Вы находитесь на странице: 1из 16

DerechoAdministrativoI

ActoAdministrativo

12deNoviembrede2007

ActoAdministrativo.

Manifestacinunilateralexternadelavoluntadqueexpresaladecisindeunaautoridad
administrativacompetenteenejerciciodelapotestadpblica

MiguelAcostaRomero.

INTRODUCCIN

Eltrminoactoadministrativo,antetododebemoscircunscribirloalDerechoAdministrativo,
porcontraposicinalactojurdicoquenosdalanocin,nosdefineyregulaelderechocivil.

Paracomprenderypoderarribaraunanocindeactoadministrativodebemosteneren
claroqueelmismoeselproductodelafuncinadministrativa,independientementedel
ejerciciodelamismaporpartedeunrganoadministrativoodelosPoderesJudicialo
Legislativopuesestosltimostienendentrodesusfuncionesalasllamadasfunciones
impropiasdentrodelasqueseencuentralafuncinadministrativa.

ANTECEDENTES.

LAPUBLICIDADDELACTOJURDICOENELDERECHOROMANO

Elderechonoesotracosaquevidamanifestadaenconductahumana.

Luegocomosedijeradelcasuismoclsicoromanolosjuristasposteriorestomaronla
coherenciasignificativamanifestadaenlosprincipiosrectoresdetodoelderechofuturodel
mundooccidental.

Losjuristasromanoscomprendierondesdeunprincipioqueelderechodebemanifestarse
publicidaddelosactosparaqueelrestodelasociedadtomedebidacuentadeello
oponibilidadaterceros.

ELACTOADMINISTRATIVO

A.Actoadministrativo

Laadministracinpblicasedesenvuelveconlarealizacindenumerososactosdemuy
diversanaturaleza.Elconocimientodelactoadministrativoeslabaseparaelejerciciode
lasgarantasadministrativas.

Lafuncinadministrativasemanifiestaenactosjurdicos,hechosjurdicosyactos
materiales.

Uncampomuyimportantedelosactosadministrativoscorrespondealosactosmateriales,
quesonlosquenoproducenningnefectodederecho,niseligancomoantecedente
jurdicodelosactosadministrativos.Slodeunamaneraindirectapuedeelactomaterial
crearunefectojurdico.

Elsectormsimportantedelosactosadministrativossonlosactosjurdicosadministrativos,
queesunaespeciedeactojurdico:ellosserealizanparaalcanzarciertosefectosde
derecho,comoelnombramientodeunempleado,elotorgamientodeunaconcesin,un
contratodeobraspblicasouncontratodesuministro.Lossimpleshechosadministrativos
puedenoriginar,aunquenosiempre,efectosjurdicos.

Ordenarseensancheunacalleesunactoadministrativo,elaborarlosplanosydemsdatos
tcnicosquepreparenladeterminacindeloshechosjurdicosyencomendaralosalos
trabajadoreselabrirlascepas,derruirinstalacionesyotrosactosms,sonactosmateriales.

Zanobininosdaunadefinicindecarctergeneral,diciendo:elactoadministrativoes
cualquiermanifestacindelaactividaddelaadministracin.

Estadefinicinesexactaensusentidoformal,quetomaencuentaelrganoquerealizala
funcinadministrativa:todoslosactosadministrativosdelaadministracinpublicasonlos
actosadministrativos(elactoadministrativoesunadeclaracindevoluntadenvistade
producirunefectodederecho,frentealosadministrados,emitidoporunaautoridad
administrativaenunaformaejecutoria,implicandolaejecucindeoficio).Tampocose
denominanactosadministrativoslascontroversiasenmateriaagraria,obreraofiscalque
tieneencomendadaselpoderejecutivo,porquesetratadeactosmaterialmente
jurisdiccionales.Estadefinicineslaquemsseajustaalacaracterizacindelacto
administrativocomounaespeciedelactojurdico.

Tambinpuedelaautoridadadministrativaencomendarlarealizacinmaterialdeactos,a
unparticularoaunaempresa,lascualessimplementeseconcretanaobrasennombrede
rganoadministrativa,sinquetenganrelacinconelactoadministrativooriginal.Los
efectosjurdicosderivandelactoadministrativoContraquientienequeoponerseelqueel
queseconsiderelesionandoensusderechos,escontraelactoadministrativo,nocontrala
puestaenprcticadelpropioacto".

Haynumerososhechosqueserelacionanconlosactosadministrativosqueaparentemente
quenoproducenningnefectodederecho.

Sepuedeconsideraralactoadministrativodesdetrespuntosdevista:objetivo,subjetivoy
material.

Desdeelpuntodevistasubjetivoestodoactoemanadodeunrganoadministrativo.El
actoadministrativo,funda,modificaosuprimeunarelacinjurdicasubjetiva,comopartedel
Poderpblico.Desdeesteaspectonoimportaqurganoemitaelacto.

