Вы находитесь на странице: 1из 34

granulomtrica

Manual de Calcinacion

OURO BRANCO-MG
2006

Manual de Calcinacion

Altamiro Jos da Rocha

Equipo Tcnica:
Carlos Roberto de Sousa Costa
Claudulfo Rodrigues Lopes
Joo Teixeira P. Jnior

OURO BRANCO-MG
2006
Sumrio

Introduccion

03

Lay - Out da Calcinao Aominas

04

Descripcion del horno de Cal Aominas


05
Dados Operacionais do forno

05

Especificaciones de Caliza
06
Processo de calcinacion

07

Etapas para descabornizao do calcrio

09

Forma Instrumental e visual para control de la combustion del horno


10
Princpios bsicos de combusto na Calcinao

11

Controle de O/CO no forno rotativo

14

Llama corta
Llama larga

17
17

Incio de Operacion del Horno


18
Parada de Horno rotativo

18

Cuidados Refer. ao Refratrio durante reduo para parada

19

Cuidados Refer. ao refratrio aps parada por subst. do refratrio

19

Procedimento para el aumento de producion


20
Amostragem de produto(Cal) na sada do forno

20

Composicion Qumica e Granulometria


20
Reactividad

22

Preaquecedor

24

Resfriador

26

Pirmetro pitico

27

Exaustor Principal I.D.F.

28

Sistema de Giro Lento

29

Damper de ar frio

30

Consideraciones complementarias
31
Almacenamiento de caliza

32

Almacenamiento de cal dolomtica


32
Conclusiones
33
4

Mensagem

34

INTRODUccion

Este trabajo que presentamos tiene la finalidad de treinar y orientar a los


operadores de hornos rotativos en el proceso produtivo de calcinacion de forma a
tornar o processo previsible y asegurar los resultados planeados. Adotar o
gerenciamento voltado para o conhecimento de quem faz, osea , permitir que el
operador gerencie el proceso sobre su responsabilidade de forma consciente y
responsable.
Demonstraremos con precision y objetividad el proceso de calcinacion en hornos
rotativos donde la produccion de cal es realizada visando una calidad que
influenciar en la produccion do ao no convertidor, em Sinterizacion y tambin no
mercado, pues en los vrios objetivos es producir una cal con menor costo y una
mejor calidad , garantizando el fornecimento contnuo de cal con seguridad dentro
de los padrones de calidad exigidos por los clientes.
La secuencia y el mtodo de desenvolvimento, posibilitara al final, una vision
integrada del flujograma da calcinacion y los aspectos fundamentais da fabricacion
de cal, tambien importante en la fabricacion de ao.

LAY - OUT de la planta de calcinacion


Flujograma del processo produtivo de Calcinacion:

DESCRIpcion DE Un HORNO DE CAL

Un Horno rotativo de calcinacion esta constitudo por um cilindro de chapas


soldadas, revestido internamente de refractario y sostenido sobre 04 rolos y 02
bases. El movimiento del horno es en sentido anti-horrio, el sistema de
acionamento es atravez de um motor eltrico, un inversor de frecuencia y un redutor
que transmite el movimento a la corona (cremallera) fijada a la carcaza del Horno.
Para casos de emergencia se cuenta com un motor auxiliar (Diesel) que se acopla
al sistema de acionamento, en la falta de energia, incio de aquecimento y
enfrtiamiento.
Ejemplo de datos operacionales de un Horno:

Comprimento a frio
Comprimento a quente
Diametro sin refractario
Diametro con refractario
Inclinacion
Produccion nominal

Clculo del tiempo de residencia para cal en interior del Horno:


Formula -

=
=
=
=
=
=

Tr =

53,340 m
53,494 m
4,267 m
3,808 m
2,1 ( 2 5 16 )
600 ton/dia

L x x 1,77
SxDxN

L = Comprimento del Horno


S = Inclinacion del horno
D = Dimetro interno
= ngulo de reposo (45 a 50 )
N = Nmero de rotacion ( RPM )
1,77 = Fator de clculo

Exemplo: Tr = 53,494 x 45 = 6,70 x 1,77 = 634,385346 = 79,3 minutos.


2,1 x 3,808 x 1,0 rpm
7.9968

ESPECIFICAcion de la CALiza
Elementos

CaO

Si O2

Al 2 O3

MgO

PPC

Calcrio

>54

<1,0

1,0

1,2

0,05

43,5

La matria prima para fabricaion de cal es la caliza, existe uma inmensa


variedad de tipos de calizas de diferentes propriedades fsicas y composiiones
qumica. Hoy en dia se sabe que el comportamiento de la caliza em la quema no
depende solo de la composicion qumica, de la temperatura y de la duracion de
quema, sino que depende tambm de la estructura, osea, del tamao y forma del
cristal y de la red cristalina.
La composicion qumica de la caliza debe estar dentro de la especificacion ,
mas precisa pasar por teste de calcinacion. El primer objetivo de la calcinacion es
la eliminacion del dixido de carbono (CO 2) en la caliza . Un CaCO3 puro esta
compuesto de 44% de CO2; esto significa que grandes cantidades de CO2 deben
ser eliminadas. La extraccion de CO2 da-se atravs de calor,que deve ser fornecido
at que la presion de CO2 sea mayor que la presion atmosfrica.
la preparacion de la caliza a ser utilizada constituye un factor de gran
importancia en el proceso de calcinacion. Esta preparacion debe ser feita atravs de
lavagem ou fazendo o uso de um buen sistema de peneiramento, para que se pueda
separar los finos generados y para que los mismos no causen problemas en el
procesio.
Ao atingir a region de alta temperatura los finos son sinterizados y forman anis
y blocos de colagem en el interior del horno e praquecedor, acarretando reduccion
del dimetro interno del horno y retencion de material, causando aumento na
amperagem do acionamento do mesmo e aumento de temperatura no
praquecedor. Neste caso necessrio que estes anis sejam removidos, o que
sem dvida acarreta paradas na operao.
Una de las vantagens do Forno Rotativo calcinar calcrio na faixa de 10 a 45
mm, granulometria esta que atende aos processos de aciaria .
A Maioria dos fornos verticais produz cal de 45 -120mm e precisa passar por
britagem e peneiramento para atender estes processos.

