Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Edicin de: ~arios Rafael Domy.~ez, Jorge Ral Estrella y Gerardo Fbin Rodrguez
'+'
GRUPO de INvEsTIGACIN
~
:'(
:Y1ESTUDIOS MEDIEVALES
2014
Carlomagno
Las Capitulares de Carlomagno. - 1a ed. - Mar del Plata : Universidad Nacional de Mar
del Plata, Grupo de Investigacin y Estudios Medievales (GIEM), 2014.
E-Book - Xll+227 Pginas.
Edicin bilinge: latn, espaol
Traducido por: Santiago Bazzano y Carlos Rafael Domnguez
Edicin de: Carlos Rafael Domnguez, Jorge Ral Estrella y Gerardo Fabin Rodrguez
ISBN 978-987-544-560-4
1. Historia Poltica de la Edad Media. l. Bazzano, Santiago, trad. 11. Domnguez, Carlos
Rafael, trad.
CDD 320.909 07
Fecha de catalogacin: 11/03/2014
UNIVERSIDAD NACIONAL
de MAR DEL PLATA
FACULTAD de HUMANIDADES
GRUPO de INvESTIGACIN
y Esrunms MEDIEVALES
Imagen de Portada:
http:/les.wikipedia.orglwiki/Archivo:Capitulare_de_vi/lis_vel_curts_imperii_LXX.jpg
Imagen de Ttulo:
http://www.arsliber.com/bibliofilia/codex-calixtinus/libro-iv-las-conquistas-de-carlomagno/
ndice
Introduccin Metodolgica..................................................................................... 1
Glosario ................................................................................................................... 5
VI
Philippe DEPREUX, Les Socits occidentales du milieu du Vie. ala fin du !Xe. Siecle, Rennes, Presses
Universitaires de Rennes, 2002, pp.Sl-61. Rosamond MCKITTERICK, Charlemagne: The Formation O)
a European Identity, Cambridge, Cambridge University Press, 2008, pp. 345-372 habla de " libros reales"
al referirse a la vasta cantidad de manuscritos que se producen, copian o guardan en la corte o mbitos
cercanos a ella. Cf. Karl HEIDECKER (ed.), Charters and the Uses or the Written Word in Medievai
Society, Turnhout, Brepols, 2000; Hans-Wemer GOETZ (ed.), Die Aktualitiit des Mittelalters, Bochum,
Wincler, 2000.
2
Mayke de JONG, The Penitential State. Authority and Atonement in the Age of Louis the Pious, 814840, Cambridge, Cambridge University Press, 2009, p.59 se refiere a la obra de estos autores como
"narrativas de la novena centuria" en tanto Thomas NOBLE, Charlemagne and Louis the Pious. Lives by
Einhard, Notker, Ermoldus, Thegan, and the Astronomer, Translated with Introductions and Annotations
by . .. , Pennsylvania, The Pennsylvania State University, 2009los considera genricamente "bigrafos".
3
Matthias BECHER, Eid und Hen -schaft: Untersuchungen zum Herrscherethos Karls des Grossen,
Sigmaringen, Thorbecke, 1993, pp.21-77.
4
Rosamond MCKITTERICK, "The Illusion of Royal Power in the Carolingian Royal Annals", en:
Enf!lish Historical Review 460, 2000, pp.l -20.
1
VII
La multiplicacin de las capitulares en las tres ltimas dcadas del siglo octavo
ilustra la voluntad del rey franco y de su corte de actuar sobre la sociedad y de exhibir
su poder. Segn Alfred Boretius 1, se han conservado ciento siete capitulares del reinado
de Carlomagno, datadas entre el 768 y el813.
A partir de esta edicin de A. Boretius; la ms aceptada entre los especialistas,
ofrecemos la primera versin bilinge, latn-castellano, completa, realizada entre 1979
y 1980, en el entonces Centro de Estudios de la Cultura Europea3 de la Facultad de
Alfred BORETIUS (ed.), Capitulara Regum Francorum, Hanover, Monumenta Gennaniae Historica:
Legum, sectio 11, 1883.
2
Conseguida por el Instituto de Historia Antigua y Medieval de la Facultad de Filosofia y Letras de la
Universidad de Buenos Aires, gracias a la gestin de su directora Nilda Guglielmi.
3
Este Centro, ratificando la idea de que la historia descansa sobre las fuentes que permiten al historiador
reconstruir el pasado, resolvi traducir fuentes (del latn al castellano), consideradas clave para
comprender el perodo medieval, teniendo en cuenta tanto los aspectos relativos a la investigacin como
los especficamente pedaggicos y didcticos. La otra fuente entonces traducida fue Historia de los
Longobardos de Pablo Dicono, que permanece an indita.
vm
con los aportes de los historiadores Jorge Estrella, Miguel ngel Barbero y Florencio
Hubeak.
Los intentos de publicacin -por la extensin, las particularidades del trabajo y los
costos de edicin- quedaron permanentemente postergados. Ante la facilidad que
brindan las nuevas tecnologas, decidimos realizar una versin electrnica de Las
Capitulares de Carlomagno, que recupera aquella traduccin y se publica bajo los
auspicios del Grupo de Investigacin y Estudios Medievales, radicado en el Centro de
Estudios Histricos de la Facultad de Humanidades de la Univesidad Nacional de Mar
del Plata, una de cuyas lneas de investigacin hace referencia al perodo carolingio,
como sealamos a continuacin.
Micaela lturralde
"La idea de renovatio imperii revisitada: las capitulares carolingias (siglos VIIIIX)", XII Jornadas Interescuelas Departamentos de Historia, Universidad Nacional
del Comahue, Facultad de Humanidades y Centro Regional Universitario Bariloche,
Departamento de Historia, 28 al 31 de octubre de 2009. Edicin en CD ROM.
IX
Gerardo Rodrguez
"La historia poltica de la Alta Edad Media y los historiadores carolingios de la novena
centuria: los nuevos rumbos historiogrficos", Rodrguez, Gerardo (dir.), Textos y
contextos (II). Exgesis y hermenutica de obras tardoantiguas y medievales, Mar del
Plata,Eudem,2012,pp.213-228.
"pica, memoria e historia. Cmo los carolingios escriben el mundo", Histria Revista
-Revista da F aculdade de Histria e do Programa de Ps-Graduac;ao em Histria da
Universidade Federal de Gois, Gois, Universidads Federal de Gois, Vol.17, N2,
jul./diz. 2012, pp.69-103.
"Luis el Piadoso en la obra de Nitardo", Basarte, Ana y Barreiro, Santiago ( eds. ), Actas
de las XI Jornadas Internacionales de Estudios Medievales y XXI Curso de
Actualizacin en Historia Medieval, Buenos Aires, Sociedad Argentina de Estudios
Medievales, 2012, pp.163-170. Edicin online.
"La 'otredad' en la Literatura histrica carolingia del siglo IX", Orbe, Patricia
(coord.), Actas III Jornadas de Investigacin en Humanidades, UNS, Baha Blanca,
2011 , pp.261-265.
''Narrar y legislar: en torno a la penitencia de Luis f ', Actas de las 111 Jornadas de
Filosofia Poltica: justicia, equidad e igualdad, Mar del Plata, Centro de Estudios
"Qu ves, qu ves cuando me ves: las mujeres vistas por Ermoldo Nigello",
Transiciones. Revista de Pensamiento, Ao 5, W27, Mar del Plata, noviembre de
2009, pp.5-6.
XI
Historia de Espaa, Fundacin para la Historia de Espaa, Buenos Aires, 20062007, pp.33-40.
XII
INTRODUCCION Jl:IETODOIDGIC.II
Puestos en l a l!nea, s egt1 lo expres ado en la Presentacin, de
querer brindar una traducci6n compl et a , accesible y, al mismo tiempo, portad.ora de la.s p1"'incpales car l:"'. cte:r!sticas coruderadas tpicas del origi nal, hemos t enido que :ha cer frente a no pocas dificultades que nos han obJ.i gado e. tomar una s erie; ele decisiones prncticas sobre las que es timaQos oportuno advertir ~~ lector.
A los problemas, haxto conocidos, de toda traduccin, s e unen en.
este caso algu.ne.s circunstancias especiales que tornru1 la t area a.illl
~s compleja. Baste mencionar le cons iderable distancia existente en
el tiempo ntre el original y la traduccin, y, particularmente, la
, 1
'-
ndole de l a obra, que al r eferirse a instituciones y valores culturales cuya vigencia o ~I'-t'asis se ha modificado subs lianci~lmente, hace mt~ riesgosa la utilizacin de u_~ terminologa que a primera
vista puede :parecer nada m1s que Ul'la parte de nuestro lengtl8.je or- '
dinario, pero que el ser tras l l'!dada. a doce: siglos de dis tancia resulta engaosa.
EL TEXTO
Con el fin de obtener una obra de lectura fluida se decidi s implemente presentar un texto de los
cin de las
va~antes
genera~cnte
ninguna especie.
El texto l a tino adoptado corres ponde a la edici6n de A.:Boretius,
en Monuruenta Ger.maniae Historica:Legtun, sectio II;Hannover, 1883.De
all! se r1a tomado tambi~n l a. numera ci~n de las capitulares, s i bien
en el ndice general, s egn lo advertido, se haqe menci&n, ad~s,de
la numeraci6n correspondiente a. l a edicin de K~Pertz, Monumenta
Ge~aniae
Historica: Leg~, vol.I; Hannover, 1 835. I~lmente corresponde a l a edici6n d0 1loretiu.'3 l a indica ci6n de la fecha cierta o
probable de :promulgo.cin de l a C8.pitular.
-1-
Para quienes pos ean a l g>.1n conoci.L'liento de la lengua l a tina y puedan utilizar, aanque s e a parcial y
espor~uioamente
el texto original,
m:i.~
UJ1
~m-..
~ jem;plo
l~xico
de
Ea te l atn , evideJltemente, no representa de ninguna manera l a lengua connmmente h nblflda 13n enu momant o, rno una t:radicitSn mantenida.
quG ~
p:;:oecisame.nte,
un latn
mu:r
J.a.o tendencias
!}U C
t~rmino,
cl.as. Rn. m.'!.estro te::rto hemos res pel;a do l a ortogr2f a de los M.G.H. que,
evidentemen~e,
y a. presenta
e.l~
ex t r aar
(!,]!
lector encontrar
saje, por
ejemplo~
ebdomad.a,
h~1:>doma.da ,
de un mismo pa-
leng~a
un
popula r.
En
En
e s tadio
otras ,. como s e ilijo, puede t r<tt ars e <le l a l engua escrita tradicional.
En l e ma_ycr-1a Cl. e J.ns casos no h~y uso :l e recursos r <3 tricos y s~Slo
se percibe un
ffia~c~do i~ter~s
el
de
cons t~1c~:i.6n.
-2-
Tambi~n
m~dieval
de color li tdrgico.
El conjanto
d~l
texto
es~
CARACTERSTICAS DE LA TRADUCCI6N
C ASTEti~NA
diera
de
1~
in~~ducir
ciones
resulta~n
~e.indole
elementos
de provecho.
Estilo
En l a bsqueda de fidelidad se t1.a 't6 de preservar un cierto sabor
orig:i.nal que se refleja en l a long:U;ud de ciert;os pasajes, en l a conse:r.vc-1.ci6n de r epeticiones y en l a vers i6n casi literal de ciertas es-::
truct11raS que :podcla.n haber sido sus ti tui das por otras :m!s en uso corriente en l e. actualidad. Asi, por ejemplo, se encontraron numerosos
prrafos iniciados .IJOr
UD.
11
que 11 , y s e ha hecho un
USO
ms bien gene-
roso del subj-untivo. En oc:tsionea, se ha optad~ :por la 'f naa lll!ts arcaica de uu1a palabra, v. gr. archidicono; en lugar de
~cediano;
de-
1111
rec~ear
te~nolgi ca
t~nnino
cuan~
-3-
Como
t~l.,
caso~
los
t~r.minos
~uestro
que , a
juicio,
riopla:te~e.
textos
ya
equiv~le11cia
r~s
conocidos y cu-
l.os
castellaniza.ci~n
de
JlOl.._
Otros Mrminos
Espr:cia l dii'icultaU. plantea n los re:f'erentes a elemen tos concretos
pertenecien~es
en l a a ct1m.lida.rl.
mon~ilas,
Tales~
territo~~iales,
etc.
coni;ribucion es
. ;: .
Ace!)tanclo l a. nec es idad i.e traducir, 11emos optdo por. a lgunos de los
s~g;u.ientes
ms
prximo P.ntre
los v a rios _posibles . Por ejerrplo.,. para l.a palabra mis sus, las opciones pri n ci,p::ea podran lw.ber s i do : ins pector, v:i.si i;c.tlor , l egad(), env:t-a do,
repre2len-~ante,.
2. Cas tell::.o .nizar el t~rr.U no latino. Por ejemplo : . lite (:por litus);
h~ri b;!n
o~ras
acepciones. Por
que ~
para n osotros , es
":!.nteud.ente~L;bannus,
otras a
11
11
u~ual
distin
juez 11 , y a veces
11
bundo 11 , y
xr:ulta 11
-4-
Uil9.
ayuda en la dilucidaci6n
GLOSARIO
Pretende contrcm.er c.q_ue llos trm:i.,'los qu e :
cia, o.7 peor alhl..,. r es uJ:tar engaosos . ror ejemplot a'bad,. centuri6n,
archidi~cono,
ca bn.llel\.1 .
ci6n del
t~rm.:f.no ,.
l.ltlB
trata.rs~
de 1ma castellaniza-
cio, sextario.
~~
ms
amplia
palacio, dom:l.nio.
I.os
pa~
el lector comdn.
d~l gl~~
t~:r:rninos
~s de
difcil
loca.lizv.ci6n.
!e. ent;rada e.n el glozc:..rio se hace por el
t~rmino
l a tino, lo que
e~ t;imsmos
saludable.
Por ejeffiplo:
que
-5-
en el caso anterior:
epiacopu.s:
abbas:
comes:
.Dado el nlli-nero relativamente pequeo de Mrminos que se maneja,
b~gueda
~n
la lengua latina.
co~xnes
o generales.
!NDICE TID.~TICO
lo
que
torna
ardua su consuJ.ta.
Tratar de asignar a cada capitula r un subttulo explicativo de su
contenido, en le. mayora de los casos no hubiera sido eficaz, o siqvie
ra posible.
Es por ello que un ndice temtico puede s e r de utilidad. Su utiJ.i-
zaci6n permitir una cons ulta rJ.pida , si . bien, una lectu..ra previa general de l a obra, nos parece indispensable.
-6-
trav~s
de una
serie de campar1as .
Ia primera de ellas tuvo l ugar contra el reino de los longobardos que regia De~ iderio, derrotado en el 774. Con motivo de la
victoria, Carlomagno, tras :repud iar a su mujer longobarda , se autocoron6 rey con l a corona de hierro, dando fin a dicho reino independiente. A partir de esa f echa se lo conocicS como "Carlos,
por l a gracia de Dios , rey de los francos y los longobardos y patricio romano". "Este hecho signif'iccS la desaparicicSn de los longobardos como pueblo y se complet6 con la ocupaci~n d~)os ducados de Friul, Spoleto y 13enevento, y l a ratificacicSn d~< la donaci6n efectuada por su padre al Papa.
El siguiente paso de l a expansicSn carolingia fUe d:irigido
contra l a Sajonia , cuyos habitantes segu!a n en estado semisalvaje,
divididos en tribus de hombres libres - al es tilo genMnico - que
el egan a sus propios j efes y con una asamblea que anualmente a
orillas del Weser analizaba las decisiones comunes. Los pueblos
sajones habitaban entre el Ems y el Elba, des de el mar del Norte
a los montes de Harz , y entre ellos y sus tupidos bosques s e
abri6 paso Carlomagno con s us hombres, hasta las fuentes del
Lippe. AH:! conatruycS el castillo de Lippspring y destru,y6 el
culto a
sajones.
- 7-
dr~sticas.
dos masivos de poblaciones a tierras de Blgica y Helvecia, suspendiendo sus asambleas. Tambin fLmd una serie de obispados en
Paderborn, Minden y Osnbruck, destinados a dirigir la evangelizacin y consecuente occidentalizacin de dichas tribus. En los alrededores de l as iglesias misionales comenzaron a surgir las primeras casas, luego aldeas y all los obispos reunieron sus snodos y los condes, sus dietas.
Cuando parecia que l a cuestin sajona habia sido dominada,reho.m~
en
cristi~nismo,
a ceptando la promulgacin de
11
dr~s ticas
ja.m;{s
se vio
promulgac~6n . de
Es~a act~.tud
se
que
"la anexin y l a conversin de la Sa jonia permitieron que entrara toda l a antigua Germana en l a comunidad de la civilizacin
europea" (2.).
Similax fue la actitud del monarca en Baviera donde gobernaba
su pariente, el conde Tasiln. La autonoma orj.ginaria le fue cercenada en el 788, ocasin en que Carlomagno ocup~ el ducado y lo
anex a su reino, sin perjuicio de conservar su identidad. En
el
los
- 8-
..j
c onduzc~is
a los paganos a
l a pila
bautismal ba j o l a amena za de l a es pada ; usaal al c ontrario, dulzura y per suasin; a c tuad por etapas: mostraos, al princJ.pJ.o, fiexibles en loa det alles, y, sobre todo, de j ad para rnds tarde l as ohligaciones de or1en m terial, como el pago de los diezmos , que t an
indt ilmente exasperd a los sajones y contribuy a hacerles
ins ~
directo' con la nacin esl ava, que hab! a ocupado l as posesiones ger-
manas al correrse
~s to s
hncia Occident e.
Abi erto el camino hacia Europa , on e l s i glo V por loe godos , los
h ci
r!o Elba, donde chocaron con loo ~varos que ocupaban l a regi~n
Mvaro-bohemin. Al go Imfs t arde fuer on s ecci onad,os-- :en ~o~cidentales
y orientales y es t ablecidos en l as r egi ones que ocupan como c onsecuencia de la violenta penetracin de los longobardos y
~varos .
pl'O-
q1~e
:franco por el &r t e ae fija ron por l.& creaci6n de la marca del Bate
--------
- 9-
~audillo don~s
Sigei'redo ( marca
:Barcelona ..
r.as
ron los Pirineoo, pero no pudi eron tomar Zaragoza ante l a defoccicm tlel lir.abe que la gobernaba. Pese a l a
ocupaci~n
~pidas
que espe1>sba, y
~.:lolici tado
de Pamplona,
conquistas
c~lebre
e pisodio de Roncesvalles.
pol! ti~
ele a t rae-
801.
)~izn'il~os
los aven-
l;ajaban por mar-. En el 812 se f i rm& la paz, quedando los i mperiales con Vene~ia y lna ciudades costeras dl11matas, mientras <::arlo-
magno ocupaba l a regi6n croata. Durante e ct e tiempo hubo un intento de I!lStrimonio entre l a empemtriz viuda Irene y el propio Ca.r-
eatolizaci~n
tino.
Al comenzar e l s i glo I X, Cs.rlomngno ha b:a logrado retmir extensas posesiones qu e se expa:ml:!an por Austrasi a,. IIaase, l a Francia
renana, Alsacia , Germana, Suavla , :Bavi e:ra, Carintia , Sajonia , Frl.sis.9Neustria-fl ! qui tnnia , Septimani.a , :Borgofia,. l a Suiza borgoesa,
Ginebra,
Ly~n,el
______
_____ de l a
Italia con___
excepci~n
..._._
-lO-
Oder y el
~tico,
11
c~l ticas
les acostum.
tambi~n p oT
fice
Le~n
fl~co
III
coron~, se~~
eoo,
c~lebres
fra-
de los romanos, coronado por la mano de Dios" . As:! se reestablecifl el Imperio romano en Occidente y e s t a vez en manos de l a
dinasta c a rolingia, sobre el equema mental de Alcuino.
- 11-
su
del
emperador fue de hecho Aquisg:rhl, donde :frecuentaba las aguas terde sus pe~nentes campaas militares.
La corte~ FJiguiendo a1 emperador y l as cos tumbres merovingias ,
tambi~n era nmade y el 11 palatiUI!l11 (admini s tracin), se ejerca
males como
pa~ntesis
supli~ndole
en l a pn{ctica el camare-
mayor.
Cabe sefialar que en la corte car olingia fue sumamente des t acado
el papel
eclesi~stico,
maronccn
Ios ~uques
el estamento mds
oJ:>i
~,pos-., ; .que
. ..
~portante
con:for-
de l a adn t ni s tra-
ci6n real.
'Las funciones del "pal.ati umtt s e completaban con el senescal,
encargado de l a mesa real, el botiller que provea el abast ecimiento de l as bebi das ; el condestable o mariscal, que cuidaba y
diriga la9 cab.3llerizas. La "capellatt u oratorio real es t aban
a cargo de un archicapellltn. El personal de l a corte - sumamente
jerarquizado - se comp~etaba con el bibliotecario y gran cantidad
de cocineros , halconeros, mensa jeros, correos, porteros, e - cribanos
y m~dicos .
- 12-
conde de palacio, quien a su vez interpre~aba las leyes. Le secundaba el canciller, que diriga el trAbajo de los escribas y notarios. Era el responsabl e del sello real y conservabn los archivos.
Cabe aadir al ca.m rlengo., que custodiaba los ornamentos reales y
dirigi e el ceremonial de l a corte.
Res pecto a la admini s traci6n del territorio, Carl omagno lo dividi en trescientos cincuenta condad~s y design6 una serie de fUneionari.os que tuvieron a su cargo el gobierno de las d.istintas :!.ocalidades. As, por e j emplo, Ion condes, responsables del gobie~no
de una circunscripci6n territoria2 conocida luego como condado,eran
la mhima autoridad regional y designaban a sus subordinados (vizcondes) para colaborar en caso de ausencia . "Rl conde representaba
al emperador en l a plenitud de sus a tribuciones
publ~ea
admi~~s tre.tivas:
imperi~les,
cuya ejecucin
debe vigilar, pervibe los imp-llestos, dirige las obras pt1blicas (conservaci~n o construcciones de c aminoE:t y puentes, y tod"s los res...
tante~
d~i'enderlo
gobernadas
-13-
:.
~s trados
t erritoria-
ecle ~ istj.co-,
de
sobe~ano
de eclad,
ad~ ,
jL~ent o,
en el
affos
como l a prestacin
renov e l
do~e
de
el.~ Imperio
~02.
sustrato emi nentemente rural. No debemos olvidar ~ue para l os francos, como para todos los germanos, l a guerra era una v.tardadere iDSti tuci~n,
~ \On
un
El emperador distribua b enef icios entre sus vasallos, y exig:!a de ellos, al mis mo "tiempo, la parf:ici pacitSn personal en lan
guerras y l a COJ1tribuci6n con hombres a r.ma.dos. Para reclutar los
ej~rcito
Carlomagno conti nu can el fUncionamiento de las asamblea s peri6dicas, que en el mes de mayo se encargaban de :ratificar las
~ata
s e admin:isltraba en
-14-
su nwnbre . Pel"o l a vieja t radicidn g ernd.nica d e la yarticipacidn popular en la realiza eiSn de l a j ustioia haba hecho que su:rgi ese jun-
to a l r ey o a su represe.nt ante,.un coJ:1Se j o que l e asi s ta en lo\3 juicios.. A s u vez el monarca s e vio obligado en muchos c asoa a conceder
la
~.~onocidos
:fue
elaborada med i a:.rr(;e dispos ici ones l egal es. cv.ya. recopilacin poste-
rior produj o
lh'"l
La polftica reformista de Carlomagno yn denota l a con:fusi ~n entl!'e los planos temporal y ecles;,stico,con un c e s aropap:tsmo eviden-
d::~fini
p~o cn~1
gobierno
ro me :':'ov.ingio U.ecadente s uceditS una Iglesia ordenada con l eyes,:fij a.ndo en sus territorios pa:rroquiales a todoJ los clrigos e::trantes
de p erodos anteriores .
A partir de Carloma gno la i dea mon:!rq'tlca retoma su sentido im-
la
11
g iosa: era
-1 ~ -
e~piri
As pecto cultura1
En e s te campo Carlomagno luch~ por frenar
el proces o de destrucci6n
~nho
esta t ar ea"
~l
r ecurritS a
los mon j es y cl~ri.gos par a l a enseam:a. , porque e ran los .Wicos doc-
tos en l a
~poca.
Rn e nt as t1scuela::: el
transcripci~n
nado con la
En :reJ.a c ic1n
~on
VJ19.
pr5...meJ~
an w~os a
letra celta
fUeron~eemplaza
el
"scriptorittm." de l a a bad a que ste fundara en Tours, au.n.que sus o r !genas s uelen ubicarse en la abad :ia de Gcrbie, a
me~;ados~ ~el
s i g.1.o
VIII.
Entre
la~
demos citar Reims, <rnar-lires , Ly6n, Orlens, Par s , Saint Dermi s ,. Saint
lliqui.e:r, Ai x l e. Chapell e , Len, Corbie , Ftda., Saint Gal1., So.n Ge:rm6.n
de Pa.r:!s, San Ge:rmtfu de Aux'?rre, f.Ionte Crum i n o, To!.U'S, Reichenau, Fava y I'leury.
Aquisgrn~
as oci5 a l t rono a su
(6)
- 16-
- 19 -
- 19 -
PRTI
C. PIT""u'"LJ
DE CA..'U.CI.:AGNO
devo~s
-17-
1mm olatitiaa,qu~a
-17-
re
te
is
eg
nR
13.
13. Ut, quando denunUatu:> f'uari t pro rooge vel. pro fidelibua
8Uis qualibet causa oraUanes facere,nemo ex hoc
n~egens
appa-
uc l>lldic oc uue<:tr5 nc;l:!c cnte cwmdo <:e ordcnere eccc.r el rE'I o r Or OU!l _fic l ec , o 1or cua.1~uiar
reat.
14. !IUllUs s.,erdoe nisi in locis Dao dioatis ,vel. in 1Unere
po<:itus 1n tabernaculia et nens1e lepideie ab apiseopo consecratis , miaoae celebrare praesumat. Quod si praesumpserit ,gradus
14 . !:in -..t_, s z.ct:rdctc. c '- lcl re d ca.:::: a. no cer en l ll["arcs consa,;_--rc.dos a Jios, o, estcndo d e viaj e , en tic.ndlltl 1 =obre I:.Cc:'.8
p~dr:i
ccr
sat~unt
vel contemptorcs
~oveatur
neglexerit ,proc~l
et ecclceinn
q~nm
dubi o
tenet acittat,qnia
q~
l os c~cnes, dct~rdn ser ouopondido<: de ou oficio haota quE heyen ~e t o tnlcente eotco fnll ae.
16. r:o ob&tcntc, co.al . uiu-n l~" r ey. eido ancnc:stado f'rccu.c._ tcr.cnte ! or au cbio o p:ro. o_uc. prOCure o.pra1dar y ho.yn
dea cuidado h~cerlo , no sl o dcb~ ser oc arado de s~ oficio,
sin ninGuna duda , oino te:. b i<ln debe perder l e iclcoia q~c ~o~cc
porque l cz Q.UI' 1;ntr!!Il l o h j dt ioo, no r-ueden a.nw.cicrln ni
prE ~ieorla a otros .
p <Y-sunt.
a~t
tamdi~
a~t
provinciorua
sequa~trstiona ,c ompetere
aut re-
1 8 . UC llin._
- ObillfO O BCClBr SG a p ropie de COIIC nJ..,::una rcrtcnecicntc a cualq uier otro obis ~o, e una 1Glcain o a un pcrticUlar, cea en oc=i~n dE div1ai6n de r..inos o dEm::cr.Jbra::-.icnto
de i rov1nc12s, ::;1 a.lguicn intentare t accr ,zoto, oc.n priva.do de
la caridad d& todoo y s c:aro.clo d. le ::roela d < l e co::uni6n h.Cbta qu e resti~a con la ropnrcci~n debida, lo3 bicneo sustrado:..
- 19-
- 20 -
- 20 -
Cl I?Flf\:
CAI'I'l'OLAlll HARIS'l'.4LLUISE
~L
J:L1 a.;TAL
in
d~
sinOdA11
volunte-
Ln al ur.d,cir.c a..1o del f"Eli:< rainedo de nuc:tro stiior,el glorio:>oil o rey Cc.rlos , en U. ...as de rorzo , nprobeda l e c opitulDr,
ecto:-.do prce. ntae , con,..~--ados unni.:::c!OCllte en concilio sincC.::J.,
junt:l:..,nte con nur;::tro p;:;_C.c sisko :e::or, loe obispo:, los cbc~ y lOfl condo.!!.J ilu<ltr<:S c.,.:ores, acordaron dar este decreto
cobre cue- tione" de in~" de ccucrdo con 1n vol~tnd de Dios.
tarditate ordinantur .
) . DG ronaster11a qui regulares fuerunt,ut secundum rer;ulcm
1 , Con rcs~ cto e los -etropolit:noe: que loe obin, os sufrcc otlln cujctos a los cetropolitcnoa, oc:dn loo cncnes, y
c:ltoc de buen:> e =
c=icndan y corrijan aquallo que en su x:.in: cterio debo acr corre~ido.
,-;:m ...,
2 . Con
r~epccto
~recento
no
h~
sdeet.
4 . Ut epiooopi de preabiteris et cleriois 1nf'rn Ulorua
rrochill potcoto.tea bobeant secundwo
4.
Uf:
sobre loo
l()f)
teng=
,,;,
po~ct...'""d
5 . . uo lo:~ obi:J!~" tLncnn autoridad pnrn oorre ~ ir a l oo inccatuocos , y que tell,lllll potestad P = reprender s les viuc!.::to
dentro de ou parroquia.
ad corri...;endWil.
in uliquo crndu .
7 . :Jc
~,ut
i=lliODQII
~io
unwoquioque
su=~
<ionat,at<ue pcr
diepcnocntur.
deban~,
8. , ue e loo
h~1cidns
o~ les
leyeo,de-
lee
&e
~ orci~nc ~l~cntc.
victu.s dotur.
S. Ut lctrocos da 1n:tra i=unitcte:l i l l i iudic1o ad .2.2;1111:1m
~
norcc perdat. !:iJ:liliter at ~ noster,si hoc non adicpleverit, benefic1ug at honore perdat; et qui bene:tioium non hebueri t
, banDWll solvat .
10. Do ao qui
redCIIlptionGI!I,nisi c=um
occueator eiOGn-
tnvenw. tatis
oecundlllll loeem
cu.otodi~mt.
:al o
n1~1
:1n;enio,
tulit, cmendetur.
12. Capitult! vero qu.e.e bonae ce::!oriaa genitor noster in aua
13. !.core e de l os l;i er:&s dr. les i{llClDios : qu& donde ha"ta
13. De rebUB vero ecclesiarum , unde nunc
et .!!!!E! cum ipso
ai!liter
<>t
exeunt,decima
detur; ctq11e
da~
quinquaginta
fuit, obaervotur.
15. Coa re;pccto a qu.1~Jao oattn obl1 -oooa a P!lll8l' un tributo <:n cera, o a lo: que oc cocucntr"n ui'- ideo en virtud d~ do~ cw;entos " c art.en, qur. ~e obc~rvQ ~o qu.G: ae haya e:stcdo haciendo deode lar3o ti<:cpo .
16, uc nadie ce atreva n ca..pret:ctcnc con j=~ntos DUtuoa en les conrrat&rnidadca. or lo de<do, aunr;_iK'Se e tablczcen acuerdos con reapacto e l icosne.s, inccndioa o nnuragi oo ,
que no st. hOf:<m con jurc=cnto.
prooo~t .
-21-
~orbanniti
~in o
v~mdunt, ut
in
vices~
19, ue la vt:ct:l d.: csc .avou so realice en pres~cis del obic..1:2. o del condG, o en pre::e"cia del ercloididoono o C:el centuri6n,
o en prcccr.cil:! cic:1 ~ry n,...ln:-n n d ' un J..:c;2 481 ~o ente t.~
ti=on bien conccidoo. uc n=d ic vcnde _~clavoo ~a all de leo
~
uicn c ::to hiciere , pnzuc tantea vccco la ~Ulta o2tnblccida, cuantac c!!clayoq hubiere vendido; si no tuviere dinero,
cntrcuecc a si ricmo nl~ en caucin , en calidad de "iervo
::aate :ue p"';Uc la r.,ul te.
eolvat .
20. :<ue mtiie Vllllda ~ fuera de nu.oc tro nino.
~aciat
~eceri t,ttisso
~noater
iuatitiao ncn
21. 31 ~1 cocde no cunplicre con la adJ;1n1etrcc16n de justicia en su jur1sd1cciln, dcoer asiotir a nuootro ~ n suo
capcm=a hnste .uc so h ~ adl:tinietrclo juotic1a. Y oi un vnsa.l.JJI nue~ tro no adriniatra. a jueticie, cntonooe el conde y nucctro ~ e stabl,zoan.!Jo en DU cesa y vivon de eu patrimonio
haota que se curpla lo debido.
d~
23. De lotronJ.bus 1 ta precipimus observandum, ut pro pril:oa vice non moriatur,sad ooulum perdnt,de secunda voi~sue ipsius
lntronie abscidatur ;de tertia varo cUlp:>,si noo 8Jilende.vsrit,co-
su. C:!.U.OCl.
:.-. ;.
rtawr.
- Z2'-
-2~-
- 21 -
780 'l
Capitulare qualitor 1not1tutum est in hoc epiecoporum consensu:
id oat ut nnu.sqllisque c piocopue tres misase ot poal toria trie. cantet , unam pro
1ires~
llici ,atqus s =
unu:~quisque
e piscopus
toot,~
out~
vcl
abbati::~oo. , qui
o.tque abt a -
tisoae pauperes famelicoa quntuor pro isto int.r inntituto nutrire debent u.sque tempere r:eeaiwn; et qui
ta quod posoibilitas est,aut tres, eut duos aut wum. Comtes varo
fortioree libra:!
~ dl.L~=tis
Et faciant
Co 1 t;U= te.:. cc:t.o quedeS c ::tabl.,c1d:l en oota nunin de cbio...,&a:quc cadc.~ cante tN>s L<i~ y trcc~rioo :una I:sa,
por nuc~ tro sc.1 or el rey, otra, por ol e j 6ro1 to de loe Froncoa
y l a tercera, p~r la procnte tribult:ci6n; los presb!tcroo, a
~u vez , cel.,bror:1n cadn uno trc::~ oioan ; los coajc e , les oon jco
y loa cl~rir,os canGnicoo rcci tardn cede. nno tres gel terion, i odos h~-a~ do:: dic.o de yuno, tanto lo:.~ c e_ o l oa ~
....!.!l.1.Q.o y lo::: cl6ri~oo cannic_os , los depcndi~nte" c.11c viven c on
cllon y 1uicr.&<: e" t61 en condicior.<:!l de Lccerlo. "todo~
~ o cbadcn::. , que p11edo t:accrlo, d6 c<r.:o liro:::na une libra d e
11cdan tento, z:cciia libro, 1 los I!enos ;ud.ic:1 l<'b; loo que nc
tes , cinco suc;.ldoo . l.oo obia;os, abndGC y obc.dcCOJ'I deben cl.i!::cntt.r, sc,;dn c::tn ord<:ncn~a~s hocbricntoa basto. el
t ic:.ro de lec tliGoc.c . Y loo q11e no r,uGdan tanto, n treo, do:> o
uno, :ccrtn lo qu~ s<:n posible . l os c ondes t:c podcrooos dcnordn
una li bre de plato. o au oqllival~ntc; lo::~ ccnoa pudientes , rcdin
libra; el v as::.llo rcBl con d oacicntos ~ . u:din libra;c on
c1~n , c1nco ouEldo~ con c1neocnta o tre~tn, una onza . Y obgcrvc:n t::rbin un ;:yuno de doc dios
lOll hoobl'<l!l de
cn.c =coz y qllicn.ca cat6 en oond1oio::as de be.ccrlo . Y s i ouiaicrcn rccll!:_irlo , l os condc:J t:s poderosos cntrcc _rn trc::: cin~ los ~cdiz;.no:;l une; onza_J c._Edic:! 1 y loo cnONa, un su.Eldo .
.;ccrcc de lo!> ro;..rcs ha::brier.toe ob~n ta.. bU n ello:~ coc;o e st
escrito co arriba.
Todo c ~to, cor. l a eyudn ele 'dos. debe cor.tpl<. terse en l a mo.. de ~nn Ju= ( 24 dG JllniO ) , por nua3 trO ooi'or el'':.:~y, por
sl e j ci t o d~; le o F:ro.nooc y por le trtllu1oo1n , Ns.,nt., .
1psi i'cciant .
I:aec otmia,ei :leo plncnerit, pro dCElo rcga at pro exercitu FranCOt'\11:1
et
pr~sente
tuo.
- 2)-
- ?3-
- 22
- 22 AJlCIRITIO
\t (,
G~
Conaidersss pcc1:1'1co
et cone1l1sriis nostrio
ti rceio
cle~:o:nti= ,ot
p~
a~dontc!ll
CUII
sacerdotibus
ot oro eiuc pie tati escro erat1se incesssnter , eed e tian conti-
nua
bonor~~
&w:
rocare
vi~
lupu~~
conc~iorua
~o
iJ:StiE;Bb~i
dili~e ntiam .
niesos , q~
BmlC-
certi~sil:te
Quaprop-
ex nostri nOl:dnis
q~ corri~endn
~titution1~s , q.uae
oesent.Sed
!:Sgis nobis
eterno.
.;oneidcrando con l1nS uermu reflcrtl.n del clJ::a piadcsa jcnto::cnte con DUcstrco oacerdoteo y cOD.Sej erco , l1l abundante clc;:encio de Cristo t!oy hncw no::otros 7 nncatro pu.eblo, y ln nec coidcd no s6lo de dar e:z-...cies ~esantetlentc a eu bondcd con
todo el col"El"6n 7 toda ln beca, cino tat;bUn , de insistir en
cu alabsnzn c on la procticn continua de bl.Lcnal!l obras , p=:1 q.ul!
/l(tucl que ten grandco bcnoreo ho. conferido a 11\Le otro rcino , :;e
dizne conearvaroos con eu prct occ16n a noeotroe y n nuestro
reino para s1Eeprc ; noa pcreci6 op ortuno ool1c1tor de vuestra
dodicnci&n ,cb ;aetorco d e lne iglesias dG Cristo , conductcrEo
de su grey y prEclcr!a1J:a.o lu::>inarias del cundo, q.ue cn atenci~n ~l=tc - ccntinun advertencia os Gsi"orc61s on conducir
nl :ueblo de Di= a loa prn..dos de ln vida etet'll4 7 reconducir
dentro de 10!> :::uros de la 1'ortcleze. ecleo14et1cn e le!> ovo: ;les
errantes , sobre 103 ho~brcs d e los ~enoe o jcploo 7 e.xbortaciones, ~ = evitar q11c al l obo ~idic::o enc11cntre y devore
~ olsuion que ~~ucda lno disposiciones c nn6n1cas o se desve (lo que nw:ca cc11rro), de lns paternac trsdicione!J. de loo
oono111on
univ~raoloa.ror
lo tnnto se l oe debo
~onoeter
exhortar ccn eran ec,cno y dcvocirr y co ndn, co=pclor a c cntcnen.o dentro d e los Q1sposicicscs poternae con ~in:c fe e
infaticcble perccvercnci ~ ; tened, ozntcc varones, lo ccrte~
clo nuootro dili::cnte c ooperacicSn en ectu tarea 7 copeilo. ? or
lo cWll. es he::oo d1r1e1do nua o trcs cnTicdoa parn que con ln
nutcr1dad do nuestro na:bre corrijan juctm::ento can vosotroo,
lo que deba corrc~c . Fero tai:biln ~c~oo aedido alGUDOs
~Cul.Q;! c:rtrafdoo do l:u~ insti tucioncs onn6n1cea qu.o nos
parecan QSjccic1ccnto neeccorioe.
tntio
&::~;
iusa~ua,
ut eir.u1 haac aadQm vos aaconare studaatis, et quaecumque vobio alia neceeaorio osea scitio,ut at ista at i .l la aequali 1ntcnt1ono praedioatio , Nac aJ.iquid, quod veetrae eanctitati populo Dei utile videatur, ocitti ta ut pio studio non ammoneatis ,
proprio
exc~unicnntur
preecw:~ptioH
1. ?tira todoc. Ho,y EllcWtoo quo son cxco.:tu1;ado3 por =u propio obiopo en rc::6n de Ct1B cu1pna y precw:tuoom::utto son recibido" en c crun1ln por otro3 oclcsideticos o laico:: lo cll21 ce
encuEntra cbsoluti!Dantc prah1bido por ol eanto cc:ncilio do ::icen, c.c! co:.:o ; or el de Col.ceclon1a , el de Antioqua 1 el de
54rdica.
co~Elldaticiie
11ttoria ct Bl1i
=tre" aut
oororer.t
2 . Fara los ob1opoa, Tn: biI cotd e::tnblecido en el ti""o ccmcilio que el cbi:>po ind"'le clilicentc::::ente aca-ca de la fe y ~
vidn de qllioca.: colic1 tan l.a ordoDD.Cin, 1 dflspule de esto loo
ordene.
), Po.rn todo:J. :r:IJbi&n, e el ciEo concilio, as: c o::o en o1
de Ant:1cqu.!a y Cclccclonia , eot4 establecido qu.e los cllrigoa
f%-.j.Uvoo y pe~ rinoa no :enn recibidos por nedho y no sc:m
ordena:lo:> sin lEO cartoa de: rccoc:endllCi6n y la licencia de ::u
obicfO o ahril ,
5. Omnibus . ItGm in eodcm concilio eeu in decretis papas Leonis necnon at in canonibus quae dicuntur apoatolorum,aicut et in
al1quid dare ,
6 . Ad sacerdotes . Auditum eet aliquoa preebyteroa miseam celebrare et non coDIJllunicare: quod omn:l.no in canonibus apostol orLU:l interdictum esee l e.gi tur. Vel quooodo dicere recte potest,
si non communice.vsri t : "sunrpsi uua , Domine , eacramen te.?" Haec varo
~~ l os aaccrdotoo . Consta que a l cunoc nrcob! teros cc,lcisa y no corr.ulean,lo cual s e encuentra prohibido en los
~de l oa Ap6atolea .C6l'lo podr decir con v erdad si no coull;a.:"Hemos rccibido, ..,efi or, tu sacramento?" Todos estos art!cu~o.e pueden looroo detoJ.ladanante en loEJ eotatutos del c cmciTi()
niceno y en otroo edictoo sinodales d~ l oa Santos Podres .
6.
bran
pGJr singul e. capitu.le. in etatutia Nicoeni concilii legare potestia seu in aliis senctorum pe.trum synodalibus edictis .
SI. s
~,
non audcant
re~al
Te~b iln
en el mioma conc11 io y on el
wu uio.
hc.-
bitan,
10. Pare todo el cler o. Tanbin en el r~smo concilio se est~
bleci6 que un obiopo o c ualquier oie~bro del clero sin el censaj o o ct::rtas de los dm::!is obiopoa o del uetro olitsno no int ento
apele.r nJ. rey por una caQeO propia , sino que debe exar.:~inars o su
causo. en l o~ c <.J:.iln ele l oa obispos .
aJ.terius parrochia ordinationes aliquas audaat ei'ficere vel llegotia peragere qua'd eum non pertinent .
12, Episcopis, Item in eodem concilio,ut episcopua eiue eccle-
- 26-
12. Para l oa obi s r,oo. Ta bitin en el _is~ o concilio se c sto.bl<>ci6 que el obispo debe oc uparse de l a i 6lcs1a par- ls. que
fue
ordE-nado,
-26 -
13 . Episcopio . Item in eodem concilio necnon et in Ce.lcidonense,ut provinciaJ.es episc opi cum suo metropolitano bis in anno
propter causas ecclasiae concilia celobrent .
14 . Episcopis , In concilio Laudicense necnon in lli'fricano
praecipitur ut monacbi et clerici tabernas non ingrediantur eden-
le ~antur
19 . Para todos . Tanbin en el mismo concilio y en el de Srdica se estableci qua no es conveniente constituir obispos en
las vi~las pequeftaa ni en los campos .
20 . !?ara los sacerdotes . Tat1bi~n en el m.ismo c oncilio ss estableci que en la iglesia se lean solamente l os libros can6ni~
in eccleaia.
