Universiteti I Prishtines

Fakulteti Juridik
Lenda: E Drejta e Procedures
Penale

Permbledhje

Viti i trete(3-te)

N kuadr t sistemit t normave juridike me t cilat rregullohet realizimi i

krkesave penale-juridike t lindura me kryerjen e veprs penale, vrehen tri deg
t s drejts:-e drejta penale (e drejta materiale penale apo e drejta penale
n kuptimin e ngusht t fjals);- e drejta e procedurs penale( e drejta e

procedurs penale apo formale penale); dhe- e drejta e ekzekutimit t

sanksioneve penale(e drejta e ekzekutive penale).
E drejta penale, e drejta e procedurs penale dhe e drejta e ekzekutimit t
sanksioneve penale juridike jan pjes e s drejts penale n kuptimin e gjer t
fjals.
Trsia e veprimeve procedurale penale t ciln e ndrmarrin subjektet
procedurale penale (personat dhe organet kompetente) n rast t
ekzistimit t dyshimit se sht kryer vepr penale n
mnyr q t realizohet qllimi i pranueshm shoqror i reagimit ndaj
kriminalitetit- paraqet procedurn penale.
Duke pasur parasysh se veprat e ndshkueshme ndahen n vepra
penale, delikte ekonomike, kundrvajtje dhe masa disiplinore,
sht pranuar klasifikimi i procedurave ndshkimore n:
- procedur penale;
- procedur ndaj delikteve ekonomike;
- procedura e kundrvajts
- procedura disiplinore

PJESA II

PARIMET THEMELORE T S DREJTS S PROCEDURS PENALE

-

Prcaktimin e s vrtets materiale;

Prezumimi i pafajsis;
Parimi in dubio pro reo;
Parimi akuzator;
Parimi i legalitetit me parimin oficiel;
Parimi i oportunitetit;
Parimi i procedurs s drejt;
Parimi i pavarsis gjyqsore;
Parimi i vlersimit t lir t provave;
Parimi i prdorimit t gjuhs amtare;
Parimi i barazis s armve;
Parimi i transparencs;
Parimi i kompensimit t dmit dhe rehabilitimit etj

Parimi oficiel dhe ndjekja penale

Sipas ktij parimi, funksionin e ndjekjes penale e kryen organi kompetent
sipas detyrs zyrtare (lat. ex officio) n interesin public pavarsisht nga
dshira e personit i cili sht i dmtuar me veprn
penale apo t ndonj personi tjetr i cili do t kishte interes q n lndn
e caktuar t (mos) realizohet funksioni i ndjekjes penale.
Parimi i legalitetit dhe oportunitetit t ndjekjes penale
parimi i legalitetit i ndjekjes penale nnkupton se prokurori publik sht i
detyruar ta filloj ndjekjen penale nse jan plotsuar kushtet ligjore, pa
marr parasysh qndrimin e tij pr at se a sht e nevojshme apo jo
ndjekja penale Parimi i legalitetit i ndjekjes penale vlen pr tr rrjedhn e
procedures penale sepse prokurori sht i detyruar q ta realizoj funksionin e
ndjekjes penale gjat tr kohs sa pr kt ekzistojn kushtet ligjore.
Parimi I oportunitetit
Sipas parimit t oportunitetit (apo prshtatjes) t ndjekjes penale t mos
ndrmerr ndjekjen penale pa marr parasysh se n rastin konkret jan
plotsuar kushtet ligjore pr kt, nse kjo nuk sht n interesin publik.
Pra, sipas parimit t oportunitetit ekzistimi i kushteve ligjore pr ndjekje penale
sht parakusht i domosdoshm juridik pr mundsin e ndjekjes penale, mirpo
edhe ather kur ky parakusht ekziston, deri te ndjekja penale vjen vetm nse
prokurori konsideron se n rastin konkret nga kndvshtrimi i interesit publik sht
oportune apo e prshtatshme inicimi i ndjekjes penale.

Parimi akuzator
Sipas ktij parimi, procedura penale fillohet dhe kryhet vetm sipas
krkess s paditsit t autorizuar. Pa paditsin nuk ka procedur, jo vetm
me rastin e fillimit t saj por edhe gjat
tr fazave t procedurs. Paditsi mund t trhiqet nga krkesa e tij penalejuridike dhe me at rast procedura penale ndrpritet.
Parimi kontradiktor
parimi kontradiktor iu mundson palve (paditsit dhe t pandehurit) q
para gjykats ti prezantojn provat e tyre dhe argumentet pr to, si dhe
t deklarohen pr provat e pals s kundrt para se ta ket nxjerr
gjykata aktvendimin pr objekte e shqyrtimit n procedur.
Prandaj, paditsi i autorizuar dhe i pandehuri para gjykats paraqesin dy teza t
kundrta: tezn e akuzs dhe tezn e mbrojtjes, kurse gjykata sht e
detyruar ti dgjoj para se ta nxjerr vendimin lidhur me akuzn penale. Duke iu
falnderuar ktij parimi, procedura penale ka formn e kontestit midis palve t
barabarta para gjykats s paanshme.
Parimi i konstatimit t vrtets material
Parimi i konstatimit t vrtets materiale pr fajsin apo pafajsin e personit
kundr t cilit zbatohet procedura penale nuk sht vetm njri nga parimet m t
rndsishme t procedurs penale por
njkohsisht sht edhe njri ndr qllimet e procedurs penale. Pra, para
nxjerrjes s aktvendimit t obligueshm gjyqsor duhet t konstatohet e vrteta
pr at se n shembullin konkret a sht kryer
vepr penale dhe se ndaj t pandehurit a mund t zbatohen normat e s drejts
penale materiale mbi shqiptimin e sanksioneve penale q t mund ta realizoj
qllimin dhe kuptimin e vet procedura penale q n baz t inicimit t procedurs
s drejt ligjore t nxirret aktgjykimi I drejt pr ka sht prgjegjse gjykata.
Pr kt shkak me fjaln e vrteta materiale (si antonim i s vrtets
formale apo me konstatimin e till t fakteve i cili sht I bazuar n
dispozitat ligjore mbi fuqin e disa provave) karakterizohet
vrtetimi i fakteve deri tek t cilat gjyqtari vjen lirisht dhe pa penges
me an t rregullave argumentuese.
Kur i pandehuri pranon fajin sipas t gjitha pikave t aktakuzs, gjyqtari konstaton:
- a e kupton i pandehuri karakterin dhe pasojat e pranimit t fajsis;
- a e ka br pranimin e fajsis i pandehuri vullnetarisht pas
konsultimeve t mjaftueshme me mbrojtsin;

- ose, pranimi i fajsis, a sht i mbshtetur me prova.

Parimi ne bis in idem
(jo dy her pr t njjtn shtje) apo ndalimi i gjykimit t srishm pr t
njjtn shtje penale gjithashtu paraqet largim nga qndrimi parimor se n
procedurn penale duhet konstatuar e vrteta materiale. Me KPPK, sht parapar
se askush nuk mund t ndjekur, as i dnuar pr veprn penale nga e cila sht
liruar ose sht dnuar me vendimin e forms s prer t gjykats apo nse
procedura penale sht ndrprer me vendimin e forms s prer t gjykats, ose
nse ankesa sht refuzuar me vendimin e forms s prer t gjykats . Vetm n
kuadr t prtritjes s procedurs n dobi t personit t gjykuar mund t
prjashtohet zbatimi i parimit ne bis in idem;
Parimi i vlersimit t lir t provave
Ky parim sht i lidhur drejtprdrejt me parimi e konstatimit t s vrtets
materiale n procedurn penale. Parimi i vlersimit t lir t provave
nnkupton q gjykata vlerson provat e paraqitura n pajtim me logjikn
e saj dhe analizn psikologjike, n baz t ligjshmris s mendimit
njerzor dhe n baz t prvojave. Me kt rast gjykata nuk sht e lidhur pr
rregullat ligjore t cilat apriori do t prcaktonin vlern e disa provave. Gjykata
sht e detyruar q n arsyetimin e aktgjykimit ta cek n mnyr t sakt dhe t
plot se n baz t cilave arsye jan vrtetuar faktet e caktuara si juridikisht
relevante, gjegjsisht se nuk sht dshmuar ekzistimi i tyre. gjithashtu, me rastin
e nxjerrjes s aktgjykimit,gjykata sht e detyruar q t vlersoj me ndrgjegje
do prov vemas dhe n raport me provat tjera e pastaj n baz t vlersimit t
till t nxjerr prfundim pr at se a sht dshmuar ndonj fakt.
Parimi i prezantimit dhe vlersimit t drejtprdrejt t provave
Ky parim mbshtetet n krkesn q deklarimet e palve, parashtrimi I
prove dhe t gjitha veprimet tjera t nevojshme pr formimin e vendimit
duhet t jen t prezantuara para gjykats e cila do ta nxjerr vendimin,
ashtu q gjykata pa ndrmjetsimin e organeve tjera i merr prshtypjet
shqisore pr tr materialin procedural mbi t cilin do t bazohet
vendimi i saj.
Parimi i drejtprdrejt
Apo prezantimi i srishm i provave para gjykats (pa marr parasysh se ato
prova tashm kan qen t parashtruara gjat hetimit dhe pa marr parasysh se

pr to ekzistojn procesverbalet t cilat do t mund t lexoheshin n shqyrtimin

kryesor), n mnyr q gjykata ti vlersoj ato drejtprsdrejti dhe n baz t
vlersimit t drejtprdrejt t provave ta nxjerr aktgjykimin.
Ky parim i kontribuon realizimit t parimit t konstatimit t s vrtets n
procedurn penale dhe parimit kontradiktor.
Pr paraqitjen dhe vlersimin indirekt t provave bhet fjal ather kur
lexohen procesverbalet pr veprimet e dshmuara t kryera gjat
procedurs penale ose para ndonj organi tjetr.
Parimi gojor
Parimi gojor si njri ndr parimet themelore t procedurs penale ka t
bj me formn e ndrmarrjes s veprime procedurale penale. Sipas ktij
parimi, t gjitha faktet dhe provat n t cilat bazohet aktgjykimi duhet t
paraqiten n form gojore n shqyrtimin gjyqsor. Parimi me shkrim
sht parim i kundrt. Sipas ktij parimi gjykata vendimin e vet e
mbshtet ekskluzivisht n materialin e shkruar t provave, gjegjsisht n
provat t cilat gjenden n dokumentet e lnds penale.
Parimi gojor n seancn gjyqsore nnkupton sidomos:
- Materiali procedural n t cilin gjykata e bazon aktgjykimin, n shqyrtimin
gjyqsor duhet t prezantohet n formn gojore;
- Prokurori publik dhe i pandehuri japin deklaratat e tyre me goj;
- Shqyrtimi gjyqsor fillon me leximin e aktakuzs apo me padin private;
- Procedura e dshmis sht gojore(dshmitart dhe ekspertt merren n pyetje
me goj, kurse dshmia me dokumente, procesverbale dhe dokumente tjera
realizohet duke lexuar ato);
- Fjala prfundimtare e prokurorit publik, t dmtuarit, mbrojtsit dhe e t
pandehurit gjithashtu sht me goj;
- Shqiptimi i aktgjykimit gjithmon lexohet publikisht dhe n pika t shkurta
paraqiten arsye pr aktgjykimin e caktuar.
Parimi i procedurs s drejt
Parimi i procedurs s drejt prfshin nj numr m t madh t t
drejtave t do njeriu kundr t cilit zhvillohet procedura penale. Kto t
drejta i prcaktojn kushtet t cilat jan t nevojshme q procedura e
caktuar t mund t karakterizohet si e drejt.
N kt kuptim e drejta n kt procedur sht:
e drejt e do njeriu q pr aktakuzn penale t drejtuar kundr tij t vendos
gjykata e paanshme dhe e pavarur e cila sht e themeluar sipas ligjit;

 e drejt pr gjykim publik dhe pr shpallje publike t aktgjykimit.

Parimi i transparencs s procedurs penale dhe i shqiptimit public
t aktgjykimit sht n interesin e palve, por edhe t qytetarve, sepse n kt
mnyr ushtrohet kontrolli mbi punn e organeve gjyqsore;
e drejta n gjykim brenda afatit t arsyeshm kohor;
parim i barazis s palve apo barazis s armve ( ang. Equality of
arms). Ky parim nnkupton se secila pal n procedur duhet t ket m
tepr mundsi ti prezantoj argumentet e veta gjegjsisht t dy palt t
ken t drejt t informohen pr faktet dhe t dhnat e pales s kundrt
dhe t drejtn e prgjigjes lidhur me ato t dhna;
Parimi i prezumimit t pafajsis
Kuptimi i ktij supozimi sht q secili q sht i akuzuar pr vepr penale ka t
drejt t konsiderohet
i pafajshm derisa t mos vrtetohet fajsia e tij sipas mnyrs ligjore. Ky
prezumim njihet gjat tr procedurs penale;
E drejt e t pandehurit menjher dhe n gjuhn q ai e kupton t jet i njoftuar
pr aktakuzn e cila sht ngritur kundr tij;
E drejt e t pandehurit q n kohn adekuate t pr prgatit mbrojtjen;
E drejt e t pandehurit q t mbrohet vet ose me ndihmn e mbrojtsit t cilin
ai e zgjedhe apo i cili i caktohet sipas detyrs zyrtare nse nuk ka mjete t
mjaftueshme pr ta paguar ndihmn
juridike;
E drejt e t pandehurit pr ti shtruar pyetje dhe propozime dshmitart t
mbrojtjes dhe dshmitarit t aktakuzs;
E drejt e t pandehurit pr prkthim falas nse nuk e kupton ose nuke flet
gjuhn e cila prdoret n gjykat.
Parimi i prezumimit t pafajsis dhe in dubio pro reo
Nj ndr parimet themelore n t cilat bazohet procedura bashkkohore penale
sht parimi i prezumimit t pafajsis.
N t drejtn vendore procedurale supozimi (Prezumimi) I pafajsis sht i
definuar n pajtim me dokumentet ndrkombtaren mnyr q secili person i
dyshuar apo i akuzuar se ka kryer vepr penale konsiderohet i pafajshm derisa t
mos vrtetohet fajsia e tij me vendimin e forms s prer t gjykats. Prezumimi i
pafajsis njihet gjat tr procedurs penale, por ka t bj edhe me veprimet q
I paraprin asaj, me t cilat organet shtetrore mbledhin shnime pr veprn
penale. Supozimi procedural i pafajsis sht i ashtuquajturi supozim i
prkohshm i cili vlen deri sa mos t dshmohet e kundrta.

Parmi in dubio pro reo prmban dy rregulla.

Rregulli e par ka t bj me faktet t cilat shkojn n dm t t pandehurit. Kto
fakte duhet t jen t vrtetuara me sigurin e plot (p.sh. n t drejtn
angloamerikane ky sht standard argumentimi
jasht do dyshimi t arsyeshm. Nse ekziston dyshimi n raport me kto fakte
ather ato nuk mund t merren si t vrtetuara, gjegjsisht konsiderohen t
pavrtetuara (inekzistente).
Rregulla e dyt sht e lidhur pr faktet t cilat shkojn n dobi t t pandehurit.
Kto fakte merren si t vrtetuara madje edhe ather kur ato jan vetm
probabile (t besueshme), gjegjsisht nse dyshohet n ekzistimin e tyre, madje
edhe ather kur ekzistimi i fakteve n dm t t pandehurit sht m i
besueshm (probabil).

Parimi ne bis in idem

Ndalimi i gjykimit t srishm pr t njjtn shtje penale sht e shprehur
prmes parimit ne bis in idem.
Ky parim nuk mund t derogohet n koh t lufts apo n ndonj rrethan t
jashtzakonshme
Parimi ne bis in idem prfshin dy kushte kumulative:
a) q procedura penale tashm sht zhvilluar kundr personit t caktuar pr
veprn e caktuar penale dhe
b) se tashm sht nxjerr vendimi i forms s prer i gjykats lidhur me at lnd
penale.
Parimi i prdorimit t gjuhs dhe shkrimit n procedurn penale
Sipas praktiks s Gjykat Evropiane t t Drejtave t Njeriut, parimi i
prdorimit t gjuhs dhe shkrimit n procedurn penale thekson se
personi i akuzuar i cili nuk e kupton apo nuk e flet gjuhn q prdort
n gjykat, ka t drejt pr ndihm pa pages t prkthyesit me rastin e
prkthimit t t gjitha dokumenteve apo deklaratave n procedurn e
filluar kundr tij, sepse kjo sht e domosdoshme pr tu realizuar
benefitet e gjykimit t drejt.
Parimi i publicitetit n procedurn penale
Ky parim para s gjithash ka t bj me publikun qytetar apo t drejtn
e personave tjer t cilt n procedurn konkrete penale nuk jan
subjekte t procedurs pr t prezantuar n shqyrtimet gjyqsore
(publiciteti i prgjithshm).

Krahas publicitetit t prgjithshm n procedurn penale ekziston edhe publiciteti

i palve apo e drejta e palve pr t qen t pranishm me rastin e veprimeve n
procedure penale (p.sh. e drejta e t pandehurit pr t prezantuar me rastin e
bastisjes s baness, lokaleve tjera apo t sendeve t luajtshme).
Fshehtsia e ksaj faze t procedurs penale rndom zbatohet:
- pr t siguruar efikasitetin n ndriimin e veprs konkrete penale;
- pr t mbrojtur t drejtat e t pandehurit dhe;
- pr shkak t aplikimit t parimit t prezumimit t pafajsis.
Shqyrtimi gjyqsor sht publik. N shqyrtimin gjyqsor mund t prezantojn
vetm personat e moshs madhore. Personat e moshs jo madhore nuk mund t
prezantojn n shqyrtimin gjyqsor. N qoftse fmijt dhe t miturit sht e
domosdoshme t dgjohen si dshmitar, ather ata n gjykatore qndrojn
vetm aq koh pr sa sht e nevojshme ta japin dshmin e tyre. parimi i
publicitetit i prket edhe shpalljes publike t aktgjykimit. Ndrkaq, ky parim nuk
vlen pr pr kshillim dhe votim t trupit gjykues gjat shqyrtimit gjyqsor apo pas
trheqjes pr kshillim dhe votim me qllim t nxjerrjes s aktgjykimit.
N kshillim dhe votim mund t prezantojn vetm antart e trupit gjykues dhe
procesmbajtsi. N gjykatore gjithashtu sht i ndaluar fotografimi, incizimi filmik
me kamer, incizimi
televiziv dhe incizimet tjera me mjete teknike.
Prjashtimisht, Kryetari i Gjykats Supreme t Kosovs, mund t lejoj
incizimin e till n seancn gjyqsore, por pr shkaqe t arsyeshme,
mund t nxirret vendimi q disa pjes t shqyrtimit
gjyqsor t mos incizohen.
Nga seanca gjyqsore, sipas kushteve ligjore, mund t prjashtohet publiku i
prgjithshm. Me fjal tjera gjykata, q nga hapja e sances deri n prfundimin e
shqyrtimit gjyqsor, sipas detyrs zyrtare apo me propozim t palve dhe
mbrojtsve, por gjithmon pas dgjimit t tyre, mund t prjashtoj publikun edhe
nga tr shqyrtimi gjyqsor, apo nj pjes e tij, nse kjo sht e nevojshme pr
arsye t: mbrojtjes s sekretit zyrtar; ruajtjes s informats konfidenciale e cila do
t rrezikohej n shqyrtimin publik; ruajtjes s rendit publik; mbrojtjes s jets
personale apo familjare t t pandehurit, t dmtuarit apo pjestarve tjer n
procedur; mbrojtjes s interesit t fmijve apo mbrojtjes s t dmtuarit ose
dshmitarit
Largimi nga gjykatorja i personit i cili prish rendin dhe disciplinn procedurale nuk
do t thot prjashtim i publikut.

PJESA E III
SUBJEKTET E PROCEDURS PENALE
Subjektet e procedurs penale - ndarja dhe nocioni
Sipas parimit akuzator, pr procedurn penale jan t ndrlidhura tri funksione ve
e ve t cilat u jan besuar subjekteve t ndryshme dhe t pavarura. Si sht
thn tashm, kto jan funksioni i ndjekjes
penale; funksioni i mbrojtjes dhe funksioni i gjykimit. Funksionin e ndjekjes penale
e ushtron paditsi i autorizuar: prokurori publik t cilit me ligj i sht dhn e drejta
dhe detyra e ndjekjes penale pr veprat penale t cilat ndiqen sipas detyrs
zyrtare, i dmtuari si padits (paditsi subsidiar i cili pas trheqjes s prokurorit
publik nga ndjekja penale mund ta marr apo vazhdoj ndjekjen penale) dhe
paditsi privat pr veprat penale t cilat ndiqen sipas padis private. I pandehuri
ushtron funksionin e mbrojtjes( pr realizimin e ktij funksioni atij i ndihmon
avokati mbrojts. Funksioni i gjykimit i takon
ekskluzivisht gjykats.
Subjektet e procedurs penale jan persona fizik dhe juridik t cilt n procedurn
penale kryejn veprime procedurale-penale, sipas ligjit kan t drejta dhe detyrime
t caktuara dhe hyjn n marrdhnie procedurale penale.
Paditsi i autorizuar, i pandehuri dhe gjykata jan subjektet themelore
apo kryesore t procedurs penale.
Krahas subjekteve themelore t procedurs penale, n procedur penale marrin
pjes edhe subjektet sekondare t procedurs penale.

Kto dallohen nga subjektet themelore t procedurs penale sepse procedura

penale mund t fillohet, t zhvillohet dhe t prfundohet edhe pa to. Subjektet
sekondare t procedurs penale jan: i dmtuari, prfaqsuesi ligjor, I
autorizuari, npunsi policor, dshmitart apo ekspertt.
Palt - nocioni i prgjithshm
Palt jan subjekte t cilat n procedurn penale realizojn interesa t
kundrta dhe disponojn me t drejta dhe detyrime t pavarura
procedurale. N kt kuptim pala sht subjekt i procedurs penale I cili shpreh
krkesn penale juridike dhe me kt rast krkon vendimin e gjykats (paditsi i
autorizuar) dhe subjekt ndaj t cilit sht drejtuar akuza dhe ndaj t cilit krkohet
shqiptimi i vendimit t gjykats (I pandehuri). Pra, palt jan paditsi dhe i
pandehuri.

PJESA E IV
GJYKATA
Mbi gjykatn n prgjithsi
Gjykata e kryen funksionin gjyqsor si nj nga funksionet esenciale t shoqris s
organizuar njerzore.
Funksioni gjyqsor reflektohet n zbatimin e sistemit t caktuar t
normave juridike mbi marrdhniet konkrete shoqrore. Duke zbatuar
sistemin e caktuar t normave juridike mbi marrdhniet konkrete
shoqrore, gjykata shqyrton kundrthniet n shoqri dhe zgjidh
konfliktin e interesave prmes prizms s kontesteve gjyqsore.
Funksioni themelor i gjykats n procedurn penale sht q ajo si organ i pavarur
dhe i paanshm n procedurn e parapar me ligj t vendos se a ka kryer vepr
penale i pandehuri dhe ta zbatoj t drejtn
pozitive penale. Pr funksionin gjyqsor n procedurn penale t Kosovs, jan
kompetente gjykatat e rregullta: gjykatat komunale, gjykatat e qarkut dhe Gjykata
Supreme e Kosovs. Gjykatat themelohen me ligj dhe sipas ligjit prcaktohen
kompetencat, struktura dhe organizimi i tyre si dhe procedura n mnyr q t
sigurohet barazia n procedur dhe parimi i s drejts si njri nga parimet
themelore n procedur para gjykats.

Parimet e kryerjes s funksionit gjyqsor

Parimet themelore n t cilat bazohet organizimi dhe veprimtaria e gjykatave
ushtrojn ndikim t drejtprdrejt n realizimin e funksionit gjyqsor. N kt
kuptim rndsi t posame ka parimi: i pavarsis dhe paanshmris gjyqsore;
ligjshmris; i emrimit dhe shkarkimit t gjyqtarve; kolegjialitetit dhe
shumshkallshmris
- Parimi i paanshmris dhe pavarsis gjyqsore:
Nga pozita juridike e gjyqtarit, profesionalizmi i tijdhe pjekuria morale, si kushte
themelore t paanshmris s tij, varet se si do t realizohet n praktik pavarsia
dhe paanshmria e gjykats penale;
- Parimi i ligjshmris:
Ky parim sht n lidhje t ngusht me parimin e pavarsis dhe paanshmris s
gjykats. N t vrtet gjykatat jan t detyruara t gjykojn n baz t ligjit. N
kt kuptim, gjyqtart gjykojn vetm sipas bindjes s tyre t lir gjyqsore t
bazuar n dispozitat ligjore;

- Parimi I emrimit dhe shkarkimit:

Ky parim prfshin kushtet pr przgjedhjen e kandidatve n funksionin gjyqsor,
emrimin, avancimin n shrbim dhe ndrprerjen e titullit t gjyqtarit. N pajtim
me kt parim, pr t gjitha shtjet e prmendura duhet t vendos organi i cili
sht i pavarur nga pushteti ekzekutiv apo pushteti legjislativ, n baz t ligjit dhe
n kuadr t procedurs s parapar me ligj.
- Parimi i kolegjialitetit:
Ky parim ka t bj me organizimin e brendshm t gjykats dhe mendrn e puns
s gjykats. Sipas ktij parimi gjykata komunale gjykon n trupin gjykues t
prbr nga nj gjyqtar dhe dy gjyqtar
porot. Gjykata e Qarkut gjykon n trup gjykues t prbr nga nj gjyqtar dhe dy
gjyqtar porot, gjegjsisht pr veprat e rnda penale n trup gjykues t prbr
nga dy gjyqtar dhe tre gjyqtar porot. N shkalln e dyt gjykon nga tre, pes
gjyqtar, kurse n shkalln e tret gjykon kolegji gjykues i prbr nga tre,
gjegjsisht pes antar (gjyqtar profesionist). Me kt parim sht arapar edhe
prjashtimi pr vepra penale pr t cilat sht parapar dnimi me burg deri n tri
vjet

apo gjoba me t holla si dnim kryesor meqense pr ato vepra penale gjykon
gjyqtari individual n gjykatn komunale.
- Parimi i shumshkallshmris:
Ky parim nnkupton at q pr nj shtje penale vendosin shum gjykata, do t
thot gjykata t ulta dhe t larta ( n procedur sipas ankess).
Kompetenca sht e drejt dhe detyr e parapar e gjykats s caktuar e
parapar me ligj q t
veproj pr shtjen e caktuar penale.
Pr prcaktimin e kompetencs gjyqsore aplikohen kriteret si vijon:
a).Karakteri dhe pesha e veprs penale dhe dnimi i parapar e mundsojn
prcaktimin e kompetencs reale. Baz pr prcaktimin
e ksaj kompetence pra sht vepra penale. Kompetenca reale mundson q
veprat penale tu dorzohen pr gjykim gjykatave komunale apo gjykatave t
qarkut;
b). Ndarja e puns midis gjykatave t t njjtit lloj (p.sh. komunale ) sht e
mundur n baz t lidhjes e cila ekziston ndrmjet veprs penale, kryesit t saj
dhe vendit t caktuar (territorit) baz pr
prcaktimin e ksaj kompetence sht vendi pr t cilin sht e lidhur vepra
penale apo kryesi i saj. Kjo kompetenc quhet kompetenc vendore apo
territoriale;
c). ndarja e procedurs penale n faza apo funksione t cilat gjyqtari I ka gjat
procedurs penale dhe e q mundson prcaktimin e kompetencs funksionale.
Prfundimisht, edhe cilsia e t pandehurit
mund t ket rndsi pr prcaktimin e kompetencs. N rast t till bhet fjal
pr kompetencn personale. Kjo kompetenc vije n shprehje n procedurn
ndaj t miturve
Kompetenca reale
Kompetenca reale sht e drejt dhe detyr e parapar me ligj, e llojit t
caktuar t gjykatave, pr t gjykuar pr veprat e caktuara penale,
varsisht nga pesha e tyre.
Pesha e veprs penale sht shprehur prmes dnimit i cili pr disa vepra penale
sht parapar me ligjin penal. N kt kuptim gjykatat komunale jan kompetente
q t gjykojn pr veprat penale pr t cilat sht parapar si dnim kryesor gjoba

me t holla apo dnimi me burg deri n 5 vjet, prve n rastet kur pr ato vepra
penale sht kompetente Gjykata e Qarkut.
Gjykatat e Qarkut jan kompetente t gjykojn pr veprat penale pr t
cilat sht parapar dnimi s paku 5 vjet heqje lirie apo me burg
afatgjat si dhe pr veprat tjera t cilat sipas ligjit jan kompetenc e
gjykats s Qarkut
Shmangiet nga parimi q t gjykoj vetm gjykata kompetente reale:
- Nse personi i njjt sht i akuzuar pr m shum vepra penale dhe pr ndonj
nga ato vepra sht kompetente gjykata m e ult, kursepr ndonj tjetr gjykata
m e lart ;
- Nse gjat shqyrtimit gjyqsor, gjykata konstaton se kompetente sht gjykata
m e ult, ather lndn nuk ia drgon asaj gjykate, por e zhvillon procedurn vet
dhe e nxjerr vendimin;
- Nse n momentin e hyrjes n fuqi t KPPK ndonj lnd penale sht ende n
procedur, ndrsa ka ardhur deri te ndryshimi I kualifikimit ligjor apo te ndryshimi i
kompetencs reale, ajo lnd do t prfundohet para asaj gjykate. Gjykata sht e
detyruar q gjat tr procedurs penale t kujdeset pr kompetencn reale,
kurse palt gjithashtu gjat tr procedurs mund t paraqesin kundrshtim pr
kompetencn reale. N rast t jokompetentes reale, gjykata duhet t shpallet
jokompetente dhe sipas vendimit t formes s prer, tia drgoj lndn gjykats
kompetente
Kompetenca territorial
Kompetenca vendore sht e drejt dhe detyr e gjykats competence
lndore q t ndrmarr veprime procedurale penale dhe t gjykoj
veprn e caktuar penale pr shkak t ndrlidhjes specifike t veprs
penale me kryesin e saj nga njra an dhe t territorit n t cilin gjendet
gjykata.
Me parimet e kompetencs territoriale prcaktohet nj gjykat nga nj numr i
madh gjykatash si gjykat kompetente n pikpamje lndore do t gjykoj n
lndn konkrete penale. E drejta pozitive procedurale I njeh normat t cilat flasin
pr kompetencn e rndomt dhe t jashtzakonshme territoriale. Normat pr
kompetencn e jashtzakonshme territoriale aplikohen ather kur n baz t
rregullave pr kompetencat e zakonshme territoriale nuk mund t caktohet gjykata
kompetente. Edhe njri edhe tjetri lloj i ksaj kompetenc sht i prcaktuar me
ligj, prandaj kjo nuk mund t ndryshohet me vendimin e gjykats apo me
marrveshje t palve.