PROCESO DE CALCINAcion
Para producir 1 kg de cal se necesita cerca de 1,8 kg de caliza. El calor
consumido en la etapa de precalentamiento ser la cantidad de calor necesaria para
aquecer 1,8 kg de caliza, a una temperatura de at 900 C. En unidad de calorias,
esta cantidade de calor es alrededor de 430.000 calorias.
Atravs de medidas tomadas en laboratrio fue determinado que, para
descompor 1 Kg de carbonato de clcio a temperatura de 900 C es necesario
fornecer una cantidad de calor en torno de 400.000 calorias.
Como para producir 1kg de cal se necesita de 1,8 kg de caliza, una cantidad de
calor necesaria para descompor 1,8 kg de caliza ser 1,8 x 400.000, osea, cerca de
720.000 calorias. Este calor corresponde al calor gerado na queima(em la
combustion).
La variacion de la atmosfera de descomposicion del carbonato de clcio con
un porcentaje de CO2, em mistura gasosa presso total de una atmosfera, es
mostrada en la figura:

Como se puede observar, para que ocurra la disociacion del carbonato a uma
presion dada de CO2, es necesaria una temperatura mnima denominada
temperatura de descomposicion. la presion de CO2 correspondiente, denominada
presion de equilbrio, relacionada temperatura, pela curva del grfico acima.
la reaccion qumica que ocurre durante la descomposicion de (caliza /
carbonato de clcio ) es representada pela ecuacion qumica:

CaCO3 + Calor
(Slido)

CaO + CO2
(Slido) (Gs)

En otras palabras, el carbonato de clcio ( CaCO3 ), atravs de aquecimento


desprender gs carbnico ( CO2 ), transformandose en cal virgem ( CaO ). La
descarbonizacion ocurre a uma temperatura encima de 900 C.
Cuando se d o incio del proceso de calcinacion numa piedra de caliza, ocurre una
formacion de una region bien definida delimitando a parte del slido y reagido(cal) y
una parte del slido ainda no reagida (caliza), como se ve em ls etapas abajo.

10

ETAPAS PARA DESCARBONIZAcion De la CALiza:

11

Forma instrumental y visual para el control de combustion del Horno:


1 Pirmetro ptico nos indicar la temperatura mdia entre uma chama(llama) y el
material,
2 Analisador de CO/O2, na faixa tambien conforme padro de operacion
especificado,
3 Podemos visualmente observar a coloracion de llama que deber tender de
amarillo a naranja claro.

12

4 Verificar atravs de janela de moega de alimentacion (color azul significa


combustion incompleta), Porm esta no a melhor forma de verificao , mejorr
acompanhar uma lectura del analizador de CO / O 2,
5 Control de temperatura de los puntos de salda de los gases aps P.A. de
acordo com a faixa de trabajo determinada em padro operacional.

Para atender las temperaturas citadas arriba, es preciso trabajar con


temperaturas de entradas de horno entre 900 a 1100c, pues, haver(habra) un
consumo de temperatura para preparacion de material em torno de 750c, pudiendo
variar el consumo de acuerdo com la caracterstica de la caliza.
El combustble y el aire para la quema(combustion) son introducidos en ls
extremidad del horno, siendo el aire dividido en primrio y secundrio. El aire
primrio promueve la atomizacion del combustble e inicia la combustion. El aire
secundario, que retira calor da cal no resfriador, entra no forno pr-aquecido,
completa uma combustion y mejora la eficincia trmica del processo.
Los gases de combustion percorrem o Horno em contra fluxo s pedras de
caliza.
La mayor parte del calor transmitido la carga ocurre por radiacion asociada
a la conveccion de la llama. Otras vias de trasmision de calor, embora mucho
menores, son la radiacion del refractario para a carga e a conduo dos tijolos para
o material. Existe ainda a perdida de calor por radiacion y conveccion del sistema
para el exterior.
Para una operain adecuada del horno rotativo es necesario un buen control
sobre la la llama de combustion. La rotacion del Horno tambien es un parmetro
importante pues define el tiempo de residncia del material y debe ser ajustada de
acuerdo con suas caractersticas fsicas. Ademas de esto, el material debe estar
dentro de una faixa granulomtrica bastante estrecha.

PRINCIPIOS BSICOS DE COMBUSTion em CALCinacion

Determinacionde la eficincia de combustion

13

Combustion es una reaccion qumica entre dos o mas sustncias,


combustbles y comburente, que d origen a otras sustncias diferentes con
liberacion de calor.
Por ejemplo, cuando el carbono puro ( C ) es quemado, l
C+O2

CO2 + 7830 kcal/kg.

