Вы находитесь на странице: 1из 329

-

.

.............................................................................................................5
..............................................................................................................10
1. .......................................................10
1.1. ....................................................10
1.2. n- ...............................................................................15
1.3. n n ........................................19
1.4. . .................................................................21
1.5. ........................26
1.6. .....................................28
1.7. ...............................................................................33
1.8.
.................................................................35
2.
................................................................................................................43
2.1. , .............43
2.2. . . ....................................44
2.3. .............................................................53
2.4. . ..........................................................57
2.5. ................................................63
2.6. . ......................................66
2.7.
...................................................................................................................69
2.8. .........................................................................72
2.9. ...............................................................................76
2.10. 2
..............................77
3. .
............................................................................................................83
3.1. ..........................................................................83
3.2. ..........................................................................86
3.3. ...................................................................92
3.4. ...........................................................................................101
3.5. . . .......................................105
3.6. ..................................................................................115
3.7. .....................................................................115
3.8. ..............................................116
3.9. .............................................................................122
3.10. ..............................................123
4. ...........................................................128
2

4.1. . ..................................................128
4.2. .......................................................................129
4.3. ..........................................130
4.4. ................................................................131
4.5. ........................................................................137
4.6. ...........................144
4.7. . -..............................146
4.8. ..............................................148
4.9. ............................151
4.10. ......154
4.11. ............................................................................158
4.12.
....................................................................159
5. ..............167
5.1. ..................................................................167
5.2. ..........................................169
5.3.
...............................................................................................................170
5.4. ..........................................185
5.5. ,
.....................................................................................................................187
5.6. ........................189
5.7. .............................................................................199
5.8. ........................................200
6. . ..................................208
6.1. .......................................................................................208
6.2. . .........................................................211
6.3. ............................................................................212
6.4. ............................................................................................215
6.5. ..................................................................220
6.6. ...............................................................................228
6.7. ....................................................................................230
6.8. ....................................................................................232
6.9. ...............................................................................................236
6.10. .....................................................................................................239
6.11. .....................................................244
6.12. ...........................................................................247
6.13. ...............................................248
7.
..........................................................................................................256
7.1. . ...............................256
7.2. ...........................261
7.3. . .......................................................266
3

7.4. .......................................................273
7.5. .......................................................275
7.6. .............................................281
7.7. .............................................................................288
7.8. .....................................................289
8. .........296
.......................................296
8.1. .....................................................................296
8.2. .......................................................................297
8.3. ............................................................298
8.4. ................300
8.5. ..................................................301
8.6. XVIII .......................................................................303
8.7. .......................................................................305
8.8. ...............................................................308
.......................................................................................................310
1..................................................................................310
2..................................................................................313
.............................................................................318
....................................................320




, .
:
-
;
- ;
-
;
- .


():
- (-15).

:
- ,
, ;
:
- ,
;
-
- ;
- ;
:
- ,
- .

1. .
1. .
2. n- .
3. .
4. . .
5

5. .
6. .
2. .
1. , , .
2. . . .
3. .
4. . .
5. .
6. . .
7.
.
8. .
3. . .
.
1. .
2. .
3. .
4. .
.
5. . . .
6. .
7. .
8. .
4. .
1. . . .
. ,
, .
2. .
3. :
, ,
.
4. : ,
, .
5. :
Ax B
Ax B
n
dx ,
f ax b , x dx , 2 px q dx , 2
x
x px q

sin x cos x dx , f x, a 2 x 2 dx , f x, a 2 x 2 dx
6. .
7. .
. . -
.
m

8. .
9. : ,
.
10. .
11. . ,
, .
5. .
1. .
2. , .
3. (I)
: ,
I, I, ,
( ) I.
4. (II). .
II. II.
, . II.
5. .
6. II.
.
II
.
II . II
. .

II
.
7.
.
6. . .
1. . .
2. . .
3. .
4. .
5. .
6. .
7. .
8. .
9. .
10. .
11. .
12. .
13. .
7

7. .
1. . .
, , .
.
2. .
. ( )
, .
.
3. . . ,
, , .
.
4. . .
5. .
6. (),
. .
. .
.
7. ,
.
8. .
.
1. . ,
, , , . ( VIV . ..)
2. . ,
.
3. .
, , , ,
. .
4.

(XV-XVI ..).
.
5. ( XVII .)
, , .
.
6. XVIII .
.
, .
. ,
, , , , .
7. . .. .

(..
,
.. , .. , .. .).
(.. , .. , .. ,
8

.. , .. .). ,
, - , ,
(.. , .. , .. , .. , ..
.).
8. . .
, . .



(. ).


- .


1.
8 :
1. .
2. .
3. . .
4. .
5. .
6. . .
7. .
8. .
.
-

, ,
.
.
.
,
.

.
.

, , . :
1) ?
2) ?
3) ?
,
,
. , , ,
.
.
.
1.1.
:
1 1 1
(1)

2 2 2
10

2 , 1
, (1 2 2 1) 1 2 2 1 .
2, 1
, 1 2 2 1 1 2 2 1 .
1 2 2 1 0 (1).

2 1
1 2 2 1, 1 2
(2)

1 2 2 1
1 2 2 1
, (2) 1 , 2 ,
1 , 2 (1). 1 2 2 1

1 1
, ..
2 2

1 1
= 1 2 2 1 .
2 2
,
1 1
1 1
= 1 2 2 1

= 1 2 2 1 .
2 2
2 2
(2)
,

(1): , ,

1 1

= 1 2 2 1 - ,
2 2

1 1
= 1 2 2 1 - ,
2 2

1 1
= 1 2 2 1 - .
2 2

(2)
(1).
,
. :

, .

1 1

= 1 2 2 1 .
2 2
11

, ,
() 1 , 2 , 1 , 2 .
( 1 1 , 2 2 )
( 1 2 , 1 2 ).
, 1 , 2 ,
2 , 1 . ,
1 1
,
2 2
.
1 1
(1)
= 1 2 2 1 ,
2 2

1 1
= 1 2 2 1
2 2

(..

1 1
= 1 2 2 1
2 2
( )
.
) ,

.
1.
3 5 0

2 1

3 5
6 5 1 ;
1 2

0 5
5;
1 2

3 0
3;
1 1

3.
1
cos y sin m
2
x sin y cos n.

5;

12

cos
sin

sin
cos 2 sin 2 1;
cos

m sin
m cos n sin ;
n cos

cos
sin

m
n cos m sin ;
n

x m cos n sin ;

y n cos m sin .

3x 2 y 0
5 2x 3y 0

3x 2 y 0
.
2x 3y 5

3 2
5;
2 3

0 2
10;
5 3

3 0
15;
2 5

10
15
2;
y
3.
5
5
.
( 1, 2, 3),
,
, .
11 1 12 2 13 3 1

(3)
21 1 22 2 23 3 2

32 2
33 3
3
31 1
x

, (
, ),
(3).
11 12 13
21 22 23 - .
31 32 33
:
11 12 13
21 22 23 11 22 33 21 32 13 31 12 23 13 22 31 32 23 11 12 21 33
31 32 33
,
.
13

, , ,
.
.
2 3 1
1 0 2 2 0 0 1 3 (1) 3 1 (2) 1 0 (1)
4.
1 3 0

3 2 (2) 1 3 0 3 6 12 3.

.
,
, :

1 1 ,
2 2 ,
3 3 .

1 , 2 , 3 - 1 , 2 , 3 ,

.
2 z 2

5. 5 x y 3 z 14
2x y 2z 5

14

2 1 1
5 1 3 4 5 6 2 6 10 3;
2 1 2
2

1 1

x 14 1 3 4 14 15 5 6 28 6;
5 1 2
2

y 5 14 3 4 14 25 12 2 14 30 20 15;
2 5 2
2 1

z 5 1 14 10 10 28 4 28 25 9;
2 1 5
x

x 6

2;

15
5;
3

z 9

3
3

, :
22-5+3=2
52-5+33=14
22-5+23=5
: =2, = 5, z=3.
1.2. n-
n n2 , n n
, :
a11 a12 a13 ... a1n

a 21
.
a n1

a 22
.
an2

a 23
.
a n3

... a 2 n
.
.
.
. a nn

ij i j.
i j 1 n. ,
i3(i=1,2,,n), , 3: 13, 23,
33,,n3. ij ( i=j) .
n-
.
:
1. , (
). ,
.
15

2. , .
3. ( )
.
4. -
.
5. - ,
.
6. , -
,
.
.
6. :
sin 2 1 cos 2
sin 2 cos 2 1 cos 2 1 1 cos 2
2
2
2
2
2
2
) sin 1 cos sin cos 1 cos 1 1 cos 0.
sin 2 1 cos 2
sin 2 cos 2 1 cos 2 1 1 cos 2
.
1 3 1 2 1 3
3 2 1 3 0.
) 2 1
1 4
4
1 4 4
.
1 1
2
2
2
) 0 0 1 1 2 .
0
, ..
.
.
.
n- ,
ij, (n-1)- ,
ij ij. ,

11
21
31

12
22
32

13
23 21 21.
33

: 21

12
32

13
.
33

44=16 ,
.
16

32 44, ,
:
a11 a12 a13 a14
a21
a31
a41

a22
a32
a42

11

32

21
41

a23
a33
a43

a24
a34
a44

13
23
43

14
24

11

44

44

21

31

12
22

32

13
23

33

ij ,
(1)i+j, ij. , ij=(1)i+jij.
, ,
1 2 3
2 0 5 .
4 1 3

11

11

11

0 5
5;
1 3

1 3
11 .
2 5
, ,
.
7. (
) .
, , ,
:
11 12 13
21 22 23 11 11 12 12 13 13 -
32 1

3 2

32

31 32 33
.
. - (), ,
,
.
, ,

17

2 3 2
5 2 1
0 2
1
1 2

2 12 2 1 12 2 4 1 1
0 1 1
2 0 1
0 0
1

1
5
4
.7 2

7 2 1
7 2
3 3
2 2 1 1 2 1 33 2 1 33 2
2 7 4 6.
2 1
0 0 1

, 2.
,
. ,
,
.
: .
,
, .
, ,
( ) , .
8 n-

0
.
0

0
.
0

0
0

...
...

0
0

...
.
...

0 b1 11 b1 b2 22 b1 b2 b3 33 ... b1 b2 b3 ... bn .
.

.
0

1 ,
1 11 . (n1)- 11
2 22 ..
,
.
,
:

11

0
0
.
0

12
22

0
.
0

13
23

33

.
0

...
...
...
.
...

1n
2n
3n

11 22 33 ... nn .

nn

9 :
18

1)

1
2 1
1 1 4

3
1

2
5
2 1

1
3

2
2

1 2 1
0 1 3
0 1
0 3

4
0

3
4
7
9

1 2
0 1

1
3

3
4

0 0
1
11
0 0 12 30

1 2 1
0 1 3
0 0
0 0

1
0

3
4
11
102

1 1 1 102 102.

15 6 2 7
0
2 3 4
0, ..
2)
0
0 0 9
0
0 0 1
.
9 ,
6 .
, ,
.
2 1
4 3 22 1
4 3
22 1 3
5 0 1 0
0
0 1 0
23

1 1 32 1 3
3)
2 1 6 3 32 1 6 3
4 5 2
1 5 1 2 4 5 1 2
11 1 3
27 0 6
27 6
27 6
2 16 1 3 2 16 1 3 2 1
2

78 17
3 1
2 5 2
78 0 17
9 2
6 9 6 18.
3 1
. ,
.. . 3- 5,
1- .
1 23.
3- 2
2- , 1- , , 3-
, 5.
, 2- , (-3).
3.
23

19

1.3. n n
n n
n- .

11

12

13

21

22

23

... 1n n 1
... 2 n n 2
3
3

..................................................................
n1 1 n 2 2 n 3 3 ... nn n n

n 10 , 02 , 30 ,..., 0n ,
1, 2, 3, , n
, ().

n- ,
, .
11 12 ... 1n
21 22 ... 2 n

.
.
.
.
.
n1 n 2 ... nn
,
.

1 1 , 2 2 , ..., n n .
i i 1,2,..., n - i,
i ( i)
.
,
.
,
. , , .
:
a11 x1 a12 x2 a13 x3 ... a1n xn 0

a21 x1 a22 x2 a23 x3 ... a2 n xn 0

....................................................
an1 x1 an 2 x2 an 3 x3 ... ann xn 0
, 1=2=.=n=0 .
. , ,
. ,
, =0.
20

.
10.
x1 2 x2 3x3 2 x4 22
x 3y z 1

2 x3 x4 6
5 x1

2
x

3
z

0
)
)
4
x
x3 x4 0
x 4 y 4z 5
1

2 x1
x4 0
6 () : 0.
, ..
.
7 .
, .
.
.
n .
, . 6.

1.4. .
,
.
:
a11 x1 a12 x2 a13 x3 ... a1n xn b1

a21 x1 a22 x2 a23 x3 ... a2 n xn b2

....................................................
am1 x1 am 2 x2 am 3 x3 ... amn xn bm

:
11 12 ... 1

21 22 ... 2

.
.
.
.

1 2 ...
, .
ij , i ( )
1 , j ( ) 1 .
: i=1,2,3,,; j=1,2,3,..,.
21

2 0 1 3
- 24.
,
3 4 5 1
7 1 3 5 1 - 15.
2

0
1 - 41.

= .
,
, .
.
1 0
- .
,
0 1
, ,
.
0 0 0
- 23;
0 0 0
0 0
- 22.

0 0
.

1. .

,
.
+=.
ij ij - ,
ij aij ij .
2. .
,
.
3. .
,
. .
11. .

22

2 0 1
1 3 2

, =+ ,


3 1 2
1 2 1
2 1 0 3 1 2 1 3 3

.

3 1 1 2 2 1 4 1 1
k
k
2k 0
3 9 6
; 3 B
.
k
3k k 2k
3 6 3

1 2 3 3 1
2 (1) 0 3

.
(1)
1 2 2 (1) 2 3 3
3 1

2 3
1 1

1
2 .
=
= 3
1 2
2 1

, .
4. .

,
.
.
ik , i=1,2,,; k=1,2,,;
bkj - , k=1,2,,; j=1,2,,.
,

ij i1 1 j ai 2 2 j ai 3 3 j ... aip pj , .. ij,
i j,
i- j- .
,
: ,
.

11 b12 12 b22
11 12
b b

b11 b12 11 11 12 21

21 b11 22 b21 21 b12 22 b22 .


21 22

b21 b22 b b
31 b12 32 b22
32
21
31 32
31 11
32 22.
, , .
23

,
, , , .
0 1
0 0
1 0
0 0
,
,
,
, ..
,
0
0
1
0
0
0

0 1
.
, ,
==.
, .
.
2 1

1 2 1
, 1 3 .
12.
3 1 2
0 1

.
2 1
1 2 2 1 1 0 1 (1) 2 3 1 1
1 2 1
1 3 =


3 1 2 0 1 3 2 1 1 2 0 3 1 1 3 2 1

4 6
;

7 2
2 1
2 1 1 3 2 2 1 1 2 1 1 2

1 2 1

1 1 3 3
1 3
1 2 3 1
1 1 3 2
0 1 3 1 2 0 1 1 3
0 2 1 1
0 1 1 2

1 3 0

10 5 7 .
3 1 2

5.

. 1 () , 1=1=
.

: == .
, (0), -1
, -1=-1=1.
, ,
0
24

0,
. ,
, , ,
, .
-1 ,
1 1 .
, .
.
ij
(i,j=1,2,,).
0 . ij
ij. ,
ij ij. ,
1
.
.

.
,
11 12 ... 1

21 22 ... 2

0,
.
.
.
.

1 2 ...

11

12

...
...
.

2
.

21
22
.

...
...
.
...

.
.
.
.
.

1 2 ...

:
1. ( 0 ).
2. ij ij
ij=(1)i+jij, ij ij.
3. ij.
4. .
1
5.
.

21

22

11

25

12

3 1 0

13. 2 1 1
2 1 4

3 1 0

1) 2 1 1 12 2 3 8 5 0.
2 1 4
11 1

2) 21 1

11

1 1
5;
1 4

12 1

1 0
4;
1 4

22 1

2 1

1 2

2 2

2 1
10;
2 4

13 1

13

2 1
0;
2 1

3 0
12;
2 4

23 1

23

3 1
1;
2 1

1 0
3 0
3 1
3 2
33
1; 32 1
3; 33 1
1.
1 1
2 1
2 1
3)
4) :
31 1 .
31

5 10 0

4 12 1 ;
1 3 1

5 4 1

10 12 3 .
0 1 1

5)

1
1
, :
5

5 4 1

1
10 12 3
5

0 1 1
, :
5 4 1 3 1 0

1
1
10 12 3 2 1 1
5

0 1 1 2 1 4
1

5 4 1
044
15 8 2
5 0 0 1 0 0

1
1
30 24 6 10 12 3 0 12 12 0 5 0 0 1 0
5
5

0 11
0 1 4
022
0 0 5 0 0 1
1 , .
1.5.
26

.
11 1 12 2 ... 1 1

21 1 22 2 ... 2 2
(4)

. . . . . . . . .
1 1 2 2 ...
, .
:

11

21

12
22

23

...
...

13

...

1
1

2
2
, , 2 .

.
.
.


, ,
. =.
, b1
, ..
11 x1 11 x2 ... 1 xn b1 .
(4). ,
(4).
, (4)
=,
(5)
(4).
(4) , -1,
. (5) -1. 1
=-1. -1= =,
=-1
(6)
(6) (4).

14.
2 z 2 0

y 5 x 3 z 14 0
2x y 2z 5 0


2 z 2

5 x y 3z 14
2x y 2z 5

27

2 1 1

5 1 3 ;
2 1 2

2 1 1



;
z

2

B 14 . ,
5

A 5 1 3 4 5 6 2 6 10 3 0 .. .
2 1 2
-1.
1 3
5 3
A11
1;
A12
4;
1 2
2 2

A21
A31

1 1
1;
1 2

1 1
2;
1 3

A22

2 1
2;
2 2

32

2 1
1;
5 3

A12

5 1
3;
2 1

A23

2 1
0;
2 1

A33

2 1
3.
5 1

1 1 2

1
4 2 1 - .
3
0 3
3
(6):
1


1 1 2 2


1
A 1 B 4 2 1 14
3
z
0 3 5

3
1
1
x (1 2 1 14 2 5) 6 2.
3
3
1
1
y 4 2 2 14 5 15 5.
3
3
1
1
z 3 2 0 14 3 5 9 3.
3
3
: =2; = 5; z=3.
.
,
.
1.6.
.
,
28

.
, .
:
1) (),
2) ,
3) .

, .
:
2 3z 1

(7)
3x 2 y 4 z 2
5x 2 y 2 z 4

(-3), ,
(-5), . , :
2 y 3z 1

8 y 13 z 1
(8)

8 y 11z 1

(8) (-1), :
x 2 y 3z 1

8 y 13 z 1

(9)

2
z

, :
1
3
z=0, = , .
8
4
3
1
(7): ; y ; z 0.
4
8
(7), (8), (9).
1 2 3
1 2 3
1 2 3

3 2 4 ; 0 8 13 ; 0 8 13 .
5 2 2
0 8 11
0 0
2

(7) (9),
. ,
, , , .
, ,
.
:
1) ;
2) ;
3) ;
29

4) , ;
5) -
, .
, ,
. .
:
a11 x1 a12 x2 a13 x3 ... a1n xn b1

a21 x1 a22 x2 a23 x3 ... a2 n xn b2

....................................................
am1 x1 am 2 x2 am 3 x3 ... amn xn bm
, ,
.
(+1),
, .
.

11

21

12
22

13

23

...
...

2
;
.
.
...

11

21
.

12
22

13
23

...
...
.
...

b
b .

b
3


,
.
.
1 2 2 33 4 0
2 4

1
2
3
4
15.

2
3
4 4
1
1 8 2 7 3 7 4 6

.
1 2 3 1 0 1 2
3 1 0

1 1 1 2 4 0 3 2 3 4



3 3 4
1 5 6 4 4 0 3
1 8 7 7 6 0 6
4 6 6


.
, . ;
, 2.

30

1 2
3 1 0

0 3 2 3 4

.
1
0 0
0 0
0 0
0
0 14

, ..
01+02+03+04=14,
1, 2, 3, 4.
, ( ).
1 2 2 33 2
0

1
2
3
16.

2
3 2
1
31 4 2 33 0
1 2

1 1

1
3

3
4

3 2 1 2
3 2 1 2
3 2

1 0 0 3 2 2 0 1 4 4

1 2 0 1 4 4 0 0 14 14
3 0 0 2 6 6 0 0 14 14

,
.
, .
1 2
3 2

0 1 4 4 .

0 0 14 14
,
3 1

3 4 3 4

1 2 2 33 2
:
1= 1; 2=0; 3=1.
3 1 2 5 3 7 5 2

3 5 2 3 4 2

1
2
3
4
5
17.

2
1
2
3
4
5

5 1 7 2 3 16 4 5 10

:
31

3 1 5
0
7 2 1 3 3 2 5 2

2
3
4 2 3 5
2
3
4 2
3 5

1 3 3 2 5 2 3 1 5
0
7 2


5 7
1 16 1 10 5 7
1 16 1 10

. 1 .
1 3 3 2 5 2

1 3 3 2 5 2

0 4 7 3 11 4
7
3
11 4

0 4
14
6
22 8

0 8
0 4 7 3 12 0
0 8 14 6 24 0

(
)
. , :
1 3 3 2 5 2

7
3 11 4 .
0 4

0
6 1 4
0 0
,
, . ,
. .
, ,
, . , ,
:
1 3 5
0 4 11 0.
0 0 1
1, 2, 5.
. 3
4. ,
:
5 4 6 4

11
5 4 3 4 7 3

2
3 5 2 2 3
2
5
4
1
3
,
1, 2, 5
7
69
. 5= 4+64. 2=12 3
4,
4
4
9
79
1=14 3
4 , 3 4 ,
4
4
32

. , 3=4=0, 1=14,
2=12, 5= 4.

1=14, 2=12, 3=0, 4=0, 5= 4.
, , ..
:
9
79
,
1 14
4
4
7
69
,
2 12
4
4
3 ,
4 ,
5 4 6 ,
- .
, 1, 2, 5.
1, 2, 4, , ,
1 3 2
3 0.
0 4
0 0
6
, , .
.
, ,
, .
.
, .
:
, , ,
, .

, .
,
, .
. (
) , .
.
1.7.
,
. ,
.
33

1)
1 2 5 3

?
5 3 1 2
2)
1024 1 24 1
3553 1 2553 2
?
8383 1 7383 3
999 1 1 4
3) :
2
0
0
0
0

0
2
0
0
0

0
0
2
0
0

0
0
0
2
0

0
0
0,
0
2

1
0
0
0
0

2 3
1 2
0 1
0 0
0 0

4 5
3 4
2 3 ,
1 2
0 1

13 7 5 3
4
0 0 0
0
0
21 18 3
9 6,
5 1 1 2
3
4 3 2 2 4

.
0.1 0.2 1 3
1
1 2 10 30 10
0
1
3
2
7
1 2 5
15
3
1
3
1
5
2
2
4
2
4) , , , d,
0 1 2 4



.
d 5 3 0 3
5) ?
6)
0?

0=0?
7)
=2?
8) - .
,
) ,
) ?
9)

) ?
2 3 1
5
4 6 2 10
1
0
2
0
1 2 3 0
5
4 3 2

4
8
3,
4
1

34

) ?
?
10) ,
2 1

1 2 0
2 3 .

3 1 3
1
0

11)
E?
12) ?
13) 1, 2, b1, b2, 1, 2,
a1 b1 c1

a2 b2 y c2
) ?
) ?
) ?
) ?
1.8.


, ,
, .
1.

, .
5 1 4 1
1 4 1 5
D
.
4 1 8 1
3 2 6
2
, , ,
4 .
, 1 2
.
, ,
.

35

5 1 4
21 0 15

1
1

1 12 1 1

21 15
1 2

1 4 2.
13 14 0

1 0 4 2
13 0 14 0
7.
( ).
, ..
. , 2 , .
21 15 1
43 26
43 13
1 3
D 43 26 0 1 1
2

13 14
13 7
13 14 0
4 13
1 13
2 4
8 7 26 8 33 264.
8 7
2 7
2
. , 43 13.
3
4 .
, .
.
( 2).
5 1 4 1
1 4 1 5
1
4
1
5
1 4 1 5
5 1 4 1
0 21 9 26
D

.
4 1 8 1
4 1 8 1
0 17 12 19
3 2 6
2
3 2 6
2
0 10 9
13
, , 21,
17, 10. 2, ;
.
1
4
1 5
1 4 1
5
1 4 1
5
0 1
9
0
0 1
9
0
0 1 9
0
D

0 7
3 6
0 0 66 6
0 0 11 1
0 10 9 13
0 0 99 13
0 0 99 13
2

1
0
6
0
0

4 1 5
1 9
0
6 11 4 264.
0 11 1
0 0 4
36

1, 1, 11, 4
. 6 (
4), D 264.
2.
:
.

3.
1 3

1 2 5
2 1 .

3 8 0
0 4

:
1 3

1 2 0

.
2 8
3 1 4
5 0

.
1 3
1 4 0 3 2 20 5 21
1 2 5
2 1

.

3 8 0 0 4 3 16 0 9 8 0 13 17

1 3
1 4 0 3 16 0 5 13
1 2 0

2 8


9 8 0 21 17
3 1 4 5 0 3 2 20

5 21
5 13
,

.
13
17
21
17

4.
2 2 3

4 3 5 .
5 4 7

1. :
2 2 3
4 3 5 42 48 50 45 40 56 90 10 101 1.
5 4 7
37

.. 0, .
2. :
3 5
4 5
4 3
1 2
A11
1;
A12 1
3; A13
1;
4 7
5
7
5 4

A21
A31

2 3
2 3
2; A22
1;
4 7
5
7

2 3
1;
3 5

A32

2 3
2;
4 5

A23
A33

2 2
2;
5 4

2 2
2.
4 3

1 3 1

3. 2 1 2 .
1 2 2

4.
1 3 1

2 1 2
1 2 2

1 2 1

3 1
2 .
1 2
2

5.

1
, :

1 2 1 1 2 1

1
1 3 1
2 3 1
2 .
1
2 1 2
2
1 2

6. , -1=.
1 2 1 2 2 3 2 8 5 2 6 4 3 10 7

2 4 3 5 6 4 10 6 3 8 9 5 14
3 1
1 2
2 5 4 7 2 8 10 2 6 8 3 10 14

1 0 0

0 1 0 .
0 0 1

.
5.
,
( ).
)
3 2 y 4 z 8

2 x 4 y 5 z 11
6 x y 3z 12.

38

:
3 2 4

2 4 5 19 0;
6 1 3
3

11 4 5 38;
12 1 3
3 2

2 11 5 57;
6 12 3
38

2;
19

2 4

2 4 11 19.
6 1 12
57
3;
19

z 19

1.
19

=2, =3 z=1:
32+2341=8 ,
22+4351=11 ,
62+331=12 .
: =2, =3, z=1.
)
2 x 2 y 3z 6

3x 2 y 4 z 7
3 x 2 y 3 z 4.

:
2 2 3
2 2 3

3 2 4 ; 3 2 4 10.
3 2 3
3 2 3

.. = 100,
.
11= 2; 12=21; 13=12;
21=0; 22= 15; 23= 10;
31= 2; 32=1; 33=2.
-1:

2
1
A
21
10
12
1

0
15
10

1 .
2

, -1:

39

2 0 2 2

1
A 21 15 1 3
10

12 10 2 3
404
406
1
42 45 3 42 30 2
10
24 30 6 24 20 4
1

2 3

2 4
2 3
606
0
10 0

1
63 60 3 0 10 0 .
10
36 40 6
0 10
0

1 0 0

,
0 1 0 , .. .
0 0 1


0
2 6
x
2


1
y 21 15 1 7 .
10
z


12 10 2 4
1

1
2 6 0 7 2 4 2;
10
1
21 6 15 7 1 4 2,5;
10
1
z 12 6 10 7 2 4 1.
10
=2, = 2,5, z= 1.
222(2,5)+3(1)=6 ,
322(2,5)+4(1)=7 ,
32+2(2,5)3(1)=4 .
: =2; = 2,5; z= 1.
6.
:
2 1 32 4 3 4 4 7
3 13 2

1
2
3
4
1)
3

2
1
2
3
4

1 2 2 33 4 5.
,
,
.

40

1 2 3 1 5

1 3 13 1 2

.
5 2
3 5 1
2 3 4
4 7

, .
, ,
, 1, 3, -2, .
, .
1 2 3
1 5

1 2 3
1 5

0 1 10 2 3

0 1 10 2 3 .

2 17

0 1 10
0
0 20
0 1 10
0 0
2

17

,
.
, .. 1, 2, 3, 4 ,
01+02+03+04= 20.
, , .. .
2) , 10 ,
:
1 2 2 33 2 4 22
5
2 3 4 6

3 4 0
4 1
2 1
4 0.
1 2 3 2 22

1 6
5 0 2

.
4 0 1 1 0
2 0 0
1 0

,
, ,
.
2 2 3 1 22 2 2 3 1 22

2
5 6 0 1 2
5 6
0 1



4 0 0 0 3
9 6
0 1 1
0 1
0 2 0 0 0 2 7 6

2 4

1
41

2 2 3

0 1 2

1 22 2 2 3 1 22

5 6 0 1 2
5 6

3 2 0 0 1
3 2
0 0 1
0 0 2 7 6 0 0 0 1 2

2 4 3 1

, , ,
, :
1= 2, 1=2;
3+31=2, 3= 4;
4+23+51=6, 4=4,
22+2433+1=22, 2=0.
: 1=2, 2=0, 3= 4, 4=4.
3) :
2 1 2 3 2 4 3 5 2
6 3 2 4 5 3

1
2
3
4
5
.

