Вы находитесь на странице: 1из 21

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.

O ESPAO GEOGRFICO ESPANHOL:


DIVERSIDADE GEOMORFOLXICA

O ESPAO GEOGRFICO ESPANHOL


-TERRITORIOS QUE ABRANGUE:
T.Peninsular.
Arquip. Mediterrneo
ilhas Baleares.
Arquip. Atlntico
ilhas Canarias.
Territorios norde de Africa: Ceuta,
Melilha e ilhotes.
-relevo
1- Diversidade natural
-climas
-vegetans.
-solos

2- Situaom

-Hemisferio N.
-Zona temper
Europa
-Entre 2 continentes
frica
Medit.
-Entre 2 masas agua
Atlnt.

O RELEVO PENINSULAR
-O relevo: cjto. de formas da superfc. terrestre

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


resultado de

forzas internas
forzas externas (aguas, seres vivos)

-GEOMORFOLOGA: ciencia que estuda o relevo.

1.CARATERISTICAS DO RELEVO PENINSULAR


-Relevo espanhol con 3 caratersticas:
1-Forma maciza: anchura de Oe. a L. e costas retil.(limitaom influen.
marinha no interior)
mesetas inter.
2-Gran altitude (660 m.)
cordilheiras
3-Disposiom perifrica do relevo mtnhso: non influencia do mar no
inter.Causa contrastes entre litoral e interior.

1. TIPOS DE UNIDADES MORFOESTRUTURAIS:


(v. definiom px.27)
V. desenho pag. 27
1- Zcolos ou escudos : chairas ou mesetas (e.primaria). Resultado do
arrasamento pelo desgaste nas orogneses desta era.
2- Macios antigos : mtnhas., consecuencia dos movementos orogn.
(levantamento-rejuvenecemento dum bloco) do terciario.
3- Cordilheiras de pregamento: grandes eleva. na orogenia alpina do
terciar.
4- Concas sedimentarias ou depres.: zonas afundidas do terciario, recheas
com sedimentos.

OS ZCOLOS

Nascen polo
erosionadas na mesma era (primar.)
granticas

arrasamento

de

cordilh.

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


-Materiais :

rochas

RGIDOS
silceas

MACIOS ANTIGOS

Cumios arredondeados e suaves.


silc.

-Materiais = anteriores
grant.
-Mtnhas. inter. meseta : S. Central / Mtes. Toledo.
-Macio Galaico e parte Cordil. Cantbrica.
CORDILHEIRAS DE PREGAMENTO
-Som grandes eleva. mtosas.
-Origme: 3rio. (orognese).Pregamento
depositados x o mar no secund.

de

materiais

sedimentar.

CONCAS SEDIMENTARIAS
-Zonas afundidas e cheias com sedimentos.
-2 tipos:
1-afundimento dun bloco dum zcolo, consecuencia da pres. orogn.
do tereciar. (depres. do Douro, Texo e Guadiana)
2-as protexgidas en depres. ja existentes antes da orogn. (depres. do
Ebro e Guadalq.)

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


3-EVOLUOM GEOLOGICA PENINSULAR
-E.arcica ou precmbrico
-E.primaria/paleoz.
-E.secund. /mesoz.
-E.terciar.
-E.cuater.

Eras geolxicas

orognicas

-Aspeto atual do relevo: resultado da alternancia de fases


calma
a)E.arcica ou precmb: xorde do mar banda arqueada : No-Sl.
-Tm. ELEVAOMS ptos. ilhados: Sist. Central /Mtes. Toledo.
-FIMS DA ERA: arrasam. erosom e cubriom pelos mares do Primar.
b)E. primar. ou paleoz.:
-Orognese herciniana (forma. cordilheiras mtnhosas- movim. tectnicos).
-Xorden os seguintes MACIOS:
-Hesprico (convertido en Meseta
inclinada cara o Medtrr.)
-Aquitania
-Catalano-Balear
-Ebro
-Btico-Rifenho
c)E.secundaria ou mesoz.
-Calma e predomina : erosom e sedimenta.
-Inclinac. Meseta: Medit. (ollo cos ros)
-Gran penetra. marinha :
grandes depsitos sedimentar. e 2 grandes fosas marinhas
pirenica
btica
(v. mapa libro 34)
d)E. terciaria:
-Orogn. Alpina : frman-se
4

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


Cordilh. Alpinas
Depres. paralelas a elas
-Repercute em:
-GRANDES ALTERA. NA MESETA
-Xorden Pirineos-Cord. Btica.
-Paralelam. aparescen depres. enchidas con
sedim.: depres. do Ebro /do Guadalq.

