TRIBUNAL

PENTABIRAN

PENGENALAN

Tribunal pentadbiran satu badan yg dibentuk utk

melancarkan urusan pentadbiran negara.
Garner - badan statutori (berkanun) yang ada semua atau
salah satu ciri-ciri berikut boleh dianggap sebagai tribunal
pentadbiran;
Badan yang bebas dari pihak pentadbiran dan membuat
keputusan seadil-adilnya.
Keputusan yang dibuat oleh badan ini menjadi
duluan/precedent (ikutan) kepada kes-kes lain.
Prosedur yang digunakan di dalam pendengaran kes-kes
adalah lebih mudah dan fleksibel dari mahkamah biasa.
Kewujudan tribunal adalah berkekalan dan ia tidak
dibubarkan selepas keputusan dibuat.

Faktor-faktor yang mendorong

Faktorkewujudan tribunal

Perkembangan fungsi dan tanggungjawab pihak

pentadbiran.
Badan yg ditubuhkan khas utk menyelesaikan kes-kes
pentadbiran supaya pihak pentadbiran tidak tersekat di
mana-mana mahkamah.
Proses di mahkamah yang ketat, formal dan mahal.
Kes-kes pentadbiran melibatkan tuntutan kecil
Tribunal pentadbiran- pihak yg membuat tuntutan
boleh tampil sendiri dan ini menjimatkan kos serta
masa.
kepakaran.
Berbentuk teknikal dan perlukan kpd kepakaran. Cth:
isu berkaitan percukaian

Contoh-contoh Tribunal.
(1) Mahkamah Perusahaan/Perindustrian.
(2) Pesuruhjaya Khas Cukai Pendapatan.
(3)Tribunal Tuntutan Pengguna

Mahkamah Perusahaan/Perindustrian
Ditubuhkan untuk mewujudkan suasana keharmonian
perhubungan perusahaan melalui proses timbangtara
dan keputusan Mahkamah (Award) selaras dengan Akta
Perhubungan Perusahaan 1967.
Membicarakan dan memutuskan setiap kes yang dirujuk
dalam tempoh 16 bulan bagi kes pembuangan kerja,
pertikaian perusahaan antara majikan &
pekerja,penamatan pekerja, dan perjanjian kolektif serta
semua perkara yang berkaitan dengannya.
Fungsi:
Membicarakan dan menurun keputusan atau award pertikaian
perusahaan sama ada yang dirujuk Y.B. Menteri atau rujukan terus
oleh pihak yang bertikai

Senarai Semak Proses Perbicaraan Kes

1. Menyemak nombor rujukan fail kes di Bahagian Pendaftaran Kes, Mahkamah
Perusahaan Malaysia.
2. Menerima notis sebutan kes.
3. Penyediaan Borang A (permohonan untuk diwakili oleh seorang pengamal
undang-undang) dan Borang B (waran otoriti) sekiranya perlu.
4. Hadir ke Mahkamah pada hari sebutan kes seperti yang ditetapkan.
5. Menyediakan dan mengemukakan dokumen-dokumen seperti arahan Mahkamah
pada atau sebelum tarikh yang telah ditetapkan. Dokumen-dokumen tersebut
adalah seperti berikut: i) Pernyataan Kes;
ii) Pernyataan Jawapan;
iii) Pernyataan Saksi; dan
iv) Ikatan Dokumen
6. Menyediakan Borang O untuk tujuan sapina bagi saksi, sekiranya perlu.
7. Hadir ke Mahkamah pada hari perbicaraan seperti yang telah ditetapkan.

 Presiden mahkamah dilantik oleh YDPA dan

mempunyai tiga ahli panel; bebas, mewakili majikan,
dan mewakili pekerja/buruh.
Panel dilantik oleh Menteri selepas berunding dengan
kesatuan yang mewakili majikan dan pekerja.
Kesemua perlantikan
penwartaan.

akan

beritahu

melalui

Prosedur & bidangkuasa

 Wujud pertelingkahan, Menteri, atas inisiatifnya
sendiri atau atas permintaan kesatuan, sekerja akan
merujuk kes kepada mahkamah .
 Keputusan akan dibuat berdasarkan undi majoriti
panel.
 Mahkamah
akan buat keputusan berdasarkan
'equity, good conscience and merit' & tidak perlu
mengambilkira soal-soal teknikal dan perundangan.
Hanya perlu menekankan kepentingan awam, kesan
kewangan dan kesan ekonomi kepada negara serta
industri.

