Вы находитесь на странице: 1из 7

Csar,GuerradelasGaliasI

1.PueblosdelaGalia

(1) Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam
Aquitani, tertiam qui ipsorum lingua Celtae, nostra Galli appellantur.(2) hi omnes
lingua, institutis, legibus inter se differunt. Gallosab Aquitanis Garunnaflumen, a
BelgisMatronaetSequanadividit.(3) horumomniumfortissimisuntBelgae,propterea
quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt minimeque ad eos
mercatores saepe commeant atque ea, quae ad effeminandos animos pertinent,
important proximique sunt Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum
continenterbellumgerunt(I13).

Textoordenadoytraduccinliteral:
Galliaestomnisdivisaintrespartes,

esttodadivididaentrespartes,

unamquarumincoluntBelgae,

unadelascualeslahabitanlosbelgas,

aliamAquitani,tertiamqui

otralosaquitanos,latercera(lahabitan)losque

appellanturCeltaelinguaipsorum,

sonllamadosceltasenlalenguadeellosmismos,

Gallinostra.Omneshidifferuntinterse

galosenlanuestra.Todosestosdifierenentres

lingua,institutis,legibus.FlumenGarunna

enlalengua,lascostumbres,lasleyes.ElroGarona

dividitGallosabAquitanis,Matrona

separaalosgalosdelosaquitanos,elMarne

etSequanaaBelgis.Belgaesunt

yelSena(lossepara)delosbelgas.Losbelgasson

fortissimiomniumhorum,proptereaquod

losmsesforzadosdetodosestos,porque

absuntlongissimeacultuatque

estnapartadosmuylejosdelaculturay

humanitateprovinciaemercatoresque

delacivilizacindelaprovinciaylosmercaderes

commeantadeosminimesaepeatque

lleganhastaellosmuypocofrecuentementey(conmuy

importantea,quaepertinent

pocafrecuencia)lesllevanesascosasquetienden

adeffeminandosanimos,suntqueproximi

aafeminarlosnimos,yestnprximos

Germanis,quiincolunttransRhenum,

alosgermanos,quehabitanalotroladodelRin,

quibuscumgeruntbellumcontinenter.

conlosquehacenlaguerracontinuamente.

Traduccinlibre:
Todaseencuentradivididaentrespartes:unadeestaslahabitanlosbelgas,otralosaquitanos,laterceralosquese
llamanceltasensulenguayenlanuestragalos:Todosestossediferencianentresporlalengua,costumbresyleyes.El
roGaronaseparaalosgalosdelosaquitanos;elMarneyelSena,delosbelgas.Detodosestoslosmsbravossonlos
belgas,porquesonlosquemslejosestndelaculturayrefinamientodenuestraprovincia,ymuypocasvecesllegan
hastaellosmercaderesconesascosasquesirvenparadebilitarlosbros,yporquesonvecinosdelosgermanos,que
vivenenlaotraorilladelRin,conquienessostienenunacontinuaguerra.

2.Orgetrigeconvencealoshelveciosparaquesalgandesuterritorio

(1) ApudHelvetioslongenobilissimusfuitetditissimusOrgetorix.isM.Messala[etP.]
M.Pisoneconsulibusregnicupiditateinductusconiurationemnobilitatisfecitetcivitati
persuasit,utdefinibussuiscumomnibuscopiisexirent:(2) perfacileesse,cumvirtute
omnibuspraestarent,totiusGalliaeimperiopotiri.(3) idhocfaciliusiispersuasit,quod
undiquelocinaturaHelvetiicontinentur:unaexparteflumineRhenolatissimoatque
altissimo, qui agrum Helvetium a Germanis dividit, altera ex parte monte Iura
altissimo,quiestinterSequanosetHelvetios,tertialacuLemannoetflumineRhodano,
quiprovinciamnostramabHelvetiisdividit(II13).
Textoordenadoytraduccinliteral:
OrgetorixfuitapudHelvetioslonge

Orgetrigefueentreloshelveciosdelargo

nobilissimusetditissimus.Isconsulibus

elmsnobleyelmsrico.Este,(siendo)cnsules

M.MessalaetM.Pisone,inductus M.MesalayM.Pisn,llevado
cupiditateregni,fecitconiurationem

porlaambicindepoder,hizounaconspiracin

nobilitatisetpersuasitcivitati,utexirent

delanoblezaypersuadialpueblodequesalieran

desuisfinibuscumomnibuscopiis:

desusterritorioscontodassusriquezas:

esseperfacile,cumpraestarentomnibus

(lesdijo)queeramuyfcil,yaqueaventajabanatodos

virtute,potiriimperiototiusGalliae.