21 . Clericie et monamhie ,
In
oanonib~s
apostolorum legi-
ut ~alterius
nullus sollicitet
domini sui.
-27-
23 . Para todos . Tambi~n en el mismo concilio, en dos artculos posteriores y en los decretos del Papa Len, ee estableci
o.ue ni los monjes ni los cl.Srigos se dediquen a negocios seculares . Y qus ninguno induzca e.1 siervo de otro al orden clerical
o monstico sin la voluntad o licencia de s~ seor.
Diarentur
c~erici
26. t3l'O. los n on jea y todo el clero . Taitbi~n en el rn i s a o ..Q.mcilio se esta.bleci6 que l oa cllri os y c on j ee per severen en el
prop6sito y voto que pro~etio1~n a Di os .
neant.
27. Sacerdotibua . Item in deoretis Innocenti papee de eadem re ,
l aribus .
29 . Omnibus . Item in eodem ~ , ut neo clerici nec mon~hi
conspiration es vel insidias contra pastorem euum faciant .
JO . Omnibus . I t am
~ame~
axistimati o-
In ~
~imo
omnium ut fideo
ce~ oa
diligenter
o~ibus
predicetur .
34 .
~ ibuo ,
- 28-
reconcilientur.
i":. ;.
35 .
CJJ!Ji-,~1s .
~:s t
e.ccust..bilis ,
oonvcrS~ a
u ~
~ccust:rc .
,L
Qr.,
i nfr a
ut
3l .
.,.~..Q
"r
te o
ql'C.
saocLllares .
ce n i al'" , pccu-
l'r
o.cc i 1- i a t .
3:.- .
i
otr~
41 . Lpi sco}- i s . Itet. i n eoden , nt non liceat = ==-=--=- princ i pane:G l e,~cre
arree' j_o.e
e t ad
eode~. ,
i)-o :~,
o.
ll
10
rr
o .
.,,.
..,~~.!.:!ciL~
n.ricr.~..~,o OC"!
..
l1 '~ ?
JUC
il' C"; te .en-
.... o
ld2
rr
1[
JE.l'
el" vj 1
r i orc .
44 .
~ a1iico,
.o e
en
....( .... i
~
E"ll ~
;.; :.
i ~ . en el i
coH i'1 io
e:Jta' -eno. '1rea_ dc " ' rtires y .tc ori as ir:-
42 e or
O~ o i
o~ .
ci L'E no ce ve 1rrcn f'r.loo
ciertas de s~rtoc .
C.C(; i .. i a t virur v i vente vir o suo , nec vir al i a:. acci t i a t vivGnte
u.:::ore
i r c.nG e
crncTlG.o
41 .
i~
se eGt blrc ~
.:Ji incurricticor y no
1-or o
io. o
,.dOJ
, e - u -"'"- --'-=cc."i
C.C
ra to r .. o
1
te
lc:L catl e rcr ouae
;ju~
r
te<..
icn 1 i re
cs_ccic, r~cit
ic.~,G
U(
en el
del.
1 (-
~~
CJ. .L_
En el i
to'o
o ~--~
e
i~i~o
r.
e "rtlc i
des ec.ld
el
rido .o !'C ib:
otro r rido
l' es C-0, ri el
ri 'e to :e otr
~ r vi\irndo la
Mtcr i ~,.c .
i sco i s . Itc.
i n coderr, ,
L...
e;.i. l
~~.e
cu
JV
l
o i
OG .t
ce. . ~ic
i'~
d n en el
ju.l ce:._,
concilio
~e
cstn1 e-
el ~-
Lt. o .
p t estat cm
45 .
r
todos . 'i'2.1 d Cn en el Li~- o co __ cilio , en c1os a:r;t! culc..; osterj re:.s , se C;ot:...blcoi .ue 1, s pcr~o a vilns no tHo n
r oC1..r de o c .:cr . ' ::;i en ur, :ri .c:r juicic- fuercr, convlctos. de
decir le f' loo , nc tengc.n rote tc.d de atesti uar <".n otro .
rnl.i..i .
, i
v.:.
- 29-
ti
1 t<
il ce de ::. ,
1. cptc o nn os ,
entf. ,
- 29-
qu~e
et
peooant;du.r~
districte. penitentia. Quapropter episcopi at preebyteri 1 quibus iudicium peni tentiae iniunctum st, conentur omni!llodis hao malum a
consuetudino prollibere vel e.bscidere .
50. ~iscopis . In co~cilio Neocaesarienee ,ut nullatenue preebyordinetur onte trie eeimum aetatia euae annum, quia dominus Ieeus non praedioavi t ante tri;eeimum annum.
eiusdem,ut~
et_
vir ~ inee
detur ab
52. Para loa obispos, c onj es y v!re;encs . TBilbiln en ~es decretlllos del Pepa Siricio"""'iifieCtableciO qu.e loa on~cs .. Y las
vrc enos cumplan perfectacento las oblibaoionea de su estado .
53. Par~ todos . En las decretales dol Pa~ Inocencio se estableci Cllle l a ~ so lo d a todos, una vez OU!:lplidos loa s ccromentos de Cristo.
54 . Pe.ra. los se.cerdotee. Tat::bin en las miomas dsc.rcta.lee
se eetabloci6 que no se oencioncn ptiblicamente nombrea~' antco
de la plegaria sacerdotal.
.
55 . Paro loa obiapoe; y sacerdotes. T r:bin en lo.o ismae
decrotolea so oatableci6 que e. ningdn cacerdo ~c~e o a lcito
ignornr lo.e dispoaicion s do los santos conea .
56. Para loa obiopoa . En los decretos d 1 Papa J,e6n, o.s
coo o en ol conc~Srdica, se eetabloci6 que loe obispoo
no ntrs.igan hacia a ni ordenan un cl~rigo de otro obispo.
ordinent .
alter.iu.s
ad clericatus o!ficium sine domini eui voluntate promovere praesu;:o.t ;et !loe Gsngerense concilium prohibet .
58. Episcopis . Itsm eiusdem, ut si quis
tituta decrstalia
:;;uo subr:toveatur.
- 30-
praesu~pt iose
:;~acerdotum
aget et corr1gi
contra oons-
nol~ns,ab
officio
V6nire audaent.
ut ll!:mi intentione illud horribile execrationis iudicium vobis ce.verc otudeatis , aed
n~i s
59 . Fart loe ooio r oo. Ln los decretos del Papa Gelasi o se estableci que nin.cn obi c o esa dar el velo a. v1<las.
60. Faro loo obio poo :HCJ:tos querido, diloctsi r.os , advertiros
con pi adoso ce lo y con una e ren inten c i ~n de GDor hacia vosotros,
las co :;:~os qua perec!en c::l!s necesorioe, de o o o que cumpliendo
los c&!onos inst1 tuidos por los Santo::J Padres, merezcis recib i r
con ellos los premios de la eterna :f'clicidad. Fueo bien sobe vucatra prudEncia con qu~ terr ible ~ de anatema oon casti;edoo
quienes preauatuosacente se atrevan a tr seredir lo at bl ecido
por los concilioo universal a. Por lo cual os amoneetanoa oncarccidament que rroc~ie evitar aque l horrible juicio do cxecraci6n, y siguiendo las inotitucionee can6nicae y apoyndos en vuestra pacifica unidad, podis arribar a loa et moa gozos do lo.
paz. ne.y tembi~n, algunoo erticuloe que nos h :parecido 11til tl:ldir o este advcrt onoie preocdanto.
~audia
q,uoque ::l.liqtta e e pi tul a quae nobi o u tilia hui e praecedenti omr . onitione
eubiu~ere
visa sunt .
populo chriatiano inter episcopoa,ebbates,comitcs,'iudices et onnes ubique seu maioreo seu minores perscnao , quia nihil Deo sine pe~
pl acet nec
~unus
lio i _so Doni no praeci_i Gnte 1e :;i l'1 us ; quia ct illud secttndum mandc.tLID est in leae :"di lir es
pro;;;inw:~
"in hoc cognoacen t omnes qtlia mei disci puli e ntis, si dilectio-
nem habueri tia ed invicem" . In hoc eni.m praecepto discsrnuntur. fi lii Dei et filii diaboli;quia filii
61. Paro todos. Ante todo, que la f cet611ca eco diliJentsmente 1 cda y predicada
todo el pu.c blo por loe: obianos y preabteros, porque otc eo el rimer precepto en la ley de _Di os o
nipotente:"Esoucha ,I craol, que el Saiior , tu Dioa, ca W:iico.Y que
a t1 se lo o.me con todo el oorez6n y tcd l a Ente -,. toda el alma y toda s l as fuerzas."
semper disaentionea
- 31-
- 1-
~uneribua ,
iudicin:~,cPvso.t
ol1quorua o.ut or
~ore
ou1~~11bat
63. Fnra todco . , uo a quienes so las ha dado potestad pare ju:lo hors.n con juot1o10, ce: o eot4 eeorito 1 "Juaeo.d just<z:mte,
l i )oe de los hoobraa" no 1 or loo doncs , pcrqllc los dones ciegan
loo oora,.oncs da loo prudentes 1 subviertan las pelabrca de los
juatoo , no por a4u1acic!n n1 ,or conaiderno16c de 14 pcroCIIUl , coro actd dicho en el Deuteron<I!o:JUZ{;1ld le qua eo justo; sea que
!uere oiudo.do.no o !>!ryrino, que no h~r dUerenoia de pcre<:Cfta,
,;>Or<}Uc "' al Juicio de Dio" . m pr1 or lucero pueo , el juc:~: debo
o, rendar d1l1~cntcc.cnte 14 ley hecha Jl'U'O el pueblo pr l oo sa.bioa,
a fin de no errar del oa..ino do la verdad por 18norano1a.Y our.ndo
ao hoya toreado un criterio justo, no eo aparte ni por cdulco16n
de alGunos ni por ~or de algn ~o o por temor de algdn podcro:~o, o por I<!W1.:1 recoopenaa. !'loo parece oODVenicnte qua loa juc.J!!! oiom 1 diaciemo.n las ceuall.B en ~
--
ea.r,
dot~ini
dilieenter,u~
apootolo,~u1o.
ast-;he
~-1nus : atu1ta
~tificat
oaoctia
hDbe~t
aurum7 .
iurkre , ho.
1e1~a
ru~ionc~
-3~-
- 32-
65 .
65. Qmibue. Itn habenu11 in l84)c Doftin1
in deuteronanio : ncco sit
~;et
anndatwn:"non~
qui~
sc1ecitetur val
Itcn do
er~ori
lu.::.1noria vcl
te~~starii
aWlt ,eccu~cntur
a vcl
li!UI
vel do:mentur.
ob~crvnUonee
66.
~ibuo.
Itcc
T~cdic
odill:l vel il'v111 , 111a 1n lace acri"t= oot : .,o; oderio trotrel:l
tu'
ublica
11r usa
fr:~tor
;e et ip-
lur
l~~e d1ccn~~avaritia,quae
ltCII
ut bOI!licidia
t..~ra
Jllltrim:, aicut
6:!. Qznib\.....
et !urt
t.~
oncte , ~
tilii bonorent
=-
67. oro. lo:.~ obic ~ ~ paro todoa .iU.e no ao o aoo.etr.n hor i o id1o:>
d<:lltro do 1~ eo. .:ll'OB , uoo oo U prcbibHc an lD I81 del Scnor, ni
por callBtl de vcrocan:>n, ni do nvor1cin ni de lo.troointoy d cndcqldero t;ua oe l oe dcccubra, scr:in cooti;,<dO:J por nuGctros juccco
l c:;alaLrto dt. acuerdo oon nueotrn orden . No oa d6 1 Ucrtc Q natlio,
o1no or ia , ario de le l oy .
6( . ~ todoa. f r OI,ibid dll1,cnte ente , ca! oc:r.o lo rrOI ,be
la Loy dal ..cr.or, 10:1 hurtoo, 101: notr1JI!on1oa Uo._ulc" 7- loo flllcoc toet~onioo .
Para todos .
69. Inatad con eren colo " lo:s hijos , que honren ca cua .re rr.itoreo, porque el .1~ . e .;onor c:io" : "!lonro o tu !"drc y n tu -o<lrc r.::sr::: qu.: vive:; l.cr:::o t1c.rpo oo!:lrG k ticr= que ol ::ello:- te dm';! .
trc:o tu&!:' , ut oiD lonccovue DUI'<Ir terrno quaw 11oninua Dau a tuue
ubit 'tibi".
-D-
- 33-
70. Par~ l oo aucerdotes . ~ue l os obispos cxocinen di li~ nt -cr.te a l o~ r rceb!toros en ouc Earroqui a s, ccn respecto a ou c , los
bautismos, la cele ~r~cin de misas ; que conserven la recta fe,obocrven ol bautismo c a t6l1co y conprendan biGil las plee;ari ao de l os I1isas, y que l os selmoo sean cantados dign~. ente ooan las divlsicnco
de los versos, y ellos m~amoo oomprendnn la oraci6n del S or y enseen e comprenderla a todos , para qu cad ~ uno sepa lo que pi e
aJ. Seor; quo el "Gloria 31. Podre" s
contado por todos con ,;,
henar; quo el c.isc .o aaoordote onnt con l os !Jantos n{;Gl.eo y c.l pueblo de Dios e: una sol a voz '"'anto, sunto,scnto " . teda :fonno. oc
drbe advertir a loo pr esbteroa y diconoo que no llGVon armes y
conf1En ~ s en l a d~fen a de Dios que en loo a~ao .
s u~ di
it ate~ venerent ur , e t non sit do~us Doi ot altari a
occund
P.agna d il i ge~t i a
oncrct a per via c ani buo , et ut vese. sacrate. Do o e
a o ei s col i ge.ntur qu i di ~ i sunt vcl e ~h onore serventur ; et ut
occularia nogot i a vol vaniloquio. i n e c les i ia non agnntur, quJa dor.uo .Jci do.
L!S
intcntoo habc
lc:.,pni a ,et
ca latromw ; ct ut
solsae c.r~.,
dotal i '.l .
72 . ;;,ncol'dot; bus . Sed e t hoc flac;ita:mus ves"tra:m almi tntom , ut
I.iniotri oJ.bari s De i s
l.llll
alii cenonice observantio.e or dines vol n one.ch ici propositi congre~ t i ones ; obsc crao ,s ,u t
oicut i poe
t r Ol:l VElfl"t:!.'um qui in c eli a est " , ut e or urn bona e nver sationa mul ti
se i l i o oondi t i onis inDei, et non c ol
protra.l'lant ur ad sorvi t i
fantco , sed eti am i ngen110rum f i l i es adgr egent s i bi que aocient . b"t ut
1 e 1~ f.. ti~;.... LCror ur i nt . ~-~ o, , ot. a , cc..r tuL ,co:: OoL ,
ot~cc>
Lene e
... c.
l1L
te ;
ni ..... .;o.c t , dw
O!, j
bcnc W i ui .Jcu,
c orr
71.. Parte p::~ra loo sac erdotes , parte pm-n. el pueblo. I (!;U 1!-; :,te
nos pcrcci6 bien a dvertir a vuootres rcvGrencia s, que e da uno c
vosotros vele por su IHJ.rroquia, de t al odo que l a Igleoi .a de '"'ios
tcng al bonor que l.e corresponde, y que al ~isuo t i ~po, los eltares sean venerados de a cuerdo con ou dignidad, y que l a c aso uc
Dios y loe al ter a s en inaccesibles a los perros, y que lo s~
s os acerados s en reo ideo por quieneB sean dignos y s e conscrVall con honor; que no se t raten en l.a igl.ooi n n ecoci oo tiecul nr cc
o s e tm1;a.n vano.:. convGr o.cion a, :porque l a c o.aa de Dios debe ccr
c asa de ora cin y no cuova do ladrones; que t enenn l oo cop:rituo
dirig idos a Dios cuand~ vayon a las s oleu~idadcs de las niocs , y
que no sal~en ontee de la bendici6n del sacerdot e .
ro r:rE: en iu.d t ,
un ro s vestros non oi -
- ' 4-
- 34-
73
.L.ccr:v~ituo .
~.;c
U. ritrr e
uUIL. v.Lvnt,.-cct.ln
Clld scri:: -
co ve tto",ct ltert'J!l:
cl.iun
e-
73. !'Dre loa aac~rdotce.!i!an:bin nos hemos .roocupndo de solicitar, que todos q~enes se ligaron con voto a le vida monstica,
vivan abaolutarrsntc en forma mon~atic a y resular ee ~ su voto ,
c cmo oat escrito: ''llecc d votos aJ. Sellor Dios vueotro", y acle. ~s:
"Es mejor no hacer votoo, qe no cumplirlos". Y q11e q11icnes ce
lleean el. monasterio, seg~ el orden ree uJ.er, pri.~ero oe01 rot:e-.dos en el noviciado y lueeo sean recibidos. Y q11e quienes l l e: cn
al ~ anaaterio desde la vida secular, no sean enviados inmcdiet~
ncnt6 fuera del 1 onaeterio p ~ los mi nisterios antes de haber
oido bien in::Jtruidoo adentro. Y que lo ~onjee no vayan n l ee
a o .bleas accularos. I~ue..lmcmto quiones acceden el clericato ,
que nosotros 1l am~os vida cannica, querenos que absolutamEnte vivan cnn6nicor.u:mt scgdn su. regl u, y quo el obispo"Hja su
vida, co~ o el abad , la de loe c onjee.
74. Fsr
todos.
~e
todos tengan
y pecas juctcs e i cuolec, tonto en las ciudades . c omo~~ los c onastorios, sen par~ dar co~o poro recibir, tal c omo t nemas~
precepto en l e Ley del Seor, y tamoidn en Salon6n, donde el Seflor dice:" .i alnll oclia l e. doble pese. y la doble medida" .
\>.idc. r, t
~
c.rit in
e'; ct c.. cr-
- 31J-
75 . Para todos. Noo perece noble y voner ble, que los huopcdes, pobro o y perc~inoo, tenGan recepcin r egular y cen6n1ca
en l os diversos luz arco; pu oto que el iano Seor ho de decir
en l o. ren:un e raci~n del srnn d:!e : ".l:.ra hueoped y mo recibistQI '',
y, el. kp6atol, ol.e.OO.ndo l a hoepitalidad dijo:"Por as to l'l.Uchos
e.:;rade.ron a Dios , lJabiendo rGcib1do a loo illlgel eo en hospEdaje" .
-J5 -
ve ri~
at~ue
~uod
de celo
cecidiese~, nec
mitt~tur ., ed
er
cl~igos
ean6nicos .
------
77. Para los c16ri g os . arcea oportuno qua sean corregi dos severamente equ e11os c l rigos qu e so fingen monjes en 1 h~o it o o
en el nombre , do modo que sean verdaderos mon j es o verdaderos
cradontur
t -11~
script a
tr~ctetus
et cationes qu1 sine omn1 lec;e V!l(;"bundi vruiunt par istem terra!l!,
non sinantltr vecere et dece r tiones hominibus acero,nec isti nudi cun ferro , ~ui dicunt se dato. sibi poenitentic ire vacantes;
Deliua vi detur,ut si aliquid incone:uetum e:~ capi tale cri en "' ~,
79. En parte. para l os s a c erdotes, on parte para t odos . Jgue.lmente , que a los engaador es y vagos, que s i n ninguna l oy deeobul.an por esta tio:rra , no se l os poroi ta vegcr y oxlgeaer a l oo
hombres , ni a equol l os que anden desnudos con un lli ITa, quo
dicen be ber se dado c omo penitenci a ; pe1e c o ~ oportuno que ,
s i hubi eren c ometi do algmn delito muy erave y desacostumbrado,
peroanezcan trabaj ando en un s olo l ugar, s irvi_e ndo "if haciendo
penit encia , segfu lo que cannicament o l es haya sido impuesto.
SO.
~ oni tor
un tL J it
aeclcsi~s
~ craratur , secunduo
- 36- 36-
onpem ponendo nao 1n oilvie eti rpare val arbores casdare val in
ratrill l.cborara neo dCLoa oooatruare neo 1n or to laborara neo
lid plnci tn convenient = o v enat1oues e xercaant. Lt trio. oarraria
opcr~
t UAlio val oi rorto ncceeoa orit cor pus ou1usl1 bet duoaro ad
~c
~blica
die f cci t .
vu~rwo
v~at""la
aori~tur~s
per
adio~10
pr:edici:l.~;
vo~ct1roi
~cdicrte
vi~
ducunt eeternam
rrocdicond~
ritu nanoto et
huccni
0.1t
::lnnto .
82. ara todo~ . Y ~bin dob,io vigilar, dileot1oi:oo y vc\ CDtorec y rcotorac do lao iclcsiao do Dioo, pera quo
lo:J prcob1teroo que onvidiB or vuo3tras parz=oquiao a gobcnu:.r
y prediear, r or la:s 1slea1ao, al .uc blo que oirvc a :lioo, lo ,, c ::n correcta 1 hoaeatar:cntc. Y no per:titdic q ue ~oa por cu
ou~nta i.nvcnten y r rediq uan novcdadoa nl pueblo 1 ao ='"lhl l D.l
eccritur<UJ ec-r--...Jiao. Y voootros cic::oa, predicad aquollns coono
~tilos, honcot a a 1 rcctaa, qua coaduoon a la vida otorna, o inctruid a otroa para quo prediquen lo mioma. Anto todo, debe p rcdicaroc a todos o L toraa cenc:re1, q uo crean que el Fndra, el
Hi j o y el Lap1r1tu santo, son un oolo Dios oa ~otcnte , etemo ,
invisible, que ore ol cielo y l a tierra, el Ulr 1 todo lo que
hQJ en alioe, y r.ua axic ta une dnica do1do<l, oubatulcic 1 1111:.jc~tnd en loa treo pereonoc del Pedro, del Uijo y del Lcp1ritu
ne~bla::.
cat , quocodo
~i
fi'iuo iocarnatuo a t de
~eotatm
~pi
lluto ot ra :lrat1ono
ita~ venturu~
eit 1n
~oatata
divina ,
qu~olo ~pii
pro>tcr acalora oua our:t d i abulo 1n igne11 aetarnum mit t ontur ,et
iucti ouo Chrieto at eanctia
..ncl1~
- 37-
~ortuorum , ut
dili~ontic
cit1oe ,cantan~ionae , oc
ul t1anee,n1
ouit~t ,1roa,rixae,d1e~en
icidia, ebrietotes,cameeotiones,
ct h:!.s einilio;quae pr-.ledico vobia,oicut procdixi,quonicn 'lui toacunt re -num Dei non pooaidabunt. Ideo hAeo ee.!ea que e
mua
ecclrsiee Dei BiDCillatin naminavit o~ o~ etu~io
11
-~dirotor
~J:Daonota
bon~itate o~
dicit~t:ooientes
Y esto lo enccr.cnd=os tonto t>l1a d111gcntecente o vuestr<:. caridad r-or ,uo oabe,..os que en loo .Uticoa tico.roa vendr6n toJ.oco
dootorea, oa..o lo predijo el llio ..;L'Ior an al LvanacUo, 7 lo
atuttou al A 6atcl l'o.bl.o a tizaoteo. ' or lo tonto, ~ectoi
cos, preportcanoc con todo el. corazn &n la ciencia do 'io verdad , pCU'(: qua podaras resistir a quienes contradicen la verdnd;
y con el don da la gracia divina, la palabro de Dios orazca 7
ac dUundo y so 10ultipUque para provecho de lo Santa lf;leoi~
do Dios 7 onlvaoin de nueotros al=as y para alabanza y glorio
dol nocbre do nucotro Sefior Jeeuorioto. Paz a loo que predican ,
~~~ 1~ o loo que obedecen, gloria o nuetro Seftor Jeoucriuto.
At:ln.
::.t
proe~uit,et
ccntibua,ETatic
~i
obociicnt1bus, ~lor1a
pr~~adi
!orar .
- 3"- 33-
- 23- 23 -
789 m. lllartio 23 .
.Anno
;cr.i rcgni nostri ~ctttm eot huius 1egat!oni s edictum in Aquie pa-
3. Ut non p:.rvipcndenteo sint ostoreo anil:l!:..run aibi connisaar .,nec mai orem curan habeant de 1ucrio torrenia quem de animabuz oibi com. i ..; eis .
4.
~e
mur~ticne
a pcrmcnac or
t r nslodarco
3. "11e los p ~s tore a no oe tL en en p oco l as nll:Jas que les fueron c onfi od3s , y no t~ngcn ~ oy or preocupacin de lns gcnor;ciae
t Cl'rGII!lG que de l s nl.r:af;l q ~c les f ueron encomend r;J.d::ua.
5 . Sobre l o!3
l~
l'J.UC
ce
so
r~S,.:-lo .
enc ar~.c
t~a e.l~
8 . Acerca de l a s eulog i a s ,
8.
eulor.iio .
9. Sobr e le. recepci6n de
; ut secunduc ra~lem
~ullua
cot.o lo c s: t a bl cc e l a
rc.~lc .
- 39-
qui offeruntur .
12 .
t 1ca .
~obro
u.
o.uctorito.te
l~c:::;ul.co.
17. Ut
ct 1n vcn.:1t1onu non
vcd~t
15.
un c onja .
16. uc " lo~ rcn;!ao a e lec ir.pangan lo:> cutios que preccrlbc la~ y n o loa scculc.rcs; ez decir , qua no eacn ccgadoo ni
cuircn otroe ~utilaoionao , aino l o qua provenao. da le autoridad
dolo~.
lC. De occr::..cn ia 1'idcl1tot1o ceusc.,quod nobia at 1'U11s neotria iuroro dcbcnt 1quod hio vcrbio contcotori dcbct :"~ ic , rocitto
ce o 1lle po.rti.'Us dOLini Lai Caroli rc - io at i'ilio~J o1uo , qu1a
i'itl.!!!P
1~ .
DWll
lur.ue Ut in
Wllm
lGCWI
0011
re~c.
sedent, vo-
pracvidaat ubi 1'ier1 poesint. Lt ut nulln abbotiooa :!'oras coneDtario oxira non praesucat eine noetrn iuasiono n.o eib1 aubditao
i':carc pan:tittat; ot allr\lll olc.uatra eint bone 1'1rr ta , ot nullatonuo ibi winileodoc ccribarc val rnittere praeoumont: ct de
ocrun propter soneuinic
:;::-
"' ~ :0-
c!nu~tion em .
~
~ivin:.tianco
pall~rp
c.J.iquoo obccrvc.ra.
rotionc:~
nut conquirere
r~ob7tero~ 1 ut
cccundum
<l.r!:
26 .
ad docus
8\148
ad ecclceiom veniant
ad aie881:1
~achndem..
i urntionce quco fcc1unt per oanotun Stepbonun cut per nos a.ut per
1l1oa noatroa proh1baoua .
~t
clcr..
~ort.
a.liquis
?8. De 1n1uat1o
27 . . o ore lo '!UD deben obscrvnr nuc11tro:> l!nviadca rrc d r>uno1nrno' a1 euro alvno quojn centro al ol?iopo , al au~ . l e_._,_
de e:~ , ol ~ o contr" ounlqu1cro cono ti tuido ~n j<:rar<J,u:lc .
H!~nc:!a .
Snjuoto:s .
ocoulnr1a
no~otia
.lO. uo loo ::'On3eo que han oido oonot1tuidoo en el E:l'ado o~o c .'
dotal , no oe dc:J iqucn e nccoc1oa ocoulorce. A loo d~.!o ten- r = ~
d~:::clco ticcro t=t.:: nuartro a1nodo .
Ut cp1ocoJ1.1 at ~ at ab'::lltiaeae ouppl ao oanum non haneo falconco nec .::ccipitreo ncc i oculatoree.
32.
Da p:>uparibu.a 1n
p~ateia
..,
no tcneo...,
crro:J, 1 ol-
32. Jol:>rc lo'l PObre o 1uc caen an lne plo:Ao y cruceo de o 1noo: uc vQy~n o lr tclaa1. f~ aolioitar liroana.
~ ;.
__
abcaaatu~o
)4 ,
tro:J
35.
b~noio1o:>,
36 .;obr<> loa
ruC!l?lo .
37. t.."t
v~rbuc
- 41-
onn1no~
o~tcndont.
)l<.l-
bproa~o :
~al
-41-
- 24 .ERl:.VIAiUUJ
l .I..,.,ORUJ
- 24A-.tUITJ\IHCm ,
BREVIARIO
789
l::u~erio
789
Incipi t brevio.r:!.un de illo. c a.r i tllla qua.e domnus rex in Cqui tanio
oncione et
AQUI~ ICO
1ielitatis iUlare .
illo edicto quod domnus et c eni tor noater Pi!Ji nus i ns titu.i t
tus-
u.c val :ie noc 'tros edictos , q u.omodo fucrun t custodi ti.
2 , De 11lo. ro to.uratione e:cclc siarw: : illi qui rr;:s eorUD hnbent
per istos
3. Ut oi aliquid de
i~las
debcnt, quando illa patria sub nootri s manibus p osuit,poetea miniwc:tlllil vel cbstructum fuit eJ:i nde .
~ .
5. Ut sd illos
ton.
6 , uornodo illis
b eneficii~
> ~,
r.ror-ri ce ,
c.
ct de ouis r e s aliqu i t
~cforci avorit
vel disvestiverit .
- 42-
De~
2. Sobre la restauracin de las iglesias: qui~nee heyan pose!do sus bienes durante ewtos veinte aos; qu~ pueda fal.tar de a11.!
y por qu4 no est4n las cosas.
3. Si algo dt: los bienes q11e las iglesias pose!en en el tiempo on que la. comarca lae puso en nu.estra.s manos haya sido l11ego
di::mdnu:ido o suatra!do .
4 . Que loa obispos den cuenta de por qu~ no bayan sido roetablecid.os como deb!an bajo l.ae santas reglas las abad:!as y monasterios.
---- --~Si a los pobres ~es haya sido impuesta posterio:nnenta a.lSUna nu&va prestacin.
6 . VigUen o6mo hayan sido sch:dii.:istrados aquellos beneficios
y loa suyos propios.
7 . Cmo deba comportarse quien se dirija a nosotros equipado
para. una expedicin militar.
8. _S i mientras alguien haya. eetado en alguna expedicin mil.itar o en alguna misin nuestra h~a sido despojado ele alguno de
eua bienes o perjudicado en algo .
9 . Sobre los bene:ficios en litigio.
10. Sobre nuestros enve.dos; todo lo que se haya acordado con
los seores.
- 2-
renovare dotct .
~cgn
16. Da cellcni o.
16, Da
h cr'~
dcfcnoionio tncpore .
l ao dioposioionea del
- 43-
~ y
17 . Sobre loo oo.alto:J n. cano an::ada a loo viajeros, o en TTcntc:c, o en narlo~ a quiE.n~o van para orc.r.
lo.o ccrccdoc .
- 4 3-
- 25 -
- 25 I ~SO
Cl i ITUL RE
c.. - TTL.J.f
792 v e l 7 6
De singulis c a pi tulis
Q O!!! ob r cm
~tll.d i ne
e ns
.1LtD.
. i nc s maL n u.I!l
:::. e
_i
cont urb i
fj _del i t e t e :. e i
1i~ 8
ct ub
il r.~ t LUn
i ~cop i c
re~ulo
,c ti :Crmed i ct i seo
vcrb r: t --nt
:::!h 1Jnt cs
s~
d ;,no
~dclucan t
rLUYL
cunetas
j_ .,
I I quar:.quo
l ac i t a
:Jcrv::.rc
~En i or
ve J.
Loz:crat i Lle:n c i. ici e. e t
... ttn t
Cl"u
O.
ir i
j _ .. Li
ven i ss~n -G
os . tmt, oi ve
C OJ ni tm.
ct
l lo:.;, a
ct
.JL
-::!;1 .
,?-
i u E ~ i or:cr
cccl es i as ti c i o
1;
.l. i
run 1 or. i -
dq e scrv j. , C!Ld.
bo~ocll ut i cc
1 nora-
o i ~ i ..~.. i tcr
nc. tj_
ele ...: i n
Sl.t.L"t
ct
tns~l e ....
t e~
de illos q
ct lv i l .:. s
i p~LL
;..oti
;c i t t ~
s- prop ter
~badea ,
~ y
1t m t s i i ps i fide i u s ore
d onni r c::;i
ex licar que e s tos jurorcntos son ncccsarioo, oea cr ccnun.a nnti{:tttl cos ttu.1brc , sea porque hace eco, cierto;; J orce
ini'ieleo t!_Ui i oron p rcl:l ove r un eran tunul to contrc: el reino
r- cf! Ol' Carlos y con juraron contra su vida, y , l:ochas l a s ind :-o.c:l rr c ,
di j eron n o haberle juradL fid lidad.
os -ro .
~ben
tinu~
n t c t i nq i o i t i d i xcr un t , q od
c.sse t .
on i
2.
e t e.bb
i n r e n
Cno deb
les enviados, cscuchnr y llccor prasto;r los .;nrc
Loo ::Jobre uqucl os art:!cuJ.os que el seflor r y orden .
t a udi1 e e t f a c ere .
non
- -14-
-4-+-
~ - Lxplico~e deben t
o n;L
le ni ter l
bn~t conncr-v te ; c.
q,u i ~libct
~ 1 ~e
ius6iC.
i t-
lo
t~ te ele.
tj
c;c:
r. ~w
i ~ rut
'eruct:.:u:-cn
ODniL"'"ti t1
c.tccnt le e
SLl
,- :':liii
IiO
to ~i ill
jt~
- .J!'II
ui;-
i,
t,
t pcr c i nculoe i
_'L
eJe i
llli -
-O
cri t .
6.
t I-
l'
5 . Los cnviadoo deben averig uar acerca de lo qua oc le ha inforc ado al seHor rey, a saber: que ~ucb os se quejan de que no no
lea h:l rcopoto1o su l ey, y q_ua abeolutBll!Ente eo voluntad dol oefio~ rey, que a todo b onbra so le respeto pleno~Gnta o
l ey: y ni
a aleuien se l o h i zo aleo con tra ou ley, no es su volun t ad ni su
candnto . Sin o tnre;o, si un conde, un~ o cualquier otro
honbrc hubiere hec o a to , a !de comunicado al se!'ior rey, puc.:;i;o
q uo eJ. dcson e uc e s to oe c ompletamente reparado. Inquieran oobrc
cobre cc..da uno, qu~ ley tenga. Y no efecten acta i:lin e in 1
colaboracin del conde del distrito , excepto si ese conde se cncontra'c en otaa c ioi6n dol rey, o lo detuviere a l guna onforLcdad .
ncrvi ti
dia:nt ir.ra
L lia ci "lli!ic r
i .' r.
en ro.li ter 1 o~
i n-i uno cu
cicut
f:.UE!
m1o
v~
qu:i
.i ::mt
fucr i t i n E; i o , e t
riO. j qu i pcr
.c.i:Jtc:t~a. ol R~,
dcbc ..... t
6 . us loo enviados teJl6tm loa aervicios pre parados, ju.ntarlenta con loe condes de e~;~ jurisdicci6n , paro qu.e todo::: , en c cnernl,
ots afio vengan equipado:; para la g ueiTa al s ervicio del a~; ol'
rey tal o OL"!o :rue su F-andato , : 1:'-antcn_:on 1 a pez en ou trno1to
d~tro de la conarco.; ol rey lea haro s a'bcr su vol ~ t.C!d por cdio
do cortas, para. in:fo:n::arles cwmdo y d6ndo deban rcuni:f'Go .
- 26 -
- 26 CA.l'ITU tTIC
R"TIT" ::Aic.t:IA.t;
t.
..
:r..
:!UCi:IO rL 3 AJtlllA
775 - 790
775-790
cap1 tul<>c1n
~el
rir~
n1bus , ut eccleoi ae
Chriati,q~
illore
tiercc
'lU:tl
conotr~~t~
1n Ja7oni a c t Dao
vio~cntiao oA~llero
ad ulocituo
pr:e w at , Ded
pr~ecentetur,ot
~ce-
ha-
Cwlra.
~cndet
; e t oic
rit
iudicat~
e~
d~cct~
ad pr:escntior. docni re
vil val
~tu
1~ , et i~ca
cr
roria t~ .
~en ccnsid~
~ tQr
a oocarjete , nc rorte
libot prcvcnict ut
carne::~ o~edot .
or~r.
caus~
oiva
de~~ectu
.,
e: ria-
necesai!ntin
!CC
cui-
int<riica-
6 . ,;i q uis a diabulo clooc tuo c r ediclerH acounllw ,oreu pe cnoru; , virw:~
~1
2. ::1 oluicn ce anil<uc en ~a i clcaia, nadie intente crru1DOrl o ae ella oon violencia , eino quo dietrllte de~ bcottl <uc
oc r rcsantc a juicio, 1 par el honor de Dioa 1 el reopcto n cuc
owntoo, 2c l e conc&da la vida y le 1nteerided de e~o r::i~brcc .
~orcrc, oin c- bar=o, el acno cauondc, en cuanto puada y ccc dn
1~ ~u co de terr.1na on ol juicio; oca lucc o llovcdo e lo ~acn
oic tlal roy q uien lo cnviar:1 Cdcndc le l4::ca.
pl~cu.. rit.
bcnt uaquo
c1U8
) . Si ~-uien enetrarc con violo:ncia en una i{;lee ie. ;y SUDtrajere ale o r or la fuerza o turtaro oleo, o puoicre 1'ucco a
l t J.c" i clooi a , coa oonclenndo a r uerte.
4. Oi t:J.e uicn no oboorvoro el canto n,yuno cuarea:tcl por dc or rccio a l a criotirn4a4 y ooci,ro coma , cea condcnodo a rucrtr;
oOrddc.rc , :~in ar;.bcrso, el sacerdote ei one oujoto hubo o CMido
cerno r~r nccccidnd.
prcabitcro o dilcono,
ooc~au=
ritmo !""...,orur.
puniot6r.
- 46-
- a:-
8 . 31 quia deincepo 1n sente Jw:onoruc inter eoe latene non bnptizatus ee abscondcrc voluorit et od bnpti~un venire contompserit paeanuequo pe~ore voluorit ,corto moriatur.
9.
~i
p~o:uc
~~~~io
12.
~1
llUM
r~
VCl do:-inClr'
OUIID
1ntcrf1cerit 1 0U.ili
inpenuio s1mil1tor at
tribunnt .
ccnt~ vi ~inti
~. ocrvuc
;.:
hocineo,nobiloe et
15 .'ubo ncuordo ecnor:ll oobro l oo crticulcs u"noros. uc a o::.do i;l o:in , loe o01to.ronooc 'lUC: n ella conourrcn l e donen un oon-...1
y <loo ~:c.ncoo; y entro ciento veinte hDDbros, caen nobU:c, hccl.>rcc
libr~c o litos , c ntre cufm a can ielcoia u.n sie rvc y u.n:foicrvc .
undco~que ~
el1-
quid ad ~ porvonnri t , oive in frido eive in cualeOun<lUO bonno &t in arnni rcdibuti ons ad re~cr pertinente ,~ pera cccle0118 et eacerdotibua roddotur.
17. !::ir:iliter oecundu.:... DEi mWld&.tlL":l pr[.eci !mus
t Ut
o::ncs d&-
cin2n p:>rtcn aubstcntiae e ~ labor~s ouia ecclcsiis et eacerdoti~ donc.nt : t= nol>ilefl quom in.;~nui "il:iliter e t .!!t~ , iw:to quod
D&WJ un1cuique dcderit chr iotiano , arte~:~ Deo reddant.
- l 7-
r uertc.
l l. Si olgu1on :fuere infi" l al rey, oeB caetigedo con la centcncio copi tal.
16. Y
=e
oiLs y
17. lf;uolr.cntc ordcna::oo, c>c;o1n e l c=dato de : tos ,quc todoo cna sus iele=iae y snc~rdoteo el diczr.o de euc cicncc y tr=bajos : tont o loo nobleo cOJ.1c loe honbroo libree o loo 11too dr.v11clv::m n ion una >l'rte , ncam Dioo le beya dado o. onda ..i0Ciil1oc ori::tircnoo.
trc~uen
.ro~
eocleai~
~llblica
18. uc loo d<rill(;oo no aa rco.liocn rcunicnu 7 llelr'lblcoe rdblicaa, o no ser 1ue ce catUTiore ~c!o por una eran 116ceoidcd
o vor rcli;;ro do guerra, oino que tod08 deben oonollrri.r D. ln
iclcoia J,ortl eocuc~.nr la palebra. do Dio y dcdicaroo n lo. oro.oila.
y buonaa obrna. De icunl aodo , ~biln, en loo footividc.dac in.<irta.nteo c!cd!qucnce a. i:1oo y a. reuni<ineo do ln 1&1-eaia, c!cjanllo
1-o n~ acculnrc:J.
non
~1c111ter
ot 1n
fe~tivi
tctibllo praoclllria .leo et ccclcaiu convc.ntui doscrviant ct aaccul::.ric. pl-ci t:> de::.ittant .
no~U
19. Tal bidn oo oo11v1no en 1nOlu1r en aotoo decretos, que todoo los inf=tea oeo.n l>::uti~oo dentro del allo; 7 cstablec... oo
que oi ~en, fOr dearrccio, no llevare U!l infante al b::Utiar.o el.entro del. nllo, ein el conaejo o U cene l o del oaoerdote , 'P"cue ciento vc1nta cualc!oo &l :t1eco,o1 :tuera da eatirpe noblo
ccccntn, ci fuere ~11bM,7 treinta., sifu~ 11to .
20,
~1
quie
rc:l1b1~
val 1nlic1tuD
coniu~iua
oibi
~rtitua
tr1~1nt::, si
li ttl8
20. Si al;:uicn contrajere ratrU.on.io prcl;ib14o o ll!cito, deber' IO or al !icco acacnto. sueldoo, Di fuere noble;treintn , e1
:ruerc hol"cre libre , y quinao, o1 !Ucro~ .
qu1ndco it>.
21.
a.liquit
~i
~:oro
defe~tur
ot non od
t~ulus
pe onoo.
pcconorun .
ae
prccce.. tc.rc
o.;.
erdat.
nol~ri t
25. De picnorc: ut nullatcnua nlteruz.. a.Hquic pi:nor:lrc pracounct;c:t qui hcc fccer1t,bcnnuc r-roolve.t,
o. ltlc
i~leeiaa y C4Cerdotac.
24 . Accr~ de loe ladronee y cnlhocborea qua buDcorcn aollo
tUJcndo de un condr.do e otro, oi al(;uicr. loa recibiere blljO c:u
re~ponab1lid::d y lo3 tUTiare consico durontc oicte nocheo, axc5>to ol cnco 4~ 11u !Uern por cntracarloo, da~orG pacer le
r._ulto.. Do icua.l. l!'odc , si cl~loo ocultare y no qu1o1ore
cntro:crloo '>lll'C que ::.: l."C;D ~uaticia, ein tener ningu:n.:1 ra:Gn
valedc~ .c.r:. ello, perdar4 aa ccro.
- H\-
iuotitia reclamandi aliquia praaumat ;et si aliquia hoc facere conaveri t,nostrwn bennum J)eraolv:l.t .
E ..
per unde dcbitor e;:mtiti.t pera olvat . Ji vero 'ideiussor diem sta-
27. Si alguien no pudiere enc ontrar un coj urador, se l e sec c otrar:l sus propi eda aes c omo garant:l:a . Si !h entrare en su casa en
contrc. del derech o, debr.:r racor ccmo roparcci6n diez sueldo:: o
lm buey, y odo~~~ . deberd ~atisfacer u dGuda. Si e l ~r no
c~m.lie ro en el d:(a eotab.lccido, entoncGo deLcr Pfl6Sr tanto c\!:111to se h ubiere co pro cti do;cn e bio c1 deudor le d~ber rcotitLir
el doble ~ cojurador, por haberle pc~itido incurrir en tol dc ~ o .
co.dE:re pernisit .
26 . De
29 . Ut
univerai~
r.ittont .
30. Si quie: ca . i te ~ intcri:iceri t vol de aius morte consiliw:t
dcderi t , lJercdi tao illi11a o
~:::~
OU-
rcdi catur .
nisterio de 'aitia vel n aioribus caus:ls in~ L'- ;de t; inoribus vero causis e o .i tia b::mn= in ~ --V consti tuii".uo .
32 , Si cuilibet
11 0
di~J
oajona.