13

2
3
4
5 9
1
4 1 2 2 3 4 2 5 1
:
2 1 1 2 3 2 2 1 1
2
3 2

6 3 2 4 5 3 0 0 1 2 4 3


2
4 3
6 3 4 8 13 9 0 0 1
4 2 1 1 2 1 0 0 1 3 4 3

2 1 1
2
3 2 2 1 1 2 3 2

1
2
4 3 0 0 1 2 4 3 .
0 0

0 0 1 3 4 3 0 0 0 1 0 0
.
, .
.
, .. , .
: 4=0.
,
. 2, 3, 4, ,
, 1 5 .
, , 2, 3,
4, 1 5
.
42

2 3 2 4 2 2 1 3 5

3 2 4 3 4 5

4 0

:
4=0; 3=345; 2=221353+45; 2=1+215.
1= 5=, :
1=; 2=1+2; 3=34; 4=0; 5=, - .
, ,
, .

43

2.

( )
. , ,
, . .
.

,
, (
, 1596-1650).
,

.
(, , )
. ,
. ,
. .
,
.
, ,
.
,
(, , ).
,
.

.
2.1. ,
,
.
,
.

N
1

210, 30.
3, 1, 2, - Q, F, N, M . :
Q (3), F (x1), N(x2), M (x).
F N FN. , FN = 2- 1.
44



. - , - .


, .

x,
(, ).
1
0

1
z
z

. ,
z.

, , z. : (, , z).

2.2. . .
.
,
, ( ).
:
,
.
( -),
. ,
0. : 0 = 0.
,
. b , : b .
, ,
. : = b .
,
, .. .
45

,
.
, .

K
A

1
1

E
D
M

C
B

1 1 1 D1 , .
A1 B1 , C1 D1 , AB , BC , ,
.
, 1 1 , DC : AB = A1 B1 = DC .
MNKZ EM , EK , EN , EZ , ,
. , , ZE =
EN ME = EK .
, ABCD.

AB = DC , AB CD , AB BC ,
, , :
AB = BC = CD = DA .

D

.
+ b b ,
b , b
. :

= +b .

46

b
a

a
. 1.

. 2.

" " (. 1).


" " (. 2):
b ,
b ,
, b .
, "
":
, ,
. . 3 1 + 2 +
a
a

3 + 4 .
. 3
" ":
, b , , , ,
, , (.
4):
= + + .
d a b c

c
b

47

. 4
b ,
, , ,
0 0.
:
b = .

=0, -:
0 =0 .
=1, 1 = .
= 1, (-1) =- - , .
, ,
. , , = b , - ,
b . , = b
b .
,
: = , = b .
,
.
A

,

2:1,
. =2/3 AD ,
D .

b
O
C

D
a

CD =1/2 CB =1/2 a ; DC =-1/2 a .


D DA = DC + CA = -1/2 a + b .
AO =-2/3(-1/2 + b )= 1/3 -2/3 b .
, =1/3 -2/3 b . , b
, b :
b = +(1) b = +( b ).

48

D D = CD CA
=1/2 a b .
1/ ,
( ), 0. ,

0=1/ = / ;

0=1.

, , z i , j ,
k .
,
. :
1) + b = b + a ;
2) +( b + )=( + b )+ c ;
3) ( ) = ( ) ;
4) ( + b )= a + b ;
5) ( + ) a = a + a .
,
, .
.
.
y
M

. 5

49

z
z
M
y

x
x

. 6
,
.
: =(, ) (. 5).
, z.
: =(, , z) (. 6).
,
,
.
b
= +b ; d =a -b ; p = a ,

=(1, 1, z1), b =(2, 2, z2)

, d , p :
c =(1+2; 1+2; z1+z2),
d =(x1-x2; y1y2; z1z2),

=( 1; 1; z1).
. 5 . 6 ,
:
= = 2 2 z 2 .
z .

50

, : . (1,
1, z1), . (2, 2, z2), .
z
A

B
y

. 7
. 7 ,
, . :

AB = ,
=(2, 2, z2).
=(1, 1, z1),

:

=(21; 21; z2z1).


:
= = ( 2 1) 2 ( 2 1) 2 ( z 2 z1 ) 2 .
b ,
.

b
a

51

( a,b )= .
, .
. = .

M
a

, cos =

x
=

, , ,
, z .
cos =

, cos =

, cos =

z
a


.
:
cos2 +cos2 +cos2 =1.
, ,

= 2 2 z 2 .

.
,
.
b
b ( a , b ).

52

,
b = a b cos ,

.
:
1. b = b a
2. (a b) a ( b) ( a ) b
3. ( a + b ) c = a c + b c
4. a b ,
( ), . . b b =0.
a b =0 .
2

5. = . :

= a
b , ,
, . .
=(1, 1, z1) b =(2, 2, z2),
b =12+12+z1z2

:
b x1x2+y1y2+z1z2=0

, , = (2, 1, 2), b = (1, 0, 4), = (3, 4, 1).



b = 2 1 + (1) 0 + 2 4 = 10,
a c =2 3 + (1) 4 + 2 (1) = 0,
b = 1 3 + 0 4 + 4 (1) = 1.

, .
,

53

cos

a b
b

1 2 1 2 z1 z 2

2
2
x12 y1 z12 x 22 y 2 z 22

2.3.
,
, ,
, , .
.
1.
(1, 1, z1) (2, y2, z2):

= ( 2 1)2 ( 2 1) 2 ( z 2 z1)2 .
.
2.
1 2. ,
M1M

12. ,
M M2
M

12 1

M1M
M M2

N 12 2

3
.
4

M1N
N M2

5
.
2

, 1 .
1 2 ,
, 12 , :
2
z2
2
1
, z z1
, 1
,
1
1
1
. 1(1, 1, z1), . 2(2, 2, z2), . (, , z).
1 :

54

1 2
, 1 2 , z z1 z 2 .
2
2
2

, . (-2, 3, 4), . (0, 1, -2),


:
2 0

1,
2
2
3 1

2,
2
2

42
z= z z
1.
2
2

, (-1, 2, 1) .
3.
cos

1 2 y1 y 2 z1 z 2

.
2
2
12 1 z12 22 2 z 22

4. : 12+12+z1z2=0.
1 1 z1

.
5. :
2 2 z 2
,
.
1.
: (4;2), (5;7), (-3;4).
D, .

: , , .
B

55

D.

;
:

A C 4 3 1 ;
C 2 4
A

3.
2
2
2
2
2

1
, . ( ;3) .
2
D. :
D
D

.
2
2
7 D
1 5 D

; 3
.
2
2
2
D(-4, -1).
,
.

y
B

4
A

-4

-3
0

-1

2.
, :
(1;4), (-5;0), (-2;-1).
,
2:1, .
D =2,
D .

56

4 0
1 5

2 ; D

2.
2
2
2
2

D(-2;2). ,
D.
D 2 2 2

2;
1
1 2
D 1 2 2

1.

1
1 2

, (-2,1).
, .

y
A

D
M

B
-5

-2

-1

-1

3.
, , (5; 2;
6;), (6; 4; 4), (4; 3; 2) D (3; 1; 4), .
,
.
, :

=(6-5; 4-2; 4-6)=(1; 2; -2)


=(4-6; 3-4; 2-4)=(-2; -1; -2)
D =(3-4; 1-3; 4-2)=(-1; -2; 2)
57

D =(5-3; 2-1; 6-4)=(2; 1; 2)


,
-.
=1(-2)+2(-1)+(-2)(-2)=-22+4=0, , .
D =(-2)(-1)+(-1)(-2)+(-2)2=2+24=0, . . D .
D D =(-1)2+(-2)1+22=0, . . D D .
DA AB =21+12+2(-2)=0, . . DA .

, .
, .
12 22 (2)2 3 ,
(2)2 (1)2 (2)2 3,
D (1) 2 (2)2 22 3,

DA 22 12 22 3.
, D . , ,
, .
2.4. .

.
,
. .
.
F(, )=0
,
, ,
, .
: F(, )=0 .
4.
,
2+2=r2
58

.
,
. (, ) .
2
2 .

2+2=r2 , r,
. . , r .
, r.
, 2+2=r2
, . ,
2+2=r2 r0.
,
(-0)2+(-0)2=r2
(0, 0) r0.
,
2+(+1)2=1
r=1 (0; -1).
.
.
1.
,

0(0,0)
n = (; ).
y

,
(, ),
.
M

0(0,0)
(, ),

n (;

M
O

M 0M ,

). M 0 M
M 0 M

n.

M 0 M ( x 0 ; y 0).

59

M 0 M n ( 0) + ( 0) = 0.


, (
).
( ) + ( 0) = 0

(1)

,
. n (; ) .
(1) :
+ + ( 0 ) = 0
0 0 = . :
++=0

(2)

,
n( ; ) .
,
.
.
2. , 0(0, 0)
s =(m; n).
(, ) .
s .
M 0M

y
S

M 0 M ( x x0 ; 0) s =(m; n):
x

x0 0
(3)

m
n
, s =(m; n).
3. , 1(1, 1) 2(2, 2)
O

(, ) M 1 M =( 1;
1

1) 1 2 = (2 1; 2 1) ,

60

1
1

2 1
2 1

(4)

.
4. .
, 0(0, 0)
.
,
k , . . k =tg
.

y
M

y -y

x -x

(, )

0
0
k
tg ,
0
0

0=k(0).
, 0(0, 0)

0 = k (0)

(5)

k tg . 900 .
0 ,
0= 0, 0= b. : b=kx,
=kx+b
, b .

61

(6)

b> 0, k< 0

b< 0, k> 0

5.
:
1+1+1=0

2+2+2=0

n1 = (1; 1) n2 2 ; 2 ,

1 2 1 2
cos
.
2
2
2
2
1 1 2 2
: k 1 x b1
y k 2 x b 2 , :

tg k 1 k 2
1 k1 k 2
:

1 2
y

tg

tg 1 tg 2
1 tg 1 tg 2

, 1 +
1
k1 k2 = 0 k 2 .
k2
,
k1 = k2.

62

5
, (2;2), (3;1), (7;7) D(3;1)
, , .
, .
(4).

:

2
2

3 2 1 2
:

1=

6
3 .
10

7=

6
( 7) .
4

D D

7 7

3 7 1 7
D:

+2=-3(+2).

3 1

7 3 7 1
CD:

D
D

,
D D

1
3
3

( 3) .

-1=
2 3 2 1
5
;
6
3 3

.
DA:
10 5 5
DA , D .
, ,
5
, . ,
3
5
(2,2) k= (5):
3
63

5
+2= 2
3

5+3+16=0.

2.5.
++=0 ,
.
++0,
++0.
, ,
++0, ,
. ,
++0 , .
, , 2-3+60.
23+6=0 .
-3 0
(-3;0) (0;2) .
0 2

64

(0;0) 2-3+60.
. ,
2-3+60 ,
().
, , ,
2-3+60.
6.
, :
3 4 12 0
4 4 0

3+412=0

4
0

0
3
1)

44=0

4
0

0
1

(0;0) 3+4-120
-4-40. ,
( ).
40
2)
0
4=0 , >4 ,
. =0 =
. ,
. . <.

65

2 3 6 0
4 6 9 0
2-3+6=0

3)

4-6-9=0

-3

1
4

1 0

4) 3 6 0
40

+1=0,

3-6+0,
66

++4=0

1
2

-1
0

0
1

6
0

0
-2

-4
0

0
-4

(
).

2.6. .
.
, , z.
,
F(x, y, z)=0.
,
. F(x, y, z)=0
.
7
R 0(0, 0, z0).
(, , z) , ,

0 R

R2 .

z
n

. ,

.
0(0, 0, z0)
n , , , .
67

x0 2 y y 0 2 z z 0 2 R 2 ,

(, , z) , M 0 M

n , . .
:
nM0M 0

.
n A, B, C ;

M 0 M x x0 , y y0 , z z0 .

:
(0) + (0) + (zz0) = 0

(7)

,
0(0, 0, z0) n ( , , ) ,
.
:
++z+D=0

(8)

.
,
. .
, , z.
.
.
, D
(8) , :
+ + z = 0.

, n
1 , 1(0,0,1),
(0,0,0). n 0,0,1
: z=0.
,
68

=0 z,
=0 z.

, =a, =b, z=c ,


.
,
:
1 + 1 + 1 z + D1 = 0
2 + 2 + 2 z + D = 0

,
n1 A1 , B1 , C1 n2 ( 2 , 2 , 2)

cos

1 2 1 2 1 2
2
2
2
2
2
2
1 1 1 2 2 2

:
1 2 + 1 2 + 1 2 = 0.
:
1 1 1

.
2 2 2

,
69

2 + 3 5z + 7 = 0 4 + 6 10z 1 = 0 .

1 + 1 + 1 z + D1 = 0 2 + 2 + 2 z + D2 = 0.

, , z:
A1 x B1 y C1 z D1 0
.

A2 x B 2 y C 2 z D 2 0

(9)

2.7.

, , :
1
1

(3) . 4
2 1 2 1

, :
1
1 1 1 0
2 2 1

(10)

, 1(1, 1) 2(2, 2).


, ,
.
(10)
, 1(1, 1), 2(2, 2) 3(3, 3) ,

1
2
3

1 1
2 1 0 .
3 1


:
x1
1
S mod x 2
2
x3

y1 1
x1
1
y 2 1 S x 2
2
y3 1
x3

70

y1 1
y2 1
y3 1

(11)

,
S ,
() , .

,
. .
, ,
.
a x1 , y1 , z1 , b x 2 , y 2 , z 2 ,

c x3 , y 3 , z 3 , V , , b, ,
, :
x1
V x2
x3

y1
y2
y3

z1
z2 .
z3

(12)

, , b (. .
),
x1
x2
x3

y1
y2
y3

z1
z 2 0.
z3

,
1(1, 1, z1), 2(2, 2, z2), 3(3, 3, z3). 1 , 1 2

1 3 , (, , z) .
:
1 M x x1 , y y1 , z z1 ,

M 1 M 2 ( x 2 x1 , y 2 y1 , z 2 z1),

M 1 M 3 ( x3 x1 , y 3 y1 , z 3 z1 ).
, ,
:

71

x x1 y y1 z z1
x 2 x1 y 2 y1 z 2 z1 0
x 3 x1 y 3 y1 z 3 z1

(13)

, 1, 2, 3 4
:
2 x1 y 2 y1 z 2 z1
x3 x1 y 3 y1 z 3 z1 0.
x 4 x1 y 4 y1 z 4 z1
8
(0, 0, 2), (3, 0, 5), (1, 1, 0), D(4, 1, 2).
.
C
,
:
(3,0,3),

(1,1,2),
D (4,1,0).
,

, .
V :

3 0 3
1
1
1
V 1 1 2 3 12 6 (..).
6
6
2
4 1 0
, 3,
1
. , V= . .
2
, (0, 0, 2), (3, 0, 5), (1,
1, 0).
:
x0 y0 z 2
x x1 y y1 z z1
3 0 0 0 5 2 0.

x 2 x1 y 2 y1 z 2 z1 0

y
y
1
0 1 0 0 2
x 3 x1
3
1 z 3 z1
72

:
y z2
3 0
3 x 0 3 ( z 2) 3 y 3 x 6 y.
1 1 2
, 3z 6 + 3 3 + 6 = 0
3 z + 2 = 0.
2.8.
,
.
, ,
. , : , ,
.
. 4 (0, 0) r:
(0)2 + (0)2 = r2

(14)


: x2+y2+mx+ny+p=0. , 2 2
. 2 2
, ,
.
() :
2

2 1.
2
b

(15)

,
: 1(a, 0), 2(-, 0), 1(0, b), 2(0, -b), .
12=2 12=2b , b
(0, b0). (15) ,
, .
:
,
F1 F2, ,
.
F1(c, 0) F2(c, 0) , ,
2 b 2 ( b).

73

F 1 F 2 2a
(, ) .

( 0, 0)
, :

x0
2

2 0 2 1.
b2

(16)


k
.
x
, :
,
.
() :
74

2
(17)

1
2 b2
, 2 2 .
b (0 b0) .
1(,0), 2(,0), 1(0,b) 2(0,b) .
, 1, 2, 1,
2 .
. ,

b
b

1(, 0) 2(-, 0)
,
(0,0) ,
.

( 0, 0)
, :

x0
2

2 0 2 1 ,
b2

, -
b

.
d
75


=2+b+.
,

(0)2=2(0)

(18)

(0, 0) , .
(>0) .
2 , ,
.
, .

(0)2 = 2 (0).

76

(19)

, :
( 18), ( 19).
, .
,
.
,
. ,

.
,
. ,
, , .
, , ,
, . .,
.
2.9.
,
.
, ,
. ,
.
1. :
1 (3,4), 2 (3,4), 3 (4,3) , 4 (6,8) ?
2. :
b1 ( 0 ,2 ) ; b 2 ( 0 ,2 ) ; b3 ( 1,0 ) ; b 4 ( 3,0 ) ?
3. , ,
, :
(3,4,0) , b ( 0 ,3,4 ) , (6,8,0) , d (4,3,2) .
4. ,
?
1 1 1 0
5.
?
2 2 2 0
6.
1) =2;
4) 3=0;

2) +3=0;
5) +=0;

3) =1;
6) = ?

7. :
77


1 1
2)
?
d
1 1
8. :
1)

1) +=1,

2) =5

3) z=-2?

9. :
0 3

0 3?
0 z3

2.10. 2

1
:
(4, 2), (-2, 1), (2, -3).
, B,
, . ,
.
, . 4.
1)

2 4 2 1 2 2

2 2

x B x A 2 y B y A 2 .

37,

( 3 1) 32 ,

(4 2)2 (2 3)2 29.


2) (4):
1
2 1
:

1= ( 2).
8
4 2 2 1
1
2

:
1= ( + 2).
2 2 3 1
2 3
5

:
3 ( 2).
42 23
2
3) ,
:
(6;1) ; (4;4).
:
78

os

BA BC
BA BC

6 4 1 (4)
37 32

20
4 37 2

5
74

cos 0,58, 540 36 .


4) (11):
x1 y1 1
1
S x2 y2 1
2
x3 y 3 1
, , , :
4
2 1
1
1
S 2 1 1 (4 6 4 2 12 4).
2
2
2 3 1
S=14(. .).
28,
.
5) , ,
.

, .
, D .
2 1 3
x A xB 4 2

1;
.
yD
xD
2
2
2
2
3
D (1; ) k2,
2
1
1
: k2= , k 1
(.
k1
8
). k2= 8.
3
:
= 8(1) 16 + 219 = 0.
2
1 3

1.
: 0;
2
2
(0, 1) k=1, . .
: 1=(+2).
:
+1=

1=0.
( )
:
79

16 2 19 0
.

1 0

19 2
1 1
16 2
1 1

19 2 21 7

.
16 2 18 6

=1=

1
.
6

7 1
( ; ) , r = .
6 6
2

7
1

19 2 52 386 .
r2 2 1

6
6
36
36


2
2
2
x x y y r

7
x
6

y
6

193 .
18

, .
1
: 1 ( 2) 8 + 10 = 0.
8
8 + 10 = 0,
(2, 3). ,
2 8(3) + 10 0.
8 + 10 < 0.
: 1 = ( + 2)

+ + 1 = 0.
(4, 2) 4 + 2 + 1 > 0.
, + + 1 > 0.
5
: + 3= ( 2) 5 2 16 = 0.
2
(2, 1) :
5 (2) 2 1 16 0 ,

..

80

5 2 16 < 0.

8 10 0

1 0 .
5 2 16 0

2.
1(1,2,0), 2(1,2,1), 3(3,1,1), 4(3,0,1).
,
1) 1, 2, 3;
2) 4 1 2 3;
3) 4 1 2 .
1234.
. 6 . 7.
1) , 1, 2, 3
(13):
x 1 1 z z1
x 2 x1 y 2 y1 z 2 z1 0.
x 3 x1 y 3 y1 z 3 z1
x 1

y2

z 0

11 2 2 1 0 0
3 1 1 2 1 0

5 + 6 + 14z 7 = 0.

1, 2, 3 , ,
.
2) , , z (=5; =6; =14)
, ( 0, 0, z0)
(7):

( 0 ) ( 0) ( z z 0 ) 0.
, 4(3,0,1)
123 :
5 ( 3) 6 ( 0) 14 ( z 1) 0

5 + 6 + 14z 29 = 0.

3) 1 2 ( 1 1; 2 2; 1 0 )
, , 4 (3,0,1)
1 2 (2;4;1) :
2(3)4(0) + 1(z1) = 0

81

24 + z 7 = 0.

4) 1234 , (12):
x 2 x1
1
V x3 x1
6
x 4 x1

V=

2 4 1
y 2 y1 z 2 z1
1
y 3 y1 z 3 z1 4 1 1
6
.
4 2 1
y 4 y1 z 4 z1
22 11

(. .).
6
3

3.
?
) :
162 + 252 96 + 50 231 = 0.
,
:
16(2 6 + 9) 169 + 25(2 + 2 + 1) 25 231 = 0.
16( 3)2 + 25( + 1)2 = 400.
400:
25 1
16 3
3 1 1 .

1
400
400
25
16
(16) =5, b=4
(3,1).
, (3,1)
. = 3 = 1.
2

82

) :
92 + 42 + 18 16 11 = 0.
:
9(2 + 2 + 1) 9 + 4(2 4 + 4) 16 11 = 0
9( + 1)2 + 4( 2)2 = 36
( 1) 2 ( 2) 2

1.
4
9
(1,2).
: = 1 = 2.
= 2 b = 3, . . .

3. .


:
.
83

,
(, ).
(
).

,
. ,

.

.
,
.

.
, .
3.1.

. .

. ,
.
[, b] , b.
[, b] b.
(, b) , < x < b.
, .
- ( ) . 0
> 0 ( ).
.

- 0 ,
0 0+.

, - 0 0,
2.

0 -

0
84

0 +

. 1.
( ) , -
0 , 0.
, ,
.
.
.
. , , ,
, .
. ,
,
.
,
, .


.
.

,
.
();
.
.

.
:
=(x), y=(), =F() ..


.
,
.

85

, R 2 x 2 .
, R22 0, .. 2 R2. R0,

R x R.
5 3
: 2
.
1
, ( ),
.
, :
,
, ,
.
(
sinx, cosx, lgx, ).
,
.
,
.
.


(, ), =(). ().
=() .
, ,
.

.
.

() ,
D, () D (D 0).
, sin x cos x .

() ,
, . .
1 2 (1) (2).
() , 1 2 (1) (2).
86

, ()=2 .
.

() ,
(+)=()
.
, sin (+2)=sin x, tg (x+)=tg x. , sin x
2, tg .

()
.
() , ,
. .
()=().
()= (), () . , 2, 4, cos x, 1+5x2
,
, 3, sin x, tg x .
,
, .
3.2.
, . .
.
:
()=.
=.
:
()=n,
n .

87

n , n
.

()=, ()=2, ()=3, ()=4.

. 2.
( ):
()=0+1+22+33+ +nn.
()=+b
( ) ()=2+b+ ( ).

. 3.

88

. 4. =2+b+, 0.
- :
b
()
.

. 5. - .
:
()=, 0, 1.
1, 0 1.

89

k
.
x

. 6. .
:
()=logax, a 0, 1

. 7 .

.
=sin x, y=cos x, y=tg x, y=ctg x.

90

. 8. y=sin x..

. 9. =cos x.

. 10. =tg x.

. 11. =ctg x.
91

.

y=arcsin x, y=arcos x, y=artg x y=arcctg x
.

. 12. =arcsin x

. 13. =arccos x

. 14. = arctg x
92

. 15. =arcctg x
( )
.
. =()
. z=(),
z,
. z- :
z=(()),
, z
, . ,
z .
( ).
,
, .
:
=lg tg x, 1 6 1 , y=(1+cos23x)3.
, .
3.3.
.

.
=() 0
.
. () ,
0,
- 0 ( ), 93

0 (0)
() .
:

lim f ( x)
.
0

: () , 0.
: () 0.
, - 0 (0, 0+),
(; +),
.
. () ,
0,
,
() +

0,

0 0+.

=(), 0 =(0)
. .
(, +) . , ,
+, .
.

. ,
(0
, 0+) () (, +).

94

. 16.

f(x) 0 .
f(x) , 0 (.. < 0),
0 ( )

lim f ( x).
x x0 0

f(x) , 0 (.. > 0),


0 ( )

lim f ( x).
x x0 0

: /()
0 , 0 ,
.
.
lim f ( x) A lim ( x) B .
0

1.
, . .
lim ( f ( x) ( x)) A B .
x x0

2. , . .
lim ( f ( x) ( x)) A B
0

3.
, ,
. .
f ( x) A
, lim ( x) B 0
lim
x x0
x x ( x)
B
0

4. 0

V ( x) f ( x) U ( x)

lim V ( x) lim U ( x) A

x x0

x x0

lim f ( x), , . .
x
x0
95

lim f ( x) A

x x0

f ( x) A lim ( x) B
5. lim
0
x x0
f ( x) lim ( x) , . . .
0 () (), xlim
x0
x x0
,
5 x 2 3x 1

lim
7x 5
x2

2
lim (5 x 3 x 1)

x2

lim (7 x 5)

2
lim (5 x ) lim (3 x) 1

x2

x 2

x2

lim (7 x) 5

x2

5 (lim x) 2 3 lim x 1

x2

x2

7 lim x 5

x2

,
, lim x, . .
5 x 2 3 x 1 5 2 2 3 2 1 15 5

.
x2
7x 5
725
9 3
:

,
.
, .
lim


. 0 (),
0 , . .
lim ( x) 0.
x x0

, :

;
;

;
96


.
, 1()=(2)2 2.
2()=sin x .
3()=23+2 1.
,
0 .
. ()
0 ,
,
- 0
() .
tg

.
2

1
0 . ()
x
0 , :
f ( x)

lim f ( x) .

x x0

() ,
.

.
1
. () 0,

( )
0.
() 0,
1
0.
f ( x)
, sin x 0,

1

sin x

1
.
3
, , ,
.
x 0 . 3 30,

97

cos x
cos x 1 , lim ( x sin x) 0 .
, . . lim
x 0
x0
x sin x
.
( ),
0
, lim
x 0


.
(),
lim f ( x)
x


.
1
1
, sin , . . 0 .
x
x


( ).
.

98

. 17.

. 18

. 19.

. 20.

1720 ,
(. 20) 0.
. . 17
, 0 ( )
. . 18 0 . .
19 , 0
. ,
.
. () 0,
1) 0 ,
2) lim f ( x) A ,
x0

3) 0
, . . lim f ( x) f ( x0 )
x x0

:
, . .

lim f ( x) lim f ( x)

x x0 0

x x0 0

99

.
sin x
1. f ( x)
.
x
=0, . .
.
1
.
x2
=2, . .
1
.
: lim
x2 x 2
1
, f ( x)
=2 .
x2
2. f ( x)

3. ,
x, 1
3 x, x 1

f ( x)

, =1.
(1)=31=2.
.
. 1 ()=,
lim f ( x) lim 1

x 1 0

x 1 0

1 ()=3,
lim f ( x) lim (3 x) 2

x 1 0

x 1 0

,
lim f ( x) =1 .
x1

. ,
.
, ,
.
100

. =0 ,

.
1719 .
,
.
,
( ).
x 1,
3 f ( x)

3 x 1
=1 .
= ( 1) =3 (
1).

. 21.
,
, ,
.
.
1. () () 0, 0
f ( x)
()(), ()(),
.
( x)
f ( x)
,
0 , (0)0.
( x)
101

2. .
3.
.
4. () [, b] ()=, (b)=,
( ), = [, b] ,
()=
.
5. () [, b]
(()(b) 0), = ,
()=0. , . .
()=0, ()=0.
3.4.
,
. ,
. ,

.
() () 0 ; u(x) v(x)
0. 0 ,
=0, ( ):
( ) u ( x )
,
, ()u(x), u(x)v(x), 0 , ,
( ) v( x)
0
0, .
(. .
) ,
.
.
1.
9 x 2 8 x 1 16

2.
lim
x 1
9x 1
8
.
, . .

2
lim (9 x 8 x 1) 0
x

1
9

102

lim (9 x 1) 0
x

1
9

1
9

9 x 2 8x 1
0
.
1
9x 1
x
0
9

lim

.
1
92+81=9( )(+1).
9
1 2
2+b+=(1)(2).
:
1
9( x ) x 1
9x 2 8x 1
x 1 10
9
lim
lim

lim
1
1
1
1
9
x

1
1
9
x
x
x
9
(
x

)
9
9
9
9
2.
lim
x 1

x2 x 2
x 1 x 2
x2
0
lim 2
.
lim 2
x 1 x 1 x 1
x 1 x 1
x x2 x 1 0
3

0
( ),
0
.
2
1,
,
2 1
, ( lim ( x 2) 3 ), 1

x 1

, 1 .
3.
2x 3 5x 2 7 x 3

.
x
5 x 3 3 x 10

,

. 3,

lim

103

2x 3 5x 2 7 x 3

lim
lim
x
x
5 x 3 3x 10

5 7
3

2
x x2 x 3
, . .
3 10
5
5 2 3
x
x

5 7 3 3 10
,
,
,
,
.
x x2 x3 x2 x3
4.
2 5
1
3 5
2 x 4 5x 2 1
x
x
x

0 ,
lim
lim
5
3
3
x 4 x 3 x 3
x

4 4 5
x
x
1
3
3
2 5

lim 3 5 0, lim 4 4 5 4 .
x x
x
x
x
x
x

.
0

.
0

5.

1
2
x 1 2
x 1 0
2
lim 2

lim 2
x

1
x

1
x

1
x

1
x

1
x
1 0

x 1
1
1
lim
lim

x 1 ( x 1)( x 1)
x 1 x 1
2

lim
x 1

,
0
.
0
6.
lim
x4

x 2 0
lim
x 4
x4
0

x 2
x 2

x 2

lim
x4

1
x 2

1
.
4

( x 2), 4,
4 .
104

7.

