Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
:
: Formacin Humanstica
: DESARROLLADO
:
:
: DOCTRINA Y CIENCIA POLICIAL
: OBLIGATORIO
:
: 04 HORAS SEMANALES 62 ACADEMICAS
: VI SEMESTRE
II SUMILLA.
La sumilla forma parte del Currculo de Estudios de las Escuelas Tcnico
Superiores de la polica nacional del Per, es de naturaleza terico
prctico, pretende orientar y reforzar la personalidad del Alumno propiciando
el estudio de la Doctrina y Ciencia Policial.
III. OBJETIVOS.
A.
OBJETIVO GENERAL.
Consolidar el desarrollo de la conciencia del que hacer del polica, su
doctrina policial y su estudio como ciencia, acorde con el Perfil del
Polica Siglo XXI.
B. OBJETIVOS ESPECFICOS.
1. Asimilar la importancia de la Doctrina Policial y los principios de la
Doctrina.
2. Establecer diferencias entre Teora y Doctrina.
3. Valorar el fundamento constitucional de Doctrina,
4. Promover el desarrollo de la Capacidad de anlisis y la creatividad en
estudios de casos sobre cuestiones de Doctrina Policial.
IV. CONTENIDOS.
PRIMERA UNIDAD
DOCTRINA
Doctrina deriva del latn doctrina que significa instruccin, formacin terica,
educacin, cultura.1 As pues, de acuerdo con su etimologa, doctrina tiene el
sentido de enseanza. 2
1. DEFINICION DE DOCTRINA
Doctrina es el perfeccionamiento de un conocimiento especfico, dentro del
proceso evolutivo de una realidad determinada, en base al desarrollo y
sustentacin de teoras y principios que al ser aplicados en un medio social,
prescriben programas de accin, los cuales orientados por una metodologa
adecuada y una estructura de valores ticos-sociales, posibilitan alcanzar
una finalidad concreta.
La doctrina que tambin posee una explicacin teleolgica en el mundo
contemporneo esta asociado a la investigacin cientfica que exige
presupuestos tericos como punto de partida de su tesis.
La doctrina es el intento ms elaborado de una fundamentacin terica,
implica u esfuerzo intelectual mayor, que requiere conocimiento paciente,
meditacin profunda y capacidad sistemtica para estructurar el hbeas de
sus principios.
2 ELEMENTOS DE LA DOCTRINA
a) Realidad
Es el mbito natural en donde existen objetos de diversas ndole, ya sean
materiales o espirituales, concretos o abstractos, y son susceptibles de
ser conocidos objetivamente tales como cosas, hechos o fenmenos, en
sus mltiples aspectos: fsicos, biolgico, social, natural, sobrenatural,
metafsico o cultural.
La realidad es el mundo existente, llamado tambin mundo ontolgico,
porque contienen al ser que por su propia naturaleza est sujeto a un
proceso de evolucin, desarrollo y perfeccionamiento; y al mismo tiempo,
al de involucin, degeneracin o disolucin. Ambos procesos estn
determinados por la accin misma que opta por la evolucin natural o la
involucin.
El ser humano , siendo un fenmeno ontolgico, es la nica criatura en el
universo hasta hoy conocido, que es capaz de tomar conciencia de esa
realidad; es decir, posee dentro de s un mundo lgico, racional y
subjetivo, cuya naturaleza
le posibilita inferir progresivamente el
conocimiento de la realidad, va la abstraccin subjetiva. Por eso el
OBJETIVOS
OBJETIVOS
FIN
VALORES
PRAXIS
POLITICAS
METODOLOGIA
PROGRAMAS DE ACCION
TEORICO
POLITICAS
MEDIO SOCIAL
CONOCIMIENTOS
PRINCIPIOS
ESTRAT.
TEORIAS
APLICATIVO
FILOSOFIA
FILOSOFIA
INVOLUCION
Tomado del texto Derecho de Polica Lima 1998 Buenaventura - Ediciones
Autor: Crnl. PNP Alberto Malpartida Mansilla
6. PRINCIPIOS
10
En tanto uno puede describir una cosa existe como concepto. Que exista no
necesariamente quiere decir que estemos hablando de una existencia
material.
Tenemos un concepto de teora que es un concepto sumamente abarcador.
Podemos recurrir a cualquier teora utilizando ese concepto. La entendemos
entonces como un conjunto de conocimientos que explican aspectos de la
realidad y ese conjunto de conocimiento puede ser de caractersticas de
rigurosidad, coherencia interna que no haya contradicciones y que se
construy como resultado a un conjunto de operaciones intelectuales ,
inducir a travs de ese conocimiento generalmente vinculado con el
procedimiento cientfico o tambien con la especulacin filosfica (con
razonamiento filosfico) que en parmetros son diferentes a los de la
ciencia.
En este caso no se pueden hacer observaciones de diferentes nociones para
comprobar los argumentos. Los argumentos adquieren validez a travs de
otros argumentos y unos se van probando con otros.
Entonces dijimos que esa teora o sea ese conjunto de conocimientos
siempre se refiere a un aspecto o sector de la realidad que nosotros vamos a
recortar para poder estudiarlo.
Vamos hacer el primer recorte que sigue siendo muy general: Recorte de
13
14
15
Estructura Valorativa
Los valores estn constituidos por la expresin tica de mxima
categora de un medio social y son susceptibles de estructurar una
escala axiolgica cuya prctica posibilita el progreso material y espiritual
de las personas y de los pueblos, en la constante bsqueda de la
felicidad.
Los valores por su naturaleza tienen un origen metafsico, cuya expresin
concreta se manifiesta por el permanente contraste con el Anti-valor.
De esta polarizacin de valores se plantea una permanente dialctica.
Por ejemplo: El Caos y el Desorden en un pueblo (anttesis) se opone a
la Ley (tesis) y de la contrastacin de ambas surge el Orden Pblico
(sntesis). Tambin, el Riesgo (anttesis) se opone a la Previsin (tesis),
de cuyo contraste se alcanza la Seguridad (sntesis).