~axOtlee
fortc~
-50-
~t
ministerio~
at 1us-
34. :ez:oa prohibido que loa Sa3onea reau.oCJl reunionGo .dtaic:;a , Cll:Cepto en &l. coso de que loa ha,sa reunir un anvicdo
.:or
orden nueotra. raro cnda oODde en au juar1sdioo16n oalebre ~
~1 ~iniatre juotioia. Vigilen loa encardotea para que no
so proceda de otra manara.
-50-
- 27 - 27 CAF!TU LL~;...
,,\ CUICill.
28 de oct.,797
797 Qt . 28
/umo ab incc..rno:tionc do;ini nostri Ieatt Cbris ti OOCXCVII et
-;:;
tious in unum
Aqu is~
vi~is
l.is e t P..n..:;-ariis qu
rLmt
Prnnci , ~ni
rc...;io b:::m uro transOTcElsi sunt , solidos sexecint a c en ponunt, oi.l!il i ter ..;a.;.:oncs oolvcnt , si clicubi contrc ipoos
fecerint . Hec
iucte.n et qui otnn po.ce . hebeant; et LLt r aptwl et :rortinn nec incendi~
~.nfre
c onp ~ nan t
s~,o
:-v
lac eo solid os
i~, enui
4 . Hoc etic.11 sto.tuerunt ,ut quc.l iec uv.que c ause. infra patriam
e
propriis
" enses
vicin~ntibus
~ dl.lOdcciJ~
~ ore
i psi
.,.ide , que.o iu::t ::J. conauctudinor,l eorlll:l solcb::J.nt facoro, hoc conccs::um
hcboC.. >l t
... 1
a uto
:rucrin t, ro 1
tlictc wo.r;ida.
ou pr~Dcri ptoo
pQ m1sas hcbcont ccnccseos ,et _.ro hoc qn i i:! miosus rc-clio el: hoc
r o .. c.tl a tus fuerit, alios clltodecir oolidos inde recipiat cd pe.rt
r e is .
~i
- 51-
2. 3i alGuien h ubiere transgre dido alguno d loo och o artc loo arribO -Cncicnado 7 que loo ~aj ones, i CUal q ~o los f re.noo 1
ptJGucn sesenta sueldos .
3. T UOlmen to l ee pareci6 biGn a todoo loa Snjonea qu e en
todos loa c osos en qu loo Froncoo, se n lo ley, deb~ pagor
quince sueldos, loo
s nobloo de loo Saj oneo paguen d66o sucl~ ~ loo b oobro libree , cinco y loo lits , cuatro.
ct ad
pnl~ti~
vi~inti
ro i
p~c~icnrc
en ceuen
~ cc<~ponot;
~iUL
r~<~vcrit , tri
re ic .
~.
e~
:i quic de nobi1icr1bua ad
ocrit ,~
1untuor
G .;e Jll'L<:bitara.
olo.ct~ ~'nnitua
oon~nrt , in-cnui
a~tucru.nt ,quc<l
~te
vcn1rc ccntonp-
I~CCII!'pccrit
cen-
')e i~ci::
re io ::t:.tucnnt, ut -1 cb
ccn~onere
c1:~
cliquio intcrtec-
,.
conpo-
ncrc. .
E.
ocre
<t
re ter 1r
cut inic1citi
ro~llia
oterit ct nd neo, ut 1n
n~ltcrit
r~csentio.
ot
nos-
une plo.ci to
8, l:.n cuento c1 incendiO cr1cl..na.l, CC dcc1c!i6 qnc DCdiC dEntro de eu ca::::.rcn i.ntcnte hecc.rlc por c.nojo, :.-or ene. ~~tul o
por cualquier o..oUvo r;:J.lvclo ; pero, Di el .uicn fu~re t::n reboldo que no quioicre cCDctcrce e ln justicia y no pudi,re ~
dctctido de otro. =~ra, y c!eoprcciara oor conducido ::> nosotro3 ~ recibir juottcia cu nueotro prcoenciu, convcc~ds l e
aaecblca oor.dn, v cna:cn te: bi<i!n oue vecino:~, y oi hubi <re aouc;rdo diCo , coco pena qulmeoe ou coon; lu~go de l a. deoicin de
lo :u:orblon c a:odn, 6brcM o~:ilil l4 costunbro de ello<> y n o ror
enojo o cuolq~ar calvado 1.nt6nci6n, oinc c6lc porc cucplir
nueatr:1 juat1cia . :a nJ4u1en ee atrev e a provcoor un i.nccn<lio
en otra.. condi.cion. . , oOI'Io ,.. dijo 01terionxnto , r-cuc ceamtn cueldos.
Cli...
f:ldclt u~
~o.=us
r ex rop t E:r
e i pl a -
cu.cri t ,i xta quod c a use. oxig it e t oportunitas fu.cri t , s olidos s e. : _n t a :" 1 t i pl ice.re i n du.pl
~i-le
1 1 . Jc ~olof'actorib~s 1 i
l" _;_._
olcf
.c torc ~:.
i t a o rcricQl
utrw r ed c.tur ,
011...
, ct s ol i dos c entuc oi ve ua u. o ad
cw
tr i a
ccre at
: id
:ortri nio
; !' O
sol i do uno
oca-
o.utcr.. t ro r.;ol i dUJ!' oc::. ilo..., tri ej nto de uvcna ct s i el e quindcci. .el ver o .ro :::oli 1 o >.ortrc ...,i s i
.,e tcntr i onalco e tere duoo sicloc 'e
ot
~l a
t.
11. Deben do tcrm1nerso cules han da sor los suel dos de los
Scjonoa : a oob r, un bovino de un afio, do cualquier sexo , en
tic po de otoo, co o cuando se lo
nda. al oetablo, tiene al
vnlor do un eu ldo; 1(:uel. cnte en 1.3 prime.ver , cuando salo
del establo; y luG"'O, cuanto cr oiere en edad, tanto Cri>:wo en
precio. En ~estfalin se deben antreGBr cuarenta fanegas de uvcn !Or un~ y de c onteno, veinte . f..n el norte , en cnnbio,
de ben entre crae treinta fanegas d~ ov~na por un ueld o, y quinoc do centen o. Wl cuonto e l e. niclt en ;eatfalic:. se debe dar t:n
~
y medio 1 or un sueldo, y en ol norte, dos .En i,gual. cantida d a;tr~c;uc a c l a c ebndc l pi o. y el cent no por un oucldo .
Dccc denerio::J de pl ate eqttiVaJ.&I'On e. un sueldo .
eGtc;_ precio
r dd~o a eo tod os ti , aci 6n an otras especie :J .
., ~,
Itc_. ordcu:.. ::lUndun sicut et s i ale 1.ro uno s .o ido don cmt . In nrr~
- 53 -
ccet
t.
i~
.., ( io u
ticrc
- 3-
- 28 .. 28
S!NODO DE FRANCFORT
Junio de~ 794
,-yr!QDUS FRANCONOFURTENSS
VI
pr incipatus sui
adopt i on cr. :
q u~
ale scnticn-
2.
All~ta
adcrandis
est in
J.I G<li O
iwa~ inibus
oe
be c.tur , ut qui i!'o~ inc:: oonctorw; ito ut; dcifioc..:, trinitatem flc!'-
2 . Se trct6 l a cueDti
el 1 nu rvo S'inodo do los Gri oo,
Ol"fi3lZZldO en Constantinej)].n, acerca. de la adoraci
.1lUl
ee, liil l cu
a et~to.bl. ci que qu.ian no praste.rO
Vicio y adorae1 n a. l nn
s d loe aantos , i ;ual quo
a la da ca '.!!r1nidBCl, fuera COIUI1do.rad o o.nat
; loa padreo
sant!D11:1oll, arribn l:IIOZlCi ooodoa , :recha:UlriilibSOlll
ta toda ado:rao16n y e01"Vidunbro, y de e
acu rdo,la ccrule!UU'O!l.
ourr::_ sanotis oi 1 p tres nontri oJ:m ir. od:!.s adora ti n;u et s orvi tutem
ren'lucntao conte.npsorunt etq uc cansrmtiente
condampnnvcrunt .
d-u~~
dio s=otisei 1 a.dstatit concilii,veni<m ror;ans pro co=ioois culia , tam q uaD tenpore
dor.~i
. i pr i n i
rc ~io
advcrsus
cuv et
re ~
IJ
ru1 '
titia."ll ct res proprietatis. , quun t wc. illi aut fil iis vcl fili-buo
-;.; ;;!.::
tna cooaa hu iar ooc ticlo a sabiendas. Hizo abandc;nc y rcmuncia. d EJU.O del' choa y propiedruieo de cunnto
~ o a oue hij oa o hi;jaa l.ea dob!a pcrt ocor l.
t
Qllt en eJ. duondo
do Davi. ra, y o.ami ti6 daponar todo realmlo futuro , in n~
tip o de pclnci y encomend a ous hijos
hijna a su m
ricorclia .
- 5~ -
- 54-
~ or
c~~- e~d ~vit.
t idcirco doLcnue
no~ter,nisericordia ~otua,praefato
S t\a
ildul~it
et gratia
vious est ouecepisSG 1 ut securue Dei misericordia existeret irumtea . UnJ e tres breves
ri
~copit:unuru
Glt
~ or lo cunl ordcn6 que oc eccribieaen treo infames del cisto tenor oobrc e _ta decisin: uno p~e que fuera conecrv do en el~
l a cio, otro arto , l re cionado Ta.sil6n, pera tenerlo consi::o en
~na terio; el tercero ordon6 que :fuese gue.rde.d o en l e. c npi~dc l S "
ado pc.J.ccio .
4 . -" tatuit piiosllius col!ll'lus noetcr rex,cone:entienti se.ncta synodo , ut mtlluc h a .o , sivc .cclt:oiesticus aivc laicus sit , ut nun-
c~it
tio,qu::._~
abw1d~ntiae
sivc t
po-
de avcnn. ~ uno , . odio ordii dcnnriuo duo , modi o sit:;o.J.o done.rii tres , .odio
;~-
\lment i
libr~s
v i ~inti
c;nsantcs , c.vGnO.tio!'l
duas ,
II ,ro
i re;:..is ,
~ , ordeo
den . I ,
don::::n~,
riatur ; et quod su ere!lt illiuo fWlliliac ncc E.soi t ctcm ,hoc libere
vcndnt iure pr0escri pto .
5.
novi~
trino _i::m
v~d=t
ne ~oti~'J:
:'l:o _ ittlll ,
5. Tacbi~n deb~is conocer con certeza nuo tro edicto ccc rcr
de loo denarios : on todo lur;ar, en toda ciudad y eu todo necocio
d or pra- v ntu deben circular oato~ nuevos denarios y Sr neo
t doo p or todo Las _oncdaa tienen nue c tro nombro; son de r c.ta pu.r::. y e peso exncto; si on c ue.J.quier l US
o c:n
,lfu nq;ocio de c ompr .... o tlo venta. nls-uien lae:: rechazare: si es ho br.c libre, dr ber
ng3r quince oucldos para el tcooro real; si co de
c0lldici6n eervilt si ee:e neg ocio os :.uyo, lo perder&, o d ebCl'~
ser ~zotedo u e ~n~d o, atodo al palo, delante del pueblo; oi en
c ru..Vi.u hiciere eso por oodnto do su edl or, entcncco , ei se
c c~~robnre, ese seor deber pcear quinc e~ .
-'>5 -
6.
1st1 tias fcoirm t in suis parroechiis . Si non oboedieri t aliqua personn er,iocopo suo de abbc.tibus , prcsbiteris , dlliaconibus , subdic.conibus ,
noncchis et cactcrio clericio vel etiao eliis in
~ius
suf'fra-
r -neis suio . Co1 i tes (ln OCJ.UC nostri veniant ca iudiciun e n isconorum ,
"-t oi aJ.iqltid cot (!.uod e i::Jccpus
h~b c c. t
tcrc~ticne
to J.rela tcnsis e ni oco Nr:ct:c ount e i a toliJC bc:>ti Gre ; orii, .ooi .i,
.eonic ct .; .cac h i, .uc
ou.., ttuor
r. incret ; ad
d~;finicrwl.t
~el~tEnois
~uibuo
emf:t'r" ~cnanr-
:i'crent a~ i
ll
9.
ut
c~u::
~ci"i nitu:
!"'ctrt1 ~
cr pontificcru
uuobuo c.u t tribus oicut oe.or"ti onc; ouscc !li t, out ccrto cw
il e in r. or t crJ
rc ~ is
C U!ll
~ c;o, quod
:::cu ~
i uclicit
ncq~tc
reliqu ii :;~
euo
ui G"'iocouo , dl.lll'
quibuo i.ai~t:li c i
por r e.:;-io
ordin~ti on en
8. Sobl'C l o disput<l entre Urs:l.6n , obicpo de Viena, y al procurador Elifanto, obi po de Arls, oa leyeron. l a s cartas del bicnavantur:ldo Gregario, da Zsimo, do l e6n y de Smaco, qua dei"inicron que lo Iglesia de Vi arw dobia tenor cua tro sedes su:ra -;dnc::o ,
l ao cualeo e~a, ln quinta, preeidiria; a l n i g leoia ao Arl::;
l e perteneceran llUQVe oufro.gnea s, a las que preoidiria . Con re~
pccto e. Ts.rantn oi , El!:brtm y llquisgr:!n so envi una 1 c:ncin
,soda apcot&lic ; tod o lo qu fUese def inido por el I ontfic c uc
le Ie leoia Rcmrmn , oso sor!a aca!Jtado .
tcnc ~ tur .
e~t
.., od s ,ontenca volunte.te , qui etiw.l a Do11ino libcrn.tus , i doncun m;ivi t . Clcmcntin t:!l'"en r q; ia nostri prnoato cpiscopo eratiam su8J:I
con'tulit et _pristinis hanoribus euc ditavit nec passus ,eun ease s i ne 110nore,quar:: proe ,,exit de oc .pooito orioine nihil oal e I:lc ruiosa.
10. FLte decid ido por el r ey y el s anto s:!nodo que Gerbodo, q t,;.e
decie. ser obispo, pe rc no tuvo t estig os de su ordenaci6n, y que
he.b 8 conseg uido l as insignias e piscopeles del metro.olitano
Lagnardo, que t ambin declar6 que no haba sido orde nado di cono
y pr esbtero de a cuerdo ccn las normas c an6nicas, que fuera depu e:J"~O d el c arg o de obi s p o que de cia tene r, por el menci on do
. e tro ,oli t ano o ! Or los obispos de la provincia
osee d iceb&t e t
S llac
piocopa1 e. e. a,snardo
'.ct:>:'O' oli t l'nO e i ocopo coneccu tuo est , qui ctian >rofcoous os t
un canonicOJJ ordinatj onom or'.inatum e osc , ut ab ocle.
ccbat l1c oncr tur
'T<..du
:!
ud
lacita cxor-
c<:ndn non c.eo.nt , niai ita faciant .;ic ut i ~n re ula ~rce c pit .
1 2 . Ut r ccluc i n on fir... t ni oi quoo ante e ,. i oco 1 uo provinti ac
, t.:. e
1 roo~
abl:e.s c o.
~ i on i o
cri nt , et
::~.t-
~c cund
13. Ut
bbao c w
r ~uloo ooncti
cncdic ti .
14 .
t c cl cr~ii in
c:!.ccti sint
15 .
riw
q~.<"lC.J
re ul
no . onaoterio
endicti docct .
l . J ud i v i . us
onr~ toriio
:.J'.moti
ni , quod quida..
~too
o.b
oynodo:
.ro nu<Jc
icnv.i~
pr~cl' ia
dt:o pl e it nob s ct
ru...... pec
it , n i ni
l;j .
. i
Ut
cr con.;cncu e ioco i l oc i i
t
Lntcs , q~.o
libet e 1
di~c i
.J
- . 7-
1.
iussio re i e f e-
liu~ .
onac. i.,
co~
.i ooa , ncquaquri:' I r -
l i no subi a c eat .
t
r .ob;ytcri ,~ , ~ ct el rid t
i n _.
i .ntur .
di. ~ri -
16. Hemos oido decir que ciertos ab des , movi dos. p b:.,codicia ,
exi gen un pago a los que i ngr esan al monas t erio. Por t anto nos
pareci bien a nos otros y al santo s !odo, que de nin5UJ1e. manar~
~ e exija dinero por r ecibir a los ~- on la anta orden,
sino qu<: scon recibidos se
la reg la d Son Benito.
cncdicti
LL'oJCi"Ji entur .
17 .
mi
ad
ib
17. Que 1 ab d no sea elegi d o en la c ot:unidad , rlondo hubi er e nnc. orden de l r ey , s ino con el conoentimiento doJ. obin:p o de
aquel J.ug ar.
18. Ante cual.cucr c uJ.po. co etid por lo nonjes , d10 ningunc.
r e. les Ferriti~o s a loo abcdec cegarlos o c asticarloa c on
uti l ciGn de suo ~i~broa , ~o que ln dizciplin de 1 r cCl f'l. le- f: C ~ bl ezc a .
19. w. lo pr eob:!tcros, dil!conoo, Dllj o y el ri ges no entren a l os to.bcrnas pare bcb~ - - -
re
21. Ut die s domi nica a ves pera usque ad ves peram servetLtr.
---:2:1.
22 .
nar6 .
24 .
2!) . Ut Ut decir::J.s
e.t~
e 'aneant ,
t~ J=
D.d
re ~ is;
col<ai
J.
co!U:erctt .
J:o.":"
c.nno quo i llc. vc.lida :feuio inrc psit,ebtillire vocuao rumas a docmo-
1~.
t do1 na ecclcDiarlL1 o t tc _tll:l nto. o.b c:l.o :f i ant c1:1 cndata vol
rcot lll'O.ta
Q I.
benefici e: e ::indo
uerunt .
ecclc;si ~ .t~e
!JG otr1urun
c pisco p u~
out cbb:s
26 . ue
~ e n ropar~ r y restaurar los cdif ioioa de l as i lei-n
su techo , ll'lLl llon que reci ben b.::nef'icios do Gllo.o. Y
donde s o nctnte, or el t eot;:L cnio cifl hor.. brae v era ceo , que e l
nderar_on y l a s pidr
o tejao qu hab an pertenecido a e dificio de las :1.,:-le:::~ ic o, charo lao tienen en su c aso.a , que t odo
se dovucl t o a 1 ie;lel.lio. do donde f uo ustrc!clo .
27. ~obro los c l cSri;oc : de: ni , una =er~ ps. e n e WlC. ~le
i a e o'tr , y no sean rec i bidos sin e noci . icnto de i ..bi!:pO y
l os cartc.o e endaticio.s de aq el Oll cuyn d.1 6c e i
cotnvieroi1,
c r .. uo no s urja do nll :! ole;un ui ocol';U n .e n l a
-l eo i a . Y donde por v ntur a oc l m;; anc ontre.rc , todos re~ccon a suo ropi " O
:1. - lc i na , y n.dic oc a treva e retenerl os deapu~s qu e l ob i s o
o el bad l;ey... decidido recibi rlos . Y o p or ventur , al;;Lm ::::error 1o1ora dnd e ebe buscar a ou clf.ri...,o, ret
a.~o ba jo e at o i e nqucl sa)i or c on qui en eot~. y no pcr;;ita que a ndo libre
or o tro !J!!.rto lJesta qua eea rea t i ttt:i.uo a su a or .
ltcri t i pse ew.t sub cus todia rctinc a t et non pe 11~ i tta t e un vc.co.re
e.l:l.ul:li , uoquc dw; dor::ino an o r es ti tu;.:.t ur .
d i ~'"l'li
poo~
JO , Acerca de los cltri os quL altercan entre s! u obr an contr s u obispo, acten aboolutenento c O!':Jo estnble:cen los cdnon e!:l.
Y oi ourglaro lUW disputo entre un cl~rie o y un oico, el ob i ~ .,. c
y el conde rclinM:::e y definan la cattco. de co:udn acuerdo, s cc,11n
lo que consideren correcto.
30 . De c J.eri cio a d i nvi c m a l t erc ant i bus aut c ontra cpi sc opun
Olllllll
o:.:ni~:od i s
peragant . Lt s i
31 .
nunt
;i
c auoan d i f'finiant
tud incr~ .
31.
bi
i UC
l e~ de~cu
vcnt:: e , destruantur .
32 . Lt
i t:
tc ri~
cr
Jccund~
eancnic o.
32 . 'uo l os n cnostcrio
loo cl.'lnones .
inctitutioncn f i nn t custo-
eot ~n
J). ::ue l a fe ont611co. do la Santa 'l.'rinid d, la orcc16n dcn:i.y el o bol. o de l n fe, ee prediquEn y di:fundo.n a todoo.
J.nica
te
it~lit
u~
oo
i e
37 .
occt~nln .
u~
1 'i:'cant voccn
ii
accu::;~.n
3u.
cr
IJDrO
o.ousnr
,cccs~i t,
b e iscc e ouo ,
EC
forte ..::c:.:..:__;:_....:::.-"..::c.:_
i
.-::...::..:::.......::...:t:.:c..::.
r
cri i
ir
f eri t de rchcn::::uc , oJ
c. it , , t
i'
01 -
e i
o 'e i
isco-
rrc non
t
ou
:c-
univcr;:;a-
ti o ercr ., r .
Cld
c..
. re
ti
r ivr
rcicri~uo
ro ri'
cede
r~c:rc
u i vel J. ere
i trc e t ,.c r e
.e~
co~endcrt
ar i ttnt
~li
ration c s
~ut
u~
r , oicut
frc_uent an-
ce
"cr~::
c os cx.indc vc!llDt .
u..
pr
iorc:'l no.tu
e en tu acco
rcili' ti fucrirt
. ~t
hospit~ldad .
suo~ .
rit , ct
la
~o
o ::mnt
oot.c:ur:.m e pi ::-
ad
occle s i aJ~
ot
destruendis~
obeervetur a uc -
t crits.a .
4G .
J O.:J
ocr i
t~
46
re~ i
invicGC"
r r cbe ant .
7. /. e ere n de l a o :1ba dm:ae que no v ::. van c on6nic- ente o r e t\ent e , inqu ie n los obi p oo y avi~ cnl a l r e y, r ~rt que c enn
riva dco de l c ar~ o .
~ l.carc a de l o
ofrendas qne ac entregan e l o. i.cl e ::~i a r!:.l'<o de lo
obras, ob a ~rvec la n oma c on6nico , y n o s e( e ntra:; c.n
or ~ dio de ctron , o ino r or quell os a q uienes el cbi o~ o h ub i er e
orden do .
11
t nul l uo crodt..t , t.cd 11011nioi in tri bus lil\,. Ltia _Je v.o or:mdus
~ or ordcn~dos
50 . uo concluidos l e s o : r adoc - i s terio en lat:~ mi cue e olcr.n o , tod o!J en ccncr 1 deben d~ce la paz r c o:Cproc C!:'l,mtf.
51.
5l. Ilc n on rcc itEilld ia nc,. ini b LW ::mtc quc:.n oblrtio o f c r ::> t ur ,
52 .
aagra doc,
c u.."lt .
49 .
bo~1ueo
~uoe
in~
obl ci n .
r t icri t .
cr LL~
c.t - cerdottlr'
l i c c~ t
srcri s c ancnis
i '"llorero .
54 .
cce l<;siia quc.a n!:J i n_cntio !Jo ini buEl ccnot ruun tur ; lice t
oor-
loe a
e doo
eL-
- r:
"'ilramnum
util i t ~ tes
1\n-
55. Inform t a~bin el r ey , en el mismo sinodo , que babia obtenido licencia de l a Sede Apos tlica , e at o ee, del Pontifi c a Adriano, ar~ t emer al arzobi spo Angilramno en s u palacio para utilidad
de l a I gl esi a . Le r og al mismo sinodo, que del mi smomodo que t en i a a Angilrareno pudier a t ener al obi~ p o Hildebaldo, porque t ~ bi6n
ar a ~ 1 c omo par a Ang ilramno, t en a licencia a postlica, Todo el
s inodo c onsinti , y l e s par e ci bi en que permaneci era en el p acio rar utili d ~d do la Iflles i s .
----
qLio ct de eodem , aicut et de: Ail[;ilrannum , apostolic:m liccntie.m babcbat . Cnnis s:vnodus conscnsit,ot placuit eio
debere ,raptor utili t"tcc eccleeiaoticas .
OUJ.l
in p!llctium ese:c
56 . Comr.onui t e tia. ut .\liquinun i:psa oancto. ovnodus in suo conoortio sive in orntionibue rcci pcre dis naretur , eo
ccclcniosticis doctrinio erudttua , Ornnic
~ ~ onitionco d~~i
re -ia conoenait et
in oro.tionibus receperunt .
- Gl-
~uocl
esset vir
L~
~~ue_aynoduo sccund1~
ew~
- l-
- 29 -
- 29 CA!,:rA
780-800
7Bo-80o
marolus ,gratia Dei rex Francorum et Langobardorum ac patr1c1us
Roonnorum, Daugulfo abbat1 et omn1 congresnt1on1 1 t1bi etism conmieeis fidelibuo oratoribuo noatris in omnipotontie Dei nomine
aoabilom direxinue SDlutem.
Not um igitur sit Deo placitao devotioni vestrae,quia nos una
oum fidelibus nostris conaidornvi~e utila aeoe , ut opiecopia et
no~teria nobio Christo propitio od gubornsndum oo.~esa praator
r EGUlaris vttae ordinem atquo aanctac religionie conversationam
otiam in litterarum naditationibus oim qui donante Domino diecore possunt eecundum uniuscuiueque capa.citatma docendi studium
dobeant impendere, qualiter,sicut regularis norca honestatem morum, ita quoque docond1 et dieoend1 inetantia ordinet et ornet
eeriem verborum,ut,qui Deo pl,cere appetunt recte vivendo,ei o t~ao
placoro non negliant recto loquendo. SCriptum oet enim:"Aut ex
vorbia tuis 1ustificaberio ,aut ox verbio tuis condemnaberio" .
Q~s en1n meli us
s1t bene fncere quam nosse,prius ~en
cot nosee qunm facero . Debet ergo quisque d1eoero quod optet implaro, ut tonto uberiuo quid OBero dobeat intolli gat animo , q~to
... t>;
cu~
currorit lin,;ua. Nan owa omnibus hominibue vitondn o1nt mendacia,qunnto nagis 1111 secundum possibilitstem declinare dcbent,
qui ad hoc solumnodo probantur olecti,ut servire specialiter doboant veri tati. !Iom cum nobi11 in bis annis a nonnullio a:onaoteriis saopiue scripta dir1e erentur,in quibus, quod pro nobie fratrcs ibidem cocmornntes in sacrio et piis orationibus decertaront,
oieaificaretur, oognovinus in plcrieque preefat1s oonocriptionibuo
eoruodec et sensus rectoo et sor.cones incultos ;quia.quod pia Ce -
loa
cuy~
~crir
nue~troo:
el orden de
1~
le
c...c::c lo l.abl~.r corrcctlilo:onte. l'ueo eot eocrito:To juotifictcrO:s por tus pcl.nbras, o te condenms por tus pnl.abras. !.d.
"Ua~ , aun.,uc ca rejor eJ. obrar con rectitud que el oo!Kr, no
o .. to.ntc, onteo de obrar se dobe conocer or lo tonto, ende
uno datcre errcnder lo quo desea llovnr a cebo, "ro quo tan o
_,:, plonru:.ente el aspiritu entienda qu6 deba heccr, cunnto 1:
le~ un haya corrido en la alabanza de Jioo o~iFotentc oin tro,ic~os ni orroreo. Puee , debiendo todoo loe hoobreo evitar loo
eroree, t.:nto r.,s tlcben huir da ellos, en lo pooibl~, quienes
;.an sido elc...idoo s6lo pare. esto; es dEcir, r ara ncrVfr cspc-
c1 lr.cnt<l n lo verdad. ut afecto, babilr'ldoscnoo er:virido a rer: 1o en Gatos anoe, desao al~unos coneoterioo, cgcritos en
le ;ua oc nor cowunicabn quo loo hcrcnnoo 8li rcoluidoo oo
dcliccban a elevar por noootroo sus oncradcs y picdosaa oracienes, adverti~co que en le nnyor parte de los escritos r enci r.ndo~;,, rl oentido era recto, ~ro eu lenrua incult~ pu<.c ,
.LO uc cu indo~o. davcciGn l e dictaba fiell::cntc en au inuri ~l' ,
eoto
1~
o, nor :falta de
conoci~icntos, flXtGrior.:.~nte
SG lo in-
pEd a expresar sin error una le~-un inculto. Por eso teciroc
e ur no! cor o la ~ rudencia era escaso pare eooribir, o~! tocbic'n
fucoo ::uello "cnor ,uo l o oorraot11111ente debido , la OOPD-Cidad para co~rcndcr bien los s~radno eccriturns.
votio intoriue f1deliter dictnbat , boo exteriue proptor neeliaonti= diocencli lingua inorudita exprimero sine ropreboneione non
vnle~at.undo factun cet,ut t~ere inciperemus,ne fortc , sicut minar crat in scribendo prudentio,ita quoquo et multo minar eoeet
quam recte eose debuioeet in onnctarum scri pturaruc nd intal1lgon-
-62-
nov~a
errores verboruo,t:ulto per1culce10!'<!s eunt errores sansuUJ:l. Que.::.oorea hortamur voa litterarwa atudia non aolum non n-cligere va-
~acilius
tia penetrare. CWl aut 1n sacria papnio achemata, tropi at coatara h1a 31mil1a
~aorta
ma~aterio
varo ad hoc opue viri ali,t;antur,qui et voluntat. . et poaeibilitatea d1ocend1 et dB!Jidariwa babeant al.ios
~
inetru~ .
Et hoc ten-
~itaa , et
1ntor1ua davotoo
acdi~icatur
1-.:;endo
MU
exe:~~ploria
. ,.:,-
-\
necli~ , ai
.,
fo.lO.l bien st~b~::;oa IJU' aun :ue loa orrorau del le116U4je son peli-
- JO-
- 30 -
C/Jir.
786-800
IArolua , Dd fretua awtilio r.x Prancorua at Lml6obardorwa ao
pntriciue
tia .
R~orun,roliaiosia
IIU&8
aeJ"<7Cituti
beniO>e adprobat voluntatea . I&itur qu:ia ourae nobia aat,ut nootrm'wll aooleaiarwa ad aaliora acmper proficiat atatua , oblittara.tu
run antasimua off1cinnm,at a4 pornoscenda studia liborelium artilll:l noatro atinn quoo
poaa~~~:~ua
libros , librari~
corraxil:ua. Accanei praetaraa vcn81'8Jldaa m1111oriaa Pippini ganitorio nostri axewplis , qui totae Galliarum ecclaaiae roncnae traditionia auo atudio canUbua dacor.vit,noa nihilc.inue aolerti
oo.edom curw:tuo intui tu praecipuorun inoi&nire carie lectionUI:h,,
Denique quia ad nocturnala o:tticiun coopilo.tae quorundem caseo
labore,licat recto 1ntu1tu, m1nue tamen idonaa
rap~erimua
lectio-
ut, atudiose
catholicor~~~:~
Carlos' rc.r 111 auxilio de Dios, rfl1 da loa l'r:r!OOIS '1 de loa
Lcncobardoe, y rGtricio da loa ~oeanoa, A lo3 riodosce lcatorco,
:: ~<:tos a 1lllt~stro ronlato .
wi bi<:n la i'l 0-:U<::C hur lUlA no alaenz O ,.11811r en el. o lo 1 bcnc:de lo cl~encio divino quu nos protege aicapre, tnnto en
i crior lle la '!'Dotria coeo en al exterior, aaa &n lo::; avantoo>
'liceo cc:c er. la tranqu1l~1ad de le P"Zo ain .. b~~o, puc to
estro Llio:> ea de uno iaericordi" inatiaable, acepta la dcvo= intenci!n t!c carrtrlo. ror lo tonto, oo::.o nos reocupa que
lo aituaci6n de r:ue~trllB t~:le!lies :~ia::f.re Mjcr., no:> eai"orzc:. O<I
por X"eotaurar col' .rdientt calo el ~tucSio de lila letras ctat olvidado JOr 1~ dcoidi~ de nua-tro~ C4Jcraa, e invitotoe, en cu;nto poda.oo ta::biln con nue. tro ejt.t~Jlo, o retoJC:>r al estudio ele
lila c.rtea libcraleo. A este profloito yll harca corr~do cuidodoam nnt~, ocn le ayudo eSa Dios, todos loa libree del Anti!Uo y
d~l luevo Taatoranto, oorro~pidoa or imrarioia de loa bibliotecarioa. tovidc, adc ~. por los ej~ploa de nua~tro pwirG .1r1no, dc vcncrE:i!l ce. cri , qui&n gracia:> a eu rcccapoci6:1, ., !>cllcciG ocn cJntlcca e trwdioiGn ro~ tcdoa loa tcleai~a de l ll
Caliao , ncactro:>, c<n no ""or &ntu:~irw:o, 4'0Cilr::J o:s dJ.. n1"1cr;;r-.
lea con unn carie 4o la ~ciAllos lecturf a. !'inalJ::cnte, ndo
quo hco:s encor:tra.lo lecturas Jl<:r"- ~1 oficio nocturno, cos; ilcdce or &J.c=c con un cSeticiente trnbajo, con rect~ int~nc,ln ,
c;ro Cin 14(nctd ~cS , ya .u t.<'n aido co i<.clra ain lo' vocnbloe
oxoctoe de Lua nutoX"ca y con abundancia de arrorea~ no hc-oo
ocp~rtcdo
en cucatrco cS!aa, en loa 111v1noa lcctut:.fil oc oigtn oolcci~ oc r.t!lc~n:.nteo "n rcdio de loa u -rt.dco o.!icio~ y
he o~ (toidido r"f'crr orlas. J;ata obra Ja oorroooin a a lo l. c. e_
ere t~:r.1o :. la..U.o Dif.ccno, da nue3tr .Cacilia :e.lncia e,
fin de que ~veoti~undo en los e&eritoa do loa TGdres c~t6licco
cw;l &:1 !t:crcn vaat!a~:s rrodera:J, e;lCOSic:t'a olerte_ nor.cl.lLa 7 colocar.l, .or ui decir, m una aola corona toJo lo .,.
tueca t11. ~te, d<ocODdo ca:,lnccrnoa obGGqu1o~ontc,lcy6
loa tr!!t~do_ y Bcr.:onaa de loo divaraoa Tadrao cat<SliCO!J y extrajo tcdo lo :::o,or, ~ noo o1'rGc16 lecturoo a1n e.rrore:J, di~:
trihu1o en dca vo1drcneo, adaptc<loa nr; oedn i'a:.tividnd 11
lo l r o do toc!o el u..o .
1c1o~
'l""'
_,.-
oatbolicorum
-6-
itndo o~neid&rcdo el tex~o do todaa allaa oon nuestro rroio or1tor1o, hcoo eprobodo eoos voldneneo con nues tro aut 'lt. y oo loo hcro~ entre do ..r ocr lddos en lao 1.-lcde Crioto.
C A ltuiJ.R ::l'.!IA IJ LA
8oO. aestate .
Capitu1.um doo:mi Caro11
rro nil:tia raoluatiane ,quae ad nos Y&n1 t de hODinibua eccleconsulto~
noo~
tenaret,oum auio enirualibus aenior1 ouo plenitl!r unum dicm cum auo
cratro in
O&mfO do~1n1co
tio cl11a arorot uno dio in cel!lpo s enioris , et unun diea pootmodum
in 1poe ebdo..adne opera monuum facarst. Et qui nihil u
h1o foco-
ro potarot no<).uo animalin habarot, per treo dios oen1or1 auo r.anibua a r..ono usquo ad voBP<Jl'lll:t operaretur,ot scmior suus ei Ol:lpliua
nOD rcquircrat. Diveraia
IUII:IqUC
aubt~arc
tur. Et qui c.inua quortne obtii::o de t crra heberet,sl!cundu::o eat1c.o.t1one:a aui telluria opera faceret. Haec Adclordo ~ palatio
nootro &4 aorwa aatia:factionaa una cum aliia f1delibl.la noatria
pru:cipara nolltr.l Yico et publica adnuntiare iuesimlo.
-66-
':
LOO C-'10::-'.Z:C-
oiatioia eau t1aoalinia qui non erant adiurnati ,qu&ndo in Coanoccn1co pago tuimun , viowo eot nob1s una cum
Vero.no dd 1!00
aon o aclaaU.aticaa 1 fillcalinoa cue no fueron ccnvoclldoe cur.nclo eetuYi. a.. en la re.- ... tn Cenol".4nioa , noe paraoil bien a;..t;.blccer , de cm.W. c.cuanl.o con el ~ccr de nue tres :ficle- uc
cualquirra de ellos qua poseyera un cuarto de p"-l'Ccl.c, are,
por el ~.ocio 4c un <!!.., en al oacpo Ja eu acr1or y para tl
oon eu prcio an:.4o, 1 ll.lc
n <- sea requerido por el OCJ.or
p.a-.. ningW. otro trabajo ~~~anual c.n la a<.l:l:ma.
El que no tuviere tlllltca ani: -eo cama :.<a"' clll:lplir s oto en
un <l:!a, que hcet cate trabajo an 4oll do11 . Y el ,uc oolr-t:cntc
tuviera cuatro ani&claa oobooooca, de ocle qua no r-uc.tan or-r
por s mioroa, ore por un 4ia, con otroa unido a alloo, en el
cru:tpo do ou cel\cr y otro da en l a ce: one. brinde trabajo
nucl. Y al ~ue no .u .tero hacer nudu da asto ni tuvi<rc oni
las, .uo tr .bajo - ar11. eu aa Ol' ce oua r cnoe or tra 4ao
<!~oda lo .,.,..t.na t ...ata la tllr'<lc, y 1ua cu acncr no le exija te.
Lllto Be cu:- a da divarou umerna . AJ.unos trabajaOGil todr.
111 ocan4 otroo, rcdi otroa, cloo dioa. J:e;..oe aotobl<ccido
por lo tanto que al p~ablo no auotrHita a l aa obrro
oicru.cl:le ni ea la exija ...da .or parta c!a lo.. octoraa.
Ll que fOOcycra tC!lO:I da un cuarto de 1 arcela, ejecute
~bajo~ e~ la aat1aao16D de au pooc~in.
1 e.;.o. ciado cnlen al~ Adalo.rdo, ~oo n.u~ .. -ao .llli.1..21l!o
J'tll'3. ~u o 8U voz, juntw: cnt 0011 nueatro~; otro. :fi&lc,., en
nue .. tro l~r y flo1blic=>c.nta, diapocea el cu:pli:o.iElltO' de
eatiUI cocu pcr11 Ktiafacci&!. da alloa.
=-
t::=-
- 32-
- 32 -
f IWL R ;,CL:'Ci
CAPITULARE DE VILLIS
J'! O
e00
D.!. LO.J
G
entes
Volumus ut ~ nos trae ,quas ad opue nostrum aerviendi insti tutas habel!lus, sub intesri tate par'tibua nos tris deservinnt at
non al.iis bominibus.
2 . Ut
pertate miaea .
3. Ut non praceu:!'!nnt
3. ~ue lo intendente no o a trevan a poner a nuo ~ tro rucbl o a cu servicio ]Xreon.al.; no lo obJ.iglU~ n rv::U.i zar trc.bo~ rurales, ni talar rbolee, ni otro ti po de tro.b jo en rrcvcollo personal.; t OI:l pcco podrnn ac eptar don.ativC' al;uno:ni un
c o.b~~ o, ni un buey, ni una v~c a, ni un p~erco, ni una oveja,
ni un ~ c cbn, ni m, oordoro, o co a alguna, o.xccpto b bidc. ,
hortali~a , fruto , polloo y huevo~ .
ova .
4.
Si ~
nraglecto,i~lud
quo vero pro lege rec ipiat disoiplinam vapuJ.ando ,nisi tnntum pro
hooicidio et incendi o,unde fro.uda exire poteat. Ad reliquos autem
homines iustitiam eorum,qLtalcm hobuerint , reddere
atudeant,ai~
le:>': est; pro frou.da vera nostra,ut diximus ,famil i a vapu.letur." Franci autem qu.i in fia.ois a ut v1llie no.etris commnnent,quicquid oomnisarint , eecundum legem eorum emendare studeant,et quod pro f'rauda dederint , ad opua nostrum veni at ,id est i n peculio aut 1n alio
pructio .
5 , Quando~ nostri laborea nostroa facere debent,aeminare
aut e.rara , messes collige.re,fonun. secare aut vindcamiare,unuequieque
in t empere le.boris ad
unumqu~~que
faciat quooodo factum eit ,ut bene salva ein t . Si intra patrie.m
non fuerit et in qual
de
f~ui~ ia
potuerit ,~
bonum
5. Cuando ~oo int ndent o denan ha cor ~alizar nue tros tr baj os , t es ca o cobrar o
ar, cooeohc.r lne r:.i csc , oc ~
el heno o ven 1 .inr, todos debe~h prevenir lo que oc dcbl! lK car en ticnpo do tr:::bajo en e de. l uc
y dcbcrln e Et :lbl cc cr
onc s e debe h cer ora que todo d buen recu2todo . Ln onco
de que el intendente no se oncontraro en 1 c onorcc o no pudiere llceor se hno t o algn lugar, de berl andar un bu n d ~e
cado de entre nue~tro bUoblo u otro ho~bre do ou c on~ianzo
pc.r cuidar nue ctrc intcre eoo :por n uestro prov(Jcll o; el intendente deber cuidar esnccic.J..c:ent c ol envo de un hor.br e
digno de conficnza por~ c~plir at~ funci n .
ter praevidcat,ut fidelem bominem tr::msn ittat S!.d heno oau.sam providendQill.
- 67-
- f.7-
6 . Vohmus ut iudices nostri ~ ex omni conlaboratu planitc.r danent/ad ecclesie.s (lUae s:unt in noetrie fieois,et ad aJ.terius
de~
aut
7. Ut UDQOquis(lue iudex euun eervitium ploniter perficiat , siout ei fuerit denuntiatum; et si neceeaitae ovenerit quod plus
servire debeot,tunc computare
~aciat
B.
dili~enter
sit;aliud vero vino peccliore comparando amere fe.oiant , unde vill al't
dominicas condiribre poeent . t quandoquidem plus de ipso vino
CCDparatum i'ueri t quod ad ~ nos tras oondirigendum mi ttendi
opus sit,nobie innotescat , ut noa commendemua qualiter nostra
rit exinde
truo
vo~untaa .
t.
~u
f~
nent de naneis eorum, pro manuopera varo eorum ministeria bene pracvidecnt . Et
~ualiscunque
adirnplcre debeat .
11 . Ut
nullus~
11. uc. nL1n.:1 i n te ndentE or nin3n conc c to t e e n.loja .i cnto . r: ::::! e p r~ s uo pcrroo ni en c a o
de nue~;tros onbrc:J
~ i en les ~ to ~ reeervDd ~ o.
-Ci .
~,
1~ .
uc ninrn i n t cn dcr:.t c
neo c. u:1 dc: inio nuestro .
nuc:;ctros r e-
segregan t
iument~
13. ~ ue c uidan bi en nue s tros s e cntales y de ningn modo peri t= que pel'r.lanezc sn n:uc o ti empo en un mismo lug ar, ;ara que
nc se perjudi_uen . Y si h y a l e;ano que est enfermo o sea ya v iejo , o muri er e, hsanlo s ber oportunamente antes de que lle ue
1 t i c p e de ;jun t ~ rlos c on l a s yegua s.
15 .
!'"i
ue oin f ta
e el d!n d San ~tfn (11 d novie
ccr:ducir lo~ , trillos a nue ... tro po.J.;cio invonm1 .
e)'
post-
qumn ci nuntiatum faeri t,usque dum in praesentia nostra aut re-'g inae voniat et a nobis l icentiam quaerat abaolvendi . Et si iu~
~uerit
16 . uerc o
ue todo lo que nosotros o l a rein~ hoy~o~ oro :~do e
plir e un intcn ento , o lo qua hay n ordena do nue ctroo ofici ce, e l ccncec~ o e l cop ro ~eyor, s e por andnto
n~ e tro o de 1~ reine, lo c uo ln cor o se l o orden; y quien r or
n -11 cl~ei a n ouc;l:. rc, d ber sb tGnarae d bcbe:t> do ocle el
_ o "L .. i;o e n '!U e e; le nctifiq,ue haota qu(. s
o
1 r in- . cr
p .ir -r ebsuc1 t o. Ji el
stuvie:r:c en 1 e ;ilrci to , o dc _ucrdio. , o en ~m- r.lioi n, o on otro 1, y, t. u i cr c crtlcn!ldo c.1 ~ o a fl\.l() sub al ternos :; e o too no 1
.'l i r en, en e - te c s.so , debcrl dirigir:::e :?. f. c_cio "' pie y
c u. , l ir c yuno de co::: idt:! 'ii be ida h ata tsnto o: pt..nf"on lns r oz opo. 1 - e e 1 s no CW1. liercm con u deber , y entonces d 'n r oe t or el c ~o ti o .uc se los d, oca en ()US esp d e,
GC en 1~ ro
~ ue plaguior
a noootro o a l o r~ ino. .
videsnt .