Nohayuncriteriouniformeparadefiniralactoadministrativo.Elactoadministrativoesla
"DeclaracindevoluntaddeunrganodelaAdministracinpblica,denaturalezaregladao
discrecional,susceptibledecrear,coneficaciaparticularogeneral,obligaciones,facultades,
osituacionesjurdicasdenaturalezaadministrativa.

ELEMENTOSDELACTOADMINISTRATIVO

Loselementosdelactoadministrativosonlossiguientes:

1.
Elsujeto

2.
Lavoluntad

3.
Elobjeto

4.
Elmotivo

5.
Elmerito

6.
Laforma

Elsujetodelactoadministrativoeselrganoque,enrepresentacindelEstadoformulala
declaracindevoluntad:Dichorganocuentaconunacompetencia,lacualconstituyeel
conjuntodefacultadesdelmismo.Lacompetenciaeslacantidaddepoderpblicoquetiene
elrganoparadictarunacto.

Loscaracteresdelacompetenciaadministrativa,sonlossiguientes:

Requieredeuntextoexpresodelaleyparaquepuedaexistir.

Lacompetenciaadministrativaseencuentrafragmentadaentrediversosrganos.

Lacompetenciaadministrativanosepuederenunciar,niserobjetodepactosque
comprometansuejercicio.

Lacompetenciaesconstitutivaderganoquelaejercitaynounderechodeltitulardel
propiorgano.

Voluntad.Ladeclaracindevoluntadeselelementodelactojurdico,yaqueelefecto
jurdicoesdeseadoporelsujetoadministrativo.Lacausacreadoradelactoseencuentraen
unanormaysejustificaporsuvalidez.Todoactoadministrativoseformaconunaconducta
voluntariarealizadadentrodenormaslegalesporeltitularqueotorgaladignidaddealguna

forma,porello,eselelementodelmismoladeclaracindelavoluntad.Elerrorconsisteen
ladiscordanciaentreelactoylarealidad.Eldoloescualquiermaquinacinparaproducirun
actocontrarioalasdisposicioneslegales.

Elprocesodevoluntaddeltitulardelrganoadministrativotienetresfases:determinacin,
declaracinyejecucin.

Objeto.Seidentificaconelcontenidodelacto,esenelqueconsisteladeclaracin
administrativa,indicalasituacindelactojurdicoysirveparadistinguirunactodeotro:
multa,concesin,requisa,etc.Eslarelacinjurdicaquecreaelcontenidodelacto,en
formatalqueobjetoycontenidoaparecenidentificados.Eselcontenidodelacto.consiste
enlaresolucin,enlasmedidasconcretasquedisponeelacto.

Losactosjurdicosquenoseanconformesaestadisposicin,sonnuloscomosino
tuviesenobjeto.Interpretandoestasdosnormaspodemosdecirqueelobjetodebeser:

LICITO:Oseaqueelobjetodelactoadministrativonodebeserprohibidoporlasnormas
jurdicasvigentes.

CIERTO:

POSIBLE:

DETERMINADO:

VOLUNTAD.Concurrenenlavoluntadadministrativaelementossubjetivosyobjetivos.La
voluntaddelactoAdministrativoestcompuestaporlavoluntadsubjetiva(voluntad
referentealactomismo)delfuncionarioylavoluntadobjetivadellegislador(voluntadsin
conocerlascircunstanciasparticularesdecadacaso)

EsimportanterecordarquelaLey19.549ensuartculo14noshabladelavoluntadcomo
unelementodelacto.

REQUISITOSESENCIALESDELACTOADMINISTRATIVO

Elactoadministrativoesnulo,denulidadabsolutaeinsanable,enlossiguientescasos:

a)Cuandolavoluntaddelaadministracinresultareexcluidaporerroresencialdolo,en
cuantosetengancomoexistenteshechosoantecedentesinexistentesofalsosviolencia
fsicaomoralejercidasobreelagenteoporsimulacinabsoluta.

Tcita:Lavoluntadestcitacuandoelsilencioadministrativo,porexpresaprevisindel
ordenamientojurdico,esconsideradoactoadministrativo.

Elordennormativoestableceunaseriedetrmitesyactospreviosquedebencumplirse
antesdelaemisindelavoluntad.Oseaelactodebetenerenmiraslafinalidadprevista
porelordenamiento.LafinalidaddelActoAdministrativoresponderaalapreguntade
PARAQUE.

Sielenteadministradorusaelpoderdeunanormaconotrofinel,actoseconsiderar
viciado.

CAUSA.Atiendealosantecedentesdehechoydederechoquedanorigenalacto.La
causarespondealporque?delarealizacindelacto.

MOTIVACIN

Existeconfusinentremotivacinycausa.siunactoesdiscrecionaldebemotivarse.siun
actoestotalmenteregladonoserianecesarialamotivacin.

Paraaclararlasdiferenciasconceptualesqueaparecencuandoseintentadesentraarlos
conceptosdecausaymotivacindelactoadministrativo,esdablerefrescarunimportante
antecedentejurisprudencial:

ACTOADMINISTRATIVO.CAUSA.CONCEPTO.DIFERENCIACONLAMOTIVACIN.

