Вы находитесь на странице: 1из 11

DelaAalaZ

1ENERO,2012

DeliaJurezG.()

Amigos.Sisiemprefuramoslobastantecautospara
unirnosconlosamigosslobajounaspecto,aquelenque
armonizanrealmenteconnosotros,ynoreivindicramosen
absolutoelrestodesuser,lasamistadesseranmuchoms
duraderasyestaranmenosexpuestasalasinterrupciones.
Peronormalmenteesundefectodejuventud,undefectodel
quenisiquieraenlaedadadultanosdesprendemos,la
exigenciadequeelamigoseacomootroyo,dequeforme
untodosloconnosotrosyduranteuntiemponos
engaemosalrespecto,peroelengaonopuede
prolongarsemuchotiempo.Estassonlaspalabrasde
GoethequecitaRdigerSafranskiensulibroGoethey
Schiller.Historiadeunaamistad(Tiempodememoria,
TusquetsEditores,2011).
Broma.EnlaentradaOlivodelAlfabeto
Pirandeliano(EdicionesElMilagro,1997),suertede
homenajeasuamigosiciliano,LeonardoSciasciacuentala

siguienteancdota:Pirandelloestabaapuntodemorir,
sentaquemorira.Elmismoda,ltimodesuinvoluntaria
permanenciaenestatierra,pidiquelellevaranelregistro
queseacostumbraponerenlasporteras,afindeque
amigosyconocidosdelilustrefinadofirmaransuvisitaylo
firm,encabezandolalistadelosvisitantes.Detalmodo,
PirandellocompartaellutoporlamuertedePirandello:
dolientebromaquepodramosllamarespiritista.
Cena.Dosparejassecitanacenarenunrestaurantede
lujo.Tienenquehablardeunasuntoespinosoqueinvolucra
asushijosadolescentes.Lanovelatranscurreenunas
cuantashorasenunsololugar.Ademsdeintrigarnoscon
eldelitoquehancometidolosjvenes,elnarradordeLa
cena,deHermanKoch,lograrecrearfielmentelaatmsfera
delosrestaurantesexclusivosdetodaspartesdelmundo:
Esalgoqueenlosllamadosrestaurantesselectossucede
msamenudoquelodeseable:unoacabaperdiendo
completamenteelhilodelaconversacinporculpade
tantasinterrupciones,comolaexhaustivaexplicacinsobre
todosycadaunodelospionesquetienesenelplato,el
eternoactodedescorcharlabotellaylamanadellenarte
continuamentelascopastantosilopidescomosino.
(TraduccindeMarthaArguil,Salamandra,2009.)
Descripcin.Quienquieredescribirtodo,tapialasventanas
dellenguaje:ErnstJnger,Mximas(traduccindeJavier
GarcaGaliano,Aldus,2004).
Ebriedad.JonathanCape,eleditoringlsdeMalcolmLowry,

volcnsugerarevisarycortaralgunospasajesdelanovela.
Enunacartaescritaen1946desdeCuernavaca,Lowryle
respondequedeseaaclararleaeselectordiversos
aspectosdesuobra.Unodeellos,laebriedaddelCnsul:
LaebriedaddelCnsulseempleaenciertoplanopara
simbolizarlaebriedaduniversaldelahumanidaddurantela
guerra,oduranteelperiodoinmediatamenteprecedente,
queescasilomismo.Yenlaprofundidadyelsentidofinal
existenteensudestino,podraadvertirsetambinsu
relacinuniversalconeldestinoltimodelahumanidad.
(Elvolcn,elmezcal,loscomisarios,Tusquets,1971.)
Farolas.Lasfarolassonlalunadelosenamorados,pero
enlasciudadesliterariaslosenamoradosnoexisten.Son
ciudadessinotroproyectoviablequeeldelaescritura.Son
espaciosparaeldesamoroelejercicioadlteroconlas
palabras.Entrefraseyfrase,elescritorsalealacalley
paseasussilencios.Laluztenuedelasfarolasayudaa
sosegarlamenteinquietadelpaseante.Elpensamientodel
escritorsedistraeconsupropiasombra.Deimprovisoal
doblarunaesquina,comosideotroespectrosetratase,
aparecelaidea,despuslaspalabrasqueacompaanesta
ideay,alfinal,elverso,elpoemaoelrelatoentero.(Nuria
Amat,Viajaresmuydifcil,Bruguera,2009.)
Gajesdeoficio.EnentrevistaconWinstonM.Sabogalde
Babelia,elescritorcolombianoJuanGabrielVsquez,autor
deElruidodelascosasalcaer,PremioAlfaguarayunade
lasmejoresnovelasdelaopasado,confiesa:Amme
costmuchotrabajoescribirsobreColombia.Sentaqueno

