelaGensecontiennent
nombredercitssurAbrahamquifontdeluileprototypedurabbinmissionnaire:aprsavoirdtruitles
idolesdesonprepaen,AbrahamrefusederendreuncultecellesduroiNimrod,cedernierlefaisant
71
jeterdansunefournaiseardentedontilestdlivrparl'archangeGabriel .

Abrahamdanslatraditionchrtienne
Abrahamestrelativementpeucitdansl'AncienTestamentpar
rapportauxautrespersonnagesfondateurs(lenomAbramou
Abrahamyapparat236foiscontre359pourJacob,772pour
72
Moseet1080pourDavid) .Ildevientlehrosd'uncertain
nombred'critsintertestamentaires(lesapocryphesleTestament
d'Abrahamquiparledesonenfanceavantlercitbibliqueet
lApocalypsedAbrahamquirelatesamortleLivredesJubils
quicartedesanarrationtouslesrcitsvtrotestamentairesqui
73
pourraientnuiresagloire )etduNouveauTestamentquiyfait
presqueautantrfrence(75fois)queMose(80fois)etbien
72
plusqueDavid(58fois) .
LesptresdePaulcritiquentl'AncienTestamentquirduitle
Abrahamseprosternedevantlestrois
rled'Abrahamunpregnalogique,Paulfaisantdeluile
74
Anges(mosaquedelacathdralede
predelafoi .Ilestconsidrcommeunpatriarchede
Monreale, XIIesicle)
l'AncienTestament,prototypeauplushautdegrdelapitde
l'Ancien,commeduNouveauTestament.SelonJean
75
Chrysostome,Abrahamestleprotecteuretlematredesonpeupleentourdepaens .Augustin
d'Hippone,quantlui,critdansLaCitdeDieuquelapromessedeDieufaiteAbrahamdemultiplier
76
77
sadescendanceetsabndiction s'tendchaquehommesurlequeldescendlabndictiondivine .
LorsqueAbrahamestbniaprsqu'oneutapportlevinetlepainaugrandprtreMelchisdech,les
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

10/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

chrtienslasuitedesPresdel'gliseyvoientuneprfigurationdel'Eucharistie.Laprosternation
d'AbrahamMambrdevantlestroisAngesestunpisodeparticulirementmditparlesglises
78
d'Orient,orthodoxesounon .GrgoiredeNyssedanssonSurladivinitduFilsetdel'Espritetla
louanged'AbrahamleJusteconsidrequel'angeaumomentdusacrificed'Isaacestunemanifestation
delaTrinit.Traditionnellementlesacrificed'Isaacestreuparlechristianismeprimitifcommeune
79
annoncedusacrificedeJsus.JeanChrysostomefaitl'logeducouraged'Abraham .
80

L'glised'Orientftedeuxfoislammoired'Abraham:le9octobreavecsonneveuLoth ,etle
81
deuximedimancheavantNol.LemartyrologeromainfteAbrahamgalementle9octobre .

Abrahamdanslatraditionmusulmane
Cettesectionnecitepassuffisammentsessources.Pour
l'amliorer,ajoutezdesrfrencesvrifiables[Commentfaire
?]oulemodle{{Rfrencencessaire}}surlespassages
ncessitantunesource.
Articledtaill:AbrahamdansleCoran.

Abraham,vocalisIbrahimparlesmusulmansestundes
82
prophtesdel'islamlesplusimportants ilestappelPre
ouAbounaparlesmusulmansquirevendiquententreles
descendants,lafoisentantqueprcheurdumonothismeeten
tantquepredIsmal,Mahometfaisantdeluilepremier
musulman:nijuif,nichrtien,ilestunhanf(littralement
83
vraicroyant) .LeCoranrevendiquepourIsmalfils
d'Abrahametd'Agar,lapaternitdesArabesdjindique
avantleCorandanslelivredesJubilsalorsquIsaac,fils
lgitime,reoitcelledesJuifs,JudatantfilsdeJacob,luimme
filsdIsaacetpetitfilsdAbraham(Jacobengendredouzefils,
presdesdouzetribusd'Isral).
LeHajj(lundescinqpiliersdelislam)suitlestracesdIbrahim,
AgaretIsmalalorsquilserraientdansledsertjusquLa
Mecque.

