Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Li nhun (P) = gi c HH K
Gi s gi c HH = gi tr HH, ta c
P = gi tr HH K
(c+v+m) (c+v) = m>0
P=m
Li nhun = GTTD. Li nhun l hnh thc biu hin bn ngoi
ca GTTD
S khc nhau gia li nhun v GTTD:
V mt cht:
GTTD (m) phn nh ngun gc sinh ra t tin cng ca cng
nhn (v) cn li nhun (P) th c xem nh ton b t bn ng
trc ra.
V mt lng:
Khi gi c HH > gi tr P > m
Khi gi c HH = gi tr P = m
Khi gi c HH < gi tr P < m
V th li nhun ch biu hin hiu qu ca hot ng sn xut
v v b ngoi ca li nhun che khut GTTD.
Bn cht ca li nhun v GTTD u biu hin quan h bc lt
lao ng gia t bn - cng nhn. V th li nhun ch biu hin
hiu qu hot ng sn xut v v b ngoi ca li nhun
che khut GTTD. Li nhun l hnh thc biu hin bn ngoi ca
GTTD ( ging nh gi c l biu hin bn ngoi ca gi tr)
T sut li nhun (P) v t sut GTTD (m ):
Khi gi tr thng d chuyn thnh li nhun th t sut gi tr
thng d cng chuyn thnh t sut li nhun.
T sut gi tr thng d (m) l t l phn trm gia s lng
gi tr thng d m vi t bn kh bin v: m = m/v . 100(%) =
P/k
T sut li nhun (P) l t l phn trm gia tng s gi tr
thng d v ton b t bn ng trc: P = m/(c + v) . 100(%)=
P/k Trong thc t ngi ta thng tnh P bng t l phn trm
gia li nhun thu c P vi tng t bn ng trc K: P = P/K .
100(%).
S khc nhau gia t sut li nhun v t sut GTTD:
V mt lng:
T sut li nhun P= P/k lun nh hn t sut gi tr thng d
m= m/k.
10
V mt cht:
- T sut li nhun phn nh mc doanh li ca vic u t t
bn ( tc hiu qu ca t bn u t, phn nh quan h cnh
tranh ginh git li nhun gia cc nh t bn).
T sut GTTD phn nh trnh bc lt ca nh t bn i vi
L. m cng cao th trnh bc lt cng tinh vi.
T sut li nhun ch phn nh quan h cnh tranh gia cc
nh t bn vi nhau v n che du hon ton quan h bc lt
gia t bn cng nhn.
Cu 8: Phn tch bn cht ca TB thng nghip v li
nhun thng nghip?
Bn cht ca TB thng nghip:
- T bn thng nghip l b phn ca t bn HH tch ri ra,
phc v qu trnh lu thng ca t bn cng nghip khi trnh
phn cng lao ng t n mc nht nh.
- Cng thc vn ng ca t bn thng nghip l: T H T
T H SX H H T
TBCN TBTN
- T bn cng nghip phi nhng 1 phn GTTD cho t bn
thng nghip v nu khng c t bn thng nghip th t bn
cng nghip s phi m nhim ton b qu trnh sn xut v
tiu th HH. Nh c t bn thng nghip m t bn cng
nghip c th tp trung vo khu sn xut HH.
Bn cht li nhun thng nghip:
Lu thng cng nh hot ng ca cc nh TBTN ng l
khng to ra c gi tr thng d, nhng do v tr, tm quan
trng ca lu thng i vi s pht trin ca sn xut v ti sn
xut nn cc nh TBTN vn c tham gia vo vic phn chia
gi tr thng d cng vi cc nh TBCN v phn gi tr thng d
m cc nh TBTN c chia chnh l li nhun thng nghip.
LNTN = gi bn gi mua
gi tr HH (K + LNCN) chi ph sx + li nhun cng nghip
(c + v + m) ( c + v + LNCN)
= m LNCN
- m = LNCN +LNTN
- Li nhun cng nghip = T sut li nhun bnh qun * chi ph
11
sn xut
- Li nhun thng nghip = T sut li nhun bnh qun * chi
ph lu thng
- Gi mua hng ho = (K+LNCN) < gi tr hng ho = (c + v +
m)
Li nhun thng nghip l 1 phn GTTD c sang to ra
trong lnh vc sn xut m nh t bn cng nghip nhng cho
nh t bn thng nghip
Cu 9: Trnh by nhng nguyn nhn chuyn bin t
CNTB t do cnh tranh CNTB c quyn. Mi quan h
gia c quyn v cnh tranh?
Nguyn nhn chuyn bin t CNTB t do cnh tranh CNTB c
quyn
- S pht trin ca lc lng sn xut di tc ng ca tin b
khoa hc- k thut , y nhanh qu trnh tch t v tp trung
sn xut, hnh thnh cc x nghip c quy m ln,
- Nhng thnh tu khoa hc k thut mi xut hin, lm xut
hin nhng ngnh sn xut mi (luyn thp, du la, vn
chuyn ng st) i hi x nghip phi c quy m ln. Mt
khc, n dn n tng nng sut lao ng, tng kh nng tch
ly t bn, thc y pht trin sn xut ln.
- S tc ng ca quy lut kinh t ca CNTB nh quy lut gi tr
thng d, quy lut tch ly t bn, li nhun siu ngchLm
bin i c cu kinh t ca x hi t bn theo hng tp trung
sn xut quy m ln.