Pr kompetencn territoriale gjykata kujdeset deri n formn e prer t

aktakuzs.
A. Kompetencat e zakonshme territorial
Kompetencat territoriale sipas rregullit i jepet gjykats n territorin e s cils sht
kryer vepra penale ose sht tentuar, apo sht shkaktuara pasoja. Kjo
kompetenc primare e zakonshme territoriale
duhet t mundsoj zhvillimin sa m t leht t procedurs penale meqense n
territorin e asaj gjykate gjenden mjetet e nevojshme argumentuese. Vendi i
kryerjes s veprs penale prcaktohet me dispozitat e s drejts materiale penale.
Nse vepra penale sht kryer, ose sht tentuar t kryhet apo jan shkaktuar
pasojat e asaj vepre n territorin t cilin e mbulojn shum gjykata apo n kufijt e
atij territori, ather gjykata e cila e fillon e para procedurn si prgjigje n krkes
t paditsit t autorizuar do t jet edhe kompetente. Nse procedura nuk sht
iniciuar, ather gjykata t
cils i parashtrohet s pari krkesa pr fillimin e procedurs do t jet kompetente.
Nse vepra penale sht kryer n lundrimin ajror ather kompetente sht
gjykata n territorin e s cils e regjistruar fluturakja.
Nse vepra penale sht kryer prmes shtypit, ather kompetente sht gjykata
n territorin e s cils sht shtypur gazeta.
Nse vendi i kryerjes s veprs penale nuk sht i njohur apo nse ai vend sht
jasht territorit t Kosovs, ather kompetente sht gjykata n territorin e s
cils i pandehuri e ka vendbanimin e
prhershm apo t prkohshm.
Nse gjykata n territorin e s cils i pandehuri e ka vendbanimin e prhershm
apo t prkohshm tashm e ka filluar procedurn, ather ajo gjykat sht
kompetente, dhe pse sht kuptuar pr vendin e kryerjes s veprs penale. Nse
nuk sht i njohur vendi i kryerjes s veprs penale, as vendbanimi i prhershm
apo I prkohshm i t pandehurit, ose q t dy jan jasht territorit t
Kosovs, ather kompetente sht gjykata n territorin e s cils I pandehuri
sht arrestuar apo i sht dorzuar vet organeve t rendit.
B. Kompetencat e jashtzakonshme territorial
Krahas rregullave t kompetencs s zakonshme territoriale, n KPPK jan dhn
edhe kriteret plotsuese pr caktimin e gjykats kompetente territoriale dhe me
at rast fjala sht pr kompetencat territoriale t jashtzakonshme. Zbatimi i
normave pr kompetencat territoriale t jashtzakonshme lejohet vetm nse
kompetenca territoriale nuk mund t prcaktohet sipas rregullave pr kompetencat
e zakonshme territoriale.
KPPK ka dispozita t posame pr kompetencat sipas vendimit t gjykats
(Gjykats Supreme t Kosovs, kompetencn e deleguar (bartja e kompetencs

territoriale pr shkaqe ligjore apo reale ose nse sht e qart se ashtu do t
zhvillohet procedura shum m leht, apo nse ekzistojn arsyet
tjera esenciale; dhe kompetenca sipas koneksitetit (rregulla e ksaj kompetence
zbatohet ather kur ekziston lidhja ndrmjet shum veprave penale n pikpamje
t t cilave duhet t zhvillohet procedur unike penale dhe t nxirret nj aktgjykim.
Koneksiteti paraqet lidhjen e cila ekziston midis nj apo m shum
objekteve.
Koneksiteti mund t jet subjektiv, objektiv dhe i przier apo subjektivobjektiv.
Koneksiteti subjektiv ekziston ather kur nj person ka kryer shum vepra
penale.
Koneksitetin objektiv e kemi ather kur n kryerjen e nj vepre penale kan
marr pjes shum persona apo n mnyr tjetr, jan t kan lidhje t
drejtprdrejt me veprn e kryer penale (bashkpjesmarrje).
Koneksiteti i przier ekziston n ather kur shum persona jan akuzuar pr
shum vepra penale, kurse midis veprave t kryera penale njkohsisht ekziston
lidhje dhe prova t njjta.
Kompetenca funksionale
Kompetenca funksionale sht e drejt dhe detyr e gjykats q t
ndrmerr veprime t caktuar procedurale penale gjat procedures
konkrete penale. Si kemi theksuar, gjykatat kan funksione t
ndryshme t cilat prcaktohen sipas fazs n t ciln gjendet procedura konkrete
penale si dhe sipas shkalls n t ciln realizohet funksioni I gjykimit. Kshtu,
funksionin i gjykimit n shkalln e par e kryen gjyqtari individual ( pr veprat
penale pr t cilat sht parapar dnimi me burgim deri n 3 vjet, apo dnimi me
gjob si denim kryesor) dhe kolegjet e prziera pr vepra t rnda penale.
N procedurn e shkalls s dyt gjykatat gjykojn n prbrje kolegjiale.
N shkalln e tret gjithashtu vendosin kolegjet gjyqsore. Sipas ligjit jan t ndara
edhe aktivitetet e gjyqtarit t procedurs paraprake ( n procedurn hetimore),
gjyqtarit pr konfirmimin e aktakuzs ( n stadin e aktakuzs), apo kryetarit t
kolegjit gjyqsor (n sance kryesore).
Kompetenca personale

N pikpamje t kompetencs personale sht e nevojshme t prfundohet se

cilsia e t pandehurit si kryes i supozuar i veprs penale ka rndsi pr
prcaktimin e kompetencs gjyqsore. Lidhur me
kt, kompetenca e prmendur vije n shprehje n procedurn ndaj t miturve,
sepse pr ndrmarrjen e veprimeve procedurale penale dhe gjykimin e veprave
penale t personave t mitur sht kompetent
gjyqtari pr t mitur dhe trupi gjykues pr t mitur n shkalln e par, gjegjsisht
n gjykatn e shkalls s dyt.
Vlersimi i kompetencs dhe konflikti i kompetencs
Shpjegimet paraprake treguan se gjykata duhet:
- t kujdeset pr kompetencn e vet reale dhe territoriale sipas detyrs zyrtare;
- t kujdeset pr kompetencn reale gjat tr procedurn penale;
- t kujdeset pr kompetencn territoriale deri n aktakuzn e formes s prer;
- t shpallet jokompetente dhe lndn tia drejtoj gjykats kompetente ;
- si gjykat jokompetente t ndrmarr ato veprime n procedur pr t cilat
ekziston rreziku i shtyrjes.
Krahas detyrave t parapara t gjykats, me rastin e vlersimit t kompetencs
mund t vihet deri te mospajtimi midis gjykatave lidhur me kompetencn pr
gjykim. Prandaj konflikti i kompetencs sht
kontest i dy apo m tepr gjykatave rreth asaj se cila prej tyre sht kompetente
reale apo territoriale pr ta zgjidhur shtjen konkrete penale. Konflikti i
kompetencave mund t jet pozitiv dhe negativ. Pr konfliktin pozitiv t
kompetencave bhet fjal ather kur dy apo m shum gjykata n shtjen
konkrete penale pretendojn t jen kompetente. Kurse pr konfliktin negativ t
kompetencave bhet fjal kur nj apo m shum gjykata e refuzojn kompetencn
pr gjykim.

Prjashtimi i gjyqtarit, gjyqtarit porot, prokurorit dhe pjesmarrsve

tjer n procedure
Prjashtimi i gjyqtarit apo gjyqtarit porot paraqet prjashtimin e tij nga
gjykimi apo nga kryerja e veprimeve tjera procedurale n shtjen e
caktuar penale pr shkak t ekzistimit t arsyes e cila sjell
n dyshim paanshmrin dhe objektivitetin e tij.
Arsyet pr prjashtim jan:
- nse gjyqtari apo gjyqtari porot sht i dmtuar me veprn penale;

- sht bashkshort, bashkshort jashtmartesor, person n afri gjinie n vij t

drejtprdrejt t fardo shkalle ose n vij ansore deri n shkalln e katrt ,
person n afri krushqie deri n shkalln e dyt me t pandehurin, mbrojtsin e tij,
paditsin, t dmtuarin, prfaqsuesin e tij ligjor ose prfaqsuesin e autorizuar;
- sht kujdestar ligjor, nn kujdestari ligjore, fmij i adoptuar ose prind adoptues,
ushqyes ose i ushqyer me t pandehurin, me mbrojtsin e tij , me paditsin ose me
t dmtuarin;
- n shtjen e njjt penale ka marr pjes n procedur si padits, mbrojts,
prfaqsues ligjor, prfaqsues i autorizuar i t dmtuarit apo paditsit ose sht
pyetur si dshmitar ose ekspert; ose
- n t njjtn shtje ka marr pjes n marrjen e vendimit n gjykatn m t ult
ose nse n gjykatn e njjt ka marr pjes n marrjen e vendimit i cili
kundrshtohet me ankes.
Gjyqtari apo gjyqtari porot sht i detyruar ta ndrpres punn n shtjen
penale dhe pr kt ta njoftoj kryetarin e gjykats i cili e emron gjyqtarin tjetr.
Krahas gjyqtarit apo gjyqtarit porot
prjashtim mund t krkojn edhe palt. Krkesa duhet t paraqitet deri n fillimin
e shqyrtimit gjyqsor (nse ekzistojn rrethanat t cilat sjellin n dyshim
paanshmrin e tij), gjegjsisht para prfundimit t shqyrtimit gjyqsor (nse fjala
sht pr arsyet tjera pr prjashtim).
Krkesa pr prjashtim duhet t arsyetohet. Pr prjashtim dhe zvendsim
vendos kryetari i gjykats, kurse pr prjashtimin e tij drejtprsdrejti kryetari i
gjykats m t lart. Pr prjashtimin e
Kryetarit t Gjykats Supreme t Kosovs, vendoset n seancn e prgjithshme t
Gjykats Supreme t Kosovs. .
Dispozitat pr prjashtim t gjyqtarit dhe gjyqtarit porot zbatohen edhe n rastin
e prokurorit publik dhe personave t autorizuar pr ta prfaqsojn at, personit t
autorizuar t policis, procesmbajtsit t gjykats, prkthyesit, specialistit apo
ekspertit.

PJESA V
PROKURORI
Paditsi I autorizuar n @rocedure penale
N pajtim me parimin akuzator, funksioni i ndjekjes penale i sht besuar paditsit
t autorizuar. Paditsi i autorizuar krkon nga gjykata q n procedurn penale ta
vrtetoj se a sht kryer vepra penale; personi i akuzuar a sht kryesi i asaj
vepre; a sht prgjegjs penalisht dhe a mund t zbatohen ndaj tij sanksionet
penale.
Veprimtaria procedurale e paditsit t autorizuar me t ciln ai nga gjykata krkon
konstatimin e ekzistimit t krkess penale juridike n rastin konkret, n literatur
quhet akuz penale.
N kt kuptim, akuza penale sht aktivitet procedural i paditsit t
autorizuar e cila ka t bj me veprimet e llojllojshme procedurale, me t
cilat nga gjykata krkohet q n procedurn penale t
konstatoj ekzistimin e kallzimit penal-juridik dhe varsisht nga
rezultati i ktij konstatimi, ndaj personit t akuzuar t zbatohen
sanksionet gjegjse penale.
Funksioni i ndjekjes penale sht i vendosur para s gjithash si funksion publik i cili
realizohet n interesin publik, pra ndjekja penale realizohet sipas detyrs zyrtare
nga ana e prokurorit publik. Krahas
veprave penale q ndjekjen sipas detyrs zyrtare, ekzistojn vepra penale ndjekja
e t cilave sht e lidhur pr propozimin e t dmtuarit.

Organizimi i prokuroris dhe parimet specifike

Organizimi i prokuroris n Kosov, sht i rregulluar me Ligjin Mbi Prokurorin dhe
i sht prshtatur organizimit t gjykatave. Me kt ligj jan themeluar: Prokuroria
Komunale, Prokuroria e Qarkut, dhe
ajo e Kosovs. Si gjyqtart ashtu edhe prokurort n Kosov i emron PSSP-ja.
Rregullimi i prokuroris sht i bazuar n parimet e caktuara si jan:

Parimi i bashkimit t prokuroris:

Sipas ktij parimi prokuroria sht e ngritur n parimin e bashkimit
organizativ, sepse gjitha prokurorit s bashku e formojn unitetin
organizativ n t cilin prokurorit m t ulta i nnshtrohen prokuroris
m t lart;
Parimi i ligjshmris:
do prokurori sipas ktij parimi e ushtron funksionin e vet n baz t
dispozitave gjegjse ligjore. Prokuroria domosdo ndrmerr ndjekjen
penale sa her q plotsohen kushtet ligjore, do t thot kur ekzistojn
provat se sht kryer vepra penale (parimi i legalitetit t ndjekjes
penale).

Parimi i rregullimit monokrat:

Sipas ktij parimi vetm nj person, kurse ky person sht prokuroi
kryesor, e prfaqson prokurorin dhe e drejton punn e saj. Ky parim ka
t bj me mnyrn dhe formn e ushtrimit t funksionit t ndjekjes
penale nga ana e atij prokurori i cili gjendet n krye t organizats s
caktuar t prokuroris. Prokurori i cili gjendet n krye t prokuroris, funksionin
e ndjekjes penale mund ta ushtroj drejtprdrejt vet ose ato aktivitete ja delegon
ose ja beson prokurorve tjer n prokurorin n krye t s cils gjendet. Me kt
rast ai atyre mund tu jap udhzimet e nevojshme pr ti kryer ato pun ashtu q
prokurort gjat aktivitetit t tyre realizimin e funksionit t ndjekjes e ushtrojn vet
pr ushtrimin ligjor t punve dhe detyrave;
Parimi I rregullimit hierarkik:

Ky parim nnkupton subordinimin e prokurorive m t ulta ndaj atyre

m t larta, gjegjsisht nnshtrimin e prokuroris m t lart asaj m t
ults. Parimi i rregullimit hierarkik aplikohet edhe brenda prokuroris
konkrete. Pra, prokurori i cili gjendet n krye t prokuroris konkrete udhheq
me punn e tij, bn ndarjen e punve brenda saj, mund t ndrmerr edhe
kryerjen e punve t caktuara n at mnyr q i kryen ato n vend t prokurorit
t caktuar apo q ato pun ia beson
prokurorit tjetr n at prokurori. Ndrkaq, krahas parimit t hierarkis s
brendshme dhe vendosjes monokratike, sipas ligjit, do prokuror edhe pa autorizim
t posam mund t ndrmerr fardo
veprimi n procedurn para gjykats apo organit tjetr shteteror.
Parimi i devolucionit:
Ky parim nnkupton t drejtn e prokurorit m t lart q t ndrmerr
dhe drejtprsdrejti ti kryej punt nga kompetenca e prokurorit m t
ult ( p.sh. prokurori kryesor i Prokuroris s Qarkut, mund t ndrmerr
ndjekjen penale n vend t Prokurorit Komunal dhe n ndonj rast t
procedurs konkrete penale ta kryej at para gjykats komunale
kompetente);

Parimi i substitucionit:
Ky parim nnkupton t drejtn e prokurorit t rangut m t lart q
prfaqsimin e caktuar apo ndrmarrjen e veprimeve procedurale n
ndonj lnd ta prjashtoj nga kompetenca e prokurorit kompetent t
rangut m t ult, dhe at tia besoj prokurorit tjetr kompetent.
T drejtat dhe detyrat e prokurorit publik n procedurn penale
Prokuroria publike sht organ i pavarur prgjegjs pr hetimin e
veprave penale, pr ndjekjen penale t akuzuarve pr veprat e kryera
penale t cilat ndjekjen sipas detyrs zyrtare (ex officio), apo sipas
krkess s pals s dmtuar, mbikqyrjen e puns s policies gjyqsore
me rastin e kryerjes s hetimit dhe mbledhjes s provave dhe informatave.
Prokurori publik sht i detyruar q ti shqyrtoj provat dhe faktet t cilat e rndojn
si dhe ato t cilat jan n dobi t t pandehurit, t siguroj q hetimi t kryhet me
respektimin e plot t t drejtave t pandehurit dhe q t mbledhja e provave t

mos vij duke shkelur dispozitat e procedurs penale.

N realizimin e funksionit t veprs penale prokurori publik ka t drejt
dhe detyr:
- q t ndrmerr masat e nevojshme pr zbulimin e veprave penale dhe gjetjen e
kryesve t tyre dhe t ndrmarr veprime hetimore derisa zbaton dhe mbikqyr
hetimet n procedurn paraprake penale;
- t paraqes apo prezantoj aktakuzn, gjegjsisht propozimakuzn para gjykats
kompetente;
- t paraqes ankes kundr vendimeve gjyqsore t cilat nuk e kan marr
formn e prer dhe t paraqes mjetet e jashtzakonshme juridike kundr
vendimeve gjyqsore t forms s prer;
- q t kryej dhe ndrmerr edhe pun dhe veprime tjera t parapara me ligj
I dmtuari si padits dhe paditsi privat
Sipas parimit t legalitetit t ndjekjes penale prokurori publik sht I
detyruar ta filloj ndjekjen penale kur pr kt ekziston dyshimi I bazuar
se sht kryer vepra penale e cila ndiqet sipas detyrs zyrtare.
Prokurori publik n rastin konkret mund t mos e filloj procedure penale ose n
rastin e procedurs tashm t filluar t ndjekjes t trhiqet. Nse prokurori publik
konsideron se nuk ka baz pr fillimin
apo vazhdimin e procedurs penale, ather rolin e tij mund ta marr pala e
dmtuar nn kushtet e caktuara ligjore
Paditsi subsidiar dhe paditsi privat kan t drejt q gjat gjith ktyre fazave t
procedurs penale t demonstrojn t gjitha faktet dhe t propozojn prova t cilat
jan t rndsishme pr konstatimin e veprs penale, zbulimin e kryesit apo
vrtetimin e krkesave t tyre pronsore-juridike. N shqyrtimin gjyqsor paditsi
subsidiar dhe paditsi privat kan t drejt t propozojn prova, ti parashtrojn
pyetje t pandehurit, dshmitarit dhe ekspertve dhe t paraqesin vrejtje dhe
sqarime lidhur me dshmit e tyre, si dhe t japin deklarata tjera dhe propozime.

PJESA E VI
I PANDEHURI DHE E DREJTA E TIJ PR TU MBROJTUR
Nocioni i dyshuar; i pandehur dhe i akuzuar I dyshuari sht personi pr t
cilin policia apo organi i ndjekjes penale me arsye dyshon se ka kryer vepr
penale, por q kundr tij nuk sht filluar vepra penale.
i pandehuri sht personi kundr t cilit zhvillohet procedura penale.
i akuzuari sht personi kundr t cilit aktakuza sht br e plotfuqishme; sht
paraqitur padi private apo propozim-akuza dhe sht caktuar shqyrtimi gjyqsor.

i dnuari sht personi i cili me aktgjykimin e forms s prer t gjykats sht

shpallur fajtor pr veprn e kryer penale.
Shprehja i pandehur prdort gjithashtu si shprehje e prgjithshme edhe pr t
pandehurin, t akuzuarin dhe t dnuarin. do kryes i veprs penale nuk mund t
jet i pandehur.
Pozita procedurale e t pandehurit
N teorin e t drejts s procedurs penale theksohet se pozita procedurale e t
pandehurit prcaktohet nga t drejtat dhe detyrimet e tij. Specifikat e pozits
procedurale t t pandehurit mbshtetn n pozitn juridike t ciln ai e ka n
procedurn penale: i pandehuri sht
njri ndr tre subjektet themelore n procedurn penale. N kt kuptim sht
edhe pal i cili duhet ti ket t gjitha mundsit juridike dhe reale t prfaqsoj
interesat e veta. N ann tjetr, i pandehuri
mund t jet edhe burim i t kuptuarit t fakteve t relevante t cilat duhet t
vrtetohen n procedurn penale, n at kuptim q edhe kundr vullnetit t tij tu
nnshtrohet masave t caktuara t detyrimit (p.sh. kontrollit trupor apo bastisjes).
Pra, i pandehuri sht subjekt I procedurs penale i cili disponon me t drejtn pr
tu mbrojtur, kurse ai mund t jet edhe mjet i provs passive
Ktu do t nnvizojm disa nga t drejtat e t pandehurit:
cilido person i pandehur pr kryerje t veprs penale konsiderohet I pafajshm
derisa t mos vrtetohet fajsia e tij me aktgjykim t forms s prer t gjykats;
cilido person i pandehur pr kryerjen e veprs penale ka t drejt pr procedur
penale t ndershme t zhvilluar n afat kohor t arsyeshm
me rastin e par t marrjes n pyetje, i pandehuri duhet t informohet
menjher dhe hollsisht n gjuhn q ai e kupton pr natyrn dhe arsyet e
aktakuzs kundr tij;
t drejtn n heshtje n kuptim q nuk sht i detyruar q ta paraqes mbrojtjen
e tij dhe as t prgjigjet n pyetje;
t drejtn q t mos jet i detyruar q ta akuzoj vetveten ose t afrmit e tij, as
ta pranoj fajsin;
t drejtn pr tu mbrojtur sipas zgjedhjes s tij, pr t ciln t drejt duhet t
paralajmrohet q me rastin e marrjes s par n pyetje ose privimit nga liria;
t drejtn pr ndihm profesionale t mbrojtsit falas.
Krahas t drejtave, i pandehuri n procedurn penale i ka edhe
obligimet:
- Kontrolli mjeksor i t pandehurit mund t zbatohet pa plqimin e tij, nse ky
kontroll sht i domosdoshm pr tu vrtetuar faktet t cilat jan t rndsishme

pr procedurn penale. Kontrolli mjeksor I cili prfshin kontrollin trupor si sht

marrja e mostrs s gjakut, mund t bhet vetm me urdhr t gjykats, ose me
plqim vullnetar t personit pr t cilin sht fjala.
- Obligimi pr tiu prgjigjur thirrjes s organit t procedurs penale. N kt
kuptim jan parapar edhe masat me t cilat sigurohet prezenca e t pandehurit,
kurse me kto masa kufizohet e drejta
themelore e njeriut- e drejta n liri.
E drejta pr tu mbrojtur dhe llojet e mbrojtjes
E drejta pr tu mbrojtur pr t pandehurin sht e drejta m e
rndsishme, sepse nga ajo burojn edhe t drejtat tjera t tij.
Mbrojtja paraqet aktivitetin procedural i cili sht i drejtuar n mohimin
e aktakuzs n trsi apo pjesrisht, n vrtetimin e fakteve n dobi t
pandehurit si dhe n zbatimin e atyre normave juridike t cilat pr t
pandehurin jan m t volitshme.
N procedurn penale na paraqiten dy lloj mbrojtjeje:
- Mbrojtja materiale apo mbrojtja personale (mbrojtja t ciln I pandehuri e
ndrmerr vet);
- Mbrojtja formale apo mbrojtja profesionale (mbrojtja me ndihmn profesionale t
mbrojtsit).
Mbrojtja materiale (personale) sht ajo mbrojtje t ciln e ndrmerr vet
i pandehuri n at mnyr q jep dshmin (nse dshiron), pyet
dshmitart dhe ekspertt, propozon prova, jep fjaln prfundimtare n
shqyrtimin gjyqsor, paraqet kundrshtime apo mjete juridike. I pandehuri
mund ta realizoj edhe t drejtn pr mbrojtje personale jo vetm me rastin e
marrjes n pyetje por edhe gjat tr procedures penale duke i shfrytzuar mjetet
juridike t parapara me ligj.
Mbrojtsi
Krahas mbrojtjes materiale t ciln si theksuam e realizon i pandehuri vet (dhe
organet t cilat marrin pjes n procedurn penale si dhe rrethi i caktuar i
personave t cilt jan n lidhje t afrta me t pandehurin), i pandehuri ka t
drejt t mbrohet edhe me an t ndihms profesionale t mbrojtsit.
Konsiderohet se mbrojtja me ndihmn e mbrojtsit siguron barazin e t
pandehurit me paditsin e autorizuar n kuptim t parimit t barazis s
armve.

Mbrojtja, t ciln t pandehurit ia ofron mbrojtsi q ai vet e zgjedh apo

ia cakton gjykata, kur me ligj parashihet mbrojtja e detyrueshme, quhet
mbrojtje formale.