Samb.

 Sebarang keputusan yg dibuat tidak boleh

disemak semula oleh mahkamah biasa kecuali
berkaitan persoalan perundangan
 Cara lain untuk mencapai persefahaman melalui tolak-ansur (bilateral negotiation),
pendamaian (conciliation) & timbangtara
(arbitration).
 Ia tidak terhad & bebas daripada perkaraperkara teknikal seperti prosedur di
mahkamah biasa.

Mahkamah Perindustrian berbeza daripada

mahkamah-mahkamah biasa yang lain.
Mahkamah Perindustrian ditubuhkan khusus
bagi mendengar pertikaian yang
melibatkan majikan, pekerja, kesatuan
sekerja dan kesatuan majikan. Pendekatan
Mahkamah Perindustrian juga berbeza daripada
mahkamah biasa kerana ia bertindak
mengikut ekuiti, perasaan hati yang baik
dan merit kes yang substantial tanpa
memikirkan kepada perkara-perkara
teknikal dan berbentuk undang-undang.

Pesuruhjaya Khas Cukai Pendapatan.

Pendapatan.
Diwujudkan di bawah Bab 2 Akta Cukai
Pendapatan, 1967 yang dibaca bersama Jadual 5
Akta berkenaan.

Pembayar cukai perlu hantar borang cukai
pendapatannya kepada Pengarah JHDN.

Penilaian pertama akan dibuat oleh pegawai
penilai yang diwakilkan kuasanya oleh Pengarah
di bawah seksyen 136.

Prosedur rayuan
Sekiranya pembayar cukai tidak berpuas hati
dengan nilaian yang dibuat, boleh membuat
rayuan, dalam tempoh 30 hari dari tarikh notis
penilaian, kepada Pesuruhjaya Khas Cukai
Pendapatan.

Pesuruhjaya ini tidak mendengar rayuan
tersebut sebaik sahaja ianya difailkan tp
menyerahkannya kpd Pengarah/Pegawai Penilai
utk semakan semula

Semakan semula pertama akan dilakukan oleh
pengarah, dan jika tiada keputusan yang
memuaskan dicapai, barulah perkara ini dirujuk
kepada Pesuruhjaya.

Keahlian

Tribunal ini mengandungi 3 atau lebih Pesuruhjaya &

salah seorang Pesuruhjaya akan dilantik untuk menjadi
pengerusi.
Pesuruhjaya dilantik oleh YDPA dari senarai nama
yang dikemukakan oleh Menteri Kewangan.
Kes dibicarakan oleh panel yang terdiri dari tiga
orang.
Pengerusi mestilah daripada Perkhidmatan Kehakiman
dan Perundangan ataupun seorang Peguambela.
Dua lagi ahli terdiri dari orang yang dilantik secara
kontrak daripada berbagai-bagai bidang seperti
perakaunan, percukaian, perundangan dan lain-lain.

Prosedur pendengaran
Pesuruhjaya ada Kuasa untuk panggil, soal, minta
saksi kemukakan bukti bertulis yang berada di
bawah kawalannya dan dia boleh disoal balas.

Orang yg berkaitan boleh hadir sendiri semasa
pendengaran atau hantar wakil samada peguam
atau akauntan.

Pesuruhjaya boleh panggil saksi pakar untuk beri
keterangan.

Perbicaraan secara tertutup (in camera) kecuali
jika pengarah boleh mohon ianya diadakan secara
terbuka.

Samb.

Menteri Kewangan ada kuasa untuk buat

prosedur yang perlu diikuti oleh Pesuruhjaya &
Pesuruhjaya juga boleh buat prosedurnya
sendiri, jika dibenarkan oleh Akta.

Pesuruhjaya tidak mempunyai tanggungjawab
statutori untuk memberi alasan-alasan atas
keputusan yang dibuatnya kecuali jika kes
dibawa ke Mahkamah Tinggi.

Secara praktikal, Pesuruhjaya tetap memberi
sebab/alasan atas keputusan yang dibuatnya.

Rayuan ke Mahkamah Tinggi

Pesuruhjaya ada kuasa merujuk kes tersebut ke
Mahkamah Tinggi bagi mendapatkan pandangan.