La estructura valorativa de la Doctrina Policial se encuentra en su
filosofa; es decir, en la razn de ser de la Polica. Todo polica al servicio
de un pueblo civilizado se instituye para mantener el orden pblico y
garantizar la seguridad de las personas en su vida, dignidad y patrimonio.
En esencia estos fines de la polica responden a los respectivos valores
de una sociedad referentes al orden, a la seguridad y a la paz social, en
el nivel pblico; y a la vida, dignidad y patrimonio, a nivel individual;
ambas categoras de valores, son protegidos por los derechos al uso de
las libertades individuales de la persona humana. A su vez, esta
estructura valorativa, responde a sus correlativos antivalores; caos
16
17
18
19
20
SEGUNDA UNIDAD
1. CARACTERISTICAS GENERALES DE LA DOCTRINA
a) Comunitaria
La doctrina necesariamente se origina y desarrolla es una comunidad; si
bien puede ser concebida por una persona; el desarrollo solo es posible
en una colectividad, tal es el caso de la doctrina cristiana o la doctrina de
Monroe. En cambio, existen doctrinas que se ha estructurado a travs de
generaciones de comunidades tales con la Doctrina de Estado Mayor, la
Doctrina de Mando, la Doctrina Policial, etc.
b) Realista
La doctrina tiene su gnesis ms remota en la realidad social, se
estructura de acuerdo a esa realidad y todo el accionar doctrinario est
orientado a cambiar esa realidad.
Toda realidad est sujeta a factores impulsadores, que contribuyen a
perfeccionar o bien a factores recesivos que tienden a empeorarlas.
En otras palabras, toda realidad se debate permanentemente en dos
direcciones: evoluciona o involuciona.
c) Dinmica
La doctrina tiene constante accionar, para el efecto emplea al mximo
todos sus elementos, fundamentalmente los conocimientos, valores y
fines, cual si fuera el motor, combustible y la direccin de un vehculo
respectivamente. No se concibe una doctrina esttica, an en el estado
ms incipiente la intensidad de su accionar es primordial.
d) Metdica
El accionar doctrinario transcurre desde la realidad a los principios de
conocimientos, de stos a los fines; y de stos a la realidad, este
permanente transitar supone un mtodo; es decir un camino racional
para verificar la verdad de un conocimiento aplicado en una realidad para
lograr propsitos claramente definidos. El carcter metdico de la
doctrina tiene un fundamento racional, pensante y reflexivo, que procura
la verdad objetiva y factible de ser concretizada, con mayor precisin y
eficiencia.
e) Axiolgica
El accionar doctrinario, tambin es orientado hacia los valores ticos que
imperan en el medio social o bien se debe a una necesidad de establecer
un orden tico en base al cambio de escala axiolgica, que
definitivamente orienta el actuar humano en todas los rdenes mediante
el hbito de la prctica de los valores y el desarrollo de las virtudes
individuales y sociales. El carcter Axiolgico de la doctrina tiene un
sustento sentimental, capaz de preferir o rechazar los objetos valorativos,
21
22
23
24
25
26
27
EL METODO DE INVESTIGACION
CIENTIFICA INVESTIGACION
CIENTIFICA IC
F O R M U L A C I N Y D E F IN IC IO N D E L P R O B L E M A
I. P L A N T E A M IE N T O
D EL P R O BLEM A D E
L A IN V E S T IG A C IO N
P l a n t e a r e l p r o b l e m a e s a fi n a r y e s t r u c t u r a r m s f o r m a l m e n t e l a i d e a d e l a
in v e stig a c i n . U n p r o b le m a c o r r e c ta m e n te p la n te a d o e st p a r c ia lm e n te r e su e lto .
C r ite r io s p a r a e l p la n te a m ie n to d e u n p r o b le m a :
- E x p r e sa r u n a r e la c i n e n tr e d o s o m s v a r ia b le s.
- D e b e f o r m u la r se sin a m b ig e d a d y c o m o p r e g u n ta .
- E l p la n te a m ie n to im p lic a la p o sib ilid a d d e u n p r u e b a e m p r ic a .
L o s e le m e n to s d e l p la n te a m ie n to d e l p r o b le m a d e la in v e stig a c i n so n tr e s: L a s
p r e g u n t a s d e l a i n v e s t i g a c i n , l o s o b j e t i v o s q u e s e p e r s i g u e y l a j u s t i fi c a c i n d e l
e stu d io .
E N U N C IA D O D E L P R O B L E M A
L a te o r a d e in te lig e n c ia p o lic ia l o p e r a tiv a f u e la c la v e p a r a ca p tu r a r a lo s
d ir ig e n te s d e S L y d e l M R T A e n tr e lo s a o s d e 1 9 9 0 - 1 9 9 4 . P e r o f u e e la b o r a d a
y a p lic a d a p o r p o lic a s p a r a tr a b a ja r e n L im a y p r in c ip a le s c iu d a d e s d e l P e r ,
p e r o n o f u e d e sa r r o lla d a , c o m p r o b a d a y a p lic a d a y so m e tid a a p r u e b a e n
o tr o s co n te x to s, p r in c ip a lm e n te e l ca m p o , d o n d e v ie n e n a cc io n a n d o la s
o r g a n iz a c io n e s te r r o r ista s. E n to n c e s e l p r o b le m a e s q u e se p r e se n ta e s :
C m o d e sa r r o lla r y a p lic a r la te o r a d e in te lig e n c ia p o lic ia l o p e r a tiv a e n la
D in c o te to m a n d o e n c u e n ta e l n u e v o e sc e n a r io d e la lu c h a a n tite r r o r ista p a r a
n e u tr a liz a r e l a c c io n a r te r r o r ista , c o a d y u v a n d o d e e sta m a n e r a a c o n so lid a r la
p a c i fi c a c i n n a c i o n a l e n e l p r i m e r l u s t r o d e l t e r c e r m i l e n i o ( 2 0 0 1 - 2 0 0 5 )
O B J E T IV O S D E L A IN V E S T IG A C I N
L o s o b je tiv o s so n la s g u a s d e l e stu d io y e n to d o m o m e n to se d e b e n
to m a r e n c u e n ta . D e b e n se r c o n g r u e n te s e n tr e s.