entendaalpas,quemehabaalejadodemasiadoyhaba
perdidolaautoridadparaescribirsobrelpuestoqueme
resultabaunlugarllenodezonasoscurasydifcilde
entender.Tuvequepasarmuchosaosviviendofuera,
llegaraEspaayconocerciertoslibrosytalvez,incluso,
madurarunpocoparaentenderqueprecisamenteesa
ignorancia,esedesconocimiento,eralamejorraznpara
escribirsobreColombia.
Hundido.Bruselas.LabellalibreraTropismesenlaGalerie
delaReine[].Cuandoyaestterminandoelincordiode
lafirmadeejemplares,unamujermepidequeledediqueel
suyo.Mecuentaqueacabadevisitarasuanalistayquese
sientemuymal.Meesfuerzoportranquilizarla:Amenudo
esloquepasaenlosprimerostiempos,elanlisis
comienzaporenfermartodoloreprimidosubeala
superficie,etctera.Yellameresponde:S,peroyohace
diecinueveaosquemeanalizo.Hundido,pienso.Le
escribounadedicatoriaalentadoraymeretirodelalibrera
parareunirmeconamigos.Meparecequelamujerme
sigue,mepersigue.Ququieredem?YanolaveoDe
pronto,reaparecey,delejos,medirigeunasonrisa.Slo
bamosparaelmismolado.Respiroaliviado:J.B.Pontalis,
filsofo,psicoanalistayescritorfrancs,ensulibroAl
margendelasnoches(traduccinAlciraBixio,Paids
Testimonios,2011).
Insomnio.Losdesvelosylosamaneceresdelairayla
ebriedad/nochessordas,albasdeldesgano,elestrpitoy
elrumor/estepresentimientoviscoso,estaproterva

duermevela/estacavilacin,esteexamenincesante/esta
estrilinquisicinenelpresagio./Siconquistadoelsueo,
vieneelafninsomne,sielcansancio/abruma,espetael
hastodelvientresudiscordemeloda/quintuvieraonzas
deopioparalaodiosalucidezdelmsculo/quinlediera
dormiduraaestesuciosesoenardecido.(Armando
GonzlezTorres,LaPeste,ElTucndeVirginia/Conaculta,
2010.)
Joven.EnCartasdeunjovenescritorserenela
correspondenciadeJuanCarlosOnettiasuentraable
amigoelhistoriadorycrticodeartemodernoJulioE.Payr.
Onettitena31aoscuandoleescribiacercadela
publicacindesulibroElpozo:Aqutieneelprimerlibrode
suamigoquesalealmundo.[]Creoqueustedsospecha
quepuedohacerlomejor.Perosientoaqualgodeaquello
queFrancellamababellezainvisibleunacosade
comunicacin,brutal,sucia,espesa,loquesequiera,pero
quemeparecemilvecesmsverdadera,msma,ms
caliente,quetodaslasbellascosasquepudieraescribiry
queheescrito.Absulvame.
Libertad.EscribeelescritorfrancsMichelHouellebecqen
elprefacioalanovelamsrecientedesucompatriota
FrdricBeigbeder:Lejosdeperderseeneluniversodel
autor,ellectordeunaautobiografanoseolvidaenningn
momentodesmismosecompara,seconfronta,verifica,
pginatraspgina,supertenenciaaunahumanidad
comn.Justoesofueloquemehizoidentificarmeconel
siguienteprrafodeUnanovelafrancesa:Cuandoyoera

