Вы находитесь на странице: 1из 5

24/11/2015

'DescendentesprecisamsaberquehistriadafricatobonitaquantoadaGrcia'BBCBrasil

'Descendentesprecisamsaberquehistriadafricatobonita
quantoadaGrcia'
FernandadaEscssia
DoRiodeJaneiroparaaBBCBrasil
20novembro2015

Compartilhar

GuilhermeGoncalveslABL

Quandocomeouaseinteressarpelahistriadafrica,opoeta,diplomataehistoriador
AlbertodaCostaeSilvaouviu:"Porquevoc,umdiplomata,umhomemtoletrado,novai
estudaraGrcia?"
JustamenteporquetodomundoestudavaaGrcia,explica,eleresolveuestudarafrica.Hoje,o
principalafricanlogobrasileiro,autordeclssicoscomoAEnxadaeaLana:africaantesdos
PortugueseseAManilhaeoLibambo:africaeaEscravido,de1500a1700.E,aos84anos,
preparaumnovolivroparacompletarsuatrilogiasobrehistriaafricana.
Formadoem1957peloInstitutoRioBranco,CostaeSilvaserviuemvriospasesefoiembaixador
naNigria.membrodaAcademiaBrasileiradeLetras,autoreorganizadordemaisde30livros.
Porsuaobra,recebeuem2014oPrmioCames,omaisprestigiadodalnguaportuguesa.
Leiatambm:"Porquevoc,umdiplomata,umhomemtoletrado,novaiestudara
Grcia?"
FilhodopoetapiauienseAntnioFranciscodaCostaeSilva,nasceuemSoPauloeviveunoCear
ataos12anos,quandomudouseparaoRiodeJaneiro.Cresceuentrelivrosecostumadizerque,
comonoversodopoetafrancsCharlesBaudelaire(18211867),seubero"aopdabibliotecase
estendia".
Foientrelivros,quadroseesculturas,noapartamentoemqueguardalembranasdevrioslugares
doBrasiledomundo,queelerecebeuaBBCBrasilsvsperasdoDiadaConscinciaNegrapara
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20class%3D%22storybody__h1%22%20style%3D%22border%3A%200px%3B%20color%3A%20rgb(30%2C%203

1/5

24/11/2015

'DescendentesprecisamsaberquehistriadafricatobonitaquantoadaGrcia'BBCBrasil

falardahistriadocontinentepeloqualseapaixonou.
BBCBrasil:ComooBrasilaprendeuahistriadafrica?
AlbertodaCostaeSilva:Ahistriadafricadurantemuitotempofoiumaespciedecaptulode
antropologiaeetnografiadocontinenteafricano.Eramlivrosquerabeseeuropeusescreveram
sobresuasviagens.DatadofimdaSegundaGuerraMundialaconsolidaoahistriadafrica
comodisciplinaparte,semelhantehistriadaIdadeMdiaeuropeia,ouhistriadaChina.
Entre1945e1960seuestudocomeaaganhargrandesvoos,tantonafricaquantonaEuropa,
sobretudoInglaterraeFrana.CuriosamenteoBrasilesteveausentedisso.Oshistoriadores
brasileirossempreviamahistriadasrelaesBrasilfricacomafricafigurandocomo
fornecedorademodeobraescravaparaoBrasil,comoseoafricanoqueeratrazidofora
nascessenumnavionegreiro.

Thinkstock

Leiatambm:ComoestoasinvestigaesdodesastredeMariana?
EracomoseonegrosurgissenoBrasil,comosefossecarentedehistria.Nenhumpovocarente
dehistria.Eahistriadafricaumahistriaextremamentericaequetevegrandeimportnciana
histriadoBrasil,damesmamaneiraqueahistriaeuropeia.
Demaneirageral,quandoseestudaahistriadoBrasil,onegroaparececomomodeobracativa,
comcertasexceesdegrandesfiguras,mulatosounegrosquepontuamanossahistria.Onegro
noaparececomooqueelerealmentefoi,umcriador,umpovoadordoBrasil,umintrodutorde
tcnicasimportantesdeproduoagrcolaedemineraodoouro.
BBCBrasil:Osenhorpoderiacitaralgunsexemplos?
CostaeSilva:OsprimeirosfornosdemineraodeferroemMinasGeraiseramafricanos.Fizemos
umahistriadeescravidoquefoiviolentssima,atroz,dasmaisviolentasdasAmricas,uma
grandeignomniaemotivoderemorso.Comeamosagoraateranoodoquedevemosao
escravocomocriadorecivilizadordoBrasil.
QuandooourodescobertoemMinasGerais,ogovernadordeMinasescreveumacartapedindo
quemandassemnegrosdaCostadaMina,nafrica,porque"essesnegrostmmuitasorte,
descobremourocomfacilidade".OsnegrosdaCostadaMinanotinhampropriamentesorte:eles
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20class%3D%22storybody__h1%22%20style%3D%22border%3A%200px%3B%20color%3A%20rgb(30%2C%203

