Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
STRESZCZENIE. Szybko nastpujce wobecnych czasach cywilizacyjne, spoeczne iekonomiczne przemiany wywieraj silne presje napraktykowanie medycyny. Zmienia si zakres patologii, metodologia ioczekiwania Pacjentw, charakter systemw opieki zdrowotnej itechniki
komunikacji. Dotyczy totake medycyny, ktra cigle nabywa nowe moliwoci dziki postpom nauki.
Medycyna majednak swoje specyficzne uwarunkowania, cele iprawa, ktre sniezmienne jest oparta nanaturalnym instynkcie samozachowawczym, naetycznym prawie dozdrowia, maswoj siln, odrbn duchowo iemocje wynikajce zyciowej natury czowieka.
Tego rodzaju kontrowersja oglnych zmian ispecyficznych potrzeb medycznych moe ulega pogodzeniu przez oddziaywanie autorytetu
zawodu iosoby lekarza. Jest toautorytet mdroci, charyzmy (przewodnictwa) imoralnoci.
Autorytarne cechy zawodu iosoby lekarza atake instytucji medycznych mog wten sposb przynosi korzyci Pacjentom ispoeczestwu.
Sowa kluczowe Naturalne zasady medycyny, presje cywilizacyjne namedycyn, autorytet lekarza.
SUMMARY. Dynamic in present times transformations in the areas of the civilization and social systems, in the economical and technological domains create specific pressures on the medical practice. The subject of changes are also the expectations of patients, character of
health care systems and of communication technology.
On other hand medicine itself is characterized byvery specific patterns, circumstances, aims and rights, which are not changeable, because
they are based on the natural, self-defending instinct of life preservation and on the ethical rights. They are related tothe specific, spiritual
character and emotions and tothe vital nature of the human personality.
Such controversy between variability of the civilization patterns and the stability of medical values is balanced bythe specific authority of the
medical profession and the specific personality of the physicians elements of science and wisdom, charismatic functions and moral rules.
Authoritarian character of the medical profession and also of medical institutions is therefore profitable both for the patients and for the society.
Key words Durable values of medicine, civilization pressures on medical practice, authority of the physicians.
14
15
16
chorego, jego rodzin iotoczenie, atake przez zesp leczcy. Znaczne postpy organizacyjne itechniczne wopiece zdrowotnej wniczym nie umniejszaj znaczenia tych
twierdze. Wistocie rzeczy chory czowiek wku domowym lub szpitalnym albo nastole operacyjnym powierza
lekarzowi, tak jak dawniej, najwiksze wartoci swojego
bytu ycie, zdrowie, zdolno dopracy, czsto zwizany ztymi wartociami los rodziny, nadzieje naszczcie,
nasukcesy yciowe. Lekarz jest wic obowizany realnie
i skutecznie wykorzystywa wszystkie moliwoci naukowe ispoeczne swoich czasw dla dobra czowieka
cierpicego (tab. 1).
Jest tonakaz, ktry macharakter najwyszego imperatywu wpracy lekarza. Wszystkie inne przepisy inormy
postpowania powinny mu by podporzdkowane. Zpunktu widzenia etyki zawodowej jest tooczywiste. Jej zasady
powinny by stosowane take przez pomocnikw lekarza,
tworzcych razem znim zesp leczcy, awic przez pielgniarki iprzedstawicieli innych zawodw zwizanych bezporednio zchorym, atake przez administracj ochrony
zdrowia, sub socjaln, gospodarcz, techniczn (tab. 2).
Sytuacje zawodowe lekarza ukadaj si w zasadzie
wjeden cig pracy wstanie alarmu, walki oycie lub
zdrowie chorych. Nie sdz, aby to stwierdzenie byo
przesadne.
Wrezultacie mona stwierdzi, ezadania zawodowe
lekarza, rodzaj jego pracy, nakadaj szczeglne rygory.