pequeo,nadieseabrochabaelcinturnenelcoche.Todo
mundofumabaentodaspartes.Lagentebebaapico
mientrasconducayhacashalomconlaVespasincasco.
[].Todoelmundofollabasincondn.Sepodamirarauna
mujer,abordarla,intentarseducirla,acasorozarla,sin
arriesgarseasertomadoporuncriminal.Lagrandiferencia
entremispadresyyo:durantesujuventud,laslibertades
aumentabandurantelama,nohanhechomsque
disminuiraotrasao.(TraduccindeFrancescRovira,
Anagrama,2011.)
Mentira.Lomstristeybonitodelosniosessu
ingenuidad,lamaneracomolamentiraselesmeteadentro
sindudas,sintitubeos,sindoblespensamientos.ElRatn
Prez,PapNoel,elnimaSola,elngeldelaguarda,el
Diablo,Mahoma,Cristo,Buda,Dios,elBigBang,loque
sea.Lamentiramsgrande,lamsimposible,lams
enormesiempreselacreen,yporesolosniossonlas
primerasvctimasdellavadodecerebroreligioso,
ideolgico,poltico,porquelosniostienenquecreer,ysi
nocreyerancuantolesdicensuspadres,susmayores,sin
cuestionarlosiquierauninstante,talvezpereceran,porque
losniosnodebendescubririnicialmentelosmotivos,las
causasdeloquelesdicen,sinoslocreerenloqueles
dicen,confiarenlosmayores,parasobrevivir,creerqueno
puedenpasarlacallesinmirar,quelosperrosmuerden,
quelosdesconocidosrobanoviolanoengaan,queel
bosqueespeligroso,queelroahoga,queelfuegoquema
ylaszarzasdesagarran.Cuandolosniosdejandecreer
lasmentirasodecreerinclusolasverdadesentonces

tambinestndejandodesernios,yadquierenunpoder,
elnuestro,queconsisteendesconfiar,porunlado,yen
engaar,porelotro.(HctorAbadFaciolince,Elamanecer
deunmarido,Booket,2010.)
Noche.ElFondodeCulturaEconmicapublic
recientementeHistoriadelasalcobas,deMichellePerrot
(traduccindeErnestoJunquera),quienenlaintroduccin,
Msicadecmaras,noshaceunasugerenteinvitacina
sulectura:Estelibroesunacontribucinalahistoriadela
noche,unanochevividaenlointerior,conlossonidos
amortiguadosdelossuspirosdeamor,delpasodelas
pginasdeunlibroantesdedormir,delcrepitardelapluma
sobreelpapel,deltecleodelacomputadora,delmurmullo
delossoadores,delmaullidodelosgatos,delllantodelos
nios,delosgritosdelasmujeresmaltratadas,delosdelas
vctimas,realesosupuestas,deloscrmenesde
medianoche,delosgemidosylastosesdelosenfermos,de
losestertoresdelosmoribundos.Losruidosdela
habitacincomponenunamsicaextraa.
Olvidar.ElescritorargentinoEduardoBertipublichaceun
pardeaoslaantologaHistoriasencontradas(Eterna
CadenciaEditora),unacoleccindefragmentostomadosde
novelasyrelatosdediversosescritoresqueyaformanparte
delaliteraturauniversal,comoVitaSackvilleWestdequien
rescataestepasajedesunovelaElheredero:Conoca
unamujerdichosacuyohijoeraidiotaycuyomaridoera
odiadoporlasabejas:Lasabejas!No,mimaridonuncase

aproximaaellas.Cuandoeraniomatademasiadasylas
abejasjamsseolvidarondeello.Lasmatabaas,conlas
manos.Paradivertirse.Ahora,sitresabejaslopicanala
vez,semuere,seor.UnavezfuimosaSussex,de
vacaciones,ylasabejasdellugarloreconocieronyse
abalanzaronsobrel.Losanimalessonextraordinarios.
Tienentantamemoria!Lasbestiasnoolvidan,claroqueno
.
Premio.LapoetacubanaFinaGarcaMarruzrecibiel
PremioReinaSofadeLiteraturaIberoamericana.Su
sobrinoelescritorEliseoAlbertoyanoestabaparaverlo.
PerorecuerdoaqulaspalabrasquelededicenLavida
alcanza(Calyarena,2010)alaqueridahermanadesu
madre,cuandoleotorgaronelPremioIberoamericanode
PoesaPabloNeruda:Finafueaverasuhermanacada
mediodadelcalvariofinaldesuexistencia.Amamnunca
lefaltaronesascariciasmatutinas,apesardequehabaido
adelantandosupartidayyaapenasresponda,salvocon
levespestaazos.YFinabailabacharlestonantesusillay
lecantabatemasdeAgustnLara,aquienellashaban
aprendidoaquererdesdequeeranlasdosmuchachasms
bellasdeloccidentecristiano.NossiFinairarecogersu
merecidsimopremio.Lodudo.SantiagodeChileestmuy
lejosdeLaHabana.Ellaescomoes.Hequeridohablarle
perosiempremerespondeelantipticotonodeocupado.
Poresoescriboparadecirlesamislectores:lanla.Ya
Fina:tequierocantidad,madrema.
Regla.En1999aparecienAlemaniaellibroTarifa