- O b je tiv o g e n e r a l
- O b j e t i v o s e s p e c fi c o s
M E TO D O D E
IN V E S TIG A C I N
C IE N TF IC A
J U S T IF IC A C IO N D E L A IN V E S T IG A C IO N
- V ia b ilid a d o f a c tib ilid a d
P u e d e lle v a r s e a c a b o la in v e stig a c i n ?
C u n to tie m p o d e m a n d a r ?
- C o n se c u e n c ia s d e la in v e stig a c i n
C r ite r io s p a r a e v a lu a r e l v a lo r p o te n c ia l d e u n a in v e stig a c i n :
c o n v e n ie n c ia , r e le v a n c ia so c ia l, im p lic a c io n e s p r c tic a s , v a lo r
te r ic o , u tilid a d m e to d o l g ic a .
T o d o
p r o c e s o
d e
i n v e s t i g a c i n c ie n t f i c a s e d a
e n e l in t e r io r d e u n c o n t e x t o
fo rm a d o p o r te o ra s . A e s te
c o n te x to s e le d e n o m in a
" m a r c o t e r ic o " .
T o d o m a r c o t e r ic o e s u n
e s q u e m a c o n c e p t u a l, n o e s
u n c o r p u s a c a b a d o y
c o n c lu y e n t e q u e n o s p e r m it e
c o n o c e r lo s s ig n if ic a d o s d e
lo s t r m in o s c o n c e p t u a le s
q u e s e lo c a liz a n e n e l
p r o b le m a d e in v e s t ig a c i n ,
c o m p r e n s i n n e c e s a r ia p a r a
la p r o d u c c i n d e h ip t e s is .
E l m a r c o t e r ic o v a
p r o f u n d i z n d o s e
,
d e s a r r o lla n d o e in t e g r a n d o a
lo la r g o d e la in v e s t ig a c i n y
d e s d e e l m o m e n t o in ic ia l d e
la m is m a .
S e r a im p o s ib le e n u n c ia r e l
t e m a d e la in v e s t ig a c i n s i n o
s e p o s e e a n t e la d a m e n t e u n a
c ie r t a
a p r o x im a c i n
c o n c e p t u a l a l a s p e c t o d e la
r e a lid a d q u e in te r e s a
in v e s t ig a r .
II. M A R C O T E O R IC O C O N C EPTU A L
III. F O R M U L A C IO N D E
H IP T E S IS D E
IN V E S T IG A C IO N
H IP T E S IS .C o n je tu r a , s u p o s ic i n . S o n g u a s p r e c isa s h a c ia e l p r o b le m a d e
in v e stig a c i n . P u e d e n h a b e r d o s o m s h ip te sis o n in g u n a . S o n
p r o p o sic io n e s te n ta tiv a s a c e r c a d e la s r e la c io n e s e n tr e d o s o
m s v a r ia b le s y se a p o y a n e n c o n o c im ie n to s o r g a n iz a d o s y
s iste m a tiz a d o s.S o n p r o p o sic io n e s su je ta s a c o m p r o b a c i n
e m p r i c a , a v e r i fi c a c i n e n l a r e a l i d a d . U n a v a r i a b l e e s u n a
p r o p ie d a d q u e p u e d e v a r ia r ( a d q u ir ir d iv e r so s v a lo r e s ) y c u y a
v a lo r a c i n e s s u s c e p tib le d e m e d ir se .
L a s h ip te sis p o r lo r e g u la r su r g e n d e lo s o b je tiv o s d e
in v e stig a c i n y d e la p r o b le m a tiz a c i n .
- G lo b a l
- D e riv a d a s
V A R IA B L E S
- P r im e r a c a te g o r a
- S e g u n d a c a te g o r a
- T e r c e r a c a te g o r a
IN D IC A D O R E S
P a r a la p r im e r a c a te g o r a
P a r a la se g u n d a c a te g o r a
P a r a la te r c e r a c a te g o r a
28
EL MIO
IV . R E C O L E C C I O N .
A N A L I S IS Y
P R E S E N T A C IO N D E
D A TO S
V . C O N C L U S IO N E S Y
R E C O M E N D A C IO N E S
S e l e c c i o n a r , a p l i c a r y p r e p a r a r l a s m e d i c i o n e s o b te n i d a s
( c o d i fi c a c i o n d e d a t o s ) d e u n i n s t r u m e n t o d e u n i n s t r u m e n t o
d e m e d ic i n .
A N A L IS IS D E L O S D A T O S
P R E S E N T A C IO N D E R E S U L T A D O S
U n a v e z q u e se se le c c io n e l d ise o d e la in v e stig a c i n
a p r o p ia d a , la m u e str a d e a c u e r d o a n u e str o p r o b le m a d e
e stu d io o h ip te sis, v ie n e la r e c o le c c i n d e d a to s q u e
c o m p r e n d e t r e s a c ti v i d a d e s r e l a c i o n a d a s e n t r e s .
E l a n lisis se h a c e so b r e la m a tr iz d e d a to s u tiliz a n d o u n
p r o g r a m a d e c o m p u ta d o r a .
D e b e c o m p r e n d e r r e c o m e n d a c i o n e s e s p e c fi c a s p a r a
la im p le m e n ta c i n d e la e str a te g ia ( n o r m a s,
o r g a n iz a c i n y p r e su p u e sto )
M E TO D O D E
IN V E S TIG A C IO N
C IE N TF IC A
P A R A R E S O L V E R L A P R O B L E M T I C A A N A L IZ A D A .
V I. P R O P U E S T A D E
E S T R A T E G IA
C U A D R O G E N E R A L D E T O D A L A IN V E S T IG A C I N .
A N EX O S
B IB L IO G R A F IA
29
30
31
METODOLOGA DE IC
E S Q U E M A M E T O D O L G IC O G E N E R A L D E L A IN V E S T IG A C I N C R IM IN A L O D E L D E L IT O
P L A N E A M IE N T O
F A S E E J E C U T IV A
IN F O R M A C I N
P r o c e s o q u e e m p i e z p o r d e f in ir
l o s o b j e t io s y l o s p la n e s p a r a
a lc a n z a r lo s .