Por lo tanto, cuando el carbono puro se quema totalmente, produce


solamente dixido de carbono (CO2), tambim conocido como gs carbnico
acompaado de liberacion de 7830 kcal (kilocaloria) para cada kilogramo de carbono
quemado.
cuando no se quema totalmente, se obtiene en lugar del dixido de carbono ( CO2 )
monxido de carbono (CO) el cual se describe em la reaccion:
2C + O2
2CO + 2200 kcal/kg.
Evidentemente, se debe orientar la quema em el sentido de obtener CO2
pues com esta se obtiene uma liberacion mayor de calor. Em la practica de queman
combustibles que nio solo contienen carbono (C ) si no tambien hidrognio (H ) y
asufre ( S ). Assim, numa combusto as reaes so, em ltima anlise:
C + O2 + 7830 kcal/kg
2H2 + O2
2H2O + 33890 kcal/kg (estado lquido)
2H2 + O2
2H2O (gua em fase de vapor) + 28890 kcal/kg (fase
de vapor)
S + O2
SO2 + 2210 Kcal/kg.

El control de la combustion es extremadamente importante pues sirve para evitar


la perdida de calor y consecuentemente, de combustble, elevando la eficincia de
quema y disminuyendo el consumo de combustible. Este control de combustion
puede ser feito(efectuado) atravs de aparelhos que medem(miden) basicamente lo
seguinte:
-

Porcetaje de CO nos gases de exausto(combustion).


Porcentaje de O2 nos gases de exausto.
Temperatura de los gases de evacuacion.
Tiragem.

14

Porcentaje de CO2
Usualmente el percentaje de CO2 es determinado pelo aparelho de analizador
de O2/CO. Como no caso de los hornos rotativos h CO2 proveniente de la
combustion y ainda CO2 resultante del processo de descarbonizacion de caliza, sua
anlise es importante para el control de la quema. El bajo valor de CO2 puede ser
debido a:
-

Atomizacion imperfecta (llama)


Exceso de aire.
Tiragem excesivo(tiraje excesivo).
Entrada de aire falso (puertas abiertas)

Temperatura alta de los gases de evacuacion (no pr-aquecedor) indica perdida de


calor. La temperatura de los gases aps o pr-aquecedor debe ser la mas baja
posible. Temperatura elevada en los gases de evacuacion pueden ser debido a;
-

Exceso de combustible
Tiragem excesivo.
Granulometria inadequada de material
Combustion secundria nos gases de exausto.

Segue como ejemplo una combustion completa no processo de calcinacion.


Com combustibles(leo, gs, coque, carvo ). Los fornos com Pr-aquecedor y
enfriador de tipo vertical tem obtido um consumo aproximado de 1000 a 1100
kcal/ton/cal, isto se tiver com sistema de anlise de queima do combustvel, segundo
os procedimentos relatados anteriormente.

Exemplo para gs COG com PCI em torno de 4.350


Consumo de gs =255 nm/ton/cal
4.350x255nm = 1109 kcal/ton/cal.
Formula de calculo.
Para quemar moinha, considere o teor de carbono fijo en torno de 75%, osea
en cada 100 Kg de moinha temos 75 Kg de carbono. La reaccion de quima es : C +
O2 => CO2, esto significa que para cada 12 kg de carbono precisamos de 32 kg de
O2 ou 22,4 Nm3 (estequiometricamente). Pela proporo apresentada arriba (regla
de trs simple):

15

12 kg C (puro)
-----> 22,4 Nm3 X= 75 X 22,4 / 12 = 140 Nm3
75 kg C (100 kg moinha) -----> X
A si tenemos que para cada 100 kg de moinha precisamos de 140 Nm3
(estequiometricamente). Devemos considerar un exceso de aire en torno de 20% por
tratarse de un combustblel slido de difcil combustion em copmparacion com el
gs natural o GLP. Asi tenemos que para quemar 100 Kg de moinha sera
necesarios: 140 X 1,2= 168 Nm3.
Para el coque verde o clculo es lo mismo, s considerar o teor de carbono fijo
em torno de 90%.
Datos utilizados:
Peso molecular del Carbono (C)= 12 g
Peso molecular del Oxignio (O)= 16 g
1 mol do gs oxignio (O2)= 32g equivale a 22,4 litros ens condiciones normales
de temperatura y presion.
Moinha:
1Ton
* Relacion de aire x 1000Kg = 1400 + 20 % ( 1680 Nm).
* Com a moagem de moinha em 4% de humedad y 200# de granulometria
considerar 400Kg como sendo 1 m.
Relacion de aire x 400Kg (1m)= 1400 / 2,5 = 560 x 1,2 = 672 Nm .
x 2,5 =1000Kg)

(400

Para 1 m de moinha se utiliza 672 Nm de aire.


Coque:
1 Ton
* 12Kg C ( puro) ___________ 22,4 Nm =
900Kg ( 100 Kg de coque) ___
x

1680 Nm + 20% ( 2232 Nm).

* Com a moagem de moinha en 4% de humedad y 200# de granulometria considerar


800Kg como sendo 1 m.
Relacion de aire x 800Kg (1m)= 1680 / 1,25 = 1344 x 1,2 = 1612,8Nm
x 1,25 = 1000Kg)

( 800

Para 1 m de coque se utiliza 1612,8 Nm de ar.