- Cg...
1(.
ln
c. ; n tc n nu
i
1 .:.ucr
Unuaquioqua~ex
20 .
onno nd
out
~unttuor
eeu
21 . Vivnrion
~pl iua
diri,ant.
in~
~:odo
runt ct
non
fue-
minorot~e
do~1~1cum
lan~uidos
tncr \1-
~c.L~ioo c~
cicnt
po le
de inioa , dcb
t:,.t- (~ ,
~ucutroe
lo
porcnr\"fi~~~hiaa,bircc.ritias
&ntGD
-r.. tlo... .
cc.rcc
in eua babaat plabio , quRli ter bona at o,-tir.a atqua bana atudio-
unueqlliJ~,
que II l:.nbent <le eru.onn peatoe per singuloo diea a4 IIUUil aerv1t1um,od
~i.W.liter
25.
Da
aut~
an non .
26 . Los r.nccr-::do" no del>cr~ poaocr ( , extonei(n ,uc 1.ue u Jru. recorrer e a tender en un d{
26 . l a1ore11 varo Ol:lpliuo in ministerio non babeant nii qUllntl.a: 1n una clia circUJaire aut prav14erc potuuint.
fu
~o~odo in~
~odo
inantea ot do porvoridio at
o~
nia cio neceaearia sol ito moro eoniare facinnt , qualitor bena at
honorifica n4 pa!otium vonira vel radira pooeint.
- -n...
no:~tnm
argan-
C.
'l.uersndum,
,.,
.L
noet~,ex
OJ:1D1
30. ,ju~ru.c.a c:u~ ~ca in.. nde:1tea Le&= scv.n..r <>o todo lo
! roduc-do ~or ~ue oubordi~doo cquollo q ue dobe tnrrc~ar o
nuc trc
t.~ tnlc ) efect~cn ~ scpcrcoi~n c~ilcr de lo
c:uc deba ~c~acrcc or u~o del eJlrcito, tnt por ~tt
d lee t r t:l,l cree d~O:o tices e eGo ;o_ porte e:! e lo~ ;:::atore ,
7 lleve:> e l c.Uculo de la car ticad que e< c.v!n.
)l. ue dd ri~o codR hOGiln DCif.CU't.r ood Dile l o ua dr e
dcatinaroo a loa bene!id~oo de prebendoa o a loo g ineccoo 1 y
lo; entr~uU1 totall::cnte en Gl Uau;o ~ut c orrcgponda y nou
n ll!l.b<ir c6:.o lo l.~cn 7 de d6nde provcng~o.
no pl.Ollitar danont et nobia dicoro sciant,qtuiter inda faciunt val unde exit.
32. Ut unuoquill<).ua
is~
...
1
v
o
)4 . Debe vclcroe ce
r an d111&cno1a p~ que todo lo q~
ec prcdu-co o r.l bcrc
~u~cnte
eato e : toc1 ~o , carno
r.do, t tido:o 1 cama alll da, vino , vinac,--re, vino da r:crt... , v1n tc:rvid ,
ro, rootazo , qu.-.:o, z:a..~tcco, r a.11:0 ,
cGrvc:a, 11dro 1<1 1 1 1 , ocru 1 har1nn , t~o eea hec.o y
r-rc o do con ow:a prcl1j1do4 e h1t1cne .
nh
-71-
-'"'1-
35. Es nueotra v olunta d que ee extrai ga l a g r a s a de l a s ovej a s g ordc s y de los cerdos; t cngan , adem6s, len intendentes n o
c enos de d os buEyes c ebados En cada don inio, o pnr a qu e oc l es
cxtra i gc. all !:li srr.o l a. gra s a , o bien par a -1UC oe los enve L .st a n vaotros .
36 . Que nuestros bosques y florestas e ntn bien custodiados ;
pE~ itan que len
cempoo se exti endan sobre l os bosques. Donde deba haber b os que.oJ
no permiten que se los tale excesiv~~ntE o s e les d~e . C uoto
dien bien loe animales s a lva jes dent ro de l oo be qucs. CuFntcn
t wobin con l1alcones y ~avilones r ara nues t r o us o y r Eco j::n di ligtntcmcnte los ~ q ue noz correspondan ~~r est e conc epto .
s us h ombre s r.andar en los
Los i n t endentes o los encar3adoz
cerdos pa r a engorde a nues t r os booques , s ean los prir.1croo en
entrc. ar el die zmo a fin de dar el buEn eje.nplo, do ocdo que
pastc rionJcn t e t anbin loo dern ~s entreguen :!ntogr amcn t e el
die zno .
eorum ,ipsi primi illam decimam donent ad exemplum bonun proferenduu , qualiter in postmodum ceteri homines i llorum decimam
pleniter persalvent.
37. Ut c ampos et culturas nostras bene companant et prata
nostra ad tempus custodiant .
38 . Ut aucas past as et pullas pastos ad opus nostrum semper,
quando servire debent aut ad nos transmittere, suff icienter ha-
'Y v i,si l cn
38 .
r ar,.
beant .
39 , Valumus ut pullas et ova quas servientes vel mansuar ii
reddunt per singulos annos , recipera debeant; et quando non ser-
39. -.:_uor e r.::os q ue recojan l os poll eo y i..ucvoo q u e l o:: s i cr von y pos eedor es de nansas entrc;:cn enua.J.r.ent c ; y cu.::mdo no
secn nccooarios par a nuestro s ervicio, h ._enl oe vc .dcr .
40 . Ut unusquisque iudex per villas hostras singulares etlehas , pavones , fasianos , enecao ,columbas , perdices , turtures pro dig-
tro cor te c~ tn bien c uo todi odoo y ~E encuentren bi en pre parado~ co t~bloo , c ecina s, pnnadcrias y l~nres , para q ue
puc d~ n a.l l loto Bc r\ri d ores c ur.: l ir ous oi'ici os c on di ni d nd
y pulcri tud .
-7~-
42 . ....ue cnda doninio t enga en dcp6sit o camas, colchones,almoLadas , r opa d o crur.a ,mant<=les , f undas para a s ient os,vasi jas dE bronce , plomo ,h i e rro y madera , morill os ,cadenas,llares,h o jae de garlopus ,hacfia s,tcladros , escalpelos y t odos l os dem~ s ut ensili os, de
oodo que n o sea necesario bus carlos en otras partes o pe dirlos
pr est ados . En cuanto a l as herr~ientas que pr ov een al e ~ ~rc i
~, tengan corno obligaci n s uper visor para que sean buenas,
y,
al ser dEvucl tes , sean l levadas al dep6sito .
revert~~tur
in came-
r a. mi ttantur.
43 .
~:aterio.
usque nunc fecerunt , quia per i llas duas partes volumus cognoscere
de ille tertia quae remansit .
45 . Ut unusquisque iudex in euo ministerio bonos habeat .
,;;ti-
fices ,id est fabros ferrarios et aurifices val argentarios,sutores,torna tores , carpentarios , scutarios,piscatores , aucipites id
est aucellator ee , saponarios,siceratores , id est qui ce~risam vel
pomatiuru s ive piratium vel aliud quodcumque lignamen ad bibendum
aptum fuerit
~acere
~novo
ficio .
-73-
- 7)-
47. Que
deserviunt,consil i~
in villis nostris
hebeant , secundum quod nos aut regina per litteras nos tras iusserimus ,quando ad aliquam utilitatem nostram eos miser imus, aut ainiscalcus et buticulerius de nostro verbo eis aliquid facere preece-
qu
aei 1u~c r. te
ooa~
perint.
48. Ut t orculeria in villis nostris bene sint praeperata; et
hoc preevideent
~ , ut
49. ~ue nuoot r os g i nsceos estn bien apr est ados por l o que
r eopec t a a l as c a oae , l os hoe ares , l a s e ar~s d~ . ter ; que
se encuentren bien corea dos en derredor y t engan t'UC t as sl idas , ele nodo que puedan c unplir bi en su e t ar eas .
50 . uc ce do i nt crdonte c onsi der e cucutos c abe:l loo r uedo
r. nler en un r is~ o e st~blo y c u6ntoe cabolleri zon s e ncccci t cn .
Loo Lo~brco que., s i endo ca.bellc::rizoo, tuvier on benefici a n en
l a rr.i zrna j u risdic ci~n, vivan de s ~o bcn\fi c i os ; i ~ uclr.cntc::
loo fisccl inos que t uvi e r en nanooo vivan de olloo ; y s l que
no t uv i ere, r eciba el ous tonto dr:: 1 pro ri cdad s cfiorini .
sas bebuerint inde vivant,et qui hoc non habuerit, de dominica accipiat provendam.
51 . Fraevidea t unusquisque iudex,ut sementia nostra nullatenus
51 . y i l c t cdo intendente par~ !UC de ni n~Una o .. ncra UEdan hoc brG D ~ olv3dos ocultar ~u ~ stra oicicnte bajo t ierra o
en otro oi tio y ~ or ecte rotivo l a r ica s ea ~ts asce~o . Eot n
cuy atcntoo porr': que t onpoco se produzcan ot:!'OD dar O~.:
-7 ~-
- 74-
56 . Ut unusquisque ~ in eorUI!l minist erio f'reque.ntius audi en-tian t enea t et iusti tiam fe.cia t et :pr aevideat quali ter recte f ami -
l i as nostrae vivant.
57 . Si aliquis ex s er,i i S nos tris super rnncistrun suum nobi s de
c uus~
53. Qucndo c e.tcll i nos t ri i mli c i bl.ls c or.rr.cndati fuer i n t e.d nut r i cnduu,ipse i udex de suo eos nutri at aut iuni oribtts suis , id est maiori bus c::t decanis vol ccllcr ur iio i psos c ormen<laro f e.cia t , quc tcnns de
i llorun ce.uoa. c on bcnc nu.trirc fac i ant , ni s i forte
iu~w i o
nostr a.
ipse~
,~.t
58 . Que c uando los cran fueren encomendadas a los intendentes paro su alr.entnci 6n, ellos i :::mos l as alil::!cntcn de su pntrioon io o por nEdi o dE sus subordinadoo , esto c o , cncar~cdo~ ,
decanos o d ~:spcnseroo , de modo qua ce l oo haga alir.:cntar bi en,
a no ocr que rrcdic orden nuestra o de l a reina paro que no lo:::
ali ~e ntc en nu e~ tro dominio o a nuotra coota . ln estE
caso,
ol i ntcndenta ~ande una persona a e s t e efecto , que l es oli ent e bi en y separe l o ne cesario par a su ali:!:entaci6n , d; Modo
que no sea necesario a cudi r dieriencnt e o nue3trcs estableo.
et oegree;e t unde nutr io.ntur,et non s i t illi h on i n i c otidie nccessi t e.s a d scurns recurrere .
59 . Unusquisque i udc:c qucndo cervier it per sine uloc Ui o Qare
f acia t de c er a l i br a s III , de sapone sxt aria VIII , et s upe:;o hGC;:_.ad
:festj:vit2t e, sonc ti !mdreae, ubi c UJ"lque CUD! f az.. i l ia nostr a fuarr:!US,
darc studeo.t de cera libr o.c VI ; sir.lili ter n cUinnte quo.dr ogcsi rns..
60 . Nequaquan de ;;otentioribus hoci ni bus r:a i or es f i c.nt, seU de
ocdi ocri bus qui f i dcleo sint.
Gl . Ut 1.m
. usqnisquc i udex q,_ua.ndo servier i t s uos br acios ad pal a -
tium dacere fac i a.t ; et sir ul venicnt r nJ iotri qlli cervisarn bonam i b dem f acer de beant.
- 75-
62 . Ut unusquisque
tione nostra qu.em cum bubus quoa bubulc i nostri servant , quid
sio q ui arare debent ,quid de sogalibus , quid de
~ , qu id
de~
de f i de
canpi~ , quid
nun solvunt , qui d de feno , quid de ligneriis et faculi s , quid de axilis, vel aliud
buo arborurn , quid de nucibus oaioribus vel ninoribus , quid de insitis ex divcrsis arboribus , quid de hortis , quid de napibus , quid de
niwa.riia, quid de coriis , quid de pellibus , quid de cornibus , qui d de
nclle et cera,quid de uncto et siu vel sapone , quid de oor ato ,vino
cocto , medo et a cetc,quid de cervisa, de vino novo et vetere , de anno-
o~nia
to.tem Doitini nobis notum faciant , ut scire valeamUs quj.d vel qtiantum
de oi ngul i o rebus habeanus .
69 . De hi:J cr.mibus supraclictis nequaquam iudicibns nostris asperuc videatur oi hoc raquiri_ us; quia volwnus ut et i psl Di rnili modo innioribuo eorlll!l ocnia e.boquc ulla indienatione rquirere studee.nt,
ct ormia quicquid horno in doro sua vol in villic suis habere debet ,
- 76-
.,.-
-,
carro provean
64 . Ut c arra nos tra quae in hostem pergunt basternas bene fac tae
sint , e t operculi bene. sint cum coriis cooperti , et ita s int consuti,
ut , si necessitas evenerit aquas ad natandum,cum i psa expensa quae
intus fuerit transire flumina possint, ut nequequam aqua intus intra-
nt\G~tro
putrln); y para
c ada
et lenceam,cucurum e t
a rcum habeent .
~..i sces
non vcni mus , tunc fiant venundcti et i psoG ad n o8trum profcctum iu-
65. Que se vendon los peces dE nuestros viveros y se pongan otros en au lugar, de modo que s i empr e se tengan pecas.
Si n eobarg o, cuando no vaeos nosotros personalmente a n~Gc
tros dominios , v~ndonlon los intendentes para nuesr.ro beneficio .
c.dducllt.
67 . De rJo.nsis a.bsis et r..ancipiis adquisi tis , ai ::tli quid super se
habucrint quod non habeant ubi eos collocare pos int , nobis nuntiare
fuciant .
habeant, et buttes
E:-:
pr~cparatos Dem~lr
- 77-77-
?O. Volumus quod in harto omnes hcr bas habeant: i d est lili wn,
rosas ,fenigr ecum, cost um , salvi am ,rutam , abr ot anum , cucumeres,pepones , cucurbitas , fasiolum , ciMinum, ros rnar i num, carei um, cicerum italicum,squillam , g l adiolum, drae entea , anesum ,coloquenti das , solse-
quiam, ameum, s ilum, lactuc as ,g it , eruca alba, nasturti wn, parduna, pulediUM ,oli satum , petresilinum, apiun,levioticum , savinam , anetQ~ ,
fcnicolum , intubas,dipt~nurn , sinapc , saturei~ , sisinbriuc , rnontam ,
ccr:foliUl!l., le.cteridas ,sola.reian. Et ille hortula.nue habea.t super dor.um ouam Iovis barben. De arboribus volucus quod
habea~t
pomarios
ris , sorbarios , nespilarios, castanc&rios , pers.icorios divers i g eneri!3 , e otoniarios , avellanari oo , ar..o.ndalarioo , r.torarios , l auros , pinos ,
ficus , nucarios , ceroearios
diver~i
gcneris .
-7e-
.,
- 33 -
-33-
CI\FirUL.""'l GUl.t..Ri1L
initio.
uiosos ,et direxit i n Lmivcrsum reznum SUUI:l , et par eos cunctis sub-
Acerca de l a lGgecin enviada. por el seor emper ador.El coren isimo y cris tian1eimo seor ecpor ador,Carlos, eligi6 do entre
s us nobleo, honbrss muy prudentes y s abios, tanto arzobispon c oo o obispoo . a l a arque venErnbles abades y laicos pi adosos, ~
los envi por teda l a extensin do su reino; por medio do ellos
gar ru1tiz a t odos suo edbditos el poder vivir de acuerdo c on lo
l ey. Por coneiguient o , donde alo haya sido ins tituido por l ey
de modo injusto e incorreci:;o, ha ordenado qu e se invecti g uc con
much o cuida do y se l o comunique , porque cbn l a ayuda do Dice,
desea coiTegirlo. Nadi e por s u sagacidad o aotucia , c omo nuct:cs
prud entissi~is
et sa
ientissi~os
tcr quam rec te et iuste in lege aliquit esse c onstitutum, hoc di l iGcntis~imo
te Deo meliorc.rc cupi t . Lt nema pcr i naenium suur.:t. vcl as t utia.n perscript~ l ege~ , ut ~ulti
iustiti~
marrire audeat
vol provalea t, nequc ecc.1csiis Dei neque pauperibus noc v i duis neo
pupillis nullique homini christiano. Sed o~nes ornnino secundum
DGi
p~ce
perfecte
~liquis
viverent . ~t
ut ipai
p:...ul oribus, pupilli... et viduis adquc cuneta populo lcc cr.J plcni ter
o..dquc iustitio. oxhi'berent oecundum voluntatem et timorem Dei . Lt
si tnlc aliquit csset quod ipsi per se cuc comi t i bus provincialibus
cwcndure et ad iustitiac reduc ere nequivissent , hoc absque ulla ar.biGUitate cum brcbitariis suis nd suum r eferent
ixxti~~
iudicium;
et per nullus hominis adula.tionem vel pr aemium,nullius quoque conoancuinitatis defcnsione vel timare potentum rec t am iustitia via
inpediretur ab aliquo.
-79-
2. De f i delitate pr omi ttenda doruno imper a t ori. Precopi t que,ut cmni horno in t ato r egno s uo , s i v e eccl e s i asti cus sive l a icus,unus quis-
sac r~ent o
e t quam
fidelitate dornno i npera tori ueque in vita i ps i us ,et ne ali quem ini miCtUJ
i n suum
rc~um
i llius cons cntiant aut retacia t, s ed ut sc i m1t orone s i stam i n s e rationon h oc s ac r arnenturn habere .
3.
t io
Frim~ , ut
s er\~i
ocrvare s tudeat secundum int ell ect um et v i r e s suas ,qui a i pse donnus
i:tpcr a tor non OJ!l.ni bus singulari t er nec e s sari am pot est cxhi berc curam
et di s ciplinam .
i mper atoria neque t ermi num neque t erram nih i lque quod i ure po-
t cot ativo pem anea t nullatenus contradi cat neqtte abstr aher e
vol cel are; et ut
nc~os
,aud"Q~p
qua i pse docnus i npera tor , post Don i n i e t sancti s eius , eorun e t pro-
de ~ ertaro
t er
6 . r adi e deb ert dssc uiUar un benef i cio c oncedido por e l occ~pcrad c r y c onotrui r s u pr opi edad c on s us r entas .
7 . Ut
hostils~domni
nullusquc comis t am prEsumti osum sit , ut ullum de his qui hostem facer e
debiti sunt exinde vel aliqua propi nquitatis defensi onem vel cuius mu-
VE
inpedire vel
USUI!l
torius iniuste , sive pro cupi ditate ali qua ,rni nus ra.ti ona.re valcnto vel
pro ingenio r a tionis suao iustun i udici um narrire vel r ationca suam
rr.inus valente opprimcndi studio. Sed Ltnusquisque pr o oua c a usa vel
cEnsurn vel d~b it o r e tiene reddat,nisi ali quis isti i nfirous aut retienen nescius , pro quibuz mi ssi vel priores qui in i pso placit o sunt
vol iadex qui causa huius r a tionis sciat r ationetur con placito ;vel
si necessi tas s i t, talis por sonae larci tur in r n:ti oilem, qui omnibu!3
provabilis sit et qui in i psa benc noverit causa : quod t ancn amnino
fiat secundw. convcniontiam priorum val
~issor.~
sunt . \uod et onni codis eecund~~ iuo titi ~ leBcm f i at ;adque praemiuo,
mercedem vel nliquo rnalae edulationie in~enio vel dofensi one propinqui t a tis ut nullatenus
iu~ titia
ut rt~mo
secundwn~
"'
Todo lo anterioroente mencionado dcb0r6. ser observado en virtud del juraunto i cpErial .
1 0 . Que los obiopoo y preabi toroo vivan seg6n l a s l cyao
oc l esi atica a y es! l o cnsef'lei'l a los de~6s .
vibant et i taque
c ceteros doceant.
11. Ut episcopi,n.bbatos adque n.bbo.tissae,que cete:cis :prclnti sunt ,
e~ sur~a
non potentiva domina tionem vel t yrannide sibi subiectoo prcmant , sed
::iinr lici dilcctionem
CUI:l
adque~
monachi~
secundum r egula
f&c i ant.
1 3. Ut episcopi , ~ adque abbati ssae adv ocatos adque vi c edomi ni centcnariosque legem scientes et iustitiam diligentes pacificosque
et
12. Que , dende hubi ere c on;ies, el aba d viva con ous ~
de acuerdo con su real a ; aprondan dilig enterJente y observen los
cnones; d el n i~~ o modo proceden l a s abadesas.
~on suetus
r:mcis nos blo.sphGI:li a vel detrif1cnta oriantur. Oed tales s int , qua le
e os canonica vel rec ulnris ins titu ti o fit::ri iubet , v olunta ti Dei Sllbditos et ad canes
iu ~ titia
pcrficiendi
se~per
s orvcntes absque f r :..udc oali gno , iustum s empcr indicitun in omnibus exercentes,pra eposit os vera t c les , qualcs sancta rec ula fieri docet . Et hcc
orninc observent , ut nulla tenus a qui bus
n~gis
nobis a canoni ca
vel~
snbro[;entur .
c ~~onic n
in cclcsiast i ca dc f en oione et
p o;t'Geoto.te~
c orreJ~eri nt , tunc
ouo veniant .
sir~.ul
cu.rn epiocopo
16 . De ordi na tione eleg ende.,nt domnus imperator iam olim ad Franc orun banno concessit ut episcopi abbat ibus ,ita etian nunc et firr.!Uv it;eo t amen tinore,ut neQue episcopus neque abbas i n monasteri o
~
viliorco :r:eliori pl e!.s dilig i t et eum sibi pro:pter cons8.)1Guinis uan vel ali qua adolati one~ ~eliori bus suis pr ae1erre studeat ,
t~t~
ne quaqu~m
et nobis ct
nE~ccs
et
rofectus edcrcsca t
c o~enda toribus
ouis .
17. r. one chi nu.ten , ut 1irni t er nc forti ter secLmdum rez ulo. vivant,
::_:uia
~:st,
nC{~otiun
per~erc , Gt
fo t is
~ittuntur
e~
tes-
btto nulla OI.Pi nio I!:.a L ... oria.tur. r oris varo pecul itli!'1 vc::l res mcno..sterii ab as cun e; isco i oui li~ent i en c t conoili ~ ordinet q~Y pr~evi
dcc.t , non nona.c bLtrt , nisi uliw_: fidclec . Qua e ot um ve!"fo secul nrc vcl conc u: i ocentia
~ tuldanarttr
e~
liter ccatcri
rctt~
et cor.r essa tionen or.nino u _icnt,quia inde libidine nu .. i n e polluonnibuo notun est . Ham ~ervenit ad a ures nootras oppinio perniciooci-
t o:~em
~i
- C)-
s i ne errare magno dici potest,ut unde maxi ma spe salutis amni bus
chri stinnis orriri crederent,id est de vita et cas titate monachorum ,
incle detri mentum, nt aliqnis ex monachis sodomitas esse auditwn.Unde
ctian rogamus et contextar.tur, ut certissime empliu s ex bis die bus
or.ni custodi a se
cor-.zen~ire
et
sanctielOni~c
tale atl aures nostrcs p crvanerit , non solwn in sos , scd eti nn e:t in
prcournserit .
1 8 .. Lonastcria pucllururn firniter observa.ta eint , e t ncquaquam
CWil.
in null o Da-
Ui a.utco rc _:ulareo sunt , or.:nino seclUldum re "'ula. observent,nc fornicatione d e ditae ,non ebrietatis , non cupiditati oervir.ntes , oed
o ~~cto
d~
o.d
~ei
~eminas
cxpul sndno.
---
t ales
n.
19. Ut epiacopi,abbates , presbiteri, diac onua nullusque ex omni clero canc::s a d v enandum
nor en suum perdere . Caeteri ver a t al e exinde damnum pat iatur , ut r eli~ui
Cw:!.
c]custra. ire pro.e.oun::mt . Sed nbbatissa.e , cLUn pr optcr aliquas de sancti.T:1.enialibus diri,...ere , hcc nequaqua, o.bsq_ue liccntirur et c cnsiliUI.'l
c "1iscor sui f oci ant . ...d n ili tEr ct cur.1 ordina tionen aliClua i n -:"
no.stE:riis r cce ptionEs fac er s , et h oc Cttr.!. c pizc opi s ouis pl cniter
20 . Que l a o abadcnas junto con s us nonjns vivan unnicc y d lic;cnt E:nntc en s us c l o.uotros y por ninguna r az6n ssJ.gan fuer a
de el los . : os cuando l ea abadczeo deben envi ar afucr a alguna
de suo monjas , jam~s l hag an s in el pcroiso y par ecer de su_JLbi ~ o . De i
al modo,cunndo deban real i zar alguna ordenoci n
on los rr.ona.stcrio:J, o he.cer alguna r ccepci6n, ::m :- obi zpoo lo
dcb rn r a t i f icar ; ee dispondr lo que oaa ~69 convenient e , y ,
l os obi ~po s darn avi oo de ec to c. uo e.rzcbiopos , ; con su per ecer se. llcvG.r l a cabo lo que deba r eali zarse.
21 . Ut presbteros a c ca.eteres ccnonicos, quos C0!:'1itc::J sni i n ni nict erii s habent , ormino eo:3 e pi:::copi s suis subiEctos exhibennt ,
ut C;cnonica. inati tutio iubet ; de hi s e i.Gcopis onis plcniter sub
oancta U.i::ci l ina ces cru.dire sint conoent it::ntes , sicut nontra.
era-
Vf=l
dg~~
sub omn i c ust odi a v ibo.nt , non turpi s lucri dediti , non fornicarii, non fttres, non honicide.o,non r optcrca , non
n on ebriosi , sed caoti cord et
21 . Los pr esbtero= y den e ecleeisticos que los condes tcht;;cn en su o j uri sdicciones, deber~ e s t ar c omple.t D.I!lcntGoujetoa
o. E:US obicDos co._o ordena l a i n!.:! t i t uc i6n can6nica ; loo ~
.con respor.~abl es de; i notruj rlos con l a sant a di Gci pl ino. par o.
que conservan nuc wtra c r ac i a y s us careos.
prornov~::re;
t c~inantes
oine naci st<O.rio vcl disc i pl ina ,qni sar2.buiti dicuntur,luxoriondo vel
fornicando vel ati oc cc ete.ra inique operando , quce consentiri c.bsorcltt'J. est .
- "5-
_o5-
23. Pre sbi teri cleros quos secum habent soll icite praevi deant,ut
canonice vivant;non inani s l usibuo vel conviviis seculari bus vel can-
presur.:~serit, honorem
lcee~
que incanta tores vel au ltria trices onnesquc sao ileg os nulla adulatio-
no vcl
pracr.d~
m~l.(" is
l ar~ie.nte
prodere,
y saludebl crntc.
24 . Si al "n ~rcs bitcro o dicono dEspus de e5t a ndvcrtor.c i a tuvi er e en su cnsu, consiGo, ~u j creo Din licencia cen6nic ~ ,
St.rt privado ele ou c ar;o './ t a; bi ln de sus bienes bast 3. que ca: par ezc a ante nueotr a pr esencia .
Ol!ln i a haec
arbi tri
iudices
sccundur.~
suun .
d enc~~re
crinis proptcr Dour. perar.bulantibuo tcrram sive c uilibet itc:ranti proptcr D.r:.Oreo. Dei ct pr opter sal u te m anir.ae suae tcctuc et f'oc ur
~~;
aquam
ill i ne:mo deneget . Si autcm amplius eis aliquid bOni facerc vo1uerit,
c. Deo sibi s ciat
ouscepizti s rc
11
me , r"~c
or.~i
- 8J5-
26 . u o l os jueces
juzg uon con I'ectitud , de o.ct:.erdc c cn
l o l ey e scrita , no SgUn su criterio particular.
28. AcErca da l a s l c~ocionos provenientes del scr or empcrcdor. Los condes y c cnturionoo procuren con GLtca solici t ucl que
l oo onvi adon pr ec edan a clcscrnpcar suo c ora oo oin ninunn decor a , s i desean e l f ovor del sFor emper ador; a todos l es ordene
espccial.Dch.t c cuc j ar..to sui'r3ll ning uno demor e , ye. que cstt!n
obli odos a prEver ca to, s i no que ca . suca prisa l es pc~ ita
prcse! nir su car ino y que nuc:Jtroa cnvi e.doo dis o~ en c or. o nu
ruuLnCi ~ leo OC nccjc .
- BC-
29 . De pauperinis vera qui in sua elymosyna domnus i mperator concedit q ui pro ba.nno suo solvere debent , ut eos iudices , cornites vel missi nostri pro concesso non baboant
parte sua.
con stri~ere
30 . De h i fl quos vult dotmus i mpere.tor ,Chr isto propitio , pacern defenni onc~
cle~cnt i an
fcntinant,
nli(!uo nuntiare cupi cntes sivo ex chriotianis sivc ex paganis, aut prop-
occl ubi sponte r.:ancrc vol ucrint , sub dcfcnsione dorni i r.1peratoris i bi
to.bcant subfra... i a. in sua elyr.onina. Si quiz hoc truno Tederc p rocsurnp:::cri t , sciant se cxinde dc.nnWJ
p~ti
oi r.mioris dcbiti reus sit , ad sua pra csentia perduci iucmm. cst ..~
32 . Somicidin, pr o quibuo
~ ul titudo
pcrit populi
christinni , or~i
D o~inuo
odia et
uornoclo
cnir.l oecwn Dem:. pl acatun1 fore confidi t,qui filiun ouum prox i r.. wn sibi
occi derit?
uclitc
tur , qui fratrcr. nuun interf i ccri t? . E:i[;nw.. quoque ct inhabi t nculum periculur.t est cw: Deo po.tre ct Christo cooli terrao dor. i na torc , ini r::l icitio.o dominUJ'll movc:re: quoo uliouit tempus l o.titando cff ue;erc poteot ,
sed taren casu oliqu. ndo i n tGnuo ini
t eL
~llnif cs ta
sunt? qua
bi w nU re, endllr.l c oJ.r i ncon hoc ralo I crca t , hoc ormi di.Jci plinn llcvi tare previclir:us;qui a nos nullo r. odo placo.tun v:2l propitius hoberc,q_ui
s i bi DtW!' iratum non forr.idc.vcrit ; sed sa.cvissina. diotricti one vindicare vcllinue qui Ealum honicidii
a~sus
otiao poccntWl1 a crcscat , ut inir ici ti~ r..nxil a int<:r cl.ristianos non
~iot , ubi
- 87-
suadenteo diobul c
h~
32. Orden ~. o~ que oc erradi quen por t odo los ~cd ion ,l oc 1 ocicidios o . c uy~ ceuoo ha perecid o una g r an c ultitud del p~,.;.cl:lo
crioticno; porq,uc el Ge .or c ondena el odi o y l o. ene r:d :Jt ad ent r e
OU" fi el e s ; much o o s , los h ooi ci d:l o o . C6mo , puc~ , alg ui t n podr:.:
c onfi or que Dios seo. benigno con t.l , s i ncosino a ou h ij o a. q Pitn
tiene t an c er ca ? Do qn6 I;J.ancr n aleuicn podr a pcn.o~~~~lc Cri nto,
el Seor, seo. indul e;entc c on qui en asesino a. s u hrtw.no? L:) un
peligro muy g r :a1de e insoport abl e i.citar l a.o ent : i nt ades de l o;
: c~bres con Dios Padre y con Cri cto, Sefior dol ciclo y do l e tierra : Un o puede hui r d e alguien ocult hldose durc.nte un ticr.ro, y
n o obst ntc, o ve ces , por c asualidad cae en manos de ouo onc~ i
c oo , pero adnde alGui en puEde huir de Dio3, para qui en todos
loa secretos son ncnifiEatos?Con qu tet:!c ridad uno ruedo pcn.:mr 1uc EVitar su ira? Por ello, r ora que el pueblo oncor cndL.do a nuc tro g obi rno no per ezca c o~otic nd o es to maleo , horca
pr ocur ado ovitorloo r.:.cdi nnte t odo t i po de castig os , por _uc noAotroo no c c tcreno ~ en poz ni ocr amos indulgcnten con qui cnon
no t er .:m l a ira de Di oc ; por el cont:::-ario , ca atignrcr oo con ocvcr s i no r icor a q ui en ne a trev a e per petrar horicidjoo . Sin ~
burgo , par q ue c ot e pecado n oe expenda, y o fin dG uc r.o
surjan ene: i ~tade e entr e crit": tianoo , c uat do so conet cn lo;. icidioo por pcrsuos i~n del diablo , ordcnn.oos que el r e o oo aprcourc ele i nmediato a repar ar el real, y con toda c eleridad pn~UE una digna c oopcnsaci6n a l os parien tes del muerto.
enendationom re.curra t , totaque c aleritate perpetra t um rnalum ad propinquon cxtincti dic;na conpositionem emcndet . I.;t hoc f i rrniter b:::umiamus ,
ut parentes i nter!ec t i nequaquam inimititia su er
1
conr iss ~
malum adau-
;crc c.ndeant, neque pacen fieri petenti denegare,sed datem f idem par atam
c onnositioneo r eci pere et pacen perpetuem reddere, r eum autem nn.lla I!lo-
r o.n. conpositionio facere . Ubi autem hoc peccat orum merito c onti ngerit,
ut quis vel fratrca vel pr opinquun suum occiderit , statim se ad penitcntia :Jibi cowposi t3.J!l sur-it,et ita ut enisconuo eius s i bi dispona:t
a cquc ulla anbi e uitatc : sed iuvante Donino perficcrc
su~ re~ediun
stu-
dcc.t , ct co:-: ona t occiDtll:! sccundUI:" lec eo et cun propinqui s ouis se ormino complaceo.t , et data. f idem ullam
a~te.m
..ui
in i.J:l iciti ~
Aai io~o orden .os c on t oda fi~ez a que l os pari entes del exti nt o n o a cr eci ent en l a eneci nt ad que s urja del cr i men co~e tido,ni
oe n i eguen a pactar l a~c on qui en se la pida , s i no a c ept en l a
pal-br n empGfiada y l a c ocpcnsa ci6n pr cra tida, y ofrezcan per pctlta~ J..i e.n tras e l r e o sin t ar danza ontrce;uo l u com"Pcn se.cin.
1 oro cuando suc edi ere que alguien cometier e un cr imen g r avis i no
r:at !:::ndo a Wl hoi"!'".ano o a un ori ent e , s i n vac ilar acepte de in~Edi ato la poni t cnci a dispuest a p or ou obi apo ; c on l a ayuda do
~ios ponga empeo en r emedi ar el mal c ausado , p~eles 1 n e
pencnc i6n l egal , r oc onc! l iese con s us parientes , y en adelante ,
una v ez .peado plenamente l a pelabr a , nadi e promueva n in&dn
ti 1 o de ene~ i ~tad . Por el contrari o , quien se despr e oc upare do
efectuar una die na c ompensacin , perder ous bi enco hnota ~uc
co~pcre~c a ente nueotro tri bunal .
33. Inccotuoswn scclus omnino prohiboous .. ..d q uic nc;.fcntla nutel'!l for n icc.ti one contar inntns fucri t , nullate:nus sine diotri cti one gravi rcla::ctur, oGd t nlitcr ex hoc c orri iantur,ut caeteri mf.tum habeant t e:li a
pcrpetr ondi, ut at.eretur peni t ur/e t i ru:mndi tia po:ulo christiano, et ut
r euo e:< hoc pcr
dio ~ onatvx ; Gt
pocn i ~cnt i n
eadcrn fe i nn in
~ anus
c~endat ionern
con-
5-:~~.mplo
quod de inC' c::.tis :ro.ctun est q u.od r ricc o per?ctravi t in oo.nctin rliuJ.j.
Dei .
o~ ncs
trnnn~c dc re
i roc-
sunru!lt .
- llr._
35 . Ut omnes omnino episcopus et pr osbiteros suos amni h onore vencrc}; t ur i n s ervit i o et volunt a.te Dei . tle i ncesti s nuptiis et s e i pSOEl e:t cacteros macular e audeant ; c oniunc t i onc s f ac er e non pr aesumat,
antcquam epi s c opi , pr e s byter i c um s eniori bus popul i c onsanguinita t em
coni necntilll!l dilig enter exquira nt; e t tune
C llr.l
LbrictatEm devitant ,rapac itatem fugiant , f urtum non faci ant ;lites et
contcnt i one~
o~~no
siLun scc::lus chri.otiuno po::-ulo aufcrrc ncccose cot . .d quis o.utcm post
hoc in periurio probatus
fuErit,~anuo
~liq uem
r ul:t caeterorUDquc i udiciur., obhcdirc:::: ct conoentiro nolucrint , quod 'O.d sal utan eni mae suuc
iust~que
p erduc~tur ; ct
popul~
quoi nqui-
36 . l.ue todos c claboren con nues t r os enviados en el cumplini ento de l a justici a.. No pGrmi tan el per j urio , p ~sir.t o cri men
q ue es preciso el i oi nar del puebl o crist iano. Pero , s i despns de e s to s e le pr uebe. a algui en que ha i ncur rido en el
delito de Ber :iu.rio, tenga en cnenta que per der s u mano dc::::recha, y ademds perder s us bienes hasta que s e r eal i ce n uest r o jui ci o.
37. A aquellos que comet i eren pa rricidio o fratric i di o, o
cataren al to materno o paterno , o a a l guien de l a f ani lia , y
no obedecier en n i a cept aren el juicio de l es obi s pos , pre sb :~c
ros y dems j ueces , por l n salvaci n de s us alma s y para poder
re:nl i znr un jnoto juicio , nuestr os envi ados y c ondes deb er~n
pone r l os bajo custodi a , de n odo que e E:t~n a s a l vo y no c ont2!.d ncn al r esto del pueblo, has ta '1.Ue sean conduc i dos a nuestra
prese.!lcia ; entr e t anto, no debern disponer dt ninguno de sus
b i ene s .
ince~tio
coniuilctic5flibus
rcpr c;hensi sunt ,c orrecti et nec se emcndare volunt neque episcopi s nequo presbiteris suis obtcmpercre , et bmmun nostrll.I:!. I. raesurJant contenmc-
ro.
iter~
nudeat, ~uod
banniamus f i rmi-
t cr ,ut n ema amplius facia t, sicut fidel i t&tem nobis premiosa unusqui sque
conservare cupiat ,it a sibi caveat. Ji quis autern con!is vel ventenarins
aut bassus noster aut aliquis de rnini.st eri alibus nosGris feremi na nostro.
furaverit , o~~ino
auten vule isqui i f SU!l furtum de feraminibuo fccerit , or.m.ino quod iustun
c ot conponat, nullatenunquE eis exi nde aliquis rclaxctur. Si quis a utem
hoc s cient e o.l icui pcrpctr a t um , i n ea f i deli t a t e conscrvat am quam nobis
39 . One en nuestras f l<. res tas nadi e se atreva a ro bar c.n;;o.lEs s al vaje s , cosa que ya, r epeti das veces,h enos proLibi do;nuczvar.!ent e r ei trar os ahora es a J?rohi bici6n con t odo ri~ or , 1)~!ra
q ue en adel ante nadi e cone t a e s a delito , si desea r.ant ener la
fidelida d q ua nos ha prome tido . Ha obstante , si alguien , conde ,
c enturi6! o vasallo, r obar e nue s t r os ani r1ales , deber ser c onducido a nueotr a pres encia par a r esponder por s so . Con r e specto al r est o dE.l puebl o , q uien c ometi ere robo de animales salv~
j e s deber1 pa~a r ris uros arnente l o que corresponda, y por niUGLn
!!!.Otivo se p e:rn!i tir:! que en a delant e alguien se exi ma de e sto. Si
alg ui en su i re que otra persona he. per pr etado este clc.lit o , no
se atreva a oc ultarl o en s alvacuarda del juramento q ue nos pror.teti Gron y que ahpra deben reiterar.
su~ mini~
terium vel professione nostrum ban<'1.um vel decr etum habea.t cons erva.tmn,
vel ubi civibus ex hi s d i envn sit ex bona voluntate sua c r atias
~ere
vel adiut oria inpendere vol ubi c.l i C!uid a.dhuc sit neceszitatis el:!end&re. vi n ili a uteo laicos et in
o~nibus
snnctortun ecclG:siar um vel etiam viduar wn et orphanorurn. seu mi n i n tun pot;cntitlli!. adque r a pina necnon de exercitali placito inoti tute, et ouper
i oio ca.usis , qmiter
ei
OF.~ ip otcntis
l nuden ,et
cre-
ti8.s refcrru: us , ubi . . . i c-ntu: cst ;nbi auteo ali quid i nultun esse credi nus,
sic o.d ene:nda.ndliD
C::";lle
CL
De:i adiutorio hoc ad cr.1cnda tionern perduce.mns et c.d nostra eternatler ceden et ornniuiJ fidel ; ur nostrw: . :>i r:ili ter et de c on i t i bus
nariis ,c ininterieli bus nootris ,in ter nos
nuc felicitar.
o~ nia
vel~
- 34 -
Jl~LCIAL IA ..
802 i n i t i o .
C~pitul nre
et
In
Rotor:ta 3"ens~::: .
Pari siaco , ~
clciano , . elidunen-
a dricinoc , et de illn
e~i scopu
e"'
:J[;en~duc
t~.: .
de
Lin~oni o
l en parte
uU l isoancion in vil -
_ n....,ustidunnn , pootea
at...."'l'lllC
fre dus
l . Da fi dcli t c.ti o iuoiurandur. , ut or .nes
2.
t~ureli o..nis
titutione!'1 vivant ct Gi
VGro .2d
d Li e;ere.
4.
~ltt ~
l1e r
OIILEANS
sunt :missi
C OI:J.Es .
rc pr ~i
ttant .
c r~onic an
ins-
c nlCJ.:
~e ep i ~c o . i a
rec-
usq_uc ad
c.\.lel13e.udns.
se ~ onnan , quoMod o
Pl e s y
c~noneo, y
saben interpretarlos .
7 .iJe !JCriuria .
8.
ne
hcr.;icidie. .
Ue
9. Con respscto a edultsrios y actos ilcitos come tidos tonto en l as casas epi scopales y en l os mon6.sterios de h ombres o
de mujeres, as! como entre l os seglares
- 91-
10. Con respecto a aquell os que hQn desc ui dado los bi enes que
le3 hemos concedido en beneficio y ha restaurado sus propiedades
priva.d as . I gualmente acerca de l os bienes ecl esisticos.
11. Con respecto a los Sajones que poseen beneficios en Francia: c6mo l os cultiven y con qu~ dedicaci6n.
12. Con respcto a la opresi6n de hombres l ibres pobres,oblibados al servicio de las armas por los i ntendentes.
13e.
De
13. Que todos deben estar preparados par a recibir nue s tra orden.
13.a. Con respecto a la f lota
en el litoral caritico.
littoralia maria .
13. b. Con respecto a los hombres libres qlle habitan cerca
del mar , debern prestar auxilio
si reci ben instrucciones en t al
sentido;en c a so d e que descui daran su ' obli -aci6n , deberWI pa~ar
veinte s!lcdos;le. mitad al seor,
la nitad al pueblo. Si fuere~
deber pagar qui nce sueldos al
pueblo y r ecibir azotes ~~ au
espalda . Si fuere siervo, deber _
pagar diZ ~ al puebl o y
recibi r~ azotes .
ne._l~.-xerint , unusquis-
et~
fuerit , solidos X ad
dorsum .
tis .