F A S E P R E L IM IN A R
B a jo la
un hec
r e a li d a
p e rs o n
- P L A N E A C I N
H EC H O
C O N O C IM IE N T O
C O M P R O B A C I N
D IL IG E N C IA S
P R E L IM IN A R E S
1 . D e te r m i n a c i n d e la s c a u s a s q u e
lo h a p ro v o c a d o .
2 . C o n s e c u e n c ia s q u e p r o v o c a e l
hecho
3 . E s ta b le c e r r e s p o n s a b ilid a d
D
D
P
ID E N T IF IC A C I N
E L IM IT A C I N Y
E F IN IC I N D E L
R O B LE M A
S O B R E LA
V C T IM A
a p a r i e n c ia f o r tu it a d e
h o , p u d ie re s e r e n
d u n d e li t o c o n t r a l a s
as
H IP T E S IS
C EN TR AL
- H IP T E S IS (
S u p u e s to s )
H H .D D
IT C
D a to s
E n t r e v is ta
A N A L IS IS
R EC A U D O D E P RU EB A S
R A Z O N A M IE N T O
In f o r m e s
A c ta s
P e ricia s
M a n i f e sta c io n e s
H H PP
R E S P E C TO A L
A U TO R
In f o r m a c i n
V ig ila n c ia
C a p tu ra
In t e r r o g a t o r i o
A N A LIS IS
In f o r m a c i n
IT C
E n t r e v is ta s
In c a u t a c i o n e s
I N T E R P R E T A C I N
M a n i f e sta c io n e s
C o n f r o n ta c io n e s
P e ricia s
I n c a u ta c i o n e s
D o s p e rs o n a s h a c e n c h o c a r s u s
v e h c u lo s c o n e l p r o p s ito d e c o b r a r u n
s e g u ro .
- O B T E N C I N D E
IN F O R M A C I N
S O B R E LA
C IR C U N S T A N C IA S D E
H E C H O S Y M E D IO S
- V E R IF IC A C I N D E
H IP T E S IS Y
C O N C L U S IO N E S
- IN F O R M E
P e r ic ia s
M a n if e sta c io n e s
I n c a u ta c i o n e s
O tr o s
R E C O N S T R U C C I N D E L
A C C ID E N T E D E T R N S IT O
1 . L Le g a d a a la e sc e n a d e l
hecho .
2 . I n i c i o d e l a
in v e stig a c i n
3 . P ro te c c i n d e la e sc e n a
4 . P e re nn iz a ci n d e la
e sc e n a .
- M a r c a r lo s o b je to s
- T o m a r f o to g ra f a s
- V id e o s
D E L IT O C O N T R A E L
P A T R IM O N IO
A C C ID E N T E D E
T R N S IT O
H O M I C ID IO
LLA M A D A
T E L E F N IC A
H A LLA ZG O
D E L C A D V E R
TV .
5 . ITC
- E x a m e n d e in d icio s y
e v id e n c ia s.
- A c o p io d e in d ic io s y
e v id e n c ia s
1 ) D a to s( v e h c u lo , v a ,
p e r so n a , te stig o s)
2 ) C ir c u n sta n cia s
6 . E n t r e v i s t a s ,
in te r r o g a to r io s
7 . D b t e n c i n d e
so sp e ch o so s.
8 . C ie rre y cu sto d ia d e
e sc e n a .
- D E T E R M IN A C I N
T IP O D E M O D A L ID A D
D E L D E L IT O .
IT P / IT C
D A TO S
E N T R E V IS T A
- D E F IN IR T O D O S L O S
A S P E C T O S
D E
D E L IT O
IN F O R M E
- A C TA S
- P ER IC IA S
- M A N IF E S T A C IO N ES
- E S T A B L E C IM IE N T O
D E L A H IP T E S IS
H IP T E S IS
E M P L E O IN F O R .
V IG IL A N C IA
C A P TU R A
IN T E R R O G A C I
- IN C A U TA C IO N ES
- EF EC T O S D E L D ELITO
- O B T E N C I N Y
A N L IS IS D E L A
IN F O R M A C I N .
- V E R IF IC A C I N
C O N C L U S IO N E S
-C O N F R O N TA C IO N E S
- M ED IO S EM P LE A D O S
IT P / IT C
E N T R E V IS T A
D IL IG E N C IA
- IN F O R M E
32
Formulacin de Hiptesis
Analisis
33
34
M TO D O
M TO D O
IN D IV ID U O - E X P E R IM E N T A L
B U S C A L A I N I DN IDV I IVD I DU UA OL I -ZEAX CP IER INM EDNE T AL AL E V I D E N C I A
BO U SI CN AD IL CA I OI N D MI V AI D TUEARL II AZ AL C. IR ENA DL IEZ AL A EE XV PI DEERN I CM I AE NF TS OI C AS
OL A IBNOD RI CA I TO O MR IAO T ECR RI AI ML . I NR EAA L L SI ZTAI C EOX P E R I M E N T O S E N E L
LMA B OT OR ADT OO R CI O I E CN R TI M FI NI CA OL S TE I XC OP E R I M E N T A L . S E V A L E
MC O T MO PD RO O CB IAE CN IT F NI C , OS I SE XT EP ME RAI MT I EZ NA TC A I L .NS E Y V OA LB EJ EDT EI V LI AD
C O M P R O B A C I N , S IS T E M A T IZ A C I N Y O B J E T IV ID A D
I M P IOM RP TO AR NT AC NI AC I A
D E N OD ME NI NO AM CI NI OA CN I ODNE LD EQL UQ EU E
A P L I CA AP LLI CA A CLRA I MC RI NI MAI NL AS LT ISCT AI C A
C R IM IN A L S T IC A Y L A
C R IM IN A L S TIC A
2
C R IM IN A L S TIC A
2
L LE E C CO ON
CC RRI MI M I NI NA AL
F S IC A
EN EL
D E LA
AD
E L IN V E S T IG A D O R S E O C U P A D E L A S P E R S O N A S
E L IN V E S T IG A D O R S E O C U P A D E L A S P E R S O N A S
L A C R IM IN A L S T IC A S E O C U P A D E L A S C O S A S
LL AA S C CR OI MS AI NS A UL OS TBI JC EAT OS SE CO RCI MU IPN AA LDE ES LSAE S L LCA OM SA AN S E V I D E N C I A
FL AS ISC AC . O S A S U O B J E T O S C R I M I N A L E S S E L L A M A N E V I D E N C I A
LF A S CI CI EAN . C I A C R I M I N A L S T I C A N O P U E D E A C T U A R D E M A N E R A
ILNA D ECP IEE NN DC I EI AN T CE ,RNI ME CI NE SAI TLA S DT EI CL AE N NT EO D I PR EU CETDR EI Z ,A DCE TL UP AE SRQ DU IES AM. A N E R A
EI NN D SE UP E CN OD NI E JNU TNE C, NI E NC E ISR I RT AE N DU ENL CE INA TB EL ED ISR EERC T NR I ZC , O D ME LO P EL AS Q U I S A .
