Вы находитесь на странице: 1из 9

30/07/2016

5.1MtododosNs

5.1 MtododosNs

Omtododosnspermiteobteratensoemcadaumdos(N1)nsdeumcircuito(oNsimondefinidopelareferncia,
cujatensoseconhecepartidaouseadmiteser0V).As(N1)variveissoobtidasporresoluodeumsistemade(N1)
equaesalgbricaslinearmenteindependentes,cujaobtenoseresumeaplicaodaLeideKirchhoffdastensesaos
nsdocircuito.
Omtododosnsconsistenaaplicaoconsecutivadosseguintesquatropassos:
(i)determinaodonmerototaldensdocircuito(N),escolhadeumnderefernciaeatribuiodeum
sentidopositivoparaacorrenteemcadaumdosramos.Osentidoarbitradonodevenecessariamenteser
coincidentecomosentidorealdacorrentenocircuito
(ii)aplicaodaLeideKirchhoffdascorrentesacadaumdos(N1)nsdocircuito
(iii)substituiodacaractersticatensocorrentedoscomponentesligadosaosns
(iv)resoluodosistemadeequaesparaobtenodastensesnos(N1)nsdocircuito.
Estametodologiavlidaparaqualquercircuitocomfontesindependentesedependentes.

5.1.1FontesdeCorrenteIndependentes
Considereseumcircuitoconstitudoapenasporresistnciasefontesdecorrenteindependentes(Figura5.2).

Figura5.2Mtododosns:circuitocomfontesdecorrenteindependentes
Pretendeseanalisarocircuitoatravsdomtododosns.
Passo1:umavezqueocircuitopossuitrsns(N=3),concluisequesonecessrias(N1)=2equaesparaasuaresoluo
(comumdefinirsearefernciacomosendoonnoqualincideomaiornmeroderamos).Ossentidosarbitradosparaas
correntesemcadaumdosramosencontramseindicadosnaprpriafigura.
Passo2:aaplicaodaLeideKirchhoffdascorrentesaosns1e2docircuitopermiteescreverasseguintesequaes:
n1

(5.1)

n2

(5.2)

Passo3:asubstituiodaLeideOhmnostermosrelativosscorrentesnasresistnciaspermiterescreverasequaes(5.1)e
(5.2)naforma
n1

(5.3)

n2

(5.4)

que,emconjunto,definemumsistemadeequaesalgbricascujarepresentaomatricial

(5.5)
http://www.ufrgs.br/eng04030/Aulas/teoria/cap_05/metnos.htm

1/9

30/07/2016

5.1MtododosNs

Passo4:aresoluodosistemadeequaes(5.5)permiteobterasexpressesdastensesnosns1e2,

(5.6)

(5.7)

respectivamente.Umavezconhecidasastensesv1ev2,podementodeterminarseascorrentesnastrsresistncias,
designadamenteatravsdasrelaes
(5.8)
(5.9)
e
(5.10)
ConsidereseagoraocircuitorepresentadonaFigura5.3,oqualcompostopordiversasfontesdecorrenteindependentes.

Figura5.3Exemplodeaplicaodomtododosns
Aaplicaosistemticadospreceitosdomtodopermiteobterosseguintesresultados:
Passo1:umavezqueocircuitocontmquatrons(N=4),sonecessrias(N1)=3equaeslinearmenteindependentes
paraasuaresoluo.
Passos2e3:aaplicaodaLeideKirchhoffdascorrentesaosns1,2e3permiteobter,apssubstituiodaLeideOhm
nostermosrelativossresistncias,asequaesalgbricas
n1

(5.11)

n2

(5.12)

n3

(5.13)

que,emconjunto,definemumsistemadetrsequaesalgbricascujarepresentaomatricial

http://www.ufrgs.br/eng04030/Aulas/teoria/cap_05/metnos.htm

2/9

30/07/2016

5.1MtododosNs

(5.14)

Passo4:aaplicaodaregradeCramerrelaomatricial(5.14)permitirobterasexpressesdastensesnostrsnsdo
circuito(verApndiceB),designadamente