1 5. De his q_uos volur.:us ut
~habeant
15 . Con respecto a aquellos que deseamos que teng~~ paz y protecci6n en nues~ros r einos con el favor de Cristo.
ount ..
i ~p eratoria
suetus cst bannire,id cst de mundeburde ecclesiarum, viduarum, orfanorum e-o de mi nus potentium atque rapto e-o de exercitali placi to instituto : ut hi qui ista inrum erint bannum dominicum omnimodis conponant .
- 9?-
1 8. a . Que averigen con cui dado, entr e l os ~~ , con~, abadesas y nuestros vasall os,
si viven en paz y amistad unos
con ot ros en sus r espectivos distritos , o si hay a l guna di s c ordi a
entre el los. No ol vi den que deben
informarnos toda la verdad a l r e spectc , confirrnada por juramento.
Todos debern t ener buenos mayor~ y procuradores .
anici ti&m ad invicem habeant per s i ngula mi nioteria,an si aliqua disc ordi a i nter i psos
essc videtur,et amnem veritateo i n
e or~
sa-
cro.r.tent o nobis exinde renuntiare non ne&leg ent . Ut ocrnea habcant bonos vicedomnos et
advoca.tos .
1 9 . Insuper tot ur- , undecwnqLie necease fueri t , tan. de iusti t iis nostris quarque et iuotitias ecclcsiarum , viduaruo , orfanoruo , pupillorum
et ceterorum hominun inquirant e t 9erficiant. ht quodcumque a.d ernendnndum i nvencrint , oocndaro
studeant ,i nqu~tun
quo.e in hoc l oco sunt , quia dicbus vitae meae per meam v olunt atern ,in
quantum mi h i Dous intcllcctura doderi t, sic attendam ct conserlt:i.~:;
Item aliud . So.cranent ale qualitor repronit t o
e ~o : domno
Kerolo pi is-
oin o i mperatori , fil'o Pi ppini re ""i S et Derthane,fidnlis surn , s icut hoIJO per drictum debet esse clo;,ino s uo, ad s uun roenwn et ad suum rectum . Et illud sacrcontuo quod
iurat~~
- 93-
- 35 - 35 -
802?
802 ?
t eorllT:l qui ad ordinandwn veniunt fieles et vita et sci entia prius
8.b ~o dincutiantur .
2 . Ut fu,- itivi clerici et p ere.:rini a nullo recipiantur oine ...Q..Qg-
Que el obi spo examin:.; antes sobre la fe, v ida y conoci ::-~ i entos ,
a l os que se presenten a r ecibir las 6rdenes SQbradas .
ten~an
Gn
t. . Ut nonach i et clerici
c1i
tabe rna~
non
in~ cd iantur
edendi et b iben-
C ::!UO::!.
5 . Ut i
6 . at
ota
an ~clorw
~ul icres
e.
Ut nullus
cr pccunion ordinetur.
de
lb~ar
pare el
que le es.
13. Ut cle:rici intcr se ne.. .: o"tiu::t hG.bcntea u sno epi scopo diiudicenttu- ,non a sacculuribus .
14 . Ut c1erici ct ncnc.ch i innidie.s contra pastorer suu.. non f aciant .
15 . Ut l oca quac ser el De o dedicata sunt ,nt n ono.stcria sint , rnaneant
perpetuo noncsteria ncc posoint ultra :Cieri seculnri a habitacula .
16 . Ut nu.lluo prc::;b-tcr contra. suun
c.udco.t .
17 . Ut clerici ecclc::iastici ordinis , si
cul p~
incurrerint , a pud
17. ' ue loe clr1: o~ pertenecientes al ordon eclee i {etico,ei coLotieren un delito, no sean j uz ados por c iviles , ~ino por oclcsitsticos .
16 . Quien haya prestado di nero , cobr e diner o;si otra cosa , reciba algo de la reisma especie;cuanto haya dado,tanto r eciba.
vir~ines
20 . Ut
consecrentur.
vir~ineo
~alsa
existimatione~ .
20 . Que las doncellas consagradas & Dios que viven en comunidad se custodien unas a otras para no per judicar la re putaci~n
de l a iglesia , vagando de un lUGaJ::' a otro .
21. Que no se veneren norobres de falsos mrtires .
22 . Ut nec uxor a viro dir isse alium acciJ iat vivente viro
~uo , nec
22 . Que la mu jer repudi ada por E:IU esposo,no se cese con otro,
J:tientras v i va su marido, ni el varln acepte otra JDtljer, mientra.s
viva la prin:era.
ne-
vc.ntt:r .
2
tri~ezinun
treint~
dinctv..r .
26 . Ut nulluE:J
e ~i sco
us a d clericntus
C0...'1CDUT.l
officiL~. ~
institu-
nltcrius si-
impunenen t e
~de
scctmclw: cnnonic nm
sacerd otes~
in~ti ...jutionen
bcnc intellaGant et
27. Que los obisnoo y dems sacerdotes c onozc:.:>..n biGn los clo~ y
vivant .
28 . Ut e!)iE:Jcopi dilie cnter discntio.nt per Suao .arochio.s presbyte.ros,eorun fidcm, baptisrna e.t mi osa.rlU'l celE r a:tioncs, et ut fi dcr rcct a.r:l teneant ct bapti8r..o. ca.th olicur observant et miosarUI:l pr ec es bene
i ntellie ant , ct ut psnlr. i dit,..ne scctmdtu1 r odulationes versuun ..odulen-
28 . Que los obispos examinen en sus parroquias a los presbt eros con respecto a su fe,los bautismos y la cele br aci6n de rnisc.o ,
a fin de que conserven la verdadera fe , administren el bautisr1o
catlico y con prendcn correctr::.mente l as oree iones de l a I!!.isa , y ,
entonen cliEflar.!ente los salmos de acuerdo con l a s modulac i ones ele
sus versos .
tur .
29 . Ut fides catholica ab episcooio ct presbyteris
c c.tur et ormi
d ili ~cnter
lc-
29. Que los obispos y presbteros ensefien y prediquen cuidcdcsemente la fe cat6lica a todo el pue.bl o. Ellos miemos cleben conprender la oracin do~inicul y predicar l a , para que t ambin t odo~
l o. entiendan , a fin de que todos sepan l o que piden a Dios .
a Deo .
me~ ori a
la fe cc-
-9~-
_,..._
sine~
placet .
clc~i c i
canonici
~ecundtw ~
33 . Ut o.biJates rer:ulcres et
32 . Que
los~
v i vant .
f:OGCun-
33 . Que los-~ reg ulares y monj es conozcen la regla y vivan segn ella.
34 . Ut a b batissac cc.nonico.e
a"t
35 . Ut abbetissa e rePulares et sanctiL: onial es in nonachico pr oposito cxistentco re;-'"'ttl.,.. intelJ.i c-ant et re _.u.lcr-i ter vivant , et clausi;ra
los
35 . Que las abadsas .regulares y monjas ,que viven con el prop 6si to de guardar cl ausura,conozcan la rer:l a y vivan de acm~rdo
con ella, y sus claustros estn adecuadamente dispuestos .
36 . t
ecclG~ic
~ei
suum habeat
honore~ ; sirnul
ct altarin secundun
confident in
~agi s
d efen~ione
non :r.:uneribtw,q tc. T""lmara exc a ecant carde prudentium. l:.t ut iudices
ieiuni ce.usn.s iudiccnt t dis cerna.t .
39 . Ut onncs
in
alt~e , seu
co.vc~t
nt qui in sancti o habe:t i urarc, ! oc iciunus fo.cia.t c ur: ormi h onestate ct tinore Dei . I:.t qui scr.c l -periuro.tus fucri t ,ncc t catiz sit poot
vel
a.C.:. oucuria intsndat ; nec aint r.nlefici nec incantn.toreo ncc phitones ,
cauClatoros ncc te pcstnrii vel obli at orcs ;et ubicunq_ue Stult , eme:nCantur vel
- 9G-
clar~cntur .
41. Ut observa tiones qua s stul t i faciunt ad arbores vel petras vel
44 . Ut
ae~uale s
45. Ut
o an~one s
ipo~
iudi cent .
50. Ut benefi c i a
t;a
~axonun
42 . Que no se c ometan homicidios en el territorio de la cor.e rca , por motivos de venganza, avaricia o robo; ningn honbre deber s er muerto sino de acuerdo con l a ley .
43 . Que ~e prol'!iben los hurtos, los matri monios ilec ales y l a s
causas ilcitas .
44 . Que todos t engan oedides i guales y c orrectas , l as :,esas
jus t~s e i guales. Qui en anteriormente daba tres modios , ahorn deber dar dos,
45 . Que no se les permita transi ter de un l ugal." a otro engoi::::ndo a 1 os dems , a los vendedore s de esclavos, 2. los mercaderes
ambulant es ni a c i ertos hombres que d eambul an desnudos y encndencdos,
46 . Que los d as do~in~ os no se realicen trabaj e n s ervile s . s ~
deber2 c e.l e brar el dominc o,desde l a tarde anterior b a ste l a t crde
del mi smo da .
47 . Que todos j uren fidelidad al sefi or emperador.
oint .
51 .
ue los hombres libres pobres no. sean sone tidos por nadi e .
52 . Que todos estGn preparados , en cua lquier momento , pa r a r c:;cibir las 6r denes del seior emperador .
v cncrit .
53 . Ut I:!.i ssi ad dor.uu m ir:lpera t orern ven i cntc s et ab co di rccti h o-
53. Que los Enviados que lleg uen al pal ccio i mper i cl y los que;
desde al l sean enviados , sean recibidos di gnamente .
oi onen ab
or~ibus
54 . Que aquellos que e s tn bajo la protecci6n del se or enpcr ador , re ciban de parte de todos , paz y ant ar o.
habeant .
55 . Ut i nqui r atLtr si oliquis hoo o pr opter i ustiti an domni i mpera t orio aru1unti ando occisus s i t vcl aliq uid rnali passus s i t .
- ?i-
dea.nt.
57Ut ~ quern per semetipswn domus imper a ter bannivi t sexaginta
solidos sol vatur. Caet eri vero banni quos comites et iudices faciunt
sscundum leg em uniuscuiusque componantur.
58. Ut
orn_~es
~
59. Ut rnissi nostri , undecunque necease fuerit ,tam de iustitiis
ecclesiarum Dei,viduarLun , orphanorum, pupillorum et ca eterorum horninum
inquirant et perficient . Et quodcunq ue ad emendandum invenerint,emendCQ~e
quiverint,in
pr2esent i ~
nostram adduci
facia~t .
e~Endare
ne-
57. Que l a multa esta blecida por el mismo seor emperador sea
s ati sfecha me.di~te el pago de sesenta s uel~Q, Las dem~s mui tas ,
emFero, establ ec1das por los condes y los inten dentes,se pagarn
de acuerdo con la ley de cada uno de ell os .
58. Todos debern tener buenos e i d6neos mayor domos , proc urado-
res y jueces.
36 - 41
36 - 41
S!!,CDC
m..m: I l'O U l
A~U I ;G RJN
- 36 - 36 C~.
!~~T :!C
10..,
P~Ol U~ TO~ 1
Le;; S ACLRDOTE:::
802 Octubre?
o: JITA.
802 octobr . ?
Ha.ec sunt capi t la ex divinartun ncri pturar nru scriptis, q_Lme <:lec ti
s a lute orcnt .
Ut
tUl ~qui~que
or~tioni bus
pro
1 or
l a vide
sacordos ecclcai nn
nu~
su~
3. uc tod o a c c r d otc edifiq ue con su.rra. dilig encia cu. i g l c ... i.._.
y honr e con . uct o c ui dado lau r eli quia s do l oo eantoo ,_.con v i i lia s ncctu.rna s y of icios d ivinos.
ll . ue e n l a s fio otaa y domi ng o s , loo s a cerd oi;eo prcd iqurn el
Lvancclio de Cris to al pueblo .
ue t od o s a cerdote d a col"!occr c uidadoearr-cntc l a oreci )'~
5.
o ihi cor:ni oso curioso i noinuct a c totiua r c li; ions otudium ct 'c brioticni t o.tis cul t u: eor ur. r. conti b ns ostcndat
of fcront .
7 . Ut i 1 ci s c.ccrclotc o po1 uli s usci i ::nt dcci . n o ct non ina. eorur._ et
(!uicunQue d cdcr int scri t a. ha. c nnt c"t ooc u ndtm a uctori t a t e!""! canoni~cor=v.
tc ~ tibuo
d ividont . Lt o.d
o1~ao ent~~
._cn:t; po.rte1.1 , eecundo.r. autor a d u ouJ:t paupcrw:! a.tqtte pcrc --rinorUIJ pcr
corun manus n isericor d iter cur
uc todo oac cr dote ins truya a tcdco aquel l os quE l e per te-
6.
necen ara qu~ aopnn c&o deben ofre cer loe diczJ:!os Jc t odo~ ::u.
b i cncG a l o o i r l e oia s de Dios .
-------
l:lie~o e .
- 99-
- 9g_
B.
9 . Ut nullns sucerdos i n
do;::~ ibus
vel in
alii ~
locis nisi in
tem~ori-
ll. Ut
o .n~ s
s a cerdote o q ill
scunqu~
11 . ...uc todos l oo sacorclotco, a cua l f!ui er llor a bo.uticen pr ont c. :e..rtt c a quicr:e s r equi eren el bauti smo por c ot:i.vo d~ cm.:rcrc.cdo.d .
~ r ir i "ta.li ur
re
is _ui ade . ti
t crrcna , s e d
ool~
=~.:..
c ollll ~ bas
i r. itcntur;
re ni coclestis
loria.::..
12. uc ninBn pre sbtero v end a por ningn pr ecio ol oncr cao
oficio o el ~a.crcncnto del bau tisro, o al~lL~o do l os dones oc_iritualcs , r ar n o i~i t&r a los vendedores y comprador c o d o
pnl ~ns an el ten l o , do modo que , l os qu e han rcib i d o l a g r c cie. divina , n o de sean 1 s r i qu Ezas t en...en a , nino qu e ocan ncrcccdorco d e r e cibir o 1 l a g l ori a del r e i no c clestio l .
ror.crec.ntur a c c i J-crc .
13.
1 4 . Ut nulluc e:: s c c crd o tur ntJr.: crc e brie t o.ti o viciW!l nutriat
nec nlios c o,_a?ri" ar iuooionc
incbriori ~
mulieru_r:~.
hbrJ.t
i'ar;.il i~~\F
tcl:' ncc in sua do: o , i n qua i _ se habi tct , nullut. I:IUl ierc:.. ur.quc
....i ttnt hcbi
al vic i o d e c>:tbricrucz
p r-
15. uc nir.g .n s a c erd ote mant enga. f s.mil jaridc.d con~;~ j crcs m:t;rai:ns , ni pcrt:ita ;i ar:: e que en l n c asa .donde vive ha.b ito nin u ne. c:..u jer .
t~re ,
dcrclic~a.
l'ro* ria le e c.d scc uln.ri a. iLHlicia .::cccdere pr c.c :::;u.. .::t .
17 . L t q ui
o.ase!l icr:cr occclcsia c:: vcl .:.'c.r... oc! i ru. !.er trir into..
:::nno:::: zinc a licuiu!l i ntr r c11c.t i one tc:::nueri t , iurc perpe t uo po c a ideat .
-.1i vt=:.rv i n d c crebro rc . e titUr.t fuerit , fie.t dil i e-ens inq ui s itio;et si e
q_ei re e ti t i uste
tcatibus
qucu~rcrE:
17. uc qui r.n haya c onat::rvc.Uo l o pcsesi6n d e l e i :_..lcsia o ....!!h.rrogui a Uurnntc tre i n t a ei!OS oi n ir.pcdi cnto por pr..r tc d o nadie ,
l a posea pcrpc.tuan1cnte por U.c r ach o . J or el con trru." 'io, oi deodc cntonc co, a en do , Lubicre c i do rccla..: e d e l o. pose si6n , del'cr.!:
n.vcri:u.o.rac d iligcnterr.E:nte ,y, s i fuer e evident e q ue a<_u el
uc. i ns iotc en re:cln.r:.a.rl a , l a pide c on ju:JticiE:. , r e ivindi q u e lo que r cclcua , c onfirc5ndolo y r r escn t ando vera c os y nobl~s tooti ~o~ .
- 100- 101'-
19.
co:-er o beber.
tabcrncs .
20 . Ut nullus sac erdos quic quru
ter
Ct iD
j~ancnto ,
oi no
21 . Ut cuncti sacerdotes
di ~~
CUI:l
poenitenti an
o~nibus
e ~ s~ra
fLvorin ente cxi t:um vi tn.c vie tic ur ct c or.r unioner.'l c or poris Christi mi -
s c r iccrt1iter tribua.Ttt .
22 . Ut sc:cunc u.:. dc:!.'i..it:ioncr wcnctorw: .,u.trwr , oi quis inir-.e.tur, o.
- 101-
or~ti onibus
d ili_:cntcr unr;uatur ..
- 101-
802 ctubra?
802 Cc t . ?
~e
canonibus npostolorum . Ut
sa~erdotcs
in
ced e~
cotr.cn<.la ti tiis a15 enur clcricun suscipi a tur; et C!.tti susccp ti sunt
r c ddontur, ct nullus nrcDbi tcrttJJ. ab episcopo ad Cclc sirur. ordino.tUI!l
3. ! t en in eode:IJ cap . VI .
sn~ccpe:rit .
4 . IteJ. ca.p .
l: "'r1
4 . Ln el ca !tulo YJ. .
v.
?.
Ite~
in coder cap .
c clcbrcntur .
e.
Itcr.l cap . lVIII . ! UOcl in nor inc sane toe trini i c tis llcb ent ba pti-
zc.ri .
5 . Ln el cn.~ tulo
. uc el obi s po, pre.eb:Ltoro o d icono , ' T
l.nyn incurrido en al de lito de ornicaci6n, hur to o perjurio, ~ca
depuc to.
6 . D el ca~tulo XXVIII . ~uc el obi opo, pr osbtero o ditc cno ,
no debe acr c c.stirrado cort'oralrr.cnte ai pec a .
7 ..:.n el c o. tulo X:: . VIII.
re l icen concilios.
1 uE
la
oubrcptici~cntc .
10. !ten in o ocien . De h is C!_lli ad onorer.1. prc obi tGrii sine e::aninacio-
11 .c.n e l r i
i nter~s
1 2 . !>el Co:-cil i
De coropinco is .
r.10
~ui
m:orc:::: nccei-Cr'.4"1t
- 102- 102-
ne
1 5 . Ln el :r:i nr.o:o art culo. Acarea de l ao mlljeres q ue. no r aollran e l c abello c on pretexto d e practicar e l Cri s t i ani m o . De esto d ebe n otifica r se al Sunc Pont f ice .
~uE ~e ll~an c taro ~ .
trc~
20. Con r<;.;;r ecto a l oo po t r eo , se do e r . consi dcror qu ccntldad debern cga r de les ~ c.nu.al co.
otf iciat ct
n on requiratur .
CJ pliu~
11
De
~e neri buo
11
C b.1
itula
esse~",
11
D~
obe-
lii:J nobi lill!:l vel pnupcrllr.l qni offe rlUltur", "Dc sacerdoti bue qui voluc-
rint i n
con~otrio
h:::.bitere 11 , et
11
c rini D11 .
suffic~unt ad nULcr~& ~
o.bbc:-.:.t un. Inou cr ctiCtl questiones quacdSJ:. e i s f ru:.ili crUI::l obponi poos unt ,
ut qucro.t ur ab ci oJ in quo en i tula scri _ptwn vcl quor.1oUo
intcllq~ endur.t
cot : 11 null us in ron , s tcriur. proprii ocquf'tur cord j o volunta tcn 11 , ._fr_il i -
11
ocnn.:
ct nccc!" .:.ita
...:.ri t ecronru:
11
Vel oi s ccundw:
~ , vcl
reo v cl
- 103-
tixt~
ncci ere .
- 1 03_
- 38 - 36 CAPITULA
m.
802 Octubr e?
602 Cctob . ?
Item iussa Karoli per universum regnum episcopis,abbatibus,pre sbi-
.~tsi _i :-.o otas son las ordeuanzas de Carlos par n todo :::u. reine ,
con re specto a l oo o bJPOs , u bades y prEobte.ros .
teris pertinentia .
Cmne s ecclesiasticos de eorum eruditione et doctrina diligenter exa minare , et in eadem exaninatione nos quamvis imperiti simus per provi nciam istam,et non solum aecl esiasticorum dogma,sed
e~am
l aicorum in-
iustitiae .
l. Primo qualiter unusquisque aeclesiasticus , sive episcopus seu
abbas vel pr esbiter omnesque c anonici vel monachi ,suum habeant officium
praeparatum,quidque neglec tum quidve emendationi condignum ,ut i s ,.qui
bene noverit officium suum gratias exinde habeat e t in melius semper
proficere suadetur;qui a utem neglegens aut desidiosus inde f it,con-
l.
pri r
l ~ar,
da qu e odo tocio
cclcsi~atico: o
i npo , nLcd ,
1 rc n tcrc y
todos loe clri,.os co.nGnico:J y I:!On;iea t engan o:r:c i .oda cu tfici o , y s i l.ubo alg una ncc;ligcr.cio , o al,c-o q e c ba ccr corre ido, e. f i n d e que qu:I.cr1 c onozca bi en s u of1.cio , ccc
t... r ati f icuU.o por el
e y oc sienta tmi!!',ndo e pro:::r cco.r c i c=trrc ~ ...: ,
sive diurnum vel nocturnum adimplere sec undum Romanwn usum preva.a.-eant .
J. Quemado catecuminos de fide christiana instruere soleant,ac deinde quenado missas s peciales sive pro defunctis ve l etiam pro vivs
sciant commutere r ationabiliter secundum utrumque sexum sive in sin-
2 . i.J'l qu. e a t ndo ten ;nn loo r rcsbtcroo suo l~ broo ele: oo.lr10, ,
s i CUI:" l en c on el r ezo de l as Loras Ucl of i cio diLunc o neoturno ce - le co o t~ brc rcmano .
~ ;~
3. f" 6r. o ouclcn i ns truir o. l oo c atccti: Gn o e s obr e l e fe cri st.:.._na, ~ a dr.r.ls , si aa~cn r ealizar l as vnri a cioneo 16~ i cao ~n 1 ~
r.iscs co cci11lcs por loo difuntos o p or l oo vivo s :lC['n ar. bo ::: ..ncros y se. lir. el nr e:ro oincul a r o plurcl .
4 . :::i i... o~ en l a Enocflt:.nza de l ruello , en el oficio do rcdi car y en l (l ca f eoi n de loo pecoJoo , co o l oo cnocnn c. c c:-.o~taro e; s i scbLn i~pcner tul adecuado remedie por loo pcc ad oD
: oi lo h acen.
5 cr o oot r c todo, e n r eopccto u ou t enor de vida y a l t
c6;:o Oru: cjf'm.l o a l oo cri t i o.nos .
c~c
ti~ad 1
ode.;.1tia,
~y
-104-
- lO.t-
R e 1 i q u o
AL
p o p u 1 o.
?.L~ TO
DEL PUt.BLO
7. han de s aber que los ohi nnon deben presidir con pi adona
solicitud y hu~ildad , s i n c as trar un poder tirnico scbre ol lo:J,
~ados
qu e t cri-
absque r atione aff ligere audeant,sed consortes eorum se esse c onsiderent e t magis debent studere amare quam t imare.
8 . Deinde praeceptum est,de fide sua p1eniter unumquemque exa-
6 . Ader-. s, OE orden6 oxr inar por compl e to a ca da ur.o con rc:;;pccto u ~u fe ; qu~ creen el l oa ~i amos o qu~ ensean a otroo .
11 .
.J...Q.!:_;
ue nin- tS.n t onourc.do oc a:mrtc de la vida con6nico. o r(' r- ni , -uno , oca pr ecbtcro, aco dl.cono o Sb(ld, vivn.
el
UE
n..r~c n dEl
i ~ tcrio c r iscopal , porque oobeLOO q ue Uic_uo to.r
' ioo .!.uicnes viven indopcnUi cntc::Jcntc, oi n di ciplina ni
i=-
tcrio.
12 .
l n, "i.r. l e ico tenga par !"\ ou s~!'V ici.o
~ o cllrig o, ni l os hnca or denar p r u su
ci ~ : el exornen de su obis .o, par .:. llc. el
a un rcobftcro , ~
i e l aoi e , ci n l e lic izr.- o ocpl r.i p elle
lla:.. ... r3e corrcctn=:ont c cllrigo o prc ..:U:! tcr-o , y no ::'c:r c::.:cn r c .!.rcnoi n .
13. ' t odoo lo cri stianoo se lo:J ordcnL. terJ inz~ tct.. ..,tc o. rc.ndcr (.1 .... rbolo
la or ocin drn:_inical .
dominicam discere .
l t, . uc nlr. uno apadrine z U.."'l nito o a un po.g:. r~o a.nte::J da lH.
rinda cxcn o !JU l r cob:Ltc ro sobr E ol .o r1bolo "!' l a orac in d m i -
~resbi tero
s uo
nicaJ.
reddat.
- 105-
- 105-
15 . Ut incastas nuptias omnino vi tare doceantur et abstinere a f ornica tione,homicidio,furto, periurio,maleficio , ab auguriis et incantationibus vel sacrilegio,ebrietate et convitio,rapina, odio vel invidia ,
154 uc ::;e cn~afl e n evi ter t er.: inant er cnt; l os c o.sru:-i entos
i r c catuoooo y a abs tenerse;: tlo l a forn icnci6n, e l hornicid i o , e l
1 t:.rto, el pE:r .iurio , el ~a.lcfic i o ,lo ::J egi:ieros , l os cnce.ntar. i cnt z , Ll ~O.cril e ~io , 1 ~ Gbriodad
1 ~ eul a , l a r epifia , ol cdlo ,
1 ~ envidi e , y a r ecibi r U i _T.~ente l a s anto co~uni6n .
de
1~
fuer~
17 . Deinde
~rnnino
~i
aeclesiastica negotia civiliaque conturbant,circumeuntes indifferenter urbes necnon et monasteria sibi instituere temptantes , placuit
nullum quidem usquam aedificare aut construere monasterium vel ora~
~onachos
vero
per unamquamque civitatem aut reg ionem eubiectos eese episcopo et quie-
17. Fino.l;:.cr.t c , are toUoo loa mon ieo est r::ar.Uado por l a
rcl Lr~ d< i o8 y l a ordenanza y decreto de nucEtro seor ~
de t caos l on ncblcn, que nin~ n~so oc upe en adel ante, e
l o .... nc..~ocio!J s ecnlorce, l o ue yr.. sota n decretado en el s :Lnod d e Calcedonia : " ui cr..eo vorda era y oi nccr ::utcnt c oir.ucn UIJG.
v i da e o cc i ~ , s oan h onrndoo convc n icntc~cntc . f orquc, p or cier to , al ur. cD usrndo hbi t o de ~on j c , c onfunden loe asuntos c clcoi~ oticos con _ou nc,..ocioo civ iles , recorr i endo deo r<wc u 1,atl:--Lent e l oo ciudndco , e i ntent ando t ru. bin
fu dar rcnc.otcrioo
! or i ntcrcocs pcrDllnaloo ; a p.adic l e fuo pcrn i tido jan s edificar o conatruir rcn c s t orioo u ora t orios s i n c conacntir:i ento
del obi a o de l a c i udad . or el contrario , l oo r.: OJrios debe r61
e tr= ~ ....u j ;.. t os a :Jun o bi..; O:J en c ._df' una d e l a o ciuoadc a o r e i c n ce ; deber n m o.r l a t ron uil i c.a.d y de iccr:::o s6lo o.l a yuno :.
s aecularibus nee otiis communicent vel in aliquo eint modesti,propria monaeteria deeerentes .
- 100-
- 10(_
- 39 - 39 -
803
803.
Haec sunt capitula quae domnus Karolus magnus imperator iussit
scribere in coneilio suo et iussit eae ponere inter alias leg es.
De homicidiis clericorum, Si quis aubdiaconum occiderit , CCC solidos componat;qui diaconum,CCCC; qui presbiterum, DC ; qui episcopum,
culpabilis indi-
ponat . Si autem homo furtum aut homicidium vel quodlibet crimen fofugerit,mandet~
vel episcopo
vel~
solidi~XV
o cldoo,
--
2, Si quis in emunitatem damnum aliquid fecerit,DC solidos comris committens infra emunitatem
culpabilis iudicetur; si
ad secundam inquisitionem eum reddere noluerit,XXX solidis culpabilis iudicetur;si nec ad tertiam consentire noluerit , quicquid
reus damnum fecerat,totum ille qui eum infra emunita tem retinet
nec reddere vult eolvere cogatur,et ipee ~ veniens licenti~;~
i nr:un:dad , dcb<:r
POG 600
uel d o~ .
LID
Si un hon br c , qua ha c o-
r c tido un h urto, Wl honicidio o cual _ui cr delit o i'tu.:ro. del l u:c.r do i unidad , Luyere luego al asil o que l e pr ororciona in;.un..:..dc.d , ol."'ticne El comlr..: G.l o hi ono , al~ o a ::u r:tvordo o ,
~[:.11ui r. ra que ocupe el Ju..~nr del obisn.Q o an.d , pc.ra <!e
l e d~vucl\an e l r oo. Ji aquel obj e t are su decioi6n y ~e nc~~ro
a dcvoJ.vrnolo, c.1 l a ;.ri er o. r ;lica jz ucccl o c ulp...bl c de
una. r. t t o de 15 Euoldo;;:q ~i no quis i ere devol v(roclo por oc, ,n da vcz , j z u~ocl o culpo.bl~ de una. c ult a d 30 oucldoz; oi or
tercer~ ve z n conoi nti crc e n dovolvcrlo, el dano que l'ob:!o. oc: i vnado e l r eo , c ot c..r obli:ado a p ...,r.rlo en su total i dad o.~ucl ;,uc l o rc:ticnc ba.,io ~lt in!:'"uni dad y no quiere dtiv olvcrlo;
el ~ io~ c conde tiene l a facult~d dG ir a bucear a l h o;brc Ur
c.zt" O j ~.;rotc cci 6n de la i n'1unidad dE otro, t n \.ituqui cr
1~.,:.. i.J' donde Tuccla cnccntrl!r lc . Pero, s i de i mrodi a t o , en l r
ri . .e r a ::..v cri u ..c iln l e reo ondi erc al conde qu.... cicrtw_cntc
e l re estuvo baj su prote ccin, pero que h uy6, jure ir.mcdict OJ:lcnte \ U C l no -r ocur6 ou huida. par ::. quo al re o burl:::.r : l a
,juaticin. , y con est o dse por sn.tis fochc . Ah ora. bicn, oi n.l il7prt:. ':"!.r el conr1e o. ese l llt' or <l UC ontl. baj o in."":lunidc.d
.
, alguien
oc L:.trcvi c rc c. o cnc rlo roaj _. t cncio. orr.uclo. con Wla tropa, lo
dt;;bcr~ e o .. 1-r:icar o1 rey o a l o. a utoridad ; en tal ciretmstonc i c ac hu ds juz~ar qno , COI.;. aque l que coo cti6
delito den-
tro del l
qui c
lo
ht.y'""
sumpserit
DC~
culpabilis iudicetur .
- 107-107-
3. Si quis sd ecclesiam confugium fecerit ,in atrio ipsius ecclesiae pacem habeat,nec sit ei necease ecclesiam ingredi,et nullus eum
Wl
bus
vel~e
potuerit,~
XV
~ profectus fuerit ,et ille cui res traditae sunt interim mortd~~'
fuerit,qui res euas tradidit,cum reversus fueri t,adhibitis testibus coram quibus traditio facta est res suas recipiat;si autem et
5. vi nlGUicn :fuer e interpel ado oobre ou c ondic i n de h ct.bre libr o , y t i cndo q ue ca i e;a. en aervidttobr o al euno do sun
f cr i l i cr c c, ; Oc crusu del cual t ar. bin ~1 f. Er dera s u condi c i 6n de libr E, a oeoinoro a cu padre , a. su r :adre , !l ou r ril!!o
h eroano, u su t o oato1~0 o a cualqui ~ra de s us pcri r n t es ,
q ui en per pe trare C;.d;e crimen deber& morir;
per o, otw des c cndicnt eo y c onsan_:uflcos c ec.rt.ill en ser v i d .br c .Ji ncc;aro
,_uc Ll l o asc oi n6, deber~ consent ir en ocr cxar:inado en un
juici de Dios , r o rr:.edi o t1f:. nueve rejas de arado i nc ande sccnte:J .
6 . !u i c n dc:nenre dcnar n l a C D.D:l de Dioo s u a bi c a o !Or l e .
oalva ci6n d e su nlna, de ber real i zar l e c onc c s i n on s u c aon
::.nt t cotis:oo l ce itit:os ; y con r especto a. l as d onaciones de
bic ne o de q ui cneo reare an a l a g ucrrn , quE: n o hcy c.u s ido rei-
v indi cadoo , c ono rvense a perpe t ~i dod . No obs t vn t e , si
ui cn
ccdi6 zuo bi ene s o otr.o y ~arch6 a l a g uerra , a l r cg'-cs ar r odr~ r e cuperar ouo bienes con el tcstir onio de aq_uC:lloD~..cn cuya pr es encie. ce r co.liz6 l a ccoi6n de: l cs- r.;i snoo , oi ricn l oo
r ecibi6 entre t 3nto hubi e r a o uert o; poro oi el nie~ o duefio hubi er e r ucrto, ~ uo },cr cdcroo l eg ti .O:J deber
r ecibi r los bi enes cc .. i tlo::J .
- 100-
- 1or-
ibique constitutus damnum aliquod cuilibet fecerit,qui eum in loco wadii suscepit aut damnum solvat aut hominem in mallo productum
demittat,perdens simul debitum propter quod eum i n wadio suscepit;
et qui damnum fecit , demissus i uxta qualitatem r ei cogatur emendare.
Si vero liberam feminam habuerit
et
~ilios
ha buerit,liberi permaneant .
eodem ~
quindecim~
componat,
- 109-
e. siW)l bre li br e
oe entregare a s i mi cno a l a potcstcd
de. otzo En go.r nt a , y en e aao c ircunst anci as doflare a alcuicn ,
.ui en l o r ecibi 6 cooo gar ant ! a , dEber pagar al daffo o enviar di eLe bo~bro al tribunal c ondal, pEr di endo a l a ve z l o debi do por
r.abcr l o r e c ibi do en gnrr_nt :fa.; y quien c oi:Jet i6 el dafio ser oblicndo a cllr::lcndarse s e;d.."l l a. pr e scripci6n r eal. r.:as s i t uvi ere rujcr li br e 0 h i j os , ~ stos permanec er n c omo libres mi r.ntras vive
en su c ondici n d e. garPn t a .
o Todo.:J l oe de.ndas que do ban pegars e al tco oro rcc.l , scr~
'Oc,.t;.da.s con O'U J.doo de dc..cc denario ; c:r.c epto e l PG.t.;O de l c.n
t:J.sna de :iuotici a. que c cttn cocri to3 en l a Ley Sdl ic:!, C".:.llG dcberln saldaroo c on el ~:o i on o ti o de ouold.o con que se parucn
l as dcms oblj "'ac ioncc .
- --
- 109-
- 40 -
- 40 CA~ l TU_ .
CAPITULARE
R P/.Rt1 LO_,
L~ ; VI A_QS
eo3
~ISS ORUM .
803 .
Tenno q ue
~e
De causis admonendis.
l ..JObrc l a res t aur a cin de i t;l eoi as . L.'1 G-'lllt.ll o~ l ugareo d on-
nccc~ario, oc
l es
::1cco~ari a s .
in~
rant .
4 . De h i s qui legem servare contempserint ,ut per fideiussores
ad
ribannatorem.
6 . De fugitivis ac peregrinis,ut distringantur,ut scire poss imus
qui sint aut unde venerint.
10. Ut nec colonus nec fisc a linus fora e mitio poseint aliubi
traditiones facere .
11. Ut nullus praEsumat hominem in iudicio mittere sine causa,
nisi iudicatum fi a t .
12 . Ut liber homo,qui in monasterio reg ulari comam depos uerit
ot roe euas ibidem delegaverit , promisoionem fac tac secunduc reeulam
firmi tor teneat.
-110-
4 . Lo s quE . .cy n dc:Jpr cci cdo obser var l a l ey, debern pr o crtnrze ant e el rey por rcdi o de ous garEnteo .
5 . uc a q uel l os q ue deban pe,!3:ar o l horih6n, lo 1,..,
d ador de heribancs .
6 . '"~u o loo f u i t i voo y r.crcrrinos seen
se ..r.- ca qui neo son y de dndo pr ocodc>O.
7.
UL
n al TCC!"': - ..
inr~agcclco a :fi n de
- 110-
13. Cuo todo cuanto deba darse en ear cnta , de acuer do con l a
l ey, s ea. a con p r>Slcdo por el jur amento d e l pago t otal, s egn d i e n
l e y; y en a delante , a l r oy o a quel de cuya c a usa s e trata, nc
s u b~ncplci to, podr condonar o di ~r.~inuir l a. d e uda.
ricordiam f a c i a t .
pl aci tL~
nostr un
c o~is
babcat n i zi i ei unu s .
15. ::.u c ni nc;nno e stand o ebrio r ecl ame por cu c nuoa. e n el~
n,_l condnl , ni pres t e t <:e t i nni o ; t ampoco ol conde ,odrrl. r coJ.i:>ar
l~:J
prc~-tcr
1 4 . !~.cerc o de loo ob i opo~ , a b :1dc s y conde o, qu o n o oo p r esent a ron en nuc otrc. a s ambl e a .
17.
C.cn~o
uc n adie les n i c
n~;.ec tro
1 8 . De
c ~nibuo -.:.Ui
nu1.~.us
rcrc cut s i alter ci quo.crcro d cbo t , excepti o sc o.bi nei o soptcn ;.~~i
'"'ll
f l ,.c i t:...
0J ll'li S.
21 . De
22 . Ut
23 .
2~ .
f~l ~i~
II'O.C3GC
ibu~
suscribirlos y f i rrfl. .r
lo~
21 .
nullu~ 2r~csUL ~t
e i l li s saxo
detcnt .
tcotibu
pcr v i t;
r~
et
fil i ar~~
ci uo
iur~c .
25 . t rd ... oi nontri
- lll-
. c r tc .,c-
l et ra.
f:;U
u~
no oe a c epten
~als oo
t e s tig os .
v i da del rey y de su
l~ i j o o .
r cali zadc s .
26 . Cunto t i empo s e
26. Quantam moram faciant in unoquoque loco et quot homines secum
habeant.
de ter~an
- 112-
ac ~rca
de monedas.
29 . Si no non detuvi eren asuntos for tuitos, el 24 do junio , co
decir, 1 ara la fest i vidad de Sen Juan Bautista, deseamos realiz~
acw~adoree
- 41 -
- 41 -
Lf,
LL.Y RI PUARI A
eD3
803 .
Co~ i cnza
conponat .
3.
XI I ~
De~
ponat aut cum duodecim iuret aut,si ille qui causam quaerit duode-
cim hominum _eacramentum reci P er1noluerit,aut~ aut scuto et fust e contra euro decertet.
5. XX cap . Nemini l iceat servum suum propter damnum ab illo cuilibet inlatum dimittere;sed
bcr
l . J.rt . I. 8i un ho:cbr c libr o ;ol pcare a otro l.orrbr e libr e , Jcpoar 15 :mol das .
3 . Art . XII. Ll
pudicra-o~roccr ~oranta,
4. Ll t.. i nr.-o artculo. Con r especto o.l 11 Soni oto '' : quj. cn cree . c:r
l cL 1tir O ducf!o deber p3(;;er 60 0 oueldos , O j urar on c onpe ~ ck
otroa doc e , o en ~ as e de que el li tigante no quisi ero a c eptor
c: J
;jur o.r:ento de l oo doc e hOJJ:bree , deber contender contra l mef! i ~tf
l a ordal a de l a crtt::: , o con e~cudo y baot6n en tLTJ.a lid.
D
5. Art . XX. :-. rladi c le c::t pcroi t i do c cl ar c. w1 oi ervo por ctivo de Labcrl c c ausado una in juri a a otro; pero de ,.QCucrdo con
el ti: o de i nj riu , su scfior deber responder po:rt o;~ - ofrcccrl
c o:::o indcr n j ~ac i(n , u obligarl e a c unplil' el cactie o 'del det::cndc.nt a . Si n onbar c o, s i c o!:ctido el del ito , el ni orvo hubier a buido. ~r
tal LJOdo que buceado co tod
peio , no pudi er e sor hc.ll udo
ou ~o, c t e, ~~di ante jureEcnto, dcLcr oxcusarso de qu e no f~c
I,or nu. v cluntc.cl, o con ou conncntir.:i Ento que s u siervo c orre ti c.~.
tal d<li te.
eius t ale
facinus coemisit.
culpabilie
iudicetur;sic ad secundam et terciam. S i autem ad quartam venira contempserit, possessio eius i n bannum rnittatur,donec veniat et de re
que interpellatus fuerit i ustitiam fat iat. Si infra annum non venerit ,de rebus eiua quae in bannum missae sunt rex interrog etur,et
quicquid inde i udicaverit fiat . Frima amrnonitio super noctes septem,
s ecunda s uper noctes quat tuordec im , tertia s uper vig inti et unam,
querta super quadraginta duas . Similiter et de beneficio horninis , si
forte res proprias non habuerit , mittatur in bannum us que quo rex
int erro;e:tur .
-113- ll]-
7.
}JCKV~
8.
XLVIII~. Qui
LVII~
LXIIII~
11 . LVII cap. Cmne sacramentum in ecclesia aut supra reliquias iuretur;et quod in ecclesia iurandum est,vel cum sex e l ectis vel,si
duodecim esse debent,queles potuerit invenire;sic illum Deus adiuvet
-114-
?. ~. XXXV . Si un dem~~dante so pr esentara y r ehus are aceptar el bi en embargado, deber soc e tersa a l a orda1a do l a cruz .
8. Art. XLVIII. Quien no tuvi er e h i j os y quis i er e hacer hereder o a otro c alquicr a , daber hacer s u conc esi6n ante e l rey
o ante el conde y en pr esencia de l os magi str ados o de l os env i ados r eaJ.es que en esa ocas in estuvier en enc argados de l a
justicia en l a c ocarce .
9. Art. LVII. El s i ervo rcanumi t i do por di ner o, no podr l er:c.r
s us bi enes en herenci a a suo f Bitiliares di r ectoo , oino de spu~a
do l a t ercer a gcner aci6n.
10 . ft. rt. LXIIII. DDl Di smo modo se proceder con el s i ervo rnanur;. t i do por cdula.
l l._ Art. LX'III . 'i'odo jt~rrur.cnto deber r eali zaroo en l a i g l eoia
o sobre l ao rel i qui as ; y loo que se deban r ealizar en l a i=loai~ ,
han de efoctuarsc con ocio o doc e dos i g nedoa nl efecto , l os que
del hurto ;jurando q_ue no fue por su volunt ad o con s u Conoci:c:.icnt o (!ue se hubi eao s ustra do el bien ; y tan s 6lo deber r esti t r o
castieo alguno.
- 114-
- 42-
- 42-
EN SALZ
803 - 804
803 - 8o4
constr~ctae
~acta
et stabilia omnino permaneat ,et i psas res ubi del egataa eaee videntur
permaneant ,tamen,ut supra diximus , decimas de ipeis rebus qui
pnraci oneo.
eas .~pos
3. "ui cn cloneora edificar ~no. i e l esi a en ou propiedad , doLer{. obtenEr l a c orrespondient e l i c encia con el c onsenti t:donto y
acuerdo del obi ono en c uya parroqui a r esida; s i n enbargo , debe
absolut~cnto t cncroe en cuentn que otras i~leoias n~s nnti ~ ~
de nin una r. rute:ra. pi erdan pcr cat a couao. au der echo
s u di ezno , olno q ue .So too a i cm1 r e debcrffil ser cntroeadoo a"~ e i gle-o :to
a Wlt i. uas .
4 ..._uo l oD obi s pos ordenen a l o
segn lao normas c annicas.
"\o"llS
uc nadie entre en un nonaatorio de donc ellao o do sicrde Dios : ni pres btero , ni di cono , ni onbdi c ono 1 ni clri-
institutionem et iuxta quod epiecopus ipsiue parrochiae ibidem ordin averit;presbiter autem missa celebrata statim exeat .