Suruneenluminureottomane,
GabrielarrtelebrasdAbrahamprt
sacrifiersonfilsquelatradition
islamiqueapparenteIsmal.

SurlepointdemourirdesoifdansledsertAgar("Hajar"chezlesMusulmans)etsonfilssontsauvs
parlinterventiondivineparunesourcequelesmusulmanssituentprsdelaKaabaetnomment
Zamzam.
LAdalAdha,l'unedesdeuxftesprincipalesdelislamavecAdelFitr,termineleHajjet
commmorelesacrificedIsmalquAbrahamvoulaitfaireensignedobissanceetdesoumissionla
volontdeDieu.Lesmusulmanssacrifient,danslamesuredeleursmoyens,unmouton,unebrebis,une
chvre,unevacheouunchameaupourrappelerlesacrificedAbrahametenpartagentlaviandeen
familleet,ensignedecharitsedoiventdedonnerunepartiedumoutonauxplusdmunis.
LesmusulmanstiennentsesfilsIsmaletIsaacpourdeuxprophtesd'uneimportancegale.Ils
soutiennentaussiquelidentitdufilsquAbrahamdoitsacrifiersonDieuestbienIsmal.Seloneux,
cestcedernierquifutlavictimepropitiatoire,carselonlescritsbibliques,DieudemandaAbraham
lesacrificedesonfilsuniqueetIsmaltantan,ilseraitdonclefilsuniquejusqula
naissancedIsaac.LeCoran,quantlui,nenommepaslefilssacrifidefaonexplicitelorsqu'il
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

11/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

rapportel'histoiredusacrificed'Abrahammalgrlefaitquelesvnementsrelatstendentdefaon
unanimecequecesoitIsmal,cequiestaffirmparlesrcitsduprophte(Hadiths)plusieurs
reprises.
Lesmusulmansconsidrentqu'Ismalestl'undesanctresdesArabes.Ismalreconstruisitavecson
preAbrahamlaKa'abadontilnerestaitquelesfondations,alorsquecedernieravaitaumoinsun
sicled'ge.
LesdouzefilsdIsmaldontilestfaitmentiondanslaBibleonttreprisparlareligionmusulmane.Il
estditquedeuxdentreeuxstablirentLaMecque,oilsfixrentleurdemeure,savoir:
Nebaioth(en)(Nebajoth)etKdar.KdarestlanctredesQuraychites,latribudeMahomet.
LeCoranqualifieIsmalpardeuxfoisdendurant.