Lacausaentendidacomolosantecedentesdehechoydederechoqueencadacaso
llevanadictarelactoadministrativo,sediferenciadelamotivacin,entantomotivo(o
causa)eslacircunstanciadehechoimpuestaporlaleyparajustificarlaemisindelactoy
motivacineslaexpresinoconstanciasdequedichomotivoexisteoqueconcurreenel
casoconcreto,deloquesesiguequemotivoymotivacinsonmaticesdeunmismo
conceptooideaperosoncosasdistintas...motivacinnoesotracosaqueunaspectoo
ingredientedelelementoformadelactoadministrativoquetiendeaponerdemanifiestola
juridicidaddelactoemitido.

DEBIDOPROCESO:Lagarantadeladefensaenjuicioesaplicableenelmbitodel
derechoadministrativo.

Antesdelaemisindelactodebencumplirseciertospasoslegales.Seconsideran
necesarioslossiguientes:

AUSENCIADEERROR,DOLOYVIOLENCIA:Lavoluntadadministrativadebeserlibrey
conscientementeemitidasinquemedieviolenciafsicaomoral.

Unactorealizadoporunadministradorbasadoendocumentacinfalsa.

AUTORIZACIN:Cuandoelordennormativoexigelaautorizacindeotrorganoparala
emisindeunacto,debeserpreviaynopuedeotorgrseladespusdehabersidoemitido
elacto.Laautorizacinesunaformadecontrolpreventivoyelactoemitidosindicha
autorizacinseencuentraviciado.


APROBACIN:Losactossujetosporelordennormativoalaaprobacindeotrorgano,no
podrnejecutarsemientrasestanohayasidootorgada.Laaprobacinserealizasobre
actosyaformados,conelobjetodepermitirsuejecucinyeficacia.Elactonoaprobadono
produceefectosjurdicos.Varaelcontenidosegnlacategoraaqueelactopertenece.El
objetodebedeserposible,licitoydeterminable.Elobjetodelactopuededividirseenla
partequeloidentificaeindividualizadeotrosactos,llamadocontenidoesencial,parte
implcitaqueintegraelactodeacuerdoconlasdisposicionesvigentesylaparteeventualen
laposibilidaddeincluirtrminos,condicionesymodos.

Motivo.Elmotivodelactoadministrativoeselantecedentequeloprovocayfundasus
realizaciones.

Sonlascircunstanciasdehechoydederechoenvirtuddelascualeslaautoridad
administrativaexteriorizaelacto.Almritoselehaconsideradocomoelementodelacto
administrativo,entendidocomolaadecuacinnecesariademediosparalograrlosfines
pblicosespecficosqueelactoadministrativodequesetratetiendealograr.La
conformidaddelactoconlaleyconstituyeelconceptodelegitimidad.Laconformidaddel
actoconelinterspblicohacenacerelconceptodeoportunidad.

Forma.Eslamaterializacindelactoadministrativo,delactoadministrativo,elmodode
expresindeladeclaracinyaformada.Porlaformadelactoadministrativoseconvierteen
fsicoyobjetivo.Laformaequivalealaformacinexternadelacto.

Lasformasextrnsecassonlasrelativahasolemnidadesrituariasquehadeseguirelacto.

CLASIFICACINDELOSACTOSADMINISTRATIVOS

Clasificacinporsunaturaleza.

Actosmateriales.

Sonlosquenoproducenningnefectodederechoysloverificanprcticamenteel
propsitodelpropioactojurdico.

Actosjurdicos.

Sonlosqueproducenconsecuenciasjurdicas.

Hechosjurdicos.

Elhechojurdicoestconstituidoporunacontecimientonaturalalquelaleyvinculaciertos
efectosdederecho,comoelnacimiento,lamuerte,etc.

Ladistribucintradicionaldelosactosadministrativos.

Actodeautoridad,oactosdelpoderpblico

Enestaclasedeactoselestadoprocedeautoritariamentepormediodeactosdepoderque
sonexpresindesuvoluntadsoberanaomandatosdeordendelaley.Sonlosnecesarios
paraquelaadministracinpuedarealizareficientementesusfunciones.

Actosdeejecucin

Sonlosactosquetiendenahacercumplirforzadas,lasresolucionesydecisiones
administrativas.

Principales

Sonlosactosbsicosdelaadministracin,comolasdecisionesylasresoluciones
administrativas.

Actosimple,esaquelenelqueintervieneunasolavoluntad,esdecir,lavoluntadunilateral
delaadministracin.

Enelcasodeunavoluntadparticularpuedacrearunactoadministrativo,laley
administrativaesquladarlarespuestaaestecaso.

Elactocomplejo,eselqueresultadelaconcurrenciadevariasvoluntadespblicasy
privadas

Silasvoluntadespertenecenadistintosenteshabrcomplejidadexternaenestecasoel
actocomplejosellamatambinacuerdo.

Actocolegiado.Sonlosactosqueprovienendediversosconsejosocomisiones,juntaso
cuerpos.