CE INE N SC UI A YC OL A NT EJ CU NN O CL OI G N A . I R R E N U N C I A B L E S E R N C O M O L A
LC AI E NC RC I IMA I YN AL AL ST TE ICC NA O E LS O EGL VA E. H C U L O Y E L P E S Q U I S A E L
CL AO N CD RU ICMT OI NR .A L S T I C A E S E L V E H C U L O Y E L P E S Q U I S A E L
LC AO CN RD I UM CI NT OA LR .S T I C A E S T U D I A U N H E C H O S O M E T I D O A
IN V E S T IG A C I N C R IM IN A C O N E L O B J E T O D E D E S C U B R IR O
L A C R IM IN A L S T IC A E S T U D IA U N H E C H O S O M E T ID O A
C O M P R O B A R C IE N T F IC A M E N T E E L D E LIT O Y E L
IN V E S T IG A C I N C R IM IN A C O N E L O B J E T O D E D E S C U B R IR O
D E L I N C U E N T E .A C R I M I N A L S T I C A E N L A F A S E P R E L I M I N A R D E L A
ICN VO E SM T IPG RA CO I B NA CR R I MC IINE A NL T: C FU I MC P AL E M S EI G NN TI F EI C A ET LI V O D RE OL LI T D OE Y E L
AD PE OL I NY OC U AE NL TC EO.AN CT RR I IBMU I INR A AL SV TE I RC I AF I CE NA R L AY FCA OS ME PP RR OE LBI MA RI N EA L R D E L A
HI NE CV HE OS T IAG C AO CP ILA NN D OC R I INM D I INC AI O L S : Y C EUV MI D PE LN EC ISA ISG ENN I F LI AC AE TS ICV EON A R O L D E
DA EPL OH EY COH O A . L C O N T R I B U I R A V E R I F I C A R Y C O M P R O B A R E L
AH LE CA HN OA L I AZ AC RO LP OL A AN CDOO P I AI ND DO I C YI O P SR OY C EE VS AI DR EL NO C ,I AC SO NE NV I EL RA T EE S C E N A
LDO E SL HI NE DC I HC OI O S. O E V I D E N C I A S E N P R U E B A S P E R I C I A L E S Q U E
SA UL M A AN D AA LSI Z AA R O LT OR O AS C MO EP DI AI OD SO D YE PP RR UO ECB EA SS A CR LO O M O, C LOA SN V I E R T E
TL EOS TS I MI NO DN II CA LI OE S S, L OA S ED VO I DC UE NM CE NI AT AS L EESN , PE LR UR EECBOA NS O PC EI MR II CE NI AT OL E S Q U E
D E L A S P E R S O N A S , L A IN S P E C C I N D E M A T E R IA L E S T IL E S
S U M A D A S A O T R O S M E D IO S D E P R U E B A S C O M O LA S
P A R A L A R E C O N S T R U C C I N C O N C E P T U A L D E L H E C H O , L A
T E S T IM O N IA L E S , L A S D O C U M E N T A L E S , E L R E C O N O C IM IE N T O
R E V IS I N D E H U E L L A S Y L O S O T R O S E F E C T O S M A T E R IA L E S ,
DD EEJ AL DA OS S P EENR SL AO S N P AE RS S O, LN AA SI NI NS DP I EC CI A CR II A S N, S DE RE V IMR A NT EP RA I RA AL EL SA T I L E S
MP AE RJ AO LR A DR EE TC EO R NM S ITNR UA CC CI I N N DC EO L N CI L E PC T I UT AO L DP EE LN HA EL C H, O , L A
CR OE VN ITS RI IB UN Y EDN ED OH UL AE L CL AR ISM IYN AL LO S ST I CO A T AR OC OS NE CF LE UC S TI OO NS E SM MA T ES R I A L E S ,
SD UE SJ TA E DN OT AS D AE NS ELNA LS A P I NE RV SE OS T NI G AA SC IIN ND ICC RI AI MR I INA AS L, . S E R V I R N P A R A L A
M E J O R D E T E R M IN A C I N D E L ILC IT O P E N A L ,
C O N T R IB U Y E N D O L A C R IM IN A L S T IC A A C O N C L U S IO N E S M S
1S .U AS CT CE NI OT NA DE SA SP REENL I ML AI N I NA RV EE SS T I G A C I N C R I M I N A L .
M E T O D O L O G A
M E T O D O L O G A
- E s t u d i o d e l a e s c e n a ( v e r i fi c a r e l h e c h o , e l c a s o y
c o le c ta r d a to s y te stim o n io s tile s)
-1 R. aA cCi o Cn aI Ol , Ns i sEt Se mP Rt Ei c Lo I My IlNo Am R Es Sc o m p l e t o p o s i b l e
-- AE ds et uc ud a i do o dt rea s ll aa d oe sdc ee lna as m( u ve es t rr ai fis c a r e l h e c h o , e l c a s o y
-c oT leer cmt ian ar dl a a ItToCs cyo nt ee sl t icmi e or rnei od s e l tai l ee ss c) e n a .