Travauxdeshistoriens
LaquestiondelhistoricitdupersonnagebibliqueAbrahamafaitlobjetduntravailscientifique
84
considrableparlesarchologues.Jusquedanslesannes1980,lesbiblistestelsqueRolanddeVaux
dfendaientl'historicitdel'poque
patriarcale(en)mmes'ilsntaientpasdaccordsurlpoque
prcise,proposantdesdatesentre2000et1300avantnotrere.Ilssefondaientsurquatrearguments
traditionnelsinfonds:leshistoiresdesPatriarchesseraientlerefletdesgrandesmigrationsamorrites
dudbutdudeuximemillnairelescoutumesetlesmodesdeviedesPatriarchessexpliqueraientdans
85
lecontextesociohistoriqueattestpardesdocumentsdelpoqueduBronzemoyenourcent les
nomsdivinsetlesconceptsreligieuxdeGn1250garderaientlestracesdunereligionpryahwisteles
21
nomsdesPatriarchessontattestsaudeuximemillnaire .
Lexistencedarchivesextraordinairementabondantes(tablettesdargile)apermisdeconcluredepuis
quelenomAbrahamseretrouvediffrentespoquesetendiffrentslieuxdeMsopotamie,sans
86
quaucuneutilisationparticulireUrpuissetrenote .Deplus,lesmigrationsenMsopotamiesont
87
dsormaisassezbienconnuesetaucunenecorrespond autrajetdurcitbiblique,depuisUrjusquen
Palestine.LesarchologuesconstatentgalementquelagographiedelaPalestinel'poquesuppose
d'Abrahamnecorrespondpasaurcitbiblique(lavilledeBeerShevaoulenomd'UrCasdim
n'existaientparexemplepasauXIXesicleav.J.C.).Abrahamnepouvaitpasavoirdechameauxcette
poquecarilsn'taientpasdomestiqus.Cesanachronismesetlefaitqu'iln'yaitpas
dindications
88
chronologiques
dans
les
rcitsbibliquesrendainsi
inadquatelidedune
priode
patriarcale.
LelivredelaBibledanslequell'histoired'Abrahamestraconteavraisemblablementtrdigentre
lesVIIeetVesiclesav.J.C.,combinantdesrcitsdeprovenancesdiversesruniesparplusieurs
12
rdacteurs .Celasembletraduireuneoriginetardiveparrapportd'autresfigurespatriarcalesplus
89
anciennescommecelledeJacob etl'ided'unpersonnageayantvcuaudeuximemillnaireest
90
5
abandonneparlaplupartdeschercheurs .Laconclusiondestudesscientifiques estlanonhistoricit
91, 92
dAbraham,personnagebiblique,donc,etnonpaspersonnagehistorique
.
LaBibleproposeunelecturethologiquedel'histoire,aussiestilprobablequel'auteursacerdotaldes
rcitsd'Abrahamaitdonnuneoriginemsopotamienneaupatriarchepourenfaireunmodlepourle
retourd'exildelaGolah(en)babylonienne,qu'ilaitdcritsatransmigrationenguisedereconstruction
identitairedupassjuifetqu'unautreauteurbibliqueaitlaborunerdactionuniversalistedontlebut
thologiqueestdefaireentendrelavoixduPatriarchedetousleshommes,visionnaired'une
humanitrconcilie.Lalgendeabrahamiquen'estdoncpaspurementhagiographiqueetmythique,elle

https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

12/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

auncaractrepatriotiqueetuniversaliste,cequin'exclutpaslapossibilitquecettefigurelgendaireet
quelestraditionsabrahamiquesgardentdestracesdemmoiredeconstellationssociohistoriquesdu
93, 94
deuximeetpremiermillnaireavantnotrere
.
L'importancedelafigured'Abrahamnedpenddoncnullementdesonhistoricitmaisdesacharge
95
symbolique

Abrahamdanslesarts
Iconographie
Abrahamesttraditionnellementreprsentcommeunhommegbarbe
blanchedansl'iconographie(peinture,sculpture,enluminureetmosaques)
juive,musulmaneetchrtiennequiprivilgientcertainspisodesdesavie
selonl'importancedoctrinaledechacundecespisodesdanslestrois
monothismes:sonhospitalit,sarencontreavecMelchisdech,lerenvoi
d'Agar,lacirconcisionetenpremierlieulesacrificed'Isaac.L'iconographie
96
abrahamiquemdivaleestsurtoutchrtienneettrsabondante .
Danslatraditionjuive,lapremireimagebibliqueattested'Abrahamestcelle
97
dusacrificed'IsaacdanslasalledepriredelasynagoguedeDouraEuropos .
Latypologieiconographiquejuiveprivilgielesthmesdel'Allianceetdela
promessed'uneterre,d'unenationetd'untemplepourlesjuifs(visitedestrois
98
anges,annoncefaiteSarah,circoncisiond'Isaacetd'Ismal) .

Scnedelaligature
d'IsaacDoura
Europos,Abraham
tenantlecouteaudu
sacrifice.

Latraditioniconographiquechrtiennejouesurdenombreuxsymbolesmettant
enimagel'exgsechrtienne:l'annoncedelanaissanced'Isaacestluecomme
uneprfigurationdel'AnnonciationlesacrificedIsaacprfigureceluide
JsuslarencontreavecMelchisdechestunsymboleeucharistiquelestrois
angesduchnedeMambroulestroispatriarchesAbraham,IsaacetJacob
sontidentifislaSainteTrinitdivine.Certainsmanuscrits(commeleLivred'heuresl'usagede
99
RomeduXVIesicle)reproduisentdescyclesentiersdelavied'Abraham .

Danslatraditionislamique,lesthmatiquesdusacrificeetdelacirconcisiond'Ismalremplacentcelles
100
d'Isaac .