Actounin.Esunactojurdicoenelqueconcurrenvariasvoluntades,peronoselepuede
considerarcomounactopropiodelafuncinadministrativa,perohayposibilidaddeque
existanactosdederechoadministrativocomosonloscontratosadministrativos.

Actocolectivo,eselqueresultadevariasvoluntades,igualcontenidoyfinalidad,quese
unensolamenteparalamanifestacincomnpermaneciendojurdicamenteautnomas(se
puededefinirelactocolectivodiciendoqueseformacuandovariossujetosurganosdeun
mismoente,acudenporcomunidaddemateria,aformarencomnunactojurdico).

Actounilateral.Elactoadministrativounilateralpuedesertambinunactoregla,comoel
reglamento,ounactocondicin,ounactosubjetivo.

Actobilateral.Sepresentabajounaformadecontrato,seabajolaformadeacuerdode
voluntadesnocontractual,esdecir,deactoscondicin.

Elactoplurilateralcolectivoapareceprincipalmentebajolaformadelosdebatesdelas
asambleasadministrativas.

Negociojurdicodederechopblicoymenosactosadministrativos

Negociosjurdicos,losnegociosjurdicosson,engeneral,lasmanifestacionesdevoluntad
deunsolosujeto,laadministracinpblica.Aquellosactosquetransfierenaunparticularla
administracin.Controlalosactosemitidosporunaentidadautomtica.Actosdestinadosa
limitaresosderechos,quelimitanlazonadelosparticulares.

Sancionesquecastiganlainfraccindelasleyesurdenesadministrativas.Actosque
condicionanelejerciciodeunpoderporpartedeunrgano.Lasordenesadministrativas,
actosporlosquelaautoridadadministrativaimponelosmandatosdelaleyolasordenes
administrativasalosparticularesquesenieganvoluntariamenteaobedecer.

Merosactosadministrativos

Unacategoracorrespondealosqueresultandemanifestacionesdejuicioapreciacinyde
opinin.

3.Lacomprobacindehachos,condiciones,requisitos,relacionesjurdicas.

Otracategoradelosmerosactosadministrativoseslareferenteamanifestacionesde
reconocimiento.

1.Certificacindeunactoohechosrealizados,comocomprobarlaveracidaddeunafirma.

3.Inscripcinenunregistrodeactosyhechoscomopruebasdelosmismos.Serefierea
losactosdelestadocivildeunapersona,alregistrolegalparaelejerciciodeunaprofesin.

Clasificacindeacuerdoconlarelacindefacultadesqueseejercitaalestructurarelacto

Actosqueresultendelaactividadregladaovinculada.

Losactosdiscrecionales.Tienelugarcuandolaleydejaalaadministracinunpoderde
libreapreciacinparadecirsidebeobraroabstenerse,oenquemomentodebeobrar,que
contenidovaadarensuactuacin.

Actosseleccionadosconelfuncionamientodelestatutolegaldelosempleadospblicos.

Actopresunto.

Clasificacindelosactosadministrativosporrazndesucontenido

Seclasificanenactoregla,actosubjetivoyactocondicin.

Poractoreglaseentiendeelquecreasituacionesjurdicasimpersonales,abstractasyde
carctergeneral.

Arazndesucontenidohaydosgruposmuyimportantes

Actostramite,queestnformadosporunaseriedeactosquenosondecarcter
resolutivossimplementeseconcretanadarunasolucinadministrativaounpropsito
administrativo.

Losactosdefinitivos,sonaquellosactosconloscualessefinalizaunprocedimiento
administrativo,realizandolafinalidadltimaomediantelaley.

Actosjurdicosadministrativosimperativos,Sonloscontienenunmandatoouna
prohibicin.

Actosjurdicosconformadores.Tambinpodranconsiderarselascirculares,instrucciones
ydisposicionesparadictarlasdisposicionesdeley.

Laclasificacindelactoadministrativoesmuydiversaydependemuchodelautor,
enseguidamostraremoslaclasificacinmsutilizada.

Existendiversoscriteriosparaclasificarlosactosadministrativos.Unodeellospartedela
relacinqueguardalavoluntadcreadoradelactoconlaley.Esas,entonces,quelosactos
administrativospuedenclasificarseendoscategoras:elactoobligatorio,regladoo
vinculadoyelactodiscrecional.

a.
Elactoobligatorio.Estetipodeactoseselqueenlajurisprudenciaydoctrinadelos
EstadosUnidosdeAmricadelNorteseconocecomoelnombredeactosministerialesy
constituyelabasedelwritofmandamus.

b)Elactodiscrecional.Porlogeneral,delostrminosmismosqueuselaleypodr
deducirsesiellaconcedealasautoridadesunafacultaddiscrecional.

Igualcosaocurriraentodosaquelloscasosenquelaleydejealaautoridadlibertadde
decidirsuactuacinporconsideracionesprincipalmentedecarctersubjetivo,talescomo
lasdeconveniencia,necesidad,equidad,razonabilidad,suficiencia,exigenciadelintersu
ordenpblico.