envalor,apoderarsedelgobiernodetoda

Eispersuasitidfaciliushoc,quod

Lospersuadideesomsfcilmenteporesto,porque

Helvetiicontinenturundiquenatura

loshelveciosestncercadosdetodosladosporlanaturaleza

loci:seunaparteRhenofluminelatissimo

dellugar:desdeunaparteporelRin,unroanchsimo

atquealtissimo,quidividitagrumymuyprofundo,queseparaelcampo
HelvetiumaGermanis;exalteraparte

helveciodelosgermanos;desdelasegundaparte

altissimomonteIura,quiest

porelaltsimomonteJura,queest

interSequanosetHelvetios;tertia

entrelosscuanosyloshelvecios;desdelatercera

lacuLemannoetflumineRhodano,qui

porellagoLemnyelroRdano,que

dividitnostramprovinciamabHelvetiis.

separanuestraprovinciadeloshelvecios.

Traduccinlibre:
Orgetrigeeraentreloshelvecioselmsilustreporsulinajeyelmsrico.Este,enelconsuladodeM.MesalayM.Pisn,
seducidoporlaambicindereinar,tramunaconspiracindelanoblezaypersuadialosciudadanosasalirdesus
territorioscontodoloquetenan,dicindolesqueeramuyfcilapoderarsedelgobiernodetoda,yaquesuperabana
todosenvalor.Deestolospersuadiconmuchafacilidadporqueloshelveciosestnencerradosportodaspartesporla
naturalezadellugar:porunladoporelRin,unroanchsimoymuyprofundo,queseparaelterritoriodeloshelvecios
deldelosgermanos;porotroladoporelaltsimomonteJura,fronteraentrelosscuanosyloshelvecios;poruntercer
ladoporellagoLemnyelroRdano,queseparalaprovinciaromanadelterritoriodeloshelvecios

3.Orgetrigeconvencealoshelveciosparaquesalgandesuterritorio (continuacin)

(4) hisrebusfiebatutetminuslatevagarenturetminusfacilefinitimisbelluminferre
possent; qua ex parte homines bellandi cupidi magno dolore adficiebantur.(5) pro
multitudineautemhominumetprogloriabelliatquefortitudinisangustossefines
haberearbitrabantur,quiinlongitudinemmiliapassuumCCXL,inlatitudinemCLXXX
patebant(II45).

Textoordenadoytraduccinliteral:
Hisrebusfiebat,utetvagarentur

Porestascosassucedaquenosoloandabanerrantes

minuslateetpossent

menosanchamente,sinoquetambinpodan

inferrebellumfinitimisminusfacile;

llevarlaguerraasusvecinosmenosfcilmente;

exquapartehominescupidi

acausadelcualrespectoloshombres,vidos

bellandiadficiebanturmagnodolore.

deguerrearestabanafectadosporungrandolor.Arbitrabantur

autempromultitudine

Crean,pues,queenproporcinalamultitud

hominumetprogloriabelli

desushombresyenproporcinasugloriadeguerra

atquefortitudinissehaberefines

ydesubravuraellostenaunosterritorios

angustos,quipatebant

estrechos,loscualesseextendan

inlongitudinemCCXLmiliapassuum,

hacialalongitudCCXLmillaresdepasos,

inlatitudinemCLXXX.

hacialaanchuraCLXXX.

Traduccinlibre:
Porestaraznnopodanextenderseytenanmenosfacilidadparahacerlaguerraasusvecinos;porloque
unoshombresansiososdeguerrearestabansumamentedoloridos.Porlotanto,paraunnmerotangrandede
habitantes,parasugloriamilitarysubravuralesparecaescasosuterritorio,queseextendadelargoy180de
ancho.

4.Preparativosdeloshelveciosparasumarcha

(1) His rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti constituerunt ea quae ad


proficiscendum pertinerent comparare, iumentorum et carrorum quam maximum
numerum coemere, sementes quam maximas facere, ut in itinere copia frumenti
suppeteret, cum proximis civitatibus pacem et amicitiam confirmare.(2) ad eas res
conficiendasbienniumsibisatisesseduxerunt,intertiumannumprofectionemlege
confirmant(III12).

Textoordenadoytraduccinliteral:
Adductihisrebusetpermoti

Inducidosporestasrazonesymovidos

auctoritateOrgetorigisconstituerunt

porlaautoridaddeOrgetrige,decidieron

comparareea,quaepertinent

prepararesascosasqueserefieren

adproficiscendum,coemerenumerum

alpartir,comprarelnmero

quammaximum,faceresementes

mayorposibledejumentosydecarros,hacersiembras

quammaximas,utcopiafrumenti

lasmayoresposibles,paraqueabundanciadetrigo

suppeteretinitinere,confirmare

quehubierasuficienteenelcamino,confirmar

pacemetamicitiamcumcivitatibus

lapazylaamistadconlasciudades

proximis.Duxeruntbienniumesse

mscercanas.Creyeronqueunbienioera

satissibiadconficiendaseasres:

suficienteparaellosparallevaracaboestascosas:

confirmantlegeprofectionem

fijanporunaleysupartida

intertiumannum.

paraeltercerao.