Gs Natural:

16

1 m
Para el gas natural la relacion de aire gs es de 9 Nm de aire por 1Nm de gs.

CONTROL DE O2 / CO NO hORNO ROTATIVO

De modo general, la produccion de cal con bajo teor de asufre exige un


rigoroso control de todas las variables y de algumas das condiciones, tales como
una atmosfera de horno(exceso de teor de oxigeno) temperatura devera ser
mantenidas prximas a los limites permitidos y estabelecidos para operacin
normal.
El asufre entra al sistema como pequeo constituyente de caliza y de
combustiblel, la descomposicion del compuesto de asufre en la caliza y en el
combustible produce gas SO2 o SO3 (asufre) dependiendo de la cantidad de
oxigeno (aire en exceso) presente en la atmosfera del horno.
Cantidades significativas de oxigeno no utilizadas para la combustion del
combustiblel favorecen la formacion del gs SO3 que , por sua vez, combina
facilmente con la cal.
Una manera de conseguir evitar la transferncia de asufre (S) del combustible
para la cal es reducir al mnimo la presencia de O2 (prximo de 0%) en la atmosfera
del horno, trabajando con pequea cantidad de CO, (at 0,8%. Atmosfera
redutora.)
Estas condiciones pueden ser facilmente mantenidas atravs de anlisis de
CO y O2 em los gases de combustion , feita por analisadores instrumentales,
permitiendo un control mas efectivo de relacion AiRe/GS.
Manteniendo esta concentracion de oxigno y CO, los gases de salda,
normalmente significa que est ocurriendo um adecuado aprovechamiento del
combustble.
cantidades mas alta de CO genera una combustion incompleta enlos gases
de salda condicion esta que debe ser evitada ya que significa perdida de eficincia
y tambm pueden conducir una combustion secundria no pr-aquecedor, y en
condiciones altamente anormales, pueden ser a causa de explosiones peligrosas.
17

Estas condiciones de operacion ser para operacion sem filtro eletrosttico,


sendo que se trabalharmos com o filtro, as condiciones mudam para un mximo de
CO de 0,6% con medicion de CO em la entrada del filtro. Para un porcentaje mayor
que este dever haner um interloque para desligar o mesmo, debido al riesgo de
explosion.
Observacion importante:. Caso o profissional tenga que operar el horno sem o
analizador de O2 / CO, o mismo deber acompaar la relacion aire/gs, asea no
nosso proceso para cada 5 Nm3 de ar , 1 Nm3 de gs, considerando o poder
calorfico del gs de coqueria siempre de 4.400 Kcal.

la figura abajo es presentada uma variacion de temperatura terica de llama


con una variacion de exceso de aire de combustion para quema de combustible. Se
Concluye que, el aumento del excesso de aire ser acompaado por uma queda
muito acentuada en la transferncia de calor para la carga.

el aire falso en el proceso de calcinacion es un elemento que temos que


eliminar,pues el mismo retira la referncia de control ideal de vazo.

18

Por lo tanto en procesos que necessitan de alta temperatura de llama, como


el caso de la calcinacion en horno rotativo, el control preciso de relacion
combustblel-aire es muy crtico. Todo esfuerzo debe ser realizado para obtener la
mxima temperatura de llamaen la zona de combustion.Por lo tanto, es preciso
procurar manter a combustion con el mnimo de exceso de aire posible.
la cantidad mnima de exceso de aire, en la cual habria la certeza de ocurrir
combustin completa, depende del tipo de quemador y combustible utilizado. De
este modo, para cada situacion, atravs de anlisis de los gases se puede
determinar, con la prctica, las condiciones ptimas de operacion.
Otro aspecto de la calcinacion en hornos rotativos es la posibilidad de
aumento da temperatura de llama atravs de los precalentamiento del aire de
combustion. Este precalentamiento, conforme ya visto, es realizado s custas de
calor sensble conenido en la cal descarregada del horno en equipamentos
denominados enfriadores.
Em la figura abajo es presentado un grfico mostrando un aumento de
temperatura terica de llama con un aumento de temperatura de precalentamiento
del aire de combustion.

19

Se puede observar em la figura que, para cada 100 C de aumento da temperatura


de precalentamiento de aire se tiene um aumento de cerca de 40 C en la
temperatura terica de llama.
llAMA CoRTA

llama corta consiste en trabajar con una regulacion de gs COG y, aire primrio y
aire secundrio de manera que la formacion de llama sea de con un mayor dimetro
y comprimento mdio, cuando trabajamos con este tipo de llama la tendencia es
aquecer o horno totalmente tendo en vista que el calor se propaga desde el comeo
del horno por accion de la llama corta.
Una llama corta aprovecha mejor la extension del horno, aumenta la temperatura
del material gradualmente y mantiene la temperatura del produvto eficientemente.
Aproximacion de leito del material de +- 100 mm, evitando aproximacion de
revestimento.

llAMA Larga

Una llama larga reduce la rea de combustion del horno, aquece muy o material
no comeo mas no mantiene este aquecimento at el final del horno.

INCIO DE OPERAcion Del hORNO

20

Temperatura
150 a 250 C
250 a 350 C
350 a 450 C
450 a 550 C
Acima de 550 C

Condicion de Tiempo
N de vueltas
Bom
Chuvoso
horno
30
20
180
20
15
Rotacion contnua motor auxiliar
Rotacioncontnua motor eltrico

lA alimentacion del horno inicia- aps 550 C ( en la entrada del horno ). Para
no haver queda na temperatura con el incio de la alimentacion, la curva de
aquecimento deber obedecer todos los parmetros de tabla de arriba.