2 . F O R M U L A C I N D E H IP T E S IS
- R a c io n a l, sis te m tic o y lo m s c o m p le to p o sib le
3 . A N L IS IS
- A d e c u a d o tr a sla d o d e la s m u e str a s
- E n e l la b o r a to r io : e l p r o c e so c r im in a lstic o p e r ic ia l d e b e
c- o Tn ev er mr t ii rn al o sl ai n dI T i Cc i o cs o yn ee vl i dc ei en rc ri ae s da ec o l pa i ae ds oc es ne an . l a e s c e n a
o2 . aF Oq uRe Ml l oU sL A r Ce Ice pN c Di o En aH dI Po s T eE nS I Sl a f a s e p r e l i m i n a r
i3n .v eA s Nt i g a Lt IoS r Ii Sa e n i n f o r m e s p e r i c i a l e s )
- PE rno cee l s al ambi eo nr tao t do er i ol o s: ei n ld pi c ri oo sc ea sc o p ci ar idmo i sn a( ml us et isct or a ps ) e r i c i a l d e b e
-c oL an v i ed re tni rt i fil oc as c i n dn idc ieo lsa ys p ee vr isdo ne an sc i a s a c o p i a d o s e n l a e s c e n a
4o . Ca Oq Nu Ce LlUl oS IsO Nr eE Sc e p c i o n a d o s e n l a f a s e p r e l i m i n a r
Di n ev e os tri gi e an t toa r ci ai en n, ipn fr oo rbma e bs i pl i ed rai cdi a ol e sc) e r t e z a , s e g n
c- o Pr rr eo scpeo snad ma i e n t o d e l o s i n d i c i o s a c o p i a d o s ( m u e s t r a s )
5- . L IaN Fi dO eR nM t iEfiS c Da Oc i C nU Md eE N l Ta As RpI Oe Sr s Po En Ra I Cs I A L E S
4 . C O N C L U S IO N E S
D e o r i e n t a c i n , p r o b a b i l i d a d o 35
ce rte z a , se g n
co r r e sp o n d a
5 . IN F O R M E S D O C U M E N T A R IO S P E R IC IA L E S
36
37
CRIMINALISTA O PESQUISA
LABORATORI
DE
oO
METODOLOGA
GENERAL
DE LA
CRIMINALSTICA
1. ACCIONES
PRELIMINARES
2. FORMULACIN DE
HIPTESIS
3.
En el laboratorio : elANLISIS
proceso criminalstico pericial debe
convertir
los
indicios
y evidencias
acopiados en la escena o aquellos
recepcionados
en investigatoria en informes
la
fase preliminar
periciales)
- Procesamiento de los indicios acopiados
(muestras)
- La identificacin de las
personas
4.
CONCLUSIONES
De orientacin, probabilidad o certeza, segn
corresponda
4. INFORMES DOCUMENTARIOS
PERICIALES
38
INTELIGENCIA POLICIAL
OPERATIVA
O R IG E N D E L
N O M BRE
C O N C EPTO S
P R IN C IP IO S
E S P A R T E D E L A C IE N C IA P O L IC IA L .
U N A N U E V A Y S U P E R IO R F O R M A D E C O M B A T IR E L D E L IT O O R G A N IZ A D O .
C U E N T A C O N V A L O R E S ( d e f e n sa y p r o te c c i n d e la v id a , la lib e r ta d y la
d e m o c r a c ia ) q u e la su ste n ta y q u e la c o n v ie r te e n u n a a r m a d e d e f e n sa d e lo s
D e r e c h o s H u m a n o s.
A S C O M O P R IN C IP IO S
C A R A C T E R S T IC A S Y M E T O D O L O G A P R O P IA , P R O C E D IM IE N T O S Y T C N IC A S
IN N O V A D O R A S .
IN V E S T IG A R P A R A D E T E N E R Y N O D E T E N E R P A R A IN V E S T IG A R .
N U N C A P E R D E R L A S O R P R E S A Y L A O P O R T U N ID A D .
H A C E R D E L A P A C IE N C IA U N A R T E Y D E L A E S P E R A U N A V IR T U D .
T O D A L U C H A N O E S S O L O D E S T R U C C I N , T A M B I N E X IS T E N
C U E S T IO N E S M O R A L E S E IN T E L E C T U A L E S ( E n to d a lu c h a c o n tr a e l
c r i m e n o r g a n i z a d o , e n t r e l o s q u e e s t a e l t e r r o r i s m o , e l n a r c o t r fi c o , e l
s e c u e s tr o , la c o r r u p c i n , e tc ., a n te s d e u tiliz a r la f u e r z a s e d e b e e m p le a r la
a stu c ia , la h a b ilid a d , la in te lig e n c ia . L a f u e r z a e s e l ltim o r e c u r s o )
Q U E ES ?
M TO D O
P A R A V E N C E R A L E N E M IG O P R IM E R O H A Y Q U E C O N O C E R L O .
L A O R G A N IZ A C I N D E B E S U S T E N T A R S E E N L A T E O R A
R E S P E T A N D O L O S P R IN C IP IO S Y V A L O R E S .
L A P R E D E C I B I L I D A D S I G N I F I C A V U L N E R A B I L I D A D ( N u n c a p e r m i ta s
q u e e l a d v e r s a r i o c o n o z c a d e a n te m a n o tu s m o v i m i e n to s . P o d r a
p l a n e a r e s tr a te g i a s c o n tr a t )
E N T R E E L C IE L O Y L A T IE R R A N O H A Y N A D A T A N N O B L E C O M O
L A H U M A N ID A D .
V E N C E R S I N L U C H A R ( " e l e s tr a te g a e x p e r to d e b e s e r h b i l p a r a
s o m e te r a l e n e m i g o s i n c o m b a ti r l o , to m a r s u s c i u d a d e s s i n
c e r c a r l a s y s i ti a r l a s y d e r r i b a r s u E s ta d o s i n e n s a n g r e n ta r
esp a d a s" - Su n Tz u )
T e o r a y M to d o d e In v e s ti g a c i n
o r g a n i z a d o q u e b u s c a d e s a r ti c u l a r l a s
tr a v s d e l a d e te n c i n o c a p tu r a d e s u s
d i r i g e n te s a tr a v s d e o p e r a c i o n
i n te l i g e n c i a p o l i c i a l .
c o n tr a e l d e l i to
o n e u tr a l i z a r l a s a
je fe s , ca b e cilla s o
e s o p e ra ti v a d e
D O S F A S E S : IN T E L IG E N C IA M S IN V E S T IG A C I N .