2 x3 0
2 x3 2 x3
4 x 3
lim
lim 2

2
2
x

7
x

7
x 49
0
x 49 2 x 3
x 49 2 x 3
7x
1
1
1
lim
lim

x 7 x 7 x 7 2
x

7
14

4
56
x3
x 7 2 x 3
,
.
, :
lim
x 7

3 2 3 22

1 x 1 x

4 3 .

8.
lim
x 0

1 x 1 x 0
lim
x 0
x
0

lim

1 x

1 x

1 x 1 x

x 1 x 1 x

2x

1
x 0 x 1 x 1 x
x 1 x 1 x
,
, :
x 0

lim

sin x
1.
x 0
x

lim

,
0

, . . ,
0
:
lim

sin ( x)
1,
( x)

() . , , , lim
x

105

sin x
0
x

9.
sin 3x
sin 3x
lim
3x
sin 3x 0
1
3x
3

x
x

0
lim
3
3 3 .
lim
sin

x
sin

x
sin

x
0
1
x 0
x 0
x
lim
x
x 0 x
0
.
0
, sin3 ( )
3, sin ( ) .
sin 3x
1)
3 , ( lim
x 0 3x
sin x
1 ), .
( lim
x 0 x

10.

1
lim x sin 0 lim
x
x
x

1
x 0 1
.
1
0
x

sin

1
=() ( ),

sin x
lim
1.
x


3.5. . .
=() 0 .
0 , 0
(: 0 ). =0+. ()

=(0)=(0+)(0).
(0) ( ) ,
, .
106

, ,
0. ,
0
.


f ( x 0 ) f ( x 0 x) f ( x 0 )

x
x

0 0+.
,
0.
() 0 0.
.
=()
, ,
=()
0 :
dy df ( x0 )
, f ( x0 ),
,
.
dx
dx
:
f x0
y
y lim
.
x 0 x
x
, (0) ()
0. .
.
=(), .
0. ,
0 .
f ( x 0 ) lim

x 0

. 0
0 , ,
, 0.
0 0+ 0 =().
(0) (0+) 0=(0) 0+=(0+).
107

. 22.
=() 0(0, 0):
0=k(0),
k , . . k=tg .
,
tg ,
, . . k=tg = Mlim
M
0

, 0, 0.
f ( x0 )
y f ( x 0 )

f ( x 0 ) .
0F tg
k lim
x 0
x
x
x
, =() ,
0 () ,
0(0, 0) 0, . . k=(x0).
:
0=(0)(0).
,
(
).
1. () 0, ()
0.
108

, .
2. () [, b]
, () [, b],
. . () 0 [, b], () [, b].
3. () [, b]
, () [, b], . .
() 0, () [, b].

. 23.

. 24.

() 0 tg 0, . . 900.
[, b].
() 0 tg 0 900.
[, b].
2 3
.

.
=(), =(), ()=() ().
.
()=()+v (), ()= ()+v ()
.
()=()v(), =v+uv.
109

, ()=, . . -
. ,
(u2)=2uu, (u3)=3u2u, , (un)=nun1u.
.

u ( x)

( )
, y u u v v u .
2
v( x)
v
v
.

1. ()=0

: =(), :

2. ()=1

3. ()=1,
.

1

.
2

3. u u 1 u

u
u
2 u

4. ()=ln

4. a u a u ln a u

eu eu u

5. (logax)=

log a e
x

log a e
u
5. log a u
u

ln u u
u

6. sin u cos u u

ln x 1 .
x

6. (sin x)=cos x

7. cos u sin u u
u

8. tg u
cos 2 u
u

9. ctg u
sin 2 u

7. (cos x)= sin x


1
cos 2 x
1
9. (ctg x)=
sin 2 x
8. (tg x)=

10. (arcsin x)

1
1 x2

10. arcsin u

110

u
1 u2

11. (ar cos x)


12. (arctg x)

1 x

11. ar cos u

12. arctg u

1
1 x2

13. (arcctg x)

1 u2

u
1 u2

13. arcctg u

1
1 x2

u
1 u2

,
.
.
1.
=(32 sin5x)4
, sin u
y=4(32sin5x)3(32sin5x)=4(32sin5x)3(02cos5x5) = 40(32sin5x)3.
2.

arcsin u

y arcsin(1 x) 2 x x 2 .

1 x
2
1 1 x
1

2x x

2x x
2

2 2x x

1 x
2x x

1 1 2x x

x
2x x

2 2x
2 2x x 2

x
2 x

3.
y3

ctg

1
x

a u , ctg u

111

1
ctg
3 x

ctg

1
x

1
ln 3 ctg
x

ln 3

1
ctg
3 x

ln 3

sin 2

1
x

ctg

1
3

2
x


ln 3
21
sin
x

1
2

x sin 2

1
x

4.
y

x 1

x 2x 2

u ; u ;

x 2x 2

x 1

x 2x 2

x 2x 2

x 2x 2
x 1 x
2 1 0

2 x


2
3
x 2x 2

2x

1
x
2

x
x

1
x

1 2

1 x 3 2
3

1
1
1 1
1
6 2 2
6
3

2
3
2 2

2
x 2x 2
1
1 1 1 2
1
x 2 x 6 3 2 2 2
3
3

2
3
2 2

x 1

u
v

5.
ln

1 1 x2
y ln
x2 1 .
x

a
ln a ln ,

ln u; u
112

y ln 1 1 x 2 ln x x 2 1.

1 1 x 2
2x
1
1 x2
1
y


2
2
2
x 2 x 1 1 1 x
x
1 1 x

x
x 1
2

1
x
11 1 x2 1
1


1 1 x2

x
x
1 x2
1 1 x2

1 x2

x 1 x2
1
x
1
1 x2


.
x
x
1 1 x2 x
1 x 2 1 1 x 2

6.

1 2

1 2

3 1

3
3
1 2 2 1 2 1 2
2
2
3

2
1 2 1 2

2 3 1 2

7.

arctg

arctg u
u
v

1
1 x

1

1
1

1
1 2
2
2
2 2
1 1
2
1
113

8.
uv

2 3 3
2

eu

1
1
2 x 3
3
2 x 3
3

y e
x x e
x x
2
2


e 2 x 3 2 x 3 x 3 x e 2 x 3 3 x 2 1
2

e 2 x 3 2 x 3 2 x 1 3 x 2 1 e 2 x 1

2x

3x 2 2 x

9.
ar cos u

1
1

arccos x x x 2 .
2
2

u
u v

1 x x2
1

x ar cos x x arccos x

2 2 x x2
2

x
1 2x
1

arccos x x

2
1 x 4 x x2

1 2x
1 2x
arccos x

arccos x
4 x1 x 4 x1 x

10.
=24 , =1.

-0=(0)(0),
0, 0 .
, 0=1. 0=(0)=(1)=1241= 3.
=24, . . ()=24. (0).
()=24. (0)=(1)=214= 2.
114

:
+3= 2(1) 2++1=0
11.
1 3
2 2 3 3 .
3
,
) , ) 35=0.
:
3
2 2 2 3 2 4 3.
3
) , ,
. . 0 : 24+3=0.
, 1=3 2=1. :

1 3
3 2 3 2 3 3 3 3 2 2 3 2 3 2 3 3.
3
1
1
5
2 (1) 13 2 12 3 1 3 2 .
3
3
3
1 (3)

5
).
3
, , : =
5
3
= .
3
) 3--5=0,
:

: 1(3, 3) 2(1,

35=0

=35.

k=3.
0 3.
24+3=3. 24=0,

1=0 2=4.
:
1
5
1=(0)= 3.
2=(4)= 43242+343= .
3
3
1(0,3):
+3=3(0)

33=0.
115

2(4,

5
3 ( 4)
3

5
):
3

9341=0.

3.6.
=()
.
.

dy d(), . .
dy=(x)x
=. =1. dy=1x, ..
dx=x.

dy=f(x)dx
dy
, . .
dx
.
.

f ( x)

3.7.
=() (), , ,
, ()
( ) ()
: , (), . .
()=(()).
, ( )
() (), . .
()=(()).
116


IV()=(()).
,
()=26sin3x
(x)=12x53cos3x,
(x)=125x43(sin3x)3=60x4+9sin3x,
(x)=604x3+9cos3x3=240x3+27cos3x,
IV(x)=2403x227sin3x3=720x281sin3x . .
n :
y(n) (n)(x).
3.8.
, :
, .
0
,
0

.
.
.
, , -, -,
,
.
f x
f x
lim
lim
, x x0 x x x0 x ,

f x 0

x x0 x 0
lim

f x

0 x =


lim

( x )

1.
117

e2x 1 0
e 2x 1
2e 2 x
2
lim
lim

1) lim

x 0 sin 3 x
x

0
x

0
0
3

cos
3
x
3

sin 3x
2) lim

x
1
x

lim x 0, . . lim e , e x
x
x

0
x

e
e

sin 5 x 0
5 cos 5 x 5 cos 5 5
lim

,
x sin 3 x
x 3 cos 3 x
3 cos 3 3
0
. . cos 5=cos(4+)=cos = 1.
cos 3=cos(2+)=cos = 1.

3) lim

.
e x ex 2 0
e x ex 0
e x ex 2

1.
4) lim

lim
lim
x 0
x 0
x 0
2x
2
2
x2
0
0
.
,
.
2x
1 x2
x

2 1 x2

lim

lim

2
x
x


1 x
,
,

1
1
1
2
, .. lim 2 0 .
1 x
x2
x

1
lim
lim
x
x
x
1
0, .
1
ln
x

3
x
lim

lim x ln x 0 lim
x 0 1 x 4 3
x 0
x 0 1
6)
3 x
3

5)

lim

3 lim 3 x 0.
x 0

x
1
x x 1 1
x2 x 1
2
lim
,
lim
2
x 1 x 1
x 1
x 1
x 1
x 1
x2 1

7) lim

118

2
. . lim x x 1 1,
x 1

2
lim x 1 0.

x 1



. ,
.
()
0 .
. () 0 (),
0,

() (0) (() (0)).
0 ().

. 25.
, (1 3)
(2 4),
((1) (4)). ,
.

. ,
(1, 2, 3, 4) ,
. ,
119

, .
.
. () 0 ,
, . . (0)=0.
, , . .
. (0)=0 ,
0 .
()=3.
()=32. =0 (0)=0. =0
0, ()=3 0, 0, ()=30. . . -
=0, =0
. =0 .
. ()=32, ()=3
.
, (()=0)
.
, , ()=0,
.
.
1. 0
, 0 ,
,
,
.
, , .

.
.
() (. . ()
() ()).
2. 0 () (0) 0,
0 , (0) 0, 0 .

.

120

, . .
=() ,
.
() 0.
=() ,
.
() 0
. ,
, .
()=0.
, (
) .
.
(, b) () 0 (() 0),
() .
(, b) () 0 (() 0), (, b)
().
(, b) () 0 (() 0), (, b)
().
()=0 , . .
.
()=0 .
()=0 .

() =() :
1)
;
2) ;
3) ;
4) ;
5) ;
6) (,
, ) .

121



.
, .
()
[, b].
1. ().
2. ()=0.
3. , [, b]
() .
4. () : () (b).
5. ()
().
2.
()=392+2410
[0 3].
1. ()=32922+24.
2. ()=0, 3(26+8)=0,
1=2,
2=4.
3. 2=4 [0, 3].
1=2
(2)=23922+24210=10.
4. : (0)= 10, (3)=33932+24310, (3)=8.
5. :
(2)=10,
(0)= 10,
(3)=8.
10 =2.
10 =0.
3.
=+362
234.

, . . (, +).
.
=1+726243.
=7212122= 12(2+6).
122

=0 :
12(2+6)=0
1= 3;
2=2.

(; 3), (3; 2), (2, +).

(, 3)

-3
0

(3; 2)
+

2
0

(2; +)

:
(3)=726;
1(3; 726)
(2)=114;
2(2; 114) .
(3; 2) . (; 3) (2; +) .
3.9.
1. ?
?
?
2. ? ?
3. , ? .
4. , .
5. ?
?
6. ?
7. () ?
.
8. ? .
9. ()?
() . : 1) ;
2) ?
10. : 1) ; 2) ;
3) ; 4) ; 5) ?
11. () 0?
12. () ?
?
13. 0?
14. () () 0,

1
0:
()();
()();
;
?


123

15. , 0 0 :
1) sin x; 2) cos x; 3) lg x.
16. ?
?
17. ?
0
? ,
?
0
18. 0 ?
( ).
19. ?
20. ( ,
)?
21. ,
()?
22. ? ?
23. ?
24. =(), : 1) , u 1 v 2 , v sin t ,
t 2 x , 2) y arctg z , z 2 x .
25. :
x2
1) arccos 2 3 x , 2) y 3 4 lg
.
x3
26. ?
27. () .

()?
28. ?
?
29.
?
30. () .
31. ?
32. . ?
33. , ?

3.10.
2, 4, 6. 1, 3, 5,
,
3.
2.
124

2 x,

f ( x)
1 x2 ,
sin x
,

x 1
1 x 0
x 0.

()
: (; 1), [1; 0], (0, +). ()
= 1 =0.
.
lim f ( x) lim (2 x) 1.
x 1 0

lim

x 1 0

x 1 0

f ( x)

lim

x 1 0

1 x 2 0.

, = 1
.
2
lim f ( x) lim 1 x 1.

x 0

x 0

sin x
1.
x 0
x 0
x
, . . =0
lim f x 1.
lim f x lim

x 0

: f (0) 1 0 2 1.
lim f x f 0 1, =0 () .
x 0

(), ,
1) 2 ,
2) 1 2 2 2 1
, , 1 0

1 2 .
3) 0

sin x
.
x

sin x
0 0. =n, n=1, 2, 3, 4,
x

125

. 26.
4.
1 2
3 5 , =0
2
=4. . .
=()

0 f x0 x x 0 ,

0=(0).
=0
(0)=(0)=5.
=()=3
(0)= 3.
1(0, 5)

5= 3(0)

= 3+5.
=4
(4)=(4)=1.
(4)=43=1.
2(4, 1)
1=4
=3.
,
3 5

3
3(2, 1).
:
k k2
tg 1
,
1 k1 k 2
k1= 3; k2=1 .
126

tg

3 1 4

2.
1 3
2

=arctg 2.
1 2
x 3 x 5 ,
2
1
=3, . . =0 =3. y (3) .
2
1
4(3; ) .
2

. 27.
6.
1 2 .
1. ( ,
), ,
.
2. .
3 2 .
=0 : 3(2)=0, 1=0, 2=2.
.

(, 0)
0
(0; 2)
2
(2; +)
+
0

0
+

max

127

min

3. , (, 0) (2, +),
(0; 2), =0 =2:
max=(0)=4;
min=(2)=0.
4. .
=6(-1).
, 0, . . 6(1) 0, 1.
, 0, . . 1.
, (, 1) ; (1, +) .
5. =0. , =1
, ..
. : (1)=2.
=(+1)(2)2 =0, . .
= 1
=2;
=0, . . =4. : (1; 0), (2; 0),
(0; 4).
, .

16

1
2
1
3
8

1
2
3
3
8

0
4
max

1
2
5
8

1
2

1
2
3
8

2
0

3
4

min

m ax

4
3

~*

2
-2

-1

m in

1
-1

-2
. 28 =(+1)(2)2.
128

4.
-
.
, ,
. ,
.
,
1.
, 3.

.
, .
, , - ,
- , , .., , , .., .
- -

, .. .

,
.

, -
, -
.

4.1. .

.
: f ( x ) F(x),
f (x).
, f (x) = x4
F(x) =

x5
1
x5
, F (x) = F ( x ) ( ) ( x 5 ) x 4 .
5
5
5

F(x) f (x) ,
F ( x) f ( x) .
129

x5
x4.
5

x4.
x5
x5
x5
3 , 10
C , - .

5
5
5
, f (x)
F (x) + C, F (x) = f (x) - .

f ( x)dx,

f (x) - , f(x)d x -
, d x - .
, F (x) - f (x) ,

f ( x)dx F ( x) C.

,
4
x dx

x5
C.
5


.
,
F ( x) f ( x)

f ( x)dx F ( x) C

.
4.2.


.
,
.

1.

0 dx C

2.

130

1 dx x C

a
x dx

3.

x a1
C
a 1

4.

x dx ln | x | C

(a 1)
5.

x
a dx

ax
C
ln a

7.

sin xdx cos x C

9.

cos

11.

1
1 x

6.

8.

dx tgx C
dx arcsin x C

x
dx arcsin C
a
a2 x2
15.

1
1
ax
a 2 x 2 dx 2a ln | a x | C

cos xdx sin x C


1

sin

10.

13.

e dx e

12.

1 x

14.

16.

dx ctgx C

dx arctgx C

1
1
x
dx arctg C
2
x
a
a
1

a x
2

dx ln x a 2 x 2


.
4.3.
:

1. ( f ( x)dx) f ( x),
3.

f ( x)dx f ( x) C,

2. d ( f ( x) dx ) f ( x),
4.

df ( x) f ( x) C.


,
:
131

5.

k f ( x)dx k f ( x)dx, k .

( f ( x) g ( x)dx = f ( x)dx g ( x)dx.

6.

4.4.

5 6
.
1.
1
3
x3
2
1
1
x x )dx (2 x 2 x 3 x 2 2 ) dx
3
x
3
x
1
3
1
1
2 x 2 dx x 3dx x 2 dx 2 dx
3
x

(2 x

= ( ) =
3

x 2 1 x4 x 2
4 3 x4 2 5
2
*
2 ln | x | C
x
x 2 ln | x | C.
3
5
3
12 5
( ) 3 4 ( )
2
2

2.

(4 cos x e

3
1 x2

)dx 4 cos xdx 3

1
1 x2

dx 4 sin x e x 3 arcsin x C.

3.

( x 3x) 2

dx

x 6x x 9x 2
3

dx x 3 dx 6 x 6 dx 9 x 3 dx

3 53
6 13
3 8
x 6 x 6 9 x 3 C
5
13
8

3 3 5 36 6 13 27 3 8
x
x
x C.
5
13
8

4.
x2
x2 4 4
x2 4
dx
1
x
x 2 4 dx x 2 4 dx x 2 4 dx 4 x 2 4 x 4 2 arctg 2 C
x
x 2arctg C.
2
132

5.
cos 2 x
dx ( ) =
2
x
1 2 sin 2 x
1
dx
dx 2 1 dx ctg 2 x C.
2
sin x
sin 2 x

sin



.
x (t )

f ( x)dx dx (t )dt f ( (t )) (t )dt.


,
() x (t ).

x, t x (t ) .
:
t (x ) , dt ( x) dx .
6.
x 6t

cos 6 dx dx 6 dt cos t 6 dt 6 cos t dt 6 sin t C t 6


6 sin

x
C.
6

7.

2 x

dx

t 2 x
dt
1 t
1
1
et

e dt et C e 2 x C.
dt 2 dx
2
2
2
2

8.
3

1
t 2x 1
dt 1 1
1 t2
1 3
2 x 1 dx
t 2 t 2 dt
C
t C
3
dt 2 * dx
2 2
2 ( )
3
2

133

1
(2 x 1)3 C.
3

9.
t 2x 1

1 dt

2 x 1 dx dt 2 dx t 2

1 1
1
1
dt ln | t | C ln | 2 x 1 | C.
2 t
2
2

10.

t ln x
ln 2 x
t3
ln 3 x
2
dx

dt

C.
1
x
dt dx
3
3
x

11.

xe

t x2

x2

dt
1
1
1
dx dt 2 xdx et
e t dt e t C e x C.
2
2
2
2
dt
xdx
2
2

12.

t x2 1

x 1 dx dt 2 xdx
dt
xdx
2
2

dt 1 1
1 t2
1 3
t t 2 dt
C
t C
2 2
2 ( 3)
3
2

1
( x 2 1)3 C.
3

13.
sin x

t cos x

tgxdx cos x dx dt sin xdx

dt
dt

ln | t | C ln | cos x | C.
t
t

134

14.

t 1 x2
x
1 dt
1 dt
1 2
dx

t dt
2 2
2
(1 x )
dt 2 xdx
t 2
2 t
2

1 t 1
1
1

C C
C.
2 1
2t
2(1 x 2 )

15.

sin 4 x cos xdx

t sin x
t5
sin 5 x
t 4 dt C
C.
dt cos x dx
5
5

. ,
:
n
(ax b) dx

1 (ax b) n1

C (n 1)
a
n 1

ax b dx a ln | ax b | C
e

ax

dx

1 ax
e C
a
1

sin ax dx a cos ax C
1

cos ax dx a sin ax C

u dv u v v du
,
.
135


. u , ( dx )
dv .
du (du u dx ) -

v (v dv), dv C .
16.

xe x dx

u x; dv e x dx

du 1 dx; v e x dx e x C , v e x

x e x e x dx x e x e x C.

17.

x cos 2 xdx

u x; dv cos 2 xdx
1
1
x sin 2 x
sin 2 xdx
1
2
du dx; v sin 2 x 2
2

1
1
1
1
x sin 2 x
sin 2 xdx x sin 2 x cos 2 x C.
2
2
2
4

18.

u ln; dv x 2 dx
2

ln xdx

x3
x3 1
x3
1 2
dx ln x
x dx
1
x 3 ln x
3
3
x
3
3
du dx; v
x
3

x3
1 x3
ln x C.
3
3 3

19.

u 1 2 x; dv e 3 x dx
(1 2 x) 3 x
1
(1 2 x)e dx

e ( e 3 x )(2) dx
1
3
3
du ( 2) dx; v e 3 x
3

3 x

1 2 x 3 x 2 3 x
1 2 x 3 x 2 3 x
e e dx
e e C.
3
3
3
9

136

20.
u arctgx ; dv x dx

x2
x2
1

arctgx

dx
1
x
2
2
1

x2
du
dx
;
v

2
1 x
2
2
2
2
x
1
x
x
1 ( x 2 1) 1
arctgx
dx arctgx
dx
2
2
2 1 x
2
2
1 x2
x2
1
1
x2
x 1
dx) arctgx arctgx C.
= arctgx ( 1 dx
2
2
2
1 x
2
2 2

xarctgxdx

21.

u x 2 ; dv sin 2 xdx
x2
1
x sin 2 xdx
cos 2 x ( cos 2 x) 2 xdx
1
2
2
du 2 xdx; v cos 2 x
2

u x; dv cos 2 xdx
x2
x2
cos 2 x x cos 2 xdx
cos 2 x
1
2
2
du dx; v sin 2 x
2
x
1
x2
x
1
( sin 2 x
sin 2 x dx) cos 2 x sin 2 x
sin 2 xdx
2
2
2
2
2

x2
x
1
cos 2 x sin 2 x cos 2 x C.
2
2
4

:
n x
x e dx

u x n ; dv e x dx
.......................

n
x sin xdx

u x n ; dv sin xdx
.........................

137

u x n ; dv cos xdx
x cos xdx .........................
n

n
x ln xdx

u ln x; dv x n dx
........................

n
x arcsin xdx

u arcsin x; dv x n dx
.............................

u arccos x; dv x n dx
x arccos xdx .............................
n

n
x arctgxdx

u arctgx ; dv x n dx
...........................

u arcctgx; dv x n dx
x arcctgxdx .............................
n

4.5.
1)

f(

ax b t n ,

ax b , x)dx

a dx nt n1dt.
,
, n
.

22.

dx
3

x3

x 3 t3
dx 3t 2 dt

t 2 dt
t2
3
3 tdt 3 C 3 ( x 3) 2 C.
t
2
2

138

23.

x 1 t6
dx
t 5 dt
t 5 dt
t 3 1 1

6 2 3 6 2
6
dt
t t
t (t 1)
t 1
x 1 x 1 dx 6t 5 dt

t3 1
dt
(t 1)(t 2 t 1)
dt 6
6
dt 6 ln | t 1 |
t 1
t 1
t 1

6 (t 2 t 1)dt 6 ln | t 1 | 6(

t3 t2
t ) ln | t 1 |) C (t 6 x 1)
3 2

x 1 3 x 1 6

x 1) ln | 6 x 1 1 | C.
3
2

6(

24.

x 1

x2

dx

x 2 t2
(t 2 3) 2tdt
t2 3

dt
dx 2tdt
(t 2 2) t
t2 2

(t 2 2) 1
1
1
t
dt 2 dt 2 2
dt 2t 2
arctg
C
t2 2
t 2
2
2

| t x 2 | 2 x 2

2)

2
2

arctg

x2
2

C.

Ax B
dx,
px q

Ax B
x px q
2

dx


x 2 px q x 2 2

p
p2 p2
p
p2
x

q (x )2
q
2
4
4
2
4

139

t x

p
,
2

xt

p
,
2

dx dt.

25.

t x2
3x 2
3x 2
3(t 2) 2
3t 4
dx
dx

dt 2
dt
2
2
dt dx
4x 7
( x 2) 3
t 3
t 3

z t2 3
t
1
1 dz
1
3 2
dt 4 2
dt dz 2tdt 3
4 2
dt
t 3
t 3
z 2
t ( 3 )2
dz
tdt
2

3
4
t
3
4
t
ln | z |
arctg
C ln | t 2 3 |
arctg
C
2
2
3
3
3
3

3
4
x2
ln | ( x 2) 2 3 |
arctg
C.
2
3
3

26.

3
3
2(t ) 5
t x
2x 5
2x 5
2
dt
2
x 2 3x 4 dx 3 2 9 dx
25
2
(x ) 4
t
dt dx
2
4
4
25
u t2
2t 2
t
1
4
2 25 dt 2 2 25 dt 2 2 25 dt
t
t
t
du 2tdt
4
4
4
5
t
1 du
1
1
2
2
dt ln | u | 2
ln 2
C
5
5
5
u 2
( )2 t 2
2
t
2
2
2

140

5
3
x
25 2
2 C ln ( x 3 ) 2 25 2 ln 4 x C
ln | t 2 | ln 2
4
5 5 (x 3)
2
4 5 1 x
2
2
2 4 x
ln | x 2 3 x 4 | ln
C.
5 1 x
27.

x4
x 2 6 x 11
t
t 2
2

dt

x4

dx

t 2
2

( x 3) 2 2

dt

u t2 2

du 2tdt

dx

1
u

t x3
t 3 4

dt
dt dx
t2 2

du
ln | t t 2 2 |
2

u ln | t t 2 2 | C t 2 2 ln | t t 2 2 | C
x 2 6 x 11 ln | x 3 x 2 6 x 11 | C.
28.

dx

3x 2
5 4x x

t x2
dt dx

t
9 t2

3x 2

dx

( x 4 x 5)
2

3(t 2) 2
9t

dt 4

dt

dx

3t 4
9 t2

dt

u 9 t2
dt

du 2tdt
9 t2
1

141

3x 2

( x 2) 2 9

1
2

1
u

du 4 arcsin

t
t
3 u 4 arcsin C
3
3

t
3 9 t 2 4 arcsin C
3
x2
3 9 ( x 2) 2 4 arcsin
C.
3
3)

sin

x cos n xdx, m, n ,

t cos x, m .

t sin x, n

m, n ,

sin 2 x

1 cos 2 x
1 cos 2 x
, cos 2 x
2
2

.
29.

sin

x cos 3 xdx sin 2 x cos 2 x cos xdx

| sin 2 x cos2 x 1 | sin 2 x(1 sin 2 x) cos xdx

t sin x
t 2 (1 t 2 )dt t 2 dt t 4 dt
dt cos xdx

t3 t5
sin 3 x sin 5 x
C

C.
3 5
3
5

30.

sin

x cos 4 xdx sin 2 x cos 4 x sin xdx

2
2
4
| sin 2 x cos x 1 | (1 cos x) cos x sin dx

142

t cos x
(1 t 2 )t 4 (dt ) t 4 dt t 6 dt
dt sin xdx

t5 t7
cos5 x cos 7 x
C

C.
5 7
5
7

31.

1 cos 2 x
1
1
dx dx cos 2 xdx
2
2
2

2
sin xdx

1
1
x sin 2 x C.
2
4

32.

cos

1
1
1 cos 2 x
dx dx cos 2 xdx
2
2
2

xdx

1
1
x sin 2 x C.
2
4

sin

(ax)dx

1
1
x sin( 2ax) C.
2
4a
1

cos (ax)dx 2 x 4a sin(2ax) C.


2

33.

sin

1 cos 2 x 1 cos 2 x

dx
2
2

x cos 2 xdx

1
1
1
(1 cos 2 2 x)dx
dx
cos 2 2 xdx
4
4
4
143

1
1 1
1

x x sin 4 x C.
4
4 2
8

4)

f ( x,

a 2 x 2 )dx

x a sin t.

34.

x 2 sin t

4 x dx dx 2 cos tdt 4 4 sin 2 t 2 cos tdt


x
t arcsin
2
2

| 1 sin 2 t cos 2 t | 4 cos 2 t cos tdt 4 cos 2 tdt


1
1

(32) 4 t sin 2t C 2t sin 2t C


4
2

2 arcsin
5)

x
x
sin( 2 arcsin ) C.
2
2

f ( x,

a 2 x 2 )dx

x atgt
1
1 tg 2
cos 2 .

144

35.
x 5tgt
1

(25 x )
2

25 x

1
dt
cos 2 t
x
t arctg
5

dx dx 5

(25 25tg t ) *
2

25 25tg t
2

1
dt
cos 2 t

1
1
1
*
dt

25 (1 tg 2t ) 1 tg 2t cos 2 t

1
25

1
1
x
sin t C sin(arctg ) C.
25
25
5

1
1
1

dt
cos tdt
2
1 1 cos t
25

2
cos t cos t

4.6.
, ,
x b, , y f (x).
(. 1).
. , , . 2, -
.

x a,

145

a, b

x1 x1 xo ,

x2

a xo x1 x2 ... xn b

xo , x1 ,..., xi , xi 1 ,..., xn1, xn ,

xi

xi xi 1 ,


n
(. . 3).

x2 x1 ,..., xi xi xi 1 ,..., xn xn xn1.

a,b.

f (x).