(5.15)

(5.16)

(5.17)

emquedefineodeterminantedamatriz[G],e1,2e3definemosdeterminantesdamatriz[G]quandoaprimeira,a
segundaeaterceiracolunas,respectivamente,sosubstitudaspelovectordasfontesdecorrenteindependentes,[is].Por
exemplo,aexpressodatensonon1(expresso(5.15))resultadaexpansodococienteentredeterminantes

(5.18)

Osexemplosdeaplicaoapenasconsideradospermitemderivarumconjuntoderegrasdeconstruosistemticadarelao
matricialcaractersticadeumcircuito.Verificaseassimquenarelaomatricial:
(i)asvariveisdocircuitodefinemumvectorcoluna(doqualseexcluiondereferncia)

(5.19)

(ii)asfontesindependentesseagrupamnumvectorcoluna

(5.20)

cujostermossodadospelosomatriodasfontesindependentesincidentesnoncorrespondente
(iii)asresistnciasseagrupamnumamatrizquadrada,

http://www.ufrgs.br/eng04030/Aulas/teoria/cap_05/metnos.htm

3/9

30/07/2016

5.1MtododosNs

(5.21)

designadapormatrizdecondutnciasdocircuito.Oselementosdadiagonalprincipaldamatriz(Gjj)so
dadospelosomatriodascondutnciasligadasaonj,enquantoosrestanteselementos(Gijcomij)so
dadospelasomadascondutnciasligadasentreosnsiej,afectadosdeumsinalnegativo.Amatriz
simtricasemprequeoscircuitosintegremapenasfontesindependentes.

5.1.2FontesdeTensoIndependentes
Apresenadefontesdetensonumcircuitotemcomoprincipalconsequnciaareduodonmerodeequaes
linearmenteindependentescujaobtenoexigeaaplicaodaLKC.Arazodestareduosimples:asfontesdetenso
definemporsisouatensoouarelaoentreastensesemdoisns.Porconseguinte,comumdistinguirtrstiposde
ligaodasfontesdetenso:ligadasaondereferncia(Caso1)ligadasentredoisnsdistintosdareferncia(Caso2)e
ligadasemsriecomumaresistncia,definindoemconjuntoumafontecomresistnciainterna(Caso3).
Caso1:FontesdeTensoIndependentesLigadasaoNdeReferncia
ConsidereseocircuitorepresentadonaFigura5.4,oqualintegraumafontedetensoindependente.Aanlisedocircuito
visaobterasexpressesdastensesnosns1e2,quenasecoanteriorresultavamdaaplicaodaLKCaosnsreferidos.
Noentanto,nocasopresenteverificasequeatensonon1definidadeformaexplcitapelafontedetensovs,no
constituindo,portanto,umavariveladeterminarporaplicaodaLKC.

Figura5.4Mtododosns(Caso1)
Comefeito,paracadaumdosdoisnsdocircuitopodemobterseasequaes
n1

(5.22)

portantojresolvida,e
n2

(5.23)

aqual,porsubstituiode(5.22),permiteobteraequaoalgbrica
(5.24)
naqualseinscreveaexpressodatensonon2

(5.25)

Identificamseassimasseguintesalteraesrelativamenteaomtodointroduzidoanteriormente:
(i)adimensodarelaomatricialreduzidadeumaunidade
http://www.ufrgs.br/eng04030/Aulas/teoria/cap_05/metnos.htm

4/9

30/07/2016

5.1MtododosNs

(ii)ovectordasfontesindependentesintegraoefeitodafontedetenso,conformeindicaotermoG2vsem
(5.24).
Caso2:FontesdeTensoIndependentesLigadasentredoisNsDistintosdaReferncia
NaFigura5.5consideraseocasodeumcircuitoquepossuiumafontedetensoligadaentredoisnsdistintosda
referncia.