PJESA E VII
I DMTUARI N PROCEDURN PENALE
Nocioni i dmtuardhe pozit n procedurn penale
Personi e drejta personale apo materiale e t cilit sht shkelur apo rrezikuar me
vepr penale, quhet i dmtuar, me vepr penale mund t jet i dmtuar si personi
fizik ashtu edhe personi juridik. I dmtuari sht subjekt sekondar i procedurs
penale me t drejta dhe detyrime t caktuara. I dmtuari, t drejtat e tij n
procedurn penale mund ti realizoj vet ose me ndihmn e prfaqsuesit ligjor,
gjegjsisht t autorizuarit. Gjithashtu, i dmtuari mund t jet paditsi i autorizuar:
paditsi privat (te veprat penale t cilat ndiqen me padi private) apo paditsi
subsidiar (te veprat penale t cilat ndiqen sipas detyrs zyrtare). Gjithashtu i
dmtuari ka t drejt q propozimin tia paraqes prokurorit publik pr ndjekje t
veprs penale e cila ndiqet sipas propozimit. Statusi i till i t dmtuarit sht baz
pr pozitn e tij n procedurn penale dhe pr parashikimin e t drejtave dhe
detyrave t caktuara.
I dmtuari ka t drejt:
T paraqes kallzimin penal pr veprn e kryer e cila mund t jet baz pr
aktivitetet e prokurorit publik dhe policis;
T jet i informuar pr pezullimin e hetimit n mnyr q, nse dshiron, ta
vazhdoj ndjekjen;
T jet i informuar pr trheqjen e aktakuzs para fillimit t shqyrtimit gjyqsor,
dhe pr at se mund ta vazhdoj ndjekjen;
N shqyrtimin kryesor, pas trheqjes s aktakuzs nga ana e prokurorit publik t
deklaroj a dshiron ta vazhdoj ndjekjen;
Ta deklaroj ankesn lidhur me vendimin e gjykats pr sanksionet e shqiptuara
penale, pr veprat penale kundr jets dhe trupit, kundr integritetit seksual, apo
siguris publike n komunikacion51, apo shpenzime e procedurs penale.
T jet i informuar dhe t prezantoj n marrjen n pyetje t dshmitarve apo
ekspertve jasht gjykatores, si dhe n kryerjen e inspektimit t vendit t ngjarjes
apo n rikonstruktimin e ngjarjes;
Gjat hetimit t paraqes krkesn prokurorit publik pr sigurimin e provave t
caktuara;

 Q n fjaln prfundimtare t diskutoj pr provat t cilat argumentojn krkesn

pasurore juridike dhe t dftoj pr provat e prgjegjsis penale t t pandehurit;
Ta kundrshtoj transferin e ndjekjes penale n shtetin tjetr prve nse sht
dhn siguria pr realizimin e krkess s tij juridike;
T parashtroj krkesn pasurore juridike. Me fjal tjera, kur pr shkak t kryerjes
s veprs penale sipas normave t s drejts pasurore krkesa pasurore-juridike e
t dmtuarit ka lindur, ai mund
t krkoj q n procedurn penale t shqyrtohet krkesa e tij;
T jet q t merret n pyetje si dshmitar;
Prve t drejtave t cekura i dmtuari n procedurn penale i ka edhedetyrimet
si jan:
Nse ai sht i lidhur si dshmitar, ndaj t dmtuarit aplikohen t gjitha
detyrimet t cilat jan t lidhura pr pozitn e dshmitarit n procedurn penale.
Ktu ka t bj me detyrimin e prgjigjs n
thirrjen e rregullt t drguar, pr detyrimin e dshmimit, (prve nse fjala sht
pr prjashtimin apo lirimin nga detyrimi i dshmis) dhe detyrimin e dshmis
autentike n procedurn penale;
Nnshtrimi i kontrollit t lndimeve trupore (t cilat jan t domosdoshme, t
detyrueshme n rastet e lndimeve apo rrezikimeve t integritetit fizik t t
dmtuarit,
Nnshtrimi i kontrollit mjeksor nse i dmtuari sht dshmitar dhe nse sht
e domosdoshme pr tu konstatuar se a ka gjurm n trupin e tij apo pr tu
konstatuar pasoja e veprs penale.
Krkesat pasurore juridike
I dmtuari ka t drejt q n procedurn penale ti bashkohet krkess s tij
pasurore juridike dhe q n procedur ta realizoj at. Kerkesa pasurore juridike si
lnd sekondare e procedur penale do t
shqyrtohet n procedur nse:
- krkesa pasurore juridike ka lindur si rezultat i veprs s kryer penale;
- nse personi i autorizuar ka paraqitur propozimin;
- nse kjo procedur e shqyrtuar nuk do t zvarrit procedurn penale si lnd
themelore t procedurs penale.
Lndt e krkess pasurore juridike jan t ndryshme dhe n procedurn
penale mund ti takojn kompensimit t dmit, kthimit t sendeve apo prishjes
s puns s caktuar juridike

PJESA E VIII
OBJEKTI I PROCEDURS PENALE
Objekti themelor i procedurs penale sht shtja penale si ngjarje reale
e cila tregon pr mundsin e ekzistimit t veprs s caktuar penale dhe
kryesin e saj, pr ka edhe zhvillohet procedura penale.
Objekti themelor i procedurs penale mund t shqyrtohet dhe t vrtetohet vetm
n procedurn penale. Veprat tjera t dnueshme (p.sh. kundrvajtjet) nuk mund
t jen objekt i shqyrtimit n
procedurn penale, sepse pr to diskutohet n procedur t posame (p.sh. n
procedurn e kundrvajtjes. N raste t parapara me ligj mund t zhvillohet
procedur e prbashkt penale pr shkak t shum veprave penale dhe/ose
kundr shum personave. N rastin e till objekt i procedurs penale jan shum
shtje penale t ndrlidhura mes veti, gjegjsisht shum shtje penale t cilat
qndrojn n marrdhnie me llojin e caktuar t koneksitetit (subjektiv-objektiv
apo i przier).
N procedurn penale, prve shqyrtimit mbi shtjen penale, shqyrtohen edhe
objektet sekondare si jan:
- krkesat pasurore juridike q kan lindur pr shkak t veprs penale;
- shpenzimet e procedurs penale dhe ;
- shtjet paraprake.
Shpenzimet e procedurs penale jan shpenzimet e shkaktuara gjat
procedurs penale dhe shpenzimet lidhur me procedurn penale.
Vendimin pr shpenzimet e procedur penale e nxjerr gjykata me t
prfunduar t procedurs penale dhe varsisht nga rrjedha e saj. Mirpo,
q t mund t filloj dhe vazhdoj procedura penale, sht e
nevojshme q shpenzimet e procedurs t paguhen n fillim. Pagesa e
shpenzimeve t procedurs n fillim sht e prkohshme, sepse organi i
cili sht i detyruar ti paguaj shpenzimet nuk sht gjithmon i detyruar
edhe ti bart ato detyrimisht.

Pjesmarrsit n procedurn penale i bartin shpenzimet e caktuara t procedurs

penale pa marr parasysh rrjedhn e procedurs nse ato shpenzime kan lindur
me fajin e tyre (shpenzimet ardhjes, shtyrja e aktiviteteve hetimore, apo e
shqyrtimit gjyqsor).
Vendimi pr shpenzimet e procedurs penale sht pjes prbrse e aktgjykimit
t shqiptuar, gjegjsisht vendimit me t cilin ndrpritet procedura penale.
Ai duhet t prmbaj:
- vendimin lidhur me at se kush i bart shpenzimet e procedurs penale,
gjegjsisht vendimin pr lirimin nga detyrimi i kompensimit t shpenzimeve t
pjesrishme apo t trsishme t procedurs
penale.
- lartsin e shpenzimeve t procedurs penale.
Gjykata sht e autorizuar ta liroj t pandehurin pjesrisht apo plotsisht nga
kompensimi i shpenzimeve t procedurs penale, nse pr shkak t pagess s
tyre vihet n pyetje ekzistenca e t akuzuarit, ose personave q ai sht i detyruar
ti mbaj
Krahas krkesave pasurore juridike dhe shpenzimeve t procedures penale,
shtjet paraprake (prejudiciale) gjithashtu jan object sekondar i procedurs
penale. Pr zgjidhjen e shtjeve paraprake
kompetente sht gjykata n ndonj procedur tjetr (kontestimore apo
jokontestimore dhe prmbaruese). shtjet paraprake jan shtje civile apo
administrative, kurse n procedurn penale jan paraprake ather kur nga
zgjidhja e tyre paraprake varet zbatimi i ligjit penal. N kt kuptim shtjet
paraprake jan shtje ligjore dhe nuk mund t jen procedurale, as
argumentuese.
Vendimin pr shtjen paraprake t cilin e nxjerr gjykata n ndonj procedur
tjetr apo n ndonj organ tjetr, gjykata nuk mund ta aplikoj n procedurn
penale. Mirpo, gjykata n procedurn penale
nuk e lidhur pr vendimin e till n aspektin e vlersimit se a sht kryer vepra e
caktuar penale, sepse shtjen penale e shqyrton sipas dispozitave t procedurs
penale.

PJESA E IX
MASAT PR SIGURIMIN E PREZENCS S T PANDEHURIT,
PENGIMIN E PRSRITJES S VEPRS PENALE DHE SIGURIMIN E
ZHVILLIMIT T SUKSESSHM T PROCEDURS PENALE
Masat pr sigurimin e prezencs s t pandehurit dhe zhvillimi I suksesshm i
procedurs penale nuk jan sanksione penale. Me kto masa bhen prpjekje pr
zhvillim t suksesshm t procedurs penale, por edhe pr arritjen e qllimeve
tjera si jan p.sh. ndalimi i kryesit t veprs penale dhe sjellja e tij para
drejtsis, zhvillimi pa penges I procedurs penale dhe ndrmarrja e
veprimeve procedurale penale, ekzekutimi i sanksionit penalo-juridik t
shqiptuar, pengimi i akteve t reja kriminale, sigurimi i materialit
argumentues apo siguria e njerzve.
Kto masa e kufizojn lirin dhe t drejtn e njeriut para se t prfundohet
procedura penale e forms s prer.
Masat tjera jan: urdhrarresti, premtimi i t pandehurit se nuk do t
braktis vendqndrimin, ndalimi pr tiu afruar vendit ose personit t
caktuar, paraqitja n stacionin policor, dorzania, arresti shtpiak.
Ftesa
Ftesa bhet me shkrim, n raste t jashtzakonshme edhe me goj,
urdhresa e gjykats me t ciln i pandehuri urdhrohet q pr arsye t

ndrmarrjes s aktiviteteve t caktuara procedurale ti prgjigjet thirrjes

dhe t vij n kohn e caktuar n vendin e caktuar.
I pandehuri sht i detyruar ti prgjigjet thirrjes e cila i drgohet n mnyr t
rregullt, kurse n rast t mos prgjigjes n thirrje, ather ai mund t sillet me
forc (n thirrje i pandehuri paralajmrohet se nse nuk prgjigjet n thirrje do t
sillet me forc). Prmbajtja e thirrjes rregullohet me ligj, si dhe mnyra e drgimit
t saj
Urdhrarresti
Urdhrarrestin e lshon gjyqtari i procedurs paraprake apo kryetari I
trupit gjykues. Urdhrarresti lshohet sipas detyrs zyrtare me krkes
t prokurorit publik, kurse n rrethanat urgjente edhe me krkes t
policis.
Arsyet e lshimit t urdhrarrestit jan:
- Nse ekzistojn kushtet pr prcaktimin e paraburgimit;
- Nse i pandehuri i ftuar me thirrje t rregullt nuk vjen, kurse edhe mosardhjen
nuk e arsyeton;
- Nse nuk ka qen e mundur t drgohet thirrja e rregullt, kurse nga rrethanat
rezulton qart se i pandehuri i shmanget pranimit t thirrjes;
N rastet e prmendura, lshimi i urdhrarrestit sht fakultativ.
Lshimi i detyrueshm i urdhrarrestit sht i parapar n rastet kur I akuzuari
ftohet me thirrje t rregullt n shqyrtimin gjyqsor, kurse n shqyrtimin gjyqsor
nuk vjen, as nuk e arsyeton mosardhjen e tij. Nse i akuzuari arsyeton mungesn e
tij para se t arrestohet, kryetari i trupit gjykues e pezullon
urdhrarrestin.Urdhrarrestin e ekzekuton policia.
Premtimi i t pandehurit se nuk do ta braktis vendqndrimin
Kjo mas ka t bj me premtimin e t pandehurit para gjykats e cila
zhvillon procedurn, se nuk do t fsheht dhe pa lejen e gjykats nuk do
ta braktis vendqndrimin. Kt vendim gjykata mund krkoj nga I pandehuri
nse ekziston dyshimi i bazuar se ai ka kryer vepr penale dhe ekzistojn arsyet
q t dyshohet se i pandehuri mund t fsheht apo t shkoj n vend t panjohur,
ose ta lshoj Kosovn, gjat procedurs penale. I pandehuri me rastin e dhnies s
premtimit do t paralajmrohet se kundr tij mund t caktohet paraburgimi
gjyqsor, nse kt obligim e shkel. Premtimi i t pandehurit futet n procesverbal.
T pandehurit i cili e ka dhn kt premtim, mund ti konfiskohet prkohsisht
dokumenti i udhtimit.

Ndalimi pr tiu afruar vendit dhe personit t caktuar

Gjykata mund tia ndaloj t pandehurit q ti afrohet vendit apopersonit
t caktuar nn kushtet si vijon:
1) nse ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer vepr penale;
2) nse ekzistojn arsyet se do ti asgjsoj, fsheh, ndryshoj apo falsifikoj provat e
veprs penale; nse rrethanat e posame tregojn se i pandehuri do ta pengoj
rrjedhn e procedurs penale duke
ndikuar n dshmitar, t dmtuarin apo n pjesmarrs tjere ; apo pesha e
veprs penale, mnyrat ose rrethanat nn t cilat sht kryer ajo, karakteristikat
personale, sjellja n t kaluarn,
ambienti dhe kushtet n t cilat jeton I pandehuri, ose disa rrethana tjera
personale tregojn pr rrezikun q i pandehuri mund ta prsris veprn penale,
t tentoj kryerjes s veprs penale, apo t kryej vepr penale duke krcnuar se
do ta kryej at;
3) nse ndalesa e till mund t zvogloj rrezikun q i pandehuri t asgjsoj provn
e veprs penale, t ndikoj n dshmitar, pjesmarrs dhe ndihms t veprs
penale ose q t prsris veprn penale, t tentoj t kryej veprn penale apo t
bj vepr penale t krcnimit.
Paraqitja n stacionin policor
Kt mas gjykata e urdhron nn kushtet si vijon:
1) nse ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer vepr penale; dhe
2) nse ekziston baza pr dyshim se i pandehuri do t fsheht, shkoj n vend t
panjohur apo do ta lshoj Kosovn.
N qoftse urdhrohet kjo mas i pandehuri sht i detyruar q t paraqitet her
pas her n koh t caktuar n stacionin policor n n qarkun ku e ka
vendqndrimin apo vendbanimin e tij ose n vendin kui pandehuri sht ndodhur
n momentin e nxjerrjes s vendimit t gjykats pr kt mas. Gjykata mund t
urdhroj paraburgimin nse I pandehuri nuk i prmbahet ksaj mase, pr ka i
pandehuri sht informuar n fillim. Pr kohzgjatjen, vazhdimin dhe pezullimin e
ksaj mase rrjedhimisht zbatohet vendimi i gjykats pr paraburgimin. Krahas
ksaj mase gjykata mund t urdhroj edhe konfiskimin e prkohshm t
dokumentit t udhtimit.
Dorzania
Lirimi mund t kushtzohet me dorzani se personi do ti prgjigjet
thirrjes pr gjykim. Dorzania si mas pr sigurimin e pranis s
pandehurit dhe zhvillimin e suksesshm t procedurs penale sht
zvendsim me paraburgim.

Me fjal tjera, gjykata mund t urdhroj q i pandehuri t mbetet n liri me

dorzani apo q krahas dorzanis t lirohet nga paraburgimi:
1) nse ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer vepr penale;
2) nse arsyeja e vetme pr paraburgim sht ndrojtja se i pandehuri mund t ik;
3) nse i pandehuri ka premtuar se nuk do t fsheht dhe se pa leje nuk do ta
braktis vendqndrimin e vet.
Gjykata gjithashtu mund t urdhroj q i pandehuri t mbetet n liri me dorzani
apo me dorzani t lirohet nga paraburgimi;
1) nse ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer vepr penale;
2) nse i pandehuri nuk sht i dyshuar pr vepr penale t dnueshme me
burgim s paku pes vjet,
3) nse baza e vetme pr paraburgim sht dyshimi pr prsritjen e veprs
penale, tentimi pr kryerje t veprs penale apo kryerja e veprs penale t
krcnimit dhe ;
4) nse i pandehuri ka premtuar se nuk do ta prsris veprn penale, as t tentoj
t kryej veprn penale apo ta kryej at me krcnim.
Pra dorzania mund t jepet pr t mos u urdhruar paraburgimi pr shkak t
rrezikut nga ikja apo dhe kur I pandehuri sht n paraburgim pr shkaqet e
prmendura, pr tu pezulluar paraburgimi.
Dorzania mund t jepet n form t parave t gatshme, letrave me
vler, sendet e mueshme, ose sende tjera t luajtshme me vler t
madhe t cilat leht mund t shndrrohen n para, t ruhen ose futja n
hipotek e pasurive t paluajtshme t atij q jep dorzanin (dorzania
reale), ose n form t obligimit personal t nj apo m shum personave
se n rast t ikjes s t pandehurit do ta paguajn shumn e parapar t
dorzanis (dorzania personale).
Shuma n t holla e dorzanis sht quaestio facti dhe prcaktohet pr do
rast konkret sipas peshs s veprs penale, sipas rrethanave personale dhe
familjare t pandehurit dhe sipas gjendjes materiale t atij q jep dorzanin.
Vendimi me t cilin prcaktohet dorzania ose vendimin, me t cilin lejohet
dorzania ose pezullohet ajo, e nxjerr gjykata (gjyqtari i procedurs paraprake,
kurse pas ngritjes s aktakuzs, kryetari i trupit gjykues), pas dgjimit t prokurorit
publik, t t pandehurit dhe mbrojtsit.
Arresti shtpiak
Konform parimit t proporcionalitetit, KPPK parasheh llojin e posam t
paraburgimit-arrestin shtpiak. Pr dallim nga paraburgimi gjyqsor, me arrest
shtpiak kufizohet liria personale n at mnyr q t pandehurit i
ndalohet braktisja e dhomave n t cilat jeton prkohsisht apo me koh
t pacaktuar, gjegjsisht entin publik t mjekimit apo prkujdesit.

Pr arrestin shtpiak vendos gjykata nn kushtet si vijon:

1) nse ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer vepr penale;
2) nse ekzistojn rrethanat pr prcaktimin e paraburgimit gjyqsor.
Duke e shqiptuar kt mas gjykata mund tia kufizoj apo ndaloj t pandehurit
kontaktin me personat t cilt nuk jetojn me t, gjegjsisht me personat t cilt i
pandehuri nuk i mban.
Prjashtimisht, gjykata mund ti lejoj t pandehurit q n koh t caktuar t dal
nga lokalet t cilat mban arrestin shtpiak, por vetm ather kur sht m se e
nevojshme pr tu siguruar nevojat e
domosdoshme jetsore, apo pr tu kryer puna.
Vendimit me t cilin caktohet arresti shtpiak prmban arsyetimin dhe i dorzohet
t arrestuarit dhe stacionit gjegjs policor n territorin n t cilin zbatohet kjo
mas. Gjykata bn mbikqyrjen e zbatimit t mass s arrestit shtpiak, n
mnyr t drejtprdrejt ose prmes policis.
Policia, n do koh edhe pa krkesn e gjykats mund t kontrolloj zbatimin e
ksaj mase dhe ta informoj menjher gjykatn pr shkeljet e mundshme t ksaj
mase. Pr kt arsye, gjykata mund t caktoj paraburgimin gjyqsor nse i
pandehuri nuk i prmbahet mass s shqiptuar pr t ciln informohet me rastin e
urdhress pr arrest shtpiak. Dispozitat gjyqsore pr arrest shtpiak zbatohen
me prshtatje t prcaktimit, kohzgjatjes, vazhdimit, ose pezullimit t arrestit
shtpiak. Gjithashtu dispozitat e KPPK pr llogaritjen e paraburgimit gjyqsor n
dnimin e shqiptuar zbatohen me nj prshtatje t caktuar edhe n rastin e
arrestit shtpiak.
Paraburgimi
Paraburgimi si arrest preventiv paraqet mbajtjen e dhunshme t t
pandehurit n vend t caktuar i cili sigurohet me roje apo lloj tjetr t
mbikqyrjes duke zbatuar regjim t caktuar t
ekzekutimit t paraburgimit dhe ndaj t paraburgosurve.
Kto masa kan at bjn sidomos:
- me krkesn q procedura e arrestimit t prcaktohet me ligj;
- me nnvizimin laksativ t bazave pr paraburgim;
- me parashikimin e obligimeve konkrete t pushtetit publik lidhur me prcaktimin
dhe zhvillimin e procedurs pr pezullimin e liris (kompetencn pr prcaktimin e
paraburgimit, kohzgjatjen e
paraburgimit, obligimin e veprimit t shpejt t organeve t cilat marrin pjes n
procedurn penale dhe t cilat ofrojn ndihmn juridike dhe zbatimin e
paraburgimit)

Arsyet ligjore pr prcaktimin e paraburgimit:

N pajtim me dispozitn sipas s cils mund t jen t kufizuara t drejtat dhe
lirit e t pandehurit, para nxjerrjes s aktgjykimit t formes s prer vetm nn
kushtet ligjore KPPK parasheh
arsyet pr prcaktimin e paraburgimit.
Kushtet e prgjithshme pr prcaktimin e paraburgimit jan:
- s pari ekzistimi i dyshimit t bazuar se personi i caktuar ka kryer vepr penale;
- s dyti, se masat tjera pr sigurimin e prezencs s t pandehurit, pengimi i
kryerjes s veprave penale dhe zhvillimi i suksesshm I procedurs penale kan
qen t pamjaftueshme pr ta siguruar
prezencn e t pandehurit, pr ta penguar prsritjen e veprs penale dhe pr ta
siguruar zhvillimin e suksesshm t veprs penale
Pra, nse ekziston dyshimi i bazuar se personi i caktuar ka kryer vepr penale dhe
nse masat tjera jan t pamjaftueshme pr ti arritur qllimet n procedurn
penale, ather paraburgimi mund t prcaktohet:
(i) nse fshihet; nse nuk mund t konstatohet identiteti; apo
(ii) nse ekzistojn rrethana tjera q tregojn pr rrezikun e arratis.
nse ekzistojn arsyet pr t besuar se i pandehuri do ti asgjsoj,
fsheh, ndryshoj apo falsifikoj provat e veprs penale, apo nse
rrethanat e posame tregojn se i pandehuri do ta pengoj
procedurn penale me ndikimin e tij n dshmitar, t dmtuar, apo n
pjesmarrsit tjer.
(iii) peshn e veprs penale e bjn ose rrethanat nn t cilat ajo sht
kryer, karakteristikat personale, sjellja n t kaluarn, ambienti dhe
kushtet n t cilat jeton i pandehuri, ose disa rrethana
tjera personale q tregojn pr rrezikun se i pandehuri mund t prsris
veprn penale, ta prfundoj veprn e tentuar penale, apo t kryej vepr
penale krcnimi.
Prcaktimi i paraburgimit
N pajtim me t drejtn ndrkombtare pr t drejtat dhe lirit e njeriut,
prcaktimi i paraburgimit sht kompetenc ekskluzive e instancave gjyqsore.
Vendimi e gjykats pr paraburgim mund t kundrshtohet me ankes pr t ciln
gjithashtu vendos gjykata.
Gjykata gjithashtu vendos edhe pr ankesn lidhur me vendimin pr
paraburgim. Pr ankesn vendoset brenda 48. orve nga dorzimi I saj,
kurse afati pr ankes lidhur me vendimin e gjykats pr paraburgim
sht 24. or nga momenti i dorzimit t vendimit
N seancn dgjimore pr paraburgimin prokurori publik i prezanton argumentet e

veta lidhur me paraburgimin, lidhur me t cilin mund t diskutoj i pandehuri dhe

mbrojtsi i tij. Pasi q t ket vendosur pr propozimet e palve dhe krcnimet
tjera, relevante pr zbatimin e masave t prmendura, gjyqtari i procedurs
paraprake konstaton nse jan plotsuar kushtet ligjore. Vendimin pr
paraburgimin, i cili duhet t jet i arsyetuar. Nse gjyqtari I procedurs paraprake e
refuzon krkesn e prokurorit publik pr prcaktimin e paraburgimit gjyqsor,
ather mund t urdhroj cilndo mas tjetr e cila ka t bj me personalitetin e
t akuzuarit.
Kohzgjatja e paraburgimit
Kohzgjatja e paraburgimit sipas aktvendimit t par t gjykats
paraburgimi, i pandehuri mund t mbahet m s shumti nj muaj nga dita
e arrestimit. Pas ksaj i pandehuri, mund t mbahet n paraburgim por vetm n
baz t aktvendimit pr vazhdimin e paraburgimit.
Paraburgimi mund t vazhdohet vetm me propozim t prokurorit publik, kurse
aktvendimin pr vazhdim e nxjerr trupi gjykues I prbr nga tre gjyqtar. Lidhur
me kt, KPPK i cakton afatet e
kohzgjatjes s paraburgimit n mnyrn n vijim:
Para ngritjes s aktakuzs, paraburgimi nuk mund t zgjas m shum se tre muaj,
nse procedura zbatohet pr vepr penale t dnueshme me burgim m pak se
pes vjet, gjegjsisht 6. muaj nse procedura zbatohet pr vepr penale t
dnueshme me burg m s paku pes vjet.
N rrethanat e jashtzakonshme, kur aktakuza nuk sht ngritur n afatet e
parapara me ligj, paraburgimi mund t vazhdohet, por nuk mund t zgjas m
shum se nnt muaj (pr vepr penale t dnueshme me m pak se pes vjet
burgim, gjegjsisht 12. muaj (pr veprat e rnda penale). Gjyqtari i procedurs
paraprake zyrtarisht (exofficio), me marrveshje me prokurorin publik, e pezullon
paraburgimin prderisa hetimi vazhdon. Personi I paraburgosur dhe mbrojtsi i tij
gjithashtu mund ti parashtrojn gjykats krkesn pr vlersimin e ligjshmris s
paraburgimit.
Paraburgimi mbahet n ente t posame t destinuara pr mbajtjen e paraburgimit
ose n pjes t posame t enteve t destinuara pr vuajtjen e dnimit me burg. I
paraburgosuri ka t drejt t komunikoj me personat jasht me leje dhe nn
mbikqyrje t gjyqtarit t procedurs paraprake, por q kjo form e kontrollit nuk
ka t bj n rast komunikimi me obudspersonin, apo zvendsin e tij
(komunikimi midis personit i cili gjendet n paraburgim dhe obusmanit pr lirit e
njeriut dhe zvendsit t tij mund t vzhgohet, por jo edhe t dgjohet nga ana e
pjestarve t Shrbimit Policor, sikurse edhe e mbrojtsit. T paraburgosurit t
cilt jan shtetas t huaj kan t drejt n vizita t prfaqsuesve t tyre
konsullor-diplomatik apo vizitat t prfaqsuesve t shtetit i cili i mbron interesat e
tyre, n pajtim me t drejtn ndrkombtare dhe dispozitat e brendshme (interne)

me t cilat rregullohet paraburgimi. Sjelljen ndaj t paraburgosurve e mbikqyr

kryetari i gjykats kompetente (ose gjyqtari t cilin ai e cakton, por jo edhe
gjyqtari i cili ka urdhruar paraburgimin), i cili sht i detyruar q s paku nj her
n jav tI vizitoj personat t cilt gjenden n paraburgim.