PARADA De hORNO ROTATIVO


El enfriamientio del horno, en cualquier situacion ( lleno o vacio ) debe ser
lento y siempre en movimento.
En caso de falta de energia, no se debe atrasar el acoplamiento del motor
auxiliar (diesel) de manera que el horno pueda ser movimentado, at o
restabelecimento de la fuerza o renfriamiento total del horno.
Caso del forno quente , pare durante algunos minutos, en una posicion
determinada, ele poder empenar e sair do alinhamento. Os estragos que sero
provocados no forno so de difcil correo, com o risco at de perda total.
Para parar o forno, desligue o maarico, mas mantenha o forno girando, em
velocidade lenta, por pelo menos quatro horas. Aps isso, gire o de de volta a
cada cinco minutos por seis horas. Aps, gire-o de de volta a cada cinco minutos.
Aps gire-o a cada 30 minutos, por quinze horas e continue girando-o desta
maneira at completar 24 horas e de maneira a permitir que o mesmo esteja frio o
suficiente para que uma pessoa possa andar dentro dele.
CONDIO DO TEMPO
TEMPERATURA

BOM

N VOLTAS NO
FORNO
Rotao continua no motor eltrico

Acima de 550 C
550 a 450 C

CHUVOSO

Rotao passa para motor auxiliar

450 a 350 C

20

Contnua

180

350 a 250 C

30

10

180

250 a 150 C

60

30

180
21

CUIDADOS REFERENTE al REFRAcTRIO, DURANTE REDUccion PARA


PARADA

Durante el enfriamiento del horno faz-lo o mas lento posible. Se possvel


sem o exaustor para evitar choque trmico em el revestimento refractrio.
Abafar el hornolas primeras horas de parada.
No trabajar con la llama pegando al revestimento refractrio, pues , disminuir
la resistncia del mismo , reduciendo la vida til (temperatura de llama es cerca de
1600c).
lA llama debe estar direcionada mas para el centro del horno, de manera que la mi
sma toque suavemente al material.
El horno debe ser parado o mais vazio posible, para hacer una buena
inspeccion al revestimiento y disminuir la geracion de finos en la partida del horno.
Girar el horno somente por extrema necesidad debido abertura de fendas en
funcion de la contraccion.
CUIDADOS REFERENTE al REFRAcTRIO, APS PARADA POR
SUBSTITUcion DE REFRATRIO
Durante a secagem faz-la de forma mais lenta possvel estabelecendo
patamar de temperatura conforme padro especificado em funo do tempo de
forma que a temperatura esteja acima da formao do ponto de orvalho.
Durante o aquecimento faz-lo gradativamente no ultrapassando a 50C
/hora nas primeiras 12 horas, rodando o forno no motor auxiliar conforme padro
referido.
Aps 12 horas de aquecimento (600C) iniciar a rotao do forno em
acionamento principal na rotao mnima (0,20 rpm) e iniciar a alimentao mais
lenta possvel.

PROCEDIMENTO PARA AUMENTO DE PRODUO


1 Aumentar combustvel COG / Ar primrio / Ar secundrio proporcionalmente.

22

O valor de ar 1 introduzido no forno de no mximo 50m /min = 5 ~ 10 % do ar


total, pois tem como funo modulao da chama, resfriamento do queimador
principal e combusto.
2 Fazer o controle da presso negativa conforme o padro - -0,5 ~ 1,5 mmca.
3 Aumentar camada de material nas cmaras do pr-aquecedor, atravs das
calhas de alimentao do forno.
4 Aumentar rotao do forno conforme padro de processo especificado para que
no concorra acmulo de material na entrada.
5 Manter o controle de O2 / CO, tambm conforme padro especificado.
6 Verificar e executar o controle de chama se necessrio, para melhor queima e
proteo do revestimento refratrio.
Obs:.
Estes procedimentos acima tero como resultado, um aumento da
temperatura do forno, devemos ento intensificar monitoramento desta evoluo.
Podemos assim acompanhar a evoluo da temperatura do forno e em
conseqncia aumentar gradativamente a produo.

AMOSTRAGEM DE PRODUTO (CAL) NA SADA DO FORNO


Para uma boa operao do forno torna-se necessrio que o operador do forno
realize amostragens na sada do forno, estas amostragens so feitas conforme
padro especfico da rea.
Verificao da amostra em fases:
A) Externamente = Se a cal possuir externamente uma colorao branca tendendo
a cinza claro, provavelmente esta amostra ser de boa qualidade.
B) Quebra da cal = Consiste com o auxlio de um martelo quebrar a cal com a
finalidade de verificar o seu estado interno, uma pedra de cal que no oferecer
resistncia a quebra provavelmente ser uma cal macia ,de boa qualidade e

23

reativa. A amostra que oferecer certa resistncia a quebra provavelmente ser


uma amostra requeimada ou com ncleo de baixa reatividade e dureza alta.

C) Internamente = As pedras de cal que apresentarem uma colorao branca


internamente (toda) ser uma cal de boa qualidade, macia e reativa, ao passo
que as pedras de cal que apresentarem no seu interior um ncleo de cor escura
uma cal que no foi devidamente calcinada, ou seja estamos fornecendo pouco
calor em relao quantidade de material que est entrando no forno.
Uma amostra de cal alm de nos fornecer estes resultados tem que ser
representativa em relao ao que estamos produzindo.