-115-
- 115-
6 . Quicumque f iliam suam aut neptam vel parentem Deo omnipotenti offerre voluerit,licentiam hebeat;sin autem,domui infantes suos
dad c an6ni c a .
toritatem.
1. Omnino prohibemus,ut nullus masculum filium aut nepotem vel
parentem suum in monasterio puellarum out nutrionduc cooruendare
7. Prohibir:oe t crr.:inent el!lentc que algui en onc o:.:.i ende a nu hijo var6n , su niE: to o un pari ontc a lt.n monasterio de doncelloa
oar~ ou oanut enci n , y que al e uien ose r ecibirlo.
8 . ue nineuno de l oe qu pertenGc en al orden clGricul , a scber: sacerdot es u otro3 clri pos , y , ningn l aico, pretenda tener .brunias o a1~as dentro del monast erio de donc ellas , y que
nadi e l as r eciba , a menos que ~uoren donadao corno limosnas.
-116-
- 116-
- 43 - 44 -
- 43 - 44 DOllL "
e,. I TULAR
PAR~ LQ.,
805 exeunte.
- 43 -
;; CLU,IV, 'LNTL
Infra
E.llVI/. CS , .;ADA
1 THitllVILLL
En l n i glooi n
aecc l esiam.
De l ectionibus .
2 . De cantu.
l . Sobr
l oa lecturas.
2.
el " ante.
.;,Ob l"G
4 . De notariis .
6 . De competo.
LO~
dE;:~.altari
11. De servie propr iis vel oncill ie , ut non ampliue tundantur val vel entur nisi s ecundum mensuram , e t i bi satis f at et v i llae non sint
8 . Con res rccto a l oo i c l osi as que oe encuentran en co t udo poco decor oso, s i n vasc o o~ r adas ni il urinaci n; y ec~ca da a~uc
l l os ~uc r eciben l oe di czr.os y n o se pr coc pon por 1G6 ~~leeio~;
que no hayo. al t aras super fluos en l a.s i g l coi ao.
9 . Con r eopccto a loo l a icoo r eci ent ement e convert i dos ; que
n o ea le;,; encor i endon otros asuntos or..tes de que conozcan pl c -
des ol a t a e .
12 . De congregationibus euper f lui s ut nulle tenue f i ent , sed tantos
concroaet quenti s cons ilium dare potest .
12 . ue J.e s c omunidades no t o"Ban Lm n oro excesivo e t.ioT'bros , oi no aol arr.cnte aquel los e quie nes e l oupcrior ! UCdr acon-
sejar.
- 117-
-11"-
1 4. Las n1fiee de corta edad no reci ban el velo entes do poder di scernir l o cue deoean , quedando a calvo l a autoridad c andnica .
15 . Loo l aicos no oean l os superiores de loe mon jes en l os
r onnst erioo, ni t ampoco archi dii1a.onos .
16 . Loa i ncestuoaoa sean j uzgados c an6n1camcnt2 y no oe use
benigni dad con algunos , por aoi stad , y , severidad con otroo.
- 11-
- llG-
- 44 -
- 44-
~liSS ORUM
DAJA
SECUNDUM , GEi'IERALE.
~N
TH I CNVILLE .
Ad omnes generaliter.
1 . Cast:gucnsc
beldes n
lo~
diontur.
3 . Cbslrvcmee plcnOJ:1.cnte loo der echos r cr:.las .
4 . Si sobrevinieren haobrunc o, plagas , paotilenciaa , i nectcbilidad monetori n o cual uier otra tribulacin, no oc acuerde
u1. edicto nnectro , oino i cpl6r osc i nr"cdi nt nmcnt e l e r.iscricor. i
da Dioo , Ln al pr eoonte ru1o de carcoti a , que cada uno ayudo a
lo c uyoo en cuanto pueda , y no venda suo provi oione o
precio
dCI o.ai c.do c l .va.do ; no se venda fuer a de nue . tro i . pcrio n c.d.
t
hayc :oido donado .
ccr-~rca,
::m.l.Jer , ni a cudoo , ni l cnzas , ni corazas ; oi alt;uicn a~ t& ba ca cn~zc. do v cnt;;cnzo por un l".o: icidio cor:ctido, vlaoc .cntoncoc
.. uiGn oo contrario o. la pncif"ico.c i n, y obllruosel co '";:J.a paz,
nun e:i n o lo qnioierf"n; y , s i no admiten otro ti po ele prcific""'c~. n , cond zcnoeloo a nue o tra. pr esenci a . Y oi aleuicn r..ntcrc r
otro dca..u6o de l a p:-c i f i ce.ci6n , r opar l. el dao causodo , p i c.t. 1r
e ~ano con lP }UC rcrjur6, y ode~ s , p~uo la LUlt o establee da.
6 . Ln cuanto a l a arr.adura en el ej rcito, obsrvese l o 1uc
tc:. oa ordenado en otra c ~nitular ; y adems , todo vooallo de Uccc ~ tcnca. brunio. , y ol 1uo t en i endo bruni~ no l a llc vo.rc conoi0 o , picrd3 toc!o bcnficio juntaontc con l a brunio
- 110-
-ll~-
quousque proceder e
e~
~adalgaudus;
~e
volunt
antil'lu~
l ~ti ur
ei s
idc~
consuetudo servctQr, id
e duobus f c.cio.nt . Et s i
WJ.~
ncc
t~cn
in carccre
pon~tur;
8. Con r copccto a l os der.:nndantes o procurador oo que n o quieran a c eptar el j u ici o de loa cagiotrados ni r ecusar l a sontenc ,
obsrveeo l a ntigua costu bre , o oca , mantnganse r ecluidos b j o c uetcdi a hast a q ua ha&an una de l a o doo cosas . Y s i apelaren
a palnc io por esto cnuoa , y pr esentaren n ot a , no se l es eren de
i nr.edi ... te , n i oo lo3 ponga e n l n crcel; ooan en c ambio c:mvirlo
a. ~ c on l a no ta correepondiontc , pnro acr alH ;juZBadoa c<". o convi ene .
S.
De iurl:4.lcnto, u:t
~.ttotur
t: .ter. ct oui seni ori::q excepto h i s so.cr n.mcntis q ua.c i uat o. secldiet:m
M tea non
potu~
rt.mt !rroptc:.r iuvcn lctt c.cto. tom i ur o.re , r.:odo f idcli teten nobio rc'JX'OJ
i ttant.
ticno iuclicontur .
et
triplici r a -
vicissi~
clcxtras oliliUa conspira ti o firn c.t :.;. fucri t, s i libcri sunt, aut iur cnt CUl:l idoncio i ura toribuo hoc r ro raa.lo non fec i sse , aut si fa-
10 . uie.nco conspiraren y ratificar on ou c onopiroci6n con ;jur~cntoo , sean j uzgadoo tripl ment o. Ln priccr 1 er , cuandflc
ocre non potuorint suam l egem c onponant ; oi vero serv sunt , f l a c cllcntur. Et ut de caeter o in r egno nos tro nulla huiuernodi conspir~tio
- 12 0~
- 120-
11. Que se tenga mucha pr ecauci6n con respecto u l os per j urios , y no se admiten testigos n Wl j urancnto si no han sido
o.nt e s examinados ; s i no pueden ser cxan:inodos de otra T'luncr c. ,
que sean oapcrad os e interrogados individual mnte . No oo pern ita que el acusador elija tcstigoo por s solo, en ausencia
dol acusado. l~ o se admita a nadi al j ur ru:tento o a l testimonio
s i no est en ayunas . Y si q_uie::n fuere c onducido a proot cr tcot:imonio es recusa do , quiEn l o r ecuse , explique y pruebe por q t
r nz6n no quiere a cept arlo . bl j anse l os tcotig os en l a n i nrea co~ arca , no en otr a , a no ser quo l a c ausa deba sustanci arac r.: ~
l ej os de l ~. Si alg ui en :fuer e c onvicto do per;j urio, pi erdo su r.ano, o red mal a con el r oge de una multa.
rit,nobis nuntietur.
13. De teloneis placet nobia,ut antiqua et iusta talonea a negotiatoribus exigantur,tarn de pontibus quam et de navigiis seu mercatis;
nova vera seu iniusta,ubi vel funes tenduntur,vel cum navibus suD
pontibus transitur aeu et hia similia,in quibus nullum adiutorium
iterantibus praestatur,ut non exigantur;similiter etiam neo de bis
qui sine negotiandi causa substantiam suam de una domo sua ad aliam
ducunt aut ad palatium aut in exercitum. Si quid vero fuerit unde dubitetur,ad proximum placitum nostrum quod cum ipais missia
13. Ln cuanto a l oo pe a jes; nos per ece o.- or t uno que :Je c: i j [!n n. los c o:.!c r i anteo lo:J r e<.. :le s antic uoo y j LlOt oo , t onto 1 o
l oo r uent c:J ca- o r or l a n'"'vee;ac i6n o l oo r+crcodo:J ; loo nucv o
i n: ua too , C O! o por e jempl o, cucndo se tienden cuer doe o oc
1~ oa Laja l o:J puenteo con l ao naves , u otroo oenc jnnt oo , cn l or
uc no s e prcotn ninr dn oc1~ i cio a l os vic j cros , que no s e cx j ;jun ; i F"UC.l!,cnt c en ol ca so de aq uellos q ue s in final i dad de c ot .crcio traol ad~I ouo bienes de una ca sa a otra , o al palc cio, o
c.l oj t.:rcito . vi hay o.lg o oobr o lo q ue s e duda , conaltese en 1
.r 6xi ra a s e. bl ca lLlC c e l cbre!:10B con nue s t r os enviados.
hbi~i
sumus interrogetur.
14. De fugitivis clericis sive laicis vel etiam feminis,sicut
r u ~i c rco ; ob ::a':r
funcciogirf~iendo,quosdam
-1~1-
18 . De f elsis monetis,quia
rint,habeantur.
habente~
legi~imum~
r i bannum,id 'est libras tres . Qui vero non habuerint amplius in suprascripto precio va lente nisi libras tres , solidi triginta ab eo
exi gantur;qui autem non habuerit amplius nisi duas libras,solidi
19. uercoos que nue s tro~ enviud oo est e afio exi jan fiel~cntc
el l:crib n s in nine ti po dE oxc epcin,ni por l oni dad ni por
t emor, see n nuestro oandato; c. to e s , q ue de cada ho~bre que
pssa seis libr as e n or o , pl a t a , brunies ,objotos do bronc o , 1 a floo cntcrizo!l , ca bLl l oc , bL\c;r es , vac as u otro ganado, y cuyao
nujErcs y ttios no se vean deapojados , por esta causa, de su
r opa, a c epten el le~itico hcrib~n a s aber, tres~. A ~t<
llos que n o tuvi eren e n d~emento ~ un valor mayor de treo
l i br a s , cx!jansol es treinta Slleldos i a aquellos que no super en
l as don librao , diez suel dos ; si tuvier en sol e.Jr.cnt c una ,cinc o;
de t al n do qnc pueda pr eparare& para el servicio de Dios y nnc tra utilidnd . Y nucotroo envi ados vig ilen e invosti cuen dil i cr t crc.nt c ,tlCr :l qua no se sustr.... i ga por ene:ru1o aleo de l o q u e no ...
co dbido cntr e6dndolo e oncomndndolo a otro .
-1~:?-
- 1 22_
20 .~
- 123- 123-
- 45 -
DIVISIO REGNORUM
806 Februar . 6 .
In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti.Karolus serenissimus
orit,optemus . Non ut confuse atquo inordinata vol sub totiue regni deno~~na tione
- 45 DIVI~ IH
f ines regni sui qui ed slienisenas extenduntur c um Dei adiutorio nitatur defendere , et pacem atquo caritatom cum fratre custodire .
- 1~ ..,.-
- 1?4-
irnperto y r eino, qua Dios ha conservado hast a ahora y qlio siga conseriando : que toda l a Aquitani a y l a Vasconia, exc epto
Durg~~e
-1:?5-
- 125-
4. Haeo autern
ta~i
illom port i onem hubeat quam frater noster Karlomannue habuit ,Hludowicus varo illa.m partern aociliat quam nos 1n
i~ la
portionG suace-
pi mua .
Si vero Karolo et HludOI'Iico vivGnt ibus Pippi nus debitwn humane
sortia
q uod ille
~odo ~iat , ut
ab i ngressu
It~
l iae per i1uguatam civi tatem acci piat :Karolu.e Eborcdem , Vercellas ,
l?apiam et inde per Padum
~luvium
aut&t~~
!:'ero si viv iendo Car loo y Lud O';rico, !iluri er e Fi >in o , Carl os
y I udovico div:lnnEl' entre a:! el reino _uc l tuvo,
-4:a~e
le divi i n de odo t
que dcoda l o. cntr~da a Itolic por :oot r e ciba e~ lo , IvreC' , Verc al l i - avia , y desde
l : po1 1
:E o as t e. 1 :3 conf:i.neu d Heg,;io y l a :i r a Re ~ i o, 1 r r.clero y
_ dcn c h o.t a lo:J l: i teo de ~an edro . ... otrs c:Ludc.dco con suo
emburbios y t cr:I. tori oo y loa condndo que l ea pcri;onccen , y
to o lo e l r eino c.uc tuvo f i pino, r: ue deocle
l :l q cdo. a l a
izquicrdc del ~ u v ~
Bona 1 junt ~~ nt c con l~de S_o1 te , a ~r._ orci n , e
he .oE. die- llnt eriormcnt t. , rco :l:bc.lcar J oo ; todo lo CJ.Uc 1usdo. a l a d cr c cll Jendo a Ro, , desde
l :J o ucnci ona c a oiu deo ;,' c cna cdoo p rtencc i cnt c o. dicho
r ino , c - to es , l a r orci n ue que 6 de l e r egin Tran~p~dc 11~ ;j
t ~ cnt , con el ducado de Toaoann .e ot u el
o otr 1
y lo.&t n l e rovenzu , r -cib l o Ludovico p ~a inore~Bn to d e
r e ino .
~" '
-126-
~oc!
5.
si
~h
!.cbuit .
6 . r Oet heno noetrae auctoritetis clispos1t10IIQI p1ncuit inter praedictos i'ilioe noetros statuera etquE praecipere , proptar
qusm
cr..di
unuequieque illarun i'ratr""' suun et auxilium 1111 feret contra inil:tioos oius iuxto rstionem at
oontr~
poss1bilite~,s1ve
axtaras nationae .
t ~
fectuo tuorit,DQQua ipoe l'WI: susci iat naque hcn1nibus su1s conaentiot,ut
tala~ h~cm
ente .
e ene
!;.
or lo cunl nos :cnc opcrt~mo ordau:r UE deo "'""
nu6!1'tro pt.rt14a do s3 t:l vide cartlll, loa t a>brcs d" e c..!& ""
de clloo rcc1 t:n lo:: tomt::i'icioc e !Id CU1ll en ~:1 Nino t!" -a
llcr, 7 nc, e el ~ otr o ,
ro que no auceda a.lgW: c"c:d.::lo
ce otrerc do ctrn
- r-. ero elide w:o C:et cuo h~.ren tenga
, o;rcnci c ein o o ct.' & cual uicr reine qU<t le cccnto;cicro
te!': :a~
le ! t
.. ~ .
-1:?7-
-1~ 7-
l O. ht
unuaq~aquo
s~ liccnt1~
~4
~Uicn
rieri solent prccip1cus, ut nullue ex hia tribus fratribus suac1p1n t de rceno al teriue a quolibet ho:::ns tradi tionell
val vend1-
~cipiis
g~s,arnis
ac vee-
12. 5 1 quae nutsm feminae,sicut fieri eole t ,inter partes et resna legitimo fuerint ad ooningium poetulatae,non denegentur iuate
poccGntibue , oed liceat ese viciesim dare e t accipere et
adf~teti
suarw:t
sooietat~
::UCGdc.r , _,..UFr('.,n lcc;::ti..-- ~ trir:cnio entro p rtE!J v rei no:: -ie r nr. nt!.o.a a qn1c.neo las col icit cn le ti.... ---c::t~ ,
oi no ~:e ~e" 1:(,;1 tt lloxlco y :-~oibbloo r.dir oc tntc !! ~\le lt
tue .os o.e ~.oaocie':l or p rcntc... oo. leo t i
a r.u_.Ercn t~l"JCc.n .'ctc:t: 1. de .tu a Die .ec an r:l roino ele donci'" -rocs\.._i cron r nun1uc c!cban h itcr en otrc ~cr cu ~ccicdad con el crido.
1 rl unt.
contr:~cr
habitare debeent .
q~
ouxUi~m,
c.ue et de bis qui pro suis :fe.cinoribua 1n erili= l!liss1 vel aittendi
~..:.. ~
te "" vi t, ,,..o
vcr (.~ , no l e
!!Wlt.
- 12"-
- 1'""0-
Si causa
~4 .
ve~
~1
1ntcr portee
rationen rei
d~biae
i udicio
c~ois
DGi
vol~tas
volum~s ~t
ad decla-
pugru1
vel cam-
~taro
~4. Si aurgi.re entre laa partes una causa, llti&io o controvar:Jia sobre loe l!mites o conf'inee de los reinos, de modo tal
~uc no puedll aclararse o dEfinirse por test1con1o de los h~bree,
entonces q~oremos que paro aclBrSr un asunto d~doeo ae buoque ln
voluntad ds D1oo y la verdad de las cosas por ~odio del juicio de
la cruz, y cue DWICa una ca~Sil sea rssue1 ta an el campo de bataU=> o por un combata de cWIJ.qllier :~n<>ro. Si un honbrc de un reino acusare a al&U!~n de otro reino de infid~idad contra un hercnno de eu s..r.or, anv!e1o su aal!or a su l:!ermano pera que ~
c or-:-rw:be lo que boya dicho sobre un hccbre de 41.
npud do::nu BUWJ llCc~saverit ,mittllt eum dOl:linu.e eiu.s ad i"rat.r<m au.wo,
iu~e atq~e
o1cut
q~oudwa
P1pp1no rcgu et a nobis postaa euecapta eat, ut e1111 cum Dei adiutorio
ob
hostib~s
s~am , quantum
~uerint
ad ipeoe
et de caete-
potEstate precipiou.s,ut
atq~e
1~
rcctaree venarob111um
15. ~or aobr~ todos les cosas ~nnd~o~ y ordansro9 que los treo
1 er 'lO~ n:J ::.n ~unt%cnte cui~odo 7 k dst&nan :!c la I;;leci
d
.., e.dro, ccx:o en otro tia: o !u.c acueida ror n11c.-::tro ~buG.lo
Ccrlo3 y nuc: tro pedrc el re-r irino, de tcl.i: cc:.orin, , y, :<>--
tcrior ente : or noeotroo, :::;.ra l2,UG, con 1a c.yuda. dt! 'tios, n'" .. ~
fuercen en dci"c~crl:;; de su:> en~ iao" y En cuento las con: ct:. -
ellos J aconccja ln ra~6n, h~~n que ~e respeto au derecbo. I llr ente \lrdcnur~oa con respecto n loa de..La i g laoia.a qua ootuv'"it:ron
bajo' cu potEat J., uc tcn;:uo su dcr.,c: o :l .1onor dct ido, y loa ~c
torc y rcctor;s de lo~ l~crc~ vtner~bles tcncun otc~~d oc ro
lo:s J..iuc :::.
ue
arttnc~c.:.n
~oo.a
i""~o!:o~
lU.,."'erc ,
C."'l
cual
iero
dCI los trc::: rcic.oo en .uc eotuicrc.n k...s : o.3c:31ct.e.:s 'e o..._u.e.ll e
i les1<::: .
caati.q~<>
f!l!erukre
~t
lioruc
De filiabull autam n cstrie , aororibua aoilicat praedi ctorum tinostro~ , iubemus ,~t
l1canti= hubcat Wlll'lUa<lque e11gecdi sub cuius fretris tlltela et defe=ianE se ccmterre ve1it . Lt queliscunque ex illie eODl'sticu rttB!!l
n1 Pe41ri t,liceat
a~ tea
~uarit
iusto ot rationabilitcr a
s~ie , ei
17. r.ccrco. de nuestras tijas , coto es, l oa he:ru.en s dE:. l o... K:r: oi n !oo l i :ioo nuefttroa, orderD,,.Oo que de.spus 1c nuestra. pc.r101d:l
de e~tc ~un~o , ten ~n licmcL.. de olecir ende """ b'!jo l.:l. tJtcl.a
y de~E = de cu' t er.::c.no dEso:are llCO!;e.r<:e . Y ei o.lc= dE ~
ell!:in'E lG vidll r.cn ' stil!ll, ~e Hcito vivir honornHE,..tmt.. jo le ddcn3r. :n. hett.eno en cu,yo reino El;1:;1Ere vivir. Si ::.1
:ruere ~=t::. 1 l'Uc.lB.!Jlt..-Ul ~.. ""llui red:! :or o.l..."'lln i -no v-..r(.n,
ra el ::.trir.cnio, y , e. e~ le o,o;radcrc 1:1 vido. CC.yu,-al , no le
oea. eato na; .. Uo or suc hor....c.no o , ni aD f'uorc le honcatc. y r~c;..
r.:ltlc.: vcluntc.d del vcr6n sollc1 tnntc y de lo. r'U;1cr fJ.UC consienta.
et viri postu-
~uerit
vo-
luntc:.z.
-129-
~6 .
no~traram ,qui
cia vel
i~
i~is
~embr1s
CWI
a~
16. Con resrccto a nuestros nietos, esto es, los h ijos d~ loo
rcnci0:13dc s hijo:~ nuestros, que ya les hen nacido o todaV:<! J:>an
d~ mee= , nos pC1rCc16 oportuno aotablacu- quo ninguno do c~os
los ~aga ~utar o ~tilnr o CCGBr o m~ contra eu volunto
oin jLU>to exru::an y prueba, sino quercmos que t 81'6an honor ente
gu: ~drea o t!os , y leo occn obediente:~ con la suJec 16n que COLv1cn~ en t cl ccnaa~uin1~.
~i
cousan-
Cuinitate e eso .
1 9 . Hoc postraco statuendum nobis videtur, ut quicquid adhuo de rebus et constitutionibus,quae ad profectuc et utilitatmn
e~
perti-
19. :or .U tito , noo porecc. o>ortuno a:>t''Jlccar cuc to~o l t que
aun ,uEramos ~~41r a estos decretos y ord~no~a nuc tras sobre
l.r:r;. cos:':!.B y conati tuciones ~.~,.ue pertc.nE.cen al prov&ello y ut!.l.id L.
da eLos , ::IS!! obe~rve.do y cw::.:"lido por los r:cncionndo:s h ijos ~e tro:::, ..;c.l = i~l:O co.1o que tenoG ordcr.do cbccrvo.r y cu:oplir la:l cc eao e"~b~Ecidao y dcecri ptnD aqu .
cut ea quas in his ian statuta et descripta sunt cuatod.i re et conearvarc praccipimus.
20. Haeo autel2 ocnia ita disposuicus atque ax ordine :fircar dacrevi=.s,ut quacdiu divinae Z>aieetati pJ.acuerit nos llanc corporal.,
ac=e
l'g:iJaine
atque ordinaUona et
b.abe<U:~UII
praa-
fi~iis
C!u I
J~arzo
806 m. Martio
Ut unu.a quisque in auo missatico maximam he.beat curam a.d praevidsndum et ordinandum ac d16ponendum aecundum Dei volunta.t em et secundum
!I!TI~
del 806
iussionem noetrem.
2.
ne sacramento .
rc i-~GlrD.r
!i!ing~l.as
praevideant~quomodo
habeant quod 1ussimus de eorwn lect1one et canto caeteriaque disc1pl1n is aeccloaiasticae re gl.llae pertinen.tibus.
4 . lt C todo~ los obsr os, aba des y abndesns LUa r<len con sen ero
lo~ ta ~ oro a eclesi1sticos ~ f i n de _ue no se pierdan,
or psl~i
di& o nec;lie enci::; de s us cu:Stodios 1 piedras preciosas, vasos, o
1 o el !;e soro; orq_ue sQ nos ha dicb o q ue com ercian~ jud!o:;
y t ot b in otros se ufanan dG que uaden co prer lo q ue. 'les l r- z o :; .
De
ibi
lllWlean ~t a~
~"i.tivi
sine
ca~.tsa
- 13l-
-131-
7.
Audivi.mu~
alio~;~
homines
pa.uper~
n utriat, et non permi ttat a liubi ire mendicando; et ubi tal e a inventi
f uer:l.nt,nisi manibue laborent,nullue eis quicquam t r ibuere pre.esumat,
10 . De teloneis at oaapi taticis,e i cut in alia capitula ordinavim:us,
t eneant,id est ubi antiqua consne1:udo fu i t,ita exigantur,u.bi nov' fuerint inventa,destruantur.
ll . Usura est ubi emplius requiritur quam datur;verbi grstia si deaeri s sol. idos d.ecem et amplius rsquisie:ris,vel ei dederie mod:ium WlUIII
f rumen ti et iterum super aliud exigerie .
12. Cupidi taa in bonam pa:rtnm poteet acoipi et a.d' rnalam; in bonam
iwcta apoatolwn:"cupi o dieaolvi et esse cum Christo",et in pse.lmo:
"concupi vit anima mea in atria Domini''
13. Cl.Ll)iditaa vero in ma1am partem acc1p1tur,qu:1 supra modum rae
quaalibet iniuste SIJ petere vult iuxta Salomonem: " J)oat concllpiscentiaa
apo~;~toll.l!ll
15.
cau~;~a
~urpe
et
- 13 2-
1ar1~ iri;
12. lJ. dcor;; c rur:de to_ nrse desde el pnto d v is-t a bueno o
l o; d osde J. unto de vi ota bueno, se n el Ap stol: "!leaeo f.lo rir
:ror :J esta r con Cri EJto" , y en el oal;JJo: "Ardicnt ~nt e; deseo. c i c.J.ma loEJ atri os clol Scn or ".
13 . :1 deoe o, enpero, :;;e tol:la en mal sen ti do Gll el c a so e
rLqtte l q 1.1e desea obtener injus t=ente cue.!qui er cosa tc " s all<! da
lo c onven:lants, so
lo que dice Selorn n:"r o te d jes llevar e_
tus d;_seo.a" .
14 . La avc.ricia. cons ia t e en dcoear lo.j bienes ajenos y no cna ro..adic lo adquirido; sc~L1n el ."ro s tol est e. es " l a r o. z
de todo!: los mal es "
tre~ar
1 5 . Obtienen tma {!; ::maia deshone s t a qllienee , r.1euiante cn-.::iosos n:=ejoe, pm; afn de lucro , contienden injue-tnl'lcnte p or C.C.:!p:::rnr cenas .
quattu.ort~
.E.Q._ ,
aequa~ ia.
media .
-133- 1 ]]-
- 47 -
- 47 -
806 o
~echa po~terior
l,
legimu=;~, vnire
3. Ut
~uo:
in canoO"
non potest.
ne~uaquam
pe re ~~inorum
bus .
i nsi;i tu-
- 134-
u.e una prov.i.n c i a n o s e divida Cle nin tm.a nner a entre t'O!:l
etropo11 tnnos ,
4 . ue no ho.yo. dos o1}i 3pos a n lUla t .i srna ciuded . Acerca de lo::;
vicarios ll'. los obi spo,;; ,
5 . !:o es c onvenie.n'~e diferir por r,ucho -ti ~mp o lee ordcn- c i011 ;:1
do lo::: obis,oo .
6 , COll re:::pLc-to o. l os obi spo::; ordenad o o , s.r o todovia sin
oosi6n .
7. ;: o es conveniente ordena r n nlguien sin detCI inaci6n [.Cl
l u r ~r ~r~ el que es or~enado
Con r e:;pect o o.l s i ervo que , 1 ornd o~o su se or,~ lly- Di o
orllen::do.
- -9 . ;o es lsito que el cl -ri -o cmnpl a eu mini ot(;rio en deo J:lr. blos , ni uc el cbod tener deuas i ados ~ onueterios
su carGo
10,
ue el obi opc no ea t r a::e.de d1 Lm l ucar a otro ;i;n Ul'l c de: los ob i z- os, ni el cl~ri ~o s i n al mc:ndato d a s u obi: o.
13 . Quale e vel pro quali bu.e c u.l pis quis seoundum oanonic
~d::rs,
Cl'c. to
"\ u e
cl ~rtg os
peregrinoo .
con~
1 5. Acerca del orden eclos i6s t1co y U.el ofici o ue ln misa a c ercc dG l os reliquic s de los santos y de los oratorio:;; en l ae;
v illas.
16 . no se deben oons~ _;rar aJ.tares quo n o sean dG picC!ra .
- 134-
~7 .
18. De baptismo.
cuaresma y las
letana~ .
publicas teneantur .
22 .
De hoc~.
pree~mtes en
l ao
deprecati en e.
Inc1p1t canon Sanc ti Silueatri et CCLXXXIV e piscoporum.
h os gradus in
~emio
Fecit
nuo adversue preab.yterum , non subdiaconus adversus diaconum ,non acolit~ adver~ua
adversue exorc iatam ,non oatiariue advarsue lectorem det accuaa'l;ionem e.l1quam . Et non damnabi tur praeaul sine LXXI! t estes ;neque prae:ul su.mmue a quemquam iud i cabi t ur, quoniem ecr1 ptum est: "non est dis-
- 135-
- 48 -
MErilORATORimil DE EXERCITU
BRE 1A PE
Eil LA Gi<J,IA
Aq~i~grani
B -
detum .
venia:nt.
1 . pri:.o 1
, to o
W.io t W'.:;
n l. e j rci ~o .
lo
q~a.ttuor
mansos
t'a-
d imidium ~
hos~em y~pia.t.
cisnt . Et q\li sic :pauper inventus fueri t qui nec mancipia nsc propriam posseasionem terrarum }la.beat,tamen in praecio valente solidoa,qui nqWI sextum praeperent;et uniouique ex ipais qu:i :l.n hasta'
per :;unt fiant ooniectati solidi quinque a suprascriptis pauperi oribua
qui nulJ.am possessionem he.bere videntur :l.n terra .Et pro b ac consi deratiene n ullus suum seni orem dimittat.
J . Omnes i taque
carr~
~de l es
tum veni.a nt.Et unu.aquiequ.e missorwn nos t rorum per singula min isteri a
considerare acia.t unum de vasee.ll is nostrie,et praeci piat d
verbo
Aug~sto
ed Renum sint.
Haec autem capituJ.a volumus,ut ohservent omnes generalite:r pra ssenti anno qu.1 ultra Sequanam co= aner e videntur,
( :r: J
-1 36 -
atac
_ ~I'IIDOiJ 1
c ~>C:.!.vli: 0
.a, O ,
,on o f; lo!;!
t - o o
:l.noo~
6r .... o o , e n. .:-
o .o 1 do
,._ -..o.
-136-
- 49 -
- 49 -
807 ?
8o 7?
min~.tta
CWill :;~uie
1.
nercm o ~ y ortlenar..os 1.11e nuestros
k ~ c~- idoc.n sm:
s'"' bl e.s cr Jedicars a a
conde s no abrmdoncn ni
la caza y otr os n t1e:t -i . ic too, :::ino _te n e j enp l o nuG: !:: t:ro, c_ue nos l'Gunil" oe. c on ello:::
en a s [}l ec, lel iorJ o n odo l2.s recicen c ol! s ue e 1lo:rdillo.u o;:;
- uTJ iniEtr~n i llst ioi ::.. Confllcr n aten"!; ::tentc por s : mi :::mos c t.da
L o c :o o "'rt culoo aol:r c 1 os ue l os h os instrLtid o, o. fin el e
r, - i i'tl<.li'f: DGCG!:JC!!'i O r..rcE:tC.r SOC Ol' O - l O.S c r:; OBS de Pi s po.nio o llc loe i\.v oros , ~ntonc ::: dd:crC.n. e:r1u1pu.r entre cinco o l1n
$Cl:to 1 o . brc en e l tel"l'1tor1o de l .Dfl ... ajonea ; c.n e .fl o de nuc h::':>- ~ "] e cocorrc-.r ~ :J.-o oo. :::.re s de P }1e1m, cq ipcn entre dos
Wl
t crGcro; r ~ ;; ci ' ~: re nccEsr..rio d:_fc ndcr l w. rc - in ele ... or o::., t eEl df:D Lr '~ 1 rcaent:::ree .
S.\lt
pavilo~mth
-1 37-
- - - - -- - -- -- - - - -- -- - - - - -
------
4.
uerer.w;:;,
l!it
OJnila!J
miss~e
ve-
niant,l4t ecirs possirnus qui sint,aut qui suum bEmei1c1um habeant condric tttm aut distructum.Similitsr st
o~lius
il~orwn
il ab~ue,quod
i~lud
alwes praevideant,utrl:llll
beneficium;quia auditum
bene~icia
Y todo:;; loe l! Lte p osean bcmeficios, dbcrM preeentc.rse con nu.c r..tros Gnvia dos -par a <_tHB podet.:os conocerl os y s aber qui!'in es "tienen
los benei 'ioios cultivados, y Cluina:,, abandonc.dos . .1\.eil:.::: o im:1 ecc ionli'n las fll'O icdadce person:alG:3 ae aqu:sllos, c ons idercndo
s est n ne jor C1.tidadas que el be.neficio; Jorque h emos o: do 1 e
el :;unoo tienen los bsncficios sin cultivar y sus pro;iedadc; s bien
cuid<:!dns .
-1 38-
- 1 38~
- 50 -
- 50 -
C..PiroL R PAR
LO
COI,
808 initio.
Brevis c apitulorum quam miesi dominici habere dsben t ad exercitum
vL:;Q...,
i enzos del
~r ' r
I ~O
eo8
CoL_. . endio de;; in:::trucc:l ones quE: dsben tener loe cnviod o
b rc.no f::.l'L TG:l.b.::;;.r l oo leVIlS d el Cllj ~rc i to .
,:e l c c-
promovendum .
Ut omnis liber ho.mo,qui qua tuor mansos vesti toe de propri o suo
tem perg at.sve cum seni ore suo si senior e i us perrexeri t sive oum
OOLli te auo. Qu i vero tres mansos de proprio habueri t, h ui c adiungatur
qui unum moneum habeat et det i l l i adiutorium 1 ut ille pro ambobue
p oscit . QI.li autem duoa babet de proprio tantum,iungatur illi alter
q_ui e im l iter duos mansos ha.beat,et WlUS ex eis,altero illum adiuvante,:pereat in hos tem. Qui etiam tantum unum mansum de proprio ha-
2.
., _
uo 'tr. i
:J C 1JUdi l'~
J r. l C rT
c1cl : lGl'i
01' {:11
y Jc-
3. \ UOd s i f orts talis horno nvent us fuerit qui dicat , quod 1us~ 1 one ~
pr aeparars dsbeat eidem com1t1 vel vicario aut centenario vel quibuslibet hominibue sorum dediaset et propter hoc illud derni e i aeet
1 ter et mis si nos tri h oc ita verwn es se
investi~are
potuerint , ie
3. "i e so t'l;i<'.rE'. !:l;;uicn !t1c -f':Lrne t1e por oruc.n t;Gl ....Q1.____[.
o del vic.rio , o C:o:L ccnturi~Il t l o : uc 1 Jl Crsonal.Lc to deb :!:
r c1' o.r l o cntrcc 6 w .. enc:!.O!tndo conclc;,vic:::rio o ccntLrj(n, e ~ ~ 1'. 2.'ll ir.rc de ::
l1c , res, :, J'Ol' c .... t
r e n ob "ndon l n e ; ici n, ~ i
nt e _ troc P.nvie.dos
e den verifi car r ue ca o;; , ~ q -1 cr ct:;:: Dl .....
cn a te no s e ovi li ~ 6, de l't p ro ~ r el hcribt~n. ~ co cuicn ft Grc:
condo,vicario o procur:::d or -el
o del abcd .
- 13g_
- 139_
CUJD
wcore
b~wn
i~~iua
et
&lii duo qui propter mineterium eius cul;lt od1endum et servitium noetrum fa c iendum remanere iusei sunt . In qua causa modo praeci:pi .ll!ll.e 1 ut
qu=ta min.iateria unuaquisque c omes habueri t tot1ene duos h om1nes
ad
ve~,s1
vero vel abbae duo t antum de caaat1s et laici a hominibus suis domi
dim:ittant .
5 . De hominbus nostris et e piso oportUn et abba.tum,qui vel benefi~
vel talia propria habent ,ut ex eis eecundum iu.ssionem in hos tem
bE:nc possunt peraore,,axceptis hia quos eis secum omi remanere permi simue ,si aliqui inventi fuerint ,qui val preti o se redemi seent vel
dominis suie perm ittentibue domi remaneiasant,bannum nostrum sicu1:
superius dic tum est , et fidem
~ac iant
subordinados, o a los de loe obi =torios otor~udos e t i ~ulo ac Qs (.deban alict~so p ~ -o le ~UGl'r~,c:
cc toe~ e so de aquell o ~ o quienes l0s p~~it1Doo pci " eccr en
::;;us ticrrz;ta con BU sen ar, oi se dceoubrG a ::1 uien <J. ttc mr.d1 n t c
el I~ O de dir e.ro se ]1bier e 11bra.clo de cw... lir 1- orden. o, ccn
er:: 1so ele sus ;oEores se 11u ie.re. t') u~dedo en cu tierr~, debe:r'
_ ~L r nue ~ trc.~y prestar j ,:mo;n t o, COLO ae h:l dier e !l~;J
crrib.l . l a ve~, loe BEiiOrlils '~uc les perr..itierc:n q ue; Q.I'oe ~;n :::.L'-ticrrns , o su ... oficiales _ue fueron sobo:rn~doo, 1 ~ 1.1 " tc n~c tle e/
"6C.r el 11 crib~n y prest::r j nrercnto, .est~ que t nc o.o o r:. oci icnto de ello.
~on
respecto a
nue ~ troa
libus eius propter ae ra di mendum pretium dederunt,ut eis domi remanere licuisse t, cum illi in hoetem ire non deberent,q11ia iam sociis
suie~
5.
CJ.ll~ lLt,.ar hu
et nobie nuntiatum .
7. Volumus ut
iati~
e.b h i s h ominioua coniectWD aoo i pi ant qui in hostem pergere debuer unt
et non perrexerunt;similiter et
qui
~d
a~
- HO-
7.
L1.er . os 1uc: las envi ados c~ uc debnn CLU!lplir cstL. misi ~n e:-::.;icn l o. tll t !l
at'!.u<=ll a o llo.-bre::~ rrue debieron i!' s. 1 ., ~ucrr:::.
no
l o h icieron; de izmil. modo e::ri jan le nul t:::. o.1 conde, 1 vicario e
cl C(;nturi~n !UC: consintieron ':],u c pcrn=ecicr~ su ticr:tc-s; ~, 1
t t biJn, do todas o.quellos <1uc e l ~ o pe.s-do lliciGron que 1:_ o!'cl~.. :.
de rculizo.r la C "'J.: :;iio. JJi li tc.r est:::.blccidc. , o~ no;:otl'OO no :fuese
obcdeoidn.
capit~is
11~ 1
h ominee qui
W'IIlO
- i-; ~.:
-lH -
- 141-
- 50 -
- 50 -
808.
8o8
De latronibua et furibus .
l . Sobre loo
2 . De falsis testibus.
3. De periuriia.
) .
Sobro
anlte~d ore. s
l adrones .
lOE p Gr .i urios .
4. De !Ugitivis .
5. ;:, obre
6 . De moneta .
6 . Sobre l a r:.oneda .
lO El
7. De roccia et aagia .
9.
De~
il~~~~1a
nue~1;ro pal~ci o .
11.
u.c so e
orden~d o
~uo
mar o~s
oons ~ruir .
o."
... ;~-
1 2 . ... obre la f cl.a ele nuestra ae:und asenblea , y l t1i nos dcbc-
ente a ella .
13 . es ccto :;:. los servidor a de mlestroo hijo::: e h i jas, a q t:ic: nes los enviados y los condes no ee e:trevcn a ac.ncionc..r .
- 142-
- 52 - 52 ART ! CULO
808
808
Da
~archa
ad praevidendwm: unuaquisque
pare~s
$1t
i~luc
festi-
l . Sobre
"- acudir
~a
al~
;...d O!J.
~iudem
nu~us
se periurare praesumat;et si
~ecer1t,sicut
i n an-
ruw
Ol!lilibus anmmti atum fiat 1 quid periurium aut falsllll! testimonium noceat .
5 . De emptioni bus et vend i tionibus,ut
n~ua
ao~idis.Et
si
2 . Con respecto a los ladrones ; que sean c astigad os m~ sevcrarr.ante . "~ue nadie c as tie;uo a un hombre sino mediante ;juici o. Sin
e barco, si alet~en fuere ce tigado su1 culpa y nt~iaro , ao cate
c::tco, 11ui cn lo hizo c astigm- ai.I que mediara j uici o, clebsr poe;
1 cor.posici n a los po.rientes
s pr irnos ele O.Cluel; s i no ubic.re muer to , sino que hubiere loer~do escapar con vida , en esa c aoo ,
~l mi ono rec iba esa :Lndemnizeci n , y sus bienes y esclavos no v~
yan a p~rur a~ fisc o. Respe cto a los Ei ervos , ai algui n oaoti ~c
ro
lU'l ~icrvo ajeno s in previo juicio y oin cllpo., y s te ... uri el' C
n ris16n , deber pagar a su amo l a i ndemnizoci n; en caso de que
eoc ~pure de l a crucrto,
1 mi smo deber recibir la indemnizoci n y
en udel antc pe ~nccerl libre .
~c. ~ulte.
7 , De moneti s,ut
- 14 3-
7 . Respecto e l us moneda s; ne en ningn luga r se e.cua'l I!loncdas s ino em. l a. corte; para e l intercambio c omerc i al so empl een
l os denari os pal o.tin os y :Jt os c1rclen en todo e l re i no .
- 143-
- 53 - 53 -
CAPITULARE l\1ISSORUM
CA ITtJLIIR !'AAA LOS l:.N"I'"I/ :)QS
808
808
2. De canonicis et monachis.
5. De falsis monetis.
5 . Sobre l as
m oneda~
falsea .
7. De decimis et nonis.
8. De latronibus et disciplina eorurn.
9. De operibus palatii ad Vermeriae.
10 . De illo broilo ad Atiniacum palatiurn nostrum.
- lH-
A cere ~
lo ~
dio=os
novenos
- 54 -
eoo.
805 - aos
~ , c.bbc.tc o
ob~a=a
m1n1s~cria
pcrn::;:crunt.
l . t.t 1! i
titus cdlrr-..rc
o~e=t
.!e
illlllo:l:l,
1to ut
l .
ie
:fin de
1"'..-..::nt
io
"""" dcnecooo1-
no:~trw:1
l.lt1l1-
no
_.i.... -
..
tJ:
~1
el
ct
ub
uo:J 111
1
~.
e torco
CL cto
=la
tren:'.~
ooaw:.t
~ut
CO
rrc chenei ct in
- 1'5-
ad c.:tsau.
1buol~c~t
crretr-t,..
CU!l....!.....,!.
ili~~
c::.u-
C1J
t:-ntu::l
.:....:===""-" virort.:..t:. et
ncrvi 'tio
roo et f.
in c111a q
ele
c~t' ,
4 . ~1 a -l;;uno de lo~ boc'tre::: que c:;;tl en CD:l:iC.c<mcs de in r c~r cl c.j~rc it o y ae cmcucn'trcn junto c. nu.c ot-ro ~U o hi j o ~lo.:: '
n1 ui<n le h ici..rc d::llo en sus coc"-s, s o. en U pensOD:> de su e::; es::. o a1 ::u C:!s :l , o en c u:ll.tllliar otro bim , ordcon...oo que:: t::.lc !:> r.::.l.1 ce. ort;;e oa!'..n ::.rrcc~d o c , puc:.too, en el c ero y cnc:trcclcdo~ , ~cr: - ncciu~do bnjo c u.=todi :l llCst o. que r c::re.s c.n .2 cus rro.... icdc.dc s t:..:uc1:!.o.J
c ontr 1f'1c.nes se. perpotro.ron eooc da.1o::.
--~ ~;
:f~orit
., Jl'r ci"':!i'k.tLr
J:!C.t
3.
fk-, "
:r:..