Arrestimi i prkohshm dhe ndalimi policor

Nga paraburgimi si mas e sigurimit t prezencs s t pandehurit dhe e zhvillimit
t suksesshm t procedurs, gjithsesi duhet dalluar privimin e prkohshm nga
liria dhe ndalimin policor, sepse zakonisht kto t fundit i paraprin prcaktimit t
paraburgimit. Privimi I prkohshm nga liria dhe ndalimi policor si masa t
prkohshme dhe afatshkurta paraqesin heqjen e liris personit pr shkak t
dyshimit se ka kryer vepr penale.
Privimi I prkohshm nga liris
Kapja e befasishme n kryerje t veprs penale (in flagranti) nuk sht
arsye pr caktimin e paraburgimit, por sht arsye pr arrestim apo
privim t prkohshm nga liria. Policia apo cilido person tjetr sht I
autorizuar ta arrestoj personin e kapur n kryerje t veprs penale, e cila
vepr ndiqet zyrtarisht (ex officio), apo personin pr t cilin sht lshuar
fletarresti. N rastin e cekur sht i lejuar arrestimi edhe pa urdhres t
gjykats. Personi i arrestuar nga qytetari q nuk sht
pjestar i policis, menjher duhet ti dorzohet policis, ose kur kjo nuk sht e
mundur, ather policia apo prokurori publik menjher duhet t informohen pr
kt.
Nocioni kapje n befasi n vepr penale do t thot kapje n befasi
gjat kryerjes s veprs penale, ose menjher pas kryerjes s saj n
rrethana t cilat jan t barabarta me kryerjen (p.sh. kapja me objekte t
cilat rezultojn nga vepra penale, ose na udhzojn pr pjesmarrjen
e personit n kryerje t veprs, kapja n befasi n rrethanat t cilat
tregojn se pikrisht ai person e ka kryer veprn penale, gjurmt n
kryesin e veprs penale menjher pas kryerjes s veprs, ndjekja e
kryersit, p.sh. nga dshmitart e gjall q e kan par). Gjithashtu policia
mund ta arrestoj personin nse ekzistojn arsyet pr paraburgim, por ajo sht e
detyruar q at person menjher ta nxjerr para gjyqtarit t procedurs
paraprake n mnyr q ti caktohet paraburgimi.
Ndalimi policor
Procedura e parapar pr kufizimin e t drejtave n liri bazohet n prpjekjet q

prdorimi i cilsdo form t dhuns duhet t jet qysh n fillim e parapar me ligj
dhe n pajtim me standardet ndrkombtare pr mbrojtjen e t drejtave dhe lirive
themelore t njeriut.
S kndejmi, organi policor vetm prkohsisht mund tia heq larine personit dhe
ndaloj at nn kushtet n vijim:
(1) nse ekziston dyshimi i bazuar se ai person ka kryer vepr penale pr t ciln
vepr duhet ndjekur zyrtarisht;
(2) nse arrestimi dhe ndalimi jan t nevojshme pr ta identifikuar personin,
verifikuar alibin apo pr ti mbledhur informatat dhe provat lidhur me veprn
konkrete penale; dhe
(3) nse ekziston arsye pr ta ndaluar at, ose nse ekziston arsyeja pr ndrojtje
se ai person mund ti asgjsoj gjurmt e veprs penale.
Privimin e prkohshm nga liria dhe ndalimin policor i lejon prokurori publik, kurse
pr shkak t situats urgjente kur leja e till nuk mund t sigurohet para arrestimit,
ather at e lejon policia e cila pr kt e informon prokurorin publik menjher
pas arrestimit. Pas arrestimit personi i privuar nga liria njoftohet gojarisht pr t
drejtat.
Personi i arrestuar duhet t informohet pr shkaqet e arrestimit n gjuhn q ai e
kupton si dhe pr t drejtat n vijim:
- pr t drejtn q t hesht dhe t mos prgjigjet n asnj pyetje prve dhnies
s shnimeve pr identitetin e tij;
- pr t drejtn q ti ofrohet ndihma falas e prkthyesit nse nuk e kupton apo flet
gjuhn e cila flitet n polici;
- pr t drejtn e ndihms s mbrojtsit, q ti sigurohet mbrojtsi nse ai nuk
sht n gjendje materiale ta paguaj ndihmn juridike;
- pr t drejtn q ti informoj antart e familjes ose personin tjetr gjegjs sipas
zgjidhjes s tij pr arrestimin, dhe;
- pr t drejtn q t gzoj kontrollin dhe kujdesin mjeksor, prfshir ktu edhe
mjekimin psikiatrik.
Gjithashtu, personi i arrestuar ka t drejt q pr arrestimin e tij ta informoj zyrn
ndrlidhse, misionin diplomatik t shtetit, shtetas i t cilit sht, ose
prfaqsuesin e organizats ndrkombtare kompetente, n rastin kur sht
refugjat, apo sht n ndonj form tjetr nn mbrojtjen e organizats
ndrkombtare. Prve t informimit t institucioneve t cekura i arrestuari ka t
drejt q me ta edhe t komunikoj gojarisht dhe me shkrim
Marrja n pyetje pa mbrojtje mund t bhet vetm nse prokurori publik
apo policia vendosin se shtyrja e marrjes n pyetje do ta rrezikonte seriozisht
kryerjen e hetimit. Biseda midis t arrestuarit dhe mbrojtsit mund t vzhgohet
por nga ana e npunsit t policis por jo edhe t dgjohet, prve t drejtave t
cekura, KPPK parasheh q personi i privuar nga liria t ket t drejt q familja e tij
apo personi tjetr t informohen pr arrestimin e tij dhe pr vendin ku mbahet,

pastaj ai ka t drejt n kontrollin e mjekut dhe t dentistit. Me normat

procedurale nuk sht prcaktuar koha prej kur llogaritet arrestimi.

PJESA E X
VEPRIMET N PROCEDURN PENALE
Nocioni veprim n procedurn penale
Procedura penale sht nj sistem veprimeve procedurale-penale q I
ndrmarrin subjektet e procedurs penale (organet dhe personat
kompetent) n rast t ekzistimit t dyshimit se sht kryer vepr penale,
me qllim t vrtetimit se a sht kryer vepra penale, kush sht kryesi i
saj, a sht kryesi fajtor dhe a mund t zbatohen ndaj ti sanksionet
penale.
N kt kuptim dallojm tri lloje normash procedurale t cilat kan t bjn me:
formn e veprimit procedural penale;
vendin e kryerjes s veprimit procedural penale dhe kohn e
kryerjes s veprimit procedural penale.
Forma apo mnyra e veprimeve n @rocedure penale
E drejta procedurale penale parasheh mnyrn apo formn e veprimeve
procedurale penale.
Rndsia e ndrmarrjes s veprimeve procedurale n formn apo mnyrn e
parapar mbshtetet:
- sigurimin e provave kualitative materiale;
- sigurimin e ushtrimit real dhe t pa pengesa t t drejtave t cilat u njihen
subjekteve procedurale dhe;

- n arritjen e rezultateve m t mira procedurale n mnyr efikase.

Pr do veprim t ndrmarr gjat procedurs penale hartohet
procesverbali njkohsisht me veprimin e kryer, kurse nse kjo nuk sht
e mundur, ather procesverbali hartohet menjher pas
veprimit. Procesverbalin e mban procesmbajtsi i gjykats apo n rastet kur
veprimin e ndrmerr prokurori publik at e mban procesmbajtsi i prokuroris
publike. Procesverbali mund t hartohet
nga personi i cili ndrmerr veprimin vetm pasi ta ket kryer bastisjen e baness
apo personit, ose veprimi ndrmerret jasht lokaleve zyrtare t organit kompetent,
kurse procesmbajtsi nuk mund t sigurohet
Qllimi i procesverbalit, si dokument i shkruar sht q veprimi
procedural t ruhet nga harresa dhe t prdoret si prov pr at veprim
apo t shrbej pr analizat e m vonshme pr korrektsin e veprimit t
kryer.

Vendi i Kryerjes s veprimeve n procedurn penale

Zakonisht, t gjitha veprimet procedurale-penale ndrmerren n selin dhe
ndrtesn e gjykats, apo t organit i cili kryen veprimin, por mund t ndrmerren
edhe n tjetr vend, gj q varet nga rrethanat konkrete (p.sh: rikonstruktimi i
ngjarjes jasht gjykatores). Gjat hetimit veprimet procedurale-penale mund t
ndrmerren n vende t ndryshme. Kshtu sht rasti, p.sh. me kontrollet dhe
obduksionet post mortem, me ekhsumimin e kufoms, kontrollimet psikiatrike, apo
me
vzhgimet me qllim t ekspertizs n ndonj ent shndetsor adekuat.,
inspektimin e vendit t kryerjes s veprs penale bastisjet e banesave, lokaleve
apo personave, ose ndrmarrjen e masave t
fshehta teknike t vzhgimit dhe hetimit.
Koha e kryerjes s veprimit n procedurn penale
Pr arsye t efikasitetit t procedurs penale dhe ekonomicitetit t saj, si dhe
realizimit t t drejtave dhe detyrimeve t parapara, veprimet procedurale penale
duhet t kryhen doemos shpejt dhe n periudhn e caktuar kohore. Zakonisht,
veprimet procedurale penale ndrmerren gjat kohs s orarit t puns s
gjykats, prokuroris ose organit tjetr i cili merr pjes n procedurn penale.
Natyrisht veprimet procedural penale mund t ndrmerren edhe pas orarit t
puns, nse kjo sht e
nevojshme (p.sh: veprimet hetimoret cilat nuk bn t shtyhen, format e ndryshme
t bastisjeve, inspektimi n vendin e ngjarjes etj.). Me qllim q ndrmarrjes me
koh dhe n mnyr efikase t veprimeve n procedurn penale, parashihen lloje

t ndryshme t afateve procedurale.

Afati sht periudha kohore n t ciln personi i autorizuar duhet ta kryej
veprimin e caktuar procedural, gjegjsisht n t cilin sht e ndaluar t
ndrmerret aktiviteti konkret procedural, sepse ai mund t nndrmerret
vetm pas kalimit t afatit.
N kt kuptim afatet ndahen n:
- afate t cilat pengojn kryerjen e veprimit t caktuar procedural derisa
t mos kaloj afati (afati suspenziv ose dilator);
- afate brenda t cilave duhet t ndrmerret veprimi, sepse me lshimin e
tyre humbet e drejta pr t ndrmarr veprime procedurale (afati
prekluziv dhe preamtor);
- afati n t cilat sht e lejuar ndrmarrja e veprimit por me kalimin e tij
nuk humbet mundsia e kryerjes s atij veprimi edhe m von (afati
instruktiv).
Afatet mund t jen ligjore dhe gjyqsore.
Afatet ligjore jan t caktuara me ligj dhe kohzgjatjen e tyre nuk mund ta
ndryshojn pjesmarrsit n procedurn penale. Afatet ligjore jan prekluzive
dhe me lshimin e tyre humbet e drejta pr aktivitetin e caktuar procedural.
Prjashtimisht, pasojat e dmshme t lshimit t afatit ligjor mund t riparohen
prmes institutit t kthimit n gjendje t mparshme.
Afatet gjyqsore i cakton gjykata dhe ato, kur ekzistojn kushtet pr kt, mund
t vazhdohen me vendim t gjykats.
Afatet mund t ndahen n subjektive (q rrjedhin nga momenti i t kuptuarit
t rrethans s caktuar), dhe objektive (afati q llogaritet nga momenti ingjarjes
s caktuar). shtja e llogaritjes s afateve sht rregulluar me ligj dhe madje n
mnyr identike pa marr parasysh se a bhet fjal
pr afatet ligjore apo gjyqsore. Afatet caktohen me or, dit, muaj dhe vite. Afatet
e caktuara me dit, muaj apo vjet fillojn t rrjedhin n ditn e par vijuese nga
dita e drgimit apo shpalljes, pa marr parasysh se a sht kjo dit pune apo dit
feste. Nse afati sht I caktuar me or, pr fillimin e afatit merret ora e par
vijuese nga ora kur sht kryer drgesa apo shpallja. Me kt vrtetohet rregulli se
secili duhet doemos ta ket n dispozicion njsin e plot kohoresipas t cils
sht prcaktuar afati. Afati rrjedh vetm nse drgesa apo shpallja ka qen
korrekte (e drejt).
Krahas afateve procedurale-juridie, ekzistojn edhe afatet materiale-juridike t
cilat jan t caktuara me Ligjin Penal (afati i parashkrimit t ndjekjes
penale, apo I parashkrimit t ekzekutimit t dnimit.

PJESA E XI
VENDIMET N PROCEDURN PENALE
Kuptimi dhe llojet e vendimeve n procedurn penale Vendimi sht
deklarim i vullnetit t gjykats apo organit tjetr kompetent n
procedurn penale me t cilin zbatohet ligji lidhur me
gjendjen konkrete faktike.
N procedurn penale vendimet nxirren n form t: aktgjykimit; aktvendimit
dhe urdhress.
Aktgjykimi - sht vendimi m i rndsishm i cili nxirret n procedurn penale
dhe me t vendoset pr objektin themelor dhe sekondar n procedurn penale.
Nxjerrja e aktgjykimit sht n
kompetenc ekskluzive t gjykats. Ligji njeh aktgjykim me t cilin hedhet
aktakuza, aktgjykim me t cilin i akuzuari lirohet nga aktakuza, dhe aktgjykim me
t cilin i akuzuari shpallet fajtor.
Aktvendimi - me aktvendim shqyrtohen shum shtje gjat procedurs q u
prkasin situatave t ndryshme procedurale (aktvendimi pr paraburgimin,
aktvendimi pr fillimin e hetimeve, aktvendimi pr prjashtimin e gjyqtarit).
Urdhresa, - me urdhres zgjidhen shtjet q jan t lidhura pr rrjedhn e
procedurs penale apo ndrmarrjen e veprimeve t caktuara procedurale
(urdhresa pr arrest, urdhresa pr bastisje, urdhresa pr masat e fshehta t
vzhgimit dhe hetimit, ejt.). Ligji ka definuar formn dhe prmbajtjen e vendimeve
n procedurn penale, qoft kur parashihet prmbajtja e tyre n prgjithsi
(prmbajtja e aktgjykimit), qoft kur parashihet prmbajtja e atyre vendimeve n
situatn e caktuar procedurale (p.sh. prmbajtja e urdhress pr arrest,
prmbajtja e aktvendimit pr paraburgim).
Aktgjykimi dhe aktvendimi duhet ta ken arsyetimin, kurse urdhresa
nuk e prmban arsyetimin.
Nga karakteri i vendimit varet edhe mundsia e hedhjes s tij. Kshtu, kundr
aktgjykimit t shkalls s par gjithmon ankesa sht e lejuar, kundr
aktvendimeve ankesa sht e lejuar gjithmon kur me ligj nuk sht e caktuar n
mnyr eksplicite se ankesa nuk lejohet, ndrkaq kundr urdhress ankesa nuk
sht e lejuar. Nn kushtet e caktuara ligjore aktgjykimi dhe aktvendimi marrin
klauzoln
e forms s prer dhe ekzekutive, urdhresa nuk sht e prfshir me formn e
prer.
Forma e prer dhe ekzekutueshmria e vendimeve
Prmes forms s prer vendimi gjyqsor merr prmbajtjen prfundimtare, kurse

procedura penale prfundimin final. Plotfuqishmria formale do t thot se vendimi

i gjykats nuk mund t atakohet me mjete t rregullta juridike. Plotfuqishmria
materiale do t thot pamundsi e zhvillimit t procedurs s re penale pr t
njjtn vepr penale.
Aktvendimi, sipas rregullit ekzekutohet kur t ket hyr n fuqi. Ndrkaq,
aktvendimi mund t ekzekutohet edhe para marrjes s klauzols s forms s
prer nse sht rregulluar kshtu, n mnyr eksplicite me ligj, (caktimi i
paraburgimit).
Ekzekutimi i urdhress fillon menjher pas nxjerrjes s saj, nse organi q e
lshon at nuk e cakton ndryshe.

PJESA XII
KONSTATIMI I FAKTEVE N PROCEDURN PENALE
Pr faktet dhe llojet e fakteve
Q t mund t realizohen qllimet e pranueshme shoqrore t procedurs penale q askush i pafajshm t mos dnohet, kurse kryesit t veprs penale ti
shqiptohet sanksioni penal nn kushtet a
parapara me ligj dhe sipas procedurs ligjore - sht e nevojshme q n
procedurn penale t vrtetohen plotsisht dhe n mnyr t sakt faktet q jan
relevante pr nxjerrjen e vendimit t drejt ligjor dhe n baz t gjendjes s till
faktike, t konstatuar, t zbatohet e drejta materiale dhe procedural. Lidhur me
kt, n teorin e s drejts theksohet se gjendja faktike sht kompleks faktesh
apo grup faktesh t caktuara, t cilat duhet t vrtetohen n procedurn penale,
me
qllim t nxjerrjes s vendimit t drejt.
N procedurn penale duhet t vrtetohen faktet relevante juridike.
Krahas ktyre n procedurn penale vrtetohen edhe indicet (lat. indicium-shenj),
dhe faktet ndihmse.
Indicet jan fakte irelevante juridike, sepse prej tyre nuk varet zbatimi i
norms juridike dhe sepse kontribuojn n mnyr indirekte n
vrtetimin e fakteve relevante juridike. Prandaj vrtetimi indirekt I fakteve do
t thot se fakti relevant juridik sht vrtetuar prmes nj a m shum indiceve.
Pr argumentimin me an t indiceve vlen rregulli si vijon: indicet duhet t
veprojn si rreth i fort i mbyllur i cili lejon vetm nj prfundim n raport me
faktin relevant dhe t prjashtoj objektivisht dhe plotsisht mundsin e
prfundimit t ndryshm n raport me faktin e njjt.

Faktet ndihmse n procedurn penale mundsojn besueshmrin e saktsis s

burimit t informats pr faktet dhe indicet relevante juridike. Prandaj faktet
ndihmse dallohen nga indicet pr at se me to vetm vrtetohen faktet tjera.
Faktet t cilat nuk vrtetohen n procedurn penale
Si u tha n procedurn penale vrtetohen faktet t cilat jan t rndsishme pr
nxjerrjen e vendimit t drejt dhe ligjor (faktet relevante juridike), dhe indicet dhe
faktet ndihmse. Mirpo ekziston
nj numr i fakteve t cilat n procedurn penale nuk vrtetohen. Sipas teoris t
s drejts ato fakte ndahen n: fakte t cilat nuk duhet vrtetuar; fakte t cilat
gjykata nuk guxon ti vrtetoj n procedur.
Faktet t cilat nuk duhet vrtetuar jan:- faktet e qarta apo t dukshme dhe faktet
notore, ose t njohura botrisht. Faktet t cilat gjykata nuk guxoj ti vrtetoj n
procedur jan: faktet
me vrtetimin e t cilave do t shkelej parimi i ndalimit t ndryshimit t
aktgjykimit n dm t pandehurit (lat. reformatio in peius, faktet me vrtetimin e
t cilave do t cenohej identiteti I aktgjykimit dhe i aktakuzs, faktet me
vrtetimin e t cilave do t shkeleshin dispozitat mbi prjashtimin nga detyrimi I
dshmis, faktet vrtetimi i t cilave ndalohet me normat e t drejts materiale
penale dhe faktet vrtetimi i t cilave ndalohet me dispozitat tjera ligjore.
Mnyrat e vrtetimit t fakteve n procedurn penale
Vrtetimi i fakteve n procedurn penale mbshtetet n:
vrtetimin e tyre me perceptimin personal t organit i cili zhvillon procedurn.
Duke pasur parasysh se n procedurn penale shqyrtohet vepra penale si ngjarje
nga e kaluara, ai shembull i vrtetimit t fakteve prfshin vetm ato fakte t cilat
ekzistojn n kohn e perceptimit gjat procedurs penale.
Konsiderohet se vrtetimi i fakteve me perceptim personal t organit t procedurs
penale sht mnyra m e sigurt prcaktimit t fakteve pr nevojat e procedurs
penale. Shembull i vrtetimit t ktyre fakteve sht inspektimi i vendit t ngjarjes
dhe rikonstruktimi i ngjarjes ( t cilat sipas definimit ligjor mund ti urdhroj
prokurori publik apo gjykata n vendin e ngjarjes me qllim q t analizohen
provat e mbledhura apo t qartsohen faktet t cilat jan t rndsishme pr
procedurn penale, apo kontrolli i baness, lokaleve tjera dhe pasuris s personit
t caktuar( e cila urdhrohet nse ekziston dyshimi i bazuar se ai person ka kryer
vepr penale e cila ndiqet zyrtarisht dhe nse ekziston mundsia reale se rezultati
I bastisjes do t prfundoj me arrestimin e atij personi apo me zbulimin dhe
konfiskimin e provave t rndsishme pr procedurn penale, gjegjsisht kontrolli
i personit (i cili mund t urdhrohet nse ekziston mundsia reale se ai kontroll do
t ket pr rezultat zbulimin e gjurmve dhe marrjen e provave t veprs penale

 Vrtetimin e trthort t fakteve prmes dshmis s dshmitarit apo ekspertit;

Vrtetimin e fakteve me ndihmn e dokumenteve duke i lexuar ato se far ka
shkruar personi mbshtetur n perceptimin e tij;
Shfrytzimin e incizimeve teknike (fotografit apo tingujt).
Provat dhe t provuarit
Nga shqyrtimet e mparshme mund t prfundohet se t provuarit sht mjet pr
vrtetimin e fakteve pr veprn penale dhe kryesin e saj. T provuarit n
procedur prfshin t gjitha faktet t cilat gjykata I konsideron t nevojshme pr
nxjerrjen e vendimit t drejt dhe ligjor.
N teorin e s drejts s procedurs penale ekzistojn shtje t caktuara q
lidhen me t provuarit n procedurn penale kshtu tentohet t prcaktohet
nocioni i provs. Me kt rast paraqiten
mendime t ndryshme lidhur me at se sht prova. M s shpeshti prova
prshkruhet si burim i msimit t fakteve t cilat jan objekt I konstatimit n
procedurn penale.
Pastaj, gjithashtu theksohet se prov sht do baz e dshmis apo arsye q e
prmban mjeti i caktuar dshmues i cili flet pr saktsin e fakteve t
rndsishme.
Duke pasur parasysh sa u cek, prova prfshin elementet n vijim:
- objekti i provs (thema probandi). Objekti i provs sht fakt t cilinduhet
vrtetuar;
- baza e provs apo arsyeja (argumentum probatio);
Baza e provs sht fakt tashm i vrtetuar nga i cili nxirret prfundimi pr
ekzistimin apo mosekzistimin e faktit i cili vrtetohet; mjeti I provs (lat. media
probandi)sht burim nga i cili merren q jan baz e provs.
Mjetet e provs jan forma procedurale me ndihmn e t cilave futet materiali i
msuar (marrja n pyetje e t pandehurit, dgjimi I dshmitarve dhe ekspertve)
N Teorin e s Drejts s Procedurs Penale, klasifikimi i provave bhet sipas
kritereve t caktuara. Kshtu p.sh. flitet pr provat materiale apo reale dhe provat
personale apo individuale. Provat
materiale jan objektet me t cilat vrtetohen faktet n procedur (p.sh.
dokumentet, incizimet teknike, gjurmt e veprs penale, mjetet me t cilat sht
kryer vepra penale apo n t cilat vepra sht kryer, shenjat e gishtave), kurse
provat personale prbhen nga dshmit e personave
t cilt paraqiten si mjet i provs. Provat ndahen n ato t drejtprdrejta me t
cilat, faktet relevante juridike vrtetohen drejtprdrejt (provat n kuptimin e
ngusht t fjals dhe provat e trthorta, indirekt provat n kuptimin e gjer t
fjals).

PJESA XIII
PROCEDURA PARAPRAKE
Sipas dispozitave t KPPK, procedura paraprake prfshin kapitujt:
- kallzimi penal (prve kallzimit penal ky kapitull prfshin edhe detyrat dhe
autorizimet e prgjithshme t policis dhe t prokurorit);
- arrestimi i prkohshm dhe paraburgimi policor
- Fillimi dhe kohzgjatja e hetimit;
- ndrprerja e prkohshme apo pezullimi i ndjekjes penale, pr vepra t lehta
penale;
- procedura e ndrmjetsimit;
- veprimet hetimore;
- masat e fshehta teknike t vzhgimit dhe hetimit;
- masat pr sigurimin e prezencs s t pandehurit, pengimi I prsritjes s
veprs penale dhe sigurimi i zhvillimit t suksesshm t procedur penale;
- dshmitart bashkpunues;
- aktakuza dhe konfirmimi i saj

PJESA E XIV
KALLZIMI PENAL
Kallzimi penal nocioni dhe llojet
Me nocionin kallzim penale n teorin kriminalistike dhe juridike
nnkuptojm do informat t dhn organit kompetent lidhur me
veprn penale e cila ndiqet zyrtartarisht (ex officio). Kallzimet
penale n praktik mund t jen anonime, me pseudonime, gjegjsisht
vetkallzime. N baz t prmbajtjes mund t jen t plot dhe jo t plota, kurse
sipas mnyrs s kallzimit mund t jen me goj dhe me shkrim. Kallzimet i
paraqesin policia ose personat juridik dhe fizik, kta t fundit mund t paraqiten si
t dmtuar, dshmitar, etj. sht me rndsi t prmendet se KPPPK dallon t
ashtuquajturin kallzim penal t policis dhe kallzim penal t personave tjer.
Me kallzim penal t personave tjer nnkuptohet kallzimi penal t

organeve publike dhe kallzimin penal t cilido person tjetr n kuptim t

personit fizik dhe juridik.
Detyra pr ta paraqitur veprn penale
T gjitha organet publike jan t detyruara ta paraqesin veprn penale e cila ndiqet
zyrtarisht e lidhur me t ciln jan t informuar apo n ndonj form tjetr kan
ardhur deri t njohuria pr t. Me rastin e kallzimit penal organet publike
paraqesin provat t cilat u jan t njohura dhe ndrmarrin hapa pr ruajtjen e
gjurmve t veprs penale dhe t objekteve n t cilat apo me t cilat sht kryer
vepra penale si dhe provave tjera
Paraqitja e kallzimit penal
Kallzimi penal i paraqitet prokurorit kompetent publik n form t shkruar,
prmes mjeteve teknike t komunikimit ose gojarisht. Nse vepra penale paraqitet
me goj, paraqitsi paralajmrohet pr pasojat e paraqitjes s rrejshme t
kallzimit penal. Paraqitja me goj regjistrohet n procesverbal, kurse n rastet kur
ajo bhet me telefon apo me mjete tjera t informimit, mbahet raport zyrtar.
Kallzimet penale t paraqitura gjykats, policis, apo prokurorit public kompetent,
merren dhe menjher prcillen prokurorit public kompetent.
B) Detyrat dhe autorizimet e prgjithshme t policies
Obligimet pr hetimin e veprs penale.
Obligim I prgjithshm i policis si organ shtetror sht q ta hetoj veprn
penale dhe pa vonuar t ndrmerr masa me qllim t pengimit t fshehjes s
provave. N kt kuptim, posa policia t joftohet, qoft me paraqitjen e kallzimit
penal apo n ndonj form tjetr se ekziston dyshimi pr kryerje t veprs penale
e cila ndiqet zyrtarisht, pa vones, m s voni 24 or nga marrja e informats e
lajmron prokurorin publik, e pastaj i raporton me informata t reja plotsuese sa
her q sht e mundur. Me punn e policis gjyqsore n procedure paraprake
udhheq dhe mbikqyr prokurori publik.
Nse ekziston dyshimi i bazuar se kryer vepr penale e cila ndiqet zyrtarisht,
policia sht e detyruar qoft zyrtarisht apo me krkes t prokurorit publik ti
ndrmarr t gjitha hapat e nevojshme pr ta gjetur kryersin, pr ta penguar at,
apo pjesmarrsin e saj q t fsheht apo arratisn, ti zbuloj dhe ti ruaj gjurmt
dhe provat tjera t veprs penale dhe lndt q mund t shrbejn si prov dhe ti
mbledh t gjitha informatat q mund t jen t dobishme pr procedurn penale.
Me qllim t kryerjes s detyrave t lartcekura, policia sht e

autorizuar:
1. q t mbledh informata nga njerzit;
2. ta bj kontrollin e prkohshm t automjeteve udhtarve dhe valixheve t
tyre;
3. ta kufizoj lvizjen n territoret e caktuara n kohn kur kjo sht nevoj
urgjente;
4. t ndrmarr hapat e nevojshm pr identifikimin e personave dhe objekteve;
5. t organizoj krkimin pr gjetjen e personit apo objektit pr t cilinsht dhn
fletarresti;
6. n prani t personit prgjegjs t kryej kontrollin e ndrtesave dhe lokaleve t
caktuara t organeve publike, dhe ti analizoj dokumentet e caktuara q u prkasin
atyre;
7. ti konfiskoj objektet t cilat sipas KPPK duhet t konfiskohen, apo t cilat mund
t shrbejn si prov n procedurs;
8. t siguroj q i dmtuari ti qaset kontrollit mjeksor, dhe;
9. t ndrmarr hapa tjer dhe veprime t nevojshme t parapara me ligj.
sht detyr e policis q pr faktet dhe rrethanat t cilat konstatohet pas
ndrmarrjes s disa veprimeve e q mund t jen me interes pr procedurn
penale, si dhe pr objektet e gjetura dhe t konfiskuara, ta prpiloj procesverbalin
apo raportin zyrtar. Policia ka t drejt dhe detyr ti ruaj informatat nga personat
t cilt jan hasur n kryerjen e veprs penale.
Bhet fjal pr ndalesat:
1) liria e t pandehurit pr t formuluar dhe shprehur mendimin e tij t ndikohet
nprmjet keqtrajtimit, lodhjes s shkaktuar, ndrhyrjes fizike, prdorimit t
drogs, torturs, shtrngimit, ose hipnotizimit;
2) i pandehuri t kanoset me masat e ndaluara me ligj;
3) t premtohet ndonj prfitim i paparapar me ligj; dhe
4) t dobsohet kujtesa e t pandehurit ose aftsia e tij pr t kuptuar.
Ndalesat e cekura i zbatojn pavarsisht se a ekziston pajtimi I subjektit i cili
hetohet dhe merret n pyetje. Mosveprimi n prputhje me sa u cek pr pasoj e
ka mospranimin e procesverbalit t hetimit
dhe marrje s till n pyetje. Gjithashtu,policis i takon autorizim i posam t
kryej t ashtuquajturn bastisje t prkohshme t personit pr shkaqe t siguris,
n krkim t armve apo sendeve tjera t rrezikshme n rastet kur ekziston rreziku
q personi t posedoj arm apo sende tjera q mund
t prdorn pr sulm apo vetlndim. Sipas definimit eksplicit t ligjit kjo nuk
paraqet bastisje t personit dhe sht e kufizuar vetm n kontrollin e jashtm t
rrobave t personit, kurse prjashtimisht n verifikim provizor t valixhes apo
automjetit t personit nn kontrollin drejtprdrejt t atij personi. Kontrollin
provizor t siguris e kryen npunsi i policis i t njjts gjini me personin q e