. 3.

i 1, xi (i 1, 2,..., n) ,

f (x) i xi 1 , xi

).
f ( i ) xi (i 1,2,..., n).
,

S n f (1 ) x

... f ( i )

xi

... f ( n ) xn f ( i ) xi ,

i 1

(. 3)
. n
,
xi (i 1,2,..., n) . S

S n , ..

146

S n lim f ( i )xi .
S lim
n
max x 0
i

i 1

a,b,
a, b ,

. ,

a,b, .

f (x)

4.7. . -
,
(1).
,
. .
. a, b f (x).

a, b a x x ... x
xo , x1 , x1, x2 ,..., xn1, xn .
o

x1 x1 x0 , x2 x2 x1 ,..., xn xn xn 1.

1 , 2 ,..., n .
.


n

i 1

f (x) a, b

lim f ( i )xi f ( x)dx.


0

(1)

, ,
f (x) a,b . a b
.

: f ( x) 0 a,b ,

S f ( x)dx,
a

S (. 1).
147

f (x) a,b.

f (x) a,b,

f (x) a,b,

a,b .
,
a

f ( x)dx 0

f ( x)dx f ( x)dx.
b


-, .
. F ( x) f ( x) a,b,
b

f ( x)dx F (b) F (a).

(2)

(2) ,
(.. ).

F (b) F (a ) F ( x) |ba .
(2) :
b

f ( x)dx F ( x) |

b
a

4.8.
b

1.

k f ( x)dx k f ( x)dx, k .

2.

( f ( x) g ( x))dx

f ( x)dx g ( x)dx.

148


.
b

3.

f ( x)dx f ( x)dx f ( x )dx,

( a, b).

: f ( x) 0 a, b
a c b, , S ,
. 4,
.

4.

S1 S 2

f (x) a,b,

(a, b),

f ( x)dx f (c)(b a).


a

149

, a b c,
(. 5) ,
a,b , - f (c).
. 5

5.

f ( x ) 0 a,b,
b

f ( x)dx 0.
a

6.

f ( x) g ( x) a,b,
b

f ( x)dx g ( x)dx.
a

a,b,


aABb.

150

f ( x) 0

aCDb (. 6)

7.

m f ( x) M a,b,
b

m(b a ) f ( x)dx M (b a).


a

a,b,

f ( x) 0

aCZb (. 7) aABb.

. 7.
151

4.9.
-

(.. )
-.
36.
1

(2 x 1) dx.
3

(2 x 1) 3 dx

t 2x 1 1 3
1 t4
(2 x 1) 4

t dt C
C.
dt 2 dx 2
2 4
8

(2 x 1) 4
0 (2 x 1)dx 8

34 1
10.
8 8

37.
e2

x dx.
1

1
x dx ln | x | C.
e2

1
1 x dx ln | x |

e2

ln e 2 ln 1 2 ln e 2.

38.

sin 2 xdx.
0

sin 2 xdx 2 cos 2 x C.

2
1
=
sin
2
xdx

cos
2
x
0
2
0

152

1
1
1 1
cos cos 0 1.
2
2
2 2


,

.

x (t )
dx (t )dt
f ( x)dx
f ( (t )) (t )dt.
a ( )

b ( )

39.
t 2x 1
3
3
dt 2dx
1
1 dt 1 2
dx

0 (2 x 1) 2 t 2 0 1 1 1 t 2 2 2 1 t dt
t 2 1 1 3
1

1 t 1

2 1

1 1

2 t

1 1 1
1 2 1
.
2 3 1
2 3 3

40.
t ln x
1
e
1
dt dx
ln x
t2
dx

x
1 x
0 tdt 2
t ln1 0
t ln e 1

1
.
2

153

41.

x 2 sin t

dx 2 cos tdt
2
2
4 x dx 0 2 sin t , t 0 4 4 sin 2 t 2 cos tdt
0
2 2 sin t

1 sin t , t
2

sin 2t

4 cos tdt 2 (1 cos 2t )dt 2 t

0
0

sin

0 sin 0 .
2
2



.
b

u dv u v |ba v du.

42.

x sin xdx
0

x( cos x)

u x; dv sin xdx
du dx; v sin xdx cos x

2
0

( cos x)dx
0

cos 0( cos 0) sin x 0 sin 2 sin 0 1.


2
2
0

154

43.
e

ln xdx

u ln x; dv dx
x ln x
1
du dx; v x
x
e

e ln e 1 ln 1 dx e x
1

1
x dx
x
1

|
1

e (e 1) 1.

4.10.
:

a,b,

f ( x) 0

f ( x)dx S ,
a

S (. 1).
, f ( x) 0 a,b.
f ( x) 0 a,b .
ox aABb
aA1 B1b (. 8), ,

S ( f ( x))dx
a

S f ( x )dx.
a

155

,
(. 9), :

f (x) a,b,

S1 S 2 S3 f ( x)dx f ( x)dx f ( x)dx.


f (x) () g (x)
(), x a x b(a b) (. 10). .
m
, (. 11).
f ( x ) m g ( x ) m.

S . (aDEb) . (aCKb)
156

( f ( x) m)dx ( g ( x) m)dx
b

f ( x) m g ( x) m)dx ( f ( x) g ( x))dx;
b

S ( f ( x) g ( x))dx.
a

44.
,

y 4x x2

y x 2 6.
. 12

y=4xx2
y=x 26
157

( , ,
).
:

x 2 2 x 3 0,

x1 1, x2 3.

S :

S (4 x x 2 ) ( x 2 6) dx (6 4 x 2 x 2 )dx
1

(6 x 2 x 2

2 3
x )
3

2
= (6 3 2 3

2 3
2

3 ) 6 (1) 2 (1) 2 (1) 3


3
3

1
21 .
3
4.11.
,
. ,
-
.
. f (x) a, . :

f ( x)dx lim f ( x)dx.


a

f ( x)dx

. , .
45.

x 2 b
1
1 b

lim 2 |
dx

lim
x
dx

lim
|
1 x3 x 1
1
x 2

b 2 x 1
1
1 1

lim 2 ( ) , .. .
b
2 2
2b
b

158

46.

1
1
ln | x | b lim (ln | b | ln 1) ,
dx

lim
dx

lim
|1 b
1 x x 1 x b

.. .

- :
b

f ( x) dx lim

f ( x)dx,
a

a
b a

f ( x)dx lim f ( x)dx.

47.
0

x
e x dx lim e x | lim (1 e a ) 1.
e dx alim
a

a
a
a
0

48.

1
1
arctgx b
dx

lim
dx

lim
|a
2
2
1 x
a 1 x
a

b a
b
lim (arctgb arctga )
a
b

. 7) =

(.

arctgx 3,


( ) .
2
2

.
- , ,
.

159

4.12.

1. .

(2 x 3 x ) 2
4 x 2 4 x 3 x (3 x ) 2
dx

dx
x x

x x

4x2 4x 3 x 3
3
2

4x2

dx

x2

4x 3
x

3
2

x3
3
2

dx

1
5
1
5
1
1

4 x 2 4 x 6 x 6 dx 4 x 2 dx 4 x 6 dx x 6 dx

1
1

5
1

1
x2
x 6
x 6
8 3 24 56
4
4

C x2
x 6 x 6 C.
1
1
5
3
5
1
1 1
2
6
6

) .

cos x

1 sin

dx

t sin x

dt cos xdx
x
arctgt C arctg (sin x) C.

1
dt ( ) =
1 t 2

t 1 2x3

1 2x

1 dt
1 1
dx dt 6 x 2 dx
dt
t 6
6 t
dt
2
x dx
6

= ( ) =

1
1
ln | t | C ln | 1 2 x 3 | C.
6
6

) .
160

u 2 3 x; dv cos 3xdx

(2 3x) cos 3xdx du 3dx; v

1
cos
3
xdx

sin
3
x

1
1
(2 3x) sin 3 x sin 3x ( 3) dx
3
3
1
(2 3 x) sin 3 x sin 3 xdx
3

1
1
(2 3 x) sin 3x cos 3 x C.
3
3
) (. . 4.5, 1).

1 x t3
x 1 t3
1
1
2
1 3 1 x dx dx 3t 2 dt 1 t (3t )dt
t 3 1 x
3

t2
(t 2 1) 1
(t 1)(t 1) 1
dt 3
dt 3
dt
t 1
t 1
t 1

3 t 1
dt 3
t 1

tdt 1 dt t 1 dt

t2

3
t ln | t 1 | C
2

(3 1 x ) 2 3

3
1 x ln | 3 1 x 1 | C.
2

) (. . 4.5, 2).
161

t x2
x2
x2
dx

dx

x 2 4 x 10 ( x 2)2 6
dt dx
z t2 6
t
1 dz 1 1
1 1
2
dt dz 2tdt
dz dz
t 6
z 2 2 z
2 z
dz
tdt
2

1
1
1
ln | z | C ln | t 2 6 | C ln | x 2 4 x 10 | C.
2
2
2
1

1 2x x2

dx

( x 2 2 x 1 2)

1
2 ( x 1)

dx

1
( x 2 2 x 1)

dx

dx

1
(( x 1) 2 2)

dx

t x 1
1

dt
dt dx
( 2) 2 t 2

= ( ) =

arcsin

t
x 1
C arcsin
C.
2
2

2. .
) .

t 2x 1
t 1
dt 2 dx

3
x
2 dt
dx t 2 0 1 1

2
2x 1
t
1
t 2 1 1 3
t 1
x
2
162

1 t 1
1

dt
41 t
4
3

1 t2 3 1 t2 3

t t dt
4 (3) 1 4 (1) 1

1
2
2

1
2

1
2

1 3 3 1 1 3 1 3 3 1 1 1
t 2 | t 2 | 3 2 12 3 2 12
6 1 2 1 6
2

1
1
3 1
3 1 1
(3 3 1) ( 3 1)


6
2
2 6 2 2 3.

)
(. . 4.5, 4 5).

3
2

(3 x )
2

x 3 sin t ; dx 3 cos tdt

dx 0 3 sin t sin t 0 t 0

3 x2

3
1

3 sin t sin t t
2
2
6

1
(3 3 sin t ) 3 3 sin 2 t
2

3
3

3 (1 sin
0

3 cos tdt

1
2

cos tdt

t ) 1 sin 2 t

16
1
1

cos tdt
2
3 0 cos t cos t
3

= ( )

cos
0

dt

1
1

tgt | 6 (tg tg 0)
0
3
3
6

163

( 1 )
1
6 3
.
3
3
3 3
tg

x 2tgt ; dx 2
2

(2 x )
2

( 2 2tg 2t ) 2 2tg 2t

2 (1 tg t )

2 2tgt tgt 1 t
4

dx 0 2tgt tgt 0 t 0

2 x2

1
dt
cos 2 t

2*

1
dt
cos 2 t

1
dt
2
cos
t
1 tg t
2

1
14
1
4

dt

cos tdt sin t


2
0
1
1 cos t
2
2
0

cos 2 t cos t

2
1
sin sin 0 sin
.
2
4
4
4
2
3. , ,
( ).

y ( x 3) 2
y2 x 3
().

y ( x 3) 2

y ( y 2 ) 2 y 4 y1 0, y2 1

y x3
x1 3, x2 2.
2

164

S ( x 3 ( x 3) 2 )dx
3
2

x3
3

6*

x2
2

9x

3
2

2
1
(1 0) (2) 3 ( 3) 3 3 (2) 2 (3) 2
3
3

9 (2) (3)
4.
.

3
2
9 dx ( x 3) 2
3
3

x 3dx x 2 dx 6 xdx

2 1
1
19 3 (5) 9 .
3 3
3

1
1
dx.
2
x 2 6 x 11 dx alim

x 6 x 11
b a

165

1
1
1
dx 2
dx
dx
6 x 11
( x 6 x 9) 2
( x 3) 2 2
t x3
1
1
t

2
dt
arctg
C
2
dt dx
t ( 2)
2
2

1
x3
arctg
C.
2
2
b

lim

a
b a

1
x 3 b
1
dt lim
arctg
|a
a
6 x 11
2
2

b3 1
a 3
1
arctg

arctg
(. 3,
a
2
2
2
2

lim

.
( )
2
2 2
2

.

2

y arctgx )

166

5.
, ,
,
, ,
.
. .
. (
dy
) ,
dt
,
dy
k y (k>0), k ,
dt
.

y C e kt
, .
, 7% (k=0,07)
10 . ,
t=0 y0=C, ( t=T) ,
2y0:
2y0= e k t
(T )
y 0 C ,
2= e kt . , ln 2 k T .
ln 2 0,69
T

10 ().
k
0,07

, , .

.

.
5.1.
. ,
, =f(x)
.
:
167

1)

y ' '5 y '4 y 10e x

2)

y' 2 y

3)

ydx x 2 dy xdx

: ( y x )dx x 2 dy 0
dy x y

x 2 dy ( x y )dx

dx
x2
.. ( y '

dy
)
dx

dx dy .
.
, . ,
, .
.
y=f(x), .
. ,

y e 3x

y ' '9 y 0.
. y e 3 x y ' 3e 3 x
y ' ' 9e 3 x . y y ' ' ,
9e 3x 9 e 3x 0, , y e 3 x -
y ' '9 y 0.
. ,
2) y 2e 3x ,
y ' '5 y ' 6 y 0.
1)

y e 2 x 1,

3) y 2e 2 x

: 1) y e 2 x 1; y ' 2e 2x ; y ' ' 4e 2 x . ,


: 4e 2 x 5 2e 2 x 6( e 2 x 1) 0.
y e 2 x 1 .
2)

y 2e 3x ; y ' 6e 3x ; y ' ' 18e 3x .

, :
y 2e 3 x - .
3)

y 2e 2x ; y ' 4e 2x ; y ' ' 8e 2 x


8e 2 x 5 4e 2 x 6 2e 2 x 0.
168

18e 3 x 5 6e 3 x 6 2e 3x 0.

y 2e 2 x - .

y C1e 3x y C 2 e 3 x
2

. ,
1
.

. , y 2 - y 2 .
,

y ( x 1) 2 ; y ( x 2 ) 2 ;

y ( x lg 3) 2

y ( x C ) 2 , ,
y 2 .
, .

, .. y=y0
=0. :
y0
y=y0 =0;
y(x0)=y0;
y
.
x x0
.

y=(x)

,
y(x0)=y0,
.
, y 2 y(3)=1
y ( x C ) 2 .
y ( x C ) 2 =1 =3. 1=(3+)2
. = 2.
= 2 y ( x C ) 2 , y ( x 2) 2 - .
.
5.2.
(
.. I) ,
' , .. I
F ( x, y , y ' ) 0
(1)
(1) y ' ,

y ' f ( x, y )
(2)
dy
y '
, (2)
dx
169

dy
f ( x, y )
dx

M ( x, y )dx N ( x, y )dy 0
(3)
ydy

(
x

2
y
)
dx

0
, ..
(3)
ydy (2 y x )dx,
ydx .
dy 2 y x
2y x

y '
(2)
dx
y
y
,
2y x
y' 0
(1)
y
, (1), (2), (3) ,
.
.
(.. I) y ( x, C ),

1) .. I ;
2) y(x0)=y0,
0, y ( x, C ) .
, .. I

y ' 4 x 3

y x 4 C. ,
y (0) 3. y 3 = 0.
3 0 C C 3.
C 3 . y x 4 3
.
5.3.


(.. I)
dy
y ' f ( x )
f (x ).

dx
,

y f ( x )dx C.
170

f1 ( x )dx f 2 ( y )dy 0
. ,
:
f 2 ( y )dy f1 ( x)dx.

( )
f 2 ( y )dy f1 ( x )dx .
.

xdx
1 x2

y 2 dy
1 y3

0,

y (0) 1.
y 2 dy

xdx

.
1 y
1 x2
1
1
ln(1 y 3 ) ln(1 x 2 ) C.
3
2

1
1
1
ln(1 1) ln 1 C. C ln 2. (
3
2
3
):
:

1
1
1
ln(1 y 3 ) ln(1 x 2 ) ln 2.
3
2
3

, 6

2 ln(1 y 3 ) 3 ln(1 x 2 ) 2 ln 2
ln(1 y 3 ) 2 ln(1 x 2 ) 3 ln 2 2
(1 y 3 ) 2 4(1 x 2 ) 3 .
,
. .
, (1 y 3 ) 2 4(1 x 2 ) 3 .

, ,
, ,
.

2(1 y 3 ) 3 y 2 dy 4 3(1 x 2 ) 2 2 xdx,



171

(1 y 3 ) y 2 dy 4(1 x 2 ) 2 xdx
(1 y 3 ) 2 4(1 x 2 ) 3

3
(1 y )

y 2 dy
1 y

xdx
1 x2

4(1 2 ) 3

4(1 x 2 ) 3
1 y3

2 dy 4(1 x 2 ) 2 xdx

...

. M ( x, y )dx N ( x, y )dy 0
N ( x, y )
, M ( x, y )

M ( x, y ) f1 ( x ) f 2 ( y )
N ( x, y ) 1 ( x ) 2 ( y ).
.., ..
, f 2 ( y ) 1 ( x ).
,
f1 ( x ) f 2 ( y )dx 1 ( x ) 2 ( y )dy 0
f
(
y
)
1 ( x ) ,
2
f1 ( x )
( y)
dx 2
dy 0 1 ( x )
f 2 ( y)
.. .

2 ( y)
f ( x)
dy 1
dx.
f 2 ( y)
1 ( x )

2 ( y)

f1 ( x )

f ( y ) dy ( x ) dx C - ...
2
1
..
:
. .. ,
dy
( y ' ).
dx
. (dx),
,
(dy dx).
172

. , dy dx
,
( y, x).
f1 ( x ) f 2 ( y )dx 1 ( x ) 2 ( y )dy 0
f 2 ( y ) 1 ( x ),
.
. ,
( )
2 ( y)
f1 ( x )
f ( y ) dy ( x ) dx C.
2
1
,
1. ( xy 2 x )dx ( y x 2 y )dy 0
2.

x y x y y' 0

3. y ' x 2 y
, .. .
.. 1

x ( y 2 1)dx y (1 x 2 )dy 0.

( y 2 1) (1 x 2 ),

y
2

y 1

dy

xdx
1 x2

.
.. 2 y '

dy
, dx ,
dx
dy
0
x y + x y
dx

x y dx x dx y dy 0.
,

x.

x ( y 1)dx ydy 0 - .
y 1,

ydy
y 1

x dx.

3 , ..
dy
2 y x dy ( 2 y x )dx ,

dx
( 2 y x ) ( ,
) .
, ,
, .. .
173

..:
4. y ' sin( x y ) sin( x y )
dy
sin( x y ) sin( x y )
dx

sin sin 2 sin


cos
,
2
2
dy
( x y) ( x y)
( x y) ( x y)
2 sin
cos

dx
2
2
dy 2 sin y cos x dx - .
dy
2 cos x dx. ,
sin y,
sin y
dy
y
sin y 2 cos dx C ln tg 2 sin x C.
2

y
tg e 2 sin x C
()
2
, .. ,
ln C .
..
y
ln tg 2 sin x ln C
2
y
tg C e 2 sin x ,
()
2
, ..
. ,
... .. 4
, (), () .
y
() tg e 2 sin x C ,
2
, :

y'
e 2 sin x C 2 cos x
y
2
s 2
2
y
tg e 2 sin x C
2

174

1
e 2 sin x C ,


y ' 2 cos x 2 cos 2

y
y
tg .
2
2

: tg

y ' 2 cos x sin y.

y
s
2
2

y'
y
tg 2 cos x

2
2

sin
2 sin cos sin 2 , ..
cos

y
C e 2 sin x .
2
, , .

() tg

y'
e 2 sin x 2 cos x
2
2 y
s
2

y
2 sin x
.
tg C e
2

y'
y
tg 2 cos x
y

, ().
2
2
s 2
2
...
5. 2 x y 3 x 2 y y ' 0
2 x 2 y 3 x 3 2 y

dy
0.
dx

dx
y

2 3x

32 y
2x
dy

dx
2y
3x

2
18 y dy ( ) x dx. ,
3
x

18 y 2
1

C.
ln 18 3 ln 2
3
...
6.

(1 x 2 ) y ' y 1 x 2 xy ,

y ( 0) 1.
175

, y

dy
(1 x 2 )
y ( x 1 x 2 ) - .. ,
dx
dx
.

y (1 x 2 )
dx x 1 x 2

dx.
y
1 x2

x 1 x2
1 x

dx

xdx
1 x

1 x2
1 x

dx

1 2 xdx
dx

2
2 1 x2
1 x

1
ln 1 x 2 ln x 1 x 2 .
2
..:
1
ln y ln 1 x 2 ln x 1 x 2 ln C.
2
,

C 1 x2

.
x 1 x2
: =0, =1, :
1
1
; =1.
0 1
y
: y

1 x2
x 1 x2

1 x2
x 1 x2

176

y'

( x 1 x 2 ) ( 1 x 2 )' 1 x 2 ( x 1 x 2 )'

(x 1 x2 )

(x 1 x 2 )2
x
1 x2

1 x 2 (1

1 x2

(x 1 x 2 )2
x 2 (1 x 2 )
1 x 2 ( x 1 x 2 )2

x2

1 x2

1
1 x2 (x 1 x 2 )2

1 x2

(x 1 x 2 )2
.

y y ' ..:

(1 x 2 )

1 x 2 (x 1 x2 )2
, :
1 x2
(x 1 x2 )2

1 x2

x 1 x2

1 x2
x 1 x2

x 1 x2

x 1 x2
x 1 x2

1 x 2 x (1 x 2 ) (1 x 2 ) 1 x 2
(x 1 x2 )2

x 1 x 2 ( 1 x 2 x)
( x 1 x 2 )2
x 1 x2

x 1 x2

x 1 x2

x 1 x2

x 1 x2

x 1 x2
x 1 x2

1 x 2 x (1 x 2 ) 1 x 2 x 2 1 x 2
(x 1 x2 )2

1 x2

x 1 x2

1 x 2 ( x 1 x 2 )(1 x 2 )
(x 1 x 2 )2

1 x2 x

x 1 x2
x 1 x2

.
x 1 x2
x 1 x2
, ,
.

177


,
yx
x2 y2
y'
;
ydx ( x y )dy 0
y'
;
yx
2 xy
.
.. I.
y ' f ( x, y )
.

,
f ( x, y ) - .
. f ( x, y ) ,
f (tx, ty ) f ( x, y ).
, f1 ( x, y )

2
2
yx
; f 2 ( x, y ) x y
yx
2 xy

, ..
ty tx t ( y x ) y x
f1 (tx, ty )

f1 ( x, y );
ty tx t ( y x ) y x
(tx ) 2 (ty ) 2 t 2 x 2 t 2 y 2 t 2 ( x 2 y 2 ) x 2 y 2

f 2 ( x, y ).
2 (tx ) (ty )
2tx ty
2 xy
t 2 (2 x y )
, .. ,
tx, y ty. t
, .
.. ydx ( x y )dy 0 .
t ydx (t x t y )dy 0
t ydx t ( x y )dy 0
t, .
.. I .

y
u
u x (
x
), u .
.
x2 y2
7. .. y '
.
2x y
y u x; y ' u' x u. y y ' ,
f 2 (tx; ty )

x2 u2 x2
1 u2
u' x
u ..
2 x ux
2u
u.
u' x u

178

dx 2u
du
1 u2
,
x
.
x

(1 u 2 )
dx
2u
2udu dx

.

x
1 u2
,

ln 1 u 2 ln x ln C.

y
, ..:
x

ln 1

y2
x2

ln C ln x

ln

x2 y2
x2

ln C ln x,

ln x 2 y 2 2 ln x ln C ln x.

: x 2 y 2 Cx - .
:
2 x 2 yy ' C

x 2 y 2 Cx

x 2 y 2 2 x 2 2 xyy ' 2 xyy ' x 2 y 2


x2 y2
.
2 xy
8. ..
y'

x dy ( y x 2 y 2 )dx 0 (1)=.
t x t y , , ..
:
tx dy (t y (tx ) 2 (ty ) 2 )dx 0 txdy (ty t x 2 y 2 )dx 0

t , .
y u x;
dy udx xdu.

x (udx xdu ) (ux x 2 u 2 x 2 )dx 0.


dx du.
x 2 du x 1 u 2 dx .
1
du
dx
,

,
2
2
2
x
x 1 u
1 u
.

179

arcsin u ln x ln C.
y
, ..
x
y
arcsin ln Cx.
x
,
= =1, :

y
arcsin ln C 1. =1 arcsin ln x.
1
x
y
: d (arcsin ) d (ln x )
x
y
xdy ydx
d( )
dx
xdy ydx
dx
x
dx
x2

;
2
2
2
x
2
2
x
x x x y
x y
y
1
x
x2

xdy ydx x 2 y 2 dx xdy ( y x 2 y 2 )dx ...




.

.
. ,
.
..-I :
y ' P ( x) y Q( x), P(x ) Q (x ) - .
Q ( x ) 0, y ' P ( x ) y 0
.
:
1)

y ' x 2 y x 2 0. ,
:
y ' x 2 ( y 1).

y ' y 2 5 x. , ..
.
ax by
. ,
3) y '
x
..-I.
180
2)

dy
y e x . .
dx
dy
y e x , P ( x ) 1; Q ( x ) e x .
dx
..-I: y u v, u u (x ),
v v(x ) .
, y f (x )
, ,
.
y cos x. cos x
:
cos x ctgx sin x;
x
x
cos x cos 2 (1 tg 2 )
2
2
2 x
cos x (tg 2 x 1) cos 3 x, ( ctgx; cos ;...)
2
.
y u v, ..-I
.. . .

y ' P ( x ) y Q ( x )
y u v, y ' u ' v uv '.

4)

u ' v uv' P ( x) uv Q( x)

(1) (u ' P ( x) u ) v uv' Q( x). ,


(2) u ' P ( x) u 0. u (x ),
.
(2) .. ,
u (x) (1)
(3) u v ' Q( x) .
v( x, C ). y u ( x) v( x, C )
..-I.
dy
y ctgx sin 2 x.
9.
dx
y u v; dy y ' u ' v uv '
dx
u ' v uv'uv ctgx sin 2 x
v(u 'u ctgx) u v' sin 2 x
(1)

181

sin x v' sin 2 x


sin dv 2 sin x cos xdx
dv 2 cos xdx
v 2 sin x C
y sin x ( 2 sin x C )
.

u 'u ctgx 0
du
u ctgx
dx
du cos xdx

u
sin x
ln u ln sin x
u sin x (1)

. : y 2 sin 2 x C sin x
y ' 4 sin x cos x C cos x. :

4 sin cos x C cos x ( 2 sin 2 x C sin x ) ctgx sin 2 x


cos x
2 sin 2 x C cos x 2 sin 2 x
C cos x sin 2 x
sin x
2 sin 2 x sin 2 x sin 2 x - .
10. ..
x

y ' x e x y e (1 x )e y (1) 0.
..-I

y u v; y ' u ' v uv'.

u ' v uv' x e x u v e(1 x )e .


v(u ' xe xu ) uv' e(1 x )e

(1)

u ' xe u 0
du
xe x dx.
u
x


x
x
x
x
x
xe dx x (e dx ) x e e dx ( x 1)e

u (x)

ln u (1 x)e x

u e (1 x ) e . (1):
x

e (1 x ) e v' e (1 x ) e .

, v ' 1.

v x C.

.. y ( x C ) e (1 x ) e .
=0 =1,

0 (1 ) e 0 , C 1.


182

y ( x 1) e (1 x ) e .

.
11.

y '

1
0.
x y2

dy
1
dx

x y2.
2
dx
x y
dy
x ,
dx
. ,
x ( y )
dy
dx
dx
x y 2 x .
..
dy
dy

x u v, u u ( y ), v v( y ).

dx
x' u ' v uv '.
dy

u ' v uv'uv y 2 ;
v(u 'u ) uv' y 2 .
du
e y v' y 2
u
dy
dv y 2 e y dy

u 'u 0
du
dy
u
u e y

(1)

v y 2 e y dy

ln u y

v e y ( y 2 2 y 2) C

xe

(e ( y 2 y 2) C )

x y 2 y 2 Ce y .
2

. ,

2
y
y e dy.


z dt z t tdz,

y 2 e y dy

zy
dt e y dy

dz 2 ydy

z y2

dt e dy t e y
y

y 2 e y 2 ye y

y 2 e y 2( ye y e y dy ) y 2 e y 2 ye y 2e y C.

183

, ( )

y ' P ( x ) y Q ( x ) y n
.
n - , n 1
, n 0 .
n 0 n 1 ,
y u v. :
11.

dx xy (1 x 2 y 2 )dy 0 x 1, y 0.
. , : (1 x 2 y 2 )
.
(1 x 2 y 2 ) t n
x y tx ty. ,
,

..

.. y 2 x 2 .
:
dx
y x y 3 x 3 ,
dy
dx
P ( y ) x Q ( y ) x n , ..
dy
x ( y ) n 3.

x u v; dx udv vdu, u u ( y ), v v( y ) .
x dx
udv vdu uvy(1 y 2 u 2 v 2 )dy 0
udv vdu uvydy y 3u 3 v 3 dy 0.
, v ( !):
v(du uydy ) udv y 3u 3v 3 dy 0
()

184

du uydy 0
du
ydy
u
y2
ln u
2

y2
2

y2

e dv y e v 3 dy 0
dv
y 3e y dy
v3
1
1
1
2 e y ( y 2 1) C
y
2v
2
2
ue 2
2
1
y 1
y C
u (*)
v2
e
1
1 1
2 2 2
x
u v
2
2
1
y 1
ey (
C )
2
2
x
ey
2
1
y 2 1 Ce y - .
2
x
x 1, y 0 :
1 1 C ; C 0.

