Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
EditoraJCLeidaFichaLimpaeaconjunturabrasileiraEditoraJC
Acesseusando
Instituto
Editora
Artigos
Projetos
Acesseusandoseuemail
Contato
B uscar nosite
ARTIGOS - Poltica
LINKS RPIDOS
Conheanossaequipe
LivrosdaEditoraJC
Curtir
Tweet
PeridicosdaEditoraJC
http://www.editorajc.com.br/2014/11/leidafichalimpaeconjunturabrasileira/?utm_source=oab&utm_medium=email&utm_content=boletim&utm_camp
1/6
15/12/2014
EditoraJCLeidaFichaLimpaeaconjunturabrasileiraEditoraJC
Aolongodasuahistriacomojovemnao,oBrasilregistrainmerosepisdiosdecorruponoscampos
dapolticaedaadministraopblica.Achagadaimprobidadeespraiasepelasdiversasunidadesfederativas
eesferasdepoder.
Atualmente,emplenovigordademocraciaedoamploacessosinformaesdivulgadaspelaimprensae
pelainternet,osbrasileirosindignamsecomescndalosrepetidamentedesvendados.Emjunhode2013,o
povofoisruasprotestarmassivamente.
4.MiltonCamposeTancredoNeves,exemplosdepolticosprobos
Sucessivosescndalosnoticiadospodemconduzirgeneralizadaimpressodequetodosospolticose
homenspblicossocorruptos.Essailao,contudo,nojustanemverdadeira.Ahistriabrasileira
sempreregistrouaatuaodelderesdedicados,probosepatriotas,aexemplodossaudososMiltonSoares
CamposeTancredodeAlmeidaNeves.
MiltonCampospregavaquegovernarresistir.Oestadista,deveras,temderesistiratodasaspressese
tentaesqueopoderpolticosuscita(NERY,Minascomoera,2014).
TancredoNeves,ograndecondottieredaredemocratizaode1985,eraimbudodeinquebrantvelesprito
pblico.Iniciouacarreirapolticaparaserviraterranatal,SoJoodelRei/MG.Apresentou,comodeputado
estadual,emendaConstituiomineirade1946,daqualresultouaconstruodausinahidreltricade
Itutinga.Agiumovidopelaslembranasdopassadodeestudanteedevoradordelivros.Frequentementesuas
leiturasnoturnaseraminterrompidaspelafaltadeenergianacidade.Econclua:
Issoquemelevouaentrarnapolticaesporistoeuestounapolticaathoje.Foiparatirara
minhaterradasescuras,daescuridoemqueelavivia.(SILVAeDELGADO,1985,p.117)
OintrpreteargutoconcluirqueTancredoreferirseialiteralmentestrevasnoturnas,mastambminclua
nareflexoastrevasmetafricasdoatraso,persistentesedifceisdecombater
5.ticaepolticanaAntiguidadeClssica
Antigosfilsofosgregos,comoPlatoeAristteles,jfalavamdatica,comoprticadavirtude:fazero
bem,nofazeromal(GARCIADELIMA,2003).
Aristtelessubordinavaaticapoltica(REALE,1994,p.405).Compreendiaohomem,segundoatradio
gregadominante,unicamentecomocidado.Punhaacidadecompletamenteacimadafamliaedohomem
individual:oindivduoexistiaemfunodacidadeenoacidadeemfunodoindivduo.
6.ticaepolticanomundocontemporneo
Aquestoticaalvodeaprofundadosdebatesnomundocontemporneo,emdiversossetoresdo
conhecimentoedasatividadeshumanas.Explicavaosaudosojurista,filsofoepolticoAndrFranco
Montoro(1997,p.1314):
Quiseramconstruirummundosemtica.Eailusosetransformouemdesespero.Nocampodo
direito,daeconomia,dapoltica,dacinciaedatecnologia,asgrandesexpectativasdeum
sucessopretensamenteneutro,alheioaosvaloresticosehumanos,tiveramresultado
desalentadoremuitasvezestrgico.