kontrollon, prve nse kjo absolutisht nuk sht e mundur pr shkak t

rrethanave t jashtzakonshme. Nse me rastin kontrollit provizor t siguris
policia gjen sende t cilat mund t prdorn si prov n procedure penale ather
ajo vepron n pajtim me dispozitat t cilat e rregullojn kontrollin e personave
sipas ktij ligji.
Policia gjithashtu n kuadr t detyrave dhe autorizimeve t saj t
prgjithshme mund:
1.ta fotografoj personin dhe tia marr shenjat e gishtave nse ekziston dyshimi i
bazuar se ai person ka kryer vepr penale;
2.n baz t autorizimit t prokurorit publik tia publikoj fotografin nse kjo sht
e domosdoshme pr vrtetimin e identitetit t dyshuarit, ose n rastet tjera t
rndsishme pr zhvillimin efikas t
procedurs;
3.nse sht e nevojshme t vrtetohet se t kujt jan shenjat e gishtrinjve t
gjetura n ndonjrin nga objektet, t merren shenjat e gishtave nga personi pr t
cilin besohet se ka qen n kontakt me
at objekt;
4. me ndihmn e mjekut t kualifikuar, apo puntorit tjetr mjeksor, kurse n
rrethana t jashtzakonshme edhe vet ti marr mostrat nga i dyshuari nse kjo
sht e nevojshme t bhet urgjentisht, me obligim q pr marrjen e atyre
mostrave menjher t lajmrohet prokurori publik;
5.t krkoi nga i dyshuari q ti nnshtrohet testimit t alkoolit, duke dhn urinn
apo duke fry, ndrkaq refuzimi i t dmtuarit pr t dhn mostrn e till paraqet
prov t pranueshme, me rast i
dyshuari duhet t paralajmrohet dhe t informohet q n fillim pr kt, kurse
asnj mostr nuk mund t merret duke prdorur dhunn dhe pa urdhr t gjykats.
Paraqitja dhe plotsimi i kallzimit
N baz t informatave t mbledhura policia bn kallzimin penal policor n t
cilin duhen t prfshihen provat e zbuluara gjat procedurs s mbledhjes s
informatave. Ky kallzim penal i
dorzohet prokurorit publik, s bashku me objektet, skicat, fotografit, raportet e
marra, procesverbalet mbi masat dhe veprimet e ndrmarra, shnimet zyrtare,
deklaratat dhe materialet tjera t cilat do t mund tI kontribuonin zhvillimit efikas
t procedures. Nse pas paraqitjes s kallzimit penal, policia kupton pr faktet e
reja, provat apo gjurmt e veprs penale, ather sht e detyruar
q vazhdimisht ti mbledh informatat e nevojshme dhe menjher tia drgoj
prokurorit publik raportin lidhur me kt si plotsim t kallzimit penal policor.
Nse policia ka ndrmarr masa dhe veprime, kurse informatat e mbledhura nuk
ofrojn baz pr paraqitjen e kallzimit penal policor dhe nuk ekziston dyshimi i
bazuar se sht kryer vepr penale, policia prap i drgon raport t posam pr

kt prokurorit publik.
Detyrat e prgjithshme dhe autorizimet e prokurorit public
Veprimi i prokurorit pas marrjes s kallzimit penal
Posa ta ket marr kallzimin penal prokurori publik mund t veproj n tri mnyra
si vijon:
a) ta hedh posht kallzimin penal;
b) t krkoj plotsimin e tij n kuptim t mbledhjes s informatave t
nevojshme dhe
c) t nxjerr aktvendimin pr fillimin e hetimit.
Secila nga mundsit e cekura i referohet ekzistimit apo mosekzistimit t arsyeve
adekuate apo plotsimit, gjegjsisht mosplotsimit t kushteve adekuate.
Kshtu prokurori publik e hedh posht kallzimin penal t policies apo t
personave tjer nse nga raporti shihet qart se:
1.nuk ekziston dyshimi i bazuar se personi i caktuar ka kryer vepr
penale, prve kur besohet se hetimi i mtejshm policor mund t siguroj
informata t mjaftueshme;
2.vepra e kallzuar nuk sht vepr penale q ndiqet sipas detyrs
zyrtare;
3.vepra penale e kallzuar sht parashkruar;
4.vepra penale sht prfshir n amnisti ose me falje;
5.i dyshuari gzon imunitet dhe heqja e tij nuk sht e mundur ose
nuk sht br nga autoriteti kompetent;
6.ekzistojn rrethana tjera q prjashtojn ndjekjen penale.
sht detyr e prokurorit publik q n afat prej 8. ditsh nga dita e hedhjes posht
t kallzimit penal ta njoftoj t dmtuarin, si dhe pr arsyet e hedhjes posht.
Gjithashtu, prokurori publik menjher
i njofton policin pr hedhjen posht t kallzimit penal policor.
Nse prokurori publik n baz t kallzimit penal nuk sht n gjendje t konstatoj
se a jan pohimet e kallzimit penal t besueshme, apo nse informatat n
kallzim nuk ofrojn mjaft baz pr fillimin e hetimit, sidomos kur kryersi sht I
panjohur, apo prokurori publik vetm ka dgjuar thashetheme se sht kryer
vepr penale, e nuk sht n gjendje t veproj vet, ather do t krkoj q
policia gjyqsore t mbledh informatat e nevojshme.
Policia gjyqsore sht e detyruar t veproj sipas krkesave ligjore t prokurorit
publik. Prokurori publik vet, ose prmes organeve tjera publike mund t mbledh
informata t tilla duke prfshir edhe bisedat me dshmitar dhe t dmtuar dhe
me prfaqsuesit e tyre ligjor. Prokurori publik

mund t marr pjes me policin gjyqsore n secilin nga trajtimet e t

pandehurit, mirpo edhe at gjithashtu e obligojn krkesat . Policia gjyqsore
sht e detyruar q menjher ta lajmroj prokurorin publik pr masat e
ndrmarra sipas udhzimeve t tij/saj, apo nse nuk ka qen n gjendje ti
ndrmarr, gjithashtu e lajmron prokurorin publik pr shkaqet q e kan
penguar ndrmarrjen e atyre masave.
Prokurori publik mund t krkoj shnimet e nevojshme nga organet publike dhe pr
kt qllim mund ta ftoj personin i cili ka paraqitur kallzimin penale. Nse ende
ekzistojn rrethanat prokurori publik e hedh posht kallzimin penal. Policia,
prokurori publik dhe organet tjera publike jan t obliguara
t veprojn me kujdes gjat mbledhjes apo sigurimit t informatave q t mos
cenojn dinjitetin dhe prestigjin e personave me t cilt kan t bjn ato
informata.

PJESA XV
HETIMI
Me funksionin themelor t hetimit duhet konsideruar mbledhjen e
provave dhe informatave tjera n baz t s cilave duhet gjykuar se a
duhet ngritur aktakuza kundr personit t caktuar pr veprn e caktuar
penale, apo t ndrpritet procedura. Prve ksaj funksion i hetimit sht
edhe mbledhja e provave e cila gj nuk do t mund t prsritej n shqyrtimin
gjyqsor, apo prezantim i tyre do t
grshetohej me vshtirsi t prmasave t mdha.
Fillimi dhe kohzgjatja e hetimit
Sipas Procedures sone Penale hetimin e fillon prokurori publik kundr t
dyshuarit n baz t kallzimit penal apo burimeve tjera, nse ekziston dyshimi i
bazuar se ai person ka kryer vepr penale e
cila ndiqet zyrtarisht. Dyshimi pr t cilin sht fjala sht i bazuar kurmbshtet n
prova.
Prandaj, kushtet pr fillimin e hetimit jan:
a) ekzistimi i dyshimit t bazuar;
b) q personi i caktuar t ket kryer veprn e caktuar penale;

c) q vepra e caktuar penale ndiqet sipas detyrs zyrtare.

Gjat hetimit prokurori publik vlerson jo vetm rrethanat dhe provat inkriminuese,
por edhe ato q nuk ngarkojn dhe lehtsojn dhesiguron q t merret prova e cila
ndoshta nuk do t jet n dispozicion n shqyrtimin gjyqsor. Qllimi i hetimit
sht mbledhja e provave dhe informatave t nevojshme pr nxjerrjen e vendimit
lidhur me at se a do t ngritet aktakuza apo ndrpritet procedura si dhe mbledhja
e provave, prezantimi i srishm i t cilave n shqyrtimin gjyqsor do t mund t
ishte i vshtir dhe pothuaj i pamundur.
Aktvendimi pr fillimin e hetimit prmban: emrin e personit kudr t cilit zhvillohet
hetimi; kohn e fillimit t hetimit; prshkrimi i veprimit i cili prmban elemente t
veprs penale; emrtimi ligjor i veprs penale; rrethanat dhe faktet t cilat e
arsyetojn dyshimin e bazuar se sht kryer vepr penale; provat dhe informatat
t cilat tashm jan mbledhur. Kopja e aktvendimit pr hetimin vrtetohet me vul
dhe i drgohet pa vones gjyqtarit t procedurs paraprake.
Hetimin e udhheq dhe mbikqyr prokurori publik. Ai mund t ndrmerr
veprime hetimore ose ta autorizoj policin gjyqsore q t merr veprime hetimore
lidhur me mbledhjen e provave.
Megjithate kontrollin psikiatrik, analizn molekulare gjenetike dhe analizn e ADNs, mund ta urdhroj vetm gjyqtari I procedurs paraprake, prve kur dshmitari
apo i dmtuari jep
plqimin policis apo prokurorit publik pr veprime t tilla.
Ndrprerja dhe pezullimi i hetimit
Prokurori publik mund t nxjerr aktvendimin pr ndrprerjen e prkohshme t
hetimit nse I pandehuri, pas kryerjes s veprs penale, sht smur nga nj
smundje kalimtare psikike apo ka rregullim psikik apo sht I smur nga ndonj
smundje tjetr e rnd, nse sht arratisur apo ekzistojn rrethana tjera t cilat
prkohsisht e pengojn ndjekjen e suksesshme t t pandehurit. Para ndrprerjes
s prkohshme t hetimit mblidhen t gjitha provat n dispozicion pr veprn
dhe prgjegjsin penale t t pandehurit.
Prokurori publik e kryen hetimin pas pushimit t shkaqeve q kan diktuar
ndrprerjen e prkohshme t tij. Prokurori publik n procesverbal t hetimit mban
shnimet zyrtare pr kohn dhe shkaqet e ndrprerjes s prkohshme t hetimit
dhe pr kohn e prtritjes s tij dhe pr kt e informon gjyqtarin e procedurs
paraprake
Koha n t ciln sht ndrprer prkohsisht hetimi nuk llogarit n afatin kohor
t hetimit.
Shkaqet pr ndrprerjen e hetimit

1. nuk ekziston dyshimi i bazuar se personi i caktuar ka kryer veprn e

cekur penale;
2. vepra e kryer nuk prbn vepr penale q duhet ndjekur ex officio;
3. periudha e parashkrimit pr at vepr ka skaduar;
4. vepra penale sht e prfshir n amnisti ose falje;
5. ekzistojn rrethana tjera q e prjashtojn ndjekjen penale.
Prokurori publik brenda tet ditsh pas ndrprerjes s hetimit e informon t
dmtuarin pr kt fakt dhe pr shkaqet e tilla, dhe pr t njjtn gj e informon
menjher edhe gjyqtarin e procedurs paraprake. Nse hetimi nuk kryhet brenda
6 muajve, prokurori publik i paraqet gjyqtarit t procedurs paraprake krkes me
shkrim me arsyetimin pr vazhdimin e hetimit. Gjyqtari i procedurs paraprake
mund t miratoj vazhdimin e hetimit edhe gjasht muaj nse kt e arsyeton
ndrlikueshmria e rastit. Pr veprat penale t dnueshme m shum se 5 vjet
burgim, gjyqtari i procedurs paraprake mund t lejoj edhe nj vazhdim hetimi
deri n gjasht muaj. N raste t jashtzakonshme gjykata supreme mund t lejoj
vazhdim plotsues deri n kohzgjatje deri n gjasht muaj.
Pas pranimit t krkess pr vazhdimin e hetimit, gjyqtari i procedures paraprake e
informon t pandehurin dhe t dmtuarin pr hetimin dhe pr krkesn e
prokurorit publik pr vazhdimin e hetimit. I pandehuri dhe i dmtuari kan t drejt
t paraqesin deklarata me shkrim lidhur me vazhdimin e hetimit n afat prej 3
ditsh nga dita e marrjes s lajmrimit. N krkes pr vazhdimin e hetimit
prokurori publik mund t krkoj q i pandehuri dhe i dmtuari mos t informohen
pr hetimin dhe krkesn e vazhdimit t hetimit, nse kjo sht e nevojshme pr
mbarvajtjen dhe prfundimin e suksesshm t hetimit.
Prokurori publik mban shnime zyrtare n procesverbalin e hetimit pr kohn e
krkess pr vazhdim t hetimit dhe pr fardo veprimi hetimor q ai e ndrmerr.

PJESA E XVI
VEPRIMET HETIMORE
Veprimet hetimore bjn pjes n nocionin e prgjithshm t veprimit proceduralpenale. Termi veprim hetimoresht i lidhur pr veprimin e prokurorit,

gjykats apo policis t urdhruar dhe zbatuar n pajtim me rregullat e

definuara me ligj. Prandaj, kto veprime quhen edhe veprime formale,
kurse rezultati i tyre sht dshmi q mund t prdort n procedur.
Veprimet hetimore t cilat i njeh KPPK, jan:
1.
2.
3.
4.
5.
6.

marrja n pyetje e t pandehurit;

marrja n pyetje e dshmitarit;
ekspertiza;
kontrolli dhe konfiskimi i prkohshm;
inspektimi i vendit t ngjarjes dhe rikonstruktimi; dhe
identifikimi i personave dhe sendeve

Dshmia e t pandehurit
N prgjithsi pr dshmin e t pandehurit
Dshmia e t pandehurit si mjet argumentimi paraqet burim njohurish
pr faktet t cilat jan objekt i shqyrtimit n procedur, kurse dshmia e
tij sht njra ndr provat m t rndsishme n procedure penale.
Prmbajtja e ksaj dshmie mund t jet pohimi (deklarata me t ciln n trsi
apo pjesrisht i prezanton faktet t cilat paraqesin karakteristikat ligjore t veprs
penale), apo mohimi i asaj q me aktakuz i ngarkohet, apo ndonj deklarat tjetr
me t ciln pajtohet me pohimet e aktakuzs pr ekzistimin e fakteve n dm t
tij.
Marrja n pyetje e t pandehurit
I pandehuri duhet t merret n pyetje m s voni para prmbylljes s
hetimit, prve n rastin kur procedura pezullohet. N shtjet e
rndomta mjafton q i pandehuri t ofroj mundsin e prgjigjes n
form t shkruar. I pandehuri sht I detyruar t paraqitet t prokurori publik
pasi t jet ftuar, me rast me nj prshtatje t domosdoshme do t zbatohet.
T pandehurit i takon e drejta pr t parashtruar ankes gjyqtarit tprocedurs
paraprake lidhur me vendimmarrjen pr ligjshmrin e paraqitjes s tij t
detyrueshme para prokurorit publik. Marrjen n pyetje t t pandehurit e kryen
prokurori publik. Ai megjithat kt mund tia besoj policis gjyqsore ose n raste
t jashtzakonshme edhe policis s rregullt.
Me rastin e do marrjeje n pyetje t t pandehurit, pa marr parasysh se a sht
n paraburgim apo n liri i pandehuri, ai informohet pr:
1. veprn penale e cila i ngarkohet;

2. pr t drejtn e heshtjes dhe t mosprgjigjjes n cilndo pyetje,

prve t jap informata pr identitetin e tij;
3. t drejtn pr ndihm falas t prkthyesit, nse nuk e kupton apo flet
gjuhn e personit i cili e kryen hetimin;
4. t drejtn t ket ndihmn e mbrojtsit dhe ta konsultoj at para dhe
gjat marrjes n pyetje;
5. faktin se deklarata e tij mund t prdort si dshmi para gjykats;
6. faktin se mund t krkoj q t merret prova e caktuar n mbrojtjen e
tij.
Cdo marrje n pyetje e t pandehurit nga ana e policis apo prokurorit publik,
mund t incizohet n audio-video kaset. N rastet kur kjo praktikisht nuk sht e
mundur prpilohet procesverbal me shkrim nga marrja n pyetje.
N procesverbal shnohen arsyet pr shkak t s cilave marrja n pyetje nuk ka
pasur mundsi t incizohet n audio-video kaset. I pandehuri merret n pyetje me
ndihmn e prkthyesit n rastet e parapara n kt Ligj. Nse i pandehuri sht i
shurdhr, apo memec, marrja n pyetje bhet prmes prkthyesit t kualifikuar
pr gjuhn e shenjave apo n formn e shkruar. Nse marrja n pyetje nuk mund
t kryhet n kt mnyr, personi i cili di t komunikoj me t pandehurin ftohet pr
interpretim, prve nse nuk ka ndonj konflikt interesi. Nse prkthyesi nuk e ka
dhn betimin n fillim, ather ai ftohet q ta jap betimin se me besnikri do ti
prcjell pyetjet t cilat I parashtrohen t pandehurit, si dhe deklaratat t cilat ai i
jep. Gjat marrjes s par n pyetje nga i pandehuri krkohet q ta thot emrin
dhe mbiemrin, nofkn, nse e ka, emrin dhe mbiemrin e prindrve, mbiemrin e
vajzris s nns, vendin e lindjes, vendin e banimit, ditn, muajin dhe vitin e
lindjes, numrin personal, nacionalitetin dhe shtetsin, profesionin dhe gjendjen
familjare, a sht i arsimuar, shkalln e arsimimit, a ka t ardhura personale dhe
far gjendje ekonomike ka, a zhvillohet ndaj tij ndonj procedur tjetr penale pr
ndonj vepr tjetr penale, dhe nse sht i mitur identiteti I prfaqsuesit t tij
legjitim. I pandehuri informohet se sht i detyruar q ta paraqes do ndryshim
t adress apo qllimin q ta ndrroj vendqndrimin. I pandehuri merret n pyetje
gojarisht. Gjat marrjes n pyetje mund ti lejohet q t shrbehet me shnimet e
tij.
Papranueshmria e dshmis s t pandehurit
Dshmia e t pandehurit nuk do t pranohet, gjegjsisht nuk do t mund t
prdort si prov n procedur nse ka ardhur deri te shkelja e dispozitave t
KPPK. Dispozitat e prmendura kan t bjn me ndalesat e prgjithshme t cilat
vlejn n rastin e do marrje n pyetje apo analize, pastaj informimi i detyrueshm
i t pandehurit pr fakte t caktuara pr ka u fol m lar dhe prfundimisht
ndalimi q t pandehurit ti parashtrohen pyetje t cilat jan t paqarta, t pa
kuptueshme dhe t pasakta, si dhe ndalimin q ti parashtrohen pyetje n baz t
supozimeve se gjoja ka pranuar dika q n realitet nuk ka pranuar, pr ka
gjithashtu sht br fjal n kt tekst.

Vlera argumentuese e dshmis s t pandehurit

Me vlersimin e rndsis s t pandehurit si prov n rastin konkret
nnkuptojm vlersimin t cilin e argumenton dshmia e t pandehurit
n rastin konkret duke marr n konsiderat t gjitha provat tjera n
dispozicion pr rastin si dhe faktet t cilat organi i procedurs penale I ka
vrtetuar me perceptimin e vet. Vet vlera argumentuese e dshmis s t
pandehurit si prov vshtrohet n kuadr t parimit t vlersimit t lir t provave
me rast, pa marr parasysh prmbajtjen e
dshmis s pandehurit, ajo dshmi vlersohet si do prov tjetr n procedurn
penale.
Dshmitari dhe eksperti
Detyra e dshmitarit dhe ekspertit sht q t paraqiten para prokurorit
publik kur ata t ftohen pr t dhn deklaratat dhe shprehur mendimet
pr rrethanat e veprs penale.Me KPPK rregullohet
marrja n pyetje e dshmitarit, mbrojtja e tij dhe e t dmtuarit dhe ekspertiza. Me
rastin e marrjes n pyetje t dshmitarit dhe ekspertit, ata para prokurorit publik
nuk japin betimin. Obduksionin dhe
kontrollin mjeksor, prve rasteve, analizat psikiatrike, molekulare dhe gjenetike
dhe t ADN-s mund ti urdhroj vetm gjyqtari i procedurs paraprake, vetm kur
dshmitari apo i dmtuari japin plqimin policis apo prokurorit publik pr kto
veprime.
Nse dshmitari apo eksperti nuk i prgjigjet thirrjes ose refuzojn t paraqiten pa
ndonj arsyetim, prokurori publik sht i autorizuar tI ndrmerr masat e parapara.
Shqiptimi i gjobs me t holla, apo i dnimit me burg mund ta urdhroj
ekskluzivisht gjyqtari I procedurs paraprake me krkes t prokurorit publik.
Prfundimisht prokurori publik mund t vendos q ta ftoj t pandehurin
mbrojtsin e tij dhe t dmtuarin q t jen t pranishm gjat marrjes n pyetje
t dshmitarit apo ekspertit.
Kontrolli dhe konfiskimi i prkohshm
Nocioni i kontrollit dhe llojet e tij
Bastisja apo kontrolli si veprim hetimi sht nj ndr veprimet m t rndsishme
t argumentimit i cili n kuadr t procedurs penale shum shpesh zbatohet.
Arsyet pr kt qndrojn n faktin se ky
veprim hetimor duke pas parasysh prmbajtjen e tij paraqet mnyr
jashtzakonisht efikase q pr nevojat e procedurs penale n mnyr procedurale
t pranueshme zbulohen dhe fiksohen objektet apo gjurmt e veprs penale, ose

zbulohet kryesi i veprs penale. N teorin e s drejts s procedurs penale pr

kontrollin apo bastisjen thuhet se sht hetim material ndaj personave dhe
sendeve i cili
ndrmerret me qllim t zbulimit t gjurmve t veprs penale apo t objekteve t
rndsishme pr procedurn penale ose me qllim t kapjes s kryesit t veprs
penale.
KPPK, i njeh dy lloje t kontrollit n baz t objektit t kontrollit si vijon:
a) kontrolli apo bastisja e shtpis, lokaleve tjera dhe pasuris;
b) kontrolli apo bastisja personale (kontrolli i personave).
Kushtet pr bastisje apo kontroll
Kushtet pr kontroll apo bastisje jan rregulluar ashtu qe sipas t cilit
gjyqtari i procedurs paraprake mund ta urdhroj bastisjen e shtpis,
lokaleve tjera dhe pasuris s personave t caktuar nse ekziston
dyshimi i bazuar se ai person ka kryer vepr penale e cila ndiqet sipas
detyrs zyrtare dhe nse ekziston mundsia reale q rezultati i bastisjes
t jet arrestimi I atij personi apo zbulimi dhe konfiskimi i provave t
rndsishme pr procedurn penale.
Prandaj krahas dyshimit t bazuar se personi i caktuar ka kryer vepr penale e cila
ndiqet sipas detyrs zyrtare, krkohet edhe ekzistimi i t ashtuquajturs mundsi
reale q rezultati i bastisjes t jet arrestimi atij personi gjegjsisht zbulimi dhe
konfiskimi i provave t rndsishme pr procedurn penale.
Gjithashtu gjyqtari i procedures paraprake mund ta urdhroj bastisjen e shtpis,
lokaleve tjera dhe pasuris s personit i cili nuk sht i dyshuar se ka kryer vepr
penale, n dy raste:
1.kur realisht besohet se rezultat i bastisjes do t jet arrestimi i t pandehurit ose;
2.kur sht e domosdoshme t ruhet prova e veprs penale ose t konfiskohen
objektet e caktuara t cilat nuk mund t ruhen, apo t merren pa bastisje dhe kur
ekziston mundsia reale q provat apo objektet e tilla t gjenden n lokalet apo
pronn e cila duhet t kontrollohet.
Kontrolli personal i personave t caktuar mund t urdhrohet nga gjyqtari i
procedurs paraprake nse ekziston mundsia reale q kontrolli t ket pr
rezultat zbulimin e gjurmve apo konfiskimin e provave t veprs penale.
Bastisja apo kontrolli pa urdhr t gjykats
Nse sht e domosdoshme policia, nse sht e domosdoshme mund t hyj n
shtpi dhe lokale tjera t personit dhe ta kryej kontrollin n masn e duhur, nse
sht e domosdoshme edhe pa urdhrin e gjyqtarit t procedurs paraprake:

1.nse personi vullnetarisht dhe me vetdije pajtohet me kontrollin;

2.nse personi thrret n ndihm;
3.nse kryersi sht kapur n kryerje t veprs penale duhet t
arrestohet pas ndjekjes;
4.nse arsyet e siguris s njerzve dhe pasuris e krkojn kt dhe ;
5.nse personi kundr t cilit sht dhn urdhri pr arrestim gjendet n
shtpin apo lokalet tjera.
N rastet e prmendura nuk prpilohet procesverbali nse nuk sht kryer
kontrolli, mirpo personit i jepet shnimi zyrtar n t cilin theksohen arsyet e
hyrjes n shtpi dhe lokale tjera.
Nse gjat hyrjes n shtpi dhe lokale tjera t personit sht kryer gjithashtu edhe
kontrolli jan parapar si prjashtim t ashtuquajturat situat urgjentekur policia
gjyqsore s jashtmi mund ta filloj kontrollin n baz t lejes me goj t gjyqtarit
t procedures paraprake.
Kto jan:
1.pamundsia pr ta marr me koh urdhrin me shkrim pr kontroll;
2.ekzistimi i rrezikut real nga shtyrja e cila mund t sjell humbjen e
provave apo rrezikun pr jet dhe shndet t njerzve.
Gjithashtu, prjashtimisht kontrolli mund t kryhet pa pranin e dshmitarve nse
prezenca e tyre nuk mund t sigurohet menjher dhe nse do t ishte rrezik q t
shtyhej kontrolli. Arsyet e kontrollit pa dshmitar shnohen n procesverbal.
Policia mund ta kryej kontrollin e njerzve pa urdhr ose pa presence t
dshmitarve, me rastin e zbatimit t vendimit pr sjelljen e dhunshme t personit
apo kur e bjn arrestimin nse ekziston dyshimi i bazuar se ai person ka arm apo
mjete tjera sulmuese, ose ka pr qllim ti hedh ato, ti fsheh apo ti asgjson
objektet t cilat nga ai krkohen dhe duhet t konfiskohen e q do t ishin prov
n procedurn penale. Nse policia ka ndrmarr kontrollin pa urdhr me shkrim t
gjykats, ajo m s voni 12 or pas kontrollit duhet tia paraqes raportin prokurorit
publik dhe gjyqtarit t procedures paraprake nse sht caktuar pr rastin gjyqtari
i procedurs paraprake.
Identifikimi i personave dhe objekteve
Veprimi hetimor i identifikimit t personave dhe t objektevendrmerret ather
kur sht e nevojshme pr tu vrtetuar se a mund ta identifikoj gjegjsisht njoh
personin apo objektin
dshmitari.
Ky veprim hetimor mund t haset edhe me emrtimin ballafaqim me qllim
njohjeje-identifikimi.

PJESA XVII
MASAT E FSHEHTA DHE TEKNIKE T VZHGIMIT DHE HETIMIT
Meqense bhet fjal pr masat t cilat dukshm prekin themelet e t drejtave
dhe lirit t qytetarit, edhe zbatimi i tyre supozon plotsimin paraprak t
krkesave t caktuara me t cilat limitohet zbatimi i tyre vetm n rastet kur
marr kushtimisht, n mnyr tjetr nuk sht e mundur t zhvillohet hetimi penal,
ose zbatimi i tyre ngrthen vshtirsi t mdha n vete.
Llojet e masave t fshehta dhe teknike t vzhgimit dhe hetimit vijim:
1. fotografimi i fsheht apo video-incizimi;
2. prgjimi i fsheht i bisedave;
3. kontrolli i kutis postare;
4. prgjimi i telekomunikimit;
5. prgjimi i komunikimit prmes rrjets kompjuterike;
6. drgesa e kontrolluar postare;
7. prdorimi i pajisjeve pr gjurmim apo vendosje;
8. tregtimi i simuluar;
9. simulimi i veprs penale t mitos;
10. hetimi prmes prezantimit t rrejshm;
11. lista e numrave me thirrje telefonike dhe;
12. dhnia e shnimeve financiare.
Shprehja fotografimi i fsheht apo video-incizimi karakterizon
vzhgimin, prcjelljen apo incizimin e individit, lvizjen e tij apo
aktivitetet tjera nga ana e pjestarit t autorizuar me ligj t policis
gjyqsore, me an t fotografimit apo video-incizimit, pa dijen dhe
plqimin e s paku njrit nga personat ndaj t cilve zbatohet kjo mas.
Shprehja prcjellje e fsheht e bisedave karakterizon prcjelljen,
incizimin apo prshkrimin e bisedave nga ana e pjestarit t autorizuar
ligjor t policis gjyqsore duke shfrytzuar mjetet teknike pa dijen apo
plqimin e s paku njrit nga personat ndaj t cilve zbatohet kjo mas.
Shprehja kontrolli i kutis postare nnkupton kontrollin e letrave dhe
drgesave tjera postare nga ana e pjestarit t autorizuar ligjor t
policis gjyqsore, q mund t prfshij shfrytzimin e pajisjes pr
incizim rntgeni.
Shprehja drgesa e kontrolluar e drgesave postarennkupton
drgesn e letrave dhe materialit tjetr postar nga ana e pjestarit t

autorizuar ligjor t policis gjyqsore.