1
y 2 1 x 2 ( y 2 1) 1.
2
x
3

3 y
y e dy
zdt z t tdz :

,

3 y
2 y
y e dy y e ydy

z y2

1
1
e y y 2 e y 2 ydy
2
2
1 y2 2 1 y2
e
y e
C.
2
2

e y ydy dt
dz 2 ydy
2
1
t ey
2

5.4.
(.. II)
, ,

..-II :
F ( x, y , y ' , y ' ' ) 0
y ' ' f ( x, y, y ' ).
185

. .. II y ( x, C1 , C 2 ),
C1 C 2 ,
1)
C1 C 2 ;
2)

y ( x 0 ) y 0 , y ' ( x 0 ) y 0 ' ,

C10 C 2 0 ,
y ( x, C10 , C 2 0 )
.
,
C1 , C2 .. II.
, .. II
y f (x ) y ' f ' ( x )
0. :
y ( x0 ) y0 ; y ' ( x0 ) y0 ' y y0 y' y0 ' x x0 y x x y0 ; y' x x y0 '.
0

.. .. II : y 0 ; y 0 ' ; x 0 .
, .. II
y ' '4 y '3 y 0 y C1e 3 x C 2 e x .
. y C1e 3 x C 2 e x , y ' 3C1e 3 x C 2 e x .

y ' ' 9C1e 3 x C 2 e x .


y ' ' , y ' , y ,

(9C1e 3x C 2 e x ) 4(3C1e 3x C 2 e x ) 3(C1e 3x C 2 e x ) 0


.
,
: y (0) 0; y ' (0) 2. y y' :
y C1e 3x C 2 e x ;
y ' 3C1e 3x C 2 e x ;

0= C1 C 2
2=3 C1 C 2

, 1 1, 2 1,

y C1e 3x C 2 e x

y e 3x e x .

.
186

5.5. ,

, .. II,
.
y ' ' f ( x ). ..-II
(
, y ' ).
y ' ' f ( x )
.
12.: y ' ' sin 3x.
1
y ' sin 3 xdx; y ' cos 3x C1 - .
3
1
y sin 3 x C1 x C 2 - (
9
C1 C 2 ).
,
, , y ' ' ' f ( x ) y IV f (x ).
:
1 x
13. y ' ' ' 2e ;

y ' ' 2e1 x C1


y ' 2e1 x C1 x C2
y 2e1 x C1

x2
C 2 x C3 ,
2

x2
x.
3
x3 x2
y' ' '

C1
9
2
x 4 x3
y' '
C1 x C2
36 6
x5
x4
x2
y'

C1 C2 x C3
180 24
2
x6
x5
x3
x2
y

C1 C 2 C3 x C 4 .
1080 120
6
2

14. y IV

,
,
.
187


F ( x, y ' , y ' ' ) 0, .. , .

F ( x, y ' , y ' ' ) 0
y ' p, p p( x ) - . y ' ' p'.
y ' y ' ' .. II, F ( x, p, p ' ) 0 .

15.
x ( y ' '1) y ' 0,
(1)

y (1) 1, y ' (1) 0.


y ' p, y ' ' p'
dp
x ( p'1) p 0 (2) p p'
.
dx
p x ,
, (2) p t xt p x . ,
(2) .. I. p ux, p ' u ' x u.
x(u ' x u 1) u x 0
du
dx
.
2u 1
x
1
1
C
p
, : ln 2u 1 ln x ln C1 2u 1 21 , .. u ,
2
2
x
x
p
C1
C1 x
.
2 1 2 p
x
x
2x 2
C
x
(1) y ' p. y ' 1 .
2x 2
C1
x2
, y ln x C2 - (1).
2
4
y (1) 1, y ' (1) 0 ,
C
x2
C1
1

y 1 ln x C 2
1 2 0 4 C2
2
4

C
x
0 C1 1
y' 1

2 2
2x 2
5
C1 1; C2 . C1 C2 ,
4
1
x2 5
y ln x
(1).
2
4 4
188

1
x2 5
ln x ,
2
4 4
1 x
1
1
y'
; y' ' 2 .
2x 2
2x
2
y
'
y
'
'

x ( y ' '1) y ' 0.
1
1
1 x
x( 2 1)
0
2x
2
2x 2
1 x 1 x


0 - .
2x 2 2x 2
. y

5.6.
y ' ' py ' qy f ( x ), p q
, f (x) - ,

. y ( x, C1 , C2 )
. f ( x ) 0 y ' ' py ' qy 0
.. II . f ( x ) 0
y ' ' py ' qy f ( x ) .. II
. ..
II y ' ' py ' qy 0.
: r 2 pr q 0,
, , .. II 1, p, q,
y , y ' y ' '

r ( r r 2 ).
, y ' '4 y '3 y 0
r 2 4r 3 0. y ' ' y 0 r 2 1 0.
.. II
y ' ' py ' qy 0
r 2 pr q 0 ( ).

2

ax bx c 0.

189

x1, 2

b b 2 4a c
,
2a

b 2 4ac - .
(
).

b b 2 4a c
b b 2 4a c
x2

2a
2a
( x1 x 2
) .
b
2) =0, 1=2=
.
2
3) <0, ,
. .
1 i ( i 2 1 ).
i, - ,
. , i
1)

0,

x1

, -
.
i ,
i. , 2 3i 2 3i.
i i -.
.
1) 5 x 2 3 x 2 0.
x1, 2

37
2
37
3 9 452 3 7
1; x2

; x1
10
10
5
10
10

2) 4 x 2 12 x 9 0; x1, 2

12 144 4 4 9
3

8
2

3
x1 x2 .
2
5
3) 2 x 2 5 x 0; x1 0; x2 .
2
4
2
2 3

;
4) 3 x 2 4 0; x
3
3
3
x1

2 3
2 3
; x2
.
3
3

190

5
5
2 x 2 5 0; x 2 ; x ;
2
2

5)

5
5
5
(1)
1
i
2
2
2

5
5
i; x 2
i.
2
2

5
0
.
2
x1

6 16 (1) 6 4i
x 2 6 x 13 0; x1, 2 6 36 4 13 6 36 52

.
2
2
2
2
6 4i 2(3 2i )
x1

3 2i; x2 3 2i.
2
2
- 3 2i,
3; 2.
, n n
, ( ),
( ).
x 4 16 0 :
2
( x 4)( x 2)( x 2) 0. :

6)

x 2 4 0; x 2 0; x 2 0.
:
x1, 2 2i; x3 2; x4 2.
x 5 x 3 12 x 0
:
x( x 4 x 2 12) 0 x 0 x 4 x 2 12 0.
x 4 x 2 12 0 x 2 z z 2 z 12 0,
z 4 z -3 x 2 4 x 2 3.
x1 2; x2 2; x3, 4 i 3.
x5 0, ,

x3 i 3 x4 i 3 - .
.. II

y ' ' py ' qy 0
191

(1)


r2 p r q 0
(2)
:
1) (2)
r1 r2 , .. II (1)
y C1 e r x C2 e r x .
2) (2) r1 r 2 (
r1 r2 r ), (1)
1

y e rx (C1 x C2 ).
3) (2) r1, 2 i

, (1)
y ex (C1 cos x C2 sin x).
:
y ' '5 y '6 y 0; r 2 5r 6 0 .
1)
r1,2

5 25 24 5 7 r 6; r 1.

; 1
2
2
2

y C1e 6 x C 2 e x - .
2) y ' '6 y '9 y 0; r 2 6r 9 0.
r1,2 3 .

y e 3 x (C1 x C 2 ) - .
3)

r1,2

y ' '9 y 0; r 2 9 0; r 2 9 9 ( 1).


3i ( 0; 3 ).

y e 0 x (C1 cos 3 x C 2 sin 3x ) y C1 cos 3x C 2 sin 3x .


4) y ' ' 6 y '10 y 0 y (0) 1; y ' (0) 3.
. r 2 6r 10 0.
r1,2

6 36 4 10 6 4 6 2i

3 i.
2
2
2

y e 3 x (C1 cos x C 2 sin x ).

y ' 3 e 3 x (C1 cos x C 2 sin x ) e 3 x ( C1 sin x C 2 cos x ).


, .
1 2:
192

1 e 0 (C1 1 C2 0)

1 1

1 1

3 31 2

2 0

3 3 e 0 (C1 1 C2 0) e 0 ( C1 0 C2 1)

, y e 3x cos x .
. y e 3x cos x y ' y ' '
. y ' 3e 3 x cos x e 3 x sin x;
y 9e 3 x cos x 3e 3 x sin x 3e 3 x sin x e 3 x cos x 8e 3 x cos x 6e 3 x sin x,
(8e 3x cos x 6e 3x sin x ) 6( 3e 3x cos x e 3x sin x ) 10(e 3x cos x ) 0

, .. .

.
5) y 7 y 10 y 0;

r 3 7r 2 10r 0
r ( r 2 7r 10) 0.
r1 0;
r 2 7r 10 0.
7 49 40 7 3

; r2 5;
2
2
y C1 e 0 x C2 e 5 x C3 e 2 x

r3 2.

r2 , 3

y C1 C2 e5 x C3 e 2 x .
6) 9 y - 24y 16y 0;

9r 3 24r 2 16r 0;
r1 0;

r2 r3
4

r (9r 2 24r 16) 0


4
;
3

y C1 e 3 (C2 x C3 ) - .

7) y ' ' '4 y ' '20 y ' 0;


193

r 3 4r 2 20r 0.
r (r 2 4r 20) 0,

r1 0;

r2 2 4i

y C1 e 2 x ( C1 cos 4 x C 2 sin 4 x ) - .

8) y IV 13 y 36 y 0

r 4 13r 2 36 0 r 2 z.
13 169 144
13 5
z 2 13z 36 0; z1,2

2
2
z1 4;
z 2 9;
r 2 4;
r 2 9.
,
: r1,2 2i , r3,4 3i.

y C1 cos 2 x C2 sin 2 x C3 cos 3x C4 sin 3x.




.
:
y ' ' py ' qy 0 (1)
r 2 pr q 0 - (2)
y ' ' py ' qy f ( x ) - (3).
(3),


-
.

y ' ' py ' qy f ( x )
(3),
y ;
- y ' ' py ' qy 0 (1).
y y y
,
- .

.
194


f
( x ) y ' ' py ' qy f ( x )
(3)
()
, ..
f ( x ) e x Pn ( x ),
, Pn ( x ) n.
:
1)
r 2 pr q 0
(2).

y Qn ( x ) e x ,

Qn ( x ) - n, Pn ( x ),
.
2) () .

y x Qn ( x) e ax .
3) .

y x 2 Qn ( x ) e x .

Qn ( x ) ,
y (3), .. .
,
, .
16.
y 6 y 5 y 25 x 2 2.
1) :

r 2 6r 5 0
6 36 20
64
r1,2

2
2
r1 5; r2 1.
2) :
y C1 e 5 x C2 e x .

195

3) , y
. f ( x ) 25x 2 2
f ( x ) e x Pn ( x ).
25x 2 2 (n=2) c 25, 0, -2
( 25x 2 2 25 x 2 0 x 2). e x 1 ,
.. =0. .. =0
(r1 5; r2 1), :
y Ax 2 Bx C.

Qn ( x ) (n=2),
, , , y , y ', y ' '
:
4) y , y , y :
5
6
1

y Ax 2 Bx C
y ' 2 Ax B
y' ' 2 A

5; 6; 1, y , y ', y ' ',


y ' '6 y '5 y 25 x 2 2. ,
,
.
, .
:
2
1
0

5 A 25
5 B 12 A 0
5C 6 B 2 A 2


, , . , : =5, =-12, =12.
y 5x 2 12 x 12.
5)
y y y
y C1e 5 x C2 e x 5x 2 12 x 12.

17. y ' '7 y '6 y ( x 2) e x


1) r 2 7r 6 0, r1 1; r2 6.
196

2) y 1 2 6 .
3)

f ( x ) ( x 2) e x

f ( x ) e x Pn ( x ).

, =1
2 n = 1.
y x ( Ax B ) e x .

4)
y ( Ax 2 Bx ) e x .

y ' y ' ',

y , y , y :
6
-7
1

y ( Ax 2 Bx ) e x
y ' ( 2 Ax B ) e x ( Ax 2 Bx ) e x
y ' ' 2 A e x 2( 2 Ax B ) e x ( Ax 2 Bx ) e x


e x . , e x ,
. ,
( Ax 2 Bx )e x (
).
.
:

14+4=1

7+2+2= 2

1
9
.
;B
10
25

y x(

x
9
)ex .
10 25

5)

y C1e x C 2 e 6 x x(

9
x
) ex.
25 10

6.6. f ( x ) ..-II
f ( x ) e x Pn ( x ), ..

y ' ' py ' qy f 1 ( x ) f 2 ( x ).


197

y y y1 y 2

y ' ' py ' qy f 1 ( x )


y''+py'+qy=f 2 ( x ).
18.
y ' ' y 4 x e x 5x 2

f 1 ( x ) 4 x e x ; 1, n 1.
f 2 ( x ) 5x 2 ; 0, n 2.

1) r 2 1 0, r 1;
2) y 1 cos x 1 sin x;
3) f 1 ( x ) 4 x e x ; 1, n 1.
1

y1 ( Ax B ) e x

y1 ' Ae x ( Ax B) e x

y1 ' ' 2 Ae x ( Ax B) e x

+=4

+2+=0
=2; =-2.
y1 ( 2 x 2 ) e x

4) f 2 ( x ) 5x 2 ; 0, n 2.
1

y 2 Cx 2 Dx E

y 2 2Cx D

y 2 2C

x2
1

C=-5
D=0

x0 E+2C=0
C= 5; =10.
y 2 5x 2 10

5) y y y1 y 2
198

y C1 cos x C2 sin x (2 x 2) e x 5x 2 10.

,
.
, ,
.
5.7.
1)
2)
3)
4)

?
..? ..?
, ..?
..
(..-I)?
5) ..-I?
6) ..-I?
7) ..-I,
?
8) ..-I ?
9) , ..-I
? ?
10) ..-I ?
11) , ..-I ?
12) ..-I?
13) ..-I ?
14) ..-I?
15)
(..-II)?
16) ..-II?
17) ..-II,
?
18) ..-II ? ?
19) ..-II ?
20) ..-II
?
21) ?
?
22)
..-II ?
?
23) ..-II?
24) ..-II
?
199

25)
?
?
.

1, 2, 3
4, 5, 6, 7
8,9
10, 11, 12
13,14
15, 16, 17
18
19
20, 21, 22
23, 24
25


. 5.1
. 5.2
. 5.3
. 5.3
. 5.3
. 5.4
. 5.5
. 5.6
. 5.6
. 5.6
. 5.6
5.8.

1. ,

x y ' y 2 x;

) y x (2 ln x C )
) y Cx 2 ln x
) y 2 x ln 5x.
.
) y x (2 ln x ); y ' 2 ln x C x

2
x

y y ' :

x (2 ln x C 2) x (2 ln x C ) 2 x

2 x ln x Cx 2 x 2 x ln x Cx 2 x , .. y x (2 ln x )

) y Cx 2 ln x; y ' C

2
.
x

2
x ( C ) ( Cx 2 ln x ) 2 x
x
200

x 2 Cx 2 ln x 2 x , ..

y Cx 2 ln x

) y 2 x ln 5x; y ' 2 ln 5x 2 x

5
2 ln 5x 2
5x

x (2 ln 5x 2) (2 x ln 5x ) 2 x

2 x ln 5x 2 x 2 x ln 5x 2 x

, ..

y 2 x ln 5x


.
2. , y x e Cx
x y ' y (1 ln y ln x ), ,
:
1
y (1)
.
e
. y x e Cx :
y e Cx x e Cx C e Cx Cx e Cx .

x (e Cx Cx e Cx ) x e Cx (1 ln( x e Cx ) ln x )
x e Cx Cx 2 e Cx x e Cx x e Cx (ln x Cx lnx ).

, y x e Cx ,
, .
1
x 1 y
:
e
1
e

1 e C1 ;

1
e

eC ; e

1
2

eC ; C

1
.
2

:
y x e

1
x
2

3. (
, ).
) y ' y cos x cos x
) ( xy ' y ) arctg

y
x; y(1) = 0
x

3x
dy ydy .
y
.
) y ' y cos x cos x . ,
:
) dx

201

dx
dy
dy
cos x dx;
.
(1 y ) cos x.
1

y
1
y
dx
dy
1 y cos xdx; ln 1 y sin x ln C
ln 1 y ln C sin x;
1 y C e sin x
sin x
y 1 C e
.
:
y 1 C e sin x ; y ' C e sin x cos x.

sin x
sin x
y ' y cos x cos x ;

.
e
cos x (1 Ce
) cos x cos x
cos x cos x .
y
) ( xy ' y ) arctg
x; y(1) = 0 . ..-I, ..
x
tx; ty :
ty
( tx y ' ty ) arctg
tx. ( t).
tx
y u x; y u x u.
ux
du
( xu x xu ux) arctg
x x 2
arctgu x.
x
dx

dx
dx
. arctgu du
;
2
x
x

arctgu du

z d z dz

du
zarctgudz 2 du
a rctgu du 1u u arctgu u 2
d du 1 u
u
u arctgu

1
ln 1 u 2 .
2
202

arctgu du

dx
,
x

1
y2
ln 1 2 ln x C . y ux
2
x
y
y 1
y2
arctg ln 1 2 ln x C .
x
x 2
x
1
: x 1; y 0; 0 ln 1 ln 1 C.
2
u arctgu

y
:
x

=0.

y
y 1
y2
arctg ln 1 2 ln x
x
x 2
x

y
y 1 x2 y2
arctg ln
ln x
x
x 2
x2
y
y
arctg ln x 2 y 2 ln x ln x
x
x
y
y
1
arctg
ln( x 2 y 2 ) .
x
x
2

: :

xy y
y y
arctg
2
x
x x
( x y y ) arctg

xy y
x 2 1 2 x 2 yy
y2
2 x2 y2
1 2
x

x yy y xy y
y

x 2 2
2
2
x
x x y 2
x y

( x y y ) arctg

y
x

x2

x 2 xyy yxy
(x2 y2 ) x

( x y y ) arctg

y
x

x2

x2 y2
(x2 y2 ) x

( x y ' y ) arctg

y
x - , ..
x

203

) ydx (3 x y 2 ) dy 0.

dx
:
dy

dx
3x y 2 .
dy
.
y

x u v;

du
dv
dx
u v uv , u
; v
.
dy
dy
dy

yu v yuv 3uv y 2
v ( yu 3u ) yuv y 2
(1) y u 3u 0
du
3dy

u
y
du
dy
u 3 y

(*)

ln u 3 ln y
u y

(*)
(2) y y 3 v y 2
dv
1
2
dy
y

dy

dv y
v

1
C
y

x u v,

x y 3 (

1
C ) x Cy 3 y 2 .
y

.
x Cy 3 y 2 ; dx (3Cy 2 2 y ) dy

y (3Cy 2 2 y ) dy (3Cy 3 3 y 2 y 2 ) dy 0
3Cy 3 dy 2 y 2 dy 3Cy 3 dy 2 y 2 dy 0.
4. ( )
:
) y ' '(1 cos x ) 2
) ( x 1) y ' ' x ( y ' ) 2 y ' .
.
204

) y ' '(1 cos x ) 2

y' '

2
1 cos x

..-II

, :

1 cos 2 cos 2
y

2
2 cos 2

x
2

.
2

dx

y 2
;
x
cos 2
2
x
y ( 2tg C1 ) dx;
2
d

y 4 ln cos

y 2tg

x
C1 ;
2

y 2 2 tg

x
x
d ( ) C1dx
2
2

x
C1 x C2 .
2

( x 1) y ' ' x ( y ' ) 2 y ' -

..-II,

y p; y p.
(1) ( x 1) p' p x p 2 ..-I
p p( x ). (1) p u v.

p u v uv; ( x 1)(u v uv) uv x u 2 v 2 ;


( x 1)u v ( x 1)u v uv x u 2 v 2
v (u ( x 1) u ) ( x 1) u v x u 2 v 2
(2)
u ( x 1) u 0
( x 1) ( x 1) v x ( x 1) 2 v 2

du
dx

u
x 1
ln u ln( x 1)
u x 1 (2)

v x v 2
dv
xdx
v2
1 x 2 C1

;
v
2
2
2
v 2
x C1

205

p u v; p ( x 1)

2
(1).
x C1
2

2( x 1)
..-I (3)
x 2 C1

.. p y ' , y

dy
x 1
2 2

dx
x C1

(3) :

2 xdx
dx
2 2
.
2
C1
x C1

dy x

C1 0

dx
.
C1
dx
dx
x 2 C1 x 2 ( C1 ) 2

C1 0

dx
2

( C1 )

1
2 C1

1
C1
ln

arctg

C1

C1

x
C1

()

y ln x 2 C1

C1

arctg

y ln x 2 C1

C1

ln

x
C2

C2 C1 0

C1

C1

C 2 C1 0

5. :
) 2 y ' '5 y ' 0
) y ' '10 y '26 y 0.
.
..-II
.
2r 2 5r 0;
r (2r 5) 0;
) 2 y 5 y 0;

r1 0;

r2

y C1 C2 e

5x
2

5
;
2

) y 10 y 26 y 0;
r1,2 5

y C1e 0 x C2 e 2

25 26 5

r 2 10r 26 0.
1 5 i. 5; 1.

206

y e 5 x (C1 cos x C2 sin x) .


6.
y ' ' y '2 y x 2 e 4 x 3e x

.

y y y 1 y 2 ,

..-II
y

, y 1 -

f1 ( x ) x 2 e 4 x ,

y2

f 2 ( x ) 3e .
r 2 r 2 0
r1 1; r2 2.

C1e 2 x C 2 e 2 x .

2
4x
f1 ( x ) x e ; 4; n 2.

-2

y1 ( Ax 2 Bx C ) e 4 x . y y

y1 ( 2 Ax B )e 4 x 4( Ax 2 Bx C )e 4 x

y1 2 A e 4 x 8(2 Ax B )e 4 x 16( Ax 2 Bx C )e 4 x
x 2 , x, x 0 :

x2
x
x0

2 A 4 A 16 A 1
2 B 2 A 4 B 16 A 16 B 0
2C B 4C 2 A 8 B 16C 0

, : A

18 A 1

18 A 18B 0
2 A 9B 18C 0

1
1
7
; B ; C
18
18
324

x2
x
7
y 1

e 4 x .
18
18
324

f 2 ( x ) 3e x ; 1; n 0 ; r1

207

-2
1
1

y2 D x ex

y2 D ex D x ex

y2 D ex D ex D x ex

x 2 D D D 0
x 3D 3
0

D 1
y2 x ex

x2
x
7
y C1e x C 2 e 2 x

e x x e x .
18
18
324

208

6. .
6 ,

, .

, ,
, .
, ,
, ,
( 3), ( 4).
,
.
,
, . ,
.

, , ,
. ( ),
.
6.1.

. .
,
, , ,
, .. ..
.
. ,
;
(, ).

Z={...,-n,...,-3,-2,-1,0,1,2,3,...,n,...}
M

N={1,2,3,...,n,...}.

. ={a,b,c} .
2 4 3 0 (
3 1) {3,1}.
(-1)(+2)(-5)=0
{1;-2;5}.
209

2+3=0 :

3
.
2

2+1=0 . ,
2+1=0 .
.
IX .

.
, , ,
.
,
, . ,
, , .
,B,C,...N,Z,R,...,
() - : ,b,c,...,n,x,y,z,... .
, ,
: , ,
, .
,
={7;2;3},
B={0;-1}.
, ,
.
, - , 3.
:
={3;6;9;...,3n,...}
.
,
, ,
.
={-1;0;1}; -
3-=0.
(-1)(+1)=0 0;1;-1, ={0;1;1}. =.
, , ,
.
.
.
,
.

210

,
, ,
.
1,2,3,4,...,
. :
I, II, III, IY, ...;
, 0 1.
,
.
. III . .
, , ,
, .
,
.
.
.
,

.
Z={...,-n,...,-4,-3,-2,-1,0,1,2,3,4,...,n,...}
.
. .
.
( 2000 .
. .).
.

m
n

. ,

m
, m n - , ,
n

5 15

.
1
3

Q.
,
.
, ,
: 12+12=2.
, ,
. - ,
( 2 , 3 , 5 ),

211

.
( R).
, R
.
, ,
. , ,
, ,
, , . ,
-
.

. 2-1=0 2=1 +1 -1,
2+1=0 .
- i ,
i i = i2 = -1. XVI .
.
, .

. ,
n n .
.
, - ,
, .
6.2. .
:
.
.
,
.
{an} -
1, 2, 3, ..., n ... ,
.
- , n
1,2,3,... . ,
..
.
1. . n ,
.
1. n

1
.
n
212

1
1
1
; 3 ; 4 ..
2
3
4
1 1 1
1, , , , ... .
2 3 4
2n 1
.
2. n
n
, n=1,2,3,4,...
2 1
2 2 1 5
2 3 1 7
2 4 1 9
a1
3; a2
; a3
; a4
.
1
2
2
3
3
4
4

5 7 9 11
3, , , ,
, ... .
2 3 4 5
n 1
3. n ( 1) .
n
1
1 1
1
a1 ( 1) 1; a2 ( 1) 2 ; a3 .
1
2 2
3

1
1 1
1
1; , , , , ... .
2
3 4
5
2. :
1=0, 2=1, 3=0, 4=1, 5=0, ..., 2n=1; 2n+1=0,

0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, ..., .
, n
. ,
( 1) n 1
n
.
2
3.
0,1,0,1,1,0,1,1,1,0,1,1,1,1,0,... .
( ).
, .
, - ,
.
n=1

a1=1; n=2

6.3.

, :
, , ..
213


. .
n

1
1 1 1
1
1, , , , ... , ... .
n
2 3 4
n

, n
, .
n

n 1
3 4 5 6 7
2, , , , , , ... .
n
2 3 4 5 6

, n
, .. ,
n.
n n 3 1,8,27,64,125, ... .
,
.

1
1
1 1
1
1, , , , , ... .
n
2
3 4
5
1
n

n
1
n ( 1) n
,
n

n
a n ( 1)

n ,
. ( ) (

1
), , , n=50,
50
1 1
1 1
,
,
,
,...)
(
51 52 53 54
1
1
, .. n 50 an
.

50
50
,
:

lim a n 0

(: n n ).
n

lim a n 0 lim 1 0 .
n n

214

a n

n 1
a n 1 lim n 1 1.
nlim

n n
n

an=n3,
. ,
:

lim a n lim n 3 .

(: an ).
() ,
.
.
. 1,2,...,n,...,
n ,
n n an A .
:

lim a n A.

(: n n
).
: a n A n
, ().
, .
.
: =0.

lim
n

1
0;
n

lim(1) n
n

1
0
n

=1 n

n 1
n

an

n 1
1.
n n
lim

2n ( 1) n
.
n

5 5 9 9
a n 2.
, , , , ... . , nlim

2 3 4 5
2n ( 1) n

:
an
,
n
2n ( 1) n 2n ( 1) n
1
an

2 ( 1) n .
n
n
n
n

1;

215

2 1, 2

1
1
1
1
, 2 , 2 , 2 ,... .
2
3
4
5

, n
2 . (, =

1
) (n=15) n , nn (n15)
15
a n 2
: a16 2 2
a17 2 2

1
1
1
2

,
16
16 15

1
1
1
1
2

,
17
17
17 15

1
1
1
2

..
18
18 15
, .

a18 2 2

a n 1 ( 1) n .

: a1 1 1 0; a2 1 1 2; a3 1 1 0, ..
0,2,0,2,0,2,... .
, 0, 2
n
, .. lim (1 ( 1) ) .
n

:
.
a2 a d ;
a n , a1 a;

a3 a 2d ;...; an a ( n 1)d .

a an
n S n 1
n.
2

a , aq , aq 2 , aq 3 , .. . , aq n 1 , . ..
n S n

a aq n
.
1 q

6.4.
.. :

216

,
, , ,
, , .
.
:
u1 u 2 u 3 ... un ..., u1 , u 2 , u 3 , ... , u n , ...
.
u1 , u 2 , u 3 , ... , u n - .
().

u1 u2 u 3 ... u n ... u n
n 1

S1 u1 ; S 2 u1 u2 ; S3 u1 u 2 u3 ,...S n u1 u2 ... u n

S n

n-

Sn S.
( ): nlim

u1 u2 ... u n ... (1)

S n . S
S nlim

u1 u 2 ... u n ... S .
S n , . ,
nlim

S n , .
nlim

.
1.
1-1+1-1+1-1+...
:

S1 1; S 2 1 1 0; S3 1 1 1 1; S 4 0; S5 1,... .

1,0,1,0,1,...
, 1-1+1-1+1-1+... .

2.

1
1
1
1
1

...
... .
1 2 2 3 3 4 4 5
n(n 1)
217

,
:

S1

1
1
1

.
n(n 1) n n 1

1
1
1 1 1

1 ;
1 2 2 3
2 2 3
1
1
1
1 1 1 1 1

S3

1 ;
1 2 2 3 3 4
2 2 3 3 4

1
1 1
1
1 ;
1 2 1 2
2

1
S2 1 ;
3
S3 1

Sn

1
n(n 1)

S2

1
;
4

1
1
1
1

...

1 2 2 3 3 4
n (n 1)

1 1 1 1 1
1
1

1
1 ...
1

n n 1
2 2 3 3 4
n 1
S n : S n 1

1
n 1

1
1

lim S n lim 1
0.
1, .. lim
n
n
n

n 1
n 1

1
1
1
1

...
... 1 .
1 2 2 3 3 4
n( n 1)
3.
a aq aq 2 aq 3 ... aq n 1 ...

a - , q - .
n

S n : S n

Sn

a aq n
.
1 q

a
a

q n
1 q 1 q

:
q 1. q n
1)
a
Sn
.
lim
n
1 q
2)

q 1. q n

218

Sn .
nlim

3)

q 1 , .. q 1 :

a a a a ...

q 1
q 1

a a a a ...