7.AConstituiode1988:inelegibilidadeeimprobidadeadministrativa
Aredaooriginal,oartigo14,9 o,daConstituioFederalde1988,disps:
Leicomplementarestabeleceroutroscasosdeinelegibilidadeeosprazosdesuacessao,afim
deprotegeranormalidadeelegitimidadedaseleiescontraainflunciadopodereconmicoou
oabusodoexercciodefuno,cargoouempregonaadministraodiretaouindireta.
ManoelGonalvesFerreiraFilho(1990,p.102103)comentou:
Dentrodeumaorientaorealista,aConstituioprevquealeicomplementarestabelea
inelegibilidadesdestinadasapreservaranormalidadeelegitimidadedaseleies.Isso,nos
proscrevendodadisputadepostososqueexercemcargosoufunespblicas,inclusivena
administraoindireta,mastambmimpedindoqueofaamosdetentoresdepodereconmico
http://www.editorajc.com.br/2014/11/leidafichalimpaeconjunturabrasileira/?utm_source=oab&utm_medium=email&utm_content=boletim&utm_camp
2/6
15/12/2014
EditoraJCLeidaFichaLimpaeaconjunturabrasileiraEditoraJC
queensejeabusos.oquesedepreendedoart.14,9 o.
Demaiorrepercussoainelegibilidadeemdecorrnciadopodereconmico.Traduzo
reconhecimento,queemraraslegislaesjsefez,dequeoocupantedecertospostosem
empresasprivadas,comobancos,oproprietriodecertosestabelecimentos,pode,tantoquanto
certasautoridadespblicas,usardopoderresultantedessaposioparaviciaroprocessopoltico
embenefcioprpriooudeseusparentesmaischegados.
FoieditadaaLeiComplementarno64,de18demaiode1990(LeideInelegibilidade),aqualestabelece,de
acordocomoartigo14,9 o,daConstituioFederal,casosdeinelegibilidade,prazosdecessaoe
determinaoutrasprovidncias.
Entretanto,aEmendaConstitucionaldeRevisono4,de1994,conferiunovaredaoaoartigo14,9 o,da
Cartade1988:
Leicomplementarestabeleceroutroscasosdeinelegibilidadeeosprazosdesuacessao,afim
deprotegeraprobidadeadministrativa,amoralidadeparaexercciodemandatoconsideradavida
pregressadocandidato,eanormalidadeelegitimidadedaseleiescontraainflunciadopoder
econmicoouoabusodoexercciodefuno,cargoouempregonaadministraodiretaou
indireta(grifeiosacrscimos).
Somente16anospassados,apartirdeumprojetodeiniciativapopular,oCongressoNacionaleditouaLei
Complementarno135,de4dejunhode2010,paraalteraraLeiComplementarno64.
Resumidamente,amodificaofundamentalaimposiodainelegibilidadetemporriaaocandidato
condenado,emdecisotransitadaemjulgadoouproferidaporrgocolegiadodoPoderJudicirio,pela
prticadedeterminadoscrimes,infraeseleitoraisinclusiveabusodepodereimprobidade
administrativa.Emoutraspalavras,paraocandidatoserconsideradoinelegvel,nomaisseexige,como
antes,otrnsitoemjulgadodasdecisesquelheimpuseramassanesjreferidas.
8.OSupremoTribunalFederaleaLeidaFichaLimpa
AconstitucionalidadedaLeiComplementarno135/2010foicorroboradapeloSupremoTribunalFederal
(STF),destacandosenoacrdo:
()Odireitopolticopassivo(iushonorum)possveldeserrestringidopelalei,nashipteses
que,incasu,nopodemserconsideradasarbitrrias,porquantoseadequamexigncia
constitucionaldarazoabilidade,revelandoelevadssimacargadereprovabilidadesocial,sobos
enfoquesdaviolaomoralidadeoudenotativosdeimprobidade,deabusodepoder
econmicooudepoderpoltico.()(SupremoTribunalFederal,AoDeclaratriade
Constitucionalidadeno29DF,min.LuizFux,DJe29/6/2012).