Musique
DanslachansonHighway61Revisitedparueen1965,BobDylanvoqueAbrahamdansquatrestances,
101
revenantnotammentsurlesacrificed'Isaac .
En1993,l'opradocumentaireTheCavesappuiesurlAncienTestamentetmetaucentredel'actionle
patriarcheAbrahamsurlequelunIsralien,unPalestinienetunNordAmricaintententderpondrela
102
questionWhoisAbraham?(QuiestAbraham?) .

Littrature
Lafigurebibliqued'Abrahamappartientauregistredespersonnagesrfrentielsquiapparaissent
103
danslescomparaisonshyperboliquesdesrcitsdefiction .

https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

13/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

DansCrainteettremblement,essaipublien1843parSrenKierkegaard,Abrahamresteauxyeuxdu
philosophedanoisinintelligibleetadmirable,qu'onnepeutapprocherqu'aveccrainteet
104
tremblement .

Filmographie
Cinma
1966:LaBibledeJohnHustoninterprtparGeorgeC.Scott.
1994:AbrahamdeJosephSargent,interprtparHarrisRichard,HerssheyBarbara,Schell
Maixmillian,GasmannVittorio,RosiCarolina,ProtanAndrea,GottfriedJohn,BonacelliPaolo.Lux
105
Vide,Lube,Beta,DVD .
Tlvision
1993:AbrahamdeJosephSargentinterprtparRichardHarris.

Notesetrfrences
1. Gense11,28
2. Gense25,710
3. MireilleHadasLebel,Philond'Alexandrie:Unpenseurendiaspora,
Fayard,
2003(lireenligne(http://books.google.fr/books?
id=CXMAqVm

Abrahametlestroisanges,
prfigurationselonleschrtiensdela
Trinit
xlYC&lpg=PT139&dq=abraham%20%22premier%20patriarche%22&hl=fr&pg=PT139#v=onepage&q=abraha
m%20%22premier%20patriarche%22&f=false))
4. JohnL.Mckenzie,TheDictionaryOfTheBible,p.646(http://books.google.fr/books?
id=aE7EyQ_HQAMC&lpg=PA646&hl=fr&pg=PA646#v=onepage&q&f=false)
5. IsralFinkelsteinetNeilAsherSilberman,LaBibledvoile.Lesnouvellesrvlationsdelarchologie,Bayard,
2002),431p.(ISBN9782227139510),p.4750etp.361367
6. "Unmystrerassembleur"(http://www.lemondedesreligions.fr/mensuel/2011/45/unmystererassembleur2012
20101060_171.php),entretienavecIsralFinkensteinpourleMondedesreligions
7. Ge23.1618(http://www.biblegateway.com/bible?language=fr&version=232&passage=Ge%2023%3A1618)
Ge25.910(http://www.biblegateway.com/bible?language=fr&version=232&passage=Ge%2025%3A910)
8. Gn17.5(http://www.biblegateway.com/bible?language=fr&version=232&passage=GEN%2017%3A5)
9. (en)NahumM.Sarna,Abraham,dansFredSkolnik(d.),EncyclopaediaJudaica,vol.1,ThomsonGale,
2007,p.280281
10. voirparexemplePierreNorma,DictionnaireencyclopdiquedelaBible,MaxiLivres,LaFlche,2001,
(ISBN9782743462673),p.10.
11. AlbertdePury,Gense1226,dansIntroductionl'AncienTestament,LaboretFides,
2009,p.234
12. ThomasRmer,Itinraired'unricheleveur,Historia,no770,
fvrier2011,p.20
13. ThomasRmer,Laconstructiond'unanctre:laformationducycled'Abraham(http://www.collegede
france.fr/site/thomasromer/course2009021814h00.htm),ChairedesMilieuxbibliquesduCollgedeFrance,
18fvrier2009,4min30s.
14. LviNganguraManyanya,LafraternitdeJacobetd'Esa(Gn2536),LaboretFides,
2009,p.144145
15. ThomasRmer,QuiestAbraham?:LesdiffrentesfiguresdupatriarchedanslaBiblehbraque,dans
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