-BASCULAM. MESETA: inclina. cara o Atlnt.:Ros.


-FRMAN-SE OS REBORDOS MTNHOSOS. DA MESETA:
Cord. Cantb. / Sist. Ibrico / Serra Morena...

-NO ZCOLO DA MESETA : frman-se fraturas e falhas


(v. diferenas entre fratura e falha pag. 30)
blocos levantados: Macio Galico /Serras int. Mes.
(S.Central/Mts.Toledo)
-Falhas
blocos afundidos: depres. inter.
Douro

Texo.

-Tbem. produzirom atividade volcnica nalgumas zonas.


e)E.Cuaternaria:
Glaciarismos
Forma. terrazas fluviais
(v.desenho px.36)
-Glaciarismo: + efeto nas cord. + altas.Produze:

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


1-Glaciares de circo nas cabeceiras do val, gelo e desgelo que rompem
as rochas das paredes. Consecuencia
+ grande o circo

+ empinado

dam lugar a lagos. (Lagos de Covadonga)


2-Glaciares de val: cando a espesura de gelo acumulada no circo
grande.
-Gelo das capas inferioresdesprzase val abaixo, arrastra fragmentos
rochosos q. escavan o val e danllhe forma de U.
-Na Penns. dan-se na zona de Perineos.
-TerrazasConsecuencia das alternncias climticas (caso terrazas
Minho/Sil).(v.desenho pg. 31)

4. O ROCHEDO E OS TIPOS DE RELEVO


(v.mapa pg.31)
-Segn o tipo de rochedo, hai 3 reas:
SILCEA / CALCREA /ARGILOSA.
1- REA SILCEA: (v.definiom vocab)
(granito)
Arcica
-Oeste Penins.
-Rochas antigas
Primaria
occ.Cord.Cantb
- ramificaoms Sist.Central
Mts.Toledo/S.Morena
Predominio

GRANITO (rocha cristalina e rgida)


alteraoms e modelado

alteraoms qumicas

fraturas ou diaclases
6

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.

-especialm. x agua
-resultados segm a ALTITUDE
(transforma. em areias pardo-amarelas)

cristas agudas
(agulhas)
-Alta Mtnha: filtra. de H20 e geladas rachan
e forman
pedregais (acumulaom de pedras)

-Zonas Menos elevadas: (V.esquema pag. 32)


-Diaclases paralelas superf. produzem:
-escamaduras (paisagems suaves e onduladas)---DOMOS
- Diaclases perpendic. superf.:
-amontoadas umas sobre outras------BARROCAIS.
-bolas
-situadas em equilibrio-----PEDRAS CABALEIRAS .
-ao p das montanhas------CAOS GRANTICO.

2-REA CALCARIA:

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


-Formada por sedimentos do Sec. pregados no Terciar.
-Localizaom um Z invertido: Mts. Bascos + Cord. Cantb + Prepirin.
Sist. Ibr./ parte cord. Cost-Catal.
Cord. Subbtica.
-Rocha predominante: calcriadura pero dislvese con H2O da chuva.
-Tipo de relevocomplexo (relevo crstico): formas (estudar livro)
(v. desenho livro px. 33)
-Lapis ou lenares
-Gargantas ou foces
-Poljs
-Dolinasou torcas
-Covas
-Simas.

3-REA ARGILOSA:
-Materiais sedimentar. pouco resistentes depositados fins do 3 e 4.
Subm. N. e S.
-rea geogrf.:
-depressms
Ebro
Guadalq.
-chairas costeiras medit.
-Relevo horizontal por non estar afetado por pregamtos.
-Gran erosom devido a sa brandura com 2 tipos de relevo:
.

-CAMPINHAS: chairas suavem. onduladas

-CARCAVAS:zonas de alternan. de periodos secos com outros de


chuvas torrencias em lugares onde nom ha proteom vegetal (v.foto 34).