Shprehja shfrytzimi i aparateve lokator dhe prcjellsnnkupton se
pjestari i autorizuar ligjor i policis gjyqsore shfrytzon pajisjet t cilat
identifikojn lokalitetin e personit apo objektit pr t cilin ngjiten.
Shprehja blerje e simuluar nnkupton aktin e blerjes nga personi I
dyshuar pr vepr penale t ndonj gjsendi q mund t shrbej si
prov n procedurn penale, ose nga personi i cili dyshohet se sht
viktim e veprs penale, tregti me njerz.
Shprehja simulim i veprs penale-mit nnkupton aktin i cili sht I
ngjashm sikurse vepra penale lidhur me mits, prve q kryhet me
qllim t mbledhjes s informatave dhe provave n procedurn penale.
Shprehja hetimi me an t prezantimit t rrejshm karakterizon
interaksionin e pjestarit t autorizuar t policis gjyqsore i cili nuk
mund t jet i identifikuar si pjestar i autorizuar i policis gjyqsore,
ose personi i cili vepron nn mbikqyrjen e pjestarit t autorizuar t
policis gjyqsore, me personat e dyshuar pr vepr penale.
Shprehja furnizimi i lists me thirrje nga numri prkats telefonik
shnon marrjen e t dhnave pr thirrjet telefonike t kryera nga numri i
caktuar telefonik;
Shprehja dhnia e shnimeve financiare nnkupton marrjen e
informatave nga bankat apo institucionet tjera financiare pr depozitat,
llogarit apo transaksionet.
Npunsi I legjislacionit i cili jep autorizim n kuptimin q ai
nnkupton gjyqtarin e procedurs paraprake apo prokurorin publik n
kuadr t autorizimit t s cilit sht dhn urdhresa n baz t ksaj
kaptine;
Shprehja objekti i urdhress me t cilin shnohet personi kundr t
cilit jan urdhruar masat e fshehta dhe teknike t hetimit dhe
vzhgimit.
Kushtet ligjore pr zbatimin e masave t vzhgimit dhe hetimit
a) dyshimi i bazuar se personi ka kryer vepr penale q ndiqet sipas
detyrs zyrtare ose n rastet kur tentimi i till sht i dnueshm dhe
personi i till ka tentuar t kryej vepr penale e cila ndiqet sipas
detyrs zyrtare;
b) bindja se nuk ekzistojn gjasat q informatat e mbledhura, t
urdhruara me masat ndihmse n hetimin e veprs penale t mund t

mblidhen me veprime tjera hetuese pa vshtirsi t jashtzakonshme

ose rrezik potencial pr t tjert.
Fotografimi i fsheht apo videoincizimi, prgjimi i fsheht i bisedave n vendet
publike, sigurimi i
listave t thirrjeve nga numri i caktuar i telefonit, ose dhnia e shnimeve
financiare mund t urdhrohet kundr ndonj personi nse :
1.ekziston dyshimi i bazuar se personi i till ka kryer vepr penale e cila
ndiqet sipas detyrs zyrtare apo n rastet kur tentimi sht I dnueshm
dhe ai ka tentuar t kryej vepr penale e cila ndiqet
sipas detyrs zyrtare;
2.ekziston besueshmri se informatat t cilat mund t merren me masat
t cilat duhet urdhruar do t ndihmojn n hetimin e veprs penale,
kurse besohet se ato nuk mund t merren me kurrfar
masash tjera hetimore pa vshtirsi t mdha apo rrezik potencial pr t
tjert.
Sigurimi i lists s thirrjeve nga ndonj numr i telefonit apo zbulimi i shnimeve
financiare mund t urdhrohet kundr personit i cili nuk sht i dyshuar n rastin
kur ndaj t dyshuarit zbatohen kriteret e
cekura m par dhe kur jan plotsuar kushtet e plotsuar m pare dhe nse
ekziston dyshimi i bazuar q:
1) ai person merr dhe drgon porosi t cilat rrjedhin nga i dyshuari apo i
destinohen t dyshuarit, ose merr pjes n transaksionet financiare t t
dyshuarit;
2) i dyshuari e shfrytzon telefonin; monitorimi i fsheht i bisedave n
vendet private, kontrollimi i drgesave postare, ndrprerja e
telekomunikimeve, ndrprerja e komunikimeve me an t rrjetit
kompjuterik, drgimi i kontrolluar i drgesave postare, shfrytzimi I
prcjelljes ose i vendosjes s mjeteve t prgjimit, blerja e simuluar e
ndonj sendi, simulimi i nj vepre penale t korrupsionit apo hetimi I
fsheht mund t urdhrohet kurdr personi konkret.
nse:
1) ekziston dyshimi i bazuar se ai person ka kryer ose n rastin kur tentimi
ndshkohet ka tentuar t kryej:
a) vepr penale t dnueshme me t paktn katr vjet burgim ose
b) nj a m shum vepra penale nse jan kryer si vazhdim I veprs penale t
terrorizmit t kriminalitetit t organizuar:
(1) shtrngimi;
(2) shkaktimi i rrezikut t prgjithshm;
(3) tregimi i materialeve pornografike personave m t rinj se 16. Vjet;
(4) vepr penale t falsifikimit t dokumenteve dhe parave;

(5) tregtim t ndaluar

(6) marrja t paarsyeshme t dhuratave;
(7) dhnie t paarsyeshme t dhuratave;
(8) ndrhyrje n sistemet kompjuterike;
(9) deklarata e rreme;
(10) ushtrim i ndikimit ;
(11) bashkim criminal;
(12) pronsia, kontrolli, posedimi ose shfrytzimi i paautorizuar I Armve;
(13) mosrespektimi i kushteve pr mbajtjen e autorizuar t armve;
(14) marrje e ryshfetit;
(15) dhnia e ryshfetit;
(16) heqje e paligjshme e liris;
(17) kalim i paautorizuar i kufirit;
2) ekziston besueshmria se informacioni i cili do t mund t merrej me masat e
urdhruara me gjas do t ndihmonte n hetimin e veprs penale dhe nuk do t
kishte mundsi t merrej me veprime t tjera hetimore pa shkaktuar vshtirsi t
jashtzakonshme apo rrezik potencial pr t tjert.
Kontrollimi i drgesave postare, prgjimi i telekomunikimeve apo I komunikimeve
nprmjet rrjetit kompjuterik, poashtu mund t urdhrohen kundr personit i cili
nuk sht i dyshuar, kur kriteri i
cekur dhe kushti mund t zbatohen kundr t dyshuarit.
dhe ekziston dyshim i bazuar se:
1). Nj person pranon ose transmeton komunikime q burojn prej t dyshuarit,
dhe i dedikohen t dyshuarit; ose
2). I dyshuari prdor telefonin e personit t till ose ka qasje n sistemin
kompjuterik.
Autorizimi pr dhnien e urdhrit pr zbatimin e masave
Autorizimi pr prcaktimin e masave t fshehta dhe teknike t hetimit
dhe vzhgimit sht i ndar midis prokurorit publik dhe gjyqtarit t
procedur paraprake.
prokurori publik mund t jap urdhrin pr zbatimin e masave si vijon:
1. fotografimi i fsheht apo video-incizimi n vendet publike;
2. prgjimi i fsheht i bisedave n vende publike;
3. hetimi me ndihmn e prezantimit t rrejshm apo;
4. sigurimi i lists s thirrjeve nga numri i caktuar i telefonit.

Pr dallim nga prokurori, gjyqtari i procedurs paraprake mund t jep urdhr pr

seciln nga masat n vijim n baz t krkess s prokurorit publik, si jan:
1. fotografimi i fsheht apo video-incizimi n vendet publike;
2. prgjimi i fsheht i bisedave n vendet publike;
3. kontrollimi i drgesave postare;
4. prgjimi i telekomunikimeve;
5. prgjimi i komunikimeve prmes rrjetit kompjuterik;
6. kontrollimi i drgesave dhe porosive postare;
7. shfrytzimin e prcjelljes ose vendosjes s mjeteve t prgjimit;
8. blerje t simuluar t ndonj sendi;
9. simulimin t nj vepre penale t korrupsionit; ose
10. zbulim t t dhnave financiare
Gjithashtu parashihet se krkesa pr zbatimin e cilsdo nga masat e fshehta dhe
teknike t hetimit dhe prgjimit duhet t jet e rregulluar n form t shkruar dhe
duhet t prmbaj informatat si vijon:
(1) Identitetin e pjestarit t autorizuar zyrtar t policis gjyqsore ose
prokurorit publik i cili paraqet krkesn;
(2) Deklaratn e plot pr faktet n t cilat bazohet parashtruesi I
krkess pr ta arsyetuar bindjen se kriteret relevante jan plotsuar;
(3) Deklaratn e plot pr cilndo krkes paraprake e cila ka t bj me
personin e njjt dhe i cili pr parashtruesin e krkess sht I njohur si
dhe pr procedurat e npunsit t legjislacionit q jep
autorizimin n baz t ktyre krkesave.
N rastet urgjente nse do t vinte deri te vonesa e dhnies s urdhress nga ana
e gjyqtarit t procedurs paraprake pr ato masa t fshehta dhe teknike t hetimit
dhe vzhgimit pr prcaktimin e t cilave ai sht kompetent dhe vonesa e till do
t kanoste sigurin e hetimit apo jetn dhe sigurin e t dmtuarit, dshmitarit,
drguesit apo antarve t familjeve t tyre, prokurori publik mund t jep urdhrin e
prkohshm pr ndonj nga masat pr prcaktimin e t cilave sht kompetent
ekskluzivisht gjyqtari i procedurs paraprake. Urdhri i till I prkohshm pushon s
vazhduari nse gjyqtari i procedurs paraprake nuk e konfirmon me shkrim n afat
prej 24 orve nga dhnia e urdhrit.
Gjyqtari i procedurs paraprake me rastin e konfirmimit t urdhrit t prkohshm
t prokurorit publik, sipas detyrs zyrtare e nxjerr aktvendimin pr vlefshmrin e
tij.
Urdhri pr zbatimin e masave t fshehta dhe teknike t vzhgimit dhe hetimit
sikurse edhe krkesa duhet t jet i dhn n form t shkruar dhe t prmbaj:
1.emrin dhe adresn e nj apo m shum personave t cilt jan objekt

i urdhrit;
2.llojin e mass;
3.bazn pr dhnien e urdhrit;
4.afatin deri kur urdhri duhet t jet n fuqi, por nuk guxon t jet m
gjat se 60 dit nga dita e dhnies s urdhrit;
5.emri i organit t policis gjyqsore i cili sht i autorizuar ta zbatoj
masn dhe i npunsit q sht prgjegjs pr monitorim t zbatimit t
tij.

PJESA XVIIII
PROVAT
Shkaqet pr t cilat gjykata, mund ta refuzoj krkesn pr prezantimin e provave
jan:
- nse prezantimi i provs s till me qllim t plotsimit me prova tjera
sht i panevojshm ose i teprt, sepse materia sht krejtsisht e
njohur;
- nse fakti i cili do t argumentohej sht i parndsishm pr vendimin
ose tashm sht argumentuar;
- nse prova sht e pakapshme apo e paprshtatshme ose;
- nse propozimi sht paraqitur me qllim t shtyrjes s procedurs.
Prova e papranueshme veohet nga shkresat e lnds dhe vuloset. Provn e till
gjykata e ruan ndaras nga dokumentet dhe provat tjera. Prova e veuar nuk mund
t kontrollohet apo prdort n procedure penale, prve n procedurn e ankimit
kundr vendimit pr pranueshmrin e proves.
Me rastin e cilsdo marrjeje n pyetje apo dgjimi, KPPK, prcakton n mnyr
eksplicite se sht e ndalur q:
1. liria e t pandehurit pr t formuluar dhe shprehur mendimin e tij t
ndikohet nprmjet keqtrajtimit, lodhjes s shkaktuar, ndrhyrjes fizike,
prdorimit t drogs, torturs, shtrngimit ose hipnotizimit;
2. i pandehuri t kanoset me masa t ndaluara me ligj;
3. premtohet ndonj prfitim i paparapar me ligj;
4. t dobsohet kujtesa e t pandehurit ose aftsia e tij pr t kuptuar.

PJESA XIX
DSHMITART
Me nocionin dshmitar duhet kuptuar personin e pa zvendsueshm dhe
t ndryshm nga i dyshuari dhe i pandehuri, i cili me ftes t organit t
procedures penale dshmon pr faktet t cilat jan objekt i konstatimit
n procedur dhe i cili ka perceptime shqisore.
Objekt i dshmis s dshmitarit gjithmon jan faktet t cilat ai i ka
vrejtur me perceptim personal (i ashtuquajturi dshmitar i gjall), apo
dgjuar nga personat tjer (dshmitar sipas dgjimit), kurse jo
eventualisht mendimet qndrimet dhe vlersimet e tij.
Cilido person q thirret si dshmitar sht i detyruar ti prgjigjet thirrjes dhe,
nse me ligj nuk sht prcaktuar ndryshe, t dshmoj.
Thirrja e dshmitarit bhet duke ia dorzuar thirrjen me shkrim n t ciln shkruan:
emri dhe mbiemri, profesioni i dshmitarit, koha dhe vendi ku duhet t vij, lnda
penale lidhur t ciln ftohet, shenja se
ai/ajo sht i ftuar n cilsi t dshmitarit dhe paralajmrimi pr pasojat e
mosardhjes. Personi m i ri se 16. vjet ftohet n cilsi t dshmitarit prmes
prindrve t tij/saj apo prmes prfaqsuesit ligjor,
prve nse kjo nuk sht e mundur, pr shkak t urgjencs ose pr shkak t
rrethanave tjera. Dshmitari i cili pr shkak t moshs smundjes ose invaliditetit
t dhn nuk mund ti prgjigjet thirrjes mund t merret n pyetje jasht gjykats.
Zakonisht n literaturn e procedurs penale theksohen detyrimet e
dshmitarit si vijon:
1.detyrimi i prgjigjes n thirrje;
2.detyrimi i dshmimit, gjegjsisht dhnies s dshmis;
3.detyrimi i dshmitarit pr ta thn t vrtetn;
4.detyrimi i dshmitarit pr ta dhn betimin ose deklaratn para dhnies s
dshmis, mirpo ajo nuk sht domosdo e parapar n t gjitha legjislacionet e
procedurs penale.
Sanksionet pr shkeljen e detyrimit pr dshmitarin jan t vendosura dyfish,
varsisht prej asaj se dshmitari i ftuar n mnyr t rregullt nuk i sht prgjigjur
thirrjes apo i sht prgjigjur sipas rregullit thirrjes por refuzon t dshmoj.
Prjashtimi dhe lirimi nga detyrimet e dshmimit (dshmitari I
privilegjuar)
Personat t cilt nuk mund t merren n pyetje n cilsi t dshmitarit dhe ata t

cilt jan t liruar nga detyrimet e dshmimit quan me nj emr t prbashkt

dshmitar t privilegjuar.
Personat n vijim nuk mund t merren n pyetje si dshmitar:
1) personi i cili me deklarimin e vet do t shkelte detyrn e ruajtjes s
fshehtsis zyrtare ose ushtarake, derisa organi kompetent nuk e liron
nga ky detyrim;
2) mbrojtsi, pr at q i pandehuri ia ka besuar atij n cilsi t
mbrojtsit t vet, prve kur krkon vet i pandehuri dhe
3) i bashkpandehuri derisa zbatohet procedur e prbashkt.
Personat q jan t liruar nga detyrimi i dshmimit:
1) bashkshorti legjitim dhe bashkshorti jashtmartesor i t pandehurit, prve
kur procedura zbatohet pr vepr penale pr t ciln mund t shqiptohet dnimi
me t paktn pes vjet burgim
dhe ai sht i dmtuar me at vepr penale;
2) personi i gjinis s gjakut n vij t drejt me t pandehurin, personat e gjinis
s gjakut n vij ansore deri n shkall t tret ose gjinis s krushqis deri n
shkall t dyt, prve kur
procedura zbatohet pr vepr penale pr t ciln mund t shqiptohet dnimi me
burgim me t paktn dhjet vjet ose ai ishte dshmitar i veprs penale kundr
fmijs q bashkjeton ose sht i afrt me t apo me t pandehurin ;
3) prindi adoptues ose fmija i adoptuar i t pandehurit, prve kur procedura
zbatohet pr vepra penale pr t ciln mund t shqiptohet dnimi me t paktn
dhjet vjet burgim, ose ai sht
dshmitar i veprs penale kundr fmijs q bashkjeton, ose sht i afrt me t
apo me t pandehurin;
4) personi fetar pr at ka i pandehuri apo nj person tjetr i sht rrfyer;
5) mbrojtsi, mbrojtsi i viktims, mjeku, puntori social ose ndonj person tjetr
pr faktet q i ka msuar gjat ushtrimit t veprimtaris s tyre ku detyrohen ta
ruajn si fshehtsi at q kan msuar me rastin e ushtrimit t profesionit dhe;
6) gazetari ose redaktori i cili punon me mjetet e komunikimit public ose nj nga
ndihmsit e tij;
Nuk mund t jen dshmitar nse ekziston baza ligjore sipas t cils nuk mund t
jen t liruar nga ruajtja e fshehtsis.
Kshtu prokurori publik s pari merr n pyetje dshmitart t cilt i ka
ftuar vet, kurse mbrojtja s pari merr n pyetje dshmitart t cilat i ka
propozuar vet. Secils pal i jepet mundsia ti marr n pyetje
dshmitart t cilt i ka pyetur pala tjetr

Rastet t dshmis s papranueshme t dshmitarit

Rastet e tilla jan:
1) personi nuk mund t pyetet si dshmitar;
2) personi nuk ka detyrim dshmimi e nuk
sht vn n dijeni pr kt ose shprehimisht nuk ka hequr dor nga kjo e drejt,
apo nuk udhzimi dhe heqja dor nuk sht shnuar n procesverbal;
3) personi sht fmij, i cili nuk kupton t drejtn e tij pr t refuzuar dshmimin
ose ;
4) dshmia e dshmitarit sht marr me forc, me kanosje ose me ndonj mjet
tjetr t ngjashm t ndaluar.

Dshmitari bashkpunues, sht I dyshuari apo i pandehuri lidhur me t

cilin aktakuza ende nuk sht lexuar n shqyrtimin gjyqsor, kurse prej tij
pritet q gjykats tia prezantoj provat:
1).
2).
3).
4).
5).

T cilat ka gjas ta pengojn personin tjetr t kryej vepr penale;

T cilat ka gjas t ojn n zbulimin e s vrtets n procedure penale;
T cilat jan dhn me plqimin e plot q dshmia n gjykat t jet e vrtet;
Pr t cilat gjykata vendos se jan t plot dhe t vrteta ose
T cilat do t mund t qonin n ndjekje t suksesshme t veprave penale.

Dshmitari bashkpunues paralajmrohet pr pasojat e dhnies s

dshmis s rreme. do dshmim i till duhet t jet ose n form t shkruar n
gjuhn e dshmitarit bashkpunues dhe e nnshkruar nga ai pr t vrtetuar
saktsin e saj ose e incizuar n audio a videotrak e cila pr gjykatn sht
autentike.

PJESA XX
MBROJTJA E T DMTAURIT DHE E DSHMITARIT
Mbrojtja e t dmtuarit dhe mbrojtja e dshmitarit jan institute t kohs s re t
procedurs penale.
Anonimiteti paraqet pamundsin e zbulimit t informatave lidhur me
identitetin apo lvizjen e t dmtuarit apo dshmitarit, apo identitetin ose lvizjen
e antarit t familjes s t dmtuarit, ose dshmitarit, ose identitetin e cilido
person lidhur me t dmtuarin ose dshmitarin.
Masat e mbrojtjes s t dmtuarit dhe t dshmitarit
N fardo faz t procedurs, prokurori publik, paditsi privat, paditsi subsidiar, i
pandehuri, mbrojtsi, i dmtuari apo dshmitari mund ti paraqesin lutje me shkrim
gjykats me t ciln krkohet masa mbrojtse ose urdhri pr anonimitet nse
ekziston rreziku serioz pr t dmtuarin, dshmitarin apo antarin e familjes s tij.
Lutja e prmendur prmban deklaratn me shnimin e fakteve. Gjyqtari lutjen dhe
deklaratn i fut n pliko t vulosur dhe vetm gjyqtari dhe prokurori publik mund t
ken qasje n prmbajtjen e mbyllur dhe t vulosur. Pas pranimit t lutjes gjyqtari
mund t urdhroj masa mbrojtse adekuate pr t dmtuarin apo dshmitarin, ose
nse konsideron se kjo sht e domosdoshme para nxjerrjes s vendimit pr lutjen,
konvokon seanc dgjimore t mbyllur pr t
marr informata shtes nga prokurori, i pandehuri, mbrojtsi I dmtuarit dhe
dshmitart. N rast se sipas lutjes lshohet urdhresa gjyqtari konvokon sance e
dgjimit t mbyllur gjyqtari mund t lshoj urdhresn pr masn mbrojtse apo
pr anonimitet t t dmtuarit ose dshmitarit ather kur prfundon se:
1. ekziston rrezik serioz pr t dmtuarin, dshmitarin apo antarin e
familjes s tij;
2. masa mbrojtse sht e domosdoshme pr tu evituar rreziku serioz
ndaj t dmtuarit, dshmitarit ose antarit t familjes s tij.
Gjyqtari menjher informon prokurorin publik pr cilndo lutje q e ka paraqitur i
akuzuari, mbrojtsi, i dmtuari, dshmitari, paditsi privat apo paditsi subsidiar,
kurse ai ka t drejt t jap rekomandime

dhe deklarata lidhur me faktet gjyqtarit n seancn e dgjimit ose me an t

shkress nse gjyqtari nuk ka urdhruar seancn dgjimore
Gjyqtari mund t lshoj urdhrin pr anonimitet vetm nse paraprakisht
vlerson se:
1.ekziston rreziku serioz pr dshmitarin apo antarin e familjes s tij prandaj
anonimiteti i plot pr dshmitarin sht I domosdoshm pr tu evituar rreziku i
till serioz;
2.deklarimi i dshmitarit sht me rndsi materiale pr rastin dhe do t ishte e
paarsyeshme q mbrojtja t detyrohet t vazhdoj pa t ;
3.kredibiliteti i dshmitarit sht plotsisht i analizuar dhe i zbuluar pr gjyqtarin
n seancn e mbyllur;
4.nevoja pr anonimitetin e dshmitarit me qllim t sigurimit t drejtsis sht
m e rndsishme sesa interesi i publikut, i t dmtuarit, paditsit subsidiar apo
privat dhe prfaqsuesve t tyre
ligjor apo t autorizuarve q ta kuptojn identitetin e dshmitarit me rastin e
zbatimit t procedures
Urdhri pr anonimitet duhet t jet n formn e shkruar dhe nuk guxon t prmbaj
kurrfar informate e cila do t mund t zbulonte identitetin e t dmtuarit
dshmitarit dhe antarit t familjes s tij, ose e cila do t mund t zbulonte
ekzistimin e rrezikut apo t ekspozonte rrezikun serioz pr sigurin kooperuese t
hetimit vijues, konfidenca policor. Informatat n procesverbal nga seancat e
mbyllura fshihen, vulosen dhe ndahen si sekret zyrtar menjher pas identifikimit,
kurse para marrjes n pyetje t t dmtuarit apo dshmitarve.

PJESA XXI
EKSPERTIZA
Me nocionin ekspert nnkuptojm personin professional (profesionistin)
nga sfera jasht juridike t cilin organi i procedures penale e ka
urdhruar q ta jap dshmin e tij (konstatimin, mendimin,
nganjher vetm mendimin) lidhur me vrtetimin e fakteve t caktuara
n procedurn penale t cilat mund t vrtetohen vetm me ndihmn e
dijs dhe njohurive profesionale.
Arsyet pr thirrjen e ekspertit n procedurn penale jan pasoj e faktit se gjykata
apo organi tjetr i procedurs nuk disponon me njohuri profesionale adekuate

jasht juridike apo me dije t till n baz t s cils do t mund ti vrtetonte

faktet n mnyr t pavarur, vrtetimi I t cilave krkon nj dije dhe njohuri t
till. Me nocionin ekspertiz nnkuptojm veprimin procedural n kuadr t s cilit
eksperti si person me dije shkencore dhe profesionale zbaton njohurit shkencore
dhe profesionale, shkathtsit dhe metodat n faktet t cilat paraqesin objektin e
ekspertizs.
Ekspertiza caktohet ather kur pr prcaktimin apo vlersimin e ndonj fakti t
rndsishm sht e
nevojshme q t merret mendimi dhe konstatimi i specialistit q ka njohuri t
nevojshme profesionale.
Me kt rast gjykata me shkrim urdhron krkimin e mendimit t ekspertit, sipas
propozimit t prokurorit publik, mbrojts ose sipas detyrs zyrtare. N urdhres
ceken faktet t cilat duhet t konstatohen apo vlersohen me ekspertiz si dhe
personat t cilve u besohet ekspertiza. Urdhresa u dorzohet palve.
Personi i ftuar si ekspert sht i detyruar ti prgjigjet thirrjes pr ta dhn
konstatimin dhe mendimin. Eksperti i cili sht ftuar n mnyr t rregullt nuk vjen
kurse edhe mungesn nuk e arsyeton apo nse
refuzon ta bj ekspertizn mund t gjobitet, kurse n rast t mungess s
paarsyeshme mund t detyrohet me forc q t vij.
Arsyeja pr prjashtim t ekspertit, ka t bj gjithashtu me personat t cilt kan
t njjtin pundhns sikurse i pandehuri dhe I dmtuari dhe personat t cilt jan
t punsuar te i dmtuari apo I pandehuri. Mirpo ligji nuk e prjashton mundsin
q n rolin e ekspertit t shfaqet personi i cili paraprakisht sht marr n pyetje si
dshmitar. Zakonisht personi q sht marr n pyetje si dshmitar nuk mund
t jet i emruar si ekspert.
Llojet e detyrueshme t ekspertizave
1. kontrolli dhe obduksioni i kufoms post mortem;
2. analizat toksikologjike;
3. kontrolli i lndimeve trupore dhe kontrolli mjeksor.
Kontrolli dhe obduksioni post mortem i kufoms:
Kontrollin dhe obduksionin post mortem t kufoms e urdhron gjykata. Kontrolli
dhe obduksionin post mortem i kufoms gjithmon ndrmerret kur ekziston
dyshimi apo sht e qart se vdekja sht
shkaktuar me vepr penale ose ajo ka lidhje me kryerjen e veprs penale. Nse
trupi sht, urdhrohet zhvarrosja me qllim t shikimit t kufoms dhe t
autopsis s saj. Me rastin e autopsis s kufoms ndrmerren t gjitha masat e
nevojshme q t vrtetohet identiteti i kufoms dhe pr kt qllim duhet t

prshkruhet posarisht karakteristikat e jashtme dhe t brendshme trupore t

kufoms.
Ekspertimin e drejton gjyqtari i procedurs paraprake dhe n procesverbal
shnon konstatimin dhe mendimin e ekspertit. Autopsia nuk mund ti besohet
mjekut i cili e ka mjekuar t vdekurin.
Ai mund t thirret gjat autopsis pr t dhn shpjegime pr rrjedhn dhe
rrethanat e smundjes.
Analizat toksikologjike:
Analizat toksikologjike bhen ather kur ekziston dyshimi i helmimit. Me at rast
gjykata urdhron q materiet e dyshimta t gjetura n kufom ose n ndonj vend
tjetr t drgohen n institutin pr
helmime toksikologjike pr ekspertim. Me rastin e analizs s materieve t
dyshimta, eksperti prqendrohet veanrisht n prcaktimin e llojit, sasis dhe
efektit t helmit t gjetur, nse materia e dyshimt sht gjetur n kufom,
ather sasia e helmit t prdorur duhet t prcaktohet sa her q kjo sht e
mundur.
Inspektimi i lndimeve trupore dhe kontrolli mjeksor:
parimisht analizn e lndimeve trupore e bn eksperti prmes ekzaminimit fizik
por nse kjo nuk sht e nevojshme ather kjo duhet t bhet n baz t
informacionit nga dosja. Pasi q eksperti t ket br prshkrimin e sakt t
lndimeve, posarisht duhet t jap mendimin e tij pr natyrn dhe peshn e
secilit lndim dhe efektin e tyre t trsishm lidhur me natyrn dhe rrethanat e
posame t rastit konkret, mjetin me t cilin jan shkaktuar lndimet dhe mnyrn
e shkaktimit t tyre. kontrollin mjeksor e kryen mjeku I kualifikuar apo infermieri
n pajtim me normat e profesionit t mjeksis dhe duke pasur respekt t plot
pr dinjitetin e personit dhe konsideratn ndaj ndikimeve fizike dhe psikologjike n
lndimin e tij. Kontrolli mjeksor i t pandehurit mund t zbatohet pa plqimin e tij
nse kjo sht e nevojshme pr vrtetimin e fakteve q jan me rndsi pr
procedurn penale dhe kjo nuk e keqson shndetin e tij.
Ekzaminimi fizik i cili prfshin prmasat trupore, si sht marrja e mostrave t
gjakut gjat kontrollit fizik mund t bhet vetm me urdhr t gjykats ose me
plqim vullnetar t personit n fjal.
Kur sht e nevojshme mostra e flokut dhe e folikuls, pshtyms, urins, sekretit
t hunds, pjess siprfaqsore t lkurs duke prfshir edhe zonn e ijve,
thonjt dhe mostrat e pjess s poshtme t thoit, si dhe mostra tjera t ngjashme
t cilat nuk krkojn ndrhyrje trupore, ato mund t merren gjat ekzaminimit.