2.
meJ1 do3 del n ao le e .oeto debu-'
..n un1reo e noootro::: e n
cua troras , ::i ::ntss, or t!l._unc. r e:z6n, no r c o1t1ercn nuc=~ or.~n.
:.uell.tru::a eo.
certcn~
e~.~ fc-
5 . :;)cbcr~ tener l :J coyor preccuc16n que r ucd:n contra l os l <.t:rcnco ; lo:: r..olhcchorGo , junt<.:::cnte con l oe yic!lJ'io- Je aqudlo- ue
e at!n en c:tt....~.n.c..
- 1'5-
- 55 -
813
806 -
acc1p1unt :ei quie presbyter aut diaconus dare aut acci pere praesumpeerit.gradum amittat; ceteri clerici et nonnanes diaciplinem corporalem
et oarcerie cus t od:law eustineent;laici qu1 acceperint aut alicui dederint rnanum perdant.
2 . De negotio super omnia praecipiendum est,ut n11llus e.udeat in
eun~tam
PI O
805 .
813
- 146- 1 :115-
Nemini liceat eervum suum pro:pter dampnum a se dimi ttere, sed iuxta
qualitatGm culpae dominus eius pro ipao se:t"Vo respondeat aut componat
quicquid ille fecit usque ad super plenam leudem liberi hominis; quoquid super boc fuerit,in regia iuditio ease videtur.
a.
3.
S i~~
li ~~c
pccd o , B cr.innre a s
ditatem perdat.
4.
- H 7-
OWll
ue lo., f1r;c:cJ1no .... , colcnos o s i er vos .uo ha'.:.itcn e- un C:c:::oru recl<'.uacl. oc -ol' S tl pr irr.er c.r;;o , no los scon conccclium:l sino bajo la ccnclici n de q u.c rc'-'reaen al lu, nr w.r~e ri _; '
re rcse ~-lor.do o:::tuvo ontoriorncnte e i nveet guese c.ll dili entE- nte con ouo. c one:.mvuneos acerca de su eoto.do .
t.inio ajeno
oognatione e i ue,
- 147_
- 57 TC ..es
- 57 -
Ic e: o:;;
~acere.
orcl~no.do
nem du:cW'lt.
4.
Ut~
3 . and , o~ ! UC. en cu~l'!. tlicr pe:.rte l Ltr, a& ene entren vic c.rior>
c:uc e n::: icntrn en ::U r l'.n 1 o l o re.oliocn , ::: lo::J o:-,mJ.oe
oc
11''
n o t;r-::
LC j Ol'GEl .
PC
;el
7 . die _ C. cc.brcr derLCllo de onto "-o en tm l ur-.r, Lino :::unde , yo Jlll . tes conotrui o dc::lle QlltiL.uo. de - jo de loo cn::;lcc
tr ~:l'l oi ~en l cJ;: n: ve", ~f
e r y:: vicj c. cost ur-l:rG . -~s ir d ~- o, n:lclic
dr~ col H ...: dsrsc~ . o de rod- j; ni de p F.a,if.. , J 1 i cn lo icier-c C.r _ r:::
::r G:D tor os " os cE: o e s l :c. ..v.l t re el .
- lll\-
- 58 -
- 58 -
801 - 814 ?
Continebatur ne.mque in primo oapitul o, utrum,llb1 colonam aervus
ad illam colonem an ad illum . Considera enim , ai proprius servue tulle
~;~oc i averit,aut
v r.1 10
801 - 814 ?
~acere
deberes interrogasti .
('""
~-=
2 . Con re:::pccto al cec undo C" " tu.J.o. en el I'J.UC me prc .... untnstc
:::i .'o' tm ... notifi :-c i n , el~ , lo::; jueces o el c c.nc iller dc:bcl n r ecibir
nu;l J o; lee l r. cy :'o;., 'en e y p roc ct1e lCJ -e u e Jo
con lo uc s e:ll<> . cllo.rs ; _ ~aro ci el c ~ c:o pcl"tc:nc ci re a 1::
I.c; ..,Hic ~ en cll.._ no encontrc.rec qu deba:;; loc cr , f: l r -': s < ~'
! L.Cl' l ~o
e ~ unt NI "'c ::J terior.Jcnte cm mu:: r tr- asru:blcn e:cncrol .
3. Ln 1 t ercer captulo pre.:;wr~;- ba:;; c1u m.di do. o
b i a s t omar
con a . LLE: l l os que consit; LLen la libertad ocdi rJ t e :f. lcos testi gos~
DG h ecl o, nosotroc os he os dado orden de que en ni n~mtc c.rt c :;~
eJUiEm r uc.dc l ibrarse de 1"' :erviduobr G mediante folao tcctL 01 io ;
si de e ct c:r'ldo con 1 "S di s pocicioncc lc :;oleo plldi c;,' concc.:;ul.l'lo ,
CJ. ~ ec ~. libre , _e ro E:i f u.e:r n edi antc e.l os t c::;'l;1:; o 'hj
t s oc
lo con:'l irmtas .
vel ceteris nos tria hominibue qui ad placi tum veetrum venire contemp-
serint. Illos varo per bannum noetrum ad placitUIJI veatru:m. b8Illlire faciatis;et q11i tune venire contempserint ,eorum nomina annote.ta ad
~
- 11 9-
la-
o~~~ la ~
cner~l .
-l:S'-
script~
!~am
iniunxiJ:~us
et nequa-
quem intellexistia.
7 . In aeptimo autem ca pi tul o, ubi re.ferebatur quali ter post queralas dominorwn aervi eorwn cartas ostendant,et ips:l. aervi a scabineis
h ondat.
nati eeee
8.
se cesnn con
- 150-
r.; -
(803 - 813)
In
pr11Die
de~
N!f. .:JO
803 - 813
conauetus eet bannire,id est de mundoburde aeccleeiarum,viduarum,orfanorurn et de minus potentu.m personarum atque de raptu et de exerci.te.-
Qmlnu
dOminiCUlll. Omni-
tis dare et
~acere
3 . u m tiene un bene ficio del seor eupcrad o;: y de l os i c lcoi o.o de Di os , m-cd::1 :odr l acer en su pro Jic.dad que c.rruine c::;o .k-
~
4 . I:a.u ie reciba bajo su juri-dicc in u
6 . _ludie
Ull
el rir; o u hor:.br
'e
otro .
no
a 1;revu
per jurar o
a.r un f
so te .;tir..onio .
jtt:-t~ .
~ o.t!o
agere ,
10. Nullus heno ;praesumat aliter vendere aut emere vel mensurare
nisi sicut dOliUlUS i mperator mandatum h abet.
11 . t diem dominicum cum ornni
eet
ve~
di~igentia
-151-
10.
tl\.lG !
orden <~d o 1
~ido
o peoe de mru1era
scc l1..>1
1~
di~tinta
lo
l'
ao
dOL.i!JGO
rodor .
Gc1Ln
1:::. ley :;
l . Con res! ccto " loa ri~o o p!JLanOEJ qu- ul...,uno .. tod:l.V O. o oc1.,__
vc.n, ordc.nr.r os _uo en ::'!.dcl ru1to nadie los realice ni conoicntn q_uc
lo hago.n .
- 1 ~1-
- 60 - 60 Jill..'\
CAPIT!JLAR
Volumus et
ita~
LO~
I!,r ifiADOJ
802 - 813
l . e nuee-trn vol untad, y as:!: lo hemos rescri p t o a nuo :<Jtros
envicuoa, 1ue ordenan que en las igl esias haya libros cannicos
a ut nt icos , coro a en otra ca i tul er ordenamos .
libri oano.n ioi veraces habeantur ,e i cut iam in alio capitulare aepius
mandavimu.s .
2 . ut laici aymbolum et ora tionem dominicam pleni ter di ecent,
4. Praecipimus
autem~
- 15 2-
s~ber
- 61 - 61-
CAPITULARE AQUISGRANENSE
809
809.
Capitula quae domnus :1.mparator Aqu.i.s pal.atio consti t~.ti t de illia
homini bus qui propter eorum culpas ad mortem diiudicati fuerint 1 et
postea vita eis fuerit concesaa , si ipai iustitiam ab aliie requ.isierint aut ab eis ius titiam quaerere voluerit,quali ter nter eos iu-
i.r~iculo s q,u.G
" '<:u is~rn, y que
ditiUlll terminetur.
l. Primum omnium de illis caueis pro quibue i u.dicatue f u.it ad mortEIIII nu.J.lam potest facere repeti tionem,quia omnes res su.a.e secundum
iu.dicium FrancoriJ:lll in pu.blico fuerunt vocatas.Et s i aliquid in poetmodum,postquam ei vita concessa est ,cum i ustiti a adquirare potuerit ,
in aua libertate teneat et defendat secu.ndum l egam . In testimonio non
euecipiatu.r nac nter scabinos legem i udioandam
si ad
~tttm
~ ocum
non teneat.Et
c;_ttE
ipse in postmodu.m aliqua mala perpetraverit e t iustitiam reddere noJ.u.erit , dicendo quod mortuus ait et ideo iustitiam reddere non debeat ,
componat,et~
3.
XV~
4. Ut ~ qu.i latronem in forba.nno miseri t vioinis suis comi tibus notum faciat,eundem J.atronem a se ess e forbannitum,ut illi eum
en
5.
venire cogatur,exoepvis scabinis et vassis comitum,n1ai qui cau.eam
suam aut quaerere debet aut
- 153-
l ' C-
non recipiant.
5. Ut nullus aliua de liberis homni bus ad plac itum ve,l ad mallum
pro~ cripto
de b e:r~ f!'.(!Or
1- dr n
ue ninc
h~brc
libre
est~
l~~
b lee o 0.1 tribunal condal , excepto los jueces y loo func:l. on;;r:i.os
rccl~or
su c ausa o
c onte~tar
respondare~
- 15_, _
priuaquam 1urent ,separatim diecuc iantur ,quid d1cere velint de i lla re unde
te stimonium reddere debent .
6 . i.''lle los teotigos n o secm convooadoe o O..a r testimonio n eclio.nt e aob OO'Ilo 1 y que nadie preste tes timoni o o jure sino en ilyU.ll s .
Los testig os , antes de prestar jurs.mento, debern eer o;: 11-uo:::
~ or separad o s obre l o que dese e declarar a cerc a d~l asunto sobr
Bl que deban dar su teotinonio .
7 . u e nnsn Gnvirulo Dueo1;ro , --.Qru],_e, intendente o j u o di:f'i ro lu justicia debid... a otro si de. inmcdi ot o pLtdiera o.dr.nis :.raelc correctamente; p or eso, no p odr a c eptar soborno de ninctl
ho bro , con pre texto alguno .
8. Ut meroatus di e dominic o i n nuLlO loco habeatur niei ubi antiqui9 . Ut nullua cogatur ad pontem ire ad flumen traneeundum propter
tolonei cauaam , quando illo in nlio
. tt ol d "' do ine o en nin;tm lucor funciono el ,., crcndo , e::t donde dcodc tic 1 0 atr~s lo hubo y ea l c 1ti~ o .
~oco
tre.nairs potsst . Sim.iliter et in plano c ampo , ub1 :pone nao tre i ectus
9.
n~ i c ao
- otivo del
o~otu f L
\c do. cruzarlo .
puente no ea utiliz~do,
ro
n!.'
el
tGndum ,pos tquam ds gradu. suo expoliatus fuer it, manum amittat.
l ;L . Ui iudices,advocat1, praepoei ti, e en tenarii, scabinii quales
meliores 1nveniri possunt et Deum timentes ,conatituantur ad sua ministeria
11. .uc
sito~
11 rse
p-r~
bo~ ado~
uo puedan 11.:::.-
s~ercenda. .
vel tripl um tune recipiat,sed t une tantum quando fructum praeaens est
illos conparet .
1 3. Ut in locis
ubi ~
rt bl:lc c s,
eaea poesit .
1 4 . Ut sacramenta quoa ad palatiwn fuerunt adhrem.i ta 1n palati o
perficiantur ;et si consacramental ea h omines curn i pso venire renuerint,
iu.osione dominica cum indiclll.o aut
- 15 1 -
sigi~l o
14 .
ttc los jurcnontoo <tue lli'l'Ul sido erig idos en pal-c io Of:
en el mi ~ o p~lnci0 7 y oi lo~ hombreo Que deb en jur ~
jnntc tent;e se rchuo r en o pr.:;sento.rse con .tlt:;ui cn, :.e l os obli"'t:: ror orden del sobcornno a presentnrse en polc.nio , med.ionto notG. o n::lndCJ"liento eell.udo .
cf ect ~n
- 62 -
- 62 -
809.
809
De eoclesiie nondum bene reatauratis .
3 . De paoe latronum.
3. Sobre el
di~i~ente
ot - o de los
se oriGinan .
1-drone~ .
6 . De vagia r-aregrinia .
1. De homicidiis .
8. De monetia et
oc 1 t ~ ...
rscipiatur.
11, De msziban,ut unusquisque comis alio mandet ut nullus eum reci-
C.-:
"" ~<
l~Emeficioo
, dnitido por
par'-
12 .
me.t .
- 15 5-
Gd::::.r a
Ull
L1l'.11Jcchor .
16 uG los te::;tigoc, co .o consta en a.rticuloo ::mteriorcs , '-31:::ton u tribunal on ayuno.s; despu~s de concr no podr.n dar to:yl;i ,onio ni j urur .
- 155-
1 9 .. Sobra los puentes y caminos que n aclie cobre ~ en l'eg 1onea donde se p uede. cru:;m.r :por otro 1u~:ar .
.
20 . :ue todos a cepten sin dttdar el juicio de Di os .
21. Si presbit r crisma dederi t,ab epiecop o degradetur et postmodtto ad i udice m manu pcrdat.
22 . Ut vicedomini,preposi t i ,advoc ati bcni et veraces et mansu.o ti
cuo comite e t populo slig entur .
23 . Si vero advocatus sacramen"tum contra alium habuerit et iura.re
n on potueri t , propter h oc benefic ium suum non perdat .
24. De debitie pauperum anter1oribua e.t negotia facienda antequam
tienes diversas .
nis~ "~~~
21. "ue si un presb t ero entregare el santo cri sma . ece aeG __
dado r or s u o i:m o y pe terioroente pierda :;.m mno rmte e~ j ue:::: .
22 . ua eli j<'.n n o.; ordon oa, pre u si tos ;p prcc tU'""d orea bucno .:J ,
vcr., ces y an:a bles con el conde y el. !)Ueblo .
r~r~
ius-
27 .
ue n::;.dic comercie
acuerdo con l e l~y .
i'r~udtllentanGnte
ae
ticie .
ni
odr~
oca. uncle a lii iurare debent , ipae s e mper ad iudicium Dei examinandus
ju.icio do Dioo .
acce da t .
29 .
r~ o s
;i L" iC io s
Llnl'SG
a ll:L
finiantur .
-15 6- l ~G -
- 63 -
- 63 -
809
809.
dinriamgnte se originan .
6 . Ds h omic idiis .
t i n cuiua-
~ue
a~t
comes,
7. Con respecto a l a s __oneclas; <ltteda est .:~blacido _UE nadie r cchncc el den .rio lec;:!tin o, de peso exacto; y q1en 1 l' iciera, d
es ho bre libro. debcr6 1' !}'ar el~ del sob<.J~: no, oi ea ~
s tur:J. di;; cipl in:> cor 'o 1 . Y en el co.so de ' uc en el. condado y juri :;; "icci n de. a l ,:uien oc llall e un ~ d e or 10 del sobcr;-:no,
leg tiuo y de p eso oxncto, r_u c fn cra roch ozcdo, Gl ob i :::po , el e _
o el conde en cuy juris diccin, oo. o dij i oos, u -ra <:ncontrc.clo ~
tardnre en corre ir esto, ser :priva do de su. dignid::! d .
in Clliuali l:let po te.s tate u t diximus inventi f ueri t et hoo Gmandara dis-
de
l OS
Dedlns
e !!:!Odi Os
SCJ:tO!riOB.
t tl.lo de bcnc r ~,
10 . , ccrc:;. d e l e. h o3pita.l i llad ~' r e ceJ)ci n de lor: v :i L.~ or o o, -t 1to de mtc ..: tro;:, ~. como de l oo de ..:.o bueno s s ervidores ,
cul -~ivo.dos .
El
lO . De ll o!i.l pi tali te.te et ausc eptiona i terantiu:m t am misaorum nos trorum quan ralicorum bonorum h ominum .
11 . Quod mieses nostros ad vicem noatram mittimus .
12. De illis qui vinum et ali.IIOnam vendunt antequam col ligan tur et
12 . :.cer cc. de loo c1ue .n:mden el vino y -1 tri~ o 01t e o de co ocy p or estr rs.z n e& onpob:recen,
c1J:.:~ rlo s
13. De i udarais cons titutum est,ut si al.iquie udeua super christiano propter suam querell sm aliqud i nterpellaverit et cum testbus fuerit
ei 1ucl1catum ad:probare,II I taste:;J id one i cristiani illi sufficiant,et
hnbeat iudeus secundum eetimationem rei IIII aut VIIII,aut VII . Si varo
christianus iud.eum
int er ~ l lar e
cum tribus teetibus idoneis christianis vel tr ibus iudeis i lli suffic i at . Statutum est,ut nullus de iudeis in die dominica cbristianum h ominem in suo opere coll ocare presumat; et ai re.pertum :tueri t et cono-
f'i at correptu.a,ita ut alii in die dominica opus servili agera non audeant.
- 1'} 7-
- 57-
- 64 - 64 lR
C-A.PITU LARE
P.USSORur.~
AQUISGRANENSE PRDiiUM.
..L.HA
810.
e1t
es~o::."bo
domni i mperatoria .
2.
Ut~
3 . utt al jtcio sobre propiedad o libertad de alcuion no '1 edo concluido nte el vicario o el centuri n . sino- s iempre en rcSE:!lcin de loo enviados i mpcrialea o do loo condes ,
5. Ut sacerdotes admoneant populum ut aelemos inam dent et orat i ono:;~ facian:t propter diversas plagas quas aasidue pro peccatie pat imur ,
e.
~ ~ ,
ut eic l uceant opera ve atre. coram hominibua tut glorificent patrem veetrum qui
-in
q aG d
lir. o ~ncs
puocccn?~ ~ or nrc ~
6 . uc los zno o m::cerdotEJs , c~do Ltno ecg~ J :m c or o. oe cf'n re en- or prediccr y enoe.~?.r a 1:::. col! Ltnidad que se les h enooendc:o .
7 , Con res ccto a l e o nbri 2.~u ez auo mlte todo loe s ii orc a ..,e
prolJib:J.n
s miamos, y luc,::;; a. lo~ dar:u1s, lt ODtr dolea a stto
sttbol"dino.dos G j e .nlos d oob:dsad .
r.; ;,
'
coelie est.
occulta~i
contra praeceptum domni imperatori a sunt , ut qui eos post pr aeteri turn
tempus auscepit a.ut
re~:i.net~
dominicum oomponat .
-l58-
4 . Con reopccto a los 11onicidioo perprei:ado:; d\ rant el l'Coentc afie> entre loo honbres del Lteblo erp rcitmdo cie1t o polvo
ort iGro .
h~
15,
De
freda exigenda.
perialibua .
Jernwl~n :p~
reat<J.uranda.s .
19, Ut nullua
homin~s
CJ.I,lG
le
oJ)oiiga
1~ . ~ :cr
- 159-
20.
ue l os p obres, llu.rf'anos
y~
t en;..o.n
l.,_~
de .Di o;;; ,
- 159-
- 65 - 65 -
.::"..~-
ro...
.t .'
810.
l.
De tri bul atione geners li quam patimur omnee 1 id ast de mortal i tat e
vr.
e10
e
todo t.
co, l
id
uno.
re de 1
o ,
c. ... .
d(;
ce
r
evitnr e
ric.:l n .
1-
De
1 3. De
exigencl a.
r o
11 .
e
e e
12 .
13 .
el
,u den pe
do
~1 .
el
i ron
1 6 . De 1atronibus,quomodo dietringantur.
- l GO-
- .., p<
16 .
'e: 1
rcnr.
c6 o
e le.
ti
r el
- GO-
- 66 - 66 'CL
.... 1
810
810.
volunt,~ed
b~-~
inc~t
rrat,cuiuslibet homo sit,sive domni impsratoris sive cui11bet filiorUil et filiarum ve1 ceterorum potentium h ominum .
d 1
lf
80 3 - 81 3
803 - 813.
en
Haec capitula misei nos tri cogni ta faciant omnbus in omnee partes.
--uclo
i to .
1 nt-: ,
tuo et 1ancsam,portet.
2 . De latronibue . Quic umque post miseam senoti Iohannis baptiste
ln.troni mans1onem dedi t,ai Francue eet,cum duodecim similibus F"l'mlcis
iuret,quod le.tronem eum fuiese non eciret,licet pater e1ue sit aut
r a ter aut propinquus.Si hoc iurare non potuerit et e.b alico convi ctua :ruari"t,quod latronem in oepicio suace p1 eeet,qua.si latro et infide l ie iudicetur;quia qui latro eet i n:fidellis eet noster et Francorum,
et qui il1um suscipi t airnilis eet illi.Si autem audivit quod latro
f usset et tamen non sci t pro firmiter,aut iuret so1ua quod numquam
trooinio .
s imi~i ter
tlamnetur .
-
cnto - "-~ ~
aJ
r:;rtcnr::c , ' .,t'c viYr
,_~ ~ '
q~is
vend1d1t,a~t
uo oc orco .
direximue~
in Aequitania at I.angobardia,.ut
om.-
-~ ea
trrm.smi ttat
lt:
no
otro
e
- 162- 162-
- 68 -
801 - 613
801 - 813.
Co.pitula que.e ad legem Baivariorum domnas ICarolus aerenissimu.a
;i.mperator e.ddera
iussit,ut~
QU
nere dabeat .
l . Ue lu. i l c:J i n , l c.s Vi t.dr>s , los hu{ rfcnou y fabreo e;Ocen ele
vcru~ccr~ pa~; oi e. to no ~ liere, qe .dcbcr ' n' o.r sc.scntu
~- --
c or
3. Similiter et
Haec octo capitula in assidu.i-tate;reliqua autem reservata sunt rec ibus ,u.t i psi potestatem hobaa.nt nominativae demandare,unde axire de-
bent.
altm-~ .dimis-
..
~,
na
- 163-
perecr~.tta.ndu.m
L~(
7.
Q...!..i_Q ; y
ci~
pc~o.'
.e
u olli
el
r
ai dignus
deducatur.
-16 3-
- 69 - 69 "' L'1..J. R
v, RA
810
c irca a. 810 ?
Et hoc rnissi nos tri ante nati vi tatem Domini omnibus e ogni ta fa.ciant .
1 . Ln pri cr lllf:ar , debe ordenE: oe que en los i c;J.en i os ce deber# adl-ini tror 1. j~;.;tici~ , tonto zoLre los vidns de cus r bi to1-
tes CO!:'O oobrr su dinaro y ..;us llicnes .
J . Ut viduae,orfani et minua potentes sub Dei defensione et nostro rnun.d eburdo pacem habeant et eorum iusti tia .
5. Ut
n~
~a trenes ve~
districtione at
corr~c t ione
2 . 'lie todos lo- obL. rpo:J con .1 na pote: .... tcd se.:;n la noi'll'a e nnica eno81cn y robiarnen en sus j r i sdi cc i ones , tonto sobre :lclo
r oncst rio~ df. varones e o.:. o de doncellas , o los prc b{ ter o rur:iles y el restcnte puc.blo ele ios .
4.
oo. ,
~y
.jtoti-
vgl lege.
t WJ est.
7. Ut si aliquis voluerit dicere quod iuste e i non iudicetur,
tuno in praesentia nostra ve.n ian.t;B.J.iter vero n on praasmcat in praesantia nostra venire pro alterius iuatitia dilatandum .
e,
~
uc e
e !.in lo
tr o ~~rcuo junt ~t en . L
t n~ on~1o
e t~bl cc i do .
- 164 -
- 70- 70 C!.PIT"ulAR
CAPITULA KAROI,I APUD JI..NSEGISUM SERVATA
~10,
811 ?
810, 8ll ?
tandum veniseet,de vita componat ;et si negaver1t 1 oum XII suia iuratoribus s e 1don1are faciat;et pro eo quod cum coll ecta contra missum
1.
on tropas y arrr e,
2 ..,i 2.1. uien viol re Lma ca"' ajeno , 'e t de lo uc . 2 e ouctr i do 1,or lo f'uerza o 1 ya rapifiado o robado , scc1, el o6di o dr
al']_ el cuyo Jo:..icilj o fu<: violado y despojado , pagar e:l triple, '
odcr' s, l:l .l'lt'"> imperi"l ..:li e tolo cor.Je:tiere un sirrvo rcci .;1 '
la oentenci1' anterior y adan~o dLr ' sflti sfqcc i n se:. n ... u ley .
3. Si quis lber hamo aliquod tale damnum ouilibet fe oeri t, pro quo
pl enem compositionem faoere non valeat, s emetipsum i n vradio pro--.tt2.
dom:i.nic~~tra.pu
4.
~i
iceeo o oc
r -
si~
~
5 . _,i al n ...,a~ 1> aprJ.sJ.onare o un horr.bre, sin haberl o sornrcndido en l.urto, " con alguna cosa de su propiedad, alc'""ando auc le
l"_ya .echo al
drulo , y prctendi<ore: de_ostrsr e to , tenga l icc"lcia
~ r~ b~cerlo en el oaopo medi ante un duelo judicial , o por r.Jcdio de
la ordal a de la cruz; si no quisiere hacer esto , preol ntese el 'o._brc libre & juotificar su acu~aci 0n con sus juradores . Si tor-arc
preso ct un siervo oi n ninguna prueba , el s iervo h ase pu ar de
la cc:ua~ci n "' Jiante e l sr;ua 1irvi endo
otra. ordali a .
- 16':> -
-165-
6. Si aliqQis Saxo caballos in sua meas e invenerit et ipsos caballos i nde duoere pro suo damno ad oomprobandum voluerit,si quie
li ber hom.o hoc ei contradixeri t aut aliquod
tripla compoeitione secundum legem et
1rtalUJJ1
secundum~
- 166-
- 166-
ll
811.
lit ,sive i n
unus alteri
3.
to o
d~nde
bu~con
or 1 o que
re fuci+ivo
e otro o
5. I nt errogand i sunt,in quibue rebus ve1 locis ecclesiastici l aic ia attt lai ci. eocl siasticia ministerium sllUIII impediunt . In hoc 'ioco
diacutiendum eat atque interveniendum,in quan t um se e piscopus aut
~
ne ~ocia .
quan"twn~
vel alter
baptis~o
l oquitur,vel
6.
q~ { co~
ni ique lo
ice en el tnuti
a r nunci
quil1Us abrenunoi!lt.
7.
ce
li ndo '1
o au r nnncin.
co~na
o <lcocuidando cu:lleo l
;; -
8. Quod 1lle bene in Deun non cr edit qui praecepta eiua impune se
contempnere puta t
no pu do. creer
d
nt
ous
e~
ioo quien juzaa ~od r
rcceptoa o quien desprcc i ~ a uelJ.ac
co~o si no ~uocon a ouccd r .
co:m.i;netus est .
- 167-
~
dcuc' os ~di~
ai EO o ver dcrorrntc crintiano~ . ~-to
2c ccnoccr~c ' c~ente en 1 con i c1 c1 ' . e 1 vide
1ns contunbreo, di ~uticndo diliecntc ente en F ' blico nuG ro
t nor d viclr> .
- l io 7-
populo Dei non aolum doce.ndo sed etiam vivendo exeroplum bonum dare
debont;ipais namqo.G apostolum dixiase credimua 1u.bi dicit: "i.mitatores
mei eetote et obeervats eos qui ita embl,ant,siout h;Sbetie formam
nos tram" .
11, De vita eorum qu1
dicuntur~,qualis
esee debeat .
er.
co::~,
-====.=.
Cl
'.J.
Ben~di cti
13 . Is ta coneervetie aicut vobis decst;et in vobis conf1do,pi1seimi pontifi cas 1 et 'in qua.ntW!l inve s tigare poesW!l vobis mi ttere eau
13.
od
lo o
- lGC- 1GB....
- 72 -
- 72 -
ll
Bll.
Itero brevie c apitulorum quibus fidelss noatroa epiecopos
et~
te.
Co.p . l. Primo commemorandwn est 1 quod :m.no praete.r ito tria triduana
ieiunia :fGcimlls,Dewn orando 11t ille nobia dienaretur ostende.re , in quibus conversatio nostra coram ill o ernendari debu.isset : quod nunc facere
dc::~iclerauus .
mon~s teriorumut
J:.n pr e
l ugar debe :vediroe a l os ec l esi~st i cos , c:::,to e o,
obHrJoa y abades , que nos hagnn oabEJr acer ca de ou tenor do vida ; C:J decir , e n o deban comportarse , par a que pod~oz conocer
de quin de e :Llos dcbru. os crc;;er lo bueno u otra coso.; y para que
podanos o~ber en ~ul nedida cualquier ecleoi atico: obi~po,abDd
o onje lc;;ba i~i scuirsc en aountos secul ares ; y qul s ea pr cpi c nente 1o quo corresponde a qui enes son llamados y deben ser pes~
toros dG l a iclesia y padres da los r-o sterio o; de :codo que no
les pidamos lo que no les sea l cito hacer y que ni nguno de Glloo
nos solicitG algo en lo c~LtG no podamos consent i r .
debernus .
3. Interrogare volumus ipsos ecclesia.sticoe et qui scri pturaa
sanctas non solwn ipai discere sed etiem alios docere debent,qui sint
ill1 quibus apostolus
loquitu.r:"i~itatores
de quo idem dici t: "nema mili tans Deo implicet se negotii .s eeculari b11.s ",
rb
sit quod apud eos dicitur secu.lum rel1nquere , vel in quibus internos-
CJL ~i
uir.o
co en n
se~ulum
- le a ellos ur
o d jur el .o i ~lo ,
el ci l o y lo~ 1 r t
s ni Cu .. ar
lic~--' ntc
c~o
Jos .
utrwn in ea sol o, quod arma non portant nec publica coniugati sunt .
- 169-
-169-
:;.
Inq~ircnd=
,llOo:;c:caiane
cu:!Ccz:.do e!
::U.O..S
de aoterno ::!U't'-
plic!.o 1r.!'ern1, et sub no:-ino Dei llUt =iual.ibot oaneti te. c!ivit=
~ptre- ,
iJ:vcniL:Z~tur ,
cd=t ,
a.;.r:pJ.1c1arc:. ru tu!"l! = t et
e cr tcc >lcrocquc d
oonm axllr-
e;; e.rcc=t,
tr~1l:1
~O'CI<Ies
cd peten: re harc"1 t
d1~r1
1 n<, nc
olio :rccrept:l e t .
~i.::.:~ c!ebc :n;:
t:>=c c!.::c l:cya ;odidc cj:r el o;oo
<-vedo pcr la ccdic1a de nl>G')eroree do 1C>Cts cu~ t.e;rE:cr a otro, lleva e "Otroa ha::.b.rea n ccx:.eter ..-:r~ '="'~tcsti:Cill1os por dinero , y busco un procw
y un . jr..n;t- ~ +rooo e Dios, tino cruel 7 e .... iei oDo,- nn rvco ~ou
r1o" y no oo preocupe e o ~.o sino
Q,(], s.U.:Xi.....
ct
:ru: e ::rt:
:nJ:
et,
111 e trcdcnt , inat:=tico1::., &<nlor-
a :ote t
cr-
7.
c!cciree de aqu.l o~ q!Ul , ce
4e
les o:mtoc, =1cn tle 1 -.:r ...
do l
" ~oiren 7 ~'"Mf" .,
~onstnze~ ~
7 e
- in.i.::~tc::c:
:";
oua
:ro or cierto
,,
'1 tt
#
~ .o a- l
rrocc
Dios,;y
lo:t ~ .. ,
en CA"l.aan.ci u que
otrt. l'<lc t: c.
4e
p
ct,
t 1
totu=. cc::!!lur re
iu te
i
~irvc:mnt
rtir.cot.
oc
y:c~tuc
nrtWe: t;
o
los
- ir
!
1
,
cC:. O
UGdo
'"'" ~
_ - oa 7
::e
in e
e.
Ui
cccle-~.:~-
1.cnorc::
1 ce
- 17<:'-
es~tacutise ime
dist i n-
tu;m sit ,ut i nvitus quiel1bet aut clericus au.t monachus fiat,aut
ubi Chriatus praecepisset aut quis apostolus praed1oasset,ut de
nole:ntibus et invitis et vilibus personia congregai;io fieret in
lO . En qu~ canon o en la r eela de qu~ erurto padre se hall e ent blcci do que al~ui cn puede ser hecho c~~rigo o mon je c ontra su volunt2.d , o d6nde haya ordenad o Cristo o predicado alguno de ou.s
ap stoles q_ue so foriJe una cor.~unidad con personas que no lo dosc.:.n
o de co.1dici n vil, en u..'l~ i c le eic , set> ac cnn6nico n " de noni e ;; .
r.~ultitlldine
det,ut suus c leri cua vel monacllus bene cent et et leget quam
~ ~,
cui~ibet
dere potest,tolerabiliue tamen ferendum nobis videtur i nperfectione or:mtandi quac. v1vendi , Et quamvis bonum ait,ut ecclesi.ae pulchra
sint eedif1cia,praeferendus tamen eet aedificiis bonorum morum ornctus ei; culmen;quia,in quantum nobis v idetur ,struci;io baaili ca-
~eteris
datio proprie ad novum t est amentum et chriatianam port inet diaciplinam. Quodsi Christus et apos toli e t qui a postoloe recte aecu-
- 171- 171-
sane-
vi vi
12~
~ula
Senedictum fuit.
13. De sanctimonalium
-17 2-
~3.
Acerco. d
~J.l.RCITi.LIEU..,
.~;.L
LJ.l.'\CITO
IN PLACI':rO TRACTANDA
Rll
~LR
TRA'2l, OS _, LA AS BL
11
811
Ca~.<sns
obli
diroittere solent .
In pr'i mis diacordnntss sunt e t diount, quod episcopi , abj:Ja tes .et
eorum~
et~
clericifll et
j de. ' o
cr-onao; i ua... ente tl.iccn uf. 1 s CO"'ilcs
ne .~.otcst<.d .. o re uirr.en ~bitc..n suo uis~rito~ .
lo.
te ~
b~beant ~ ot ea ta.te n .
2.
pauperas se
~uod
rcc lan~t
prieta.ta; et h oc aequaliter
et
eor~m.
advocs.tos et s"per
cleu:~ant
ct eorum
2 . -e uejtn de cer e reo y auer cido deoFoja oa de su ro icci::..d; de e to e u::. r. a Jo ~ . r.lJL des y su
rce~rn oreo
o
loJ cr,ae~ y t..a ccnttu icncs .
centenario::~ .
3. Dicunt etiam , quod quio umque proprium suum epiaoo po,eb ati
au.t~
vel oomiti
l cns nolens
bic, u
en CU CLZr' .
4. 0uod epiocopi
et~s
u.
eorur.~
b e~ litrc:o, ur.
::u o case.c
lk o; i ul... e te lec ..... b:...de~as; e l.O"'"' ~o. tres ocn: ~le e e:.ro'",
Ladorec, rcc-UJS ore de lo Fenjcs, prcpsitos, __r_c_____ ,
nec reiben
loo e vicdoa) P su oqtito .
s equcmte.s ,
5.
5. Dicunt
in
h o::~tem
eti~
conatrin~s.n t
JiCCTI t
et
(. . e
lC..L
loe
L\.
'L-os
t;.~.
o ,
u e cl:.li un a lo.
t-clloc nuc tic.1
obres
nci O:ndc -
prcrri a dimittun t.
6 . Di cunt
ip~i ~ , quod
obcllmt neo be.nnun douni i:: per o..t cris adimple1e volunt , dic entes {
quod contra misaoe domni jJmyeratoris pro hcribanno debes.nt rat ioneL'l reddere nem non o ontra cooi ten; etirun etoi c omes ettrun
donUlll :Uli
in~r:tiserit , nulloun
-173- 17J-
1.
l~t ~ti~
C.
~:nt i
lccinorum e o.-w..,
L~c
al11
o io
n.:nt ir-
r C'ni
r.t___
rrc:ntc:c,
te
e 1
oc; icntao
itL
t e t alil
c.
1 1-
..,
1 :-1
-e: t .
e::
tt
r-. 1
pro~r.ct;
1
7 . oy al~os ~uL d1crr. ce- ho~brea da lipir.o L e
cv~co
: at1r-...Lln ir al urv1oio de .:.u
e. eren Cl' ~o lo a e :e sl:r.litoa deben c:orcl1!n;e eo el. c.tr. 1to.
ter
cr 1lloo
.
l
res, l.a.
ic bro
dct
in nc;n Cln"nn t
f1
- ) 7 -
- 74 -
-74CAP ITULARL
CAP I TULAR D
OOflOi'!Il!J'fSE.
Octubre del
IlOLO:lA
ll
811 Oc t .
A~t culos que es t abl ec " e l seflor ecper ador en Bol ofia , que cst~
s ituada a l n orill a del mar , el mes de octubre del ao 44 de su reinado , quinto del ciclo de l a i ndi cci n .
Q.Uint a. .
hcribann~ . id
.ll.obueri~
unde illam
est solidos
SUJ!lll!ant
scxagint~,persolvat ,
wadio in sarvi tiuo prino i pis tradat.done c per tempera ipse bannus ab e o fiat pcrsol u tus; ot tune i terum ad
ausa revertatur . Et si ille horno qui
stat~m
se Fo~tor
liberte.tia
heribennum in
:fian -~ .
~acta
nec de scara
neo ds warda nec pro heribergare neque pro ali o banno , h eriban~ ~ exac tare praeeumat , nisi~ n oster priu
ei e L run
heribrul\en
3.
anim~ious
specieb L~
rit et ad condictum
pl~citum
raval' S.Uf.l fuerit , quml actu:m Franci her icliz dicunt , volwnue l\t entique c onstitutio id est capi talis sententia erca i llum
pun iend~~
4. A quicr.qui era que r egresare del ejrc ito sin licenc i a y r:e
del r nci pe , lo cual es llamado horisl i z por los Fr ancos ,
quercrr.oG que se lo apl i que l a anti g ua consti tuci n , es dec i r , q e
oca casti gado con l a pena de n.uerto .
~iso
custocl1atur.
- '75-17';. -
5.
Cuicw:~qus
noluerU,hanora:~
6 . Ot in hoste nemo
bibare roget.
~ DWllll
E~ quicw:~qua
oio.
1!U~-.,l1h<lt
alterw:1
h~
6 . ue en el e'lrci to nc.di& :Lnvi te n hrh~r a un par o :. cu:-1'lui<:r otro h=bn:. uicnquic:re r;u<: fu<:re encontrado et.rio en cl
a~lrci to, eea caeti!;Qdo de tal t:odo quo; be:be. eoler.cnte "CU'l : :::ste qua rocono::c::: l:::bor obrcdo lml .
foci:.ee cognoscat.
ta-
7.
de lr
ccroe de l es
cort~ ,
r<:ro
::;ittot.
od~
~=
vcro qui da
~ere
cnW::~
trnno
..
ncncnt,atque in Svanion proficisci debent ,nontea F1r1-
nooc
S.
~ :;~
ta. l
;.:. ; ;
prccs~~te
cun
ao eundc beru:uo pcrcolvat; et tot heribunni ab oo ex4;=tur,quot hor.inee dooi dilll111it. Lt quis. nos rumo pra!i.Gilnte uni-
pro
..!!!1!:! concadiJOus.
~
t" 1
iEr .
trc:.. u se dcscu~r::. C\UC c. ... t .a c."""; o n ... cotl.4vo en
el r~ rcito ce..... s, ccnor, ee obli,..::dc; .Ji: tr el. cr: tn COL,._
to.
::i el sr-or o <>1 ~ lo he i<..rcn el< j._.:o ~n :m cas:l,--" ~ n
Clllo3 l e cult::! en :::u lu;-:tr, 7 cdj=seles t:.ntos .. crib~es cu-tc
l.CI bre~ :..~y'n dc~::;do en e~~ . Y ..:::~o -~uc. nc..o.otro... :..c.a os eoncc..:!it!o
c;te -O a. c:-.d::. sn:--or qu, c:!t.jE en su ea:x a do~ ~e ~en , qucrc. ('
<;u< ""lo 1 ~ ::.n c;":x.r c. nuc:::;tro~ Gnvirdow crouc ::(lo c. Ello. l e.
} c.r.o: concedi do c.utoridc.d eol re el l.crit.:O,,
~uatos aecolesiae~
id~
r..ctor
-1~-
ll . uo cuondo deoeEm.os enviar WlO. GX::ldic16n f'Cr .u.rua, loo.~ c eflorea archcn . , ::uo naves frcriua, debiendo o~tor r roporadon p:~:l
coto.
ll04 - Bll
el no:;,brc del :>'Bdro y del J;l.jo y del Eopiritu Sc.nto. Cc.rlo~ ,
~ernnoil:lo ausueto, coronado por Dios , grand~ y p::.c!fico empc;r dor ,
<J.uian, por 1:: W.aericordio de ~ioa, es tao.b:!.ln rey de l os :Froncoo y
de loa !.on;;obard03, al~ ?ulrado.
I:cbee oabu- que par el presente co beco e convoc .do nue. tr.'. c sanbleo general dentro de lo Sojon1o , en lo parte orl~ntel, cobre
el rlo 1?odc er. el lugor ll=<io Staosfurt. For lo oulll, te or'.cnc.r:o:J <;u tE pral~ntee en d _l;llcionlldo l~er coc_ tu. .CLbrcm icn
er-...Ldoe y r'I'E:Qrados, el dc 17 de junio, e otc es, iete di= antes ~ lo fcstivid~d de c3n Juan cut:!.ota. Do tal cede vendr:o con
tu~ 'lC>t hrea e Ucr.o lu.:;ar que desde all puedas 3al1r con l r'l cr.-cdici(~ a dondsuiE~ fuere n~e3trC wandnto; e to ao,
con~ y
terr ->!C!lta9, .7 el rest:mta in:JtrUl'.en'ttl bt:licc, vitualles y ve t:1J:.a1 t:...o. X :odo ~uc e ,J,. c:?bcl.l~ro ~- e .ou.do. lc.n=.:!, fO' d
y es 1 cort ... , creo y el.4iP.ba con tJ.ec!Jo.a; y c;;n vuc tros co.rro-9,
berr tcntc.o da divers<> es ecia o_to es, lulohes y tcchuelUJ~, t"l.r...d:J.~": , C.::iU(.l a, s.zada.e ,
.!._ s de !"i~rro 7 dc::;.i..:3 in:trwten~o ne.CE:: ."los en u.. exnedic1 !n. Las provisioacll de clit;...- to,s en
oo
cz.rr"" dc. ....cJl c3.lcul..:!rco pr.r: treo t..eecs a 'PQ.l"tir de lr ao:u:.bl
lea r.""OS y ve tir.'cnta, pcr nedlo c:.r:o. Y tw:.bi~n ordena.-oo
"C
l:.;;_;,i:s obecrv r e s to:
tre~ar al lur!:r .... cncionado en pcrfscto... .-.:;,,
cu...l. :ic:rc. "" 11' arto de nue::tro reino ~or le. que OD hicio.re
tL~.;:;::.r l s 11ree.... i.;n e vue;J:tro c~o; e to e ::,
' no intt-"lt "::::o
toc:.u- ..:t.._o f"uc:.rc de l 'l l hr~ , l a lc-::a y el Q&U::; J le:. h0< bro lr
c~d
uno de vo~otro:J r.e.rcl en con eue c::rroe y c~b :11 ros , y oi J:. l~c
e::t.:. con elloD :t.::sta d lU('<:.l' L'8J.cicnado,
que l>.,auscnc1 Gel
s~ o. no d llJrr a su3 bcr.cre<> e. obra- :aal.
~
nos~
f'lurtw:~
e~ h~111ibua
praporati~ ad
pre-
te aiaaen eanct1 lohann1e beptiete . Ita varo praparatue cua hca1n:ibus tu1s ,. rredictw:l loe= veniee,u1; 1ndc, in qwmcwnque partem
~1co, in
victwll.-
in~
0111:1
r~
~o prec1~
<(
"=-
ut observare faoietio,
dic'b::!, qualiter abscncia dOI!ini loc~m non det hCI:Iinibu.a etus cala faciendi.