RafaeldePinadefineelactodiscrecionalenlossiguientestrminos:"Actodelaautoridad
realizadoenelejerciciodelapotestaddeestanaturaleza,reservadaconcarcter
excepcionalalosrganospersonalesdelaAdministracinpblica,paralaresolucinde
determinadordendecuestiones.Elactodiscrecionalnoquedafueradelaposibilidadlegal
delaimpugnacin."

Elactodiscrecionalsepresentaenelderechoadministrativoderivadodelejerciciodeuna
atribucinexpresa.Eselactoadministrativoquetienesufundamentoenunaleyo

reglamentoquedejaalrganoejecutorunpoderlibredeapreciacinparadecidirsidebe
obrar,cmodebeobrar,cundodebeobraryculvaaserelcontenidodesuactuacin,
comodiceBonnard:"elpoderdiscrecionalconsisteenlaapreciacindejadaala
administracinparadecidirloqueesoportunohacer".

Elexcesoquelaautoridadtengaenelejerciciodelactodiscrecionalesloquelalegislacin
administrativayladoctrinafrancesallamandesvodepoder(detournementdepouvoir)y
queconsiste,segnlajurisprudenciadelConsejodeEstadoFrancs,enquestese
presentacuandoelrganoadministrativocompetente,alemitirelactoadministrativo,
perseguiraunafinalidaddiversadelaqueconformealaleydeberaserperseguida.

Porloquesepuedeafirmarqueelactodiscrecionalloejercelaautoridadadministrativaen
formalibre,apegndosealoslmitesquelesealalaleyqueeslaquedelimitasuesferade
competencia.

Elactodiscrecional,queesunactoadministrativo,sepresentacuandolapropialeyfaculta
alaadministracinconunpoderlibredeapreciacinparadecidirsuactuacinyel
contenidodesta.

Deigualformaocurreenaquelloscasosenquelaleydejaalaautoridadlibertaddedecidir
suactuacinporconsideracionessubjetivascomolasdenecesidad,oportunidad,justicia,
equidad,razonabilidad,racionalidad,suficiencia,exigenciadelinterspblicoodelinters
social,etc.

Loselementosdelactodiscrecionalsonlosdelactoadministrativo,peroconlassiguientes
particularidades:

Siempresonpartedelacompetenciadelrganoadministrativo

Suslmitesestnsealadosporlaley

Laleydebeautorizaralrganoadministrativoparaactuarconciertalibertady,

Eselpropiorganoelquedebeestarautorizadoparafijarlasdiversasmodalidadesdesu
actuacin.Entodocaso,todoactodiscrecionaldebeestarprevistoporelordenjurdico.

Entreelactoobligatorioyelactodiscrecionalnoexisteunalneaperfectadeseparacin.
Estoseexplicaporquealconcederseporleyfacultadesdiscrecionalesalaautoridad
encargadadehacerunacto,dichasfacultadesnormalmenteserefieren,msqueala
realizacindeactoensuintegridad,sloaalgunosdeloselementosdelmismo,talescomo
elmotivooelobjetodelacto.

LOSEFECTOSDELACTOADMINISTRATIVO.

Elactoadministrativoperfectoporsupropianaturalezaproducedeterminadosefectos
jurdicos,cuyaimportanciacadadaescreciente.


Elprimerefectoimportantedelactoadministrativorelacionadoconlosparticulares,esque
losderechosyobligacionesqueengendratienenuncarcterpersonaleintransmisible.Las
leyesadministrativasdebenprecisarlosbeneficiosdelosactosadministrativos,parano
contratarelinterspblicooelintersnacional.

Elderechoadministrativomodernohaampliadoconsiderablementeelcampodelas
relacionesjurdicasdelosparticulares,conunnuevosistemayconnuevosprincipiosque
debennecesariamenteapartarsedelasrelacionesquegobiernaelderechoprivado.

Elartculo20delaLeyGeneraldeBienesNacionalesexpresa:"Lasconcesionessobre
bienesdedominiopbliconocreanderechosreales,otorgansimplementefrenteala
administracinysinperjuiciodeterceros,elderechoderealizarlosusos,aprovechamientos
oexplotacionesdeacuerdoconlasreglasycondicionesqueestablezcanlasleyes".El
artculo16previene:"Ningunaservidumbrepasivapuedeimponerse,enlostrminosdel
derechocomn,sobrelosbienesdeldominiopblico.Losderechosdetrnsito,devista,de
luz,dederramesyotrossemejantessobredichosbienesserigenexclusivamenteporlas
leyesyreglamentosadministrativos."

Elactoadministrativoesoponibleatodos.Tambindeesasituacinsederivalanocinde
tercero(personaaquiennoesposibleunactodeautoridad,comprendealparticularque
tieneunderechopblicooprivado,quepuederesultarafectandoconlaejecucindeun
actoadministrativo),encuantoaqueelactoadministrativodeberespetarlosderechosque
losparticulareshubieranadquiridoconanterioridad.