Mostrat e gjakut ose mostrat e qelizave tjera trupore t marra nga personat gjat
ekzaminimit mund t prdorn vetm pr nevoja t procedurs penale pr shkak
t s cils merren ato pr procedura tjera
penale q jan n shqyrtim e sipr. Ato do t shkatrrohen pa vones, sa m
shpejt, kur nuk jan m t nevojshme pr kto qllime.
Ekspertiza financiare
Ekspertiza financiare ndrmerret ather kur n procedur paraqitet krkesa pr
zbatimin e kontrollit financiar t librave afariste. N rast t nevoje pr kryerjen e
ekspertizs financiare, gjykata e udhzon ekspertin pr qllim dhe fushveprim t
kontrollit financiar si dhe fakteve dhe rrethanave duhet t vrtetohen. Nse pr
kontrollin profesional t librave afariste t ndrmarrjes ose personit juridik sht e
nevojshme t paraprakisht t rregullohen llogarit e tyre, shpenzimet e kryerjes s
asaj pune bien n barrn e ndrmarrjes afariste apo personit tjetr juridik.

PJESA XXII
PROCEDURA E AKUZIMIT
Aktakuza Nocioni
Me nocionin aktakuz duhet kuptuar krkesn e shkruar dhe t prpiluar
n formn e caktuar ligjore t Prokurorit publik nn kushtet e caktuara
me ligj, dhe t dmtuarit si padits me qllim t caktimit t shqyrtimit
gjyqsor kundr personit t caktuar si i pandehur pr shkak t veprs s
caktuar penale.
Aktakuza paraqet aktin themelor procedural t akuzimit n procedurn e
rregullt penale.

Ngritja e aktakuzs
Pas prfundimit t hetimit ose kur prokurori publik konsideron se informacionet me
t cilat ai disponon pr veprn penale dhe kryersin e saj paraqesin baz t
mjaftueshme pr ngritjen e aktakuzs,
procedura para gjyqit mund t zbatohet vetm n baz t aktakuzs s ngritur nga
prokurori publik.
Aktakuza prmban:
1) Emrin dhe mbiemrin e t pandehurit dhe t dhnat e tij personale;
2) T dhnat nse sht shqiptuar paraburgimi dhe sa koh ka zgjatur ose masat e
urdhruara, nse ai ndodhet n liri dhe nse ai sht liruar para ngritjes s
aktakuzs, sa sht mbajtur n paraburgim;
3) Emrtimin ligjor t veprs penale;
4) Kohn dhe vendin e kryerjes s veprs penale, objektin n t cilin sht kryera
dhe mjetin me t cilin sht kryevepra penale si dhe rrethanat tjera t nevojshme
pr t prcaktuar me saktsi veprn penale;
5) Shpjegimin e arsyeve pr ngritjen e aktakuzs bazuar n rezultatet e hetimit
dhe provat q vrtetojn faktet kryesore;
6) Prcaktimin e gjykats ku do t mbahet shqyrtimi gjyqsor dhe
7) Rekomandimin pr provat q duhet prezantuar n shqyrtimin gjyqsor s
bashku me emrat e dshmitarve dhe ekspertve, shkresat q duhet lexuar dhe
sendet q duhet marr si prov.
Nse i pandehuri gjendet n liri, prokurori publik n aktakuz mund t propozoi q
t jepet urdhri pr paraburgim, e kur i pandehuri gjendet n paraburgim, prokurori
publik mund t propozoj q ai t
lirohet.
Aktakuza i drgohet gjykats kompetente n aq kopje sa ka t akuzuar dhe
mbrojts t tyre dhe nj kopje pr gjykatn. Prokurori public gjithashtu s bashku
me aktakuz drgon edhe lndn komplete t
hetimit. Menjher pas pranimit t aktakuzs gjyqtari i cili e udhheq procedurn
pr konfirmimin e aktakuzs, verifikon se a sht prpiluar aktakuza. Nse gjyqtari
pr konfirmimin e aktakuzs vrteton se aktakuza nuk sht n pajtim me. ia
kthen prokurorit publik q ti plotsoj mangsit n afat prej tri ditsh. Me krkes

t prokurorit pr shkaqe t arsyeshme gjyqtari mund ta shtyj kt afat t

parapar. N qoftse paditsi subsidiar apo privat e lshon afatin e prmendur
konsiderohet se ka hequr dor nga ndjekja, dhe procedura pushon.
Konfirmimi i aktakuzs
N momentin kur gjyqtari vlerson se aktakuza sht prpiluar ne pajtim me KPPK,
ai menjher e cakton seancn pr konfirmimin e aktakuzs. Gjykata menjher
thrret t pandehurin dhe prokurorin n seancn e konfirmimit t aktakuzs.
Aktakuza i dorzohet t pandehurit dhe mbrojtsit t tij s paku tet dit para
seancs pr konfirmimin e saj. N seancn e konfirmimit thirret edhe i dmtuari.
Pasi q t pandehurit ti jet dorzuar aktakuza ai ka t drejt:
1. t heq dor nga shqyrtimi i aktakuzs dhe provave;
2. t heq dor nga seanca pr konfirmimin e aktakuzs dhe t paraqes
kundrshtim me shkrim kundr aktakuzs ose pranueshmris s provs;
3. t vazhdohet me seanc pr konfirmimin e aktakuzs.
I pandehuri gjithashtu mund t propozoj emrat e dshmitarve dhe ekspertve t
cilt ai dshiron ti thrras n shqyrtimin gjyqsor. N thirrje pr seancn e
konfirmimit t aktakuzs gjyqtari e informon t pandehurin pr t drejtat e tij. Nse
i pandehuri dshiron q t heq dor nga shqyrtimi i aktakuzs dhe provave,
gjyqtarit I parashtron dorheqje me shkrim s paku tri dit para dits s parapar
pr seancn e konfirmimit t aktakuzs. Gjyqtari merr aktvendim pr pranimit t
aktit t dorheqjes dhe anulimin e seancs s konfirmimit nse ai sht i bindur se
i pandehuri i kupton pasojat e dorheqjes s tij. Gjyqtari pr kt menjher e
informon t pandehurin, prokurorin dhe t dmtuarin. Nse gjyqtari merr
aktvendim pr refuzimin e aktit t dorheqjes s t pandehurit, seanca e
konfirmimit vazhdon sipas orarit t parapar. Nse i pandehuri dshiron t heq
dor nga seanca e konfirmimit dhe paraqet kundrshtim me shkrim ndaj aktakuzs
ose pranueshmris s provs ai e paraqet aktin e dorheqjes me shkrim gjyqtarit
dhe dorzon do kundrshtim me shkrim s paku tri dit para dits s seancs s
konfirmimit. Gjyqtari merr aktvendim pr pranimin e aktit t dorheqjes nse ai
sht i bindur se i pandehuri i kupton pasojat e aktit t dorheqjes s till. Gjyqtari
menjher e njofton t pandehurin, prokurorin dhe t dmtuarin me vendimin dhe
kundrshtimin me shkrim t t pandehurit, ia dorzon prokurorit dhe t t
dmtuarit.
Nse gjyqtari merr vendim pr refuzim e aktit t dorheqjes s t pandehurit,
seanca e konfirmimit vazhdon sipas orarit t parapar. Aktvendimin e prmendur
gjyqtari mund ta nxjerr m s voni 2 muaj
nga dita e ngritjes s aktakuzs.
Prokurori dhe i pandehuri duhet t jen t pranishm n seancn e konfirmimit. T

drejt pjesmarrje ka edhe i dmtuari.

N fillim t seancs pr konfirmim t aktakuzs, gjyqtari e udhzon t pandehurin
pr t drejtn e tij pr t mos u deklaruar pr shtjen e tij ose t mos prgjigjet
n pyetje dhe se, nse ai deklaron pr shtjen, nuk ka pr detyr ta akuzoj
vetveten ose t afrmin apo ta pranoj fajsin; t mbrohet vet apo nprmjet
ndihms juridike nga mbrojtsi sipas zgjidhjes s tij, t kundrshtoj aktakuzn dhe
pranueshmrin e provave t paraqitura n aktakuz. Gjyqtari duhet t bindet se i
sht kumtuar t pandehurit e drejta pr mbrojts dhe se t dy palt e kan
plotsuar obligimin lidhur me shpalosjen e provave. Prokurori pastaj t pandehurit
ja lexon aktakuzn. Pasi q gjyqtari bindet se i pandehuri e kupton aktakuzn, t
pandehurit i ofron mundsin ta pranoj fajin ose t deklarohet I pafajshm. Nse i
pandehuri nuk e ka kuptuar aktakuzn, gjyqtari thrret prokurorin tia shpjegoj n
mnyr q i pandehuri ta kuptoj pa vshtirsi. Nse i pandehuri nuk dshiron t
bj ndonj deklarim lidhur me fajin e tij, konsiderohet se ai nuk e pranon fajsin.
I pandehuri ose mbrojtsi i tij dhe prokurori kan t drejt t japin deklarata n
seancn e konfirmimit. Gjyqtari mund t lejoj t dmtuarin t jap deklarat. Gjat
seancs s konfirmimit nuk do t merret n pyetje asnj dshmitar apo ekspert
dhe as t prezantohen prova t reja.
Kur i pandehuri pranon fajsin pr t gjitha pikat e aktakuzs gjyqtari
prcakton se:
1. I pandehuri kupton natyrn dhe pasojat e pranimit t fajit;
2. pranimi bhet vullnetarisht nga i pandehuri pas kshillimeve t mjaftueshme me
mbrojtsin nse i pandehuri ka mbrojts;
3. pranimi i fajit mbshtetet n faktet e shtjes q prmban aktakuza, materialet
e prezantuar nga prokurori pr plotsimin e aktakuzs nga i pandehuri dhe do
prov tjetr si sht dshmia e
dshmitarve e paraqitur nga prokurori ose i pandehuri;
Duke vlersuar pranimin e fajsis s t pandehurit gjyqtari mund t krkoj
mendimin e prokurorit, mbrojtsit dhe t dmtuarit. Kur gjyqtari nuk pajtohet se
jan vrtetuar faktet, ai procedon n seancn e konfirmimit sikur pranimi i fajsis
t mos ishte br. Kur gjyqtari pajtohet se jan vrtetuar faktet, ai merr
aktvendimin me t cilin miraton pranimin e fajsis nga i pandehuri.

Hedhja e aktakuzs
Gjyqtari merr aktvendim pr hedhjen posht t aktakuzs dhe pezullimin e
procedurs penale kur ai vlerson se:
1.vepra me t ciln akuzohet nuk prbn vepr penale;
2.ekzistojn rrethana t cilat e prjashtojn prgjegjsin penale,
3.ka kaluar afati i parashkrimit, vepra sht prfshir me amnisti apo
falje, apo ekzistojn rrethana t tjera t cilat e pengojn ndjekjen;
4.nuk ka prova t mjaftueshme q mbshtesin dyshimin e bazuar se I
pandehuri e ka kryer veprn pr t ciln akuzohet.
Gjyqtari merr aktvendim pr hedhjen posht t aktakuzs ose pushimin e
procedurs kur vlerson se aktakuza nuk sht ngritur nga paditsi I autorizuar,
nse propozimi i pals s dmtuar ose leja e organit public mungon, ose sht
trhequr apo nse ekzistojn rrethana t tjera t cilat prkohsisht e pengojn
ndjekjen.
N aktvendimin e gjyqtarit pr hedhjen posht t aktakuzs mund t ushtrohet
ankes nga prokurori dhe i dmtuari n kolegjin prej tre gjyqtarsh. Nse ndaj
vendimit t gjyqtarit pr kundrshtim t
aktakuzs ankohet vetm i dmtuari dhe ankesa sht e suksesshme konsiderohet
se i dmtuari ndrmerr ndjekjen si padits subsidiar .
Forma e prer e aktakuzs
Aktakuza merr formn e prer:

PJESA XXIII
SHQYRTIMI GJYQSOR
Shqyrtimi gjyqsor si faz e tret e procedurs s rregullt penale e ka rndsin t
pjess kryesore dhe qendrore t procedurs penale. N shqyrtimin gjyqsor
shqyrtohet krkesa penale juridike gjegjsisht
krkohen prgjigje n pyetjet lidhur me konfirmimin e veprs penale dhe rrethanat
nn t cilat sht kryer, kryesi i veprs penale dhe personaliteti i tij, dhe caktimi i
sanksionit penal. N shqyrtimin
gjyqsor me zbatimin e parimit kontradiktor, t drejtprdrejt, dhe
transparent, me goj paraqiten teza e aktakuzs dhe teza e mbrojtjes,
ndrmerren veprime argumentuese pr t ardhur deri
te provat t cilat jan esenciale pr nxjerrjen e aktgjykimit, konstatohet
gjendja faktike dhe nse nuk lindin pengesa procedurale, nxirret
aktgjykimi me t cilin gjykata n mnyr meritore shqyrton lndn e
aktakuzs.
Aktakuza mund t nxirret kshtu vetm n baz t shqyrtimit t mbajtur gjyqsor
dhe si aktvendim m i rndsishm n procedure penale, ekskluzivisht bazohet n
fakte dhe prova t cilat jan prezantuar n shqyrtimin gjyqsor.
Kjo faz e procedurs penale prfshin prgatitjet pr mbajtjen e shqyrtimit
gjyqsor, shqyrtimi gjyqsor, marrja e aktgjykimit, dhe shpallja e
aktgjykimit.
Shqyrtimin gjyqsor e cakton kryetari i trupit gjykues me urdhr, menjher pasi
q aktakuza t marr formn e prer.
Supozimet pr mbajtjen e shqyrtimit gjyqsor
Drejtprdrejt para fillimit t shqyrtimit gjyqsor sht e nevojshme t vrtetohen
supozimet pr mbajtjen dhe zhvillimin rregullt t tij.
Supozimet pr mbajtjen e shqyrtimit gjyqsor ka t bj me pranin e subjekteve
t caktuara t procedurs penale. Kryetari i trupit gjykues hap seancn, shpall
shtjen pr gjykim n shqyrtim gjyqsor dhe prbrjen e trupit gjykues, pastaj
konstaton nse kan ardhur t gjitha personat e thirrur dhe kur nuk kan ardhur
verifikon se a u jan dorzuar ftesat dhe a e kan arsyetuar mosardhjen e tyre.
Mosardhja e prokurorit publik n shqyrtim gjyqsor ka pr pasoj shtyrjen e
shqyrtimit gjyqsor.
Nse n shqyrtimin gjyqsor nuk paraqitet paditsi subsidiar, paditsi privat, ose
prfaqsuesi i autorizuar i tyre, edhe prkundr ftess me rregull, trupi gjykues me
aktvendim e pushon procedurn.

Prezenca e t pandehurit n shqyrtimin gjyqsor sht e detyrueshme. Nse i

pandehuri sht ftuar me rregull, me aktvendim pezullohet procedura. Pjesmarrja
e t pandehurit n shqyrtimin kryesor sht e detyruar. Nse i pandehuri sht
ftuar me rregull, kurse n shqyrtimin gjyqsor nuk paraqitet as mungesn e tij nuk
e arsyeton para trupit gjykues, ather jepet urdhri pr shoqrimin e t
pandehurit, kurse nse ai nuk mund t sillet menjher ather shtyhet shqyrtimi
gjyqsor dhe urdhrohet q i akuzuari n shqyrtimin e ardhshm gjyqsor t sillet
me dhun.
Mosardhja e mbrojtsit n shqyrtimin gjyqsor dhe pamundsia e angazhimit t
avokatit tjetr ka pr pasoj shtyrjen e shqyrtimit gjyqsor. Mosardhja e
paarsyetuar e dshmitarit apo ekspertit n shqyrtimin gjyqsor mund t ket pr
pasoj sjelljen me masa t detyrimit t dshmitarit dhe ekspertit. N pikpamje t
mbajtjes s shqyrtimit gjyqsor, trupi gjykues do t vendos se a duhet
shtyr shqyrtimi gjyqsor.
Rrjedha e shqyrtimit gjyqsor
Veprimi procedural me t cilin fillon shqyrtimi gjyqsor, n kuptimin juridik sht
leximi i aktakuzs apo padis. Aktakuzn sipas rregullit e lexon prokurori. Nse i
dmtuari do t jet i pranishm mund ta arsyetoj krkesn e vet pasurore juridike
t tij, kurse nse nuk ka qen i pranishm krkesn e tij do ta lexoj kryetari i trupit
gjykues. Kryetari i trupit gjykues verifikon se I akuzuari a e ka kuptuar aktakuzn
dhe ofron mundsin q t deklarohet se a sht fajtor apo jo. Nse i pandehuri
nuk dshiron tjap kurrfar deklarate pr fajsin e tij do t konsiderohet se sht
deklaruar se nuk sht fajtor. Nga deklarata e t pandehurit varet rrjedha e
mtejm e shqyrtimit gjyqsor. Kshtu nse deklarohet se sht fajtor
konsiderohet pranim i tij dhe verifikohet mnyra vullnetare e argumentimit dhe
pranimit.
Kur trupi gjykues vlerson se krkesat jan plotsuar, shqyrtimi gjyqsor vazhdon
me fjaln prfundimtare t palve. Nse i pandehuri pranon fajin sipas t gjitha
pikave t aktakuzs n seancn e konfirmimit t aktakuzs, kurse n shqyrtimin
gjyqsor deklaron se nuk sht fajtor, kryetari i trupit gjykues mund ta shtyj
shqyrtimin gjyqsor n mnyr q ti ftoj dshmitart dhe ekspertt. Kur i akuzuari
deklaron se nuk sht fajtor ose kur deklarimi i tij nuk i plotson kushtet ligjore,
kalohet n procedur t provave. Prezantimi i provave ka t bj me t gjitha
faktet pr t cilat gjykatat konsideron se jan t rndsishme pr gjykim t drejt
dhe t ndershm. Sipas rregullit, s pari prezantohen provat t cilat i ka propozuar
prokurori, pastaj pasojn provat t cilat i ka
propozuar mbrojtsi apo i akuzuari, dhe pastaj provat q ka urdhruar gjykata t
mblidhen sipas detyrs zyrtare. Pas marrjes n pyetje t dshmitarit dhe ekspertit
dhe t prezantimit t provave materiale merret n pyetje i pandehuri i cili ka
deklaruar se nuk sht fajtor si dhe i pandehuri i cili ka dhn deklarimin e till por
q nuk sht pranuar .
Palt dhe t dmtuarit gjat shqyrtimit gjyqsor mund t propozojn q t kryhet

inspektimi dhe faktet e reja dhe t merren provat e reja. N shqyrtimin gjyqsor
drejtprdrejti merren n pyetje edhe dshmitart, kurse ekspertt mendimin dhe
konstatimin e shprehin me goj. I dmtuari jep deklarimin e tij n cilsi t
dshmitarit para se t merreshin n pyetje dshmitart tjer. N shqyrtimin
gjyqsor sht e lejuar edhe prezantimi i fsheht i provave duke lexuar
procesverbalin pr dshmit e dshmitarit apo t ekspertit nga dgjimet e
mhershm, apo me leximin e procesverbalit pr vzhgimin,
kontrollin e baness, apo konfiskimin e objekteve. Pas prfundimit t procedurs t
dshmimit kalohet n fjaln prfundimtare. Fjala prfundimtare paraqet pjes
shum t rndsishme t aktiviteteve procedurale n shqyrtimin gjyqsor. Me
rastin e diskutimit prokurori, i dmtuari, mbrojtsi, dhe krejtsisht n fund i
pandehuri. Prfundimin e shqyrtimit gjyqsor e shpall kryetari i trupit gjykues
dhe pastaj pas s cils gj gjykata trhiqet n seancn pr kshillim dhe votim me
qllim t nxjerrjes s aktgjykimit.

PJESA XXIV
AKTGJYKIMI
Aktgjykimi sht vendimi m i rndsishm i cili nxirret n procedurn
penale dhe me t vendoset pr objektin themelor dhe sekondar t
procedurs penale. Aktgjykimi merret pas prfundimit t
shqyrtimit gjyqsor dhe pasi q t jet trhequr trupi gjykues n seancn pr
kshillim dhe votim pr ta marr aktgjykimin. Marrja e aktgjykimit sht n
kompetenc ekskluzive t gjykats.
Aktgjykimet ndahen n meritore (thelbsore), dhe formale (procedurale).
Me aktgjykime meritore zgjidhet esenca (lat. in merito), e shtjes penale n at
kuptim q sht kryer vepr penale, a sht fajtor I pandehuri, dhe ndaj t
pandehurit a mund t zbatohet sanksioni penal.
Me aktgjykim formal zgjidhet lnda penale, sepse nuk ekzistojn supozimet
procedurale pr t.
Aktgjykimet meritore jan: aktgjykime me t cilat i pandehuri shpallet
Fajtor. Dhe aktgjykime me t cilat i pandehuri lirohet nga aktakuza.
Aktgjykimi formal apo procedural sht aktgjykim me t cilin aktakuza
hedhet posht. Duke pranuar parimin e drejtprdrejt ligji ka parapar q gjykata
aktgjykimin e mbshtet vetm n fakte dhe prova
t cilat prezantohen n shqyrtimin gjyqsor. gjithashtu gjykata sht e detyruar q
do prov ta vlersoj me ndrgjegje dhe individualisht,kurse lidhur me provat tjera
dhe n baz t vlersimit t
till ta nxjerr prfundimin se a sht argumentuar ndonj fakt. Aktgjykimin e
shpall kryetari i trupit gjykues menjher pasi t jet nxjerr ai, kurse nse kjo

nuk sht e mundur ather e shtyn shpalljen e aktgjykimit m s shumti tri dit.
aktgjykimi i cili shpallet duhet t prpilohet me shkrim n afat prej 15 ditsh pasi
q t jet shpallur, nse i pandehuri sht n paraburgim, gjegjsisht n afat prej
30 ditsh n rastet tjera.
Aktgjykimi i prpiluar me shkrim duhet t ket: hyrjen, diapozitivin dhe
arsyetimin.
Aktgjykimi me t cilin refuzohet aktakuza
Aktgjykimin, me t cilin refuzohet aktakuza, gjykata e nxjerr ather kur
ekzistojn pengesa procedurale pr shqyrtimin e objektit kryesor t procedurs
penale.
Arsyet pr marrjen e aktgjykimit me t cilin refuzohet aktakuza jan: nse
prokurori q nga fillimi deri n prfundim t gjykimit t prgjithshm e ka trhequr
aktakuzn; nse I dmtuari ka hequr dor nga propozimi; nse i akuzuari pr t
njjtn vepr tashm sht dnuar me formn e prer, i liruar nga aktakuza apo
procedura kundr tij me aktvendim t forms s prer sht pezulluar dhe ;nse i
akuzuari me amnisti, falje sht liruar nga ndjekja, ose sht parashkruar apo nse
ekzistojn rrethana tjera t cilat pengojn ndjekjen penale.
Aktgjykimi me t cilin i akuzuari lirohet nga aktakuza
Aktgjykimi lirues (lat. liberatorna), me t cilin personi lirohet nga aktakuza pr
arsye: nse vepra pr t ciln sht akuzuar nuk paraqet vepr penale; nse
ekzistojn rrethanat t cilat prjashtojn
prgjegjsin penale; apo nse nuk sht vrtetuar se i akuzuari ka kryer vepr
penale pr t ciln sht akuzuar.
Aktgjykimi me t cilin i akuzuari shpallet fajtor
Aktgjykimi me t cilin i akuzuari shpallet fajtor, gjithashtu sht aktgjykim meritor
me t cilin zgjidhet objekti kontestues. Aktgjykimi me t cilin i akuzuari shpallet
fajtor merret pasi q gjykata t vrtetoj
se i akuzuari ka kryer vepr penale pr t ciln sht akuzuar dhe se sht fajtor
pr veprn pr t ciln sht akuzuar.
Aktgjykimi me t cilin i akuzuari shpallet fajtor mund t jet: aktgjykim dnues,
apo aktgjykim me t cili personi shpallet fajtor dhe dnohet me lartsi
dhe lloj t caktuar t dnimit (lat. condemnatorna); dhe aktgjykimi me t
cilin i akuzuari shpallet fajtor pr veprn e caktuar penale, por lirohet
nga dnimi me dispozitat e Kodit Penal.

PJESA XXV
MJETET JURIDIKE
Mjeti juridik sht mjet i ktij lloji me t cilin palt dhe personat tjer t
autorizuar e thyejn vendimit e nxjerr n procedure penale me qllim q
ai t ndryshohet apo t abrogohet.
Teoria e t drejts s procedurs penale e njeh ndarjen e mjeteve juridike n:
1. Mjete t rregullta dhe
2. mjete t jashtzakonshme juridike.
Me mjet t rregullt juridik hedhet posht vendimi i cili ende nuk ka marr
formn e prer, dhe qllimi i tij sht rishqyrtimi i korrektsis s
vendimit gjyqsor para forms s tij t prer.
Me mjete t jashtzakonshme juridike thyhen vendimet e forms s
prer.
Mjetet e jashtzakonshme juridike shfrytzohen n mas t kufizuar dhe me
prjashtime kundr vendimeve gjyqsore t cilat tashm kan marr formn e
prer.
Mjetet e rregullta juridike jan:
ankesa lidhur me aktgjykimin e shkalls s par; ankesa lidhur me
aktgjykimin e gjykats s shkalls s dyt dhe ankesa kundr
aktvendimit.
Kurse mjetet e jashtzakonshme juridike jan:
rishikimi i procedures penale; zbutja e jashtzakonshme e dnimit;
krkesa pr mbrojtjen e ligjshmris.
- Mjetet juridike suspenzive dhe jo suspenzive, mjeti juridik suspensiv e
shtyn ekzekutimin e vendimit t kundrshtuar. Mjeti juridik jo suspensiv
nuk e shtyn ekzekutimin e vendimit. Sipas rregullit, mjetet juridike t
rregullta jan suspenzive, kurse mjetet juridike t jashtzakonshme jan jo
suspenzive.
- mjetet juridike devolutive dhe jo devolutive, mjeti juridik jo devoutiv ka
pr pasoj se me rastin e mjetit juridik n shtjen penale gjykohet para
gjykats m t lart e jo para asaj gjykate e cila e ka
marr vendimin tashm t kundrshtuar. Mjet juridik jo devolutiv sht ai pr
t cilin vendos e njjta gjykat e cila edhe e ka marr vendimin i cili

kundrshtohet.
- mjetet juridike t plota dhe jo t plota, mjeti juridik i plot mund t
deklarohet nga t gjitha bazat ligjore, kurse mjeti juridik jo i plot vetm
nga disa baza.
Mjetet juridike t rregullta sipas rregullit jan t plota, kurse mjeti juridik
i jashtzakonshm sht jo i plot. Procedura pr mjet juridik pr nga
natyra e saj sht fakultative, e jo obligative.
Ankesa lidhur me aktgjykimin e shkalls s par dhe shkalls s dyt
Ankesa lidhur me aktgjykimin e shkalls s par sht e rregullt
suspensive, devolutive dhe sht mjet juridik i plot me t cilin subjektet e
mjetit juridik krkojn nga gjykata e shkalls s dyt q pr
shkak t mangsive t caktuara n gjykimin e shkalls s par apo n procedurn
e shkalls s par t aktgjykimit t shqiptuar t rishqyrtohen apo abrogohen
plotsisht ose pjesrisht.
Paditsi i autorizuar mund t paraqes ankes si pr dmin ashtu edhe n dobi t
akuzuarit. Ankesa e cila deklarohet nga subjektet e autorizuara konsiderohet e
lejueshme. Ankesa mund t deklarohet
brenda 15 ditve nga dita e drgimit t kopjes s aktgjykimit. Ankesa e deklaruar
n afatin ligjor konsiderohet si ankes n kohn e duhur.
Prmbajtja e ankess sht e prcaktuar me ligj.
Ankesa duhet t prmbaj:
(1). T dhnat pr aktgjykimin i cili ankimohet;
(2). Arsyet - bazn e ankimit n aktgjykim;
(3). Arsyetimin e ankess;
(4). Propozimin pr prishje t trsishme ose t pjesrishme t aktgjykimit ose pr
ndryshimin e tij;
(5). Nnshkrimin e ankuesit. N ankes mund t theksohen faktet dhe provat e
reja, por parashtruesi i saj sht I detyruar ti theksoi arsyet se prse ato m hert
nuk i ka prmendur
Aktgjykimi mund t kundrshtohet pr shkak t:
Shkeljes esenciale t dispozitave t procedurs penale; shkeljes s ligjit penal;
vrtetimit t gabuar dhe jo t plot t gjendjes faktike; vendimit pr sanksionet
penale, konfiskimit t dobis pasurore t fituar
me vepr penale, pr shpenzimet e procedurs penale, pr krkesn pasurore
juridike, si dhe pr shkak t urdhrit pr shpalljen e aktgjykimit prmes shtypit,
radios apo televizionit.