2/5

24/11/2015

'DescendentesprecisamsaberquehistriadafricatobonitaquantoadaGrcia'BBCBrasil

sabiam,tinhamatradiomilenardeexploraodeouro,tantodoourodebateiadosriosquantoda
escavaodeminasecorredoressubterrneos.Boapartedaourivesariabrasileiratemrazes
africanas.
Leiatambm:Porqueemtodatragdiasurgemherisannimos?
Temosdeestudarocontinenteafricanonocomoumcaptuloparte,umgueto.Ahistriadafrica
estincorporadahistriadomundo,porqueelafoiparteepartedahistriadomundo.Quea
histriadonegronoBrasilnosejaisolada,comoseonegrotivessesidoummarginal.Onegrofoi
essencialnaformaodoBrasil.
BBCBrasil:QualaimportnciadeumpersonagemcomoZumbi?
CostaeSilva:HaviaumsuplementojuvenildojornalANoite,sobregrandesnomesdahistria,eeu
melembroperfeitamentedeumcadernosobreZumbi.Zumbiestaliadodetalmaneiraideiade
liberdadequedifcilescreversobreelesemserapaixonado.
Zumbinoumnome,umttulodaetniaambundo,significarei,chefe.Palmareseracomoum
EstadoafricanorecriadonoBrasil.Nafricaeramuitocomumisso.Emtornodeumncleodepoder
forteseaglomeravamvriospovoseformavamumnovopovo.Issoumahiptese.
BBCBrasil:Osenhorvumaumentodointeressedosbrasileirospelaquestonegra?

data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20class%3D%22storybody__h1%22%20style%3D%22border%3A%200px%3B%20color%3A%20rgb(30%2C%203

3/5

24/11/2015

'DescendentesprecisamsaberquehistriadafricatobonitaquantoadaGrcia'BBCBrasil

GuilhermeGoncalveslABL

CostaeSilva:Tenhoaimpressodequetodostemosdentrodecadaumdensumafricano.
Podemosnoterconscinciadisso,maspermanente.Hnaturalmentehojeemdiauma
percepomaisntidadoqueafrica,aescolacomeaadarumavisomaisclara.
Masaindaapresentavisesdistorcidas.Umavezumaprofessoraveiomedizerqueeraabsurdo
queapresentssemosClepatracomoumamoabranca,quandoelaeranegra.umequvoco
isso.Clepatranoeranegranemmulata.Eragrega.OsPtolomeus,umadinastiagrega,
governavamoEgitoenosemisturavam.
BBCBrasil:Nafricatambmhaviaescravos,no?
CostaeSilva:Escravidohouveemtodasasculturasnomundo.Todosnssomosdescendentes
deescravos.HouveescravidoemtodaaEuropa,naIndonsia,entreosndiosamericanos,na
Inglaterra.Nafricahaviatodosostiposdeescravido,eathojeemcertasregiesafricanasos
descendentesdeescravossodiscriminados.Quasetodaafricateveescravido.
Aescravidotransatlntica,dafricaparaasAmricas,anossa,temumadiferenabsica:pela
primeiravezeraumaescravidoracial.Eraumespecialaspectodaperversidadedela.Noincio
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20class%3D%22storybody__h1%22%20style%3D%22border%3A%200px%3B%20color%3A%20rgb(30%2C%203

4/5

24/11/2015

'DescendentesprecisamsaberquehistriadafricatobonitaquantoadaGrcia'BBCBrasil

no,masapartirdecertomomento,passaaserexclusivamentenegra.Foiomaiordeslocamento
foradodegentedeumareaparaoutraqueahistriajconheceu,eomaisferoz.
OBrasilfoioltimopasdasAmricasedoOcidenteaaboliraescravido.Oltimodomundofoia
Mauritnia(nafrica),em1981.
BBCBrasil:ComoanalisaoracismohojenoBrasil?
CostaeSilva:Existeracismo,emuitssimo.Nonossoracismo,notemosumpartidoracista,mas
temosrepetidasmanifestaesderacismonoseiodasociedade.dificlimo,paraumnegro,
ascendersocialmente.Adiscriminaoseexercedeformamuitasvezesdissimulada,masqueos
marcamuito.Masestmudando.Sintomudanas.
importantequeosdescendentesdeafricanossaibamqueelestmumahistriatobonitaquanto
ahistriadaGrcia.Queelesnoerambrbaros,quenosodescendentesdeescravos.So
descendentesdeafricanosqueforamescravizados.
Paramimoimportantenoquehajacotanauniversidade.Achoquetemdehavercotaemtudo.Se
vocvaisecandidataraumcargodeatendentedehoteldeprimeiraclasse,sevocfornegro,voc
temdificuldade.Opreconceitodiscriminatrio.Elenoimpedevocdeusaromesmobanheiro,o
mesmobebedouro,masdificultaoacesso(donegro)scamadasdasclassesmdiaealta.

data:text/htmlcharset=utf8,%3Ch1%20class%3D%22storybody__h1%22%20style%3D%22border%3A%200px%3B%20color%3A%20rgb(30%2C%203

5/5

Вам также может понравиться