14/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

Abraham:Nouvellejeunessed'unanctre,LaboretFides,coll.Essaisbibliques,
1997,chap.28,p.1333
16. (it)M.Liverani,UnipotesisulnomediAbramo,Hen.,t.1,1979,p.918
17. MarioLiverani,LaBibleetl'inventiondel'histoire,p.54
18. MarioLiverani,LaBibleetl'inventiondel'histoire,p.356
19. (en)JackFinegan,LightfromtheAncientPast.TheArchaeologicalBackgroundoftheHebrewChristian
Religion,J.Finegan,
1959,p.91
20. (de)M.Grg,AbrahamHistorischePerspektiven,BiNo41,1988,p.1114
21. ThomasRmer,CoursettravauxduCollgedeFrance.Annuaire109e anne,CollgedeFrance,Paris,mars2010,
p.669687.ISBN9782722600836
22. AlbertdePury,Introductionl'AncienTestament,2004,p.217218
23. AlbertdePury,op.cit.,p.198,219220,242243
24. ThomasRmer,Recherchesactuellessurlecycled'Abraham,inStudiesintheBookofGenesis:Literature,
RedactionandHistory,ed.AndrWnin,PeetersPublishers,2001,p.179180.
25. Gn11,1029
26. laseptimesection(Gn11,27Gn25,11)estappeletoledotdeTrah.
27. Gense11,31
28. Gn11,2731danslaBibleSegond,Gn11:2731(http://www.sefarim.fr/Pentateuque_Gense_11_27.aspx)
29. Gense12,5
30. Gense12,6
31. Gn12,19danslaBibleSegond,Gn12:19(http://www.sefarim.fr/Pentateuque_Gense_12_1.aspx)
32. L'expressionhbreuenGn12:15

priseestambiguetpeutgalementdsignerunrapportsexuel.Source:
ThomasRmer,Laconstructiond'unanctre:laformationducycled'Abraham(http://www.collegede
france.fr/site/thomasromer/course2009040214h00.htm),ChairedesMilieuxbibliquesduCollgedeFrance,2
avril2009.
33. Gn12,1020danslaBibleSegond,Gn12:1020(http://www.sefarim.fr/Pentateuque_Gense_12_10.aspx)
34. Gn13
35. Gn14
36. Gn15,119
37. Gn16
38. enhbreu,foulesedithamon,ethamestlafindumotAbrahametledbutdumothamon
39. Gn17
40. Gn18,115
41. Gn18,1633
42. Gn19,2729
43. Gn20
44. Lenomd'Isaac(enhbreurire,joie)estlitouteslessortesderiresqueprovoquelannoncedelenfant:joie,
merveillement,maisaussitonnement,incrdulitdeSarahquiestmnopauseetnecoucheplusavecsonmari.
45. Gn21,121
46. Gn21,2234
47. Gense22,Chouraqui(http://www.levangile.com/BibleCHU1221completContexteoui.htm)
48. ThomasRmer,Dieuobscur:Cruaut,sexeetviolencedansl'AncienTestament,d.LaboretFides,p.60,extrait
enligne(http://books.google.be/books?id=thYGGws0MOQC&pg=PA60)
49. Dictionnaireencyclopdiquedujudasme[dtaildesditions],1996,p.83
50. Gn22
51. ,shekel
52. Eber,BR(deBR,Over,passer)estlanctredAbramlHbreu,ABRMHBRY,Avram
haIvry.
53. BR,over,littralementpassantchezlemarchand)Demmequelhbreu,lalangue,passedelun
lautre,largentpassedemainenmain.
54. Gn23
55. Gn24
56. Gn25,118
57. JeanLouisSka,JeanPierreSonnet,AndrWnin,L'analysenarrativedesrcitsdel'AncienTestament,ditions
duCerf,
1999,p.1013
58. ThomasRmer,Recherchesactuellessurlecycled'Abraham,inStudiesintheBookofGenesis:Literature,
RedactionandHistory,ed.AndrWnin,PeetersPublishers,2001,p.193.
59. CertainsauteurscommelechercheurB.D.EerdmansconsidrentqueleLivredelaGenseestl'origine
uniquementunsefertoledot(livredesgnalogies).Source:B.D.Eerdmans,AlttestamentlicheStudien,vol.1,
DieKompositionderGenesis,Topelmann,1908
60. MichelQuesnel,PhilippeGruson,LaBibleetsaculture.Ancientestament,DescledeBrouwer,
2000,p.84
61. JeanLouisSka,L'appeld'Abrahametl'actedelanaissanced'Isral.Gense12,14a,inM.VervenneetJ.Lust
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