,
a + aq + aq2 + aq3 ++ aqn1 +
q 1 S

a
.
1 q

q 1 .
1
1
1
1

... , . . q
, 1

2
4
8
2

1(

1
)
2

3 9 27 81

...
2 4 8 16

2
3 .

3
3
... , . . q 2 .
2

.
:

lim u n o ,

u 1 u 2 ... u n ... u n
n 1

. .

u n S n S n 1 . . ,
S . lim S n 1 S .

lim S n

219

lim u n lim S n S n 1 lim S n lim S n 1 S S O

.
. , . .

lim u n 0 , , .

n1
3 4
5
n1
...
...
2 3 4
n
n 1 n

, . .

un

n1
n

lim u n lim

lim u n 0

n1

lim 1 n 1 0 .
n

, . .

lim u n 0 ,

.
:

un n

1 1 1
1
... ...
2 3 4
n

lim u n 0 ,

. .
.

u
n 1

u1 u 2 ... u n ...
220

u k 1 u k 2 u k 3 ...

k .

un .

n 1

.
: .
,

1
. . q

1 1 1
1

... n 1 ...
3 9 27
3

1
1 ,
3

1 q

1
1
1
3

3
.
2

1
1
1

..., . .
9
27
81
1
3
4
1

.
, S ( 1 )
3
2
3
6

3
n 1

n 1

1
.
3

1
1
1

...
9
27
81
1
q

, .

1
.
9

1
9
1
1
3

1 2
1
: .
9 3 6

1
1
1
1
1

... , . .
5
6
7
8
9
1 1 1 1 1
1 ... .
2 3 4 5 6
221
,


1
1
1
1
1
1

...
... .
1 2 2 3 3 4 4 5 5 6
n( n 1 )

, ,

1
1
1
1

... .
3 4 4 5 5 6 6 7
6.5.

.
, .
.

u 1 u 2 u 3 ... u n ... u n .
n 1

( n un > 0).

n, . . S1 S 2 S 3 ... S n S n1 ... .

u1 u 2 ... u n ... (1),


v1 v2 ... vn ...
(2),
, (1)
(2), .. u n vn .
(2) (1). (1)
(2).

1
1
1
1
1

...
...
n
2
3
n
n1
1
u n
n
1.

222

n 1

1
.
n

1
vn .
n
1

un

1
vn (u1=v1; u2>v2; u3>v3; )
n

n 1

2.
1

u n ln( n 1 )
vn

1
1
1
1

...
...
ln 2 ln 3 ln 4
ln( n 1 )

n 1

1 1 1
1
...
... ,
2 3 4
n1

1
.
n 1
un

1
.
n

1
1

vn .
ln(n 1) n 1

1
.
n 1

n 1

3.

1
3

...

1
.
ln(n 1)

...

, . .

...
4

... .

1
,
2

...
4

223

...

...
3

1
4

q . S
2
2

...

S 1

4.

n 1

1
n 3n

1
2

1
.
2

1
3
1 .
2
2

1
. , .
n
3
n 1
.

u1 u 2 ... u n ...

u n 1 p ,
n u n
lim

<1 , p>1 .
, p=1 .
5.
2

2 2 2 2 2 ... 2 ... .
2

u n

lim
n

u
u

n 1
n

lim
n

2n
2 n 1
. u n1

n
n 1

2 n 1
2 n1
n
n
n

n 1

lim 2
2 lim
n
lim
n
2
2
n 1
n 1
n
n
n n 1
n

. . 2>1, .

224

,
n ,

lim
n n 1

lim 0 :
n n

n
n
1
n
1.
lim n 1 lim n 1 lim
1
n
n
n
1
n
n
6.

1
.
n 1 n!

n! (: ) n
1 n, . . n! 1 2 3 4 ... n .
5! 1 2 3 4 5 120;
3! 1 2 3 6;
( n 1 )! 1 2 3 ... ( n 1 )

( n 1)! 1 2 3 ... ( n 1) n ( n 1).


n! 1 1 2 1 2 3 1 2 3 4 ... 1 2 3 ... n ...


n 1

un

1
1
, un 1
.
n!
( n 1)!

un 1
1
1
n!
1 2 3...n
lim
: lim
lim

n
n ( n 1)! n!
n ( n 1)!
n 1 2 3...n ( n 1)
un

lim

lim
n

1
0 1
n 1

.. 0<1, .
7.
u n

n
n 1
, un1
.
n 1
n2

225

n
1 2 3
n
...
.
n

1
2
3
4
n
1
n 1

un 1
(n 1) 2
n 2 2n 1
n 1 n
lim
:
lim
lim 2

n
n n 2 n 1
un

n (n 2)n n n 2n

lim

lim

2 1

n n2 1
2
1
n

n 2 2 n 1 n 2 2 n
n 2 , n

2
1
0, 2 0.
n
n

.. 1,
.

n
1
.

n

1
n
n 1
n 1 1

1
1 1 1
1
1
...
...
2 3 4
n n1
n 1 n 1

1
( ). ,
n 1 n 1
n
1

, .
, ..
n1 n1

.
u1 u 2 ... u n ... , ..
u1 u 2 u3 ..., f ( x ) - ,

x1

f (1) u1 ; x 2 f (2) u2 ,..., x n f ( n) u n .

n 1

un , f ( x )dx.
1

f ( x )dx ,

.

.
8.

1
1 1
1
1 ... ...
n
2
3
n
n 1

226

f ( x )
x n f ( n )

1
1
, .. x 1 f ( 1 ) 1; x 2 f ( 2 ) ; ...,
x
2

1
n

f ( x )dx

b
b

1
dx
dx lim
lim ln x lim (ln b ln 1 ) .
b 1 x
b
b
x
1

.. ,
1 1
1
1 ... ... .
2 3
n
9.

n 1 n

1
2

1
3

f ( x) dx

..

dx
x

...

n2

... .

1
;
x2

f ( x)

dx
dx
1 b
1 1
lim
lim
lim 1

2
2
b
b
b
x
x
x 1
b 1

n 1 n

1
2

1
3

...

1
n2

... .

10.

n 1

1
n

1
2

1
3

...

1
n

...

b
1

b
dx
lim x 2 dx lim 2 x lim(2 b 2 1) .
b
1 b
x b 1

227

, ,

n 1

1
n

,
:

n 1 n

dx
x

1
2

1
3

1
4

x 1
1

lim x dx lim
b
b
1

...

b
1

1
n

... .

1
1
1 .
lim b

1 b

1 1 0 b 1 ()
1 1 0,

b1

1
1

0 b , .. 1 0

b 1 , ( ).

1
n1 n

>1
1


.
, .
.
1.

u 1 u 2 ... u n ... S

v1 v 2 ... v n ... ( S - ),

n 1

v
n 1

228

(u

vn ) S

n 1

(u

vn ) S .

n 1

, ().

2.

n 1

ku

, .. u1 u 2 ... u n ... S,

k u 1 k u 2 ... k u n ... k S.

n 1

: ,
.
11.

( 1 ) n

n 1

1
2

n 1 2

( 1 ) n

n 1

n 1 2

1
2

1 1 1 1
1

...
2 4 8 16 32

1 1 1 1
1

...
2 4 8 16 32

1
2
1

1
2

1
2

1
1
2

1
.
3

1, ..

1
3,

1.
S

a
.
1 q

229

1 1 1 1 1 1 1
1
1
1


...
2 2 4 4 8 8 16 16 32 32
1
1
1
1 1 1
0 0 0
...
...
2
8
32
2 8 32

1
2

1
2
1
2 .
. S

1
3 3
4
1
4
4
, , ,
1
2
S 1 .
3
3
1.
, .
.
6.6.
,

u1 u 2 u 3 u 4 ... , u 1, u 2, u 3, u 4, ... .
.
.

u1 u 2 u 3 u 4 ... ( u n 0 )
,

u n 0,
u1 u 2 u 3 u 4 ... lim
n

.
1.

1 1 1 1
1
... ( 1 ) n 1 ... , ..
2 3 4 5
n

230

1 1
...
2 3

lim
u n lim
n
n

1
0.
n

2. ,

( 1 ) n 1

n 1

1) ( 1 )
1

1
.
n!

n 1

1
1
1
1
1
1

... ( 1 ) n 1
...
n!
2! 3! 4!
n!

1
1
1

...
1 2 1 2 3 1 2 3 4

2) lim u n lim
n

1
0.
n!

,

, .. S u1 .
, ,
S S n .
, u1 u 2 u 3 u 4 u 5 ... S
, , S
S n . u n 1 u n 2 u n 3 u n 4 ...
,
u n 1.
, S S n ,
u n 1 .
3. ,

( 1 ) n 1

n 1

1
1
1
1
1
1

... .
n!
2! 3! 4! 5!

S .

231

S S 4 ,
u 5

1
1

0,01. S 4 .
5! 120

1
1
1
1 1
1
5

1
.
2! 3! 4!
2 6 24 8
5
, S , , 0,01.
8
, n
S n .
6.7.
S4 1

u1 u 2 u 3 ... u n ... ,
, .

u1 u 2 u 3 ... u n ...
(1)
,
u 1 u 2 u 3 ... u n ... . (2)
(2) ,
.
.
(2), (1) ,
(1) .
1.

sin

sin 2

sin 3
2

...

sin n

..., (3)
2
3
n2
- . , (3) .

sin 2
sin 3
sin n
sin

...
... (4)
2
2
2
2

, ,

1
2

1
3

...

232

1
n2

...

n 1 n

, 1 ).

.. sin 1,

sin n

sin n

.
n
n
n2
(4) ,

(3) sin

sin 2

sin n

... .
2
n2

.
.
, ,
.
sin n

.
2
n 1 n
.
, ,
, .
1 1 1
, 1 ... ,
2 3 4
1 1 1
1
1 ... ... .
2 3 4
n
1 1 1
1
n 1
... .
, 1 ... ( 1 )
2 3 4
n

.
, ..
, .
.
, ,
.
2. S
1 1 1 1
1 ... S .
2 3 4 5
2

...

,
. :

233

1 1 1 1 1 1 1
1 1 1
1
1

...
2
4
3
6
8
5
10
12
7
14
16




1 1
1
1 1 1 1 1


...
2 4 6 8 10 12 14 16
1
1 1 1 1 1 1 1
1

1 ... S .
2
2 3 4 5 6 7 8
2

1
,
2
. .

,

1 1 1 1 1
... S
(5)
2 3 4 5 6
.
(5)
1
1
1
0 1 0 0 0 ... S
(6)
2
3
4
(6) , ..
1
(6)
:
2
1

1
1
1
1
1
0 0 0 ... S (7)
2
4
6
8
2
(5) (7),
0

1 1 1 1 1
3
... S
3 2 5 7 4
2

(8)

(8) (5) :
, , .. , (8)

3
S.
2

234

, S

1
S
2

3
S.
2
, , ,

.
VIII
.
I ,
.

6.8.
.

u1 ( x) u2 ( x) u3 ( x) ... u n ( x) ...,
u1 ( x ), u 2 ( x),..., u n ( x ) x.
,

u1 ( x0 ) u 2 ( x0 ) u 3 ( x0 ) ... u n ( x0 ) ... ,

, .
.

un ( x )

n 1

,
.
,

x .

S ( x ).

1.

x n 1 1 x x 2 ... x n 1 x n ...

n 1

x
q x 1.
q 1, x ,
x 1.

1 x 1
235

S ( x)

1
.
1 x

, ,

1
.
1 x
x .
1 x x 2 ... x n ... (-1,1).
1 x 1 1 x x 2 x 3 ...x n ...

2.

sin nx

n 1

n 1

sin x

sin 2 x sin 3 x
sin nx

... n 1 ...
2
2
2
2

x
.
sin nx


n 1
n 1 2

n 1 2

n 1

1 1 1
1
... n 1 ...,
2 4 8
2

q
..

sin nx
n 1

sin nx
n 1

1
n 1

2
2
2

sin x

1
.
2

sin nx

,
2 n 1
. ,
n 1

sin 2 x sin 3 x
sin nx

... n 1 ...
2
2
2
2

( , ).
3.

x2 x3 x4
xn
xn

... ( 1 ) n 1
... ( 1 ) n 1
.
2
3
4
n
n
n 1
. x
.

un

xn
,
n

n 1

xn
n

u n1

x n 1
.
n 1

236

x n 1
u n1
xn
n
lim
lim
:
x x

n
n
n
un
n 1
n 1 n
x 1 , x

lim

x 1,

xn
x 1.
n
n 1
x 1, .. x 1.
x 1 x 1.

( 1 ) n 1

1
1 1 1
1 ...
n
2 3 4
n 1
, .

( 1 ) n
1 1
x 1 ( 1 ) n 1
1 ... .
n
2 3
n 1

( 1 ) n 1

x 1

1 1 1
1

1 ... ... . ,
2 3 4
n

. ,
( 1,1

( 1 ) n 1

xn
n

4.

...

...
x

n 1

n
n 1

, 1 1 .

237

...

n 1

>1. ,

...

( 1, ) .

5.

1
1
1
1
1

...

...

2
2
2
2
2
2
2
1 x
4 x
9 x
n x
n 1 n x

1 1 1
1
1
... 2 ... 2
1 4 9
n
n 1 n
1
1
1
1
1
1

;
;
; ... .

2
2
2
1 4 x
4 9 x
9
1 x

1
1 x

1
4x

n 1

2
2
n x

1
9x

...

, . .

1
2

2
n x

...

( , ) .

6.
2


xn

... n ... n
2 22 22
2
n 1 2

x
x
1.
,
2
2
xn

(-2,2).
n
n 1 2

238

7. x 1! x 2 2! x 3 3! ... x n n! ...
x 0 , 0 x 0.
,

x n n!

n 1

,
lim
n

x n1 ( n 1)!
un 1
x n1 ( n 1)!
lim
lim n
lim x ( n 1)
n
n
n x
n
un
n!
x n!

x 0 , .. x 0 .

x n n! 0.

n 1

8.
xn
x x2 x3 x4
xn

...
...
.
1! 2!
3!
4!
n!
n 1 n!
7,

un1
n!
lim x
x 0 0
n u
n
( n 1)!
n

lim

..

xn
x ,
n 1 n!

( , ).
6.9.

, ..

0 1 x a 2 x 2 a 3 x 3 ... a n x n ...

an x n ,

n 0

a 0 , a 1, a 2 ,..., a n ,... .
. ,
, .
.
1.
.
, x 0
( 7 . 6.8); ,
( , ), .. x ( 8 .6.8).
239

R>0, (-R,R)
, .. x R x R . x R
x R , . ,
1 . 6.8, (-1,1), .. x ,
1 x 1.
3 . 6.8 1,1 , .. x ,
1 x 1.
6 . 6.8 2 x 2 .
2.
.
, ( R , R )
S ( x ) , .. R x R

S ( x ) a 0 a 1 x a 2 x 2 a 3 x 3 ... a n x n ...,
R x R

S ' ( x ) a1 2a2 x 3a3 x 2 ... nan x n1 ...


1. 1 . 6.8
1
1 x x 2 x 3 x 4 ... x n x n 1 ... 1 x 1.
1 x
x .
1
1 2 x 3 x 2 4 x 3 ... nx n 1 ( n 1 ) x n ...
1 x 1
( 1 x )2

1
( 1 x )2

1
.
1 x

3.
.
, R a b R

S ( x ) a 0 a 1 x a 2 x 2 ... a n x n ... R x R
b

2
S ( x )dx a 0 dx a 1 xdx a 2 x dx ...

240

1
1 x x 2 x 3 ... x n ... 1 x 1.
1 x
a , b 1 a b 1 , ,
2.

b
1
2
n
dx

1 x
( 1 x x ... x ...)dx
a
a

a 0 , b x ,

x (-1,1).

x
dx
x2 x3
x n 1
2
n

ln(
1

x
);
(
1

...

...)
dx

...

...

2
3
n1
0 1 x
0
x

ln( 1 x ) x

(-1,1)

n 1

x
x
x

...
...
2
3
n1

.. (-1,1) x x x .

x,

x2 x3 x4
x n 1

... ( 1 ) n
...
2
3
4
n1
1 ,
ln( 1 x ) x

x2 x3 x4
xn

... ( 1 ) n 1
...
2
3
4
n
ln( 1 x )
ln( 1 x ) x

. , x

1
2

3 1 1
1
1
1

...
2 2 8 24 64 32 5
, ln 1,5
ln

0,01, ..

1
0,01.
32 5
241

, ln 1,5 0 ,5 0 ,125 0 ,041 0 ,015 0 ,401,


0 ,01 ln 1,5 0 ,40 (:
ln 1,5 0 ,4055
..
).
3. 1 x 2 x 4 x 6 x 8 ... ( 1 ) n x 2 n ...
q x 2


x 2 1 (

x 2 1 ) , S ( x )

1
1 x2

1 x 2 x 4 x 6 x 8 ... ( 1 ) n x 2 n ... 1 x 1.
1 x2
x
x

1
1 x

dx ( 1 x 2 x 4 x 6 x 8 ... ( 1 ) n x 2 n ...)dx

x 3 x 5 x7
x 2 n 1

... ( 1 ) n
...
3
5
7
2n 1
arctg x.

x (-1,1)

arctg x x

6.10.

.
.
f ( x ) , ..

f ( x) a0 a1 x a2 x 2 ... an x n ... .

(1)
, ,
f ( x ).
(1) x 0 , f ( 0 ) a 0 .
(1):

f ' ( x) a1 2a2 x 3a3 x 2 4a4 x 3 ... na n x n 1 ...


(2) x 0 ,

f ' ( 0 ) a 1 a 1

f' (0 )
.
1
242

(2)

(2):

f " ( x ) 2 a 2 3 2 a3 x
(3)

(3) x 0 ,

f " ( 0 ) 2a 2 ,
f" (0 )

2
,

a2

f" (0 )
.
2!

f " ' ( x ) 3 2 a3 4 3 2
(4)

f " ' ( 0 ) 3 2 a3 ,

(0 )
f "' ( 0 )

32
3!
n

,

a3

an

"'

f ( n )( 0 )
f ( n )( 0 )

.
n( n 1 )( n 2 )...1
n!

, , f ( x )

(1),

a0 f (0); a1

f ' (0)
f " ( 0)
f " ' (0)
; a2
; a3
;...; a
1!
2!
3!

f ( 0)

f ' (0)
f " (0)
f " ' ( 0)
f
x
x2
x 3 ...
1!
2!
3!

(5)
, ,
.
, f ( x ),
(5). , f ( x )

243

x 0. , y x
(5) , .. y' ( 0 ) .
(5) .
, (5)
1
f ( x ). ,
x 3 ,
1 x

1
1 x x 2 x 3 ... x n ... x 3 , ..
1 x
1 x 1.
. f ( x )

f ( 0)

f ' (0)
f " (0)
f " ' ( 0)
f
x
x2
x 3 ...
1!
2!
3!
(5)

f ( x ),

x 0.

.
,
.
S n ( x ) (5) R n ( x )
. ,

(5) f ( x ).

f ( x ) S n ( x ) R n ( x ).

lim R n ( x ) lim f ( x ) S n ( x ) 0.

lim S n ( x ),


: f ( x ) (5) ,

lim R n ( x ) 0.

R n ( x ) ,

Rn ( x )

f ( n 1 ) ( c ) n 1
x
, - 0
( n 1 )!
244

x.

f ( x )

lim R n ( x ) 0 , f ( x )

x 0 , ,

, ..

f' (0 )
f" (0 )
f"' (0 )
x
x2
x3 .
1!
2!
3!
f ( x )
f ( x ) f (0 )

, x

lim R n ( x ) 0.

Rn ( x )

x n 1
f ( n 1 ) ( c ) n 1
.

x
( n 1 )!
n 1!

, x

xn
x .
n 1 n!
:

8 .6.8 ,

x n 1
0.
n ( n 1 )!
lim

n 1
n
lim un 0 lim x 0. lim x
0
n
n

( n 1 )!
n n!
x . .
1. f ( x ) e x .
n

(n)

( x ) e x .

x . R n ( x )

Rn ( x ) e c

x n 1
,
( n 1 )!

c 0 x . , x 0 , 0 c x
e 0 e c e x 1 e c e x , .. f ( x ) e x .
e c ,

lim Rn ( x) lim e c
n


f ( 0 ) f ' ( 0 ) ... f

n 1

x
0. ,
(n 1)!
f ( x )

(n)

( , ). ,

( 0 ) e 1, :

245

x2 x3 x 4
xn

...
...
2! 3! 4!
n!

ex 1 x

n0

xn
.
n!

2. f ( x ) sin x .
cos x , sin x , cos x , sin x ) x .
f ( 0 )

sin 0

f " ' ( 0 )

0;

cos 0

f ' ( 0 )

1;

cos 0

1v

( 0 )

1;

0,
1 1 ().
f ( x ) sin x

1
1 3
1 5
1 7
x 0
x 0
x 0
x 0 ...
1!
3!
5!
7!

0

f ( x ) sin x , R n ( x ) f

( n 1 )

( c )

x n 1
.
( n 1 )!

f ( x ) sin x sin x ,

cos x .

lim R n ( x ) 0, ..
n

lim

( n 1)

n 1

(c ) 1.

x
0
( n 1 )!

x.

x
x
x
x 2 n 1

... ( 1 ) n 1
...
3!
5!
7!
( 2 n 1 )!
3. f ( x ) cos x ,
sin x :
3

sin x x

sin x x

x3 x5 x7
x 2 n1

... (1) n1
...
3! 5! 7!
( 2n 1)!

cos x 1

3x 2 5 x 4 7 x 6
( 2n 1) x 2 n2

... ( 1) n1
...
3!
5!
7!
( 2n 1)!

cos x 1

x2 x4 x6
x 2 ( n1)
x 2n

... ( 1) n1
( 1) n
...
2! 4! 6!
( 2n 2)!
( 2n)!

,
cos x 1

x2
x4
x6
x 2n

... ( 1 ) n
...
2!
4!
6!
( 2 n )!

246

si

, ( sin x cos x )
sin x ( x )
cos x ( x ).
x 0.
.

a 0 a 1 ( x a ) a 2 ( x a ) 2 ... a n ( x a ) n ... .
,
:

f ( x)

ao

(a

cos nx bn sin n x).

n1

6.11.

, ,
, - ..
.
.

.
.
1. , , sin 10 o sin


18

0,001.

0 ,1745.
18
2 . 6.10
10 o

sin x x

x3
x 5 x7

...,
3!
5!
7!

x . x :

sin 10 o sin

18 18 3! 18

18

5! 18

247

7! 18

...

,
. , sin 10 o
, , , ..

5! 18

1
(0,1745) 5 0,001.
120

, sin 10 o

18 3! 18

0,1745

1
0,17453 0,174
6

sin 10 o 0,174 0,001.


2. e.
f ( x ) e x ( 1 . 6.10):

x 2 x3 x 4
xn

...
... x .
2! 3! 4!
n!
, , n 6.
ex 1 x

e c x n 1
e c x7
,
.
( n 1 )!
7!
e; e x

Rn

e 11

e 2

x 1

n6 :

1
1
1
1
1

R6
2! 3! 4! 5! 6 !

1 1
1
1
1

2 ,718.
2 6 24 120 720

ec 1 3

0 ,001
7!
7!
, e 2 ,718 0 ,001.
,
. .
R6

3.

x2

dx.

f ( x ) e x .
ex 1 x

x2 x3 x4 x5
xn

...
..., x .
2!
3!
4!
5!
n!
x 2 :
248

e x 1 x 2
t

e x dx

x 4 x 6 x 8 x 10

...
2!
3!
4!
5!

dx

x
e dx t

x 2 dx

x4
dx
2!

x6
dx
3!

x8
dx ...
4!

t3
t5
t7
t9

..., t .
3 5 2! 7 3! 9 4!

x2

dx.

.
,
t

sin x
dx .
x

,
e x sin x cos x .

.
x :

ex 1 x

x 2 x3 x4 x5 x6

...
2! 3! 4! 5! 6!

sin x x

x 3 x 5 x7 x 9

...
3! 5! 7! 9!

cos x 1

x 2 x4 x6 x8

...
2! 4! 6! 8!


, .. x y f ( x ) . ,
e x , sin x , cos x .
, .
.
, e x x
ix ,
249

i 2 1; i 3 i; i 4 1,...

ix x 2 ix 3 x 4 ix 5 x 6
x 2 x 4 x 6 x8

... 1

...
1! 2!
3!
4!
5!
6!
2! 4! 6! 8!

3
5
7
x x

x
x
i

... .
1
!
3
!
5
!
7
!

e ix 1

e xi cos x i sin x , .
VIII .

250

6.12.
,
.
, .
:
1. ?
S n n ?
(. 6.3)
2. ?
S n n ?
(. 6.3)
3. ?
? (. 6.4)
4. () . (. 6.4)
5. ?
, ?
(. 6.4)
6.
?
(. 6.5)
7. ,
( , ).
( 3 . 6.4; 10 . 6.5).
8. ?
(. 6.5)
9. ?
(. 6.5)
10. ?
? ,
?
(. 6.6)
11.
.
(. 6.7)
12. ? (. 6.8)
13.

x n ,

n 0

.
(. 6.9)
14. ?
(. 6.9)
15. ?
? ? (. 6.10)
,
,
, ..

251


1
1
x
, sin x, cos x,

1 x, 1 x
2

e x , e x , sin
x

sin x

x , sin( x 2 ), cos( x 2 ), ln( 1 x ), ln( 1 x ), arctgx


x

dx

x
x dx; e dx;
4
o
o
o 1 x

..

. 6.9, 6.10, 6.11 .


, , ,
1-9. 1 2 .
6.13.
3.

S n n .
) 7, 0, 5, 0, 3, 0, 1, 0, ...
, .
2 2 2
2
,
,... , ..
) 2 , , ,
3 9 27 81
1
.

3
1
a 1 2; q . :
3
1

a n a 1 q n 1 2

a (1 qn )
Sn 1

1 q

n 1

2 ( 1

2
3

3n
1
1
3

n 1

. S n

n :

3 1 n .
3

) 1, 4, 7, 10, 13, -

a 1 1 d 3.

a n a 1 d ( n 1 ) 1 3( n 1 ) 3n 2.
Sn

a1 a n
( 3n 1 ) n
1 3n 2
n
n
.
2
2
2
252

) 49, 42, 35, 28, :

a 1 49 ; d 7 ; a n 49 7( n 1 )
a n 56 7 n; S n

a1 a n
( 105 7 n ) n
49 56 7 n
n
n
2
2
2

4. ,
.
a)

2n 2 1

n 1 2 n

.. u1

1 7 17 31 49

...,
3 9 19 33 51

2 12 1 1
2 22 1 7
2 32 1 17
; u2
; u3
.
2 12 1 3
2 22 1 9
2 32 1 19

1
2n 1
n 2 2 1.

lim
lim un lim
n
n 2n 2 1
n
1
2 2 2
n
2

0
n2
). .. , .
( n 2 ,

n 1

sin

sin

lim un lim sin


n

sin

2
3

sin sin

4
3

sin

5
3

...

n
, ..
3

n
1 1 1 1
3
.

u n 0 , .
.. nlim

5.

n 1 2

1
n

( n 1)

1
22

1
43

1
8 4

253

1
16 5

...

1
n

2 ( n 1 )2

...

1
; .
2
n 1 2

1
1
1
n , n
.. n
2
2
2 ( n 1 )
2
n 1 2 ( n 1 )

n 1 n

n!
2

2n 3

. un

n!
( n 1)!
(n 1)!
; u n1
; un1 2
.
2
n 2n 3
( n 1) 2(n 1) 3
n 4n 6
2

lim
n

u n1
( n 1)! n 2 2n 3
n!
(n 1)!

lim 2
: 2
lim
2

n
un
n!
n 4n 6
n 4 n 6 n 2 n 3 n

n
lim( n 1)
n
4
1
n
1

3
n 2 1 ;
6
n2


1
f ( x )
.
1
1
,
f ( x) 2
, x 1 f ( 1 ) 2
1 1
x 1
n 1 n( n

1)

x 2

f ( 2)

x n

f(n)

n 1 n

1
,...
2 1
2

.
n 1

f ( x )d
1

dx
2

x 1

lim

dx
2

x 1

lim arctgx lim arctgb arctg 1


b

254



2 4 4

.. ,

..

n( n 1 )

1
2

n 1

n 1 n( n

n 1 n

1
2

1)

, .

6. , ,
, .
)

( 1 ) n 1 n 10
,
n!
n 1

n 10
.
n 1 n!

lim
n

n 1
( n 1)10 n10
u n 1

lim
lim
:

n
n
un
n
( n 1)! n!

n 1
n
lim

10

n!

( n 1)!

10

1
1
n!
n
lim
lim
( n 1)! n
1

10

lim
n

1
1 0 0 1
n 1

.. ,

( 1 ) n 1 n 10
.
n!
n 1

( 1 ) n 1

n2

n3 ln n

255

1
3

2 ln 2

lim un lim
n

1
3

3 ln 3

1
3

4 ln 4

... .

1
0 . .
n ln n
3

, ,

n2 n

ln n

f ( x )

1
3

x ln n

2 , .

f ( x )dx

dx

x 3 ln x

lim (ln x )

1
3

(ln x )
d (ln x ) lim
2
b
3

b 2

3 b

3
3
3
2
2
lim ln b ln 2 ,
b

n1

n2

) ( 1 ) n
n 1

( 1 ) n 1

n2 n

ln n

lim u n 0.
n

n 1

lim un lim

lim

n
n n 2
n

7.

x
256

1
1
n
2
1
n

n 1 n

10

1 0. .

xn

x2

x3

xn

n 1

lim
n

n 1

xn

...
n 1 1 2 2 3 3
n n
.

n 1 n

x
2

...