Mana-mana pihak boleh buat rayuan atas
keputusan yang dibuat oleh Pesuruhjaya ke
Mahkamah Tinggi dengan meminta Pesuruhjaya
merujuk kes bagi mendapatkan pandangan
Mahkamah Tinggi.

Samb.

Permohonan rayuan perlulah dibuat secara

bertulis termasuk fakta-fakta kes, keputusan
yang dibuat, sebab-sebab keputusan dibuat dan
persoalan undang-undang yang hendak
diputuskan.

Kebiasaannya, keputusan Pesuruhjaya
berkenaan persoalan fakta adalah muktamad &
Mahkamah Tinggi hanya perlu melihat
persoalan undang-undang.

Samb.

Mahkamah Tinggi ada kuasa untuk mengesah,

membatal dan meminda nilaian atau menghantar
balik kes tersebut kepada Pesuruhjaya dengan
pandangannya.

Rumusannya, keputusan yang dibuat oleh
Pesuruhjaya adalah tertakluk kepada semakan
semula walaupun skop itu terhad.

Tribunal Tuntutan Pengguna

Tribunal Tuntutan Pengguna Malaysia (TTPM), adalah satu

badan bebas yang ditubuhkan di bawah Seksyen 85,
Bahagian XII Akta Pelindungan Pengguna 1999. Tribunal
beroperasi di bawah Kementerian Perdagangan Dalam
Negeri , Koperasi dan Kepenggunaan.
Objektif utama penubuhan Tribunal adalah untuk
menyediakan saluran alternatif kepada pengguna untuk
memfailkan tuntutan gantirugi secara mudah, murah dan
cepat.
Secara umumnya pengguna bermaksud seseorang
individu yang membeli barang dan perkhidmatan untuk
kegunaan atau penggunaan diri, rumahtangga atau isi
rumah.

Keanggotaan Tribunal
Seksyen 86 Akta memperuntukkan bahawa Tribunal hendaklah dianggotai
oleh seorang Pengerusi dan seorang Timbalan Pengerusi (terdiri daripada
pegawai-pegawai daripada Perkhidmatan Kehakiman dan Perundangan) dan
tidak kurang daripada 5 orang anggota Tribunal yang lain dilantik oleh
Menteri yang ada kelayakan undang-undang

Tribunal mempunyai bidang kuasa mendengar :a)

apa-apa tuntutan mengenai apa-apa perkara yang ia mempunyai

bidang kuasa untuk mendengar seperti diperuntukkan di bawah Akta;

b)

di mana jumlah amaun yang dituntut tidak melebihi

RM25,000.00;

c)

apa-apa perkara lain yang ditetapkan oleh Menteri melalui perintah

yang disiarkan dalam Warta.

Bidang kuasa Tribunal hendaklah dilaksanakan oleh Pengerusi, Timbalan

Pengerusi dan mana-mana anggota yang dipilih oleh Pengerusi yang akan
bersidang sendirian.

Jenis--jenis Tuntutan Yang boleh Dikemukakan ke

Jenis
Tribunal

Mana-mana pengguna boleh memfailkan tuntutan di Tribunal menuntut

gantirugi bagi kerugian yang ditanggung berhubung apa-apa perkara yang
melibatkan kepentingan beliau sebagai pengguna di bawah akta yang
berbangkit daripada :a.

Perlakuan mengelirukan dan memperdaya, representasi

palsu dan amalan tak saksama, iaitu :-

i.

perlakuan mengelirukan dan memperdaya berkaitan dengan jenis,

proses pengilangan, kesesuaian, kualiti dan kuantiti;

ii.

gambaran yang mengelirukan mengenai harga;

iii.

tawaran pemberian, hadiah atau benda percuma lain dengan niat

untuk tidak mengadakannya;

iv.

tuntutan-tuntutan lain yang mengelirukan seperti 1)

selagi stok masih ada;

2)

barang-barang adalah terhad; dan sebagainya.

v.

menerima bayaran tanpa niat untuk membekalkan barang

atau perkhidmatan;

vi.

kontrak perkhidmatan

Tatacara Tuntutan

Tatacara mengenai pemfailan, pendaftaran

dan pendengaran tuntutan di Tribunal
telah ditetapkan di dalam Bahagian XII
Akta serta Peraturan-Peraturan
Pelindungan Pengguna (Tribunal Tuntutan
Pengguna) 1999 yang dibuat oleh Menteri
di bawah Seksyen 122 Akta.