15/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

(ed.),DeuteronomyandDeuteronomicLiterarture.FestschriftC.H.W.Brekelmans(BEThL133),Leuven:Peeters,
1997,pp.367389
62. (en)W.F.Albright,WasthePatriarchTerahaCanaaniteMoonGod?,BulletinoftheAmericanSchoolsof
OrientalResearch,no71,
1938,p.3540
63. JacquesVermeylen,Laloiduplusfort.Histoiredelardactiondesrcitsdavidiquesde1Samuel81Rois2,
PeetersPublishers,
2000,p.535
64. LucAerens,JeanPhilippeDeprez,DanielleYannart,LergnedeDieuestproche,DeBoeck,
1997(lireenligne
(http://books.google.fr/books?id=ngLA5J7i0s8C&printsec=frontcover&hl=fr#v=onepage&q&f=false)),p.98
65. DanielMarguerat,LaBibleenrcits.L'exgsebibliquel'heuredulecteur,LaboretFides,
2003,p.188
66. LedossierpdagogiquedelaBNF(http://expositions.bnf.fr/parole/pedago/01.htm)
67. QuiestlefilsdeAbrahamquifaillittresacrifi:IsaacouIsmal?(http://www.maisonislam.com/articles/?
p=457)
68. Gense16,16:Abramtaitgde86ans,lorsqueAgarluienfantaIsmal21,5:Abrahamtaitgde100ans
lorsqueIsaacsonfilsvintaumonde
69. (en)JonDouglasLevenson,RememberingAbraham:Culture,Memory,andHistoryintheHebrewBible:Culture,
Memory,andHistoryintheHebrewBible,PrincetonUniversityPress,
2012,p.3
70. Dr.FloydNolenJones,ChronologyoftheOldTestament,NewLeafPublishingGroup,
2005(lireenligne
(https://books.google.fr/books?id=AvVPlyYjX7YC&printsec=frontcover&hl=fr#v=onepage&q&f=false)),
p.295
71. RogerLeDaut,TargumduPentateuque.Gense,ditionsduCerf,
1978,p.147
72. (en)MartiJ.Steussy,David.BiblicalPortraitsofPower,UniversityofSouthCarolinaPress,
1999,p.199
73. RobertMartinAchard,Actualitd'Abraham,LaboretFides,
1969(lireenligne(https://books.google.fr/books?
id=fJCQiP0XEmcC&printsec=frontcover&hl=fr#v=onepage&q&f=false)),p.121
74. GeorgesGander,La2eEptredePaulauxCorinthiens.Nouveaucommentaired'aprsl'aramen,legrecetlelatin,
EditionsContrastes,
1992,p.191
75. JeanChrysostome,CommentairedulivredelaGense
76. Gense12,13
77. SaintAugustin,LaCitdeDieu,XVI,15
78. L'gliseyvoituneannoncedumystredelaSainteTrinit
79. Entretien48danslecommentairesurlaGense
80. Saintspourle9octobreducalendrierecclsiastiqueorthodoxe(http://www.forum
orthodoxe.com/~forum/viewtopic.php?t=958)
81. VoirAbrahamsurNominis(http://nominis.cef.fr/contenus/saint/8473/Abraham.html)
82. CommentAbrahamauraitilputreun"musulman",alorsqueleCorann'taitpasencorervlsonpoque?
(http://www.maisonislam.com/articles/?p=367)
83. MauriceGaudefroyDemombynes,Mahomet,AlbinMichel,
2013,p.348
84. RolanddeVaux,Lespatriarcheshbreuxetl'histoire,RevueBiblique,no72,
1965,p.528
85. VoirtablettescuniformesdeNuzi.
86. Cf.articleChalde
87. DominiqueCharpindansLaBibledvoile(pisode1LesPatriarches),coffret2DVD,ThierryRagobert,ditions
montparnasse(22fvrier2006).(ASINB000EBFVNG(http://www.amazon.fr/s/?url=searchalias&field
keywords=B000EBFVNG&lang=fr))
88. (en)G.A.Buttrick,TheInterpreter'sBibleDictionary,AbingdonPress,
1962,p.490491
89. PhilippeAbadie,Abraham,celuiquienracineIsraldanslemonde,inLeMondedelaBibleno192,marsavril
mai2010,p.32
90. PatrickBanon,Lacirconcisionsigned'allianceavecledivin,inHistoriano770,fvrier2011,p.38
91. 1800avantJ.C.:AbrahaminaugurelHistoiredesHbreux(http://www.herodote.net/histoire/synthese.php?
ID=73)
92. ShlomoSand,Commentlepeuplejuiffutinvent,Flammarion,coll.Champsessais,
2010
(ISBN9782081228825)
93. ThomasRmer,Recherchesactuellessurlecycled'Abraham,inStudiesintheBookofGenesis:Literature,
RedactionandHistory,ed.AndrWnin,PeetersPublishers,2001,p.94.
94. ThomasRmer,JeanDanielMacchietChristopheNihan,Introductionl'AncienTestament,LaboretFides,
2009,
p.237
95. ThomasRmer,Figured'unanctre,LeMondedelaBible,no140,
janvierfvrier2002,p.19
96. PierreBordreuil,Imagesbibliquesd'AbrahamdansDialoguedesreligionsd'Abrahampourlatolranceetla
paix,AliflesditionsdelaMditerrane,2006,p.2126
97. SoniaFellous,Abrahamdansl'iconographiedestroisreligionsmonothistes(https://hal.archives
ouvertes.fr/file/index/docid/828864/filename/Abraham_dans_l_iconographie_des_trois_monotheismes_HAL.pdf
),HAL,2004,p.3
98. GabrielleSedRajna,LaBiblehbraque,Paris,d.Vilo,
1987,p.3150
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