Wzasadzie jest on osobicie odpowiedzialny zailo ijako swojej wiedzy, jak madodyspozycji wdziaalnoci
zawodowej, oraz zaumiejtno jej zastosowania wpraktyce, wkonkretnych warunkach.
Praca zosobami chorymi powoduje, ekady lekarz
gboko idojmujco wnika zarwno wbiologiczn, jak
ipsychoemocjonaln ispoeczn problematyk ludzkiej
egzystencji. Jego zadaniem jest uczyni t egzystencj
z powrotem lepsz, szczliwsz dla tych, ktrzy si
otodoniego zwracaj. Lekarz nie jest wypisywaczem
recept. Jest badaczem natury zdrowia ichoroby wykorzystujcym dla dobra ludzi najbardziej skuteczne metody
naukowe, jest promotorem szybkiego wykorzystywania
wynikw bada wpraktyce medycyny docelw zapobiegania chorobom, usuwania chorb, ograniczenia ich skutkw lub niekiedy tylko doagodzenia ich wpywu naludzkie ycie. Lekarz powinien poprostu kocha ludzi, swoich
17
18
PODSUMOWANIE
Medycyna jest wielowtkowym zbiorem nauk, dowiadcze idziaa majcych nacelu zachowanie zdrowia czowieka, polepszanie jego losw iwartoci ycia.
Rwnie pojcie czowiek mawiele wymiarw: jest
towymiar biologiczny, ale take spoeczny, kulturowy,
cywilizacyjny, religijny.
Medycyna mawiele obszarw, ktrych nie opisano
wmapach zawodowego pimiennictwa, ktre nie maj atwych drg iarytmetycznie przewidywalnych rozwiza.
Powierzchowna wiedza ikoniunkturalne schematy, menederskie standardy lub algorytmy unikaj tych obszarw
lub opisuj jewfaszywy, konformistyczny sposb.
PIMIENNICTWO
1. Gray L.A.M. (red.): Evidence Based Health Care.
How toMake Health Policy and Management Decisions. Churchill-Liwingstone, Edynburg 1997.
2. Maynard A., Chalmers L. (red.): Non-random Reflections on Health Care Services Research: on 25-th Anniversary of Archives Cochranes Effectiveness and
Efficiency, BMJ Publishing Group, Lonndon, 1977.
3. Herman W.H., Kinmonth A.L., Wareham W.J. (red.),
The Evidence Base for Diabetes Care, wyd. J. Wiley
and Sons, Chichester etc., 2002, 730-752.
4. Marczewski K. (red.): Notatki dowicze zetyki medycznej, czyli jak ipocoodrnia eutyni odeutanazji. Wyd. A.M. wLublinie, 2003.
5. Brzeziski T.: Etyka lekarska. PZWL, Warszawa,
2002.
6. Gillon R.: Etyka lekarska problemy fizjologiczne.
Warszawa, PZWL, 1997.
7. Wieckluk A. (red.): Terminalnie chorzy. Hospicjum.
Prace Komisji Etyki Medycznej, Krakw, 1996.
8. Dbrowski K.: Zdrowie psychiczne iproblem mierci.
Zdrowie Psychiczne, 1980, 4/XXII, 16-17.
9. Kotarbiski T.: Myli oludziach iludzkich sprawach,
Wyd. PAN, Wrocaw, Warszawa, Krakw, Gdask,
d, 1986.
10. Kurkowski J.L.: Czowiek i medycyna pienidze
albo ycie, Wyd. Akademii Medycznej, Katowice,
1997.
11. Nestorowicz M.: Prawo medyczne, Wyd. Tow. Naukowego Organizacji iKierownictwa, Dom Organizatora, Toru, 200l.
12. Tato J.: Podrcznik edukacji terapeutycznej, PWN,
Warszawa, 2000.
13. Tato J.: Medycyna wUSA, PZWL, Warszawa, 1967.
14. Tato J.: Filozofia w medycynie, PZWL, Warszawa,
2003.
Adres dokorespondencji:
Jan Tato
ul. Akademicka 3/44, 506203860
j.taton@interia.pl
19
20