3 3

...

n 1
n
n 1

x
x
u n 1
n

lim x
lim
:

n
n
n

un
n

1
n

n
n

1
x

1
n

1
x lim

1
1
n

...

n 1

x 1 x .

1 1

n n2

x 1. ,
x 1. (-1,1)

n 1 n

xn

. ,

.
x 1.

( 1 ) n

n 1 n

, ..
1
1 1

1
2 2

1
3 3

1
4 4

...

1
0.
n n
x 1 .
lim u n lim
n

257

.
n
1
1
1

n n 2n
n n
1
1 1

, ,
2 n 1 n
n 1 2 n
x 1.

n 1 n

1
.
2
xn

n 1 n

1 x 1.

1,1 ,

..

8. ,
.
0,0001

1
4

f ( x ) e x x

1
4

1
4

1
. :
4

x2 x3 x4
xn

...
...
2!
3!
4!
n!
1
x
4
ex 1 x

1
4

1
1
1
1
1

...
2
3
4
4 24
6 4
24 4
120 4 5
e
1 0 ,25 0 ,03125 0 ,00260 0 ,00016 0 ,7788

:
4

1
120 4
,

1
4

1
1

0 ,0001, .
120 1024 122880

0 ,7788 0,00001.

258

9.

f ( x )dx .

a
0 ,5

arctgx
dx 0,001.
x

3 9
arctg x . ,
x

arctgx
dx .
x

1.
1
1 x x 2 x 3 x 4 ...
x 1
1 x
a
1
S 1
a1 1; q x;
.
1 q 1 x
2. x 2

x .

1 x x x x ... x 1.
1 x2
3. 0 , x ,
x

1 x2

x 1

dx ( 1 x 2 x 4 x 6 x 8 ...)dx
0

x 3 x 5 x7
x9

... x 1.
3
5
7
9
4. x( x 1 ),
arctg x
1.
x 0 , lim
x 0
x
arctgx x

arctg x
x 2 x 4 x6 x8
1

... x 1.
x
3
5
7
9
5. , 0, x , x 1

arctgx
x 3 x 5 x7 x 9
dx

...
x
32 52 7 2 92
0
x

259

6.

x 0,5

1
2

0 ,5

arctgx 1 1
1
1
dx 2 3 2 5 2 7 ... =
x
2 3 2 5 2 7 2
0

= 0 ,5 0 ,0139 0 ,00125 0 ,487 0,001, ..

1
2

7 2

1
0 ,001.
49 128

0 ,5

arctgx
dx 0 ,487.
x

260

7.

- ( 7)

.

( 3).
, ,
.

, :
,
, .
7
, .
.


, .
7.1. .
, ..
,
.
,

.
. .
S x y
S x y. x y
S; S x y.
V h r

1 2
r h.
3

V , x, y,
z, V x y z. V x, y, z.
,
. , ,
.
261

. z x y,
(x,y)
z.
x y
, z .
: z f ( x, y ) z z ( x, y ).
. (,), z,
.
(,) z
(,), z f ( x, y )
(,) z f (M ).

.
.
z f ( x, y ) D.
x, y, z, z f ( x , y ).
(,,z) x, y, z.
(,,z)
z f ( x , y ). ,
z f ( x , y ) .

.
,
z D 0,

z nx my p ( z D 0
z). z nx my p
n, m, p (,) , ..
-<x<+, -<<+.

1. z x 2 y 2 . x , ..
-<x<+, -<<+.
2. z 4 x 2 y 2 .
, .. 4 x 2 y 2 0.
: x 2 y 2 4.
, 2 2 2 2 .
. (0,0), r=2. (. 1).
3. z 1 x 2 4 y 2 .

1 2 0 4 2 0, ..
262

2 1

2 4

1 1

2 2.


=1; = 1; =2; = 2 (. 2).
4.

x y2 1

x 2 y 2 1 0 x 2 y 2 1. ,
(0,0) r=1 (. 3).

. 1

. 2

. 3

5. z ln( x y ).
, +>0 > . ,
> , . (. 4).
6. z

36 9 x 2 4 y 2

4 y2

36 9 x 2 4 y 2 0

4 y 2 0.

36 9 x 2 4 y 2 0
2

x
y
9
4y
x
y

1,

1. 2 2 1
36
36
4
9
2
3
2
2
x
y
,

1 - ,
4
9
.

9 x 2 4 y 2 36,

263

4 y 2 0 y 2 4 2 y 2.
, y 2 y 2,
. ,
.
. . 5.

3
2

y=-x
. 5

. 4

0(0,0) z f ( x, y ),

f ( M 0 ), f ( x 0 , y 0 ), z ( x0 , y0 ) , z

. 0 ( 0 , 0 )

,
z

36 9 x 2 4 y 2

1
4 x2

M 1 (0,0), M 2 (0,2), M 3 ( 1,0), M 4 (1, 2 ) :


1
1
z (0,0) 36
6 6,5
2
4
1
1
z (0,2) 36 16
20 2 5 0,5
2
4
1
1
1
10
z ( 1,0) 36 9
27
3 3

4 1
3
3
3
1
1
z (1, 2 ) 36 9 8
19
.
4 1
3

264

.

M 1 ( x1 , y1 ), M 2 ( x 2 , y 2 ), M 3 ( x 3 , y 3 ), ..., M n ( x n , y n ), ... ,
0(0,0) ( 0),
M n M 0 n

x n x 0 , y n y 0 n .
.

M 1 ( x1 , y1 ), M 2 ( x 2 , y 2 ), M 3 ( x 3 , y 3 ), ..., M n ( x n , y n ), ...
0(0,0),
z1 f ( x1 , y1 ), z 2 f ( x 2 , y 2 ), ..., z n f ( x n , y n ), ...
z f ( x, y ) ,
z f ( x , y )

x x0 , y
x x0 , y

y 0
y0 .

lim

x x0
y y0

f ( x, y ) A

f ( x, y ) A

, f ( x, y ) x 2 y 2 , ,
5 x 1, y 2. ,
( x1 , y1 ), ( x 2 , y 2 ), ..., ( x n , y n ), ...,
(1,2),
,

2
2
2
2
lim ( x n y n ) 1 2 5.

lim ( x
x 1
y 2

y 2 ) 5.

.
A f ( x 0 , y 0 ),
f
(
x
,
y
)

0(0,0).
lim

x x0
y y0

f ( x, y ) A

, z x 2 y 2 .
1
z
, .
x y
1
x y , ..

x y
1
, ,
. , z
x y
1
x y. z 2
. (0,0)
x y2
. (0,0)
1
.
z 2
x y2
265

7.2.
z f ( x , y ) (,)
.
, .
z x z f ( x x, y ) f ( x, y ).

z f ( x , y ) .

xz
f ( x x , y )

x
x

(,) M 1 ( x x , y ).
.

xz
x 0,
x

z f ( x , y ) (,).
z f ( x, y )
:

z
f ( x , y )
, z x ,
, f x ( x , y ).
x
x

z
z
f ( x x , y ) f ( x , y )
lim x lim
.
x x 0 x
x
x 0

(,).
.

y f ( x ) .
, y ,
z f ( x, y )

:
y z f ( x, y y ) f ( x, y ).

z y ,

yz
y

y 0,

, z f ( x, y )
(,).

z
f ( x, y )
, f y ( x , y ),
.
y
y

266

yz
z
f ( x, y y ) f ( x, y )
lim
lim
.
y
y
y 0 y
y 0


z f ( x, y ) (,).
f x ( x , y ) f y ( x, y ) ,
, ..
.
( )
. ,

.

.
,

f ( x, y ) 2 x 2 x 3 y 5 xy 2 y 3 ,
,

f x( x, y ) 2 2 x 3 x 2 y 5 y 2 4 x 3 x 2 y 5 y 2 ;

f y( x, y ) x 3 5 x 2 y 3 y 2

x 3 10 xy 3 y 2 . ,
0(-1,2):
f x ( 1,2) 4 ( 1) 3( 1) 2 2 5 2 2 4 6 20 10,
f y ( 1,2) ( 1) 3 10 ( 1) 2 3 2 2 1 20 12 31.


.

. y f ( x )

lim x lim
x 0
x 0

f ( x x ) f ( x )
f ( x ). y f ( x )
x

. 0
( ) ,
, =0, ..
f ( x 0 ) tg .
0(0,0)

, y 0 f ( x 0 ).
=f(x)

267

y0

x0

x f ( x, y )
f ( x x , y ) f ( x , y )
lim
.
x
x
x 0
x 0

f x ( x, y ) lim

z f ( x, y )
.
0(0,y0) y=y0. z f ( x, y )

y y 0

P0 ( x 0 , y 0 , z 0 )

z 0 f ( x 0 , y 0 ) ).

x f x ( x 0 , y 0 ) ,
P0 ( , ).

x
y

u f ( x , y , z )
, :

u
u
f ( x x , y , z ) f ( x , y , z )
f x ( x, y , z ) lim x lim
x
x
x 0 x
x 0
u
u
f ( x , y y , z ) f ( x , y , z )
f x ( x, y , z ) lim x lim
dy
y
y 0 y
y 0
u
u
f ( x , y , z z ) f ( x , y , z )
f z ( x, y , z ) lim z lim
z
z
z 0 z
z 0

.
1. u x 2 y 2 z 2 xyz.
u
u
u
2 x yz;
2 y xz;
2 z xy.
x
y
z

268

2. u z xy .
( a b ) a bx ln a b

u
z y
x

u
z xy ln z y y z xy ln z.
x
,

u
x z xy ln z.
y

u
x , z xy -
z

u
x y z xy 1
z

2. u

x z2
.
y

u 1
1
1
( x z 2 ) x (
).
x
y
y
y
u
1
1
z2 x
( x z 2 ) ( ) y ( x z 2 ) (
)
.
y
y
y2
y2
u
1
1
2z
( x z 2 ) z ( 2 z )
.
z
y
y
y

z f ( x, y ),
.
,
z , ..
z f ( x x , y y ) f ( x, y ).
. z f ( x , y )
(,),
:
z f x ( x , y ) x f y ( x , y ) y 1 x 2 y ,
1 2

x 0 y 0.

f x ( x, y ) x f y ( x, y ) y
(,) . ,
x 0 y 0
1 x 2 y
, x y.
269

z f ( x , y ) dz
df ; , :
dz f x ( x, y ) x f y ( x, y ) y
dz f x ( x , y ) dx f y ( x, y ) dy , dx x; dy y.


, .. z dz.
,
.
u f ( x , y , z )
:
du f x ( x, y , z ) dx f y ( x, y , z ) dy f z ( x , y , z ) dz.
3. z 3 x 2 y 5 .
z
z
dx
dy.
dz
x
y
:
z
z
3 2x y 5;
3x 2 5 y 4 15 x 2 y 4 .
x
y
dz 6 xy 5 dx 15 x 2 y 4 dy.

4. z arcctg

(1,3) dx 0,01; dy 0,05.


( arcctgx )

1
1 x2

1
y

1
x
y
( )

.
2
2
2
x 2 y x
x
x

y
1 ( )
1
y
y2

1
x
y2
x
x
( ) y
(
)
.
2
2
2
2
x
y
x y
y
x y2
1 ( )2
y
=1, =3.
z

z
3
3
2 2 0,3.
x (1,3) 1 3
10
270

z
1
1
2 2 0,1.
y (1,3) 1 3 10

x 1; y 3; dx 0,01; dy 0,05 :

dz 0,3 0,01 0,1 (0,05) 0,003 0,005 0,008.

5. u x 2 y 2 z 2 .
:
u
2x

x 2 x 2 y 2 z 2
u

du

y
2

x y z

x
2

x y2 z2
u

:
x y2 z2
2

u
u
u
dx
dy
dz.
x
y
z

du

xdx ydy zdz


x2 y2 z2

7.3. .
z f ( x, y ) ,
(,).
(,)
1(1,1),

l . , l
(

l.

), MM 1 1
2

z f ( x, y )

z f ( x1 , y1 ) f ( x, y ). MM
1
.
z

. MM M1 ,
1
,

z f ( x, y ) (,) l 1 .

271

lim MM
MM1 0

.
1

z f ( x, y )

MM
1

1, MM 0

z l .
.
z f ( x, y ) (,),

1

y
M

x
1

z f x( x, y ) x f y( x, y ) y 1 x 2 y.

MM 1 ,

- 1, x1 x x , y1 y y , x y -
. , x cos , y cos ,
MM 1 0 , .. 0, x 0, y 0.

lim

MM 1 0

z
MM 1

lim
0


z f x ( x, y ) cos f y ( x, y ) cos 1 cos 2 cos ;
z
f x ( x, y ) cos f y ( x, y ) cos 1 cos 2 cos , 1 2

- x 0, y 0. 0,
1 0 2 0.
:
272

z
f x ( x, y ) cos f y ( x, y ) cos . ,
l

l , cos 1; cos 0

z
.
x

,
z
. ,
y
.
u f ( x, y , z )

l , Ox , Oy , Oz , , ,
u (x,y,z)
u
f x ( x , y , z ) cos f y ( x , y , z ) cos f z ( x, y , z ) cos .
l
.
1. z x 2 xy 2 (1,2)
AB , (4,-2).

z
f x ( x , y ) cos f y ( x y ) cos ,
l

cos

cos

l .

l AB.

, (4,-2) (1,2)
AB ( 4 1;2 2) AB (3;4).
:

3
4
; cos .
5
5
z
z
2 xy
2x y 2

y
x
z ( A)
f x (1,2) 2 1 2 2 6;
(1,2).
x
z ( A)
f y (1,2) 2 1 2 4.
y
AB

32 ( 4) 2 5.

cos

(1,2) :

z( A) z
3
4 18 16 2

6 4 ( )
.
l l A(1,2) 5
5 5 5
273

2. u xy yz 1
A( 0,2,1) B (3,3,5).

l (12,3,4)

l :

u u
u
u

cos
cos
cos .
l
x
y
z

cos , cos , cos l

. l

12 2 ( 3) 2 ( 4 ) 2

os

12
;
13

cos

169 13.

3
,
13

cos

4
.
13

u xy yz 1 :
u
u
u
y;
x z;
y.
x
y
z

(x,y,z) l :

u
12 3
4
y

( x z)
y.
l
13 13
13

(0,-2,-1)

(3,3,5),

u( A) u
24 3
4

(0 1) (2) 1.
l l A(0,2,1) 13 13
13
u( B) u
12 3
4

3 (3 5) 3 0.
l l B(3,3,5) 13 13
13
.
. f x ( x, y ) f y ( x, y ),
(x,y), z f ( x, y )
grad z grad f(x,y).

gradf ( x, y ) f x ( x , y ) i f y ( x, y ) j
z z

gradz
i
j , i , j -
x
y

. , a
274

j,

i ,

a xa i y a j .

xa ,

y a :

a x a i y a j b x b i y b j ,

a b x a x b y a y b .

z
z
z

cos
cos ,
l
x
y

cos cos - l

l
. l0 (l0 l ),

j :

i ,

l 0 cos i cos j .

z z
i
j.
x
y

z
z
z
gradz l 0
cos
cos
.
x
y
l

.

a b a b cos ,
z (,) gradz

z
gradz cos ,
l

l 0 1.

. ,

cos 1 0 0 , ,

z
l

, l . ,
:

.
,

z
gradz
l

( cos 1 ).
u f ( x, y , z ) :

275

u u u

i
j
k . i , j , k - ,
x
y
z
u
u
u
,
,

y
x
z
(x,y,z).
3. z x 3 2 x 2 y 3 y 2 A(1,0).

y
z
z
2 x 2 6 y
3x 2 4 xy ;

y
x
gradu

A(-1,0).
z
x

A
-1

3;
A ( 1, 0 )

z
x

2
A ( 1, 0 )

gradz ( 1,0) 3i 2 j .

A(-1,0).

-2

.
.
.
z f ( x, y ), f ( x , y )
0(0,0).
,
, .
x x 0
y y 0 .
z f ( x, y ),
P

z z0 ,

z f ( x, y )

z 0 f ( x 0 , y 0 ).

P ( x 0 , y 0 , z 0 ) :

276

z z0

z
z
( x x0 )
( y y) .
(
x
,
y
)
(
x
,
y
)
x 0 0
y 0 0


y f ( x ) , x x 0 .
, ( 3)
:

y y0

dy
( x x0 ),
dx x x0

y 0 f ( x 0 ).

. ,
,
, :
0 ( 0).
4.
z 2 x 2 3 y 2 xy
, x 0 1, y 0 2.
2
2
z 0 z (1,2) 2 1 3 ( 2) 1 ( 2) 12.

z
z
6 y x.
4 x y;

y
x

z
z
4 2 2;
12 1 13.
x (1,2)
y (1,2)

z z0

z
z
( x x0 )
( y y).
x ( x0 , y0 )
y ( x0 , y0 )

:
z 12 2 ( x 1) 13 ( y 2)
z 2 x 13 y 12.

277

5. z 4 x 2 y 2 ,
2 x 2 y z 0.
,
( 2).
A1 x B1 y C1 z D1 0

A2 x B2 y C 2 z D2 0
.

A1 B1 C1

N 1{ A1 , B1 , C1} N 2 { A2 , B2 , C 2 } ,
A2 B2 C 2
.
2 x 2 y z 0.

z z0

z
z
( x x0 )
( y y0 )
x ( x0 , y 0 )
y ( x0 , y 0 )

z
z
( x x0 )
( y y 0 ) z z0 0.
x ( x0 , y 0 )
y ( x0 , y 0 )

z
z
x ( x0 , y0 ) y ( x0 , y0 ) 1

.
2
2
1

z
z
2;
2.
x ( x 0 , y 0 )
y ( x0 , y 0 )
z
z
2 y.
2x;
y
x
x 0 1; y 1.

.. z 4 x 2 y 2 ,

2 x 0 2

2 y 0 2.

z 0 4 ( 1) ( 1) 2 2.
278

2 ( x 1) 2 ( y 1) z 2 0
2 x 2 y z 6 0.

7.4.
z f ( x, y ) D,
f x ( x, y ) f y ( x, y ), ,

x y , D .
.
x y f x ( x, y ) f y ( x, y )
( x , y ), ,
z f ( x, y )
:

( x, y )
f xx

2 f ( x, y )


z xx

2z

,
x 2
x 2
2 f ( x, y )
2z
( x , y )

f xy
z xy
,
x y
x y
( x, y )
f yx

( x , y )
f yy

2 f ( x, y )
2z

z yx
,
y x
y x
2 f ( x, y )
y 2


z yy

2z
y 2


2 f ( x, y )
f ( x, y )

(
), .. , y
x y
y
x
f ( x , y ) .
,
, .., , . ,
, f ( x, y ) x 4 3 x 2 y 2 ( x, y )
:
2
f x ( x, y ) 4 x 3 6 xy 2 ; f y ( x , y ) 6 x y;
( x , y ) 6 x 2 ;
( x, y ) 12 x 2 6 y 2 ; f yy
f xx

( x , y ) 12 xy;
f xy

( x , y ) 12 xy.
f yx

(1,2) 12 1 6 4 36;
f xx

279

(1,2) 12 1 ( 2) 24;
f xy
(1,2) 6;
f yy

(0,3) 12 0 6 9 54;
f xx
(0,3) 12 0 3 0;
f xy
(0,3) 6 0 0.
f yy
, . .

( x, y ) f 3 ( x, y )
f xxx
x

( x, y ) f yx
( x, y ),
f xy

( x y )). ,
( f xx
x

.. ,
,
. , ,
. ,
.
,
, .., ,
( x, y ) f xxy
( x, y ) f yxx
( x, y ).
f xyx

.
, u x 3 y 2 z, ( x , y , z )
u
u
u
2 x 3 yz ;
3 x 2 y 2 z;
x3 y2 ,
y
x
z

2u
x 2

6 xy 2 z;

2u
y 2

2 x 3 z;

2u
z 2

0,

2u
2u
2u
6 x 2 yz;
3x 2 y 2 ;
3x 2 y 2 ,
xy
xz
zx

3u
x 3

6 y 2 z;

3u
x 2 y
3u
zy 2

3u
y

0;

3u
z 3

0;

2u

(
)
(6 xy 2 z ) 12 xyz ;
y x 2
y

2u

(
)
( 2 x 3 z ) 2 x 3 ; ..
2
z y
z

280

2
1. , z 2 cos ( y

2z
0.
xy
x 2
, :

2z

x
)
2

z
x
x
x
x
x
2 2 cos( y ) (cos( y )) x 4 cos( y ) ( sin( y )) ( y ) x
x
2
2
2
2
2
x
x 1
x
x
4 cos( y ) sin( y ) 2 sin( y ) cos( y ) sin(2 y x ).
2
2 2
2
2
( : sin 2 2 sin cos ).
2z
x 2

cos(2 y x ) ( 1) cos(2 y x ).

2z
cos(2 y x ) 2 2 cos(2 y x ).
yx

2z
0.
xy
x 2
2 cos(2 y x ) 2 cos( 2 y x ) 0 - .

2z

7.5.

.
. - ( - ) 0
,
0.
z f ( x, y ), D,
0(0,0) .
. 0(0,0)
f ( x , y ), D
0(0,0), (,)

f ( x, y ) f ( x 0 , y 0 ).

, f ( x, y ) (0,0)

f ( x 0 , y 0 ) f ( x, y ) f ( x 0 , y 0 ),
, f ( x 0 , y 0 ) 0.

281

0(0,0) f ( x , y ),

f ( x, y ) f ( x 0 , y 0 )

f ( x 0 , y 0 ) 0.

M
. M -

M
. M -

0 z f ( x, y ),
z 0 f ( x 0 , y 0 ), .
0 , z 0 f ( x 0 , y 0 ) - .
,
.
:
0(0,0) .
,
.
- .

. .
.
1. z 2 x 2 3 y 2 (0,0) ,
z ( 0,0) 0, z 0.
2.

(0,0) ,
z (0,0) 2, z 2.

3. z

4 x2 y2 .

5
9 ( x 1) 2 ( y 2) 2

. (-1,-2)
0

, z
z

5
,
3

5
( ).
3
282

4. , z ( x 3) 2 ( y 2) 2 0(-3,2)
. z ( 3,2) 0.
(,2). , 3,
z ( x,2) ( x 3) 2 0. (-3,) ,
2, z ( 3, y ) ( y 2) 2 0. ,
0(-3,2) ,
0, ,
0.
.
.
.
z f ( x, y ), D
.
: f ( x , y )
(0,0) , f x ( x 0 , y 0 ) 0 f y ( x 0 , y 0 ) 0.
1 z 2 x 2 3 y 2 (0,0) .
z x 0 z y 0.
2 z 4 x 2 y 2 (0,0) .
(0,0).
z x

x
2

4x y

z x (0,0)

; z y

0
400

4 x2 y2

0; z y (0,0) 0.

5
9 ( x 1) 2 ( y 2) 2

. 0(-1,-2) .

.
z x (

5
9 ( x 1) 2 ( y 2) 2

5
(9 ( x 1) 2 ( y 2) 2 ) 2 2 ( x 1)
2

z y

) x 5 ((9 ( x 1) 2 ( y 2) 2 ) 2 ) x

5( y 2)
3
2) 2 ) 2

5( x 1)
3

(9 ( x 1) 2 ( y 2) 2 ) 2

(9 ( x 1) 2 ( y
, 0(-1,-2) .
283

, ,
.
,
.
. .
, f ( x, y ) x y f x y; f y x

x y 0, .. (0,0)
f ( x , y ) x y. , ,
(0,0) ,
f (0,0) 0.
, (,) I III ,
x y 0; (,) II IV , x y 0.

. .
,

f x ( x, y ) 0

f y ( x, y) 0,
,
.

( x, y ) f yy
( x, y ) ( f xy
( x , y )) 2 ,
( x, y ) f xx

.
: 0(0,0)

1) ( x 0 , y 0 ) 0, (0,0) f ( x , y ) ,
:
( x 0 , y 0 ) 0 - ,
f xx

( x 0 , y 0 ) 0 - ;
f xx
2) ( x 0 , y 0 ) 0, (0,0) f ( x , y )
;
3) ( x 0 , y 0 ) 0, .
50 20

.
5. z x y
x
y
, , x 0 y 0 ( ,
).
284

, .
20
40
50
100

; z xy
1.

z x y
; z y x 2 ; z xx
; z yy
y
y3
x2
x3
,

50
y

2
x
20
x 0
y 2

50
y

x2

x 20 .
y 2

,
x
2 x
x 2 x2
(1 ) 0.

2
y 5 y
y
5 y

x
2 x
0, 1 0.
y
5 y

2
50
2
x. : x 2 0
5
5
x

x 3 125
5x 2 0

y2x
5
y 5; y 2 - .
(5,2)
:

(5,2)
z xx

100 4
40
; z yy (5,2)
5.
125 5
8


z yy
( z xy
) 2 0(5,2).
( x, y ) z xx

285

4
5 12 0, , 0(5,2) ,
5
4
(5,2) 0.
, z xx
5
50 20
z (5,2) 5 2

30 - .
2
2
(5,2)

6. z x 4 y 4 x 2 2 xy y 2 .
x y.
:
12 x 2 2
z xx
3
z x 4 x 2 x 2 y
12 y 2 2
z yy
z y 4 y 3 2 x 2 y
2.
z xy

2 x 3 x y

2 y 3 x y

4 x 3 2 x 2 y 0

4 y 2 x 2 y 0

, .

, 2 x 3 2 y 3 x 3 y 3 0

( x y )( x 2 xy y 2 ) 0.

x y . y=x:

2 x 3 2 x
2 x ( x 2 1) 0.

x ( x 1)( x 1) 0.

x1 0; x 2 1; x3 1;

y1 0; y 2 1; y3 1.
1(0,0); 2(1,1); 3(-1,-1).
z yy
( z xy
) 2
( x, y ) z xx
.
2; z xy
2;
2; z yy
1(0,0): z xx
(0,0) ( 2) ( 2) ( 2) 2 0.

1(0,0) .
286

10;
12 2 10; z yy
2(1,1): z xx
2
(1,1) 10 10 ( 2) 0, , 2(1,1)
, , ..
(1,1) 14 14 12 2 1 1 12 2.
z xx
10
10; z yy
3(-1,-1): z xx
( 1,1) 10 10 4 0. z xx
( 1,1) 10 0, 3(-1,1) . z ( 1,1) 2.
, z x 4 y 4 x 2 2 xy y 2
2(1,1) 3(-1,-1) z 2.
7.6.

, .

.
z f ( x, y )
D,
.
( x1 , y1 ) ( x 2 , y 2 ) - , f ( x1 , y1 ) -
, f ( x 2 , y 2 )

- . ,
. ( x, y ) D:

f ( x, y ) f ( x1 , y1 ) f ( x, y ) f ( x2 , y 2 ).
( x1 , y1 ) ( ( x 2 , y 2 ) ) D,
( ) f ( x , y ), .. ( x1 , y1 ) ( x 2 , y 2 ) D.

,
, ,
.
f ( x , y )
D, :

287

f x ( x, y ) 0
1) ,

f y ( x, y ) 0.
2) ,
f ( x , y ) , .
3) () ,

.
4) (
) ( ).
,
.

y f ( x ) [ a , b] :
1) y f ( x ), f ( x ) 0.
2) f ( x ) ,
[ a , b].
3) f ( x ) , .. f (a ), f (b).
4) .
1.
f ( x ) x 3 3 x 2 9 x 35 [4,2].
, f ( x ) 0, .. 3 x 2 6 x 9 0
x1 1, x 2 3 - , x 2 3
[4,2]. f ( x )
x1 1 : f ( 1) 1 3 9 35 40.
f ( x ) : f ( 4) 41; f ( 2) 13.
: 40, -41, 13.
f (x ) [4,2] 40
x1 1 : f ( 1) 40.
f (x ) 41
x 4 : f ( 4) 41.

f ( x, ) D.
.
288

,
.
2.
y
f ( x, y ) x 2 y (4 x y )

(0 ,6 )

x
0

A (6 ,0 )

(0,0), (6,0), (0,6).



, .
,
:
x 6, y1 0
x x1
y y1

, 1
x 2 x1 y 2 y1
x 2 0, y 2 6.

: y 6 x.

f ( x, y ) x 2 y ( 4 x y ) 4 x 2 y x 3 y x 2 y 2 .
f x ( x, y ) 8 xy 3x 2 y 2 xy 2 xy (8 3 x 2 y ).
f y ( x , y ) 4 x 2 x 3 2 x 2 y x 2 ( 4 x 2 y ).

xy (8 3x 2 y ) 0

x 2 ( 4 x 2 y ) 0
x0 y0
x0

0
4

2
y

8 3x 2 y 0

8 3x 2 y 0

4 x 2 y 0.
: (0,0), 1(4,0), 2(0,4)
. , :
8 3x 2 y 0

4 x 2 y 0.
, 4 2 x 0 x 2. y 1.
, 3(2,1).
f ( x, y ) ,
:
f (0,0) 0
f (4,0) 0
f (0,4) 0
289

f ( 2,1) 2 2 1 ( 4 2 1) 4.

f ( x, y )
, : , , .
y 0, f ( x, y )

f ( x, y ) 0. x 0,
f ( x , y ) 0.
y 6 x;

f ( x, y ) 4 x 2 y x 3 y x 2 y 2 y 6 x
,
( x ) 4 x 2 (6 x ) x 3 ( 6 x ) x 2 (6 x ) 2 .