O RELEVO CAUSADO PELA EROSSOM DIFERENCIAL

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


-Nas 3 reas citadas conviven rochas de = origem e resistena .
consecuencia: actuaom da erosom de xeito
RESULTADO :

diferente
seleitivo

= relevos segm a inclinaom dos estratos

a) estratos horizontais (v.fgra. px.35-A)


-Alternan estratos duros e brandos, os ros abrem vales que separam
plataformas con PRAMOS que tenhem
cume horiz.estrato duro
flancos suavesestrato brando
cerros testemua
erosinan-se con + facilid. e convrtense en:
antecerros (perden
o strato duro)

(ISTO NOM ENTRA)


b) estratos suavem. inclinados (v.fgra. px. 41)
-alternan materiais duros e brandos, formando costas onde hai:
1- Dorso ou reverso estrato duro inclinado
parte super. con forte pdente. (capa dura)
2- Fronte con
parte inferior cncova (capa branda fortem.
erosionada)
antecerros
-Se as costas retroceden pola erosin d lugar
cerros testemua
c) estratos pregados (v. desenho p. 36)
APALACHENSE
-Producen 2 tipos de relev.
9

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


JURSICO
1- R. apalach.: frma-se nuM relevo mtnhoso. arrasado e nivelado
pela erossom diferencial e onde a erosom diferencial produce
alinhaoms alternadas de cristas e vales.
-nos estratos duros forman-se cristas
-e vales nos materiais brandos.
2-R. jursico : formado por cordilheiras novas.
convexos -- ANTICLINAIS
-Alternancia de pregamentos
cncavos -- SINCLINAIS
-Nos anticlinais cran-se:
CLUSES: vales perpend. ao cumio, consecuencia da eros. da
agua
COMBES: vales paralelos ao cumio.
nom entra at o aptdo. de vocabul.

5- AS GRANDES UNIDADES MORFOESTRUCTURAIS DO


RELEVO PENINSULAR
(v.mapa px.38)
-O relevo disponse rodeando a Meseta.
Subm. N.
-Gran altit. dividida e 2 sectores polo S.Central

S.-Mtes.Toled

-Meseta rodeada x rebordos mtosos e x 2 depresins externas (D. do


Ebro/ Guadalq.) pechadas a sa vez x cadeas mtosas. perifricas
(Perineos/C.costeiro-catalana/Btica)
1-MESETA

10

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


-Elevada chaira, orixinada no macizo Hesprico e consecuencia da
oroxenia herciniana, arrasada pola erosin.
-Era terciar. (oroxenia alpina), foi deformada e destruda, quedando
confgrada. x
1ANTIGO ZCOLO PALEOZ.
2 SERRAS INTER.
3 CONCAS SEDIM. INTERIORES

1-Antigo zcolo paleoz.: presente no Oe. penins. (penich.-zona zamoranasalmantina e estremea), onde a erosin deu lugar a un tipo de relevo:
PENICHAIRAS
-superfcies suavem. onduladas, sen case diferencias de altura entre os
vales e os interfluv.
-tipo de materiais: primarios

granito
lousa
cuarcito

-poden aparecer nas penichairasMTES. ILLA (formados por rochas +


resistentes cuarcita--)
-Os ros q. atravesan a meseta crearon fondas gargantas ou crcavas ao
encaixarse sobre materiais duros.
S. Central
2-Serras interiores da Meseta.:
Mtes.Toledo
-Formados no Terc., consecuencia da orox. Alpina.
-Rochedo: primario,con cumios suaves

granito
lousa
gneis

11

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


a) S. Central: divide a Mesta en 2 . Serras: Somosierra, Guadarrama,
Gredos, Pea Francia, Gata.
b) Mtes. de Toledo: menos altura.Divide a Subm. S, separando a conca
do Texo da do Guadiana
SIM
3-Concas sedimentarias interiores:
-Formadas no terciar.: a orog.. Alpina provoca falhas e afundimentos
-formaron lagos inter.

-enchronse con sedimentos

-Os sedimentos eran brandos na parte infer. e duros na super. dando lugar a
um relevo de: PARAMOS / CAMPINHAS /COSTAS
(v.desenho pag.39)
PARAMOS
estra

superfc. de estrutura plana e elevada, coroadas x


estratos duros. calcareo
-A erosom fluvial labrou vales en U

CAMPINHAS

Chairas baixas, con ondulaoms suaves e percorridas


pelos ros.
-A erosm producze cerros testemunha ou outeiros.