9.Osprincpioseahermenuticacontempornea
Osistemajurdico,emgeral,controladoeaplicadocomoumaredeaxiolgicaehierarquizadade
princpios,denormasedevaloresjurdicos,cujafunodarcumprimentoaosprincpioseobjetivos
fundamentaisdoEstadoDemocrticodeDireito,assimcomoseencontramconsubstanciados,expressaou
implicitamente,naConstituio(FREITAS,1997,p.49).
SurgenovamaterialidadeconstitucionalealcanaopatamarsupremodaConstituio.Aomesmopasso,
inseresenarbitaprincipal,comsuperioridadenormativa,noquetocaaosdemaispreceitosda
Constituio.Emcasodeconflitoconstitucional,oprincpiosuperiorregra.Oprincpioaplicase,aregra
no.Osjuristasdopositivismosempreforamcontundentesnomenosprezoenaaversoaosprincpios.As
correntesantipositivistas,dessefimdesculo,fundaramumaNovaHermenutica.Retiraramosprincpios
dantesdesignadossimplesmenteprincpiosgeraisdeDireitodaesferamenordosCdigos,ondejaziam
comoamaisfrgil,subsidiriaeinsignificantedaspeashermenuticasdosistema,paraaregiomais
elevadaeabertadasConstituies,cujoespaooxigenadoentraramaocuparatsefixaremcomaquela
densidadenormativaqueosconverteuemsenhoressupremosdajuridicidadeconstitucional.Detalsorte
que,porderradeiro,osprincpiosgovernamaConstituioeagovernamnostermosabsolutosquea
legitimidadeimpe(BONAVIDES,1998,p.2229).
SegundoCanotilho,hojeasubordinaoleieaoDireito,porpartedosjuzes,reclama,deforma
incontornvel,aprincipializaodajurisprudncia.ODireitodoEstadodeDireitodosculoXIXeda
http://www.editorajc.com.br/2014/11/leidafichalimpaeconjunturabrasileira/?utm_source=oab&utm_medium=email&utm_content=boletim&utm_camp
3/6
15/12/2014
EditoraJCLeidaFichaLimpaeaconjunturabrasileiraEditoraJC
primeirametadedosculoXXoDireitodasregrasdoscdigos.ODireitodoEstadoConstitucional
DemocrticoedeDireitolevaasrioosprincpios,umDireitodeprincpios.Otomarasrioosprincpios
implicamudanaprofundanametdicadeconcretizaodoDireitoe,porconseguinte,naatividade
jurisdicionaldosjuzes(RevistadeProcesso,98/8384).Aexistnciaderegraseprincpiospermitea
descodificao,emtermosdeumconstitucionalismoadequado(Alexy),deestruturasistmica,isto,
possibilitaacompreensodaConstituiocomosistemaabertoderegraseprincpios.Ummodeloousistema
constitudoexclusivamenteporregrasconduzirnosiaaumsistemajurdicodelimitadaracionalidadeprtica.
Exigiriadisciplinalegislativaexaustivaecompletalegalismodomundoedavida,fixando,emtermos
definitivos,aspremissaseosresultadosdasregrasjurdicas.Conseguirseiaumsistemadesegurana,mas
nohaveriaqualquerespaolivreparaacomplementaoedesenvolvimentodeumsistema,como
constitucional,quenecessariamenteaberto(CANOTILHO,1993,p.168169).