( x ) 2 x 3 12 x 2 , x [0,6].
[0,6],
( x) 0. ( x) 6 x 2 24 x 6 x( x 4)
6 x ( x 4) 0. x 0 x 4 - [0,6].
(0) 0, (6) 0, ( 4) 64.
y 6 x ,
x 0, y 6 (0,6);
x 4, y 2 (4,2);
x 6, y 0 (6,0).
, f ( x, y ) x 2 y (4 x y )
:
f (0,6) 0,
f ( 4,2) 64,
f (6,0) 0.
f ( x, y ) : 0; 4; -64.
4 (2,1),
4 f ( 2,1);
64, (4,2)
64 f ( 4,2).
3.
f ( x, y ) x 2 y 2 12 x 16 y
A(1,0),
B(0,1), C (1,0), E (0 1).


y
B (0 ,1 )
C
(-1 ,0 )

A (1 ,0 )
x

290
E (0 ,-1 )

: x y 1 y 1 x,
: x y 1 y 1 x,
: x y 1 y 1 x,
: x y 1 y x 1.
f x ( x, y ) 0 2 x 12 0

f y ( x, y ) 0, 2 y 16 0,

x6

y 8.
(6,-8)
.
:
1) y 1 x. y f ( x, y ),
:
1 ( x ) x 2 (1 x ) 2 12 x 16 (1 x )

1 ( x ) 2 x 2 30 x 17, x [0,1].
1 ( x ) 4 x 30.
15
4 x 30 0 ; x
[0,1].
2
x 0 x 1.
y ( y 1 x) y 1 y 0 .
(0,1) (1,0),
f ( x, y ) x 2 y 2 12 x 16 y :
f (0,1) 17,
f (1,0) 11.
2) y 1 x. f ( x, y ),
:
2 ( x) x 2 (1 x) 2 12 x 16 (1 x)
2 ( x ) 2 x 2 6 x 17, x [1,0].
2 ( x ) 4 x 6,
3
4 x 6 0 ; x [-1,0].
2
x 1 y 0, x 0 y 1.
f ( x, y ) (-1,0) (0,1)
291

f (0,1) 17,
f ( 1,0) 13.
3) y 1 x. f ( x, y ), :

3 ( x ) x 2 ( 1 x ) 2 12 x 16 ( 1 x )
3 ( x ) 2 x 2 26 x 15, x [1,0].
3 ( x ) 4 x 26.
13
4 x 26 0 ; x
[-1,0].
2
x 1 y 0, x 0 y 1.
f ( x, y ) (-1,0) (0,-1)
f ( 1,0) 13,
f (0,1) 15.
4) y x 1. f ( x, y ), :
4 ( x ) x 2 ( x 1) 2 12 x 16 ( x 1)
4 ( x ) 2 x 2 2 x 15, x [0,1].
4 ( x ) 4 x 2.
1
4 x 2 0 ; x [0,1].
2
x 0 y 1 , x 1 y 0,
f (0,1) 15,
f (1,0) 11.
f ( x, y ) 17; -11; 13;
-15.
17, 15.
17 f (0,1),
15 f (0,1).
4.
f ( x, y ) x 3 3 xy y 2 2 y 5

D, y
:
f x ( x, y ) 3 x 2 3 y
3x 2 3 y 0

f y ( x, y ) 3 x 2 y 2, 3x 2 y 2 0,
292

x2
y 2.
2

y x 2
3x 2 x 2 2 0.

1
x 2,
2
1
y

4
y 4. ,

, x

y
-2

1 1
( , ) (2,4) .
2 4
x2
: y
-
2
y 2 - .

-1 /2

-1
B (-2 ,-2 )

-2

A (2 ,2 )

(-2,-4) D,
.

1 1
3
f ( , ) 5 .
2 4
16
D :
x2
y 2 .
y
2
1) y 2. f ( x, y ).
:
1 ( x ) x 3 6 x 4 4 5

1 ( x ) x 3 6 x 5, x [2,2].
1 ( x ) 3x 2 6.
3x 2 6 0 , x 2 2, x 2 .
( 2 ;2), ( 2 ,2).
f ( x, y ) AB
(2,-2) (-2,-2).
f ( 2 ,2) 4 2 5,
f ( 2 ,2) 4 2 5,
f (2,2) 1,
f ( 2,2) 1.

2) y

x2
. y f ( x, y ), :
2

293

3 3 x4
x
x 2 5
2
4
x4 x3
2 ( x)

x 2 5, x [2,2].
4
2
3
2 ( x) x 3 x 2 2 x.
2
3 3 2
: x x 2 x 0
2
1
2
x (2 x 3x 4) 0.
2
x1 0, x 2 3 41 , x 3 3 41 .
2
2
3 41
..
2, x 3 [-2,2].
2
3 41
x 0 x
.
2
x 0 =0 f (0,0) 5.

2 ( x) x 3

3 41
43 41 41
2 ( x ) : 2 ( x ) 7

2
128
3 41
x2
f ( x, y ) x
y
.
2
2
f ( x, y ) :

43 41 41 5 13 .
;
16
128
41 6,4, ,

1; 5; 9; 4 2 5; 4 2 5; 7
,

2 1,4;

4 2 5; 4 2 5.
4 2 5 f ( 2 , 2 )
4 2 5 f ( 2 ,2).

7.7.
1. .
2. ?
3. ?
4. ?
5. ?
294

6. f ( x, y ) 0(0,0)?
7. f ( x, y ) ,
?
8. f ( x, y )
( ).
9. ) , ) ?
10. ?
11. f ( x, y ).
12. ?
13. f ( x, y ) ?
?
14. ?
15. ?
16. ?
17. ?
?
18. ()
?
19.
f ( x, y ) ? ?
20. f ( x, y ) ()?
21. () f ( x, y )
()?
22. ? f ( x, y ) ?
23. ?
24. ?
?
25. ?
26.
?
,
.
.
. 7.1 1 6.
. 7.2 7 10.
. 7.3 11 17.
. 7.4 18 19.
. 7.5 20 25.
. 7.6 26.

295

7.8.
,
1 - 7 - , :
;
, , , ,
;
;
;
;
;
;
;
, .

.
1 - 7 - .
f ( x, y ),
,
,
.
( ). ,
.
1. f ( x, y ) x 3 3 xy 2 15 x 12 y.
f ( x, y ) x y .
,
:
f x ( x, y ) 3 x 2 3 y 2 15; f y ( x, y ) 6 xy 12.
x2 y2 5
3 x 2 3 y 2 15 0

:

2
6 xy 12 0
y
x

x 4 5x 2 4

4
2
x 2 5
x

2
y

x2
y2

: x 4 5 x 2 4 0, x 2 4 x 2 1
2
x 2 x 1. y ,
x
1(2,1), 2(-2,-1), 3(1,2), 4(-1,-2) .
296

, ,

2
( x, y ) f yy
( x, y ) ( f xy
( x, y ))
( x, y ) f xx
.
( x, y ) 6 x; f xy
( x, y ) 6 y.
( x, y ) 6 x; f yy
f xx
( x, y ) 6 x 6 x (6 y ) 2 36( x 2 y 2 ).
( x, y ) . ( P1 ) ( 2,1) 36( 4 1) 0, ..
( 2,1) 12 0, 1(2,1)
1(2,1) , .. f xx
.
( 2,1) 12 0, 2(-2,-1)
( P2 ) ( 2,1) 36 3 0 f xx
.
( P3 ) (1,2) 36(1 4) 0, .. 3(1,2) .
( P4 ) ( 1,2) 36 ( 3) 0, .. 4(-1,-2) .
:
f min f ( 2,1) 2 3 3 2 1 15 2 12 1 28.

f max f ( 2,1) 8 6 30 12 28.


2.

3
2

f ( x, y ) x 3 xy 15 x 12 y
(0,0), (3,1), (3,3), (0,-2).
.
, :
y
=0.
: =3.
3
C (3 ,3 )
: =.

P
,
1
A ( 3 ,1 )
(1,1) (2,2).
x
x 0; x 2 3
x x1
y y1
0
3
1

. 1
x

x
y

y
y1 2; y 2 1.
2
1
2
1
-1
1

x 0 y 2
x y 2

.
3 0 1 2
y x 2.
: 1(2,1), 2(-2,-1),
3(1,2), 4(-1,-2), 1(2,1) .
(, - ). 1 f ( 2,1) 28.
.
B (0 ,-2 )

297

f ( x, y )
, .
: =. (=)
. 1 ( x ) x 3 3 x x 2 15 x 12 x
1 ( x ) 4 x 3 27 x, x [0,3].

1 ( x ) 12 x 2 27;
3
3
x 2 ,
3(4 x 2 9) 0. x1
2
2
3
3
x1
[0,3]. =, y1

2
2
3 3
3 3
( , ), f ( , ) 27. 1 ( x )
2 2
2 2
[0,3] (0,0) (3,3)
, ..
f (0,0) 1 (0) 0
f (3,3) 1 (3) 27.
: =3. f ( x, y ) =3,
.
2 ( y ) 27 9 y 2 45 12 y
:

2 ( y ) 9 y 2 12 y 18, y [1,3].
2
2 ( y ) 18 y 12, 8 y 12 0, y [1,3];
3
2 ( y ) y 1 y 3. x 3,
f ( x, y ) (3,1) (3,3) :
f (3,1) 2 (1) 21
f (3,3) 2 (3) 27 ( ).
y x 2.
f ( x, y ),

3 ( x ) x 3 3x( x 2) 2 15 x 12( x 2)
3 ( x ) 4 x 3 12 x 2 15 x 24, x [0,3].

3 ( x ) 12 x 2 24 x 15;

12 x 2 24 x 15 0
5
1
: x1 x2 [0,3].
2
2

298

4 x 2 8 x 5 0.

3 ( x ) x1

5
. y x 2,
2

1
.
2
5 1
5
f ( , ) 3 ( ) 26.
2 2
2
3 (0) 3 (3)
f ( x, y ) (0,-2) (3,1).
f (0,2) 3 (0) 24
f (3,1) 21 ( ).
: x 0,
4 ( y ) 12 y , y [2,0].

y1

4 ( y ) 12. 4 ( y ) 0, .. .
.
f ( x, y ) : -28; -27; 0; 27; -21; -26; 24.

f ( x, y ) x 3 3 xy 2 15 x 12 y
1(2,1):
f ( 2,1) 28.
(3,3):
f (3,3) 27.
3. z f ( x, y )
, x x 0 , y y 0 .
z x 3 3xy 2 15 x 12 y.

x0 2, y 0 2.
z 0 z ( 2,2) 8 24 30 24 22.
z x 3 x 2 3 y 2 15 z y 6 xy 12.
(-2,-2):
z x (2,2) 9; z y ( 2,2) 12.
:
z z 0 z x ( x 0 , y 0 ) ( x x 0 ) z y ( x 0 , y 0 ) ( y y 0 )
z 22 9( x 2) 12( y 2)
z 9 x 12 y 64.
4. f ( x, y ) 1(0,2).
.
gradf (0,2).
299

gradf ( x, y ) f x ( x y ) i f y ( x, y ) j .
f y ( x, y ) 6 xy 12;
f ( x, y ) 3 x 2 3 y 2 15;
x

f x (0,2) 3 0 3 4 15 3; f y (0,2) 12;

gradf (0,2) 3i 12 j .

( 3) 2 ( 12) 2 153 9 17 3 17 .

f ( x, y ) x 3 xy 15 x 12 y 1(0,2) 3 17 .
5. f ( x, y ) 1(0,2)
3

M 1 M 2 , 2(1,1). 1?
f f
f

cos
cos .
l
l x
y

l M 1 M 2 . 1(0,2) 2(1,1)

l {1 0;1 2}, .. l {1;1}.

12 ( 1) 2 2 . l l 2 , cos
2
1
cos
. f x (0,2) 3; f y (0,2) 12.
2
:
f
1
1 3 12
9
9
3
( 12)

2.
l (0,2)
2
2
2
2 2
9
2 0, , .. f ( x, y )

2
1(0,2) M 1 M 2 .
, 3 17 .
9
2.
2
6.
1(0,2) 2(1,1).

gradf (0,2) 3i 12 j .
2(1,1).
f x (1,1) 3 12 3 12 15 9.
, 3 17

300

f ( x, y ) x 3 3 xy 2 15 x 12 y

f y(1,1) 6 1 1 12 5.

gradf (1,1) 9i 6 j .

a x1i y1 j b x 2 i y 2 j

x1 x 2 y1 y 2
a b
cos
.
2
ab
x1 y12 x 2 2 y 2 2

( 3) ( 9) ( 12) ( 6)
27 72
11
cos

.
153 117
221
( 3) 2 ( 12) 2 ( 9) 2 ( 6) 2

arccos

11
221

430.

M
-8

-3

-5

-1 0

301

8. .

,
,
, ,
.
.. , .. .

, ,

.
,
.
,
. , ,

.
.
, ..,
:
1) VI-V .. ..;
2) , VI-V .. ..
XVI .. ;
3) XIX ;
4) .
.
8.1.
.
,
.
,
, .
.
.
.
, ,
.
, , .
302

( 2000-200 .. ..)
.
. ,
,
. .
, ,
, , , ,
. ,
. ,
. ,
.
.

,
.
VI-V ..
8.2.
VI-V .. .. XVI ...
.
.

. .
,
. ,
,
, : a2 + b2 = c2.

. a ,
, a2 = 12 + 12. ,
, 2. ,
, .
.
,
, , .
,
.
.
. , ,
.

. III . ..
303

, ,

. 13 . ,
.
.
, .
, ,
, .. ,
. ,
. .
.
.
.
, 1826 . ..
,
.
.
.
.
.
,
.
, .

. ,
; ,
.

sin
1 (IV . ..).
0
lim

.
XVII .
.
8.3.

, , , .

.
.

304


. ,
, .
,
, , , ,
,
, ,
.

, VII-X ..

, .
,
.
.
n
n .
.
.

. ,
- . ,
.
.
,
, .
,
.
,
.
,
;
,
.
.

.

.
, ,
IX-XV .. ,
.
305

,
.
,
.
.
, ,
.

.
.
,
.
. .
, ,
.
.
XV .
.
, .
, , .
8.4.

(XVXVII .). , ,
. XV-XVI ..
.
: ,
, , , ,
, , ,
, ..

, ,
.

. XII-XIII ..
: , , ,
, , , .
, .

. ,
,
306

.
.

. : , , ,
, .
, ,
.
.

, , ,
.
,

( ,
, , , ).

.
.
.
,
.
.
.
.
,
, , .
8.5.

.
1609-1619 ..
.
1638 . , ,
,
, .
1686 . .

. XVII
, , .
.
(15961650), , ,
307

( ) ,

.
, .


.
( ).

XVII (1643-1727)
(1646-1716).
, .
, ,
,
.
. :
, , , , ,
, .
, .
.
.

.
..
, ,

XVII . ,
.
. ,
.
, ,
.
,
.

,
. XVII
, XVIII
.
,
. XVIII
308

,
.
8.6. XVIII .
XVIII
.

,
, , ,
.
XVIII
. , , ,

. .

.
,
. , ,
,
, , , .
,
- .
, , ,
.
(
). ,
( )
XVII XVIII .
. ,
, , , .

.
1727 . (
1783 .) .
,
- .
, .
f(x) ,
.

, , , ,
. :
,
309

, ,
, .
. 850 .
72 29 , 31
, 12 .
.
.
:

,
, .

. XVIII
.

, ,
.
, ,
, ..
,
.
XVIII .
,
. .
. 1710 .
:

1
1 + 2 3 + 4 5 + .
1

(1)

1
11+11+11+.
1 1

(2)

=1,

, :

1
0.
2
.
. (18021829),
, .
, (1)
< 1, =1 , .

310

,
(1789-1859), (1717-1783), , , .
, .
XVIII
: , ,
.
. XVIII
.
XVIII
, .
.
, , , .. (1764-1813)
. XIX
(70- ).

. 1872 .
, . ,
.
, ,
.
8.7.

.
.. (1764-1813).

. XIX
, . 1755 .
,
... 1804 .
, 1819 . .
, ,
1829 . ,
,
. .
( )
, .
,
; ,
.
, XIX ,
.
311

- .
1855 . ,
.
.
(1793-1856)
, .
, ,
, , .
.
.
XIX ,
.
,

. ..
, .. , .. , .. .
.
(1801-1862)
, ( ).
,
.

.
.. ,
- ,
.

(1821-1894).
..
.
,
(, ),
, ,
, , .


(1856-1922) (1857-1918).
,
, .

.

, 1866 .
312

.
.

(.. , .. ).
XIX-XX
.
- .. , ..
.

,
.
XX ,
. , .. ..
, ,
.. .

: ,
,
.
.
. , . .
-
. ,
. .
XIX
.
. XX
,
. ,
.
,
.
, ,

,
, ,
, .
XIX
. XX
(.. , .. , .. .).

, , , ,
313

, .
.
: .. , .. (
), .. , .. , .. (
), .. , .. , .. , ..
(), .. , .. , .. (
).
8.8.
. ,
, ,
,
.
,
.

.
, ,
.
.

, XVIII XIX
.
,
.
,
, , ,
, ,
.
, .. ,
, .
; ,
,
.
. , ,
,
. ,
,
.
,
,
, .
314

XX
.
. , ,
.
-
, ,

.

.

,
, .

.
-,
:
, , .
, , .
, .
, ,
.
.
.

. ,
.
, . , ,
, ,
.

315



.
.

. , 2011 ,
1. 0,
10.

1
1
1
3

1
2
3
4

1
1
(10 )

2 3 3
3 5 0
4 1 3
2 13 6
2
3
4
1

3
4
1
2

1
6

4
1
2
3

3 2 1
1
8 1
3 1
1 7 6
4
1 12 11 7

4 99 83 1
0 8 16 0
60 17 134 20
15 43 106 5

316

2 30 4

1 2 10 4
0 1 3 1
1 1 10 1

1 1 2
1 0 3
1 1 3
2 2 7

1 1
1 1
2 4
2 4

1
1
0
1

1
3
1
1

1 1
2 3
5 10
1 6

2 3 4
2 3 4
1 1 1
1 1 1

1 2 3 30
1 2 3 10

0
1

1
1

2 5 8 6
1 2 3 3

10

1 3
1 10

1 3 4
1 1 3

2
5

1
2
3
4
5

. :
1) ,
2) ,
3) ,
4) ,
5) , , ,
6) , .


(1,1), (5,1),
(3,1), (3,2),
(2,1), (5,4),
(1,1), (2,2),
(1,1), (2,3),

(4,3)
(4,3)
(6,3)
(3,3)
(3,3)

6
7
8
9
10

(2,2),
(1,1),
(3,2),
(0,1),
(3,0),

(3,4),
(1,3),
(1,5),
(2,4),
(2,3),

(1,2)
(2,4)
(2,0)
(3,3)
(1,1)

3
.

2
3
4

1 6

5
x 3
2
6
x x

3 arcsin 3 x ln 3x

1 4

2
x 3 5
x x
4

y arcsin
3

y 7 x 5 3x 3 x 2 6

1 5

x 3x 3 x 4
5

9 x

y e cos

x tgx

y e x ln x 2

y arcsin 3x 1 9 x 2

y etgx x cos 2 x

y arctg x 1 2 ln 5 x

y x ctg 3 x 2 x

317

3
y 5 x 4 3 4
x x

3
y 4 x 3 3 2
x x

y 3x 8 5 5 x 2 3

y 5 x 2 4 4 x 5 3

y 2x

y arccos 1 x 3 ln 1 x

y 3

y arctg

2
2 ln x 3
x3

y5

1
tg x 2 1 e
2

y arctg x 1 2 ln x 1

1 8

x 8 8 x 3 1
4

1 4

2
x
3
4
x

x sin 4 x

x 3

1 sin 3 x
1 sin 3 x

x 2 tg 2 x

y arctg x 2 1 3 ln x 2 1

y e3 x 2 x tg 3x

y arccos x 1 2 ln x 1

y 3cos x x sin 2 x

10

1
x
x
arctg 3 ln
2
2
5

() ,
,
[, b]


=()

b
1 3
f x x x 2 8x 7
1
2
1
3
1

2
y x 4 2 x 2 10
2
2
3
y x 3 3x 2 4
1
1,5

y x 3 3 x 2 9 x 35

y x 9 x 24 x 10

y 2x x 1

1 4
x 6x 2 5
2
y x 3 3x 2 3x 2

y x 3x x 3

10

y x 3x 4

318

2
4
(10 )
1.
1. )
2. )

3.)

( x 3 x )2
dx ,
x2

( 1 3x ) 2
x x

dx ,

3x 2 5 x x 2
3

5. )

7. )

8. )
9. )

x 4 x 5
x

( 2 x 1) 2
3

sin x
dx ,
1 cos 2 x

3
) ln x dx ,
x

x x
(1 x )3
3

dx ,

) 3

dx ,

x
( x x )2
x x

dx ,

dx ,

x2
dx ,
5 x3

cos x

ex
5 ex

dx ,

1 sin 2 x
x3
dx ,
1 2x 4

319

) ( 3 x 1) e 2 x dx ,

dx ,

ln x
dx ,
x
cos x

) ( 1 2 x ) e x dx ,

) ( 2 x 1) cos 4 xdx ,

sin x

) ( x 2 ) e 3 x dx ,

) ( 4 x 1) sin 2 xdx ,

) xe 2 x dx ,

1 x ex 3 x

10. )

dx ,

( 2 3 x )2

dx ,

) ( 1 x ) sin x dx ,

dx ,

1 e2x

x x 3e x x x
dx ,
x3

4. )

6. )

dx ,

ex

) x cos 3xdx ,

) ( 1 x ) e 2 x dx ,
dx ,

) x 3 ln xdx ,

) ( 2 x 1) e 2 x dx ,

x 1

1. )

dx ,

x 1

x 1

3x 1

2. )

2x 1

x 1

3. )

4. )

x 2

5. )

x 2

6. )

x 2

3x 1

x 3

7. )

dx ,

dx ,

(9 x ) 9 x2

5
2

2x 1
x 2
x 1

dx .

(5x ) 5x2
1

dx .

(4x ) 4x2
2

( 16 x ) 16 x 2
2

dx .

4 3

( 64 x ) 64 x 2
2

( 1 x ) 1 x 2
2

( 16 x ) 16 x 2

dx ,

(4 x ) 4 x2
2

2
2

1
(1 x ) 1 x 2
2

dx .

dx .

dx ,

dx ,

dx .

dx .

dx ,

x 1

1
2

10. )

dx ,

2x 1

( 25 x ) 25 x 2

9. )

dx ,

8. )

1
2

3x 1

dx ,

dx

dx .

dx .

5
(10 )
320

( ,
)

) y xy ' a (1 x y ' )
1

) x y y x tg

y
;
x

y (1)

) y '2 xy e x
) x dy y ln ydx 0

) x y ' y y 2 x 2

) y y tgx

1
;
cos x

y (0) 0

) ( y 2 x 2 ) dx xydy 0; y( 1) 1
) y ' y tgx ctgx
) ( 1 e ) y y e ;
x

) x y ' y x cos 2
) xy

y
x

y
x;
x 1

y (0) 1

y (1) 0
y ( e) 1

) 2 x 2 y ' x 2 y 2
) y cos x y sin x 2 x;
) sin y cos x dy cos y sin x dx 0;

y( ) e
2
y (1) 1

) xdy 2 y ln xdx;
5

) y sin x y ln y 0;
3

y (0) 0

y (0)

) x y ' y 5x 3

) y ' x ln x y 3x 3 ln 2 x

dy
y 3;
dx
y
y
) x y ' cos y cos x
x
x

y (0) 2

321

) 2 ( y x 4 ) dx xdy 0;

) x 3 sin y y ' 2
) ( x y ) dy ( x y )dx 0

y ( 0) 1

) ( 1 x ) y 2 xy ( 1 x ) ;
2

x
dy ydx 0
a

) ( x 2 2 y 2 ) dx 2 xydy 0

) x ln
9

2 2

y (2) 1

) x y y x 0;
2

) x y y x 2 1
10

y (1) 2

) x y 2 x y y ;
) y cos x y sin x 1;
2

y ( 0) 0

6
. (10 )

1
1

n
n 1 n 2

2
3

5
6
7

n 1 5

2n 1
n 1 n!

n 1 ( n 1 ) 3

n3
n 1 n!

2 n 1

n 1 2

2 n 1

n 1 2

n 1 n 5

n 1

2n

n 1 n

ln n

n5

n 1 2

322

1
n

(
n

1 )!
n 1
n 1 n

n 1

2n
2

n 1

n 1 ( n 1 ) 2

n!

n 1 n 3

n 1 3

( 2n 3 ) 2

n 1

ln n
n

n 1 n

n!

n 1 3

1
n

2
n 1 5 n 1

8
9

n 1 n

n 1

10

n 1 3

2
2n 1

n1
n 1 n!

n 1

1
n

2n 1
3

323

ln n
n

n 1

n 1 n

2
n 1 n 1

n 1

1
4n 1


7

(10 )
f ( x, y ).
1.
.
2.
D.
3.
, x x 0 , y

f ( x, y ) .

f ( x, y )

z f ( x, y )
y0 .
4. f ( x, y )
1(1,1).
5. f ( x, y ) 1(1,1)

l M 1M 2 . ? ?
6. f ( x, y ) 1(1,1)
2(2,2). .

f ( x, y )

x0
y0

1(1,1)

2(2,2)

x 2 xy 2 y 2 3 x 2 y 1

x 0 1
y 0 2

1(-1,0)

2(0,1)
2(0,1)

x 2 y 2 6x 4 y 2

x0 2
y 0 1

1(2,-3)

2(1,-1)

x y (1 x y )

x0 2
y 0 2

1(1,1)

2(1,-1)

x y ( x y 1)

(0,0), (-5,0),
(0,-5)

(1,3), (1,2), (4,2),
(4,-3)

(2,0), (0,2),
(0,-2)
D

1
y ,
x
3
y , x 1,
2
x 2.
324

x0 2
y 0 2

1(-2,1)

2(2,0)

x y (4 x y )

2 x 3 4 x 2 y 2 2 xy

x 2 y 2 3 xy

x 2 2 xy 4 x 8 y

x 2 y 2 12 x 16 y

10

x 2 4 xy y 2 6 x 2 y

(1,0), (6,0),
(1,5)
D

y x 2 ,
y 4.


(0,0), (0,-2),
(2,0), (2,2).


(0,0), (-1,0),
(0,2), (1,2)


(0,0), (-1,1),
(0,1), (1,0).

(0,0), (3,0),
(0,2)

325

x0 1
y0 1

1(-1,2)

2(-2,1)

x 0 2
y0 1

1(-2,0)

2(-1,-2)

x0 1
y0 3

1(-1,1)

2(2,2)

x 0 3
y0 3

1(2,-1)

2(-2,2)

x0 4
y0 7

1(2,-5)

2(4,-6)

x0 0
y0 2

1(2,0)

2(2,1)


1
1. / . . . . . :
: , 1998. 471 .
2. . . /
. . , . . . . : , 1984. 190 .
3. . . /
. . . . : , 1984. 320 .
4. . . / . ., . .. . : ,
1983. 295 .
5. . .
/ . . , . . , . . . . : ,
1987. 290 .
6. . . . / . . ,
. . . . : , 1982. 192 .
2
1. / . . . . . :
: , 1998. 471 .
2. . . /
. . , . . . . : , 1984. 190 .
3. . . /
. . . . : , 1984. 320 .
4. . . / . . , . . . . : , 1983.
295 .
5. . .
/ . . , . . , . . . . : ,
1987. 290 .
6. . . . / . . ,
. . . . : , 1982. 192 .
3
7. / . . . . . :
: , 1998. 471 .
1. . . : / . . . . :
, 1992.
2. . . / . . .
. : , 1993.
326

3. . . / . . , . . .
. : , 1982.
4. . . /
. . . . : , 1970.
5. . . /
. . . . : , 1966.
6. . . . / . . ,
. . . . : , 1960.
4
1.
2.
3.
4.
5.
6.

. . / . . ,
. . . . : , 1988.
. . : / . . . . :
, 1992.
. . /
. . . . : , 1993.
. . . / . . ,
. . . . : , 1982.
. . /
. . . . : , 1985.
. . /
. . . . : , 1970.
5

1.
2.
3.
4.
5.
6.

. . . . /
. . , . . . . : , 1985.
. . . / . . ,
. . . . : , 1982.
. . /
. . . . : , 1983.
. . /
. . . . : , 1970.
. . / . . , . .
. ., 1976.
. . /
. . . ., 1970.
6

1. . . . . /
. . , . . . . : , 1985.
327

2. . . . / . . ,
. . . . : , 1982.
3. . . : / . . . . :
, 1992.
4. . . / . . .
. : . ., 1993.
5. . . /
. . . . : , 1985.
6. . . / . . , . . .
. : , 1982.
7. . . / . . . . :
, 1989.
8. . . . .
/ . . , . . [ .]. . : , 1986.
9. . . / . .
. . : , 1970.
10. . . /
. . . . : , 1968.
11. . . / . . . . : , 1979.
12. . . / . . . . :
, 1970.
13. . . /
. . , . . . . : , 1986.
14. / . .. . . :
: , 1998.
7
1. . . /
. . . . : , 1968.
2. . . : . 2 /
. . . : , 1973.
3. . . /
. . . . : , 1960.
4. / .
. . . . : , 1970.
5. . . /
. . . . : , 1966.
6. . . / . . . . :
, 1986.
7. . . /
. . , . . . . : , 1986.
328

8. . . /
. . . . : , 1972.
9. / . . . . . :
: , 1998.
8
1. . . / . . . . : ,
1968. 592 .
2. . . / . . .
. : , 1946. 247 .
3. . . / . . . . : , 1960.
188 .
4. . . . : , 1973. . 30-49.
5. . . . : , 1972. . 19-32.
6. . . /
. . . . : , 1973. 103 .
7. . . / . . . . : ,
1979. 223 .
8. . / . . . : , 1969. . 520.
9. . / . . . : , 1970. . 515.
10. . . /
. . . . : , 1977. 108 .

329

Вам также может понравиться