COSTAS

pramos
-Zonas inclinadas entre os
campinhas

-CARATERSTICAS DAS 2 CONCAS:


-A da Subm. N. + alta ca da Subm. S

12

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


-A do N. + uniforme; a do S. est acidentada no meio pelos Mtes. de
Toledo que a dividen en 2 concas hidrogrf.: a do Texo e a do Guadiana.
-A do N. est pechada x mtnhas. e a do S. bre-se ao Atlnt.(grazas
depres. do Guadalq.)
NOM

2 REBORDOS MTNHOSOS. DA MESETA.-Frman-se no terciar. EstM constitudos por:


a) MACIO GALICO- LEONS:
-Situado no N.O. do zcolo da meseta.
-Na orognese Alpina, fraturouse e anovouse.
-Mtas. redondeadas de pouca altura, cortadas x numerosas fallas.
-Serras: Segundera, Cabrera e os Ancares.
b) CORDILLEIRA CANTBRICA:
-o Oe. de materiais paleozicos.
-Ten 2 sectores
- o L. de

calcreos.

-As maiores alturas estn nos picos de Europa (Naranjo de Bulnes.


c) SISTEMA IBRICO:
-Constitudo x materiais secundarios depositados x o mar no bordo da
Meseta, e que se pregaron na oroxnese alpina.
-2 sectores

-A N. (Moncaio, Picos de Urbin, Demanda, Cebollera)


-rama inter. ou castel
-A S. desde Teruel que se bifurca
-rama exter. ou aragon.

13

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


-mbalas 2 ramas separadas por unha depres. q. se encheu
con materiais terciar.

d) SERRA MORENA:
-Representa un chanzo que separa a Meseta do Val do Guadalq.
-unha gra falla
-2interpretac.
-unha gran flexin producida ao se levantaren as
C. Bticas.
-Rochedo oscuro = ca vexetac.

3 DEPRESINS EXTERIORES DA MESETA.EBRO


-2 depresins
GUADALQ.
-Orixe: eran concas ou fosas prealp., que despois da oroxenia alpina,
quedaron encaixonadas entre
cordill. alpinas
macizos antigos
-Forma : triang. e recheas por sedimentos do terciar. e cuatern.
a-

DEPRESIN DO EBRO-

14

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


-Paralela aos Piren. e pechada por

Sist. Ibrico
Cord. Costeiro-Catal.
Pireneos.

-A depres. pasa varias fases:


1 -ocupada polo mar.
2 -pchase e transfrmase nun gran lago.
3 -o Ebro brese paso cara mar.
-Consecuencias: ten depsitos marios e continentais.
-As diferentes durezas dos materiais e o clima rido, dan lugar a diferentes
formas de relevo (v.debuxo px, 48 )
b-

DEPRESIN DO GUADALQIVIR

-Paralela s Cord. Bticas.


-Pasou por varias fases:
-Primeiro estivo aberta ao mar
-Logo formou un lago litoral ou albufeira.
-Por ltimo convrtese en marisma consecuencia da
colmataxe.
(px,51- marisma de Cdiz)
4 CORDILLEIRAS EXTERIORES MESETA.-Son 2

PIRENEOS
C.BTICA

-Formadas na oroxenia alpina (terciar.)


-Consecuencia do pregamento dos materiais depositados nas fosas ocenic.
btica e pirenica.
a-PIRENEOS :

15

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


- Consta das seguintes partes:
*Zona axial: orixe na oroxenia alpina.
- a zona + alta e abrupta.
*Prepireneos: Situada ao S. dos Pireneos e que estn estructurados en 2
aliacins paraleleas zona axial , separadas por unha depres.
-Elevacins altas e + suaves.
-Teen como prolongac. os : MTES. VASCOS e a CORD. COST.CATALANA.

MTES. VASCOS
-Son continuaci. dos Pireneos Occ.
-Pouca altura e formas suaves (Aralar e Pena Gorbea.)
CORDILL. COST.- CATALANA
- unha transformac. da zona orient. dos Perin., e est separada deles por 2
fallas.
-Divdese en 2 aliacins: unha paralela costa, con pouca alt., e outra
inter. + alta (Montserrat e Monseny), separadas por unha depres.
c-

CORDILL. BTICAS

-Complexo xeolxica onde stn as maiores alturas da Penns.


-Formada por 2 grandes cxtos.:
*Penibt.: rodea a costa
-Formada na oroxenia alpina (S.Nevada.)
*Subbtica: interior
-Materiais secundarios (S.Cazorla)
-Entre as 2 cordill. sitase a depres. intrabtica.

16

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.

SIM ENTRA
6-O RELEVO COSTEIRO PENINSULAR
-Predominio da formas retilneas ( ags a costa galega)
-CONSECUENCIAescasa penetraom da influenza martima no inter.

6.1 As formas do relevo costeiro:


-Morfologa condicionada pelo relevo do interior.
-Tipos de acidentes (estudar pelo livro pag. 44) importte. olhar
desenho livro.