Traduccinlibre:
Movidos por estas razones y arrastrados por la autoridad de Orgetrige, decidieron hacer todos los
preparativosnecesariosparalamarcha:comprarelmayornmeroposibledebestiasdecargaydecarros,
sembrarlomsposibleparatenersuficientetrigoparaelviaje,asegurarlapazylaamistadconlasciudades
mscercanas.Pensaronqueparallevaracaboestascosasleseransuficientesdosaos:conunaleyfijanla
salidaparaeltercerao.

5.EleccindeOrgetrigeyprimerasdecisiones

ad eas res conficiendas Orgetorix deligitur.(3) is sibi legationem ad civitates


suscepit.(4) ineoitinerepersuadetCasticoCatamantaloedisfilioSequano,cuiuspater
regnum in Sequanis multos annos obtinuerat et ab senatu populi Romani amicus
appellatus erat, ut regnum in civitate sua occuparet, quod pater ante
habuerat;(5) itemqueDumnorigiHaeduo,fratriDiviciaci,quieotemporeprincipatum
incivitateobtinebatacmaximeplebiacceptuserat,utidemconareturpersuadeteique
filiamsuaminmatrimoniumdat(III35).

Textoordenadoytraduccinliteral:
Orgetorixdeligituradconficiendas

Orgetrigeeselegidoparallevaracabo

easres.Issuscepitsibilegationem

estascosas.ltomparasladelegacin

adcivitates.IneoitinereCastico,

alasciudades.EnesteviajeaCstico,

filioCatamataloedis,Sequano,pater

hijodeCatamantoledes,unscuano,elpadre

cuiusobtinueratregnuminSequanis

delcualhabaobtenidoelreinoentrelosscuanos

multosannoseteratappellatus

muchosaosyhabasidollamado

amicusasenatupopuliRomani,

amigoporelsenadodelpuebloromano,

persuadetutoccuparetincivitatesua

lopersuadedequeocuparaensuciudad

regnum,quodpaterhabueratante;

elreino,quesupadrehabatenidoantes;

itemqueDumnorigiHaeduo,fratri

yasimismoaDumnrige,unheduo,hermano

Diviciaci,quiobtinebateotempore

deDiviciaco,elcualocupabaenaquelmomento

principatumincivitateacerat

elprimerlugarensuciudadyera

maximeacceptusplebi,persuadet

sumamentequeridoparalaplebe,lopersuade

utconareturidemeiquedat

dequeintentaralomismo,yleda

suamfiliaminmatrimonium.

asuhijaenmatrimonio.

Traduccinlibre:
PararealizartodosestosasuntoseligenaOrgetrige.Estetomaasucargolasembajadasaotrasciudades.Duranteel
viajepersuadealscuanoCstico,hijodeCatamantaledes,quienhabareinadoentrelosscuanosdurantemuchosaos
yaquienelsenadodelpuebloromanohaballamadoamigo,aocuparensupuebloeltronoqueanteshabatenidosu
padre;yasimismopersuadeaintentarlomismoalheduoDumnrige,hermanodeDiviciaco,quienenaquelmomento
ocupabaelprimerrangoenlaciudadyeramuyqueridodelaplebe,yledaasuhijaenmatrimonio.

6.MuertedeOrgetrige

MoribussuisOrgetorigemexvinculiscausamdicerecoegerunt;damnatumpoenam
sequioportebatutignicremaretur.(2) dieconstitutacausaedictionis,Orgetorixad
iudicium omnem suam familiam, ad hominum milia decem, undique coegit et
omnes clientes obaeratosque suos, quorum magnum numerum habebat, eodem
conduxit;pereosnecausamdiceretseeripuit.(3) cumcivitasobeamremincitata
armisiussuumexsequiconareturmultitudinemquehominumexagrismagistratus
cogerent, Orgetorix mortuus est;(4)neque abest suspicio, ut Helvetii arbitrantur,
quinipsesibimortemconsciverit(IV14).

Textoordenadoytraduccinliteral:
SuismoribuscoegeruntOrgetorigem
dicerecausamexvinculis;oportebat
poenamutcremareturigni
sequidamnatum.Constitutadie
dictioniscausaeOrgetorixcoegit
undiqueadiudiciumomnemsuam
familiam,addecemmiliahominum,
etconduxiteodemomnessuosclientes
obaeratosque,quorumhabebatmagnum
numerum;pereosseeripuitnediceret
causam.Cumcivitasincitataobeamrem
conareturexsequisuumiusarmis
magistratusquecogerentmultitudinem
hominumexagris,Orgetorixmortuusest;
nequeabestsuspicio,utarbitrantur
Helvetii,quinipseconsciverit
mortemsibi.