COMPOSIO QUMICA
lA calidad da cal es influenciada por los siguientes factores principales: composicion
qumica,granulometria y reatividad.

lAs especificaciones qumicas de cal varian conforme al consumidor.


No obstante, un anlisis tpico de cal aplicada a la Aceria seria:
CaO = Mayor que 92%

MgO = 2,5% mximo.

SiO2 = 2,5% mximo.

P.P.C. = 1,5 a 4,5 %.

= 0,06% mximo.

SiO2 - Un teor elevado de SiO2 en la cal, asi como un bajo teor de CaO, implican
en un mayor consumo de cal por tonelada de ao, mayor volumen de escria, menor
capacidad de fusion de sucata y menor rendimiento de ao.
MgO el aumento de teor de MgO (dentro de determinados limites), es
interesante desde el punto de vista de saturacion de escria y consecuentemente
disminucin desgaste del revestimento.
S - O enxofre da cal pode provir tanto do calcrio quanto do tipo de combustvel
utilizado e das condies operacionais durante a calcinao.

24

A cal no processo no deve ter um teor elevado de enxofre, uma vez que a
dessulfurao no convertedor limitada e o que se pretende produzir ao com
baixo teor desse elemento.
As perdas por calcinao (P.P.C.) se referem ao teor remanescente de CO2
do carbonato e gua de combinao. Um elevado valor de P.P.C. significa uma
calcinao incompleta . As conseqncias principais disto na Aciaria, so uma
reduo da capacidade de fuso da sucata e um maior consumo da cal, podendo
ainda acarretar o fenmeno chamado de projeo (projeo de material escria ou
ao para fora do convertedor).

GRANULOMETRIA DA CAL
Sabe-se que quanto menor o tamanho das partculas maior ser a velocidade
de dissoluo da escria.
O tamanho da partcula e a densidade aparente da cal so os fatores que
realmente governam sua dissoluo na escria. Por outro lado, Granulometria muito
pequenas podem originar problemas no armazenamento, manuseio e carregamento
no convertedor, alm do arrastamento de finos nos gases, que acarretam
conseqncias indesejveis ao sistema de despoeiramento de gases, se houver
finos em excesso tambm poder trazer vrios transtornos para a unidade de
tratamento de gua da Aciaria.
A escolha da granulometria tem tambm implicaes econmicas, uma vez
que faixas granulomtricas estreitas requerem instalaes para britagem e
peneiramento, com a conseqente gerao de finos. Entretanto h uma tendncia
generalizada de utilizar a cal no convertedor, numa faixa granulomtrica de 10 a 40
mm.

REATIVIDADE
A reatividade de uma cal para L.D. pode ser conceituada como sua
capacidade de dissoluo ou de formao de escria.
essencial que a cal dissolva e reaja rapidamente com as impurezas do
metal no convertedor. A reatividade atua, ento, diretamente na produtividade, e na
economia de oxignio pela reduo do tempo de sopro.

25

Alm da composio qumica, a reatividade da cal governada,


principalmente, pela temperatura e tempo de calcinao. A calcinao de um
calcrio a temperaturas de 900 a 1000 C, origina uma cal macia, porosa e de baixa
densidade aparente em torno de 886,99 g/cm. (cal da aominas)
Com o aumento da temperatura ou tempo de calcinao, a massa de cal
formada se contrai e os poros se fecham. Esta cal conhecida como dura ou
queimada, tem baixa superfcie especfica e uma densidade aparente maior, cujo
valor vai depender da temperatura da calcinao e tempo de permanncia da carga
no forno. A densidade aparente ou a porosidade da cal um fator determinante da
sua capacidade de reao, tanto nos testes de hidratao como na escria.
Os testes utilizados em geral podem ser divididos em duas correntes:
1)

A reatividade da cal inferida atravs da medida do volume de HCL 4N gasto na


titulao.

2)

A reatividade medida pelo aumento de temperatura promovido pela reao de


dissoluo da cal na gua.

3)
Os testes de reatividade desenvolvidos para a cal, devem ser modificados
para o caso de dolomitas: primeiro porque nestas, o teor de Fe2O3 pode ser
relativamente alto, o que impede que durante a titulao com HCL4N tenha noo
do ponto de viragem, segundo porque o teste se baseia na velocidade de dissoluo
do material em gua e nas mesmas condies (mesma granulometria, mesma
quantidade) a 40 C, a velocidade de dissoluo em gua, da dolomita calcinada
cerca de 140 vezes menor que a da cal.
A reatividade da cal influenciada pelas impurezas aderidas mesma, mas o
fator mais importante a temperatura de calcinao.
PRAQUECEDOR

O conjunto do praquecedor composto de um silo de estocagem com


capacidade de 600 toneladas 12 empurradores, com acionamento pelo Sistema de
Processo lgico programado ( P.L.C.)
A finalidade do sequenciamento do pr-aquecedor controlar a taxa de
alimentao do calcrio praquecido para o forno, que faz com que cada pisto seja
atuado um de cada vez e em uma seqncia pr-determinada a qual permite uma
distribuio uniforme do calor, atravs do pr-aquecedor. O intervalo de tempo entre
o curso do pisto determinado atravs de controle no Sistema de Processo lgico
Programado ( P.L.C.)
26

Para se obter a taxa de alimentao desejada ( Quantidade de curso / hora )


o operador deve recorrer tabela de taxa de alimentao para saber qual o ajuste
de tempo que dever ser feito.
Seo de preaquecimento : Na seo entre a extremidade de alimentao do
forno e a seo intermediria ocorre o preaquecimento do calcrio e incio da
calcinao. Nesta seo, o calcrio aquecido por radiao e conveco dos gases
quentes de exausto e, radiao e conduo pelo revestimento do forno.