Prosiding
Prosedur disediakan dalam Akta Perlindungan
Pengguna 1999 serta peraturan berkaitan.
Pemfailan tuntutan dibuat ke pejabat Tribunal dalam
borang yang ditetapkan.
Borang didaftar, ditarikh, ditandatangani oleh
Setiausaha Tribunal, dan dimeterai. Satu salinan akan
dihantar kepada setiap pihak dalam prosiding.
Notis pendengaran dihantar sekurang-kurangnya 14
hari sebelum tarikh pendengaran.
Kedua-dua pihak tidak boleh diwakili peguam &
keputusan adalah muktamad.

Contoh kes

Telefon Bimbit
Arif menghadiahkan sebuah telefon bimbit kepada isteri beliau sebagai
hadiah ulangtahun perkahwinan. Lima hari selepas menggunakan telefon
tersebut, isteri beliau Rina mendapati ianya telah rosak. Mereka
kemudiannya telah membawa telefon tersebut kepada ejen yang sah dimana
mereka diberitahu ianya adalah telefon klon. Dengan
perasaan marah, mereka telah pergi ke kedai dimana telefon tersebut dibeli
dan meminta supaya wang dikembalikan.
Tuan punya kedai enggan melayan tuntutan mereka, sebaliknya memarahi
dan mencabar supaya melaporkan perkara tersebut kepada pihak berkuasa.
Arif dan Rina memfailkan tuntutan di TTPM.
Award Borang 10 : Pihak Kedai diperintahkan memulangkan RM1,240.00
kepada Arif dan beliau diperintahkan untuk mengembalikan telefon bimbit
tersebut kepada pihak kedai.

Biro Pengaduan Awam

Pengaduan orang ramai mengenai

ketidakpuasan mereka terhadap sebarang
tindakan pentadbiran Kerajaan yang
dirasai tidak adil, tidak mematuhi undangundang dan peraturan sedia ada.

Salahlaku
Penyelewengan
Salahguna kuasa
Salah tadbir

Peranan Biro Pengaduan Awam

Menerima pengaduan-pengaduan orang awam

Menyiasat pengaduan-pengaduan awam yang
berasas
Melapor dan memperakukan hasil siasatan kepada
Jawatankuasa Tetap Pengaduan Awam (JTPA) dan
pihak berkuasa tertentu
Menyampaikan keputusan JTPA kepada
Kementerian/Jabatan/Agensi yang berkenaan untuk
tujuan tindakan pembetulan
Mengesan dan mengawasi tindakan pembetulan yang
diambil dan seterusnya memberi maklumanbalas kepada
JTPA

Peranan Jawatankuasa Tetap

Pengaduan Awam (JTPA)

Menentukan dasar-dasar mengenai sistem pengendalian

pengaduan awam
Menimbang dan membuat keputusan ke atas
laporan/kes yang dikemukakan oleh BPA
Mengarahkan Ketua Kementerian/Jabatan/ Agensi
berkenaan hadir dalam mesyuarat Jawatankuasa dan
memberi penjelasan mengenai sesuatu aduan/kes
Mengarahkan Kementerian/Jabatan/Agensi berkenaan
supaya mengambil tindakan pembetulan dalam
menyelesaikan sesuatu aduan/kes yang dirujuk
kepadanya

Siasatan awam
Akta Suruhanjaya Siasatan 1950.

Tidak membuat keputusan tapi buat laporan
hasil siasatannya kepada pihak pentadbiran
yang yang lebih tinggi. Pihak pentadbiran yg
akan ambil tindakan selanjutnya.

Tujuan siasatan awam ini adalah utk
kumpul maklumat,
pastikan fakta sebelum buat keputusan,
siasat perkara yang sebenarnya berlaku dan
beri peluang kepada orang ramai beri
pendapat mengenai sesuatu cadangan yang
akan dibuat oleh kerajaan.

Samb.