16/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

99. SoniaFellous,op.cit.,p.5et8
100. SoniaFellous,op.cit.,p.9
101. NickTosches,Blackface.Auconfluentdesvoixmortes,EditionsAllia,
2003,p.233
102. ClestinDelige,Cinquanteansdemodernitmusicale,ditionsMardaga,
2003,p.642
103. PhilippeHamon,Pourunstatutsmiologiquedupersonnage,dansRolandBarthesetal.,Potiquedurcit,
Seuil,1977,p.122
104. CcileHussherretEmmanuelReibel,Figuresbibliques,figuresmythiques.Ambigutsetrcritures,ditionsENS
Rued'Ulm,
2002,p.48
105. AbrahamDVD(http://www.holyart.fr/articlesreligieux/dvdreligieux/abraham),surholyart.fr

Annexes
Bibliographie
Historiensetchercheurs
RobertMartinAchard,Actualitd'Abraham,LaboretFides,1969
(de)ThomasRmer
IsraelsVter.UntersuchungenzurVterthematikimDeuteronomiumundinder
deuteronomistischenTradition(OBO99),d.AcademicPress/Vandenhoeck&Ruprecht,
Fribourg/Gttingen,1990
QuiestAbraham?LesdiffrentesfiguresdupatriarchedanslaBiblehbraque,iAbraham.
Nouvellejeunessed'unanctre,coll.Essaisbibliquesno28,d.LaboretFides,1997,p.1333
WalterVogels
Abrahametsalgende,d.duCerf,1996
Abrahamnotrepre,d.duCerf,2010
(en)JohnVanSeters,AbrahaminHistoryandTradition,NewHaven,YaleUniversityPress,

Fribourg/Gttingen,1975
Essais
SrenKierkegaard,Crainteettremblement,red.Rivages
AbrahamSegal,Abraham,enqutesurunPatriarche,Plon,1995(ISBN9782259026642)
RaphalDra,Abraham,oularecrationdumonde,Fayard,2006,592p.

Vidographie
ThomasRmer,Laconstructiond'unanctre:laformationducycled'Abraham(2009)puisLecycle
d'Abraham:alliances,guerresetsacrificescandaleux(2010),coursd'HistoirebibliqueauCollgede
France,coursenligneaudioetvido+documentsattachs(http://www.collegede
france.fr/default/EN/all/mil_bib/audio_video.jsp).