D O S E S L A B O N E S D E U N A M IS M A C A D E N A .
C A D A F A S E T IE N E C A R A C T E R S T IC A S P R O P IA S , P E R O L IG A D A S
E N T R E S ( S e r e tr o a l i m e n ta n )
IN T E L IG E N C IA : P R O P O R C IO N A L A F O R M A D E P E N S A R , A C T U A R Y
S E N T IR D E L A D V E R S A R IO .
IN V E S T IG A C I N : C O M O L U Z Q U E A C L A R A L A S S O M B R A S E N Q U E
M U C H A S V E C E S N A V E G A L A IN T E L IG E N C IA .
39
TERCERA UNIDAD
CIENCIA POLICIAL
1.
CIENCIA .- Conceptos
AUTOR
Enciclopedia Concisa
Sopena.-1977
Pequeo
Larousse
Ilustrado-1995
Diccionario
Enciclopdico Lexus-1998
Diccionario
de
la
Ciencia
y
la
Tecnologa
C
O
N
C
E
P
T Texto:
Desarrollo
del
conocimiento
en la
O
S Educacin SuperiorD
E
C
I
E
N
C
I
A
Dr.
Joge
Solrzano
Pag.3 y 4
Leoncio
Acua-
CONCEPTO
Conocimiento de las cosas por sus causas. Cuerpo ordenado de
Doctrina que constituye un ramo del saber humano
Conocimiento exacto y razonado de ciertas cosas: la ciencia de las
cosas anteriores.
Conocimiento cierto de las cosas por sus principios y causas. Rama
particular del saber humano
Conjunto de conocimientos racionales, ciertos o probables que,
obtenidos de una manera metdica y verificados en su contrastacin
con la realidad, se sistematizan orgnicamente, haciendo referencia
a objetos de una misma naturaleza, cuyos contenidos son
susceptibles de ser transmitidos
Alicia Torres
Es un conjunto de conocimientos organizados,
Manual
de
la resultante de la investigacin rigurosamente
Metodologa de la sistemtica y metdica
Investigacin
Pag. 55
Alejandro
Es
un
conjunto
de
conocimientos
Caballero
provisionalmente
establecidos
y
Metodologa de la sistematizados a los que permanentemente se
Investigacin
suman las resultantes del conjunto de
Cientfica-Pag. 30
actividades que realiza la investigacin para
obtener conocimientos nuevos que se agrega
como aporte a los ya existentes
Luis Oblitas
Es un conjunto de conocimientos objetivos,
Metodologa de la comprobados y sistemticos de las leyes que
Investigacin-Pag. rigen la naturaleza, resultante de la
11
investigacin hecha con un mtodo vlido y
enunciado en proposiciones lgicas
Eyssautier De La
Mora
Metodologa de la
Investigacin
Pag. 23
40
Mario Bunge
Reynaldo Alarcn
Es un conjunto de con conocimientos
Mtodos
y
ordenados y sistematizados para comprender
Diseos
de
y explicar el universo. Puede afirmarse que la
investigacin del
ciencia es una totalidad sistematizada de
comportamiento
conocimientos en pleno desarrollo
Pag. 25 y 26
Miguel Rodrguez
Es un discurso conformado por sistemas de
Sosa
enunciados tericos
contrastables
cuya
Investigacin
funcin es describir, explicar y predecir la
Cientfica: Teora
naturaleza y los procesos de los objetos del
y MtodosPag. 40
mundo
Conocimiento racional, sistemtico, exacto, verificable y por
consiguiente falible.
Tambin es un sistema de conocimientos ciertos sobre un objeto,
indagando sus causas o razones explicativas, adquiridas en forma
metdica y reflexiva
41
Doctrina y Ciencia
Policial-2002
DINSTDOC-PNP
Divisin de Doctrina
Ciencia (en latn scientia, de scire, conocer), trmino que en su sentido ms amplio se emplea
para referirse al conocimiento sistematizado en cualquier campo, pero que suele aplicarse sobre
todo a la organizacin de la experiencia sensorial objetivamente verificable
2. CLASIFICACIN DE LA CIENCIA
FORMALES
POR
SU
NATU
RALE
ZA
C
L
A
S
I
Mario
F Bunge
I
C
A
C
I
O
N
D
E
L
A
C
I
La
Ciencia,
su mtodo
y Filosofa
FACTICAS
FORMAL
La
InvesFACTUAL
tigacin
Cientfica
Edicin
2000Pag. 41
POR SU
APLICACIN
(Jos
Flores
Barboza-Asesor
Acadmico INAEP):
Separata
Hacia
una definicin de la
Naturaleza
y
Estructura de las
Ciencias Policiales
BASICAS O
PURAS
Fsica,
Qumica,
Biologa,
Psicologa
individual
Psicologa social, Sociologa, Econmia,
Ciencia poltica, Historia material, Historia
de las ideas
42
E
N
C
I
A
APLICADAS
O
TECNOLOG
ICAS
43
3.
CARACTERSTICAS DE LA CIENCIA
LA RAZON ES UN
ARMA ESENCIAL
PARA LLEGAR A
RESULTADOS.
LOS
CIENTIFICOS
TRABAJAN CON
CONCEPTOS,
JUICIOS
Y
RAZONAMIENTO
S Y NO CON
SENSACIONES,
IMA- GENES O
PRESIONES
INTENTA
OBTENER
UN
CONOCIMIENTO
QUE
CONCUERDE
CON
LA
REALIDAD
DEL
OBJETO, QUE LO
DESCRIBA
O
EXPLIQUE
TAL
CUES ES Y NO
COMO
DESEARIAMOS
QUE FUESE
ES
SISTEMATICA,
ORGANIZADA EN SUS
BUSQUEDAS Y EN
SUS
RESULTADOS.
SE PREOCUPA POR
CONSTRUIR
SISTEMAS DE IDEAS
ORGANIZADAS
COHERENTEMENTE Y
DE INCLUIR TODO
CONOCIMIENTO
PARCIAL
EN
CONJUNTOS
MAS
AMPLIOS.