SegnsuscostumbresobligaronaOrgetrige
adefendersucausadesdelascadenas;eranecesario
queelcastigodequefueraquemadoconfuego
losiguiera(al),condenado.Fijadoelda
deladefensadecausa,Orgetrigehizovenir
detodaspartesaljuicioatodasu
familia,unosdiezmillaresdehombres,
ycondujoaallmismoatodossusclientes
ydeudores,deloscualestenaungran
nmero;atravsdeellosselibrdequedefendiera
sucausa.Comolaciudad,irritadaporestehecho,
intentaramantenersuderechoconlasarmas
ylosmagistradosreunieranunamultitud
dehombresdeloscampos,Orgetrigemuri;
ynoestlejoslasospecha,segncreen
loshelvecios,dequelmismohayadecidido
lamuerteparasmismo.

Traduccinlibre:
Segnsucostumbre,obligaronaOrgetrigeadarexplicacionescargadodecadenas;debasercastigadoconelsuplicio
delfuego,sieracondenado.Fijadoeldadelavistadelacausa,Orgetrigellevaljuicioatodasufamilia,alrededorde
unasdiezmilpersonasprocedentesdetodossitios;ademsreuniallmismoatodossusclientesydeudores,delosque
tenaunbuennmero;porellosselibrdetenerquedefendersucausa.Mientraselpueblo,irritadoporestehecho,
tratabademantener suderechoconlasarmasylosmagistradosreunaaunamultitudprocedentedeloscampos,
Orgetrigemuri;ynofaltalasospecha,comocreenloshelvecios,dequelmismosedieramuerte.

7.LoshelvecioscruzanelArar

(1) Flumen est Arar, quod per fines Haeduorum et Sequanorum in Rhodanum
influit, incredibili lenitate, ita ut oculis in utram partem fluat iudicari non
possit.(2) id Helvetii ratibus ac lintribus iunctis transibant. ubi per exploratores
CaesarcertiorfactusesttresiampartescopiarumHelvetiosidflumentraduxisse,
quartam vero partem citra flumen Ararim reliquam esse, de tertia vigilia cum
legionibustribusecastrisprofectusadeampartempervenitquaenondumflumen
transierat.(3) eos impeditos et inopinantes adgressus magnam partem eorum
concidit;reliquisesefugaemandaruntatqueinproximassilvasabdiderunt(XII1
3).

Textoordenadoytraduccinliteral:
Ararestflumen,quodinfluitinRhodanumElAraresunroquefluyehaciaelRdano
perfinesHaeduorumetSequanorum
atravsdelterritoriodelosheduosylosscuanos
incredibililenitate,itautnonpossit
conincreblelentitud,deformaquenopuede
iudicarioculisinutrampartem
serjuzgadoconlosojoshaciaculdelasdospartes
fluat.Helvetiiidtransibantratibusaclintribus
fluya.Loshelvecioslocruzabanconbalsasybarcas
iunctis.UbiCaesarestfactuscertior
unidas.CuandoCsarfuehechoconocedor
perexploratoresHelvetios
porlosexploradoresdequeloshelvecios
traduxisseidflumeniamtrespartes
habanhechopasaresteroyaatres(cuartas)partes
copiarum,veroquartampartemessereliquam
delastropas,peroquelacuartaparteestabarestante
citraflumenArarim,profectus
alladodeacdelroArar,habiendosalido
ecastrisdetertiavigilia
desucampamentoapartirdelaterceravigilia
cumtribuslegionibuspervenitadeampartem
contreslegionesllegaaquellaparte
quaenondumtransieratflumen.Adgressusqueannohabacruzadoelro.Habiendoatacado
eosimpeditosetinopinantesconcidit
aestosobstaculizadosydescuidadosmat
magnampartemeorum;reliqui
aunagranpartedeellos;losrestantes
sesemandaruntfugaeatqueabdiderunt
seencomendaronalafugayseescondieron
insilvasproximas.
enladireccindelosbosquesmscercanos.

Traduccinlibre:
ElAraresunroquedesembocaenelRdanopasandoporelterritoriodelosheduosydelosscuanosconincreble
lentitud,demaneraquelosojosnopuedenapreciarclaramenteenqusentidocorre.Loshelvecioslocruzabancon
balsasybarcas.CuandoCsarfueinformadoporlosexploradoresdequeloshelveciosyahabanpasadoalotroladode
eseroatrescuartaspartesdesustropas,peroquelacuartaquedabaaesteladodelroArar,habiendosalidodel
campamentoamedianochecontreslegiones,lleghastaesapartequeannohabacruzadoelro;yatacndolosaellos
obstaculizadosysinesperrselomataunagranparte;losdemssedieronalafugayseescondieronenlosbosques
mscercanos.

Вам также может понравиться