~aio
nzno3 lles; r los donea 'l.tL<> debes pr&ecntLrnos e" le. a;n '>le:>
JO, el lu nr dond es~vilrcroe; U17.! tu itincrru."'io pc.r:ite uo los ,. ucC.=-s rsoe ter tJ. is::o, 5. ..,...., es l o
uc
de~c~o:~ . Trata dE nc obrar CQJl ne li:;e.no1o el r"specto, o fin de
qu& fU8dQ9 diairatar de nUE-tra tracia.
a ~~1 des de
-1
-~
_, ... ,.._
812 Apr, 2.
In nomine Patria et Fil11 et 3piritus Sonct1.~olus, serenies1-
ouo
~~atue , a
tarorator , R~
g u-
bornana imper!uc, qui ot per miocrieordiG.!:! Dai rex Proncorwo et Langobardoruo,Derane ,Gauseelino , Gieelafredo , Cdilone , ~cnzorio, #~ema
a1n1ater1a ,~=-tnus
'rcde:
esserint quod
ru::,
w't dixerunt quod aliqui psgenses fiBClCI nos truJa sibi al ter
vc<ltiturw:~ ,quam
per trig1nW.
Ce deber e:: :
ae~r
riro ,
~ele , ~i ~i~o,
LSrerandco,
onnoo oou nm liua votiti utaus , et ipsi per noatrum don ituc de
crc.oo per
no<~tren
El!!!!.!? nostro, ut
recitaret . ~t
ad
ceu.= ei
_.,_,.._
Jor lo t=to r.e on C>'denuclo al cr::, .. is-o JUClll , nuc tro cnvi odo ,
quo oc lla:;c.se i.::.sta nuet~tro .ucrido i>i;jo, el rey !ndovico, )' lo
relctt'se ordenad ~ente a-te llSunto. Le hCI.os ordenedo que o.crttncr.:antc llo_~lo.ta; all. y acudiendo vosotroo a nu 'r-"""Rrn('i ::L di;f~~~ eo lUl ~cner3 deban vivir loo Hispcnoo .
-1-:-
Il\l8
:m.
qu.id contra iuatitiam oie vos cut itmiores vestri factum habotie
cut si aliqiJ.i eis 1niuste abstuliena, cma in loco reetituere
fcciatie , oicu.ti e;r&tiac Dei et nos-tra:::I vu.ltis haberc propitil!!'.
..:.t u.t ccrtiu.s credath , de anu.lo nostro su.bter
Erc~baldi
a~lari
iue-
recocnovit .
quinta..
-1::'~-
.Dedo. en el d!a dos de abril, nn ol duod,Oi o a::o de nueetro inporio, oon el rvor de Crioto , en ol 011 .Jr:..,; oao cu.arto do nuc-tro
rGinndo en Pruncia y el tr!bsino oct~vo en Itclic, quinto del ciclo da lo. indiccin.
Act,lB.do en el
~,cio re. d'"' .Aqui .... r :.n, con felici,Hid,
notlbra de Dio.;. -.l.n.
E::J.
cl
-TI -
- TI -
CAPITIJLARJ.. A UI.:CRl.TII.:ISE
SOl - 813
801- 813
l:arolus eel'Enissimus
1lo~rator
nus ot pac1f1cus,cum e p1ecop1s , abbatibus, com1t1bua,duc1bus oonibuaque f1del1bus chr1ot1anae ecclesiae cum conacneu oonsilioque constituit ex l e.:;e Salica, nomano atquo Gombatc capitula ista
1n ll8lct1o Aquia , ut unuaqu.isque fidi1o 1ust1t1as 1ta fe.c.:ret:
qW. s t 1pae mrmu propria firl:.avit c aP!tu1a iota,ut cenes
t::.On.U
fidcl~s
robor.arc s"tuduiosent.
co=U.a~
et ibi
1nquirend1 studium babeant de inccotu, de patr1cid11a,frotr1cid11e , adulter11s, canodox11s et olio nnla quae contreria eunt Deo,
et
i~
t,.,csnt.
2 . Ot acclesiae, v1duac , pu.p1l p er oonmm reSis
.>in o.l1ter,1n
autac ,~
pr--~eentie
'~!!!:!!!!
2.
lml>Elmt.
el
Ln
).
rey .
1 . Ut hi qui bcncficium nootrw.' habent b8ne illud 1m:oel1orar"
in acni re atudeant;ct
ut~
~udctur .
4.
uc
~~uc11os ~uc
5.
tienen un
~~
uc.
esc~avos
do
del rey. uo nuestros vicarioo, 4lll cuo de. E:::tsr e.u.scnte" lo- h<orEderos, twen lo:: b iEnes de 1:::. hcrC1IIc13 PE= nue:::tro
p::.t:rLonio a fin de que no sc=cs def=udadoe.
un~
- l"l.-
sine t;rad tiene mortui fuerin t , heredi tas eorum ad opua nostrwn
~e::
igunt ,ut
ipea.~
nostri de
cipiwn et decimnm
B.
Ut vicarri luparioe
suo ministsrio
7 , Si cont endi eren entre s l oa llcredor os acerca de l a herencia y el r ey encar._ e a su envi ado acerca de l a divi s i n , entrl;Llenee al rutrm Onio r onl el di e=o de los oocl nvos y el ~
del suelo de csr J crcncin..
8.
e los vic:::.rios tongcn dos lup:.:ri os en ou jur:dicc i6n; que
ellor; no se vean obli adow n a l is-tarse en el ejrcito o concurrir
a le aoo.r bler 'el conde o del v i cario, a oenos que surci crc
queja sobre ellos . Enfurc ense para qua su t r bejo sea provechoso;
l as p:lo;, Je los lobos denso a nuc-tro pnti .onio . Cada uno c'c
los c::uc cu-todiml la aso.nolc::a en ssa j T'i odi cci n rccib1:. un mocEo
de corenlea .
oiniste~io
placitum
c~stodiunt
nz:
de annona.
9.
De~
~u1wnquemque
per b5!Jlnum
i.l~um
looum ubi
~anoeeo,soutum
d i ~am
9 . Jon re E" <O.cto t.l sn"Vic i o de las arr. as , dio c;nec...,oo c:_ue o~d
conde en su condauo ordene por 'land o y bajo rr.ul t a de scsentt: o cJ.QO~ ,
ue todo 1.o 'Jrc acuda al l ~~donde ~ue oo vocada l e~~~ lea . LJ. n i sr o conde vicil c e no est pr ep~:.ro do cad uno; cnto c.,,
~uc tenga lanza , e c~io y arco con do~ cuerdas y doce sactao . 1c
touon ten ~n e .. ws . co~us . ~ ~&ilc;l~~:r{'~, nnr ~ " ..,h,,~t%. tf"'a eHaladobr
provcun ~
to
e
" t.n . .L
e o
-
~
Te
1 r.:..g e y e o o,
tr
lito 1 c. rcitr t i
i
, e~ d-c.ir , en v :o o.
denw1tis.ti
re~is
~ , ab ~ atum
lla.ber.nrt . F.t u.tlusq uiflque ooms dl.le.s pe.rtes de herba. i n suo com1tutl.l de:rendat a.d opu,s illiua hoati e,st ha.beat pontes bonos,
ne.ves banas .
-t. ~ -
...!!!!!!ill
12, Ut
h~a
re ~a
carcer~<l1 , ex111on<l1
uaque B<l
om~n<lationcm
l J . Ut v1car11 ounoro. na ncc1p1cmt pro i llos latroncs,qui antcl.c 1ud1c1uo sustineant, eiout et latro i u<licatua fuit ; quia poet'l"'- s c c.bin1 e>ll!:! diiud1caverlnt 1non e.s t l1cant1a coe1t1s vel vicor11 ei v1tcm cancc dore , yad ei bonnus ei 1u<l1catua f uerit, ct bcnno p&raeto , stet in eo inta.riz> , llllque dlll'> .J:..!!Iili.U a t ao qui cle::m-=
14. Ut cpioco_ i ot
in illo
J2, >lue lo::; l:.ll;!tres de blu!ml cuna , que .c.l.l'O del. cll!ldt: e tl"brcn
1n1cun o 1njustazlmlta, c.cn UCMl<!o:: a L.. ,.... ocia flll re:y; e:~ Z'Q'
ju~ s i deben ser anccu'CC1CI!.oa o ndli 01o
"u .. correoci ' n ,
lJ. ue loe vicnr1oa no rt. i "' don:ltivoa en favor de lo 1
r.ao que co: "utcr1orld11d h11:1
ido ju~03 roca de r;uorte
conde c1 licit. n e; to, l'tlcf r~ 1 rics eantc:ncin que el
~uc d '"l~
e loa
1a
o~ j o ~.ron a Dl6u1 ' .,o ""
por-...1t1do .1 ce n o al vic-..riu eo~ca~arle lo vi
e
_ 1
sido e '=--;;-;-= ult ,
l t
to=nne2:1:
!
aa1
el~ 7 aquei""Uc rra w iG - e DB, 7, e:
" ~
l.it:re .
14.
an:n ml
y t
uc los _ _<_ _
saum
dilti~t po~tqwm
16.
don
e~or
!!e:
{.
""",,
toll~~p .
uc r.
de
al o::o
uc lo
o ti~
a
un
en1;
entre.
juz:odo
cr rc:i'!lido e
..ctc.r
o..a en
'"~ ~;
'no
.=J.
qu1 ooi c t
uic:e
ab eo ccc i perit
ceodoro vel uxore3 out fili an mac ulare ceu hGred i tateo e i
Wlllii
rrocur-..clore~.
ro:.i.a;
vulcn ta aolido uno , excopto s i oum vul.t occi<lora aut cun b:leulo
z:.cn
c1
; ' ,,
, er!ic~re .
y ..l....!:!!. tengcn
ucxl nullus
f'oris ~.
16 .
t~ c~rccl;
illorum.
u.
y lo
rat10D82~
tl
ll
t~=-
fa~are in
qu~e
l r-~
ed opus
nos~
car;oro.m noot r <l!!lper r a tioncm per vilicis nostris out a tti s s is eius
o. oo trancci:ssis.
n J.o bo;::qucs
n ~bre~ ~ ncn
..o
e Cleucntrcn tor.or.:_ ft._., e oc..u uu zw.c.!ltro cc.rvicio ~
t:"~
ccrvlcio de Dl1l :re
.:riloon1o,
e
!.no .... -c&Stro co to :t e ..fccci. C"1 ~(lila 4c l = :r lil:.c , l
ce e r..:cntro da &1to , ><.r d o ~ ed1o de
r &ns:lj ro::,
ir cut1nt.a n nuaot.roa z:ejcrr1o os .
1 l
=-..
- 1 84-
pe~ensit.
- 78 -
813
De baptisco,ut unusqu1eque arch1ep1.s copus auos eui'fl'aBeneos
sacrm:~entum
ordinabilit~r
l . Con res coto !tl bc,.t11P.o, que ced<. or.;ol:.io o u:l.orte clill <-nntc jl &Sil ~hf~= suf~ (neo;, :r~ rue nt.dic f!gt:ie il'v eetipr co. :O
...;.\oiOO:
W 01 el oncr;:net.to lltl btlJti. o y c.nce.:::e ov.,
c e. e-ro ., nili ini ... tr..rl < ri turl. ente..
t~
fiat.
2.
ni ..
re
re~aren
uc lo= 1 icoa, de
t~roc ~&r
,. 1
C:
.(.. ~c..- O O
l......
rccv
.I.;C
rlow
c.ccr ~
fin
u.,- . ::nc::rr..,
.i;:
~n
CI
~c.
1 .. vi..::: :le
uc -:e
tzi~L.l)
tivo::::
"'Ck
a.
~O
una 1 lcr.i
eofuc.~"C
lo.:~
ollri on
n (n vi,.i.:"
-E
cr~.'n1.co;::
n el '-- en
el Ol~Cll~
v ivere ctudeant.
ecclesias rsdira .
canonicorw~
7.
~.
ue a 1os presbteros le= ce- l ! citc, en t i
cnir- lo_ :-m: :;tu-ios "'' c!onc ul.cs -r 1- e l
e o, ... rro....:..I:.:.o luc. o c.. ...ue -ro.i"" n i -lc::itc.
Do~
atque oo-
~~ :-~
6.
Ucn~
7.
sd.t:loncndio.
=erint.
./ ron ic:) o
:.-;. ~~
or~r~e
C. u ce !nvc=t1 ~
11 -do ec ~ i_1c=i
:1
e e
1 n
<le 1 _ incc:tuos<--.
lcicttn
.:1 tc:1oi
Ut~
iudi~ill
et
10. uc 1o~ conde:::: o i.""ltc .dcnte c , :, c.l rc..oto J 1 .+. Peblo, se~
obr Ji te~. ~1 ~ y '" en ~n do ooucrdo entre 3 era l o. ;:.,::J.1n.i t:r:...~1, !n de la jLtatici. , y no rccibE'1. donctivoz Ol"' 1 2 s zc:..ntanci ~ Di r or los fc1eo: te::ti o~ .
l l.
a eua
~=iliares
~1 ceat
de thasauro
ecc~eaiae
as ~ iduae
inte~let;ere ~gus
f1et .
docendo et
QD
:feoerint,honore priventur.
18. De fide : 11ntH.lquiequG compater vel paren tes
Vllll
proximi
18.
truy .n
cc.~ca
ous
zcnen sCJ
de la f e: ue loa p:.tdri n os , prdrc .... y p ientes :nzjoo cspiri tualcs en l a f e cat l en , e o odo quE: r -
ri
:Ji o .... .
ratiocinare debeat ,
~9 . Ut ecclesiae antiquitus constitutas neo decima ncc alia
--. :., ~.
ull.::!. poss essione priventur,.ita ut novia tribua.tur ecclesi i s .
'
21
mini!:H~
:fan t .
22 . 1Tt comites vel vicarii seu iudioes aut centenari i sub mela occe.sione
oer~ ul te.dos
en la i gl esi a , a no
er
~rticulc.rcc
e:piscopo f'iat .
J.c . uc l as iel cci E.s c onstitui dss desde antipuo no,__qeun priv~
el ~ u otr
oscs i~n .Jar dJ roela a l as i._,l'!5ias nucv s .
dcs
f~itivos
-UlG-1!1 -
24 .
Quie~~~~~qu.e
benofiei=
Gccleaia.scw:~
~ a reatc.::n.r
25. Ut qlli
~blico
rei,~bliea
26 . Ut
r.~sb1ter1
ut
-5.
iadiean-
. .
~u.1~eu
vi vi
en~=
11
...
- 137-
-l~"~""i-
- 79-
RT:!'" L
CI L. X
813 vd post .
A~striae
verum est
pre~io
q~od
d1cunt
maniiee-
tent l s.tronea .
2 . ut 1nquiratur dili{enter de fai dosia homin:ibu.s , qu1 solen t
el
en
c c e c t de loo 1 o: t, e YC"n lo
oabe rro i il'-
2.
t .,,,
3. Providandum ornnimodis ac
dil ~enter
ex quirendum,qualiter
3.
in "e co
Wla
Ji_ cnc i
o vi-
CO::JO
que GG
yo. lo
es ,
COl.
rr-
:;~ecundum
unes ,
~-:
t;redi aude ant ,nioi necessi tatis causa i .psiu.s monaatrii e ompule-
Jcn
t
1
el -
- 1 8-l f'S-
- eo -
- 80 A
Sll-813
Itca capitula
tn
Q=<>
Ell - 813
patri~m
f'aciendis constitu-
BIUlt.
re~
inter rartea f'ect2e atquc uortne diseutiantur et congruo sibi iudicio terninentur;priuo vero,id cst ante obitum praedicti do=ni PiPpini rB!l"iG , causae comoicoo.e vel onninc non movoantur val selvae ue-
qua o4
tnterro~ationem
l . Con rc_;ccto al Cr::ino de lns c=a:D y litir.io:> , Gsbl:lec:l u t:ldns lJla ctnsaa 7 l1t14'1o!J or.f81n:1o entre 1na )X!r"tce
de<:do el co::ccr;to en que f'all.eci6 a l sc::or rey 1p1r.o, de :!ali::
z::.cr1 , y ecc:e o a reinar nc~otrc, , GOl CDl:incn 7 tcrcincn con
ur. : cio nro iclo; lne ctiWIIl3 1nie!c43:. con ~:ntcricricl:d, to
e- ,
tes dc;l ~ec:l.r:ic%' t Ccl c<Ccr r~ i:ino, o no os ~
o mmt.:nc-"...=...s s-in ilmov 1 ' .o bnttn q ue u tra1
e nuc..ta rcocnc1
1:0
noatrom reserventur.
:oderosce,
u 1 , y no llc,_-u-nn
pauperw1.
~us
f'inire proeoucat,sGd
w: arrecio, ce
qwandoc~quo
rcndi atque
e~i<;endi
testea ad reo
q~ibet diaoutiond~
'1
d CC!'-!n
cto=ca , catre cu::.J. n1cr :;unto, lo=
>!:cd
trarse en e
r~ 1 ' n . Y no le
=tes :;:rc:ent= tc::til;o 1' lace or cecUo
tn
ara DOl! b::ca-z:o
quae-
agend~m
neque
iud1centur.
5.
Ut~
unuaquisque 1n
nostri
~o
d1~ter
Ol:lt
ebcn jUllCilrl
cnvi
n,i "l'g 1J:vc8 tJ.cuc diligcc te e t.l 7 h"l:=
c.!
ito lo ua ccd:> uno po:IM ""~
tos te: res I:IIT-1 ut-bleci -!oa en ese lvT' ~i o.
--- ~
-1~-
4 ue n1nol.:> ha::.::re e
cm C:.UIICIS Q u o le p!lednn
do 1 ~~rt .d o la devo
---
~ =o en ""
7. Ut non s ol W!! benefi cia ep1scoporu:m,a.bbatum., abbat1esarum ,atque comitum s ive vaosallorum n ostrorcum sed etiam nostri
iso i
u.,.
e: .
.t.Stabl ec<:r.:c~
t;,c
lo.
;u~t i ci
ue
s
-, c.lc.dc :r-cn 1i c.nte ele r~ te tk lo:J cond:oJ, los c~virlo solrrentc e er:.;"n cuo :...'lcicncn cu~tro oses ror aro: cr; cncro,dur~_
tr cJ i v.icrn : en bril, c.ur~r e 1 i,Jri vc ... a; en .inlio, lLll'~"'to
el vt.:r~no, :, en e t re, ur~nte el otc o . . .l J.c . rcGtO'Ites r.::
c~d
o ~ t .nga e tribun 1 ;, <., :i.ni trc lo. juct.i ::.
uc tro ~ . ~' ... o vcycs c..r rr:es, y en cu tro lLl{"~rcc
t;oo, . no"t i .. n -"" t i1.t leo con acuc.Llo cm _,G" ~ lo
ur
.:se " t
... I
c ita eua cwn illis oomiti hne , quibu s congruum fllelit ut ad ewn loe~
DOssin t oonvenire .
venar t quom
nostr~
i~lud
l.I:-
con
re.
te
amendare iubeat
10.
Ut~
J.'t
_r:
e lo
"< O
~o
C'l;
h c~e
11 .
re:,. ,
i ..
\L
lto...,
r ".;cni c .
08
!'(
c1t.n ..... i
1
ue sol trtr r<r , ~
a .... u..,
o en
d
le i , o ic
e
ere rcrc , o
e cl _ t_ _ l i< J. o..,
"('
:i.
C' -
i -
-..(
lloc ~e cclrl'
e, p r
cJ
facia.t .e o . i ti bus qui ad eius misaaticum pertinent , ut in illis nensibus quibt.ts ill les ntionem sam non exeroet conveniant inter
se et COJ!liDunia plac i ta faciant , tam. ad latrones distri.ngsndos qllS.Jtl
ad ceteras iustitiao facicndas .
13 .
Ut~
ipsum~
U<
co:::tur
Lre~
- -0-
- 81 -
- 81 -
810 - 613
l .
en
3.
SC
lo
ll
~nc
e i
U(
los ~
te
'111
cr cuente
lc. .... b
lJlC.
+uo ue
' '
ntit;L
coj e
i~
i le
cm i ri ,ue tribm::.nt .
,,. Lt
rc ci:: ~ c
~resh~.tE:ris
cJ ~
l to.d
de
es
~cr
lcu
Jrc 1.
t.iic.z,..o
e ' . o lo
e
crv~ .
;_J.:;cntur .
di.
ter
cnnon~
vol
~ocntun
ccclc.~iae
~bi_uac
~unt
~el
Lt
.. e
n
re
c-
- .a.
J.(
sccratione ,
l. i
LL
ce .;_crcntur .
7~
llC
t.
de
1,
V[
t lin-
u e 'o
7.
;_
'
e co
tLrc~
raci <.':
~'
d!ld
t~> .
c:n uus
crtcn
e,
L\C
v . ' t nullus
e p.._
is..,,
otr
tUl
ere
i.Ji n
i~incrc
:f\rrit , nE:C
'[)L't'I'OC'}
ia
:..;. ::.:
i scc.r: ccrtrrc
'I"v.c-
ni
'tro,
n~ e
ter ic te
e
.L
t c. t rccipcre .
1 .
t tcn.im
l 2bcat
11 .
t unusqui:::quc
i ~icri t pr opri~o
~1u:::cquc
es
1 uc e
~-
l l.
el
o l
~t
io
C<..
{.
cccleoi:: e rclinqu t .
\:J.
....
~~
o. Jc 'nio
de; l.
COP~
l'"
rcoi
:_,
:i
ir -
11
co i vi te
u
o elle W10 e
vel
- -~
l'- .
l"C:
.-::-di <
Cr'
l~
i e;le si ,
co~unione
co~u
moriatur .
val infirmoa iuxta san"tantiam apoetolicam; ut,quando qu:ie infirme;tur ,indacat !Jresbyteroa sccleaiae,et orent suiJer eum , unguentes
euo oleo
17 .
ante (l a
c. ~~~~~
el
~c. o. )
llrvc "
r-. e"" ~ le.o co.
l c. c. i1~ _, te
i
t .::.en J
.>.CJ
re. . .., rL , 1 i lr
,1
LO trc c. el ... e e- .
c~i
~en<
d<l
y otr
lo
nf'c;r-or , .e t'n
se e ,fc;:r.r 11~r.c ~
r'l, UJ ~r,l CQ
in nomine Domini .
et
~ex
lt. .
el
y
l <
c. ti l
ltc.
c ...
ue
lC'
"1
c..,c
~
19 . Hae sunt fes tivitate!;l in anno quae per omnia venerari debent matalis Domini , sane ti Ste phani , sane ti Iobannia evangelistas ,
Domini , p~
t~a1!iaG
interrogan-
dum reliquimua.
20 , JJe iudicio poenitentiae ad interrogW1dum reliquimua,per
quem poenitentia.lern vel qus.liter iud1ocmtur noeni tentea et de
incestibua,quibua 11ceat iWJ,gere , quibus non.
- 192-
20 .
-',._l.,
T'
_,e~.
Lt nt
.._o
CO
11;
clel ,, .:.ciO uC 1
tr ni,
E.2 -
- 82 t
rn
e~
6V4 - 13
8o4-813
Ca"i tumo:a qtlll.l.i ter miesi noatri de 1atronibouo egere debent .
Ut, ubiouqua eos rep c...'"'irent, dtiil;entor inqllirant et ou: diecritione examinent, ut nec hic auperllull!ll i'cciant ubi ita non oportet,
ncquc prcoten:d ttnnt quod :racoro debent.
2 . Si 1ctro do liberia peraonia fUerit ortua,poetquam reprobctue
fuerit, invantua aecu.ndUil
~~nt1quem
l~c:::
eonprobB-
c1iqt12D 1r01:1 DJ.iquom di.l<arit 1atronom,si hoc eonprobcre non potuerit, non credatur et si ipse qui i"ru>osus eat boc iuraro potuerit
cut ad iudioiUD ex1re,qua1eccumque vobia moliua v1detur,et plena
i'uerit discuaaio de 111o facta sine dioc1p11na, n1h11 petiatur,ita
dw:~t>aat,si
~:arte .
- 193-
5 . Si le;tro 1n a!r!uni 'tate :fuge.ri t , manden t hoc mis si nos tri domin o eiusdem emurd:tatis aut illi qui
lOCWll
legi:0~1s
fiet i udice.tua . Et
si i ps e contradixerit et eum. eioere neglexeri t,in prima contradi c 'tione XV sol i d os componat 1 et ill secunda inquisitione eolidoa
tur ::G't domino suo aut i n:fo.nt1bus aut propinquia horedibuo reaorv entur : quia nobi s dignum non vide t ur ,quod, postquam morti t r ade~U' ,
q~.<.t. e
cr:Jo.
perdunt re bus , quia nih L1. am:pl ius u1 tra se 1pst1lll perdere de be t .
7, Ut
l~ceat
hab~re
con,~ingat
iu.sticiam
ut eum fll,!:-
si ~
alteriuo aut
ec ~.,
= ,.,,
7.
~o
e da tno Lc:rc1 otc tod e , eecr justi cia
icrvn o re~ c:;cto :.. c,u 1 ifr r.c li enca, cxcE to en cJ
tc. : , odo
llc.do co G ticr.do U..'1 1 rte . Y !Ji ftH .. ., e co t..
en el r-eto ucl hu.rto, to , el 't.wz ' r lo bienes el 1 <r ~n 1
tttvi :-e ecnsi~o co o pror1 '1 t
el r to , y o .., e devu1 to a 11 C:'
f"ue l'crjL icuuo; por 1
e .:s , ot on bienea uc pudiere poseer"'- <
le
r .1r u.,;, t ~os, ,., no er e11 1 s cor "c 01 eo ue l.cmoo die o
~c rior: r.tc ...,i E.J. .,iervo 1c aJ.cuicn o u celcoilL tico fuere ;juz "!e
inocente o cul
le , u. -e .or o r. r ~ e e .J cucnc i a,
, ui fuc::.c
;ts dorcodc t..ltc, 1 >:or~ c t'E:arL, icvclvi.uolo n r .
cl iervo ubicrc ro ~:o o .
~; ~,
ele
n u.s eius f'ae1at aut,si morte dit;nua,dominue e.um trada.t,et q.uOdctunque eiua sBrvus faci t,d ominus eius eoendet .
oticit
8. Ut per nullo
mod o~
:;JG
';; .
a1 vero d
uc
otr
ocncra
uc
q~e
-i
.:.crvo
pcrtcncc ic.1
te~
Ul'l r~1 O
:i.
nuc ... tro_ cr.virdos loe .ue tcn_cn potestad de lacer juotici .
ed latro-
ei.J.riWl pertinent,habeant mi ssi nostri de hoc licentiB!I! fac 1endi i us'tici am.
- 194- 1?4-
- e3 -
-83-
C_-\FI:i'ULA r.:ISSOR!JT..J.
ITtL
813 ?
Adnonendw:t est,ut popul.i cristiani debue dOIJinicio vacent orationi et nulla opere non faciunt.
.1. ...e 'be e.xhor te.roe aJ. 1 t.~.eblo cris tiano a ue loa donineos eo
conn:J{"rC!l n lr. erec 1~n y no d"cc ton nf.n.<;d t ra io.
3.
4.
ue.
2.
lu c r nc r eclicen ez
cct '~
~re
te~pore,n1s1
or
lo
UC
cr
t1 no
j, lL .i.
cntrc,:ucr
el ~.
t<
uc Gl obi
to.
5.
causa infirmie
e r.
o
i<e
r,
"ce
ente
t
r..o
er
c vele
CJ:trc
e r.
n;: !ecos t
c.l
7.
o~ines ed
si quis reus il:l etriw:t ecclesie confugsrit , non sit opus eccle!iam
~~ ;~
i~di
-- --
1
1
ir;,
.a i
i~ctccx:..l
r co
el
el ntrio c.
lo !:
re
<1 t r o c
..:.,t ir ~~uo .
'"~ ;~
- 195-
de
o lo
- 84 -
8 3
! RT Ct L0.3 ">f: R
2.
TJ
1MittenduJn sjt,
~-.
>1snve
U11 1SC!
. VI DOS O ..::INO.JAIJ:..S
81 3 ?
2.
3.
ue los
cristi~no~
se ded i quen
la
or~ci
n.
5.
. rc ~b
tc~os conct~
en
lene
1 ~encioncdo
u r..c~o ..
tun ..
6.
es eco esierum
~otcs tatarn
hbeant
i c1
canon
do ce t .
7. Ut nont>l e r stian
ler:~
donent de
o~ i
.:.cut n
bu s sui s
oc
G.
oi.
ue lo:: 2.....i:.__Q_ te
n otc~tnd nolrc lea
n lo en~co 1 el e::::.non .
!'rovjne<>n t .
9.
9.
se
re~is,
seu s2ncte , ,_
n al e~.
1 1. nt. mo""BSte!'i"'
lariP non
12. Tlt
cuf:
TTt
~t
st rir:cjm:o>s nonen+ nn
j n:f ~>
T'OTJ S .
- J(-
Serr'!
seCt1 -
1:1. .
ue lo&
n steriOlJ ue un ve:>: ftlGron consa rndos no se
vicrt n en viv i end~;s seo lures .
e-~-
T'G<1
~cc1
e sien
hal'e!lt si -
12 .
tl(.r
uc
-OO
r10,.,!1i :-s::-ia,
de .ircom habttarunt
. TJ.e
'-1i
e.nt.
no:"ltl~"
'S9j.o
13.
'
T'IS'"'
ril1A
rlo,., njco.
ci iend is .
14 .
us de ninguna Ilnncrc.
- E5 - 65 CAPI'i'IJT..A A L ISSIS
DOL~Il/IC IS
e
AD CCl.:I'ES DIRI:.CTA
n.:
E 1- H 3
8ol- 613.
DU.teendo nobi:J in Do ino illo cOCii'tl Hadalhardua, Flradus,Onrocus cou llroccul.fus,miaoi docni
non
Unroco 7
ifitur
SW!l>
necessi~s
voluntatam peragcnd.::!:l
_,
lo
en ccW: ct'O en lo
hio quce
totis~"'j.
ribuc BGBre etudeatis. Prnecaptum est enin uobio cmnino et omnibUD reliquia IIOioeis a d=ino nootro,ut ncdio Apral1 oi voracitu
rcnuncicnus,quid in regno auo ax his quae ipse in iatis enn1s
rcr llliB:IOS
ut
DUOS
~ccicntibu:>
nunci~mue
CCII!-cndato. eunt rcoolnt1c at talo cxinde cutat.en babere "tudeat1o, ::ro quo et n:pud DeWil t1crcedam et a]lC.d 1p8Ul:l cae;nm. dooin!llll
no:truc
cond~
retributionen suscipi.atis.
- ln"-
l.. Prmo
~tur
SGU
sive praesenti aeu per aicstm suum 1!!1!Ddant1 pe.r OIDDis, quentlm ad
ll1lW:I
G~ti ~
quod vobi s vc1 acriptum val verb1a cst dictum,tel.e cortemen hsbee-
r~
"...:n:o
.ou oe:/ 1
ce; .Ji e
do ser rcoronocble_.
ratio
val sine ull.e d il.atione aut non necessarie mora pleniter et inreprchensibi liter et iuato ce recte per
~in
feciatis,eive ad vos
doa ~
haoinet~
pertinet,
J , Doinde ut
quic~ue
et TObis neo aecundun lll:G!!! nee accundUD iustitia&:l auseultare v.oluerint, inl:rertate illoa quenticuaque fuarint e t nut ent &a,ai necosae fuerit,recandata aut nobie 1P31S cum
ins~
fusrinus dici-
;)eWI
eeu secundum
saecul~m,quod
vo-
bi::: d"""'i nostri = t ecribcndo out dieendo o=endatum est,dubitotia, ut eelaritor mio::un vestr= bene intcll><;entcm ad nostres l!ittstie,qualitor ocm1e et bene
intall~tis
et cdiavcnte
ct pcr ill.""'
oeeru.ione::~
tarde fi:mt : sed J!L!!&is eortats , ut ante fectse fi:mt quem nos ven i=ua ad vos .
- 19,..-
te;
- .e
6 . nao si
e.u1:
.n
~a
i psaG iWJtitie.o qUDJS e ine nobis facere potes tia aut per
n:-
s2Cb&nt1an nut per melitiam tnmdiu retractas fuarint donoo nos ve-
ei al '
J:D.l
ctro , y l
etici n
por nc li enci
ue
o FOr
t cr can cuteUI ':ue rer.dir <roe un
1n
e r
y co
tr
no ctr<Y.>
r1 te .
vo
- 86 -
- 86 -
ART1CUL
789 - 814?
l. Que no demoren los
C"
co~d es
sas .
cenh1ricnes y - i ctr dos , y con re~
teot onios que n o e c nj ust
n lo rcc{;o n i
lo
atesti uan
~cto
f~ l~os
1~
ve
au.
00
789 - 814?
1 . ue no demoren los
ca u sas .
co~des
2 . Ac erca de los mal os centuriones y magi s tra dos , y con r espe c"Go a lo s f a l.,os te s ti onios qLte no ~e aj us t an a l o reci;o n i
~t es ti., an i verdad .
3, Sobr e J.o
s obr e
malo s
v i zcondes , y
lo ~ ma l os ~~~~~~
4.
1 re o l uello & q uG or ~uC. io uo t:.l\... oo o con el i.: j( .cto
c onwc ti i cnto el cor.dc y c:lc.l ccnT.ll. it'n l y n tr - -l; ~ d o de convcrt_ e en
rv li re ... : "C i ' ndo ... c br>r ilCo. , . L i cnco
or
m cho tiempo han s i do . s i ervos .
- 20 -
- [7
- 87
CAFITIJLA DE RLEUS E::CLESIASUCIS
787-8l.3 ?
Pricum
d~
eccles11s.
l . Ut
eo ole~1as
l't~
oblea
un 1 ve ~io
1 ~.
~.
u !
cua ti
1r:istrsn el
or
te ele l
re:
ic-
~l
componat~
~u
lccus habeatur,sit in
oxiliun~
et reo eius
in~
no,_
tnm rcl.e<;antur.
- 2C\l-
- 2<'1-
GLOSARIO
~s
grave maldici6n
ant~s
que el
Ver provincia.
- 2 02-
met~ica
met~licas.
- 203 m
m ea
eclesi~ticas,
principalmente las
;.,; ;:,
de la Iglesia.
cl~rigos
c~ones
y consis-
- 205-
del
en
cera.
cespitaticum: Tributo impuesto al paso de los carruajes para compensar el desgaste sobre los campos y praderas.
chrisma, crisma: La mezcla de aceite y
b~lsamo
que consagra el
obispo el JueV&s Santo, para ungir a los que se bautizan o confirman, y a los sacerdotes y obispos cuando se ordenan.
Coena Domini: El Jueves Santo.
coenobium: Monasterio, convento.
: .:"
su autoridad.
compositio, compos icio, conpositio: Arreglo entre las partes, generalmente por medio de una indemnizaci6n, como consecuencia de
un delito.
con.cilium: Junta o congreso de los obispos y otros
eclesi~sticos
de
de
dogma y disciplina.
universale: De toda l a cristiandad.
s inodale: De una regi&n o provincia.
- 206-
confessor: Quien confesd la fe con sus virtudes; alguien considerado santo sin que haya sufrido el martirio.
confirmare: Administrar el sacramento de l a confi:rmaci6n COI!lO ratificaci6n del bautismo. Era prerrogativa de los obisposo
conventus: *Asamblea, reuni6n de cualquier tipo.
*Sesi6n del tribunal pblico del conde. Ver mallus .
corbus: Corbe; una medida de granos por
corepiscopus: Obispo
sufrag~neo.
cestos o canastos.
Ver suffraganeus.
corresponde~~~
a la noche.
y
1
Sat~s.
d~cima
parte de lo producido
- 20 7-
Cl~rigo
despu~s
eclesi~stica,
en su lugar el
t~rmino
parrochia.
;;._:
menciona-
por
- 208-
excommunicatio:
probibici~n
excommunicat~ :
excommQ~icatio.
~rdenes
menores de
Ver acolitus.
fa;tua
"l]nj.J!ld
ge~ca
se considera
comunidad~
un
tercero.
fidelis: *Digno de fe.
*Conse jero del rey.
*Vasallo.
fidelitas: Lealtad al s oberano y al respectivo s eor, prometida
solemnemente medi ante el iuramentum.
fides catholica: Conjunto de l as creencias que se aceptan en l a
Igles i a Catlica.
fis calinug, fiscilinus, fiscalis: Siervo dependiente del fisco y que
como t al goza de un estatuto privilegiado.
fis cus: *Patrimonio real; conjunto de dominios del rey.
*Tierra fis cal.
francus: *Franco.
*Hombre libre.
fridum, f redum, freda, fraude, fredus: *Dao irrepar able.
*MUlta impuesta por el poder
p~blico
- 209............... -=
car~cter ~gico
que s e
ge~nico
valor de comes.
gyrovagus: Vagabundo, errante; el que no tiene residencia f ija
determinada.
haribannus~
a al istarse en el
ej~rcito.
ej~rcito.
ej~rcito
rea~es.
- 210-
Ve:r: crux.
i u:mmentum: f'l'Omesa s olemne, apelando al tes tilllonio de Dios , ac erca
Ver acolitus.
l e prosus : Bl af'ec ta'.lo de l epr a ; considerado como un castigado por el
cielo, de b!a a parl;a_""Se d e la s ociedad.
letaniae : Procesiones rituales consis t entes en l a :repe t icidn a lternada de invoca ciones y s plicas, e f e ctuadas en detemi.nadas i"ecllG.S
Letani a maior :
ta de San
~ r~os
Procec i~n
"~ ~"
qu a cont en a normas y ritos para s er aumplidos por los pcsto:ros ( prel..'Ulon ) en l as p '.rroquias y d idces i s .
~eregrinorum:
eclesi~stica a un cl~rigo,
que acreditan
objet~
ge~nices,
y tienden a desapa-
recer.
liudis, leudiz:
Indemnizaci~n
- 211-
tie1~a
suf'rag:fueos que . de
~1
dependen.
proscripci6~
sextarios.
religiosa~,
una comunidad
de monjes o monjas.
multa: Palabra equiva lente a bannus.
muncl.ebu:rdus, mundeburde: Proteccin acordada normalmente por _el rey
a las viudas y
h~rf'anos,
a los
cl~rigos
y a las tlesias.
~~
~te
tributo.
nonnana., nonnanis: Equivalente a monacha..
- 212-
oblatio:
litl~gica
jt~lsdiccic5n
de un obispo.
* A veces, divisicSn territorial de
.~.\ bstenci6n
*
*
De:c'3cho de as ilo;
:-~ ?.:
de actos de violencia.
inviolabili~'l. d
P.roteccicSn ue pobres,
hu~rfanos,
de un lugar sagrado.
viudas o iglesias.
co~o
~sta
dura.
Ull
tambi~n
na~in.
*
*
ley~s.
- 213-
Prefecto;
pu.esto al
f'r~nte
t~rmino gen~rico
ministrativa.
praepositus, prepositus: P.rep6sito; el que
est~
que ha
recibido la
el. diaco-
nado.
provendarius: Un dependiente que recibe l a ma.nutenci6n en l a familia
o casa del _administrador, y que est~ obligado a cumplir servicios
cotidianos .
~
. ~-
~.:
eclesi~s-
~ae
se
encuent~
agrupados en
vino.
pseudografia:
Escri~o her~tico
pulveratic~:
Peaje.
o falaz.
- 21<1--
=-------------------
el
pe1~odo
de penitencia.
regularis:
Cl~rigo
sacerdos:
~quivalenta
a . presbyter.
pa~d
n~aro
de siete
asistir al comes.
*-
-----------
vig~sima
Cl~rigo
presbite1~do.
reuni~n
religioso.
synodu.<3:*Dieta; reurli6n de los grandes del reino.
*Reuni~n eclesi~stica.
tonsura~
pr~cticamente
sin6nimo de
cl~rigo.
- 216-
duod~cima
de su seor.
*-
despu~s
ej~rcito
carolingio. Formaban
de l a alta aristocracia.
d~vino
vsperas.
viaticum: Sa cramento de la Eucaris ta que se administra a los enfermos que
est~n
en peligro de muerte.
- 217-
hect~reas.
Doncella.
wargildus,
wc~egeld'V.s:
inde~~z aci6n,
en caso
de
homicidio.
winileoduo: Canto bquico y vulgar.
,,:-
-218-
!NDICJE Till;ITICO
~ 20(14,17)
-'
26(8,19)
'-~~~
ll-.
gQ; obligaciones :
-'
,gg, 28,
- 2lo_,_
- 220-
- 221-
2!it
- :~,;..
...
- 2 22 -
- 223-
vagancia: 22(79)
vasallos: 25 ( 4)
vicios : 23(26) ,
28(34}~
**********
- 22 ~-
!NDIOE G-ENERAL
P~gina
., . . . . . . . . . .
17
20
23
24
39
42
Cap:ltular N25
44
Capitular N026
46
Capit-.:llar U0 27-
51
Q....
54
Capitular N29
62
64
66
..... o
67
79
tv~ar
91
Capi
N 31~
Capi~ulare
Cnpitu.la r 1'135
(45)
94
Ca pittilar NJ6
99
Ca pi t'..ller ' 37
I~ ct:l onem
Can.onum et Regu.ls.e S.
Eenet1ict.i P rtinentia. . .. ,
102
104
Cap:l ct. r !JO J 9 { ~1) t"!:-1:r.>i b?.la:re !.-e ~bns ll.d.d1.tttm .... ... ~.....
107
Ca ni tu~a:r .~040 -
110
Ce>.p~. t\J.l
e.:re Mi sBOrt:ml , ,
Le.~
113
Ca p:J.tule.r N042
Capi t-,.le.r
N43
Datum
!'!t:1p:l.t.u1a1 H"44 -
___
Frimum.Mer~
Ecalesiaatioum
117
~....
119
124
......... .. .....
..,._,.
-225-
131
134
Capitular N049
cidente.li Praer-n.randC\
136
137
139
Ca.pi 't".llar N50 b:i.s .... ( 84) Capitula cu.m Fr.imis f;on:t'erunds.
142
venJo
Cap1.tular N052
Capitular 1\!0 53
143
144
P.aoiend~ ~ ~p
Ca pitule!"
TI 0
55
145
146
~~ P e
Capi 1:ular N0 56
147
1Jap:lL1ll.ar Nll57
M-8
Capj. tul~:.:: N ? C -
149
Capi"f;ular 1~ 0 59
(59) CJip:it1lle. a
e~
151
152
153
155
157
C~:pi"t1.~1e.r
N64
?r.ios~
:Jogn:tta 1i"
. 1'-':
niL1Dl , , ~
158
cunduE ~ ~~
160
161
162
163
164
165
e opio et
Ca.pi tu:l.:u- N72 - Capi
'bue
tu~a
d e Ctluai ...
~~ra.cteniis
ClWl
167
,
Epi a copio et Abbati-
169
oito Tracta211ia
1..... ..............
17.3
-226-
CapHular Nu?,t
Capitular N75
Capit-ul:'lr JiCl76
c~~itu1!l!'
Cupt t'I.J.lal'
713
Praec~p~lm
179
N79
175
178
,rn Ri~pEL~s ~ ~
(103) Capi t-..:;re Aquiogr.nnenoo ... .. .. . .. ~. ..
!lD'7'7
Cr:~.pitul~..r }1! 0
1~ 1)81
C.r.nonibus
In~ertas
J~c erpta
...
189
191
......................
l.~oli t !.
IP 05
Cap:i. tul~
(73)
c. 't1i~ rnie
'Directa
....
185
~ ~. ...... . 188
OP.pit!i!.!'-H? 'fJP2
C;lpH .tlil'
..._ _
<ll
J.81
de Ie:tronibus ..
193
G..
195
o o ,. ,
196
Do~nicis nd Coni t es
lit . . . . . . . . .
...... ,
197
Cc~i~tla
Incerti Anni *
Capitu.l.H e Rebu.s Ecolesiasticis .... ............
200
201
Glosarlo o ~
!rd.:toe te~tico
u ~., . . . . .... o1.,""' ~"'o . . . . ,. . ,_.
202
er.......... ...
219r"
-227-