No pr-aquecedor, os gases so passados atravs das pedras de calcrio, fazendo


a transferncia de calor por conveco.O sistema bsico usado na calcinao o do
tipo vertical.
27

A exemplo dos fornos verticais, os rotativos tambm se encontram em


evoluo. Hoje, em virtude do alto custo do combustvel, a maioria dos fornos
rotativos so instalados com pr-aquecedor.
Um forno rotativo sem pr-aquecedor tem um consumo de calor da ordem de
1800 Kcal/Kg de cal, que considerado alto em relao com os 1400 Kca/Kg de cal
dos fornos com sistema de pr-aquecedor de grelha. Com a introduo do sistema
de pr-aquecedor do tipo denominado contato (vertical) este consumo reduziu para
aproximadamente 1100 kcal/kg de cal.
O pr-aquecedor vertical aproveita o calor dos gases que saem do forno,
permitindo um contacto entre estes e a carga de calcrio. de grande importncia
estabelecer a granulometria do calcrio a ser consumido, sendo que o mesmo no
deve estar com uma granulometria excessivamente alta e nem muito baixa ( ideal
10 a 45 mm) facilitando a permeabilidade dos gases fazendo que, com isto, ocorra
uma calcinao homogenia.

Os gases quentes so conduzidos atravs da coluna de calcrio fazendo a


troca de calor e pre-calcinando aproximadamente 20% da superfcie do calcrio,
sendo que para atingir este objetivo a temperatura dos gases de sada do forno deve
situar-se na faixa de 900C a 1100 C.
Se ocorrer uma super calcinao, (maior que 20%), ter como conseqncia
uma reduo da resistncia do material, ao entrar no forno, ocasionando maior
28

gerao de finos, que succionados juntamente com os gases de exausto vo se


aglomerar no interior do pr-aquecedor ocorrendo a formao de blocos. Situao
esta que aumenta a temperatura no pr aquecedor havendo agarramento dos
empurradores em funo de maior dilatao.

RESFRIADOR DA CAL

O resfriador tem como objetivo resfriar a cal e recuperar o calor proveniente


do resfriamento.
O sistema de resfriadores mais utilizado atualmente do tipo denominado
(vertical) , neste tipo de equipamento a cal quente descarregada por gravidade
diretamente no resfriador
O ar ambiente soprado na base do resfriador entrando num sistema de
distribuio de ar conhecido como ( chapu chins ) , realizando o resfriamento
por contato direto com as pedras de cal. Aps passar atravs do resfriador o ar
praquecido usado no forno para combusto.
A utilizao do resfriamento pelo sistema de resfriador vertical resulta em um
excelente ganho de calor, no resfriamento da cal, em comparao com outros
modelos de resfriadores.
importante manter um rgido controle de nvel no resfriador para que o
mesmo no perca sua finalidade, no fazendo o resfriamento adequado da cal,
sendo que o nvel alto dificulta a passagem do ar fazendo com que o mesmo no
entre no forno para fazer a combusto criando uma preferencial na sada juntamente
com a cal. O objetivo tambm no alcanado trabalhando com o nvel muito baixo
pois ocorrer queima de correias transportadoras.

29

PIRMETRO PITICO
A temperatura do leito na zona de queima ser de aproximadamente 1050 a 1150
C, onde ser feito a medio pelo pirmetro ptico localizado no cabeote do forno.
Ele indica a temperatura mdia entre a chama e o material.

EXAUSTOR PRINCIPAL (IDF)

30

Exaustor principal tem como funo arrastar os gases gerados no processo de


calcinao e manter atravs do damper a presso atmosfrica em 0,5 a 1,5mmc
o que favorece na curva de calcinao.
Os gases de exausto so formados por mistura de ar primrio + COG + ar
secundrio+ ar falso e os finos gerados no processo
Na partida do exaustor principal o DAMPER dever estar fechado para evitar
sobrecarga no motor. Em caso de parada, manter o mesmo girando no motor de giro
lento, evitando empeno no eixo do rotor.

SISTEMA DE GIRO LENTO DO EXAUSTOR (IDF)


Este sistema tem a funo de manter em funcionamento rotor e eixo do exaustor, em
caso de parada do mesmo. Preservando assim, todo o conjunto do equipamento.
DAMPER DE AR FRIO
A entrada de ar frio fica entre a sada do pr-aquecedor e coletor primrio.
A finalidade do ar frio para evitar que a temperatura dos gases de exausto na
sada do pr-aquecedor no ultrapasse 280C, com isto evitarmos super
aquecimento nos mancais do IDF.
Os ciclones ( Coletor primrio ) instalado aps o pr-aquecedor tem a finalidade de
coletar o p mais grosso contido nos gases de exausto, por ao de uma
centrifugao gerada pelo movimento dos gases no interior dos ciclones.
As possveis causas de aumento sbito da temperatura dos gases de exausto na
sada do pr-aquecedor so:

Falta de material em uma ou mais calhas do P.A.