EJECUCINDELACTOADMINISTRATIVO

Laejecutividadescomnatodoslosactosadministrativos,noassuejecutoriedadque
nicamentesepresentaenlosqueimponendeberesalosadministradosyacuyo
cumplimientoseoponeelparticular,esdecir,cuandonoatacavoluntariamenteelacto.La
segundalimitasusignificacin:lacondicindelactoquepuedeserefectuado.

Elactoadministrativopuedeejecutarse,agotndosedeunasolovez(multa).Todavams,
hayocasionesenqueelactoadministrativoespermanente,indefinido,comoenelcasode
unprivilegiodeimpuestodurantelavidadeunaempresa.

Unaconsecuenciadelaejecutoriedaddelosactosadministrativoseslaregladelsolveet
repete,queconsisteenasegurarelintersfiscalparaquelaaccinjudicialseinicie.

Lascondicionesdeejecutoriedaddelactoson:

Laexigenciadeunactoadministrativo.

DELEGACINDEFACULTADES

1.Concepto


Eselactojurdicogeneraloindividual,pormediodelcualunrganoadministrativo
transmitepartedesuspoderesofacultadesaotrorgano.Paraqueladelegacinde
competenciasearegularesnecesarioquesesatisfaganciertascondiciones:

Ladelegacindebeestarprevistaporlaley

Elrganodelegantedebeestarautorizadoparatransmitirpartedesuspoderes

Queelrganodelegadopuedalegalmenterecibiresospoderes

Quelospoderestransmitidospuedansermateriadeladelegacin.

Lafaltadeunadeestascondicioneshacenuladeplenoderechoaladelegacin,enrazn
dequelacompetenciaessiempreunasuntodeordenpblico.

2.Origenlegal

Porsuobjeto,ladelegacinadministrativadebeestarautorizadaporlaleyoporun
ordenamientodecarctergeneral.

Salvoloqueprevengalaley,ladelegacindecompetenciapuedellevarsealcabopor
mediodeundecretooacuerdogeneraladministrativoodeunactoadministrativoconcreto.
Esdecir,quehechaladelegacindefacultades,laautoridaddeleganteestrenunciandoa
ejercerlasylanicalegitimadaparausarlaseslaautoridaddelegada.

Luego,pornaturalezapropia,ladelegacinacrecientalacompetenciadelrganodelegado
perocondetrimentodeladelrganodelegante.Lasfacultadesqueseejercenporel
delegadonoesenintersdeldelegante,comosucedeentreelrepresentanteyel
representado,aquelintersloconstituyelafuncinadministrativaquesedesarrollayque
finalmenteresultaseruninterscomn.

Eldelegadoejerceatribucionespropiasyelrepresentantenolosactosdeldelegado
jurdicamenteproducensusefectosparasynoparaeldelegante,entantoqueel
representadorecibelosefectosjurdicosporlosactosdesurepresentante.

5.Delegacindefacultadeslimitadas

PorprincipioeslaLeyOrgnicadelaAdministracinPblicaFederallaqueestableceo
autorizaladelegacinadministrativaenelartculo16.

Determinaqueautoridadespuedenotorgarla,estoes,lostitularesdelassecretarasde
Estadoydelosdepartamentosadministrativos.Cumpleademsconlacuartacondicin,al
fijarquefacultadespuedenserobjetodeladelegacin.Todas,menoslasqueporleyoel
reglamentointeriordebanserejercidasprecisamenteporaquellostitulares.Enloscasosen
queladelegacindefacultadesrecaigaenjefesdeoficina,deseccinydemesadelas

SecretarasdeEstadoyDepartamentosAdministrativos,aquellosconservarnsucalidad
detrabajadoresdebaseenlostrminosdelaLeyFederaldelosTrabajadoresalServicio
delEstado".

EnotrasleyesyenlosreglamentosinterioresdelassecretarasdeEstado,selocalizan
textosqueautorizanladelegacindefacultadesentrerganosadministrativos
jerarquizadosdistintosaloscitadosporelartculo16trascrito.

ANULABILIDADDELACTOADMINISTRATIVO(NULIDADRELATIVA)

Lavalidezdelosactosadministrativosdependedequeenellosconcurranloselementos
internosyexternos.Enelcasodefaltaabsolutaoparcialdealgunodedichoselementos,la
leyestablecesancionesquepuedenconsistirdesdelaaplicacindeunamedida
disciplinaria,sinafectarlasconsecuenciaspropiasdelacto,hastalaprivacinabsolutade
todoefectodeste.

Ladoctrinadederechocomnhaformuladounateorageneraldelasnulidadesdelos
actoscivilesirregulares.Estosgradosson,segnladoctrinaclsicaadmitidaporla
legislacincivil,lainexistencia,lanulidadabsolutaylanulidadrelativa.Elartculo2224del
CdigoCivilFederalsealaque"Elactojurdicoinexistenteporfaltadeconsentimientoode
objetoquepuedesermateriadel,noproducirefectolegalalguno.