6.2-COSTAS ATLNTICAS : formadas por

a- C. CANTBR.
b- RAS GALEGAS
c- C. ATLANT.- ANDALUZA

a- C.Cantbrica:
-Retilnea.
-ACIDENTES PCIPAIS.: acantilidos e rasas.
-RAS: curtas e de boca estreita.
-PRAIAS: de areia ou forman tmbolos (Xixn, Donostia, Santander)

b- As Ras Galegas:

17

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


-A costa + sinuosa de Espaa.
-Resultado da invasin pela mar dos vales fluviais e frman-se as ras,
podendo penetrar a mar varios Km. (25-35 Km.)
-Diferenas: Ras Baixas (sul) q. som + amplas e fondas, e as R. Altas
(norde), estreitas.

c-

Costa Atlnt. Andaluza:

-Presenta os seguintes modelos de relevo: marismas /frechas / dunas.


-AS MARISMAScomo as formaoms do Guadalq.
- FRECHAS LITORAIS
-Son frecuentes nas desembocaduras do Guadiana e Guadalq.
- AS DUNAScomo as de Doana.(v. foto livro)

2-AS COSTAS MEDITERRNEAS


-Sectores :

a)BTICO
b)GOLFO DE VALENCIA
c) LITORAL CATALN

a) S. Btico desde o P. de Xibralt. ao cabo Nao.


-Costa acantilada onde as cordilheiras Bticas vam paralelas ao litoral e
tramos de costa baixa formada x unha estreita chaira litoral.
-Tm. campos de dunas e albufeiras (Mar Menor
-Formacin de terrazas marias, consecuencia dos levantamentos do terc.
b) G. Valencia Cabo da Nao ao Delta do Ebro.

18

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


-Formado por

Praias: espaosas e areentas


Albufeira: a + imptte. a de Valencia.
Tmbolos: penhom de Ifach em Calpe.
Pqnos.Deltas: origem ros pouco caudal. ou torrenc.
c)Litoral cataln Desde o delta do Ebro C. Brava.

Costas acantiladas, consecuencia de q. a cordill. Cost.Catalana chega mar (Costa Brava)


Praias, q. son peq. calas entre promontorios rochosos.
Tbm. deltas: Llobregat, Ebro.

O RELEVO INSULAR
Balear
-Formado x os arquipl.

Carter. distintas no seu relevo


Canario

1- ARQUIP. BALEAR :
-Desde o ponto de vista geolgico: elo entre 2 cordilheirasa Subbt. e a
cord. Coster-Catal.
MALLORCA--- tem 3 cjtos.

-Serra Tramuntana (N.)


-Serras de Llevant
-Depressom central, ou Plaentre as 2
serras.

19

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.

EIVISSA E FORMENTERA--- reproduzem o esquema


mallorquno:
-relevo mtnhoso ao N.
-macizo ao L.
-chaira ao S.
MENORCA--- tem 2 cjtos.
-Ao N. alinhamento mtnhoso. de baixa altura e formas suaves
(Tramuntana) q. enlaa coa Cord. Cost. Catalana.
-Ao S. uma chaira (o Migjorn)
Como som as costas das baleares:
Acantiladas: onde os relevos mtnhosos chegam ao mar
Alternancia de praias e calas
Algumas albufeiras.

2-Arquiplago das Canarias :


(v. desenho pg. 48)
-Origem: volcnica.
-Formaom: orognese alpina ( terciario) q. rompeu o fondo do Atlan.e as
masas de rochas volcnicas derom lugar s ilhas.

20

Dpto.de geografa do IES Porta da Auga.


TIPOS DE RELEVOS:
Conos volcnicos: elevaons cnicas abertas no cume. Gram contido
de cinzas e lapillis ( peq. pedras)
Caldeiras: crteres circulares orixinados x a explosin ou afundim.
dos volcns.
Barrancos: vales estreitos, escarpados e de curto percorrido;
causados pelo encaixamento dos torrentes no terreno volcnico.
AS COSTAS:
-Mltiples reformas, consecuencia das erupcins volcnicas.
-Predominio dos cants sobre as praias.

AS PRAIAS:
-Com escaso desenvolvemento e con diferencias entre as illas.
illas occ.:
-As praias son franxas d. cantos devido estreita plataf. litoral.
illas orient.:
-A plataf. litoral ancha e favorece as acumulacins areosas dando
lugar a praias de areia.

21

Вам также может понравиться