Parada de um ou mais empurradores por tempo prolongado.
Granulometria do calcrio muito grossa.
Blocos de colagem no interior do pr-aquecedor.
Queima do combustvel no interior do P.A ( volume de CO alto ).
As presso de trabalho referentes aos gases de exausto no cabeote fora da
faixa de 0,5~ -1,0 mmca.
31

CONSIDERAES COMPLEMENTARES
* Calcrio e dolomita so carbonatos, de clcio e magnsia respectivamente, de
largo emprego na siderurgia como fundentes. Alm do CaO e MgO, cujos teores
determinam o grau de pureza destes minrios, outros compostos podem existir
neles, tais como SiO2, Fe2O3, Al2O3,MnO etc, em propores variadas,
dependendo da sua procedncia.
* A qualidade qumica destes dois minrios, controlada normalmente, pelos teores
de CaO e MgO, e pela sua perda ao fogo podendo s vezes levar em conta teores
de outros componentes que porventura possam ser prejudiciais ao controle do
processo no qual o material esteja sendo utilizado.
* A caracterstica fsica mais importante a granulometria especificada para cada
uso. Entretanto a resistncia do material tanto frio quanto durante a calcinao
importante porque determinar a maior ou menor produo de finos, que na maioria
das vezes perdido, causando, alm disso, problemas de poluio.
* Em termos de utilizao na siderurgia, o emprego maior de dolomita e de calcrio
na aciaria, e ai, o que interessa o grau de calcinao destes minrios, o qual
determina sua reatividade influindo no rendimento de processo.
* Apesar da importncia da calcinao no se encontrou nenhuma norma de teste
que pudesse ser seguida. Deste modo levantaram-se as condies de testes
industriais e procurou-se segui-las na medida em que o equipamento piloto
permitisse.
* No caso da determinao de reatividade, existem algumas normas em uso quando
o material o calcrio, estas normas, entretanto, no se aplicam dolomita e
portanto foi necessrio que se fizessem algumas modificaes.
* O teste de reatividade tem o objetivo de avaliar a qualidade da cal em relao ao
seu emprego na aciaria. Diz-se que a melhor cal aquela que forma, o mais rpido
possvel, uma escria bsica e fixa, o silcio no incio do refino, permitindo em
seguida uma desfosforao eficaz do banho metlico.

32

CONCLUSO
Quantidades significantes de combustveis nos gases de sada devem ser evitados,
porque no s significam uma perda de eficincia, como tambm podem levar a
combusto secundria do gs de sada e ou pr-aquecedor, sob condies muito
anormais, podem ser o motivo de perigosas exploses.
Para manter a atmosfera do forno CO de (0,8%), a quantidade de ar falso do forno
na extremidade de descarga deve ser limitada pelo controle da tiragem na
extremidade de descarga atravs de registro do exaustor.
Tambm o ar primrio e secundrio devem ser ajustados para fornecer condies
apropriadas de combusto, tais como formato de chama, eficincia tima, mantendo
a temperatura de descarga da cal do resfriador consistente, com a temperatura de
operao mxima permitida pelo sistema de transporte da cal.
Na prtica, isto significa que o regulador do ar primrio deve ser ajustado para
fornecer o formato e o comprimento apropriado da chama.
Este regulador deve ser ajustado de acordo com a quantidade do combustvel
levado ao forno para manter o mesmo coeficiente de ar primrio para a quantidade
correspondente de combustvel.
Para remoo de enxofre no forno rotativo, temperaturas mais elevadas so
favorveis, a chama deve ser ajustada para curta, intensa e luminosa. Isto pode ser
obtido pelo ajuste apropriado do coeficiente combustvel / ar primrio.
Alta temperatura de calcinao favorece baixa perda ao fogo mas ao mesmo tempo
produz uma baixa reatividade.
Tanto a atmosfera do forno quanto a temperatura de calcinao devero ser
controlados dentro dos limites estreitos, portanto, a uniformidade na operao do
forno ser um item muito importante para se manter o padro desejado de qualidade
de teor de enxofre, perda ao fogo e reatividade da cal.
A quantidade de material no forno ( carga percentual ) outro fator que deve ser
considerado; cargas mais elevadas so favorveis para a remoo do enxofre
porque a atmosfera dentro do leito de cal est mais prxima das condies
redutoras ( ausncia de oxignio ou menor concentrao de oxignio ) devido ao
gs CO2 removido do calcrio.
A taxa constante de alimentao, a distribuio granulomtrica uniforme, velocidade
constante do forno e flutuaes mnimas na temperatura do ar secundrio,
33

favorecero tal operao e ser produzido cal de qualidade com custo mnimo de
operao.

MENSAGEM

Ns homens de produo devemos:

Produzir com as nossas atenes voltadas para qualidade e quantidade,


estes so os parmetros que nos qualificam como verdadeiros homens de
produo.
Desta forma temos que ter sempre em mente, trabalho em equipe.
O trabalho em equipe fundamental tendo em vista que no ser um s
homem que far com que a calcinao funcione.
Devemos ter responsabilidade profissional ou seja, estamos tratando com
homens e trabalhando com segurana mxima.
No omitir nenhuma situao; ser cumpridor de suas obrigaes
profissionais.
No praticar politicagem, sermos amigos!
Concluindo sermos homens.

34

Вам также может понравиться