Alladodelactoinexistenteseencuentraelactonulo."Lanulidaddeunactosereconoceen
queunodesuselementosorgnicos,voluntad,objeto,forma,seharealizado
imperfectamente,oenqueelfinqueperseguanlosautoresdelactoestdirectao
expresamentecondenadolaley.

Desgraciadamente,enelderechoadministrativonoesposibleformarunateoradela
invalidezdelosactosjurdicosquepuedapresentarlineamientostanmarcadoscomolos
queseacabandeexponer."

Resultadifcilquecoincidanenunmismocasodenulidaddeactoadministrativotodoslos
caracteresenelderechocivilseasignanalanulidadabsolutanitampocolosque
correspondanalanulidadrelativa,ademsdelaimposibilidaddedefinirdeantemanoqu
extensinyquecarcterhadetenerlanulidaddecadairregularidadjurdica.

Esentoncesnecesariosealaralgunoslineamientosquepuedanservirparaformarun
criteriosobrelairregularidaddelosactosadministrativos.Enelderechoadministrativo
existenactosafectadosdeirregularidadportenerunvicioenalgunodesuselementos
constitutivos.Laanulabilidadseconocetambinconladenominacindenulidadrelativa."

Sentadosestosprecedente,convienesealaralgunasdelasprincipalessancionesalos
actosadministrativosirregulares:

Porviciosenlavoluntad.Puedeocurrirqueelactosehayaefectuado,porerror,doloo
violencia.Enesecasoelactoseencuentraviciado,yenconsecuenciaesirregular.

Generalmente,elactonuloporestascausaspodrserconfirmadoporlaautoridad
administrativatanprontocomocesenesascircunstancias.Enestecaso,laconclusindebe
serladequelasancindelairregularidadnoesforzosamentelanulidad,pues,obienslo
esineficazlaparteirregulardelacto,olairregularidadpuedesercorregidasinqueelpropio
actoseafectesubstancialmente.Todoactojurdicopresuponemotivosquelogeneran.
Cuandoesosmotivosfaltan,noexistelacondicinparaelejerciciodelacompetenciay,por
tanto,elactoesirregular.Lasancinaesairregularidadnopuedeserotraquelaprivacin
delosefectosdelactopormediodelanulidad.Enesteltimocaso,lasancintienequeser
lanulidad.

Porilegalidaddelosfinesdelacto.Sinembargo,enaqullosenquelascircunstanciasque
concurranrevelenculeselfinqueconelactosepersigue,sisedescubrequeesunfinno
sancionadoporlaley,elactodebeserprivadodesusefectos.

Algunasdisposicionesfacultanalamismaautoridadadministrativaparadeclararlanulidad
delosactosyresolucionesirregularesquehaemitido

Otrasleyesotorganlafacultaddedeclararlanulidadbienalamismaautoridad
administrativa,bienalaautoridadjudicial

Existenenmateriafiscallasdisposicionesqueprevienenporunapartequelasresoluciones
favorablesalosparticularesnopodrnserrenovadasonulificadasporlasautoridades
administrativas,quecuandodichasresolucionesdebansernulificadassernecesario
promoverjuicioanteelTribunalFiscaldelaFederacin.

Fueradeloscasoenquelaleyexpresa,sepuedensealaralgunasorientacionespara
resolverelproblemarelativoaladeterminacindelaautoridadcompetenteparadejarsin
efectolosactosadministrativosviciadosdealgunairregularidad.

Esindudablequesielactoesrealizadoporunrganoadministrativosometidoaotro
jerrquicamentesuperior,ladeclaracindenulidadpuededecretarseporste,apeticinde
parteodeoficio.

ELPROCEDIMIENTOADMINISTRATIVO

Sehabladeprocedimiento,endossentidos:ensentidolato,serefierealostrmitesy
formalidadesexigidasparalarelacindelactoadministrativo.

Noserequierequeelprocedimientoadministrativoestconstituidoconlasmismas
formalidadesqueelprocedimientojudicial,sinoqueempleelosmediosrazonablesparadar
oportunidaddeaudienciaydefensaalpresuntoafectadoporunaresolucin
administrativa.Primera:elpoderadministrativopuedellevaraejecucindirectasus
determinacionessinintervencinjudicial.

Elarticulo14slogarantizalaaplicacindelprocedimientoquelaleyestablece,perono
obligaaesaleyacrearunprocedimientoadministrativo.


Enlaexpropiacinnorigelagarantadeaudienciadelarticulo14.

ELPRINCIPIODELANORETROACTIVIDADDELOSACTOSADMINISTRATIVOS

Sedicequeunaleyounactoesretroactivocuandovuelvesobreelpasadoparaestimarlas
condicionesdevalidezdeunactojurdico,destruyendoomodificandosusefectosjurdicos
iniciales.Elrgimendeseguridadadministrativaexigequelosactosadministrativosnose
apliquenretroactivamentesalvoloscasosdeexcepcin.

Lanoretroactividaddelosactosadministrativos,sedicequeesunprincipiogeneralde
derecho.Peropareceimposiblededucirlanoretroactividaddelosactosadministrativos
individualesoparticularesloquelajurisprudenciaconstantementeaplica,resultadeun
principiogeneraldederecho.