Siasatan yang dibuat lebih berbentuk siasatan

(inquisitorial) walaupun kadangkala ia mungkin
berbentuk tuduhan (accusatorial).
Contoh siasatan awam
Akta Syarikat beri kuasa kepada Menteri untuk
melantik pegawai pemeriksa untuk mengendalikan
siasatan terhadap urusan syarikat. Pegawai siasatan
mempunyai kuasa untuk memeriksa segala bukubuku dan dokumen-dokumen syarikat yang terlibat,
dia boleh menyoal pegawai dan bekas pegawai
syarikat tersebut.
menubuhkan Suruhanjaya Siasatan bagi menyiasat
kematian Teoh Beng Hock di bawah Akta Suruhanjaya
Siasatan 1950.

Samb.

The Commission of Enquiry Act 1950 - memberi

kuasa kepada YDPA atau pihak berkuasa negeri
untuk melantik Suruhanjaya Diraja untuk menyiasat
perkara-perkara berikut;
 Tingkahlaku mana-mana pegawai di dalam
perkhidmatan awam.
 Kelakuan atau pengurusan mana-mana jabatan
perkhidmatan awam.
 Apa-apa perkara yang pada pendapat YDPA untuk
kebajikan awam.

Samb.

Suruhanjaya itu mempunyai kuasa untuk

mengambil segala keterangan yang diperlukan,
menyoal saksi, memastikan kehadiran saksi
untuk memberi keterangan atau bukti samada
secara bertulis atau lisan.

Siasatan boleh dijalankan secara terbuka atau
tertutup.

Sesiapa yang terbabit di dalam siasatan
mempunyai hak untuk diwakili oleh peguam.

Jawatankuasa Frank.

Ia terbentuk di England & bertujuan meneliti

perkembangan sistem tribunal pentadbiran di
England. Kritikan oleh Jawatankuasa Frank
Tidak bersetuju dengan pendapat bahawa
tribunal adalah sebahagian daripada jentera
pentadbiran.
Sebaliknya,
jawatankuasa
menekankan
bahawa tribunal hendaklah dianggap sebagai
jentera kehakiman yang bebas dan tidak
terikat dengan mana-mana pihak.

Samb..

Cadangan yang diberikan;

3 perkara asas dalam tribunal - konsep
terbuka, adil & berkecuali,
 Terbuka - publisiti dalam prosiding pendengaran
& alasan keputusan. Prosiding hendaklah dibuat
secara terbuka dan setiap keputusan haruslah
dinyatakan alasan-alasan
 Adil - penggunaan prosedur yang jelas dan adil di
mana pihak2 ada hak membela diri, memanggil
saksi dan menyoal balas saksi.
 Berkecuali - bebas dari sebarang pengaruh.

Samb.

Perlantikan pengerusi & ahli tribunal hendaklah

bebas;
 Berpendapat pengerusi tribunal dilantik oleh
Lord Chancellor & ahli-ahli lain dilantik oleh
Majlis tribunal.
 Pengerusi tribunal perlu memiliki kelayakan
undang-undang & ahli-ahli lain tertakluk
kepada jenis tribunal itu sendiri.
 Perkara berkaitan tempoh masa perlantikan,
had umur & ganjaran kpd ahli-ahli tribunal
diserahkan kepada Majlis Tribunal untuk
membuat keputusan.

Samb..

Bidang tugas Majlis Tribunal :

 Sentiasa
semak
perlembagaan
&
pengurusan tribunal supaya perlembagaan
dan prosedur yg tlh ditetapkan dipatuhi.
 Majlis Tribunal perlu kaji keperluan2
tertentu sebelum membentuk tribunal.
 Jawatankuasa bertindak sebagai badan
penasihat & ia tertakluk kepada
pengawasan Lord Chancellor.

Samb.

Hasil cadangan olh Jawatankuasa FrankPenggubalan Tribunal & Inquiries Act 1971
yang memperuntukan;
 Majlis Tribunal terdiri daripada 10 ke 15
ahli yang dilantik oleh Lord Chancellor &
Setiausaha Negeri.
 Fungsi Majlis tribunal;
 menyemak perlembagaan & pengurusan
tribunal dan membuat laporan.
 mempertimbangkan
&
melaporkan
perkara yang dirujuk kepada Majlis
berkaitan tribunal lain.

Majlis Tribunal perlu membuat laporan

tahunan kpd Lord Chancellor supaya
dibentangkan di Parlimen.