nocturnadelaescritoraalemanaIldikvonKrthyque
ahorapublicaenespaolEdicionesB,contraduccinde
MaraAlonso.Ensumomento,ellibrovendiunmillny
mediodeejemplares.Esunanoveladivertidayautocrtica
conlasmujeres,concomentarioscomoeste:Meencuentro
enunafasedeenamoramientoagudoydoloroso.Nopuedo
permitirmeperderlospapeles.Lodeenamorarseespuro
mrketing.Cuandoconsiguesquetequieran,entonces
puedesmostrartetalcomoeres.Perohastaesemomento,
tienesquecumplirconunasdeterminadasreglasdeljuego
siquieresclasificarteparalasiguienteronda.Yunadeesas
reglasrezademaneraclarayexplcita:despusdelprimer
polvo,noseteocurrallamarle.Caigaquiencaiga.Bajo
ningunacircunsancia.Ynoexistenexcepcionesalaregla.
Secreto.Siquieresqueseguardetusecreto,loms
seguroesqueloguardest:Sneca,Latranquilidaddel
alma.
Transformacin.EselttulodellibrodeMaryShelleyque
publicaPginasdeEspuma(traduccindeMarian
Womack).Elmaldeojo,unodelosrelatosquecontiene,
confirmaelestilogticodelaescritora:Zellaamabaasu
padre,ylosrecuerdosdesuhogarpedregosoymontaoso,
desdedondehabasidoarrancadaenunahoraadversa.
Vecinoscercanosdelosmaniotasseencuentranlos
kakovougnis,unarazaoscuraysospechosadefiguras
enanasyjorobadas,quecontrastabanconlaexpresin
caractersticadelosmaniotas.Lasdostribusseencuentran
enluchaconstanteelestrechoterritoriorodeadoporelmar

quecompartenconstituyeauntiempounlugarseguro
dondeescondersedelenemigoextranjero,yunlugarideal
paralaguerrainternadeloshabitantesdeaquella
montaa.
Yo.Laautoficcinoliteraturadelyoeselgnerodemoda
enlaliteraturafrancesa.EltericoPhilippeLejeuneafirma:
Enlaactualidad,laautoficcindesignaatodoelespacio
entreunaautobiografaquenoquieredecirsunombrey
unaficcinquenoquieredesprendersedesuautor.
FabriceGaignaultensuDiccionariodeLiteraturapara
Esnobs(traduccindeWenceslaoCarlosLozano,
Impedimenta,2011)define:Autoficcin:Gneroliterario
muycultivadoenFranciaaunquenomuydelgustodelos
esnobsliterarios,quienesleachacan,conundejodemala
feynopocaexageracin,untufoagabineteginecolgico
quecortaelapetito,unadefinitvafaltadesencillez,de
modestiaydehumorenelestilo,yunaescrituratosca,a
menudosemejanteaundisparodetanque.Segnesos
burlones,esejuegoentornoalyoerizadodeintenciones
delpsicoanalizante,porretomarlafrmuladePierre
Michon,noharasinogirarenelvaco.
Zeus.CantaraZeus,elmspoderosoyelmsgrandede
losdioses,elsoberanodevastavoz,elqueatododa
cumplimiento.AlqueconversaamenudoconTemis
sentadojuntoaella:Losdiosesdescritosporlosgriegosen
sushimnos.(DiosesydiosasdelaGreciaantigua,de
PaulineSchmittPantel,traduccindeRosaRiusGatell,
Paids,2011.)

DeliaJurezG.

Вам также может понравиться