Lalegislacinadministrativamexicanamantieneelprincipiodelanoretroactividadbajotres
aspectosimportantes.Comounmandatoconstitucionalreferidoalasleyes,comoun
principiodederechoprivado,comounprincipiogeneraldederecho.

Comounmandatoconstitucionalreferidoalasleyes.

Comounprincipiodederechoprivado.Ensentidodelactoadministrativo.Comounprincipio
generaldederecho,queaparececomounodeloselementosdelateorageneraldeleyes
eneltiempo.

Elprincipiodelaretroactividaddelosactosadministrativosofreceproblemasnumerosos
porlanaturalezamismadelaactividaddelaadministracinpblica.Eltrminoacto
administrativo,antetododebemoscircunscribirloalDerechoAdministrativo,por
contraposicinalactojurdicoquenosdalanocin,nosdefineyregulaelderechocivil.

Elactoadministrativoestodadeclaracinunilateralyejecutivaenvirtuddelacualla
administracintiendeacrear,reconocer,modificaroextinguirunasituacinjurdica
subjetiva.Estadefinicineslaquemsseajustaalacaracterizacindelactoadministrativo
comounaespeciedelactojurdico.

Elactoadministrativoesla"DeclaracindevoluntaddeunrganodelaAdministracin
pblica,denaturalezaregladaodiscrecional,susceptibledecrear,coneficaciaparticularo
general,obligaciones,facultades,osituacionesjurdicasdenaturalezaadministrativa.

Elsujetodelactoadministrativoeselrganoque,enrepresentacindelEstadoformulala
declaracindevoluntad:Dichorganocuentaconunacompetencia,lacualconstituyeel
conjuntodefacultadesdelmismo.Lacompetenciaeslacantidaddepoderpblicoquetiene
elrganoparadictarunacto.AselrganonicamenteejerceelpoderdelEstadoquese
encuentraensucompetencia.Eventualmentepuedeconsiderarselacompetenciaarazn
deltiempo,cuandounrganotienefacultadesconcedidasenunlapsoespecfico.

Voluntad.Ladeclaracindevoluntadeselelementodelactojurdico,yaqueelefecto
jurdicoesdeseadoporelsujetoadministrativo.Todoactoadministrativoseformaconuna
conductavoluntariarealizadadentrodenormaslegalesporeltitularqueotorgaladignidad
dealgunaforma,porello,eselelementodelmismoladeclaracindelavoluntad.Elerror
consisteenladiscordanciaentreelactoylarealidad.Eldoloescualquiermaquinacinpara
producirunactocontrarioalasdisposicioneslegales.

Elprocesodevoluntaddeltitulardelrganoadministrativotienetresfases:determinacin,
declaracinyejecucin.

Objetoseidentificaconelcontenidodelacto,esenelqueconsisteladeclaracin
administrativa,indicalasituacindelactojurdicoysirveparadistinguirunactodeotro:
multa,concesin,requisa,etc.Oseaelactodebetenerenmiraslafinalidadprevistaporel
ordenamiento.LafinalidaddelActoAdministrativoresponderaalapreguntadeparaqu?.

Larazonabilidadsecaracterizaporimplicarunamotivacincoherenteconlosprincipios
generalesdelderecho,lospropiosdelderechoadministrativoylosfinesquehubieran
justificadoeldictadodelanormativaaplicablealcaso.

Lascausasatiendenalosantecedentesdehechoydederechoquedanorigenalacto.La
causarespondealporque?delarealizacindelacto.Siunactoesdiscrecionaldebe
motivarse.Siunactoestotalmenteregladonoserianecesarialamotivacin.

Seledenominaoportunidad,paraaclararelconceptodebetenersepresentequelosactos
jurdicosquerealizalaadministracindebenguardarunadoblecorrespondencia:conlaley
querigedichosactos,yconelinterspblicoqueconellosvaasatisfacer.Laconformidad
delactoconlaleyconstituyeelconceptodelegitimidad.Laconformidaddelactoconel
interspblicohacenacerelconceptodeoportunidad.

Elactoadministrativoperfectoporsupropianaturalezaproducedeterminadosefectos
jurdicos,cuyaimportanciacadadaescreciente.

Elprimerafectoimportantedelactoadministrativorelacionadoconlosparticulares,esque
losderechosyobligacionesqueengendratienenuncarcterpersonaleintransmisible.Las
leyesadministrativasdebenprecisarlosbeneficiosdelosactosadministrativos,parano
contratarelinterspblicooelintersnacional.

Lavalidezdelosactosadministrativosdependedequeenellosconcurranloselementos
internosyexternos.Alladodelactoinexistenteseencuentraelactonulo."Lanulidaddeun
actosereconoceenqueunodesuselementosorgnicos,voluntad,objeto,forma,seha
realizadoimperfectamente,oenqueelfinqueperseguanlosautoresdelactoestdirecta
oexpresamentecondenadolaley

Вам также может понравиться