Shkeljet esenciale t dispozitave t procedurs penale, kto shkelje mund

t jen absolutisht t rndsishme (ndrmjet shkeljes s ligjit procedural dhe
kundrshtimit t aktgjykimit ekziston lidhja shkakore), dhe relativisht t
rndsishme (lidhja shkakore ndrmjet shkeljes dhe aktgjykimit duhet t
prcaktohet n kuptimin se a ka qen ajo shkelje, shkelje apo ka mundur t jet
me ndikim n marrjen e aktgjykimit t drejt dhe ligjor).
Shkeljet absolute jan cekur n mnyr taksative n Ligj dhe t tilla jan
dymbdhjet; shkeljet relative qensore pukjan t cekura n mnyr taksative n
ligj, por jan prcaktuar me klauzoln e
prgjithshme. shkeljet e esenciale t dispozitave t procedurs penale mund t
jen baz pr abrogimin e aktgjykimit t shkalls s par dhe kthimin e lnds
gjykats s shkalls s par n rigjykim, dhe n rivendosje .
Shkelja e ligjit penal
Shkelja e ligjit penal sht ajo kur gjykata gabimisht e ka zbatuar dispozitn
penalo-juridike apo nuk e ka zbatuar fare. Shmangia jo e drejt e gjendjes faktike e
nn dispozitave t ligjit penal e cila ka si
pasoj rishqyrtimin e aktgjykimit t shkalls s par.
Gjendja faktike e vrtetuar n mnyr t gabueshme dhe jo t plot, mund t jet
baz pr abrogimin e aktgjykimit t shkalls s par dhe kthimit e lnds n
gjykatn e shkalls s par p rigjykim dhe
rivendosje, gjegjsisht rishqyrtim. Gjendja faktike e vrtetuar n mnyr jo t plot
kur gjykata e shkalls s par ka br lshim me rastin e vrtetimit t ndonj fakti
vendimtar ose nuk i ka prezantuar t gjitha provat e rndsishme pr argumentet
vendimtare t cilat i ka konfirmuar.
Aktgjykimi mund t kundrshtohet pr shkak t vendimit pr sanksione penale,
mjeteve sporadike t procedurs penale, (shpenzimet dhe krkesa pasurorejuridike), si dhe urdhresat r shpalljen e
aktgjykimit prmes shtypit, radios dhe televizionit. Me rastin e ksaj baze t
ankess, aktgjykimi i shkalls s par mund t rishqyrtohet.
Procedura sipas ankess, zhvillohet n dy pjes: procedura para gjykats s
shkalls s par, para gjykats e cila e ka nxjerr vendimin e
kundrshtuar dhe procedura para gjykats s shkalls s dyt.
Procedura para gjykats s shkalls s par parashtrohet gjykats e cila e
ka shqiptuar dnimin e shkalls s par me numr t mjaftueshm t kopjeve pr
gjykatn si dhe pr paln kundrshtare dhe

mbrojtsin.
Pjesa e dyt dhe m e rndsishmja e procedurs ankimore zhvillohet para
gjykats s ankess apo t shkalls s dyt. Gjykata e shkalls s dyt merr
vendimin n seancn gjyqsore apo dgjimore. Seanca fillon me raportin e
gjyqtarit raportues mbi faktet. Gjithashtu n punn e ksaj seance mund t
prfshihet edhe pala edhe mbrojtsi. Pr seancn gjyqsore informohet prokurori, i
akuzuari dhe mbrojtsi. Mosardhja e palve dhe mbrojtsit t ftuar n mnyr t
rregullt, nuk e pengon mbajtjen e seancs. N seancn gjyqsore n t ciln
prezantojn palt dhe mbrojtsi mund t kyet publiku vetm nn kushtet ligjore.
Marrja n pyetje para gjykats s shkalls s dyt mbahet vetm nse sht e
nevojshme q pr shkak t gjendjes faktike t vrtetuar gabimisht dhe n mnyr
jo t plot midis provave t reja apo prsriten provat e prezantuara m par
ndonse ekzistojn shkaqet e arsyeshme q lnda t mos i kthehet gjykats s
shkalls s par n rigjykim.
Ankesa pr aktgjykimin e gjykats s shkall s dyt, sht e lejuar
jashtzakonisht. Kjo ankes i paraqitet Gjykats Supreme t Kosovs. Nse gjykata
e shkalls s par ka shqiptuar dnimin me burgim afatgjat, por nse sht
vrtetuar dnimi i till; nse gjykata e shkalls s dyt ka konstatuar gjendjen
faktike m ndryshe e jo ashtu me gjendje faktike t konfirmuar ka nxjerr
aktgjykimin; nse gjykata e shkalls s dyt e ka ndryshuar aktgjykimin e shkalls
s par me t cilin i akuzuari sht liruar nga ankesa dhe ka shqiptuar dnimin me
t cilin e shpall fajtor.
Ankesa kundr aktvendimit
Sipas KPPK, ankesa kundr aktvendimit sht e lejueshme n rastin e disa
aktvendimeve, gjegjsisht kundr disa aktvendimeve. Ky mjet juridik sht i
prjashtuar. Duke pasur parasysh se n procedurn
penale merren shum aktvendime, ligji parasheh se kundr aktvendimeve t
gjyqtarit paraprak dhe kundr t tjerave t nxjerra n shkalln e par, palt dhe
personat, t drejtat e t cilve jan cenuar gjithmon mund ti kundrshtojn kur
n kt ligj nuk sht ndaluar n mnyr eksplicite ankesa. Ky ishte grupi i par
aktvendimeve n pikpamje t t cilave, me ligj sht rregulluar n trsi
procedura e
ankess.
Grupin e dyt e prbjn ato aktvendime, t cilat n procedure paraprake i nxjerr
kolegji i t treve. Me ligj parashihen prjashtimet n kuptim t paraqitjes s
ankess edhe pr vendimin e till. Pra, n
grupin e dyt hyjn ato aktvendime, t cilat i nxjerr Kolegji jashtgjyqsor dhe
kundr t cilave, zakonisht nuk lejohet ankesa .
Grupin e tret e prbjn ato aktvendime, t cilat nxirren me qllim t prgatitjes
s shqyrtimit gjyqsor dhe aktgjykimit dhe t cilat mund t kundrshtohen vetm
me ankes kundr aktgjykimit, prve nse me KPPK nuk sht parapar ndryshe.

Rndsia dhe kuptimi i mjetit t jashtzakonshm juridik

Pasi q t jet paraqitur mjeti i rregullt juridik, dhe t jet nxjerr vendimi pr t,
apo kur subjektet e autorizuara nuk e shfrytzojn kt t drejt, aktvendimi i
gjykats merr formn e prer. Prandaj me
aktvendimin e forms s prer theksohet se nuk mund t shqyrtohet m. Forma e
prer e aktvendimit ka karakter t siguris juridike, pr arsye se do procedur
penale n momentin e caktuar duhet t jet e prfunduar. Gjithashtu, forma e
prer sht edhe supozim pr ekzekutimin e aktvendimit. Vetm prjashtimisht
mund t shqyrtohet aktvendimi i gjykats, pas forms s prer, me an t mjeteve
t
jashtzakonshme juridike. Aktvendimi i forms s prer mund t jet I padrejt kur
ai bazohet n konstatimet jo t sakta t gjendjes faktike apo kur me aktvendimin e
gjykats shkelet ligji.
Njihen tri mjete t jashtzakonshme juridike:
- prsritjen e procedurs penale ;
- zbutja e jashtzakonshme e dnimit;
- krkesa pr mbrojtje t ligjshmris.
Prsritja e procedurs penale
N raste t caktuara dhe sipas kushteve t parapara me KPPK, procedura penale e
kryer me aktvendim/aktgjykim t forms s prer mund t prsritet me krkes
t personit t autorizuar.
Prsritja e procedurs penale paraqet kthimin e procedurs s formes s prer, t
kryer, n nj faz t mparshme t procedurs dhe zhvillim t serishm t
procedurs nga ajo faz.
N kt kuptim, procedura penale e cila ka prfunduar me formn e prer t
aktvendimit apo aktgjykimit, me krkes t personit t autorizuar, mund t
prsritet vetm n rastet dhe nn kushtet e parapara me ligj.
N kuadr t ktij mjeti t jashtzakonshm juridik dallojm:
- rishqyrtimin e aktgjykimit t forms s prer, pa procedur penale;
- vazhdimin e procedurs penale (nse ajo sht ndrpre pr shkak t ekzistimit t
ndonj pengese formale, psh. kompetenca reale e gjykats;
- prsritja e procedurs penale t prfunduar me aktvendim t formes s prer
(psh. n rastin kur prokurori publik heq dor nga aktakuza, kurse m von
dshmohet se heqja dor e tij nga aktakuza ka qen rezultat i veprs penalekeqprdorim i pozits zyrtare t prokurorit publik;
- prsritja e procedurs penale t prfunduar me aktgjykim t formes s prer n
dobi t t pandehurit (psh. nse prezantohen faktet apo provat e reja, t cilat e
arsyetojn lirimin e t dnuarit ose mundsojn dnimin e tij m t leht ligjor,

apo edhe prjashtimisht, n dm t t akuzuarit (psh. nse aktgjykimi i formes s

prer ka qen i bazuar n dshmi t rreme t dshmitarit, kurse dshmia e till e
rreme sht rezultat i veprs penale t t pandehurit kundr dshmitarit.
Krkesn pr prsritjen e procedurs penale mund ta paraqesin palt dhe
mbrojtsi, kurse pas vdekjes s t dnuarit edhe prokurori publik, pastaj
bashkshorti legjitim, qifti jashtmartesor, t afrmit farefisnor, i prvetsuari dhe
prvetsuesi si dhe ushqyesi i personit t dnuar.
Krkesa pr prsritje t procedurs mund t parashtrohet edhe pasi q i dnuari
ta ket vuajtur dnimin, pa marr parasysh parashkrimin, amnestimin apo faljen
(abolicionin). Pr kt mjet t jashtzakonshm juridik, (jo devolutiv), vendos
gjykata e cila ka gjykuar n shkalln e pare.
Lehtsimi i jashtzakonshm
Ky mjet i jashtzakonshm juridik, kur t jen paraqitur pas forms s prer t
aktgjykimit rrethanat t cilat nuk kan ekzistuar n kohn e shqiptimit t dnimit,
ose ndonse kan ekzistuar, pr to nuk ka ditur gjykata, mund t sjell deri te
dnimi m i but. Rrethanat t cilat shrbejn si baz pr lehtsimin e
jashtzakonshm t dnimit jan rrethanat e ashtuquajtura lehtsuese dhe
rrethanat tjera t cilat
ndikojn pr mas apo lloj t dnimit m t but (psh. Rrethanat personale dhe
familjare t t dnuarit). Krkesn mund ta paraqes edhe prokurori publik, i
dnuari dhe mbrojtsi i tij. Pr krkesn vendos Gjykata Supreme e Kosovs. Kjo
Gjykat e refuzon krkesn nse nuk jan plotsuar kushtet, kurse, nse e miraton
krkesn, ather me aktvendim e ndryshon aktgjykimin e forms s prer n
aspektin e dnimit.
Krkesa pr mbrojtjen e ligjshmris
Me kt mjet t jashtzakonshm juridik, sulmohet shkelja e ligjit n aktgjykimin e
forms s prer. Krkesa pr mbrojtjen e ligjris paraqitet pr shkak t shkeljes
s ligjit penal- t cenimit absolutisht
esencial t dispozitave t KPPK apo shkeljeve tjera t ligjit procedural, nse ato
shkelje ligjore kan ndikuar n ligjshmrin e aktvendimit gjyqsor.
Prve ksaj q u cek, Prokurori Publik i Kosovs, mund t paraqes kt mjet t
jashtzakonshm juridik pr shkak t fardo shkeljeje t ligjit.
Subjektet t cilat mund t paraqesin krkes jan: Prokurori Publik i
Kosovs, i pandehuri, mbrojtsi edhe pas vdekjes s t akuzuarit, personat e
autorizuar pr paraqitje t krkess pr prsritje t procedures.
Pr krkesn pr mbrojtje t ligjshmris vendos Gjykata Supreme e Kosovs, dhe
nse e miraton krkesn, ather do ta ndryshoj vendimin aktvendimit/
aktgjykimin ose do ta anuloj n trsi, apo pjesrisht dhe lndn do ta kthej n
rigjykim n gjykatn kompetente, ose vetm do t konstatoj se ekziston shkelja
ligjore.

PJESA E XXVI
PROCEDURA E SHKURTUAR , DHNIA E URDHRIT PENAL DHE
PARALAJMRIMI GJYQSOR
Procedura e shkurtuar
Procedura e shkurtuar para gjykats komunale zbatohet pr veprat
penale pr t cilat si dnim kryesor sht parapar gjoba me t holla apo
dnimi me burg deri n tri vjet.
Kt procedur, Ligji e ka rregulluar me dispozita t posame (t cilat nnkuptojn
shmangie nga procedura e rregullt penale, kshtu psh. N sipas procedurs s
shkurtuar nuk ka hetim apo procedur t vrtetimit t aktakuzs), zbatimin
adekuat t dispozitave tjera t KPPK. N kt mnyr i kontribuohet thjeshtsimit
t veprimeve procedurale n rastet e veprave t lehta penale. Ndrkaq, baza mbi
t ciln jan ngritur normat materiale sht rregullim i till i procedurs s
shkurtuar, i cili
siguron t drejtat dhe detyrimet e palve, bn rregullimin e drejt t fakteve, e
mundson procedurn e drejt dhe mundsin e parashtrimit t mjeteve juridike.
Specifik themelore e procedurs s shkurtuar sht se:
- Kjo procedur iniciohet n baz t propozimit t aktakuzs s prokurorit publik
apo paditsit subsidiar ose n baz t padis private t ciln e paraqet paditsi
privat;
- me kt procedur, paraburgimi mund t caktohet vetm prjashtimisht dhe
kohzgjatja e tij zvoglohet n kohn m t shkurtr t mundshme (para paraqitjes
s propozimit t aktakuzs,

paraburgimi mund t zgjas m s shumti 15 dit, kurse pas paraqitjes s

propozimit t aktakuzs, gjyqtari pr do muaj verifikon se a ekzistojn ende
arsyet pr paraburgim);
- shqyrtimi gjyqsor zhvillohet para gjyqtarit individual;
- shqyrtimi gjyqsor mund t mbahet edhe pa pjesmarrjen e t pandehurit dhe
mbrojtsit t tij;
- shqyrtimi kryesor fillon me leximin e prmbajtjes kryesore t propozimit t
aktakuzs apo padis private dhe, sipas mundsis, prfundon pa u ndrpre;
- ankesa lidhur me aktgjykimin mund t paraqitet n afat prej 8 ditsh nga dita e
drgimit t kopjes s aktgjykimit.
- para caktimit t shqyrtimit gjyqsor, gjyqtari individual, mund tI ftoj paditsin
privat dhe t akuzuarin pr pajtim;
Procedura e dhnies t urdhrit penal
Procedura pr dhnien e urdhrit penal, gjithashtu paraqet form t
shkurtuar t procedurs penale e cila zbatohet n rastet e veprave t
lehta penale dhe n kuadr t ksaj sht e mundur q t pandehurit tI
shqiptohet masa apo sanksioni penal edhe pa shqyrtimin gjyqsor.
Sipas natyrs s saj, procedura pr lshimin e urdhrit penal, i sht dedikuar
zbatimit dhe prfundimit t shpejt t procedurs s lidhur me veprat e lehta
penale. Prmes procedurs s dhnies s urdhrit
penal mundsohet thjeshtsimi i shqyrtimit t veprs penale, dhe kryesit t saj,
prshpejtohet procedurs penale por edhe lehtsohet puna e legjislacionit penal.
Kusht ligjor pr zbatimin e ksaj procedure sht:
- q t jet n pyetje vepra penale pr t ciln sht parapar dnimi me burg deri
n tri vjet apo gjoba me t holla si dnim kryesor;
- q prokurori publik t ket kuptuar pr veprn penale n baz t kallzimit penal
autentik;
- q prokurori publik, n propozimin e aktakuzs, t ket krkuar nga gjykata
lshimin e urdhrit penal;
- q prokurori t ket krkuar shqiptimin e mass apo sanksionit t caktuar penal
pa shqyrtim gjyqsor.
Prokurori publik mund t krkoj shqiptimin e nj a m shum masave dhe
sanksioneve penale: gjoba me t holla, ndalesa e ngasjes s automjetit, urdhri pr
shpalljen e aktgjykimit n media, konfiskimi i
objektit, paralajmrimi i gjykats apo konfiskimi i prfitimeve pasurore t arritura
me an t veprs penale. Pr propozimin e aktakuzs, i cili prmban krkesn pr
lshimin e urdhrit penal, vendos gjyqtari individual i cili mund ta miratoj krkesn
e prokurorit publik dhe me aktgjykim ta lshoj urdhrin penal. T akuzuarit i

shqiptohet dnimi n baz t krkess s prokurorit publik. Krahas aktvendimit pr

masn, urdhri penal prmban edhe kshilln e mjetit juridik, gjegjsisht t drejtn
n ankes, si dhe at se pas skadimit t afatit t ankess, nse nuk sht
paraqitur ajo, urdhri penal do t bhet i plotfuqishm dhe se masa apo dnimi i
shqiptuar penal do t zbatohet. Pra, kundr urdhrit penal, i akuzuari dhe mbrojtsi i
tij mund t parashtrojn ankesn n afat prej tet ditsh. Nse gjyqtari individual
nuk e hedh posht ankesn, e cakton shqyrtimin gjyqsor dhe vepron sipas
dispozitave t procedurs s shpejt (t shkurtuar).
Shqiptimi i paralajmrimit t gjykats
Paralajmrimi i gjykats sht sanksion specifik penal i cili mund t
shqiptohet pr vepra t lehta penale. Paralajmrimi gjyqsor shqiptohet me
aktgjykim. Me kt aktgjykim, i pandehuri nuk
shpallet fajtor pr veprn penale, por n shqiptimin e aktgjykimit, ndr t tjera,
vetm theksohet se t pandehurit i shqiptohet masa e paralajmrimit t gjykats.
Nse prokurori public ankohet lidhur me aktgjykimin e paralajmrimit gjyqsor n
dm t t pandehurit, ather gjykata e shkalls s dyt mund t nxjerr
aktgjykimin me t cilin i pandehuri shpallet fajtor dhe dnohet me
burg ose dnim alternativ.

PJESA E XXVIII
N prgjithsi pr ndihmn juridike ndrkombtare dhe llojet e
ndihms s till
Ndihma juridike ndrkombtare paraqet grup veprimesh t llojllojshme t
cilat ndrmerren n kuadr t bashkpunimit t legjislacioneve penale
me qllim t luftimit t kriminalitetit. Lnda e
ndihms juridike ndrkombtare ka t bj me ndrmarrjen e veprimeve
procedurale penale dhe transferin e personave t akuzuar dhe t dnuar.
Pr kt arsye, mund t thuhet se ndihma penalo-juridike ndrkombtare ka
shum forma, si jan:
- ndihma e vogl penalo-juridike ndrkombtare;
- ekzekutimi i aktgjykimit t jashtm;
- dorzimi i ndjekjes penale shtetit tjetr (t huaj); dhe
- ekstradimi.146

Gjithashtu sipas kuptimit t prgjithshm, ndihma penalo-juridike ndrkombtare

karakterizohet si:
- ndihm aktive juridike (ofrim i ndihms juridike); dhe
- ndihm pasive juridike (krkimi i ndihms juridike).

PJESA E XXIX
PROCEDURA PR KOMPENSIM, REHABILITIM, REALIZIM T T DREJTAVE
TJERA T PERSONAVE T DNUAR PA ARSYE DHE T PRIVUAR PA T
DREJT NGA LIRIA
Kompensimi i dmit personit i cili sht dnuar apo sht paraburgosur
pa arsye, paraqet nj ndr t drejtat dhe lirit themelore t njeriut.
Analizimi i dispozitave ndrkombtare n kt fush tregon
se do person i cili sht viktim e arrestimit dhe paraburgimit t kundrligjshm,
ka t drejt pr kompensim t demit.
E drejta pr kompensim t dmit pr shkak dnimit apo arrestimit t
pabaz prfshin t drejtn pr pages t dmit pasuror dhe jopasuror.
Ekzistojn pra, forma dhe lloje t ndryshme t dmit, kurse
kompensohet tr ajo q sipas dispozitave t t drejts pasurore nnkupton dmin.
E drejta pr kompensimin e dmit pr shkak t dnimit t paarsyeshm arrihet
duke i plotsuar kushtet ligjore si vijon:
- nse personit i sht shqiptuar dnimi penal apo sht shpallur fajtor me
aktgjykim t forms s prer dhe pastaj sht liruar nga dnimi;
- nse me rastin e mjetit t jashtzakonshm ligjor, procedura e re sht pezulluar
me form t prer apo me aktgjykim t forms s prer sht liruar nga aktakuza
ose aktakuza sht hedhur posht dhe
- ns personi, me pranim t rrejshm apo n ndonj mnyr tjetr nuk e ka
shkaktuar me qllim dnimin e tij, prve nse pr kt ka qen I shtyr me forc.
Ndrkaq, e drejta pr kompensim t dmit nuk ekziston:
- nse procedura ka prfunduar apo sht nxjerr aktgjykimi me t cilin aktakuza
refuzohet pr shkak t mosheqjes dor nga ndjekja t paditsit subsidiar apo privat
ose pr shkak se i dmtuari e ka
trhequr propozimin, kurse deri te trheqja ka ardhur n baz t marrveshjes me
t pandehurin;

- apo nse n procedurn prtritu, akuza sht hedhur posht pr shkak t

mungess s kompetencs s gjykats, kurse prokurori I autorizuar ka ndrmarr
ndjekjen para gjykats kompetente.
T drejt pr kompensimin e dmit ka:
- personi i cili ka qen n paraburgim, kurse nuk ka ardhur deri te fillimi i
procedurs penale ose aktakuza sht hedhur posht me vendim t forms s
prer, ose procedura sht ndrpre apo me
aktgjykimin e forms s prer sht liruar nga aktakuza apo aktakuza sht
refuzuar;
- personi i cili e ka vuajtur dnimin e arrestit, kurse me rastin e prtritjes s
procedurs penale apo krkess pr mbrojtje t ligjshmris i sht shqiptuar
sanksioni i paraburgimit n afat m t
shkurtr se sa dnimi t cilin e ka vuajtur ose i sht shqiptuar dnimi penal i cili
nuk sht privim lirie apo sht shpallur fajtor dhe esht liruar pastaj nga dnimi;
- personi i cili pr shkak t gabimit apo pr shkak t puns kundrligjore t organit
t pushtetit, sht privuar nga liria pa arsye ose sht mbajtur gjat n
paraburgim apo n entin pr vuajtje t
dnimit apo mass;
- personi i cili n paraburgim ka kaluar m tepr se sa q zgjat sanksioni me burg
me t cilin sht dnuar;
- personi i privuar nga liria pa baz ligjore, nse nuk i sht caktuar paraburgimi
dhe as koha e kaluar n paraburgim nuk iu ka llogaritur n vuajte dnimi pr
kundrvajtje apo vepr penale;
- E drejta pr kompensim t dmit t shkaktuar pr shkak t privimit nga liria pa
baz ligjore nuk i takon personit i cili me sjelljet e tij t pahijshme ka shkaktuar
privimin e tij nga liria.
E drejta pr kompensim parashkruhet tri vjet nga dita e forms s prer t
aktgjykimit me t cilin i akuzuari sht liruar nga aktakuza apo me t cilin aktakuza
sht hedhur posht, gjegjsisht me formn e prer t aktvendimit me t cilin
sht refuzuar aktakuza ose sht ndrprer procedura.
Procedura pr realizimin e t drejts n kompensim t dmit i ka dy
pjes: Procedura administrative dhe kontestimore.

PJESA XXX
PROCEDURA E LSHIMIT T FLETARRESTIT DHE NJOFTIMI PUBLIK

Lshimi i fletarrestit mund t urdhrohet n rastet kur i pandehuri

kundr t cilit sht filluar procedura penale pr shkak t veprs penale
e cila ndiqet sipas detyrs zyrtare dhe pr t ciln sht parapar dnimi
me burg s paku dy vjet, sht n arrati dhe kur sht lshuar urdhresa
pr arrestimin e tij apo vendimi gjyqsor me t cilin I prcaktohet
paraburgimi.
Lshimin e fletarrestit e urdhron gjykata e cila sht duke zhvilluar
procedurn penale. N procedurn paraprake, lshimin e fletarrestit e urdhron
gjyqtari i procedurs paraprake me propozimin e prokurorit publik. Lshimi i
fletarrestit urdhrohet edhe n rastin e arratisjes s t
akuzuarit nga burgu, pa marr parasysh kohzgjatjen e dnimit, apo n rastin e
arratisjes nga enti n t cilin shqiptohet masa institucionale e privimit nga liria. N
kt rast, shpalljen e fletarrestit e urdhron
udhheqsi i entit. Urdhresa t ciln e lshon gjykata apo udhheqsi i entit, i
drgohet policis pr ta ekzekutuar.
Organi i cili e ka urdhruar lshimin e fletarrestit apo t shpalljes publike, sht i
detyruar q at ta trheq menjher porsa t jet gjetur personi apo objekti i
krkuar, n rast se ka kaluar koha e parashkrimit t ndjekjes penale, apo t
vuajtjes s dnimit, apo ather kur arsyet tjera tregojn se fletarresti dhe shpallja
publike, nuk jan m t nevojshme. Fletarrestin dhe informatn publike e shpall
organi competent shtetror i punve t brendshme.

PJESA E XXXI
PROCEDURA NDAJ T MITURVE
N Kosov, procedura ndaj t miturve t cilt kan kryer vepra penale, rregullohet
me Ligjin pr t Miturit.
Me kt Ligj jan parapar dispozitat materiale dhe procedurale-juridike si dhe
dispozitat tjera t
cilat kan t bjn me kryesit e mitur t veprave penale e t cilat jan t
ndryshme nga ato q kan t bjn me kryesit e moshs madhore t veprave
penale. Kto norma ligjore e prcaktojn pozitn e t miturve n Procedurn
Penale dhe n t Drejtn Penale, duke iu dhn prparsi masave ndihmse
korrektuese dhe t integrimit social t t miturve. Ato gjithashtu vejn n pah
ndarjen e t miturve nga t rriturit e moshs madhore duke penguar ndikimet
negative t delinkuentve t moshs madhore. Krahas t cekurave, ky Ligj
prmban edhe dispozitat mbi veprat penale t cilat kryhen n dm t fmijve.
Dispozitat specifike t s drejts materiale dhe prmbaruese procedurale-penale
pr t miturit, lidhen pr moshn e t miturve, madje si pr kohn e kryerjes,
ashtu edhe pr kohn e gjykimit t t miturit, gjegjsisht ekzekutimit t sanksionit

penal-juridik.