Figura5.5Mtododosns(Caso2)
Estefactoindiciaumarelaoentreastensesrespectivas,
(5.26)
e,portanto,entreasequaeseventualmenteobtidasporaplicaodaLKC.Osns2e3definemaquiloquevulgarmente
sedesignaporsupernoungeneralizado.
Arbitrandoatensonon2comoaincgnitaaresolver,verificaseque
(5.27)
non1,e
(5.28)
nosupern23.Portanto,vlidaarelaomatricial

(5.29)

Caso3:FontesdeTensocomResistnciaInterna
ConsideresenaFigura5.6.aumcircuitocomumafontedetensocomresistnciainterna.

Figura5.6Mtododosns(Caso3)
Sendoocircuitodequatrons,designadamentearefernciaeosns1,2e3,eincluiumafontedetenso,partidaseria
necessrioaplicarduasvezesaLKC.Noentanto,existemaquidoismodosdereduziraordemdarelaomatricial:

http://www.ufrgs.br/eng04030/Aulas/teoria/cap_05/metnos.htm

5/9

30/07/2016

5.1MtododosNs

(i)constatarqueon3seenquadranoCaso1estudadoanteriormente
(ii)transformarafontedetensovsearesistnciaR4numafontedecorrentecomresistnciainterna(Figura
5.6.b).
Asegundaalternativareduzautomaticamenteonmerototaldensdocircuito.
Umavezqueocircuitotransformadocontmapenasfontesdecorrenteindependentes,fcilverificarquearelao
matricialrespectivadadapor

(5.30)

ConsideresenaFigura5.7.aumcircuitoqueintegrasimultaneamentefontesdecorrenteedetensoindependentes.Tendoo
circuitoquatrons,partidaserianecessrioaplicartrsvezesaLKC,designadamenteaosns1,2e3.Noentanto,este
circuitoapresentacomoparticularidades:
(i)atensonon1definidadirectamentepelafontevs1(Caso1)
(ii)atensonon3definidadirectamentepelafontevs2(Caso1)
(iii)on3podesereliminadoportransformaodafontedetensovs2edaresistnciaR4numafontede
correntecomresistnciainterna(Figura5.7.b).

Figura5.7Exemplodeaplicaodomtododosns
Deacordocomassimplificaesem(i)e(iii),aanlisedocircuitoresumeseaplicaodaLKCaon2,
(5.31)
equaonaqualseinscreveaexpressodatensorespectiva

(5.32)

Casofossenecessriodeterminarastensesnosns1e3,ento
(5.33)
e
(5.34)

5.1.3FontesdeCorrenteDependentes
Ainserodefontesdependentesnoscircuitosacarretaapenasalteraesaonveldamatrizdecondutncias.Taisalteraes
http://www.ufrgs.br/eng04030/Aulas/teoria/cap_05/metnos.htm

6/9

30/07/2016

5.1MtododosNs

devemseessencialmenteaofactodeasfontesdependentesseremumafunodatensoentrensoudacorrentenum
elementoportanto,umafunodasprpriasvariveisdocircuito.
NaFigura5.8.aconsideraseumcircuitoqueincluiumafontedecorrentecontroladapelatensoaosterminaisdeuma
resistncia.Aaplicaodomtododosnsaestecircuitobaseiaseemdoispassos:

Figura5.8Mtododosns:circuitocomfontedecorrentedependente
Passo1:inicialmenteanulamsetodasasfontesdependentes(Figura5.8.b)eaplicaseomtodotalcomointroduzidoao
longodassecesanteriores.Umavezqueestecircuitonopossuifontesdetenso,ainspecodomesmopermiteobter
directamentearelaomatricial

(5.35)

Passo2:seguidamenteintroduzemseosefeitosdevidossfontesdependentes.Umavezquenopresentecasoafonte
dependenteseencontraligadaapenasaon1,saequaorelativaaestendeveserredefinida.Assim,

(5.36)

ouseja

(5.37)

Ainspecodarelao(5.37)permiteconstatarqueoefeitodevidofontedependenteincorporaamatriz[G],mais
concretamentenalinhacorrespondenteaonenascolunasrelativassvariveisqueacontrolam.