EL
QUEHACER
CIENTIFICO RADICA
NO
SOLO
EN
AHONDAR
Y
COMPLETAR
EL
CONOCIMIENTO
DE
UN SOLO OBJETO
INDIVIDUAL,
SINO
LOGRAR QUE CADA
CONOCIMIENTO
PARCIAL SIRVA COMO
PUENTE
PARA
ALCANZAR
UNA
COMPRENSION
DE
MAYOR ALCANCE
LA CIENCIA ES UNO
DE
LOS
POCOS
SISTEMAS
ELABORADOS POR
EL HOMBRE DONDE
SE
RECONOCE
EXPLICITAMENTE LA
PROPIA
POSIBILIDAD
DE
EQUIVOCACION, DE
COMETER ERRORES
44
4.
ELEMENTOS DE LA CIENCIA
El campo de actuacin
propio y nico de la Ciencia
es la realidad observable, la
realidad de ste mundo en
que vivimos. Lo no
emprico, cae fuera del
campo de la ciencia
INAEP-Trabajo
en
Estructuracin de las
Policiales-2002-Pag.23
Comit:
Ciencias
5. CIENCIA POLICIAL
45
46
AUTOR
CONCEPTO
47
La Ciencia de la Polica
Enrique Fentanes
Tomo I Dogmtica General-1975Argentina
Estructuracin de las Ciencias Trabajo de Comit
Policiales-Trabajo de Comit- Pag.52
Per-2002
DINSTDOC-INAEP-PNP
Vctor
Hugo
Ferreira,
Oficial
de
la
Polica
Nacional de Colombia-Pag.
54
DINSTDOC/Divisin
Doctrina
48
Malpartida
Mansilla
Alberto, Crnl.PNP (r)
Derecho
de
PolicaBuenaventura
Ediciones
2da.Edicin-Per-1998
Pag.24
Benedicto
CIENCIAS
FORMALES
50
CIENCIAS
SOCIALES
(SOCIOLOGA,
PSICOLOGA, ANTROPOLOGA, CIENCIAS
DE
LA
COMUNICACIN),
CIENCIAS
JURDICAS
(DERECHO),
CIENCIAS
POLTICAS
CIENCIA
POLICIAL
CIENCIA
CIENCIAS
FORMALES
Matemtica
s
Lgica
CIENCIAS
FACTICAS
CIENCIA
POLICIAL
OCTAVA SEMANA
7. UBICACIN DE LA CIENCIA POLICIAL EN LA TIPOLOGA DE LAS
CIENCIAS
La Tipologa ms eficiente y la que ha logrado un consenso ms extendido
en la comunidad cientfica es la que clasifica las ciencias considerando
cuatro conceptos ordenadores, siendo Mario Bunge uno de los autores:
-
51
52
ORGANIZAC.
ORGANIZAC.
ASESORAM.
ASESORAM.
TERRORISMO
EJEC.PRESUP
ECONOMIA
EJEC.PRESUP
ECONOMIA
CONTROL
CARRETERA
DEL.COMUN
LOGISTICA
LOGISTICA
SEGURIDAD
DE ESTADO
CORRUPCION
ORGANIZADA
INTELIGENC.
INTELIGENC.
PERSONAL
PERSONAL
TURISMO
ECOLOGA
DEL.ESPEC.
DEL.ORGANIZ
BIENESTAR
BIENESTAR
OPERAC.
ESPECIAL
VIOLENCIA
FAMILIAR
SALUD Y
SANEAMIENT
SALUD Y
SANEAMIENT
FRONTERAS
INFRACCION
A LEY PENAL
NIOS-ADOL
ACCION DE
CONTROL
ACCION DE
CONTROL
JUSTICIA
MORALDISCIPLIBA
JUSTICIA
MORALDISCIPLIBA
TRANSITO
SEGURIDAD
CIUDADANA
CONTROL
MIGRATORI
INVESTIGAC.C
RIMINAL
INV. TID
APOYO
MNIST. PUBLI
53
Criminalstica
DISCIPLINA BSICA
Derecho
Sociologa
Sicologa
Antropologa
Matemticas
Lgica
La Administracin
La Logstica
Planeamiento Estratgico
Fsica Forense
Qumica Forense
Biologa Forense
Medicina Forense
Criminologa
Ingeniera Forense
Balstica
Otros
55
Universalidad
Tomar la realidad crimingena como un todo .
b. Objetividad
Debe ser objetivo( el investigador) en su anlisis crtico de la realidad que
observa y describe.
c. Teoricidad
La labor en este campo tendr que ser eminentemente terico.
d. Utilidad
La labor que realiza el policilogo debe estar representada por la idea de
servicio en la comunidad. Debe pensar que el trabajo en alguna forma
ayudar a brindar un servicio policial eficaz y eficiente a la comunidad.
9. DOGMTICA POLICIAL
Teniendo en cuenta su origen etimolgico griego , dogmtica es la opinin
recibida en una escuela filosfica. Puede aplicarse la denominacin de
dogmtica a toda disciplina de nivel cientfico filosfico que no sea por entero
creacin del autor sino que, fundamentalmente, exprese una doctrina
colectiva o institucional.
Cuando el estudio se particulariza en una nueva institucin determinada,
entonces se trata de la DOGMTICA ESPECIAL, porque su objeto de
estudio es particular o especfico.
Esta dogmtica se subdivide en:
Dogmtica institucional general: que atae a la totalidad institucional
Dogmtica orgnica interna: que se refiere a la estructuracin interna de
la institucin pertinente
No debemos olvidarnos que esta dogmtica nos coloca ante un tipo determinado de
institucin: La peruana. Debemos coger los principios y caractersticas generales y
universales de esa teora para aplicarla a nuestro caso particular.
Plantea el estudio de la polica en sus caracteres universales, con el desarrollo de
la teora general, los anlisis (de la realidad cultural, cultural-histrico, jurdico,
teleolgico, semntico-conceptual, valorativo y finalista), as como las aplicaciones
tcnicas y prcticas en bsqueda del objeto de la ciencia en consideracin : Polica
como institucin.
56
57
58