OSuperiorTribunaldeJustia(STJ)assumiuposiovanguardeira,aodecidir:
AnormadesobredireitomagistralmenterecomendaaoJuiz,nalinhadalgicarazovel,que,na
aplicaodalei,oJuizatenderaosfinssociaisaqueelasedirigeesexignciasdobem
comum.Emoutraspalavras,derepudiarseaaplicaomeramenteformaldenormasquando
elasnoguardamsintoniacomarealidade.(RecursoEspecialno64.124RJ,min.Slviode
FigueiredoTeixeira,publicaodaEscolaJudicialDesembargadorEdsioFernandes,Tribunalde
Justia/MG,DiriodoJudicirio/MG,16/5/1997)
Ojurista,salientavaPontesdeMirandaemesclioaoCdigode1939XII/23,hdeinterpretar
asleiscomoespritoaonveldoseutempo,isto,mergulhadonavivarealidadeambiente,e
noacorrentadoaalgodopassado,nemperdidoemalgumaparagem,mesmoprovvel,do
distantefuturo.Paracadacausanovaojuizdeveaplicaralei,ensinaRipert(LesForces
CrativesduDroit,p.392),considerandoqueelaumanormaatual,muitoemborasaibaqueela
muitaveztemlongopassadodevelevaremcontaoestadodecoisasexistentesnomomento
emqueeladeveseraplicada,poissomenteassimasseguraoprogressodoDireito,umprogresso
razovelparaumaevoluolenta.(trechodovotodoministroSlviodeFigueiredoTeixeira,
relatordoRecursoEspecialno196RS,inRevistadosTribunais,vol.651,janeirode1990,p.
170173)
10.Oprincpiodamoralidadeadministrativa
Relevaenfatizaroprincpiodamoralidadeadministrativa,comfulcronoqualseeditouaLeidaFichaLimpa.
HelyLopesMeirelles(1985,p.82)consideravaopovotitulardodireitosubjetivoaogovernohonesto.
Oartigo2 o,pargrafonico,daLeiFederalno9.784/1999,determinaque,nosprocessosadministrativosno
mbitodaAdministraoPblicaFederal,seroobservados,entreoutros,oscritriosde:
()IVatuaosegundopadresticos,deprobidadeeboaf.
Tambmestabeleceo2 odoartigo13daConstituiodoEstadodeMinasGerais(1989):
AmoralidadeearazoabilidadedosatosdoPoderPblicoseroapuradas,paraefeitodecontrole
einvalidao,emfacedosdadosobjetivosdecadacaso.
ParaCaioTcito(RevistadeDireitoAdministrativo,218/110),amoralidadeintegraalegitimidadedo
exercciodacompetnciaadministrativa(Hauriou).Pressupeoexamedosmotivosdoatoadministrativo,
emconexocomovnculolegalfinalidade.Oadministradornopodecolocarseuspoderesaserviode
interessespessoaisexclusivosedeconceitosquesediscrepamdevaloresmoraisrespeitveis.
Demaneirasemelhante,definiaLciaValleFigueiredo(1995,p.49):
OprincpiodamoralidadevaicorresponderaoconjuntoderegrasdecondutadaAdministrao,
que,emdeterminadoordenamentojurdico,soconsideradasosstandardscomportamentaisque
asociedadedesejaeespera.
11.Concluso
Preponderantementenoexercciodajurisdioeleitoral,osmagistradosdevemestaratentosobservncia
dosprincpiosedasregrasconstitucionais,bemcomodalegislaoinfraconstitucional.Devemtambm
http://www.editorajc.com.br/2014/11/leidafichalimpaeconjunturabrasileira/?utm_source=oab&utm_medium=email&utm_content=boletim&utm_camp
4/6
15/12/2014
EditoraJCLeidaFichaLimpaeaconjunturabrasileiraEditoraJC
consideraroclamorsocialporprobidadenaAdministraoPblica(GARCIADELIMA,2011).
AoaplicaraLeideInelegibilidade(LeiComplementarno64,de1990),alteradapelaLeidaFichaLimpa(Lei
Complementarno135,de2010),osjuzeseleitoraisdevemnotarqueomaucandidatoomandatrio
corruptoemgestao.Afastlodaseleiesparacargospolticosmaisqueumimperativoticoum
deverdecidadania.
ConcluocomasempreoportunaassertivadeAlceuAmorosoLima(1974,introduo):
Ondefalhaajustiaeasleisnoenquadramnemaautoridade,nemaliberdade,oresultadoodomnio
dosfortessobreosfracoseaopressodosricoscontraospobres.