5.1.4FontesdeTensoDependentes
Aanlisedecircuitoscomfontesdetensodependentesintegraaspectoscomunssmetodologiasestabelecidas
anteriormenteparaoscircuitoscomfontesdetensoindependentesefontesdecorrentedependentes:cadafontedetenso
dependentereduzdeumaunidadeonmerodensaosquaisnecessrioaplicaraLKC,masosseusefeitosincorporam
apenasamatriz[G].Talcomoparaocasodoscircuitoscomfontesindependentes,podemdistinguirsetrstiposdeligao
dasfontesdetensodependentes:fontesligadasaondereferncia(Caso1)fontesligadasentredoisnsdistintosda
referncia(Caso2)efontesdetensoligadasemsriecomumaresistncia,definindonoconjuntoumafontedetensocom
resistnciainterna(Caso3).
Caso1:FontesdeTensoDependentesLigadasaoNdeReferncia
ConsidereseocircuitodaFigura5.9.a,oqualpossuinoseuseioumafontedetensocontroladapelacorrentenaresistncia
R2,aquidesignadapori2.
http://www.ufrgs.br/eng04030/Aulas/teoria/cap_05/metnos.htm

7/9

30/07/2016

5.1MtododosNs

Figura5.9Mtododosns:circuitocomfontedetensodependente(Caso1)
Umavezqueocircuitopossuiquatrons,emprincpioserianecessrioaplicartrsvezesaLKC.Identificamseasseguintes
duasparticularidades:afontedetensovsearesistnciaR1podemsertransformadasnumafontedecorrentecomresistncia
interna,oquepermitireliminaron3(Figura5.9.b)eafontedependenteestabeleceumarelaoentreatensonon2e
asvariveisqueacontrolam,nestecaso
(5.38)
Aanlisedocircuitoresumese,assim,aplicaodaLKCaon1,
(5.39)
aqualtendoemateno(5.38)sesimplificapara
(5.40)
ouseja

(5.41)

Arelao(5.40)indicaqueosefeitosdafontedetensodependentesefazemsentirnamatriz[G],paraalm,muito
naturalmente,dareduooperadasobreonmerodeaplicaesdaLKC.
Caso2:FontesdeTensoDependentesLigadasEntreDoisNsDistintosdaReferncia
NaFigura5.10consideraseocasodeumcircuitoqueintegraumafontedetensodependente.Estafonteestabeleceuma
relaoentreastensesnosns1e2,definindoemconjuntoumsupern,factoquepermitereduzirparaumonmerototal
deaplicaesdaLKCnecessrias.

Figura5.10Mtododosns:circuitocomfontedetensodependenteentredoisnsdistintosdareferncia(Caso2)
Aanlisedocircuitoresumese,ento,aplicaodaLKCaosupern12,
(5.42)
queapssubstituiodasrelaes
(5.43)

http://www.ufrgs.br/eng04030/Aulas/teoria/cap_05/metnos.htm

8/9

30/07/2016

5.1MtododosNs

e
(5.44)
ouseja

(5.45)

sepoderescrever

(5.46)

ouainda

(5.47)

Caso3:FontesdeTensoDependentescomResistnciaInterna
Ocircuitofiguradoem5.11.acompostoporquatrons,dosquaisumcoincidecomareferncia.

Figura5.11Mtododosns:inclusodefontesdetensodependentescomresistnciainterna(Caso3)
AparentementeserianecessrioaplicartrsvezesaLKC,designadamenteaosns1,2e3,destemodoobtendoumsistema
detrsequaesatrsincgnitas.Noentanto,osns2e3podemsereliminadosatravsdaassociaoemsriedas
resistnciasR2eR3,seguidadatransformaodefontedoconjuntoresistnciasefontedetensodependente(Figura
5.11.b).Ocircuitosimplificadocoincidenaformacomumdoscasosconsideradosanteriormente,sendoemparticularvlido

(5.48)

daqualresultaaexpressodatensonon1

(5.49)

http://www.ufrgs.br/eng04030/Aulas/teoria/cap_05/metnos.htm

9/9

Вам также может понравиться