- Cuc khng hong kinh t 1873 dn n hng lot cc x
nghip nh v va b ph sn ,cn cc nh t bn ln pht ti
vi s t bn tp trung v quy m x nghip ngy cng ln.
- S pht trin tn dng t bn ch ngha m rng tr thnh n
by mnh m thc y tp trung sn xut, nht l hnh thnh
cc cng ty c phn,to tin cho s ra i ca t chc c
quyn
cc nguyn nhn trn thc y nhanh qu trnh tch t v tp
trung sn xut s dn n mc nht nh th to ra cc t
chc c quyn.. T do cnh tranh sinh ra tp trung sn xut
v khi tp trung sn xut pht trin n mc nht nh th
12
to ra cc t chc c quyn.
Mi quan h gia c quyn v cnh tranh
c quyn i lp vi cnh tranh, s pht trin ca c
quyn khng nhng trit tiu cnh tranh m cn thc y cnh
tranh pht trin mc cao hn. Trong c quyn c 3 hnh thi
cnh tranh tn ti:
- Cnh tranh gia c quyn v ngoi dc quyn
- Cnh tranh gia c quyn v c quyn
- Cnh tranh trong ni b c quyn
Trc thi k c quyn, cnh tranh ch yu trong lnh vc
tiu th, phm vi cnh tranh ch yu trong c nc
Trong thi k c quyn, cnh tranh trong mi lnh vc, phm
vi c trong v ngoi nc, vi nhng phng php phong ph,
hnh vi tn bo cnh tranh pht trin cao hn
Cu 10: Phn tch nguyn nhn ra i v bn cht ca
CNTB c quyn NN?
Nguyn nhn ra i:
Tich t, tp trung c bn ny sinh c cu kinh t ln. iu tit
mt c ch kinh t khng l vt khi kh nng qun l ca cc
t chc c quyn do cn c vai tr qun l ca NN.
Phn cng lao ng x hi lm xut hin ngnh ngh mi m
vn ln, li nhun thp, t nhn khng mun u t, nht l
cc ngnh thuc kt cu h tng nh nng lng, giao thng,
nghin cu khoa hc c bni hi NN t sn phi ng ra
m nhim kinh doanh.
Mu thun giai cp v sn v t sn gay gt thm, Cn gii
quyt bng chnh sch NN nh tr cp tht nghip, iu tit thu
nhp, pht trin phc li x hi.
Xu hng quc t ha, s bnh trng ca cc lin minh c
quyn quc t vp phi hng ro quc gia dn tctnh hnh
i hi phi c s phi hp gia cc NN t sn iu tit
cc quan h chnh tr quc t.
Bn cht ca CNTB c quyn NN:
CNTB c quyn NN l nc thang pht trin mi ca CNTB
c quyn. Nc thang l chuyn t c quyn t nhn c
13
yu to nn s giu c ca x hi.
Giai cp cng nhn l nhng ngi khng c t liu sn xut,
phi bn sc lao ng cho nh t bn v b h bc lt v gi tr
thng d. l c trng khin giai cp cng nhn tr thnh
giai cp v sn.
Giai cp cng nhn c li ch cn bn thng nht vi c li ch
ca ton th nhn dn lao ng. Do vy giai cp ny c kh
nng on k vi cc tng lp. giai cp khc chng li giai
cp t sn.
Ch duy nht giai cp cng nhn c s mnh lch s xa b
ch ngha t bn, tng bc xy dng ch ngha x hi, ch
ngha cng sn trn phm vi ton th gii.
iu kin khch quan quy nh s mnh lch s ca giai cp
cng nhn:
a v kinh t x hi ca giai cp cng nhn:
- Th nht, giai cp cng nhn l b phn quan trng nht,
cch mng nht trong cc b phn cu thnh lc lng sn
xut di ch ngha t bn. Trong nn sn xut hin i, giai
cp cng nhn va l ch th trc tip, va l sn phm cn
bn nht ca nn sn xut . Tt c cc giai cp khc u suy
tn v tiu vong cng vi i cng nghip, cn giai cp cng
nhn li l sn phm ca bn thn nn i cng nghip.
- Th hai, do khng c t liu sn xut nn giai cp cng nhn
phi bn sc lao ng ca mnh cho nh t bn v b nh t
bn chim ot gi tr thng d, h b l thuc hon ton trong
qu trnh phn phi cc kt qu lao ng ca chnh mnh. Do
vy, v mt li ch giai cp cng nhn l giai cp i khng trc
tip vi giai cp t sn. Xt v bn cht, h l giai cp cch
mng trit nht chng li ch p bc, bc lt t bn ch
ngha. iu kin sinh hot khch quan ca h quy nh rng,
giai cp cng nhn ch c th t gii phng bng cch gii
phng ton x hi khi ch t bn ch ngha. Trong cuc
cch mng y, h khng mt g ngoi xing xch m li c c
th gii.
- Th ba, giai cp cng nhn c li ch cn bn thng nht vi
li ch ca ton th nhn dn lao ng nn h c th tp hp,
on kt, lnh o ng o qun chng i theo lm cch
mng.
c im chnh tr - x hi ca giai cp cng nhn:
16
26
29