Liensverslercitbiblique
LivredelaGense
Gnalogie,Ur,HarranGe11.2632(http://www.biblegateway.com/bible?
language=fr&version=232&passage=Ge%2011%3A2632)
Canaan,gypteGe12(http://www.biblegateway.com/bible?
language=fr&version=232&passage=Ge%2012)
SparationdavecLothGe13(http://www.biblegateway.com/bible?
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

17/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

language=fr&version=232&passage=Ge%2013)
DfaitedesroisdeSodomeetGomorrhe,victoiredAbram,MelchisdekGe14
(http://www.biblegateway.com/bible?language=fr&version=232&passage=Ge%2014)
AllianceaveclternelGe15(http://www.biblegateway.com/bible?
language=fr&version=232&passage=Ge%2015)
NaissancedIsmal,filsdAbrametdAgarGe16(http://www.biblegateway.com/bible?
language=fr&version=232&passage=Ge%2016)
Renouvellementdelalliance,AbramdevientAbraham,SaradevientSarah,circoncisiondesmles
Ge17(http://www.biblegateway.com/bible?language=fr&version=232&passage=Ge%2017)
ChnesdeMamr,annoncedelanaissancedIsaac,annoncedeladestructiondeSodomeetGomorrhe
Ge18(http://www.biblegateway.com/bible?language=fr&version=232&passage=Ge%2018)
Sodome,sauvetagedeLoth,statuedesel,IncestedeLothetdesesfillesGe19
(http://www.biblegateway.com/bible?language=fr&version=232&passage=Ge%2019)
AbimlecroideGurar,AbrahamfaitnouveaupasserSarahpoursasurGe20
(http://www.biblegateway.com/bible?language=fr&version=232&passage=Ge%2020)
NaissancedIsaac,conflitdeSarahavecAgaretIsmal,promessesdeDieuenversIsmalGe21
(http://www.biblegateway.com/bible?language=fr&version=232&passage=Ge%2021)
SacrificedIsaac,renouvellementdelallianceGe22(http://www.biblegateway.com/bible?
language=fr&version=232&passage=Ge%2022)
MortetspulturedeSarahGe23(http://www.biblegateway.com/bible?
language=fr&version=232&passage=Ge%2023)
MariagedIsaacetdeRebeccaGe24(http://www.biblegateway.com/bible?
language=fr&version=232&passage=Ge%2024)
FindelaviedAbraham,KetourahGe25.110(http://www.biblegateway.com/bible?
language=fr&version=232&passage=Ge%2025%3A110)
leTempsdesPatriarches(1948/2255:Les"ChlochachAvoth"oulesTroisPatriarches:Avraham,
Isaac,Jacob(http://www.hebraica.org/histoire.php?id=99#99))

Liensverslesparachiot
LekhLekha
Vayera
HayeiSarah

Articlesconnexes
Nomstraditionnelsd'anonymes
bibliques
Abraham(prnom)
Agarnes
Cration(thologie)
Ibrahim(personnaged'Abraham
selonleCoran)
Loth
Chned'Abraham
Abraham(tlfilm)

SurlesautresprojetsWikimedia:
Abraham
(https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Abraham?
uselang=fr),surWikimediaCommons
Abraham,surleWiktionnaire

Liensexternes
VoyageetVieduPatriarcheAbraham(http://www.wdl.org/fr/item/2890)estunecartedatantde1590

https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

18/19

9/10/2015

AbrahamWikipdia

Cedocumentprovientdehttps://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Abraham&oldid=119214685.
Derniremodificationdecettepagele5octobre201508:54.
Droitd'auteur:lestextessontdisponiblessouslicenceCreativeCommonspaternitpartagelidentique
dautresconditionspeuventsappliquer.Voyezlesconditionsdutilisationpourplusdedtails,ainsi
quelescrditsgraphiques.Encasderutilisationdestextesdecettepage,voyezcommentciterles
auteursetmentionnerlalicence.
WikipediaestunemarquedposedelaWikimediaFoundation,Inc.,organisationdebienfaisance
rgieparleparagraphe501(c)(3)ducodefiscaldestatsUnis.

https://fr.wikipedia.org/wiki/Abraham

19/19

Вам также может понравиться