*Esteartigoresumemeuensaiopublicado,nantegra,inRIBEIRO,PatrciaHenriquesCOSTA,Mnica
AragoM.F.GUERRA,ArthurMagnoeSilva.Direitoeleitoral:leiturascomplementares.BeloHorizonte:
DPlcido,2014.p.357373.
Refernciasbibliogrficas
________________________________________________________
BONAVIDES,Paulo.Reflexes:polticaedireito.3.ed.SoPaulo:Malheiros,1998.
CANOTILHO,JosJoaquimGomes.Aprincipializaodajurisprudnciaatravsdaconstituio.SoPaulo:
RevistadeProcesso,vol.98,abr./jun./2000,p.8389.
____.Direitoconstitucional.6.ed.Coimbra:Almedina,1993.
CARVALHO,JosMurilo(Org.).ViscondedoUruguai.SoPaulo:Editora34,2002.
FERREIRAFILHO,ManoelGonalves.Cursodedireitoconstitucional.18.ed.SoPaulo:Saraiva,1990.
FIGUEIREDO,LciaValle.Cursodedireitoadministrativo.SoPaulo:Malheiros,1995.
FREITAS,Juarez.Ocontroledosatosadministrativoseosprincpiosfundamentais.SoPaulo:Malheiros,
1997.
GARCIADELIMA,RogrioMedeiros.ticaeeficincianosserviosnotariaisederegistro.AutnticaRevista
dosNotrioseRegistradores,BeloHorizonte,n.2,p.2026,dez./2003.
____.Justiaeleitoraleprevenodaimprobidadeadministrativa.In:NASSIF,GustavoCostaFERNANDES,
JeanCarlos(Coord.).Tpicosespeciaisdedireitopblicoeprivado:direito,democraciaecidadania.Riode
Janeiro:LumenJuris,2011.p.371392.
LIMA,AlceuAmoroso.Osdireitosdohomemeohomemsemdireitos.RiodeJaneiro:FranciscoAlves,1974.
MEIRELLES,HelyLopes.Mandadodeseguranaeaopopular.10.ed.SoPaulo:RT,1985.
MONTORO,AndrFranco.Retornoticanaviradadosculo.In:MARCLIO,MariaLuizaRAMOS,Ernesto
Lopes.ticanaviradadosculo:buscadosentidodavida.SoPaulo:LTr,1997.p.1326.
NERY,Sebastio.Minascomoera.Disponvelem:<http://sebastiaonery.com.br/visualizar.jsp?id=1857>.
Acessoem:2jul.2014.
REALE,Giovanni.Histriadafilosofiaantiga.Trad.HenriqueCludiodeLimaVazeMarceloPerine.So
Paulo:Loyola,1994.
SILVA,VeraAliceCardosodaDELGADO,LucliadeAlmeidaNeves.TancredoNeves:atrajetriadeum
liberal.Petrpolis:Vozes,1985.
TCITO,Caio.Moralidadeadministrativa.RiodeJaneiro:RevistadeDireitoAdministrativo,n.218,p.110,
out./dez./1999.
Instituto
Editora
Revista JC
Artigos
Projetos
Contato
Quemsomos
Quemsomos
ndice
ndice
ndice
ndice
FaleConosco
Equipe
Equipe
ConselhoEditorial
Estatuto
Livros
SeoDomQuixote
Exposies
Peridicos
Assine
Parceiros
Clientes
Anuncie
http://www.editorajc.com.br/2014/11/leidafichalimpaeconjunturabrasileira/?utm_source=oab&utm_medium=email&utm_content=boletim&utm_camp
5/6
15/12/2014
EditoraJCLeidaFichaLimpaeaconjunturabrasileiraEditoraJC
Av.RioBranco,n14/18andar.Centro,RiodeJaneiro.Cep:20090000.Telefone:(21)22400429/editorajc@editorajc.com.br
http://www.editorajc.com.br/2014/11/leidafichalimpaeconjunturabrasileira/?utm_source=oab&utm_medium=email&utm_content=boletim&utm_camp
6/6